โลหะโลหะ

โลหะ

คำ�นำ�

สอก�รเรยนก�รสอนหนงสออเลกทรอนกสเรองโลหะนน

ส�ม�รถนำ�ม�ใชในก�รเรยนร เพ อเตมไดโดยก�รใชเครองมอ

อเลกทรอนกสในก�รชวยเรยนร และมคว�มเข�ใจในก�รเรยนรม�ก

ขนมเนอห�รปภ�พองคประกอบต�งๆทส�ม�ถเรยนรไดภ�ยในชวต

ประจำ�วน

หวงว�สอก�รเรยนก�รสอนนคงเปนประโยชนแกผทสนใจใน

ก�รเรยนรไมม�กกนอย

ส�รบญ

โลหะ 1

ประเภทของโลหะ

เหลกกล� 4

อะลมเนยม 8

ก�รเตรยมผวอะลมเนยมเพ อพมพ 10

ก�รเตรยมผวอะลมเนยมโดยใชปฏกรย�เคม 15

ก�รเตรยมแผนเหลกเคลอบเพ อพมพ 16

หน�

โลหะคอ

ก�รใชง�นของโลหะท ตองมพมพนนโดยสวนใหญเปนก�ร

ใชง�นในรปท เปนกระปองก�รผลตโลหะในรปกระปองมม�

น�นแลวโดย เรมมม�ต งแต

ประม�ณป พ.ศ.2343ใน

รปกระปอง เหลกกล�

พฒน�เปนก�ร ผลตดวยเครอง

และในปล�ยป เดยวกนเองก

มก�รคดคนใช โลหะอกชนด

หน งเพ อนำ�ม� ทำ�เปนกระปอง

คออะลมเนยม

ในระยะเรมแรกใชรปประโยชนใชสอยตอม�มเชง

พ�ณชยจงไดมก�รทำ�ใหสวยง�มม�กขนและมก�รแสดง

ขอคว�มเพ อใหร�ยละเอยดเก ยวกบส งทบรรจในกระปอง

ร�ยละเอยดและผ ผลตต�มกฎหม�ยกำ�หนดจงใหมก�ร

พมพโดยเรมมก�รใชตดสตกเกอรตอม�มก�รพมพโดยตรง

ลงบนโลหะไดเลยแตในปจจบนกยงมก�รปะตดเปนแผน

แบบร�บกอนแลวจงนำ�ไปขนรปเปนรปกระปองเชน

กระปอง3ชน(three-piececan)กระปอง2ชน(twopiece

can)

กระปอง3ชนสวนใหญเปนกระ

ปองท ใชบรรจอ�ห�รหรอผลไมโดย

มชนสวน3ชนคอฝ�กนและลำ�

ตวสวนกระปอง2ชนนนสวนใหญ

เปนกระปองเครองดมซ งมก�รทำ�

เสรจโดยไมแยกชน

กนออกม�ต�งห�กม

ชนฝ�เท�นนสำ�หรบ

หลอดบบเปนภ�ชนะ

บรรจท ไมมกนออน

บบง�ย

ก�รพมพของแตลกษณะจะใชระบบก�รพมพท แตก

ต�งกนไปโดยสวนใหญก�รพมพสำ�หรบกระปอง3ชน

จะเปนก�รพมพระบบออฟเซตคล�ยคลงกบก�รพมพ

บนกระด�ษเพร�ะแบนร�บสวนก�รพมพโลหะท ขนรป

แลวจะใชแทนพมพท มลกษณะแตกต�งไปจะใชก�รพมพ

ระบบออฟเซตแหงสกรนและพนหมก

โดยปกตธรรมช�ตแลวไอน ำ�และก�ซจะไมมก�รซมผ�น

โลหะจงทำ�ใหก�รยดตดของหมกพมพเปนไปไดย�กโดยม�ก

จงพมพกระด�ษกอนแลวนำ�ไปตดบนกระปองดวยก�รในกรณ

ท ตองก�รพมพบนโลหะโดยตรงนนจะตองมก�รเตรยมผว

โลหะเพ อใหส�ม�รถรบหมกพมพไดและในขณะเดยวกน

ท ใชพมพกจะตองเปนหมกชนดพเศษท ใชสำ�หรบพมพบน

โลหะดวยซ งต�งจ�กหมกพมพท ใชพมพอนหลงจ�กทพมพ

แลวห�กเปนแผนโลหะตองนำ�ไปขนรปใหไดลกษณะต�ม

ท ตองก�รใชง�นเชนมก�รโคงงอแลวเชอมตดใหเปนทรง

กระบอกปมขนรปใหเปนลกษณะของถวย

ก�รเลอกโลหะท จะนำ�ใชพมพเพ อใหบรรล

วตถประสงคของก�รใชง�นควรคำ�นงถงคว�มเหม�ะสมของ

แตละชนดท จะนำ�ม�ใชพมพดวย

ประเภทของโลหะ

โลหะทนำ�ม�ใชในก�รพมพมดวยกน2ประเภทคอ

1. เหลกกลา (stell plate)ท ใชไมใชโลหะบรสทธ

เน องจ�กจะมคว�มออนม�กเกนไปสวนเหลกดบจะมส ง

เจอปนม�กจนไมส�ม�รถใชเปนประโยชนไดสนแรเหลกท

สำ�คญท วสดจดลำ�ดบไดโดยใชปรม�ณเหลกจ�กม�กไปนอย

ในสนแรเปนเกณฑคอแมกนไตตเฮม�ไตตลไมไนตและ

ไซเดอรไรตเหลกกล�เปนโลหะท มปรม�ณก�รใชสำ�หรบ

ผลตเปนกระปองเพ อก�รบรรจอ�ห�รม�กทสดเพ อใชท ำ�เปนก

ระปองสำ�หรบบรรจอ�ห�รเน องจ�กเปนโลหะทห�ไดง�ยแต

โดยธรรมช�ตเหลกกล�มกจะเปนสนมกดกรอนไดง�ยก�ร

ใชเหลกกล�จงนยมนำ�ม�ใชเปนโลหะรองรบหรอฐ�นรองรบ

(basemetal)โลหะอนทนำ�ม�เคลอบ

เหลกกล�ท ใชในก�รพมพเปนโลหะท มก�รผสมค�รบอนลงไปก�ร

เปล ยนแปลงปรม�ณค�รบอนท ผสมลงไปจะไดเหลกกล�ผสมค�รบอน

หล�ยหล�กชนดโดยแตละชนดจะมคว�มแขงแรงและก�รใชง�นต�งกนไป

ซ งส�ม�รถแบงไดเปน4ประเภทดงน

1.1เหลกกล�ค�รบอนสง(high-carbonstell)เปนเหลกกล�ทมปรม�ณ

ค�รบอนผสมอยสงปรม�ณรอยละ0.6-1.5มคว�มแขงแรงม�กใชเปนสวนของ

เครองมอ อปกรณท ใช

สำ�หรบตด

1.2 เหลกกล�

ค�รบอน ป�นกล�ง

(medium- carbon

steel)เปน เหลกกล�

ท มปรม�ณ ค�รบอน

ผสมอย ในปรม�ณ

ป�นกล�ง ประม�ณ

รอยละ 0.35-0.55

ใชเปนสวน ประกอบ

ของเครอง มอทนคว�ม

รอน

1.3 เหลกกล�

ค�รบอนต ำ� (lowcarbon

steel)เปน เหลกกล�ท

มปรม�ณค�รบอนผสมอยนอยประม�ณรอยละ0.03-0.30คว�มแขงแรงต ำ�ง�ย

ตอก�รขนรปใชสำ�หรบเปนภ�ชนะบรรจในง�นบรรจภณฑ

1.4เหลกกล�ไรสนม(stainlesssteel)เปนเหลกกล�ท มปรม�ณค�รบอน

นอยผสมกบนกเกลและโครเมยมย�กตอก�รขนรปไมนยมนำ�ม�ใชเปนภ�ชนะ

บรรจสำ�หรบบรรจภณฑ

เหลกกล�ท มปรม�ณค�รบอนต ำ�เปนทนยมใชในอตส�หกรรม

กระปององคประกอบของเหลกกล�ท ใชเปนฐ�นรองรบมคว�มสำ�คญตอ

อ�ยก�รใชง�นของกระปองในด�นก�รกดกรอนจ�กผลตภณฑทบรรจไป

บนกระปองซ งแบงออกเปน2ลกษณะคอ

1.เหลกกล�เคลอบดบก(tinplate)เปนแผนเหลกกล�บ�งๆท มก�ร

เคลอบดบกท มดบกท เคลอบอย มวตถประสงคในก�รเคลอบกเพ อปองกน

ไมใหเหลกกล�เปนสนมขอดของดบกคอส�ม�รถขนรปไดง�ยไมเปนพษ

ต�นท�นก�รกดกรอนพมพไดดบดกรไดง�ยเน องจ�กเหลกกล�จะเกดเปน

สนมไดง�ยแตเน องจ�กดบกเปนโลหะท มร�ค�แพงก�รชบจะมปรม�ณก�รใช

ดบกท เคลอบผวเหลกกล�คอนข�งม�กจงไดมก�รคดคนวธก�รเคลอบดบกบน

เหลกกล�ดวยไฟฟ�(electrolytictinplate,ETP)ทำ�ใหชนของดบกท เคลอบ

ไปบนผวเหลกกล�บ�งลงทำ�ใหลดค�ใชจ�ยในสวนของดบกลงได

2.เหลกกล�ปลอดดบก(tin-freesteel,TFS)เน องจ�กดบกมร�ค�แพง

เพ อเปนก�รประหยดดบกจงมก�รผลตเปนเหลกกล�ปลอดดบกหรอTFSขน

ใชซ งมลกษณะเปนแผนเหลกกล�ท เคลอบดวยโครเมยมหรอโครเมยมออกไซด

ดวยไฟฟ�กระบวนก�รน ไดเรมขนในประเทศญ ปนและรจกกนในชอว�“ไฮ

ทอป”(Hi-Top)ก�รเคลอบโครเมยมเพ อปองกนเหลกกล�ไมใหเกดออกไซด

ซ งจะทำ�ใหเปนสนมก�รเคลอบโครเมยมมขอดคอทำ�ใหมชนเคลอบทบ�งกว�

ชนดบกท เคลอบบนผวเหลกเหลกกล�ปลอดดบกมลกษณะผวคล ำ�ไมมนทนตอ

ก�รกดกรอนยดเก�ะกบส�รอนทรยพวกแลกเกอรไดดม�กเปนสนมง�ยกว�

เหลกกล�ชบดบกจงมอ�ยก�รเกบและก�รใชง�นทสนกว�ทำ�ใหตองมก�ร

เคลอบดวยแลกเกอรกอนท จะนำ�ม�ใชผลตเปนภ�ชนะบรรจอย�งไรกต�มกเปน

ทน�พอใจในด�นก�รปองกนเหลกกล�จ�กก�รเกดสนมในระหว�งขนสงและ

ก�รเกบกอนม�ถงโรงง�นผลตกระปอง

2.อะลมเนยม(aluminium)อะลมเนยมจดเปนโลหะ

ท มน ำ�หนกเบ�และขนรปไดง�ยกว�เหลกกล�อะลมเนยม

มสภ�พนำ�ไฟฟ�และคว�มรอนดคว�มส�ม�รถใน

ก�รสะทอนแสงสงและมคว�มต�นท�นก�รออกซไดส

อะลมเนยมไดจ�กก�รถลงแรจ�กชนแรออกไซดหรอบอน

ไซด(bauxite)เปนสนแรทนยมใชในก�รผลตอะลมเนยม

อะลมเนยมเปนโลหะท มคว�มหน�แนนนอยกว�

เหลกกล�เปนโลหะทส�ม�รถปมยดไดง�ยกว�เหลกกล�

แผนอะลมเนยมท ใชสวนใหญจะเปนโลหะผสมระหว�ง

อะลมเนยมกบแมงก�นสอะลมเนยมมปรม�ณก�รใชเพ ม

ม�กขนในอตส�หกรรมกระปองโดยเฉพ�ะกระปองชนด2

ชนและนยมเปนฐ�นรองรบท ดสำ�หรบก�รพมพ

บรรจภณฑ

อะลมเนยม

อะลมเนยมจะมใชปองกนผวหน�ดวยชนของออกไซดเหมอนกบ

เหลกกล�ปลอดดบกท มชนโครเม ยมออกไซดอะลมเนยมมสมบตเหมอน

เหลกเคลอบโลหะโครเมยมหรอเหลกกล�ปลอดดบกคอไมส�ม�รถ

บดกรไดอะลมเนยมสำ�หรบก�รนำ�ม�ใชเปนบรรจภณฑมขอดคอคว�ม

หน�แนนประม�ณ2.70กรมตอลกบ�ศกเซนตเมตรและมคว�มออนซ ง

ชวยใหขนรปเปนกระปองและหลอดไดโดยก�รดงยดท อณหภมปกต

หรอก�รทำ�ใหเปนแผนบ�งๆเรยกว�“ฟอยล”(aluminiumfoil)หรอ

อะลมเนยมเปลว

ก�รใชอะลมเนยมฟอยลทนยมคอใชเปนบรรจภณฑชนดออน

(flexiblepackaging)โดยล�มเนตฟอยลตดกนวสดอนๆเชนกระด�ษห

พล�สตกตวอย�งก�รใชเชนซองใสอ�ห�รสำ�เรจรปใชเปนแผนตดบน

ป�กถวยโยเกรตขวดนมคว�มหน�ของฟอยสขนอยกบคว�มเหม�ะสม

ของก�รนำ�ไปใชง�นกล�วคอถ�ใชเพ อล�มเนตคว�มหน�จะอย ระหว�ง

0.006-0.009มลลเมตรแตถ�ใชเพ อตดฝ�ถวยและขวดคว�มหน�จะอย

ระหว�ง0.1-0.2มลลเมตรซ งจะเปนแผนฟลมอะลมเนยมก งแขงไมออน

เหนยวแบบแรกทบ�งก�รพมพอ�จมท งก�รพมพบนฟอยลโดยตรงและ

บนวสดอนคอกระด�ษพล�สตกท ล�มเนตดวยฟอยลนอกจ�กท กล�วม�

แลวก�รใชง�นของฟอยลกยงมเชนซองย�แผงย�ท มฟอยลพมพอยด�น

หลงเพ อกดเอ�ย�ออกม�

อะลมเนยมท ใชสำ�หรบผลตเปนกระปองชนด2ชนจะนยมผลต

ในรปมวนหรอฟอยลสงไปยงโรงง�นผลตกระปองลกษณะของฟอยล

อะลมเนยมท ผลตสวนใหญจะมคว�มหน�0.29-0.33มลลเมตรและ

มหน�กว�งอย ในชวง600-1,750มลลเมตรน ำ�หนกของฟอยลหนกถง10

ตนอะลมเนยมจะตองไดรบก�รทำ�ใหลนดวยน ำ�มนเพ อใหง�ยขนตอก�ร

ขนรปเปนกระปอง2ชนแบบรดยดลำ�ตว

ก�รเตรยมผวอะลมเนยมเพ อพมพ

เน องจ�กผวแผนอะลมเนยมโดยท วไปจะแนนทบไมเปนร

พรน(porosity)เหมอนกบกระด�ษหมกพมพจงตดย�กและยดเก�ะ

ตดไมแนนหลดลอกง�ยนอกจ�กน แผนพมพอะลมเนยมท ตองผ�น

กระบวนก�รหลงพมพเพ อขนรปเปนผลตภณฑต�งๆเชนจ�นถวยฝ�

ปดขวดในกระบวนก�รผลตตองปมขนรปโอก�สทหมกพมพจะหลด

ลอกเกดไดง�ยถ�หมกพมพตดไมแนนดงนนเพ อใหหมกพมพยดตด

แนนกบผวอะลมเนยมและไมหลดลอดเม อนำ�ไปปมขนรปกอนนำ�

ไปใชพมพจะตองเตรยมผวอะลมเนยมใหเหม�ะกบกระบวนก�รพมพ

นนๆก�รเตรยมผวอะลมเนยมกอนพมพมหล�ยวธแตโดยท วไปท ใชม

2วธไดแก

1.ก�รเตรยมผวอะลมเนยมโดยใชน ำ�ย�เคลอบรองพน

(primer/sizing)

2.ก�รเตรยมผวอะลมเนยมโดยใชปฏกรย�เคม

1.ก�รเตรยมผวอะลมเนยมโดยใชน ำ�ย�เคลอบรองพน

(primer/sizing)

แผนอะลมเนยมท ผลตขนสำ�หรบใชง�นท วๆไปผว

แผนจะแนนทบเม อนำ�ม�พมพโดยระบบออฟเซตหมก

พมพจะเก�ะตดกบผวอะลมเนยมไมแนนไมทนท�นและ

เม อนำ�ไปปมขนรปหมกพมพอ�จหลดลอกไดง�ยเพ อ

ปรบปรงใหหมกพมพเก�ะไดตดแนนทนท�นจงตองใช

น ำ�ย�เคลอบรองพนบนผวอะลมเนยมกอนซ งน ำ�ย�เคลอบ

น จะเก�ะตดแนนกบผวอะลมเนยมและจะเปนเปนพนผว

ใหมทท ำ�ใหหมกพมพเก�ะยดตดแนนดวยกระบวนก�ร

ผลตแผนพมพอะลมเนยมสำ�เรจมขนตอนดงตวอย�งก�ร

ผลตแผนพมพอะลมเนยมสำ�หรบผลตฝ�เกลยวรด(roll-on

pilferproofclosure:ROPP)

ขนตอนท 1นำ�แผนอะลมเนยมม�เคลอบด�นนอกดวยน ำ�ย�รองพน

ประเภทไวนลฟนอลกหรออพอกซฟนอลกหรอไวนลดดแปรนำ�เข�เต�

อบท อณหภม160ถง185องศ�เซลเซยส10ถง12น�ทและเคลอบด�นใน

(ปองกนก�รขดขดก�รกดกรอน)ดวยเลกเกอรประเภทอะครลกหรอไวนล

ฟนอลกหรออพอกฟนอลกหรออลคดหรอประเภทอนท เหม�ะสมต�มขอ

กำ�หนดแลวนำ�เข�เต�อบท อณหภม160ถง185องศ�เซลเซยส10ถง12น�ท

จะไดแผนเคลอบ

แผนอะลมเนยม เคลอบรองพ �นดานนอก

Vinyl-phenolic/

epoxy-phenolic

เตาอบ 160-185 OC

10-12 นาท�

แผนเคลอบ

รองพ �น (ดานนอก)

เตาอบ 160-185 OC

10-12 นาท�

เคลอบดานใน

Vinyl-phenolic/

epoxy-phenolic

แผนเคลอบ

ดานนอก/ดานใน

พมพ

ดานนอก

หมกพมพธรรมดา

หมกพมพยว

เตาอบ 150-175 OC

10-12 นาท�

เคลอบวารนชชกเงา

poly-ester/epoxy-urea

รงสยว 1-3 วนาท

เตาอบ 160-190 OC

10-12 นาท�

ฝาเกลยวรดแบบลก

ฝาเกลยวรดแบบลก

แผนพมพสาเรจ

ฝาเกลยวรด

แบบต �นฝาเกลยว

กระบวนก�รผลตแมพมพอะลมเนยมสำ�เรจโดยใชน ำ�ย�รองพน

วานชชกเงา

หมกพมพ

น �ายาเคลอบดาน

ใน

อะลมเนยม

น �ายาเคลอบรอง

พ �น

โครงสร�งของชนแผนอะลมเนยมท ผ�นก�รเตรยม

ผวอะลมเนยมโดยใชน ำ�ย�เคลอบรองพน

ขนตอนท 2นำ�แผนเคลอบไปพมพเครองหม�ย/ตร�ต�งๆด�นนอกดวย

หมกพมพธรรมด�สำ�หรบโลหะ(conventionalink)หรอหมกพมพยว

(UVink)และผ�นกระบวนก�รตอไปดงน

ขนตอนท 2.1นำ�แผนพมพทพมพดวยหมกพมพธรรมด�เข�

เต�อบท อณหภม150ถง170องศ�เซลเซยส10ถง12น�ทและนำ�ไป

เคลอบชกเง�ดวยว�รนชประเภทพอลเอสเทอรหรออพอกซยเรยหรอ

ประเภทอนท เหม�ะสมนำ�เข�เต�อบท อณหภม160ถง190องศ�เซลเซยส

10ถง12น�ทไดแผนพมพทหมกพมพเก�ะตดแนนม�กเหม�ะสำ�หรบ

นำ�ไปผลตฝ�ท ต งปมขนรปดวยแรงกดอดม�กแผนอะลมเนยมส�ม�รถยด

และหดม�กดวยเชนผลตฝ�เกลยวฝ�เกลยวรดแบบลกและลกพเศษ

หรอ

ขนตอนท 2.2นำ�แผนพมพทพมพดวยหมกพมพยวนำ�ไป

ผ�นรงสยว1ถง3น�ทและนำ�ไปเคลอบชกเง�ดวยว�รนชประเภทอล

เอสเทอรหรออพอกซยเรยหรอประเภทอนท เหม�ะสมนำ�เข�เต�อบท

อณหภม160ถง190องศ�เซลเซยส10ถง12น�ทไดแผนพมพสำ�เรจ

ผลตฝ�เกลยวฝ�เกลยวรดแบบตน(shallowroll-onpilferproofclosure:

SHLROPP)

2.ก�รเตรยมผวอะลมเนยมโดยใชปฏกรย�เคม

ในกระบวนก�รผลตแผนอะลมเนยมปจจบนผ ผลตบ�งร�ย

ไดเพ มเทคโนโลยก�รเตรยมผวแผนใหเหม�ะแกก�รนำ�ไปใชง�น

พมพไดดขนประหยดค�ใชจ�ยโดยใชปฏกรย�เคม(chemicalsur-

facetreatment)ในกระบวนก�รผลตแผนอะลมเนยมหรอในกรณ

ท ตองก�รพมพบนผวอะลมเนยมท เปนทรงกระบอกเชนกระปอง

2ชนปจจบนใชเทคโนโลยก�รเตรยมผวอะลมเนยมดวยปฏกรย�

เคมเชนเดยวกน

ก�รเตรยมผวอะลมเนยมท กระบวนก�รผลตแผนอะลมเนยมใน

กระบวนก�รผลตแผนอะลมเนยมเพ อใชในง�นพเศษและลดขนตอนให

ลกค�ซ งประหยดค�ใชจ�ยและเวล�ผ ผลตแผนอะลมเนยมเพ มขนตอน

กระบวนก�รเตรยมผวอะลมเนยมใหเหม�ะแกก�รพมพซ งไมตองใชน ำ�ย�

เคลอบรองพนโดยใชปฏกรย�เคมเชนปฏกรย�เคมระหว�งอะลมเนยม

กบกรดโครมกเกดแผนชนบ�งม�กๆของโครเมยมฟอสเฟต(chemical

phosphate,CP)ท ผวแผนอะลมเนยมท งสองด�นทำ�ใหผวของอะลมเนยม

หย�บพรนหมกพมพ/น ำ�ย�เคลอบเก�ะยดตดแนนไดดแผนพมพประเภท

นนำ�ไปผลตฝ�ทปมขนรปโดยท แผนอะลมเนยมไมยดและหดม�กนกเชน

ฝ�แมกซ ฝ�กระปองและฝ�เกลยวรดแบบตนเปนตนดงนนขนตอน

ของก�รผลตแผนฟลมอะลมเนยมสำ�เรจดงน

ก�รเตรยมแผนเหลกเคลอบเพ อพมพ

แผนเหลกเคลอบดบกและแผนเหลกเคลอบโครเมยมมผวทส�ม�รถ

เคลอบดวยแลกเกอรและพมพสไดดม�กผวเหลกจะไมดดซมส�รเคลอบ

ดงนนส�รเคลอบจะยงคงอยบนผวซ งตองผ�นกระบวนก�รก�รทำ�ใหแหง

เชนอบดวยคว�มรอนโดยตองควบอณหภมสำ�หรบแผนเหลกเคลอบ

ดบกไมใหสงเกนอณหภมท ดบกหลอมละล�ยโดยท วไมเกน205องศ�

เซลเซยสสวนแผนเหลกเคลอบโครเมยมทนอณหภมไดสงกว�แผนเหลก

เคลอบดบกม�กผวเหลกเคลอบดบกและผวเหลกเคลอบโครเมยมมคว�ม

แขงและไมยดหยนจงไมควรสมผสกบแมพมพโดยตรงดงนนก�รพมพ

ท ใชเปนระบบออฟเซตลโทกร�ฟซ งมก�รถ�ยทอดหมกพมพลงบนลก

รดย�งท จะสมผสกบผวแผนเหลกเคลอบโดยตรงสผวของแผนเหลกดบก

และผวแผนเหลกเคลอบโครเมยมเปนสโลหะซ งอ�จมผลตอเฉดสหรอ

ระดบคล ำ�สของภ�พพมพดงนนจงตองมก�รพมพรองพนดวยสข�วกอน

ก�รพมพสท ตองก�รแผนเหลกเคลอบดบกและแผนเหลกเคลอบโครเมยม

เมอนำ�ไปใชง�นอ�จมก�รขนรปเปนรปทรงต�งๆโดยเนอเหลกมก�รยด

หรอหดตวห�กตองก�รพมพภ�พจะตองมก�รใชเทคนคก�รพมพแบบ

distortionโดยทำ�ตนฉบบภ�พท มก�รชดเชยก�รบดเบ ยว(distortion)ของ

ภ�พท เน องม�จ�กก�รขนรปโลหะก�รห�ระยะชดเชยก�รบดเบ ยวนท ำ�ได

โดยก�รพมพเสนต�ร�งถ ๆบนแผนเรยบแลวนำ�ไปขนรปค ำ�นวณก�ร

เบ ยงเบนของเสนต�ร�งเพ อสร�งเปนภ�พกอนขนรปท มก�รชดเชยก�รบด

เบ ยว

เหลกพมพสมก�รนำ�ไปขนรปต�งๆซ งมท งก�รยดดงหกงอดง

นนสพมพตองทนตอก�รขนรปต�งๆโดยไมแตกหรอรอนหลดผวของ

แผนเหลกเคลอบดบกและแผนเหลกเคลอบโครเมยมส�ม�รถท จะทำ�ง�น

พมพท มก�รเลนสต�งๆไดหล�กหล�ยมเสนภ�พพมพละเอยดคมชด

และใชคว�มเรวสงในก�รพมพได

ก�รพมพสโดยท วไปประกอบดวยขนตอนตอไปน

1.ก�รเคลอบเพ อชวยก�รยดตดโดยส�รเคลอบท มสมบตยดตว

ตดกบผวโลหะไดดเคลอบเปนฟลมบ�งๆเพ อใหส�รเคลอบหรอสท

จะเคลอบหรอพมพตอไปตดแนนส�รเคลอบเพ อชวยก�รยดตดท วไป

เปนสใสหรอสออนเพ อไมใหมผลรบกวนสท เคลอบหรอพมพในขน

ตอไปก�รเคลอบส�รเคลอบเพ อชวยก�รยดตดอ�จไมจำ�เปนถ�สรอง

พนมสมบตยดตดไดด

2.ก�รเคลอบสรองพน(basecoat)มกใชเปนสข�วซ งเปนสวน

ผสมของไทเทเนยมออกไซดเปนก�รปรบสพนหลงใหสม ำ�เสมอเพ อ

ใหภ�พพมพมคณภ�พสท ไมเปล ยนแปลงเน องจ�กผวโลหะอ�จมสและ

คว�มเง�ไมสม ำ�เสมอซ งจะสงผลตอสของภ�พพมพ

3.ก�รพมพสในทน หม�ยถงก�รพมพดวยหมกพมพวธก�ร

พมพบนแผนโลหะแผนเรยบทนยมคอระบบออฟเซตลโทกร�ฟและ

ระบบออฟเซตแหง

4.ก�รเคลอบดวยส�รชกเง�หรอว�รนช(varnish)เปนขน

สดท�ยเพ อปองกนสพมพจ�กก�รขดขวนและทำ�ใหผวลนเหม�ะสมตอ

ก�รขนรปเหลกพมพจะมก�รนำ�ไปขนรปต�งๆซ งจะมก�รยดดงหก

งอดงนนสทพมพจะทนตอก�รสภ�พก�รขนรปไมแตกหรอรอนหลด

แผนเหลกเคลอบดบกและแผนเหลกเคลอบโครเมยมส�ม�รถนำ�

ไปใขพมพสไดโดยไมตองมก�รเตรยมผวแตตองเลอกประเภทและชนดท

เหม�ะสมไดแกชนดท มระดบน ำ�มนต ำ�กรณแผนเหลกเคลอบดบกควร

ใชพ�สสเวชน311อย�งไรกต�มแผนเหลกดงกล�วมสมบตบ�งประก�ร

ท เปนขอจำ�กดทำ�ใหตองมก�รจดเตรยมก�รพมพอย�งเหม�ะสมสำ�หรบ

แมเหลกเคลอบดบกทนำ�ม�พมพสท ด�นหน งโดยอกด�นไมมก�รเคลอบ

ส�รเคลอบใดๆเม อลำ�เลยงแผนเข�เครองพมพอ�จเกดจ�กก�รเสยดสกบ

เครองจกรสำ�หรบพมพสทำ�ใหชนพ�สสเวชนหลดออกผวดบกจงเกด

ออกซเดชนเปนดบกออกไซดและหลดจ�กผวแผนเหลกไดง�ยซ งจะเกด

รนแรงขนเม อแผนผ�นก�รเคลอบหรอพมพหล�ยครงผงดบกจะสะสม

ท เครองจกรและอ�จหลดตดบนแผนพมพสทำ�ใหคณภ�พก�รพมพสเสย

ไปดงนนจงตองดแลเครองจกรใหดไมใหเกดก�รเสยดสกบแผนขณะถก

ลำ�เลยงเข�เครองจกรและขณะทำ�ก�รพมพสควรมก�รกำ�จดผงดบกทสะสม

ต�มเครองจกรเปนระยะนอกจ�กน เม อพมพสเสรจแลวแผนเหลกทพมพ

แลวจะถกลำ�เลยงซอนกนในต งห�กมจำ�นวนแผนท ต งซอนกนจนมน ำ�

หนกม�กเกนไปหรอเกดก�รเสยดสของแผนทประกบกนผงดบกหรอดบก

ออกไซดของด�นท ไมมส�รเคลอบอ�จตดบนด�นท มก�รพมพทำ�ใหภ�พ

พมพเลอะผงดบกจงไมควรว�งซอนกนม�กเกนไปและระมดระวงในก�ร

เคลอนท เหลก

ผจดทำ�

โดย

น�ยทรงกฎแหลงคม 52122504001

น�ยช�ตรศ�สตระรจ 52122504004

น�งส�วมณฑณ�ฑ�วน 52122504009

น�งส�วมนตร�เตมแยม 52122504011

ส�ข�วช�เทคโนโลยก�รพมพ

คณะเทคโนโลยอตส�หกรรม

มห�วทย�ลยร�ชภฎสวนสนนท�