2|

MT

eT+&ÉTe düTπswt

|3

n<Ûä´≈£åî&ÉT

eT+&ÉTe düTπswt

ñ‘·Ôsê<Ûä´≈£åî&ÉT

ø±ø£s¡¢ $»j·TyÓ÷Vü≤Hé

ñbÕ<Ûä´≈£åî&ÉT

&܈ˆ }]$T+&ç qs¡dæ+Vü‰¬s&ç¶

ø±s¡ <ä]Ù

C§qï\>∑&ɶ düTÁãVü≤àD´+

dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù

ñ|üŒ\bÕ{Ï ø£ècÕí¬s&ç¶

ø√XÊ~Ûø±]

eT+<ë&ç Ç+<äT¬s&ç¶

dü+j·TTø£Ô ø√XÊ~Ûø±]

∫{ϺeT\¢ s¡|òüTT

‘·ø£åD |üPsê«<Ûä ≈£åî\T

<äeTàqï ^‘·

n~Ûø±]ø£ ø±s¡ ìsê«Vü≤ø£ ãè+<ä+

eT\¢es¡|ü⁄ nq+‘Y

#êeT÷ÿs¡ u≤*ÿ

Ms¡ï|ü⁄ ∫qdü‘· +

eq+ CÀ´‹

o\+ ø£èwüíyDÏ

Ä~uÛÑ≥¢ eTùV≤wt Ä~‘·

|ü&ç¬>\ ˙s¡»

∫\T≈£L] sêCÒwt

dæ+–¬s&ç¶ XÊs¡<ä

ø£q|ü]Ô X•ø±+‘Y

H\ø£+{Ï düTuÛ≤wt

ô|+≥ø√≥ düTuÛ≤wæDÏ

<$¬s&ç¶ düTì Ÿ

bÕ\ø£ eT+&É*

˝≤e⁄ sêeTø£èwüí (n~Û|ü‹)

eTT\T≈£î≥¢ eT÷]Ô (ñbÕ~Û|ü‹)

&܈ˆ dæ.ÄsY. sêe⁄

&܈ˆ õ. s¡eTD≤¬s&ç¶

n»jYT¬s&ç¶

|ü⁄düÔø£ s¡÷|üø£\Œq

bÕs¡úkÕs¡~∏, ˝≤sY¶© &çõ≥ Ÿ

eTTK∫Á‘· s¡÷|üø£s¡Ô

b˛\+sêE $q‹

>∑‘· 27 dü+e‘·‡sê\T>± ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ dü+düÿèr dü+Á|ü<ëj·÷\≈£î ô|<ä› |”≥ ydü÷Ô ‘Ó\T>∑T

C≤rj·T dü+düú\≈£î B≥T>± ì\ã&çq ñ‘·Ôs¡ f…ø±‡dt ‘Ó\T>∑T dü+|òüT+ yT HÓ\ ∫e] yês¡+˝À &Ü\dt

ø£HÓ«qHé ôd+≥sY À ‘êHê yês¡T ìs¡«Væ≤+∫q 19e eTVü‰düuÛÑ\≈£î eT]j·TT E …’ yÓTT<ä{Ï yês¡+˝À

Ç]«+>¥ ø£HÓ«qHé ôd+≥sY À Hê{Ÿ‡ dü+düú yês¡T ìs¡«Væ≤+∫q 3 e ‘Ó\T>∑T dü+ãsê\≈£î düVü≤Ä‹<Ûä

ùde\+~#·&É+ m+‘√ >∑s¡«ø±s¡D+.

á ø±s¡ Áø£e÷\ <ë«sê nyÓT]ø±˝À |ü⁄{Ϻ ô|]–q ‘Ó\T>∑T dü+‘·‹ yê]ì eTq dü+düÿèr

dü+Á|ü<ëj·÷\qT >∑Ts¡TÔ #˚ùd $_Ûqï kÕ+düÿè‹ø£ ø±s¡´Áø£e÷\˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT #˚j·T&É+

n_Ûq+<ä j·T+. á ãèVü≤‘·Ôs¡ ø±s¡ Áø£e÷\˝À bÕ\T |ü+#·Tø=qï |æ\¢\≈£î, ô|<ä›\≈£î, Áb˛‘·‡Væ≤+∫q

‘·*¢ ‘·+Á&ÉT\≈£î, •ø£åD Ç∫Ãq >∑Ts¡Te⁄\≈£î, $»j·Te+‘·+ #j·T&ÜìøÏ ì]«sêeT+>± ø£èwæ #dæq

e+<ä\ø=~› dü«#·Ã+<ä ùde≈£î\≈£î eT]j·TT Vü‰»¬s’q y˚˝≤~ eT+~ ‘Ó\T>∑T ã+<ÛäTe⁄\+<ä]ø°

ø£è‘·»„‘ê_Ûe+<äHê\T!

>∑‘· eT÷&ÉT HÓ\\T>± eTq dü+düú $$<Ûä ø±s¡ Áø£e÷\˝À bÕ\T |ü+#·Tø√e&É+ »]–q~. pHé

9e ‘Bq f…ø±‡dt Ç+&√ nyÓT]ø£Hé |ò”Jwæj·THé‡ k˛ôd’{° ({Ï|t‡) yê]‘√ ø£\dæ ìs¡«Væ≤+∫q ñ∫‘·

yÓ’<ä •_ÛsêìøÏ $X‚wü düŒ+<äq \_Û+∫+~. n< $<Ûä+>± kÕàsYº‡ ø£¢uŸ yê] uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ eTq dü+düú

yÓTT<ä{ÏkÕ]>± á dü+e‘·‡s¡+ düeTàsY ø±´+|t ìs¡«Væ≤+#·&É+ $X‚wü+.

á dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç eTq dü+düú yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï kÕ]>± ø± ÒJøÏ yÓfi‚fl $<ë´s¡TΔ\≈£î kÕÿ\sYwæ|t‡

Çe«&É+ ÁbÕs¡+_ÛdüTÔqï~. ˇø£ kÕúìø£ ‘Ó\T>∑T dü+|òüT+ kÕúìø£ $<ë´s¡Tú\≈£î kÕÿ\sYwæ|t‡ Çe«&É+

nyÓT]ø±˝À Ç< yÓTT<ä{ÏkÕ] ø±e&É+ $X‚wü+. kÕÿ\sYwæ|t‡ n+~+#·&ÜìøÏ á dü+e‘·‡s¡+ düVü‰j·T+

#düTÔqï b˛wüø£ <ë‘· …’q leT‹   l eTT|æŒ&ç ns¡$+<é ¬s&ç¶ >±]øÏ, leT‹   l ø√dü÷] sêE

>±]øÏ eT]j·TT leT‹   l ‘Ó*<es¡ sêe⁄ >±]øÏ e÷ Vü≤è<äj·T |üPs¡«ø£ ø£è‘·»„‘·\T.

á $<ë´ dü+e‘·‡s¡+˝À |ü≥ºãÁ<äT …’q e÷ ªdü÷Œ¤]Ôμ $uÛ≤>∑|ü⁄ ôV’≤dü÷ÿ Ÿ $<ë´s¡TΔ\≈£î e÷ dü+düú

‘·s¡|ü⁄q XóuÛ≤ø±+ø£å\T ‘Ó*j·T #düTÔHêïeTT.

sêuÀjT s√E˝À¢ eT]ìï ø±s¡ Áø£e÷\T MT eTT+<äT≈£î rdüT≈£î sêuÀ‘·THêïeTT. m|üŒ{Ï ≤>±H

á ø±s¡ Áø£e÷\≈£î ≈£L&Ü Vü‰»¬s’ $»j·Te+‘·+ #kÕÔs¡ì Ä•dü÷Ô!

ñ‘·Ôs¡ f…ø±‡dt bÕÁ+‘·|ü⁄ Äràj·T ‘Ó\T>∑T ã+<ÛäTe⁄\+<ä]ø° XóuÛ≤_Ûe+<äHê\T !

4|4|

|5

‘Ó\T>∑TyÓ\T>∑T dü+bÕ<äø£es¡Z+

Ms¡ï|ü⁄ ∫qdü‘· + (düeTq«j·T ø£s¡Ô)

C§qï\>∑&ɶ düTÁãVü≤àD´+

Äj·TT\÷] udæ«

<ë$T¬s&ç¶ düTãT“

ø£&Üs¡T #Ó’‘·q´

dæ+–¬s&ç¶ XÊs¡<ä

qTe⁄«\ l<$

‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T bÕsƒ¡≈£î\+<ä]øÏ qeTkÕÿs¡eTT\T !

mìï ø±˝≤\T e÷]Hê, ‘·sê\T e÷]Hê... eTq uÛ≤wü,

kÕVæ≤‘· +, dü+düÿè‹, dü+Á|ü<ëj·÷\T dü‘·‘·+ ø=‘·Ô |ü⁄+‘·\T

‘=≈£îÿ‘·÷, ìs¡+‘·s¡ Jeq~˝≤ kÕ–b˛‘·÷H˚ ñ+{≤sTT.

eTqdüT˝Àì uÛ≤yê\qT e´ø£Ô+ #˚j·T&ÜìøÏ e÷‘·èuÛ≤wüqT

$T+∫q kÕ<Ûäq+ Ç+ø√{Ï Ò<äT. ás√E˝À¢ Ç+ ¢wüß sêø£b˛‘

#ê˝≤ ø£wüº+. ì»yT... #·<äTe⁄, ñ<√´>∑+, Ç‘·s¡ nedüsê\˙ï

Ä+>∑¢+‘√H˚ eTT&ç|ü&ç ñHêïsTT. <ëHÓïes¡÷ ø±<äq˝Òs¡T.

nedüs¡yÓTÆq uÛ≤wü\T H˚s¡TÃø√yê*. mø£ÿ&É eT+∫ ñHêï

d”«ø£]+#ê*. ø±˙ m+‘· m~–Hê ø£qï‘·*¢ì, e÷‘·èuÛÑ÷$Tì

eT]Ãb˛≈£L&É<äT. nÁX¯<ä Δ #˚j·T≈£L&É<äT. ø£qï‘·*¢˝≤

n|ü⁄s¡÷|üyÓTÆ+~ ø£qTø£H dü«uÛ≤wüqT ªªe÷‘·èuÛ≤wüμμ nHêïs¡T.

ø£\Œ‘·s¡Te⁄øÏ ø±dæq eT<ÛäTs¡ |òü\+ ø£Hêï rj·TyÓTÆq eTq

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü eT<ÛäT]eTqT nyÓT]ø±˝À ñ+≥Tqï eTq ‘Ó\T>∑T

yêfifl+<ä]ø° |ü+#·T‘·÷... eTq #·]‘· Àì #Ó’‘·Hê´ìï rdüTø=ì,

qe‘·s¡+>±\ }|ü⁄˝À m|ü⁄Œ&É÷ uÛÑ$‘·yÓ’|ü⁄ kÕπ> ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ

kÕVæ≤‘· dü+düÿèr Ádüe+‹øÏ Ç~ Á|ürø£. ªªnq´ uÛ≤wü\qT

H˚s¡TÃø√ ` düÔq´$T∫Ãq ‘·*¢ uÛ≤wüqT n≈£îÿq #˚s¡TÃø√....μμ

Ç< eTq ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T q$Tàq y<ä+ ìHê<ä+. ªª n+Á<Ûä‘·«

e÷+Á<Ûä uÛ≤cÕ #·Hêÿ\Œdü ‘·|ü:|òü\yéTμμ nqï ns√´øÏÔøÏ kÕs¡úø£‘·

ø£*Œ+# ‘Ó\T>∑T |ü\T≈£î\ ‘HÓ ∫qT≈£î ≈£î\Tπø eTq ‘Ó\T>∑T

yÓ\T>∑T. neTà ø£eTàì Áù|eT, Hêqï #·\¢ì ø£s¡TD, ‘√ãT≥Tºe⁄\

eTeT‘·\ ø£\uÀ‘· ` eTq ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T. eTq uÛ≤wüô|’

ªªuÛ≤wüjÓT C≤‹øÏ JeeTT ` uÛ≤wüjÓT Á|ü‹_+ãeTj·T´ Á|ü‹ dü+düÿè‹øÏHé

uÛ≤wüjÓT düeT‘ê ∫Vü≤ïeTT ` uÛ≤wüjÓT dü÷Á‘·eTTà |ü–~ Á|ü»\qT ø£\T|ü⁄Héμμ

ªª|ü\T≈£îe÷+>∑¢eT+<äT e\<ä+<äTe÷ ìqTï, ÁuÛ≤‘·! ‘Ó\T>∑Tπø\ o‘·ø£qTï?

eHÓï∫HÓï˝§\T≈£î e>∑ ≤&ç e\|ü⁄˝À, e÷‘·èeT÷]ÔHÓ≥T¢ eTs¡T‘·Tej·T´?μμ

eTqy˚T eTeTø±sêìï q÷]b˛düT≈£îì eTq >ös¡yêìï

ô|+bı+~+#·T≈£îH ~X>± Á|üj·÷D+ kÕ–düTÔqï eTq ‘Ó\T>∑T

yÓ\T>∑T ` Á‘Ó’e÷dæø£ |üÁ‹ø£ á Á|ü‘´ø£ dü+∫ø£ ` eTq uÛ≤wü,

dü+düÿè‹, dü+Á|ü<ëj·T kÂs¡uÛ≤\≈£î dü+ã+~Û+∫ kÂwü˜e

yês¡dü‘·«+ ø√dü+ ø£\dæø£≥Tº>± eTT+<äT≈£î kÕ>±*‡q nedüsêìï

bÕsƒ¡≈£î\≈£î eTs√ e÷s¡T >∑Ts¡TÔ#k Ô+~.

‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‹, kÕ+düÿè‹ø£ yÓ’uÛÑyê\ düe÷Vü‰s¡+>±

ákÕ] $÷eTT+<äT≈£î edüTÔqï eTq ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T Á|ü‘´ø£

dü+∫ø£qT m|üŒ{Ï˝≤H˚ Ä<ä]kÕÔs¡ì, $÷ s¡#·q\qT,

n_ÛÁbÕj·÷\qT e÷≈£î |ü+|ædü÷Ô $÷s¡÷ á dü+∫ø£

ìs¡«Vü≤D˝À bÕ\T|ü+#·T≈£î+{≤s¡ì Ä•dü÷Ô....

6|6|

Plano 8th grader Chetan Reddy has proven that he can spell “tournedos,” “envoutement” and

“graminivorous,” which was good enough for a seventh place finish at the National Spelling Bee last

month.

But at Monday night’s Plano City Council meeting, he erred on a pop quiz: Spell the mayor’s last name.

There’s no shame in that, Mayor Harry L-A-R-O-S-I-L-I-E-R-E sees his name spelled wrong all the time.

The mayor and the city council were still thrilled to host Reddy at their regular meeting after his impressive

job representing the city.

“We as a city are so proud of you,” LaRosiliere told him.

Reddy attended the meeting with his family and principal at Rice Middle School. He received a hearty

applause and was read a proclamation recognizing his “steely demeanor” and the fact that he

accomplished his goal of reaching the top ten. A city councilman remarked before the meeting that

Reddy was the “most famous person in Plano” after the ESPN-televised event.

It’s the last time that Reddy will be recognized by the council — at least for his spelling skills. After

qualifying for the competition for four straight years, this was the last time he will meet the age

requirements.

But, given his talent, it’s not hard to imagine that he’ll be back in the chambers receiving other accolades.

Or maybe someday the mayor’s last name will be spelled R-E-D-D-Y.

Chetan G. ReddyS/o. Vijay Reddy Godala and Geetha

Won 7th Place in National Spelling Bee Competition, May 2013

|7

8|

|9

Age: 16 Years

Joining TAMS in the fall of 2013

Vinathi is an active volunteer andparticipates regularly in TANTEX “Spoorthi”

youth group activities.

She is learning Kuchipudi Dance and herinterests are Art and Painting.

10|

|11

y˚<äuÛÑ÷$T>± yÓ\T>=+~q H˚\

e÷qe‘·«+ eTdüø£u≤]q y˚fi¯

y<äuÛÑ÷$T>± ù|s=+~+~ eTq<X+

nVæ≤+kÕe÷s¡Z+˝ÀH kÕ~Û+#ê+ kÕ«‘·+Á‘· +

Åd”ÔøÏ düeTTqï‘· kÕúq$Te«&É+ eTq kÕ+Á|ü<ëj·T+

XÊ+‹, düVü≤q+ eTqyÓT+#·T≈£îqï e÷s¡Z+

á e÷s¡Z+˝ÀH kÕ–+~ eTq düTBs¡ÈÁ|üj·÷D+

ø±˙ |ü\Te÷s¡TŒ\≈£î Ä\yê\yÓTÆ+~ Ç{°e* ø±\+

nã\\ô|’ ã˝≤‘êÿsê\T, ∫Hêïs¡T\ô|’Hê n‘ê´#êsê\T

ìs¡“¤j·T #·≥º+ e∫ÃHê ìs¡“¤j·T+>± ø=qkÕ>∑T‘·Tqï

nø£è‘ê´\T

á<äTcÕÿsê´\˝À bÕ\T|ü+#·T≈£î+≥Tqï

#·≥º+|ü]~Û ÀøÏsêì |æqïej·TdüTÿ\T @&ÉT|ü<äT\T<ë{Ïq

eè<äTΔ\T

&ÉãT“ ø√dü+ u…~]+|ü⁄\‘√ n|üVü≤s¡D\T

$\TyÓ’q ÁbÕD≤ìøÏ ôd’‘·+ yÓ\>∑{Ϻ kÕ~Û+|ü⁄\T

nkÕ+|òæTø£X≈£îÔ\ $∫äqïø£s¡<Û√s¡DT\T

@$T{Ï! sTT~ nHê>±]ø£e÷? ø±<äT ne÷qTwü+.

n+‘·≈£î $T+∫bÕX$ø£+, Ä≥$ø£+

á<äTwüŒ]D≤e÷\ Áù|s¡D≈£î ø±s¡≈£î …es¡T?

~>∑C≤s¡T‘·Tqï HÓ’‹ø£ $\Te˝≤?

ø£qTeTs¡T>∑e⁄‘·Tqï e÷qMj·T ø√D≤˝≤?

ìj·T+Á‘·D Òì eT<Ûä bÕq+, $˝≤kÕ\≈£î u≤ìdüe⁄‘·Tqï

j·TTe‘·, no¢\ ∫Á‘·Á|ü<äs¡Ùq\T, Hsê\T |òüTÀsê\qT

uÛÑ÷‘·<ä›+˝À #·÷|æ+∫ Á|ü»\ <äèwæºì Äø£≥Tº≈£îH |üÁ‹ø£\T,

Á|ükÕs¡e÷<Ûä e÷\T

yê{Ï Á|üuÛ≤yêìøÏ ˝ÀqsTT nø£è‘ê´\≈£î bÕ\Œ& ã\V”≤q

eTqdüTÿ\T, #·≥º+ neT\T˝À n~Ûø±s¡T\ n\dü‘·«+,

n~Ûø±s¡T\ $~Û ìs¡«Vü≤D˝À

n&ÉT>∑&ÉT>∑THê Hêj·T≈£î\ CÀø£ +

H{Ï sT÷ <äTdæú‹øÏ sTTe˙ï

ø±s¡D≤\Tø±<äq>∑\e÷!

Hê>∑]ø£‘· ô|]–+~, Jeq XË’* e÷]+~, Jeq Á|üe÷D≤\T

yÓTs¡T>∑j·÷´sTT.

nsTTHê ø£ì|æ+# eTq |ü⁄s√>∑‹ yÓqTø£ @$T{° n<Û√>∑‹?

á <äTdæú‹ qT+∫ ãj·T≥|ü&Ü*, n+<äT≈£î n+<ä] dü$Twæ

ø£èwæ ø±yê*.

e´≈£îÔ\T, dü+düú\T, dü+|òüT ùde≈£î\T, yT<Ûëe⁄\T, n~Ûø±s¡T\T,

Hêj·T≈£î\T, |üÁ‹ø£\T, Á|ükÕs¡ e÷<Ûä e÷\T n+<äs¡÷ ‘·eT

e+‘·T u≤<Ûä ‘· d”«ø£]+#ê*.

u≤\´+ qT+& ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T Áø£eT•ø£åD, e÷qMj·T

$\Te\T HsêŒ*, $<ë´\j·÷˝À¢ HÓ’‹ø£ $\Te\qT

bÕsƒê´+XÊ\T>± #]à >∑Ts¡Te⁄\T yÓTs¡T>∑T\T~<ë›*.

ø=‘·Ô ã+>±s¡T˝Àø±ìøÏ< |ü⁄Hê~ ø±yê*.

Vü≤≈£îÿ\‘√ u≤≥T u≤<Ûä ‘·\ HÓ]– eTdü\Tø√yê*

e÷qe‘·«+‘√ Áã‘·ø±*, Áã‘·ø£ j·÷*, dü$Twæ ø£èwæ‘√

|ü]dæú‹ì n~Û>∑$T+#ê*.

yÓTs¡T¬>’q düe÷»+ ø√dü+ eTT+<ä&ÉT>∑Tyj·÷*, kÕ{Ï

<XÊ\≈£î eTq+ Ä<äs¡Ù+>± ì\yê*

|ü⁄s√>∑‹‘√ u≤≥T |ü]D‹ì kÕ~Û+#ê*

n< ì»yÓTÆq Á|ü>∑‹, C≤>∑è‹.

uÛ≤$‘·sê\øÏ< eTq$T#Ã $\TyÓ’q ãVüQeT‹!

#ePs¡T #·+Á<äX‚Ks¡ ¬s&ç¶

***

12|

|13

ˇ+≥] qø£åÁ‘· d”eT˝À ˇ~›¬ø’q ‘Ó\T>∑Tq+<äq+

|ü&ÉeT{Ï yÓTÆ<ëq uÛÑ÷$T˝À |ü#·ÃHÓ’q $»j·Tedü+‘·+

e\dü|ü⁄\T>∑T …>∑πsùd e‘·‡sê~ $X«πø‘·q+

»>∑eT+‘ê ‘Ó\T>∑TqT ì+ù| ø£\ø√øÏ\ eT<ÛäT^‘·+

sêeT∫\Tø£ ≤sê >√s¡Te+ø£ ≤sê

bÕ\|æ≥º ≤sê eqeTj·T÷s¡T˝≤sê

s¡+&ç s¡+&ç ø£q+&ç n~>√ s¡eT´yÓTÆq ‘Ó\T>∑T |ü‘êø£+

…+&ç …+&ç $q+&ç n~>√ ‘≥‘Ó\T>∑T ‘HÓ\ ^‘·+

ˆˆˇ+≥]ˆˆ

|ü>∑{Ï|üP≥ yÓHÓï\ |üs¡# HÓ\HÓ ≤ yÓHÓï\ B|ü+

|üdæ&ç ø±+‹ }Vü≤\T |üP# ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T |üÁ‹ø±Á<äTeT+

m&Ü]˝À ˇj·÷dædüT‡˝≤ m+&É|üP≥ ø=+&É>±*˝≤

m–] e\dü e∫Ãq yê]øÏ m<ä\÷s¡≥ bı+< •_Ûs¡+

ˆˆˇ+≥]ˆˆ

¬sø£ÿ˝§∫à mø£ÿ&ç qT+#√ m–s=∫Ãq <Ó+‘√ <ä÷s¡+

#·Tø£ÿ\T #·÷|æ+# øÏå‹˝À eTq>∑\TZ≥jT n‹uÛ≤s¡+

|üs¡d”eT\ ‘Ó\T>∑T ‘√≥\qT ô|+bı+~+# dü+kÕÿs¡+

ø£eTàHÓ’q neTàuÛ≤wüô|’ m+‘·{Ï<√ á eTeTø±s¡+

ˆˆˇ+≥]ˆˆ

<X+ m<Ó’‘HMT ywü+ @<Ó’‘HMT

uÛ≤wüqT XÊ«dæ+# Vü≤è<äj·T+ es¡í+ ej·Tùd<Ó’‘$T

>∑T+&Ó Àì >±j·T+ ì$Tπs nø£åsê\T yÓTT\¬ø‘êÔ*

>∑T+&Óø√‘· ≤π> ~X˝À ø£\\T ø£qTï •eyÓT‘êÔ*

ˆˆˇ+≥]ˆˆ

|ü&ÉeT{Ï ñ>±~ sê>∑+

‘·TeT÷à] sêyÓ÷àVü≤qsêe⁄

nq´Væ≤‘· ns¡ú|òü÷‘·Tø£ »qT Ÿ

m+‘·? m+‘·?

eTìwæøÏ $\TyÓ+‘·?

eTqdüTqï eTìwæøÏ yÓ\T¬>+‘·?

eTqTwüß\ eT<Ûä eT–Zb˛‘·Tqï eTqdüTøÏ u≤<Ó+‘·?

Äø£*‘√ πøø£\T ô|&ÉT‘·Tqï |üdæyê&ç ù|¬>+‘·?

ø£qï_&ɶ≈£î ø£&ÉT|ü⁄ ì+|ü Òì ø£qï‘·*¢ ø£ ï{Ϭø+‘· $\Te?

nHêïπs yÓHÓïeTTø£ á <XÊìøÏ ¬s’‘·ì,

#ÓbÕŒπs <Xs¡ø£åD≈£î eT÷\+ »yêqì,

»yêqT ‘·\ q]øÏHê...

¬s’‘·T yÓqTï $]–Hê...

#Ó≈£îÿ #Ó<äs¡B düe÷»+.

eTìwæ‘√ |üì ÒB düe÷C≤ìøÏ,

e÷qe‘·«+‘√ dü+ã+<Ûä+ ÒB dü+|òü÷ìøÏ,

HÓ’‹ø£ $\Te\T |ü≥ºe⁄ á düeT÷Vü‰ìøÏ,

˙#· sê»ø°j·÷\T, ≈£î\eT‘ê\ >=&Ée\T ø±yê© »Hê\øÏ...

#·∫Ãq Xyê\ Áu§≥qy\T ø√dæ z≥T yùd kÕúsTTøÏ ô|]–+~

n~Ûø±s¡ <ëVü≤+

á Hêj·T≈£î\øÏ

z≥TøÏ $\Te, H√≥TøÏ $\Te⁄

z≥T yùd Áy\TπøB $\Te?

eTìwæ eTìwæø° n\yêf…Æq e÷≥

¬ø+‘·ì? Hê¬ø+‘·ì?

eT] <e⁄&ÉT Ä& á $~Û Hê≥ø£+˝À ... Äj·Tq¬ø+‘√?

ø±e÷\ sê»X‚KsY,

>∑T+≥÷s¡T

******

|ü<ä #·<äs¡eTT

Ä<Ûës¡+`n&ɶ+

1. Á|ü|ü+#êìøÏ ª+μ ì n+~+∫q uÛ≤s¡rj·T XÊÁdüÔy˚‘·Ô

3. s√>±\qT, sê>±\qT dü]#˚dæq düe´kÕ∫

7. ˇ*+|æ≈£î‡˝À |ü‘·ø£+ kÕ~Û+∫q yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï uÛ≤s¡rj·T eTVæ≤fi¯.

8. uÛÑ÷$Tì<äTqï&ÜìøÏ ¬s’‘·T\T yê&˚ |üìeTT≥Tº.

9. ªn\yê≥Tμ, ªe÷eT÷\Tμ nH˚ ns¡Δ+‘√ Ç+ø√ e÷≥.

11. ;<äkÕ<ä\≈£î nqï<ëq+ #˚j·T&É+.

12. ø£$ e÷qdü|ü⁄Á‹ø£

14. #·‘·Ts¡TàKbÕsêj·TD+

15. Áø£j·T$Áø£j·÷\˝À bÕ&˚ bÕ≥

17. Væ≤+B˝Àk˛<äsê

18. u≤>±, eT+∫>±, #·ø£ÿ>± ˝≤+{Ï<˚ Ç+ø√ |ü<ä+.

19. ª>∑+<Ûäs¡« Vü≤düÔμ, ªyê‘ê]μ, ª@s¡+&Éμ nH˚ ù|s¡T¢qï n<äT“¤‘· eèø£å+.

21. sê.$. XÊÁdæÔ>±] #˚‘· düèwæº+#·ã&çq, »Hê<Ûäs¡D bı+~q bÕÁ‘·.

22. ãs¡Te⁄\TyÓ÷ùd+<äT≈£î yê&˚ kÕ<Ûäq+ n≥TqT+∫ Ç≥T.

23. ø=\e&ÜqøÏ yê&˚ ø=\e÷q+.

Ä<Ûës¡+`ì\Te⁄

2. $yêVü≤+ s¡<äT› #˚düT≈£î+fÒ uÛÑs¡Ô uÛ≤s¡ ≈£î Ç~ Çe«e\dæ ñ+≥T+~.

4. q>∑sê\˝À ìedæ+#˚ Á|ü»\˝À Ç~ ø={§º∫Ãq≥Tº ø£ì|ædüTÔ+~

5. $yêVü‰ìøÏ eTs√ ù|s¡T.

6. ns¡ÿ nì |æ\eã&˚ #Ó≥Tº.

7. ˇø£|ü&ÉT |æ\¢\≈£î düs¡«s√>∑ ìyê]DÏ>± yê&˚yês¡T. ô|<ä›\÷

‘ê+ã÷\+‘√ bÕ≥Tùd$kÕÔs¡T.

10. ◊ø£ sê»´dü$T‹ düe÷y˚XÊ˝À¢ Væ≤+B˝À Á|üdü+–+∫ dü+#·\q+

düèwæº+∫q n|üŒ{Ï $<˚oe´eVü‰s¡ XÊK eT+Á‹.

11. Ç|üŒ{Ïø° Á>±e÷˝À¢ Áø£j·T $Áø£j·÷\T Çø£ÿ&˚ »s¡T>∑T‘êsTT.

12. ø£+{Ï#·÷|ü⁄ dü]~<ä›&ÜìøÏ Bìï yê&É‘ês¡T.

13. <Ûäefi‚dü«s¡+ e<ä› >√<ëe] q~ MT<ä Äqø£≥º ìsêàD≤ìøÏ

ø±s¡T≈£î&Ó’q Ä+π>¢j·TT&ÉT.

15. >∑÷&ÛÉ#ê].

16. düeTTÁ<äeTT eT<Ûä ˝À HÍø£qT Ä|ü&ÜìøÏ yê&˚ ãs¡TyÓ’q kÕ<Ûäq+

17. C≤„q düs¡dü«r Ä\j·T+ Çø£ÿ&˚ ñ+~.

19. .......... Ò<äT #·÷\T Ò<äT ø=&ÉT≈£î ù|s¡T k˛eT *+>∑+ nHêï≥º !

20. >±+BÛJ ñ|ü dü‘ê´Á>∑Vü≤+ Çø£ÿ&ç qT+#˚ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

C§qï\>∑&ɶ XÊs¡<ä

(düe÷<ÛëHê\T |ü⁄≥ 30 ˝À)

14|

1893 ôdô|º+ãs¡T 11 e ‘Bq $X«eT‘· düuÛÑ\T

ÁbÕs¡+uÛÑeTj·÷´sTT. kÕ«$TJ $X«eT‘· düuÛÑ À

Á|üdü+>∑eTT ÁbÕs¡+_Ûdü÷Ô nyÓT]ø£Hé k˛<äs¡

k˛<ä]eTDT˝≤sê n+≥T dü_Û≈£î\qT dü+uÛÀ~+#·>±H

düuÛÑ À <ë<ë|ü⁄ eT÷&ÉT ìeTTwüeTT\ bÕ≥T ø£s¡‘êfi

<Ûä«qT\‘√ ÁbÕ+>∑D+ <ä<ä›]*¢+~. kÕ«$TJ Áù|eT

|üPs¡«ø£ |æ\T|ü⁄øÏ dü_Û≈£î\T <ëk˛Vü≤+ nHêïs¡T.

uÛ≤s¡rj·T <Ûäs¡à+ nìï eT‘ê\qT n+^ø£]düTÔ+<äì

>ös¡$düTÔ+<äì nìï eT‘ê\T dü‘· eTT\ì ∫qï ∫qï

q<äT\T Á|üeVæ≤+∫ ∫e]øÏ düeTTÁ<äeTT˝À #]q $<ÛäeTT>± nìï eT‘ê\ >∑eT´+

uÛÑ>∑e+‘·Tì #s¡Tø√e&ÉyTqì Bì¬ø’ mes¡÷ eT‘·eTT e÷s¡TÃø√qø£ÿs¡ Ò<äì #Ó|æŒ

‘·eT eT‘·eTT e÷Á‘·yT >=|üŒ<äì uÛ≤$+#yês¡T u≤$˝À ø£|üŒ\T e+{Ï yês¡ì

kÕ«$TJ ‘Ó*bÕs¡T. ÄHê{Ï n<äT“¤‘· Á|üdü+>∑+ ÁXÀ‘·\qT m+‘√ >=|üŒ>±

Äø£≥Tºø=qï~. ‘·s¡Tyê‹s√E |üÁ‹ø£\ <ë«sê kÕ«$TJ U≤´‹ <XeT+‘·{≤

yê´|æ+∫+~. Äj·Tq bò {À‘√ bÕ≥T kÕ«$T $yø±q+<ä ` ~ ôd’ø√¢ìø e÷+ø Ä|òt

Ç+&çj·÷ nì b˛düºsY‡ eTTÁ~+∫ ∫ø±>√ q>∑s¡eTT˝À y˝≤&ÉBdæHês¡T. »q+

$T>∑‘ê eø£Ô\ Á|üdü+>±\ ≈£L&Ü $q&É+ ø√dü+ kÕ«$TJ Á|üdü+>±\T ∫es¡q

ô|fÒºyês¡T. $X«eT‘· düuÛÑ À¢ kÕ«$TJ d”Œ#Yø√dü+ dü_Û≈£î\T ∫e] es¡≈£î y∫

e⁄+&yês¡T. Äj·Tq≈£î Ä‹<∏ä + Çe«{≤ìøÏ m+‘√ eT+~ ≈£L´ ø£fÒºyês¡T ∫es¡≈£î

|üì eTqTwüß\T ≈£L&Ü Äj·Tq≈£î uÛÀ»qeTT e&ç¶+#+<äT≈£î b˛{°|ü&yês¡T

‘·s¡Tyê‘· Äj·Tq Hê\T>∑T dü+e‘·‡sê\bÕ≥T nyÓT]ø±‘√ bÕ≥T ◊s√bÕ

Ç+>∑¢+&ÉT˝À¢ ≈£L&Ü Á|üdü+–+#ês¡T.

nyÓT]ø±˝À ñqï|ü& ø£s¡àjÓ÷>∑+, uÛÑøÏÔjÓ÷>∑+, <Ûë´qjÓ÷>∑+, sê»jÓ÷>∑+

MT<ä kÕ«$TJ Á|üdü+>±\qT+∫ ny ù|s¡¢‘√ n<äT“¤‘·yÓTÆq |ü⁄düÔø±\T yÓ\Te&ܶsTT.

kÕ«$Tyê] ñ|üHê´düeTT\˝À ã\eTT, $XÊ«düeTT, ÁX<ä›, |ü$Á‘·‘·\qT H=øÏÿ

eø±ÿDÏ+#˚yês¡T.

1) Äj·Tq e÷≥\˝À ã\+ >∑T]+∫ ªªã\yT JeqeTT ã\V”≤q‘· eTs¡DeTT

` $ø±düyT JeqeTT dü+ø√#·yT eTs¡DeTT ` Áù|eTjT JeqeTT <«wüyT

eTs¡DeTTμμ n+{≤s¡T. k˛<äsê ø=+&É $]– MT<ä |ü&ÉTH√j·Tì uÒ\#·÷|ü⁄\

#·÷&Éqedüs¡eTT Ò<äT, ø=~› ø±\eTT Ä>∑TeTT düs¡«eTT eTq bÕ<äÁø±+‘·eTT

n>∑TqT. Ä düπs«X«s¡T&ÉT ø√]q yÓ+≥H ø±bÕ&ÉTqT. kÕ«$T $yø±q+<ä MTs¡T

eTT+<äT XÊØs¡ø£eTT>± ã˝≤ìï dü+bÕ~+#·+&ç. ã\V”≤qT …’ e⁄qï|ü&ÉT uÛÑ>∑eBZ‘·

bÕsêj·TD #j·T&É+ø£+fÒ |òü⁄{Ÿu≤ Ÿ Ä≥<ë«sê uÛÑ>∑e+‘·Tì #s¡e#·TÃ.

m+<äTø£+fÒ Hêj·Tq˝≤sê MTs¡T |òü⁄{Ÿu≤ Ÿ Ä&ç ã˝≤ìï Ä]®ùdÔ n|ü&ÉT MT≈£î

ns¡T®qT&ç |üsêÁø£eTeTT ‘Ó*dæ ‘·s¡Tyê‘· uÛÑ>∑eBZ‘· Ç+ø± u≤>± ns¡úeTe⁄‘·T+~.

eTqdüT‡ ø£+&Ésê\T á ¬s+&ÉT πøkÕ] n_Ûeè~› #Ó+<ë*. ÇqT|ü qsê\T,

≈£îXÊÁ>∑ ãT~›, Ç$ e⁄+fÒ Á|ü|ü+#·+ MT ÁbÕ<äø±+‘·eTT ne⁄‘·T+~.

2) $XÊ«düeTT`Ä‘·à$XÊ«düeTTô|’ $yø±q+<äT\T Ç˝≤ #Ó|ü⁄‘ês¡T. Ä‘·à

$XÊ«düeTT kÂo\´+ >∑\ ø=+<ä] e÷qe⁄\ #·]Á‘ Á|ü|ü+#·eTTq≈£î ø±e\dæq$

eT÷&ÉT 1) düŒ+~+# Vü≤è<äj·T+ 2) Ä˝À∫+# eTqdüT‡ 3) |üì #ùd #ÓsTT´.

eTqMT<ä eTq≈£î qeTàø£eTT $XÊ«düeTT Ò≈£î+&Ü Á|ü|ü+#·eTT˝À ø√≥¢eT+~

<e⁄fifl ô|’q >±ì e´≈£îÔ\MT<ä >±ì qeTàø£eTT ñqï|üŒ{Ïø° Ä qeTàø£eTT e\¢

m˝≤+{Ï Á|üjÓ÷»qeTT dæ~›+#·<äì kÕ«$TJ #Ó|ü⁄‘ês¡T. qø£åÁ‘ê\T >∑‘·T\T ‘·|üŒì,

$y˚ø±q+<äT\ J$‘· e÷s¡Z<äs¡Ùø£ dü+<˚X¯+

|15

(>∑‘· dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT uÛ≤>∑+)

ã+<ÛäTe⁄\T, XÁ‘·Te⁄\T, $TÁ‘·T\T n+<äs¡÷ m<äTs¡T ‹s¡>∑ì ∫es¡≈£î

á Á|ü|ü+#·eT+‘ê (á »>∑‘·Ô+‘ê) m<äTs¡T ì\Teì ˙e⁄ ˙ô|’

$XÊ«kÕìï, ˙e⁄ q$Tàq dæ<ëΔ+‘·eTT qT+&ç ˇø£ÿ n&ÉT>∑T ≈£L&Ü

yÓqTπøj·Tø£ z|æø£>± ø=~› ø±\eTT Ä>∑TeTT düs¡«eTT ˙

bÕ<äÁø±+‘·eT>∑TqT n+{≤s¡T.

3) j·TTe‘·≈£î dü+<X+: uÛ≤s¡‘· j·TTe»qT˝≤sê yT˝§ÿ+&ç

n+≥÷ j·TTe≈£î\≈£î |æ\T|ü⁄ ì#êÃs¡T. ÇqT|ü ø£+&Ésê\T, ñ≈£îÿ

qsê\T Ä ‘·s¡Tyê‘· eÁC≤j·TT<Ûä ‘·T\´eT>∑T eTqdüT‡ >∑\ e+<ä

eT+~ j·TTe≈£î\T e⁄+fÒ Á|ü|ü+#· |ü{≤ìï e÷s¡TkÕÔs¡T n+{≤s¡T.

kÕ«$TJ ñ|üìwü‘·TÔ À¢ì ñ‹Ôwüº C≤Á>∑‘·Ô ÁbÕ|ü esêHé uÀ~Û‘· nqï

dü+<XÊìï Ç˝≤ #Ó|ü⁄‘ês¡T. z uÛ≤s¡rj·TT&Ü …eTTà yT˝§ÿqTeTT,

á dü«|üï dæú‹ qT+∫ ãj·T≥|ü&ÉTeTT, ˙˝À ñ+& ~e´ XøÏÔì

˝Àø±ìøÏ Á|üø£{Ï+#·T …+&ÉT Hêj·THê˝≤sê ø±s¡ uÛ≤s¡eTTqT

eVæ≤+|ü⁄eTT ` m+‘· ø±\eTT á ã<ä›ø£+. MTØ Á|ü|ü+#·eTT˝À

|ü⁄{Ϻ‹] ø£qTø£ m~jÓ÷ ø=+‘· MT C≤&ÉqT ~–$&ç∫ bı+&ç. ø±ì#√

•\ŒeTT\≈£î eèø£åeTT\≈£î MT≈£îq÷ uÒ<ÛäyT$T? n$j·TT |ü⁄{Ϻ ô|]–

q•+#·T#·Tqï$.

@$T »]–qqT ø£\es¡ |ü&Éø£+&ç n+‘·j·TT eTq yT\Tπø »]π>qì

ÄXÊyê<äeTTqT ne\+_Û+#·+&ç Á|ü‹ edüTÔe⁄q+<äT, Á|ü‹e´øÏÔ q+<äT

eT+∫ ø£qT>=q Á|üj·T‹ï+#ê*. ≈£L\ã&ç eTqdüT XØs¡ <Ís¡“¤\´+

>∑T]+∫ $\|æ+∫q#√ @$T Á|üjÓ÷»qeTT. $|òüT÷‘·eTT\qT

Á|ü‹≈£L\ |ü]dæú‘·T\qT m<äT]+∫ #ùd Á|üj·T‘·ïyT eTq*ï

ñ<ä›]+#·Tq~. Hêj·THê $˝≤|üeTT m+‘· e÷Á‘·eT÷ Ç|ü&ÉT

|üìøÏsê<äT. @&ÉT|ü⁄ yÓ÷Vü≤eTT‘√ ˙e⁄ @ ø±s¡ Áø£e÷ìï kÕ~Û+#· Òe⁄.

˙≈£î n$T‘·yÓTÆq <äTKeTT ø£*–‘ nìï ‘·\T|ü⁄\T eT÷dæ n<ä›+˝À ˙

yÓTTVü≤+ #·÷#·Tø=ì $\|æ+#·Tø±ì ãj·T≥≈£îe∫à ˙ @&ÉT|ü⁄

eTTU≤ìï Ç‘·s¡T\≈£î #·÷ù| Vü≤≈£îÿ ˙≈£î Ò<äT, b˛sê≥yT J$‘·

\ø£å +. |ü≥Tº e<ä\≈£î+&É #ùd Á|üj·T‘·ïyT ∫es¡≈£î $»j·÷ìï

#≈£Ls¡TdüTÔ+~. ˇø£ÿ e÷≥˝À Ç˝≤ #Ó|ü⁄‘ês¡T. \ø£å ≤~ Á|ü»\T

Äø£*‘√, nC≤„qeTT‘√ J$düTÔ+fÒ yê] ø£cÕº]®‘·eTT‘√ $<ä H]Ã

yê] >√&ÉT ø=+#·yÓTÆq |ü{Ϻ+#·Tø√ì Á|ü‹ ˇø£ÿ]ï HqT Á<√Væ≤

n+{≤qT, nì ø£]ƒq+>± #Ó|ü⁄‘ês¡T.

∫\¢≈£Ls¡T >√|æ

16|

|17

Äø£*‘√ n\eT{Ï+# yê]øÏ eT‘êìï n+≥>∑≥º&É+ bÕ|ü+. ø±s¡ eTT

Ò<ë |üì @ >=|üŒ ø±s¡ yÓTÆq eT÷&ÉT <äX\T <ë{≤*‡

ñ+&ÉTqT. n$ 1) neùV≤fiq 2) Á|ü‹|òüT≥q eT]j·TT 3) n+^ø±s¡eTT.

‘=+<äs¡|ü&ç @ ø±s¡ Áø£eTeTT #j·TC≤\eTT. düVü≤qeTT |ü$Á‘·‘·

ø±s¡ Bø£å M{Ï‘√ bÕ≥T Áù|e÷qTsê>±\T Ç$ ñqï#√ $»j·TeTT MT<

‘·q≈£î ÇwüºeTsTTq |üìì eT÷s¡Tÿ&ÉT kÕ~Û+|ü>∑\&ÉT. ø±ì Á|ü‹ |üìì

‘·q≈£î ÇwüºyÓTÆq |üì>± e÷s¡TÃø√>∑\yê& BÛeT+‘·T&ÉT! @ |òüTqø±sê´ìï

yÓ÷dü+‘√ kÕ~Û+#· ÒeTT. ÁX<äΔ, düVü≤qeTT\‘√H düø£\ ø±s¡ eTT\T

HÓs¡y˚s¡T‘êsTT.

6) j·TTe Hêj·Tø£‘ê«ìøÏ ø±e\dæq e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T (dü÷Á‘ê\T):

m) ùde≈£î&ÉT Hêj·T≈£î&ÉT (Hêj·T≈£î&Ó’q yê&ÉT yÓTT<ä≥ ùde≈£î&ÉT>±

e⁄+&É&É+ ‘Ó\TdüTø√yê*)

_) Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+# yê&ÉT n|ü]$T‘· <ÛÓ’s¡ eTT, nq+‘· $XÊ«düeTT,

nK+&É düVü≤qeTT ø£*– ìkÕ«s¡úeTT>± ñ+&Ée …qT.

dæ) $XÊ«düeTT, kÂo\´+ ø£*–q ø=~›eT+~ e´≈£îÔ\ #·]Á‘, Á|ü|ü+#·+˝À

eTq≈£î ø±e\dæq$ eT÷&ÉT 1) Áù|$T+# eT]j·TT düŒ+~+# Vü≤è<äj·T+ 2)

uÛ≤$+# (Ä˝À∫+#) eTqdüT‡ 3) |üì #ùd #ÓsTT´.

&ç) MTs¡+<äs¡÷ es¡Z ø°#·T˝≤≥\qT, ndü÷j·TqT $&ç∫ ô|≥º+&ç.

uÛÑ÷e÷‘· e … z]$T ø£*– e⁄+&É+&ç. Bìì MTs¡T kÕ~Û+#·>∑\–‘ ˝Àø£yT

MT≈£î bÕ<ëøÏå‘·eTT ne⁄‘·T+~.

Ç) $TeTà*ï ˇø£ XøÏÔ »qø£yÓTÆq j·T+Á‘·eTT>± ‘·j·÷s¡T#düTø√+&ç.

Á|ü»\T eTq*ï eT+∫ yês¡T, #Ó&ɶyês¡T nì n+{≤s¡T. ø±ì Hêj·T≈£î&ÉT

Ä<äsêÙìï eTT+<äT+#·Tø=ì dæ+Vü‰˝≤¢>± eTq+ |üì#j·÷*. meTHêï

sêìeTTà, ø±ìeTTà »>∑‘·Ô+‘· m<äTs¡T‹s¡T>∑ì ˇø£ÿ n&ÉT¬>’q

yÓqTπøj·T≈£îeTT.

j·T|òt) Á|ü‹|òüT≥q, e´‹πsø£‘· m+‘· m≈£îÿe e⁄+fÒ n+‘· eT+∫~.

Á|ü‹ |òüT≥q Òì< q~øÏ y>∑eTTsê<äT. ˇø£ $wüj·T+ m+‘· ø=‘·Ô<Ó’‘ m+‘·

eT+∫<Ó’‘ ÁbÕs¡+uÛÑ <äX˝À n+‘· e´‹πsø£‘·qT m<äTs=ÿqe\dæ edüTÔ+~.

õ) ªª˝Àø£+ ‘·q Çwüº+ e∫Ãq≥T¢ e÷{≤¢&Éø√˙ HqT <Ûäs¡à e÷sêZìï

nqTdü]kÕÔqTμμ nqï< Bs¡Tì $<ÛëqeTT.

ø=+#Ó+ >∑{Ϻ>± Ç˝≤ ≈£L&Ü n+{≤s¡T. Á‘·T#·TÃ\T ˙ >∑T]+∫

@eTqTø=+fÒ πø$T. mìï e´s¡ú Áù|˝≤|üq\T #dæHê ø±ì yê]πødæ Áø°>∑+≥

HÓ’q #·÷&É≈£î …ø£ÿ #j·T≈£î.

ôV≤#Y) |ü]dæú‘·T\T ˙≈£î m+‘· Á|ü‹ ≈£L\eTT>± e⁄+fÒ ˙e⁄ n+‘·

n+‘·s¡Z‘· XøÏÔì ô|+#·ø√>∑\e⁄. (dü+|òüT+ Á|ü‹|òüT{Ï+# ø=~› eTq XøÏÔ

yÓ\Te&ÉT#·Tqï~)

◊) Vü≤è<äj·T+ Òì yT<Ûëe⁄\qT >±ì, yê] |üÁ‹ø± yê´kÕ\qT >±ì,

yês¡Ô |üÁ‹ø£\ e+#·q\eTT |ü{Ϻ+#·Tø√e<äT›. (#·<äTe⁄ Òì eT÷s¡Tâq ø£+fÒ

#·<äTe⁄qï eT÷s¡Tâ&ÉT eT]+‘· #·ø£ÿ>± ‘·q e÷≥\‘√ »qT\qT yÓ÷düeTT

#˚j·TTqT.)

7) <e⁄&ç >∑T]+∫ Ç˝≤ n+{≤s¡T. ªªe÷qe ùdejT e÷<Ûäe ùdeμμ.

HqT m+‘√ ‘·|üdüT‡ #dæq ‘·s¡Tyê‘· ªªÁ|ü‹ J$˝Àq÷ <e⁄&ÉTHêï&ÉT,

Ç+‘·ø£Hêï yπs <e⁄&ÉT me«&ÉT Ò&ÉTμμ nì j·T<ës¡ú dü‘· eTT>±

‘Ó\TdüTø=HêïqT. ªªme&ÉT Jesê<ä≈£î&√ yê& <esê<∏ä≈£î&ÉTμμ ` kÕ«$T

$yø±q+<ä. HqT <e⁄&çì ã˝≤ìï

ÇeTàì ÁbÕ]úùdÔ Äj·Tq ø£wüºyÓTÆq

|ü]dæú‘·T\qT Ç∫à yê{Ïì

m<äTs√ÿeTHêï&ÉT. HqT <e⁄ìï

yT<ÛädüT‡ eT]j·TT <äè&ÛÉ

kÕeTsêΔ ìï n&ç–‘ s¡ø£s¡ø±\

J$‘· düeTdü \qT Ç∫Ã

|ü]wüÿ]+#·Tø√eTHêïs¡T.

HqT <e⁄ìï dü+‘√wüeTT

n&ç–‘ Äj·Tq rÁe <äTK:eTT‘√ dü‘·eT‘·eTe⁄‘·Tqï eTqTwüß\qT

#·÷bÕ&ÉT.

HqT dü+|ü<ä ÇeTàì n&ç–‘, Äj·Tq ø£wüº|ü&ç |üì #j·T>∑\ neø±XÊ\T

#·÷bÕ&ÉT.

HqT Á|üXÊ+‘·‘·qT ÇeTà+fÒ Äj·Tq |üs¡T\≈£î düVü‰j·TeTT #j·TeTì

#·÷bÕ&ÉT.

HqT <e⁄&çì n&ç–q~ Äj·Tq Hêπø$T Çe« Ò<äT, ø±ì Hêπø~

nedüs¡yÓ÷ n~ e÷Á‘·yT dü+|üP]Ô>± Äj·Tq Ç#êÃ&ÉT.

8) eT‘·+ >∑T]+∫ me¬s’Hê e´s¡ú yê>±«<äeTT #‘· MT e<ä›≈£î eùdÔ düeTdüÔ

eTsê´<ä\# ˙e⁄ e‹Ô–*¢ n‘·ì MT<ä $#ês¡eTT kÕqTuÛÑ÷‹ $qj·TeTTà

Á|üø£{Ï+∫ ‘·|üø=qTeTT.

ˇø£eT‘·+ Ç+ø=ø£ eT‘·+ ø£Hêï >=|üŒ~, nqï yê<äq\T ªª>∑T+E e<ä*

‘=ø£ÿ >∑T]+∫ e÷{≤¢&É+μμ ˝≤+{Ï~. eT÷&ÛÉ $XÊ«kÕ\T Á|üuÛÑ\ XóÁ‘·Te⁄\T.

eT÷&É qeTàø£eTT\‘√ eT÷s¡Tâ\T ne&É+ ø£+fÒ ≈£L&Ü uÛÑ>∑e+‘·Tìô|’

qeTàø£eTT Òì HêdæÔ≈£î …’ e⁄+&É&É+ eT+∫~. uÛ≤s¡‘·<X+ Á|ü|ü+#êìøÏ Ç#Ã

dü+|ü<ä Ä<Ûë´‹àø£ dü+|ü<ä. ìs¡“¤j·T‘·«yT eTq eT‘·+ <Ûäs¡à+ ø±yê*.

9) $<ä >∑T]+∫: @ $<ä nsTT‘ o˝≤ìï ì]à+∫ e÷qdæø£ XøÏÔì

ô|+∫, yT<ÛädüT‡qT $XÊ\ |üs¡∫ ‘·<ë«sê >=|üŒ e´øÏÔ‘ê«ìï r]Ã~~›,

‘·qø±fi¢ô|’ ‘·qT ì\ã&≥≥T¢ #düTÔ+<√ Ä $<ä H ì»yÓTÆq $<ä . eTq˝À

n+‘·s¡Z‘·eTT>± ìøÏå|üÔyÓTÆq Á|ü‹uÛÑqT yÓ\T>∑T˝ÀìøÏ ‘e&ÉyT $<ä jÓTTø£ÿ

\ø£åD+. $TeTà*ï ã\e+‘·T\T #ùd Á|ü‹ ÄXj·TeTTqT d”«ø£]+#·+&ç.

ã\V”≤q |ü]# Á|ü‹ Ä˝À#·qqT ‹s¡düÿ]+#·+&ç.

$yø±q+<ä kÕ«$T ∫e] HÓ\\T uÒ…\÷] eTsƒ¡eTT˝À >∑&çbÕs¡T 1902

p …’ 4 e s√Eq kÕj·T+Á‘·eTT >∑Ts¡T<e⁄\T sêeTø£èwüßí\ Vü‰s¡‹

düeTj·TeTT ‘·s¡Tyê‘· nsTTq ˇø£ >∑+≥ bÕ≥T <Ûë´qeTT˝ÀøÏ yÓ[flHês¡T.

‘·s¡Tyê‘· •wüß´&çì |æ*∫ >±* $düs¡eTì #Ó|æŒ eT+#·eTT MT<ä |ü&ÉTø=ì

‘·q uÛÖ‹ø£ XØs¡eTTqT e~* yXÊs¡T. Äj·Tq uÛ≤s¡rj·TT\≈£î ‘·s¡‘·sê\qT

ñ‘Ô»+ ø£\T>∑ #ùd kÕVæ≤‘ê´ìï dü+<XÊìï n+<ä#kÕs¡T. Á|ü|ü+#·eTT

q\TeT÷\˝≤ Äj·Tq n<•+∫q |üì ìs¡+‘·s¡+ »s¡T>∑T‘·÷H ñqï~.

kÕ«$TJ >∑T]+∫ Á|üeTTKT\T eT]j·TT eTq kÕ«‘·+Á‘·

düeTs¡jÓ÷<ÛäT\ n_ÛÁbÕj·÷\T, $yø±q+<äTì s¡#·q\T #·~$q ‘·s¡Tyê‘·

Hê <X+ô|’ Hê≈£îqï uÛÑøÏÔ yÓsTT´ ¬s≥T¢ ô|]–+~. e÷Vü‰‘·à >±+BÛ

$yø±q+<äT\ dü+|üPs¡í J$‘·+ eT]j·TT Äj·Tq ñ|üHê´kÕ\T e÷

‘·sêìøÏ m+‘√ ñ‘Ô»+ ø£*–+#êsTT Äj·Tq ‘·q Ä<Ûë´‹àø£‘·‘√bÕ≥T

<XuÛÑøÏÔ‘√ ≈£L&çq dü+<XeTT ˇø£ÿuÛ≤s¡‘· <XÊìπø ø±≈£î+&Ü Á|ü|ü+#êìøÏ

≈£L&Ü dü+<XeTT ` »eVü≤sY ≤ Ÿ HÓÁVüA

***

18|

|19

q\¢eT\ ø=+&É\ eT<Ûä´ q\¢{Ï Hê>∑TbÕeTT˝≤ yÓT*ø£\T

‹]–q s√&ÉT¶ MT<ä ø±s¡T »s¡»s¡ |üs¡T¬>&ÉT‘√+~. e÷ Ä&É|ü&É#·÷,

nqïj·T´>±s¡T, Hq÷, á <ä÷s¡|ü⁄ ø=+&É\ eT<Ûä m|ü&√ yÓ\dæ

Ç|üŒ{Ïø° eTq+<ä]˙ Ä\]düTÔqï lXË’\eT*¢U≤s¡T®q kÕ«$T˙, l

ÁuÛÑeTsê+u≤ <˚Mì, yê] Ä Ä\j·÷\ yÓ’uÛÑyê*ï, e÷ <äs¡Ùq

uÛ≤>±´ìï >∑T]+∫ e÷{≤¢&ÉT≈£î+≥÷ z Á|üø£ÿ Ä ø=+&É\, ø√q\

n+<ë\T ‹\øÏdü÷Ô yÓfióÔHêï+.

s√&ÉT¶ Á|üø£ÿq z ô|<ä› ∫+‘·#Ó≥Tº ÁøÏ+<ä Áπ>|tÁ|òüP{Ÿ‡ n+‘·

ô|<ä› d”‘ê|òü ≤\‘√ ì+&çq |üfifl ãT≥º\T ø£q|ü&ܶsTT. #·÷&É+>±H

Hê ø£fiófl õπ> Ÿ eTHêïsTT. mìï @fiflsTT+<√ d”‘ê|òü ≤\T ‹ì!

yÓ+≥H Hê >=+‘·T dü+ãs¡+>± ªd”‘ê|òü ≤\Tμ n+~. yÓ+≥H ø±s¡T

Ä|æ+#ês¡T nqïj·T´>±s¡T.

ø±s¡T ~>∑T‘·Tqï|ü& e÷ e~q Hê≈£î Äs¡¶sY ªqTe⁄« @+

e÷{≤¢&=<äT›. yêfiËfl+‘· KØ<äT #Ó|æŒHê nìï{ÏøÏ &Ü\s¡¢ À …ø£ÿ#·÷dæ

|òüsê« Ò<äT Ò yêfifl ø±j·Tø£wüº+ nì rùddüTø√eT+{≤e⁄μ nì.

HqT düπs Ò! Hê¬ø+<äTø=∫Ãq nqedüs¡|ü⁄ uÒs¡$T~ Ä$&ÉH

#·÷düTø√˙, nqTø=ì ¬øyÓTsê #‘· |ü≥Tºø=ì ªøÏ¢ø øÏ¢øμ eTì|æ+#düTÔHêï

Ä ø=+&É\ k˛j·T>±*ï <ë+{À¢øÏ Ç$T&Ãj·÷\qT≈£î+≥÷.

ñqï≥Tº+&ç mø£ÿ&çì+#√ }&ç|ü&É ¶≥Tº Hê m<äTs¡T>±

ì\TÃHêïs¡T ø=+#Ó+ ej·Tôd’q \+u≤&ç <ä+|ü‘·T\T kÕj·T+Á‘·+

yfi á ø=+&É À¢ wæø±s¡T ¬øfióÔqï \+u≤&û bÕs¡«r |üs¡yTX«s¡T˝≤

nqï≥T¢Hêïs¡T.

Hê≈£î uÛÑ˝Ò eTT#·Ã≥ y˚dæ+~ #·ø£ÿ>± ˇ]õq˝Ÿ ¬>{|t˝À

ñqï yêfi¯flì #·÷ùdÔ. mi¿{Ï ‘·\bÕ>∑, ø£+&ÉTyê, ‘Ó\¢{Ï |ü+#·,

wüs¡T º\‘√ {ÏH√bÕ˝Ÿ n&É« ¬s’ ºCŸyÓT+{Ÿ˝≤ n‘·q÷, ø√˝Ò Z{Ÿ

n&É«¬s’ ºCŸyÓT+{Ÿ˝≤ eTTKeT+‘ê qe⁄«\ yÓ\T>∑T‘√ ÄyÓT!

nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü n<ë›\ ≈£î≥¢‘√ yÓTs¡Tdü÷Ô mi¿{Ï ms¡T|ü⁄ s¡+>∑T bÕe&Ü

#√∞, ô|<ä› ô|<ä› #‹ ø£&çj·÷\÷, #Ó$˝À E+ø°\÷, yÓT&É À |üPdü\

<ä+&É\÷, HÓ‹ÔMT<ä ‘Ó\¢{Ï eT÷{≤, _j·T´yÓ÷, >√<ÛäTeT |æ+&√

ø±uÀ\T m+‘√ Ø>∑ Ÿ>± ñ+~ Ä$&É. M{ÏøÏ ‘√&É÷ e÷´∫+>±

z ∫ìï eTT#·Ã≥

nqï≥T¢ #˚‹˝À z ‘Ó\¢ …>¥ Vü‰sYï ø√&ç

ô|≥º ‘Ó\¢>± mÁs¡{Ï eTT≈£Lÿ, ‘·\ MT<ä

mi¿{Ï ∫ìï u§&çô|\ ÁøöqT‘√! á

n\+ø£s¡D\‘√, Ç+‘· düVü≤»+>± Ç˝≤+{Ï

yÓ÷&É˝Ÿ‡ @ dü÷º&çjÓ÷˝Àq÷ <=s¡ø£s¡T,

ø£q|ü&És¡T! m+‘√ Hê#·Ts¡ Ÿ.

<ä>∑Zs¡ ¬øfi≤flqT bò {À rdüTø√&ÜìøÏ |ü]àwüHé n&É>±\ì. Ä$&É

n&ç–+~ ªø√&ç ø=+{≤yê?μ nì. H˚qT qe⁄«‘·÷ Ç<=ø£{≤ nì

eTqdüT‡˝À nqT≈£îì ªˇ<äT›. H˚qT MT Ç<ä›Øï bò˛{À\T rkÕÔqT

|òüsê« Ò<ë?μ nHêïqT.

Ä$&É yÓ+≥H˚ Ä ø√˝ÒZ≥T qe⁄« ø±kÕÔ ô|<ë\ yÓqø±\

_–+#dæ+~. n‘·qT eT≥T≈£î qe⁄«‘·÷ ãTÁs¡ }|ü⁄‘·÷ ô|fi≤fl+

<ä>∑Zs¡>± #sê&ÉT dü+‘√wü+>±. Ä$&É eT∞fl n+~ ª|ü~ s¡÷bÕj·T\πø

ÇkÕÔ ø√&çìμ n‘·ìøÏ Ç+ø± <ä>∑Zs¡>± »s¡T>∑T‘·÷, HHMT ÇHéÅdüºø£åHé‡

Çe«ø£b˛sTTHê, ªHê≈£î ø√&ç e<ä›e÷àμ n+≥÷H yêfifl bò {À\T >∑ã

>∑u≤ rkÕqT. n˝≤ »+≥>±, ~›ø£>±, dü+‘√wü+>± e⁄qï yê[fl<ä›Øï

#·÷ùdÔ Hê eTqdüT‡øÏ #ê˝≤ ÄVü‰¢<ä+>± nì|æ+∫+~. yêfifl Ä

#Ó|”Œ #Ó|üŒì <ë+|ü‘· uÛ≤yêìï #·÷dæ me«¬s’Hê mø£ÿ&Ó’Hê <ë+|ü‘·

ã+<Ûëì≈£îqï uÛ≤eq ˇø£ÿ˝≤π> e⁄+≥T+~ ø£<ë nqTø=HêïqT.

yêfifl <ë]q yêfiófl yÓ[flb˛j·÷s¡T. HqT Ç+ø± ø=ìï bò {À\T

rdüTÔ+fÒ >∑Ts=Ô∫Ã+~. njÓ÷´! yêfifl #‹˝À @$T ô|≥º Ò<! nì

yêfifl yÓqø±\ |üs¡T¬>{≤ºqT. bÕ|ü+ yêfiSfl @MT |”&ç+#· Ò<äT &ÉãT“\

ø√dü+ nqT≈£î+≥÷ yêfi¯fl q&Éø£ HÓeTà~>± ø£q|ü&çHê n+>∑\T

eT≥T≈ £î bı& Éy ˚y Ó÷ Hê≈ £î Äj·÷dü+ e∫Ã+~ yêfi ¯ flì

n+<äT≈£îH˚+<äT≈£î.

ÄyÓT #‹˝À Çs¡yÓ’ s¡÷bÕj·T\T ô|{≤ºqT ªÇ~ e⁄+#·Tø√μ

n+≥÷. yÓ+≥H˚ ÄyÓT n+~ ªÇ+ø√ Çs¡yÓ’ Çe«sê<ëμ nì!!

ª≈£Ls√Ã&ÜìøÏ ≈£îØà #·÷|æùdÔ |ü&ÉTø√&ÜìøÏ eT+#·y˚TB? nì

n&ç–+<ä≥ yÓqø£≥ø√ø±$&Éμ nqï kÕyÓT‘· >∑Ts=Ô∫à HqT qe⁄«‘·÷

yÓqT‹]>±qT.

kÕ$THì ≈£îe÷]

***

20|

|21

neTè‘·‘·«+

πø‘·es¡|ü⁄ sê»l

e÷ neTà ‹ì|æ+∫q

>√s¡T eTT<ä›\T

HêøÏ|üŒ{Ïø° rj·Tì C≤„|üø±\T

Áù|eT‘√ ÄyÓT ‹ì|æ+∫q

ˇø=ÿø£ÿ eTT<ä›

J$‘·+˝À HHÓøÏÿq yÓT≥¢≈£î

|ü⁄Hê~sêfi¯ófl

$C≤„q XÊÅdüÔ+ neb˛düq |ü{Ϻq neTà≈£î

@ &çÁ^\T, &Üø£ºπs{Ÿ\T

ø=\e÷q+ ø± Òe⁄

Hê düàè‘·øÏ |ü<Ûä+˝À ì‘· q÷‘·yÓTÆq

ÄyÓT ãT»®–+|ü⁄e÷≥\T

]+>∑TeT+≥÷H e⁄HêïsTT

Js¡íXøÏÔ ô|s¡T>∑T‘·T+<äì #ÓãT‘·÷

y&ç nqï+˝À yÓ\T¢*¢ ¬sã“ ô|{Ϻ

yÓTT<ä{Ï eTT<ä›

eTT<äT› eTT<äT›>± nì|æ+#~

<Vü≤<ës¡T&ÛÉ + ø£*–düTÔ+<äì

ø£<Ûä #ÓãT‘·÷

|ü|üŒqï+ eTT<ä›

|üdü+<äT>± ô|fÒº~

ãT~Δ ô|s¡T>∑T<ä\≈£î <√Vü≤<äø±] nì

düT<äT›\T #ÓãT‘·÷

n+<äT˝À ø£eTàì HÓsTT´ CÀ&ç+#~

ø£&ÉT|ü⁄˝À qT*|ü⁄s¡T>∑T #·düTÔ+<äì

q#·Ã #ÓãT‘·÷

ø±ø£s¡ #<äTì

rj·Tì e÷≥\‘√ ‹ì|æ+#~

s¡ø£Ô eè~Δ ø£*–düTÔ+<äì

ø£ãTs¡T¢ #ÓãT‘·÷

Ä≈£î ≈£Ls¡ |ü⁄\TdüT

s¡+Es¡+E>± H√{ÏøÏ p]+#~

s√>∑ ìs√<Ûäø£ XøÏÔ

ô|+#·T‘·T+<ä+≥÷

ìeTà ã<äΔ q*∫

>√eTT>± ô|fÒº~

meTTø£ |ü⁄wæº ø£*–düTÔ+<äì

ms¡Tø£ #ÓãT‘·÷

ø£eTàì ô|s¡T>∑qï+

ø£eT˙j·T+>± ‹ì|æ+#~

nìï s¡ø±\ b˛wüø±\THêïj·T+≥÷

ns¡{Ï|ü+&ÉT

n+<äT˝À yTfi$+#~

ø£&ÉT|ü⁄ ì+&ç+<äì e÷sê+ #ùdÔ

ÄK] eTT<ä› À

neTè‘·eTT+<ä+≥÷

ø£+#·+ n+#·T≈£î ^øÏq

yÓT‘·Ôì MT>∑&É >∑TE®

H√{Ïø£+~+#˚~

yÓTTKeT Ÿ ã≥º≈£î kÕ{Ïsêì

‘·q ø=+>∑T‘√

düTìï‘·+>± eT÷‹ ‘·T&ç#~

neTà ‘·qeTH ø£eTàì eTqdüTì

s¡+>∑]+∫

wüÁ&ÉT#·T\ $s√~Û ‘·‘ê«ìøÏ

neTè‘·‘ê«ìï ÄbÕ~+#~

<e⁄&ÉT ‘·q≈£î e÷s¡T>±

Ç\≈£î |ü+|æq <e‘·

neTà

Ä Áù|eT eT÷]ÔøÏ

Hê Vü≤è<äj·T |òü\ø£+ MT<ä

Ä$wüÿè‘·yÓTÆq á ø£$‘·‘√ #düTÔHêï

nø£åsê_Ûùwø£+

(Ä~yês¡+ Ä+Á<ÛäÁ|üuÛÑ 19 p …’ 2009˝À Á|ü#·T]‘·+)

Äø±X¯+

˙* Äø±X+ #·÷&ÉT m+‘· ìs¡à\+>± ñ+<√

@MT ms¡T>∑ì q+>∑Hê∫˝≤

˙{Ï ø√dü+ n˝≤¢&çq »Hê*ï

ø£ ï{Ï À eTT+∫q bÕ&ÉT yT|òü÷ìøÏ

‘√&ÉTì∫Ã+~ ‘·qT ø±<ä÷

≈£î+uÛÑeèwæº>± ≈£î]dæq ≈£î+&Éb˛‘· yêqøÏ

düèwæº »]–+~ ‘·q˝À ø±<ä÷

ô|fi¢–düTÔ+fÒ ô|<ä› ô|<ä› #Ó≥¢ì ô|qT‘·TbòÕHÓ’

ø£fifl|üŒ–+∫ #·÷dæ+~ ‘·qT ø±<ä÷

‹|æŒ ‹|æŒ $dæπsdüTÔ+fÒ <=]øÏqe˙ï

‘·|üŒì #Ó|üŒì~ ‘·qT≈£L<ä÷

neìì #düTÔ+fÒ n‘· ≤ ≈£î‘·T\+

n<eTì n&É>∑ì~ ‘·qT ø±<ä÷

ÄÁXj·÷\ì <ä÷s¡+ #düTÔHêï Á|ü»\øÏ

<ëìøÏ ÄÁXj·T+ Ç∫Ã+~ ‘·qT ø±<ä÷

e÷j·T<ë] yT|òüT+ e÷j·TyÓTÆb˛>±

$T–*b˛sTT+~ ‘·qT ø±<ä÷

yÓ‘·T≈£î‘·T+fÒ $T–*b˛sTTq yêfiófl

e÷j·TeTsTTq ‘·eT yêfiflì

≈£L*b˛sTTq kÂ<Ûë\ eT<Ûä

bÕ*b˛sTTq eTTU≤\‘√

ìs¡à\+>±, ì$T‘·Ôe÷Á‘·+>±

∫\T≈£L] yÓ+ø£≥ XÊÅdæÔ

*** ***

22|

|23

24|

|25

26|

|27

28|

|29

ªÇ|ü&yÓ’+<äe÷à, n+‘·+‘· e÷≥\+≥THêïe⁄?μ Hê≈£L $düT>±ZH

ñ+~.

ªÇ+ø± @+ ø±yê*sê? Hê ô|fiË’flq ÇHïfifl˝À¢ HqT mìï e+<ä\kÕs¡T¢

u§ã“≥T¢ #düT+{≤qT! MT HêqeTà ≈£L&Ü $T>∑‘ê $wüj·÷\˝À m˝≤

ñHêï Hê u§ã“≥¢øÏ e÷Á‘·+ m|ü&É÷ e+ø£\T ô|≥º Ò<äT. n˝≤+{Ï~,

Ç|ü&ÉT n~ sêe&É+, u§ã“≥T¢ Ç˝≤ #Ój·÷´* nì ªHê≈£îμ

#Ó|üŒ&ÉeTTq÷ ‘ê‘·øÏ <ä>∑TZ\T H]Œq≥Tº. <ëìøÏ qTe⁄«, MT Hêqï ≈£L&Ü

‘êHê, ‘·+<ëHê.. b˛˙ Ä |ü<äΔ‹˝À Åf…Æ #Ój·T´≈£L&É<ä÷ n+≥÷ Hêπø

dü\Vü‰*e«&É+, Ç+ø£ HHÓ+<äT≈£L Ç+{À¢? <ëHï e∫à á e+≥ ≈£L&Ü

yÓ\>∑u…≥ºeTqT, HHÓ[fl Vü‰sTT>± {°M #·÷düT≈£î+≥÷ ≈£Ls¡TÃ+{≤,μ ‘·q

$düTs¡+‘ê u§ã“≥Tº MT<ä #·÷|ædü÷Ô sƒ¡|”eTì ô|q+ MT<äøÏ $dæ]+~

neTà.

neTàøÏ ø√|ü+ e∫Ã+~, Ç+ø£ Ä {≤|æø Äô|jYT nì ôd’>∑ #XÊs¡T

Hêqï. HqT, ‘·qT Hê >∑~˝À¬ø[fl b˛j·÷+.

Ĭsï\¢ ÁøÏ‘·+ dü+Áø±+‹ ø=∫Ãq|ü& yÓTT<ä …’+~ neTàø°, ‘·qø°

á >=&Ée ej·TdüT ô|]π> ø=B› #ê<ädüÔ+ m≈£îÿyÓ’b˛sTT+~. neTàøÏ,

<ëìøÏ ‘√&ÉT ˇø£ÿ&çH ø=&ÉT≈£îqjT´dü]– b˛ôddæyéHÓdt ≈£L&Ü ø=+#Ó+

m≈£îÿy. HqT }fiÀ¢ ñqïHêïfiSfl ∫qï|üŒ{Ï ≤π> ‘·q ø=+>∑T |ü≥Tº≈£î

‹s¡>±\ì nqT≈£î+≥Tqï≥Tº+~ neTà. ªe∫Ãq <ä>∑Zs¡qT+N e÷{≤,

|ü\T≈£L Ò≈£î+&Ü m|ü&É÷ n˝≤ >∑~˝À <ä÷]b˛e&ÉyTHê,μ nì ñqï

Hê\T>∑T s√E\T kÕ~Ûdü÷ÔH ñ+~. ªdüπs, @+ e÷{≤¢&Ü*? ≈£Ls√Ã

#Ó|üμ n+fÒ, ª˙≈£î ‘√∫q|ü&ÉT, ≈£î~]q|ü&ÉT Hê≈£î ≈£î<äs¡<ä÷›?μ

nì n*π>~.

∫e]øÏ HqT ‹s¡T>∑T Á|üj·÷D+ ne⁄‘·T+fÒ ñ+&Éã≥º Òø£ n+~.

ªá kÕ] qTy=«ø£ÿ&çy sêsê, <ëìï yÓ+≥ u…≥Tº≈£î sê≈£î. ˙‘√

ˇ+≥]>± uÀ …&ÉT ø£ãTs¡T¢ #Ó|üø√yê\qT+~ eTqdüTøÏ, <ëì‘√ eùdÔ

Ç+ø£ ˙≈£î Hê‘√ e÷{≤¢&f…ÆyÓTø£ÿ&É?μ nHdæ+~. ªne÷à, ‘·qT+fÒ

@yÓTÆ+~? ìHïyÓTÆHê Hê‘√ e÷{≤¢&=<ä›ì n&ɶ+ |ü&ç+<ëμ, nHêï neTà

eTqdüT ‘*ø£ #Ój·÷´\ì. ªHêø£<ä+‘ê ‘Ó©<äTsê, qTy«yÓTÆHê nqTø√,

Hê≈£î ñqï<äTqï≥T¢ yÓTTVü≤+ MT< #Óù|Œj·T´&É+ n\yê≥T. á kÕ]

e÷Á‘·+ qTy=«ø£ÿ&çy sêμ, Äs¡¶sY yùddæ+~ neTà.

Ä ‘·s¡Tyê‘· Ç< eT∞fl e÷ }s¡T sêe&É+. e#Ã eTT+<äT

ˇø£ÿkÕ] ‘·qH=~ Òdæ HH=ø£ÿ&çH e<ë›e÷ nì Ä˝À∫+#ê ≈£L&Ü.

ø±˙, ndü Ò s√E\T u≤>± Òe⁄. á eT<Ûä e÷ ø±\˙˝À ¬s+&çfifl˝À¢

<=+>∑\T |ü&ç yÓTT‘·Ô+ <√#XÊs¡T ≈£L&Ü. <ë+‘√ ‘·qì nø£ÿ&É

ˇ+≥]>± e<ä Ò¢ø£, neTà @<√ #ê<ädüÔ+˝À n˝≤ nì ñ+≥T+~ Ò

nqT≈£îì, dü]› #Ó|ü≈£îì Ç˝≤ e#ÃXÊ.

Äqø£≥º\T ` n&ÉT¶ø£≥º\T

ôV’≤<äsêu≤<äT˝À Ç\T¢ ø=Hêï á eT<Û .

neTà˙, Hêqï˙ s¡eTà+fÒ, qTy=«∫Ã

rdüT¬ø[‘ ekÕÔqì yÓTT+&çπødæ+~ neTà. nB

Hê sêø£øÏ ø±s¡D+. sê>±H neTà n&ç–q

yÓTT<ä{Ï Á|üXï ` Ç\T¢ m˝≤ yÓ‹ø±e⁄ nì.

ªHê<MT Ò<äe÷à, m˝≤+{Ï Ç\¢sTT‘

u≤>∑T+≥T+<√ Hêø£Hêï ‘·qπø u≤>± ‘Ó\TdüT. Ç\T¢ yÓ‘·ø£&É+ qT+N,

yêdüTÔ, u≤´+≈£î˝ÀqT, ø±e*‡q |òü]ï#·s¡T, ÄK]øÏ >∑èVü≤Á|üyX+

eTTVüAs¡Ô+ ≈£L&Ü ‘·H #·÷dæ+~. ªdæì‡j·TsY>± ì»+ #ÓbÕŒ. ø±˙ ì»+

eTØ n+‘· #<äT>±

ñ+≥T+<äì neTà yÓTTVü≤+ #·÷ùdÔ>±ì ‘Ó©˝≤. ªø=&ÉT≈£î

Á|üjÓ÷≈£î&Éj·÷´&ÉqT≈£îHêï+ >±˙ eTØ Ç˝≤ nìï+{Ïø° <ëì MT<

n+‘· &çô|+&é nsTTb˛sTT u≤ìdü ≤ ã‘·T≈£î‘·THêïy$TÁ{≤

Hêj·THê?μ, yêb˛sTT+~ neTà. Ä eT÷&é e÷s¡T‘·T+<äì, ªne÷à,

u§ã“≥T¢ #kÕÔyê, ôV’≤<äsêu≤<é |ü{Ϻ¬øfi≤›+ nHêï. nqedüs¡+>±

n&ç>±qì Ç|ü& nì|æ+∫+~.

Ç+{À¢ |üìeTìwæ qT+N, ≈£Ls¡\yê&ÉT, bÕ\yê& ø±<äT, yÓTT‘·Ô+

e÷ nbÕsYºyÓT+{Ÿ _*¶+>∑T˝À n+<ä]ø° neTà @+ #Ó|æŒ+<√ ‘Ó©<äT

>±˙, n+<äs¡÷ qH√ï $\ìï #·÷dæq≥T¢ #·÷düTÔHêïs¡T. ìqï u≤\ÿ˙˝À

ì\ã&ç ø±|ò” ‘ê>∑T‘·T+fÒ |üøÏÿ+{≤$&É ñ+&Éã≥º Òø£ nHdæ+~

≈£L&ÜqT,μ m+<äT≈£î u≤ã÷, á ej·TdüT˝À neTàì u≤<Ûä ô|≥º&É+,

ˇø£ÿ&çy sê Òø£b˛j·÷yêμ, nì |”ø£\<ëø± ø√|üyÓTT∫Ã+~ neTà MT<ä

Hê≈£î.

Ç+<ëπø neTàÁô|ò+&ÉT ^‘ê+{° e∫Ã+~ Ç+{ÏøÏ, Ä$&É e∫Ãq|ü&

nqT≈£îHêï, neTàøÏ Hê >∑T]+∫ #Ó|üø√&ÜìøÏ Ç+ø√ ÁXÀ‘· <=]øÏ+<äì.

n~>√ yÓTT<ä …fÒºdæ+~. HqT $Hê\H ø±yê\ì >∑{Ϻ>± #Ób Ô+~.

ªM&ÉT |üP]Ô>± <ëì yÓ÷E˝À |ü&çb˛j·÷&ÉT ^‘ê, Hê ø=&ÉT≈£îì

Hê≈£î ø±≈£î+&Ü #ùddæ+~, 24 >∑+≥\T <ë+‘√H ˝Àø£+ M&çøÏμ ø√|ü+,

u≤<Ûä ø£*dæq >=+‘·T‘√ n+{À+~ neTà. }s¡Tø√y, ndü*<ä+‘ê

m˝≤ yÓTT<ä …’+~, qTeP«, sêe⁄ >±s¡T #·÷dü÷Ô m˝≤ }s¡T≈£îHêïπs,

ª‘√≥≈£Ls¡ Hê& #Ó|üŒ Òø£b˛j·÷sêμ nqï≥Tº, n|ü& ø£+Á{À\T

#düT+fÒ e´eVü‰s¡+ Ç+‘·<ëø± e#Ã~ ø±<yÓ÷,μ kÕqTuÛÑ÷‹

≈£î]|æ+#k Ô+~ neTà Áô|ò+&ÉT ^‘ê+{°.

m+‘· ø£+Á{À Ÿ #düT≈£î+≥THêï HêøÏ+ø± ø√|ü+ ‘·π>Z ≤ Ò<äT.

ª@+ #Ó|üŒeT+{≤yé, yê&ÉT Ç+»˙]+>∑T˝À Ç˝≤ #sê&√ Ò<√, @<√

ÁbÕC…≈£îº e]ÿ#êÃ&ÉT yêfifl Ábıô|òdüs¡T. n|ü&ÉT yÓTT<ä\sTT´+~ Mfifl

|ü]#·j·T+ yÓTT<ä{À¢ ø± ÒJ qT+∫ Ç+{ÏøÏ sê>±H ÁbÕC…≈£îº es¡ÿì

bÕ\÷] düT»q

30|

|ü<ä #·<äs¡eTT »yêãT\T

|31

ãj·T Ò›πsyê&ÉT. n|ü&ÉT Ä eTT<äqwüº|ü⁄~ e÷ nbÕsYºyÓT+{Ÿ øÏ+<ä

yÓT&çø£ Ÿ cÕ|ü⁄ Ò<ä÷, <ëì |üø£ÿH ñ+&~. düπs Ò, ÁbÕC…πøº ø£<ë,

#·<äTe⁄ø√&Üìπø ø£<ë yÓfió‘·THêï&ÉT nì e~ ÒXÊ+. sêÁ‹ Ç+{Ïø=∫ÃHê

<ëì ø£ãTπs¢. <ëì ‘Ó*$‘≥\ì bı>∑T&ÉT‘·÷, n+‘· ∫qï<Ó’Hê mìï

|üqT¢ ø£åD≤˝À¢ #·ø£ÿu…≥º>∑\<√ ˇø£fÒ yÓT#·TÃø√e&É+. ‘Ó*$‘·≈£îÿe

<ä<ä›eTàì, Á>∑Væ≤+#· Òø£b˛j·÷ M&ÉT yÓT*¢>± <ëì e÷j·T˝À

|ü&ÉT‘·THêï&Éì. Ä ÁbÕC…≈£Lº nsTT+~, ‘·s¡Tyê‘· Hê\Tπ>fifl˝À

n˝≤+{Ï ÁbÕC…≈£îº\T eTs√ |ü<Ó’Hê nj·TT´+{≤sTT. nìï+{Ï À¢q÷ <ëì

‘√&ÉT Òø£b˛‘ ndü*ø£ #·<äTy Ò<äqï≥T¢ yÓ+|üsê¢&ç b˛e&É+. nsTTHê

^‘ê, eTq ã+>±s¡+ eT+∫<Ó’‘.. me]H√ m+<äT≈£î nqTø√e&É+,

ôV’≤<äsêu≤<äT˝À ñ<√´>∑+ e∫Ã+~ Çø£HÓ’Hê |”&Ü b˛‘·T+<äqT≈£î+fÒ

Ç~ nø£ÿ&Ü ‘·j·÷s¡T. nB #ê\<äqï≥T¢ ôd\e⁄\øÏ Ç+{Ïø=dü÷Ô <ëìï

≈£L&Ü yÓ+≥ô|≥Tºø=#êÃ&ÉT.μ eTT≈£îÿ N<äT≈£î+{À+~ neTà.

ªu≤<Ûä|ü&Éπø, MTyê&=ø£ÿ&Hê? n+<äs¡÷ |æ\¢\÷ n˝≤π> ñHêïs¡T

á s√E˝À¢. Ä >∑T&ç Á|üø£ÿ M~Û À Ä+»Hj·TT\T>±] ne÷àsTT

sê<Ûä Ò<ä÷? ∫qï|ü&ÉT ¬s+&ÉT »&É ÒdüT≈£îì yêfifleTà yÓqπø

‹s¡T>∑T‘·÷

ñ+&<ë? Ç|ü&ÉT Vü≤e«, ˇø£ÿ |ü+&ÉT>∑øÏ >±˙, ù|s¡+{≤ìøÏ >±˙

ø£q|ü&ÉT‘·T+<ë? MT yê&Ó’‘ ø£ dü+ Ç+»˙]+>∑T˝À #πs<ëø± Ä>±&ÉT.

Ä sê<Ó’‘ yÓTTqï mì$T<√ ø±¢düTø=∫Ã+~. yêfifleTà Ä eT<Ûä @<√

bÕغ À ø£q|ü&ç+~ Ò. qTyÓ’«‘ Ç+‘· u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïyê >±˙,

yêfiflyÓTÆà‘ n<<√ |òüTqø±s¡ + #dæq≥T¢ >=|üŒ>± #Ó|ü≈£î+~. ô|’>± á

ø±\+˝À Ç<ä+‘ê #ê˝≤ düVü≤»eT˙, n~ m+ø£πsCŸ #Ój·T´ì ù|¬s+{Ÿ‡

yÓqø£ã&çq yêfiflì …ø£Ãs¡T ≈£L&Ü Ç∫Ã+~. nsTTHê \*‘ê, ÇHêïfiSfl

Hê≈£î |æ\¢\T Òπs nì u≤<Ûä|ü&ܶ, Ç|ü&ÉT ˙ ø=&ÉT≈£î˙, n~>√ Ä

sê<Ûä Ç˝≤+{Ï yêfiflì #·÷XÊø£ u≤<Ûä|ü&ɶ+ e÷HXÊ. Ç+ø±qj·T+ Ç~

Ç+&çj·÷ ø±ã{Ϻ n< nyÓT]ø±˝À nsTT‘ u§&É÷¶&Éì |æ\¢\T ≈£L&Ü...μ

yÓ≥ø±s¡+ ì+&çq >=+‘·T‘√ #Ób Ô+~ ^‘ê+{°.

nsTTb˛sTT+~. Hê ø√|ü+ ‘êsêkÕúsTTøÏ #]+~. neTà˙, Ä$&Éì

ø£*|æ <äT*ô|j·÷´\ì &çôd’&ÉT #ùdXÊ. #·Ás¡Tq Ò∫ Vü≤˝À¢¬ø[fl.

ªne÷à, ˙≈£L, Ä+{°øÏ Hê>∑T]+∫ ‘·|üŒ yπs {≤|æπøÿ Ò<ë

e÷{≤¢&ÉTø√&ÜìøÏ, HqT |üø£ÿ>∑~˝ÀH ñHêï Hê≈£î $q|ü&Ü\H

MT]˝≤...μ Hêe÷≥\T |üP]Ôø±≈£î+&ÜH neTà.μ ne⁄Hê, qTe⁄« $Hê\H

e÷{≤¢&ÉT ≈£î+≥THêï+. nsTTHê ø£&ÉT|ü⁄ ∫+#·T≈£î+fÒ ø±fiflMT<ä

|ü&ÉT‘·T+<äì, me]‘√ #Óù|Ô @eTT+~, Hê u≤<Ûä ˙ø£s¡ΔeTsTT‘ ø£<ë..μ

neTà ø£fifl˝À¢ ˙fiófl #·÷ùddü]øÏ Hê ø√|ü+ ÇfÒº m–] b˛sTT+~.

ˇø£ÿkÕ] eTqdüT ∫e⁄≈£îÿeT+~.

<ä>∑Zs¡¬ø[fl neTà uÛÑT»+ #·T≥÷º #ÓjT´dæ, ªne÷à,

Ç|ü&eTsTT´+<äì, Ä+{° MT¬s’Hê #ÓbıŒ#·TÃø£<ë,μ ^‘ê+{° πødæ #·÷XÊ.

ª|æ\¢\‘√ eTqdüT $|æŒ e÷{≤¢&Ü\ì ne÷à, HêHêï nqT≈£î+fÒ

‘·ù|ŒeTT+~ s¡M, nsTTHê ˙ |ü<äΔ‘+ u≤ Ò<äTsê,μ eT+<ä*+|ü⁄>± n+~

^‘ê+{°.

ªÄ+{°, HqT |ü⁄≥ºø£ eTT+<äT qT+N MTs¡T neTà Áô|ò+&ÉT‡. MTs¡T

≈£L&Ü Ç˝≤... nsTTHê neTà <ì >∑T]+∫ u≤<Ûä|ü&ÉT‘√+<√

Hêø£s¡úeTe«fÒ¢<ë+{°,μ nHêï.

Ä e÷≥ ø√düyT #·÷düTÔqï≥T¢ neTà n+<äT≈£î+~. ªn~ ø±< ^‘ê,

ô|[fl #ùdÔHÓ’Hê <ë]˝Àø=kÕÔ&ÉqT≈£î+fÒ ... ÄK]øÏ ô|[fl#·÷|ü⁄\

¬øfi≤fl\Hêï ≈£L&Ü n~ yÓfifleT+fÒH ekÕÔ&É≥, yê&ç¬ø˝≤+{Ï ne÷àsTT

ø±yê˝À Hêø£Hêï, yêfifl Hêqï ø£Hêï <ëìπø u≤>± ‘Ó\Tdü≥...μ neTà

Ç+ø± @<√ #Ó|üŒuÀ‘√+~.

ªne÷à, ˙≈£î q∫ÃHê, q#·Ãø£b˛sTTHê ˇø£ÿ{Ï e÷Á‘·+ ì»+. H˙

s√E á bıõwüq Ÿ ñHêïq+fÒ ‘·H ø±s¡D+, Hê≈£î ‘Ó©ì mH√ï

$wüj·÷\T ‘·qøÏ ‘Ó\TdüT. z|æ>±Z Hê≈£î #Ó|ü⁄Ô+~. Hêø=#à mH√ï

ÁbÕã¢+dtøÏ ∫{Ϭø˝À |ü]cÕÿs¡+ #Ó|ü⁄Ô+~. Hê≈£î ø√|üyÓTT∫Ã

$düT≈£îÿHêï, ‹{ϺHê n*– yÓ[flb˛≈£î+&Ü qqïs¡Δ+ #düT≈£î+≥T+~.

Hììï |üqT¢ #Ó|æŒHê H√ nq≈£î+&Ü ùde\T #düTÔ+~. HqT u≤<Ûä À¢ ñ

+fÒ #·ø£ÿ>± bÕ≥\T bÕ&√, CÀø‡ #Ób˛Œ q$«düTÔ+~. ªn+≥÷ ^‘ê+{°

πødæ ‹]–μ Çe˙ï ns¡Δ+ #düTø√≈£î+&Ü HH<√ yÓ÷E˝À |ü&çb˛sTT

neTà˙, Hêqï˙ |ü{Ϻ+#·Tø√q≥Tº e÷{≤¢&ÉT‘√+~ neTà,

n+‘Ó+<äTø±+{°, yÓTTqï ‘·qø√ yÓ’s¡dt e∫à ¬s+Á&√E\T Òe Ò<äT.

Hê¬ø’‘ Ä ¬s+Á&√E\T ¬s+&ÉT j·TT>±˝≤¢ >∑&ç#êsTT. eT∞fl ‘·qT

e÷eT÷\jT´es¡≈£L $\$˝≤¢&çb˛j·÷qT ‘Ó\TkÕ, MTπs #Ó|üŒ+&Ü+{°

Hêø√ eT+∫, ‘Ó*yÓ’q Áô|ò+&ÉT+&É≈£L&É<ë?μ nqTø√≈£î+&ÜH Hê >=+‘·T

eDÏøÏ+~.

ªuÛÑ Ò yê&çy s¡M, m+<äT≈£î+&É≈£L&É<ä÷, n˝≤+{Ï Áô|ò+&$T{Ï,

ô|fi≤fl+ ñ+fÒ Ç+ø± u…düTº, Ks¡à ø±* n~ ø±kÕÔ eTìwæ ø±≈£î+&Ü z

yÓTw”Hé, n< z ˝≤|t{≤|t nsTTb˛sTT+<ëjÓT... Ç< z bÕ‹πøfifl

ÁøÏ‘·eTT+&ÉT+fÒ HqT MT n+≈£î ŸH=~ Òdæ <ëHï ô|[fl #düT≈£îH<ëìï

qTy«ø±<äT s¡M, ˙˝≤+{Ï yêfiófl #ê˝≤ eT+< ñHêïs¡T. ø£+|ü ≥πs¢

˝Àø£+>± Ä $T<Ûë´ Á|ü|ü+#·+˝À ã‹πødü÷Ô, s¡M, á Ä<ÛäTìø£‘·ø£,

ø£åD≤˝À¢ HÓ{Ÿ À |üqT\˙ï #düT≈£îH kÂø£sê´\T eTqøÏ á ˝Àø£+˝À

‘√{Ï eTqTwüß\‘√ >∑&çù| ø±˝≤ìï ô|+#·&Üìπø ø£<ë! Çe˙ï

mø£ÿ&Óø£ÿ&ç yêfifl˙ ø£åD˝À¢ ø£*|æ nqTã+<Ûë\øÏ Äqø£≥º\T ø£{≤º Ò

‘·|üŒ, n< ˝Àø£+>± nsTTb˛sTT, nìï ã+<Ûë\ø° n&ÉT¶ø£≥º\T

ø±≈£L&É<äTμ qe⁄«‘√+~ ^‘ê+{°.

|üø£ÿ >∑~˝À+∫, ªqqTï e~* ˙e⁄ b˛ Òe⁄ Ò, n~ ì»eTT Ò...μ nì

Hê ˝≤|t{≤|t À+∫ bÕ≥ $q|ü&ÉT‘√+~.

***

32|

|33

sêy√jYT yÓTÆ &çj·TsY Áã<äsY ÇHé ≤ yÓ+ø£fÒX+! u§‹Ô>± ø£qã≥º+ Ò<äT.

Ä|òüsY‡ n&ÉT>∑T‘êqì uÛÑj·T|ü&ç yÓTTVü≤+ <ëfÒdüTÔHêïyê? uÛÑj·T|ü&É≈£î Ò.

Ä eT<Û ä´ dæìe÷yêfiËfles√, eTq bÂsêDÏø±\ >∑T]+∫ ¬s+&ÉT

d”Œ∫*eTàHêïs¡T˝Ò. d”Œ∫øÏ e+<ä #=|ü⁄Œq e÷{≤¢&ÉT≈£îHêïeTT. rsê

yÓTT<ä{Ï …ø£ÃsY |üPs¡ÔjT´≥|üŒ{Ïø°, yêfiófl ¬s+&√~ Çe«<ä›ì ã‹e÷*

eT÷&=+<ä*∫à e~*#·TÃ≈£îHêïs¡T, <ä>∑T˝≤“J yÓ<Û äe\T. dü πs

eTqø=∫Ã+<<ä≈£îÿ&É÷. Ä $T–*q d”Œ∫ ákÕ] Vü‰©e⁄&√¢ ÇkÕÔqT.

<ìMT<ä e÷{≤º&Üq+{≤yê? n< |ü⁄*+Edæ qø£ÿ... Ç+ ¢wüß˝À Apingn+{≤s√jYT. n< eTq+ zoo yÓ[fl ø√‹ì #·÷dæ eTq eTT≈£îÿ>=≈£îÿ+fÒ,

n~ ‘·q eTT≈£îÿ >√≈£îÿ+≥T+~. eTq+ |ü[fløÏ*ùdÔ n~ |ü[fløÏ*düTÔ+~.

n< Aping n+fÒ. n+fÒ <ëìï eTq+ yÓøÏÿ]düTÔHêïyÓ÷ Òø£ n<˚

eTq*ï yÓøÏÿ]düTÔ+<√ ‘Ó*j·T<äT. <ëìπø eTq ‘Ó\T>∑T˝À ˇø£ HêqT&ç

nô|ò÷]+∫+~.. |ü⁄*+Edæ qø£ÿ yê‘·... |ü⁄*ì #·÷&ÉT Á≈£Ls¡»+‘·Ty>±ì

m+‘· VüQ+<ë>±, n+<ä+>±, <äsê®>± ñ+≥T+<√jYT, <ëì #ês¡\÷,

s¡+>∑T\÷... ¬s+&ÉT ø£fiófl #ê\eqTø√. n+<äTπøH√jYT yê&Óe&√ Ç+ ¢wüß

<=s¡ <ëì MT<ä ø£$‘·«+ nô|ò÷]+#ê&ÉT. Tiger tiger burning bright,in the forests of the night nì. n~ jTdüTÁø°düTÔ ø£<∏äøÏ allegory{ÀjYT. n~ eTq ‘Ó\T>∑T˝À X‚¢wü nì nuÛÑ +‘·s¡+>± #Ó|üŒ&ÉeTì n+{≤πs¢.

n+<äTπøH√jYT me&Ó’Hê V”≤s√ì e]í+#ê\+fÒ eTq Á|üã+<Ûä ø£e⁄\T,

ªqs¡XÊs¡÷›\e÷μ n+{≤s¡T. ø±ì ø£èwüßí&ÉT ns¡T®qTDÏí ªªuÛÑs¡‘·s¡¸uÛÑμμ

n+{≤&√jYT uÛÑ>∑eBZ‘· À. m<äT› À n+<ä+ @eTT+~ #Ó|ü⁄Œ? #·#ÓÃ≥Tº

ãs¡Te⁄ yÓ÷düTÔ+<äqTø√. n< eTq dü+düÿè‘·uÛ≤wü À ñqï #êe⁄. uÛÑs¡‘·s¡uÛÑ

nì m<äT›ì uÛÑs¡<äT&ç|üø£ÿ ô|&ç‘ bı>∑&ÉÔ≥. eT] n< e÷]à eTT+<äTô|{Ϻ

m<äT›˝≤+{Ï eTìwæ n+fÒ ‹≥ºe⁄‘·T+~. ø£qø£... @$T{Ï digressne⁄‘·THêïq+{≤yê? Ç<H√jYT Hê ≤+{Ï yT<Ûëe⁄\‘√ e∫Ãq ÁbÕu…¢+.

mH√ï $wüj·÷\T+{≤sTT Áu…sTTH√¢. n˙ï πøkÕ] <ä÷düT≈£î ãj·T≥øÏ

ekÕÔsTT. BH˚ï multitasking n+{≤πs¢. >∑+–¬s<äT› ≤, MT Hêqï˝≤

nH |üqdü\T eT∞fl eT∞fl e*¢+#yêfiflø£s¡ú+ ø±<äT Ò.

Ä Ç+‘·ø° |ü⁄*ì >∑T]+∫ ø£<ä÷ e÷{≤¢&ÉT≈£î+≥THêï+. n<˚

Äs¡D´+˝À ñqï ugly >∑T+≥qø£ÿ, Ä |ü⁄* >±+;Ûs¡ +, n+<ä+ #·÷dæ

ndü÷j·T|ü&ç, ‘·qT>∑÷&Ü n˝≤ ñ+&Ü\ì, n≥¢ø±&É ø±*Ã ˇfifl+‘ê

yê‘ê\T ô|≥Tº≈£î+~≥. n≥¢ø±&É+fÒ n≥¢ø±&Éø±<äT˝Òy√jYT. n<=ø£

‘Ó\T>∑T C≤rj·T+. n+fÒ ns¡úe÷? @eTT+~. Ç+¬øes√ï #·÷dæ,

eTqø£edüs¡eTTHêï Òø£b˛sTTHê, yêDÏí nqTø£]+#·&ÉeTqï e÷≥. ˙≈£î

‘Ó©<äT>±˙, eTq <XÊìï ‘Ó\¢<=s¡\T |ü]bÕ*+# s√E˝À¢, yêfifl<X+˝À

#·*øÏ dü÷≥÷ ã÷≥÷ y˚düT≈£îHêï, eTq<˚X¯+˝À e÷Á‘·+ ìø£ÿs¡¢‘√

‹]π>yêfiófl. ø±ì eTq q\¢<=s¡\T, yêfiflì ø±ø± |ü≥º&É+ ø√dü+ dü÷≥T¢

q÷´ –ØX¯+ …ø£ÃsY

(Aping Ò<ë |ü⁄*+pdæ qø£ÿ)

y˚düT≈£îì ñø£ÿô|{Ϻ #·düTÔ+&˚yêfi¯ófl. bÕ+≥T

‘=&ÉTø√ÿ&É+ sêìyêfiófl <Û√e‘·T˝À¢ #=ø±ÿ ≥ø

#dæ, ô|’q ø£ ø£+sƒ¡\+>√{° _–+∫, ô|’q ø√≥T

ydüT≈£îHyês¡T. HÓ‹ÔMT<ä ˇø£ ‘Ó\¢ ‘·\bÕ>±..

|ü+#· }&É≈£î+&Ü ˇø£ qT\ø£‘ê&√, bÕ‘·

f…ÆjÓ÷´... ø√‘·T˝≤¢ ñ+&yês¡qTø√.. n+<äTπø

Aping nH˚ e÷≥ e∫Ã+~. @e÷≥ø±e÷fÒ #Ó|ü⁄Œø√yê*. n\¢<˚

Äj·TH=ø£ÿ&! n+fÒ düπs«|ü*¢ sê<Ûëø£èwüíHé ( Ò<√jYT eTq‘Ó\T>∑Tyê&.

Äs√E˝À¢ ns¡yê«fifl‘√ HÓ>∑TZ≈£îsê Òø£ sê<Ûëø£èwüíj·T´øÏ <äè‘·Á|üø£è‘·+ CÒ]Ã

sê<Ûëø£èwüíHé nj·÷´&ÉT) >±s¡T, ‘Ó\¢ ø√≥T ydüTø=ì, ‘·\bÕ>± #·T≥Tº≈£î+fÒ,

ìs¡a+>± <=s¡u≤ãT˝≤>± yÓ*–b˛‘·T+&yê&ÉT.

n< Aping >∑T]+∫ ø£<ä÷! Ç|ü⁄Œ&ÉT Ç+ ¢wüß uÛ≤cÕÁ|üuÛ≤e+ e\¢

$e÷q Á|üj·÷D≤\ e˝≤¢¢, Vü‰©e⁄&é dæìe÷\T ñÁ<∏äT‘·+ e˝≤¢¢, Ç+≥sY

HÓ{Ÿ e˝≤¢ Á|ü|ü+#·+ ∫øÏÿb˛‘·Tqï<√jYT. (World is becomingsmall) nì Ç+^¢wüß á&çj·T+˝Ò. n+#˚‘· eTq<˚X¯+˝À Á|ü»\T,

Ç‘·s¡<XÊ˝À¢ yêfiófl eTTK´+>± nyÓT]ø±˝À, @+ #düTÔHêïs√ n$ ~>∑TeT‹

#düTÔHêïs¡T. ñ<ëVü≤s¡DøÏ, Ç|ü⁄Œ&ÉT Ç+&çj·÷˝À ñ&ç|æ Vü≤√≥˝§¢ Ç&ç¢ø£Hêï

Mc.Donald˝À ãs¡ZsY ‹+fÒ >=|üŒ, ô|düs¡≥Tºø£Hêï Pizza øÏ >ös¡e+

C≤dæÔ. Ç<ä›s¡T ‘Ó\T>∑Tyêfiófl »‘·|ü&ç‘, ªªqeTùdÔ! u≤>∑THêïsê!μμ ã<äT\T

Vü‰j·T+&ç, zu≤j·T+&ç , (Oh!Boy) ñ<√´>∑+˝À C≤j·T+&é

nsTTb˛j·÷q+&ç, $&Ü≈£î*<ë›eTì decide nsTTb˛j·÷´eT+&ç, takecare >± rdüTø√+&çμμ ...Ç˝≤ nô|ò÷]düTÔHêïjYT dü+uÛ≤wüD\T. Ç+<äT˝À

ø=+#Ó+ uÛ≤s¡rj·T+ >∑÷&Ü @&çÃ+~ Ò. n<ä ≤¢ e⁄+#·T nø£ÿ&É nyÓT]ø±˝À

|æ\¢\øÏ 18 @fi¯ófl sê>±H˚ ô|<ä›yêfi¯ófløÏ+<ä »eTø£{Ϻ ñ<√´>∑+˝ÀH√,

$T\≥Ø˝ÀH√ C§s¡u…&É‘ês¡T. ñ<√´>∑+ dü+bÕ~+# ‘Ó*$ Òì yêfiófl

ø±˝ÒJ˝À¢ #˚s¡‘ês¡T. |æ\¢\T #ê˝≤eT+~ kı+‘·ø±fi¯¢MT<ä ì\ã&ç

#·<äTe⁄ø√e&É+, ñ<√´>±\T #˚j·T&É+ #˚kÕÔs¡T. eTq˝≤>± ñeTà&ç

≈£î≥T+u≤\T+&Éeø£ÿ&É. n+fÒ, ne÷à, HêHêï, ns¡&É»qT|æ\¢\÷, yêfifl

ô|fi≤fl\÷, yêfifl |æ\¢\÷, neTàeTà, u≤eTà, ‘ê‘·j·T´\T n+<äs¡÷

πø #·÷s¡Tqã&ç ñ+&És¡º, Çø£ÿ&ç<ëø± u≤>±H ñ+<√jYT. Çø£ÿDÏí+N

ÁbÕu…¢+dt edüTÔHêïjYT. Ç+<ëø£ #Ó|æŒq≥Tº eTq Ç+{Ï\¢bÕB πø Ç+{À¢

nô|ò÷]kÕÔ+ >∑<ë eT] eTq¬ø+<äTø√jYT Mothers day, Father'sday, Valentines day ? Ç+ø± Grandparents day, Hê e\¢ø±&ÉT

&, Hê ÁXÊ<ä›+ &? e÷ ∫qï|ü⁄Œ&ÉT ˇø£ Childrens Day ñ+&~.

HÓÁVüA >±] |ü⁄{Ϻqs√Eq. |æ\¢\øÏ |ü|ü⁄Œu… ≤¢\T ô|fÒºyês¡T dü÷ÿ˝À¢.

á eT<Ûä sê<Ûëø£èwüíHé |ü⁄{Ϻqs√E {°#·sY‡ & nì #düTÔHêïs¡T >±ì,

bÕ|ü+ {°#·s¡¢HÓe&ÉT |ü{Ϻ+#·T≈£î+{≤s√jYT. n$≈£L&Ü Ä {°#·s¡¢˝≤π>

∫+‘·|ü*¢ –]C≤X+ø£sY

34|

|35|35

ádüTs√eT+≥÷ m+‘·e÷Á‘·+ n&Ü$&ç˝ Ò≈ £î+&Ü ˙s¡d ü+>±

ñ+≥THêïsTT.

Çø£ $T–*q$. eTTô|’Œ jTfifl ô|fiflsTTq ìs¡T<√´– $‘Y Ç<ä›s¡÷

Òø£ eTT>∑TZs¡÷ (ãdt) |æ\¢\÷, ne÷à HêHêï Ç+{À¢ ñ+{≤&ÉT. Hêqï

dü+bÕ~kÕÔ&ÉT, neTà nqï+ e+&ÉT‘·T+~. ø√&É\T dü+|ò üTùde

#˚düTÔ+≥T+~. nsTT+<ë? y˚T ¬s+&√ Ä~yês¡+ eT<äsY‡ &˚ #˚kÕÔs¡T

nyÓT]ø±˝À. Äs√E |üP\>∑T‘·TÔ\ ø£+ô|˙ yêfifløÏ #ê˝≤ –sêø° ÁøÏdüàdt

ø£Hêï >∑÷&Ü. nø£ÿ&É|æ\¢\T mø£ÿ&√ ñ<√´>∑+#dü÷Ô ne÷à Hêqï\ì

Äs¡T<äT>± #·÷düTÔ+{≤s¡T. n+<äTø£ì @&Ü~ø=ø£ÿkÕ¬s’Hê neTàì

‘·\T#·T≈£î+≥÷ |ü⁄e⁄«\T |ü+|ü⁄‘·÷ ˇø£ ø±sY¶ |ü+|ækÕÔ&ÉT “Happy

mothers day, I love you mom” nì, ø±˙ eTq <X+˝À Ä dæú‹

ø±<äT>∑<√jYT. M&ÉT s√E neTàì #·÷düTÔ+{≤&ÉT. (Ä$&É m+‘·

ˇ<ä›qT≈£îHêï) nsTTHê ø±sY¶ |ü+|ækÕÔq+{≤&ÉT. ø±ì &ÉãT“˝Ò¢e⁄ø£<ë,

ìs¡T<√´>∑+. n+<äT≈£î Hêqï <ä>∑Z]øÏyÓ∞fl ªªHêHêï! ˇø£ e+<√ yÓjÓ÷´

ÇsTT´, neTà\ ~HêìøÏ ø±s¡÷¶, |üP\÷ |ü+|ækÕÔqTμμ n+{≤&ÉT. Hêqï

eT+&ç|ü&É‘ê&ÉT, neTà ã‹≈£î+&É>±H neTà ~qyT$TÁ{≤ ˙ XÊs¡ú+?

ô|’>± ø±sY¶øÏ, |üP\øÏÏ &Éu…“+<äT≈£î? m<äTs¡T>±H ñ+~>∑<ë MT neTà.

ô|s¡{À¢ |üP\T uÀ …&ÉT. b˛sTT ø√düT≈£îsêμμ n+{≤&ÉT M&çø√ÿ|üyÓTTdüTÔ+~.

n<=ø£ ñ<ëVü≤s¡D Aping øÏ. n˝≤π> Father's Day øÏ neTà <ä>∑Z]øÏ

yÓfifl&ÉT>∑T‘ê&ÉT ªªHêqï ~HêìøÏμμ ÄyÓT ‹{Ϻb˛düTÔ+~. Ç~ Ç˝≤ ñ+&É ,

Valentines day Ç+ø± >∑eTà‘·TÔ. ÄyÓT]ø±˝À yêfi‚fl<√ &{Ï+>¥ e¬>’sê

nì nô|ò÷]kÕÔs¡T. yê&ÉT s√&É÷¢ >∑Á{≤ }&çÃ, ø±dæì &ÉãT“\T Ä<ë

#dæ, yê&ç girl friend øÏ @<√ |ü⁄wüŒ >∑TrÔ, &çqïsY Á{°{Ÿ Ç‘ê´~ #kÕÔ&ÉT.

eTqyê&ÉT eT∞fl neTàH√ HêqïH√ n&É>±*‡+< ø±s¡T¶øÏ, #ê¬ø¢≥¢øÏ &ÉãT“\T.

y˚πs girl friend ñ+<äì #Ó|üŒ&ÜìøÏ <äeTTà+&É<äT. n+<äTø£ì @

yTqe÷eT ≈£L‘·Ts¡Tø£H√ #ÓbÕÔ&ÉT. neTà+≥T+~? ªª<ëì¬ø+<äT≈£îsê?

<ëìøÏ dü+ã+<Û뽧düTÔHêïsTT. á X‚wü_Ûwü\T #˚ùdÔ e÷eTj·T´

eT¬øÿ*s¡>∑<ä+‘ê&ÉTμμ nì. ns¡úyÓTÆ+~ ø£<ë? m+‘· s¡kÕuÛ≤k˛? nsTTHê

Ç|ü⁄Œ&ÉT Aping <Ûäs¡àe÷ nì Ns¡\ yê´bÕs¡+, |üP\ yê´bÕs¡+ u≤>±

|ü&çb˛sTT+<√jYT. e÷ ∫qï‘·q+˝À ne÷àsTT\T X¯óÁuÛÑ+>± »&É\T

y˚düTø=ì #·ø£ÿ>± |üP\T ô|≥Tºø=H˚yês¡T. eTq Á|üã+<Ûä ø£e⁄\T

Á|üDj·T+ø√dü+ Ä&Éyêfi¯ófl »&É$düTs¡T≥ n~ eT>∑yêfi¯ófl #˚‘√Ô

|ü≥Tºø=qT≥, ø=+&=ø£#√ <ëìyê‘·øÏ ø=s¡&Ü<Óã“˝≤>± øÏ+<ä|ü&ÉT≥, Ç˝≤

e]í+#yês¡T. sêe÷j·TDø±\+ ì+N ìqï yÓTTqï{Ï ø±+‘·+ ø£<∏ä\<ëø±,

¬ø’ø£, dü‘· uÛ≤e÷ Ç‘ê´~ HêsTTø£\T »&ÉydüTø√ø£b˛‘ n*>±s¡ì uÛÑs¡Ô\øÏ

#·≥T≈£îÿq ‘Ó*dæb˛jT~. n˝≤π>, ôdø£+&é c˛øÏ +≥]>± yÓ[fl Ä\X´+>±

Ç+{Ïø=∫Ãq uÛÑs¡Ô\T uÛ≤s¡ \øÏ ø£úe÷|üD≤s¡ú+ eT …¢|üP\T >∑Á{≤ ‘Ó#Ãyês¡T.

Ç|ü⁄Œ&ÉT Ä&Éyêfiófl »&É\T ydüTø√&É+ Ò<äT>∑<äT{ÀjYT. n+<äs¡÷, m|ü⁄Œ&É÷

n\ø£ À ñqï≥T¢ $s¡uÀdüTø=ì... ÄE≥Tº ø£fifløÏ n&ɶyÓTT∫Ã, #Óe⁄\T>∑ù|Œdæ,

eTT≈£îÿ˝À¢øÏb˛sTT, |üP …ø£ÿ&É ô|≥Tº≈£î+{≤s¡T #Ó|üPŒ? ø±˙ Ç|ü⁄Œ&=#Ã

TV commercials ˝À eTTbÕŒ‹ø£ eT÷&=+‘·T\T E≥Tºb˛wüD

>∑T]+#, <ëì‡>∑<äs¡>±! Ç+‘·Ks¡TÃô|{Ϻ <ä≥º+>± ô|+#·Tø=ì eT∞fl <ëìï

ø£{Ÿ #Ój·T´&ÜìøÏ styling cÕ+|ü⁄‘√ u§#ÓÃ&É+‘· Ks¡Tà (pardon the

pun <=s¡\qï≥T¢) Äj·Tq eTTìe÷DÏø£ + qs¡dæe÷sêe⁄>±s¡T ‘·q

uÛ≤s¡´ ‘·\ø=|ü⁄Œ˝Àì eT+<ës¡ |ü⁄e⁄« >∑T]+∫ n<äT“¤‘· es¡ íq

#XÊ&ÉT>∑<äT{ÀjYT. Äs√E\T b˛j·÷jÓ÷jYT. Çø£ yÓTT>∑eTT+&Üyê&<Ó’Hê

‘·|ü⁄Œ#ùdÔ ÁbÕj·T•Ã‘·ÔyÓT˝≤ nô|ò÷]kÕÔ&ÉT #Ó|ü⁄Œ? |üP\T ‘e&ÜìøÏ Ò<äT,

Ns¡\T ø£≥Tºø√s¡T. q>∑\T ô|≥Tºø√s¡T. e÷ Hêj·TqeTà nqï≥Tº ø£*ø±\+

ˇ∫Ã+<√jYT. yê&Óe&√, Ä dü‘· Vü≤]XÃ+Á<äT&ÉT >±yÓ÷düT #·+Á<äeT‹

yÓTfiÀfl eT+>∑fidü÷Á‘·+ Edæ n~ ≈£î<äTe ô|≥ºeT+fÒ, Ä eTVü‰kÕ~Û«

ªªÄVü‰! ˙y Hê uÛÑs¡Ôe⁄ >∑qTø£ ˙ø£ÿì|æ+∫+~ Hê eT+>∑fidü÷Á‘·eTìμμ

uÛÑs¡Ôedüú pdæ yêb˛sTT+~ ø£<√jYT. eT] ás√E˝À¢ dü‘· Vü≤]XÃ+Á<äT&ÉT

ø±<äTø£<ë, yê&ç ‘ê‘· e∫ÃHê ô|fi≤fl+ yÓTfiÀfl eT+>∑fi¯dü÷Á‘·+

ø£qã&É<äT>∑<ë! Ns¡\T eTq d”]j·T˝À ‘·|üŒ Ç+¬øø£ÿ&Ü ø£qã&Ée⁄>∑<ë

eTq‘ês¡\T eT+∫ Ns¡\T>∑≥Tºø=ì, eT+>∑fi¯dü÷Á‘·+ ãj·T≥

ø£qã&˝≤>∑Tq ydüTø=ì, yTø£|ü⁄Œ m+‘·e÷Á‘·+ #Ó&É≈£î+&Ü @&ÉTdüTÔ+{≤s¡T

> ∑<√jYT. b˛Hê Ä b˛‘·qï sêd æq≥T º ª ªø±≥Tø £ø £+{Ï˙s ¡T

#·qTø£≥Tº|üsTT+ã&Éμμ... nì poetry nô|ò÷]<ë›eT+fÒ Ä eTT~‘·\T

Ä ø±»˝Ÿ ø±s¡+≈£î+&ÜH˚ @&ÉTkÕÔs√jYT. Ä Ç+Á<äC≤\+ #·÷dæ

rs¡*‡+<H√jYT. ø±˙ Ä Ns¡\T ø£≥Tº≈£îì ø£qã&ç ‘ês¡\øÏ Ä Ns¡©ï

eT&É‘·u…≥º+ sê<äT{ÀjYT... n<<√ c˛˝À #·÷|æ+#êØeT<Ûä . eT] Ä

bÕÁ‘·\ Á|üuÛ≤e+ øÏ+∫‘·TÔ e÷Á‘·+ >∑÷&Ü eTq dü+kÕs¡ Ád”Ô\˝À ø£qã&ɶ≥Tº

Ò<√jYT. Ä c˛\T uÛÀs¡TuÛÀs¡Tq @&ÉTdü÷Ô #·÷kÕÔs¡T>±˙, bÕ+≥÷ #=ø±ÿ

ydüTø=H @&ÉTdüTÔ+{≤s¡T. eTq dü+uÀ<Ûäq\T>∑÷&Ü n˝≤π> ñ+≥THêïsTT

>∑<√jYT! Ç|ü⁄Œ&ÉT MT dædü ºs Y ãT#·ÃeTàì H˚qT e~Hê nì

dü+uÀ~ÛkÕÔqT>∑<ë. n˝≤π> e÷ ‘·s¡+˝À »q+, nø±ÿ, nqïj·÷´,

u≤u≤sTT, ‘ê‘·j·÷´, u≤eTà>±s¡÷ Ç˝≤¢ |æ*#yêfifl+ ñfiÀfl»Hê\ï+<äØï

Ç|ü⁄Œ&É+<äs¡÷ ªªn+≈£î Ÿ, Ä+{°μμ >∑T»sêryê&ÉsTT‘ ªªn+≈£î Ÿμμ (uncle)

n+{≤&ÉT. yê&ÉT<›XÙyTyÓTÆHê, |ü&ÉT#·T˝À ñqï Ä&É<ëìï e÷Á‘·+ ªu…+Jμ

n+{≤&ÉT. n+fÒ ªk˛<ä]μ nH˚¢ yê&˚&ÉT|ü⁄. \+&ÉH√¢ ì n+{≤πs¢.

>∑T»sêryê&ÉT <ëìï ô|<ä›|üŒ nqT≈£î+{≤&ÉT. ÇVü≤ düπsdü]. yê&Óe&√

ø±HÓ«+{À¢ #·~y >∑&ÉT>±ZsTT Ä eT<Ûä yêfifleTàq&ç>±≥º ªªne÷à n+fÒ

@+{Ï mummyμμ nì. @${Ï! yêfiófl e÷s¡s¡T, eTqyT e÷sê\+{≤yê?

z] ˙ ‘·*¢ »sƒ¡s¡+ uÛÑdüà+ ne«! m+‘·e÷≥Hêïy√jYT! HqT e÷sê˝≤?

yÓTT¬øÿ e+>∑+~ Medicare e#êÃø£ e+– #·düTÔ+~{ÀjYT! Ç+ø± #ê˝≤

ñ+<√jYT! @$T{°! ˙>∑÷Z&Ü q#·Ã Ò<ë? This is base ingratitude.

***

36|

|37

neTà ø±yê*

zyéT qeT•Ùyêj·T:

nì nø£åsêuÛ≤´dü+ #sTT+#·ø£ eTT+<

Ä~ >∑Ts¡TyÓ’ neTà mH√ï H]Œ+~

Ç+ø± e÷≥ Ò sêì Hê‘√

uÛ≤wü‘√ |üì Òì ∫s¡Tqe⁄« ˝≤*+|ü⁄‘√...

eTs¡∫b˛ Òì eTT<äT› eTT]bÕ\‘√..

HÁ‘êe<Ûëì˝≤ ø£+{Ï #·÷|ü⁄‘√...

mHÓïH√ï H]Œ+~ zs¡TŒ‘√ Hs¡TŒ‘√..

Hê yÓqTπø ˇø£ ô|<ä› ôd’q´+˝≤

Hê #·T≥÷º ˇø£ ô|≥ºì ø£+#·T ø√≥˝≤

Hê yÓ+fÒ ˇø£ eTVü‰ eT+Á‹˝≤...

n+‘· ÀH eTs√ ãT*¢ HdüÔ+ ˝≤...

Hê‘√ Ä&ÉT‘·÷ bÕ&ÉT‘·÷

∫{Ϻ ø£<Ûä\˝À bÕÁ‘·\˙ï ‘êH q{Ïdü÷Ô

#·+{Ï bÕ|üì ø£+{Ï bÕ|ü ≤ ø±bÕ&ç+~

|üdæ‘·qeT+‘ê HH ‘êHÓ’ qqTï ô|+∫ ô|<ä› #dæ+~

Á|ü‹ >√s¡TeTT<䛑√qT dü+kÕÿsêìï J]í+|ü CÒdæ+~

NeT\qT #·+|æq Hê& nVæ≤+dü H]Œ+~ ãT<äTΔ&ç ≤

Áø£eT•ø£åD n\yê≥T #dæ+~ ø£e÷+&ÉsY ˝≤

ô|<ä› u≤\•ø£å ˝Àì Á|ü‹ |ü⁄≥ ˝≤..

<ë] #·÷|æ+~ nC≤„q u≤\´ ‹$Tsêq ~${° ≤

` \øÏåàHê>¥ dü÷]uÛ§≥¢

ÁX‚jÓ÷_Û˝≤wæ˝≤

ãTe« ‹ì|æ+# ≥|ü⁄&ÉT j·TXÀ<ä ≤

ã&ç ¬ø[fl e#Ã es¡≈£L <eøÏ ≤

ìÁ<ä|ü⁄#·Tà ø£\¢ãT*¢ ø£<Ûä\‘√ yÓTT\¢ ≤

zs¡TŒ˝À d”‘· eTs√ uÛÑ÷e÷‘· ≤

neֈ...

˙˝À Òì |ü⁄D´ Åd”Ô\T Ç+¬øes¡e÷à?

e÷ nyTàø±<äT me] neTàsTTHê Ç+‘!

eT+∫ #Ó&ÉT\ e´‘ê´dü+, bÕ|ü |ü⁄D≤´\ |òü*‘·+,

<äj·T <ëøÏåD≤´\ nedüs¡+, ndü÷j·÷ Áø√<Ûë\ |ü]$T‘·+

ãT~ΔøÏ Vü≤‘·TÔ≈£îH˝≤ #Ó|æŒ.. Ä˝À∫+|üCÒùd Ä#·]+|üCÒùd

neTè‘·+ ˝≤+{Ï neTà ø±yê* n+<ä]ø°...

nHê<Ûä ÄÁXe÷\T, u≤\ Hs¡düTÔ\ >∑èVü‰\T Ò≈£î+&Ü m|üŒ{Ïø°...

eTìwæ yÓTT<ä{Ï n<Ûë´j·T+ #·T≥÷º neTà,

neTà #·T≥÷º |üsêBÛq |üdæ‘·q+

n<ä›+ ˝≤+{Ï ∫s¡T ÁbÕj·÷ìï |ü~\+>± ÁbÕD+>±

u≤˝≤´ìï eTìwæ>± eT\∫ ô|+# neTà neTè‘·+!

Ä n<äèwüº+ <äø£ÿì _&ɶ J$‘êìøÏ nyTà ˇø£ k ¢ b˛sTT»Hé!

|37

***

38|

|39

<˚X¯ uÛ≤wü\+<äT ‘Ó\T>∑T …dü‡

ne÷à nH |æ\T|ü⁄˝À m+‘· nqTsê>∑eTT+<√,

neTà˝≤+{Ï ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü Àq÷ n+‘ ÄbÕ´j·T‘·T+~.

Ä<ä]düTÔ+~... n≈£îÿq #s¡TÃ≈£î+≥T+~...

Ä˝À#·q\øÏ e÷≥\T Hs¡TŒ‘·T+~... n+<äTπø..,

Ä+Á<ÛäuÛÀEì# ø°]Ô+#·ã&ç+~..

Ä+>∑¢ |ü+&ç‘·T\# XÊ¢|òæT+#· ã&ç+~..

Ä+Á<Ûä sêÁcÕºHï @sêŒ≥T #sTT+∫+~..

nœ\ uÛ≤s¡‘êeìπø Ä<äs¡ÙÁbÕj·TyÓTÆ+~..

»j·TVü≤√ »j·TVü≤√ Ä+Á<ä »q uÛ≤wü..

»qà bÕeqyT #j·TT Hê »qì uÛ≤wü..

qqïj·T |ü\T≈£î\ rj·T<äq+ ‘Ó\T>∑T

b˛‘·q ‘·fió≈£î\ ì+&ÉT<äq+ ‘Ó\T>∑T

yeTq #·eT≈£îÿ\ ø£eTà<äq+ ‘Ó\T>∑T

ø±fiÀõ #·Ts¡T≈£îÿ\ ñ|üŒ<äq+ ‘Ó\T>∑T

ll #ÓDT≈£î\ yÓ#·Ã<äq+ ‘Ó\T>∑T

eTTfifl|üP&ç øÏdüT≈£îÿ\ #·\¢<äq+ ‘Ó\T>∑T

‘Ó\T>∑T ‘Ó\T>∑T ‘Ó\T>∑T......

|ü\T≈£î |ü*øÏq+‘·H eTeTø±s¡+ ø£\T>∑T

|üs¡eX+‘√ Á|ü‹ Vü≤è<äj·T+ ñbıŒ+>∑T

$X«Hê<Ûä yês¡T ysTT |ü&É>∑\T>± sêdæHê

dæHê¬s $X«+uÛÑs¡ >± #·÷|æHê

n<ä+‘ê eTq C≤„q|”sƒê\øÏ eT#·Tà ‘·Tqø£ Ò

eTq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü eT<ÛäT]eT\øÏ ì» Á|ürø£ Ò

n+<äTπø Á|ü‹ ˇø£ÿs¡+

|ü\T≈£î‘·÷.. |ü]ƒdü÷Ô..

Á|ü‹ ˇø£ÿ]ø° bÕsƒê\T>± uÀ~Ûdü÷Ô

‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T ¬ø’ ø£èwæ #<ë›+

‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ kıã>∑T\ì

‘·sê«‹ ‘·sê\øÏ n+~<ë›+

ysTT @fiófl>± ‘Ó\T>∑TC≤‹ ysTT $<Ûë\T>± |ü+&ç+#·Tø=qï

düJe uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü nì Ä+Á<ÛäuÛ≤wü neTè‘·+ e+{Ï<ä bÕXÊÑ·

|ü+&ç‘·T\T ôd’‘·+ ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü Àì r|æ<äHêìï Á|üX+dæ+#ês¡T. <X

uÛ≤w ü\+<äT ‘Ó\T>∑T ˝…d ü‡ nì lø£èw ü í

<˚esêj·TT\T ‘Ó\T>∑T ÁbÕX¯dü Ô´+ >∑T]+∫

#ÓbÕŒ&ÉT. ‘≥ ‘≥ ‘Ó\T>∑T r|æ >∑T]+∫ ø£e⁄\T

>±q+ #˚XÊs¡T. Ç{≤*j·THé Ä|òt <ä ádtº>±

‘Ó\T>∑T uÛ≤wüqT ø°]Ô+#ês¡T. n»+‘ê uÛ≤wü

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü.. |ü\T≈£î $qkı+|ü⁄>± ñ+≥T+~. sê‘· À <ëìø√ kÂ+<äs¡ +

ñ+~. ‘Ó\T>∑T |ü\T≈£îã&ç, qT&ç, HêqT&ç $qkı+|ü⁄>± ñ+{≤sTT.

n+<äTπø.. ‘Ó\T>∑T ø£$‘·«+, kÕVæ≤‘· +, ‘Ó\T>∑T ø£fi\ ÁbÕXdüÔ + m\¢\T

<ë≥T‘√+~. |ü<ë\ ñ#êÃs¡D˝À ˇø£ ˝≤*‘·´+ ø£*–, ÁXÊe´‘ê

e÷<ÛäTs¡ +˝À Á|ü<∏äeTkÕúq+ eVæ≤düTÔ+<äì ø£ …º« Ÿ |ü+&ç‘·T&ÉT nqï e÷≥\T

Ç+<äT≈£î ñ<ëVü≤s¡D>± #Ó|ü⁄Œø√e#·TÃqT. ‘Ó\T>∑THê≥ |ü⁄≥º&É+, ‘Ó\T>∑T

#·<äe&É+, e÷{≤¢&É≥+, »Hêà+‘·s¡ düTø£è‘·|òü\eTì n|üŒj·T´ BøÏå‘·T\

e+{Ï eTVü‰|ü+&ç‘·T\T nqï≥T¢ Á|üe÷DeTT+~. ‘·q<Ó’q ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü

e÷<ÛäTsê´ìï >∑T]+∫ mH√ï eT<ÛäTs¡yÓTÆq |ü<ësêú\‘√ b˛*Ã` nìï{Ï

ø£Hêï $Tqï nsTTq~ n<˚qì Ç˝≤ ì>∑TZ ‘˚\TkÕÔ&ÉT. Ä<ÛäTìø£ ø£$

eTT~>=+&É Ms¡uÛÑÁ<äeT÷]Ô

eT+∫ >∑TeTà&ç ø£qï

<ä+∫q jÓTi¿ì Áø=e«&É¢ _j·T´eTT ≈£L&ÉT ø£qï

yT Ÿ »Vü≤+^s¡T e÷$T&ÉT |ü+&ÉT ø£qï

düT+ø±]q Òdü»® ø£+øÏ ø£qï

ø£$Tj·T |ü+&çq <ëø£ ø£qï

#·¬øÿs¡ ‘·>∑uÀdæ e+&çq bÕ\ ãTe« ø£qï

s¡dü<ë&ç ø£qï, |üqdü ‘=q ø£qï

ps¡eTT ø£qïqT EqTï ø£qï

n\‹ ¬ss¡‘ìj·Tq ø£qï

HêeTì ‘·iÏ ø=dü] ≈£Ldæq ø√sTT ≈£L‘· ø£qï

eTT<äT› ˝§*¬ø&ÉT »esê* yÓ÷$ ø£qï

‹j·T´HÓ’q <Ój·T´~ j·T< ‘Ó\T>∑T u≤dü

»qàuÛÑ÷$Tø£+fÒ dü«s¡Z+ã yπs~

e÷‘·è uÛ≤wüø£+f… eT<ÛäTs¡yT~

ø£qï‘·*¢ø£+f… |òüTq<Ó’e$T+πø~

‘Ó*j·TeTj·T´ ˙e⁄ ‘Ó\T>∑T_&ɶ ... nHêïs¡T Hês¡¢ ∫s¡+J$

40|

|41

‘Ó\T>∑TuÛ≤wü ‹j·T´<äq+

‘Ó\T>∑T C≤‹ >=|üŒ<äq+

‘Ó\TdüT≈£îqï yêfifløÏ ‘Ó\Tπ> ˇø£ eT÷\<Ûäq+

‘·*¢<ä+Á&ç H]Œq{Ϻ e÷‘·è uÛ≤wüsê

‘Ó\T>∑T eTs¡∫b˛‘ yêfiflì qTe⁄ eTs¡∫q≥Tºsê

Ç~ eTs¡euÀ≈£îsê n+{≤&ÉT #·+Á<äuÀdüT ≈£î HqT Hê≈£î qTe⁄« ∫Á‘êìøÏ

sêdæq bÕ≥˝À

n+<äTπø...

˙ <X+ @<ä+fÒ ... ‘Ó\T>∑T <X+ nì

˙ C≤‹ @<ä+fÒ ... ‘Ó\T>∑T C≤‹ nì

e+X+ @<ä+fÒ ‘Ó\T>∑T yê&çqì

‘Ó\T>∑T _&ɶ\+‘ê ‘Ó\T>∑T ø°]Ô #ê{≤*‡q ‘·s¡TD+ Ç~.

m+<äTø£+fÒ....

lHê<Ûä ø£$ nqï≥Tº,

»qì dü+düÿè‘·+ãT düø£\ uÛ≤wü\≈£îqT

<X uÛ≤wü\+<äT <ÓqT>∑T …dü‡,

»>∑‹ <ä*¢ø£+f… kÂuÛ≤>∑ dü+|ü<ä

yÓT#·Tà {≤&ÉT_&ɶ yT\T >±<Ó?

|üP‘·πs≈£î\]ôd |üPsêí\T u§ã“≥T¢

ø±øÏHê&É ø±» ø£õ®ø±j·T

u≤<äTcÕ\T C≤+Á– bÕj·TdüeTTà\ ø£qï

rj·THÓ’q uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü!

$Tdæ$T ã+–q|üü*¢ e÷$T&ÉT\ s¡T#·T\T

‘ê{ÏeTT+»\T yT{Ï d”‘ê|òü ≤\T

yÓTs¡j·TT #·¬øÿs¡πø[ e÷<ÛäTs¡T\ ø£qï

rj·THÓ’q~ Hê uÛ≤wü ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü!

y<ä$Væ≤‘·yÓTÆq Ms¡<Ûäs¡àeTT |ü …ÿ

uÛ≤s¡‘·eTTàqì< Ms¡ uÛ≤wü

q\<äeTj·T+‘·T\ q\Te⁄qT |ü+&ç+#Ó

>±sêeTT ∫\Tø£ Xè+>±s¡ uÛ≤wü

∫ìï ø£èwüßíì ©\ …HÓïH=ï ø°]Ô+#Ó

uÛ≤>∑e‘·T\T yÓT#·Ã uÛÑøÏÔ uÛ≤wü

yÓTT\¢ |ü\Tÿ\ ì*Ã jÓT\¢yês¡\T yÓT#·Ã

sêeTTì ø£<∏äC…ô|Œ s¡øÏÔ uÛ≤wü

nsTT‘ H&ÉT <XuÛ≤wü\+<äT ‘Ó\T>∑T ª …dtμ nsTTb˛‘√+~.

Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± n+‘·]+∫b˛‘·Tqï uÛ≤wü\ C≤_‘ê˝À ‘Ó\T>∑T #]+~.

uÛ≤cÕ |ü]s¡ø£åD≈£î eTq+ #=s¡e rdüTø√≈£î+fÒ ‘Ó\T>∑T ø£qTeTs¡T>∑jT´

|ü]dæú‹ <ë|ü⁄]∫+~.

~<äT›eTT ‘Ó\T>∑ø£ås¡eTTqT

eTT<äT›>∑ ‘Ó\T>∑q |ü\T≈£îeTT eTT‘ÓÔeTT˝§\Tø£Hé

ñ<äΔ‹H=+<äTqT Jeq

$T<äΔs¡DÏì yÓ\j·TT ø°]Ô j·T<›$ ø£è|üHé!

‘Ó\T>∑T<äq+ eTq≈£î <Ûäq+

‘Ó\T>∑T uÛ≤wü #·]‘· |òüTq+

n+‘·{Ï |òüTqø°]Ô ø£*Zq eTq ‘Ó\T>∑T˝À e÷{≤¢&ÉT<ë+. ‘Ó\T>∑T˝À sê<ë›+.

‘Ó\T>∑T˝À J$<ë›+. ‘Ó\T>∑T uÛ≤cÕ |ü⁄Hê<äT˝ô|’ eTq y˚T<Û√$ø±dü+,

Jeq $ø±dü+ ô|+bı+~+#·T≈£î+<ë+. |ü+#·<ës¡ ∫\ø£ e+{Ï ‘Ó\T>∑T

|ü\T≈£î ‘Ó\T>∑T õVü≤«ô|’ ∫+<äT˝≤&Ü*. e÷‘·èuÛ≤wü |ü≥¢ >ös¡e+

ô|+bı+~+#·Tø√e\dæq nedüs¡+ qe‘·sêìøÏ ñ+~.

#·ø£ÿs¡ ø£*|æq ø£eTàì ‹j·T´ì ‘√&ÉT ô|s¡T>∑T ‘Ó\T>∑T

#·ø£ÿì |ü\T≈£î\ kı>∑düT\ q&Éø£\ Vü≤+düVü≤√j·T\T u…fi≈£î

qqïj·T ‹ø£ÿq mi¿q |æ‹øÏq Äe⁄bÕ\ bı<äT>∑T

#·<äTe⁄\‘·*¢ø° düTeT<ÛäTs¡XË’*øÏ |ü⁄{Ϻì\T¢ ‘Ó\T>∑T

eTs√ e÷≥˝À #ÓbÕŒ\+fÒ...

neTà e÷≥\˝Àì ø£eTà<äq+

Á|æj·TTsê* e&ç Àì yÓ#·Ã<äq+

∫Hêï] #·÷|ü⁄\˝Àì |üdæ‘·q+

ø£*–q uÛ≤wü, eTq n+<ä]ì ø£*|æq uÛ≤wü

eTq ‘Ó\T>∑T uÛ≤wü ...

≈£î˝≤\T @yÓTÆHê eT‘ê\T @yÓTÆHê.

Ä+Á<Ûë nsTTq ‘Ó\+>±D≤ nsTTq.

düyê\ø£å ø±s¡D≤\T mìï ñHêï?

ø£*düT+&Ü\ì. ‘Ó\T>∑T ‘·*¢ì ø±bÕ&Ü\ì ...

$÷...` X•πsK |ü{≤ïj·Tø

***

42|

|43

44|

LOR

DLY

DIG

ITA

L, +

91 9

8485

168

96