Date post: | 01-Oct-2015 |
Category: |
Documents |
Upload: | alexandreq |
View: | 37 times |
Download: | 2 times |
Nancy Stensons Workbook
Nancy Stensons Workbook
Exercises for Learning Irish
RNF 6/23/08
Contents
2Ceacht 1 - Lesson 1
3Ceacht 2 Lesson 2
3I. Verbs
4II. Ann.
4III. Vocabulary.
5Ceacht 3 Lesson 3
5I. Lenition.
6II. Vocabulary.
8Ceacht 4 Lesson 4
8I Conversation Practice
8II.Gender
10Ceacht 5 Lesson 5
10I. Eclipsis:
11II. Ann:
12Ceacht 6 - Lesson 6
12Litri:
12I. Tenses of B
14II. Indirect questions
16Ceacht 7 Lesson 7
16Foclir
16I. Tense
18II, Plurals
19Part 2
21II Plurals
23Ceacht 8 Lesson 8
23I. Conditions with m
24II. The Article
26III. Conversations
27Litri an Chaighdein:
27COMHR
28Ceacht 9 Lesson 9
28Litri an chaidein:
28I. Plurals and article
29II. Pronouns.
29III. Ann and pronouns.
31Ceacht 10
31Litri an chaidein:
31I. Conditionals with dh:
32II. M vs. dh.
32III. Possessives
35Ceacht 11
35Litri an Chaighdein
35I. Copula
36II. Is vs. T.
37III. Numbers.
38IV Adjectives.
42Ceacht 13
42Litri an Chaighdein
42I. Relative Clauses
44II. Adjective Prefixes
45III. Pronouns
47Ceacht 14
47I. Verbal Noun
48II. Presentative seo, sin, sid
49III. Gender review
51Ceacht 15
51Litri an Chaighdein
51I. Verbal Noun
54II. Ag vs. a
55III. Adverbs
56IV. Personal Numbers.
57Ceacht 16
57Litri an Chaighdein
57I. Ag.
58II. Possession with sesin/ Tamsa, etc.
60Ceacht 17
60Litri an Chaighdein
60I. ar
61II. Ag vs. Ar
63III. Plurals.
63IV. Vocabulary--Colors
65Ceacht 18
65Litri an Chaighdein
65I. Indirect Relative Clauses
68II. Idioms.
69III. As.
69IV Verbal Noun Choice
71Ceacht 19
71Litri an Chaighdein
71I. Comparison
74II. Exercise
78III. Numbers
79Ceacht 20
79Litri an Chaighdein
79I. Le
80II. Relative of the copula.
80III. Le danamh.
81IV. Verbal nouns.
82Ceacht 21
82Foclir
82I. Future Tense
83II. Faoi.
84III. Preposition review.
85IV. Verbal noun review.
87Ceacht 22
87I. Conditional
88II. The preposition .
89III. A+ lenition
90IV. Plurals
91Ceacht 23
91I.
92II. Do.
93III. Verbal Noun
94Ceacht 24
94I. Past Habitual
95II. De
96III. Preposition Choice.
97IV Uimhreacha.
98Ceacht 25
98I. Genitive
100II. Numbers over 20.
101Ceacht 26
101I. Past Tense
102II. Verbal nouns.
103III. In.
103IV. Plurals.
105Ceacht 27
105I. Verbal Adjective
106II Do-, so-, in-.
106III. Genitive
107IV Prepositions
109Ceacht 28
109I.Irregular Verbs
110II. Idir
111III. Genitive
112IV. Vocative.
112V. Diminutives.
114Ceacht 29
114I. Irregular Verbs
116II. Genitives
118Ceacht 30
118I. Ag
118II. Genitive
119III. Comparatives.
Ceacht 1 - Lesson 1Here are a few dialogs based on common greetings which Siadhail in his wisdom doesn't see fit to introduce until lesson 23. Most may be familiar to beginners anyway.A. Ruair: Dia dhuit.
Brd: Dia 's Muire dhuit.
Ruair: Mise Ruair.
Brd: Mise Brd. Cn chaoi a bhfuil t?
B. B: Dia dhuit a Ruair.
R: Dia 's Muire dhuit, a Bhrd. C hiad sin?
B. Gabh mo leithscal. Seo na agus sin Cit.
R. Dia dhaoibh. Cn chaoi a bhfuil sibh?
C. R: Dia dhuit. Cn t-ainm at ort?
P: Peige at orm. Agus cn t-ainm at ortsa?
R: Mise Ruair.
P: Cn chaoi a bhfuil t a Ruair?
R: Go maith. Agus thusa?
P. T mise go maith freisin.
Now try filling in the blanks in the following:
A. Brd:
__________ dhaoibh.
Mirtn agus na: Dia 's ___________ dhuit.
Brd:
C h sin?
M:
Seo _______ na.
B:
T __________ romhat a na. Brd ________ orm.
B. Cit:
Dia ______________.
Mirtn:
__________________ dhuit. Mise Mirtn.
C:
Mise _____________. Cn chaoi __________________ t?
M:
T m go _____________. Agus thusa?
C:
__________ maith.
C. na agus Brd: ___________ dhuit.
Cit:
Dia 's Muire ___________. _________ chaoi a bhfuil sibh?
U:
T m go maith, go raibh ___________ 'ad.
B:
Agus ______ mise go ___________ freisin. An ________ tusa go maith? (see lesson 2 for the question form)
C:
___________ muise! An bhfuil Ruair anseo?
B:
Nl a fhios agam.
:
Nl s ___________ anois.
C:
___________ sin ?
Ceacht 2 Lesson 2
I. Verbs
A. Convert the following sentences to negatives.
1. T timpiste ann.
2. T cta ansid
3. Deir s go bhfuil muid ssta.
4. T daoine agus tithe anseo.
5. An bhfuil teach eile ann anois?
6. Tthar ssta anois.
7. T Cit ann freisin agus t s ssta.
8. An bhfuil minteoir ansin?
9. Deir s go bhfuil fir agus gasir ann freisin.
B. Convert the following to questions.
1. T siad ann anois.
2. Nltear ssta.
3. Nl duine ar bith anseo.
4. T Brd agus Mirtn ansid.
5. T teach agus ruda eile ann.
6. Nl minteoir n gasir ar bith ann.
7. T bord ann, agus cupn.
8. Tthar anseo anois.
9. Nl siadsan ssta ach a oiread.
C. Convert the following to indirect speech.
Sample? T s ssta--> Deir s go bhfuil s ssta.
1. T lampa ansid.
2. T sise anseo, ach t seisean ansin.
3. Nl duine ar bith anseo anois.
4. T boird agus ruda eile anseo.
5. Tthar ansin.
6. Nl muide n sibhse ssta.
7. T minteoir eile ssta.
8. T teach anseo, ach nl doras ann.9. T cupin anseo freisin.
10. Nl cta ansin agus nl gasir ann ach a oiread.
II. Ann. Add *ann* to the sentences where it is needed. It is not necessary in every sentence. Where *ann* is not required, just add appropriate punctuation.
1. T mise anseo ach an bhfuil sise
2. T bord anseo, ach nl cupn
3. An bhfuil duine eile ssta
4. Nl rud ar bith anois
5. Deir siad nach bhfuil Brd n Mirtn anseo
6. N lampa anseo ach t cot
1. 6. Nl lampa anseo ach t cta (ignore the preceding w/ typos)
7. Nltear ssta ach a oiread
8. T Brd anseo agus t s ssta
9. T minteoir anseo ach nl duine eile
10. Deir Cit nach bhfuil Mirtn n duine ar bith
III. Vocabulary. Fill in the blanks with an appropriate word. (There may be more than one possibility)
1. T mise agus Brd anseo agus _________ muid ssta.
2. Ta sibhse anseo ach __________ duine ar bith eile ann.
3. _____ bhfuil duine eile ssta?
4. T timpiste ann, agus nl duine ar _______ ssta.
5. Deir siad _______ bhfuil gasir _________ freisin.
6. Nach __________ cupn ansin?
7. Nl mise ssta, ach ____ bhfuil ________ ssta?8. T Mirtn anseo agus deir _________ go bhfuil s ssta.
9. Nl muide ssta agus nl Cit sasta ______ a oiread.
An bhfuil minteoir _______ bith anseo?
Ceacht 3 Lesson 3I. Lenition. Fill the blanks with the name as an answer.
Sampla: C bhfuil Mirtn? T *Mirtn* anseo agus t muintir *Mhirtn* ansin.
1. C bhfuil Peige? Ta ___________ ansin agus t muintir __________ansid.
2. An bhfeiceann t Brd? Feicim _________, ach n fheicim muintir___________.
3. C bhfuil Glinsce? T __________ ansin; t bthar ________ anseo.
4. C bhfuil Samaisn? T muintir __________ anseo, ach nl a fhios agam c bhfuil _______________5. An bhfuil Cit anseo? T muintir ___________ anseo, ach nl _______ann.
6. An bhfeiceann t Tr an Fhia? Feicim bthar ________________, ach ni fheicim _____________.
7. C bhfuil Donncha? Nl a fhios agam c bhfuil __________, ach t uncail _____________ anseo.
8. An bhfuil Ciarra i (=in) Sasana? Nl ____________ i Sasana, ach ta muintir ____________ann.
9. C bhfuil Sasana? Nl a fhios agam c bhfuil___________,ach t mapa __________ anseo.
10. C bhfuil Fionnasclainn? Nl a fhios agam c bhfuil ___________, ach t muintir __________ ansin.
11. An bhfeiceann t Mire? N fheicim ___________, ach feicim athair ____________.
12. C bhfuil Bairbre? T ________ anseo, agus t muintir _________ ansin.
13. An bhfuil Diarmaid anseo? T mac _________ anseo, ach nl __________ anseo.
14. C bhfuil Cit? T _______ anseo, agus t uncail _______ anseo freisin.
15. An bhfeiceann t Tomisn? N fheicim ___________, ach feicim peictir ______________.
16. An bhfuil Pidn anseo? Nl _____________ anseo, ach t cta ____________ann.
17. An bhfuil Mirtn anseo? T muintir ________ anseo, ach nl _______________ anseo.
18. An bhfuil Gaoth Sile ansin? Nl _______________ansin, agus nl muintir ______________ ansin ach a oiread.
19. An bhfeiceann t Mirtn? Feicim ___________ agus feicim teach _____________.
20. An bhfuil Seinn ansin? Nl ______________ ansin, agus nl muintir ________ ansin ach a oiread.
II. Vocabulary.
A. Fill the blanks with an appropriate word.1. C ________ Peige? T __________ i Sasana.2. 2. Nl feilmara Chonamara ssta ar ______ ar ______, agus nl muintir __________ ssta ach a __________.
3. Nach bhfuil duine ar _______ anseo?
4. Deir Brd _______ bhfuil athair __________ ann.5. Feicim ____________ Chit, ach n fheicim _________ ar bith eile.6. Dia __________. Cn ___________ a bhfuil sibh?7. Cn t-ainm at ort? na at ________.8. __________Bairbre agus Donncha anseo? T sise ann, ach nl ______________ ann.9. T mise ssta. An bhfuil __________ ssta?10. _________ fth? Nl a fhios _________.
B. Write the plural of the following nouns? bord ___________ cta__________
cupn ____________ lampa___________
fear __________ minteoir_________
bd ____________ rud___________
mac ____________ timpiste _____________
peictur ____________ feilmara ______________
pipar _____________ geata___________
tarbh _________ mapa ____________
duine ___________ seomra _____________
teach ___________ fuinneoig __________
garra _____________ uncail ____________
doras_________ athair ____________
bthar _________ anam ___________
am ____________ leabhar _____________
Which plurals seem to be the commonest? Are there any generalizations that
can be made about the forms of nouns that have particular plural forms?
Ceacht 4 Lesson 4I Conversation Practice
A. Fill in the blanks with appropriate items to complete the conversation.
Some blanks can be filled in more than one way, others only one way.
1. Donncha: Dia dhuit, _____ Chit. Cn _______ a bhfuil ____?
Cit: Dia's Muire ___________, a ________. T m go _______.Cn ___________ a bhfuil ________?
Donncha: T mise ____ hiontach. Nach _________ an it go ___________ anseo?
Cit: T, _____________ a t a bhisteach go _________.
2. D: A Chit, _______ bhfeiceann t mo scian phca it_____ bith? Nl a ___________ agam c __________ s ar _______ ar ______.
C: T ruda _______ leor ansid ar (=on) an talamh. B'fhidir _______ bhfuil do scian phca ________>
D. t; feicim anois. Go __________ maith 'ad.
C: T filte ___________.
[mo = my; do=your]
B. Complete the dialogues with an appropriate response for each line.
Mirtn: Dia dhuit a Pheige.
Peige_ _________________________________________________.
Mirtn: T m go maith. Cn chaoi a bhfuil tusa?
Peige: _____________________________ Nach bhfuil irinn go hlainn?
Mirtn: T, ach __________________________________.
Peige: Bhoil, ________________________________________.
II.Gender
A. Make a single sentence out of the following, as shown.
Feicim fear. T s mr. --> Feicim fear mr.
Feicim bean T s mr. ---> Feicim bean mhr.
1. Feicim clirseach. T s go bre.
2. Feicim feilmara. T s ssta.
3. Feicim scian. T s beag.
4. Feicim seomra. T s go deas.
5. Feicim bean. T s leisciil.
6. Feicim cearc. T s go maith.
7. Feicim b. T s mr.
8. T Gaeltacht ann. T s go deas.
9. T coliste ann. T s go hiontach.
10. T fuinneoig ann. T s mr.
11. T bord ann. T s go maith.
12. T talamh ann. T s go maith.
13. T tr ann. T s go hlainn.
14. T minteoir ann. T s beag.
15. T it ann. T s go haoibhinn.
B. Fill the blank with each noun given, leniting the adjective where necessary.
1. T _____________ beag ann. a. clirseach
b. cailn
c. Gaeltacht
d. fuinneoig
e. coliste
f. tr
2. T __________ deas ann. a. teach
b. feadal
c. lampa
d. scian
e. sagart
3. T _____________ mr ann. a. garrab. bisteach
c. doras
d. bean
e. cearc
4. T __________ bre ann. a. Gaeilge
b. teach
c. bd
d. tr
5. T _________ maith ann. a. bean
b. cearc
c. fuacht
d. minteoir
e. it
f. talamh
Ceacht 5 Lesson 5Litri: Learning Irish Caighden
cisteanach cistin
cupla cpla
farc forc
limh lmh
spnig spng
suleil sleil
compirteach comprtach
I. Gender Review:
A. Make a single sentence, as follows:
Feicim fear. T s mr--> Feicim fear mr.
1. Feicim plta. T s mr.
2. Feicim cathaoir. T s compirteach.
3. feicim gloine. T s mr.
4. Feicim clog. T s go bre 5. Feicim deoch. T s go maith.
6. Feicim spnig. T s beag.
7. Feicim leaba. T s mr.
8. T Gaeltacht ann. T s beag.
9. T orlr ann. T s go deas.
10. T tine ann. T s go bre.
11. T cisteanach ann. T s compirteach.
12. T bia ann. T s go maith.
13. T stail ann. T s mr.
14. T cailn ann. T s ciin.*
15. T abhainn ann. T s mr.
*Cailn, though grammatically masculine, uses feminine pronouns. Treat adjectives as masculine.
B. Fill the blank with each noun listed, changing the initial consonant
of the adjective, if necessary.
1. T ___________________maith anseo.
bord
fuinneoigf
coliste
Gaeilge
Fraincis
peictir
bean
stail
2. Feicim _______________ compirteach.]
leaba
cathaoir
seomra
cisteanach
bd
teach
it
3. C bhfuil ___________________ beag?
gasr
pota
Gaeltacht
scian
gloine
an
deoch
4. T _____________deas ann.
sagart
cailn
tine
tr
abhainn
minteoir
oche
5. An bhfeiceann t ______________ mr?
clirseach
plta
garra cearc
beabn
cloch
clog
scian
C. Fill in the correct form of the adjective or pronoun in parenthesis, adding go or lenition as needed.
1. T tine dheas anseo. T (it)____________ compirteach.
2. An bhfeiceann t an bhean lainn ansin? Feicim bean, ach n (she) ______________ (beautiful) _____________ ar chor ar bith.
3. T bord (large) _________anseo, agus cathaoir (comfortable)_____.
4. T an leaba(good)_____________, ach nl (it) _________mr.
5. Nach bhfuil an cta sin go bre? T (it_____________(comfortable) ____________freisin.
6. T an scian phca anseo, agus an scian (big)_______ ansin.
7. T teach Chit anseo. T (it) ______mr, agus t cistineach (fine) _____________ann.
8. Nl bia (good) _____________anseo, ach t na deochanna (wonderful) ____________.
9. T fear (nice) ________ sa teach sin, agus t cupla gasr (small)____________ san it (same) ______________ freisin.
10. T oche (quiet) _________ ann anois. T an oche ann, ceart go leor, ach nl (it) ____________ ciin.
II. Eclipsis:
A. Fill the blank with an appropriate form (eclipsed) of each word.
T s in aice leis an ________________.
fear bean cathaoir
garra leaba geata
feilmara bord cloch
tarbh clirseach teach
doras fn minteoir
pota abhainn seomra codlata
it gloine fuinneoig
bthar duine pipar
bd plta lampa
tine cupn balla
cearc Gaeltacht
B. Fill the blanks.
E.g., Fear: ag an *bhfear*
fuinneoig: in aice leis an ___________
balla: ar an ______________
teach ins an __________________ (=in)
feilmara: ag an _________________
bisteach leis an _________________
cathaoir faoin___________________
gloine: ins an __________________
bthar ar an ______________
geata: in aice leis an _______________
talamh: ar an __________________
sagart: ag an _________________
cearc: ag an ____________
deoch: ins an ___________________
plta: ar an ___________________
tine: in aice leis an ___________
II. Ann:
Add ann, where it is needed, punctuation otherwise.
1. T cloch in aice leis an teach
2. T feilmara maith
3. Feicim bean deas
4. C bhfuil an bord
5. T daoine go leor ann, ach an bhfuil sagart ar bith
6. B'fhidir go bhfuil cathaoir chompirteacj
7. T an it go hlainn
8. T an fear mr anseo, ach nl an fear beag
9. T Gaeltacht bhre i gConamara, agus t coliste mor freisin
10. T ocheanta go hiontach anseo, ach nl an bhisteach go deas
Ceacht 6 - Lesson 6Litri: LI
Caighden
brig
brg
amireach amrach
I. Tenses of BA. Transform the following into negative sentences1. Bh muid anseo inn2. An raibh t tinn?
3. An raibh mrn daoine ag an siopa?
4. Deir siad go raibh an bhisteach go dona.
5. Bh line Dhonncha go deas.
6. Bh neart cathaoireacha ann.
7. Beidh muid anseo amireach.
8. An mbeidh mrn daoine ag an siopa?
9. Beidh t tinn.
10. Deir siad go mbeidh an bhisteach go dona.
B. Convert the following to questions.
1. Bh srideanna go leor in mBaile Atha Cliath.
2. N raibh siad ann arst.
3. Bh garra mr ag an bhfeilmara.
4. Bh ada saor.
5. N raibh duine ar bith ssta.
6. Beidh siad ag an siopa mr.
7. N bheidh siad ann arst.8. Beidh airgead go leor ag an bhfeilmara.
9. Beidh 'chuile shrt daor.
10. N bheidh duine ar bith ssta.
C. Change the following sentences each to past and future tense.
1. An bhfuil mapa ann?
2. T go leor treacha ar an mapa.
3. T bthar Thr an Fhia ansin.
4. T mac Mhirtn agus athair Bhrid/ ann anois freisin.
5. Nl an solas go maith anois.
6. Nach bhfuil Pidn agus Mire ann freisin?
7. B'fhidir go bhfuil coliste ansin.
8. T siad go hiontach.
9. An bhfuil feilmara Chiarra ssta?
10. Deir uncail Chit nach bhfuil muintir Ghaoth Sile ssta ach a oiread.
11. T garra agus abhainn bheag in aice leis an gcoliste.
12. T s ssta leis an minteoir Barla, ach nl s ssta leis an minteoir Gaeilge.
13. Nl m cinnte.
14. C bhfuil Cit?
15. An bhfuil Fraincis sa nGaeltacht?D. Change the tense and sentence type as indicated by the adverbs and punctuation n. X marks negation. Example:
T siad anseo anois.
inn? An raibh siad anseo inn?
amireach XN bheidh siad anseo amireach.
anuraidh Bh siad anseo anuraidh.
anois?X Nach bhfuil siad anseo anois?
1. Bhi mo ghasr go holc.
amireach
anois?
2. T gna lainn ar an mbean anois.
amireach?
amireach X
inne?
3. Bh go leor carranna ar an mbthar inne.
anois X
anuraidh X
4. Nl rud ar bith arn an mbord anois, ar aon chaoi.
amireach? X
inn X
anois?
5. Beidh an it compirteach, mar sin fin.
anois X
inne
6. T neart deochanna ag an bhfear ansin ar an gcathaoir mhr.
amireach
inne? X
7. T Seinn ar an bhfn anois.
inne X
anois?
amireach
8. An bhfuiltear ssta anois?
amireach?
anuraidh
amireach X
II. Indirect questions
Convert the following to indirect questions in the followup sentences.
1. C bhfuil Donncha? Nl a fhios agam ___________________________
2. C h sin? Nl a fhios agam ____________________
3. Cn chaoi a bhfuil s. Nl a fhios agam ____________________.
4. An mbeidh mrn daoine anseo? Nl m cinnte __________________
5. Cn t-ainm at ar an mbean sin? Nl me cinnte ___________________
6. Cn fth? An bhfuil a fhios agat _____________________.
7. An raibh feilmara Chiarra ssta? Nl a fhios agam ______________.
8. Card a deir s? N thigim __________________________.
9. C bhfuil bthar Ghaoth Sile? An bhfuil a fhios agat __________________
10. Card sin? Nl m cinnte ___________________.
11. An raibh an bthar ciin? Nl a fhios agam _____________________.
12. An dtigeann siad card a deir t? Nl m cinnte __________________.
13. An mbeidh t compirteach anseo n nach mbeidh? Nl a fhios agam ___________________.
14. An raibh an gna daor n an raibh s saor? An bhfuil a fhios agat ______________________.
15. C raibh muid arir? Nl s cinnte ______________________.
Ceacht 7 Lesson 7 Foclir
LI Caighden
feilm feirm
inn inon
muic muc
soibhir saibhir
I. Tense
A. Change each of the following to the appropriate habitual tense (t-->bonn, bh--> bhodh)1. Bh Baile tha Cliath go hiontach.
2. An raibh t tinn?
3. T Mirtn ssta leis an minteoir.
4. Nl duine ar bith ann.
5. Bh m i gConamara.
6. Nach bhfuiltear ssta anseo?
7. T m cinnte go raibh siad daor.
8. Bh muid ag an teach canna.
9. N raibh mrn tithe anseo.
10. N raibh mise ann ach a oiread.
11. Nl m \cinnte an bhfuil siad ssta n nach bhfuil.
12. An bhfuil siopa Bhaile tha Cliath go deas?
13. Nach raibh m go maith, a Mhaime?
14. Bh siad rasnta saor.
15. An raibh line bhre ar an ngasr?
B. Change the tense, as indicated: 1. Bh gasir bheaga ag Mirtn.
used to have:
would have:
has: 2. T fuinneoga mra deasa anseo.
used to be
will be: 3. T croinnte mra agus garranta deasa anseo anois, ach beith
(that's beidh) tithe agus colist ann.
used to bare now:
are now/used to be:
would bare: 4. Bhodh go leor beithigh agus caiple anseo ach nl mrn
ann anois.
will baren't
are now/didn't use to be:
are usually/ aren't now:
were yesterday/won't be tomorrow: 5. Bhds ssta leis an bhfeilm, nach mbds?
will be:
would be:
are usually:" 6. N bhodh an talamh go maith anseo, agus bhodh an iomarca
uisce ann.
wouldn't bwould be:
won't bwill be:
isn't/is:
wasn't last year/was: 7. An mbeife\ ssta leis an saol ar an bhfeilm? Bheinn, cinnte.
will you be?/yes, I will:
were you./yes I was:
are you usually/yes, I am:
did you use to byes, I did: 8. Bheadh an geimhreadh agus an samhradh go deas anseo.
used to be:
will be:
are always: 9. Bh neart daoine anseo.
used to be:
would be:
will be:
are often: 10. Bh m cupla seachtain ansin anuraidh, agus bh an aimsir go
hiontach.
used to be every year:
am every year: 11. T mac agus inn ag an mbean lainn.
would have:
had: 12. O, muise, an cratur! T s fuar anseo arst!
was:
is always:
will be: 13. T caoirigh agus caiple ar an gcnoc.
were:
used to be:
would be:
will be:
are often: 14. A dhaoine uaisle, an bhfuil 'chuile dhuine ssta?
was?
would be:
will be: 15. T m cinnte nach mbeidh an leabhar spisiil ar aon chaoi.
am/isn't
was/wouldn't be
was/wasn't
am/books are never:
II, Plurals
A. Write the plurals of the following nouns:
treabhsar minteoir athair
cupn lampa uncail
bd cta inn
bord timpiste mthair
pipar feilmara tr
nisin geata cathaoir
sagart mapa an
orlr seomra it
ssar coliste feilm
seaicad plta rifneach
asal pota geansacratr cabaire geimhreadh
cnoc pca culaith
cat sciorta stail
tarbh siopa line
gasr gna tine
mac peata leaba
fear rud gloine
carr seachtain anam
clog cailn abhainn
deoch fuinneoig doras
farc spnig capall
fn bliain bthar
am saol solas
bus crann adach
srid leabhar ireannach
taobh moladh cisteanach
m talamh beithoch
garra madadh francach
oche teach caora
cearc scala clirseach
cloch bean bceann limh duine
brig muic
1. What is the commonest plural ending among the above?
2. Name the three next commonest plural forms?
3. Which plural forms may also include a vowel change?
4. Which vowel is changed most often; to what?
5. List the five nouns with the most irregular plural forms.
6. What final syllable is sometimes dropped when the ending a is added?7. What other plural forms may words with this ending take?
8. List five nouns which have an ending AND a change in consonant quality.
9. Which ending may have an additonal consonant inserted between the singular
noun and the ending?
Which consonants are involved?
10. What do all the nouns with the plural ending -anna have in common?
What do most nouns with plural have in common?
B. Write the plural of the following adjectives:
ssta
ciin iontach
dall
lainn dona
maith
glic bradach
deas
canna seal
fuar
tinn beag
bre
olc leisciil
ard
cinnte mr
rasnta
aoibhinn g
daor
comprteach saor
uasal
cosil spisiil
bocht
tbhachtach
Part 2
A. Change the tense and sentence type as indicated by the symbols. (X=negative, ?= question, ?X=negative question, etc.)
1. T ada ar an orlr.
conditional:
inne
amireach?
blianta shin?
2. T siad ssta.
go minic X:
blianta shin? (use past habitual with this adverb)
Deir Peige...go minic
amireach:
3. Tthar leisciil.
amireach
blianta shin X?
conditional X:
anuraidh?
4.Bh an bh dall.
blianta shin?
anuraidh X:
amireach?
conditional:
5. An bhfuil an aimsir fuar anseo?
go minic?
amireach ? X:
blianta shin?
i gcna:
6. T 'chuile dhuine ag an siopa.
i gcna:
conditional? X:
blianta shin:
Deir siad ....anois X:
7. Nl an freagra ceart ag Bairbre.
blianta shin:
amireach?
conditional?
inne:
8. An bhfuil t cinnte?
inn:
Corrections: inn:
inn?
amireach? X:
Nl a fhios agam.....go minic:
9. T m compirteach.
go minic X:
blianta shin:
amireach X:
Deir siad ......conditional:
10. T croinnte ar an gcnoc.
conditional:
Deir s.....blianta shin X:
anuraidh?
anois? X:
11. B'fhidir go bhfuil an minteoir ssta.
amireach:
conditional X:
inn X:
blianta shin:
12. T beithigh go leor ar an bhfeilm.
blianta shin?
go minic:
anuraidh X:
anois X:
conditional?> X
II Plurals
B. Write the plural forms:
cailn maith inn bheag
sagart dall fear soibhir
ford seal clog mr
fuinneoig bheag stail mhr
rifneach bradach oche chiin
mthair shsta deoch fhuar
cathaoir chompirteach
beithoch saor b thinn
bean chiin feilm bhocht
clirseach mhaith tine bhre gasr tinn caora dhaor
C. Using the pattern shown and the lists below, create ten phrases consisting
of a noun+adjective, and write each in both the singular and plural. Use
both masculine and feminine nouns. E.g., ceann amhin: doras mr fuinneoig mhr
gasr mr caora mhr
go leor:
doirse mra fuinneoga mra
gasir mhra caoirigh mhra
compirteach cupn
gloine
maith geansa
line
beag teach
feilm
mr talamh tr
tinn tarbh
b leisciil orlr
suleil
bradach bord
cathaoir
soibhir cat
cearc
bocht crann
tine
daor garra
abhainn
saor clog
cloch
fuar leabhar leaba
bre madadh muic
deas siopa
cisteanach
ard stoca
brig
seal bthar
srid
lainn athair
mthair
spisiil capall
stail
ciin plta
scian
tbhachtach gna
culaith
noc
clirseach
geimhreadh bliainCeacht 8 Lesson 8I. Conditions with mA. Change an affirmative sentence to negative and vice-versa.1. M bhonn an leabhar tbhachtach, beidh s spisiil.2. Mara mbodh an aimsir go maith, b bhds ssta.3. Mara bhfuil t cinnte, cuir ceist. (Use n for negative command, as with b)4. M bh na anseo, bh s ag isteacht.5. Mara mbonn bainne ag an mb, n bhonn an feilmara ssta.6. M bhonn an gasr dna, bonn Maime agus Deaide cantalach.7. Mara mbeidh an trthnna go deas, n bheidh an oche go deas.8. M bhonn an tseachtain uilig fliuch, n bhonn an minteoir ssta.9. M bhonn tusa anseo amireach, beidh mise anseo freisin.10. Mara mbeidh an eochair ag Ruair, n bheidh s anseo.11. M bhonn gasir tuirseach, bonnn siad dna.12. M bh s ag obair, n raibh s leisciil.13. M t feilm mhr ag muintir Phidn, t siad soibhir.14. Mara raibh siad anseo coics shin, nl siad anseo anois.
B. Fill in the blanks with a form of the verb b.1. Mara ______________t anseo, n bheidh t ssta.
2. M _____________ muid bocht, bhodh muis ssta.
3. M bhonn t tinn, n ______________m ssta.
4. Mara _____________ t anseo, n bheidh m ssta.
5. M ________s fliuch inn, beidh s fliuch amireach freisin.
6. Mara mbodh Gaeilge ag sagairt 100 bliain shin, n ___________sa nGaeltacht.
7. Ach anois, mara _________Gaeilge ag sagairt, b'fhidir go ____________siad sa nGaeltacht mar sin fin.
8. M ___________ t ag obair an iomarca, beidh t tuirseach.
9. Mara ___________t ssta leis an it, cn fth a bhfuil t anseo?
10. Mara_________ s fliuch an bhliain seo chugainn, beidh muid soibhir.
11. M_________ s fliuch, beidh muid bocht.
12. M _______airgead agat, bodh deoch agat.
13. M _________ leisciil i m'ige, n bhm leisciil anois.
14. Mara ________ Peige anseo, c bhfuil s?
15. M ___________francaigh sa teach anois, beidh siad marbh amireach.
16. Mara _________Maime cantalach, bonn s tinn
17. M __________s fuar amireach, n bheidh muid anseo.
18. M _______Mirtn anseo inn, bh Bairbre ann freisin.
19. Ma bhodh beithigh go leor agat, _________ soibhir.
20. Mara bhfuil an oche ann, n ______________an bthar ciin.
C. Finish each sentence as you please.1. M bhonn an sao spisiil,
2. Mara mbeidh t ag obair,
3. Mara mbeidh s fuar,
4. M bhonn t ag l an iomarca,
5. M bh t anseo inn,
6. M bhonn an leabhar agat,
7. Mara bhfuil an leabhar agat,
8. Mara mbeidh bisteach ann,
9. M bhonn leaba chompirteach ag duine,
10. M bhonn Mirtn anseo amireach,
11. M t Gaeilge agat,
12. M bhonn s fuar ar-amireach,
13. M bhodh go leor daoine i gConamara,
14. Mara bhfuil t tinn,
15. M bhonn an bthar ciin,
II. The Article
A. Add the article to the nouns below, with appropriate mutations.
Firinscneach (Masc.) Baininscneach (Fem)
asal: an ________
aimsir: an _______
leis an ________
leis an )
bd: an __________ bean an __________
ar an __________
leis an _________
cnoc: an ________
cathaoir: an ____________
ar an __________
ar an _________
doras: an ________ driofir: an ________
ag an __________ leis an _________
an: an ___________ eochair: an __________
ag an __________ leis an ________
feilmara: an __________ feilm: an ________
eis an ______
ar an __________
geata: an___________ gloine: an ______
ag an ________
ins an ____________
lampa: an ________ leaba: an ________
ag an _________
ins an _________
mapa: an ______ mthair: an ________
ar an _________
leis an ________
orlr: an _______
oche: an_______
ar an _______
leis an _______
pca: an ______
pingin: an ________
ins an __________ leis an ________
samhradh: an_________ seachtain: an _______
ins an _________
ins an ____________
teach: an _________ tine: an _____________
ag an ___________ ag an ________
B. Add the definite article to the words below, making appropriate changes:
leabhar_______________ culaith_____________
abhainn:
timpiste:
cro:
sciorta:
Gaeltacht:
sil:
uncail:
coliste:
fuinneoig:
geansa:
lla:
dearthir:
stail:
aois:
nisin:
deoch:
srid:
am:
it:
b madadh:
ige:
uisce:
muic:
caora:
C. Fill the blank with the noun, plus any necessary mutations:
srid: ar an ________ uisce: ins an ___________
siopa: ag an _________ posta: ag an _________
coliste: ag an _______nisin: ag an ___________
an: leis an ________ sil:
leis an _________
gloine: ins an _______ seaicad: ar an ______________
stail: ar an _________ am:
ag an ___________
scoil: in aice leis an ____________
III. Conversations
Complete the following conversations as you please (and as appropriate):
A. Pidn: Dia dhuit, a _____________.
___________: _________________________________________________
Pidn: T an aimsir go hlainn anois, nach bhfuil?
________: T s maith go leor, ach ______________________________
Pidin: T mise ssta ar aon chaoi.
B. Ar an bhfn: A. Halo, a Bhrd. Seo ine.
B. __________________________________
A. T m maith go leor. Cn chaoi a bhfuil tusa?
B. _____________________________________
A. Cen' chaoi a bhfuil an aimsir ansin in mBaile tha Cliath?
B. ________________________________________________
A: T s go hiontach anseo.
C. Write your own dialogue:Litri an Chaighdein:
Standard spellings for idiosyncratic forms in LI (Ch. 8) LI Caighden
driofr deirfir
posta post
lla
ll
lla lla
tigim tuigim
uilig uile
mara mura
COMHRRuair: An raibh t sa nGaeltacht ariamh?
na: Bh m i gConamara anuraidh.
R: Cn chaoi a raibh s? An raibh t ssta ansin?
: Bh m ssta leis an gcoliste, ach bh s fuar agus fliuch, agus n raibh m ssta leis an teach.
R: Bonn an aimsir go dona minic go leor, ceart go leor. Ach uaireanta, bonn s go hlainn freisin. Ach cn fth nach raibh t ssta leis an teach? Nach raibh na daoine go deas?
: Bhodar an-deas, ach bh an teach beag, agus bh an iomarca scolir ann.
R: Bonn go leor scolir ag 'chuile theach. T na daoine bocht, agus bonn airgead ag an nGaeltacht 'chuile shamhradh mar gheall ar scolir mar sin.
: T a fhios agam. Ach nach bhfuil feilmeacha agus beithigh ag na daoine freisin? Slim nach mbonn na feilmara ag obair mrn, n bheadh airgead acu (=ag + siad), nach mbeadh? B'fhidir go bhfuil feilmara Chonamara leisciil.
R: Nl siad leisciil ar chor ar bith, ach t an talamh uilig go dona, agus n bhonn mrn beithigh ag feilmara ar bith. N bheadh duine ar bith soibhir le feilmeacha beaga mar sin. C go mbonn siad ag obair i gcna, n bheidh mrn airgead ag feilm bhocht.
: Tigim an scal anois. N bhonn saol compirteach ag na daoine bochta. T na scolir tbhachtach mar sin.
scolir: daoine ag an gcoliste
obair: work
Ceacht 9 Lesson 9Litri an chaidein:
LI
Caighden
bricfsta bricfeasta
caraid cara
leitir
litir
I. Plurals and article
A. Make the following phrases plural.
an mhuic
an abhainn
an t-lla
an tine
an chaora
an oche
an tseachtain
an fheilm
an madadh
an t-am
an bhean
an timpiste
an feilmara
an chlirseach
an teach
an eochair
an tsrid
an sliabh
an sagart
an fharraige
B. Make the following phrases plural.
an cratr bocht an fear mr deas sin
an chaora mharbh d an t-an bre ciin
geimhread rasnta dona agus fuar
seachtain shin an gasr dna seo
an bhrig dhaor an cnoc mr iontach sin
an bhean chantalach chosil leis an gcailn d
an abhainn mhr in aice leis an gcoliste seo
an tsrid seo faoin bhfuinneoig mhr
an sagart spisiil sin cearc Sheinin
an leaba chompirteach eile sin
C. Make the following singular.
na beithigh ga d na hocheanta fliucha sin
na daoine uaisle sin na posta maithe
leabhartha Gaeilge tbhachtacha na hasail bhradacha olca
na scoileanna iontacha seo uilig
na hireanna tuirseacha seo driofracha Thomisn
na cathaoireacha compirteacha d
II. Pronouns. Fill in the correct form of the pronoun.
Ex. T (you) *t* anseo. Feicim anois (you) *th*.
1. T Mire ansin. Feicim anois __________.
2. Feicim _________(him) ach n chloisim ________(him). An bhfuil_________(he) ag caint?3. T _____(we) anseo, ach nl __________(they_) anseo. Mar sin, n fheiceann__________(they)_________(us) agus n fheiceann __________(we) _________(them).
4. Beidh ________(I) agus _______(you, pl) anseo arst amireach.
5. C bhfuil ___________(you)? N fheicim ___________(you).
6. Tigim __________(him) agus_________(her).
7. Slim go bhfuil __________(you) agus ________(she) ssta.8. Beidh mo mhuintir anseo amireach. T Mire agus _________(they) i gConamara anois.9. Cloisim __________(you, pl.); an gcloiseann ___________(you, pl._) __________(me)?
(Note the order of pronouns in conjoined phrases, they are not always in the same order as in English.
III. Ann and pronouns.
Ann, as it is used to complete a sentence, can be compared with a pronoun. Compare the following two sentences. Feicim an minteoir ach n fheiceann na .
T Pidn anseo, ach nl na ann.
Just as stands for an minteoir in the first sentence, so ann stands for anseo in the second. This is why ann should not be omitted in such sentences, any more than can be in the first.
Fill in ann or a pronoun where necessary. Where nothing is needed to complete the sentence, just add punctuation.
1. Ta neart beithigh ar an bhfeilm, ach nl caora ar bith
2. C bhfuil na minteoir uilig
3. T feilmara maith
4. An gcloiseann t na daoine sa teach sta? N chloisimse
5. T an chathaoir compirteach
6. T an chathaoir chompirteach
7. Feicim go leor daoine, ach n fheicim Mire
8. Bh Mirtn anseo arir, ach n fheicim anois
9. Bonn an sagart ag caint ach n thigeann duine ar bith
10. T cait glic, ach nl siad go deas.
11. T minteoir maithe ag an gcoliste, agus t leabharlann iontach
12. C bhfuil Peige? Bh s anseo inn, ach nl s anois
N bheidh ceacht ann an tseachtain seo chugainn. Nl m cinnte an mbeidh an tseachtain ina dhiaidh sin, b'fhidir nach mbeidh m ar ais fs. Cuirfidh na freagra roimh an Nollaig m t seans agam, n mara bhfuil, sa mbliain nua. Nollaig shona dhaoibh, agus Athbhliain faoi mhaise. Neansa
Ceacht 10
Litri an chaidein:
LI Caighden
oifige oifig
tilleadh tuilleadh
falamh folamh
ar chla ar chl
dhrre dirre
ar? an?
ar (possessive) r
'ur bhur
I. Conditionals with dh:
A. Make the following sentences negative.1. Dh mbeadh sise ssta, bheadh seisean ssta.
2. Dh mbeadh carrana saor, bheadh carr agam.
3. Dh mbeadh an aimsir fliuch, bheadh na feilmara ssta.
4. Dh mbeife anseo arir, bheadh do dhthain deochanna agat.
5. Dh mbeadh Deaide ssta, n bheadh s cantalach.
6. Dh mbeinn in irinn go minic, bheadh Gaeilge agam.
7. Dh mbeadh na gasir ansin, bheids tinn.
8. Dh mbeadh daoine eile anseo, bheadh an iomarca daoine ann.
B. Combine the following pairs of sentences into appropriate conditional sentences following the model below:
N raibh siad anseo. Mar sin, n raibh Brd ssta-->
Dh mbeids anseo, bheadh Brd ssta.
Translate each sentence. Don't forget appropriate verb endings.
1. Nl deoch ag Mirtn. Mar sin, nl s ag l. Dh _______ deoch ag Mirtn, ____________s ag l.
2. T blas deas ar an gcca sin. Mar sin, t m ag ithe. Mara __________ blas deas ar an gcca sin, n __________ ag ithe.
3. Nl na gasir tinn. Mar sin, nl siad ag an dochtr. Dh ____________ na gasir tinn, _____________ag an dochtr.
4. N raibh focal ag Mirtn. Mar sin, bh an minteoir cantalach. Dh _______________________________________________
5. T an iomarca strainsara anseo. Mar sin, t na tithe listn ln, Mara _________________________________________________________
6. Bh m tamall in irinn. Mar sin, t Gaeilge agam. Mara ___________________________________________________________
7. N bheidh t anseo D Domhnaigh. N bheidh Seinn anseo ach a oiread . Dh _________________________________________________________
8. N raibh a fhios agam c raibh t. Mar sin, n raibh leitir agat. Dh _______________________________________________________
9. Bonn an t-aifreann go moch ar maidin. Mar sin, n bhonn mrn daoine ann. Mara ______________________________________________________
10. N raibh sneachta ar bith ann. Mar sin, bh t sch te. Dh ________________________________________________
II. M vs. dh.
Combine the following pairs of sentences, first with m intro ducing it, and then with dh. Use mara for negative conditions. Then translate both sentences.
1. Bonn Samaisn anseo. Bm ssta.
2. T s fliuch i mbliana, n bheidh lla ar na croinnte an samhradh seo.
3. Bonn na gasir leisciil. N bhonn siad ag foghlaim mrn,.
4. Nl mrn gasir ag an scoil. N bheidh obair ag an minteoir.
5. T na gasir dna. Nl Maime ssta.
6. Beidh s ag bisteach. Beidh s fuar.
7. N bheidh an freagra ceart ag Mirtin. N bheidh s ssta.,
8. N bhonn ruair compirteach. Bonn s cantalach.
9. N raibh muid anseo. Bh muid i mBaile tha Cliath.
10. N bheidh sibh anseo anocht. Beidh sibh anseo amireach.
11. T s g. Nl s sean.
12. N bhonn feilmara Chiarra ssta. N bhonn feilmara Chonam ara ssta ach a oiread.
III. Possessives
A. Answer the questions using an appropriate possessive form.
Sample: C bhfuil do mhuintir? T mo mhuintir anseo.
1. An bhfeiceann t mo chta? Feicim ______ _____________ ansin.
2. C bhfuil muintir Mhirtn? T ______ _____________ ansin.
3. An dtigeann t athair agus mthair Bhrd? Tigim ____ _____________ ach, n thigim ______ ______________.
4. An bhfuil do ghoile tinn? T ______ ____________ rasnta tinn.
5. Cn chaoi a bhfuil 'ur gcairde? T ______ ____________ go maith.
6. C bhfuil m'athair? T ____ _____________ ag an aifreann.
7. An raibh t ag siopa Phidn? N raibh m ag ____ ____________ ariamh.
8. An bhfuil teach do mhuintir mr? T _____ -_____________ mr.
9. An bhfeiceann t ar ngasir? Feicim ____ _______________ ansin.
10. C bhfuil asal Dhonncha agus na? T _____ __________ ansid.
11. C bhfuil cairde Ruair? T _____ _________in irinn.
12. An bhfeiceann t buidal Chit? Feicim ______ _________ ansin.
B. Fill in the correct form of ceann or cuid, as appropriate.1. T mo ghloinesa ln. An bhfuil do ____________sa falamh?
2. T mo theach mr, ach deir Brd go bhfuil a ___________ sise beag.
3. Bh an sicra seo daor, ach dier Pidn go bhfuil a __________sicra saor.
4. T mo mhla anseo. C bhfuil do __________sa?
5. T mise ssta leis na hlla seo, ach nl Mire ssta leis a __________ sise.
6. T an scal seo go maith, ach bh an _____________ eile go dona.
7. T an t-airgead agam anseo. C bhfuil do _________ fin?
8. T bainne Mhirtn gar, ach t ar __________ muide ceart go leor.
9. T mo charrsa nua, agus deir mo mhuintir go bhfuil a ___________ siadsan nua freisin.
10. T leabhartha Bhairbre anseo, ach n fheicim mo _______ fin.Ceacht 11Litri an Chaighdein LI Caighden
oifige oifig
tilleadh tuilleadh
falamh
folamh
ar chla ar chl
dhirre drre
ar an
I. Copula
A. Convert the following to questions.
E.g., Is ise na --> Ab ise na?
1. Is thusa bean an t.
2. Is teach an phobail 3. N h sin Pidn.
4. Is an it sin feilm Mhirtn.
5. N mise an sagart.
6. N h Brd do dhriofr.
7. Is Peige .
8. Is iad na hoilein na h iteacha bre.
9. Is an mla sin mo mhlasa.
10. N muide na strainsara.
B. Write an affirmative and a negative answer to each question.
1. Nach mise an minteoir?
2. Ab sin an oifige?
3. Ar thusa an t-ireannach?
4. Ab Mire an bhanaltra?
5. Ab sin teach do mhuintir?
6. Ab seo an tseachtain saoire?
7. Ab Donncha an fear soibhir?
8. Ab Diarmaid t'uncail?
9. Ar sibhse na dochtir?
10. Ab iad do mhuintir na feilmara?C. Make subordinate clauses of the following sentences, using gur, nach
or an.1. Is Cit an mhistreas. Deir s ____________________________________.
2. Is an Cheathr Rua an Ghaeltacht mhr. Slim ______________________________________.
3. N mise Mire. T m cinnte ______________________________.
4. Ab sin teach an phobail? Nl m cinnte _____________________________.
5. Is bre do theach! Slim ______________________________________.
6. Is an sagart . Deir Seinn ______________________________.
7. Ar sibhse cairde Pheige? Nl a fhios agam ___________________________.
8. N h mo dheochsa an buidal falamh. T m ssta ______________________________.
9. Is an fheoil an dinnar. B'fhidir _________________________-----
10. Is thusa bean an t. T a fhios agam ________________________.
II. Is vs. T.
A. Answer the following questions, noting the difference in usage of is and t. Give both a short (normal) and long (full sentence answer.E.g., AR thusa an minteoir? Is m Is mise an minteoir. An bhfuil t anseo? T. T m anseo.,
1. Ab Cit do mhthair? Is _______. ____________________________.
2. Ar thusa Pdraig? N__________. __________________________.
1. 3. An bhfuil s tinn? _________. _______________________________
3. Ab iad sin do ghasir? _________. ____________________________
4. Nach sin feilm Mhirtn? __________. _________________________
5. An bhfuil Brd anseo? ___________. _________________________
6. An raibh t ssta? _____________. _________________________
7. Ab sin Peige Leitir Mhir? _________. _______________________
8. Ab an sagart an mlinteoir? __________. ______________________
9. Nach kthusa Mire Shamaisn? ____________._____________________
10. An bhfuil siad psta? ________________. ________________________
11. An raibh an bhisteach trom? __________. _____________________
12. Ab Pidn fear an t? _________. _______________________
13. Ar sibhse na minteoir nua? ___________. ____________________
14. An bhfuil sibh ag an scoil? __________. ______________________
15. Ab uncail Ruair an fear soibhir? __________ . ___________________
16. An bhfuil uncail Ruair soibhir? ___________.___________________
17. Nach ionann iad? _______ _________________________
18. Ab iad Pdraig agus Cit do mhuintir? _________. __________________
19. Nach mise an dochtr (agus thusa an duine tinn)? -------. ______________B. Translate the following to Irish, choosing is or t as appropriate. 1. Diarmaid is lazy.
2. Brd is my mother.
3. Are you the teacher?
4. Tomisn is the priest.
5. I am satisfied.
6. The priest is here.
7. I am Mire.
8. This house is new.
9. This house is the new school.
10. The eggs are the breakfast.
11. The eggs are on the table.
12. THe nurse is the teacher.
13. The nurse is at the hospital.
14. You are my friend. He is not my friend.
15. Donncha is the new doctor.
III. Numbers.
A. C mhad ______ at ann?Normally, I do this with pictures of the objects to be counted. Since I can't do pictures here, as far as I know, I'll give you the words and use slashes for the number. Write the number out, ar ndight, don't use the numeral.
1. teach: ////: T ___________________________ann.
2. treabhsar, //////// T _____________________ ann.
3. leabhar, //: T etc.
4. bd, ///:
5. cathaoir, /////:
6. bord, ////////:
7. clog, //////////:
8. buidal,///////
9. sil, //////:
10. cupn, ///:
11. lla,///////:
12. leitir, /////////:
13. gna, /////:
14. punt, ////:
15. focal, //////:
B. Do the arithmetic.1. galn amhin + cheithre galin = ________________
2. cheithre fhuinneoig + dh fhuinneoig _______________
3. tr chisen + cheithre chisen =| ____________
4. bhliain amhin + dh bhliain = ________________
5. dh oilen + chig oilen = ________________
6. ocht dteach + dh theach = ________________
7. cheithre dhoras + chig dhoras = ________________
8. dh sheachtain + cheithre sheachtain = ______________}
9. tr huibhe + chig uibhe = ______________
10. tr theanga + teanga amhin =___________________
11. cheithre phlta + cheithre phlta = _____________
12. dh phingin + tr pingine = _________________IV Adjectives. Fill in an adjective that fits the context.1. T airgead go leor ag Donncha. T s -----------.
2. Nl airgead ar bith ag Brd. T s ____________.
3. Nl rud ar bith sa mbuidal. T s _____________.
4. T s ag bisteach. T an l ______________.
5. Nl Seinn sean. T s ________________.
6. N fheiceann an cat rud ar bith. T s _________.
7. Bonn fuacht ann sa ngeimhreadh. Bonn s ______.
8. Bh Peige sa leaba go luath arir, mar bh s _______.
9. T go leor leor fata in ireann. T siad _______.
10. Nl an teach sean. T s __________,
11. Bh a dthain bia ag Bairbre. T s ____________.
12. N bhonn Maime ssta ariamh. Bonn s _____________.
13. T Pidn ins an ospidal. T s ____________.
14. Nl duine ar bith ag caint. T siad ____________.
15. Nl an tsuleil seal. T s _____________.
16. T bean ag Mirtn. T s ___________.
17. Nl an gna seo go deas. Nl s go hlainn. T s _____.
18. N bhonn bean an t ag obair mrn. Ta. s ________
19. T an iomarca daoine anseo. T an it.______________.
20. T praghas (price) ard ar an gcarr. T s _____________.
21. Bh ceo ann ar maidin, ach nl anois. T s _______ arst.
22. Nl blas maith ar an mbainne seo. T se _________.
23. N raibh an gasr go dean inniu. Bh se ________
24. T a fhios agam go bhfuil an freagra agam. T m _________.
25. Bh an timpiste an-dona. Bh s _____________.
Ceacht 12
Litri an ChaighdeinLearning Irish Caighdean
Cluife
cluiche
trua
trua
PratastnachProtastnach
I. Copula
A. Make the following negative
1. Is ceist mhaith sin.
2. Is sagart m'uncail.
3. Is Gaeltacht an it sin.
4. Ab ollscoil Coliste Mhuire?
5. Is piste Caitrona.
6. Is line dheas sin.
7. Is duine aisteach Mirtn.
8. Ar feilmara athair Bhrd?
9. Ar mn t iad?
B. Convert the following to questions.
1. Is minteoir Tomisn.
2. N dochtr th.
3. Is bean dheas Mire.
4. Is duine soibhir sin.
5. Is l bre seo.
6. Is cailn sibhse.
7. N aimsir mhaith aimsir Shasana.
8. Is ospidal seo agus is scoil sin.
9. Is teach sta an teach mr sin.
C. Change the word or der of the noun and adjective, as follows:
Is l bre --> Is bre an l .
1. Is scal iontach sin.
2. Is fear deas Pidn.
3. Is mistres mhaith th.
4. Is trua mhr sin.
5. Is duine aisteach Samaisn.
6. Nach cailn maith Peige.
7. Is aimsir bhre seo.
8. Is teanga dheacair an Ghaeilge.
9. Is cta deas sin.
10. Nach bean lainn seo?
D Synthesis of copula sentences.
Answer the following questions. If the question requires a yes or no answer,
give that first as a short answer (sea, t , is m, etc.) and then follow up with a full sentence for further practice.
1. Ar fear n bean th?
2. Ab Mirtn an sagart?
3. Ab iad sin do ghasir?
4. Nach bre an l ?
5. C h t'uncail?
6. Ar capall maith capall Dhonncha?
7. An bhfuil do mhuintir in irinn?
8. Ab Peige do dhriofir?
9. Ar dochtr do dhearthir?
10. Ar dochtr maith ?
11. Nach thusa an minteoir eile?
12. Nach maith an scal go bhfuil an geimhreadh seo rasnta te?
13. Card an rud sin?
14. An bhfuil mrn sneachta ann i mbliana?
15. Nach deacair an teanga an Ghaeilge?
16. Ar mise Brd?
17. C h Seinn?
18. Ar mic linn sibhse?
19. Ab sin inn Chit?
20. Ar Gaeltacht Baile tha Cliath?
21. Ab seo an Ghaeltacht?
22. An bhfuil Gaeltacht i gConamara?
23. Ar deas an Ghaeltacht Gaeltacht Chiarra?
24. Nach do charaid an minteoir?
25. C th fin?
II. Numbers
A. Add one to the numbers below.
E.g., an t-aon doras amhin--> an d dhoras
1. an t-aon teach amhin
2. an t-aon fheilm amhin
3. na s huibhe
4. an d sheachtain
5. an t-aon cheist amhin
6. na s bhrig
7. an d ghaln
8. an d ubh
9. na s asal
10. na s seachtain
11. an d theach
12. na cheithre bliana
B. Subtract one from the following numbers.
1. na seacht bpingine
2. na tr galin
3. na tr bhrig
4. na seacht bpeann
5. na tr bliana
6. na seacht mbuachaill
7. na seacht gcathaoir
8. na tr seachtain
9. na tr clocha
C. Translate the following number phrases
the three big baskets 4 crowded buses
my 9 important books the one good horse
the 2 clean rooms the 7 eggs
the 6 big windows the 4 full bottles
the 8 empty bottles 10 big rocks
the 3 empty pockets of Raiftiri
the 5 interesting subjects the 6 new houses
the 5 crowded schools 10 pence
the 7 cranky farmers fourscore and 7 years (say 7 years & 4score)
2 difficulty schools
6 stone of potatoes
6 stones
these 9 islands
III Plural review
Convert the following to plural forms
dath cisen
crasfocal
galnfata
punt scr
soitheach mistres
caipnoifige
scoil carta
buachaill bhar
clr dubhcluife
mir teach an phobail
rang carraig
Ceacht 13
Litri an Chaighdein Learning Irish Caighden
gnaithe gn eicnt
igin
sol m
sula
a bheas a bheidh
a bhonns a bhonn
I. Relative Clauses
A. Make relative clauses of the following sentences, according to the example:
T fear anseo--> FEicim an fear at anseo.
1. T cnoc ansin. Feicim an cnoc __________________________.
2. Bh comharsa ag an doras. Feicim an chomharsa _____________________.
3. Beidh sagart nua anseo D Domhnaigh. C h an sagart _____________.
4. Bonn na gasir dna. Feicim na gasir ____________________.
5. Fuair m airgead inn. c bhfuil an t-airgead __________________.
6. Bheadh an bhean ssta. Feicim an bhean _____________________.
7. Beidh duine tinn. Feicim an duine _________________________.
B. Fill the blanks with an appropriate relative form of the verb, e.g.,
Bh duine ag an siopa inn Bh duine eile ag an scoil.
Feicim an duine A BH ag an scoil.
1. T gasr amhin tinn. T do ghasrsa ceart go leor. Bh an iomarca cca inn ag an ngasr __ _______ tinn.2. Bonn go leor gasir dna D Luain. Ach b'fhidir go mbeidh cupla gasr ciin amireach. Bonn an mhistres cantalach leis na gasir ___ ______ dna, ach beidh s ssta leis na gasir ___ _______ ciin.3. Nuair a bh siad g, bhodh an fear seo ag sorobair, ach bhodh a dhearthir an-leisciil. Anois, t an fear ___ ___________ ag obair soibhir, ach nl pingin ar bith ag an dearthir leisciil.4. Slim nach raibh ach bean amhin anseo arir. Cn t-ainm at ar an mbean ____ ______________ t ____ _________ anseo arir?5. Thinig beirt go luath, ach bh 'chuile dhuine eile mall (late). Is mise agus Pidin an bheirt ___ -___________ go luath.6. Bh ceist chasta agam. Bh ceist eile ag Mirtn. An dtigeann t an cheist ____ __________ agam? N thigimse i.7. Fuair an bhean seo carr nua. T droch-sheancharr ag an mbean eile. T an bhean ____ ____________ carr nua ssta, ach nl an bhean ________ __________ carr nua ssta ar chor ar bith, mar nl a carr sise go maith.8. T sagart anseo anois. T banaltra ann freisin. Beidh duine amhin ag an aifreann D Domhnaigh, ach beidh an duine eile ag an ospidal. Is an sagart an duine ____ ___________ ag an aifreann, agus is an bhanaltra an duine _____ _________ ag an ospidal.9. Bh gloine bainne ar an mbord ins an gcisteanach an oche uilig. Bh an bainne eile sa bhfridge. Slim go bhfuil an bainne ___ _________ ar an mbord gar anois. l an bainne eile, an bainne ____ ___________ ar an mbord.10. Bonn na gasir seo ag an scoil an l uilig. N bhonn na gasir d ag an scoil ach ar maidin. Cn fth? Na gasir ______ ____________ag an scoil an l uilig, t siach sch sean, ach na gasir eile d, na gasir _____ -__________ ann ach ar maidin,, t siad ro-g.11. M bhonn sneachta ann amireach, n bheidh ach duine amhin ssta; Is Bairbre an duine __ _______ ssta, mar gheall go mb/ionn sise ssta leis an sneachta i gcna.
C. Fill in the blank from the preceding sentences, as follows:] T mla ar an orlr. T ceann eile ar an mbord.
--> S mo mhla fin an mla at ar an mbord.
T gasr amhin tinn. Nl an gasr eile tinn.
'S Mirtn an gasr nach bhfuil tinn.
1. Bh cearca go leor ag Donncha. Bh cearca ag Pidn freisin. Ach t na cearca __________________________ uilig marbh.
2. Beidh cupla leabhar spisiil agus beidh leabhar amhin tbhachtach. Lig an leabhar ______________________________.
3. Bhodh near feilmara Chiarra soibhir blianta shin., ach nl mrn airgid anois ag na feilmara _____________________.
4. T gasr amhin cantalach. Nl an gasr eile cantalach. S mac Bhrd an gasr ______________________.
5. Bonn sagart anseo 'chuile D Domhnaigh, agus bonn sagart eile in th Bu. Nl Gaeilge ag an sagart _________________________.
6. T bean amhin tinn. T an bhean eile ceart go leor. N raibh an bhean _________________________ag an dochtr.
7. Bonn gasr amhin dna; bonn an gasr eile ciin. Is Sasanach an gasr ______________________
8. Bh beagnach 'chuile dhuine ag an aifreann inn, ach n raibh bean amhin ann. 'S Peige an bhean _________________________
9. Beidh fear amhin soibhir, agus beidh an fear eile bocht. T Mire psta leis an bhfear ____________________
10. N bhonn na ceisteanna deacair go hiondiil. Nl ach an cheist seo amhin deacair. Tigim na ceisteanna __________________________, ach n thigim an cheist __________________.
II. Adjective Prefixes
A. Combine the following into a single sentence.
Example. Feicim fear. T s sean. --> Feicim seanfhear.
Feicim fear. T s go deas. __> Feicim de-fhear.
1. Feicim fear. T s go holc.
2. Feicim bean. T s go deas.
3. Feicim garra. T s go dona.
4. Cloisim scal. T s spisiil, dhrre.
5. Cloisim scal. T s go deas.
6. Feicim teach. T s sean.
7. Feicim pionta. T s go dona.
8. T creisdiint ag Mire. T s for.
9. Cloisim ceol. T s go deas.
10. Feicim madadh. T s sean.
B. Add the prefixes given to each adjective.
1. T s go maith.
an:
ro:
for:
2. T Brd cantalach.
ro:
for:
sor:
barr
3. T Peige ciin.
sch:
an:
ro:
4. Feicim teach deas.
an:
for:
barr:
5. T t leisciil.
ro:
an:
barr:
6. Bonn an teach sta pldaithe.]
sor:
sch:
an:
ro:
7. T an ceol go bre.
an:
for:
barr:
8. Bonn an bus luath.
an:
ro:
sor:
9. T m uaigneach anseo.
ro:
an:
for:
10. T am mla sin trom.
an:
ro:
sch:
barr:
III. Pronouns
Insert the correct pronoun in each blank.
1. Bh cailn Mhire dna inn, ach t _______ go maith anois.
2. T an geansa sin go deas. C bhfuair t _______?
3. Tig an plta, agus glan __________.
4. An dtigeann t an cheist? N thigimse __________.
5. Fuair m punt, ach nl __________ anois.
6. C bhfuil an bus? Bh __________luath inn7. T an fheoil daor, ach t _________ go maith.
8. T buidel falamh ar an mbord. Cuir ar an gcabhantar ________.
9. T an leabhar seo tbhachtach. T ________ spisiil freisin.
10. T scoil mhr ann, ach t ________ grnna.
11. Feicim an capall; t _____ ag an ngeata.
12. C bhfuil an sicra? T __________ ar an mbord.
13. N nigh an cupn sol m bhonn _________ falamh.
14. Bh leitir fhada agat. 'Spain dhom ________.
15. T an peictir sin aisteach, ach coinnigh ___________.
16. Cn chaoi a bhfuil an t-iasc? T ________ sch daor.
17. Bh an t-eitlen mr, ach n raibh _________ compirteach.
18. C bhfuil mo chaipn? Bh ________ anseo noimad shin.
19. T an oifige nua, ach nl _______ go deas.
20. T mo charr nua anisn; an bhfeiceann t ________?
Ceacht 14I. Verbal Noun
A. Write the verbal noun for each imperative form below. coinnigh: feic:
clois: sl:
bruith: airigh:
cuir: dearg:
bris: glan:
ps: slaigh:
imir: siil:
leag: creid:
ligh: nigh:
oscail: b:
pinteil: tig:
tigh: goil teara: teacht, tocht
B. Insert an appropriate verbal noun:1. Bh Peter Pan ssta gan ________________>
2. N raibh carr ag duine ar bith; mar sin,bUigean___________.
3. T muid ssta a _______________ abhaile anois.
4. N Mirtn psta, ach bheadh s ssta ______________.
5. N duine ar bith ssta ________________ tinn.
6. Thinig Peige, ach n raibh Brd in ann a _____________.
7. N salaigh to chuid ada, a Shamaisn; n bheidh m ssta iad a ___________________.
8. Nl muid in ann an scal sin a _________________.
9. An bhfuil t in ann an doras a _________________.
10. T an leabhar sin ro-dheacair; nl na gasir in ann a ________________.
11. An gloiseann t an ceol? Nl mise in ann a __________
12. T na fir ssta carta a _______________ Tchuile oche.
13. Bh na tithe ro-shean; bUigean iad a _______________.
14. RN bris an plta sin,S a deir Maime. Ach n raibh Seinn in ann gan a _____________.
15. N m in ann an bosca a ______________ar an mbord; t s ro-throm.
16. An bhfeiceann t na slibhte? Nl mise in ann iad a _____________.
17. T Cit an-leisciil; nl s ssta obair a_______________.
18. Coinnigh leis an obair. Nl mise in ann ______________leis an obair.
19. An bhfuil t in ann peictiir a ________________?
20. Glan thusa do seomra fin. Nl mise ssta a ______________.
C. Fill in the blanks with the words in parentheses, choosing appropriate word order and adding T where necessary. E.g., T s in ann *obair a dhanamh* (dan obair)
T s in ann *cloisteil go maith* (clois, go maith)
1. BUigean ________________________ (creid, an fear sin)
2. Bheadh muid ssta _________________ (feic, th, anocht)
3. N Mire ssta ____________________(nigh, na soithigh)
4. Dirt an minteoir __________________ (ligh, an leabhar mr sin)
5. T m ssta ___________________(cuir, leitir, agat)
6. Nl an t-am agam _____________________+(dan, , go maith)
7. An bhfuil t in ann ___________________(feic, an duine, ar an cnoc)
8. Nl m in ann _______________________(tig, an cheist)
9. N bheife in ann ____________________; t s ro-fhada.(siil, abhaile)
10. Nl m ssta _______________________(b,. tinn), ach nl an dochtr in ann ____________________ (coinnigh, m, sln =healthy)
11. Nuair a bh muid ag goil ar saoire, bUigean ____________ . (pcil, go leor mla)
12. M bhonn an teach sta pldaithe, nl s deacair ______________ (leag, gloinicha agus buidil)
13. Bheinn ssta __________________ (oscail, an doras); t s te anseo.
14. Bheadh Pidn ssta _________________(ps, na), ach t sise ssta gan ________________ (ps, ar chor ar bith)
15. T s fuar, ach nl m in ann ______________(dearg, tine)
II. Presentative seo, sin, sid
A. Change the sentences as follows:
T fear anseo --> Seo fear.
T Brd anseo --> Seo Brd.
1. T Mirtn anseo.
2. T mo dhearthir ansin.
3. T feilm mhaith ansid.
4. T mo thuairim anseo.
5. T monarcha nua ansin.
6. T an fear a bh tinn ansid.
7. T bean an t ansin.
8. T cigear eile anseo.
9. T do chairde ansin.
10. T leabharlann mhr anseo.
B. Change the sentences as follows:
Tigim an scal sin --> Sin an scal a thigim.
1. Cloisim an ceol sin.
2. Bh an bhean seo in irinn.
3. Bh an teach sta seo ciin arir.
4. T na daoine d bocht.
5. Creidim an fear sin.
6. T an charr seo agam.
7. Bonn na gasir sin dna.
8. Thinig an sagart sin ag an aifreann D Domhnaigh.
9. Bh an eochair sin ar an orlr.10. Bonn an duine sin ann Tchuile l.
III. Gender review
A. Add the article to the words below, with appropriate mutations.
gaoth mhr mle fada
cathair phldaithe monarcha mhr
bealach fada eochair mhr
fata trom teanga dheacair
fear mr timpiste uafsach
snathaid fhada oifige mhr
comharsa phsta ceol maith
soitheach trom ceist mhaith
feoil mhaith srn fhada
amhrn fada beirt shoibhir
buachaill soibhir banaltra ghrnna
mistres shoibhir finne mr
rang mr pingin bheag
B. Add the article the adjective heading the list to each noun below it.
falamh: mr:
buidal crta
eitlen carraig
monarcha uafs
cisen ubh
nua: bre:
sol frinne
obair focal
aois meaisn
feilm coics
aifreann bosca
Ceacht 15
Litri an Chaighdein LI Caighden
p p tig tg
tigeil tgil
I. Verbal Noun
A. Complete each sentence using the verbal noun form corresponding to each mperative. 1. Scrobh! T m ag _________________.
2. Tosaigh anois! T m ag __________________.
3. Fan anseo! T m ag ____________________.
4. Pcil do mhla! T m ag _______________________.
5. Pinteil! T m ag ____________________.
6. Nigh do chuid ada! T m ag ____________________.
7. Ligh! T m ag __________.
8. Siil abhaile! T m ag _____________.
9. Teara anseo! T me ag ________________.
10. Coinnigh ort! T m ag _________________orm.
11. N ps! Nl m ag _________________.
12. B ag obair! T m ag ________________.
B. Fill the blanks with the verbal noun from the preceding sentence.
Sampla: T an fear sin ag l fuisce.
C bhfuil an fuisce at s a l?
1. T an fear seo ag saothr p.
C mhad p at s _________________?
2. Feicim fear ag ithe lla.
C bhfuair s an t-lla at s _________________?
3. T siad ag pl ceisteanna.
T na ceisteanna at siad ________________ casta.
4. T Mirtn ag lamh leabhar.
C bhfuil an leabhar at s __________________?
5. Bonn an duine sin ag dol carranna.
Ach t na carranna a bhonns s _________________ daor.
6. T Brd ag foghlaim go leor ruda.
Card at s _________________________?
7. T Seinn ag scrobh leitreacha.
C mhad leitreacha at s ___________________?
8. Feicim fear ag tigeil tithe.
N maith liom na tithe at s____________________.
9. T Pidn ag bualadh duine eicnt.
C at s ____________________?
10. T Cit ag ceannacht bia.
Cn cinel bia at s ____________________?
C. Write in the verbal noun and its object. Sampla: l an deoch. --> T m dh hl.
1. Ligh an leabhar. T m _____________________.
2. Glan an t-orlr. T m _____________________.
3. Pinteil an tsuleil. T m _____________________.
4. Imrig dh cluife crta. T muid _________________.
5. N buail m. Nl m ____________________.
6. Ps Cit. Beidh m ______________________.
7. Pacil na mla. T m ____________________.
8. N salaigh th fin. Nl m ___________________.
9. Plig an cheist sin anois. T muid ___________________.
10. F na leitreacha anseo. T m ______________________.
11. Fg anseo muid. T m ________________________.
12. Cuir an buidal ar an mbord. T m __________________.
13. Saothraig airgead. T muid ____________________.
14. Coinnigh an t-airgead. T m _________________.
15. Nig sibh fin. T muid ___________________.
16. Clois an t-amhrn. T m ___________________.
17. Bruith na fata. T m ____________________.
18. N bris na fuinneoga. Nl m __________________.
19. Oscail an oifige. T m _____________________.
20. Coirigh an leaba. T m _____________________.
D. Athraigh na habairt seo de rir an sampla. (Change the autonomous forms to passive verbal noun constructions, following the example. Sampla: Tthar ag briseadh fuinneoga -->
T fuinneoga dh mbriseadh.
1. Tthar ag tigeil tithe.
2. Tthar ag nochn ada.
3. Tthar ag pl ceist chasta.
4. Tthar ag scrobh leitir.
5. Tthar ag dol bainne.
6. Tthar ag l gloine uisce.
7. Tthar ag danamh obair.
8. Tthar ag cur solta.
9. ta;thar ag imirt cluife.
10. Tthar ag foghlaim Gaeilge.
11. Tthar ag bruith fata.
12. Tthar ag danamh bd.
13. Tthar ag lamh pipir.
14. Tthar ag cloisteil scalta.
15. Tthar ag saothr p mhaith.
II. Ag vs. a
A. Finish the following sentences with the verbal noun that appears earlier in the sentence, changing the construction if necessary. Sampla: a. Thinig s ag foghlaim Gaeilge, ach n raibh s in ann Gaeilge a fhoghlaim.
OR a fhoghlaim.
b. Nor thinig Cit fs, ach t s ag goil ag teacht.
1. An bhfuil t in ann pinteil? Nl, ach t m ag goil_____________________mar sin fin.
2. Thinig s ag dol carranna agus leoras. Bh s in ann carrana ______________ ach n raibh s in ann______________________.
3. Bheinn ssta an obair sin a dhanamh, ach nl m in ann____________________.
4. N raibh Cit ssta an t-orlr a ghlanadh, ach bUigean______________________.
5. N coinnig ag caint. Stopaig ______________ agus n bg________________ arst.
6. C nach bhfuil siad in ann tithe a thigeil, deir siad go bhfuil siad ag goil ______________________.
7. N Seinn ag danamh ceoil anois, ach t s in ann ___________________>
8. T tusa ag iarraidh carr nua a cheannacht, ach nl mise ag goil____________________.
9. Feicim daoine ag imirt charta, ach nl mise ssta___________________.
10. Bheadh na gasir ssta leabhartha a lamh, ach nl siad in ann _____________________.
B. Crochnaigh na habairt seo leis na focla idir libn.(Finish each sentence, using the appropriate verbal noun construction for the verb and its object given in parentheses).Sampla:
T muid ag tigeil tithe (tig, tithe)
T m in ann tithe a thigeil (tig, tithe)
1. An bhfeiceann t duine ar bith? Feicim Mirtn_______________ (bruith, fata).
2. Nl arigead ag muintir Phidn. Mar sin, n bheidh siad in ann______________________ (ceannaigh, carr).
3. T Samaisn ag iarraidh _________________________(pinteil, peictir)
4. T m ag goil ______________________________(nigh, nasoith)
5. N raibh na gasir ssta ________________ (dan obair), ach bUigean _____________________ (glan, a seomri).
6. Is maith leis na fir ____________________ (imir, carta).
7. Cloisim ceol deas, agus cloisim Brd freisin, ___________________(dan, amhrn).
8. N b/i _____________________ anocht, n beith t tinn ar maidin. (ith, an iomarca)
9. Bh Conamara ____________________ (imir, cluife maith), ach bh Ciarra in ann ____________________ (buail, iad)
10. Bheinn ssta ____________________(siil, abhaile).
11. An bhfuil t in ann _________________(tig, Gaeilge)?
12. T siad ag goil _____________________ (buail, th)
13. BUigean __________________(scrobh, leitreacha).
14. T muid ag iarraidh ____________________(foghlaim, Barla).15. T Tchuile dhuine ag iarraidh _________________(foghlaim, )
16. N bheidh Cit ssta __________________(ps, an fear sin), ach bheadh Mire an-ssta _________________(ps, e).
17. T na gasir ag tos _____________________(imir, cluifi).
18. Thinig s anseo _____________________(dol, caoirigh).
19. Bheadh s nos fearr __________________(fg, an it).
20. Card at Pdraig a dhenamh? Slim go bhfuil s ______________ (saothraigh, p mhaith).
21. BUigean __________________________(pligh, neart ceisteanna).
III. Adverbs
Convert the adjective to an adverb in the sentences below, and fill the blank with it. Sampla: T m ssta. T m ag caint go ssta>
1. T Mire leisciil. T s ag obair ____________________.
2. T Maime cantalach. T s ag caint ____________________.
3. T an bus luath. T s ag teacht ____________________.
4. T an fear sin spisiil. T s ag caint __________________.
5. T Brd compirteach. T s ag obair__________________.
6. T caint mhaith ag Pidn. T s ag caint ________________.
7. T bisteach throm ann. T s ag bisteach ______________.
8. T an cailn sin ciin. T s ag obair _______________.
9. T an fear sin uafsach. Bonn s ag caint ______________.
10. T an buacaill sin glic. T s ag caint ______________.
11. T Seinn dna. T s ag caint __________________.
12. T do charaid aisteach. T s ag caint __________________.
13. T an obair sin crua. Bonn muid ag obair _________________.
14. Bonn saoire choitianta ag Peige. Bonn s ag goil go Conamara ar saoire _________________.
15. Fear dreach Mirtn. Bonn s ag caint _________________.
16. T bisteach bhog anseo. Bonn s ag bisteach ______________.
17. Bean lch sin. Bonn s ag caint _______________
18. T tusa uaigneach. T t ag caint __________________.
19. T sibh ag danamh obair mhaith. T sibh ag obair________________.
20. Bm cramach i gcna. T m ag obair ________________anois.IV. Personal Numbers.
Athraigh go huimhreacha pearsanta (Change the following to personal numbers).
1. tr shagart
2. cheithre ghasr
3. ocht bhfeilmara
4. dh rifneach
5. seacht gcaraid
6. chig dhochtr
7. naoi mbean an t8. deich gcigire
9. tr bhanaltra
10. dh chomharsa
11. seacht n-ireannach
12. chig rnaCeacht 16
Litri an Chaighdein LI Caighden
sinara sinir
tit tuit
titim tuitim
I. Ag.
A. Lon an bearna leis an bhforainm ramhfhoclach (Fill in the blank with the prepositional pronoun form of the pronoun in parentheses). Sampla: T a fhios agam (m)
1. T cta ______________ (m)
2. T ciall __________()
3. T foighid _____________(muid).
4. T ceol ___________ ().
5. T an ceart _________(th).
6. T Spinnis __________(iad).
7. T ad __________(sibh).
8. T a fhios _____________(muidne).
9. T airgead ____________( fin).
10. T carr ____________(eisean).
B. Scrobh freagra (Answer the question using a prepositional pronoun).
1. An bhfuil teach agat?
2. An bhfuil gasir ag Brd agus Mirtn?
3. An bhfuil foighid ag Cit?
4. An bhfuil sil agaibh go mbeidh sibh anseo?
5. An bhfuil an ceart agam?
6. An bhfuil ada deasa ag Mire?
7. An bhfuil rud ar bith ag Pdraig?
8. An bhfuil gasir eile ag do mhuintir?
9. An bhfuil an t-am againn?
10. An bhfuil teangacha eile ag Tomisn?
C. Lon na bearna (Fill the blanks with prepositional pronouns corresponding to the underlined words).
1. Deir Cit go bhfuil foighid ____________.
2. An bhfuil t cinnte go bhfuil an ceart ____________?
3. T feoil ag Pidn, agus t iasc __________ f