De opzet27-februari-2019Source: www.tennet.eu, www.gasunie.nl and www.gasunie.de
De opzet27-februari-2019
Opdracht
2Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Opzet
3
• Integrale benadering
energiesysteem
• Integrale benadering van
de netplanning
• Bepalen consequenties
voor netten met
geïntegreerd
infrastructuurmodel.
Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Netwerken
Tennet high-voltage net Gasunie high-pressure net
Capacity: 20 GW Capacity: 350 GW
4Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Aanpak
Visualiseer
stromingspatronen
en knelpunten
Bereken
energietransport
met geïntegreerd
model
TenneT-GTS
Regionaliseer data
per markt
Genereer
tijdreeksen
met
ETM van Quintel
Scenario’s
“Net voor de
Toekomst” CE Delft
Loading
---None---
Normal
High
Overloaded
Zon-PV
Wind op land
Wind op zee
Groen gas
Industrie
Huishoudens
Mobiliteit
Etc.Q →
T(Q
) →
0 Qmax
L
Regionaal
Nationaal
Internationaal
8760 uur
temperatuur en wind:
jaar 2015
5Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Hoofdbeelden (1)• Rol aardolie grotendeels overgenomen door
elektriciteit en (duurzame) gasvormige energiedragers.
• Toename eindverbruik van elektriciteit door elektrificatie warmtevraag en vervoer.
• (Duurzame) gassen belangrijk als feedstock (bijv. groene waterstof en biogas)
6Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Hoofdbeelden (2)• Vervijfvoudiging piekaanbod elektriciteit
7Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
• Behoefte seizoensopslag: 35 TWh.
Hoofdbeelden (3)
8Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
• Behoefte energieopslag voor waterstoflevering: gem. 15 TWh.
Hoofdbeelden (4)
Tesla autobatterij: 60 kWh
Tesla PowerWall: 6 kWh.
15 TWh =250 mln. Tesla autobatterijen
(=15 auto’s per Nederlander)
of
2,5 mrd. Tesla PowerWalls.
Kosten PowerWall: €3000,-
12 March 2019
Opslag van 15 TWh met PowerWalls = € 7500 mrd.
9Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Aanpak
Visualiseer
stromingspatronen
en knelpunten
Bereken
energietransport
met geïntegreerd
model
TenneT-GTSLoading
---None---
Normal
High
Overloaded
Q →
T(Q
) →
0 Qmax
L
Regionaliseer
data
per markt
Genereer
tijdreeksen
met
ETM van
Quintel
Scenario’s
“Net voor de
Toekomst” CE
DelftZon-PV
Wind op land
Wind op zee
Groen gas
Industrie
Huishoudens
Mobiliteit
Etc.
Regionaal
Nationaal
Internationaal
8760 uur
temperatuur en wind:
jaar 2015
10Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Voorbeeld 1zonnige zomerdag, veel wind, lage vraag
Loading
---None---
Normal
High
Overloaded
Regionaal scenario: zonnepanelen + wind op land
Juni 2050, 12:00 ‘s middags
Elektrolyse bij stroomproductie
MethaanWaterstofElektriciteit
11Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Voorbeeld 2zomerdag, lage vraag, P2H2 bij de markt
Loading
---None---
Normal
High
Overloaded
Elektriciteit Waterstof Methaan
Regionaal scenario: zonnepanelen + wind op land
Juni 2050, 12:00 ‘s middags
Elektrolyse bij de markt
12Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Voorbeeld 3winteravond, weinig wind, hoge vraag
Loading
---None---
Normal
High
Overloaded
Regionaal scenario: zonnepanelen + wind op land
Februari 2050, 18:00 ‘s avonds
Elektrolyse bij stroomproductie
MethaanWaterstofElektriciteit
13Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Voorbeeld 4winteravond, hoge warmtevraag
Loading
---None---
Normal
High
Overloaded
Elektriciteit Waterstof Methaan
Internationaal scenario: import en export
Februari 2050, ‘s avonds
Import van energie; maximale productie bergingen
14Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Conclusies
• Cruciale rol voor geïntegreerde elektriciteits- en
gasinfrastructuur
• Bestaand gasnetwerk wordt gesplitst in waterstof en
methaan en biedt voldoende capaciteit
• Grote behoefte aan seizoensopslag
• Locatie, capaciteit en inzet van P2G-installaties is bepalend
voor infrastructuurinvesteringen
15Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Aanbevelingen
• P2G-implementatiestrategie
• Ontwikkelpaden richting 2050
• Betrekken bij investeringsplannen (NEP in Duitsland en
IP/NOP in Nederland)
• Internationale lucht- en scheepvaart
16Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
De opzet27-februari-2019
Vervolg
17Workshop Netbeheer Nederland – Infrastructuurplanning en Regionale Samenwerking, 24 juni 2019
Aansprakelijkheid en auteursrecht TenneT
Disclaimer
Deze powerpoint wordt u aangeboden door TenneT TSO B.V. (“TenneT”). De inhoud ervan - alle teksten,
beelden en geluiden - is beschermd op grond van de auteurswet. Van de inhoud van deze powerpoint
mag niets worden gekopieerd, tenzij daartoe expliciet door TenneT mogelijkheden worden geboden en
aan de inhoud mag niets worden veranderd. TenneT zet zich in voor een juiste en actuele
informatieverstrekking, maar geeft ter zake geen garanties voor juistheid, nauwkeurigheid en
volledigheid.
TenneT aanvaardt geen aansprakelijkheid voor (vermeende) schade, voortvloeiend uit deze powerpoint,
noch voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van gegevens en informatie op
deze powerpoint.