Date post: | 01-Jul-2015 |
Category: |
Technology |
Upload: | kristel-maeekask |
View: | 4,729 times |
Download: | 6 times |
LIP IID IDKoos ta s : Kr is t e l Mä e ka sk
Th is w or k is lice n s e d u n d e r a Cr e a t ive Com m on s At t r ib u t ion -N on com m e r c ia l-S h a r e Alike 3 .0 Lice n s e
Lip iid id koosn e va d a lko h o lis t ja ra s vh a p p e jä ä g is t .
Lip iid id on ve e s t ke r ge m a d ja h ü d ro fo o b s e d .
Alkoh ol g lü t se r o
ol
3 r a svh a p pe jä ä ki
I Lih t l ip i id id e h k n e u t ra a lra s va d
Ve de la d r a sva d
t a im se d õlid
Ta h ke d r a sva d
loom se d r a sva d
Va h a d
ta im se d ja loom se d
Ta h ke d r a sva d e h k loom se d r a sva dLoom a de l on pe a m ise lt kü lla s ta tu d ra s vh a p p e d - t a h ke d r a sva d (n t se a pe kk).
Sü s in iku a a tom ite va h e l ü ks iks ide m e d .
Ta lle ta t a kse r a kku de s ja ka su ta ta kse e n e r g ia a llika n a .
Ve d e la d r a sva d e h k õlid
Ta im e d e l on pe a m ise lt kü lla s tu m a ta ra s vh a p p e d –e n a m a s t i ve de la s ole ku s (õlid ).
Sü s in iku a a tom ite va h e l ka ks iks ide m e d .
Ta im e d e s e n e r g ia a llika ks n in g se e m n e te s va r u a in e ks .
Õli se e m n e te s – r a p s , ka n e p
Õli vilja d e s – oliivid , pä h klid
Va h a d
Ta h ke d ja va s tu p ida va d t e is t e ke e m ilis t e a in e te toim e le .
Ta im se d va h a d on n t pu u vilja de l, oka s te l n in g t ä ida va d ka it se fu n kts ioon i;
Loom se d va h a d on n t m e s ila sva h a (m e s ila s t e kä r je d ); vill on ka e tu d p e h m e loom se va h a ga (la n oliin ).
II Li i t l ip i id id e h k fo s fo l ip i id idÜks r a svh a ppe jä ä k on a se n du n u d fos fa a t r ü h m a ga .
Ku u lu va d r a ku m e m b r a a n i koos t ise sse .
H ü dr ofiiln e - pe a
H ü dr ofoobn e - sa b a
III Ts ü k li l is e d l ip i id id - s t e ro id idPe a m ise lt h or m oon id , m is m ood u s tu va d s ise se kr e t s ioon in ä ä r m e te s .
Ve e s e i la h u s tu .
Es in e va d loom a ku de de s .
H or m oon id
Vita m iin id
Kole s t e r iid
Kole s t e r iid
ko le s te ro o l + ra s vh a p p e
Ku u lu b loom a r a ku m e m br a a n i koos t ise sse .
Kole s te r oolis t sü n te e s it a kse :
H or m oon e Vita m iin D ü h e n de id
Sa p i koos t isos i
Liign e kole s t e r ool võib sood u s ta da a te ro s k le ro o s i (ve r e soon te lu p ju m in e ) ku n a la de s tu b ve r e soon te se in te sse .
Võib põh ju s ta da n t in fa r kt i ku n a h ä ir u b ve r e va r u s tu s ja võiva d t e kkida t r om b id .
H or m oon id
t e s tos te r oon(m e e ssu gu h or m oon ), ka su ta ta kse ka dop in gu a in e n a
ös t r oge e n(n a issu gu h or m oon )
p r og e s te r oon (n a issu gu h or m oon )
n e e r u pe a lis t e h or m oon id
D-vita m iin – h or m oon , m ida m e ie ke h a sü n te e s ib pä ike se va lg u se a b il.
Toid u lip iid id
Lip iid id pe a ks id a n d m a ku n i 30% ka lor it e s t .
Liig ta r b im in e põh ju s ta b r a svu m is t , m ille ga võiva d ka a sn e d a m itm e d h a igu se d n a gu a te r oskle r oos , su h kr u tõb i, sü da m e h a igu se d jt .
Ase n da m a tu te r a svh a pe te de fit s iit põh ju s ta b de r m a t iit e ja e n e r g ia de fit s iit i.
Vajalikku oomega-3 rasvhapet saab nt kalast
LIP IID ID E FU N KTS IOON ID ORGAN IS M D ES
En e r g e e t ilin e fu n kt s ioon
Lip iid ide koos t ise s ole va d r a svh a ppe d on olu lise d e n e r g ia sa a m ise se isu koh a s t – lip iid id on kõige e n e r g ia r ikka m a d in im toid u kom p on e n d id .
1 g – 3 8 ,9 kJ s o 9 ,3 kc a l
Eh itu s lik fu n kt s ioon
Fosfolip iid id ja kole s te r ool ku u lu va d r a ku m e m br a a n i koos t isse .
Va r u a in e fu n kt s ioon
loom a de l va r u r a sv
t a im e de l õlid se e m n e te s , vilja de s
m e s ila skä r je d (va h a d )
Ain e va h e tu s lik fu n kt s ioon
Me ta b oolse ve e t e ke - lip iid ide lõp liku l lõh u s tu m ise l m oodu s tu va d ve s i ja sü s ih a pp e ga a s .
Om a n e kõr be loom a de le n a gu ka a m e l või koile , ke s ü ld se e i joo.Toid u lip iid id s t im u le e r iva d sa p i e r itu m is t .
Ka it s e fu n kt s ioon
N a h a a lu n e lip iid ide kih t , ku i ka s ise or g a n ite ü m be r ole va d lip iid id ka it se va d m e h h a a n ilis t e põr u tu s te e e s t .
N a h a a lu n e lip iid ide kih t ka it se b ke h a m a h a ja h tu m ise e e s t .
Ve e lin d u de l ka it se ks m ä r g u m ise e e s t .
Ra svkoe s võiva d t a lle tu da ke h a võõr a d a in e d (m ü r g id ).
Pr u u n r a svku de , ku s toim u b a kt iivn e r a svh a pe te lõh u s tu m in e on olu lin e im iku te sooju sr e gu la t s ioon is , sa m u t i t a lve u n e s t ä r ka va te l loom a de l a ga ka t a lisu p le ja t e l.
La h u s t i fu n kt s ioon
Ve r e s ole va d lipop r ote iin id ka n n a va d r a svla h u s tu va id vit a m iin e or ga n ism i kõikid e sse ku de de sse .
Kiir e d ie e d i kor r a l va ba n e va d m ü r ka in e d or ga n ism i.
Bior e g u la toor n e fu n kt s ioon
H or m oon id
Ka su t a tu d m a te r ja l:
h t tp ://w w w .m p ip -m a in z.m p g .d e /~ d e s e r n o/lip id _b ila ye r .p h p
h t tp ://w w w .b r ooklyn .cu n y.e d u /b c /a h p /S DPS /S D.PS .Lip Pol.h tm l
h t tp ://w w w .offth e b on e .n e t /w p -con te n t /p ic tu r e s /p ig h a m .JPG
h t tp ://w w w .n or th r u p .or g /Ph otos /p ig /low /h u g e -p ig %2 0 (1 ).jp g
h t tp ://w w w .h tg .t a r tu .e e /kla s s id /c2 /kon s p e kt id /b io.t xt
w w w .g a g .e e /m a te r ja lid /1 2 kla s s ile /BIOKEEM IA.d oc
h t tp ://w w w .e s a l.e e /e b o/d ok/cch 3 -6 .p d f
h t tp ://w w w .ir is h h e a lth .com /in d e x.h tm l?le ve l= 4 &id = 5 8
h t tp ://ce llb io.u tm b .e d u /ce llb io/m e m b r a n e _in t r o.h tm h t tp ://w w w .h e a lth ilife .e e /r a a m a t /lip iid id .h tm l
h t tp ://fa cu lty.ir cc .e d u /fa cu lty/t fis ch e r /im a g e s /ce ll%2 0 m e m b r a n e .jp g