Location Based Services:

An Operational Approach of the Underlaying Technologies

Εργασία στο μάθημα

«Οργανωσιακός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη

Ανθρωπίνου Δυναμικού»

Ομάδα Εργασίας:

Κίκιρας Παναγιώτης

Λελίδης Ανέστης

Κάργας Αντώνης

Γιαννικόπουλος Κων/νος

Σταυρόπουλος Άγγελος

Αθήνα, Φεβρουάριος 2005

Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών : Οικονομική & Διοίκηση Τηλεπικοινωνιακών Δικτύων

(Οργανωσιακός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Ανθρωπίνου Δυναμικού)

Location Based Services:

An Operational Approach of the Underlaying Technologies

Π.Κίκιραs1, Α.Σταυρόπουλος2 , Α. Κάργας3, Α.Λελίδηs4 ,Κ. Γιαννικόπουλος5

(1) ΔΠΜΣ «Διοίκησης & Οικονομικής των Τηλεπικοινωνιακών Δικτύων» e-mail: kikirasp @ ieee . org (2) ΔΠΜΣ «Διοίκησης & Οικονομικής των Τηλεπικοινωνιακών Δικτύων» e-mail: astaur @ odt . uoa . gr (3) ΔΠΜΣ «Διοίκησης & Οικονομικής των Τηλεπικοινωνιακών Δικτύων» e-mail: akargas @ yahoo . gr (4) ΔΠΜΣ «Διοίκησης & Οικονομικής των Τηλεπικοινωνιακών Δικτύων» e-mail: lelidis @ hol . gr (5) ΔΠΜΣ «Διοίκησης & Οικονομικής των Τηλεπικοινωνιακών Δικτύων» e-mail: kgian @ odt . uoa . gr

1. Εισαγωγή

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια εκρηκτική ανάπτυξη στις τεχνολογίες

επικοινωνίας και ειδικότερα στις τεχνολογίες που επιτρέπουν την επικοινωνία με

κινητούς σταθμούς αλλά και με συσκευές και συστήματα που βρίσκονται οπουδήποτε

στο περιβάλλον στο οποίο εργάζονται και διαβιούν οι άνθρωποι. Ως τέτοιες λογίζονται οι

τεχνολογίες ασύρματης δικτύωσης (WiFi), οι κινητές επικοινωνίες με κυρίαρχο

εκπρόσωπο το GSM και τώρα πλέον το UMTS, οι τεχνολογίες RFID και SPOT (Radio

Frequency Identifiers, και Smart Personal Object Technology), το δορυφορικό σύστημα

εντοπισμού (GPS) και τα δίκτυα ασύρματων αισθητήρων.

Οι τεχνολογίες αυτές επιτρέπουν στους χρήστες κινητών υπηρεσιών να αλληλεπιδρούν

με το περιβάλλον τους ενώ ταυτόχρονα επιτρέπουν στις εφαρμογές να παρακολουθούν

και καταγράφουν γεγονότα από αντικείμενα τα οποία εντοπίζονται στον ορίζοντα

παρατήρησης τους. Έτσι οι χρήστες μπορούν να αναζητούν υπηρεσίες με κριτήριο την

χωρική εγγύτητα – π,χ το κοντινότερο εστιατόριο στην τωρινή τους θέση και την

διαδρομή ως την πρόσβαση σε αυτό. Ενώ υπηρεσίες με στόλο οχημάτων όπως η

αστυνομία, η πυροσβεστική αλλά και οι εταιρείες ΤΑΧΙ μπορούν να στέλνουν το

κοντινότερο διαθέσιμο στο συμβάν όχημα, επιταχύνοντας έτσι τον χρόνο εξυπηρέτησης

των χρηστών. Από την άλλη μεριά συστήματα καταγραφής μπορούν να παρακολουθούν

την ροή αγαθών και άλλων κρίσιμων παραμέτρων, επιτρέποντας έτσι σε μια σειρά

2

επιχειρηματικών κλάδων, όπως των μεταφορών (αεροπορικές, θαλάσσιες,

σιδηροδρομικές, επίγειες) και του εμπορίου (λιανικού, χονδρικού), να παρακολουθούν

την πορεία ενός αγαθού από την πηγή του ως στο ράφι του τελευταίου καταστήματος

λιανικής πώλησης.

Οι υπηρεσίες που βασίζονται στην θέση (location based services- εφεξής LBS) είναι

ένας ζωντανός και ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας εφαρμογών με αρκετές ενεργές

ερευνητικές ομάδες, πολλά προϊόντα και πολλές και ενδιαφέρουσες εφαρμογές. Ο όρος

υπηρεσίες που βασίζονται στην θέση (LBS) είναι μια σχετικά καινούρια έννοια και

φανερώνει εφαρμογές οι οποίες ενοποιούν την γεωγραφική θέση (π.χ χωρικές

συντεταγμένες) με την γενική ιδέα των υπηρεσιών. Παραδείγματα τέτοιων υπηρεσιών

περιλαμβάνουν τις υπηρεσίες εκτάκτου ανάγκης, τα συστήματα καθοδήγησης οχημάτων,

τα συστήματα σχεδιασμού περιήγησης τουριστών, καθώς και τους ‘‘yellow maps’’ οι

οποίοι είναι συστήματα παροχής πληροφοριών τα οποία συνδυάζουν τις πληροφορίες

καταλόγου επαγγελματιών και επιχειρήσεων με χάρτες. Οι παραπάνω υπηρεσίες εξαιτίας

της ανάπτυξης των κινητών επικοινωνιών αντιπροσωπεύουν μια σειρά από πρωτόγνωρες

προκλήσεις τόσο σε νοητικό όσο και τεχνικό επίπεδο. Είναι δε ξεκάθαρο, από την έως

τώρα εξέλιξη της τεχνολογίας, ότι αυτού του είδους οι τεχνολογίες θα αποτελούν μέρος

της καθημερινότητας μας στο κοντινό μέλλον, ως εφαρμογές σε συσκευές όπως οι

προσωπική υπολογιστές, τα PDA (personal digital assistants), τα «έξυπνα» τηλέφωνα

αλλά και σε λοιπές οικιακές συσκευές όπως τα ψυγεία οι τηλεοράσεις κ.τ.λ.

Η παροχή υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας στους χρήστες, έχοντας ως σημείο εκκίνησης

χωρικές πληροφορίες είναι ένα ιδιαίτερα σύνθετο πρόβλημα. Το οποίο γίνεται ακόμα

περισσότερο πολύπλοκο εάν αναλογιστεί κανείς το πλήθος των πιθανών εφαρμογών και

τις ανάγκες σε υλικό και λογισμικό που αυτές απαιτούν. Ανάμεσα σε αυτές θα

μπορούσαμε να αξιολογήσουμε ως πρωταρχικές την ανάγκη ύπαρξης προτύπων, την

ανάγκη επαρκούς υπολογιστικής ισχύος στις συσκευές, και στην αναγκαιότητα φιλικών

αλλά ταυτόχρονα και ισχυρών διεπαφών ανάμεσα στους χρήστες και τις συσκευές που

προορίζονται για την χρήση σε LBS συστήματα.

Η εργασία αυτή εστιάζει στην επιχειρησιακή ανάλυση των υπηρεσιών που εξαρτώνται

από την θέση. Η οργάνωση της εργασίας έχει ως ακολούθως. Στο τμήμα 2 επιχειρείται

μια συνολική θεώρηση της τεχνολογίας, ειδικότερα δε στην κατεύθυνση των προτύπων,

3

της ωριμότητας και της απόδοσης. Στο τμήμα 3 παρέχεται μια οικονομική ανάλυση της

τεχνολογίας LBS, καθώς επίσης επιχειρείται μια προσπάθεια εντοπισμού των

μελλοντικών τάσεων στον τομέα των LBS. Τέλος, η εργασία ολοκληρώνεται με το

τμήμα 4 προσφέροντας κάποια συμπεράσματα – διαπιστώσεις τα οποία προέκυψαν από

την μελέτη των υπηρεσιών που εξαρτώνται από την θέση.

2. Ανάλυση Αξιοπιστίας

Η ενότητα αυτή έχει σαν στόχο να παρέχει το τεχνολογικό υπόβαθρο στο οποίο

στηρίζεται η λειτουργία ηλεκτρονικών υπηρεσιών που βασίζονται στον εντοπισμό θέσης

(Location Based Services) και να δημιουργήσει ερεθίσματα προκειμένου να συζητηθούν

θέματα σχετικά με την ανάπτυξη και την προώθηση τέτοιων υπηρεσιών. Επίσης

περιλαμβάνει απαντήσεις σε ζητήματα όπως κατά πόσο οι ασύρματες κινητές

τεχνολογίες μπορούν να υποστηρίξουν συστήματα LBS, ποιες κινητές τεχνολογίες

προσδιορισμού θέσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ποιες είναι οι ανεπάρκειές τους,

και πώς συστήματα GIS χειρίζονται τις χωρικές πληροφορίες προκειμένου να

δημιουργήσουν κατάλληλες εικόνες χαρτών στις κινητές συσκευές (όπως είναι τα κινητά

τηλέφωνα και τα PDAs). Επιπλέον αναλύονται θέματα όπως η διαλειτουργικότητα και η

προστασία της ιδιωτικότητας των συστημάτων LBS.

2.1 Ασύρματα κινητά πρότυπα επικοινωνίας και LBS

2.1.1 Τμήματα ασύρματων κινητών συστημάτων

Γενικά, ένα ασύρματο σύστημα επικοινωνιών αποτελείται από τρία κύρια τμήματα: τα

Mobile Switching Centers (MSC) ή κεντρικός εξοπλισμός επεξεργασίας, τoυς σταθμούς

βάσης και τις συσκευές χρηστών (π.χ., Prasad 1998). Τα MSC είναι υπεύθυνο για την

αλληλεπίδραση με ένα μεγάλο αριθμό σταθμών βάσης, τον έλεγχο της λειτουργίας των

κλήσεων και την τιμολόγηση. Τα κέντρα αυτά κάνουν χρήση ορισμένων πολύ

σημαντικών βάσεων δεδομένων, όπως ο κατάλογος εγχώριας θέσης (HLR) και ο

κατάλογος θέσης επίσκεψης (VLR). Το HLR περιέχει τις εγγραφές συνδρομητών και

πληροφορίες σχετικές με το είδος των υπηρεσιών. Το VLR χρησιμοποιείται όταν ένας

πελάτης, εξυπηρετούμενος από το σύστημα της περιοχής του, "περιπλανηθεί" σε μια

άλλη περιοχή.

4

Οι σταθμοί βάσης είναι οι "σύνδεσμοι" μεταξύ των κέντρων MSC και των συσκευών των

χρηστών. Ένας σταθμός βάσης διαχειρίζεται μια κυψέλη μέσα σε ένα ασύρματο

τηλεφωνικό δίκτυο, στην οποία αντιστοιχεί μεγάλος αριθμός συσκευών χρηστών. Ο

σταθμός βάσης, τυπικά, περιλαμβάνει μια μονάδα ελέγχου, ράδιο-εξοπλισμό σταθμού

βάσης και μια κεραία. Οι συσκευές χρηστών μπορούν να είναι κινητά τηλέφωνα ή μικρές

φορητές συσκευές γνωστές και ως προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί (PDAs). Μια συσκευή

χρήστη αποτελείται από μια διεπαφή ελέγχου, έναν πομποδέκτη και ένα σύστημα

κεραίας.

Όταν ένας χρήστης (calling party) κάνει μια κλήση από το κινητό του/της τηλέφωνο, ο

αντίστοιχος σταθμός βάσης λαμβάνει την κλήση και την μεταφέρει στο συνδεδεμένο

κέντρο MSC. Το καλών κέντρο MSC επεξεργάζεται την κλήση, ανακτά το προφίλ του

χρήστη που καλεί από τη βάση δεδομένων και καθιστά τις σχετικές πληροφορίες

διαθέσιμες στο MSC. Ο καλούμενος χρήστης (called party) λαμβάνει την κλήση μέσω

του αντίστοιχου σταθμού βάσης. Η επικοινωνία μεταξύ των κέντρων MSC εκτελείται

μέσω του συστήματος σταθερής τηλεφωνίας.

2.1.2 Πρωτόκολλα κινητής επικοινωνίαςΤα πρωτόκολλα ασύρματης κινητής επικοινωνίας είναι σύνθετα και, δυστυχώς, όχι

διαλειτουργικά. Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει το κινητό δίκτυό τους βασισμένο στο πρότυπo

IS-41 (Interim Standard 41), ενώ η Ευρώπη χρησιμοποιεί τo πρότυπο GSM (Global

System for Mobility). Στις μέρες μας, τα δίκτυα GSM φαίνονται να προσφέρουν

καλύτερες λύσεις για υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας και ως εκ τούτου γίνονται όλο και

περισσότερο δημοφιλή σε πολλές χώρες του κόσμου και στις Η.Π.Α. Το δίκτυο GSM

έχει αναπτύξει δύο σημαντικά πρότυπα για την ανάπτυξη συστημάτων LBS, το Short

Message Service (SMS) και το General Packet Radio System (GPRS). Το πρότυπο GSM

χρησιμοποιεί εξίσου τεχνικές πολυπλεξίας συχνότητας (FDMA) και χρόνου (TDMA).

Η προηγμένη κινητή τηλεφωνική υπηρεσία (AMPS) ήταν το πρώτο αναλογικό

κυψελοειδές σύστημα που εισήχθη στις ΗΠΑ. Το AMPS υιοθετεί την τεχνική FDMA,

και χρησιμοποιεί IS-41 για τη διαχείριση “περιπλάνησης” (roaming). To ψηφιακό AMPS

(D-AMPS) παρέχει τις ψηφιακές υπηρεσίες. Επίσης χρησιμοποιεί τεχνική TDMA, και το

πρότυπο IS-41 για τη διαχείριση “περιπλάνησης” (roaming). Η τεχνική πολυπλεξίας

κώδικα (CDMA), ή IS-95, είναι ένα ακόμα πρότυπο που χρησιμοποιεί το IS-41 για τη

5

διαχείριση κινητικότητας (mobility). Πρόκειται λοιπόν για ένα νέο, συγκριτικά, πρότυπο

κυψελοειδούς τηλεφωνίας. Ενώ το GSM χρησιμοποιείται στην Ευρώπη, το D-AMPS και

το CDMA χρησιμοποιείται περισσότερο στις ΗΠΑ. Στην Αυστραλία, τα κινητά δίκτυα

στηρίζονται περισσότερο στο πρότυπο GSM, αν και οι υπηρεσίες CDMA έχουν εισαχθεί

σχετικά πρόσφατα. Οι τρέχουσες εφαρμογές LBS αναπτύσσονται βασισμένες στο

CDMA (IS-95) ή το GSM ως πρότυπα, καθώς επίσης και στα μελλοντικά πρότυπα

(UMTS).

2.1.3 Πρότυπα που υποστηρίζουν συστήματα LBS Το τεχνολογικό υπόβαθρο των συστημάτων LBS εκτείνεται από τη 2η γενεά (2G)

κινητής τηλεφωνίας, μέσω της αποκαλούμενης γενεάς 2,5 (2.5G), ως την τρίτη γενεά

(3G).Η γενεά 2.5G είναι μια εξέλιξη της προηγούμενης (2G) τεχνολογίας όπως το GSM,

και περιλαμβάνει τα πρότυπα SMS και GPRS. Αυτά είναι πρότυπα δικτύων τύπου

"πάντα συνδεδεμένα" (always connected). Το SMS είναι σε θέση να μεταφέρει μηνύματα

κειμένου, τα οποία μπορούν να είναι συνδυασμός λέξεων και αριθμών. Κάθε σύντομο

μήνυμα περιέχει μέχρι 160 χαρακτήρες σε μήκος, για τα λατινικά αλφάβητα, και 70

χαρακτήρες για τα μη λατινικά αλφάβητα όπως τα κινέζικα ή τα αραβικά. Το SMS είναι

σήμερα ένα από τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται για την παροχή κινητών

πληροφοριών χαρτογράφησης, όπως οι turn-by-turn directions, με τη μορφή κειμένου.

Εντούτοις, οι περιορισμοί του SMS (πρωτίστως η δυνατότητα να σταλούν μόνο 160

χαρακτήρες κειμένου) μπορούν να ξεπεραστούν με τη χρήση του GPRS, και τις

ενισχυμένες μορφές του SMS που υποστηρίζει.

Το GPRS είναι πρόσφατα εισηγμένο πρότυπο στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, και στην

Αυστραλία είναι ήδη διαθέσιμο από το τέλος του 2001 (http :// www . telstra . com . au ) . Το

GPRS υποστηρίζεται από τα πρότυπα κινητής τηλεφωνίας GSM και TDMA. Έχει μερικά

πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τις υπηρεσίες δεδομένων της γενεάς 2G που προσφέρει

το δίκτυο GSM και το πρότυπο SMS. Καταρχήν, το GPRS επιτρέπει την πρόσβαση στο

Διαδίκτυο. Αφετέρου, το GPRS προσφέρει, θεωρητικά, την υψηλότερη ταχύτητα

μεταφοράς δεδομένων. Η υψηλότερη ταχύτητα που το GPRS μπορεί να φθάσει είναι

171.2 Kbps όταν χρησιμοποιούνται και οι 8 χρονοθυρίδες (timeslots). (Η χρονoθυρίδα

είναι μια μονάδα που προκύπτει από τη διαίρεση του φάσματος του χρόνου στις τεχνικές

TDMA.). Η ταχύτητα αυτή είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από ότι σε ένα σταθερό δίκτυο

6

τηλεπικοινωνιών (56Kbps). Στην πραγματικότητα σε κάθε χρήστη παραχωρούνται,

κανονικά, τρεις χρονοθυρίδες και επομένως η ταχύτητα είναι πολύ χαμηλότερη.

Επομένως, η ταχύτητα μεταφοράς δεδομένων, στο δίκτυο κινητής, δεν θα είναι

μεγαλύτερη από ότι στο δίκτυο σταθερής τηλεφωνίας.

Επιπλέον, το GPRS χρειάζεται υποστήριξη από άλλες τεχνολογίες όπως το SMS, για την

αποθήκευση και την προώθηση μηνυμάτων, καθώς επίσης και 3G τεχνολογίες (EDGE

και HSCSD) με μεγαλύτερη χωρητικότητα για τη μεταφορά δεδομένων. Ως εκ τούτου

μερικές εφαρμογές LBS μπορεί να χρειαστεί να περιμένουν αρκετά χρόνια προκειμένου

να υποστηρίζονται από δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 2.5G ή 3G πλήρους λειτουργίας. Το

αποκαλούμενο “Ασύρματο Διαδίκτυο” ή “Κινητό Διαδίκτυο” επιτρέπει στους παρόχους

τηλεπικοινωνιών να προσθέσουν περισσότερες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των

βασισμένων στον εντοπισμό θέσης, υπηρεσιών, στα υπάρχοντα ασύρματα δίκτυα. Το

κινητό/ασύρματο Διαδίκτυο αναπτύσσεται κάτω από μερικούς περιορισμούς. Καταρχήν

τα ασύρματα συστήματα επικοινωνιών είναι πολύ διαφορετικά. Το κινητό/ασύρματο

Διαδίκτυο πρέπει να είναι συμβατό με τα GSM, CDMA και AMPS. Αφετέρου, το μικρό

μέγεθος των κινητών συσκευών μεταφράζεται σε μια περιορισμένη με το χρήστη

διεπαφή, μια λιγότερο ισχυρή CPU και μια συγκριτικά χαμηλότερη χωρητικότητα σε

μνήμη. Το ασύρματο δίκτυο, σε σύγκριση με το τυποποιημένο ενσύρματο δίκτυο, «έχει

περιορισμένο εύρος ζώνης, περισσότερο μακροχρόνια λανθάνουσα κατάσταση και

χαμηλότερο βαθμό αξιοπιστίας στην παράδοση των ασύρματων δεδομένων» (Lin &

Chlamtac, 2001). Επιπλέον, το τυποποιημένο περιεχόμενο των ιστοσελίδων του

Διαδικτύου δεν θα μεταγλωττιστεί σωστά από τους micro-browsers που βρίσκονται

εγκατεστημένοι στις κινητές συσκευές. Επομένως, νέα πρότυπα κινητού Διαδικτύου

απαιτούνται, όπως το ασύρματο πρωτόκολλο εφαρμογής (WAP) και η ασύρματη γλώσσα

σήμανσης (WML).

Η γλώσσα WML είναι βασισμένη στη γλώσσα σήμανσης XML, η οποία είναι μια

γλώσσα που αναπτύσσεται για τη διανομή του περιεχομένου βάσεων δεδομένων μέσω

του τυποποιημένου Διαδικτύου. Επομένως, η WML είναι παρόμοια με τη γλώσσα

σήμανσης HTML, αλλά σχεδιάζεται για την αποτελεσματική διανομή και αποστολή

δεδομένων μέσω των περιορισμένου εύρους ζώνης, δικτύων κινητής τηλεφωνίας. Μια

WML σελίδα καλείται “deck”, και σε μια τέτοια σελίδα είναι δυνατό να υπάρχουν

7

πολλές υπο-σελίδες, αποκαλούμενες ως “cards”. Κάθε WML υπο-σελίδα προσδιορίζεται

από έναν, τυποποιημένο στο Διαδίκτυο, ομοιόμορφο εντοπιστή πόρων (URL). Οι

χρήστες επιτυγχάνουν την πλοήγηση με τον αντίστοιχο WML browser.

Το πρωτόκολλο WAP έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί πάνω από πολλά ασύρματα δίκτυα.

Πρόκειται για μια στοίβα πρωτοκόλλων, τα οποία είναι παρόμοια με τα αντίστοιχα

πρωτόκολλα του τυποποιημένου Διαδικτύου στους προσωπικούς υπολογιστές, όπως

υποδεικνύεται στο Σχήμα1. Οι WAP πύλες παρέχουν αποδοτική ασύρματη πρόσβαση

στο Διαδίκτυο, όπως φαίνεται στο Σχήμα2, χειρίζονται τα αιτήματα που προέρχονται από

τα, συμβατά με το WAP πρωτόκολλο, κινητά τηλέφωνα, μεταφέρουν τα αιτήματα αυτά,

και λαμβάνουν δεδομένα από έναν κεντρικό εξυπηρετητή (επειδή τα κινητά τηλέφωνα

δεν μπορούν να επικοινωνήσουν άμεσα με τον κεντρικό εξυπηρετητή). Επιπλέον, η πύλη

μεταφράζει το WAP πρωτόκολλο στο αντίστοιχο TCP/IP του Διαδικτύου για τους

εξυπηρετητές εφαρμογών (AS) που δεν υποστηρίζουν WAP.

Εικόνα 1:WAP Architecture (Lin & Chlamtac, 2001)

8

Εικόνα 2:WAP Model (Lin & Chlamtac, 2001)

2.2 Προσδιορισμός θέσης και LBS

Ο προσδιορισμός της θέσης των χρηστών κινητών συσκευών είναι μια από τις πιο

σημαντικές διαδικασίες που πρέπει να ολοκληρωθούν προκειμένου να τεθούν σε

λειτουργία υπηρεσίες βασισμένες στον εντοπισμό θέσης. Οι πάροχοι τέτοιων υπηρεσιών

στις μέρες μας, χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους για τον εντοπισμό της θέσης ενός

χρήστη κινητής συσκευής.

Non-GPS τεχνικές προσδιορισμού θέσηςΟι πιο γνωστές non-GPS τεχνικές εντοπισμού της θέσης κινητού είναι: Cell of Origin,

Time of Arrival, Angle of Arrival και Enhanced Observed Time Difference. Όλες οι

παραπάνω τεχνικές χρησιμοποιούν το ασύρματο σύστημα τηλεπικοινωνιών.

Η απλούστερη μέθοδος εντοπισµού ενός κινητού τηλεφώνου βασίζεται στον κωδικό της

κυψέλης (Cell–ID). Το µεγάλο πλεονέκτηµα της τεχνικής είναι ότι εφόσον η πληροφορία

αυτή αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό των συστηµάτων κυψελωτής τηλεφωνίας,

ελάχιστες αλλαγές απαιτούνται στα υπάρχοντα συστήµατα (μειωμένο κόστος

υλοποίησης). Συγκεκριµένα, το Cell ID πρέπει απλά να συσχετιστεί µε κάποια θέση (π.χ.

πρέπει να είναι γνωστές οι γεωγραφικές συντεταγµένες του Base Station - BS). Ένα άλλο

πλεονέκτηµα της µεθόδου αυτής είναι ότι δεν χρειάζονται υπολογισµοί για την

ανάκτηση της πληροφορίας θέσης. Έτσι, ο εντοπισµός γίνεται πάρα πολύ γρήγορα

(περίπου σε 3 δευτερόλεπτα).

9

Το µειονέκτηµα της µεθόδου είναι ότι η ακρίβεια των αποτελεσµάτων είναι άµεσα

συνδεδεµένη µε την ακτίνα της κυψέλης η οποία µπορεί να είναι πολύ µεγάλη, ιδιαίτερα

σε µη αστικές περιοχές. Σε αστικές περιοχές µε πυκνό δίκτυο κινητής τηλεφωνίας, η

ακρίβεια είναι σηµαντικά καλύτερη. Πρέπει όµως να σηµειωθεί ότι εξαιτίας θεµάτων

διάδοσης (propagation), ο σταθµός βάσης (BS) που εξυπηρετεί την επικοινωνία µπορεί

να µην είναι ο κοντινότερος δυνατός. Συνεπώς η ακρίβεια εντοπισµού δεν εξαρτάται

µόνο από την πυκνότητα των σταθµών και την γεωµετρία τους, αλλά και από τον

συγκεκριμένο σταθμό βάσης που χρησιμοποιείται από το δίκτυο. Πρέπει να τονίσουμε

ότι ως θέση του χρήστη θεωρείται η περιοχή κάλυψης του σταθµού βάσης. Σε αστικά

κέντρα και µε την χρησιµοποίηση πολύ μικρού μεγέθους κυψελών (pico cells) η θέση

µπορεί να εντοπιστεί µε ακρίβεια 150 µέτρων.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι η µέθοδος αυτή µπορεί να χρησιµοποιηθεί άµεσα από

εφαρµογές εντοπισµού θέσης, αφού δεν είναι απαραίτητες αλλαγές στα δίκτυα κινητής

τηλεφωνίας και στις συσκευές (τρέχουσα λύση), µε το µειονέκτηµα βέβαια ότι το

αποτέλεσµα δεν θα έχει την ακρίβεια που παρέχουν άλλες µέθοδοι (απαιτούνται

δαπανηρότερες αλλαγές – αναβαθμίσεις). Αν και η ακρίβεια αυτή µπορεί να είναι αρκετή

για πληροφοριακές υπηρεσίες µέσα σε πόλεις, δεν είναι ικανοποιητική για υπηρεσίες

εκτάκτου ανάγκης.

Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι ανάλογα με τις δυνατότητες του κινητού, την

γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκεται και την υπηρεσία που καλούμαστε να

παρέχουμε, η πλατφόρμα μας έχει την δυνατότητα να κάνει χρήση βελτιωμένων

τεχνικών Cell–ID όπως είναι οι Cell–ID + Timing Advance (χρήση σε μη αστικές

περιοχές όπου έχουμε αραιότητα κυψελών), Cell–ID + Network Measurements (οι

μετρήσεις δικτύου μπορούν να γίνουν διαθέσιμες ακόμη και σε κατάσταση αναμονής του

κινητού), Round Trip Time (για κινητά 3ης γενιάς με μία θεωρητική βελτίωση της

ακριβείας στα 80 μέτρα).

Η ανίχνευση της θέσης με την μέθοδο Time of Arrrival (ΤοΑ) µπορεί να επιτευχθεί

επίσης και από µετρήσεις της χρονικής καθυστέρησης στην µετάδοση των σηµάτων

µεταξύ της κινητής συσκευής και µερικών σταθµών βάσης. Αν υποθέσουµε ότι

υπάρχουν δύο διαστάσεις και διάδοση Line-Off Sight (περιοριστικός παράγοντας της εν

λόγω τεχνική), κάθε µέτρηση χρονικής καθυστέρησης καθορίζει έναν κύκλο γύρω από

10

τον σταθµό βάσης και τρεις τέτοιοι κύκλοι είναι αρκετοί για τον µοναδιαίο

προσδιορισµό µιας θέσης. Το πρόβληµα µε αυτή την τεχνική είναι ο ακριβής

συγχρονισµός µεταξύ του κινητού και των σταθµών βάσης για την λήψη σωστών

εκτιµήσεων της χρονικής καθυστέρησης. Στο GSM, οι σταθµοί βάσης στέλνουν την

παράµετρο Timing Advance (TA) στις συσκευές κινητών οι οποίες είναι συνδεδεµένες

πάνω τους, για να εξασφαλίσουν ότι οι µεταδόσεις από τις συσκευές θα φτάσουν στο

σωστό TDMA time slot. Η παράµετρος αυτή µετράει τον χρόνο διάδοσης (propagation

time) µεταξύ της συσκευής και του σταθµού αλλά µόνο σε µονάδες που αντιστοιχούν σε

554 µέτρα. Μια πιο ακριβής µέτρηση θα ήταν χρήσιµη αλλά θα απαιτούσε και αλλαγές

στο δίκτυο (αύξηση του κόστους επένδυσης από πλευράς του τηλεπικοινωνιακού

παροχέα).

Στην περίπτωση που ο εντοπισµός γίνεται από το δίκτυο σύµφωνα µε την µέθοδο TOA

(uplink TOA), οι µετρήσεις του χρόνου άφιξης πραγµατοποιούνται στους σταθµούς

βάσης και στην συνέχεια µεταφέρονται στο Mobile Location Center για τον

προσδιορισµό της θέσης. Όταν ο εντοπισµός γίνεται από την συσκευή (down-link TOA)

οι µετρήσεις γίνονται από την συσκευή και είτε χρησιµοποιούνται άµεσα από αυτή για

τον προσδιορισµό του στίγµατος, είτε µεταδίδονται στο Mobile Location Center για την

εκτέλεση της εργασίας αυτής. Η µέθοδος uplink Time Of Arrival (TOA) απαιτεί την

ύπαρξη πρόσθετου εξοπλισμού (hardware) στο δίκτυο (Location Measurement Units -

LMUs) για την επίτευξη µεγαλύτερης ακρίβειας προσδιορισµού θέσης και βασίζεται

στην µέτρηση του χρόνου άφιξης (time of arrival) ενός γνωστού σήµατος που έχει σταλεί

από το κινητό και ληφθεί από τρεις ή περισσότερες µονάδες µετρήσεων. Το σήµα αυτό

δηµιουργείται κατά την υλοποίηση ενός ασύγχρονου handover και µπορεί να

πραγµατοποιηθεί από τα υπάρχοντα κινητά χωρίς καµία αναβάθµισή τους. Οι µονάδες

µετρήσεων χρησιµοποιούν τυχαία access bursts για να υπολογίσουν το TOA.

Λαµβάνοντας µια αίτηση εντοπισµού της θέσης, οι µονάδες που πρέπει να εκτελέσουν

τον υπολογισµό επιλέγονται και διαµορφώνονται έτσι ώστε να ακούν στην σωστή

συχνότητα. Η κινητή συσκευή αναγκάζεται στην συνέχεια να εκτελέσει ένα ασύγχρονο

intracell handover ενώ η απάντηση προς αυτή καθυστερεί. Υπό αυτές τις συνθήκες η

συσκευή µεταδίδει µέχρι και 70 access bursts (320 msec) µε συγκεκριµένη ένταση σε

συγκεκριµένο κανάλι κίνησης (που µπορεί να είναι frequency hopping). Αν το κινητό

11

βρίσκεται σε κατάσταση αναµονής, τότε το MSC (Mobile Switching Center)

αναλαµβάνει να εκτελέσει µια ειδική κλήση προς το κινητό, χωρίς να γίνει αντιληπτή

από τον χρήστη πριν δοθεί η εντολή για handover. Το Mobile Location Center (MLC)

υπολογίζει την χρονική διαφορά άφιξης (Time Difference Of Arrival - TDOA)

εκτελώντας αφαιρέσεις όλων των ζευγών τιµών TOA.

Η θέση του κινητού υπολογίζεται στην συνέχεια µε την τεχνική hyperbolic trilateration

υποθέτοντας τα ακόλουθα: οι γεωγραφικές συντεταγµένες των µονάδων µετρήσεων του

δικτύου είναι γνωστές η χρονική υστέρηση (timing offset) µεταξύ των µονάδων

µετρήσεων είναι γνωστή π.χ. χρησιµοποιώντας απόλυτο χρόνο GPS στις µονάδες

µετρήσεων ή χρησιµοποιώντας µονάδες µετρήσεων για αναφορά οι οποίες έχουν

τοποθετηθεί σε γνωστά σηµεία έτσι ώστε να γίνει δυνατός ο υπολογισµός των τιµών

RTD (Real Time Difference).Μετά τον υπολογισµό της εκτίµησης της θέσης, η

πληροφορία αυτή στέλνεται στην εφαρµογή εντοπισµού θέσης, µαζί µε τον παράγοντα

αβεβαιότητας.

Υπάρχουν διαφορετικές επιλογές υλοποίησης της µεθόδου εντοπισµού θέσης. Για

παράδειγµα, οι µονάδες µετρήσεων µπορούν να ενσωµατωθούν στα BTSs ή να

υλοποιηθούν σαν αυτόνοµες οντότητες. Στην δεύτερη περίπτωση η επικοινωνία µεταξύ

των µονάδων αυτών και του δικτύου πραγµατοποιείται µέσω του air interface. Οι

µονάδες είτε έχουν ξεχωριστές κεραίες, είτε τις διαµοιράζονται µε υπάρχοντα BTSs.

Eντοπισμός με την μέθοδο Angle of Arrival (AoA). Η πληροφορία της γωνίας άφιξης

ενός σήµατος µπορεί µετρούµενη από έναν σταθµό βάσης να χρησιµοποιηθεί για τον

εντοπισµό της θέσης µιας κινητής συσκευής. Η παραπάνω µέτρηση µπορεί να επιτευχθεί

µόνο από την πλευρά του δικτύου, καθώς απαιτεί την ύπαρξη ενός συστήµατος κεραιών.

Αν υποθέσουµε ότι υπάρχουν δύο διαστάσεις, η µέτρηση της γωνίας άφιξης σηµάτων

από δύο σταθµούς βάσεις είναι αρκετή για τον προσδιορισµό µιας εκτίµησης θέσης.

Το µεγάλο µειονέκτηµα της τεχνικής είναι η αναγκαιότητα επέκτασης του δικτύου µε τις

απαιτούµενες κεραίες (πρόσθετο κόστος σε σχέση με την τεχνική Cell–ID) καθώς και η

ανάγκη διάδοσης σηµάτων σε Line-Off-Sight (τεχνικός περιορισμός που δημιουργεί

σχεδόν ανυπέρβλητα προβλήματα στην περίπτωση που η μορφολογία του εδάφους είναι

γεμάτη από ορεινούς όγκους). Ο τελευταίος λόγος καθιστά την µέθοδο µη

εκµεταλλεύσιµη σε πυκνοκατοικηµένες αστικές περιοχές, ενώ αντίθετα το γεγονός ότι

12

δύο µόνο σταθµοί βάσης είναι ικανοί για να προσδιορίσουν την θέση ενός κινητού

αποτελεί πλεονέκτηµα της µεθόδου για µη αστικές περιοχές (αρκεί να έχουμε ήπια

μορφολογία του χώρου). Είναι σύνηθες η τεχνική ΑΟΑ να χρησιµοποιείται σαν

συµπλήρωµα για άλλες µεθόδους εντοπισµού θέσης.

Η τεχνική Enhanced Observed Time Difference (E-OTD) καθορίζει τη θέση μιας

κινητής συσκευής χρησιμοποιώντας διάφορους δέκτες θέσης, γεωγραφικά

διασκορπισμένους σε μια ευρεία περιοχή. Οι δέκτες αυτοί, αποτελούν μονάδες της

συγκεκριμένης τεχνικής (Location Measurement Units-LMU), και έχουν, καθεμία, μια

ακριβή πηγή συγχρονισμού. Όταν οι κινητές συσκευές που χρησιμοποιούν τεχνική E-

OTD και οι LMUs μπορούν να λάβουν σήματα από τρεις, τουλάχιστον, σταθμούς βάσης,

η διαφορά χρόνου της άφιξης του σήματος, από κάθε σταθμό βάσης, στην κινητή

συσκευή και στον LMU υπολογίζεται. Η εκτιμώμενη θέση της κινητής συσκευής

υπολογίζεται με βάση το συνδυασμό των διαφορών χρόνου, μέσω μιας υπερβολικής

(hyperbolic) τεχνικής προσδιορισμού θέσης. Η τεχνική E-OTD προσφέρει ακρίβεια από

50 ως 125 μέτρα (Prasad, 2002).

Global Positioning System-GPSΤο σύστηµα GPS αναπτύχθηκε και διαχειρίζεται από το Υπουργείο Αµύνης των Η.Π.Α,

αρχικά για στρατιωτικούς σκοπούς και στην συνέχεια για διάφορες πολιτικές εφαρµογές.

Στηρίζεται σε ένα σύνολο 24 δορυφόρων που λειτουργούν συνέχεια και βρίσκονται σε

τροχιά γύρω από την γη σε ύψος 20.000 χλµ. Οι δορυφόροι είναι χωρισµένοι σε 6

οµάδες και τοποθετηµένοι µε τέτοιο τρόπο ώστε σε κάθε τροχιά να υπάρχουν 4. Ο

χρόνος περιστροφής του κάθε δορυφόρου είναι 12 ώρες οπότε περνά από κάθε σηµείο

δύο φορές την ηµέρα. Η χωρική κατανοµή των δορυφόρων είναι τέτοια που να

εξασφαλίζει ότι τουλάχιστον 4 δορυφόροι βλέπουν οποιοδήποτε σηµείο της γης ανά

πάσα στιγµή (εκτός των πόλων όπου οι δορυφόροι βρίσκονται πολύ χαµηλά για να

µπορέσουν να χρησιµοποιηθούν). Οι δέκτες GPS θα πρέπει να εντοπίζουν τουλάχιστον 4

δορυφόρους ταυτόχρονα για να υπολογίσουν την θέση τους. Η αρχιτεκτονική του GPS

είναι πολύ απλή, συγκρινόμενη µε την υψηλή τεχνολογία και την ακρίβεια που αυτό

παρέχει. Τα βασικά στοιχεία της παρουσιάζονται παρακάτω:

13

1.Triangulation των ταυτόχρονων δορυφορικών σηµάτων από τουλάχιστον 4

δορυφόρους, µε σκοπό την ακριβέστερη εκτίµηση τρισδιάστατης θέσης και χρόνου.

2.Μέτρηση των αποστάσεων του δέκτη από κάθε ορατό δορυφόρο που επιτυγχάνεται

υπολογίζοντας το χρόνο µεταφοράς του κάθε σήµατος. Η απόσταση που υπολογίζεται

ονοµάζεται pseudorange αφού το σήµα δεν ταξιδεύει στην πραγµατικότητα σε ευθεία

γραµµή.

3.Ακριβής χρονισµός. Η αποτελεσµατικότητα του GPS βασίζεται κατά κύριο λόγο στην

ακριβή µέτρηση του χρόνου που επιτυγχάνεται µε χρήση ατοµικών ρολογιών

υψηλότατης ακρίβειας.

4.Η ακριβής θέση κάθε δορυφόρου υπολογίζεται και ελέγχεται συνεχώς. Η πληροφορία

αυτή στέλνεται στους δέκτες µε ειδικά µηνύµατα σε τακτά χρονικά διαστήµατα.

5.Ανίχνευση και διόρθωση λαθών. Τα δορυφορικά σήµατα επηρεάζονται από το

περιβάλλον. Για παράδειγµα, η ατµόσφαιρα προκαλεί διαστρέβλωση της πορείας του

σήµατος, η συσκευή-δέκτης µπορεί να έχει συγκεκριµένους περιορισµούς, κλπ.

Εντούτοις, δεδομένου ότι το GPS προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα θεωρείται μια λύση

“πρώτης επιλογής” για πολλές εφαρμογές κινητού προσδιορισμού θέσης, όπως η

υπηρεσία εκτάκτου ανάγκης (E911) της FCC, και εφαρμογές LBS που βασίζονται στην

τεχνολογία προσδιορισμού θέσης που εφαρμόζεται στην κινητή τηλεφωνία. Αν και

απαιτείται η τροποποίηση των κινητών τηλεφώνων, αυτό δεν θεωρείται σημαντικό

μειονέκτημα καθώς τα περισσότερα κινητά τηλέφωνα αντικαθιστούνται κάθε 3 ή 4 έτη.

Το κόστος προκειμένου ένα κινητό τηλέφωνο να ενσωματώσει ένα δέκτη GPS, δεν είναι

πολύ μεγάλο. Σύμφωνα με την εταιρεία SnapTrack, από τις κορυφαίες στη σχεδίαση

GPS κινητών συσκευών, “οι αναβαθμίσεις κινητού τηλεφώνου υπολογίζεται να κοστίσουν

επιπρόσθετα $5-$10 ανά συσκευή, αλλά το κόστος αυτό είναι πολύ πιθανό να μειωθεί

δεδομένου ότι οι κατασκευαστές τηλεφώνων αυξάνουν την παραγόμενη ποσότητα

(http :// www . snaptrack . com )”.

Επιπλέον, οι βασισμένες στις κινητές συσκευές, τεχνικές προσδιορισμού θέσης

προσφέρουν στους χρήστες τη δυνατότητα να ενεργοποιούν, και να απενεργοποιούν, τη

λειτουργία προσδιορισμού θέση όταν το θέλουν, ρύθμιση η οποία δεν είναι εφικτή στην

περίπτωση των βασισμένων σε δίκτυο τεχνικών προσδιορισμού θέσης. Προκειμένου να

14

ξεπεραστεί το πρόβλημα εντοπισμού θέσης σε εσωτερικούς χώρους και σε αστικές

περιοχές, μερικοί GPS δέκτες έχουν αναπτυχθεί έτσι ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν

σε περιβάλλοντα αδύναμου /χαμηλού σήματος.

Assisted GPS Η τεχνική Assisted GPS συνδυάζει τον εντοπισµό θέσης µέσω δορυφόρων GPS µε

συµπληρωµατικά δεδοµένα και λειτουργίες επεξεργασίας από το επίγειο δίκτυο κινητής

τηλεφωνίας. Καταφέρνει να βελτιώσει την απόδοση των δεκτών GPS παρέχοντάς τους

τα δεδοµένα που κανονικά θα έπρεπε να λαµβάνουν από τους δορυφόρους και

διευκολύνοντάς τους να προσδιορίσουν τους δορυφόρους που καλύπτουν την περιοχή

όπου βρίσκονται την συγκεκριµένη χρονική στιγµή. Οποιοσδήποτε δέκτης GPS µπορεί

να προσαρµοστεί για να λαµβάνει δεδοµένα A-GPS.

Η τεχνική υλοποιείται κατά τον εξής τρόπο: τα δεδοµένα που στέλνονται από τους

δορυφόρους συλλέγονται σε έναν ή περισσότερους σταθµούς εντοπισµού θέσης

(tracking stations). Όταν ο χρήστης ζητήσει από την συσκευή του (µε δυνατότητες GPS)

τον προσδιορισµό της θέσης του, ο πάροχος κινητής τηλεφωνίας στέλνει µια γενική

εκτίµηση της θέσης της συσκευής (που συνήθως αναφέρεται στον κωδικό της

πλησιέστερης προς αυτή κυψέλης - Cell-ID) στον Location Server (LS). Ο τελευταίος

ανακτά και ενηµερώνει κατόπιν την συσκευή για τους GPS δορυφόρους που µπορούν να

χρησιµοποιηθούν για τον ακριβή εντοπισµό της θέσης της. Η επικοινωνία αυτή είναι

πολύ µικρή (περίπου 50 bytes) και ουσιαστικά µε αυτήν αποφεύγεται η χρονοβόρα

διαδικασία ανεύρεσης των δορυφόρων που καλύπτουν την θέση της συσκευής. Το µόνο

που χρειάζεται εν συνέχεια είναι η λήψη των δεδοµένων pseudorange και ο υπολογισµός

της απόστασης της συσκευής από τους δορυφόρους. Με το που θα εκτελέσει την

παραπάνω εργασία το κινητό του χρήστη, αποστέλλει τις µετρήσεις αυτές στον Location

Server ο οποίος και υπολογίζει τελικά την θέση της.

Ο Location Server έχοντας πρόσβαση σε terrain elevation databases µπορεί να προσφέρει

µεγαλύτερη ακρίβεια ύψους βελτιώνοντας ακόµα περισσότερο την αξιοπιστία της

µεθόδου. Με την αρχιτεκτονική αυτή η A-GPS συσκευή µπορεί να εκµεταλλευτεί πιο

αδύναµα σήµατα GPS σε περιβάλλοντα όπου οι κλασσικοί δέκτες GPS δεν θα

µπορούσαν να λειτουργήσουν. Αυτό συµβαίνει γιατί οι διαδικασίες που απαιτούν καλό

και συνεχές σήµα δεν εκτελούνται πλέον από τις συσκευές αλλά τα αποτελέσµατά τους

15

ανακτώνται από το επίγειο δίκτυο (σημαντικότατη εξέλιξη που προσδιορίζει την

κατεύθυνση που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι κατασκευάστριες εταιρίες κινητών

τερματικών, σε σχέση με την χρήση της GPS τεχνολογίας).

Συγκρίνοντας το Α-GPS µε το απλό GPS διαπιστώνουμε τα ακόλουθα πλεονεκτήµατα

της πρώτης µεθόδου:

1)Πολύ µεγαλύτερη ευαισθησία στην ανίχνευση των ασθενών σηµάτων GPS από

τους κοινούς δέκτες GPS.

2)Βελτίωση χρόνου ανεύρεσης δορυφόρων, αφού η A-GPS συσκευή δεν

χρειάζεται πλέον να παρακολουθεί τους δορυφόρους και να λαµβάνει όλα τα

µηνύµατα πλοήγησης. Τους χρησιµοποιεί απλά για την ανάκτηση των µετρήσεων

pseudorange.

3)Μειωµένη κατανάλωση ενέργειας (ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος ένα

αναλογιστούμε τους περιορισμούς λόγο μεγέθους συσκευών που μάλιστα γίνονται

και μικρότερες) αφού η συσκευή χρησιµοποιεί τον δέκτη GPS µόνο για την

ανάκτηση των pseudoranges. Ακόµα και οι υπολογισµοί για τον εντοπισµό της

θέσης της γίνονται στον Location Server.

4)Υψηλή ακρίβεια που κυµαίνεται από 5 έως 50 µέτρα ανάλογα µε το περιβάλλον

της κινητής συσκευής.

5)Δυνατότητα λειτουργίας τόσο σε εξωτερικούς όσο και σε εσωτερικούς χώρους.

6)Χαµηλότερο κόστος συσκευών αφού δεν είναι απαραίτητη η ενσωµάτωση ενός

πλήρους δέκτη GPS σε αυτές.

Η τεχνική A-GPS επιτρέπει την χρήση του GPS σε εσωτερικούς χώρους από κινητά

τηλέφωνα (αναγκαία απαίτηση). Τα τελευταία χρόνια οι κατασκευαστές συσκευών

κινητής τηλεφωνίας (Motorola, Nokia, Ericsson κλπ.) έχουν συνεργαστεί για την θέσπιση

και υιοθέτηση προτύπων για την διακίνηση πληροφορίας A-GPS. Τέτοια πρότυπα

υπάρχουν πλέον για τις τεχνολογίες GSM, CDMA, US-TDMA. Η µέθοδος αυτή είναι

αποδεκτή από τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας γιατί αποτρέπει την ανάγκη εγκατάστασης

και λειτουργίας µιας πλήρους δικτυοκεντρικής (network – centric) αρχιτεκτονικής.

Πρέπει να τονίσουμε ότι το κόστος προσφοράς LBS µε βάση την τεχνική αυτή

επιµερίζεται και στους χρήστες, ενώ ενδεχόµενες βελτιώσεις/ επεκτάσεις µπορούν να

υλοποιηθούν αν και εφόσον η αγορά αποδεχτεί και εντατικοποιήσει την χρήση των

16

αντίστοιχων υπηρεσιών. Παραδείγµατα εταιριών που ήδη χρησιµοποιούν την τεχνολογία

αποτελούν οι NTT DoCoMo, Phone.com, Telefonica Mobiles και Sprint.

2.3 Τμήματα Διαχείρισης της θέσης σε συστήματα LBS–MPC και GMLC

Το Gateway Mobile Location Centre (GMLC) και το Mobile Positioning Centre (MPC)

είναι πύλες που συνδέουν τα τμήματα εντοπισμού θέσης του GSM δικτύου κινητής

τηλεφωνίας και των LBS εφαρμογών. Μία από τις λειτουργίες τους είναι ο

προσδιορισμός της θέσης της κινητής συσκευής (η τεχνική που χρησιμοποιείται

εξαρτάται από το χρησιμοποιούμενο σύστημα κινητού εντοπισμού θέσης), και η

αποστολή της πληροφορίας στην αντίστοιχη εφαρμογή. Για την επίτευξη της λειτουργία

αυτής, είναι απαραίτητες διεπαφές επικοινωνίες μεταξύ του δικτύου κινητής τηλεφωνίας

και των LBS εφαρμογών. Όσον αφορά το MPC, η διεπαφή είναι το Mobile Positioning

Protocol (MPP) (τρέχουσα έκδοση 1.1). Στην περίπτωση του GMLC, οι διεπαφές

αναπτύσσονται και προτυποποιούνται από την πρωτοβουλία Open Location Service.

Το κέντρο εντοπισμού θέσης της Ericsson είναι ένα παράδειγμα λειτουργικής

δυνατότητας. Συγκεκριμένα αποστέλλει εκτιμήσεις της θέσης κινητών συσκευών σε

μορφή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιοδήποτε Γεωγραφικό Σύστημα

Πληροφοριών.

“Το σύστημα MPS της Ericsson είναι το μόνο διαθέσιμο σήμερα, που να

μπορεί να εντοπίζει τη θέση οποιουδήποτε κινητού τηλεφώνου”

“Η βασική μέθοδος που εφαρμόζεται σε GSM, TDMA και όλες τις άλλες

δικτυακές τεχνολογίες. Επιπρόσθετα, προσφέρει στον τελικό χρήστη, τη

δυνατότητα να ελέγχει το πότε και ποια υπηρεσία επιθυμεί να εντοπίσει τη

θέση του. Αυτό είναι και το κλειδί για την εξυπηρέτηση του χρήστη και την

εμπορική επιτυχία”

(Ericsson Mobile Positioning, http :// www . ericsson . com ).

2.4 Χωρικά Δεδομένα και LBS

Εκτός από την εκτιμώμενη μεταφορά δεδομένων, κατά μήκος των ασύρματων δικτύων

και τον κινητό προσδιορισμό θέσης, ένα άλλο σημαντικό τμήμα της αρχιτεκτονικής LBS

είναι η διαδικασία αποθήκευσης και η επεξεργασίας των χωρικών δεδομένων. Τα

17

γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών χρησιμοποιούνται ακριβώς, για να αποθηκεύουν,

να διαχειρίζονται και να επεξεργάζονται χωρικά δεδομένα.

Γεωγραφικό σύστημα πληροφοριώνΈνα γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών (GIS) αναφέρεται στη,

βασισμένη σε υπολογιστή, ικανότητα χειρισμού γεωγραφικών

δεδομένων (δηλ. όλων εκείνων των στοιχείων που συνδέοντα μέσω

μιας ιδιότητας του χώρου). Ένα GIS περιλαμβάνει τις λειτουργίες που

χρειάζεται για να υποστηρίξει τις διαδικασίες της απόκτησης, της

σύνταξης, της αποθήκευσης, της αναπροσαρμογής, της διαχείρισης,

της ανάκτησης, της παρουσίασης και της ανάλυσης των γεωγραφικών

δεδομένων. Τα στοιχεία του χώρου υπό μορφή χαρτών ή εικόνων

μπορούν να αποθηκευτούν με το διανυσματικό σχήμα. Όλα τα GIS

δεδομένα είναι "geo-referenced", έτσι ώστε όλες οι πληροφορίες των

συντεταγμένων να είναι σε ένα καλά καθορισμένο, με σαφήνεια,

πλαίσιο αναφοράς.

Εικόνα 3:Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών

18

Το δεδομένο στο GIS είναι φυσικά χωρικό (δεδομένο χώρου), και αναφέρεται σε μια

μοναδική θέση στη γήινη επιφάνεια, δηλαδή στη γεωγραφική του θέση σε σχέση με

κάποιο στοιχείο. Ένα αντικείμενο στο χώρο πρέπει να έχει καθορισμένα τα παρακάτω

τέσσερα χαρακτηριστικά:

Θέση: υπάρχει σε ένα γνωστό σημείο στη γήινη επιφάνεια.

Μορφή: έχει μια γεωμετρική αντιπροσώπευση, από οποιοδήποτε γεωγραφικό

χαρακτηριστικό γνώρισμα που αντιπροσωπεύεται από τον έναν από τους τρεις

βασικούς γεωμετρικούς τύπους: 1) σημείο, 2)γραμμή και 3)πολύγωνο.

Ιδιότητες: ιδιότητες που περιγράφουν τη φύση του αντικειμένου.

Χωρική σχέση με άλλα αντικείμενα: μερικές βασικές σχέσεις είναι όριο μιας

περιοχής, παρακείμενων περιοχών, της απόστασης μεταξύ οποιωνδήποτε δύο

γεωμετρικών αντικειμένων, της απόστασης απομόνωσης ενός αντικειμένου (που

αποτελείται από όλα τα σημεία μέσα σε μια δεδομένη απόσταση από εκείνο το

αντικείμενο), κ.λ.π.

Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Χωρικών Δεδομένων Τα συμβατικά σχεσιακά συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων (RDBMS)

χρησιμοποιούνται γενικά για την αποθήκευση των δεδομένων χώρου. Εντούτοις, ένα

RDBMS σχεδιάζεται μόνο για τις συναλλαγές που περιλαμβάνουν τους συγκριτικά

απλούς τύπους δεδομένων όπως οι χαρακτήρες και τα αριθμητικά στοιχεία. Τα χωρικά

δεδομένα είναι συνήθως σύνθετα αντικείμενα που απαιτούν περισσότερες από μια δομές

δεδομένων για να περιγραφούν με τις χωρικές σχέσεις τους. Ένα σύστημα διαχείρισης

βάσεων δεδομένων νέας γενεάς, γνωστό ως σχεσιακό σύστημα διαχείρισης βάσεων

δεδομένων αντικειμένων (ORDBMS), έχει ήδη αναπτυχθεί. Το σύστημα αυτό συγχωνεύει

το αντικειμενοστραφές σύστημα διαχείρισης που επιτρέπει στην αποθήκευση των

σύνθετων στοιχείων ως αντικείμενα, και το σχεσιακό σύστημα διαχείρισης βάσεων

δεδομένων για να προσφέρει τη δυνατότητα διαχείρισης των σχέσεων μεταξύ των

αντικειμένων. Μια γλώσσα προγραμματισμού με δομή διατύπωσης ερωτημάτων (π.χ.

SQL2 ή SQL3) μπορεί να υποστηρίξει όλες τις διαδικασίες διαχείρισης βάσεων

δεδομένων, καθώς επίσης και την αντικειμενοστραφή διαμόρφωση στοιχείων.

Το ORDBMS προσφέρει τη δυνατότητα καθορισμού από το χρήστη διαφόρων τύπων

στοιχείων (UDT- User-Defined Data Types) και λειτουργιών (UDF- User-Defined

19

Functions). Οι παραπάνω τύποι δεδομένων επιτρέπουν στους χρήστες να αποθηκεύσουν

και να διαχειριστούν τα σύνθετα χωρικά στοιχεία, ως αντικείμενο, μαζί με τα στοιχεία

από άλλες πηγές όπως τα CAD (Computer Aided Designs) και οι εικόνες στην ίδια βάση

δεδομένων. Ακόμα πιο σημαντική είναι η λειτουργία με βάση την οποία το ORDBMS

σύστημα επιτρέπει και διευκολύνει την ανάλυση του χώρου στον κεντρικό υπολογιστή

(εξυπηρετητή) της βάσης δεδομένων χρησιμοποιώντας εντολές της SQL αντί στην

εφαρμογή. H Oracle8 Spatial Cartridge είναι ένα παράδειγμα χωρικής βάσης δεδομένων

που αποθηκεύει τα γεωμετρικά αντικείμενα με τη μορφή αφηρημένων τύπων δεδομένων

(ADT) ή καθορισμένων από το χρήστη τύπων δεδομένων σε βασισμένους σε

γνωρίσματα πίνακες, μέσα στο RDBMS. Οι περισσότεροι δημιουργοί υπηρεσιών με

βάση τον εντοπισμό θέσης (Location-Based Services), όπως είναι οι AirFlash, AutoDesk,

CellPoint, GeoTouch, IntelliWhere, Webraska, Xmarc, χρησιμοποιούν αυτήν την περίοδο

την Oracle8 για να αποθηκεύσουν τα χωρικά στοιχεία τους.

Από την πλευρά ενός GIS συστήματος, οι υπηρεσίες με βάση τον εντοπισμό θέσης (LBS)

δεν περιλαμβάνουν πολλές σύνθετες χωρικές αναλύσεις. Εντούτοις, είναι η φύση, η

πληρότητα και η ακρίβεια των περιεχομένων στις βάσεις δεδομένων που επιδρούν στην

ποιότητα των επακόλουθων υπηρεσιών LBS. Για μια ορισμένη περιοχή υπηρεσιών, η

βάση δεδομένων πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα χαρακτηριστικά

γνωρίσματα όπως οι δρόμοι και τα σημεία ενδιαφέροντος (ξενοδοχεία, πάρκα, ATMs,

εστιατόρια, δημόσιοι σταθμοί κυκλοφορίας, τουριστικά σημεία, καταστήματα, κ.λ.π.).

Επιπλέον, απαιτούνται οι ψηφιακοί χάρτες της περιοχής. Οι χάρτες αυτοί μπορούν να

είναι ένα χαρτοφυλάκιο raster χαρτών ή εικόνων, ένας διανυσματικός χάρτης που

δημιουργείται "on the fly" όταν ζητηθεί, ή αρχειοθετημένες εναέριες/δορυφορικές

φωτογραφίες ή εικόνες. Όλοι οι δρόμοι και τα σημεία ενδιαφέροντος (και οι κατάλληλες

ετικέτες) πρέπει να παρουσιάζονται, και να είναι “geo-referenced” έτσι ώστε η θέση τους

στο χάρτη να είναι σωστή.

Οι λειτουργίες ανάλυσης δεδομένων του χώρου που χρησιμοποιούνται για τις

βασισμένες στη θέση υπηρεσίες (LBS) είναι τυπικά γεωμετρικές λειτουργίες που

περιλαμβάνουν τον υπολογισμό της απόστασης, της περιοχής, του όγκου και των

κατευθύνσεων. Εντούτοις, σε μια υπηρεσία LBS η απόσταση μεταξύ δύο σημείων μπορεί

20

να εκφραστεί σε χρόνο ταξιδιού (για διαφορετικά μέσα μεταφοράς όπως αυτοκίνητο,

πόδια, δημόσιες συγκοινωνίες, κ.λ.π.), ή σε κόστος ταξιδιού, παρά σε μετρικές μονάδες.

Μεταξύ των εννοιών που αφορούν τις βασισμένων στη θέση υπηρεσίες, οι ορισμοί

geocoding και routing πρέπει να διευκρινιστούν. Η λειτουργία Geocoding αναφέρεται

στις διαδικασίες, για παράδείγμα, μετάφρασης μια πραγματικής διεύθυνσης, όπως ένας

αριθμός οδού, σε μια αντίστοιχη τιμή συντεταγμένων, γεωγραφικού πλάτους/

γεωγραφικού μήκους. Υπάρχουν επίσης αντίστροφες- geocoding λειτουργίες που

μετατρέπουν μια συντεταγμένη γεωγραφικού πλάτους/γεωγραφικού μήκους σε μια

διεύθυνση οδών. Η λειτουργία Routing (δρομολόγηση) χρησιμοποιούνται για να

δημιουργήσουν μια διαδρομή, και να την επιδείξουν σε έναν χάρτη ή μια εικόνα. Η

μικρότερη διαδρομή από το σημείο Α στο σημείο Β είναι μπορεί επίσης να υπολογιστεί

με βάση την ανάλυση ροής (flow analysis) των κατάλληλων γεωμετρικών υπολογισμών.

Παραδείγματος χάριν, μπορούν να υπάρξουν διάφορες πιθανές διαδρομές που να

ενώνουν το σημείο Α με το σημείο Β. Η μικρότερη διαδρομή μεταξύ αυτών των σημείων

θα μπορούσε να υπολογιστεί με βάση μια λειτουργία του χρόνου, τον τύπο του δρόμου

και τα μέσα μεταφοράς. Χαρακτηριστικά, το ταξίδι είναι γενικά γρηγορότερο στις 5μμ

απ' ότι στις 8μμ, με ένα αυτοκίνητο στον ίδιο δρόμο.

2.5 Το πλήρες σύστημα LBS

Η αρχιτεκτονική LBS περιλαμβάνει κατά βάση τα συστατικά που παρουσιάζονται στο

παρακάτω σχήμα. Το πρώτο συστατικό είναι το σύστημα εντοπισμού θέσης του κινητού

τηλεφώνου. Αυτό μπορεί να είναι network-based (AOA, TOA, TDOA), handset-based

(E-OTD, GPS) ή A-GPS (Assisted Global Positioning System). Το δεύτερο συστατικό

είναι το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας, το οποίο προσφέρει την υπηρεσία στους χρήστες. Οι

πύλες υπηρεσιών στο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας είναι ουσιαστικές. Η λειτουργία τους

είναι να συνδέσουν τα συστήματα εντοπισμού θέσης με το ασύρματο δίκτυο και τις

βασισμένες στη θέση (LBS) εφαρμογές υπηρεσιών. Το τρίτο συστατικό είναι η ίδια η

βασισμένη στη θέση (LBS) εφαρμογή υπηρεσιών. Αυτό αποτελείται από έναν

Application Server (εξυπηρετητή εφαρμογών) και μια Spatial Database (βάση δεδομένων

χωρικών στοιχείων). Τα συστατικά επικοινωνούν το ένα με το άλλο μέσω ενδιάμεσων

εφαρμογών-διεπαφών (APIs – Application Programming Interfaces). Οι διεπαφές αυτές

21

έχουν ως σκοπό να συνδράμουν τους παρόχους ασύρματου Internet στην ολοκλήρωση

υπηρεσιών βασισμένων στον εντοπισμό θέσης στα πλαίσια των δικτύων κινητής

τηλεφωνίας. Επιτρέπουν επίσης στον Application Server (εξυπηρετητή εφαρμογών), την

επικοινωνία τόσο με τη Spatial Database (βάση δεδομένων των χωρικών δεδομένων) όσο

και με τον Billing Server (εξυπηρετητής χρεώσεων). Το κέντρο επεξεργασίας για μια

Location-based Service πλατφόρμα είναι ο Application Server που χειρίζεται τις

λειτουργίες διεπαφής του χρήστη και επικοινωνεί με τη βάση δεδομένων.

Εικόνα 4:Πλήρες Σύστημα LBS

2.6 Ζητήματα LBS

Διαφορετικά Πρότυπα Mobile Mapping Το ζήτημα της κινητής χαρτογράφησης είναι πολύ σημαντικό, στα πλαίσια των LBS

υπηρεσιών, καθώς η δυνατότητα να επιδεικνύεται χαρτογραφημένη πληροφορία σε

κινητές συσκευές όπως κινητά τηλέφωνα και PDAs είναι περιορισμένη. Οι χωρικές

πληροφορίες μπορούν να είναι απλό κείμενο (διεύθυνση ενός σημείου ενδιαφέροντος,

turn-by-turn κατευθύνσεις κ.λ.π.), εικόνες (π.χ. της τρέχουσας κυκλοφοριακής

κατάστασης) καθώς και εικόνες χαρτών (της περιοχής ενδιαφέροντος, της πιο σύντομης

διαδρομής από την τρέχουσα θέση σε έναν συγκεκριμένο προορισμό κ.λ.π.). Γενικά, οι

“ελκυστικοί χάρτες” είναι το καλύτερο μέσο απεικόνισης στοιχείων του χώρου (spatial

information), και ως εκ τούτου είναι απαραίτητο στοιχείο των υπηρεσιών LBS. Επιπλέον,

22

με την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών τρίτης γενιάς (3G) και του ασύρματου Internet, οι

χρήστες θα είναι σε θέση να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια ευρεία γκάμα πληροφοριών

χάρτη.

Εντούτοις, η ανάπτυξη εφαρμογών χαρτογράφησης για το κινητό/ασύρματο Ιντερνετ

είναι προκλητική, για διάφορους λόγους. Η σημαντικότερη παράμετρος είναι η

περιορισμένη ικανότητα επίδειξης των κινητών συσκευών. Εκτός από τα περιορισμένα

χαρακτηριστικά γνωρίσματα των χαρτών που μπορούν να επιδειχθούν, η ταχύτητα

μετάδοσης στοιχείων στις κινητές συσκευές είναι επίσης μικρότερη σε σύγκριση με ένα

δίκτυο καλωδίου. Επιπλέον σύμφωνα με την Oracle,

"Each device speaks a different wireless protocol and supports a

variety of different Wireless Markup Languages (there are over 30

such languages) – these different standards preclude a web site

developer from writing every application to individually support every

single device available" (Oracle, 2000).

Ως παράδειγμα αναφέρονται τα κινητά τηλέφωνα τεχνολογίας WAP (Wireless Application

Protocol), τα οποία υποστηρίζουν την WML (Wireless Markup Language), οι Palm

Operating System συσκευές που υποστηρίζουν την TTML (Tagged Text Markup

Language), και οι Voice-Activated Internet εφαρμογές που υποστηρίζουν τις VoiceXML

και VoxML (Markup Languages) αντίστοιχα.

Η κινητή χαρτογράφηση απαιτεί πρότυπα που επιτρέπουν την εύκολη μεταφορά και

παρουσίαση του περιεχομένου των δεδομένων μέσω του ασύρματο Διαδικτύου σε

οποιαδήποτε, από μια μεγάλη ποικιλία, κινητή συσκευή. Δύο σημαντικά πρότυπα για την

παρουσίαση των χωρικών στοιχείων στο ήδη τυποποιημένο Διαδίκτυο, είναι η

ρυθμιζόμενη διανυσματική γραφική παράσταση SVG (Scaleable Vector Graphics) και η

γεωγραφική γλώσσα GML (Geography Markup Language). Τα δεδομένα αυτού του

τύπου διανέμονται σε ολόκληρο το Διαδίκτυο μέσω της XML (eXtensile Markup

Language). Στην περίπτωση του κινητού/ασύρματου Διαδικτύου, είναι απαραίτητη η

μετατροπή των τυποποιημένων γλωσσών Διαδικτύου (XML και HTML) στις γλώσσες

που οι κινητές συσκευές μπορούν να κατανοήσουν (π.χ.WML, HDML (Handheld Device

Markup Language), VoiceXML και SMS).

23

Ένα από τα κύρια προϊόντα κινητού λογισμικού (Middleware) που επιτρέπει αυτές τις

μετατροπές είναι η Oracle 9i Application Server Wireless Edition (Oracle 9iAS

Wireless).Συγκεκριμένα μετατρέπει οποιοδήποτε δεδομένο Διαδικτύου σε XML και

μετασχηματίζει την XML σε οποιαδήποτε markup γλώσσα που υποστηρίζεται από

οποιαδήποτε συσκευή (HTML, WML, HDML, VoiceXML, VoxML, SMS, κ.λ.π).

Επομένως ο ασύρματος Application Server, Oracle 9iAS παρέχει την κατάλληλη

υποστήριξη για την ανάπτυξη των, βασισμένων στον εντοπισμό θέσης, υπηρεσιών

(Oracle Technology Network, 2001). Ο ασύρματος Oracle9iAS χρησιμοποιεί eLocation

διεπαφές (APIs), οι οποίες είναι σχεδιασμένες σε Java προκειμένου να επιτρέπουν σε

οποιαδήποτε Oracle9iAS ασύρματη εφαρμογή να αλληλεπιδρά με τη διαχείριση των

δεδομένων χώρου που πραγματοποιείται στην αντίστοιχη βάση δεδομένων.

Εικόνα 5:Location-Based Service Components (“?” is location information)

24

ΔιαλειτουργικότηταΗ διαλειτουργικότητα είναι η βάση για την ευρεία εξάπλωση των βασισμένων στον

εντοπισμό θέσης υπηρεσιών.

"Η αξιοποίηση της πλήρους αξίας των βασισμένων στον εντοπισμό θέσης

υπηρεσιών εξαρτάται από τη συνεπή επικοινωνία ανάμεσα σε διαφορετικές

περιοχές, πλατφόρμες τεχνολογίας, δίκτυα, τομείς εφαρμογών και κατηγορίες

προϊόντων".

Επιπλέον, η διαλειτουργικότητα εξασφαλίζει την ασφάλεια και την ιδιωτικότητα του

δικτύου και διευκολύνει την τιμολόγηση και τη διανομή των εσόδων (Location

Interoperability Forum, 2001). Επομένως, μια πραγματικά ανοικτή και συμβατή

πλατφόρμα υπηρεσιών, βασισμένων στον εντοπισμό θέσης, είναι σημαντική για τη

μακροπρόθεσμη επιτυχία στη συγκεκριμένη αγορά.

Το ζήτημα της διαλειτουργικότητας χρειάζεται να αντιμετωπιστεί για:

Ασύρματα Συστήματα/Δίκτυα (GSM, CDMA και TDMA).

Τεχνολογίες προσδιορισμού θέσης (COO, AOA, TDOA, E-OTD και A-GPS).

Κεντρικό δίκτυο κορμού (Multi-Vendor and Inter-Gateways).

Εφαρμογές:

Σε διαφορετικά δίκτυα και διεπαφές περιεχομένου (WAP, SMS και GPRS).

Σε διαφορετικές μορφές περιεχομένου (χάρτες, διαδρομές και γλώσσες).

Το Location Interoperability Forum (LIF) είναι μια άλλη οργάνωση που εξετάζει τις

προδιαγραφές "σχετικά με την ερώτηση και την απάντηση για την πραγματική θέση ή τον

προσδιορισμό της θέσης της κινητής συσκευής" (Open Location Service, 2000).

Το Location Interoperability Forum (LIF) έχει ως κύριο στόχο:

Τη μείωση και τον περιορισμό των τεχνολογιών προσδιορισμού θέσης.

Την προώθηση κοινών μεθόδους και διεπαφών για τις προτυποποιημένες

τεχνολογίες προσδιορισμού θέσης (Cell-ID, E-OTD, and A-GPS).

Τον καθορισμό κοινών μεθόδων και διεπαφών μεταξύ των εφαρμογών και των

ασύρματων δικτύων ανεξάρτητα από τις διεπαφές αέρα και τις τεχνολογίες

προσδιορισμού θέσης που αποκρύπτουν.

25

Τον καθορισμό και την υιοθέτηση κοινών διεπαφών μεταξύ των εφαρμογών και

των διαφορετικών τύπων μηχανών περιεχομένου και των βάσεων δεδομένων

(Location Interoperability Forum, 2001).

Ιδιωτικότητα χρηστώνΈνα ακόμα σημαντικό ζήτημα για τα συστήματα LBS είναι η προστασία της

ιδιωτικότητας όσον αφορά τον ασύρματο προσδιορισμό θέσης. Οι θέσεις των πελατών,

των οποίων οι κινητές συσκευές έχουν ικανότητα προσδιορισμού θέσης, μπορούν να

εκτιμηθούν με ακρίβεια σε απόσταση μεγαλύτερη των 100 μέτρων, κάθε φορά που

κάνουν κλήση. Ως εκ τούτου οι καθημερινές “διαδρομές τους” μπορούν να καταγραφούν

και να αναλυθούν εκτός κι αν παρεμβάλλονται ρυθμίσεις προστασίας. Οι πελάτες αυτοί

ανησυχούν για τη ιδιωτικότητα των πληροφοριών που αφορούν τη θέση τους. Σύμφωνα

με μελέτη της εταιρείας Driscoll-Wolfe Marketing & Research Consulting (2001), η

ανησυχία αυτή αφορά “πιθανές απειλές στην ασφάλεια της ιδιωτικότητας των πελατών,

και την καταγραφή των καθημερινών διαδρομών τους για εμπορικούς σκοπούς και άλλες

νομότυπες ενέργειες” και επομένως “όσοι ανταποκρίθηκαν στην έρευνα υπογράμμισαν τη

σημασία του ελέγχου των, σχετικών με την κινητή τους θέση, πληροφοριών”.

Απαραίτητο για τους μεταφορείς τηλεπικοινωνιών είναι, να καταλάβουν πόσο σημαντική

θεωρείται από τους πελάτες η ιδιωτικότητα της κινητής τους θέσης. Την τρέχουσα

περίοδο, “οι προμηθευτές και οι μεταφορείς είναι αφελείς [για το ενδιαφέρον που δείχνουν

οι καταναλωτές στην ασύρματη ιδιωτικότητα] και δεν έχουν κάνει την κατάλληλη έρευνα

αγοράς για να ανιχνεύσουν το ενδιαφέρον αυτό” (Hamblen, 2001). Οι προμηθευτές LBS

συστημάτων αναγνωρίζουν σήμερα ότι “η ιδιωτικότητα θα αποτελεί ανησυχία” αλλά “οι

χρήστες πρέπει να βεβαιωθούν ότι έχουν διάφορους τρόπους να ζητήσουν τη λήψη

πληροφοριών σχετικά με τον προσδιορισμό θέσης (opt-in), καθώς επίσης και τη

δυνατότητα της από-επιλογής (opt-out), (ibid, 2001)”. Οι μεταφορείς πρέπει να είναι σε

θέση να διακρίνουν μεταξύ εκείνων των πελατών που επιθυμούν τις location-based

υπηρεσίες (ή τις location-based διαφημίσεις), και των υπόλοιπων που δεν έχουν τέτοια

επιθυμία.

Επιπλέον, οι μεταφορείς οφείλουν να προστατεύουν πληροφορίες σχετικές με τον

εντοπισμό της θέσης των πελατών τους, αποτρέποντας την αποστολή τους σε

διαφημιστικές εταιρείες ή άλλους φορείς παροχής υπηρεσιών, εκτός αν οι ίδιοι οι

26

πελάτες το επιτρέπουν. Στις ΗΠΑ, ο νόμος περί προστασίας της ιδιωτικότητας θέσης

(The Location Privacy Protection Act) έχει εγκριθεί από τη Σύγκλητο.

“Συγκεκριμένα ο νόμος υποχρεώνει τις επιχειρήσεις που παρέχουν

ασύρματες βασισμένες στη θέση υπηρεσίες, να ειδοποιήσουν τους χρήστες

κάθε φορά που συλλέγουν πληροφορίες για τον εντοπισμό της θέση τους. Ο

νόμος απαγορεύει επίσης, τη χρήση ή την πώληση των πληροφοριών χωρίς

την άδεια του χρήστη (AllNetDevices Staff, 2001b)”.

“Πρέπει να περάσουμε μπροστά από την καμπύλη, σε αυτό που σύντομα

θα είναι ένα πραγματικό πρόβλημα (ibid, 2001b)”.

Τα κέντρα προστασίας καταναλωτών δείχνουν να ανησυχούν πολύ για τέτοια ζητήματα.

Το κέντρο για τη δημοκρατία και την τεχνολογία (Center for Democracy and

Technology-CDT), στις ΗΠΑ, καλεί τις εταιρείες που αναπτύσσουν LBS συστήματα να

δείξουν ιδιαίτερη προσοχή στην ιδιωτικότητα της κινητή θέσης των πελατών.

“Το CDT θεωρεί ότι χρειάζεται μια ξεχωριστή διαδικασία επεξεργασίας ισχυρών

κανόνων ιδιωτικότητας, ανεξαρτήτου τεχνολογίας, για την εφαρμογή των διατάξεων,

σχετικά με τις πληροφορίες ασύρματης κινητής θέσης, της παραγράφου 222 του Νόμου

Επικοινωνιών, η οποία πρέπει να αρχίσει αμέσως” (Dempsey & Mulligan, 2001). Η

παράγραφος 222 προβλέπει τη “σαφή προηγούμενη έγκριση” προτού να επιτραπεί η

εμπορική πρόσβαση στις πληροφορίες θέσης του χρήστη. Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή προσπαθεί επίσης να αντιμετωπίσει ζητήματα σχετικά με την ιδιωτικότητα

θέσης, με τη σύνταξη ενός πανευρωπαϊκού νόμου περί ιδιωτικότητας των δεδομένων

(Europe-wide Data Privacy Act).

2.7 Οργανισµοί Προτυποποίησης Location – based Services

Open GIS Consortium (OGC)

Το Open GIS Consortium (OGC) ξεκίνησε την λειτουργία του στον τοµέα της

προτυποποίησης υπηρεσιών web mapping το 1994, σαν αποτέλεσµα της ραγδαίας

εξέλιξης του Internet και της ανάγκης παρουσίασης πληροφορίας µε την µορφή χαρτών.

27

Αποτελεί ενεργό µέλος του LIF (Location Interoperability Forum). Η πρωτοβουλία Open

Location Services (OpenLS) του Open GIS Consortium (OGC) έχει σαν στόχο την

δηµιουργία ανοιχτών προδιαγραφών διεπαφών που διευκολύνουν την χρήση της

γεωγραφικής θέσης και άλλων χωρικών δεδοµένων σε περιβάλλοντα wireless Internet

για την παροχή υπηρεσιών και εφαρµογών που βασίζονται στον εντοπισµό θέσης. Στο

OpenLS συµµετέχουν όλες οι οντότητες που εµπλέκονται στην αλυσίδα αξίας των

υπηρεσιών εντοπισµού θέσης µε σκοπό την δηµιουργία και χρήση κοινών προτύπων που

θα επιτρέψουν την διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών αυτών και θα επισπεύσουν την

διαθεσιµότητα τους στην αγορά.

Σύµφωνα µε διάφορες δράσεις του OGC για την κατάρτιση προδιαγραφών, τα σχετικά

πρότυπα από τον χώρο της πληροφορικής και τις απαιτήσεις των οντοτήτων που

συµµετέχουν στο OpenLS, η ανοιχτή αρχιτεκτονική του OGC για τις υπηρεσίες

εντοπισµού θέσης θα βασίζεται σε διεπαφές και πρωτόκολλα που υποστηρίζουν βασικές

υπηρεσίες και που περιλαµβάνουν τα ακόλουθα:

Υπηρεσίες gateway που ενσωµατώνουν τις υπηρεσίες του OpenLS µε την

δικτυακή υποδοµή για τον προσδιορισµό της γεωγραφικής θέσης.

Υπηρεσίες καταλόγου για την διεξαγωγή ερευνών σε ταξιδιωτικούς οδηγούς,

χρυσούς οδηγούς κλπ.

Υπηρεσίες καθορισµού διαδροµών και πλοήγησης.

Υπηρεσίες geocoding και reverse geocoding.

Υπηρεσίες παρουσίασης χαρτών.

Το OpenLS ενθαρρύνει την γρήγορη δηµιουργία testbeds και pilots κατόπιν συνεργασίας

διαφόρων οντοτήτων, µε σκοπό να ελεγχθούν και να επιλεγούν πρότυπα που

υποστηρίζουν δυναµικές και ολοκληρωµένες λύσεις για υπηρεσίες εντοπισµού θέσης. Το

OGC παρέχει ένα μοναδικό περιβάλλον για τον καθορισµό, δηµιουργία, έλεγχο και

αξιολόγηση πρωτοτύπων δυνατοτήτων σχετικά µε τις υπηρεσίες αυτές. Οι οργανισµοί

που συµµετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες µαθαίνουν σηµαντικά θέµατα σε σχέση µε

την εµπορική διάθεση των λύσεων υπηρεσιών εντοπισµού θέσης.

Το OGC συνεργάζεται στενά µε άλλους συναφείς οργανισµούς όπως το LIF, MAGIC,

WAP Forum, W3C, 3GPP, ETSI κ.α., έτσι ώστε οι προδιαγραφές που προκύπτουν να

είναι συµβατές µε πρότυπα και συστήµατα των λοιπών οργανισµών.

28

MAGIC Services InitiativeΤο MAGIC Services Initiative είναι µια οµάδα από εταιρίες, όπως οι TeleAtlas, NavTech,

Microsoft, MobileGIS και άλλες, η οποία καθορίζει και προωθεί την ανοικτή

προδιαγραφή για την διάθεση υπηρεσιών πλοήγησης, γεωγραφικής πληροφόρησης και

τηλεµατικής πάνω από διαφορετικά δίκτυα, πλατφόρµες και συσκευές. Το MAGIC

αποσκοπεί στον καθορισµό των ελάχιστων υπηρεσιών γεωγραφικής πληροφόρησης που

πρέπει να γίνονται διαθέσιµες από υπάρχουσες και μελλοντικές προσπάθειες προσφοράς

υπηρεσιών mobile Internet.

Συγκεκριµένα, ο κύριος στόχος του MAGIC είναι η υλοποίηση µιας κοινής µεθόδου για

την αποµακρυσµένη διάθεση βασικής γεωγραφικής λειτουργικότητας όπως:

Geocoding που αναφέρεται στην µετατροπή διευθύνσεων ή άλλων

προσδιορισµών κατανοητών στον άνθρωπο σε γεωγραφικές συντεταγµένες

(γεωγραφικό µήκος και πλάτος).

Reverse geocoding που αποτελεί την αντίστροφη διαδικασία από αυτήν που

περιγράφεται παραπάνω.

Spacial queries για την ανάκτηση πληροφορίας που σχετίζεται µε µια

γεωγραφική θέση, λαµβάνοντας υπόψη την γεωγραφική εγγύτητα και τον

εκτιµούµενο χρόνο µετάβασης χρησιµοποιώντας µια συγκεκριµένη διαδροµή.

Ταξιδιωτικό προγραµµατισµό και παροχή έγκαιρων και έγκυρων οδηγιών

µετάβασης σε κάποιο συγκεκριµένο προορισµό. Πολλά µέλη του MAGIC

αποτελούν και µέλη του OGC.

WAP ForumΤο WAP Forum είναι ένας οργανισµός µε πάνω από 200 µέλη που καθορίζει και

προωθεί το Wireless Application Protocol (WAP). Το WAP αν και θεωρείται από

πολλούς σαν µια ενδιάµεση τεχνολογία, αποτελεί το σηµερινό "de facto" πρότυπο για

την υλοποίηση πληροφοριακών υπηρεσιών στα ασύρµατα δίκτυα. Οι απαιτούµενες

δυνατότητες geospatial του WAP µπορούν να ικανοποιηθούν µέσω της Geographic

Markup Language (GML) που προωθείται από τον OGC.

29

IETFΤο Internet Engineering Task Force (IETF) καθορίζει παγκοσµίως τα πρότυπα που

σχετίζονται µε την παροχή και λειτουργία ενός παγκόσµιου Internet και συντονίζει τα

θέµατα σχετικά µε τις υπηρεσίες εντοπισµού θέσης µε όλους τους εµπλεκόµενους

φορείς. Μια ειδική οµάδα εργασίας ασχολείται µε τα θέµατα ασφάλειας κατά την

παροχή υπηρεσιών εντοπισµού θέσης. Συγκεκριµένα η οµάδα αυτή έχει ως στόχο τον

καθορισµό των απαιτήσεων εξουσιοδοτήσεων, ακεραιότητας και ιδιωτικότητας που

πρέπει να τηρούνται κατά την µεταφορά της καίριας αυτής πληροφορίας, της

εξουσιοδότησης της παρουσίασης της πληροφορίας αυτής καθώς και της µορφής

παρουσίασής της.

World Wide Web Consortium (W3C)Η κοινοπραξία W3C είναι υπεύθυνη για το καθορισµό προτύπων για το World Wide

Web όπως η HTML και η XML. Σχετικά µε τις υπηρεσίες εντοπισµού θέσης έχει

καταρτίσει την δραστηριότητα W3C Device Independence Activity (που παλαιότερα

ονοµάζονταν Mobile Access Activity). Πολλές τεχνικές αναφορές και Discussion

Forums αναφέρονται σε απαιτήσεις των πλατφορµών που έχουν δηµιουργηθεί για την

διάθεση υπηρεσιών εντοπισµού θέσης. Οι οµάδες εργασίας του OGC βρίσκονται

εξάλλου σε στενή συνεργασία µε τις αντίστοιχες οµάδες του W3C έτσι ώστε οι δύο

οργανισµοί να γνωρίζουν και να λαµβάνουν υπόψη τους τις τρέχουσες δραστηριότητες

και µελλοντικές κατευθύνσεις του άλλου.

Στο κεφάλαιο αυτό αναλύθηκαν ορισμένες πτυχές της εφαρμογής και της λειτουργίας

LBS υπηρεσιών. Αυτές περιλαμβάνουν τη γνώση σχετικά με το ασύρματο δίκτυο που

κρίνεται ικανό να υποστηρίξει τέτοιες υπηρεσίες, τις τεχνικές προσδιορισμού κινητής

θέσης, και ζητήματα που αφορούν βάσεις δεδομένων χωρικών δεδομένων. Επιπρόσθετα

ζητήματα όπως η διαλειτουργικότητα, η ιδιωτικότητα και η ικανότητα της αντίστοιχης

αγοράς συζητήθηκαν επίσης στο κεφάλαιο αυτό. Παρά τα τρέχοντα προβλήματα και τα

μειονεκτήματα, οι βασισμένες στον εντοπισμό θέσης, υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν μια

ελπιδοφόρα μελλοντική κατηγορία εφαρμογών, χωρικών δεδομένων, στην κινητή

τηλεφωνία.

30

3. Οικονομική Ανάλυση

3.1 Ορισμός και μεταβολή της σχετικής αγοράς

Σύμφωνα με σχετικές αναφορές και έρευνες μεγάλων ερευνητικών οργανισμών, που

διεξήχθησαν το 2003, ο αριθμός των συνδρομητών για υπηρεσίες εντοπισμού θέσης

αναμένεται να αυξηθεί μέσα στα επόμενα χρόνια. Ανάμεσα στο 1.5 εκατομμύριο

κινητών συνδρομητών που προβλέφθηκε το 2005, σχεδόν το 40 τις εκατό αυτών θα

αφορούν υπηρεσίες εντοπισμού θέσης (με πιθανότητα 0.7). Η δυνατότητα εντοπισμού

θέσης, θα διαδοθεί ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια σε πολλούς μηχανισμούς και

άλλα φυσικά αντικείμενα με ασύρματη δυνατότητα επικοινωνίας. Η Gartner Research

προβλέπει ότι μέχρι το 2008, οι υπηρεσίες του προσδιορισμού θέσης θα φέρουν έσοδα

της τάξεως των 23 δισεκατομμυρίων ευρώ και άνω (με πιθανότητα 0.8). Μέχρι τότε το

ASP μοντέλο, θα έχει ωριμάσει και θα έχει λάβει παγκόσμια αποδοχή, ενώ τα μοντέλα

εσόδων θα βρίσκονται ήδη κάποια χρόνια σε ισχύ και ο χρήστης θα απολαμβάνει τον

πλούτο των υπηρεσιών που θα προσφέρονται στην φάση 3+G (μια φάση γνωστή ως

UMTS Release 5, όπου όλη η UMTS υποδομή είναι IP – based). Οι ευκαιρίες των

επιχειρήσεων, θα αυξηθούν σταδιακά. Αναμένεται δε ότι, η χρήση του LBS θα είναι

διεθνής μετά το 2006, αφού μέχρι τότε οι υπηρεσίες εντοπισμού θέσης θα γίνονται όλο

και πιο κοινότυπες.

Εικόνα 6:Υπηρεσίες Προσδιορισμού Θέσης (Location Based Services) – Σύνθεση και Μεγέθη Ζήτησης

31

3.2 Ζήτηση και Προσφορά Υπηρεσιών Εντοπισμού Θέσης

Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίες εντοπισμού

θέσης, επικεντρώνεται στο θέμα που αφορά τον διαχωρισμό, του πότε οι καταναλωτές

ενδιαφέρονται πραγματικά για τις υπηρεσίες LBS και του πότε είναι διατεθειμένοι να

πληρώσουν για αυτές τις υπηρεσίες.

Μια έρευνα που διεξήχθηκε από την Driscoll-Wolfe Marketing & Research Consulting

(της οποίας η περίληψη εκδόθηκε από την Driscoll το 2001 και δημοσιεύθηκε από την

RCR Wireless News στις 19/3/2001) προσπαθεί να ποσοτικοποιήσει το επίπεδο του

ενδιαφέροντος του καταναλωτή, ο οποίος είναι πρόθυμος να πληρώσει για LBS

υπηρεσίες. Από την συγκεκριμένη έρευνα που διεξήχθηκε σε 20.000 νοικοκυριά,

βρέθηκε ότι οι τελικοί χρήστες, θα χρησιμοποιούσαν βοηθό καθοδήγησης κατά μέσο όρο

δυο φορές το μήνα και θα έψαχναν για ένα 'point-of-interest', λιγότερο από δυο φορές

τον μήνα. Οι άνθρωποι που έχουν internet ή κινητά τηλέφωνα, αποδείχθηκαν πιο

επιρρεπείς στη χρήση LBS τεχνολογιών.

Σύμφωνα πάντα με την έρευνα, περισσότερο από το 75 τις εκατό των ερωτηθέντων,

ηλικίας κάτω των 45 ετών, θα χρησιμοποιούσαν μια βοηθητική υπηρεσία παραπάνω από

μία φορά τον μήνα (Driscoll, 2001). Ακόμα, φαίνεται ότι, το 16 τις εκατό των

ερωτηθέντων, που δεν είναι συνδρομητές κινητών υπηρεσιών, έδειξαν έντονο

ενδιαφέρον, να γίνουν συνδρομητές τέτοιων υπηρεσιών. Ένα επιπρόσθετο 15 τις εκατό

έκφρασε ένα μικρό ενδιαφέρον, να γίνουν συνδρομητές κινητών εταιρειών, για να έχουν

πρόσβαση σε LBS υπηρεσίες. Η πλειοψηφία (57 τις εκατό) αυτών που δεν αποτελούν

τρέχοντες συνδρομητές, θα παρέμεναν αδιάφοροι στο να υιοθετήσουν υπηρεσίες LBS,

ακόμα και αν οι υπηρεσίες αυτές προσφέρονταν, χωρίς πρόσθετο κόστος (ibid, 2001).

Σύμφωνα με μια άλλη δειγματοληπτική έρευνα, τυπικά το 80 τις εκατό της χρήσης

εμφανίζεται μόνο στις 5 πιο δημοφιλής ομάδες πελατών. Οι χρήστες κινητών τηλεφώνων

δεν ψάχνουν για «πρίζες», αλλά ενδιαφέρονται να συναντούν άλλους ανθρώπους και να

κάνουν πράγματα τα οποία βασίζονται σε αυθόρμητες ανάγκες. Οι δείκτες που

παρουσιάστηκαν από την TEYDO, μια αγγλική εταιρεία παροχής υπηρεσιών

προσδιορισμού θέσης, για Fleet management services (με το όνομα “FleetOnline”,

αποτελεί μια από τις πιο πετυχημένες εταιρείες παροχής υπηρεσιών εντοπισμού θέσης

στην Αγγλία), έδειξαν ότι η σύνθεση του κοινού, η οποία βασιζόταν σε ερωτηματολόγιο

32

δείγματος 3.800 πραγματικών χρηστών, για προτεινόμενες fleet management υπηρεσίες,

είχαν τις παρακάτω τιμές.

Εικόνα 7:Η φύση της χρήσης της υπηρεσίας εντοπισμού θέσης (ιδιωτική ή επιχειρηματική)

Από την άλλη πλευρά, σαν μέρος της δικής της έρευνας, η ARC group, προβλέπει ότι η

πιο δημοφιλής χρήση για το LBS δεν θα είναι για έκτακτα γεγονότα, αλλά για λόγους

πληροφόρησης. Οι τελικοί χρήστες του LBS, θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτούν εγγυή

πληροφόρηση από τα κινητά τους τηλέφωνα, όπως για τη θέση του κοντινότερου

εστιατορίου ή θεάτρου, για τα τρέχοντα νέα, τα αποτελέσματα αθλητικών αγώνων, τις

μετεωρολογικές προβλέψεις, τα νέα που αφορούν την κίνηση στους δρόμους και

διάφορες επικοινωνιακές δραστηριότητες. Η πλοήγηση και η καθοδήγηση έρχονται

δεύτερες σε κατάταξη, όσον αφορά τις προτιμήσεις των χρηστών για LBS υπηρεσίες,

αφού την πρώτη θέση κατέχει η ανάγκη των χρηστών για πληροφόρηση. Άλλες

προσφερόμενες LBS υπηρεσίες είναι αυτές που περιλαμβάνουν business fleet και team

management, πληροφορίες τουρισμού, υπηρεσίες για ραντεβού και εύρεσης φίλων, θέση

αυτοκινήτων και παιχνίδια. Συνοψίζοντας, οι LBS πάροχοι έχουν ανάγκη να

επικεντρωθούν σε "killer applications", οι οποίες είναι οικονομικά βιώσιμες, σε αντίθεση

με τις "frivolous services, όπως για παράδειγμα, υπηρεσία ‘dial-your-daily-horoscope’"

(Wee, 2001).

33

Συμπερασματικά λοιπόν, διαπιστώνουμε ότι, η αγορά των υπηρεσιών LBS είναι επί του

παρόντος πολύ θεωρητική. Υπάρχουν πολλά σοβαρά θέματα, όπως το αν οι καταναλωτές

είναι προετοιμασμένοι να πληρώσουν για υπηρεσίες LBS και πόσα έσοδα μπορούν να

προέλθουν από αυτές τις υπηρεσίες. Παρόλα αυτά, η σκοπιμότητα για υπηρεσίες LBS, δε

μπορεί εύκολα να απορριφθεί. Σύμφωνα με κάποιες απόψεις, θεωρείται ότι οι πάροχοι θα

εξελίσσουν με γρήγορο ρυθμό τις προσφορές τους και η υπάρχουσα υποδομή, θα

αυξηθεί με γρήγορο ρυθμό, ούτως ώστε, να ικανοποιήσει τις ανάγκες της αγοράς,

δηλαδή τη ζήτηση για τέτοιες υπηρεσίες. Εν κατακλείδι, θεωρείται από πολλούς ότι η

LBS βιομηχανία, θα σημειώσει αλματώδη πρόοδο, τα επόμενα χρόνια και συνακόλουθα

θα αυξηθεί ο αριθμός των υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας που πηγάζουν από την

λειτουργία των εν λόγω υπηρεσιών.

3.3 Revenue Model

Τα location data από μόνα τους δεν μπορούν να παρέχουν βιώσιμα εισοδήματα.

Επιτρέπoυν όμως τη συσσώρευση των υπηρεσιών σε μία μορφή η οποία είναι

περισσότερο πολύτιμη αλλά και διαισθητική, αλλά και πραγματικά ελκυστική για τους

χρήστες. Το βασικό συμπέρασμα που παράγεται έχει να κάνει με το γεγονός ότι η

αλυσίδα αξίας αλλά και η αλληλεπίδραση των δρώντων δεν αλλάζει στο LBS, ενώ η αξία

και τα οφέλη που παράγονται από κάθε δρώντα αυξάνουν σημαντικά. Τα revenue models

τα οποία είναι αυτή τη περίοδο σε χρήση εξετάζονται παρακάτω.

I. Direct Revenues from the End-User- όπως συμβαίνει με το wired internet πολλά από

τα sites σήμερα μπορούν να χρεώσουν για αυτό το οποίο προσφέρουν. Κατά συνέπεια τα

απευθείας εισοδήματα πιθανότατα να ηγηθούνε στην αγορά των υπηρεσιών που

σχετίζονται με τον εντοπισμό θέσης.

1).Flat-rate- ο χρήστης πληρώνει μόνο μία φορά και του επιτρέπεται να κάνει χρήση

των location services χωρίς extra πληρωμές για κάθε συναλλαγή.

2).Volume- ο χρήστης χρεώνεται ανάλογα με τη συχνότητα των πληροφοριών που

ανταλλάσσει

3).Provision free-of-charge- όπως στη περίπτωση των location πληροφοριών για

έκτακτες ανάγκες. Η location σε αυτή τη περίπτωση θεωρείται ως μία μέθοδος

34

διαφοροποίησης για MNOs (ο χρήστης επιλέγει operator με βάση την location capability

και κατά συνέπεια να νιώθει περισσότερο ασφαλής)

4). Subscription- οι χρήστες γίνονται συνδρομητές για την υπηρεσία ή την εφαρμογή

(πιο συχνή είναι η περίπτωση των service portals) και μετά μπορούν να τη

χρησιμοποιήσουν όπως έχει απαιτηθεί.

5). Transaction- σε αυτή τη περίπτωση ο χρήστης χρεώνεται για μια συγκεκριμένη

δραστηριότητα (πχ.download ενός ring-tone ή ενός wall paper)

II. Indirect Revenues- το πιο βιώσιμο revenue model για το LBS θα περιστρέφεται

γύρω από τη πρόσβαση στους χρήστες και τη πώληση αυτής της πρόσβασης στους

τρίτους για τη διαφήμιση ή τη διαφήμιση που σχετίζεται με τη transaction revenue

sharing. Προσοχή εντούτοις θα πρέπει να δοθεί στη συμμόρφωση με τις ηθικές και

ρυθμιστικές πτυχές.

1). Advertisement based-σε αυτή τη περίπτωση τα location services χρησιμοποιούνται

για τη διαφήμιση και το marketing από τους ASP. Οι προσδοκίες τις αγοράς για αυτά τα

έσοδα είναι επιθετικά και στα προγράμματα είναι και δέκα φορές υψηλότερες οι

customer contact prices απ΄ ότι χρεώνεται για τη διαφήμιση μέσο διαδικτύου. Αυτό

δικαιολογείται από την εξατομίκευση και της location πληροφορίας η οποία επιτρέπει

“υψηλότερη” καταλληλότητα /σχετικότητα από τις επαφές των πελατών. Πράγματι το

2001, μια ομάδα που εστίαζε στην έρευνα που προωθήθηκε από την Gartner1 στις

Ηνωμένες Πολιτείες έδειξε ότι περισσότερα από 60 εκατομμύριο άτομα είναι

διατεθειμένα να λάβουνε location-based διαφημιστικά μηνύματα σε αντάλλαγμα κάποια

κουπόνια ή εκπτώσεις.

2). LBS hybrid model- τα LBS έσοδα βασίζονται είτε στις direct payments όπως πχ.

Subscription fees, airtime and data traffic fees, όπως και συμβαίνει σήμερα, ή

εναλλακτικά σε indirect ροές μεταξύ των portal partners, πχ. επιχορηγήσεις και

επιτροπές. Για να ωθηθεί η συνεργασία με τους content providers και τους application

developers, ένα δίκαιο μοντέλο διανομής του εισοδήματος είναι αναγκαίο, που θα

υποστηρίζεται από κατάλληλες και ενσωματωμένες λύσεις τιμολόγησης.

1 Gartner Dataquest: Trends and Developments in Wireless Data Applications - Focus Report, April 25, 2002

35

Όσον αφορά τις υπάρχουσες συμβατικές επεκτάσεις υπηρεσιών, αναμένονται

πολλαπλάσιοι τύποι μοντέλων εισοδήματος στο μέλλον (3G και ακόμα πιο πέρα) που να

αφορούν το mobile services market. Συνήθως ευνοημένο είναι το subscription type of

model (36%), ενώ το volume- only based charging φαίνεται λιγότερο ευνοϊκό (23% από

την περαιτέρω ανάλυση αγοράς η δυνατότητα για την επιχορήγηση συσκευών φαίνεται

κρίσιμη) και το flat model ακόμα λιγότερο 21%.

Εικόνα 8:Expected future revenue models (source: ARC Group)

3.4 Revenue Sharing Schemes

Τα Revenue-sharing schemes δεν είναι ακόμα σε ισχύ και οι operators θα ενδιαφέρονται

μόνο για την εσωτερική ανάπτυξη ή για την απόκτηση μιας πλήρης location solution

(ενσωματώνοντας κατά συνέπεια και το ρόλο του Location Service Provider). Το

τελευταίο λειτουργεί γενικά αυτόνομα από έναν συγκεκριμένο operator προσφέροντας σε

ορισμένες περιπτώσεις μία a one-stop shopping λύση για τη παροχή παρόμοιων επιπέδων

υπηρεσιών μέσα στα διαφορετικά δίκτυα. Ήδη στα συμβατικά δίκτυα τα portals παίζουν

ένα σημαντικό ρόλο επειδή μπορούν να αθροίσουν location-augmented περιεχόμενο

αλλά και να παραδώσουν τις εξατομικευμένες υπηρεσίες στους τελικούς χρήστες,

προσθέτοντας το location στις καθιερωμένες προτιμήσεις των χρηστών. Οι Content

providers παρέχουν χάρτες και location-augmented πληροφορίες και μπορούν να

πάρουν τα έσοδά τους από τους location service providers και από τα portals, σαν

36

αμοιβές από δεδομένα μέσα από προσφορές περιοδικών συμβάσεων, ή ως αμοιβές

χρήσης (η περίπτωση των μετεωρολογικών γραφείων σε πολλές χώρες).

Εικόνα 9:The revenue sharing in location and location-based services (source: Gartner)

Η κατάσταση που απεικονίζεται μέχρι τώρα είναι εντούτοις μακριά από την αληθινή

κατάσταση που επικρατεί στα συμβατικά δίκτυα σήμερα, όπου ο operator είναι

πιθανότατα πύλη υπηρεσιών για τον καταναλωτή καθώς και για τον location service

provider. Η κατάσταση δεν αναμένεται να αλλάξει πριν από την καθιέρωση ενός

ανταγωνιστικού περιβάλλοντος για υπηρεσίες καταναλωτών σε 3G δίκτυα όπως επίσης

και η τυποποίηση των ανοιχτών διεπαφών για τους service providers, η οποία είναι σε

γενικές γραμμές και η αρχική πτυχή των LBS.

3.5 Charging Levels

Ένας από τους παράγοντες που φαίνεται να εμφανίζονται τακτικά στην παροχή των

υπηρεσιών είναι οι διάφοροι διαφανής μηχανισμοί χρέωσης που επιτρέπουν το

διαμοιρασμό των εισοδημάτων. Εξαιρετικής ποιότητας SMS υπηρεσιών είναι αρκετά

διαφανής μηχανισμοί χρέωσης ενός χρήστη και αυτό ήδη λειτουργεί πολύ καλά: οι

συνδρομητές κάνουν χρήση των μηνυμάτων με υψηλή τιμολόγηση είτε με σκοπό να

απαντήσουν σε μια ψηφοφορία μέσω τηλεόρασης ή για αν συμμετάσχουν σε ένα

διαγωνισμό. Οι operators παγκοσμίως έχουν ήδη ανοίξει τις πύλες τους για να

37

επιτρέψουν στους third parties να εξοικονομήσουν μερίδια εισοδημάτων από την παροχή

υψηλής ποιότητας SMS. Η ανάπτυξη τέτοιων θεμάτων για να υποστηρίξουν παρόμοια

μεταφορά πληροφοριών πάνω στο WAP και /ή μέσω xHTML και HTML μοιάζει να

είναι εφικτή, γι΄ αυτό και τα ζητήματα διαλειτουργικότητας θα πρέπει πρώτα να λυθούν.

Οι πληροφορίες που προέρχονται από τον εντοπισμό θέσης θα είναι επιτυχείς όταν

χρεώνονται με το χαμηλότερο κόστος. Οι ενήμερες υπηρεσίες θέσης χρεώνονται

σύμφωνα με το περιεχόμενο. Γενικά η επίδραση του κόστους στη χρήση είναι ότι η

μείωση του κόστους οδηγεί τη χρήση των εφαρμογών. Παραδείγματος χάριν η

μεγαλύτερη πλειοψηφία των χρηστών θα υιοθετήσει μια ενδιαφέρουσα υπηρεσία που

κοστίζει € 0,05. Αυτήν την περίοδο οι αυτόνομες πληροφορίες θέσης χρεώνονται σε

επίπεδο SMS. Τα μηνύματα MMS που προκύπτουν από τη χρήση μιας υπηρεσίας

χρεώνονται με € 0,5. (Greece – figures May03). Οι έρευνες αγοράς έχουν παρουσιάσει

στις περισσότερες περιπτώσεις ότι οι location based services φαίνονται από τους

operators ως υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας. Παρόμοια το E911 (ή E112 στην Ευρώπη)

όταν είναι διαθέσιμο θα παρέχεται δωρεάν.

3.6 Οι κυριότερες Ομάδες πελατών – τελικών χρηστών

Οι πελάτες είναι οι πιο σηµαντικές οντότητες στην αλυσίδα αξίας των υπηρεσιών

εντοπισμού θέσης. Η επιτυχία µιας υπηρεσίας εντοπισμού θέσης εξαρτάται κατά κύριο

λόγο από τον βαθµό αποδοχής που αυτή τυγχάνει από τους πελάτες. Πέρα από την

επιτυχία της υπηρεσίας και η επιτυχία των υπολοίπων εµπλεκόµενων φορέων για την

διάθεσή της, εξαρτάται από την αποδοχή τους από τους πελάτες.

Η αποδοχή των υπηρεσιών εντοπισμού θέσης από τους πελάτες πάντως δεν θα

συντελεστεί από την µια µέρα στην άλλη. Οι τελικοί χρήστες χρειάζονται να

εξοικειωθούν µε τις νέες δυνατότητες πριν αρχίσουν να τις χρησιµοποιούν σε µεγάλο

βαθµό. Επίσης θα πρέπει να αλλάξουν τις συνήθειες τους, γεγονός που απαιτεί κάποιο

µεγάλο χρονικό διάστημα. Η κυριότερη απαίτηση των πελατών από τις εν λόγω

υπηρεσίες είναι φυσικά η ασφάλεια που αυτές µπορούν να εγγυηθούν. Καµιά υπηρεσία

δεν µπορεί να θεωρηθεί επιτυχηµένη αν δεν διασφαλίζει την ακεραιότητα,

εµπιστευτικότητα και σύννοµη χρήση των προσωπικών δεδοµένων των χρηστών της.

38

Οι χρήστες των υπηρεσιών εντοπισμού θέσης μπορούν να χωριστούν σε δυο κύριες

κατηγορίες: (α) στους time-savers και (β) στους money-savers.

(α) Time - savers : Οι time-savers έχουν αρκετά χρήματα, αλλά περιορισμένο χρόνο. Οι

περισσότερες εταιρείες ανήκουν στην κατηγορία αυτή. Ψάχνουν για βολικές λύσεις,

ούτως ώστε να κάνουν τις ζωές τους ευκολότερες και πιο αποδοτικές και είναι πρόθυμοι,

να πληρώσουν για εφαρμογές που μπορούν να καθοδηγήσουν διαδικασίες και να κάνουν

τις λειτουργίες τους πιο αποδοτικές.

(β) Money - savers : Οι money-savers έχουν στη διάθεσή τους αρκετό χρόνο, αλλά όχι

χρήματα. Ενδιαφέρονται πρωταρχικά για εφαρμογές που προσφέρουν βοηθητικές και

διαφημιστικές υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης. Σε πολλές περιπτώσεις είναι πρόθυμοι

να δεχθούν και διαφημιστικά μηνύματα, με αντάλλαγμα να τους δοθούν από τον ISP που

παρέχει την υπηρεσία, δωρεάν χρόνος κλήσης ή εκπτωτικά κουπόνια.

Εικόνα 10:Σχέση προθυμίας προμήθειας υπηρεσιών LBS σε συνάρτηση με τις ομάδες χρηστών και τον χρόνο

Φυσικά, όπως προαναφέραμε, οι βασικές αυτές ομάδες πελατών, μπορούν να χωριστούν

σε ακόμα μικρότερες, που ανάλογα με τα ενδιαφέροντα που καλλιεργούν για τις

αντίστοιχες υπηρεσίες, τοποθετούνται και στις αντίστοιχες ομάδες τελικών χρηστών.

Συμπερασματικά λοιπόν, καταλήγουμε στην παραπάνω βασική διάκριση, με βάση τα

προαναφερθέντα κριτήρια.

39

Οι υπηρεσίες εντοπισµού θέσης προβλέπεται ότι θα χρησιµοποιούνται ευρύτατα µέχρι το

2006. Σύµφωνα µε έρευνες, ο προσδοκώµενος αριθµός ενεργών χρηστών των υπηρεσιών

αυτών θα είναι 565 εκατοµµύρια το 2006, ο οποίος αντιστοιχεί σε µια διείσδυση της

τάξεως του 29%. Η ραγδαία αυτή ανάπτυξη θα οφείλεται αφ' ενός µεν στην ευρεία

διάθεση των υπηρεσιών σε µεγάλες αγορές, αφ' εταίρου δε στον ολοένα και αυξανόµενο

αριθµό χρηστών κινητών επικοινωνιών. Μέχρι το 2006 εξάλλου, οι δυνατότητες

ανίχνευσης της γεωγραφικής θέσης θα έχουν ενσωµατωθεί και θα αποτελούν τυπικό

χαρακτηριστικό των περισσοτέρων συσκευών κινητής τηλεφωνίας. Σύµφωνα µε την

Ovum η κατανοµή των χρηστών των location based services µέχρι το 2006 θα είναι αυτή

που παρουσιάζεται στο ακόλουθο σχήµα:

Εικόνα 11:Χρήστες υπηρεσιών εντοπισμού θέσης

3.7 Τα οφέλη που απορρέουν για τις επιχειρήσεις που προσφέρουν

υπηρεσίες εντοπισμού θέσης

Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας αποτελούν ένα πολλά υποσχόμενο σύνολο οντοτήτων

στο οικοσύστημα των υπηρεσιών εντοπισμού θέσης. Οι μεγάλες εταιρείες, όπως οι

μαζικές αγορές των ατομικών συνδρομητών, δίνουν μεγάλες ευκαιρίες για κέρδη στους

παίκτες που εμπλέκονται στην προσφορά των κινητών υπηρεσιών. Θα δούμε ότι, κάποιες

καινούριες ευκαιρίες αγοράς και καταστάσεις παρουσιάζονται από διαφορετικές

προοπτικές.

Οι ασύρματοι πάροχοι και οι εικονικοί κινητοί δικτυακοί operators, θεωρούν τις

επιχειρήσεις κινητής τηλεφωνίας, σαν μια καλή ευκαιρία να αυξήσουν το μέσο έσοδό

40

τους ανά μονάδα παραγωγής - ARPU. Οι μεγάλες εταιρείες, γενικά, δεν είναι τόσο

ευαίσθητες, όσον αφορά το κόστος, σε θέματα που σχετίζονται με την αύξηση της

παραγωγικότητας. Από την άλλη πλευρά οι εργάτες των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας,

τείνουν να κάνουν εκτενή χρήση των υπηρεσιών που προσφέρονται δωρεάν σε αυτούς,

από τις εταιρείες τους.

Για τους παρόχους υπηρεσιών, η κυριαρχία των παραπάνω εταιρειών προσφέρει ένα νέο

σύνολο από υπηρεσίες και ένα νέο πεδίο για εξειδίκευση. Αυτός είναι και ο λόγος που

πολλές επιχειρήσεις προχώρησαν στην προσφορά τέτοιων εξειδικευμένων υπηρεσιών σε

εταιρείες. Αυτές οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν κάθε μια επιχειρηματική διαδικασία, η

οποία μπορεί να υιοθετηθεί κατάλληλα από τον ασύρματο πάροχο. Αυτοί οι νέοι πάροχοι

υπηρεσιών, θα προσφέρουν υπηρεσίες υποστήριξης και διατήρησης των υπηρεσιών τους,

με τρόπο που να διατηρείται ο εργασιακός χώρος, σταθερά ανταγωνιστικός. Γενικά, η

κυριαρχία των εταιρειών είναι πολλοί απαιτητική και απαιτεί υπηρεσίες υψηλής

ποιότητας.

Οι πάροχοι υπηρεσιών εφαρμογών έχουν νέες ευκαιρείς για την πραγματοποίηση

κερδών, μέσω των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας. Όλο το απαραίτητο middleware για

την υλοποίηση μια ολοκληρωμένης επιχειρηματικής λύσης, χτίζεται και αναπτύσσεται

από τον ASP. Αυτό το software πρέπει να χρησιμοποιεί και να επεκτείνει κάθε

υπάρχουσα νομική υποδομή πληροφορίας, την οποία η εταιρεία μπορεί να κατέχει. Η πιο

κοινή λύση είναι οι κινητοί portals, οι οποίοι κατοικούν σε μια ειδική εφαρμογή.

Οι παραδοσιακοί ενσύρματοι internet service providers (ISPs), μπορούν να έχουν νέα

ρεύματα εσόδων τα οποία να ενισχύονται από την γνώση τους και από την εμπειρία τους

στο πεδίο των VPNs. Οι ISPs μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορα επιχειρηματικά

μοντέλα, προσφέροντας network-based MVPN υπηρεσίες μέσω συμφωνιών με

ασύρματους operators, οι οποίοι συχνά επιτρέπουν στους τελευταίους να χρησιμοποιούν

υψηλής IP υποδομές του πρώτου.

Η αγορά των επιχειρήσεων ενισχύεται περαιτέρω από την παρουσία βιομηχανικών

συμμαχιών και οργανισμών. Μία πολύ γνωστή συμμαχία είναι αυτή των Mobile

Enterprise Alliance (MEA). Η MEA είναι μια διεθνής αναπτυξιακή αγορά και ένα

σύνολο συμβούλων, που δημιουργήθηκε να προμοτάρει τα συμφέροντα ενός κινητού

εργατικού δυναμικού, που επιχειρεί τελικούς χρήστες, διαπαιδαγωγεί εργάτες και

41

πληροφορεί τεχνολογικούς managers. Η χρηματοδότησή του γίνεται από τέλη

διαφημίσεων των επενδυτών-μελών. Η MEA παρέχει ένα ανεξάρτητο clearinghouse για

πληροφόρηση, όσον αφορά τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, συμπεριλαμβανομένου

νέα, case studies, έρευνα, εργαλεία για business analysis και άλλα.

Οι μόνοι παίκτες που δε φαίνεται να επωφελούνται από αυτή τη νέα αγορά είναι οι

content providers. Αυτό συμβαίνει, γιατί τα απαιτούμενα data (content), που χρειάζονται

για την παροχή των υπηρεσιών της εταιρείας ήδη υπάρχουν στην πληροφοριακή

υποδομή-βάση δεδομένων κάθε εταιρείας. Άρα, οι ευκαιρίες των content providers

και των aggregators είναι αρκετά περιορισμένες.

3.8 Ανάλυση Ανταγωνισµού

Υπάρχουσα Κατάσταση - Τάσεις

Οι Location Services έχουν κατακτήσει το ενδιαφέρον πολλών παρόχων ασύρματων και

τηλεματικών υπηρεσιών, οι οποίοι σπεύδουν να αυξήσουν την προσφορά των σχετικών

υπηρεσιών τους, αφού παρατηρούνται αυξημένα μέσα έσοδα ανά χρήστη και μειωμένα

customer churn. Περισσότεροι από 50 τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι παγκοσμίως, με

περισσότερους από 300 εκατομμύρια συνδρομητές στο σύνολο, προσφέρουν

προκαταρκτικές υπηρεσίες εντοπισμού θέσης ή ελέγχουν την ανάπτυξη μετώπου στις

στοχευόμενες αγορές. Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια χρήστες υπολογίζεται ότι

χρησιμοποιούν υπηρεσίες εντοπισμού θέσης.

Οι πάροχοι των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν αρχίσει να επικεντρώνουν τις προσπάθειές

τους γύρω από τις υπηρεσίες εντοπισμού θέσης, όταν οι Ευρωπαίοι και Ασιατικοί

πάροχοι είναι στην ανάπτυξη, ή στη διαδικασία της ανάπτυξης τέτοιων υπηρεσιών.

Υπολογίζεται ότι, οι υπηρεσίες εντοπισμού θέσης, μπορούν να αυξήσουν τα ετήσια

αυξανόμενα έσοδα των κινητών παρόχων, στα 6.37 εκατομμύρια ευρώ, στην Δυτική

Ευρώπη μέχρι το 2005. στην Ευρώπη εμπορικοί έλεγχοι και πειράματα για υπηρεσίες

εντοπισμού θέσης, έχουν αρχίσει από το 2000. Για παράδειγμα, η E – Plus και η Sonera,

προσφέρουν πληροφορίες υπηρεσιών εντοπισμού θέσης στους πελάτες τους, κυρίως για

να τεστάρουν ενδιαφέροντα και αντιδράσεις για τη σχετική αγορά. Γενικά, όλες οι

έρευνες αγοράς που έχουν γίνει μέχρι το 2000, έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα,

όσον αφορά την θετική αντίδραση των χρηστών κινητής τηλεφωνίας.

42

Οι ήπειροι της Ασίας και της Ωκεανίας προσφέρουν πιο θετικούς δείκτες. Αυτές οι

υπηρεσίες, ήδη χρησιμοποιούνται τόσο από καταναλωτές, όσο και από επιχειρησιακούς

χρήστες. Για παράδειγμα, στην Ιαπωνία, η J – Phone προσφέρει την υπηρεσία J – Navi

σε περισσότερους από 4 εκατομμύρια συνδρομητές. Από την άλλη η γιαπωνέζικη

DoCoMo έχει γύρω στους 27 εκατομμύρια συνδρομητές για την υπηρεσία της I – Mode,

με την οποία δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες της να έχουν στη διάθεσή τους

μετεωρολογικά δελτία και διάφορα τρέχοντα νέα, καθώς και εντοπισμό θέσης

εστιατορίων και άλλων σημείων ενδιαφέροντος (points of interest – POI).

Οι βασικές ομάδες των παικτών στην αγορά.

Aπό τους πρώτους Ευρωπαίους operators που αναγγείλανε την έναρξη portal service

είναι η: 1) Sonera (Finland) 2) Omnitel (Italy) 3) Tim (Italy) 4) Telia (sweden) 5) T-

Mobil (Germany) 6) Mannesmann (Germany) 7) Telenor Mobil (Norway) 8) Radio

Mobil (Czech Republic) 9) Orange (UK) 10) BT Cellenet (UK) 11) Vodafon (UK).

Η BT Cellenet ήταν ο πρώτος portal provider που κέρδισε πάνω από 200,000

συνδρομητές. Οι περισσότεροι portal προσέγγισαν τους network operator οι οποίοι είχαν

ορίσει την πρόσβασή τους στους δικούς τους συνδρομητές. Η BT Cellenet εγκατέλειψε

αυτή τη προσέγγιση στη προσπάθειά της να πετύχει μια κριτική μάζα θέλησε να

στοχεύσει στους πελάτες από άλλους networks. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της

IDC οι Mobile Portals θα υπολογίζουν 42 εκατ. χρήστες στη Δ.Ευρώπη μέχρι το 2007.

Η Γιαπωνέζικη NTT DoCoMo’s i-mode είναι η πρώτη παγκόσμια mobile portal η οποία

είχε ένα σημαντικό αριθμό από συνδρομητές, όπου τον Οκτώβριο του 1999, εννέα μήνες

μετά την έναρξη περισσότεροι από 2 εκατ. άνθρωποι κάνανε χρήση της υπηρεσίας. Δεν

ήταν ένα circuit-switched WAP/GSM technology αλλά περισσότερο ένα ιδιόκτητο

Γιαπωνέζικο packet mobile data network το οποίο απαιτούσε ένα ειδικό i-mode handset.

Χιλιάδες από τους content providers είχαν αναπτύξει περιοχές για τους handsets, κυρίως

financial services (όπως τράπεζες, μεσίτες και χειριστές πιστωτικών καρτών ),

ασφαλιστικές εταιρίες, ταξιδιωτικοί πράκτορες, εφημερίδες, CD,πωλητές βιβλίων και

παιχνιδιών καθώς και υπηρεσίες διασκέδασης. Επίσης περισσότερα από 2000 Web Sites

είναι αυτόματα μεταφρασμένα για πρόσβαση με i-mode terminals, αλλά η

λειτουργικότητά τους είναι περιορισμένη.

43

Επιπλέον η MNOs δεν είναι οι μόνες mobile επιχειρήσεις που προμηθεύουν τέτοια

portals.Υπάρχουν και άλλοι παίκτες όπως οι technology vendors που θέλησαν να

εισάγουν αυτή την αγορά. Επιχειρήσεις όπως η Lucent, Motorola, Ericsson και Spyglass

έχουν κάνει την έναρξη για mobile portals. Ο κύριος σκοπός αυτών των portals είναι να

ενισχύσουν WAP gateways, τα WAP handsets και ότι άλλο προϊόν παράγουν και

πουλάνε.

Εγκαθιστώντας ένα mobile portal απαιτούσε ποικιλία από δεξιότητες και ικανότητες

όπου κανένας single player δε θα μπορούσε να έχει. Άρα οι συνεργασίες και οι

κοινοπραξίες είναι αναπόφευκτές. Οι συνεργασίες μεταξύ των παικτών εστιάζονται:

1) σε τεχνολογικές συνεργασίες

2) σε σύμπραξη στρατηγικών, για τη δημιουργία μιας κριτικής μάζας και οικονομιών

κλίμακας

3) εγχώριες συνεργασίες όπως για παράδειγμα εγχώρια σύνδεση σε γεωγραφικές

συντεταγμένες

4) έλεγχος στρατηγικών: έχοντας καλύτερο έλεγχο of the value chain

Στις επόμενες παραγράφους αναπτύσσονται μερικές στρατηγικές για τους main mobile

portals players. Αυτές οι στρατηγικές ορίζουν πως οι ανώτερες συνεργασίες μπορούν να

αποδειχτούν ωφέλιμες για κάθε παίκτη.

Mobile Network Operator

Οι περισσότεροι mobile operators σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν ήδη, ή πρόσφατα

χτίζουν portals κυρίως με third data από τα ήδη υπάρχουσα portal στο Internet. Οι

operator δεν είναι δεν είναι πεπειραμένοι από τη content side, αλλά έχουν σχέση με τη

συλλογή subscriber data. Οι mobile operators έχουν τα εξής πλεονεκτήματα σε σχέση με

τους άλλους content players:

1) existing billing relationship with the user

2) ουσιαστική και ελεγχόμενη subscriber data

3) location of subscriber

Υπάρχουν 3 βασικές στρατηγικές για τους mobile operators:

α) Develop their own portal: Αυτό απαιτεί μια πείρα στο Internet έτσι ώστε οι operators

με fixed-internet portals να έχουν ένα προβάδισμα σε σχέση με εκείνους που δεν έχουν

44

καμία εμπειρία στο internet. Για την επέκταση ενός portal ο operator θα χρειαστεί τη

βοήθεια από τους software developers and system integrators(ολοκληρωτές συστημάτων)

για να αντιμετωπίσουν ζητήματα όπως η ασφάλεια, οι πληρωμές ,εξατομικευμένες

τεχνολογίες κτλ. Επίσης υπάρχουν out of the box λύσεις από third party software

providers. Αυτά είναι τα πιο cost effective και ο γρηγορότερος δρόμος για την αγορά.

Για παράδειγμα μικρές χώρες όπως η Σουηδία και η Φινλανδία θα εύχονταν να

πουλούσανε το προϊόν τους διεθνώς. Ένα ακόμα πλεονέκτημα αυτής της λύσης είναι ότι

αυτοί οι portal έχουν δοκιμασθεί σε πραγματικές αγορές.

β) Join forces with financial institution όπου operators ειδικοί σε mobile commerce θα

πρέπει να αναρωτηθούν για τυχόν συνεργασίες με τράπεζες και άλλους

χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Οι τελευταίοι είναι καλοί στην εξασφάλιση των

πληρωμών από τη παροχή υπηρεσιών, ενώ το όνομά τους είναι συνδεδεμένο με

ασφάλεια και αξιοπιστία.. Επιπλέον έχουν ένα ευρύ customer data base με ενημερωμένες

πληροφορίες σχετικά με τη χρήση σχεδίων και συμπεριφορών. Κοινοπραξίες με financial

institution θα πρέπει να επενδύσουν σε m-commerce portals

γ) partner with a content provider or fixed internet portal: οι mobile operator οι οποίοι

συνεργάζονται με τους παίκτες θα πρέπει να επικεντρωθούν στη ποιότητα του content

provided by the partners.Οι operator θα πρέπει να υιοθετήσουν τα διαθέσιμα content στο

mobile environment κάνοντας μια εκτεταμένη χρήση of time sensitivity mechanisms,

location based services και εξατομικευμένες ικανότητες.. Το αποτέλεσμα για κάθε

συνεργασία είναι ένα horizontal portal το οποίο ελκύει όσοι πελάτες είναι δυνατόν. Με

κάποιες περισσότερες αυξήσεις (όπως η δημιουργία vertical communities, δια μέσου

interest groups and communication services όπως το chat και το e mail) αυτοί οι portal

μπορούσαν να αυξήσουν την καταναλωτική τους πίστη.

Content Providers

Βασιζόμενοι στο μέγεθος, την επωνυμία και την κατάσταση της αγοράς, οι content

providers έχουν διάφορες πιθανές στρατηγικές, όσον αφορά τις κινητές υπηρεσίες. Οι

κύριες στρατηγικές είναι:

Α) Να αναπτύξουν έναν ανεξάρτητο mobile portal: Οι δυνατοί content providers

εγκαθιδρύουν ανεξάρτητα portals, για να ελκύσουν περισσότερους πελάτες και να

45

χτίσουν την επωνυμία τους ανάμεσα στους πελάτες. Εστιάζουν στην περάδοση του

περιεχομένου απευθείας στον πελάτη, χωρίς μεσάζοντες. Έχουν μια απευθείας

πελατειακή σχέση, η οποία διαβεβαιώνει ότι το περιεχόμενο που έχουν οι providers, θα

έχει το λιγότερο ένα κανάλι στο μέλλον, εάν η θέση τους στην κινητή αλυσίδα αξίας

βρεθεί σε κίνδυνο. Οι content providers με περιορισμένες δυνατότητες, θα πρέπει να

εστιάσουν πρωταρχικά στις κάθετες κοινότητες. Αυτή η προσέγγιση ενισχύει ότι η

υποδομή και η εξειδίκευση που απαιτείται και τα αρχικά κόστη είναι ανεκτά.

Β) Να επενδύσουν σε συνεργασία με έναν mobile operator: Όπως προαναφέραμε, οι

mobile operators έχουν μια ισχυρή θέση στην αλυσίδα αξίας του κινητού εμπορίου.

Έχουν τον έλεγχο του καναλιού παροχής, location-based υπηρεσίες και δυνατότητες

πληρωμής. Παρόλα αυτά έχουν μικρή εμπειρία, όσον αφορά το περιεχόμενο και τις

υπηρεσίες internet, γενικότερα. Συνεπώς, οι content providers θα αποτελούν

κατάλληλους συνεργάτες για αυτούς. Φυσικά, οι mobile operators θα αποτελούν τους

κυρίαρχους παίκτες σε αυτή τη συνεργασία, αλλά οι content providers μπορούν να

χρησιμοποιήσουν την υποδομή τους, με σκοπό να ενισχύσουν τα έσοδά τους.

Γ) Να παράξουν περιεχόμενο (content) για άλλα portal sites: Η ποιότητα του

περιεχομένου, το οποίο αυτή η προσέγγιση απαιτεί, πρέπει να είναι πολύ υψηλό, γιατί οι

πελάτες της κινητής δε μπορούν να ανεχθούν την χαμηλή χρησιμότητα και πληροφορία,

που δεν είναι σχετική με αυτούς. Οι content providers μπορούν να επιλέξουν, είτε να

παρέχουν με ένα content, είτε με πολλαπλά portals. Η πρώτη προσέγγιση έχει υψηλότερο

ρίσκο αποτυχίας και η εταιρεία, θα πρέπει να εξελίξει διάφορα risk management σενάρια.

Επιπρόσθετα, οι συμφωνίες πρέπει να βασίζονται σε μακροπρόθεσμους στόχους και στο

μοίρασμα των εσόδων, αφού βασίζονται σε μία μόνο πηγή εσόδων. Η δεύτερη

προσέγγιση είναι λιγότερο επικίνδυνη. Εάν μια από τις επενδύσεις αποτύχει και σεν

μπορεί να πληρώνει άλλο για περιεχόμενο, θα υπάρχουν πάντα εναπομείναντες πελάτες.

Σε αυτή την προσέγγιση οι πελάτες αγοράζουν «ακατέργαστο» περιεχόμενο από τους

content providers. Αναμφισβήτητα, αυτός ο τρόπος αυξάνει τον ανταγωνισμό ανάμεσα

στους content providers. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να διαφοροποιηθούν από τους

ανταγωνιστές τους, αναπτύσσοντας concepts και εφαρμογές, ειδικά για το περιβάλλον

των κινητών επικοινωνιών.

46

Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα

Οι τράπεζες έχουν παραδοσιακά επικεντρωθεί στην προσφορά υπηρεσιών πληρωμής και

χρηματοδότησης, για τους πελάτες τους. Όπως τα πιστά third parties, συμπεριφέρονται

σαν μέσο διευκόλυνσης στις εμπορικές συναλλαγές. Ο πρωταρχικός λόγος για τις

τράπεζες είναι να διεισδύσουν στον κόσμο του e-commerce, ο οποίος αποτελεί τον

κυριότερο λόγο, για τη μείωση του κόστους των συναλλαγών. Μια αρχική συνεργασία

μεταξύ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και κάποιων άλλων παικτών στο πεδίο αυτό,

συνίσταται την απόκτηση γνώσης και οφέλους από ομοειδής στόχους. Όσον αφορά τα

portals, δυο είναι οι κύριες στρατηγικές

Α) Να προσφέρονται υπηρεσίες για άλλα portals: Οι προσφερόμενες υπηρεσίες και οι

συναλλαγές μπορούν να συμβούν μεταξύ του καταναλωτή και του portal (το portal είναι

πληρωμένο, για τις προσφερόμενες υπηρεσίες ή για προϊόντα, εκ μέρους του εμπόρου,

από τον καταναλωτή, μέσω ενός παρόχου πληρωμών), μεταξύ του καταναλωτή και του

εμπόρου (απευθείας πληρωμές μεταξύ του αγοραστή και του πωλητή) ή μεταξύ δυο

διαφορετικών καταναλωτών (π.χ. δημοπρασίες, δηλαδή, ο πάροχος χρηματοπιστωτικών

υπηρεσιών μεταφέρει τα χρήματά του σε τέτοιες συναλλαγές).

Β) Να αναπτυχθεί ένα προσωπικό portal: Με ένα κινητό portal, ένας χρηματοπιστωτικός

οργανισμός μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη του πελάτη του να διαφοροποιηθεί από

τους ανταγωνιστές του, προσφέροντας υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας στους πελάτες

του. Η ανάπτυξη ενός τέτοιου portal, παρόλα αυτά, δεν είναι κάτι το εύκολο. Οι

αναλυτές συστημάτων, οι developers εφαρμογών και οι πάροχοι περιεχομένου

χρειάζονται για να φτιάξουν portal πλατφόρμα, ικανή να ανταγωνιστεί με άλλες

υπηρεσίες στην αγορά.

Υπάρχοντες Web Portal Ιδιοκτήτες

Οι Web portal providers έχουν εκτενή εμπειρία με τα επιχειρησιακά μοντέλα και

επιτυχείς στρατηγικές για το περιβάλλον του internet. Είναι και συναφείς και με τη

δυναμική δομή της αγοράς των εταιρειών internet και είναι ικανοί να μοχλεύσουν την

γνώση τους, όσον αφορά την οργάνωση. Εξαιτίας αυτού του background, τα

παραδοσιακά web portals είναι τοποθετημένα πολύ καλά σε λόγους των κινητών portal

47

υπηρεσιών. Παρακάτω παρουσιάζονται οι κύριες στρατηγικές, που ένας πάροχος μπορεί

να ακολουθήσει:

Α) Συνεργασία με έναν χρηματοπιστωτικό οργανισμό: Αν μια παραδοσιακή portal

αποφασίζει να πάρει την εμπορευματική προσέγγιση στο κινητό κανάλι, οι τράπεζες

είναι ιδανικοί συνεργάτες. Παρόλα αυτά, οι portal

Providers, θα πρέπει να είναι προσεκτικοί να μην εξαιρέσουν κάποιον πελάτη, εάν δεν

είναι οι πελάτες της συνεργαζόμενης τράπεζας. Καθένας θα πρέπει να πρέπει να έχει τα

μέσα, να πληρώσει online.

Β) Συνεργασία με έναν system integrator: Οι systems integrators είναι οι ιδανικοί

συνεργάτες για την ανάπτυξη ενός ιδανικού communication-oriented mobile portal. Είναι

ικανοί να μοχλεύσουν τις γνώσεις τους από διάφορα projects και να έχουν εμπειρία όσον

αφορά τις επικοινωνιακές τεχνολογίες. Οι παραδοσιακοί portals θα χρειαστούν system

integrators, για να ενοποιήσουν κινητές εφαρμογές μαζί.

Γ) Συνεργασία με έναν κινητό operator: Οι web portal ιδιοκτήτες θα έχουν τα ίδια

προνόμια, όπως οι content providers από μια τέτοια συνεργασία (τοποθεσία και

χρεωστική υποδομή, κανάλια διανομής κ.τ.λ.). Εξελίσσοντας ειδικές in-house και

χρησιμοποιώντας υπάρχοντες content providers, οι web portals πάροχοι μπορούν να

αναπτύξουν τον πυρήνα του ανταγωνισμού τους, συστηματικά, χτίζοντας ένα κινητό

portal in-house. Με αυτόν τον τρόπο, είναι ικανοί να πειραματιστούν με τα

χαρακτηριστικά του κινητού περιβάλλοντος και να δουν ποιες υπηρεσίες είναι σε θέση οι

τελικοί χρήστες, να διαλέξουν. Με αυτόν τον τρόπο έχουν άλλο ένα κανάλι για την

διανομή του περιεχομένου τους. Το περιεχόμενο, πιθανότατα να είναι και το μοναδικό,

για το παραδοσιακό τους portal. Οι τελικές κινητές υπηρεσίες θα πρέπει παρόλα αυτά να

υιοθετηθούν από το περιβάλλον των κινητών επικοινωνιών. Αυτό μπορεί να συμβεί και

στο σπίτι, η ο web portal μπορεί να αποδυναμώνει τις κινητές υπηρεσίες. Επιπρόσθετα,

οι υπάρχουσες πελατειακές σχέσεις, λόγω πληρωμών, είναι σε ένα σημαντικό επίπεδο.

Web portals που δεν έχουν τέτοιες σχέσεις με τους πελάτες τους, έχουν στην ουσία, τρία

μοντέλα εσόδων: advertising, revenue μοιράζοντας συμφωνίες με έναν κινητό operator

βασιζόμενο σε αύξηση του χρόνου ομιλίας και μια μείωση των εσόδων των third party

εμπόρων.

48

3.9 Business Objectives

Οι υπηρεσίες θέσης ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μελλοντικών επιχειρήσεων καθώς

ακολουθούν λύσεις που αυξάνουν την αποδοτικότητα και την ποιότητα υπηρεσιών,

βελτιώνουν τις σχέσεις των πελατών αλλά και την αποδοτικότητα της επιχειρησιακής

διαδικασίας.

Εντούτοις ο τρέχων στόχος των κύριων δρώντων σε αυτήν την αλυσίδα αξίας-οι

operators-είναι μόνο για συγκρατημένες αυξήσεις σε ARPU, όπου οι location services

στοχεύουν να καλύψουν μόνο τη ψυχαγωγία, αλλά και τα προσωπικά ενδιαφέροντα του

μέσου χρήστη.

Λαμβάνοντας υπόψη μια ευρύτερη διείσδυση τέτοιων υπηρεσιών η πρόθεση είναι να

χρησιμοποιηθούν οι πληροφορίες θέσης που συνδυάζονται με πλούσια μέσα (χάρτες,

διαγράμματα, αεροφωτογραφίες) ώστε να επιτρέψουν στον επαγγελματία χρήστη με

αυξημένη συνειδητοποίηση τους επιχειρηματικούς πόρους που να τον ενδιαφέρουν στη

δικιά του (γεωγραφική) εγγύτητα.

Οι επενδύσεις των mobile επιχειρήσεων θα οδηγηθούν από το γρήγορα εξελισσόμενα

ανταγωνισμό, μέσα από την ανάγκη για γρήγορους χρόνους απόκρισης αλλά και

αυξημένης συνδετικότητας με τους υπαλλήλους και τους πελάτες. Επιπλέον, η

αυξανόμενη παγκοσμιοποίηση των πόρων, ο ανταγωνισμός και οι πελάτες θα

βοηθήσουν στην υιοθέτηση αυτή. Οι αυξανόμενοι αριθμοί από telecommuters θολώνουν

τις γραμμές μεταξύ του σπιτιού και της εργασίας, και δημιουργούν τη ζήτηση για

καλύτερη εργασία. Ο αυξανόμενος αριθμός των mobile εργαζομένων (εκείνοι που

ξοδεύουν περισσότερα από 20 τοις εκατό του χρόνου τους μακριά από το γραφείο),

ενισχύουν τη ζήτηση.

49

3.10 SWOT Analysis

Τα τελευταία χρόνια έχουμε βεβαιωθεί για μια μετατόπιση της στάσης απέναντι στις

υπηρεσίες θέσης και την υιοθέτηση των σχετικών εφαρμογών τους. Η αρχική αισιοδοξία

της πρόσφατης δεκαετίας του '90 όταν το LBS θεωρούνταν σαν μια “killer” εφαρμογή

για τους mobile χρήστες, έχει μετασχηματιστεί σε μια γενική απαισιοδοξία της περιόδου

μεταξύ του 2001 και σήμερα προς όλους τους τύπους των mobile υπηρεσιών.

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι εκτιμήσεις και οι παρερμηνείες, ο ακόλουθος

πίνακας επιχειρεί μια SWOT τύπου ανάλυση των παραγόντων οι οποίοι θα προκαλέσουν

την επέκταση των location services δεδομένης της δύναμης των LBS, των πρώην

harnesses και προβλημάτων. Επίσης παρουσιάζονται οι ευκαιρίες από την υιοθέτηση

τους και τέλος οι απειλές που μπορούν να θέσουν την όποια υιοθέτηση σε ρίσκο.

50

Δυν

ατά

ση

μεί

α

Η ανάπτυξη και η ολοκλήρωση υψηλής ποιότητας υπηρεσιών θέσης και των υψηλού επιπέδου

εφαρμογών. Το LBS δεν ενθαρρύνεται μόνο από την εισαγωγή τεχνολογικών καινοτομιών (αναφέρθηκε

στο προηγούμενο κεφάλαιο) αλλά και από την καινοτομία. Το LBS υπόσχεται να φέρει μια μεγαλύτερη

κλίμακα όσον αφορά τις νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες και τη μελλοντική οικονομία. Η εμφάνιση των

LBS σηματοδοτεί την εμφάνιση εισοδημάτων που διαμοιράζεται ανάμεσα στους content providers,

application/service providers και των operators.

Οι βασικές πρόοδοι όπου το LBS φέρνει στην αγορά των location services και που διευκολύνουν την

ανάπτυξη υψηλής ποιότητας υπηρεσιών μπορούν να βρεθούν στο:

i. Novel Service Model (Νέο πρότυπο υπηρεσιών): το LBS προσφέρει μια συγκεντρωτική

προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη την εισαγωγή του Network Resource Broker, ο όποιος θα

επηρεάσει θετικά το ITR όπως και τις οριζόντιες υπηρεσίες πχ τις location services. Ο

διαχωρισμός της επικοινωνιακής υποδομής σε περιεχόμενα πληροφορίας (εφαρμογές) και ο

διαχωρισμός αντίστοιχων ρόλων (network operators και application providers) στην αλυσίδα

αξίας επιτυγχάνεται πρώτιστα χάρη στο ΟΜΑΝ

ii. Decreased Infrastructure cost (Μειωμένο κόστος υποδομής): Οι τρέχουσες τεχνολογίες για

την ακριβή μέτρηση θέσης είναι πολύ δαπανηρές. Μονάδες μέτρησης θέσης για το TDOA

κοστίζει όχι λιγότερο από €10.000 ανά site! Ομοίως το βοηθημένο GPS απαιτεί έναν κεντρικό

υπολογιστή και το δέκτη GPS (περισσότερα από €2000-3000) ανά site αλλά ακόμα όλα τα

τερματικά έχουν ανάγκη να ενσωματώσουν ένα GPS receiver chipset (όπου ο λογαριασμός των

ποσών των υλικών δε κοστίζει λιγότερο από €100 ανά δέκτη) για να εκμεταλλευθεί την ακριβή

αύξηση. Οι UWB positioning receivers που είναι περίπου στο μέγεθος των κουτιών των

τσιγάρων και κοστίζουν, σε αυτό το σημείο της πρόωρης εφαρμογής, περίπου €2000 μπορούν

να διατηρήσουν την παρακολούθηση μερικών δεκάδων μικρών, και χαμηλής δύναμης

αναμεταδοτών και όχι μεγαλύτερο σε μέγεθος από κάποια poker chips και κοστίζουν αυτήν την

περίοδο περίπου €25 το καθένα2.

iii. Broader Spectrum of Services (Ευρύτερο φάσμα των υπηρεσιών): Μια ευρύτερη επιλογή

υπηρεσιών προσφέρεται λαμβάνοντας υπόψη την εμφάνιση των νέων συντελεστών στον τομέα

και στο άνοιγμα των νέων τεχνολογιών. Η κατασκευή ενός ευρύ φάσματος από υπηρεσίες

πάνω από μια κοινή υποδομή λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση που καθιερώνεται στη περιοχή

των mobile είναι εύλογα αναμενόμενη

iv. Competition (Ανταγωνισμός): Οι τιμές αναμένονται να είναι πολύ πιο ¨στενές¨ σε μια πλήρως

ανταγωνιστική αγορά

2 1 Parco Merged Media Corp. (Portland, Maine) currently offers hospitals a real-time location system similar to this

51

Αδύ

νατα

ση

μεί

αΜεγαλύτερη ακρίβεια των location τεχνικών οδηγούνται μόνο στα οριακά κέρδη. Ενώ οι carriers

(ειδικά οι Ευρωπαίοι που δεν υπόκεινται στην οδηγία E911) επίσης συμφωνούν στην πρόταση αξίας

των location-based services, δεν είναι ακόμα πεπεισμένοι ότι μία υψηλού επιπέδου ακρίβειας φέρνει

τεράστια οριακά οφέλη στους συνδρομητές συγκρινόμενα με χαμηλών - λύσεων ακρίβειας όπως η

τεχνολογία Cell Identification (Cell ID). Οι ευρωπαίοι carriers οδηγούνται μόνο από ένα διαφορετικό

σύνολο παραγόντων. Έχοντας ξοδέψει περισσότερα από €120 billion για τρίτης γενιάς (3G) άδειες και

αναμένοντας να ξοδευτούν άλλα €100 billion σε 3G εξοπλισμό υποδομής, οι ευρωπαίοι carriers

συγκεντρώνουν τους πόρους τους στα rollout των 3G, και είναι λιγότερο εστιασμένοι σε υψηλής

ακρίβειας location τεχνολογίες.

Pricing (τιμολόγηση): η τιμολόγηση των υπηρεσιών θα πρέπει να είναι ελκυστική και τα νέα

τηλέφωνα τα οποία προωθούν τις LBS υπηρεσίες επιχορηγούνται εάν αυτό απαιτείται.

International Roaming: οι operators θα πρέπει να λύσουν τα θέματα του international roaming εάν

πρόκειται να προσφέρουν μεγάλης αξίας υπηρεσίες στους επιχειρηματίες ταξιδιώτες, ειδικά εάν είναι

και ιδιοκτήτες δικτύων σε πολλές χώρες. International roaming για Location και Location Services

πρέπει να χορηγηθούν, δεδομένου ότι η χρήση τους είναι πιθανότερη όταν οι χρήστες ταξιδεύουν έξω

από τις χώρες τους. Αυτοί οι όροι λείπουν στις περισσότερες περιοχές (Location Interoperability Forum

– LIF, υιοθετείται με την παραγωγή Location Services’ roaming).

Regulation / Privacy Concerns: Ο φόβος του παρεισφρητικού ελέγχου και της καταγραφής των

συμπεριφορών των χρηστών των κινητών από τους operators, αλλά και η περαιτέρω χρήση από τις

κυβερνήσεις και άλλα συμβαλλόμενα μέρη, προκαλούν τις ανησυχίες και μπορεί να επιβραδύνουν την

υιοθέτηση. Στις Η.Π.Α μετά τα γεγονότα τις 11ης Σεπτέμβριος οι άνθρωποι είναι περισσότερο

ευαίσθητοι με το θέμα της ασφάλειας παρά της ιδιωτικότητας, εντούτοις η Ευρώπη είναι πιο ενήμερη

σε θέματα που αφορούν την προστασία της ιδιωτικότητας Η κατάσταση είναι κάπως ασαφής ως προς

το εάν ο χρήστης ελέγχει το βρόχο και εάν του επιτρέπεται να συμμετάσχει ή να μη συμμετάσχει στη

δυνατότητα του εντοπισμού θέσης.

52

Ευκ

αιρ

ίες

Το LBS θα παράσχει περισσότερες και ανταγωνιστικές υπηρεσίες. Λαμβάνοντας υπόψη μια ευρύτερη

διείσδυση τέτοιων υπηρεσιών, η ευκαιρία υπάρχει στις υπηρεσίες οι οποίες προσφέρονται πολύ πιο

ελκυστικά όταν συσσωρεύονται με location πληροφορίες. Εναλλακτικές ροές εισοδήματος με μεγάλες

δυνατότητες θα δημιουργηθούν μέσα από τη χρήση rich media (maps, charts, area photos) οι οποίες θα

επιτρέπουν στον επαγγελματία χρήστη μια αυξημένη συνειδητοποίηση σχετικά με τους επιχειρησιακούς

πόρους που τον ενδιαφέρουν στη δική του γεωγραφική εγγύτητα. Μια μεγάλη ευκαιρία δημιουργείται με

την εμφάνιση mapping τεχνολογιών όπως η MapPoint® η οποία στηρίζεται στα συμβατικά, όπως και το

πολύ ελκυστικό web services μοντέλο για τη παροχή χαρτών, reverse geocoding3 ακόμη και κατευθύνσεις

εύκολες στη χρήση.

Συσκευές: Η αυξημένη τάση για τις κινητές συσκευές οι οποίες προσφέρουν μεγάλες και έγχρωμες

οθόνες ικανές, να κάνουν download σε έγχρωμους χάρτες, αποτελεί ακόμη μια ευκαιρία. Συσκευές που

προσφέρουν υψηλής-ακρίβειας αισθητήρες θέσης (λιγότερο από 10 μέτρα στη περίπτωση του A-GPS) θα

κερδίσουν έδαφος ακόμα και πριν το LBS χρησιμοποιηθεί για πλοήγηση αυτοκινήτων και για ασφάλεια.

Από την άλλη μεριά τα 3G handsets είναι ήδη σε ανάδυση τα οποία έχουν σχεδόν full-colour μεγάλη

οθόνη εκτίθενται τόσο καλά όπως στη περίπτωση full video capability. Στη περίπτωση των units proposed

για το 3G ευρωπαϊκό δίκτυο παρέχουν τη λειτουργία tri-band και προσφέρουν AGPS location

λειτουργικότητα.

Υποδομή δικτύων: το πλήρως εμπορικό rollout των 3G υπηρεσιών στο Η.Β και στην Ιταλία είναι ήδη σε

εξέλιξη, με ευρύτερες υπηρεσίες να ακολουθούν τους ερχόμενους μήνες στο Hong Kong, Αυστραλία,

Σουηδία, Αυστρία, Δανία, Ιρλανδία και Ισραήλ.

Lifestyle & Social Trends: τα κινητά τηλέφωνα έχουν γίνει έχουν γίνει ένα υποχρεωτικό εξάρτημα του

τρόπου ζωής σε πολλές κοινωνίες, ειδικά ανάμεσα σε νέους ανθρώπους. Οι Location Services επιτρέπουν

νέα mobile communication και entertainment στυλ, (“ο τύπος της υπηρεσίες friend-finder” συνεχώς

κερδίζει έδαφος).

Ασφάλεια: Στις Η.Π.Α και οπουδήποτε αλλού οι τρομοκράτες επιτείθονται και οι τρέχοντες απειλές έχουν

αυξηθεί ανησυχητικά σχετικά με τη ατομική ασφάλεια, την ασφάλεια των παρουσιών και των εταιρικών

assets.

Επιθυμία προς πληρωμή: η επιτυχία στην επέκταση και χρήση μιας ποικιλίας από ΜΜS υπηρεσιών

δείχνουν μια αυξημένη προθυμία πληρωμής για συναλλαγές που περιλαμβάνουν χρήσιμο περιεχόμενο

(όπως στη περίπτωση των location based ερωτήσεων για βενζινάδικα, τράπεζες, ATM, κοντινές

πολιτιστικές εκδηλώσεις) ή περιεχόμενο το οποίο αυξάνει την εξατομίκευση των χρηστών (screensavers

από φωτογραφίες καλοκαιρινών διακοπών), και προσαρμογή των δικών τους συσκευών (ring tones από

τελευταία hits) etc.

34 Reverse geo-coding is the procedure performed to map x,y coordinates to streets on street maps.

53

Απε

ιλές

Ακόμα κι αν υπάρχουν ισχυροί δείκτες που να δείχνουν τη γρήγορη μεγέθυνση των location

υπηρεσιών, η πορεία ανάπτυξης της αγοράς ρυθμίζεται επίσης από ένα αριθμό από εμπόδια που

προκύπτουν από διάφορους παίκτες και ειδικά από τους mobile Operators. Οι Operators αυτή τη

περίοδο προσπαθούν να ελέγξουν το μεγαλύτερο πιθανό τμήμα από την αλυσίδα αξίας με την

ελπίδα της αποκλειστικά εκμεταλλευόμενων εσόδων. Η στρατηγική τους είναι να ελέγξουν τα

positioning data και η έλλειψη τυποποίησης σε 2,5G τους επιτρέπει να αξιώσουν αυτό που θα

κάνουν έτσι ώστε να προστατεύσουν και την ακεραιότητα των προσωπικών δεδομένων των

χρηστών. Οι Operators είναι πραγματικά πρόθυμοι να ελέγξουν την αλυσίδα των location

υπηρεσιών αλλά και τα έσοδα, αποκόπτοντας άλλους παίκτες, όπως τους content και application

providers

Υπό αυτούς τους όρους οι άλλοι βασικοί φορείς (π.χ οι Content Providers) είναι συχνά απρόθυμοι

να συμμετάσχουν, εξαιτίας του μη ελκυστικού revenue sharing model. Τα παρόντα εμπόδια

μπορούν να καθυστερήσουν την υιοθέτηση μιας mass-market σχετικά με location υπηρεσίες, όχι

μόνο στην Ευρώπη, όπου η regulation δεν αναγκάζει ακόμα την επέκταση της positioning

τεχνολογίας, αλλά στις Η.Π.Α μέχρι το 2007.

Η έλλειψη υψηλής ποιότητας περιεχομένου έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ένταση χρήσης της

υπηρεσίας. Εάν το περιεχόμενο όπου ο χρήστης βρίσκει σε μια υπηρεσία είναι είτε άσχετο, είτε

ανεπαρκές ή ακόμα και χειρότερα ακανόνιστο, αυτός/ αυτή θα παρατήσουν την υπηρεσία που τους

απογοητεύει. Η επιτυχία απαιτεί ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο από υπηρεσίες και εκμεταλλευόμενες

εφαρμογές με ακρίβεια τον εξαναγκασμό του περιεχομένου, με τοπικό αλλά και επιχειρηματικό

προσανατολισμό. Οι εφαρμογές θα πρέπει να καταγράψουν τις ανάγκες των χρηστών δυναμικά

και σε διαφορετικές στιγμές και θέσεις, βελτιστοποιείται για μικρές συσκευές, και ελαχιστοποιεί

τους χρόνους απόκρισης και browsing.

Η προθυμία για επενδύσεις από όλους τους βασικούς φορείς και ειδικά από τους mobile operators

είναι αμφισβητήσιμη λαμβάνοντας υπόψη τα συνεχή ανεπιτυχή χρηματοοικονομικά αποτελέσματα

για διαδοχικές περιόδους υποβολής εκθέσεων. Στην Ευρώπη, λαμβάνοντας υπόψη το E112 non-

mandatory nature, οι operators θα καθυστερήσουν ακόμα περισσότερο οποιαδήποτε σημαντικής

επέκτασης της location υποδομής

54

3.11 Συνολική Εκτίμηση Αγοράς

Για να μπορέσουμε να έχουμε μια συνολική και σχετικά ολοκληρωμένη εκτίμηση της

αγοράς για υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας

οικονομικούς παράγοντες (εκτίμηση αναμενόμενων μεγεθών), τα είδη των υπηρεσιών

που θα πρέπει να αναπτυχθούν, με τα κύρια χαρακτηριστικά τους και την προθυμία –

επιθυμία των καταναλωτών να χρησιμοποιήσουν τις νέες υπηρεσίες. Οι εκτίμηση αυτών

των μεγεθών και χαρακτηριστικών θα παρουσιαστεί στην παρούσα ενότητα. Κατά την

μελέτη θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, ότι τα στοιχεία που δίνονται, αποτελούν εκτιμήσεις

αναλυτών, οπότε σημασία δεν πρέπει να δίνεται στην ακρίβεια τους αλλά στις τάσεις που

κατευθύνουν τον αναγνώστη.

Οικονομική Εκτίμηση

Ο τομέας της κινητής τηλεφωνίας είναι ένας από τους ταχέως αναπτυσσόμενους τομείς

της αγοράς τηλεπικοινωνιών. Αυτό οφείλεται όχι αποκλειστικά στις δυνατότητες για

φωνητική τηλεφωνία (voice telephony) αλλά και στις εναλλακτικές υπηρεσίες που

μπορούν να προσφερθούν μέσω της κινητής τηλεφωνίας. Εκτιμάται πως στο τέλος του

2004 ο βαθμός διείσδυσης μόνο στην Ευρώπη είναι της τάξεως του 80% (αξίας 200

δισεκατομμυρίων ευρώ) και βάσει αυτού οι στρατηγικοί αναλυτές υπολογίζουν πως η

ποσοστιαία αύξηση των εσόδων από τις υπηρεσίες (service revenues) να είναι της

τάξεως του 21%. Την ραγδαία αύξηση των εσόδων από υπηρεσίες πέραν της φωνητική

τηλεφωνίας παρουσιάζει το παρακάτω διάγραμμα.

55

Εικόνα 12:All 3G Services – Cumulative revenue 2001-2010 (Source UMTS forum, 2001)

Το περιβάλλον λοιπόν που διαμορφώνεται στην αγορά τηλεπικοινωνιών, είναι ένα

περιβάλλον που η φωνητική τηλεφωνία θα παίζει σταδιακά, όλο και μικρότερο ρόλο στα

κέρδη των επιχειρήσεων, ενώ την μερίδα του λέοντος αναμένεται να κατέχουν οι

διαφόρων ειδών υπηρεσίες τρίτης γενιάς. Τα έσοδα από υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης,

όπως φαίνεται και από το παρακάτω διάγραμμα, αναμένεται να αντιπροσωπεύουν, ένα

μικρό μόνο κομμάτι από τα συνολικά έσοδα των υπηρεσιών τρίτης γενιάς.

Εικόνα 13:Εικόνα Χ .World-wide revenues (Source UMTS forum, 2001)

56

Για την ακρίβεια, οι στρατηγικοί αναλυτές πιστεύουν πως τα έσοδα από

τις υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης θα αντιπροσωπεύουν μόνο το 3%

των συνολικών εσόδων από τις 3G υπηρεσίες. Παρόλα αυτά αναμένεται να

αποφέρουν έσοδα τις τάξεως των 15 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2007,

ενώ μέχρι το 2012 αναμένεται η αγορά αυτή να κυμαίνεται μεταξύ 15 και 100

δισεκατομμυρίων δολαρίων. Βάσει των εκτιμήσεων αυτών πιστεύεται πως οι υπηρεσίες

προσδιορισμού θέσης, θα καλύπτουν το 40% των συνολικών εσόδων των

εταιριών κινητής τηλεφωνίας [VanderMeer (2001)].

Το γεγονός της αύξησης των εσόδων από τις υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης και του

μικρού ποσοστού κερδών στο σύνολο των κερδών από υπηρεσίες τρίτης γενιάς, μπορεί

να εξηγηθεί από την δυνατότητα των υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης να συνδεθούν με

άλλους τύπους υπηρεσιών (infotainment) από τις οποίες αποκομίζονται και τα

περισσότερα έσοδα των εταιριών, ενώ παράλληλα ο συνδυασμός αυτός παρέχει και ένα

πιο ελκυστικό περιεχόμενο υπηρεσιών. Παράλληλα ο ρυθμός διείσδυσης (penetration

rates) στην αγορά, για κάποιες από τις υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης, αναμένεται να

είναι πολύ υψηλός και συγκεκριμένα αναμένεται να φτάσει στο επίπεδο του 21% για τις

finding/guiding υπηρεσίες, 27% για τις Alert/Notification υπηρεσίες και 9% για τις

tracking υπηρεσίες.

Το σημαντικότερο όμως ερώτημα που προκύπτει με τις υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης

είναι το ποιος τελικά θα επωφεληθεί από την χρήση των υπηρεσιών αυτών. Τα ασύρματα

δίκτυα είναι η προφανής απάντηση, αλλά δεν είναι η μόνη καθώς μια σειρά νέων

εταιριών αναμένεται να δημιουργηθούν στην αναδυόμενη αγορά. Αυτές οι εταιρίες θα

προβούν σε επενδύσεις προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της νέας αγοράς,

την ώρα που κάποιοι άλλοι τομείς θα αντιμετωπίσουν προβλήματα εξαιτίας του

ανταγωνισμού των υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης. Για να γίνει ευκολότερα κατανοητό

αυτό, δίνεται το ακόλουθο σχήμα που παρουσιάζει την δομή της αγοράς καθώς και τους

παίκτες που εμπλέκονται στην αγορά υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης, πριν αυτές

φτάσουν στον τελικό καταναλωτή.

57

Εικόνα 14:Εικόνα Χ. Today's LBS value web (Source: Northstream, Jonsson & Karlson)

Με την κόκκινη γραμμή δίνονται οι πάροχοι της υπηρεσίας που μέχρι

σήμερα είναι συγχρόνως και πάροχοι δικτύου. Αν και οι υπηρεσίες

προσδιορισμού θέσης μπορούν να δοθούν και ανεξάρτητα με τον μέχρι σήμερα πάροχο

δικτύου ή υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, είναι αναμενόμενο και απόλυτα λογικό πως

προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη τους, αυτοί που κυρίως ενδιαφέρονται για την

προώθηση των υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης, είναι οι πάροχοι δικτύου.

Δυνατότητες Αγοράς

Οι απαιτήσεις της αγοράς όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, είναι ένας πολύ σημαντικός

παράγοντας για την επιτυχία των υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης. Πρέπει να εξεταστεί

αν οι καταναλωτές είναι έτοιμοι να δεχτούν και να πληρώσουν για τη νέα υπηρεσία και

αν οι εταιρείες είναι πρόθυμες να επενδύσουν στις τεχνολογίες αυτές. Το να

προσπαθήσουμε βέβαια να κατανοήσουμε τις πιθανές αντιδράσεις των χρηστών θα ήταν

μάλλον ριψοκίνδυνο, καθώς το περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί στον χώρο είναι

περιβάλλον μεγάλης αβεβαιότητας. Για τον λόγο αυτό είναι δύσκολο να πειστούν οι

καταναλωτές να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες και να πληρώσουν για υπηρεσίες με τις

οποίες δεν είναι εξοικειωμένοι. Από την άλλη καλό είναι να έχουμε κατά νου πως το

58

πείραμα της DoCoMo με το I-mode της απέφερα 1 δισεκατομμύριο δολάρια, σε μια

πεσμένη οικονομικά περίοδο για την χώρα. Βέβαια οι μεγάλες τηλεπικοινωνιακές

εταιρίες στην Ευρώπη έχουν λίγους πόρους προς επένδυση στη διάθεση τους καθώς

πρόσφατα επένδυσαν μεγάλα ποσά για την απόκτηση αδειών 3G, γεγονός που τις

αποτρέπει από την επένδυση σε υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης.

Για να γίνει επικερδής μια τέτοια επένδυση, πρέπει από νωρίς να εντοπιστούν οι killer

application που παρέχουν τη δυνατότητα άμεσης ικανοποίησης

αιτημάτων που έχουν να κάνουν με πληροφορίες προσδιορισμού θέσης

ή εύρεσης πλησιέστερων σημείων για την παροχή κάποιας επιθυμητής

υπηρεσίας. Οι ειδικοί πιστεύουν πως τέτοιες εφαρμογές θα είναι οι εφαρμογές στον

τομέα του infotainment. Κανείς δεν θα μπορούσε να αρνηθεί την

χρησιμότητα μιας υπηρεσίας που εντοπίζει το πλησιέστερο στον

χρήστη φαρμακείο ή ξενοδοχείο και του παρέχει ακριβείς πληροφορίες

καθοδήγησης για το πώς να φτάσει σε αυτό μέσω του κινητού του

τηλεφώνου, ενώ και υπηρεσίες ‘chat’, αποτελέσματα αθλητικών αγώνων,

πληροφορίες για τον καιρό ή την κίνηση στους δρόμους είναι μερικές από αυτές τις

navigation and tracking υπηρεσίες που αναμένεται να φέρουν σημαντικά έσοδα στις

εταιρείες.

Η πληρότητα και η χρησιμότητα τέτοιων υπηρεσιών μας εξηγούν

καλύτερα από τον καθένα, τον λόγο για τον οποίο οι εταιρείες κινητής

τηλεφωνίας περιμένουν τεράστια κέρδη από τις υπηρεσίες αυτές και

επενδύουν πάρα πολλά ώστε να τις υλοποιήσουν και να τις κάνουν

ελκυστικές στους καταναλωτές [Reed (2001)]. Τέλος δεν πρέπει να

παραγνωρίζεται η σημασία των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης που αν και αναμένεται να

φέρουν τα λιγότερα κέρδη στις εταιρείες είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν και να

στηριχθούν, αφού κάτι τέτοιο είναι κρατική επιθυμία.

59

Εικόνα 15:Εικόνα Χ. OpenLS interface Focus Areas (Hecht, 2000)

Φυσικά όπως συμβαίνει για κάθε καινοτομία, ο αντίλογος δεν λείπει, καθώς πολλοί

εκφράζουν τον σκεπτικισμό τους για την ελκυστικότητα των υπηρεσιών προσδιορισμού

θέσης. Θεωρούν πως οι τεχνολογίες αυτές αντιμετωπίζουν περιορισμένο εύρος, δύσκολα

στην χρήση περιβάλλοντα, αργή ανταπόκριση, μικρό μέγεθος οθόνης, περιορισμένες

εφαρμογές και συχνά μη συμβατά πρότυπα λειτουργίας. Επιπροσθέτως υπάρχει μεγάλη

αβεβαιότητα για την συγκεκριμένη αγορά καθώς το μέλλον τέτοιων υπηρεσιών βασίζεται

στον απρόβλεπτο ανθρώπινο παράγοντα και συγκεκριμένα στην σχέση που θα

αναπτύξουν οι καταναλωτές με αυτές τις τεχνολογίες καθώς και στην αναδιαμόρφωση

των επιχειρηματικών διαδικασιών πάνω στα νέα μοντέλα λειτουργίας που θα

αναπτυχθούν [Sonnen (2001)].

Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία Driscoll-Wolfe Marketing &

Research Consulting (δημοσιεύτηκε στο περιοδικό RCR Wireless News), προσπαθεί να

60

κάνει ακριβώς αυτό, να διερευνήσει την επιθυμία και προθυμία των καταναλωτών να

χρησιμοποιήσουν υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης. Τα αποτελέσματα ήταν μάλλον

εντυπωσιακά καθώς από τα 20.000 νοικοκυριά που συμμετείχαν στην έρευνα βρέθηκε

πως η χρήση υπηρεσιών routing assistance θα ήταν επιθυμητή κατά μέσο όρο για δύο

φορές τον μήνα, ενώ η εύρεση ενός 'point-of-interest' θα ήταν επιθυμητή λιγότερο από

δύο φορές τον μήνα.

Φυσικά όπως ήταν αναμενόμενο η χρήση υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης βρέθηκε να

είναι περισσότερο επιθυμητή στους χρήστες κινητών τηλεφώνων και συσκευών PDA με

δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο, ενώ από ηλικιακής πλευράς το 75% αυτών που θα

επιθυμούσαν την χρήση τέτοιων υπηρεσιών ήταν κάτω των 45 χρονών. Από το μέρος του

δείγματος που δεν έχουν πρόσβαση σε ασύρματες υπηρεσίες, ένα 16% έχει υψηλό

κίνητρο να γραφτεί συνδρομητής προκειμένου να έχει χρήση των υπηρεσιών

προσδιορισμού θέσης, ένα 15% έχει μικρό κίνητρο, ενώ η πλειοψηφία (57%) συνεχίζουν

να μην έχουν κίνητρο να γραφτούν συνδρομητές ακόμα και αν οι υπηρεσίες

προσδιορισμού θέσης προσφέρονταν χωρίς κανένα επιπλέον κόστος. Κατανοούμε λοιπόν

πως οι εταιρείες που αναπτύσσουν υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης, θα πρέπει να

επικεντρωθούν στις "killer applications", που είναι οικονομικά βιώσιμες παρά σε

δευτερεύουσας σημασίας υπηρεσίες, για παράδειγμα αστρολογικές προβλέψεις [Wee

(2001)].

Συνοψίζοντας κατανοούμε πως η αγορά των υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης είναι

ακόμα υπό διαμόρφωση και για αυτό πολύ ευμετάβλητη. Αν και υπάρχουν σημαντικές

ανησυχίες για το κατά πόσο οι καταναλωτές είναι έτοιμοι να πληρώσουν για τέτοιου

είδους υπηρεσίες, οι δυνατότητες και η δυναμική που μπορούν να προσφέρουν οι

υπηρεσίες αυτές, δεν μπορούν να αγνοηθούν. Είναι θέμα χρόνου σύμφωνα με τους

αναλυτές μέχρι οι πάροχοι να εξελίξουν τις προσφερόμενες υπηρεσίες και η τεχνολογία

να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αγοράς [Reed (2001)], ώστε να αναδιαμορφωθεί

πλήρως η γεωπολιτική βιομηχανία των τηλεπικοινωνιών, αφού η πληροφορία για την

πιθανή θέση του καταναλωτή μπορεί να αποδειχτεί ιδιαίτερα χρήσιμη [Sonnen (2001)].

61

Critical Factors for Market Success

Αναμφίβολα ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες επιτυχίας των

υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης, είναι η ποιότητα των παρεχόμενων

υπηρεσιών. Επειδή η έννοια της ποιότητας όμως, δεν πάντα σαφής, η

παρούσα ενότητα, σκοπό έχει να δώσει κάποια από εκείνα τα κρίσιμα

χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν οι υπηρεσίες προσδιορισμού

θέσης προκειμένου να γίνουν αποδεκτές και να υιοθετηθούν από τους

καταναλωτές.

Παροχή Υπηρεσιών Ασφάλειας και Επειγόντων Περιστατικών

Τα τελευταία χρόνια, λόγο γεγονότων όπως το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης

Σεπτεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει αυξηθεί σημαντικά η αγωνία των ανθρώπων

για θέματα προσωπικής ασφάλειας, με αποτέλεσμα την μεγάλη προθυμία τους να

περιορίσουν τα όρια της ιδιωτικότητας. Δεδομένου αυτού, παρατηρήθηκε μια άνθηση

της ζήτησης για υπηρεσίες εντοπισμού θέσης χρήστη (Self-Location), ως μια δικλείδα

ασφαλείας. Χαρακτηριστικά βάσει έρευνας βρέθηκε πως:

Το 98% των χρηστών κινητής τηλεφωνίας θεωρούν εξαιρετικά σημαντική την

δυνατότητα κλήσεων επείγουσας ανάγκης.

Το 88% των χρηστών ασύρματων συσκευών θεωρεί καθοριστικό παράγοντα στην

επιλογή ασύρματης συσκευής, την ύπαρξη δυνατότητας κλήσεων επείγουσας

ανάγκης.

Το 50% των χρηστών δηλώνουν πως θα ήταν διατεθειμένοι να χρεώνονται 1-2

ευρώ επιπλέον για την παροχή δυνατοτήτων κλήσεων επείγουσας ανάγκης.

Η Προώθηση και οι Τακτικές Μάρκετινγκ

Σε μεγάλο βαθμό, η επιτυχία των υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης, θα εξαρτηθεί από τις

τακτικές προώθησης που θα ακολουθηθούν. Οι μελέτες της δικτυακής κίνησης μέσω

κινητού τηλεφώνου (WAP traffic) έδειξαν πως με την ύπαρξη προώθησης το 33% της

κίνησης αφορούσε υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης, ενώ χωρίς προώθηση το ποσοστό

αυτό έπεφτε στο 10%. Οι υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης μπορούν να αποτελέσουν την

ειδοποιό διαφορά των δικτυακών παρόχων καθώς το 60% των συνδρομητών δηλώνουν

62

πως θα άλλαζαν εταιρεία προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτές τις υπηρεσίες,

ενώ το 33% των μη συνδρομητών, δηλώνουν πως θα ήταν πρόθυμοι να γίνουν

συνδρομητές προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στις υπηρεσίες αυτές.

Το ακόλουθο διάγραμμά της FleetOnline μιας αγγλικής εταιρείας παροχής υπηρεσιών

προσδιορισμού θέσης μας δίνει μια σαφή εικόνα του τρόπου με τον οποίο οι πελάτες της

εταιρείας, έμαθαν για της υπηρεσίες αυτές και έγιναν τελικά χρήστες τους.

Παρατηρούμε λοιπόν πως ένα μεγάλο μέρος των χρηστών, έμαθαν για της υπηρεσίες

προσδιορισμού θέσης μέσω άρθρων, συναδέλφων και φίλων. Τέλος, ένα μεγάλο κομμάτι

μαθαίνει για τις υπηρεσίες αυτές μέσω δημοφιλών δικτυακών μηχανών αναζήτησης

(κυρίως μέσω του Google).

Εικόνα 16:Εικόνα Χ. UK “FleetOnLine Service” marketing sources

63

Συσκευές

Οι συσκευές που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να μπορούν να μεταδίδουν και να

‘αισθάνονται’ την γεωγραφική θέση του χρήστη με υψηλή ακρίβεια. Με τον όρο

συσκευές δεν εννοούμε μόνο Η/Υ, κινητά τηλέφωνα, ψηφιακές ατζέντες (PDAs) αλλά

και κονσόλες παιχνιδιών, συσκευές hi-fi, οικιακές συσκευές, ιατρικό εξοπλισμό

παρακολούθησης και εξοπλισμό οχημάτων κίνησης. Υπολογίζεται πως μέχρι το 2008,

κάθε συσκευή που θα μπορεί να χρησιμοποιήσει ασύρματη επικοινωνία θα ‘αισθάνεται’

την θέση του χρήστη ή της συσκευής, με ακρίβεια λίγων μέτρων.

Περιεχόμενο

Το περιεχόμενο των υπηρεσιών είναι ένα από τα βασικότερα στοιχεία, όπως έχει

αναπτυχθεί και παραπάνω. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο γιατί το περιεχόμενο καθοδηγεί την

χρήση αλλά και γιατί το σωστό περιεχόμενο στο σωστό μέρος μπορεί να αποδειχτεί πολύ

σημαντικό.

Ακρίβεια

Αν και η ακρίβεια για τις υπηρεσίες που παρέχονται ως σήμερα κρίνεται ικανοποιητική,

θα πρέπει να βελτιωθεί σημαντικά και να ξεπεράσει το επίπεδο του GPS. Ακόμα και η

ακρίβεια των 3-10 μέτρων, δεν μπορεί να θεωρηθεί αρκετά αποτελεσματική για τις

υπηρεσίες προσδιορισμοί θέσης. Ακόμα πρέπει να σημειωθεί πως η ανάγκη για υψηλή

ακρίβεια στις υπηρεσίες αυτές πρέπει να είναι συνεχής, χωρίς κενά.

64

4. Συμπεράσματα

Η συγκεκριμένη εργασία ασχολήθηκε με πολλές πλευρές που επιδρούν στην υλοποίηση

των υπηρεσιών προσδιορισμού θέσης (LBS - Location Based Services). Αυτές περιέχουν

την γνώση σχετικά με το ασύρματα δίκτυο που έχει την δυνατότητα υποστήριξης του

LBS, τις τεχνικές προσδιορισμού της θέσης ενός κινητού και τα ζητήματα που αφορούν

τις χωρικές βάσεις δεδομένων. Επιπρόσθετα ζητήματα όπως αυτά της

διαλειτουργικότητας, της ιδιωτικότητας και της χωρητικότητας της αγοράς επίσης έχουν

συζητηθεί. Σε αντίθεση με τρέχοντα προβλήματα, οι LBS υπηρεσίες παρουσιάζουν ένα

υποσχόμενο μέλλον στην κατηγορία των ασύρματων εφαρμογών. Πέραν του

υιοθετούντος επιχειρηματικού μοντέλου και του ανάλογου τμήματος της αγοράς που

έχουν αναλυθεί, η επιτυχημένη ανάπτυξη των LBS δυνατοτήτων πρέπει να αντεπεξέλθει

στις παρακάτω προκλήσεις:

Παροχή χρήσιμων και προσοδοφόρων υπηρεσιών

Δυνατότητα ήπιας ολοκλήρωσης – προσαρμογής με τα υπάρχοντα συστήματα

Εγκαθίδρυση σύγχρονων και υψηλής αξίας πληροφοριών

Οι πάροχοι υπηρεσιών και οι προγραμματιστές εφαρμογών χρειάζονται πρόσβαση σε

ανταγωνιστικές λύσεις LBS τεχνολογίας που επιτρέπουν μιας υψηλής κόστους –

αποδοτικότητας πρόσβαση σε υψηλής αξίας, σταθερής ακρίβειας γεωδιαστημικές πηγές

δεδομένων, μαζί με την ικανότητα παροχής της πληροφορίας σε επιλεγμένους πελάτες

έγκαιρα. Επιπλέον οι παράγραφοι που ακολουθούν εστιάζουν περισσότερο στις τεχνικές

και αρχιτεκτονικές προκλήσεις που σχετίζονται με την επίτευξη του πυρήνα των

επιχειρηματικών στόχων για ένα επιτυχημένο LBS σύστημα.

Ακρίβεια τόσο περιεχομένου όσο και αποτελεσμάτων.

Θεμελιώδη απαίτηση οποιουδήποτε LBS συστήματος είναι η σταθερή ακρίβεια ΄τόσο

των δεδομένων, όσο και των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται. Όπως κάποιος που έχει

χαθεί κάποια στιγμή μπορεί να πιστοποιήσει ότι «οι λανθασμένες κατευθύνσεις είναι

χειρότερες από την απουσία κατευθύνσεων», σε εφαρμογές LBS η ακρίβεια σημαίνει

πολύ περισσότερα από ότι η παροχή της ίδιας στατικής πληροφορίας ξανά και ξανά. Για

έναν χρήστη κινητού, ακρίβεια σημαίνει γρήγορο και αξιόπιστο υπολογισμό της

65

βέλτιστης πορείας από το σημείο εκκίνησης στον τελικό προορισμό, ενώ θα πρέπει να

λαμβάνονται υπόψη δυναμικές αλλαγές της πληροφορίας, όπως για παράδειγμα

κυκλοφοριακές συνθήκες, εμπόδια ή περιορισμοί ταχύτητας κ.λ.π. Αυτό σημαίνει ότι οι

πηγές των γεωδιαστημικών δεδομένων θα πρέπει να έχουν επιλεγεί προσεκτικά και να

έχουν επεξεργαστεί ώστε να συναντήσουν τις εξειδικευμένες απαιτήσεις της εφαρμογής

και να παρακολουθούνται και να ανανεώνονται ώστε να εξασφαλίζεται συνεχώς το

καινούργιο των δεδομένων. Το LBS σύστημα θα πρέπει αυτόματα να διορθώνει τις

ανακρίβειες που ίσως να υπάρχουν στην γεωκωδικοποιημένη βάση δεδομένων, όπως για

παράδειγμα λάθος συλλαβισμοί ονομάτων δρόμων, και θα πρέπει επίσης εύκολα να

προσαρμόζεται σε ουρές ανακρίβειας από τους τελικούς χρήστες, όπως λανθασμένοι

φωνητικοί συλλαβισμοί ή κακή προφορά στη φωνή. Η ακρίβεια στον κόσμο του LBS

τελικά καταλήγει σε ένα συνεχή προσδιορισμό πού βρίσκεται το άτομο και πού

χρειάζεται να πάει. Ύστερα ακολουθεί η καθοδήγηση αυτού μέσω της περισσότερο

αποδοτικής και όσο το δυνατόν ασφαλή διαδρομή.

Εκτέλεση λειτουργίας, ευρωστία και κλιμάκωση.

Οι υπηρεσίες προσδιορισμού θέσης πρέπει να παρέχουν υψηλού βαθμού ανταπόκριση

και ταχύτητα της πληροφορίας στον τελικό χρήστη. Το LBS σύστημα πρέπει να παρέχει

στιβαρό φορέα λειτουργίας ώστε να εξασφαλίσει την αποτελεσματικότητα των LBS

εφαρμογών και σταθερά επίπεδα ευχαρίστησης του χρήστη. Επίσης η LBS αρχιτεκτονική

πρέπει να διαθέτει μια ενδογενή κλιμακωσιμότητα (scalability) για την εξυπηρέτηση

εκατομμυρίων εν δυνάμει χρηστών χωρίς καμία υποβάθμιση της λειτουργίας και παρά

τις όποιες διακυμάνσεις στα επίπεδα κίνησης και στις προτιμήσεις των χρηστών. Για

πολλές εφαρμογές, ο LBS server πρέπει να εκτελεί χιλιάδες ή ακόμη και δεκάδες

χιλιάδες διαδρομές ανά ώρα, ενώ δυναμικά θα ενσωματώνει πληροφορίες σε πραγματικό

χρόνο από μια ποικιλία πηγών δεδομένων, όπως κυκλοφορία, καιρός κ.λ.π. Επιπρόσθετα,

ο LBS server πρέπει αποδοτικά να χειρίζεται πολύ μεγάλες γεωγραφικές περιοχές και

μετά να παρέχει εξειδικευμένες λεπτομέρειες χωρίς έκπτωση τόσο στην ικανότητα

εκτέλεσης όσο και στην ακρίβεια.

66

Ευκολία στην υλοποίηση και στην ολοκλήρωση.

Οι τεχνικοί ανάπτυξης της εφαρμογής δεν έχουν ούτε το χρόνο, ούτε τις εκτεταμένες

πηγές που θα απαιτούνταν για να στήσουν τις LBS εφαρμογές από την αρχή (εκ του

μηδενός). Επιπρόσθετα, δεν είναι πρακτικό η προσπάθεια δημιουργίας ολοκληρωμένων

LBS συστημάτων, μέσω της σύνδεσης ανεξάρτητων μεταξύ τους κομματιών τα οποία

διακρίνονται για την περιορισμένη τους λειτουργικότητα. Επιτυχημένες LBS εφαρμογές

θα κτιστούν γύρω από ανταγωνιστικές LBS λύσεις, οι οποίες δεν θα συμπεριλαμβάνουν

μόνο τους κατάλληλους γεω-κώδικες, δρομολογήσεις, αναπαράσταση χάρτη και έρευνα

εγγύτητας, αλλά επίσης ένα πλήρες σετ APIs, εργαλεία υλοποίησης και προσαρμοστικά

interfaces τόσο στην πλευρά του χρήστη (frond – end), όσο και στην πλευρά της βάσης

δεδομένων (back – end). Επιπλέον τα LBS συστήματα χρειάζονται την ευελιξία της

εξυπηρέτησης μιας μεγάλης γκάμας συσκευών και παρουσιάσεων (voice, Web, WAP),

καθώς και μια ποικιλία λειτουργικών συστημάτων τόσο στην πλευρά του server, όσο και

στην πλευρά του χρήστη.

Συμβατότητα και επεκτασιμότητα της βάσης δεδομένων.

Καθώς οι LBS εφαρμογές αναπτύσσονται για να συναντήσουν τις αποκαλυπτόμενες

ευκαιρίες της αγοράς, είναι ξεκάθαρο ότι καμία μοναδική – καθολική βάση δεδομένων

δεν θα είναι ικανή να εξυπηρετήσει τις απαιτήσεις της εφαρμογής. Συνεπώς, οι επόμενοι

γενιάς LBS λύσεις θα πρέπει να παρέχουν συμβατότητα με μια μεγάλη γκάμα γεω –

χωρικών βάσεων δεδομένων. Η ικανότητα της μη δέσμευσης από μία συγκεκριμένη

βάση δεδομένων (data – agnostic) είναι κρίσιμη για την αποφυγή από τους παρόχους της

δέσμευσης των εφαρμογών από συγκεκριμένες βάσεις δεδομένων, οι οποίες περιορίζουν

τόσο τον σκοπό, όσο και την επεκτασιμότητα που χρειάζεται για να υπηρετηθούν οι

επιχειρηματικοί αντικειμενικοί στόχοι. Ένα άλλο στοιχείο της επεκτασιμότητας αποτελεί

η δυνατότητα της δεκτικότητας σε δεδομένα από διάφορες πηγές και βάσεις δεδομένων,

όπως κυκλοφορία, καιρός, προτιμήσεις χρηστών κ.α.

67

5. Βιβλιογραφικές Αναφορές

AllNetDevices Staff (2001a) Location Services Coming Slowly,

http://www.allnetdevices.com/wireless/news/2001/07/12

AllNetDevices Staff (2001b) Location Privacy Bill Introduced,

http://www.allnetdevices.com/wireless/news/2001/07/13/location_privacy.html

Benson J. (2001) LBS Technology Delivers Information Where and When it is Needed,

Business Geographics, http://www.geoplace.com/bg/2001/0201/0201lbs.asp

Burnett J.(2000) OGC Announces Wireless Location Services Initiative,

http://www.openls.org/News/00-10-30.htm

Dempsey J.X & Mulligan D. (2001) Comments of the Center for Democracy and

Technonoly, http://www.cdt.org/privacy/issues/location/010406fcc.shtml

Driscoll C. (2001) Are Consumers Interested in Wireless Internet Location-Based

Services? http://special.northernlight.com/wireless/w_locationbased.htm

Driscoll-Wolfe Marketing & Research Consulting (2001) Wireless Location Privacy

Study, http://www.driscoll-wolfe.com/WLS%20Privacy%20PR.htm

FCC (2001)

http://www.fcc.gov/911/enhanced/releases/factsheet_requirements_012001.pdf

Hamblen M. (2001) Privacy Concerns Mount Over Wireless Location Technology,

http://ww.security-informer.com/english/crd_location_421927.html

Hecht L. (2001) Open Location Services: Vision and Objectives, Corporate Roles and

Work Program Summary, http://www.openls.org/docs/OLS_Oveview.htm

Hoyde S.D.L. (2001) Location-Based Services: A Legal Requirement?

http://www.geoplace.com/ge/2001/0701/0701lbs.asp

Lin Y. & Chlamtac I. (2001) Wireless and Mobile Network Architectures, John Wiley &

Sons, Inc., New York.

Ludden B. (2000) Location Technology,

http://www.locationforum.org/about-LIF/documents

Location Interoperability Forum (2001) http://www.locationforum.org/

Marek S. (2001) The Unstoppable SnapTrack, www.snaptrack.com/pdf/SnapTrack

%20Wireless%20Week%20Article.pdf

68

McLorinan A., MacDonald C. & Cavallo L. (2000) Ericsson and Tourism Victoria in

Location-Based Information Trials Via Mobile Devices,

http :// www . ericsson . com . au / MediaCentre / Releases / release _20000128_ tourism . asp .

Open Location Service (2000) OpenLS Executive Overview,

http://www.openls.org/docs/OpenLS_ExecOverview.htm

Oracle Technology Network (2001) Oracle9iAS Wireless Business White Paper,

http://www.oracle.com/mobile/collateral/9iASWE_Datasheet_Mar20.pdf

Prasad R (1998) Universal Wireless Personal Communications, Arctech House, 664pp.

Prasad, M. (2002) Location Based Services,

http://www.gisdevelopment.net/application/lbs/lbs002pf.htm

69

Πίνακας Περιεχομένων

1. Εισαγωγή.........................................................................................................................22. Ανάλυση Αξιοπιστίας......................................................................................................4

2.1 Ασύρματα κινητά πρότυπα επικοινωνίας και LBS....................................................42.1.1 Τμήματα ασύρματων κινητών συστημάτων.......................................................42.1.2 Πρωτόκολλα κινητής επικοινωνίας....................................................................52.1.3 Πρότυπα που υποστηρίζουν συστήματα LBS....................................................6

2.2 Προσδιορισμός θέσης και LBS.................................................................................9Non-GPS τεχνικές προσδιορισμού θέσης....................................................................9Global Positioning System-GPS................................................................................13Assisted GPS.............................................................................................................15

2.3 Τμήματα Διαχείρισης της θέσης σε συστήματα LBS–MPC και GMLC.................172.4 Χωρικά Δεδομένα και LBS.....................................................................................17

Γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών.........................................................................18Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Χωρικών Δεδομένων............................................19

2.5 Το πλήρες σύστημα LBS.........................................................................................212.6 Ζητήματα LBS.........................................................................................................22

Διαφορετικά Πρότυπα Mobile Mapping...................................................................22Διαλειτουργικότητα...................................................................................................25Ιδιωτικότητα χρηστών...............................................................................................26

2.7 Οργανισµοί Προτυποποίησης Location – based Services.......................................27Open GIS Consortium (OGC)...................................................................................27MAGIC Services Initiative........................................................................................29WAP Forum...............................................................................................................29IETF...........................................................................................................................30World Wide Web Consortium (W3C).......................................................................30

3. Οικονομική Ανάλυση....................................................................................................313.1 Ορισμός και μεταβολή της σχετικής αγοράς...........................................................313.2 Ζήτηση και Προσφορά Υπηρεσιών Εντοπισμού Θέσης.........................................323.3 Revenue Model........................................................................................................343.4 Revenue Sharing Schemes.......................................................................................363.5 Charging Levels.......................................................................................................373.6 Οι κυριότερες Ομάδες πελατών – τελικών χρηστών...............................................383.7 Τα οφέλη που απορρέουν για τις επιχειρήσεις που προσφέρουν υπηρεσίες εντοπισμού θέσης..........................................................................................................403.8 Ανάλυση Ανταγωνισµού.........................................................................................42

Υπάρχουσα Κατάσταση - Τάσεις..............................................................................42Οι βασικές ομάδες των παικτών στην αγορά............................................................43Mobile Network Operator..........................................................................................44Content Providers......................................................................................................45Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα....................................................................................47Υπάρχοντες Web Portal Ιδιοκτήτες...........................................................................47

3.9 Business Objectives.................................................................................................493.10 SWOT Analysis.....................................................................................................503.11 Συνολική Εκτίμηση Αγοράς..................................................................................55

70

Οικονομική Εκτίμηση................................................................................................55Δυνατότητες Αγοράς.................................................................................................58Critical Factors for Market Success...........................................................................61Παροχή Υπηρεσιών Ασφάλειας και Επειγόντων Περιστατικών...............................61Η Προώθηση και οι Τακτικές Μάρκετινγκ...............................................................62Συσκευές....................................................................................................................63Περιεχόμενο...............................................................................................................63Ακρίβεια....................................................................................................................63

4. Συμπεράσματα...............................................................................................................64Ακρίβεια τόσο περιεχομένου όσο και αποτελεσμάτων.............................................64Εκτέλεση λειτουργίας, ευρωστία και κλιμάκωση.....................................................65Ευκολία στην υλοποίηση και στην ολοκλήρωση......................................................66Συμβατότητα και επεκτασιμότητα της βάσης δεδομένων.........................................66

5. Βιβλιογραφικές Αναφορές.............................................................................................67

Κατάλογος Εικόνων

Εικόνα 1:WAP Architecture (Lin & Chlamtac, 2001)_____________________________8Εικόνα 2:WAP Model (Lin & Chlamtac, 2001)__________________________________9Εικόνα 3:Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών__________________________________18Εικόνα 4:Πλήρες Σύστημα LBS______________________________________________22Εικόνα 5:Location-Based Service Components (“?” is location information)_________24Εικόνα 6:Υπηρεσίες Προσδιορισμού Θέσης (Location Based Services) – Σύνθεση και Μεγέθη Ζήτησης_________________________________________________________31Εικόνα 7:Η φύση της χρήσης της υπηρεσίας εντοπισμού θέσης (ιδιωτική ή επιχειρηματική)______________________________________________________________________33Εικόνα 8:Expected future revenue models (source: ARC Group)___________________36Εικόνα 9:The revenue sharing in location and location-based services (source: Gartner)______________________________________________________________________37Εικόνα 10:Σχέση προθυμίας προμήθειας υπηρεσιών LBS σε συνάρτηση με τις ομάδες χρηστών και τον χρόνο____________________________________________________39Εικόνα 11:Χρήστες υπηρεσιών εντοπισμού θέσης________________________________40Εικόνα 12:All 3G Services – Cumulative revenue 2001-2010 (Source UMTS forum, 2001)______________________________________________________________________55Εικόνα 13:Εικόνα Χ .World-wide revenues (Source UMTS forum, 2001)_____________56Εικόνα 14:Εικόνα Χ. Today's LBS value web (Source: Northstream, Jonsson & Karlson)______________________________________________________________________57Εικόνα 15:Εικόνα Χ. OpenLS interface Focus Areas (Hecht, 2000)_________________59Εικόνα 16:Εικόνα Χ. UK “FleetOnLine Service” marketing sources________________62

71