อนุ�สั�ญญาต่อต่านุการทรมานุ

และการประต่�บั�ต่� หร�อการ ลงโทษอ��นุท��โหดราย ไร

มนุ�ษยธรรม หร�อย �าย�ศั�กด�"ศัร�

รศั. ณรงค์% ใจหาญ อาจารย% ดร. รณกรณ% บั�ญม�

ค์ณะนุ�ต่�ศัาสัต่ร%มหาวิ�ทยาล�ยธรรมศัาสัต่ร%

The United Nations Human Rights Council (UNHRC) มี�อนุ�สั�ญญาด้�านุสั�ทธิ�มีนุ�ษยชนุหลั�กอย��ท� �งหมีด้9 ฉบั�บั

ตั�วแทนุของประเทศไทย คื&อคื�ณสั�หศ�กด้�( พวงเกตั�แก�ว ขณะ ด้*ารงตั*าแหนุ�งเอกอ�คืรราชท�ตั ผู้��แทนุถาวรประเทศไทย

ประจำ*าสัหประชาชาตั� เคืยได้�ร�บัเลั&อกให�เป/นุประธิานุของคืณะ มีนุตัร�ของสัหประชาชาตั�ช�ด้นุ�� ในุรอบัท�0 5 (2010-2011)

อนุ�สั�ญญาของสัหประชาชาต่�ดานุสั�ทธ�มนุ�ษยชนุ

1. กตั�การะหว�างประเทศว�าด้�วยสั�ทธิ�พลัเมี&องแลัะสั�ทธิ�ทางการเมี&อง (International Covenant on Civil and Political Rights: ICCPR)

2. กตั�การะหว�างประเทศว�าด้�วยสั�ทธิ�ทางเศรษฐก�จำ สั�งคืมี แลัะว�ฒนุธิรรมี (International Covenant on

Economic, Social and Cultural Rights: ICESCR)

อนุ�สั�ญญาของสัหประชาชาต่�ดานุสั�ทธ�มนุ�ษยชนุ

3. อนุ�สั�ญญาว�าด้�วยการขจำ�ด้การเลั&อกประตั�บั�ตั�ตั�อสัตัร� ในุท�กร�ปแบับั (Convention on the Elimination of

All Forms of Discrimination Against Women: CEDAW)

4. อนุ�สั�ญญาว�าด้�วยสั�ทธิ�เด้3ก (Convention on the Rights of the Child: CRC)

อนุ�สั�ญญาของสัหประชาชาต่�ดานุสั�ทธ�มนุ�ษยชนุ

5. อนุ�สั�ญญาว�าด้�วยการขจำ�ด้การเลั&อกประตั�บั�ตั�ทางเช&�อชาตั�

ในุท�กร�ปแบับั (Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination: CERD)

6. อนุ�สั�ญญาว�าด้�วยสั�ทธิ�คืนุพ�การ (Convention on the Rights of Persons with Disabilities

อนุ�สั�ญญาของสัหประชาชาต่�ดานุสั�ทธ�มนุ�ษยชนุ

7. อนุ�สั�ญญาตั�อตั�านุการทรมีานุ แลัะการประตั�บั�ตั�หร&อ การลังโทษอ&0นุท�0โหด้ร�ายไร�มีนุ�ษยธิรรมีหร&อท�0ย*0าย�ศ�กด้�(ศร�

(Convention Against Torture and Other Cruel Inhuman or Degrading Treatment or Punishment: CAT)

อนุ�สั�ญญาของสัหประชาชาต่�ดานุสั�ทธ�มนุ�ษยชนุ

8. อนุ�สั�ญญาระหว�างประเทศว�าด้�วยการป5องก�นุบั�คืคืลัจำากการ

หายสัาบัสั�ญโด้ยถ�กบั�งคื�บั (International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance) ( ลังนุามี 9 มีกราคืมี 2555)

9. อนุ�สั�ญญาว�าด้�วยการคื��มีคืรองสั�ทธิ�ของคืนุงานุอพยพ แลัะสัมีาช�กคืรอบัคืร�ว (International Convention

on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families) ประเทศไทยย�งไมี�ได้�เข�าเป/นุภาคื�

อนุ�สั�ญญาของสัหประชาชาต่�ดานุสั�ทธ�มนุ�ษยชนุ

ม�ร�ฐภาค์�ท�-งหมด 153 ร�ฐชาต่�สัมาช�กท��สั าค์�ญ อาท�เชนุ ฝร��งเศัสั, สัหราชอาณาจ�กร, เยอรมนุ�,สัหร�ฐอเมร�กา, จ�นุ, ญ��ป�1นุ, และออสัเต่รเล�ย เป2นุต่นุ

ชาต่�ในุภ3ม�ภาค์เอเช�ยต่ะวิ�นุออกเฉี�ยงใต่ท��เป2นุสัมาช�ก ไดแก อ�นุโดนุ�เซี�ย“ ” , ก�มพู3ชา, ลาวิ, ฟิ8ล�ปป8นุสั%, ต่�มอร% เลสัเต่ และประเทศัไทย

อนุ�สั�ญญาต่อต่านุการทรมานุและการ ประต่�บั�ต่� หร�อการลงโทษอ��นุท��โหดรายไร

มนุ�ษยธรรม หร�อย �าย�ศั�กด�"ศัร�

ในุการประช�มค์ณะร�ฐมนุต่ร�สัม�ย พูล.อ.สั�รย�ทธ% จ�ลานุนุท% เม��อวิ�นุท�� 7 สั�งหาค์ม 2550 ไดม�มต่�ใหประเทศัไทยเขาเป2นุภาค์�อนุ�สั�ญญาต่อต่านุการทรมานุฯ เพู��อเป2นุการ สัรางภาพูล�กษณ%ของไทยในุการสังเสัร�ม“และพู�ท�กษ%สั�ทธ�มนุ�ษยชนุใหเดนุช�ดย��งข:-นุ โดยไมต่อง”ม�การแกไขกฎหมาย แต่ใหใชการแถลงต่�ค์วิาม และจ�ดท าขอสังวินุในุเร��องท��เก��ยวิของ

ต่อมาประเทศัไทยมอบัภาค์ยานุ�วิ�ต่�สัาร (instrument of accession) ต่อเลขาธ�การสัหประชาชาต่�เม��อวิ�นุท�� 2 ต่�ลาค์ม 2550 และอนุ�สั�ญญาฯม�ผลผ3กพู�นุประเทศัไทยเม��อวิ�นุท�� 1 พูฤศัจ�กายนุ 2550 (ต่ามขอบัทท�� 27)

อนุ�สั�ญญาต่อต่านุการทรมานุและการ ประต่�บั�ต่� หร�อการลงโทษอ��นุท��โหดรายไร

มนุ�ษยธรรม หร�อย �าย�ศั�กด�"ศัร�

สัาระสั าค์�ญของค์ าแถลงต่�ค์วิาม◦1. ประเทศัไทยแถลงเขาใจวิา

1.1 ค์วิามหมายของค์ าวิา ทรมานุ ต่ามขอบัทท�� “ ”1

1.2 การก าหนุดฐานุค์วิามผ�ดต่ามขอบัทท�� 4 1.3 เขต่อ านุาจศัาลต่ามขอบัทท�� 5

สัอดค์ลองก�บัประมวิลกฎหมายอาญาของไทยในุป?จจ�บั�นุ

◦2. ประเทศัไทยจะพู�จารณาปร�บัปร�งใหกฎหมายภายในุของไทยสัอดค์ลองก�บัขอบัทท�-ง 3 ในุโอกาสัแรก

◦ขอสังวินุ◦ประเทศัไทยไมผ3กพู�นุต่ามขอบัทท�� 30 วิรรค์ 1

Reservation and Declaration

เม��อประเทศัไทยเขาเป2นุภาค์�อนุ�สั�ญญาฯ จ:งม�พู�นุธกรณ�ท��จะต่องป@องก�นุและปราบัปรามการทรมานุ รวิมท�-งการประต่�บั�ต่� หร�อการลงโทษอ��นุท��โหดราย ไรมนุ�ษยธรรม หร�อย �าย�ศั�กด�"ศัร�

การกระท าท��เป2นุการทรมานุเป2นุค์วิามผ�ดต่ามกฎหมายอาญาของประเทศัไทย รวิมท�-งกอใหเก�ดค์วิามร�บัผ�ดทางแพูง และทางวิ�นุ�ย

การทรมานุถ�อเป2นุค์วิามผ�ดต่ามกฎหมายระหวิางประเทศั และถ�อเป2นุค์วิามผ�ดท��สัามารถสังต่�วิผ3รายขามแดนุได

อนุ�สั�ญญาต่อต่านุการทรมานุและการ ประต่�บั�ต่� หร�อการลงโทษอ��นุท��โหดรายไร

มนุ�ษยธรรม หร�อย �าย�ศั�กด�"ศัร�

ขอบัทท�� 1 : “ ”ค์วิามหมายของ ทรมานุ ขอบัทท�� 2

วิรรค์แรก: ร�ฐต่องใชมาต่รการป@องก�นุการทรมานุอยางม�ประสั�ทธ�ภาพู

วิรรค์สัอง: ร�ฐไมอาจอางเหต่�ใดเป2นุขออางการทรมานุไดวิรรค์สัาม: ค์ าสั��งผ3บั�งค์�บับั�ญชาไมถ�อเป2นุขออางในุการท า

ทรมานุ ขอบัทท�� 3 : หล�กการ Non-refoulment ขอบัทท�� 4 : การบั�ญญ�ต่�ใหการทรมานุ ( พูยายาม และผ3

รวิมในุการกระท าค์วิามผ�ด) เป2นุค์วิามผ�ด และม�ระวิางโทษท��เหมาะสัม

CAT in Overview

ขอบัทท�� 5: เขต่อ านุาจศัาล ขอบัทท�� 6: หนุาท��ของร�ฐในุการค์วิบัค์�มต่�วิผ3กระท า

ทรมานุ ขอบัทท�� 7: หนุาท��ของร�ฐในุการสัอบัสัวินุผ3กระท า

ทรมานุ ขอบัทท�� 8: การสังต่�วิผ3รายขามแดนุ ขอบัทท�� 9: ค์วิามรวิมม�อระหวิางร�ฐในุค์ด�ทรมานุ ขอบัทท�� 10: การฝAกอบัรมเจาหนุาท��ของร�ฐ ขอบัทท�� 11: หนุาท��ของร�ฐในุการทบัทวินุกระบัวินุการ

ค์�มข�ง

CAT in Overview

ขอบัทท�� 12: การสัอบัสัวินุโดยพูล�นุ ขอบัทท�� 13: สั�ทธ�ของผ3เสั�ยหาย ขอบัทท�� 14: การเย�ยวิยาค์วิามเสั�ยหาย

อยางเป2นุธรรม และเพู�ยงพูอ ขอบัทท�� 15: ขอหามในุการร�บัฟิ?งพูยานุ

หล�กฐานุ ขอบัทท�� 16: การป@องก�นุการกระท าอ��นุท��

โหดราย ไรมนุ�ษยธรรมหร�อการประต่�บั�ต่�หร�อการลงโทษท��ย �าย�ศั�กด�"ศัร�

CAT in Overview

1. คืวามีหมีายของการทรมีานุ แลัะการ ปฏิ�บั�ตั� หร&อลังโทษอ&0นุฯ

2. คืวามีผู้�ด้ทางอาญาท�0เก�0ยวข�อง3. ข�อห�ามีแลัะพ�นุธิกรณ�อ&0นุๆ

สัาระสั าค์�ญของอนุ�สั�ญญาฯ

การกระท*าใด้ก3ตัามีโด้ยเจำตันุาท�0ท*าให�เก�ด้คืวามีเจำ3บัปวด้หร&อคืวามีท�กข:ทรมีานุ อย�างสัาห�สั ไมี�ว�าทางกายหร&อทางจำ�ตัใจำตั�อบั�คืคืลัใด้บั�คืคืลัหนุ;0งเพ&0อคืวามีมี��งประสังคื:ท�0จำะให�ได้�มีาซึ่;0งข�อสันุเทศหร&อคื*าสัารภาพจำาก

บั�คืคืลันุ��นุหร&อจำากบั�คืคืลัท�0สัามี การลังโทษบั�คืคืลันุ��นุ สั*าหร�บัการกระท*า ซึ่;0งบั�คืคืลันุ��นุหร&อบั�คืคืลัท�0สัามีกระท*าหร&อถ�กสังสั�ยว�าได้�กระท*า หร&อ

เป/นุการข�มีข��ให�กลั�วหร&อเป/นุการบั�งคื�บัข��เข3ญบั�คืคืลันุ��นุหร&อบั�คืคืลัท�0สัามี หร&อเพราะเหตั�ผู้ลัใด้ใด้ บันุพ&�นุฐานุของการเลั&อกประตั�บั�ตั� ไมี�ว�าจำะเป/นุในุ

ร�ปใด้ เมี&0อคืวามีเจำ3บัปวด้หร&อคืวามีท�กข:ทรมีานุนุ��นุกระท*าโด้ย หร&อด้�วยการ

ย�ยง หร&อโด้ยคืวามีย�นุยอมี หร&อร� �เห3นุเป/นุใจำของ เจำ�าพนุ�กงานุของร�ฐหร&อของบั�คืคืลัอ&0นุซึ่;0งปฏิ�บั�ตั�หนุ�าท�0ในุตั*าแหนุ�งทางการ ท��งนุ��ไมี�รวมีถ;ง

คืวามีเจำ3บัปวด้หร&อคืวามีท�กข:ทรมีานุท�0เก�ด้จำาก หร&ออ�นุเป/นุผู้ลัปกตั�จำาก”หร&ออ�นุสั&บัเนุ&0องมีาจำากการลังโทษท��งปวงท�0ชอบัด้�วยกฎหมีาย

“ ” ค์วิามหมายของการ ทรมานุ ต่ามอนุ�สั�ญญาฯ

1. การกระท*าให�เก�ด้คืวามีเจำ3บัปวด้ หร&อคืวามีท�กข:ทรมีานุอยางสัาห�สั

2. กระท*าโด้ยเจำตันุา โด้ยมี�ม3ลเหต่�ช�กจ3งใจอย�างหนุ;0งอย�างใด้3. กระท*าโด้ย หร&อภายใตั�การย�ยง ย�นุยอมี หร&อร� �เห3นุเป/นุใจำ

ของเจาพูนุ�กงานุของร�ฐ หร&อของบั�ค์ค์ลอ��นุซี:�งปฏิ�บั�ต่�หนุาท��ในุต่ าแหนุงทางการ

องค์%ประกอบัของการทรมานุ

อ�นุต่รายสัาห�สัต่ามประมวิลกฎหมายอาญา อยางสัาห�สัต่ามอนุ�สั�ญญา

มีาตัรา 297(1) ตัาบัอด้ ห�หนุวก ลั��นุขาด้ หร&อเสั�ยฆานุประสัาท(2) เสั�ยอว�ยวะสั&บัพ�นุธิ�: หร&อคืวามีสัามีารถสั&บัพ�นุธิ�:(3) เสั�ยแขนุ ขา มี&อ เท�า นุ��วหร&ออว�ยวะอ&0นุใด้(4) หนุ�าเสั�ยโฉมีอย�างตั�ด้ตั�ว(5) แท�งลั�ก(6) จำ�ตัพ�การอย�างตั�ด้ตั�ว(7) ท�พพลัภาพ หร&อป?วยเจำ3บัเร&�อร�งซึ่;0งอาจำถ;งตัลัอด้ช�ว�ตั(8) ท�พพลัภาพ หร&อป?วยเจำ3บัด้�วยอาการท�กขเวทนุาเก�นุกว�าย�0สั�บัว�นุหร&อจำนุประกอบักรณ�ยก�จำตัามีปกตั�ไมี�ได้�เก�นุกว�าย�0สั�บัว�นุ

มี�คืวามีหมีายกว�าง แลัะเคืร�งคืร�ด้นุ�อยกว�า ประมีวลักฎหมีายอาญา โด้ยจำ*าก�ด้เพ�ยงแคื�

ตั�องเป/นุคืวามีเจำ3บัปวด้ หร&อท�กข:ทรมีานุอย�าง ร�ายแรง โด้ยพ�จำารณาจำากป@จำจำ�ยตั�างๆได้�แก�

(1) ระยะเวลัาในุการประตั�บั�ตั�(2) ผู้ลัท�0เก�ด้ข;�นุตั�อร�างกายหร&อจำ�ตัใจำของผู้��

เสั�ยหาย(3) เพศ อาย� แลัะสั�ขภาพของผู้��เสั�ยหาย

การกระท*าท�0เข�าองคื:ประกอบัของคืวามีผู้�ด้ตัามีมีาตัรา 297 (1)-(6) ย�อมีเป/นุการทรมีานุโด้ย สัภาพ แตั�แมี�คืวามีร�นุแรงไมี�ถ;งตัามีท�0ก*าหนุด้ไว�ก3เป/นุการทรมีานุได้� แมี�ไมี�เก�ด้บัาด้แผู้ลัฟกช*�า

หร&อมี�โลัห�ตัไหลัก3ตัามี

1. “ ”อยางสัาห�สั

1) เพู��อค์วิามม�งประสังค์%ท��จะใหไดมาซี:�งขอสันุเทศั หร�อค์ าสัารภาพูจากบั�ค์ค์ลนุ�-นุหร�อบั�ค์ค์ลท��สัาม เชนุ

การซีอมเพู��อใหร�บัสัารภาพู ซี�ดทอด หร�อขอม3ลอ�นุ อาจจะนุ าไปใชประโยชนุ%ในุการขยายผลการสัอบัสัวินุ

เป2นุต่นุ 2) เพู��อค์วิามม�งประสังค์%ท��จะลงโทษบั�ค์ค์ลหร�อ

บั�ค์ค์ลท��สัามสั าหร�บัการกระท าหร�อการถ3กสังสั�ยวิา ไดกระท าการอยางใดอยางหนุ:�ง เชนุ การลงโทษผ3

ต่องข�งดวิยการเฆี่��ยนุต่� ข�งหองม�ด เนุ��องดวิยการท าผ�ดวิ�นุ�ยของผ3ต่องข�ง

2. ม�ม3ลเหต่�ช�กจ3งใจอยางหนุ:�งอยางใด

3) เพู��อค์วิามม�งประสังค์%ขมข3ใหกล�วิหร�อเป2นุการบั�งค์�บัข3เขDญบั�ค์ค์ลนุ�-นุหร�อบั�ค์ค์ลท��สัาม

4) เนุ��องมาจากเหต่�ผลใด ๆ กDต่าม หร�อบันุพู�-นุ ฐานุของการเล�อกประต่�บั�ต่� เชนุการปฏิ�บั�ต่�ต่อ

ชนุกล�มนุอยต่างๆ

นุอกจากม3ลเหต่�ช�กจ3งใจท��ก าหนุดไวิท�-ง 4 ประการไวิหากเป2นุการกระท าโดยม3ลเหต่�ช�กจ3งใจอ��นุๆในุล�กษณะเด�ยวิก�นุกDอาจเป2นุการทรมานุได้�

2. ม�ม3ลเหต่�ช�กจ3งใจอยางหนุ:�งอยางใด

เง��อนุไขในุขอสัองนุ�-ม�เพู��อจ าก�ดขอบัเขต่ของการ ทรมานุใหอย3ในุกรอบัท��ก าหนุด เพู��อไมใหการ

กระท าของหนุวิยงานุร�ฐท��เป2นุการสัรางอ�นุต่รายหร�อค์วิามเจDบัปวิดแกประชาชนุม�ผลเป2นุการ

ทรมานุท�-งหมด ด�งนุ�-นุกรณ�ท��เร�อนุจ าต่างๆ ม�สัภาพูต่ �ากวิามาต่รฐานุสัากลอาจไมถ:งข�-นุเป2นุการ

ทรมานุ หากร�ฐไมไดกระท าไปเพู��อต่องการลงโทษผ3ต่องหาใหอย3ในุสัภาพูด�งกลาวิแต่เป2นุไปเพูราะ

ขอจ าก�ดทางดานุงบัประมาณ หร�อบั�ค์ลากร

การทรมีานุตั�องเป/นุ◦1 กระท*าโด้ย หร&อ

1.1 ภายใตั�การย�ยง 1.2 ย�นุยอมี หร&อ 1.3 ร� �เห3นุเป/นุใจำของเจาพูนุ�กงานุของร�ฐ หร&อของ

บั�ค์ค์ลอ��นุซี:�งปฏิ�บั�ต่�หนุาท��ในุต่ าแหนุงทางการ

3. ผ3กระท าค์วิามผ�ด

การบั�งค์�บัใหผ3ต่องข�งเปล�อยกาย, กระท าการ หร�อแสัดงล�กษณะในุทางเพูศั

23

ต่�วิอยางของการทรมานุ

24

ต่�วิอยางของการทรมานุ

การต่�ดอวิ�ยวิะสั าค์�ญ ถอนุฟิ?นุ ด:งเลDบั

25

ต่�วิอยางของการทรมานุ

การใชไฟิฟิ@า หร�อบั�หร��จ�-ท��อวิ�ยวิะเพูศั หร�ออวิ�ยวิะอ��นุๆ

26

ต่�วิอยางของการทรมานุ

27

28

การจำ�บัผู้��ตั�องข�งมี�ด้ไว�ก�บักระด้านุ คืลั�มีหนุ�าผู้��ตั�องข�งไว�ด้�วย ผู้�า แลัะเทนุ*�าลังไปเพ&0อให�ผู้��ตั�องข�งสั*าลั�ก

(Waterboarding)

29

ต่�วิอยางของการทรมานุ

30

ต่�วิอยางของการทรมานุ

31

32

33

34

35

36

การประต่�บั�ต่� หร�อการลงโทษท��โหดรายไรมนุ�ษยธรรม หร�อ ท��ย �าย�ศั�กด�"ศัร� (CID) เป2นุขอหามเชนุเด�ยวิก�บัการทรมานุ

เพู�ยงแต่ระด�บัของการกระท าม�ค์วิามร�นุแรงนุอยกวิาการทรมานุ

อนุ�สั�ญญาฯไมไดนุ�ยามศั�พูท% CID ไวิ และในุการต่�ค์วิามต่ามกฎหมายระหวิางประเทศักDย�งไมม�ค์ าจ าก�ดค์วิามโดยเฉีพูาะ

แต่ต่ามกฎหมายไทยนุ�-นุไมไดม�การแยกระหวิางการกระท า ท�-งสัองประเภท ระวิางโทษจ:งไมม�ค์วิามแต่กต่างท�-งนุ�-ข:-นุ

อย3ก�บัฐานุค์วิามผ�ด

การประต่�บั�ต่� หร�อการลงโทษท��โหดราย ไรมนุ�ษยธรรม หร�อท��ย �าย�ศั�กด�"ศัร�

1) คืณะกรรมีการตั�อตั�านุการทรมีานุเห3นุว�าการ ท�0เจำ�าหนุ�าท�0ตั*ารวจำย�โกสัลัาเว�ยนุ�0งเฉย แลัะไมี�

กระท*าการใด้ท�0เหมีาะสัมีในุสัถานุการณ:ท�0ชาวRomani ถ�กชาวมีอนุเตัรเนุโกร กว�า 200

เนุ&0องจำากโกรธิแคื�นุท�0ชายชาว Romani คืนุหนุ;0งข�มีข&นุกระท*าช*าเราเด้3กหญ�งชาวมีอนุเตัรเนุ

โกร เป/นุการกระท*าท�0เป/นุการประตั�บั�ตั� หร&อการ ลังโทษท�0โหด้ร�ายไร�มีนุ�ษยธิรรมี หร&อท�0ย*0าย�

ศ�กด้�(ศร�

ต่�วิอยางการต่�ค์วิามแยกแยะระหวิาง การทรมานุ ก�บั CID

2) ผู้��พ�พากษาระด้�บัสั�งประจำ*าศาลัอ�ทธิรณ:กลัางแห�ง สัหร�ฐอเมีร�กา ขณะท�0ด้*ารงตั*าแหนุ�งเป/นุผู้��ช�วยอ�ยการสั�งสั�ด้ ได้�

ท*าบั�นุท;กข�อคืวามี ในุนุามีของคืณะกรรมีการกฤษฎ�กาแจำ�งคืวามีเห3นุไปย�งนุาย

Alberto Gonzales ท�0ปร;กษาประธิานุาธิ�บัด้� George W. Bush ว�าการกระท*าท�0จำะถ;งข��นุเป/นุการทรมีานุนุ��นุตั�องเป/นุการ

ท*าอ�นุตัรายทางกายภายถ;งข��นุท�0อาจำท*าให�ตัาย หร&อท*าให� การท*างานุของอว�ยวะลั�มีเหลัว หร&อกระท*าตั�อจำ�ตัใจำท�0ก�อให�เก�ด้

อ�นุตัรายตั�อระบับัประสัาทอย�างยาวนุานุ ซึ่;0งตั�อมีาร�ฐบัาลัของ ประธิานุาธิ�บัด้� Barack Obama ได้�ยกเลั�กคืวามีเห3นุด้�งกลั�าว

ต่�วิอยางการต่�ค์วิามแยกแยะระหวิาง การทรมานุ ก�บั CID

3) ศาลัสั�ทธิ�มีนุ�ษยชนุย�โรปตั�ด้สั�นุว�าการใช�เทคืนุ�คืการสัอบัสัวนุห�าประการอ�นุประกอบัด้�วย  

1. Wall-Standing – การบั�งคื�บัให�ผู้��ตั�องหาย&นุข�างก*าแพงแยกมี&อข;�นุ เหนุ&อศ�รษะ กางขาออก แลัะย&นุด้�วยนุ��วเท�าเป/นุระยะเวลัานุานุ

2. Hooding - การให�ผู้��ตั�องหาแบักกระเปCาท�0มี�นุ*�าหนุ�กมีากไว�บันุศ�รษะตัลัอด้เวลัา

3. Subjection to Noise - การให�ผู้��ตั�องหาอย��ในุห�องท�0มี�เสั�ยงด้�งตั�อเนุ&0องเป/นุเวลัานุานุ

4. Deprivation of Sleep - การบั�งคื�บัให�อด้นุอนุ5. Deprivation of Food and Drink - การบั�งคื�บัให�อด้นุ*�าแลัะ

อาหาร

ต่�วิอยางการต่�ค์วิามแยกแยะระหวิาง การทรมานุ ก�บั CID

เป2นุเพู�ยงการปฏิ�บั�ต่�ท��ไรมนุ�ษยธรรม แต่ไมถ:งข�-นุเป2นุการ “ ” ทรมานุ โดยอธ�บัายวิา ทรมานุ นุ�-นุต่องเป2นุการกระท าท��

ไรมนุ�ษยธรรมอ�นุเป2นุการสัรางต่ราบัาปโดยม�การ ไต่รต่รองไวิกอนุ และกอใหเก�ดค์วิามเจDบัปวิดท��ร�นุแรง

และโหดรายอยางมาก ด�งนุ�-นุแมเทค์นุ�ค์การสัอบัสัวินุท�-งหาประการนุ�-นุจะกระท าเพู��อใหไดมาซี:�งค์ าร�บัสัารภาพู, ช��อ

หร�อขอม3ลใดๆ และถ:งแมจะกระท าอยางเป2นุระบับัแต่การกระท าด�งกลาวิหาไดกอใหเก�ดค์วิามเจDบัปวิดท��ถ:ง

ระด�บัค์วิามร�นุแรง และโหดรายท��จะเป2นุการทรมานุแต่อยางใด

ต่�วิอยางการต่�ค์วิามแยกแยะระหวิาง การทรมานุ ก�บั CID

1. ต่ามอนุ�สั�ญญาฯ ขอ 1. การลงโทษท��ชอบัดวิยกฎหมายไมเป2นุการทรมานุ

2. ต่ามอนุ�สั�ญญาฯ ขอ 2.2 หามยกอาง พูฤต่�การณ%พู�เศัษ ไมวิาจะเป2นุสังค์ราม การ

ขาดเสัถ�ยรภาพูทางการเม�องภายในุประเทศัมาเป2นุเหต่�แหงการทรมานุ

3. ต่ามอนุ�สั�ญญาฯ ขอ 2.3 ค์ าสั��งของผ3บั�งค์�บั บั�ญชา หร�อทางการไมสัามารถยกข:-นุอางได

การยกเวินุค์วิามร�บัผ�ด

ต่ามอนุ�สั�ญญาฯ ขอ 4. ก าหนุดใหร�ฐภาค์�ต่องร�บัประก�นุวิาการ ท าทรมานุท�-งปวิงเป2นุค์วิามผ�ดอาญา และก าหนุดระวิางโทษท��

เหมาะสัมก�บัค์วิามรายแรงของการกระท าเหลานุ�-นุ “ ” ป?จจ�บั�นุประเทศัไทยย�งไมม�กฎหมาย เฉีพูาะ เอาผ�ดก�บัการ

ทรมานุ แต่กระทรวิงย�ต่�ธรรม โดยกรมค์�มค์รองสั�ทธ�และเสัร�ภาพูก าล�ง

ด าเนุ�นุการอย3 ประเทศัศัร�ล�งกาก าหนุดระวิางโทษสั าหร�บัการท าทรมานุไวิท��จ าค์�ก

7-10 ปF ซี:�ง ค์ณะกรรมการต่อต่านุการทรมานุฯใหค์วิามเหDนุวิา เป2นุโทษท��ไมเหมาะสัม ในุขณะท��ประเทศัฟิ8ล�ปป8นุสั%ก าหนุดระวิาง

โทษลดหล��นุ ต่ามค์วิามร�นุแรงของการกระท าและผล โดยระวิางโทษไวิสั3งสั�ดท��

โทษจ าค์�ก 40 ปF

ค์วิามร�บัผ�ดทางอาญาต่ามกฎหมายไทย

ป?จจ�บั�นุประเทศัไทยแถลงต่�ค์วิาม-Declaration วิาประเทศัไทย เขาใจอนุ�สั�ญญาฯขอ 4 ต่ามท��กฎหมายอาญาบั�งค์�บัใช

แมประเทศัไทยย�งไมไดก าหนุดค์วิามร�บัผ�ดเอาไวิโดย เฉีพูาะ

เราสัามารถนุ ากฎหมายท��ม�อย3บั�งค์�บัใชไดด�งนุ�-1.กล�มเก��ยวิก�บัช�วิ�ต่รางกาย2. กล�มเก��ยวิก�บัเสัร�ภาพู และการกอภย�นุต่ราย3.กล�มค์วิามผ�ดเก��ยวิก�บัเพูศั4.กล�มค์วิามผ�ดเก��ยวิก�บัเจาพูนุ�กงานุ

ค์วิามร�บัผ�ดทางอาญาต่ามกฎหมายไทย

1. ค์วิามผ�ดฐานุฆี่าค์นุต่ายโดยทรมานุ หร�อกระท าทาร�ณโหด ราย หร�อไต่รต่รองไวิกอนุ ( มาต่รา 289 ประหารช�วิ�ต่)

2. ค์วิามผ�ดฐานุฆี่าค์นุโดยไมเจต่นุา ( มาต่รา 290 จ าค์�ก 3-15 ปF)

3. ค์วิามผ�ดฐานุท ารายรางกายอ�นุต่รายสัาห�สัโดยม�เหต่�ต่าม มาต่รา 289 ( มาต่รา 298 จ าค์�ก 2-10 ปF)

4. ค์วิามผ�ดฐานุท ารายรางกายโดยม�เหต่�ต่ามมาต่รา 289 ( มาต่รา 296 จ าค์�กไมเก�นุ 3 ปF)

5. ค์วิามผ�ดฐานุใชก าล�งท ารายไมเป2นุเหต่�ใหเก�ดอ�นุต่ราย( มาต่รา 391 จ าค์�กไมเก�นุ 1 เด�อนุ ปร�บัไมเก�นุ 1,000 บัาท)

กล�มเก��ยวิก�บัช�วิ�ต่รางกาย

1. ค์วิามผ�ดฐานุปลอมปนุอาหารใหค์นุเสัพูหร�อใชเป2นุเหต่�ใหบั�ค์ค์ลอ��นุต่าย หร�อไดร�บัอ�นุต่รายสัาห�สั ( มาต่รา 238 จ าค์�ก 5-20 ปF ปร�บัต่�-งแต่ 10,000-

40,000 บัาท และ1-10 ปF ปร�บั 2,000-20,000 บัาท ต่ามล าด�บั) 2. ค์วิามผ�ดฐานุก�กข�งหนุวิงเหนุ��ยวิ ใหกระท าการใด ( มาต่รา 310 ทวิ� จ าค์�ก

ไมเก�นุ 5 ปF ปร�บัไมเก�นุ 10,000 บัาท) 3. ค์วิามผ�ดฐานุปลอมปนุอาหารใหค์นุเสัพูหร�อใช ( มาต่รา 236 จ าค์�กไมเก�นุ

3 ปF ปร�บัไมเก�นุ 6,000 บัาท) 4. ค์วิามผ�ดฐานุกระท าต่อเสัร�ภาพู ( มาต่รา 309 จ าค์�กไมเก�นุ 3 ปF ปร�บัไม

เก�นุ 6,000 บัาท) 5. ค์วิามผ�ดฐานุก�กข�งหนุวิงเหนุ��ยวิ ( มาต่รา 310 จ าค์�กไมเก�นุ 3 ปF ปร�บัไม

เก�นุ 6,000 บัาท) 6. ค์วิามผ�ดฐานุท าใหกล�วิ หร�อต่กใจโดยการข3เขDญ ( มาต่รา 392 จ าค์�กไม

เก�นุ1 เด�อนุ ปร�บัไมเก�นุ 1,000 บัาท)

กล�มเก��ยวิก�บัเสัร�ภาพู และการกอภย�นุต่ราย

1. ค์วิามผ�ดฐานุขมข�นุกระท าช าเรา ( มาต่รา 276, 277, 277 ทวิ�, 277 ต่ร�)◦ 1.1 ค์วิามผ�ดพู�-นุฐานุ ( จ าค์�ก 4-20 ปF ปร�บั 8,000-40,000 บัาท)◦ 1.2 กระท าก�บัเดDกอาย�ไมเก�นุ 13 ปF ( จ าค์�ก 7-20 ปF ปร�บั 14,000-40,000 บัาท)◦ 1.3 กระท าโดยม� หร�อใชอาวิ�ธปGนุ/วิ�ต่ถ�ระเบั�ด, โทรมหญ�ง/ ชาย จ าค์�กต่ลอดช�วิ�ต่ จ า

ค์�ก15-20 ปF ปร�บั 30,000-40,000 บัาท)

◦ 1.4 กระท าต่าม 1.3 ต่อค์นุท��อาย�ต่ �ากวิา 15 ปF (จ าค์�กต่ลอดช�วิ�ต่)◦ 1.5 กระท าต่าม 1.1 หร�อ 1.2 เป2นุเหต่�ใหร�บัอ�นุต่รายสัาห�สั ( จ าค์�กต่ลอดช�วิ�ต่ จ าค์�ก

15-20 ปF ปร�บั 30,000-40,000 บัาท)◦ 1.6 กระท าต่าม 1.1 หร�อ 1.2 เป2นุเหต่�ใหถ:งแกค์วิามต่าย ( ประหารช�วิ�ต่ จ าค์�กต่ลอด

ช�วิ�ต่)◦ 1.7 กระท าต่าม 1.3 เป2นุเหต่�ใหร�บัอ�นุต่รายสัาห�สั ( ประหารช�วิ�ต่ จ าค์�กต่ลอดช�วิ�ต่)◦ 1.8 กระท าต่าม 1.3 เป2นุเหต่�ใหถ:งแกค์วิามต่าย (ประหารช�วิ�ต่)

กล�มค์วิามผ�ดเก��ยวิก�บัเพูศั

2. ค์วิามผ�ดฐานุกระท าอนุาจาร ( มาต่รา 278, 279, 280)

2.1 ค์วิามผ�ดพู�-นุฐานุ ( จ าค์�กไมเก�นุ 10 ปF ปร�บัเก�นุ20,000 บัาท)

2.2 กระท าโดยบั�งค์�บัต่อเดDกอาย�ต่ �ากวิา 15 ปF (จ าค์�กไม เก�นุ 15 ปF

ปร�บัไมเก�นุ 30,000 บัาท)2.3 เป2นุเหต่�ใหร�บัอ�นุต่รายสัาห�สั ( จ าค์�ก 5-20 ปF ปร�บั ต่�-งแต่

10,000-40,000 บัาท)2.4 เป2นุเหต่�ใหถ:งแกค์วิามต่าย ( ประหารช�วิ�ต่ จ าค์�กต่ลอด

ช�วิ�ต่)

กล�มค์วิามผ�ดเก��ยวิก�บัเพูศั

ค์วิามผ�ดฐานุเจาพูนุ�กงานุปฏิ�บั�ต่� หร�อละเวินุปฏิ�บั�ต่�หนุาท��โดยม� ชอบัเพู��อใหเก�ดค์วิามเสั�ยหายแกผ3หนุ:�งผ3ใด ( มาต่รา 157 จ า

ค์�ก 1-10 ปF ปร�บั 2,000-20,000 บัาท) จ าเลยท�-งสัามซี:�งเป2นุพูนุ�กงานุต่ ารวิจหาไดม�อ านุาจท��จะชกต่อย

ท ารายรางกายผ3ต่องหาไม การท��ผ3ต่องหาไดร�บับัาดเจDบัโดยม� บัาดแผลบัวิมท��โหนุกแกมขวิาและต่าม�วิ ซี:�งเก�ดจากการท��ถ3ก

จ าเลย ท�� 1 ชกในุขณะจ�บัก�มการกระท าของจ าเลยท�� 1 จ:งเป2นุค์วิาม

ผ�ด ต่ามประมวิลกฎหมายอาญา มาต่รา 391 (ค์ าพู�พูากษาศัาล

ฎ�กาท�� 9590/2544)

กล�มค์วิามผ�ดเก��ยวิก�บัเจาพูนุ�กงานุ

จ าเลยเป2นุเจาพูนุ�กงานุต่ ารวิจจ�บัโจทก%ขอหาวิ��งราวิทร�พูย% แลวิท ารายรางกายโจทก%โดยเจต่นุาท ารายธรรมดา ม�ใชเพู��อประสังค์%จะใหเก�ดผลอ�นุใดในุการปฏิ�บั�ต่�การต่ามหนุาท�� จ:งม�ใชเป2นุการปฏิ�บั�ต่�หนุาท��โดยม�ชอบัเพู��อใหเก�ดค์วิามเสั�ยหายแกโจทก%ต่ามประมวิลกฎหมายอาญา มาต่รา 157 เม��อโจทก%ไดร�บัอ�นุต่รายแกกายจากการกระท าของจ าเลย จ าเลยม�ค์วิามผ�ดต่ามมาต่รา 295 (ค์ าพู�พูากษาศัาลฎ�กาท�� 364/2531)

กล�มค์วิามผ�ดเก��ยวิก�บัเจาพูนุ�กงานุ

จำ*าเลัยเป/นุตั*ารวจำได้�นุ*าตั�วโจำทก:ไปโด้ยอ�างว�าจำะพาไปสัอบัสัวนุคืด้�ใหมี�แตั�พาโจำทก:ไปท�0บั�านุพ�กตั*ารวจำแห�งหนุ;0ง แลั�วท*าร�ายโจำทก:แลัะใสั�ก�ญแจำมี&อแลั�วพาโจำทก:ไปคืวบัคื�มีตั�วไว�ท�0สัถานุ�ตั*ารวจำด้�งนุ�� เป/นุการกระท*าท�0ลั�อ*านุาจำแลัะเก�นุคืวามีเหมีาะสัมีในุการจำ�บัก�มี เป/นุการปฏิ�บั�ตั�หนุ�าท�0โด้ยมี�ชอบัตัามีประมีวลักฎหมีายอาญามีาตัรา 157 ศาลัช��นุตั�นุพ�พากษาลังโทษจำ*าคื�ก 3 เด้&อนุ ปร�บั 500 บัาทโทษจำ*าคื�กให�รอการลังโทษไว� ศาลัอ�ทธิรณ:พ�พากษาแก�เป/นุไมี�รอการลังโทษจำ*าคื�กแตั�โทษคืงเด้�มี (คื*าพ�พากษาศาลัฎ�กาท�0 1683/2523)

กล�มค์วิามผ�ดเก��ยวิก�บัเจาพูนุ�กงานุ

ข�อบัทท�0 3 ของอนุ�สั�ญญาได้�ก*าหนุด้ให�ประเทศไทย ตั�องไมี�“ข�บัไลั� สั�งกลั�บั (ผู้ลั�กด้�นุกลั�บัออกไป) หร&อสั�งบั�คืคืลัเป/นุผู้��ร �ายข�ามีแด้นุไปย�งอ�กร�ฐหนุ;0ง เมี&0อมี�เหตั�อ�นุคืวรเช&0อได้�ว�าบั�คืคืลันุ��นุจำะตักอย��ภายใตั�อ�นุตัรายท�0จำะถ�กทรมีานุ”

ด้�งนุ��นุตัามีพ�นุธิกรณ�ในุข�อด้�งกลั�าวประเทศไทยจำ;งพ;งตั�องตัรวจำสัอบัผู้ลัของการข�บัไลั� (expel) สั�งกลั�บั (return) หร&อสั�งบั�คืคืลัเป/นุผู้��ร �ายข�ามีแด้นุไปย�งอ�กร�ฐหนุ;0ง (extradite) ว�าจำะเป/นุผู้ลัให�บั�คืคืลัท�0ถ�กกระท*าด้�งกลั�าวได้�ร�บัการทรมีานุหร&อไมี�

52

การผล�กด�นุบั�ค์ค์ลออกนุอกประเทศัโดยละเม�ดต่ออนุ�สั�ญญาต่อต่านุการทรมานุ

การต่รวิจสัอบักอนุสังต่�วิด�งกลาวินุ�-นุอยางนุอยจะต่อง พู�จารณาถ:งสัภาพูแวิดลอมของร�ฐ รวิมถ:งป?จจ�ยเก��ยวิ

ก�บัการละเม�ดสั�ทธ�มนุ�ษยชนุของร�ฐท��จะสังต่�วิกล�บั ถา ต่รวิจสัอบัแลวิพูบัวิาม�เหต่�อ�นุค์วิรเช��อเชนุนุ�-นุ

ประเทศัไทยม�หนุาท��ท��จะต่อง ไมสังต่�วิบั�ค์ค์ลกล�บั หร�อผล�กด�นุออกไป

ซี:�งเป2นุการเนุนุย -าใหเหDนุวิาร�ฐภาค์�ม�หนุาท��ท��จะต่องรวิม ป@องก�นุไมใหเก�ดการทรมานุข:-นุ และร�ฐภาค์�จะต่องไมม�

สัวินุรวิม หร�อเก��ยวิของในุการท าทรมานุไมวิาจะเป2นุในุ ฐานุะ หร�อสัวินุใดกDต่าม

53

Non – Refoulement

แมท��ผานุมาประเทศัไทยจะไดร�บัการจ�บัต่ามองจาก นุานุาชาต่� เร��องการผล�กด�นุค์นุกล�บัออกไปอยางเชนุในุกรณ�

เด�อนุกรกฎาค์ม ปF พู.ศั. 2551 ร�ฐบัาลไทยผล�กด�นุกล�มผ3 ล�-ภ�ยชาวิกะเหร��ยง ซี:�งล�-ภ�ยมาจากร�ฐกะเหร��ยง และไดเขามา

พู�กอาศั�ยอย3ท��ศั3นุย%พู�กพู�งช��วิค์ราวิผ3หลบัหนุ�ภ�ยจากการสั3รบั แมลาหลวิง

อ. แมสัะเร�ยง จ. แมฮ่องสัอนุ ใหขามแมนุ -าสัาละวิ�นุกล�บัไป หร�อป?ญหาการผล�กด�นุผ3แสัวิงหาท��พู�กพู�ง หร�อผ3อพูยพูชาวิ

โรฮ่�งยาออกสั3นุานุนุ -าสัากล เม��อต่นุปF พู.ศั. 2552 รวิมท�-งป?ญหาการผล�กด�นุผ3อพูยพูชาวิมงลาวิกล�บัลาวิเม��อเด�อนุ

พูฤษภาค์มพู.ศั. 2552

54

Non – Refoulement

Non – Refoulement

• แต่เนุ��องดวิยเจาหนุาท��ต่ ารวิจต่รวิจค์นุเขา เม�อง พูนุ�กงานุอ�ยการ และหนุวิยงานุอ��นุๆท��

เก��ยวิของกDไดม�ค์วิามร3ค์วิามเขาใจในุหล�ก การ Non-refoulement

ท��จะไมสังค์นุหร�อผล�กด�นุค์นุชาต่�อ��นุออก นุอกประเทศั หากม�ขอม3ลท��เช��อไดวิาบั�ค์ค์ลท��

จะผล�กด�นุออกไปนุ�-นุอาจไดร�บัอ�นุต่ราย หร�อ ถ3กทรมานุ

55

1. ในุเร��องเขต่อ านุาจศัาลนุ�-นุอนุ�สั�ญญาฯก าหนุดวิาศัาลภายในุประเทศัต่องม�เขต่อ านุาจด าเนุ�นุค์ด�อาญาทรมานุในุกรณ�ต่อไปนุ�-◦1.1 เม��อค์วิามผ�ดเหลานุ�-นุเก�ดข:-นุในุ

อาณาเขต่ใดท��อย3ภายใต่เขต่อ านุาจของต่นุ หร�อบันุเร�อหร�ออากาศัยานุ ท��จดทะเบั�ยนุในุร�ฐ

นุ�-นุ◦1.2 เม��อผ3ถ3กกลาวิหาเป2นุค์นุชาต่�ของร�ฐนุ�-นุ◦1.3 เม��อผ3เสั�ยหายเป2นุค์นุชาต่�ของร�ฐนุ�-นุ

หากร�ฐนุ�-นุเหDนุเป2นุการสัมค์วิร◦ ย�งม�ป?ญหาไมสัามารถท าไดค์รบัถวินุ เพูราะ

กรณ�ประมวิลกฎหมายอาญา มาต่รา 8 ม�เง��อนุไขก าหนุด

ขอหาม และพู�นุธกรณ�อ��นุๆ ท��สั าค์�ญ

2. ต่องจ�ดการอบัรมบั�ค์ลากรท��ม�หนุาท��บั�งค์�บัใชกฎหมายเก��ยวิก�บัขอหามการทรมานุ

3. ทบัทวินุกฎเกณฑ์% ค์ าสั��ง วิ�ธ�การ และแนุวิทางในุการ ไต่สัวินุ

การค์วิบัค์�มต่�วิ ต่ลอดจนุการจ�บัและการก�กข�งเพู��อป@องก�นุการทรมานุ

4. ผ3เสั�ยหายต่องไดร�บัการเย�ยวิยาอยางเพู�ยงพูอและเป2นุธรรม

5. หล�กฐานุท��ไดจากการทรมานุไมสัามารถใชในุการด าเนุ�นุค์ด�ได

ขอหาม และพู�นุธกรณ�อ��นุๆท��สั าค์�ญ