Kredietverlening aan ondernemingen | Recente evolutieUpdate september 2014

www.financieringvanondernemingen.be

Financiering van de economie | update september 2014 1

Financiering van onze Belgische economie is prioriteit

Financiering van de economie | update september 2014 2

Evolutie kredietverlening (in miljoen EUR)

Toename in %(eind 2007 – juli 2014)

Toename in absolute bedragen(eind 2007 – juli 2014)

Uitstaand volume(eind juli 2014)

Kredieten aan Belgische overheden

+ 25,77% +17.723 86.501

Kredieten aan Belgische gezinnen (hoofdzakelijk hypothecaire kredieten)

+ 36,54% +50.917 190.259

Kredieten aan Belgische niet-financiële

ondernemingen+22,98% +22.309 119.379

Totaal kredieten aan niet-financiële sectoren

+ 29,80% + 90.939 396.139

3

95,000,000

100,000,000

105,000,000

110,000,000

115,000,000

120,000,000

125,000,000

130,000,000

135,000,000

112,696,199

111,090,297

121,125,126

116,985,975

125,807,177

129,166,841

125,248,485

129,400,189

125,777,364

127,116,135128,727,363

128,625,828

97,070,000

99,802,000

110,069,000

104,266,000

112,545,000

116,729,000118,387,000118,279,000

115,590,000

118,524,000

117,610,000118,278,000

119,379,000

Omloop van de kredieten aan ondernemingen (in mio EUR)

Febelfin Observatorium NBB

Volume ondernemingskredietenSinds 2007 een stijgend verloop

Financiering van de economie | update september 2014

Cijfers van Febelfin= NBB + verbinteniskredieten + zelfstandigen/vrije beroepen

Cijfers NBB= omloop van bankkredieten, opgenomen door Belgische niet-financiële vennootschappen

Bron : Febelfin – Driemaandelijkse kredietbarometer van de kredieten aan ondernemingen (juni 2014) NBB – Schema A (juli 2014)

Gebruik van bronnen

In onderstaand datamateriaal wordt gebruik gemaakt van drie bronnen:

- Schema A (NBB)- Centrale voor Kredieten aan Ondernemingen (CKO) (NBB)- Kredietbarometer (Febelfin)

Aan de hand van deze verschillende bronnen kunnen verschillende invalshoeken belicht worden.

Financiering van de economie | update september 2014 4

Datum Krediet op KT Krediet op M/LT

In mio EUR In % van totaal In mio EUR In % van totaal

12.2007 37.394 38,5 59.676 61,5

12.2008 40.355 37,9 66.092 62,1

12.2009 34.120 32,1 72.233 67,9

12.2010 35.414 31,4 77.194 68,6

12.2011 36.476 31,5 79.329 68,5

12.2012 34.497 29,5 82.484 70,5

12.2013 33.931 28,8 83.835 71,2

07.2014 34.899 29,2 84.480 70,8

Ondernemingskrediet per duurtijd krediet = 71% M/LT krediet

-6,7% +41,6%

KT 29,2%

M/LT 70,8%

Bron Cijfers: Febelfin-berekeningen op basis van NBB-gegevens (Schema A)(actuele cijfers)Bijkomend: korte termijn is tot en met één jaar; middellang tot lange termijn is meer dan één jaar

Aandeel in totaal volume opgenomen krediet (juii 2014)

5

Type onderneming april 2012 juli 2013 juli 2014 juli 2014 t.o.v. juli 2013

Kleine 55.524 56.519 56.274 - 0,43%

Middelgrote 26.913 27.883 28.511 + 2,25%

Grote 29.382 27.653 27.362 - 1,05%

Kleine ondernemingen 50,2%

Grote ondernemingen, 24,4%

Middelgrote ondernemingen 25,4%

Aandeel in totaal volume opgenomen krediet (juli 2014 in miljoenen EUR)

78% van het totale uitstaande

kredietvolume wordt aan KMO’s verleend

Evolutie opgenomen krediet per grootte onderneming

Financiering van de economie | update september 2014 6

Bron Cijfers NBB– Maandelijks Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen (CKO) (actuele cijfers)Verschil bedrag totaal uitstaand kredietvolume onderverdeeld naar grootte ondernemingen en bedrag totaal uitstaand kredietvolume is te wijten aan verschil in bron. De gegevens over het totaal uitstaande kredietvolume zijn gebaseerd op gedetailleerde maandelijkse boekhoudrapportering van banken, terwijl uitsplitsing naar grootte gebaseerd is op gegevens van de kredietrisicocentrale (CKO).

N.B. Bovenstaande tabel bevat enkel de kredieten die aan één van de categorieën (Kleine, Middelgrote, Grote ondernemingen) is kunnen worden toegewezen. Hierdoor komt het totaal niet overeen met het totaal beschikbaar in de CKO.

Financiering van de economie | update september 2014 7

Grote bedrijven in België wenden zich tot andere financieringskanalen Kredietvolumes aan KMO’s vertonen stabiel verloop

2008 2009 2010 2011 2012 2013 Q1 2014

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

Uitstaand bedrag vastrentende effecten op meer dan één jaar uitgegeven door Belgis-che niet-financiële vennootschappen (in mio EUR)

Bron: Voorstelling en berekeningen Febelfin o.b.v. gegevens NBB.

Grote bedrijven wenden zich tot rechtstreekse uitgifte van schuldpapier op financiële markten; desintermediatie

Regio april 2012 juli 2013 juli 2014 juli 2014 t.o.v. juli 2013

Vlaams Gewest 75.904 76.623 77.728 + 1,44%

Waals Gewest 23.112 23.186 23.969 + 3,38%

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

20.100 19.973 19.592 - 1,91%

Vlaams Gewest64,1%

Waals Gewest 19,8%

Brussels Hoofdstedelijk Gewest 16,1%

Evolutie opgenomen ondernemingskrediet per regio

Aandeel in totaal volume opgenomen krediet (juli 2014 in

miljoen EUR)

Bron Cijfers NBB– Maandelijks Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen (CKO) (actuele cijfers)Verschil bedrag totaal uitstaand kredietvolume onderverdeeld naar grootte ondernemingen en bedrag totaal uitstaand kredietvolume is te wijten aan verschil in bron. De gegevens over het totaal uitstaande kredietvolume zijn gebaseerd op gedetailleerde maandelijkse boekhoudrapportering van banken, terwijl uitsplitsing naar grootte gebaseerd is op gegevens van de kredietrisicocentrale (CKO).

N.B. Bovenstaande tabel bevat enkel de kredieten die aan één van de categorieën (Vlaams Gewest, Waals Gewest, Brussels Hoofdstedelijk gewest) is kunnen worden toegewezen. Hierdoor komt het totaal niet overeen met het totaal beschikbaar in de CKO.

8Financiering van de economie | update september 2014

Bron : Cijfers NBB – Maandelijks Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen (actuele cijfers)

Kredietvraag botst niet op een gebrek aan kredietaanbod Relatief vlak verloop van de aanwendingsgraad

Financiering van de economie | update september 2014 9

De kredietvraag herneemt

Bron : Febelfin-cijfers – Driemaandelijkse kredietbarometer van de kredieten aan ondernemingen (actuele cijfers) en Bank Lending Survey

Financiering van de economie | update september 2014 10

De kredietproductie volgt de evolutie van de kredietvraag

Bron : Febelfin-cijfers – Driemaandelijkse kredietbarometer van de kredieten aan ondernemingen (actuele cijfers)

Financiering van de economie | update september 2014 11

Weigeringsgraad daaltLaagste niveau sinds het begin van deze meting!

Bron : Febelfin-cijfers – Driemaandelijkse kredietbarometer van de kredieten aan ondernemingen (actuele cijfers)

12Financiering van de economie | update september 2014

Interestkostprijs op historisch dieptepunt

Gemiddelde over de periode

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Q1 2014 Q2 2014 juli 2014

5,03% 5,32% 3,73% 3,20% 3,45% 3,07% 2,97% 2,87% 2,69% 2,57%

Bron : NBB-cijfers – Observatorium voor krediet aan niet-financiële vennootschappen (actuele cijfers)

Financiering van de economie | update september 2014 13

Oordeel van bedrijfsleiders over de kredietvoorwaarden

• De bedrijfsleiders hebben, voor het eerst sinds Q2 2011, de algemene toekenningsvoorwaarden voor bankkrediet gunstig beoordeeld.

• De negatieve beoordelingen voor de niet-intrestfactoren verbonden aan het bankkrediet zijn in aanzienlijke mate afgenomen.

Financiering van de economie | update september 2014 14

Financiering van de economie | update september 2014 15

België binnen Europa

Financiering van de economie | update september 2014 16

België kent geen ‘credit crunch’ Evolutie van de jaargroei van de opgenomen kredieten aan ondernemingen met inbegrip van de geëffectiseerde kredietvolumes

Bron: Febelfin-berekeningen en -voorstelling op basis van gegevens van de Nationale Bank van België (België), de Banque de France (Frankrijk) en De Nederlandsche Bank (Nederland, Duitsland en GIIPS).GIIPS : (gemiddelde van) Griekenland, Ierland, Italië, Portugal en Spanje.

Interestkostprijs – vergelijking met de eurozone

In België is de intrestkost van bankkrediet (vaak aanzienlijk) lager dan het gemiddelde van de eurozone, behoudens voor langlopende leningen (met vaste rente en initiële looptijden van meer dan 5 jaar).

Financiering van de economie | update september 2014 17

april

- s

epte

mbe

r 20

13

okto

ber

- m

aart

201

4

april

- s

epte

mbe

r 20

13

okto

ber

- m

aart

201

4

BE Eurozone

0

4

8

12

16

Aandeel van KMO's die de toegang tot financiering als een probleem zien

Survey on the access to finance of SMEs in the euro area (ECB)

Bron: Voorstelling Febelfin op gegevens ECB: “Survey on the Access to Finance of SMEs in the Euro Area” (October 2013– March 2014)

Financiering van de economie | update september 2014 18

%

Gemiddeld voor de Eurozone zien 14% van de KMO’s de toegang tot financiering als een probleem (vorige bevraging: 16%)

Financiering van de economie | update september 2014 19

Alternatieve financieringsvormen

Financiering van de economie | update september 2014 20

Leasing: belangrijke financieringsbron voor starters en kleine ondernemingen

Bron : Febelfin-cijfers (actuele cijfers)

Roerende leasing (Q1 2014)

8,6 miljard euro

Onroerende leasing (Q1 2014)4,2 miljard euro

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Q1 2013

Q1 2014

0.0

2,000.0

4,000.0

6,000.0

8,000.0

10,000.0

12,000.0

14,000.0

0

40,000

80,000

120,000

160,000

200,000

240,000

280,000

Uitstaand volumeBedrag (in milliarden euro, linkeras) en aantal (in een-

heden, rechteras)

Bedrag Roerende leasing (linkeras) Bedrag Onroerende leasing (linkeras)

Aantal Roerende leasing (rechteras) Aantal Onroerende leasing (rechteras)

Leasing is een belangrijke bijkomende financieringsbron voor Belgische ondernemingen (o.a. belangrijk voor starters)

• Eén op vier Belgische bedrijvenBedrijven die gebruik maken

van leasing

• 100% financiering van de activa• Flexibiliteit van het contract• Transparantie van de afbetalingen• Gemakkelijke toegankelijkheid

Redenen waarom voor leasing wordt

gekozenBron : studie van de Vlerick Business School in opdracht van de BLV (februari 2012)

Financiering van de economie | update september 2014 21

Financiering van de economie | update september 2014 22

Factoring: volume meer dan verdubbeld op vijf jaar

Bron : Febelfin-cijfers (actuele cijfers)

De financiële sector levert een inspanning voor de financiering op KT

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1er sem. 2013

1e sem. 2014

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

45,000

50,000

Factoring : evolutie turnover(in miljoenen EUR)

Series1

23

Crowdfunding in opmars

• Voor de periode 2009 – 2013 bedroeg de samengestelde jaarlijkse groei van de opgehaalde financiering 76%.

• 35,51% hiervan werd opgehaald in Europa.

Financiering van de economie | update september 2014