Ida ne’e mak ami nia vizaun ne’ebé mak sei to’o kada ema individuál, no sei iha ekipamentus no plataforma atuatinji objetivu hodi transforma potensialidade ema nian iha dalan ne’ebé mak sientífiku no holístiku.
KONA-BA AMI
PROBLEMA ESTEITMENTU
Pobreza
• Besik 42% husipopulasaun ne’ebé maksei moris iha mukit nialaran;
• Eskola sira ne’ebé maksei menus fasilidade;
• Fasilidade limitadu ihaárea rurál;
• Sin�na no bee mós lasufisiente;
• Ins�tuisaun natoon ihaárea edukasaun nian.
Dezafiu edukasaun
• Inskrisaun tarde iha eskola;
• La remata sira nia estudu iha ensinusekundária;
• Iha labarik balun ho idade ne’ebé natonatu ba eskola maibé balun laiha intereseatu ba eskola;
• 37% husi juventude iha area rurál lahatene lee no hakerek;
• Formadores treinado la too;
• La iha métodu ne’ebé mak hanorinloloos.
Abilidade / Atetude
• Iha kapasidade natoonatu rezolve dezafiu morisloroloron nian;
• Involve aan iha problemasosiál;
• Parente sira la eduka oanho di’ak;
• Difisil iha área estudunian bazeia bakonsentrasaun natoon ouIQ ne’ebé ladun di’ak.
Programatinan 2,5 ba
koléjiu
Programaba 2ndHome
Programatreinamentu atusai lideransane’ebé aas
Programafila ho
esperiénsia
Programa atu saisidadaun
ne’ebé di’ak
Edukasaun bakontratór
sira
Programaparseiru
Dezenvolvelabarik foinsae sira
Esperiénsiavokasionál
Aulas bapart time(seluk)
Aulas bapart time(língua)
SOLUSAUN: PROGRAMA EDUKATIVU 11
Programa ba Non-KoléjiuPrograma kona-ba
Transfere EsperiénsiaPrograma ba Koléjiu
PROGRAMA TINAN2,5 BA KOLÉJIU
Inglés Báziku,Siénsia ba Moris,
Lala’ok Moris Komunidadenian, Ekipa servisu, Morál,
Dezenvolve konfiansa,Dezenvolve Karakterís�ka,
Konsentrasaun,Séminar (ba aprende
dahuluk sira)
FORMASAUNIHA DISTRITU
…………………………
FORMASAUN IHASENTRU BOOT
…………………………Inglés Nível 2,
Portugés Báziku,Siénsia ba Moris,
Esperiénsia Moris Báziku,Dignidade Moris,Séminar (Nível 2),
IT (fundasaun),Matemá�ka,
Desportu
FORMASAUN BATREINADÓR SIRA…………………………
Inglés Intermédia,Esperiénsia Moris,Dezenvolvimentu
Komunidade,Serbí Sosiál, Ekipa Servisu,Lideransa Báziku, Hanorin,
Sai Orador ba Séminar,Dezenvolve
Responsabilidade
FORMASAUN BAAKADÉMIKU
…………………………Inglés Avansadu,
Portugés Intermédia,IT Avansadu,
Siénsia ba Moris,Esperiénsia Moris,Kampu De Traballu,
Akontabilidade,Servisu iha ekipa projetu,no Orientadór ekipa nian
FORMASAUN BAESTAJIADU
…………………………Inglés Avansadu,
Portugés Avansadu,Dezenvolvimentu
Komunidade,Serbí Sosiál,
Manajementu Báziku,Lideransa, Hanorin,
Aplikasaun Siénsia ba Moris,Sai Orador ba Séminar
Primeiru trimestre(Durante fulan 6)
Segundu trimestre(Durante fulan 6)
Terceiru trimestre(Durante fulan 6)
Kuartu trimestre(Durante fulan 6)
Kintu trimestre(Durante fulan 6)
SERTIFIKADU 11 :
REZULTADUEmpregu ne’ebé di’akhahuu ho vensimentu ne’ebé boot.
Tinan rua ho balutreinamentu ho programa
ne’ebé kompletu
Inglés nível 1 no 2
Komputadór nível 1 no 2
Ser�fikadu 6 ba kursu akadémiku
Esperiénsia karakterís�kakuidadu / ajuda ema seluk / fahe fila fali /
hahalok hones�dade
Justu no morál ba morishalo ba ema seluk hanesan sá mak ita
halo ba ita nia aan rasik
Iha impaktu pozi�vuba familia,
komunidadeno nasaun
ESPERIÉNSIA ITMatéria # 1 husi tinan 2,5 koléjiu
TYPING
IT AVANSADU HARDWARE
MS. OFFICELiafuan 25 kada minutu
Uza liman fuan 10
Internet / So�ware
Photo-Video
Montagem / Hadi’a /
Iden�fika parte
Word / PowerPoint
Excel / Publisher
EsperiénsiamorisMatéria #3 husi tinan 2,5 koléjiu
Aula siénsiamoris nian Diskusaun & Séminar Lala’okmoris komunidade nian & Ekipa servisuTópiku mo�vasaun / Esperiénsia AHHA Kle’an / Reflesaun / Sharing/ Aprezenta Servisu-, Estuda-, no Halo A�vidade Sosiál Hamutuk.
KarakterMatéria #4 husi tinan 2,5 koléjiu
ESPERIÉNSIA SOSIÁLiha disiplina / sai fleksivel hasoru noseluk tan / relasaun / ekipa servisu /
serbí ba komunidade
ATIVIDADESestuda, limpeja no servisu hamutuk /aula passeio / kanta inu eskola loroloron/ projetu servisu komunidade
ATIVIDADESséminar / reja hamutuk / diskusaun /koopera hamutuk ho ema ne’ebé maiho background kultura diferente
ESPERIÉNSIA SOSIEDADEiha sen�mentu iguál ho ema seluk /sharing / apoia ideia ho nia an rasik
/ bele halibur hamutuk ho emaseluk / sosiabilidade
HanorinHanesan estagiáriu-profesór ida ita boot presizahanoin oinsá atu ajuda ema seluk realiza sira niaobje�vu.
Profesór- estagiáriu mos sai modelu- papél ba emaseluk no presiza hela iha estandar morál aas liu.
Responsabilidade & ProjetuDezenvolve lideransa liu husi sairesponsabilidade ba projetu oi- oin duranteprograma ne’e nian.
Ezemplu: monitór- aula, kapitaun eskola, manejerdapur, manejer iha sentru distritu ida.
Programa lideransa nian foka liu ba iha objetivu delimitasaun(personál hanesan mos projetu–relasionadu), kontinua nafatin hodi
realiza objetivu sira no sai modelu papél ba alunu sira seluk.
LideransaMatéria #5 husi tinan 2,5 koléjiu
Eperiénsia MentálMatéria #7 husi tinan 2,5 koléjiu
ESPERIÉNSIA KONTAmatemá�ka / Sudoku /
kontabilidade
DESPORTUdansa / halimar sapatu roda /
jinás�ka / halimar malabarismu
EPERIÉNSIA KONSENTRASAUNkonta fore / orasaun /
inu eskola
HALAKONMOEkalan social /
séminar
Prestasaun di’akiha eskola.
Iha esperiénsia kona-ba lianInglés no oinsá atu konversa.
Hamenus númeru husi alunusne’ebé sempre hapara sira nia
estudu iha eskola públiku.
Morál no esperiénsiakona-ba hahalok/a�tude.
uma
AHHA
eskola
15 km
400 m
PROGRAMA BA 2nd HOME
DEZEÑU PROJETU
REZULTADU
Hamenus distánsia la’o husi uma ba eskola
Hetan �pu edukasaun rua
Iha mudansa ba disiplina
Dezenvolve esperiénsia ba moris
Hetan suporta husi mata dalan
Ho programa alunus 2nd home nian:
Aulas ba part time(Língua)
Aulas ba part-time(seluk)
Dezenvolve labarikfoin sae sira
Edukasaun bakontratór sira
Programaparseiru
Esperiénsiavokasionál
PROGRAMA BANON-KOLÉJIU
Iha Komprensaun no realijasaun kona-ba moris
Oras:………………………………………………………………….
Segunda – SestaOras 1-3 kada loron
Matéria:………………………………………………………………….
InglésKoreia,
PortugésTetun & Japaun
Aulas:………………………………………………………………….
Inisia�vuKonsentrasaun alunu sira nian
Iha inisia�vu atu prá�kaHaksolok
Inskrisaun:Tinan 10 ba leten
……………………………………………………
Alunu sira husi eskola públikuno universidade nian i
empregu husi kompañia
Ko’alia língua &esperiénsia konversa
Valor di’ak liu ihaeskola públiku
Treinu ema atu ko’alialíngua ofisiál
Oportunidade servisudi’ak liu &
kualifikasaun servisu
AULAS BA PART TIME (LÍNGUA)
REZULTADU
Kualifikadu ba servisu ihatasi balu (Koreia, Japaun,
& Australia)
Komunikasaun di’ak liuiha ambiente servisu
AULAS BA PART-TIME (SELUK)
TYPINGliafuan 25 kada minutu
uza liman fuan 10
MS. OFFICEWord / PowerPoint
Excel / Publisher
IT AVANSADUinternet / so�ware
photo-video
Projetu AgrikulturaDezde �nan 2018 ami hahuu implementa projetuida ne’e hodi kria sistema sustentabilidade bamoris nian, liu-liu ami kuda modo.
Hadi’a KomputadórPrograma ida ne’e eduka alunu sira atu iden�fikafallansu iha komputadór liuliu (Hard-ware) nosira bele hadi’a ho sira nia aan rasik.
Hadi’a MotórIha kursu ne’e alunu sira aprende oinsá atumonta no hadi’a motór. Kursu ne’e prenxe hoezersísiu no prá�ka.
ESPERIÉNSIA VOKASIONÁL
Lee
Esperiénsiafiziku
EsperiénsiaSosiedade
EsperiénsiaMentál
EsperiénsiaEskola
EsperiénsiaSosiál
EsperiénsiaLideransa
TraballuManuais
Jogu
Múzika Aksaun A�vidadeIha Liur
INSKRISAUNBa labarik husi �nan 2-12
SEGUNDA � SESTAOras 1-3 kada loron
DEZENVOLVE LABARIK FOIN SAE SIRA
ATIVIDADE
FORMASAUNhosi
ESKOLA PÚBLIKUImpaktu: Rezultadu di’ak iha eskola públiku
no treinu ema kona-ba língua Portugés.
MINISTÉRIUImpaktu: Dezenvolve departamentu ministérialglobál kualidade servisu liu husi língua no aula
(Inglés/Portugés).
ONGImpaktu: Halao komunikasaun & Koperasaundi’ak entre ajénsia sira depois de aprende lianInglés.
SENTRU DE SATÉLITEImpaktu: Estabelese sentrus satéllite iha sukusira, no kon�nua aumenta programa língua/siénsia ba moris.
PROGRAMA PARSEIRU
TREINAMENTO BA TRABALLADÓR SIRANE’EBÉ ATU BA RAI LIUR• Atu ba Austrália• Língua Inglés• Alunus 750• Programa fulan 6
1
TREINAMENTO BA TRABALLADÓR SIRANE’EBÉ ATU BA RAI LIUR• Atu ba Koreia• Língua Koreia• Alunus 250• Programa fulan 6
2
EDUKASAUN BA KONTRATÓR SIRA - Projetu ba traballadór iha estranjeiru
Hasa’e ekonomia ihanasaun
Komunidade ihadezenvolvimentubainhira sira fila husirai liur
Iha oportunidade atuhetan servisu ne’ebédi’ak bainhira sira filahusi rai liur
Esperiénsia kona-baservisu husi rai liur
EDUKASAUN BA KONTRATÓR SIRA - Projetu governu sira seluk
ESPERIÉNSIA KOMUNIKASAUN HETAN OPORTUNIDADE NOSERVISU DI’AK
RELASAUN HO KOMUNIDADE
SUAI
• Komunidade hamutuk suku 5• Alunu sira hamutuk 3000• 2014 - 2018
VIQUEQUE
• Komunidade hamutuk suku 5• Alunu sira hamautuk 500• 2016 - 2018
Ministériu Petróliu halo kontratadu ho AHHA Educa�on atu hanorin línguaInglés, Komputadór no oferese Treinamentu Karakterís�ka.
PROGRAMA KONA BATRANSFERE ESPERIÉNSIA
Programa atu saisidadaun ne’ebé di’ak.
Programa fila hoesperiénsia
Programatreinamentu atu sailideransa ne’ebé aas
DEZENVOLVEREGULÁR AHHA
SKILLS
MANAJEMENTUBÁZIKU
IHA FUNDASAUNKONA-BA LIDERANSA
IHA KONSIÉNSIASOSIÁL
KOMUNIDADE NIAOPINIAUN
PLANU NOORGANIZA
PROGRAMA ATU SAI SIDADAUN NE’EBÉ DI’AK
Inskrisaun:depois de kompleta �nan
rua ho balu kona-baprograma koléjiu nian.
Durasaun kursu:�nan 2
Toma responsavel:kojina eskola,
lojís�ku,administrasaun,
eskola iha distritu,sai profesór da turma
Formasaun NoEsperiénsia ServisuIha Estranjeiru
Hanorin Joven Sira HoIdade Ne’ebé Hanesan
Iha Estranjeiru
Esperiénsia Ba AeroNo Viajen
Hetan EsperiénsiaHusi Kultura Foun
Iha HanoinIndependente
Nakonu HoDezenvolvimentuAbilidade Humanu
PROGRAMA FILA HO ESPERIÉNSIAInskrisaun:
Kompleta Programaatu sai sidadaun
ne’ebé di’ak.
Kolokasaun durante�nan rua iha Laos ou
Kamboja
Depois de fila hala’oestajiadu durantefulan 6 iha Timor-
Leste
Aprende ho aksaun husi ONG Baxarelatu ihaLíngua no Dezenvolvimentu Estudu
Dezenvolve voluntáriu liu husi dirije sentru ou projetu:¨ Treinamentu, mo�va no formasaun¨ Opiniaun ba negósiu no estratéjia¨ Planeamentu no jestaun ba projetu¨ Iha relasaun ho autoridade no komunidade sira¨ Planu ba orsamentu no akontabilidade iha sentru¨ Dezenvolve hanoin no edukasaun
PROGRAMA TREINAMENTU ATU SAI LIDERANSA NE’EBÉ AAS
ONG Servi Ba Moris no Harii ONG
Impaktupermanente
ihakomunidade
TransfereAHHA skillsba ema seluk
Moris hoprinsípiu
siénsia nian
Bele hahuu hosira nia
inisiativa rasik
Ihakomprensaunba kualidadepotensiál
Sai edukadórne’ebé di’ak ihakomunidade
Iha abilidadeatu hala’osentru ho
independente
Iha balansu bamoris hodisustenta no
serbí
IMPA
KTU
Eduka onaestudante liu
70,000
Kada loron hanorinestudante
3,500
SENTRU54
hahuu husi �nan 2006
SENTRU32
lokaliza iha teritóriu Timor laran
HALO KOOPERASAUN HOGOVERNO
eskola públiku hamutuk 15,Ministériu do Interiór palásiu
prezidensiál no SEFOPE
HANORIN LÍNGUA BAAJÉNSIA NO ONG SIRA
Oz Aid, AND, PDHJ, UNDP, Oxfam,Seed of Life no Child Fund
KOOPERASAUN HOMINISTÉRIU PETRÓLIU
Fo treinamentu kona-ba Inglés noa�tude ba ema nain 3500 husi
Viqueque no Suai
Programa interkámbiu baestudante na’in
200iha Camboja, Malázia no Laos
VOLUNTÁRIU LOKÁL110
mak hala’o a�vidades hotu
Profesór prémiuglobál husi finalista
na’in 10
Hetan prémiu kona-ba personalidade iha
�nan, 2012
Hetan prémiu baAziá�ku iha �nan
2009
Projeitu inova�vu baDezenvolvimentu iha�nan 2013-2014
Rekoñesimentu husiembaixadór da paz
Apresiasaun plakahusi krús vermelha
Kamboja
Dezafiu kona-baSosiál empreguAziá�ku nian
Rekoñesimentu husi:
· Prezidente Timor-Leste no Manan na’in ba prémiu Nobel da Paz, José Ramos-Horta
· Primeiru Ministru Timor-Leste nian, Xanana Gusmão
· Primeiru Ministru Malázia nian, Tun Dr. Mahathir
· Liurai Kamboja, Liurai Sihanouk
· Ministru Edukasaun Kamboja no Malázia nian
PRÉMIU NO REKOÑESIMENTU
Prémiu:
+670 76 19 19 19
�morleste.ahhaeduca�[email protected]
Avenida Liberdade da Inprensa BecoraVertude Dili Timor Leste ( SOLS 24/7 )
www.ahhaeduca�on.org