ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ*

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ……………………..……………………...… VII ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ IX ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ …...…………………………....….. LXI ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Διοικητική δικαιοδοσία και διοικητικές διαφορές ……....

1-75

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Έννοια, συνταγματικά θεμέλια και ιστορική εξέλιξη της διοικητικής δικαιοδοσίας ………….………………………

1-29 Ι. Η διοικητική δικαιοσύνη ως μορφή ελέγχου της δημόσιας

διοικήσεως …..…..……….………...…...…...…...…...…......

1 II. Οι τέσσερις μορφές ελέγχου της δημόσιας διοικήσεως ……. 2 ΙΙΙ. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος ………………..……………… 3 IV. Ο διοικητικός αυτοέλεγχος …………………..……………... 4 V. Ο έλεγχος του Συνηγόρου του Πολίτη ………………........... 5

VΙ. Ο δικαστικός έλεγχος από τη διοικητική δικαιοσύνη – Οι όροι «διοικητική δικαιοσύνη» και «διοικητική δικαιοδοσία»

6-8

1. Ο δικαστικός έλεγχος ως νομικός έλεγχος …….………… 6 2. Περί του όρου «διοικητική δικαιοσύνη» ………….……... 7 3. Περί του όρου «διοικητική δικαιοδοσία» ………............... 8

VΙΙ. Δικαιοδοτική λειτουργία ελεγκτική της διοικήσεως εκτός της ελληνικής εννόμου τάξεως ……….…………..................

9

VΙΙΙ. Συνταγματικά θεμέλια της διοικητικής δικαιοδοσίας ……… 10-19 1. Το δικαίωμα δικαστικής προστασίας του άρθρου 20 § 1

Συντ. ……………..............…...…...…...…...…...….........

11-14 α. Το δικαίωμα δικαστικής προστασίας ως θεμελιώδες

δικονομικό δικαίωμα ………………………...………

11 β. Το δικαίωμα σε πλήρη και αποτελεσματική προστασία 12 γ. Τα όργανα της δικαστικής προστασίας ……..……....... 13 δ. Φορείς και περιορισμοί του δικαιώματος …….……… 14 2. Το σύστημα των άρθρων 93-95 Συντ. ………………........ 15-19 α. Το άρθρο 93 § 1 Συντ. .......…...…...…...…...…...….... 15

__________________ * Οι αριθμοί της δεξιάς στήλης των περιεχομένων παραπέμπουν στους πλαγιάριθμους και

όχι στις σελίδες.

Περιεχόμενα X

β. Το άρθρο 94 § 1 Συντ. .......…...…...…...…...…...….... 16 γ. Η διασταύρωση αρμοδιοτήτων του άρθ. 94 § 3 Συντ. . 17 δ. Το άρθρο 95 § 1 Συντ. .......…...…...…...…...…...…..... 18 ε. Το άρθρο 95 § 3 Συντ …...…...…...…...…...…...…...... 19

ΙΧ. Ιστορική εξέλιξη της διοικητικής δικαιοσύνης …………….. 20-29 1. Η περίοδος 1833-1838 ……...…...…...…...…...…...…...... 20 2. Η περίοδος 1838-1844 ….…..…...…...…...…...…...…...... 21 3. Η περίοδος 1844-1864 ….…..…...…...…...…...…...…...... 22 4. Η περίοδος 1864-1911 ….…..…...…...…...…...…...…...... 23 5. Η περίοδος 1911-1927 .…….…...…...…...…...…...…....... 24 6. Η περίοδος 1927-1952 .…….…...…...…...…...…...…....... 25 7. Η περίοδος 1952-1975 .……..…...…...…...…...…...…...... 26 8. Η περίοδος από το 1975 ως σήμερα ……………....……... 27-29 α. Η μεταφορά των διαφορών ουσίας στα τ.δ.δ. ….......... 27 β. Ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/ 1999) ... 28 γ. Η συνταγματική αναθεώρηση του 2001 …….……….. 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Το διοικητικό δικονομικό δίκαιο …………………………

30-41

Ι. Ορισμός …………………..………...…...…...…...…...…..... 30 ΙΙ. Δικονομικό και ουσιαστικό διοικητικό δίκαιο ……...……… 31 ΙΙΙ. Νομοθετικά και νομοτεχνικά προβλήματα …………………. 32-34

1. Οι δύο δικονομίες για τις ακυρωτικές διαφορές και τις δι-αφορές ουσίας .……..………...…...…...…...…...….........

32

2. Η δυσκολία διακρίσεως διαφορών ουσίας και ακυρώσεως 33 3. Τα προβλήματα των παραπομπών ……………….………. 34

ΙV. Πηγές του διοικητικού δικονομικού δικαίου ……….………. 35-41 1. Το Σύνταγμα ………….…….…...…...…...…...…...…...... 36 2. Ο νόμος ……………….…….…...…...…...…...…...…...... 37 3. Το προεδρικό διάταγμα …......…...…...…...…...…...…...... 38 4. Το έθιμο …………………….…...…...…...…...…...…...... 39 5. Γενικές αρχές του διοικητικού δικονομικού δικαίου ……. 40 6. Το Ευρωπαϊκό Ενωσιακό Δίκαιο …………………........... 41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η διοικητική διαφορά : Έννοια και διακρίσεις …..……...

42-75

Ι. Εννοιολογικές προσεγγίσεις: Διαφορά και διοικητική δια-φορά ……..………..………..………..………..……….........

42

ΙΙ. Οριακές περιπτώσεις ιδιωτικών ή διοικητικών διαφορών …. 43 ΙΙΙ. Γενικές παρατηρήσεις επί της διακρίσεως ιδιωτικών και δι-

οικητικών διαφορών ……………...…...…...…...…...…........

44 IV. Εξαιρετικές περιπτώσεις διοικητικής διαφοράς επί διαταρά-

ξεως της εννόμου σχέσεως διοικητικού δικαίου εκ μέρους του ιδιώτη σε συμβατικές σχέσεις …………………………..

45-49

Περιεχόμενα XI

1. Η ΣτΕ 1622/2003 (Στ΄ Τμήμα) …………………………... 45 2. Η ΣτΕ 1528/2004 (Στ΄ Τμήμα) ………………................... 46 3. Η ΣτΕ 2087/2005 (Στ΄ Τμήμα) …………………………... 47 4. Οι ανάλογες αποφάσεις του Αρείου Πάγου ………........... 48 5. Οι ανωτέρω περιπτώσεις ως εξαιρέσεις του κανόνα .......... 49

V. Οι ανακοπές του Δημοσίου κατά ιδιώτη …………………… 50-51 1. Οι συνήθεις περιπτώσεις ………...…...…...…...…...…..... 50 2. Ανακοπή του Δημοσίου κατά διαταγής πληρωμής σε βά-

ρος του. Η ΑΕΔ 18/2005 ….……………………………..

51 VI. Η διάκριση μεταξύ διαφορών ουσίας και ακυρώσεως ........... 52-60

1. Η ερμηνεία του άρθρου 94 § 1 Συντ. από το ΑΕΔ ………. 52-53 α. Διαφορές που δεν πηγάζουν από διοικητική πράξη …. 52 β. Διαφορές από διοικητική πράξη ……………..….…… 53 2. Προς αναζήτηση ενός ουσιαστικού - λειτουργικού κριτη-

ρίου διακρίσεως διαφορών ουσίας και ακυρώσεως ……..

54-59 α. Τα χαρακτηριστικά των διαφορών ουσίας δεν είναι

κριτήρια διαχωρισμού τους από τις διαφορές ακυρώ-σεως ..……..………..………..………..……………...

55 β. Προσβολή δικαιώματος ή εννόμου συμφέροντος ........ 56 γ. Πράξεις διακριτικής ευχέρειας και διαφορές ουσίας … 57 δ. Χρηματικές διαφορές – Πρόστιμα …………………… 58 ε. Μια πρόταση νέων κριτηρίων από το ΣτΕ …………… 59 3. Ενδιάμεσο συμπέρασμα …….…...…...…...…...…...…...... 60

VIΙ. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις διαφορών ουσίας …………... 61-68 1. Φορολογικές διαφορές ……...…...…...…...…...…...…..... 61 2. Διαφορές του άρθρου 7 ν. 702/1977 …………………….. 62 3. Διαφορές του άρθρου 1 § 2 ν. 1406/1983 ……………….. 63 4. Διαφορές του άρθρου 1 § 3 ν. 1406/1983 (ν. 2721/1999) .. 64 5. Διαφορές του άρθρου 1 § 4 ν. 1406/83 (ν. 3659/2008) ….. 65 6. Διαφορές από πράξεις επιβολής διοικητικών κυρώσεων

(άρθρο 66 ν. 4055/2012) ……….……..…………………

66 7. Ουσιαστικοποίηση των διαφορών ανεξάρτητα από την

προσβολή δικαιώματος ή εννόμου συμφέροντος ……….

67 8. Άλλες διαφορές ουσίας …….…...…...…...…...…...…...... 68

VIΙΙ. Ακυρωτικές διαφορές στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια … 69-75 1. Υποθέσεις του Διοικητικού Εφετείου ……………………. 69-74 α. Διαφορές του άρθρου 1 § 1 ν. 702/1977 ……….......... 69 β. Διαφορές από αποφάσεις της ΡΑΕ (άρθρο 5 § 6 ν.

2733/1999) ……..…………...……………………….

70 γ. Διαφορές της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (άρθρο 25

περ. β΄ ν. 3371/2005) ….…...…...…...…...…...….......

71 δ. Διαφορές από αποσπαστές διοικητικές πράξεις στην

προδικασία συνάψεως συμβάσεων δημοσίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών (άρθρο 47 § 4 ν.

Περιεχόμενα XII

3900/2010) …….……..………..………..………….. 72 ε. Διαφορές ιθαγενείας και αναγνωρίσεως αλλοδαπού ως

πρόσφυγα του άρθρου 15 § 3 ν. 3068/2002 …..…......

73 στ. Διαφορές του άρθρου 114 §§ 3, 5 ν. 1892/1990 –

Πρωτόκολλα κατεδαφίσεως και αποζημιώσεως σε δασικές εκτάσεις ……….…...…...…...…...…...…......

74 2. Ακυρωτικές υποθέσεις του Διοικητικού Πρωτοδικείου …. 75 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Οργάνωση των διοικητικών δικαστηρίων και βασικές οργανωτικές αρχές της διοικητικής δίκης …….................

76-105 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια ……………………....

76-84

Ι. Σύνταγμα και ειδική νομοθεσία ……………….……………. 76 ΙΙ. Οι βαθμοί δικαιοδοσίας ……….…...…...…...…...…...…...... 77 ΙΙΙ. Οι διοικητικοί δικαστές ……….…...…...…...…...…...…...... 78 IV. Η Γενική Επιτροπεία (επί) της Επικρατείας των τακτικών

διοικητικών δικαστηρίων ……..…...…...…...…...…...….......

79 V. Αρμοδιότητες των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ……. 80-84

1. Τα ασκούμενα ένδικα βοηθήματα ……………………….. 80 2. Αρμοδιότητες του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικεί-

ου ……..………..………..………..………..……………

81 3. Αρμοδιότητες του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου . 82 4. Αρμοδιότητες του Τριμελούς Διοικητικού Εφετείου ……. 83 5. Αρμοδιότητα κατά τόπο …….…...…...…...…...…...…...... 84 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Το Συμβούλιο της Επικρατείας ……………………...........

85-97

Ι. Ιστορικά στοιχεία …………………………………………… 85 ΙΙ. Συνταγματική ρύθμιση ……................................................... 86 ΙΙΙ. Νομοθετική ρύθμιση …………. 87 ΙV. Συγκρότηση – Οργάνωση – Αρμοδιότητα …………………. 88-97

1. Η ρύθμιση ………………......…...…...…...…...…...…..... 88 2. Τα μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας: Πρόεδρος –

Αντιπρόεδροι – Σύμβουλοι της Επικρατείας ………........

89 3. Πάρεδροι και Εισηγητές ………...…...…...…...…...…...... 90 4. Κατανομή σε Ολομέλεια και Τμήματα …………………... 91 5. Η Ολομέλεια: Σύνθεση – Αρμοδιότητες ………………… 92-93 α. Σύνθεση της Ολομελείας (άρθρο 8 π.δ. 18/1989) ……. 92 β. Αρμοδιότητες της Ολομέλειας (άρθρα 100 § 5 Συντ. -

14 π.δ 18/1989) ... …...…...…...…...…...…...….........

93 6. Τα Τμήματα: Συγκρότηση-Σύνθεση-Αρμοδιότητες …….. 94-97 α. Κατανομή υποθέσεων του ΣτΕ σε Τμήματα ………… 94

Περιεχόμενα XIII

β. Συγκρότηση Τμημάτων ……...…...…...…...…...…..... 95 γ. Σύνθεση Τμημάτων (άρθρο 10 π.δ. 18/1989) ……….. 96 δ. Τμήματα Διακοπών (άρθρα 11 π.δ. 18/1989 - 7

ΕσΚανΣτΕ) ……………..…...…...…...…...…...….....

97 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο ……………………..........

98-101

Ι. Νομοθετική ρύθμιση …………..…...…...…...…...…...…...... 98 ΙΙ. Αρμοδιότητες του ΑΕΔ …….....…...…...…...…...…...…...... 99 ΙΙΙ. Συγκρότηση του ΑΕΔ ………… 100 IV. Εκδικαζόμενα ένδικα βοηθήματα ενώπιον του ΑΕΔ ………. 101

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Το Ελεγκτικό Συνέδριο ……….…...…...…...…...…...........

102-105

Ι. Νομοθετική ρύθμιση ………….…...…...…...…...…...…....... 102 ΙΙ. Αρμοδιότητες ……………………...…...…...…...…...…...… 103 ΙΙΙ. Σύνθεση ……………………….…...…...…...…...…...…...... 104 IV. Εκδικαζόμενα ένδικα βοηθήματα και μέσα ενώπιον του Ε-

λεγκτικού Συνεδρίου …..…….…...…...…...…...…...….........

105 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Γενικές αρχές της διοικητικής δίκης και βασικοί δικονο-μικοί κανόνες ………………...…...…...…...…...…...….......

106-543 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Οι γενικοί δικονομικοί κανόνες του π.δ. 18/1989 …..........

106-233

Ι. Περιεχόμενο του δικογράφου – Υπογραφή ……………....... 107 ΙΙ. Ο αντίκλητος στην διαδικασία ενώπιον του Συμβουλίου της

Επικρατείας ………..…………...…...…...…...…...…...........

108-111 1. Προσδιορισμός του προσώπου …………………….......... 108 2. Τρόπος διορισμού ………......…...…...…...…...…...…...... 109 3. Σκοπός του διορισμού αντικλήτου – Κοινοποιήσεις προς

αυτόν ……………………...…...…...…...…...…...….......

110 4. Μεταβολές της διευθύνσεως του ασκούντος ένδικο μέσο

ή του αντικλήτου του …..…...…...…...…...…...…...…....

111 ΙΙΙ. Τρόπος ασκήσεως του ενδίκου μέσου …………………....... 112-119

1. Η κατάθεση στο ΣτΕ …….....…...…...…...…...…...…...… 112 2. Η άσκηση της εφέσεως ….....…...…...…...…...…...…...… 113 3. Η άσκηση της αιτήσεως αναιρέσεως …………………….. 114 4. Η κατάθεση σε δημόσια αρχή …...…...…...…...…...…...... 115-119 α. Τρόπος καταθέσεως …….…...…...…...…...…...…...... 115 β. Στοιχεία της πράξεως καταθέσεως …………………... 116 γ. Η πράξη καταθέσεως με ιδιαίτερο έγγραφο κατ’ άρθρο

19 § 7 π.δ. 18/1989 ………………………………….

117

Περιεχόμενα XIV

δ. Συνέπειες παρατυπιών κατά τη σύνταξη της πράξεως καταθέσεως στη δημόσια αρχή ……………………...

118

5. Ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφου (άρθρο 42 § 1 ν. 4055/2012) ……………………...…...…...…...…...….....

119

ΙV. O ορισμός εισηγητή και δικασίμου ………………………… 120 V. Οι κοινοποιήσεις του δικογράφου και της πράξεως ……….. 121-131

1. Κοινοποιούμενα έγγραφα και προθεσμία κοινοποιήσεως... 121 2. Πρόσωπα προς τα οποία γίνεται η κοινοποίηση …………. 122-127 α. Επί αιτήσεως ακυρώσεως . …...…...…...…...…...….... 122-123 αα. Η ρύθμιση του θετικού δικαίου …………………... 122 ββ. Το πρόβλημα της επιδόσεως προς τον αιτούντα … 123 β. Επί υπαλληλικής προσφυγής ………………………… 124 γ. Επί αιτήσεως αναιρέσεως …………………….……… 125 δ. Η κοινοποίηση σε περίπτωση νέας ή περαιτέρω συζη-

τήσεως της υποθέσεως …...…...…...…...…...….........

126 ε. Μη εφαρμογή του άρθρου 19 § 29 ν. 2386/1996 …….. 127 3. Νομολογία σχετικά με το άρθρο 21 π.δ. 18/1989 ……….. 128 4. Θεραπεία της ελλείψεως κοινοποιήσεως κατ’ άρθρο 21 §

6 π.δ. 18/1989 ………………...…...…...…...…...…...…..

129 5. Τρόπος διενέργειας των κοινοποιήσεων από την Γραμμα-

τεία του ΣτΕ …………….…...…...…...…...…...…..........

130 6. Ηλεκτρονική επίδοση δικογράφου (άρθρο 42 § 2 ν.

4055/2012) ……………………...…...…...…...…............

131 VI. Τα καθήκοντα του Εισηγητή του ΣτΕ ……………………… 132-140

1. Η σύνταξη της Εισηγήσεως ...…...…...…...…...…...…...... 132-133 α. Η κυρίως Εισήγηση ……………………….…………. 132 β. Η προεισήγηση (άρθρο 16 ΕσΚανΣτΕ) …….………... 133 2. Προθεσμία καταθέσεως της Εισηγήσεως …………........... 134 3. Συνέπειες της εκπροθέσμου καταθέσεως της Εισηγήσεως 135-136 α. Οι παλαιότερες αντιφατικές ρυθμίσεις ………………. 135 β. Η κατάργηση της αυτεπάγγελτης αναβολής της υπο-

θέσεως λόγω μη (εμπροθέσμου) καταθέσεως της Ει-σηγήσεως …………….…...…...…...…...…...…...…..

136 4. Η δήλωση του Εισηγητή σχετικά με την ωριμότητα της

υποθέσεως προς συζήτηση ...…...…...…...…....…............

137 5. Η μη χορήγηση της Εισηγήσεως στους διαδίκους (άρθρο

17 ΕσΚαν ΣτΕ) ………..…...…...…...…...…...…...….....

138 6. Η χορήγηση αντιγράφων στους διαδίκους (άρθρο 18

ΕσΚανΣτΕ) ………………..…...…...…...…...…..............

139 7. Δυνατότητες του Εισηγητή κατά τις §§ 2 και 3 του άρ-

θρου 22 π.δ. 18/1989 …………...…...…...…...…...….....

140 VII. Τα υπομνήματα των διαδίκων ……...…...…...…...…...…..... 141-143

1. Ορολογία ………………………...…...…...…...…...…..... 141 2. Το υπόμνημα του ιδιώτη διαδίκου πριν τη συζήτηση της

Περιεχόμενα XV

υποθέσεως (Πρώτο υπόμνημα) ………………......…...... 142 3. Τα υπομνήματα μετά τη συζήτηση της υποθέσεως (Δεύ-

τερο υπόμνημα) ……….…...…...…...…...…...…...…......

143 VIIΙ. H έκθεση απόψεων της Διοικήσεως …………………........... 144-146

1. Η βασική υποχρέωση …………...…...…...…...…...…...… 144 2. Συνέπειες μη αποστολής των απόψεων και του φακέλου .. 145 3. Καθυστερημένη έκθεση απόψεων – Δικονομικά ζητήματα 146

ΙΧ. Οι πρόσθετοι λόγοι ακυρώσεως …...…...…...…...…...…...... 147-153 1. Τρόπος ασκήσεως ….……….…...…...…...…...…...…...... 147 2. Η εφαρμογή του άρθρου 21 § 6 π.δ. 18/1989 επί προσθέ-

των λόγων ………………...…...…...…...…...…...….......

148 3. Η προϊσχύσασα ρύθμιση σχετικά με το απαράδεκτο των

προσθέτων λόγων επί αναβολής της υποθέσεως ..............

149 4. Κοινό δικόγραφο προσθέτων λόγων επί περισσοτέρων

υποθέσεων ……………………...…...…...…...…...…......

150 5. Σχέση του δικογράφου των προσθέτων λόγων με το εισα-

γωγικό της δίκης δικόγραφο …………………………….

151 6. Ratio της περί προσθέτων λόγων διατάξεως …..………… 152 7. Δικονομικά περαιτέρω ζητήματα ……………….….......... 153

Χ. Ο τρόπος παραστάσεως των διαδίκων στο ακροατήριο του ΣτΕ ……..………..………..………..………..………………

154-158

1. Επί υπαλληλικής προσφυγής .…...…...…...…...…...…...... 154 2. Η παράσταση της Διοικήσεως …………………….……... 155 3. Επί των λοιπών ενδίκων μέσων ………………………….. 156 4. Παράσταση των ανεξαρτήτων αρχών ……………………. 157 5. Επί μη παραστάσεως της διοικήσεως στο ακροατήριο ….. 158

ΧΙ. Ο αποκλεισμός της ερημοδικίας του άρθρου 28 π.δ. 18/1989 159 ΧΙΙ. Η πληρεξουσιότητα στην ακυρωτική δίκη …………………. 160-171

1. Τρόπος παροχής της πληρεξουσιότητας …………………. 160-161 α. Επί φυσικού προσώπου αιτούντος …………………… 160 β. Επί νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου ………........ 161 γ. Εκπροσώπηση της Διοικήσεως – Άρθρο 19 § 25 ν.

2386/1996 …………………...…...…...…...…............

162 2. Αναδρομικότητα του πληρεξουσίου κατ’ άρθρο 27 § 2

π.δ. 18/1989 ………………..…...…...…...…...…...….....

163 3. Παροχή πληρεξουσιότητας με συνυπογραφή του δικο-

γράφου και αποκλεισμός ερημοδικίας κατ’ άρθρο 28 π.δ. 18/1989 ……..………..………..………..………..….......

164 4. Διάρκεια ισχύος του γενικού πληρεξουσίου – Κρίσιμος

χρόνος νομιμοποιήσεως - Άρθρο 27 § 6 π.δ. 18/ 1989 ….

165 5. Πληρεξουσιότητα επί παραπομπής από αναρμόδιο δικα-

στήριο σε αρμόδιο κατ’ άρθρο 34 ν. 1968/1991 ……......

166 6. Η χορηγούμενη προθεσμία νομιμοποιήσεως ……………. 167 7. Οι αμφιβολίες περί τη νομιμοποίηση ……………………. 168-169

Περιεχόμενα XVI

α. Η ιστορία της ρυθμίσεως .…...…...…...…...…...…...... 168 β. Η νέα ρύθμιση: Συνδυασμός άρθρων 27 § 3 και 33 §§

3, 4 π.δ. 18/1989 …………...…....…...…...…...…......

169 8. Θάνατος του υπογράφοντος το δικόγραφο δικηγόρου …... 170 9. Νομιμοποίηση σε αναρμόδιο Τμήμα του ΣτΕ - Ανασυζή-τηση της υποθέσεως ………..…...…...…...…...…...…...…...

171

ΧΙΙΙ. Η αίτηση επανασυζητήσεως της υποθέσεως (άρθρο 27 § 5 π.δ. 18/1989) ………………...…...…...…...…...…...….........

172-179

1. Η ρύθμιση και η ratio της ...... …...…...…...…...…...……. 172 2. Η αίτηση επανασυζητήσεως ως ένδικο βοήθημα …........... 173 α. Εφαρμογή των άρθρων 35 – 36 π.δ. 18/1989 ………... 173 β. Προθεσμία …………………...…...…...…...…...…..... 173 3. Ανωτέρα βία στο πρόσωπο του δικηγόρου ή του διαδίκου

– Έννοια «πληρεξουσίου» στο άρθρο 27 § 5 π.δ. 18/1989

174 4. Παρέμβαση στην αίτηση επανασυζητήσεως …………….. 175 5. Περιεχόμενο της αιτήσεως και του υπομνήματος στην αί-

τηση επανασυζητήσεως της υποθέσεως – Έννοια ανωτέ-ρας βίας …..................…...…...…...…...…...…...….........

176 6. Συνταγματικότητα της ρυθμίσεως ……………………….. 177 7. Συζήτηση και απόφαση επί της αιτήσεως επανασυζητή-

σεως ……..………..………..………..………..………….

178-179 α. Αποχή του πρώτου σχηματισμού …………………….. 178 β. Απόφαση του δεύτερου σχηματισμού επί της αιτήσε-

ως επανασυζητήσεως και της υποθέσεως ……..….....

179 XIV. Η αποδοχή της προσβαλλόμενης πράξεως ή αποφάσεως ως

λόγος αίρων το παραδεκτό του ενδίκου μέσου …………......

180 XV. Η παραίτηση από το δικόγραφο ενδίκου μέσου ……………. 181-184

1. Τρόπος παραιτήσεως - Χρονικό όριο παραιτήσεως ........... 181 2. Παραίτηση υπό όρους - Ανάκληση παραιτήσεως ……….. 182 3. Συνέπειες παραιτήσεως …….…...…...…...…...…...…...… 183 4. Παραίτηση του Δημοσίου από προφανώς απαράδεκτες ή

αβάσιμες αιτήσεις αναιρέσεως σε φορολογικές ή δασμο-λογικές υποθέσεις ……………………...............…...…...

184 XVI. Ο θάνατος των διαδίκων στην ακυρωτική δίκη ……………. 185-186

1. Θάνατος του αιτούντος ή διάλυση του νομικού προσώπου 185 2. Θάνατος του καθ’ ου η προσφυγή ή η αίτηση αναιρέσεως 186

XVII. Κατάργηση της δίκης μετά από ανάκληση, ακύρωση και λή-ξη ισχύος προσβαλλόμενης πράξεως ή αποφάσεως …....…...

187-191

1. Το περιεχόμενο του άρθρου 32 § 1 π.δ. 18/1989 …........... 187 2. Περιεχόμενο και ερμηνεία του άρθ. 32 § 2 π.δ. 18/1989 ... 188 3. Έννοια του ιδιαιτέρου εννόμου συμφέροντος ………….... 189 4. Τρόπος επικλήσεως του ιδιαιτέρου εννόμου συμφέροντος 190 5. Η ρύθμιση του άρθρου 32 § 3 π.δ. 18/1989 ………........... 191

XVIII. Η συζήτηση στο ακροατήριο ….…...…...…...…...…...…...... 192-196

Περιεχόμενα XVII

1. Οι βασικές αρχές ………………...…...…...…...…...…..... 192 2. Κατά προτεραιότητα συζήτηση (άρθρο 33 § 2 π.δ.

18/1989) ……..………..………..………..………..……..

193 3. Πρόσκληση για διόρθωση τυπικών παραλείψεων (άρθρο

33 §§ 3, 4 π.δ. 18/1989) …...…...…...…...…...…...…......

194 4. Η αίτηση επιταχύνσεως του άρθρου 33Α π.δ. 18/ 1989 …. 195 5. Η αίτηση προτιμήσεως του Υπουργού του άρθρου 62 ν.

4055/2012 ……………….…...…...…...…...…...…...…...

196 ΧΙΧ. Η απόφαση του ΣτΕ ……….…..…...…...…...…...…...…….. 197-199

1. Διάσκεψη, Ψηφοφορία …......…...…...…...…...…...…...... 197 2. Περιεχόμενο, Κοινοποίηση της αποφάσεως, Πρακτικό δι-

ασκέψεως, Δημοσίευση αποφάσεως …………………….

198 3. Αίτηση ανακλήσεως προδικαστικής αποφάσεως …........... 199

ΧΧ. Τα τέλη συζητήσεως στο ΣτΕ ……...…...…...…...…...…..... 200-203 1. Ο κανόνας του άρθρου 35 §§ 1, 3 π.δ. 18/1989 …………. 200 2. Καταβολή τελών επί παραπομπής υποθέσεως στο ΣτΕ …. 201 3. Απαλλαγή από τα τέλη ……..…...…...…...…...…...…...... 202 4. Συνέπειες μη καταβολής τελών κατ’ άρθρο 35 π.δ.

18/1989 ……..………..………..………..…….…..……..

203 ΧΧΙ. Η υποχρέωση καταβολής του παραβόλου …………………. 204-210

1. Η βασική υποχρέωση και η κύρωση επί μη καταβολής … 204 2. Αναλογική εφαρμογή του άρθρου 35 § 3 εδ. β΄ και § 4

π.δ. 18/1989 ………………..…...…...…...…...…...….....

205 3. Απαλλαγή από το παράβολο …………………………….. 206 4. Τύχη του παραβόλου μετά το τέλος της δίκης …………... 207 5. Καταβολή παραβόλου όταν η δημόσια υπηρεσία δεν λει-

τουργεί ……………….....…...…...…...…...…...…...…...

208 6. Απαλλαγή από τα τέλη και το παράβολο λόγω ένδειας

κατ’ άρθρο 37 π.δ. 18/1989 – Ευεργέτημα πενίας ….......

209-210 α. Απαλλαγή από παράβολο και τέλη …………….......... 209 β. Ευεργέτημα πενίας …………...…...…...…...…...….... 210

ΧΧΙΙ. Έξοδα της διαδικασίας ………..…...…...…...…...…...…...... 211 ΧΧΙΙΙ. Δικαστική δαπάνη …………......…...…...…...…...…...…..... 212-214

1. Υπόχρεος προς καταβολή της …...…...…...…...…...…..... 212 2. Περιεχόμενο και ύψος της δικαστικής δαπάνης …………. 213 3. Οι τέσσερις βασικές αρχές της ΟλΣτΕ 11/1999 (Συμβ.) … 214

ΧΧΙV. Ανάλογη εφαρμογή διατάξεων του ΚΠολΔ κατ’ άρθρο 40 π.δ. 18/1989 ……………......…...…...…...…...…...…...…....

215

ΧΧV. Παραπομπή υποθέσεως από το ΣτΕ σε άλλο δικαστήριο ….. 216-227 1. Η ρύθμιση του άρθρου 34Α π.δ. 18/1989 ………….......... 216-218 α. Η εν συμβουλίω απόφαση για μέσα και βοηθήματα … 216 β. Η απόφαση για προφανώς απαράδεκτες ή αβάσιμες

αιτήσεις αναστολής …….…...…...…...…...…...….....

217 γ. Η συζήτηση της υποθέσεως στο ακροατήριο ……....... 218

Περιεχόμενα XVIII

2. Το πρόβλημα της παραπομπής από το ΣτΕ σε τακτικό δι-οικητικό δικαστήριο προ του άρθρου 34 ν. 1968/1991 ....

219

3. Το περιεχόμενο του άρθρου 34 § 1 ν. 1968/1991 …….….. 220 4. Η μεταβατική ρύθμιση του άρθρου 40 §§ 2, 3 ν.

1968/1991 ……..………..………..………..……………..

221-224 α. Το περιεχόμενο των ρυθμίσεων …………………....... 221 β. Ερμηνεία των διατάξεων από το ΣτΕ ……………….. 222-224 αα. Διορθωτική ερμηνεία ως προς το χρονικό σημείο

ενάρξεως του τετραμήνου …………………........

222 ββ. Προσδιορισμός της έννοιας της εκκρεμούς υπο-

θέσεως …………..…...…...…...…...…...…...…...

223 γγ. Η κήρυξη του άρθρου 40 § 2 ν. 1968/1991 ως α-

ντισυνταγματικού ……...…...…...…...…...…......

224 5. Περιπτώσεις μη καταλαμβανόμενες από το άρθρο 34 § 1

ν. 1968/1991 ……………..…...…...…...…...…...…...…..

225 6. Σχέση των άρθρων 34 § 1 π.δ. 18/1989 και 12 ΚΔΔικ ….. 226 7. Παραπομπή και νομιμοποίηση – Υποχρεωτικότητα παρα-

πομπής ………...…...…...…...…...…...…...…...………..

227 ΧΧVI. Ομοδικία και συνάφεια στο ΣτΕ …...…...…...…...…...…..... 228-230

1. Η παλαιότερη νομολογιακή λύση ……………………….. 228 2. Η νέα ρύθμιση του άρθρου 45 § 6 π.δ. 18/1989 (άρθρο 22

§ 9 ν. 3226/2004) ……….…...…...…...…...…...…...…...

229 3. Η ερμηνεία του άρθρου 45 § 6 π.δ. 18/1989 με την ΣτΕ

4/2004 (Διοικητική Ολομέλεια) …………………….......

230 ΧΧVII. Η πρότυπη δίκη του άρθρου 1 ν. 3900/2010 …………….… 231 ΧΧVIIΙ. Κατ’ άλμα έφεση ή αναίρεση κατ’ άρθρο 2 ν. 3900/ 2010 … 232 ΧΧΙΧ. Αποδοχή ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων σε συμβούλιο (Άρ-

θρο 34Β π.δ. 18/1989) …….…...…...…...…...…...….....…...

233 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η γενική διαδικασία του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας ..

234-527

Ι. Ως προς την έννοια «γενική διαδικασία» ……………........... 234 ΙΙ. Έκταση εφαρμογής των διατάξεων του Κώδικα Διοικητικής

Δικονομίας (άρθρο 1 ΚΔΔικ) ……………………….…........

235 ΙΙΙ. Δικαιοδοσία των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ……… 236-242

1. Αντικειμενικά όρια της εξουσίας των τακτικών διοικητι-κών δικαστηρίων (άρθρο 2 ΚΔΔικ) ………………..........

236

2. Έκταση της δικαιοδοσίας των τακτικών διοικητικών δι-καστηρίων ……………….…...…...…...…...…...…...…..

237

3. Βαθμοί δικαιοδοσίας ……….…...…...…...…...…...…...... 238 4. Δέσμευση από αποφάσεις άλλων δικαστηρίων …………. 239-242 α. Δέσμευση από αποφάσεις άλλων διοικητικών δικα-

στηρίων ……………………...…...…...…...…...…....

239 β. Δέσμευση από αποφάσεις πολιτικών και ποινικών δι-

Περιεχόμενα XIX

καστηρίων ………………...…...…...…...…...…........ 240 γ. Δέσμευση από αποφάσεις αλλοδαπών πολιτικών δικα-

στηρίων ………………...…...…...…...…...…...….....

241 δ. Αυτεπάγγελτη λήψη υπόψη του δεδικασμένου ……… 242

IV. Αρμοδιότητα των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων …….. 243-252 1. Καθ’ ύλην αρμοδιότητα …….…...…...…...…...…...…..... 243-246 α. Ο κανόνας κατά τον ΚΔΔικ …………………………. 243 β. Η εξαίρεση κατά τον ΚΔΔικ ………………………… 244 γ. Ειδικά ζητήματα σχετικά με τις χρηματικές διαφορές . 245 δ. Κρίσιμος χρόνος για την περί αρμοδιότητας κρίση ..... 246 2. Κατά τόπον αρμοδιότητα …..…...…...…...…...…...…...... 247-252 α. Ο κανόνας του άρθρου 7 § 1 ΚΔΔικ ………………… 247 β. Εξαιρέσεις από τον κανόνα κατά τον ΚΔΔικ ………... 248 γ. Εξαιρέσεις με νομοθετικές διατάξεις ………………… 249 δ. Αρμοδιότητα επί αρχής εδρευούσης στην αλλοδαπή ... 250 ε. Αρμοδιότητα επί πράξεων περισσοτέρων αρχών ......... 251 στ. Αρμοδιότητα στον δεύτερο βαθμό …………………. 252

V. Διατήρηση – Παρέκταση – Κανονισμός αρμοδιότητας ……. 253-259 1. Διατήρηση αρμοδιότητας κατ’ άρθρο 8 ΚΔΔικ …………. 253 2. Απαγόρευση παρεκτάσεως αρμοδιότητας κατ’ άρθρο 9

ΚΔΔικ ……….…………………………………………..

254 3. Κανονισμός αρμοδιότητας ……………….………………. 255-259 α. Ratio της ρυθμίσεως ………………….……………… 255 β. Προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 10 ΚΔΔικ …… 256 γ. Τρόπος κινήσεως της διαδικασίας κανονισμού αρμο-

διότητας ……………..…...…...…...…...…...…...…...

257 δ. Αρμόδιο δικαστήριο για τον κανονισμό αρμοδιότητας

- Ένδικα μέσα - Κλήση διαδίκων …………….….......

258 ε. Απαγόρευση εκδικάσεως της υποθέσεως μέχρι τον κα-

νονισμό της αρμοδιότητας ……………………..…….

259 VI. Παραπομπή υποθέσεως από τακτικό διοικητικό δικαστήριο

σε άλλο ………………………...…...…...…...…...…...……..

260-270 1. Παραπομπή κατ’ άρθρο 11 ΚΔΔικ ………………………. 260-264 α. Διάκριση άρθρων 11 και 12 ΚΔΔικ …………………. 260 β. Περιπτώσεις παραπομπής στο άρθρο 11 ΚΔΔικ …….. 261 γ. Τρόπος κινήσεως της διαδικασίας παραπομπής – Αρ-

μόδιο δικαστήριο ………...…...…...…...…...…...…...

262 δ. Δεσμευτικότητα και έλεγχος της παραπεμπτικής απο-

φάσεως …..…..……..…...…...…...…...…...…...….....

263 ε. Συζήτηση των παραπεμπόμενων υποθέσεων ………… 264 2. Παραπομπή λόγω αναρμοδιότητας κατ’ άρθρο 12 ΚΔΔικ. 265-270 α. Αυτεπάγγελτος έλεγχος κατ’ άρθρο 12 § 1 ΚΔΔικ ….. 265 β. Περιεχόμενο του άρθρου 12 παρ. 2 ΚΔΔικ. ως προς

την έλλειψη αρμοδιότητας ………………..…………

266

Περιεχόμενα XX

γ. Η μεταβατική διάταξη του άρθρου 29 § 4 ν. 2195/2001 ....……..………..………..………..………

267

δ. Υποχρεωτικότητα της παραπεμπτικής αποφάσεως ….. 268 ε. Ένδικα μέσα κατά της παραπεμπτικής αποφάσεως …. 269 στ. Έλεγχος προϋποθέσεων του παραδεκτού από το πα-

ραπέμπον δικαστήριο ………………………..………

270 VII. Το πρόβλημα της ελλείψεως δικαιοδοσίας και τα άρθρα 9 §

4 ν. 1649/1986 και 41 ν. 3659/2008 ……………….………..

271-274 1. Η ρύθμιση του άρθρου 12 § 2 εδ. α΄ ΚΔΔικ …………….. 271 2. Η ρύθμιση του άρθρου 9 § 4 ν. 1649/1986 (= 41 ν.

3659/2008) ……..………….…...…...…...…...…...…......

272-274 α. Το περιεχόμενο της διατάξεως …………..…………… 272 β. Ερμηνευτικά ζητήματα σχετικά με το άρθρο 9 § 4 ν.

1649/1986 (= 41 ν. 3659/2008) ……………………...

273 γ. Σχέση άρθρων 9 § 4 ν. 1649/1986 και 29 § 3 ν.

2915/2001 …………………...…...…...…...…...…....

274 VIII. Διαδικαστικές πράξεις εκτός έδρας ……………………....... 275 ΙΧ. Αποκλεισμός – Αποχή – Εξαίρεση δικαστών ……………… 276-291

1. Αποκλεισμός δικαστού …......…...…...…...…...…...…..... 276-281 α. Γενική ένταξη στο σύστημα του ΚΔΔικ – Εννοιολογι-

κές διακρίσεις ……………...….……..………………

276 β. Οι τέσσερις λόγοι αποκλεισμού του άρθρου 14 ΚΔΔικ 277 γ. Αποκλεισμός λόγω συμφέροντος ……………………. 278 δ. Αποκλεισμός λόγω αναμίξεως ………………….…… 279 ε. Αποκλεισμός λόγω συμπράξεως στην έκδοση πράξεως

ή αποφάσεως …………….……..……………………

280 στ. Αποκλεισμός λόγω συγγενείας ……………………... 281 2. Αποχή δικαστού ……………………..…………………… 282-286 α. Η δήλωση αποχής ως δέσμια δήλωση ……………….. 282 β. Λόγοι δηλώσεως αποχής ………………….................. 283 γ. Τρόπος υποβολής της δηλώσεως αποχής ……………. 284 δ. Αρμόδιο δικαστήριο – Διαδικασία εκδικάσεως της δη-

λώσεως αποχής .……..…...….…...…...…...…...….....

285 ε. Συρροή δηλώσεως αποχής και αιτήσεως εξαιρέσεως .. 286 3. Εξαίρεση δικαστών ……………...…...…...…...…...…..... 287-291 α. Λόγοι εξαιρέσεως ………...…...…...…...…...…...…... 287 β. Τρόπος υποβολής της αιτήσεως εξαιρέσεως ………… 288 γ. Αρμοδιότητα – Διαδικασία εκδικάσεως της αιτήσεως

εξαιρέσεως ……..…...…...…...…...…...…...…...…...

289 δ. Απόφαση επί της αιτήσεως εξαιρέσεως ……………… 290 ε. Κοινές διατάξεις για αποχή και εξαίρεση δικαστών …. 291

Χ. Οι διάδικοι κατά τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας ….… 292-299 1. Ικανότητα διαδίκου .………...…...…...…...…...…...…..... 292 2. Δικανική ικανότητα .………..…...…...…...…...…...…...... 293-294

Περιεχόμενα XXI

α. Δικανική ικανότητα φυσικών προσώπων ….………… 293 β. Δικανική ικανότητα πτωχών ……………….………… 294 3. Εκπροσώπηση νομικών προσώπων – ενώσεων προσώπων

– ομάδων περιουσίας ……………………….……….......

295-298 α. Εκπροσώπηση Δημοσίου ………………….………… 295 β. Εκπροσώπηση ΝΠΔΔ …..…...…...…...…...…...…..... 296 γ. Εκπροσώπηση Ανεξάρτητων Αρχών ………………… 297 δ. Εκπροσώπηση ΝΠΙΔ – Ενώσεων προσώπων – Ομά-

δων περιουσίας ….…..……………………………….

298 4. Δικολογική ικανότητα …………………………………… 299

ΧΙ. Η πληρεξουσιότητα στη δίκη του ΚΔΔικ ………………..… 300-321 1. Τρόπος παροχής δικαστικής πληρεξουσιότητας ………… 300 2. Έννοια και είδη δικαστικής πληρεξουσιότητας ……….… 301-305 α. Δικαστική πληρεξουσιότητα του ΚΔΔικ και του ΑΚ .. 301 β. Χρονικό σημείο για την περί εγκυρότητας κρίση της

δικαστικής πληρεξουσιότητας …..……..……..……..

302 γ. Γενικό και ειδικό πληρεξούσιο …………………….… 303 δ. Μεταπληρεξουσιότητα ……………………….……… 304 ε. Χρονική διάρκεια και έκταση της πληρεξουσιότητας .. 305 3. Χρονικό όριο νομιμοποιήσεως ………………….….....… 306-309 α. Το πλάσμα του άρθρου 28 § 1 ΚΔΔικ …………….… 306 β. Χρονικό όριο υποβολής των στοιχείων της νομιμο-

ποιήσεως ..……..……….. …...…...…...…...…...…...

307 γ. Η κλήση προς συμπλήρωση των στοιχείων της νομι-

μοποιήσεως του άρθρου 28 § 3 ΚΔΔικ …….…..……

308 δ. Χρονολογία των στοιχείων της νομιμοποιήσεως .....… 309 4. Συνέπεια μη νομιμοποιήσεως ……………………………. 310 5. Δικαστικοί πληρεξούσιοι του Δημοσίου ………………… 311-313 α. Επί μη φορολογικών υποθέσεων ………………......… 311 β. Επί φορολογικών υποθέσεων ……………………...… 312-313 αα. Ο κανόνας του άρθρου 29 § 2 ΚΔΔικ ………..… 312 ββ. Ερμηνευτικές παρατηρήσεις ………………….… 313 6. Δικαστικοί πληρεξούσιοι των λοιπών διαδίκων …………. 314-316 α. Ο κανόνας ……………………………………………. 314 β. Η εξαίρεση του άρθρου 27 § 2 ΚΔΔικ …………….… 315 γ. Η περίπτωση των περισσοτέρων δικαστικών πληρε-

ξουσίων (αναλογική εφαρμογή άρθρου 95 ΚΠολΔ) ..

316 7. Λήξη της δικαστικής πληρεξουσιότητας ……………...… 317-318 α. Ο κανόνας του άρθρου 31 ΚΔΔικ …………………… 317 β. Ερμηνευτικές παρατηρήσεις ……………………….… 318 8. Παύση της δικαστικής πληρεξουσιότητας ………………. 319-321 α. Οι τέσσερις τρόποι παύσεως της πληρεξουσιότητας

στο άρθρο 32 § 1 ΚΔΔικ . …...…...…...…...…...……

319 β. Τρόπος ανακλήσεως της πληρεξουσιότητας και πα-

Περιεχόμενα XXII

ραιτήσεως από αυτήν ………………………...…...… 320 γ. Έγκυρες πράξεις μετά την παραίτηση του πληρεξου-

σίου προς αποτροπή κινδύνου ………………...……..

321 ΧΙΙ. Οι εκθέσεις στη δίκη του ΚΔΔικ ………………………...…. 322-328

1. Ορισμός της εκθέσεως ……...…………………………… 322 2. Συντάσσοντα την έκθεση όργανα …………………......… 323 3. Ο κανόνας του άρθρου 44 § 1 ΚΔΔικ …………………… 324 4. Χρόνος συντάξεως της εκθέσεως ……………………..… 325 5. Αναγκαία στοιχεία της εκθέσεως ……………………..…. 326 6. Αποδεικτική δύναμη εκθέσεως – Ποινικές ευθύνες …..…. 327 7. Νομολογία σχετικά με τις εκθέσεις ……………………… 328

ΧΙΙΙ. Τα δικόγραφα κατά τον ΚΔΔικ .. …………………………... 329-345 1. Αναγκαία στοιχεία του δικογράφου ……………….......… 329-339 α. Ορισμός του δικογράφου ………………………......… 329 β. Σύγκριση των άρθρων 45 επ. ΚΔΔικ με τα άρθρα 53

επ. ΚΦΔ ……………..…...…...…...…...…...…...…...

330 γ. Κοινά αναγκαία στοιχεία για φυσικά και νομικά πρό-

σωπα ………………..…...…...…...…...…...…...…....

331-334 αα. Είδος δικογράφου ……….............………………. 331 ββ. Αντικείμενο του δικογράφου …………………… 332 γγ. Δικαστήριο στο οποίο απευθύνεται το δικόγραφο 333 δδ. Τόπος και χρόνος συντάξεως του δικογράφου ….. 334 δ. Ειδικά περαιτέρω στοιχεία για φυσικά πρόσωπα ……. 335-336 αα. Όνομα – Επώνυμο – Πατρώνυμο ………………. 335 ββ. Διεύθυνση κατοικίας και χώρου εργασίας ……… 336 ε. Ειδικά περαιτέρω στοιχεία για νομικά πρόσωπα, ενώ-

σεις προσώπων και ομάδες περιουσίας ……….……..

337-338 αα. Επωνυμία – Έδρα – Όνομα, Επώνυμο, Πατρώνυ-

μο αντιπροσώπου ……………………..………….

337 ββ. Διεύθυνση κατοικίας και χώρου εργασίας ……… 338 στ. Ειδικά στοιχεία για δικόγραφα του Δημοσίου ……… 339 2. Γνωστοποίηση διευθύνσεων και μεταβολών διευθύνσεων 340-342 α. Η αρχική γνωστοποίηση του άρθρου 45 § 2 ΚΔΔικ …. 340 β. Η γνωστοποίηση των μεταβολών κατ’ άρθρο 45 § 3

ΚΔΔικ …………………..…...…...…...…...…...….....

341 γ. Μη δήλωση αρχικής διευθύνσεως …………………… 342 3. Υπογραφή του δικογράφου ……...…...…...…...…...…..... 343-344 α. Τυπικές απαιτήσεις ……..…...…...…...…...…...…...... 343 β. Θεραπεία της ελλείψεως υπογραφής ………………… 344 4. Συνέπειες ελλείψεων των δικογράφων κατ’ άρθρο 46

ΚΔΔικ ……………………...…...…...…...…...…...….....

345 XIV. Οι επιδόσεις κατά τον ΚΔΔικ ……...…...…...…...…...…...... 346-390

1. Γενικές διατάξεις ………………...…...…...…...…...…..... 346-352 α. Συστηματική θέση των διατάξεων ………………...…. 346

Περιεχόμενα XXIII

β. Ορολογία ………………..…...…...…...…...…...…...... 347 γ. Τόπος και χρόνος της κοινοποιήσεως ……………..…. 348 δ. Επίδοση σε αργία ............. …...…...…...…...…...…..... 349 ε. Άρνηση παραλαβής επιδοτέου εγγράφου ……………. 350 στ. Επίδοση σε περισσοτέρους …………………………. 351 ζ. Πεδίο εφαρμογής των περί επιδόσεων διατάξεων του

ΚΔΔικ ………………………..……………….……...

352 2. Όργανα επιδόσεως ………….…...…...…...…...…...…...... 353 3. Η παραγγελία προς επίδοση - Η ηλεκτρονική επίδοση…... 354-355 α. Πρόσωπο που δίδει την παραγγελία …………………. 354 β. Τρόπος και περιεχόμενο της παραγγελίας …………… 355 4. Η επίδοση προς το Δημόσιο και τα άλλα ΝΠΔΔ (άρθρο

49 ΚΔΔικ) ……………..…...…...…...…...…...…...….....

356-359 α. Ο κανόνας της επιδόσεως στον Υπουργό Οικονομιών . 356 β. Η επίδοση στις περιπτώσεις που το Δημόσιο δεν εκ-

προσωπείται από τον Υπουργό Οικονομικών ……….

357 γ. Το πρόβλημα της ισχύος του άρθ. 19 § 28 ν. 2386/96 .. 358 δ. Επιδόσεις προς τα ΝΠΔΔ . …...…...…...…...…...….... 359 5. Επίδοση προς ιδιώτες στις συνήθεις περιπτώσεις ……….. 360-369 α. Τόπος επιδόσεως ……......…...…...…...…...…...…...... 360 β. Πρόσωπα προς τα οποία γίνεται η επίδοση …….......... 361 γ. Επίδοση σε περίπτωση απουσίας από την κατοικία

(άρθρο 51 ΚΔΔικ) ……..…...…...…...…...…...……..

362 δ. Νομολογιακές κατευθύνσεις σχετικά με την ερμηνεία

του άρθρου 51 ΚΔΔικ …………………….................

363-366 αα. Γενική παρατήρηση .. …...…...…...…...…...….... 363 ββ. Ανάγκη μνείας της επιδόσεως στην κατοικία του

προς ον αυτή ………...…...…...…...…...…...…....

364 γγ. Δεσμευτική η σειρά επιδόσεως …………………. 365 δδ. Αντίθεση μεταξύ ΑΠ και ΣτΕ ως προς τη μνεία

στο επιδοτήριο της ακριβούς ιδιότητος του συνοί-κου …..…………...…...…...…...…...…...…...…..

366 ε. Επίδοση σε περίπτωση απουσίας από τον χώρο εργα-

σίας (άρθρο 52 ΚΔΔικ) …………………….…..……

367-369 αα. Συστηματική της διατάξεως ………………......... 367 ββ. Χρόνος και τόπος επιδόσεως …………………… 368 γγ. Πρόσωπα προς τα οποία γίνεται η επίδοση ……... 369 6. Επίδοση προς ιδιώτες σε ειδικές περιπτώσεις …………… 370-375 α. Συστηματική της διατάξεως …………………………. 370 β. Επίδοση σε νοσοκομείο ή φυλακή ………………....... 371-375 αα. Επίδοση σε νοσοκομείο ………………………… 371 ββ. Επίδοση σε φυλακή .. …...…...…...…...…...…..... 372 γγ. Επίδοση σε αξιωματικούς …………….................. 373 δδ. Επίδοση σε φαροφύλακες και ναυτικούς ……….. 374

Περιεχόμενα XXIV

εε. Πλασματικό και πραγματικό τμήμα της επιδόσεως 375 7. Επίδοση σε πρόσωπα γνωστής διευθύνσεως στην αλλο-

δαπή (άρθρο 54 ΚΔΔικ) . …...…...…...…...…...…...…...

376-377 α. Η ρύθμιση ……………….…...…...…...…...…...…..... 376 β. Προβλήματα συμφωνίας της πλασματικής επιδόσεως

προς το Σύνταγμα ………………………..…….......... 377

8. Η θυροκόλληση του επιδοτέου εγγράφου (άρθρο 55 ΚΔΔικ) …………………….…...…...…...…...…...…......

378-382

α. Περιπτώσεις επιτρεπόμενης θυροκολλήσεως …........... 378 β. Θυροκόλληση τη νύχτα ……...…...…...…...…...…...... 379 γ. Τρόπος επιδόσεως με θυροκόλληση ……………......... 380 δ. Η πρόσληψη του μάρτυρα …………………...………. 381 ε. Η έκθεση θυροκολλήσεως …...…...…...…...…...…..... 382 9. Η επίδοση σε πρόσωπο άγνωστης διαμονής ……….......... 383-385 α. Εφαρμογή του άρθρου 64 § 2 ΚΦΔ προ του νέου άρ-

θρου 54 § 2 ΚΔΔικ .......…..…...…...…...…...…...…..

383 β. Η ρύθμιση του άρθρου 54 § 2 ΚΔΔικ ………….......... 384 γ. Ερμηνευτικά ζητήματα εφαρμογής του άρθρου 54 § 2

ΚΔΔικ ………………..…...…...…...…...…...….........

385 10. Η έκθεση επιδόσεως …………...…...…...…...…...…...... 386-387 α. Αναγκαία στοιχεία της εκθέσεως ……………………. 386 β. Η σημείωση στο επιδιδόμενο έγγραφο ………………. 387 11. Συντέλεση της επιδόσεως ……...…...…...…...…...…...... 388-389 α. Ο γενικός κανόνας του άρθρου 57 § 1 ΚΔΔικ ………. 388 β. Οι ειδικές περιπτώσεις πλασματικής επιδόσεως του

άρθρου 57 § 2 ΚΔΔικ …………………..……………

389 12. Η σχετική ακυρότητα ως έννομη συνέπεια των παραβά-

σεων των περί επιδόσεων διατάξεων ……………...….....

390 ΧV. Ο αντίκλητος κατά τον ΚΔΔικ ………………....................... 391-398

1. Έννοια αντικλήτου ………….…...…...…...…...…...…..... 391 2. Ο διορισμός του αντικλήτου .. …...…...…...…...…...…..... 392-394 α. Νομική φύση ………………...…...…...…...…...…...... 392 β. Τρόπος διορισμού αντικλήτου ……………………….. 393 γ. Περιεχόμενο της πράξεως διορισμού ………………… 394 3. Η «υποχρέωση» διορισμού αντικλήτου κατ’ άρθρο 58 § 1

εδ. α΄ ΚΔΔικ ……...........…...…...…...…...…...…...….....

395 4. Η εξουσία του αντικλήτου ..... …...…...…...…...…...…..... 396-397 α. Έκταση εξουσίας ……….…...…...…...…...…...…....... 396 β. Διάρκεια εξουσίας …………...…...…...…...…...…...... 397 5. Κύρος της επιδόσεως στον αντίκλητο – θυροκόλληση ….. 398

XVI. Οι προθεσμίες κατά τον ΚΔΔικ ……………………….......... 399-424 1. Ορισμός και ratio των προθεσμιών στον ΚΔΔικ ……........ 399 2. Διακρίσεις των προθεσμιών ... …...…...…...…...…...…..... 400 3. Αφετηρία της προθεσμίας …..…...…...…...…...…...…...... 401

Περιεχόμενα XXV

4. Τρόπος υπολογισμού της προθεσμίας …………………… 402-409 α. Ο πολιτικός υπολογισμός του άρθρου 60 § 1 ΚΔΔικ ... 402 β. Προθεσμία σε ώρες ……..…...…...…...…...…...…...... 403 γ. Προθεσμία σε έτη ……….…...…...…...…...…...…...... 404 δ. Προθεσμία σε μήνες ………...…...…...…...…...…....... 405 ε. Προθεσμία σε εβδομάδες ……………………….......... 406 στ. Προθεσμία μισού έτους και μισού μήνα ……………. 407 ζ. Προθεσμία αποτελούμενη από μήνες και ημέρες ……. 408 η. Υπολογισμός σε ημέρες ……...…...…...…...…...…..... 409 5. Λήξη της προθεσμίας ……….…...…...…...…...…...…..... 410-415 α. Ο βασικός κανόνας του άρθρου 60 § 1 ΚΔΔικ ………. 410 β. Αργίες γενικές …………..…...…...…...…...…...…...... 411 γ. Αργία των δικαστηρίων (3η Οκτωβρίου) ……….......... 412 δ. Αργίες των Ενόπλων Δυνάμεων – Περιφερειακές αρ-

γίες – Ημιαργίες ……..…...…...…...…...…...…...…...

413 ε. Η λήξη των καταχρηστικών προθεσμιών …………….. 414 στ. Η εξαίρεση της ενηλικιώσεως προσώπου …………... 415 6. Ανατρεπτικός χαρακτήρας των προθεσμιών …………….. 416-417 α. Προθεσμίες που αρχίζουν με επίδοση εγγράφου …….. 416 β. Προθεσμίες που αφορούν στις σχέσεις των διαδίκων .. 417 7. Παράταση και διακοπή προθεσμίας ………………........... 418-424 α. Η παράταση προθεσμίας του άρθρου 61 § 2 ΚΔΔικ … 418 β. Διακοπή προθεσμιών λόγω διακοπής της δίκης …....... 419-420 αα. Εννοιολογική διάκριση μεταξύ διακοπής και α-

ναστολής προθεσμίας ………………………..…..

419 ββ. Η διακοπή προθεσμίας του άρθρου 61 § 3 ΚΔΔικ 420 γ. Αναστολή της προθεσμίας ……...…...…...…...…...… 421-424 αα. Αναστολή κατά τον μήνα Αύγουστο …………… 421 ββ. Αναστολή προθεσμιών κατά τη διάρκεια των δι-

καστικών διακοπών ……...…...…...…...…...…....

422 γγ. Η εξαίρεση των φορολογικών διαφορών (άρθρο

25 ν. 3610/2007) …...…...…...…...…...…...…......

423 δδ. Αναστολή προθεσμίας για λόγους ανωτέρας βίας. 424

ΧVII. Δικονομικές ακυρότητες κατά τον ΚΔΔικ …………………. 425-431 1. Ορισμός ……………………...…...…...…...…...…...……. 425 2. Απόλυτη ακυρότητα ..............…...…...…...…...…...…...... 426-429 α. Οι τρεις περιπτώσεις του άρθρου 62 § 2 (α) ΚΔΔικ …. 426 β. Η πρόβλεψη από το νόμο …...…...…...…...…...…....... 427 γ. Διαδικαστική πράξη από αναρμόδιο όργανο ………… 428 δ. Διαδικαστική πράξη κατά παράβαση ουσιώδους τύπου

της διαδικασίας ……...…...…...…...…...…...…...…...

429 3. Σχετική ακυρότητα ……………...…...…...…...…...…...... 430 4. Προϋποθέσεις παραδεκτού της αιτήσεως απαγγελίας σχε-

τικής ακυρότητας …………...…...…...…...…...…...…....

431

Περιεχόμενα XXVI

ΧVΙΙΙ. Η παρέμβαση στον ΚΔΔικ …….…...…...…...…...…...…..... 432-442 1. Κυρία παρέμβαση ……….….…...…...…...…...…...…….. 432-436 α. Ορισμός – Νομική φύση – Ratio …………………….. 432 β. Προϋποθέσεις του παραδεκτού της κυρίας παρεμβά-

σεως ……………………...…...…...…...…...…...…...

433 γ. Έννομα αποτελέσματα παρεμβάσεως ……….……….. 434 δ. Δέσμευση του κυρίως παρεμβαίνοντος από το δεδικα-

σμένο ………………..…..…...…...…...…...…...…....

435 ε. Τρόπος ασκήσεως κυρίας παρεμβάσεως ………........... 436 2. Πρόσθετη παρέμβαση …………...…...…...…...…...…...... 437-441 α. Ορισμός – Καινοτομία έναντι του προϊσχύσαντος δι-

καίου - Νομική φύση ……...…...…...…...…...…...….

437 β. Προϋποθέσεις προσθέτου παρεμβάσεως – Τρόπος α-

σκήσεως …………………...…...…...…...…...…........

438 γ. Δικαιώματα του προσθέτως παρεμβαίνοντος κατ’ άρ-

θρο 113 § 2 ΚΔΔικ ......…...…...…...…...…...…...…..

439 δ. Το άρθρο 114 § 2 ΚΔΔικ ως προς τον τρόπο ασκήσε-

ως των παρεμβάσεων …………………….…….…....

440 ε. Κοινές διατάξεις για τους παρεμβαίνοντες κατ’ άρθρο

114 §§ 3,4 ΚΔΔικ ……………………….……….......

441 3. Η ανακοίνωση της δίκης (άρθρο 114 § 1 ΚΔΔικ) ….......... 442

ΧΙΧ. Ομοδικία κατά τον ΚΔΔικ …………..…………..………….. 443-462 1. Δυνητική ομοδικία κατ’ άρθρο 115 ΚΔΔικ ………..……. 443-449 α. Γενικός ορισμός και ratio ……………..……………… 443 β. Ενεργητική δυνητική ομοδικία κατ’ άρθρο 115 § 1

ΚΔΔικ ………………………..………………………

444 γ. Παθητική δυνητική ομοδικία κατ’ άρθρο 115 § 2

ΚΔΔικ ..…...…...…...…...…...…...…...…...…...….....

445 δ. Η ομοδικία του άρθρου 115 § 3 ΚΔΔικ ……….…....... 446 ε. Η κοινότητα εννόμου συμφέροντος των ομοδικούντων 447 στ. Σχέσεις ομοδικούντων στη δυνητική ομοδικία ……... 448 ζ. Χωρισμός δικογράφου από τους διαδίκους κατ’ άρθρο

115 § 3 ΚΔΔικ …………………………...…...…......

449 2. Αναγκαστική ομοδικία κατά τον ΚΔΔικ ……………........ 450-456 α. Έννοια και προϋποθέσεις αναγκαστικής ομοδικίας …. 450-454 αα. Διαφορά που επιδέχεται μόνο ενιαία ρύθμιση ….. 451

ΙΙΙ. ββ. Ισχύς αποφάσεως εκτεινόμενη κατά νόμο σε ό-λους τους ομοδίκους ……………………..…........

452

γγ. Κατά νόμο άσκηση ενδίκου βοηθήματος μόνο από κοινού …….…….….…….…….…...….........

453

δδ. Αδυναμία υπάρξεως αντίθετων αποφάσεων ……. 454 β. Η αντικειμενική ενέργεια των διαδικαστικών πράξεων

των αναγκαστικώς ομοδίκων …….…….……...….....

455 γ. Αντιφατικοί ισχυρισμοί των αναγκαστικώς ομοδίκων . 456

Περιεχόμενα XXVII

3. Η προσεπίκληση αναγκαστικώς ομοδίκου …….………… 457-459 α. Έννοια και τρόπος ασκήσεως …….…….……….…… 457 β. Τρόπος συμμετοχής στη δίκη των αναγκαστικώς ομο-

δίκων …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..

457 γ. Συνέπειες μη συμμετοχής στη δίκη των αναγκαστικώς

ομοδίκων …….……..…….…….………………...….

458 δ. Άσκηση ενδίκων μέσων σε περίπτωση αναγκαστικής

ομοδικίας ………...…...…...…...…...…...…...…...….

459 4. Κοινές διατάξεις για την απλή και την αναγκαστική ομο-

δικία στον ΚΔΔικ …….…….…….……………..…...…..

460-462 α. Καθ’ ύλην αρμοδιότητα …….…….…….…….…….... 460 β. Ο αυτεπάγγελτος χωρισμός δικογράφου του άρθρου

121 §§ 2, 3 ΚΔΔικ …….…….….…………...…...….

461-462 αα. Η παλαιότερη ρύθμιση ………...…...…...…...….. 461 ββ. Η ρύθμιση του άρθρου 22 § 4 ν. 3226/2004 ...….. 462

ΧΧ. Η συνάφεια κατά τον ΚΔΔικ …….………….…...…...…...... 463-470 1. Προϋποθέσεις συμπροσβολής συναφών πράξεων …….… 463 2. Έννοια συνάφειας πράξεων και παραλείψεων …….….…. 464 3. Συνάφεια επί φορολογικής εννόμου σχέσεως …….……... 465 4. Συνάφεια υλικών ενεργειών …….…………...…...…........ 466 5. Καθ’ ύλην αρμοδιότητα επί συνάφειας …….……………. 467 6. Έλλειψη προϋποθέσεων συνάφειας …….…….…….….... 468 7. Χωρισμός δικογράφου …….…….……….…...…...…...... 469 8. Συρροή προϋποθέσεων ομοδικίας και συνάφειας ……….. 470

XXI. Αντικειμενική σώρευση και συνεκδίκαση ενδίκων βοηθημά-των ή μέσων …….….…….…….…….………...…...…...….

471-472

1. Αντικειμενική σώρευση ενδίκων βοηθημάτων ή μέσων … 471 2. Συνεκδίκαση ενδίκων βοηθημάτων ή μέσων ……………. 472

ΧΧΙΙ. Προδικασία της δίκης ουσίας του ΚΔΔικ ….…………..…... 473-493 1. Άσκηση ενδίκων βοηθημάτων και μέσων …………..….... 473-477 α. Τρόπος ασκήσεως των ενδίκων βοηθημάτων …….….. 473 β. Τρόπος ασκήσεως ενδίκων μέσων ….…….…...…...… 474 γ. Η πράξη καταθέσεως – Ηλεκτρονική κατάθεση δικο-

γράφου ………..……….……….……...…...…...…...

475 δ. Περαιτέρω υποχρεώσεις της γραμματείας …………… 476 ε. Απόρριψη, αποδοχή και παραπομπή ενδίκου μέσου ή

βοηθήματος σε συμβούλιο (άρθρο 126Α ΚΔΔικ) …..

477 2. Ορισμός δικασίμου και εγγραφή στο πινάκιο ……….…... 478-479 α. Ο ορισμός της δικασίμου …….……….…………........ 478 β. Η εγγραφή στο πινάκιο …………….………..….......... 479 3. Επίδοση δικογράφου και κλήσεως προς συζήτηση …….... 480-483 α. Η επίδοση του δικογράφου ……….………….…......... 480 β. Η επίδοση της εγγράφου κλήσεως …………..…...…... 481 γ. Η προφορική κλήση του άρθρου 128 § 3 ΚΔΔικ .. …... 482

Περιεχόμενα XXVIII

δ. Σύντμηση προθεσμιών ……….……………...…...…... 483 4. Υποχρεώσεις της διοικήσεως ……….…...…...…...…....... 484-490 α. Η υποχρέωση του άρθρου 129 § 1 ΚΔΔικ …………… 484 β. Προθεσμία αποστολής φακέλου και απόψεων ………. 485 γ. Συνέπειες παραβάσεως της υποχρεώσεως της διοική-

σεως …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..

486-490 αα. Πειθαρχικές συνέπειες ……….……….……..…... 487 ββ. Ποινικές συνέπειες ……….……….……….…... 488 γγ. Δικονομικές συνέπειες ……….……….……… 489 δδ. Δικαστικά επιβαλλόμενη χρηματική κύρωση σε

βάρος της αρχής και του υπεύθυνου υπαλλήλου ….

490 5. Το δικαίωμα προσβάσεως στα στοιχεία της δικογραφίας .. 491 6. Πρόσθετοι λόγοι στον ΚΔΔικ …….…….…...…...…...….. 492 7. Η αίτηση επιταχύνσεως του άρθρου 127Α ΚΔΔικ ………. 493

ΧΧΙΙΙ. Η συζήτηση στο ακροατήριο ……….………...…...…...….... 494-511 1. Έκθεμα της συζητήσεως ……………….…...…...…...…... 494 2. Η συνεδρίαση ……….………….…...…...…...…...…...…. 495-498 α. Έναρξη της συζητήσεως και προεκφώνηση των υπο-

θέσεων ……….…….………….…...…...…...…...…..

495 β. Εκφώνηση της υποθέσεως ……….……..…...…...…... 496 γ. Η «παράσταση» στο ακροατήριο με δήλωση ….…...... 497 δ. Μέτρα τάξεως σε βάρος συγκεκριμένων προσώπων ... 498 3. Η διεξαγωγή της συζητήσεως κατ’ άρθρο 134 ΚΔΔικ ….. 499-501 α. Δυνατότητες του δικαστή που διευθύνει τη συζήτηση 499 β. Δυνατότητες των μελών του δικαστηρίου, των πληρε-

ξουσίων και των διαδίκων ………….…...…...…...…

500 γ. Εγγυήσεις τηρήσεως της τάξεως ……….…….…...….. 501 4. Συζήτηση απόντος του διαδίκου ……….……..…...…...… 502 5. Η αναβολή της συζητήσεως ……….….…...…...…...…... 503-505 α. Υποχρεωτική αναβολή ……….………….…...…...….. 503 β. Δυνητική αναβολή ……….……….………...…...….... 504 γ. Η αναβλητική απόφαση ……….………….…...……... 505 6. Η διακοπή της παραστάσεως του διαδίκου ……….…...… 506 7. Συνεννόηση με αλλόγλωσσους, κωφούς, άλαλους και

κωφάλαλους ……………….…………..…...…...….........

507-508 α. Συνεννόηση με αλλόγλωσσους ……….…………..….. 507 β. Συνεννόηση με κωφούς, άλαλους και κωφάλαλους …. 508 8. Τα υπομνήματα στη δίκη ουσίας ……….……………….. 509 9. Αξιόποινες πράξεις κατά τη συνεδρίαση ή τη διενέργεια

διαδικαστικής πράξεως ………………...…...…...…...….

510 10. Θεραπεία τυπικών παραλείψεων κατ’ άρθρο 139Α ……. 511

XXIV. Διακοπή και επανάληψη της δίκης ………………...….......... 512-522 1. Διακοπή της δίκης ……….……….……….……………… 512-516 α. Ratio της διακοπής της διοικητικής δίκης …………… 512

Περιεχόμενα XXIX

β. Λόγοι διακοπής …………………………………….... 513 γ. Τρόποι διακοπής …….……………….……………… 514 δ. Η δικαστική διαπίστωση της διακοπής της δίκης.. ….. 515 ε. Ακυρότητα διαδικαστικών πράξεων μετά τη διακοπή

της δίκης …….……….……….……………………...

516 2. Η επανάληψη της διοικητικής δίκης ……….….…………. 517-522 α. Η επανάληψη κατόπιν δηλώσεως του ενδιαφερομένου 517 β. Δικαιούμενα σε επανάληψη πρόσωπα …..…………… 518 γ. Αυτεπάγγελτη επανάληψη από το δικαστήριο ………. 519 δ. Η επανάληψη της δίκης κατά την δικάσιμο της υποβο-

λής προφορικής δηλώσεως ………….……….………

520 ε. Προσδιορισμός νέας δικασίμου ……….……….…….. 521 στ. Μη παράσταση των ενδιαφερομένων στη νέα δικά-

σιμο …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

522 XXV. Κατάργηση της δίκης ……….……….……..……………….. 523-527

1. Οι περιπτώσεις καταργήσεως ……….……….……..……. 523 2. Τρόπος διαπιστώσεως της καταργήσεως ………..………. 524 3. Η παραίτηση από ένδικο βοήθημα ή μέσο ……….……… 525-527 α. Τρόπος παραιτήσεως …………………..……………... 525 β. Χρόνος παραιτήσεως ……….….………….…………. 526 γ. Έννομα αποτελέσματα παραιτήσεως ……….………... 527 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Γενικές δικονομικές αρχές της διοικητικής δίκης ….....…

528-543

Ι. Έννοια και σημασία των γενικών δικονομικών αρχών …….. 528 ΙΙ. Η αρχή της ελεύθερης διαθέσεως του αντικειμένου της δίκης 529 ΙΙΙ. Η αρχή της δικαστικής αποφάσεως μέσα στα όρια της αιτή-

σεως (ne eat iudex ultra petita partium) ………......…………

530 IV. Η αρχή της περατώσεως της δίκης με πρωτοβουλία του δια-

δίκου που ασκεί το ένδικο βοήθημα ……….………………..

531 V. Η αρχή της μέριμνας του δικαστηρίου για την πρόοδο της

δίκης ……….……….…...…...…...…...…...…...…...…...….

532 VI. Η ανακριτική αρχή …….……….……….…………..……… 533

VII. Η αρχή της συγκεντρώσεως ……….………….……………. 534 VIII. Η αρχή της δημοσιότητας ………………………………….. 535

IX. Η αρχή της εγγράφου προδικασίας …...…...…...…...…...…. 536 Χ. Η αρχή της προφορικής διαδικασίας στο ακροατήριο …….. 537 ΧΙ. Η αρχή της αιτιολογίας των δικαστικών αποφάσεων ……… 538 ΧΙΙ. Η αρχή της ισότητας των διαδίκων …………..……………. 539 ΧΙΙΙ. Η αρχή της εκατέρωθεν ακροάσεως των διαδίκων …….….. 540 XIV. Η αρχή της καλόπιστης διεξαγωγής της δίκης ……………... 541-543

1. Υποχρεώσεις των διαδίκων και κυρώσεις για τον ιδιώτη .. 541 2. Πειθαρχικές ευθύνες του διοικητικού οργάνου ………….. 542 3. Αποστολή αποφάσεως στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσι-

Περιεχόμενα XXX

ας Διοίκησης ……….………….……………….……….. 543 ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Τα ένδικα βοηθήματα του διοικητικού δικονομικού δι-καίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η προσφυγή του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας ……...

544-894

544-594 Ι. Έννοια και βασική τυπολόγηση ……….…………………… 544 ΙΙ. Προσβαλλόμενες πράξεις και παραλείψεις ……….………... 545-547

1. Η γενική ρύθμιση του άρθρου 63 § 1 ΚΔΔικ ……………. 545 2. Η έννοια της παραλείψεως οφειλόμενης νόμιμης ενέργει-

ας στο άρθρο 63 § 2 ΚΔΔικ …………………..…………

546 3. Η ρητή παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας ……... 547

ΙΙΙ. Η ενδικοφανής προσφυγή ως προϋπόθεση του παραδεκτού της προσφυγής …….………….…………………..…………

548-560

1. Η έννοια – Διάκριση από τις υπόλοιπες διοικητικές προ-σφυγές ……………….…...…...…...…...…...…...…...…

548

2. Το ειδικό ζήτημα της ασκήσεως ενδικοφανούς προσφυγής κατά παραλείψεως …….……………………..…...……..

549

3. Σκοποί και συνταγματικότητα της ενδικοφανούς προσφυ-γής …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

550

4. Οι διαδοχικές ενδικοφανείς προσφυγές …….…………… 551 5. Η διοικητική υποχρέωση ενημερώσεως ως προς την ενδι-

κοφανή προσφυγή …….………….……………...………

552-557 α. Η πρόβλεψη του θετικού δικαίου …….………….…... 552 β. Συνταγματική θεμελίωση – Ιστορία της ρυθμίσεως …. 553 γ. Περιεχόμενο της υποχρεώσεως ενημερώσεως ….……. 554 δ. Οι έννομες συνέπειες της παραβιάσεως της υποχρεώ-

σεως ενημερώσεως ………………………………….

555 ε. Περί των τάσεων περιορισμού της διοικητικής υπο-

χρεώσεως ενημερώσεως …………………………….

556-557 αα. Ειδική νομοθετική πρόβλεψη ενδίκου βοηθήμα-

τος και ενδικοφανούς προσφυγής στην ίδια διά-ταξη ………………………………………………

556 ββ. Ομολογημένη γνώση της ενδικοφανούς προσφυ-

γής .. …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

557 6. Προσφυγή κατά παραλείψεως απαντήσεως στην ενδικο-

φανή προσφυγή …….………….………………………...

558-560 α. Ο κανόνας του άρθρου 63 § 4 ΚΔΔικ ……………….. 558 β. Προσφυγή πριν από τη συντέλεση της παραλείψεως

(άρθρο 63 § 5 ΚΔΔικ) …...…...…...…...…...…...…...

559 γ. Η αντιμετώπιση της ρητής πράξεως που ακολουθεί

σιωπηρή παράλειψη ή άρνηση ………………...…….

560

Περιεχόμενα XXXI

IV. Συμπροσβαλλόμενες με την προσφυγή πράξεις ή παραλεί-ψεις .. …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...….....

561

V. Ενεργητική νομιμοποίηση ...…...…...…...…...…...…...…..... 562 VI. Παθητική νομιμοποίηση ….…...…...…...…...…...…...…...... 563

VII. Προθεσμία ασκήσεως της προσφυγής ……………………… 564-580 1. Ο βασικός κανόνας …………...…...…...…...…...…...…... 564 2. Η δημοσίευση της πράξεως ως σημείο αφετηρίας της

προθεσμίας …………….…...…...…...…...…...…...….....

565 3. Η κοινοποίηση της πράξεως ως σημείο αφετηρίας της

προθεσμίας ……………..…...…...…...…...…...…...……

566-568 α. Ο κανόνας ……….…...…...…...…...…...…...…...…... 566 β. Ο τρόπος κοινοποιήσεως …………………………….. 567 γ. Το ζήτημα της τεκμαιρόμενης κοινοποιήσεως …...….. 568 4. Η πλήρης γνώση της πράξεως ως σημείο αφετηρίας της

προθεσμίας ……….…...…...…...…...…...…...…...…......

569-572 α. Ο κανόνας ………………...…...…...…...…...…...…... 569 β. Νομολογιακώς διαμορφωθέντα τεκμήρια πλήρους

γνώσεως …………….…...…...…...…...…...…...…....

570 γ. Εν αμφιβολία υπέρ της μη υπάρξεως τεκμηρίου πλή-

ρους γνώσεως ……..…...…...…...…...…...…...…......

571 δ. Αυξημένες απαιτήσεις γνώσεως στο δίκαιο του περι-

βάλλοντος. …….…...…...…...…...…...…...…...….....

572 5. Η συντέλεση της παραλείψεως ως σημείο αφετηρίας της

προθεσμίας …………….…...…...…...…...…...…...….....

573 6. Παρέκταση της προθεσμίας ………………………..…….. 574 7. Η προσφυγή πριν την επίδοση της πράξεως ………...…… 575 8. Τύχη της προθεσμίας επί θανάτου του νομιμοποιούμενου

φυσικού προσώπου ή διαλύσεως του νομικού προσώπου

576 9. Διακοπή της προθεσμίας . …...…...…...…...…...…...…..... 577 10. Αναστολή της προθεσμίας …………………………........ 578 11. Έναρξη και λήξη της προθεσμίας ………………….….... 579 12. Ειδικές προθεσμίες προσφυγής ……………………........ 580

VIII. Περιεχόμενο του δικο.γράφου της προσφυγής ………...…… 581-584 1. Μνημονευόμενα αναγκαία στοιχεία ………………...…… 581 2. Αίτημα της προσφυγής ……...…...…...…...…...…...…..... 582 3. Περιεχόμενο του δικογράφου της προσφυγής όταν η πρά-ξη αφορά τρίτους ………..……...…...…...…...…...…...…....

583

4. Η μνεία της συμπροσβολής των συναφών πράξεων.......… 584 ΙΧ. Το ανασταλτικό αποτέλεσμα της προσφυγής ……….……... 585-588

1. Ο βασικός κανόνας ……..…...…...…...…...…...…...…..... 585 2. Η εξαίρεση των φορολογικών προσφυγών ………..…….. 586-587 α. Επί του άρθρου 69 § 2 ΚΔΔικ …………………...…... 586 β. Η ισχύουσα ρύθμιση ουσιαστικού δικαίου (άρθρο 44 §

5 ν. 3842/2010) ………...…...…...…...…...…......…...

587

Περιεχόμενα XXXII

3. Η παραπομπή του άρθρου 69 § 3 ΚΔΔικ στα άρθρα 200-205 ΚΔΔικ ………………...…...…...…...…...…...……...

588

Χ. Το απαράδεκτο της ασκήσεως δεύτερης προσφυγής ………. 589-590 1. Η βασική ρύθμιση του άρθρου 70 § 1 εδ. α΄ ΚΔΔικ …….. 589 2. Η απαράδεκτη δεύτερη προσφυγή (άρθρο 83 ν.

4139/2013) ………………..…...…...…...…...…...…...…

590 ΧΙ. Η εξουσία του αποφασίζοντος επί της προσφυγής δικαστη-

ρίου …...…...…...…...…...…...…...…...…........…...…...…...

591-594 1. Ο βασικός κανόνας …….....…...…...…...…...…...…...….. 591 2. Ο κατ’ εξαίρεση αυτεπάγγελτος κατά νόμο έλεγχος της

πράξεως …...............…...…...…...…...…...…...…...….....

592 3. Η κατ’ εξαίρεση ακύρωση και αναπομπή της υποθέσεως

στη Διοίκηση ………………………...…...…...…...…....

593 4. Η ειδική αντιμετώπιση των φορολογικών διαφορών……. 594 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η αγωγή του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας …..…...…

595-645

Ι. Ενεργητική νομιμοποίηση …………………..…...…...…….. 595-600 1. Ο γενικός κανόνας του άρθρου 71 § 1 ΚΔΔικ …………... 595 2. Το ειδικό πρόβλημα της εργολαβικής προσφυγής ………. 596 3. Η νομιμοποίηση των καθολικών και ειδικών διαδόχων. … 597 4. Η πλαγιαστική αγωγή …………….…...…...…...…...….... 598 5. Η απαγόρευση της «φορολογικής αγωγής» ……………… 599 6. Το καταργηθέν απαράδεκτο του άρθρου 71 § 5 ΚΔΔικ … 600

ΙΙ. Παθητική νομιμοποίηση …….…...…...…...…...…...…...….. 601 ΙΙΙ. Περιεχόμενο του δικογράφου της αγωγής …….…...…...…... 602-608

1. Καθορισμός της εννόμου σχέσεως δημοσίου δικαίου από την οποία απορρέει η χρηματική αξίωση . …...…...…......

603

2. Σαφής έκθεση των πραγματικών περιστατικών ………..... 604 3. Λόγοι της αγωγής ……...…...…...…...…...…...…...…...... 605 4. Αίτημα της αγωγής ……....…...…...…...…...…...…...…... 606-608 α. Γενικές παρατηρήσεις ……...…...…...…...…...…...…. 606 β. Το καταψηφιστικό αίτημα …….…...…...…...…...…... 607 γ. Το αναγνωριστικό αίτημα ……..…...…...…...…...…... 608

IV. Τρόπος ασκήσεως της αγωγής ……...…...…...…...…...…..... 609 V. Δικονομικές συνέπειες ασκήσεως της αγωγής .. …...…...….. 610-626

1. Η εκκρεμοδικία …...…...…...…...…...…...…...…...…....... 611-617 α. Έννοια …...…...…...…...…...…...…...…...…...…........ 611 β. Προϋποθέσεις της εκκρεμοδικίας . …...…...…...…...... 612-615 αα. Άσκηση της αγωγής ……..…...…...…...…...….... 612 ββ. Ταυτότητα αιτήματος …...….…...…...…...…...… 613 γγ. Ταυτότητα διαφοράς …….…...…...…...…...…..... 614 δδ. Ταυτότητα διαδίκων ……..…...…...…...…...….... 615 γ. Τρόπος και χρόνος προβολής της ενστάσεως εκκρεμο-

Περιεχόμενα XXXIII

δικίας ……..…….…...…...…...…...…...…...…...…... 616 δ. Συνέπειες της εκκρεμοδικίας ….…...…...…...…...…... 617 2. Το απαράδεκτο της μεταβολής του αιτήματος της αγωγής 618 3. Το ζήτημα του παραδεκτού της μεταβολής της βάσεως

της αγωγής …...…...…...…...…...…...…...…...…...…....

619 α. Το απαράδεκτο της μεταβολής της ιστορικής βάσεως

της αγωγής ……………...…...…...…...…...…...….....

619 β. Το παραδεκτό της μεταβολής της νομικής βάσεως της

αγωγής …...…...…...…...…...…...…...…...…...…......

619 4. Το απαράδεκτο της ασκήσεως δευτέρας αγωγής – Ερμη-

νεία του άρθρου 76 ΚΔΔικ ………...…...…...…...…...…

620-626 α. Το περιεχόμενο του άρθρου 76 § 1 ΚΔΔικ και οι πα-

λαιότερες ρυθμίσεις …...…...…...…...…...…...…....... 620

β. Η έννοια της «πρώτης» αγωγής …...…...…...…...….... 621 γ. Προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 76 § 1 ΚΔΔικ ... 622 δ. Η ρύθμιση του άρθρου 76 § 2 ΚΔΔικ …..…...…...…... 623 ε. Συνέπειες της εφαρμογής του άρθρου 76 § 1 ΚΔΔικ … 624 στ. Περιπτώσεις που δεν συνιστούν δεύτερη αγωγή κατ’

άρθρο 76 § 2 ΚΔΔικ …...…...…...…...…...…...…......

625 ζ. Η παραίτηση από την αγωγή κατ’ άρθρο 76 § 3 ΚΔΔικ 626

VI. Ουσιαστικές συνέπειες ασκήσεως της αγωγής ….…...…....... 627-635 1. Γενική θεώρηση …..…...…...…...…...…...…...…...…....... 627 2. Διακοπή της παραγραφής ……...…...…...…...…...…...…. 628-629 α. Η ρύθμιση του άρθρου 75 § 2 ΚΔΔικ …...…...…...….. 628 β. Η παραγραφή εν επιδικία ……..…...…...…...…...….... 629 3. Τοκοφορία .. …...…...…...…...…...…...…...…...…...….... 630-635 α. Ταυτισμός τόκου υπερημερίας και τόκου επιδικίας στο

δημόσιο δίκαιο . …...…...…...…...…...…...…...….....

630 β. Το ύψος του οφειλόμενου από το Δημόσιο επιτοκίου –

Ανατοκισμός ….…...…...…...…...…...…...…...…….

631-632 αα. Το ύψος του επιτοκίου …...…...…...…...…...…... 631 ββ. Ανατοκισμός ……..…...…...…...…...…...…...…. 632 γ. Προϋποθέσεις της οφειλής τόκων εκ μέρους του Δη-

μοσίου ….…...…...…...…...…...…...…...…...…...….. 633

δ. Το ζήτημα της τοκοφορίας επί αναγνωριστικής αγω-γής ....…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...….

634

αα. Η ιστορία του ζητήματος-Διαφωνία ΣτΕ και ΑΠ . 634 ββ. Η ΑΕΔ 7/2011 ……....…...…...…...…...…....…... 635

VII. Η παρεμπίπτουσα αγωγή ..…...…...…...…...…...…...…….... 636-637 1. Το περιεχόμενο της παρεμπίπτουσας αγωγής .…...…........ 636 2. Ο τρόπος ασκήσεως της παρεμπίπτουσας αγωγής …..…... 637

VIII. Η σχέση της αγωγής προς άλλα ένδικα βοηθήματα ………... 638 ΙΧ. Η αναγνωριστική αγωγή …….…...…...…...…...…...…...….. 639 Χ. Η αγωγή του Δημοσίου κατά ιδιώτη ... …...…...…...…...….. 640

Περιεχόμενα XXXIV

ΧΙ. Το περιεχόμενο της αποφάσεως επί αγωγής του Κώδικα Δι-οικητικής Δικονομίας ….…...…...…...…...…...…...…...…...

641

ΧΙΙ. Παραγραφή απαιτήσεων κατά του Δημοσίου …….…...….... 642-645 1. Ο βασικός κανόνας. Πενταετία, τριετία και διετία …….... 642 2. Έναρξη – Αναστολή παραγραφής …...…...…...…...…..... 643 3. Διακοπή – Συνέπειες παραγραφής …..…...…...…...…...... 644 4. Παραγραφή αξιώσεων υπαλλήλων για περιοδικές παροχές

κατά του Δημοσίου ….….…..…...…...…...…...…...…...

645 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ανακοπή εκτελέσεως του Κώδικα Διοικητικής Δικο-νομίας ….…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…......

646-667 Ι. Η διάκριση μεταξύ ανακοπής ΚΔΔικ και ανακοπής

του ΚΕΔΕ .…...…...…..…...…...…...…...…...…...…...….....

646 ΙΙ. Οι προσβαλλόμενες με ανακοπή του ΚΔΔικ διοικητικές

πράξεις ….….….…...…...…...…...…...…...…...…...…….....

647 1. Τα προβλήματα του προϊσχύσαντος καθεστώτος ….......... 647 2. Η ρύθμιση του άρθρου 217 ΚΔΔικ ….…...…...…...…...... 648 α. Η ρύθμιση του πρώτου εδαφίου της § 1 ……………... 648 β. Η ενδεικτική απαρίθμηση του άρθρου 217 § 1 ΚΔΔικ

- Η έννοια της βεβαιώσεως ….………...…...…...…...

649 γ. Οι προσβαλλόμενες με ανακοπή πράξεις του άρθρου

217 § 2 ΚΔΔικ …….…...…...…...…...…...…...…......

650 δ. Η ανακοπή για διόρθωση του προγράμματος πλειστη-

ριασμού κατ’ άρθρο 954 ΚΠολΔ ………...…...…......

651 ΙΙΙ. Το αρμόδιο δικαστήριο ……...…...…...…...…...…...…........ 652 IV. Ενεργητική νομιμοποίηση προς άσκηση ανακοπής ………... 653 V. Παθητική νομιμοποίηση στην ανακοπή του ΚΔΔικ ……….. 654

VI. Τρόπος ασκήσεως της ανακοπής ………...…...…...…...…... 655 VII. Περιεχόμενο του δικογράφου της ανακοπής ………………. 656

VIII. Προθεσμία ασκήσεως της ανακοπής του ΚΔΔικ …...…...… 657-658 1. Η ρύθμιση του άρθρου 220 §§ 1, 2 ΚΔΔικ ….…...…...… 657 2. Η εξάμηνη καταχρηστική προθεσμία του άρθρου 220 § 3

ΚΔΔικ ……...…..…...…...…...…...…...…...…...…...…...

658 ΙΧ. Προδικασία και κύρια διαδικασία εκδικάσεως της ανακοπής

του ΚΔΔικ ..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

659 Χ. Η παρέμβαση στη δίκη της ανακοπής του ΚΔΔικ …………. 660 ΧΙ. Η εξουσία του δικαστηρίου που δικάζει ανακοπή του ΚΔΔικ 661-664

1. Ο βασικός κανόνας και η εξαίρεση . …...…...…...…......... 661 2. Ο κανόνας της απαγορεύσεως του παρεμπίπτοντος ελέγ-

χου ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…

662 3. Έκταση της εξουσίας ελέγχου της καταλογιστικής πράξε-

ως στη δίκη της ανακοπής του ΚΔΔικ (άρθρο 224 § 4 ΚΔΔικ) . …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..

663

Περιεχόμενα XXXV

4. Προβολή ισχυρισμών που αφορούν την απόσβεση της απαιτήσεως ……………...…...…...…...…...…...…...…...

664

ΧΙΙ. Η επί της ανακοπής απόφαση .....…...…...…...…...…...…..... 665 ΧΙΙΙ. Τα ένδικα μέσα κατά της επί της ανακοπής αποφάσεως …… 666 XIV. Ομοδικία-Συνάφεια-Αντικειμενική Σώρευση-Συνεκδίκαση .. 667

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η αίτηση ακυρώσεως ......……..…...…...…...…...…...…...

668-732

Ι. 1. Ορισμός και αίτημα ......……..…...…...…...…...…….…... 668 ΙΙ. Αρμόδια δικαστήρια ……………………………...….....…... 669-675

1. Το περιεχόμενο του άρθρου 95 § 1(α) και § 3 Συντ. …….. 669 2. Ακυρωτικές υποθέσεις του Διοικητικού Εφετείου κατά

τον ν. 702/1977 ........…….…...…...…...…...…...…...…..

670 α. Υπαλληλικές υποθέσεις .....…...…...…...…...…...….... 670 β. Εκπαιδευτικές υποθέσεις ....……...…...…...…...…...... 671 γ. Πολεοδομικές υποθέσεις ...…...…...…...…...…... ….... 672 δ. Υποθέσεις σχετικά με υπαίθριες διαφημίσεις ………... 673 ε. Λοιπές υποθέσεις του ν. 702/1977 ..………...…........... 674 3. Λοιπές ακυρωτικές υποθέσεις του Διοικητικού Εφετείου

και του Διοικητικού Πρωτοδικείου, εκτός του ν. 702/77 .

675 ΙΙΙ. Εφαρμοζόμενη διαδικασία επί της αιτήσεως ακυρώσεως ε-

νώπιον του ΣτΕ ……..…...…...…...…...…...…...…...…...…

676 IV. Γενική κατηγοριοποίηση των προϋποθέσεων του παραδε-

κτού της αιτήσεως ακυρώσεως ………...…...…...…...…......

677 V. Γενικές προϋποθέσεις του παραδεκτού της αιτήσεως ακυ-

ρώσεως . …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…........

678-682 1. Ικανότητα διαδίκου ….……...…...…...…...…...…...…..... 678-680 α. Γενικά ….….……..…...…...…...…...…...…...…...…... 678 β. Ενεργητική διαδικαστική ικανότητα …….…...…...….. 679 γ. Παθητική διαδικαστική ικανότητα …...…...…...…...... 680 2. Ικανότητα δικαστικής παραστάσεως ...…...…...…...…...... 681 3. Λοιπές γενικές διαδικαστικές προϋποθέσεις . …...…......... 682

VΙ. Η φύση της προσβαλλόμενης πράξεως ως ειδική προϋπόθε-ση παραδεκτού της αιτήσεως ακυρώσεως .. …...…...…...….

683-685

1. Γενική θεώρηση ….…...…...…...…...…...…...…...…...…. 683 2. Ειδικές περιπτώσεις …...…...…...…...…...…...…...…....... 684 3. Κοινές μη εκτελεστές πράξεις επί προσφυγής και αιτήσε-

ως ακυρώσεως …...…...…...…...…...…...…...…...…...…

685 VII. Το έννομο συμφέρον προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως …. 686-695

1. Η ρύθμιση του άρθρου 47 π.δ. 18/1989 ……..…...…......... 686 2. Έννοια του εννόμου συμφέροντος .. …...…...…...…...…... 687 3. Προϋποθέσεις του εννόμου συμφέροντος …..…...…...….. 687 4. Διάκριση από συγγενείς έννοιες ….…...…...…...…...….... 687 5. Υλικό και ηθικό έννομο συμφέρον – Περιπτωσιολογία …. 688

Περιεχόμενα XXXVI

6. Κρίσιμα χρονικά σημεία υπάρξεως εννόμου συμφέροντος 689 7. Χαρακτηριστικά του εννόμου συμφέροντος ...…...…........ 690-693 α. Άμεσο έννομο συμφέρον ……..…...…...…...…...….... 690 β. Προσωπικό έννομο συμφέρον ...…...…...…...…...…... 691 γ. Ενεστώς έννομο συμφέρον ………...…...…...…...…... 692-693 αα. Έννοια ……..…...…...…...…...…...…...…...…...… 692 ββ. Περιπτωσιολογία …..…...…...…...…...…...…...…. 693 8. Τρόποι αποδείξεως του εννόμου συμφέροντος ……..….... 694 9. Λόγοι εκλείψεως του εννόμου συμφέροντος .. …...…...…. 695

VIII. Η ενδικοφανής προσφυγή ως προϋπόθεση του παραδεκτού της αιτήσεως ακυρώσεως .. …...…...…...…...…...…...……..

696-705

1. Σύγκριση των άρθρων 45 π.δ. 18/1989 και 63 ΚΔΔικ …... 696 2. Η έννοια της ενδικοφανούς προσφυγής ……..…...…........ 697 3. Το ειδικό ζήτημα της ασκήσεως ενδικοφανούς προσφυγής

κατά παραλείψεως . …...…...…...…...…...…...…...….....

698 4. Σκοποί και συνταγματικότητα της ενδικοφανούς προσφυ-

γής …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…....

699 5. Οι διαδοχικές ενδικοφανείς προσφυγές ……...…...…...…. 700 6. Η διοικητική υποχρέωση ενημερώσεως του ιδιώτη ως

προς την ενδικοφανή προσφυγή .….…...…...…...…........

701 7. Η «πρόωρη» αίτηση ακυρώσεως ……...…...…...…...…... 702 8. Η reformatio in peius στην ενδικοφανή προσφυγή …….... 703 9. Η αρμοδιότητα προς ανάκληση της πράξεως μετά από

άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής .. …...…...…...…...…

704 10. Συμπροσβαλλόμενες με την αίτηση ακυρώσεως πράξεις

ή παραλείψεις …...…...…...…...…...…...…...…...………

705 ΙΧ. Η προθεσμία προς άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως ………….. 706-715

1. Σύγκριση των άρθρων 66 ΚΔΔικ και 46 π.δ. 18/1989 …... 706 2. Ο βασικός κανόνας ………………………………..…...... 707 3. Η δημοσίευση της πράξεως ως σημείο αφετηρίας της

προθεσμίας ….…...…...…...…...…...…...…...…...…......

708 4. Η κοινοποίηση της πράξεως ως σημείο αφετηρίας της

προθεσμίας ...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..

709 5. Η γνώση της πράξεως ως σημείο αφετηρίας της προθε-

σμίας …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…........

710 6. Η προθεσμία επί ομοδικίας και σύνθετης διοικητικής ε-

νέργειας …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

711 7. Η συντέλεση της παραλείψεως ως σημείο αφετηρίας της

προθεσμίας ..…..…...…...…...…...…...…...…...…...…....

712 8. Υπολογισμός της προθεσμίας …….…...…...…...…...…... 713 9. Αναστολή της προθεσμίας .. …...…...…...…...…...…...…. 714 10. Διακοπή της προθεσμίας ….…...…...…...…...…...…...… 715

Χ. Η έλλειψη παράλληλης προσφυγής ……...…...…...…...…... 716 ΧΙ. Κανόνες παραπομπής στις ακυρωτικές διαφορές ……...…... 717

Περιεχόμενα XXXVII

ΧΙΙ. Λόγοι ακυρώσεως – Γενική έποψη ….…...…...…...…...…... 718-720 1. Η παραδοσιακή κατηγοριοποίηση ...…...…...…...…...…... 718 2. Η σειρά εξετάσεως των λόγων ………...…...…...…...…... 719 3. Η λυσιτέλεια των λόγων …..…...…...…...…...…...…...… 720

ΧΙΙΙ. Αναρμοδιότητα …...…...…...…...…...…...…...…...…...…... 721-723 1. Εννοιολογικά ……..…...…...…...…...…...…...…...…...... 721 2. Διάκριση μεταξύ ανυπόστατων και ακυρώσιμων πράξεων 722 3. Είδη αναρμοδιότητας ……..…...…...…...…...…...………. 723

XIV. Παράβαση ουσιώδους τύπου ...…...…...…...…...…...…...…. 724-726 1. Εννοιολογικά ……..…...…...…...…...…...…...…...…....... 724 2. Η διάκριση ανάμεσα σε ουσιώδεις και επουσιώδεις τύ-

πους ………..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..

725 3. Περιπτωσιολογία ουσιωδών τύπων ……...…...…...…...… 726

XV. Παράβαση ουσιαστικής διατάξεως νόμου ……..…...…...…. 727 XVI. Κατάχρηση εξουσίας .. …...…...…...…...…...…...……..…... 728

XVII. Η παρέμβαση στην ακυρωτική δίκη .. …...…...…...…....…... 729-731 1. Τρόπος ασκήσεως .. …...…...…...…...…...…...…...……... 729 2. Το ειδικό ζήτημα της κοινοποιήσεως της παρεμβάσεως … 730 3. Σχέση αιτήσεως ακυρώσεως και παρεμβάσεως – Προλη-

πτική παρέμβαση ….…...…...…...…...…...…...…...…....

731 XVIII. Η ιδιότυπη παρέμβαση του άρθρου 1 ν. 2479/1997 …..…… 732

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Η προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας …...…...….

733-742

1. Συνταγματική κατοχύρωση – Αρμοδιότητα ....…...…...…. 733-734 α. Η ρύθμιση της υπαλληλικής προσφυγής ....…...…...… 733 β. Συνεκδίκαση ....…....…...…...…...…...…...…...…...… 734 2. Διαφορές υποκείμενες σε προσφυγή ..…...……..…...…... 735 3. Προθεσμία .......…...…...…...…...…...…...…...…...…...… 736 4. Εκ του νόμου αναστολή ...…...…...…...…...…….…...…... 737 5. Εξουσίες του Δικαστηρίου ......…...…...…...…....…...…... 738 α. Έρευνα κατά νόμο και ουσί.α ..…...…...…....…...…... 738 β. Αρχή της αμεροληψίας .......…..…...…...…...…...….... 739 γ. Παράβαση ουσιώδους τύπου περί τη διαδικασία ……. 740 δ. Εκτίμηση αποδείξεων ...…..…...…...…...…...…...…... 741 6. Παρέμβαση .......…...…...…...…...…...…...…...…...…..... 742

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ Ένδικα βοηθήματα ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου ..

743-843

Ι. Δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου ..…...…...…...……. 744 ΙΙ. Κατανομή αρμοδιοτήτων σε Ολομέλεια και Τμήματα ....….. 745-748

1. Αρμοδιότητες της Ολομέλειας ..…………...…...…...…..... 746 2. Αρμοδιότητες των Τμημάτων ..……....…...…...…...…….. 747 3. Αρμοδιότητες δικαστικού σχηματισμού άρθρου 108Α π.δ.

1225/1981 .......…...…...…...…...…...…...…...…...…......

748

Περιεχόμενα XXXVIII

ΙΙΙ. Εξαίρεση δικαστών ....….…...…...…...…...…...…...…...…. 749-750 1. Λόγοι εξαιρέσεως ....……...…...…...…...…...…...…........ 749 2. Η διαδικασία εξαιρέσεως ...…..…...…...…...…...…...…... 750

IV. Διάδικοι στην ενώπιον του ΕΣ δίκη ...………...…...…...…... 751-753 1. Το διάδικο Ελληνικό Δημόσιο ………....…...…...…...…... 752 2. Τα διάδικα φυσικά ή νομικά πρόσωπα υπέρ ή κατά των

οποίων εκδόθηκε ή έχει συνέπειες η προσβαλλόμενη πράξη ή απόφαση ……...……..…….....…...…...…...…...

753 V. Η ικανότητα διαδίκου ……..………...…....…...…...…...…... 754

VI. Ικανότητα δικαστικής παραστάσεως ………...…….…...…... 755 VII. Εκπροσώπηση του Δημοσίου ……..………......…...…...…... 756

VIIΙ. Εκπροσώπηση των ΟΤΑ και των λοιπών ΝΠΔΔ ..……......... 757 IX. Ομοδικία – Συνεκδίκαση – Χωρισμός ……..…..……....…... 758 Χ. Παρέμβαση – Πρόσθετοι λόγοι ……..……...…...….......…... 759-760

1. Παρέμβαση ……...…..…...…...…...…...…...…...…...…... 759 2. Πρόσθετοι λόγοι ……...……..…...…...…...…...…...…..... 760

ΧΙ. Παράσταση στο ακροατήριο – Πληρεξουσιότητα ……….… 761-767 1. Παράσταση του Δημοσίου ……..………...…...…...…….. 761 2. Παράσταση λοιπών διαδίκων ……..…...…...…...….......... 762 3. Διορισμός και δικαιώματα πληρεξουσίου δικηγόρου …… 763 4. Ειδική πληρεξουσιότητα ……..……...…...…...…...…...... 764 5. Παύση της πληρεξουσιότητας …….…...…...…...…...…... 765 6. Παραίτηση και ανάκληση ……..…….…...…...…...…...... 766 7. Νομιμοποίηση ……....…...…...…...…...…...…...…...…... 767

ΧΙΙ. Εκθέσεις και δικόγραφα ……..……...…...…...…...…...….... 768-769 1. Εκθέσεις ……...……..…...…...…...…...…...…...…...…... 768 2. Δικόγραφα ……...………...…...…...…...…...…...…...….. 769

ΧΙΙΙ. Επιδόσεις ……....…...…...…...…...…...…...…...…...…...…. 770-781 1. Όργανα επιδόσεως ……..………...…...…...…...…...…..... 770 2. Πρόσωπα προς τα οποία γίνεται η επίδοση …….………... 771 3. Τόπος επιδόσεως ……...…….…...…...…...…...…...…..... 772 4. Χρόνος επιδόσεως ……..…….…...…...…...…...…...….... 773 5. Τρόπος επιδόσεως σε περισσότερους …….……...…...…. 774 6. Επίδοση στην κατοικία ……...…...…...…...…...…...…..... 775 7. Επίδοση σε επαγγελματική στέγη ……..………...…...…... 776 8. Επίδοση σε ειδικές περιπτώσεις ……..…...…...…...…...... 777 9. Επίδοση στην αλλοδαπή και σε πρόσωπα αγνώστου δια-

μονής ……...…..…...…...…...…...…...…...…...…...........

778 10. Επίδοση σε περίπτωση αρνήσεως παραλαβής – Θυρο-

κόλληση ……...……...…...…...…...…...…...…...…........

779 11. Επίδοση σε αντίκλητο δικηγόρο …….…….…...…...….. 780 12. Εκθέσεις επιδόσεως ……..……...…...…...…...…...…..... 781

XIV. Κοινοποίηση δικογράφου – Παράβολο – Ηλεκτρονικές δια-δικασίες ……....…...…...…...…...…...…...…...…...…….

782-784

Περιεχόμενα XXXIX

1. Αποδεικτικό κοινοποιήσεως δικογράφου …….……..…... 782 2. Αποδεικτικό καταβολής παραβόλου …….…..…...…........ 783 3. Ηλεκτρονικές διαδικασίες ……..…….…...…...…...…...... 784

XV Δικονομικές προθεσμίες …..………...…...…...…...…...….... 785 XVI Δικονομικές ακυρότητες …..…...…...…...…...…...…...…..... 786

XVII. Προπαρασκευή της συζητήσεως – Ορισμός δικασίμου ..…... 787 XVIII. Εκφώνηση – Αναβολή – Ερημοδικία των διαδίκων …..…..... 788 ΧΙΧ. Συζήτηση στο ακροατήριο …..……...…...…...…...…...….... 789 ΧΧ. Προαπόδειξη – Συμπλήρωση αποδείξεων ……..…...…........ 790 ΧΙΧ. Διακοπή – Επανάληψη – Κατάργηση δίκης ...….…...…...… 791-792

1. Διακοπή …...……...…...…...…...…...…...…...…...…...… 791 2. Κατάργηση …...…….…...…...…...…...…...…...…...….... 792

ΧΧΙΙ. Έφεση …...……..…...…...…...…...…...…...…...…....…...… 793-812 1. Πράξεις που υπόκεινται σε έφεση …...…...……..…...…... 794-795 α. Έφεση κατά καταλογιστικών πράξεων …..…...…...…. 794 β. Έφεση κατά πράξεων κανονισμού συντάξεων. ….…... 795 2. Ενεργητική νομιμοποίηση – Έννομο συμφέρον – Παθητι-

κή νομιμοποίηση …...….…...…...…...…...…...….....…...

796 3. Προθεσμία …...…...…...…...…...…...…...…...…...……... 797-802 α. Προθεσμία εφέσεως μετά τις 16.9.2012 ….……...…... 798 β. Προθεσμία εφέσεως πριν τις 16.9.2012 ….……...…... 799 αα. Έφεση κατά καταλογιστικών πράξεων ….….…... 800 ββ. Έφεση κατά πράξεων κανονισμού συντάξεων ..... 801 γ. Αναστολή προθεσμιών …...…...…...…...…...…...…... 802 4. Περιεχόμενο του δικογράφου της εφέσεως – Τρόπος α-

σκήσεως …...………...…...…...…...…...…...…...…........

803 5. Απαράδεκτο ασκήσεως δεύτερης εφέσεως ….…...…...…. 804 6. Παράβολο …....…...…...…...…...…...…...…...…...…....... 805 7. Αίτηση αναθεωρήσεως …..…..…...…...…...…...…...….... 806 8. Λόγοι εφέσεως …...….…...…...…...…...…...…...….......... 807 α. Αναρμοδιότητα …..…...…...…...…...…...…...…...….. 808 β. Παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας ………. 809 γ. Παράβαση νόμου ……...…...…...…...…...…...…...…. 810 δ. Ουσιαστικά σφάλματα ………...…...…...…...…..…… 811 ε. Υπαιτιότητα …...…...…...…...…...…...…...…...….….. 812

ΧΧΙΙΙ. Ανακοπή …..………………………………………………... 813-821 1. Δικαιοδοσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου …….…...…...…. 813 2. Οι προσβαλλόμενες με ανακοπή πράξεις ………...…..…. 814 3. Ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση ………...…...…. 815 4. Προθεσμία …......…...…...…...…...…...…...…...…...….... 816 5. Λόγοι ανακοπής ….…...…...…...…...…...…...…...…...… 817 6. Τρόπος ασκήσεως της ανακοπής ……...…...…...…...…... 818 7. Νομιμοποίηση διαδίκων …..…...…...…...…...…...…...…. 819 8. Παραίτηση – Κατάργηση της δίκης …...…...…...…...…... 820

Περιεχόμενα XL

9. Εξουσίες του Δικαστηρίου ...…...…...…...…...…...…...… 821 XXIV. Αγωγή …….…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…. 822-843

1. Θεμελίωση της δικαιοδοσίας του ΕΣ . …...…...…...…....... 822-825 α. Αποζημιωτική αγωγή ……...…...…...…...…...…......... 822-823 αα. Πριν την ΑΕΔ 4/2001 …….…...…...…...…...….... 822 ββ. Μετά την ΑΕΔ 4/2001 ………...…...…...…...…..... 823 β. Ευθεία αγωγή ……...…...…...…...…...…...…...…...... 824 γ. Η αγωγή αδικαιολόγητου πλουτισμού …..…...…...….. 825 2. Η δικονομική ρύθμιση της αγωγής . …...…...…...…...…... 826-843 α. Εφαρμοστέες διατάξεις . …...…...…...…...…...…...…. 826 β. Άσκηση της αγωγής – Κοινοποίηση …….…...…...….. 827 γ. Δικαστικό ένσημο ……..…...…...…...…...…...…........ 828 δ. Νομιμοποίηση – Έννομο συμφέρον …..……...…...…. 829 ε. Περιεχόμενο του δικογράφου ……...…...…...…...…... 830 στ. Συνέπειες της αγωγής ... …...…...…...…...…...…....... 831-833 αα. Εκκρεμοδικία …….…...…...…...…...…...…...…. 831 ββ. Παραγραφή . …...…...…...…...…...…...…...…..... 832 γγ. Τοκοφορία .. …...…...…...…...…...…...…...…….. 833 ζ. Παρεμπίπτουσα κρίση της παρανομίας ….…...………. 834 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ Ένδικα βοηθήματα ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δι-καστηρίου …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…....

835-847 Ι. Περιεχόμενο του δικογράφου . …...…...…...…...…...…...…. 836 ΙΙ. Ο αντίκλητος στη διαδικασία ενώπιον του ΑΕΔ …...…...….. 837 ΙΙΙ. Τρόπος ασκήσεως της αιτήσεως ………...…...…...…...…..... 838 IV. Κοινοποιήσεις της αιτήσεως και της πράξεως ορισμού δικα-

σίμου και εισηγητή …....…...…...…...…...…...…...…...……

839 V. Νομιμοποίηση …...…...…...…...…...…...…...…...…...…..... 840

VI. Ο ρόλος του εισηγητή δικαστή ……..…...…...…...…...…..... 841 VII. Οι προτάσεις των διαδίκων – Η έκθεση απόψεων της διοι-

κήσεως …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

842 VIII. Πρόσθετοι λόγοι ………...…...…...…...…...…...…...…........ 843 ΙΧ. Πρόσθετη παρέμβαση . …...…...…...…...…...…...…...…..... 844 Χ. Ο τρόπος παραστάσεως των διαδίκων στο ακροατήριο του

ΑΕΔ …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...….......

845 ΧΙ. Πληρεξουσιότητα …..…...…...…...…...…...…...…...…...…. 846 ΧΙΙ. Συζήτηση στο ακροατήριο, αναβολή, διακοπή της δίκης,

παραίτηση ….…...…...…...…...…...…...…...…...…...…......

847 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ Η εκλογική ένσταση .…...…...…...…...…...…...…...………

848-868

Ι. Φύση και ενέργεια ….…...…...…...…...…...…...…...…........ 848-850 1. Διαφορές αναφυόμενες κατά την εκλογική διαδικασία

Περιεχόμενα XLI

στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ …..……...…...…...…...……. 848-850 2. Αρμοδιότητα ……...…...…...…...…...…...…...…...…....... 849 3. Ανασταλτικό αποτέλεσμα ....…...…...…...…...…...…...… 850

ΙΙ. Παραδεκτό της ενστάσεως ….…...…...…...…...…...…...….. 851-862 1. Άσκηση – Περιεχόμενο του δικογράφου ………...…...…. 851 2. Προθεσμία ....…...…...…...…...…...…...…...…...…...…... 852 α. Εκλογική διαδικασία στους ΟΤΑ ...…...…...…...…..... 852 β. Εκλογική διαδικασία στα ΝΠΔΔ ...…...…...…...…...... 853 3. Νομιμοποίηση ………...…...…...…...…...…...…...…........ 854-855 α. Εκλογική διαδικασία στους ΟΤΑ ...…...…...…...…..... 854 β. Εκλογική διαδικασία στα ΝΠΔΔ .. …...…...…...…...... 855 4. Προδικασία ..…...…...…...…...…...…...…...…...…...….... 856-858 α. Πράξη ορισμού δικασίμου και εισηγητή δικαστή –

κοινοποιήσεις – έκθεμα ……...…...…...…...…...…....

856 β. Ο ρόλος του εισηγητή δικαστή ...…...…...…...…...….. 857 γ. Κατάθεση και επίδοση προσθέτων λόγων ..…...…....... 858 5. Κύρια διαδικασία ……...…...…...……...…...…...…...…... 859-862 α. Διαδικασία στο ακροατήριο – Ερημοδικία των διαδί-

κων …….…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

859 β. Αντένσταση ………...…...…...…...…….…...…...…... 860 γ. Παρέμβαση ………...…...…...…...…...……...…...…... 861 δ. Απόδειξη …...…...…...…...…...…...…...…....…...…... 862

ΙΙΙ. Βάσιμο της ενστάσεως …...…...…...…...…...…...……...…... 863-868 1. Λόγοι ενστάσεως ….…...…...…...…...…...…...…......…... 863 2. Λόγοι αντενστάσεως ……...…...…...…...…...…...….....… 864 3. Απόφαση – Εξουσία του δικαστηρίου …...…...…...…....... 865 4. Παρεμπίπτων έλεγχος …….…...…...…...…...…...…...….. 866 5. Κατάργηση της δίκης .. …...…...…...…...…...…...…........ 867 6. Ένδικα μέσα .…….. …...…...…...…...…...…...…...…...… 868 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ Οιονεί ένδικα βοηθήματα: Η αίτηση πρότυπης δίκης, η αίτηση επιταχύνσεως και η αίτηση για δίκαιη ικανοποί-ηση …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...….…....…...

869-894 Ι. Έννοια και σκοπός της αιτήσεως πρότυπης δίκης ……...…... 870-871

1. Η ρύθμιση ………….…...…...…...…...…...…...….....…... 870 2. Σκοπός …………………………….……..…...…...……... 871

ΙΙ. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της ρυθμίσεως του εδ. α΄ ……. 872-874 1. Καταλαμβανόμενα από τη ρύθμιση ένδικα βοηθήματα ή

μέσα ……………………………………………………...

872 2. Ο αιτών την πρότυπη δίκη διάδικος ……………………... 873 3. Η εκτίμηση του αιτήματος από την τριμελή Επιτροπή ….. 874

ΙΙΙ. Φύση και συνέπειες της πράξεως της τριμελούς Επιτροπής .. 875-878 1. Η φύση του αιτήματος πρότυπης δίκης και της πράξεως

Περιεχόμενα XLII

της Επιτροπής ……...…...…...…...…...…...…...…...….... 875 2. Οι συνέπειες της πράξεως της τριμελούς Επιτροπής σε

περίπτωση αποδοχής του αιτήματος πρότυπης δίκης …...

876-878 α. Η εισαγωγή του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου στο ΣτΕ 876 β. Η δημοσίευση της πράξεως περί αποδοχής του αιτή-

ματος πρότυπης δίκης …………..…...…...…...…...…

877 γ. Η αναστολή εκδικάσεως εκκρεμών υποθέσεων με το

ίδιο ζήτημα ...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

878 ΙV. Η δίκη στο ΣτΕ …………...…...…...…...…...…...…...…..… 879-880

1. Οι διάδικοι . …...…...…...…...…...…...…...…...…...…..... 879 2. Η διαδικασία …...…...…...…...…...…...…...…...…...….... 880

V. Ο έλεγχος του δικαστηρίου και η απόφαση ………...…...…. 881-882 1. Ο έλεγχος συνδρομής ή μη του ζητήματος γενικότερου

ενδιαφέροντος ………...…...…...…...…...…...…...…......

881 2. Ο έλεγχος των πραγματικών περιστατικών της συγκεκρι-

μένης υποθέσεως ………...…...…...…...…...…...…...…..

882 VI. Οι συνέπειες της αποφάσεως ...…...…...…...…...…...…...…. 883-884

1. Ένδικα μέσα ....... …...…...…...…...…...…...…...…...…… 883 2. Δεσμευτικότητα της αποφάσεως ….…...…...…...….......... 884

VΙΙ. Η ρύθμιση και ο σκοπός της αιτήσεως επιταχύνσεως ...…..... 885 VIII. Η αίτηση για δίκαιη ικανοποίηση …..…...…...…...…...…..... 886-894

1. Έννοια και σκοπός …..…...…...…...…...…...…...…...…... 886 2. Ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση ...……....…....…. 887 3. Οι προϋποθέσεις παραδεκτής ασκήσεως της αιτήσεως ...... 888-892 α. Αρμόδιο δικαστήριο ...................................................... 888 β. Προθεσμία και χρονικοί περιορισμοί ασκήσεως της

αιτήσεως ......................................................................

889 γ. Περιεχόμενο και τρόπος ασκήσεως της αιτήσεως ........ 890 δ. Η απαίτηση για έκδοση οριστικής αποφάσεως και για

συνάρτησή της με αστικής ή ποινικής φύσεως υπο-θέσεις κατά την έννοια του άρθρου 6 ΕΣΔΑ ..............

891 ε. Διαδικασία ..................................................................... 892 4. Η απόφαση και τα κριτήρια για την διατύπωση και την

επιδίκαση δίκαιης ικανοποιήσεως .....................................

893 5. Εκτέλεση της αποφάσεως ................................................... 894 ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ Η προσωρινή δικαστική προστασία στο διοικητικό δικο-νομικό δίκαιο ….….….….….….….…...…...…...…...…….

895-998 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η προσωρινή δικαστική προστασία κατά τον Κώδικα

Διοικητικής Δικονομίας …….…...…...…...…...…...….

895-939 Ι. Τα συστήματα προσωρινής δικαστικής προστασίας στον

ΚΔΔικ …….…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..

895

Περιεχόμενα XLIII

ΙΙ. Η δομή της προσωρινής δικαστικής προστασίας στον ΚΔΔικ 896 ΙΙΙ. Αναστολή εκτελέσως διοικητικών πράξεων (άρθρα 200-205

ΚΔΔικ) ………...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..

897-911 1. Προϋποθέσεις αναστολής εκτελέσεως διοικητικής πράξε-

ως (άρθρο 200 ΚΔΔικ) …...…...…...…...…...…...…...….

897 2. Αρμοδιότητα προς αναστολή (άρθρο 201 ΚΔΔικ) ……..... 898 3. Λόγοι αναστολής (άρθρο 202 ΚΔΔικ) …...…...…...…...... 899-903 α. Η ανεπανόρθωτη βλάβη . …...…...…...…...…...…...... 899 β. Το προδήλως βάσιμο της προσφυγής …....…...…...…. 900 γ. Φορολογικές – Τελωνειακές – Χρηματικές διαφορές .. 901 δ. Οι εξαιρέσεις …..…...…...…...…...…...…...…...…...... 902 ε. Η ειδική περίπτωση της αναστολής πράξεως ανακτή-

σεως κρατικής ενισχύσεως (άρθρο 202 § 4 ΚΔΔικ – ν. 4152/ 2013) ……..…...…...…...…...…...…...……..

903 4. Προδικασία (άρθρο 203 ΚΔΔικ) ….…...…...…...…...…... 904 5. Κύρια διαδικασία (άρθρο 204 ΚΔΔικ) …...…...…...…...... 905 6. Η προσωρινή διαταγή (άρθρο 204 § 3 ΚΔΔικ) ……...…... 906 7. Η απόφαση επί της αιτήσεως αναστολής (άρθρο 205

ΚΔΔικ) …….…...…...…...…...…...…...…...…...…...….. 907

8. Η επίδοση της αποφάσεως αναστολής ………..…...…..... 908 9. Η ανάκληση της αποφάσεως αναστολής (άρθρο 205 § 5

ΚΔΔικ) ...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...….

909 10. Παραίτηση από αίτηση αναστολής ..…...…...…...…….... 910 11. Διαταγή εκτελέσεως της πράξεως στις φορολογικές δια-

φορές (άρθρο 205 ΚΔΔικ) .. …...…...…...…...…...……..

911 IV. Αναστολή εκτελέσεως δικαστικών αποφάσεων (άρθρα 206-

209 ΚΔΔικ) .…..…...…...…...…...…...…...…...…...……

912-916 1. Γενικές παρατηρήσεις – Προϋποθέσεις .………...…...…... 912 2. Αρμοδιότητα προς αναστολή (άρθρο 207 ΚΔΔικ) .……... 913 3. Λόγοι αναστολής – Αποκλεισμός αναστολής …….....…... 914 4. Προδικασία – Κύρια διαδικασία ……...…...…...…....…... 915 5. Αναστολή εκτελέσεως δικαστικής αποφάσεως στις φορο-

λογικές διαφορές (άρθρο 209Α) …...…...…...….......…...

916 V. Προσωρινή ρύθμιση καταστάσεως ….…...…...…...…...…... 917-923

1. Περιεχόμενο, ατέλειες της ρυθμίσεως …...…...…...……... 917 2. Έννοια της ρυθμίσεως καταστάσεως – Ενεργητική νομι-

μοποίηση ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…....

918 3. Ανάγκη ασκήσεως του κύριου ένδικου βοηθήματος ……. 919 4. Αρμόδιο δικαστήριο – Σώρευση αιτημάτων προσωρινής

ρυθμίσεως καταστάσεως και προσωρινής επιδικάσεως απαιτήσεως .…...…...…...…...…...…...…...…...….........

920 5. Λόγος προσωρινής ρυθμίσεως καταστάσεως ..…...…....... 921 6. Αποκλεισμός της προσωρινής ρυθμίσεως καταστάσεως ... 922 7. Προδικασία – Κύρια διαδικασία – Εφαρμογή της διατά-

Περιεχόμενα XLIV

ξεως και επί ενδίκων μέσων …..…...…...…...…...…....... 923 VI. Προσωρινή επιδίκαση απαιτήσεως ….…...…...…...….......... 924-934

1. Προϋποθέσεις ……..…...…...…...…...…...…...…...…...... 924 2. Αρμοδιότητα ……..…...…...…...…...…...…...…...…....... 925 3. Λόγοι προσωρινής επιδικάσεως απαιτήσεως – Αποκλει-

σμός …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...….........

926 4. Προδικασία – Κύρια διαδικασία – Απόδειξη .…...…........ 927 5. Ανακοπή ερημοδικίας – Παρέμβαση .…...…...…...…....... 928 6. Η απόφαση προσωρινής επιδικάσεως απαιτήσεως (άρθρο

215 ΚΔΔικ) ………...…...…...…...…...…...…...…...…...

929-932 α. Έκταση προσωρινής επιδικάσεως ..…...…...…...…..... 929 β. Τρόπος επιδικάσεως περιοδικών παροχών ………...… 929 γ. Προσωρινή επιδίκαση απαιτήσεως υπό όρους …..…... 929 δ. Τύχη της αποφάσεως περί προσωρινής επιδικάσεως

μετά την έκδοση της οριστικής αποφάσεως ……...…

930 ε. Απαγόρευση κατασχέσεως, εκχωρήσεως, συμψηφι-

σμός του επιδικασθέντος ποσού …..…...…...…...…...

930 στ. Ανάκληση αποφάσεως προσωρινής επιδικάσεως α-

παιτήσεως ..…...…...…...…...…...…...…...…...…......

931 ζ. Εκκαθάριση και απόδοση ποσών μετά την έκδοση της

οριστικής αποφάσεως ….…...…...…...…...…...….....

932 7. Επίδοση – Εκτέλεση της αποφάσεως .. …...…...…...…..... 933 8. Γενική απαγόρευση ασκήσεως ενδίκων μέσων – Αναίρε-

ση υπέρ του νόμου ….…...…...…...…...…...…...….........

934 VII. Η προσωρινή δικαστική προστασία επί του ενδίκου βοηθή-

ματος της ανακοπής εκτελέσεως …...…...…...…...…............

935-939 1. Αντιπαραβολή των άρθρων 228 ΚΔΔικ και 73 § 3 ΚΕΔΕ . 935 2. Προϋποθέσεις ανακοπής του ΚΔΔικ ...…...…...…...…...... 936 3. Η βεβαίωση ως εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξεως .. 937 4. Λόγοι αναστολής ……...…...…...…...…...…...…...…....... 938 5. Τυπολόγηση περιπτώσεων βλάβης και δημοσίου συμφέ-

ροντος …..….......…...…...…...…...…...…...…...…...…...

939 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η προσωρινή δικαστική προστασία στην ακυρωτική δί-κη .. …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…

940-954 Ι. Επί της μεθόδου αναλύσεως .....…...…...…...…...…...…....... 940 ΙΙ. Η προσωρινή δικαστική προστασία κατά το άρθρο 52 π.δ.

18/1989 …..…...…...…...…...…...…...……......…...…...…...

941-951 1. Διοικητική αναστολή εκτελέσεως (άρθρο 52 § 1 π.δ.

18/1989) …...…...…...…...…...…...…...…....…...…...….

941 2. Συγκρότηση της Επιτροπής Αναστολών (άρθρο 52 § 2

π.δ. 18/1989) ..…...…...…...…...…...…...……...…...…...

942 3. Προδικασία (άρθρο 52 § 3 π.δ. 18/1989) ……….…...…... 943

Περιεχόμενα XLV

4. Παρέμβαση τρίτου (άρθρο 52 § 4 π.δ. 18/1989) ...…..…... 944 5. Προσωρινή διαταγή (άρθρο 52 § 5 π.δ. 18/1989) .…..…... 945 6. Λόγοι αναστολής (άρθρο 52 §§ 6, 7 π.δ. 18/1989). ……... 946 7. Λόγοι αποκλεισμού της αναστολής …...…...…...…...…... 947 8. Άλλα κατάλληλα μέτρα (άρθρο 52 § 8 π.δ. 18/1989) ...…. 948 9. Ανάκληση αποφάσεως προσωρινής δικαστικής προστασί-

ας (άρθρο 52 § 9 π.δ. 18/1989) ……..…...…...…...……..

949 10. Υποβολή νέας αιτήσεως αναστολής (άρθρο 52 § 10 π.δ.

18/1989) …...…...…...…...…...…...…...…...…...….........

950 11. Παραίτηση – Δικαστική δαπάνη ……...…...…...…...…... 951

ΙΙΙ. Η προσωρινή δικαστική προστασία στην έφεση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας («ακυρωτική» έφεση) (άρθρο 65 π.δ. 18/1989) ….…...…...…...…...…...…...…...…...…...

952 IV. Προσωρινή δικαστική προστασία επί κανονιστικών πράξεων 953 V. Παραπομπή αναρμοδίως ασκηθείσης αιτήσεως αναστολής ... 954

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η προσωρινή δικαστική προστασία στο Ελεγκτικό Συνέ-δριο ……………………….…...…...…...…...…...…...…......

955-967 Ι. Επί του ενδίκου βοηθήματος της εφέσεως …..…….…...…... 955-961

1. Εφαρμοστέες διατάξεις …..…...…...…...…...…...…...…... 955 2. Λόγοι αναστολής ……...…...…...…...…...……...…...…... 956 3. Ειδικά δικονομικά ζητήματα …….…...….....…...…...…... 957-961 α. Η φύση της προσβαλλόμενης πράξεως ή αποφάσεως .. 957 β. Προθεσμία …….…...…...…...…...…...……...…...…... 958 γ. Έννομο συμφέρον …….…...…...…...…...…….....…... 959 δ. Παράβολο …….…...…...…...…...…...…...…...……... 960 ε. Προσωρινή διαταγή …..…...…...…...…...…...…...…... 961

ΙΙ. Επί του ενδίκου βοηθήματος της ανακοπής …..…...…..….... 962-964 1. Εφαρμοστέες διατάξεις …..…...…...…...…...…...….......... 962 2. Λόγοι αναστολής ……...…...…...…...…...…...…...…...… 963 3. Ειδικά δικονομικά ζητήματα ……..…...…...…...…...….... 964

ΙΙΙ. Επί του ενδίκου μέσου της αναιρέσεως …….…...…...…...... 965-966 1. Εφαρμοστέα διάταξη ……..…...…...…...…...…...…......... 965 2. Ειδικά δικονομικά ζητήματα …….…...…...…...…...…..... 966

IV. Επί του ενδίκου βοηθήματος της αγωγής …...…...…...…...... 967 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων του ν. 3886/2010 …........

968-998

Ι. Πεδίο εφαρμογής του ν. 3886/2010 ……..…...…...…...…..... 968 ΙΙ. Αρμόδιο δικαστήριο ……...…...…...…...…...…...…...…...... 969 ΙΙΙ. Η προδικαστική προσφυγή ….…...…...…...…...…...…...….. 970-980

1. Η υποχρεωτικότητα της ασκήσεώς της ……..…...…...….. 970 2. Σχέση με άλλες διοικητικές προσφυγές …….…...…...…... 971

Περιεχόμενα XLVI

3. Εξαιρέσεις από την υποχρέωση …..…...…...…...…...….... 972 4. Προϋποθέσεις παραδεκτής ασκήσεως προδικαστικής προ-

σφυγής ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…........

973-979 α. Έννομο συμφέρον ……..…...…...…...…...…...…...…. 973 β. Απαράδεκτο δεύτερης προσφυγής . ………………….. 974 γ. Τρόπος καταθέσεως της προδικαστικής προσφυγής …. 975 δ. Προσφυγή κατά πράξεως ή παραλείψεως ….………… 976 ε. Προθεσμία ασκήσεως της προδικαστικής προσφυγής .. 977 στ. Προσδιορισμός νομικών και πραγματικών αιτιάσεων 978 ζ. Η υποχρεωτική κοινοποίηση προς τρίτους …………... 979 5. Η απόφαση της αναθέτουσας αρχής επί της προδικαστι-

κής προσφυγής …………...…...…...…...…...…...…........

980 IV. Η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων …….…...…...…...…........... 981-998

1. Προϋποθέσεις του παραδεκτού της αιτήσεως ασφαλιστι-κών μέτρων ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…

981-985

α. Έννομο συμφέρον …….…...…...…...…...…...…...…. 982 β. Τήρηση προθεσμίας …...…...…...…...…...…...…...…. 983 γ. Προσβαλλόμενη με την αίτηση πράξη …..…...…...….. 984 δ. Ειδικές περιπτώσεις απαραδέκτου …………...…...….. 985 2. Προδικασία της δίκης ασφαλιστικών μέτρων …...…...….. 986-994 α. Τρόπος καταθέσεως της αιτήσεως …..…...…...…...…. 986 β. Πράξη του Προέδρου ….…...…...…...…...…...…...…. 987 γ. Οι υποχρεώσεις κοινοποιήσεων …..…...…...…...…..... 988 δ. Η υποχρέωση αποστολής του φακέλου και των από-

ψεων της αναθέτουσας αρχής …..…...…...…...…...…

989 ε. Προσωρινή διαταγή ………....…...…...…...…...…...… 990 στ. Η δυνατότητα παρεμβάσεως ....…...…...…...…...…... 991 ζ. Ανεπίτρεπτο πρόσθετων λόγων ..…...…...…...…...…... 992 η. Υπομνήματα ……..…...…...…...…...…...…...…...…... 993 θ. Υποβολή στοιχείων ………...…...…...…...…...…...…. 994 3. Προϋποθέσεις του βασίμου της αιτήσεως ασφαλιστικών

μέτρων .........…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

995 4. Η απόφαση επί της αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων …… 996 5. Σχέση της αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων με το κύριο

ένδικο βοήθημα …...…...…...…...…...…...…...…...…...

997 6. Η συμμόρφωση προς την απόφαση ασφαλιστικών μέτρων 998 ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ Η απόδειξη στη διοικητική δίκη …..…...…...…...…...…...

999-1103

Ι. Τα δύο συστήματα αποδείξεως της διοικητικής δίκης ….….. 999 ΙΙ. Γενικές περί αποδείξεως αρχές ……...…...…...…...…....…... 1000-1005

1. Το αντικείμενο της αποδείξεως ….…...…...…...…...…..... 1000-1001 α. Πραγματικά γεγονότα ως αντικείμενο αποδείξεως ….. 1000-1001 αα. Έννοια και μορφές αποδείξεως …………………... 1000

Περιεχόμενα XLVII

ββ. Πραγματικά γεγονότα, πραγματικοί ισχυρισμοί, ε-πιχειρήματα ….…...…...…...…...…...…...…...…....

1001

2. Πασίδηλα γεγονότα και γεγονότα γνωστά στο δικαστήριο από προηγούμενη ενέργειά του ….…...…...…...…...…...

1002

α. Πασίδηλα γεγονότα …..…...…...…...…...…...…...…... 1002 β. Γεγονότα γνωστά από άλλη δικαστική ενέργεια …….. 1003 3. Διδάγματα της κοινής πείρας ……..…...…...…...…...…... 1004 4. Αλλοδαπό δίκαιο, έθιμο και συναλλακτικά ήθη ………… 1005

ΙΙΙ. Το βάρος αποδείξεως στη διοικητική δίκη …………………. 1006-1008 1. Βασικοί ορισμοί …..…...…...…...…...…...…...…...…....... 1006 2. Απόδειξη από τα στοιχεία του φακέλου …………………. 1007 3. Νόμιμα μαχητά τεκμήρια ……...…...…...…...…...…...…. 1008

IV. Αποδεικτικά στοιχεία . …...…...…...…...…...…...…...…...... 1009 V. Αποδεικτικά μέσα …..…...…...…...…...…...…...…...…....... 1010

VΙ. Χρήση και εκτίμηση των αποδεικτικών μέσων ……...…...… 1011 VII. Ο διοικητικός φάκελος …...…...…...…...…...……..…...…... 1012

VIII. Η υποχρεωτική προαπόδειξη .. …...…...…...…...……...…... 1013-1014 1. Ο βασικός κανόνας του άρθρου 150 § 1 εδ. α΄ ΚΔΔικ ….. 1013 2. Η προσαγωγή των εγγράφων σε μεταγενέστερη συζήτηση 1014

ΙΧ. Η συμπληρωματική απόδειξη …….…...…...…...…...…….... 1015-1021 1. Απόφαση διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου ………. 1015 2. Χρόνος λήψεως της αποφάσεως ….…...…...…...…...….... 1016 3. Περιεχόμενο της αποφάσεως …….…...…...…...…...…..... 1017 4. Η συμπληρωματική απόδειξη εκτός του ακροατηρίου ….. 1018 5. Η μεταβολή του τόπου και χρόνου διεξαγωγής της απο-

δείξεως ………...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1019 6. Η παρουσία των διαδίκων κατά τη διεξαγωγή της συ-

μπληρωματικής αποδείξεως …..…...…...…...…...…........

1020 7. Η συζήτηση μετά τη διεξαγωγή της αποδείξεως ………… 1021

Χ. Η συντηρητική απόδειξη …….…...…...…...…...…...…...…. 1022-1030 1. Έννοια και νομική φύση ….…...…...…...…...…...…...…. 1022 2. Προϋποθέσεις συντηρητικής αποδείξεως …..…...…...…... 1023-1024 α. Τυπικές προϋποθέσεις ... …...…...…...…...…...…........ 1023 β. Ουσιαστικές προϋποθέσεις ………...…...…...…...…... 1024 3. Αρμοδιότητα προς απόφαση επί της αιτήσεως συντηρητι-

κής αποδείξεως .………………………………………….

1025 4. Περιεχόμενο της αποφάσεως για συντηρητική απόδειξη ... 1026 5. Διεξαγωγή της συντηρητικής αποδείξεως στο ακροατήριο 1027 6. Διεξαγωγή της συντηρητικής αποδείξεως εκτός ακροατη-

ρίου ………………….…...…...…...…...…...…...…...…..

1028 7. Συζήτηση μετά τη συντηρητική απόδειξη …..…...…...….. 1029 8. Αποδεικτική δύναμη συντηρητικής αποδείξεως …….…... 1030

ΧΙ. Αναζήτηση στοιχείων και εντολή επανελέγχου από το διοι-κητικό δικαστήριο ……..…...…...…...…...…...…...…...…...

1031-1032

Περιεχόμενα XLVIII

1. Η αναζήτηση στοιχείων από το δικαστήριο ...…...….….... 1031 2. Η εντολή επανελέγχου από το δικαστήριο …...…...…...… 1032

ΧΙΙ. Αυτοψία …..…...…...…...…...…...…...…...…...…..…...…... 1033-1038 1. Έννοια και σκοπός της αυτοψίας ……...…...…...………... 1033 2. Η περί αυτοψίας απόφαση ...…...…...…...…...…...…….... 1034 3. Η υποχρεωτική σύμπραξη διαδίκων ή τρίτων κατά τη διε-

νέργεια της αυτοψίας …….…...…...…...…...…...…...….

1035-1036 α. Η βασική υποχρέωση ……...…...…...…...…...…...…. 1035 β. Συνέπειες μη συμμορφώσεως προς την υποχρέωση

συμπράξεως …….…...…...…...…...…...…...…...…..

1036 γ. Η απαλλαγή από την υποχρέωση συμπράξεως ….…... 1036 4. Τρόπος διεξαγωγής της αυτοψίας …….……..…...…....… 1037 5. Αυτοψία κατά τον ΚΠολΔ στην ακυρωτική δίκη .…..…... 1038

ΧΙΙΙ. Πραγματογνωμοσύνη ….………...…...…...…...…...…...….. 1039-1059 1. Έννοια πραγματογνωμοσύνης κατά τον ΚΔΔικ …….….... 1039 2. Τρόπος διορισμού πραγματογνωμόνων …….…...…...…... 1040 3. Περιεχόμενο της αποφάσεως διορισμού πραγματογνωμό-

νων …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1041 4. Αποκλεισμός, εξαίρεση, απαλλαγή και αντικατάσταση

πραγματογνωμόνων ……..…...…...…...…...…...…...…..

1042-1045 α. Οι λόγοι αποκλεισμού και εξαιρέσεως πραγματογνω-

μόνων ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1042 β. Οι λόγοι αντικαταστάσεως των πραγματογνωμόνων.... 1043 γ. Οι λόγοι απαλλαγής του πραγματογνώμονα ……..…... 1044 δ. Διαδικασία προβολής και κρίση των λόγων ……..…... 1045 5. Καθήκοντα πραγματογνώμονα – Κυρώσεις ....…...…....… 1046 6. Ορκοδοσία πραγματογνώμονα ………...…...……......…... 1047 7. Δικαιώματα πραγματογνωμόνων ……...…...…...………... 1048 8. Διαδικασία διεξαγωγής της πραγματογνωμοσύνης …….... 1049-1050 α. Τρόπος εργασίας περισσότερων των πραγματογνωμό-

νων …...…...…...…...…...…...…...…...…...….....…...

1049 β. Οδηγίες προς τους πραγματογνώμονες – Υπομνήματα

των διαδίκων ……...…...…...…...…...…...…......…...

1050 9. Η έκθεση πραγματογνωμοσύνης ….…...…...…...…...…... 1051 10. Οι απλές γνωμοδοτήσεις του άρθρου 168 ΚΔΔικ …..….. 1052 11. Δαπάνες και αμοιβή πραγματογνωμόνων ….…...…....…. 1053-1055 α. Ύψος αμοιβής ……...…...…...…...…...…...…...…….. 1053 β. Καταλογισμός των δαπανών και της αμοιβής του

πραγματογνώμονα ……...…...…...…...…...…...…….

1054 γ. Προσωρινή εκκαθάριση και προκαταβολή δαπανών … 1055 12. Τεχνικοί σύμβουλοι ……..…...…...…...…...…...…...….. 1056-1058 α. Έννοια και σκοπός του θεσμού .…...…...…...…...….... 1056 β. Προϋποθέσεις διορισμού τεχνικού συμβούλου …….... 1057 γ. Δικαιώματα τεχνικών συμβούλων . …...…...…...…..... 1058

Περιεχόμενα XLIX

13. Πραγματογνωμοσύνη κατά τον ΚΠολΔ στην ακυρωτική δίκη ………...…...…...…...…...…...…...…...…...….........

1059

XIV. Έγγραφα …..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...….. 1060-1080 1. Έννοια και είδη εγγράφων . …...…...…...…...…...…...….. 1060 2. Τα βιβλία ως ιδιωτικά έγγραφα …..…...…...…...…...….... 1061 3. Οι μηχανικές απεικονίσεις και οι φωνοληψίες ως ιδιωτικά

έγγραφα …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1062-1063 α. Απεικονίσεις …..…...…...…...…...…...…...…...…...… 1062 β. Φωνοληψίες .......…...…...…...…...…...…...…...…...... 1063 4. Περαιτέρω προϋποθέσεις της αποδεικτικής δυνάμεως των

εγγράφων ....…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1064 5. Νόμιμος τύπος των εγγράφων …….…...…...…...…...…... 1065 6. Αποδεικτική δύναμη δημοσίων εγγράφων …..…...…...…. 1066 7. Αποδεικτική δύναμη ιδιωτικών εγγράφων …..…...…...…. 1067 8. Ξενόγλωσσα έγγραφα ………...…...…...…...…...…...…... 1068 9. Αποδεικτική δύναμη αντιγράφων ……...…...…...…...…... 1069 10. Επίδειξη εγγράφου …...…...…...…...…...…...…...…...… 1070-1077 α. Ο βασικός κανόνας – Διάκριση από συγγενείς διατά-

ξεις ……..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..

1070 β. Χρόνος υποβολής της αιτήσεως επιδείξεως εγγράφων 1071 γ. Τόπος επιδείξεως του εγγράφου …...…...…...…...…… 1072 δ. Η υποχρέωση του δικαστηρίου να διατάξει την επίδει-

ξη του αιτουμένου εγγράφου ………...…...…...……..

1073 ε. Οι εξαιρέσεις του άρθρου 174 § 3 ΚΔΔικ …...…...…... 1074-1076 αα. Εξαιρέσεις για τα δημόσια έγγραφα . …...…...…. 1074 ββ. Οι εξαιρέσεις για ιδιωτικά έγγραφα .. …...…........ 1075 γγ. Ανάγκη αιτιολογίας της δικαστικής αποφάσεως ... 1076 στ. Αδικαιολόγητη άρνηση ή παρακώλυση επιδείξεως

εγγράφου …….…...…...…...…...…...…...…...…...…

1077 11. Απώλεια και γνησιότητα εγγράφου ….…...…...…...…... 1078 12. Η προσβολή εγγράφου για πλαστότητα ………...…...…. 1079 13. Τα έγγραφα στην ακυρωτική δίκη …..........…....…...…... 1080

XV. Ομολογία ….…...…...…...…...…...…...…...……....…...…... 1081-1083 1. Είδη – Αποδεικτική δύναμη …...…...…...…...……....…... 1081 2. Ανάκληση ομολογίας ……..…...…...…...…...…...…...…. 1082 3. Η ομολογία στην ακυρωτική δίκη ...…...…...…...…...…... 1083

XVI. Εξηγήσεις των διαδίκων …….…...…...…...…...…...…...….. 1084-1085 1. Ο θεσμός στη δίκη ουσίας .. …...…...…...…...…...…...…. 1084 2. Ο θεσμός στην ακυρωτική δίκη ….…...…...…...….....…... 1085

XVII. Οι μάρτυρες ………………...…...…...…...…...…...….......... 1086-1102 1 1. Απόφαση και τόπος εξετάσεως μαρτύρων ….…...…...….. 1086-1087

α. Η απόφαση εξετάσεως μαρτύρων . …...…...…...…...... 1086 β. Η πρόταση του διαδίκου – Βασικά χαρακτηριστικά … 1087 2. Η πρόταση για εξέταση μάρτυρος στο άρθρο 180 ΚΔΔικ . 1088-1090

Περιεχόμενα L

α. Η έγγραφη πρόταση στην προδικασία …..…...…...….. 1088 β. Η προφορική πρόταση στο ακροατήριο ……...…...….. 1089 γ. Η απόφαση του δικαστηρίου επί της αιτήσεως του δι-

αδίκου ως αιτιολογημένη απόφαση διακριτικής ευχέ-ρειας ... …...…...…...…...…...…...…...…...…...…......

1090 3. Η κλήτευση των μαρτύρων . …...…...…...…...…...…...… 1091 4. Η μαρτυρία ως υποχρέωση ..…...…...…...…...…...…...… 1092 5. Αποκλεισμός και απαλλαγή των μαρτύρων ……...…...…. 1093-1099 α. Αποκλειόμενοι μάρτυρες ……..…...…...…...…...…... 1093-1097 αα. Ανικανότητα μάρτυρα ………...…...…...…...…... 1094 ββ. Μάρτυρες με υποχρέωση εχεμύθειας ως προς θέ-

ματα που τους εμπιστεύθηκαν λόγω ιδιότητας .....

1095 γγ. Μάρτυρες συγγενείς του ιδιώτη διαδίκου ………. 1096 δδ. Μάρτυρες με συμφέρον ………...…...…...…...…. 1097 β. Απαλλασσόμενοι μάρτυρες ……..…...…...…...…...…. 1098 γ. Διαδικασία ελέγχου του λόγου αποκλεισμού ή απαλ-

λαγής ………...…...…...…...…...…...…...…...…........

1099 6. Η διεξαγωγή της εξετάσεως μάρτυρα …..…...…...…......... 1100 7. Οι μαρτυρικές καταθέσεις κατά την προδικασία ……….... 1101 8. Οι μάρτυρες στην πολιτική δίκη – Διαφοροποιήσεις . …... 1102

XVIII. Τα δικαστικά τεκμήρια …...…...…...…...…...…...…...…...... 1103 ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ Έννοια και συνέπειες της αποφάσεως του διοικητικού δικαστηρίου ..… …...…...…...…...…...…...…...…...…...….

1104-1154 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Έννοια και περιεχόμενο της δικαστικής αποφάσεως …....

1104-1115

Ι. Η έννοια της δικαστικής αποφάσεως ………….…...…...…... 1104 ΙΙ. Διακρίσεις των δικαστικών αποφάσεων …...…...…...…........ 1105 ΙΙΙ. Ειδικώς περί της διακρίσεως οριστικών και μη οριστικών

αποφάσεων ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…..….

1106-1107 1. Έννοια και σημασία ………...…...…...…...…...…...…...... 1106 2. Νομολογία ………...…...…...…...…...…...…...…...…...... 1107

IV. Διαδικασία λήψεως της αποφάσεως …...…...…...…...…....... 1108 V. Κατάρτιση, έκδοση και δημοσίευση της αποφάσεως …...…. 1109-1111

1. Κατάρτιση αποφάσεως ………...…...…...…...…...…...…. 1109 2. Έκδοση αποφάσεως ………...…...…...…...…...…...…...... 1110 3. Δημοσίευση αποφάσεως ………...…...…...…...…...…...... 1111

VI. Το πρωτότυπο της δικαστικής αποφάσεως …...…...…...…... 1112 VII. Η ανυπόστατη δικαστική απόφαση …...…...…...…...…........ 1113-1115

1. Η έννοια ………...…...…...…...…...…...…...…...…...…... 1113 2. Οι λόγοι ανυπόστατου ………...…...…...…...…...…...….. 1114 3. Η αναγνώριση του ανυπόστατου …...…...…...…...…........ 1115

Περιεχόμενα LI

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Έννομες συνέπειες της δικαστικής αποφάσεως: Ισχύς και δεδικασμένο ………..…...…...…...…...…...…...…...….......

1116-1133 Ι. Οι ρυθμίσεις ………...…...…...…...…...…...…...…...…....... 1116 ΙΙ. Η ισχύς έναντι όλων ………...…...…...…...…...…...…...…. 1117-1118

1. Η ρύθμιση του ΚΔΔικ ………...…...…...…...…...…...….. 1117 2. Η ρύθμιση του άρθρου 50 § 1 π.δ. 18/1989 ……..…...…... 1118

ΙΙΙ. Το δεδικασμένο ………...…...…...…...…...…...…...…...…... 1119-1123 1. Έννοια ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…... 1119 2. Προϋποθέσεις του δεδικασμένου …...…...…...…...…....... 1120-1123 α. Τελεσιδικία ………...…...…...…...…...…...…...…...... 1121 β. Ταυτότητα προσώπων ………...…...…...…...…...….... 1122 γ. Ταυτότητα διαφοράς ………...…...…...…...…...…...... 1123

IV. Υποκειμενικά όρια ………...…...…...…...…...…...…...…..... 1124 V. Αντικειμενικά όρια ………...…...…...…...…...…...…...….... 1125-1131

α. Οι διατυπώσεις του ΚΔΔικ και του π.δ. 18/1989 …...….... 1125 β. Διοικητικής φύσεως ζήτημα ………...…...…...…...…....... 1126 γ. Ουσιαστικό ζήτημα ………...…...…...…...…...…...…....... 1127 δ. Δικονομικό ζήτημα ………...…...…...…...…...…...…....... 1128 ε. Κριθέν ζήτημα ………...…...…...…...…...…...…...…...…. 1129 στ. Παρεμπίπτοντα ζητήματα …...…...…...…...…...…...…... 1130 ζ. Ενστάσεις ………...…...…...…...…...…...…...…...…........ 1131

VI. Χρονικά όρια ………...…...…...…...…...…...…...…...…...... 1132 VII. Διάσπαση του δεδικασμένου …...…...…...…...…...…...….... 1133

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η υποχρέωση συμμορφώσεως της διοικήσεως στις απο-φάσεις των διοικητικών δικαστηρίων . …...…...…..……..

1134-1154 Ι. Οι ρυθμίσεις ………...…...…...…...…...…...…...…...…........ 1134 ΙΙ. Θετική και αποθετική συμμόρφωση …….…...…...…...…..... 1135 ΙΙΙ. Μορφές αποθετικής συμμορφώσεως ….…...…...…...…........ 1136-1138

1. Απαγόρευση εκδόσεως της ίδιας πράξεως ….…...…......... 1136 2. Απαγόρευση εφαρμογής και εκτελέσεως της πράξεως .…. 1137 3. Αποχή από ενέργεια παρόμοια προς την ακυρωθείσα …… 1138

IV. Όρια της αποθετικής συμμορφώσεως ….…...…...…...…...... 1139-1141 α. Νέα πραγματικά ή/και νομικά δεδομένα …..…...…...…... 1139 β. Απάλειψη της τυπικής πλημμέλειας …….…...…...…...… 1140 γ. Έκδοση νέας αιτιολογημένης πράξεως …..…...…...…….. 1141

V. Μορφές θετικής συμμορφώσεως ………...…...…...…...…... 1142 VI. Η υποχρέωση ανακλήσεως πράξεων που βασίζονται στην

ακυρωθείσα ………...…...…...…...…...…...…...…...…...…..

1143-1144 1. Ο βασικός κανόνας ………...…...…...…...…...….…..…... 1143 2. Η υποχρέωση της διοικήσεως προς ανάκληση ομοίου πε-

ριεχομένου ατομικών πράξεων προς την ακυρωθείσα ….

1144

Περιεχόμενα LII

VII. Η υποχρέωση αντικαταστάσεως ακυρωθείσας πράξεως …… 1145 VIII. Υποχρέωση εκδόσεως της πράξεως επί παραλείψεως οφει-

λόμενης νόμιμης ενέργειας – Σύνθετη διοικητική ενέργεια ...

1146 ΙΧ. Το κρίσιμο χρονικό καθεστώς της συμμορφώσεως ….…….. 1147 Χ. Αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος του ελληνικού Δημοσίου

επί μη συμμορφώσεως ………...…...…...…...…...…...…......

1148-1149 1. Οι ρυθμίσεις ………...…...…...…...…...…...…...…...…... 1148 2. Η κατάσχεση του άρθρου 4 ν. 3068/2002 …...…...…...…. 1149

ΧΙ. Δικαστική προστασία επί μη συμμορφώσεως …...…...…...... 1150 ΧΙΙ. Οι ρυθμίσεις του ν. 3068/2002 ως προς τη συμμόρφωση της

Διοικήσεως στις δικαστικές αποφάσεις …...…...…...…...…..

1151 ΧΙΙΙ. Ευθύνη για τη μη συμμόρφωση …...…...…...…...…...…...... 1152-1154

1. Αστική ευθύνη ………...…...…...…...…...…...…...…...... 1152 2. Ποινική ευθύνη …...…...…...…...…...…...…...…...…...... 1153 3. Πειθαρχική ευθύνη ………...…...…...…...…...…...…....... 1154 ΜΕΡΟΣ ΟΓΔΟΟ Τα ένδικα μέσα του διοικητικού δικονομικού δικαίου …

1155-1368

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Βασικές έννοιες και αρχές ………...…...…...…...…...….....

1155-1172

Ι. Ορισμός και θεμελιώδεις διακρίσεις ………...…...…...…..... 1155 ΙΙ. Βασικές αρχές μιας γενικής θεωρίας των ενδίκων μέσων ….. 1156-1159

1. Numerus clausus των ενδίκων μέσων …...…...…...…........ 1156 2. Συνταγματική κατοχύρωση και in concreto πρόβλεψη του

ενδίκου μέσου ………...…...…...…...…...…...…...…......

1157 3. Η αρχή της διαδοχικής ασκήσεως των ενδίκων μέσων – Η

εξαίρεση του άρθρου 2 ν. 3900/2010 ………...…...…......

1158 4. Ο κανόνας της άπαξ ασκήσεως των ενδίκων μέσων …….. 1159

ΙΙΙ. Οι γενικές διατάξεις περί ενδίκων μέσων του Κώδικα Διοι-κητικής Δικονομίας ………...…...…...…...…...…...…...…...

1160-1171

1. Σημασία της ρυθμίσεως ………...…...…...…...…...…....... 1160 2. Τα ένδικα μέσα κατ’ άρθρο 81 ΚΔΔικ …..…...…...…...… 1161 3. Αρμοδιότητα εκδικάσεως ενδίκων μέσων κατά τον

ΚΔΔικ …….…...…...…...…...…...…...…...…...…...……

1162 4. Προσβαλλόμενες με ένδικο μέσο αποφάσεις κατ’ άρθρο

83 ΚΔΔικ ………...…...…...…...…...…...…...…...….......

1163-1164 α. Προσβολή των οριστικών αποφάσεων …...…...…....... 1163 β. Μεταβατική ρύθμιση σχετικά με το παραδεκτό των

ενδίκων μέσων ………...…...…...…...…...…...…......

1164 5. Νομιμοποίηση των διαδίκων προς άσκηση ένδικου μέσου 1165 6. Ο κανόνας της άπαξ ασκήσεως του ένδικου μέσου στο

άρθρο 85 ΚΔΔικ ………...…...…...…...…...…...…...…...

1166 7. Γενικές περί προθεσμιών διατάξεις στο άρθρο 8 ΚΔΔικ ... 1167-1168

Περιεχόμενα LIII

α. Γενικός περί παρεκτάσεως κανόνας ……...…...…....... 1167 β. Ο θάνατος του νομιμοποιούμενου σε άσκηση ένδικου

μέσου ………...…...…...…...…...…...…...…...….......

1168 8. Απαραίτητα στοιχεία των δικογράφων των ενδίκων μέ-

σων κατ’ άρθρο 87 ΚΔΔικ ………...…...…...…...…........

1169 9. Το ανασταλτικό αποτέλεσμα των ενδίκων μέσων κατ’ άρ-

θρο 88 ΚΔΔικ …...…...…...…...…...…...…...…...…........

1170 10. Τρόπος ασκήσεως των ενδίκων μέσων κατ’ άρθρο 126

ΚΔΔικ ………...…...…...…...…...…...…...…...…...…....

1171 IV. Εφαρμογή των διατάξεων της γενικής διαδικασίας του

ΚΔΔικ και του π.δ. 18/1989 ………...…...…...…...…...…....

1172 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ανακοπή ερημοδικίας ………...…...…...…...…...…........

1173-1190

Ι. Έννοια, σκοπός και νομοθετική ρύθμιση …..…...…...…....... 1173-1174 1. Νομοθετική ρύθμιση ……...…...…...…...…...…...…........ 1173 2. Ορισμός – Ratio ...... …...…...…...…...…...…...…...…..... 1174

ΙΙ. Προϋποθέσεις παραδεκτού της ανακοπής ερημοδικίας ……. 1175-1182 1. Αρμόδιο δικαστήριο και νομιμοποιούμενα σε ανακοπή

πρόσωπα …..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1175 2. Αποφάσεις υποκείμενες σε ανακοπή ….…...…...…...….... 1175 3. Προθεσμία ασκήσεως ανακοπής ερημοδικίας ….…...…... 1176 4. Έννομο συμφέρον .. …...…...…...…...…...…...…...…...… 1177 5. Παραδεκτοί λόγοι ανακοπής ερημοδικίας ….…...…...…... 1178 6. Η μη παράσταση διαδίκου στη συζήτηση της υποθέσεως . 1179 7. Η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ μη παραστάσεως και προ-

βαλλόμενου λόγου ανακοπής ... …...…...…...…...….......

1180 8. Απαραίτητα στοιχεία του δικογράφου της ανακοπής .…... 1181 9. Τρόπος ασκήσεως της ανακοπής ερημοδικίας ….…...…... 1182

ΙΙΙ. Οι λόγοι της ανακοπής ερημοδικίας ...…...…...…...…....…... 1183-1187 1. Παρουσίαση των τριών λόγων ………...…...…...…...…... 1183 2. Μη κλήτευση του διαδίκου …………...…...…...…...….... 1184 3. Μη νομότυπη ή μη εμπρόθεσμη κλήτευση ………...…..... 1185 4. Ανωτέρα βία ……………...…...…...…...…...…...…...….. 1186-1188 α. Γενική εννοιολογική προσέγγιση …..………...…...….. 1186 β. Περιπτωσιολογία .. …...…...…...…...…...…...…...…... 1187 αα. Η απρόβλεπτη, αιφνίδια και βαριά σωματική ή

πνευματική ασθένεια του διαδίκου, του νόμιμου αντιπροσώπου ή πληρεξουσίου του ..…...…...…….

1187 ββ. Η άγνοια της νομότυπης και εμπρόθεσμης επιδό-

σεως …..…...…...…...…...…...…...…...…...….......

1187 γγ. Η ανωμαλία στα κυκλοφοριακά μέσα …...…...…... 1187 δδ. Θάνατος δικηγόρου ή συγγενούς του ...…...…...…. 1187 εε. Αποχή των δικηγόρων …….…...…...…...….....…... 1187

Περιεχόμενα LIV

στ. Δόλιες ενέργειες του αντιδίκου …...…...……..…... 1187 ζζ. Γεγονότα συνδεόμενα με τη λειτουργία των δικα-

στηρίων ...…...…...…...…...…...…...…...…….…...

1187 IV. Η δυνατότητα διαδοχικής ασκήσεως ανακοπής ερημοδικίας 1188 V. Σχέση της ανακοπής ερημοδικίας προς άλλα ένδικα μέσα … 1189

1. Ανακοπή ερημοδικίας και έφεση ……...…...…...…....…... 1189 2. Ανακοπή ερημοδικίας και αναίρεση .. …...…...…...…...… 1189

VΙ. Η απόφαση επί της ανακοπής ερημοδικίας ………...…...….. 1190 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η τριτανακοπή κατά τον ΚΔΔικ …...…...…...…...….........

1191-1205

Ι. Έννοια και σκοπός της τριτανακοπής …...…...…...…...…... 1191 ΙΙ. Παραδεκτό της τριτανακοπής ..…...…...…...…...…...…...…. 1192-1203

1. Αρμόδιο δικαστήριο ……...…...…...…...…...…...…...….. 1192 2. Εξουσία ασκήσεως του δικαιώματος της τριτανακοπής … 1193 3. Η έννοια του τρίτου ..…...…...…...…...…...…...…...…..... 1194 4. Η έννοια της βλάβης του τρίτου …..…...…...…...…...…... 1195 5. Μη άσκηση παρεμβάσεως ...…...…...…...…...…...…….... 1196 6. Έννομο συμφέρον .. …...…...…...…...…...…...……...…... 1197 7. Δικαιούμενοι σε άσκηση τριτανακοπής κατ’ άρθρο 84 § 2

ΚΔΔικ – Διαδοχικές τριτανακοπές – Παρέμβαση στη δί-κη της τριτανακοπής …...…...…...…...…...…...…....…...

1198 8. Παθητικώς νομιμοποιούμενοι στη δίκη της τριτανακοπής 1199 9. Προθεσμία τριτανακοπής ….…...…...…...…...…...…...… 1200 10. Ανασταλτικό αποτέλεσμα της τριτανακοπής …...…...…. 1201 11. Απαραίτητα στοιχεία του δικογράφου της τριτανακοπής 1202 12. Τρόπος ασκήσεως τριτανακοπής ….....…...…...…...…... 1203

ΙΙΙ. Το βάσιμο της τριτανακοπής ...…...…...…...…...…...…...…. 1204 IV. Η απόφαση επί της τριτανακοπής …..…...…...…....…...…... 1205

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η τριτανακοπή κατά το π.δ. 18/1989 ... …...…...……..…...

1206-1208

Ι. Πεδίο εφαρμογής του π.δ. 18/1989 επί τριτανακοπών …..…. 1206 ΙΙ. Διαφορές μεταξύ της τριτανακοπής του άρθρου 51 π.δ.

18/1989 και της τριτανακοπής του ΚΔΔικ ………...…...…...

1207 ΙΙΙ. Βασική νομολογία του ΣτΕ σχετικά με την ακυρωτική τρι-

τανακοπή ………...…...…...…...…...…...…...…...…...……..

1208 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Η έφεση κατά τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας ….....

1209-1232

Ι. Προσβαλλόμενες αποφάσεις με έφεση ... …...…...…...…...... 1209-1214 1. Ορολογία και τελολογία ….…...…...…...…...…...…...….. 1209 2. Το χρηματικό όριο του εκκλητού .. …...…...…...…...….... 1210-1214 α. Ο κανόνας του άρθρου 92 § 1 ΚΔΔικ …..…...…...…... 1210

Περιεχόμενα LV

β. Το όριο του εκκλητού στο άρθρο 92 § 2 ΚΔΔικ ..….... 1211-1212 αα. Ο κανόνας του εδαφίου α΄ .…...…...…...…...….... 1211 ββ. Ο προσδιορισμός του αντικειμένου της διαφοράς γ. Το ζήτημα του εκκλητού στις φορολογικές διαφορές .. 1213 δ. Αποφάσεις πάντοτε εκκλητές . …...…...…...…...…...... 1214

ΙΙ. Δικαιούμενοι σε άσκηση εφέσεως ….…...…...…...…...…..... 1215-1216 1. Ο γενικός κανόνας . …...…...…...…...…...…...…...…....... 1215 2. Ο ειδικός κανόνας των φορολογικών διαφορών ………… 1216

ΙΙΙ. Σχέση εφέσεως και ανακοπής ερημοδικίας ………...…...… 1217 IV. Λόγοι εφέσεως – Στοιχεία του δικογράφου της εφέσεως ….. 1218 V. Το απαράδεκτο της μεταβολής του αντικειμένου της διαφο-

ράς στο δεύτερο βαθμό ….…...…...…...…...…...…...….......

1219-1222 1. Ο βασικός κανόνας του άρθρου 96 § 1 ΚΔΔικ ………….. 1219 2. Το απαράδεκτο της προβολής νέων πραγματικών ισχυρι-

σμών …..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...….

1220 3. Το απαράδεκτο της επικλήσεως νέων αποδεικτικών στοι-

χείων ...........…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1221 4. Το παραδεκτό της επικλήσεως νέων αποδεικτικών στοι-

χείων και για πραγματικούς ισχυρισμούς που προβλήθη-καν πρωτοδίκως ..….…...…...…...…...…...…...…...........

1222 VI. Η προθεσμία της εφέσεως ….…….....…...…...…...…...….... 1223

VΙΙ. Το μεταβιβαστικό αποτέλεσμα της εφέσεως …..…...…......... 1224 VΙΙΙ. Η απόφαση επί της εφέσεως ...…...…...…...…...…...…........ 1225-1228

1. Απόφαση που δέχεται την έφεση ……...…...…...…...…... 1225 2. Εφαρμοστέος από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο νόμος … 1226 3. Η αντικατάσταση αιτιολογίας με διατήρηση του διατακτι-

κού ……………………..…...…...…...…...…...…...….....

1227 4. Η reformatio in pejus στην εφετειακή δίκη ……...…...….. 1228

ΙΧ. Ανασταλτικό αποτέλεσμα της εφέσεως .…...…...…...…...… 1229 Χ. Η αντέφεση .. …...…...…...…...…...…...…...…...…...…....... 1230-1232

1. Η διάκριση μεταξύ αυτοτελούς και μη αυτοτελούς αντε-φέσεως στο άρθρο 100 ΚΔΔικ ………...…...…...….........

1230

2. Τρόπος ασκήσεως αντεφέσεως ….…...…...…...…...…..... 1231 3. Προβαλλόμενοι δια της αντεφέσεως λόγοι ….…...…........ 1232 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ Η έφεση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ...…...

1233-1247

Ι. Εφαρμοζόμενες διατάξεις στην ακυρωτική έφεση ….…........ 1233 ΙΙ. Παραδεκτό της εφέσεως ....…...…...…...…...…...…...…....... 1234-1238

1. Υποκείμενες σε ακυρωτική έφεση αποφάσεις …………... 1234 2. Δικαιούμενοι σε άσκηση εφέσεως ....…...…...…...…........ 1235 3. Προθεσμία εφέσεως ....……….…...…...…...…...….......... 1236 4. Η έφεση υπέρ του νόμου ....…...…...…...…...…...…......... 1237 5. Το παραδεκτό της εφέσεως του νικήσαντος διαδίκου …… 1238

Περιεχόμενα LVI

ΙΙΙ. Ανεπίτρεπτο δεύτερης εφέσεως και αντεφέσεως . …...…...... 1239 IV. Στοιχεία του δικογράφου της ακυρωτικής εφέσεως ……….. 1240-1241

1. Γενικά στοιχεία ..... …...…...…...…...…...…...…...…...…. 1240 2. Η απαίτηση του άρθρου 58 § 1 π.δ. 18/1989 ...…...…...…. 1241

V. Το ανασταλτικό αποτέλεσμα της εφέσεως …..….....…...…... 1242 VI. Παρέμβαση και πρόσθετοι λόγοι στην ακυρωτική έφεση …. 1243

VII. Περαιτέρω δικονομικά θέματα ………...…...…......…...…... 1244 VIII. Λόγοι εφέσεως –Συνέπειες της δεχόμενης την έφεση απο-

φάσεως ……...…...…...…...…...…...…...…...……...…...

1245 IX. Παραπομπή υποθέσεων κατ’ άρθρο 67 π.δ. 18/1989 ……… 1246 X. Οι ανέκκλητες αποφάσεις του άρθρου 5Α ν. 702/1977 ……. 1247

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ Η αναθεώρηση ενώπιον των τακτικών διοικητικών δι-καστηρίων ………...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1248-1262 I. Ορισμός και τελολογία …….…...…...…...…....…...…...…... 1248

II. Προσβαλλόμενες με αναθεώρηση αποφάσεις ….…...…........ 1249 III. Νομιμοποιούμενοι σε άσκηση αναθωρήσεως ….…...…........ 1250 IV. Η διάσπαση του κανόνα της άπαξ ασκήσεως των ενδίκων

μέσων στο άρθρο 102 ΚΔΔικ ………...…...…....…...…...….

1251 V. Λόγοι αναθεωρήσεως ………...…...…...…...…....…...…...... 1252-1255

1. Περιοριστική απαρίθμηση ………...…...…...…...…...…... 1252 2. Εσφαλμένη απόδειξη (άρθρο 103 § 1α ΚΔΔικ) …….….... 1253 3. Νέα κρίσιμα έγγραφα ………...…...…...…...…...…...…... 1254 4. Αμετάκλητη ανατροπή αποφάσεως ….…...…...…...…..... 1255

VI. Προθεσμία αναθεωρήσεως ……...…...…...…...…...…...…... 1256 VII. Παραδεκτό και βάσιμο της αιτήσεως αναθεωρήσεως …...…. 1257-1258

1. Τρόπος ασκήσεως –Στοιχεία δικογράφου …..…...…...….. 1257 2. Βάσιμο της αναθεωρήσεως ………...…...…...…...…......... 1258

VIII. Απόφαση επί της αιτήσεως αναθεωρήσεως ……...…...…..... 1259 IX. Ένδικα μέσα ………...…...…...…...…...…...…...…...…...…. 1260-1261

1. Η ρύθμιση του άρθρου 105 § 2 ΚΔΔικ ….…...…...…....... 1260 2. Σχέση αναθεωρήσεως και αναιρέσεως ….…...…...…...…. 1261

X. Η αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας κατ’ άρθρο 105Α ΚΔΔικ ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…........

1262

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ Η αίτηση διορθώσεως ή ερμηνείας αποφάσεως …...….....

1263-1272

I. Νομοθετική ρύθμιση – Νομικός χαρακτηρισμός …...…........ 1263 II. Η ρύθμιση της αιτήσεως διορθώσεως και ερμηνείας στο π.δ.

18/1989 ………………………...…...…...…...…...…...….....

1264-1268 1. Οι λόγοι διορθώσεως και ερμηνείας στο άρθρο 68 π.δ.

18/1989 ………...…...…...…...…...…...…...…...….........

1264-1266 α. Λόγοι διορθώσεως ………...…...…...…...…...…...….. 1264

Περιεχόμενα LVII

β. Λόγοι ερμηνείας ………...…...…...…...…...…...…..... 1265 γ. Διαφορές διορθώσεως και ερμηνείας στο π.δ. 18/1989 1266 2. Στοιχεία του δικογράφου και διαδικασία διορθώσεως ή

ερμηνείας ………...…...…...…...…...…...…...……...…...

1267-1268 α. Στοιχεία του δικογράφου ………...…...…...…......…... 1267 β. Διαδικαστικοί κανόνες του άρθρου 69 §§ 2-4 π.δ.

18/1989 …..…...…...…...…...…...…...…...…...…….

1268 ΙΙΙ. Η ρύθμιση της αιτήσεως διορθώσεως και ερμηνείας στον

ΚΔΔικ ………..…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1269-1272 1. Δικαίωμα ασκήσεως του ενδίκου μέσου …………....…... 1269 2. Στοιχεία του δικογράφου και διαδικασία διορθώσεως ή

ερμηνείας ……..…...…...…...…...…...…...…...…....…...

1270-1273 α. Στοιχεία του δικογράφου …….…...…...…...….....…... 1270 β. Διαδικασία διορθώσεως ή ερμηνείας …...…...…...…... 1271 γ. Συζήτηση και απόφαση επί της αιτήσεως …...…...…... 1272 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ Η αναίρεση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας …

1273-1306

I. Ορισμός και τελολογία ………...…...…...…...…...…….…... 1273 II. Το παραδεκτό της αιτήσεως αναιρέσεως …...…...…...…...… 1274-1292

1. Αρμοδιότητα ………...…...…...…...…...…...…...…...…... 1274 2. Ενεργητική νομιμοποίηση ………...…...…...…...…...…... 1275 3. Υποκείμενες σε αναίρεση αποφάσεις …...…...…...…...…. 1276-1283 α. Η συνταγματική ρύθμιση …...…...…...…...…...…....... 1276 β. Η νομοθετική ρύθμιση ………...…...…...…...…...…... 1277 γ. Αναίρεση κατ’ αποφάσεων υποκείμενων σε ανακοπή

ερημοδικίας ………...…...…...…...…...…...…...…....

1278 δ. Αναίρεση κατ’ αποφάσεων υποκείμενων σε αίτηση

αναθεωρήσεως ………...…...…...…...…...…...……...

1279 ε. Ο περιορισμός στην άσκηση αναιρέσεως κατ’ άρθρο

53 § 4 π.δ. 18/1989 ………...…...…...…...…...….......

1280-1283 αα. Ο βασικός κανόνας …..…...…...…...…...…......... 1280 ββ. Η εξαίρεση των περιοδικών παροχών …..…...….. 1281 γγ. Οι καταργηθείσες με τον ν. 3900/2010 εξαιρέσεις:

Ευρύτερες δημοσιονομικές επιπτώσεις - σπουδαίο νομικό ζήτημα ……...…...…...…...…...…...…......

1282 δδ. Ο υπολογισμός του αντικειμένου της διαφοράς

από το Δημόσιο ………...…...…...…...…...….......

1283 4. Προθεσμία της αιτήσεως αναιρέσεως …...…...…...…....... 1284-1286 α. Ο βασικός κανόνας ………...…...…...…...…...…........ 1284 β. Αναστολή προθεσμίας …..…...…...…...…...…...…..... 1285 γ. Ανασταλτικό αποτέλεσμα προθεσμίας και ασκήσεως

αιτήσεως αναιρέσεως ………...…...…...…...…..........

1286 5. Η προϋπόθεση παραδεκτού του άρθρου 53 § 3 π.δ.

Περιεχόμενα LVIII

18/1989 …….…...…...…...…...…...…...…...…...…...…. 1287 6. Τρόπος ασκήσεως αναιρέσεως ………...…...…...…...…... 1288 7. Ο καταργηθείς ειδικός τύπος για την αναίρεση του Δημο-

σίου (άρθρα 3 ν. 3900/2010 και 326 § 1 ν. 4072/2012) …

1289 8. Απαγόρευση ασκήσεως παρεμβάσεως και τριτανακοπής

στην αναιρετική δίκη ………...…...…...…...…...…...…..

1290 9. Η κατ’ άλμα αναίρεση του άρθρου 2 ν. 3900/2010 ….…... 1291 10. Εφαρμογή των άρθρων 17-40 π.δ. 18/1989 ….…...…...... 1292

III. Το βάσιμο της αιτήσεως αναιρέσεως –Λόγοι αναιρέσεως …. 1293-1303 1. Γενική θεώρηση ………...…...…...…...…...…...…...…... 1293 2. Υπέρβαση καθηκόντων ή καθ’ ύλην αναρμοδιότητα του

διοικητικού δικαστηρίου που εξέδωσε την προσβαλλό-μενη απόφαση (άρθρο 56 § 1 στ. α΄) ………...…...…......

1294 3. Μη νόμιμη συγκρότηση ή κακή σύνθεση του δικαστηρίου

(άρθρο 56 § 1 στ. β΄) ………...…...…...…...…...…..........

1295 4. Παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας (άρθρο 56 §

1 στ. γ΄) ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…

1296-1300 α. Γενικές δικονομικές αρχές ….…...…...…...…...…...… 1297 β. Απλοί κανόνες που αφορούν τη διεξαγωγή της δίκης .. 1298 γ. Η μη λήψη υπόψη ουσιώδους ισχυρισμού …..…...…... 1299 δ. Κανόνες που αφορούν τη δικαστική απόφαση .….…... 1300 5. Εσφαλμένη ερμηνεία ή πλημμελής εφαρμογή του νόμου

που διέπει την επίδικη έννομη σχέση (άρθρο 58 § 1 στ. δ΄) ………...…...…...…...…...…...…...…...……......…....

1301-1302 α. Η έννοια του «νόμου» ………...…...…...…...…....…... 1301 β. Εσφαλμένη ερμηνεία και πλημμελής εφαρμογή …… 1302 6. Ύπαρξη αντιφατικών τελεσίδικων αποφάσεων (άρθρο 56

§ 1 στ. ε΄) ……...…...…...…...…...…...…...…...…....…...

1303 IV. Η απόφαση επί της αιτήσεως αναιρέσεως ….…...…...…...… 1304-1305

1. Η ρύθμιση του άρθρου 57 § 1 π.δ. 18/1989 …...….....…... 1304 2. Η ρύθμιση του άρθρου 57 § 2 π.δ. 18/1989 …...….....…... 1305

V. Η αναίρεση υπέρ του νόμου ………...…...…...…...…....…... 1306 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ Ένδικα μέσα ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρί-ου .…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…..........

1307-1314 I. Η επανάληψη της διαδικασίας ενώπιον του ΑΕΔ ως ένδικο

μέσο ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1307 II. Παραδεκτό της αιτήσεως επαναλήψεως της διαδικασίας ….. 1308-1312

1. Αρμόδιο δικαστήριο ………...…...…...…...…...…...…..... 1308 2. Ενεργητική νομιμοποίηση ………...…...…...…...…...…... 1309 3. Υποκείμενες σε αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας

αποφάσεις ……...…...…...…...…...…...…...…...…...…...

1310 4. Προθεσμία ………...…...…...…...…...…...…...…...…...... 1311

Περιεχόμενα LIX

5. Τρόπος ασκήσεως του ενδίκου μέσου …...…...…...…....... 1312 III. Το βάσιμο της αιτήσεως επαναλήψεως της διαδικασίας……. 1313 IV. Η απόφαση …...…...…...…...…...…...…...…...…...…...…... 1314

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ Ένδικα μέσα ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου …...…..

1315-1368

I. Επί της διακρίσεως μεταξύ ενδίκων βοηθημάτων και μέσων 1315 II. Ανακοπή ερημοδικίας ………...…...…...…...…...…...…...… 1316-1322

1. Η ρύθμιση …...…...…...…...…...…...…...…...…............... 1316 2. Αποφάσεις υποκείμενες σε ανακοπή ερημοδικίας …...….. 1317 3. Τρόπος ασκήσεως ανακοπής ερημοδικίας ……...…...…... 1318 4. Στοιχεία του δικογράφου της ανακοπής –Λόγοι ανακοπής 1319 5. Κλήση του ανακόπτοντος στη συζήτηση ……...…...…..... 1320 6. Προθεσμία ανακοπής ………...…...…...…...…...…...…... 1321 7. Η απόφαση επί της ανακοπής ………...…...…...…...….... 1322

III. Τριτανακοπή ………...…...…...…...…...…...…...…...…...… 1323-1328 1. Η ρύθμιση ….…...…...…...…...…...…...…...…...…...…... 1323 2. Αποφάσεις υποκείμενες σε τριτανακοπή –Δικαιούμενοι

σε άσκηση του ενδίκου μέσου ………...…...…...…........

1324 3. Τρόπος ασκήσεως τριτανακοπής …..…...…...…...…...….. 1325 4. Προθεσμία τριτανακοπής –Ανασταλτικό αποτέλεσμα ….. 1326 5. Ανάλογη εφαρμογή των περί εφέσεως διατάξεων ………. 1327 6. Απόφαση επί της τριτανακοπής ….…...…...…...…...…..... 1328

IV. Αναθεώρηση ………...…...…...…...…...…...…...…...…....... 1329-1341 1. Η ρύθμιση ………...…...…...…...…...…...…...…...…...… 1329 2. Αποφάσεις υποκείμενες σε αναθεώρηση –Δικαιούμενοι

σε άσκηση του ενδίκου μέσου ………...…...…...….........

1330 3. Λόγοι αναθεωρήσεως ………...…...…...…...…...…...…... 1331-1337 α. Πλάνη περί τα πράγματα ………...…...…...…...…...... 1332 β. Η προσαγωγή νέων κρίσιμων εγγράφων ……....…...... 1333-1338 αα. Η έννοια του «νέου» εγγράφου ….…...…...…..... 1333 ββ. Το ανέφικτο της προσαγωγής του εγγράφου……. 1334 γγ. Η προσαγωγή του εγγράφου ….…...…...…...…... 1335 δδ. Η έννοια του «κρίσιμου» εγγράφου ….…...…..... 1336 εε. Η έννοια του «εγγράφου» ….…...…...…....…....... 1337 4. Προθεσμία αναθεωρήσεως ………...…...…...…...…....... 1338 5. Κανόνας της άπαξ ασκήσεως της αναθεωρήσεως –Σχέση

εφέσεως και αναθεωρήσεως …….…...…...…...…...........

1339 6. Ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων περί εφέσεως και περί

αναθεωρήσεως πράξεως του Κλιμακίου ……...…...…...

1340 7. Απόφαση επί αναθεωρήσεως ….…...…...…...…...…....... 1341

V. Αναίρεση ………...…...…...…...…...…...…...…...…...…..... 1342-1362 1. Η ρύθμιση ………...…...…...…...…...…...…...…...…...… 1342 2. Αποφάσεις υποκείμενες σε αναίρεση - Ενεργητική -

Περιεχόμενα LX

Παθητική νομιμοποίηση - Παρέμβαση ……...…...…...... 1343-1345 α. Αποφάσεις υποκείμενες σε αναίρεση …...…...…...….. 1343 β. Ενεργητική - Παθητική νομιμοποίηση …...…...…...… 1344 γ. Παρέμβαση …...…...…...…...…...…...…...…...…....... 1345 3. Προθεσμία αναιρέσεως …...…...…...…...…...…...…........ 1346-1348 α. Προθεσμία αναιρέσεως πριν από τις 16.9.2012 …....... 1347 β. Προθεσμία αναιρέσεως μετά τις 16.9.2012 …...…....... 1348 4. Ο κανόνας της άπαξ ασκήσεως της αναιρέσεως …...…..... 1349 5. Ανασταλτικό αποτέλεσμα αναιρέσεως …...…...…...…..... 1350 6. Τρόπος ασκήσεως αναιρέσεως –Περιεχόμενο του αναιρε-

τηρίου ……...…...…...…...…...…...…...…...…...….........

1351-1354 α. Τρόπος ασκήσεως ………...…...…...…...…...…...…... 1351 β. Κοινοποίηση ………...…...…...…...…...…...…...…... 1352 γ. Παράβολο ………...…...…...…...…...…...…...…...….. 1353 δ. Περιεχόμενο ………...…...…...…...…...…...…...…... 1354 7. Λόγοι αναιρέσεως ………...…...…...…...…...…...…...….. 1355-1359 α. Περιοριστική απαρίθμηση …….…...…...…...….......... 1355 β. Κακή σύνθεση του δικάσαντος Τμήματος …...…........ 1356 γ. Παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας …...…... 1357 δ. Παράβαση νόμου ………...…...…...…...…...…...…... 1358 8. Ανέλεγκτες αναιρετικώς κρίσεις ….…...…...…...…...…... 1359 9. Συνέπειες αναιρέσεως ………...…...…...…...…...…...…... 1360 10. Αναλογική εφαρμογή των περί εφέσεως διατάξεων …... 1361 11. Προδήλως απαράδεκτα ή αβάσιμα ένδικα μέσα …...…... 1362

VI. Αίτηση επαναλήψεως της διαδικασίας …...…...…...…...…... 1363-1368 1. Αποφάσεις υποκείμενες σε επανάληψη της διαδικασίας ... 1364 2. Λόγος αιτήσεως επαναλήψεως της διαδικασίας …............. 1365 3. Ενεργητική νομιμοποίηση ………...…...…...…...…...…... 1366 4. Προθεσμία ………...…...…...…...…...…...…...…...…...... 1367 5. Διαδικασία –Απόφαση ………...…...…...…...…...…...….. 1368 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΑΘ’ ΥΛΗΝ