Serum Sitokin Düzeyleri İle Serum Sitokin Düzeyleri İle Obezite Ve Obstrüktif Uyku Apne Obezite Ve Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Arasındaki İlişki° Sendromu Arasındaki İlişki° Tansu Ulukavak Çiftçi*, Oğuz Köktürk*, Neslihan Bukan**, Ayşe Bilgihan** *Gazi Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D. **Gazi Ü.T.F. Biyokimya A.D. ° Ulukavak Ciftci T, Kokturk O, Bukan N, Bilgihan A. The relationship between serum cytokine levels with obesity and obstructive sleep apnea syndrome.
Transcript
Serum Sitokin Düzeyleri İleSerum Sitokin Düzeyleri İle Obezite Obezite Ve Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Ve Obstrüktif Uyku Apne Sendromu
Arasındaki İlişki°Arasındaki İlişki°
Tansu Ulukavak Çiftçi*, Oğuz Köktürk*, Neslihan Bukan**, Ayşe
Bilgihan**
*Gazi Ü.T.F. Göğüs Hastalıkları A.D.**Gazi Ü.T.F. Biyokimya A.D.
°° Ulukavak Ciftci T, Kokturk O, Bukan N, Bilgihan A. The relationship between serum cytokine levels with obesity and obstructive sleep apnea syndrome. Cytokine 2004; 28:87-91
Giriş ve AmaçGiriş ve Amaç (1) (1)
Serum proinflamatuar sitokin düzeyleri, gece saat 01:00-02:00 arası yani yavaş dalga uykusu sırasında pik yapar ve normal uykuda fizyolojik bir rolünün olduğu bilinmektedir.
1997’de gündüz aşırı uyku hali ile seyreden hastalıklarda ve özellikle obstrüktif uyku apne sendromu (OSAS)’da yükseldiği gösterilmiştir.
Ayrıca; serum proinflamatuvar sitokin düzeylerinin, glukoz ve lipid metabolizması üzerindeki direkt etkileri nedeniyle obezitede arttığı da bilinmektedir.
Giriş ve Amaç (2)Giriş ve Amaç (2)
OSAS genellikle obez kişilerin hastalığıdır.
Çalışmamızın amacı, proinflamatuvar sitokinlerden IL-6 ve TNF-alfa düzeylerinin obeziteden bağımsız olarak sadece OSAS nedeniyle yükselip yükselmediğini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem (1)Gereç ve Yöntem (1)
Çalışmaya 43 obez (BKİ > 27 kg/m2), erkek OSAS’lı (AHİ 5) hasta ile yaş ve BKİ açısından uyumlu 22 OSAS’ı olmayan (AHİ<5), obez erkek olgu alındı.
Tüm olgulara Epworth Uykululuk Skalası uygulandı, BKİ ve boyun çevreleri ölçüldü. PSG gerçekleştirildi.
Hasta grupları PSG sonuçlarına göre belirlendi.
Gereç ve Yöntem (2)Gereç ve Yöntem (2)
OSAS dışında herhangi bir uyku bozukluğu (UARS, PLMs, narkolepsi gibi) ve/veya
Altta yatan herhangi bir akciğer hastalığı (KOAH gibi) olan hastalar çalışma dışı bırakıldı.
Obez kontrol
Obez OSAS
p
n 22 43
Cinsiyet E/K 22/0 43/0
Yaş (yıl) 47.210.3 49.69.1 0.39
BKİ, kg/m2 31.033.1 31.864.11
0.54
Boyun çevresi, cm 39.523.69 41.792.67
0.056
Epworth 11.45.4 12.15.55 0.58
AHI 1.550.96 33.1924.99
<0.001
Gereç ve Yöntem (3)Gereç ve Yöntem (3)
Tüm olgulardan, PSG uygulanan gecenin sabahında aç karına alınan venöz kanda IL-6 ve TNF-alfa düzeyleri ölçüldü.
OSAS’ı olan ve olmayan grupta ortalama IL-6 ve TNF-alfa değerleri karşılaştırıldı.
Sitokin değerleri ile AHİ ve BKİ arasında korelasyon olup olmadığı incelendi.
pozitif yönde ve anlamlı olarak AHİ ve boyun çevresi ile korele bulundu (sırasıyla (r=0.33, p=0.03 and r=0.03, p=0.046)
Bulgular (3)Bulgular (3)
TNF-alpha (pg/ml)
AHI
140120100806040200
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Observed
Linear
Bulgular (3)Bulgular (3)
TNF-alpha (pg/ml)
AHI
140120100806040200
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Observed
Linear
OSAS’lılarda serum TNF-alfa düzeyi pozitif yönde ve anlamlı olarak AHİ ile korele bulundu (r=0.36, p=0.016).
Bulgular (4)Bulgular (4)
Serum IL-6 ve TNF-alfa düzeylerinin her ikisinin de kontrol grubunda AHİ ile korelasyonu yoktu.
Her iki sitokinin, hem OSAS’lılarda hem de kontrol grubunda BKİ ile korelasyonu saptanamadı.
Bulgular (5)Bulgular (5)
Çoklu regresyon analizi yapıldığında IL-6 ve TNF-alfanın AHİ ile diğer faktörlerden (yaş, BKİ, boyun çevresi, ESS) bağımsız olarak korele olduğu görüldü (F=3.193, p=0.043).
Tartışma Tartışma
Çalışmamızda; obeziteden bağımsız ve hastalığın ağırlığı ile korele olarak serum sitokin düzeyi OSAS’lı hastalarda OSAS’ı olmayanlara göre yüksek bulunmuştur.
Literatürle uyumsuz olarak sitokin düzeyleri ile BKİ arasında ilişki saptanmamıştır.
TartışmaTartışma
IL-6’nın serum düzeyinin adipoz doku artışıyla yükseldiği, TNF-alfa’nın ise vücut yağ dağılımından sorumlu hipotalamik nöronlardan salgılandığı bilinmektedir.
TartışmaTartışma
OSAS’da tekrarlayan ÜSY obstrüksiyonu, desatürasyonlara ve hipoksiye yol açar.
Hipoksi, immün sistemi uyararak inflamatuar sitokinlerin salınımına neden olur. Hipoksinin serum IL-6 ve TNF-alfa düzeylerini artırdığı çeşitli çalışmalarla gösterilmiştir.
Bu durum, çalışmamızda AHİ ve sitokin düzeyleri arasındaki korelasyonu da açıklar.
TartışmaTartışma
Hipoksi aynı zamanda kardiyak miyositlerden ve vasküler endotelden sitokin salınımına yol açar.
Ayrıca, IL-6 ve TNF-alfa’nın ateroskleroz patogenezinde rol oynadığı düşünülmektedir.
Çalışmalar OSAS’lılarda artmış kardiyovasküler sistem morbiditesini ortaya koymaktadır.
SonuçSonuç
OSAS ile kardiyovasküler morbidite arasındaki ilişki, tekrarlayan üst solunum yolu obstrüksiyonu ve hipoksinin serum sitokin düzeylerinde artışa yol açması ve bu artışın da kardiyovasküler sistem morbiditesi için risk oluşturması ile açıklanabilir.
