Date post: | 27-Jun-2015 |
Category: |
Documents |
Upload: | oyundariubuns |
View: | 668 times |
Download: | 3 times |
Тархины цус харвалт түүний үед хийгдэх сувилгаа
Тархины цус харвалт
Инсульт Stroke
Тархины цусны эргэлтийн хурц дутагдал
инсульт / цус харвах / гэдэг.
Инсульт өвчин нь хөдөлмөрийн чадвар алдалт, нас баралтанд хүргэх байдлаар дээгүүрт ордог.
Тархинд цус харвалтын эмнэл зүй
Гэнэт ухаан алдана Олон дахин огиулж бөөлжинө Биеийн 1 талд гар хөл суларч талласан саа үүснэ Нүүр ам муруйж, хацар завьж унжина Зарим тохиолдолд хэл ээдрэх, эсвэл үг хэлж, ярьж
чадахгүй /Афази/ болно. Харвалт их хэмжээтэй, хүнд байвал үхэлд
хүргэх аюултай байдаг.
Шалтгаан:
Тромбын эмболийн цус харвалтын гэж гурав хуваана.
Тромбын цус харвалт
Тромб нь хатуурсан судсанд тохиолдоно. Энэ нь ихэвчлэн ахимаг насныханд
тохиолддог боловч сүүлийн жилүүдэд бусад насны хүмүүст ч илэрч байна.
Эмболийн харвалт
Зүрхний зүүн хэсгийн тромбоос тасарч цусны урсгалаар дамжин тархины жижиг судсыг бөглөснөөр цусны урсгал саатахыг эмболийн харвалт гэнэ.
Эмболийн харвалт нь ихэвчлэн гэнэт тохиолдох онцлогтой.
Цус харвалтын
Тархины судас гэмтэж хагарснаас цус
алдаж хурах нь харвалтын хамгийн хүнд, үхэлд хүргэх эрсдэл ихтэй хэлбэр юм.
Харвалтын эрсдэлт хүчин зүйлс:
Нас Хүйс Удамшил Артерийн даралтын ихсэлт Тамхи таталт Чихрийн шижин Зүрхний өвчин Улирал, цаг уур Архины хэт хэрэглээ Эмийн зохисгүй хэрэглээ
Харвалтын эрсдэлт хүчин зүйлс:
НасжилтХүний амьдралын 55 наснаас хойш 10 жил тутам харвалтад өртөх эрсдэл 2 дахин нэмэгддэг.Хүйсхарвалтын тохиолдлын тархалт нь эрэгтэй, эмэгтэй аль ч хүйсэнд ижил боловч харин нас барах тохиолдол нь эмэгтэйчүүдэд илүүтэй ажиглагдаж байжээ.УдамшилХарвалт нь удамших хандлагатай өвчний нэг юм.
Харвалтын эрсдэлт хүчин зүйлс:
АДИАДИ буюу артерийн даралтын ихсэлт нь харвалтад хүргэх гол эрсдэлт хүчин зүйл юм. Харвалтын ихэнх тохиолдол түүнээс шууд хамааралтай байдаг.Тамхи таталтТамхины найрлагад байх никотин, карбомонооксид нь зүрх судасны тогтолцоонд олон янзаар хортой нөлөө үзүүлнэ.Чихрийн шижинЧихрийн шижин нь харвалтад хүргэх бие даасан хүчин зүйл
Чихрийн шижинтэй өвчтөн холестерин ихтэй, илүүдэл жинтэй байвал харвалтын эрсдлийг улам ихэсгэдэг.
Зүрхний өвчин Зүрхний ямар нэг эмгэгтэй бол харвалтад өртөх эрсдэл 2 дахин ихэснэ.
Тосгуурын жирвэгнээ /зүрхний хэм алдалт/ нь харвалтын эрсдэлийг нэмэгдүүлнэ.
Улаан эсийн тоо олшрох цус өтгөрч, нөжирдөг. Энэ нь зүрхний архаг болон уушгины өвчний үед түгээмэл тохиолдоно.
Улирал, цаг уур Атмосферийн даралтын огцом хэлбэлзэл, хэт
халуун, хүйтэн болох зэрэг агаарын хэмийн өөрчлөлт нь харвалтаас улбаатай нас баралтыг ихэсгэнэ.
Архины хэт хэрэглээ Эмэгтэй хүн өдөрт нэг хундага, эрэгтэй хүн өдөрт 2
хундагаас илүү архи уувал архи хэтрүүлэн хэрэглэх гэнэ.
Архи уух нь АД-г ихэсгэх, цусны триглицеридийн хэмжээг нэмэгдүүлэх, таргалах, хавдар болон бусад архаг өвчин даамжрах нөхцлийг бүрдүүлдэг. Улмаар зүрхний дутагдал ба харвалтад хүргэх шалтгаан болно.
Эмийн зохисгүй хэрэглээ Эмийг судсаар тарьж хэрэглэх нь тархины
эмболийн харвалтад хүргэх өндөр эрсдэл болдог.
Харвалтын үед авах арга хэмжээний үе шатууд
ИлрүүлэхХарвалтын шинж тэмдгийг таних
Түргэн дуудах 103 дуудах, ЯТТ авах
Хүргэлт Нэн яаралтай тээвэрлэх, эмнэлгийн өмнөх анхан шатны тэмдэглэгээ хийж эмнэлэгт хүргэх
Хаалга Хүлээн авахын эмч яаралтай ангилалт хийх /triage/
Үзүүлэлт Хүлээн авахын эмчийн үнэлгээ, яаралтай лабраторийн үзлэг шинжилгээ, КТомограф
Шийдвэр Оношлох, тохирсон эмчилгээг шийдэх
Эм Зохих эмийг өгөх, бусад арга хэмжээ авах
Харвалтын шинж тэмдгийн талаар олон нийтийг мэдлэгжүүлэх хөтөлбөр
Харвалтын шинж тэмдгийн талаар олон нийтийг мэдлэгжүүлэх хөтөлбөр
“Give me 5” Харвалтыг шалгах энгийн арга:
ЯВАХ (Тэнцвэргүй байдал харагдаж байна уу) ЯРИХ (Яриа тод бус эсвэл нүүрний аль нэг хэсэг
унжсан байна уу) ХҮРЭХ (Биеийн нэг хэсэг сул оргиж эсвэл хөшч
бадайрч байна уу) ХАРАХ (Хараагаа хагас эсвэл бүрэн алдсан байна
уу) МЭДРЭХ (Хүчтэй толгой өвдөлт мэдэрч байна уу)
Сувилгаа
Орчин Хоол Хувцас Хөдөлгөөн Байрлал Эрхтэн системийн талаас
Сувилгаа
Орчин
Өвчтөнд тохирсон ор сандал,ширээ, тэргэнцэр гэх мэт хэрэгсэл шаардлагатай.
Орнуудын хоорондын зай нь 0,9-1м, унахаас хамгаалж хашлагатай, зориулалтын ор
Өрөөний дулаан +18-+21С
Аюулгүй тохь тухтай байдлыг бүрдүүлсэн байх
ХООЛ
Хүссэн үед нь бага багаар, дуртай хоолыг өгнө Өвчний хүнд, хөнгөнөөс шалтгаалж амаар болон
хаймсуураар хооллоно. Хаймсуураар хооллохдоо: 1цагт 80мл шингэн хоол
өгөхөөр тооцоолно Хориглох хоол: халуун ногоо, давс, хоол амтлагч,
хэт их өөх тостой хоол Өвчтөн өөрөө хооллох чадваргүй бол сахиурт нь
зааж өгнө Сувилагч хоолны төрөл, давтамж, ар гэрийн эргэлт,
идэж байгаа байдалд хяналт тавина
ХУВЦАСЛАЛТ
Хөвөн зөөлөн, задгай энгэртэй, тайлахад хялбар, уужим байна.
Хувцасыг өмсөх, тайлахад сувилагч туслах ба өмсгөхдөө саатай талаас эхлэнэ
ХӨДӨЛГӨӨН
Байрлалыг 2цаг тутам солино Саа, саажилтыг талыг харилцаж байгаа
хүмүүст ил харагдахаар байрлуулна Саатай хөл, гарт эхлээд идэвхгүй дараа нь
идэвхитэй хөдөлгөөн дасгал хийлгэнэ
Амьсгалын талаас: Амьсгалын үйл ажиллагааг Амьсгалын үйл ажиллагааг хянаж цээж, толгойг өндөрлөж хажуугаар нь хянаж цээж, толгойг өндөрлөж хажуугаар нь байрлуулнабайрлуулна
Хурц үед чийглэсэн хүчилтөрөгч өгнөХурц үед чийглэсэн хүчилтөрөгч өгнө
Хоол боловсруулах эрхтний талаас:
амны хөндийг угааж, давс содын уусмалаар амны хөндийг угааж, давс содын уусмалаар зайлуулах, хиймэл шүдийг авах, өтгөн хатахаас зайлуулах, хиймэл шүдийг авах, өтгөн хатахаас сэргийлж хөдөлгөөнд оруулахсэргийлж хөдөлгөөнд оруулах
Ялгаруулах эрхтний талаас: шээсний гарцыг хянаж шээсний гарцыг хянаж шаардлагатай үед шээсийг шээлгүүрээр авнашаардлагатай үед шээсийг шээлгүүрээр авна
Нүдний салт бүрхэвч хуурашихаас сэргийлж, цэвэрлэж чийглэнэ
Хэл яриа: Хэл заслын арга хэмжээ авч үсэг үе
өгүүлбэр хэлүүлж өвчтөнтэй байнга ярилцах
Хэлсэн үгэнд нь урамшуулж байх