PLANT LAYOUT AND DESIGN OF FURNITURE FACTORY

การออกแบบและจดวางผงโรงงาน กรณศกษาโรงงานเฟอรนเจอร PLANT LAYOUT AND DESIGN OF FURNITURE FACTORY

เจนจรา สขศรสวสด ปาณสรา เกดทอง

โครงงานวศวกรรมนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรมการจดการและโลจสตกส

วทยาลยนวตกรรมดานเทคโนโลยและวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ปการศกษา 2562

PLANT LAYOUT AND DESIGN OF FURNITURE FACTORY

JENCHIRA SUKSRISAWAT PANISARA KOEDTHONG

A Project Submitted in Partial Fulfillment of Requirements for the Management and Logistics Engineering

College of Innovative Technology and Engineering Dhurakij Pundit University

2019

การออกแบบและจดวางผงโรงงาน กรณศกษาโรงงานเฟอรนเจอร

เจนจรา สขศรสวสด ปาณสรา เกดทอง

โครงงานวศวกรรมนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรมการจดการและโลจสตกส

วทยาลยนวตกรรมดานเทคโนโลยและวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ปการศกษา 2562 PLANT LAYOUT AND DESIGN OF FURNITURE FACTORY

JENCHIRA SUKSRISAWAT PANISARA KOEDTHONG

A Project Submitted in Partial Fulfillment of Requirements for the Management and Logistics Engineering

College of Innovative Technology and Engineering Dhurakij Pundit University

2019

กตตกรรมประกาศ

โครงงานฉบบนส าเรจลลวงไดดวยความกรณาจากอาจารยอธวฒน ลนะธรรม อาจารยทปรกษาโครงงาน ทไดใหค าเสนอแนะ แนวคด ตลอดจนแกไขขอบกพรองตาง ๆ มาโดยตลอด จนโครงงานเลมนเสรจสมบรณ ผศกษาจงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง

ทงนขอขอบคณ ขอขอบคณ คณชรนทรทพย อนทรศภมาตย เจาของกจการ เฟอรนเจอรไม บญญาวลย ใหค าแนะน าและขอมลมาโดยตลอด จนท าใหโครงการส าเรจลลวงไปไดดวยด สดทายขอกราบขอบพระคณพอ คณแม ทใหค าปรกษาคอยสนบสนน รวมถงเพอนๆ ทกคนทเปนก าลงใจ และเปนแรงผลกดนในการท าโครงงานใหบรรลตามเปาหมายทไดตงไวจนส าเ รจดวยดเสมอมา เจนจรา สขศรสวสด

ปาณสรา เกดทอง

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ ง กตตกรรมประกาศ จ สารบญตาราง ซ สารบญรปภาพ ญ บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของ ปญหา 1 1.2 วตถประสงคของโครงงาน 2 1.3 ขอบเขตของการศกษา 2 1.4 ประโยชนของโครงงาน 2 1.5 วธการด าเนนโครงงาน 2 1.6 แผนงานการจดท าโครงงาน 3

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 4 2.1 การจดวางผงโรงงาน 4 2.2 หลกการของการวางผงโรงงาน 5 2.3 ประเภทของผงโรงงาน 6 2.4 การวเคราะหกระบวนการท างานและออกแบบผงโรงงานอยางมระบบ 10 2.5 การตดสนใจโดยกระบวนการวเคราะหตามล าดบช น (Analytic Hierarchy Process: AHP) 27 2.6 งานวจยทเกยวของ 30

บทท 3 วธการด าเนนโครงงาน 33 3.1 ขอมลทวไปของโรงงาน 33 3.2 เกบรวบรวมขอมลพนฐานของโรงงาน 37 3.3 วเคราะหสภาพปญหาปจจบนของโรงงานกรณศกษา 43 3.4 ออกแบบผงโรงงานใหม 50 3.5 ท าแบบสอบถามเพอหาเกณฑน าหนกแตละปจจย 52 3.6 วเคราะหคาน าหนกของแตละปจจยตามหลกการ AHP 52 3.7 แนะน าทางเลอกผงโรงงาน 52

สารบญ (ตอ) บทท 4 ผลการศกษา 53

4.1 ออกแบบผงโรงงานใหม 53 4.2 แบบสอบถามเพอหาเกณฑน าหนกแตละปจจย 60 4.3 วเคราะหคาน าหนกของแตละปจจยตามหลก AHP 61 4.4 แนะน าทางเลอกผงโรงงาน 65

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ 67 5.1 สรปผลการด าเนนโครงงาน 67 5.2 ขอเสนอแนะการด าเนนโครงงาน 69

บรรณานกรม 72

ซ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1.1 แผนงานการจดท าโครงงาน 3

2.1 สญลกษณ ใชประกอบการเขยนแผนภาพความสมพนธ 25 2.2 รหสทใชประกอบการเ ขยนแผนภาพความสมพนธ 25

2.3 คาดชนความสอดคลองเชงสม 29

3.1 ยอดขาย ประจ าป 2560 และ 2561 33 3.2 สญลกษณและชอเครองจกรและอปกรณ 38

3.3 ขนาดของเครองจกร 42

3.4 แผนภมกระบวนการผลต ผลตภณฑหลายชนด (Multi Product Process Chart ) 45

3.5 ระยะทางในการเคลอนยายในปจจบน 46

3.6 เกณฑการก าหนดระดบความสมพนธ 47

3.7 ผลรวมจ านวนความสมพนธของแตละเครองจกรทมตอกน 48

4.1 ระยะทางในการเคลอนยาย หลงปรบปรงของผงท 1 55 4.2 ระยะทางในการเคลอนยาย หลงปรบปรงของผงท 2 57

4.3 ระยะทางในการเคลอนยาย หลงปรบปรงของผงท 3 59

4.4 สรปการปรบปรงผงโรงงานทาเลอกทง 3 ผง 60

5.1 สรปคะแนนผงโรงงานทางเลอก 67 5.1 ตารางเปรยบเทยบผงโรงงานปจจบนกบผงโรงงานทางเลอก 68

ญ

สารบญภาพ ภาพท หนา

2.1 ตวอยางการวางผงตามกระบวนการผลต (Process Layout) 6

2.2 ตวอยางการวางผงตามลกษณะผลตภ ณฑ (Product Layout) 7

2.3 ตวอยาง การวางผงแบบอยกบท (Fixed Position Layout) 8

2.4 ตวอยางการวางผงโรงงานแบบผสม (Mixed Layout) 9

2.5 แผนการเชงปฏบตของการวางผงโรงงานอยางเปนระบบ 11

2.6 แผนภม P-Q แสดงการวเคราะหความเหมาะสมของผงโรงงานแบบตางๆ 13

2.7 การวเคราะหการไหลของวสด โดยอาศยแผนภม P-Q 14

2.8 แสดงความสมพนธ P-Q ทมความสมพนธแบบโคงตน 15

2.9 แสดงความสมพนธ P-Q ทมความสมพนธแบบโคงลก 16

2.10 แผนภมกระบวนการผลต (Operation Process Chart) 17

2.11 แผนผงการไหลของกระบวนการผลต (Flow Process Chart) 19

2.12 แผนภมกระบวนการผลตผลตภณฑหลายชนด (Multi-Product Process Chart) 20

2.13 แผนภมจาก-ไป (From-to Chart) 21

2.14 แผนภมความสมพนธ 22

2.15 ตวอยางรปลกษณะและวธการเขยนแผนภาพความสมพนธของกจกรรมตางๆ 24

2.16 รปแสดงลกษณะแผนภมระดบช น 28

3.1 ไมควบว 35 3.2 ไมพน 35

3.3 ประตหนาตางไมแบบธรรมดา 36

3.4 แผนภม P-Q แสดงการวเคราะหความเหมาะสมของผงโรงงานกรณศกษา 43

3.5 แผนภมความสมพนธ 49

3.6 กระบวนการไหลของผลตภณฑ 50 4.1 ผงโรงงานหลงปรบปรงผงท 1 54

4.2 ผงโรงงานหลงปรบปรงผงท 2 56

4.3 ผงโรงงานหลงปรบปรงผงท 3 58

4.4 กระบวนการล าดบช นเชงวเคราะห 60

4.5 การใหคะแนนความส าคญของแตละเกณฑ 61

4.6 ผลการประเมนคาน าหนกความส าคญแตละเกณฑ 61

4.7 การใหคะแนนผงทางเลอก เมอเทยบกบเกณฑดานระยะทาง 62

4.8 ผลการประเมนคาน าหนก ดานระยะทาง 62

4.9 การใหคะแนนผงทางเลอก เมอเทยบกบเกณฑดานการไหลของวสด 63

4.10 ผลการประเมนคาน าหนก ดานการไหลของวสด 63

4.11 การใหคะแนนผงทางเลอก เมอเทยบกบเกณฑดานอรรถประโยชน 64 4.12 ผลการประเมนคาน านก ดานอรรถประโยชน 64

4.13 Performance Sensitivity for node below 65

4.14 Dynamic Sensitivity for nodes below 66

5.1 ผงโรงงานหลงปรบปรงผงท 3 68 5.1 ผงโรงงานเสนอแนะ 69

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปจจบนธรกจเฟอรนเจอรและของตกแตงบาน นบเปนตลาดใหญทมมลคารวมกวาปละ 80,000 ลานบาท เฉพาะการสงออกสามารถสรางรายไดกวา 30,000 ลานบาท จากการส ารวจสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย เผยถงแนวโนมดานตลาดของเฟอรนเจอรในประเทศไทย ป 25 6 1 คาดวา จะ ขยายตวเ พ มมาก ขน เ พราะ มปจจยมาจากโครง การคอนโดมเ น ยมและอสงหารมทรพย ทมการปลกสรางเพมขน โดยเฉพาะในบรเวณกรงเทพฯ ทมโครงการขนตามแนวเสนทางรถไฟฟาสายตางๆ ทวเมอง รวมทงการลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษทจะสง เสรมใหเกดการลงทนในตลาดอสงหารมทรพยเพมขนในพนทภาคตะวนออก ท าใหเกดการแขงขนคอนขางสง ดงนนการออกแบบและวางผงการโรงงานจงมความส าคญเปนอยางมาก ตอการผลตและการท างานของบคคลทเกยวของกบการผลตในดานการลดตนทนและเพมผลผลต และเพมประสทธภาพ

จากกรณศกษาโรงงานเฟอรนเจอรท าใหทราบถงปญหาเ บองตนของโรงงานวา ปจจบนมการจดผงโรงงานตามความถนดของพนกงาน และเมอมพนกงานใหมเขามากท าใหการเดนเครองจกรเกดความวนวายเนองดวยระยะทางในการเคลอนยาย

จากปญญาหาดงกลาว สงผลกระทบใหเกดความลาชาในกระบวนการผลตสนคา และเกดการเดนทางในระยะทางทซ าซอนซงจากวเคราะหปญหาเ บองตนสรปไดวาการออกแบบและวางผงโรงงานใหมจะมาชวยแกปญหาทเกดขนไดโดยน าวธการใช หลกการรปแบบการวางแผนผงโรงงานอยางมระบบเขามาชวยพจารณาในการปรบปรงผงการผลตใหถกตอง เพอออกออกแบบผงโรงงานใหสอดคลองกบเกณฑทก าหนดไวไดแก ระยะทางในการเคลอนท การไหลของวสด และอรรถประโยชนในการใชพนท โดยใชหลกการวางผงอยางเปนระบบ

2

1.2 วตถประสงคของโครงงาน 1. เพอออกแบบผงโรงงานใหสอดคลองกบเกณฑทก าหนดไวไดแก ระยะทางในการเคลอนทการไหลของวสด และอรรถประโยชนในการใชพนท โดยใชหลกการวางผงอยางเปนระบบ

1.3 ขอบเขตของการศกษา 1. ศกษาการไหลกระบวนการผลตของผลตภ ณฑทมยอดขายสงสด 5 อนดบในป 2560 และ 2561 ของโรงงานกรณศกษา

2. ศกษาพนทในกระบวนการผลตของโรงงานกรณศกษาเทานน 3. ออกแบบและวางผงโรงงานโดยใชการออกแบบผงโรงงานอยางมระบบ (SLP) 4. กระบวนการวเคราะหตามล าดบช น (AHP) ในการตดสนใจเลอกผงโรงงาน

1.4 ประโยชนของโครงงาน

1. ระยะทางทสญเปลาในกระบวนการผลตลดลง 2. กระบวนผลตมการไหลทงายและรวดเรวขน สงผลใหเวลาในการผลตลดลง 3. ใชพนทในกระบวนการผลตใหเกดประโยชนสงสด 4. เพมผลตภาพในกระบวนการ เนองจากระยะทางในกระบวนการผลตลดลง

1.5 วธการด าเนนโครงงาน

1. ศกษาผงโรงงานปจจบน 2. ศกษางานวจยและทฤษฎทเกยวของ 3. ศกษากระบวนการผลตและความสมพนธของแตละกระบวนการ 4. ออกแบบผงโรงงาน 5. ท าแบบสอบถามเพอหาเกณฑน าหนกแตละปจจย 6. วเคราะหคาน าหนกของแตละปจจยตามหลกการ AHP 7. แนะน าแนวทางในการเลอกผงโรงงานใหม 8. สรปผลและขอเสนอแนะ

3

1.6 แผนงานการจดท าโครงงาน

ตารางท 1.1 แผนงานการจดท าโครงงาน

ขนตอนการด าเนนงาน ป 2562

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. พ.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย.

1. ศกษาผงโรงงานปจจบน 2. ศกษางานวจยและทฤษฎทเกยวของ 3. ศกษากระบวนการผลตและความสมพนธของแตละ

กระบวนการ

4. ออกแบบผงโรงงาน 5. ท าแบบสอบถามเพอหาเกณฑน าหนกแตละปจจย 6. วเคราะหคาน าหนกของแตละปจจยตามหลกการ

AHP

7. แนะน าแนวทางในการเลอกผงโรงงานใหม 8. สรปผลและขอเสนอแนะ

3

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

โครงงานเรองการการออกแบบและวางผงโรงงาน กรณศกษาโรงงานเฟอรนเจอร

ผจดท าโครงงานไดท าการศกษาแนวคดและทฤษฎทเกยวของดงน 2.1 การจดวางผงโรงงาน 2.2 หลกการของการวางผงโรงงาน 2.3 ประเภทของผงโรงงาน 2.4 การวเคราะหกระบวนการท างานและออกแบบผงโรงงานอยางมระบบ 2.5 การตดสนใจโดยกระบวนการวเคราะหตามล าดบช น 2.6 วจยทเกยวของ

2.1 การจดวางผงโรงงาน 2.1.1 ค านยาม

(ชยนนท, 2535) ไดนยามเกยวกบการจดวางผงโรงงานไววา การวางผงโรงงานมความส าคญ ซงเปนกจกรรมในการก าหนดต าแหนงของคน เครองจกร วสด และสงสนบสนนการผลตใหอยในต าแหนง ทเหมาะสม กอใหเกดกระบวนการผลตทเหมาะสม ลดเวลาวางเปล า (Idle Time) การไหลของวสดเปนไปอยางตอเนอง ระยะเวลาการผลตสนลง มความยดหยนสง เมอมการปรบปรงหรอเปลยนแปลงท าไดสะดวกและเสยคาใช จายนอยทสด สงผลตอตนทนการผลตต าลง

(สมศกด, 2548) ไดนยามเกยวกบการจดวางผงโรงงานไววา เ ปนการจดการ จดวางเครองจกร อปกรณ คน วสด สงอ านวยความสะดวกและสนบสนนการผลต ใหอยในต าแหนง ทเหมาะสม เพอใหการปฏบตงานในโรงงานเปนไปอยางมประสทธภาพ ตามเปาหมายทก าหนดไว

5

(มงกร, 2553) ไดใหค านยามวาเ ปนการจดการวางต า แหนงของวตถดบ คน และเครองจกรของโรงงานใหมความเหมาะสมทสด รวมทงก าหนดรปแบบของการผลตและการเคลอนทของสงใหมประสทธภาพสงสด 2.2 หลกการของการวางผงโรงงาน

2.2.1 หลกการเกยวกบการรวมกจกรรมทงหมด ผงโรงงานทดจะตองรวมคน วสด เครองจกร กจกรรมสนบสนนการผลต และขอพจารณาอนๆ ยงสงผลตอการท าใหการรวมตวกน ดทสด

2.2.2 หลกการเกยวกบการเคลอนทในระยะสนทสดผงโรงงานทดจะตองมระยะการเคลอนท ของการขนถายวสดระหวางกจกรรมหรอระหวางหนวยงานนอยทสด

2.2.3 หลกการเกยวกบการไหลของวสดผงโรงงานทดตองจดสถานทท า งานของแตละหนวยงาน หรอแตละกระบวนการผลตตามล าดบขนตอนของผลตภณฑเพอใหการไหลของวสดไม หยดชะงก

2.2.4 หลกการเกยวกบการ ใชเนอทผงโรงงานทดตองใช เ นอทใหเกดประโยชนสงสด ในแนวนอนและแนวตง

2.2.5 หลกการเกยวกบการท าใหคนงานมความพอใจและปลอดภยผงโรงงานทดจะตองเ ปน ผงโรงงานทมสถานทท างานทเปนทพอใจสรางขวญก าลงใจแกคนงานและสรางความปลอดภยใหแกคนงานและทรพยสนของโรงงานได หลกการเกยวกบความยดหยน ผงโรงงานทดจะสามารถปรบปรงหรอเปลยนแปลงโดยเสยคาใชจายนอยทสดและท าไดสะดวก ในหนวยงานหรอองคกรจะมความสมพน ธของปจจยการผลตหลก คอ ว สด คน งาน และ เครอง จกร ทง 3 ปจจยมกา รเคลอนไหวในระบบ เชนในบางกระบวนการผลตเครองจกรมขนาดใหญ จะตองเคลอนคน วตถดบและอปกรณเขาไปหาสวนเครองจกรอปกรณขนาดเลกจะตองเคลอนอปกรณ เขาหาชนงานโดยทคนอยกบ ทซงแลวแตความเหมาะสมและสถานการณการผลตทวไปจะเปนการ ขนรป การเปลยนคณสมบตและการประกอบ โดยแตละรปแบบมการใช เทคนคอปกรณเครองมอท แตกตางกนไปสามารถก าหนดประเภทของการวางผงได

6

2.3 ประเภทของผงโรงงาน การวางผงโรงงานเปนวธหนงทจะชวยใหองคกรเกดความไดเปรยบเปรยบในดานการ

แขงขน ในการจดวางเครองมอเครองจกร และอปกรณส าหรบการผลต จะตองทราบถงลกษณะของ โรงงาน กระบวนการผลต ความเหมาะสมในการน าไปใชงานและขอมลการใช งานของเครองจกร โดยประเภทของการวางผงโรงงาน มดงตอไปนคอ

2.3.1 การวางผงตามกระบวนการผลต (Process Layout) เปนการจดวางเครองมอ เครองจกร และอปกรณตาง ๆ ไวเ ปนหมวดหม หรอลกษณะการใช งานเหมอนกนไวในแผนกเดยวกน การวางผงโรงงานแบบนเหมาะส าหรบการผลตทมจ านวนไม มาก อาจผลตตามใบสงซอ ขนาดของผลตภณฑไมแนนอน สามารถเปลยนแปลงไดตลอดเวลาแตกสามารถผลตไดหลายชนด (C.D.J. WATERS. 1991, P.229)

ภาพท 2.1 ตวอยางการวางผงตามกระบวนการผลต (Process Layout) ทมา: วทยา อนทรสอน และปทมาพร ทอช

7

ขอด 1. ใชเงนในการลงทนต า 2. หากเครองจกรเสยกไมท าใหกระบวนการหยดชะงก 3. มความคลองตวในการเปลยนแปลงกรรมวธการผลต 4. การขยายก าลงการผลตไมตองซอเครองจกรทงหมด ขอเสย 1. มการใชพนทภายในของโรงงานมาก 2. การวางแผนควบคมการผลตท าไดยาก และมความซบซอน 3. การใชเครองมอเครองจกรไมคอยมประสทธภาพ 4. ตองใชเวลาในการฝกอบรม และมปรมาณสนคาคงเหลอมาก

2.3.2 การวางตาลกษณะผลตภณฑ (Product Layout) เปนการจดล าดบขนตอนการผลต โดยจดเรยงแถวเครองจกร ไปตามขนตอนการผลต ซงจะมการผลตสนคา เปนแบบชนดเดยวเหมาะส าหรบการผลตแบบตอเนอง มการผลตเปนจ านวนมาก (C.D.J. WATERS. 1991, P.244)

ภาพท 2.2 ตวอยางการวางผงตามลกษณะผลตภณฑ (Product Layout)

ทมา: วทยา อนทรสอน และปทมาพร ทอช

8

ขอด 1. การควบคมการผลตสามารถท าไดงาย 2. สามารถใชพนทภายในโรงงานไดอยางมประสทธภาพ 3. การผลตททจ านวนมาก จะใชงานจากเครองจกรไดอยางเตมท 4. มความคลองตวในการเปลยนแปลงกรรมวธการผลต 5. ใชเวลาในการผลตนอยและลดเวลาขนยาย ขอเสย 1. การลงทนในการซอเครองจกรตนทนสง 2. ถามเครองจกรชนดใดเสย ท าใหเกดการหยดการท างานลงทงหมด 3. การเปลยนแปลงผลตภณฑ สงผลตอการปรบเปลยนเครองจกร และไมคลองตว 4. ตองซอเครองจกรใหมหมดถามการขยายก าลงการผลต

2.3.3 การวางผงแบบอยกบท (Fixed Position Layout) เปนการวางผงโดยชนงานจะอยกบท โดยน าอปกรณเครองมอ เครองจกรตาง ๆ ไปใชในการผลตชนงานชนหนง ซงจะมน าหนกมากหรอมขนาดใหญ เชน การสรางเขอน การสรางเรอ และการสรางเครองบน เปนตน

ภาพท 2.3 ตวอยาง การวางผงแบบอยกบท (Fixed Position Layout) ทมา: วทยา อนทรสอน และปทมาพร ทอช

9

ขอด 1. คาใชจายการลงทนในการจดวางผงต า 2. การควบคมตรวจสอบสามารถท าไดงาย 3. ควบคมกระบวนการผลตไดงาย 4. การจดล าดบการผลตไมซบซอน ขอเสย 1. ไมสามารถท าการผลตจ านวนทละมากๆได 2. ใชระยะเวลาในการผลตนาน ตองรอเครองจกร 3. ใหอตราการผลตทต า และชา 4. ตองเคลอนยายเครองจกรตางๆเขาหาชนงาน

2.3.4 การวางผงแบบผสม (Mixed Layout) เปนการวางผงทผสมผสานรปแบบการวางผงแบบท 1 2 และ 3 โดยอาจจดพนกงานใหท างานเปนกลมซงใหจดกนเอง อาจจดการท างานออกเปนกลมผลต เพอผลตเพยงบางสวนของผลตภณฑ เชน การผลตอปกรณชนสวนวทยและโทรทศน เปนตน แบงออกเปน 3 กลม คอ การวางผงแบบเซลล(Cellular) การวางผงแบบปรบเปลยน(Flexible Manufacturing Systems) และการวางผงแบบผลตภณฑแบบผสม(Mixed Model Lines)

ภาพท 2.4 ตวอยางการวางผงโรงงานแบบผสม (Mixed Layout)

ทมา: วทยา อนทรสอน และปทมาพร ทอช

10

ขอด 1. ใชเงนในการลงทนต า 2. หากเครองจกรเสยกไมท าใหกระบวนการหยดชะงก 3. มความคลองตวในการเปลยนแปลงกรรมวธการผลต 4. การขยายก าลงการผลตไมตอง ซอเครองจกรทงหมด ขอเสย 1. มการใชพนทภายในของโรงงานมาก 2. การวางแผนควบคมการผลตท าไดยาก และมความซบซอน 3. การใชเครองมอเครองจกรไมคอยมประสทธภาพ 4. ตองใชเวลาในการฝกอบรม และมปรมาณสนคาคงเหลอมาก

2.4 การวเคราะหกระบวนการท างานและออกแบบผงโรงงานอยางมระบบ

ปญหาทางดานการออกแบบและจดวางผงโรงงานนน ทจรงไดมการกระท ามานานแลว ในการแกปญหาการออกแบบผงโรงงานคอหลงจากท นายเอฟ ดบบว เทเลอร ไดแนะน าระบบการจดการทมแบบแผนเขามาใชในโรงอตสาหกรรม และยงใช ศลปะตางๆ ในการแกไขปญหาการออกแบบผงโรงงานจนกระทงทกวนน แตปจจบนการออกแบบผงโรงงานไดน าเอาหลกเกณฑทางวทยาศาสตร เขามาวเคราะหปญหาและวางแผนอยางมแบบแผนในการหาความสมพนธของปจจยตางๆ ทเกยวของของกบการวางแผน ของโรงงานอยางเ ปนสดสวนและเหมาะสม ดงแสดงไวในภาพท 2.5 และล าดบขนตอนม 9 ขนตอนดงน

1. ส ารวจขอมลพนฐานของโรงงาน P, Q, R, S, T และกจกรรมตางๆ 2. วเคราะหผงโรงงานจากแผนภมปรมาณ – ผลตภณฑ (P-Q Chart) 3. วเคราะหการไหลของผลตภณฑ 4. วเคราะหและสรางแผนภมความสมพนธของกจกรรม 5. สรางแผนภาพความสมพนธของกจกรรม 6. ค านวณหาเนอททตองการ 7. ออกแบบผงโรงงานอยางละเอยด 8. วเคราะหผลผงโรงงานทางเลอก 9. เลอกผงทเหมาะสมทสด

11

ภาพท 2.5 แผนการเชงปฏบตของการวางผงโรงงานอยางเปนระบบ ทมา: สมศกด ตรสตย (2548, น. 106)

12

2.4.1 ส ารวจขอมลพนฐานของโรงงาน P, Q, R, S, T และกจกรรมตางๆ การส ารวจขอมลพนฐานของโรงงานนบไดวาเปนความส าคญอยางยง ส าหรบการวางแผนการแกปญหาการออกแบบผงโรงงาน ขอมลหลกทจะตองเกบเสมอในการออกแบบผงโรงานคอ ชนดผลตภณฑ(P) ปรมาณของผลตภณฑ(Q) ขนตอนการผลต(R) สงสนบสนนการผลต(S) และเวลาทใชในการผลต(T)

อกษร P คอ ชนดของสนคาหรอผลตภ ณฑ จะตองทราบวาจะท าการผลตสนคาอะไรทงปจจบนและอนาคต ตองมการวางแผนลวงหนาและระยะยาว ชนดสนคาในทนหมายถง ร น แบบ ไมไดหมายถงสนคาส าเรจรปเพยงอยางเดยว แตเราหมายถงทกชนสวนทมการผลต

อกษร Q คอ ปรมาณทผลตของผลตภณฑแตละชนด สง ทตองค านงถงส าหรบปรมาณทผลตกคอของเสยทเกดขนระหวางการผลตและความตองการของตลาดทเปลยนแปลงไป จ าเ ปนทจะตองมการคาดคะเนทงปรมาณในปจจบนและในอนาคต

อกษร R คอ ล าดบขนการผลต จะมการผลตขนตอนไหนกอนหนาหลง ขนตอนการผลตน นไดมาจากการออกแบบการผลตทด หมายความวาเราตองท าการวเคราะหและออกแบบผลตกอน ถงจะรวาขนตอนใด ควรจะผลตกอนหรอหลง

อกษร S คอ สวนสนบสนนการผลต เ ปนสง ทขาดไมไดในกระบวนการเพอใหการผลตเปนไปไดอยางมประสทธภาพ

อกษร T คอ เวลา ในการผลตแตละขนตอนตองใชเวลามากนอยแตไหน และผลตเมอไร บอยไหม จงมความสมพนธ กบ P,Q,R,S โดยตรง จะท าใหสามารถก าหนด ขนาดของเ นอทเครองจกรและคนได

2.4.2 วเคราะหผงโรงงานจากแผนภมปรมาณ – ผลตภณฑ (P-Q Chart) โดยทวไปแลวการ วเคราะหผลตภณฑ (P) – ปรมาณ (Q) อาจใชหลกการดงน

2.4.2.1 แบงกลมตามชนดของผลตภณฑ วสด หรอรายการทตองการ 2.4.2.2 แจกแจง หรอนบปรมาณของผลตภณฑ วสด หรอรายการแตละชนด แบงกลม

ไว แผนภมผลตภณฑ -ปรมาณ (P-Q Chart) ในการวเคราะหผลตภณฑ – ปรมาณ เ ปนการน าจ านวนปรมาณของผลตภ ณฑแตละกลมมา เขยนเปนกราฟ โดยเ รยงล าดบจากมากไปหานอย ส าหรบการนบจ านวนของผลตภ ณฑ โดยทวไปแลว มกนบเปนหนวยปรมาณ หรอหนวยน าหนกมากกวาเปนหนวยเ งน การเ ลอกใช น นกขนอยกบ ธรรมชาตของผลตภณฑ ปกตแลวหนวยวดในเชงปรมาณทใช กบงานส าหรบเกบขอมล มกมหนวยวด 2 หรอ 3 หนวยเทานน ดงแสดงไวในภาพท 2.6

13

ภาพท 2.6 แผนภม P-Q แสดงการวเคราะหความเหมาะสมของผงโรงงานแบบตางๆ ทมา: ประจวบ กลอมจตร (2555)

2.4.3 วเคราะหการไหลของผลตภณฑ การวเคราะหการไหลของผลตภ ณฑ คอ การวเคราะหเพอใหไดล าดบขนตอนการเคลอนทของผลตภณฑทดทสด เปนสงส าคญทสดของการวางแผนผงโรงงาน การเคลอนทของผลตภ ณฑเปนสวนส าคญของกระบวนการ โดยเฉพาะเมอวตถดบนนมขนาดใหญ น าหนกมากหรอมจ านวนมาก หรอคาใชจายสงจากการขนสงเมอเปรยบเทยบกนคาใชจายของการด าเนนการ (สมศกด ตรสตย, 2547, น. 124) การวเคราะหการไหลของวสด มอยดวยกนหลายวธ สงส าคญคอเราตอง รวาจะเ ลอกวธใดมาใช จงจะเหมาะสมกบกบแตละโรงงาน แผนภม P-Q เ ปนเครองทสามารถช น าได กลาวคอ ความแตกตางโดยการผนแปรไปตามปรมาณของผลตภณฑและชนดของผลตภ ณฑ ซงจะมาจากสวนโคงของแผนภม - ปรมาณ (P-Q Chart) จะสามารถบอกไดวาจะตองใช วธใดในการวเคราะหการไหลของวตถดบ ดงภาพท 2.7

14

ภาพท 2.7 การวเคราะหการไหลของวสด โดยอาศยแผนภม P-Q ทมา: นตยา งามภกตร ความสมพนธ P-Q ทมความโคง ตน ลกษณะการวางผงโรงงานส าหรบการวางผงโรงงานส าหรบการผลตผลตภณฑหลายๆชนด และวธการขนถายวสดกจะเปนแบบใช งาน ไดทว ๆ ไป ดงภาพท 2.8 เพ ราะวา การผ ลตสวน ใหญจะ อยทสวนกลางของเ สน อนท าใหการวาง แผน มประสทธภาพในเชงปรมาณ ถาหากวา ผลตภณฑ หรอรายการใดอยทสวนปลายทงสองของเสนโคง การผลตกจะไมมประสทธภาพนก

15

ภาพท 2.8 แสดงความสมพนธ P-Q ทมความสมพนธแบบโคงตน ทมา: สมศกด ตรสตย (2548, น. 117) ความสมพนธ P-Q ทมสวนโคงลก ดงภาพท 2.9 เ สนโคงจะเปนตวช วดใหเ หนวา การแบงผลตภณฑ และพนทท าการผลต ระบบการวางผงโรงงาน และการขนถายวสดแบบออกเปนสองแบบ คอดานโคงตน ผลตภณฑทมหลากหลายชนด แตปรมาณนอย เ ปนการวางผงโรงงานแบบทวๆไป หรอแบบตามกระบวนการผลต (Process Layout) สวนดานโคงลก ผลตภ ณฑมนอยชนด แตละชนดมปรมาณมาก วางผงตามชนดของผลตภณฑ (Product Layout)

16

ภาพท 2.9 แสดงความสมพนธ P-Q ทมความสมพนธแบบโคงลก ทมา: สมศกด ตรสตย (2548, น. 118)

2.4.3.1 แผนภมกระบวนการผลต (The Operation Process Chart)

คอ แผนภมทแสดงถงการไหลของทกชนสวนของผลตภ ณฑ สามารถชวยวเคราะหวธการไหลทเปนอยของปจจบนโครงสรางของแผนภมกระบวนการผลตประกอบไปดวยการไหลในแนวดงและการไหลในแนวนอนหรอแนวระดบ โดยสญลกษณแสดงการกระท า คอ = Operation หรอ การปฏบตงานหรอการท างาน หมายถง การปฏบตงาน บนชนงานเกดขนเมอมการเปลยนแปลงลกษณะหรอคณสมบตของชนงาน = Transportation หรอ การขนสง หรอการขนยาย หมายถง การ เคลอนยายวตถจากจดหนงไปยงอกจดหนง ยกเวนการขนยายขณะอยในขนตอนการผลต = Inspection หรอ การตรวจสอบ หมายถง กจกรรมเกยวกบการตรวจสอบ เปรยบเทยบคณภาพของชนงาน ปรมาณของวสด เพอใหแนใจในลกษณะของชนงาน = Delay หรอ ความลาชา หมายถง ความลาช าของงานเ นองจากมอปสรรค มาขดขวางไมใหปฏบตงานตามขนตอนการปฏบตงานขนตอไป

17

= Storage หรอ การพก หมายถง การเกบชนงานอยางถาวร ซงสามารถ น ามาใช ไดถาตองการ โดยมการเบกจายซงควรมค าสงหรอหนงสอจากผเกยวของ แผนภมกระบวนการผลต เปนแผนภมทเหมาะสมกบการศกษาขนตอนการท างานหลก ๆ ส าหรบผลตภณฑทก าลงผลตอย หรอผลตภณฑทออกแบบใหม เพอศกษาดวาจะมทางปรบปรง หรอเปลยนแปลงขนตอนการผลต และลดขนตอนการผลตการผลตไดหรอไม แผนภมน ถอไดวาเปน จดเรมตนทส าคญทจะใหไดมาซงผงโรงงานทด ไมวาจะเปนโรงงานทมการผลตผลตภ ณฑมากชนด หรอเพยงไมกชนดกตาม ทงนเพราะเปนการศกษาเพอลดขนตอนการผลตลง ดงภาพท 2.8

ภาพท 2.10 แผนภมกระบวนการผลต (Operation Process Chart) ทมา: ชยนนท ศรสภนานนท (2535)

2.4.3.2 แผนผงการไหลของกระบวนการผลต (Flow Process Chart)

18

คอแผนภมทใชศกษาการไหลของงาน สงของหรอสงอนๆ จากหนวยงานหนงไปยงอกหนวยงานหนงของผลตภณฑแตละชนดอยางละเอยดตงแตตนจนกระทงท าส าเ รจออกมา ดงภาพท 2.9 (ชยนนท ศรสภนานนท, 2535) แผนผงการไหลของกระบวนการผลต จะมการระบกระบวนการทไมกอใหเกดมลคา ซงไดแก การเคลอนยาย การมสตอกช วคราว การรอคอย ซงมความส าคญมากเพราะเปนสวนทท าให ผวเคราะหสามารถทราบไดวาควรจะปรบปรง หรอลดคาใชจายในสวนไหน แผนผงนมรายละเอยดทตองศกษามากกวาของแผนภมกระบวนการผลต และเพอใหงายควรจะศกษาการไหล หลงจากทไดท าการปรบปรงแผนภมขบวนการผลตเปนทเ รยบรอย แลว จากนนคอยท าการศกษาและปรบปรงแกไขแผนภมการไหลของกระบวนการผลต เมอท าการปรบปรงแผนภมทงสองนเปนทเรยบรอยแลว กสามารถใชแผนภมน เ ปนแนวทางในการจดวางผงโรงงานในสวนของสายการผลตนได โดยมสญลกษณการกระท า 5 แบบตามมาตรฐาน ASME คอ = Operation หรอ การปฏบตงานหรอการท างาน หมายถง การปฏบตงาน บน ชนงานเกดขนเมอมการเปลยนแปลงลกษณะหรอคณสมบตของชนงาน = Transportation หรอ การขนสง หรอการขนยาย หมายถง การ เคลอนยายวตถจากจดหนงไปยงอกจดหนง ยกเวนการขนยายขณะอยในขนตอนการผลต = Inspection หรอ การตรวจสอบ หมายถง กจกรรมเกยวกบการตรวจสอบ เปรยบเทยบคณภาพของชนงาน ปรมาณของวสด เพอใหแนใจในลกษณะของชนงาน = Delay หรอ ความลาชา หมายถง ความลาช าของงานเ นองจากมอปสรรค มาขดขวางไมใหปฏบตงานตามขนตอนการปฏบตงานขนตอไป = Storage หรอ การพก หมายถง การเกบชนงานอยางถาวร ซงสามารถ น ามาใช ไดถาตองการ โดยมการเบกจายซงควรมค าสงหรอหนงสอจากผเกยวของ แผนผงการไหลของกระบวนการผลตสามารถแบงออกไดเปน 2 แบบ คอ 1. แบบบนทกขนตอนการท างานของคน (Man Type) เ ปนแผนภมทบนทกเฉพาะ ขนตอนการท างานของคนเพยงอยางเดยวเทานน ทเคลอนทผานไปตามขนตอนตาง ๆ 2. แบบบนทกขนตอนการแปรรปของวตถดบ (Material Type) เ ปนแผนภมท บนทกเฉพาะขนตอนการแปรรป หรอขนตอนทวตถดบจะตองผาน หรอถกกระท าในการแปรรปของ วตถดบนนจนกระทงกลายเปนผลตภณฑ

19

ภาพท 2.11 แผนผงการไหลของกระบวนการผลต (Flow Process Chart) ทมา: ประจวบ กลอมจตร (2555)

20

2.4.3.3 แผนภมกระบวนการผลตผลตภณฑหลายชนด (Multi-Product Process Chart) เปนแผนภมทท าใหเหนวาผลตภ ณฑหรอชนสวนตาง ผานกระบวนการใดบาง ท าใหทราบวา กระบวนการใ ดมง านมากหรอนอย โดยการลากเสนในตารางจากชน สวน ไปยงกระบวนการตาง แตถามชนดงานผลตมากขนเปน 6-10 ชนด การใช แผนภมดงกลาวจะไมสะดวกตอการใชงาน เพราะแผนภม 1 แผนจะสามารถบนทกการท างานไดเพยง 1 ชนดเทาน นดง แสดงในภาพท 2.10

ภาพท 2.12 แผนภมกระบวนการผลตผลตภ ณฑหลายชนด (Multi-Product Process Chart) ทมา: ประจวบ กลอมจตร (2555)

2.4.3.4 แผนภมจาก-ไป (From-to Chart) การจดกลม หรอคดเลอกวสด ผลตภณฑหรอชนสวนตางๆ ทท าการศกษาและจ านวนมากมายหลายชนด เปนวธการทจะน าไปสการสรางแผนภม จาก-ไป (From-To chart) การเ ขยนเ รยงตามล าดบ ทงในแนวนอน และแนวตงของแผนภม ส าหรบแตละรายการซงแทนดวย ตวอกษร หรอเครองหมาย ซงไดก าหนดลงในแกนตง ส าหรบแตละรายการ คาทจะใสลงในแผนภมจะใช ปรมาณเปนหนวย ขนาด หรอปรมาตร ของแตละรายการทมการเคลอนทอยประจ าเ ปนหนวยวด รปทแสดงความเขมขนการไหล เปนไปตามความจรงทวดออกมา ในเชงปรมาณ โดยการเ ขยนลงในแผนภมท าใหทราบผลของแผนภมคาความสมพนธ วาแตละกจกรรมใดควรอยใกลกน และสามารถจดเสนทางการไหลทเหมาะสมได โดยเรมจากจดทมปรมาณการไหลมากทสด ไปหานอย

21

ภาพท 2.13 แผนภมจาก-ไป (From-to Chart) ทมา: ประจวบ กลอมจตร (2555)

2.4.3.5 แผนภาพการไหล (Flow Diagram) เ ปนแบบแปลนทเ กยวของก บการท างานทแสดง อ ยใน รปแผนภมการไหลของกระบวนการผลตแลว โดยปกตแลวแผนผงการไหลของกระบวนการผลต และแผนภาพการไหลจะตองใชควบคกนไปเสมอ (สมศกด, 2548) วธการสรางแผนภาพการไหล 1. หาแบบแปลนทตองการศกษา ทมรายละเ อยดทตงของเครองจกร และบรเวณทมการท า งานลกษณะตาง ๆ ตามทปรากฏอยในแผนผงการไหลของกระบวนการผลต 2. เ ขยนต า แหนง ทมการท ากจกรรมตาง ๆ ลงในแบบแปลน โดยสญลกษณและหมายเลขทใชใหตรงตามทไดก าหนดไวในแผนผงการไหลของกระบวนการผลต 3. เขยนเสนแสดงเสนทางการเคลอนทของพนกงาน หรอวสดในแบบแปลนเสนทาง การเคลอนทจะต อโยงระหวางสญลกษณตางๆ ทไดเ ขยนลงในแบบแปลนแลว และแสดง ทศทางการ เคลอนทโดยใชหวลกศร 4. ถามการเคลอนทกลบซ าเสนทางเดมใหแสดงดวยเ สนทางแยกกนอกเสนหนง ให เหนไดอยางชดเจน แผนภาพการไหลนอาจจะเขยนใหอยในรป 3 มต เพอเ ปนการแสดงใหเ หนสภาพ การท างานทเกดขนตางระดบกน

2.4.4 การก าหนดคะแนนเพอแสดงระดบความสมพนธระหวางกจกรรม เปนการก าหนดคะแนนแสดงถงความสมพนธทสนบสนนระดบความสมพนธน นๆ ดงน นคะแนน ทแสดงคาระดบความสมพนธ ก าหนดเปน A, E, I, O, U จะ แสดงความสมพน ธ ดงรายละเอยดดงน

22

A: Absolutely Necessary: เปนระดบความสมพนธสมบรณแบบทสด และเปนกจกรรมทตองอยตดกน หรอใกลกนมากทสด E: Especially Important: เปนระดบความสมพนธพเศษ แตนอยกวาความสมพนธระ ดบ A แนวทางการใหคะแนนความสมพนธ I: Important: เปนระดบความสมพนธทส าคญ แตนอยกวาความสมพนธระดบ E O: Ordinary: เปนความสมพนธแบบธรรมดานอยกวาความสมพนธระดบ I U: Unimportant: เปนระดบความสมพนธทไมมความส าคญ เปนอสระตอกน X: Not desirable: เปนการแสดงระดบความสมพนธทไมตองการใหกจกรรมนนอยใกลกน อตราสวนการใหคะแนนเพมขนจาก A ถง U ดงน คะแนนระดบ A ประมาณ 2-5% คะแนนระดบ E ประมาณ 3-10% คะแนนระดบ I ประมาณ 5-15% คะแนนระดบ O ประมาณ 10-25% คะแนนระดบ U ประมาณ เปนกจกรรมทเปนอสระตอกน คะแนนระดบ X ประมาณ ขนอยกบธรรมชาตของโครงงานแตละรปแบบ

ภาพท 2.14 แผนภมความสมพนธ ทมา: William J. Stevenson (1996, P. 284)

23

การค านวณจ านวนระดบความสมพนธมคาเทากบคาทค านวณไดจากสมการท (2 -1) ดงน

จ านวนระดบความสมพนธทงหมด =

(2-1)

โดยท N คอจ านวนกจกรรม 2.4.5 แผนภาพการไหลความสมพนธของการไหล

การเขยนแผนภาพ จะตองน าขอมลทไดจากการแจกแจงระดบความสมพนธของกจกรรมตางๆ จากแผนภมความสมพนธ เพอน ามาเปลยนเปนการจดแผนภมตามรปแบบภมศาสตร เพอใหเหนต าแหนงทตงของกจกรรม

2.4.5.1 วธการเขยนแผนภาพ โดยเรมจากการน าขอมลจากแผนภมความสมพนธมาเ ขยนเปนแผนภาพ โดยเ รมจากค กจกรรมทมความสมพนธทระดบความสมพนธกนมากทสดกอน(A) และความสมพนธระดบรองลงมา จนถงคกจกรรมทมความสมพนธกนนอยทสด หลงจากนนกจะใช ลกษณะรปราง ทแทจรงของพนทกจกรรม ซงจะไดพ ฒนาในแผนภาพความสมพนธของพนท มหลกส าคญส าหรบการเขยนภาพ ดงน

1. ตองใชสญลกษณทเปนแบบงายๆและสะดวกตอการเขยนเพอใชแสดง แทนกจกรรมตาง ๆ

2. ตองมวธแสดงใหเหนถงระดบความสมพนธระหวางกจกรรมตาง ๆ หรอ ชใหเหนถงความเขมขนการไหลของวสด

2.4.5.2 การเขยนแผนภาพทมการไหลของวสด 1. โดยเรมจากการไหลของวสดแตละจด และการไหลของวสดแบบตอเนองตามล าดบ 2. โดยเรมจากแผนกงาน 2 แผนก ทมความเขมขนการไหลสงสด มาจนถงความเขมขนการไหลต าสด

2.4.5.3 กา ร เ ขยนแผนภ าพความสมพน ธของกจกรรม ( Diagramming Activity Relationships) เมอตองการเขยนภาพความสมพนธของกจกรรมทไมเกยวของกบทศทางการเคลอนทของวสดหรอการไหลของวสดกสามารถทจะเ ขยนแผนภาพความสมพน ธ(Relationship Diagram ) ไดโดยอาศยคะแนนทแสดงระดบความสมพนธ ตามทไดบนทกไว ในแผนภมความสมพน ธ(Relationship Chart) วธการด าเนนการเขยนรวมถงแบบแผนการเขยนแผนภาพเพราะแบบตางๆ จะเปนตวชวยประหยดเวลา และสอสารความหมายไดด ลกษณะแผนภาพแบบง าย ทใช แบบแผนในการเขยน แสดงดงภาพท 2.17

24

ภาพท 2.15 ตวอยางรปลกษณะและวธการเขยนแผนภาพความสมพนธของกจกรรมตางๆ ทมา: ประวตร พาพนธ จากภาพท 2.13จะเหนวา กจกรรมท 1 กบ 2 มเสนเชอมโยง 4 เ สน แสดงวาเ ปนกจกรรมทมความสมพนธกนระดบ A ตองอยใกลชดกนมาก กจกรรมท 1 กบ 7 มเ สนเชอมโยง 3 เ สน แสดงถงความสมพนธระดบ E และความสมพนธกนกบกจกรรมท 8 ระดบ I ซงมเ สนเชอมโยง 2 เ สน กจกรรมอนๆ กเชนเดยวกบระดบความสมพนธจะผนแปรโดยตรงกบจ านวนเสนทเชอมโยง

2.4.5.4 สญลกษณส าหรบการเขยนแผนภาพ 1. สญลกษณส าหรบการเขยนแผนภาพทใชในการวางผงโรงงานอยางม

ระบบ 2. สญลกษณส าหรบกจกรรมแตละชนด 3. ตวเลข หรอตวอกษร ใชระบส าหรบแตละกจกรรม 4. จ านวนเสนใชเปนรหสแทนความเขมการไหล หรอระดบของความสมพนธ 5. การใชสเปนรหส แทนความเขมขนการไหล หรอคาระดบความสมพนธใช

สตางๆแทนกจกรรม

25

ตารางท 2.1 สญลกษณ ใชประกอบการเขยนแผนภาพความสมพนธ

ทมา: ประวตร พาพนธ

ตารางท 2.2 รหสทใชประกอบการเขยนแผนภาพความสมพนธ

ทมา: ประวตร พาพนธ

แผนภมกระบวนการสญลกษณและความหมาย

สญลกษณทน ามาใชเพอระบลงในกจกรรมและพนท

รหสส

ปฏบตงาน พนทการขนรป และเปลยนคณสมบต เขยว การขนสง งานประกอบ สายงานประกอบ แดง การเกบ กจกรรม/พนททสมพนธกบการขนสง สม เหลอง การรอคอย กจกรรม/พนทดานคลงวสดช วคราว สม เหลอง การตรวจสอบ พนทพกของช วคราว หรอวางของ สมเหลอง A.S.M.E Standard I.M.M.S. Standard

พนทส าหรบการตรวจสอบทดสอบ น าเงน กจกรรม/พนทดานสนบสนนการผลต น าเงน พนทส าหรบส านกงาน น าตาล(เทา)

รหสอกษร คะแนน จ านวนเสน ระดบความสมพนธ รหสส A 4 //// ความส าคญสมบรณ แดง

E 3 /// ความส าคญพเศษ สม เลอง

I 2 // มความส าคญ เขยว

O 1 / ธรรมดา น าเงน

U 0 ไมส าคญ ไมมส

X -1 / / / / ไมตองการ น าตาล

XX -2,-3,…,-n / / / / / / / /

ไมตองการสงสด ด า

ฉ ฉฉ

26

2.4.5.5 การปรบปรแผนภาพความสมพนธ ในการเขยนแผนภาพ สามารถหลกเลยงกจกรรมบางอยาง ทอาจท าใหเกดความยงยากเมอเวลาเชอมโยงดวยเสน เพราะหารเขยนลงไปแลวจะตองมเ สนเชอมโยงกบกจกรรมอนๆท าใหแผนภาพมความซบซอนมากขนดวย แตหากเปนกจกรรมมความสมพนธกบกจกรรมอนหลายกจกรรม การแสดงความสมพนธเมอเขยนลงในแผนภาพ บางครงตองเปลยนสญลกษณเ ดมไปเปนรปแบบอน เพอใหเหนภาพพจนของแผนภาพความสมพนธชดเจนยงขน เมอเราทราบจดส าคญตางๆ แลวกสามารถเตรยมการเ ขยนแผนภาพได แตละแผนภาพเขยนได 2 วธ วธแ รก ผ วาง แผนสามารถเขยนแผนภาพไดโดยตรง จากแผนภมความสมพน ธ (Relationship Chart) การเขยนแผนภาพตองเ ลอกคก จกรรมทมระดบความสมพนธสงสดมากอน โดยสงเกตจากรหสส วธ ทสอง จะใ ช ส าหรบกรณ ทมจ านวนกจกรรม 20 กจกรรมหรอมากกวา ควรจะ มขนตอนอยางอนเขามาสอดแทรก เชน จดกลมกจกรรมทมความสมพนธระดบตางๆ ออกมาเปนกลมๆ เ พอใหการเ ขยนแผนภ าพความสมพนธท า ไดง ายขนกวาการ เ ขยนแผนภ มซง เ ปนความสมพน ธโดยตรง ดงน นขนตอนทมาสอดแทรกระหวางกลางน นจะสามารถหลกเ ลยงขอผดพลาดไดนอกจากนนยงชวยประหยดเวลาส าหรบการเขยนแผนภาพทมความซบซอนไดดวย

2.4.6 การออกแบบผงโรงงานอยางละเอยด การออกแบบผงโรงงานอยางละเอยด ท าใหมองเหนภาพของผงโรงงานไดช ดเจนยง ขน เชน ระยะในการเปด/ปดประต ต าแหนงการปฏบตงาน ต าแหนง พนทวางวสด เ สนทางเ ดน เ ปนตน ในทาง ปฏบตแลวขนตอนการวางผงอยางละเอยด มกจะท าคขนานไปกบการวางผงตามแผนกงาน เพราะจะ ไดเหนรายละเอยดขอบกพรองมากกวา อกทงในปจจบนกมการน าระบบคอมพวเตอรเขามาชวยให สะดวกและรวดเรวยงขน วธการวางผงอยางละเอยดแบงไดเปน 3 วธดงน

2.4.6.1 วธการวาดรปแบบแปลนโรงงาน (Drawing) ส าหรบวธน เ รมแรกผวางผง จะตองเตรยมผง ซงวาดตามมาตราสวน ( Scale) และก าหนดวาจะวางเครองจกรใดในบรเวณใดจนครบทกเครองของแตละแผนก จากน นกน าไปปรกษากบบคคลทเกยวของเพอขอขอคดเหน และขอเสนอแนะ แลวน ากลบมารางผงโรงงานใหมอกครง เพยงเทานกจะไดผงโรงงานทด การใชรปวาด หรอเขยนแบบแปลนโรงงานเพอชวยในการวางผงโรงงานนนนบวาเปนวธเบองตนทนยมกนมากทสด หากตองการใหเหนภาพช ดเจนมากขน อาจจะสรางรปหนจ าลอง (Models) ตามขนมากได ใน บางครงการวางผงโรงงานไดใช รปวาดหรอเ ขยนแบบแปลนกเปนเพยงวเดยวเทานนทจะท าได

27

2.4.6.2 วธการสรางแมแบบ (Template) การสรางแมแบบท าไดโดยใช แผนกระดาษแขงถาจะใหดและมองเหนช ดเจนควรใช กระดาษทมสแทนเครองจกร แตละเครองควร แทนดวยสหนงส ตดแลวน าไปวางลงบนบนแผนกระดาษแขงทเปนพนโรงงาน ซงถกยอมาตราสวนให เ ลกลง การหาต าแหนงและระยะหางของเครองจกกใหวดจากแผนภาพจ าลองไดเลย เพราะยอมาตรา สวนไวแลว ในปจจบนสามารถใช รปแบบตาง ๆ ไดจากโปรแกรมคอมพวเตอร

2.4.6.3 วธการสรางหนจ าลอง (Model) การวาง ผงโรง งานอตสาหกรรมของทก ประเ ทศในปจจบนนยมใช วธการสรา งหนจ าลอง เพราะสะดวกในการเคลอนยายรปหนจ าลองทเ ปน เครองมอและเครองจกรตาง ๆ เมอตองการปรบปรงหรอเปลยนแปลงผงโรงงานใหม หนจ าลองนยม ท าดวยไม ซงทาสตางกน และลดขนาดลงตามมาตราสวน แลวน าไปวางลงบนแผนพนโรงงานตามท ลดสดสวนตามมาตราสวนทเหมอนกน ในปจจบนสามารถใชรปจ าลองสามมตตาง ๆ ไดจากโปรแกรม คอมพวเตอรเชนกน

2.4.7 วเคราะหผลผงโรงงานทางเลอก การวเคราะหผลผงโรงงานทางเ ลอก เ ปนการวเคราะหผลทไดจากความแตกตางของผง โรงงานแตละแบบ เชน ระยะทางการขนสงวสดทสนลง พนทปฏบตงานทเพมขน คาใช จายในการ ปรบปรงผงโรงงานใหม และการค านวณหาระยะเวลาคนทนของผงโรงงานแต ละแบบ เ ปนตน ซงผลท ไดเหลานจะเปนตวแปรส าคญในการตดสนใจเลอกผงโรงงานทเหมาะสมตอไป 2.5 การตดสนใจโดยกระบวนการวเคราะหตามล าดบชน (Analytic Hierarchy Process: AHP)

AHP หรอ Analytic Hierarchy Process เปนกระบวนการตดสนใจทใช ในการวนจฉยเพอหาเหตผล ซงไดรบความแพรหลายมากทสด AHP ถกคดคนเมอปลายป 1970 โดยศาสตราจารย โทมส ลาตต (Thomas Saaty) เปนวธการทเกยวของกบการเปรยบเทยบแบบค โดยผมอ านาจเปนผตดสนใจ ล าดบช นจะแสดงถงปจจยทตองพจารณากบทางเลอกตางๆในการก าหนดน าหนกของแต ละปจจยและท าการประเมนน าหนก (RALPH M. STAIR, 1993)

2.5.1 การสรางแผนภมล าดบช น แผนภมระดบช นเปนเครองมอพนฐานทใชในการตดสนใจ โดยเ รมระบถงองคประกอบหรอปจจยทเกยวของกบปญหาแลวจดปจจยตางๆ เ ปนหมวดหม ตอจากน นแบงเ ปนกลมของปจจยออกเปนระดบช น

28

แผนภมแบงออกเปนหลายระดบช น ขนอยกบความซบซอนของปญหา และระดบช นแตละระดบจะประกอบดวยกลมของปจจยตางๆ ระดบช นบนสดเ รยกวาเ ปาหมายโดยรวม มเพยงแค ปจจยเดยวเทานน ระดบช นท 2 อาจจะมหลายปจจยขนอยกบวาแผนภมน นมทงหมดกระดบช น ถาแผนภมมมากกวา 3 ระดบช นขนไป จ านวนปจจยในระดบช นนควรมไมเกน 3 ปจจย แตถาแผนภมมแค 3 ระดบช น จ านวนปจจยกอาจมได 9 ปจจยในระดบช นดงรปท 2.14

ภาพท 2.16 รปแสดงลกษณะแผนภมระดบช น ทมา: วฑรย ตนศรคงคล (2542)

ระดบความส าคญ 1 = เทากน (Equally Preferred) 2 = เทากนถงปานกลาง (Equally to Moderately Preferred) 3 = ปานกลาง (Moderately Preferred) 4 = ปานกลางถงคอนขางมาก (Moderately to Strongly Preferred) 5 = คอนขางมาก (Strongly Preferred) 6 = คอนขางมากกวาถงมากกวา (Strongly to Very Strongly Preferred) 7 = มากกวา (Very Strongly Preferred) 8 = มากกวาถงมากทสด (Very Strongly to Extremely Preferred) 9 = มากทสด (Extremely Preferred)

29

2.5.2 การตรวจสอบความสอดคลองของเหตผล 2.5.2.1. การก าอตราสวนของความสอดคลอง เรมจากการก าหนดเวกเตอรผลรวมถวงน าหนกโดยการคณจ านวนการประเมนปจจยส าหรบทางเลอกคณกบคอลมน เปนการเปรยบเทยบแบบค ๆ จากน นจะน าคาเหลานรวมในแตละแถว 2.5.2.2. การก าหนดเวกเตอรทสอดคลองกน โดยการหารเวกเตอรผลรวมถวงน าหนกดวยคาการประเมนปจจยทก าหนดไวกอนหนา 2.5.2.3 .ค านวณหาคา lambda (λ) เ ปนคาเฉลย ของคาในเวกเตอร และ ดชนความสอดคลอง ( CI) คาทวไปของความสอดคลองเทากบ 0.10 หรอต ากวา (RALPH M. STAIR, 1993) โดยหาไดจากสมการท (3-2)

CI = ( )

( 1)

n

n

(3-2)

2.5.2.4.ค านวณอตราสวนความสอดคลอง (CR) หาไดจากสมการท (3-3)

CR = CI

RT (3-3)

โดยคาดชนความสอดคลองเชงสมพจารณาไดจากตารางท 2.3 ตารางท 2.3 คาดชนความสอดคลองเชงสม

n RI

2 0.00

3 0.58

4 0.90

5 1.12

6 1.24

7 1.32

8 1.41

ทมา : RALPH M. STAIR (1994)

30

2.6 งานวจยทเกยวของ ลกษพล อปะทะ (2558) เปนการออกแบบและวางผงโรงงานของ หางหนสวนจ ากด ท.

ท.เอน. สแตนเลสโดยปญหาทพบคอ มการผลตไมทนเวลา ตนทนการผลตสงเ นองจากมการผลต ลวงเวลามาก ขาดพนทในการปฏบตงานและพนทจดวางวตถดบ และท าการวเคราะหการไหลของ ผลตภณฑทงหมด 7 ชนด การออกแบบและวางผงโรงงานเพอใหเหมาะสมกบสายการผลตโดยใช วธการหลกการวางผงโรงงานอยางมระบบสามารถออกแบบผงโรงงานทางเ ลอกไดจ านวน 3 แบบ คอแบบท 1 มระยะทางการขนสงวสดเทากบ 4,852 เมตร คดเปนระยะทางทลดลงจากผงโรงงาน ปจจบน 5% มคาแรงจากการขนสงทประหยดไดจากปจจบนเทากบ 6,300 บาท/เ ดอน มรายไดท เพมขนจากปจจบนเทากบ 24,900 บาท/เดอน และมระยะเวลาคนทนเทากบ 29 เ ดอน ผงโรงงาน ทางเลอกแบบท 2 มระยะทางการขนสงวสดเทากบ 4,544 เมตร คดเปนระยะทางทลดลงจากผง โรงงานปจจบน 11% มคาแรงจากการขนสงทประหยดไดจากปจจบนเทากบ 13,860 บาท/เ ดอน ม รายไดทเพมขนจากปจจบนเทากบ 54,780 บาท/เ ดอน มระยะเวลาคนทนเทากบ 17 เ ดอน และผง โรงงานทางเลอกแบบท 3 มระยะทางการขนสงวสดเทากบ 3,621 เมตร คดเปนระยะทางทลดลงจาก ผงโรงงานปจจบน 30% มคาแรงจากการขนสงทประหยดไดจากปจจบนเทากบ 37,800 บาท/เ ดอน มรายไดทเพมขนจากปจจบนเทากบ 149,400 บาท/เดอน และมระยะเวลาคนทนเทากบ 7 เดอน

กฤต จนทรสมย และ อรอมา ลาสนนท ( 2559) การออกแบบผงโรงงานและปรบปรงกระบวนการผลตประตไมบานเลอน เพอลดขนตอนการผลต ลดเวลา ในการท างาน ลดเวลาในการเคลอนท และลดเวลาในการ ผลตตอช ดใหนอยลง โดยการประยกตใช หลกการของการวางผงโรงงานอยางมระบบ (SLP) และหลกการ ECRS ในการปรบปรงกระบวนการผลต แลวท าการประเมน ประสทธภาพของกระบวนการผลตและผงโรง งาน โดยการ ใช เทคนคการจ าลองสถานการณดวยโปรแกรม Promodel (Student Version) ผลการวจยพบวาสามารถลดขนตอน กระบวนการผลตทงหมดจาก 253 ขนตอน เหลอ 45 ขนตอน คดเปนรอยละ 82 และเมอท าการจ าลอง สถานการณผงโรงงานทเสนอ พบวาเวลาโดยเฉลยในการผลตประตไมบานเ ลอน 1 ช ด จาก เดม 52.60 ช วโมง เหลอเพยง 48.40 ช วโมง คดเปนรอยละ 8 สามารถลดเวลาโดยเฉลยในการปฏบตงาน จากเดม 51.90 ช วโมง เหลอเพยง 48.30 ช วโมง คดเปนรอยละ 7 และสามารถลดเวลาโดยเฉลยในการเคลอนท จากเดม 43.30 นาท เหลอเพยง 8.80 นาท คดเปนรอยละ 80

วทญ แสนโภชน และ ชมพนท เกษฒเศรษฐ ( 2559) การออกแบบแผนผงโรงงานกลองกระดาษลกฟก ส าหรบปญหาความตองการทไมแน นอน จากการศกษา วเคราะห และปรบปรงผงโรงงานกรณศกษา ภายใตสภาวะความตองการผลตภณฑไมแน นอน โดยใช เทคนคการปรบปรงผงโรงงานดวยการค านวณตามวธซมมเลดเ ตดอะเนลลงกบการวเคราะหความเหมาะสม

31

ของผงโรงงานดวยวธการวเคราะหผงโรงงานแบบโรบสนน ออกแบบแผนผง ทใช งานไดตลอดทงปลดการเปลยนแปลงผงโรงงานระหวางป และสามารถรองรบกบความตองการสนคาทผนแปรในแตละชวงเวลาไดและท าใหระยะทางการเคลอนทของผลตภ ณฑระหวางแผนกโดยรวมลดไดรอยละ23.46

จรพร จระภทรศลป, วชรนทร วทยกล, และวระเกษตร สวนผกา ( 2558) การออกแบบผงโรงงานและการจดการความปลอดภยของโรงงานผลตประตมวนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทท าใหเกดอบตเหตในการท างานและหาแนวทางในการปองกนการเกดอบตเหต โดยการศกษาการวางผงโรงงานและระบบการจดการความปลอดภยของโรงงานผลตประตมวนการศกษาแบงออกเปน 2 สวน คอศกษารปแบบการจดการความปลอดภย เพอใหพนกงานมความตระหนกถงความปลอดภยมากขน โดยการวเคราะหสาเหตการเกดอบตเหตในอดต และเสนอวธการปรบปรงผงโรงงาน ผลจากการประเมนผงโรงงานทางมปจจยทสงผลตอการเกดอบตเหตจ านวน 5 ปจจย ซงแตละปจจยมคาน าหนกทแตกตางกน คอ ระยะทางในการเคลอนทของวสด รอยละ 26.49 ความปลอดภยในการท างานรอยละ 24.27 การไหลของวสดรอยละ 21.41 การใช ประโยชนของพนท รอยละ 14.30 และการใช เครองจกรมประสทธภาพรอยละ 13.49 เมอทราบปจจยทเกยวของการศกษานไดเสนอแนวทางวางผงโรงงานออกเปน 3 ทางเลอก โดยอาศยวธล าดบช นเชงวเคราะหพบวาผงโรงงานแบบใหมสามารถลดระยะทางการเคลอนยายไดรอยละ 60.43

นราธป ภาวะร (2558) การปรบปรงกระบวนการผลตกระเ บองดนขอ: กรณศกษาเมองมรดกโลกหลวงพระบางงานวจยนไดด าเนนการปรบปรงแกไขปญหาการขนถายกระเ บองดนขอเพอใหสามารถขนถายกระเ บองดนขอไดในปรมาณทมากขนซงมแนวทางในการแกปญหา 2 แนวทาง คอ 1. การลดระยะทางการขนถายโดยการปรบปรงผงโรงงาน พบวาการปรบปรงผงโรงงานดวยวธ CORELAP สามารถลดระยะทางการขนถายได 60 เมตรตอวน คดเปน 12 % จากระยะทางกอนปรบปรง 2. การออกแบบเครองมอชวยในการท างาน คอ ตะกราบรรจกระเ บอง สามารถลดระยะทางในการขนถายได 480 เมตรตอวน คดเปน 50% จากระยะทางการขนถายกอนปรบปรง และเวลาสญเปลาจากการตากกระเ บองลดลง 40 นาท คดเปน 22% ดงน นสามารถปรบปรงปญหาการขนถายในกระบวนการผลตกระเบองดนขอโดยระยะทางการขนถายรวมลดลง 540 เมตรตอวน และลดเวลาสญเปลาจากการตากกระเบอง 40 นาท

สนต ข าตร, ปต จนทรไทย, และ ศรวรรณ ข าตร (2556) การปรบปรงกระบวนการผลตปยชวภาพ: กรณศกษาโรงงานขนาดเลกในจงหวดพทลง เพอปรบปรงและลดขนตอนวธการท างานใหมความเหมาะสมโดยใชแนวคด ECRS ซงไมท าใหคณภาพของปยเปลยนแปลงรวมถงการ สรางแนวทางปฏบตงานทเหมาะสม และขอเสนอโดยมการปรบปรง 1. มการปรบปรงกระบวนการผลต

32

ปยชวภาพ จากเดม 17 ขนตอน ซงใชเวลาทงหมดจากเดม 2 ,715 วนาท ระยะทาง 36 เมตร ลดลง เหลอเพยง 7 ขนตอน ซง ใชเวลาทงหมด 2 ,587 วนาท สามารถลดเวลาการท างานได 128 วนาท ซง ใ ช ระ ยะทาง เ พยง 9 .4 เ มตร 2. มกา รวา งผง การปฏบตง านใ หมตามขบวนการผลต (Process Layout) โดยมการวางต าแหนงใหเครองผสมปย ซงสวนของชองทางออกของปยหนทศไปยงพนททกองปย 3. เมอมการปรบปรงกระบวนการผลตปยชวภาพ และมการวางผงการปฏบตงานใหมสามารถลดจ านวนพนกงาน จากเดม 9 คน เปน 3 คน ท าใหลดคาใช จายในสวนของคาแรงเมอมการปรบปรงขนตอนกระบวนการผลตปย จากเ ดม 17 ขนตอน ลดลงเหลอ 7 ขนตอน เวลาทงหมดลดลง 128 วนาท และหลงการปรบปรงวธการท างานและปรบเปลยนผงการ

บทท 3 วธการด าเนนโครงงาน

การศกษาโครงงานเรองการออกแบบและวางผง กรณศกษาโรงงานเฟอรนเจอรโดยได

ด าเนนการโครงงานตามขนตอนดงน 3.1 ขอมลทวไปของโรงงาน 3.2 เกบรวบรวมขอมลพนของโรงงานกรณศกษา 3.3 วเคราะหสภาพปญหาปจจบนของโรงงานกรณศกษา 3.4 ออกแบบผงโรงงานใหม 3.5 ท าแบบสอบถามเพอหาเกณฑน าหนกแตละปจจย 3.6 วเคราะหคาน าหนกของแตละปจจยตามหลกการ AHP 3.7 แนะน าทางเลอกผงโรงงาน

3.1 ขอมลทวไปของโรงงาน

ผจดท าไดท าการศกษาโรงงานกรณศกษา คอโรงงานบญญาวลยเฟอรนเจอร ซงไดจดตงอยท อ าเภอบางปะหน จงหวดอยธยา โดยมการเกบขอมลยอดขายยอนหลง 2 ป คอป 2560 และ ป 2561 โดยจะแสดงรายละเอยดจ านวนยอดขายดงตารางท 3.1 ตารางท 3.1 ยอดขาย ประจ าป 2560 และ 2561

ผลตภณฑ ป 2560 (หนวย) ป 2561 (หนวย) เฉลย (หนวย) อตราสวน (รอยละ)

1.ไมควบว 4,800 6,000 5,400 28.83

2.ไมพน 4,080 4,200 4,140 22.11

3.ประต 3,540 3,600 3,570 19.06

4.ไมฝา 2,388 2,400 2,394 12.78

5. ฝาบานทรงไทย 350 360 355 1.90

34

ตารางท 3.1 ยอดขาย ประจ าป 2560 และ 2561 (ตอ)

ผลตภณฑ ป 2560 (หนวย) ป 2561 (หนวย) เฉลย (หนวย) อตราสวน (รอยละ)

6. หนาตาง 350 330 340 1.82

7. เตยง 320 326 323 1.72

8. วงกบไม 315 300 308 1.64

9. ตโชวโบราณ 300 301 301 1.61

10. โตะไม 295 303 299 1.60

11. ชดประตเลอน 283 275 279 1.49

12. ชดหนาตางเลอน

270 280 275 1.47

13. ชดประตเฟยม 264 275 270 1.44

14. ตเสอผา 250 248 249 1.33

15. ไมแปรรป 200 250 225 1.20

รวม 18,005 19,448 18,728 100

35

จากตารางท 3.1 พบวาสนคาทมยอดขายด 3 อนดบแรกคดเปนรอยละ 70.00 ของยอดขายทงหมด ดงน 1.ไมควบว ภาพท 3.1

ภาพท 3.1 ไมควบว 2. ไมพน ดงภาพท 3.2

ภาพท 3.2 ไมพน

36

3. ประตหนาตางไมแบบธรรมดา ภาพท 3.3

ภาพท 3.3 ประตหนาตางไมแบบธรรมดา

37

3.2 เกบรวบรวมขอมลพนฐานของโรงงาน ผจดท าโครงงานไดท าการรวบรวมขอมลพนฐานของโรงงานกรณศกษา เพอจะมาใช

ในการพจารณาวางผงโรงงานและวเคราะหกระบวนการผลต ไดแก ผงโรงงานปจจบน ขนาดของเครองจกร และพนทในการท างาน ผลจากการเกบขอมลดงน

3.2.1 ขอมลผงโรงงานปจจบน โดยการวาดผงโรงงานตามพนทจรง โดยจะแสดงรายละเอยดต าแหนงในการจดวางเค รองจกรตางๆทใชในการผลต ดงรปท 3.4 ผงโรงงานปจจบน

ภาพท 3.4 ผงโรงงานปจจบน จากภาพท 3.6 มการก าหนดอตราสวน 1 : 0.5 โดยมพนทในการผลต (กวาง x ยาว) คอ 15

เมตร x 22.5 เมตร ซงจะมรายละเอยดสญลกษณและชอเครองจกรและอปกรณ ดงตารางท 3.2

38

ตารางท 3.2 สญลกษณและชอเครองจกรและอปกรณ

หมายเลข เครองจกรและอปกรณ รปภาพ M1 เครองไสความหนา

M2 เครองเลอยวงเดอนซอยไม

M3 เครองเลอยฉล

M4 เครองตดรศมท 1 (ตดทอนแบบละเอยด)

M5 เครองตดรศมท 2 (ตดทอนแบบละเอยด)

39

ตารางท 3.2 สญลกษณและชอเครองจกรและอปกรณ (ตอ)

หมายเลข เครองจกรและอปกรณ รปภาพ

M6 เครองขดไม(ไสเพาะ)

M7 เครองเลอยวงเดอนแบบปรบขนลง

M8 เครองเซาะรองไมแบบเพลาตง (ส าหรบเซาะแบบธรรมดา)

M9 เครองตดรศม ท 3 (ตดทอนแบบหยาบ)

M10 เครองลบใบมด


40

ตารางท 3.2 สญลกษณและชอเครองจกรและอปกรณ (ตอ)

M11 เครองเจาะเดอย

M12 เครองเลอยไมขนาดใหญ

M13 เครองลบใบเลอย

M14 เครองขดกระดาษทราย

M15 เครองเซาะรองไมแบบเพลาตวเลก (ส าหรบเซาะแบบโคง)


41

ตารางท 3.2 สญลกษณและชอเครองจกรและอปกรณ(ตอ)

3.2.2 ขอมลขนาดของเครองจกรและพนทท างาน

16 ตอปกรณเครองเซาะรอง

17 ตอปกรณเครองตดรศม

42

จากการทผ จดท าโครงงานไดท าการ เกบขอมลขน าดและพนทการใช งาน ของโรงงานเฟอรนเจอรไมจะแสดงรายละเอยดขนาดของเครองจกร พนทในการท างาน และขนาดพนทตองการซงหมายถงพนทของการท างาน และพนทในการวางวสดระหวางกระบวนการ ดงตารางท 3.3 ขนาดของเครองจกร

ตารางท 3.3 ขนาดของเครองจกร

เครองจกร/อปกรณ(M)

ขนาดเครองจกร/อปกรณ

(กวาง x ยาว) (เมตรxเมตร)

ขนาดพนทจรงในการท างาน (กวาง x ยาว) (เมตรxเมตร)

ขนาดพนทตองการ


(M1)เครองไสความหนา 1.2 x 1.2 1.5 x 1.5 1.5 x 2.0

(M2)เครองเลอยวงเดอนซอยไม 1.2 x 1.4 1.4 x 2.6 1.4 x 2.6

(M3)เครองเลอยฉล 1.0 x 1.0 1.2 x 1.2 1.2 x 2.0

(M4)เครองตดรศมท 1 0.8 x 2.5 1.0 x 2.7 1.0 x 2.7

(M5)เครองตดรศมท 2 0.8 x 2.5 1.0 x 2.7 1.0 x 2.7

(M6)เครองขดไม(ไสเพาะ) 0.5 x 2.0 1.0 x 2.0 1.0 x 4.0

(M7)เครองเ ลอยวงเ ดอนแบบปรบขนลง

1.5 x 2.0 1.7 x 2.2 1.5 x 2.2

(M8)เค รอง เซาะรอง ไมแบบเพลาตง

1.2 x 1.2 1.4 x 1.4 1.4 x 2.0

(M9)เครองตดรศม ท 3 0.8 x 2.5 1.0 x 2.7 1.0 x 4.5

(M10)เครองลบใบมด 0.4 x 1.2 0.5 x 1.3 0.5 x 1.3

(M11)เครองเจาะเดอย 0.8 x 0.8 1.0 x 2.0 1.0 x 2.0

(M12)เครองเลอยไมขนาดใหญ 3.0 x 4.0 5.0 x 6.0 5.0 x 6.0

(M13)เครองลบใบเลอย 1.5 x 2.5 2.0 x 3.0 2.0 x 3.0

(M14)เครองขดกระดาษทราย 1.0 x 1.0 1.2 x 1.2 1.2 x 1.2

ตารางท 3.3 ขนาดของเครองจกร

43

เครองจกร/อปกรณ(M) ขนาดเครองจกร/

อปกรณ (กวาง x ยาว) (เมตรxเมตร)

ขนาดพนทจรงในการท างาน (กวาง x ยาว) (เมตรxเมตร)

ขนาดพนทตองการ


(M15)เครองเ ซาะรองไมแบบเพลาตวเลก

1.0 x 1.0 1.2 x 1.2 1.2 x 2.0

(M16)ตอปกรณเครองเซาะรอง 1.2 x 1.2 1.2 x 1.2 1.2 x 1.2

(M17)ตอปกรณเครองตดรศม 0.8 x 2.5 0.8 x 2.5 0.8 x 2.5

3.3 วเคราะหสภาพปญหาปจจบนของโรงงานกรณศกษา

3.3.1 พจารณาการวางผงตามแผนภมชนดและปรมาณ ของผลตภณฑ ดงภาพท 3.4

ภาพท 3.4 แผนภม P-Q แสดงการวเคราะหความเหมาะสมของผงโรงงานกรณศกษา

ทมา: สมศกด ตรสตย (2548)

0

2000

4000

6000

8000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

จ านว

น (ช น)

ผลตภณฑ

44

จากภาพท 3.4 แสดงแผนภมความสมพนธ P-Q ทมสวนโคงลกเปนตวช วด เพอท าการออกแบบวางผงโรงงาน แตโรงงานกรณศกษามผลตภณฑหลาย ไมใชเฉพาะผลต ผลตภ ณฑชนดใดชนดหนงเทานน โดยแตละผลตภณฑนนมการผลตในปรมาณทไมสงมาก และมปรมาณทไมแน นนอน สามารถเปลยนแปลงไดตลอดเวลา จงสรปไดวาควรวางผงการผลตแบบการมง เนนตามกระบวนการผลต (Process Layout) โดยจากภาพจะเลอกพจารณาผลตภ ณฑทมยอดขายสงสดเพยง 3 อนดบแรกเทานน ไดแก 1.ไมควบว 2. ไมพน 3. ประตหนาตางไม(ธรรมดา) เพราะผลตภ ณฑท 2 และผลตภณฑท 4 (ไมฝา) มกระบวนการผลตทเหมอนกน ซงจะเลอกใชแผนภมการผลต ผลตภ ณฑหลายชนด (Multi Product Process Chart) มาวเคราะหขนตอนในการผลต

3.3.2 วเคราะหการไหลของวสดโดยใชแผนภมการผลต ผลตภ ณฑหลายชนด (Multi Product Process Chart) วเคราะหการไหลของวสดโดยใชแผนภมการผลต ผลตภณฑหลายชนด โดยจะวเคราะหจากผลตภณฑทมจ านวนยอดขายมากทสด 3 อนดบ แสดงในตารางท 3.4

45

ตารางท 3.4 แผนภมกระบวนการผลต ผลตภณฑหลายชนด(Multi Product Process Chart )

ผลตภณฑ

เครองจกร/อปกรณ 1 2 3

ไมควบว ไมพน ประตหนาตางไม(ธรรมดา)

(M1)เครองไสความหนา

(M2)เครองเลอยวงเดอนซอยไม

(M4)เครองตดรศมท1

(M5)เครองตดรศมท 2

(M9)เครองตดรศมท 3

(M6)เครองขดไม(ไสเพาะ)

(M7)เครองเลอยวงเดอนแบบปรบขนลง

(M8)เครองเซาะรองไมแบบเพลาตง

(M11)เครองเจาะเดอย

(M14)เครองขดกระดาษทราย

(M15)เครองเซาะรองไมแบบเพลาตวเลก

จากตารางท 3.4 เปนการแสดงการไหลของผลตภ ณฑ แตละประเภทโดยจะแสดงขนตอนการไหลวาผานเครองจกรตวไหนบาง และแสดงล าดบในการไหลตงแตเครองจกรเครองแรกทไหลผานจนถงเครองจกรเครองสดทาย จนไดออกมาเปนผลตภณฑทส าเรจรปพรอมจ าหนาย

46

ตารางท 3.5 ระยะทางในการเคลอนยายในปจจบน

จาก-ไป

M1

M2

M5

M6

M7

M8

M9

M 11

M 14

M 15

รวมระยะทาง(เมตร)

M1 เครองไสความหนา

- - 1.2 (3)

- - - - - - 3.6


- - - - 1.6 (2)

- - - 8.8 12

M5 เครองตดรศมท 2 - - - - - - 5.6 - - 5.6

M6 เครองขดไม (ไสเพาะ)

- 2.8 (2)

- 1.3 - - - - - 6.9


- - - - - 2.7 - - - 2.7

M8 เ ครองเซาะรองไมแบบเพลาต ง

- - - - - 4.6 - 3.9 - 8.5

M9 เครองตดรศมท 3 - - 4.1 - - - - 8.2 - 12.3

M11 เครองเจาะเดอย - - - - - 7.3 - - - 7.3


- - - - - - - - - -

M15 เครองเจาะลองไมแบบเพลาตวเลก

- - - - - - 1.6 - - 1.6

รวมระยะทาง(เมตร) - 5.6 4.1 3.6 1.3 10.5 8.9 5.6 12.1 8.8 60.5

47

จากตารางท 3.5 เปนตารางแสดงระยะทางจากเครองจกรของกระบวนการกอนหนาไปยงเครองจกรของกระบวนการถดไป ทมการท างานตอเนองกน ซงความสมพนธของระยะทางนมาจากการไหลของผลตภ ณฑทมยอดขาย 3 อนดบแรกไดแก ไมควบว ไมพน ประต โดยมระยะทางทงหมดรวมคอ 66.6 เมตร ซงผจดท าโครงงาน มจดประสงคจะลดระยะทางจากเ ดมนใหสนลง โดยพจารณา เกณฑตา งๆรวมกน ไดแก 1.ระยะทางใ นการ เค ลอนท 2.การไหลของว สด และ 3. อรรถประโยชนในการใชพนท

3.3.3 วเคราะหความสมพนธของเครองจกรโดยใชแผนภมความสมพนธ เพอหาระดบความสมพนธของเครองจกรแตละเครอง มความสมพนธกนในระดบใดบางโดยจะมขนตอนดงน

3.3.3.1 หาจ านวนรวมความสมพนธทงหมดจาก สมการท 3.1

N =

(3-1)

N = 10 เพราะเครองตดรศมท 1 เปนเครองส ารองหรอใชสลบกบเครองรศมท 2

N =

N = 45 จากการค านวณไดจ านวนความสมพนธทงหมดเทากบ 45 รหส

3.3.3.2 เกณฑก าหนดระดบความสมพนธ เมอไดจ านวนรหสแลวจะท าเกณฑการก าหนดระดบความสมพนธดงตารางท 3.6

ตารางท 3.6 เกณฑการก าหนดระดบความสมพนธ (ชยนนท, 2535)

ระดบ ความหมาย เกณฑการก าหนดระดบ

วธการก าหนด จ านวนระดบความสมพนธ

A สมพนธกนมากทสด 2-5% 2% x 45 = 0.9 1 E สมพนธกนมาก 3-10% 5% x 45= 2.25 2 I สมพนธกนปานกลาง 5-15% 9% x 45 = 4.05 4 O สมพนธกนนอย 10-25% 14% x 45 =6.30 6 U สมพนธกนนอยทสด เปนกจกรรมทเปน

อสระตอกน ปรมาณทเหลอของกจกรรม

X ไมควรอยใกลกน ขนอยกบธรรมชาตของกจกรรม

ตามของจ ากดของกจกรรม

48

จากตารา ง ท 3.6 เ ปน การแสดง เกณฑการก าหนดระ ดบความสมพนธ โดยมความสมพนธของแตละกจกรรมคอ ระดบ A เทากบ 1 จ านวน ความสมพนธระดบ E เทากบ 2 จ านวน ความสมพนธระดบ I เทากบ 4 จ านวน ความสมพนธระดบ O เทากบ 6 จ านวน และความสมพนธระดบ U คอปรมาณทเหลอของกจกรรม

3.3.3.3 ผลรวมจ านวนความสมพนธ จากตารางท 3.4 ท าการวเคราะหความสมพนธของแตละเครองจกรและอปกรณ โดยแสดงในตารางท 3.7

ตารางท 3.7 ผลรวมจ านวนความสมพนธของแตละเครองจกรทมตอกน ความสมพนธของเครองจกรและ

อปกรณ

จ านวนครง

ระดบความสมพนธ

ความสมพนธของเครองจกรและอปกรณ

จ านวนครง

ระดบความสมพนธ

M1-M6 3 A M6-M7 1 O M6-M2 2 E M7-M9 1 O M2-M15 1 I M9-M5 1 O M15-M9 1 I M5-M11 1 O M9-M14 2 E M11-M8 1 O M2-M8 1 I M8-M14 1 O M8-M9 1 I

จากตารางท 3.7 เปนการจดระดบความสมพนธ จะพจารณาจากจ านวนความถของแต ละกจกรรม โดยกจกรรมทมความถ หรอจ านวนทสมพนธกนมากกจะแบงเ ปนความสมพนธระดบ A E I O U เรยงตามความสมพนธจากมากไปนอย

3.3.3.4 แผนภมความสมพนธ สรางแผนภมความสมพนธโดยน าจากตารางท 3.4 และตาราง3.5 เพอแสดงระดบความสมพนธของ เครองจกรแตละเครองทมตอกนดงภาพท 3.8

49

ภาพท 3.5 แผนภมความสมพนธ

50

3.4 ออกแบบผงโรงงานใหม จากภาพท 3.4 แผนภม P-Q แสดงการวเคราะห ความเหมาะสมของผงโรงงาน

กรณศกษา จะเลอกพจารณาผลตภณฑทมยอดขายสงสดเพยง 3 อนดบแรกเทาน น ไดแก 1.ไมควบว 2. ไมพน 3. ประตหนาตางไม(ธรรมดา) โดยภาพท 3.9 จะเ ปนการแสดงการไหลของกระบวนการผลต

หมายเหต. เสนสแดง คอ กระบวนการผลตไมควบว เสนสน าเงน คอ กระบวนการผลตไมพน เสนสมวง คอ กระบวนการผลตประตหนาตางไม (ธรรมดา)

ภาพท 3.6 กระบวนการไหลของผลตภณฑ จากภาพท 3.6 เ ปน การแสดงกระบวนการผลตของผลตภ ณฑ ทน ามาพจารณาการออกแบบผงโรงงานใหมโดยผลตภณฑทน ามาพจารณาไดแกผลตภ ณฑทมยอดขายด 3 อนดบแรก

51

โดยเสนสแดง คอ กระบวนการผลตไมควบว เสนสน าเ งน คอ กระบวนการผลตไมพน และ เสนสมวง คอ กระบวนการผลตประตหนาตางไม (ธรรมดา)

การออกแบบผงโรงงานใหมจะวเคราะหจากความสมพนธของเครองจกรแตละตวทมการเกยวของกน โดยถาเครองจกรตวไหนทมความเกยวของกนมากกจะมการปรบใหมาอยใกลกนมากขนเพอใหระยะทางในการเคลอนทนนสนลงจากเ ดม ทง นจะพจารณาเ งอนไขหรอขอจ ากดอนๆทกระทบกบกระบวนการผลตและเกณฑตางๆ ดงน 1.ระยะทางในการเคลอนท โดยวเคราะหระยะทางในการเคลอนทในการผลตลดลงจากผง เ ดม 2.การไหลของวสด โดยวเคราะหเ สนทางระหวางกระบวนการผลตทมจดตดหรอสวนทางกนนอยลง และ3.อรรถประโยชนในการใช พนท โดยวเคราะหจากพนทในกระบวนการผลตของผงโรงงานทางเลอก ใช พนทในการผลตนอยลงท าใหพนทในโรงงานเพมมากขน สงผลใหสามารถเพมเครองจกรเพอท าการขยายก าลงผลตในอนาคตขอจ ากดในการออกแบบผงโรงงานใหม

1. M1 เครองไสความหนา ไมสามารถเคลอนยายไดเ นองจาก มพน ทเกบขเ ลอยทมาจาก M1 การยายเครองจกรดงกลาวจะท าใหเกดตนทนสง

2. M12 เครองเลอยไมขนาดใหญ ไมสามารถยายไดเ นองจากเครองจกรมขนาดทใหญ และน าหนกมาก อกทงในขณะทเครองจกรท างานนนมเสยงดง และมฝนจ านวนมากจงไมเหาะสมกบการน าเครองจกรดงกลาวไปใกลกระบวนการอน เพอปองกนการเกดอนตรายขณะท างาน

52

3.5 ท าแบบสอบถามเพอหาเกณฑน าหนกแตละปจจย จะมการท าแบบสอบถามโดยก าหนดปจจยการท างานในกระบวนการผลตขนมาโดยจะ

มเกณฑปจจยไดแก ไดแก ระยะทางในการเคลอนท การไหลของวสด และอรรถประโยชนในการ ใชพนท โดยผบรหารระดบสงตอบแบบสอบถาม เพอใหคะแนนแตละปจจย และท าการใหคะแนนเปรยบเทยบผงโรงงานทางเลอก 3.6 วเคราะหคาน าหนกของแตละปจจยตามหลกการ AHP

เมอผบรหารระดบสงไดท าการแบบสอบถามเพอใหคาน าหนกแตละปจจยแลว ผจดท าโครงงานจะท าการวเคราะหจากการใหคะแนนตามหลกการ AHP วาปจจยใดทผท าแบบสอบถามใหคะแนนสงสด หรอใหความส าคญมากทสด และท าการสรปผลคะแนน 3.7 แนะน าทางเลอกผงโรงงาน

หลงจากทท าการวเคราะหคาน าหนกแลว ทราบผลคาน าหนกของผงโรงงาน จะท าการแนะน าใหเลอกผงโรงงานทดทสดภายใตเกณฑทก าหนดไว และน าหนกทผ บรหารระดบสงไดใหข อ ม ล ใ น แ บ บ ส อ บ ถ า ม

53

บทท 4 ผลการศกษา

โครงงานเลมนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอออกออกแบบผงโรงงานใหสอดคลอง

กบเกณฑทก าหนดไวไดแก ระยะทางในการเคลอนท การไหลของวสด และอรรถประโยชนในการใชพนท ตามหลกการวางผงอยางเปนระบบ ซงมขนตอนการด าเนนงานดงน

4.1 ออกแบบผงโรงงานใหม 4.2 ท าแบบสอบถามเพอหาเกณฑน าหนกแตละปจจย 4.3 วเคราะหน าหนกของแตละปจจยตามหลกการ AHP 4.4 แนะน าทางเลอกผงโรงงาน

4.1 ออกแบบผงโรงงานใหม

ผจดท าไดท าการออกแบบผงโรงงานตามเกณฑทก าหนด โดยใช หลกการออกแบบผงโรงงานอยางเปนระบบ

4.1.1 ผงโรงงานแบบท 1 ขอมลผงโรงงานหลงปรบปรงของผงท 1โดยจะแสดงรายละเอยด ต าแหนงในการจดวางเครองจกรตางๆทใชในการผลต ดงภาพท 4.1

54

ภาพท 4.1 ผงโรงงานหลงปรบปรงผงท 1 จากภาพท 4.1 แสดงผงโรงงานหลงปรบปรงผงท 1 โดยจะมรายละเอยดสญลกษณเครองจกร อปกรณ และแสดงกระบวนการผลตของผลตภ ณฑทน ามาพจารณาการออกแบบผงโรงงานใหม โดยผลตภ ณฑ ทน ามาพจารณาไดแกผลตภ ณฑทมยอดขายด 3 อน ดบแรกโดยเ สนสแดง คอ กระบวนการผลตไมควบว เ สนสน า เ ง น คอ กระบวนการผลตไมพ น และ เ สน สมวง คอ กระบวนการผลตประตหนาตางไม (ธรรมดา)

55

ตารางท 4.1 ระยะทางในการเคลอนยาย หลงปรบปรงของผงท 1

จากตาราง ท 4.1 เ ปนตารางแสดงระยะทางจากเครองจกรของ กระบวนการกอนหน า ไปยงเครองจกรของกระบวนการถดไป ทมการท างานตอเนองกน ซงความสมพนธของระยะทางนมาจากการไหลของผลตภณฑทมยอดขาย 3 อนดบแรกไดแก ไมควบว ไมพน ประต โดยผงโรงงานผง ท 1 มระยะทางทงหมดรวมคอ 46.5 เมตร จากเ ดม 60.5 เมตร ลดไปทง สน 14 เมตร คดเปนสดสวนรอยละ 23.14

จาก-ไป

M1 M2 M5 M6 M7 M8 M9 M 11

M 14

M 15



- - 2 (3)

- - - - - - 6


- - - - 1.6 (2)

- - - 7.7 10.9

M5เครองตดรศมท 2 - - - - - - 2.5 - - 2.5


- 3.1 (2)

- 1.1

- - - - - 7.3


- - - - - 2

- - - 2


- - - - - 1.8

- 1 - 2.8

M9เครองตดรศมท 3 - - 3.3 - - - - 1 - 4.3

M11เครองเจาะเดอย - - - - - 9 - - - 9


- - - - - - - - - -

M15เครองเ จาะลองไมแบบเพลาตวเลก

- - - - - - 1.7 - - 1.7

รวมระยะทาง(เมตร) - 6.2 3.3 6 1.1 12.2 5.5 2.5 2 7.7 46.5

56

4.1.2 ผงโรงงานผงท 2 ขอมลผงโรงงาน หลงปรบปรงของผง ท 2 โดยจะแสดงรายละเอยด ต าแหนงในการจดวางเครองจกรตางๆทใชในการผลต ดงภาพท 4.2


57


จากตารางท 4.2 เ ปนตารา งแสดงระยะทางจากเครอง จกรของกระบวนการกอนหน า ไปยงเครองจกรของกระบวนการถดไป ทมการท างานตอเนองกน ซงความสมพนธของระยะทางนมาจากการไหลของผลตภณฑทมยอดขาย 3 อนดบแรกไดแก ไมควบว ไมพน ประต โดยผงโรงงานผงท 2 มระยะทางทงหมดรวมคอ 38.2 เมตร จากเ ดม 60.5 เมตร ลดไปทง สน 22.3 เมตร คดเปนสดสวนรอยละ 36.86

จาก-ไป

M1

M2

M5

M6

M7

M8

M9

M 11

M 14

M 15



- - 2 (3)

- - - - - - 6


- - - - 0.7 (2)

- - - 3 4.4

M5เครองตดรศมท 2 - - - - - - 5 - - 5


- 1.5 (2)

- 1.8

- - - - - 4.8


- - - - - 3.4

- - - 3.4


- - - - - 1

- 2.6 - 3.6

M9เครองตดรศมท 3 - - 1.3 - - - - 1 - 2.3

M11 เครองเจาะเดอย - - - - - 6.3 - - - 6.3


- - - - - - - - - -

M15เครองเ จาะลองไมแบบเพลาตวเลก

- - - - - - 2.4 - - 2.4

รวมระยะทาง(เมตร) - 3 1.3 6 1.8 7.7 6.8 5 3.6 3 38.2

58

4.1.3 ผงโรงงานผงท 3 ภาพท 4.3 ขอมลผงโรงงาน หลงปรบปรงของผงท 3 โดยจะแสดงรายละเอยด ต าแหนงในการจดวางเครองจกรตางๆทใชในการผลต ดงภาพท 4.3


59


จากตารางท 4.3 เ ปนตารา งแสดงระยะทางจากเครอง จกรของกระบวนการกอนหน า ไปยงเครองจกรของกระบวนการถดไป ทมการท างานตอเนองกน ซงความสมพนธของระยะทางนมาจากการไหลของผลตภณฑทมยอดขาย 3 อนดบแรกไดแก ไมควบว ไมพน ประต โดยผงโรงงานผงท 3 มระยะทางทงหมดรวมคอ 34.2 เมตร จากเ ดม 60.5 เมตร ลดไปทง สน 26.3 เมตร คดเปนสดสวนรอยละ 43.47

จาก-ไป M1 M2 M5 M6 M7 M8 M9 M 11

M 14

M 15



- - 2.4 (3)

- - - - - - 7.2


- - - - 1 (2)

- - - 1.8 3.8

M5เครองตดรศมท 2 - - - - - - 1 - - 1


- 1 (2)

- 2.1

- - - - - 4.1


- - - - - 2.7

- - - 2.7

M8 เครองเซาะรองไมแบบเพลาต ง

- - - - - 3

- 2.7 - 5.7

M9เครองตดรศมท 3 - - 1 - - - - 1 - 2

M11เครองเจาะเดอย - - - - - 6.7 - - - 6.7


- - - - - - - - - -

M15เครองเจาะลองไมแบบเพลาตวเลก

- - - - - - 1 - - 1

รวมระยะทาง(เมตร) - 2 1 7.2 2.1 8.7 6.7 1 3.7 1.8 34.2

60

ตารางท 4.4 สรปการปรบปรงผงโรงงานทาเลอกทง 3 ผง

ผงโรงงานทางเลอก ระยะทางในการเคลอนท

(เมตร)

การไหลของวสดทตดกน

(จ านวนจดตด)

อรรถประโยชนในการใช พนท

(ตารางเมตร) ผงท 1 46.5 2 160.1 ผงท 2 38.2 3 128.59 ผงท 3 34.2 0 133.32

4.2 แบบสอบถามเพอหาเกณฑน าหนกแตละปจจย

การท าแบบสอบถาม เพอประเมนผลผงโรงงานทางเ ลอกโดยผบรหารระดบสง ผ จดท าโครงงานไดใช กระบวนการล าดบช นเชงวเคราะห ซงมเกณฑในการประเมน ไดแก ระยะทางในการเคลอนท การไหลของวสด และอรรถประโยชนในการใชพนท

ภาพท 4.4 กระบวนการล าดบช นเชงวเคราะห

จากภาพท 4.4 เปนภาพแสดงกระบวนการล าดบช นเชงวเคราะห ซงล าดบสงสดไดแก NEW LAYOUT คอผงโรงงานทางเลอกใหม ช นถดลงมาคอเกณฑทใช ในการตดสนใจ โดยม 1. Distance คอเกณฑดานระยะในการเคลอนท 2. Material flow คอเกณฑดานการไหลของวสด โดยจะพ จารณาจากการไหลของ ว ส ดท เ กดการ เ ค ลอน ทตดก น 3. Utilization คอ เ กณฑดาน

61

อรรถประโยชน และล าดบช นสดทายคอทางเ ลอกได Layout 1 คอผง ท1 Layout 2 คอผง ท 2 และ Layout 3 คอผงท 3

4.3 วเคราะหคาน าหนกของแตละปจจยตามหลก AHP ผจดท าโครงงานไดจดท าแบบสอบถามโดยใหผ ทบรหารระดบสง เ ปนผพจารณาใน

การใหขอมลในแบบสอบถาม เพอใหคะแนนปจจยทสงผลตอการพจารณาในการเ ลอกผงโรงงานดงภาพท 4.5

ภาพท 4.5 การใหคะแนนความส าคญของแตละเกณฑ

ภาพท 4.6 ผลการประเมนคาน าหนกความส าคญแตละเกณฑ

62

จากภาพท 4.6 ผบรหารระดบสงไดใหคะแนนความส าคญตอเกณฑ ดานการไหลของวสดเปนอนดบแรก ทรอยละ 66.1 อนดบตอมาคอเกณฑ ดานระยะทาง ทรอยละ 27.2 และใหคะแนนความส าคญตอเกณฑดาน อรรถประโยชนในการใชพนท นอยทสด ทรอยละ 6.7

4.3.1 ผลการประเมนผงโรงงานผงทางเลอก เมอเทยบกบเกณฑดานระยะทาง

ภาพท 4.7 การใหคะแนนผงทางเลอก เมอเทยบกบเกณฑดานระยะทาง

ภาพท 4.8 ผลการประเมนคาน าหนก ดานระยะทาง

63

จากภาพท 4.8 ผงท 3 ไดคะแนนดานระยะทางมากทสด โดยไดคะแนน 0.558 ล าดบตอมาคอผงท 2 ไดคะแนน 0.320 ล าดบสดทายคอผงท 1 ไดคะแนน 0.122

4.3.2 ผลการประเมนผงโรงงานผงทางเลอก เมอเทยบกบเกณฑดานการไหลของวสด

ภาพท 4.9 การใหคะแนนผงทางเลอก เมอเทยบกบเกณฑดานการไหลของวสด

ภาพท 4.10 ผลการประเมนคาน าหนก ดานการไหลของวสด

64

จากภาพท 4.10 ผงท 3 ไดคะแนนดานการไหลของวสดทางมากทสด โดยไดคะแนน 0.625 ล าดบตอมาคอผงท 1 ไดคะแนน 0.238 ล าดบสดทายคอผงท 2 ไดคะแนน 0.136

4.3.3 ผลการประเมนผงโรงงานผงทางเลอก เมอเทยบกบเกณฑดานอรรถประโยชน

ภาพท 4.11 การใหคะแนนผงทางเลอก เมอเทยบกบเกณฑดานอรรถประโยชน

65

ภาพท 4.12 ผลการประเมนคาน านก ดานอรรถประโยชน จากภาพท 4.12 ผงท 2 ไดคะแนนดานระยะทางมากทสด โดยไดคะแนน 0.592 ล าดบตอมาคอผงท 3 ไดคะแนน 0.333 ล าดบสดทายคอผงท 1 ไดคะแนน 0.075 4.4 แนะน าทางเลอกผงโรงงาน หลงจากทท าการวเคราะหคาน าหนกแลว ทราบผลคาน าหนกของแตละผงโรงงาน จะท าการแนะน าใหเลอกผงโรงงานทดทสดภายใตเกณฑทก าหนดไว และน าหนกทผ บรหารระดบสงไดใหขอมลในแบบสอบถาม

ภาพท 4.13 Performance Sensitivity for node below

66

ภาพท 4.14 Dynamic Sensitivity for nodes below จากภาพท 4.14 แนะน าผงทางเลอก ผงท 3 เพราะจากกระบวนการล าดบช นเชงวเคราะห ซงมเกณฑในการประเมน ไดแก ระยะทางในการเคลอนท การไหลของวสด และอรรถประโยชนในการใชพนท ผงทางเลอกท 3 มคะแนนสงสดจากผงเลอกทงหมด คอ 58.6% ผงทางเลอกท 2 ไดคะแนน22.1%และผงเลอกท1ไดคะแนน19.3%

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการด าเนนโครงงาน

จากการออกแบบผงโรงงานใหมทง 3 ผงตามหลกการวางผงอยางเ ปนระบบ(SLP) ซงจดวางผงแบบแตละผงตามความสมพนธของการไหล โดยมเกณฑ คอระยะทางในการเคลอนท การไหลของวสด และอรรถประโยชนในการใชพนท สามารถลดยะทางสนลงจากเดม ดงตารางท 5.1 ตารางท 5.2 สรปคะแนนผงโรงงานทางเลอก

เกณฑ

ผงโรงงานทางเลอก

ระยะทางในการเคลอนท

(รอยละ)

การไหลของวสด

(รอยละ)

อรรถประโยชนในการใชพนท

(รอยละ)

คะแนนรวม

(รอยละ) ผงท 1 12.2 23.8 7.5 19.3 ผงท 2 32.0 13.6 59.2 22.1 ผงท 3 55.8 62.5 33.3 58.6

จากตารางท 5.2 สามารถวเคราะหเพอประเมนใหคะแนนตามหลกการตดสนใจโดย

กระบวนการวเคราะหตามล าดบช น (Analytic Hierarchy Process: AHP) โดยมเกณฑอย 3 เกณฑในการตดสนใจ คอ 1.ลดระยะทาง 2.กระบวนการผลตไหลงาย 3.ใช พนทใหเกดประโยชนสงสด ผงทางเลอกผงท 1 ไดคะแนนเกณฑดานการไหลวสดมากกวาผง ท 2 แตผงทางเ ลอกท 2 ไดคะแนนดานอรรถประโยชนในการใชพนท มากทสดในผง เ ลอกทงหมด และผงทางเ ลอกท 3 ไดคะแนนดานระยะทางและการไหลของวสดมากกวาผง ท 1 และผงท 2

68

สรปรวมคะแนนในทกๆดานสามารถเรยงล าดบคะแนนผงทางเลอกจากมากไปนอย โดยผงทางเ ลอกทมคะแนนสงสด คอผง ท 3 โดยไดคะแนน 58.6 % ล าดบตอมาคอผง ท 2 โดยไดคะแนน 22.1 % และล าดบสดทายคอผงท 1 โดยไดคะแนน 19.3 % จงท าการสรปเลอกผงโรงงานทางเลอก ผงท 3 โดยจะมระยะทางทงหมด 34.2 เมตร

ภาพท 5.2 ผงโรงงานหลงปรบปรงผงท 3

69

ตารางท 5.3 ตารางเปรยบเทยบผงโรงงานปจจบนกบผงโรงงานทางเลอก

ผงโรงงาน เกณฑ

ผงโรงงงานปจจบน

ผงโรงงานทเลอก (ผงท 3)

ปรบปรง อตราสวน(รอยละ)

ระยะทางในการเคลอนท (เมตร)

60.5 34.2 26.3 43.52

การไหลของวสดทตดกน (จ านวนจดตด)

4 ไมมจดตด ไมมจดตด ไมมจดตด

อรรถประโยชนในการใช พนท (ตารางเมตร)

167.28 133.32 33.96 20.30

5.2 ขอเสนอแนะการด าเนนโครงงาน

5.2.1 สามารถเพมเกณฑอนๆ นอกเหนอจากเกณฑทมในโครงงานเลมน เชน ตนทนในการปรบปรงผงโรงงาน ซงจะตองมการตอเตมและมคาใช จายในการปรบผงโรงงานคอนขางสง แต โครงงานเลมนมการปรบปรงผงโดยการเคลอนยายเพยงอยางเ ดยวซงคาใช จายนไมไดมนยส าคญมากพอทจะใช เกณฑดานตนทนในการปรบปรงผงโรงงาน มาพจารณา

5.2.2 การออกแบบและจดวางผงโรงงาน โครงงานเลมนมขอจ ากดในการวางผง ทไมสามารถยายM1 เครองไสความหนาและM12 เครองเ ลอยไมขนาดใหญ ซงทงสองเครองนมกระบวนการผลตตอเนองกน ถาหากสามารถปรบต าแหนงเครองจกรทงสองใหอยใกลกน จะสงผลใหสามารถลดระยะไดมากกวาน ดงภาพท 5.2

70

ภาพท 5.3 ผงโรงงานเสนอแนะ จากภาพท 5.2 เปนการปรบปรงผงโรงงานผงท 3 โดยการหมนปรบเปลยนเครองจกรจากเดมทจดวางอยในลกษณะแนวนอน เปลยนเปนการจดวางในรปแบบแนวตง สงผลใหระยะทางจาก M12 เครองเลอยไมขนาดใหญ เคลอนทไปยง M1 เครองไสความหนา มระยะทางเทากบ 5 เมตร จากเดมระยะทางคอ 14.6 เมตร ลดลง 9.4 เมตร เปนสดสวนรอยละ 64.38

5.2.3 โครงงานเลมน ไดมการพจารณายอดขายในชวงเวลาหนงเทาน น ซงในอนาคตหากลกคามความตองการเพม หรอมผลตภ ณฑใหม ควรท าการพจารณาอกครง โดยจะตองค านงถงยอดขายทอาจเปลยนแปลง

บรรณานกรม

72

บรรณานกรม วทยานพนธ ภาษาไทย กฤต จนทรสมย และ อรอมา ลาสนนท. (2559). การออกแบบผงโรงงานและปรบปรงกระบวนการ

ผลตประตไมบานเลอน.คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ลกษพล อปะทะ. (2558). การออกแบบและวางผงโรงงานของ หางหนสวนจ ากด ท.ท.เ อน. สแตน

เลส. สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม ภาควชาวศวกรรมอตสาหการและการจดการ มหาวทยาลยศลปากร วทญ แสนโภชน และ ชมพนท เกษฒเศรษฐ. (2559). การออกแบบแผนผงโรงงานกลองกระดาษ ลกฟก ส าหรบปญหาความตองการทไมแน นอน.ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะ

วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม หนงสอ ชยนนท ศรสภนานนท. (2535). การออกแบบผงโรงงานเพอเพมผลผลต. กรงเทพฯ: ซเอดยเคช น. ประจวบ กลอมจตร. (2555). การออกแบบโรง งานอตสาหกรรม. ก รงเ ทพฯ: ซเ อดยเ คช น . ประวตร พาพนธ. การออกแบบและวางผงโรงงาน (ม.ป.ป). ปทมธาน : เจนสรอตสาหกรรม จ ากด. วฑรย ตนศรคงคล. (2542). AHP กระบวนการตดสนใ จทไดรบความนยมมากทสดใ นโลก . กรงเทพฯ: กราฟฟค แอนด ปรนตง เซนเตอร. มงกร โรจนประ ภากร . (2553). Layout Kaizen (พมพค รง ท 1). กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรม เทคโนโลย (ไทย-ญปน). สมศกด ตรสตย . (2548). การออกแบบและวางผงโรงงาน (พมพครง ท 14). กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). C.D.J.WATERS. (1991). OPERATIONS MANAGEMENT. Boston: Addison-Wesley Publishing Company Inc. RAPH M. STAR. (1994). Quantitative Analysis of Management. NYC: A Division of Simon & Schuster, Inc. William J. Stevenson. (1996). PRODUCTION/OPERATIONS MANAGEMENT. Jefferson: Von Hoffmann Press, Inc.

73

วารสาร จรพร จระภทรศลป, วชรนทร วทยกล, และวระเกษตร สวนผกา. (2558). การออกแบบผงโรงงาน และการจดการความปลอดภยของโรงงานผลตประตมวน. วศวกรรมสารฉบบวจยละพฒนา , 26(4), 69-75. สบคน 22 มนาคม 2562, จาก https://www.tcithaijo.org/index.php/eit- researchjournal/article/view/86998 นราธป ภาวะร. (2558). การปรบปรงกระบวนการผลตกระเบองดนขอ: กรณศกษาเมองมรดกโลก หลวง พระบาง. วารสารวชาการเทคโนโลยอตสาหกรรม, 11(1), 48-61. สบคน 22 มนาคม 2562, จาก https://www.tcithaijo.org/index.php/jit_ journal/article/view/96879 สนต ข าตร, ปต จนทรไทย, และ ศรวรรณ ข าตร. (2556). การปรบปรงกระบวนการผลตปยชวภาพ: กรณศกษา โรงงานขนาดเลกในจงหวดพทลง. วารสารวชชา , 33(2): 1-10. สบคน 23 มนาคม 2562, จาก https://www.tci-thaijo.org/index.php/wichcha/article/view/99671/77476 สารสนเทศจากสออเลกทรอนกส นตยา งามภกตร. การคดเลอกแผนผงและการจ าลองสถานการณดวยคอมพวเตอรการออกแบบผง โรงงานแบบเซลลลาร. [สอออนไลน]. สบคนวนท 26 มนาคม 2562. จาก: http://digi.library.tu.ac.th/thesis/en/0614/title-biography.pdf วทยา อนทรสอน และปทมาพร ทอช.การวางผงโรงงานอตสาหกรรม. [ สอออนไลน]. สบคนวนท 24 มนาคม 2562 จาก http://www.thailandindustry.cm/onlinemag/view2.php?id=1229& &section=16&issues=79

https://www.tci-/

https://www.tcithaijo.org/index.php/jit_

https://www.tci-thaijo.org/index.php/wichcha/article/view/99671/77476

74

ประวตผ จดท าโครงงาน ชอ : นางสาวเจนจรา สขศรสวสด ชอโครงงาน : การออกแบบและจดวางผงโรงงาน กรณศกษาโรงงานเฟอรนเจอร สาขาวชา : วศวกรรมการจดการและโลจสตกส วทยาลยนวตกรรมดานเทคโนโลยและวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ประวต

เกดวนท 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2541 ทจงหวดเชยงใหม ส าเรจการศกษา

ระดบประถมศกษา โรงเรยนบานปางกว(ศภสทธมหาคณ) ระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนวาววทยาคม ระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนวาววทยาคม

ชอ : นางสาวปาณสรา เกดทอง ชอโครงงาน : การออกแบบและจดวางผงโรงงาน กรณศกษาโรงงานเฟอรนเจอร สาขาวชา : วศวกรรมการจดการและโลจสตกส วทยาลยนวตกรรมดานเทคโนโลยและวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ประวต

เกดวนท 16 ตลาคม พ.ศ. 2540 ทจงหวดกรงเทพ ส าเรจการศกษา

ระดบประถมศกษา โรงเรยนมหาสวสดราษฎบ ารง ระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนสวรรณารามวทยาคม

ระดบประกาศนยบตรวชาชพช นสง วทยาลยเทคโนโลยนครปฐม

Date post:	31-Oct-2021
Category:	Documents
Upload:	others
View:	2 times
Download:	0 times

PLANT LAYOUT AND DESIGN OF FURNITURE FACTORY

Documents