OPENBAAR EINDRAPPORT

Project:

Energiewinst door productie van carbon black en

energie uit autobanden

Demonstratie Energie-Innovatie

DEI1150017

Dutch Green Carbon VOF

Winnerstraat 28

6031 NL Nederweert

Contactpersoon voor meer informatie: Dhr. Jan Jonkman, e-mail:

jan.jonkman@blackbearcarbon.com, tel. 06-14272887

Het project is uitgevoerd met subsidie van het Ministerie van Economische Zaken, Nationale

regelingen EZ-subsidies, Topsector Energie uitgevoerd door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

mailto:jan.jonkman@blackbearcarbon.com

2

1. Uitgangspunten en doelstelling van het project en de samenwerkende partijen

Uitgangspunten

Afgedankte autobanden behoren door het grote productievolume en complexe materiaalstructuur

tot één van de grootste en meest problematische afvalstromen. In de EU worden jaarlijks 3,4 miljoen

ton banden afgedankt. De meeste afvalbanden worden gebruikt voor terugwinning van energie

(45%) en voor materiaal recycling in laagwaardige toepassingen (41%) zoals buitenvloeren en (als

toevoeging aan) asfalt. Banden bestaan voor een belangrijk deel uit carbon black, gemiddeld tussen

de 20% en 25% van het totale volume. Tot nu toe bestaat er geen duurzame recyclingmethode voor

deze afvalstroom. Hierdoor gaat er ieder jaar 4,5 miljoen ton hoogwaardige carbon black, met een

marktwaarde van € 4,5 miljard, verloren door verbranding of inzet in laagwaardige producten.

Carbon black wordt momenteel geproduceerd op basis van het zogeheten ‘furnace black’ proces, dat

is gebaseerd op de onvolledige verbranding van olie. Deze manier van produceren is uitermate

energie-intensief en vervuilend.

Doelstelling van het project

Black Bear Carbon heeft een technologie ontwikkeld waarmee het op een schone en duurzame

manier gebruikte autobanden kan recyclen tot hoogwaardig carbon black en energie. Het doel van

dit project is het demonstreren, door middel van een 1e commerciële productie-installatie op

industriële schaal, van het technische en economische potentieel van deze technologie.

Samenwerkende partijen

Dutch Green Carbon VOF

Dutch Green Carbon VOF (DGC) is een joint venture tussen Black Bear Carbon (BBC) en Kargro en is

opgezet om de carbon black productielijn, inclusief WKK / energieterugwinning te bouwen, beheren,

en opereren onder licentie van BBC.

Black Bear Carbon B.V.

BBC produceert op een schone en duurzame wijze carbon black uit gebruikte autobanden (verder

End-of-Life Tyres, ofwel ELTs). BBC heeft een technologie ontwikkeld om ELTs te upcyclen tot

hoogwaardig carbon black, gas en olie. Deze nieuwe methode biedt enorme voordelen voor het

milieu door het verminderen van energiegebruik, CO₂-uitstoot en andere emissies (voor de

conventionele manier om carbon black te produceren zijn grote hoeveelheden fossiele brandstoffen

nodig) en door het produceren van energie uit het opgewekte pyrolysegas. Door verschillende

technologische innovaties is BBC in staat hoogwaardig carbon black te produceren, met specificaties

die vergelijkbaar en in sommige gevallen zelfs beter zijn dan conventioneel geproduceerd carbon

black. Dit maakt het proces commercieel aantrekkelijk, zowel voor de projectpartners als voor de

eindgebruiker. Hiernaast heeft BBC technologie ontwikkeld om olie en gas te scheiden en het gas te

gebruiken in gasmotoren/WKK om energie terug te winnen. In eerste instantie verkoopt BBC de olie

om energie op te wekken. Daarnaast ontwikkelt BBC met partners technologieën om de olie zo

hoogwaardig mogelijk te verwerken.

Kargro Beheer B.V.

Kargro is een van de grootste bandeninzamelingsbedrijven van Europa en het oudste

bandenrecyclingbedrijf ter wereld. Kargro verzamelt allerlei soorten ELTs en heeft een jaaromzet van

€ 35 mln. en een personeelsbestand van 150 fte. Kargro is een gecertificeerd duurzame verzamelaar,

sorteerder, en verwerker van ELTs. Kargro heeft meer dan 30 jaar ervaring met inzameling binnen

Europa, waarvoor het een eigen vloot van trucks en containers gebruikt. Hiernaast heeft Kargro een

wereldwijd netwerk waardoor het de afvalbanden op een efficiënte wijze kan recyclen en re-

distribueren voor verder gebruik. Bij Kargro is behoefte aan nieuwe technologieën gericht op het

3

hoogwaardig recyclen van de ingezamelde banden, op een manier die meerwaarde biedt voor het

milieu en commercieel aantrekkelijk is. Binnen dit project is Kargro verantwoordelijk voor de

continue toelevering van grondstoffen voor de BBC productielijn in de vorm van voorbewerkte ELTs.

Deze voorbewerking betreft de verwijdering van metaal en vermalen tot rubber chips

4

Figuur 2 Schematische weergave productielijn

WP2: Oplevering en in bedrijfstelling van de installatie

De in bedrijfstelling van de installatie heeft enige vertraging opgelopen als gevolg van het

vergunningstraject, dat meer tijd in beslag nam dan verwacht. In het eerste kwartaal Vanaf mei 2016

heeft eerst de ‘cold commisioning’ plaatsgevonden en is de installatie vervolgens voor het eerst met

inputmateriaal opgestart (‘hot commissioning’) en vervolgens geleidelijk aan in regulier gebruik

genomen, hierbij zijn een aantal technologische uitdagingen opgetreden – zie onder WP3.

WP3: Optimaliseren productie en energiehuishouding

De installatie heeft vanaf het begin zeer goede kwaliteit carbon black geproduceerd.

Opstartproblemen hebben er echter voor gezorgd dat niet direct op volle capaciteit kon worden

gedraaid en dat er nog stappen moesten worden gezet om de optimale energiebalans te bereiken.

Tijdens de eerste maanden na ingebruikname zijn er een aantal grotere en kleine verbeteringen aan

de installatie en de transportelementen tussen de procesonderdelen gedaan om de doorvoer van

materiaal te optimaliseren en de capaciteit op te kunnen voeren.

WP4: Productmarketing / testen bij afnemers

Sinds de start van de productie in 2016 zijn producttesten uitgevoerd bij verschillende potentiële

afnemers met carbon black dat in de installatie in Nederweert is geproduceerd. Deze testen zijn

zonder uitzondering positief, het is gebleken dat uitstekende kwaliteit carbon black kan worden

geproduceerd voor verschillende toepassingen. Nu in de afgelopen maanden wordt toegewerkt naar

reguliere productie ontwikkelen de contacten die tijdens de testen zijn gelegd zich steeds meer tot

5

volwaardige afnemers. Een goed voorbeeld hiervan is het contract dat door BBC is getekend met

Akzo Nobel voor de levering van ‘groen’ carbon black voor toepassing in poedercoatings.

WP5-Realiseren herhalingspotentieel

Op het moment van rapporteren zijn met 16 potentiële replicatiepartners gesprekken gaande over

het realiseren van nieuwe productielijnen voor de terugwinning van carbon black uit afgedankte

autobanden.

2.2 Perspectief voor toepassing

Er is een potentieel enorme markt voor het teruggewonnen carbon black. Jaarlijks wordt ca. 7.2

miljoen ton furnace carbon black geproduceerd voor toepassing in autobanden. Daarnaast richt het

project zich op de toepassing van carbon black in ‘specialty markets’ zoals inkt, coatings en technisch

rubber (zie ook onder 4).

3. Bijdrage van het project aan de doelstellingen van de regeling Dit project draagt bij aan de transitie naar een grondstofefficiënte, circulaire economie door het

terugwinnen van de waardevolle grondstof carbon black uit een afvalproduct (afgedankte

autobanden) . Het proces wekt meer energie op dan het verbruikt en zorgt daarmee voor extra

energiewinst en CO2-besparing. Het door Black Bear Carbon ontwikkelde proces reduceert de

uitstoot van CO2 bij de productie van carbon black met 4,8 ton voor elke ton geproduceerd product.

Door de relatief lage productiekosten en de hoge waarde propositie biedt het Black Bear proces een

uitstekend economisch perspectief, zowel voor de projectpartners als voor de eindgebruikers van het

geproduceerde carbon black. Na succesvolle demonstratie tijdens dit project is een snelle uitrol van

de technologie mogelijk. Hiervoor zijn al veel contacten gelegd met potentiële ‘replicatiepartners’ (in

de meeste gevallen bandeninzamelaars), wereldwijd.

4. Spin off binnen en buiten de sector

Mogelijkheden voor spin off en vervolgactiviteiten

De partners in het project focussen nu

ook op toepassingen van carbon black in

inkt en verf, naast technisch rubber en

banden. Naast nieuwe marktsegmenten,

zoals inkt en coatings zijn er ook

meerdere vormen van carbon black

geproduceerd, dus niet alleen pellets

zoals voorzien, maar ook los poeder

(fluff), verdicht poeder (soft pellets) en

pasta’s. Deze productvormen sluiten

beter aan bij de productieprocessen van

specifieke afnemers.

BBC heeft gedurende dit project veel

nieuwe productkennis opgedaan over de (dynamische) eigenschappen van dit nieuwe carbon black.

Aansprekende resultaten zijn onder andere het produceren van een hydrofiele grade carbon black,

geschikt voor wateroplosbare verven en inkten, en de bij Michelin testen gebleken verhoogde

rolweerstandeigenschappen van dit type carbon black: de banden die met BBC carbon black zijn

geproduceerd leverden op dit vlak een betere prestatie dan reguliere Michelinbanden.

https://www.akzonobel.com/for-media/media-releases-and-features/akzonobel-and-black-bear-team-make-powder-coatings-old-tyreshttps://www.akzonobel.com/for-media/media-releases-and-features/akzonobel-and-black-bear-team-make-powder-coatings-old-tyres

6

Een ander positief resultaat is dat het door BBC geproduceerde carbon black extreem lage niveaus

van schadelijke Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK’s) bevat. Een laag niveau PAK’s is

belangrijk vanwege de gezondheidsrisico’s die hiermee samenhangen. Er is bijvoorbeeld in

toenemende mate aandacht voor deeltjes die door slijtage vrijkomen van auto- en fietsbanden, en bij

inhaleren kankerverwekkend kunnen zijn.

Cradle to Cradle

Het Cradle to Cradle Certified™ Products Program is een onafhankelijk certificeringsprogramma dat

producten en materialen certificeert die zijn ontworpen met gezondheid van de mens en het milieu,

ontworpen voor nieuw gebruik, en die gebruik maken van schone energie en water door de gehele

supply chain. Gecertificeerde producten moeten iedere twee jaar hun continue verbetering

aantonen. BBC heeft in 2017 voor hun carbon black de Cradle to Cradle Gecertificeerd™ Brons status

gekregen. Dit is de eerste keer dat een carbon black deze certificering heeft behaald.

Figuur 3 Het Cradle to Cradle Bronze certificaat van Black Bear Carbon

7

Ook Michael Braungart, oprichter en CEO van EPEA en medeauteur van het baanbrekende boek

“Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things” is zeer positief over dit carbon black:

“The Black Bear Carbon upcycled product is a game-changer in the field of carbon black. It is

“upcycled” because the output material is of higher quality than the input material (furnace black in

car tyres). Its extremely low content of PAH means that it is of such good quality that I am happy to

recommend its use in all kinds of applications, including those involving a lot of skin contact, such as

bicycle handlebars, stroller handles, wheelchairs, and of course, in car and bike tyres, where abrasion

and inhalation of carcinogenic PAH-containing particles can be hazardous. The use of a high-quality

product like Black Bear’s carbon black has the potential to positively impact on the health and

wellbeing of many people, and it is therefore a beneficial Cradle to Cradle product.”

Michael Braungart, 2017.

5. Overzicht van openbare publicaties In de onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van openbare publicaties over het project en

een link naar waar deze te vinden of te verkrijgen zijn.

Medium Datum (m-j)

NL Int Print Online RTV Breed publiek

Vak publiek

Automotive Management

9-16 X X X

Volkskrant 9-16 X X X X

Afval Online 11-16 X X X

Asia Pacific Coatings Journal

10-16 X X X X

Financieel Dagblad 4-16 X X X

BNR 11-16 X X X

El Mundo 5-16 X X X

Tire Technology International

10-16 X X X X

Compounding world 11-16 X X X X

Wattisduurzaam.nl 12-16 X X X

Dagblad de Limburger 01-16 X X X

L1 1-17 X X X

RTLZ 2-17 X X X

Rubberworld 2-17 X X X X

European Rubber Journal

5-17 X X X

Manufacturing Today Europe

10-17 X X X

Duurzaam Bedrijfsleven

11-17 X X X

Brandpunt Plus 2-18 X X

https://automotive-management.nl/nieuws/laatste-nieuws/overig/19113-nederland-heeft-primeur-in-terugwinning-koolstof-uit-autobandenhttps://automotive-management.nl/nieuws/laatste-nieuws/overig/19113-nederland-heeft-primeur-in-terugwinning-koolstof-uit-autobandenhttps://www.volkskrant.nl/economie/zo-maak-je-een-nieuwe-autoband-uit-een-oude~baa0e509/http://www.afvalonline.nl/artikel?id=23148http://blackbearcarbon.com/2016/10/31/new-breakthrough-ink-raw-materials-apcj/http://blackbearcarbon.com/2016/10/31/new-breakthrough-ink-raw-materials-apcj/https://fd.nl/morgen/1149753/black-bear-zes-mannen-een-war-room-en-een-missie-met-zwart-poederhttps://www.bnr.nl/radio/bnr-eyeopeners/10313133/1-november-autobanden-recyclen-en-plastic-roadshttp://www.elmundo.es/ciencia/2016/06/05/57517036268e3e47798b4609.htmlhttp://www.tiretechnologyinternational.com/articles.php?ArticleID=1962http://www.tiretechnologyinternational.com/articles.php?ArticleID=1962https://tinyurl.com/lnms3c2http://www.wattisduurzaam.nl/10834/energie-besparen/consumptie/duurzaam-jaaroverzicht-5-highlights-circulaire-economie/https://blackbearcarbon.com/wp-content/uploads/2016/01/Zwart-goud-uit-autobanden-origineel.pdfhttps://l1.nl/l1nws-meest-circulaire-bedrijf-misschien-in-nederweert-125994/http://www.rtlz.nl/tv/uitzendingen/the-future-is-now-aflevering-4http://digitaleditions.walsworthprintgroup.com/publication/index.php?i=385592&m=&l=&p=1&pre=&ver=html5#page:38,issue_id:385592http://www.european-rubber-journal.com/2017/05/17/qa-black-bear-progress-recycled-carbon-black-market/http://www.european-rubber-journal.com/2017/05/17/qa-black-bear-progress-recycled-carbon-black-market/http://www.manufacturing-today-europe.com/2017/10/13/black-bear-carbon/http://www.manufacturing-today-europe.com/2017/10/13/black-bear-carbon/https://www.duurzaambedrijfsleven.nl/recycling/25669/podcast-black-bear-carbon-haalt-waardevolle-grondstoffen-uit-oude-autobandenhttps://www.duurzaambedrijfsleven.nl/recycling/25669/podcast-black-bear-carbon-haalt-waardevolle-grondstoffen-uit-oude-autobandenhttps://brandpuntplus.kro-ncrv.nl/broadcasts/13732/

8

Bijlage: overzicht van publicaties rond het project (selectie)

Figuur 4 Wattisduurzaam.nl 2016

Figuur 5 Volkskrant 2016

9

Figuur 6 Automotive Management 2016

Figuur 7 El Mundo, 2016

10

Figuur 8 Compounding world 2017

11

Figuur 9 Rubberworld 2017

Figuur 10 L1, regionale televisie, 2017

12

Figuur 11 Asia Pacific Coatings Journal 2016

Figuur 12 Manufacturing Today, 2017