23
What is the atmosphere?
It is the air which surrounds the Earth.
This air is a mixture of gases. It is mainly nitrogen and oxygen. There are also small quantities of carbon dioxide, ozone and water vapour.
O2All living
things breathe.
CO2Plants need for photosynthesis.
CO2 and other gases
They are like a blanket which
retains the Earth´s heat.
OzoneFilters
harmful ultraviolet
rays.
1.2 THE LAYERS OF THE ATMOSPHERE
The troposphere is the lowest layer. Most gases are in this layer. Plants and animal live here.
The stratosphere is the next layer. There is a thin layer of ozone in the upper stratosphere. This is called the ozone layer.
As we travell higher, the gases become less dense. In outer space there is no atmosphere.
-What is happening to the ozone layer?
-Why?
-What can we do to avoid it?
All the water on Earth makes up the hydrosphere. Water can be …
A liquidWater in liquid form covers most of the Earth´s surface. It is found in oceans, seas, rivers and lakes.
A solidWater in solid form (snow and ice) is found in the polar regions and mountains.
A gasWater vapour, a gas, is found in the atmosphere.
The geosphere is the solid part of the Earth.
The crust is the Earth´s outer layer. It is made up of rocks. It is between 5 and 50 km thick.
The mantle is the Earth´s middle layer. It is between the crust and the core. It is 3.000km thick. It is extremely hot. In some parts, there is magma ( red-hot liquid rock)
The core is the Earth´s inner layer. It is extremely hot. It is divided into the liquid outer and the solid inner core. It is 3.400 km thick
THE GEOSPHERE
Is the ………..layer
Is the ………..layer
Is the ………..layer
km kmkm
It is made up of
……………..
The temperature is ……………………..There is ……………
The temperature is ……………………..It is divided into……….and ………. Core,
Lurrazala harriz osatuta dago. Harri hauekpuskatu eta higatu egiten dira eta ikustenditugun harri gehienak harri-hondakinak dira.
Prozesu askoren eraginez puskatzen dira harriak:
Landareen sustraiaksartzen dira harrien
arrakaletan eta pixkanaka puskatu
egitebn dituzte.
Mendietan, euri-ura harrienarrakaletan sartzen da. Tenperatura jaisten denean, ur hori izotz bihurtzen da. Izotzak ura baino bolumengehiago okupatzen duenez, puskatu egiten du harria.
Harrietatik sortutako zatiak izakibizidunekin nahasten direnean, lurzorua
osatzen da.
LURZORUA
Osagaiak
SOLIDOAK
Organikoak Mineralak
Izakibiziduneunhondarrak
dira.
Harri-koskorra, buztina, harea…
LIKIDOAK
Ura eta uretandisolbaturikdauden gatzmineralak.
GAS
Atmosferakoairea da.
Harriak eta lurzoruarenmateriala desgastatu
egiten dira. Higatu egitendira.
Zerk eragiten du HIGADURA hori?
IbaiekHaizeak
Itsasoak
Ibai baten ibarra Higatutako harria Labar batean egindako arkua
San Juan de Gaztelugatxe, Bizkaia
Foz de Lumbier, Nafarroa
Urak eta haizeak higatutako materialak garraiatzen dituzte.
Ura eta haizearen abiadura moteltzen denean, sedimentazioagertatzen da.
LURRIKARAK
Lurrazalaren bat-bateko mugimenduak dira.Etengabe gertatzen dira mugimendu txikiak, baina ez dira antzematen.
Batzuetan, berriz, lurrikarak oso bortitzak dira. Hondamendi handiak sortzen dira. Lurrikarak zonaldebateko paisaia aldatzera iritsi daiteke.
2011ean Japonianlurrikara bortitz batgertatu zen.
Horren inguruan informazioabilatu eta koadernoan idatzi. Informazio horri irudiakgehitu.
SUMENDIAK
Lurrazalaren irekugune bat da. Lurraren barneko
magma gainazalera ateratzen da irekigune
horretatik. Magma hori lurrazakera iristean labadeitzen zaio.
Ez, sumendiek aldiak dituzte. Zenbaitdenboran ez dute jarduerarik izaten. Besteetan berriz, Sumendi-erupzioakgertatzen dira. Orduan laba, gasak eta errautsak botatzen dituzte.
Sumendiak, beti martxan al daude?
Sumendien zatiak
Zer da Lanzaroten dagoenTimanfaya parkea?
Sumendiekin, zer zerikusiadu?
MAGMATIKOAK SEDIMENTARIOAKMETAMORFIKOAK
Magma hoztendenean
solidifikatu eta horrela sortzen
dira.
Beste batzuen eta izaki bizidun batzuen
hondakinetatikeratzen dira.
Harri batzukpresioa edotatenperaturaigotzearen
eraginez aldatzeansortzen dira.
hareharria
