Ìwé Òfin Àpapọ̀Ilẹ̀ẹ Nàìjíríà Àgbékalẹ̀Ọdún...

2013 - Edà yí je Is e Às es ebere Àwo n Iko tí ńpè fún Ìyípadà ní Ìṣèjo ba Ile Nàìjíríà.

ÌwéÒfinÀpapoIleẹNàìjíríà

ÀgbékaleỌdún1999

©2013ChangeMovementNigeria

ThisisaprojectoftheChangeMovementNigeria.Thisworkismadeavailableforfreedownloadanddistribution.Itisnottobesold.

Website:www.changemovementng.orgEmail:[email protected]


Ìtòlesẹẹsẹ

OríKìnńí

ÌlàsíleGbogboogbò

ApákìnńíÒfinL’óríÌgbékaleÌjọbaÀpapoAtọwo-ìlú-gb’àṣẹ

1. ÌgajùlọÒfinÀpapo

yí2. OríleÈdèNàìjíríà

gegebíÀparapodá3. ÀwonÌpínleàtiOlú-

Ìlú,Àbújá.

Apákejì

Agbára-àṣẹtíyíòwàlowoÌjọbaÀpapoIleNàìjíríà

4. ÀṣẹÌṣòfin.5. ÀṣẹÌṣàkóso6. ÀṣẹÌṣèdájo7. ÈtòÌjọbaÌbíle

8. ÌdásíleÌpínletuntunàtiÀtúntòÀàlà

9. OnàÌṣàtúnṣesíÌlàsíleÒfinÀpapoyí

10. ÌfòfindeEsìnÌlú11. ÌroworọseàtiÀàbò12. ÌmúṣẹÀdéhùn

OríKejìÀwọnÀkàn-fojúsùnàtiÌpinnuÈtòÌṣèjọba

13. OjúṣeÌjọba14. ÌjọbaàtiAráÌlú15. ÀfojúsùnlóríÌṣèlú16. ÀfojúsùnlóríỌro

Ajé17. Àfojúsùnlórí

Ìbágbépo

18. ÀfojúsùnlóríÈtòEko

19. ÀfojúsùnlóríÌbáṣepopelúIle-Òkèèrè

20. ÀfojúsùnlóríÀyíkáàtiAgbègbè

21. Àṣe-ìdaríàwọnÀṣàIleNàìjíríà

22. OjúṣeàwọnIléiṣe-ìròyìn

23. Ìmeto-ìwàt’ílù24. OjúṣeàwọnAráÌlú

OríKẹtaÌjárá-ìlú

25. Dídiọmọìlúlátipaseìbí

26. Dídiọmọìlúlátipaseìforúkọsíle

27. Dídiọmọìlúlátipasegbígbépen’ílùú

28. Onílùúméjì29. Ìkọpò-ọmọ-ilúsíle30. Gbígbaipòọmọ-ìlú

lowoẹni31. Àwọnẹnitó

f’ọmọyọfúnipò

ọmọ-iluOríle-èdèNàìjíríà

32. Àṣẹlátiṣeidari


OriKerinÀwọnEtoỌmọnìyànPàtàkì

33. Etosíìwàláyé34. Etosíàponléara35. Etosíòmìniraẹni36. Etosíìgbo-tẹnu-ẹni

kátóódájo37. Etosíìní-bò-ń-kele

àtiìgbé-ayéẹlebí38. Etosíòmìnira-

èyítówùnmíèrò,erí-ọkànàtiesìn

39. Etosíòmìnira-èyítówùnmíoroàtiìkoroyìn

40. Etosíìṣẹgbeàtiìkórajọalálàáfíà

41. Etosíìrìn-yan-fanda42. Etosíòmìnirakúrò

lowoìṣẹleyàmeyà43. Etosínínídúkìá

aláìlèṣínípòníbikíbi

44. Dandangbonnínídúkìá

45. Àìgbàláyeàtiàìnílèṣetówàlóríetopàtàkìènìyàn

46. Sàkáání-àṣẹIlé-ẹjo-GígaàtiÌgbowoòfin

OríKarùn-únOnà-Ìgbìmoṣòfin

ApákinniÌgbìmoAṣòfinÀgbàIleẹwa

A- ÌkúnléàtiòṣìṣetiAgbìmoṣòfinÀpapoIleẹwa47. ÌṣàgbékaleIlé-

ìgbìmoṣòfinÀpapoIleẹwa

48. ÌkúnléIlé-ìgbìmoAṣòfinÀgbà

49. ÌkúnléIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin

50. AdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinÀgbààti

AbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin

51. ÀwọnÒṣìṣenínúilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoIleẹwa

B-O\ nà-tí-a-lè-gbà-pèfúnìpéjọàtiìtúkáÌgbìmoṣòfinÀpapoIleẹwa

52. Ìjewodúkìáàtiohuntówàníkàwooẹni;ìbúraàwọnọmọìgbìmo

53. DídaríìpéjọpoIlé-ìgbìmoṣòfinàtiàjùmopéjọiléméjéèjì

54. Ìkúnlétófúnìjíròròàtiìbò

55. Èdèìjíròrò56. Ìdìbò57. Irúàwọntíkòyẹláti

jókòótàbídìbò58. Bíaotimáalo

agbáraìṣòfin:Àpapo59. Bíaotimáalo

agbáraìṣòfin:àbáowó

60. Ìdaríìlánà-ìtose

61. Ìsófotàbíìwápàdéàlejòkìyíòsọìjíròròd’asán

62. Ilé-ìgbìmoalábẹṣékélé

63. Ìjokòógbìmo64. Ìtúkáàtiìtejáde

ìkédeAdarí-ilé

D-Ìkúnjú-òṣùwonfúnjíje-ọmọIlé-ìgbìmo-Aṣòfinàtietoìwásípàdé65. Ìkúnjú-òṣùwonfún

ìbò66. Àwọnajánikule


67. EtoAláṣẹlátiwás’ípàdéìgbìmo-Aṣòfin

68. Ìgbà-lórí-àléfàfúnọmọìgbìmo-Aṣòfin

69. Ìpèpadà-ro-lóyè

70. Ìsanwó-isé

E- ÌdìbòsíIlé-ìgbìmo-AṣòfinÀpapo

71. Àwọnagbègbènlaaláṣòfinàtiagbègbèkéékèèkéaláṣojúṣòfin

72. Ìtóbi-síàwọnagbègbè-aláṣòfinàtiAgbègbè-aláṣojúṣòfin

73. Àtúnyewòàtìgbàdégbààwọn

agbègbè-aláṣòfinàtiAgbègbè-aláṣojúṣòfin

74. Gbèdékeìgbàtíàtúnṣeàwọnagbègbè-aláṣòfinàtiAgbègbè-aláṣojúṣòfinyíòf’ẹsemúle

75. Ìmúdájúiye-ará-ìlú

76. ÀkokòìdìbòsíiléÌgbìmoAṣòfinÀpapo

77. Ìbòtààrà(àdìfádíje)àtietosíbò

78. ÌbójútóÌdìbò79. Agbáraìgbìmo

AṣòfinÀpapol’óríàwọnìbéèrèkan

Ẹ-AgbáraàtiÀṣe-ìdaríOwó-ìlú

80. ÌdásíleàpòìpawósíOwó-àpiletojúÀkópo

81. ÌfúnláṣẹàtináwólátinúOwó-àpiletojúÀkópo

82. Ìfúnláṣẹàtináwónígbààjẹsíleowó-àyàsotoná

83. Owó-àpiletojúfúnináwóaìròtì

84. Ìfúnlówó-iséAláṣẹàtiàwọnalájọṣiṣemírànbeebeelọ

85. Ìyewé-owó-wòApo-ìpawókọsíleÌjọba

86. ÌyànsípòAyewé-owó-wògbogboogbò

87. Ìgbà-lórí-àléfàAyewé-owó-wògbogboogbò

88. Agbaraàtisewadi89. Agbáratónííṣepelú

oroerí

ApáKejì

IléÌgbìmoAṣòfinÌpínleA-ÌkúnléàtiòṣìṣeIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle

90. Ìdásíleilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle

91. Ìkúnléilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle

92. Abẹnuganilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle

93. ÀwọnòṣìṣeiléìgbìmoṣòfinÌpínle

B–ìtose-ìlánàfúnìpèsíléàtiìtúkáIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle94. Ìjewodúkìáàtiohun

tówàníkàwooẹni;ìbúraàwọnọmọìgbìmo

95. DídaríìpéjọpoÌgbìmoṣòfin

96. Ìkúnlétófúnìjíròròàtiìbò

97. Èdèìjíròrò98. Ìdìbò99. Irúàwọntíkòyẹláti

jókòótàbídìbò100. Bíaotimáalo

agbáraìṣòfin:ìpínle101. Ìdaríìlánà-ìtose

102. Ìsófotàbíìwápàdéàlejòkìyíòsọìjíròròd’asán

103. Ìgbìmòalábẹṣékélé104. Ìjokòógbìmo105. Ìtúkáàtiìtejáde-

ìkédelátodoGómìnà


D-Ìkúnjú-òṣùwonfúnjíje-ọmọÌgbìmo-ṣòfinÌpínleàtietoìwásípàdé106. Ìkúnjú-òṣùwonfún

ìbò107. Àwọnohuntólè

jánikule

108. EtoAláṣẹlátiwás’ípàdéìgbìmo-Aṣòfin

109. Ìgbà-lórí-àléfàfúnọmọìgbìmo-Aṣòfinìpínle

110. Ìpèpadà-ro-lóyè111. Isanwó-isé

E-ÌdìbòsíIléÌgbìmo-AṣòfinÌpínle112. Àwọnagbègbè

kéékèèkéaláṣojúṣòfinìpínle

113. Ìtóbi-síàwọnagbègbèaláṣojúṣòfinìpínle

114. Àtúnyewòàtìgbàdégbààwọnagbègbèaláṣojúṣòfinìpínle

115. Gbèdékeìgbàtíàtúnṣeàwọnagbègbè-aláṣojúṣòfinìpínleyíòf’ẹsemúle

116. ÀkokòìdìbòsíiléÌgbìmoAṣòfinìpínle

117. Ìbòtààrà(àdìfádíje)àtietosíbò

118. ÌdìbòàtiÌbójútó119. Agbáraìgbìmo

AṣòfinÀpapol’óríàwọnìbéèrèkan

Ẹ-AgbáraàtiÀṣe-ìdaríOwó-ìlú120. Ìdásíleàpòìpawósí

Owó-àpiletojúÀkópo

121. ÌfúnláṣẹàtináwólátinúOwó-àpiletojúÀkópo

122. Ìfúnláṣẹàtináwónígbààjẹsíleowó-àyàsotoná

123. Owó-àpiletojúfúnináwóaìròtììpínle

124. Ìsanwó-iséGómìnààtiàwọnalájọṣiṣemírànbeebeelọ

125. Ìyewé-owó-wòÀpòÌjọbaìpínle

126. ÌyànsípòAyewé-owó-wògbogboogbòìpínle

127. Ìgbà-lórí-àléfàAyewé-owó-wògbogboogbòìpínle

128. Agbáraàtisewadi129. Agbáratónííṣe

pelúoroerí

OríKẹfà

Ìṣàkóso-ìjọbaApáKinni

Ìṣàkóso-ìjọbaÀpapoA–AláṣẹOríle-èdèyí

130. ÌdásíleIlé-iṣeAláṣẹ131. Ìkúnjú-òṣùwonfún

ìdìbòAláṣẹ132. ÌdìbòAláṣẹ:

gbogboogbò

133. Ìdìbò:OlólùdijesípoAláṣẹkan

134. Ìdìbò:OlólùdijesípoAláṣẹméjìtàbíjùbeelọ

135. Ìgbà-lórí-àléfàfúnAláṣẹ

136. IkúAláṣẹ-a-dìbò-yànkótóógbaìbúrafúnni


137. ÀwọnÀìyẹ-fún138. Àìyẹ-fúniṣemíràn

Aláṣẹ139. Ìdájoàwọnìbéèrè

kantójẹmoìdìbò140. Ìjewodúkìáàti

ohuntówàníkàwooẹni;ìbúraf’Áláṣẹ

141. ÌdásíleIlé-iṣeIgbákejì-Aláṣẹ

142. Ìdárúkọ-fúnpòàtiìdìbòyànIgbákejì-Aláṣẹ

143. ÌròlóyèAláṣẹ

144. Ìdágúnle-àìlèṣiṣeAláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹ

145. Adelé-Aláṣẹlásìkòt’Aláṣẹòsí-níléfúngbàráńpe

146. ÌṣojúṣeAláṣẹ147. ÀwọnAlábòjútó

ÌjọbàÀpapo148. OjúṣeÀwọn

AlábòjútógegebíAṣàkóso

149. Ìjewodúkìáàtiohuntówà

níkàwooẹni;ìbúraf’áwọnAlábòjútó

150. Amòfin-ÀgbàfúnOríle-èdèwa

151. ÀwọnèèkànèèkànAgbàjọbanímoràn

152. Ìjewodúkìáàtiohuntówàníkàwooẹni;ìbúraf’áwọnèèkànèèkànAgbàjọbanímoràn

B–ÌdásíleÀwọnE\kakanníÌṣàkósoÀpapo

153. ÀwọnÀjọ-elétòàtiÌgbìmo-ìtòlútiÀpapo

154. ÌyànsípòAlágaàtiàwọnọmọ-ẹgbe

155. Ìgbà-lórí-àléfààwọnọmọ-ẹgbe

156. Ìkúnjú-òṣùwonlátijeọmọ-ẹgbe

157. Ìròlóyèọmọ-ẹgbe158. ÒmìniraàwọnEpka

kan159. Ìkúnlé-tóàtiÌpàdé

160. AgbáraàtiÌlànà-ìtose

161. Ìlàyé-ìtumo

D–Ìpawó-wọlésíÀpòÌlú162. Àpò-ìpawókọsíle

Alapinkiri163. Ìfisọríàwọnàpò

ìpawó-wọlé164. Owó-rànwọÌjọba

àpapofúnìpawó-wọléàwọnìpínlẹ

165. Iye-à-ná-s’órígbígbaàwọnowó-ìlúkan

166. Owó-à-fi-dí-gbèsè167. Owó-à-dá-lé

Ìpawó-wọlé

alákopofúnowó-àpiletojú

168. Ìpèsè-òfinfúnìsanwó

E–Ìṣiṣe-ÌlútiÌjọba-Àpapo

169. ÌdásíleÀjọ-aṣiṣe-ìlútiÀpapo

170. Àjọ-aṣiṣe-ìlú:Agbáraìfàṣẹfúnlátiṣojúṣe

171. Ìyannisípòl’átọwoAláṣẹ

172. Ìlàkalelóríìṣọwo-hùwà

173. ÌdáàbòbóetoOwó-ìfehìntì

174. Ìṣe-ẹjoìlú175. Àṣẹ-àdaniìjọbafún

ìṣàforíjì


ApákejìÌsàkósoÌpínle

A–GómìnàÍpínle176. ÌdásíleIlé-iṣe

Gómìnà177. Ìkúnjú-òṣùwonfún

ìdìbòAlá178. ÌdìbòGómìnà:

gbogboogbò179. Ìdìbò:Olólùdije

méjìtàbíjùbeelọ180. Ìgbà-lórí-àléfàfún

Gómìnà181. IkúGómìnà-a-

dìbò-yànkótóógbaìbúrafúnni

182. ÀwọnohunAmúnimáyẹ-fún

183. Àìyẹ-fúniṣemírànGómìnà

184. Ìdájoàwọnìbéèrèkantójẹmoìdìbò

185. Ìjewodúkìáàtiohuntówàníkàwooẹni;ìbúrafúnGómìnà

186. ÌdásíleIlé-iṣeIgbákejì-Gómìnà

187. Ìdárúkọ-fúnpòàtiìdìbòyànIgbákejì-Gómìnà

188. ÌròlóyèGómìnààtiIgbákejì-Gómìnà

189. Ìdágúnle-àìlèṣiṣeGómìnàtàbíIgbákejì-Gómìnà

190. Adelé-GómìnàlásìkòtiGómìnàòsí-níléfúngbàráńpe

191. ÌṣojúṣeGómìnà

192. ÀwọnAbójútoroÌjọbàÌpínle

193. Ojúṣe-ìṣàkósoIgbákejì-GómìnààtiàwọnAbójútoro

194. Ìjewodúkìáàtiohuntówàníkàwooẹni;ìbúraf’áwọnAbójútoro

195. Amòfin-ÀgbàfúnÌpínle

196. ÀwọnèèkànèèkànAgbàjọbanímoràn

B–ÌdásíleÀwọnE\kakanníÌṣàkósoÌpínle

197. ÀwọnAbójútoroÌjọbàÌpínle

198. ÌyànsípòAlágaàtiàwọnọmọ-ẹgbe

199. Ìgbà-lórí-àléfàfúnàwọnọmọ-ẹgbe

200. Ìkúnjú-òṣùwonlátijeọmọ-ẹgbe

201. Ìròlóyèọmọ-ẹgbe202. ÒmìniraàwọnEpka

kan203. Ìkúnlé-tóàti

ìfẹnukò

204. AgbáraàtiÌlànà-ìtose


D–Ìṣiṣe-ÌlútiiÌjọba-Ìpínle

206. ÌdásíleÀjọ-aṣiṣe-ìlútiÌpínle

207. Àjọ-aṣiṣe-ìlúÌpínle:AgbáraÌfúnláṣẹ-ìṣe-ẹni

208. ÌyannisípòlátodoGómìnà

209. Ìlàkalelóríìṣọwo-hùwà

210. ÌdáàbòbóetoOwó-ìfehìntì

211. Ìṣe-ẹjoìlú212. Àṣẹ-àdalòìjọbafún

ìṣàforíjì

ApáKẹta


ÀfiṣekúnA–Ìkànìyàn-ìlú

213. ÈtòÌk’èrò-ìlú

B–Ọlopàá-AlopágbófinróIleNàìjíríà214. Ìdásíleilé-iṣe

ỌlopàáAlopágbófinróIleNàìjíríà

215. ÌyànsípòOgápátá-Olopàá-aṣàbewòàtiÌdaríilé-iṣeỌlopàáIleNàìjíríà

216. Ìfúnláṣẹ-ìṣe-ẹnifúnOgá-Olopàá-aṣàbewò

D–Ọmọ-ogunAdìhámoraIle-wa217. Ìdásíleàtiìkúnlé

ọmọ-ogunadìhámoraIle-wa

218. Ìpàṣẹwàáàtiìwúlò

219. Ìdásíleekafúnìmúdájúàpínkárí-àǹfànínínúiṣe

ọmọ-ogunadìhámoraIle-wa

220. Iṣe-ológundan-dan-gbon

E–ẸgbeÒṣèlú221. Ìfòfindeàwọn

akitiyanòṣèlúlátodoàwọnẹgbekan

222. Àwọnàìgbàláyel’óríìdegbe-òṣèlú-síle

223. OfinàtiÌlànàẹgbeòṣelú

224. Àfojúsùnàtiìlépa225. Ètò-ìnáwóẹgbe

òṣelú226. ÌjáboÈtò-ìnáwó

odoodún

227. Ìfòfindeàwọnẹgbebiadigun-jà

228. Agbáraìgbìmoṣòfinìjọbaàpapol’óríẹgbeòṣèlú


OriKejeÈtòÌdájoApáKinni

Ilé-ẹjoÌjọbaÀpapoA-Ilé-ẹjogígajùlọÌjọbaÀpapo

230. ÌdásíleIlé-ẹjogígajùlọÌjọbaÀpapo

231. ÌyànsípòàwọnAdájo-àgbààtiàwọnAdájoIlé-ẹjo

gígajùlọÌjọbaÀpapo

232. Sàkáání-àṣẹojúlówó-gan

233. Sàkáání-àṣẹIlé-ẹjoAgbìpe-tún-ẹjo-dá

234. Ìkúnlé

235. Òpinìpinnu-ìdájo236. Àṣemoraàtiìlánà-

ìtose

B-Ilé-ẹjoAgbìpe-tún-ẹjo-dá(kò-te-mi-lorùn)237. ÌdásíleIle-ẹjo

Agbìpe-tún-ẹjo-dá238. ÌyànsípòAdarí-

ìdájoàtiàwọnAdájoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá


239. Sàkáání-àṣẹojúlówó-gan

240. Sàkáání-àṣẹIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá

241. Ìgbìpe-fún-ìgbejogegebíietolátiilé-ẹjogígaàpapotàbiilé-ẹjogígaìpínle

242. Ìgbìpe-fún-ìgbejopelúàṣẹ-ìgbejókúrò

243. Etolátiṣìpe-fún-ìgbejolátiilé-ẹjogígaàpapotiile-ẹjogíganínúoràntójẹmoìrúfin

244. Ìṣìpe-fún-ìt’ẹjo-dálátiilé-ẹjoṢàríàAgbìpe-t’ẹjo-dá

245. Ìṣìpe-fún-ìt’ẹjo-dálátiilé-ẹjoìbíleAgbìpe-t’ẹjo-dá

246. Ìṣìpe-fún-ìt’ẹjo-dálátiodoÀjọ-onídàjọÌlàkale-ìṣọwo-hùwààtiilé-ẹjomìíràn

247. Ìkúnlé248. Ìṣeàtiìlàkale-ìtosẹ

D–Ilé-ẹjoGígaÀpapo249. ÌdásíleIlé-ẹjoGíga

Àpapo250. ÌyànsípòAdájo

Àgbààtiàwọn

Adájoilé-ẹjoGígaÀpapo

251. Sàkáání-àṣẹIlé-ẹjoGíga

252. Agbára-àṣẹ253. Ìkúnlé254. Ìṣeàtiìlàkale-ìtosẹ

E-Ilé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÀbújá255. ÌdásíleIlé-ẹjoGíga

ÀpapotiOlú-ìlúÀbújá

256. ÌyànsípòAdájoÀgbààtiàwọnAdájoilé-ẹjoGíga

ÀpapotiOlú-ìlúÀbújá

257. Sàkáání-àṣẹ258. Ìkúnlé

259. Ìṣeàtiìlàkale-ìtosẹ

Ẹ-Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlúÀbújá260. ÌdásíleIlé-ẹjo

Agbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlúÀbújá

261. ÌyànsípòAdájo-KadiÀgbààtiàwọn

Adájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlúÀbújá



F-Ilé-ẹjoìbíletiOlú-ìlúÀbújá265. ÌdásíleIlé-ẹjoibíle

tiOlú-ìlúÀbújá266. ÌyànsípòAdari-ile

àtiàwọnAdájoIlé-

ẹjoìbíletiOlú-ìlúÀbújá



ApáKejìÀwọnIlé-ejoÌjọbaÌpínleA-Ilé-ejoÌjọbaÌpínle


270. ÌdásíleIlé-ejoÌjọbaÌpínle

271. ÌyànsípòAdájoÀgbààtiàwọn

AdájoIlé-ẹjoGígatiÌjọbaÌpínle



B-Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiÌjọbaÌpínle275. ÌdásíleIlé-ẹjo

Agbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiÌjọbaÌpínle

276. ÌyànsípòAdájo-KadiÀgbààtiàwọn

Adájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiÌjọbaÌpínle



D-Ilé-ẹjoÌbíleAgbìpe-t’ẹjo-dá(Kòtemilorùn)280. ÌdásíleIlé-ẹjoÌbíle

Agbìpe-t’ẹjo-dá281. ÌyànsípòAdarí-ilé

Ilé-ẹjoÌbíleAgbìpe-t’ẹjo-dáÌjọbaÌpínle

282. Sàkáání-àṣẹ283. Ìkúnlé284. Ìṣeàtiìlàkale-ìtosẹ

ApáKẹtá

Ìgbìmo-onídàájofúnÌdìbò285. Ìdásíleàtisàkáání-

àṣẹÌgbìmo-onídàájofúnÌdìbò

ApáKẹrinÀfiṣekún

286. Sàkáání-àṣẹfúnilé-ẹjoìpínlelorotókanìjọbaàpapo

287. Ìmúṣẹìpinnu288. Ìyànsípòàwọn

onímonípaètòìdájoìbíleàtitiÒfinṢàríà

289. Ìkanisáìyẹawononíṣe-òfinkan

290. Ìjewodúkìáàtiohuntówàníkàwooẹni;ìbúraf’áwọnòṣìṣeìdájo

291. Ìgbà-lórí-àléfààtietoowó-ìfehìntìàwọnòṣìṣeìdájo

292. Ìyọkúròòṣìṣeìdájo293. Ìṣófoàyè

294. Ìdájoáwọnkókó-ejoàtioràn

295. Ìdarí-ìbéèrèòfinsíbitóyẹ

296. Ìṣàlàyé-ìtumo

OríKẹjọ

Olú-ìlúÌjọbaÀpapo,ÀbújáàtiÌpèsè-òfinàfiṣekúngbogboogbòApáKinni

Olú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá297. Olú-ìlúÌjọba

Àpapo,Àbújá:Orol’óríÒǹ-nile

298. Olú-ìlúÌjọbaÀpapo299. Ìfòfinṣàkóso

300. ÌsojúníIlé-ìgbìmoAṣòfinÀpapo


301. ÌsọnípaìṣàkosoOlú-ìlúgegebíiojúṣeÌjọbaÀpapo

302. ÀwọnAlábòjútótiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá

303. ÌṣàkosoOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá

304. ÌdásíleÌgbìmo-alábẹṣékélétiòṣìṣe-ìdájotiOlú-

ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá

ApákejìÌpèsè-òfinfúnàmúlò-onírúurú

305. Ilanafúnikedeipo-idagiri

306. Ìjáwo-jásekuro

307. Àìgbàláyel’óríàwọnaráìlúkan

308. Àìgbàláyel’óríìtose-ìgbejo

ApáKeta

Ìpèsè-òfinfúnàsìkòìtipòkan-bosíkejìàtiìmúpamo309. Ìjárá-ìlú310. ÒṣìṣeàwọnIlé-

Ìgbìmoṣòfin311. Àṣẹ-adúróṣinṣin312. ÀkànṣeÌpèṣè-òfin

fúnÌdìbòàkoko

313. Onàìpínfúnniìpawó-wọlé

314. Gbèsè315. ÀwọnÒfintówà

látìgbàyíwá

316. Àwọnipò,ipò-àṣẹàtiilé-ẹjotówàlátìgbàyíwá

317. Ìjogúndúkìá,eto,ojúṣeàtiohuntówàníkàwooẹni

ApáKefaÌlàyé-ìtumo,Ìmenubààtiìbere-iṣe

318. Ìlàyé-ìtumo319. Ìmenubà320. ìbere-iṣe

2013 - Edà yí je Is e Às es ebere Àwo n Iko tí ńpè fún Ìyípadà ní Ìṣèjo ba Ile Nàìjíríà. – Change Movement Nigeria

Atoṣe

AtoṣeÀkoko

ApáKìnńí

ÀwọnIpínleOríle-èdèÀparapodáyìí

ApáKejì

Gege-ojú-ààlààtiAgbègbè-AlògbìmotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá

AtoṣeÈkejì

Apákìńní

Ojúṣe-àdáṣeÌgbìmo-aṣòfin

Apákejì

Ojúṣe-àjọṣeÌgbìmo-aṣòfin

AtoṣeE\keta

Apákìńní

ÀwọnEkaÌṣàkósotiÌjọba-àpapo

ÀjọfúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwà

ÌgbìmoÌtòlú

Àjọ-elétòfúnàpínkárí-àǹfànítiÍleẹwal’àpapo

Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÍleẹwal’àpapo

Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÍleẹwal’àpapo

Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa

Ìgbìmo-elétòfúnÀàbò-ìlútiÍleẹwal’àpapo

Ìgbìmo-elétòfúnỌro-ajétiÍleẹwal’àpapo


Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo

Àjọ-elétòfúnIye-olùgbétiÍleẹwal’àpapo

Ìgbìmo-elétòfúnÌṣotiÍleẹwal’àpapo

Ìgbìmo-elétòàwọnỌlopàáfúnIgbófinróIleẹNàìjíríà

Àjọ-elétòfúnIṣe-ỌlopàátiÍleẹwal’àpapo

Àjọ-elétòfúnÌpawówọléàtiìnáwósílùútiÍleẹwal’àpapo

Apákejì

ÀwọnEkaÌṣàkósotiÌjọba-Ìpínlẹ

Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÌjọba-ìpínlẹ

Àjọ-elétòOlómìnirafúnÌdìbòn’ìpínlẹ

Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÌjọba-ìpínlẹ

ApákẹtaE\kaÌṣàkósoOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá

Ìgbìmo-alábẹṣékéléfúniṣe-ìdájotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá

AtoṣeE\kerin

Ojúṣe-iṣeÌgbìmo-ìjọba-ìbíle

AtoṣeE\kaàrúnApákìńní

Ìlàkale-ìṣọwo-hùwàfúngbogboÒṣìṣeÌjọba

Gboogbò

Ìgbìmo-onídàájofúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwà

Ìlàyé-ìtumoApákejì

ÒṣìṣeÌjọbafúnidi-patakiÌlàkale-ìṣọwo-hùwà

AtoṣeE\kẹfàÌgbìmo-onídàájofúnÌdìbò

Ìgbìmo-onídàájo-fún-ÌdìbòfúnÌgbìmo-aṣòfinÀpapoÌgbìmo-onídàájofúnÌdìbòtiGómìnààtiile-igbimọAṣòfin

AtoṣeÈkéjeÌbúrafúnni


Ìbúraìtúúbá-ìṣetìjọba

ÌbúraÌwọṣeAláṣẹ

ÌbúraÌwọṣeGómìnàÌpínle

ÌbúraÌwọṣeIgbákejì-Aláṣẹ,Igbákejì-Gómìnà,àwọnAlábòjútó,àwọnAbójútorotàbíèèkàn-èèkànAgbàjọbanímoràn

ÌbúraÌwọṣefúnàwọnọmọilé-ìgbìmoṣòfinàpapo,ilé-ìgbìmoṣòfinìpínle,

Ìbúraf’áwọnonídàájoRántípé:Ìpínwàl’óríòǹkà,àpíntúnpínwànínúòǹkààkámo,èléḿbẹl’óríálúfábeetì,ìpínrosìḿbẹl’óríòǹkàRóòmù.ÁlúfábeetìYorùbáyàtosítièdèGeesì.Note:Sectionsarenumbered,subsectionsareinbracketednumbers,itemsarealphabeticallyorderedwhileparagraphsareinromannumerals.YorùbáalphabetsaredifferentfromEnglishalphabets.


ÌwéÒfinÀpapoIlẹNàìjíríà,ÀgbékaleỌdún1999ÀwatíajeọmọIleNàìjíríà,látàríìfẹnukòwalátiwàníìṣokangegebíioríleèdèkanṣoṣoàìlèpinyàl’ábeìṣàkósoOlódùmarè, tí a fi jìn fún ìgbélárugẹ àjọṣepo Ile-Adúláwo, àlááfíà gbogbo àgbáyé,ìfọwosowopoàtiìgbọrá-ẹni-yéoríle-èdès’óríleèdèàtilátipèsèÒfinÀpapofúnìṣàkóso-ìjọbaireàti ìgbáyégbádùn gbogbo ọmọ Ile Nàìjíríà, tí yíò dá l’órí ìlàkale-eto bíi: òmìnira, orí-ò-jorí àtiìfòdodo-ṣèdájo,àtifúnìwàníṣokanwa,nípaabáyìíaṣeàgbékaleàtiìfẹse-múleÒfinyìípékíÌwé-òfinÀpapoyímáatoìṣewa:

OríKìnńí

ÌlàsíleGbogboogbò

Apákìnńí

ÒfinL’óríÀgbékaleÌjọbaÀpapoAtọwo-ìlú-gb’aṣẹOríle-èdèNàìjíríà

1. (1)ÒfinÀpapoyíjeolúborígbogboòfin,ósìdidandangbonfúnt’olórít’ẹlemùjákèjádòIleNàìjíríà.(2) Ẹnikeni tàbiẹgbekegbekankònííp’àṣẹ tàbí ṣe ìṣàkoso ìjọba IleNàìjíríà láì ṣepé ìwéòfinyìíofúnníetotàbíàṣẹ.(3) Bíabáríòfinkófin tótakoÒfinàpapoyí, irúòfinbeekìyíònı ìfẹsemúle,gbogboòfinnáàniyíòdiòfútùfeeteporogodo,Ìwé-òfinÀpapoyíniyíòsijẹèyítíyíòborí.

2. (1) Oríle-èdè Nàíjíríà yíò jeokanṣoṣo àìlètú àti àìlèpínyà tí àpèjá orúkọ reyíò sì maa jeOríleÈdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gb’aṣẹNàìjíríà.(2) NàíjíríàyíòjeOríle-èdèàparapodánínúèyítíàwọnÌpínleàtiOlú-ìlúkanyíòwà.

3. (1)ÌpínlemerìndínlógójìniyíòwàníNàìjíríà,àwọntííṣe,Abia,Adamawa,AkwaIbom,Anambra,Bauchi,Bayelsa,Benue,Borno,CrossRiver,Delta,Ebonyi,Edo,Èkìtì,Enugu,Gombe,Imo,Jigawa,Kaduna,Kano,Katsina,Kebbi,


Kogi,Kwara,Lagos,Nasarawa,Niger,Ògùn,Òǹdó,Òṣun,Oyo,Plateau,Rivers,Sokoto,Taraba,YobeandZamfara.(2) Ìpínle kookan tówà ní Nàìjíríà gegebí orúkọwọn ti wà ní ìṣùpo-kíńní nínú apá kíńníAtoṣeàkokonínúÌwé-òfinÀpapoyííyíòjeàwọnagbègbètíàfihànrewàníìkọjúsíìṣùpokejìAtoṣeàkokoÌwé-òfinÀpapoyí.(3) Olú-Ilé-iṣeÌjọbaÌpínleyíòmáajeOlú-Ìlúìpínlegegebíótiwàníìṣùpo-kẹtaapákìńnítiAtoṣeàkokotódojúkọìpínlewọnnínúìṣùpokínní.(4) Olú-Ìlú Ìjọba Àpapotíí ṣe Àbújá yíò jegegebí àgbékalereti wà ní apá kejì AtoṣeàkokoÌwé-òfinÀpapoyí.(5) Ìpèsè-òfintówàníapákínníOríkẹjọÌwé-òfinÀpapoyígegebíótinííṣepelúoroOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújáyíònípagegebíàgbékaleretiwàníbe.(6) Otàléléèédégbèrin-lé-méjọÌjọbaÌbíle(768LocalGovernmentAreas)àtiagbègbè-alògbìmomefà ni yíò wà ní Nàìjíríà gegebí àfihàn reti wà ní ìṣùpokínní apá kínní AtoṣeàkokoÌwé-òfinÀpapoyí.

ApáKejì

Agbára-ÀṣẹÌjọbaÀpapoIleNàìjíríà

4.(1)AgbáraìṣòfinfúnàparapoilewayíòwàlowoÌgbìmo-AṣojúṣòfinfúnOríle-èdèwaeléyìítíyíòníìgbìmoAṣojúṣòfinàgbààtiÌgbìmoAṣojúṣòfinkékeré.(2)Ìgbìmo-Aṣojúṣòfinyìíyíòniagbáralátiṣeòfinfúnàlááfíà,ìroworọse,àtiÌṣàkósotógúnrégé fún àparapoilewa àti ibikíbi nínú re, gegebi o ti wa nínú ojuse-aṣojúṣòfin nikan tiagbekalerewaapákinnitiAtoṣeeekejìnínúÌwé-òfinÀpapoyìí.(3)agbáraÌgbìmo-Aṣojúṣòfinyìíyíònílátiṣeòfinfúnàlááfíà,ìroworọse,àtiÌṣàkósotógúnrégé fún Àparapoilewa gegebí ó ti wà nínú ojúṣe àdaṣe-aṣojúṣòfin nìkan, kí yíò sì fúnàwọnaṣojúṣòfinìpínleàyàfibíìwéòfinÀpapoyìíbafìdíremúlebee.(4) L’áfikúnsíiàti láìṣeojúṣàájúsíagbáratiàpíntúnpínkejì ìpínyìífúnÌgbìmo-AṣojúṣòfinÀpapo,Ìgbìmoyìíyíòtúnníagbáralátisòfinl’órí:-(a) orokọrotó jẹmoàjọṣe-aṣojúṣòfinÀpapo àti ti Ìpínle tí àgbékalerewàní ìṣùpoàkoko tiapákejì tiAtoṣeeekejìnínú Ìwé-òfinÀpapo yìí títí kangbogboohun tíapè’lànà renínúìṣùpoeekejìníbe:àti(b)orokọrotíìrónilágbárawàfúnÌgbìmonáàlátisòfinlél’órígegebíatipèsèresinuÒfinÀpapoyìí.(5) Bíabáríòfinkòfintíàwọnaṣojúṣòfinìpínleṣeṣùgbontíótakoòfintiàwọnaṣojúṣòfinàpapoṣelonàtóto,gbogbolájoríirúòfinbeediòfúùtùfeete tíkòníàṣẹìfẹsemúleKankan,òfintiàwọnaṣojúṣòfinàpaponiyíòsìjeolúborí.(6) AgbáraiṣòfinfúnìpínleniyíòwàlowoÌgbìmoAṣojúṣòfinÌpínlekookan.


(7) ÌgbìmoAṣojúṣòfinÌpínleyíòniagbáralátiṣòfinfúnalaafia,ìroworọse,àtiÌṣàkósoìjọbairefúnÌpínlekookanàtiibikibinínúÌpínlenáàl’óríorobíi:-(a)orokọrotíkòsínínúojúṣe-àdaṣeÌgbìmo-aṣojúṣòfinbíatitòósínúapákìńníAtoṣekejìtiÌwé-òfinÀpapoyìí.(b) orokọrotíówànínúojúṣe-àjọṣe Ìgbìmo-aṣojúṣòfinbíó ti tò sí ìṣùpo-kinni tiapákejìAtoṣekejìtiÌwé-òfinÀpapoyìítitikanbiotiwaniìṣùpokejìtodojúkọo:àti(d) orokọromíran tí ìrónilágbárawà fún Ìgbìmo Aṣojúṣòfin ìpínleláti ṣòfin lé l’órí gegebiìpèsèretiwanínúÌwé-òfinÀpapoyìí.(8) Gbogboojúṣe-aṣojúṣòfintiÀpapoàtitiìpínleniyíòwàlábeìkápáohuntíètò-ìdájoilewaledásí,àyàfitíÌwé-òfinÀpapoyìíbásọbámìírànníbìkan,nítoríbeeniÌgbìmo-aṣojúṣòfintiÀpapoàtitiìpínlekònííníàṣẹlátiníibìkanàdápàṣẹtíètò-ìdájowakòníledásí,gegebeesìniàwọnÌgbìmoaṣojú-ṣòfinméjèèjìkòsìgbọdoṣòfintíyíòdeètò-ìdájotibiÀjọ-onígbejootíaṣàgbékalerelonàátidásíorokọrotónííṣepelúwon.(9) láìtààròìpèsèìpínyìí,Ìgbìmo-aṣojúṣòfinÀpapoàtitiìpínlekònííṣòfintíyíòpadàwehìnmúnifúnìwàtótikọjátelẹtíkòtíìdiìrúfin.

5. (1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfininúÌwé-òfinÀpapoyìí,gbogboagbáraÌṣàkóso-Ìjọbaàpapo:(a)yíòwà lowoAláṣẹ Ilewa,yíò sìwà lábeìpèsèòfinkòfin Ìgbìmoaṣojú-sòfinàpapo,Aláṣẹtìkáláraresilèṣeàmúlòagbárayìítàbífiléigbákejìrelowo,tàbíàwọnAlábojútóìjọba,tàbíAláṣẹkéékèèkénínúiṣeìjọbaàpapolowo:àti(b)yíòrisiigbòfinroàtiìfẹsemúlegbogboòfininuÌwé-òfinÀpapoàtiòfintiàwọnÌgbìmo-aṣojúṣòfinàpapobaṣeàtigbogboorokọrotiwonniagbáralátiṣeòfinlel’órí.(2) l’ábe ìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfininúÌwé-òfinÀpapoyìí,gbogboagbáraÌṣàkóso-Ìjọbaìpínle:(a) yíò wà lowoGómìnà ìpínle, l’ábeìgajùlọ òfinkofin tí àwọn aṣojúṣòfin-ìpínlebá ṣe,Gómìnà yíò sì ṣe àmúlò agbára yìí òun tìkáláráretàbí fi lé Igbákejì Gómìnà, àti àwọnAbójútoroÌjọba-ÌpínletàbíàwọnAláṣẹkéékèèkéÌpínlenáàlowo:àti(b) l’áfikún sí ìmúṣẹòfin tí ówànínú Ìwé-òfinÀpapo yìí, yíò rí sí ìgbófinró àti ìfẹsemúlegbogboòfintíàwọnÌgbìmo-aṣojúṣòfinìpínlebaṣeàtigbogboorokọrotíwonníagbáralátiṣeòfinlél’órí.(3) AgbáraÌṣàkósotíàpíntúnpínkejììpínyìífúnÌpínlenilílòrekògbọdo:-(a) ṣèdíwofúntàbíṣojúṣàájúsíagbáraÌṣàkósoÌjọbaàpapo;(b) faohunìnítàbíọroijọbaàpaposínúewuníÌpínlenáà;tàbí(d) faìṣèjọbaàpaposínúewuàìnìlétesíwájúníOríle-èdèNàìjíríà(4)Láìtààrògbogboìpèsèòfintówàníìpínyìí:-(a) AláṣẹOríle-èdèwakìyíòpèfúnìfogun-kọlùoríle-èdèmírànláìṣepéìfòǹtelùèsì-ìpàdéwálátiodoÌgbìmo-aṣòfinÀpapoméjèèjì.


(b) kì yíò sí ìtúsíleowoàwọn ọmọ ogun láti lọ jagun lehin odi Nàìjíríà láìṣe pé ìgbàláyèkokowálátiodoàwọnÌgbìmo-AṣòfinÀgbàilewa(5) láìtààrò àwọn ìpèsè òfin àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí, Aláṣẹ ilewa, látàrí àjọsọ pelúÌgbìmoOlógunilewatíńbójútóÀàbòÌlúlèránàwọnọmọogunÀpapofúnijatíóbádáalójúwípéààbòoríle-èdèyìíḿbẹnínúewuàtiìderùbani:L’órí ìjepé, ọjoméje sí ìkógunjàniAláṣẹ yíò tiwa ìfọwosí ile-ìgbìmo AṣòfinÀgbà, ti Ilé-ÌgbìmoAsòfinÀgbànáàyíòsìtigbàtàbíkojálelátifọwosíláàárínọjomerìnlá.

6. (1)AgbáraÌdájoti ileẹwal’ápapoyíòwàlowoàwọnilé-ẹjoileẹwatíìpínyìídálél’órí,tíìdásíleawonilé-ẹjoyìígegebíÌwé-òfinÀpapotipèsèjefúngbogboàparapoileewa(2)Agbára ìdájoní Ìpínle yíòwà lowoàwọn ilé-ẹjotí ìpín yìí dá lé l’órí, tí ìdásíleawon ilé-ẹjoyìígegebíÌwé-òfinÀpapotipèsèjefúnìpínle.(3) Àwọn ilé-ẹjotí ìpín yìí wà fún, tí Ìwé-òfin-Àpapoyí dá sílefún ileẹ wa l’Ápapoàti fúnÌpínle,tíekúnrereàlàyésìḿbẹl’óríwọnníàpíntúnpín(5)(a)títídé(1)ìpínyìí,nìkanniyíòjeàwọn ilé-ẹjoaláṣẹ-àkọsíletó gajù ní Nàìjíríà; yàtosí pé ìgbìmo-aṣòfin Àpapo tàbí ìgbìmoAṣòfinìpínlebásọbámìírànl’óríèyí,ilé-ẹjokookanyíòníagbára-àṣẹilé-ẹjoalákọsíletógajù.(4)Kòsíohunkanníìpèsè-òfintóṣáájúníìpínyìítíyíòtúmosíìdinà:-(a) fún Ìgbìmo-aṣòfin Àpapo tàbí Ìgbìmo-aṣòfin ìpínleláti dá ilé-ẹjosíle, yàtosí èyi tíàgbékalewọnwàníìpínyìí,eléyìítíSàkáání-àṣẹreyíòkérésíIlé-ẹjoGíga;(b) fún Ìgbìmo-aṣòfinÀpapo tàbí Ìgbìmo-aṣòfin ìpínle, láti pa ilé-ẹjo tó ní àṣẹ láti dá síletàbítifiàṣẹredásílere,tíkòbánílòirúfeilé-ẹjobee.(5)Ìpínyìítanmo:-(a) Ilé-ẹjo-GígajùlọtiIleNàìjíríà(b) Ilé-ẹjoAgbìpe-tún-ẹjo-dá(kòtemilorùn)(d) Ilé-ẹjo-GígaÀpapo(e) Ilé-ẹjo-Gígatiolú-ìlúÀbújá;(ẹ)Ilé-ẹjo-Gígaìpínle(f) Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiolú-ìlúÀbújá(g) Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiìpínle(gb)Ilé-ẹjoìbíleAgbìpe-t’ẹjo-dátiolú-ìlúÀbújá;(h) Ilé-ẹjoìbíleAgbìpe-t’ẹjo-dátiìpínle(i) àwọnilé-ẹjokantíafàṣedásílelátidájol’áwọnsàkáání-àṣẹkantíÌgbìmo-Aṣofínàpapolepàṣẹdé;àti(j) àwọn ilé-ẹjo kan tí a fàṣedásíleláti dájol’áwọn sàkáání kan tó kokow’áyé tàbí tí abebefúneleyìítíÌgbìmo-aṣòfinlepàṣẹlél’órí.(6)Gbogboagbáraìṣèdájotókalegegebíìpèsèretiwàníìpínyìí-(a) yíògbile,láìtààròohunkóhuntól’òdìsíininuÌwé-òfinÀpapoyìí,dégbogboagbáraàṣẹàtiìfàṣẹfún-niilé-ẹjo.


(b) yíò gbile, dé gbogbo orokọro láàárín ẹni, tàbí ìjọba tàbí agbára-àṣẹ àti sí ẹnikeni níNàìjíríà,àtisígbogboìṣeàtiìṣẹjoníbe,fúnìmọbíótiríìbéèrè-kí-béèrètójẹmoeto-ìjọmo-ìlúàtiojúṣeẹnibee.(d) Gbogboagbára ìṣèdájotókalegegebí ìpèsèretiwàní ìpínyìíkìyíòyàbáorokọro tàbíìbéèrèkíbèérètónííṣepelúbóyáàṣìṣe-ìpajẹlátọwoagbára-àṣẹyówùtàbíẹnikenitàbítónííṣepelúòfinkófintàbíìdájokídàjoowàníìbámupelúàwọnÀfojúnsùnpàtàkìàtiìpinnuètò-ìjọbatówàníOríKejìÌwé-ÒfinÀpapoyí,àyàfibíìpèsè-òfinyìíbásọbee.(e) bere látiọjotíòfin ìpínyìí tidi ìfẹsemúle,gbogboagbára ìṣèdájotókalegegebí ìpèsèretiwàníìpínyìíkìyíòkanìṣetàbíìṣẹjotónííṣepelúòfinkófintótiwàrítíaṣenídéédéọjotàbí lehìn ọjokẹedógún oṣù kíńní ọdún 1966 (15th January, 1966) fún ìmọbíyíótiríorokọrotàbíìbéèrèkíbèérènípaìkúnjú-òṣùwonagbára-àṣẹkáṣẹtàbíẹnikenilátiṣòfin.

7. (1) Ìṣèjọba ÌbíleAlògbìmol’átipase ìdìbò ìjọba-àwarawa lábe Ìwé-òfinÀpapo yìí dájú pelúìfọkànte; àti nípaabee, Ìjọba Ìpínle kookan yíò rii dájú pé ìdásíle wọn wáyé l’ábe ìkápáagbára-àṣẹ àpíntúnpín kẹjọ Ìwé-òfin Àpapoyí, l’ábeòfin tí yíò pèsè fún ìdásíle, ìṣètò-eka,ìkúnlé,ìṣúná-owóàtiojúṣeàwọnìgbìmoìṣèjọbaìbílebee.(2)Ẹnitíòfinfúnláṣẹlátisọagbègbèibitíìjọbaìbíleyíòtimáapàṣẹyíò-(a) sọoganganagbègbèyígannípàtóníwonbabótiṣeéṣeàpèjúwesí;(b) yíòriidájú,níwonbótibogbonmutópé,l’átàriàtisọoganganagbègbèyí,àkíyèsíwàsí

(i) irúohuntíàwọnènìyànagbègbèyínífeesí(ii) àjọṣeàtilewátówàláàárínàwọnagbègbèyí(iii) ìrorùnìṣàkóso

(3) yíòjeojúṣeÌgbìmoìjọba-ìbílelátikópanínúìgbèrònípaọro-ajéàtiìdàgbàsókèagbègbèwọnbíàlàyéwọntiwàníàpíntúnpínkejì(2)ìpínyìí,àtifúnìmúṣẹèyí,Ìgbìmo-aṣòfinÌpínleyíòfiòfindáÀjọ-elétòọro-ajékansílefúnìgbèrò.(4) ÌjọbaÌpínleyíòriidájúpégbogboẹnitól’etoolátidìbòfún-nitàbíjeolùdíjefúnìbòsíÌgbìmo-aṣòfin ìpínleló ní etoláti dìbò fún-ni tàbí je olùdíje fún ìbò ní ibi ìdìbò ìgbìmo-ìṣàkósoìjọbaìbíle.(5) Àwọnojúṣetíyíòwàlorùnìgbìmo-ìṣàkósoìjọbaìbíleyíòjeàwọnèyítíówànínú

Ìwé-òfinÀpapoyí.

AtóṣẹEkẹriṇ

(6)L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí–(a) Ìgbìmo-Aṣòfin Àpapoilewa yíò pèsè àṣẹ-àtinú-ìjíròrò-wá fún onà ìyawó-ìlú-s’otofúnàwọnìgbìmo-ìṣàkósoìjọbaìbíletówàníileẹwa;àti(b) Ìgbìmo-Aṣòfin Ìpínle yíò pèsè àṣẹ-àtinú-ìjíròrò-wá fún onà ìyawó-ìlú-s’otofún àwọnìgbìmo-ìṣàkósoìjọbaìbíletówànínúÌpínle

8. (1)Àbá-dò-finàwọnÌgbìmo-aṣofinfúnìdásíleÌpínleniyíòdiìgbàwọlébí-

(a) Ìbéèrè-fúnbáwápelúàtìlẹhìnàwọnìdáméjìnínúmetaókéréjùọmọìgbìmo(tíńṣojúagbègbètíńpèfúnìdásíleÌpínletuntun)àwọnbíi–


(i) IléÌgbìmo-AṣòfinàgbààtiIléÌgbìmo-AṣojúṣòfintiÀpapo(ii) IléÌgbìmo-Aṣòfintiagbègbènáà,àti(iii) àwọnÌgbìmoìjọba-ìbíleagbègbènáà

síIléÌgbìmo-Aṣòfinàgbà

(b)ÀbáfúnìdásíleÌpínleyíòwádiìfòǹtelùpelúìdìbò-afì’fe-ìlú-hàntíyíòníìdáméjìnínúmetaókéréjùàwọnènìyànagbègbètíńpèfúnìdásíleÌpínlenáà;

(d) Èsììdìbò-afì’fe-ìlú-hànyíyíòsìdiìgbàwọlépelúìwonbaopo-ẹsenígbogboÌpínleileẹwal’Ápapol’átìlẹhìnìwonbaopo-ẹseàwọnọmọìgbìmo-aṣòfingbogboìpínle;àti

(e) àbáyìídi ìfòǹtelù látàri ìfẹnukòtódi ìgbàwọlépelú ìdáméjìnínúmetaàwọnọmọiléìgbìmo-aṣòfinÀpapoméjèèjì.

(2)Àbá-dò-finIléÌgbìmo-AṣòfinÀpaponípaàtúnṣeojúààlàÌpínletíḿbẹniyíòdiìgbàwọlébí–(a)Ìbéèrè-fúnàtúnṣeojúààlà,pelúàtìlẹhìnàwọnìdáméjìnínúmetaọmọìgbìmo(tíńṣojúagbègbètíńpèfúnàtúnṣeojúààlàìpínle)báwà,níàwọnbíi–

(i) IléÌgbìmo-AṣòfinàgbààtiIléÌgbìmo-AṣojúṣòfintiÀpapo(ii) IléÌgbìmo-Aṣòfintiagbègbènáà,àti(iii) àwọnÌgbìmoìjọba-ìbíleagbègbènáà

síIléÌgbìmo-AṣòfinÀpapo;àti(b)ÀbáfúnàtúnṣeojúààlàÌpínlenáàdiìfòǹtelùpelú(i) ìwonopo-ẹseọmọÌgbìmo-AṣòfinÀpapoméjèèjì,àti(ii) ìwonopo-ẹseọmọÌgbìmo-Aṣòfinagbègbènáàtíorokàn,

(3)Àbá-ìṣòfinfúnofinIlé-Ìgbìmo-Aṣòfinlátiṣeìdásíleìjọbaìbíletuntunyíòdiìfòǹtelùbí–(a)ibeere-funìdásíleìjọbaìbíletuntunpelúàtìlẹhìnàwọnìdáméjìnínúmetaọmọìgbìmo(tíńṣojúagbègbètíńpèìdásíleìjọbaìbíletuntun)báwà,níàwọnbíi–

(i) IléÌgbìmo-Aṣòfintiagbègbènáà,àti(ii) àwọnÌgbìmo ìjọba-ìbíleagbègbènáà

síIléÌgbìmo-AṣòfinÀpapo;àti(b) Àbáfún ìdásíle ìjọba ìbíle tuntunyíòwádi ìgbàwọlépelú ìdìbò-afì’fe-ìlú-hàntíyíòníìdáméjìnínúmetaókéréjùàwọnènìyànagbègbètíńpèfúnìdásíleìjọbaìbíletuntunnáà;

(d) èsì ıdıbo-afì’fe-ìlú-hànyíòwádi ìgbàwọlépelú ìwọǹopo-ẹseàwọnọmọÌgbìmo ìjọba

ìbílekookanníÌpínlenáà;àti


(e)èsìıdıbo-afì’fe-ìlú-hànyíògbaìfòǹtelùpelúìfẹnukòtiìdáméjìnínúmetaàwọnọmọ

Ìgbìmo-Aṣòfinàpapogbàwọlé.

(4)Àbá-ìṣòfinfúnofinIlé-Ìgbìmo-Aṣòfinfunàtúnṣeojúààlàìjọbaìbíleniyíòdiìgbàwọlébí–(a) Ìbéèrè-fún àtúnṣe ojú ààlà, pelú àtìlẹhìn àwọn ìdáméjì nínúmeta ọmọ ìgbìmo (tí ńṣojúagbègbètíńpèfúnàtúnṣeojúààlàìjọbaìbíle)báwà,níàwọnbíi–

(i) IléÌgbìmo-Aṣòfintiagbègbènáà,àti(ii) àwọnÌgbìmoìjọba-ìbíleagbègbènáà

(b) Àbáfúnàtúnṣeojúààlàìjọbaìbíleyídiìgbàwọlépelúìwọǹopo-ẹseàwọnọmọÌgbìmo-Aṣòfintónííṣepelúagbègbènáà(5)ÀbádofinÌgbìmo-AṣòfinÀpapotódigbígbàwọlégegebótiwàníìpínyìíyíòpèsèàwọnìṣòfinláyọrísínípaorúkọ,olú-ilé-iṣeìjọbaÌpínletàbíÌbílegegebótiwàníìpínkẹtaÌwéÒfinÀpapoyíàtiníapákìńníàtiìkejìtiAtoṣeÀkokosíIweÒfínÀpapoyí.(6)Fúnàtimúagbára-àṣẹ ÌgbìmoÀpapotíàpíntúnpínkaàrún ìpínyìí fún-unwásí lílò, Ilé-ìgbìmo-aṣòfinkookanyíoridájúpé, lehìn ìmúṣẹ ìdásíle ìjọba ìbílebótiwàníàpíntúnpínkẹtaìpínyìí,múìdápadàtóyẹlọsíIlé-ìgbìmoAṣòfinÀpapoméjèèjì.

9. (1) Ilé-ìgbìmoAṣòfinÀpapoileẹwa, l’ábe ìkápáagbára-àṣẹ ìpèsè-òfintówàní ìpínyìí, lètúnàwọnòfininúÌwé-Òfinàpapoyíṣe.(2)Àbá-dò-finIlé-ìgbìmoAṣòfinÀpapofúnìṣàtúnṣeÌwé-òfinÀpapoyí,èyítíìpínkẹjọÌwé-òfinÀpapoyíkògbàláàyè,kìyíòdiìgbàwọléníIlé-ÌgbìmoAṣòfinÀpapoméjèèjìàyàfitíàbánáàbáníìtìlẹhìnìbòìdáméjìnínúmetaókérémọgbogboọmọIlé-ìgbìmoAṣòfinnáàpelúìfòǹtelùìfẹnukòìdáméjìnínúmetaIlé-ìgbìmoAṣòfingbogboìpínle.(3)Àbá-dò-finIlé-ìgbìmoAṣòfinÀpapofúnìṣàtúnṣeìpèsè-òfintiìpínyìí,ìpínkẹjọtàbíOríkẹrinÌwé-òfinÀpapoyí,kìyíòdi ìgbàwọléníIlé-ÌgbìmoAṣòfinÀpapoméjèèjìàyàfitíàbánáàbáníìfòǹtelùìbòìdámerinnínúmáàrúnopo-ẹsegbogboọmọIlé-ìgbìmoAṣòfinÀpapopelúìfòǹtelùìfẹnukòìdáméjìnínúmetaIlé-ìgbìmoAṣòfingbogboìpínle.(4) fún èrèdí ìpín kẹjọ Ìwé-òfin Àpapoyí àti àwọn àpíntúnpín kejì àti ìketa, iye ọmọ ilé-Ìgbìmo-Aṣòfin Àpapo, l’áìtààrò ìṣófo-ààyèkayè, ni yíò jeiye ọmọ ilé-Ìgbìmo Aṣòfin tiàsọyanjú reḿbẹ ní ìpín kejìdínláàádota àti ìkọkàndínláàádota (sections 48 and 49) Ìwé-òfinÀpapoyí

10. ÌjọbaÀpapotàbíÌpínlekìyíògbaesìnkankanláyègegébíEsìnÌlú

11. (1) Ilé-Ìgbìmo-Aṣòfin Àpapo lè ṣ’òfin fún Ilee-wa tàbí ibikíbi nínú re fún ìmúdúró ààbòàwọnaráìlúàtiìroworọsenínúìlú,àtifúnìpèsè,ìmúdúróàtiìṣoọro-àmúpawóàtiòwò-ǹṣetíÌgbìmo-AṣòfinÀpapokàsíọro-àmúpawóàtiòwò-ǹṣepàtàkì.(2)kìyíòsíohunkóhunníìpínyìítíyíòdínàfúnIléÌgbìmo-Aṣòfinkanlátiṣ’òfinl’óríkókóorotí ó wà ní ìpín yìí, pelú ìpèsè-òfin fún ìmúdúró àti ìṣoọro-àmúpawó àti òwò-ǹṣe tíÌgbìmo-AṣòfinÀpapokàsíọro-àmúpawóàtiòwò-ǹṣepàtàkì.


(3) L’ásìkòìgbàtíOríle-èdèwabáńjagunlowo,IléÌgbìmo-AṣòfinÀpapolèṣ’òfinfúnàlàáfíà,ìroworọseàtiìjọbairefúnoríleèdèwaàtiibikíbinínúrel’óríàwọnorotíkòsínínúojúṣe-àdáṣeÌgbìmo-AṣòfingegebótiṣeṣepàtàkìtàbíyẹtófúnìdáàbòbòOríle-èdèwa.

(4) L’ásìkòkasìkòtíIléÌgbìmo-AṣòfinÌpínlekankòbálèṣeojúṣerefúnìdíkantíńjàrànìnrànìnní Ìpínle náà, Ilé Ìgbìmo-AṣòfinÀpapo lèṣ’òfin fúnàlàáfíà, ìroworọseàti ìjọbairefúnìpínlenaal’óríàwọnorotí Ìgbìmo-Aṣòfinlèṣ’òfingegebótiṣeṣepàtàkìtàbíyẹtól’oju Ilé Ìgbìmo-Aṣòfin Àpapotítí dìgbà tí Ilé Ìgbìmo-Aṣòfin ìpínlebeebá lè padà senuiṣewọn;àtipé irúòfinkófinbeetíàwọnIlé Ìgbìmo-AṣòfinÀpapobáṣefún ÌpínlenáàbótiwàníìpínyìíyíòfẹsemúlebíipéÌgbìmo-AṣòfinÌpínlenáàlóṣeé:Níìjepékòníísíohunkanníìpínyìítíyíòtúmosíìgbé-agbára-léIléÌgbìmo-AṣòfinÀpapolowolátiyọGómìnàtàbíIgbákejìGómìnàl’óyè.(5) Nítoríàpíntúnpínkẹrinìpínyìí,IléÌgbìmo-Aṣòfinkankìyíòdialáìlè-ṣ’ojúṣereníwonbíwónbátileṣeìpàdéàtiṣeiṣewọnlọ.

12. (1) Kì yíò sí ìwé-àdéhùn kan láàárín Oríle-èdè wa àti Oríle-èdè míràn tí yíò ní agbáraìfẹsemúleníwonbíìsọdàṣẹìwé-àdéhùnbeebátiṣewálátiọwoIléÌgbìmo-AṣòfinÀpapo.

(2) Ilé Ìgbìmo-AṣòfinÀpapo lèṣ’òfin fúnOríle-èdèwatàbí ibikíbinínúrel’óríàwọn orotíkòsínínúojúṣe-àdáṣeÌgbìmo-Aṣòfinfúnìmúṣẹìwé-àdéhùn(3) Àbá-ìṣòfinfúnàbádòfinIléÌgbìmo-AṣòfinÀpapotódigbígbàwọlénílèépaàwọnìpèsè-òfin tó wà ní àpíntúnpín kejì ìpín yìí kì yíò déwájú Aláṣẹ fún ìbuwolù àṣẹ rekò sì níímúleàyàfibíóbádiìfòǹtelùpelúopo-ẹsenígbogboIléÌgbìmo-AṣòfinOríle-èdèyí.

OríKejì

ÀwọnÀfojúsùnPàtàkìàtiÌpinnuÈtòÌṣèjọba

13. Yío je ojúṣe àti àgbọdoṣe ìjọba lelekajeka, àti gbogbo ẹni tówà nípò àṣẹ ìjọba, tí ń loagbára-àṣẹ ìṣòfin, ìṣàkosotàbí ìdájo, láti telé-àṣẹ,kíyèsíàti ṣe-àmúlò ìpèsè-òfintówàníOríyìínínúÌwé-ÒfinÀpapoyí.

14. (1) Oríle Èdè Àparapodá Atọwo-ìlú-gb’aṣẹ Nàìjíríà yíò jeOríle-èdè tí ó dúró l’óríàjọgbàsóòótoìjọba-àwarawaàtiÌṣeto-pelú-òdodol’áwùjọ(2)Ótipaabáyìíd’àṣẹpé:(a) pátá-parí-àṣẹ jeti àwọn ọmọ Oríle-èdè Nàíjíríà l’átodoẹni tí ìjọba ti gba àṣẹ ìṣàkósolátipaseÌwé-òfinÀpapoyí;(b) Ààbòàtiìgbáyégbádùnàwọnènìyànniyíòjeìdípàtàkìfúnìṣèjọba:àti


(d) ìjọkópaàwọnènìyànìlúnínúètòìṣèjọbawọnyíòdidájúdájúgegebótiwànínúàwọnìpèsè-òfininúÌwé-òfinÀpapoyí.(3)ìkúnléìjọbatiÀpapotàbíekakekareàtiìṣọwoṣetòniìṣọwoṣereyíòṣeàfihànàpínkárí-àǹfànífúngbogboeyàIleeNàìjíríààtilátiṣeàgbégaìṣokanoríle,àtilátilèríìṣetìjọba,nípabeemúdájúpékòsíìjẹgàbaeyàkan,tàbíàwọnènìyànkanlátiìpínledíe,tàbíàwọntíńṣeẹleyàmẹyànínúÌṣèjọbatàbínínúekakekaìjọba.(4) ìkúnlé ìjọba ìpínle, ìjọba ìbíle tàbí ekakeka retàbí ìgbìmo, àti ìṣọwoṣetò ìjọba tàbíekakekatàbíìgbìmore,niìṣọwoṣereyíòṣeìkàsíonírúurúènìyàntíńgbéagbègbèàṣẹìjọbanáààtilátiṣeìgbégaemí-àwarawaniàtiìṣetìjọbaláàárínàwọnènìyànoríle-èdèyí.

15. (1)ÀkọmonàfúnOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gb’aṣẹNàìjíríàyíòmaa jeÌṣokanàtiÌgbẹkelé,ÀlááfíààtiÌlọsíwájú.(2)Beegege,ìjùmoṣepo-eyàl’óríleèdèwayíòríìtìlẹhìn,nígbàtíẹleyàmeyàl’óríibi-a-ti-wá,akọ-n-b’ábo,esìn,ipòàtieyàèdèyíòdiìfòfindè.(3)Fúnìdíàtiṣeìgbélárugẹìjùmoṣepo-eyàl’óríleèdèwa,yíòjeojúṣeìjọba-ìpinleláti:(a) pèsè ohun-èèlò tó pé àti ìmúgbòòrò fún ìyanfanda àwọn ènìyàn, ọjà àti òwò-ǹṣejákèjádòIleẹwa.(b) ṣe-ìmúdájúètòìgbélùútópéfúnẹnikenitójeọmọ-ìlúníbikíbiníOríleèdèwa(d) ṣ’àtìlẹhìnfúnìlokọláyalátiinúeyà,esìntàbíèdèmíràn;àti(e) ṣ’àtìlẹhìn àti ìmúgbòòrò ìdàásíleẹlegbejẹgbetí yíò fa ìṣepoeyà, esìn, àti èdè onírúurútàbíàwọnohunẹleyàmẹyàmíran.(4) Ìjọba-ìlú yìí yíò ṣe ìgbélárugẹ emí àwaarawani àti ìlowoḿbeláàarín àwọn ènìyàn oríleèdèyí,títídébiipéìfe-ìṣòótos’óríleèdèwayíòb’oríìfe-ìṣòótosíagbègbèẹni.(5)Ìjọba-ìlúyìíyíòf’òpinsíìwà-ìbàjeàtiàṣìlòagbára.

16. (1)Ìjọba-ìlúyìí,l’átàríàwọnàfojúsùnàtiohun-àgbélúyìtíìpèsèòfininúÌwéÒfin-Àpapoyídál’órí;(a) yíò ṣ’àkójọpoọro-àmúpawó ìlú yìí àti pelú ṣe ìgbésókè ìloroàti àṣejèrè ọro-ajé tómoyánl’órítosilèdádúrófúnrae;(b) yíòdaríọro-ajéilewalonàtíyíòṣe-ìmúdájúìgbáyégbádùn,òmìniraàtiìdùnnúnàwọnọmọilewa,tódál’óríÌṣeto-áwùjọ,oríòjoríipòàtiàǹfàní;(d) láì ṣ’ojúṣàájúsíetoÌjọba ileẹwa láti ṣiṣetàbí lowonínúàwọn ibi-kàǹkàníètò-ọro-ajé,yàtosíàwọnibipàtàkìkannínúètò-ọro-ajénáà,yíòṣè’darípelúmúàwọnibi-kàǹkànínúètò-ọro-ajénáàṣiṣe;(e) láìṣ’ojúṣàájúsíetoẹnikeni látiṣiṣeajélàwọnibi-kàǹkànínúètò-ọro-ajé,yíòdáàbòboetoàwọnàráílulátikópasenínúètò-ọro-ajéèyíòwúl’ehìnàwọnibi-kàǹkàníètò-ọro-ajénáà.(2)Ìjọba-ìlúyìíyíòdarígbogboÌpinnu-ìṣàkósos’óríìmúdájú:(a) ìgbégaìdàgbàsókèọro-ajéàpilèṣetóṣeregí


(b)péìkójọàtiìpínkáríọroàrídìmúoríleèdèwayíòjel’onàtíyíòṣiṣefúniretol’órítẹlemùníwonbótiṣeéṣetó;(d) pé ètò-ọro-ajé kì yíò jel’onà tí yíò mú ọrotàbí èèlò-àmúpèsè-ọrorogún sodoàwọnènìyàntàbíẹgbedíekan;àti(e) pé ibùgbétóyẹ tósì ṣedéédé,oúnjẹ tóyẹ tósì ṣedéédé,owó-ìsanfúnṣetóbogbonmu bó ti kérémọ tó, ìtojú ogbó àti owó-ìfehìntì, àti àìríṣé, owó-àjẹmonú fún àìsàn àtiìgbáyégbádùnàkàndá-edániìpèsèrewàfúngbogboọmọ-ìlú.(3)àjọkanyíòtipaseàbá-dò-finÌgbìmo-aṣòfinileẹwakanwáyétíyíòníagbára;(a) látiṣeàtúnyewòàtìgbàdegbàl’óríìlókòwòàtiìdaríokòwòtíńṣiṣeníNàìjíríàtíyíòsìmagbaAláṣẹníàmorànl’óríiwọn;àti(b) látiṣàmójútóòfinkófinfúnìtukoìlókòwòàtiìdaríirúàwọnokòwòbee(4)fúnìdípàtàkìàpíntúnpínkìńnínìpínyìí–(a) ìsoronípati“àwọn ibi-kàǹkàọro-ajéyìí”yíò túmosí ìsoronípaakitiyanọro-ajé ti ilé-ìgbìmo-aṣòfin àpapokookan leè fẹnukò so pàtó wọn pé kí won wà lábeìṣàkoso ìjọbaàpapo, àtipé àyàfìgbàtí ìfẹnukò bá wáyé lòdì sii látọwo Ìgbìmo-aṣòfin àpapo, gbogboakitiyanọro-ajétí ìjọbaàpaponíkanńṣèdaríreyálàtààràtàbíl’átọwoàwọnekakantíafiàṣẹ-àtinú-ìjíròròdatàbíàjọkantàbíilé-iṣe,ṣáájúọjotíìpínyìídiàṣẹ,yíòdikíkàsíàwọnibi-kàǹkàọro-ajéileẹwa;(b) “akitiyanọro-ajé”wà lára gbogboakitiyan tó kan ìpèsè, ìpínkiri àti pàsípààroọro-ọláàtiọro-àmúṣòwòpelúòwò-ǹṣe;àti(d) “kó’pa”pelúìṣefúnniòwò-ǹṣeàtiìpèsèfúnniọro-àmúṣòwò

17.(1)Ètòìroworọse-àwùjọìjọba-ìlúyìídál’óríohun-àgbélúyìbíiòmìnira-ẹni,ìṣe-dogbadogbaàtiìfòdodo-ṣèdájo.(2)Nílèpáaètòìroworọse-àwùjọ–(a) gbogboọmọoríleèdèyíniyíòníetooríòjorí,ojúṣeàtiàǹfànìbákannáàlábeòfin;(b) ìfìmọrírì-náání edá ènìyàn ni yíò di kíkàsí tí àponlé-ara yíò di ìmúṣinṣin àtiìmúpelékesíi;(d) gbogboìṣeìjọbayíòjeatunilára;(e) ìfìwànwọra-loni-nílòkulò tàbí ìlòkulò ohun-àlùmonì ní onàkọnà tàbí fún ìdíkidìí tóyàtosíireagbègbèyíòdiìfòfindè;àti(ẹ)òmìnira,àìṣègbèàtiìpéníwà-òtítoilé-ẹjo,àtiìrorùnàrowotósíiyíòdiìmúdájúàtiìmúṣinṣin.(3)ÌjọbaileyıyíòdaríÌpinnu-ìṣàkósoreníìlépaìmúdájúpé–(a) gbogboọmọ-ìlú,láìṣeẹleyàmeyàsíìkórajọkankan,níàǹfànísíonààṣejẹàtiàǹfànítóṣedéédéfúnìrí’ṣetóṣeregí;(b) ipò-ìgbàṣiṣerọjú tó sì bá etomu, àti pé ìpèsè ibi-amáyédẹrùn tó péyewà fún ìgbafe,ìdàpoáwùjọ,ìṣesìnàtiàṣà;


(d) ìlera,ààbòàtiìgbáyégbádùnfúngbogboẹnitíńṣiṣewàníìdáàbòbòláìsínínúewutàbíàṣìlò;(e) nkànamúṣerọrùnfúnìṣègùn-ìmo-ìjìnleàtiìlerafúnẹnigbogbowà:(ẹ)ìṣẹkannáàowó-ìsanfúnṣekannáàláìsíẹleyàmeyàl’óríakọ-n-b’ábotàbíìyanisotomíranwà;(f) àwọn ọmọdé, àwọn odoàti àwọn arúgbó rí ààbò lowoìfìwàǹwọra-loni-nílòkulòèyíkéyìí,àtikúròlowoìpanitì-àìkanikúnnítìwà-tótoàtinítiohunkan;(g) ìpèsèwàfúnìrànlowoìlúl’áwọnìṣeletàbíipòàìníkantóyẹ;àti(gb)ìgbèrúàtiìgbéayéẹlebíjẹbídiìgbàláyè.

18. (1)Ìjọbayíòdaríìpinnu-ìṣàkósores’óríìmúdájúàǹfàníètòekooríòjorínígbogboìpele-àyè

(2) Ìjọbayíòṣeìgbégafúnìmo-ìjìnleàtiìmo-erọ(3) Ìjọbayíòtiraka látipaàìmookọ-mookàre;àtiní ìlépaèyí, Ìjọbayíòpèsèníwonbótiṣeéṣetó

(a) ekoofealákobẹretójedandangbonkáríkárí;(b) ekoofeoníwèémewàá;(d) ekoofeìwégíga-fásitì;àti(e) ekoofeàdàgbàkàwé

19. Àfojúsùnìpinnuìbáṣepopelúile-òkèèrèyíòjẹ-(a) ìgbegaàtiìpamoìlepa-àníléròìjọba-ìlú;(b) ìgbélárugẹìjùmoṣepon’íleAdúláwoàtiìtìlẹhìnfúnìṣọkanileAdúláwo;(d) ìgbélárugẹ ìfọwosowopoláàárín oríleèdè àgbáyé fún ìsọdokan àlááfíà káríayé àtiàjọbowo-fúnra-ẹni láàárín oríleèdè àgbáyé àti ìpareẹleyàmeyà ní oríṣiríṣi onà yówù tóńgbàwáyé;(e) ìbowofúnòfinàgbáyéàtiojúṣe ìwé-àdéhùnpelú ìwá onàsí ìpẹtùsíjà láàárínoríleèdèàgbáyépelúàjọdúnàádúrà,ìdásíjà,ìpẹtùsíjà,ìfìdájo-pẹtùsíjà,pelúìdájo-ìjà;àti(ẹ)ìgbégaìlànàọro-ajéàgbáyétótokan

20. Ìjọbaìlúyìíyíòṣeìdáàbòbòàtiàtúnṣesíàyíkáàtiṣètojúomi,afefeàtiile,igbóàtiẹrankoìgbeileẹNàìjíríà

21. Ìjọba-ìlúyìíyíò–(a) dáàbòbò,múut’ojo,àtiṣeìgbélárugẹàṣàileẹNàìjíríàeléyìítómúìpelékebáàponlé-araènìyànàtibíótiṣeregípelúàwọnàfojúsùnpàtàkìtíìpèsèwọnwàníOríyìí;àti(b) gbaìdàgbàsókèìmo-eroàtiìmo-ìjìnletíyíòmúìpelékesíibáàwọnohunaníyì-leyẹnínúàṣà.

22. Àwọnilé-ìròyìn,asoromágbèsì,amóhùnmáwòránàtiàwọnekamíràntójetionípolongo-f’áyéniyíòníòmìniranígbàgbogbolátiṣeìmúṣinṣinàwọnàfojúsùnpàtàkìbótiwàníOríỳíi,tíwọnyíòsìgbéojúṣeàtiìjihìnìjọbasíaráìlúró.

23. Eto-ìwà t’ílù yíò jẹ, ìkóraẹni-ní-ìjánu, ìṣòdodo, iyì-inú-làálàá, Ìṣeto-pèlú-òdodo l’áwùjọ,ìfaradàeṣinkanfúnèkejì,ìdádúró-ara-ẹniàtiìnífee-ìlú-ẹni-lokàn.


24. Yíòjeojúṣegbogboàwọnọmọoríle-èdèyíláti–

(a) telé òfin inú Ìwé-òfin Àpapoyí, bowofún gbogbo ohun-àgbélúyì reàti àwọn ìdásíle re,ÀsíáOríleewa,Orin-orí’lùú,Ìjeeje,àtiàwọnagbára-àṣẹtónígbowoòfin;(b) ṣèrànwolátiṣègbégaagbára,oríyìnàtiorúkọrereileẹNàìjíríà,gbìjàNàìjíríààtipelúṣeiṣeìlúbeetójeàgbọdoṣe;(d) b’owofún àponlé-ara àwọn ará-ìlú ẹlẹgbeàti etoàti ìfelátiṣe tó b’ófin mu àwọnẹlòmírànàtigbéníìrepoàtiìṣokanàtipelúèrò-emíọmọìyákannáà;(e) ṣeìlowosítówànírẹpotósìwúlòfúnìlọsíwájú,ìdàgbàsókèàtiìgbáyé-gbádùnagbègbètónítohúnńgbé(ẹ)ṣeìrànlowofúneka-ìjọbatótotíósìb’ófinmulátimúòfindúróàtiìroworọse;àti(f) sọpàtóowótíńwọléfún-unfúnàwọnekatóyẹàtipelúsanowóìtúǹlúṣedéédé

OríKẹta

Ìjárá-ìlú

25. (1)Àwọnènìyànwonyíniọmọ-ìlúNàìjíríànítiìbí:nídídárúkọ;(a) gbogbo àwọn ẹni tí a bí sí oríleẹdẹ Nàìjíríà ṣáájú ọjoòmìnira, ẹni tí yálà okan nínúàwọnòbíretàbíàtìrandíranrejeọmọagbègbèìbílekann’íleẹNàìjíríà;L’órí ìjepé ẹnìkan kì yíò je ọmọ IleNàìjíríà látàri ìpín yìí tí àwọnòbí retàbí àtìrandíran rekankankìíbáṣeẹnitíabísíIleNàìjíríà(b) gbogboẹnitíabísíoríleedeNàìjíríàlehìnọjoòmìniraẹnitíyálàokannínúàwọnòbíretàbíàtìrandíranrejeọmọagbègbèkann’íleẹNàìjíríà;àti(d) gbogboẹnitíabís’ehìnodioríleedeNàìjíríàẹnitíyálàokannínúàwọnòbírejeọmọoríleedeNàìjíríà(2)níìpínyìí,“ọjoòmìnira”túmosíọjokìńní,oṣùọwewe(ìkẹwàá),ọdún1960.

26. (1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinìpínkejìdínlogbon(section28)Ìwé-òfinÀpapoyí,ẹnitíìpèsèòfinyìíwà-fúnlèf’orúkọsílegegebíọmọìlúNàìjíríà,tíAláṣẹbátin’íbàle-àyàlepé–(a) onítoúnjeoníwàire;(b) ótifiìfẹẹrehànkederelátigbéníileẹNàìjíríà;àti(d)ótibúraìṣetọbatiAtonàKéjeÌwé-ÒfinÀpapoyíyànfún-unlátiṣe;(2)ìpèsè-òfintówàníìpínyìíyíòjefún–(a) obìrinkóbìrintófeẹnitójeọmọIleNàìjíríà;tàbí(b) gbogboẹni tí o ti dàgbà tó tó sì dáńtotí a bí l’ehìnodiNàìjíríà tí ìran rekan sì jeọmo oríle-èdèNàìjíríà.


27. (1) L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin ìpín kejìdínlogbon (section 28) Ìwé-òfin Àpapoyí,ẹnikenitóbápegedélátiipaìpèsè-òfinìpínyìí lèkowé-bèèrèfúnìwé-erí ìjọmọ-ìlúnípaagbígbépen’ílùúl’owoAláṣẹ.(2) kìyíòsíẹni tíyíòpegedé fún ìwé-erí ìjọmọ-ìlúnípaagbígbépen’ílùú,àyàfibíóbá timúudáAláṣẹl’ójúpé–(a)onítoúnjeẹnitíótidàgbàtótósìdáńto(b)onítoúnjeoníwàrere(d)onítoúntifiìfẹẹrehànkederelátigbéníileẹNàìjíríà;(e)níèròGómìnàìpínleibitíonítoúnfeegbé,olúwaarejeìtewogbààwọnènìyànagbègbènáà,ósìtidiìgbàwọlésínúìṣegbésí-ayéàwọnọmọNàìjíríàníapáibitíófeegbé;

(ẹ)ójeẹnitíólèṣeìlowosítówúlòtàbítíótilowosíìgbèrú,ìdàgbàsókèàtiìgbáyégbádùnIleNàìjíríà;(f)ótibúraìṣetọbatiAtonàKéjeÌwé-ÒfinÀpapoyíyànfún-unlátiṣe;àti(g)kíótódigereìgbàtíókowé-bèèrèfúnìwéeríyìí,yálàonítoúnti–

(i) gbéníIleNàìjíríàfúnìwonọdúnmeeedógúnláìlábùlà;tabi(ii) gbéni ileNàìjíríà fún ìwon osumejila láìlábùlà, atipe laarinogúnọdún ṣáájúàsìkòoṣùméjìláyìí,onítoúntigbéileNàìjíríàfúnìwonọdúntíàròporegéérégékìyíòdínníọdúnmeeedógún.

28. (1) L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin ìpín yìí, ènìyàn leè pàdánù ìjomọ-ìlú oríle-èdèNàìjíríàrel’ogánbí,onítohúnkìíbáṣeọmọtíabísíIleNàìjíríà,ṣùgbontíólọgbàtàbíṣìjeọmọ-ìlúoríle-èdèmírànl’ehìnNàìjíríàtíkìíṣepéibeniabíisígegebíọmọ-ìlú.(2) ìforúkọsílefún ìjomọ-ìlúNàìjíríà tàbí ìfúnniní ìwé-erí gegebíọmọ-ìlú tía fúnẹni tí í ṣeọmọ-ìlúmírànyàtosíNàìjíríà,l’ásìkòìforúkọsíletàbíìfúnniníìwé-erínáà,niyíòdál’óríàjọsọ

ìjewo-miòṣemoọmọ-ìlútíótijẹteleríláàárínoṣùmárùn-únó-po-jùlátiọjoìforúkọsílenáà.29. (1)Èyíkéyìíomọ-ìlúNàìjíríà tó tidàgbà jáńtotó felátikọ ìjomọ-ìlúNàìjíríà síleyíòkédebí

ìlànàretíwàníhìnlátiṣeìkosílenáà.(2) Aláṣẹyíòmúìkédeìkosílenáàtíówàl’ábeàpíntúnpínkìńní ìpínyìíwowéàtipélátàriìwowéyí,ẹnináàtókédeìkosílẹìjomọ-ìlúretidekunìjeọmọ-ìlúoríle-èdèNàìjíríà.(3) Aláṣẹlèdáìwowéèyíkéyìíikedeìkosílẹìjomọ-ìlútíaṣel’ábeàpíntúnpínkìńníìpínyìídúróbi–(a)ìkédeyìíbáwáyél’ásìkòoguntíileẹNàìjíríàgan-an-ganwàlójúìjà;tàbí(b)níèròAláṣẹ,bíóbálòdìsíìpinnu-ìṣàkóso(4) fúnìdípàtàkìàpíntúnpínkìńníìpínyìí(a) “dàgbàtó”túmosílátiọmọọdúnméjìdínlógúns’ókè;(b) obìnrinkóbìnrintóbátil’okọtidàgbàtó

30. (1)Aláṣẹlègbaìjomọ-ìlúpadàlowoẹni,yàtosíẹnitójeọmọ-ìlúNàìjíríàníti ìbítàbínítiìforúkọsíle, bí Aláṣẹ bá ríi dájú pé ẹni bee, láàárín ọdún méje tí ó ti di ọmọ-ìlú látàríìgbélùúpe,tigbaìdájoewontíkòdínníọdúnmeta.(2)Aláṣẹ lègba ìjomọ-ìlúpadà lowoẹni, yàtosíẹni tó je ọmọ-ìlúNàìjíríàní ti ìbí tàbíní tiìforúkọsíle, tíAláṣẹbáti ríidájúnínúàkọsíleìdájo ilé-ẹjo tàbí tiàwọnàjọ-onídàájomìíràntàbílátàríìwádìítíAláṣẹfúnrarareṣeàkósore,pé–(a) onítoúntifiìṣòdìsíIleNàìjíríàhànnínúìsorotàbíìhùwàsíre;tàbí


(b) onítoún ti dòwò pol’onà ti kò b’ófinmu pelú àwọn ota Ile Nàìjíríà l’ásìkò ogun tí ileNàìjíríàwànínúre,tàbílowonínúòwòtíAláṣẹkàsíìṣègbèl’ehìnàwọnotáileẹNàìjíríà,tàbíkànsíraẹnipelúotál’onàtíkòb’ófinmutósìlèṣeìjàmbáfúnìfeileẹNàìjíríà

31. FúnìdípàtàkìOríyìí,òbítabíìranẹniyíòyẹfúnpípèníọmọ-ìlúNàìjíríàbíóbájenígbàtíabíí, àwọnòbí tàbí ìran retiwànípòọmọ-ìlú yìí nípa ìbíwọnbíwọnbá tiwà láyénígbàòmìnira;àtiníìpínyìí“ọjoòmìnira”túmosígegebíótiwàníìpínkẹeedogbonàpíntúnpínkejì(section25(2))Ìwé-Òfinyìí.

32. (1)Aláṣẹlèṣeàwọnìdaríkan,tíkòṣàìbáramupelúOríyìí,tíńlàásílebíohungbogbotówàníkàwore láti làsíletàbípọn-dandantàbírọrùn láti làásíle, fún ìmúṣẹàwọnìpèsè-òfintó wà ní Orí yìí, àti fún ìfúnni ní ipò àtìpó àkànfúnni pelú etoìgbélùú kíkún fún àwọnlokọláya tí kìí ṣe ọmọ oríle-èdè ṣùgbon tanmoọmọ oríle-èdè yí, tí wọn kò feegba ipòìjomọ-ìlúoríle-èdèNàìjíríà.(2) èyíkeyìí ìdarí látọwo Aláṣẹ nílepa ìpèsè-òfin inú ìpín yìí yíò jegbígbé síwájú Ìgbìmo-AṣòfinÀpapo.

Oríkẹrin

ÀwọnEtóỌmọnìyànPàtàkì

33.(1)gbogbooníkálùkùlóníetoìwàláàyè,kòsìnísíẹnìkantíìwàláàyèreyíòdiìmoomogbà,àyàfinígbàìdájoikútíiléẹjopàṣẹnítoríìrúfinìpànìyàntíonítoúnjebireníIleẹNàìjíríà.(2)kìyíòjekíkàsígbígbaìwàláàyèẹnitótakoìpínyìí,bíonítohúnbákúlátàrilíloipátób’ogbonmunítidandangbonl’áwọnàsìkòkant’ófingbàláàyè–(a)fúnìdáàbòbòẹnikenikúròlowojàgídíjàgantikòb’ófinmutàbífúnìdáàbòbòdúkìá(b)níìgbìyànjúàtif’òfinmúnitàbílátidènàìsálọẹnitíòfinmúmole(d)fúnìdíàtiterììrúkèrúdò,ìtakòjọbatàbíìdìteléjọba

34.(1)gbogbooníkálùkùlóníetosíìbowofúnàponlé-araẹni,àtinípabáyìí–(a)kìyíòsíẹnitíyíòdifífisínúìjìyà-ìroratàbíìṣeni-níṣekúṣetàbíìfìwosílọni;(b)kìyíòsíẹnitíyíòjeẹrútàbíwànínúìmúnisìn;àti(d)kìyíòsíẹnitíyíònílátiwànínúìfipámúniṣiṣedandan(2)fúnìdíàpíntúnpín(1)(d)ìpínyìí,“ìfipámúniṣiṣedandan”kòpelú–(a) iṣekíṣetójeìjìyàeṣetíiléẹjoyànfúnni;(b) iṣekíṣetíàwọnọmọogunileẹwanílátiṣetàbíàwọnỌlopàánílèpáaojúṣewọn(d) l’áwọnìwáyé-ìṣelekantóṣepéẹniòhúnníìdálebi-ọkànsíiṣeológunileẹwa,iṣekíṣetáanílatiṣedípòiṣebee;(e) iṣekíṣetáa nílátiṣe ní dandan l’ásìkò pàjáwìrì tàbí ìjàmbá tó feesọ ìgbé-ayé àwọnènìyànagbègbèkanàtiìgbáyégbádùnwọnsínúewu;tàbí(ẹ)iṣekíṣetójeláraa–

(i) iṣeàjùmoṣeìlútàbíojúṣegegebíọmọ-ìlúsíìgbáyégbádùnagbègbènáà.


(ii) àwọn iṣedandangbon fún ìsin’leẹwaníṣeológungegebíÀbá-dò-fin ile-ìgbìmoAṣòfinÀpapotilàásíle;tàbí(iii) àwọn iṣeojúṣe dandangbon gegebí ọmọ-ìlú tó jelára ekoàti ìkoni fún ará-ìlúgegebíÀbá-dò-finilé-ìgbìmoAṣòfinÀpapotilàásíle.

35. (1)gbogbooníkálùkùniyíòníòmìniraararekòsìníísíẹnìkantíòmìnirayìíyíòdiìgbàkúrò

lowoọreàyàfil’áwọnìwáyéìṣelewonyítówàníìbámupelúìlànàtób’ófinmu–(a) látàríìmúṣẹìdájotàbíàṣẹilé-ẹjotónííṣepelúìrúfintíonítoúnjebire(b) látàríìjákuleẹrelátiteleàṣẹilé-ẹjotàbínilèpáaàtif’àṣẹòfinmúlel’óríojúṣetíòfinyànfún-un; látilèmúonítoúnwásíwájúilé-ẹjolátifàṣẹilé-ẹjọmúletàbílátàríìfurasítóbogbonmutópéonítoúntirúfineṣe-búburú,tàbítódidandanlátidènàrefúnìrúfineṣe-búburú

l’áwọn ìwáyé-ìṣelekan bíi ìmú ẹni tí kò tíì tó ọmọ ọdún mejìdínlógún fún ekotàbíìgbáyégbádùnre;(ẹ)l’áwọnìwáyé-ìṣelekanbíiìmúàwọnẹnitíóníàjàkáleàruntàbíàrùntólèranelòmíràn,ẹnitíoríirekòpé,ẹnitíàṣìlòoògùnolórótàbíọtítidibárakúfúntàbíalárìnkiri,fúnìtojúuwọntàbífúnìdáàbòboìlú;tàbí fúnìdíàtidènàìwo’lúẹnikenisíNàìjíríàtíkòb’ófinmutàbífúnìléjádenílùú,ìdá’rúfinpadàs’óríleèdèeretàbíìfaniyọníNàìjíríàoríṣimíràntób’ófinmutàbíìgbéjórótojẹmoọ:Níìjepéẹnitíìfesùnkànwàl’óríiretíósìtiwàníìhámotób’ófinmuníìdúródeìgbejoọrekòkànníwàníìhámoyìíkọjáàsìkòtóyẹfúnìwàlewonre.(2) ẹnikeni t’ófin bámú tàbí wà n’íhàmol’ẹtooàti dáketàbí koláti fèsì ìbéèrèkíbéèrè títídìgbàtíóbáríagbejoròretàbíelòmíràntíówùú.(3) ẹnikeni t’ófinbámútàbíwàn’íhàmoyíòmoníkíkọsíle (lédètíógbo) láàárínwákàtímerìnlélógún, irú eṣetí òun ṣepelú erí-dájúṣáká àti lájorí-ìdí tó ṣokùnfà ìfòfinmúni àtiìhámoọre.(4) ẹnikenitíọwoòfintetàbíwàníìhámoní ìbámupelúàpíntúnpínkìńní(1)(d)ìpínyìíniyíòdéwájúilé-ẹjol’ákòókòtóbogbonmu,bíìgbejoolúwarekòbásìwáyéláàárín–(a)oṣùméjìlátiọjotíòfintimúutàbíwọìtìmoléníoràntókanẹnitíowàníìhámotàbítíkòníàǹfànisíàtisànowó-ìgbowo;tàbí(b)oṣùmetalátiọjotíòfintimúutàbíwọìtìmoléníoràntókanẹnitíótigbaìtúsílelátipaìsanwóìgbowo,yíò(l’áìṣojúṣàájúsí ìgbejorómíràntólepèél’ejo)ditítúsílel’áìní-ìdálél’óríkankantàbídál’óríàwọnìdálél’óríkanjẹdandangbonníìbogbonmulátiríidájúpéonítoúnfarahànfúnìgbejolojoiwájú.(5) níàpíntúnpínkẹrinìpínyìí,gbólóhùnyí“àkokòtóbogbonmu”túmosí–(a) ní ìṣelebí ìfòfin múni tàbí ìhámoníbití ilé-ẹjo tó ní sàkáání-àṣẹ wà níwon-ọn ogójìibùso,ìgbàkókòọjokan,àti(b) níàwọnìṣelemíràn,ìgbàkókòtótóọjoméjìtàbíjùbeelọníàwọnìwáyékantíiléẹjoròpéìgbàkókòbeeb’ogbonmu.


(6) ẹnikenitíamútàbítìmolel’onàtíkòb’ófinmuyíòl’etoosíowó-gbàmáàbínúàti ebe-àforíjì gbangba l’átodoaláṣẹ tàbí ẹni yówù kó je; àti ní ti àpíntúnpín yìí, “aláṣẹ tàbí ẹniyówùkóje”túmosíaláṣẹtàbíẹnitíòfins’àsọyanjúure.(7) kòsíohuntówàníìpínyìítíyíòtúmo–(a) ní ti àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí, sí bó ṣewàní ti ẹni t’ófinmu tàbímú sílelátàri erí tóbogbonmutópéonítoúnṣẹeṣe-aṣegbàdájo-ikú;àti(b) (kòsíohuntówàníìpínyìítíyíòtúmo)síìsọ-d’àìmúleòfinkófinníkìkìdáapéótif’àṣẹfúnìtìmoléfúnàkókòtíkòkojáaoṣùmetaẹnitójeokanl’áraàwọnọmọogunileẹwatàbíokan l’áraàwọnOlópàá ileẹNàìjíríàní ìlépaàtimú ìdájotí aláṣẹàwọnọmọogun tàbí tíàwọnỌlopàáileẹwakanpaṣẹl’átàriìrúfintíìjìyààrejeìtìmolétíonítoúnjebire.

36. (1)Nínú ìdájonípaojúṣeregegebíiará-ìlú,pelú ìbéèrèkíbèérètàbí ìdájo l’átọwo Ìjọbatàbítakoìjọbakíjọbatàbíaláṣẹkan,ènìyànníetosíìgbotẹnu-ẹni-kátóó-dájoláàárínàkokòtóyẹl’átodoilé-ẹjotàbíìgbìmoonídàájoomíràntíòfindásíletíìkúnléeresìjelátimúòmìnira-àṣẹàtiàìṣègbèeredájú.(2)láìṣojúṣàájúsíìpèsèòfintóṣíwájúníìpínyìí,òfinkankankìyíòdiàìlèmúleníkìkìdáapéógbéagbáraàṣẹléìjọbakíjọbatàbíaláṣẹkanl’owolátiìdájoàwọnìbéèrètójẹyọnínúàtimúòfin ṣẹeléyìí tó ṣèdíwotàbí ṣeéṣekó ṣèdíwó fún etoàtiojúṣe ìj’árá-ìlúẹnikeni, tí irúòfinbee–(a) bápèsèàǹfàní fúnẹni tí etoàti ojúṣe ìj’árá-ìlú refeed’ìtelójú láti f’aṣojú ránṣesí ibi tíàṣẹnáàtiḿbokótóódipéàwọnaláṣẹibeṣè’pinutíyíòtabáẹniohún;àti(b) kòbáníìpèsè-òfintólèmúìdájoaláṣẹtíńṣe’kòòkáríẹjonáàwásíìmúṣẹ(3) ìgbéjóró ilé-ẹjo tàbí tiÀjọ-onígbejootó jẹmoàwọnkókó orotíówàníàpíntúnpín (1)ìpín yìí (pelú ìkéde àwọn ìpinu-ìdájo ilé-ẹjo tàbí àjọ-onídàájo) ni ìgbejoreyíò wáyé nígbangba.

(4) Nígbàkugbà tí ẹnìkan bá ní ìpèléjofún esùn odaràn, yíò ní etosí ìgbotẹnu-ẹni-kátóó-dájonígbangba láàárínàkókòtóbogbonmu,nílé-ẹjo tàbíàjọ-onídàájoo,àyàfibí esùntíwonfikàn-ánbádigbígbàpadàl’orun-unre:L’óríìjepé–(a) ilé-ẹjotàbí irúÀjọ-onígbejoobeelèyokúrònínúìgbéjóróre,ẹniyàtosí owotí oránkàntàbíagbẹjoròwọn,nilèpáa ìfelatiṣe ìdáàbòbò, ìpamoìlú, ìroworọseìlú, ìṣọmọlúwàbínílùú,ìgbáyégbádùnodotí kò tíì péọdúnméjìdínlógún, ìpamoìgbésí-ayébòńkeleẹ owo torànánkàn tàbí títí dé bí ó bá ti b’ogbon mu àti pọn dandan tó látàri àwọn ipò kan tíìkédesígbangbareyíòtakoìfelátiṣeìdájo-òdodo;(b)bínínúìgbejorokanníwájúilé-ẹjotàbíÀjọ-onígbejoo,AlábòójútóÌjọbaÀpapokantàbíAbójútoroÌjọbaìpínlebámúudáilé-ẹjotàbíÀjọ-onígbejool’ójúpé,kòníídáakíẹjokandisísọ ní gbangba, ilé-ẹjo tàbí Àjọ-onígbejoobẹeyíò ṣètò fún erí tó jẹ moẹjobee láti gboníbòńkeletíyíòsìgbéàwọnìgbésetóyẹtàbítódidandanl’átipaẹjonáàmokúròlójútáyé.

(5) Gbogboẹnití esùnìwà-odarànwàl’orùnunreniaókàsíaláìṣetítí ìmúdájúyíòfiwàpéójebiesùn;L’órí ìjepékòsíbìkannínú ìpínyìí tíyíòsọòfinkand’asánníkìkìdáapéòfinnáàpaánídandanfúnonítoúnìníláti-wẹ’ra-ẹni-molowoàwọnàrídájúkan.(6) Gbogboẹnitíesùnìwà-odarànwàl’orùnunreniyíòl’etoosí–(a)àgboyégbogboesùntíwonfikàn-ánl’esekẹsel’édètíonítoúngbo;


(b)àkokòtíótóàtiàwọnohunamúṣerọrùnfúnìgbaradìàwíjàreere;(d) ìṣ’àwíjàreararefúnraaretàbíl’atọwoagbẹjoròt’óunfúnraareyan;(e) s’àyewò fúnraa retàbí l’atọwoagbẹjoròo re, ẹlerìí tí ikoolùgbejopè jáde síwájú iléẹjotàbíÀjọ-Onígbejoo,yíòsìtúnlèpèwásíwájúilé-ẹjotàbíÀjọ-Onígbejooatipelúṣ’àyewòfúnàwọnẹlerìítófeejerìígbèégegebíàyèeretiṣísílefúnàwọnẹlerìíikoolùgbejo;àtipelú

(e) níìrànlowoogbufol’ofeebíìgbejoọrebájeèyítíówáyél’édètíonítoúnkògbo.(7)Nígbàtíẹnikenibáńjejofúnesùnìwà-odaràn,ilé-ẹjotàbíÀjọ-Onígbejooyíòníàkọsíle

ìgbejoróoreẹni-a-fesùn-kàntàbíẹnitíòunfúnraareyanl’óríorànohúnl’áǹfàníl’átigbaedààkọsíleìdájoẹjonáàl’áàárínọjoméjel’ehìnìparíẹjonáà.(8) kì yíò sí ẹni tí yíò jebi esùn ìwà-odaràn l’átipaseìṣe tàbí àṣìṣe-ìpajẹ tí kò tíì di ìrufinl’ásìkòtówáyé,kòsìníísíìjìyàfúnìwà-odaràntójuìjìyàtówàfúnirúìrúfinbeel’ásìkòtíìrufinnáàwáyé(9)ẹnikenitóṣ’àfihànpéilé-ẹjotàbíÀjọ-Onígbejootóyẹtiṣẹjol’óríorànkantíwonmúufúntíósì ti jàretàbí jebi rekìyíòtúndimímúfúnesùntàbí ìwà-odarànkannáàtíwonmúufúnàyàfilátàríàṣẹiléẹjotógajutiteleyílọ.(10)ẹnikeni tóṣ’àfihànpéòuntigbaàforíjì fúnesùn odaràntíwon fikàn-ánkìyíò túnjejonípaesùnkan-náàmo.(11)kìyíòsíẹnitíńjejonípa esùn ìwà-odarànkantíyíòdi ìpọndandanfún láti fieríhànníbiìgbejo.(12)L’ábeẹìjepéìpèsèòfinmíràntóyàtowànínúÌwé-ÒfinÀpapoyí,ẹnìkankìyíòjebiesùnìwà-odarànàyàfitíìrúfinbeebátiwàníàsọyanjúpelúìjìyàtótosíinínúòfintíówàníkíkọsíle,àtipelúníàpíntúnpínyìí,òfintíówàníkíkọsíletúmosíÀbádòfinn’Ílé-ÌgbìmoAṣòfinÀpapotàbíòfinÌpínlekan,ìṣòfinàfigbènídìíèyíkéyìítàbíohun-àmúlòl’ábeìpèsèòfinkan.

37. Ìgbé-ayé bòńkeleará-ìlú, ilée wọn, ìkowé-kànsíraẹni, ìtakùrosọ l’órí erọ afohùnránṣeàti

ìkànsíraẹnil’óríerọakowéránṣe,niìfọkànteredájúàtiìpamo38. (1)Gbogboènìyànniyíòl’etoosíòmìniraèrò,erí-ọkànàtiesìn,pelúòmìniralátikúrònínú

esìnkanbosíòmíràn,àtiòmìnira(yálàòunníkantàbít’òunt’àwùjọkan,nígbangbatàbíníkoro)l’átifiesìnirehàn,ṣè’tànkáleesìntàbíìgbàgboìjọsìn,ìkoni,ìṣeàtiàgbọdoṣe-ìsìn.

(2) kò sí ẹni tí ńlọ sí ibi ìkeekoèyíkéyìí tí yíòdidandan fún l’áti gba ìtoni àgbọdoṣe tàbíkópatàbílosíbiayẹyẹesìnkantàbíàgbọdoṣe-ìsìn,tíirúìtoni,ayẹyẹtàbíìsìnbeebátakoesìnitire,tàbíesìntíkòníìtewogbàl’odoàwọnòbírẹtàbíalágbàto(3) kì yíò sí ìgbárajọesìn tàbíeya-esìn tí òfin yíòdáloworó l’átipèsè ìtoni esìnwọn fúnakeekótójetiìgbárajọesìntàbíeya-esìnn’ílé-eko-kílé-ekotíójeìgbárajọesìntàbíeya-esìnyìílóńṣeàkósore.(4)kòsíohunkanníìpínyìítíyíògbaẹnikenil’áyèl’átidá,kópanínúakitiyantàbíjeọmọẹgbeòkùnkùn.

39. (1)Gbogboènìyànniyíòníòmìniraoro,pelúòmìniralátiníèróńgbààtil’átigbaàbá-èròẹlòmíràntàbífikonipelúìfitónilétíláìsíìyọjúràn.(2)láìṣojúṣàájúsíàkótánàpíntúnpín(1)ìpínyìí,gbogboènìyànniyíòníàǹfàní-etolátiní,ṣèdásíleàtipelúmúṣiṣeonàìgbà-pínkiriìfitónilétí,àbá-èròàtièròǹgbà:


L’óríìjepekìyíòsíẹnìkanyàtosíìjọbaÀpapo,ÌjọbaÌpínletàbíẹnitíAláṣẹIleẹwafiàṣẹfúnlátàrí ìyegerel’áwọnìlàsílekantíÀbádòfinIlé-ÌgbìmoAṣòfinÀpapoṣe,yíòní,sedásíletàbímúṣiṣeilé-iṣeamóhùnmáwòrántàbíilé-ìgbésáfefealátagbàfúnìdíèyíkéyìít’ówùkóje.

(3) kò sí ohun kanní ìpín yìí tí yíò sọòfinkófin tónídàáláre ìbogbon-mud’asán l’áwùjọelétòòṣèlúàwaarawa–(a) fún ìdí àti ṣèpamoìtú-àṣírí ìfitónilétí t’ówọlé l’óhùn-awo,ní ìmúṣinṣin agbára-àṣẹàtiòmìnira ilé-ẹjo tàbí ìṣàkóso-ìdarí ìfohùnránṣe, ìgbésáfefe alátagbà, ìmóhùnmáwòrántàbíìṣàfihàn-nítaìtàwòrán-sára-aṣọ;tàbí(b) fún ìpọndandan àwọn àìgbàláyè l’órí ẹni tí ńmúlé iṣekan ró l’ábeÌjọbaÀpapo tàbí tiÌpínle,ọmọogunadìhámoraileẹwatàbíIlé-iṣeỌlopàátàbíàwọnekaAláàbòìlúòmíràntíòfindásíle.

40. Gbogboènìyànniyíòl’etool’átigbárajọ,báraṣepelúàwọnmìírànbótiwùwon,onítoúnlèd’egbeòṣèlúsíletàbí jeọmọẹgbeòṣèlúèyíkéyìí,ẹgbeọlojàtàbíẹgbeèyíkéyìí fún ìlépa-àníléròarare:L’órí ìjepé, ìpèsè-òfintówàní ìpínyìíkòníyapa-kúròsíàṣẹtí Ìwé-òfinàpapoyí fúnÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwal’óríàwọnẹgbeòṣèlútíÀjọ-elétònáàkòkàkún.

41. (1)GbogboọmọIleNàìjíríàlól’etoolátirìnbótiwùújákèjádòileẹNàìjíríààtipelúl’átigbé

níbikíbitíówùúnínúure,kìyíòsìsıọmọIleNàìjíríàkantíyíòdilílédanùkúrònínùNàìjíríàtàbíìkojálefúnlátiwọlésínúuretàbíjádelátiinúure.(2) kò síohunkanní apintunpín ipinyìí tí yíò sọàṣẹòfinkófin tónídàáláre ìbogbon-mud’asánl’áwùjọelétòòṣèlúàwaarawafún–(a)ìpọndandanàwọnàìgbàláyèl’óríìgbélùútàbíìrìnkiriẹnìkantótirúfinìwà-odaràntàbítidiafurasíìwà-odarànl’átimálèjekósákúròníNàìjíríà;tàbí(b)ìpèsèfúnìyọjádeẹnìkanníNàìjíríàlọsíoríle-èdèmìíràn:-(i)l’átiṣeìgbejorel’ehìnodiNàìjíríàfúnesùnìwà-odaràn,tàbí(ii) l’áti lọ ṣewon l’ehìn odi Nàìjíríà ní ìmúṣe ìdájo ilé-ẹjo kan fún esùn ìwà-odaràntónítohúnjebire:Níìjepébù-fúnmi-mbù-fún-ọàdéhùnwàláàárínoríle-èdèNàìjíríààtioríle-èdèbẹe.

42. (1)Ọmọoríle-èdèNàìjíríà kan tó je ọmọagbègbèkan, eyakan, ìlú ìbílekan, ìṣakọ-ìṣabo,ẹlesìnkantàbítóf’aramoirúìṣèjọbakan,níkìkìdáapéojeirúẹnibáyìí,kìyíò:-(a)diìfis’ábeagbára-àṣẹkannítààràtàsítàbíl’átàríìmúṣiṣe,òfinkófinkantófẹsemúleniNàìjíríà tàbí irú ìṣèjọba tàbí ìṣàkóso ìjọba kan, sí àìdápé tàbí ìhánimotí àwọn ènìyànagbègbèmíràn,eyamiran,ìlúìbílemíràn,ìṣakọ-ìṣabo,àwọnẹlesìnmíràntàbítófaramoirúìṣèjọbamírànkankòwàl’ábeẹre;tàbí(b)gbàál’áyèìjọlánítitààràtàtàbíl’átàríìmúṣiṣeòfinkófinkantófẹsemúleniNàìjíríàtàbíirú ìṣèjọba tàbí ìṣàkóso ìjọba kan, ìjọlá àti àǹfàní kan tí àwọn ènìyàn agbègbè míràn,eyamiran, ìlú ìbílemíràn, ìṣakọ-ìṣabo,àwọnẹlesìnmíràn tàbí tó faramoirú ìṣèjọbamírànkankòn’írúàǹfàníàtiìjọlábee.(2) ọmọ Nàìjíríà kankan kò níí di fífi s’ínú àìdápé kankan tàbí àìgbaniláyè-láti-ní-ǹkannítoríìṣe-yíká-ìwáyébíbíire.(3) kòsíohuntíówàníàpíntúnpínkìńníìpínyìítíyíòsọòfinkófind’asánníkìkìdáapéòfinnáàpọndandanàwọnàìgbaniláyèl’óríìyànsípòẹnikenisíipòkípòl’ábeÌlútàbígege


bíokanl’áraàwọnọmọ-ogunadìhámoratàbíỌlopàáileẹNàìjíríàtàbísíipòìsiseníilé-iṣekan,tiòfintófẹsemúlekandásíletààràníNàìjíríà.

43. L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsèòfininúÌwé-òfinÀpapoyí,gbogboọmọorílẹèdèNàìjíríàyíòl’etool’átinídúkìáaláìlèsínípòníibìkíbiníileẹNàìjíríà.

44. (1) kò sí dúkìá àgbékiri tàbí ìfesí dúkìá àdágúnletí yíò di gbígbà sowoẹni ní dandan àtipelú, kì yíò sí etofún tàbí ìfé sí èyíkéyìí dúkìá beetí yíò di gbígbà ní dandan níbikíbi níOríleèdèNàìjíríààyàfinípasebíìdífún-unàtibíìṣọwo-gbàretiwàníìlàsílel’ábeòfinpé,níìpapopelúohunmíràn–(a) nílòìsan-l’ákòókògbà-má-bìínúàti(b) fún ẹni tí ńbèèrè-etoirú gbà-má-bìínúbeeeto-ìlole-lodúkìá fún ìmọbíótirí ìfẹ re nínúudúkìánáààtiiye-owógbà-má-bìínúnáàsíilé-ẹjotàbíÀjọ-Onígbejootàbíàjọkantísàkàání-àṣẹredé’beníibikíbiníileẹNàìjíríà.(2) kò sí ohun kan ní àpíntúnpín kìńní (1) ìpín yìí tí ó túmosí ohun tó nṣèdíwofún òfingbogboogbòèyíkéyìí.(a) tíńpèsèòfinfunìpọndandantàbíìmúṣenítipáowó-ìtúnluṣe,owó-orí-ìdíyelétàbíowó-orí-òwò;(b) tí ńpèsè òfin fun ìpọndandan ìjìyà tàbí ìjìyà-pàdánù fún ìtelójú òfin èyíkéyìí, yálàal’ábeòfinìtòlútàbílehìnìjebiesùnìrúfin;(d) tójẹmoìyá-dúkìá-lò,ìyáléyálegbé,ìfidúkìá-yáwó,owó-ìdíyelé,owó-ìsanfojàtàbíàwọnetomìíràntàbíojúṣetótinúàdéhùn-òwòwá.(e) tójẹmoìgbé-àṣẹ-wọniàtiìṣàkósodúkìáẹnitótiwọ-gbèsètàbíníàìtódúkìáfúngbèsè,tiàwọn tí oríwọnkòpémotàbí tód’aláìsí, àti ti àjọ-ìṣòwò tàbí ìkórajọ kan tí kìí ṣe àjọ-ìṣòwònígbàtíwonbákógbásílé;(ẹ)tójẹmoìfìdíàṣẹtàbíìdájoilé-ẹjomúle(f) tíńpèsèòfinfúnìgbadúkìátówànípòẹgẹrẹmìtìtàbíl’éwufúnìleràènìyàn,ewékotàbíẹran;(g) tójẹmodúkìáotá(gb)tójẹmoìfi-dúkìá-síle-deniàtiìbánigba-dúkìá-síle-deni(h) tójẹmoibìmọìṣe(j) tó jẹmodúkìá tí a gbéwọ ìkórajọ àjọ-ìṣòwò tí òfin tó fẹsemúle níleẹNàìjíríà kandásíletààrà;(k) tójẹmogbígbadúkìál’owoẹnifún’gbàdíefúnàyewòàtiìwádìí(l) tíńpèsèòfinfúnìṣiṣel’óríilenídìíàtiṣètojú-ile;tàbí(m) wà l’ábeìsanwóo gbà-máà-bínú l’ásìkò fún ìbadúkìá jebí ilé, irè tàbí igi owó, ìpèsè-òfinfúnagbáraàṣẹtàbíènìyànkanlátiwọinúile,wọn’letàbígbeile,tàbíriòpó,ọsán-irin,ṣáláńgá,ohunèèlòalátagbàmole,tàbíohun-amúṣerọrùntíìlúmìíràn.(3)Láìtààròìpèsè-òfintósíwájúníìpínyìí,gbogbodúkìátójeohunàlùmonìile,epo-robìàtiafefe-rínájó l’ábeilekíletó wà ní Nàìjíríà tàbí tó wà l’ábeomi tàbí ibi òwò àdápàṣẹ ìjọbaNàìjíríàyíòwàl’ábeàṣẹìjọbaàpapo,ìdarí-ìṣàmúlọreyíòsìjegegebíiléìgbìmoaṣòfintipáál’áṣẹ.

45.(1)Kòsíohuntówàníìpínwonyí37,38,39,40àti41Ìwé-òfinÀpapoyítıyíòsọòfinkófintónídàáláreìbogbon-mud’asánl’áwùjọelétòìjọbaàwaraawa.(a) látàríìfelátidáàbòbò,ìpamoìlú,ìroworọseìlú,ìmowà-tótotàbíìleraìlú;tàbí(b) fúnìdíàtiṣèpamoetoàtiòmìniraẹlòmíràn.


(2) Àbádòfin Ìgbìmo-Aṣòfin kan kì yíò d’asán ní kìkìdáa pé ó pèsè-òfin fún ìgbé àwọnìgbésekan, l’ásìkò pàjáwìrì, tó yapa kúrò ní ìpèsè òfin tówà ní ìpín 33 tàbí 35 Ìwé-òfinÀpapoyí; ṣùgbon ìgbésebeekò níí jelílò nílèépa irú àbá-dòfin beel’ásìkò pàjáwìrì àyàfi bíìgbésebeebáṣenídàáláreìbogbon-mutófúnìdíàtiyanjúorotóṣẹlel’ásìkòpàjáwìrìohún:

Níìjepékòsíohuntíówàníìpínyìítíyíòpàṣẹìyapakúrònínúìpèsè-òfintówàníìpín33Ìwé-ÒfinÀpapoyí,àyàfinítiikútówáyél’átàrioguntàbípàṣeìyapakúròkansíìpèsè-òfinìpín36(8)Ìwé-ÒfinÀpapoyí.(3) Ní ìpín yìí, “àsìkò pàjáwìrì” túmosí àsìkòkasìkò tí ìkéde ipò pàjáwìrì bá wáyé l’átọwoAláṣẹníìmúlòàṣẹtíÌwé-ÒfinÀpapoyífún-unníìpín305.

46. (1)Ẹnikeni tóbá f’esùnkànwípé ìpèsè-òfinèyíkéyìínínúOríyìí tidi ìtakò, tińdi ìtakò,tàbí ó ṣeéṣe kó di ìtakora ní ìpínlekípinlení ti ara relè pẹjosí Ilé-ẹjo Gíga ìpínlere fúnìṣàtúnṣe.

(2) L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè òfin inú Ìwé-Òfin Àpapoyí, sàkáání-àṣẹ Ilé-ẹjoGígá níojúlówó-ganyíòdégbígboàtidídájoìpejotódál’óríìpínyìíósìleèpàṣẹ,kowé-ìfàṣẹ-dèàtipelúṣeìfàṣẹdaríirúèyítíótofúnìfòfinmúleníÌpínlenáàl’óríetoketootíoleèótosíiẹnitíńpèfúnetobẹel’ábeÌpínyìí.(3) Adájo Àgbà ileẹNàìjíríà lè ṣe àwọnòfin ní ti ìṣọwoṣe àti ìlánà-ìtose Ilé-ẹjo Gíga fúnèrèdíìpínyìí.(4) ÌgbìmoAṣòfinÀpapo–(a) lèf’àṣẹwọIlé-ẹjoGíga l’áfikúnsíàṣẹtí ìpínyìí ti fiwoogegebí Ìgbìmo-AṣòfinÀpapo tiròópéóyẹfúnèrèdíàtimúilé-ẹjoníàkúntóagbáral’átiṣojúṣetísàkáání-àṣẹtíìpínyìí làsílefún-un;àti(b) yíòpèsè-òfin–(i) fúnìpèsèowó-ìrànwofúnọmọoríleèdèNàìjíríàtóṣealáìnínígbàtíetorel’ábeòfinOríyìíbádiìtelójútàbíl’átilèmúkíógbaagbẹjoròl’átibáaṣeìgbejoeto re,àtipelú(ii) l’áti ríi dájú pé ìfisùn ìtelójú etobeel’esenílel’ótìítoàtipé ìbéèrè fún owó ìrànwotàbíìrànlowoagbẹjorònáàjeòtíto.

OríKarùn-ún

Ọnà-Ìgbìmoṣòfin

Apákinni

ÌgbìmoAṣòfinÀgbàIleẹwa

A-ÌkúnléàtiÒṣìṣetiAgbìmoṣòfinÀpapoIleẹwa



47. ÌgbìmoAṣòfinÀpapoyíòwàfúnOríle-èdèwaeléyìítíyíòkúnfúnIlé-ìgbìmoAṣòfinÀgbààtiIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin.

48. Ilé-ìgbìmo AṣòfinÀgbà yíò kún fún àwọnAṣòfinmetameta l’áti Ìpínle kookan àti okanl’átiolúìlúileẹwa,Àbújá.

49. L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè òfin Ìwé-òfin Àpapoyí, Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin yíò kún fúnogójìdín-ní-irínwó ọmọ ìgbìmo Aṣojúṣòfin tí ń ṣojú agbègbè-aláṣojú tó tó àwọn wonyíníye,níìjepékòníísíagbègbèaláṣojúkantíyíòwàkọjáÌpínlekanṣoṣo.

50. (1)Àwọnwonyíyíòwà:-(a) Adarí Ilé-ìgbìmo AṣòfinÀgbààti IgbákejìAdarí Ilé-ìgbìmo AṣòfinÀgbà,eléyìí tí àwọnọmọIlé-ìgbìmoAṣòfinÀgbàyíòdìbòyànláàárínarawọn;àtipelú(b) Abẹnuoro Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín àti Igbákejì Abẹnuoro Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín, eléyìí tíàwọnọmọIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfínyíòdìbòyànláàárínarawọn.(2)AdarítàbíIgbákejìAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinÀgbà,tàbíAbẹnuorotàbíIgbákejìAbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfínyíòkúròl’óríipòore–(a) bíkòbájeọmọIlé-ìgbìmoAṣòfinÀgbàtàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfínmo,bíọrọnáàti lèwùkórí,yàtosíìtúlékáIlé-ìgbìmoAṣòfinÀgbàtàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfín;tàbí(b) bíiléìgbìmotíójeọmọìgbìmorebájókòól’ehìnìtúléká;tàbí(d) bíwonbáyọonípògegebíìfẹnukòIlé-ìgbìmoAṣòfinÀgbàtàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfín,bíọrọnáàtilèwùkórí,pelúìbòtíkòdínníìdáméjìnínúmetaọmọìgbìmoIlénáà.

51. Ajeṣe-ilékanyíòwàfúnIlé-ÌgbìmoṣòfinÀpapoàtiàwọnòṣìṣemìíràngegebíÀbádòfinIlé-Ìgbìmoṣòfin bá ṣe làásíle, àtipé ètò ìyansípò Ajeṣe-ilé àti àwọn òṣìṣemìíràn fún Ilé-Ìgbìmoṣòfinyíòjebíótiwàníìlàsíleníaṣamonàare.

B-ÌlànàfúnìpèsíléàtiìtúkáIlé-ÌgbìmoṣòfinÀpapoIleẹwa

52. (1) Gbogbo ọmọ Ilé-ìgbìmo Aṣòfin Àgbà tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín ni yíò jewodúkìá àtiohuntówàníkàwoorefúnìdáhùn-fún,kótóópéjọjókòó,gegebótiwàníìlàsílenínúÌwé-òfin Àpapoyí tí yíò sì búra àti pelú faramoìbúra ìtúúbá-ìṣetìjọba àti ìbúra ìjomọ-ìgbìmogegebótiwàníìlàsíleníAtoṣekejeÌwé-òfinÀpapoyíníwájúAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfintàbí, bí oronáà ti lè wù kó rí, níwájú Abẹnuoro Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín, ṣùgbon ọmọ Ilé-ìgbìmo, kó tóó ṣe àwọn ìbúrawonyí, lè kópa nínú ìdìbò fún Adarí àti Igbákejì Adarí Ilé-ìgbìmoAṣòfinÀgbà,tàbíbíoronáàtilèwùkórí,AbẹnuoroàtiIgbákejìAbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfín.

(2) Adarí àti Igbákejì Adarí Ilé-ìgbìmo AṣòfinÀgbà àti Abẹnuoroàti Igbákejì Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfínyíò jewodúkìáàtiohun tówàníkàwoowọngegebó tiwàní ìlàsíle nínúÌwé-òfinÀpapoyí tíwọnyíò sìbúraàtipelú faramoìbúra ìtúúbá-ìṣetìjọbaàti ìbúra ìjomọ-ìgbìmogegeníwájúAjeṣe-iléIlé-ìgbìmoṣòfin.

53. (1)NíbiìjokòóàpéròIlé-ìgbìmoṣòfin–(a)NítiIlé-ìgbìmoAṣòfin,AdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinniyíòdaríìgbìmo,l’áìsíníléere,IgbákejìAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinniyíòdaríìgbìmo;àti(b)NítiIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfín,AbẹnuoroIlé-ìgbìmoniyíòdaríìgbìmo,l’áìsíníléere,IgbákejìAbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfínniyíòdaríìgbìmo.(2) NíbiàjọjókòópoIlé-ìgbìmoAṣòfinàtiIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfín-


(a) Adarí Ilé-ìgbìmoAṣòfinniyíòdarí ìgbìmo, l’áìsíníléereAbẹnuoro Ilé-ìgbìmoniyíòdaríìgbìmo(b) L’áìsíníléeàwọntíorúkọwọnwàní(a)àpíntúnpínyìí,IgbákejìAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinniyíòdaríìgbìmo,àtiIgbákejìAbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfínniyíòdaríìgbìmo.(3)L’áìsíníléeàwọntíorúkọwọnwàníìpèsèòfintóṣáájúníìpínyìí,irúọmọìgbìmoAṣòfintàbíAṣojúṣòfíntàbíníìgbìmoàjọjókòópo,bíoronáàtilèwùkórí,ọmọìgbìmoAṣòfintàbíAṣojúṣòfíntíìjokòóbáyànniyíòdarí.

54. (1) Ìkúnlétó Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí ti Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín yíò jeìdákan nínú meta Ilé-ìgbìmoṣòfinohún.(2)ÌkúnlétóìgbìmoṣòfinàjọjókòópoIlé-ìgbìmoAṣòfinàtiIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfínyíòjeìdákannínúmetagbogboìgbìmoṣòfinàpapoyí.(3) bí ehónú-mokoobá di gbígbàwọlé ní Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín péàwọnọmọiléìgbìmoṣòfintópéjọkòtóìdákannínúmeta(láìkaẹnitíńdaríìpàdé)tíwọnkòsìkúnjúòṣùwonlátiṣèpàdé,àtilehìnàkókòráńpetíìlánà-ìtoseìgbìmoṣòfingbàláyè,tíẹnitíńdaríbáríidájúpélóòótoniiyeọmọìgbìmotópéjúkòtóìdákannínúmeta,yíònílátisúnìgbìmoṣòfinsíwájú.(4) Ìpèsè òfin tó síwájú ní ìpín yìí yíò wà fún àjọjókòópoIlé-ìgbìmoṣòfin Àpapo méjèèjìgegebẹeni yíò wà fún okànokan Ilé-ìgbìmoṣòfin yìí tí ìsọnípa Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín tàbí ọmọ ìgbìmo èyíkéyìí Ilé-ìgbìmoṣòfin yìí yíò sì jeìsọnípa Ilé-ìgbìmoṣòfinméjèèjì.

55. AkitiyanìpàdéIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòmáawáyél’édèGeesì,àtipelúl’édèHaúsá,ÍbòàtiYorùbábíìpèsèlesẹẹsẹtóyẹfún-unbátiwà.

56. (1) Àyàfi bí Ìwé-òfin yìí bá ṣèpèsè-òfin bámìíràn, ìbéèrèkíbéèrè tó wà níwájú Ilé-ìgbìmoAṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín láti ṣe àpérò lé l’órí ni yíò di ìṣèpinnu lé l’órí pelú opoẹsetàbí iyeàwọntówànílé látidìbò;ẹnitíńdarí ìgbìmosì lèdìbòtóbádidandanfún-unlátilèjáomììbòṣùgbonkìyíòdìbònígbàkanyàtosíèyí.(2) Àyàfi bí Ìwé-òfin yìí bá ṣèpèsè-òfin bámìíràn, iye àwọn tí yíò tó fún ìṣèpinnu l’óríìbéèrèkíbéèrètówàyíòjeìwonopoẹse.(3)Ilé-ìgbìmoAṣòfintàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfínlátinuòfin-ìtoniwọnyíòṣèpèsè–(a) péọmọìgbìmoIlé-ìgbìmoṣòfinyíòjewobíóbánífeesí orokantówàníwájúìgbìmofúnàpérònítoríèrèowó;(b) peIlé-ìgbìmoṣòfinleèfẹnukòṣèpinnubóyáẹnináàlèdìbòtàbíkópanínúàpérò,l’óríoronáà;(d) ìjìyà,bíirúrebáṣẹle,tíIlé-ìgbìmoṣòfinlèfijẹnifúnìkùnàlátijewoìnífesíorofúnàpérònítoríèrèowó;àti(e) fúnàwọnoromíràntójẹmoàwọntóṣáájúyìígegebíIlé-ìgbìmoṣòfinbátiròósípéóyẹnídandan,ṣùgbonkòsíohunkanníìpèsè-òfinìṣáájúyìítíyíòfaìṣòfinkófintíyíòpọndandanrefúnọmọìgbìmokantófiìferehànlátimádìbòtàbíkópanínúorobee,tíkòsìdìbòtàbíkópa,látijewoirúfeìnífesíorobee.

57. ẸnikenitójókòótàbídìbòníIlé-ìgbìmoAṣòfintàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfíntósìmodájúpéòun kò l’etool’áti ṣe beeti rúfin ó sì yẹ fún ìjìyà gegebí yíò ti wà ní Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin.


58. (1) Agbára-àṣẹ Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo láti ṣòfin yíò di mímúṣẹ l’átipaseàbá-ìṣòfin tódìgbàwọlé l’owoIlé-ìgbìmo Aṣòfin àti Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín méjèèjì tí Aláṣẹ sì buwolùú,àyàfibíàpíntúnpín(5)ìpínyìítiṣèpèsè-òfinrebámìíràn.(2) àbá-ìṣòfin lè ti odoIlé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín jáde kì yíò sì di òfinàyàfitíóbátidìgbàwọlé,àfibíìpínyìíàtiìpín59Ìwé-òfinÀpapoyítiṣèpèsèrebámìíràn,ìgbàwọléyíòjegegebíótiwàníìpèsè-òfinìpínyìí.(3) Níbití àbá-ìṣòfin bá ti dìgbàwọlé nílé ìgbìmotó ti jáde, yíò di gbígbé lọ síwájú iléìgbìmokejì,yíòsìdigbígbélọsíwájúAláṣẹfúnìbuwolùtí ilé ìgbìmokejìbátigbàáwọlétíìfohùnṣokanàwọniléìgbìmoméjèèjìbátiwànípaìṣàtúnṣel’óríire.(4) Níbitíàbá-ìṣòfinbáwàníwájúAláṣẹfúnìbuwolù,yíòṣ’àfihànìfeẹrel’átibuwolùútàbíkojálelátibuwolùúláàárínọgbonọjo.(5) NíbitíAláṣẹbátikolátibuwolùútiàbá-ìṣòfinsì túndi ìgbàwọlé leekansíin’ilé ìgbìmoméjèèjìpelúìdá-méjìnínúmetaopoẹse,àbá-ìṣòfinnáàyíòdiòfintíìbuwolùAláṣẹkòsìnííjedandanmo.

59. (1)Ìpèsè-òfinìpínyìíyíòdilílòfún:(a) àbá-ìṣòfin nípa owó-àyàsotoná tàbí àbá-ìṣòfin aláfiṣekún nípa owó-àyàsotoná, pelúoríṣiríṣi àbámíràn fún ìsanwó, ìfúnni tàbí ìgbàpadà láti inú àpò ìpawósí Owó-àpiletojúÀpapotàbíOwó-àpiletojú ìlúmírànowóìdíyeléèyíkéyìí tàbíèyíkéyìí ìṣàtúnṣe irú ìsanwóbee,ìfúnnitàbíìgbàpadà;àtipelú(b) àbá-ìṣòfin nípa ìpọndandan tàbí àfikún èyíkéyìí owó-ìtòlú, owó-orí-òwò tàbí edáwótàbíèyíkéyìíìdín-níye,ìgbàpadàtàbíìwogiléeníbe.(2) Níbitíiruàbá-ìṣòfinkantíìpínyìíwàfúnbádiìgbàwọléníléìgbìmokanṣùgbontíèkejìkò gbàá wọlé láàárín oṣù méjì láti ìbereọdún-ìṣúná kan, Adarí ilé ìgbìmo AṣòfinÀpapoláàárín ọjomerìnlá lehìn èyí yíò pè fún ìpàdé àjoṣe ìgbìmo-alábẹṣékélé oníṣùúná-owófúnàgbéyewòàbá-ìṣòfinnáàpelúìlépalátiyanjúìyàtòtówàláàáríniléìgbìmoṣòfinméjèèjì.(3) Níbití àjoṣe ìgbìmo-alábẹṣékélé oníṣùúná-owó bá tún kùnà láti yanjú ìyàtonáà, àbá-ìṣòfinnáàyíòlọsíwájúìpàdéàjọṣeIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,tíàbá-ìṣòfinnáàbádiìgbàwọléníbiìpàdéàjọṣenáà,yíòdigbígbélọsíiwájúAláṣẹfúnìbuwolù.(4) NíbitíAláṣẹ,láàárínọgbonọjol’éhìnìgbéàbá-ìṣòfinnáàsíwájúrebákùnàlátiṣ’àfihànìbuwolùu retàbí koláti buwolù, àbá-ìṣòfin náà yíò tún padà lọ sí iwájú ìpàdé àjọṣe Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,tíìdáméjìnínúumetaopo-ẹseìpàdéàjọṣeIlé-ìgbìmoṣòfinméjèèjìnáàsìgbàáwọlé,àbá-ìṣòfinnáàyíòdiòfin,ìbuwolùAláṣẹkòsìpọndandanmo.(5) Níìpínyìí“àjoṣeìgbìmo-alábẹṣékéléoníṣùúná-owó”túmosíàjoṣeìgbìmo-alábẹṣékéléIlé-ìgbìmoṣòfin Àpapol’órí ìṣúná-owó tí ìdásíle re wà fún ìlépa àtimúṣẹ ìpín kèjílélọgọtaàpíntúnpínkẹta{62(3)}Ìwé-òfinÀpapoyí.

60. L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin Ìwé-òfin Àpapoyí, Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfín yíò ní agbára-àṣẹ láti ṣèdarí ìlánà-ìtose re, pelú ìlánà fún ìpèpàdé àti ìsinmi-ráńpeIlé-ìgbìmoṣòfin.

61. Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín lè ṣiṣeláìtààrò ìṣófo àyè ọmọ ìgbìmo, àtiìwásípàdétàbíìkópaẹnitíkòyẹl’átiwásípàdétàbíkópanínúakitiyanIlé-ìgbìmoṣòfinkìyíòsọakitiyannáàd’asán.

62. (1) Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín lè yan ọmọ Ilé-ìgbìmoresí ìgbìmo-alábẹṣékéléfúnèrèdíàkànṣekantàbífúngbogboogbògegebíótiròósíwípéìgbìmo-


alábẹṣékélébeeyíòṣètòdáadáa,àtipelúlátàriìfẹnukò,ìdaríkantàbíòmírànlèfàṣẹ-ìṣojúṣe-wọìgbìmo-alábẹṣékélénáà.(2) iyeọmọìgbìmo-alábẹṣékélétódiyíyànl’ábeÌpínyìí,àdéhùn-iṣeàtiìkúnlétófúnìpàdéniIlé-ìgbìmoṣòfintóyàn-ányíòṣe.(3) Ilé-ìgbìmo Aṣòfin àti Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfín yíò yan ìgbìmo-alábẹṣékélé alájọṣe l’óríìṣúná-owó tí yíò kún fún iyekan-náàọmọ ìgbìmotí Ilé-ìgbìmokookanyàn,won sì lè yanìgbìmo-alábẹṣékéléalájọṣemìírànl’ábeìpèsè-òfinìpínyìí.(4) Kòsíohunkanní ìpínyìí tíyíòtúmosí ìgbágbárawọ ilé-ìgbìmoṣòfinkan l’áti fúnàwọnìgbìmo-alábẹṣékélél’áṣẹl’átisọbóyáàbá-ìṣòfinyíòdiìgbàwọlésíòfintàbídájol’óríorokantí ìpèsè-òfin gbàá l’áyè nínú Ìwé-òfin Àpapoyíí láti dájoọ repelu ìjíròrò, ṣùgbon ìgbìmo-alábẹṣékélé náà lè gba agbára-àṣẹ l’áti ṣe ìfúnilámoràn-èyílóyẹ fún Ilé-ìgbìmo l’órí àwọnorobẹe.

63. Ọkòòkan,Ilé-ìgbìmoAṣòfinàtiIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfínyíòìjokòó-gbìmofúnòkàṇ-lé-logosànọjo(181days)nínúọdúnkan

64. (1)ỌkòòkanIlé-ìgbìmoAṣòfinàtiIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfínyíòditítúkál’ehìnọdúnmériṇberel’átiọjokìnńíìjokòó-gbìmo(2) BíOríleèdèyíbáwàl’ójúoguntíIleNàìjíríàsìwàl’ójúìjànígan-an-gantíAláṣẹsìròópékòṣeéṣefúnìdìbòl’átiwáyé,Ilé-Ìgbìmoṣòfinlèfikúnọdúnmerintíàpíntúnpín(1)ìpínyìífún-unlátìgbàdégbàṣùgbonkògbọdokọjáoṣùmefàleekan.(3) L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí,ẹnitíadìbòyàngegebíAláṣẹyíòníagbára-àṣẹlátiṣeìkédeìpàdéàkokoIlé-ÌgbìmoṣòfinÀpaponíkététíóbátiṣeìbúratán,tàbífúnìtúlékágegebíótiwàníìpínyìí.

D-Ìkúnjú-òṣùwonfúnjíjẹ-ọmọìgbìmo-Aṣòfinàtietoìwásípàdé

65. (1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinìpínkẹrìndínlááàdorin(section66)Ìwé-òfinÀpapoyìí,ènìyànyíòpegedéfúnìdìbògegebíọmọ-ìgbìmo:

(a) Ilé-ìgbìmo Aṣòfin, bí ó bá je ọmọ oríleèdè Nàìjíríà tó sì ti di ọmọ ọdúnmárùndínlógójì;àti(b) Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin, bí ó bá je ọmọ oríleèdèNàìjíríà tó sì ti di ọmọ ọgbonọdún

(2) ènìyànyíòpegedéfúnìdìbòl’ábẹàpíntúnpínkìńníìpínyìíbí:

(a) Onítoúnbátikàwéókérépinìwéeríoníwèé-mewàátàbíẹlẹgbeẹre;àti(b) Onítoúnbájeọmọẹgbeòṣèlúkantíẹgbeòṣèlúnáàsìṣàtìlẹhìnfún-un

66. (1)ẹnìkànkiyíòpegedéfúnìdìbòsíIlé-ìgbìmoAṣòfintàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinbi:(a)l’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinìpínkejidinlogbon(section28)Ìwé-òfinÀpapoyìí,ótifínúfedogba ìjomọ-ìlú oríle-èdè míràn yàtosí Nàìjíríà tàbí, l’áwọn ìwáyé kan tí Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣè’lànàare,ótiṣè’kédeìbúra-moṣetìẹirúoríle-èdèbee;(b)l’ábeòfinkófintófẹsemúleníNàìjíríà,onítoúnjewèrètàbíjeẹnitíoríirekòpé;(d) onítoún wà l’ábe ìdájo ikú l’átọwo ilé-ẹjo tàbí àjo-onídàjootó kúnjú-òṣùwon tó níleẹNàìjíríàtàbíìdájo ewontàbíowóìtanrànfúnìwà-odarànbíiàìṣòótotàbíèrú(irúèyíòwúkóje) tàbí èyíkéyìí esùn ìrúfinmíràn tówà l’órun-un rel’átọwo ilé-ẹjo tàbí àjo-onídàjoo beetàbí di ìpààrò l’átọwoagbára-àṣẹ tó kúnjú-òṣùwon tó fún ìdájoòmíràn tó wà l’órun-unrel’átọwoirúilé-ẹjobee;


(e) láàárínọdúnmewàásí ìdìbò ilé-ìgbìmoṣòfin,onítoúnti jebi esùnósì tigba ìdájol’óríìwààìṣóótotàbíjebiìrékọjáòfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwà.(ẹ)onítoúntiwọgbèsè láìyọ, l’ehìn ìgbàtíótigbàdájo ìwọgbèsè l’ábeòfinkófintóf’ẹsemúleníNàìjíríà;(f) onítoún jeòṣìṣe-ìlúníoríleèdèwa l’ápapotàbíèyíkéyìí Ìpínle tí kò sì tíì fiṣésíle, yọararetàbífehìntìl’enuiṣebeeníọgbonọjosíọjoìdìbò;(g) onítoúnjeọmọẹgbeòkùnkùn;(gb)onítoúntigbàdájoesùnìkówójẹtàbíèrúl’átọwoÌgbìmo-onídàjoofúnìtọpinpinoràntàbíàjọ-onídàjootíìgbédìdewọnwal’átinúàbádòfinfúnàjọ-onídàjooatọpinpinoràn,òfinìtọpinpinàjọ-onídàjookantàbíèyíkéyìíòfinl’átọwoÌjọba-ÀpapotàbíÌjọba-Ìpínletíesùn-ìwàodaràntidigbígbàwọlés’odoÌjọba-ÀpapotàbíÌjọba-Ìpínle;tàbí.(i) onítoúnfiayédèrú-ìwéeríhànfúnÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa.(2)Níbitíorotijetiẹnìkantíóti(a) yawèrè(b) kòpel’órí(d) gbàdájoikú(e) wọgbèsè,ìpẹjo-kòtemilorùn re ṣì wà ní ilé ẹjo níbàmúu pelú òfin kan tó fẹsemúle ní Nàìjíríà,àpíntúnpínkìńníìpínnáàkòníṣiṣefún-unláàárínọjotíìgbejokòtemilorùnnáàtiberetítídiọjotíìdájorewáyétàbí,bíoronáàtiwùkórí,bíìgbejokotemilorùnnáàbáfaletàbídiàpatì,èyíkéyìítóbákokowáyé;(3) fúnèrèdíàpíntúnpínkejì ìpínyìí“ìpẹjo-kòtemilorùn” jepelúèyíkéyìí ìkowé-bèèrè fúnìfàṣẹ-dètàbíàṣẹ-ìdaríbíi ìwé-afàṣẹ-pèfún-àkọsíle, ìwé-afòfin-pàṣẹ-ìṣe, ìfòfin-dètàbí ìwé-afàṣẹ-podaràn-wá-jejotàbíìpẹjo-kòtemilorùnmírànbee

67. (1)Aláṣẹ lèwá sí èyíkéyìí ìpàdé àjọṣepoIlé-ìgbìmoṣòfin Ileẹwa tàbí ìpàdé èyíkéyìí okannínú Ilé-ìgbìmoṣòfinméjèèjì, yálà l’átiwá sorol’órí oroìlú pelú ìgbésenípa ètò-ìṣúná, tàbísoronípaìpinnuètòìṣèjọbabótiròósípéóṣepàtàkìtófúnOríle-èdèewa.(2)Alábòójútóti ÌjọbaÀpapo lèwásí ìpàdéèyíkéyìíokannínúIlé-ìgbìmoṣòfinméjèèjìbíwonbápèéwálátiwásoronípaìṣọwoṣiṣe-sí eka-ìṣàkósore,àtinípàtàkìnígbàtíakitiyaneka-ìṣàkósorebájekókóìpàdé.(3)KòsíohunkanníìpínyìítíyíòfúnẹnìkantíkìíṣeọmọIlé-ìgbìmoAṣòfintàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinlátidìbòníIlé-ìgbìmoṣòfinnáàtàbíníinúìgbìmo-alábẹṣékéléere.

68. (1) Ẹnìkan tó je ọmọ Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin yíò fi ipò re sílení Ilé-ìgbìmoṣòfintójeọmọìgbìmoọrebí–(a) onítohúnbádiọmọIlé-ìgbìmoṣòfinmìíràn(b) irúàwọnìwáyékanṣẹletójepétíkìíbáṣepéójeọmọIlé-ìgbìmoAṣòfintàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinni,wọnyíòjáakulelátijeọmọilé-ìgbìmoṣòfin;(d) onítohúndekunjíjeọmọOríle-èdèNàìjíríà;(e) onítohúndiAláṣẹOríle-èdè, IgbákejìAláṣẹ,Gómìnà, IgbákejìGómìnàtàbíAlábòójútónínúìjọbaoríle-èdètàbíAbójútoroÌjọbaÌpínletàbíAgbàjọbanímorànpàtàkìkan.(ẹ) àyàfi tí Ìwé-òfin yìí bá ṣe beepèsè fún-un, onítohún di ọmọ Àjọ-elétò kan tàbí ekamìírànkantíÌwé-òfinÀpapoyítàbíòfinmìíràndásíle.(f) láìsí ìdíkanpàtó,onítohúnkòwásí ìpàdé Ilé-ìgbìmoṣòfin tíó jeọmọ ìgbìmoọ re fúnìdákannínúumetagbogboọjotíIlé-ìgbìmoṣòfinnáàfijókòójíròròláàárínọdúnkan;


(g) gegebí ẹnìkan tí ìdìbòyàn resí Ilé-ìgbìmoṣòfinní àtìlẹhìnẹgbe òṣèlú kan,onítohúndiọmọẹgbeòṣèlúmìírànkísáàIlé-ìgbìmoṣòfinnáàtókógbáwọlé;Níìjepéìdọmọẹgbemìírànrekìíṣelátàríìyapatówáyéníẹgbeòṣèlúretelerítàbíìsọdokanẹgbeòṣèlúméjìsímetatàbíìpínsíweweẹgbeòṣèlútíeyanínúwọngbéewọlé;tàbí

(gb)AdaríIlé-ìgbìmoAṣòfintàbí,bíoronáàtilewùkórí,AbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfingba ìwé-erí kan l’átọwoAlágaÀjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa tíńfihànpé ìpèsè-òfinìpínkọkàndínláàádorin(section69)Ìwé-òfinÀpapoyítiditítelelátilèpeọmọÌgbìmonáàpadà-ro-lóyè.(2)AdaríIlé-ìgbìmoAṣòfintàbíAbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin,bíoronáàtilewùkórí,yíòmú ìmúṣẹ bá ìpèsè-òfin tówà ní àpíntúnpín kìńní ìpín yìí, tí yíò fi jepé, Adarí Ilé-ìgbìmoAṣòfintàbíAbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfintàbíọmọìgbìmọyíòkokoṣàgbékaleerítóteIlé-ìgbìmoṣòfin t’orookàn l’orùnpéèyíkéyìí ìpèsè-òfin ti àpíntúnpínnáà ti di ìlelònípaọmọ-Ìgbìmonáà.(3)ọmọìgbìmọIlé-ìgbìmoAṣòfintàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinniàìwásípàdéereyíòjeèyítíkòsífúnìdíkannípàtó,àyàfitíẹnitíńdarí Ìgbìmonáàbákowéjerìísíiwípéòunríidájúpéàìwásípàdéeọmọ-ìgbìmọnáàjefúnìdíkannípàtó.

69. ỌmọìgbìmọIlé-ìgbìmoAṣòfintàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinniyíòdiìpèpadà-ro-lóyèbí–(a) AlágaÀjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹ n’Íleẹwa bá gba ìwé-ìfesùnkàn tí àwọn tó lé níìdáméjìolùdìbò tó forúkọsílel’ágbègbè-aláṣojú ibi tíọmọ-Ìgbìmo náà tiwá tíwon sìń fiàìnígbàgbo-nínú-ẹni-moọwọnhànnípaọmọ-Ìgbìmonáà;àti(b) ìwé-ìfesùnkànyìílehìnòrẹhìn,nínúìbò-bílùú-ti-fetíÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹṣètòreláàárínàáádorúnọjol’átiọjotíìwé-ìfesùnkànyìítiwọle,diìfẹsemúlepelúìwon opo-ẹseàwọnolùdìbòtóforúkọsílel’ágbègbè-aláṣojúọmọ-ìgbìmoohún

70. ọmọ-ìgbìmo Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin yíò gbaowó-iṣe àti àwọnowó-àjẹmonúmìíràngegebíÀjọ-elétòfúnÌpawówọléàtiìnáwósílùútiÌjọba-àpapoṣeṣeésí.

E-ÌdìbòsíÌgbìmo-AṣòfinÀpapo

71. L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin ìpín kejìléláàádorún (section 72) Ìwé-òfin Àpapo yìí,Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíò–(a) pínÌpínlekookansíagbègbè-aláṣòfinmetameta(b) L’ábe ìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinìpínkọkàndínláàdota(section49)Ìwé-òfinÀpapoyí,yíò pín Àparapo Ileẹwa sí ogójìdín-ní-irínwó agbègbè-alaṣojúṣòfin fún ìdí àti dìbò sí Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfin.

72. Kì yíò sí agbègbè-aláṣòfin kanṣoṣo tí yíòwàní Ìpínle tó ju okan lọ, àtipé ààlà agbègbè-aláṣòfinkookanyíòsúnmorapekípekítíiyeolùgbéokookanagbègbè-aláṣòfinwonyíyíòsìferejebákannáàiyeìdáolùgbé-agbègbèoníkálùkùníwonbótiṣeéṣetó.

73. (1)Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòmaṣàtúnyewòsípínpínagbègbè-aláṣòfinàti agbègbè-alaṣojúṣòfin tó wà káàkiri ileẹ wa látìgbàdégbà eléyìí tí kì yíò dín l’odúnmewàá síra, tí wọn sì lè ṣàtúnṣe sí agbègbè-aláṣòfin àti agbègbè-alaṣojúṣòfin wonyíníbàmúupelúìpèsè-òfinìpínyìítóbíàtúnyewònáàtiròósípéóbójúmu.(2)Láìtààròàpíntúnpínkìńní ìpínyìí,Àjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwanígbàkugbàleèṣàtúnyewòsípínpínagbègbè-aláṣòfinàtiagbègbè-alaṣojúṣòfintówàkáàkiriileẹwa


níbàmúupelúìpèsè-òfinìpínyìítóbíótiròósípéópondandantó,látàríìṣàtúnṣesíìṕinkẹjọ Ìwé-òfinÀpapoyí tàbí irú ìpèsè-òfinkan tógbapò ìpínyìí, tàbínítoríèrèdí ìkànìyànorílè-èdè,tàbínílèpáaàbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinkan.

74. Níbití ààlàèyíkéyìí agbègbè-aláṣòfin tàbí agbègbè-alaṣojúṣòfin tí ìdásíle rewà l’ábe Ìpínkọkànléláàádorin (section 71) Ìwé-òfin Àpapoyí bá di ìṣàtúnṣesí ní nìbámu pelú ìpínkẹtàléláàádorin (section 73), ìṣàtúnṣe sí ààlà náà yíò fẹsemúlel’ehìn tó bá di ìfòǹtelùl’átọwookookanIlé-ìgbìmoṣòfinméjèèjìàtil’ehìnsáàIlé-ìgbìmoAṣòfin(nígbàtíìṣàtúnṣesínáàbájefúnagbègbè-aláṣòfin)àtil’ehìnsáàIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin(nígbàtíìṣàtúnṣesínáàbájefúnagbègbè-aláṣojúṣòfin).

75. Fúnèrèdí ìpínkejìléláàádorin (section72) Ìwé-òfinÀpapoyí, ìsọnípa iyeọmọoríleèdèyítàbíapáibìkannínúreyíòjelátinúètò-ìkànìyànileẹNàìjíríàtówáyél’odún1991tàbíètòìkànìyànàìpe-yìíkantówáyénílèpáaÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin l’ehìn ìfàṣẹmúleìpèsè-òfinApáyìínínúÌwé-òfinÀpapoyí.

76. (1)ÌdìbòsíokookanIlé-ìgbìmoṣòfinniyíòwáyél’ojotíÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòyàn.(2) Ọjoìdìbòtówàníàpíntúnpínkìńníìpínyìíkìyíòjuọgotaọjosíwájúọjoìtúlékálo,tíósìpejù, ọjoìtúléká gan-an, tàbí níbití ìdìbò sí ipò kan lèwáyé l’óṣùmeta ṣáájú ọjonáà; kògbọdojuoṣùkantíàlàfoipònáàṣisílelọ.

77. (1) L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin ìpín yìí, gbogbo agbègbè-aláṣòfin tàbí agbègbè-alaṣojúṣòfin tí ìdásíle re wà l’ábeìpèsè-òfin Apá yìí nínú Orí yìí ni yíò maa ní ọmọìgbìmọṣòfintíwọnyíòdìbòyàntààràsíléÌgbìmo-aṣòfintàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfingegebíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotilèl’ànàresílepelúàbádòfinkan.(2) Gbogbo ọmọ ileẹ Nàìjíríà tó ti d’àgbà tó ọmọ ọdúnméjìdínlógún tí ńgbé ní Nàìjíríàl’ásìkò ìforúkọsíle olùdìbò ìdìbò sílé ìgbìmo Aṣojúṣòfin, ni yíò l’etooláti forúkọsílegegebíolùdìbòfúnìdìbònáà.

78. ìforúkọsíleolùdìbòàtiìṣọwoṣeìdìbòniìdaríreyíòwàl’owoÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa

79. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòṣèpèsè-òfinníti–(a)ẹnitíńkowébèèrèlowoàjọ-OnígbejooÌdìbòfúnìdájol’óríèyíkéyìíìbéèrèbíibóyá–

(i) ìdìbò yan ẹnìkan gege bí ọmọ ìgbìmo Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfingúngege,(ii) ìgbà-l’órí-ipòẹnìkantitán,tàbí(iii) àyétiṣófon’Ílé-ìgbìmoAṣòfintàbíÍlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin;(b)irúàwọnipòkantíìbéèrè-fúnbeètilèwáyéàtiìṣọwobéèrè(d)àwọnagbára-àṣẹ,ìṣọwoṣeàtiìlànààjọ-onígbejoonípaìbéèrè-fúnbee

Ẹ-AgbáraàtiÀṣe-ìdaríOwó-ìlú

80. (1)Gbogboowó-ìlúpátátàbíowótí Ìjọba-àpapokójọtàbí rígbà(tíkìí ṣeowótí Ìwé-òfin

Àpapoyí tàbí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo fún l’áṣẹ láti san sínú àpò owó-àpiletojúÌjọba-àpapomíràn fún ìdí pàtàkì kan)ni yíò jesísan sínúuÀpò Ìpawó-àpiletojúÀkópofúnIleẹwal’Ápapo.(2)OwókankìyíòjádenínúÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópoyìíàyàfifúnìnáwótíÌwé-òfinyìísọtàbíníbitíoroowóbeejelátiinúàṣẹÀbádòfinfúnowó-àyàsotoná,Àbádòfinfún


owó-àyàsotonáaláfiṣekún,tàbíÀbádòfinkantódiìgbàwọlénílèpáaìpínkọkànlélogorin(section81)Ìwé-òfinÀpapoyí.(3) Owókankì yíò jádenínúàpò-owóàpiletojú ilu, yàtosí láti inúàpò ìpawó-àpiletojúsíÀkópofúnIleẹwal’Ápapo,àyàfibíirúìfúnnilówóbeebáwàpelúàṣẹl’átinúÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo.(4) Owókankìyíò jáde láti inúÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópofún Ileẹwa l’Ápapo, tabiÀpòÌpawó-àpiletojúsíilukankan,yàtosíbíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotilàásíle.

81. (1)Aláṣẹyíòpàṣẹ ìpèsèàti ìgbéwásíwájúokookan Ilé-Ìgbìmosòfin Ileẹwa,àròpogbogboìnáwóàfojúdáàtiowótíyíòwọléfúnÀparapoIleẹwafúnọdúnìṣúnátíńbol’onà.(2) Àkòríowó-nàátówànínúìwéàròpo-àfojúdánáà(yàtosíowó-nàátíÌwé-òfinÀpapoyísọpéÀpòÌpawó-àpiletojúsíÀkópowàfún)yíòwànínúàbá-ìṣòfinkan,tíyíòdimímosíÀbá-ìṣòfin fún owó-àyàsotoná, tí yíò sì fàyègba yíyọ owó tó jedandan látinú Àpò Ìpawó-àpiletojúÀkópofúngbígboìnáwóàtiìfètònáwósíoríṣiríṣiìlépatíàsọyanjúrewàníbe.(3) Iyekíye tówà fúnÈtò-Ìdájol’átinúÀpò Ìpawó-àpiletojúsíÀkópoIleẹwayíòdi sísannítààràs’odoÌgbìmoElétò-Ìdájon’ÍleẹwafúnìpínkiriśiàwọnOl’óríIlé-ẹjotíìdásílewọnwàfúnIleẹwal’ápapoàtiÌpínlel’ábeÌpínkẹfàÌwé-òfinÀpapoyí.(4) Bíóbádimímonípatiọdúnìṣúnáèyíkéyìípé(a) IyetíìfètònáwóÀbáowó-àyàsotonáyàsílefúnìdípàtàkìkankòtó;tàbí(b) ìdíkanwàtónílònìnáwólétíÀbáowó-àyàsotonákòyaowókankanfún;ìwéàròpo-àfojúdáàfiṣekúnkantíńṣàfihàniyetíanílòoreyíòdigbígbélọsíwájúokookanIlé-ÌgbìmoṣòfintíàkòríìnáwónáàyíòpelúÀbáowó-àyàsotonáàfiṣekún.

82. BíÀbáowó-àyàsotonánípaatiọdún-ìṣúnákankòbátíìdigbígbàsíòfinníbereọdún-ìṣúná,Aláṣẹ leè pàṣẹ gbígba owó jáde látinú Àpò Ìpawó-àpiletojú Àkópofún gbígbo ìnáwó tójedandan látimú iṣeìjọba tesíwájú fún ìwon ìgbà kan tí kò ju oṣùmélòó kan lọ, tàbí títídìgbàtíàbádòfinowó-àyàsotonámìírànyíòfiberesíṣiṣe,èyíkéyìítóbákokowáyé:

Ní ìjepé,gbígbaowójádenírúàsìkòbáyìíkìyíòkọjáiyetíàṣẹfàyègbàlátigbàjádenínúÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópotiIleẹwal’ábeìpèsè-òfintíÀbádòfinowó-àyàsotonánáàtódigbígbàwọléníIlé-ÌgbìmoAṣòfinfúnàsìkònáàníọdún-ìṣúnátókọjá,eléyìítííṣeiyekannáàpelúiyetódigbígbajádel’odún-ìṣúnátókọjá.

83. (1) Ilé-ÌgbìmosòfinÀpapo lè ṣeòfin fún ìdásíleOwó-àpiletojú kan fún àwọnakìíbaàámo-ìṣelefúnIleẹwal’ápapoàtifúnAláṣẹIleẹwalátipàṣẹtíóbátiríidájúpéàwọnìnílòowó-nàákanàìròtìtíkòsíìpèsè-òfinfúnyọjúnipàjáwìrì,látiya-wósílefúnirúìnílòbee.(2) Níbití èyíkéyìí ìya-wó sílebá ti wáyé níbàmúu pelú ìpèsè-òfin ìpín yìí, àròpo-àfojúdáaláfiṣekúnkanyíòdigbígbésíletíàbá-owó-àyàsotonáaláfiṣekúnyíòsìdigbígbéjádeníwonbótilèyátó,látifidíiyetíódiyíyàsíle.

84. (1)Owó-iṣe, owó-óṣù àti owó-àjẹmonú yíòwà fún àwọn tí ìpín yìímenuba orúkọwọngegebíIlé-ÌgbìmosòfinÀpapolèṣelàásíle,ṣùgbontíkòjuiyetíÀjọ-elétòfúnÌpawówọléàtiìnáwósílùútiÍleẹwal’àpapoṣelọ.(2) Owó-iṣe,owó-óṣùàtiowó-àjẹmonúfúnàwọnòṣìṣetódipòkanmúlenuiṣebíìmenubawọntiwàyíyíòjelátinúÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópotiIleẹwa.(3) Owó-iṣe àti owó-óṣù fún àwọnòṣìṣetó dipò kanmú lenu iṣeyí àti ipò-ìgbàṣiṣe, àyàfiowó-àjẹmonú,nikìyíòjeìṣàtúnṣesíl’onàtíyíòpawonl’ára,l’ehìnìyànsípòowọn.


(4) Àwọn ipò tí ìsọnípaawọnṣíwájúyìíni: IpòAláṣẹOríleèdè, Igbákejì-Aláṣẹ,AdájoÀgbàIleẹNàìjíríà,AdájoIlé-ẹjoGíga-jùlọ,AdaríIlé-ẹjoAgbìpetejodá,AdájoIlé-ẹjoAgbìpetejodá,AdájoÀgbàIlé-ẹjoGígaÌjọba-Àpapo,AdájoIlé-ẹjoGígaÌjọba-Àpapo,AdájoÀgbààtiAdájoIlé-ẹjoGígatiOlu-iluÀbújá,AdájoÀgbàniÌpínle,AdájoIlé-ẹjoGígaÌpínle,KadiÀgbàfunIlé-ẹjoAgbìpetejodáShàríàníOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújá,AdariàtiAdájo Ilé-ẹjoAgbìpetejodáÌbíle ti Olú-ìlú Ìjọba Àpapo Àbújá, Kadi Àgbà àti Kadi fún Ilé-ẹjo Agbìpetejodá Shàríà níàwọn Ìpínle,Adarí àti Adájo Ilé-ẹjo Agbìpetejodá Ìbíle ti àwọn Ìpínle, Ayewé-owó-wòGbogboogbò ti ÀpapoIleẹ wa àti àwọn Alága àti àwọn ọmọ eka ìṣàkóso wonyí, Àjọ fúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwà,Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÍleẹwal’àpapo,Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹ wa, Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo, Àjọ-elétò fún Iṣe-Ìdájo ti Íleẹ wal’àpapo, Ìgbìmo-alábẹṣékélé fún Iṣe-Ìdájo ti Olú-ìlú Ìjọba-àpapo Àbújá, Àjọ-elétò fúnàpínkárí-àǹfàní ti Íleẹwa l’àpapo, Ìgbìmo-onídàjoó fún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà,Àjọ-elétò fúnIye-olùgbéti Íleẹwal’àpapo,Àjọ-elétòfúnÌpawówọléàti ìnáwósílùútiti Íleẹwal’àpapo,Ìgbìmo-elétòàwọnỌlopàáfúnIgbófinróIleẹNàìjíríààtiÀjọ-elétòfúnIṣe-ỌlopàátiÍleẹwal’àpapo.(5) Ẹnikeni tóbá ti jeAláṣẹoríleèdèyí ríni yíò l’etoosíowó-ìfehìntì títí ayée re, níye tójebákannáàpelúowó-oṣùAláṣẹtíńṣèjọbal’owo:Níìjepé,onítohúnkìíṣeẹnitíódiyíyọnípòkúròl’óríàléfànípaseìroloyètàbítótẹjúòfinmole.(6) Owó-ìfehìntì èyíkéyìí tí àpíntúnpín karùn-ún (5) ìpín yìí gbàláyè yíò wá l’átinú ÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópotiIleẹwa.(7) Ìnáwó alátìgbàdégbà fún iṣeìdájo n’Íleẹ wa (l’áfikún sí owó-óṣù àti owó-àjẹmonúàwọnòṣìṣeÌdájotíorúkọwọnwàníàpíntúnpínkẹrin(4)ìpínyìí)yíòwál’átinúÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópotiIleẹwa.

85. (1)Ayewé-owó-wòGbogboogbòkanyíòwàfúnIleẹwatíyíòdiyíyànpelúìbámuìpèsè-òfinìpínkẹrìndínláàádorún(section86)Ìwé-òfinÀpapoyí.(2) Àpòìpawó-ìlúsítiIleẹwaàtitiilé-iṣeàtiilé-ẹjoIleẹwaniyíòdiyíyewòàtijíjáboàyewònáàfúnAyewé-owó-wòGbogboogbò,tíyíòsì lọdáìjábore fúnIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo;àtifún ìdí èyí, Ayewé-owó-wò Gbogboogbò tàbí ẹnikeni tí ó fún l’áṣẹ ìṣojúẹni yíò ní etosígbogboìwé,àkọsíle,ìjábo-owóàtiàwọnìwéàkọsílemíràntójẹmoàpòìpawósíbee.

(3) Kò sí ohun kan ní àpíntúnpín kejì ìpín yìí tí yíò túmosí ìfúnláṣẹ Ayewé-owó-wòGbogboogbò láti ṣàyewò àpò-ìpawókọsílẹ tàbí yan àwọn ayewé-owó-wò fún àwọn àjọ-ìṣòwò-ìlú,àjọ-elétòìlú,àjọ-afàṣẹ-ìjọba-ṣiṣe, eka-ìṣàkóso,pelúàwọnẹnitàbíàwọnìkórajọtí Àbádòfin Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin tí àṣẹ-àtinú-ìjíròrò-wá dásíle, ṣùgbon Ayewé-owó-wòGbogboogbòlè–(a)fúnirúìkórajọbeení–

(i) Àkọsíle-orúkọàwọnayewé-owó-wòtódáńgájíáfúnìyànsípòlátijeayewé-owó-wòlátòdelátinúèyítíìkórajọnáàyíòtiyanàwọnayewé-owó-wòlátòdewọn,àti

(ii) ìtonil’óríiyeowó-iṣetóyẹlátifúnayewé-owó-wò;àti

(b)sọèròorel’óríìpawókọsílewọnlodọọdúnàtiìjáboàwọnayewé-owó-wòl’óríire.


(4) Ayewé-owó-wòGbogboogbòyíòníagbára-àṣẹlátiṣekòòkáríàyewòàwọnàjọ-ìṣòwò-ìlú, àjọ-elétò ìlú, àjọ-afàṣẹ-ìjọba-ṣiṣe, eka-ìṣàkóso, pelú àwọn ẹni tàbí àwọn ìkórajọ tíÀbádòfinIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfintíàṣẹ-àtinú-ìjíròrò-wádásíle(5) Ayewé-owó-wòGbogboogbò,láàárínàádorùnọjotógbaàkọsíleìṣúnáAyewéowó-ṣírò-Lápapo, yíò fi ìjáboọ rel’ábe Ìpín yìí sílefún okookan Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapotí Ilé-ìgbìmoṣòfin kookan náà yíò sì jekí ìgbìmo-alábẹṣékélée wọn tó wà fún àpò-ìṣúnáowójíròròléel’órí.(6) Nínú ìṣojúṣe iṣeẹ rel’ábeòfin yìí, Ayewé-owó-wòGbogboogbò kì yíò di fífi sí abeàṣẹtàbíìdaríagbára-àṣẹmìírànkantàbíẹnikeni.

86. (1)Ayewé-owó-wòGbogboogbòfúnIleẹwal’Ápaponiyíòjeyíyànsípòl’átọwoAláṣẹpelúìfúnilámoràn-èyílóyẹl’átodoÀjọ-elétòfúnIṣe-Ìjọbati Ìjọba-àpapotí ìmúdájúurẹyíòsìwálátiIlé-ìgbìmoAṣòfin.(2) Àṣẹl’átiyanolùdipòAyewé-owó-wòGbogboogbòyíòwàl’owoAláṣẹ(3) Àyàfi pelú ìtìlẹhìn àṣẹ Ilé-ìgbìmo Aṣòfin, Ẹnìkan kì yíò gba ìṣe Ayewé-owó-wòGbogboogbòṣekọjáaoṣùmefà.

87. (1) Ẹnìkan tí ńdipò Ayewé-owó-wò Gbogboogbò oríle-èdè ewamú ni yíò di yíyọ nípòl’átọwoAláṣẹpelú àtìlẹhìn ìdáméjì-nínúumetaọmọ Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tí ńpè fún ìyọnípòbeẹ l’átàri àìlè-ṣiṣeojúṣe re (ìbáàṣe l’átipaseàìlera ọkàn tàbí ara tàbí okùnfàmíràn) tàbífúnaṣemáṣekan.(2) Ayewé-owó-wòGbogboogbòkìyíòdiyíyọnípòtítíọjoìfehìntìeléyìítíòfinlàsíle,àyàfiníìbámupelúìpèsè-òfinìpínyìí.

88. (1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí,okookanIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòl’ágbára-àṣẹlátiipaseàtejáde-àtìgbàdégbàtàbíàtẹjáde-ilé-iṣeÌjọbaÀpapolátidarítàbílátimúkíìdaríwáyésíìwádìí–(a)orokọrotàbíohunkantíwonníagbáraàṣẹl’átiṣòfinl’órí;àti(b)Ìṣọwoṣeẹnìkan,agbára-àṣẹkan,eka-àdásọríìṣàkóso,tàbíeka-ìjọbakantíàwọnojúṣewonyíkolorùn,tàbíwàlátifikol’orùn–

(i) ìmúṣetàbíìṣàmójútóòfintíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapofàṣẹremúle(ii) ìpínkiri tàbí ìṣàmójútó owó tí a yà s’ototàbí tí a feeyàsotofúnṣel’átọwo ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo

(3) Agbára-àṣẹtíafúnIlé-ìgbìmoṣòfinl’ábeìpèsè-òfinìpínyìíyíòṣeélòníkanfúnìdíl’áti–(a) se òfin l’áwọn orokan tó wà l’ákàtà ibi tí agbára-àṣẹ ìgbìmoṣòfin dé àti ṣàtúnṣe síkùdìekudiẹtówànínúòfintótiwàníle;àti(b) tú ìwà-ìbàje, àìkúnjú-ìwon tàbí ìfiṣòfò l’enu ìmúṣe tàbí ìṣàmójútóòfin tówàní ìkápáìgbìmoṣòfinrẹ,àtiníìpínkiritàbíìṣàmójútóowótíayàsotofún-un.

89. (1)Fúnèrèdíìṣèwádìíèyíkéyìíl’ábeÌpínkejìdínláàádorún(section88)Ìwé-òfinÀpapoyíàtil’ábeìpèsè-òfin tó wà níbe, Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tàbí Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin tàbí ìgbìmo-alábẹṣékélékantíayànní ìbámupelúìpínkejìlélogota(section62)Ìwé-òfinÀpapoyíyíòl’ágbáraàṣẹláti–(a) ṣàwárígbogboèrí,níkíkọsíletàbíl’oro-ẹnu,táárátàbíàtipa-ìṣelemo,gegebóbátiròópéópọndandan sí tàbí yẹ, àti pelú gbégbogboàwọnẹlerìí tí eríwọn jekókó tàbínííṣepelúoroohúns’óríàyewòfínífíní;(b) ṣeél’oranyànfúnirúìjerìíbẹelátiwáyépelúìbúra;


(d) peẹnikeniníNàìjíríàlátiwájerìíníbikíbitàbífiìwé-àkọsílekantàbíohunkóhunmìírànníkàwooretàbíl’ábeàṣẹẹresíle,àtipelúṣàyewòoregegebíelérìíàtiṣeénídandanfún-unláti fi ìwé-àkọsílekantàbíohunkóhunmìírànníkàwooretàbí l’ábeàṣẹẹre síle, l’ábeàwọnàfojúfòtóto;àti(e) f’ìwé àṣẹ ìpèwájejomú ẹnikeni tí, l’ehìn ìgbà tí won ti pèé láti wá jejoníwájú ìgbìmo,kùnà,kotàbíṣeàìkàsí,látiwájejotíkòsìsọèrèèdífúnkíkùnà,kíkotàbíṣíṣeàìkàsítóteIlé-ìgbìmoṣòfin tàbí ìgbìmo-alábẹṣékélénáà l’orùn, àti pelú paá l’áṣẹ fún-un láti san gbogboowótíójenínálátimúonítohúnwájejo,tàbítíanál’átàríkíkùnà,kíkotàbíṣíṣeàìkàsíìpèwájejo,tíowóìtanrànnáàtíabùfún-unyíòsìjesísanbíowóìtanrànilé-ẹjo.(2) ìpè-wá-jejotàbí ìwé-ìpenikantía fisítaniyíòdi ìmúṣiṣel’átọwoàwọnỌlopàá IleẹwatàbíẹnìkantíAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfintàbíAbẹnuIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinfiìrúàṣẹbeefúnlátiṣe,gegebíoronáàtigbà.

ApáKejì

IléÌgbìmoAṣòfinÌpínle

A-ÌkúnléàtiÒṣìṣeIléÌgbìmoṣòfinÌpínle

90. IléÌgbìmoṣòfinÌpínlekanyíòwàníÌpínlekookann’Íleẹwa.91. L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí,IléÌgbìmoṣòfinÌpínleyíòkúnfúniye

ìjokòó-ọmọ-ìgbìmotó tó ìlopo meta tàbí merin ìjokòó-ọmọ-ìgbìmotí Ìpínle náà ní n’íléÌgbìmoAṣojúṣòfinÀpapo,típínpínwọnyíòjel’onàtíyíòṣàfihànorí-ò-jorígbogboolùgbéÌpínlenáàníwonbóṣelèṣeéṣetó:Ní ìjepé Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínlekankìyíòkéréníye juọmọ-ìgbìmomerìnlélógúntíkìyíòsìpojuogójìọmọìgbìmo.

92. (1) Abẹnuoroàti Igbákejì-Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle yíò wà tí wọn yíò jeyíyànlátọwoàwọnọmọilé-ìgbìmoṣòfinláàárínarawọn.(2)AbẹnuoroàtiIgbákejì-AbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleyíòfiipòresíle–(a) bíkòbájeọmọIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenáàmoyàtosípéìtúlékádébáìgbìmoṣòfinÌpínlenáà;(b) NígbàtíIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínletíójeọmọìgbìmorebákokojókòól’ehìnìtúléká;tàbí(d) bíwon bá yọonípò gegebí ìfẹnukò ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínlepelú ìbò tí kò dín ní ìdáméjìnínúmetaọmọìgbìmoIlénáà.

93. Ajeṣe-ilékanyíòwàfún Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle àtiàwọnòṣìṣemìíràngegebíÀbádòfin Ilé-Ìgbìmoṣòfin bá ṣe làásíle, àtipé ètò ìyansípò Ajeṣe-ilé àti àwọn òṣìṣemìíràn fún Ilé-Ìgbìmoṣòfinyíòjebíótiwàníìlàsílenínuòfinre.

B–ÌlànàfúnìpèsíléàtiìtúkáIlé-ÌgbìmoṣòfinÌpínle


94. (1)GbogboọmọIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleniyíòjewodúkìáàtiohuntówàníkàwoore,kótóópéjọjókòó,gegebótiwàníìlàsílenínúÌwé-òfinÀpapoyítíyíòsìbúraàtipelúfaramoìbúraìtúúbá-ìṣetìjọba àti ìbúra ìjomọ-ìgbìmogegebó ti wà ní ìlàsílení Atoṣe keje Ìwé-òfinÀpapoyíníwájúAbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle,ṣùgbonọmọIlé-ìgbìmo,kótóóṣeàwọnìbúrawonyí,lèkópanínúìdìbòfúnAbẹnuoroàtiIgbákejìAbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle.

(2) Abẹnuoroàti Igbákejì Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle yíò jewodúkìá àti ohun tó wàníkàwoowọn gegebó ti wà ní ìlàsílenínú Ìwé-òfin Àpapoyí tí wọn yíò sì búra àti pelúfaramoìbúraìtúúbá-ìṣetìjọbaàtiìbúraìjomọ-ìgbìmogegeníwájúAjeṣe-iléIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle.

95. (1) Níbi ìjokòó àpérò Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle, Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínleni yíò darí

ìgbìmo,l’áìsíníléere,IgbákejìAbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleniyíòdaríìgbìmo.(2) L’áìsíníléeAbẹnuoroàtiIgbákejìAbẹnuoro,ọmọìgbìmoIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínletíìjokòóbáyànniyíòdarí.

96. (1)ÌkúnlétóIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleyíòjeìdákannínúmetaIlé-ìgbìmoṣòfinohún.(2) bí ehónú-ìkojále bá di gbígbàwọlé ní Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle pé àwọn ọmọ iléìgbìmoṣòfin tópéjọkò tó ìdákannínúmeta (láìkaẹni tíńdarí ìpàdé) tíwọnkòsìkúnjúòṣùwonlátiṣèpàdé,àtilehìnàkókòráńpetíìlánà-ìtoseìgbìmoṣòfingbàláyè,tíẹnitíńdaríbá ríi dájú pé lóòótoni iye ọmọ ìgbìmotó péjú kò tó ìdákan nínúmeta, yíò ní láti súnìgbìmoṣòfinsíwájú.

97. AkitiyanìpàdéIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleyíòmáawáyél’édèGeesì,ṣùgbonìgbìmoṣòfinìpínlelèṣeìpàdéewọnl’édèmírànyàtosíGeesìtíàwọnènìyànÌpínlenáàbáńsọeléyìítíiléf’ọwosí.

98. (1)Àyàfibí Ìwé-òfinyìíbá sọbámìíràn, ìbéèrèkíbéèrè tówàníwájú Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle

látiṣeàpéròlél’óríniyíòdiìṣèpinnulél’órípelúopoẹseiyeàwọntówànílélátidìbò;ẹnitíńdaríìgbìmosìlèdìbòtóbádidandanfún-unlátilèjáomììbòṣùgbonkìyíòdìbònígbàkanyàtosíèyí.(2) Àyàfi bí Ìwé-òfin yìí bá ṣèpèsè-òfin bámìíràn, iye àwọn tí yíò tó fún ìṣèpinnu l’óríìbéèrèkíbéèrètówàyíòjeìwonopoẹse.(3) Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlelátinuòfin-ìtoniwọnyíòṣèpèsè–(a) péọmọìgbìmoIlé-ìgbìmoṣòfinyíòjewobíóbánífeesí orokantówàníwájúìgbìmofúnàpérònítoríèrèowó;(b) peIlé-ìgbìmoṣòfinleèfẹnukòṣèpinnubóyáẹnináàlèdìbòtàbíkópanínúàpérò,l’óríoronáà;(d) ìjìyà,bíirúrebáṣẹle,tíIlé-ìgbìmoṣòfinlèfijẹnifúnìkùnàlátijewoìnífesíorofúnàpérònítoríèrèowó;àti(e) fúnàwọnoromíràntójẹmoàwọntóṣáájúyìígegebíIlé-ìgbìmoṣòfinbátiròósípéóyẹní dandan, ṣùgbon kò sí ohun kan ní ìpèsè-òfin ìṣáájú yìí tí yíò fa ìṣòfinkófin tí yíòpọndandanrefúnọmọìgbìmokantófiìferehànlátimádìbòtàbíkópanínúorobee,tíkòsìdìbòtàbíkópa,látijewoirúfeìnífesíorobee.

99. Ẹnikeni tó jókòó tàbídìbòní Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle tó sìmodájúpéòunkò l’etool’áti ṣebeetirúfinósìyẹfúnìjìyàgegebíyíòtiwàníÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfin.


100. (1) Agbára-àṣẹ Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínleláti ṣòfin yíò di mímúṣe l’átipaseàbá-ìṣòfin tódìgbàwọlé l’owoIlé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle tí Gómìnà sì buwolùú, àyàfi bí ìpín yìí bá ṣèpèsè-rebámìíràn.(2) àbá-ìṣòfin kan kì yíò di òfin àyàfi tí ó bá ti dìgbàwọlé, gegebí ó ti wà ní ìpèsè-òfinàpíntúnpínkìńníìpínyìí,tíósìdiìbuwolùníìbàmúpelúbíìpínyìítiṣèpèsèere.(3) Níbití àbá-ìṣòfin bá ti dìgbàwọlé n’Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle yíò sì di gbígbé lọ síwájúGómìnàfúnìbuwolù.(4) Níbití àbá-ìṣòfin bá wá síwájú Gómìnà fún ìbuwolù, yíò ṣ’àfihàn ìbuwolùú retàbí kojálelátibuwolùúláàárínọgbonọjo.(5) Níbití Gómìnà bá ti koláti buwolùú ti àbá-ìṣòfin sì tún di ìgbàwọlé leekan síi n’Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínlepelú ìdá-méjì nínúmeta opo ẹse, àbá-ìṣòfinnáà yíòdi òfin tí ìbuwolùGómìnàkòsìnííjedandanmo.

101. L’ábe ìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí, Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínleyíòníagbára-àṣẹlátiṣèdaríìlánà-ìtosere,pelúìlánàfúnìpèpàdéàtiìsinmi-ráńpeIlé-ìgbìmoṣòfin.

102. Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlelèṣiṣeláìtààròìṣófoàyèọmọìgbìmo,àtiìwásípàdétàbíìkópaẹnitíkòyẹl’átiwásípàdétàbíkópanínúakitiyanIlé-ìgbìmoṣòfinkìyíòsọakitiyannáàd’asán.

103. (1) Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle kan lè yan ọmọ Ilé-ìgbìmoresí ìgbìmo-alábẹṣékélé fún èrèdí

àkànṣekantàbífúngbogboogbògegebíótiròósíwípéìgbìmo-alábẹṣékélébeeyíòṣètòdáadáa,àtipelúlátàriìfẹnukò,ìdaríkantàbíòmírànlèfàṣẹ-ìṣojúṣe-wọìgbìmo-alábẹṣékélénáà.(2) iyeọmọìgbìmo-alábẹṣékélétódiyíyànl’ábeÌpínyìí,àdéhùn-iṣeàtiìkúnlétófúnìpàdéniIlé-ìgbìmoṣòfintóyànwonyíòṣe.(3) Kòsíohunkanní ìpínyìí tíyíòtúmosí ìgbágbárawọ ilé-ìgbìmoṣòfinkan l’áti fúnàwọnìgbìmo-alábẹṣékélél’áṣẹl’átisọbóyáàbá-ìṣòfinyíòdiìgbàwọlésíòfintàbídájol’óríorokantí ìpèsè-òfin gbàá l’áyè nínú Ìwé-òfin Àpapoyíí láti dájoọ repelu ìjíròrò, ṣùgbon ìgbìmo-alábẹṣékélé náà lè gba agbára-àṣẹ l’áti ṣe ìfúnilámoràn-èyílóyẹ fún Ilé-ìgbìmo l’órí àwọnorobẹe..

104. Ilé-ìgbìmoṣòfín Ìpínle yíò jokòó-gbìmofúnọjotíkòdínníokàn-lé-logosànọjo (181days)nínúọdúnkan.

105. (1)Ilé-ìgbìmoṣòfínÌpínleyíòditítúkál’ehìnọdúnmerinberel’átiọjokìnńíìjokòó-gbìmo.

(2) BíOríleèdèyíbáwàl’ójúoguntíIleNàìjíríàsìwàl’ójúìjànígan-an-gantíAláṣẹsìròópékòṣeéṣefúnìdìbòl’átiwáyé,Ilé-Ìgbìmoṣòfinlèfikúnọdúnmerintíàpíntúnpín(1)ìpínyìífún-unlátìgbàdégbàṣùgbonkògbọdokọjáoṣùmefàleekan.(3) L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin Ìwé-òfin Àpapoyí, ẹni tí ìbò yàn gegebí GómìnàÌpínleyíòníagbára-àṣẹlátiṣeìkédeìpàdéàkokoIlé-ÌgbìmoṣòfinÌpínleníkététíóbátiṣeìbúratán,tàbífúnìtúlékágegebíótiwàníìpínyìí.

D -Ìkúnjú-òṣùwonfúnJíjeọmọ-ÌgbìmoṣòfinÌpínleàtiẸtọÌwásípàdé106. L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin ìpín ọgorùńléméje (section 107) Ìwé-òfinÀpapo yìí,

ènìyànyíòpegedéfúnìdìbògegebíọmọ-ìgbìmobi–(a) bíóbájeọmọoríleèdèNàìjíríà(b) Onítoúnbátidiọmọọgbonọdún;


(d) Onítoúnbátikàwéókérépinìwéeríoníwèé-mewàátàbíẹlẹgbeẹre;àti(e) Onítoúnbájeọmọẹgbeòṣèlúkantíẹgbeòṣèlúnáàsìṣàtìlẹhìnfún-un

107. (1)ẹnìkànkiyíòpegedéfúnìdìbòsíIlé-ìgbìmoAṣòfintàbíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinbi–(a) L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinìpínkejìdínlogbon(section28)Ìwé-òfinÀpapoyìí,óti fínúfedogba ìjomọ-ìlú oríle-èdè míràn yàtosí Nàìjíríà tàbí, l’áwọn ìwáyé kan tí Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣè’lànàare,ótiṣè’kédeìbúra-moṣetìẹirúoríle-èdèbee;(b) l’ábeòfinkófintófẹsemúleníNàìjíríà,onítoúnjewèrètàbíjeẹnitíoríirekòpé;(d) onítoún wà l’ábe ìdájo ikú l’átọwo ilé-ẹjo tàbí àjo-onídàjootó kúnjú-òṣùwon tó níleẹNàìjíríàtàbíìdájo ewontàbíowóìtanrànfúnìwà-odarànbíiàìṣòótotàbíèrú(irúèyíòwúkóje) tàbí èyíkéyìí esùn ìrúfinmíràn tówà l’órun-un rel’átọwo ilé-ẹjo tàbí àjo-onídàjoo beetàbí di ìpààrò l’átọwoagbára-àṣẹ tó kúnjú-òṣùwon tó fún ìdájoòmíràn tó wà l’órun-unrel’átọwoirúilé-ẹjobee;(e) láàárínọdúnmewàásí ìdìbò ilé-ìgbìmoṣòfin,onítoúnti jebi esùnósì tigba ìdájol’óríìwààìṣóótotàbíjebiìrékọjáòfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwà.(ẹ)onítoúntiwọgbèsè láìyọ, l’ehìn ìgbàtíótigbàdájo ìwọgbèsè l’ábeòfinkófintóf’ẹsemúleníNàìjíríà;(f) onítoún jeòṣìṣe-ìlúníoríleèdèwa l’ápapotàbíèyíkéyìí Ìpínle tí kò sì tíì fiṣésíle, yọararetàbífehìntìl’enuiṣebeeníọgbonọjosíọjoìdìbò;(g) onítoúnjeọmọẹgbeòkùnkùn;(gb)onítoúntijebiesùnìkówójẹtàbíèrúl’átọwoÌgbìmo-onídàjoofúnìtọpinpinoràntàbíàjọ-onídàjoo tí ìgbédìde wọn wa l’átinú àbádòfin fún àjọ-onídàjooatọpinpin oràn, òfinìtọpinpinàjọ-onídàjookantàbíèyíkéyìíòfinl’átọwoÌjọba-ÀpapotàbíÌjọba-Ìpínletíesùn-ìwàodaràntidigbígbàwọlés’odoÌjọba-ÀpapotàbíÌjọba-Ìpínle;tàbí.(i)onítoúnfiayédèrú-ìwéeríhànfúnÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa.(2) Níbitíorotijetiẹnìkantíóti(a)yawèrè(b)kòpél’órí(d)gbàdájoikú(e)wọgbèsè,tí ìpẹjo-kòtemilorùn re ṣì wà ní ilé ẹjo níbàmúu pelú òfin kan tó fẹsemúle ní Nàìjíríà,àpíntúnpínkìńníìpínnáàkòníṣiṣefún-unláàárínọjotíìgbejokòtemilorùnnáàtiberetítídiọjotíìdájorewáyétàbí,bíoronáàtiwùkórí,bíìgbejokotemilorùnnáàbáfaletàbídiàpatì,èyíkéyìítóbákokowáyé;(3) fúnèrèdíàpíntúnpínkejì ìpínyìí “ìpẹjo-kòtemilorùn” jepelúèyíkéyìí ìkowé-bèèrè fúnìfàṣẹ-dètàbíàṣẹ-ìdaríbíi ìwé-afàṣẹ-pèfún-àkọsíle, ìwé-afòfin-pàṣẹ-ìṣe, ìfòfin-dètàbí ìwé-afàṣẹ-podaràn-wá-jejotàbíìpẹjo-kòtemilorùnmírànbee

108. (1) Gómìnà Ìpínlelè wá sí ìpàdé Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínlel’átiwá sorol’órí oroìlú pelúìgbésenípaètò-ìṣúná,tàbísoronípaoroìṣèjọbaÌpínletàbíìpinnuètòìjọbabótiròósípéóṣepàtàkìtófúnÌpínlenáà.(2) AbójútoroníìjọbaÌpínleyíòwásíìpàdéIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlel’átiwáṣàlàyéorofúnIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenípaìṣọwoṣeeka-ìṣàkósore,àtipàápàánígbàtíìṣọwoṣeekanáàbáwàl’ábeìjíròrò.(3) Kòsíohuntówàníìpínyìítíyíòfúnẹnìkenitíkìíṣeọmọ-ìgbìmo Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlel’áyèlátidìbòn’Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenáàtàbíniìgbìmo-alábẹṣékéléere.


261. (1)Ọmọ-ìgbìmoIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleyíòf’ipòresílebí–(2) bíóbádiọmọIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlemìíràn;(3) Àwọn ìwáyé kan ṣẹletó ṣe pé, bí kìí bá ṣe pé ó je ọmọ Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínleni, yíòṣokùnfàìjákuleẹrelátijeolùdíjeìbòfúnọmọIlé-ìgbìmoṣòfinnáà;(d) bíóbádekunjíjeọmọIleNàìjíríà;(e) bí ó bá di Aláṣẹ, Igbákejì-Aláṣẹ, Gómìnà, Igbákejì-Gómìnà tàbí Alábòójútó ilewal’ápapotàbíAbójútorokanníìjọbaÌpínletàbíAgbàjọbanímorànpàtàkìkan;(ẹ)àyàfití Ìwé-òfinyìíbá làábámìíràn,bíonítohúnbádiọmọÀjọ-elétòkantàbí ìkórajọkantíÌwé-òfinÀpapoyítàbíòfinkandásíle;(f) láìsí ìdíkanpàtó,onítohúnkòwásí ìpàdé Ilé-ìgbìmoṣòfin tíó jeọmọ ìgbìmoọ re fúnìdákannínúumetagbogboọjotíIlé-ìgbìmoṣòfinnáàfijókòójíròròláàárínọdúnkan;(g) gegebí ẹnìkan tí ìdìbòyàn resí Ilé-ìgbìmoṣòfinní àtìlẹhìnẹgbe òṣèlú kan,onítohúndiọmọẹgbeòṣèlúmìírànkísáàIlé-ìgbìmoṣòfinnáàtókógbáwọlé;Níìjepéìdọmọẹgbemìírànrekìíṣelátàríìyapatówáyéníẹgbeòṣèlúretelerítàbíìsọdokanẹgbeòṣèlúméjìsímetatàbíìpínsíweweẹgbeòṣèlútíeyanínúwọngbéewọlé;tàbí(gb) Adarí Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínlegba ìwé-erí kan l’átọwoAlága Àjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹ n’Íleẹ wa tí ńfihàn pé ìpèsè-òfin ìpín àádofà (section 110) Ìwé-òfin Àpapoyí ti ditítelelátilèpeọmọÌgbìmonáàpadà-ro-lóyè.(2)AdaríIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleyíòmúìmúṣẹbáìpèsè-òfintówàníàpíntúnpínkìńníìpínyìí,tíyíòfijepélonàkọnàtíAdaríIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínletàbíọmọìgbìmọyíòkokoṣàgbékaleerítóteIlé-ìgbìmoṣòfinnáàl’orùnpéèyíkéyìíìpèsè-òfintiàpíntúnpínnáàtidiìlelònípaọmọ-Ìgbìmonáà.(3)ọmọìgbìmọIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleniàìwásípàdéereyíòjeèyítíkòsífúnìdíkannípàtó,àyàfi tí ẹni tí ńdarí Ìgbìmo náà bá kowé jerìí síi wípé òun ríidájú pé àìwásípàdée ọmọ-ìgbìmọnáàjefúnìdíkannípàtó.

110. ỌmọìgbìmọIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleniyíòdiìpèpadà-ro-lóyèbí–(a) AlágaÀjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹ n’Íleẹwa bá gba ìwé-ìfesùnkàn tí àwọn tó lé níìdáméjìolùdìbò tó forúkọsílel’ágbègbè-aláṣojú ibi tíọmọ-Ìgbìmo náà tiwá tíwon sìń fiàìnígbàgbo-nínú-ẹni-moọwọnhànnípaọmọ-Ìgbìmonáà;àti(b) ìwé-ìfesùnkànyìílehìnòrẹhìn,nínúìbò-bílùú-ti-fetíÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹṣètòreláàárínàáádorúnọjol’átiọjotíìwé-ìfesùnkànyìítiwọle,diìfẹsemúlepelúìwon opo-ẹseàwọnolùdìbòtóforúkọsílel’ágbègbè-aláṣojúọmọ-ìgbìmoohún

111. ọmọ-ìgbìmoIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleyíògbaowó-iṣeàtiàwọnowó-àjẹmonúmìíràngegebíÀjọ-elétòfúnÌpawówọléàtiìnáwósílùúṣeṣeésí.

E-ÌdìbòsíIléÌgbìmo-AṣòfinÌpínle

112. L’ábe ìkápáagbára-àṣẹ ìpèsè-òfin ìpínkọkànléláàádọrunàti ìkẹtàléláàádofà(sections91and113)Ìwé-òfinÀpapoyìí,Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòpínìpínlekookansíagbègbè-aláṣojú-Ìpínletotoilopometaiyeagbègbè-aláṣojú-apapotowaninuìpínlenaa.

113. Ààlà agbègbè-aláṣojú kookan ni iye olùgbé okookan agbègbè-aláṣojú wonyí yíò fereje

bákannáàníyeìdáolùgbé-agbègbèoníkálùkùníwonbótiṣeéṣetó.


114. (1)Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòmaṣàtúnyewòsípínpínìpínlesíagbègbè-aláṣojú látìgbàdégbà eléyìí tí kì yíò dín l’odúnmewàá síra, àti pelúwọn sì lè ṣàtúnṣe síagbègbè-alaṣojúṣòfin ìṕinlewonyíníbàmúupelú ìpèsè-òfin ìpínyìí tóbíàtúnyewònáà tiròósípéóbójúmu.(2) Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwanígbàkugbàleèṣàtúnyewòsípínpínagbègbè-alaṣojúṣòfinìṕinleyìíníbàmúupelúìpèsè-òfinìpínyìítóbíótiròósípéópondandantó,látàrí ìṣàtúnṣe sí ìṕinle, tàbí nítorí èrèdí ìkànìyàn orílè-èdè, tàbí nílèpáa àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfinkan.

115. Níbití ààlà èyíkéyìí agbègbè-alaṣojúṣòfin ìṕinletí ìdásíle re wà l’ábe Ìpín kejìléláàádofà(section 112) Ìwé-òfin Àpapoyí bá di ìṣàtúnṣesí ní nìbámu pelú ìpín kẹrìnléláàádofà(section114),ìṣàtúnṣesíààlànáàyíòfẹsemúlel’ehìntóbádiìfòǹtelùl’átọwookoọkanIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoàtil’ehìnsáàIlé-ìgbìmoṣòfinìṕinle.

116. (1) Ìdìbò sí okookan Ilé-ìgbìmoṣòfin ni yíò wáyé l’ojotí Àjọ-elétò Ìdìbò Olómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòyàn.(2) Ọjoìdìbòtówàníàpíntúnpínkìńníìpínyìíkìyíòjuọgotaọjosíwájúọjoìtúlékalo,tíósìpejù,ọjoìtúlékágan-an,tàbíníbití ìdìbònáàjelátidí ipòkanl’óṣùmetaṣáájúọjonáà;kògbọdojuoṣùkantíàlàfoipònáàṣisílelọ.

117. (1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinìpínyìí,gbogboagbègbè-alaṣojúṣòfinÌpínletíìdásílerewàl’ábeìpèsè-òfinApáyìínínúOríyìíniyíòmaaníọmọìgbìmọṣòfintíwọnyíòdìbòyàntààràsíléIlé-ìgbìmoṣòfinìpínlegegebíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotilèl’ànàresílepelúàbádòfinkan.(2) Gbogbo ọmọ ileẹ Nàìjíríà tó ti d’àgbà tó ọmọ ọdúnméjìdínlógún tí ńgbé ní Nàìjíríàl’ásìkò ìforúkọsíle olùdìbò ìdìbò sílé ìgbìmoṣòfin ìpínle, ni yíò l’etooláti forúkọsílegegebíolùdìbòfúnìdìbònáà.

118. ìforúkọsíle olùdìbò àti ìṣọwoṣe ìdìbòni ìdarí reyíòwà l’owoÀjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa.

119. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòṣèpèsè-òfinníti–(a) ẹnitíńkowébèèrèlowoàjọ-OnígbejooÌdìbòfúnìdájol’óríèyíkéyìíìbéèrèbíibóyá–

(i) ìdìbòyanẹnìkangegebíọmọìgbìmoIlé-ìgbìmoṣòfinìpínlegúngege,(ii) ìgbà-l’órí-ipòẹnìkantitán,tàbí(iii) àyétiṣófon’Ilé-ìgbìmoṣòfinìpínle;

(b) irúàwọnipòkantíìbéèrè-fúnbeètilèwáyéàtiìṣọwobéèrè;àti(d) àwọnagbára-àṣẹ,ìṣọwoṣeàtiìlànààjọ-onígbejoonípaìbéèrè-fúnbee

Ẹ -AgbáraàtiÀṣe-ìdaríOwó-ìlú

120. (1)Gbogboowó-ìlúpátátàbíowótí Ìjọba-ìpínlekójọtàbírígbà(tíkìíṣeowótí Ìwé-òfinÀpapoyítàbíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinkanfúnl’áṣẹlátisansínúàpòowó-àpiletojúÌjọba-ìpínlemírànfúnìdípàtàkìkan)niyíòjesísansínúuÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópofúnÌpínlenáà.(2) Owó kan kì yíò jáde nínú Àpò Ìpawó-àpiletojú ÀkópoÌpínle náà àyàfi fún ìnáwó tíÌwé-òfinyìísọtàbíníbitíoroowóbẹejelátiinúàṣẹÀbádòfinfúnowó-àyàsotoná,òfinfúnowó-àyàsotoná,òfinfúnowó-àyàsotonáaláfiṣekún,tàbíòfinkantódiìgbàwọlénílèpáaìpínkọkànlélogofà(section121)Ìwé-òfinÀpapoyí.


(3) Owó kan kì yíò jáde nínú àpò-owó àpiletojú Ìpínle, yàtosí láti inú àpò ìpawó-àpiletojúsí Àkópofún Ìpínle, àyàfi bí irú ìfúnnilówóbeebáwà pelú àṣẹ l’átinú òfin Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle.(4) Owó kan kì yíò jáde láti inú Àpò Ìpawó-àpiletojú Àkópoti Ìpínle, tabi Àpò Ìpawó-àpiletojúsíÌpínlekankan,yàtosíbíIlé-ìgbìmoṣòfintilàásíle.

121. (1)GómìnàyíòpàṣẹìpèsèàtiìgbéwásíwájúokookanIlé-ÌgbìmosòfinÌpínle,àròpogbogboìnáwóàfojúdáàtiowótíyíòwọléfúnÌpínlenáàfúnọdúnìṣúnátíńbol’onà.(2) Àkòríowó-nàátówànínúìwéàròpo-àfojúdánáà,yàtosíowó-nàátíÌwé-òfinÀpapoyísọpéÀpòÌpawó-àpiletojúsíÀkópotiÌpínlewàfún,yíòwànínúàbá-ìṣòfinkan,tíyíòdimímosíÀbá-ìṣòfinfúnowó-àyàsotoná,tíyíòsìfàyègbayíyọowótójedandanlátinúÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópotiÌpínlefúngbígboìnáwóàtiìfètònáwósíoríṣiríṣiìlépatíàsọyanjúrewàníbe.(3) IyekíyetówàfúnÈtò-Ìdájol’átinúÀpòÌpawó-àpiletojúsíÀkópotiÌpínleyíòdisísannítààràs’odoÌgbìmoElétò-ÌdájotiÌpínle.(4) Bíóbádimímonípatiọdúnìṣúnáèyíkéyìípé–(a) IyetíìfètònáwóÀbáowó-àyàsotonáyàsílefúnìdípàtàkìkankòtó;tàbí(b) ìdíkanwàtónílònìnáwólétíÀbáowó-àyàsotonákòyaowókankanfún;ìwéàròpo-àfojúdáàfiṣekúnkantíńṣàfihàniyetíanílòoreyíòdigbígbélọsíwájúokookanIlé-ÌgbìmoṣòfintíàkòríìnáwónáàyíòpelúÀbáowó-àyàsotonáàfiṣekún.

122. Bí Àbá owó-àyàsotoná nípaati ọdún-ìṣúná kan kò bá tíì di gbígbà sí òfin níbereọdún-ìṣúná,GómìnàleèpàṣẹgbígbaowójádelátinúÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópoti Ìpínle fúngbígboìnáwótójedandanlátimúiṣeìjọbatesíwájúfúnìwonìgbàkantíkòjuoṣùmefàlọ,tàbítítídìgbàtíòfinowó-àyàsotonámìírànyíòfiberesíṣiṣe,èyíkéyìítóbákokowáyé:Níìjepé,gbígbaowójádenírúàsìkòbáyìíkìyíòkọjáiyetíàṣẹfàyègbàlátigbàjádenínúÀpò Ìpawó-àpiletojú Àkópoti Ìpínlel’ábeìpèsè-òfin tí òfin owó-àyàsotoná náà tó digbígbàwọléníIlé-Ìgbìmoṣòfinfúnàsìkònáàníọdún-ìṣúnátókọjá,eléyìítííṣeiyekannáàpelúiyetódigbígbajádel’odún-ìṣúnátókọjá.

123. (1) Ilé-Ìgbìmosòfin Ìpínlelè ṣe òfin fún ìdásíleOwó-àpiletojú kan fún àwọn akìíbaàámo-ìṣelefúnÌpínleàtifúnGómìnàÌpínlelátipàṣẹtíóbátiríidájúpéàwọnìnílòowó-nàákanàìròtìtíkòsíìpèsè-òfinfúnyọjúnipàjáwìrì,látiya-wósílefúnirúìnílòbee.(2) Níbitíèyíkéyìí ìya-wósílebátiwáyéníbàmúupelú ìpèsè-òfin ìpínyìí,àròpo-àfojúdáaláfiṣekún kan yíò di gbígbékaletí àbá-owó-àyàsotoná aláfiṣekún yíò sì di gbígbéjádeníwonbótilèyátó,látifidíiyetíódiyíyàsíle.

124. (1)Owó-iṣe,owó-óṣùàtiowó-àjẹmonúyíòwàfúnàwọntí ìpínyìímenubaorúkọwọngegebíIlé-Ìgbìmosòfinkantiṣelàásíle,ṣùgbontíkòjuiyetíÀjọ-elétòfúnÌpawówọléàtiìnáwósílùútiṣelọ.(2) Owó-iṣe, owó-óṣù àti owó-àjẹmonú fún àwọn òṣìṣetó dipò kan mú lenu iṣebíìmenubawọntiwàyíyíòjelátinúÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópotiÌpínle.(3) Owó-iṣe àtiowó-óṣù fúnàwọnòṣìṣetódipòkanmú lenu iṣeyí àti ipò-ìgbàṣiṣewọn,yàtosí owó-àjẹmonú, ni kì yíò jeìṣàtúnṣesí l’onà tí yíò pa won l’ára, l’ehìn ìyànsípò owọn.(4) Àwọn ipò tí ìsọnípaawọn ṣíwájú yìí ni: Ipò Gómìnà Ìpínle, Igbákejì-Gómìnà Ìpínle,Ayewé-owó-wòGbogboogbòfúnÌpínle,àtiAlágaàtiàwọnọmọìkórajọwonyí,Àjọ-


elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÌjọbaÌpínle,Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹfúnÌpínleàtiÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÌpínle.(5) Ìpèsè-òfinlèdiṣíṣel’átọwoilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlefúnìgbàláyèowó-ìfehìntìtàbíowógbà-máàbínú fún ẹnìkan tó ti dipò kan mú gegebíi Gòmìnà tàbí Igbákejì Gómìnà tíonítohúnkòsìdiyíyọnípòkúròl’óríàléfànípaseìroloyè;àtipelúOwó-ìfehìntìèyíkéyìítóìgbàláyènílèépaàpíntúnpínyìíyíòwál’átinúÀpòÌpawó-àpiletojúÀkópotiÌpínle.

125. (1)Ayewé-owó-wòGbogboogbòfúnÌpínlekookanyíòdiyíyànsípòníìbámupelúìpèsè-òfinìpínkẹrìnléláàdóje(section126)Ìwé-òfinÀpapoyí.(2) Gbogbo àpò-ìpawókọsíleÌpínle àti ilé-iṣeìjọba àti Ilé-ẹjoÌpínleni Ayewé-owó-wòGbogboogbòfúnÌpínleyíòmayewò,tíyíòsìfiìjáborefúnIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenáà,àtifún ìdíèyí,Ayewé-owó-wòGbogboogbò tàbíẹnikeni tíó fún l’áṣẹ ìṣojúẹniyíòníeto sígbogboìwé,àkọsíle,ìjábo-owóàtiàwọnìwéàkọsílemíràntójẹmoàpòìpawósíbẹe.(3) Kò sí ohun kan ní àpíntúnpín kejì ìpín yìí tí yíò túmosí ìfúnláṣẹ Ayewé-owó-wòGbogboogbòlátiṣàyewòàpò-ìpawókọsílẹtàbíyanàwọnayewé-owó-wòfúnàwọnàjọ-ìṣòwò-ìlú, àjọ-elétò ìlú, àjọ-afàṣẹ-ìjọba-ṣiṣe, eka-ìṣàkóso, pelú àwọn ẹni tàbí àwọnìkórajọtíòfinIlé-ìgbìmoṣòfintíàṣẹ-àtinú-ìjíròrò-wádásíle.ṢùgbonAyewé-owó-wòGbogboogbòlè–(a)funiruikorajobeeni–

(i) Àkọsíle-orúkọàwọnayewé-owó-wòtódáńgájíáfúnìyànsípòlátijeayewé-owó-wòlátòdelátinúèyítíìkórajọnáàyíòtiyanàwọnayewé-owó-wòlátòdewọn,àti(ii) ìtonil’óríiyeowó-iṣetóyẹlátifúnayewé-owó-wò;àti

(b)(b)sọèròorel’óríìpawókọsílewọnlodọọdúnàtiìjáboàwọnayewé-owó-wòl’óríire.(4) Ayewé-owó-wòGbogboogbòti Ìpínleyíòníagbára-àṣẹ látiṣekòòkáríàyewòàwọnàjọ-ìṣòwò-ìlú, àjọ-elétò ìlú, àjọ-afàṣẹ-ìjọba-ṣiṣe, eka-ìṣàkóso, pelú àwọn ẹni tàbí àwọnìkórajọtíòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlefíàṣẹ-àtinú-ìjíròrò-wádásíle.(5) Ayewé-owó-wò Gbogboogbò, láàárín àádorùn ọjotó gba àkọsíleìṣúná Ayewéowó-ṣírò-Lápapo, yíò fi ìjáboọ rel’ábe Ìpín yìí sílefún okookan Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle tí Ilé-ìgbìmoṣòfinnáàyíòsìjekí ìgbìmo-alábẹṣékéléewọntówàfúnàpò-ìṣúnáowójíròròléel’órí.(6) Nínúìṣojúṣeiṣeẹrel’ábeòfinyìí,Ayewé-owó-wòGbogboogbòti Ìpínlekìyíòdifífisíabeàṣẹtàbíìdaríagbára-àṣẹmìírànkantàbíẹnikeni.

126. (1) Ayewé-owó-wò Gbogboogbò fún Ileẹ wa l’Ápaponi yíò jeyíyànsípò l’átọwoGómìnà Ìpínle náà pelú ìfúnilámoràn-èyílóyẹ l’átodoÀjọ-elétò fún Iṣe-Ìjọba ti Ìpínle tíìmúdájúurẹyíòsìwálátiIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle.(2) Àṣẹ l’áti yan olùdipò Ayewé-owó-wò Gbogboogbò ti Ìpínle yíò wà l’owo Gómìnànáà.(3) Àyàfi pelú ìtìlẹhìn àṣẹ Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle, ẹnìkan kì yíò gba ìṣe Ayewé-owó-wòGbogboogbòÌpínleṣekọjáaoṣùmefà.

127. (1) Ẹnìkan tí ńdipòAyewé-owó-wòGbogboogbò ti Ìpínlemú l’abe ipin kẹrìnléláàádóje(section126)Ìwé-òfinÀpapoyíniyíòdiyíyọnípòl’átọwoGómìnàpelúàtìlẹhìnìdáméjì-nínúumetaọmọIlé-ìgbìmoAṣòfintíńpèfúnìyọnípòbeẹl’átàriàìlè-ṣiṣeojúṣere(ìbáàṣel’átipaseàìleraọkàntàbíaratàbíokùnfàmíràn)tàbífúnaṣemáṣekan.


(2) Ayewé-owó-wò Gbogboogbò kì yíò di yíyọ nípò títí ọjoìfehìntì eléyìí tí òfin là síle,àyàfiníìbámupelúìpèsè-òfinìpínyìí.

128. (1) L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin Ìwé-òfin Àpapoyí, Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle yíòl’ágbára-àṣẹlátiipaseìtejáde-àtìgbàdégbàtàbíìtejáde-ilé-iṣeÌjọbaÌpínlelátidarítàbílátimúkíìdaríwáyésíìwádìí–(a)orokọrotàbíohunkantíóníagbáraàṣẹl’átiṣòfinl’órí;àti(b) Ìṣọwoṣe ẹnìkan, agbára-àṣẹ kan, eka-àdásọrí ìṣàkóso, tàbí eka-ìjọba kan tí àwọnojúṣewonyíkolorùn,tàbíwàlátifikol’orùn–(i)ìmúṣetàbíìṣàmójútóòfintíIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlefàṣẹremúle(ii) ìpínkiri tàbí ìṣàmójútó owó tí a yà s’ototàbí tí a feeyàsotofúnṣel’átọwo ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle(2) Agbára-àṣẹtíafúnIlé-ìgbìmoṣòfinl’ábeìpèsè-òfinìpínyìíyíòṣeélòníkanfúnìdíl’áti–(a) se òfin l’áwọnorokan tówà l’ákàtà ibi tí agbára-àṣẹ ìgbìmoṣòfin dé àti ṣàtúnṣe síkùdìekudiẹtówànínúòfintótiwàníle;àti(b)túìwà-ìbàje,àìkúnjú-ìwontàbíìfiṣòfòl’enuìmúṣetàbíìṣàmójútóòfintówàníìkápáìgbìmoṣòfinrẹ,àtiníìpínkiritàbíìṣàmójútóowótíayàsotofún-un.

129. (1)Fúnèrèdíìṣèwádìíèyíkéyìí l’ábe Ìpínkejìdínláàádóje(section128)Ìwé-òfinÀpapoyíàtil’ábeìpèsè-òfintówàníbe,Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínletàbíìgbìmo-alábẹṣékélékantíayànníìbámupelúìpínkẹtàlélogorun(section103)Ìwé-òfinÀpapoyíyíòl’ágbáraàṣẹláti–

(a)(a)ṣàwárígbogboèrí,níkíkọsíletàbíl’oro-ẹnu,táárátàbíàtipa-ìṣelemo,gegebóbátiròópéópọndandansí tàbíyẹ,àtipelúgbégbogboàwọnẹlerìí tíeríwọn jekókótàbínííṣepelúoroohúns’óríàyewòfínífíní;(b)ṣeél’oranyànfúnirúìjerìíbẹelátiwáyépelúìbúra;(d) pe ẹnikeni ní Nàìjíríà láti wá jerìí níbikíbi tàbí fi ìwé-àkọsílekan tàbí ohunkóhunmìíràn níkàwooretàbí l’ábeàṣẹ ẹ re síle, àti pelú ṣàyewòo regegebí elérìí àti ṣeé nídandanfún-unlátifiìwé-àkọsílekantàbíohunkóhunmìírànníkàwooretàbíl’ábeàṣẹẹresíle,l’ábeàwọnàfojúfòtóto;àti(e)fìwéàṣẹìpèwájejomúẹnikenití, l’ehìn ìgbàtíwontipèélátiwájejoníwájúìgbimo,kùnà, kotàbí ṣe àìkàsí, láti wá jejotí kò sì sọ èrèèdí fún kíkùnà, kíkotàbí ṣíṣe àìkàsí tóteIlé-ìgbìmoṣòfin tàbí ìgbìmo-alábẹṣékélé náà l’orùn, àti pelú paá l’áṣẹ fún-un láti sangbogboowótíójenínálátimúonítohúnwájejo,tàbítíanál’átàríkíkùnà,kíkotàbíṣíṣeàìkàsíìpèwájejo,tíowóìtanrànnáàtíabùfún-unyíòsìjesísanbíowóìtanrànilé-ẹjo.

(2) ìpè-wá-jejotàbíìwé-ìpenikantíafisítaniyíòdiìmúṣiṣel’átọwoàwọnỌlopàáIleẹwatàbíẹnìkan tíAdarí Ilé-ìgbìmoAṣòfin tàbíAbẹnu Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínlefi ìrúàṣẹbee fúnlátiṣe,gegebíoronáàtigbà.


OríKẹfà

Ìṣàkóso-ìjọba

ApáKinni

Ìṣàkóso-ìjọbaÀpapoA–AláṣẹOríle-èdèyí

130. (1)AláṣẹkanyíòwàfúnOríleèdèwal’Ápapo(2) AláṣẹnáàniyíòjeOl’órí-oríleèdè,Ogá-àgbàÌṣàkósoOríleèdèwal’ÁpapòàtiÀàrẹỌmọ-ogunAdìhámoraOríleèdèwal’Ápapo.

131. Ènìyànyíòkúnjú-òṣùwonfúnìdìbòAláṣẹOríleèdèwal’Ápapobí–(a) OnítohúnbájeọmọIleNàìjíríànípaìbí;(b) Onítohúnbátitóọmọogójìọdún;(d) Onítohúnbájeọmọẹgbe-òṣèlúkantíẹgbe-òṣèlúnáàsìtìíl’ehìn;àti(e) Onítohúntik’ekoogbàwéeríókéréjù,ìwé-eríoníwèémewàátàbíẹlẹgbeẹre.

132. (1)ÌdìbòsíipòAláṣẹniyíòwáyél’ojotíÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòyàn.(2)Ọjoìdìbòsí ipòAláṣẹyìíkògbọdotètèwáyé juọgotaọjoṣíwájú, tíkósìgbodopejùọgbonọjoṣíwájúọjoìparí-iṣeẹnitiyíòf’ipònáàsílelọ.(3)NíbitíìdìbòsíipòAláṣẹtiwáyépéokanṣoṣopérélókùnínúàwọnméjìtàbíjùbeelọtójefífàkalegegebíolùdíjesípòAláṣẹtíàkókòìfàkalefikọjá, l’átàrí ìjánikule, ìyọwokúrò,àìdápé, ìfekùtàbí ikúàwọnakegbéolùdíjenáà,Àjọ-elétòfúnÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòfikúnàkókòìfàkale.(4)fúnèrèdíàtidìbòsípòAláṣẹ,gbogboOríleèdèyíniyíòdúrógegebíagbègbèkan.(5)Gbogboẹnitóf’orúkọsílefúnìdìbòníbiìdìbòs’Ílé-ìgbìmoṣòfinniyíòl’etoọlátidìbòníìdìbòAláṣẹ.

133. OlùdíjekansíipòGómìnàÌpínleyíòdigbígbàpéóyegeìbòsíipòbeeníbitótijepéòunniẹnìkanṣoṣotíafàkalefúnìdìbònáà,bí–(a) onítòhúnbáníòpòjùlọìbòBEENIjuìboBEEKOtíadìnínúìdìbònáà;àti(b) onítohún kò bá ní kéré ju ìdákan nínú ìdámerin ìbò tí a dì nínú ìdìbò làtí ìdáméjìnínúumetaókéréjù,gbogboÌpínleníOríle-èdèewaàtiOlú-ìlú,Àbújá.

134. (1)OlùdíjekansíipòAláṣẹniyíòdigbígbàpéóyegeìbòsíipòbeebíótióbájepénínúẹnìméjìtíafàkalefúnìdìbònáà–(a) onítohúnníopojùlọìbòtíadìnínúìdìbònáà;àti(b) onítohúnkòníkéréjuìdákannínúìdámerinìbòtíadìnínúìdìbòlàtíìdáméjìnínúumetaókéréjù,gbogboÌpínleníOríle-èdèewaàtiOlú-ìlú,Àbújá.(2)OlùdíjekansíipòAláṣẹniyíòdigbígbàpéóyegeìbòsíipòbeebíótióbájepénínúàwọntójuméjìtíafàkalefúnìdìbònáà–


(a) onítohúnníopojùlọìbòtíadìnínúìdìbònáà;àti(b) onítohúnkòníkéréjuìdákannínúìdámerinìbòtíadìnínúìdìbòlàtíìdáméjìnínúumetaókéréjù,gbogboÌpínleníOríle-èdèewaàtiOlú-ìlú,Àbújá.(3) Ní ìwáyé ìkùnà olùdíje kan táa dìbòyàn níbàámu pelú àpíntúnpín kejì (2) ìpín yìí,ìdìbòeléèkejìyíòwáyéníìbámupelúàpíntúnpínkẹrin(4)ìpínyìíníbitíolùdíjekanṣoṣoyíòje–(a) Olùdíjetóníopojùlọìbòtíadìnínúìdìbòtówàníbàámupelúàpíntúnpínkejì(2)ìpínyìí;àti(b) okannínúàwọnolùdíjetókùtóníopojùlọìbòníiyeÌpínletópojù,bíótiwùkójepéàwọnolùdíjepojuokanlọtóniopolopoìbòníiyeÌpínletópojù,okannínúàwọnolùdíjenáàtóníopojùlọìbòtiadilapaponíiyeÌpínletópojùniyíòjeolùdíjekejìfúnìdìbònáà.(4) Ní ìwáyé ìkùnà olùdíje kan táa dìbòyàn l’ábeàwọn àpíntúnpín isaaju yìí, Àjọ-elétòÌdìbò Olómìnira-àṣẹ n’Íleẹ wa yíò ṣe ìdìbò láàárín ọjo méje ìdìbòyàn l’ábeàwọnàpíntúnpínisaajuyìí,fúnàwọnolùdíjeméjèèjìnáà,tíolùdíjekannínúìdìbònáàyíòsìdigbígbàpéóyegesíipòAláṣẹbí–(a) onítohúnníopojùlọìbòtíadìnínúìdìbònáà;àti(b) onítohúnkòníkéréjuìdákannínúìdámerinìbòtíadìnínúìdìbòlàtíìdáméjìnínúumetaókéréjù,gbogboÌpínleníOríle-èdèewaàtiOlú-ìlú,Àbújá.(5)Níìwáyéìkùnàolùdíjekantáadìbòyànl’ábeàwọnàpíntúnpínkẹrinìpínyìí,Àjọ-elétòÌdìbò Olómìnira-àṣẹ n’Íleẹ wa yíò ṣe ìdìbò láàárín ọjo méje ìdìbòyàn l’ábeàwọnàpíntúnpínkẹrin isaajunáà, fúnàwọnolùdíjeméjèèjì ti àpíntúnpínnáàkan, tíolùdíjekannínúìdìbònáàyíòsìdigbígbàpéóyegesí ipòAláṣẹbíonítohúnbání opojùlọ ìbònínúìdìbònáà.

135. (1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí,ènìyànkanyíòdipòAláṣẹmútítí–(a) ẹlòmíràntíyíògbaipòoreyíòfigbaìbúrafúnniipònáà;(b) yíòfikús’óriàléfà;tàbí(e) ọjoìkowé-fipòsílereyíòbereiṣe;tàbí(f) ódekundídiipònáàmúníìbámupelúòfininúÌwé-òfinÀpapoyí.(2) L’ábe ìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinàpíntúnpínkìńní ìpínyìí,Aláṣẹyíòf’ipòoresíleníìparíọdúnmerintóberelátiọjotí–(a) Ní ti ẹni tí a ṣeṣed’ìbò yàn sípò Aláṣẹ fún ìgbà àkokol’ábe Ìwé-òfin Àpapoyí, gbaìbúrafúnniipòoreàtiṣeìbúra-ìṣetìjọba;àti(b)ní ìwáyémìíràntó jepe,Aláṣẹ tó tiwànípòbeetelerígba ìbúrafúnni ipòoreàti ṣeìbúra-ìṣetìjọba,tàbíbíkìíbááṣeikúurení,ọjotíyíògbaìbúrabee.(3) BíOríle-èdèwa báwà l’ójú ogun eléyìí tó jepé ileẹNàìjíríà jeojú ìjà gan-an-gan tíAláṣẹsìròópéìdìbòkòníṣeéṣe,Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapol’átinúìjíròròlèfikúnọdún


merintíówàníàpíntúnpínkejììpínyìíl’átìgbàdégbà;ṣùgbonàfikúnàtìgbàdégbànáàkìyíòjuoṣùmefàlọleekan.

136. (1)Bíẹnìkan tíadìbòyàngegebíAláṣẹbákúkíó tógba ìbúrafúnniàti ìbúra-ìṣetìjọba,tàbílátàriìṣelekand’ẹnitíakòlèṣeìbúrafún,ẹnitíadìbòyàngegebíIgbákejì-Aláṣẹniyíògbapò gegebí Aláṣẹ tí yíò sì yan Igbákejì-Aláṣẹ míràn tí yíò jegbígbàwọlé l’odoìjokòópoàwọnIlé-ÌgbìmoṣòfinIleẹwaméjèèjì.(2) NíbitíẹnitíadìbòyàngegebíiAláṣẹàtiIgbákejì-Aláṣẹbákútàbílátàriìṣelekand’ẹnitı kò leè wọṣekó tóó di ọjo ayẹyẹ-ìwọṣe Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo, Àjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’ÍleẹwayíòmúkíidibofúnAláṣẹàtiIgbákejì-Aláṣẹwáyélesekẹse

137. (1)Ẹnìkankìyíòkúnjú-òṣùwonfúnìdìbòsíipòAláṣẹbí–(a) L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin ìpín kejìdínlogbon Ìwé-òfin Àpapoyí, onítohún tifinúfẹdogbaìjomọìlúoríle-èdèmírànyàtosíNàìjíríàtàbí,yàtosíl’áwọnìwáyékantíIlé-ìgbìmoṣòfinlelàsíle,ótikédemo-ṣe-tìẹsíoríle-èdèbee;tàbí(b)onítohúntidiyíyànsípòyíkańnànleemejìpelúìbòtele;tàbí(d)l’ábeòfinkófintófẹsemúleníNàìjíríà,onítoúnjewèrètàbíjeẹnitíoríirekòpé;tàbí(e)onítoúnwàl’ábe ìdájo ikúl’átọwoilé-ẹjotàbíàjo-onídàjootókúnjú-òṣùwontóníleẹNàìjíríàtàbíìdájo ewontàbíowóìtanrànfúnìwà-odarànbíiàìṣòótotàbíèrú(irúèyíòwúkó je) tàbí èyíkéyìí esùn ìrúfin míràn tó wà l’órun-un rel’átọwo ilé-ẹjo tàbí àjo-onídàjoobeetàbídiìpààròl’átọwoagbára-àṣẹtókúnjú-òṣùwontófúnìdájoòmíràntówàl’órun-unrel’átọwoirúilé-ẹjobẹe;tàbí(ẹ) láàárín ọdún mewàá sí ìdìbò Aláṣẹ, onítoún ti jebi esùn ó sì ti gba ìdájol’órí ìwààìṣóótotàbíjebiìrékọjáòfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwà.(f)onítoúntiwọgbèsèláìyọ,l’ehìnìgbàtíótigbàdájoìwọgbèsèl’ábeòfinkófintóf’ẹsemúleníNàìjíríàtàbíníoríle-èdèmíràn;tàbí(g)onítoúnjeòṣìṣe-ìlúníoríleèdèwal’ápapotàbíèyíkéyìíÌpínletíkòsìtíìfiṣésíle,yọararetàbífehìntìl’enuiṣebẹeníọgbonọjosíọjoìdìbò;tàbí(gb)onítoúnjeọmọẹgbeòkùnkùn;tàbí(i)onítoúntigbàdájoesùnìkówójẹtàbíèrúl’átọwoÌgbìmo-onídàjoofúnìtọpinpinoràntàbí Iko-ìṣàkóso kan fún ìtọpinpin oràn tàbí àjọ-onídàjoo tí ìgbédìde wọn wa l’átinúàbádòfin fún àjọ-onídàjooatọpinpin oràn, òfin ìtọpinpin àjọ-onídàjoo kan tàbí èyíkéyìíòfin l’átọwo Ìjọba-Àpapo tàbí Ìjọba-Ìpínle tí esùn-ìwà odaràn ti di gbígbà wọlé s’odoÌjọba-ÀpapotàbíÌjọba-Ìpínle;tàbí(h)onítoúnfiayédèrú-ìwéeríhànfúnÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa.(2) Níbitíorotijetiẹnìkantíóti(a) yawèrè(b) kòpél’órí(d)gbàdájoikútàbíìdájoewon;tàbí


(e)wọgbèsè,(ẹ)ìpẹjo-kòtemilorùnreṣìwàníiléẹjoníbàmúupelúòfinkantófẹsemúleníNàìjíríà,àpíntúnpínkìńníìpínyìíkòníṣiṣefún-unláàárínọjotíìgbejokòtemilorùnnáàtiberetítídiọjotíìdájorewáyétàbí,bíoronáàtiwùkórí,bíìgbejokotemilorùnnáàbáfaletàbídiàpatì,èyíkéyìítóbákokowáyé;

138. Aláṣẹkìyíòdipòmírànmútàbíṣiṣekíṣekantól’ówól’órí,l’ásìkòtówànípòAláṣẹ,bíótiwùkíórí.

139. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòtipaseÀbádòfinṣèpèsè-òfinl’áwọnnǹkanwonyí–(a) ẹnitíńkowébèèrèlowoIlé-ẹjoAgbìpetejodáfúnìdájol’óríèyíkéyìíìbéèrèbíibóyá;(i) ìdìbòyanẹnìkangegebíAláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹgúngege,(ii) ìgbà-l’órí-ipòAláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹtitán,tàbí(iii) àyétiṣófofúnAláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹ;(b) irúàwọnipòkantíìbéèrè-fúnbeètilèwáyéàtiìṣọwobéèrè(d) àwọnagbára-àṣẹ,ìṣọwoṣeàtiìlànàIlé-ẹjoAgbìpetejodánípaìbéèrè-fúnbee

140. (1)ẸnitíadìbòyànsípòAláṣẹkìyíòbereiṣeẹreàyàfìgbàtóbátijewodúkìáàtiohuntówàníkàwooregegebíótiwàníìlàsílenínúÌwé-òfinÀpapoyítíósìtigbaìbúrafúnniàtiìbúra-ìṣetìjọbatówàníìlàsíleníAtoṣeèkejeÌwé-òfinÀpapoyí.(2)Ìbúratíìsoroọreṣáájúyìíniyíòjemímúṣẹl’átọwoAdájoÀgbàileẹNàìjíríàtàbíẹnitíódípòrefúnàsìkònáà.

141. Igbákejì-Aláṣẹkanyíòwàfúnileẹwa.142. (1)NínúìdìbòtíàwọnÌpèsè-òfinÌpínyìínínúOríyìídálél’órí,olùdíjekanfúnìdìbòAláṣẹ

kìyíòdigbígbàwípéatiyàn-ánàyàfitíóbáyanọmọẹgbeòṣèlúrekantíyíòjeIgbákejì-Aláṣẹtíẹnináàyíòsìdi ìgbàwípéa tidìbòyán-ángegebí Igbákejì-Aláṣẹnígbàtíẹni tíóyàn-ánnáàbatiwọléìbògegebíAláṣẹníìbámupelúàwọnìpèsèòfintíówàṣáájú.(2) Ìpèsè-òfin Ìpín yìí nínú Orí yìí tó dá l’órí ìkúnjú-òṣùwọn fún ìdìbò, ìgbà-l’órí-àléfà,ìjákule, ìjewodúkìá àti ohun gbogboníkàwooẹni àti ìbúraAláṣẹ yíò jeníti ipò Igbákejì-AláṣẹtíyíòsìjepéìsoronípaAláṣẹyíòdàbíìsoronípaIgbákejì-Aláṣẹ.

143. (1)AláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹlèdiyíyọnípòníìbámupelúàwọnìpèsè-òfinìpínyìí:(2)Nígbàkugbàtíìwé-ìfesùnkannitíàwọnọmọìgbìmoṣòfintíwọnkòdínníìdákannínúumetagbogboọmọìgbìmoṣòfinbuwolùbá:-(a) digbígbékalesíwájúAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinÀpapo;(b) tíńṣọwípéẹnitíóńdipòAláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹmúnáàjebiesùnaṣemáṣetoburú-jáì nínú ìṣe ojúṣe e re, àsọyanjú okookan eléyìí tí yíòwà níbe, Adarí Ilé-ìgbìmo Aṣòfinláàárín ọjo méje tí ìwé esùn yí teelowoyíò fi edà a reránṣesí ẹni to ńdipò náàmú àtiokookanọmọIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo, tíyíòsìtúnmúèsìesùnaṣemáṣenáàlátodoẹnitińdipònáàmúránṣesíokookanàwọnọmọIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo.


(3) Láàárín ọjomerìnlá tí Adarí Ilé-ìgbìmo Aṣòfin ti gba ìwé-esùn yí (yálà èsì esùnlátọwoẹnitíńdipònáàmúwáyétàbíkòwáyé)okookanIlé-ìgbìmoṣòfinyíòfẹnukòpelúìgbédìde-èròǹgbàláìníìjíròròlébóyáesùnnáàyíòditítọpinpinre.(4) ìgbédìde-èròǹgbà Ilé-ìgbìmoṣòfin pé ìwé-esùn náà yíò di títọpinpin rekì yíò digbígbàwọléàyàfibíóbáríàtìlẹhìnìbòìdá-méjìnínúumetaọmọIlé-ìgbìmoṣòfinméjèèjì

(5) Láàárínọjoméjetíìgbédìde-èròǹgbàtiṣẹlel’ábeìpèsè-òfiniwájúyìí,AdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinyíòsọfúnAdájo-ÀgbàníNàìjíríàlátiṣàkojọiko-oníwàádìíẹleniméjekantíóríipéwon jeolóòóto, tí wọn kìí ṣe òṣìṣe-ìlú, ọmọ ilé-ìgbìmoṣòfin kan tàbí ẹgbe-òṣèlú, látitọpinpinorànesùnnáàgegebíìpèsèretiwàníìpínyìí.(6) Ẹni tíńdipòkanmútí ìṣọwoṣe resìwà fún ìtọpinpin l’ábe Ìpínyìíyíò l’etool’átiwájejofúnrarareàtipelúgbaagbẹjoròtówùúníwájúiko-oníwàádìínáà.(7) iko-oníwàádìítíayànníìpínyìíyíò–(a) níagbára-àṣẹàtilílòoreníìbámupelúbíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotiṣelàásíle;àti(b) Láàárínoṣùmetaìyànsípò,yíòfiìjáboìwádìrefúnokookanIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo(8)Níbitíàbo ìjabo ìwadìí ikonáàsí okookan Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapobá ti f’ìdí remúlepéesùnorànnáàkòf’ẹsemúle,kìyíòsíìgbésekansíwájúsíil’óríorànnáà.(9)Níbitíàbo ìjabo ìwadìí ikonáàtif’ìdíremúlepé esùnorànnáànípaẹnitíńdipònáàmúf’ẹsemúle,láàárínọjomerìnlátíàboìjaboìwadìínáàbátiwọIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo yíò bojúwo ìjabo oràn náà, àtipé bí okookan Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapobágbaìjabonáàwọlépelúidamejinínúumetaopo-ẹseilénáà,ẹnitíńdipònáàmúyíòfiipònáàsílelátiọjotíèsììjabonáàtidigbígbàwọlé.(10) Kò sí ìṣiṣe-l’órí orotàbí ìdájoiko-oníwadìí tàbí ti Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo tàbíorokọrotójẹmoọtíyíòdigbígbotàbíkíkòlójúníilé-ẹjo.(11)Níìpínyìí–“aṣemáṣetóburú-jáì”túmosíìtelójú-òfintówànínúÌwé-òfinÀpapoyítàbíaṣemáṣekantíàwọnIlé-ìgbìmoṣòfinkàsíAsémaṣetóburú-jáì.

144. (1)AláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹyíòdekunwíwànípòbí–(a) látara ìfẹnukò tódi ìgbàwọlépelú ìdáméjì nínúumeta opojùlọọmọ ìgbìmo ìṣàkósoileẹwa,ódikíkédepéAláṣẹtàbíIgbákejìAláṣẹkòlèṣeojúṣeipòre;àti(b) ìkéde yìí di ìjerìísí, l’ehìn àyewò níti ìṣègùn tìmo-ìjìnlegegebó ti pọn dandan tó,l’átọwoiko-oníṣègùn tímo-ìjìnleti àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí dásíle, nínú ìwé-ìjabowọn síAdaríilé-ìgbìmoAṣòfinàtiAbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinÀpapo.(2)Níbitíiko-oníṣègùntímo-ìjìnlenáàtijerìísíinínúìjabowọnpéAláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹníàìleraọkàntàbíara tíósì timúudialáìlè-ṣeojúṣe ipòrẹ,àtekédetiAdarí Ilé-ìgbìmoAṣòfinàtiAbẹnuIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinbuwolùyíòdigbígbésítanínúàtejáde-ilé-iṣeÌjọbaÀpapo.


(3) Aláṣẹ tàbí Igbákejì-Aláṣẹ yíò dekun dídi ipò wọn mú láti ọjotí ìtejáde àtekéde ìjaboàwọniko-oníṣègùntímo-ìjìnlenáàníìlépaàpíntúnpínkejììpínyìíbáwáyé.(4) iko-oníṣègùntímo-ìjìnletíìpínyìíńsọnípareyíòjeyíyànl’átọwoAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfin,tíyíòsìkúnfúnoníṣègùntímo-ìjìnlemárùn-únníNàìjíríà:-(a)okannínúàwọneléyìíyíòjeoníṣègùnàdágbàtíńtojúẹnitíńdipònáàmú;àti(b)àwọnoníṣègùnmerinyòókútóje,níèròAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfin,tigòkè-àgbànídìí iṣeìwòsàn-ìmoìjìnlegegebó ti jẹmoirúàyewòtíwọnfeeṣeyìíní ìbámupelúàwọn ìpèsè-òfinyìí.(5) Níìpínyìí,ìsoronípa“ìgbìmoìṣàkósoÀpapo”jeìsoronípaàwọnalábòjútóótiÀpapo,bótuwùúkíwonpèwon,tíìdásílewọnwáyélátọwoAláṣẹtíojúṣewọnsìjefúnìṣiṣeìṣàkósogegebíAláṣẹṣelèdàríre.

145. Nígbàkugbà tíAláṣẹbásọ fúnAdarí Ilé-ìgbìmoAṣòfinàtiAbẹnu Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfin,ìwé-àtekédepéòunfeelọfúnìsinmilenuiṣetàbínítoríìdímìírànkankònílèṣeojúṣeipòre, títí dìgbà tó bá tún fihàn pelú ìwé-àtejáde pé kò rí beemo, gbogbo irú àwọn ojúṣebeeniIgbákejì-AláṣẹyíòmaaṣegegebíAdeléAláṣẹ.

146. (1)Igbákejì-AláṣẹyíòmaaṣegegebíAláṣẹbíipòAláṣẹbáṣófolátipaseikútàbíìfipòsíle,ìyọkúrò-nípò,àìleratítí-ayékan,ìyọnípòAláṣẹfúnìdímìíràntówàníìbámupelúìpínkẹtàlélógóje(section143)Ìwé-òfinÀpapoyí.(2) Níbití ipò ti ṣ’ófo látàrí àwọn ìwáyé tí ìmenubàwọnwà ní àpíntúnpín kìńní ìpín yìíl’ásìkò tí ipò Igbákejì-Aláṣẹ náà ṣ’ófo, Adarí Ilé-ìgbìmo Aṣòfin ni yíò dipò Aláṣẹmú fúnìwonbaàkokòtíkòjuoṣùmeta, l’ásìkòeléyìítí ìdìbòfúnAláṣẹtuntunyíòfiwáyé,ẹnitíyíòdipònáàmúfúnìgbàtókùkíẹníl’opòohúntelelòl’óríipò.(3) NíbitíipòIgbákejì-Aláṣẹtiṣ’ófo:-(a) l’átàri ikú tàbí ìfipòsíle, ìyọkúrò-nípò,àìlera títí-ayékantàbí ìyọnípò fún ìdímìíràntówà ní ìbámu pelú ìpín kẹtàlélógóje tàbí ìkẹrìnlélógóje (section 143 or 144) Ìwé-òfinÀpapoyí;(b) l’átàrigbigbaipoAláṣẹníìbámupelúàpíntúnpínkìńníìpínyìí;tàbí(d)fúnìdímìíràn,AláṣẹyíòyanẹnìkantíìfọwosíokookanIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòsìsọẹnináàdiIgbákejì-Aláṣẹtuntun.

147. (1)Àwọnilé-iṣeAlábòjútóÌjọbaÀpapoyíòwàgegebíAláṣẹtilèdáwọnsíle.(2) Èyííkèyí ìyànsípò bíi Alábòjútó Ìjọba Àpapo, bí ìfàkalenáà bá di ìjerìísí l’átọwo ilé-ìgbìmoAṣòfin,lèjeyíyànl’átọwoAláṣẹ.(3) Èyííkèyí ìyànsípò l’ábeàpíntúnpín kejì ìpín yìí l’átọwoAláṣẹ yíòwà ní ìbámupelú ìpínkẹrìnlá,àpíntúnpínkẹtaÌwé-òfinÀpapoyí:-Níìjépél’átilèmúàwọnìpèsè-òfinwonyíṣiṣe,AláṣẹyíòyanókéréjùAlábòójútókanlátiÌpínlekan,ẹnitíyíòjeọmọìbíleÌpínlenáà.(4) Níbití ọmọ Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo tàbí Ilé-ìgbìmoṣòfin kan bá di yíyànsípò gegebíiAlábòójútóÌjọbaÀpapo,onítohúnyíòdikíkàsípéótif’ipòreàtehìnwásílegegebíiọmọ


Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapotàbíIlé-ìgbìmoṣòfinnáànígbàtíóbáńgbaìburá-ìwọṣẹgegebíiAlábòójútó.(5)KìyíòsíẹnìkantíyíòdiyíyànsípògegebíiAlábòójútóÌjọbaÀpapoàyàfibíóbákúnjú-òṣùwontófúnìdìbòlátijeọmọIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin.(6)Ìyànsípòèyíkéyìíipòtíìmenubàwonwàníìṣáájúyìíyíòdigbígbànígbàtíkòbásíìdápadàorúkọl’átodoIlé-ìgbìmoAṣòfinláàárínọjoiṣemokànlélógún.

148. (1)Aláṣẹlèf’ọgbonoríiregbéṣekanfúnIgbákejì-AláṣẹtàbíAlábòójútókan,iṣekíṣekantójetiÌjọbaÀpapoOríle-èdèewa,eléyìítópelúìṣàkósoèyíkéyìíeka-àdásoríÌjọbakan.(2) Aláṣẹ yíò máa ní ìpàdé po pelú Igbákejì-Aláṣẹ lóòrèkóòrè àti gbogbo àwọnAlábòójútóÌjọbaÀpapoOríle-èdèewafúnìdíl’áti–(a)mọibitíìpinnu-ètò-ìṣèjọbal’ábeléàtil’áwùjọOríleèdè,tiÌjọbaÀpapoOríle-èdèewańdoríkọ;(b)ṣekòòkáríakitiyanAláṣẹ,Igbákejì-AláṣẹàtigbogboàwọnAlábòójútóÌjọbaÀpapoOríle-èdèewanínúìṣojúṣeipòìṣàkósowọn;àti(c)fúnAláṣẹnímorànnítiìṣojúṣeipòìṣàkósorel’ákòótán,yàtosíàwọnojúṣetíÌwé-òfinyìípaál’áṣẹfúnl’átibéèrèfúnàmoràntàbígbéìgbésel’óríàmorànẹnikenitàbíìkórajọkan.

149. Alábòójútó Ìjọba Àpapo Oríle-èdè ewa kan kì yíòwọṣeyàtosí pé ó ti jewoọ dúkìá àtiohungbogbotówàníkàwooregegebíótiwàníìlàsílenínúÌwé-òfinÀpapoyíàtipelúṣeìbúra-ìṣetìjọbaàtiìbúraìwọṣel’átifitọkàntaraṣeiṣeojúṣeregegebótiwàníAtoṣeKejeÌwé-òfinÀpapoyí.

150.(1)Amòfin-ÀgbàkanyíòwàfúnOríle-èdèwaẹnitíyíòjeOgá-àgbàoníṣé-òfinfúnOríle-èdèwaàtipelújeAlábòójútóÌjọbaÀpapoOríle-èdèewa.(2) Ẹnìkankìyíòkúnjú-oṣùwonlátidiipòtàbíṣeojúṣeAmòfin-ÀgbàOríle-èdèwaàyàfibíonítohúnbátipegedélátiṣiṣe-òfinníIleNàìjíríàókéréjùl’átibíiọdúnmewàás’ehìn.

151. (1)Aláṣẹlèyanẹnìkenis’ípòAgbàjọbanímorànPàtàkìl’átiṣ’èrànwofún-unnínúìṣojúṣe

ere.(2) Iye àwọn Agbàjọbanímoràn Pàtàkì yí àti ìsanwó iṣe àti owó àjẹmonúu wọn yíò jeìlàkaleòfintàbíìfẹnukòIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo.(3) Ìyànsípòèyíkéyìí tíódiyíyànnílèpáa ìpèsè-òfin ìpínyìiyíò jefún ìrọnilorùnAláṣẹtíyíòsìdópinnígbàtíAláṣẹbádekundídiipòoremú.

152. ẸnikenitíayàngegebíAgbàjọbanímorànPàtàkìl’ábeÌpínkọkànléláàádojọ(section151)Ìwé-òfin Àpapoyí kì yíò beresí ṣe ojúṣe ipò o reàyàfi ìgbà tó bá jewodúkìá àti ohungbogbotówàníkàwooregegebíÌwé-òfinÀpapoyítipaál’áṣẹàtipelútíósìtiṣeìbúra-ìṣetìjọbaàtiìbúra-ìwọṣegegebótiwàníìlàkaleníAtoṣekejeÌwé-òfinÀpapoyí.

B–ÌdásíleÀwọnẸkakanníÌṣàkósoÀpapo


153. (1)ÀwọnìkórajọEka-ìṣàkósowonyíyíòwàfúnÌjọbaÀpapoIleẹwa:(a) ÀjọfúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwà(b) ÌgbìmoÌtòlú(d)Àjọ-elétòfúnàpínkárí-àǹfànítiÍleẹwal’àpapo(e) Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÍleẹwal’àpapo(ẹ)Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÍleẹwal’àpapo(f) Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa(g) Ìgbìmo-elétòfúnÀàbò-ìlútin’Íleẹwa(gb)Ìgbìmo-elétòfúnỌro-ajétin’Íleẹwa(i) Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo(h) Àjọ-elétòfúnIye-olùgbétiÍleẹwal’àpapo(j) Ìgbìmo-elétòfúnÌṣotiÍleẹl’àpapo(k) Ìgbìmo-elétòàwọnỌlopàáfúnIgbófinróIleẹNàìjíríà(l) Àjọ-elétòfúnIṣe-ỌlopàátiÍleẹwal’àpapo(m) Àjọ-elétòfúnÌpawówọléàtiìnáwósílùútitiÍleẹwal’àpapo

(2) ÌkúnléàtiAgbára-àṣẹeka-ìṣàkósokookanwonyítíàpíntúnpínkìńní ìpínyìíwàniApákìńníAtoṣekẹtaÌwé-òfinÀpapoyí.

154. (1)Yàtosíníbitíẹnití ìyànsípòoredidandannítorípéóti loipòkantelerítàbíńloipòkan tó f’àyè gbàá (atorí-ipò-kan-gbàmíì), tàbí níbití Ìwé-òfin yìí bá ṣebámìí pèsèòfin,Alága àti àwọn ọmọ-ilé eka-ìṣàkóso wonyí, l’ábeìpèsè òfin Ìwé-òfin Àpapoyí, yíò diyíyànsípòl’átọwoAláṣẹtíìyànsípònáàyíòsìwàl’ábeìjerìsííIlé-ìgbìmoAṣòfin.

(2) Nígbàtóbáńloagbára-àṣẹẹrelátiyanẹnìkangegebíiAlágatàbíọmọÌgbìmoÌtòlútàbíÌgbìmo-elétòfúnÀàbò-ìlún’ÍleẹwatàbíÌgbìmo-elétòfúnÌṣotiÍleẹwal’àpapo,AláṣẹkìyíònílòlátigbaìjerìsííIlé-ìgbìmoAṣòfin.(3) Nígbàtóbáńloagbára-àṣẹẹrelátiyanẹnìkangegebíiAlágatàbíọmọÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa,Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo,Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÍleẹ wa l’Àpapo tàbí Àjọ-elétò fún Iye-olùgbé ti Íleẹ wa l’àpapo, Aláṣẹ yíò jíròrò pelúÌgbìmoÌtòlú.

155. (1)Ẹnìkantójeọmọèyíkéyìínínúàwonekaìjọbatiìṣàájúyìí,l’ábeìpèsè-òfinÌpínyìí,yíòjeọmọekanáà–

(a) Níti ẹnìkan tí ó je ọmọ ìgbìmoatorí-ipò-kan-gbàmíì, nígbà tí óbáwànípò tómúudiọmọÌgbìmonáà;(b) Nítiẹnìkantíójeọmọìgbìmonítorípéótiloipòkantelerí,títíayéere;àti(d)Nítiẹnìkantíó jeọmọìgbìmoláìjepéó jeatorí-ipò-kan-gbàmíìtàbínítorípéóti lo ipòkantelerí,fúnọdúnmáàrúnl’átọjoìyànsípòore.(2) ọmọ-ìgbìmo èyíkéyìí nínúu àwọn ekawonyí yíò dekun jíje ọmọ ìgbìmol’áwọn ìwáyékantójepébíkìíbáṣepéójeọmọìgbìmoni,yíòfaìjákuleẹrefúnìyànsípògegebíọmọekanáà.


156. (1) Ẹnìkan kì yíò yege fún ìyànsípò gegebí ọmọ ìgbìmo èyíkéyìí nínú àwọn eka ìjọbaìṣáájúwonyíbí–

(a) kòbákúnjú-òṣùwontótàbídiìjákulefúnìdìbògegebíọmọIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin;(b) láàárínọdúnmewàásígbàyí,onítohúntidi ìyọnípògegebíọmọ-ìgbìmoèyíkéyìínínúàwọnekanáàtàbígegebíonípòkannínúekanáàlátàriaṣemáṣekan.(2)ẹnikenitíńṣiṣeìjọbaàpapokìyíòdijíjákulefúnìyànsípògegebíiAlágatàbíọmọ-ìgbìmoèyíkéyìínínúàwọnekanáà:Ní ìjepé níbití irú ẹni bẹeti di ìyànsípò, onítohún ti kowé fiṣeẹ re àtehìnwá síle l’átọjoìyànsípòore.(3)Ẹnìkankìyíòyegefúnìyànsípògegebíọmọìgbìmoèyíkéyìínínúàwọnekaìjọbaìṣáájúwonyí,bíóbájepéótijeọmọìgbìmoekanáàtelefúnìdikanyàtosíìtorí-ipò-kan-gbàmíì,ósìwátúndiyíyànfúnìgbàkanl’otungegebíọmọìgbìmoekakannáà.

157. (1) L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin àpíntúnpín kẹta ìpín yìí, ẹni tí ńdipò kan tíìpínyìíwàfúnmúlèdiyíyọnípòl’átọwoAláṣẹníkantíńṣiṣe l’óríèròǹgbààwọnìdáméjì-nínú-meta opojùlọ ọmọ-ìgbìmo Ilé-ìgbìmo Aṣòfin tí ńfeìyọlóyè onítohún l’átàrí àìlèṣeojúṣe re (yálàa eléyìí tó wa l’átọwo àìlera ọkàn tàbí ara tàbí okùnfà míràn) tàbí fúnaṣemáṣekan.(2) Ipinyiwa fun ipoAlagaatiawonomoÀjọ fún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà,Àjọ-elétò fún Iṣe-ÌjọbatiÍleẹwal’àpapo,Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa,Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwa l’àpapo,Àjọ-elétò fún Iye-olùgbé ti Íleẹwa l’àpapo,Àjọ-elétò fún ÌpawówọléàtiìnáwósílùútiÍleẹwal’àpapoatiÀjọ-elétòfúnIṣe-ỌlopàátiÍleẹwal’àpapo.(3)GbogboọmọÀjọ-elétòfúnIye-olùgbétiÍleẹwal’Àpapoyíòdekunjíjeọmọ-àjọbeebíAláṣẹbáṣèkédepéèsìètò ìkànìyànkòṣeégbáralé tí ìjábonáàsìdi ìkosíleníbàámupelúìpínigba-lé-mẹtalàá,(section213)Ìwé-òfinÀpapoyí.

158. (1)Ní ìsagbára re látiyannisípò tàbí láti ṣe ìtosonàpelú ìjìyà-eṣe,Àjọ fún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà, Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo, Àjọ-elétò fún Iṣe-Ìjọba ti Ìjọba-àpapo,Àjọ-elétòfún Ìpawówọléàti ìnáwósílùúti Íleẹwa l’àpapo,Àjọ-elétòfúnàpínkárí-àǹfànítiÌjọba-àpapo,Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwakìyíòwàl’ábeìtonitàbíìdaríagbára-àṣẹkantàbíẹnìkan.(2)Àjọ-elétòfúnIye-olùgbétiÍleẹwal’àpapokìyíòwàl’ábeìtonitàbíìdaríagbára-àṣẹkantàbíẹnìkan:-(a) nínúu yíyannisípò, dídánilekootàbí ṣíṣètò fún ìdánilekooàwọn olùkànìyàn tàbí àwọnòṣìṣemìíràntiÀjọnáàfúnṣíṣeìkànìyàniye-olùgbé;(b) nínúuìsọbóyáyíògbàsíṣetàbíṣàtúnyewòìpadàboòṣìṣeÀjọnáàkanníti ìkànìyàniye-olùgbéagbègbèèyíkéyìíl’Óríle-èdèyí;(d) nínúuṣíṣètòìkànìyànnáà;àti(e) nínúuṣíṣèàtòpoèsììkànìyànfúnìtejáde.


159. (1) Ìkúnlétófún ìpàdéèyíkéyìíeka-ìjọbatí ìdásílewọnwàpelú ìpínkẹtàléláàádojọÌwé-òfinÀpapoyíyíòjeókéréjùìdákan-nínúú-metaiyegbogboọmọÀjọnáàl’ojoìpàdé.

(2) ỌmọÀjọnáàkanyíòdúrófúnìbòkan,ìfẹnukòsìlèwáyétàbíìgbésetàbíohunkanlèdiṣíṣeníorúkọÀjọnáàpelúopojùlọọmọÀjọnáàtówásíìpàdénáà.(3) NígbàkugbàtíÀjọnáàbákórajọfúnìpàdé,Alágatàbíẹnitíńdaríyíòníìbòàdìfúnniàtiìbòàdì-já-omì, (láìtààròorúkọtíwọn ìbáàpe ìbònáà)nínúugbogboorotíwọnyíòbá fíìbòmọìpinnu.(4) L’ábeìkápáagbára-àṣẹòfinìlánà-ìtoṣerẹ,Àjọèyíkéyìínáàlègbéìgbésetàbíkópanínúìṣèpinukanláìtàààròìṣófo-àyèkantàbíàìwápàdéọmọÀjọnáàkan.

160. (1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹàpíntúnpínkejììpínyìí,èyíkéyìíìkórajọnáà,pelúìfọwosíAláṣẹ,l’átàríòfinÀjọnáàtàbíbámìíràn,lèṣèdaríìlánà-ìtoṣeretàbígbéagbárawoàtipelúfiojúṣefúnẹnikenitódipòiṣekanmútàbíagbára-àṣẹl’átilèṣojúṣeere.(2) Nílíloagbára-àṣẹèyíkéyìíl’ábeàpíntúnpínkìńníìpínyìí,èyíkéyìíìkórajọnáàkìyíògbéagbárawọniàtipelú fiojúṣe fúnẹnikeni tódipò iṣekanmútàbíalágbára-àṣẹ Ìpínle kanl’átilèṣ’ojúṣeereníÀparapoIleẹwaàyàfipelúìfọwosíGómìnàÌpínlenáà.Aláṣẹ, l’átàrí gbígba àmoràn l’átodoÀjọ-elétò fún Ìpawówọlé àti ìnáwósílùú ti Íleẹ wal’àpapo, yíò ṣàgbékaleníwájú Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapoìmú-àbá-wá fún ìyawó-ìlú-ṣoto l’átinúàpò Ìjọba-Àpapo, àti ní mímọ edán-ìfìṣiròpín re, Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo yíò kíyèsíÌlàkaleìpínwó àgàgà eléyìí tó dá l’órí iye-olùgbé, orí-ò-jorí àwọn Ìpínle, ìpawówọlé abelé,ìtóbiìle,ìrísí-ileàtiìkúnfofoiye-olùgbé.

161. NíApáibínínúuOríyìí,àyàfibílílòreníbìkannínúÌwé-òfinyìíbápàṣẹbámìíràn–(a) ìsoronípa“atorí-ipò-kan-gbàmíì”yíò túmosíẹnikan tó je ọmọÀjonáà l’àtàràpéóńdipòkanmúníìjọbaÀpapò;

(b)“ipò-iṣe”yíòjeipòkannínúiṣe-ìjọbaÀpapo;(d) gbogbo ìsoro nípa “ọmọ-àjọ” ìkórajọ kan tí ìdásíleẹ re je pelú ìpín kẹtàléláàádojọ(section153)Ìwé-òfinÀpapoyíyíòtúmosíìsoronípaAlágaìkórajọnáàpelú;àtipelú(e) “aṣemáṣe”túmosíìtelójúìbúra-ìṣetìjọbatàbíìbúraìwọṣeọmọÀjọkantàbíìtelójúòfininú Ìwé-òfin Àpapoyí tàbí ìgba-owó-eyin tàbí ìwà-ìbàjetàbí ìpuronínú ìjewoọ dúkìá àtiohungbogboníkàwoẹnitàbíìjebiesùnìdale-dìte.

D–Ìpawó-wọlésíÀpòÌlú

162.(1)ÀparapoIleẹwayíòníàpò-ìpawókọsíletíyíòmaaje”Àpò-ìpawókọsíleÀparapo”nínúèyítíìpawóoríṣiríṣitiÌjọbaÀpapońgbàyíòmaadésí,yàtosíìréjọl’átoríàwọnowó-oríàdánìkànsantíàwọnòṣìṣeológunadìhámoraIleẹwal’ápapo,IléIṣe

Ọlópàá,

Ile-Òkèèrèàtiolùgbé

Àjọ-elétòtàbíekạ-àdásọríÌjọbatíńbójútóOronípa

ibùjókòóÌjọbaÀpapo,Àbújá.


(2)Aláṣẹ, l’átàrígbígba ìmoran l’átodoÀjọ-elétò fún Ìpawówọléàti ìnáwósílùú ti Íleẹwal’àpapo, yíò tesíwájú Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapoìmú-àbá-wá fún ìfisọrí owó-àpawọlé l’átinúÀpò-ìpawókọsíleÀparapo, àti pelú ní mímọ onà-ìṣọwopín re,Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo yíòkíyèsí Ìlàkaleìpínwóàgàgàeléyìí tódá l’órí iye-olùgbé,orí-ò-joríàwọn Ìpínle, ìpawówọléabelé,ìtóbiìle,ìrísí-ileàtiìkúnfofoiye-olùgbé;Ní ìjepéÌlàkaleafibi-owó-ti-wá-ṣáájúyíòfarahànnínúonà-ìṣọwopíntódigbígbàwọlétíkòkéré ju ìdámetala-ọgorùn-ún owó-àpawọlé tó ńwọlé sínú Àpò-ìpawókọsíleÀparapo tààràlátiohunàlùmonìilè.(3) IyekíyetówànínúÀpò-ìpawókọsíleÀparapoyíòdipínpínláàárínÌjọbaÀpapoàtiÌjọbaÌpínle àti Ìjọba Ìbíle tówà ní àwọn Ìpínle kookan l’órí àdéhùn àti ìṣọwoṣe tí Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfinÀpapolàsíle.(4) IyekíyetówàfúnàwọnÌpínlenínúÀpò-ìpawókọsíleÀparapoyíòdipínpínláàárínàwọnÌpínlel’óríàdéhùnàtiìṣọwoṣetíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinÀpapolàsíle.(5) IyetówàfúnàwọnÌjọbaÌbílenínúÀpò-ìpawókọsíleÀparapopelúyíòdipínpínsíàwọnÌpínle fún àǹfàní àwọn Ìjọba Ìbílewọn l’órí àdéhùn àti ìṣọwoṣe tí Ilé-ìgbìmo AṣojúṣòfinÀpapolàsíle.(6) Ìpínle kookanyíòníàpò-ìpawókọsíleàkànṣekan tíyíòmaa je”Àpò-ìpawókọsíle àjọniÌjọba Ìbíle ati Ìpínle” nínú èyí tí gbogbo ìpín-àyàsoto fún àwọn Ìjọba Ìbíle, l’átinú Àpò-ìpawókọsíleÀparapoàtil’átiodoÌjọbaÌpínleyíòmaadésí.(7) Ìpínle kookan yíòmaa san fún Ìjọba Ìbíle tówà l’ábeìṣàkóso reirú ìpín gbogboowó-àpawọlérel’óríàdéhùnàtiìṣọwoṣetíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinÀpapolàsíle.(8) IyetówàfúnàwọnÌjọbaÌbíletówàníÌpínlekanyíòdipínpínláàárínàwọnÌjọbaÌbílebeel’óríàdéhùnàtiìṣọwoṣetíIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinÌpínlenáàlàsíle.(9) Iyekíye tó wà fún Ètò-Ìdájol’átinú Àpò-ìpawókọsíleÀparapoyíò di sísan tààrà síÌgbìmofunÈtò-ÌdájofúnìpínkirisíàwọnOl’óríIlé-ẹjotíìdásílewọnwàfúnÀparapoIleẹwaàtiÌpínlel’ábeÌpínkẹfàÌwé-òfinÀpapoyí.(10) Fúnèrèdíàpíntúnpínkìńníìpínyìí,“owó-àpawọlé”túmosíèyíkéyìíowótíńwọlétàbíowótíńrejọtàbítíÌjọbaÀpapońrígbàl’átiibikíbieléyìítópelú–(a)èyíkéyìíowó-ìgbàwọlé,bótiwùúkórí,eléyìítówál’átinúìṣiṣeòfinkan;(b)èyíkéyìíowótíńrejọ,bótiwùúkórí,eléyìítówál’átinúdukiaèyíkéyìítíÌjọbaÀpaponí;

(c)èyíkéyìíowótíńrejọbíowó-èlél’átaraowó-oyáàtièrèl’átinúìpín-ìdókòwòtàbíèlétíÌjọbaÀpaponín’ílé-iṣekantàbíekakanàfàṣẹ-òfin-dá.

163. Níbi tó jepé l’ábeÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin kan, owó-ìtòlú tàbí owó-orí ọjà diìpọndandanní ti èyíkéyìí orotí àṣọyanjúu rewàní àlésíleE ti Apá kejì ti Atoṣe Kejì nínúÌwé-òfinÀpapoyí, ojú-èrè-àṣejọ irú owó-ìtòlú àti owó-orí-ọjà yíò di pínpín láàárín àwọnÌpínlel’óríÌlàkaleafibi-owó-ti-wá-ṣáájúàtiníìbámubee–


(a) Níbití ÌjọbaÌpínle tàbíAgbára-àṣẹÌpínlekantigbairúowó-ìtòlútàbíowó-orí-ọjàbee,ojú-èrè-àṣejọbeeyíòjegegebíiaraOwó-àpiletojúÀkópotiÌpínlenáà;(b) Níbití ÌjọbaÀpapọtàbíAgbára-àṣẹÌjọbaÀpapọkantigbairúowó-ìtòlútàbíowó-orí-ọjàbee,iye kanyíòdi sísan sí Ìjọba Ìpínlel’ásìkò tí Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapọ ròó sí péó yẹ,àròpoeléyìítíójebákannáàpelúojú-èrè-àṣejọtiowó-ìtòlúnáàtàbíowó-orí-ọjàtíńwálátiÌpínlenáà.

164. (1)ÌjọbaÀpapọlèfúnÌjọbaÌpínlel’ówóìrànwolátifiṣekúnowótíńwọléfúnÌpínlenáà,iyetíyíòwàl’ábeàdéhùntíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapọleṣèlàkaleẹrepéóyẹ.(2)ÌjọbaÀpapọlèfúnÌpínleòkèèrèkantàbíìkórajọkanl’ehìnodil’ówóníìlépaàfojúsùnìbáṣepoNàìjíríàpelúIle-òkèèrèiyetíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapọṣèlàkaleẹrepéóyẹ.

165. Ìjọba Ìpínle kookan, ní ti ọdún ìṣúná kan, yíò san fún Ìjọba Àpapoiye kan tó jebákannáàpelúiyetíÌjọbaÀpaponál’órígbígbaowó-ìtòlúàtiowó-orí-ọjàeléyìítíójesísanl’ódinditàbíl’áàbosíÌpínlenáànílèpáaìpèsè-òfinApáyìínínúOríyìítàbíèyíkéyìíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapogegebótidogbasípelúìpínèrè-àṣejọtíowó-ìtòlútàbíowó-orí-ọjàtíÌpínlenáàgbànítiọdúnìṣúnánáà.

166. (1)ÈyíkéyìíìsanwótíApáÒríyìípọndandanfúnÌjọbaÀpapolátisanfúnÌjọbaÌpínlelèdisísan-pààropelúiyetíÌpínlenáàjẹÌjọbaÀpapo.(2)Etoìsan-pààrotíàpíntúnpínkìńníìpínyìíf’àṣẹremúleyíòjeláìṣojúṣàájúsíetomìíràntiÌjọbaÀpapol’átigbaiyekantótofúnsísanfúnÌjọbaÀpapol’átàríeyáwókan.

167. ÈyíkéyìíìsanwótíApáÒríyìípọndandanfúnÌjọbaÀpapolátisanfúnÌjọbaÌpínleyíòwá l’átinúOwó-àpiletojúÀkópoti ÌjọbaÀpapo àti pelúèyíkéyìí ìsanwó topọndandan fúnÌjọbaÌpínlelátisanfúnÌjọbaÀpapoyíòwál’átinúOwó-àpiletojúÀkópotiÌjọbaÌpínle.

168. (1)Níbitíowóèyíkéyìítidisísanl’ábeApáOríyìí,iyenáàtówàfúnsísanyíòdifífúnníìwéìjerìísíl’átọwoAyewé-owó-wòGbogboogbòfúnÀparapoIleẹwa;NíìjepéìsanwóàfidánwòlèdisísankíAyewé-owó-wòGbogboogbòtófiìwé-ìjerìísírele.(2) Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo lèṣèlàkaleàkókòàti ìṣọwosanwótójesísanl’ábeApáOríyìíyíòṣedisísanàtipelúfúnṣíṣeàtúnṣeàtifúnìsanwóàfidánwò.

E –Ìṣiṣe-ÌlútiiÌjọba-Àpapo

169. Àjọ-aṣiṣe-ìlúfúnÀparapoIleẹwakanyíòwà.170. L’ábe ìkápáagbára-àṣẹ Ìwé-òfinÀpapoyí,Àjọ-aṣiṣe-ìlú fúnÀparapo Ileẹwa,pelú

ìfọwosíAláṣẹàti l’ábeàdéhùn tówuàjọnáà, lègbéagbára-àṣẹ tówàníkàwoorebí Ìwé-òfin Àpapoyí ti fún-unwọ èyíkéyìí ọmọ-àjọ náà tàbíwọ èyíkéyìí òṣìṣekan nínú iṣe-ìlú tiÀparapoIleẹwa.

171. (1)Agbára-àṣẹlátiyannisípòtàbílátiṣeiṣeipòtíìpínyìíwàfúnàtilátiyọènìyànkúrònípòbeeyíòwàl’owoAláṣẹ.(2)Àwọnipò-iṣetíìpínyìíwàfún,nídídárúkọje:-


(a) AkowéfúnÌjọbaÀparapoIleẹwa;(b) Ol’óríÒṣìṣe-ìlútiÌjọbaÀparapoIleẹwa;(d)Aṣojú-orílè-èdèn’ílèòkèèrè,Ol’órí-ikoAṣojú-orílè-èdètàbíOgápàtàkìkantíńṣojúileẹNàìjíríàn’íleòkèèrè;(e)Akowé-ìjọbaApenípòn’íléiṣeÀjọ-elétòèyíkéyìítàbíekaàjọelétotiÌjọbaÀpapobótiwùúkíipòoreje;àtipelú(ẹ)èyíkéyìíipò-iṣeàwọnòṣìṣeAláṣẹtìkáláraare.(3) Ìyannisípò kan sí ipò-iṣeOl’órí Àwọn Òṣìṣe-ìlú Ìjọba Àpapokì yíò wáyé yàtosí láàárínàwọn Akowé-ìjọba Apenípò tàbí àwọn tí won jọ wà ní ìpele kannáà nínú iṣe-ìlú ÌjọbaÀpapotàbítiÌjọbaÌpínle.(4) ÌyànsípòAṣojú-oríle-èdèn’ílèòkèèrè,Ol’órí-ikoAṣojú-orílè-èdètàbíOgápàtàkìkantíńṣojúileẹNàìjíríàn’íleòkèèrèkìyíòfẹsemúleàyàfitiiyansiponáàbádiìmúdájún’Ílé-ìgbìmoAṣòfin.(5) Ní lílo agbára-àṣẹ ìyànsípò rel’ábe Ìpín yìí, Aláṣẹ yíò kobiara sí ìlàkaleàpínkárí-àǹfànín’ÍleẹNàìjíríààtiìnílòl’átiṣàgbélárugẹìṣokanoríle-èdèwa.(6) Èyíkéyìíìyànsípòníìlépaìpínro(a)àti(ẹ)tiàpíntúnpínkejììpínyìíyíòjesí ìròrùnAláṣẹyíòsìdópinl’ojotíAláṣẹbád’ekundídiipòoremú;Ní ìjepé níbití ẹnìkan ti di yíyàn láti inú ìṣiṣe-ìlú ti Ìjọba-Àparapotàbí ti Ìjọba Ìpínle,onítohún yíò l’etool’áti padà senu iṣe-ìlú ti Àparapotàbí ti Ìjọba Ìpínlenígbàtí Aláṣẹ bá tid’ekundídiipònáàmú.

172. Ẹnitíńṣiṣe-ìjọbaÀparapoyíòteléàtipelúfaramoòfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwà173. (1) l’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin inú Ìwé-òfin Àpapoyí, etoènìyàn l’enu iṣe-

ìjọbalátigbaowó-ìfehìntìtàbíowó-gbàmábìnúúniìṣètòoreyíòwàl’ábeòfin.(2) Èyíkéyìíàǹfànítíènìyànkanl’etoosíníìbámupelútàbíl’ábeirúòfintísísọníparewàníàpíntúnpín kìńní ìpín yìí kì yíò di gbígbà l’owoọ retàbí ṣíṣàtúnṣe sí débi tí yíò pa àǹfànírel’ára, yàtosí gegebí òfin kan ti f’àyè gbà fún àtúnṣe retó, àti pelú òfin Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà.

(3) Owó-ìfehìntì yíòdi ṣíṣe àtúnyewò sí ní ọdúnmárùn-únmárùn-ún síra tàbípapopelúàtúnyewòowó-oṣùòṣìṣe-ìjọbaÀparapo,èyíkéyìítóbákokowáyé.(4) Owó-ìfehìntìnitiiṣe-ìjọbaÀparapokìyíòdifífaowó-ìtòlúyọnínúure.

174. (1)Amòfin-ÀgbàfúnÀparapoIleẹwayíòníagbára-àṣẹ–(a) látipeẹnikenil’ejoàtiṣeìgbejoróìwàesùnodarànníwájúèyíkéyìíilé-ẹjoníNàìjíríà,yàtosíilé-ẹjoàwọnológun,nítiesùnìwà-ìrúfintíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoṣetàbitówàl’ábeẹre;(b) láti tún ìgbejorógbédìde l’órí esùn ìwà-odaràn tíAgbára-àṣẹkan tàbíẹnìkan ti gbédìdetele;àti16. láti ṣe ìdáró ìgbejoró nípelekípele tó wù kó ti dé, esùn ìwà-odaràn kí ìdájotóó ṣẹle,eléyìítíòunfúnraaretàbíagbára-àṣẹmìírànkangbékaletàbígbédìde.


(2) Agbára-àṣẹ tí apíntúnpín kìńní ìpín yìí fúnAmòfin-Àgbà fúnÀparapo Ileẹwa ni òunfúnrarelelòtàbígbéwọòṣìṣe-onípòkanníekarẹ.(3) Nílíloagbára-àṣẹrel’ábe Ìpínyìí,Amòfin-ÀgbàfúnÀparapo Ileẹwayíòkọbiarasí ìfe-àńlépareìlú,ìfe-àńlépareìdájo-òdodoàtiìdílátidènàbíbaìṣọwoṣètòòfinje.

175. (1)Aláṣẹlè–(a) fúnẹni tí oránkàn tàbí tó jebi esùn ìrúfin tíÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣofinÀpapodásíleníìdáríjì,yálàl’ofeetàbípelúàwọnàjọsọkantóbófinmu;(b) fúnẹnìkeniníìsínmi,yálàafúnàìnígbèdékeìgbàtàbíìgbàkansàn-án,l’óríjíjìyàìrúfintíonítohúngbàìjìyàare;(d) pààroìjìyàonítohúnsíèyítórọjudíefúnìrúfintíonítohúngbàìjìyàare;tàbí(e) túènìyànsílekúròpátápátátàbídíenínúìjìyàorànretàbíìpàdánùohunkansíÌpínlel’óríorànbee.(2)Agbára-àṣẹAláṣẹl’ábeàpíntúnpínkìńníìpínniyíòmaalòl’ehìnìpàdépelúÌgbìmoÌtòlú.

(3)Aláṣẹ,pelúìgbéseníìbámupelúàmorànÌgbìmoÌtòlú,lèloagbára-àṣẹrel’ábeàpíntúnpínkìńníìpínyìíl’orotójẹmoìrúfinẹnìkansíòfinIlé-iṣeológunadìhámora,ológunoríomitàbíológunojú-òfurufútàbíẹnitótijebiesùntàbígbaìdájol’átọwoilé-ẹjoàwọnológun.

ApákejìÌṣàkósoÌpínle

A–GómìnàÍpínle

176. (1)ÒkòòkanÌpínletówàl’órílèèdèewayíòníGómìnàkoòkan(2) GómìnàÌpínleniyíòjeOl’óríìṣàkósoÌpínlenáà

177. ÈnìyànyíòyegefúnìdìbòsíipòGómìnàÌpínlekanbí–(a)onítohúnbájeọmọileẹNàìjíríànípatiìbí;(b)onítohúntipéọmọọdúnmárùndínlógójì(d)onítohúnjeọmọẹgbeòṣèlúkantíẹgbenáàsifunníàtìlẹhìn;àtipelú(e)onítohúntikàwéókéréjù,ìwéeríoníwèémewàátàbíirúure.

178. (1)ÌdìbòsíipòGómìnàniyíòwáyél’ojotíÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòyàn.(2) Ọjoìdìbò sí ipò Gómìnà kò gbọdotètè wáyé ju ọgota ọjoṣíwájú, tí kó sì gbodo pejùọgbonọjoṣíwájúọjoìparí-iṣeẹnitiyíòf’ipònáàsílelọ.(3) NíbitíìdìbòsíipòGómìnàtiwáyépéokanṣoṣopérélókùnínúàwọnméjìtàbíjùbeelọtójefífàkalegegebíolùdíjesípòGómìnàtíàkókòìfàkalefikọjá,l’átàríìjánikule,


ìyọwokúrò,àìdápé,ìfekùtàbíikúàwọnakegbéolùdíjenáà,Àjọ-elétòfúnÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòfikúnàkókòìfàkale.(4) fúnèrèdíidìbòníìpínyìí,Ìpínlekanyíòdúrógegebíagbègbè-ìdìbòkan.(5) Gbogboẹnitóf’orúkọsílefúnìdìbòníbiìdìbòs’Ílé-ìgbìmoṣòfinniyíòl’etoọlátidìbòníìdìbòGómìnàÌpínle.

179. (1)OlùdíjekansíipòGómìnàÌpínleyíòdigbígbàpéóyegeìbòsíipòbeeníbitótijepéòunniẹnìkanṣoṣotíafàkalefúnìdìbònáà,bí–(a)onítòhúnbáníòpòjùlọìbòBEENIjuìboBEEKOtíadìnínúìdìbònáà;àti(b) onítohúnkòbáníkéréjuìdákannínúìdámerinìbòtíadìnínúìdìbòlàtíìdáméjìnínúumetaókéréjù,gbogboìjọba-ìbíletówàníÌpínlenáà,Ṣùgbon,níbitíolùdíjekanṣoṣotikùnà ìdìbòyànní ìbámupelúàpíntúnpínyìí, ìfàkaleọmọoyètuntunfúnipònáàyíòtúnwáyél’otun.(2)OlùdíjekansíipòGómìnàniyíòdigbígbàpéóyegeìbòsíipòbeebíótióbájepénínúẹnìméjìtíafàkalefúnìdìbònáà–(a) onítohúnníopojùlọìbòtíadìnínúìdìbònáà;àti(b) onítohúnkòní kéré ju ìdákannínú ìdámerin ìbò tí adìnínú ìdìbò làtí ìdáméjìnínúumetaókéréjù,gbogboìjọba-ìbíletówàníÌpínlenáà.(3)Níìwáyéìkùnàolùdíjekantáadìbòyànníbàámupelúàpíntúnpínkejì(2)ìpínyìí,ìdìbòeléèkejìyíòwáyéníìbámupelúàpíntúnpínkẹrin(4)ìpínyìíníbitíolùdíjekanṣoṣonáàyíòje–(a) Olùdíjetóníopojùlọìbònínúìdìbònáà;àti(b) okannínúàwọnolùdíjetókùtóníopojùlọìbòníiyeìjọba-ìbíletópojùnínúìpínle,bíótiwùkó jepéàwọnolùdíjepoju okan lọtóni opolopoìbòníàwọn ìjọba-ìbíle, okannínúàwọnolùdíjenáàtóníopojùlọìbòṣìkejìl’ápaponiyíòjeolùdíjekejì.(4)Níìwáyéìkùnàolùdíjekantáadìbòyànl’ábeàpíntúnpínkejì(2)ìpínyìí,Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹ n’Íleẹ wa yíò ṣe ìdìbò láàárín ọjo méje èsì ìdìbò l’ábeàpíntúnpín yìí fúnàwọnolùdíjeméjèèjì náà, tí olùdíje kan nínú ìdìbò náà yíò sì di gbígbàpéó yege sí ipòGómìnàÌpínlebí–(a) onítohúnbáníopojùlọìbònínúìdìbònáà;àti(b) onítohúnkòbáníkéréjuìdákannínúìdámerinìbòtíadìnínúìdìbòlàtíìdáméjìnínúumetaókéréjù,gbogboÌjọba-ìbíleÌpínlenáà.(5)Ní ìwáyé ìkùnàolùdíjekan táadìbòyàn l’ábeàpíntúnpínkẹrin ìpínyìí,Àjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa yíò ṣe ìdìbò láàárínọjoméje èsì ìdìbò l’ábeàpíntúnpínnáà, fúnàwọn olùdíje méjèèjì ti ìpẹyọ-ìpínronáà kan, tí olùdíje kan nínú ìdìbò náà yíò sì digbígbàpéóyegesíipòGómìnàÌpínlebíonítohúnbáníopojùlọìbònínúìdìbònáà.

180. (1)l’ábeìkápáagbára-àṣẹÌwé-òfinÀpapoyí,ènìyànyíòdiipòGómìnàÌpínlemútítítí–(a) ẹlòmíràntíyíògbaipòoreyíòfigbaìbúrafúnniipònáà;


(b)yíòfikús’óríàléfà;tàbí(d) ọjoìkowé-fipòsílereyíòbereiṣe;tàbí(e) ódekundídiipònáàmúníìbámupelúòfininúÌwé-òfinÀpapoyí.(2) L’ábe ìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinàpíntúnpínkìńníìpínyìí,Gómìnàyíòf’ipòoresíleníìparíọdúnmerintóberelátiọjotí–(a)Ní tiẹni tíaṣeṣed’ìbòyànsípòGómìnà fún ìgbààkokol’ábe Ìwé-òfinÀpapoyí,ógbaìbúrafúnniipòoreàtiṣeìbúra-ìṣetìjọba;àti(b)ẹnitótiwànípòbeetelerígbaìbúrafúnniipòoreàtiṣeìbúra-ìṣetìjọba,tàbíbíkìíbááṣeikúurení,ọjotíyíògbaìbúrabee.(3) BíOríle-èdèwabáwàl’ójúoguneléyìítójepéileẹNàìjíríàjeojúìjàgan-an-gantíAláṣẹsìròópéìdìbòkòníṣeéṣe,Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo l’átinúìjíròròlèfikúnọdúnmerintíówàníàpíntúnpínkejì ìpínyìí l’átìgbàdégbà;ṣùgbonàfikúnàtìgbàdégbànáàkìyíò juoṣùmefàlọleekan.

181. (1) Bí ẹnìkan tí a dìbò yàn gegebí Gómìnà bá kú kí ó tó gba ìbúrafúnni àti ìbúra-ìṣetìjọba, tàbí látàri ìṣelekand’ẹni tí akò lè ṣe ìbúra fún,ẹnití adìbòyàngegebí Igbákejì-GómìnàniyíògbapògegebíGómìnàtíyíòsìyanIgbákejì-Gómìnàmíràntíyíòjegbígbàwọlél’odoIlé-ÌgbìmoṣòfinÌpínlenáà.(2) Níbitíẹni tí adìbòyàngegebíiGómìnààti Igbákejì-Gómìnàbákú tàbí látàri ìṣelekand’ẹnitı kò leèwọṣekótóódiọjoayẹyẹ-ìwọṣe Ilé-ìgbìmoṣòfin,Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’ÍleẹwayíòṣeìdìbòGómìnààtiIgbákejì-GómìnàÌpínlenáàlesekẹse

182. (1)Ẹnìkankìyíòkúnjú-òṣùwonfúnìdìbòsíipòGómìnàÌpínlebí–(a) l’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin ìpín kejìdínlogbon Ìwé-òfin Àpapoyí, onítohún tifinúfẹdogba ìjomọ ìlúoríle-èdèmírànyàtosíNàìjíríà tàbí, yàtosí l’áwọn ìwáyékan tí Ilé-ìgbìmoṣòfinlelàsíle,ótikédemo-ṣe-tìẹsíoríle-èdèbee;tàbí(b) onítohúntididídìbòyànsípòyíkańnànleemejìtele;tàbí(d) l’ábeòfinkófintófẹsemúleníNàìjíríà,onítoúnjewèrètàbíjeẹnitíoríirekòpé;tàbí(e) onítoún wà l’ábe ìdájo ikú l’átọwo ilé-ẹjo tàbí àjo-onídàjootó kúnjú-òṣùwon tó níleẹNàìjíríàtàbíìdájo ewontàbíowóìtanrànfúnìwà-odarànbíiàìṣòótotàbíèrú(irúèyíòwúkóje) tàbí èyíkéyìí esùn ìrúfinmíràn tówà l’órun-un rel’átọwo ilé-ẹjo tàbí àjo-onídàjoo beetàbí di ìpààrol’átọwoagbára-àṣẹ tó kúnjú-òṣùwon tó fún ìdájoòmíràn tó wà l’orun-unrel’átọwoirúilé-ẹjobee;tàbí(ẹ) láàárínọdúnmewàásí ìdìbòGómìnà Ìpínlẹ,onítoún ti jebi esùnó sì ti gba ìdájol’óríìwààìṣóótotàbíjebiìrékọjáòfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwà.(f) onítoún tiwọgbèsè láìyọ, l’ehìn ìgbà tíó tigbàdájo ìwọgbèsè l’ábeòfinkófin tó f’ẹsẹmúleníNàìjíríàtàbíníoríle-èdèmíràn;tàbí(g) onítoúnjeòṣìṣe-ìjọbaníoríleèdèwal’ápapotàbíèyíkéyìíÌpínletíkòsìtíìfiṣésíle,yọararetàbífehìntìl’enuiṣebẹeníọgbonọjosíọjoìdìbò;tàbí(gb)onítoúnjeọmọẹgbeòkùnkùn;tàbí


(i) onítoún ti gbàdájo esùn ìkówójẹ tàbí èrú l’átọwo Ìgbìmo-onídàjoo fún ìtọpinpin oràntàbí Iko-ìṣàkóso kan fún ìtọpinpin oràn tàbí àjọ-onídàjoo tí ìgbédìde wọn wa l’átinúàbádòfinfúnàjọ-onídàjooatọpinpinoràn,òfinìtọpinpinàjọ-onídàjookantàbíèyíkéyìíòfinl’átọwo Ìjọba-Àpapo tàbí Ìjọba-Ìpínle tí esùn-ìwà odaràn ti di gbígbà wọlé s’odo Ìjọba-ÀpapotàbíÌjọba-Ìpínle;tàbí(h) onítoúntifiayédèrú-ìwéeríhànfúnÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa.(2)Níbitíorotijetiẹnìkantíóti(a) yawèrè(b) kòpél’órí(d) gbàdájoikútàbíìdájoewon;tàbí(e) wọgbèsè,(ẹ) ìpẹjo-kòtemilorùn re ṣì wà ní ilé ẹjo níbàmúu pelú òfin kan tó fẹsemúle ní Nàìjíríà,àpíntúnpínkìńníìpínyìíkòníṣiṣefún-unláàárínọjotíìgbejokòtemilorùnnáàtiberetítídiọjotíìdájorewáyétàbí,bíoronáàtiwùkórí,bíìgbejokotemilorùnnáàbáfaletàbídiàpatì,èyíkéyìítóbákokowáyé;

183. Gómìnàkìyíòdipòìṣàkósomírànmútàbíṣiṣekíṣekantól’ówól’órínípòkípòkan,l’ásìkòtówànípò.

184. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòṣèpèsè-òfinl’áwọnnǹkanwonyí–(a) ẹnitíńkowébèèrèlowoIlé-ẹjoAgbìpetejodáfúnìdájol’óríèyíkéyìíìbéèrèbíibóyá;

(i) ìdìbòyanẹnìkangegebíGómìnàtàbíIgbákejì-Gómìnàgúngege,(ii) ìgbà-l’órí-ipòGómìnàtàbíIgbákejì-Gómìnàtitán,tàbí(iii) àyéIgbákejì-Gómìnàtiṣófo;

(b) irúàwọnipòkantíìbéèrè-fúnbeetilèwáyéàtiìṣọwobéèrè(d)àwọnagbára-àṣẹ,ìṣọwoṣeàtiìlànàÀjọ-onídàjoonípaìbéèrè-fúnbee

185. (1)ẸnitíadìbòyànsípòGómìnàkìyíòbereiṣeẹreàyàfìgbàtóbátijewodúkìáàtiohun tó wà níkàwoo re gegebí ó ti wà ní ìlàsílenínú Ìwé-òfin Àpapoyí tí ó sì ti gbaìbúrafúnniàtiìbúra-ìṣetìjọbatówàníìlàsíleníAtoṣeèkejeÌwé-òfinÀpapoyí.(2) Ìbúra ìbúra-ìṣetìjọba àti ìbura ìwọṣeyìí ni yíò jemímúṣe l’átọwoAdájo Àgbà Ìpínle náàtàbíAdájo KadiÀgbà Ilé-ẹjo Agbìpetejodá Shàríà ti Ìpínle náà, bí ó báwà, tàbíAdarí ilé-ẹjoÌbíleAgbìpetejodátàbíẹnitíónsojusenaafúnàsìkònáà.

186. Igbákejì-GómìnàkanyíòwàfúnÌpínlekookann’íleẹwa.187. (1)NínúìdìbòtíàwọnÌpèsè-òfinÌpínyìínínúOríyìídálél’órí,olùdíjekanfúnìdìbò

Gómìnà kì yíò di gbígbàwípé a ti yàn-án àyàfi tí ó bá yanọmọẹgbe òṣèlú rekan tí yíòjeIgbákejì-Gómìnà tí ẹni náà yíò sì di ìgbàwípé a ti dìbòyán-án gegebí Igbákejì-Gómìnànígbàtíẹnitíóyàn-ánnáàbatiwọléìbògegebíiGómìnàníìbámupelúàwọnìpèsèòfintíówàṣáájú.

188. (1)GómìnàtàbíIgbákejì-Gómìnàlèdiyíyọnípòníìbámupelúàwọnìpèsè-òfinìpínyìí:


(2) Nígbàkugbàtíìwé-ìfesùnkannitíàwọnọmọìgbìmoṣòfintíwọnkòdínníìdákannínúumetagbogboọmọìgbìmoṣòfinbuwolùbá:-(a)digbígbékalesíwájúAdaríIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlẹ;(b) tí ńṣọwípéẹni tí óńdipònáàmú jebi esùnaṣemáṣe toburú-jáì nínú ìṣeojúṣee re,àsọyanjúokookaneléyìítíyíòwàníbe.AbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfinláàárínọjoméjetíìwéesùnyíteelowoyíòfiedàareránṣesíẹnitońdipònáàmúàtiokookanọmọIlé-ìgbìmoṣòfin,tíyíòsìtúnmúèsìesùnaṣemáṣenáàlátodoẹnitińdipònáàmúránṣesíokookanàwọnọmọIlé-ìgbìmoṣòfin.(3) Láàárín ọjomerìnlá tí Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfin ti gba ìwé-esùn yí (yálà èsì esùnlátọwoẹnitíńdipònáàmúwáyétàbíkòwáyé)Ilé-ìgbìmoṣòfinyíòfẹnukòpelú ìgbédìde-èròǹgbàláìníìjíròròlé,bóyáesùnnáàyíòditítọpinpinre.(4) ìgbédìde-èròǹgbà Ilé-ìgbìmoṣòfin pé ìwé-esùn náà yíò di títọpinpin rekì yíò digbígbàwọléàyàfibíóbáríàtìlẹhìnìbòìdá-méjìnínúumetaọmọIlé-ìgbìmoṣòfin.(5) Láàárín ọjo méje tí ìgbédìde-èròǹgbà ti ṣẹlel’ábeìpèsè-òfin iwájú yìí, Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlẹyíòsọfúnAdájo-ÀgbàníÌpínlẹlátiṣàkojọiko-oníwàádìíẹleniméjekantíóríipéwonjeolóòóto,tíwọnkìíṣeòṣìṣe-ìlú,ọmọilé-ìgbìmoṣòfinkantàbíẹgbe-òṣèlú,látitọpinpinorànesùnnáàgegebíìpèsèretiwàníìpínyìí.(6) Ẹni tí ńdipò kanmú tí ìṣọwoṣe resì wà fún ìtọpinpin l’ábe Ìpín yìí yíò l’etool’áti wájejofúnrarareàtipelúgbaagbẹjoròtówùúníwájúiko-oníwàádìínáà.(7) iko-oníwàádìítíayànníìpínyìíyíò–(a) níagbára-àṣẹàtilílòoreníìbámupelúbíIlé-ìgbìmoṣòfintiṣelàásíle;àti(b) Láàárínoṣùmetaìyànsípò,yíòfiìjáboìwádìrefúnIlé-ìgbìmoṣòfin.(8) Níbití ìjabo ìwadìí iko náà sí Ilé-ìgbìmoṣòfin ti f’ìdí remúlepé esùn oràn náà kòf’ẹsemúle,kìyíòsíìgbésekansíwájúsíil’óríorànnáàmo.(9) Níbitíàboìjaboìwadìíikonáàtif’ìdíremúlepéesùnorànnáànípaẹnitíńdipònáàmúf’ẹsemúle, láàárín ọjomerìnlá tí àbo ìjabo ìwadìí náà bá ti wọ Ilé-ìgbìmoṣòfin, Ilé-ìgbìmoṣòfinyíòbojúwoìjaboorànnáà,àtipébíIlé-ìgbìmoṣòfinbágbaìjabonáàwọlépelúidameji nínú umeta opo-ẹseilé náà, ẹni tí ńdipò náàmú yíò fi ipò náà síleláti ọjotí èsììjabonáàtidigbígbàwọlé.(10) Kòsíìṣiṣe-l’óríorotàbíìdájoiko-oníwadìítàbítiIlé-ìgbìmoṣòfintàbíorokọrotójẹmoọtíyíòdigbígbotàbíkíkòlójúníilé-ẹjokankan.(11) Níìpínyìí–“aṣemáṣetóburú-jáì”túmosíìtelójú-òfintówànínúÌwé-òfinÀpapoyítàbíaṣemáṣekantíàwọnIlé-ìgbìmoṣòfinkàsíAsémaṣetóburú-jáì.

189. (1)GómìnàtàbíIgbákejì-Gómìnàyíòdekunwíwànípòbí–(a) látara ìfẹnukò tódi ìgbàwọlépelú ìdáméjì nínúumeta opojùlọọmọ ìgbìmo ìṣàkósoÌpínlenáà,ódikíkédepéGómìnàtàbíIgbákejì-Gómìnàkòlèṣeojúṣeipòre;àti


(b) ìkéde yìí ní ìpinro(a) àpíntúnpín kìnní di ìjerìísí, l’ehìn àyewò níti ìṣègùn tìmo-ìjìnlegegebótipọndandantó,l’átọwoiko-oníṣègùntímo-ìjìnletiàpíntúnpínkẹrinìpínyìídásíle,nínúìwé-ìjabowọnsíAbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfin.(2) Níbití iko-oníṣègùn tímo-ìjìnlenáà ti jerìí síi nínú ìjabowọn pé Gómìnà tàbí Igbákejì-Gómìnàníàìleraọkàntàbíaratíósìtimúudialáìlè-ṣeojúṣeipòrẹ,àtekédetiAbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfinbuwolùyíòdigbígbésítanínúàtejáde-ilé-iṣeÌjọbaÌpínlẹ.(3) Gómìnà tàbí Igbákejì-Gómìnà yíò dekun dídi ipò wọn mú láti ọjotí ìtejáde àtekédeìjaboàwọniko-oníṣègùntímo-ìjìnlenáàníìlépaàpíntúnpínkejììpínyìíbáwáyé.(4) iko-oníṣègùn tímo-ìjìnletí ìpín yìí ńsọ nípa reyíò jeyíyàn l’átọwo Abẹnu oro Ilé-ìgbìmoṣòfin,tíyíòsìkúnfúnoníṣègùntímo-ìjìnlemárùn-únníNàìjíríà:-(a) okannínúàwọneléyìíyíòjeoníṣègùnàdágbàtíńtojúẹnitíńdipònáàmú;àti(b) àwọnoníṣègùnmerinyòókútóje,níèròAbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfin,tigòkè-àgbànídìíiṣeìwòsàn-ìmoìjìnlegegebótijẹmọirúàyewòtíwọnfeeṣeyìíníìbámupelúàwọnìpèsè-òfinìpínyìí.(5)Níìpínyìí,ìsoronípa“ìgbìmoìṣàkósoÌpínle”jeìsoronípaàwọnabójútorotiÌpínle,bótuwùúkíwonpèwon,tíìdásílewọnwáyélátọwoGómìnàtíojúṣewọnsìjefúnìṣiṣe ìṣàkósogegebíGómìnàṣelèdàríre.

190. Nígbàkugbà tíGómìnàbá sọ fúnAbẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfin, pelú ìwé-àtekédepéòunfeelọfúnìsinmilenuiṣetàbínítoríìdímìírànkankònílèṣeojúṣeipòre,títídìgbàtóbá tún fihàn pelú ìwé-àtejáde pé kò rí beemosi Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfin, gbogbo irúàwọnojúṣebeeniIgbákejì-GómìnàyíòmaaṣegegebíAdeléGómìnà.

191. (1) Igbákejì-Gómìnà Ìpínle yíò maa ṣe gegebí Gómìnà bí ipò Gómìnà bá ṣófol’átipaseikútàbí ìfipòsíle, ìyọkúrò-nípò,àìleratítí-ayékan, ìyọnípòGómìnàfún ìdímìíràntówàní ìbámupelú ìpínkejìdínláàádowàá tàbí ìpínkọkàndínláàádowàá (section188or189)Ìwé-òfinÀpapoyí.(2) Níbití ipò ti ṣ’ófo látàrí àwọn ìwáyé tí ìmenubàwọnwà ní àpíntúnpín kìńní ìpín yìíl’ásìkòtíipòIgbákejì-Gómìnànáàṣ’ófo,AbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfinniyíòdipòGómìnàmúfúnìwonbaàkokòtíkòjuoṣùmeta,l’ásìkòeléyìítíìdìbòfúnGómìnàtuntunyíòfiwáyé,ẹnitíyíòdipònáàmúfúnìgbàtókùkíẹníl’opòohúntelelòl’óríipò.(3)NíbitíipòIgbákejì-Gómìnàtiṣ’ófo:-(a) l’átàri ikú tàbí ìfipòsíle, ìyọkúrò-nípò,àìlera títí-ayékantàbí ìyọnípò fún ìdímìíràntówàníìbámupelúìpínìpínkejìdínláàádowàátàbíìpínkọkàndínláàádowàá(section188or189)Ìwé-òfinÀpapoyí;tàbí(b) l’átàrigbigbaipoGómìnàníìbámupelúàpíntúnpínkìńníìpínyìí;tàbí(d)fúnìdímìíràn,GómìnàyíòyanẹnìkantíìfọwosíIlé-ìgbìmoṣòfinyíòsìsọẹnináàdiIgbákejì-Gómìnàtuntun.

192.(1)Àwọnilé-iṣeAbójútorofúnÌjọbaÌpínleyíòwàgegebíGómìnàÌpínletiṣelèdáwọnsíle.


(2) ÈyííkèyíìyànsípòbíiAbójútorosíÌjọbaÌpínle,bíìfàkalenáàbádiìjerìísíl’átọwoilé-ìgbìmoṣòfin,lèjeyíyànl’átọwoGómìnà,àtiníyíyanisípòyí,Gómìnàyíòwàníìbámupelúìpèsè-òfinàpíntúnpínkẹrinìpínkẹrìnlá{section14(4)}Ìwé-òfinÀpapoyí.(3) Níbití ọmọ Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo tàbí Ilé-ìgbìmoṣòfin kan bá di yíyànsípò gegebíiAbójútoroÌjọbaÌpínle,onítohúnyíòdikíkàsípéótif’ipòreàtehìnwásílegegebíiọmọIlé-ìgbìmoṣòfin Àpapo tàbí Ilé-ìgbìmoṣòfin náà nígbà tí ó bá ńgba ìburá-ìwọṣẹ gegebíiAbójútoro.(4) Kì yíò sí ẹnìkan tí yíò di yíyànsípò gegebíi Abójútoro Ìjọba Ìpínleàyàfi bí ó bá kúnjú-òṣùwontófúnìdìbòlátijeọmọIlé-ìgbìmoṣojúṣòfinÌpínlenáà.(5) Ìyànsípò Abójútorotí ìmenubà won wà ní ìṣáájú yìí yíò di gbígbà nígbà tí kò bá síìdápadà orúkọ l’átodoIlé-ìgbìmoṣòfin láàárín ọjoiṣemokànlélógún tí won ti gba orúkọìyànsípònáàníIlé-ìgbìmoṣòfin.

193. (1)Gómìnà lè f’ọgbon oríi re gbéṣe kan fún Igbákejì-Gómìnà tàbí Abójútorokan,iṣekíṣekantójetiÌjọbaÌpínle,eléyìítópelúìṣàkósoekakekaÌjọbakan.(2) GómìnàÌpínleyíòmáaní ìpàdépopelú Igbákejì-Gómìnà lóòrèkóòrèàtigbogboàwọnAbójútoroÌjọbaÌpínlefúnìdíl’áti–(a)mọibitíìpinnu-ètò-ìṣèjọbaÌjọbaÌpínleńdoríkọ;(b) ṣekòòkárí akitiyan Gómìnà, Igbákejì-Gómìnà àti gbogbo àwọn Abójútoro Ìjọba Ìpínlenínúìṣojúṣeipòìṣàkósowọn;àti(d) fúnGómìnàn’ímorànní ti ìṣojúṣe ipò ìṣàkóso rel’ákòótán, yàtosí àwọnojúṣe tí Ìwé-òfin yìí paá l’áṣẹ fún l’áti béèrè fún àmoràn tàbí gbé ìgbésel’órí àmoràn ẹnikeni tàbíìkórajọkan.

194. AbójútoroÌjọbaÌpínlekankìyíòwọṣeyàtosípéótijewoọdúkìáàtiohungbogbotówàníkàwooregegebíótiwàní ìlàsílenínú Ìwé-òfinÀpapoyíàtipelúṣe ìbúra-ìṣetìjọbaàtiìbúraìwọṣel’átifitọkàntaraṣeiṣeojúṣeregegebótiwàníAtoṣeKejeÌwé-òfinÀpapoyí.

195. (1)Amòfin-ÀgbàkanyíòwàfúnÌjọbaÌpínlekòòkanẹnitíyíòjeOgá-àgbàoníṣé-

òfinfúnÌpínlenáààtipelújeAbójútoroòfinfúnÌjọbaÌpínlenáà.(2) Ẹnìkankìyíòkúnjú-oṣùwonlátidi ipòtàbíṣeojúṣeAmòfin-ÀgbàfúnÌjọbaÌpínleàyàfibíonítohúnbátipegedélátiṣiṣe-òfinníIleNàìjíríàókéréjùl’átibíiọdúnmewàás’ehìn.

196. (1)GómìnàÌpínlelèyanẹnìkenis’ípòAgbàjọbanímorànPàtàkìl’átiṣ’èrànwofún-unnínúìṣojúṣeere.(2) Iye àwọn Agbàjọbanímoràn Pàtàkì yí àti ìsanwó iṣe àti owó àjẹmonúu wọn yíò jeìlàkaleòfintàbíìfẹnukòIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle.(3) Ìyànsípòèyíkéyìítíódiyíyànnílèpáaìpèsè-òfinìpínyìiyíòjefúnìrọnilorùnAláṣẹtíyíòsìdópinnígbàtíGómìnàbádekundídiipòoremú.(4) Ẹnikeni tí a yàn gegebí Agbàjọbanímoràn Pàtàkì l’ábeàpíntúnpín kìńní Ìwé-òfinÀpapoyíkìyíòberesíṣeojúṣeipòoreàyàfiìgbàtóbájewodúkìáàtiohungbogbotó


wàníkàwooregegebíÌwé-òfinÀpapoyítipaál’áṣẹàtipelútíósìtiṣeìbúra-ìṣetìjọbaàtiìbúra-ìwọṣegegebótiwàníìlàkaleníAtoṣekejeÌwé-òfinÀpapoyí.

B–ÌdásíleÀwọnẸkakanníÌṣàkósoÌpínle

197.(1)ÀwọnìkórajọEka-ìṣàkósowonyíyíòwàfúnÌjọbaÌpínlekookanníÀparapoileẹwa,nídídárúkọ-(a) Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÌpínle;(b) Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹtiÌpínle;àti(d) Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÌpínle(2) ÌkúnléàtiAgbára-àṣẹeka-ìṣàkósokookanwonyítíàpíntúnpínkìńní ìpínyìíwàniApákìńníAtoṣekẹtaÌwé-òfinÀpapoyí.(3)NígbàtóbányanẹnìkangegebíiAlágatàbíọmọÀjọàtiàwọnolùṣàkósoàjọ-okoòwòàti ilé-iṣetí Ìjọba Ìpínle náàní ìpín-ìdókòwò tàbí ìfe-àńlépareàti ìgbìmo Ilé-ekogíga fásitì,Koleejì àti àwọn ilé-ekogígamìíràn,Gómìnà yíòwàní ìbámupelú ìpèsè-òfin àpíntúnpínkẹrinìpínkẹrìnláÌwé-òfinÀpapoyí.

198. Yàtosí ní ìwáyé kan tí ẹnìkan tí ó je ọmọ ìgbìmoatorí-ipò-kan-gbàmíì, tàbí níbitíìpèsè-òfinmìíràntiwànínúÌwé-òfinÀpapoyí,Alágaàtiọmọ-àjọèyíkéyìíekatíadásílenáà,l’ábeìpèsè-òfin ìpín yìí, yíò di yíyàn l’átọwo Gómìnà Ìpínle tí ìyànsípò náà yíò sì wàl’ábeìjerìsíípelúìfẹnukòIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle.

199. (1)Ẹnìkantíójeọmọàjọèyíkéyìíekatí ìdásílewọnwàní ìmenubàṣáájúyìí, l’ábeìpèsè-òfinApáyìí,yíòwàl’omọàjọbee-(a) nítiọmọàjọatorí-ipò-kan-gbàmíì,nígbàtíóbáṣìńdipòtómúujeọmọàjọnáàmú(b) nítiọmọàjọtówànípònítorípéótiwànípòkanrí,títíìgbésíayéere;àti(d) ní tiọmọàjọ tówànípòyàtosípéó jeatorí-ipò-kan-gbàmíì tàbínítorípéó tiwànípòkanrí,fúnọdúnmárùn-únlátiọjoìyànsípòore.(2)ọmọàjọèyíkéyìíekawonyíyíòdekunjíjeọmọàjọ,l’áwọnìwáyékantóṣepébíkìíbaṣepéójeọmọàjọnáàni,yíòfaìjákuleẹrelátidiọmọàjọnáà.

200. (1)ẹnìkànkiyíòpegedéfúnìyànsípògegebíokanl’áraọmọàjọtíad’árúkọṣíwájúyìíbí–(a) bíkòbákúnjú-òṣùwontàbítódiìjákulefúnìdìbòsíIlé-ìgbìmosòfin;(b) láàárínọdúnmewàásehìn,wontiyọol’óyègegebíọmọàjọnáàkantàbígegebíẹnitíńdipòiṣekanmúlátàriaṣemáṣe.(2)ẹnikenitíńṣiṣeìjọbaÌpínlekìyíòdijíjákulefúnìyànsípògegebíiAlágatàbíọmọ-ìgbìmoèyíkéyìínínúàwọnekanáà:Ní ìjepé níbití irú ẹni bẹeti di ìyànsípò, onítohún ti kowé fiṣeẹ re àtehìnwá síle l’átọjoìyànsípòore.


(3) Ẹnìkankìyíòyegefúnìyànsípògegebíọmọìgbìmoèyíkéyìínínúàwọnekaìjọbaìṣáájúwonyí,bíóbájepéótijeọmọìgbìmoekanáàtelefúnìdikanyàtosíìtorí-ipò-kan-gbàmíì,ósìwátúndiyíyànfúnìgbàkanl’otungegebíọmọìgbìmoekakannáà.

201. (1)ẹnitíńdipòkantíìpínyìíwàfúnmúlèdiyíyọnípòl’átọwoGómìnàÌpínlenáàtíńṣiṣel’óríèròǹgbààwọnìdáméjì-nínú-metaopojùlọọmọ-ìgbìmoIlé-ìgbìmoṣòfintíńfeìyọlóyèonítohúnl’átàríàìlèṣeojúṣere(yálàaeléyìítówal’átọwoàìleraọkàntàbíaratàbíokùnfàmíràn)tàbífúnaṣemáṣekan.(2) IpinyiwafunipoAlagaatiawonomo,Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÌpínle,Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹtiÌpínle,Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÌpínle.

202. Ní ìloagbárare látiyannisípòtàbí látiṣe ìtosonàpelú ìjìyà-eṣe,Àjọ-elétòfún Iṣe-Ìjọba ti Ìpínle, Àjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹ ti Ìpínle àti Àjọ-elétò fún Iṣe-ìdájokì yíòwàl’ábeìtonitàbíìdaríagbára-àṣẹmìírànkantàbíẹnìkan

203. (1) Ìkúnlétó fún ìpàdéèyíkéyìíeka-ìjọba tí ìdásílewọnwàpelú ìpínkẹtàdinlugba(section197)Ìwé-òfinÀpapoyíyíòjeókéréjùìdákan-nínúú-metaiyegbogboọmọÀjọnáàl’ojoìpàdé.(2) ỌmọÀjọnáàkanyíòdúrófúnìbòkan,ìfẹnukòsìlèwáyétàbíìgbésetàbíohunkanlèdiṣíṣeníorúkọÀjọnáàpelúopojùlọọmọÀjọnáàtówásíìpàdénáà.(3) NígbàkugbàtíÀjọnáàbákórajọfúnìpàdé,Alágatàbíẹnitíńdaríyíòníìbòàdìfúnniàtiìbòàdì-já-omì, (láìtààròorúkọtíwọn ìbáàpe ìbònáà)nínúugbogboorotíwọnyíòbá fíìbòmọìpinnu.(4) L’ábeìkápáagbára-àṣẹòfinìlánà-ìtoṣerẹ,Àjọèyíkéyìínáàlègbéìgbésetàbíkópanínúìṣèpinukanláìtàààròìṣófo-àyèkantàbíàìwápàdéọmọÀjọnáàkan.

204. (1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹàpíntúnpínkejììpínyìí,èyíkéyìíìkórajọnáà,pelúìfọwosíGómìnà, l’átàríòfinÀjọnáàtàbíbámìíràn, lèṣèdarí ìlánà-ìtoṣeretàbígbéagbárawo,àtipelúfiojúṣefúnẹnikenitódipòiṣekanmútàbíagbára-àṣẹl’átilèṣojúṣeere.(2) Nílíloagbára-àṣẹèyíkéyìíl’ábeàpíntúnpínkìńníìpínyìí,èyíkéyìíìkórajọnáàkìyíògbéagbárawoàtipelúfiojúṣefúnẹnikenitódipòiṣekanmútàbíagbára-àṣẹl’átilèṣojúṣeereníÌpínleàyàfipelúìfọwosíGómìnàÌpínlenáà.

205. NíApáibínínúuOríyìí,àyàfitílílòreníbìkanbápandandanbámìíràn–(a) ìsoro nípa “atorí-ipò-kan-gbàmíì” yíò túmosí ẹnikan tó je ọmọ Àjo náà l’àtàrà pé óńdipòkanmúníìjọbaÌpínle;(b) “ipò-iṣe”yíòjeipòkannínúiṣe-ìjọbaÀpapo;(d) gbogbo ìsoro nípa “ọmọ-àjọ” ìkórajọ kan tí ìdásíleẹ re je pelú ìpín kẹtàdínlúgba(section197)Ìwé-òfinÀpapoyíyíòtúmosíìsoronípaAlágaìkórajọnáàpelú;àtipelú(e) “aṣemáṣe”túmosíìtelójúìbúra-ìṣetìjọbatàbíìbúraìwọṣeọmọÀjọkantàbíìtelójúòfininú Ìwé-òfin Àpapoyí tàbí ìgba-owó-eyin tàbí ìwà-ìbàjetàbí ìpuronínú ìjewoọ dúkìá àtiohungbogboníkàwoẹnitàbíìjebiesùnìdale-dìte

D–Ìṣiṣe-ÌlútiiÌjọba-Ìpínle


206. Àjọ-aṣiṣe-ìlúkanyíòwàfúnÌpínlekookan.207. L’ábe ìkápá agbára-àṣẹ Ìwé-òfin Àpapoyí, Àjọ-aṣiṣe-ìlú fún Ìpínle, pelú ìfọwosí

Gómìnà àti l’ábeàdéhùn tó wu àjọ náà, lè gbé agbára-àṣẹ tó wà níkàwoorebí Ìwé-òfinÀpapoyí ti fún-un wọ èyíkéyìí ọmọ-àjọ náà tàbí wọ èyíkéyìí òṣìṣekan nínú iṣe-ìjọba tiÌpínle.

208. (1)Agbára-àṣẹlátiyannisípòtàbílátiṣeiṣeipòtíìpínyìíwàfúnàtilátiyọènìyàn

kúrònípòbeeyíòwàl’owoGómìnàÌpínlenáà.(2)Àwọnipò-iṣetíìpínyìíwàfún,nídídárúkọje:-(a) AkowéfúnÌjọbaÌpínle;(b) Ol’óríÒṣìṣe-ìjọbatiÌpínle;(d) Akowé-ìjọbaApenípòn’ílé iṣe Àjọ-elétò èyíkéyìí tàbí eka àjọ elétoti Ìjọba Ìpínlebó tiwùúkíipòoreje;àtipelú(e) èyíkéyìíipò-iṣeàwọnòṣìṣeGómìnàtìkáláraare.(3) Ìyannisípòkansí ipò-iṣeOl’óríÀwọnÒṣìṣe-ìjọbaÌpínlekìyíòwáyéyàtosí láàárínàwọnAkowé-ìjọbaApenípòtàbíàwọntíwonjọwàníìpelekannáànínúiṣe-ìlúÌjọbaÀpapotàbítiÌjọbaÌpínle.(4) Nílíloagbára-àṣẹìyànsípòrel’ábeÌpínyìí,GómìnàyíòkobiarasíoríṣiríṣiènìyàntíńgbéÌpínlenáààtiìnílòl’átiṣàgbélárugẹìṣokanoríle-èdèwa.(6) Èyíkéyìí ìyànsípò ní ìlépa ìpínro(a) àti (e) ti àpíntúnpín kejì ìpín yìí yíò jesí ìròrùnGómìnàyíòsìdópinl’ojotíGómìnàbád’ekundídiipòoremú;Ní ìjepé níbití ẹnìkan ti di yíyàn láti inú ìṣiṣe-ìlú ti Ìjọba-Àparapotàbí ti Ìjọba Ìpínle,onítohúnyíòl’etool’átipadàsenuiṣe-ìlútiÀparapotàbítiÌjọbaÌpínlenígbàtíGómìnàbátid’ekundídiipònáàmú.

209. Ẹnitíńṣiṣe-ìjọbaÌpínleyíòteléàtipelúfaramoòfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwà.210. (1) l’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpèsè-òfin àpíntúnpín kejì inú Ìwé-òfin Àpapoyí, eto

ènìyànl’enu iṣe-ìjọbaÌpínlelátigbaowó-ìfehìntìtàbíowó-gbàmábìnúúni ìṣètòoreyíòwàl’ábeòfin.(2) Èyíkéyìíàǹfànítíènìyànkanl’etoosíníìbámupelútàbíl’ábeirúòfintísísọníparewàníàpíntúnpín kìńní ìpín yìí kì yíò di gbígbà l’owoọ retàbí ṣíṣàtúnṣe sí débi tí yíò pa àǹfànírel’ára, yàtosí gegebí òfin kan ti f’àyè gbà fún àtúnṣe retó, àti pelú òfin Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà.

(3) Owó-ìfehìntì yíòdi ṣíṣe àtúnyewò sí ní ọdúnmárùn-únmárùn-ún síra tàbípapopelúàtúnyewòowó-oṣùòṣìṣe-ìjọbaÌpínle,èyíkéyìítóbákokowáyé.(4) Owó-ìfehìntìnitiiṣe-ìjọbaÌpínlekìyíòdifífaowó-ìtòlúyọnínúure.

211. (1)Amòfin-ÀgbàfúnÌpínleyíòníagbára-àṣẹ–(a)látipeẹnikenil’ejoàtiṣeìgbejoróìwàesùnodarànníwájúèyíkéyìíilé-ẹjoníNàìjíríà,yàtosíilé-ẹjoàwọnológun,nítiesùnìwà-ìrúfintíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinṣe


tàbitówàl’ábeẹre;(b) láti tún ìgbejorógbédìde l’órí esùn ìwà-odaràn tíAgbára-àṣẹkan tàbíẹnìkan ti gbédìdetele;àti(d) láti ṣe ìdáró ìgbejoró nípelekípele tó wù kó ti dé, esùn ìwà-odaràn kí ìdájotóó ṣẹle,eléyìítíòunfúnraaretàbíagbára-àṣẹmìírànkangbékaletàbígbédìde.(2) Agbára-àṣẹ tí apíntúnpín kìńní ìpín yìí fúnAmòfin-Àgbà fúnÀparapo Ileẹwa ni òunfúnrarelelòtàbígbéwọòṣìṣe-onípòkanníekarẹ.(3)Nílíloagbára-àṣẹrel’ábeÌpínyìí,Amòfin-ÀgbàfúnÌpínleyíòkọbiarasíìfe-àńlépareìlú,ìfe-àńlépareìdájo-òdodoàtiìdílátidènàbíbaìṣọwoṣètòòfinje.

212. (1)Gómìnàlè–(a) fúnẹnitíoránkàntàbítójebiesùnìrúfintíòfinÌpínlenaadásíleníìdáríjì,yálal’ofeetàbípelúàwọnàjọsọkantóbófinmu;(b) fúnẹnìkeniníìsínmi,yálàafúnàìnígbèdékeìgbàtàbíìgbàkansàn-án,l’óríjíjìyàìrúfintíonítohúngbàìjìyàare;(d) pààroìjìyàonítohúnsíèyítórọjúdíefúnìrúfintíonítohúngbàìjìyàare;tàbí(e) túènìyànsílekúròpátápátátàbídíenínúìjìyàorànretàbíìpàdánùohunkansíÌpinlel’óríorànbee.(2)Agbára-àṣẹAláṣẹl’ábeàpíntúnpínkìńní ìpínyìíniyíòmaalòl’ehìnìpàdépelúÌgbìmo-alámorànanrẹl’óríìjẹlógúnojú-ààánúgegebíòfinÌpínlenáàtiṣeṣeésí.

ApáKẹta

ÀfiṣekúnA –Ìkànìyàn-ìlú

213. (1)ÈsìÌkànìyàn-ìlúl’átodoÀjọ-elétòfúnIye-olùgbétiÍleẹwal’àpapol’ehìnìkànìyànyíòmáadés’’owoAláṣẹl’átọwoAlágaàjọnáà.(2) AláṣẹyíòfúnÌgbìmo-Ìtòlúníedàèsìnáàláàárínọgbonọjotótigbaèsìnáà,tíwọnyíòsìfúnAláṣẹl’ámorànbóyákógbaèsìnáàwọlétàbíkókoosíle.(3) NíbitíÌgbìmo-ÌtòlútifúnAláṣẹl’ámorànkógbaèsìnáàwọlé,AláṣẹyíògbàáwọléyíòsìteẹsíwájúokookanIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo.(4) NíbitíAláṣẹtigbaèsìnáàwọlétósìtiteẹsíwájú okookanIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,yíògbéejádeninuàtejáde-ilé-iṣeÌjọbafúnìfitóìlúlétí.(5) NíbitíÌgbìmo-ÌtòlútifúnAláṣẹl’ámorànkókọèsìnáàsílel’óríìdípé–(a) èsììkànìyàn-ìlúnáàṣiiyeènìyànìlúṣe;tàbí(b) èsììkànìyàn-ìlúnáàjẹàlùmokoroyí


Aláṣẹyíòkọèsìnáàsílekìyíòsìsíìgbẹkelékannínúèsìbeelátọwoagbára-àṣẹkantàbíẹnìkantàbífúnìdíkan.

B–ỌlopàáAlopáfigbófinróIleNàìjíríà

214.(1)Ilé-iṣeỌlopàáAlopáfigbófinrókanyíòwàfúnIleẹNàìjíríà,àtil’ábeÌpínyìí,Ilé-iṣeỌlopàámìírànkìyíòdidídásílefúnÀparapoIleẹNàìjíríàtàbíibìkíbinínúure.(2)L’ábeìkápáagbára-àṣẹÌwé-òfinÀpapoyí–(a) Ilé-iṣeỌlopàáAlopáfigbófinró yíò jeṣíṣàkósoàti ìdarí repelú àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo;(b) àwọn ọmọ Ilé-iṣe Ọlopàá Ileẹ Nàìjíríà náà yíò ní agbára-àṣẹ àti ojúṣe gegebí òfin tigbéewowon;(d) Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣeìpèsè-òfinfúnekaIlé-iṣeỌlopàáIleẹNàìjíríàlátijearaọmọogunadìhámoraÀparapoIleẹwatàbífúnìdáàbòboèbúté-ọkoomi, onà-orí-omi,ojú-irinàtiojú-òfurufú.

215. (1) Àwọn wonyí yíò wà – (a) Ọgápátá- aṣàbèwò ẹnití, l’ábeìkápá agbára-àṣẹàpíntúnpínkẹfàìpínigba-lé-mẹrindínlogún{section216(2)}Ìwé-òfinÀpapoyíyíòdiyíyànsípò l’átọwoAláṣẹ pelú àmoràn Ìgbìmo-Ọlopàá Ileẹ Nàìjíríà l’átinú àwọnÒṣìṣeỌlopàá Ilé-iṣe Ọlopàá Ileẹ Nàìjíríà; (b) Ọgá-Ọlópàá- Abójútórokan fúnÌpínlekòòkan ní ÀparapoIlèẹ wa yíò wà tí yíò di yíyàn sípò l’átọwoÀjọ-elétò fúniṣeỌlopàá

(2) Ilé-iṣeỌlópàá Ilèẹ Nàìjíríà yíò wà l’ábeàṣẹ ìdarí Ogápátá-Ọlópàá- aṣàbèwò àtipé iko Ilé-iṣeỌlópàáIlèẹNàìjíríà,tówàníÌpínlekan,l’ábeàṣẹỌgápátá-Ọlópàá-aṣàbèwò,yíòwàl’ábeìdaríAbójútoroỌlopàáfúnÌpínlenáà.(3)AláṣẹtàbíAlábòójútóÌjọbaÀparapomíìrántíówùkóyànfúniṣeyìílèfúnOgápátá-Ọlopàá-aṣàbewò l’àwọn àmoràn ìdarí tó bófin mu eléyìí tó nííṣe pelú ìfẹsemúleìdáàbòbò àtiìrowórọsegégebó ti ròó pé ó pọndandan sí, tí Ọgápátá-Ọlópàá-aṣàbèwò náà yíò sì gba ìdarínáàtàbímúwọnṣẹ.(4)L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinìpínyìí,GómìnàÌpínletàbíAbójútoroÌjọbaìpínlekantíówùkóyàn fún iṣebéelè fúnỌgá-Ọlópàá-Abójútórol’àwọnàmòràṇ ìdarí tóbófinmueléyìí tónííṣe pelú ìfẹsemúleìdáàbòbò àti ìroworọsegegebó ti ròópéó pọndandan sí, tíỌgá-Ọlópàá-AbójútóronáàyíòsìgbaìdarínáàtàbímúwọnṣẹNíìjepé,kótóódipéóteléìdaríwonyítówàl’ábeìpèsè-òfinàpíntúnpínìpíntóṣáájúyìí,Ogá-Ọlópàá-AbójútórònáàlèpèfúngbígbéòrònáàreiwájúAláṣẹtàbíAlábòójútóÌjọbaÀpapotíówùkíAláṣẹyànfúniṣeyìí

(5) Ìbéèrèl’óríibóyáirúìdaríkantiwàtàbíirúìdarítójekìyíòditítọpinpinren’ílé-ẹjo.

216. (1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹìpèsè-òfinìpínyìí,Ìgbìmo-ỌlopàáIleẹNàìjíríàlègbé


Ọlopàá-aṣàbewòtàbíẹnimìírànnínúIlé-iṣeỌlopàáIleẹNàìjíríà,pelúìfọwosíAláṣẹàtil’ábeipòtíÌgbìmonáàròpéóyẹ,(2)kótódipéìyànsípòỌgápátá-Ọlópàá-aṣàbèwòwáyétàbíìyọlóyère,AláṣẹyíòfinúkonúpelúIlé-iṣeỌlopàáIleẹNàìjíríà.

D–Ọmọ-ogunAdìhámoraIle-wa

217. (1)Ilé-iṣeỌmọ-ogunAdìhámorakanyíòwàfúnÀparàpoIleẹwatíyíòkúnfún

Ọmọ-ogunoríle,Ọmọ-ogunoríomi,Ọmọ-ogunojúòfurufúàtiirúàwọnỌmọ-ogunmìíràntíìdásíleẹwọnwál’átinúÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoIleẹwa.(2) Ìjọba Àparapo Ileẹ wa, l’ábeÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin ÀpapoIleẹ wa tówà fún irú iṣebee, yíò pèsè irinṣeàti àmúró tó yẹ tó sì múnádóko fún Ilé-iṣeỌmọ-ogun Adìhámora tiÀparàpoIleẹwafúnìdíláti–(a)dáàbòboileẹNàìjíríàkúròl’owoìkọlùàtòkèèrèwá(b)ṣeìmúróìwà-níṣòkanorílereàtiìdáàbòbòojúààlàl’óríile,l’óríomiàtil’ójúòfurufúkúròl’owoṣíṣeìkọjá-àyè-sí;(d) tẹrí ìdìtesíjọba wọleàti fún ríran àṣẹ ìlú l’owol’áti mú ìroworọsepadàbosípò nigbà tíAláṣẹbápèwonlátiwáṣebee,ṣùgbonèyíwàl’ábeẹbíàbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinàpapobátilàákale;àti(e)ṣíṣeiṣemìíràntíàbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinlelàkale.(3)ìkúnléàwọnọmọ-ogunileẹwanáàyíòṣàfihànàpíkáríàǹfànín’íleẹNàìjíríà.

218. (1)Agbára-àṣẹAláṣẹgegebíÀàrẹàwọnỌmọ-ogunAdìhámoraÀparapoIleẹwayíòpelúAgbára-àṣẹlátisọpàtólíloỌmọ-ogunAdìhámoraÀparapoIleẹwa.(2)Agbára-àṣẹtíàpíntúnpínkìńníìpínyìígbéwoAláṣẹyíòpelúàṣẹlátiyanỌgágunÀgbàÒṣìṣeAláàbò,OgágunÀgbàÒṣìṣeọmọ-ogunoríle,ỌgágunÀgbàÒṣìṣeọmọ-ogunojú-omi,ỌgágunÀgbàÒṣìṣeọmọ-ogunojú-òfurufúàtiàwọnol’óríèkạỌmọ-ogunAdìhámoraÀparapoIleẹwamìíràngegebíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinIleẹwatiṣelèdáasíle.

(3) Aláṣẹ lè gbé àṣẹ ìṣojúṣe-ẹniwọ ẹnìkan tó jearaỌmọ-ogunAdìhámora Àparapo Ileẹwa,àṣẹtónííṣepelúlíloàwọnỌmọ-ogunAdìhámoraÀparapoIleẹwa,pelúìdarítówàníkíkọsíleàtil’ábeipòkípòtól’éròpéóyẹ.(4) Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòníAgbára-àṣẹlátiṣòfinfúnìṣètòo–(a) Agbára-àṣẹtíAláṣẹlèlògegebíÀàrẹỌmọ-ogunAdìhámoraÀparapoIleẹwa;àti(b) ìyànsípò, ìgbé-s’ípele-òkèàti ìfìjìyà-tonisonààwọnọmọ-ogunAdìhámoraÀparapoIleẹwa

219. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíò–(a) ní ìmúṣiṣeàwọnojúṣe tí àsọyanjú rewàní ìpín igba-ó-lé-mẹtadínlogún (section217)Ìwé-òfinÀpapoyí;àti


(b)nípatiagbára-àṣẹtíAláṣẹlelol’ábeÌpínigba-ó-lé-méjìdínlogún(section218)Ìwé-òfinÀpapoyí,Eléyìítíyíòkúnfúnọmọ-oguntíÌgbìmoṣòfinÀpapoileẹwalèṣèpinnure,àtipéyíòníagbára-àṣẹlátimúudájúpéÌkúnléọmọ-ogunileẹwayíòṣàfihànàpínkáríàǹfàníláàárínileẹNàìjíríàgegebótiwàníìpínigba-ó-lé-mẹtadínlogún(section217)Ìwé-òfinÀpapoyí.

220. (1) Ìjọba Àparapo Ileẹ wa yíò ṣèdásíle àti ìpèsè àwọn ohun amúṣerọrùn tó péye fúnìmúṣiṣeèyíkéyìíÀbádòfinilé-ìgbìmoṣòfinÀpapotíńpèsèfúnìkẹkoó-ìgbaradìàwọnológuntàbífúniṣeológuntópọndandanfúnọmọileẹNàìjíríà.(2) Títí dìgbà tí Àbádòfin ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo kan bá wà fún-un, Aláṣẹ lè pèsè àwọnohun amúṣerọrùn tó péye ní ilé-ekooníwèémewàá tàbí ilé-ekomìíràn tó ga ju èyí lọ níNàìjíríàtónífeesífífúnniníekóológun.

E–Ẹgbeòṣèlú

221. Kìyíòsíẹgbekan,yàtosíẹgbeòṣèlú,tíyíòtúnpolongofúnìbònínúìdìbòkantàbídáwójọfúnẹgbeòṣèlútàbíìnáwóìdìbòadíjekannínúìdìbòèyíkéyìí.

222. Kìyíòsíẹgbekan,orúkọ-kórúkọtíìbáàjetíyíòjeẹgbeòṣèlú,àyàfibi–(a) Orúkọ àti àjúwe-ilé àwọn onípò re ní ileẹ wa bá wà l’ákọsílel’odoÀjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa;(b) ÀyèlátijomọẹgbenáàsísílefúngbogboọmọoríleèdèNàìjíríàláìkaìlúìbíleẹni,ìwáyéìbíẹni,eyà-ìfibímọẹni,esìntàbíeyàèdèsı;(d) edà Ìwé-òfin rewà l’ákọsílenílé iṣeÀjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’ÍleẹwaníbíÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwatiṣeleṣèlàkaleẹresí.(e) èyíkéyìí ìṣàtúnṣeṣítóbáwáyésí Ìwé-òfinreyíòdiṣíṣeàkọsíleẹrel’odoÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwaláàárínọgbonọjotíìṣàtúnṣesínáàwáyé.(ẹ)Orúkọẹgbenáà,àmì-ìdánimotàbíàmì-aṣàfihàn-ẹnikòl’owoeyàkantàbíesìnnínútàbíṣàfihànpégbogboakitiyanẹgbenáàwàfúnapákanileẹNàìjíríà;àti(f) Olú-ilé-iṣeẹgbenáàfìdíkalesíOlú-ìlú,Àbújá.

223. (1)Ìwé-òfinàtiòfin-ìtoniẹgbeòṣèlúyíò–(a) ṣèpèsè-òfin fún ìdìbò àtìgbàdegbà sí ipò àwọn onípò pàtàkì àti ọmọ ẹgbetí ìgbìmo-ìṣàkósotàbíèyíkéyìíekaìṣàkósoẹgbenáà;àti(b) múudájúpéọmọ ìgbìmo-ìṣàkóso tàbíeka ìṣàkósoẹgbenáàmìírànṣ’àfihàn ìpínkárí-àǹfàníileẹNàìjíríà.(2)fúnèrèdíìpínyìí–(a) ìdìbò sí ipò àwọn onípò pàtàkì tàbí ọmọ ẹgbetí ìgbìmo-ìṣàkóso tàbí èyíkéyìí ekaìṣàkóso ẹgbe náà yíò jeàtìgbàdegbà bí ó bá ńwáyé l’ásìkò tó báradogba tí kò ju ọdúnmerinsíralọ;àti


(b) ọmọìgbìmo-ìṣàkósotàbíèyíkéyìíekaìṣàkósoẹgbeòṣèlúnáàyíòjetiàpínkáríanfanibíàwọnọmọÌgbìmonáàbáwálátioríṣiríṣi Ìpínle tíkòkéréju ìdáméjì-nínúu-metagbogboÌpínletówàníÀparapoIleẹwaàtiOlú-ìlú,Àbújá.

224. Ètòàtiàfojúsùnàtiìlépaẹgbe-òṣèlúyíòwàníìbámupelúàwọnìpèsè-òfintówàníOríkejìÌwé-òfinÀpapoyí.

225. (1)Gbogboẹgbe òṣèlúni yíò kédedúkìá àti ohun tówàníkàwoowọn l’ásìkò àtigegebíÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwaṣefeẹsí.(2)GbogboẹgbeòṣèlúniyíòdáìwétósọàsọyanjúàtiekúnrereibitíowótińgbàwọléfúnẹgbeàtidúkìápelúètòìnáwóregegebíÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwaṣefeẹsí.

(3)Ẹgbeòṣèlúkankìyíò–(a) dìmútàbíníowó-àdáfúnnikantàbídúkìámìírànkanl’ehìnodiNàìjíríà;tàbí(b) l’etoosí owó-àdáfúnni kan tàbí dúkìá kan tó wotàbí tí won fi ránṣesíi l’átehìn odiNàìjíríà.(4)owó-àdáfúnnikantàbídúkìákantówotàbítíwonfiránṣesíẹgbeòṣèlúkanl’átehìnodiNàìjíríàyíòdisísanfúntàbígbígbélọs’odoÀjọnáàláàárínọjomokànlélógúngbígbarẹ,àtigbogboìfitónilétítíÀjọnáàlèfeegbà.(5)Àjọnáàyíòníagbára-àṣẹlátifúnàwọnegbé-òṣèlúníìdarínípaìwétàbíàkọsíleìnáwótíwongbodọt’ojúàti,látiṣàyewòirúìwéàtiàkọsílebẹe.(6)Agbára-àṣẹtíàpíntúnpínkẹrinìpínyìígbéwọÀjọlèdilílòlátọwoọmọÀjọnáàkantàbíẹnìkantójeayewé-owó-wòtíkìíṣeọmọẹgbe-òṣèlúkan.

226. (1) Àjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹ n’Íleẹwa yíòmaa ṣe àti pelú jáboìpawó-náwóẹgbe-òṣèlúfúnIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoIleẹwalodọọdún.(2)YíòjeojúṣeÀjọnáà,níìṣètòìjáborel’ábeÌpínyìí,látiṣàyewòfínífínítólèmúuṣeìpinuwípé àkọsíleìpawó-náwó ẹgbe-òṣèlú kan pegedé, àtipé bí Àjọ náà bá ròó wípéàkọsíleìpawó-náwóẹgbe-òṣèlúkankòpegedé,Àjọnáàyíòfisínúìjáborebee.(3)GbogboọmọÀjọnáàtàbíàwọnàṣojújíṣeretól’áṣẹl’enuyíò–(a) níàṣẹìlẹtoosíìwéàtiàkọsíleìpawó-náwóàtiàkọjerìísí-ìnáwógbogboẹgbe-òṣèlú;àti(b) l’áṣẹlátìbéèrèl’owoàwọnonípòẹgbe-òṣelúirúàlàyéàti ìfitónilétíeléyìítóròpéójedandanfúnèrèdíìtọpinpin,Àjọnáàyíòsọpàtóèyínínúìjaboọre.

227. Kìyíòsíìkórajọ-ẹgbekegbekantíyíòṣeìkójọ,dánilekootàbídìhámorafúnẹnikenitàbí ìkórajọ àwọn ènìyàn kan láti lò won fún ìwà ipá tàbí ìfipámúni látilè ṣègbéga fúnàfojúsùnẹgbe-òṣèlútàbíìlépawọntàbílonàtólèmúìfurasítóbogbonmuwápéìkójọ,ìdánilekòotàbíìdìhámora-fúnnináàwàfúnirúiṣeẹláabibee.

228. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,látipaòfinlèpèsè–

(a) fúnìfìyàjẹniẹnikenitól’owonínúìdaríàtiìṣàkosoẹgbe-òṣèlúèyíkéyìíeléyìítíìtọpinpingidifìdíremúlepéólòdìsófintíìpèsèrewàníìpínokòólérúgba-ó-lé-kan,


okòólérúgba-ó-lé-árùn-únàtiokòólérúgba-ó-lé-méje{sections221,225(3)and227}Ìwé-òfinÀpapoyí;(b)fúnìjákuleẹnikeni látidipòìjọbamúlátàríipéómoomoṣèrànwotàbíṣonígbowoẹgbe-òṣèlúkanlátilòdìsíàpíntúnpínkẹtaìpínokòólérúgba-ó-lé-márùn-ún{section225(3)}Ìwé-òfinÀpapoyí;(d) fúnìfúnilówónàáọlodọọdúnfúnÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwafúnìpínkirisíọwoàwọnẹgbeòṣèlúl’óríòjorílátilèfileṣeojúṣewọn;àti(e) fúnìgbéwọniàṣẹfúnÀjọnáàgegebí Ilé-ìgbìmoṣòfintiròósípéóyẹtàbíótofúnÀjọnáàlátimúudájúpéàwọnẹgbeòṣèlúteléàwọnìpèsèòfintówàníApáibínínúOríyìí.

229. NíApáibínínúOríyìí,àyàfibíìsoro-nípaarebáfeẹbámìíràn–“ìkórajọ-ẹgbe” túmosí ìkórajọ àwọn ènìyàn kan bí ájọ-ìṣòwò tàbí tí kìí ṣe ti ájọ-ìṣòwòtíwongbà látiṣiṣepòfúnèrè,àtipelú ìkórajọ-ẹgbetówàfún, eyà-èdè,àjọṣe,àṣà, iṣeàtifúnesìn;àtipelú“ẹgbe-òṣèlú” pelú èyíkéyìí ìkórajọ-ẹgbetí akitiyan wọn jepípolongo fún ìbò fún àtìlẹhìnadíje nínú ìdìbò sípò Aláṣẹ, Igbákejì-Aláṣẹ, Gómìnà, Igbákejì-Gómìnà tabi ọmọ ÀjọÌgbìmoṣofintàbíìjọbaìbíle.

OriKeje

ÈtòÌdájo

ApáKinni

Ilé-ẹjoÌjọbaÀpapoA-Ilé-ẹjoGígajùlọÌjọbaÀpapo

230. (1)Ilé-ẹjoGígajùlọfúnileẹNàìjíríàkanyíòwà.(2) Ilé-ẹjoGígajùlọileẹNàìjíríàyíòkúnfún–(a) Ọgá-AdájoÀgbàileẹNàìjíríà;àti(b) IyeàwọnỌgá-AdájoÀgbàIlé-ẹjoGígajùlọ,tíkòjumokànlélógún,eléyìítíÀbádòfiniléÌgbìmoṣòfinÀpapoleṣèlàkaleẹre.

231. (1) Ìyànsípò gegebí Ọgá-Adájo Àgbà ileẹ Nàìjíríà yíò wá látọwo Aláṣẹ pelúìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹwa l’àpapotígbogboèyí sìwàlábeìjerìígbèìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoAṣòfinileẹwa.


(2) ÌyànsípògegebíỌgá-Adájon’Ílé-ẹjoGígajùlọfúnileẹNàìjíríàyíòwálátọwoAláṣẹpelúìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹwa l’àpapotígbogboèyí sìwàlábeìjerìígbèìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoAṣòfinileẹwa.(3) Ẹnìkankìyíòkúnjú-oṣùwonlátidiipòỌgá-AdájoÀgbàtàbíỌgá-Adájon’Ílé-ẹjoGígajùlọl’Óríle-èdèwamúàyàfibíonítohúnbátipegedélátiṣiṣe-òfinníIleNàìjíríàókéréjùl’átibíiọdúnmeedógún.(4) Bí ipòỌgá-AdájoÀgbà ileẹNàìjíríàbáṣófo tàbíbíẹni tíńdipònáàmú, fúnàwọn ìdíkan,kòbáleṣeojúṣeipòore,nígbànáààyàfíìgbàtíẹnìkanbátidiyíyànfúnipònáàtósìtigbaojúṣeipònáà,tàbítítídìgbàtíẹnitíńdipònáàmútelebáfipadàsííṣeojúṣeipòorèAláṣẹyíòyanẹnitíójeògájùlọnínúàwọnỌgá-AdájoÍlé-ẹjoGígajùlọlátiṣeàwọnojúṣewonyí.(5) Yàtosí látàrí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo,ìyànsípòní ìlépaàpíntúnpínkerin ìpín yìí yíòdópin l’ehìnoṣùmeta l’átọjo ìyànsípòbee,Aláṣẹkìyíòsìtúnọnítohúntíìyànsípòredópinyànmo.

232. (1)Ílé-ẹjoGígajùlọIleẹwa,láìsíilé-ẹjomìírànkankantíyíòtúnníi,yíònísàkáání-àṣẹìdájonínúoràn-ẹjotókanÌjọbaÀparapoàtiÌjọbaÌpínletàbíláàárínàwọnìjọbaÌpínlebíóbáfijepéàtibíoràn-ẹjonáàbákanìbéèrèkan(bóyánípatiòfintàbíàmodájúṣáká)l’óríèyítíwíwàtàbíparípátáetoòfinkandúrólél’órí.(2) L’áfikúnsíàwọnsàkáání-àṣẹ ìdájotíàpíntúnpínkìńní ìpínyìígbéwoo, Ílé-ẹjoGíga jùlọIleẹ wa yíò ní sàkáání-àsẹ ojúlówó-gan gegebí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin ti le gbé e woo

l’orùn.

Níìjepékìyíòsísàkáání-àsẹojúlówó-gantíaóògbéwọÍlé-ẹjoGígajùlọIleẹwal’orùntiyíòjẹmoorotókanìdaràn.

233. (1) Ílé-ẹjo Gíga jùlọ Ileẹ wa yíò ní sàkáání-àsẹ, láìsí ilé-ẹjo mìíràn kankan n’ileẹNàìjíríàtíyíòtúnníi,látigboẹjoàtilátidájokòtemilorùnlátiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá.(2) Ẹjoọkòtemilorùnyíòwálátinúìpinu-ìdájoilé-ẹjoAgbìpetejodásíÍlé-ẹjoGígajùlọIleẹwágegebíietoníàwọnìwáyéwonyí–(a)níbitíkókóìpẹjokòtemilorùnnáàjeèyítííṣetiìbéèrènípatiòfinnìkan,ìpinu-ìdájonínúìgbejoróot’alárá-ìlútàbíìdaràntàbíìdarànníwájúIlé-ẹjoAgbìpetejodá;(b) ìpinu-ìdájonínú ìgbejoróo t’alárá-ìlú tàbí ìdaràn l’órí ìbéèrèní ti ìtumosí tàbí lílò Ìwé-òfinàpapoyí,(d)ìpinu-ìdájonínúìgbejoróot’alárá-ìlútàbíìdarànl’óríìbéèrènítibóyáèyíkéyìíìpèsè-òfinOríkẹrinÌwé-òfinàpapoyítidiìtelójú,tińdiìtelójútàbíṣeéṣekódiìtelójúnípaatiẹnìkan;

(e)ìpinu-ìdájonínúìgbejoróìdarànkantíẹnìkantigbaìdájoikúl’átọwoIlé-ẹjoAgbìpetejodátàbíeléyìítíIlé-ẹjoAgbìpetejodáfọwosíìdájoikúfúnonítohúnl’átọwoilé-ẹjomìírànkan;

(e))ìpinu-ìdájol’óríìbéèrèèyíkéyìí–


(i) bóyáìdìbòyànẹnìkansípòAláṣẹtàbíIgbákejìAláṣẹgúngegel’ábeÌwé-òfinÀpapoyí,(ii) bóyáìgbà-l’órí-àléfàAláṣẹtàbíIgbákejìAláṣẹtidópin,(iii) bóyáipòAláṣẹtàbíIgbákejìAláṣẹtiṣ’ófo;àti(d)irúàwọnẹjomìíràntólejeÀbádòfinIlé-ÌgbìmoṣòfinÀpapo.(3) L’ábeàwọnìpèsè-òfintiàpíntúnpínkejììpínyìí,ìgbejokotemilorùnyíòwálátiinúìpinu-ìdájo ilé-ẹjo Agbìpetejodá sí Ilé-ẹjo Gígajùlọ pelú ìtọrọ-àṣẹ-àtiṣe ìle-ẹjoti Ilé-ẹjoAgbìpetejodátàbíIlé-ẹjoGígajùlọ.(4) Ilé-ẹjo Gígajùlọ lè dá ìpè fún ìtọrọ-àṣẹ-àtiṣe ìpẹjoọ kòtemilorùn nù n’ídàjooèyíkéyìí tiIlé-ẹjo Agbìpetejodá ní ti ìgbejoróo t’alárá-ìlú tàbí ìdaràn nínú àkọsíleìgbejoró bí Ilé-ẹjoGígajùlọbáníiléròpéìfe-àńlépaìdájo-òdodokòpọndandanìgbejobeel’oroẹnu.(5) èyíkéyìí eto ìpè fún ìgbejo kòtemilorùn sí Ilé-ẹjo Gígajùlọ látinú ìdájo Ilé-ẹjoAgbìpetejodáeléyìítíìpínyìígbéwooyíòdilílòl’áwọnìwáyéìgbejoìrúfinrókannígbàtíẹnitíẹjonáàkànkanbápèfún-un,tàbípelúìtọrọ-àṣẹ-àtiṣeìle-ẹjotiIlé-ẹjoAgbìpetejodátàbíIlé-ẹjo Gígajùlọ nígbàtí ẹnìkan tó nífeesí oronáà bá pè fún-un, àti ní ti ìgbéjoró ìdarànnígbàtíẹni-a-fesùn-kànbápèfún-un,tàbíl’ábeìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí,agbára-àṣẹtíagbéwọAmòfin-ÀgbàÀparapo Ileẹwa tàbí Amòfin-Àgbà Ìpínle láti gba ẹjo náà sódò látimáaṣẹjolọtàbídáwoẹjonáàdúró,nígbàtíalágbára-àṣẹmìírànkantàbíẹnìkanbápèfún-ungegebótiṣelèwàníìlàsíle.(6) èyíkéyìí etoìpè fún ìgbejo kòtemilorùn sí Ilé-ẹjo Gígajùlọ látinú ìpinu-ìdájo ilé-ẹjoAgbìpetejodáeléyìítíìpínyìígbéwooyíòdilílò,l’ábeÌpínigba-ó-lé-mẹrindínlogójì(section236) Ìwé-òfin Àpapoyí, ní ìbámu pelú èyíkéyìí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo àti ìpinu-ìdájo ilé-ẹjo tó fẹsemúle fún’gbàkan fún ṣíṣètò agbára, ìṣọwoṣe-iṣeati ìlánà-ìtose Ilé-ẹjoGígajùlọ.

234. Fúnèrèdíàtilosàkáání-àṣẹèyíkéyìítí Ìwé-òfinÀpapoyítàbíòfinkófingbéwoo, Ilé-ẹjo Gígajùlọ yíò jeèyí tí ìkúnlé re dáa bí kò bá ní kéré ju Ọgá-Adájomárùn-ún n’Ílé-ẹjoGígajùlọ:Ní ìjepé níbití Ilé-ẹjo Gígajùlọ ti ńjókòó láti ṣàṣàrò l’órí ẹjoọ kòtemilorùn tó wá látipaàpíntúnpínkejì,èlé(b)tàbí(d),ìpínigba-ó-lé-mẹtalélọgbọn{section233(2)(b)or(c)}Ìwé-òfin Àpapoyí, tàbí láti lo sàkáání-àṣẹ re ojúlówó-gan ní ìbámu pelú ìpín igba-ó-lé-méjìlélọgbọn(section232)Ìwé-òfinÀpapoyí,Ilé-ẹjonáàyíòkúnlépelúỌgá-Adájoméje.

235. Láìṣojúṣàájú sí agbára-àṣẹ Aláṣẹ tàbí Gómìnà Ìpínle ní ti Àṣẹ-àdani ìjọba fúnìṣàforíjì, ìpè fún ẹjo-kòtemilorùn kì yíò jetoofún ìkórajọ tàbí ẹlòmíràn kan látinú ìpinu-ìdájoilé-ẹjoGígajùlọ.

236. L’ábe ìkápáìpèsè-òfintiÀbádòfinèyíkéyìí Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,AdájoÀgbàileẹNàìjíríàlèṣeòfin-ìtoṣelátifiṣèdaríìṣiṣeàtiìlánà-ìtoṣeIlé-ẹjoGígajùlọ.

B -Ilé-ẹjoAgbìpe-tún-ẹjo-dá(kò-te-mi-lorùn)

237. (1)Ilé-ẹjoAgbìpe-tún-ẹjo-dákanyíòwà.


(2)Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dánáàyíòní–(a) AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejo-dákan;àti(b) iye àwọn Adájo Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá, tí kò kéré jumokàndínláàádota nínú èyí tó ó

kéréjù,métạnínúwọnyíònímonípaỌnàÒfinEsìn-Ìsìláàmù,àtiiyeẹnitíkòkéréjumétạlọtíyíòmonípaỌnàÒfin-Ìbíle,gégebíÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle tiṣe leṣèlàkaleẹresí

238. (1)ÌyànsípòènìyànkansípòAdaríIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejo-dáyíòwál’átọwoAláṣẹl’óríìfúnilámoràn-èyílóyẹlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapol’ábeìfọwosíìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoAṣòfin.(2) Ìyànsípò ènìyàn kan sípò Adájo Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ejo-dá yíò wá l’átọwoAláṣẹ pelúìfúnilámoràn-èyílóyẹlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo.(3) Ẹnìkan kì yíò kúnjú-oṣùwon láti di ipò Adarí Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ejo-dá mu àyàfi bíonítohúnbátipegedélátiṣiṣe-òfinníIleNàìjíríàókéréjùl’átibíiọdúnméjìlás’ehìn(4) BíipòAdaríIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejo-dábáṣ’ófo,tàbíbíẹnitíńdipònáàmú,fúnàwọnìdíkan,kòbáleṣeojúṣeipòore,nígbànáààyàfíìgbàtíẹnìkanbádiyíyànfúnipònáàtósìtigbaojúṣeipònáà,tàbítítídìgbàtíẹnitíńdipònáàmútelebáfipadàsííṣeojúṣeipòore,AláṣẹyíòyanẹnitíójeogájùlọnínúàwọnAdájoÍlé-ẹjoAgbìpe-t’ejo-dálátiṣeàwọnojúṣewonyí(5) Àyàfi l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo,ìyànsípò ní ìlépa ìpèsè-òfin àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí yíò dópin ìṣiṣelehìn oṣùmeta látọjoìyànsípò,Aláṣẹkìyíòsìtúnẹnináàtíìyànsípòoredópinyànmo.

239. (1) L’ábe ìkápá àṣẹ ìpèsè-òfin Ìwé-òfin Àpapoyí, Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ejo-dá yíò nísàkáání-àṣẹojúlówó-gan,láìsíilé-ẹjomìírànkankann’ileẹNàìjíríàtíyíòtúnníi,látigbóàtilátidájol’óríèyíkéyìíìbéèrèbíibóyá–(a)ìdìbòyanẹnìkangegebíAláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹgúngege;tàbí(b)ìgbà-l’órí-àléfàAláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹtidópin;tàbí(c)ipòAláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹtiṣ’ófo.(2) Nígbígbejoàtidídájoọìwé-ìfesùnkànnípaìdìbòl’ábeìpinro(a)àpíntúnpínkìńníìpínyìí,Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ejo-dá yíò jeèyí tí ìkúnlé repé tí ó bá ní ó kéré jù, Adájometa ti Ílé-ẹjoAgbìpe-t’ejo-dá.

240. L’ábe ìkápáàṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí,Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ejo-dáyíònísàkáání-àṣẹ, láìsí ilé-ẹjomìírànkankann’ileẹNàìjíríà tíyíò túnníi, látigbóàti látidájo l’órí ìpẹjo-kòtemilorùnlátiIlé-ẹjoGígaÀpapo,Ilé-ẹjoGígatiOlú-ìlú,Àbújá,Ilé-ẹjoGígaÌpínle,Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá ṢàríàtiOlú-ìlú,Àbújá, Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiÌpínle,Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ejo-dá Ìbíleàtiìpinu-ìdájo Ilé-ẹjoOlóguntàbíàwọnÀjọ-OnígbejoomìíràneléyìítíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinlèdásíle.

241. (1)Ẹjo-kòtemilorùnyíòwàlátiìpinu-ìdájoilé-ẹjoGígaÀpaposiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejo-dágegebíetoníàwọnìwáyéwonyí–


(a) ìdájo-paríníèyíkéyìíìgbejoróot’alárá-ìlútàbíìdarànníwájúIlé-ẹjoGígaÀpapotàbíIlé-ẹjoGígakantàbíIlé-ẹjoGígakantíńjókòófúnìgbààkoko;(b) Níbitíìdífúnìpe-ìt’ejodátiníàwọnìbéèrènípaòfinnínúníkan,nínúèyíkéyìíìdájonínúìgbejoróot’alárá-ìlútàbíìdaràn;(d) ìpinu-ìdájonínúèyíkéyìí ìgbejoróo t’alárá-ìlú tàbí ìdaràn l’órí ìbéèrènípa ìtumosí tàbíìmúlòÌwé-òfinÀpapoyí;(e) ìpinu-ìdájonínúèyíkéyìíìgbejoróot’alárá-ìlútàbíìdarànl’óríìbéèrènípabóyáèyíkéyìíìpèsè-òfin Orí kẹrin Ìwé-òfin àpapoyí ti di ìtelójú, ti ń di ìtelójú tàbí ṣeéṣe kó di ìtelójúnípaatiẹnìkan;(ẹ) ìpinu-ìdájonínúèyíkéyìí ìgbejoìdarànníbití Ilé-ẹjoGígaÀpapo tàbí Ilé-ẹjoGíga kan tidájoikú;(f) ìpinu-ìdájotíIlé-ẹjoGígaÀpapotàbíIlé-ẹjoGígakanṣe–(i) níbitíoronáàtikanòmìniraẹnìkantàbíìwàlákàtà-ẹniọmọdékan,(ii) níbitíìfàṣẹ-dètàbíìyànsípòolùgbàkantidigbígbàtàbíkíkojále,(iii) níìwáyéìdájokantódápàtóorànnípaatiafowósílekantàbíìjẹnígbèsèàjo-èsúsúkantàbíonípòmírànkanl’ábeìṣelófintójẹmoàjọ-ìṣòwònítiìfìkàṣeuntótokantàbíbámìíràn,(iv) ní ìwáyé ìdájo apekótóódàṣẹ kan l’orolokọláya tàbí ìdájo kan lorotó kan ìdáhùn-fúnn’íṣeọmọ-ogunojú-omi,àti(v) l’áwọnìwáyéoromíràngegebíòfinkantórinleníNàìjíríàtilèṣeésí(2)kòsíohunkanníìpínyìítíyíòfiìpe-ìt’ejodáèyíkéyìís’óríi–(a) látinú ìdájọ Ilé-ẹjo Gíga Àpapo tàbí Ilé-ẹjo Gíga kan tí ńfàyè aláìnígbèdéke sílelátiṣàwíjàreìṣekan;(b) látinúpátápátá-àṣẹlátijátàbídaìgbeyàwórúníteelorùnapákantótiníàyèiṣìpe-fún-ìt’ẹjo-dá látinúìdájoapekótóódàṣẹkanl’óríèyítíàṣẹ-ìdarínáàdúrólé l’órí,tíkòsìṣìpe-fún-ìt’ẹjo-dáìdájoapekótóódàṣẹnáà;àti(e) láìsíìtọrọ-àṣẹ-àtiṣeìle-ẹjoGígaÀpapotàbíIlé-ẹjoGígaAgbìpe-t’ẹjo-dá,látiinúìdajoIlé-ẹjoGígaÀpapotàbíìle-ẹjoGígatíówáyépelúìfọwosíàwọnẹlejoapáméjèèjìtàbíiyetíyíònániníkan

242. (1) L’ábe ìkápá àṣẹ ìpèsè-òfin ìpín igba-ó-lé-mokànlélógójì (section 241) Ìwé-òfinÀpapoyí, ìpe-ìt’ejodáyíòwá látinú ìdájo ilé-ẹjoGígaÀpapo tàbí Ilé-ẹjoGígakansí Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dápelúàṣẹ-àtiṣetiIlé-ẹjoGígaÀpapotàbíIlé-ẹjonáàtàbíIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá.(2)Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dálèdáèyíkéyìíìpèfúnìtọrọ-àṣẹ-àtiṣelátiṣìpeìt’ẹjo-dáìdájoilé-ẹjoGígaÀpapotàbíIlé-ẹjoGígakannù,níti ìgbejoroẹjokejotójetit’alárá-ìlútàbíìdarànnínúèyí tí ìṣìpeìt’ẹjo-dá tiwá sí Ilé-ẹjoGígaÀpapo tàbí Ilé-ẹjoGíga kan l’átodo Ilé-ẹjomìírànl’ehìnìbojúwòàkọsíleìgbejorónáà,bíIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dábáròópéníìlépaìdájo-òdodokòpọndandanlátigboẹjonáàl’oroẹnu.


243. Èyíkéyìí etosí ìpe-ìt’ejodá sí Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá látinú ìpinu-ìdájo ilé-ẹjo GígaÀpapotàbíIlé-ẹjoGígakantíÌwé-òfinyìígbéwọniyíòje–(a) àlèmúṣiṣení ìwáyé ìgbejoró kan tó jeti ìrúfin tí apákan àwọn ẹlejogbédìde, tàbí pelúàṣẹ-àtiṣe Ilé-ẹjo Gíga Àpapo tàbí Ilé-ẹjo Gíga tàbí Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá ní ìgbédìdelátọwoẹnìkan tó nífeesí ẹjo náà, àti ní ti ìgbejoró ẹjoìdaràn ní ìgbédìde látọwoeni-a-fesùnkàntàbí,l’ábeìkápáàṣẹÌwé-òfinÀpapoyíàtièyíkéyìíagbára-àṣẹtíagbéwọAmòfin-Àgbà ti Àpapoileẹ wa tàbí Amòfin-Àgbà Ìpínleláti gba ìgbejo náà ṣe tàbí láti dáa dúró,látipaìgbédìdeàwọnàṣẹtàbíẹlòmírànkangegebótiṣewàníìlàkale;(b) àlèmúṣiṣení ìbámu pelú èyíkéyìí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo àti òfin-ìdarí Ilé-ẹjol’ásìkòtófẹsemúlefún’gbàkanfúnṣíṣètòagbára,ìṣọwoṣe-iṣeàtiìlánà-ìtoseIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dánáà.

244. (1)ìpe-ìt’ejodáyíòwálátinúipinu-ìdájo ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàkansiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá gegebí eto, nínú ìgbejoró ìrúfin kan níwájú Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá ṢàríànípaaòfinÍsíláàmùtíIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríànáàlèdájoọre.(2)Èyíkéyìí ìpe-ìt’ejodásí Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá látinú ipinu-ìdájo ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàkantíìpínyìígbéwọniyíòje–(a) àlèmúṣiṣeniigbedideapakanawonelejonaatabipeluìtọrọ-àṣẹ-àtiṣetiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtabiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá,niigbedideelomirantonifeeninuejonaa;ati

(b) múṣiṣeníìbámupelúèyíkéyìíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoàtiòfin-ìdaríIlé-ẹjol’ásìkòtófẹsemúlefún’gbàkanfúnṣíṣètòagbára,ìṣọwoṣe-iṣeàtiìlánà-ìtoseIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dánáà.

245. (1) ìpe-ìt’ejodá yíò wá látinú ipinu-ìdájo ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ìbílekan sí Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá gegebí eto, nínú ìgbejoró ìrúfin kan níwájú Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ìbílenípaa ìbéèrè kan tó jẹ moòfin Ìbíle àti irú àwọn oromíràn tí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoleṣèlàkaleẹre.(2)Èyíkéyìíetoìpe-ìt’ejodásíIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dálátinúipinu-ìdájo ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbílekantíìpínyìígbéwọniyíòje–(a) àlèmúṣiṣení ìgbédìde tíapákanàwọnẹlejogbédìde, tàbípelúàṣẹ-àtiṣe Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletàbíIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáníìgbédìdelátọwoẹlòmírànkantónífeesíẹjonáà;

(b) ìmúṣiṣení ìbámu pelú èyíkéyìí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo àti òfin-ìdarí Ilé-ẹjol’ásìkòtófẹsemúlefún’gbàkanfúnṣíṣètòagbára,ìṣọwoṣe-iṣeàtiìlánà-ìtoseIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dánáà.

246. (1)ìpe-ìt’ejodásíIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáyíòwàgegebíetolátinú–(a) ìpinu-ìdajoàwọnÀjọ-oníìdájofúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwàtíìdásílerewàníAtoṣeÌkarùn-únnínúÌwé-òfinÀpapoyí;


(b) ìpinu-ìdajoÀjọ-oníìdájofúnÌdìbòIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoàtiàwọnÀjọ-oníìdájofúnÌdìbòGómìnààtiàwọnIlé-ìgbìmoṣòfinwípébóyá–(i) ìdìbò yan ẹnìkan gegebíi ọmọ ìgbìmo Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo tàbí Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínlegúngegel’ábeÌwé-òfinÀpapoyí,(ii) ìdìbòyanẹnìkangegebíiGómìnàtàbíIgbákejì-Gómìnàgúngege,tàbí(iii) ìgbà-l’órí-ipòẹnìkantidópin,tàbíàyéirúẹnibeetiṣófo(2)Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo lègbésàkáání-àṣẹwọIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dálátigboàti látidáìpe-ìt’ejodá látinú ìpinu-ìdájọ èyíkéyìí Ilé-ẹjo kan tàbí Àjọ-onígbejootí Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapodásíle.(3)Ìpinu-ìdájọIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dánípaatiìpe-ìt’ejodálátinúìkowé-fesùnkànìdìbòyíòjeàdáparí.

247. (1) Fún ìdí látimú sàkáání-àṣẹ kan tí a gbéwoolátipa Ìwé-òfin Àpapoyí tàbí òfinmìíràn ṣiṣe, ìkúnlé Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá yíò gún gegebí ó bá ní ó kéré jù Adájo Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dámetaàtiníìwáyéìpe-ìt’ejodáláti–(a) Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàbíóbáníókéré jùAdájo Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dámetatíwonnímonípaaòfinÌsìláàmù;àti(b) Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíle,bíóbáníókéré jùAdájo Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dámetatíwonnímonípaaòfinÌbíle.

248. L’ábe ìkápá àṣẹ ìpèsè-òfin èyíkéyìí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo, Adarí Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dálèṣeòfin-idarífúnṣíṣètòagbára,ìṣọwoṣe-iṣeàtiìlánà-ìtoseIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbílenáà.

D –Ilé-ẹjoGígaÀpapo

249. (1)Ilé-ẹjoGígatiÀparapoIleẹwakanyíòwà.(2) Ilé-ẹjoGígaÀpaponaayíòní–(a) AdájoÀgbàIlé-ẹjoGígaÀpapokan;àti(b) IyeAdájotí Ilé-ẹjoGígaÀpapogegebíÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoti lèṣe ìlàkaleẹresí.

250. (1) Ìyànsípò gegebí Adájo Àgbà Ilé-ẹjo Gíga Àpapo yíò wá látọwo Aláṣẹ pelúìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹwa l’àpapotígbogboèyí sìwàlábeìjerìígbèìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoAṣòfinileẹwa.(2) Ìyànsípò gegebíi Adájo Ilé-ẹjo Gíga Àpapo yíò wá látọwo Aláṣẹ pelú ìfúnilámoràn-èyílóyẹlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo.(3) Ẹnìkan kì yíò kúnjú-oṣùwon láti di ipò Adájo-Àgbà Ilé-ẹjo Gíga Àpapomú àyàfi bíonítohúnbátipegedélátiṣiṣe-òfinníIleNàìjíríàókéréjùl’átibíiọdúnmewàá.(4)BíipòAdájo-ÀgbàIlé-ẹjoGígaÀpapobáṣófotàbíbíẹnitíńdipònáàmú,fúnàwọnìdíkan,kòbáleṣeojúṣeipòore,nígbànáààyàfíìgbàtíẹnìkanbádiyíyànfúnipònáàtósìtigbaojúṣeipònáà,tàbítítídìgbàtíẹnitíńdipònáàmútelebáfipadàsííṣeojúṣeipòo


re,AláṣẹyíòyanẹnitíójeogájùlọnínúàwọnAdájoIlé-ẹjoGígaÀpapolátiṣeàwọnojúṣewonyí.(5) Yàtosí látàrí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo,ìyànsípò ní ìlépa àpíntúnpín kẹta ìpín yìí yíò dópin l’ehìn oṣùmeta l’átọjo ìyànsípò bee,Aláṣẹkìyíòsìtúnọnítohúntíìyànsípòredópinyànmo.

251. (1) Láìtààròohunkóhun tó lòdì sí ohun tí ìpèsè e rewànínúòfin ìpín yìí àti láfikún sísàkáání-àṣẹ tíÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin lè gbéwoo, Ilé-ẹjoGígaÀpapo yíòní àti pelú losàkáání-àṣẹ,láìsíilé-ẹjomìírànkankantíyíòtúnníi,nínúàwọnẹjoìrúfinwonyí–(a) eléyìí tó jẹ moìpawowọlé Ìjọba Àpaponíbi tí Ìjọba náà tàbí eyà-eka-ìjọba níbetàbíolùpejotàbíolùjejotíafesùnkàntińdípòfúnìjọbajeapákanẹlejo;(b) tódàpomotàbító jẹmoìsanwó-oríàwọnIlé-iṣeàti ìkórajọmìíràntí ìdásílewọnwáyétàbítíńṣòwòníNàìjíríààtigbogboẹnitówàl’ábeìsanwó-orífúnÌjọbaÀpapo;(d) tódàpomotàbítójẹmoowó-oríọjà-àkókọjáàtiowó-orí-iye-òwòàtiowó-oríọjà-àkólọ,tó fi moìjàfún-etol’átọwotàbí nítakò sí Ilé-iṣeAṣobodè Nàìjíríà tàbí onípò-iṣekan níbe,eléyìítójẹyọlátàriìṣojúṣekantópọndandanl’ábeòfin-ìdaríìsanwóowó-oríọjà-àkókọjáàtiowó-orí-iye-òwòàtiowó-oríọjà-àkólọ;(e) tódàpomotàbítójẹmoìfowópamo,ilé-ìfowópamo,ìgbékalemìírànkantójetiowó,tófimoìṣe ilé-ìfowópamokan sí èkejì, ìṣe kan l’átọwotàbí nítakò sí Ilé-ìfowópamo ÀpapoIleẹNàìjíríà tó jẹyọ nínú ìfowópamo, pàṣípààro-òwò pelú íleòkèèrè, ṣíṣedá owó, owó tóbófinmu, àwọn ìwé-afúniláṣẹ ìsanwó, àwọn ìwé-afúniláṣẹ ìgbowó, àwọn ìwé-ìlérí ìsanwóàtiàwọnàmúdaríètòìṣúnámìíràn:Ní ìjepé ìpinroyí kì yíò di ìmúṣiṣenínú fàákája láàárín oníìbárà kan àti ilé-ìfowópamoọ relátàriìṣòwòpoláàárínoníìbáràòhúnàtiilé-ìfowópamoọre;(ẹ) tó jẹjádenínú ìmúṣiṣeÀbádòfin fúnoronípa ilé-iṣe àti ìleka-níle-òkèèèrè tàbí ìṣelófinmìíràntódípòoÀbádòfinnáàtàbíńṣèdaríiṣeàwọnilé-iṣetójeàjọ-ìṣòwòl’ábeÀbádòfinfúnoronípailé-iṣeàtiìleka-níle-òkèèèrè;(f) èyíkéyìí ìṣelófin Ìjọba Àpapo tó jẹmoeto-edà-iṣe, eto-ẹníkokoṣeé, eto-àwòrán-ìkoṣe,àmì-ọjà àti ìfìkanpe-òmíràn, àmì-ilé-iṣe ajé ńlá àti àmì-oníkáràkátà, orúkọ-ìṣòwò,alágbàtán-òwòtiokoòwòàtiilé-iṣe-ajé,òwò-àjọṣeàtiàjọ-òwò-àgbàtán,ìṣojúlówóọjààtiohun-àmúná’jààtiìṣojúlówóọjàlátiilé-iṣe-ajé;(g) èyíkéyìísàkáání-àṣẹilé-iṣeọmọ-ogunojú-omi,tófimoìfọkokerùàtiìwakol’óríOdòỌya(RiverNiger) tàbíOdòBenue (River Benue) àti àwọn àyasí-omiwọn àti l’órí onà-orí-omigegebí ìṣelófin kan ti lè sọopéó jeonà-omi àtojá-oríle-èdèmìíràn, gbogboèbútéko ÌjọbaÀpapo, (ìgbékaleàtiagbára-àṣẹàwọnaláṣẹ-èbútékotièbútékoìjọbaÀpapoàti ìgbérù-gba-orí-omi(gb)àyínìkeláàárínorílè-èdè,ìṣojú-okoòwòàtikáràkátàòkèèrè;(h) ìjomọ-ìlú,ìgbépé-d’ọmọ-ìlúàtiàjòjì,ìlékúrònílùúẹnìkantíkìíṣeọmọoríleèdèNàìjíríà,ìdárúfin-padà,wíwolúàtikíkúròl’óríleèdèNàìjíríà,ìwé-ìrìnààtiìwé-àṣẹ-ìwolú;


(i) ìwọgbèsèàtiodá-owó(j) ìrìnà-òfurufúàtiààbòọko-òfurufú(k) ohun-ìjà,èèlò-ìjagunàtiàwọnohun-abúgbàmù;(l) oògùn-olóróàtimájèlé;(m) iwakusaatiohun-alumoni(tofimosaariepo-robi,iwaepo-robi,iwolewofunalumoniatiafefe-rínájó);(n) ìwúwoàtiìdiwon;(o) ìṣàkosotàbíìṣètòàtiìdaríÌjọbaÀpapotàbíèyíkéyìíeka-ìṣàkosore;(p) l’ábeìkápáìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí,ìmúṣiṣeàtiìtumosíÌwé-òfinÀpapoyíníbóbáṣekanÌjọbaÀpapotàbíèyíkéyìíeka-ìṣàkósoretó;(r) èyíkéyìí ìṣe tàbí ìgbejoró kan fún ìkéde-s’íta tàbí ìfàṣẹ-dè tí ńdínà fún ìṣojúṣe tàbíìpinnuèyíkéyìíìṣàkósol’átọwoÌjọbaÀpapotàbíèyíkéyìíeka-ìṣàkósore;àti(s) irúsàkáání-àṣẹtójẹmoìrúfintàbíìdaràn,pelúbóyásíìyọkúròàwọnilé-ẹjomìíràntàbíbeeko,gegebíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfintiṣelegbéewoo:Níìjepékòníísíohunkanníìpèsè-òfinìpinro(p),(r)àti(s)tiàpíntúnpínyìítíyíòdáènìyàndúrólátijàfúnìṣàtúnṣel’átodoÌjọbatàbíèyíkéyìíeka-ìṣàkósorenínúẹjoìbadúkìáje,ìfàṣẹ-dètàbíìhùwàkannípàtóníbitíìṣebeetidál’óríìṣelófin,òfintàbíìṣe-dogbadogba.

(2) Ilé-ẹjo Gíga Àpapo yíò ní agbára àti sàkáání-àṣẹ nípaa ti ìdale-dìte, ìwà-ìdale-dìtetóburújáìàtiìrúfinmìíràntójẹmoọ(3) Ilé-ẹjo Gíga Àpapo yíò tún ní agbára àti sàkáání-àṣẹ nípaa tí ẹjoìdaràn nípa èyí tíàpíntúnpínkìnńíìpínyìígbéwoo.

252. (1) Fún èrèdí àtilo sàkáání-àṣẹ èyíkéyìí tí Ìwé-òfin Àpapoyí tàbí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapogbéwoo,Ilé-ẹjoGígaÀpapoyíògbogboagbára-àṣẹIlé-ẹjoGígaÌpínle.

(2) Láìtààròàpíntúnpín (1) ìpínyìí, Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo lèpèsè-òfin tógbéagbaráwọIlé-ẹjoGígaÀpapol’áfikúnsíigegebótitoàtibótiyẹfúnIlé-ẹjonáàlátiṣojúṣesàkáání-àṣẹredáadáa.

253. Ilé-ẹjoGígaÀpapoyíòjeèyítókúnlébótiyẹbíóbáníókéréjùAdájoIlé-ẹjonáàkan.

254. L’ábe ìkápá àṣẹ ìpèsè òfin ti Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo, Adájo Àgbà Ilé-ẹjoGígaÀpapolèṣeòfin-ìtoṣelátifiṣèdaríìṣiṣeàtiìlánà-ìtoṣeIlé-ẹjoGíga.

E -Ilé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújá

255. (1)Ilé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÀbújákanyíòwà.(2) Ilé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújáyíòní–(a)Adájo-ÀgbàtiIlé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÀbújá;àti(b)IruiyeawonAdájotiÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèlàkale.


256. (1) ÌyànsípògegebíAdájo-Àgbàti Ilé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapoÀbújáyíò wá l’átọwoAláṣẹ l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wal’àpapol’ábeìfọwosíìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoAṣòfin.(2) Ìyànsípò gegebí Adájoti Ilé-ẹjo Gíga Àpapo ti Olú-ìlú Ìjọba Àpapo Àbújá yíò wál’átọwoAláṣẹl’óríìfúnilámoràn-èyílóyẹlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo.(3) Ẹnìkankìyíòkúnjú-oṣùwonlátidiipòAdájo-ÀgbàtiIlé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújámuàyàfibíonítohúnbátipegedélátiṣiṣe-òfinníIleNàìjíríàókéréjùl’átibíiọdúnmewàás’ehìn(4) Bí ipòAdájo-Àgbà ti Ilé-ẹjoGígaÀpapo tiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapo,Àbújábáṣ’ófo, tàbíbíẹni tíńdipònáàmú, fúnàwọn ìdíkan,kòbá leṣeojúṣe ipòore,nígbànáààyàfí ìgbàtíẹnìkanbádiyíyànfúnipònáàtósìtigbaojúṣeipònáà,tàbítítídìgbàtíẹnitíńdipònáàmútelebáfipadàsííṣeojúṣeipòore,Aláṣẹyíòyanẹnitíóje ogájùlọnínúàwọnAdájo-ÀgbàtiIlé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÀbújánáàlátiṣeàwọnojúṣewonyí(5) Àyàfi l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo,ìyànsípò ní ìlépa ìpèsè-òfin àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí yíò dópin ìṣiṣelehìn oṣùmeta látọjoìyànsípò,Aláṣẹkìyíòsìtúnẹnináàtíìyànsípòoredópinyànmo.

257. (1)L’ábeìkápáàṣẹàwọnìpèsè-òfinìpínigba-ó-lé-mokànléláàádota(section251)àtièyíkéyìíìpèsè-òfinmìírànkannínúÌwé-òfinÀpapoyí,àtiláfikúnsísàkáání-àṣẹtíòfinlègbéwòó, Ilé-ẹjo Gíga Àpapo ti Olú-ìlú Àbújá yíò ní sàkáání-àṣẹ láti gboàti láti dájo èyíkéyìíìgbejoróot’alárá-ìlúnínúèyítíwíwàtàbíparípátáetoòfin,agbára-àṣẹ,ojúṣe,ohun-ìdáhùn-fún, ìjọlá-óṣèwọni, ìlépa-ànílérò, ojúṣe-eto tàbí etosíni ti jekókó oro, àti láti gbotàbí látidájoìgbejoróìdaràntójẹmoìjìyà-eṣe,ìjìyà-pàdánù,ìfìyà-eṣe-jẹnitàbíèyíkéyìíohun-ìdáhùn-fúnmìírànnípaatioràntíenikandá.(2) Ìsoro-nípaaìgbejoróot’alárá-ìlútàbíìdarànníìpínyìípelúìsọnípaìgbejorótówáyélátiIlé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,ÀbújáàtiàwọntíwongbéwasíwájúIlé-ẹjoGígaÀpapo ti Olú-ìlú Ìjọba Àpapo, Àbújá fún Ilé-ẹjo náà láti ṣiṣẹ lé l’órí látipasesàkáání-àṣẹìgbìpe-t’ẹjo-dátàbíìṣekòókáríre.

258. Ilé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújáyíòjeèyítíìkúnléeregúngegebíóbáníókéréjù,irúAdájoIlé-ẹjonáàkan.

259. L’ábe ìkápá àṣẹ àwọn ìpèsè-òfin èyíkéyìí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo, Adájo-àgbàIlé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapoÀbújá lèṣeòfin-ìtoṣe láti fiṣèdarí ìṣiṣeàtiìlánà-ìtoṣeIlé-ẹjoGígaÀpapotiOlú-ìlúÀbújá.

Ẹ -Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjọ-dáṢàríàtiOlú-ìlúÀbújá

260. (1)Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlúÀbújákanyíòwà.(2) Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújánáàyíòní-(a) Adájo-KadiÀgbàIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàkan;àti(b) IyeAdájo-KaditíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣeìlàkaleẹre.


262. (1)ÌyànsípòẹnìkansíipòAdájo-KadiÀgbàIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlú

Àbújá, yíòwá l’átọwoAláṣẹ l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo tiÍleẹwal’àpapol’ábeìfọwosíìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoAṣòfin.(2) )ÌyànsípòẹnìkansíipòAdájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríà,yíòwál’átọwoAláṣẹl’óríìfúnilámoràn-èyílóyẹlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo(3) Ẹnìkankìyíòkúnjú-oṣùwonlátidiipòAdájo-KadiÀgbàtàbíAdájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújámuàyàfi–(a)bíonítohúnbátipegedélátiṣiṣe-òfinníIleNàìjíríàókéréjùl’átibíiọdúnmewàás’ehìn,tíósìtigbà’wéeríojúlówónípaòfinÌsìláàmùlátiIlé-ìwétíÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapogbàwọlé;tàbí(b)óti lọsí ilé-ìwégbà’wéeríojúlówónípaòfin Ìsìláàmù láti Ilé-ìwétí Ìgbìmo-elétò fúnÌdájotiÍleẹwal’àpapogbàwọlé,ókéréjù,l’átibíiọdúnméjìlás’ehìn;àti(i)óníìríríìmonípaṣíṣeòfinÌsìláàmù,tàbí(ii)ójeonímopàtàkìkannípaṣíṣeòfinÌsìláàmù(4) BíipòAdájo-KadiÀgbàtiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújábáṣ’ófo,tàbíbíẹnitíńdipònáàmú,fúnàwọnìdíkan,kòbáleṣeojúṣeipòore,nígbànáààyàfíìgbàtíẹnìkanbádiyíyànfúnipònáàtósìtigbaojúṣeipònáà,tàbítítídìgbàtíẹnitíńdipònáàmútelebáfipadàsííṣeojúṣeipòore,AláṣẹyíòyanẹnitíójeogájùlọnínúàwọnAdájo-KaditiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújánáàlátiṣeàwọnojúṣewonyí.(5) Àyàfi l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo,ìyànsípò ní ìlépa ìpèsè-òfin àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí yíò dópin ìṣiṣelehìn oṣùmeta látọjoìyànsípò,Aláṣẹkìyíòsìtúnẹnináàtíìyànsípòoredópinyànmo.

263. (1) Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ṣàríà tiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapo, Àbújá, l’áfikún sí sàkáání-àṣẹ tí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo fun-un, yio ni sàkáání-àṣẹ ìgbìpe-t’ẹjo-dá tàbíìṣekòókáríníìgbejoróot’alárá-ìlútókanìbéèrèkantójẹmotiòfinÍsíláàmù.(2) fún èrèdí àpíntúnpín kìńní ìpín yìí, Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ṣàríà yíò ní agbára látiṣèdájo–(a)èyíkéyìí ìbéèrèkannípaatiòfinàdáni Ìsìláàmùníti ìgbeyàwótíaṣen’ílànàòfinnáà,pelúìbéèrètójẹmoìfẹsemúleàti ìtúkáìgbeyàwóbeetàbíìbéèrètódáléirúìgbeyàwóbeeàtiìbáṣepoẹbítàbíìṣàgbàtojúọmọdé;(b)níbitígbogboẹnitíorànnáàkantijeMùsùlùmí,èyíkéyìíìbéèrèkannípaatiòfinàdániÌsìláàmù ní ti ìgbeyàwó tí a ṣe n’ílànà òfin náà, pelú ìbéèrè tó jẹmoìfẹsemúleàti ìtúkáìgbeyàwóbeetàbíìbéèrètódáléirúìgbeyàwóbeeàtiìbáṣepoẹbítàbíìṣàgbàtojúọmọdé;

(d)èyíkéyìíìbéèrèkannípaatiòfinàdániÌsìláàmùnítiọmọ-àjájùsíle,ebùn,ìpín-ogúntàbíìropò-oyèníbitíàfúnnilójì,afúnnilóhun,akowé-ìpín’gúntàbíẹnitój’áláìsíjeMùsùlùmí;


(e)èyíkéyìíìbéèrèkannípaatiòfinàdániÌsìláàmùnítiọmọdékan,àpàtàbíẹnitíoríirekòpékantíójeMùsùlùmítàbíìgbàtojúMùsùlùmítíkòdápél’áratàbíl’okàn;tàbí(ẹ)níbitígbogboẹnitíorànnáàkan,nítorítíwónjeMùsùlùmí,tipèfúnilé-ẹjonáàtógbejonáàl’ákookolátidájonáàn’ílànàòfinàdániÌsìláàmù.

263. Fúnèrèdíàtiṣojúṣesàkàání-àṣẹèyíkéyìítiÌwé-òfinÀpapoyítàbíèyíkéyìíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣofin Àpapo, Ilé-ẹjo Agbìpe-te-jo-dá Ṣàríà yíò kúnlé tó bí ó bá ní, ó kérémọ,Adájo-KadimetatiIlé-ẹjonáà.

264. L’ábe ìkápá àṣẹ àwọn ìpèsè-òfin èyíkéyìí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo, Adájo-àgbàKadi Ilé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáṢàríà tiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapoÀbújá lèṣeòfin-ìtoṣe láti fiṣèdaríìṣiṣeàtiìlánà-ìtoṣeIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáṢàríàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújá.

F-Ilé-ẹjoAgbìpe-tẹ-jo-dáìbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújá

265. (1)Ilé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújákanyíòwà(2) Ilé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújáyíòní–(a) AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáìbíle;àti(b) IyeAdájoIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáìbíletíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣeìlàkaleẹre.

266. (1)ÌyànsípòẹnìkansíipòAdaríIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáÌbíletiOlú-ìlúÀbújá,yíòwál’átọwoAláṣẹ l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wal’àpapol’ábeìfọwosíìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoAṣòfin.(2)) Ìyànsípò ẹnìkan sí ipò Adarí Ilé-ẹjo Agbìpe-te-jo-dá ìbíle,yíò wá l’átọwoAláṣẹ l’óríìfúnilámoràn-èyílóyẹlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo(3)YàtosíirúamúniyẹfúnpòkantíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣeìlàkaleẹre,ẹnìkankìyíòkúnjú-oṣùwonlátidiipòAdarítàbíAdájoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújámuàyàfi–(a) bíonítohúnbájeoniṣe-òfinníIleNàìjíríàtíósìtipegedél’átibíi,ókéréjù,ọdúnmewàás’ehìn,àtiníèròÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo,onítohúnníìríríàtiìmotóponípaìdájoìbíle;tàbí(b) ní èrò Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo, onítohún ní ìrírí àti ìmotó ponípaìdájoìbíle.(4)BíipòAdaríIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáìbíle,báṣ’ófo,tàbíbíẹnitíńdipònáàmú,fúnàwọnìdíkan,kòbáleṣeojúṣeipòore,nígbànáààyàfíìgbàtíẹnìkanbádiyíyànfúnipònáàtósìtigbaojúṣeipònáà,tàbítítídìgbàtíẹnitíńdipònáàmútelebáfipadàsííṣeojúṣeipòore,AláṣẹyíòyanẹnitíójeogájùlọnínúàwọnAdájoAgbìpe-te-jo-dáìbílenáàlátiṣeàwọnojúṣewonyí.(5) Àyàfi l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo,ìyànsípò ní ìlépa ìpèsè-òfin àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí yíò dópin ìṣiṣelehìn oṣùmeta látọjoìyànsípò,Aláṣẹkìyíòsìtúnẹnináàtíìyànsípòoredópinyànmo.


267. Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,l’áfikúnsísàkáání-àṣẹtíÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo fun-un,yionisàkáání-àṣẹ ìgbìpe-t’ẹjo-dátàbí ìṣekòókáríníìgbejoróot’alárá-ìlútókanìbéèrèkantójẹmotiòfinìbíle.

268. Fúnèrèdíàtiṣojúṣesàkàání-àṣẹèyíkéyìítiÌwé-òfinÀpapoyítàbíèyíkéyìíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣofin Àpapo, Ilé-ẹjo Agbìpe-te-jo-dá Ìbíleyíò kúnlé tó bí ó bá ní, ó kéré mọ,AdájometatiIlé-ẹjonáà.

269. L’ábeìkápáàṣẹàwọnìpèsè-òfinèyíkéyìíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújálèṣeòfin-ìtoṣelátifiṣèdaríìṣiṣeàtiìlánà-ìtoṣeIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújá.

ApáKejìÀwọnIlé-ejoÌjọbaÌpínle

A-Ilé-ejoGígaÌjọbaÌpínle

270. (1)Ilé-ejoGígaÌjọbaÌpínlekanyíòwà(2) Ilé-ejoGígaÌjọbaÌpínlenáàyíòní–(a)AdájoÀgbàIlé-ẹjoGígatiÌjọbaÌpínle(b)IyeAdájoIlé-ẹjoGígaÌjọbaÌpínletíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣeìlàkaleẹre.

271. (1) Ìyànsípò ẹnìkan sí ipò Adájo Àgbà Ilé-ẹjo Gíga Ìjọba Ìpínle, yíò wá l’átọwoGómìnà l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapol’ábeìfọwosíìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenáà.(2) ÌyànsípòẹnìkansíipòAdájoIlé-ẹjoGígaÌjọbaÌpínle,yíòwál’átọwoGómìnàtińṣiṣel’óríìfúnilámoràn-èyílóyẹlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo(3) ẹnìkankìyíòkúnjú-oṣùwonlátidiipòAdájoÀgbàtàbíAdájoIlé-ẹjoGígaÌjọbaÌpínlemuàyàfibíonítohúnbátipegedélátiṣiṣe-òfinníIleNàìjíríàókéréjùl’átibíiọdúnmewàás’ehìn.(4) BíipòAdájoIlé-ẹjoGígaÌjọbaÌpínlebáṣ’ófo,tàbíbíẹnitíńdipònáàmú,fúnàwọnìdíkan,kòbáleṣeojúṣeipòore,nígbànáààyàfíìgbàtíẹnìkanbádiyíyànfúnipònáàtósìtigbaojúṣeipònáà,tàbítítídìgbàtíẹnitíńdipònáàmútelebáfipadàsííṣeojúṣeipòore,Gómìnà yíò yanẹni tí ó je ogájùlọnínú àwọnAdájo Ilé-ẹjoGíga Ìjọba Ìpínle náà láti ṣeàwọnojúṣewonyí.(5) Àyàfi l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo,ìyànsípò ní ìlépa ìpèsè-òfin àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí yíò dópin ìṣiṣelehìn oṣùmeta látọjoìyànsípò,Gómìnàkìyíòsìtúnẹnináàtíìyànsípòoredópinyànmo.

272. (1)L’ábe ìkápáàṣẹàwọn ìpèsè-òfin ìpín igba-ó-lé-mokànléláàádota (section251)àtièyíkéyìíìpèsè-òfinmìírànkannínúÌwé-òfinÀpapoyí,Ilé-ẹjoGígaÌpínleyíònísàkáání-àṣẹlátigboàtilátidájoèyíkéyìíìgbejoróot’alárá-ìlúnínúèyítíwíwàtàbí


parípátá eto òfin, agbára-àṣẹ,ojúṣe,ohun-ìdáhùn-fún, ìjọlá-óṣèwọni, ìlépa-ànílérò,ojúṣe-etotàbíetosínitijekókóoro,àtilátigbotàbílátidájoìgbejoróìdaràntójẹmọìjìyà-eṣe,ìjìyà-pàdánù,ìfìyà-eṣe-jẹnitàbíèyíkéyìíohun-ìdáhùn-fúnmìírànnípaatioràntíenikandá.

(2)Ìsoro-nípaaìgbejoróot’alárá-ìlútàbíìdarànníìpínyìípelúìsọnípaìgbejorótówáyélátiIlé-ẹjoGíga Ìpínle, àtiàwọntíwongbéwasíwájú Ilé-ẹjoGíga fún Ilé-ẹjonáà láti ṣiṣẹ lél’órílátipasesàkáání-àṣẹìgbìpe-t’ẹjo-dátàbíìṣekòókáríre.

273. Fúnèrèdíàtiṣojúṣesàkàání-àṣẹèyíkéyìí ti Ìwé-òfinÀpapoyí tàbíòfinèyíkéyìí, Ilé-ẹjoGígaÌpínleyíòkúnlétóbíóbání,ókérémọ,AdájokantiIlé-ẹjonáà.

274. L’ábe ìkápáàṣẹàwọnìpèsè-òfinèyíkéyìíÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle,Adájo Ilé-ẹjoGígaÌpínlelèṣeòfin-ìtoṣelátifiṣèdaríìṣiṣeàtiìlánà-ìtoṣeIlé-ẹjoGígaÌpínle.

B-Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjọ-dáṢàríàtiÌjọbaÌpínle

275. (1)Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàkanyiowafunÌpínleèyíkéyìítóbáfeẹ.(2) Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàÌpínlenáàyíòní–(a) Adájo-KadiÀgbàkantiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríà.(b) Iye Adájo-Kadi Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ṣàríà tí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínlelè ṣeìlàkaleẹre.

276. (1) Ìyànsípòẹnìkansí ipòAdájo-KadiÀgbàIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríà Ìpínle,yíòwá l’átọwo Gómìnà l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wal’àpapol’ábeìfọwosíìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenáà.(2) Ìyànsípò ẹnìkan sí ipò Adájo-Kadi Ilé-ẹjo Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ṣàríà Ìpínle, yíò wál’átọwo Gómìnà l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wal’àpapo.

(3)ẹnìkankìyíòkúnjú-oṣùwon látidi ipòAdájo-Kadi Ilé-ẹjo Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàÌpínlemuàyàfi–(a) bí onítohún bá jeoniṣe-òfin ní Ile Nàìjíríà tí ó sì ti pegedé l’áti bíi, ó kéré jù, ọdúnmewàás’ehìn, tíósì tigbà’wéeríojúlówónípaòfin Ìsìláàmù láti Ilé-ìwétí Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapogbàwọlé;tàbí(b) óti lọsí ilé-ìwégbà’wéeríojúlówónípaòfin Ìsìláàmù láti Ilé-ìwétí Ìgbìmo-elétò fúnÌdájotiÍleẹwal’àpapogbàwọlé,ókéréjù,l’átibíiọdúnmewàás’ehìn;àti(i) óníìríríìmonípaṣíṣeòfinÌsìláàmù,tàbí(ii) ójeonímopàtàkìkannípaṣíṣeòfinÌsìláàmù(4)BíipòAdájo-KadiÀgbàIlé-ẹjoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàÌpínlebáṣ’ófo,tàbíbíẹnitíńdipònáàmú,fúnàwọnìdíkan,kòbáleṣeojúṣeipòore,nígbànáààyàfíìgbàtíẹnìkanbádiyíyànfúnipònáàtósìtigbaojúṣeipònáà,tàbítítídìgbàtíẹnitíńdipònáàmútelebáfipadàsííṣeojúṣeipòore,GómìnàyíòyanẹnitíójeogájùlọnínúàwọnAdájoIlé-ẹjoGígaÌjọbaÌpínlenáàlátiṣeàwọnojúṣewonyí.



(5) Àyàfi l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo,ìyànsípò ní ìlépa ìpèsè-òfin àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí yíò dópin ìṣiṣelehìn oṣùmeta látọjoìyànsípò,Gómìnàkìyíòsìtúnẹnináàtíìyànsípòoredópinyànmo.

277. (1) Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ṣàríà Ìpínle, l’áfikún sí sàkáání-àṣẹ tí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínlefun-un, yio ni sàkáání-àṣẹ ìgbìpe-t’ẹjo-dá tàbí ìṣekòókárí ní ìgbejoróot’alárá-ìlútókanìbéèrèkantójẹmotiòfinÌsìláàmùeléyìítíilé-ẹjonáàkúnjú-òṣùwonlátidájoọreníìbámupelúìpèsè-òfinàpíntúnpínkejììpínyìí.(2) Fúnèrèdíàpíntúnpínkinniìpínyìíyíòkúnjú-òṣùwonlátidájoọ–(a) èyíkéyìí ìbéèrèkannípaatiòfinàdáni Ìsìláàmùníti ìgbeyàwótíaṣen’ílànàòfinnáà,pelúìbéèrètójẹmoìfẹsemúleàti ìtúkáìgbeyàwóbeetàbíìbéèrètódáléirúìgbeyàwóbeeàtiìbáṣepoẹbítàbíìṣàgbàtojúọmọdé;(b) níbitígbogboẹnitíorànnáàkantijeMùsùlùmí,èyíkéyìíìbéèrèkannípaatiòfinàdániÌsìláàmùníti ìgbeyàwótíaṣen’ílànàòfinnáà,pelú ìbéèrètó jẹmo ìfẹsemúleàti ìtúkáìgbeyàwóbeetàbíìbéèrètódáléirúìgbeyàwóbeeàtiìbáṣepoẹbítàbíìṣàgbàtojúọmọdé;

(d)èyíkéyìíìbéèrèkannípaatiòfinàdániÌsìláàmùnítiọmọ-àjájùsíle, ebùn,ìpín-ogúntàbíìropò-oyèníbitíàfúnnilójì,afúnnilóhun,akowé-ìpín’gúntàbíẹnitój’áláìsíjeMùsùlùmí;

(e)èyíkéyìíìbéèrèkannípaatiòfinàdániÌsìláàmùnítiọmọdékan,àpàtàbíẹnitíoríirekòpékantíójeMùsùlùmítàbíìgbàtojúMùsùlùmítíkòdápél’áratàbíl’okàn;tàbí(ẹ)níbitígbogboẹnitíorànnáàkan,nítorítíwónjeMùsùlùmí,tipèfúnilé-ẹjonáàtógbejonáàl’ákookolátidájonáàn’ílànàòfinàdániÌsìláàmù.

278. Fúnèrèdíàtiṣojúṣesàkàání-àṣẹèyíkéyìí ti Ìwé-òfinÀpapoyí tàbíòfinèyíkéyìí, Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàÌpínleyíòkúnlétóbíóbání,ókérémọ,Adájo-kadimetatiIlé-ẹjonáà.

279. L’ábe ìkápá àṣẹ àwọn ìpèsè-òfin èyíkéyìí tí Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínleṣe, Adájo-àgbàKadiIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáṢàríàÌpínlelèṣeòfin-ìtoṣelátifiṣèdaríìṣiṣeàtiìlánà-ìtoṣeIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáṢàríàtiÌpínle.

D-Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjọ-dáÌbíletiÌpínle(Kòtemilo rùn)

280. (1)Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbílekanyiowafunÌpínleèyíkéyìítóbáfeẹ.(2) Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíleÌpínlenáàyíòní–(a) AdaríkantiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletiÌpínle;àti(b) IyeAdájoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlelèṣeìlàkaleẹre.

281. (1)ÌyànsípòẹnìkansíipòAdaríIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletíÌpínle,yíòwál’átọwoGómìnà l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wal’àpapol’ábeìfọwosíìyànsípòbeelátọwoilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenáà.


(2) Ìyànsípò ẹnìkan sí ipò Adájo Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ìbíle, yíò wá l’átọwo Gómìnà tińṣiṣel’óríìfúnilámoràn-èyílóyẹlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo.(3) YàtosíirúamúniyẹfúnpòmìírànkantíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣeìlàkaleẹre,ẹnìkankìyíòkúnjú-oṣùwonlátidiipòAdájoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletíÌpínlemuàyàfi–

(a)bíonítohúnbájeoniṣe-òfinníIleNàìjíríàtíósìtipegedél’átibíi,ókéréjù,ọdúnmewàás’ehìn,àtiníèròÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo,onítohúnníìríríàtiìmotóponípaìdájoìbíle;tàbí(b) ní èrò Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo, onítohún ní ìrírí àti ìmotó ponípaìdájoìbíle.(4) BíipòAdaríIlé-ẹjoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletiÌpínlebáṣ’ófo,tàbíbíẹnitíńdipònáàmú,fúnàwọnìdíkan,kòbáleṣeojúṣeipòore,nígbànáààyàfí ìgbàtíẹnìkanbádiyíyànfúnipònáàtósìtigbaojúṣeipònáà,tàbítítídìgbàtíẹnitíńdipònáàmútelebáfipadàsííṣeojúṣeipòore,GómìnàyíòyanẹnitíójeogájùlọnínúàwọnAdájoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletiÌpínlenáàlátiṣeàwọnojúṣewonyí.(5) Àyàfi l’órí ìfúnilámoràn-èyílóyẹ látọwo Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wa l’àpapo,ìyànsípò ní ìlépa ìpèsè-òfin àpíntúnpín kẹrin ìpín yìí yíò dópin ìṣiṣelehìn oṣùmeta látọjoìyànsípò,Gómìnàkìyíòsìtúnẹnináàtíìyànsípòoredópinyànmo.

282. Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ìbíle ti Ìpínle yíò lè lo sàkáání-àṣẹ ìgbìpe-t’ẹjo-dá tàbíìṣekòókárírenínúìgbejoróot’alárá-ìlútóníìbéèrènípatiìdájoìbílenínú.(2) Fúnèrèdíìpínyìí,Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletiÌpínleyíòlèlosàkáání-àṣẹàtidájoàwọnìbéèrèkangegebíìlàkaleIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenáàeléyìítídídásílerewàfún.

283. Fúnèrèdíàtiṣojúṣesàkàání-àṣẹèyíkéyìítiÌwé-òfinÀpapoyítàbíòfinèyíkéyìí,Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáÌbíletiÌpínlelèṣeòfin-ìtoṣelátifiṣèdaríìṣiṣeàtiìlánà-ìtoṣeIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáÌbíletiÌpínlenáà.

284. L’ábe ìkápá àṣẹ àwọnòfin èyíkéyìí tí Ilé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle náà lè ṣe,Adarí Ilé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáÌbíletiÌpínlelèṣeòfin-ìtoṣelátifiṣèdaríìṣiṣeàtiìlánà-ìtoṣeIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáÌbíletiÌpínlenáà.

ApáKẹtá

Àjọ-OnígbejooÌdìbò

285.(1)Àjọ-OnígbejooÌdìbòkantàbíjùbeelọyíòwàfúnÀparapoIleẹwatíaómosíÀjọ-OnígbejooÌdìbòtiIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,tíyíòsìnísàkáání-àṣẹojúlówó-gan,tíkìyíòsíÀjọ-Onígbejoomìíràntíyíòtúnníi,látigboàtilátidájol’óríìwé-ìfesùnkànpébóyá–(a)ìdìbòyanẹnìkangegebíọmọIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapogúngege,


(b)ìgbà-l’órí-ipòẹnìkanl’ábeÌwé-òfinÀpapoyítid’ópin;(d) àyéẹnìkantiṣófon’Ílé-ìgbìmoAṣòfintàbíÍlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin;àti(e) ìbéèrèkantàbíìwé-ìfesùnkàntíakọsíÀjọ-Onígbejoojeèyítíìmúwáaregúntàbítíkògúngege.(2) Àjọ-Onígbejoo Ìdìbò kan tàbí jù beelọ yíò wà fún Ìpínle kookan tí a ó mosí Àjọ-OnígbejooÌdìbòtiGómìnàatiIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle,tíyíòsìnísàkáání-àṣẹojúlówó-gan,tíkìyíòsíÀjọ-Onígbejoomìíràntíyíòtúnníi,látigboàtilátidájol’óríìwé-ìfesùnkànpébóyáìdìbòyanẹnìkansiipoGómìnàtàbíIgbákejì-GómìnàtàbíọmọIlé-ìgbìmoṣòfinèyíkéyìígúngege(3)ìkúnléÀjọ-OnígbejooÌdìbòtiIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,Àjọ-OnígbejooÌdìbòtiGómìnààtiIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleyíòjegegebótiwànílàkaleníAtoṣeekẹfàÌwé-òfinÀpapoyí.(4) ìkúnlétó fún ìpàdéÀjọ-Onígbejoo Ìdìbò tí ìdásílerewáyé l’ábe Ìpín yìí yíò je Alágaàtiọmọ-àjọméjìmìíràn.

ApáKẹrin

Àfiṣekún

286. (1)l’ábeìkápáìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí–(a) Níbití lát’ara Òfin Ìpínle kan, sàkáání-àṣẹ di ìgbéwọ èyíkéyìí ilé-ẹjo kan l’orùn fúngbígboàtidídáẹjot’alárá-ìlúàtiìpe-ìt’ejodátójẹyọnírúẹjobẹe,ilé-ẹjonáàyíònísàkáání-àṣẹ irúkannáà níti ìgbejoàti ìdájonínú ẹjoọ ti Ìjọba Àpapo àti ìpe-ìt’ejodá tó jẹyọ nírúẹjobee;(b) Níbití lát’ara Òfin Ìpínle kan, sàkáání-àṣẹ di ìgbéwọ èyíkéyìí ilé-ẹjo kan l’orùn fúnìṣòfíntótó-ìwadìí,ìṣèwadìísí,tàbíìṣẹjoẹnìkantíafesùnìrúfinÌpínlekàn,àtilátàríìgbejoàtiìdájoìpe-ìt’ejodá tó jẹ jáde látinú irú ìṣẹjobẹetàbí ìgbejoró tó jẹ moọ, ilé-ẹjo náà yíò nísàkáání-àṣẹ irúkannáà níti ìṣòfíntótó-ìwadìí, ìṣèwadìí sí, tàbí ìṣẹjoẹnìkan tí a fesùn ìrúfinÌjọbaÀpapokànàtiìdájoìpe-ìt’ejodátójẹjádelátinúirúìṣẹjobeetàbíìgbejoróbee;

(d) sàkáání-àṣẹ tó di ìgbéwọ ilé-ẹjoÌpínle kan ní ìlépa àwọn ìpèsè-òfin ìpín yìí yíò diìmúṣiṣeníìbámupelúìṣiṣeàtiìlànà-ìtoṣefúnàsìkòtíówàníìlàkale,nítisàkáání-àṣẹrel’óríẹjot’alárá-ìlútàbíìdarànyàtosíẹjotiÌjọbaÀpapo.(2)kòsíohunkanníìpèsè-òfinìpínyìí,àyàfiníwonbíìpèsè-òfinmìírànbátidipípèsèlátipaìfiṣiṣeàwọn ìpínkọkàndínlooodúnrúnàti ìkọkànlélooodúnrún (sections299and301) Ìwé-òfinÀpapoyí,tíyíòditítúmosíèyítíńgbésàkáání-àṣẹnípaẹjoÌjọbaÀpapotàbíìrúfinÌjọbaÀpapowọilé-ẹjokantíìdaríirewàl’owoẹnìkantíkìíṣetàbítíkòtíìpegedélátiṣiṣe-òfinníIleNàìjíríà.(3)Níìpínyìí,àyàfibíìlò-nínú-ìsororebápàṣẹbámìíràn–


“ẹjo”pelúoràn;“ẹjoÌjọbaÀpapo”túmosíẹjot’alárá-ìlútàbíìdaràntójẹmoàwọnìpèsè-òfintíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapol’ágbáralátiṣòfinlé;àti“ìrúfinÌjọbaÀpapo”túmosíìrúfintótakoìpèsè-òfinÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotàbíòfinkófinkantófẹsemúlebíèyítíótidiìṣelófin.

287. (1) Ìpinnu Ilé-ẹjo Gígajùlọ yíò di ìmúṣẹ níbikíbi l’óríleèdè yí l’átọwogbogboalágbára-àṣẹàtiẹni,àtipelúl’átọwoilé-ẹjotísàkáání-àṣẹrekòtótiIlé-ẹjoGígajùlọ.(2) Ìpinnu Ilé-ẹjo Gígajùlọ yíò di ìmúṣẹ níbikíbi l’óríleèdè yí l’átọwogbogbo alágbára-àṣẹàtiẹni,àtipelúl’átọwoilé-ẹjotísàkáání-àṣẹrekòtótiIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dá.(3) ÌpinnuIlé-ẹjoGígaÀpapo,Ilé-ẹjoGíga,àtigbogboIlé-ẹjotíÌwé-òfinÀpapoyídasileyíòdiìmúṣẹníbikíbil’óríleèdèyíl’átọwogbogboalágbára-àṣẹàtiẹni,àtipelúl’átọwoilé-ẹjotísàkáání-àṣẹrekòtótiIlé-ẹjoGígaÀpapo,Ilé-ẹjoGígaàtigbogboàwọnIlé-ẹjonáà,gege.

288. (1)Ní líloagbára-àṣẹ ìyànsípò rel’ábeàwọn ìpèsè-òfinOrí yìí, ní ti ìyànsípòàwọn

Adájo Ilé-ẹjo Gígajùlọ àti Adájo Ilé-ẹjo Agbìpe-te-jo-dá, Aláṣẹ yíò kobiara sí ìnílò l’áti ríidájúwípé l’ára àwọn tí yíò di irú ipò beemú, àwọn tíwon nímonípaa òfin Ìsìláàmù àtinípaaòfinÌbílewà.(2) fúnèrèdíàpíntúnpínkìńníìpínyìí–(a) ènìyànyíòjeẹnitómonípaòfinàdániÌsìláàmùbíonítohúnbájeoniṣe-òfinníIleNàìjíríàtí ó sì ti pegedé l’áti bíi ìgbà tí kò kéré jù ọdúnmeeedógún s’ehìn lọ ní ti Adájo Ilé-ẹjoGígajùlọ, tàbí ìgbà tí kò kéré jù ọdúnméjìlá s’ehìn ní ti Adájo Ilé-ẹjo Agbìpe-te-jo-dá, àtipelútíótigbà’wéeríojúlówónípaòfinÌsìláàmùlátiIlé-ìwétíÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapogbàwọlé;àti(b) ènìyànyíòjeẹnitómonípaòfinìbílebíonítohúnbájeoniṣe-òfinníIleNàìjíríàtíósìtipegedé l’átibíi ìgbà tí kòkéré jùọdúnmeeedógúns’ehìn lọní tiAdájo Ilé-ẹjoGígajùlọ,tàbí ìgbà tí kò kéré jùọdúnméjìlá s’ehìnní ti Adájo Ilé-ẹjo Agbìpe-te-jo-dá, àti pelú, níìwáyéèyíkéyìíméjèèjìwonyíàtiníèròÌgbìmo-elétòfúnÌdájoti Íleẹwal’Ápapoonítohúnníìmoàtiìrírítópéyenínúiṣeòfinìbíle.

289. Kìyíòsíoniṣe-òfinkantíyíòpegedéfúnìyànsípògegebíiAdájoIlé-ẹjoGígajùlọ,Ilé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dátàbíAdájoIlé-ẹjoGígaÀpapotàbíAdájoIlé-ẹjoGígatàbíAdájo-kadiIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáṢàríàtàbíAdájoIlé-ẹjoAgbìpe-te-jo-dáÌbílenígbàtóṣìjeọmọÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwatàbíọmọìgbìmo-alábẹṣékélétiOlú-ìlúÌjọbaIleẹwal’Ápapo,ÀbújátàbíÌgbìmo-elétòfúnÌṣe-idájotiÌpínle,onítohúnyíòsìwàláìyẹfúnipònáàtítíọdúnmetal’ehìnìgbàtótidekunjíjeọmọìgbìmobee.

290. (1) Ẹnìkan tó di ìyànsípò sípò èyíkéyìí ipò ìdájokì yíò bere iṣeẹ reàyàfìgbà tó bá tijewodúkìáàtiohuntówàníkàwooregegebíótiwàníìlàsílenínúÌwé-òfinÀpapoyítíósìtigbaìbúrafúnniàtiìbúra-ìṣetìjọbatówàníìlàsíleníAtoṣeèkejeÌwé-òfinÀpapoyí.


(2) Ìbúratíìsoroọreṣáájúyìíniyíòjemímúṣẹl’átọwoẹnitíàṣẹwàfúnlátif’ìburafúnnifúnàsìkònáà.

291. (1) oníṣe ìdájo kan tí ó di yíyàn sí Ilé-ẹjo Gígajùlọ tàbí Ilé-ẹjo Agbìpe-te-jo-dá lèf’ehìntìbíóbápéọmọọdúnmárùndínláàádorintíyíòsìdekundídiipònáàmúbíóbápéọmọàádorinọdún.(2) oníṣe ìdájo kan tí ó di yíyàn sí Ilé-ẹjo mìíràn kan, yàtosí èyí tí àsọyanjú wọnwà níàpíntúnpínkìńníìpínyìílèfehìntìbíóbápéọmọọgotaọdúntíyíòsìdekundídiipònáàmúbíóbápéọmọọdúnmárùndínláàádorin.(3) ẹnikenitíótidiípòmúgegebíoníṣeìdájokan–(a) fúnìgbàtíkòkéréjuọdúnmeeedógún,bíóbáfehìntìl’omọọdúntàbíl’ehìnọdúnmárùndínláàádorinnítiAdájoÀgbàileẹNàìjíríà,AdájoIlé-ẹjoGígajùlọ,Adaríilé-ẹjoAgbìpe-t’ejodátàbíAdajoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejodátàbínígéérégéọgotaọdúntàbíjùbẹelọníìwáyémìíràn,yíòl’etoosíowó-ìfehìntìtítíọjo-ayéereníyetójedéédéowó-oṣùàgbàkehìnàtiowó-àjẹmonúureláfikúnsíoríṣiríṣiàǹfànììfehìntìmíìrantótosíi;(b) fún ìgbà tí kò kéré ju ọdúnmeeedógún, bí ó bá fehìntì l’omọ ọdún tàbí l’ehìn ọdúnmárùndínláàádorin,bíítiíwùkórí, yíò l’etoosí owó-ìfehìntì títí ọjo-ayée regegebó tiwàníìpinro(a)àpíntúnpínyìínídéédéiyeọdúntófiṣiṣegegebíoníṣeìdájonítiọdúnmeeedógún,àtigbogboowó-àjẹmonúureláfikúnsíoríṣiríṣiàǹfànììfehìntìmíìrantótosíi l’ábeàjọsọàtiipò-ìṣiṣe;àti(d) bíítiíwù kórí, yíò l’etoosí irú owó-ìfehìntì àti oríṣiríṣi àǹfànì ìfehìntì míìran gegebíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapokantàbíÒfinIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlekantiṣ’ètòoresí.(4)Kò sí ohunkanní ìpín yìí tàbí ibòmírànkannínú Ìwé-òfinÀpapoyí tí yíòdínà ìmúṣiṣeìpèsè-òfin mìíràn kan tó ńṣètò owó-ìfehìntì, owó-gbàmábìínú-ìfehìntì àti gbogbo owó-àjẹmonúmíìrankanfúnẹnìkantówàníṣẹÌjọbaÀpapotàbítiÌpínle.

292. (1) oníṣe ìdájo kan kì yíò di yíyọ nípò tàbí ìyànsípò kó tóó tó ọjoìfehìntì reàyàfil’áwọnìwáyéyìí–(a) níwàáyébíi–(i)Ogá-AdájóÀgbàIlèẹNàìjíríà,AdaríIlé-ẹjóAgbìpe-t’ẹjó-dá,AdájóÀgbàIlé-ẹjóGígaÀpapo, Adájo Àgbà Ilé-ẹjo Gíga ti Olú-ìlú Ìjọba Àpapo, Àbújá, Adájo-Kadi Àgbà Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáṢàríàtiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapo,ÀbújáàtiAdarí Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá Ìbíle tiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,látọwọAláṣẹtíńṣiṣel’óríàdéhùntíìdáméjìnínúmetaopojùlọọmọIlé-ìgbìmoAṣòfinIleẹwaṣàtìlẹhìnfún.(ii) Adájo Àgbà Ìpínle, Adájo-Kadi Àgbà Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ẹjo-dá Ṣàríà ti tabi Adarí Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá Ìbíle ti Ìpínle, látọwọ Gómìnà tí ńṣiṣe l’órí àdéhùn tí ìdáméjì nínú metaopojùlọọmọIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenáàṣàtìlẹhìn,Tíńpèfúnìyọnípòbeẹl’átàriàìlè-ṣeojúṣeipòre(ìbáàṣel’átipaseàìleraọkàntàbíara)tàbífúnaṣemáṣekantàbífúniteòfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwàl’ójú;


(b)niwayemiran,toyatosieyitiipinro(a)apaintunpinyidale,látọwọAláṣẹtabi,bíítiíwùkórí, látọwọ Gómìnà, tí ńṣiṣe l’órí àmoràn-ó-dáabeeti Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wal’àpapopeoníṣeìdájonaadiyiyol’átàriàìlè-ṣeojúṣeipòre(ìbáàṣel’átipaseàìleraọkàntàbíara)tàbífúnaṣemáṣekantàbífúniteòfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwàl’ójú;(2) Ẹnikenitíóbátidipòmúgegebíoníṣeìdájokankìyíòtúnfarahàntàbíṣebíoníṣeìdájokanníwájúilé-ẹjotàbíàjọ-onígbeejoèyíkéyìíníNàìjíríà.

293. Àyàfifúnìmúṣẹsàkáání-àṣẹèyíkéyìítí Ìwé-òfinÀpapoyígbéwootàbíòfinmìíràn,gbogbo ilé-ẹjotí ìdásíle wọn jelátipa Ìwé-òfin Àpapoyí ni yíò jeèyí tí ìkúnlé retó láìtààròìṣófoàyèèyíkéyìínínúọmọìgbìmoìdájoilé-ẹjonáà.

294. (1)Gbogbo Ilé-ẹjotí ìdásílewọnwà l’ábe Ìpín yìí ni yíò fi ìdájorelélení kíkọsíle, ópejù,àádorùn-únọjol’ehìn ìfẹnukòl’óríerí-àríṣègbèàti oroìparí-ẹjoàti fúngbogboapátíorotódiìṣẹjolél’órínáàkànníedàojúlówóìdájonáàláàárínọjoméjetíìgbékalenáàwáyé.

(2) OkòòkanOgá-AdájóIlé-ẹjóGígajùlọtàbíIlé-ẹjóAgbìpe-t’ẹjó-dáyíògbéèròǹgbàrekaleníkíkọsílè,tàbíṣoníkíkọsílèwípéòungbaèròOgá-Adájómìíràntósọèròtirenáàníkíkọsílewọlé:NíìjepékìíṣedandanfúnOgá-Adájótógbóẹjókanlátiwàníbènígbàtíìdájobáféé

wáyétíèròOgá-Adájokansìlèdikíkàsítal’átọwóOgá-Adájómìíràn,bóyáówátàbíkòwásíbiìgbejonáà.(3) Ìpinnu ilé-ẹjo tó ní Adájotó ju okan lọ nínú yíò di dídá pelú èròǹgbà opojùlọ ọmọìgbìmoìdájonáà.(4) fúnèrèdí ìṣègbékaleìpinnu rẹ tówà l’ábe Ìpínyìí, Ilé-ẹjoGígajùlọ tàbí Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dáyíòjeèyítíìkúnléretóbí,ọmọìgbìmoìdájoilé-ẹjonáàkan,okereju,bájókòófúnìdínáà.

(5) Ìdájo ilé-ẹjokankìyíòdipípatìtàbíkíkọsíleníwon-ọnpéóṣ’aláìbárepelúàwọnìpèsè-òfinàpíntúnpínkìńní ìpínyìíàyàfibíóbáteilé-ẹjotíńlosàkáání-àṣẹlátipaìgbìpe-t’ẹjo-dátàbíìṣàtúnyewòìdájonáàl’orùnpéapákanàwọnẹlejotíńfesùnkàntijìyàkanl’átaraàṣìṣeìdájonítoríìdíkanníbe.(6) Gegebí ó bá ti tètè ṣeé ṣe tó, l’ehìn tí ìgbejoàti ìdájobá ti wáyé níbití ó ti jetàbí dimímopé ìṣ’aláìbárepelúàwọn ìpèsè-òfinàpíntúnpínkìńní ìpínyìíwà,ẹni tíńdarí-ẹjoníbiìjokòóẹjonáàyíòfi ìjaboránṣesíAlágaÌgbìmo-elétòfúnÌdájo ti Íleẹwal’àpapoẹnitíyíòmáafioronáàtóÌgbìmonáàl’étíbíÌgbìmonáàbátifeẹsí.

295. (1) Níbi tí ìbéèrè-èrèdí òfin kan nípa ìtumosí tàbí ìmúfiṣiṣeÌwé-òfin Àpapoyí bá tiwáyé nínú ìgbejoró kan n’ílé-ẹjoèyíkéyìí kan ní Nàìjíríà (yàtosí Ilé-ẹjo Gígajùlọ, Ilé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá, Ilé-ẹjo Gíga Àpapotabi Ilé-ẹjo Gíga) tí Ilé-ẹjo náà sì wòó pé oronáà kanìbéèrè-èrèdíkanpàtàkìnít’òfin,Ilé-ẹjonáàlè,bíapákannínúàwọnelejo ìgbejorónáàbáfeẹ,gbé ìbéèrènáà lọsí Ilé-ẹjoGígaÀpapo tàbí Ilé-ẹjoGígatónísàkáání-àṣẹníagbègbènáàníNàìjíríàtíIlé-ẹjoGígaÀpapotàbíIlé-ẹjoGíganáàyíòsì-


(a) bíóbájenítièròǹgbà,èrèdínáàkanèrèdí-òfinpààtàkì,yíògbéìbéèrènáàlọsíIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá;tàbí(b) bí ó bá jení ti èròǹgbà, èrèdí náà kò kan èrèdí-òfin pààtàkì kan, yíò gbé ìbéèrè náàpadàsíilé-ẹjotógbéewáfúnìkódanùníìbámupelúìdaríbíIlé-ẹjoGígaÀpapotàbíIlé-ẹjoGígabáṣeròópéóyẹ.(2) Níbi tí ìbéèrè-èrèdí òfin kan nípa ìtumosí tàbí ìmúfiṣiṣeÌwé-òfin Àpapoyí bá ti wáyénínú ìgbejorókanní Ilé-ẹjoGígaÀpapo tàbí Ilé-ẹjoGíga, tí Ilé-ẹjonáàsìwòópéoronáàkan ìbéèrè-èrèdí kanpàtàkì ní t’òfin, Ilé-ẹjo náà lè, bí apákannínúàwọnelejo ìgbejorónáàbáfe,gbéìbéèrènáàlọsíIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dá;àtiníbitíìbéèrèkantidigbígbélọníìlépa àpíntúnpín yìí, Ilé-ẹjoyíò fi ìpinnu relélel’órí ìbéèrè nípa òfin náà tí ilé-ẹjotí ìbéèrènáàtij’ẹyọyíòkóìbéèrènáàdanùníìbámupelúìdaríìpinnuohún.(3)Níbitíìbéèrè-èrèdíòfinkannípaìtumosítàbíìmúfiṣiṣeÌwé-òfinÀpapoyíbátiwáyénínúìgbejorókanníIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dátíIlé-ẹjonáàsìwòópéoronáàkanìbéèrè-èrèdíkanpàtàkìnít’òfin,Ilé-ẹjonáàlè,bíapákannínúàwọnelejoìgbejorónáàbáfe,gbéìbéèrènáàlọsíIlé-ẹjoGígajùlọtíyíòsìfiìpinnurelélel’óríìbéèrènípaòfinnáààtiirúìdaríkanfúnIlé-ẹjoAgbìpe-t’ẹjo-dágegebótiríipéóbójúmusí.

296. NíOrí yìí, àyàfi bí lílò-nínú-ìsorobá pọndandan ìyàtoọ re, “ipò” nígbàtí lílò o rebápelú ìgúngegeìdìbò sípò kan pelú ipòAláṣẹÀparapòOríle-èdè yí, Igbákejì-AláṣẹÀparapoOríle-èdè yí àti Gómìnà tàbí Igbákejì-Gómìnà Ìpínleṣùgbon kò pelú ipò Adarí Ilé-ìgbìmoAṣòfin,Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfin,Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfintàbí ipòkípòkantí Ìwé-òfinÀpapòyídásíle.

OríKẹjọ

Olú-ìlúÌjọbaÀpapo,ÀbújáàtiÌpèsè-òfinàfiṣekúngbogboogbò

ApáKinni

Olú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá


297. (1)Olú-ìlú ÌjọbaÀpapo kan,Àbújáyíòwà,ààlà ìpínlereyíò sìwàgegebó tiwàníàsọyanjúníApáKejìAtoṣeàkokosíÌwé-òfinÀpapoyí.(2) Ìnilegbogbo ileojú agbègbè tó wà ní Olú-ìlú Ìjọba Àpapo, Àbújá yíò jeti Ìjọba ÀpapoOríle-èdèAtọwo-ìlú-gb’aṣẹNàìjíríà.

298. Olú-ìlú Ìjọba Àpapo, Àbújá yíò jeOlú-ìlú Oríle-èdè àparapodá àti ibùjókòó ÌjọbaÀpapo.

299. Àwọn ìpèsè-òfin inú Ìwé-òfin Àpapoyí yíò di lílò fún Olú-ìlú Ìjọba Àpapo, ÀbújágegebíipeÌpínlekanninínúÌpínleOríle-èdèàparapodáyìí;àtipelúgegebíi–(a) gbogbo agbára-àṣẹ ìṣòfin, agbára-àṣẹ ìṣàkóso àti agbára-àṣẹ ìṣèdájotó wà l’owoIlé-ìgbìmoṣòfin Ìpínle, Gómìnà Ìpínle àti l’owoIlé-ẹjoÌpínle, lokòòkan yíò wà l’owoIlé-ìgbìmoṣòfin Àpapo, Aláṣẹ Oríle-èdè àti Ilé-ẹjoeléyìí tó jení ti ìpèsè-òfin ìṣáájú yìí didídásílefúnOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá;(b)gbogboagbára-àsẹtówàníìpinro(a)ìpínyìíyíòdimímúlòníìbámupelúìpèsè-òfininúÌwé-òfinÀpapoyí;àtipelú(d)àwọnìpèsè-òfininúÌwé-òfinÀpapoyíyíòdikíkàpelúàyínìkeàtiàyínìpadàtóyẹtósìb’ogbonmulátimúwọnwàníìbámupelúìpèsè-òfinìpínyìí.

300. Fún èrèdíOrí Kẹrin Ìwé-òfinÀpapoyí, Olú-ìlú ÌjọbaÀpapo, Àbújá yíò jeagbègbè-aláṣòfin kanṣoṣo àti agbègbè-aláṣojúṣòfin Àpapo tó po tó bó ti to síi l’ábe ìpínkọkàndínláàádota(section49)Ìwé-òfinÀpapoyí.

301. Láìṣojúṣàáájú sí gbogbo ìpèsè-òfin tó wà ní ìpín kọkàndínlooodúnrún Ìwé-òfinÀpapoyí,níṣíṣàmúlòre fúnOlú-ìlú ÌjọbaÀpapo,Àbújá, Ìwé-òfinÀpapoyíyíòditítúmobíipé-(a)ìsoronípaaGómìnà,Igbákejì-Gómìnààtiìgbìmo-ìṣàkósoÌpínle(bóṣewùkápèé)jeìsoronípaaAláṣẹ,Igbákejì-Aláṣẹàtiìgbìmo-ìṣàkósoOríle-èdè(bóṣewùkápèé)beègege;

(b)ìsoronípaaAdájoÀgbààtiAdájoIlé-ẹjoGígaÌpínlejeìsoronípaaAdájoÀgbààtiAdájoIlé-ẹjo Gíga tí ìdásíle re wà fún Olú-ìlú Ìjọba Àpapo, Àbújá látipa ìpèsè-òfin Ìwé-òfinÀpapoyí;àti

(d) ìsoro nípaa ẹni, ipò àti alágbára-àṣẹ Ìpínle kan je ìsoro nípaa irúkannáà ẹni, ipò àtialágbára-àṣẹ Ìjọba Àpapo pelú ipò-ọlá, àfipè-oyè àti agbára-àṣẹ bákannáà; àti nípàtàkìjùlọ, bíi pé ìsoro nípaa Amòfin-Àgbà, àwọn Abójútoro àti Ayewé-owó-wòGbogboogbò je ìsoro nípaa Amòfin-Àgbà, àwọn Alábòójútó àti Ayewé-owó-wòGbogboogbòÌjọbaÀpapopelúipò-ọlá,àfipè-oyèàtiagbára-àṣẹbákannáà.

302. AláṣẹlèyanAlábòójútófúnOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,níìmúṣeagbára-àṣẹtíìpínkẹtàdínláàdojọ(section147)Ìwé-òfinÀpapoyígbéwoosípò,ẹnitíyíòmáaloagbára-àṣẹàtiṣeàwọnojúṣekangegebíAláṣẹtilèfiléelowolátìgbàdégbà.

303. Olú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújáyíòníagbègbè-alògbìmomefàtíìṣọwotòpoìṣàkosoàtiìṣèlúreyíòjebíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotilàásíle.


304. (1) ÌgbìmoIṣeÌdájoOlú-ìlú ÌjọbaÀpapokanyíòwà fúnOlú-ìlú ÌjọbaÀpapo,Àbújá, ìkúnléàtiojúṣeèyítíyíòwàgegebíApákẹtaAtoṣeekẹtaÌwé-òfinÀpapoyítiṣepèsèere.

(2)Àwọnìpèsè-òfinìpín{sections154(1)and(3),155,156,157(1)and(2),158(1)and159to161}Ìwé-òfinÀpapoyí,pelúàyínìkeàtiàyínìpadàtópọndandan,yíòdi lílòfúnÌgbìmoIṣeÌdájoOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá.

ApákejìÌpèsè-òfinfúnàmúlò-onírúurú

305.(1)L’ábeìkápáagbára-àṣẹÌwé-òfinÀpapoyí,Aláṣẹlèṣè’kédesítaipò-ìdágìrìníOríle-èdè

yítàbíibìkíbinínúrelátipaÀtejádeIlé-iṣeÌjọbaÀpapo.(2) Aláṣẹ, lesekẹsetóbá tigbé ìkédenáàsíta,yíò fiedà ìkédenáààtiekúnrereàlàyé ipò-ìdágìrì náà ṣọwosí Adarí Ilé-ìgbìmo Aṣòfin àti Abẹnuoro Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin Àpapo,okookan wọn yíò sì pe ìpàdé ìgbìmo Ilé tí ó ti ńṣe Aṣòfin tàbí Abẹnuorolowokan látilèfẹnukòl’óríibóyákíwongbaipò-ìdágìrìnáàwọlétàbíbeeko.(3) Aláṣẹyíòlágbára-àṣẹlátifiìkédesítafúnipò-ìdágìrìl’áwonìgbàwonyíníkan–(a) bíOríle-èdèyíbáwàl’ójúogun;(b) bíOríle-èdèyíbáwànínúewuìkọlùoguntàbíwàl’ójúìjà;(d) ìrúkèrúdòàti àìsí-ààbò fúnará-ìlúníOríle-èdè tàbí apá kannínúu retiwáyégan-an-gan,èyítóledébiipé,ónílòfúnìgbésetónípọnlátilèmúàlááfíààtiààbòpadàbosípò;(e) ewu ìrúkèrúdò àti àìsí-ààbò fún ará-ìlú ní Oríle-èdè tàbí apá kan nínúu reti beresíífojúhànkete,èyítónílòfúnìgbésetónípọnlátilèmúàlááfíààtiààbòpadàbosípò;(ẹ)ìṣelekantiṣetàbíewukanńbo,tàbíìṣeleaburúkantiṣetàbíìṣele-aburúàbámáyékantiṣe,eléyìítóṣesíagbègbèkantàbíapákanagbègbèkanníOríle-èdèyí;(f) ewumìírànkanwàl’óríìlúeléyìítóhàngbangbagegebíadáyàjánisíwíwàOríle-èdèyí;tàbí(g) bíAláṣẹbágbaìpèfúnṣíṣebeeníìbámupelúìpèsè-òfintówàníàpíntúnpínkẹrinìpínyìí.(4) Gómìnà Ìpínle, pelú ìfòǹtelù èsì-ìpàdé láti odoÌgbìmoṣòfin Ìpínle, lè pèfún ìkéde ipòìdágìrìl’átọwoAláṣẹsíÌpínlekantíàwọnìṣeletówàníìpinro(d),(e)àti(ẹ)àpíntúnpínkẹtaìpínyìítiìṣelenáàkòkọjáààlàÌpínlenáà.(5)Aláṣẹkì yíò fi ìkede ipò-ìdágìrì síta l’áwọn ìwáyé tí àwọn ìpèsè-òfinàpíntúnpínkẹrinìpín yìí wà fún àyàfi bí Gómìnà Ìpínle náà bá kùnà láti béèrè fún ìkéde beelowoAláṣẹl’ásìkòtób’ogbonmu.(6)ìkedeipò-ìdágìrìtíAláṣẹfisítal’ábeÌpínyìíyíòdópinìṣiṣe–(a) bíAláṣẹbápeàṣẹnáàpadàpelúìkọsílekantójádenínúÀtejádeIlé-iṣeÌjọbaÀpapo;


(b)bóbákanÀparapooríle-èdèyíi tàbí apákannínúu re, àti pelú láàárínọjoméjì tí Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapofiwàl’enuiṣe,tàbíláàárínọjomewàátíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapokòfiwàl’enu iṣel’ehìn ìtejáde náà, kò sí ìfẹnukò tó ní ìtìlẹhìn pelú ìdáméjì-nínúu-meta opojùlọọmọìgbìmoṣòfinníokookanIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo;(d)l’ehìnoṣùmefàtíìkédenáàtiwàníìfẹsemúle;Ní ìjepé Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo lè fikún àkókò ipò-ìdágìrì náà kí oṣùmefà àkokotóó pé,látipaìfẹnukòtówáyébeegege;tàbí(e) nígbà míràn kan l’ehìn ìfòǹtelù tí ìsoro nípaa re wà ní ìpinro(b) tàbí àfikún ọjo, tíìsororewàní ìpinro (d) àpíntúnpínyìí, nígbàtí Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapobáda ìkédenáànùpelúìwonopo-ẹsegbogboọmọ-ìgbìmoIlé-ìgbìmoṣòfinkookan.

306. (1) yàtosí bí ó báwà ní ìpèsè bámìíràn, ẹnikeni tí ó bá di yíyàn sí ipò, dídìbòyàn tàbíìfàkalesíipòkantíÌwé-òfinÀpapoyídásílelèfipòsílepelúìkowéìfipòsíletóuntìkálárarekọl’órúkọre,síalágbára-àṣẹtàbíẹnitóyàn-ánsípò,dìbòyàn-ántàbífàákale.(2) Ìkowé-fipòsíleẹnikenikúròníipòèyíkéyìítíÌwé-òfinÀpapoyídásíleyíòbereiṣenígbàtíìwénáàtíńsoronípaìkowé-fipòsílenáàbádigbígbàsowoalágbára-àṣẹtàbíẹnitíìwénáàwàfúntàbíẹnikenitíàṣẹlátowoalágbára-àṣẹnáàwàfúnlátigbàá.(3) Ìkowé-fipòsíleAláṣẹàtitiIgbákejì-AláṣẹyíòjekíkọsíAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinàtisíAláṣẹ.

(4) Níìwáyéìkowé-fipòsíleAláṣẹ,AdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinyíòkédeìkowé-fipòsílenáàlogánsíAbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin.(5) Ìkowé-fipòsíleGómìnà àti ti Igbákejì-Gómìnà Ìpínle kan yíò jekíkọ sí Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínleàtisíGómìnàÌpínlenáà.(6) Ìkowé-fipòsíleAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinàtitiAbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinyíòjekíkọsíAjeṣe-iléIlé-ÌgbìmoṣòfinÀpapolokookan,àtitiAbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínleyíòjekíkọsíAjeṣe-iléIlé-ÌgbìmoṣòfinÌpínlenáà.(7)Ìkowé-fipòsíleọmọ-ìgbìmoIlé-ÌgbìmoṣòfinkanyíòjekíkọsíAdaríIlé-ìgbìmoAṣòfintàbí,bíoronáàbáṣegbà,síAbẹnuoroIlé-ìgbìmoṣòfintíoronáàkàn.

307. Láìtààrò ìpèsè-òfin èyíkéyìí ní Orí Kẹrin àti l’ábe ìkápá agbára-àṣẹ ìpínkọkànléláàádójeàtikẹtàdínlogosàn-án(sections131and177) Ìwé-òfinÀpapoyí,kìyíòsíọmọIleNàìjíríàkantógbaìjomọ-ìlúrelátipaìforúkọsíletàbíìwé-eríìgbépé-d’ọmọ-ìlútíyíòdipò kan tí a fi ìdìbò tàbí ìyànsípò gbéwọlémú, láàárín ọdúnmewàá sí ìforúkọsíletàbígbígbaìwé-eríohún,l’ábeÌwé-òfinÀpapoyí.

308. (1)LáìtààròohunkantólèlòdìsíinínúÌwé-òfinÀpapoyí,ṣùgbons’ábeagbára-àṣẹàpíntúnpínkejììpínyìí–(a) kìyíòsíìgbejoróot’alárá-ìlútàbíìdaràntíyíòdigbígbédìdetàbíṣíṣelọl’óríẹnìkantíìpínyìíkànl’ásìkòtóńdipòkanmú;(b) ẹnìkantíìpínyìíkànkìyíòdiìfòfinmútàbíìtìmolél’ásìkònáà,yálàaníìlépaìgbejoróoilé-ẹjotàbíbámìíràn;àtipelú


(d)kìyíòsíìṣeilé-ẹjokantíńpèfúntàbítíńfidandangbonpèfúnìfarahànẹnìkantíìpínyìíkàntíyíòdiìbéèrèfúntàbíìfisíta:Níìjepénínúàtimobóyáàkókòìdádúrótidópinfúnìgbejoróonítakòẹnìkantíìpínyìíkàn,àkókòìwànípòrekìyíòjekíkàsí.(2) Àwọnìpèsè-òfinàpíntúnpínkìńníìpínyìíkìyíòkanìgbejoróot’alárá-ìlúnítakòẹnìkantíìpínyìíkàn,nípo iṣe-ìjọbare, tàbí ìgbejoróo ìdarànníbitíonítohuntitanmoẹjonáànítiìdárúkọníkan.(3) ìpín yìí kan ẹni tí ńdipò Aláṣẹ tàbí Igbákejì-Aláṣẹ, Gómìnà tàbí Igbákejì Gómìnà; àtipelú,ìsoronípaa“àsìkòìdipòmú”jeìsoronípaaàkokòtíẹnitíńdipònáàmúyíòlòlátifiṣeojúṣeipòore.

ApáKeta

Ìpèsè-òfinfúnàsìkòìtipòkan-bosíkejìàtiìmúpamo

309. Láìtààrò ipese-ofin Orí Kẹta Ìwé-òfin Àpapoyí, ṣùgbon s’ábeagbára-àṣẹ ìpínkejìdínlogbon níbe, ẹnikeni tó di ọmọoríle-èdèNàìjíríà nípaa ìbí, ìforúkọsíletàbí ìgbépe-títí-dọmọ-onílùúl’ábeìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapomíranyíòmaajeọmọoríle-èdèNàìjíríàlọl’ábeÌwé-òfinÀpapoyí.

310. (1) Àyàfìgbà tí Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo tàbí Ilé-ìgbìmoṣòfin kan bá lo agbára-àṣẹ rèláti fi ṣòfin ní ìbámu pelú ìpèsè-òfin (section 51 or 93) Ìwé-òfin Àpapoyí, Ajeṣe-ilé tàbíòṣìṣemìírànn’Ilé-ìgbìmoṣòfinyíòdiyíyàn,ní tiokookan Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapolátọwoÀjọ-elétò fún Iṣe-Ìjọba ti Ìjọba-àpapo, ati ni ti Ilé-ìgbìmoṣòfin ÌpínlelátọwoÀjọ-elétò fún Iṣe-ÌjọbatiÌjọba-ìpínle.(2) Ní lílo agbára-àṣẹ rel’ábeìpèsè-òfin ìpín yìí, Àjọ-elétò fún Iṣe-Ìjọba ti Ìjọba-Àpapo yíòfikùnlukùn bó ṣe yẹ pelú Adarí Ilé-ìgbìmo Aṣòfin Àpapo tàbí Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfin, tí Àjọ-elétò fún Iṣe-Ìjọba ti Ìjọba-Ìpínle yíò sì kàn sí Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle.

311. (1)Àwọnìpèsè-òfinìpínyìíyíòfẹsemúletítídìgbàtíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotàbíIlé-

ìgbìmoṣòfinÌpínlebáṣàmúlòagbára-àṣẹtíìpínọgotatàbíìkọkànlélogorùn-ún(section60or101)Ìwé-òfinÀpapoyígbéwoobóṣeyẹ.(2) ÀṣẹAfẹsemúlepeIlé-ìgbìmoAṣòfinÀpapotíìdásílerewálátinúÌwé-òfinÀpapotiteleyíòfẹsemúlenítiìjọgbìmoníIlé-ìgbìmoAṣòfinÀpapotíìdásílerewàl’ábeÌwé-òfinÀpapoyí.

(3) Àṣẹ AfẹsemúlepeIlé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin Àpapotí ìdásílerewá látinú Ìwé-òfin Àpapo titeleyíòfẹsemúlenítiìjọgbìmoníIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfinÀpapotíìdásílerewàl’ábeÌwé-òfinÀpapoyí.(4) Àṣẹ AfẹsemúlepeIlé-ìgbìmoṣòfin kan tí ìdásílerewá látinú Ìwé-òfin Àpapo ti teleyíòfẹsemúlenítiìjọgbìmoníIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínletíìdásílerewàl’ábeÌwé-òfinÀpapoyí.


(5) ÀṣẹAfẹsemúlepeàwọnIlé-ìgbìmoṣòfintiteletíìsọnípaawọnwàníàpíntúnpín(2),(3) àti(4)ìpínyìí,yíòfẹsemúlenítiIlé-ìgbìmoṣòfinkanpelúìṣàtúnṣesítóyẹlátimúwọnwàníìbámupelúàwọnìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí.(6) Ní ìpínyìí,“Ìwé-òfinÀpapo ti tele”ńsọnípaa Ìwé-òfinÀpapo tiOríle-èdèÀparapodáatọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríàtiọdún1979.

312. (1)ÀjọelétòìdìbòtíìdásílerewàfúnOríle-èdèyíl’ábeòfinkófintófẹsemúletítídégereìgbà tí ìpín yìí di ìfẹsemúleni yíò je ojúṣe fún láti ṣe gbogbo iṣe Àjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwatíìpèsè-òfintíÌwé-òfinÀpapoyídásíle.(2) Ẹnikenitíótijedídìbòyànsípòkan,kíÌwé-òfinÀpapoyítofẹsemúle,tiÌwé-òfinÀpapoyímenubà ní ìbámu pelú àwọn ìpèsè-òfin òfinkófin tó fẹsemúletítí dé gereìgbà tí Ìwé-òfinÀpapoyí fi di ìfẹsemúleyíò jekíkàsí ẹni tí dídìbòyàn resípò náà gún gegel’ábe Ìwé-òfinÀpapoyí.

313. Títí Àbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapò fún ìpèsè-òfin fún onà-ìgbà-pín owó-àpawọléláàárínÌjọbaÀpapoàtiÌjọbaÌpínle,láàárínàwọnÌpínle,láàárínÌjọbaÌpínleàtiÌjobaÌbíleàtiláàárín àwọn Ìjọba Ìbílenínú Ìpínle yíò fi dimímúṣiṣe,onà-ìgbà-pín owó-àpawọlé tó ṣìwàfún ọdún ìṣúná tó bere láti ọjokìńní oṣù Ṣeere(oṣù kìńní) ọdún 1998 tó sì parí sí ọjokọkànlélogbonoṣùỌpe(oṣùkejìlá),niyíòmáafẹsemúlel’ábe ìkápáàṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyíàtilátìgbàtíìpínyìíbátidiìfẹsemúle,niyíòmáaṣiṣelọ:Níìjepe,níbitíàwọnojúṣekanbátidigbígbé,l’ábeÌwé-òfinÀpapoyí,latiodoÌjọbaÀpapofún Ìjọba Ìpínle àti láti Ìjọba Ìpínlesí Ìjọba Ìbíle,owó-àyàsotoná fúnojúṣebeepelúyíòdigbígbéfúnÌjọbaÌpínleàtiÌjọbaÌbíle,gegebíoronáàbáṣegbà.

314. ÈyíkéyìígbèsèOríle-èdèyíkantàbítiÌpínlekaneléyìítóje,títídigereọjotíìpínyìífẹsemúle, ó wà l’orùn owó-àpawọlé àti dúkìá Ìjọba Àpapo tàbí owó-àpawọlé àti dúkìáÌjọbaÌpínle,yíòjeèyítówàl’orùnrebee,l’átọjotíìpínyìítifẹsemúle.

315. (1)L’ábeìkápá-àṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí,òfinkantówàníleyíòfẹsemúlepelúìṣàtúnsesítóyẹlátimúuwàníìbámupelúìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyítíyíòsìdigbígbàsí–

(a)ÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,níbótijeòfintól’óríorokantíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpaponíagbarálátinúÌwé-òfinÀpapoyílátiṣ’òfinlé;àti(b)òfinIlé-ìgbìmoṣòfinkan,níbóti jeòfintól’óríorokantíIlé-ìgbìmoṣòfinnáàníagbarálátinúÌwé-òfinÀpapoyílátiṣ’òfinlé.(2) Alágbára-àṣẹtorokànlèfàṣẹṣàtúnṣesíòfinkantówànílel’ásìkòkasìkògegebótiròópéópọndandantàbíyẹlátimúòfinnáàwásíìbámupelúìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí.

(3) Kòsíohunkannínú Ìwé-òfinÀpapoyí tíyíò túmosíèyí tíńṣèdíwofún ilé-ẹjokantàbíÀjọ-onígbejootí ìdásílewọnwà l’ábeòfin láti peèyíkéyìí ìpèsè-òfinòfin kan tówàníleníàìfẹsemúlel’órípéójealáìrọgbọpelúìpèsè-òfinòfinkófinmìírànkan,èyíjewípé–(a)òfinkófinmìírànkantótiwànílerí;


(b)òfinIlé-ìgbìmoṣòfinkan;(d) ÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo;tàbí(e) èyíkéyìíìpèsè-òfinnínúÌwé-òfinÀpapoyí.(4) Níìpínyìí,gbogboàwọnorowonyílóníìtumogegebáyìí–(a)“Alágbára-àṣẹtorokàn”túmosí–(i)Aláṣẹ,nítiìpèsè-òfinèyíkéyìíòfintiÀparapoIleẹwa,(ii)GómìnàÌpínlekan,nítiìpèsè-òfinèyíkéyìíòfintówàn’íleteletodiòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle,tàbí(iii) ẹnìkan tí òfin yàn láti ṣàtúnyewò tàbí ṣe àtúnkọ àwọn òfin Àparapo Ileẹwa tàbí tiÌpínle;(b) “òfin t’íletele” túmosí òfin èyíkéyìí tó pelú àṣẹ òfin èyíkéyìí tàbí ìṣelófin kan tàbíàmúṣiṣekaneléyìí tó fẹsemúlení gerekó tóódiọjotí ìpínyìídi ìfẹsemúletàbíeléyìí tódiìgbàwọlétàbídiṣíṣekíọjotíìfàṣẹmúlenáàtóódé;àti(d)“ìṣàtúnṣesí”pelúàfikún,ìyípadà,ìpajẹtàbíìyọdanù.(5) kòsíohuntíówànínúÌwé-òfinÀpapoyítíyíòsọìṣelófinwònyídasán,èyíniwípé–(a)Àṣẹ-òfinÌsìnrú-ìlúOdo-langbaOríle-èdèyítiọdún1993;(b)ÀbádòfinÌgbìmo-elétòfúnAtótónuArá-ìlú;(d)ÀbádòfinfúnÌṣotiÍleẹwal’Ápapo(e)ÀbádòfinÌloleTíàwọnìpèsè-òfin ìṣelófinnáàyíòsìmáaṣiṣelọàtipelúfẹsemúlení ìbámupelú ìtumosíwọnàtiníbí ìṣelófinṣefẹsemúletóèyítówàl’áraÌwé-òfinÀpapoyí,kìyíòsìdiyíyípadàtàbí yíyọdanù àyàfi ní ìbámu pelú ìpèsè-òfin àpíntúnpín kejì ìpín kẹsàn-án Ìwé-òfinÀpapoyí.(6) Láìṣojúṣàájú sí àpíntúnpín karùn-ún ìpín yìí, àwọn ìṣelófin tí ìṣoronípaa wọn wà níàpíntúnpín náà yíòmáa ṣiṣelọ gegebíi ìṣelófin ÌjọbaÀpapo àti pelú yíò dàbíi péwon jẹmoorotówàníojúṣe-àdáṣeìgbìmo-aṣòfintówànílàsíleníApákìńníAtoṣeèkejìsíÌwé-òfinÀpapoyí.

316. (1)Èyíkéyìí ipò-iṣe, ilé-ẹjotàbíalágbára-àṣẹtówàní ìdásíleníkétékí ìpínyìítódiìfẹsemúle,tíÌwé-òfinÀpapomìírànkantàbíòfinkansìgbéojúṣefún,yíòjegbígbàpéówàníìdásíletíyíòsìmáaníàwọnojúṣenáàlọtítídìgbàtíìpèsè-òfinmìírànbáfiwáyé,gegebíiwípéipò-iṣenáà,ilé-ẹjotàbíalágbára-àṣẹnáàjeèyítíÌwé-òfinyìídásíletíósìgbéojúṣenáàfúntàbíwàníìbámupelúìpèsè-òfintíódiṣíṣelábeẹre.(2) Ẹnikenitódipòkanmúníkétékíìpínyìítódiìfẹsemúle,látipaaÌwé-òfinÀpapomìírànkantàbíòfinkantówàníkétékíìpínyìítódiìfẹsemúleniyíòdigbígbàpéówàniiponáàlátipaseÌwé-òfin Àpapo yìí tàbí alágbára-àṣẹ kan ẹni tí ìyànsípò rejeṣíṣe ní ìlépa Ìwé-òfinÀpapoyìí.(3) Láìtààròàwọnìpèsè-òfinàpíntúnpínkejì ìpínyìí,ẹnikenitíńdipòkanmú,ọmọ-ìgbìmoIlé-ẹjokantàbíalágbára-àṣẹkan,ẹnitíyíòyẹfúnlátifipònáàsíle,tàbíníbitíìjomọ-


ìgbìmo Ilé-ẹjore náà tàbí ìlágbára-àṣẹ rekì bá ti dópin, bí kìí bá ṣe ti àwọn ìpèsè-òfinàpíntúnpín kejì ìpín yìí, yíò fi ipò náà sílel’ojotí ìgbà l’órí ipò rebá tán gegebó ti wà níìlàsílefún-untelerí,l’átọjotíìpínyìítidiìfẹsemúle,bíítiíwùkórí,ìjomọ-ìgbìmoren’Ílé-ẹjobeẹtàbíipòàṣẹbeeyíòdópingege.(4) Àwọn ìpèsè-òfin tó wà ní ìṣáájú wonyí ní ìpín yìí wà láìṣojúṣàájú sí lílo agbára-àṣẹgegebí Ìwé-òfinÀpapoyí tàbíagbáraòfinkanti lègbéewọalágbára-àṣẹkantàbíẹnìkanláti ṣè’pèsèòfin l’óríàwọnorokantí Ìwé-òfinÀpapoyí tàbíòfinkanṣèlàkaleretàbí fiàṣẹfúnni láti ṣe, tó fi mo ìdásíle àti ìfòfindá ipò, ilé-ẹjo tàbí alágbára-àṣẹ kan, tó tún fimoìyànsípòẹnìkan látidi ipòkanmú tàbí láti jeara ìgbìmo Ilé-ẹjo kan tàbíalágbára-àṣẹkanàtiìyọkúroníirúipò,ilé-ẹjotàbíàwọnalágbára-àṣẹbee.

317. (1) Láìṣojúṣàájú sí gbogbo ìpín okòóléloodúnrún-ó-dín-márùn-ún (section 315)Ìwé-òfin Àpapoyí, èyíkéyìí dúkìá, eto, àǹfàní-óṣèwọni, ohun tówà lákàtà ẹni tàbí ojúṣekan, eléyìí tó jení gerekí ìpín yìí tó fẹsemúleló ti wà lorùn, di àlèmúṣiṣetàbí àlèpa-ní-dandanl’átọwotàbíníìtakòsí–(a)Alágbára-àṣẹÀparapoIleẹwaànákangegebíiaṣojútàbíonígbowofúnàǹfàníÀparapoIleẹwa;(b) èyíkéyìí alágbára-àṣẹ Ìpínle kan gegebíi aṣojú tàbí onígbowofún àǹfàní Ìpínle náà,látọjotí ìpínyìí ti fẹsemúleàti láìsí ìdánilójúmìírànyàtosíàwọn ìpèsè-òfintówàníbe,yíògbé àṣẹ náàwoo, tàbí di àlèmúṣiṣetàbí àlèpa-ní-dandan l’átọwotàbí ní ìtakò sí Aláṣẹ àtiÌjọbaÀpapo,àtipelúGómìnààtiÌjọbaÌpínle,bótiwùúkórí.(2) Fúnèrèdíìpínyìí–(a) AláṣẹàtiÌjọbaÀpapo,àtipelúGómìnààtiÌjọbaÌpínleyíòjegbígbàsípéàwọnniwongbaipòlowoalágbára-àṣẹÌjọbaÀpapoàtialágbára-àṣẹÌjọbaÌpínleànátorokan;àti(b) ní ìpín yìí, ìsoro nípaa “alágbára-àṣẹ Ìjọba Àpapo àná” àti “alágbára-àṣẹ Ìjọba Ìpínleàná”jeìsoronípaaalágbára-àṣẹÌjọbaÀpapoàtialágbára-àṣẹÌjọbaÌpínleàná,alágbára-àṣẹÌjọbaÌbíletàbíẹnikenitíńloalágbára-àṣẹníìdipòre.

ApáKẹrinÌlàyé-ìtumo,Ìmenubààtiìbere-iṣe

318.NítiÌwé-òfinÀpapoyí,àyàfibílílò-nínú-ìsorobáníìtumorebámìíràn–“Àbádòfin”tàbí

“ÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfin”túmosíòfinkófintíIlé-ìgbomoṣòfinÀpapoṣe,ósìpelúòfinkófintófẹṣemúlel’ábeìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyígegebíiÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo;

“ìyànsípò”tàbígbólóhùnmìíràntósúnmoọjeìyan-ni-sípòlátàríàgbégaàtiìgbélọtàbíìmúdájúìyànsípò;“agbègbèalògbìmo”túmosíokookanagbègbèìṣàkósoláàárínOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá;


“alágbára-àṣẹ”pelúÌjọba;“jeti”tàbígbólóhùnmìírànfún-unnígbàtílílòrebájefúnẹnìkanníìpínlejetiẹnìkantíòuntìkáláraretàbíòbírejeọmọìbíleníÌpínlenáà;“Àjọ-aṣiṣe-ìlúfúnÀparapoIleẹwa”túmosíìṣiṣe-ìjọbafúnÀparapoIleẹwanítiipòòṣìṣeIlé-iṣeAláṣẹ, Igbákejì-Aláṣẹ, àjọ tàbí eka ìṣàkóso Ìjọba Àpapotí ó ní ojúṣe tó jẹmoti ìṣèjọbaÀparapoIleẹwa;“Àjọ-aṣiṣe-ìlúfúnÌpínle”túmosí ìṣiṣe-ìjọbafúnÌpínleníti ipòòṣìṣeIlé-iṣeGómìnà,Igbákejì-Gómìnà,àjọtàbíekaìṣàkósoÌjọbaÌpínletíóníojúṣetójẹmotiìṣèjọbaÌpínlenáà;“ÒfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwà”ńsọnípaaÒfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwàníAtoṣekarùn-únÌwé-òfinÀpapoyí;“Abójútoro”túmosíAlábòójútóìṣàkosoÌjọbaÌpínlẹ;“ojúṣe-àjọṣe ìgbìmo-aṣòfin” túmosí àkọsíleàwọn kókó-orotó wà ní ìtòlésẹẹsẹ sí ìṣùpoàkokoní Apá kejì Atoṣe èkejì Ìwé-òfin Àpapoyí, nípa èyí tí Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo àti Ilé-ìgbìmoṣòfinkantilèṣeòfinníbótiṣeìlàkaleẹretó,nídojúkọreníìṣùpoèkejìníbẹgege;

“ìpinnu”túmosí,nítiilé-ẹjo,èyíkéyìíìdájoilé-ẹjotófimoàṣẹìdájo,ìdarí,ìmúdájúṣáká,gbólóhùn-ìdájotàbíàmoràn-èyílóyẹ;“ìṣelófin”túmosíìpèsè-òfinkantàbíamúgbálegbeeòfinàmúṣiṣekan;“ojúṣe-àdáṣeìgbìmo-aṣòfin”túmosíàkọsíleníApákìńníAtoṣeèkejìÌwé-òfinÀpapoyí;“òfintówàníletelerí”niìtúmotíówàfún-unníìpínokòólélooodúnrún-ó-dín-márùn-ún(section315)Ìwé-òfinÀpapoyí;“àpínkárí àǹfàníNàìjíríà”ńsọnípaa ìfeìyàtokan tí àwọnọmọ ileẹNàìjíríàní láti ṣàgbégaìṣòkan,faìgbèrúsíiìfesíoríle-èdèàtilátifúngbogboọmọileẹNàìjíríàníemí-àwarawanisíoríle-èdègegebótiwàníìlàkaleníàpíntúnpínkẹtaàtiìkẹrinìpínkẹrìnláÌwé-òfinÀpapoyí;

“ÀparapoIleẹwa”túmosíOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;“ọdúnìṣúná”túmosíàkókòoṣùméjìlá,berelátiọjokìńníoṣùṢeere(oṣùkìńní)ọdúnkodúnkantàbíbíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapobáṣelàákale;“ojúṣe”túmosíagbára-àṣẹàtiiṣe-àyànfúnni;“Ìjọba” pelú ÌjọbaÀpapo, tàbí ti Ìpínleèyíkéyìí, tàbí ti ìjọba-ìbíle tàbí enikeni tí ńṣàmúlòagbára-àṣẹníìdipòore;“Gómìnà”tàbí“Igbákejì-Gómìnà”túmosíGómìnàÌpínletàbíIgbákejì-GómìnàÌpínlekan;“Ilé-ìgbìmoṣòfin”túmosíIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínle;Ipò-iṣe-Ìdájo”túmosíipòiṣeAdájoÀgbàIlèẹNàìjíríàtàbíOgáAdájoIlé-ẹjoGígajùlọ,Adarí,Ọgá-AdájoIlé-ẹjoAgbìpetéjódá,

AdájoÀgbàtàbíAdájoIlé-ẹjoGígaOlú-ìlúIleẹwa,Àbújá,ipòAdájoÀgbàÌpínleàtiAdájoIlé-ẹjoGígaÌpínle,Adájo-KadiÀgbàtàbíAdájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpetejodáṢàríàtíOlú-ìlú


ÌjọbaÀpapo,Àbújá,AdarítàbíAdájoIlé-ẹjoAgbìpetejodáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,Adájo-KadiÀgbàtàbíAdájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpetejodáṢàríàtiÌpínle;Àtipelú,ìsoronípaa“Oníṣẹìdájo”kanjeìsoronípaaonípòkannínúàwọnwonyí.“òfin”túmosíòfinkantíìfàse-múlerewál’átọwoilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle;“Ilé-ìgbìmoṣòfin”túmosíIlé-ìgbìmoAṣòfin,Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfintàbíIlé-ìgbìmoṣòfinkan.

“AgbègbèÌjọbaÌbíle”tàbí“ÌgbìmoìjọbaÌbíle”pelúagbègbèÌgbìmoìjọbaìbíle;“Iṣe-ìjọbaÌpínle”túmosíiṣeìṣàkósoÌpínletójẹmo:(a) Ajeṣe-ilétàbíòṣìṣeIlé-ìgbìmoṣòfinmìíràn;(b) àwọnòṣìṣeIlé-ẹjoGiga, Ilé-ẹjoAgbìpetejodáṢàríà, Ilé-ẹjoAgbìpetejodá Ìbíle; tàbí Ilé-ẹjomìíràn tí ìdásíle wọnwà fún Ìpínle kan l’átipa Ìwé-òfinÀpapoyí tàbí l’átipa òfin Ilé-ìgbìmoṣòfinkan;(d) ọmọ-ìgbìmotàbí òṣìṣe Ìgbìmotàbí agbára-àṣẹ tí ìdásíle wọnwà fún Ìpínle kan l’átipaÌwé-òfinÀpapoyítàbíl’átipaòfinIlé-ìgbìmoṣòfinkan;(e) òṣìṣeÌgbìmoìjọbaÌbílekan(ẹ)òṣìṣeàjọ-ìṣòwòàfàṣẹ-òfin-dátíìdásílewọnwàl’átipaòfinIlé-ìgbìmoṣòfinkan;(f) òṣìṣeilé-ekotí ìdásíle wọn wá l’átodoìjọba Ìpínle tàbí tí ìnáwósí wọn wá l’átodoìjọbaÌpínle;àti(g) òṣìṣeilé-iṣetàbíokoòwòkantíìjọbaÌpínlekantàbíeka-ìṣàkósoreníìpín-ìdókòwònínúre;“Ìwé-erítàbíẹlẹgbeẹre”túmosí(a) Ìwé-eríoníwèé-mewàátàbíẹlẹgbeẹre,tàbíÌwé-eríIlé-ìwéOlùko,Ìwé-eríẸlegbe-òwò;tàbí(b) ekodéìpeleÌwé-eríoníwèé-mewàá;tàbí(d) Ìwé-eríAlákooberetàbíẹlẹgbeẹre,àti(i) Ìṣiṣeníilé-iṣeìjọbatàbíaládàániníÀparapoIleẹwanípòkipòtíjeìtewogbàfúnÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwafúnìgbàtíkòkéréjuọdúnmewàálọ,àti(ii) lílọ fún ìkeekoàti ìdánilekoonílé ekotó jeìtewogbà fún Àjọ-elétò Ìdìbò Olómìnira-àṣẹn’Íleẹwafúnìgbàtíìròporejeọdúnmewàálọ;àti(iii) agbáralátikàwé,kowé,gbo-àgbóyéàtibánisorol’édèGeesìdébitótéÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwal’orùn;àti(e) èyíkéyìí ìkúnjú-òṣùwonmìíràn tó jeìtewogbà fúnÀjọ-elétò ÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa;“ẹgbe òkùnkùn” pelú èyíkéyìí ẹgbe, ìdarapo, iro tàbí ìkórajọ ènìyàn (bóyá wonf’orúkọsíletàbíbeeko)(a) tí ńlo àmì ìkoko, ìbúra, ìṣẹbọ tàbí àmì-aṣàfihàn eléyìí tí ìdásíle re wà láti fi ṣeìgbélárugẹ ìfetàbí ìdí kan tó jẹmolátimú àbá èròǹgbà ọmọ ẹgbereṣẹ láìtààrò eto, ìṣe-dogbadogbatàbíìdájo-òdodo,síìpàdánùetoàbófìnmuàwọntíkìíṣeọmọ-ẹgbenáà;


(b)ìjomọ-ẹgbeèyítíkòbáojúṣetàbíàponlé-araipòiṣeìjọbakanl’ábeÌwé-òfinÀpapoyímu,tíàwọnọmọ-ẹgbeẹresìtijejeeawo-ìkoko;tàbí(d)akitiyanàwọntíkòjemímonígbangba,tíorúkọwọnsìjeníìkokoàtipelútíìpàdéwọnàtiìṣewọnjetiawo-ìkoko;“Ìpínle”nígbàtílílòrebáyàtosífúnẹyọaraOríle-èdèyíl’ÁpapoyíòtúmosíÌjọba.(2) Níbikíbitíóbátiwànípípèsèrepéalágbára-àṣẹkantàbíẹnìkanníagbára-àṣẹlátiṣe,fúnilámoràn-èyílóyẹtàbífòǹtelùìyànsípòkan,irúagbára-àṣẹbeeyíòdigbígbàsípéóníàṣẹlátiṣe,fúnilámoràn-èyílóyẹtàbífòǹtelùìyànsípòbee,yálàal’óríìgbégatàbíbámìíràn,tàbíl’átiṣeojúṣeipònáà.(3) Nínú Ìwé-òfin Àpapoyí, ìsoro nípaa ẹnìkan tí ńdi ipò-iṣekanmú yíò pelú ìsoro nípaaẹnìkantíńṣojúṣeipò-iṣenáà.(4) ÀbádòfinÌtumosí-oroyíòṣeémúṣiṣefúnìtumosíàwọnìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí.

319. Ìwé-òfinÀpapoyí yíò ṣeékà-fún-àmúlògegebíi Ìwé-òfinÀpapoOríle-èdèAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríàtiọdún1999.

320. Ìpèsè-òfininúÌwé-òfinÀpapoyíyíòfẹsemúlelátiọjokọkàndínlogbonoṣùèbìbí(oṣùkarùn-ún),ọdún1999.

Atoṣe

AtoṣeÀkoko

ApáKìnńíÌpínleOríle-èdèÀparapodáyìí

Ìpínle,Ìjọba-ìbíle,Olú-ìlú

Abia,Àríwá Aba, Gúsù Aba, Arochukwu, Bende, Ikwuano, Àríwá Isiala-Ngwa, Gúsù Isiala-Ngwa,Isuikwato,ObiNwa,Ohafia,OsisiomaNgwa,Ugwunagbo,Ìlà-oòrùnUkwa,Ìwo-oòrùnUkwa,ÀríwáUmuahia,GúsùUmuahia,Umu-Neochi.Umuahia

Adamawa,Demsa,Fufore,Ganaye,Gireri,Gombi,Guyuk,Hong,Jada,Lamurde,Madagali,Maiha,Mayo-Belwa,Michika,ÀríwáMubi,GúsùMubi,Numan,Shelleng,Song,Toungo,ÀríwáYola,GúsùYola.Yola


AkwaIbom,Abak,Ìlà-oòrùnObolo,Eket,EsitEket,EssienUdim,EtimEkpo,Etinan,Ibeno,IbesikpoAsutan,IbionoIbom,Ika,Ikono,IkotAbasi,IkotEkpene,Ini,Itu,Mbo,MkpatEnin,NsitAtai,NsitIbom,NsitUbium,ObotAkara,Okobo,Onna,Oron,OrukAnam,UdungUko,Ukanafun,Uruan,Urue-Offong/Oruko,Uyo.Uyo

Anambra,Aguata, Ìlà-oòrùn Anambra, Ìwo-oòrùn Anambra, Anaocha, Àríwá Awka, Gúsù Awka,Ayamelum,Dunukofia, Ekwusigo, Àríwá Idemili, Gúsù Idemili, Ihiala,Njikoka, ÀríwáNnewi,GúsùNnewi,Ogbaru,ÀríwáOnitsha,GúsùOnitsha,ÀríwáOrumba,GúsùOrumba,Oyi.Awka

Bauchi,Alkaleri, Bauchi, Bogoro, Damban, Darazo, Dass, Ganjuwa, Giade, Itas/Gadau, Jama’are,Katagum, Kirfi, Misau, Ningi, Shira, Tafawa-Balewa, Toro, Warji, Zaki Bauchi BayelsaBrass,Ekeremor,Kolokuma/Opokuma,Nembe,Ogbia,Sagbama,GúsùIjaw,Yenegoa.Yenagoa

Benue,Ado, Agatu, Apa, Buruku, Gboko, Guma, Ìlà-oòrùn Gwer, Ìwo-oòrùn Gwer, Katsina-Ala,Konshisha,Kwande,Logo,Makurdi,Obi,Ogbadibo,Oju,Okpokwu,Ohimini,Oturkpo,Tarka,Ukum,Ushongo,Vandeikya.Makurdi

Borno,Abadam, Askira/Uba, Bama, Bayo, Biu, Chibok, Damboa, Dikwa, Gubio, Guzamala, Gwoza,Hawul,Jere,Kaga,Kala/Balge,Konduga,Kukawa,KwayaKusar,Mafa,Magumeri,Maiduguri,Marte,Mobbar,Monguno,Ngala,Nganzai,Shani.Maiduguri

CrossRiver,Abi,Akamkpa,Akpabuyo,Bakassi,Bekwara,Biase,Boki,Ojú-ÌlúCalabar,CalabarGúsù,Etung,Ikom,Obanliku,Obubra,Obudu,Odukpani,Ogoja,Yakurr,Yala,Calabar

Delta,ÀríwáAniocha,GúsùAniocha,Bomadi,Burutu,Ìlà-oòrùnEthiope,Ìwo-oòrùnEthiope,Àríwá-Ìlà-oòrùn Ika, Gúsù Ika, Àríwá Isoko, Gúsù Isoko, Ìlà-oòrùn Ndokwa, Ìwo-oòrùn Ndokwa,Okpe, Àríwá Oshimili, Gúsù Oshimili, Patani, Sapele, Udu, Àríwá Ughelli, Gúsù Ughelli,Ukwuani,Uvwie,ÀríwáWarri,GúsùWarri,Gúsù-Ìwo-oòrùnWarri.Asaba

Ebonyi,Abakaliki,ÀríwáAfikpo,GúsùAfikpo, Ebonyi,ÀríwáEzza,GúsùEzza, Ikwo, Ishielu, Ivo, Izzi,Ohaozara,Ohaukwu,OnichaAbakaliki


Edo,Akoko-Edo, Egor, Àárín-gbùngbùn Esan, Àríwá-Ìlà-oòrùn Esan, Gúsù-Ìlà-oòrùn Esan, Ìwo-oòrùn Esan, Àárín-gbùngbùn Etsako, Ìlà-oòrùn Etsako, Ìwo-oòrùn Etsako, Igueben, Ikpoba-Okha,Oredo,Orhionmwon,Àríwá-Ìlà-oòrùnOvia,Gúsù-Ìwo-oòrùnOvia,Ìlà-oòrùnOwan,Ìwo-oòrùnOwan,Uhunmwonde.BeninCity

Ekiti,AdoEkiti,Aiyekire,Efon,Ìlà-oòrùnEkiti,Gúsù-Ìwo-oòrùnEkiti,Ìwo-oòrùnEkiti,Emure,Idosi-Osi,Ijero,Ikere,Ikole,Ilemeji,Irepodun/Ifelodun,Ise/Orun,Moba,Oye.AdoEkiti

Enugu,Aninri,Awgu,Ìlà-oòrùnEnugu,ÀríwáEnugu,GúsùEnugu,Ezeagu,Igbo-Etiti,ÀríwáIgbo-Eze,Gúsù Igbo-Eze, Isi-Uzo, Ìlà-oòrùn Nkanu, Ìwo-oòrùn Nkanu, Nsukka, Oji-River, Udenu, Udi,Uzo-Uwani.Enugu

Gombe,Akko,Balanga,Billiri,Dukku,Funakaye,Gombe,Kaltungo,Kwami,Nafada,Shomgom,Yamaltu/Deba.Gombe

Imo,Aboh-Mbaise, Ahiazu-Mbaise, Ehime-Mbano, Ezinihitte, Àríwá Ideato, Gúsù Ideato,Ihitte/Uboma,Ikeduru,IsialaMbano,Isu,Mbaitoli,Ngor-Okpala,Njaba,Nwangele,Nkwerre,Obowo,Oguta,Ohaji/Egbema,Okigwe,Orlu,Orsu,Ìlà-oòrùnOru,Ìwo-oòrùnOru,Ojú-ìlú-ńláOwerri,ÀríwáOwerri,Ìwo-oòrùnOwerri,Unuimo.Owerri

JigawaAuyo, Babura, Birni Kudu, Biriniwa, Buji, Dutse, Gagarawa, Garki, Gumel, Guri, Gwaram,Gwiwa, Hadejia, Jahun, Kafin Hausa, Kaugama Kazaure, Kiri Kasamma, Kiyawa, Maigatari,MalamMadori,Miga,Ringim,Roni,Sule-Tankarkar,Taura,Yankwashi.Dutse

Kaduna,Birnin-Gwari, Chikun,Giwa, Igabi, Ikara, Jaba, Jema'a, Kachia, ÀríwáKaduna,GúsùKaduna,Kagarko,Kajuru,kauru,Kubau,kudan,Lere,Markafi,Sabon-Gari,Sanga,Soba,Zango-Kataf,Zaria.Kaduna

Kano,Ajingi,Albasu,Bagwai,Bebeji,Bichi,Bunkure,Dala,Dambatta,DawakinKudu,DawakinTofa,Doguwa,Fagge,Gabasawa,Garko,GarumMallam,Gaya,Gezawa,Gwale,Gwarzo,Kabo,Ojú-ìlú-ńlá Kano, Karaye, Kibiya, Kiru, kumbotso, Kunchi, Kura, Madobi, Makoda, Minjibir,Nasarawa, Rano, Rimin Gado, Rogo, Shanono, Sumaila, Takali, Tarauni, Tofa, Tsanyawa,TudunWada,Ungogo,Warawa,Wudil.Kano


Katsina,Bakori,Batagarawa,Batsari,Baure,Bindawa,Charanchi,Dandume,Danja,DanMusa,Daura,Dutsi,Dutsin-Ma,Faskari,Funtua,Ingawa,Jibia,Kafur,Kaita,Kankara,Kankia,Katsina,Kurfi,Kusada, Mai’Adua, Malumfashi, Mani, Mashi, Matazuu, Musawa, Rimi, Sabuwa, Safana,Sandamu,Zango.Katsina

KebbiAleiro, Arewa-Dandi, Argungu, Augie, Bagudo, Birnin Kebbi, Bunza, Dandi, Fakai, Gwandu,Jega, Kalgo, Koko/Besse, Maiyama, Ngaski, Sakaba, Shanga, Suru, Wasagu/Danko, Yauri,Zuru.BirninKebbi

Kogi,Adavi,Ajaokuta,Ankpa,Bassa,Dekina,Ibaji,Idah,Igalamela-Odolu,Ijumu,Kabba/Bunu,Kogi,Lokoja, Mopa-Muro, Ofu, Ogori/Mangongo, Okehi, Okene, Olamabolo, Omala, Ìlà-oòrùnYagba,Ìwo-oòrùnYagba.Lokoja

Kwara,Asa, Baruten, Edu, Ekiti, Ifelodun, Ìlà-oòrùn Ilorin, Ìwo-oòrùn Ilorin, Irepodun, Isin, Kaiama,Moro,Offa,Oke-Ero,Oyun,Pategi.Ilorin

Lagos,Agege, Ajeromi-Ifelodun, Alimosho, Amuwo-Odofin, Apapa, Badagry, Epe, Eti-Osa,Ibeju/Lekki, Ifako-Ijaye, Ikeja, Ikorodu, Kosofe, Lagos Island, LagosMainland,Mushin, Ojo,Oshodi-Isolo,Shomolu,Surulere.Ikeja

Nasarawa,Akwanga, Awe, Doma, Karu, Keana, Keffi, Kokona, Lafia, Nasarawa, Nasarawa-Eggon, Obi,Toto,Wamba.Lafia

Niger,Agaie, Agwara, Bida, Borgu, Bosso, Chanchaga, Edati, Gbako, Gurara, Katcha, Kontagora,Lapai,Lavun,Magama,Mariga,Mashegu,Mokwa,Muya,Pailoro,Rafi,Rijau,Shiroro,Suleja,Tafa,Wushishi.Minna

Ogun,ÀríwáAbeokuta,GúsùAbeokuta,Ado-Odo/Ota,ÀríwáEgbado,GúsùEgbado,Ewekoro, Ifo,Ìlà-oòrùn Ijebu, Àríwá Ijebu, Àríwá-Ìlà-oòrùn Ijebu, Ijebu Ode, Ikenne, Imeko-Afon, Ipokia,Obafemi-Owode,OgunWaterside,Odeda,Odogbolu,RemoÀríwá,Shagamu.Abeokuta

Ondo,


Àríwá-Ìlà-oòrùn Akoko, Àríwá-Ìwo-oòrùn Akoko, Gúsù Akoko, Ìlà-oòrùn Akure, Gúsù-Ìwo-oòrùn Akoko, Àríwá Akure, Gúsù Akure, Ese-Odo, Idanre, Ifedore, Ilaje, Ile-Oluji-Okeigbo,Irele,Odigbo,Okitipupa,Ìlà-oòrùnOndo,Ìwo-oòrùnOndo,Ose,Owo.Akure

Osun,Aiyedade,Aiyedire,Ìlà-oòrùnAtakumosa,Ìwo-oòrùnAtakumosa,Boluwaduro,Boripe,ÀríwáEde, Gúsù Ede, Egbedore, Ejigbo, Àárín-gbùngbùn Ife, Ìlà-oòrùn Ife, Àríwá Ife, Gúsù Ife,Ifedayo, Ifelodun, Ila, Ìlà-oòrùn Ilesha, Ìwo-oòrùn Ilesha, Irepodun, Irewole, Isokan, Iwo,Obokun,Odo-Otin,Ola-Oluwa,Olorunda,Oriade,Orolu,Osogbo.Oshogbo

Oyo,Afijio, Akinyele, Atiba, Atigbo, Egbeda, Àárín-gbùngbùn Ibadan, Àríwá Ibadan, Àríwá-Ìwo-oòrùn Ibadan,Gúsù-Ìlà-oòrùn Ibadan,Gúsù-Ìwo-oòrùn Ibadan,Àárín-gbùngbùn Ibarapa, Ìlà-oòrùn Ibarapa, Àríwá Ibarapa, Ido, Irepo, Iseyin, Itesiwaju, Iwajowa, Kajola, LageluOgbomoshoÀríwá,OgbmoshoGúsù,OgoOluwa,Olorunsogo,Oluyole,Ona-Ara,Orelope,OriIre,Ìlà-oòrùnOyo,Ìwo-oòrùnOyo,Ìlà-oòrùnSaki,Ìwo-oòrùnSaki,Surulere.Ibadan

Plateau,Barikin Ladi, Bassa, Bokkos, Ìlà-oòrùn Jos, Àríwá Jos, Gúsù Jos, Kanam, Kanke, ÀríwáLangtang, Gúsù Langtang,Mangu,Mikang, Pankshin, Qua’an Pan, Riyom, Shendam,Wase.Jos

Rivers,Abua/Odual, Ìlà-oòrùnAhoada, Ìwo-oòrùnAhoada,AkukuToru,Andoni,Asari-Toru,Bonny,Degema,Emohua,Eleme,Etche,Gokana,Ikwerre,Khana,Obia/Akpor,Ogba/Egbema/Ndoni,Ogu/Bolo,Okrika,Omumma,Opobo/Nkoro,Oyigbo,Port-Harcourt,Tai.Port-Harcourt

Sokoto,Binji, Bodinga, Dange-shnsi, Gada, Goronyo, Gudu, Gawabawa, Illela, Isa, Kware, kebbe,Rabah,Sabonbirni,Shagari,Silame,ÀríwáSokoto,GúsùSokoto,Tambuwal,Tqngaza,Tureta,Wamako,Wurno,Yabo.Sokoto

TarabaArdo-kola, Bali, Donga, Gashaka, Cassol, Ibi, Jalingo, Karin-Lamido, Kurmi, Lau, Sardauna,Takum.Ussa,Wukari,Yorro,Zing.Jalingo

Yobe,Bade, Bursari, Damaturu, Fika, Fune, Geidam, Gujba, Gulani, Jakusko, Karasuwa, Karawa,Machina,Nangere,NguruPotiskum,Tarmua,Yunusari,Yusufari.Damaturu


ZamfaraAnka,Bakura,BirninMagaji,Bukkuyum,Bungudu,Gummi,Gusau,Kaura,Namoda,Maradun,Maru,Shinkafi,TalataMafara.Tsafe,Zurmi.Gusau.

ApáKejì

1.Gege-ojú-ààlààtiAgbègbè-AlògbìmotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,ÀbújáGege-ojú-ààlàileOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,ÀbújátíìsoronípaawọnwàníOríKìńníàtiOríKẹjọÌwé-òfinÀpapoyíiyíòjebáwonyí:Bere láti abúlé kan tí ńjeIzom l’órí ìwon-ìjìn-lóòró 7oE àti ìwon-ìjìn-níbùú 9o 15 oríleAyé, tọ ìlàtààràkanlọsíìwo-oòrùnsíoganganàmìkanníàríwáLehul’óríìṣàn-odòKemi,túntọìlàkanlọsí6o47½‘Egúsùtókọjál’egbeeàwọnabúlékantíńjeSemasu,ZuiàtiBassawásíledíèsí ìwo-oòrùnìlúAbaji;látibefaìlàkanlọlegbeegbe8o27½‘Nìwon-ìjìn-níbùúsíabúléAhinza7o6"l’óríìsàn-odòKanama;l’átibe,ìlàtótokanyíòlọsíabúléBugal’órí8o30‘Nìwon-ìjìn-níbùúati7"20’Eìwon-ìjìn-lóòró;l’átibe,faìlàlọsíÀríwáeléyìítójáàwọnabúlébíiOdu,KarshiàtiKaru.LátiKaru,ìlànáàyíòmáalọláàárínààlàÌpínleNigeràtiÌpínlePlateautítídéKawu;l’átibeìlànáàyíòmáalọláàárínààlà ÌpínleKadunaàti ÌpínleNigertítídébiàmìkannígereÀríwáabúléBwari, látibe ìlànáàyíòkọjálọtààràsíabúléZubaàtilátibetààràsíIzom.

2.Olú-ìlúÌjọbaÀpapo,ÀbújáAgbègbè-AlògbìmoOlú-ilé-iṣeAgbègbè-AlògbìmoAbaji--AbajiAbuja--MunicipalGarkiBwari--BwariGwagwalada--GwagwaladaKuje--KujeKwali--Kwali

AtóṣeEèkejì

ApákìńníOjúṣe-àdáṣeÌgbìmo-aṣòfin


Àlésíle

1. Àpò-ìpawókọsíleIjobaApapo,àtitiilé-iṣe,ilé-ẹjo,àtiagbára-àṣẹníbe,pelúIyewé-owó-wòàwọnàpò-ìpawókọsílenáà.

2. Ohun-ìjàaṣeniléṣe,èèlò-ìjagunàtiohun-abúgbàmù3. Ìrìnà-òfurufú,tófimopápá’ko-òfurufú,ààbòọko-òfurufúàtiìkérò-kerùgbaojúòfurufú4. Ìgbéòṣùbàoríle-èdèfúnni,ìdániloláoríṣiríṣiàtiìyenisí5. Ìjẹgbèsèàtiodá-owó6. Ile-ifowopamo,ifowopamo,àwọnìwé-afúniláṣẹìsanwóàtiàwọnìwé-ìléríìsanwó7. ÌyáwóláàárinOríle-èdètàbílátiile-òkèèrèfúnèrèdíOríle-èdètàbíÌpínle8. Ìkànìyàn,tófimoìdásíleàtiìṣàmúróirinṣeìforúkọsílefúnìbíàtiìjáláìsíjákèjádòNàìjíríà.9. Ìjomọ-ìlú,ìgbépé-d’ọmọ-ìlúatiàwọnàjòjì10. alágbàtán-òwòàtialágbàtán-ilé-iṣeajé,òwò-àjọṣeàtiàjọ-òwò-àlágbàtán.11. Lílaòpópó,ìṣàtúnṣeàtiìṣàmójútóonàtíilé-ìgbìmoṣòfinÀpapokàsíonàÌjọbaÀpapo.12. Ìdaríorotójẹmoolówóńlá.13. eto-edà-iṣeẹni14. ÌdásíleÌpínle15. Owóníná,rírọowó,owótóbófinmu16. owó-oríọjà-àkókọjáàtiowó-orí-iye-òwò17. Ìdáàbò-bò’lú18. ÌlékúrònílùúàwọntíkìíṣeọmọOríle-èdèNàìjíríà19. Ìfúnlórúkọìpín-ìdókòwòníbitíowó-àyàsotonátidiìfidókòwò.20. àyínìkeláàárínorílè-èdè,ìṣojú-okoòwòàtikáràkátàòkèèrè21. Oògùn-olóróàtiMájèlé22. Ìdìbò sí ipò Aláṣẹ àti Igbákejì Aláṣẹ tàbí Gómìnà àti Igbákejì-Gómìnà àti Ipò mìíràn tí

ènìyànlèdìmúlátipa ìbòlátàrí Ìwé-òfinÀpapòyí,tíkòmoìdìbòsí ÌjọbaÌbíle tàbí irú ipòmìírànbee.

23. Ẹrí-àríṣègbè24. Ìdaríkáràkátà25. owó-oríọjà-àkólọ26. OrònípaIlè-òkèèrè27. ìdárúfin-padàs’ílùútótiwá28. Ìdanimolátipaìtekaàtiàkọsíleodaràn29. Ìpẹjaàtiìsìn-ẹjatóyàtosíìpẹjaàtiìsìn-ẹjanínúìṣàn-odòàtiadágún-omi30. ÌwolúàtiÌjáde-nílùúOríle-èdèNàìjíríà31. Ìmúṣẹàwọnìwé-àdéhùntójẹmokókóorotówànínúìkàsíleyí32. Ìgbàmora-sínú-àjọ-òwò, ìṣètò àti ìkógbáwọlé ìkórajọ àwọn àjo-òwò kan yàtosí ẹgbe

aláfọwosowópo, Ìgbìmo ìjọba ìbíle, àti àwọn àjọ tí ìdásíle wọn jetààrà látipa Òfin tí Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlekansọd’òfin.


33. Adíye-l’ófò34. Àjọ-òṣìṣe, tó fi mo ẹgbe oníṣe-ajé, ìbáraṣepo nínú ilé-iṣe; ipò-ìgbàṣiṣe, ààbò àti

ìgbáyégbádùnòṣìṣe;fàákájaláàárínilé-iṣe;ṣíṣètòowó-iṣetókéréjùfúnÀparapooríle-èdètàbíibìkíbinínúre;àtiìpẹtù-síjàòṣìṣeàtiilé-iṣe.

35. ÌṣẹjoláàárínÌjọbaÌpínlekansíkejìtàbíláàárínÌjọbaÀpapoàtiÌjọbaÌpínlekantàbíèyíkéyìíalágbára-àṣẹtàbíẹnìkan.

36. Ìkerù-l’ójú-omiàtiìwako-ojú-omi,tófimo–(a) Ìfọkokerù-l’ójú-omiàtiìwako-ojú-omiabáfefe-ṣiṣe(b) Ìfọkokerù-l’ójú-omiàtiìwako-ojú-omiodòỌyaàtiàyasí-omireàtièyíkéyìíonà-oríomiìṣàn-odò láàárín iletí Ilé-ìgbìmoṣòfin dárúkọ gegebíi onà-omi àtojá-oríle-èdèmìíràn tàbíonà-omiàtojáÌpínlemìíràn;(d) Ilé-ìṣo, ọko-omi onílé-ìṣo, àmì-olobó àti àwọn ìpèsè-òfinmìíràn fún ààbò ìfọkokerù-ojú-omiàtiìwako-ojú-omi;(e) èbútékooríṣiríṣitíÌjọbaÀpapodárúkọpéwonjeèbútékoÌjọbaÀpapo(tófimoìwé-òfinàtiagbára-àṣẹàwọnalágbára-àṣẹèbútékofúntiÌjọbaÀpapo).

37. Ìfìmo-ìjìnle-wojú-ọjo38. Ilé-iṣeỌmọ-Ogun (Ọmọ-ogun oríle, Ọmọ-ọgunOjú-omi àti Ọmọ-ogunOjú-òfurufú) tó fi

moèyíkéyìíỌmọ-ogunÀparapoIleẹwamìíràn.39. Ìwakùsààtiohunàlùmonì-ile, tófimosaarieporobì,wíwaepo-robì, ìfojúwolefúnohun-

àlùmonìàtiafefeẹ-rínájóàbámáyé.40. Saariile-àyàsoto-fún-ìgbafeOríle-èdè,eléyìítóje,pelúìfọwosíÌjọbaÌpínlenáà,yíòdiibi-

ìgbafeoríle-èdèl’átọwoilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo.41. Agbáraabúgbàmù-p’ayé-re42. ìwé-ìrìnààtiìwé-àṣẹ-ìwolú43. eto-ẹníkokoṣeé,àmì-ọjà,orúkọọjàtàbíòwò,àmì-ilé-iṣeajéńláàtiàmì-oníkáràkátà44. owó-ìfehìntì, owóo-gbà-máàbínú àti àwọn àǹfàní àjẹmonú mìíràn beetó jesísan látinú

Owó-àpiletojúÀkópotàbíèyíkéyìíàpò-ìpawó-àpiletojúsíÌjọbaÀpapomìírànkan.45. Ilé-iṣeỌlopàá-agbófinróàtiàwọnilé-iṣealáàbòmìíràntíòfindásíle46. Ilé-iṣeìfìwé-ránṣe,ìkowéránṣeàtiafohùnránṣe47. Agbára-àṣẹ Ilé-ìgbìmoṣòfin, tó fi moàǹfàní-óṣèwọni àti ìmúnitì-fesùn tó wà l’ára ọmọ-

ìgbìmo.48. Ọgbà-ewon49. Iṣe-ǹṣeẹnigegebíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotifún-unl’órúkọ50. Gbèsè-ìlúÌjọbaÀpapo51. Àsìkòìsinmit’ìjọba52. ÌbáraṣepoìlútiÀparapoIleẹwa53. Iṣe-ìjọbatiÀparapoIleẹwa,tófimoìpẹtùsíjàláàárínÌjọbaÀpapoàtionípòiṣebee.54. ÌdáṣoAlárùnàjàkále


55. Ọko-ojú-irin56. Ìṣètò-ìdaríẸgbeòṣèlú57. Iṣe àti ìmú-àṣẹ-ìdájo-ṣẹní Ìpínle ní tiẹjot’alárá-ìlúàti ìdaràn, ìdájo, ìpàṣẹ, ìpàṣẹ-ìdaríàti

àwọn ìpinnumìíràn ilé-ẹjokan lehìnoditàbíníNàìjíríà,yàtosí ilé-ẹjotí ìdásílewọnwáyélátọwoilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlenáà.

58. Owó-oríèdìdí-erí59. Ìfowó-orí-léowótíńwọléfúnni,èrèàtiojú-èrè,ayafibiIwe-ofinyiibasobamiiran60. Ìdásíleàtiìṣètò-daríàwọnagbára-àṣẹfúnÀparapoIleẹwatàbíapákanníbe–

(a) láti ṣe ìgbélárugẹ àti ìmúṣẹ àfojúsùn pàtàkì àti ìtoni Ìlàsíle-àjọgbàsóòótotó wà nínúÌwé-òfinÀpapoyí;(b) láti ṣàwárí,gbà, tojú tàbíṣètójúohunàjogúnbá, tó fimoàkọsíleàtipelúojú-ìwalekànohunàtijoàtiàjẹràkùtíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapogbàpéokanpàtàkìnifúnoríle-èdè.(d) láti ṣètò fún ilé-ohun-ìṣembáyé àti ilé-ìyáwèékàwé yàtosí ilé-ohun-ìṣembáyé àti ile-ìyáwèékàwétíÌjọbaÌpínledásíle;(e) látiṣètòìdaríìwolọwoboàwọnàrìnrìnàjòafe;àti(ẹ)látiṣèlàkaleojúlówóekotókéréjùnígbogboìpele

61. Ìsopo,ìsọdasánàtiìtúkáìgbeyàwóyàtosíìgbeyàwón’ílànàòfinÌsìláàmùàtiòfinÌbíletófimoorotókanìṣòkan-lokọláyaníbe.

62. Òwòàtikáràkátà,àtinípàtàkìjùlọ–(a) òwòàtikáràkátàláàárínileẹNàìjíríààtioríle-èdèmìíràntófimokíkóọjàwọléàtikíkóọjàjádelátiNàìjíríà,pelúòwòàtikáràkátàláàárínÌpínle;(b) ìdásílealágbára-àṣẹfúnìrajàpelúagbára-àṣẹlátigbàyèfúnìkojà-jádetàbíìtajàsíọjààgbáyéirúirèokotíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapod’árúkọ;(d) ìyewò àwọn irè oko fún ìkójáde láti Nàìjíríà àti ìpọndandan ṣíṣe ojúlówó ọjà tíwonyewò;(e) ìdásíleàjọkanfúnìmójútóṣíṣeojúlówóọjààtiirè-okotíówàfúntítà;(ẹ)ìdaríiye-owóọjààtiirètıIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapod’árúkọ;(f) ìforúkọsíleòwò

63. Ìrìn-àjòl’óríonàÌjọbaÀpapo64. OmilátiorísunkantíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapogbàpéókanÌpínletójúokanlọ.65. Ìwúwoàtiìwọn66. ìgbésáfefe alátagbà, àti ilé-iṣe amóhùnmáwòrán tó yàto sí ìgbésáfefe àti iṣe

ìmóhùnmáwòrán tí Ìjọba Ìpínlepèsè; ìpínfúnni òpó-àtagbà fún ìgbésáfefe alátagbà àtiìmóhùnmáwòrán

67. OròmìírànkantíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapol’ágbára-àṣẹlátiṣeòfinlél’órípelúìpèsè-òfininúÌwé-òfinÀpapoyí.

síkókóòrotíìtòsíleyíménubà

68.Ọròkọrokantójeàyàbátàbíàfiṣèkúṇ


Apákejì

Ojúṣe-àjọṣeÌgbìmo-aṣòfinTítóagbára-àṣẹIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoàtitiÌpínle

1. L’ábeìkápáàṣẹìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyí,Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapolátipaÀbádòfinkanlèṣèpèsè-òfinfún–(a)pínpínowó-àpawọléìlú–(i) láàárínÌjọbaÀparapoIleẹwaàtiàwọnÌjọbaÌpínle;(ii) láàárínàwọnÌjọbaÌpínle(iii) láàárínàwọnÌjọbaÌpínleàtiàwọnÌjọbaÌbíle;(iv) láàárínàwọnÌjọbaÌbíleníÌpínle;àti(b) owó-rànwotàbí owó-yàá látinú owó-àpiletojú Àkópoàti ìgbówó-orí-lé owó-àpiletojúÀkópotàbí àpò-owó-ìlú Ìjọba Àpapomìíràn kan, tàbí fún ìgbówó-orí-lé owó-àpawọlé àtidúkìáÌjọbaÀpapofúnèrèdíkan,láìtàààròpéójeorotíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapokòníàṣẹlátiṣ’òfinlé.

2. L’ábe ìkápá àṣẹ ìpèsè-òfin Ìwé-òfin Àpapoyí, èyíkéyìí Ilé-ìgbìmoṣòfin lè ṣèpèsè-òfin fúnowó-rànwotàbí owó-yàá látinú, àti ìgbówó-orí-lé èyíkéyìí owó-àpawọlé Ìjọba Ìpínle náà,tàbí, ìgbówó-orí-léowó-àpawọléàtidúkìá Ìjọba Ìpínlenáà, fúnèrèdíkan, láìtàààròpéójeorotíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpaponíàṣẹlátiṣ’òfinlé.

3. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo lèṣ’òfinfúnÀparapoIleẹwatàbí ibikíbinínúurenítiàwọnohunìṣembáyéàtiohunàjogúnbápelúìfọwosíÌpínletíàwọnohunìṣembáyéàtiohunàjogúnbánáàwà, gegebí Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapoṣe lè pèé ní ohun Ìṣembáyé àti ohun Àjogúnbá tiÀparapoIleẹwa,ṣùgbonkòsíohunkanníìpínyìítíyíòṣèdíwofúnIlé-ìgbìmoṣòfinkanlátiṣ’òfin fún Ìpínle tàbí ibìkíbi nínúu re ní ti ohun ìṣembáyé àti ohun àjogúnbá tí kò tíì diìfúnlórúkọgegebíìpèsè-òfinìṣáájúyìítiṣeésí.

4. Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo lè ṣ’òfin fúnÀparapo Ileẹwa tàbí ibikíbi nínúu re ní ti àwọn ilé-ìtojú-àkọsíle-àtayébáyéàtiàkọsíle-ìlútiÀparapooríle-èdèwasí.

5. Ilé-ìgbìmoṣòfinkan,l’ábeìkápáàṣẹìpinrokẹrinníbí,lèṣ’òfinfúnÌpínletàbíibìkíbiníbẹ,nítiàwọnilé-ìtojú-àkọsíle-àtayébáyéàtiàkọsíle-ìlúìjọbaÌpínle.

6. Kòsíohunkanníìpinrokẹrinàtiìkarùn-únníbítíyíòtúmosíèyítófàyèsílefúnṣíṣeòfinkófinkantíkòṣeìtójúàwọnilé-ìtojú-àkọsíle-àtayébáyéàtiàkọsíletótiwàn’ílelojotíÌwé-òfinyìífẹse-múle, àti èyí tí ó wà ní ìpamo l’átọwo alágbára-àṣẹ kan tó ní etoláti ṣe beeníbikíbil’óríle-èdèyí.

7. Níìṣojúṣerelátigbówó-orítàbíowó-orí-òwòlé–(a) ojú-èrè,owótíńwọléfún-nitàbíèrètàbíẹnìkanníyàtosíilé-iṣe;àti(b) iwe-akojeritabiitajarajalatipaowó-oríèdìdí-erí


Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo,l’ábeìkápáàṣẹàdéhùn-iṣetóleṣèlàkalere,lèṣèpèsè-òfinpégbígbaowó-oríàtiowó-orí-ọjàtàbíìṣàkósoòfintókàn-ńpá,yíòmáawáyél’átọwoÌjọbaÌpínletàbíalágbára-àṣẹÌpínlemìíràn.

8. NíbitíÀbádòfinilé-ìgbìmoṣòfinÀpapokanṣèpèsè-òfinfúngbígbaowó-oríàtiowó-orí-ọjàl’óríojú-èrè,owó-tí-ńwọlétàbíèrètàbíìṣàkósoòfinl’átọwoÀṣẹÌjọbaÌpínleníìbámupelúìpinrokejeníbí,yíòṣèdaríìdáhùn-fúnènìyànsí irúowó-oríàtiowó-orí-ọjàbeel’onàtíyíòmúudájúpéowó-oríàtiowó-orí-ọjàbeekòdigbígbàl’owoẹnibẹel’átọwoÌjọbaÌpínletójuokanlọ.

9. Ilé-ìgbìmoṣòfinkan, l’ábe ìkápáàṣẹàdéhùn-iṣetó le ṣèlàkalere, lè ṣèpèsè-òfinpégbígbaowó-orí,owó-sísan tàbíowó-ìdíyelé tàbí ìṣàkósoòfin tó fun Ìjọba Ìbílẹ l’áṣẹgbígbàowobee.

10. Níbití òfin ilé-ìgbìmoṣòfin kan bá ṣèpèsè-òfin fún gbígba owó-orí, owó-sísan tàbí owó-ìdíyelé tàbí ìṣàkóso òfin beel’átọwo Ìjọba Ìbílẹ ní ìbámu pelú ìpèsè-òfin tówà níbí, yíòṣàkósoìdáhùn-fúnẹnitówàfúnowó-orí,owó-sísantàbíowó-ìdíyelébeel’onàtíyíòmúudájú pé owó-orí àti owó-orí-ọjà beekò di gbígbà l’owo ẹni bee níti ìdáhùn-fún kan-náàl’átọwoÌjọbaÌpínletójuokanlọ.

11. Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo lè ṣ’òfin fún Àparapo Ileẹ wa ní ti ìforúkọsíleàwọn olùdìbò, àtiìlànà-ìtoṣetíńdaríìdìbòsíÌjọbaÌbíle.

12. KòsíohuntówàníìpinrokọkànláníbítíyíòṣèdinàfúnIlé-ìgbìmoṣòfinkanlátiṣeòfinnítiìdìbò Ìjọba Ìbílel’áfikún síi, ṣùgbon tí kìí ṣe àìbáramu pelú òfinkófin tí Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoṣe.

13. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣ’òfinfúnÀparapoIleẹwaníti–(a) Iná-monàmonáàtiìdásíleilé-iṣeamúnáwá;(b) ìmúwáàtiìfàkiriiná-monàmonánítàbísíibikíbiníoríle-èdèàtilátiÌpínlekansíèkejì(d) ìṣàkósoetoẹnikenilátidáomiìṣangúntàbíṣèdíwokanfúnìṣànomitól’órísunníbikíbil’Áparapoileẹwa;(e) ìkópa ileẹ wa pelú oríle-èdèmìíràn nínú àjọṣe láti ṣe ìmúwá, ìfàkiri àti ìpínkiri iná-monàmonáníbikíbitójeapákanileyí,apákanilemìírànl’ehìnodioríle-èdèwa;(ẹ) ìṣàkósoetoẹnikeni tàbí ágbára-àṣẹ láti lò, ṣiṣetàbí ṣèmúṣiṣeerọ,ohun-èèlò, irinṣe tàbíiṣetíìgbékaleẹrewàfúnpípèsèiná-monàmoná.

14. Ilé-ìgbìmoṣòfinkanlèṣ’òfinfúnÌpínleníti–(a) iná-monàmonáatiidaasileniÌpínlenaailé-iṣeamúnáwá;(b) ìmúwá,ìfàkiriàtiìpínkiriiná-monàmonásíibitíerọ-apínná-monàmonáÌjọbaÀpapokòdéníÌpínlenáà;àti(d) ìdásíleláàárín Ìpínle náà, Alágbára-àṣẹ fún ìgbálárugẹ àti ìṣètò-ìdarí ilé-iṣeapèsè iná-monàmonátíÌjọbaÌpínlenáàdásíle

15. Ní àwọn ìpèsè-òfin tó wà ní àlésíleìṣáájú yìí, àyàfi bí lílò nínú orobá túmorebámìíràn,àwọngbólóhùnyìíníìtumotíówàfúnwọngege–


“ìpínkiri” túmosí ìpèsè iná-monàmoná láti ilé-erọ amúnáwá kan sí ẹni tí yíò loná náàgbeyìngbeyìn;“ìṣètò-ìdarí”pelúìṣàmúró,ìṣàtúnṣetàbíìpààro;“ilé-erọamúnáwá”túmosí ibi ìkójọerọtàbíohun-èèlòfún ìṣedátàbí ìmúwáagbára iná-monàmoná;àti“ìfàkiri”túmosíipeseiná-monàmonálátiilé-erọamúnáwákansíilé-erọamúnáwákékerétàbíilé-erọamúnáwákékerékansíilé-erọamúnáwákékerémìíràn,àtiìsoronípa“ilé-erọamúnáwá kékeré” níbí je ìsoro nípaa àkójọ erọ, irin-iṣetàbí ohun èèlò fún ìpínkiri iná-monàmoná.

17. Ile-igbimosofin Àpapo lè ṣ’òfin fún ìdásíle alágbára-àṣẹ kan pelú agbára-àṣẹ láti ṣeìfòfinseìtàwòrán-sára-aṣọàtilátifòfindetàbífòfindínàṣíṣàfihànirúìtàwòránbee;kìyíòsìsíohunkanníbítíyíò–(a) ṣèdinà fún Ilé-ìgbìmoṣòfinkan láti ṣèpèsè-òfin fúnalágbára-àṣẹ irúu rení Ìpínle náà;tàbí(b) fàṣẹwọni láti ṣàfihàn ìtàwòrán ní Ìpínleláìgbàṣẹ l’owo alágbára-àṣẹ tí òfin Ìpínle náàyànfúnìfòfinseìtàwòránbee.

18. Ile-igbimosofinÀpapolèṣ’òfinfúnÀparapoIleẹwatàbíibìkíbinínúureníti–(a) ìlera, ààbò àti ìgbáyégbádùn ẹni tí a gbà síṣeilé-iṣeoníṣe, ilé-iṣetàbí agbègbèmìíràntàbí ìkérò-kerù-lọ láti Ìpínle kan síkejì àti káràkátà, tó fimoìdánilekoo, ìmójútóàti ìyegeonítohún.(b) ìṣètò ìjetẹni àti ìdarí okoòwò jákèjádò Àpapoileẹ wa fún èrèdí àti ṣàgbélárugẹ, ṣe-ìgbàníyànjútàbílátimúirúìjetẹniàtiìdaríbeelátọwoọmọ-ìlúNàìjíríàrọrùn;(d) ìdásíleilé-ìwadìínípaìmo-ogbìn;àti(e) ìdásíle ilé-ìkẹeko àti ìkórajọmìíràn fún ìṣàgbélárugẹ tàbí ìnáwósí ìdáwolebíi ti onílé-iṣe-ajéńlá,olókoòwòàtiìṣ’àgbe.

18. L’ábeìkápáàṣẹìpèsè-òfininúìwé-òfinÀpapoyí,Ilé-ìgbìmoṣòfinkanlèṣ’òfinfúnÌpínlenítionílé-iṣe-ajéńlá,olókoòwòtàbíìgbédìdeìṣ’àgbeníÌpínlenáà.

19. Kòsíohuntówàníàwọn ìpinro àlésíle ìṣáájúwonyí tíyíò túmosíèyí tíńṣèdíwofún Ilé-ìgbìmoṣòfinkanlátiṣ’òfinnítièyíkéyìíkókó-orokantíàwọnìpinrowonyímenubà.

20. Fúnèrèdíìpinroàlésílewonyí,oroyí“ìṣ’àgbe”pelúosìn-ẹja.21. Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapo lè ṣ’òfin láti ṣètò tàbí ṣè’darí ìwadìí ìmo-ìjìnleàti ìmo-ìjìnle-erọ

jákèjádòileẹwal’ápapo.22. Kòsíohunkanníhìń tí yíò ṣè’dinà fún Ilé-ìgbìmoṣòfinkan láti ṣèdásíletàbí ṣe ìpèsè-òfin

fúnilé-ìkẹekotàbíètòmìirànfúnèrèdíìwadìíìmo-ìjìnleàtitiìmo-ìjìnle-erọ.23. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣ’òfinfúnÀparapoIleẹwatàbíibikíbinínúurenítiìṣòǹkaye,bí

kókó-oronáàbájẹmo–(a) orokọrokantíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpaponíagbáralátiṣ’òfinlé;àti


(b)ìṣètòìfèrò-pìleìṣòǹkayefúnÀparapooríle-èdètàbíibìkíbinínúurẹl’óríorokọrokan,bóyáól’áṣẹtàbíkòl’áṣẹl’átiṣ’òfinnítiibe.

24. Ilé-ìgbìmoṣòfin kan lè ṣ’òfin fún Ìpínle kan ní ti ìṣòǹkaye àti l’órí àwọn orokọro kan tíìpinrokẹtàlélógún(a)àlésíleyìíńsọnípaare.

25. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapolèṣ’òfinfúnÀparapoIleẹwatàbíibikíbinínúurenítiìwọnle-wọn-igun,àkọsíle-oníletaleàtiìwontejúsí-ile.

26. Ilé-ìgbìmoṣòfin kan, l’ábeìkápá-àṣẹ ìpinrokẹedogbon níbíyìí, lè ṣ’òfin fún Ìpínle náà tàbíibikíbinínúurenítiìwọnle-wọn-igun,àkọsíle-oníletaleàtiìwontejúsí-ile.

27. Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòl’ágbáral’átilèṣ’òfinfúnÀparapoIleẹwatàbíibikíbinínúurenítiekoìwégíga-fásitì,ekoìmo-erọtàbíìdánilekootiIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoleṣèlàkalere.

28. Agbára-àṣẹ tó di gbígbé wọ Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapolorùn l’ábe ìpinro kẹtàdínlogbon

àlésíleyíyíòpelúagbára-àṣẹlátiṣèdásíleilé-ekofúnèrèdíìwégíga-fásitì,ìpele-ìkẹekotógajutialákoobere,ekoìmo-erọtàbíìdánilekoooníṣemọṣe.

29. L’ábe ìkápáàṣẹbóṣewàníhìnyìí, Ilé-ìgbìmoṣòfinkanyíòl’ágbára-àṣẹlátiṣ’òfinfúnÌpínlenáànítiìdásíleilé-ekokanfúnèrèdíìwégíga-fásitì,ekoìmo-erọtàbíìdánilekoooníṣemọṣe.

30. Kòsíohunkanníìpinroàlesílewonyítíyíòditítúmosíèyítódínagbára-àṣẹIlé-ìgbìmoṣòfin

kankùlátiṣ’òfinfúnÌpínleníti ekoìmo-erọ, ìdánilekoo-ekoṣe-ọwo, ìpele-ìkẹekotógajùtialákoobere, ìkẹeko-alákoobere tàbíèyíkéyìí ìkẹkoomìírànkan, tó fimo ìdásíle ilé-ekofúnìlépairúàwọnekobee.

ApákẹtaÀfiṣekúnàtiìtumosí

1. Níbití,l’átipaAtoṣeyìí,Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapotinílòlátiṣeìfúnlórúkọorokọrotàbíohunkantàbíṣeìkédesítakan,óleṣebeel’átipaÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotàbíl’átipaìfẹnukòtíIlé-ìgbìmoṣòfinméjèèjìgbàwọlé.

2. NínúAtoṣeyìí, ìsoronípaakókó-orotó jeàyàbátàbíàfiṣekún,pelú, láìṣojúṣàájúsí ìjegbogboogbòwọn,ìsoronípaa:(a) irufin(b) sakaani-ase,agbara-ase,ìṣọwoṣeatiìlánà-ìtoseile-ejo;ati(d)gbígbààtiìgbà-ìlole.


AtóṣeEèkéta

Apákìńní

ÀwọnEkaÌṣàkósotiÌjọba-Apapo

A -ÀjọfúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwà

1. ÀjọfúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwàyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí:

(a) Alágakan;àti(b) ọmọ-ìgbìmomesàn-ánmìíràn,okookanèyítíkìyíòdínníọmọàádotaọdúnl’ásìkòìyànsípò wọn, àti l’ábeìpèsè-òfin ìpín kẹtàdínlogojọ Ìwé-òfin Àpapoyí, yíò fipò náàsíletóbátipéọmọàádorinọdún.

2. Eka-ìṣàkosonáàyíòṣèdásíleirúàwọnilé-iṣérètíóyẹníàwọnÌpínlelátiṣeojúṣerèlábeÌwé-òfinÀpapoyí.

3. Eka-ìṣàkósonáàyíòlágbára-àṣẹláti:

(a) gbaìkéde-sítatíonípòÌjọbakanṣel’ábeìpinrokejìlátiApákìńnítiAtoṣekarùn-únÌwé-òfinÀpapoyíwọlé;(b) yẹ ìkéde-síta náàwò ní ìbámu pelú ohun-àìgbọdománìí tí Àjọ fún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwànáàtàbíèyíkéyìíòfinpàṣẹre;(d) gbàsí ìkáwoọ re, irúàwọn ìkéde-sítabeeàtipelúmúwọnwàfúnàyewò l’átọwoèyíkéyìíọmọileẹNàìjíríàl’óríàdéhùnàtiàjọsọtíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoleṣèlàkalerẹ.(e) ṣe ìmúdájú títelé, àti níbi tó yẹ,pọndandan ìpèsè-òfin Ìlàkale-ìṣọwo-hùwànáà tièyíkéyìíòfintójẹmoọ;(ẹ) gba atótónu-esùn l’órí àìtelé tàbí ìtelójú ìpèsè-òfin Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà náà tàbíèyíkéyìíòfintójẹmoọ,ṣèwadìí esùn náà, àti níbi tó yẹ, gbé oro náà lọ fún Àjọ-onídàjoo fún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà;(f) yànsípò, ṣègbéga, lé kúrò l’enu iṣe àti pelúmú ìfìjìyà-tonisonà bá àwọnòṣìṣeÀjọfúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwàní ìbámupelú ìpèsè-òfinÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapokantíìsọdòfinrewàfún-un;àtipelú(g) ṣe àwọn ojúṣe mìíràn gegebó ti di gbígbé wool’orùn l’átọwo ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo.

4. Àjọsọàti àdéhùn l’órí iṣeàwọnòṣìṣeÀjọ fún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwàyíò jebákannáàpelúèyítíówànílàkalefúnòṣìṣeÌjọbaníÀparapoIleẹwa.

B-Ìgbìmo-Ìtòlú

5. Ìgbìmo-Ìtòlúyíòníàwọnẹniyìí:(a) AláṣẹtíyíòjegegebíAlága;(b) Igbákejì-AláṣẹtíyíòjegegebíAmúgbá-legbeeAlága;(d)GbogboAláṣẹOríle-èdèànáàtigbogboOl’óríOríle-èdèàná;



(e) GbogboỌgá-AdájoÀgbàniNàìjíríà;(ẹ)AdaríIlé-ìgbìmoAṣòfinÀpapo;(f) AbẹnuoroIlé-ìgbìmoAṣojúṣòfin;(g) GbogboGómìnà Ìpínle tówàníÀparapooríleèdèwa;àti(gb)Amòfin-ÀgbàfúnÀparapooríleèdèwa

6. Ìgbìmo-Ìtòlúnáàyíòníagbára-àṣẹláti:(a) fúnAláṣẹníàmorànnípaalíloagbára-àṣẹreníti:-(i) Ìkànìyànoríle-èdèàtiìṣàkójọ,ìtejádeàtiìtojúàkọsíleàtiìfitónilétímìírànètònáà;(ii) àṣẹ-àdaniìjọbafúnìṣàforíjì;(iii) Ìgbé-òṣùbàoríle-èdèfúnni;(iv) Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa(tófimoìyànsípòọmọ-ìgbìmoàjọnáà)(v) Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo(tófimoìyànsípòọmọ-ìgbìmoàjọnáàyàtosíọmọ-ìgbìmoatorí-ipò-kan-gbàmíìàjọnáà);àti(vi) Àjọ-elétòfún Iye-olùgbéti Íleẹwa l’àpapo (tófimoìyànsípòọmọ-ìgbìmoàjọnáà);àti(b)fúnAláṣẹníàmorànnígbàkugbàtíìpèfúnàmorànbeebáwàl’óríàmúróìroworọsel’Áparapooríle-èdètàbíibikíbinínúureàtil’óríàwọnoromìírànkantíAláṣẹlèṣeìdaríire.

D -Àjọ-elétòfúnàpínkárí-àǹfànítiÌjọba-àpapo

7. (1)Àjọ-elétòfúnàpínkárí-àǹfànítiÌjọba-Àpapoyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí:(a) Alágakan;àti(b) ẹnìkan tí yíò ṣojú okookan Ìpínlenínú Àparapo Ileẹ wa àti Olú-ìlú Ìjọba Àpapo,Àbújá.

(2) Alága àti àwọn ọmọ-ìgbìmoyíò jeyíyànsípò látọwo Aláṣẹ, tí yíò sì di gbígbàwọlélátọwoilé-ìgbìmoAṣòfin.

8. (1)Látilè fẹseìpèsè-òfinàpíntúnpínkẹtaàti ìkẹrin ìpínkẹrìnlá {section14(3)and(4)}Ìwé-òfinÀpapoyímúle,ìgbìmo-àjọnáàyíòníagbára-àṣẹláti:(a) ṣe ìlàkale edán-ìfìṣiròpin kan tí yíò ṣàmúdájú orí-ò-jorí, l’ábe ìfọwosí Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo, fúnpínpín ipònígbogboìdásí ilé-iṣeìjọbaÀpapoàti ti Ìpínle, Ilé-iṣeOlóguntiÀparapoIleẹwa,Ilé-iṣeỌlopàáàtiIlé-iṣeeṣo-aláàbòtiìjọba,ilé-iṣeajéàtiekaìṣàkósotójetiìjọbaàwọnÌpínle.(b) ṣàgbélárugẹ, ṣàmójútó àti pelú ṣe ìpọndandan títele ìlànà ìpín-dogbadogbagbogboipòiṣe-ìjọba,iṣe-ajé,iṣe-ìròyìnàtiipò-òṣèlúnígbogboìpeleìṣèjọba;(d) látiṣe ìgbejorópelúmímúol’óríkantàbíòṣìṣeèyíkéyìíeka ìjọbatókùnàlátiteléìlànà ìpínkárí-àǹfàní ìjọba tàbí edán-ìṣirò aṣàmúdájú orí-ò-jorí tí ìgbìmo-àjọ náà ṣeìlàkaleẹre,bailé-ẹjo;àti(e) ṣeirúàwọniṣemìíràntíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapolegbéwoo.


(2)Àwọnipòtíìdárúkọwọnwàníelà-ipinrọ(1)(a)àti(b)ìpinroyíyíòpelúàwọnAkòwé-ìjọbaApenípò,Adarí-GbogboogbòníàwọnEka-àfiṣèkúṇìṣàkósotiìjọbaàtièkạ-ìṣàkóso.Adaríl’áwọnEka-ìṣàkósoÌjọbaàtiEkạ-àfiṣèkúnỌgá-onípòàwọnOlógun,ipòOgáAṣojú-oríleèdèníleòkèèrè,àtiipòàwọnaṣètò-ìdarínítiÌjọbaÀpapo.(3)Láìtààrò ìpèsè-òfinkannínúòfinmìírànkan tàbí ìsọdòfin,Àjọnáàyíò ríidájúpégbogbo ilé-iṣeajé tàbí àjọ-ìṣòwò tó jeti ìjọba ṣàfihàn ìpínkárí-àǹfàní ní yíyan àwọnadaríàtiogáòṣìṣe.

9. Yíò je ojúṣe Ìgbìmo-Àjọ àwọn Adarí ilé-iṣeolókoòwò Ìpínleláti gbà àti láti teleìlànàìpínkárí-àǹfànínínúìjetẹniàtiìṣọwotòpoètò-ìdaríilé-iṣenáà.

E -Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÌjọba-àpapo

10. Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÌjọba-Àpapoyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–(a) Alágakan;àti(b) ọmọ-ìgbìmotí kò ju meedógún lọ níye, tí wọn yíò je ẹni tó pé níwà òtíto àtiolódodonínúoroòṣèlúl’éròAláṣẹ.

11. (1)Ìgbìmo-àjọnáà,láìṣojúṣàájúsíagbára-àṣẹtíagbéwọAláṣẹ,Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo,Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÍleẹwal’àpapo,Àjọ-elétòfúnIye-olùgbétiÍleẹwal’ÀpapoàtiÀjọ-elétòfúnIṣe-ỌlopàátiÍleẹwal’àpapo,yíòl’ágbára-àṣẹ–(a) látiyanènìyànsípofúnIṣe-ÌjọbatiÌjọba-àpapo;àti(b) látiyọènìyàndanùàtilátifìjìyà-tonisonàẹnitíńdipòiṣenáàmú.(2) Àjọ náà kì yíò ṣàmúlò èyíkéyìí agbára-àṣẹ rel’ábeelà-ìpinro (1) ìpinroyí, ní ti ipò-iṣeàwọn ol’órí eka ìṣàkóso tàbí eka-àdásọrí ti ìjọba Àpapo, gegebó ti lè wà ní ṣíṣelátìgbàdégbà,látipaàṣẹìdarítíAláṣẹpa,àyàfil’ehìnìfikunlukùnpelúOl’óríÀjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÌjọba-àpapo.

Ẹ -Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÌjọba-àpapo

12. Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÌjọba-Àpapoyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–(a)Ogá-AdájóÀgbàtiilèẹNàìjíríà,ẹnitíyíòjéAlága;(b)AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-tejodá;(d) Amòfin-ÀgbàfúnÀparapoIleẹwa;(e) AdájoÀgbàtiIlé-ẹjoGígaÀparapo;(ẹ) ẹni méjì, tí won ti pegedé láti ṣiṣe òfin ní Nàìjíríà fún ìgbà tí kò dín ní ọdúnmeedógúnṣehìn,látinúorúkọàwọntíkòdínnímerintópegedébeetíẸgbeOníṣe-òfinn’ÍleẹNàìjíríàyànpéèyílóyẹ;àti


(f) ẹniméjìmìíràn, tíwọnkìí ṣeoníṣe-òfin,ní ti èròAláṣẹ tíwon je ẹni tópén’íwàòtítoàtiòdodo.

13. Àjọnáàyíòníagbára-àṣẹláti–(a) gbaÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpaponímorànnídídárúkọènìyànfúnìyànsípò,nítiìyànsípòiṣe–

Nàìjíríà

(i)Ọgá-AdájoÀgbàilèẹ (ii)Ogá-AdájóIlé-ẹjóGígajùlọ;(iii) AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-tejodá;(iv) Ogá-AdájóIlé-ẹjóAgbìpe-téjódá;(v) AdájoÀgbàIlé-ẹjoGígaÀpapo;(vi) AdájoIlé-ẹjoGíga;àti(vii) AlágaàtiọmọÀjọfúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwà.

(b) fúnÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’Àpaponíàmorànìyọnípòoníṣe-òfintíìsọníparewàníelà-ìpinro(a)ìpinroyí;àti(d) yàn-ánsípò,léekúròàtipelúfiìjìyà-tonisonàdaríAtojú-àkọsíleÀgbààtiIgbákejìAtojú-àkọsíle Àgbà Ilé-ẹjo Gígajùlọ, Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ejodá, Ilé-ẹjo Gíga Ìjọba Àpapo àtigbogboòṣìṣeoníṣeìdájoÀparapoIleẹwatíkòsíníàsọyanjúnínúÌwé-òfinÀpapoyíàtiÀjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÍleẹwal’àpapo.

F -Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwa

14. (1)Àjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwayíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–(a) Alágakan,ẹnitíyíòjeAlábòójútóÀgbàfúnÌdìbò;àti(b) àwọnméjìlámìíràntíwọnyíòjemímosíAlábòójútóÌdìbòfúnIleẹwa,tíwọnyíòsìjeẹnitópéní ìwàòtítoàtipétíwọnkòdínníọmọàádotaọdunàtiọmọogójìọdúnfúnokookan.(2)Alábòójútó ÌdìbòAdúrósílékanyíòwà fúnokookan Ìpínle níÀparapo IleẹwaàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,ẹnitíyíò–(a) jeyíyànlátọwoAláṣẹ;(b) jeẹnitópéníwàòtíto;(d) tíkòdínníọmọogójìọdún

15. Àjọnáàyíòníagbára-àṣẹláti–(a) ṣètò,ṣeàtipelúṣàmójútógbogboìdìbòsíipòAláṣẹàtiIgbákejìAláṣẹ,GómìnààtiIgbákejìi Gómìnà Ìpínle, àti ìjomọ-ìgbìmo Ilé-ìgbìmo Aṣòfin, Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin àtiilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlekookantówàníÀparapoIleẹwa;(b) f’orúkọ àwọn ẹgbe-òṣèlú sílení ìbámu pelú ìpèsè-òfin inú Ìwé-òfin Àpapoyí àtiÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo;(d) mójútóìkórajọpoàtiìṣọwoṣeẹgbe-òṣèlú,tófimoìnáwówọn;


(e) ṣètò fún àyewò ìpawó-wọlé àti àpò-ìpawókọsíle ẹgbe-òṣèlú, àti pelú ṣe àtejádeìjaboàyewòbeefúnìfitónilétíaráìlú;(ẹ) ṣètò fún ìforúkọsíleènìyàn tópegedé látidìbòàtipelúpèsè-síle, ṣàmúróàtipelúṣàtúnyewòìwé-ìforúkọsíleolùdìbòfúnèrèdíèyíkéyìíìdìbòl’ábeÌwé-òfinÀpapoyí;(f) mójútó ìpolongo òṣèlú àti pelú pèsè òfin-ìdarí àti òfin-ìṣètò tí yíòmáa to àwọnẹgbe-òṣèlús’onà;(g) ríi dájú wípé àwọn Alábòójútó Ìdìbò, àwọn òṣìṣeìdìbò àti àwọn Akésì-ìbò-padàjejeeàtiṣè’búraìwọṣetíòfinṣè’làkaleẹre;(h) gbéèyíkéyìíàṣẹrewọAlábòójútóÌdìbòAdúrósíléèyíkéyìí;àtipelú(i) ṣeàwọnojúṣemìíràntíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapolègbéwoo.

G -Ìgbìmo-elétòfúnÀàbò-ìlútiÌjọba-àpapo

16. Ìgbìmo-elétòfúnÀàbò-ìlútiÌjọba-Àpapoyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–(a) AláṣẹtíyíòjeAlága;(b) Igbákejì-AláṣẹtíyíòjeAmúgbálegbeeAlága;(d)AlábòójútóÌjọbaÀpapotówàfúnÌdáàbò-bòlú;(e)Ogá-ÀgbàAláàbò;(ẹ)Ogá-ÀgbàỌmọ-ogunorílè;(f) Ogá-ÀgbàỌmọ-ogunojú-omi;(g) Ogá-ÀgbàỌmọ-ogunojú-òfurufú;àti(h) irúọmọ-ìgbìmomìíràntíAláṣẹlèyàn.

17. Ìgbìmo náà yíò ní agbára-àṣẹ láti gba Aláṣẹ ní àmoràn lori oro to jemo idaabo bopátá-parí-àṣẹatiojuleileeNaijiria.

H -Ìgbìmo-elétòfúnỌro-ajétiIleẹwa

18. Ìgbìmo-elétòfúnỌro-ajétiIleẹwayíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–(a) Igbákejì-AláṣẹtíyíòjeAlága;(b) gbogboGómìnàÌpínlekookanníÀparapoIleẹwa;àti(d)ApàṣẹIlé-ìfowópamoÀparapoIleẹwatíìdásílerewal’ábeÀṣẹ-òfintiIlé-ìfowópamoÀpapoIleẹwatiỌdún1991tàbíìṣelófinkantíńdípòÀṣẹ-òfinnáà.

19. Ìgbìmo-elétòfúnỌro-ajétiIleẹwanáàyíòníagbára-àṣẹlátigbaAláṣẹníàmorànl’óríọro-ajé oríle-èdè yí, àti ní pàtàkìjùlọ, l’órí ìgbésetó yẹ fún ìṣètò-darí akitiyan ìròpìleọro-ajétàbíètòọro-ajéonírúurúÌjọbaníÀparapoIleẹwa.

I -Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÌjọba-àpapo

20. Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÌjọba-Àpapoyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–(a)Ogá-AdájóÀgbàfúnIlèẹNàìjíríàẹnitíyíòjéAlága(b)ẹnitótúnpaọwóléOgá-AdájóIlé-ẹjóGígajùlọẹnitíyíòjeAmúgbálégbèéAlága;(d)AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejodá;


(e)ÀwọnỌgá-Adájomárùn-úntótifèhìntì tíỌgá-AdájoÀgbà ẹjoGígajùlọtàbíIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejodá;

(ẹ)AdájoÀgbàIlé-ẹjoGíga; (f)AdájoÀgbàmárùn-únlátiÌpínletíỌgá-AdájoÀgbàIlèẹNàìjíríàyíòyànlátara àwọnAdájoÀgbà Ìpínle àti Ilé-ẹjoGígaOlú-ìlú ÌjọbaÀpapoÀbújá, tí yíòmáayí kànwonníọdúnméjìsíra;(g)Adájó-KádiÀgbàkantíyíòjeyíyànl’átọwóÒgá-AdájóIlèẹNàíjíríàlátaraàwọn

Adájo-KádiÀgbàtiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejodáṢàríàtíyíòmáayíkànwonníọdúnméjìsíra;(gb)AdaríIlé-ẹjóAgbìpe-t’éjódáÌbílekantíyíòjeyíyànl’átọwóÒgá-AdájóIlèẹNàíjíríà látara àwọn Adarí Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ejodá Ìbíletí yíòmáa yí kànwon ní ọdúnméjìsíra;(h)ọmọ-ẹgbemárùn-únlátinúẸgbeOníṣe-òfinn’ÍleẹNàìjíríà,tíwontipegedélátiṣiṣeòfinníNàìjíríàfúnìgbàtíkòdínníọdúnmeedógúnṣehìn,ókéréjù,okannínúwọnyíòjeOgá-àgbàOníṣé-òfinileẹNàìjíríà,tíyíòjeyíyànl’átọwóÒgá-AdájóIlèẹNàíjíríàtíyíòmáaṣiṣeláàárínọdúnméjìsíraàtipelúwàl’óríàtúnyànsípò;Ní ìjepé, àwọn ọmọ-ẹgbemárùn-ún náà yíò jókòó ìgbìmofún èrèdí àti ṣàṣàrò l’óríorúkọàwọnẹnitówàfúnyíyànsípòsíilé-ẹjoaláṣẹ-àkọsíletógajù;àti(i)ẹniméjìtíkìíṣeoníṣe-òfin,tíwonjéẹnitíópéníwàòtítol’ójúOgá-AdájóÀgbàileẹNàìjíríà.

21.Ìgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpaponáàyíòníagbára-àṣẹláti–(a)fúnAláṣẹnáàníàmoràn-èyílóyẹlátinúàwọnorúkọtíwondáfún-unlátiodo–(i)Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÍlèẹwal’àpapò,fúnàwọnènìyànsíipòOgá-AdájóÀgbà

IlèẹNàìjíríà,Ogá-AdájoIlé-ẹjoGígajùlọ,AdaríàtiàwọnỌgá-AdájoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejodá,AdájoÀgbààtiàwọnAdájoIlé-ẹjoGígaÌjọbaÀpapo,àti(ii) Ìgbìmo-alábẹṣékélé fún Iṣe-Ìdájo tiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapo,Àbújá, fúnàwọnènìyànsíipòAdájoÀgbààtiàwọnAdájo Ilé-ẹjoGígaÌjọbaÀpapotiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapo,Àbújá,Adájo-KadiÀgbààtiàwọnAdájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejodáṢàríàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,AdaríàtiàwọnAdájoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejodáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújá;(b)fúnAláṣẹnáàníàmoràn-èyílóyẹl’óríìyọnípòoníṣeìdájotíàsọyanjúrewàníelà-ìpinro(a)tiìpinroyíàtiìmúṣẹìfìjìyà-toni-sonàl’óríàwọnoníṣẹnáà;(d) fúnGómìnànáàníàmoràn-èyílóyẹlátinúàkọsíleorúkọàwọnènìyàntíÀjọ-elétòfúnIṣe-Ìdájoní Ìpínle fún-un, fún ìyànsípò àwọnAdájo Àgbà Ìpínle àti àwọnAdájo Ilé-ẹjoGíga Ìpínle, àwọn Adájo-Kadi Àgbà àti àwọn Adájo Kadi Ilé-ẹjo Agbìpe-t’ejodá ṢàríàÌpínle,àtiàwọnAdaríàtiàwọnAdájoIlé-ẹjoAgbìpe-t’ejodáÌbíletiÌpínle;(e) fúnGómìnànáàníàmoràn-èyí lóyẹ l’órí ìyọnípòoníṣe ìdájo tí àsọyanjú rewàníelà-ìpinro(d)tiìpinroyíàtiìmúṣẹìfìjìyà-toni-sonàl’óríàwọnoníṣẹnáà;


(ẹ)gbàjọ,ṣeìdaríàtiìpínkirigbogboowóàmúṣàtúnṣeọlojopípeàtiàtìgbàdégbà,fúnìṣèdájo;(f) fún Gómìnà àti Aláṣẹ ní àmoràn-èyí lóyẹ l’órí orokọrotó jẹ moètò-ìdájogegebíGómìnàtabiAláṣẹtilegbéewásíwájúÌgbìmonáà;(g) yanènìyànsípò,léejádetàbímúìfìjìyà-tonisonàṣẹl’óríọmọ-ìgbìmoàtiòṣìṣeÌgbìmonáà;(gb) ṣe ìdarí àti ìpínkiri gbogbo owó àmúṣàtúnṣe ọlojopípeàti àtìgbàdégbà; fún iṣeÌgbìmonáà;àti(h) rísígbobgoàwọnoromìíràntójẹmoonírúurúìpinnu-ètòìṣèjọbaàtiìṣàkóso.

22. AkowéÌgbìmonáàyíòjeyíyànlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’Àpapolátipaàmoràn-èyí lóyẹ látodoÀjọ-elétò fún Iṣe-Ìdájo ti Íleẹwa l’àpapo, àti pelú, onítohúnyíòjeoníṣe-òfin.

J-Àjọ-elétòfúnIye-olùgbétiÌjọba-àpapo

23. Àjọ-elétòfúnIye-olùgbétiÌjọba-Àpapoyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–(a) Alágakan;àti(b) ẹnìkanlátiIpínle_kookanÀparapoIleẹwaàtilátiOlú-ìlúÌjọbaÀpapoÀbújá.

24. Ìgbìmonáàyíòníagbára-àṣẹláti–(a) ṣeìkànìyàniye-olùgbéọlodọọdúnlátipaàpẹẹrẹ,ìwolewò,ìkànìyàntàbíbámìíràn;(b) ṣèdásíle àti àmúró ohun-àmúṣiṣefún ìforúkọsílealáìdáwodúró ìbí àti ikú káríÀparapoIleẹwa;(d) gbaAláṣẹníàmoranl’óríoronípaiye-olùgbé;(e) ṣeàtejádeàti ìfitónilétíàtiàwọnafún-ni-nímol’órí iye-olùgbé fúnèrèdí ìmúrọrùnìfèrò-pìleọro-ajéàtiìdàgbàsókè;àti(ẹ)yanènìyànàtipelúṣeìdánilekootàbíṣeètòfúnìyànsípòàtiìdánilekoofúnàwọnolùkànìyàntàbíòṣìṣeÌgbìmonáà.

K -Ìgbìmo-elétòfúnÌṣotiÌjọba-àpapo

25. Ìgbìmo-elétòfúnÌṣotiÌjọba-Àpapoyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–(a) Aláṣẹ,ẹnitíyíòjeAlága;(b) Igbakejì-AláṣẹẹnitíyíòjeAmúgbálegbeeAlága;(d)OgágunÀgbàÒṣìṣeAláàbò; (e) AlábòójútóÌjọbaÀpapotówàfúnoroabélé;(ẹ)AlábòójútóÌjọbaÀpapotówàfúnoroààbò;(f) AlábòójútóÌjọbaÀpapotówàfúnoroileòkèèrè;(g) Agbàjọba-àpapo-nímorànl’óríoroÀàbò;(gb)Ọgápátá-Ọlópàá-aṣàbèwò;àti (i)irúàwọnènìyànmìíràntíAláṣẹbáfelátiyàn.


26. Ìgbìmo náà yíò ní agbára-àṣẹ láti gbaAláṣẹ nímoràn l’órí orotó jẹmoààbò ìlú, tó fimoorotójẹmoìkórajọkantàbíekakantíìdásílerewálátipaòfinlátiṣeàmúdájúààbòÀparapoIleẹwa.

K-Ìgbìmo-elétòàwọnỌlopàáfúnIgbófinróIleẹNàìjíríà

27. Ìgbìmo-elétòàwọnỌlopàáfúnIgbófinróIleẹNàìjíríàyíòníàwọnwonyí–(a) Aláṣẹ,ẹnitíyíòjeAlága;(b) GómìnàÌpínlekookanníÀparapoIleẹwa;(d) AlágaÀjọ-elétòfúnIṣe-ỌlopàátiÍleẹwal’àpapo;àti(e) Ogápátá-Ọlópàá-aṣàbèwò;

28. OjuseÌgbìmo-elétòàwọnỌlopàáfúnIgbófinróIleẹNàìjíríàyíòje–

(a) ìṣètòdaríàti ìṣàkósoỌlopàá-agbófinró IleẹNàìjíríààtiàwọn oromìíràntó jẹmoọ(tí kìí ṣe orotó jẹmo lílò àti ìdarí-iṣeỌlopàá-agbófinró náà tàbí ìyànsípò, ìfìjìyà-toni-sonààtiìyọkúròníṣeọmọ-iṣeỌlopàá-agbófinró);(b) ìṣàbójútógbogboogbòfúnỌlopàá-agbófinróIleẹNàìjíríà;àti

-aṣàbèwò.

(d)gbígbaAláṣẹníàmòràṇl’óríìyànsípòOgápátá-Ọlópàá

M-Àjọ-elétòfúnIṣe-ỌlọpàátiÌjọba-àpapo29. Àjọ-elétòfúnIṣe-ỌlopàátiÌjọba-Àpapoyíòníàwọnwonyí–

(a) Alágakan;àti(b) iyeàwọnènìyànmìíràntíkòkéréjuméje,tíkòsìpojumesàn-án,gegebíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotiṣèlàkaleẹre.

30. Ìgbìmonáàyíòníagbára-àṣẹláti–(a) yanènìyànsípò(yàtosíipòOgápátá-Ọlópàá-aṣàbèwò)n’ílé-iṣéỌlópàá-agbófinróIleẹNàìjíríà;àti(b)lékúròl’enuiṣeàtipelúloìfìjìyàtonisonàl’óríẹnitíńdipòèyíkéyìítíìmenubàrewàníelà-ìpinro(a)ìpinroyí.

N-Àjọ-elétòfúnÌpawówọléàtiìnáwósílùútiÌjọba-àpapo

31. Àjọ-elétòfúnÌpawówọléàtiìnáwósílùútiÌjọba-Àpapoyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–

(a) Alágakan;àti(b) ọmọ ìgbìmokan láti Ìpínle koọkan ní Àparapo oríle-èdè yí àti láti Olú-ìlú ÌjọbaÀparapo,Àbújá,àwọnẹnitíwonpéníwàòtítopelúìkúnjú-òṣùwontópọndandanàtiìrírí.

32. Àjọnáàyíòníagbára-àṣẹláti–(a) mójútóìpelemọsíiàtiìpínkiriowó-àpawọlélátinúÀpò-ìpawókọsíleÌjọbaÀpapo;


(b)ṣàtúnyewò, látìgbàdégbà,onà-ìṣọwopínàti ìlànàìpínwóowó-àpawọlétówàl’ójúiṣelátilèjekówàníìbámupelúìyípadàtíńdébábígbogboǹkantirí.Níìjepé,eyikeyionà-ìṣọwopíntódigbígbà-wọlélátipaÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapoyíòwàníìfẹsemúlefúnìwonàkókòtíkòdínníọdúnmárùn-únlátọjotíÀbádòfinnáàtibereiṣe;(d) gbaÌjọbaÀpapoàtiÌjọbaÌpínleníàmorànl’óríìṣúnáowótópé’yeàtiọgbontíyíòmúekúnbáonàìpawó-wọléwọn;(e) mọ iye owó-iṣetó yẹ fún àwọn tó dipò òṣèlúmú, tó fi moAláṣẹ, Igbákejì-Aláṣẹ,àwọn Gómìnà, Igbákejì-Gómìnà, Alábòójútó, Abójútoro, Agbàjọbanímoràn Pàtàkì,Aṣòfin àti àwọn tí ń dipò tí orúkọ wọn wà ní ìpín kẹrìnlélogorin àti ìkẹrìnlélogofà(sections84and124)Ìwé-òfinÀpapoyímú;àti(ẹ)ṣeàwọnojúṣemìíràntíÌwé-òfinyìítàbíèyíkéyìíÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo legbéwoo.

Apákejì

ÀwọnEkaÌṣàkósotiÌjọbaÌpínlẹ

(tíìdásílerewálátipaìpínotàdínlúgba)

A -Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÌjọba-ìpínlẹ

1. Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌjọbatiÌjọba-ìpínlẹyíòníàwọnọmọ-àjọwonyí-(a) Alágakan;àti(b) àwọn ẹni tí kò dín ní méjì níye tí wọn kò sì poju merin lọ, tí won je, ní ti èròGómìnà,ẹnitópéníwàòtítoàtiolódodonínúoroòṣèlú.

2. (1)Àjọnáàyíòníagbára-àṣẹláìṣojúṣàájúsíagbára-àṣẹtówànígbígbéwoGómìnààtiÀjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÌjọba-ìpínlẹláti–(a) yanènìyànsípòníIlé-iṣe-ìjọbaÌpínle;àti(b) léènìyànkúròníṣeàtipelúṣeìfìjìyà-toni-sonàl’óríẹnitíńdiirúàwọnipònáàmú.(2)Àjọnáàkìyíòloèyíkéyìíagbára-àṣẹrẹl’ábeelà-ìpinrokìńnítiìpinroyìínítiipòàwọnOl’óríeka-ìṣàkósotàbíeka-àdásorítíÌjọbaÌpínle,gegebótiṣelèjefífúnl’órúkọl’átipaàṣẹìdaríGómìnàl’átìgbàdégbà,àyàfil’ehìnìfikùnlukùnpelúOl’óríIṣe-ìjọbaÌpínle.

B-Àjọ-elétòfúnÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’ìpínlẹ

3. Àjọ-elétòfúnÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’ìpínlẹyíòníàwọnọmọ-àjọwonyí–(a) Alágakan;àti(b) àwọnẹnitíkòdínnímárùn-ún,tíwọnkòsìpojuméjelọ.

4. Àjọnáàyíòníagbára-àṣẹ–(a) látiṣètò,àtipelúṣekòòkárígbogboìdìbòsíÌjọbaÌbíleláàárínÌpínle


(b)látifúnÀjọ-elétòÌdìbòOlómìnira-àṣẹn’Íleẹwal’ámoràntóyẹl’óríìṣàkójọàtiìforúkọsíleolùdìbò,níbíìforúkọsílenáàtíkanìdìbòìjọbaìbíletóníÌpínlenáà.

D-Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÌjọbaÌpínlẹ

5. Àjọ-elétòfúnIṣe-ÌdájotiÌjọbaÌpínlẹyíòníọmọ-àjọwonyí–(a) AdájoÀgbàÌpínle,tíyíòjeAlága;(b) AmòfinÀgbàfúnÌpínle;(d) Adájo-KadiÀgbàtiIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríà,bíóbáwà;(e) AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíletiÌpínle,bíóbáwà;(ẹ)ọmọ-àjọméjì,tójeoníṣeòfin,tíwontipegedelátiṣiṣeòfinníIleẹNàìjíríàfúnìgbàtíkòdínníọdúnmewàá;àti(f) àwọnméjìmìíràn, tíwọn kìí ṣe oníṣẹòfin, tíwon je ẹni tópéní ìwàòtítoní èròGómìnà.

6. Àjọnáàyíòníagbára-àṣẹláti–(a) gba Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹwa l’àpapo l’ámoràn l’óríẹni tóyẹ fún ìdárúkọfúnipò–(i) AdájoÀgbàÌpínle(ii) Adájo-KadiÀgbàtíIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríàtiÌpínle,bíóbáwà,(iii) AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíletiÌpínle,bíóbáwà;(iv)àwọnAdájoIlé-ẹjoGígaÌpínle,(v) Adájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríàtiÌpínle,bíóbáwà;ati(vi)AdájoIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíletiÌpínle,bíóbáwà;(b) l’ábeìkápá-àṣẹ ìpèsè òfin Ìwé-òfin yìí, láti fún Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹ wal’Àpapo ní àmoràn l’órí ìyọnípò oníṣe-ìdájo kan tí àsọyanjú re wà ní elà-ìpinro(a)ìpinroyí;àti(d) láti yànsípò, lékúrò lenu iṣe àti ṣe ìfìjìyà-toni-sonà l’órí Atojú-àkọsíle Àgbà àtiIgbákejìAtojú-àkọsíleÀgbàIlé-ẹjoGíga,àwọnAtojú-àkọsíleÀgbàIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríàti Ìpínleàti ti Ilé-ẹjoAgbìpe-tejodá Ìbíle ti Ìpínle,Adájo-esùn-wewe,àwọnAdájoàti ọmọ-ìgbìmo Ilé-ẹjo àdúgbò àti Ilé-ẹjo Ìbíle àti gbogbo ọmọ-ìgbìmo òṣìṣe Ìdájo tiÌpínletíÌwé-òfinÀpapoyìíkosọàsọyanjúwọn.

ApákẹtaEkạÌṣàkósoOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá

(tíìdásílerewàl’ábeÌpínkẹrìnlélooodúnrún)


Ìgbìmo-alábẹṣékéléfúniṣe-ÌdájotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá

1. Ìgbìmo-alábẹṣékéléfúniṣe-ÌdájotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújáyíòníàwọnọmọ-ìgbìmowonyí–(a) AdájoÀgbàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,ÀbújáẹnitíyíòjeAlága.(b) AmòfinÀgbàÀparapoIleẹwa;(d) Adájo-KadiÀgbàtíIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá;(e) AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá;(ẹ)ẹnìkantíójeoníṣe-òfintíósìtipegedélátiṣiṣeòfinníNàìjíríàfúnìgbàtíkòdínníọdúnméjìlá;àti(f) ẹnìkantíkìíṣeoníṣe-òfin,ẹnitíópéníìwàòtítoníèròAláṣẹ.

2. Ìgbìmonáàyíòníagbára-àṣẹ–(a) látifúnÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapol’ámoràntóyẹnípaẹnitóyẹfúnìyànsípò–(i) AdájoÀgbàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,(ii) AdájoIlé-ẹjoGigatiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,(iii) Adájo-KadiÀgbàIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,(iv)AdaríIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,(v) Adájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríàtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,(vi)AdájoIlé-ẹjọAgbìpe-tejodáÌbíletiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá.(b) l’ábeìkápá-àṣẹ ìpèsè-òfin Ìwé-òfinÀpapoyí, láti fún Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íleẹwal’àpapol’ámoràntóyẹnípaìyọkúrò-nípòòṣìṣe-ìdájokantíàsọyanjúrewàní elà-ìpinro(a)ìpinroyí;(d) láti yan-ni sípò, lékúrò lenu iṣe àti ṣe ìfìjìyà-toni-sonà l’órí Atojú-àkọsíle Àgbà àtiàwọnIgbákejìAtojú-àkọsíleÀgbàIlé-ẹjoGíga,àwọnAmúgbálegbeeAtojú-àkọsíleÀgbàIlé-ẹjoGíga, Ilé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríààtiti Ilé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíle tiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapo, Àbújá, Adájo-esùn-wewe, àwọn Adájo àti ọmọ-ìgbìmo Ilé-ẹjo agbègbè àtiàdúgbòtiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá,bíóbáwà,àtigbogboọmọ-ìgbìmoòṣìṣe ìdájo tiOlú-ìlú Ìjọba Àpapo, Àbújá tí Ìwé-òfin Àpapo yìí ko sọ àsọyanjú wọn àti ti Ìgbìmo-alábẹṣékéléfúniṣe-ÌdájotiOlú-ìlúÌjọbaÀpapo,Àbújá.

AtoṣeEekerinOjúṣeÌgbìmoìjọbaÌbíle

OjúṣeÌgbìmoÌjọbaÌbíle

1.OjúṣeÌgbìmoÌjọbaÌbílegan-an-ganniàwọnwonyí:


(a)ìwò-láwòṣeàtiṣíṣeàwọnàmoràn-èyílóyẹfúnÀjọÌpínlel’óríìròpìleọro-ajétàbíirúàjọmìírànbeẹl’órí(i)ìdàgbàsókèọro-ajéÌpínle,nípàtàkìjùlọ,níbótikanagbègbèàṣẹÌgbìmonáààti

Ìpínlenáà,àtipẹlú(ii)àwọnèròǹgbàtíàjọtàbíìkórajọnáàṣe;(b) gbígbaowó-ìdíyelé,ìwé-àṣẹilé-iṣeasoromágbèsìàtiamóhùnmáwòrán;(d) ìdásíleàtiìmúróite-òkú,ibi-ìsìnkú-síàtiiléàwọnalárìnkiritàbíaláìdápé;(e) ìwé-àṣẹ keke, ohun-akerù (yàtosí ọkoakerù), ọkọ’ju-omi àfàjewà, ọmọlanke àtikeke-akerù;(ẹ)ìdásíle,àmúróàtiìṣètò-ìdaríodòẹran,ibiìpẹran,ọjà,ibùdókòàtiṣáláńgáìlú;(f) lílààtiàmúróòpópó’nà,títì,ináetítítì,kòtò-ogbàráàtiojúonàmárosemìíràn,ibi-ìgbafe, ọgbà-eléwéko, gbangba-ìta fún àṣeye, tàbí ibi àjọlòmìíràn tí Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínlelèṣeìlàkalerelátìgbàdégbà;(g) ìfúnlórúkọonààtitítì,àtiìṣòǹkàilé;(gb)ìpèsèibiìgbonse,ogbún-ṣáláńgáàtiìdalenù;(h) ìforúkọsílegbogboìbímọ,ìjáláìsíàtiìgbeyàwó;(i) àyewòiléàdánitàbí ìyálégbéfúnèrèdí ìfowó-orí léegegebí Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle tiṣeìlàkalere;àti(j) ìdaríàtiìfòfin-ṣèdaríi–(i) ìpolówóọjànítaàtiìkó-ọjà-pamo,(ii) ìrìnkiriẹranosìnonírúurú(iii) ilé-ìtajààtiilé-ìpàtẹ(iv)ilé-oúnjẹ,ilé-iṣebúredìàtigbogboibiìtàjàohunjíjẹfúnaráìlú(v) ibiìfọṣọ,àti(vi)ìfúnníwèé-àṣẹ,ìfòfindaríàtiìfàṣẹdarítítaohunmímu.

2. Ojúṣe Ìgbìmo Ìjọba Ìbíle yíò mo ìkópa ìgbìmo bẹení ìṣàkóso Ìpínle náà ní àwọn orowonyí–

(a) Ìpèsèàtiìṣàmúróilé-ekoalákoobere,ìdánilekooiṣe-ọwoàtiìdàgbàkàwé;(b) ìmúdàgbàiṣe-ogbìnàtiohunàlùmonì-ile,yàtosímímúohunàlùmonìnáà(d) ìpèsèàtiìṣàmúróiṣe-ìlera;àti(e) irúojúṣemìíràntíIlé-ìgbìmoṣòfinÌpínlelegbéwọÌjọbaÌbílel’orùnlátiṣe.

AtoṣeEekaàrúnApákìńní

Ìlàkale-ìṣọwo-hùwàfúngbogboÒṣìṣeÌjọba

Gboogbò


1. Òṣìṣeonípòkanníiṣe-ìjọbakìyíòfiararesíipòtíìfeinúreàtiojúṣeipòreyíòtitakoarawọn.

2. Láìṣojú-ṣàájúsíàkótánìpinroìṣáájúwonyí,onípòiṣe-ìjọbakankìyíò–(a) gbà tàbídi sísan fún-un,owó-àjẹmonú-iṣeonípòkann’íṣeìjọba l’ásìkòkan-náà tóńgbaowó-àjẹmonú-iṣeipòníṣe-ìjọbamìíràn;tàbí

3. Aláṣẹ,Igbákejì-Aláṣẹ,Gómìnà,IgbákejìGómìnà,AlábòójútóÌjọbaÀparapoIleẹwaàtiàwọnAbójútoro ÌjọbaÌpínle,ọmọ-ìgbìmo Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapoàtiti Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle,àti irúàwọnonípòiṣe-ìjọbabeetàbíẹnitíIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapo látipaòfinleṣèlàkalere,kìyíòníàpò-ìpawókọsíleníoríle-èdèmìírànlehínNàìjíríà.

4. (1) Onípò kan ní iṣeìjọba, l’ehìn ìfehìntì relenu iṣe-ìjọba àti nígbà tó bá ńgba owó-ìfehìntì látinúàpòìlú,kìyíògbàjuowó-àjẹmonú ipòkanṣoṣolọgegebíiAlága,Adarítàbíọmọ-iṣe–(a) ilé-iṣekantíìjọbańdaríre;tàbí(b) èyíkéyìíalágbára-àṣẹìlú(2) òṣìṣe-fehìntì iṣeìjọba kan kì yíò tún gba owó-ìsanfúnṣẹ látinú àpò-ìlú láfikún síowó-ìfehìntìrẹàtiowó-àjẹmonúfúnipòìsanwó-iṣekanṣoṣonáà.

5. (1) Àwọn òṣìṣe-fehìntì tí won ti di ipò tí ìpinroyí kan jeìfòfindè láti ṣiṣení ilé-iṣeile-òkèèrètàbíokoòwòile-òkèèrè.(2) Ìpinroyí kan ipò Aláṣẹ, Igbákejì-Aláṣẹ, Ogá-Adájó Àgbà Ilèẹ Nàìjíríà, Gómìnà àti

Igbákejì-GómìnàÌpínle6. (1)Onípòiṣe-ìjọbakankìyíòbéèrèfúntàbígbaorotàbíìṣelóoreèyíkéyìíkanfúnara

retàbíẹlòmírànkanlátaríṣíṣeohunkantàbíàìṣeohunkannínúojúṣere.(2) fún èrèdí elà-ìpinro (1) ìpinroyí, gbígba ebùn tàbí ìṣelóore kan l’owo ilé-iṣeolókoòwò,ilé-iṣeoníkáràkátàtàbíàwọnẹnitóníàdéhùn-òwòpelú ìjọbayíòdikíkàsípégbígbaebùnníìrúfinsíelà-ìpinronáà,àyàfitíàwíjàrebáwàfún-un.(3) Onípò iṣe-ìjọba kan yíò lè gba ebùn tàbí ìṣelóore lowoàwọn ojúlùmo tàbí oretímotímokanníwonbíàṣà-ìṣetigbàáláyètó:Níìjepéèyíkéyìíebùntàbíìdájọpofúnonípòkanníṣeìjọbalojoayẹyẹtàbíàyájoìlúkanyíòjegbígbàgegebíebùnsíìgbékaletíẹnináàńṣojúre,àtibẹegege,gbígbaebùnnáàkìyíòjeèyítólùfinìpèsè-òfinyìí.

7. AláṣẹtàbíIgbákejì-Aláṣẹ,GómìnàtàbíIgbákejìGómìnà,AlábòójútóÌjọbaÀparapo Ileẹwa tàbí àwọn Abójútoro Ìjọba Ìpínle, tàbí irú àwọn onípò iṣe-ìjọba mìíràn tó dipòAkowé-ìjọbaApenípòtàbíol’óríàjọ-òwòìjọba,Ilé-ìwéfásitì,tàbíàgbékaleìjọbamìírànkìyíògba–(a) owó-èlé, àyàfi látọwoìjọba tàbí eka-ìṣàkóso ìjọba, ilé-ìfowópamo, àjọ-abánikolé,àjọ-ayánilówó-fowópamotàbíìgbékalemìíràntójefúnìṣúná-owótíòfinfàyègbà;àti(b)èyíkéyìíàǹfàníkanlátiodoilé-iṣe,agbaṣeṣe,tàbíoníṣòwò,tàbíẹnìkantíonítohúnyàntàbíaṣojú-iṣeonítohún:


Níìjepéol’óríàjọ-òwòìjọba,Ilé-ìwéfásitì,tàbíàgbékaleìjọbamìírànnáàlègbaowó-èlélowoìkórajọnáà,l’ábeòfinàtiàṣẹ-ìdaríìkórajọtire.

8. Kònís’enitíyíòfúnonípòkann’íṣeìjọbanídúkìá,ebùntàbíàǹfàníkangegebíiàfiṣe-kóríyátàbíowó-èrúfúnṣíṣeojú-rerekansí-nitàbíṣíṣeojúṣeonípònáàtójefúnìfe-inúonítohún.

9. Onípòiṣe-ìjọbakankìyíòṣetàbídaríṣíṣere,lonàtótàbùkùbáipò-iṣere,èyíkéyìíìwàbótiwùmíkan tóṣojúṣàájúsíetoẹlòmírànkan, tósìmopé ìwànáàkòbófinmutàbítakoìpinnuìṣàkósoìjọba.

10. Onípòiṣe-ìjọbakankìyíòjeọmọ-ẹgbe,faramo,tàbíkópanínúẹgbetíìjomọ-ẹgberekòbáramupelúojúṣetàbíbuiyìkúnipò-iṣere.

11. (1) L’ábeìkápá-àṣẹ ìpèsè-òfin Ìwé-òfinÀpapoyí, gbogboonípò kanníṣeìjọba, láàárínoṣu meta l’ehin ìfẹsemúle òfin Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà yí tàbí logán lehìn gbígba ìbúraìwọṣeàtilehin-náà,yíò–(a) lehìnọdúnmerinmerin;àti(b) lehìnìgbà-l’óríàléfàre,FúnÀjọfúnìlàkale-ìṣọwo-hùwàníìjẹwo,níkíkọsíle,gbogboohun-ìní,dúkìá,àtiohunìdáhùn-fúnreàtitiàwọnọmọretíkòtíìṣègbéyàwó,tíkòtíìjuọmọọdúnméjìdínlógúnlọ.(2) Èyíkéyìí gbólóhùn tó wà nínú ìjewoyìí tó di mímo lehìn-ò-rẹhìn pé ironi látọwoalágbára-àṣẹ kan tàbí ẹni tí agbára-àṣẹ wà fún láti tọpinpin re yíò túmosí títẹ òfinìlàkale-ìṣọwo-hùwàyìílójú.(3) Èyíkéyìí ohun-ìní tàbí dúkìá tí onípò-iṣeìjọba kan rà lehin ìjewo-dúkìá tí ópọndandanl’ábeÌwé-òfinÀpapoyí,tíkòsìjọpélátipaìwonbaowótólewọléfún-ni,ebùn, tàbí owó-èlé tí òfin ìlàkale-ìṣọwo-hùwà yí fòǹtelù ni, yíò di kíkàsí pé, wíwàníkàwooẹniretẹòfinìlàkale-ìṣọwo-hùwàyílójú,àyàfitíàwíjàrebáwàfún-un.

12. Èyíkéyìíesùnpéonípòkann’íṣe ìjọbati tẹòfin ìlàkale-ìṣọwo-hùwàyì l’ójú tàbíkò tíìteleàwọnìpèsè-òfininúòfinìlàkale-ìṣọwo-hùwàyí,yíòmáalọsíodoÀjọfúnìlàkale-ìṣọwo-hùwà.

13. Onípò kan n’íṣeìjọba tó hùwà kan tí òfin ìlàkale-ìṣọwo-hùwà yì fòfindè, látipaalájọmokan,onígbowokan,tàbíàṣojújíṣekanyíòdigbígbàsípéótẹòfinìlàkale-ìṣọwo-hùwàyìl’ójúnígan-an-ganpelúerí-dájúṣáká.

14. Ninuikowe-beereresionipoise-ijoba–(a)Ọmọ-ìgbìmo Ilé-ìgbìmoṣofinyìó jeyíyọsílenínúàwọntí ìpèsè-òfin ìpinrokẹrinòfinìlàkale-ìṣọwo-hùwàyíkàn;àtipelú(b)Ilé-ìgbìmoṣofinÀpapolátipaòfinlèyọsehìnèyíkéyìíìdásíonípò-iṣeìjọbakannínúìpèsè-òfin ìpinrokẹrin àti ìkọkànláòfin ìlàkale-ìṣọwo-hùwàyí bóbá farahànpé ìpelewọnn’íṣeìjọbakérésíìpeletíàwọnìpèsè-òfinnáàwàfún.


Ìgbìmo-onígbeejofúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwà

15. (1) Ìgbìmo-onígbeejokan yíò wà tí yíò jemímosí Ìgbìmo-onígbeejofún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà,tíyíòníAlágakanàtiẹniméjìmìíràn.(2) Alága náà yíò je ẹni tó dipò mú gegebí Adájo Ilé-ẹjoAlákọsílení Nàìjíríà rí tàbípegedélátidipònáàmú,yíòsìmáagbaowó-iṣegegebíòfintiṣeésí.(3) Alága àti ọmọ ìgbìmo-onígbeejofún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà yíò jeyíyàn látọwoAláṣẹ,pelúàmoràn-èyílóyẹlátọwoÌgbìmo-elétòfúnÌdájotiÍleẹwal’àpapo.(4) Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapolátipaòfinlègbéàfikúnagbára-àṣẹwọÌgbìmo-onígbeejofúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwà,gegebíótiyẹlójúrèfúnÌgbìmonáàlátiṣeojúṣeretíAtoṣeyìígbéwoodáadáa.

16. (1) Ìgbà-l’órí -àléfà òṣìṣe Ìgbìmo-onígbeejofún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà, l’ábeìkápá-àṣẹìpèsè-òfinyìí,yíòjebákan-náàpelúèyítówàfúnòṣìṣe-ìjọbaníÀparapoIleẹwa.(2) Agbára-àṣẹ láti yan òṣìṣe Ìgbìmo-onígbeejofún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà àti láti múìfìjìyàtoni-sonà ṣẹ l’órí wọn yíò wà l’owo àwọn ọmọ Ìgbìmo-onígbeejofún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà,tíyíòsìdilílòníìbámupelúìpèsè-òfinÀbádòfinIlé-ìgbìmoṣòfinÀpapotódiìsọdòfinfún-un.

17. (1)L’ábeìkápá-àṣẹìpèsè-òfinìpinroyí,ẹnitíńdipòAlágatàbíọmọÌgbìmo-onígbeejofúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwàmúyíòfiipònáàsílebíóbátipéọmọàádorinọdún.(2) Ẹni tó ti dipò Alága tàbí ọmọ Ìgbìmo-onígbeejofún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà mú funọdúntíkòkéréjumewàálọ,bíóbáfehìntìleniàádorinọdún,yíòl’etoosíowó-ìfehìntìtítíọjoayére,ní iyetó jebákan-náàpelúowó-oṣùàgbàgbehìnre, láfikúnsíàjẹmonúìfehìntìmìíràntól’etoosí.(3) ẸnitótidipòAlágatàbíọmọÌgbìmo-onígbeejofúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwàmúkìyíòdiyíyọ n’íṣetàbí nípò tí a yàn-án sí látọwo Aláṣẹ, àyàfi l’órí ìkéde-orobeetí ó ní àtìlẹhìnìdáméjì-nínú-meta opojùlọ okookan Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapotí ńfeìyọnípò bee látaríàìlèṣojúṣeipòiṣeẹre(yálàèyítówáyélátipaàìleraọkàntàbíara)tàbífúnaṣemáṣekantàbítítẹòfinìlàkale-ìṣọwo-hùwàyíl’ójú.(4) ẸnitóńdipòAlágatàbíọmọÌgbìmo-onígbeejofúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwàmúkìyíòdiyíyọn’íṣekótóód’ọjoìfehìntìàyàfiníìbámupelúìpèsè-òfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwàyí.

18. (1) Níbití Ìgbìmo-onígbeejofún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà ti ríi pé onípò-iṣekan jebi dídáèyíkéyìí ìpèsè-òfin Ìlàkale-ìṣọwo-hùwàyí kọjá, yíò fi ìyà èyíkéyìí tí àṣọyanjú rewàníelà-ìpinro(2) ìpinroyí jẹ onípò-iṣe náà, àti irú ìjìyà mìíràn tí Ilé-ìgbìmoṣòfin Àpapoleṣèlàkalere.(2) ÌjìyàtíÌgbìmo-onígbeejofúnÌlàkale-ìṣọwo-hùwàlefún-niyíòmoàwọnwonyí–(a) ìkúrò-nípòtàbíl’óríàganíIlé-ìgbìmoṣòfinèyíkéyìí,bótiwùkórí;(b) ìjákuleonítohúngegebíọmọ-ìgbìmoIlé-ìgbìmoṣòfinàtilátidiipòìjọbakanmúfúnìgbàtíkòjuọdúnmewàálọ;àti(c) gbígbààtipípàdánùdúkìátíonítohúnfièrúkójọl’óríipòsowọìjọba.


(3) Ìfòfindè tí ìmenubà re wà nínú elà-ìpinrokejì níbí yíò jeláìṣojúṣàájú sí ìjìyà t’ófinmìírànlèpal’áṣẹníbitiìwànáàtijeìwà-odaràn.(4) Níbití Ìgbìmo-onígbeejo fún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwàtigbejokalenípabóyáẹnìkan jebiìtẹ-òfin-lójúèyíkéyìí ìpèsè-òfinìlàkale-ìṣọwo-hùwàyítàbíbẹeko, ìṣìpe-fún-ìtejodáyíòwágegebí eto, látinú ìdájonáàtàbí látinúèyíkéyìí ìjìyàtía fi fúnonítohún,sí ilé-ẹjoAgbìpe-t’ejodálátipaapákanẹlejọnáà.(5) Èyíkéyìí etofún ìtejodá sí Ilé-ẹjo Agbìpe-tejodá látara ìpinnu-ìdajo Ìgbìmo-onígbeejofún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà ti elà-ìpinrokẹrinníbíyìí gbéwoo, yíòdimímúṣẹníìbámupelú ìpèsè-òfinÀbádòfin Ilé-ìgbìmoṣòfinÀpapo, àti àṣẹ-ìdarí ilé-ẹjol’ásìkònáàtóńdaríagbára-àṣẹ,ìṣọwoṣeàtiìlànà-ìtoṣeIlé-ẹjoAgbìpe-tejodá.(6) kòsíohuntówàníìpinroyítíyíòjeìṣojúṣàájúsígbígbéẹjokalel’óríẹnitójeonípò-iṣeìjọbakantía fìyàeṣejẹ l’ábe ìpinroyí, tàbíṣèdinàfúnonípò-iṣebeè láti fojúbaòfintàbífiìyàeṣejẹel’óríesùnìdarànkann’ílé-ẹjo.(7) Ìpèsè-òfinÌwé-òfinÀpapoyítójẹmóàṣẹ-àdaniìṣàforíjìkìyíòkanèyíkéyìíìfìyà-eṣe-jẹnitówàníìbámupelúìpèsè-òfinìpinroyí.

Ìlàyé-ìtumo

19. Nínú òfin ìlàkale-ìṣọwo-hùwà yí, yàto sí bí lílò nínú orobá pọn dandan ìtumo rebámìíràn – “dúkìá” túmosí ohun-ìní, aláṣìkiri tàbí àgbéléle, àti ọrotí ńwọlefún-ni; “oko-òwò”túmosí èyíkéyìí ìṣeníṣe kan, iṣe-ọwo, òwò, tàbí èyíkéyìí ìṣẹ-ǹṣe kan tó jẹmo títà-rírà, yàtosíàgbeṣíṣe;“ọmọ”pelúọmọ-ọmọ,ọmọ-àgbàtotóbófinmu,ọmọtíabís’óde,àtièyíkéyìíọmọtíẹnìkandúróbíiòbíre;“owó-àjẹmonú-iṣe” túmosí owó-oṣù, owó-iṣe alátìgbàdégbà, owó-iṣe àṣekún tàbí owó-iṣel’ákòókò ìsinmi, owó-àlépín, owó-sísan, ènì, owó-gbà-máàbínú, owó-ìṣelóore, àǹfàní (yálàbóyáàǹfànínáàlèdisísọd’owotàbíohunoníyelóri),owó-ìgbàláyè,owó-ifehintitàbíowó-èrè-ìdókòwò,tódisísantàbífífún-ninítoríìgbanisísekantàbíipò-iṣe;“ilé-iṣeile-òkèèrè” tàbí “oko-òwòòkèèrè” túmosí ilé-iṣetàbíoko-òwòníbití Ìjọba,eka rekìí ṣeọmọìlúNàìjíríà,tàbíèyítíìpinnurejeṣíṣelátọwoẹnitàbíàjọkanl’ehìnodiileẹNàìjíríà;“ohunìdáhùn-fún”pelúojúṣenípatiòfinlátisangbèsè,iṣe-ẹnitàbíohuntópọndandanfún-niláti ṣe tí ó ṣeé dáye lé, lesekẹse àti pelú tó dìromo ohun kan; “aṣemáṣe” túmosí jíjá ìbúra-ìṣetìjọba tàbí ìbúra ìwọṣe ọmọ-ìgbìmo kan, tàbí títàpá sí ìpèsè-òfin Ìwé-òfin Àpapoyí tàbíaṣemáṣekantójẹmoèrútàbíìwà-ìbàjetàbíiropípanínúìjẹwodúkìáàtiohun-ìdáhùn-fún;“iṣeìjọba”túmosíẹnitíńdipòiṣekanmútíàsọyanjúrewàníApákejìAtoṣeyìí;àti“iṣeìjọba”kìyíòpelújíjeAlágatàbíọmọ-ìgbìmoalábẹṣékéléonígbeejo,àjọtàbíìgbìmo-alábẹṣékélé.


Apákejì

ÒṣìṣeÌjọbafúnidiÌlàkale-ìṣọwo-hùwà

1. AláṣẹÀparapoOríle-èdè2. Igbákejì-AláṣẹÀparapoOríle-èdè3. Adarí àti Igbákejì-Adarí Ilé-ìgbìmo Aṣòfin, Abẹnuoroàti Igbákejì-Abẹnuoro Ilé-ìgbìmo

AṣojúṣòfinàtiAbẹnuoroàti Igbákejì-Abẹnuoro Ilé-ìgbìmoṣòfinàwọnÌpínle,àtigbogboọmọ-iléàtiòṣìṣeàwọnIlé-ìgbìmoṣòfin.

4. GómìnààtiIgbákejì-GómìnààwọnÌpínle.5. Ogá-AdájóÀgbàIlèẹNàìjíríà,Ogá-AdájóIlé-ẹjóGígajùlọ,AdaríàtiàwọnOgá-Adájó

Ilé-ẹjoAgbìpetejodá,gbogboòṣìṣeìdájomìírànàtiòṣìṣeIlé-ẹjo.6. Amòfin-ÀgbàÀparapoIleẹwaàtiAmòfinÀgbàọkookanàwọnÌpínle.7. AlábòójútóÌjọbaÀpapoàtiàwọnAbójútoroÌjọbaàwọnÌpínle.8. Ogágun Àgbà Òṣìṣe Aláàbò, Ogágun Àgbà Òṣìṣeọmọ-ogun orílè, Ogágun Àgbà Òṣìṣe

ọmọ-ogun ojú-omi, Ọgágun Àgbà Òṣìṣeọmọ-ogun ojú-òfurufú, àti gbogbo ọmọ-ogunadìhámoraÀparapoIleẹwa.

-aṣàbèwò,

-aṣàbèwòàtigbogboọmọilé-iṣe

9.Ọgápátá-Ọlópàá Igbákejì-Ogápátá-Ọlópàá

ỌlopàáAgbófinróàtieka-aláàbòmìírànkantíÌjọbatipaòfindá.10. AkowéfúnÌjọbaÀparapoIleẹwa,Ol’óríÒṣìṣeÌjọba,Akowé-ìjọbaApenípò,Adarí-Àgbà

àtigbogboàwọnẹnimìírànn’íṣeìjọbaÀparapoIleẹwatàbíÌpínle.11. Aṣojú-oríle,Alábòójútón’íleòkèèrèàtiàwọnoníṣẹikoNàìjíríàníleòkèèrè.12. Alága, ọmọ-ilé àti òṣìṣeÀjọ fún Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà àti Ìgbìmo-onígbejoofún Ìlàkale-

ìṣọwo-hùwà.13. Alága,ọmọ-iléàtiòṣìṣeÌgbìmoÌjọbaÌbíle.14. Alága, ọmọ-ilé àti òṣìṣeÀjọ tàbí eka ìṣàkóso àti òṣìṣeàjọ-òwo àfàṣẹ-òfindá àti ti ilé-

iṣeajéníbitíÌjọbaÀpapo,ÌpínleàtiÌbíletiníìpín-ìdókòwò.*15. Gbogboòṣìṣeilé-ìwéfásitì,ilé-ìwégígaàtiilé-ekogígatíÌjọbaÀpapo,ÌpínletàbíÌbílení

tàbísanwófún.16. Alága,ọmọ-iléàtiòṣìṣeàjọtàbíìgbìmoapetítíkantíayànfúniṣeníkíkún.


AtoṣeEekẹfà

Ìgbìmo-onídàájofúnÌdìbòA -Ìgbìmo-onídàájọ-fún-ÌdìbòfúnIlé-ÌgbìmoṣòfinÀpapo

1. (1)Ìgbìmo-onídàájo-fún-ÌdìbòfúnIlé-ÌgbìmoṣòfinÀpapoyíòníAlágakanàtiọmọ-ìgbìmomerinmìíràn.(2) AláganáàyíòjeAdájoIlé-ẹjoGíga,àtipelú,àwọnọmọ-ìgbìmomerintókùyíòjeyíyàn látara àwọnAdájo Ilé-ẹjo Gíga, Adájo-Kadi Ilé-ẹjo Agbìpe-tejodá Ṣàríà, AdájoIlé-ẹjo Agbìpe-tejodá Ìbíle, tàbí ẹlòmíràn tó je ara ìgbìmo ìdájotí kò kéré juAdájo-esùn-weweÀgbà.(3) Alága àti àwọn ọmọ-ìgbìmo mìíràn yí yíò jeyíyàn látọwo Adarí Ilé-ẹjo Agbìpe-tejodápelú ìfikùnlukùnpelúAdajoÀgbà Ìpínle náà,Adájo-KadiÀgbà Ilé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríàtiÌpínle,tàbíAdaríIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíletiÌpínlenáà,bóbáṣewùkíoronáàrí.

B-Ìgbìmo-onídàájofúnÌdìbòtiGómìnààtiile-igbimọṣòfin

2. (1)Ìgbìmo-onídàájofúnÌdìbòtiGómìnààtiile-igbimọṣòfinyíòníAlágakanàtiọmọ-ìgbìmomerinmìíràn.(2) AláganáàyíòjeAdájoIlé-ẹjoGíga,àtipelú,àwọnọmọ-ìgbìmomerintókùyíòjeyíyànlátaraàwọnAdájoIlé-ẹjoGíga,Adájo-KadiIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríà,AdájoIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíle,tàbíẹlòmíràntójearaìgbìmoìdájotíkòkéréjuAdájo-esùn-weweÀgbà.(3) Alágaàtiàwọnọmọ-ìgbìmomìírànyíyíòjeyíyànlátọwoAdaríIlé-ẹjoAgbìpe-tejodápelúìfikùnlukùnpelúAdajoÀgbàÌpínlenáà,Adájo-KadiÀgbàIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáṢàríàtiÌpínle,tàbíAdaríIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíletiÌpínlenáà,bóbáṣewùkíoronáàrí.

AtoṣeÈkéje

Ìbúrafúnni

Ìbúraìtúúbá-ìṣetìjọbaÈmí,…………………fitowotowojejee/gbàlátijeolótìtooàtiolùfọkàntánsíOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà, àti pelú láti ṣe ìpamo, ìtojú àti ìdáàbòbò Ìwé-òfin Àpapo Oríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà.KíOlódùmarèkíórànmíl’owo


ÌbúraÌwọṣeAláṣẹÈmí,…………………fitowotowojejee/gbàlátijeolótìtooàtiolùfọkàntánsíOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipégegebíAláṣẹOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà,un-óòṣeojúṣeèmítítídébíipáàmibáṣetó,lótìtooàtiníìbámupelúÌwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríààtiàwọnòfinre,àtipelúnígbogbo ìgbà, látiwàní ìlépaìfe-látiṣe pátá-parí-àṣẹ, ìpé-pérépéré, ìṣokan, ìgbáyégbádùn àti ìlolá Oríle-èdè ÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipéun-óòlàkàkàlátiṣeìpamoÀfojúsùnPàtàkìàtiÌlànàÌdaríìpinnu-ètòìṣèjọbatówànínúÌwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipéèmikòníjekíìfe-inúùminípal’óríojúṣeipòmítàbíìpinnuipò-iṣeemí;péèmiyíòsagbogboipáàmilátiṣeìpamo,ìtojúàtiìdáàbòbòÌwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipéèmiyíòteleÒfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwàgegebótiwàníAtoṣekarùn-únnínúÌwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipelú,nígbogboìgbààtiipò,èmiyíòṣeetosíonírúurú ènìyàn, ní ìbámu pelú òfin, láìsí ìberù tàbí ìṣojú-rere-sí-ni, ìfìfehànsí tàbí ìgbèrò-búburú;péèmikìyíòsọtàbítú-àṣíríre fúnẹnìkannítààràtàbíníàdogbon-wí, orokọrotówas’odomifúnàṣàròtàbítódimímofúnminítorípémojeAláṣẹOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà,àyàfibóbápọndandanbeelátilèṣeojúṣeipò-iṣeemigegebíAláṣẹ;àtipelú,wípéèmiyíòfigbogboaraàmisílefúniṣeàtiìgbáyégbádùnọmọOríle-èdèNàìjíríà.KíOlódùmarèkíórànmíl’owo.

ÌbúraÌwọṣeGómìnàÌpínle

Èmí,…………………fitowotowojejee/gbàlátijeolótìtooàtiolùfọkàntánsíOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipégegebíGómìnàÍpìnle…………,un-óòṣeojúṣeèmítítídébíipáàmibáṣetó,lótìtooàtiníìbámupelúÌwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríààtiàwọnòfinre,àtipelúnígbogboìgbà,látiwàníìlépaìfe-látiṣepátá-parí-àṣẹ,ìpé-pérépéré,ìṣokan,ìgbáyégbádùnàtiìloláOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipéun-óò làkàkà láti ṣe ìpamoÀfojúsùnPàtàkìàti Ìlànà Ìdarí ìpinnu-ètò ìṣèjọba tówànínú Ìwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;péèmiyíò loagbára-àṣẹ tíagbéwomígegebíGómìnà l’onàtíkònííṣèdíwotàbíṣojúṣàájúsíagbára-àṣẹtía tipaòfingbéwọAláṣẹ Oríle-èdè Àparapodá Atọwo-ìlú-gbàṣẹ Nàìjíríà, àti pelú l’onà tí kì yíò ṣàkóbá fúnìlọsíwájúÌjọbaÀpaponíileẹNàìjíríà;àtipéèmikòníjekíìfe-inúùminípal’óríojúṣeipòmítàbíìpinnu ipò-iṣeemí; pé èmi yíò sa gbogbo ipáàmi láti ṣe ìpamo, ìtojú àti ìdáàbòbò Ìwé-òfinÀpapo Oríle-èdè Àparapodá Atọwo-ìlú-gbàṣẹ Nàìjíríà; àtipé èmi yíò teleÒfin Ìlàkale-ìṣọwo-hùwàgegebó tiwàníAtoṣekarùn-únnínú Ìwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipelú,nígbogboìgbààtiipò,èmiyíòṣeetosíonírúurúènìyàn,níìbámupelúòfin,láìsíìberùtàbíìṣojú-rere-sí-ni,ìfìfehànsítàbíìgbèrò-


búburú;péèmikìyíòsọtàbítú-àṣírírefúnẹnìkannítààràtàbíníàdogbon-wí,orokọrotówas’odomi fún àṣàrò tàbí tó di mímofún mi nítorípé mo jeGómìnà Ípìnle…………, àyàfi bó bápọndandanbeelátilèṣeojúṣeipò-iṣeemigegebíGómìnà;àtipelú,wípéèmiyíòfigbogboaraàmisílefúniṣeàtiìgbáyégbádùnọmọOríle-èdèNàìjíríà.KíOlódùmarèkíórànmíl’owo.ÌbúraÌwọṣẹIgbákejì-Aláṣẹ,Igbákejì-Gómìnà,àwọnAlábòjútó,àwọnAbójútọrọtàbíÈèkàn-èèkànAgbàjọbanímọrànÈmí,…………………fitọwọtọwọjẹjẹẹ/gbàlátijẹolótìtọọàtiolùfọkàntánsíOrílẹ-èdèÀparapọdáAtọwọ-ìlú-gbàṣẹ Nàìjíríà; àtipé gẹgẹ bí Igbákejì-Aláṣẹ Orílẹ-èdè Àparapọdá Atọwọ-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà/Igbákejì-Gómìnà Ípìnlẹ…………/Alábòójútó Ìjọba Àpapọ/ Abójútọrọ ÌjọbaÌpínlẹ………/Agbàjọba-nímọrànPàtàkìsí………….,un-óòṣeojúṣeèmítítídébíipáàmibáṣetó,lótìtọọàtiníìbámupẹlúÌwé-òfinÀpapọOrílẹ-èdèÀparapọdáAtọwọ-ìlú-gbàṣẹNàìjíríààtiàwọnòfin rẹ,àtipẹlú ní gbogbo ìgbà, láti wà ní ìlépa ìfẹ-látiṣe pátá-parí-àṣẹ, ìpé-pérépéré, ìṣọkan,ìgbáyégbádùnàtiìlọláOrílẹ-èdèÀparapọdáAtọwọ-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipéun-óòlàkàkàlátiṣeìpamọÀfojúsùn Pàtàkì àti Ìlànà Ìdarí ìpinnu-ètò ìṣèjọba tó wà nínú Ìwé-òfin ÀpapọOrílẹ-èdèÀparapọdáAtọwọ-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipéèmikòníjẹkíìfẹ-inúùminípal’óríojúṣeipòmítàbíìpinnu ipò-iṣẹẹmí; pé èmi yíò sa gbogbo ipáà mi láti ṣe ìpamọ, ìtọjú àti ìdáàbòbò Ìwé-òfinÀpapọOrílẹ-èdè Àparapọdá Atọwọ-ìlú-gbàṣẹ Nàìjíríà; àtipé èmi yíò tẹlẹ Òfin Ìlàkalẹ-ìṣọwọ-hùwà gẹgẹbó ti wà ní Atọṣe karùn-ún nínú Ìwé-òfin ÀpapọOrílẹ-èdè Àparapọdá Atọwọ-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipẹlú,nígbogboìgbààtiipò,èmiyíòṣeẹtọsíonírúurúènìyàn,níìbámupẹlúòfin,láìsíìbẹrùtàbíìṣojú-rere-sí-ni,ìfìfẹhànsítàbíìgbèrò-búburú;péèmikìyíòsọtàbítú-àṣírírẹfúnẹnìkannítààràtàbíníàdọgbọn-wí,ọrọkọrọtówas’ọdọmifúnàṣàròtàbítódimímọfúnmi nítorípé mo jẹ Igbákejì-Aláṣẹ Orílẹ-èdè Àparapọdá Atọwọ-ìlú-gbàṣẹ Nàìjíríà/Igbákejì-Gómìnà Ípìnlẹ…………/Alábòójútó Ìjọba Àpapọ/ AbójútọrọÌjọba Ìpínlẹ………/Agbàjọba-nímọrànPàtàkì sí………….,àyàfibóbápọndandanbẹẹ láti lè ṣeojúṣe ipò-iṣẹẹmigẹgẹbí Igbákejì-AláṣẹOrílẹ-èdèÀparapọdáAtọwọ-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà/Igbákejì-GómìnàÍpìnlẹ…………/AlábòójútóÌjọbaÀpapọ/AbójútọrọÌjọbaÌpínlẹ………/Agbàjọba-nímọrànPàtàkì;àtipẹlú,wípéèmiyíòfigbogboaraàmisílẹfúniṣẹàtiìgbáyégbádùnọmọOrílẹ-èdèNàìjíríà.KíOlódùmarèkíórànmíl’owo.

ÌbúraÌwọṣefúnàwọnỌmọ-ìgbìmoIlé-ìgbìmoAṣòfin/Ilé-ìgbìmoAṣojúṣòfinÀpapo/Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle

Èmí,…………………fitowotowojejee/gbàlátijeolótìtooàtiolùfọkàntánsíOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipégegebíỌmọ-ìgbìmoIlé-ìgbìmoAṣòfin/Ilé-ìgbìmo


AṣojúṣòfinÀpapo/Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle…………,un-óòṣeojúṣeèmítítídébíipáàmibáṣetó,lótìtooàti ní ìbámu pelú Ìwé-òfin Àpapo Oríle-èdè Àparapodá Atọwo-ìlú-gbàṣẹ Nàìjíríà àtiàwọn òfin re, àti àwọn òfin Ilé-ìgbìmo Aṣòfin/Ilé-ìgbìmo Aṣojúṣòfin Àpapo/Ilé-ìgbìmoṣòfinÌpínle…………, àti pelú ní gbogbo ìgbà, láti wà ní ìlépa ìfe-látiṣe pátá-parí-àṣẹ, ìpé-pérépéré,ìṣokan, ìgbáyégbádùn àti ìlolá Oríle-èdè Àparapodá Atọwo-ìlú-gbàṣẹ Nàìjíríà; àtipé un-óòlàkàkà láti ṣe ìpamoÀfojúsùn Pàtàkì àti Ìlànà Ìdarí ìpinnu-ètò ìṣèjọba tó wà nínú Ìwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipéèmiyíòsagbogboipáàmi látiṣeìpamo,ìtojúàtiìdáàbòbòÌwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipéèmi yíò teleÒfin Ìlàkale-ìṣọwo-hùwà gegebó ti wà ní Atoṣe karùn-ún nínú Ìwé-òfin ÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà.

KíOlódùmarèkíórànmíl’owo.Ìbúraf’áwọnOnídàájoÈmí,…………………fitowotowojejeẹ/gbàlátijeolótìtooàtiolùfọkàntánsíOríle-èdèÀparapòdáAtọwo-ìlú-gbàṣẹ Nàìjíríà; àtipé gégebíi Ọgá-Adájo Àgbà Ilèẹ Naijiria/Ọgá Adájo Ilé-ẹjoGígajùlọ/Àgbà/Adájo Ilé-ẹjoGígaÀpapo/AdájoÀgbà/Adájo Ilé-ẹjoGígaÀpapo tiOlú-ìlú ÌjọbaÀparapo,Àbújá/AdájoÀgbà Ìpínle………/Adájo Ilé-ẹjoGíga Ìpínle………Adájo-KadiÀgbà/Adájo-Kadi Ilé-ẹjo Agbìpe-tejodá Ṣàríà tiOlú-ìlú ÌjọbaÀpapo Abuja/Adájo-Kadi Àgbà/Adájo-Kadi Ilé-ẹjo Agbìpe-tejodá Ṣàríà Ìpínle………/Adarí/Adájo Ilé-ẹjo Agbìpe-tejodá Ìbíle ti Olú-ìlú ÌjọbaÀpapoAbuja/Adarí/AdájoIlé-ẹjoAgbìpe-tejodáÌbíletiÌpínle………un-óòṣeojúṣeèmítítídébíipáàmibáṣetó,lótìtooàtiníìbámupelúÌwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríààtiàwọnòfinre,àtipéèmiyíòteleÒfinÌlàkale-ìṣọwo-hùwàgegebótiwàníAtoṣekarùn-únnínúÌwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà;àtipéèmikòníjekíìfe-inúùminípa l’óríojúṣe ipòmí tàbí ìpinnu ipò-iṣeemí;àtipéèmiyíòsagbogbo ipáàmi láti ṣeìpamo,ìtojúàtiìdáàbòbòÌwé-òfinÀpapoOríle-èdèÀparapodáAtọwo-ìlú-gbàṣẹNàìjíríà.KíOlódùmarèkíórànmíl’owo.


GLOSSARY Note: this dictionary contains neologistic words coined to capture the meaning of some legal, governmental and other related fields’ concepts, terms and terminologies as accurately as possible, and as such may be the first time of encountering such words in Yoruba lexical bank.

Ìwé Àṣàjọ Oro


Abuse = ìlòkulò, àṣìlò Accept / receive = gbàwọlé Accessibility = àro wo tó Account (finance) = Àpò-ìpawókọsíle Accountability = ìjíhìn Accountant-General = Aye wéowó-sírò-Lápapo Act = Òfin-àtinú-ìjíròrò-wá, Àbá-dò-fin Activity = akitiyan (sometimes use here for business) Administer = ṣe’kòòkárí, ṣàmójútó Advance = ìya-wó síle fún níná l’o jo iwájú (in section 82 subsection 2) Advise = ìgbàníyànjú Affect = ṣèdíwo , kóbá, kàn Agencies = e ka-ìṣàkóso Agent = àṣojújíṣe Agreement = àdéhùn, ìfẹnukò, ìfohùnṣo kan Allegiance (oath) = moṣetìẹ (ìbúra) Allocation = ìpín-àyàso to -fún Ambassador = Aṣojú-oríle -èdè, Amendment = ìṣàtúnṣe (also for corruption) Announcement = ìkéde Any (one) = èyíkéyìí Appeal = ìṣìpe -fún-ìt’ẹjo -dá Appellate court = Ilé-ẹjo Agbìpe -tún-ẹjo -dá (appeal court) Application = iko wé-bèèrè-fún, ìfìwé-bèèrè-fún,ìmúlò. Apply = ko wé-bèèrè-fún, ṣè-múlò, wà-fún, je -fún, di lílò fún, Appointment = Ìyànsípò Appropriation = owó-àyàso to ná (other senses, ìkópo , ìjágbàlo wo ẹni, ìfètònáwó) Appropriation Act = Àbádòfin fún owó-àyàso to ná Appropriation bill = àbá-ìṣòfin fún owó-àyàso to ná, àbá-owó-àyàso to ná Approval = ìfòǹtelù, ìfọwo sí Approve = fòǹtelù (also for stamp) Area council = agbegbe-alogbimo Arrangement = ìpèsèle sẹẹsẹ Assent = ìbuwo lù Attorney General = Amòfin-Àgbà Audit = Iyewé-owó-wò Auditor = Ayewé-owó-wò Auditor-General = Aye wé-owó-wò Gbogboogbò, Authorities = àjọ-afàṣẹ-ìjọba-ṣiṣe , e ka-ìṣàkóso Authorization = Ìfúnláṣẹ Ban = ìfòfindè Bankruptcy = iwọ-gbèsè Bill = Àbá-òfin, àbá-ìṣòfin Bills of sale = owó-ìsanfo jà Body = ìkórajọ, e ka-ìjọba. Business = òwò-ǹṣe Cable broadcasting = ìgbésáfe fe alátagbà Cancellation = ìwo gilée Capital offence = e ṣe -a ṣe gbàdájo -ikú Case = ẹjo , o ràn, ìwáyé-ìṣe le , ìṣe le -tó-wáyé Case study = ìṣe le -f’ákiyèsí Causes and matters = kókó-e jo ati o ràn (oro ) Certiorari = ìwé-ìfàṣẹdè l’átòkè, sí ilé-ẹjo kékeré tí ńbéèrè fún àkọsíle ìgbe jo kan, ìwé-afàṣẹ-pèfún-àkọsíle Charges = owó-ìdíyelé Chief Justice = Adájo Àgbà Cinema/cinematography = ìtàwòrán-sára-aṣọ Circumstances = ìṣe le tó ṣe yíká ìwáyé ohun kan, # ìṣe -yíká-ìwáyé-ohun, ipò-tó-ṣokùnfà, Circumstantial = Civil right = eto-ìjọmo -ìlú Civil service (Commission) = Àjọ-aṣiṣe-ìlú


Civil Service = Iṣe -Ìjọba, Iṣe -ìlú, Iṣe -ọba Clerk = Ako wé-ìgbìmo Code of conduct = Òfin Ìlàkale -ìṣọwo-hùwà Code of Conduct Bureau = Àjọ fún Ìlàkale -ìṣọwo-hùwà Column = Ìṣùpo Commissioner of Police = O gá-Ọlo pàá-Abójúto ro Commissioners = Abójúto ro , Alábòójútó Ìpínlẹ Commissions = Àjọ-elétò Communication = ìkànsíraẹni Community of religion = ìgbárajọ e sìn Composition = Ìkúnlé (also constitution) Concurrent legislative list = ojuse-ajose igbimo-asofin Condition of service = ipò-ìgbàṣiṣe , Confirmation = ìjerìígbè, ìmúdájú, Conform (to) = telé-àṣẹ Conscience = e rí-ọkàn Consequential provision = ìpèsè-òfin láyọrísí, ìṣòfin-láyọrísí Consolidated Revenue Fund = Owó-àpile to jú Àkópo Constitution = Òfin-Àpapo Contingency = akìíbaàámo Contracts (trade) = àdéhùn-òwò Conversation/ chat = ìtakùro sọ Corporate = ti àjọ-ìṣòwò, ti alájọ-ṣòwò Corporation = àjọ-ìṣòwò Correspondence = ìko wé-kànsíraẹni Council = Ìgbìmo-ìtòlú, Ìgbìmo -elétò Council of State = Ìgbìmo-elétò fún Ìpínle Coup d’état = ìdìte gbàjọba court martial = ilé-ẹjo àwọn ológun Crime = eṣe -búburú, ìṣe sófin tó burújù, ìṣèkà, oràn Criminal = arúfin Criminal offence = ìrúfin eṣe -búburú, e sùn odaràn Customary court of appeal = ilé-ẹjo ìbíle Agbìpe -t’ẹjo -dá Deceased = d’aláìsí Declare = sọ s’íta, je wo Defects = kùdìe kudiẹ Defence = ìdáàbòbò, àwíjàre, ìṣ’àwíjàre Defence panel (party) = iko olùjejo Delegate = fàṣẹ-rán-ni, fàṣẹ-ìṣojúṣe-wọni Delegation = Ìfúnláṣẹ-ìṣe-ẹni, ìfàṣẹ-ìṣojúṣe-wọni Democratic society = áwùjọ elétò òṣèlú àwaarawa Denomination (religion) = eya-e sìn Deprivation = àìgbaniláyè láti ní ohun kan, àìgbaniláyè-láti-ní-ǹkan, Derivation = afibi-owó-ti-wá-ṣáájú (derivation principle = Ìlàkale afibi-owó-ti-wá-ṣáájú) Determination = Ìsọ-bí-yíò-tirí, ìdájo , ìpinnu Determination of certain question = Ìsọ-bí-yíò-tirí àwọn ìbéèrè kan Dignity = àpo nlé-ara Dignity of labour = iyì-inú-làálàá Direct Election = Ìbò tààrà, Ìbò-àdìfádíje Direction = ìfàṣẹdarí Disciplinary control = ìfìjìyà-to niso nà Discipline = ìkóraẹni-ní-ìjánu Disclosure = ìtú-àṣírí Disqualification = Àìyẹ-fún, àwọn ohun ajánikùle ohun Amúnimáyẹ-fún, Ìkanisáìyẹ, àìkúnjú-òṣùwo n Dissolution = ìtúléká Duty = owó-orí-òwò Economic activity = akitiyan ọro -ajé Empowerment = ironilagbara Enact = fàṣẹ-múle, sọdòfin Enactment = ìfàse -múle , ìsọdòfin


Enforcement = ìmúṣenítipá Enhance = múpelékesíi Enhancement = ìmúpelékesíi Equality (right) = e to oríòjorí, ìṣe-do gbado gba Estimate = àròpo -àfojúdá, Ethics = Ìme to -ìwà, e ko l’áme yíto , E to -ìwà Evolution = ìtìgbàparadà, ìfìgbàparadà ohun gbogbo, ìgbèrú-síi Ex officio = atorí-ipò-kan-gbàmíì Exclusive legislative list = ojuse-adase igbimo-asofin Executive power = Agbára ìṣàkoso-ìjọba Exhibition = ìṣàfihàn-níta Expenditure = owó-nàá, ìnáwó Exploitation = ìfìwànwọra-loni-nílòkulò Exploitation = ìfìwànwọra-loni-nílòkulò Extradition = ìdá’rúfin padà s’óríle èdèe re Facilities = àwọn ohun a pèsè fún ìrorùn, nkàn amúṣe rọrùn, nkàn-amáyédẹrùn, ibi-amáyédẹrùn Fact = erí-dájúṣáká Federal = ti àparapo dá, àparapo dá (Ìjọba, Oríle -èdè) Federal Character = àpínkárí-àǹfàní Federal Character Commission = Àjọ-elétò fún àpínkárí-àǹfàní ti Ìjọba-àpapo Federal Civil Service Commission = Àjọ-elétò fún Iṣe -Ìjọba ti Ìjọba-àpapo Federal Judicial Service Commission = Àjọ-elétò fún Iṣe -Ìdájo ti Íle ẹ wa l’àpapo Federation = ile ẹ wa l’ápapo Fee/Payment = e dáwó Finance = ìṣúná-owó Forfeiture = ìjìyà-pàdánù Formular = o nà-ìṣọwo ṣe nǹkan oníṣirò (pín, gé, ròpo , sọdìlo po abbl) Freedom of expression = òmìnira o ro Fund = Owó-àpile to jú, owó-àdáfúnni Goods = ọro -àmúṣòwò, irè Governmental action = ìṣe ìjọba Gratuity = gbà-máàbínú Ground = lájorí-ìdí tó ṣokùnfà Guarantee = ìfọkànte Guaranteed = ṣeé-fọkànte , dájú pé yíò rí bee , dájú pe lú ìfọkànte Habeas corpus = ìwé-afàṣẹ-po daràn-wá-je jo High Commissioner = Olórí-iko tí nṣojú-oríle -èdè High court = Ilé-ẹjo -Gíga Human person = e dá ènìyàn, ẹni Humane = tunilára, rọjú Idea = àbá-èrò Ideals = ohun-àgbélúyì Immoveable = àdágúnle , aláìlèṣínípò Impartiality = àìṣègbè Impeachment = ìro lo yè Impose = pọndandan Imposition = ìtìbọnilo rùn, ìsọdo ranyàn, ìpọndandan re In relation to = tó jẹ mo ti, ní ti Include = wà l’ára, pelú Income = owó tí ńwọlé Increase/ increment = àfikún Independent National Electoral Commission = Àjọ-elétò Ìdìbò Olómìnira-àṣẹ n’Íle ẹ wa Indirect Election = Ìbò-Àdìfólùyàn Information = ìfitónilétí Injunction = ìfàṣẹ-dè (compare prohibition= ìfòfin-dè) Inspector-General of Police = O gápátá-Ọlo pàá-aṣàbe wò Instrument = ohun-àmúlò Insurrection = ìtakòjọba Integration = ìjùmo ṣepo Integrity = ìpéníwà-òtíto , ìṣòdodo


Interest (finance) = owó-èlé Interest (national) = ìlépa-ànílérò (ìjọba-ìlú), ìfe látiṣe, ìfe -àńlépa Internet = àtagbà-ayélujára Interpretation = ìtumo sí Invalidate = sọ d’asán, sọ di àìmúle Journal = àte jáde-àtìgbàdégbà Judicial Commission = Ìgbìmo -onídàjo o Judicial Service Committee of the Federal Capital Territory, Abuja = Ìgbìmo -alábẹṣékélé fún iṣe -ìdájo ti Olú-ìlú Ìjọba Àpapo , Àbújá Judiciary = ètò-ìdájo Jurisdiction = Sàkáání ibi àṣẹ ti fẹse múle , sàkáání-àṣẹ Just = bá e to mu, to Justice = ìfòdodo-ṣèdájo . Justice of the Supreme Court = Ọgá-Adájo n’Ílé-ẹjo Gígajùlọ. Labour Union = ẹgbe òṣìṣe Law-practitioner = oníṣe -ẹjo agbẹjorò Lawyer = agbẹjorò Leases = ìyá-dúkìá-lò Leave of court = ìtọrọ-àṣẹ-àtiṣe ìle-ẹjo Legislature = O nà-Ìgbìmo ṣòfin Loyalty (to government) = ìṣetìjọba Loyalty = ìṣetìjọba, ìfe -ìṣòóto Maintain = ìmúṣinṣin Mandamus = ìwé-ìfàṣẹ-dè l’átòkè (Ilé-ẹjo gíga), sí àjọ kan tàbí onípò kan nínú ìjọba láti ṣe ojúṣe àìgbọdo máṣe kan,ìwé-afòfin-pàṣẹ-ìṣe Means of dissemination = o nà ìgbà-pínkiri Means of production = èèlò-àmúpèsè-ọro Measures = ìgbése , àbá-àdáyanjú-o ro Ministers = Alábòójútó Ministry = e ka-ìṣàkóso (also used here for Agency of government) Miscellaneous = àmúlò-onírúurú Misconduct = aṣemáṣe Misfeasance = ì-ṣe-ohun-tó-to -lo nà-búburú, ìfìkàṣeuntóto Moral = ṣọmọlúwàbí, ṣènìyàn-ire Morality = ìmo wà-e to , ìmo wà-tóto ìwà-ọmọlúwàbí, ìṣọmọlúwàbí Mortgages = ìfidúkìá-yáwó Motion (deliberative) = ìgbédìde-èròǹgbà Moveable = àlègbékiri, álèṣínípò Municipal = Ojú-ìlú-ńlá Mutiny = ìdìte léjọba National Assembly = Agbimosofin Apapo, Ilé-ìgbìmo ṣòfin Àpapo National Defence Council = Ìgbìmo-elétò fún Ààbò-ìlú ti Íle ẹ wa l’àpapo National Economic Council = Ìgbìmo-elétò fún Ọro -ajé ti Íle ẹ wa l’àpapo National Judicial Council = Ìgbìmo-elétò fún Ìdájo ti Íle ẹ wa l’àpapo National Population Commission = Àjọ-elétò fún Iye-olùgbé ti Íle ẹ wa l’àpapo National Security Council = Ìgbìmo -elétò fún Ìṣo ti Íle ẹ wa l’àpapo Natural resources = ohun-àlùmo nì ile Neglect = àìkanisí, ìpanitì, àìnáání Nigeria Police Council = Ìgbìmo -elétò (àwọn Ọlo pàá) fún Igbófinró Ile ẹ Nàìjíríà, Nigeria Police Council = Ìgbìmo -elétò àwọn Ọlo pàá fún Igbófinró Ile ẹ Nàìjíríà Nomination = ìdárúkọ-fúnpò, ìfàkale Notice = àte kéde Oath of allegiance = ìbúra-moṣetìẹ, ìbúra-ìṣetìjọba Oath of Office = Ìbúra Ìwọṣe Objection (legislature/court) = e hónú-ìko jále, e hónú-mokoo Obligations = ojúṣe Observance = àgbọdo kíyèsí, àgbọdo ṣe-ìsìn, ìsìn Offence = ìrúfin, ìrékọjá-òfin, ìtẹ-òfin-lójú Official Gazette = àte jáde-ilé-iṣe Ìjọba Omission = ìpajẹ


Operate = múṣiṣe , tuko , Opinion = èròǹgbà Order = àṣẹ-ìdarí Original = àko ko -gan-an Original = gan-an-gan, àko ko -gan-an, ojúlówó, ojúlówó-gan. Original jurisdiction = Sàkáání-àṣẹ àko ko -gan-an Paragraph = ìpínro Participate = kó’pa Participation = ìkópa Party = owo Patriotism = ìnífe e -ìlú-ẹni-lo kàn Penalty = ìjìyà Permanent Secretary = Ako wé-ìjọba Apenípò Petition = ìwé-ìfesùnkàn, ìwé-ìfehónúhàn Placard = àko lé-ìfehónúhàn Plan = pile , Planning = ìgbèrò, ìròpìle Police Service Commission = Àjọ-elétò fún Iṣe -Ọlo pàá ti Íle ẹ wa l’àpapo Policy = Ìpinnu Ètò Ìṣèjọba, Ìpinnu-ìṣàkóso Power(s) = Agbára, Àṣẹ or Agbára-àṣẹ Practice = ìṣọwo ṣe, ìṣọwo ṣe-iṣe , Àṣemo ra, ìṣe Prejudice = ojúṣàájú, ìfe tanúdájo , ìde bi-de-ẹjo Prerogative = Àṣẹ-àdani Prescribe = pè’lànà, ṣèlàkale , làásíle Principal Representative of Nigeria abroad = O gá pàtàkì tí ńṣojú ile ẹ Nàìjíríà n’íle òkèèrè Principle = Ìlàkale-àjọmo , Ìlàsíle -àjọgbàsóòóto, àjọgbàsóòóto, Ìlàkale Privacy = Ìgbé-ayé bòńke le , ko ro Procedure = ìlánà-ìto se Proceedings (court) = ìgbéjóró Proceedings (legislature) = akitiyan (also for business) Proceeds (net) = èrè-àṣe jọ (oju) Prohibition = ìfòfin-dè Promotion = ìgbéga Promotion/ Advancement = ìmúpelékesíi; Proof = e rì àrídájú Propagate = ṣè’tànkále Proposal = Àbá, èròǹgbà, ìmú-àbá-wá Prosecution panel (party) = iko olùgbe jo Prove = j’e rìí òtíto ọ re (pé) Provided that = ní ìjepé, Provisional payment = ìsanwó àfidánwò Public = gbangba, ojútáyé Qualification = Ìkúnjú-òṣùwo n Quorum = Ìkúnlétó Rate = owó-orí-ìdíyelé Reasonably justified = nídàáláre ìbo gbo n-mu Reciprocal/reciprocity = bù-fúnmi-mbù-fún-ọ Recognise = kàásí, náání, kàkún Recognition = ìkàsí, ìkàkún Recommendation = ìfúnilámo ràn-ó-dáabe e , ìfúnilámo ràn-èyílóyẹ. Recurrent expenditure = Ìnáwó alátìgbàdégbà Reduction = ìdín-níye, Reference = ìso ro -nípa-ti, Referendum = ìbò-bílùú-ti-fe , ìbò-afì’fe -ìlú-hàn Regulate = ṣàkóso-ìdarí, ṣèdarí Religion = e sìn Religious community = ìgbárajọ e sìn Religious tolerance = ìfaradà eṣin kan fún èkejì Removal = ìfaniyọ, ìfàyọ Remove = fàáyọ, yọo -kúrò


Remuneration = Ìsanwó-is é Rendering = ìṣefúnni Republic = Atọwo -ìlú-gb’aṣẹ Request = Ìbéèrè-fún Resignations = Ìjáwo-jáse kúrò Resolution = èsì-ìpàdé, ìfẹnukò Resource = ọro -àmúpawó (also Supply) Restriction = àìgbàláyè Return (accruing) = owó tí ńrejọ Revenue = owó-àpawọlé, Revenue Mobilisation Allocation and Fiscal Commission = Àjọ-elétò fún Ìpawówọlé àti ìnáwósílùú ti Íle ẹ wa l’àpapo Right of access = e to tàbí àṣẹ tí a fúnni l’áti ṣàmúlò dúkìá, e to sí ǹkan, e to -ìlole -lodúkìá, àṣẹ-ìlẹto o sí Riot = ìrúkèrúdò Rule = òfin-ìto ni Sanctity = ìfìmọrírì-náání Sanctity of the human person = ìfìmọrírì-náání e dá ènìyàn Schedule = àtẹ-ohún-kàn, Ato ṣe Secret cult = ẹgbe òkùnkùn. Section = ìpín Secure = ṣe-ìmúdájú Self-reliance = ìdádúró-ara-ẹni Sense of belonging = emí àwarawani Service = òwò-ǹṣe Sex = irú e yà ẹni (tabi ohun) nípa àtibímọ, akọ-nbábo, ìṣako-ìṣabo, # e yà-ìfibímọ Sharia court of Appeal = ilé-ẹjo Agbìpe -t’ẹjo -dá Ṣàríà Simple majority = ìwo nba o po -ẹse Social justice = Ìṣe to -pe lú-òdodo l’áwùjọ Speaker (legislature) = Abẹnu, Abẹnuo ro (Ìgbìmo Aṣojúṣòfín) Special adviser = Agbàjọbanímo ràn pàtàkì, èèkànèèkàn Agbàjọbanímo ràn Special directives = Àwọn Àkàn-fojúsùn Specified = ṣ’e kúnre re àlàyé, s’àsọyanjú Standing Orders = Àṣẹ-adúrósinsin, Àṣẹ-afẹse múle sinsin State Civil Service Commission = Àjọ-elétò fún Iṣe -Ìjọba ti Ìjọba-ìpínlẹ State Independent Electoral Commission = Àjọ-elétò Olómìnira fún Ìdìbò n’ìpínlẹ State Judicial Service Commission = Àjọ-elétò fún Iṣe -Ìdájo ti Ìjọba-ìpínlẹ Statute (statutory) = àṣẹ-àtinú-ìjíròrò-wá, àṣẹ-àbáòfin (ìgbìmo ṣòfin) Statutory = ti àṣẹ-àbáòfin, àfàṣẹ-òfin-dá Structure = ìtò-d’odindi, Subject to = l’ábe, fi s’ábe àṣẹ-agbára kan, ní ìfijìn s’ábe agbára-àṣẹ, l’ábe ìkápá agbára-àṣẹ Sub-paragraph = ìpẹyọ-ìpínro Subsection = àpíntúnpín Subsidiary = àfigbènídìí Summoning (of meeting, court) = ìpèpàdé, ìpèwájejo Superior court of record = ilé-ẹjo alákọsíle tí sàkáání-àṣẹ re gajù, (ìtumo èyí ni pé, ilé-ẹjo yìí ní agbára àṣẹ àkọsíle tó dájú jù, ilé-ẹjo yìí nìkan ni àkọsíle re yíò je ìfòǹte lù ge ge bí erí tó dájú, ilé-ẹjo yìí nìkan ni Supplementary = àfiṣekún, aláfiṣekún Supplementary Appropriation Act = Àbádòfin fún owó-àyàso to ná aláfiṣekún Supplementary estimate = àròpo -àfojúdá aláfiṣekún Supply = ọro tí a lè pèsè, ìpèsèfúnni Support = tì l’e hìn Suppress = te rì Supreme Court = Ilé-ẹjo -Gíga jùlọ Tab = aṣamo nà Tax = Owo-à-gbà-mú-tòlú, owó-ìtòlú Tax = owó-ìtúnluṣe, owó-orí Teaching = ìko ni Telegraph = e rọ ako wéránṣe Telephone = e rọ afohùnránṣe


Television (station) = amóhùnmáwòrán (ilé-iṣe ) Tenancies = ìyáléyále gbé Term / period of office = sáà, ìgbà-l’órí-àléfà, ìgbà-lórí-ipò Terms of office = àdéhùn-iṣe Thought = èrò-ọkàn Trade union = ẹgbe ọlo jà Treaty = ìwé-àdéhùn Tribunal = Àjọ-Onídàjo, ìgbìmo -onídàjo Values = ohun aníyì-le yẹ, ohun àkàsípàtàkì Vesting (of power/authority) = ìgbé-àṣẹ-wọni Violence = jàgídíjàgan Voucher = àkọje rìísí-ìnáwó Wealth = ọro -ọlá Wind up/wound up = kógbásílé Withdrawal = ìgbàpadà, ìfàpadà Worship = ìjọsìn Writ = ìwé-ìfàṣẹ-dè, ìko wé-ìfàṣẹ-dè

Date post:	22-Sep-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	2 times
Download:	0 times

Ìwé Òfin Àpapọ̀Ilẹ̀ẹ Nàìjíríà Àgbékalẹ̀Ọdún...

Documents