+ All Categories
Home > Documents > Sha update

Sha update

Date post: 02-Jul-2015
Category:
Upload: suradet-sriangkoon
View: 441 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
31
1 SHA Movement 2012 ก้าวย่างบนเส้นทางแห่งความงาม
Transcript
Page 1: Sha update

1

SHA Movement 2012

กาวยาง…บนเสนทางแหงความงาม

Page 2: Sha update

2

สารบญ

บทน ำ .............................................................................................................................................. 3

บททหนง: เรมตนจำกกำรน ำ ................................................................................................... 4

บททสอง: ควำมปลอดภย (Safety) .......................................................................................... 7

บททสำม: มำตรฐำน (Standard) .............................................................................................. 9

บททส: Spirituality ในระบบบรกำรสขภำพ ........................................................................ 12

บททหำ: องคประกอบของ SHA ............................................................................................ 17

บททหก: เรยนรกบชมชน ครอบครว และญำต............................................................... 26

บททเจด : กำรเดนทำงยงไมสนสด ...................................................................................... 27

บททแปด : บทสงทำย ............................................................................................................. 28

Page 3: Sha update

3

บทน า กำรพฒนำคณภำพเปรยบคลำยกบกำรเดนทำงทยำวนำน และดเหมอนวำจะไมมจดสนสด เรำมกจะ

ไดยนไดฟงและไดรบรค ำศพทใหมๆ กจกรรมใหมๆ ขนมำอยำงตอเนองและตลอดเวลำ

Spiritual HA หรอค ำเตมๆ คอ Spiritual Healthcare Accreditation & Appreciation กคงเปนหนงในเรองรำวใหมๆ ในระบบบรกำรสขภำพ ทจะชวนใหเรำอยำกรวำมนคออะไรกนแน สงเหลำนนกอใหเกดกำรเปลยนแปลงอยำงไร จรงไหมทจะท ำใหระบบบรกำรของเรำดขน หรอคนท ำงำนกจะมควำมสขขน

ตลอดระยะเวลำสำมปของกำรขบเคลอนระบบสขภำพ ทจะคอยๆ เปลยนแปลงระบบบรกำรในโรงพยำบำล ไปสระบบบรกำรทตอบสนองตอ ทกมตของแนวคดกำรพฒนำคณภำพ อนประกอบดวย มตควำมปลอดภย กำรเขำถงบรกำร ควำมเหมำะสม ควำมสำมำรถของบคลำกร ควำมตอเนอง ควำมครอบคลม ประสทธผล ประสทธภำพ ควำมเปนธรรม กำรดแลดวยจตใจแบบองครวม ควำมรวดเรวทนกำรณ และกำรตอบสนอง

เสนทำงเดนไปสระบบสขภำพทพงประสงคน ยอมมบทเรยนตำงๆ เกดขนระหวำงเสนทำงมำกมำย เปนบทเรยนทไดมำจำกกำรทมเทของบคลำกรดำนสขภำพทกแหงหนในประเทศไทย ดวยจตใจอนเสยสละ และทมเทของทกคนทอยบนเสนทำงสำยน

SHA movement เปนกำรรวบรวมเรองรำว เสนทำง ตลอดจนบทเรยน เพอใหเกดควำมเขำใจทงำย และครอบคลมสำระส ำคญในองคประกอบของ Spiritual HA มำกยงขน

สรพ. หวงวำสำระและเนอหำในหนงสอเลมนจะท ำใหกระบวนกำรพฒนำคณภำพของโรงพยำบำลมควำมครบถวนสมบรณมำกยงขน ทส ำคญคอท ำใหองคกรประสบควำมส ำเรจ คนท ำงำนมควำมสขและเกดพลงในกำรท ำงำน เปรยบเสมอนกำรเดนทำงไปสเปำหมำยทเรำตองกำรทงเปำหมำยขององคกร และเปำหมำยชวตของเรำเอง

สถำบนรบรองคณภำพสถำนพยำบำล ( องคกำรมหำชน)

กนยำยน 2555

Page 4: Sha update

4

บททหนง: เรมตนจากการน า จำกกำรไดสมผสกบกำรท ำงำนในพนทจรงของโรงพยำบำลทงภำครฐและภำคเอกชน สงทรบร

ตลอดเวลำคอคนท ำงำนในระบบสขภำพไดทมเทพลงกำย พลงใจในกำรท ำงำนอยำงเตมท เตมก ำลง พยำยำมท ำใหผลงำนนนออกมำอยำงดทสดเทำทจะท ำได แตดวยปจจยหลำยๆ อยำง เชน ภำระงำนทลนมอ ควำมคำดหวงสงมำกขนเรอยๆ จำกผปวยและญำต ท ำใหเกดผลในทำงลบ และคนท ำงำนสญเสยควำมมนใจในกำรท ำงำน

เมอไดทดลองน ำแนวคดดำนมตจตใจมำบรณำกำรเขำกบกำรท ำงำนทยำกล ำบำกเชนน พบวำโรงพยำบำลหลำยๆ แหง มระบบบรกำรทด เปนตวอยำงได และบคลำกรมควำมสขในกำรท ำงำน ประชำชนมควำมเขำใจวำบคลำกรมควำมเหนอยยำกในกำรท ำงำนอยำงไรบำง

สงทส ำคญทสดของกำรเปลยนแปลงคอกำรทโรงพยำบำลมแนวคด มระบบกำรจดกำรและกำรสอสำรทดในองคกร ซงผน ำเปนผมควำมส ำคญสงสดทจะกอใหเกดกำรเปลยนแปลงเชนวำนได

ผน ำในทน หมำยรวมถง ผน ำทกระดบในองคกร ตงแตระดบสงลงมำ กำรสรำงกำรเปลยนแปลงในองคกรจงตองมกำรเปลยนแปลงในตวผน ำทกระดบกอน เพรำะวำทมน ำจะเปนผสรำงจตวญญำณขององคกรขนมำ เพอน ำไปสควำมส ำเรจ

จตวญญำณขององคกรจะเกดขนไดเมอองคกรนนมคำนยม มระบบงำนทเปนมำตรฐำน มกำรจดกำร มกำรสอสำร และสรำงควำมรกในองคกร

เมอจตวญญำณเกดขนในองคกร บคลำกรจะเกดควำมปรำรถนำอยำงแรงกลำในกำรท ำใหผปวยหรอผรบบรกำรพนจำกควำมทกขทรมำน ผใหบรกำรจะคดคนวธกำรตำงๆ หำควำมรตำงๆ มำปรบระบบบรกำรใหดขน มควำมปลอดภยมำกขน มควำมรวดเรว และตอบสนองไดมำกขน จำกกำรฟง กำรตอบสนอง กำรสงเกต กำรสมผส และกำรรบร ทลงไปสมผสกบปญหำของผปวยอยำงจรงจง

องคกรทมควำมพรอมในกำรตอบสนองและสนใจในกำรดแลรกษำผปวยอยำงจรงใจ และใหกำรบรกำรคณภำพครอบคลมในทกมต ท ำใหบคลำกรมควำมสขและรกกำรเรยนรสมำตรฐำนวชำชพของตนเอง

จำกกำรททำง สรพ. ไดเชญชวนผบรหำรโรงพยำบำลมำรวมแลกเปลยนแนวควำมคดในกำรสรำงองคกรใหมควำมยงยนภำยใตบรบททหลำกหลำย ผบรหำรโรงพยำบำลไดใหขอคดเหนวำกำรเปลยนแปลงท

Page 5: Sha update

5

ส ำคญทสดคอ จะตองใชสภาวะของผน าในการขบเคลอน วฒภาวะของทมในการขบเคลอนยงไปไดไมไกล ผน าตองลงไปสนบสนน ผลกดน ดวยความเขาใจ จะท าใหเกดการเรงในงานคณภาพมากขน

นพ.โชคชย จารศรพพฒน ผอ านวยการ รพ.สมตเวช สขมวท ไดกลาวถงการน าแนวคด SHA ไปเชอมตอการท างานในโรงพยาบาล วา..ตองเรมจากการกลาเปลยนแปลง คนหาความตองการของกลมทเกยวของทงเจาหนาท ผปวยและญาต เพอน ามาวางระบบตอบสนองความตองการดวยความประณต จดท าเปนยทธศาสตรหนงขององคกร สรปวธพฒนาทมงไปสความยงยน ไดแก การท าความดและความสขไปดวยกน การสรางภาวะผน าในทกระดบ การสอสาร 360 องศา ใชอทธบาท 4 การมคนตนแบบ และการสรางความไววางใจซงกนและกน

องคประกอบของ SHA

กำรพฒนำคณภำพทจะใหไปถงเปำหมำย และตอบสนองควำมคำดหวงของผทเกยวของในระบบสขภำพนน มหลำกหลำยมมมองทควรพจำรณำรวมกนอยำงสมดล ดงภำพ

care provider -centered

professional - centered

patient-centered

people-centered

Who determine expected quality ?

ระบบคณภำพทดควรสำมำรถตอบควำมคำดหวงของผเกยวของไดทงหมด

SHA เปนค ำยอของค ำวำ Spiritual Healthcare Accreditation & Appreciation คอกำรพฒนำระบบสขภำพไปสเปำหมำยของกำรมสขภำวะทด มควำมปลอดภย มกำรบรณำกำรมตจตใจ ควำมหวงใย ควำมรก ควำมเอออำทร และแนวคดของควำมพอเพยง อนเปนรำกฐำนส ำคญของควำมยงยนในระบบบรกำร

Page 6: Sha update

6

สขภำพ ทครอบคลมตงแตสถำนพยำบำล (institutional care), ชมชน (community care), กำรดแลตนเอง (self care) และกำรรกษำพยำบำลทบำน (home care)

ทจรงแลว SHA ไมใชเกดจำกควำมฝนของคนหนงคนใด แตเปนควำมฝนรวมของทกคน เปนควำมฝนขององคกร เปนควำมฝนของคนท ำงำน และเปนควำมฝนของผปวยและญำตทกๆ คน

Page 7: Sha update

7

บททสอง: ความปลอดภย (Safety)

ควำมปลอดภย เปนองคประกอบแรกทมควำมส ำคญในระบบบรกำรคณภำพ ถอวำตองเปน “น ำยำ” ทจะขำดเสยไมได

ในกำรท ำงำนตำมปกตนน มโอกำสเกดกำรรกษำทผดพลำดหรอยงไมดพอขนไดเสมอๆ ในกำรท ำงำนทซบซอนและเกยวของกบปจจยจ ำนวนมำก กยงท ำใหโอกำสเกดควำมเสยงหรอควำมไมปลอดภยสงขน ประเดนในเรองควำมปลอดภยจงเปนพนฐำนทส ำคญในมมมองของคณภำพทนำเชอถอไมวำจะในระดบองคกร กำรดแลตนเอง หรอกำรรกษำพยำบำลทบำน

แมวำเรำจะมระบบงำนทรดกม มกำรสอสำรทด มกำรท ำงำนทเปนทมดแลว แตยงไมเปนกำรเพยงพอ หำกผสมผสำนในมตจตใจเขำไปดวย สงทจะเกดขนคอควำมตระหนกทวำ “สงเหลำนยงดไมพอ มนอำจจะเกดขนอกเมอไหรกได” ดงนน กำรทบทวนกนอยำงสม ำเสมอ กำรแลกเปลยนผลงำนกน และกำรท ำงำนรวมกนระหวำงวชำชพเพอปรบปรงกำรท ำงำนของเรำอยำงตอเนองจะท ำใหเกดควำมโปรงใสในกำรท ำงำน มตรภำพและกำรเรยนรทหนำงำน

กำรรำยงำนผลลพธ เปนสงทแสดงออกถงควำมซอสตยตอตนเองและตอองคกร จะท ำใหเรำรบรวำเรำบรรลเปำหมำยหรอไม อยำงไร รวมทงรวำเรำจะปรบปรงกำรท ำงำนตรงจดใด ดวยวธใด จงจะท ำใหงำนในควำมรบผดชอบของเรำออกมำอยำงดทสด

เรองรำวชวตของคนไข กำรดแล และตวชวดอำจจะสำมำรถน ำมำผนวกและเชอมโยงกนในกำรสรำงระบบควำมปลอดภยใหกบผปวยไดเปนอยำงด เชน เรองรำวของ “ผปวยเบำหวำนทตองมำรบยำอยำงสม ำเสมอ แตกยงมปญหำเรองกำรใหยำทผดพลำด หรอแมวำขนำดยำถกตองแตผปวยไมสำมำรถกนยำนนได” เรองรำวทวำนเปนเรองรำวทเกดขนซ ำๆ ในระบบรกำรของเรำ และนำจะเปนตวเรงทเรำจะตองมองดอยำงเปนระบบมำกยงขน

กำรทจะลดควำมเสยงหรอท ำใหคนไขมควำมปลอดภยมำกขน ตองอำศยทงควำมรวชำกำร ทกษะกำรฟงอยำงลกซง ควำมรในแงมมกำรด ำรงชวต หรออำจจะรวมทงควำมเปนอยในครอบครวและในชมชนเลยทเดยว

มแนวควำมคดจำกประเทศตะวนตกทสงเสรมใหมกำรทบทวนกำรดแลผปวยในลกษณะรำยบคคล (individualized medicine) ลงลกถงกำรศกษำระดบยนและสงแวดลอมของคนไขแตละคนซงไมเหมอนกน

Page 8: Sha update

8

สถำบนรบรองคณภำพสถำนพยำบำลไดแนะน ำเครองมอส ำหรบคนหำควำมเสยงมำกมำยในงำนประจ ำวน เชน กำรทบทวนขำงเตยง, กำรตำมรอย (tracer), กำรทบทวนเวชระเบยน, trigger tool, early warning sign , patient safety goal. เปนตน

เครองมอเหลำนจะเกดประโยชนและมคณคำมหำศำล หำกคนท ำงำน “เขำใจ” และ “มใจ” ในกำรทจะใชเครองมอเหลำนดวยจตใจทเปยมไปดวยควำมกรณำและเมตตำตอผปวยทมำถงมอเรำทกรำยดวยควำมมงมนวำ ไมวำใครกตำมเมออยตรงหนำเรำ เขำเหลำนนจะไดรบกำรดแลทปลอดภยทสดตลอดเวลำ

Page 9: Sha update

9

บททสาม: มาตรฐาน (Standard)

กำรท ำงำนอยำงมมำตรฐำน ไมวำจะเปนมำตรฐำนกำรรกษำ มำตรฐำนวชำชพ มำตรฐำนกระบวนกำร หรอขนตอนกำรท ำงำน กอใหเกดกำรท ำงำนทประสำนกน เชอมตอกน และมงสจดมงหมำยเดยวกนทงในระดบหนวยงำนและระดบองคกร

กำรท ำงำนในโรงพยำบำลจ ำเปนตองใชทงศำสตร คอควำมร เทคโนโลยใหมๆ กำรวจย และกำรใชขอมลทำงวชำกำร หรอหลกฐำนเชงประจกษ เพอท ำใหกำรท ำงำนมมำตรฐำนเปนทยอมรบ รวมทงกำรเปรยบเทยบผลงำนทเปนเลศทนำเชอถอ

อกดำนหนงคอศลปะในกำรท ำงำนรวมกนระหวำงทมงำน กำรรบรควำมตองกำรและกำรใหคณคำของกำรดแลรกษำใหดขน กำรสนทนำระหวำงกำรใหบรกำรจ ำเปนอยำงยงทจะตองใชทกษะของกำรฟงทด และควำมวองไวตอกำรรบรในคนไขแตละรำยดวย

มำตรฐำนกำรท ำงำนขององคกรคอกำรขบเคลอนใหองคกรสเปำหมำยโดยกระบวนกำรเรยนร ทออกแบบอยำงงำยๆ ไมซบซอน บนฐำนคด TQA/MBNQA

Page 10: Sha update

10

กำรใชมำตรฐำนดวยแนวคดนจะชวยใหกำรขบเคลอนกระบวนกำรพฒนำคณภำพมพลงและตอบสนองตอควำมตองกำรของทกฝำย ทกมตทเกยวของ

3C อนประกอบดวย context, core value, criteria ชวยใหกำรใชมำตรฐำนในทกระดบลงลกถงสภำพควำมเปนจรง ขอด ขอเสย รวมทงเสรมเรองคณคำในกำรท ำงำนลงไปดวยอยำงกลมกลน

คำนยมจะชวยสรำงจดเนนใหเจำหนำทในกำรน ำลงไปปฏบตอยเสมอๆ เชน คำนยมเรองผปวยเปนศนยกลำง หำกน ำไปใชไดอยำงถกตองและเขำใจ กจะเหนไดวำเปนคำนยมทปฏบตไดจรงในองคกร ทงงำนเลกและงำนใหญ และท ำไดในทกๆ คน กำรรบรและควำมเขำใจในเรองคำนยมนจะชวยใหกำรปฏบตตำมมำตรฐำนของงำนมพลง เนองจำกไดน ำลงสกำรปฏบตดวยควำมภำคภมใจมำกกวำแผนปำยทเขยนตดไวในสถำนทตำงๆ ในโรงพยำบำล โดยปรำศจำกกำรลงมอปฎบต

คำนยมนจะชวยสนบสนนใหเจำหนำททกคนท ำงำนตำมมำตรฐำนอยำงอสระ ไมรสกวำถกบบบงคบ เชน กำรทเจำหนำทแผนกซกฟอกปฏบตตำมขนตอนของกระบวนกำรท ำงำนเพอใหผำทจะสงใหผปวยใชนนมควำมสะอำด ปรำศจำกกำรปนเปอน

“ผมเคยเอำผำปทนอนมำทดลองปนอน ผมรสกวำสะอำดผมนอนไดสบำย ผมจงรสกสบำยใจทจะสงไปใหคนไขใช”

กำรทจะสำมำรถน ำคำนยมมำใชไดอยำงกลมกลนในชวตประจ ำวนนน พนกงำนหรอเจำหนำททกคนยอมจะมควำมสข มควำมปตอยบนคำนยมอนน เพรำะกำรปฏบตตำมคำนยมยอมเกดจำกกำรรบรจำกภำยใน จำกศรทธำ และจำกควำมเชอของตนเอง

Wheel of health

กำรใชมตทำงจตใจจะชวยเสรมสรำงกำรปฏบตตำมมำตรฐำน และกำรน ำคำนยมมำใชอยำงสอดคลองกบบรบทของคนไขแตละคนได เพรำะกำรท ำงำนทอยในรปแบบเดมไดเปลยนแปลงไป จำกกำรท ำงำนทเปน

Page 11: Sha update

11

เพยงกจกรรมหนง เปลยนไปเปนกำรท ำงำนทมำจำกจตใจทดงำมของตนเอง สงผลตอกำรกระท ำ ควำมคด และค ำพดทดงำม มคณคำ สงผลตอคณธรรมทมตอเพอนมนษย มคณคำ และมควำมหมำยตอผรบบรกำรและคนท ำงำนเอง กลำยเปนระบบบรกำรทละเอยดออน ดวยควำมใสใจ ดวยควำมตงใจ ทพนกงำนจะสงมอบบรกำรทมคณภำพมำกทสด ดทสดใหกบผปวยและญำตทมำรบบรกำรหลำยรอยหลำยพนคน

บรกำรทดและสดยอดนเองไดกลบกลำยเปนสงทหลอเลยงจตใจของคนท ำงำนใหมควำมสข มควำม ปต เกดพลงทจะขบเคลอนองคกรตอไปอยำงไมหยดนง

นพ.ปราโมทย ศรแกว ผอ.รพ.บงโขงหลง จ.บงกาฬ กลาววา..โรงพยาบาลมวธการทท าใหเจาหนาท น ามตจตใจมาใชในการท างานหลากหลายวธ เชน

1) ใหเจาหนาทไดรบผล (เสพ) ทางใจ ตอผลของงานทตนเองท าแลวส าเรจ ไดรบรความส าเรจ ตระหนกรความสขใจเมอเหนประโยชนทตนท าเชน หมอ พยาบาล สขใจเมอคนไขหาย กลบบานได ญาตยมแยมแจมใสเมอมารบพอ แม ลกกลบบาน พนกงานเปลสขใจเมอไดรบค าขอบคณจากคนไขทเดนไมได เดนล าบาก พนกงานท าความสะอาดดใจทเหนโรงพยาบาลสะอาด นาอย คนภายนอกภายในชนชม พนกงานขบรถสขใจเมอสงคนไขไดทนเวลา และปลอดภย พนกงานบนทกขอมลภมใจเมอมสวนท าใหโรงพยาบาลมรายไดมาพฒนาโรงพยาบาล เมอเขารสกวาตนเองมคณคาเพราะเปนทพงของผอนได และตนเองกไดรบความสขทางใจเชนกน ถายงมองไมเหนสมผสไมได กตองช ชวน ใหคด ใหเหน

2.) สรางกจกรรมหรอสถานการณ อยางอนทใหมโอกาสเหนเรองของจตใจมากขน เชน การท าบญโรงพยาบาล ไมวาเปนบญใหญ บญนอย เชน บญวนเกดโรงพยาบาล การท าบญทเปนประจ า เปนชวตประจ าวนตางๆ เชน ตกบาตรทหอผปวยใน ทกวน จนทร พธ ศกร ตลอดมา กเปนการกลอมเกลาจตใจของเจาหนาท ผปวย และญาต การทเจาหนาทเปนผให (มอบน) เชน การบรจาคในผาปาสรางเรอนพกญาต หอสงฆ เครองมอแพทย เลยงอาหารผปวยในวนเกด บรจาคในกองทนพระเทพ เพอสงเคราะหผปวยยากไร กไดรบผลทางจตใจ แมแตเจาหนาทระดบลาง เมอไดผลกแสดงใหเหนผล เชน สงเคราะหคารถโดยสารแกผปวยทยากไร ทไมสามารถมารบยาตอเนอง สงเคราะหคาอาหารเดนทางผปวยยากไรทตองไปรกษาทโรงพยาบาลทมศกยภาพสงกวา เมอเจาหนาทเหนมรรคผลของตนเองกอมใจ

3. Leader as story teller ผน าระดบสงเปนนกเลาเรองดวยทเดนทางหมนล ไดพบเรองราว ผคนมามากพอควร กมกจะเลาเรองทเปนแรงบนดาลใจใหลกนองฟงเปนทางการบางไมเปนทางการบาง ไมวาเปนค าสอนจากผหลกผใหญ หรอแมแตขอ ธรรม จากหลวงปครบาอาจารยทไดกราบ ปจฉาวสชนาธรรม หรอแมแตเรองคนไข

Page 12: Sha update

12

บททส: Spirituality ในระบบบรการสขภาพ เมอเรมน ำเรองรำวเหลำนมำลองใชในระบบบรกำรสขภำพใหมๆ กเกดค ำถำมมำกมำยเกยวกบ

ควำมหมำย แหลงอำงอง ของกำรน ำค ำๆ นมำใช

แรกเรมมำจำกค ำวำ ระบบบรกำรทมหวใจควำมเปนมนษย หรอ Humanized Healthcare กอน ตอมำคอยๆ มำเปนค ำวำ SHA ตำมทไดเขยนไวตงแตบทแรกๆ แตแรงบนดำลใจทส ำคญทสดมำจำกกำรน ำแนวพระรำชปณธำณของสมเดจพระมหตลำธเบศรอดลยเดชวกรม พระบรมรำชชนก พระบดำแหงกำรแพทยแผนปจจบนและพระรำชบดำแหงกำรสำธำรณสขไทย ทวำ

Wheel of health

สรพ. ไดนอมน ำและสบสำนพระรำชปณธำนนลงสกำรปฏบตอยำงจรงจง โดยคอยๆ ผสมผสำนกบกำรน ำแนวคดมตดำนจตใจ บรณำกำรกบแบบแผนกำรรกษำตำมแนวทำงสมยใหมในระดบสำกล อยำงกลมกลนและสมดล และทส ำคญทสดคอท ำใหคนท ำงำนมควำมสข มควำมภำคภมใจ และเชอมน ศรทธำในคณควำมดทไดท ำลงไป

เรมจำกกำรมควำมเชอมนในควำมดของเพอนมนษยทกๆ คนกอน วำทกคนมศกยภำพในกำรท ำและสรำงสรรคสงทดดได

Page 13: Sha update

13

ศำสตรำจำรยนพ.ประเวศ วะส ไดกลำวในกำรบรรยำย HA Forum ครงท 8 วำ “ระบบบรกำรกำรแพทยแบบตะวนตก นนด แตไมพอ” และไดใหนยำมควำมหมำยของค ำวำ มตจตวญญำณคอ “ควำมด ควำมมคณคำ และกำรมจตใจทสง”

ดงนนควำมหมำยของค ำวำ “SHA หรอ Spiritual Healthcare Accreditation & Appreciation กคอระบบบรกำรซงมระบบงำนทด มควำมปลอดภย มมำตรฐำนตำมมำตรฐำนสำกล คนท ำงำนเปนคนทมจตใจดพรอมทจะท ำงำนเพอเพอนมนษยดวยจตใจทสงและมงมน ท ำงำนอยำงมควำมสข งำนมคณคำและควำมหมำย มควำมโอบออมอำร ตำมวถงดงำมแหงควำมเปนไทย”

สรพ. ไดใชเวลำมำกกวำ 5 ปในกำรแลกเปลยนเรยนร จำกประสบกำรณ ควำมรสก จำกเรองเลำบำงจำกตวอยำงทดดบำง ในระหวำงกลมคนท ำงำนดวยกน เพอแปรเปลยนสงทเปนนำมธรรมใหเปนรปธรรม มำกยงขน

ในระยะแรกมกำรคนหำควำมหมำยหลกของค ำวำมตจตวญญำนวำควรมองคประกอบดงน “มควำมสงบ เยอกเยน มสต มควำมหวง มควำมมนใจทจะท ำในสงทตวเองรกตอไป พรอมทจะเผชญปญหำ มก ำลงใจเขมแขง มภมคมกนในตวเอง มควำมสดชนและมควำมสขในกำรทจะไดท ำในสงทด สำมำรถสรำงควำมสขไดงำยๆ” นำจะเรยกไดวำ ไดเกดพลงแหงชวต หรอเปนพลงของชวตในกำรท ำสงทด เพอสเปำหมำยสงสดของชวต

ท ำใหนกถงค ำๆ หนง ทมควำมคนเคยกนมำยำวนำน คอ “จตวญญำณของควำมเปนแพทย” หรอ “จตวญญำณของควำมเปนพยำบำล” หรอ “จตวญญำณของคนทเปนคร”

ควำมหมำย สอถงคนๆ หนงทมควำมรควำมช ำนำญในสงทตนเองมหนำทรบผดชอบ และมควำมสข ในกำรไดท ำในสงนนอยำงเตมท อยำงมควำมหวง และไมยอทอตออปสรรคตำงๆ ทเกดขน พรอมทจะเผชญปญหำดวยสตทมนคง

เมอน ำเรองรำวมำแลกเปลยนกน และรวบรวมมำเพอถอดบทเรยน พบวำกจกรรมทจะชวยใหคนมมตจตใจทสงขน หรอมมตจตวญญำณในกำรท ำงำนมมำกมำยหลำยอยำงดวยกน ไดแก

- กำรรกตวเอง ชนชมในตวเอง - กำรใหอภย - กำรรจกชนชมคนอน หรอของสงอน ไมวำสงนนจะเลกนอยไมมรำคำ - เอำใจใสคนอนมำกขน - ลดตวตนลง - หดฟงคนอนใหมำก และเขำใจคนอนมำกขน - มควำมละเอยดออน - เหนคณคำ และเหนควำมงำมของสรรพสง

Page 14: Sha update

14

- มสงยดเหนยวในศรทธำ เชอในกำรท ำควำมด - พรอมทจะเปนผให มำกขน รกคนอนได มำกขน - มพลงในกำรท ำงำน - การฝกฝนในทม

รพ. หลำยๆ แหงไดฝกฝนมตดำนจตใจ หรอกำรสรำงจตวญญำณในกำรท ำงำนดวยวธทหลำกหลำย ขนกบบรบท ควำมเชอ ตลอดจนลกษณะของทมงำน

เชนท รพ.กะพอและรพ.หนองจก จงหวดปตตำน ไดใชควำมเชอและควำมศรทธำดำนศำสนำทสอนใหมเมตตำและกำรเปนผให มำสรำงมตจตใจ รวมทงกำรลงไปคนหำผททกขยำกจำกเหตกำรณควำมไมสงบ สรำงพลงใจใหแกกนและกน ฝกวนยในกำรมำท ำงำนและควำมรบผดชอบตอหนำท

รพ. รำมน จงหวดยะลำ ใชควำมรก ควำมเมตตำ กำรชวยเหลอกน รวมทงกำรยกยองคนใหเกดคณคำในตวเองเปนพลงในกำรขบเคลอน มตจตใจ และรกในกำรท ำงำน

รพ. ตำกใบ จงหวดนรำธวำส เรมจำกกำรดแลเยยวยำในกลมผทกขยำก โดยน ำแนวคด เขำใจ เขำถง พฒนำมำใช ตลอดจนใชควำมทกขยำกจำกเหตกำรณไมสงบทเกดมำอยำงตอเนอง ลงไปพบปะชำวบำนในชมชน เจำหนำทฝกกำรเปนผใหโดยสละเงนและทรพยสนสรำงเปนกองทนใหเดกพกำร หรอเดกก ำพรำ เจำหนำททกคนลงไปพบปะคนทกขยำกทไมสำมำรถเขำมำรบบรกำรทรพ.ได

รพ.สมเดจพระยพรำชดำนซำย จงหวดเลย ใชจำรต ประเพณ และควำมเชอวถชมชนในกำรสรำงเปำหมำยกำรท ำงำนรวมกนรวมทงเหนคณคำของสรรพสง ใชศลปะในกำรหลอหลอมใหเกดควำมประณตในกำรท ำงำน เนนควำมเรยบงำยและพลงกำยทแขงแรงจำกกำรเปนตวอยำงของชมรมจกรยำนในกำรสรำงมตใหมของกำรดแลสขภำวะของชมชน ท ำงำนกบผทกขยำก ลดตวตน และสรำงควำมรกทงอกงำม

รพ.พระยน จงหวดขอนแกน สรำงควำมสขแบบงำยๆ ในองคกร เหนคณคำของทมงำน เหนคณคำของ ชำวบำน และวฒนธรรมอนเกำแก ฝกกำรใชสนทรยศำสตรควบคกบควำมรทำงวชำกำร สรำงพลงใจในกำรท ำงำนดวยกำรมเปำหมำยรวมกน

รพ.เสำไหเฉลมพระเกยรต 80 พรรษำ จงหวดสระบร ฝกกำรลดตวตน จำกกำรใหอภย กำรเปนผให กำรมประเพณไหวผทสงวยกวำโดยไมตองมต ำแหนง กำรมวนย และอสระในควำมคดสรำงสรรคของทม ท ำงำนกบผพกำร ผยำกไร เขำใจควำมตองกำรของผปวย และมเสนทำงทหลำกหลำยในกำรตอบสนองควำมตองกำรของผปวย มสงทศรทธำเปนเครองยดเหนยวใหท ำควำมด สงทดรวมกน

Page 15: Sha update

15

รพ.วดเพลง จงหวดรำชบร สรำงควำมสขในองคกำร จำกกำรจดสงแวดลอมในกำรเยยวยำ ลดชวงชน กำรบงคบบญชำ กำรใชศำสนำเปนเครองยดเหนยว ฝกกำรให ฝกควำมเสยสละ และควำมผกพนจำกทมงำน รวมทงกำรใชสนทรยศำสตรในกำรบรณำกำรใหมควำมละเอยดออนในกำรท ำงำนมำกขน

รพ.ทำวงผำ จงหวดนำน อยหำงไกลทรกนดำร ดวยควำมมงมนของทม มองเหนควำมดอยโอกำส ควำมทกขยำกของชำวบำนทตองเดนทำงมำรพ. ทมงำนจงปรบระบบงำนท ำงำนเชงรกในกำรเขำถงผปวยในพนทหำงไกล คนหำผปวยกลมเสยง ใชภมปญญำไทยผสมผสำนกบ Evidence base เขำมำใชในกำรดแลผปวยกลมส ำคญของพนท

เปนเพยงตวอยำงของโรงพยำบำลไมกแหงในจ ำนวนมำกมำยหลำยแหงทไดฝกทกษะของคนในองคกรทพรอมจะเปนผใหบรกำรอยำงมออำชพ และเตมไปดวยควำมสข ดวยจตใจทเบกบำน

เมอน ำมำใชในระบบสขภำพ พบวำ จะเกดภำพทชดเจน เพรำะวำงำนทรบผดชอบสวนใหญในชวตจรงคอกำรท ำงำนกบผคนทมควำมทกขยำกทงสน คนไขทกคนทมำโรงพยำบำล ลวนแลวแตเปนผทตองกำรควำมชวยเหลอ เปนผททอแท ขำดพลงใจ บำงคนก ำลงอยในภำวะทก ำลงจะสญเสยคนอนเปนทรกของครอบครว สภำพเชนน ยอมตองกำร ควำมรก ควำมเมตตำ ควำมเขำใจ ตองกำรก ำลงใจ และตองกำรควำมหวง มำกกวำในระยะใดๆ

ดงนนผทท ำงำนในภำวะทหนกหนำสำหสน จงจ ำเปนตองเปนผทมตนทนสง คอมควำมรมำก มจตใจสง มพลงใจทด มควำมคดในเชงบวก เพรำะจะตองท ำหนำทอนส ำคญ คอกำรเปน “ผให”

“ใหก ำลงใจ” เปนสงแรกทคนไขตองกำร ก ำลงใจทมอบให อำจจะไมใชเพยงแคค ำพด แตรวมถงทำท ควำมเอำใจใส ควำมรวดเรว สำยตำ ควำมสนใจในควำมทกขทอยตรงหนำ

สถำนพยำบำลหลำยแหง จดสถำนทในกำรใหก ำลงใจส ำหรบญำตและครอบครวโดยจดเปนหองเลกๆนำรกเพออ ำนวยควำมสะดวก ใหรบรขอมลขำวสำรทจ ำเปน และใหก ำลงใจเมอเกดกำรสญเสย

“ใหกำรรกษำพยำบำล” เพอใหคนปวยกลบคนสสภำพปกตใหเรวมำกทสด กำรรกษำทำงกำยนจ ำเปนตองมควำมช ำนำญ มมำตรฐำนวชำชพ และมำตรฐำนคณภำพ และใหมควำมปลอดภยมำกทสด

“ใหควำมรก” ผทท ำงำนสำมำรถถำยทอดควำมหวงด ควำมรก ผำนกำรกระท ำไดอยำงนมนวล และเขำใจงำย และจำกกำรรกษำพยำบำลพยงอยำงเดยว จะกลำยเปนกำร “เยยวยำ” ควบคไปดวย

“ใหกำรเยยวยำ” เปนกำรใหควำมเขำใจ ใหควำมหวง ในฐำนะทเปนเพอนมนษยดวยกน

Page 16: Sha update

16

เมอฝกฝนจนสำมำรถมตนทนสงทพรอมจะเปนผใหแลว เรำจะสำมำรถเตมเตมใหกบผปวยไดโดยงำย ทศนคตหรอมมมองทอยตรงหนำจะเปลยนไป งำนทกอยำงจะมคณคำและมควำมหมำยในทนท บคลำกรจะรสกรกในงำน งำนจะมควำมยงใหญ

เมอเหนคณคำของงำนพรอมๆ กบเหนผลลพธทด อนเกดจำกงำนของตนเอง ท ำใหคนมควำมสขและปตในสงทตนเองท ำลงไป

ดงท ทำนพระพรหมคณำกรณ ป.อ. ปยตโต กลำววำ “ รกษำคนไข พรอมกบรกษำใจตน”

กำรทจะฝกตนเองใหพรอมทจะเปนผให หรอพฒนำตนเองใหเปนผทมสตตลอดเวลำนนมแนวทำงมำกมำยหลำยประกำรดงทไดกลำวยกตวอยำงมำแลวขำงตน

“ผมมโอกำสรกษำกบแพทยผเชยวชำญหลำยๆ คนครบ ผมทรำบมำวำแพทยทผมไดมโอกำสรกษำดวยนนเกงมำกๆ ผมดใจมำก แตผมอยำกจะบอกวำในขณะนนผมอยำกให คณหมอเอำมอมำจบทองผมสกนด ผมคงจะหำยเรวขน ผมอยำกใหคณหมอสมผสผมครบ” ขอมลจำกกำรสมภำษณผปวย 2553

เรองเลำ ของคณพยำบำลทขอลำออกกอนเกษยณ แตแลวมำเปลยนควำมคดเนองจำกเหนคณคำและเกดปตในงำนทรบผดชอบ

คณเออมพร (นำมสมมต) หวหนำตกอำยรกรรมไดตดสนใจขอลำออกกอนเกษยณ เพอใชชวตกบครอบครว ในวนสดทำยทเธอขนมำทหอผปวย ไดเดนไปเยยมผปวยแตละเตยงตำมปกต เธอไดพบกบคนไขคนหนงซงปวยหนกมำกและในวนนนคนไขมอำกำรดขนมำก เมอเธอไปทเตยง คนไขยกมอไหว และจบมอเธอกมไว แลวพดวำ “หำกไมมหมอ ยำยคงไมมวนน ขอให เจรญสขนะ ขอใหเจรญ ๆ”

คนไขเอยพรอมกบสำยตำทแสดงควำมรสกจำกใจ

หลงจำกนน พยำบำลเออมพร ไดตดสนใจขอใชควำมเปนวชำชพ ของเธอ ชวยเหลอเพอนมนษยตอไป

ขอมลจำกกำรสนทนำกลม 2552

Page 17: Sha update

17

บททหา: องคประกอบของ SHA

ในกำรพฒนำองคกรใหเกดวฒนธรรมคณภำพทบรณำกำรในทกมตทง safety, standard, spiritual นน มองคประกอบหลำยอยำงท สรพ. ไดน ำมำสงเสรมและเรยนรรวมกบโรงพยำบำล ใหเกดกำรขบเคลอนมตทำงดำนจตใจมำกและเสรมใหระบบบรกำรมคณคำ สอดคลองตอควำมตองกำรทงผใหบรกำรและผรบบรกำรเพมมำกขนยงขน เชน

- Mindfulness - Human interaction - Family & social support - Healing environment - Nature - Appreciative inquiry - Aesthetic กำรใชสนทรยศำสตร - Narrative Medicine - Learning organization

Mindfulness

กำรตนร คอ สภำวะทน ำพำชวตของตนเองใหด ำรงชวตไดอยำงปกตสข รบรควำมจรงในปจจบน ไมมกำรครอบง ำ มควำมตนตวและมงเปำหมำยทผลประโยชนหรอคณคำของชวต มสตกบปจจบนอยำงรเทำทน มควำมรก ควำมเมตตำตอเพอนมนษย มควำมสำมคคในหมคณะ มปญญำจำกกำรมกลยำณมตร กำรใหเกยรตตนเองและคนอน ยดควำมดและประโยชนเปนเปำหมำย

Jim Hopper, Ph.D. แพทยและนกวจยไดเผยแพรควำมรเรอง Mindfulness and Kindness: Inner Source of Freedom & Happiness วำ กำรตนรคอกำรทมสตในปจจบนขณะ และรบรกบสงหนงสงใดเปนกำรเฉพำะ อยำงมเปำหมำย ปรำศจำกกำรตดสนใจลวงหนำอยำงรวดเรว หรอจำกควำมรสกประสบกำรณเดมๆ (อำงองจำก www.jimhopper.com)

กำรมสตและกำรตนรในขณะท ำงำนคณภำพในปจจบนนนนบวำเปนสงทมควำมจ ำเปนมำก เพรำะจะท ำใหระบบงำนทเรำวำงไวมผลดมำกยงขน ท ำใหเกดกำรตระหนกรตลอดระยะเวลำทเรำท ำงำนกบผปวย ลดควำมผดพลำดทอำจจะเกดขน กำรเปดใจยอมรบเงอนไข หรอควำมแตกตำงของผคน ญำต และคนไข กเกดมำจำกกำรทมกำรตนรในจตใจตลอดเวลำ จตใจทตนรท ำใหคนท ำงำนรบรควำมทกขยำกของเพอนมนษย และ

Page 18: Sha update

18

เกดควำมเมตตำปรำถนำใหเกดกำรพนจำกทกขนนและเปนรำกฐำนทส ำคญของกำรพฒนำงำนทเรมจำกมตจตใจจำกภำยในของตวเอง

ในดำนกำรรกษำพยำบำลหรอควำมปลอดภย ควำมสำมำรถในกำรตระหนกร หรอกำรมmindfulness นนมควำมเกยวของอยำงมำกกบเรองควำมปลอดภย

Erica M.S. Sibinga,MD.MHS. และ Albert W.Wu.MD.MPH. ไดศกษำพบวำควำมปลอดภยของผปวยนน นอกจำกระดบกำรรบร ควำมเขำใจในระบบงำน กำรระบปญหำของผปวย หรอควำมผดพลำดอนๆ จำกกำรวำงระบบงำนทไมดพอแลว ควำมผดพลำดอนเกดตวผใหบรกำรเองกมควำมส ำคญไมนอย เชน กำรวนจฉยทผดพลำด กำรไมตระหนกถงประสบกำรณและเรองรำวของผปวย วธคด และกำรควบคมอำรมณ เปนตน กำรฝกฝนเรองกำรตระหนกรนจะท ำใหบคลำกรทำงกำรแพทย มควำมละเอยดออน ไมมกงำย มควำมระมดระวง ใสใจมำกยงขน ในขณะเดยวกนกมผลดตอตนเองในกำรลดควำมเครยดได (อำงองจำก The Journal of American Medical Association December 8, 2010,vol 304,no 22.)

Human Interaction

ควำมสมพนธระหวำงผใหบรกำรและผรบบรกำรในกระบวนกำรรกษำพยำบำลและกำรดแลผปวยนน จะท ำผใหบรกำรไดรบรถงสงทเปนตวตนของผปวย เชน ควำมหวง ควำมรก เปำหมำยชวต และสรำงควำมผกพน ควำมศรทธำ กำรเคำรพซงกนและกนมำกขน สงเหลำนท ำใหกระบวนกำรรกษำพยำบำลมคณคำและมควำมหมำยมำกยงขนตอผปวย เพรำะจะท ำใหผใหบรกำรไดทรำบถงชวตทแทจรงของผปวย สงทผปวยมควำมเชอหรอมควำมกงวลใจ สงทจะมผลตอกระบวนกำรรกษำพยำบำล หรอสงทจะสนบสนนชวยใหกระบวนกำรรกษำพยำบำลนนดยงขน จำกตวผปวยเอง

กำรใช human touch หรอกำรใชกำรสมผสเปนสวนหนงของกำรสรำงควำมสมพนธทดและเปนสงทผปวยตองกำรมำกทสดในยำมเจบปวย

โลกในปจจบนมววฒนำกำรทรวดเรวดำนเทคโนโลย ตลอดทง social media ตำงๆ มำกมำย ทสำมำรถน ำมำใชในระบบรกำรสขภำพได เปนสงทดในกำรอ ำนวยควำมสะดวกและกำรเขำถงบรกำรทรวดเรว แตวำอยำงไรกตำมระบบบรกำรสขภำพนนตงอยบนพนฐำนของกำรดแลระหวำงมนษยตอมนษย ดวยกน ดงนนปฏสมพนธ อำทเขน กำรสอสำร ควำมสมพนธ กำรสมผส จงยงเปนสงทจ ำเปน และสงผลดตอระบบบรกำรทวำงไว

ควำมสมพนธทดนนจะท ำใหเรำสำมำรถทรำบไดถงลกษณะพนฐำนของคนไขแตละรำย ท ำใหผใหบรกำรสำมำรถใหกำรบรกำรทมควำมเจำะจงไดมำกขน เพรำะท ำใหทรำบถง ควำมเชอ วถชวต ลกษณะควำมเปนอยของคนไขไดมำกขน เปนกำรเพมพนหลอเลยง และเยยวยำผปวยไปพรอมๆ กบกำรรกษำพยำบำล

Page 19: Sha update

19

เรองรำวของ human interaction รวมถงกำรทผปวยมคนดแล (caregiver) ทอำจจะเปน เจำหนำท อำสำสมคร จตอำสำ หรอญำต ทมควำมเขำใจควำมตองกำรของผปวยอยำงถองแท

กำรจดระบบบรกำรทเออตอมตจตใจ ควำมสะดวกสบำย กำรใหควำมชวยเหลอ กำรลดควำมเครยด ควำมกงวลตำงๆ ของผปวย ซงสำมำรถจดไดอยำงหลำกหลำยตำมบรบทของแตละแหง

Family & social support ครอบครวและญำต รวมทงคนในชมชน เปนสวนหนงของกระบวนกำรทจะชวยดแลสขภำวะของ

ผปวยขณะทอยทบำนหรอในชมชนของเขำเอง และเมอผปวยเขำมำรบกำรรกษำพยำบำลทโรงพยำบำล คนเหลำนยงมควำมส ำคญตอผปวยอยำงมำกมำย ทงผปวยทเปนกลมโรคเรอรงหรอฉกเฉน

กำรใหครอบครวและญำตเปนหนสวน เปนผรวมตดสนใจ และเขำมำรวมในกระบวนกำรเยยวยำ รวมทงปรบระบบกำรดแลผปวยใหสอดคลองกบพนฐำนชวและครอบครว มงำนวจยจำกตำงประเทศหลำยชนทแสดงชดเจนวำกำรใหผปวยไดมปฏสมพนธทดกบครอบครวและญำตนน สงผลดตอผลลพธของกำรรกษำพยำบำลอกดวย เชน ในกำรศกษำในผปวยทเปนมะเรงจ ำนวน 6,848 คนท Alameda County Study พบวำผปวยหญงทปวยเปนมะเรงและถกแยกตวจำกครอบครวและญำต มระดบทมควำมเสยงและโอกำสทจะเสยชวตสงอยำงมนยยะส ำคญ (Reynolds and Kaplan, 1990. Putting Patient First.)

Healing environment

สงแวดลอมเพอกำรเยยวยำนบวำมควำมส ำคญเพมขนอยำงส ำหรบแนวคดกำรใหควำมส ำคญ กบ “คน” ทงผใหบรกำรและผรบบรกำร เพรำะสงแวดลอมนจะชวยใหกำรรกษำพยำบำลผปวย ไมไดเนนเพยงแค “โรค” แตเนน “องครวม”

มแนวคดมำกมำยทเปนสวนประกอบของสงแวดลอมเพอกำรเยยวยำซงประกอบดวยสงแวดลอมจำกตวผใหบรกำรเองและสงแวดลอมจำกกำรปรบปรงระบบภำยนอกทสำมำรถแสดงออกมำใหเหนเปนรปธรรมได

Page 20: Sha update

20

ซงจะแสดงใหเหนคณคำและกำรเคำรพศกดศรของทงผทท ำงำน และผมำรบบรกำร ภำยใตกำรน ำขององคกรทชดเจน ในทนจะสรปใหญเปนสประกำรคอ

1. แสดงใหเหน ควำมใสใจ แปรจดประสงคของสงแวดลอมเพอกำรเยยวยำออกมำเปนรปธรรม 2. ควำมครอบคลมควำมตองกำรของผเกยวของ (ผปวย ญำตผปวย ผมำเยยม บคลำกรในองคกร และ

ชมชน) 3. มควำมยงยนและกำรพฒนำตอเนอง (ผน ำใหควำมส ำคญ กำรวดผล ดำนผรบบรกำร ควำมพงพอใจ

จำกผรบบรกำร) ระยะเวลำทท ำมควำมตอเนองชดเจน 4. สงแวดลอมดำนกำยภำพ ภมสถำปตย

- สถำนทพงพง - เชอมโยงกบธรรมชำต - เนนแสงธรรมชำต - วสดทใชสออนโยน - ลดควำมดงของเสยง - สรำงสงหนเหควำมสนใจเชงบวก - ใสใจ ใหเกยรต - แสดงออกถงควำมสำมำรถขององคกร - ลดควำมรสกแออด - ชชองทำงไปตอไดงำย - ใหควำมส ำคญกบครอบครว (พนกงำนพงพอใจ) - บรณำกำรกบงำนอน

Nature ธรรมชาต

ควำมใกลชดกบธรรมชำตเปนสวนหนงของกำรเยยวยำ ทควบคกบกำรรกษำพยำบำล สถำนพยำบำล สำมำรถจดสถำนทหรออ ำนวยควำมสะดวกส ำหรบ ผปวย และคนท ำงำนสำมำรถสมผสกบธรรมชำตได จะชวยลดภำวะควำมเครยดและ เกดควำมสงบ เยอกเยน ผอนคลำย

Page 21: Sha update

21

Art & music therapy

ศลปะ ควำมงำม และดนตร ชวยท ำใหสภำวะทำงดำนจตใจและอำรมณของผปวยดและชวยในกำรฟนตว ลดภำวะเครยดและชวยผอนคลำย สงบ และมพลงดำนบวก ชวยในกำรเยยวยำจตใจและมผลดตอกำรรกษำพยำบำล

Patient experience & communication, information

กำรยอมรบวำผปวยคอผทรจรงหรอผเชยวชำญคนหนงในกำรรกษำพยำบำลตนเอง กำรรบฟงเสยงสะทอนของผปวยและญำต เพอน ำมำปรบปรงกระบวนกำร เพอใหสอดคลองตอควำมตองกำรของผปวยมำกทสด จงท ำใหระบบงำนทวำงไวนน มคณคำ มควำมหมำยและ มคณธรรมตอคนไขมำกยงขน

กำรสอสำรและกำรใหขอมลทดทคนไขตองกำร แสดงถงควำมใสใจ กำรเคำรพในศกดศรของคนไข และเปนกำรแสดงถงควำมโปรงใสและคณธรรม

Narrative medicine เรองเลาทางการแพทย

โรงพยำบำลหรอสถำนบรกำรสขภำพเปนหนวยงำนทประชำชนมควำมคำดหวงคอนขำงสงในกำรมำรบบรกำร ควำมคำดหวงอนเปนควำมรสกทละเอยดออนจำกพนฐำนทมำของผมำรบบรกำรทมควำมแตกตำงกนในแตละระดบบคคล เมอมำรวมตวกนในทแหงหนง คอในโรงพยำบำล หรอสถำนบรกำรสขภำพทมปรมำณงำนมำกมำย บำงแหงผรบบรกำรมจ ำนวนมำกเกนกวำอตรำก ำลงทมอยของเจำหนำทจะสำมำรถตอบสนองไดอยำงเตมท

เพรำะวำ เมอคนเกดกำรเจบปวย สงทตองกำรนอกจำกกำรหำยจำกกำรเจบปวยทเผชญอยแลว ผปวยยงตองกำรเยยวยำทำงดำนจตใจ ตองกำรควำมหวง ตองกำรควำมรก และกำรใหอภยยำมทตวเองมพฤตกรรมไมเหมำะสมและมผลตอกำรเกดโรคอกดวยซงเปนเรองทครอบครว และผใหบรกำรจะตองเขำใจ

Page 22: Sha update

22

ในมตจตใจทมควำมซบซอนและละเอยดออนเชนน ระบบคณภำพทวำงไวเพอใหกำรดแลรกษำผปวยอยำงถกตอง เหมำะสม และรวดเรว อำจจะยงไมเพยงพอ ส ำหรบผปวยและประชำชนทมำรบบรกำร

ทงนยงรวมถงสภำพจตใจของทำงฝำยผใหบรกำร ไมวำจะเปนแพทย พยำบำล หรอเจำหนำททกระดบ ดวยภำระงำนและดวยควำมคำดหวงทสงขนของประชำชน จงเกดสภำวะทอถอย จงมกจะไดยนขำวเนองๆ เกยวกบกำรขอลำออกของบคลำกรทำงกำรแพทย หรอกำรทเดกจบใหมมแนวโนมในกำรเรยนสำขำวชำกำรดำนนนอยลงไป ซงเปนประเดนทเรำตองควรใหควำมสนใจ และหำหนทำงทจะไมใหเกดเรองรำวอยำงนจนมผลตอระบบบรกำรในภำพรวมในระยะตอไป

สถำบนรบรองคณภำพสถำนพยำบำล (องคกำรมหำชน) หรอ สรพ. มหนำทสงเสรมใหสถำนพยำบำลพฒนำระบบคณภำพงำนของตนเอง ภำยใตสภำพปญหำและสงแวดลอมทมอย เพอใหผปวย ญำต และประชำชนไดรบบรกำรทดทสด มควำมปลอดภยมำกทสด ไดค ำนงถงเรองน จงไดผสมผสำนแนวคดของมตจตใจ รวมทงนอมน ำแนวคดเศรษฐกจพอเพยงเขำมำใชในระบบบรกำรสขภำพดวย

แนวคดกำรน ำ “เรองเลำทำงกำรแพทย” หรอ narrative medicine เขำมำเปนสวนหนงของกำรผสมผสำนกำรเรยนร และกำรปรบปรงกระบวนกำรคณภำพจงไดเรมด ำเนนกำรมำอยำงตอเนอง นบตงแตป พศ. 2551 เปนตนมำจนถงปจจบน

ในขณะนกำรน ำเอำเรองรำวชวตของคนท ำงำน หรอเรองรำวชวตของผปวยเขำมำแลกเปลยนกนในระหวำงกำรท ำงำน จะท ำใหทมไดสมผสถงรำยละเอยดของมตจตใจ กำรรบรและสมผสถงสงทดหรอควำมทกขยำกของผคนทบำงครงไมสำมำรถสมผสไดดวยตำหรอตวชวดคณภำพทวดกนดวยตวเลขเพยงอยำงเดยว

กำรน ำเอำ “เรองเลำทำงกำรแพทย” เขำมำเชอมโยงกบกระบวนกำรรกษำพยำบำลท ำใหระบบกำรท ำงำนมควำมประณต มคณคำ และมควำมหมำย มำกยงขน

นพ.ดร.โกมำตร จงเสถยรทรพย ไดรวมมอกบสรพ. ในกำรขยำยองคควำมรนลงสคนท ำงำน เปนกำรเรยนร เจำะลกในมตทละเอยดออน ลกซง และเขำส “ควำมจรง” ของชวตได โดยงำย ซงแนวคดนจะสำมำรถถำยทอดควำมรสก และขอเทจจรงทไมมใครสำมำรถบดเบอนได เพรำะถำยทอดมำจำกประสบกำรณจรงของคนไข หรอจำกคนทท ำงำนจรงทหนำงำน

และทส ำคญประสบกำรณจรงเหลำนอำจจะไมสำมำรถสบหำไดจำกในบนทกเวชระเบยน ประวตกำรท ำงำน หรอในควำมกำวหนำดำนกำรรกษำพยำบำล

เพรำะวำ “เรองเลำทำงกำรแพทย” สำมำรถใหนยำมสงทมควำมละเอยดลกซงมำกกวำขอมลอนๆ ทำงกำรแพทย เชน อดมคตของคนท ำงำน คณคำชวตของคนๆหนง ควำมหมำยของงำนทมควำมเพยรพยำยำมจนเกดควำมส ำเรจ ควำมเสยสละ ควำมเมตตำ และควำมรกหรอคณธรรมในกำรท ำงำน เปนตน

Page 23: Sha update

23

หลำยตอหลำยครง “เรองเลำทำงกำรแพทย” ทดสำมำรถสะทอนใหเหนเปำหมำยชวตของคนท ำงำนได กำรฝกกำรเขยนเรองเลำทำงกำรแพทยนน ยงเปนอกเครองมอหนงทจะชวยขดเกลำใหคนท ำงำน ใชศลปะจำกกำรสอสำร กำรเรยบเรยงถอยค ำ เปนกำรใชศลปะ และควำมงดงำมจำกประสบกำรณจรงผำนเรองรำวจำกกำรท ำงำนกบผปวย

“เรองเลำทำงกำรแพทย” อำจจะสอสำรไดทงกำรเขยน และกำรเลำเรอง เปนระบบกำรใหขอมลอกดำนหนงทมอสระ ยดหยน และมมมมมองทกวำง และเปนกลไกทสะทอนระบบงำนขององคกรไดดมำกสำมำรถใชเรองเลำทไดรบฟงจำกคนท ำงำน และจำกผปวยมำปรบปรงระบบงำนทไมเคยทรำบมำกอนได

โดยสวนใหญ กำรเลำเรอง หรอกำรใชเรองเลำทำงกำรแพทย มกจะใชควบคกบกำรใชมมมองในเชงบวกเสมอ เพรำะแนวคดนตองกำรขบเคลอนดวยพลงกระตนใหคนในองคกรแสดงศกยภำพออกมำอยำงเตมท

ดงนน เรำจงมกจะเรมตนดวยกำรคนหำควำมด หรอควำมภำคภมใจในงำน มเรองอะไรทอยำกเลำใหคนอนฟง จะเปนกำรเรมตนทด วธกำรเชนทวำน จงตองมระบบกำรจดกำรทเหมำะสม มบรรยำกำศทผอนคลำย ไมตงเครยด ไมเปนทำงกำรจนเกนไป มควำมเชอมน จนเกดควำมรสกไววำงใจในเรองรำวทตนเองจะสอสำรออกมำ

บรรยำกำศของเวทกำรเลำเรองจงส ำคญมำก เพรำะเปนกำรเรยนรจำกสงทอยขำงในควำมคด ควำมรสกของคนๆ หนง บรรยำกำศทผอนคลำยเปนธรรมชำตจะเอออ ำนวยใหเกดกำรเรยนรไดมำก ในวงสนทนำ ควรใหควำมรสกทเทำเทยมกน ผฟงพรอมทจะฟง และใหเกดควำมรสกวำเรองทคนๆ นนก ำลงเลำเปนเรองทมควำมส ำคญมำกทสด

สงทส ำคญควบคกบกำรเลำเรอง คอ “กำรฟง” ทกษะกำรฟงทดนนตองมกำรเรยนร และมกำรฝกฝน ทเรำรจกกนดคอค ำวำ “สนทรยสนทนำ” นนเอง คอกำรสนทนำโดยใชศลปะของกำรฟง

กำรสนทนำแบบ Dialogue เปนกำรรบฟงวธคด วธกำรใหคณคำ ควำมหมำยของคนอนตอสงทพด เพอเรยนรซงกนและกน ละทงสงทแตละคนยดถอ เพอผำขำมพรมแดนแหงตวตนไปพรอมๆ กน (มหำวทยำลยมหดล, 2551:ออนไลน) เปนกำรรบฟงในเชงลก เพอซมซบสงทดดจำกแนวคด จำกสงทผเลำเรองจะสอสำรออกมำใหได ผฟงทดจะตองละวำงตวตนและควำมคดดงเดมทมอยออกไป เพอรบฟงสงทใหมกวำ พรอมกบมจตใจทเปดกวำงมควำมเมตตำ กรณำ และเปดโอกำสใหตนเองไดรบเมลดพนธควำมดงำมทเรยบเรยงจำกเรองเลำ อยำงปรำศจำกอคต หรอเงอนไขใดใด

กำรน ำ”เรองเลำทำงกำรแพทย” มำน ำเสนอในหองประชมทเปนทำงกำรจนเกนไป และยงไมมบรรยำกำศทครบถวนดงกลำว อำจจะท ำใหไมเออตอกำรเรยนร และทอำจจะเกดขนไดคอ ท ำใหสงทมคณคำของเรองเลำถกลดทอนไปดวยควำมไมเขำใจอยำงแทจรง

Page 24: Sha update

24

หลำยๆ โรงพยำบำลมกจะเอำเรองเลำทำงกำรแพทยไปเทยบเคยงกบกำรท ำงำนตำมมำตรฐำนซงนบวำเปนผลด แตสงทจะเปนประโยชนทจะเพมควำมงดงำมของเรองเลำทำงกำรแพทย คอ กำรเรยนรเรองเลำเหลำน ผำนกำรตรกตรอง และสะทอนควำมคด คณคำในเรองรำวเหลำนน เชน “ควำมสขในกำรท ำงำน” หรอ “ควำมปตในกำรท ำงำน” เรำจะเขำใจอยำงแจมชด

เรองเลำเหลำนเองเปนกระบวนกำรส ำคญทจะสะทอนมตทำงจตตปญญำ และสงผำนใหงำนคณภำพมควำมลกซงงดงำมและ สะทอนถงเอกลกษณ วฒนธรรมไทย

และทส ำคญเรองเลำทำงกำรแพทย กสำมำรถเยยวยำและหลอเลยงจตใจของผใหบรกำรมควำมอมเอม เปนบทเรยนอนล ำคำ ทยงไมมใครไดเขยนไวในต ำรำเลมใดใด

เพรำะเปนกำรเรยนรระหวำงชวต ตอชวต เปนกำรเรยนรจำกภำยในทไดสมผส เรองของ ควำมจรง กำรท ำควำมด และกำรมชวตทงดงำม

ควำมยงใหญของ “เรองเลำทำงกำรแพทย คอ เรำสำมำรถเหนรำยละเอยดของมตจตใจ ของคนท ำงำน ของคนไข และของครอบครวได เรองเลำทดดจะกลำยเปนพลงทหลอเลยงคนท ำงำน ทงคนเลำ และคนฟงทจะเรยนรดำนในจตใจและเตบโตไปพรอมๆกน เปนพลงทจะขบเคลอนใหคนอยำกรวมในกำรท ำควำมด อยำกทจะท ำงำนเพอคนอนดวยควำมเสยสละ เปนกำรเรยนรอยำงลกซงจำกดำนในของตนเอง”

Page 25: Sha update

25

Living organization การสรางองคกรใหมชวต

ควำมมชวตขององคกรคอควำมสำมำรถขององคกรในกำรรบร เรยนร ควำมยดหยนในกำรปรบตว ศกยภำพในกำรสรำงสรรค มมตทำงจตวญญำณ หรอควำมรสกนกคดขององคกร และมปฎสมพนธกบสงแวดลอมตลอดเวลำ

William A Guillory กลำวใน living organization วำกำรสรำงมตจตวญญำณในองคกร มขอแนะน ำวำใหพงพอใจในสงทเรำมอย ควำมพงพอใจน ำไปสควำมผอนคลำย และน ำเอำศกยภำพทมอยออกมำใชเตมท

นพ.อนวฒน ศภชตกล ผอ ำนวยกำรสรพ.

องคกรทมชวต มควำมหมำยทยงใหญ เรำไมจ ำเปนตองยดตดกบกำรขยำยควำมหมำยขององคกรทมมชวตแบบตำยตว เรำสำมำรถเรยนรลกษณะของระบบทมชวตจำกสงมชวตรอบตว และเทยบเคยงลกษณะดงกลำวกบองคกรของเรำเพอประโยชนในกำรท ำใหองคกรของเรำเรยนร ปรบตว สรำงสรรค และมควำมรสกนกคดรวมในเชงบวก โดยไมมขดจ ำกด

Page 26: Sha update

26

บททหก: เรยนรกบชมชน ครอบครว และญาต กำรเขำไปสมผสกบ ครอบครว หรอชมชนของผปวย จะท ำใหเรำไดเรยนรและรจกกบชวตจรงของ

คนไขมำกยงขน

ในระบบสขภำพมใชเพยงแคกระบวนกำรรกษำพยำบำลในโรงพยำบำล จะมสวนตำงๆ หรอกระบวนกำรทำงสงคมมำมสวนรวมอยดวยเสมอ ในครอบครวของผปวย คนใดเปนผทใหกำรดแลเปนประจ ำ ในชมชนใครเปนผทคนไขใหควำมเชอถอและไววำงใจ เรองรำวหรอขอมลเหลำนเปนสงทจ ำเปนในกำรบรณำกำรมตจตใจในระบบบรกำร

กำรดแลรกษำกลมผปวยดวยโรคเรอรง กระบวนกำรรกษำพยำบำลในโรงพยำบำลอำจเปนเพยงสวนหนงของวธกำรรกษำทงหมด ผปวยจะมครอบครวและคนในชมชนเปนผใหกำรดแลและเยยวยำดวยวธกำรตำงๆ

ดงนน กำรเรยนรประสบกำรณของผปวย ญำต และชมชนจงเปนอกหนงองคประกอบทส ำคญ เรมตนจำกครอบครวและญำต

Page 27: Sha update

27

บททเจด : การเดนทางยงไมสนสด เรำตองมกำรเรยนรรวมกนตอไปอยำงไมมวนสนสดเพออนำคตระบบสขภำพทดของประเทศไทยและ

ส ำหรบลกหลำนของเรำ

เรำมสถำนบรกำรหลำยๆ แหงทเปนแหลงเรยนรทด ทงสงทท ำแลวไมประสบควำมส ำเรจ หรอท ำแลวมควำมส ำเรจและมทงควำมสขในชวตกำรท ำงำน

เพยงแคกำรเรมตน..จำกใจคนท ำงำนผสมผสำนกบระบบงำนทด

กำรท ำงำนทกกจกรรม ทกเปำหมำยอำจจะตองมอปสรรคหรอสงทเปนปจจยขดขวำงกำรท ำงำนนนเสมอ ซงเปนเรองปกตธรรมดำของกำรท ำงำน

แตสงทเหนอกวำนน หรอยงใหญกวำคอกำรทเรำสำมำรถวเครำะหสำเหต และปจจยทเปนอปสรรคนนอยำงมสต รอบคอบ และองคควำมร เพอก ำหนดยทธศำสตร หรอวธกำรทจะขจดสงตำงๆทเปนอปสรรคปญหำใหหมดไป เชน กำรก ำหนดแนวทำงทชดเจน จบตองไดในกำรท ำงำนระดบหนวยงำน หรอระดบบคคล ระดบองคกร และทมน ำ สนบสนนกำรท ำงำนทมกำรทบทวนระบบงำนเดมอยำงตอเนองเพอใหทงคนท ำงำนและผรบบรกำรไดรบประโยชนสงสด

ระบบสขภำพ ทสำมำรถเชอมตอจนถงควำมเปน “สขภำวะ” นนจะท ำใหระบบคณภำพของเรำ ค ำนงถงศกดศรควำมเปนมนษยอยำงสงสดและ เปนระบบคณภำพทมทง คณคำ และ คณธรรม ไปพรอมกน มควำมลมลก และละเอยด มเมตตำกรณำ

เปนระบบคณภำพ ทมดลยภำพ และบรณำกำร กำรท ำงำนบนพนฐำนของระบบงำนทด มมำตรฐำน มควำมปลอดภย และกำรท ำกจกรรมเหลำนนดวยใจทเบกบำนเปนสขจำกกำรท ำสงทดดในเนองำนของตนเอง

Spiritual healthcare จงเปนกำรท ำงำนและกำรท ำควำมดไปพรอมๆ กน เพรำะเปนกำรท ำควำมด บนพนฐำนแหงควำมรทำงวชำกำร ควำมรของวชำชพอนภำคภมใจ

จงนบวำเปนเสนทำงแหงกำรท ำควำมด เพรำะกำรท ำงำนคณภำพนน เปนงำนทมคณคำ ตอตนเอง และผอน มควำมหมำยตอกำรด ำรงอยของเพอนมนษย และกำรเหนคณคำและประโยชนของเพอนมนษยเปนกจทหนง

ดลยภำพในระบบสขภำพตำมวถของ Spiritual Healthcare จงกอใหเกดควำมงดงำมเปนอยำงยง

Page 28: Sha update

28

บททแปด : บทสงทาย “เกดอะไรขนเมอเรำโยนกอนหนลงไปในน ำ”

เรำจะเหนรอยกระเพอมของผวน ำรอบกอนหน แลวคอยขยำยกวำงออกไปเปนระลอก

แมวำ spirituality จะเปนนำมธรรมทเขำใจยำก แตลองเปรยบใหเปนกอนหนด วงรอบของคลนทเกดจำกกำรโยนกอนหนลงในน ำ เปรยบเสมอนผลกระทบของ spirituality ทเกดขนกบตวเรำ และแผขยำยออกไปโดยรอบ สเพอนรอบตว สผรบบรกำร สองคกร สสงแวดลอมและสสงคมภำยนอก

Spirituality ทเกดขนกบตวเอง คอกำรฝกฝนทจะพฒนำใหเรำไดใช “สต” และ “ปญญำ” จนสำมำรถทนกบสภำวะบบคนทเกดขน และแบงปนพลงบวกใหกบผอนได Giulio Cesare Giacobbe นกจตวทยำชำวอตำล เขยนหนงสอเลมหนงชอ How to Get the Buddhahood ซง รศ.นพ.สรเกยรต อำชำนำนภำพ แปลและเรยบเรยงในชอวำ “5 ทำงลด เขำถงแกนแทชวต” สรปควำมโดยยอของพลง 5 ประกำรส ำหรบกำรเขำถงควำมเปนพทธะ คอ (1) กำรควบคมจตใจ (ดวยกำรเฝำดจตใจและจตส ำนกทเกดขนเองโดยอตโนมต ขจดควำมคดดำนลบและสรำงควำมคดดำนบวก ตระหนกถงควำมวำงของจตใจ) (2) กำรอยกบควำมเปนจรง (3) กำรตระหนกรถงควำมเปลยนแปลง (4) กำรไมเขำครอบครอง (5) ควำมรกสำกล เปนหนงสอทควรอำนและน ำมำฝกฝนอยำงยง

นพ.ยงยทธ วงศภรมยศำนต เนนควำมส ำคญของกำรหยดควำมคดดวยกำรอยกบลมหำยใจทเปนปจจบน มสตอยกบกจทท ำ ใชระฆงแหงสตเพอเตอนใหเรำกลบมำอยกบลมหำยใจของตวเองใหบอยครงเทำทจะเปนไปได

กำรอยกบควำมเปนจรง คอกำรอยกบปจจบน ทงอดตทลวงมำแลว และอนำคตทยงมำไมถง ลวนเปนควำมคดค ำนง มใชควำมจรง ควำมคดสำมำรถเกดซ ำตวมนเองได และสำมำรถกอเกดพชทเปนพษได เรำพงฝกทจะเปนผลขตควำมคดมำเปนผสงเกตกำรณควำมคด

นกจตวทยำอธบำยเนอหำของจตใจหรอกระบวนกำรทำงจตวำม 5 รปแบบ คอ ควำมรสกหรอกำรรบร อำรมณ ควำมคด เจตจ ำนง และกำรรสตหรอจตส ำนก หรอเปนกำรจ ำแนกแจกแจงขนตอนของกระบวนกำรทำงจตใจทเกดขนเปนล ำดบ และใหเรำใชประโยชนจำกกำรรสตในกำรท ำหนำทผสงเกตกำรณ

พลงประกำรสดทำยคอควำมรกสำกล หรอควำมรกทไมมเงอนไข เปนสงทส ำคญมำกทจะชวยก ำกบใหเกด Spirituality ในตวเรำ เปนตวทดสอบวำเรำพฒนำไปไดถงระดบใด หำกเรำยงไมสำมำรถทจะยอมรบ

Page 29: Sha update

29

ผอน ใหควำมรกแกผอนได ไมวำเขำจะเปนเชนไร เรำกจะยงคงใชตวเองเปนศนยกลำงทจะเขำครอบครองสงอนๆ อยด

Spirituality กบเพอนรอบตว กำรไมเขำครอบครองและควำมรกสำกล จะท ำใหเรำมสมพนธภำพทดกบทกคนทอยรอบตว จะไมเกดควำมรสกเชงลบกบคนรอบขำง ไมสรำงปญหำกบเพอนรวมงำน พรอมทจะเปนผรบรและชวยคลคลำยปญหำ แบบฝกหดทอำจจะเปนประโยชนชดหนงคอกำรทเรำกลบมำปรบ mindset ของเรำเองในทกครงทเกดปญหำกบเพอนรวมงำน และหำกเปนไปได ทงสองฝำยรวมกนยกระดบ mindset ขนไปจนไมเหลอควำมขดแยง ค ำอธบำยกคอ เมอไรกตำมทเกดปญหำขน สำเหตกเพรำะควำมยดมนในจดยนของคกรณ และไมมใครยอมใหแกกน ดวยเชอวำสงทตวเองคดนนถกกวำ เมอไรทเรำสำมำรถเรยนรจนเขำใจมมมองและจดยนของคกรณ เรำจะพบวำมวธกำรมองทเหนอชนกวำทเรำยดถออย ซงหำกเรำสำมำรถขยบไปสจดนนได ควำมขดแยงกจะคลคลำยไปเอง เรำจงควรฝกทจะเปนคนใหมในทกๆ วน ใหมดวยกำรท ำควำมเขำใจคนอนกอนทจะพยำยำมท ำใหคนอนเขำใจเรำ

บททดสอบมต spirituality กบเพอนรอบตวกคอกำรหนไปมองรอบๆ แลวถำมตวเองวำ “เรำยงมเรองกนใจอะไรอยกบใครหรอไม” ถำมค ำตอบวำ “ใช” นนกคอโอกำสพฒนำของเรำเอง เปนควำมทำทำยตอตวเรำเองอยำงมำก ทจะเปลยนควำมคดของเรำ มใชใหบคคลนนเปลยนแปลง เรำสำมำรถทจะสบสำวไปถงตนตอของเรองรำวทกนใจนนไดหรอไม สวนมำกแลวมกจะนำนมำกจนลมเลอน และหำกสำมำรถสบสำวได เรำจะยอมรบหรอไมวำตวเรำเองกมสวนตอเรองรำวเหลำนน ในหลำยครงเรำจะพบวำเมอเวลำผำนไป 2-3 ป สมพนธภำพจะคอยๆ กลบคนมำ เรำจะสำมำรถยนยอเวลำแหงควำมขนมวนใหสนลงไดหรอไม และหำกควำมขนมวยงคงด ำรงอย เรำจะสำมำรถใหอภยและใชควำมรกโดยไมมเงอนไขเพอเยยวยำกนและกนไดหรอไม เปนกำรใหอภยทงตวเองและใหอภยเพอนของเรำ

Spirituality ตอผปวย เพยงเรำมควำมสงบเยน กำรท ำหนำทผเยยวยำของเรำจะเกดขนโดยอตโนมต เพยงกำรเขำไปปรำกฏกำยของเรำตรงหนำผปวย ผปวยจะสมผสไดถงควำมหวง ควำมตงใจ กอใหเกดควำมมนใจซงมผลตอกำรเยยวยำเปนเบองตน

ดวยจตส ำนกรบผดชอบของวชำชพ และควำมปรำรถนำดตอเพอนมนษย เมอไมถกกอกวนดวยอำรมณและควำมรสกดำนลบ จะท ำใหเรำสำมำรถท ำหนำท ไดอยำงสมบรณ เรำจะขจดอำรมณดำนลบในระหวำงกำรท ำงำน สถำนกำรณทไมเปนไปดงใจ ควำมตองกำรและขอเรยกรองภำยใตขอจ ำกดตำงๆ ไดอยำงไร เปนสงททำทำยมำกวำเรำจะฝกฝนตวเรำอยำงไร เพอขจดตวกวนในจตใจเหลำนออกไป

กำรมสตตนรในกำรท ำงำน จะชวยลดหรอปองกนควำมเสยงทจะเกดขนกบผปวย แบบฝกหดในเรองนคอ (1) หมนใครครวญเหตกำรณทเกดขนอยำงลกซงโดยไมดวนเอำงำยเขำวำ เพอคนหำมลเหตทจะน ำไปสกำรปองกนปญหำ เปนกำรใครครวญโดยตระหนกถงปจจยทสมพนธกนอยำงซบซอน (2) คำดกำรณในทกสถำนกำรณวำอำจจะเกดปญหำอะไรขนไดบำง เปนกำรใสหมวกสด ำเพอมองอนำคต (3) เตรยมพรอมวำหำก

Page 30: Sha update

30

เกดสถำนกำรณเหลำนนขน เรำควรจะมอะไรอยในมอ หรอจะมวธกำรปองกนมใหสถำนกำรณเหลำนนเกดขนไดอยำงไร ฝกทจะใชหมวกสเขยวเพอสรำงนวตกรรมในกำรท ำงำน (4) ตำด ใชสำยตำและกำรรบรอนๆ ทจะมองสงแวดลอมรอบตววำมอะไรผดปกต (5) หฟง รบฟงขอคดเหนและขอมลจำกผเกยวของอยำงรอบดำนดวยควำมเคำรพ

ทงหมดนอำจสรปลงมำดวยขอคดงำยๆ ในกำรดแลผปวยกคอ “ดแลผปวยดจญำตมตรของเรำ” แมวำจะดเหมอนเอำตวเรำเองเปนศนยกลำง แตถำปฏบตเชนนไดกบทกคน ตวเรำกเปนหนงเดยวกบจกรวำล

Spirituality กบองคกร เมอเรำรกเพอนรอบตวและผปวยได กไมเปนกำรยำกทเรำจะรกเพอนรวมงำนทงองคกร รกผบรหำร รกองคกร รวมกบขบเคลอนเพอน ำองคกรฝำฟนอปสรรคสภำพฝนทวำดไว

ควำมเขำใจวำองคกรเปนระบบทซบซอนและมชวต เปนระบบเปดทมปฏสมพนธกบภำยนอก มกำรสอสำรและพลงขบเคลอนทงทมองเหนและมองไมเหน สำมำรถตอบสนองตอสงเรำๆ ตำงๆ ได สำมำรถเรยนรได มลกษณะเปนพลวต รวมกบเจตจ ำนง (องคประกอบท 4 แหงเนอหำของจตใจ) จะท ำใหเรำขจดควำมรสกเชงลบทเกดขนกบเพอนรวมงำนและกบองคกร พรอมรวมมอกบทกฝำยอยำงเตมใจ มององคกรเสมอนบำนของตนเอง มองเพอนรวมงำนเสมอนพนองในครอบครว คอยเฝำระแวดระวงสญญำณเตอนตำงๆ ทควรรวมกนเขำแกไข ไมบนทอนพลงกนเองดวยเรองเลกนอยเพอสงวนพลงไวจดกำรกบเรองใหญๆ เปดโอกำสใหผคนตควำมหมำยอยำงหลำกหลำย พรอมกนหำจดรวม หำคณคำรวมกน เพอใหใชพลงของควำมหลำกหลำยใหเกดประโยชนสงสด

องคกรทประสบควำมส ำเรจและยงยนคอองคกรทสำมำรถสรำงนวตกรรมไดอยำงตอเนอง นวตกรรมจะเกดขนไดตอเมอสมำชกในองคกรมควำมไวในกำรรบรกำรเปลยนแปลงและควำมตองกำรตำงๆ รวมกบกำรทมเทจดจอในประเดนควำมทำทำยเพอใหเกดควำมคดสรำงสรรค คนท ำงำนมไดเปนเพยงผ อำศยในบำน แตเปนผสรำงบำนทแขงขน มใชผทคอยตงค ำถำมวำ “ท ำแลวฉนจะไดอะไร” แตคดอยตลอดเวลำวำ “ฉนจะตอบแทนองคกรไดอยำงไร เพอควำมมนคงขององคกร และเรำจะเปนผรบผลนนในภำยหลง”

Spirituality กบสงแวดลอม อสลำมกทำนหนงกลำวถงกำรกำวยำงไปบนพนดนดวยควำมเคำรพ ทกกำวยำงจงเปยมไปดวยควำมนมนวล ควำมรก ควำมเมตตำ มไดถออ ำนำจบำตรใหญในกำรเหยยบย ำ เรำสำมำรถฝกฝนใหเรำมควำมรกตอสงแวดลอมในทกกำวยำงและทกขณะจต เคำรพสงแวดลอมทงทมชวตและไมมชวต ทงทปรำกฏตวตอหนำและมไดปรำกฏตว

ดวยจตวญญำณทเคำรพตอสงแวดลอมในทท ำงำน เรำจะไมสรำงภำระใหกบคนอนในกำรดแลสงแวดลอม ไมกอใหเกดทศนะอจจำดในทท ำงำน 5 ส.บนโตะท ำงำนของเรำและในสถำนทท ำงำนกลำยเปนเรองปกต กำรออกแบบพนทท ำงำนทจ ำกดพนทสวนบคคลและจดใหมพนทสวนกลำงใหมำก เปนสงแวดลอมทลดควำมเปนตวตนของแตละคนลง เปดโอกำสใหเขำรวมมปฏสมพนธกบผอนมำกขน

Page 31: Sha update

31

เมอตวผใหบรกำรสำมำรถเยยวยำผปวยได สงแวดลอมกสำมำรถเยยวยำผปวยไดเชนกน ดวยควำมเคำรพและเหนคณคำของสงแวดลอม จะท ำใหเรำออกแบบสงแวดลอมเพอกำรเยยวยำไดอยำงหลำกหลำย เรมตงแตกำรจดสงแวดลอมทปลอดภย สงแวดลอมทเออตอกำรมปฏสมพนธ สงแวดลอมทท ำใหเขำถงหรอใกลชดกบธรรมชำต ภำพและเสยงทกอใหเกดควำมรสกผอนคลำยและสงบเยน รวมไปถงขนตอนกำรใหบรกำร กจกรรมทำงสงคม และทำทของผคนในสงแวดลอมเหลำนน

Spirituality ตอสงคม ตอควำมยงยนของโลกและมนษยชำต โลกก ำลงเตมไปดวยกำรเบยดเบยนกนและกนดวยมจฉำทฐวำนคอกำรพฒนำ นคอควำมเตบโตทำงเศรษฐกจ แตก ำลงบนทอนควำมยงยนของโลกใบนลงเรอยๆ ควำมหลำกหลำยทำงชวภำพลดลงอยำงตอเนอง พนทปำธรรมชำตลดลงอยำงรวดเรว ควำมแปรปรวนของภมอำกำศเกดขนจนเรำตงรบไมทนและเชอมโยงไมไดวำเปนเพรำะฝมอของพวกเรำเอง เรำเบยดเบยนทกอยำงทอยรอบตว กำรเบยดเบยนนนสงผลลบกลบมำหำเรำ แตเรำยงไมรตววำเปนเพรำะพวกเรำกนเอง

เปนเพรำะพวกเรำกนเองมใชหรอ ทเพกเฉยไมใสใจในกำรเยยวยำผไดรบผลกระทบจำกบรกำรทำงกำรแพทย ท ำใหผบรโภคตองรวมตวกนขนมำเรยกรอง จนพวกเรำกนเองรสกวำถกคกคำม เปนพวกเรำกนเองมใชหรอทน ำกำรพำณชยเขำมำสระบบบรกำรสขภำพอยำงไมลมหลมตำ จนสมพนธภำพระหวำงผปวยกบวชำชพ กลำยเปนกำรทวงสทธระหวำงผซอกบผขำยบรกำร

หำกจตใจเรำยงคงชำดำนตอสภำพทเกดขน ยงไมลดระดบของกำรเบยดเบยนกนและกนลง กยำกทจะไปถงสงคมในอดมคต มแตควำมโกลำหลทเพมมำกขน ตำงฝำยตำงจองจะเอำเปรยบกนและกนแทนทจะอยรวมกนอยำงเกอกล ควำมเปนมนษยผมจตใจสงกจะคอยๆ เสอมลง ชวงเวลำทจะเกดอำจนำนนบพนนบหมนปซงเรำไมมทำงจะเหน แตเรำเปนผกอใหเกด และสำมำรถจะยบยงหรอชะลอมนได แตหำกเรำเรมตนทจะฝกฝนเรยนรกำรม spirituality ตอตวเองและสรรพสงรอบตว สนำมพลงแหงมนษยชำตกจะเชอมถงกน และเปนภมคมกนใหแกสงคมของเรำได

มผตงค ำถำมวำเหตใดจงเปรยบเทยบกบรอยกระเพอมของน ำ เพรำะถงกระเพอมออกไป แตแปบเดยวมนกหำยไมมพลง แตวำ spiritual มนมพลงมำกกวำกำรกระจำยน กขอใหเปนแคกำรเปรยบเทยบถงรอบของกำรขยำยตวเปนคลนออกไปรอบตว เปนพลงทไปกระทบตอทกอยำงโดยรอบ แตขอใหเปนพลงงำนทมควำมเขมขนขนอยำงตอเนอง และไปสงบลงอยำงรวดเรวดงคลนบนผวน ำ


Recommended