5/23/2018 Tech Net

1/20

5/23/2018 Tech Net

2/20

Co to jest technet?

Nazwa pchzi greckieg swa technetos sztuczny.

Jest to srebrzystoszary promieniotwrczy metal.

Nie wystpuje n w skrupie ziemskiej, zawarty jest natmiast w

materii gwiaz, gzie pwstaje w wyniku syntezy termjrwej.

5/23/2018 Tech Net

3/20

Jest t pierwiastek chemiczny lecy w 7 grupie i 5 kresie w

ukazie kreswym.

5/23/2018 Tech Net

4/20

Liczba atomowa to 43, a masa atomowa najtrwalszego

izotopu (98Tc) wynosi 97,9

Znanych jest 26 iztpw technetu. Wszystkie s

promieniotwrcze. W zwizkach wystpuje zazwyczaj na IV lub VII stpniu

utlenienia np. TcO2, Tc2S7

Temperatura topnienia technetu wynosi 2172C

Powstaje jako produkt rozpadu izotopu 235-U.

5/23/2018 Tech Net

5/20

Historia technetu

Technet by pierwszym sztucznie trzymanym pierwiastkiem.

Pwsta w 1937 rku pprzez bmbarwanie mlibenu

euternami. Jeg krywcami s Emili Serge i Carlo Perrier.

5/23/2018 Tech Net

6/20

Izotopy technetu

5/23/2018 Tech Net

7/20

Zastosowanie izotopu 99mTc w

medycynie nuklearnejMeycyna nuklearna stanwi samzieln ga nauki i weug WHO

jest ziezin bejmujc wszystkie mety iagnstyczne i lecznicze

plegajce na zastswaniu zwizkw chemicznych znakwanych iztpami

prmienitwrczymi w frmie twartych re prmieniwania. Nale

nich: tomograf komputerowy, rezonans magnetyczny, USG i badania

radioizotopowe.Technet wykrzystuje si celw iagnstycznych, gzie

wykrzystywane jest prmieniwanie gamma. Jen z met jest

scyntygrafia. Jest to metoda atomw znaczonych polega na podaniu

pacjentwi niewielkich ilci (miligramy) preparatu zawierajceg iztp

promieniotwrczy czyli tzw. radiofarmaceutyku. Nastpnie mierzy siprmieniwanie wysyane przez baane tkanki, ktre wychwyciy ten

pierwiastek, a take szybkd wyalania wskanika z rganizmu. Zazwyczaj

chre miejsca (np. nwtwry) maj wiksz zlnd wychwytu teg

pierwiastka ni zrwe. St te grmaz g znacznie wicej ni zrwe

tkanki, c uwiczniane jest nastpnie na brazie scyntygraficznym.Stswany raiiztp pwinien emitwad jeynie prmieniwanie gamma.

5/23/2018 Tech Net

8/20

Technet stswany jest take jak znacznik prmienitwrczy dla techniki

SPECT (single photon emission computerized tomography)komputerowej

tomografii pojedynczego fotonu.

5/23/2018 Tech Net

9/20

Waciwci technetu 99mTc istotne w

diagnostyce obrazowej

Energia

Rodzaj promieniowania

Czas ptrwania

Sposb uzyskania

Aktywnd chemiczna

Szkliwd

140 keV

Gamma

6,02 h

Generator molibdenowo-technetowy (na miejscu)

Mliwd znakwania

wikszci

radiofarmaceutykw Nieszkodliwy (w

porwnaniu z jodem)

5/23/2018 Tech Net

10/20

atwa stpnd i stsunkw niski kszt radio-znacznika 99mTc stay si mliwe

ziki pracwaniu ju w latach 50. XX wieku tzw. generatora99Mo/99mTc, ktry

obecnie stanowi praktycznie jeyne r technetu- 99mTc dla klinik medycyny

nuklearnej. Krtki kres przpau technetu99mTc wyklucza jego transport.

Iztp ten musi byd wytwarzany na miejscu. Zasaa ziaania generatra piera

si na parze rainukliw 99Mo/99mTc . Para ta twrzy tzw. uka generatrwy

ktry me byd wykrzystany prukcji rainukliu pchneg. Ukay

generatrwe skaaj si z par radionuklidwmacierzystego i pochodnego.

Radionuklid macierzysty (stosunkowo ug-yciwy) jest silnie zwizany zezem wypeniajcym klumn chrmatgraficzn, a radionuklid pochodny

krtko-yciwy prukt rzpau prmienitwrczeg (zwykle ) radionuklidu

macierzystegosab wie si ze zem i jest atw wymywany z klumny.

P karazwym wymyciu z klumny rainukliu pchneg czekuje si

przez czas rwny kilku kresm pwiczneg rzpau (T1/2) rainukliupochodnego. W tym czasie w kolumnie nagrmaza si znwu znaczna ild (>

90% wartci teretycznej) rainukliu pochodnego i wymywanie mna

pnwid.

5/23/2018 Tech Net

11/20

Technet 99mTc powstaje w wyniku rzpau radionuklidu macierzystegomolibdenu 99Mo (T1/2 = 66 h). Generatory najbardziej rozpowszechnionychtypw maj ze uwnineg tlenku glinu w postaci drobnych granulekwypeniajcych szklan klumn renicy k. 1 cm i wyskci kilku dokilkunastu cm. Na klumn, snit la bezpieczeostwa bsugi warstwwiu, nansi si ma ild rztwru zawierajceg kilkuziesiciu GBq99Mo w formie anionu molibdenianowego, ktry w barz maych steniachtrwale wie si chemicznie ze zem. W wyniku rzpau radionuklidu99M w warstwie za tlenku glinu nagromadza si radionuklid pochodny wformie anionu nadtechnecjanowego, 99mTcO4. Ju po kilku godzinach jon ten

me byd wymyty z klumny kilkma ml bjtneg wneg rztwru solifizjologicznej (0,9% NaCl). Wyajnd wymywania wynsi 70 80 %.Macierzysty radionuklid Mo pozostaje na zu kolumny i procesnagrmazania si rainukliu 99mTc rozpoczyna si nwa. W celuprzygotowania radiofarmaceutyku kreln ild eluatu z generatorawstrzykuje si ampuki zawierajcej zestaw staych zwizkw chemicznych

(ang. kit). Jene z tych zwizkw p rzpuszczeniu si w rztwrzepwuj reukcj 99mTcO4do technetu na niszym stopniu utlenienia, np.Tc(V), a inne skaniki zestawu twrz z pwsta frm techneturadiofarmaceutyk iagnstyczny, gtwy wstrzyknicia pacjentowi.Zastswanie ich pzwli znacznie bniyd awki trzymywane przezpacjentw pczas baao.

5/23/2018 Tech Net

12/20

Budowa generatora

radionuklidw

1kolumna generatora, 2wiany

pjemnik sny, 3 eluent, 4eluat.

5/23/2018 Tech Net

13/20

W zalenci teg, jaki narz ma byd baany, biera si pwieni

zwizek chemiczny znakwany iztpem prmienitwrczym, ktry jest

najlepiej wchaniany przez any rgan. Urzzenie wraz z sn mierzc

natenie prmieniwania prusza si wzu i w szerz baaneg rganu. Gy

prmieniwanie przeniknie krysztau scyntylatra sny, przekazuje na

impuls licznika lub kmputera i w ten spsb pwstaje mapa baanegobiektu, czyli scyntygram.

5/23/2018 Tech Net

14/20

Radiofarmaceutyki technetowe

Radiofarmaceutyki technetowe mna pzielid na wie grupy:

1. Makrczsteczki znakwane 99mTc tej grupy zalicza si

czerwne i biae ciaka krwi, biaka, mikrsfery, kliy. Technet

jest tutaj tylk znacznikiem substancji i jeg becnd nie

wpywa na ich biystrybucj, pzwala jeynie lezid ichbilgiczn metabliczn rg.

2. Kompleksy 99mTcD tej grupy nale klasyczne zwizki

krynacyjne technetu. Waciwci fizykchemiczne i

bilgiczne tych kmpleksw krelane s przee wszystkimprzez atom centralny technetu. Modyfikacje chemiczne

kmpleksw prwaz bezpreni zmiany aktywnci

biologicznej.

5/23/2018 Tech Net

15/20

Kompleksy 99mTc

1. Do obrazowania serca

Przy wyborze kationowych

kompleksw 99mTc, ktre specyficznie

grmaziyby si w miniu sercwymbierze si p uwag takie parametry

jak pwinwactw, symetri

kompleksu,

ptencja elektrchemiczny reukcji

katinu i stpieo wizania katinu zbiakiem scza.

5/23/2018 Tech Net

16/20

2. Do obrazowania nerek

W kompleksach anionowych technet

jest na +3 i +4 stpniu utlenienia. Sto radiofarmaceutyki, ktre stosuje

si baania ynamicznej funkcji

nerek.

5/23/2018 Tech Net

17/20

3. D brazwania wtrby irg ciwych

Do teg celu su pchne kwasu 99mTc-N-(alkiloacetanilido) iminooctowego (99mTc-IDA)

Waciwci pstawnikw w piercieniufenylwym, ich bjtd i plarnd maj

wpyw na ekstrakcj hepatocytw, wizaniesi z biakami scza raz czciwewydalanie przez nerki. Struktura kompleksujest oktaedryczna. Jeeli zamiast resztyacetanilidu w kompleksie jest grupametylwa, t kmpleks jest cakwicie

wydalany przez nerki. Wprowadzenielipofilowego piercienia. Pchnefenylweg pwuje zmian biodystrybucjiradiofarmaceutyku.

5/23/2018 Tech Net

18/20

4. Do obrazowania szkieletu

kostnego

Kompleksy technetu z ligandami

alkilofosfoniowymi stswane s w

diagnostycznym obrazowaniu

szkieletu kostnego. Dkane

baania analityczne wskazuj, e

kompleksy technetu z ligandami

alkilofosfonowymi twrz struktury

polimeryczne ze wzajemnie

zastpujcymi si jnami Tc(IV) i

Sn(IV).

5/23/2018 Tech Net

19/20

5. Do obrazowania mzgu

-- Wprwazenie pstawnikw metylwych pwuje zwikszenie akumulacji teg

kmpleksu w mzgu . Wlniejszy wpyw ziaywania kmpleksu z mzgiem.

Kompleks jest zatrzymywany w mzgu przez

kilkaziesit minut (t1/2=20 min).

Kmpleks jest zatrzymywany w mzgu przez kilkanacie gzin t1/2=17 h).

Rnica w retencji tych kmpleksw zaley czynnikw stereochemicznych.

5/23/2018 Tech Net

20/20

Dzikujemy za uwag