+ All Categories
Home > Documents > Manuscrito Voynich, Descripcion, Estudio, Original y Texto

Manuscrito Voynich, Descripcion, Estudio, Original y Texto

Date post: 02-Dec-2015
Category:
Upload: luis-s-guillen
View: 778 times
Download: 22 times
Share this document with a friend
Description:
El manuscrito Voynich es un misterioso libro ilustrado, de contenidos desconocidos, escrito hace unos 500 años por un autor anónimo en un alfabeto no identificado y un idioma incomprensible, el denominado voynichés. El nombre del manuscrito se debe al especialista en libros antiguos Wilfrid M. Voynich, quien lo adquirió en 1912. Actualmente está catalogado como el ítem MS 408 en la Biblioteca Beinecke de libros raros y manuscritos de la Universidad de Yale.
Popular Tags:
508
PDF generado usando el kit de herramientas de fuente abierta mwlib. Ver http://code.pediapress.com/ para mayor información. PDF generated at: Thu, 11 Apr 2013 16:32:00 UTC Manuscrito Voynich Descripción, Estudio y Manuscrito Original
Transcript
  • PDF generado usando el kit de herramientas de fuente abierta mwlib. Ver http://code.pediapress.com/ para mayor informacin.PDF generated at: Thu, 11 Apr 2013 16:32:00 UTC

    Manuscrito VoynichDescripcin, Estudio y Manuscrito Original

  • ContenidosArtculos

    Manuscrito Voynich 1Voynichs 15Alfabeto europeo de Voynich 16

    ReferenciasFuentes y contribuyentes del artculo 22Fuentes de imagen, Licencias y contribuyentes 23

    Licencias de artculosLicencia 24

  • Manuscrito Voynich 1

    Manuscrito Voynich

    Manuscrito Voynich (Codex Voynich)

    Fragmento del manuscrito Voynich.

    Autor Annimo

    Idioma Voynichs

    Pas Posiblemente norte de Italia

    Fecha de publicacin Entre 1404 y 1438, segn pruebas del Carbono-14

    Pginas 240

    El manuscrito Voynich es un misterioso libro ilustrado, de contenidos desconocidos, escrito hace unos 500 aos porun autor annimo en un alfabeto no identificado y un idioma incomprensible, el denominado voynichs.A lo largo de su existencia constatada, el manuscrito ha sido objeto de intensos estudios por numerosos criptgrafosprofesionales y aficionados, incluyendo destacados especialistas estadounidenses y britnicos en descifrados de laSegunda Guerra Mundial. Ninguno consigui descifrar una sola palabra. Esta sucesin de fracasos ha convertido almanuscrito en el Santo Grial de la criptografa histrica, pero a la vez ha alimentado la teora de que el libro no esms que un elaborado engao, una secuencia de smbolos al azar sin sentido alguno.Sin embargo, el que cumpla la ley de Zipf, segn la cual en todas las lenguas conocidas la longitud de las palabras esinversamente proporcional a su frecuencia de aparicin (cuantas ms veces aparece una palabra en un idioma, mscorta es), hace pensar que se trata no slo de un texto redactado en un lenguaje concreto, sino tambin que estelenguaje est basado en alguna lengua natural, ya que lenguajes artificiales como los lficos de Tolkien o el klingonde Star Trek no cumplen esta regla. Esto es debido a que la explicacin a esta ley se basa en la economa lingstica:las palabras que ms utilizamos son ms cortas y as requieren menos energa, por ello es el uso de una lengua el queacaba por imponer esta ley. Es prcticamente imposible que el autor del manuscrito Voynich conociera la ley deZipf, enunciada muchos siglos despus, y por tanto que la aplicase a una lengua inventada por l.El nombre del manuscrito se debe al especialista en libros antiguos Wilfrid M. Voynich, quien lo adquiri en 1912.Actualmente est catalogado como el tem MS 408 en la Biblioteca Beinecke de libros raros y manuscritos de laUniversidad de Yale.En 2009, investigaciones de la Universidad de Arizona (EE.UU.) demostraron, mediante la prueba del carbono 14, ycon una fiabilidad del 95%, que el pergamino del manuscrito poda datarse entre 1404 y 1438.[1][2] Por otra parte, elMcCrone Research Institute de Chicago demostr que la tinta fue aplicada no mucho despus, confirmando as queel manuscrito es un autntico documento medieval.[1]

    Sobre el lugar en que pudo haberse escrito, tan solo se dispone de una posible pista. En una de sus ilustraciones aparece una ciudad amurallada, y son sus almenas dibujadas las que aportan una orientacin. Su forma es la de las almenas llamadas de cola de golondrina, un estilo esttico que ms tarde, en el renacimiento, se populariz por toda

  • Manuscrito Voynich 2

    Europa, pero que en el momento en que supuestamente se elabor el manuscrito, segn los ltimos estudios de laUniversidad de Arizona, solo se poda encontrar en el norte de Italia. Quiz en la amplia regin que transcurre entreMiln y Venecia.

    DescripcinEl libro tiene alrededor de 240 pginas de pergamino, con vacos en la numeracin de las mismas (la cual esaparentemente posterior al texto, quizs del siglo XVI), lo que sugiere que varias pginas se haban extraviado yaantes de su compra por Voynich. Para evitar extravos posteriores el padre Theodore C. Petersen lo fotocopi en1931, repartiendo dichas copias entre varios investigadores interesados en su estudio e intento de traduccin. Seutiliz pluma de ave para escribir el texto y dibujar las figuras con pintura de colores; segn se puede apreciar, eltexto es posterior a las figuras, ya que en numerosas ocasiones el texto aparece tocando el borde de las imgenes,algo que no ocurrira si stas hubiesen sido aadidas posteriormente.

    IlustracionesLas ilustraciones del manuscrito no aclaran los contenidos del texto pero denotan que el libro consta de seis"secciones", con diferente materia y estilo. Exceptuando la ltima seccin, que contiene nicamente texto, casi latotalidad de las pginas contienen al menos una ilustracin. Las secciones y sus nombres convencionales son: Herbario: cada pgina muestra una planta (en ocasiones dos) y algunos prrafos de texto, un formato tpico de

    herbarios europeos de la poca. Algunas partes de estas ilustraciones son copias en mayor escala y detalle debocetos vistos en la seccin farmacutica (debajo).

    Astronmica: Contiene diagramas circulares, algunos de ellos con soles, lunas y estrellas, lo que sugiere que tratade astronoma o astrologa. Una serie de 12 diagramas muestra smbolos convencionales para constelacioneszodiacales (dos peces para Piscis, un toro para Tauro, un soldado con un arco para Sagitario, etc.). Cada smboloest rodeado por exactamente 30 figuras de mujeres en miniatura, la mayora de ellas desnudas, cada unasosteniendo una estrella. Las dos ltimas pginas de esta seccin (Acuario y Capricornio) se extraviaron, mientrasque Aries y Tauro estn separados en cuatro diagramas con 15 estrellas cada uno. Algunos de estos diagramas seencuentran en pginas desplegables.

    Biolgica: Un texto denso y continuo con figuras de pequeas mujeres desnudas tomando baos en balneariospblicos o tinas interconectadas por una elaborada red de tuberas, algunas de ellas claramente en forma derganos del cuerpo. Algunas de las mujeres llevan coronas. Posiblemente sean ninfas.

    Cosmolgica: Ms diagramas circulares, pero de naturaleza desconocida. Esta seccin tambin posee pginasdesplegables, una de ellas de seis pginas de largo, que contiene una especie de mapa o diagrama con seis "islas"conectadas por calzadas, castillos y posiblemente un volcn.

    Farmacutica: Varios dibujos con leyendas de partes de plantas aisladas (races, hojas, etc.); objetos similares ajarras farmacuticas (albarelos) a lo largo de los mrgenes y algunos prrafos de texto.

    Recetas: Muchos prrafos cortos, cada uno marcado con una "vieta" en forma de flor (o estrella) que hacenpensar en una serie de rdenes, pasos o instrucciones para elaborar algo (presumiblemente un producto qumico oalqumico).

  • Manuscrito Voynich 3

    El texto

    La seccin "biolgica" del texto contiene texto apretado eilustraciones de mujeres bandose desnudas.

    El texto (llamado voynichs) fue claramente escrito deizquierda a derecha, con un margen derecho desigual. Lassecciones ms largas se encuentran partidas en prrafos, amenudo con "vietas" en el margen izquierdo. No hayevidencia de signos de puntuacin.

    El texto es fluido, como si el escriba entendiera lo que estabaescribiendo mientras lo haca; el manuscrito no da laimpresin de que cada carcter haya tenido que ser calculadoantes de ser escrito en la pgina.El texto consiste de ms de 170.000 glifos, normalmenteseparados unos de otros por pequeos espacios. La mayora delos glifos estn escritos con uno o dos trazos simples.Considerando que existen disputas sobre si ciertos glifos sondistintos o no, se calcula que el alfabeto entero consta de entre20 y 30 glifos totales para casi todo el texto, con rarasexcepciones de algunas docenas de caracteres "extraos",encontrados una o dos veces en todo el texto.

    Los espacios ms anchos dividen el texto en alrededor de35.000 "palabras" de longitud variada. Estas parecen seguiruna cierta fontica o reglas ortogrficas de cierto tipo; porejemplo, algunos caracteres deben aparecer en cada palabra (como las vocales en el castellano), algunos caracteresnunca siguen a otros, algunos pueden ser dobles pero otros no.

    El anlisis estadstico del texto revel patrones similares a los de lenguas naturales. Por ejemplo, la frecuencia depalabras sigue la Ley de Zipf y la entropa (alrededor de 10 bits por palabra) es similar a aquella de textos en latn.Algunas palabras aparecen exclusivamente en ciertas secciones, o slo en algunas pginas; otras son frecuentes entodo el manuscrito. Existen muy pocas repeticiones entre las miles de "leyendas" adjuntas a las ilustraciones. En laseccin herbario, la primera palabra de cada pgina aparece solamente en esa pgina, pudiendo representar elnombre de la planta.Por otro lado, el "idioma" del manuscrito Voynich, el voynichs, es distinto de los idiomas europeos en variosaspectos. En particular no existen palabras con ms de 10 "letras". Adems, la distribucin de letras dentro de unapalabra es algo peculiar: algunos caracteres aparecen solamente al principio de una palabra, otros solamente al final yalgunos siempre en el medio, esta caracterstica es muy particular en lenguas como la rabe, donde la misma letra serepresenta de diferentes formas, dependiendo de donde est ubicada en la palabra, de esta manera se escribe diferenteal inicio, en el centro o al final, lo que presume que podramos estar frente a un alfabeto ms reducido, en elentendido de que estamos mirando como un smbolo distinto lo que podra ser el mismo.El texto parece ser ms repetitivo que los tpicos idiomas europeos; existen secuencias en las cuales la misma palabracomn aparece hasta tres veces consecutivas.

  • Manuscrito Voynich 4

    Historia

    Resumen

    Wilfrid Voynich (18651930)adquiri el manuscrito en 1912

    Se atribuye a los primeros propietarios reales del manuscrito la creencia de quesu autor fue Roger Bacon (1214-1294). El manuscrito presenta notablesparecidos con una obra del autor ingls Anthony Ascham, "A Little Herbal" (Unpequeo herbario), publicada en 1550.

    Los primeros propietarios tericos del manuscrito habran sido Rodolfo II deBohemia (1552-1612) (nieto de Carlos I de Espaa) y Jacobus Horcicky deTepenecz (que lo habra posedo entre 1612 y 1622), quien a su vez se lo habrapasado a Georgius Barschius (quien en teora lo habra tenido entre 1622-1665).De este ltimo personaje no se tienen noticias ms que por unas cartas queposiblemente escribi Johannes Marcus Marci (poseedor del libro en 1665),dirigidas a Athanasius Kircher. Quiz emulando al orientalista Andreas Mueller,que haba conseguido estafar a Kircher con un texto fraudulento, y con lacolaboracin de Raphael Missowsky, habra escrito el manuscrito y creado todala representacin anterior.

    Permanecera en manos de Athanasius Kircher desde 1665 hasta 1680, sin quepudiera descifrarlo, pasando a la biblioteca del Collegio Romano (actualmente la Universidad Pontificia Gregoriana)hasta 1912, momento en el que lo comprara Wilfrid M. Voynich (entre 1912 y 1930) para pasar posteriormente a suviuda, Ethel Boole Voynich (entre 1930 y 1961), a Hans Peter Kraus (entre 1961 y 1969), el cual lo cedi a laUniversidad de Yale.

    ExtendidaDado que el alfabeto del manuscrito Voynich no se asemeja a ningn tipo de escritura conocida, y que el textocontina sin ser descifrado, la nica evidencia prctica de la edad y origen del libro son sus ilustraciones. En especiallos atuendos y peinados de las figuras humanas y algunos castillos vistos en los diagramas. Todo escaractersticamente europeo y, basndose en esta evidencia, la mayora de los expertos fechan el libro entre los aos1450 y 1520. Esta estimacin es apoyada por otras pistas secundarias.El primer dueo confirmado del manuscrito fue un cierto Georgius Barschius, un oscuro alquimista que vivi enPraga a comienzos del siglo XVII. Aparentemente Barschius se encontraba tan confundido con respecto al librocomo nos encontramos en la actualidad. Tras enterarse de que Athanasius Kircher, un erudito jesuita del CollegioRomano, haba publicado un diccionario de copto (etope) y "descifrado" los jeroglficos egipcios, envi una muestradel manuscrito Voynich a Kircher en dos ocasiones, pidindole pistas. Su carta a Kircher en 1639, recientementehallada por Ren Zandbergen, es la mencin ms antigua del manuscrito hallada hasta la fecha.Se desconoce si Kircher respondi al pedido, pero aparentemente se encontraba lo suficientemente interesado comopara intentar adquirir el libro, que Barschius rehus vender. Tras la muerte de Barschius el manuscrito pas a manosde su amigo Johannes Marcus Marci, en aquel entonces rector de la Universidad Carolina de Praga, quienrpidamente envi el libro a Kircher, su amigo corresponsal. La carta de Marci (1665) se encuentra an adjunta almanuscrito. En esta carta le ofrece el manuscrito para su descifrado y menciona que fue adquirido por el emperadorRodolfo II de Bohemia (1552-1612) por 600 ducados de oro. La carta menciona luego que en la corte de Rodolfo IIse crea que el autor del manuscrito era Roger Bacon (el fraile franciscano que vivi entre 1214 y 1294).No se encuentran menciones del libro en los dos siglos siguientes, aunque muy probablemente lo conservaron, junto con la correspondencia de Kircher, en la biblioteca del Collegio Romano (actualmente la Universidad Pontificia Gregoriana). All permaneci probablemente hasta que las tropas de Vctor Manuel II de Italia conquistaron la

  • Manuscrito Voynich 5

    ciudad en 1870, anexionando los Estados Pontificios al nuevo Estado italiano. El nuevo Gobierno italiano decidiconfiscar muchas de las propiedades de la Iglesia, incluida la biblioteca del Collegio. De acuerdo con lasinvestigaciones de Xavier Ceccaldi y otros, justo despus de este acontecimiento se transfirieron precipitadamentemuchos de los libros de la biblioteca de la universidad a las bibliotecas personales de su facultad, donde quedaban asalvo de la confiscacin. La correspondencia de Kircher, incluyendo el manuscrito, se encontraba entre estos libros.Parece ser que alrededor del ao 1912 el Collegio Romano se encontraba en una situacin econmica precaria ydecidi vender, discretamente, algunas de sus propiedades. As fue cmo Wilfrid Voynich adquiri 30 manuscritos,entre ellos el que nos ocupa. Treinta aos despus de la muerte de Voynich, en el ao 1961, su viuda vendi el libroa otro marchante de libros antiguos, llamado H. P. Kraus. Como no pudo encontrar un comprador, Kraus don elmanuscrito a la Universidad de Yale en 1969.

    Teoras acerca de la autoraSe han propuesto muchos posibles autores del manuscrito Voynich. A continuacin se citan slo los ms populares.

    Roger Bacon

    R. Bacon.

    La carta, adjunta al manuscrito, de Marci a Kircher (1665), dice que,segn su ltimo amigo Raphael Mnishovsky, el Emperador Rodolfo IIde Bohemia (1552-1612) habra comprado el libro por 600 ducados(unos miles de dlares en moneda contempornea). Segn la carta,Rodolfo (o tal vez Raphael) crean que el autor era el fraile y polgrafofranciscano Roger Bacon (1214-1294).

    A pesar de que Marci dijo que "no opinaba" acerca de la anteriorafirmacin, Voynich la tom bastante en serio e hizo todo lo posiblepor confirmarla. Su conviccin influy poderosamente en la mayorade los intentos de desciframiento durante los 80 aos siguientes. Sinembargo, los estudiosos que han visto el manuscrito y estnfamiliarizados con la obra de Bacon han negado rotundamente talposibilidad. Tambin hay que advertir que Raphael muri en 1644, y la

    compra debi ocurrir antes de la abdicacin de Rodolfo, en 1611 al menos 55 aos antes de la carta de Marci.

  • Manuscrito Voynich 6

    John Dee

    John Dee.

    La hiptesis de la autora de Roger Bacon condujo a Voynich aconcluir que la nica persona que pudo vender el manuscrito a Rodolfofue John Dee, un matemtico y astrlogo de la Corte de Isabel I deInglaterra, y conocido por ser propietario de una gran coleccin demanuscritos de Bacon. Dee y su scrier (ayudante "medium") EdwardKelley vivieron varios aos en Bohemia, donde haban esperadoofrecer sus servicios al Emperador. Sin embargo, los minuciososdiarios de Dee no mencionan esta venta, lo que la hace bastanteimprobable. De todas formas, si el autor no fuera Bacon, la relacin deDee con el manuscrito simplemente desaparece. Por otra parte, elpropio Dee lo podra haber escrito, y luego propag el rumor de queera una obra original de Bacon, con la esperanza de venderloposteriormente.

    Edward Kelley

    El alfabeto "enoquiano",[] de acuerdo a los diarios de John Dee.[3]

    El compaero de Dee en Praga, Edward Kelly, oKelley, era un extravagante alquimista, que presumade poder transmutar el cobre en oro gracias a un polvosecreto que haba extrado de la tumba de un obispo enGales. Como scrier de Dee, tambin afirmaba ser capazde invocar a los ngeles con una bola de cristal, ymantener largas conversaciones con ellos, que Deeanotaba escrupulosamente. Al lenguaje de los ngeleslo llamaba "enoquiano", derivado de Enoc, el padre deMatusaln; segn el apcrifo "Libro de Enoc", Enocfue llevado a visitar el Cielo en un carro tirado porngeles, y luego escribi un libro acerca de lo que allvio. Algunos han sugerido que, igual que Kelleyinvent el "enoquiano" para engaar a Dee, podra haber creado el manuscrito Voynich para estafar al Emperador(quien adems pagaba a Kelley por sus presuntos conocimientos alqumicos). Sin embargo, si Roger Bacon no es elautor del manuscrito, la relacin de Kelley con el mismo es tan improbable como la de Dee.

    Wilfrid VoynichSe ha sospechado en muchas ocasiones que el propio Voynich elabor el manuscrito. Como anticuario de libros,seguramente tena los conocimientos y medios necesarios, y un "libro perdido" de Roger Bacon habra valido unafortuna. Sin embargo, el reciente descubrimiento de la carta de Baresh (Georgius Barschius) a Kircher ha eliminadocompletamente esta posibilidad, salvo que Voynich hubiese "quitado" la carta del libro original que la contena yhubiese falsificado un libro nuevo basndose en el contenido de dicha carta.

  • Manuscrito Voynich 7

    Jacobus Sinapius

    J. Sinapius.

    Una reproduccin fotosttica de la primera pgina del manuscrito Voynich, hechapor Voynich en algn momento anterior a 1921, mostraba el rastro dbil de unaspalabras que haban sido borradas. Con la ayuda de algunos productos qumicos,se pudo leer que el texto deca "Jacobj `a Tepenece": es decir, Jakub Horcicky deTepenec, en latn Jacobus Sinapius, un especialista en hierbas medicinales,mdico personal de Rodolfo II y encargado de sus jardines botnicos. Voynich, ymuchos otros despus, dedujeron de esta "firma" que Jacobus posea el manuscritoVoynich antes que Baresh, y vio en ello una confirmacin de la historia deRaphael. Otros han sugerido que el propio Jacobus pudo ser el autor.

    Sin embargo, la caligrafa de las palabras difuminadas no coincide con la de lafirma de Jacobus, que aparece en un documento recientemente localizado por JanHurich. Por ello es posible que la escritura de la primera pgina fuera aadidaposteriormente por un dueo o librero, y sera slo la hiptesis de esta personaacerca del autor del manuscrito. En los libros de historia de los jesuitas de los quedispona Kircher, Jacobus era el nico alquimista o mdico de la corte de Rodolfo que merece una entrada de unapgina completa mientras que, por ejemplo, apenas si mencionan a Tycho Brahe. Adems los productos qumicosaplicados por Voynich han deteriorado tanto el pergamino que actualmente apenas si se puede ver rastro de laescritura, as que tambin existe la sospecha de que la firma fuera falsificada por Voynich para contribuir alfortalecimiento de la hiptesis de la autora de Roger Bacon.

    Johannes Marcus MarciJohannes Marcus Marci conoci a Kircher cuando encabezaba una delegacin de la Universidad Carolina de Praga aRoma en 1638, y en los 27 aos siguientes los dos eruditos intercambiaron correspondencia sobre una gran variedadde disciplinas cientficas. La misin de Marci formaba parte de la lucha continua de la faccin secularista de laUniversidad para mantener su independencia respecto a los jesuitas, quienes dirigan el Colegio Clementinum dePraga, rival de la Universidad. A pesar de esos esfuerzos, las dos universidades se fusionaron en 1654 bajo controlde los jesuitas. Por tanto, se ha especulado que la animosidad poltica contra los jesuitas llev a Marci a "fabricar" lacarta de Baresch, y ms tarde el manuscrito Voynich, en un intento de desacreditar a su "estrella" Kircher.La personalidad y conocimientos de Marci parecen adecuados para llevar a cabo esta tarea, y Kircher, un "DoctorSabelotodo", era una presa fcil, pues se le recuerda ms por sus errores espectaculares que por logros genuinos.Incluso la carta de Baresch guarda cierto parecido con un fraude que el orientalista Andreas Mueller hizo al propioKircher: Mueller elabor un manuscrito ininteligible y se lo envi a Kircher, con una nota adjunta que explicaba queproceda de Egipto. Pidi a Kircher una traduccin, y se sabe que Kircher hizo una inmediatamente.Merece la pena sealar que las nicas pruebas de la existencia de Georg Baresch son tres cartas enviadas a Kircher:una remitida por Baresch (1639) y dos por Marci (como un ao despus). Tambin es curioso que la correspondenciaentre Marci y Kircher acaba en 1665, precisamente con la carta adjunta al manuscrito Voynich. Sin embargo, elresentimiento secreto de Marci contra los jesuitas es pura conjetura: era un catlico devoto, l mismo haba estudiadopara hacerse jesuita, y poco despus de su muerte en 1667 le fue concedida la pertenencia honorfica a la Orden.

  • Manuscrito Voynich 8

    Raphael MissowskyRaphael Missowsky, amigo de Marci al que se atribuye la historia de Bacon, era criptgrafo entre otras muchascosas, y parece que invent un cifrado presuntamente indescifrable. Esto ha llevado a la hiptesis de que elabor elmanuscrito Voynich como una demostracin prctica de dicho cifrado, y convirti al pobre Baresh en uninvoluntario conejillo de Indias. La hiptesis sigue con que despus de que Kircher publicase su libro sobre el copto,Raphael pens que engaar a ste sera un trofeo mucho ms jugoso que engaar a Baresch, y convenci alalquimista para que pidiera ayuda al jesuita. Habra inventado la historia de Roger Bacon para motivar ms a Barech.El hecho de que se abstuviera de dar su opinin en la carta adjunta al manuscrito Voynich puede significar que Marcisospechaba que era una mentira. Sin embargo, no hay pruebas definitivas de esta teora.

    Anthony AschamEl doctor Leonell Strong, investigador del cncer y criptgrafo aficionado, intent descifrar el manuscrito Voynich.Strong dijo que la solucin era "un peculiar sistema doble de progresiones aritmticas de un alfabeto mltiple".Strong defenda que el texto revelaba que el autor del manuscrito Voynich era el autor ingls del siglo XVI AnthonyAscham, cuya obra inclua A Little Herbal ("Un pequeo herbario"), publicado en 1550. Aunque el manuscritoVoynich contiene secciones parecidas al herbario, el principal argumento contra esta hiptesis es que se desconocednde habra obtenido este autor los conocimientos literarios y criptogrficos necesarios.

    Antonio Averlino "Filarete"Antonio Averlino a mediados del siglo XV se traslad a Miln, llamado por el propio Francesco Sforza, para el cualconstruy el Ospedale Maggiore (alrededor de 1456). Las teoras a favor de Filarete como autor del cdigo Voynich(o implicado en su redaccin) se basan en varios detalles. A saber: que en una parte del Manuscrito se representa loque podra ser el sistema de circulacin de agua basado en caeras de terracota, utilizado por Filarete en el OspedaleMaggiore; que la fortaleza que aparece en su representacin de una ciudad circular coincide con el castillo Sforza, encuya ampliacin tambin estuvo implicado (aparte de ser autor de un tratado sobre un modelo de ciudad ideal) y, porltimo, que el propio Filarete era aficionado a los cdigos, llegando a incluir en ocasiones anagramas en los textosque escriba. Adems, se apunta a que Filarete, tras perder el favor de los Sforza, se encontraba en una situacincomplicada para continuar desarrollando su profesin. Unido a la relacin de amistad que tena con otros hombres deciencia que trabajaban para el Imperio Otomano (potencia rival de Miln en el Mediterrneo), el ManuscritoVoynich podra ser una forma de llevarse sus secretos (algunos de los cuales suponan la muerte si las autoridades lodescubran).

  • Manuscrito Voynich 9

    Teoras acerca de su autora y propsito

    F34r, seccin herbal.

    La impresin general que proporcionan las pginas que noshan llegado del manuscrito sugieren que su propsito eraservir como una farmacopea o desarrollar temas comunes enla medicina medieval o renacentista. Sin embargo, los detallesintrigantes de las ilustraciones han alimentado muchas teorasacerca del origen del libro, su contenido, y los fines para losque fue concebido. Nuevas corrientes de estudio hanrelacionado algunas de las ilustraciones con secretos de losgremios de artesanos de Miln (farmacopea de venenos,produccin de cristal, etc...), los cuales estaban protegidostradicionalmente hasta el punto de que su transmisin apotencias extranjeras supona graves castigos.

    Herbario

    La primera seccin del libro es casi seguro un herbario, perohan fracasado completamente todos los intentos paraidentificar las plantas, ya sea con especies existentes o con losdibujos estilizados de los herbarios contemporneos. Slo sepueden identificar con alguna certidumbre un par de plantas,entre las que se incluyen el pensamiento silvestre y el helecho "culantrillo" o "cabello de Venus". Los dibujos delherbario que se asemejan a los bocetos "farmacolgicos" parecen ser "copias en limpio" de stos, salvo que secompletaron las partes que faltaban con detalles inverosmiles. De hecho, muchas de las plantas parecen sercompuestas (jocosamente se les ha llamado "frankenplantas"): se juntan las races de una especie con las hojas deotra y las flores de una tercera; en ocasiones las races han sido adornadas con "ojos", zarpas o incluso garras: sedesconoce qu significan estos adornos (salvo que fuesen claves o pistas visuales de algn tipo).

    Girasoles

    Brumbaugh cree que una ilustracin representa un girasol del Nuevo Mundo, lo que ayudara a fechar el manuscritoy abrira posibilidades intrigantes acerca de su origen. Sin embargo, la semejanza es escasa, sobre todo si se lacompara con la especie silvestre original; y puesto que se desconoce la escala del dibujo, la planta podra representarun ejemplar de una amplia familia botnica, compuesta por muchas especies (margarita, camomila,...) y extendidapor todo el mundo.

    Ricinus communis

    Otra de las posibles especies que se distinguira en las hojas y en los frutos es la planta Ricinus communis.

    AlquimiaLos recipientes y tubos de la seccin "biolgica" podran indicar una relacin con la alquimia, lo que sera relevantesi el libro contuviera instrucciones para la preparacin de compuestos mdicos. Sin embargo los libros alqumicosdel periodo comparten un lenguaje visual comn, en el que se representan los procesos e ingredientes por medio deimgenes especficas (el guila, el sapo, un hombre en una tumba, una pareja en la cama, el sol, etc.) o smbolostextuales convencionales (un crculo con una cruz, etc.); no se identifica ninguno de ellos en el manuscrito.

  • Manuscrito Voynich 10

    Herbario alqumicoSergio Toresella, experto en herbarios antiguos, seal que el manuscrito Voynich podra ser un herbario alqumico,que de hecho no tiene nada que ver con la alquimia. Se trata de un herbario ficticio con dibujos inventados, con elque los curanderos cargaban para impresionar a sus clientes. Parece que existi una pequea industria domstica detales libros en alguna parte de Italia Septentrional, justo en esa poca. Sin embargo, esos libros eran muy diferentesdel manuscrito Voynich en estilo y diseo, y siempre estaban escritos en lenguaje normal.

    Herbario astrolgicoLas consideraciones astrolgicas siempre tuvieron un papel importante en la recoleccin de hierbas medicinales,sangras y otros procedimientos mdicos comunes en la poca ms probable de elaboracin del manuscrito (ver, porejemplo, los libros de Nicholas Culpeper). Sin embargo, aparte de los obvios signos zodiacales, y un diagrama queparece mostrar los planetas clsicos, nadie ha sido capaz de interpretar las ilustraciones dentro de las tradicionesastrolgicas conocidas (sean europeas o de otros lugares).

    Microscopios y telescopios

    En estas tres pginas del manuscrito aparecen objetos que parecen astronmicos.

    Un dibujo circular en la seccin"astronmica" (folio 68 vuelto, seccin3) representa un objeto de formairregular con ocho brazos curvados yestrellas amarillas y azules en suinterior; algunos lo han interpretadocomo el dibujo de una galaxia, queslo se puede observar con untelescopio e incluso se ha insinuadoque el propio Roger Bacon pudofabricar uno con un espejo cncavo:sin embargo incluso con los mayorestelescopios actuales ninguna galaxia presenta ese aspecto salvo que se utilice la fotografa; la Galaxia de Andrmedaaparece bastante de canto y no de frente como la que se aprecia en el manuscrito.El parecido es muy discutible: en una inspeccin ocular el centro de la "galaxia" se asemeja ms bien a un estanquede agua mientras que los presuntos brazos son lneas espirales con texto, no con estrellas amarillas o azules.

    Se han interpretado otros dibujos como clulas vistas a travs del microscopio: ello implicara un origen moderno delmanuscrito (siglo XVII), ms que medieval.

    Energa nuclearJacques Bergier, en su obra Les livres maudits (editorial J' ai Lu, Pars, 1971), traducida al espaol como Los libroscondenados (Plaza & Jans, 1973), propone una interesante y casi horripilante hiptesis: el autor del ManuscritoVoynich posea conocimientos extraordinariamente avanzados y demasiado peligrosos para el mundo moderno, porejemplo el secreto de las estrellas novas, por lo cual los ocult para evitar nuestra propia autodestruccin.No hay pruebas de tales conocimientos avanzadsimos en el manuscrito, salvo algunos diseos "astronmicos" (porejemplo estrellas que parecen "explotar" en los folios 68 anverso y 69 reverso, aunque pueden representar cualquierotra cosa): de todos modos es altamente improbable que Voynich en 1912, por no mencionar al domgico-alquimista Dee-Kelley (hacia 1585) o incluso el propio Roger Bacon supiese qu es la energa nuclear, cmomanipularla o liberarla de modo artificial.[4][5][6]

  • Manuscrito Voynich 11

    Autores mltiplesPrescott Currier, un criptgrafo de la Marina de los Estados Unidos, que trabaj con el manuscrito en los 70, observque se podan separar las pginas de la seccin "herbario" en dos conjuntos, las manos A y B, con propiedadesestadsticas distintas y caligrafas diversas. Concluy que el manuscrito Voynich era la obra de dos o ms autorescon diferentes dialectos y convenciones ortogrficas. Sin embargo, estudios recientes han puesto en duda estaconclusin. Un experto en caligrafa que examin el libro opin que una sola mano haba redactado el manuscritoentero. Adems, cuando se examinan todas las secciones, se ve una transicin ms gradual, con el herbario A y elherbario B en los extremos opuestos. As, las observaciones de Prescott podran ser tan slo la consecuencia de quelas secciones del herbario hubieran sido escritas en dos pocas muy separadas en el tiempo; tambin cabe laposibilidad de que el manuscrito actual haya sido cosido a partir de secciones que, originalmente, tenan otradisposicin.

    Teoras acerca de la lenguaSe han propuesto muchas hiptesis acerca de la naturaleza de la lengua del manuscrito Voynich. Sigue una lista noexhaustiva:

    Cifrado de letrasSegn esta teora, el manuscrito Voynich contiene texto con significado en alguna lengua europea, que se hizooscuro a propsito convirtiendo las letras mediante algn sistema de cifrado: un algoritmo que operaba sobre letrasindividuales. Al parecer, se han reconocido algunos smbolos que apuntaran a que el cdigo utilizado coincidiracon la clave de cifrado de la cancillera Milanesa en el siglo XV.Ha sido la hiptesis de trabajo en la mayora de los intentos de desciframiento durante el siglo XX, incluido unequipo de criptgrafos de la NSA (Agencia de Seguridad Nacional de EE.UU.) dirigido por William F. Friedman, aprincipios de los aos cincuenta. Primero agrup el First Study Group (1944-1946) y luego el Second Study Group.Se descartaron los cifrados de sustitucin simple, porque son muy fciles de descifrar. Por eso los esfuerzos se handirigido en general hacia los cifrados polialfabticos, inventados por Len Alberti hacia 1460. Este tipo incluye elpopular cifrado de Vigenre, tal vez reforzado por el uso de smbolos vacos o equivalentes, reordenacin de letras,rupturas falsas de palabras, etc. Algunos autores suponen que se eliminaron las vocales antes del cifrado. Algunoshan pretendido el xito en el desciframiento siguiendo estos supuestos; pero ninguno ha logrado amplia aceptacin,principalmente porque los algoritmos de desciframiento propuestos dependen de tantas suposiciones por parte dellector, que se podra obtener un texto con significado de cualquier serie aleatoria de smbolos.El principal argumento para esta teora es que el uso de un alfabeto extrao por parte de un autor europeo no es muyexplicable, salvo como un intento de ocultar informacin. Lo cierto es que Roger Bacon saba de cifrados, y la fechaestimada para el manuscrito apenas coincide con el nacimiento de la criptografa como disciplina sistemtica. Contraesta teora est el argumento de que un cifrado polialfabtico normalmente destruira las caractersticas estadsticas"naturales" que se observan en el manuscrito, tales como la Ley de Zipf. Adems, aunque los cifrados polialfabticosse inventaron hacia 1467, las variantes slo se hicieron populares en el siglo XVI, un poco tarde para la fechaestimada del manuscrito.

    Cifrado con libro de cdigosSegn esta teora, las "palabras" del manuscrito Voynich en realidad seran cdigos para consultar en un diccionarioo libro de cdigos. La prueba principal de este aserto sera que la estructura interna y la distribucin de la longitud deesas palabras son similares a las de los nmeros romanos (en ese tiempo habra sido un cdigo natural que elegir).Sin embargo, los cifrados basados en libros de cdigos slo son viables en textos cortos, pues son muy engorrosos deleer y escribir.

  • Manuscrito Voynich 12

    Cifrado visualJames Finn propuso en su libro Pandora's hope (La esperanza de Pandora, 2004) que el manuscrito Voynich es enrealidad hebreo codificado visualmente. Una vez que se han trascrito correctamente las letras, usando como gua elE.V.A., se pueden leer muchas de las palabras del manuscrito en hebreo, y se repiten con diversas deformacionespara confundir al lector. Por ejemplo, la palabra AIN del manuscrito significa ojo en hebreo, y tambin aparece conformas distorsionadas como AIIN o AIIIN para hacerlas parecer palabras diferentes cuando en realidad son lamisma. Tambin se utilizan otros mtodos de criptografa visual. Esto explicara el fracaso que los demsinvestigadores han tenido al descifrar el manuscrito, porque se basan ms en una metodologa matemtica. Elprincipal argumento en contra es que tal codificacin cualitativa constituye un obstculo formidable para el talentodel descifrador individual, dada la multiplicidad de posibles interpretaciones visuales alternativas del mismo texto.Sera difcil separar cunta interpretacin es del texto genuino, y cunta refleja simplemente la subjetividad delintrprete.

    EsteganografaEsta teora mantiene que el texto del manuscrito Voynich carece en su mayor parte de significado, pero contiene lainformacin oculta en detalles discretos: por ejemplo, la segunda letra de cada palabra, o el nmero de letras en cadalnea. Esta tcnica, llamada esteganografa (en griego, escritura encubierta) es muy antigua, y la describi, entreotros, el abad Johannes Trithemius en 1499. Se ha sugerido que el texto traducido ha de ser obtenido mediante unarejilla de Cardano de algn tipo. Esta teora es difcil de probar o rechazar, puesto que los textos esteganogrficospueden ser arbitrariamente difciles de transcribir. Un argumento en contra es que usar un texto que aparenta estarcifrado va en contra del principal objetivo de la esteganografa, que es ocultar la propia "existencia" del mensajesecreto.Algunos han sugerido que el texto con significado podra estar codificado en la longitud o forma de ciertos rasgos dela escritura. Hay ejemplos de esteganografa de aproximadamente esa poca, que usan el tipo de letra (por ejemploregular frente a cursiva) para ocultar informacin. Sin embargo, cuando se examina con un gran aumento, los rasgosde escritura del manuscrito Voynich tienen un aspecto natural y aparecen afectados principalmente por la superficierugosa del pergamino.

    Lenguaje natural exticoEl lingista Jaques Guy ha sugerido que el texto del manuscrito Voynich podra estar expresado en una lenguanatural extica, aunque escrito con un alfabeto inventado. Ciertamente, la estructura de palabras es similar a la demuchas familias lingsticas de Asia Oriental y Central, principalmente la sino-tibetana (chino, tibetano y birmano),la austroasitica (vietnamita, jemer,...) y tal vez la tai (tailands, lao,... ). En muchas de estas lenguas, las "palabras"(es decir, las unidades lingsticas ms pequeas con un significado definido) constan de una sola slaba; y esasslabas tienen una estructura bastante rica, incluidos patrones tonales.Esta teora goza de cierta plausibilidad histrica. Aunque esas lenguas disponen en general de sistemas de escriturapropios, stos suelen ser notablemente difciles para los visitantes occidentales, lo que motiv la invencin de variosalfabetos fonticos, habitualmente usando letras latinas, pero a veces se emplearon letras inventadas. Aunque losejemplos conocidos son muy posteriores al manuscrito Voynich, la historia registra cientos de exploradores ymisioneros que lo podran haber hecho (incluso antes del famoso viaje de Marco Polo en el siglo XIII), peroespecialmente despus de que Vasco de Gama descubriese la va martima a Extremo Oriente en 1499. El autor delmanuscrito Voynich podra ser tambin un nativo del Lejano Oriente que vva en Europa, o bien se educ en unamisin europea.El principal argumento a favor de esta teora es que es consistente con todas las propiedades estadsticas del texto del manuscrito Voynich que han sido comprobadas a la fecha, incluyendo las palabras dobladas y triplicadas que aparecen en los textos escritos en chino y vietnamita con la misma frecuencia aproximada que en el manuscrito.

  • Manuscrito Voynich 13

    Tambin explica la aparente falta de nmeros y de caractersticas sintcticas occidentales (tales como artculos ycpulas), y la inescrutabilidad general de las ilustraciones. Otra posible pista la constituyen dos grandes smbolosrojos en la primera pgina, que han sido comparados con el ttulo de un libro de estilo chino, dado la vuelta ypobremente reproducido. Adems, la aparente divisin del ao en 360 grados (en lugar de 365 das), en grupos de 15y comenzando en Piscis, son rasgos propios del calendario agrcola chino (jie q'i). El principal argumento en contrade esta teora es que nadie (incluidos los eruditos de la Academia de Ciencias de Pekn) ha podido encontrar ningnejemplo claro de simbolismo oriental o de ciencia asitica en las ilustraciones.A finales de 2003, el polaco Zbigniew Banasik propuso que el manuscrito es texto redactado en idioma manch, ydio una traduccin incompleta de la primera pgina del manuscrito.

    Lengua polglotaEn el libro Solution of the Voynich Manuscript: A liturgical Manual for the Endura Rite of the Cathari Heresy, theCult of Isis ("La solucin al manuscrito Voynich: un manual litrgico del rito de Endura en la hereja ctara, el cultoa Isis", 1987), Leo Levitov afirm que el manuscrito era una transcripcin sencilla de una "lengua oral polglota",que defini como "una lengua literaria comprensible para aquellos que no entendieran el latn, a quienes se les podraleer en esta lengua". Propuso un desciframiento parcial en una mezcla de lengua flamenca medieval con muchosprstamos lingsticos del francs antiguo y antiguo alto alemn.Segn Levitov, el rito de Endura no era sino un ritual de suicidio asistido, asociado con la fe ctara (aunque lahistoricidad de este ritual est puesta en duda). Explica que las plantas quimricas no estn destinadas a representarninguna especie botnica, sino que son smbolos secretos de la fe. Las mujeres en las tinas junto a la red de tuberasrepresentan el propio suicidio ritual, que incluira la veneseccin: cortarse las venas para que la sangre se derramaseen un baera con agua caliente. Las constelaciones sin anlogo celestial representan las estrellas del manto de Isis.Se cuestiona esta hiptesis en varios frentes. Uno es que se sabe muy bien que la fe ctara era un gnosticismocristiano, y no se asociaba de ninguna forma con Isis. Otro es que esta teora sita el origen del libro en los siglos XIIo XIII, con lo que sera considerablemente ms antiguo que lo que incluso los partidarios de la teora de RogerBacon defienden. Levitov no ofreci ninguna defensa frente a este argumento, ms all de su traduccin.

    Lengua artificialLa peculiar estructura interna de las palabras del manuscrito Voynich ha llevado a William F. Friedman y JohnTiltman a postular por separado que el texto podra ser simplemente una lengua artificial, y ms especficamente, unalengua filosfica. Las lenguas de este tipo tienen un vocabulario organizado segn un sistema de categoras, por loque se puede deducir el significado general de una palabra por la secuencia de las letras que la componen. Porejemplo, en la lengua artificial moderna Ro, bojo es la categora de los colores, y cualquier palabra que comiencecon esas letras sera el nombre de un color: as rojo es bofoc, y amarillo es bofof (es, pues, una versin extrema de laClasificacin Decimal Universal que se usa en las bibliotecas).Este concepto es bastante antiguo, como lo prueba el libro Philosophical Language (Lengua Filosfica) de JohnWilkins. En los ejemplos ms conocidos, las categoras se subdividen aadiendo sufijos; como resultado, un textosobre una materia concreta tendra muchas palabras con prefijos similares. Por ejemplo, todos los nombres de plantasempezaran con letras similares, y anlogamente con todas las enfermedades, etc. Esta caracterstica podra entoncesexplicar la naturaleza repetitiva del texto Voynich.Sin embargo, nadie ha podido asignar un significado plausible a cualquier prefijo o sufijo del manuscrito, adems deque todos los ejemplos conocidos de lenguas filosficas son bastante tardos (siglo XVII).

  • Manuscrito Voynich 14

    EngaoLas extraas caractersticas del texto del manuscrito (tales como las palabras duplicadas o triplicadas) y el contenidosospechoso de sus ilustraciones (tales como las plantas quimricas) han llevado a muchos a pensar que el manuscritoes en realidad un engao.En 2003 el especialista en computacin doctor Gordon Rugg mostr que se poda reproducir texto con caractersticassimilares a las del que contiene el manuscrito, mediante el uso de una tabla con prefijos, races y sufijos, que habransido seleccionados y combinados por medio de una plantilla de papel perforado. Este mecanismo, conocido comorejilla de Cardano, se invent hacia 1550 como herramienta criptogrfica. Sin embargo los pseudotextos generadosen los experimentos de Gordon Rugg no tienen las mismas palabras y frecuencias que el manuscrito Voynich, y suparecido con el voynichs es slo visual, no cuantitativo. Puesto que tambin se puede producir un galimatasaleatorio que se parezca al espaol (o a cualquier otra lengua) en una medida similar.

    Referencias[1] Mysterious Voynich manuscript is genuine (http:/ / www. monstersandcritics. com/ news/ europe/ news/ article_1516863. php/

    Mysterious-Voynich-manuscript-is-genuine-scientists-find) - Evidence in 2009 showing that the manuscript is indeed old as had beensuspected

    [4][4] Jacques Bergier[5] Los libros condenados. Plaza & Jans, (1973)[6][6] El ABC del Manuscrito Voynich. Francisco Violat Bordonau, Ed. Asesores Astronmicos Cacereos, Cceres, 2006

    Bibliografa D' Imperio (1980). The Voynich Manuscript: An Elegant Enigma. Aegean Park Press. Dos Santos, Marcelo (2006/2005). El Manuscrito Voynich. Madrid/Bogot: Aguilar. ISBN 84-03-09587-2/ISBN

    958-704-314-6. Frattini, Eric (2007). El Quinto Mandamiento. Espasa Calpe. ISBN 978-84-670-2442-5. Joven, Enrique (2007). El castillo de las estrellas. Roca Editores. ISBN 978-84-96544-94-9. Kennedy, Gerry; Churchill, Rob (2006). El manuscrito Voynich: un enigma sin resolver. Barcelona: Melusina.

    ISBN 84-934214-5-6. Prez-Ruiz, Mario M. (2003). El manuscrito de Voynich y la bsqueda de los mundos subyacentes. Barcelona:

    Ocano mbar. ISBN 84-7556-216-7. Violat Bordonau, Francisco (2005). Breve ensayo sobre el Manuscrito Voynich. Cceres: Asesores Astronmicos

    Cacereos. Wollet, Benjamin (2001). The Queen's Conjuror. Londres: Flamingo. El ABC del Manuscrito Voynich. Cceres: Asesores Astronmicos Cacereos. 2006. Sobre el posible autor del Manuscrito Voynich. Cceres: Asesores Astronmicos Cacereos. 2005.

    Enlaces externos Wikimedia Commons alberga contenido multimedia sobre Manuscrito Voynich. Commons Imgenes escaneadas del manuscrito en la Universidad Yale (http:/ / beinecke. library. yale. edu/ dl_crosscollex/

    SetsSearchExecXC. asp?srchtype=ITEM). Imgenes escaneadas del manuscrito Voynich completo en Flickr de yahoo (http:/ / www. flickr. com/ photos/

    3e/ sets/ 72157600089509882/ ). Universidad de Yale. Dos Santos, Marcelo. Extensa y completa nota de divulgacin acerca del Manuscrito (http:/ / axxon. com. ar/

    rev/ 140/ c-140Divulgacion. htm). Completo estudio del manuscrito (http:/ / www. voynich. nu/ ) (en ingls). Artculo sobre el manuscrito Voynich en Wikibooks (http:/ / en. wikibooks. org/ wiki/

    The_Voynich_Manuscript) (en ingls).

  • Voynichs 15

    VoynichsVoynichs es la "lengua" en la que est escrito elmanuscrito Voynich, con un estilo de escritura claramentelegible que puede ser llamado "itlico", en contraposicin ala escritura "medieval": engorrosa, pesada, angulosa, lentade escribir y de difcil lectura; esta escritura itlica aparecien Florencia (Italia), despus de 1400 (el Quattrocento).

    Puesto que se desconoce la clave en la que ha sido cifrado,no se sabe qu valores fonolgicos (sonidos) hay que dar acada signo, de manera que es imposible "leer" o"pronunciar" las palabras escritas (suponiendo que el autorno haya escrito palabras impronunciables, inventadas deprincipio a fin), aunque s se sabe que ha sido escrito deizquierda a derecha por lo que, seguramente, ha de leerseigual.

    No obstante, gracias al convenio "European VoynichAlphabet" E.V.A. (Alfabeto Voynich Europeo) se podra conjeturar que si existiera un idioma detrs de este escrito,el resultado carecera de parecido con cualquier idioma, actual o extinto, siendo nico y con caractersticas propias(posibilidad de descomponer las palabras en tres partculas, repetitividad de palabras, aparicin de palabras casiidnticas pero con una letra cambiada, etc.). Un ejemplo de texto transliterado con E.V.A. es el prrafo que encabezael folio 67 recto 1 (en la imagen) de contenido astronmico o astrolgico:

    Texto en EVA

    teeodaiin shey epairody osaiin yteeoey shey epaiin oaiindaiir okeody qoekshg sar oeteody oteey keey keokeeodalycheo s o g cheos aiin okesoe aram shees dalaiin damcheodaiin chekeey sar air soar cheey dair cthey

    Transcripcin latina

    teeodaiin shey epairody osaiin yteeoey shey epaiinoaiindaiir okeody qoekshg sar oeteody oteey keey keokeeodalycheo s o g cheos aiin okesoe aram shees dalaiin damcheodaiin chekeey sar air soar cheey dair cthey

    Se puede decir que en este corto prrafo de texto existe un abecedario limitado a 19 letras distintas (en las, que porejemplo, sh, ch y cth representan una nica letra, no dos o tres). Tambin tendra la posibilidad de repetirse ciertasterminaciones (aiin o ey), de variar la longitud de las palabras entre 1 y 9 caracteres, de que algunas palabras estnrepetidas en la misma frase (shey), que las palabras pudieran estar formadas siempre por la construccinraz+terminacin (os+aiin, ep+aiin, o+aiin, nada+aiin o dal+aiin) o raz+centro+terminacin (tee+od+aiin,che+od+aiin), y amn de otras complejidades estadsticas que con tan poco texto no se ponen de manifiesto.Aunque no est muy claro cmo ha sido cifrado, William F. Friedman y Tiltman sostuvieron que por medio dedistintos mtodos, notorios por sus diferentes "modos" estadsticos, podra ser posible que estemos ante una lenguasinttica apriorstica o primitiva, al estilo luliano, capaz de expresar ideas por medio de la codificacin con smbolos.sto ltimo parece ser demostrable por la hiptesis de los grados de libertad en la utilizacin de smbolos a la horade formar las "palabras".

  • Voynichs 16

    Referencias El Manuscrito Voynich. Marcelo Dos Santos, Ed. Aguilar, Madrid, 2006. ISBN 84-03-09587-2. Edicin

    colombiana: Aguilar, Bogot, 2005. ISBN 958-704-314-6. El ABC del Manuscrito Voynich. Francisco Violat Bordonau, Ed. Asesores Astronmicos Cacereos, Cceres,

    2006. The Voynich Manuscript: An Elegant Enigma. D' Imperio (1978). Aegean Park Press (1980) (en Ingls)

    Alfabeto europeo de VoynichNota: Se necesita la fuente 'EVA Hand 1' para poder ver la pgina correctamente. Si no tienes esta fuentepuedes elegir la opcin [imagen] en las tablas.

    Alfabeto europeo de Voynich

    Pgina del manuscrito Voynich.Tipo No descrifrado (muy posiblemente alfabeto). Artificial, utilizado para el estudio del manuscrito Voynich, pero sin conocer los

    sonidos que desea representar.

    Idiomas Voynichs

    Creador(es) Ren Zandbergen y Gabriel Landini

    poca Edad Moderna, 1998

    Estado Sin descifrar.

    El alfabeto europeo de Voynich o EVA (por sus siglas en ingls, European Voynich Alphabet) es un sistema detranscripcin creado por Ren Zandbergen y Gabriel Landini en 1998, utilizado para facilitar la interpretacin delmanuscrito Voynich.[1] Este alfabeto est basado en el propuesto por Jacques Guy, conocido como frogguy,presentado por primera vez en 1991.[2]

    Versiones del alfabetoSe manejan dos diferentes versiones del EVA:1. El EVA bsico, con las letras ms comunes en el texto.2. El EVA extendido, con signos poco comunes y signos semejantes a numerales.

    EVA bsicoLa versin bsica contiene la mayora de los signos contenidos en el manuscrito y en s ha ayudado a crear lo que sedenomina voynichs. An no se conoce la pronunciacin del idioma (si es que tiene una), de modo que latransliteracin se basa en la semejanza entre las letras, debido a que los signos del voynichs tienen cierta semejanzacon las letras del alfabeto latino.[3]

  • Alfabeto europeo de Voynich 17

    EVA bsico [Imagen]

    EVA Letra EVA Letra

    a a A A

    b b B B

    c c C C

    d d D D

    e e E E

    f f F F

    g g G G

    h h H H

    i i I I

    j j J J

    k k K K

    l l L L

    m m M M

    EVA Letra EVA Letra

    n n N N

    o o O O

    p p P P

    q q Q Q

    r r R R

    s s S S

    t t T T

    u u U U

    v v V V

    w w W W

    x x X X

    y y Y Y

    z z Z Z

    Generalmente las letras maysculas son iguales a las minsculas: slo se utilizan en los casos en los que hay cambiosnotables para enlazar con las siguiente leta. Algunos ejemplos: a (a, A), e (e, E), f (f, F), h (h, H), i (i, I), slo pormencionar algunos. En el caso de la w, sta no tiene uso an en el EVA.

    EVA extendidoEl alfabeto extendido contiene la mayora de los signos del manuscrito.

    EVA extendidoEVA Letra ASCII

    130

    131

    132

    133

    134

    135

    136

    137

    138

    139

    140

    141

    142

    143

    144

  • Alfabeto europeo de Voynich 18

    145

    146

    147

    148

    149

    150

    151

    152

    153

    154

    155

    156

    157

    158

    159

    EVA Letra ASCII

    160

    161

    162

    163

    164

    165

    166

    167

    168

    169

    170

    171

    172

    173

    174

    175

    176

    177

    178

    179

    180

    181

    182

  • Alfabeto europeo de Voynich 19

    183

    184

    185

    186

    187

    188

    189

    [Imagen]

    EVA Letra ASCII

    190

    191

    192

    193

    194

    195

    196

    197

    198

    199

    200

    201

    202

    203

    204

    205

    206

    207

    208

    209

    210

    211

    212

    213

    214

    215

    216

    Existen letras extras llamadas doodles (garabatos), que son poco comunes en el manuscrito, y otras semejantes alos numerales latinos. Estos se muestran en la tabla de a continuacin.[2]

  • Alfabeto europeo de Voynich 20

    Otros signos del EVA [Imagen]

    EVA Letra ASCII

    * * 42

    252

    253

    254

    255

    EVA Nmero

    0 0

    1 1

    2 2

    3 3

    4 4

    5 5

    6 6

    7 7

    8 8

    9 9

    Ejemplo del uso del EVAEl siguiente es un fragmento del manuscrito Voynich, ms especficamente el primero prrafo.[4] A continuacin secomparan los tres escritos, el original, el escrito con el EVA y la transcripcin con el alfabeto latino (nota: elasterisco se usa en caso de no comprender algn signo del texto):[2]

    Texto en EVA

    faceys yka ar ataiin hol cosy res ykas ceoljysory cKeas ory kas cetaiin cear ain cTeas cTeardansyaiir ecky os ykaiin eod cTcoary cTeas daraiinsy*oiin oteey oteos roloty cT*ar daiin okaiin o okansairy ceeas cTeaiin cFear cFaiin ydasaiey

    Transcripcin latina

    faceys yka ar ataiin hol cosy res ykas ceoljysory cKeas ory kas cetaiin cear ain cTeas cTeardansyaiir ecky os ykaiin eod cTcoary cTeas daraiinsy*oiin oteey oteos roloty cT*ar daiin okaiin o okansairy ceeas cTeaiin cFear cFaiin ydasaiey

  • Alfabeto europeo de Voynich 21

    Notas y referencias[1] Artculo sobre el EVA (http:/ / www. multilingualarchive. com/ ma/ enwiki/ es/ European_Voynich_Alphabet) en

    www.multilingualarchive.com (http:/ / www. multilingualarchive. com)[2] www.voynich.nu (http:/ / www. voynich. nu)[3] Comprese la n (n) con su equivalente griega: . Igualmente esto puede verse con la d (d), griega: .[4] Se desconoce el idioma utilizado, por lo que no es posible determinar si en verdad se refiere a un prrafo tal cual.

    Notas:

  • Fuentes y contribuyentes del artculo 22

    Fuentes y contribuyentes del artculoManuscrito Voynich Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?oldid=64935549 Contribuyentes: .Sergio, Abece, Abelaphar, Acratta, Aeoris, Af3, Afterthewar, Alexav8, Alpertron, Analiza,Andreasmperu, Andso89, Anittasoy, Ascnder, Aukicha, BL, Baciyelmo, Baronsamedi, Beto29, Bibliofilotranstornado, Camima, Carabs, Carnendil, Centurin, Cerato, Chenopodium, CrescentMoon, Cucaracha, Damifb, Davazpe.94, Davius, Dorwinrin, Dove, Eamezaga, Ecelan, Elduende, Emijrp, Ensada, Er Komandante, Erri4a, Escarlati, Ezpeltzaha, FViolat, Foundling, Ganmedes,Germn E. Macas, Gusama Romero, Hameryko, Huges4981, Humberto, IKENAIRYU, Inri, Jamrb, Jarke, Javier 14142, Javierito92, Jjdelcastillo, Jjvaca, Joane, John plaut, Jorge c2010,JorgeTux, Kbh3rd, KnightRider, Kordas, Macarrones, Mafores, Maldoror, Mandrake33, Marcelicha, Mariano mario06, Matdrodes, MaximusX, Mdossantos, Mel 23, Meldor, Mortadelo2005,Nerika, Netito777, Nihilo, Nixn, Numbo3, Pablomatico, Pablomdo, Pacostein, Pedrianos, Pepesi1, Peruchevere, Petronas, Pilaf, Platonides, Poiup2oiup3oiu3, RICARDOSA, Ralphloren171,Rcelis, Renebeto, Renzoramirezroca, Rosarino, SRF, Sageo, Sardur, Segavi, Sergio Andres Segovia, Severo Miron, Shariban, Simen el Loco, Srengel, Stifax, Swazmo, Taty2007, Technopat,Tony Rotondas, Unic, Valeria colina r, Vivero, Wewe, Wikilptico, Wricardoh, Xabier, Xeremias, Zaqarbal, Zifra, Zupez zeta, uo Martnez, 247 ediciones annimas

    Voynichs Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?oldid=58215517 Contribuyentes: Beto29, CumbiaDude, Death Master, Dianai, FViolat, Kordas, Lobillo, Nihilo, Paintman, Platonides,Qwertyytrewqqwerty, Zoram.hakaan, 8 ediciones annimas

    Alfabeto europeo de Voynich Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?oldid=65222347 Contribuyentes: Minuanoencapital, Zoram.hakaan, 3 ediciones annimas

  • Fuentes de imagen, Licencias y contribuyentes 23

    Fuentes de imagen, Licencias y contribuyentesArchivo:Voynich manuscript excerpt.svg Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:Voynich_manuscript_excerpt.svg Licencia: Public Domain Contribuyentes: R.O.Cderivative work: Kbh3rd (talk)Archivo:Voynich_Manuscript_(135).jpg Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:Voynich_Manuscript_(135).jpg Licencia: Public Domain Contribuyentes: JovanCormacArchivo:Micha Wojnicz c. 1885.png Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:Micha_Wojnicz_c._1885.png Licencia: Public Domain Contribuyentes: Frank C. Mller,Mathiasrex, Naive cynic, 1 ediciones annimasArchivo:Roger-bacon-statue.jpg Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:Roger-bacon-statue.jpg Licencia: desconocido Contribuyentes: Chaddy, Danil K., Gabor,Gerardus, Leinad-Z, Man vyi, Pieter Kuiper, 2 ediciones annimasArchivo:John Dee Ashmolean.jpg Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:John_Dee_Ashmolean.jpg Licencia: Public Domain Contribuyentes: Gabor, Ham, Kevyn,Lukius, Marcok, RlbberlinArchivo:Enochian alphabet.png Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:Enochian_alphabet.png Licencia: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0 Contribuyentes:User:ObankstonArchivo:Jacobus Sinapius.jpg Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:Jacobus_Sinapius.jpg Licencia: Public Domain Contribuyentes: Johann BalzerArchivo:f34r.jpg Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:F34r.jpg Licencia: Public Domain Contribuyentes: Danil K., Melesse, Rieke HainArchivo:68r.jpg Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:68r.jpg Licencia: Public Domain Contribuyentes: Danil K., Dsmdgold, Melesse, Rieke Hain, Sreejithk2000Archivo:Commons-logo.svg Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:Commons-logo.svg Licencia: logo Contribuyentes: SVG version was created by User:Grunt andcleaned up by 3247, based on the earlier PNG version, created by Reidab.Imagen:Voynich.png Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:Voynich.png Licencia: Public Domain Contribuyentes: Kbh3rd, Krun, R.O.C, Rieke Hain, 1 edicionesannimasArchivo:Voynich Manuscript (5).jpg Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:Voynich_Manuscript_(5).jpg Licencia: Public Domain Contribuyentes: JovanCormacFile:1er prrafo del manuscrito Voynich.png Fuente: http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Archivo:1er_prrafo_del_manuscrito_Voynich.png Licencia: Public Domain Contribuyentes:Zoram.hakaan

  • Licencia 24

    LicenciaCreative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/

  • LuiSArchivo adjunto067r.jpg

  • LuiSArchivo adjunto067v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto068r.jpg

  • LuiSArchivo adjunto068v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto069v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto071v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto072r.jpg

  • LuiSArchivo adjunto085v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto086r.jpg

  • LuiSArchivo adjunto086v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto088v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto089r.jpg

  • LuiSArchivo adjunto089v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto094v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto100v.jpg

  • LuiSArchivo adjunto101v.jpg

  • f1r fachys ykal ar ataiin Shol Shory cThres ykos Sholdy sory cKhar or y kaer chtaiin Shar are cThar cThar dan syaiir Sheky or ykaiin Shod cThoary cThes daraiin sy doiin oteey oteos roloty cTh*ar daiin otaiin or okan dair y chear cThaiin cPhar cFhaiin ydaraiShy

    odar O"y Shol cPhoy oydar Sh s cFhoaiin Shodary yShey Shody okchoy otchol chscThy oschy dain chor kos daiin Shos cFhol Shody dain os teody

    ydain cPhesaiin ol s cPhey ytain ShoShy cPhodales okSho kShoy otairin oteol okan Shodain scKhey daiin Shoy cKhey kodaiin cPhy cPhodaiils cThey She oldain d dain oiin chol odaiin chodain chdy okain dan cThy kod daiin ShcKhey cKeor chor Shey kol chol chol kor chal Sho chol Shodan kShy kchy dor chodaiin Sho kchom ycho tchey chokain Sheo pShol dydyd cThy daicThy yto Shol She kodShey cPhealy dasain dain cKhyds dchar ShcThaiin okaiir chey rchy potol cThols dlocTa Shok chor chey dain cKhey otol daiiin

    cPho Shaiin Shokcheey chol tShodeesy Shey pydeey chy ro d* *doin chol dain cThal dar Shear kaiin dar Shey cThar cho*o kaiin Shoaiin okol daiin far cThol daiin cTholdar ycheey okay oky daiin okchey kokaiin **chol k**chy dal d*eeo Shody koShey cThy okchey keey keey dal chtor *eo chol chok choty chotey dchaiin

    Total words 210Patterns of word 163

  • f1v kchsy chadaiin ol oltchey char cFhar am yteeay char or ochy dcho lkody okodar chody do cKhy cKho cKhy Shy dkSheey cThy kotchody dal dol chokeo dair dam sochey chokody potoy Shol dair cPhoal dar chey tody otoaiin ShoShy choky chol cThol Shol okal dolchey chodo lol chy cThy qo ol choeee cheol dol cThey ykol dol dolo ykol do lchody okol Shol kol kechy chol ky chol cThol chody chol daiin Shor okol chol dol ky dar Shol dchor otcho dar Shody taor chotchey dal chody schody pol chodar

    Total words 90Patterns of word 66

  • f2r kydainy ypchol daiin otchal ypchaiin cKholsy dorchory chkar s Shor cThy cTh qotaiin cThey y chor chy ydy chaiin chaindy chtod dy cPhy dals chokaiin d otochor al Shodaiin chol dan ytchaiin dan saiin daind dkol sor ytoldy dchol dchy cThy Shor cKhy daiiny chol dan

    kydain Shaiin qoy s Shol fodan ykSh olSheey daiildy dlsSho kol Sheey qokey ykody so chol yky dain daiirol qoky cholaiin Shol Sheky daiin cThey keol saiin saiin ychain dal chy dalor Shan dan olsaiin Sheey cKhor okol chy chor cThor yor an chan saiin chety chyky sal Sho ykeey chey daiin chcThy

    Total words 99Patterns of word 80

  • f2v kooiin cheo pchor otaiin o dain chor dair Shty kcho kchy Sho Shol qotcho loeees qoty chor daiin otchy chor lShy chol chody chodain chcThy daiin Sho cholo cheor chodaiin kchor Shy daiiin chcKhoy s Shey dor chol daiin dor chol chor chol keol chy chty daiin otchor chan daiin chotchey qoteeey chokeos chees chr cheaiin chokoiShe chor cheol chol dolody

    Total word 61Patterns of word 47

  • f3r tSheos qopal chol cThol daimm ycheor chor dam qotcham cham ochor qocheor chol daiin cThy schey chor chal cham cham cho qokol chololy s cham cThol ychtaiin chor cThom otal dam otchol qodaiin chom Shom damo ySheor chor chol oky damo Sho *or Sheoldam otchody ol ydas chol cThom

    pcheol Shol sols Sheol Shey okadaiin qokchor qoschodam ocThy qokeey qot Shey qokody qokchey cheody chor qodair okeey qokeey

    tSheoarom Shor or chor olchsy chom otchom oporar oteol chol s cheol ekShy qokeom qokol daiin soleeg soeom okeom yteody qokeeo dal sam

    pcheoldom Shodaiin qopchor qopol opchol qoty otolom otchor ol cheor qoeor dair qoteol qosaiin chor cThy ycheor chol odaiin chol s aiin okolor am

    Total words 115Patterns of word 86

  • f3v koaiin cPhor qotoy Sha cKhol ykoaiin s oly daiidy qoteeol okchor okor olytol dol dar okom chol Shol seees chom cheeykam okai qodar ees eey kcheol okal do r chear een yeeear otchal eeor eear cKhy or cheor kor chodaly chom

    tchor otcham chor cFham s ykchy kchom chor chekeol oka ytcheear okeol cThodoaly chor cThy ochor daiin qokShol daiim chol okary Sho ShocKho cKhy tchor chodaiin chom oSh chodair ytchy tchor kcham s Shar Shkaiin qokchy yty cThal chky dain Sheam yteam

    Total words 83Patterns of word 73

  • f4r kodalchy chpady Sheol ol Sheey qotey doiin chor ytoy dchor chol Shol cThol Shtchy chaiin s choraiin chom otchol chol chy chaiin qotaiin daiin Shain qotchol chy yty daiin okaiin cThy

    pydaiin qotchy dy tydy chor Shytchy dy tcheay qotaiin cThol daiin cThom Shor Shol Shol cThy cPholdy daiin cKhochy tchy koraiin odal Shor ShyShol cPhaiin qotchoiin Sheyr qoty soiin chaiin chaiin daiin cThey

    Total words 64Patterns of word 47

  • f4v

    f4v pchooiin kSheo kchoy chopchy dolds dlod ol chey chy cThy Shkchor Sheo cheory choldy Sho Sho chaiin Shaiin daiin qodaiin o ar am qokShy qocThy choteol daiin cThey choaiin Shor Sheey cTo otoiin Shey qotchoiin chodain ytchoy Shokchy cPhody

    torchy Sheeor chor Shokchy cPhydy olaen chor cThol Sho otor cThory qooko iiincheom chcThy Shoky daiin otaiin Sheo okeody chol chokeody Sho kcheor Shody Shtaiin qotol daiin qokoy Sho okeol s keey Shar char ody Shody s cheor chokody Shodaiin qoty ochody chykey chtody

    Total words 83Patterns of word 71

  • f5r

    f5r kShody fchoy chkoy oaiin oar olsy chody dkShy dy ochey okey qokaiin Sho cKhoy cThey chey oka*or otol qoaiin otan chy daiin oteeen cho cThy otchy qotcho dy otain Sheody chan s cheor chocThy

    tShy Shody qoaiin cholols Sho qotcheo daiin Shodaiin Sho cheor chey qoeeey qoykeeey qoeor cThy ShotShy dy qotoeey keey cheo kchy Shody

    Total words 56Patterns of word 46

  • f5v

    f5v kocheor chor ytchey pShod chols chodaiin ytoiiin daiin dchol Sy chol otaiin dain cThor chots ychopordg qotcho ytor daiin daiin otchor daiir qo darchor do qotor Shees otol ykoiin Shol daiin cThor okchy taiin Shokeeol chor cheotol otchol daiin dal chol chotaiin otol chol dairodg

    Total words 45Patterns of word 36

  • f6r

    f6r foar y Shol cholor cPhol chor chcKh chopchol otcham daiin chcKhy chor chor kar cThy cThor chotols poeear kShor choky os cheoees ykeor ytaiin dar dar cho s Sheor chocThy otcham yaiir chy tar okoiin Shees ytaly cThaiin odam or al daiin cKham okom cThaiin ydaiin daiin qodaiin cho s chol okaiin s ychol cKhor pchar Sheo cKhaiin dar Sheeol skaiiodar otaiin chory tchor cTheod chy Shor odShe od ychar olchad ol chokaiin or Shol cThom chor cThy qocThol qodaiin cThy ySho taiin y kaiim

    Total words 85Patterns of word 66

  • f6v

    f6v koar y sar oheekar qoar Shor chapchy s chear char otchy oees chor chcKhy qoekchar cheas odaiin kchey chor chaiin qoair cKhy chol oochocKhy chekchoy cKhy okol rychos y ShcKhy ytchoy sos y dady dchy dey okody ytody dair cShe chodam dam okor oty doldom

    tchody ShocThol chocThey s ychos ychol daiin cThol dol ychor chor okchey qokom oeeo dal chor cThom s qokche* ychear kchdy lor char otam cThom dy ytchos Shy qokam cThy yodaiin cThy s chor oees or qokor chol cThol tchalody chocKhy s os chy sain or ochy cThar cThar cThy y chaiir cKhal cThodam dy ytcho cThol ches cThor ocholy kchos chy dor dchor choldar okol daiin ycheor chor ocTham

    Total words 115Patterns of word 88

  • f7r

    f7r fchodaiin Shopchey qko Shey qoos Sheey chorochy dcheey keor Shor dold dchey kchey otchy cheody oeeees cheodaiin Sheey ytcheey qotchy chald qokcho cho lochey daiin ychey kchos odaiin oaiir otaiin

    kSholochey qotoees chkoldy otchor choaiin dShoy cThol chol otchol dain Shody Shol chotchy okchey deeeese choty qokchy Shol keey choty dain qokechy olchoiin chol cPhey ShcKhy chochy kchod schain chor daiin chcKhy

    Total words 62Patterns of word 56

  • f7v

    f7v polyShy Shey tchody qopchy otShol dy daiin tShodody chochy cThy daiin qoky chcPhhy daiin cThol cThy cThd qokchy dykchy chkeey kShy ky ty dor cheey ol cheol dy choteeen oeear choschy dain Sho kShy Shol deees dol dchodaiin qotchy cheey tcheey

    kchor Sheod Sheodaiin Shodaiin okSholShol dais qos okShodeeen chor cheor odaiin Shotcho dol dol dor aiin qoteeeo rcho cheeody qotchey tey okchor daiin Sho keeo daiir chokchy dor deol dy dol daiin

    Total words 73Patterns of word 58

  • f8r

    f8r pShol chor otShal chopy cPhol chody Shy cFhodar Shor tchty Sh kcheals Sho okche do dchy dain al chodar Shy ry chodaiin Shokchy chor dy qotor chor chor Sheey dchol Shesed chofchy dam okchey do r cheeey dy ky scho chky ckooaiin chy taiin toSh ckcheey koltoldy Shy chocty cheeody sol choto kchoan choor dain ocho daiin

    tchoep Sho pcheey pchey ofchey dSheey Shol daiin Shor daiin cheey teeodan dy cheocThy okSheo dol daird Shol cheodaiin daiin do ytchody chot choty otariin qochodaiin Shotokody chotol okokchodm

    cTho cThey Shol chofydy Sho chey kShey lody cholal dchey cKhol chol chey kchs chy etodaiin dol daiiirchy cKhy ychey kchokchy chsey kchy scheaiin cThaichar cThy dar chol dchy qokar chl aiin chean cky char chaiin okar cPhaiin chaiin el daiin chor cha rchealcham sair cheain cPhol dar Shol kaiin Shol kaiin daikam or chokesey Shey okal chal schol sair

    Total words 146Patterns of word 114

  • f8v

    f8v cThod soocTh sol Shol otol chol opcheaiin opydaiin saiin ShcThal sar chor Sheaiin Shor chykchy otaiin cty qody cheal sy chory chear Shol chaiin Shaiin dolar dShol Shol dol chean cThar Shealy daiin chary chol chol dar otchar etaiin cThol dar daiin cThan ytchy chey kaiin dain ar Sho kchol dar Shey cThar chotain ry okchol kSh chol chol chol cThaiin dain Shol orchl chokchy chol cThor chaiin scharchy oeesody kchey pchy cPharom sorain

    pchar cho rol dal Shear cheeotaiin chal daiin kchor otchar oky chokain keoky otorchy satar Shor okol lokaiin Shol kol char cThey tchy cKham or chol cheen chcky chor cheain char cheeky chor ry chor chear chear oteey dchor chodey cho raiin dain chear daiin

    Total words 119Patterns of word 88

  • f9r

    f9r tydlo choly cThor orchey s Shy odaiin sary Shor cThy oykeey chol ytaiin okchody toeoky okoiin dy or chaiin toiin cPhy qotod otaiin cThy okor chey cThod ram yShy chokcho chcThod Shor Shaiin otar dor ytol dayty daiin chor sor cThy chokoiin Shol dSholdy otchol ot dy

    pShoain cThyaiin okaiir cFhodoral Shar sy Shydal chdy or chol chytchy tchol ytor qotol chyky chodar aiin qotcho qokchy cThey koraiin okain d dal s olSho cThy ocho cThy chocToy chodykchy saiin dchy daiin ytchas oraiin chkar

    Total words 84Patterns of word 74

  • f9v

    f9v fochor oporody opy Shor daiin qopchypcho qofol Shol cFhol daiin dchor qoaiin chkaiin cThor chol chor cPhol dy oty qokaiin dy ykey chor ykaiin daiin cThy otaiin oky oeees daiin ytey tchy kaiin cThor otol oty toldy

    pchor ypcheey qotor ypchy olcFholy tear chty daiiin odol choy kSheody chody dain otchy cThod yky qochol chol ctchy daiin otal dor daim soiin daiin qokcho rokyd daly daiin chy tor chyty dary ytoldy oty kchol chol chy kyty ychor chShoty oky kaiin chkaiin cKhy chor

    Total words 83Patterns of word 65

  • f10r

    f10r pchocThy Shor ocThody chorchy pchodol chopchal ypch kom dchey cThoor char chty os chair otytchol oky daiin etyd qotor otchy daiin chocThy qotchy chol or yty dy dy sor chaiin chcThy cTho cKhy or aiin chtchor doiir ody qokchy qotchol chol cThy

    ycheor cThy chor cThaiin qocTholy dy chy taiin Shy dchy qokchol ykchaiin yty daiin cThdain dair am qotchor chor otol chol cholor chol daiin dar oykchor Shor chor chy kaiiin dy chodaiin oqotar otor cFhy cThor osain ytoiin rotcho Shor qoty qotor cThy d otar rodaiin daiin qotchy qotor

    Total words 91Patterns of word 69

  • f10v

    f10v paiin daiin Sheo pcheey qoty daiin cThor otydy sain dain daiin cKhy chcThor choiin qot chodaiin cThy daiin dSho ytey kchol olty chol dy

    qotchytor Shoiin daiin qotchey ShcThey ytor dain Sho ykeey daiin qotchy qotor chol daiin qokchyky Shoiin chor ShcThy qoty qotoiin qokol choraiin qokol chyky chol cheky daiin dain chcKhan

    Total words 53Patterns of word 39

  • f11r

    f11r tShol schoal cFhy Shfydaiin cPhy Shey tchody Shoyty socThody qodor y kShy daiin ytchy ytchoky kchol daiin qoty chol cThy dor ykychy choty dain chaiin daiin ded dchol chy kchy dy daiin

    tchol Shor Shor dky ShcPhy daiin cThy dy chodl daiin odl ds y otol chaiin ykchor dair chody cThy s daiin qotchy okchol cThy dy

    Total words 57Patterns of word 43

  • f11v

    f11v poldchody ShcPhy Shordy qoty Shol cPhar dan y Shol dy chcKhy ShcThy daiin dam ykchy dain dchy otchor dy kchy tchy ar qokchd oky chol dy dy qokchor chololer chyky dchy qoky cTho tchey tan soydy qoteey qotchor dy ddy cThor Shy arg ycheor kSho dor cThey schold

    Total words 48Patterns of word 42

  • f13r

    f13r torShor opchy Shol dy qopchy Shol opchor dypchy dchm dchol chol dol Shkchy ydal Shy ykchy qotey daiin s y s y dchor Shaiin oeees ykor chor ytShy ykchy kchy dar qodchy ytchy otchor

    Shorodo Shy tShy kchol dpchy qopchy otchol cFhol dy tchor dor daiin qotchol okchy okchor oiin chcKhy d dchy qoky chol dy qokhy d oldy okchor doaiin Shochy qokchy torchy kccKy s okchey daiin oldy Shey chol doiin ykoly okchal daldy sotchy kchy okorory

    Total words 78Patterns of word 61

  • f13v

    f13v koair chtoiin otchy kchod otol otchy ocThos oko qokol chodal otchol cPhol choty qokchy qokod chy otchy cThody ols chey okos oaiin okShy qocky qoky daiin

    foldaiin olcPhy Shol dy oty Shor qotyd dairo d dain okal chy qokchory dchy koky daiin Shoin otchy daiin y dain ykol okchy okald d ytaiin tchtod otal cThor ytal y cho tal Sho qocThy y ol chy kchey kchor dal

    Total words 67Patterns of word 56

  • f14r

    f14r pchodaiin chopol Shoiin daiin dain o ykeey soiiin chok qokchy da okol ydaiin olchy kchor daiin olol ochkchar kol Shy daiin dorody qokchol dar dala qotolo ychol oir okor choor ocKhy otcho dain chcKhy

    soShy fchol Shor cheor ykaiin s sody chody otchody qotchy koiin sy Shoty dy qotchor chod Shoty chody dol dy dy okchy dy dchokchy schol dy Shey dar qoty ykeey ky oeeen chey teor chey tchy ky chodalg sodaiin chy kchy kchy ykeody

    Total words 77Patterns of word 63

  • f14v

    f14v pdychoiin yfodain otyShy dy ypchor daiin kol ydain okchor dchy tShy oky chy cThy otchy ty chol daiin ychy dy daiin chcThy ykykaiin dytchy ykchy ky dy ytychy kSho ykShy ShokShor yty darody dyotyds okShy daiin okchor chky qotchy daiin cThor oty qoty choky cThy chokchy dydydy chcKhy dchyd n oykShy choty dydy odyd otchy okchy dShy dardy chokShor daiin okShody daiin dol dair dam dykchy cTholdg dchcKhy

    Total words 68Patterns of word 57

  • f15r

    f15r tShor Shey tchaly Shy chtols Shey daiin otchor qokchor oly okor Shy koly qokaiin qotchy tydy daiin chol cThy scheaiin chodaiin chl sol cKhaiin sal qotchy r Shor cThy daiin cThy dy dchy kokaiin chdy saiin okear daiin Shkaiin cThy Sho keocThy ShocThy tol kaiin s dain cTholy ocThain qokaiin chos odaiin cThl s y ychain chcKhhy okShy saiiin dolchds okaiin otaiin chl sy chor choross qotor Shor tcheor chy cThaiin Shan ykShol dor Sheey cThy dain sky Shor Shoty otcho kchy chol daiin cThar ytol dor dom qotchor chaiin chy koldaky

    Total words 92Patterns of word 72

  • f15v

    f15v poror orShy choiin dtchan opchor dy chor or oro r aiin cThy kain dar cThor daiin qokor okeor okaiin doiin choky Shol qoky qotchod otchor chor chor ytchor cThy s qotchey choty kaiin otchy r aiin coy choiin Sho s chy s chy tor ols ytchor chor ol oiin oty Shol daiin otcholocThol chol chol chody kan sor chor cThoiin cThy qokaiin soloiin cheor chol daiin cThy daiin cThor chol chor

    Total words 71Patterns of word 49

  • f16r

    f16r pocheody qopchey sykaiin opchy dor ychy daiin dy chor orom ychykchy otly kol Shor ody otody qoy oeesordy ydor Sheal okchy qoy koiin choky ykair dainod ychealod

    tchor chor chs ykch ShocThy opchy ty ky oShaiin dyky oeees deeeod aiin dtoaiin daiin dalchy dyky schy saiin doal qoky Shotchy ydain yky Shody otol daiin saiin ytaiin

    toror dalydal opchy fchol ypchocFy okal sokchy qokol chotyokchy cThy chy kchy dychokchy ShcThy ShtShy Sho tchokyd qokchor dl dy Shey

    Total words 77Patterns of word 68

  • f16v

    f16v pchraiin otchor chpchol chpchey s pchocty ytchor y ky chokchy qokchocThor Shory ykchy dy choy qoty chy kchy koShet dchol chcThody cPhod chotol dal ytchy chyty chor chol ytchy dan sor chkar oty chkar chol dairin

    pchocThy chypchy qotchy chcFhhy sy daiin chol y daiin chcThy qotchar chor Sholo dShy okaiin okaiin chol chor cThor ty chody qokchy chydy ykchy chcKhy otain cThor cThy okytaiin chkchy saiin daiin yky otor chody sokar oaorar

    Total words 73Patterns of word 59

  • f17r

    f17r fShody daram ydarchom opydy ypod chop otchy dody oldcKhy ydair Shoky okShy qodar cKhody dor otchol qodcThy ods chol or chy qodam okor chor okchom

    tcho* Shol qokol qor olaiin opydg som ypchy ypaim ychekchy cThy chor Shor cPhor cPhaldy dair cThey qody tSho qofcho qokcheor chekeg

    kSheo qokchy choldShy zepchy dSa opchordy dchchy dychear schar ykchy soy chcKhy o dar chypcham dar chear dSheor *ain y mol otchol cThar okaiin chol daiiin ychody chotom

    Total words 75Patterns of word 71

  • f17v

    f17v pchodol chor fchy opydaiin odaldy ycheey keeor cThodal okol odaiin okal oldaim odaiin okal oldaiin chocKhol olol kchor fchol cPhol olcheol okeeey ychol chol dolcheey tchol dar cKhy oekor or okaiin or otaiin d sor chkeey poiis cheor os s aiin qokeey kchar ol dy choldaiin sy ycheol Shol kchol choltaiin ol oytor okeor okar okol doiiram qokcheo qokoiir cTheol chol oy choy koaiin chcKhey ol chor ykeor chol chol cThol chkor Sheol olo r okeeol chodaiin okeol tchory ychor cThy cheeky cheo otor oteol okcheol chol okeol cThol otcheolom qoain sar She dol qopchaiin cThor otor cheeor ol chol dor chr or eees dain chey qoaiin cThor chol chom ykeey okeey cheor chol Sho ydaiin oal Sheor Sholor or ShecThy cPheor daiin qokeee dar chey keeor cheeol cTheey cThy chkeey okeor char okeom

    Total words 134Patterns of word 106

  • f18r

    f18r pdrairdy darodsf yoar ykchol dar o m chcKhy ocKhor dal otShol qokchol chykchy okchal daiin dy chol diiin qokchor chor chcKhy orchey qokchol dy ytchar g chor cThor okeor ykchol okain tchor Shor cThaiin cThol chlol chom ychy kchor dair ytol chcThy dar dar dal oShor Shaiin cThy Sholdy doldy doldaiin qokchor cKhol olody okaldy dary chol chcThal okShal chykald dar Shor qokchol ol ydaiin sotchaiin chokchy cheKhol chor g ychair cThol daiin qokchy cThy or Shaiin cThar cThal okal dar ychekchy kchaiin

    Total words 83Patterns of word 63

  • f18v

    f18v told Shar ytShy otchdal dchal dchy ytdg qoeees or oaiin Shy okShy qokchy qokchy s g or Shy qoky qoky chkchy qokShy qokam qotchy qokay qokchy ykcho ydl dar r ychoees ykchy qol kchy qotchol daiir om qotor chor otchy qokeees chy s ar ykar ychol dor chod qokol daiin qokol dar dy tolol Sh cPhoy daror ddy ytor ykam okchor qotchy qokchy ytol doky dy yka dShy dair ykol dom

    Total words 71Patterns of word 60

  • f19r

    f19r pchor qodchy qotShy dy tchy qotchy qoky daiin dchydy dShy chor y tchy chol dytchy chordy daiin dyty s choy oscheor Shy tdaiin chol dor yky qokorar daiin chcKhy Shy kchor otchy tchy qoky daiin r y Shor Shy daiin otytchy daiin qokcho ky cThar dor chan dar or chor daky dal chor dorl Shy qotchor dy dor y tchykchy Shdaiin daiin cThor chol ykchor chordy qotchy qolody choldy cThyd ykchor chor daiin daiinol osocThor ytchor

    Total words 76Patterns of word 50

  • f19v

    f19v pochaiin cThor chpcheos opchey py kchy qokchy kchol sor qokchos ykchy darom otchy chol daiin qotol ytol daiin ytch chcThy qotol daiin daiin qotchy qoteey daiin doty qot ychoy kchor cThol chocThy s ycho r chaiin cThor

    toy tchey qo dchol qokchs dom ychor oky chor ytal chol oky ddor daiin chor daiin qokor y okchan qotol dar okchor daiin cThor otam otch okchodShy daiin or otaiin dais yees ykchol oty ytor ytar ytchor ytaiin otcholcheaiin cThol

    Total words 77Patterns of word 61

  • f20r

    f20r kdchody chopy cheey qotchol qotoeey dchor choiin chodey cThey chotol odaiir qotchy cThody chodchy qoteey cho chodaiin Sho qochy chey tcheodal daral ochol ol teey otolchey

    pchocThy chokoaiin cpy cheeen opchey Shosaiin r choees okchor qotol cheey daiin chy choiin daiin ocholShod daiin choteol chol dol Shol otaiin schodain cheo r cheody

    fchodees Shody qotchey qokchey qocPhy chokoldy ochoaiin chor sody pchodaiin chetody choky dchy toy dchod qoteeody ytchy qotShey dchaiin cholody Shoiin cheody otchey otchy tchy qoteey daiin dar ochaiin chor chor cheey tchey

    Total words 85Patterns of word 74

  • f20v

    f20v faiis ar okoy Shy pofochey opchy qopy choldy opydy cPhy sos ykaiin cheol chol choiin checThy otol chol chodaiin oty okchy Sho kchol Shol chcThy qoty chy tol Shy qotchy Sho or aiin Shol daiin

    tShol folchol otor Shol Shos fShodchy otchy chcPhy dy doiiin chocKhy dar cheocKhy Shos cheos char cThaiin ShocThy Sho cThy daiin Sheoy tey s soaiin Shain choraly Sho ar chy daiin d s ykchy keody cho cThy chol Shd qoty d s Shokaiin chocThy chol daiin chy chor ety okoiin chey cPhol chor y

    Total words 89Patterns of word 67

  • f21r

    f21r pchor oeeocKhy ofychey ypchey qopcheody otaiin chan saiin chcPhy oky Sheaiin qotchol oteos Sheey cThy daiin qotol Shy ol cheor chy qokchey chey keey dy

    pchofychy daiin cThain otoloSheey qocThey tolchory ykeey daiin chosy qokoiin otol chol qotcheol okeoaiin dchor y kolyky chol kol qokeol cholol qoteeol dady Shoeor cheor chokeody cho cThor Shy

    fchokShy otor cheol ocPhal opcheas cThodaiin oty okaiin Sho tShaiin chkaiin ShcThey cThody cThy s totchy keor chy ky qotaiin qotchol ty cTheey otaiin Shol chol Shol tchol chcThy otyky Shey yteol Shody ykeea chor Sheey ySheol chor chol daiin chkaiin

    Total words 95Patterns of word 79

  • f21v

    f21v toldShy chofchy qofShey ShcKhol odaiin Shey cKholy oeeesoy qokchy chody qotchy qokchy choty tchol daiin qotol keeees chotchy tcho choty chor qotol daiin dal Sho chodaiin choty chol daiin daiin chty chtol oSho deey cTho l Sho cThy daiin dait oky Sho tSho chotShol chol todaiin daiin ykcho lchol cholchaiin otchy s Sheaiin cho l kchochaiin

    Total words 56Patterns of word 43

  • f22r

    f22r pol olShy fcholy Shol dpchy oty okoly daiin opchy s ocPhy ol oiin Shol o kor qokchol daiin otaiin cThor dain cKhydom qokol dykaiin okchy daiin cThol cTholo dar Shain

    pchaiin ofchy daiin cFhy doroiin ypchol sy schor daiin ol daiin qokchy dar daiin chor oldor oky y choldchy y chokShchy cTheen

    kchol Shol dSheor Ska chdoly ytaiin ol otchy cPhal dchor oty daiin cTholy qoky chotaiin chocThy doiiin dchor odaiin dain cThy cTheor oraiino kchol chor daiin cThoiin dchor chey qokol dy opchol oldam doiin ycKhody qokchy oky otoldy yty dol or dachy daiin odchaiin cThy okchy kchy dchol daiin ydaiin dchor dydain qocKhy ykalokain

    Total words 106Patterns of word 78

  • f22v

    f22v pysaiinor ofchar oky tchy otdy sor Shy qod daiin ykaiin qotchy kchy ytchyd dShor ychy qoky kchorl otchy cThy otchyky ytchol otam otchaiin Shoty qoky saiin odaiin ytaiin dor ykcheor daiin

    fShor Shy tchor otaiin ychor chor qokchol chory qotchy cThy qokol daiin dam okShor Shody chol teeol otaiin daiin qokchy daiin s or ytal sokaiin oty dy ychky daiin cThy okchain chkoldy Shotoly qotchy olShly Shol daiin Sho cThy chocThy qokchy dory saiinchy daldalol

    Total words 75Patterns of word 60

  • f23r

    f23r pydchdom chy fcholdy oty otchol Shy opyaiin y yfchy daiin ololdy dal to ar chor daiin chkdain otchy lolchor daiin dam okchol daing dchar ykor ykaiin daiin cTho g

    qokoldy okaiir ykaiil g qokeey ofchol dain yfchor olfchor otchald ychor qokchol ytom chol dair chol ar ol ol dol dain

    tShol ykor qokaiin yky dar okol dchey daiidal dam ytcho ldals okar olchar Shaiin qokchol dar qokchol dairo r ol daiin alg qokShy char daiir qokaiin olol qoaiin ykchy s diil okchy okol ok Shy qokol dy dal dShe qokeees y oly daiin dal qok okaiin chkchy s yteair odal chal dy dar ykain ykyka dalory

    Total words 106Patterns of word 81

  • f23v

    f23v podairol odaiiily Shoaldy opchol otol ol chcPhy qotchar s qoteotor chy okchaldy qokchey dol otchol chal otchm ycho okaiin okeol eees oldaiin okeeor daiin qotcholm okchey dair Sholol oldal otchor mar dor chear Shor dol oaldary

    tShol Shor ShkShy okol daiin otShor olsar otor oiin Sho Shol qokol daiin sol daiin ylg qokaiin dain qokor okal g dam chor olol dam otShy dal dar oldar ar or qoto l chees g dor chy kShol chol cThol otol oloiir y okaiin doroiin olols oiin ol cheen ols olaiior oloro eeeoly

    Total words 89Patterns of word 76

  • f24r

    f24r porory chor opchar She cheol daiin or qotaiin char odain okaiiKhal oky y cThar cThal okol qotar cKhy or chcKhaly cThar eeor chees da qodar cho r chey cThy cThckeom oeeeos eteor otal qocThol qoky qekar chtar s cheor cThol qodol ychor s om qoear daiin qokeol odaiin cKham qodaiiKhy dol dal q*or cFhar chor s am chotaiin dy sar cheoiees okeer cheor qokain qokchy qotchy tol tod cKhy oees ol s chey chcTh sar qor cheey qod char cThal ocKhoees oeees ol dal s Sham okeal dal dam dal sShey otam Sham cThom oky y cheol chol daiin chol s yol tol chol Shom otaiPhy samchorly

    Total words 107Patterns of word 80

  • f24v

    f24v tchodar chocFHhg opom Shod chcPhy opShody ocPhoraiin okokom ydals cKhor Shy cho dchar otol otaiir otchos okchom okcho ocThol odchees oesearees okam chcTh ydal Sh okol okaiin odaiin dlos oeor oraiin tchar oro

    tochol chor cfara(s)r ycheol daid dar olom kochky chcThy Shol sain ychol chol or chorom okoeos cKheod choy keol ydaiin cheor qodom okodaiin kSho foar cto Sho qokch okokchal oeeey cheol chol odor Sho do otolodal doiir cheekdam Sho Sho dy dchey kchod dchol ochdy otchol odaiim

    Total words 80Patterns of word 76

  • f25r

    f25r fcholdy soShy daiin cky Shody daiin ocholdy cPholdy sy otor chor chrky chotchy Shair qod Sho chy kchy chkain qotchy qotShy cheesees Sheear s chain daiin chain dein dchcKhy ShocThy ytchey cThor s chan chaiin qotchain qotcheaiin dchain cThain daiin daiin cThain qotaiin okal chotaiin dair otaiir otosy

    Total words 48Patterns of word 41

  • f25v

    f25v poeeaiin qoky Shy daiin qopchey otchey qofchor sos dchor cThor chor daiin s okeeaiin daiin cKhey daiin orcho kchor chol daiin ShcFhor daiin dShey daiity qokaiin qokcho Shol daiin cKhear cKhol daiin chkear dar chakeey dShor dShey qochol dol cho daiin daiin qokcho r ochy qotchy qokoral cho chain deeaiir s oSo chkey daiiol daiin ShcKhy orchaiin

    Total words 57Patterns of word 43

  • f26r

    f26r pSheoky odaiir qoy ofseod chypchey ypchedy ain chofochcPhdy dchey *aiin adeeody ykecThhy chedy ytedy dy checThedy lr oaiin ShcThy eteeda oloy ykeedy olchedy gal y Sheey saiin s qokedy cheos ytedy qokedy ytedy chekedy daiin odam s aldy haiin Shedy eedy eedy schy daiin cThedy qokeedy qokedy cThhy rchedy qokedy

    pcho qokedy dar Sheo ypchseds s aiin Shapchedyfeey dalchedy sas daiin Shedy qokeedy qoteedar s ok ol otedy qokchdy qokedy tcheo Shy geedy okedy chcKhy s dy dy ykeechy okeedy cheky Shese aiin Sheos cheody otal

    Total words 57Patterns of word 43

  • f26v

    f26v pchedar qodary o*iiin pcheety sair Shedy ypchedy ypchdy qopy Shdy saraiir chekedy qokedy otedy sar y etedy qokedy or aree alys chedy pchdar opar dar cheeol ofchdy otedy cKhdy odar chedy ytedy okchdy g ycKheody qokedy deey saldy okedor or eeeos oraiin okeo chekaiin deeol eeeody qoteedy qokody qotedy qotedy opchedy ofchy chs ar toeedy keody Shedy dar chedy sches or cheeky dar chey cheky ytchdy pchedy dar cheoet chy sair chees odaiiin chkeeey ykey Sheey teeedy okeeos cheeos ysaiin okcheey keody saiin cheeos qokes ory ySheey okeShy ShodypShey todydy

    Total words 90Pattens of word 75

  • f27r

    f27r ksor Shey Shoteo chforaiin Shy Shod chary dy coain Shol dain dar Shokyd dchol cThey ds chol Shy keol chol Shy Shol chy daiin chey dam qokey chor char chy dchy keey chos cThody dor chees cTho Shy cPhary daiin dair chy tchols chor chol chaiin Shy kchaldy

    kchey chey kcheol pchy schey ly chals cham ytchy chy tchol dy tchey dain chol dal dchey keeod Sho tchey chol oty chy tolm qotchey Shes s y chy tchey dy chol daiiin chees chos ctey dan dain


Recommended