In deze uitgave Grammatica’s van gebarentalen Pagina 2 Atlas van gebarentalen van de wereld Pagina 3 Testinstrumenten in gebarentaal Pagina 4 Interviews met oudere Dove gebaarders Pagina 5 Ons digitaal archief Pagina 6 Toekomstige events Pagina 7 Volg ons Pagina 8 Met groot genoegen presenteren wij bij deze de tweede nieuwsbrief van het SIGN-HUB project, en presenteren we de voorlopige resultaten van ons onderzoek. In de afgelopen jaren hebben de verschillende projectgroepen samengewerkt aan de doelen van het project: i. Schrijven van grammatica’s van 6 gebarentalen; ii. Creëren van een ATLAS van gebarentalen; iii. Ontwikkelen van test- instrumenten in gebaren- talen; iv. Verzamelen van interviews met oudere Doven, waarbij herinneringen en aspecten van hun cultuur worden gedeeld; v. Creëren van een digitaal platform om het materiaal te archiveren en voor het pu- bliek toegankelijk te maken. NIEUWSBRIEF MAART 2018 #2 Nieuws in International Sign: Scan of click op de QR codes om het nieuws in International Sign te zien Kijk wat we hebben bereikt!
Transcript
In deze uitgave
Grammatica’s van gebarentalen
Pagina 2Atlas van gebarentalen
van de wereldPagina 3
Testinstrumenten in gebarentaalPagina 4
Interviews met oudereDove gebaarders
Pagina 5
Ons digitaal archiefPagina 6
Toekomstige eventsPagina 7
Volg onsPagina 8
Met groot genoegen presenterenwij bij deze de tweede nieuwsbriefvan het SIGN-HUB project, enpresenteren we de voorlopigeresultaten van ons onderzoek.
In de afgelopen jaren hebben deverschillende projectgroepensamengewerkt aan de doelen vanhet project:
i. Schrijven van grammatica’svan 6 gebarentalen;
ii. Creëren van een ATLAS vangebarentalen;
iii. Ontwikkelen van test-instrumenten in gebaren-talen;
iv. Verzamelen van interviewsmet oudere Doven, waarbijherinneringen en aspectenvan hun cultuur wordengedeeld;
v. Creëren van een digitaalplatform om het materiaal tearchiveren en voor het pu-bliek toegankelijk te maken.
NIEUWSBRIEF
MAART
2018
#2
Nieuws in International Sign:Scan of click op de QR codes om het nieuws in International Sign te zien
Kijk wat we hebben bereikt!
Linguïstische data worden met behulp van ELAN geannoteerd. ELAN is een software die het mogelijk maakt om de annotaties van gebarentaaldata op hetzelfde scherm aan video’s te koppelen (ziescreenshot).
Op dit moment hebben allegebarentaalteams hetbestaande onderzoeksamengevat en dezeinformatie opgemaakt engestructureerd volgens deBlueprint. Omdat delinguïstische aspecten diereeds zijn bestudeerd vantaal tot taal heel ergvariëren, geven dezesamenvattingen ons eengoed beeld van het werkdat nog moeten wordenverricht om tot eenomvattende beschrijvingvan de grammatica van elkegebarentaal te komen.
Werken aan de grammatica’s van 6 gebarentalenFundamentele informatie-bronnen zoals omvattendegrammatica’s zijn voorgebarentalen tot nu toenauwelijks beschikbaar. Bin-nen het SIGN-HUB projectworden dergelijke naslag-werken voor 6 gebarenta-len gecreëerd (Catalaanse,Duitse, Italiaanse, Neder-landse, Spaanse en TurkseGebarentaal); alle gramma-tica’s volgen dezelfde guide-lines, de SignGram Blueprint.
Alle grammatica’s zullenvisuele media bevatten, enop het interactieve SIGN-HUB online platform be-schikbaar worden gemaakt.Ook de guidelines zelf zijnonline voor onderzoekersbeschikbaar, om het produ-ceren van grammatica’s vanandere gebarentalen uit dehele wereld te faciliteren.
De SignGram Blueprint ervaringHet gebruik van de SignGram Blueprint alsinstrument voor het ontwikkelen van gebaren-taalgrammatica’s zorgtzowel voor een betrouw-bare basis als vooruitdagingen. Enerzijdsmaakt de Blueprint vooralle teams een uniformestructuur en achtergrond-informatie beschikbaar, wat het schrijven vergemakke-lijkt en de vergelijkbaarheidvan de resulterendegrammatica’s bevordert.. Anderzijds zorgt de Blueprint ook voor eenbepaalde rigiditeit die in het proces van het verzamelenvan bestaande en nieuweinformatie moet wordenoverwonnen. Bovendien is het omzetten van bestaande informatie naareen coherente enbetrouwbare beschrijvingzeker geen makkelijke taakomdat uiteenlopendebronnen geïntegreerdmoeten worden.
Maart 2018 | #2 2
Atlas van gebarentalen van de wereldDe projectcomponent “Atlas van linguïstischestructuren van de gebarentalen van dewereld” heeft als doel om een online platformte creëren die unieke linguïstische kenmerkenvan een aanzienlijke hoeveelheidgebarentalen illustreert. Op dit moment is desamenstelling van de vragenlijst, die de basisvoor de Atlas gaat vormen, voltooid.Gebaseerd op de SignGram Blueprint,hebben we meer dan 100 grammaticalecategoriën gedefinieerd waarvoor we datagaan eliciteren voor elke gebarentaal die deelzal uitmaken van de Atlas.
Voor de vragenlijst hebben we vragenopgesteld die zich niet alleen maar opgebarentaallinguïsten richten, maar ook opgebarentaaldeskundigen die minder goedonderzochte (niet-Westerse) gebarentalenbestuderen. Momenteel beogen we driedoelen: (i) samenstellen van een lijst vanpersonen die, voor zo veel gebarentalenmogelijk, aan de inhoud zouden kunnenbijdragen, (ii) programmeren en implemen-teren van een pilot van de online vragenlijst,en (iii) voltooien van de set van vragen voorde vragenlijst, gebaseerd op de reedsgedefinieerde categoriën.
Doel (ii) wordt in nauwe samenwerking metCINI, de technologische partner van SIGN-HUB, uitgevoerd. Binnenkort zal de pilot aaneen kleine groep van representatieveonderzoekers worden voorgelegd omfeedback te krijgen op design, inhoud enfunctionaliteit van de vragenlijst.. Gebaseerdop hun feedback zullen we de structuur eninhoud van de finale versie verbeteren.Daarna kan de vragenlijst aan collega’s uit dehele wereld worden gestuurd.. Met behulpvan de finale vragenlijst, die een verklarendewoordenlijst zal bevatten als ook demogelijkheid om foto’s en video’s teuploaden, zal het mogelijkzijn om specifieke linguïsti-sche kenmerken en voor-beelden uit gebarentalenover de hele wereld teverzamelen.
De Atlas vragenlijst zal informatie verzamelen over meer dan 100
grammaticale categoriën
Vergelijkbaar met de World Atlas of Language Structures(WALS, http://wals.info/), die een grote hoeveelheid vanlinguïstische kenmerken van gesproken talen uit de helewereld in kaart brengt,, zal de gebarentaalatlas een geweldignaslagwerk zijn voor dove en horende taalwetenschappers,gebarentaaldocenten, tolken en andere geïnteresseerden diede structuur van gebarentalen willen onderzoeken.
Maart 2018 | #2 3
Toepasbaarheid van de Atlas van gebarentaalstructuren
Tests die de lexicale compe-tentie van gebaarders testenzijn voor drie gebarentalenbeschikbaar: Italiaanse,Franse en CatalaanseGebarentaal; deze testszullen binnenkort methorende en dove partici-panten worden geëvalu-eerd. Ze testen zowel begrip(afzien) als productie vangebaren die zorgvuldiggeselecteerd zijn om tevoorkomen dat ze, opgrond van iconiciteit,makkelijk te begrijpen zijnvoor iemand die degebarentaal niet machtig is.
Bij de afzientest ziet dedeelnemer een video vaneen gebaar en moet hij/zijhet bijbehorende plaatje uiteen set van opties kiezen.Deze opties bestaan uit hetdoelgebaar en verschil-lende “afleiders”, d.w.z.incorrecte antwoorden diefonologisch (articulatie lijktop die van het doelgebaar)
het vingerspellen: bij beide processenverwisselde ze letters. Dit zou kunnenbetekenen dat vingerspellen op dezelfdemechanismes berust als het lezen vanwoorden.
Dyslexie in vingerspellenTijdens het testen hebben we een eerstegeval van een specifiek type dyslexie bijvingerspellen ontdekt. Israëlische Gebaren-taal gebruikt vingerspellen om nieuwebegrippen uit het Hebreeuws te introduce-ren. Anya, een vanaf geboorte dove vrouw,vertoont precies dezelfde vorm van dyslexie(letterpositie dyslexie) bij het lezen vangeschreven Hebreeuwse woorden en bij
Testinstrumenten in gebarentaal
Op dit moment zijn voor demeeste gebarentalen geentests beschikbaar om taligestoornissen te diagnostice-ren, bijv. als een doofgebarend persoon methersenletsel in een zieken-huis wordt opgenomen, ofals een gebarend kindontwikkelingsstoornissen ophet gebied van de syntaxisvertoont.
In de context van SIGN-HUBontwikkelen we nieuwesyntactische tests, geba-seerd op theoretischeanalyses van verschillendegebarentalen.
of semantisch (qua bete-kenis verwant aan het doel-gebaar) op het doelgebaarlijken.
Tot slot is een belangrijkkenmerk van deze tests datze in verschillende gebaren-talen zo veel mogelijk opelkaar lijken. Verder wordner nu tests ontwikkeld diebedoeld zijn voor het testenvan syntactische vaardig-heden. Het Israëlische teamheeft al een pilot uitgevoerdvoor tests die congruentie,vraag-constructies en rol-nemen onderzoeken. Deandere teams zullenvolgen..
Maart 2018 | #2 4
Interviews met oudere gebaarders
Wat de projectcomponent “levensverhalen vanoudere Dove gebaarders” betreft, werd deinterviewfase in november 2017 afgerond.. Invijf landen werden in totaal 137 interviews met142 geïnterviewden (leeftijd tussen de 66 en 97jaar) gevoerd. De interviews, die allemaal doorDove onderzoeksassistenten werden afge-nomen, volgden een vooraf samengesteldevragenlijst, om de vergelijkbaarheid wat betreftde inhoud te waarborgen. Desondanks warenspontane aanpassingen uiteraard toegestaan.De participanten bleken in het algemeen blij enenthousiast om hun herinneringen enervaringen te delen, vaak ondersteund metfoto’s en andere aandenkens.
In het materiaal (dat op dit moment wordtvertaald en gedeeltelijk ondertiteld) vinden weniet alleen maar aangename herinneringenover bijvoorbeeld persoonlijke relaties enervaringen op school en werk, maar ookverhalen over negatieve, en soms bestconfronterende, ervaringen, zoals ervaringen
met onderdrukking en misbruik. Samen-genomen geven de opnames een gevarieerdbeeld van de geschiedenis en cultuur vanEuropese dovengemeenschappen. Binnenindividuele landen zien we ook interessantevariatie in het gebruik van de localegebarentaal die waarschijnlijk het resultaat isvan veranderingen in onderwijsmethodes.
137 interviews werden afgenomen met oudere
Doven tussen de 66 en 97 jaar
Ervaringen tijdens het veldwerkHet afnemen van interviews met oudere Doven tussen de 80 en90 jaar was een heel interessante ervaring. Ik wil graag drieaspecten toelichten. Ten eerste hebben de meestegeïnterviewden de Spaanse Burgeroorlog meegemaakt. Zeherinneren zich de bombardements en het vluchten naar deschuilkelders nog. Dit was voor hun bijzonder verontrustendomdat ze op grond van hun doofheid niet begrepen wat ergebeurde. Wat educatie betreft gingen Dove kinderen toennaar dovenscholen. Ondanks het feit dat ze allemaal gebaardenbenadrukken veel van de geïnterviewden hun goede vaardig-heden in de gesproken taal, en zeggen ze niets overgebarentaal. Het lijkt alsof ze gebarentaal minder belangrijkvonden. Tot slot werd ook de rol van technologie duidelijk.Vroeger ging men naar Dovenverenigingen om andere Dovente ontmoeten, maar nu ziet men steeds meer de geweldigemogelijkheden van nieuwe technologieën zoalsvideogesprekken.
Het Duitse team tijdens een interview met een oudereDuitse Dove vrouw
Delfina Aliaga, Onderzoeksassistente
Maart 2018 | #2 5
Samenwerking van IT en linguïstenTijdens de samenwerking van
linguïsten en IT-experts komen
heterogene expertises bij
elkaar. Het constante contact
tussen de betrokkenen,
gecoördineerd door Carlo
Geraci, en de organisatie van
workshops met SIGN-HUB’ers
en externe experts zorgt voor
een vruchtbare omgeving. De
eerste workshop vond in
november 2017 plaats en
focuste op de organisatie van
het data depot en kwesties
van veiligheid en data
bescherming. Dr. Van
Uytvanck illustreerde de
voordelen van het gebruik van
de CLARIN platform als depot
voor het materiaal dat binnen
SIGN-HUB geproduceerd zal
worden. De tweede workshop
vond plaats in februari 2018
en focuste op de evaluatie van
de status van de verschillende
componenten die zich in
ontwikkeling bevinden. Dr.
Thomas Hanke (Universiteit
Hamburg) sprak over zijn
ervaringen bij het digitaliseren
van het corpus van Duitse
Gebarentaal, in het bijzonder
over de visualisatie van
regionale variatie, een
onderwerp dat zeker relevant
zal worden in de context van
de ontwikkeling van de Atlas.
De digitale infrastructuurvan SIGN-HUB
De eerste versie van hetgehele platform is nutoegankelijk voor SIGN-HUBleden. Deze versie bevat deeerste prototypes van degrammatica en destreaming tool, d.w.z. detools die nodig zijn omgebarentaalgrammatica’sen filmpjes over degeschiedenis en cultuur vanDoven te uploaden. Ookeen eerste versie van hettest-instrument en van deAtlas tool zijn reedsgepubliceerd.
Het platform is toegankelijkvia een internetbrowser enbiedt gebruikersvriendelijkeapplicaties voor het beherenvan visueel materiaal.Momenteel is toegang totde platform nog beperkt totSIGN-HUB onderzoekers dieaan het creëren van inhoudparticiperen. In een volgen-de stap zullen we aan deinterfaces voor gebruikerswerken om het platformalgemeen toegankelijk temaken.
Het ontwikkelingsprocesvan SIGN-HUB
De ontwikkeling van hetplatform volgt eendynamische werkstrategie.Om specifieke eisen voor deverschillende componentenvan het platform te kunnenimplementeren en om hetplatform zo gebruikers-vriendelijk mogelijk temaken communiceren deingenieurs en software-ontwikkelaars regelmatigmet de leiders van elkonderzoeksteam. In perio-des van twee wekenwerken ingenieurs en
software-ontwikkelaars in-tensief aan de ontwikkelingvan specifieke onderdelenvan het platform. Na tweeweken wordt een nieuweversie van het platformtoegankelijk gemaakt vooreen test door degroepsleiders. Na de testfasewordt het platformtoegankelijk voor alle SIGN-HUB-leden. Deze strategiegarandeert een dubbelede-bug procedure en maakthet platform efficienter.
Maart 2018 | #2 6
Meer informatie:https://sites.google.com/site/feastconference/feast-2018-venice
EVENTSFEAST Conferentie
‘Formal and Experimental Advances in SignLanguage Theory’ (FEAST) is de conferentie van hetSIGN-HUB project. Tijdens de conferentie wordtgeavanceerd linguïstisch en experimenteelonderzoek met betrekking van de gebarentalen vande wereld gepresenteerd.
De laatste FEAST7 conferentie heeft 18-20 juni 2018aan de Ca’ Foscari Universiteit van Venetiëplaatsgevonden. Uitgenodigde sprekers warenLuca Des Dorides (Istituto Statale Sordi di Roma),Carlo Geraci (Institute Jean-Nicod Paris), MeltemKelepir (Boğaziçi Universiteit) en Krister Schönström(Universiteit van Stockholm).
SIGN-HUB ZomerschoolDe SIGN-HUB / CNRS Zomerschool Gebarentaallinguïstiekheeft van 11-15 juni 2018 in de Villa Grumello aan hetComer Meer (Italië) plaatsgevonden. De zomerschool boodcursussen aan over theoretische en experimenteleaspecten van de gebarentaallinguïstiek, over testinstru-menten voor gebarentaal en over EuropeseDovengeschiedenis. Zowel Master- als PhD-studenten alsook junioronderzoekers konden deelnemen. Dezomerschool was gratis toegankelijk voor Doven en erwaren een aantal beurzen voor accommodatie voor destudenten.
Meer informatie:https://sites.google.com/site/feastconference/home/summer-school/summer-school-2018
Maart 2018 | #2 7
Workshop in Kreta
De workshop ‘Sign Language grammars throughthe formal and experimental glass’ heeft 25 juli 2018aan de Universiteit van Kreta plaatsgevonden, in decontext van de CreteLing Zomerschool 2018.
Verschillende SIGN-HUB’ers hebben lezingenverzorgd. Bovendien was er een postersessiegeorganiseerd.
Meer informatie:www.phl.uoc.gr/confs/cssl18
Dit project wordt financieel ondersteund door de Europese Unie, onderzoeksprogramma Horizon 2020; grant overeenkomst No 693349.
FOLLOW US
Schrijf je online in om de SIGN-HUBNewsletter te ontvangen door een e-mail [email protected]
De SIGN-HUB websiteBezoek de projectwebsite om meerinformatie over het project te krijgen, omup-to-date te blijven wat betreft onzeactiviteiten en voorlopige resultaten, en omcontact met ons op te nemen
www.sign-hub.eu
Onze FacebookpaginaOm up-to-date te blijven wat betreft onzeactiviteiten, om commentaar te geven enom ervaringen met de wetenschappelijkeen de Dovengemeenschap te delen,bezoek onze Facebook paginawww.facebook.com/sign.hub.project
Nationale websites
Bezoek ook de nationale projectwebsite vanjouw land:
SIGN-HUB: Behouden, bevorderen en onderzoeken van het linguïstische, historische en culturele erfgoed van Europese Dovengemeenschappen met behulp van een integraal platform
