J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science94
Predictors of Quality of Life among Osteoarthritis Patients after Knee Arthroplasty*
Kwanrudee Koponrat1, Suporn Danaidutsadeekul, RN, DNS1,
Napaporn Wanitkul, RN, PhD1, Rapeepat Narkbunnum, MD2
Corresponding Author: Associate Professor Suporn Danaidutsadeekul, Faculty of Nursing, Mahidol University, Bangkok 10700, Thailand, e-mail: [email protected]* Master thesis, Master of Nursing Science Program in Adult Nursing, Faculty of Nursing and Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, Bangkok, Thailand1 Faculty of Nursing, Mahidol University, Bangkok, Thailand2 Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University, Bangkok, Thailand
J Nurs Sci. 2017;35(3):94-105
Abstract Purpose: To study predictive power of health literacy, self-management, functional status, patient engagement, and perceived person-centered care on quality of life of knee osteoarthritis patients after knee arthroplasty. Design: Predictive study design. Methods: The sample consisted of 112 patients with primary osteoarthritis of the knee after first arthroplasty in one tertiary hospital in Bangkok, who came to follow-up at 3 – 6 months after surgery. Data were collected using personal data questionnaire, the assessment of quality of life - 8D, patient health engagement scale, patient activation measure, health literacy questionnaires, consultation care measure, and modified Western Ontario and McMaster Universities osteoarthritis index. Data were analyzed using descriptive statistics and multiple regression analysis. Main findings: Health literacy, self-management, functional status, patient engagement, and perceived person-centered care were accounted for 33.4% of variance in quality of life of patients with statistical significance (R2 = .334, F = 10.629, p < .05). Only functional status, patient engagement, and self-management could significantly predict quality of life of patients with arthroplasty (β = - .335, .249, .184, p < .05, respectively) Conclusion and recommendations: Nurses should be aware of promoting functional status and self-management in patients and develop care models by allowing the patients to engage in healthcare, plan and modify personal healthcare models. This could lead to better quality of life among the patients with osteoarthritis of the knee after arthroplasty.
Keywords: quality of life, knee arthroplasty, health literacy, patient engagement, perceived person-centered care
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science 95
J Nurs Sci. 2017;35(3):94-105
ปจจ ยทำ านายคณภาพช ว ตผ ป วยขอ เข า เส อมหล งผ าต ด เปลยนขอเขาเทยม*
ขวญฤด โกพลรตน1 สพร ดนยดษฎกล, พย.ด.1 นภาพร วาณชยกล, PhD1 ระพพฒน นาคบญนำา, พ.บ.2
บทคดยอ วตถประสงค: เพอศกษาอำานาจการทำานายของความแตกฉานทางสขภาพการจดการตนเองภาวะการทำาหนาทความรบผดชอบตอสขภาพของผปวย และการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางตอคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม รปแบบการวจย:การศกษาความสมพนธเชงทำานาย วธดำาเนนการวจย:กลมตวอยางจำานวน112คนเปนผปวยขอเขาเสอมปฐมภมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมครงแรกทมารบการตรวจตดตามผลการรกษาหลงผาตด3-6เดอนณโรงพยาบาลระดบตตยภมแหงหนงในกรงเทพมหานครเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามสวนบคคล แบบประเมนคณภาพชวต แบบวดความรบผดชอบตอสขภาพของ ผปวยแบบสอบถามการจดการตนเองแบบประเมนความแตกฉานทางสขภาพแบบสอบถามการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางและแบบประเมนภาวะการทำาหนาทวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนาและวเคราะหการถดถอยพห ผลการวจย: ความแตกฉานทางสขภาพการจดการตนเองภาวะการทำาหนาท ความรบผดชอบตอสขภาพของ ผปวยและการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางสามารถรวมกนทำานายของคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมไดรอยละ33.4อยางมนยสำาคญทางสถต(R2=.334,F=10.629,p<.05)โดยปจจยทสามารถทำานายคณภาพชวตไดสงสดอยางมนยสำาคญทางสถต คอภาวะการทำาหนาท (β= - .335,p< .05) รองลงมา คอ ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวย(β=.249,p<.05)และการจดการตนเอง(β=.184,p<.05)ตามลำาดบ สรปและขอเสนอแนะ:พยาบาลควรตระหนกถงการสงเสรมภาวะการทำาหนาทและการจดการตนเองทเหมาะสม ในผปวยหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมพฒนารปแบบการพยาบาลโดยการใหผปวยเขามามสวนรวมรบผดชอบตอสขภาพวางแผนและปรบรปแบบการดแลสขภาพของตนเองซงจะนำาไปสการมคณภาพชวตทดขน
คำาสำาคญ:คณภาพชวตการผาตดเปลยนขอเขาเทยมความแตกฉานทางสขภาพความรบผดชอบตอสขภาพของผปวย การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง
Corresponding Author: รองศาสตราจารยสพร ดนยดษฎกล, คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล บางกอกนอย กรงเทพฯ 10700, e-mail: [email protected]* วทยานพนธหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลผใหญ คณะพยาบาลศาสตร และบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล1 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล2 คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science96
ความสำาคญของปญหา
โรคขอเสอมเปนโรคระบบกลามเนอและกระดกทพบ
มากทสด และเปนสาเหตททำาใหเกดความพการสงเปน
อนดบ 4 โดยเฉพาะกบขอททำาหนาทในการรบนำาหนก
รางกายทพบไดบอยคอขอเขา1มแนวโนมสงขนเนองจาก
อายขยทเพมขนอกทงพฤตกรรมการใชชวตประจำาวนเชน
ผทตองงอขอเขามากกวา 90 องศา ผทใชงานขอเขาเปน
เวลานาน การขนลงบนไดบอยๆ การใชสวมแบบนงยอง
เปนตน ซงเปนอนตรายตอขอเขาเปนอยางมาก นำาไปส
ปญหาการเกดขอเขาเสอมทำาใหเกดความปวดเรอรงสงผล
ตอคณภาพชวตของผปวย การผาตดเปลยนขอเขาเทยม
เปนการผาตดรกษาเพอลดความปวดและสงเสรมคณภาพ
ชวตของผปวยททกขทรมานจากโรคขอเขาเสอมระยะ
สดทาย2ผปวยสามารถฟนตวหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม
ไดเตมทในระยะเวลาเฉลย 3-6 เดอน3 โดยในระยะน
แผลผาตดหายดอยางสมบรณ ลดปวดและสามารถเดน
โดยใชขอเขาเทยมไดอยางด ผปวยสามารถกลบไปทำางาน
และทำากจกรรมตางๆ ในการใชชวตประจำาวนไดเปนปกต
หรอใกลเคยงปกตมากทสด4 ทำาใหความตองการผาตด
เปลยนขอเขาเทยมเพมสงขนอยางตอเนอง
ระบบการดแลทมคณภาพเปนสวนสำาคญทสงผลให
ผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมมคณภาพ
ชวตทดดงทDonabedian5ไดอธบายแนวคดคณภาพการ
ดแลไวในDonabedianModelวาเปนความสมพนธกน
ของ 3 องคประกอบหลก ไดแก โครงสราง (structure)
กระบวนการ(process)และผลลพธ(outcome)เพอให
เหมาะสมกบบรบทการดแลในปจจบนทใหความสำาคญกบ
ผปวยซงเปนปจเจกบคคลดงนนปจจยทเกยวของกบทงสาม
องคประกอบหลกจงเปนปจจยทเกยวของกบตวผปวยเอง
จากการทบทวนวรรณกรรมพบวาปจจยดานโครงสรางทม
ความสมพนธกบคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยม ไดแก ความแตกฉานทางสขภาพ
การจดการตนเอง ภาวะการทำาหนาท และปจจยดาน
กระบวนการโดยการนำากระบวนการดแลแบบบคคลเปน
ศนยกลาง6มาผสมผสานเพอใหเหมาะสมกบบรบทการดแล
คอ ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวย การรบร
การดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง และปจจยดานผลลพธ
ทเกดขนคอคณภาพชวตของผปวยขอเขาเสอมหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยม
ความแตกฉานทางสขภาพ เปนทกษะทางดานสต
ปญญา ทกษะทางสงคม และความสามารถของบคคลใน
การเขาถงขอมลเขาใจขอมลและใชขอมลเหลานนในการ
สงเสรมและคงไวซงการมภาวะสขภาพทด7จากการศกษา
พบวา ผปวยทมระดบความแตกฉานทางสขภาพทสงขน
จะทำาใหคณภาพชวตดานสขภาพดขน8
การจดการตนเอง เปนการแสดงออกในการจดการ
ภาวะสขภาพและเปนการรบรความสามารถตอการตอบ
สนองภาวะเจบปวยทเปนอยไดอยางเหมาะสม โดยผล
ทตองการคอความสามารถในการตดตามอาการและผล
ตอการรคดพฤตกรรม และอารมณทจำาเปนตอการคงไว
ซงความพงพอใจในคณภาพชวต9เปนปจจยทแสดงใหเหนถง
กระบวนการของการควบคมตนเองทเกดการเปลยนแปลง
ตลอดเวลาและเกดอยางตอเนอง10 และเมอเปลยนแปลง
ลกษณะพฤตกรรมของตนเองไดสำาเรจจะสงผลใหมคณภาพ
ชวตทดขน
ภาวะการทำาหนาทเปนปจจยทบงบอกถงความ
สามารถของขอเขาหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมทมผลตอ
การปฏบตกจกรรมตางๆ ในการใชชวตประจำาวน เชน
การอาบนำา การแตงตว การรบประทานอาหาร การเดน
และการปฏบตบทบาททงภายในบานและภายนอกบาน
เชน การทำาความสะอาดบาน การทำาอาหาร การออกไป
ซอของและทำางาน ซงจากการศกษาพบวา ภาวะการทำา
หนาททดขนสงผลตอการมคณภาพชวตทดดวย11
ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวย เปนปจจยท
แสดงใหเหนถงการเขามามสวนรวมในการดแลสขภาพของ
ผปวย เปนความสามารถในการเชอมโยงความร
ประสบการณทเกดจากองคความรดานความคดอารมณ
การกระทำาของผปวยทมตอการจดการสขภาพของตนเอง
เพอใหเกดผลลพธทดตอภาวะสขภาพ12ผปวยทมความรบ
ผดชอบตอสขภาพของตนเองจะสามารถรวมกนสราง
ผลลพธการดแลทด มความปลอดภย สงผลใหสขภาพ
ทงสวนบคคลและโดยรวมดดวย13
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science 97
การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง เปนอก
ปจจยทมผลตอคณภาพชวต เปนการรบรของผปวยเกยว
กบการดแลของบคลากรทางสขภาพ6 การศกษาทผานมา
พบวาการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางชวยลดจำานวนวน
นอนในโรงพยาบาลไดอยางมนยสำาคญทางสถต ความ
สามารถในการทำากจกรรมตางๆ ในการใชชวตประจำาวน
ของผปวยดขนการกลบมารกษาซำาลดลงคณภาพชวตอย
ในระดบด14
จากความสำาคญทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา
คณภาพชวตของผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขา
เทยมมความเกยวของกบหลายปจจยการศกษาคณภาพ
ชวตในระยะทผปวยฟนตวเตมทหลงผาตดเปลยนขอเขา
เทยม และการศกษาผานมมมองของผปวยในบรบทการ
ดแลในปจจบนของประเทศไทยยงมนอยมากสวนใหญเปน
คณภาพชวตหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมในระยะยาวและ
เปนการศกษาในตางประเทศซงมความแตกตางทงทางดาน
ลกษณะของกลมตวอยาง วฒนธรรมและบรบทการดแล
ดงนนผวจยจงมความประสงคจะศกษาปจจยทสามารถรวม
กนทำานายคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยน
ขอเขาเทยมตามกรอบแนวคดคณภาพการดแลของ
Donabedian โดยมปจจยดานโครงสราง ไดแก ความ
แตกฉานทางสขภาพการจดการตนเองภาวะการทำาหนาท
ปจจยดานกระบวนการไดแกความรบผดชอบตอสขภาพ
ของผปวยการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางและ
ปจจยดานผลลพธคอคณภาพชวตของผปวยขอเขาเสอม
หลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม เพอนำาผลการวจยทไดมา
พฒนารปแบบการพยาบาลผปวยขอเขาเสอมหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยมเพอใหดำารงชวตอยอยางมคณภาพชวต
ทด
วตถประสงคของการวจย
เพอศกษาอำานาจการรวมทำานายของความแตกฉาน
ทางสขภาพการจดการตนเองภาวะการทำาหนาทความ
รบผดชอบตอสขภาพของผปวยและการรบรการดแลแบบ
บคคลเปนศนยกลางตอคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลง
ผาตดเปลยนขอเขาเทยม
สมมตฐานการวจย
ความแตกฉานทางสขภาพการจดการตนเองภาวะ
การทำาหนาท ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวยและ
การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง สามารถรวม
ทำานายคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยน
ขอเขาเทยมได
วธดำาเนนการวจย
การศกษาความสมพนธเชงทำานาย
ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากรคอผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอ
เขาเทยมทงเพศชายและเพศหญงทมอายตงแต18ปขนไป
ทเขารบการตรวจตดตามการรกษาณ โรงพยาบาลระดบ
ตตยภมแหงหนงในกรงเทพมหานคร
กลมตวอยาง คดเลอกจากประชากรตามเกณฑคดเขา
ดงน1)เปนผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม
ทงขอ(TotalKneeArthroplasty;TKA)หรอหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยมซกเดยว(UnicompartmentalKnee
Arthroplasty;UKA) เปนครงแรก ระยะหลงผาตด 3-6
เดอน2)เปนผปวยขอเขาเสอมปฐมภมหลงผาตดเปลยนขอ
เขาเทยม3) สอสารดวยภาษาไทยได พดคยโตตอบแสดง
ความคดเหนไดดวยตนเอง4)กรณทผปวยมอาย60ปขน
ไปมระดบการคดร(cognitivefunction)อยในเกณฑปกต
เมอทดสอบโดยใชแบบประเมนความรความเขาใจ The
General Practitioner Assessment of Cognition
(GP-COG)มคะแนนการทดสอบ9คะแนนแสดงถงความ
รความเขาใจอยในเกณฑปกต
ขนาดกลมตวอยาง คำานวณดวยโปรแกรมสำาเรจรป
G*Power 3.1 สำาหรบใชสถตวเคราะหการถดถอยพห
(multipleregressionanalysis)โดยกำาหนดอำานาจการ
ทดสอบทระดบ.80กำาหนดระดบนยสำาคญทางสถตทระดบ
.05 และเนองจากไมมตวอยางของการกำาหนดขนาด
อทธพลจากงานวจยททบทวน ผวจยจงกำาหนดขนาด
อทธพลขนาดกลางคอR2=.13ตามขอเสนอแนะการวจย
ทางการพยาบาลหรอทางสงคมศาสตรใหสามารถกำาหนด
ขนาดอทธพลเปนขนาดกลางไดหากไมมคาขนาดอทธพล
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science98
จากการศกษาทผานมา15 ไดขนาดของกลมตวอยางจำานวน
105คนและเพมอกรอยละ10เพอปองกนการสญหายของ
ขอมลหรอกลมตวอยางตอบแบบสอบถามไมสมบรณหรอ
ขอมลผดปกตรวมจำานวนกลมตวอยางทงหมด116คน
เครองมอการวจย
1.แบบบนทกขอมลสวนบคคลประกอบดวย2สวน
คอ ขอมลสวนทวไปและขอมลประวตความเจบปวยและ
การรกษา
2.แบบประเมนคณภาพชวต ผวจยใชแบบประเมน
AssessmentofQualityofLife-8D(AQoL-8D)พฒนา
โดยRichardsonและLezzi16ไดรบอนญาตใหใชเครอง
มอและแปลเปนภาษาไทยจากผพฒนาเครองมอ โดยใช
หลกการแปลตามกระบวนการทผพฒนาเครองมอกำาหนด
และใหผทรงคณวฒ5คนตรวจสอบความตรงตามเนอหา
ไดคาดชนความตรงตามเนอหา(ContentValidityIndex;
CVI)เทากบ.91เมอนำาไปใชกบผปวยขอเขาเสอมหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยมทมลกษณะเดยวกบกลมตวอยางจำานวน
30คนไดคาความเชอมนของเครองมอจากการคำานวณโดย
ใชสตรสมประสทธแอลฟาครอนบาคเทากบ.87ใชประเมน
คณภาพชวตของผปวยใน2มตหลก8มตยอยคอมตหลก
ดานรางกายประกอบไปดวย3มตยอยคอ มตอสระใน
การดำาเนนชวต มตประสาทสมผส และมตความเจบปวด
และมตหลกดานจตสงคมประกอบดวย5มตยอยคอมต
สขภาพจตมตความสขมตความมคณคาในตนเองมตการ
เผชญปญหาและมตสมพนธภาพ รวมขอคำาถามทงหมด
35ขอแตละมตมคะแนนหลงจากเขาสAQoL-8Dutility
algorithms(weighted)จะมคาคะแนนอยระหวาง0-1
คะแนนแปลผลจากระดบคะแนนทสงหมายถงมคณภาพ
ชวตทด
3.แบบวดความรบผดชอบตอสขภาพของผปวยผวจย
ใชแบบวด Patient Health Engagement Scale
(PHE-scale) ทพฒนาโดยGraffigna และคณะ17 ไดรบ
อนญาตใหใชเครองมอและแปลเปนภาษาไทยจากผพฒนา
เครองมอโดยใชหลกการแปลอยางเปนระบบ(systematic
translation approach) และใหผทรงคณวฒ 5 คน
ตรวจสอบความตรงตามเนอหาไดคาดชนความตรงตาม
เนอหา(ContentValidityIndex;CVI)เทากบ.88เมอ
นำาไปใชกบผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม
ทมลกษณะเดยวกบกลมตวอยางจำานวน30คนไดคาความ
เชอมนของเครองมอจากการคำานวณโดยใชสตรสมประสทธ
แอลฟาครอนบาคเทากบ.73แบบสอบถามประกอบดวย
ขอคำาถามทงหมด5ขอมคาคำาตอบ7ระดบแลวแปลง
คะแนนใหมคาคะแนน1-4ตามวธการประมวลคาคะแนน
ของเครองมอ เปนระดบของความรบผดชอบตอสขภาพ
ของผปวย 4 ระดบ คาคะแนนสง หมายถง ระดบความ
รบผดชอบตอสขภาพของผปวยทสง
4.แบบประเมนการจดการตนเองผวจยไดรบอนญาต
ใหใชแบบประเมนPatientActivationMeasure(PAM
13)ทพฒนาโดยHibbardและคณะ9ฉบบทไดรบอนญาต
และใหแปลเปนภาษาไทยโดย สรนนท ชเชดและคณะ18
และธมาภรณซอตรงและคณะ19ประกอบดวยขอคำาถาม
13 ขอ แบงเปนระดบของการจดการตนเอง 4 ระดบ
คาคะแนนทสง หมายถง การจดการตนเองในระดบทสง
คาความเชอมนของเครองมอจากการคำานวณโดยใชสตร
สมประสทธแอลฟาครอนบาคเทากบ.75
5.แบบประเมนความแตกฉานทางสขภาพ ผวจยได
รบอนญาตใหใชแบบประเมนความแตกฉานทางสขภาพท
พฒนาโดยนภาพรวาณชยกลและคณะ20 โดยประเมน
ปจจย7ดานประกอบดวยดานการรบรสทธขนพนฐาน
ดานความสามารถในการรบบรการสขภาพ ดานทกษะ
การสอสารเพอใหไดสงทตองการจากบคลากรสขภาพ
ดานครอบครวสขภาพ ดานความสามารถในการเขาถง
ขอมลสขภาพ ดานการประเมนความนาเชอถอของขอมล
และดานความรบผดชอบของตนตอสขภาพรวมขอคำาถาม
ทงหมด29ขอมคำาตอบ11ระดบระดบคะแนนความ
แตกฉานทางสขภาพทสง หมายถง มความแตกฉานทาง
สขภาพสง คาความเชอมนของเครองมอจากการคำานวณ
โดยใชสตรสมประสทธแอลฟาครอนบาคเทากบ.94
6.แบบสอบถามการรบรการดแลแบบบคคลเปน
ศนยกลาง ผวจยไดรบอนญาตใหใชแบบประเมน
ConsultationCareMeasure (CCM) ทพฒนาขนโดย
Little และคณะ ฉบบไดรบอนญาตและใหแปลเปน
α
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science 99
ภาษาไทยโดย สรนนท ชเชด และคณะ18 และธมาภรณ
ซอตรง และคณะ19 วดการรบรการดแลแบบผปวยเปน
ศนยกลาง5ดานรวมขอคำาถามทงหมด21ขอแตละขอ
มคาคำาตอบเปนมาตราสวนประมาณคา7ระดบคาคะแนน
ทสงหมายถง การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง
สงคาความเชอมนของเครองมอจากการคำานวณโดยใชสตร
สมประสทธแอลฟาครอนบาคเทากบ.94
7.แบบประเมนภาวะการทำาหนาท ผวจยไดรบ
อนญาตใหใชแบบประเมนModifiedWOMAC(Western
OntarioandMcMasterUniversitiesOsteoarthritis
Index)พฒนาโดยBellamyและคณะ(1988)ฉบบไดรบ
อนญาตและใหแปลเปนภาษาไทยโดยวไลคปตนรตศยกล
และมณรตนไชยานนท21ประกอบดวยการประเมนใน3
สวนคออาการปวดขอ(paindimension)อาการขอฝด
ตง (stiffness dimension) และการใชงานขอ
(functional dimension) ในการศกษาครงนผวจยใช
ในสวนการใชงานขอ (functional dimension) จำานวน
15ขอแตละขอคำาถามมคำาตอบโดยใชมาตรวดแบบตวเลข
ตงแต 0-10 คะแนนคะแนนมากหมายถงความสามารถ
ใชงานขอไดนอยแตถาคะแนนนอยหมายถงสามารถใชงาน
ขอไดด คาความเชอมนของเครองมอจากการคำานวณโดย
ใชสตรสมประสทธแอลฟาครอนบาคเทากบ.92
การพทกษสทธกลมตวอยาง
การวจยครงนไดรบการรบรองจากคณะกรรมการ
จรยธรรมการวจยในคนคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล
มหาวทยาลยมหดลหมายเลขSi273/2016รหสโครงการ
195/2559 (EC2) โดยผวจยอธบายวตถประสงคและขน
ตอนการวจยใหกลมตวอยางเขาใจกอนตดสนใจเขารวม
โครงการวจยอยางอสระ และกลมตวอยางมสทธถอนตว
ออกจากโครงการวจยไดตลอดเวลาโดยไมมผลใดๆตอการ
รกษาทจะไดรบจากโรงพยาบาล ขอมลทงหมดจะถกเกบ
เปนความลบและนำาเสนอขอมลในภาพรวมเทานน
การเกบรวบรวมขอมล
หลงจากไดรบอนมตใหเกบขอมลจากโรงพยาบาล
ททำาการศกษาแลว ผวจยเขาพบแพทย พยาบาล ณ
หนวยตรวจและตดตามผลการรกษาออรโธปดคสเพอชแจง
วตถประสงค รายละเอยดในการดำาเนนการวจย และ
ขออนญาตคดเลอกกลมตวอยางตามเกณฑการคดเขา
ผวจยอธบายวตถประสงคและขนตอนการวจยใหกลม
ตวอยางเขาใจกอนตดสนใจเขารวมโครงการวจยอยางอสระ
หลงจากผปวยตอบรบเขารวมโครงการและลงนามใน
หนงสอแสดงเจตนายนยอมเขารวมการวจยเปนลายลกษณ
อกษรแลว ผวจยใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถามดวย
ตนเองใชระยะเวลาเฉลย60นาทกลมตวอยางทไมสามารถ
อานหรอเขยนหนงสอไดหรอมปญหาทางสายตาผวจยจะ
เปนผอานแบบสอบถามใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถาม
การวเคราะหขอมล
วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสำาเรจรป
วเคราะหขอมลสวนบคคล ขอมลความเจบปวย และการ
รกษาโดยการใชสถตแจกแจงความถ รอยละ คาตำาสด
คาสงสด คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน วเคราะห
อำานาจการรวมทำานายของความแตกฉานทางสขภาพ
การจดการตนเองภาวะการทำาหนาทความรบผดชอบตอ
สขภาพของผปวย และการรบรการดแลแบบบคคลเปน
ศนยกลางตอคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยมโดยใชสถตวเคราะหการถดถอยพห
(multiple regression analysis) ดวยวธการคดเลอก
ตวแปรเขาสมการแบบขนตอนเดยว (entermethod)
กำาหนดนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 โดยผวจยทำาการ
ทดสอบขอตกลงเบองตนของการใชสถตแลวพบวาตวแปร
อสระและตวแปรตามมคาSkewnessนอยกวา2และม
คาKurtosisนอยกวา7แสดงวาขอมลมการแจกแจงแบบ
โคงปกต เมอทดสอบความสมพนธของตวแปรอสระพบ
ความสมพนธมคานอยกวา.65จงไมเกดmulticolinearity
ตวแปรความแตกฉานทางสขภาพการจดการตนเองภาวะ
การทำาหนาท ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวยและ
การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางมคาTolerance
เทากบ.70,.76,.98,.82และ.79ตามลำาดบมคาVIF
เทากบ1.43,1.31,1.02,1.21และ1.27ตามลำาดบ
ผลการวจย
ขอมลสวนบคคลและขอมลความเจบปวยและการรกษา
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science100
กลมตวอยางรอยละ 91.1 เปนเพศหญง อายเฉลย
67.56ป(SD=8.31)รอยละ39.3มอายระหวาง60-69
ปดชนมวลกายเฉลย26.25kg/m2(SD=9.39)รอยละ
66.1 มสถานภาพสมรสครอยละ47.3 มการศกษาสงสด
อยในระดบประถมศกษารอยละ77.7ไมไดประกอบอาชพ
รอยละ 58.9 ใชสทธขาราชการ/พนกงานของรฐ/
รฐวสาหกจในการรกษาครงนรอยละ82.2มรายไดตำากวา
15,000 บาทตอเดอนรอยละ 56.3 มรายไดมากกวา
30,000บาทตอเดอนรอยละ50รายไดพอใชและมเหลอ
เกบรอยละ66.1อาศยอยกบบตรรอยละ68.8มบตรเปน
ผรบผดชอบในดแลเมอเจบปวย กลมตวอยางทงหมดได
รบคำาแนะนำาในการบรหารขอเขาและการออกกำาลงกาย
มารบการตรวจตามนดและสวนใหญสามารถปฏบตตาม
คำาแนะนำาไดอยางสมำาเสมอรอยละ52.7ของกลมตวอยาง
มความมนใจในการดแลตนเองหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม
มากรอยละ 69.6 มโรคประจำาตวรอยละ 87.2 มโรค
ประจำาตวมากกวา1โรครอยละ54.5ไดรบการวนจฉยวา
มภาวะขอเขาเสอมปฐมภมขางเดยวรอยละ87.5ไดรบการ
ผาตดเปลยนขอเขาเทยมทงขอรอยละ50ไดรบการผาตด
เปลยนขอเขาเทยมขางขวา ระยะเวลาทมารบการตรวจ
ตดตามผลการรกษาหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมเฉลย
4.46เดอน(SD=1.35)พสยการงอขอเขาเฉลย114.36
องศา(SD=8.76)และพสยการเหยยดขอเขาเฉลย-0.22
องศา(SD=1.04)
ตวแปรทศกษา
คณภาพชวตกลมตวอยางมคณภาพชวตโดยรวมเฉลย
.81 คะแนน (SD = .09) จากคะแนนเตม 1 คะแนน
โดยมตความเจบปวดเปนมตยอยทมคณภาพชวตสงสดใน
มตหลกดานรางกายคะแนนเฉลย.87คะแนน(SD=.11)
และมตความมคณคาในตวเองเปนมตยอยทมคณภาพชวต
สงสดในมตหลกดานจตสงคมคะแนนเฉลย .89 คะแนน
(SD=.07)
ความแตกฉานทางสขภาพ กลมตวอยางมความ
แตกฉานทางสขภาพโดยรวมเฉลย 7.83 คะแนน (SD=
2.03)จากคะแนนเตม10คะแนนโดยพบวากลมตวอยาง
มความแตกฉานทางสขภาพดานทกษะสอสารสงสด
คะแนนเฉลย 8.76คะแนน (SD= 1.13) แตดานความ
สามารถในการเขาถงขอมลสขภาพมคะแนนเฉลยตำาสดคอ
6.67คะแนน(SD=2.00)
การจดการตนเองกลมตวอยางสวนใหญรอยละ63.4
มการจดการตนเองในระดบท 3 คะแนนเฉลย 62.49
คะแนน (SD = 5.13) จากคะแนนเตม 100 คะแนน
รอยละ19.6มการจดการตนเองในระดบท2คะแนนเฉลย
51.03คะแนน (SD= 1.76) รอยละ 9.8 มการจดการ
ตนเองในระดบท4คะแนนเฉลย75.65คะแนน(SD=
3.23)และรอยละ7.1มการจดการตนเองในระดบตำาสด
คอระดบท1คะแนนเฉลย45.49คะแนน(SD=1.24)
ภาวะการทำาหนาท กลมตวอยางมภาวะการทำาหนาท
โดยรวมเฉลย59.17คะแนน(SD=9.82)จากคะแนนเตม
150คะแนน(คะแนนมากหมายถงใชงานไดนอยคะแนน
นอยหมายถงใชงานไดมากคะแนน0หมายถงเกงทสด
สามารถทำาอรยาบถนนๆ ไดดมาก) โดยกลมตวอยาง
สามารถใชงานขอเขาในอรยาบถททำาไดดทสดคอการนง
คะแนนเฉลย3.46คะแนน(SD=0.76)สวนการใชงาน
ขอเขาในอรยาบถทยงเปนปญหามากทสดคอการทำางาน
บานหนกๆคะแนนเฉลย6.54คะแนน(SD=1.67)
ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวย กลมตวอยาง
รอยละ 62.9 มความรบผดชอบตอสขภาพในระดบท 3
รองลงมารอยละ 21.4 มความรบผดชอบตอสขภาพ
ในระดบสงสด คอ ระดบท 4 และรอยละ 15.2 มความ
รบผดชอบตอสขภาพในระดบท2
การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง กลม
ตวอยางมการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง
โดยรวมคะแนนเฉลย5.62คะแนน(SD=.97)จากคะแนน
เตม7คะแนนโดยกลมตวอยางมการรบรดานการตดตอ
สอสารและการสรางสมพนธภาพสงสดคะแนนเฉลย5.75
คะแนน(SD=.93)
ความสมพนธระหวางตวแปรทศกษา
ความสมพนธระหวางตวแปรอสระกบคณภาพชวต
ผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมพบวา
ตวแปรอสระทกตวมความสมพนธกบคณภาพชวต
โดยปจจยทมความสมพนธทางบวกกบคณภาพชวตอยาง
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science 101
มนยสำาคญทางสถตคอการจดการตนเอง(r=.364,p<
.05)ความแตกฉานทางสขภาพ(r=.361,p<.05)ความ
รบผดชอบตอสขภาพของผปวย(r=.229,p<.05)และ
การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง (r = .345,
p<.05)สวนภาวะการทำาหนาทมความสมพนธทางลบกบ
คณภาพชวตอยางมนยสำาคญทางสถต (r = - .333,
p<.05)(ตารางท1)
ตารางท 1ความสมพนธระหวางความแตกฉานทางสขภาพการจดการตนเองภาวะการทำาหนาทความรบผดชอบตอ
สขภาพของผปวยและการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางกบคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยมวเคราะหความสมพนธโดยการคำานวณคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน(N=112)
ตวแปรทศกษา
1.ความแตกฉานทางสขภาพ
2.การจดการตนเอง
3.ภาวะการทำาหนาท
4.ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวย
5.การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง
6.คณภาพชวต
1
1
.450*
-.033ns
.340*
.391*
.361*
3
1
.074ns
.047ns
-.333*
5
1
.345*
2
1
-.073ns
.273*
.304*
.364*
4
1
.325*
.229*
6
1
*p<.05,ns=nonsignificant
อำานาจการทำานายของตวแปรอสระตอตวตอคณภาพ
ชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม
การวเคราะหการถดถอยพหโดยใชวธการคดเลอก
ตวแปรเขาสมการแบบขนตอนเดยวพบวา ความแตกฉาน
ทางสขภาพ การจดการตนเอง ภาวะการทำาหนาท
ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวยและการรบรการดแล
แบบบคคลเปนศนยกลางสามารถรวมกนทำานายของ
คณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม
ไดรอยละ33.4อยางมนยสำาคญทางสถต(R2=.334,F=
10.629,p<.05)โดยปจจยทสามารถทำานายคณภาพชวต
ไดสงสดอยางมนยสำาคญทางสถต คอภาวะการทำาหนาท
(β=-.335,p<.05)รองลงมาคอความรบผดชอบตอ
สขภาพของผปวย(β=.249,p<.05)และการจดการ
ตนเอง(β=.184,p<.05)ตามลำาดบ
ตารางท 2 อำานาจการทำานายของความแตกฉานทางสขภาพการจดการตนเองภาวะการทำาหนาทความรบผดชอบตอ
สขภาพของผปวยและการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางตอคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยม
ตวแปร B SE β t p-value 95%CI
คาคงท .561 .099 5.684 .000
ภาวะการทำาหนาท -.003 .001 -.335 -4.184 .000* -.004--.002
การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง .008 .016 .043 .485 .628 -.023-.039
ความแตกฉานทางสขภาพ .018 .011 .165 1.744 .084 -.003-.040
การจดการตนเอง .002 .001 .184 2.027 .045* .000-.004
ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวย .009 .003 .249 2.850 .005* .003-.015
R=.578,R2=.334,AdjR2=.303,F=10.629,*p<.05
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science102
β
การอภปรายผล
การศกษาครงนพบวากลมตวอยางมคะแนนคณภาพ
ชวตโดยรวมอยในระดบสง(X=.81,SD=.09)สอดคลอง
กบการศกษาของ da Silva และคณะ22 ททบทวน
วรรณกรรมอยางเปนระบบ(systematicreview)จากงาน
วจย 31 เรองทศกษาคณภาพชวตผปวยหลงผาตดเปลยน
ขอเขาเทยมพบวาผลการศกษาเปนไปในแนวทางเดยวกน
คอความถระดบความรนแรงและอาการรบกวนจากความ
เจบปวดของผปวยหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมลดลง
ซงความเจบปวดทลดลงนเปนปจจยหนงทสงผลตอความ
พงพอใจการพฒนาและความสามารถในดำารงชวตอยอยาง
เชอมน มคณคาและภมใจในตนเองทำาใหผปวยมคณภาพ
ชวตทดขนหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม
สำาหรบอำานาจในการทำานายเมอวเคราะหระบบการ
ดแลผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมตาม
แนวคดคณภาพการดแลของDonabedianModelทง3
องคประกอบหลก ไดแก ดานโครงสรางซงเปนสมรรถนะ
ของผปวยในการศกษาครงน ไดแก ความแตกฉานทาง
สขภาพการจดการตนเองและภาวะการทำาหนาทสวนดาน
กระบวน การการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง ไดแก
ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวยการรบรการดแลแบบ
บคคลเปนศนยกลาง และดานผลลพธ คอ คณภาพชวต
หลงผาตดผลการศกษาครงนพบวาปจจยทสามารถทำานาย
คณภาพชวตไดสงสดอยางมนยสำาคญทางสถต คอ ภาวะ
การทำาหนาท(β=-.335,p<.05)รองลงมาคอความ
รบผดชอบตอสขภาพของผปวย(β=.249,p<.05)และ
การจดการตนเอง(β=.184,p<.05)สอดคลองกบการ
ศกษาทผานมาทพบวาภาวะการทำาหนาทหลงผาตดเปลยน
ขอเขาเทยมสามารถทำานายคณภาพชวตไดอยางมนยสำาคญ
ทางสถต22,23ทงนอาจเปนเพราะผปวยหลงผาตดเปลยนขอ
เขาเทยมสามารถใชงานขอเขาไดดโดยไมปวด สามารถ
ดำาเนนชวตไดเปนปกตหรอใกลเคยงกบปกตโดยไมตอง
พงพาผอน ทำาใหผปวยเกดความพงพอใจซงสงผลตอ
คณภาพชวตทดสอดคลองกบPapakostidouและคณะ24
ทพบวาหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม3 เดอนความเจบ
ปวดลดลงภาวะการทำาหนาทดขนภาวะซมเศราลดลงและ
มคณภาพชวตทดอยางมนยสำาคญทางสถต(p<.001)
ความรบผดชอบตอสขภาพของผปวยสามารถทำานาย
คณภาพชวตไดอยางมนยสำาคญทางสถต (β = .249,
p < .05) อาจอธบายไดวาผปวยสวนใหญตระหนกร
เกยวกบภาวะสขภาพของตนเองมทกษะมความมนใจและ
มความมนคงทางอารมณตนตวในการจดการภาวะสขภาพ
ทำาใหเกดพฤตกรรมการดแลตนเองทดจงสงผลตอคณภาพ
ชวตหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมทดคณภาพของผลลพธ
ทดขนเกดขนไดจากการทผปวยกระตอรอรนทจะมสวนรวม
รบผดชอบตอสขภาพของตนเองตามแผนการดแลสขภาพ
ผปวยทมความเขาใจในความเจบปวยเขาใจในแนวทางและ
แผนการรกษา จะมแนวโนมทจะมบทบาทสำาคญในการ
ตดสนใจเกยวกบการไดรบการดแล25
สำาหรบการจดการตนเองสามารถทำานายคณภาพชวต
ผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมไดอยาง
มนยสำาคญทางสถต(β=.184,p<.05)อาจอธบายได
วาเกดจากการทผปวยไดรบความรเรองโรค แนวทางการ
รกษา และไดรบคำาแนะนำาในการดแลตนเองหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยมจากบคคลากรทางสขภาพทำาใหมความ
รและทกษะในการจดการกบภาวะสขภาพของตนเอง
จนเกดพฤตกรรมการดแลตนเองเพอลดผลกระทบทเกดขน
ทงทางรางกายและจตใจหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมได
ดวยตนเอง
ตวแปรทไมสามารถทำานายคณภาพชวตผปวย
ขอเขาเ สอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม ไดแก
ความแตกฉานทางสขภาพทงนอาจเนองจากกลมตวอยาง
มากกวารอยละ 80 เปนผสงอายทมความแตกฉานทาง
สขภาพทแตกตางกน มศกยภาพดานความสามารถคนหา
เขาถงวเคราะหขอมลดานสขภาพและเลอกทจะนำาขอมล
ทเปนประโยชนตอสขภาพมาปฏบต ตลอดจนสามารถ
ประเมนผลไดแตกตางกนมาก ทำาใหไมสามารถทำานาย
คณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม
ไดเชนเดยวกบการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง
ไมสามารถทำานายคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยมไดทงนอาจเปนเพราะการรบรการดแล
ของกลมตวอยางซงสวนใหญเปนผสงอายเปนการรบรแบบ
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science 103
เกาทรบรการดแลทเนนมมมองของแพทยผทำาการรกษา
หรอเนนแตหลกการทางการแพทยมากกวาการทำาความ
เขาใจในความคดความตองการของตนเอง
ถงแมความแตกฉานทางสขภาพจะไมสามารถทำานาย
คณภาพชวตไดแตผลการศกษาครงนพบวาความแตกฉาน
ทางสขภาพมความสมพนธทางบวกกบคณภาพชวตอยางม
นยสำาคญทางสถต(r=.361,p<.05)ดงนนผปวยขอเขา
เสอมหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมจงควรไดรบการพฒนา
ใหมความแตกฉานทางสขภาพ เพอใหเกดการเชอมโยง
ระหวางความรแรงจงใจและสมรรถนะของบคคลในการ
เขาถงทำาความเขาใจและสามารถนำาขอมลไปใชในการคด
และตดสนใจในการดแลสขภาพของตนเองเพอใหสามารถ
ดำาเนนชวตไดอยางมคณภาพชวตทด8 เชนเดยวกบการ
รบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางถงแมจะไมสามารถ
ทำานายคณภาพชวตผปวยขอเขาเสอมหลงผาตดเปลยนขอ
เขาเทยมได แตผลการศกษาพบวาการรบรการดแลแบบ
บคคลเปนศนยกลางมความสมพนธทางบวกกบคณภาพ
ชวตอยางมนยสำาคญทางสถต (r = .345, p < .05)
ผลการศกษาแสดงใหเหนถงความสำาคญของการรบรการ
ดแลแบบบคคลเปนศนยกลางทผใหการดแลควรตระหนก
เพอใหเกดการเปลยนแปลงมมมองและสนใจในการให
การดแลทสอดคลองกบบรบทและความตองการทแทจรง
ของผปวยมากขน ดงนนกระบวนการทมความเหมาะสม
โดยคำานงถงความสามารถและมมมองความตองการของ
ผปวยแตละคนไดนน จงจำาเปนทจะตองใชบคคลเปน
ศนยกลางมากกวาวธการใชการรกษาโรคเปนศนยกลาง
รวมถงการมองวาผปวยเปนปจเจกบคคลและเพอให
สามารถรวมมอกนในการพฒนาการดแลทเหมาะสม
จงจำาเปนตองพจารณาถงความตองการ คานยม สภาพ
ครอบครวสภาวะแวดลอมของสงคมรวมถงวถชวตดวย
ขอเสนอแนะ
ดานปฏบตการพยาบาล
จากผลการวจยครงน พยาบาลควรประเมนความ
ตองการการดแลและการฟนฟสภาพตงแตกอนจำาหนาย
ผปวยกลบบาน และนำาขอมลมาใชในการวางแผนการ
พยาบาลอยางเปนระบบปรบรปแบบการดแลเพอใหผปวย
เขามามสวนรวมรบผดชอบตอสขภาพ วางแผนและปรบ
รปแบบการดแลสขภาพของตนเอง สงเสรมใหผปวย
สามารถใชงานขอเขาในอรยาบถตางๆในการใชชวตประจำา
วนใหดขนเชนการยนการเดนการทำากจกรรมตางๆทง
ภายในและภายนอกบาน เปนตน และสงเสรมใหผปวยม
การจดการตนเองหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมทเหมาะสม
ซงจะนำาไปสการมคณภาพชวตทดของผปวยขอเขาเสอม
หลงผาตดเปลยนขอเขาเทยม
ดานการวจย
ผลการศกษาครงนสามารถนำาไปเปนขอมลพนฐานใน
การศกษาวจยเชงทดลองเพอพฒนาคณภาพการดแลผปวย
ขอเขาเสอมทไดรบการผาตดเปลยนขอเขาเทยมโดยการใช
โปรแกรมหรอรปแบบการพยาบาลในผปวยหลงผาตด
เปลยนขอเขาเทยม เชน โปรแกรมการจดการตนเอง
โปรแกรมการมสวนรวมรบผดชอบตอสขภาพของผปวย
โปรแกรมการเตรยมความพรอมกอนกลบบาน หรอ
โปรแกรมการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง เพอสงเสรม
ใหผปวยสามารถฟนตวหลงผาตดเปลยนขอเขาเทยมได
อยางเตมทและมคณภาพชวตทดตอไป
References
1.FransenM,BridgettL,MarchL,HoyD,
PensergaE,BrooksP.Theepidemiologyof
osteoarthritisinAsia.IntJRheumDis.
2011;14(2):113-21.
2.GraysonCW,DeckerRC.Totaljoint
arthroplastyforpersonswithosteoarthritis.
PMR.2012;5Suppl:S97-103.
3.RejeskiWJ,EttingerWHJr,MartinK,MorganT.
Treatingdisabilityinkneeosteoarthritiswith
exercisetherapy:acentralrolefor
self-efficacyandpain.ArthritisCareRes.
1998;11(2):94-101.
4.SweeneyK,GrubisicM,MarraCA,KendallR,
LiLC,LyndLD.ComparisonofHRQL
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science104
betweenunicompartmentalknee
arthroplastyandtotalkneearthroplasty
forthetreatmentofosteoarthritis.
JArthroplasty.2013;9Suppl:187-90.
5. DonabedianA.Thequalityofcare:how
canitbeassessed?.JAMA.
1988;260(12):1743-8.
6. McCormackB,McCanceT.Chapter7:
Person-centerednursingoutcomesand
theirevaluation.In:Person-centered
nursing:theoryandpractice.Oxford:
Wiley-Blackwell;2010.
7. WorldHealthOrganization.Track2:Health
literacyandhealthbehavior[Internet].
Geneva,Switzerland:WHO;2009[cited
2015Oct20].Availablefrom:http://www.
who.int/healthpromotion/conferences/
7gchp/track2/en/
8. ZhangXH,LiSC,FongKY,ThumbooJ.
Theimpactofhealthliteracyon
Health-RelatedQualityofLife(HRQoL)and
utilityassessmentamongpatientswith
rheumaticdiseases.ValueHealth.
2009;12Suppl3:S106-9.
9. HibbardJH,StockardJ,MahoneyER,
TuslerM.DevelopmentofthePatient
ActivationMeasure(PAM):conceptualizing
andmeasuringactivationinpatientsand
consumers.HealthServRes.
2004;39(4Pt1):1005-26.
10.BarlowJ,WrightC,SheasbyJ,TurnerA,
HainsworthJ.Self-management
approachesforpeoplewithchronic
conditions:areview.PatientEducCouns.
2002;48(2):177-87.
11.YoshidaY,MiznerRL,RamseyDK,
Snyder-MacklerL.Examiningoutcomes
fromtotalkneearthroplastyandthe
relationshipbetweenquadricepsstrength
andkneefunctionovertime.ClinBiomech
(Bristol,Avon).2008;23(3):320-8.
12.CoulterA.Engagingpatientsinhealthcare.
Berkshire,England:McGraw-HillEducation;
2011.
13.CoulterA.Patientengagement--what
works?JAmbulCareManage.
2012;35(2):80-9.
14.EkmanI,WolfA,OlssonLE,TaftC,
DudasK,SchaufelbergerM,etal.Effects
ofperson-centeredcareinpatientswith
chronicheartfailure:thePCC-HFstudy.
EurHeartJ.2012;33(9):1112-9.
15.PolitDF,BeckCT.Nursingresearch:
generatingandassessingevidencefor
nursingpractice.8thed.Philadelphia,PA:
LippincottWilliams&Wilkins;2008.
16.RichardsonJ,LezziA.Psychometric
validityandtheAQoL-8Dmultiattribute
utilityinstrument[Internet].Melbourne,
Australia:CentreforHealthEconomics,
MonashUniversity;2011[cited2015Sep
22].Availablefrom:http://pandora.nla.
gov.au/pan/83221/20120628-0000/www.
buseco.monash.edu.au/centres/che/
pubs/researchpaper71.pdf.
17.GraffignaG,BarelloS,BonanomiA,
LozzaE.Measuringpatientengagement:
developmentandpsychometric
propertiesofthePatientHealth
Engagement(PHE)scale.FrontPsychol.
2015;6:274.
J NURS SCI Vol 35 No 3 July - September 2017
Journal of Nursing Science 105
18.ChoocherdS,WanitkunN,
DanaidusadeekulS,YottasurodomC.
Relationshipsamonghealthliteracy,
severityofdisease,patientengagement,
perceptionofperson-centeredcareand
qualityoflifeinpatientsaftercoronary
arterybypassgraftsurgery.Journalof
NursingScience.2016;34Suppl1:94-106.
(inThai).
19.SuetrongT,DanaidutsadeekulS,VanitkunN,
HanprasertpongT.Comparisonsofbody
massindex,chronicstress,healthliteracy,
patientengagementandperceptionof
person-centeredcarebetweenrecurrent
andnon-recurrenturolithiasispatients.
JournalofNursingScience.
2016;34(2):80-91.(inThai).
20.WanitkulN,PattaramongkolritS,VichathaiC,
PetchrungB,KloyaiumS,BatterhamR,etal.
HealthliteracyinThaipeople[Internet].
Nonthaburi:HealthSystemsResearch
Institute;2014[cited2015Sep10].
Availablefrom:http;//kb.hsri.or.th/dspace/
handle/11228/3987.(inThai).
21.KuptniratsaikulV,RattanachaiyanontM.
ValidationofamodifiedThaiversionof
theWesternOntarioandMcMaster
(WOMAC)osteoarthritisindexforknee
osteoarthritis.ClinRheumatol.
2007;26(10):1641-5.
22.daSilvaRR,SantosAA,deSampaio
CarvalhoJúniorJ,MatosMA.Qualityof
lifeaftertotalkneearthroplasty:
systematicreview.RevBrasOrtop.
2014;49(5):520-7.
23.SchwartzI,KandelL,SajinaA,LitinezkiD,
HermanA,MattanY.Balanceisan
importantpredictivefactorforqualityof
lifeandfunctionafterprimarytotalknee
replacement.JBoneJointSurgBr.
2012;94(6):782-6.
24.PapakostidouI,DailianaZH,
PapapolychroniouT,LiaropoulosL,
ZintzarasE,KarachaliosTS,etal.Factors
affectingthequalityoflifeaftertotalknee
arthroplasties:aprospectivestudy.BMC
MusculoskeletalDisord.2012;13:116.
25.BalikB,ConwayJ,ZippererL,WatsonJ.
Achievinganexceptionalpatientand
familyexperienceofinpatienthospital
care:IHIinnovationserieswhitepaper
[Internet].Cambridge,Massachusetts:
InstituteforHealthcareImprovement;
2011[cited2016Dec15].Availablefrom:
http://www.whaqualitycenter.org/Portals/
0/Partners%20for%20Patients/TCAB/
Patient-Centered/IHI%20Patient%
20Family%20Experience%20of%
20Hospital%20Care%20White%
20Paper%202011.pdf.