ผศ.พญ. พชยา ไวทยะวญญ ภาควชาวสญญวทยา
คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล
Outline
• การเฝาระวงผ ปวยในหองพกฟน
• การดแลผ ปวยหลงผาตดทางศลยกรรมระบบตางๆ
• Modified Early Warning Signs
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การเฝาระวงผปวยในหองพกฟน
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
แนวทางการดแลผปวยใน PACU
• รบผ ปวย สอบถามขอมล
• ใหออกซเจน
• วด vital signs ทก 5 นาท นานอยางนอย 30 นาท
• วด oxygen saturation ตอเนอง ลงบนทกทก 10 นาท • สงเกตการหายใจ
• ประเมนและใหคะแนน PACU discharge score
• Nursing care: ตรวจสอบแผลผาตด สาย iv สายสวนปสสาวะ • รายงานแพทยเมอมปญหา
• บนทกผลการสงเกต vital sign และเหตการณทเกยวของ • ตอตอญาต แจงขอมลทจ าเปน เพอลดความกงวล
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
แนวทางการดแลผปวยใน PACU
• มาตรฐาน: ดแลความปลอดภยใหกบผ ปวยภายหลงจากการระงบความรสกและสงตอขอมลการดแลรกษาใหกบหอผ ปวย
• การดแลผ ปวยในหองพกฟนมความจ าเพาะพเศษ ทผ ใหการดแลผ ปวยตองมความเขาใจถงการผาตดแตละชนด ทราบถงภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนจากการการผาตด และมศกยภาพในการท างานเทยบเทากบหอผ ปวยวกฤต
• บคลากรทดแลผ ปวยตองมความสามารถในการดแลทางหายใจของผ ปวยไดเปนอยางด
• ผ ปวยจะไดรบการสงเกตอาการอยางตอเนองและมการลงบนทกสญญาณชพในระดบความถทเหมาะสมตามขนตอนการดแลระยะตางๆ การผาตดทไดรบ และสภาพรางกายของผ ปวย
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
แนวทางการดแลผปวยใน PACU
• ขอมลทไดรบบนทกประกอบดวย - ระดบความรสกตว - ความอมตวของออกซเจนในเลอด (SpO2) และปรมาณออกซเจนทไดรบ - ความดนโลหต - อตราการหายใจ - อตราเตนของหวใจและลกษณะชพจร - ระดบความเจบปวดในขณะอยนงและเคลอนไหว - ชนดและปรมาณสารน าทผ ปวยไดรบ - ยาทไดรบ - ขอมลอนๆทเกยวของในผ ปวยแตละราย: อณหภมกาย ปรมาณปสสาวะ CVP, end-tidal CO2, ปรมาณและสของ drain ทใส เปนตน
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
แนวทางการดแลผปวยใน PACU
• ผ ปวยจะไดรบการดแลและมการประเมนซ าเปนระยะๆตาม ABC protocol • มยา naloxone พรอมใช • ผ ปวยจะสามารถยายกลบหอผ ปวยไดเมอระดบความปวดและอาการคลนไสอาเจยนไดทเลาลง
จนอยในระดบทยอมรบได • มการรบและสงตอขอมลอยางมประสทธภาพ - รบขอมลการผาตดจากพยาบาลหองผาตด ขอมลโรคของผ ปวยและการเปลยนแปลงรางกายระหวางการผาตดจากวสญญ - ลงบนทกขอมลผ ปวย และบนทกสภาวะตางๆของผ ปวยทเกยวของ - สงตอขอมลรายละเอยดการดแลผ ปวยกบพยาบาลหอผ ปวย
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Jorge Antonio Aldrete, MD, MS Anesthesiologist who developed postanesthesia recovery (PAR) score
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
PACU Discharge Score
• Phase 1: Early care – to ward
Modified Aldrete score
• Phase 2: for ambulatory case – to home
PDSS score
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Definition Score
Activity Able to move 4 extremities voluntarily or on demand Able to move 2 extremities voluntarily or on demand Able to move 0 extremities voluntarily or on demand
2 1 0
Respiration Able to deep breath and cough freely Dyspnea or limited breathing Apnea
2 1 0
Circulation Blood Pressure < ± 20% of Preanesthetic level Blood Pressure < ± 20-50% of Preanesthetic level Blood Pressure < ± 50% of Preanesthetic level
2 1 0
Consciousness Fully Awake Arousable on calling Not responding
2 1 0
O2 Saturation Maintains > 92% on room air Needs O2 inhalation to maintain O2 saturation > 90% Saturation < 90% even with supplemental oxygen
2 1 0
Modified Aldrete Score
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Definition Score
Vital signs (BP and pulse)
Within 20% of preoperative baseline 20-40% of preoperative baseline 40% of preoperative baseline
2 1 0
Activity Steady gait, no dizziness Requires assistance Unable to ambulate
2 1 0
Nausea/vomiting
Minimal: treat with PO medications Moderate: treat with IM medications Continues: repeated treatment
2 1 0
Pain Acceptable controlled per the patient: controlled with PO medications Not acceptable to the patient: not controlled with PO medications
2
1
Surgical Bleeding
Minimal: no dressing changes required Moderate: up to 2 dressing changes Severe: more than 3 dressing changes
2 1 0
Postanesthesia Discharge Scoring System
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมระบบตางๆ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมระบบตางๆ
• ศลยกรรมประสาท
• ศลยกรรมตกแตง
• ศลยกรรมชองทอง/หลอดเลอด • ศลยกรรมทางเดนปสสาวะ
• ศลยกรรมอบตเหต
• ศลยกรรมกระดก
• ศลยกรรมบรเวณศรษะ ตา ห คอ จมก คอ และเตานม
• ศลยกรรมนรเวช และสตกรรม
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
หลกการในการดแลผ ปวย • การดแลใหมเลอดไปเลยงสมองใหเพยงพอ
• การดแลไมใหมการเพมขนของความดนในกะโหลกศรษะ (intracranial
pressure; ICP)
• สงเกตการเปลยนแปลงของ neurological signs • สงเกตภาวะความดนในกะโหลกศรษะสง
• การดแลทวไป เชน ทางเดนหายใจ shivering ภาวะคลนไสอาเจยน
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• การดแลใหมเลอดไปเลยงสมองใหเพยงพอ
CPP = Cerebral Perfusion Pressure
MAP = Mean Arterial Pressure
ICP = Intracranial Pressure
CVP = Central Venous Pressure
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
CPP = MAP – ICP (หรอ CVP ถาคานสงกวา)
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• การดแลใหมเลอดไปเลยงสมองใหเพยงพอ
ต า ต า สง = เลอดไปเลยงสมองไมพอ
จงควรรกษาระดบความดนเลอดใหด
และควบคมระดบความดนในกะโหลกใหไมสงไปกวาเดม
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
CPP = MAP – ICP (หรอ CVP ถาคานสงกวา)
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• การดแลใหมเลอดไปเลยงสมองใหเพยงพอ
ปกตรางกายจะม autoregulation ชวยควบคมให CPP คงท ในชวง MAP 50 -150 mmHg (ในคนทระดบความดนเลอดปกต)
คนไขหลงผาตดสมองบางรายอาจมภาวะ autoregulation ผดปกตไดท าให CPP แปรเปลยนไปตาม MAP ดงนนการดแลระดบความดนเลอดใหปกตจะยงมความส าคญมากขน
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
CPP = MAP – ICP (หรอ CVP ถาคานสงกวา)
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• การดแลไมใหมการเพมขนของความดนในกะโหลกศรษะ (intracranial pressure; ICP)
กะโหลกศรษะเปน rigid container ขยายขนาดไมได ถา ICP สงจะท าใหเลอดไปเลยงสมองไดนอยลงอก
ICP ขนกบ ปรมาณเนอสมอง (ปกต/กอน/ความบวม), เลอดในเสนเลอดสมอง, ปรมาณน าไขสนหลง
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
CPP = MAP – ICP (หรอ CVP ถาคานสงกวา)
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• การดแลไมใหมการเพมขนของความดนในกะโหลกศรษะ (intracranial pressure; ICP)
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
• ศรษะสง คอไมพบ/เอยง • ทางเดนหายใจโลง • สายระบายเลอด • Ventriculostomy / lumbar
drain ไดต าแหนงตามทศลยแพทยตองการ
• สงเกตอาการของภาวะความดนในกะโหลกสง
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• สงเกตการเปลยนแปลงของ neurological signs
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
อาการแสดง การตอบสนอง คะแนน
การลมตา ลมตาไดเอง ลมตาตามสง ลมตาเมอถกท าใหเจบ ไมตอบสนอง
4 3 2 1
การพด พดรเรองด พดสบสน พดเปนค าๆ สงเสยงอออา ไมตอบสนอง
5 4 3 2 1
การเคลอนไหวของแขนขา ท าไดตามสง ท าไดเมอถกกระตนหรอจากความเจบปวด ชกแขน/ขาหน แขนขางอเกรงแบบผดปกต แขนขนเหยยดเกรงแบบผดปกต ไมตอบสนอง
6 5 4 3 2 1
Glasgow Coma Scale (GCS) score
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• สงเกตภาวะความดนในกะโหลกศรษะสง: อาการแสดง ระยะแรก: ปวดศรษะ คลนไส อาเจยน ตามว ชกทงตวหรอมกระตกเปนบางสวน ระยะหลง: ความดนเลอดเพมขน ชพจรชาลง (Cushing’s reflex) กระวนกระวาย ซมลงหรอหมดสต หายใจไมสม าเสมอ หรอหยดหายใจ มานตาขยาย แขนขางอเกรง/เหยยดเกรงแบบผดปกต
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• การดแลทวไป เชน ทางเดนหายใจ shivering ภาวะคลนไสอาเจยน
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• Extracranial surgery
: Carotid Endarterectomy
- Stroke - เฝาระวง
- Hyperperfusion syndrome - ตองควบคมระดบความดนใหปกตหลงผาตด หามความดนสง
- Local effect: hematoma, nerve injury
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมประสาท
• Spine/spinal cord surgery - Neurological deficit - เฝาระวง new deficit, ดแลผ ทม deficit อยแลว - Bleeding - รกษาระดบความดนเลอดใหอยในเกณฑปกต
- c-spine หรอ T/L spine ผาตดนาน อาจม airway บวมได, c-spine อาจมหายใจล าบาก ไอไมไหว - postoperative visual loss
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมตกแตง
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมตกแตง
• การผาตดแกไขปากแหวง เพดานโหว
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมตกแตง
• การผาตดแกไขปากแหวง เพดานโหว
- ปากแหวง: ผ ปวยเดกเลก อาจมโอกาสเกดการหยดหายใจหลงผาตดไดโดยเฉพาะเดกคลอดกอนก าหนด ระวงเรองการใหยาแกปวดกลม opioid
- เพดานโหว: เฝาระวงเรองทางเดนหายใจอดตน การส าลกเลอดทออกจากแผล ผ ปวยสวนหนงมอาการหวดเรอรง
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมตกแตง
• การผาตดจลศลยกรรมของหลอดเลอด เชน free flap
- ดแลใหมเลอดไปเลยงอยางเพยงพอ: รกษาระดบความดนใหปกต มปรมาณเลอดไหลเวยนทเพยงพอ ระดบ hematocrit เหมาะสม อยาใหมการกดทบบรเวณเนอเยอทน ามาตอ
- ดแลการให dextran, heparin ตามค าสงศลยแพทย
- เฝาระวงสภาวะขาดเลอดของเนอเยอทน ามาตอ โดยสงเกตส ความเยน/อน เปนระยะๆ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมตกแตง
• การผาตดแผล burn
- ดแลทางเดนหายใจ โดยเฉพาะอยางยงกรณ burn ทม inhalation injury รวมดวย และกรณผ ปวยทมาท าการตกแตงแผลเปนจาก burn ทบรเวณใบหนาและล าคอทมประวตใสทอหายใจยาก
- ดแลใหสารน าใหเพยงพอ และรกษาอณหภมกายใหปกต
- ใหยาแกปวดใหเพยงพอ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมตกแตง
• การผาตดศลยกรรมความงามบรเวณใบหนา: facelift
- ดแลจดทาใหศรษะสงเพอลดบวม
- ใหยาแกปวดใหเพยงพอ
- ใหยาปองกน/แกไขอาการคลนไสอาเจยน
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมตกแตง
• การผาตดดดไขมน - ดแลเฝาระวงเหมอนกรณผ ปวยหลงไดรบการระงบความรสกทวไป - เฝาระวงภาวะพษจากยาชาเฉพาะท; local anesthetics systemic toxicity (ปากขม เวยนศรษะ มเสยงในห กระสบกระสาย หวใจเตนผดจงหวะ ระดบความรสตเปลยนแปลง หวใจหยดเตน) ภาวะมไขมนหลดเขาหลอดเลอด; fat embolism (hypoxemia, ความดนเลอดตก หวใจหยดเตน)
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมตกแตง
• การผาตดแผลกดทบ
- ผ ปวยมกมโรครวมอนๆทท าใหขยบรางกายไมได เชน โรคหลอดเลอดสมอง ความผดปกตของไขสนหลง เปนตน ซงตองใหการดแลเฉพาะ
- จดทาใหผ ปวยไมนอนทบแผลผาตด
- รกษาอณหภมกายใหปกต
- รกษาระดบน าตาลในเลอดใหอยในเกณฑปกต
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมชองทอง/หลอดเลอด
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมชองทอง/หลอดเลอด
• การผาตดชองทองสวนบน: กระเพาะอาหาร ตบ มาม ถงน าด ล าไสเลก - มความเจบปวดมากกวาการผาตดชองทองสวนลาง อาจมการท า epidural block รวมดวย - ควรใหผ ปวยดมออกซเจนทกราย และใหตอใน 24 ชวโมงแรก - ผ ปวยบางรายมสภาพรางกายไมแขงแรงหรออาจมโรครวมซงตองการการดแลเฉพาะ - ดแลใหมระดบความดนเลอด ปรมาณสารน า และ hematocrit ทเหมาะสม
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมชองทอง/หลอดเลอด
• การผาตดชองทองสวนลาง: ล าไสเลก ล าไสใหญ
- ความเจบปวดนอยกวาการผาตดชองทองสวนบนและมการรบกวนการหายใจนอยกวา
- ผ ปวยทเขารบการผาตดล าไสใหญแบบฉกเฉน อาจมโอกาสเกดภาวะพรองน าพรองเลอด หรอมตดเชอในกระแสเลอดไดมาก และยงมปญหาเรองการหายใจไมเพยงพอไดเนองจากอาจมทองอดมาก
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมชองทอง/หลอดเลอด
• การผาตดชองทองโดยวธสองกลอง (laparoscopic surgery) - ความเจบปวดนอยกวาการผาตดเปดชองทองเนองจากแผลเลก แตอาจม referred pain ไปทไหลจากลมทคางอยในชองทอง - มความเสยงในการเกดคลนไสอาเจยนมากกวาปกต - เฝาระวงความเสยงทเกดจากลมทใสเขาในชองทองไดกระจายไปสอวยวะขางเคยงและท าใหเกดอนตรายได เชน gas embolism, pneumothorax, pneumomediastinum, pneumopericardium
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมชองทอง/หลอดเลอด
• ศลยกรรมหลอดเลอด
- ผ ปวยมกมโรครวมอนๆ เชน โรคหลอดเลอดหวใจ หลอดเลอดสมอง ความดนโลหตสงโรคอวน สบบหร
- มความเสยงในการเกด stroke, หวใจขาดเลอด ไดมากกวาผ ปวยทวไป
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมชองทอง/หลอดเลอด
• การผาตดหลอดเลอด aorta
- open repair: ผ ปวยมกไดรบการดแลใน ICU
- endovascular surgery: เฝาระวงการเกดภาวะแทรกซอน เชน เลอดออกมาก เสนเลอดฉกขาด เสนเลอดทไปเลยงขาอดตน spinal cord ischemia ไตขาดเลอด จงตองมการตรวจสอบการขยบของขา ชพจร ปรมาณปสสาวะเปนระยะๆ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมชองทอง/หลอดเลอด
• การผาตดหลอดเลอดแขนงของ aorta หรอหลอดเลอดสวนอน
- ดแลไมใหมการตนของเสนเลอดทท าการตอ โดยการใหผ ปวยไดรบสารน าอยางเพยงพอ ความดนโลหตอยในเกณฑปกต และมระดบ hematocrit ทเหมาะสม
- ดแลใหยาระงบปวดอยางเพยงพอ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรม ทางเดนปสสาวะ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมทางเดนปสสาวะ
• การผาตดตอมลกหมากแบบสองกลอง
(TUR-P)
- ผ ปวยสงอาย
- เฝาระวงการเกด TUR-P syndrome (สารน าเกน ระดบโซเดยมในเลอดต า สบสน ความดนโลหตสง เมดเลอดแดงแตก)
- เฝาระวงภาวะขางเคยงอนๆ เชน กระเพาะปสสาวะแตก ตดเชอในกระแสเลอด เลอดออกมาก อณหภมกายต า
- ดแลใหผ ปวยไดรบการ irrigate bladder อยางปลอดภย
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมทางเดนปสสาวะ
• การผาตดตอมลกหมาก radical prostatectomy
- เฝาระวงการเกดระบบไหลเวยนเลอดไมคงท เนองจากการผาตดนานและเสยเลอดมาก
- เฝาระวงภาวะขางเคยงอนๆ เชน อณหภมกายต า
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมทางเดนปสสาวะ
• การผาตดตอมลกหมากแบบสองกลองชองทอง laparoscopic prostatectomy
- เฝาระวงผลของการจดทา lithotomy ทจดใหศรษะต ามากอยเปนเวลานาน เชน foot drop ความดนในลกตาสง หนาบวม ความดนในกะโหลกศรษะสง
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมทางเดนปสสาวะ
• การผาตดนวในไตแบบเจาะ (PCNL)
- เฝาระวงผลขางเคยงของการผาตด เชน pneumothorax บาดเจบตอเนอไต ตดเชอในกระแสเลอด อณหภมกายต า
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรม อบตเหต
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมอบตเหต
• ผ ปวยอาจมการบาดเจบหลายต าแหนงรวมกน
• อาการบาดเจบบางต าแหนงอาจตรวจไมพบกอนผาตด
• ใชหลกการ Advanced Trauma Life Support (ATLS) ในการดแลผ ปวย
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมอบตเหต
• ATLS: Primary survey and Secondary survey
Secondary survey - ประเมนและส ารวจทวรางกายโดบละเอยดอกครงกอนจะท าการสงตรวจเพมเตม
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมกระดก
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมกระดก
• การดแลและเฝาระวงเฝอก
- ควรตรวจสอบวาเฝอกมการกดทบป มกระดกหรอไม ขอบเฝอกเรยบดหรอไม
- ตรวจสอบวาเฝอกรดแนนเกนไปจนท าใหเกดการกดหลอดเลอดทไปเลยงเนอเยอสวนปลาย หรอกดเสนประสาทหรอไม ควรคล าชพจรสวนปลายตอเฝอกถาท าได
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมกระดก
• การผาตดบรเวณแขนและมอ
- ควรยกหรอหนนสวนทผาตดใหอยสงกวาระดบหวใจ
- เฝาระวงภาวะแทรกซอนทเกดจากการท า brachial plexus block เชน pneumothorax
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมกระดก
• การผาตดบรเวณขาและเทา
- ควรยกหรอหนนสวนทผาตดใหอยสงกวาระดบหวใจ
- เฝาระวงภาวะแทรกซอนอนๆ เชน fat embolism, thromboembolism, compartmental syndrome
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมกระดก
• การผาตดบรเวณสะโพกและเชงกราน
- ควรจดใหนอนราบ ขากางออกเลกนอย โดยใชหมอนคนระหวางขาหรอวางบนกลองทท าไวเฉพาะ
- ตรวจปลายเทาวาเลอดไหลเวยนด
- เฝาระวงเรองระบบไหลเวยนไมคงท เนองจากผ ปวยสงอาย เสยเลอดมาก
- เฝาระวงการเกด delirium ในผ ปวยสงอาย
- เฝาระวงการเกด fat embolism, thromboembolism
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมกระดก
• Fat embolism syndrome (FES) เกดจากไขมนใน bone marrow หลดเขาไปในหลอดเลอด ท าใหความดนเลอดตก ชพจรไมสม าเสมอ ขาดออกซเจน หมดสต มจดเลอดออกตามตวและเลอดออกจากแผลมากกวาปกต
- พบใน long bone fracture, knee replacement, hip replacement, spine surgery with instrumentation
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมกระดก
• Compartmental syndrome เกดจากชองกลามเนอมความดนสงจนท าใหเลอดไหลเวยนไมสะดวก เกดกลามเนอตาย ระยะแรกผ ปวยจะมอาการปวดมากเมอโดนขยบ ตอมาจะมอาการชา บวม ปลายมอหรอเทาซดหรอสคล า คล าชพจรสวนปลายไมได ควรรบตามศลยแพทยดวน
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมศรษะ ตา ห จมก คอ และเตานม
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมศรษะ ตา ห จมก คอ และเตานม
• การผาตดตา - กรณผาตดในลกตา ตองดแลไมใหมความดนในลกตา (intraocular pressure; IOP) สง โดยหลกเลยงการไอ/เบง ใหผ ปวยนอนนงๆ อาจใหศรษะสงเลกนอยถาไมมขอหาม รกษาระดบความดนเลอดใหปกต - มกไมคอยปวดนก สวนใหญควบคมไดดวย paracetamol หรอ opioid ทออกฤทธสนถาปวดมาก - มโอกาสเกดคลนไสอาเจยนไดมากจงควรใหยาปองกน / แกไขภาวะน - เฝาระวงผลแทรกซอนจากการท า retrobulbar block
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมศรษะ ตา ห จมก คอ และเตานม
• การผาตดห
- จดทาใหศรษะสงเลกนอยเพอลดบวม
- มโอกาสเกดคลนไสอาเจยนไดมากจงควรใหยาปองกน / แกไขภาวะน
- เฝาระวงอาการบาดเจบของเสนประสาท เชน facial nerve (ปากเบยว) ทอาจเกดจากการผาตด
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมศรษะ ตา ห จมก คอ และเตานม
• การผาตดในชองจมกและโพรงจมก
- จดทาใหศรษะสงเลกนอยเพอลดบวม
- ถาแนนจมกมากอาจหยอดยาทมฤทธตบหลอดเลอด เชน iliadrin แตตองระวงการเกดความดนเลอดสงได
- มโอกาสเกดคลนไสอาเจยนไดมากจากการกลนเลอดลงไปในกระเพาะจงควรใหยาปองกน / แกไขภาวะน
- ดดเลอดในชองจมกดวยความระมดระวง
- ผ ปวยบางรายมการ pack จมก อาจหายใจไมสะดวก
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมศรษะ ตา ห จมก คอ และเตานม
• การผาตด tonsillectomy และ adenoidectomy - จดทา recovery position (tonsil position) เพอใหทางหายใจโลงและเลอดไมไหลลงคอ - ถาแนนจมกมากอาจหยอดยาทมฤทธตบหลอดเลอด เชน iliadrin แตตองระวงการเกดความดนเลอดสงได - มโอกาสเกดคลนไสอาเจยนไดมากจากการกลนเลอดลงไปในกระเพาะจงควรใหยาปองกน / แกไขภาวะน - หามดดเลอดในชองจมก และการดดเลอดในปากตองท าดวยความระมดระวง - อาจเกดเนอเยอบวมจนมภาวะทางหายใจอดกนได
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมศรษะ ตา ห จมก คอ และเตานม
• recovery position (tonsil position)
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมศรษะ ตา ห จมก คอ และเตานม
• การผาตดใหญบรเวณศรษะและคอ: radical sinus surgery,
glossectomy, mandibulectomy, pharyngectomy, neck dissection
- ผาตดนาน อาจเสยเลอดมาก ทางหายใจบวมเกดการอดกนไดหลงผาตด
- มโอกาสเกดคลนไสอาเจยนไดมากจากการกลนเลอดลงไปในกระเพาะจงควรใหยาปองกน / แกไขภาวะน
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมศรษะ ตา ห จมก คอ และเตานม
• การผาตดตอมไทรอยด
- อาจเกดทางหายใจอดกนหลงผาตดไดจาก hematoma, recurrent laryngeal nerve injury, tracheomalacia ถากอนไทรอยดมขนาดใหญมากและกด trachea อยนาน
- กรณท า total thyroidectomy ทมการตดตอม parathyroid ออกไปหมด ผ ปวยอาจเกด hypocalcemia ได: กลามเนอกระตก เกรงทใบหนาและแขน หวใจเตนผดจงหวะได
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมศรษะ ตา ห จมก คอ และเตานม
• การผาตดเตานม
- ไมวดความดนหรอใหน าเกลอทแขนขางทมการเลาะตอมน าเหลองทรกแรออก
- ดแลรกษาอณหภมกาย ใหยาแกปวดตามความเหมาะสม
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมนรเวช และสตกรรม
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมนรเวช และสตกรรม
• การผาตดทางนรเวชมความหลากหลายมากทงการผาตดแบบเปดชองทอง แบบสองกลองชองทอง สองกลองโพรงมดลก ผาตดบรเวณ perineum
• การผาตดคลอดตองการการดแลพเศษ เนองจากผ ปวยตงครรภมการเปลยนแปลงของรางกายหลายระบบ และมการเปลยนแปลงทางสรรวทยาหลายอยางจากกระบวนการคลอดและการระงบความรสกเพอผาตดคลอด
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมนรเวช และสตกรรม
• การผาตดโดยการเปดชองทอง
- อาจท านาน มการเสยเลอดมาก บางรายม ascites กมภาวะพรองน าไดงาย
- ดแลใหอณหภมกายปกต
- ดแลใหยาแกปวดอยางเหมาะสม ผ ปวยบางรายอาจไดรบ epidural block รวมดวย
- ใหยาปองกน/แกไขภาวะคลนไสอาเจยนหลงผาตด
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมนรเวช และสตกรรม
• การผาตดโดยการสองกลองในโพรงมดลก
- อาจเกดภาวะแทรกซอน เชน มดลกทะล หรอ มการดดซมสารน าทใชเปน irrigating fluid จนเกดภาวะสารน าเกนหรอเกดพษได
- glycine toxicity - มอาการสบสน กระวนกระวาย คลนไส อาเจยน หมดสต ตาบอด ได
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมนรเวช และสตกรรม
• การผาตดคลอด - ตองท าการตรวจสอบประวตการตงครรภวามความผดปกตใดบาง เชน ซด ครรภเปนพษ (pre-eclampsia, eclampsia) รวมถงโรคประจ าตวอนของผ ปวย - ผ ปวยครรภเปนพษทไดรบการรกษาดวย magnesium ตองดแลใกลชดเพอใหไดยาตามทก าหนด เฝาระวงและใหการรกษาความดนโลหตสง และสงเกตอาการชก - ตรวจสอบการแขงตวของมดลกและดแลใหไดรบยาเพมการบบตวของมดลก เพอปองกนการตกเลอด - เฝาระวงภาวะเลอดออกมากผดปกต เชน DIC
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
การดแลผปวยหลงผาตดทางศลยกรรมนรเวช และสตกรรม
• หญงตงครรภทมาเขารบการผาตดอน
- จดใหนอนในทา left uterine displacementหรอนอนตะแคง เพอลดการกดเสนเลอดใหญในชองทอง
- ตรวจสอบการหดเกรงตวของมดลกและการตกเลอด
- ตรวจสอบการเตนของหวใจทารกดวย doppler หรอ stethoscope
- ใหยาแกปวดอยางเพยงพอ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Modified Early Warning Signs
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Modified Early Warning Signs
• เปนการประเมนการเปลยนแปลงของผ ปวยเมอระยะเวลาผานไป
• วตถประสงค
- ตดตามการเปลยนแปลงของผ ปวย
- detect ภาวะ deterioration ของผ ปวย และรบใหการรกาาอยางเหมาะสม กอนทจะเกด cardiorespiratory arrest
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
3 2 1 0 1 2 3
Respiratory rate per min
Less than 8 9-14 15-20 21-29 More than 30
Heart rate per min
Less than 40
51-100 101-110 111-129 More than 129
Systolic blood pressure
Less than 70 71-80 101-149 More than 200
Conscious level (AVPU)
Unresponsive Responds to Pain
Response to Voice
Alert New agitation or confusion
Temperature (C)
Less than 35.0
35.1-36.0 36.1-38 38.1-38.5 More than 38.6
Hourly urine for 2 hours
Less than 10 ml/h
Less than 30 ml/h
Less than 45 ml/hr
Modified Early Warning Scoring System
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
0 1 2 3 Score
Behavior/Neuro
- Playing/ sleeping appropriately
- Alert at patient’s baseline
- Sleeping, somnolence when not disturbed
- Irritable, difficult to console
- Increase in patient’s baseline seizure activity
- Lethargic, confused, floppy - Reduced response to pain - Prolonged or frequent seizures - Pupils asymmetric or sluggish
Cardiovascular - Skin tone appropriate to patient
- Capillary refill ≤ 2 sec
- Pale - Capillary refill 3-4 sec - Mild tachycardia - Intermittent ectopy or
irregular heart rhythm (not new)
- Grey - Capillary refill 4-5sec - Moderate tachycardia
- Grey and mottled - Capillary refill > 5 sec - Severe tachycardia - New onset bradycardia - New onset increase in ectopy,
irregular heart rhythm or heart block
Respiratory - Within normal parameters - No retractions
- Mild tachypnea/ - Mild increased WOB
(flaring, retracting) - Up to 40%
supplemental oxygen via mask
- Up to 1L NC > patient’s baseline need
- Mild desaturation (< 5 below patient’s baseline)
- Intermittent apnea self resolving
Staff concern Concerned
Family concern
Concerned or absent
total
Children’s Hospital Early Warning Score
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
0 1 2 3 Score
Behavior/Neuro
- Playing/ sleeping appropriately
- Alert at patient’s baseline
- Sleeping, somnolence when not disturbed
- Irritable, difficult to console
- Increase in patient’s baseline seizure activity
- Lethargic, confused, floppy - Reduced response to pain - Prolonged or frequent seizures - Pupils asymmetric or sluggish
Cardiovascular - Skin tone appropriate to patient
- Capillary refill ≤ 2 sec
- Pale - Capillary refill 3-4 sec - Mild tachycardia - Intermittent ectopy or
irregular heart rhythm (not new)
- Grey - Capillary refill 4-5sec - Moderate tachycardia
- Grey and mottled - Capillary refill > 5 sec - Severe tachycardia - New onset bradycardia - New onset increase in ectopy,
irregular heart rhythm or heart block
Respiratory - Within normal parameters - No retractions
- Mild tachypnea/ - Mild increased WOB
(flaring, retracting) - Up to 40%
supplemental oxygen via mask
- Up to 1L NC > patient’s baseline need
- Mild desaturation (< 5 below patient’s baseline)
- Intermittent apnea self resolving
Staff concern Concerned
Family concern
Concerned or absent
total
Children’s Hospital Early Warning Score
Mild Moderate Severe
Respiratory rate and heart rate
Infant ≥ 10% increased for age ≥ 15% increased for age ≥ 25% increased for age
Toddler and older
≥ 10% increased for age ≥ 25% increased for age ≥ 50% increased for age
All ages 5 points 10 points 15 points
0 1 2 3
Respiration Normal respiratory rate and SpO2
Respiratory rate ≥ 10 above normal parameters
Respiratory rate ≥ 20 above normal parameters
Respiratory rate ≥ 30 above normal parameters or ≥ 5 below normal parameters
AND OR OR AND
Airway No retractions Retractions Jugular retractions Retractions or grunting
Breathing OR OR OR
FiO2 > 0.30 (CPAP/BiPAP) FiO2 > 0.40 (CPAP/BiPAP) FiO2 > 0.50 (CPAP/BiPAP)
OR OR OR
Circulation Normal skin color Pale Grey or cyanotic Grey or cyanotic AND mottled
OR OR OR OR
Capillary refill time of 1-2 s Capillary refill time of 3 s Tachycardia, 20-30 beats/min above normal rate
Tachycardia > 30 beats/min above normal rate
OR OR
Capillary refill time of 4 s Bradycardia
OR
Capillary refill time of ≥ 5 s
Disability Alert Voice Pain Unresponsive
The Brighton Pediatric Early Warning Score (PEWS) (modified)
Maximum of 3 pt. for each category, + 2 pt. for continuous inhalation medication or CPAP treatment, + 2 pt. for persistent postoperative vomiting (score range from 0-13 pt.)
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ
Outline
• การเฝาระวงผ ปวยในหองพกฟน
• การดแลผ ปวยหลงผาตดทางศลยกรรมระบบตางๆ
• Modified Early Warning Signs
Modified Early Warning Signs ในการดแลผ ปวยหลงผาตดในระบบตางๆ