THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
1 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
The Most Important Current Affairs of February 2018 bull рд╕рдЯрд░рд▓ рд╕рдЯрдЯрдЯрд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рдСрдлрд┐рд╕ (рд╕реАрдПрд╕рдУ) рди 2015-16 рдХ рд╕рдХрд▓ рдШрд░рд▓
рдЙрддрдкрд╛рдж (рдЬреАрдбреАрдкреА) рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ рдХреЛ 8 рдХ рдкрд╣рд▓ рдХ рдЕрдирдорд╛рди рд╕ 82
рдо рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ 2016-17 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рдХреЛ 71 рдкрд░
рдЕрдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд░рдЦрд╛ рд╕реАрдПрд╕рдУ рдХ рд╡рд░рд┐рди рдХ рдЖрдирд╕рд╛рд░ рд╕рдХрд▓ рдШрд░рд▓ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдпрд╛рдиреА рд╡рд╛рд╕рддрд╡рд╡рдХ рдЬреАрдбреАрдкреА рдпрд╛рдиреА рд╕рд╕рд┐рд░ рдорд▓рдп (рдЖрд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд┐ 2011-12) рдкрд░ рдЬреАрдбреАрдкреА рд╡рд░рд┐ 2016-17 рдФрд░ 2015-16 рдХ рджреМрд░рд╛рди
рдХрд░рдорд╢рдГ 12196 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рдФрд░ 11386 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд░рд╣рд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдХрдорд▓рдд рдЖрдХреЬреЛ рдХ
рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо 42рд╡ рд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░ рдЖ рдЧрдпрд╛ рд╣ рднрд╛рд░рдд рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ 32рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдирд╛рд╡ рд╣
bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рди 26 рд╕рдЬрд▓реЛ рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдЪрдпрд░рдирдд
рдмрд▓рд╛рдХреЛ рдо рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЕрд┐рд┐рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рд╣рдд $ 100 рдордордорд▓рдпрди
(рд▓рдЧрднрдЧ 640 рдХрд░реЛреЬ) рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЬреЛ 4 рд▓рд╛рдЦ
рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд▓рд╛рднрд╛рд╕рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рд┐рдбрдбрдЧ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЧрд░рд╛рдореАрд░
рдЙрджрдпрдореЛ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╡рд╡рддрдд рддрдХ рдЙрдирдХреА рдкрд╣рдЪ рдЖрд╕рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рдФрд░
рдпрд╡рд╛рдУ рдХ рдорд▓рдП рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рд▓рд╕рдЯрдЯрдирдЯ рдЬрдирд░рд▓ рдЕрд░рдирд▓ рдЪреМрд╣рд╛рди рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдирд╛ рдХ рд╕рд╡рдп рд╕рдЪрд╛рд▓рди
рдХ рдирдП рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ (рдбреАрдЬреАрдПрдордУ) рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐рднрд╛рд░ рд╕рднрд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣
рд▓рд╕рдЯрдЯрдирдЯ рдЬрдирд░рд▓ рдП рдХ рднрдЯрдЯ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд╡рджрд┐ рдкрд░рд░ рдлрд╛рдорд╕рд╕рдХреЛ рдирдирдЬ рдУрдорд▓рд╡рд░рд╛ рдХрд╛ рдЕрдкрди
113рд╡ рдЬрд╡рдордЯрджрди рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рди рдХ рдПрдХ рдорд╣реАрди рд┐рд╛рдж рд╣реА рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ 10 рд╕рд╛рд▓ рдХ рд┐ рдЬрд┐ рдкрд░рд┐рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдпрджрд┐ рд╣рдЖ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдИрд░рд╛рди рдУрдорд╛рди рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди рдФрд░ рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХ рд┐реАрдЪ
рдПрдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдЬрдЯ рдХреЙрд░рд░рдбреЛрд░ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рд╣рдд
рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд╕рдордЭреМрдд рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ 2011 рдо рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐ рдЬреЛ рдордзрдп рдПрдорд╢рдпрд╛ рдФрд░ рд┐рд╛рд░рд╕ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдХ рд┐реАрдЪ
рдкрд╛рд░рдЧрдорди рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдФрд░ рдорд╛рд▓ рдХрд╛ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдИрд░рд╛рди рдУрдорд╛рди рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди рдФрд░ рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХ рд┐реАрдЪ
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдЬрдЯ рдХреЙрд░рд░рдбреЛрд░ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рд╣рдд
рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд╕рдордЭреМрдд рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣рдП 2011 рдо рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐ рдЬреЛ рдордзрдп рдПрдорд╢рдпрд╛ рдФрд░ рд┐рд╛рд░рд╕ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдХ рд┐реАрдЪ
рдкрд╛рд░рдЧрдорди рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдФрд░ рдорд╛рд▓ рдХрд╛ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull 32рд╡рд╛ рд╕рд░рдЬрдХрдб рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╢рд▓рдк рдорд▓рд╛ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╢рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдорд▓ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдкрдпрд┐рдЯрди рдХрдкреЬрд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдд рдФрд░
рд╡рд╡рджрд╢ рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рдорддрд░рд╛рд▓рдпреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд╕рд░рдЬрдХрдб рдорд▓рд╛ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ рдФрд░ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдПрдХ рд┐реАрдо рд░рд╛рдЬрдп рд╣ рдФрд░ рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рд╕рд╣рднрд╛рдЧреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо 7рд╡рд╛ рднрд╛рд░рдд рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╣рд╛рд╕рдордорд▓рди рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдЕрд╡рд░реЛрд┐реЛ рдХреЛ рдзрдпрд╛рди рдо рд░рдЦрдд рд╣рдП 400
рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рди рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рдорд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рднрд╛рд░рдд рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╣рд╛рд╕рдордорд▓рди рдХ 7рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Energy 40
Energy Transition Towards 2030 рд╣
bull рднрд╛рд░рд╛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬ рдкрдорд╛рди рдкрд░ рдХрд╛рдо рдХрд░ рд░рд╣ рдордЧрд╣реА рд▓рдЦрдХ
рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХреЛ рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рднрд╛рд░рд╛ рд╕рдордорд╛рди рд╕
рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рдпрд╣ рд╕рдордорд╛рди рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда-рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╕рд╡рд╛ (рдЖрдИрдЖрдИрдПрд╕) рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рдиреАрд▓рдо рдХрдкрд░
рдХреЛ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЦрд▓ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдПрд╕рдПрдЖрдИ) рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд░рдирдпрдХрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рд╡рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдХрд╖рддрд░реАрдп рдкрд░рдЪрд╛рд░ рд░рдирджрд╢рд╛рд▓рдп (рдбреАрдПрд┐рдкреА) рдХреА рдкрд░рдордЦ рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╣ рдлрдХ рдЖрдИрдЖрдИрдПрд╕ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рдХреЛ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдкрд░рдордЦ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрдж
рдЖрдорддреМрд░ рдкрд░ рдПрдХ рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд╡рд╛ (рдЖрдИрдПрдПрд╕) рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рд░рдирдорди-рдЖрдп рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рджрд╢ рд╣ рдЬреЛ рдЕрдкрдиреА 12 рд▓рд╛рдЦ
рдЖрд┐рд╛рджреА рдХреЛ рд╕рд╛рд╡рд┐рднреМрдордордХ рдирддрд░ рджрдЦрднрд╛рд▓ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 502
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдХ рджрд░реЛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд 3000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрдИ рдХрдпрд░ рдирд╕реЛ рдХреЛ рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдЬрди рд┐реЙрд░ рдП рдирд╢рди (рд╡реАрдПрд┐рдПрдПрди) рд╕рдЧрдарди рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣ рдЪрд╡рдо рдХреА рд╕рд▓рд╛рд╣ рджрдд рд╣ рддрд┐рд╛ рдЧрднреАрд░ рдирддрд░ рд╕рдорд╕рдпрд╛ рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓реАрд░рдирдХреЛ рдХреЛ рд╕рджрдорднрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рдШ (рдЖрдИрдУрдП) рди рдЕрдкрди рд╕рдпрдХрдд рд╕рдзрдЪрд╡ рд╡рд╡рдХрд░рдо
рдорд╕рд╣ рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рдХреЛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдЖрдЧрд╛рдореА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рддреАрдп рджрд▓ рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ (Chef-de-
Mission) рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд╛рдЪ рд┐рд╛рд░ рдХреА рд╡рд▓рдбрд┐ рдЪрд╡рдкрдпрди рдорд░реА рдХреЙрдо рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рддрдпрд╛рдЧрд░рд╛рдЬ
рдЗрдирдбреЛрд░ рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреА рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХ 48 рдлрдХрд▓реЛ рдХ рд╡рдЧрд┐ рдо рд┐рд╛рдЗрдирд▓
рдо рдлрд┐рд▓реАрдкреАрд╕ рдХреА рдЬреЛрд╕реА рдЧрд╛рд┐рдХрд╛ рдХреЛ 4-1 рд╕ рдорд╛рдд рджрдд рд╣рдП рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдлрдХрдпрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
2 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рди рджрд░рдирдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐реА рд╕рдЬрдк рд▓рд╛рдЗрди
рдЦреЛрд▓рдХрд░ рдПрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЬреЛ рд▓рд┐рд╛рдИ рдо 283 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рддрдп
рдХрд░рддреА рд╣ рдзрдЧрдиреАрдЬ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдпреЛ рди рд░рд╛рд╕ рдЕрд▓-рдЦрдорд╛рд╣
рдо рд╕рдЬрдк рд▓рд╛рдЗрди рдХреЛ рдкрд░рдорд╛рдгрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рд▓ рдЬрд╕ рджрд╢ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рдКрдЪреА рдкрд╡рд┐рдд рдЪреЛрдЯреА рдкрд░ рдПрдбрд╡рдЪрд░ рдкрд╕рдж рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдп рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рд╕рд╣реА рдЬрдЧрд╣ рд╣ рдпрд╣ рд╕рдорджрд░ рд╕рддрд░ рд╕ 1680 рдореАрдЯрд░ (5512 рд┐реАрдЯ) рдХреА рдЙрдЪрд╛рдИ рдкрд░
рд╣
bull рдЗрдбрдбрдпрди рдУрд╡рд░рд╕реАрдЬ рд┐рдХ (рдЖрдИрдУрд┐реА) рди рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕
17306 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдкрдЬреА рд░рдирд╡рд╢ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдПрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ
рд┐рд╛рдЗрдорд▓рдЧ рдо рдЖрдИрдУрд┐реА рдХреЛ 2017-18 рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд░рдХрд╛рд░
рдХ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рд░рдк рдо рд┐рдХ рдХ рдЗрд╕рдХрд╡рдЯреА рд╢рдпрд░реЛ рдХ рддрд░рдЬреАрд╣реА рдЖрд╡рдЯрди рдо рдХ рджрд░
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ 17306 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ рд╣
bull рдХреЛрдЪреАрди рдорд╢рдкрдпрд╛рдбрд┐ рдорд▓рдордордЯрдб (рд╕реАрдПрд╕рдПрд▓) рдФрд░ рд░рд╕ рдХреА рд╕рдпрдХрдд рд╕рдЯреЙрдХ
рдХрдкрдиреА рдпрдирд╛рдЗрдЯрдб рдорд╢рдкрдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд╢рди (рдпрдПрд╕рд╕реА) рди рдЕрддрджрд╢реАрдп
рдФрд░ рддрдЯреАрдп рдЬрд▓рдорд╛рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордХрд╛рд▓реАрди рд╕рдЯрдЯ-рдСрд┐-рдЖрдЯрд┐ рд╡рд╛рдЯрд╣рдХрд╛рдУ рдХ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рд░рдирд╖рдЯрдкрд╛рджрди рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдФрд░
рд╕рд▓рдЧрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
рд╣рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдордХ-рдЗрди-рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдЧрд╛ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХ рддрд╣рдд рднрд╛рд░рдд рдХ рдЕрддрджрд╢реАрдп
рдЬрд▓рдорд╛рдЧреЛ рдФрд░ рддрдЯреАрдп рдорд╢рд╡рдкрдЧ рдорд╛рдЧреЛ рдкрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдЕрдирдХрд▓ рдФрд░
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХреА рдЙрд╕рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рднреА рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣реЛрдЧреА
bull рдЕрд╕рдо рдо рдкрд░рд┐рдо рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд╡рд┐ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдкрд░ рдЬреЛрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдкрд░рд┐рд╛рди
рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд░рддрди рдЯрд╛рдЯрд╛ рдФрд░ рдордХрд╢ рдЕрд┐рд╛рдиреА рдЬрд╕ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдпреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рдЧ рд▓ рд░рд╣ рд╣ рднрдЯрд╛рди рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢
рдЬрдорд┐рдиреА рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рдЖрдорд╕рдпрд╛рди рджрд╢реЛ рдХ рд░рдирд╡рд╢рдХ рднреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рдирдкрд╛рд▓ рдХреА рд╕рджрднрд╛рд╡рдирд╛ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рд╕рд┐рд▓ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ (EAM) рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓реМрдЯ рдЖрдИ рд╣ рдпрд╣ рдирдкрд╛рд▓ рдо рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ
рддреАрди-рд╕рддрд░реАрдп рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдХ рдкрд░рд╛ рд╣реЛрди рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЙрдЪрдЪ
рд╕рддрд░реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдорд▓рд╛рдХрд╛рдд рдо рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рди рд╕реАрдкреАрдПрди
(рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА рдХ рджрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдкрд╖рдЯрдк рдХрдорд▓ рджрд╣рд▓ рдкрд░рдЪрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХреА bull рдорд┐рдИ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдлрд┐рд▓рдо рд┐рд╕рд╕рдЯрд╡рд▓ (рдПрдордЖрдИрдПрд┐рдПрд┐) рд╕рдордорд░рдд рди
рдЕрдирднрд╡реА рдлрд┐рд▓рдо рд░рдирдорд╛рд┐рддрд╛ рдФрд░ рд░рдирджрд╢рдХ рд╡рдпрд╛рдо рд┐рдирдЧрд▓ рдХреЛ рд╡реА рд╢рд╛рддрд╛рд░рд╛рдо рд▓рд╛рдЗрд┐рдЯрд╛рдЗрдо рдЕрдЪреАрд╡рдордЯ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп
рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдПрдордЖрдИрдПрд┐рдПрд┐ рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣
рдо рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рд╢рд┐рдирдо рдЕрд╕рд┐рд╛рдирд╛ рдХреЛ рдЯрд╛рдЗрдорд╕ рдкрд╛рд╡рд░ рд╡реАрдорди рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ 2017 рд╕
рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ - рдкрд░ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд▓реЛрд┐рд▓ рдкреАрдЖрд░ рдЯрд╛рдЗрдорд╕ рдкрд╛рд╡рд░
рд╡рдорди 2017 (рдкрд░) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЯрд╛рдЗрдорд╕ рдЧрд░рдк
рди рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдПрд╡ рд╡рд╡рд╢рд░ рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдЯрджрд▓реАрдк
рдХрд╛рд┐рд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рди рдЬреЙрди рдПрд▓ рд╣рдирд╕реА рдХреЛ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реЛрдбрд┐ рдХ рдирдП рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ
рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╣рдирд╕реА 2004 рд╕ рд┐реЛрдбрд┐ рдо рд░рд╣ рд╣ рдФрд░ 2007 рд╕ рд▓реАрдб
рдЗрдбрдбрдкрдбрдЯ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░ рд░рд╣ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдПрд░рд░рдХ рд╕рд╡рдордЯ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж
рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рд╡рдордЯ рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдо рдПрдХ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧ рд╣рдирд╕реА рд╕рдЯрдирд┐реЛрдбрд┐ рдпрд░рдирд╡рдорд╕рд┐рдЯреА рдХ рдкрд╡рд┐ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ рдФрд░ рдЯрдХ
рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╡рдпрд╛рдкрдХ рдХрд░рд░рдпрд░ рд┐рдирд╛ рдЪрдХ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдХ рдЕрдЧрд░рд░реА рд╕рдХрд╡реЙрд╢ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реМрд░рд╡ рдШреЛрд░рд╛рд▓ рдкрд╛рдЪ рд╕рд┐рд╛рди рдЖрдЧ
рд┐рдврдХрд░ 14рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрд╣рдЪ рдЧрдП рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░реЛрд┐рд╢рдирд▓ рд╕рдХрд╡реЙрд╢
рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди (рдкреАрдПрд╕рдП) рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдлрдХрдЧ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рднрд╛рд░рддреАрдп рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреЛ U-19 рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрдк рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ рдж рдорди рдЗрди рдмрд▓ рди
рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рд┐ рдУрд╡рд▓ рдо рддреАрди рд┐рд╛рд░ рдХ рдЪрд╡рдкрдпрди рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреЛ рд╣рд░рд╛рдпрд╛ рдордирдЬреЛрдд рдХрд╛рд▓рд░рд╛ рдХреЛ рдорди рдСрдл рдж рдордЪ рдШреЛрд╡рд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдФрд░
рд╢рд┐рдорди рдзрдЧрд▓ рдХреЛ рдкрд▓рдпрд░ рдСрд┐ рдж рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдШреЛрд╡рд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдХ рджрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рдПрд╡ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рдЯ рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рди
рдлрдХрд░рдорд╕рдбрдХрд╕ (CriSidEx) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд▓рдШ рдПрд╡ рд╕рдХрд╖рдо
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
3 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЙрджрдпреЛрдЧреЛ ( MSEs) рдХ рдорд▓рдп рдлрдХрд░рдорд╕рд▓ рдФрд░ рдорд╕рдбрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕
рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рдЯреАрдордЯ рдЗрдбрдХрд╕ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рдХ рдЧрд╡рд╛рд╣рд╛рдЯреА рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдХ рдЯрджрди 64000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рд░рдирд╡рд╢ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рдПрдХ рд╕реМ рд╕рд╛рда рдПрдордУрдп рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ 4 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдХ рд╕рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рди рдФрд░ рдЗрд╕рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рддрд░реАрдХреЛ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд
рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХ рд▓рдХрд╖рдп 2020
рддрдХ рд┐реАрдорд╛рд░реА рдФрд░ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдорддрдп рджрд░ рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛ рдорд▓рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднрд╛рд░рдд рдХ
рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╢рд░реА рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛ рдорд▓ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд▓рдорд▓рдд рдХрд▓рд╛ рдЕрдХрд╛рджрдореА рди
рд╕рд╕рдХрд░рддрдХ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЖрдИрдЬреАрдПрдирд╕реАрдП(IGNCA) рдХреА рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ 800 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛
bull рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдУрдкрди рдПрдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рд╣ рдЬреЛ рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдорд╕рд░реА рд┐реЛрдЯрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдПрдХрд▓ рдЪрд╡рдкрдпрди рдкреА рд╡реА рдорд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдорд░рд░рдХреА рд┐рд╡рди рдЬрд╛рдЧ рди рдкрд░рд╛рд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рд╡рд╣ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдУрдкрди рд╕рдкрд░ 500 рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рд░рдирд░-рдЕрдк рд░рд╣реА
bull рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдХ рдЧрд▓ рд┐рд╕ рдЧрд░реАрди рдо рдПрдХ рднрд╡рдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ рди рдЕрдкрдирд╛ 70рд╡рд╛ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛ рдпрд╣
рд╡рд╣ рдЯрджрди рд┐рд╛ рдЬрд┐ 1948 рдо рджрд╢ рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рд╢рд╛рд╕рди рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА рд┐реАрдмрд┐рдЯрди рдХреА рд░рд╛рдиреА рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдд рд╣рдП рдордЦрдп рдЕрд░рддрдзрд┐ рдХ рд░рдк
рдо рд╡рдкрд░рд╕ рдПрдбрд╡рдбрд┐ (рдЕрд▓рд┐ рдСрдл рд╡рд╕рдХрд╕) рдФрд░ рдХрд╛рдЙрдЯрд╕ рдСрд┐ рд╡рд╕рдХрд╕ рди
рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛ bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЪрджрд░рдкрд░ рд╕рдЬрд▓ рдХ рдШреЛрдбрд╛рдЬрд╛рд░реА рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдПрдХ рдирдпрд╛
рд╡рд╡рдпрдЬреАрд╡ рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдХ рд░рдк рдо рдордЬрд░реА рджреА рд╣ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд░рд╛рдЬрдп рд┐реЛрдбрд┐ рдХ
рд╡рд╡рдпрдЬреАрд╡ рдХреА 13рд╡реА рд┐рдардХ рдо рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди рдХреА рд┐реАрддрд╛рдбреЛрд┐рд╛ рдХ рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдо рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдо 159 рд╡рдЧрд┐ рдлрдХрдореА рд┐рд╣рдордкрд░реА рд╡рди рд╣реЛрдЧрд╛ рдпрд╣ рди рдХрд╡рд▓ рд╡рди рдХреЛ рд┐рдЪрд╛рдПрдЧрд╛ рд┐рд╕рд▓рдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд▓рдЧрднрдЧ 40 рдЧрд╛рд╡реЛ рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХреЛ рд╕рд┐рд╛рд░рдЧрд╛
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдорд▓рдгрдЦрдд рдкрд╕рддрдХ рдПрдЧрдЬрд╛рдо рд╡рд╛рд░рд░рдпрд╕рд┐ рдХреЛ рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рд╕ рдкрд╣рд▓ рджрд╢рднрд░ рдХ рдЫрд╛рддрд░реЛ рддрдХ рдкрд╣рдЪрди рдХ рдорд▓рдП рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕ рдкрд╕рддрдХ рдХрд╛ рд▓реЛрдХрд╛рдкрд┐рд░ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдЧрдЬрд╛рдо рд╡рд╛рд░рд░рдпрд╕рд┐ рдХреЛ рдкрдЧрдЗрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рди рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрджрд▓ рд╣рдореАрдж рди рд╕рдИрдж рдорд╣рдордж рд╣рд╕рди рдХреЛ рджрд╢
рдХ рдирдП рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢ рд╣рд╕рди
рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢ рдХ 22рд╡ рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢ рд╣ bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд░рдирдХреЛрд╕ рдЕрдирд╛рд╕рддрд╛рдорд╕рдпрд╛рджрд╕ рди рджрд╕рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓
рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рд╡рд╛рд┐рдЪрди рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рджрд╕рд░ рджреМрд░ рдХ рд┐рд╛рдж рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ
рдЕрд░рддрдо рдкрд░рд░рд░рд╛рдо рдо 5599 рдордд рд░рдЯрдврд╡рд╛рджреА рд╕рдордзрд┐рд┐рдд рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП
рдЬрд┐рдлрдХ рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рд╕рдордзрд┐рд┐рдд рд╕рдЯрд╛рд╡рд░реЛрд╕ рдорд╛рд▓рд╕ рдХреЛ 44 рд╡реЛрдЯ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯрд░ рдЬрд╕рд╡рдкрд░рдд рд┐рдорд░рд╛рд╣ рдФрд░ рд╣рд░рдордирдкрд░реАрдд рдХреМрд░ рдФрд░ рд╕рд╛рд┐
рд╣реА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╣реЙрдХреА рдЯреАрдо рдХреА рдЧреЛрд▓рдХреАрдкрд░ рд╕рд╡рд╡рддрд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░
рд╢рдЯрд░ рдЯрд╣рдирд╛ рдорд╕рджрд┐ рд┐реЛрдмрд╕рд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ 30 рдЕрдбрд░ 30 рдХреА рд╕рдЪреА рдо рд╣ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдПрдпрд░реЛрд╕рдкрд╕ рдПрдХрд╕рдкрд▓реЛрд░рд╢рди рдПрдЬрд╕реА (рдЬрдПрдПрдХрд╕рдП) рди рдПрдХ рд╕рдХрд╖рдо-
рдЙрдкрдЧрд░рд╣ рдХреЛ рдХрдХрд╖рд╛ рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╕рдХрд╖рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЫреЛрдЯ
рд░реЙрдХрдЯ рдХрд╛ рдкрд░рдХрд╖рдкрд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕ рд░реЙрдХрдЯ рдХреЛ рдпрдЪреАрдиреМрд░рд╛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдХ рджрд░ рд╕
рдкрд░рдХрд╖рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЕрддрджрд╢реАрдп рдЬрд▓рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдЖрдИрдбрдмрд▓рдпрдПрдЖрдИ) рди рдЧрдЧрд╛ рдирджреА рдкрд░
рдЬрд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЬрд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЬрдПрдорд╡реАрдкреА) рдХ рдорд▓рдП рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рд╡рд╡рддрдд
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ 375 рдХрд░реЛреЬ рдбреЙрд▓рд░ рдХрд╛ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣рдЖ рд╣
bull рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ
рджреМрд░ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╡рд╛рдирд╛ рд╣реЛ рдЧрдИ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╢рд░реАрдорддреА
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
4 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рдЖрдкрд╕реА рдЯрд╣рдд рдХ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдХрд╖рддрд░реАрдп рдФрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░
рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдКрджреА рдирддрд╛рдЧрд░ рд╕ рдордорд▓рдЧ
bull рд╡рд╣ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рдФрд░ рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдЬрдирд╛рдЯрджрд░рдпрд╛рд╣
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧреА рдЙрддрд╕рд╡ рдо рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЕрд░рддрдзрд┐ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдЧрди-1 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рд╕рд╡рджрд╢реА рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣ рдкрд░
рдорд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ
рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рд╕ рд╕рдЯ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рдкрд░ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдирд╛ рдХ рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рд┐рд▓ рдХрдорд╛рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓
рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 700 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣рдпрд╣ рдЕрд╕рдЧрди-1 рдХрд╛ 18рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ bull рд╢рднрдХрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХ рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░рд╛ рд╣
рд╕рдЬрд╕рди рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд▓рдбрд┐ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ (рдУрдбрдмрд▓рдпрдЬреАрдЖрд░) рдо 72рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдХрдмрдЬрд╛ рдХрд░ рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╕рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдХрдЖрд▓рд╛рд▓рдкрд░ рдо рдо
рд┐рдХ рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣
bull рдорд╛рд▓рджреАрд╡ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛ рдпрд╛рдореАрди рди рджрд╢ рдо рдЖрдкрд╛рддрдХрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдШреЛрд╡рд░рдд рдХрд░ рджреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рднрд╛рд░реА рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд╕рд░рдирдХреЛ рди рджрд╢ рдХреА рд╢реАрд░рд┐ рдЕрджрд╛рд▓рдд рдкрд░ рдХрдмрдЬрд╛ рдХрд░ рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рдкрд╡рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢
рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛ рд╕рдИрдж рдХреЛ рдЧрд╣рд░ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рд╕рдХрдЯ рдо рдзрдЧрд░рдЯрддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рдорд╛рд▓рджреАрд╡ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд┐рдорд╕рдд рдкрд╡рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдореЛрд╣рдордордж рдирд╢реАрдж рди рднрд╛рд░рдд
рд╕ рдЖрдЧрд░рд╣ рдлрдХрдпрд╛ рдлрдХ рд╡рд╣ рджрд╡реАрдк рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдо рдЪрд▓ рд░рд╣ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рд╕рдХрдЯ рдХреЛ рд╣рд▓ рдХрд░рди рдо рдорджрдж рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрдЬреА рд╕ рдХрд╛рдо рдХрд░
bull рдЯрдХрд╕реА рд╕рд╡рд╛ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рд╕рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдУрд▓рд╛ рдФрд░ рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░
рди рдЧрд╡рд╛рд╣рд╛рдЯреА рдо рдРрдк рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдирджреА рдЯрдХрд╕реА рд╕рд╡рд╛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХ рдорд▓рдП
рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдирджреА рдЯрд╕рдХрд╕рдпрд╛рд╛ рдорд╢реАрди-
рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдирд╛рд╡ рд╣реЛрдЧреА рдФрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐ рдУрд▓рд╛ рдХ рдПрдкрдк рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕
рд╕рд╡рд╛рд░реА рд┐рдХ рдХрд░ рд╕рдХ рдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓ рдЗрд╡рд╡рд╕рдЯрд╕рд┐ рд╕рдордордЯ рдПрдбрд╡рд╛рдЯрдЬ рдЕрд╕рдо рдХ
рджреМрд░рд╛рди рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдЬрд░реЛрдо рдПрдЪ рдкреЙрд╡рд▓ рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд╕рд╛рд▓ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдХ
16рд╡ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рд╣ рд╢рд░реА рдкрд╛рд╡рд▓ рдЬрдирдЯ рдЕрдорд░рд░рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ 100 рд╕рд╛рд▓ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рдирддрддрд╡ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдпрд▓рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд▓рдЧ рдкреЙрд╡рд▓ рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдбреЛрдирд╛рд▓рдб рдЯрд░рдордк
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд╡рд┐рд░ 2017 рдо рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдорд┐рдИ рдХ рдЫрддрд░рдкрд░рдд рдорд╢рд╡рд╛рдЬреА рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдПрдпрд░рдкреЛрдЯрд┐ рди 24 рдШрдЯ
рдо 980 рдЙреЬрд╛рдиреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐рд╛рд┐рдд рд╣рд░ рдордордирдЯ рдо рд▓рдЧрднрдЧ
рдПрдХ рдЙреЬрд╛рдирдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рдорд┐рдИ рдЫрддрд░рдкрд░рдд рдорд╢рд╡рд╛рдЬреА рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬ
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдПрдпрд░рдкреЛрдЯрд┐ рди рдЯрджрд╕рд┐рд░ 2017 рдо рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ 24 рдШрдЯ рдо 974
рдЙреЬрд╛рдиреЛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рд╣реА рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐ рд╕ рд┐рд╣рддрд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ рдЧрдЯрд╡рд╡рдХ
рдпрдХ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рджрд░рдирдпрд╛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдХрд╢рд▓ рдПрдХрд▓
рд░рдирд╡ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдо рдШрд╛рддрдХ рдПрдХрдпрдЯ рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ рдорд╕рдбрд░реЛрдо (рдПрдИрдПрд╕) рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рд░рдирд╕
рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ (рдЬрдИ) рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдЦрддрдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╡рдпрд╛рдкрдХ
DASTAK рдирд╛рдордХ рджрд╡рд╛рд░-рд╕-рджрд╡рд╛рд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдо
рдШрд╛рддрдХ рдПрдХрдпрдЯ рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ рдорд╕рдбрд░реЛрдо (рдПрдИрдПрд╕) рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рд░рдирд╕
рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ (рдЬрдИ) рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдЦрддрдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╡рдпрд╛рдкрдХ
DASTAK рдирд╛рдордХ рджрд╡рд╛рд░-рд╕-рджрд╡рд╛рд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рджрд╕рддрдХ рдХрд╛ рдорд╕рд╣рдирд╛рдж рджрд░рд╡рд╛рдЬрд╛ рдЦрдЯрдЦрдЯрд╛рдУ рдПрдИрдПрд╕ рдФрд░ рдЬрдИ рдХреЛ рднрдЧрд╛рдУ рд╣
DASTAK рдЕрдорднрдпрд╛рди рдо рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХреА рдорджрдж рд╕ рдкрд░рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдЕрд┐
38 рдЬрдИрдПрд╕ рдФрд░ рдПрдИ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рд╕рдЬрд▓реЛ рдХ рджрд╡рд╛рд░-рджрд╡рд╛рд░ рддрдХ рдЬрд╛рдпрдЧреА рдЬреЛ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░ рддрд░рд╛рдИ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдд рд╣
bull рд╕рд╡реАрдбрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЦрд╛рджрдп рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рди рдЕрдЧрд▓ рдЪрд╛рд░ рд╡рд░реЛ рдо рдбрдмрд▓рдПрд┐рдкреА рдХреЛ рдПрдХ рдЕрднрддрдкрд╡рд┐ $ 370 рдордордорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░ рджрди рдХ рдорд▓рдП
рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП 2018-2021 рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдо рдпрд╣ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдбрдмрд▓рдПрд┐рдкреА рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рд╕рдордЭреМрдд рдХ
рддрд╣рдд рдПрдХ рджрд╛рдирдХрддрддрд╛рд┐ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рджрд╛рди рд╣
bull рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд╕рд░рд╢ рдкрд░рдн рди рдЙрджрдпреЛрдЧ рдЬрдЧрдд рдХ рд╕рд╛рд┐
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдирдпреА рдЙрджрдпреЛрдЧ рдиреАрд░рдд рдкрд░ рдПрдХ рджрд╢рд╡рдпрд╛рдкреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рдЧреМрд╣рд╛рдЯреА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдпреА рд┐реАрднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорд╣рд╛рд╕рдШ (рдлрд┐рдХрдХреА) рдФрд░
рдЙрджрдпреЛрдЧ рдиреАрд░рдд рдПрд╡ рд╕рд╡рд┐рд┐рди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ (рдбреАрдЖрдИрдкреАрдкреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдЗрд╕ рд┐рдардХ рдо рдЙрддрддрд░ рдкрд╡рд┐ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╣рд╛ рдХ 120 рд╕
рдЬрдпрд╛рджрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧрдкрд░рддрдпреЛ рди рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд░рд╛рдо рдирд╛рд┐ рдХреЛрд╡рд╡рдж рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд╣рд╕рд╕рди рд╕рдЬрд▓ рдо
рднрдЧрд╡рд╛рди рдЧреЛрдорддрд╡рд╡рд░ рдХ 88рд╡ рдорд╣рд╛рдорд╕рддрдХрд╛рдорднрд░рдХ рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдЧреЛрдорд╛рддрд╡рд╡рд░ рдХрд╛ рдорд╣рд╛рдорд╕рддрдХрд╛рдорднрд░рдХ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд╣рд┐рд▓реА рдХ рдирд╛рдо рд╕
рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ 12 рд╡рд░реЛ рдо рдПрдХ рд┐рд╛рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдПрдХ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдЬрди
рддреАрд┐рд┐рд╕рд┐рд▓ рдХ рджрд░ рд╣
bull рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд░рдпрд╛рдж рдо 32рд╡ рдЕрд▓-
рдЬрдирд╛рдЯрджрд░рдпрд╛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣рдИ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡
рдо рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдЕрд░рддрдзрд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рд░рдк рдо рдЖрдордмрддрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордЧрд▓ рдЧрд░рд╣ рдХреА рдУрд░
рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд░реЙрдХрдЯ рд┐рд╛рд▓рдХрди рд╣рд╡реА рдХреЛ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд░реЙрдХрдЯ рдЯрд╕рд▓рд╛ рд░реЛрдбрд╕рдЯрд░ рдХрд╛рд░ рд▓рдХрд░ рд╕рдпрд┐ рдХ рдЪрд╛рд░реЛ рдУрд░ рдЗрд╕
рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдШрдорддрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд┐рд╛рд░-рд┐рд╛рд░ рдк рд╡реА рдФрд░ рдордЧрд▓ рдХ рдХрд░реАрд┐ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдХреЛрд▓рд▓рд░ рдкрд░ рдЕрдЯрд╛рдкрдХ рдкрдХрд╖реА рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдо рдкрд░рд┐рдо рдПрдХ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдкрдорд▓рдХрди рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
5 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдпрд╛ рд╣рдХреЛрд▓рд▓рд░ рджрд╢ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рдореАрда рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЭреАрд▓реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рд╣
рдЕрдЯрд╛рдкрдХ рдЧрд╛рд╡ рдХрд╖рдЯрд░рд╛ рдФрд░ рдкрд╕рд╡рдЪрдореА рдЧреЛрджрд╛рд╡рд░реА рд╕рдЬрд▓реЛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдкрд░
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдХрд┐рдХрд▓реА рдХ рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░ рдорджрд╡рд░ рд╡рд╛рд╕рджрд╡рди рдирд╛рдпрд░ рдХрд░рд▓ рдХ
рдЕрдЧрд╕рдпрд╛рдХреЛрдб рдорд╣рд╛рджрд╡ рдордЯрджрд░ рдо рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдд рд╣рдП рдордЪ рдкрд░ рдзрдЧрд░ рдЧрдП
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡ 89 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХ рджрд░ (рд╕реАрдПрд╕рдИ) рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░
рдиреАрд░рдд рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдлрдХрдЧ рдо рдпрд╣ 16рд╡ рдкрд╛рдпрджрд╛рди рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рджреЛ рд╕рд┐рд╛рди рдЖрдЧ рд╣
bull рдпрд╣ рд░рдХ рдкрдорд╕рд▓рд╡рд░рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рдХ рд▓реЙрдбрд░ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдж рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рдПрдб рдорд╕рд╡рд╡рд▓ рд╕реЛрд╕рд╛рдЗрдЯреАрдЬ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЯреАрдЯреАрд╕реАрдПрд╕рдкреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджреА рдЧрдИ рд┐реА рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдкреЙрдорд▓рд╕реА рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕реАрдПрд╕рдИ рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рджрд╕рд░рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 38рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд╕рдЯ рдЗрдбрдбрдкрдбрдЯ рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рдЧрд░реАрди рд┐реЙрдбреА рдХреЛ рджрд░рдирдпрд╛ рдо 6рд╡рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 123рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди
рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрдкрдиреА рд┐рдардХ рдо рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рд╡рдпрд╛рдкрдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдХ
рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдореМрдЯрджрд░рдХ рдиреАрд░рдд рдХрдордЯреА (рдПрдордкреАрд╕реА) рди рдкреЙрдорд▓рд╕реА рд░рдкреЛ рд░рдЯ рдХреЛ 60 рдкрд░ рдорд▓рд╕рдХрд╡рдбрдбрдЯреА рдПрдбрдЬрд╕рдЯрдордЯ рд┐рдорд╕рдорд▓рдЯреА (рдПрд▓рдПрдПрд┐)
рдХ рддрд╣рдд рд░рдЦрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛
bull рдЧрдЧрд▓ рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ рдСрд┐ рдПрдЬрдХрд╢рдирд▓ рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдПрдб рдЯрд░рд░рдирдЧ
(рдПрдирд╕реАрдИрдЖрд░рдЯреА) рди рд╕рдЪрдирд╛ рдФрд░ рд╕рдЪрд╛рд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХрддрд╛ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдкрд░ рдПрдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдПрдХреАрдХрдд
рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░ рд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд
рдЗрдЯрд░рдирдЯ рдЯрджрд╡рд╕ (06 рд┐рд░рд╡рд░реА) рдХ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдПрдЗрд╕
рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдо рд┐рд╛рдЯрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛- рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рдорд╛рдЯрд┐ рд╣реЛрдирд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд рд╣реЛрди рдПрдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╣реЛрди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрди рдХ рдкрд╛рда рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдкрд░рдорд╛рд░ рдЖрдпрд┐ рд▓ рдЬрд╛рди рдо рд╕рдХрд╖рдо
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдк рд╡реА-2 рдХрд╛ рдЪрд╛рджреАрдкрд░рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рджрд░ рд╕ рд╕рд┐рд▓
рдкрд░рдХрд╖рдкрд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рддрд╣рдд рдпрд╣ рдкрд░рдХрд╖рдкрд░
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рджрд░реА рддрдХ рдЬрдореАрди рд╕ рдЬрдореАрди
рдкрд░ рдорд╛рд░ рдХрд░рди рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рд░рдЦрддреА рд╣
рдкрдерд╡реА-II рдорд┐рд╕рд╛рдЗрд▓ рдХ рд╕рдирджрд░рдн рд┐ рд╕рдХрд╖рд┐рдкрдд-
рджрд╢ рдХ рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдо 2003 рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдиреМ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рдПрдХрд▓
рдЪрд░рд░ рддрд░рд▓ рдИрд┐рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдк рд╡реА-2 рдкрд░рд┐рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рд╣ рд╕рдЬрд╕ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрдЯреАрдЧрд░рдЯрдб рдЧрд╛рдЗрдбрдб рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЖрдИрдЬреАрдПрдордбреАрдкреА) рдХ рддрд╣рдд
рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЯреАрдо рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреА рдЕрдирднрд╡реА рддрдЬ рдЧрджрд┐рд╛рдЬ рдЭрд▓рди рдЧреЛрд╕рд╡рд╛рдореА рд╡рдирдб рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдо 200 рд╡рд╡рдХрдЯ рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░рдирдпрд╛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдлрдХрд░рдХрдЯрд░ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХрдЬрд┐рджрд╛рд░реЛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рдиреАрд░рддрдЧрдд
рджрд░ рдХрд╛ рддрдЬ рдлрдХрд░рдпрд╛рд╡рд╡рдпрди рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рд╕
рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рдХреЛ рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬреЛреЬрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рди рдЖрд┐рд╛рд░
рджрд░ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрдЦрдд рд╣рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2016 рд╕
рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХреЛ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЯрд░рд▓ рд┐рдХ рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд┐рдХ рдЛрд░реЛ рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рд╕ рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдЬреЛреЬрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдкрдмрддрд░рдХрд╛ рд┐реЛрдмрд╕рд┐ рди рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдЕрдореАрд░ рд╕рдЪреА рдЬрд╛рд░реА рдХреА рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдЬрдЧрдд рдо 20 рд┐рдиреА рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд░рд░рдкрдкрд▓ рдХ рд╕рд╣-рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдлрдХрд░рд╕ рд▓рд╛рд╕рд┐рди рдХреЛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕
рдКрдкрд░ рд╕рдЪреАрд┐рджрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рдХреА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдирдЯ рд╡рд┐рд┐ рдХрд╛ 75-8 рдЕрд░рд┐
рдбреЙрд▓рд░ рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд┐рд░рд░рд░рдпрдо рдХ рд╕рд╣-
рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдЬреЛрд╕рд┐ рд▓рдмрд┐рди ($ 1-5 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рдФрд░ рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдмрд┐рдирд╛рд╕ рдЪрдЧрдЧ рдЭрд╛рдУ ($ 11-2 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рд╣
bull рд┐рд░рдордбрд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХреЛ рд╡рд┐ рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЙрд╕ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд░рдордбрд╛ рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рдЬреЙрди рд░рдлрдХрди рди
рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рд╕рд╡реЛрдЪрдЪ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рдХ рд┐рд╛рд╡рдЬрдж рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд░рджрдж рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдПрдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
6 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдкрд░рдорд╛ рдЦрд╛рдб рди рддрд╡рд╛рдЧ рдо рд░реЛрдбреЛрдбрдбрд░
рдЙрджрдпрд╛рди рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреАрдЙрд╡рд╣реЛрди рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░реЛ рдХ
рд╡рдХрд╖рд╛рд░реЛрдкрд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рдХреЛ рднреА рдЕрдЬрд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рддрд╡рд╛рдЧ 50+ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░
рдХ рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХрд╛ рдШрд░ рд╣
bull рдкрд╛рдЪрд╡ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдФрд░ рдЕрдгрдЦрд▓
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд┐рди рд╕рдШ (рдПрдЖрдИрдПрдордП) рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдкрд░рднрд╛рдЧ
(рдкреАрдкреАрдбреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдирдЯрд╡рдХрд┐ (SARPPN) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ
рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (ADB) рдФрд░ рдЗрд╕рд▓реЙрдордордХ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ
(IDB) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рд╡рд╡рд░рдп -
lsquolsquoрд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдФрд░ рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░rsquorsquo рд╣
bull рдЕрдорднрдирддрд╛ рдЬреЙрди рдорд╣реЛрди рдХрд╛ рдорд╢рдХрд╛рдЧреЛ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдо рд╕рдХрд╖рдХрд╖рдкрдд рд┐реАрдорд╛рд░реА рдХ рд┐рд╛рдж рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрдирдХреА рдЖрдп 77 рд╡рд░рд┐ рд┐реА рдЙрд╡рд╣ рдлрдорд╕рдЕрд░ рд╢реЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдЪрд░рд░рддрд░ рдХ рдЕрдорднрдирдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрдзрд┐рдХ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдж рдЯрд╣рджрд╕рддрд╛рди рдПрдпрд░реЛрдиреЙрдЯрдЯрдХрд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рд░рдпрд▓ рдЯрд╛рдЗрдо
рдСрдкрд░рдЯрдЯрдЧ рдорд╕рд╕рдЯрдо (рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд╣реЙрдХ-i рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рд╣реЙрдХ-i рднрд╛рд░рдд рдо рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рджрд╢реА рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕ рд╣ рдФрд░ рд╕рдЯрд░ рд┐реЙрд░ рдордордорд▓рдЯрд░реА рд╡рд╛рдпрд┐рд░рдирд╕ рдПрдб
рд╕рдЯрдЯрд┐рдлрд┐рдХрд╢рди (рд╕реАрдПрдПрдордЖрдИрдПрд▓рдПрд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдорд╛рдгрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рджрд╢ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЯ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдиреМрдХрд░реА рдЦреЛрдЬрди рд╡рд╛рд▓реА рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдкрдк Empzilla рд▓реЙрд╡рдЪ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣ рдЬреЛ рд░рдирдпреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреА рдореМрдЬрджрд╛ рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдЧреА рддрд┐рд╛ рдиреМрдХрд░реА рдЪрд╛рд╣рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреА рдЪрдпрди
рдкрд░рдлрдХрд░рдпрд╛ рдХреЛ рд╢реАрдШрд░ рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рд┐рдирд╛рдПрдЧреА bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рдЧрд░рд╛рд╣рдХ
рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд░рдирдпрдореЛ рдХреЛ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░
рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рдХреЛ 100 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдЖрдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐
рдХрд╡рд░ рдХрд░рди рдХ рджрд╛рдпрд░ рдХреЛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рдХрд░рдЧрд╛ рд▓рдЧрднрдЧ 20 рд┐рдлрдХрдЧ рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓
рдХреЛ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░
рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рд░рдирдпреЛ рдо рд╣ bull рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рди рд╡рд░рд┐ 2017 рдо рдХрд░реАрд┐ 882 рдХрд░реЛреЬ рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ
рдХ рдЖрд╡рд╛рдЧрдорди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрдиреА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рджрд░рдирдпрд╛ рдХ
рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд┐рд░рдХрд░рд╛рд░ рд░рдЦрд╛ рд╣
рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╡рд░рд┐ 2014 рдо рд▓рджрди рдХ рд╣реАрдерд░реЛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬрдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд┐рдирд╛ рд┐рд╛
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдЕрдкрдиреА рддреАрди рджрд╢реЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐
рдЕрдореАрд░рд╛рдд (рдпрдПрдИ) рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╡рд╛рдирд╛ рд╣рдП рдпрд╣ рдПрдХ
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣ рдФрд░
рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХрд╛ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджреМрд░рд╛ рд╣
bull рдкрд╣рд▓ рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рд╕рдорд╛рдкрди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдЖ
рд╕рдЬрд╕рдо рдЦрд▓реЛ рдХ рдЧрдв рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рди рдХрд▓ рдордорд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд рд░рд╛рдЬрдп рди 102 рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╕рдЬрдирдо 38 рд╕рд╡рд░рд┐ рдФрд░ 26 рд░рдЬрдд рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди 110 рдкрджрдХ (36 рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ) рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ 94 рдкрджрдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЯрджрд▓рд▓реА рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ bull рджрд╢ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛рдбрд┐ рди
рд╣рд░рджрд╛рд▓ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдХреЛ рдХрдкрдиреА рдХ рдирдП рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ (рдПрдордбреА) рдФрд░ рдордЦрдп
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА (рд╕реАрдИрдУ) рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рд╡рд╡рдЬрдп рдЬрд╛рд╕рдЬрд╛ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣
bull рдпрдПрд╕ рдЪрдорд┐рд╕рд┐ рдСрд┐ рдХреЙрдорд╕рд┐ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рди
рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐реМрджрдзрд┐рдХ рд╕рдкрджрд╛ (рдЖрдИрдкреА) рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдЕрдкрди рдЕрдХреЛ рдХреЛ рдХрд╛рд┐реА рд╣рдж рддрдХ рд┐рдврд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ 50 рджрд╢реЛ рдо 44рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рднрд╛рд░рдд рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо 45 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 43рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди рдЕрдкрдиреА рд┐рд╛рдбрдбрдЧ рдкрд╣рд▓ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдкрдиреА рдирдИ
рд╢рд░рд╡рд░-рд╕рд┐рд┐реА рдкрд╣рдЪрд╛рди рд╢рд░ рдХреА рдЬреЛ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд░рдк рд╕ рдПрдХ рд╕рдЧреАрддрдордп
рд▓реЛрдЧреЛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо MOGO рд╣
bull рд░рдХрд╖рд╛рдорддрд░реА рд░рдирдорд┐рд▓рд╛ рд╕реАрддрд╛рд░рд╛рдорди рди рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХ рдЖрд┐рд░рдирдХреАрдХрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдкрд░ рдирдЬрд░ рд░рдЦрди рдФрд░ рдЗрд╕рдо рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдХ рдорд▓рдП 13 рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рдзрдЪрд╡ рд╡рд╡рдирдпрд╢реАрд▓ рдУрд┐рд░рд╛рдп рдЗрд╕ рд╕рдордорд░рдд рдХ
рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣реЛрдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдПрдирдПрдЪрдПрдЖрдИ) рджрд╢ рдо рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдФрд░ рдЙрд╕ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╕рд╡рд╡рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдЯрджрд▓рд▓реА-рдорд┐рдИ
рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрдЧрддрд╛рди рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдордЦрдп
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рд╕рдЯрд▓рд╛рдЗрдЯ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдЬрд░рд░рдП
рдЬреАрдкреАрдПрд╕рдЬреАрдПрд╕рдПрдо рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рдкрд░рддрдпрдХ рд╡рд╛рд╣рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рддрдп
рдХреА рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░реА рдХреА рдЧрд░рдирд╛ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдордзрдп рд░рд▓рд╡ (рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░) рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рд┐рди
рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдкрди рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рднреА рд╕рдЯрд╢рдиреЛ рдкрд░ 100 рдПрд▓рдИрдбреА рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╖рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдо рд╕рд┐рд╕ рдЖрдЧ рд░рд╣рд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
7 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐рд╛рд┐ рдЖрдпреЛрдЧ (рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ) рди рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕
рд▓реЛрдХрд╡рдкрд░рдп рд╕рдЪрд┐ рдЗрдЬрди рдЧрдЧрд▓ рдкрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдо рдЕрдирдзрдЪрдд рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рд╡рдпрд╡рд╣рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рд▓рдЧрднрдЧ 136 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЬрдорд╛рд┐рдирд╛ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╕рдкрд╕рдХреЛ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЗрджрд░рд╛ рдирдИ рдХреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ (рдЖрдИрд╕реАрд╕реА) рдХреА рдкрд╣рд▓реА рд╕рд╡рддрддрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рдирджрд╢рдХ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдирдИ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдЬрди 2018 рдо рдлрдХрд░рдХрдЯ рд░рдирдХрд╛рдп рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧреА
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рддрд┐рд╛ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп
рдКрдЬрд╛рд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЖрд░рдХрдорд╕рд╣ рди рдПрдХ рд╡рд┐ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рд░рдирдЧрд░рд╛рдиреА рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдФрд░ ASH TRACK рдирд╛рдордХ рдЙреЬрди рд░рд╛рдЦ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рдПрд╕рдкрд▓рдХрд╢рди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛ bull 23рд╡ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрдорд▓рд╡рдкрдХ рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо рдПрдХ рд░рдЧреАрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╢рднрд╛рд░рдн рд╣рдЖ
рдЗрд╕ рдкрд░рд░рддрдпреЛрдзрдЧрддрд╛ рдо 92 рджрд╢ рднрд╛рдЧ рд▓ рд░рд╣ рд╣ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо 102 рдкрджрдХ рд╣реЛрдЧ
рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╛рдд рдЦрд▓ рдФрд░ 15 рд╢рд░рд░реА рд╣реЛрдЧреА
bull рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рди рд╣рд▓рд┐реА рд╕рдЯрдЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рдорд╕рд╡ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдХрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рдХрд░рд▓ рдкрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд┐реЬ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣ рд╣ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рдд
рди рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдЭрд╛рд░рдЦрдб рдЬрдордо рдФрд░ рдХрд╡рдореАрд░ рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╣ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ
рд╕рд╡рджрднрд┐ рдо рдЫреЛрдЯ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рдордордЬреЛрд░рдо рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╣ рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж
рдордгрд░рдкрд░ рдФрд░ рдЧреЛрд╡рд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд рдкрд░рджрд╢реЛ рдо рд▓рдХрд╖рджрд╡реАрдк рди
рд╕рд┐рд╕ рдЕрдЪрдЫ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдо рд┐рд╣рддрд░
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХрд╡рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдирд╡рд╛рд╕ рдХ рджрд░
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЧрд░рд╛рд╕рд░рдЯ рдЗрд╡рд┐реЙрдордЯрдЯрдХрд╕-VIVID 2018 рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдардХ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рд╣ VIVID 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╕рд╛рдЗрд┐рд░
рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдирд╡рд╛рдЪрд╛рд░ рд╣
bull рджрд┐рдИ рдо рднрд╛рд░рдд рд╕ 2017 рдо рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ рдЖрдЧрдорди рдо 15 рд╡рджрдзрд┐ рджрдЦреА рдЧрдИ
рд╕рдЬрд╕рдо 21 рдордордорд▓рдпрди рдЖрдЧрддрдХ рд╣ рдЬреЛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рд░реЛрдд рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рдирд╛рдП рд░рдЦрддрд╛ рд╣ рджрд┐рдИ рдХ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рдФрд░
рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рд╡рд╡рдкрд░рди (рджрд┐рдИ рдкрдпрд┐рдЯрди) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд░рд┐ рдо 2 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдХ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рднреА рд┐рди рдЧрдпрд╛
bull рдирд╢рдирд▓ рдкрдордЯрд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ) рди рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХ рдорд▓рдП рдмрд┐рд╕рд╡рд╛рдореЛрд╣рди рдорд╣рд╛рдкрд╛рддрд░ рдХреЛ рдЧрд░-рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ рдЕрддрд░рд░рдо рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд┐реА рд╕рд╛рдорд┐рд╛рдорд░рддрд┐ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓рдЧреА
bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд┐ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди 89 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд╣рдЖрдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд┐рдврд╛рдк рдХреА рд┐реАрдорд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рдХрд╛рд░рди рд╣рдЖ рд╣ рдУрдбреАрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдХ рдкрд░рд░рдд рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЙрд╡рд╣ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХ рджрд░реАрдп
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрджрдо рд╢рд░реА рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЙрдирдХ рддреАрди рдЙрдкрд╡рдпрд╛рд╕
рдпрддрд░рд░рджрд░ ( рдж рдЗрд╕рдордЯрдб) 1967 рдЕрд╕рдпрд┐ рдЙрдкрд░рдирд╡рд╢ (рдж рд╕рдирд▓рд╕ рдХреЙрд▓реЛрдиреА) 1974 рдФрд░ рдирд╡ рдЬрд╛рддрдХ (рд░рдЬрд╕рд╡рд╕рд╕) 1981 рди рдЙрд╡рд╣ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдо рд╡рд╡рд╢рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрд▓рд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдФрд░
рд╕рд░рд▓рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬрд╕ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рднреА рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рд╣рдд рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА
рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдорд╣рдордж рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рдЧрд░рдб
рдХреЙрд▓рд░ рдСрд┐ рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрд┐ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рджреЛрдиреЛ рдирддрд╛рдУ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд┐рдардХ рдХ
рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдореЛрджреА рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдЧрд╣ рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрдирд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рди рдЧрдЬрд░рд╛рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп
рдЕрд╣рдорджрд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рд╕рдХрдд рднрд╛рд░рд╛ рд╕реАрдЦрди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдЦреЛрд▓рд╛ рд╣
bull рдХреЙрд░рдкреЛрд░рдЯ рдФрд░ рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпреЛ рдо рдордЬрд┐рдд рд╡рджрдзрд┐ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЕрдкрд░рд▓ рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд░рддрдпрдХрд╖ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рд▓рдЧрднрдЧ
20 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдЧрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╢рджрд┐ рдкрд░рддрдпрдХрд╖
рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ 1 9 3 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рддрдХ рд┐рдврдХрд░ 695 рд▓рд╛рдЦ
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛рдЬрд┐рдлрдХ рд╢рджрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЖрдп рдХрд░ рдо 19 2 рдкрд░рд░рддрд╢рдд
рдХреА рд┐рдвреЛрддрд░реА рд╣рдИ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЬрдирд╡рд░реА рдо рд░рдирдЬреА рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпрд╛ 186
рд┐рдв рдЧрдИ рд╕рдХрд▓ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рднреА рдЕрдкрд░рд▓ 2017 рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ рд┐реАрдЪ
133 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ 821 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рди 40 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдорд▓рдп рд╡рд╛рд▓
рдЫрд╣ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдХ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рди рд╕рд╡рд╛рдЧрдд
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
8 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рди 2015 рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдлрдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЦрд╛реЬреА рджрд╢реЛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд
рдФрд░ рдУрдорд╛рди рди рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдЖрда рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╕рдЬрди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
рдЙрдирдо рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рджрд╢ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рди 2016-17 рдо 20339 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп
рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рднреА рд┐рдХреЛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд╛рдордЯрд╣рдХ рд░рдк рд╕ 81683 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдп рдЖрдХреЬ рдЙрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рд╕ рд╕рдорд┐рдзрд┐рдд рд╣
рдЬрд┐ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧреА рд┐рдХреЛ рдХрд╛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╡рд╡рд▓рдп рдирд╣реА рд╣рдЖ рд┐рд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рди
2016-17 рдо 9205 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХ
рд┐рд╛рдж рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (7346 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрдирд░рд╛ рд┐рдХ (5545 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп) рдФрд░ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ (4348 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА (рддрд▓ рдПрд╡ рдкрд░рд╛рдХрд░рддрдХ рдЧрд╕ рд░рдирдЧрдо) рд╡рд╡рджрд╢ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░
рдЙрд╕рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдзрдЧрдпреЛ рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рдПрдХ рд┐реЬ рдСрд┐рд╢реЛрд░ рдСрдпрд▓рд┐реАрд▓рдб
рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдирд╢рдирд▓ рдСрдпрд▓ рдХрдкрдиреА (рдПрдбреАрдПрдирдУрд╕реА) рдо 600 рдордордорд▓рдпрди
рдбреЙрд▓рд░ рдХ 10 рдХ рд╢рдпрд░ рдЦрд░реАрдж рдпрд╣ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдЬрд┐ рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рди рддрд▓ рдЕрдореАрд░ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдо рдкрд░ рдЬрдорд╛рдП рд╣
bull рдкрд░ рдХ рд▓рд┐реА рджрд░реА рдХ рддрд░рд╛рдХ рд░реЛрд╣рди рдореЛрд░ рд╡рдп рдЬреАрд▓рдб рдХ рдЙрддрддрд░ рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рджрд╡реАрдк рдХ рд┐реАрдЪ рдХрдХ рд╕рдЯрд░рдЯ рдХреЛ рддрд░рдХрд░ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ
рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рддрд░рд╛рдХ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рдХрд╛рд░рдирд╛рдорд╛ 8 рдШрдЯ рдФрд░ 37 рдордордирдЯ рдо рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдХрд╡рд▓ рдиреМрд╡ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдореЛрд╣рдордордж рдмрд┐рди рдЬрд╛рдпрдж рдПрд▓ рдирд╣рдпрд╛рди рдХ
рд┐реАрдЪ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рдорд╣рд▓ рдо рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рддрд░ рдХреА рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рд╣рдИ рдпрд╣ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХреА рдЙрдирдХреА рджрд╕рд░реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХ рдкрд╣рд▓ рдЯрд╣рдж рдордЯрджрд░ рдХреА рдЖрд┐рд╛рд░рдорд╢рд▓рд╛ рд░рдЦреА рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рди рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░реЛ рдорд╛рдирд╡ рд╢рд╕рдХрдд
рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд 5 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рд░рдд 5 рдПрдордУрдп рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╣-
1 рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЧрд░рдк рдФрд░ рдЖрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рддрд▓ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдХрдЪрдЪ рддрд▓ рдХ рдЦрдирди рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдп рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣
2 рднрд╛рд░рддреАрдп рд╢рд░рдордЬреАрд╡рд╡рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╢рдХрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрддрд╛
3 рд░рд▓ рдХрд╖рддрд░ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд▓рдХрд╖рдп рдкрд░ рд░рд▓рд╡ рдФрд░ рд╕рдШреАрдп
рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рд╕рдорджрд░реА рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
4 рд┐реЙрдорд┐ рд╕рдЯреЙрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдФрд░ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ 5 рдорд▓рдЯреА-рдореЛрдбрд▓ рд▓реЛрд╕рдЬрд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рдкрд╛рдХрд┐ рддрд┐рд╛ рдЧреЛрджрд╛рдореЛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╢рд░ рднрдбрд╛рд░рд░
рд╕рдорд╛рд┐рд╛рди рдХ рд╕рдорд╛рд╡рд╢рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬрдордо рдо рдПрдХ рд╣рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рдЬрдордо-рдХрд╡рдореАрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдкреА рд╡рд▓рдбрд┐ рдХ рд┐реАрдЪ рднреА рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рд╡рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рд╡рд▓рд┐ рдХреА рдПрдХ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХреА рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓
рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд┐рдИ рдХреА рдХрд▓ рд╡рд▓рд┐ 950 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ (61 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП) рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░реЛ рдо 12рд╡ рд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░ рд╣рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╡рдп рдпреЙрдХрд┐ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд┐рд╛ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ 3 рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рд╣-рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ (3 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)рд▓рджрди
( 27 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░) рдЯреЛрдХрдпреЛ (25 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)
bull рд╢рдордорд┐рд▓рд╛ рд░рдирдХреЛрд▓рдЯ рдЪрд╛рдЗрдирд╛ рд▓рдбреАрдЬ рдкреАрдЬреАрдП рдЯрд░ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд╛рд▓реАрд┐рд╛рдИ
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рд┐рди рдЧрдИ рд┐рдЧрд▓рд░ рдХреА рдЗрд╕ 26 рд╡рд░реАрдп
рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рди рдЖрдгрдЦрд░реА рджреЛ рд░рд╛рдЙрдб рдо рд▓рдп рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рдХ рдЯрд░ рдХрд╛рдбрд┐ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ bull рд╕рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдЖрдЗрд╕рд▓рдб рд╕рд┐рд┐реА рдФрд░ рдСрд╕рдХрд░ рдирд╛рдорд╛рдлрдХрдд рд╕рдЧреАрддрдХрд╛рд░
рдЬреЛрд╣рд╛рди рдЬреЛрд╣рд╛рдирд╕рди рдХрд╛ 48 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреА рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдорд╛рдирд╡рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рд╡рдХреАрд▓ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрддрд╛рд┐ рдФрд░ рджрд╢ рдХ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд╕рд╡рдп рдкрд░рд░рддрд╖рдЯрдард╛рди рдХреА рдПрдХ рдордЦрд░ рдЖрд▓реЛрдЪрдХ
рдЕрд╕рдорд╛ рдЬрд╣рд╛рдЧреАрд░ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣рджрдп рдХреА рдЧрд░рдд рд░рдХрди рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ 66 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХ рддреАрди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рджреМрд░ рдХ рдЖрдгрдЦрд░реА рдЯрджрди рдо рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдорд╕рдХрдд рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рджрддрд╛рд╡рд╛рд╕ рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рднрд╛рд░рдд-рдУрдорд╛рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдореАрдЯ рдо рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░рд░рдХ рдирддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛
bull рд╕реЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рдирд░рддрди рдЧрдбрдХрд░реА рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд╣рд╛рдИрд╡ рдХрдкрдорд╕рдЯреА рдорд╡рдпрдЕрд▓ (рдПрдЪрд╕реАрдПрдо) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдордирдЕрд▓ рдХреЛ рдЗрдбреЛ-рдПрдЪрд╕реАрдПрдо рдХ рд░рдк рдо рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░
рдпрд╣ рд╕реАрдПрд╕рдЖрдИрдЖрд░-рд╕реАрдЖрд░рдЖрд░рдЖрдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рдбреАрд┐рд╕рд╡рдбрдЧ рдЪрд╡рдкрдпрди рдлрдХрд╢рди рдЧрд╛рдЧреЛрд▓реА рди рдорд┐рдИ рдо рджрд╕рд╖рдЯрдЯрд┐рд╛рдзрд┐рддреЛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдП рд╢рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдХрд╛ 13рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдЬреАрддрд╛ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рд┐рдбрд░рд╢рди рд┐реЙрд░ рдж
рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдИ рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 12 рдлрд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛
рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 18 рд┐рд░рд╡рд░реА рддрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдордирд╛рдПрдЧрд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣-2018 рдХреЛ ldquoрдЙрджрдпреЛрдЧ 40-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
9 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рднрд╛рд░рдд рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬреА рдЫрд▓рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рди рдХрд╛ рдЕрд╡рд╕рд░rdquo рдХ рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ 40 рдпрд╛ рдЪреМрд┐реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рднрд▒ рдо рдПрдХ
рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд┐рд▓ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕рд╛рдорди рдЖрдпреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдЧрд▓реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░реЛрд░рдбрд╕ рдПрдб рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд┐ рдЕрд┐реЙрд░рд░рдЯреА рдСрд┐ рджрд┐рдИ рди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдкрд╣рд▓ рдСрдЯреЛрдиреЙрдорд╕ рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреА рдЯрд╕рд╕рдЯрдЧ рд╢рд░ рдХреА рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреЛ рдирдХрд╕рдЯ рдЯрдпрдЪрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд╢рди (рдпрдПрд╕-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдо рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд▓рдиреЛ рдо рд▓рдШ рдФрд░
рдордзрдпрдо рджрд░реА рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рдлрдХрдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдкреЙрд░рдбрд╕ 15 рд╕рдХрдб рдХ рднреАрддрд░ рдЬреЬ рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд┐рд╕ рдХрд╛ рд░рдк рд▓ рд╕рдХрдд
рд╣ рд╡рд╣реА рдЗрд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд╣реЛрди рдо 5 рд╕рдХрдб рдХрд╛ рд╡рдХрдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣
bull рдЕрд▓ рдЕрддрд░ рд╕рдорд╣ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рджрд┐рдИ рдо рдЧрд╡реЛрд░рд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рдЕрд┐ рджрд░рдирдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдКрд╛ рдЪрд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХреА рдКрд╛ рдЪрд╛рдИ 356 рдореАрдЯрд░ рдФрд░ 53
рд╕рдЯреАрдореАрдЯрд░ рд╣ рдпрд╣ рдЙрд╕реА рд╢рд╣рд░ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐
рд╣реЛрдЯрд▓ рдЬрдбрдмрд▓рдп рдорд░рд░рдпрдЯ рдорд░рдХрд╕ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рдПрдХ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рд╣
рдзрдЧрдиреАрдЬ рд┐рдХ рдСрд┐ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╕ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХреА рдкрд╕рд╖рдЯрдЯ рдХреА рдЧрдИ
рд╣
bull рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдЙрддрддрд░рджрд╛рд░рдпрддрд╡ рдкрд░ 12рд╡ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛рд╕рдордорд▓рди рдо рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдЧреЛрд▓рдбрди рдкреАрдХреЙрдХ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ 2017 рдкрд░рд╕рддрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдЖрдкрд░рд╡рд╛рд╕рди рдмрдпрд░реЛ (рд┐реАрдУрдЖрдИ) рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрддрд╛-
рд╡рд╛рд░ рдПрд╡ рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣-рд╡рд╛рд░ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди (рдПрд┐рдЯреАрдП) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдИ-рдкрдпрд┐рдЯрдХ рд╡реАрдЬрд╛ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди рдХ рдорд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирдорд╛рдиреЛ рдХрд╛ рднреА рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рддрд╛ рд╣рдЬрдирд╡рд░реА 2017
рд╕ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдо рдПрд┐рдЯреАрдП рдо рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ 84 рд┐реА рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ
рдорд╣реАрди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд▓ 240 рд▓рд╛рдЦ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдИ-рдЯрд░рд░рд╕рдЯ рд╡реАрдЬрд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд┐рд╛рд░ рдЬрд┐рдлрдХ рдЬрдирд╡рд░реА 2017 рдХ рдорд╣реАрди рдо 152 рд▓рд╛рдЦ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 585 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдкрд░рд░рдд рд╡рд░рд┐ 13 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
рдбрдмрд▓рдпрдЖрд░рдбреА 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд░рдбрдбрдпреЛ рдПрдб рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рд╣ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░ рдпрдирд╕рдХреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рджрдпрдд рдПрд╡ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░
рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЗрдбрдбрдпрди рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди 2018
рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦрд╛рд╡ рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди 15935 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдХ
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХреА рддрд╛рдХрдд рд┐рдврд╛рди рдХ рдорд▓рдП
740 рд▓рд╛рдЦ рдЕрд╕реЙрд▓рдЯ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ 5719 рд╕рдирд╛рдЗрдкрд░ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ рдФрд░ рд▓рд╛рдЗрдЯ
рдорд╢реАрди рдЧрди рдХреА рдЦрд░реАрдж рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рд░рдж (рдбреАрдПрд╕реА) рдХреА рдПрдХ рд┐рдардХ рдо рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рд▓рдмрд┐рдд рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рдЧрдИ рдЬреЛ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХреА рд░рдирд░рд┐рдп рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд░рд┐ рдЗрдХрд╛рдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдХреЛ рдХ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХреЛ рдпрд╣
рдХрд╣рдд рд╣рдП рдЙрджрд╛рд░ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╕рдХрд╖рдо рд▓рдШ рдФрд░ рдордзрдпрдо рдЙрджрдпрдореЛ (рдПрдордПрд╕рдПрдордИ) рдХ рдорд▓рдП рд╕рднреА рдЛрд░ рдЕрд┐ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдЛрд░ рджрди рдХ
рд░рдк рдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛрдЧ рдпрд╣ рд┐рдХреЛ рдХреА рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рдорд╛рдЧ рд┐реАрдЕрд┐ рддрдХ рдкрд░рд░рдд
рдПрдордПрд╕рдПрдордИ рдЛрд░ рд▓рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ 10 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рддрдХ рдХреА рдЛрд░
рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рд╕рдХрдЯрд░ рдЧрд░рдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд┐рд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рд░рдбрдбрдпреЛ рдЙрдордЧ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо
рднрд╛рд░рдд рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╢рд░реЛрддрд╛ рд╡рд┐ рд╕рдЯрд░реАрдордордЧ рдпрд╛ рдРрдк рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЗрд╕ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рдХреЛ рд╕рди рд╕рдХрдд рд╣ bull рдХрд╡рдиреЬ рдХ рдорд╢рд╣рд░ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдпрдХрд╛рд░ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рдХрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рд╣рдП рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдо рдЪрдпрд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣ рдЯрд╣рд╡рджреА рдХ
рд▓рдЦрдХ рдорд╛рд┐рд╡ рдХреМрдорд╢рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдЪрди рдЧрдп
bull рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ рди рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдзрд┐рдд
рдЕрдирдкрд╛рд▓рди рдЪрдХ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХ рд┐реАрдЪ 21 рд╡рд░рд┐ рд┐рд╛рдж рдорд╛рдЪрд┐-рдЕрдд рдо рдЕрдкрди
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХреА рд╢рд╛рдЦрд╛ рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рд╣рд┐рдХ рди
рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдХ рдпрд╕рдХрддрдХрд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдо рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди
рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рдЧрд╛ bull рд╡рд╡рдорднрд╡zwjрди рддрд░рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдореЛ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рдЙрддzwjрдкрд╡zwjрди рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛
рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рдЕрд▓zwjрдк рд┐рдЪрдд рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╕ рдЬреЬ рд░рдирдпрдореЛ рдо рд░рдирдЯрд╣рдд
рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛ рдХреЛ рднреА рд╕рдорд╛рдкzwjрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968 рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рд┐рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1873 рдо рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рд╕zwjрддрд╛рд╡ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдЕрд╕рд╕zwjрддрддzwjрд╡ рдо рд░рд╣рди рдЬрд╛рди рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ (рдПрдирдПрд╕рд╕реА)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
2 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рди рджрд░рдирдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐реА рд╕рдЬрдк рд▓рд╛рдЗрди
рдЦреЛрд▓рдХрд░ рдПрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЬреЛ рд▓рд┐рд╛рдИ рдо 283 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рддрдп
рдХрд░рддреА рд╣ рдзрдЧрдиреАрдЬ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдпреЛ рди рд░рд╛рд╕ рдЕрд▓-рдЦрдорд╛рд╣
рдо рд╕рдЬрдк рд▓рд╛рдЗрди рдХреЛ рдкрд░рдорд╛рдгрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рд▓ рдЬрд╕ рджрд╢ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рдКрдЪреА рдкрд╡рд┐рдд рдЪреЛрдЯреА рдкрд░ рдПрдбрд╡рдЪрд░ рдкрд╕рдж рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдп рдмрд┐рд▓рдХрд▓ рд╕рд╣реА рдЬрдЧрд╣ рд╣ рдпрд╣ рд╕рдорджрд░ рд╕рддрд░ рд╕ 1680 рдореАрдЯрд░ (5512 рд┐реАрдЯ) рдХреА рдЙрдЪрд╛рдИ рдкрд░
рд╣
bull рдЗрдбрдбрдпрди рдУрд╡рд░рд╕реАрдЬ рд┐рдХ (рдЖрдИрдУрд┐реА) рди рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕
17306 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдкрдЬреА рд░рдирд╡рд╢ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдПрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ
рд┐рд╛рдЗрдорд▓рдЧ рдо рдЖрдИрдУрд┐реА рдХреЛ 2017-18 рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд░рдХрд╛рд░
рдХ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рд░рдк рдо рд┐рдХ рдХ рдЗрд╕рдХрд╡рдЯреА рд╢рдпрд░реЛ рдХ рддрд░рдЬреАрд╣реА рдЖрд╡рдЯрди рдо рдХ рджрд░
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ 17306 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ рд╣
bull рдХреЛрдЪреАрди рдорд╢рдкрдпрд╛рдбрд┐ рдорд▓рдордордЯрдб (рд╕реАрдПрд╕рдПрд▓) рдФрд░ рд░рд╕ рдХреА рд╕рдпрдХрдд рд╕рдЯреЙрдХ
рдХрдкрдиреА рдпрдирд╛рдЗрдЯрдб рдорд╢рдкрдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд╢рди (рдпрдПрд╕рд╕реА) рди рдЕрддрджрд╢реАрдп
рдФрд░ рддрдЯреАрдп рдЬрд▓рдорд╛рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордХрд╛рд▓реАрди рд╕рдЯрдЯ-рдСрд┐-рдЖрдЯрд┐ рд╡рд╛рдЯрд╣рдХрд╛рдУ рдХ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рд░рдирд╖рдЯрдкрд╛рджрди рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдФрд░
рд╕рд▓рдЧрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
рд╣рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдордХ-рдЗрди-рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдЧрд╛ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХ рддрд╣рдд рднрд╛рд░рдд рдХ рдЕрддрджрд╢реАрдп
рдЬрд▓рдорд╛рдЧреЛ рдФрд░ рддрдЯреАрдп рдорд╢рд╡рдкрдЧ рдорд╛рдЧреЛ рдкрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдЕрдирдХрд▓ рдФрд░
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХреА рдЙрд╕рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рднреА рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣реЛрдЧреА
bull рдЕрд╕рдо рдо рдкрд░рд┐рдо рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд╡рд┐ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдкрд░ рдЬреЛрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдкрд░рд┐рд╛рди
рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд░рддрди рдЯрд╛рдЯрд╛ рдФрд░ рдордХрд╢ рдЕрд┐рд╛рдиреА рдЬрд╕ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдпреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рдЧ рд▓ рд░рд╣ рд╣ рднрдЯрд╛рди рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢
рдЬрдорд┐рдиреА рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рдЖрдорд╕рдпрд╛рди рджрд╢реЛ рдХ рд░рдирд╡рд╢рдХ рднреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рдирдкрд╛рд▓ рдХреА рд╕рджрднрд╛рд╡рдирд╛ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рд╕рд┐рд▓ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ (EAM) рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓реМрдЯ рдЖрдИ рд╣ рдпрд╣ рдирдкрд╛рд▓ рдо рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ
рддреАрди-рд╕рддрд░реАрдп рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдХ рдкрд░рд╛ рд╣реЛрди рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЙрдЪрдЪ
рд╕рддрд░реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдорд▓рд╛рдХрд╛рдд рдо рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рди рд╕реАрдкреАрдПрди
(рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА рдХ рджрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдкрд╖рдЯрдк рдХрдорд▓ рджрд╣рд▓ рдкрд░рдЪрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХреА bull рдорд┐рдИ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдлрд┐рд▓рдо рд┐рд╕рд╕рдЯрд╡рд▓ (рдПрдордЖрдИрдПрд┐рдПрд┐) рд╕рдордорд░рдд рди
рдЕрдирднрд╡реА рдлрд┐рд▓рдо рд░рдирдорд╛рд┐рддрд╛ рдФрд░ рд░рдирджрд╢рдХ рд╡рдпрд╛рдо рд┐рдирдЧрд▓ рдХреЛ рд╡реА рд╢рд╛рддрд╛рд░рд╛рдо рд▓рд╛рдЗрд┐рдЯрд╛рдЗрдо рдЕрдЪреАрд╡рдордЯ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп
рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдПрдордЖрдИрдПрд┐рдПрд┐ рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣
рдо рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рд╢рд┐рдирдо рдЕрд╕рд┐рд╛рдирд╛ рдХреЛ рдЯрд╛рдЗрдорд╕ рдкрд╛рд╡рд░ рд╡реАрдорди рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ 2017 рд╕
рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ - рдкрд░ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд▓реЛрд┐рд▓ рдкреАрдЖрд░ рдЯрд╛рдЗрдорд╕ рдкрд╛рд╡рд░
рд╡рдорди 2017 (рдкрд░) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЯрд╛рдЗрдорд╕ рдЧрд░рдк
рди рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдПрд╡ рд╡рд╡рд╢рд░ рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдЯрджрд▓реАрдк
рдХрд╛рд┐рд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рди рдЬреЙрди рдПрд▓ рд╣рдирд╕реА рдХреЛ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реЛрдбрд┐ рдХ рдирдП рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ
рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╣рдирд╕реА 2004 рд╕ рд┐реЛрдбрд┐ рдо рд░рд╣ рд╣ рдФрд░ 2007 рд╕ рд▓реАрдб
рдЗрдбрдбрдкрдбрдЯ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░ рд░рд╣ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдПрд░рд░рдХ рд╕рд╡рдордЯ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж
рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рд╡рдордЯ рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдо рдПрдХ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧ рд╣рдирд╕реА рд╕рдЯрдирд┐реЛрдбрд┐ рдпрд░рдирд╡рдорд╕рд┐рдЯреА рдХ рдкрд╡рд┐ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ рдФрд░ рдЯрдХ
рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╡рдпрд╛рдкрдХ рдХрд░рд░рдпрд░ рд┐рдирд╛ рдЪрдХ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдХ рдЕрдЧрд░рд░реА рд╕рдХрд╡реЙрд╢ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реМрд░рд╡ рдШреЛрд░рд╛рд▓ рдкрд╛рдЪ рд╕рд┐рд╛рди рдЖрдЧ
рд┐рдврдХрд░ 14рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрд╣рдЪ рдЧрдП рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░реЛрд┐рд╢рдирд▓ рд╕рдХрд╡реЙрд╢
рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди (рдкреАрдПрд╕рдП) рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдлрдХрдЧ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рднрд╛рд░рддреАрдп рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреЛ U-19 рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрдк рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ рдж рдорди рдЗрди рдмрд▓ рди
рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рд┐ рдУрд╡рд▓ рдо рддреАрди рд┐рд╛рд░ рдХ рдЪрд╡рдкрдпрди рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреЛ рд╣рд░рд╛рдпрд╛ рдордирдЬреЛрдд рдХрд╛рд▓рд░рд╛ рдХреЛ рдорди рдСрдл рдж рдордЪ рдШреЛрд╡рд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдФрд░
рд╢рд┐рдорди рдзрдЧрд▓ рдХреЛ рдкрд▓рдпрд░ рдСрд┐ рдж рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдШреЛрд╡рд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдХ рджрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рдПрд╡ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рдЯ рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рди
рдлрдХрд░рдорд╕рдбрдХрд╕ (CriSidEx) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд▓рдШ рдПрд╡ рд╕рдХрд╖рдо
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
3 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЙрджрдпреЛрдЧреЛ ( MSEs) рдХ рдорд▓рдп рдлрдХрд░рдорд╕рд▓ рдФрд░ рдорд╕рдбрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕
рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рдЯреАрдордЯ рдЗрдбрдХрд╕ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рдХ рдЧрд╡рд╛рд╣рд╛рдЯреА рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдХ рдЯрджрди 64000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рд░рдирд╡рд╢ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рдПрдХ рд╕реМ рд╕рд╛рда рдПрдордУрдп рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ 4 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдХ рд╕рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рди рдФрд░ рдЗрд╕рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рддрд░реАрдХреЛ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд
рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХ рд▓рдХрд╖рдп 2020
рддрдХ рд┐реАрдорд╛рд░реА рдФрд░ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдорддрдп рджрд░ рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛ рдорд▓рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднрд╛рд░рдд рдХ
рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╢рд░реА рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛ рдорд▓ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд▓рдорд▓рдд рдХрд▓рд╛ рдЕрдХрд╛рджрдореА рди
рд╕рд╕рдХрд░рддрдХ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЖрдИрдЬреАрдПрдирд╕реАрдП(IGNCA) рдХреА рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ 800 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛
bull рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдУрдкрди рдПрдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рд╣ рдЬреЛ рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдорд╕рд░реА рд┐реЛрдЯрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдПрдХрд▓ рдЪрд╡рдкрдпрди рдкреА рд╡реА рдорд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдорд░рд░рдХреА рд┐рд╡рди рдЬрд╛рдЧ рди рдкрд░рд╛рд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рд╡рд╣ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдУрдкрди рд╕рдкрд░ 500 рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рд░рдирд░-рдЕрдк рд░рд╣реА
bull рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдХ рдЧрд▓ рд┐рд╕ рдЧрд░реАрди рдо рдПрдХ рднрд╡рдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ рди рдЕрдкрдирд╛ 70рд╡рд╛ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛ рдпрд╣
рд╡рд╣ рдЯрджрди рд┐рд╛ рдЬрд┐ 1948 рдо рджрд╢ рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рд╢рд╛рд╕рди рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА рд┐реАрдмрд┐рдЯрди рдХреА рд░рд╛рдиреА рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдд рд╣рдП рдордЦрдп рдЕрд░рддрдзрд┐ рдХ рд░рдк
рдо рд╡рдкрд░рд╕ рдПрдбрд╡рдбрд┐ (рдЕрд▓рд┐ рдСрдл рд╡рд╕рдХрд╕) рдФрд░ рдХрд╛рдЙрдЯрд╕ рдСрд┐ рд╡рд╕рдХрд╕ рди
рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛ bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЪрджрд░рдкрд░ рд╕рдЬрд▓ рдХ рдШреЛрдбрд╛рдЬрд╛рд░реА рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдПрдХ рдирдпрд╛
рд╡рд╡рдпрдЬреАрд╡ рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдХ рд░рдк рдо рдордЬрд░реА рджреА рд╣ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд░рд╛рдЬрдп рд┐реЛрдбрд┐ рдХ
рд╡рд╡рдпрдЬреАрд╡ рдХреА 13рд╡реА рд┐рдардХ рдо рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди рдХреА рд┐реАрддрд╛рдбреЛрд┐рд╛ рдХ рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдо рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдо 159 рд╡рдЧрд┐ рдлрдХрдореА рд┐рд╣рдордкрд░реА рд╡рди рд╣реЛрдЧрд╛ рдпрд╣ рди рдХрд╡рд▓ рд╡рди рдХреЛ рд┐рдЪрд╛рдПрдЧрд╛ рд┐рд╕рд▓рдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд▓рдЧрднрдЧ 40 рдЧрд╛рд╡реЛ рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХреЛ рд╕рд┐рд╛рд░рдЧрд╛
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдорд▓рдгрдЦрдд рдкрд╕рддрдХ рдПрдЧрдЬрд╛рдо рд╡рд╛рд░рд░рдпрд╕рд┐ рдХреЛ рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рд╕ рдкрд╣рд▓ рджрд╢рднрд░ рдХ рдЫрд╛рддрд░реЛ рддрдХ рдкрд╣рдЪрди рдХ рдорд▓рдП рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕ рдкрд╕рддрдХ рдХрд╛ рд▓реЛрдХрд╛рдкрд┐рд░ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдЧрдЬрд╛рдо рд╡рд╛рд░рд░рдпрд╕рд┐ рдХреЛ рдкрдЧрдЗрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рди рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрджрд▓ рд╣рдореАрдж рди рд╕рдИрдж рдорд╣рдордж рд╣рд╕рди рдХреЛ рджрд╢
рдХ рдирдП рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢ рд╣рд╕рди
рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢ рдХ 22рд╡ рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢ рд╣ bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд░рдирдХреЛрд╕ рдЕрдирд╛рд╕рддрд╛рдорд╕рдпрд╛рджрд╕ рди рджрд╕рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓
рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рд╡рд╛рд┐рдЪрди рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рджрд╕рд░ рджреМрд░ рдХ рд┐рд╛рдж рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ
рдЕрд░рддрдо рдкрд░рд░рд░рд╛рдо рдо 5599 рдордд рд░рдЯрдврд╡рд╛рджреА рд╕рдордзрд┐рд┐рдд рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП
рдЬрд┐рдлрдХ рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рд╕рдордзрд┐рд┐рдд рд╕рдЯрд╛рд╡рд░реЛрд╕ рдорд╛рд▓рд╕ рдХреЛ 44 рд╡реЛрдЯ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯрд░ рдЬрд╕рд╡рдкрд░рдд рд┐рдорд░рд╛рд╣ рдФрд░ рд╣рд░рдордирдкрд░реАрдд рдХреМрд░ рдФрд░ рд╕рд╛рд┐
рд╣реА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╣реЙрдХреА рдЯреАрдо рдХреА рдЧреЛрд▓рдХреАрдкрд░ рд╕рд╡рд╡рддрд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░
рд╢рдЯрд░ рдЯрд╣рдирд╛ рдорд╕рджрд┐ рд┐реЛрдмрд╕рд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ 30 рдЕрдбрд░ 30 рдХреА рд╕рдЪреА рдо рд╣ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдПрдпрд░реЛрд╕рдкрд╕ рдПрдХрд╕рдкрд▓реЛрд░рд╢рди рдПрдЬрд╕реА (рдЬрдПрдПрдХрд╕рдП) рди рдПрдХ рд╕рдХрд╖рдо-
рдЙрдкрдЧрд░рд╣ рдХреЛ рдХрдХрд╖рд╛ рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╕рдХрд╖рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЫреЛрдЯ
рд░реЙрдХрдЯ рдХрд╛ рдкрд░рдХрд╖рдкрд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕ рд░реЙрдХрдЯ рдХреЛ рдпрдЪреАрдиреМрд░рд╛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдХ рджрд░ рд╕
рдкрд░рдХрд╖рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЕрддрджрд╢реАрдп рдЬрд▓рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдЖрдИрдбрдмрд▓рдпрдПрдЖрдИ) рди рдЧрдЧрд╛ рдирджреА рдкрд░
рдЬрд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЬрд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЬрдПрдорд╡реАрдкреА) рдХ рдорд▓рдП рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рд╡рд╡рддрдд
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ 375 рдХрд░реЛреЬ рдбреЙрд▓рд░ рдХрд╛ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣рдЖ рд╣
bull рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ
рджреМрд░ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╡рд╛рдирд╛ рд╣реЛ рдЧрдИ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╢рд░реАрдорддреА
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
4 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рдЖрдкрд╕реА рдЯрд╣рдд рдХ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдХрд╖рддрд░реАрдп рдФрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░
рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдКрджреА рдирддрд╛рдЧрд░ рд╕ рдордорд▓рдЧ
bull рд╡рд╣ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рдФрд░ рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдЬрдирд╛рдЯрджрд░рдпрд╛рд╣
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧреА рдЙрддрд╕рд╡ рдо рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЕрд░рддрдзрд┐ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдЧрди-1 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рд╕рд╡рджрд╢реА рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣ рдкрд░
рдорд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ
рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рд╕ рд╕рдЯ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рдкрд░ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдирд╛ рдХ рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рд┐рд▓ рдХрдорд╛рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓
рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 700 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣рдпрд╣ рдЕрд╕рдЧрди-1 рдХрд╛ 18рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ bull рд╢рднрдХрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХ рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░рд╛ рд╣
рд╕рдЬрд╕рди рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд▓рдбрд┐ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ (рдУрдбрдмрд▓рдпрдЬреАрдЖрд░) рдо 72рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдХрдмрдЬрд╛ рдХрд░ рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╕рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдХрдЖрд▓рд╛рд▓рдкрд░ рдо рдо
рд┐рдХ рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣
bull рдорд╛рд▓рджреАрд╡ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛ рдпрд╛рдореАрди рди рджрд╢ рдо рдЖрдкрд╛рддрдХрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдШреЛрд╡рд░рдд рдХрд░ рджреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рднрд╛рд░реА рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд╕рд░рдирдХреЛ рди рджрд╢ рдХреА рд╢реАрд░рд┐ рдЕрджрд╛рд▓рдд рдкрд░ рдХрдмрдЬрд╛ рдХрд░ рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рдкрд╡рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢
рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛ рд╕рдИрдж рдХреЛ рдЧрд╣рд░ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рд╕рдХрдЯ рдо рдзрдЧрд░рдЯрддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рдорд╛рд▓рджреАрд╡ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд┐рдорд╕рдд рдкрд╡рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдореЛрд╣рдордордж рдирд╢реАрдж рди рднрд╛рд░рдд
рд╕ рдЖрдЧрд░рд╣ рдлрдХрдпрд╛ рдлрдХ рд╡рд╣ рджрд╡реАрдк рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдо рдЪрд▓ рд░рд╣ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рд╕рдХрдЯ рдХреЛ рд╣рд▓ рдХрд░рди рдо рдорджрдж рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрдЬреА рд╕ рдХрд╛рдо рдХрд░
bull рдЯрдХрд╕реА рд╕рд╡рд╛ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рд╕рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдУрд▓рд╛ рдФрд░ рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░
рди рдЧрд╡рд╛рд╣рд╛рдЯреА рдо рдРрдк рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдирджреА рдЯрдХрд╕реА рд╕рд╡рд╛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХ рдорд▓рдП
рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдирджреА рдЯрд╕рдХрд╕рдпрд╛рд╛ рдорд╢реАрди-
рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдирд╛рд╡ рд╣реЛрдЧреА рдФрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐ рдУрд▓рд╛ рдХ рдПрдкрдк рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕
рд╕рд╡рд╛рд░реА рд┐рдХ рдХрд░ рд╕рдХ рдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓ рдЗрд╡рд╡рд╕рдЯрд╕рд┐ рд╕рдордордЯ рдПрдбрд╡рд╛рдЯрдЬ рдЕрд╕рдо рдХ
рджреМрд░рд╛рди рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдЬрд░реЛрдо рдПрдЪ рдкреЙрд╡рд▓ рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд╕рд╛рд▓ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдХ
16рд╡ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рд╣ рд╢рд░реА рдкрд╛рд╡рд▓ рдЬрдирдЯ рдЕрдорд░рд░рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ 100 рд╕рд╛рд▓ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рдирддрддрд╡ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдпрд▓рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд▓рдЧ рдкреЙрд╡рд▓ рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдбреЛрдирд╛рд▓рдб рдЯрд░рдордк
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд╡рд┐рд░ 2017 рдо рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдорд┐рдИ рдХ рдЫрддрд░рдкрд░рдд рдорд╢рд╡рд╛рдЬреА рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдПрдпрд░рдкреЛрдЯрд┐ рди 24 рдШрдЯ
рдо 980 рдЙреЬрд╛рдиреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐рд╛рд┐рдд рд╣рд░ рдордордирдЯ рдо рд▓рдЧрднрдЧ
рдПрдХ рдЙреЬрд╛рдирдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рдорд┐рдИ рдЫрддрд░рдкрд░рдд рдорд╢рд╡рд╛рдЬреА рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬ
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдПрдпрд░рдкреЛрдЯрд┐ рди рдЯрджрд╕рд┐рд░ 2017 рдо рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ 24 рдШрдЯ рдо 974
рдЙреЬрд╛рдиреЛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рд╣реА рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐ рд╕ рд┐рд╣рддрд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ рдЧрдЯрд╡рд╡рдХ
рдпрдХ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рджрд░рдирдпрд╛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдХрд╢рд▓ рдПрдХрд▓
рд░рдирд╡ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдо рдШрд╛рддрдХ рдПрдХрдпрдЯ рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ рдорд╕рдбрд░реЛрдо (рдПрдИрдПрд╕) рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рд░рдирд╕
рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ (рдЬрдИ) рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдЦрддрдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╡рдпрд╛рдкрдХ
DASTAK рдирд╛рдордХ рджрд╡рд╛рд░-рд╕-рджрд╡рд╛рд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдо
рдШрд╛рддрдХ рдПрдХрдпрдЯ рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ рдорд╕рдбрд░реЛрдо (рдПрдИрдПрд╕) рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рд░рдирд╕
рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ (рдЬрдИ) рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдЦрддрдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╡рдпрд╛рдкрдХ
DASTAK рдирд╛рдордХ рджрд╡рд╛рд░-рд╕-рджрд╡рд╛рд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рджрд╕рддрдХ рдХрд╛ рдорд╕рд╣рдирд╛рдж рджрд░рд╡рд╛рдЬрд╛ рдЦрдЯрдЦрдЯрд╛рдУ рдПрдИрдПрд╕ рдФрд░ рдЬрдИ рдХреЛ рднрдЧрд╛рдУ рд╣
DASTAK рдЕрдорднрдпрд╛рди рдо рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХреА рдорджрдж рд╕ рдкрд░рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдЕрд┐
38 рдЬрдИрдПрд╕ рдФрд░ рдПрдИ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рд╕рдЬрд▓реЛ рдХ рджрд╡рд╛рд░-рджрд╡рд╛рд░ рддрдХ рдЬрд╛рдпрдЧреА рдЬреЛ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░ рддрд░рд╛рдИ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдд рд╣
bull рд╕рд╡реАрдбрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЦрд╛рджрдп рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рди рдЕрдЧрд▓ рдЪрд╛рд░ рд╡рд░реЛ рдо рдбрдмрд▓рдПрд┐рдкреА рдХреЛ рдПрдХ рдЕрднрддрдкрд╡рд┐ $ 370 рдордордорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░ рджрди рдХ рдорд▓рдП
рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП 2018-2021 рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдо рдпрд╣ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдбрдмрд▓рдПрд┐рдкреА рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рд╕рдордЭреМрдд рдХ
рддрд╣рдд рдПрдХ рджрд╛рдирдХрддрддрд╛рд┐ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рджрд╛рди рд╣
bull рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд╕рд░рд╢ рдкрд░рдн рди рдЙрджрдпреЛрдЧ рдЬрдЧрдд рдХ рд╕рд╛рд┐
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдирдпреА рдЙрджрдпреЛрдЧ рдиреАрд░рдд рдкрд░ рдПрдХ рджрд╢рд╡рдпрд╛рдкреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рдЧреМрд╣рд╛рдЯреА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдпреА рд┐реАрднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорд╣рд╛рд╕рдШ (рдлрд┐рдХрдХреА) рдФрд░
рдЙрджрдпреЛрдЧ рдиреАрд░рдд рдПрд╡ рд╕рд╡рд┐рд┐рди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ (рдбреАрдЖрдИрдкреАрдкреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдЗрд╕ рд┐рдардХ рдо рдЙрддрддрд░ рдкрд╡рд┐ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╣рд╛ рдХ 120 рд╕
рдЬрдпрд╛рджрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧрдкрд░рддрдпреЛ рди рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд░рд╛рдо рдирд╛рд┐ рдХреЛрд╡рд╡рдж рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд╣рд╕рд╕рди рд╕рдЬрд▓ рдо
рднрдЧрд╡рд╛рди рдЧреЛрдорддрд╡рд╡рд░ рдХ 88рд╡ рдорд╣рд╛рдорд╕рддрдХрд╛рдорднрд░рдХ рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдЧреЛрдорд╛рддрд╡рд╡рд░ рдХрд╛ рдорд╣рд╛рдорд╕рддрдХрд╛рдорднрд░рдХ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд╣рд┐рд▓реА рдХ рдирд╛рдо рд╕
рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ 12 рд╡рд░реЛ рдо рдПрдХ рд┐рд╛рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдПрдХ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдЬрди
рддреАрд┐рд┐рд╕рд┐рд▓ рдХ рджрд░ рд╣
bull рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд░рдпрд╛рдж рдо 32рд╡ рдЕрд▓-
рдЬрдирд╛рдЯрджрд░рдпрд╛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣рдИ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡
рдо рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдЕрд░рддрдзрд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рд░рдк рдо рдЖрдордмрддрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордЧрд▓ рдЧрд░рд╣ рдХреА рдУрд░
рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд░реЙрдХрдЯ рд┐рд╛рд▓рдХрди рд╣рд╡реА рдХреЛ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд░реЙрдХрдЯ рдЯрд╕рд▓рд╛ рд░реЛрдбрд╕рдЯрд░ рдХрд╛рд░ рд▓рдХрд░ рд╕рдпрд┐ рдХ рдЪрд╛рд░реЛ рдУрд░ рдЗрд╕
рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдШрдорддрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд┐рд╛рд░-рд┐рд╛рд░ рдк рд╡реА рдФрд░ рдордЧрд▓ рдХ рдХрд░реАрд┐ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдХреЛрд▓рд▓рд░ рдкрд░ рдЕрдЯрд╛рдкрдХ рдкрдХрд╖реА рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдо рдкрд░рд┐рдо рдПрдХ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдкрдорд▓рдХрди рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
5 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдпрд╛ рд╣рдХреЛрд▓рд▓рд░ рджрд╢ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рдореАрда рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЭреАрд▓реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рд╣
рдЕрдЯрд╛рдкрдХ рдЧрд╛рд╡ рдХрд╖рдЯрд░рд╛ рдФрд░ рдкрд╕рд╡рдЪрдореА рдЧреЛрджрд╛рд╡рд░реА рд╕рдЬрд▓реЛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдкрд░
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдХрд┐рдХрд▓реА рдХ рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░ рдорджрд╡рд░ рд╡рд╛рд╕рджрд╡рди рдирд╛рдпрд░ рдХрд░рд▓ рдХ
рдЕрдЧрд╕рдпрд╛рдХреЛрдб рдорд╣рд╛рджрд╡ рдордЯрджрд░ рдо рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдд рд╣рдП рдордЪ рдкрд░ рдзрдЧрд░ рдЧрдП
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡ 89 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХ рджрд░ (рд╕реАрдПрд╕рдИ) рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░
рдиреАрд░рдд рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдлрдХрдЧ рдо рдпрд╣ 16рд╡ рдкрд╛рдпрджрд╛рди рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рджреЛ рд╕рд┐рд╛рди рдЖрдЧ рд╣
bull рдпрд╣ рд░рдХ рдкрдорд╕рд▓рд╡рд░рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рдХ рд▓реЙрдбрд░ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдж рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рдПрдб рдорд╕рд╡рд╡рд▓ рд╕реЛрд╕рд╛рдЗрдЯреАрдЬ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЯреАрдЯреАрд╕реАрдПрд╕рдкреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджреА рдЧрдИ рд┐реА рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдкреЙрдорд▓рд╕реА рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕реАрдПрд╕рдИ рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рджрд╕рд░рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 38рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд╕рдЯ рдЗрдбрдбрдкрдбрдЯ рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рдЧрд░реАрди рд┐реЙрдбреА рдХреЛ рджрд░рдирдпрд╛ рдо 6рд╡рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 123рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди
рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрдкрдиреА рд┐рдардХ рдо рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рд╡рдпрд╛рдкрдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдХ
рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдореМрдЯрджрд░рдХ рдиреАрд░рдд рдХрдордЯреА (рдПрдордкреАрд╕реА) рди рдкреЙрдорд▓рд╕реА рд░рдкреЛ рд░рдЯ рдХреЛ 60 рдкрд░ рдорд▓рд╕рдХрд╡рдбрдбрдЯреА рдПрдбрдЬрд╕рдЯрдордЯ рд┐рдорд╕рдорд▓рдЯреА (рдПрд▓рдПрдПрд┐)
рдХ рддрд╣рдд рд░рдЦрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛
bull рдЧрдЧрд▓ рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ рдСрд┐ рдПрдЬрдХрд╢рдирд▓ рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдПрдб рдЯрд░рд░рдирдЧ
(рдПрдирд╕реАрдИрдЖрд░рдЯреА) рди рд╕рдЪрдирд╛ рдФрд░ рд╕рдЪрд╛рд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХрддрд╛ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдкрд░ рдПрдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдПрдХреАрдХрдд
рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░ рд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд
рдЗрдЯрд░рдирдЯ рдЯрджрд╡рд╕ (06 рд┐рд░рд╡рд░реА) рдХ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдПрдЗрд╕
рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдо рд┐рд╛рдЯрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛- рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рдорд╛рдЯрд┐ рд╣реЛрдирд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд рд╣реЛрди рдПрдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╣реЛрди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрди рдХ рдкрд╛рда рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдкрд░рдорд╛рд░ рдЖрдпрд┐ рд▓ рдЬрд╛рди рдо рд╕рдХрд╖рдо
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдк рд╡реА-2 рдХрд╛ рдЪрд╛рджреАрдкрд░рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рджрд░ рд╕ рд╕рд┐рд▓
рдкрд░рдХрд╖рдкрд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рддрд╣рдд рдпрд╣ рдкрд░рдХрд╖рдкрд░
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рджрд░реА рддрдХ рдЬрдореАрди рд╕ рдЬрдореАрди
рдкрд░ рдорд╛рд░ рдХрд░рди рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рд░рдЦрддреА рд╣
рдкрдерд╡реА-II рдорд┐рд╕рд╛рдЗрд▓ рдХ рд╕рдирджрд░рдн рд┐ рд╕рдХрд╖рд┐рдкрдд-
рджрд╢ рдХ рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдо 2003 рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдиреМ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рдПрдХрд▓
рдЪрд░рд░ рддрд░рд▓ рдИрд┐рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдк рд╡реА-2 рдкрд░рд┐рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рд╣ рд╕рдЬрд╕ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрдЯреАрдЧрд░рдЯрдб рдЧрд╛рдЗрдбрдб рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЖрдИрдЬреАрдПрдордбреАрдкреА) рдХ рддрд╣рдд
рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЯреАрдо рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреА рдЕрдирднрд╡реА рддрдЬ рдЧрджрд┐рд╛рдЬ рдЭрд▓рди рдЧреЛрд╕рд╡рд╛рдореА рд╡рдирдб рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдо 200 рд╡рд╡рдХрдЯ рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░рдирдпрд╛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдлрдХрд░рдХрдЯрд░ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХрдЬрд┐рджрд╛рд░реЛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рдиреАрд░рддрдЧрдд
рджрд░ рдХрд╛ рддрдЬ рдлрдХрд░рдпрд╛рд╡рд╡рдпрди рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рд╕
рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рдХреЛ рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬреЛреЬрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рди рдЖрд┐рд╛рд░
рджрд░ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрдЦрдд рд╣рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2016 рд╕
рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХреЛ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЯрд░рд▓ рд┐рдХ рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд┐рдХ рдЛрд░реЛ рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рд╕ рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдЬреЛреЬрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдкрдмрддрд░рдХрд╛ рд┐реЛрдмрд╕рд┐ рди рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдЕрдореАрд░ рд╕рдЪреА рдЬрд╛рд░реА рдХреА рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдЬрдЧрдд рдо 20 рд┐рдиреА рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд░рд░рдкрдкрд▓ рдХ рд╕рд╣-рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдлрдХрд░рд╕ рд▓рд╛рд╕рд┐рди рдХреЛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕
рдКрдкрд░ рд╕рдЪреАрд┐рджрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рдХреА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдирдЯ рд╡рд┐рд┐ рдХрд╛ 75-8 рдЕрд░рд┐
рдбреЙрд▓рд░ рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд┐рд░рд░рд░рдпрдо рдХ рд╕рд╣-
рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдЬреЛрд╕рд┐ рд▓рдмрд┐рди ($ 1-5 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рдФрд░ рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдмрд┐рдирд╛рд╕ рдЪрдЧрдЧ рдЭрд╛рдУ ($ 11-2 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рд╣
bull рд┐рд░рдордбрд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХреЛ рд╡рд┐ рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЙрд╕ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд░рдордбрд╛ рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рдЬреЙрди рд░рдлрдХрди рди
рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рд╕рд╡реЛрдЪрдЪ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рдХ рд┐рд╛рд╡рдЬрдж рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд░рджрдж рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдПрдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
6 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдкрд░рдорд╛ рдЦрд╛рдб рди рддрд╡рд╛рдЧ рдо рд░реЛрдбреЛрдбрдбрд░
рдЙрджрдпрд╛рди рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреАрдЙрд╡рд╣реЛрди рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░реЛ рдХ
рд╡рдХрд╖рд╛рд░реЛрдкрд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рдХреЛ рднреА рдЕрдЬрд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рддрд╡рд╛рдЧ 50+ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░
рдХ рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХрд╛ рдШрд░ рд╣
bull рдкрд╛рдЪрд╡ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдФрд░ рдЕрдгрдЦрд▓
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд┐рди рд╕рдШ (рдПрдЖрдИрдПрдордП) рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдкрд░рднрд╛рдЧ
(рдкреАрдкреАрдбреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдирдЯрд╡рдХрд┐ (SARPPN) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ
рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (ADB) рдФрд░ рдЗрд╕рд▓реЙрдордордХ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ
(IDB) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рд╡рд╡рд░рдп -
lsquolsquoрд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдФрд░ рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░rsquorsquo рд╣
bull рдЕрдорднрдирддрд╛ рдЬреЙрди рдорд╣реЛрди рдХрд╛ рдорд╢рдХрд╛рдЧреЛ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдо рд╕рдХрд╖рдХрд╖рдкрдд рд┐реАрдорд╛рд░реА рдХ рд┐рд╛рдж рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрдирдХреА рдЖрдп 77 рд╡рд░рд┐ рд┐реА рдЙрд╡рд╣ рдлрдорд╕рдЕрд░ рд╢реЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдЪрд░рд░рддрд░ рдХ рдЕрдорднрдирдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрдзрд┐рдХ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдж рдЯрд╣рджрд╕рддрд╛рди рдПрдпрд░реЛрдиреЙрдЯрдЯрдХрд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рд░рдпрд▓ рдЯрд╛рдЗрдо
рдСрдкрд░рдЯрдЯрдЧ рдорд╕рд╕рдЯрдо (рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд╣реЙрдХ-i рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рд╣реЙрдХ-i рднрд╛рд░рдд рдо рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рджрд╢реА рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕ рд╣ рдФрд░ рд╕рдЯрд░ рд┐реЙрд░ рдордордорд▓рдЯрд░реА рд╡рд╛рдпрд┐рд░рдирд╕ рдПрдб
рд╕рдЯрдЯрд┐рдлрд┐рдХрд╢рди (рд╕реАрдПрдПрдордЖрдИрдПрд▓рдПрд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдорд╛рдгрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рджрд╢ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЯ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдиреМрдХрд░реА рдЦреЛрдЬрди рд╡рд╛рд▓реА рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдкрдк Empzilla рд▓реЙрд╡рдЪ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣ рдЬреЛ рд░рдирдпреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреА рдореМрдЬрджрд╛ рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдЧреА рддрд┐рд╛ рдиреМрдХрд░реА рдЪрд╛рд╣рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреА рдЪрдпрди
рдкрд░рдлрдХрд░рдпрд╛ рдХреЛ рд╢реАрдШрд░ рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рд┐рдирд╛рдПрдЧреА bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рдЧрд░рд╛рд╣рдХ
рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд░рдирдпрдореЛ рдХреЛ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░
рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рдХреЛ 100 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдЖрдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐
рдХрд╡рд░ рдХрд░рди рдХ рджрд╛рдпрд░ рдХреЛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рдХрд░рдЧрд╛ рд▓рдЧрднрдЧ 20 рд┐рдлрдХрдЧ рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓
рдХреЛ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░
рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рд░рдирдпреЛ рдо рд╣ bull рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рди рд╡рд░рд┐ 2017 рдо рдХрд░реАрд┐ 882 рдХрд░реЛреЬ рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ
рдХ рдЖрд╡рд╛рдЧрдорди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрдиреА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рджрд░рдирдпрд╛ рдХ
рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд┐рд░рдХрд░рд╛рд░ рд░рдЦрд╛ рд╣
рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╡рд░рд┐ 2014 рдо рд▓рджрди рдХ рд╣реАрдерд░реЛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬрдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд┐рдирд╛ рд┐рд╛
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдЕрдкрдиреА рддреАрди рджрд╢реЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐
рдЕрдореАрд░рд╛рдд (рдпрдПрдИ) рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╡рд╛рдирд╛ рд╣рдП рдпрд╣ рдПрдХ
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣ рдФрд░
рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХрд╛ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджреМрд░рд╛ рд╣
bull рдкрд╣рд▓ рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рд╕рдорд╛рдкрди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдЖ
рд╕рдЬрд╕рдо рдЦрд▓реЛ рдХ рдЧрдв рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рди рдХрд▓ рдордорд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд рд░рд╛рдЬрдп рди 102 рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╕рдЬрдирдо 38 рд╕рд╡рд░рд┐ рдФрд░ 26 рд░рдЬрдд рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди 110 рдкрджрдХ (36 рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ) рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ 94 рдкрджрдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЯрджрд▓рд▓реА рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ bull рджрд╢ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛рдбрд┐ рди
рд╣рд░рджрд╛рд▓ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдХреЛ рдХрдкрдиреА рдХ рдирдП рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ (рдПрдордбреА) рдФрд░ рдордЦрдп
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА (рд╕реАрдИрдУ) рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рд╡рд╡рдЬрдп рдЬрд╛рд╕рдЬрд╛ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣
bull рдпрдПрд╕ рдЪрдорд┐рд╕рд┐ рдСрд┐ рдХреЙрдорд╕рд┐ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рди
рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐реМрджрдзрд┐рдХ рд╕рдкрджрд╛ (рдЖрдИрдкреА) рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдЕрдкрди рдЕрдХреЛ рдХреЛ рдХрд╛рд┐реА рд╣рдж рддрдХ рд┐рдврд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ 50 рджрд╢реЛ рдо 44рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рднрд╛рд░рдд рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо 45 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 43рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди рдЕрдкрдиреА рд┐рд╛рдбрдбрдЧ рдкрд╣рд▓ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдкрдиреА рдирдИ
рд╢рд░рд╡рд░-рд╕рд┐рд┐реА рдкрд╣рдЪрд╛рди рд╢рд░ рдХреА рдЬреЛ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд░рдк рд╕ рдПрдХ рд╕рдЧреАрддрдордп
рд▓реЛрдЧреЛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо MOGO рд╣
bull рд░рдХрд╖рд╛рдорддрд░реА рд░рдирдорд┐рд▓рд╛ рд╕реАрддрд╛рд░рд╛рдорди рди рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХ рдЖрд┐рд░рдирдХреАрдХрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдкрд░ рдирдЬрд░ рд░рдЦрди рдФрд░ рдЗрд╕рдо рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдХ рдорд▓рдП 13 рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рдзрдЪрд╡ рд╡рд╡рдирдпрд╢реАрд▓ рдУрд┐рд░рд╛рдп рдЗрд╕ рд╕рдордорд░рдд рдХ
рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣реЛрдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдПрдирдПрдЪрдПрдЖрдИ) рджрд╢ рдо рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдФрд░ рдЙрд╕ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╕рд╡рд╡рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдЯрджрд▓рд▓реА-рдорд┐рдИ
рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрдЧрддрд╛рди рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдордЦрдп
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рд╕рдЯрд▓рд╛рдЗрдЯ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдЬрд░рд░рдП
рдЬреАрдкреАрдПрд╕рдЬреАрдПрд╕рдПрдо рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рдкрд░рддрдпрдХ рд╡рд╛рд╣рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рддрдп
рдХреА рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░реА рдХреА рдЧрд░рдирд╛ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдордзрдп рд░рд▓рд╡ (рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░) рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рд┐рди
рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдкрди рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рднреА рд╕рдЯрд╢рдиреЛ рдкрд░ 100 рдПрд▓рдИрдбреА рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╖рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдо рд╕рд┐рд╕ рдЖрдЧ рд░рд╣рд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
7 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐рд╛рд┐ рдЖрдпреЛрдЧ (рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ) рди рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕
рд▓реЛрдХрд╡рдкрд░рдп рд╕рдЪрд┐ рдЗрдЬрди рдЧрдЧрд▓ рдкрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдо рдЕрдирдзрдЪрдд рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рд╡рдпрд╡рд╣рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рд▓рдЧрднрдЧ 136 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЬрдорд╛рд┐рдирд╛ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╕рдкрд╕рдХреЛ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЗрджрд░рд╛ рдирдИ рдХреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ (рдЖрдИрд╕реАрд╕реА) рдХреА рдкрд╣рд▓реА рд╕рд╡рддрддрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рдирджрд╢рдХ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдирдИ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдЬрди 2018 рдо рдлрдХрд░рдХрдЯ рд░рдирдХрд╛рдп рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧреА
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рддрд┐рд╛ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп
рдКрдЬрд╛рд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЖрд░рдХрдорд╕рд╣ рди рдПрдХ рд╡рд┐ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рд░рдирдЧрд░рд╛рдиреА рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдФрд░ ASH TRACK рдирд╛рдордХ рдЙреЬрди рд░рд╛рдЦ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рдПрд╕рдкрд▓рдХрд╢рди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛ bull 23рд╡ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрдорд▓рд╡рдкрдХ рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо рдПрдХ рд░рдЧреАрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╢рднрд╛рд░рдн рд╣рдЖ
рдЗрд╕ рдкрд░рд░рддрдпреЛрдзрдЧрддрд╛ рдо 92 рджрд╢ рднрд╛рдЧ рд▓ рд░рд╣ рд╣ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо 102 рдкрджрдХ рд╣реЛрдЧ
рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╛рдд рдЦрд▓ рдФрд░ 15 рд╢рд░рд░реА рд╣реЛрдЧреА
bull рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рди рд╣рд▓рд┐реА рд╕рдЯрдЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рдорд╕рд╡ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдХрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рдХрд░рд▓ рдкрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд┐реЬ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣ рд╣ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рдд
рди рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдЭрд╛рд░рдЦрдб рдЬрдордо рдФрд░ рдХрд╡рдореАрд░ рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╣ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ
рд╕рд╡рджрднрд┐ рдо рдЫреЛрдЯ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рдордордЬреЛрд░рдо рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╣ рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж
рдордгрд░рдкрд░ рдФрд░ рдЧреЛрд╡рд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд рдкрд░рджрд╢реЛ рдо рд▓рдХрд╖рджрд╡реАрдк рди
рд╕рд┐рд╕ рдЕрдЪрдЫ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдо рд┐рд╣рддрд░
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХрд╡рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдирд╡рд╛рд╕ рдХ рджрд░
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЧрд░рд╛рд╕рд░рдЯ рдЗрд╡рд┐реЙрдордЯрдЯрдХрд╕-VIVID 2018 рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдардХ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рд╣ VIVID 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╕рд╛рдЗрд┐рд░
рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдирд╡рд╛рдЪрд╛рд░ рд╣
bull рджрд┐рдИ рдо рднрд╛рд░рдд рд╕ 2017 рдо рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ рдЖрдЧрдорди рдо 15 рд╡рджрдзрд┐ рджрдЦреА рдЧрдИ
рд╕рдЬрд╕рдо 21 рдордордорд▓рдпрди рдЖрдЧрддрдХ рд╣ рдЬреЛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рд░реЛрдд рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рдирд╛рдП рд░рдЦрддрд╛ рд╣ рджрд┐рдИ рдХ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рдФрд░
рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рд╡рд╡рдкрд░рди (рджрд┐рдИ рдкрдпрд┐рдЯрди) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд░рд┐ рдо 2 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдХ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рднреА рд┐рди рдЧрдпрд╛
bull рдирд╢рдирд▓ рдкрдордЯрд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ) рди рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХ рдорд▓рдП рдмрд┐рд╕рд╡рд╛рдореЛрд╣рди рдорд╣рд╛рдкрд╛рддрд░ рдХреЛ рдЧрд░-рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ рдЕрддрд░рд░рдо рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд┐реА рд╕рд╛рдорд┐рд╛рдорд░рддрд┐ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓рдЧреА
bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд┐ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди 89 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд╣рдЖрдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд┐рдврд╛рдк рдХреА рд┐реАрдорд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рдХрд╛рд░рди рд╣рдЖ рд╣ рдУрдбреАрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдХ рдкрд░рд░рдд рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЙрд╡рд╣ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХ рджрд░реАрдп
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрджрдо рд╢рд░реА рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЙрдирдХ рддреАрди рдЙрдкрд╡рдпрд╛рд╕
рдпрддрд░рд░рджрд░ ( рдж рдЗрд╕рдордЯрдб) 1967 рдЕрд╕рдпрд┐ рдЙрдкрд░рдирд╡рд╢ (рдж рд╕рдирд▓рд╕ рдХреЙрд▓реЛрдиреА) 1974 рдФрд░ рдирд╡ рдЬрд╛рддрдХ (рд░рдЬрд╕рд╡рд╕рд╕) 1981 рди рдЙрд╡рд╣ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдо рд╡рд╡рд╢рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрд▓рд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдФрд░
рд╕рд░рд▓рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬрд╕ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рднреА рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рд╣рдд рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА
рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдорд╣рдордж рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рдЧрд░рдб
рдХреЙрд▓рд░ рдСрд┐ рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрд┐ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рджреЛрдиреЛ рдирддрд╛рдУ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд┐рдардХ рдХ
рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдореЛрджреА рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдЧрд╣ рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрдирд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рди рдЧрдЬрд░рд╛рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп
рдЕрд╣рдорджрд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рд╕рдХрдд рднрд╛рд░рд╛ рд╕реАрдЦрди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдЦреЛрд▓рд╛ рд╣
bull рдХреЙрд░рдкреЛрд░рдЯ рдФрд░ рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпреЛ рдо рдордЬрд┐рдд рд╡рджрдзрд┐ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЕрдкрд░рд▓ рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд░рддрдпрдХрд╖ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рд▓рдЧрднрдЧ
20 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдЧрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╢рджрд┐ рдкрд░рддрдпрдХрд╖
рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ 1 9 3 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рддрдХ рд┐рдврдХрд░ 695 рд▓рд╛рдЦ
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛рдЬрд┐рдлрдХ рд╢рджрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЖрдп рдХрд░ рдо 19 2 рдкрд░рд░рддрд╢рдд
рдХреА рд┐рдвреЛрддрд░реА рд╣рдИ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЬрдирд╡рд░реА рдо рд░рдирдЬреА рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпрд╛ 186
рд┐рдв рдЧрдИ рд╕рдХрд▓ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рднреА рдЕрдкрд░рд▓ 2017 рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ рд┐реАрдЪ
133 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ 821 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рди 40 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдорд▓рдп рд╡рд╛рд▓
рдЫрд╣ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдХ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рди рд╕рд╡рд╛рдЧрдд
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
8 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рди 2015 рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдлрдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЦрд╛реЬреА рджрд╢реЛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд
рдФрд░ рдУрдорд╛рди рди рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдЖрда рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╕рдЬрди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
рдЙрдирдо рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рджрд╢ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рди 2016-17 рдо 20339 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп
рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рднреА рд┐рдХреЛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд╛рдордЯрд╣рдХ рд░рдк рд╕ 81683 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдп рдЖрдХреЬ рдЙрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рд╕ рд╕рдорд┐рдзрд┐рдд рд╣
рдЬрд┐ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧреА рд┐рдХреЛ рдХрд╛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╡рд╡рд▓рдп рдирд╣реА рд╣рдЖ рд┐рд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рди
2016-17 рдо 9205 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХ
рд┐рд╛рдж рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (7346 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрдирд░рд╛ рд┐рдХ (5545 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп) рдФрд░ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ (4348 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА (рддрд▓ рдПрд╡ рдкрд░рд╛рдХрд░рддрдХ рдЧрд╕ рд░рдирдЧрдо) рд╡рд╡рджрд╢ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░
рдЙрд╕рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдзрдЧрдпреЛ рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рдПрдХ рд┐реЬ рдСрд┐рд╢реЛрд░ рдСрдпрд▓рд┐реАрд▓рдб
рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдирд╢рдирд▓ рдСрдпрд▓ рдХрдкрдиреА (рдПрдбреАрдПрдирдУрд╕реА) рдо 600 рдордордорд▓рдпрди
рдбреЙрд▓рд░ рдХ 10 рдХ рд╢рдпрд░ рдЦрд░реАрдж рдпрд╣ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдЬрд┐ рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рди рддрд▓ рдЕрдореАрд░ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдо рдкрд░ рдЬрдорд╛рдП рд╣
bull рдкрд░ рдХ рд▓рд┐реА рджрд░реА рдХ рддрд░рд╛рдХ рд░реЛрд╣рди рдореЛрд░ рд╡рдп рдЬреАрд▓рдб рдХ рдЙрддрддрд░ рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рджрд╡реАрдк рдХ рд┐реАрдЪ рдХрдХ рд╕рдЯрд░рдЯ рдХреЛ рддрд░рдХрд░ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ
рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рддрд░рд╛рдХ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рдХрд╛рд░рдирд╛рдорд╛ 8 рдШрдЯ рдФрд░ 37 рдордордирдЯ рдо рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдХрд╡рд▓ рдиреМрд╡ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдореЛрд╣рдордордж рдмрд┐рди рдЬрд╛рдпрдж рдПрд▓ рдирд╣рдпрд╛рди рдХ
рд┐реАрдЪ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рдорд╣рд▓ рдо рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рддрд░ рдХреА рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рд╣рдИ рдпрд╣ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХреА рдЙрдирдХреА рджрд╕рд░реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХ рдкрд╣рд▓ рдЯрд╣рдж рдордЯрджрд░ рдХреА рдЖрд┐рд╛рд░рдорд╢рд▓рд╛ рд░рдЦреА рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рди рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░реЛ рдорд╛рдирд╡ рд╢рд╕рдХрдд
рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд 5 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рд░рдд 5 рдПрдордУрдп рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╣-
1 рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЧрд░рдк рдФрд░ рдЖрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рддрд▓ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдХрдЪрдЪ рддрд▓ рдХ рдЦрдирди рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдп рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣
2 рднрд╛рд░рддреАрдп рд╢рд░рдордЬреАрд╡рд╡рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╢рдХрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрддрд╛
3 рд░рд▓ рдХрд╖рддрд░ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд▓рдХрд╖рдп рдкрд░ рд░рд▓рд╡ рдФрд░ рд╕рдШреАрдп
рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рд╕рдорджрд░реА рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
4 рд┐реЙрдорд┐ рд╕рдЯреЙрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдФрд░ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ 5 рдорд▓рдЯреА-рдореЛрдбрд▓ рд▓реЛрд╕рдЬрд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рдкрд╛рдХрд┐ рддрд┐рд╛ рдЧреЛрджрд╛рдореЛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╢рд░ рднрдбрд╛рд░рд░
рд╕рдорд╛рд┐рд╛рди рдХ рд╕рдорд╛рд╡рд╢рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬрдордо рдо рдПрдХ рд╣рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рдЬрдордо-рдХрд╡рдореАрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдкреА рд╡рд▓рдбрд┐ рдХ рд┐реАрдЪ рднреА рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рд╡рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рд╡рд▓рд┐ рдХреА рдПрдХ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХреА рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓
рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд┐рдИ рдХреА рдХрд▓ рд╡рд▓рд┐ 950 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ (61 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП) рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░реЛ рдо 12рд╡ рд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░ рд╣рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╡рдп рдпреЙрдХрд┐ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд┐рд╛ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ 3 рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рд╣-рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ (3 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)рд▓рджрди
( 27 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░) рдЯреЛрдХрдпреЛ (25 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)
bull рд╢рдордорд┐рд▓рд╛ рд░рдирдХреЛрд▓рдЯ рдЪрд╛рдЗрдирд╛ рд▓рдбреАрдЬ рдкреАрдЬреАрдП рдЯрд░ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд╛рд▓реАрд┐рд╛рдИ
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рд┐рди рдЧрдИ рд┐рдЧрд▓рд░ рдХреА рдЗрд╕ 26 рд╡рд░реАрдп
рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рди рдЖрдгрдЦрд░реА рджреЛ рд░рд╛рдЙрдб рдо рд▓рдп рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рдХ рдЯрд░ рдХрд╛рдбрд┐ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ bull рд╕рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдЖрдЗрд╕рд▓рдб рд╕рд┐рд┐реА рдФрд░ рдСрд╕рдХрд░ рдирд╛рдорд╛рдлрдХрдд рд╕рдЧреАрддрдХрд╛рд░
рдЬреЛрд╣рд╛рди рдЬреЛрд╣рд╛рдирд╕рди рдХрд╛ 48 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреА рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдорд╛рдирд╡рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рд╡рдХреАрд▓ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрддрд╛рд┐ рдФрд░ рджрд╢ рдХ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд╕рд╡рдп рдкрд░рд░рддрд╖рдЯрдард╛рди рдХреА рдПрдХ рдордЦрд░ рдЖрд▓реЛрдЪрдХ
рдЕрд╕рдорд╛ рдЬрд╣рд╛рдЧреАрд░ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣рджрдп рдХреА рдЧрд░рдд рд░рдХрди рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ 66 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХ рддреАрди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рджреМрд░ рдХ рдЖрдгрдЦрд░реА рдЯрджрди рдо рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдорд╕рдХрдд рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рджрддрд╛рд╡рд╛рд╕ рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рднрд╛рд░рдд-рдУрдорд╛рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдореАрдЯ рдо рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░рд░рдХ рдирддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛
bull рд╕реЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рдирд░рддрди рдЧрдбрдХрд░реА рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд╣рд╛рдИрд╡ рдХрдкрдорд╕рдЯреА рдорд╡рдпрдЕрд▓ (рдПрдЪрд╕реАрдПрдо) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдордирдЕрд▓ рдХреЛ рдЗрдбреЛ-рдПрдЪрд╕реАрдПрдо рдХ рд░рдк рдо рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░
рдпрд╣ рд╕реАрдПрд╕рдЖрдИрдЖрд░-рд╕реАрдЖрд░рдЖрд░рдЖрдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рдбреАрд┐рд╕рд╡рдбрдЧ рдЪрд╡рдкрдпрди рдлрдХрд╢рди рдЧрд╛рдЧреЛрд▓реА рди рдорд┐рдИ рдо рджрд╕рд╖рдЯрдЯрд┐рд╛рдзрд┐рддреЛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдП рд╢рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдХрд╛ 13рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдЬреАрддрд╛ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рд┐рдбрд░рд╢рди рд┐реЙрд░ рдж
рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдИ рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 12 рдлрд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛
рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 18 рд┐рд░рд╡рд░реА рддрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдордирд╛рдПрдЧрд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣-2018 рдХреЛ ldquoрдЙрджрдпреЛрдЧ 40-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
9 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рднрд╛рд░рдд рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬреА рдЫрд▓рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рди рдХрд╛ рдЕрд╡рд╕рд░rdquo рдХ рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ 40 рдпрд╛ рдЪреМрд┐реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рднрд▒ рдо рдПрдХ
рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд┐рд▓ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕рд╛рдорди рдЖрдпреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдЧрд▓реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░реЛрд░рдбрд╕ рдПрдб рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд┐ рдЕрд┐реЙрд░рд░рдЯреА рдСрд┐ рджрд┐рдИ рди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдкрд╣рд▓ рдСрдЯреЛрдиреЙрдорд╕ рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреА рдЯрд╕рд╕рдЯрдЧ рд╢рд░ рдХреА рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреЛ рдирдХрд╕рдЯ рдЯрдпрдЪрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд╢рди (рдпрдПрд╕-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдо рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд▓рдиреЛ рдо рд▓рдШ рдФрд░
рдордзрдпрдо рджрд░реА рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рдлрдХрдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдкреЙрд░рдбрд╕ 15 рд╕рдХрдб рдХ рднреАрддрд░ рдЬреЬ рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд┐рд╕ рдХрд╛ рд░рдк рд▓ рд╕рдХрдд
рд╣ рд╡рд╣реА рдЗрд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд╣реЛрди рдо 5 рд╕рдХрдб рдХрд╛ рд╡рдХрдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣
bull рдЕрд▓ рдЕрддрд░ рд╕рдорд╣ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рджрд┐рдИ рдо рдЧрд╡реЛрд░рд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рдЕрд┐ рджрд░рдирдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдКрд╛ рдЪрд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХреА рдКрд╛ рдЪрд╛рдИ 356 рдореАрдЯрд░ рдФрд░ 53
рд╕рдЯреАрдореАрдЯрд░ рд╣ рдпрд╣ рдЙрд╕реА рд╢рд╣рд░ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐
рд╣реЛрдЯрд▓ рдЬрдбрдмрд▓рдп рдорд░рд░рдпрдЯ рдорд░рдХрд╕ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рдПрдХ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рд╣
рдзрдЧрдиреАрдЬ рд┐рдХ рдСрд┐ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╕ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХреА рдкрд╕рд╖рдЯрдЯ рдХреА рдЧрдИ
рд╣
bull рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдЙрддрддрд░рджрд╛рд░рдпрддрд╡ рдкрд░ 12рд╡ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛рд╕рдордорд▓рди рдо рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдЧреЛрд▓рдбрди рдкреАрдХреЙрдХ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ 2017 рдкрд░рд╕рддрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдЖрдкрд░рд╡рд╛рд╕рди рдмрдпрд░реЛ (рд┐реАрдУрдЖрдИ) рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрддрд╛-
рд╡рд╛рд░ рдПрд╡ рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣-рд╡рд╛рд░ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди (рдПрд┐рдЯреАрдП) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдИ-рдкрдпрд┐рдЯрдХ рд╡реАрдЬрд╛ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди рдХ рдорд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирдорд╛рдиреЛ рдХрд╛ рднреА рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рддрд╛ рд╣рдЬрдирд╡рд░реА 2017
рд╕ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдо рдПрд┐рдЯреАрдП рдо рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ 84 рд┐реА рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ
рдорд╣реАрди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд▓ 240 рд▓рд╛рдЦ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдИ-рдЯрд░рд░рд╕рдЯ рд╡реАрдЬрд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд┐рд╛рд░ рдЬрд┐рдлрдХ рдЬрдирд╡рд░реА 2017 рдХ рдорд╣реАрди рдо 152 рд▓рд╛рдЦ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 585 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдкрд░рд░рдд рд╡рд░рд┐ 13 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
рдбрдмрд▓рдпрдЖрд░рдбреА 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд░рдбрдбрдпреЛ рдПрдб рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рд╣ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░ рдпрдирд╕рдХреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рджрдпрдд рдПрд╡ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░
рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЗрдбрдбрдпрди рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди 2018
рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦрд╛рд╡ рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди 15935 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдХ
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХреА рддрд╛рдХрдд рд┐рдврд╛рди рдХ рдорд▓рдП
740 рд▓рд╛рдЦ рдЕрд╕реЙрд▓рдЯ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ 5719 рд╕рдирд╛рдЗрдкрд░ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ рдФрд░ рд▓рд╛рдЗрдЯ
рдорд╢реАрди рдЧрди рдХреА рдЦрд░реАрдж рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рд░рдж (рдбреАрдПрд╕реА) рдХреА рдПрдХ рд┐рдардХ рдо рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рд▓рдмрд┐рдд рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рдЧрдИ рдЬреЛ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХреА рд░рдирд░рд┐рдп рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд░рд┐ рдЗрдХрд╛рдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдХреЛ рдХ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХреЛ рдпрд╣
рдХрд╣рдд рд╣рдП рдЙрджрд╛рд░ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╕рдХрд╖рдо рд▓рдШ рдФрд░ рдордзрдпрдо рдЙрджрдпрдореЛ (рдПрдордПрд╕рдПрдордИ) рдХ рдорд▓рдП рд╕рднреА рдЛрд░ рдЕрд┐ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдЛрд░ рджрди рдХ
рд░рдк рдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛрдЧ рдпрд╣ рд┐рдХреЛ рдХреА рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рдорд╛рдЧ рд┐реАрдЕрд┐ рддрдХ рдкрд░рд░рдд
рдПрдордПрд╕рдПрдордИ рдЛрд░ рд▓рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ 10 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рддрдХ рдХреА рдЛрд░
рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рд╕рдХрдЯрд░ рдЧрд░рдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд┐рд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рд░рдбрдбрдпреЛ рдЙрдордЧ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо
рднрд╛рд░рдд рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╢рд░реЛрддрд╛ рд╡рд┐ рд╕рдЯрд░реАрдордордЧ рдпрд╛ рдРрдк рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЗрд╕ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рдХреЛ рд╕рди рд╕рдХрдд рд╣ bull рдХрд╡рдиреЬ рдХ рдорд╢рд╣рд░ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдпрдХрд╛рд░ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рдХрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рд╣рдП рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдо рдЪрдпрд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣ рдЯрд╣рд╡рджреА рдХ
рд▓рдЦрдХ рдорд╛рд┐рд╡ рдХреМрдорд╢рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдЪрди рдЧрдп
bull рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ рди рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдзрд┐рдд
рдЕрдирдкрд╛рд▓рди рдЪрдХ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХ рд┐реАрдЪ 21 рд╡рд░рд┐ рд┐рд╛рдж рдорд╛рдЪрд┐-рдЕрдд рдо рдЕрдкрди
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХреА рд╢рд╛рдЦрд╛ рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рд╣рд┐рдХ рди
рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдХ рдпрд╕рдХрддрдХрд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдо рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди
рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рдЧрд╛ bull рд╡рд╡рдорднрд╡zwjрди рддрд░рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдореЛ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рдЙрддzwjрдкрд╡zwjрди рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛
рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рдЕрд▓zwjрдк рд┐рдЪрдд рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╕ рдЬреЬ рд░рдирдпрдореЛ рдо рд░рдирдЯрд╣рдд
рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛ рдХреЛ рднреА рд╕рдорд╛рдкzwjрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968 рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рд┐рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1873 рдо рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рд╕zwjрддрд╛рд╡ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдЕрд╕рд╕zwjрддрддzwjрд╡ рдо рд░рд╣рди рдЬрд╛рди рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ (рдПрдирдПрд╕рд╕реА)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
3 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЙрджрдпреЛрдЧреЛ ( MSEs) рдХ рдорд▓рдп рдлрдХрд░рдорд╕рд▓ рдФрд░ рдорд╕рдбрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕
рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рдЯреАрдордЯ рдЗрдбрдХрд╕ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рдХ рдЧрд╡рд╛рд╣рд╛рдЯреА рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдХ рдЯрджрди 64000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рд░рдирд╡рд╢ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рдПрдХ рд╕реМ рд╕рд╛рда рдПрдордУрдп рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ 4 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдХ рд╕рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдЗрд╕рдХ рдЙрдкрдЪрд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рди рдФрд░ рдЗрд╕рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рддрд░реАрдХреЛ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд
рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХ рд▓рдХрд╖рдп 2020
рддрдХ рд┐реАрдорд╛рд░реА рдФрд░ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдорддрдп рджрд░ рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛ рдорд▓рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднрд╛рд░рдд рдХ
рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╢рд░реА рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛ рдорд▓ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд▓рдорд▓рдд рдХрд▓рд╛ рдЕрдХрд╛рджрдореА рди
рд╕рд╕рдХрд░рддрдХ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЖрдИрдЬреАрдПрдирд╕реАрдП(IGNCA) рдХреА рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ 800 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛
bull рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдУрдкрди рдПрдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рд╣ рдЬреЛ рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдорд╕рд░реА рд┐реЛрдЯрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдПрдХрд▓ рдЪрд╡рдкрдпрди рдкреА рд╡реА рдорд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдорд░рд░рдХреА рд┐рд╡рди рдЬрд╛рдЧ рди рдкрд░рд╛рд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рд╡рд╣ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдУрдкрди рд╕рдкрд░ 500 рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рд░рдирд░-рдЕрдк рд░рд╣реА
bull рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдХ рдЧрд▓ рд┐рд╕ рдЧрд░реАрди рдо рдПрдХ рднрд╡рдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ рди рдЕрдкрдирд╛ 70рд╡рд╛ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛ рдпрд╣
рд╡рд╣ рдЯрджрди рд┐рд╛ рдЬрд┐ 1948 рдо рджрд╢ рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рд╢рд╛рд╕рди рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА рд┐реАрдмрд┐рдЯрди рдХреА рд░рд╛рдиреА рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдд рд╣рдП рдордЦрдп рдЕрд░рддрдзрд┐ рдХ рд░рдк
рдо рд╡рдкрд░рд╕ рдПрдбрд╡рдбрд┐ (рдЕрд▓рд┐ рдСрдл рд╡рд╕рдХрд╕) рдФрд░ рдХрд╛рдЙрдЯрд╕ рдСрд┐ рд╡рд╕рдХрд╕ рди
рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛ bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЪрджрд░рдкрд░ рд╕рдЬрд▓ рдХ рдШреЛрдбрд╛рдЬрд╛рд░реА рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдПрдХ рдирдпрд╛
рд╡рд╡рдпрдЬреАрд╡ рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдХ рд░рдк рдо рдордЬрд░реА рджреА рд╣ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд░рд╛рдЬрдп рд┐реЛрдбрд┐ рдХ
рд╡рд╡рдпрдЬреАрд╡ рдХреА 13рд╡реА рд┐рдардХ рдо рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди рдХреА рд┐реАрддрд╛рдбреЛрд┐рд╛ рдХ рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдо рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдо 159 рд╡рдЧрд┐ рдлрдХрдореА рд┐рд╣рдордкрд░реА рд╡рди рд╣реЛрдЧрд╛ рдпрд╣ рди рдХрд╡рд▓ рд╡рди рдХреЛ рд┐рдЪрд╛рдПрдЧрд╛ рд┐рд╕рд▓рдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд▓рдЧрднрдЧ 40 рдЧрд╛рд╡реЛ рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХреЛ рд╕рд┐рд╛рд░рдЧрд╛
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдорд▓рдгрдЦрдд рдкрд╕рддрдХ рдПрдЧрдЬрд╛рдо рд╡рд╛рд░рд░рдпрд╕рд┐ рдХреЛ рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рд╕ рдкрд╣рд▓ рджрд╢рднрд░ рдХ рдЫрд╛рддрд░реЛ рддрдХ рдкрд╣рдЪрди рдХ рдорд▓рдП рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕ рдкрд╕рддрдХ рдХрд╛ рд▓реЛрдХрд╛рдкрд┐рд░ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдЧрдЬрд╛рдо рд╡рд╛рд░рд░рдпрд╕рд┐ рдХреЛ рдкрдЧрдЗрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рди рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрджрд▓ рд╣рдореАрдж рди рд╕рдИрдж рдорд╣рдордж рд╣рд╕рди рдХреЛ рджрд╢
рдХ рдирдП рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢ рд╣рд╕рди
рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢ рдХ 22рд╡ рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢ рд╣ bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд░рдирдХреЛрд╕ рдЕрдирд╛рд╕рддрд╛рдорд╕рдпрд╛рджрд╕ рди рджрд╕рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓
рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рд╡рд╛рд┐рдЪрди рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рджрд╕рд░ рджреМрд░ рдХ рд┐рд╛рдж рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ
рдЕрд░рддрдо рдкрд░рд░рд░рд╛рдо рдо 5599 рдордд рд░рдЯрдврд╡рд╛рджреА рд╕рдордзрд┐рд┐рдд рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП
рдЬрд┐рдлрдХ рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рд╕рдордзрд┐рд┐рдд рд╕рдЯрд╛рд╡рд░реЛрд╕ рдорд╛рд▓рд╕ рдХреЛ 44 рд╡реЛрдЯ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯрд░ рдЬрд╕рд╡рдкрд░рдд рд┐рдорд░рд╛рд╣ рдФрд░ рд╣рд░рдордирдкрд░реАрдд рдХреМрд░ рдФрд░ рд╕рд╛рд┐
рд╣реА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╣реЙрдХреА рдЯреАрдо рдХреА рдЧреЛрд▓рдХреАрдкрд░ рд╕рд╡рд╡рддрд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░
рд╢рдЯрд░ рдЯрд╣рдирд╛ рдорд╕рджрд┐ рд┐реЛрдмрд╕рд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ 30 рдЕрдбрд░ 30 рдХреА рд╕рдЪреА рдо рд╣ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдПрдпрд░реЛрд╕рдкрд╕ рдПрдХрд╕рдкрд▓реЛрд░рд╢рди рдПрдЬрд╕реА (рдЬрдПрдПрдХрд╕рдП) рди рдПрдХ рд╕рдХрд╖рдо-
рдЙрдкрдЧрд░рд╣ рдХреЛ рдХрдХрд╖рд╛ рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╕рдХрд╖рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЫреЛрдЯ
рд░реЙрдХрдЯ рдХрд╛ рдкрд░рдХрд╖рдкрд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕ рд░реЙрдХрдЯ рдХреЛ рдпрдЪреАрдиреМрд░рд╛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдХ рджрд░ рд╕
рдкрд░рдХрд╖рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЕрддрджрд╢реАрдп рдЬрд▓рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдЖрдИрдбрдмрд▓рдпрдПрдЖрдИ) рди рдЧрдЧрд╛ рдирджреА рдкрд░
рдЬрд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЬрд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЬрдПрдорд╡реАрдкреА) рдХ рдорд▓рдП рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рд╡рд╡рддрдд
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ 375 рдХрд░реЛреЬ рдбреЙрд▓рд░ рдХрд╛ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣рдЖ рд╣
bull рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ
рджреМрд░ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╡рд╛рдирд╛ рд╣реЛ рдЧрдИ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╢рд░реАрдорддреА
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
4 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рдЖрдкрд╕реА рдЯрд╣рдд рдХ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдХрд╖рддрд░реАрдп рдФрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░
рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдКрджреА рдирддрд╛рдЧрд░ рд╕ рдордорд▓рдЧ
bull рд╡рд╣ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рдФрд░ рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдЬрдирд╛рдЯрджрд░рдпрд╛рд╣
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧреА рдЙрддрд╕рд╡ рдо рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЕрд░рддрдзрд┐ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдЧрди-1 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рд╕рд╡рджрд╢реА рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣ рдкрд░
рдорд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ
рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рд╕ рд╕рдЯ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рдкрд░ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдирд╛ рдХ рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рд┐рд▓ рдХрдорд╛рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓
рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 700 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣рдпрд╣ рдЕрд╕рдЧрди-1 рдХрд╛ 18рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ bull рд╢рднрдХрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХ рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░рд╛ рд╣
рд╕рдЬрд╕рди рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд▓рдбрд┐ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ (рдУрдбрдмрд▓рдпрдЬреАрдЖрд░) рдо 72рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдХрдмрдЬрд╛ рдХрд░ рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╕рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдХрдЖрд▓рд╛рд▓рдкрд░ рдо рдо
рд┐рдХ рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣
bull рдорд╛рд▓рджреАрд╡ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛ рдпрд╛рдореАрди рди рджрд╢ рдо рдЖрдкрд╛рддрдХрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдШреЛрд╡рд░рдд рдХрд░ рджреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рднрд╛рд░реА рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд╕рд░рдирдХреЛ рди рджрд╢ рдХреА рд╢реАрд░рд┐ рдЕрджрд╛рд▓рдд рдкрд░ рдХрдмрдЬрд╛ рдХрд░ рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рдкрд╡рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢
рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛ рд╕рдИрдж рдХреЛ рдЧрд╣рд░ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рд╕рдХрдЯ рдо рдзрдЧрд░рдЯрддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рдорд╛рд▓рджреАрд╡ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд┐рдорд╕рдд рдкрд╡рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдореЛрд╣рдордордж рдирд╢реАрдж рди рднрд╛рд░рдд
рд╕ рдЖрдЧрд░рд╣ рдлрдХрдпрд╛ рдлрдХ рд╡рд╣ рджрд╡реАрдк рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдо рдЪрд▓ рд░рд╣ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рд╕рдХрдЯ рдХреЛ рд╣рд▓ рдХрд░рди рдо рдорджрдж рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрдЬреА рд╕ рдХрд╛рдо рдХрд░
bull рдЯрдХрд╕реА рд╕рд╡рд╛ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рд╕рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдУрд▓рд╛ рдФрд░ рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░
рди рдЧрд╡рд╛рд╣рд╛рдЯреА рдо рдРрдк рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдирджреА рдЯрдХрд╕реА рд╕рд╡рд╛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХ рдорд▓рдП
рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдирджреА рдЯрд╕рдХрд╕рдпрд╛рд╛ рдорд╢реАрди-
рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдирд╛рд╡ рд╣реЛрдЧреА рдФрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐ рдУрд▓рд╛ рдХ рдПрдкрдк рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕
рд╕рд╡рд╛рд░реА рд┐рдХ рдХрд░ рд╕рдХ рдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓ рдЗрд╡рд╡рд╕рдЯрд╕рд┐ рд╕рдордордЯ рдПрдбрд╡рд╛рдЯрдЬ рдЕрд╕рдо рдХ
рджреМрд░рд╛рди рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдЬрд░реЛрдо рдПрдЪ рдкреЙрд╡рд▓ рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд╕рд╛рд▓ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдХ
16рд╡ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рд╣ рд╢рд░реА рдкрд╛рд╡рд▓ рдЬрдирдЯ рдЕрдорд░рд░рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ 100 рд╕рд╛рд▓ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рдирддрддрд╡ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдпрд▓рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд▓рдЧ рдкреЙрд╡рд▓ рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдбреЛрдирд╛рд▓рдб рдЯрд░рдордк
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд╡рд┐рд░ 2017 рдо рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдорд┐рдИ рдХ рдЫрддрд░рдкрд░рдд рдорд╢рд╡рд╛рдЬреА рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдПрдпрд░рдкреЛрдЯрд┐ рди 24 рдШрдЯ
рдо 980 рдЙреЬрд╛рдиреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐рд╛рд┐рдд рд╣рд░ рдордордирдЯ рдо рд▓рдЧрднрдЧ
рдПрдХ рдЙреЬрд╛рдирдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рдорд┐рдИ рдЫрддрд░рдкрд░рдд рдорд╢рд╡рд╛рдЬреА рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬ
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдПрдпрд░рдкреЛрдЯрд┐ рди рдЯрджрд╕рд┐рд░ 2017 рдо рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ 24 рдШрдЯ рдо 974
рдЙреЬрд╛рдиреЛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рд╣реА рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐ рд╕ рд┐рд╣рддрд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ рдЧрдЯрд╡рд╡рдХ
рдпрдХ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рджрд░рдирдпрд╛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдХрд╢рд▓ рдПрдХрд▓
рд░рдирд╡ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдо рдШрд╛рддрдХ рдПрдХрдпрдЯ рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ рдорд╕рдбрд░реЛрдо (рдПрдИрдПрд╕) рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рд░рдирд╕
рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ (рдЬрдИ) рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдЦрддрдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╡рдпрд╛рдкрдХ
DASTAK рдирд╛рдордХ рджрд╡рд╛рд░-рд╕-рджрд╡рд╛рд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдо
рдШрд╛рддрдХ рдПрдХрдпрдЯ рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ рдорд╕рдбрд░реЛрдо (рдПрдИрдПрд╕) рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рд░рдирд╕
рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ (рдЬрдИ) рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдЦрддрдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╡рдпрд╛рдкрдХ
DASTAK рдирд╛рдордХ рджрд╡рд╛рд░-рд╕-рджрд╡рд╛рд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рджрд╕рддрдХ рдХрд╛ рдорд╕рд╣рдирд╛рдж рджрд░рд╡рд╛рдЬрд╛ рдЦрдЯрдЦрдЯрд╛рдУ рдПрдИрдПрд╕ рдФрд░ рдЬрдИ рдХреЛ рднрдЧрд╛рдУ рд╣
DASTAK рдЕрдорднрдпрд╛рди рдо рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХреА рдорджрдж рд╕ рдкрд░рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдЕрд┐
38 рдЬрдИрдПрд╕ рдФрд░ рдПрдИ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рд╕рдЬрд▓реЛ рдХ рджрд╡рд╛рд░-рджрд╡рд╛рд░ рддрдХ рдЬрд╛рдпрдЧреА рдЬреЛ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░ рддрд░рд╛рдИ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдд рд╣
bull рд╕рд╡реАрдбрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЦрд╛рджрдп рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рди рдЕрдЧрд▓ рдЪрд╛рд░ рд╡рд░реЛ рдо рдбрдмрд▓рдПрд┐рдкреА рдХреЛ рдПрдХ рдЕрднрддрдкрд╡рд┐ $ 370 рдордордорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░ рджрди рдХ рдорд▓рдП
рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП 2018-2021 рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдо рдпрд╣ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдбрдмрд▓рдПрд┐рдкреА рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рд╕рдордЭреМрдд рдХ
рддрд╣рдд рдПрдХ рджрд╛рдирдХрддрддрд╛рд┐ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рджрд╛рди рд╣
bull рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд╕рд░рд╢ рдкрд░рдн рди рдЙрджрдпреЛрдЧ рдЬрдЧрдд рдХ рд╕рд╛рд┐
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдирдпреА рдЙрджрдпреЛрдЧ рдиреАрд░рдд рдкрд░ рдПрдХ рджрд╢рд╡рдпрд╛рдкреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рдЧреМрд╣рд╛рдЯреА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдпреА рд┐реАрднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорд╣рд╛рд╕рдШ (рдлрд┐рдХрдХреА) рдФрд░
рдЙрджрдпреЛрдЧ рдиреАрд░рдд рдПрд╡ рд╕рд╡рд┐рд┐рди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ (рдбреАрдЖрдИрдкреАрдкреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдЗрд╕ рд┐рдардХ рдо рдЙрддрддрд░ рдкрд╡рд┐ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╣рд╛ рдХ 120 рд╕
рдЬрдпрд╛рджрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧрдкрд░рддрдпреЛ рди рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд░рд╛рдо рдирд╛рд┐ рдХреЛрд╡рд╡рдж рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд╣рд╕рд╕рди рд╕рдЬрд▓ рдо
рднрдЧрд╡рд╛рди рдЧреЛрдорддрд╡рд╡рд░ рдХ 88рд╡ рдорд╣рд╛рдорд╕рддрдХрд╛рдорднрд░рдХ рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдЧреЛрдорд╛рддрд╡рд╡рд░ рдХрд╛ рдорд╣рд╛рдорд╕рддрдХрд╛рдорднрд░рдХ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд╣рд┐рд▓реА рдХ рдирд╛рдо рд╕
рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ 12 рд╡рд░реЛ рдо рдПрдХ рд┐рд╛рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдПрдХ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдЬрди
рддреАрд┐рд┐рд╕рд┐рд▓ рдХ рджрд░ рд╣
bull рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд░рдпрд╛рдж рдо 32рд╡ рдЕрд▓-
рдЬрдирд╛рдЯрджрд░рдпрд╛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣рдИ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡
рдо рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдЕрд░рддрдзрд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рд░рдк рдо рдЖрдордмрддрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордЧрд▓ рдЧрд░рд╣ рдХреА рдУрд░
рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд░реЙрдХрдЯ рд┐рд╛рд▓рдХрди рд╣рд╡реА рдХреЛ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд░реЙрдХрдЯ рдЯрд╕рд▓рд╛ рд░реЛрдбрд╕рдЯрд░ рдХрд╛рд░ рд▓рдХрд░ рд╕рдпрд┐ рдХ рдЪрд╛рд░реЛ рдУрд░ рдЗрд╕
рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдШрдорддрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд┐рд╛рд░-рд┐рд╛рд░ рдк рд╡реА рдФрд░ рдордЧрд▓ рдХ рдХрд░реАрд┐ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдХреЛрд▓рд▓рд░ рдкрд░ рдЕрдЯрд╛рдкрдХ рдкрдХрд╖реА рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдо рдкрд░рд┐рдо рдПрдХ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдкрдорд▓рдХрди рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
5 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдпрд╛ рд╣рдХреЛрд▓рд▓рд░ рджрд╢ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рдореАрда рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЭреАрд▓реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рд╣
рдЕрдЯрд╛рдкрдХ рдЧрд╛рд╡ рдХрд╖рдЯрд░рд╛ рдФрд░ рдкрд╕рд╡рдЪрдореА рдЧреЛрджрд╛рд╡рд░реА рд╕рдЬрд▓реЛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдкрд░
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдХрд┐рдХрд▓реА рдХ рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░ рдорджрд╡рд░ рд╡рд╛рд╕рджрд╡рди рдирд╛рдпрд░ рдХрд░рд▓ рдХ
рдЕрдЧрд╕рдпрд╛рдХреЛрдб рдорд╣рд╛рджрд╡ рдордЯрджрд░ рдо рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдд рд╣рдП рдордЪ рдкрд░ рдзрдЧрд░ рдЧрдП
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡ 89 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХ рджрд░ (рд╕реАрдПрд╕рдИ) рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░
рдиреАрд░рдд рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдлрдХрдЧ рдо рдпрд╣ 16рд╡ рдкрд╛рдпрджрд╛рди рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рджреЛ рд╕рд┐рд╛рди рдЖрдЧ рд╣
bull рдпрд╣ рд░рдХ рдкрдорд╕рд▓рд╡рд░рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рдХ рд▓реЙрдбрд░ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдж рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рдПрдб рдорд╕рд╡рд╡рд▓ рд╕реЛрд╕рд╛рдЗрдЯреАрдЬ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЯреАрдЯреАрд╕реАрдПрд╕рдкреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджреА рдЧрдИ рд┐реА рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдкреЙрдорд▓рд╕реА рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕реАрдПрд╕рдИ рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рджрд╕рд░рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 38рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд╕рдЯ рдЗрдбрдбрдкрдбрдЯ рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рдЧрд░реАрди рд┐реЙрдбреА рдХреЛ рджрд░рдирдпрд╛ рдо 6рд╡рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 123рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди
рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрдкрдиреА рд┐рдардХ рдо рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рд╡рдпрд╛рдкрдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдХ
рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдореМрдЯрджрд░рдХ рдиреАрд░рдд рдХрдордЯреА (рдПрдордкреАрд╕реА) рди рдкреЙрдорд▓рд╕реА рд░рдкреЛ рд░рдЯ рдХреЛ 60 рдкрд░ рдорд▓рд╕рдХрд╡рдбрдбрдЯреА рдПрдбрдЬрд╕рдЯрдордЯ рд┐рдорд╕рдорд▓рдЯреА (рдПрд▓рдПрдПрд┐)
рдХ рддрд╣рдд рд░рдЦрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛
bull рдЧрдЧрд▓ рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ рдСрд┐ рдПрдЬрдХрд╢рдирд▓ рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдПрдб рдЯрд░рд░рдирдЧ
(рдПрдирд╕реАрдИрдЖрд░рдЯреА) рди рд╕рдЪрдирд╛ рдФрд░ рд╕рдЪрд╛рд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХрддрд╛ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдкрд░ рдПрдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдПрдХреАрдХрдд
рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░ рд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд
рдЗрдЯрд░рдирдЯ рдЯрджрд╡рд╕ (06 рд┐рд░рд╡рд░реА) рдХ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдПрдЗрд╕
рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдо рд┐рд╛рдЯрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛- рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рдорд╛рдЯрд┐ рд╣реЛрдирд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд рд╣реЛрди рдПрдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╣реЛрди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрди рдХ рдкрд╛рда рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдкрд░рдорд╛рд░ рдЖрдпрд┐ рд▓ рдЬрд╛рди рдо рд╕рдХрд╖рдо
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдк рд╡реА-2 рдХрд╛ рдЪрд╛рджреАрдкрд░рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рджрд░ рд╕ рд╕рд┐рд▓
рдкрд░рдХрд╖рдкрд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рддрд╣рдд рдпрд╣ рдкрд░рдХрд╖рдкрд░
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рджрд░реА рддрдХ рдЬрдореАрди рд╕ рдЬрдореАрди
рдкрд░ рдорд╛рд░ рдХрд░рди рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рд░рдЦрддреА рд╣
рдкрдерд╡реА-II рдорд┐рд╕рд╛рдЗрд▓ рдХ рд╕рдирджрд░рдн рд┐ рд╕рдХрд╖рд┐рдкрдд-
рджрд╢ рдХ рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдо 2003 рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдиреМ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рдПрдХрд▓
рдЪрд░рд░ рддрд░рд▓ рдИрд┐рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдк рд╡реА-2 рдкрд░рд┐рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рд╣ рд╕рдЬрд╕ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрдЯреАрдЧрд░рдЯрдб рдЧрд╛рдЗрдбрдб рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЖрдИрдЬреАрдПрдордбреАрдкреА) рдХ рддрд╣рдд
рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЯреАрдо рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреА рдЕрдирднрд╡реА рддрдЬ рдЧрджрд┐рд╛рдЬ рдЭрд▓рди рдЧреЛрд╕рд╡рд╛рдореА рд╡рдирдб рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдо 200 рд╡рд╡рдХрдЯ рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░рдирдпрд╛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдлрдХрд░рдХрдЯрд░ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХрдЬрд┐рджрд╛рд░реЛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рдиреАрд░рддрдЧрдд
рджрд░ рдХрд╛ рддрдЬ рдлрдХрд░рдпрд╛рд╡рд╡рдпрди рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рд╕
рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рдХреЛ рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬреЛреЬрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рди рдЖрд┐рд╛рд░
рджрд░ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрдЦрдд рд╣рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2016 рд╕
рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХреЛ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЯрд░рд▓ рд┐рдХ рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд┐рдХ рдЛрд░реЛ рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рд╕ рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдЬреЛреЬрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдкрдмрддрд░рдХрд╛ рд┐реЛрдмрд╕рд┐ рди рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдЕрдореАрд░ рд╕рдЪреА рдЬрд╛рд░реА рдХреА рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдЬрдЧрдд рдо 20 рд┐рдиреА рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд░рд░рдкрдкрд▓ рдХ рд╕рд╣-рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдлрдХрд░рд╕ рд▓рд╛рд╕рд┐рди рдХреЛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕
рдКрдкрд░ рд╕рдЪреАрд┐рджрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рдХреА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдирдЯ рд╡рд┐рд┐ рдХрд╛ 75-8 рдЕрд░рд┐
рдбреЙрд▓рд░ рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд┐рд░рд░рд░рдпрдо рдХ рд╕рд╣-
рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдЬреЛрд╕рд┐ рд▓рдмрд┐рди ($ 1-5 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рдФрд░ рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдмрд┐рдирд╛рд╕ рдЪрдЧрдЧ рдЭрд╛рдУ ($ 11-2 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рд╣
bull рд┐рд░рдордбрд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХреЛ рд╡рд┐ рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЙрд╕ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд░рдордбрд╛ рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рдЬреЙрди рд░рдлрдХрди рди
рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рд╕рд╡реЛрдЪрдЪ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рдХ рд┐рд╛рд╡рдЬрдж рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд░рджрдж рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдПрдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
6 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдкрд░рдорд╛ рдЦрд╛рдб рди рддрд╡рд╛рдЧ рдо рд░реЛрдбреЛрдбрдбрд░
рдЙрджрдпрд╛рди рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреАрдЙрд╡рд╣реЛрди рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░реЛ рдХ
рд╡рдХрд╖рд╛рд░реЛрдкрд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рдХреЛ рднреА рдЕрдЬрд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рддрд╡рд╛рдЧ 50+ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░
рдХ рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХрд╛ рдШрд░ рд╣
bull рдкрд╛рдЪрд╡ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдФрд░ рдЕрдгрдЦрд▓
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд┐рди рд╕рдШ (рдПрдЖрдИрдПрдордП) рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдкрд░рднрд╛рдЧ
(рдкреАрдкреАрдбреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдирдЯрд╡рдХрд┐ (SARPPN) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ
рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (ADB) рдФрд░ рдЗрд╕рд▓реЙрдордордХ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ
(IDB) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рд╡рд╡рд░рдп -
lsquolsquoрд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдФрд░ рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░rsquorsquo рд╣
bull рдЕрдорднрдирддрд╛ рдЬреЙрди рдорд╣реЛрди рдХрд╛ рдорд╢рдХрд╛рдЧреЛ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдо рд╕рдХрд╖рдХрд╖рдкрдд рд┐реАрдорд╛рд░реА рдХ рд┐рд╛рдж рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрдирдХреА рдЖрдп 77 рд╡рд░рд┐ рд┐реА рдЙрд╡рд╣ рдлрдорд╕рдЕрд░ рд╢реЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдЪрд░рд░рддрд░ рдХ рдЕрдорднрдирдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрдзрд┐рдХ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдж рдЯрд╣рджрд╕рддрд╛рди рдПрдпрд░реЛрдиреЙрдЯрдЯрдХрд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рд░рдпрд▓ рдЯрд╛рдЗрдо
рдСрдкрд░рдЯрдЯрдЧ рдорд╕рд╕рдЯрдо (рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд╣реЙрдХ-i рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рд╣реЙрдХ-i рднрд╛рд░рдд рдо рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рджрд╢реА рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕ рд╣ рдФрд░ рд╕рдЯрд░ рд┐реЙрд░ рдордордорд▓рдЯрд░реА рд╡рд╛рдпрд┐рд░рдирд╕ рдПрдб
рд╕рдЯрдЯрд┐рдлрд┐рдХрд╢рди (рд╕реАрдПрдПрдордЖрдИрдПрд▓рдПрд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдорд╛рдгрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рджрд╢ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЯ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдиреМрдХрд░реА рдЦреЛрдЬрди рд╡рд╛рд▓реА рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдкрдк Empzilla рд▓реЙрд╡рдЪ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣ рдЬреЛ рд░рдирдпреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреА рдореМрдЬрджрд╛ рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдЧреА рддрд┐рд╛ рдиреМрдХрд░реА рдЪрд╛рд╣рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреА рдЪрдпрди
рдкрд░рдлрдХрд░рдпрд╛ рдХреЛ рд╢реАрдШрд░ рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рд┐рдирд╛рдПрдЧреА bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рдЧрд░рд╛рд╣рдХ
рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд░рдирдпрдореЛ рдХреЛ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░
рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рдХреЛ 100 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдЖрдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐
рдХрд╡рд░ рдХрд░рди рдХ рджрд╛рдпрд░ рдХреЛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рдХрд░рдЧрд╛ рд▓рдЧрднрдЧ 20 рд┐рдлрдХрдЧ рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓
рдХреЛ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░
рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рд░рдирдпреЛ рдо рд╣ bull рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рди рд╡рд░рд┐ 2017 рдо рдХрд░реАрд┐ 882 рдХрд░реЛреЬ рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ
рдХ рдЖрд╡рд╛рдЧрдорди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрдиреА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рджрд░рдирдпрд╛ рдХ
рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд┐рд░рдХрд░рд╛рд░ рд░рдЦрд╛ рд╣
рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╡рд░рд┐ 2014 рдо рд▓рджрди рдХ рд╣реАрдерд░реЛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬрдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд┐рдирд╛ рд┐рд╛
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдЕрдкрдиреА рддреАрди рджрд╢реЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐
рдЕрдореАрд░рд╛рдд (рдпрдПрдИ) рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╡рд╛рдирд╛ рд╣рдП рдпрд╣ рдПрдХ
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣ рдФрд░
рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХрд╛ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджреМрд░рд╛ рд╣
bull рдкрд╣рд▓ рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рд╕рдорд╛рдкрди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдЖ
рд╕рдЬрд╕рдо рдЦрд▓реЛ рдХ рдЧрдв рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рди рдХрд▓ рдордорд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд рд░рд╛рдЬрдп рди 102 рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╕рдЬрдирдо 38 рд╕рд╡рд░рд┐ рдФрд░ 26 рд░рдЬрдд рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди 110 рдкрджрдХ (36 рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ) рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ 94 рдкрджрдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЯрджрд▓рд▓реА рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ bull рджрд╢ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛рдбрд┐ рди
рд╣рд░рджрд╛рд▓ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдХреЛ рдХрдкрдиреА рдХ рдирдП рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ (рдПрдордбреА) рдФрд░ рдордЦрдп
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА (рд╕реАрдИрдУ) рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рд╡рд╡рдЬрдп рдЬрд╛рд╕рдЬрд╛ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣
bull рдпрдПрд╕ рдЪрдорд┐рд╕рд┐ рдСрд┐ рдХреЙрдорд╕рд┐ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рди
рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐реМрджрдзрд┐рдХ рд╕рдкрджрд╛ (рдЖрдИрдкреА) рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдЕрдкрди рдЕрдХреЛ рдХреЛ рдХрд╛рд┐реА рд╣рдж рддрдХ рд┐рдврд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ 50 рджрд╢реЛ рдо 44рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рднрд╛рд░рдд рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо 45 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 43рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди рдЕрдкрдиреА рд┐рд╛рдбрдбрдЧ рдкрд╣рд▓ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдкрдиреА рдирдИ
рд╢рд░рд╡рд░-рд╕рд┐рд┐реА рдкрд╣рдЪрд╛рди рд╢рд░ рдХреА рдЬреЛ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд░рдк рд╕ рдПрдХ рд╕рдЧреАрддрдордп
рд▓реЛрдЧреЛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо MOGO рд╣
bull рд░рдХрд╖рд╛рдорддрд░реА рд░рдирдорд┐рд▓рд╛ рд╕реАрддрд╛рд░рд╛рдорди рди рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХ рдЖрд┐рд░рдирдХреАрдХрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдкрд░ рдирдЬрд░ рд░рдЦрди рдФрд░ рдЗрд╕рдо рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдХ рдорд▓рдП 13 рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рдзрдЪрд╡ рд╡рд╡рдирдпрд╢реАрд▓ рдУрд┐рд░рд╛рдп рдЗрд╕ рд╕рдордорд░рдд рдХ
рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣реЛрдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдПрдирдПрдЪрдПрдЖрдИ) рджрд╢ рдо рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдФрд░ рдЙрд╕ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╕рд╡рд╡рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдЯрджрд▓рд▓реА-рдорд┐рдИ
рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрдЧрддрд╛рди рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдордЦрдп
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рд╕рдЯрд▓рд╛рдЗрдЯ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдЬрд░рд░рдП
рдЬреАрдкреАрдПрд╕рдЬреАрдПрд╕рдПрдо рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рдкрд░рддрдпрдХ рд╡рд╛рд╣рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рддрдп
рдХреА рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░реА рдХреА рдЧрд░рдирд╛ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдордзрдп рд░рд▓рд╡ (рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░) рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рд┐рди
рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдкрди рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рднреА рд╕рдЯрд╢рдиреЛ рдкрд░ 100 рдПрд▓рдИрдбреА рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╖рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдо рд╕рд┐рд╕ рдЖрдЧ рд░рд╣рд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
7 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐рд╛рд┐ рдЖрдпреЛрдЧ (рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ) рди рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕
рд▓реЛрдХрд╡рдкрд░рдп рд╕рдЪрд┐ рдЗрдЬрди рдЧрдЧрд▓ рдкрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдо рдЕрдирдзрдЪрдд рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рд╡рдпрд╡рд╣рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рд▓рдЧрднрдЧ 136 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЬрдорд╛рд┐рдирд╛ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╕рдкрд╕рдХреЛ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЗрджрд░рд╛ рдирдИ рдХреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ (рдЖрдИрд╕реАрд╕реА) рдХреА рдкрд╣рд▓реА рд╕рд╡рддрддрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рдирджрд╢рдХ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдирдИ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдЬрди 2018 рдо рдлрдХрд░рдХрдЯ рд░рдирдХрд╛рдп рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧреА
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рддрд┐рд╛ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп
рдКрдЬрд╛рд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЖрд░рдХрдорд╕рд╣ рди рдПрдХ рд╡рд┐ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рд░рдирдЧрд░рд╛рдиреА рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдФрд░ ASH TRACK рдирд╛рдордХ рдЙреЬрди рд░рд╛рдЦ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рдПрд╕рдкрд▓рдХрд╢рди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛ bull 23рд╡ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрдорд▓рд╡рдкрдХ рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо рдПрдХ рд░рдЧреАрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╢рднрд╛рд░рдн рд╣рдЖ
рдЗрд╕ рдкрд░рд░рддрдпреЛрдзрдЧрддрд╛ рдо 92 рджрд╢ рднрд╛рдЧ рд▓ рд░рд╣ рд╣ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо 102 рдкрджрдХ рд╣реЛрдЧ
рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╛рдд рдЦрд▓ рдФрд░ 15 рд╢рд░рд░реА рд╣реЛрдЧреА
bull рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рди рд╣рд▓рд┐реА рд╕рдЯрдЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рдорд╕рд╡ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдХрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рдХрд░рд▓ рдкрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд┐реЬ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣ рд╣ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рдд
рди рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдЭрд╛рд░рдЦрдб рдЬрдордо рдФрд░ рдХрд╡рдореАрд░ рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╣ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ
рд╕рд╡рджрднрд┐ рдо рдЫреЛрдЯ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рдордордЬреЛрд░рдо рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╣ рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж
рдордгрд░рдкрд░ рдФрд░ рдЧреЛрд╡рд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд рдкрд░рджрд╢реЛ рдо рд▓рдХрд╖рджрд╡реАрдк рди
рд╕рд┐рд╕ рдЕрдЪрдЫ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдо рд┐рд╣рддрд░
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХрд╡рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдирд╡рд╛рд╕ рдХ рджрд░
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЧрд░рд╛рд╕рд░рдЯ рдЗрд╡рд┐реЙрдордЯрдЯрдХрд╕-VIVID 2018 рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдардХ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рд╣ VIVID 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╕рд╛рдЗрд┐рд░
рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдирд╡рд╛рдЪрд╛рд░ рд╣
bull рджрд┐рдИ рдо рднрд╛рд░рдд рд╕ 2017 рдо рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ рдЖрдЧрдорди рдо 15 рд╡рджрдзрд┐ рджрдЦреА рдЧрдИ
рд╕рдЬрд╕рдо 21 рдордордорд▓рдпрди рдЖрдЧрддрдХ рд╣ рдЬреЛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рд░реЛрдд рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рдирд╛рдП рд░рдЦрддрд╛ рд╣ рджрд┐рдИ рдХ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рдФрд░
рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рд╡рд╡рдкрд░рди (рджрд┐рдИ рдкрдпрд┐рдЯрди) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд░рд┐ рдо 2 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдХ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рднреА рд┐рди рдЧрдпрд╛
bull рдирд╢рдирд▓ рдкрдордЯрд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ) рди рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХ рдорд▓рдП рдмрд┐рд╕рд╡рд╛рдореЛрд╣рди рдорд╣рд╛рдкрд╛рддрд░ рдХреЛ рдЧрд░-рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ рдЕрддрд░рд░рдо рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд┐реА рд╕рд╛рдорд┐рд╛рдорд░рддрд┐ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓рдЧреА
bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд┐ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди 89 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд╣рдЖрдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд┐рдврд╛рдк рдХреА рд┐реАрдорд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рдХрд╛рд░рди рд╣рдЖ рд╣ рдУрдбреАрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдХ рдкрд░рд░рдд рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЙрд╡рд╣ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХ рджрд░реАрдп
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрджрдо рд╢рд░реА рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЙрдирдХ рддреАрди рдЙрдкрд╡рдпрд╛рд╕
рдпрддрд░рд░рджрд░ ( рдж рдЗрд╕рдордЯрдб) 1967 рдЕрд╕рдпрд┐ рдЙрдкрд░рдирд╡рд╢ (рдж рд╕рдирд▓рд╕ рдХреЙрд▓реЛрдиреА) 1974 рдФрд░ рдирд╡ рдЬрд╛рддрдХ (рд░рдЬрд╕рд╡рд╕рд╕) 1981 рди рдЙрд╡рд╣ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдо рд╡рд╡рд╢рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрд▓рд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдФрд░
рд╕рд░рд▓рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬрд╕ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рднреА рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рд╣рдд рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА
рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдорд╣рдордж рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рдЧрд░рдб
рдХреЙрд▓рд░ рдСрд┐ рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрд┐ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рджреЛрдиреЛ рдирддрд╛рдУ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд┐рдардХ рдХ
рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдореЛрджреА рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдЧрд╣ рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрдирд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рди рдЧрдЬрд░рд╛рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп
рдЕрд╣рдорджрд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рд╕рдХрдд рднрд╛рд░рд╛ рд╕реАрдЦрди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдЦреЛрд▓рд╛ рд╣
bull рдХреЙрд░рдкреЛрд░рдЯ рдФрд░ рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпреЛ рдо рдордЬрд┐рдд рд╡рджрдзрд┐ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЕрдкрд░рд▓ рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд░рддрдпрдХрд╖ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рд▓рдЧрднрдЧ
20 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдЧрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╢рджрд┐ рдкрд░рддрдпрдХрд╖
рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ 1 9 3 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рддрдХ рд┐рдврдХрд░ 695 рд▓рд╛рдЦ
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛рдЬрд┐рдлрдХ рд╢рджрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЖрдп рдХрд░ рдо 19 2 рдкрд░рд░рддрд╢рдд
рдХреА рд┐рдвреЛрддрд░реА рд╣рдИ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЬрдирд╡рд░реА рдо рд░рдирдЬреА рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпрд╛ 186
рд┐рдв рдЧрдИ рд╕рдХрд▓ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рднреА рдЕрдкрд░рд▓ 2017 рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ рд┐реАрдЪ
133 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ 821 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рди 40 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдорд▓рдп рд╡рд╛рд▓
рдЫрд╣ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдХ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рди рд╕рд╡рд╛рдЧрдд
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
8 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рди 2015 рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдлрдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЦрд╛реЬреА рджрд╢реЛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд
рдФрд░ рдУрдорд╛рди рди рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдЖрда рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╕рдЬрди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
рдЙрдирдо рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рджрд╢ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рди 2016-17 рдо 20339 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп
рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рднреА рд┐рдХреЛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд╛рдордЯрд╣рдХ рд░рдк рд╕ 81683 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдп рдЖрдХреЬ рдЙрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рд╕ рд╕рдорд┐рдзрд┐рдд рд╣
рдЬрд┐ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧреА рд┐рдХреЛ рдХрд╛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╡рд╡рд▓рдп рдирд╣реА рд╣рдЖ рд┐рд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рди
2016-17 рдо 9205 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХ
рд┐рд╛рдж рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (7346 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрдирд░рд╛ рд┐рдХ (5545 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп) рдФрд░ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ (4348 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА (рддрд▓ рдПрд╡ рдкрд░рд╛рдХрд░рддрдХ рдЧрд╕ рд░рдирдЧрдо) рд╡рд╡рджрд╢ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░
рдЙрд╕рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдзрдЧрдпреЛ рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рдПрдХ рд┐реЬ рдСрд┐рд╢реЛрд░ рдСрдпрд▓рд┐реАрд▓рдб
рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдирд╢рдирд▓ рдСрдпрд▓ рдХрдкрдиреА (рдПрдбреАрдПрдирдУрд╕реА) рдо 600 рдордордорд▓рдпрди
рдбреЙрд▓рд░ рдХ 10 рдХ рд╢рдпрд░ рдЦрд░реАрдж рдпрд╣ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдЬрд┐ рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рди рддрд▓ рдЕрдореАрд░ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдо рдкрд░ рдЬрдорд╛рдП рд╣
bull рдкрд░ рдХ рд▓рд┐реА рджрд░реА рдХ рддрд░рд╛рдХ рд░реЛрд╣рди рдореЛрд░ рд╡рдп рдЬреАрд▓рдб рдХ рдЙрддрддрд░ рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рджрд╡реАрдк рдХ рд┐реАрдЪ рдХрдХ рд╕рдЯрд░рдЯ рдХреЛ рддрд░рдХрд░ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ
рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рддрд░рд╛рдХ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рдХрд╛рд░рдирд╛рдорд╛ 8 рдШрдЯ рдФрд░ 37 рдордордирдЯ рдо рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдХрд╡рд▓ рдиреМрд╡ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдореЛрд╣рдордордж рдмрд┐рди рдЬрд╛рдпрдж рдПрд▓ рдирд╣рдпрд╛рди рдХ
рд┐реАрдЪ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рдорд╣рд▓ рдо рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рддрд░ рдХреА рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рд╣рдИ рдпрд╣ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХреА рдЙрдирдХреА рджрд╕рд░реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХ рдкрд╣рд▓ рдЯрд╣рдж рдордЯрджрд░ рдХреА рдЖрд┐рд╛рд░рдорд╢рд▓рд╛ рд░рдЦреА рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рди рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░реЛ рдорд╛рдирд╡ рд╢рд╕рдХрдд
рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд 5 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рд░рдд 5 рдПрдордУрдп рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╣-
1 рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЧрд░рдк рдФрд░ рдЖрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рддрд▓ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдХрдЪрдЪ рддрд▓ рдХ рдЦрдирди рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдп рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣
2 рднрд╛рд░рддреАрдп рд╢рд░рдордЬреАрд╡рд╡рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╢рдХрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрддрд╛
3 рд░рд▓ рдХрд╖рддрд░ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд▓рдХрд╖рдп рдкрд░ рд░рд▓рд╡ рдФрд░ рд╕рдШреАрдп
рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рд╕рдорджрд░реА рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
4 рд┐реЙрдорд┐ рд╕рдЯреЙрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдФрд░ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ 5 рдорд▓рдЯреА-рдореЛрдбрд▓ рд▓реЛрд╕рдЬрд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рдкрд╛рдХрд┐ рддрд┐рд╛ рдЧреЛрджрд╛рдореЛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╢рд░ рднрдбрд╛рд░рд░
рд╕рдорд╛рд┐рд╛рди рдХ рд╕рдорд╛рд╡рд╢рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬрдордо рдо рдПрдХ рд╣рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рдЬрдордо-рдХрд╡рдореАрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдкреА рд╡рд▓рдбрд┐ рдХ рд┐реАрдЪ рднреА рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рд╡рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рд╡рд▓рд┐ рдХреА рдПрдХ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХреА рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓
рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд┐рдИ рдХреА рдХрд▓ рд╡рд▓рд┐ 950 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ (61 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП) рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░реЛ рдо 12рд╡ рд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░ рд╣рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╡рдп рдпреЙрдХрд┐ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд┐рд╛ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ 3 рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рд╣-рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ (3 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)рд▓рджрди
( 27 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░) рдЯреЛрдХрдпреЛ (25 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)
bull рд╢рдордорд┐рд▓рд╛ рд░рдирдХреЛрд▓рдЯ рдЪрд╛рдЗрдирд╛ рд▓рдбреАрдЬ рдкреАрдЬреАрдП рдЯрд░ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд╛рд▓реАрд┐рд╛рдИ
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рд┐рди рдЧрдИ рд┐рдЧрд▓рд░ рдХреА рдЗрд╕ 26 рд╡рд░реАрдп
рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рди рдЖрдгрдЦрд░реА рджреЛ рд░рд╛рдЙрдб рдо рд▓рдп рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рдХ рдЯрд░ рдХрд╛рдбрд┐ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ bull рд╕рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдЖрдЗрд╕рд▓рдб рд╕рд┐рд┐реА рдФрд░ рдСрд╕рдХрд░ рдирд╛рдорд╛рдлрдХрдд рд╕рдЧреАрддрдХрд╛рд░
рдЬреЛрд╣рд╛рди рдЬреЛрд╣рд╛рдирд╕рди рдХрд╛ 48 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреА рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдорд╛рдирд╡рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рд╡рдХреАрд▓ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрддрд╛рд┐ рдФрд░ рджрд╢ рдХ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд╕рд╡рдп рдкрд░рд░рддрд╖рдЯрдард╛рди рдХреА рдПрдХ рдордЦрд░ рдЖрд▓реЛрдЪрдХ
рдЕрд╕рдорд╛ рдЬрд╣рд╛рдЧреАрд░ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣рджрдп рдХреА рдЧрд░рдд рд░рдХрди рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ 66 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХ рддреАрди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рджреМрд░ рдХ рдЖрдгрдЦрд░реА рдЯрджрди рдо рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдорд╕рдХрдд рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рджрддрд╛рд╡рд╛рд╕ рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рднрд╛рд░рдд-рдУрдорд╛рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдореАрдЯ рдо рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░рд░рдХ рдирддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛
bull рд╕реЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рдирд░рддрди рдЧрдбрдХрд░реА рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд╣рд╛рдИрд╡ рдХрдкрдорд╕рдЯреА рдорд╡рдпрдЕрд▓ (рдПрдЪрд╕реАрдПрдо) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдордирдЕрд▓ рдХреЛ рдЗрдбреЛ-рдПрдЪрд╕реАрдПрдо рдХ рд░рдк рдо рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░
рдпрд╣ рд╕реАрдПрд╕рдЖрдИрдЖрд░-рд╕реАрдЖрд░рдЖрд░рдЖрдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рдбреАрд┐рд╕рд╡рдбрдЧ рдЪрд╡рдкрдпрди рдлрдХрд╢рди рдЧрд╛рдЧреЛрд▓реА рди рдорд┐рдИ рдо рджрд╕рд╖рдЯрдЯрд┐рд╛рдзрд┐рддреЛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдП рд╢рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдХрд╛ 13рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдЬреАрддрд╛ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рд┐рдбрд░рд╢рди рд┐реЙрд░ рдж
рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдИ рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 12 рдлрд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛
рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 18 рд┐рд░рд╡рд░реА рддрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдордирд╛рдПрдЧрд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣-2018 рдХреЛ ldquoрдЙрджрдпреЛрдЧ 40-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
9 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рднрд╛рд░рдд рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬреА рдЫрд▓рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рди рдХрд╛ рдЕрд╡рд╕рд░rdquo рдХ рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ 40 рдпрд╛ рдЪреМрд┐реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рднрд▒ рдо рдПрдХ
рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд┐рд▓ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕рд╛рдорди рдЖрдпреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдЧрд▓реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░реЛрд░рдбрд╕ рдПрдб рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд┐ рдЕрд┐реЙрд░рд░рдЯреА рдСрд┐ рджрд┐рдИ рди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдкрд╣рд▓ рдСрдЯреЛрдиреЙрдорд╕ рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреА рдЯрд╕рд╕рдЯрдЧ рд╢рд░ рдХреА рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреЛ рдирдХрд╕рдЯ рдЯрдпрдЪрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд╢рди (рдпрдПрд╕-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдо рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд▓рдиреЛ рдо рд▓рдШ рдФрд░
рдордзрдпрдо рджрд░реА рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рдлрдХрдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдкреЙрд░рдбрд╕ 15 рд╕рдХрдб рдХ рднреАрддрд░ рдЬреЬ рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд┐рд╕ рдХрд╛ рд░рдк рд▓ рд╕рдХрдд
рд╣ рд╡рд╣реА рдЗрд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд╣реЛрди рдо 5 рд╕рдХрдб рдХрд╛ рд╡рдХрдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣
bull рдЕрд▓ рдЕрддрд░ рд╕рдорд╣ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рджрд┐рдИ рдо рдЧрд╡реЛрд░рд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рдЕрд┐ рджрд░рдирдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдКрд╛ рдЪрд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХреА рдКрд╛ рдЪрд╛рдИ 356 рдореАрдЯрд░ рдФрд░ 53
рд╕рдЯреАрдореАрдЯрд░ рд╣ рдпрд╣ рдЙрд╕реА рд╢рд╣рд░ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐
рд╣реЛрдЯрд▓ рдЬрдбрдмрд▓рдп рдорд░рд░рдпрдЯ рдорд░рдХрд╕ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рдПрдХ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рд╣
рдзрдЧрдиреАрдЬ рд┐рдХ рдСрд┐ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╕ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХреА рдкрд╕рд╖рдЯрдЯ рдХреА рдЧрдИ
рд╣
bull рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдЙрддрддрд░рджрд╛рд░рдпрддрд╡ рдкрд░ 12рд╡ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛рд╕рдордорд▓рди рдо рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдЧреЛрд▓рдбрди рдкреАрдХреЙрдХ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ 2017 рдкрд░рд╕рддрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдЖрдкрд░рд╡рд╛рд╕рди рдмрдпрд░реЛ (рд┐реАрдУрдЖрдИ) рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрддрд╛-
рд╡рд╛рд░ рдПрд╡ рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣-рд╡рд╛рд░ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди (рдПрд┐рдЯреАрдП) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдИ-рдкрдпрд┐рдЯрдХ рд╡реАрдЬрд╛ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди рдХ рдорд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирдорд╛рдиреЛ рдХрд╛ рднреА рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рддрд╛ рд╣рдЬрдирд╡рд░реА 2017
рд╕ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдо рдПрд┐рдЯреАрдП рдо рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ 84 рд┐реА рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ
рдорд╣реАрди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд▓ 240 рд▓рд╛рдЦ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдИ-рдЯрд░рд░рд╕рдЯ рд╡реАрдЬрд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд┐рд╛рд░ рдЬрд┐рдлрдХ рдЬрдирд╡рд░реА 2017 рдХ рдорд╣реАрди рдо 152 рд▓рд╛рдЦ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 585 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдкрд░рд░рдд рд╡рд░рд┐ 13 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
рдбрдмрд▓рдпрдЖрд░рдбреА 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд░рдбрдбрдпреЛ рдПрдб рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рд╣ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░ рдпрдирд╕рдХреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рджрдпрдд рдПрд╡ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░
рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЗрдбрдбрдпрди рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди 2018
рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦрд╛рд╡ рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди 15935 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдХ
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХреА рддрд╛рдХрдд рд┐рдврд╛рди рдХ рдорд▓рдП
740 рд▓рд╛рдЦ рдЕрд╕реЙрд▓рдЯ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ 5719 рд╕рдирд╛рдЗрдкрд░ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ рдФрд░ рд▓рд╛рдЗрдЯ
рдорд╢реАрди рдЧрди рдХреА рдЦрд░реАрдж рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рд░рдж (рдбреАрдПрд╕реА) рдХреА рдПрдХ рд┐рдардХ рдо рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рд▓рдмрд┐рдд рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рдЧрдИ рдЬреЛ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХреА рд░рдирд░рд┐рдп рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд░рд┐ рдЗрдХрд╛рдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдХреЛ рдХ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХреЛ рдпрд╣
рдХрд╣рдд рд╣рдП рдЙрджрд╛рд░ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╕рдХрд╖рдо рд▓рдШ рдФрд░ рдордзрдпрдо рдЙрджрдпрдореЛ (рдПрдордПрд╕рдПрдордИ) рдХ рдорд▓рдП рд╕рднреА рдЛрд░ рдЕрд┐ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдЛрд░ рджрди рдХ
рд░рдк рдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛрдЧ рдпрд╣ рд┐рдХреЛ рдХреА рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рдорд╛рдЧ рд┐реАрдЕрд┐ рддрдХ рдкрд░рд░рдд
рдПрдордПрд╕рдПрдордИ рдЛрд░ рд▓рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ 10 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рддрдХ рдХреА рдЛрд░
рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рд╕рдХрдЯрд░ рдЧрд░рдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд┐рд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рд░рдбрдбрдпреЛ рдЙрдордЧ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо
рднрд╛рд░рдд рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╢рд░реЛрддрд╛ рд╡рд┐ рд╕рдЯрд░реАрдордордЧ рдпрд╛ рдРрдк рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЗрд╕ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рдХреЛ рд╕рди рд╕рдХрдд рд╣ bull рдХрд╡рдиреЬ рдХ рдорд╢рд╣рд░ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдпрдХрд╛рд░ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рдХрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рд╣рдП рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдо рдЪрдпрд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣ рдЯрд╣рд╡рджреА рдХ
рд▓рдЦрдХ рдорд╛рд┐рд╡ рдХреМрдорд╢рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдЪрди рдЧрдп
bull рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ рди рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдзрд┐рдд
рдЕрдирдкрд╛рд▓рди рдЪрдХ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХ рд┐реАрдЪ 21 рд╡рд░рд┐ рд┐рд╛рдж рдорд╛рдЪрд┐-рдЕрдд рдо рдЕрдкрди
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХреА рд╢рд╛рдЦрд╛ рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рд╣рд┐рдХ рди
рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдХ рдпрд╕рдХрддрдХрд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдо рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди
рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рдЧрд╛ bull рд╡рд╡рдорднрд╡zwjрди рддрд░рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдореЛ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рдЙрддzwjрдкрд╡zwjрди рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛
рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рдЕрд▓zwjрдк рд┐рдЪрдд рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╕ рдЬреЬ рд░рдирдпрдореЛ рдо рд░рдирдЯрд╣рдд
рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛ рдХреЛ рднреА рд╕рдорд╛рдкzwjрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968 рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рд┐рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1873 рдо рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рд╕zwjрддрд╛рд╡ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдЕрд╕рд╕zwjрддрддzwjрд╡ рдо рд░рд╣рди рдЬрд╛рди рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ (рдПрдирдПрд╕рд╕реА)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
4 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рдЖрдкрд╕реА рдЯрд╣рдд рдХ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдХрд╖рддрд░реАрдп рдФрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░
рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдКрджреА рдирддрд╛рдЧрд░ рд╕ рдордорд▓рдЧ
bull рд╡рд╣ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рдФрд░ рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдЬрдирд╛рдЯрджрд░рдпрд╛рд╣
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧреА рдЙрддрд╕рд╡ рдо рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЕрд░рддрдзрд┐ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдЧрди-1 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рд╕рд╡рджрд╢реА рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣ рдкрд░
рдорд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ
рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рд╕ рд╕рдЯ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рдкрд░ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдирд╛ рдХ рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рд┐рд▓ рдХрдорд╛рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓
рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 700 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣рдпрд╣ рдЕрд╕рдЧрди-1 рдХрд╛ 18рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ bull рд╢рднрдХрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХ рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░рд╛ рд╣
рд╕рдЬрд╕рди рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд▓рдбрд┐ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ (рдУрдбрдмрд▓рдпрдЬреАрдЖрд░) рдо 72рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдХрдмрдЬрд╛ рдХрд░ рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╕рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдХрдЖрд▓рд╛рд▓рдкрд░ рдо рдо
рд┐рдХ рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣
bull рдорд╛рд▓рджреАрд╡ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛ рдпрд╛рдореАрди рди рджрд╢ рдо рдЖрдкрд╛рддрдХрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдШреЛрд╡рд░рдд рдХрд░ рджреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рднрд╛рд░реА рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд╕рд░рдирдХреЛ рди рджрд╢ рдХреА рд╢реАрд░рд┐ рдЕрджрд╛рд▓рдд рдкрд░ рдХрдмрдЬрд╛ рдХрд░ рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рдкрд╡рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдордЦрдп рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд┐реАрд╢
рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛ рд╕рдИрдж рдХреЛ рдЧрд╣рд░ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рд╕рдХрдЯ рдо рдзрдЧрд░рдЯрддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛рдорд╛рд▓рджреАрд╡ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд┐рдорд╕рдд рдкрд╡рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдореЛрд╣рдордордж рдирд╢реАрдж рди рднрд╛рд░рдд
рд╕ рдЖрдЧрд░рд╣ рдлрдХрдпрд╛ рдлрдХ рд╡рд╣ рджрд╡реАрдк рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдо рдЪрд▓ рд░рд╣ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рд╕рдХрдЯ рдХреЛ рд╣рд▓ рдХрд░рди рдо рдорджрдж рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрдЬреА рд╕ рдХрд╛рдо рдХрд░
bull рдЯрдХрд╕реА рд╕рд╡рд╛ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рд╕рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдУрд▓рд╛ рдФрд░ рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░
рди рдЧрд╡рд╛рд╣рд╛рдЯреА рдо рдРрдк рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдирджреА рдЯрдХрд╕реА рд╕рд╡рд╛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХ рдорд▓рдП
рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдирджреА рдЯрд╕рдХрд╕рдпрд╛рд╛ рдорд╢реАрди-
рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдирд╛рд╡ рд╣реЛрдЧреА рдФрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐ рдУрд▓рд╛ рдХ рдПрдкрдк рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕
рд╕рд╡рд╛рд░реА рд┐рдХ рдХрд░ рд╕рдХ рдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓ рдЗрд╡рд╡рд╕рдЯрд╕рд┐ рд╕рдордордЯ рдПрдбрд╡рд╛рдЯрдЬ рдЕрд╕рдо рдХ
рджреМрд░рд╛рди рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдЬрд░реЛрдо рдПрдЪ рдкреЙрд╡рд▓ рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд╕рд╛рд▓ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдХ
16рд╡ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рд╣ рд╢рд░реА рдкрд╛рд╡рд▓ рдЬрдирдЯ рдЕрдорд░рд░рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ 100 рд╕рд╛рд▓ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рдирддрддрд╡ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдпрд▓рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд▓рдЧ рдкреЙрд╡рд▓ рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдбреЛрдирд╛рд▓рдб рдЯрд░рдордк
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд╡рд┐рд░ 2017 рдо рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдорд┐рдИ рдХ рдЫрддрд░рдкрд░рдд рдорд╢рд╡рд╛рдЬреА рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдПрдпрд░рдкреЛрдЯрд┐ рди 24 рдШрдЯ
рдо 980 рдЙреЬрд╛рдиреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐рд╛рд┐рдд рд╣рд░ рдордордирдЯ рдо рд▓рдЧрднрдЧ
рдПрдХ рдЙреЬрд╛рдирдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рдорд┐рдИ рдЫрддрд░рдкрд░рдд рдорд╢рд╡рд╛рдЬреА рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬ
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдПрдпрд░рдкреЛрдЯрд┐ рди рдЯрджрд╕рд┐рд░ 2017 рдо рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ 24 рдШрдЯ рдо 974
рдЙреЬрд╛рдиреЛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рд╣реА рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐ рд╕ рд┐рд╣рддрд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ рдЧрдЯрд╡рд╡рдХ
рдпрдХ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рджрд░рдирдпрд╛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдХрд╢рд▓ рдПрдХрд▓
рд░рдирд╡ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдо рдШрд╛рддрдХ рдПрдХрдпрдЯ рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ рдорд╕рдбрд░реЛрдо (рдПрдИрдПрд╕) рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рд░рдирд╕
рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ (рдЬрдИ) рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдЦрддрдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╡рдпрд╛рдкрдХ
DASTAK рдирд╛рдордХ рджрд╡рд╛рд░-рд╕-рджрд╡рд╛рд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдо
рдШрд╛рддрдХ рдПрдХрдпрдЯ рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ рдорд╕рдбрд░реЛрдо (рдПрдИрдПрд╕) рдФрд░ рдЬрд╛рдкрд╛рд░рдирд╕
рдПрд╡рд╕рд┐рд▓рд╛рдЗрдЯрдЯрд╕ (рдЬрдИ) рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдЦрддрдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╡рдпрд╛рдкрдХ
DASTAK рдирд╛рдордХ рджрд╡рд╛рд░-рд╕-рджрд╡рд╛рд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рджрд╕рддрдХ рдХрд╛ рдорд╕рд╣рдирд╛рдж рджрд░рд╡рд╛рдЬрд╛ рдЦрдЯрдЦрдЯрд╛рдУ рдПрдИрдПрд╕ рдФрд░ рдЬрдИ рдХреЛ рднрдЧрд╛рдУ рд╣
DASTAK рдЕрдорднрдпрд╛рди рдо рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХреА рдорджрдж рд╕ рдкрд░рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╛рдордЧрд░реА рдЕрд┐
38 рдЬрдИрдПрд╕ рдФрд░ рдПрдИ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рд╕рдЬрд▓реЛ рдХ рджрд╡рд╛рд░-рджрд╡рд╛рд░ рддрдХ рдЬрд╛рдпрдЧреА рдЬреЛ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░ рддрд░рд╛рдИ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдд рд╣
bull рд╕рд╡реАрдбрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЦрд╛рджрдп рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рди рдЕрдЧрд▓ рдЪрд╛рд░ рд╡рд░реЛ рдо рдбрдмрд▓рдПрд┐рдкреА рдХреЛ рдПрдХ рдЕрднрддрдкрд╡рд┐ $ 370 рдордордорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░ рджрди рдХ рдорд▓рдП
рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП 2018-2021 рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдо рдпрд╣ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдбрдмрд▓рдПрд┐рдкреА рд╕рд╛рдорд░рд░рдХ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рд╕рдордЭреМрдд рдХ
рддрд╣рдд рдПрдХ рджрд╛рдирдХрддрддрд╛рд┐ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рджрд╛рди рд╣
bull рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд╕рд░рд╢ рдкрд░рдн рди рдЙрджрдпреЛрдЧ рдЬрдЧрдд рдХ рд╕рд╛рд┐
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдирдпреА рдЙрджрдпреЛрдЧ рдиреАрд░рдд рдкрд░ рдПрдХ рджрд╢рд╡рдпрд╛рдкреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рдЧреМрд╣рд╛рдЯреА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдпреА рд┐реАрднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорд╣рд╛рд╕рдШ (рдлрд┐рдХрдХреА) рдФрд░
рдЙрджрдпреЛрдЧ рдиреАрд░рдд рдПрд╡ рд╕рд╡рд┐рд┐рди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ (рдбреАрдЖрдИрдкреАрдкреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдЗрд╕ рд┐рдардХ рдо рдЙрддрддрд░ рдкрд╡рд┐ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╣рд╛ рдХ 120 рд╕
рдЬрдпрд╛рджрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧрдкрд░рддрдпреЛ рди рднрд╛рдЧ рдорд▓рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд░рд╛рдо рдирд╛рд┐ рдХреЛрд╡рд╡рдж рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд╣рд╕рд╕рди рд╕рдЬрд▓ рдо
рднрдЧрд╡рд╛рди рдЧреЛрдорддрд╡рд╡рд░ рдХ 88рд╡ рдорд╣рд╛рдорд╕рддрдХрд╛рдорднрд░рдХ рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдЧреЛрдорд╛рддрд╡рд╡рд░ рдХрд╛ рдорд╣рд╛рдорд╕рддрдХрд╛рдорднрд░рдХ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд╣рд┐рд▓реА рдХ рдирд╛рдо рд╕
рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ 12 рд╡рд░реЛ рдо рдПрдХ рд┐рд╛рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдПрдХ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдЬрди
рддреАрд┐рд┐рд╕рд┐рд▓ рдХ рджрд░ рд╣
bull рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░реА рд╕рд░рдорд╛ рд╕рд╡рд░рд╛рдЬ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд░рдпрд╛рдж рдо 32рд╡ рдЕрд▓-
рдЬрдирд╛рдЯрджрд░рдпрд╛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣рдИ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡
рдо рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдЕрд░рддрдзрд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рд░рдк рдо рдЖрдордмрддрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордЧрд▓ рдЧрд░рд╣ рдХреА рдУрд░
рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд░реЙрдХрдЯ рд┐рд╛рд▓рдХрди рд╣рд╡реА рдХреЛ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд░реЙрдХрдЯ рдЯрд╕рд▓рд╛ рд░реЛрдбрд╕рдЯрд░ рдХрд╛рд░ рд▓рдХрд░ рд╕рдпрд┐ рдХ рдЪрд╛рд░реЛ рдУрд░ рдЗрд╕
рдкрд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдШрдорддрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд┐рд╛рд░-рд┐рд╛рд░ рдк рд╡реА рдФрд░ рдордЧрд▓ рдХ рдХрд░реАрд┐ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдХреЛрд▓рд▓рд░ рдкрд░ рдЕрдЯрд╛рдкрдХ рдкрдХрд╖реА рдЕрднрдпрд╛рд░рдгрдп рдо рдкрд░рд┐рдо рдПрдХ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдкрдорд▓рдХрди рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
5 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдпрд╛ рд╣рдХреЛрд▓рд▓рд░ рджрд╢ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рдореАрда рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЭреАрд▓реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рд╣
рдЕрдЯрд╛рдкрдХ рдЧрд╛рд╡ рдХрд╖рдЯрд░рд╛ рдФрд░ рдкрд╕рд╡рдЪрдореА рдЧреЛрджрд╛рд╡рд░реА рд╕рдЬрд▓реЛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдкрд░
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдХрд┐рдХрд▓реА рдХ рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░ рдорджрд╡рд░ рд╡рд╛рд╕рджрд╡рди рдирд╛рдпрд░ рдХрд░рд▓ рдХ
рдЕрдЧрд╕рдпрд╛рдХреЛрдб рдорд╣рд╛рджрд╡ рдордЯрджрд░ рдо рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдд рд╣рдП рдордЪ рдкрд░ рдзрдЧрд░ рдЧрдП
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡ 89 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХ рджрд░ (рд╕реАрдПрд╕рдИ) рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░
рдиреАрд░рдд рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдлрдХрдЧ рдо рдпрд╣ 16рд╡ рдкрд╛рдпрджрд╛рди рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рджреЛ рд╕рд┐рд╛рди рдЖрдЧ рд╣
bull рдпрд╣ рд░рдХ рдкрдорд╕рд▓рд╡рд░рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рдХ рд▓реЙрдбрд░ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдж рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рдПрдб рдорд╕рд╡рд╡рд▓ рд╕реЛрд╕рд╛рдЗрдЯреАрдЬ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЯреАрдЯреАрд╕реАрдПрд╕рдкреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджреА рдЧрдИ рд┐реА рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдкреЙрдорд▓рд╕реА рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕реАрдПрд╕рдИ рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рджрд╕рд░рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 38рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд╕рдЯ рдЗрдбрдбрдкрдбрдЯ рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рдЧрд░реАрди рд┐реЙрдбреА рдХреЛ рджрд░рдирдпрд╛ рдо 6рд╡рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 123рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди
рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрдкрдиреА рд┐рдардХ рдо рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рд╡рдпрд╛рдкрдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдХ
рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдореМрдЯрджрд░рдХ рдиреАрд░рдд рдХрдордЯреА (рдПрдордкреАрд╕реА) рди рдкреЙрдорд▓рд╕реА рд░рдкреЛ рд░рдЯ рдХреЛ 60 рдкрд░ рдорд▓рд╕рдХрд╡рдбрдбрдЯреА рдПрдбрдЬрд╕рдЯрдордЯ рд┐рдорд╕рдорд▓рдЯреА (рдПрд▓рдПрдПрд┐)
рдХ рддрд╣рдд рд░рдЦрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛
bull рдЧрдЧрд▓ рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ рдСрд┐ рдПрдЬрдХрд╢рдирд▓ рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдПрдб рдЯрд░рд░рдирдЧ
(рдПрдирд╕реАрдИрдЖрд░рдЯреА) рди рд╕рдЪрдирд╛ рдФрд░ рд╕рдЪрд╛рд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХрддрд╛ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдкрд░ рдПрдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдПрдХреАрдХрдд
рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░ рд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд
рдЗрдЯрд░рдирдЯ рдЯрджрд╡рд╕ (06 рд┐рд░рд╡рд░реА) рдХ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдПрдЗрд╕
рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдо рд┐рд╛рдЯрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛- рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рдорд╛рдЯрд┐ рд╣реЛрдирд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд рд╣реЛрди рдПрдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╣реЛрди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрди рдХ рдкрд╛рда рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдкрд░рдорд╛рд░ рдЖрдпрд┐ рд▓ рдЬрд╛рди рдо рд╕рдХрд╖рдо
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдк рд╡реА-2 рдХрд╛ рдЪрд╛рджреАрдкрд░рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рджрд░ рд╕ рд╕рд┐рд▓
рдкрд░рдХрд╖рдкрд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рддрд╣рдд рдпрд╣ рдкрд░рдХрд╖рдкрд░
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рджрд░реА рддрдХ рдЬрдореАрди рд╕ рдЬрдореАрди
рдкрд░ рдорд╛рд░ рдХрд░рди рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рд░рдЦрддреА рд╣
рдкрдерд╡реА-II рдорд┐рд╕рд╛рдЗрд▓ рдХ рд╕рдирджрд░рдн рд┐ рд╕рдХрд╖рд┐рдкрдд-
рджрд╢ рдХ рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдо 2003 рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдиреМ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рдПрдХрд▓
рдЪрд░рд░ рддрд░рд▓ рдИрд┐рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдк рд╡реА-2 рдкрд░рд┐рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рд╣ рд╕рдЬрд╕ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрдЯреАрдЧрд░рдЯрдб рдЧрд╛рдЗрдбрдб рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЖрдИрдЬреАрдПрдордбреАрдкреА) рдХ рддрд╣рдд
рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЯреАрдо рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреА рдЕрдирднрд╡реА рддрдЬ рдЧрджрд┐рд╛рдЬ рдЭрд▓рди рдЧреЛрд╕рд╡рд╛рдореА рд╡рдирдб рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдо 200 рд╡рд╡рдХрдЯ рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░рдирдпрд╛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдлрдХрд░рдХрдЯрд░ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХрдЬрд┐рджрд╛рд░реЛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рдиреАрд░рддрдЧрдд
рджрд░ рдХрд╛ рддрдЬ рдлрдХрд░рдпрд╛рд╡рд╡рдпрди рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рд╕
рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рдХреЛ рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬреЛреЬрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рди рдЖрд┐рд╛рд░
рджрд░ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрдЦрдд рд╣рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2016 рд╕
рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХреЛ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЯрд░рд▓ рд┐рдХ рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд┐рдХ рдЛрд░реЛ рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рд╕ рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдЬреЛреЬрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдкрдмрддрд░рдХрд╛ рд┐реЛрдмрд╕рд┐ рди рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдЕрдореАрд░ рд╕рдЪреА рдЬрд╛рд░реА рдХреА рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдЬрдЧрдд рдо 20 рд┐рдиреА рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд░рд░рдкрдкрд▓ рдХ рд╕рд╣-рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдлрдХрд░рд╕ рд▓рд╛рд╕рд┐рди рдХреЛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕
рдКрдкрд░ рд╕рдЪреАрд┐рджрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рдХреА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдирдЯ рд╡рд┐рд┐ рдХрд╛ 75-8 рдЕрд░рд┐
рдбреЙрд▓рд░ рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд┐рд░рд░рд░рдпрдо рдХ рд╕рд╣-
рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдЬреЛрд╕рд┐ рд▓рдмрд┐рди ($ 1-5 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рдФрд░ рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдмрд┐рдирд╛рд╕ рдЪрдЧрдЧ рдЭрд╛рдУ ($ 11-2 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рд╣
bull рд┐рд░рдордбрд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХреЛ рд╡рд┐ рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЙрд╕ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд░рдордбрд╛ рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рдЬреЙрди рд░рдлрдХрди рди
рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рд╕рд╡реЛрдЪрдЪ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рдХ рд┐рд╛рд╡рдЬрдж рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд░рджрдж рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдПрдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
6 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдкрд░рдорд╛ рдЦрд╛рдб рди рддрд╡рд╛рдЧ рдо рд░реЛрдбреЛрдбрдбрд░
рдЙрджрдпрд╛рди рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреАрдЙрд╡рд╣реЛрди рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░реЛ рдХ
рд╡рдХрд╖рд╛рд░реЛрдкрд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рдХреЛ рднреА рдЕрдЬрд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рддрд╡рд╛рдЧ 50+ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░
рдХ рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХрд╛ рдШрд░ рд╣
bull рдкрд╛рдЪрд╡ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдФрд░ рдЕрдгрдЦрд▓
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд┐рди рд╕рдШ (рдПрдЖрдИрдПрдордП) рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдкрд░рднрд╛рдЧ
(рдкреАрдкреАрдбреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдирдЯрд╡рдХрд┐ (SARPPN) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ
рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (ADB) рдФрд░ рдЗрд╕рд▓реЙрдордордХ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ
(IDB) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рд╡рд╡рд░рдп -
lsquolsquoрд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдФрд░ рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░rsquorsquo рд╣
bull рдЕрдорднрдирддрд╛ рдЬреЙрди рдорд╣реЛрди рдХрд╛ рдорд╢рдХрд╛рдЧреЛ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдо рд╕рдХрд╖рдХрд╖рдкрдд рд┐реАрдорд╛рд░реА рдХ рд┐рд╛рдж рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрдирдХреА рдЖрдп 77 рд╡рд░рд┐ рд┐реА рдЙрд╡рд╣ рдлрдорд╕рдЕрд░ рд╢реЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдЪрд░рд░рддрд░ рдХ рдЕрдорднрдирдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрдзрд┐рдХ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдж рдЯрд╣рджрд╕рддрд╛рди рдПрдпрд░реЛрдиреЙрдЯрдЯрдХрд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рд░рдпрд▓ рдЯрд╛рдЗрдо
рдСрдкрд░рдЯрдЯрдЧ рдорд╕рд╕рдЯрдо (рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд╣реЙрдХ-i рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рд╣реЙрдХ-i рднрд╛рд░рдд рдо рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рджрд╢реА рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕ рд╣ рдФрд░ рд╕рдЯрд░ рд┐реЙрд░ рдордордорд▓рдЯрд░реА рд╡рд╛рдпрд┐рд░рдирд╕ рдПрдб
рд╕рдЯрдЯрд┐рдлрд┐рдХрд╢рди (рд╕реАрдПрдПрдордЖрдИрдПрд▓рдПрд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдорд╛рдгрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рджрд╢ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЯ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдиреМрдХрд░реА рдЦреЛрдЬрди рд╡рд╛рд▓реА рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдкрдк Empzilla рд▓реЙрд╡рдЪ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣ рдЬреЛ рд░рдирдпреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреА рдореМрдЬрджрд╛ рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдЧреА рддрд┐рд╛ рдиреМрдХрд░реА рдЪрд╛рд╣рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреА рдЪрдпрди
рдкрд░рдлрдХрд░рдпрд╛ рдХреЛ рд╢реАрдШрд░ рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рд┐рдирд╛рдПрдЧреА bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рдЧрд░рд╛рд╣рдХ
рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд░рдирдпрдореЛ рдХреЛ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░
рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рдХреЛ 100 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдЖрдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐
рдХрд╡рд░ рдХрд░рди рдХ рджрд╛рдпрд░ рдХреЛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рдХрд░рдЧрд╛ рд▓рдЧрднрдЧ 20 рд┐рдлрдХрдЧ рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓
рдХреЛ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░
рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рд░рдирдпреЛ рдо рд╣ bull рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рди рд╡рд░рд┐ 2017 рдо рдХрд░реАрд┐ 882 рдХрд░реЛреЬ рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ
рдХ рдЖрд╡рд╛рдЧрдорди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрдиреА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рджрд░рдирдпрд╛ рдХ
рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд┐рд░рдХрд░рд╛рд░ рд░рдЦрд╛ рд╣
рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╡рд░рд┐ 2014 рдо рд▓рджрди рдХ рд╣реАрдерд░реЛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬрдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд┐рдирд╛ рд┐рд╛
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдЕрдкрдиреА рддреАрди рджрд╢реЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐
рдЕрдореАрд░рд╛рдд (рдпрдПрдИ) рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╡рд╛рдирд╛ рд╣рдП рдпрд╣ рдПрдХ
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣ рдФрд░
рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХрд╛ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджреМрд░рд╛ рд╣
bull рдкрд╣рд▓ рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рд╕рдорд╛рдкрди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдЖ
рд╕рдЬрд╕рдо рдЦрд▓реЛ рдХ рдЧрдв рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рди рдХрд▓ рдордорд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд рд░рд╛рдЬрдп рди 102 рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╕рдЬрдирдо 38 рд╕рд╡рд░рд┐ рдФрд░ 26 рд░рдЬрдд рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди 110 рдкрджрдХ (36 рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ) рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ 94 рдкрджрдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЯрджрд▓рд▓реА рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ bull рджрд╢ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛рдбрд┐ рди
рд╣рд░рджрд╛рд▓ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдХреЛ рдХрдкрдиреА рдХ рдирдП рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ (рдПрдордбреА) рдФрд░ рдордЦрдп
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА (рд╕реАрдИрдУ) рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рд╡рд╡рдЬрдп рдЬрд╛рд╕рдЬрд╛ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣
bull рдпрдПрд╕ рдЪрдорд┐рд╕рд┐ рдСрд┐ рдХреЙрдорд╕рд┐ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рди
рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐реМрджрдзрд┐рдХ рд╕рдкрджрд╛ (рдЖрдИрдкреА) рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдЕрдкрди рдЕрдХреЛ рдХреЛ рдХрд╛рд┐реА рд╣рдж рддрдХ рд┐рдврд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ 50 рджрд╢реЛ рдо 44рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рднрд╛рд░рдд рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо 45 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 43рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди рдЕрдкрдиреА рд┐рд╛рдбрдбрдЧ рдкрд╣рд▓ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдкрдиреА рдирдИ
рд╢рд░рд╡рд░-рд╕рд┐рд┐реА рдкрд╣рдЪрд╛рди рд╢рд░ рдХреА рдЬреЛ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд░рдк рд╕ рдПрдХ рд╕рдЧреАрддрдордп
рд▓реЛрдЧреЛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо MOGO рд╣
bull рд░рдХрд╖рд╛рдорддрд░реА рд░рдирдорд┐рд▓рд╛ рд╕реАрддрд╛рд░рд╛рдорди рди рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХ рдЖрд┐рд░рдирдХреАрдХрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдкрд░ рдирдЬрд░ рд░рдЦрди рдФрд░ рдЗрд╕рдо рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдХ рдорд▓рдП 13 рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рдзрдЪрд╡ рд╡рд╡рдирдпрд╢реАрд▓ рдУрд┐рд░рд╛рдп рдЗрд╕ рд╕рдордорд░рдд рдХ
рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣реЛрдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдПрдирдПрдЪрдПрдЖрдИ) рджрд╢ рдо рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдФрд░ рдЙрд╕ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╕рд╡рд╡рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдЯрджрд▓рд▓реА-рдорд┐рдИ
рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрдЧрддрд╛рди рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдордЦрдп
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рд╕рдЯрд▓рд╛рдЗрдЯ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдЬрд░рд░рдП
рдЬреАрдкреАрдПрд╕рдЬреАрдПрд╕рдПрдо рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рдкрд░рддрдпрдХ рд╡рд╛рд╣рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рддрдп
рдХреА рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░реА рдХреА рдЧрд░рдирд╛ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдордзрдп рд░рд▓рд╡ (рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░) рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рд┐рди
рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдкрди рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рднреА рд╕рдЯрд╢рдиреЛ рдкрд░ 100 рдПрд▓рдИрдбреА рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╖рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдо рд╕рд┐рд╕ рдЖрдЧ рд░рд╣рд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
7 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐рд╛рд┐ рдЖрдпреЛрдЧ (рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ) рди рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕
рд▓реЛрдХрд╡рдкрд░рдп рд╕рдЪрд┐ рдЗрдЬрди рдЧрдЧрд▓ рдкрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдо рдЕрдирдзрдЪрдд рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рд╡рдпрд╡рд╣рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рд▓рдЧрднрдЧ 136 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЬрдорд╛рд┐рдирд╛ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╕рдкрд╕рдХреЛ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЗрджрд░рд╛ рдирдИ рдХреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ (рдЖрдИрд╕реАрд╕реА) рдХреА рдкрд╣рд▓реА рд╕рд╡рддрддрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рдирджрд╢рдХ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдирдИ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдЬрди 2018 рдо рдлрдХрд░рдХрдЯ рд░рдирдХрд╛рдп рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧреА
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рддрд┐рд╛ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп
рдКрдЬрд╛рд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЖрд░рдХрдорд╕рд╣ рди рдПрдХ рд╡рд┐ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рд░рдирдЧрд░рд╛рдиреА рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдФрд░ ASH TRACK рдирд╛рдордХ рдЙреЬрди рд░рд╛рдЦ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рдПрд╕рдкрд▓рдХрд╢рди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛ bull 23рд╡ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрдорд▓рд╡рдкрдХ рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо рдПрдХ рд░рдЧреАрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╢рднрд╛рд░рдн рд╣рдЖ
рдЗрд╕ рдкрд░рд░рддрдпреЛрдзрдЧрддрд╛ рдо 92 рджрд╢ рднрд╛рдЧ рд▓ рд░рд╣ рд╣ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо 102 рдкрджрдХ рд╣реЛрдЧ
рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╛рдд рдЦрд▓ рдФрд░ 15 рд╢рд░рд░реА рд╣реЛрдЧреА
bull рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рди рд╣рд▓рд┐реА рд╕рдЯрдЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рдорд╕рд╡ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдХрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рдХрд░рд▓ рдкрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд┐реЬ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣ рд╣ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рдд
рди рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдЭрд╛рд░рдЦрдб рдЬрдордо рдФрд░ рдХрд╡рдореАрд░ рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╣ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ
рд╕рд╡рджрднрд┐ рдо рдЫреЛрдЯ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рдордордЬреЛрд░рдо рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╣ рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж
рдордгрд░рдкрд░ рдФрд░ рдЧреЛрд╡рд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд рдкрд░рджрд╢реЛ рдо рд▓рдХрд╖рджрд╡реАрдк рди
рд╕рд┐рд╕ рдЕрдЪрдЫ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдо рд┐рд╣рддрд░
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХрд╡рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдирд╡рд╛рд╕ рдХ рджрд░
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЧрд░рд╛рд╕рд░рдЯ рдЗрд╡рд┐реЙрдордЯрдЯрдХрд╕-VIVID 2018 рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдардХ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рд╣ VIVID 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╕рд╛рдЗрд┐рд░
рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдирд╡рд╛рдЪрд╛рд░ рд╣
bull рджрд┐рдИ рдо рднрд╛рд░рдд рд╕ 2017 рдо рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ рдЖрдЧрдорди рдо 15 рд╡рджрдзрд┐ рджрдЦреА рдЧрдИ
рд╕рдЬрд╕рдо 21 рдордордорд▓рдпрди рдЖрдЧрддрдХ рд╣ рдЬреЛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рд░реЛрдд рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рдирд╛рдП рд░рдЦрддрд╛ рд╣ рджрд┐рдИ рдХ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рдФрд░
рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рд╡рд╡рдкрд░рди (рджрд┐рдИ рдкрдпрд┐рдЯрди) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд░рд┐ рдо 2 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдХ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рднреА рд┐рди рдЧрдпрд╛
bull рдирд╢рдирд▓ рдкрдордЯрд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ) рди рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХ рдорд▓рдП рдмрд┐рд╕рд╡рд╛рдореЛрд╣рди рдорд╣рд╛рдкрд╛рддрд░ рдХреЛ рдЧрд░-рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ рдЕрддрд░рд░рдо рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд┐реА рд╕рд╛рдорд┐рд╛рдорд░рддрд┐ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓рдЧреА
bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд┐ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди 89 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд╣рдЖрдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд┐рдврд╛рдк рдХреА рд┐реАрдорд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рдХрд╛рд░рди рд╣рдЖ рд╣ рдУрдбреАрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдХ рдкрд░рд░рдд рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЙрд╡рд╣ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХ рджрд░реАрдп
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрджрдо рд╢рд░реА рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЙрдирдХ рддреАрди рдЙрдкрд╡рдпрд╛рд╕
рдпрддрд░рд░рджрд░ ( рдж рдЗрд╕рдордЯрдб) 1967 рдЕрд╕рдпрд┐ рдЙрдкрд░рдирд╡рд╢ (рдж рд╕рдирд▓рд╕ рдХреЙрд▓реЛрдиреА) 1974 рдФрд░ рдирд╡ рдЬрд╛рддрдХ (рд░рдЬрд╕рд╡рд╕рд╕) 1981 рди рдЙрд╡рд╣ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдо рд╡рд╡рд╢рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрд▓рд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдФрд░
рд╕рд░рд▓рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬрд╕ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рднреА рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рд╣рдд рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА
рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдорд╣рдордж рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рдЧрд░рдб
рдХреЙрд▓рд░ рдСрд┐ рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрд┐ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рджреЛрдиреЛ рдирддрд╛рдУ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд┐рдардХ рдХ
рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдореЛрджреА рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдЧрд╣ рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрдирд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рди рдЧрдЬрд░рд╛рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп
рдЕрд╣рдорджрд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рд╕рдХрдд рднрд╛рд░рд╛ рд╕реАрдЦрди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдЦреЛрд▓рд╛ рд╣
bull рдХреЙрд░рдкреЛрд░рдЯ рдФрд░ рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпреЛ рдо рдордЬрд┐рдд рд╡рджрдзрд┐ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЕрдкрд░рд▓ рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд░рддрдпрдХрд╖ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рд▓рдЧрднрдЧ
20 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдЧрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╢рджрд┐ рдкрд░рддрдпрдХрд╖
рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ 1 9 3 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рддрдХ рд┐рдврдХрд░ 695 рд▓рд╛рдЦ
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛рдЬрд┐рдлрдХ рд╢рджрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЖрдп рдХрд░ рдо 19 2 рдкрд░рд░рддрд╢рдд
рдХреА рд┐рдвреЛрддрд░реА рд╣рдИ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЬрдирд╡рд░реА рдо рд░рдирдЬреА рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпрд╛ 186
рд┐рдв рдЧрдИ рд╕рдХрд▓ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рднреА рдЕрдкрд░рд▓ 2017 рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ рд┐реАрдЪ
133 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ 821 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рди 40 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдорд▓рдп рд╡рд╛рд▓
рдЫрд╣ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдХ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рди рд╕рд╡рд╛рдЧрдд
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
8 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рди 2015 рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдлрдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЦрд╛реЬреА рджрд╢реЛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд
рдФрд░ рдУрдорд╛рди рди рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдЖрда рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╕рдЬрди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
рдЙрдирдо рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рджрд╢ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рди 2016-17 рдо 20339 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп
рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рднреА рд┐рдХреЛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд╛рдордЯрд╣рдХ рд░рдк рд╕ 81683 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдп рдЖрдХреЬ рдЙрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рд╕ рд╕рдорд┐рдзрд┐рдд рд╣
рдЬрд┐ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧреА рд┐рдХреЛ рдХрд╛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╡рд╡рд▓рдп рдирд╣реА рд╣рдЖ рд┐рд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рди
2016-17 рдо 9205 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХ
рд┐рд╛рдж рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (7346 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрдирд░рд╛ рд┐рдХ (5545 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп) рдФрд░ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ (4348 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА (рддрд▓ рдПрд╡ рдкрд░рд╛рдХрд░рддрдХ рдЧрд╕ рд░рдирдЧрдо) рд╡рд╡рджрд╢ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░
рдЙрд╕рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдзрдЧрдпреЛ рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рдПрдХ рд┐реЬ рдСрд┐рд╢реЛрд░ рдСрдпрд▓рд┐реАрд▓рдб
рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдирд╢рдирд▓ рдСрдпрд▓ рдХрдкрдиреА (рдПрдбреАрдПрдирдУрд╕реА) рдо 600 рдордордорд▓рдпрди
рдбреЙрд▓рд░ рдХ 10 рдХ рд╢рдпрд░ рдЦрд░реАрдж рдпрд╣ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдЬрд┐ рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рди рддрд▓ рдЕрдореАрд░ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдо рдкрд░ рдЬрдорд╛рдП рд╣
bull рдкрд░ рдХ рд▓рд┐реА рджрд░реА рдХ рддрд░рд╛рдХ рд░реЛрд╣рди рдореЛрд░ рд╡рдп рдЬреАрд▓рдб рдХ рдЙрддрддрд░ рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рджрд╡реАрдк рдХ рд┐реАрдЪ рдХрдХ рд╕рдЯрд░рдЯ рдХреЛ рддрд░рдХрд░ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ
рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рддрд░рд╛рдХ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рдХрд╛рд░рдирд╛рдорд╛ 8 рдШрдЯ рдФрд░ 37 рдордордирдЯ рдо рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдХрд╡рд▓ рдиреМрд╡ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдореЛрд╣рдордордж рдмрд┐рди рдЬрд╛рдпрдж рдПрд▓ рдирд╣рдпрд╛рди рдХ
рд┐реАрдЪ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рдорд╣рд▓ рдо рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рддрд░ рдХреА рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рд╣рдИ рдпрд╣ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХреА рдЙрдирдХреА рджрд╕рд░реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХ рдкрд╣рд▓ рдЯрд╣рдж рдордЯрджрд░ рдХреА рдЖрд┐рд╛рд░рдорд╢рд▓рд╛ рд░рдЦреА рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рди рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░реЛ рдорд╛рдирд╡ рд╢рд╕рдХрдд
рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд 5 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рд░рдд 5 рдПрдордУрдп рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╣-
1 рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЧрд░рдк рдФрд░ рдЖрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рддрд▓ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдХрдЪрдЪ рддрд▓ рдХ рдЦрдирди рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдп рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣
2 рднрд╛рд░рддреАрдп рд╢рд░рдордЬреАрд╡рд╡рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╢рдХрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрддрд╛
3 рд░рд▓ рдХрд╖рддрд░ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд▓рдХрд╖рдп рдкрд░ рд░рд▓рд╡ рдФрд░ рд╕рдШреАрдп
рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рд╕рдорджрд░реА рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
4 рд┐реЙрдорд┐ рд╕рдЯреЙрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдФрд░ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ 5 рдорд▓рдЯреА-рдореЛрдбрд▓ рд▓реЛрд╕рдЬрд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рдкрд╛рдХрд┐ рддрд┐рд╛ рдЧреЛрджрд╛рдореЛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╢рд░ рднрдбрд╛рд░рд░
рд╕рдорд╛рд┐рд╛рди рдХ рд╕рдорд╛рд╡рд╢рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬрдордо рдо рдПрдХ рд╣рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рдЬрдордо-рдХрд╡рдореАрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдкреА рд╡рд▓рдбрд┐ рдХ рд┐реАрдЪ рднреА рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рд╡рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рд╡рд▓рд┐ рдХреА рдПрдХ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХреА рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓
рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд┐рдИ рдХреА рдХрд▓ рд╡рд▓рд┐ 950 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ (61 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП) рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░реЛ рдо 12рд╡ рд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░ рд╣рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╡рдп рдпреЙрдХрд┐ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд┐рд╛ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ 3 рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рд╣-рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ (3 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)рд▓рджрди
( 27 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░) рдЯреЛрдХрдпреЛ (25 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)
bull рд╢рдордорд┐рд▓рд╛ рд░рдирдХреЛрд▓рдЯ рдЪрд╛рдЗрдирд╛ рд▓рдбреАрдЬ рдкреАрдЬреАрдП рдЯрд░ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд╛рд▓реАрд┐рд╛рдИ
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рд┐рди рдЧрдИ рд┐рдЧрд▓рд░ рдХреА рдЗрд╕ 26 рд╡рд░реАрдп
рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рди рдЖрдгрдЦрд░реА рджреЛ рд░рд╛рдЙрдб рдо рд▓рдп рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рдХ рдЯрд░ рдХрд╛рдбрд┐ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ bull рд╕рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдЖрдЗрд╕рд▓рдб рд╕рд┐рд┐реА рдФрд░ рдСрд╕рдХрд░ рдирд╛рдорд╛рдлрдХрдд рд╕рдЧреАрддрдХрд╛рд░
рдЬреЛрд╣рд╛рди рдЬреЛрд╣рд╛рдирд╕рди рдХрд╛ 48 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреА рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдорд╛рдирд╡рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рд╡рдХреАрд▓ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрддрд╛рд┐ рдФрд░ рджрд╢ рдХ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд╕рд╡рдп рдкрд░рд░рддрд╖рдЯрдард╛рди рдХреА рдПрдХ рдордЦрд░ рдЖрд▓реЛрдЪрдХ
рдЕрд╕рдорд╛ рдЬрд╣рд╛рдЧреАрд░ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣рджрдп рдХреА рдЧрд░рдд рд░рдХрди рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ 66 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХ рддреАрди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рджреМрд░ рдХ рдЖрдгрдЦрд░реА рдЯрджрди рдо рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдорд╕рдХрдд рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рджрддрд╛рд╡рд╛рд╕ рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рднрд╛рд░рдд-рдУрдорд╛рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдореАрдЯ рдо рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░рд░рдХ рдирддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛
bull рд╕реЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рдирд░рддрди рдЧрдбрдХрд░реА рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд╣рд╛рдИрд╡ рдХрдкрдорд╕рдЯреА рдорд╡рдпрдЕрд▓ (рдПрдЪрд╕реАрдПрдо) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдордирдЕрд▓ рдХреЛ рдЗрдбреЛ-рдПрдЪрд╕реАрдПрдо рдХ рд░рдк рдо рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░
рдпрд╣ рд╕реАрдПрд╕рдЖрдИрдЖрд░-рд╕реАрдЖрд░рдЖрд░рдЖрдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рдбреАрд┐рд╕рд╡рдбрдЧ рдЪрд╡рдкрдпрди рдлрдХрд╢рди рдЧрд╛рдЧреЛрд▓реА рди рдорд┐рдИ рдо рджрд╕рд╖рдЯрдЯрд┐рд╛рдзрд┐рддреЛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдП рд╢рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдХрд╛ 13рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдЬреАрддрд╛ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рд┐рдбрд░рд╢рди рд┐реЙрд░ рдж
рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдИ рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 12 рдлрд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛
рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 18 рд┐рд░рд╡рд░реА рддрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдордирд╛рдПрдЧрд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣-2018 рдХреЛ ldquoрдЙрджрдпреЛрдЧ 40-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
9 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рднрд╛рд░рдд рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬреА рдЫрд▓рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рди рдХрд╛ рдЕрд╡рд╕рд░rdquo рдХ рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ 40 рдпрд╛ рдЪреМрд┐реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рднрд▒ рдо рдПрдХ
рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд┐рд▓ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕рд╛рдорди рдЖрдпреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдЧрд▓реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░реЛрд░рдбрд╕ рдПрдб рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд┐ рдЕрд┐реЙрд░рд░рдЯреА рдСрд┐ рджрд┐рдИ рди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдкрд╣рд▓ рдСрдЯреЛрдиреЙрдорд╕ рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреА рдЯрд╕рд╕рдЯрдЧ рд╢рд░ рдХреА рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреЛ рдирдХрд╕рдЯ рдЯрдпрдЪрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд╢рди (рдпрдПрд╕-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдо рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд▓рдиреЛ рдо рд▓рдШ рдФрд░
рдордзрдпрдо рджрд░реА рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рдлрдХрдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдкреЙрд░рдбрд╕ 15 рд╕рдХрдб рдХ рднреАрддрд░ рдЬреЬ рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд┐рд╕ рдХрд╛ рд░рдк рд▓ рд╕рдХрдд
рд╣ рд╡рд╣реА рдЗрд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд╣реЛрди рдо 5 рд╕рдХрдб рдХрд╛ рд╡рдХрдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣
bull рдЕрд▓ рдЕрддрд░ рд╕рдорд╣ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рджрд┐рдИ рдо рдЧрд╡реЛрд░рд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рдЕрд┐ рджрд░рдирдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдКрд╛ рдЪрд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХреА рдКрд╛ рдЪрд╛рдИ 356 рдореАрдЯрд░ рдФрд░ 53
рд╕рдЯреАрдореАрдЯрд░ рд╣ рдпрд╣ рдЙрд╕реА рд╢рд╣рд░ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐
рд╣реЛрдЯрд▓ рдЬрдбрдмрд▓рдп рдорд░рд░рдпрдЯ рдорд░рдХрд╕ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рдПрдХ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рд╣
рдзрдЧрдиреАрдЬ рд┐рдХ рдСрд┐ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╕ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХреА рдкрд╕рд╖рдЯрдЯ рдХреА рдЧрдИ
рд╣
bull рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдЙрддрддрд░рджрд╛рд░рдпрддрд╡ рдкрд░ 12рд╡ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛рд╕рдордорд▓рди рдо рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдЧреЛрд▓рдбрди рдкреАрдХреЙрдХ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ 2017 рдкрд░рд╕рддрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдЖрдкрд░рд╡рд╛рд╕рди рдмрдпрд░реЛ (рд┐реАрдУрдЖрдИ) рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрддрд╛-
рд╡рд╛рд░ рдПрд╡ рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣-рд╡рд╛рд░ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди (рдПрд┐рдЯреАрдП) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдИ-рдкрдпрд┐рдЯрдХ рд╡реАрдЬрд╛ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди рдХ рдорд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирдорд╛рдиреЛ рдХрд╛ рднреА рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рддрд╛ рд╣рдЬрдирд╡рд░реА 2017
рд╕ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдо рдПрд┐рдЯреАрдП рдо рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ 84 рд┐реА рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ
рдорд╣реАрди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд▓ 240 рд▓рд╛рдЦ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдИ-рдЯрд░рд░рд╕рдЯ рд╡реАрдЬрд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд┐рд╛рд░ рдЬрд┐рдлрдХ рдЬрдирд╡рд░реА 2017 рдХ рдорд╣реАрди рдо 152 рд▓рд╛рдЦ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 585 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдкрд░рд░рдд рд╡рд░рд┐ 13 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
рдбрдмрд▓рдпрдЖрд░рдбреА 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд░рдбрдбрдпреЛ рдПрдб рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рд╣ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░ рдпрдирд╕рдХреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рджрдпрдд рдПрд╡ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░
рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЗрдбрдбрдпрди рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди 2018
рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦрд╛рд╡ рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди 15935 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдХ
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХреА рддрд╛рдХрдд рд┐рдврд╛рди рдХ рдорд▓рдП
740 рд▓рд╛рдЦ рдЕрд╕реЙрд▓рдЯ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ 5719 рд╕рдирд╛рдЗрдкрд░ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ рдФрд░ рд▓рд╛рдЗрдЯ
рдорд╢реАрди рдЧрди рдХреА рдЦрд░реАрдж рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рд░рдж (рдбреАрдПрд╕реА) рдХреА рдПрдХ рд┐рдардХ рдо рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рд▓рдмрд┐рдд рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рдЧрдИ рдЬреЛ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХреА рд░рдирд░рд┐рдп рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд░рд┐ рдЗрдХрд╛рдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдХреЛ рдХ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХреЛ рдпрд╣
рдХрд╣рдд рд╣рдП рдЙрджрд╛рд░ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╕рдХрд╖рдо рд▓рдШ рдФрд░ рдордзрдпрдо рдЙрджрдпрдореЛ (рдПрдордПрд╕рдПрдордИ) рдХ рдорд▓рдП рд╕рднреА рдЛрд░ рдЕрд┐ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдЛрд░ рджрди рдХ
рд░рдк рдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛрдЧ рдпрд╣ рд┐рдХреЛ рдХреА рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рдорд╛рдЧ рд┐реАрдЕрд┐ рддрдХ рдкрд░рд░рдд
рдПрдордПрд╕рдПрдордИ рдЛрд░ рд▓рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ 10 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рддрдХ рдХреА рдЛрд░
рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рд╕рдХрдЯрд░ рдЧрд░рдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд┐рд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рд░рдбрдбрдпреЛ рдЙрдордЧ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо
рднрд╛рд░рдд рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╢рд░реЛрддрд╛ рд╡рд┐ рд╕рдЯрд░реАрдордордЧ рдпрд╛ рдРрдк рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЗрд╕ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рдХреЛ рд╕рди рд╕рдХрдд рд╣ bull рдХрд╡рдиреЬ рдХ рдорд╢рд╣рд░ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдпрдХрд╛рд░ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рдХрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рд╣рдП рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдо рдЪрдпрд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣ рдЯрд╣рд╡рджреА рдХ
рд▓рдЦрдХ рдорд╛рд┐рд╡ рдХреМрдорд╢рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдЪрди рдЧрдп
bull рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ рди рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдзрд┐рдд
рдЕрдирдкрд╛рд▓рди рдЪрдХ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХ рд┐реАрдЪ 21 рд╡рд░рд┐ рд┐рд╛рдж рдорд╛рдЪрд┐-рдЕрдд рдо рдЕрдкрди
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХреА рд╢рд╛рдЦрд╛ рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рд╣рд┐рдХ рди
рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдХ рдпрд╕рдХрддрдХрд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдо рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди
рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рдЧрд╛ bull рд╡рд╡рдорднрд╡zwjрди рддрд░рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдореЛ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рдЙрддzwjрдкрд╡zwjрди рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛
рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рдЕрд▓zwjрдк рд┐рдЪрдд рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╕ рдЬреЬ рд░рдирдпрдореЛ рдо рд░рдирдЯрд╣рдд
рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛ рдХреЛ рднреА рд╕рдорд╛рдкzwjрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968 рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рд┐рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1873 рдо рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рд╕zwjрддрд╛рд╡ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдЕрд╕рд╕zwjрддрддzwjрд╡ рдо рд░рд╣рди рдЬрд╛рди рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ (рдПрдирдПрд╕рд╕реА)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
5 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдпрд╛ рд╣рдХреЛрд▓рд▓рд░ рджрд╢ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рдореАрда рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЭреАрд▓реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рд╣
рдЕрдЯрд╛рдкрдХ рдЧрд╛рд╡ рдХрд╖рдЯрд░рд╛ рдФрд░ рдкрд╕рд╡рдЪрдореА рдЧреЛрджрд╛рд╡рд░реА рд╕рдЬрд▓реЛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдкрд░
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдХрд┐рдХрд▓реА рдХ рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░ рдорджрд╡рд░ рд╡рд╛рд╕рджрд╡рди рдирд╛рдпрд░ рдХрд░рд▓ рдХ
рдЕрдЧрд╕рдпрд╛рдХреЛрдб рдорд╣рд╛рджрд╡ рдордЯрджрд░ рдо рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдд рд╣рдП рдордЪ рдкрд░ рдзрдЧрд░ рдЧрдП
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡ 89 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХ рджрд░ (рд╕реАрдПрд╕рдИ) рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░
рдиреАрд░рдд рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдлрдХрдЧ рдо рдпрд╣ 16рд╡ рдкрд╛рдпрджрд╛рди рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рджреЛ рд╕рд┐рд╛рди рдЖрдЧ рд╣
bull рдпрд╣ рд░рдХ рдкрдорд╕рд▓рд╡рд░рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рдХ рд▓реЙрдбрд░ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдж рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рдПрдб рдорд╕рд╡рд╡рд▓ рд╕реЛрд╕рд╛рдЗрдЯреАрдЬ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЯреАрдЯреАрд╕реАрдПрд╕рдкреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджреА рдЧрдИ рд┐реА рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдкреЙрдорд▓рд╕реА рдзрд┐рдХ рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕реАрдПрд╕рдИ рдХреЛ рднрд╛рд░рдд рдо рджрд╕рд░рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 38рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд╕рдЯ рдЗрдбрдбрдкрдбрдЯ рдзрд┐рдХ
рдЯрдХ рд╢рд░рд░реА рдо рдЧрд░реАрди рд┐реЙрдбреА рдХреЛ рджрд░рдирдпрд╛ рдо 6рд╡рд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдо 123рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди
рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрдкрдиреА рд┐рдардХ рдо рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рд╡рдпрд╛рдкрдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдХ
рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдореМрдЯрджрд░рдХ рдиреАрд░рдд рдХрдордЯреА (рдПрдордкреАрд╕реА) рди рдкреЙрдорд▓рд╕реА рд░рдкреЛ рд░рдЯ рдХреЛ 60 рдкрд░ рдорд▓рд╕рдХрд╡рдбрдбрдЯреА рдПрдбрдЬрд╕рдЯрдордЯ рд┐рдорд╕рдорд▓рдЯреА (рдПрд▓рдПрдПрд┐)
рдХ рддрд╣рдд рд░рдЦрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛
bull рдЧрдЧрд▓ рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ рдСрд┐ рдПрдЬрдХрд╢рдирд▓ рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдПрдб рдЯрд░рд░рдирдЧ
(рдПрдирд╕реАрдИрдЖрд░рдЯреА) рди рд╕рдЪрдирд╛ рдФрд░ рд╕рдЪрд╛рд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХрддрд╛ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдкрд░ рдПрдХ рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдПрдХреАрдХрдд
рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░ рд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд
рдЗрдЯрд░рдирдЯ рдЯрджрд╡рд╕ (06 рд┐рд░рд╡рд░реА) рдХ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдПрдЗрд╕
рдкрд╛рдардпрдХрд░рдо рдХреЛ рдЪрд╛рд░ рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдо рд┐рд╛рдЯрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛- рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рдорд╛рдЯрд┐ рд╣реЛрдирд╕рд░рдХрд╖рдХрд╖рдд рд╣реЛрди рдПрдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╣реЛрди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рддрдпрд╛рд░ рд╣реЛрди рдХ рдкрд╛рда рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдкрд░рдорд╛рд░ рдЖрдпрд┐ рд▓ рдЬрд╛рди рдо рд╕рдХрд╖рдо
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдк рд╡реА-2 рдХрд╛ рдЪрд╛рджреАрдкрд░рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рджрд░ рд╕ рд╕рд┐рд▓
рдкрд░рдХрд╖рдкрд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдХ рддрд╣рдд рдпрд╣ рдкрд░рдХрд╖рдкрд░
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рджрд░реА рддрдХ рдЬрдореАрди рд╕ рдЬрдореАрди
рдкрд░ рдорд╛рд░ рдХрд░рди рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рд░рдЦрддреА рд╣
рдкрдерд╡реА-II рдорд┐рд╕рд╛рдЗрд▓ рдХ рд╕рдирджрд░рдн рд┐ рд╕рдХрд╖рд┐рдкрдд-
рджрд╢ рдХ рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдо 2003 рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдиреМ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рдПрдХрд▓
рдЪрд░рд░ рддрд░рд▓ рдИрд┐рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдк рд╡реА-2 рдкрд░рд┐рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рд╣ рд╕рдЬрд╕ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрдЯреАрдЧрд░рдЯрдб рдЧрд╛рдЗрдбрдб рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рдо (рдЖрдИрдЬреАрдПрдордбреАрдкреА) рдХ рддрд╣рдд
рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЯреАрдо рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреА рдЕрдирднрд╡реА рддрдЬ рдЧрджрд┐рд╛рдЬ рдЭрд▓рди рдЧреЛрд╕рд╡рд╛рдореА рд╡рдирдб рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдо 200 рд╡рд╡рдХрдЯ рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░рдирдпрд╛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдлрдХрд░рдХрдЯрд░ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХрдЬрд┐рджрд╛рд░реЛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рдиреАрд░рддрдЧрдд
рджрд░ рдХрд╛ рддрдЬ рдлрдХрд░рдпрд╛рд╡рд╡рдпрди рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рд╕
рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рдХреЛ рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬреЛреЬрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рди рдЖрд┐рд╛рд░
рджрд░ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреА рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрдЦрдд рд╣рдП 1 рдЕрдкрд░рд▓ 2016 рд╕
рдПрдорд╕реАрдПрд▓рдЖрд░ рдХреЛ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЯрд░рд▓ рд┐рдХ рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд┐рдХ рдЛрд░реЛ рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рджрд░ рд╕ рд▓рдЧрд╛рддрд╛рд░ рдЬреЛреЬрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдкрдмрддрд░рдХрд╛ рд┐реЛрдмрд╕рд┐ рди рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдЕрдореАрд░ рд╕рдЪреА рдЬрд╛рд░реА рдХреА рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдЬрдЧрдд рдо 20 рд┐рдиреА рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд╢рд╛рдордорд▓ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд░рд░рдкрдкрд▓ рдХ рд╕рд╣-рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдлрдХрд░рд╕ рд▓рд╛рд╕рд┐рди рдХреЛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕
рдКрдкрд░ рд╕рдЪреАрд┐рджрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рдХреА рдлрдХрд░рдкрдЯреЛ рдирдЯ рд╡рд┐рд┐ рдХрд╛ 75-8 рдЕрд░рд┐
рдбреЙрд▓рд░ рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд┐рд░рд░рд░рдпрдо рдХ рд╕рд╣-
рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдЬреЛрд╕рд┐ рд▓рдмрд┐рди ($ 1-5 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рдФрд░ рдлрдХрд░рдкрдЯреЛрдХрд░рд╕реА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдмрд┐рдирд╛рд╕ рдЪрдЧрдЧ рдЭрд╛рдУ ($ 11-2 рдмрд┐рдорд▓рдпрди) рд╣
bull рд┐рд░рдордбрд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХреЛ рд╡рд┐ рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдлрд┐рд░ рдЙрд╕ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рд┐рд░рдордбрд╛ рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рдЬреЙрди рд░рдлрдХрди рди
рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рд╕рд╡реЛрдЪрдЪ рд╡рдпрд╛рдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рдХ рд┐рд╛рд╡рдЬрдж рд╕рдорд▓рдзрдЧрдХ рд╡рд╡рд╡рд╛рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд░рджрдж рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдПрдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
6 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдкрд░рдорд╛ рдЦрд╛рдб рди рддрд╡рд╛рдЧ рдо рд░реЛрдбреЛрдбрдбрд░
рдЙрджрдпрд╛рди рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреАрдЙрд╡рд╣реЛрди рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░реЛ рдХ
рд╡рдХрд╖рд╛рд░реЛрдкрд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рдХреЛ рднреА рдЕрдЬрд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рддрд╡рд╛рдЧ 50+ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░
рдХ рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХрд╛ рдШрд░ рд╣
bull рдкрд╛рдЪрд╡ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдФрд░ рдЕрдгрдЦрд▓
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд┐рди рд╕рдШ (рдПрдЖрдИрдПрдордП) рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдкрд░рднрд╛рдЧ
(рдкреАрдкреАрдбреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдирдЯрд╡рдХрд┐ (SARPPN) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ
рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (ADB) рдФрд░ рдЗрд╕рд▓реЙрдордордХ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ
(IDB) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рд╡рд╡рд░рдп -
lsquolsquoрд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдФрд░ рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░rsquorsquo рд╣
bull рдЕрдорднрдирддрд╛ рдЬреЙрди рдорд╣реЛрди рдХрд╛ рдорд╢рдХрд╛рдЧреЛ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдо рд╕рдХрд╖рдХрд╖рдкрдд рд┐реАрдорд╛рд░реА рдХ рд┐рд╛рдж рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрдирдХреА рдЖрдп 77 рд╡рд░рд┐ рд┐реА рдЙрд╡рд╣ рдлрдорд╕рдЕрд░ рд╢реЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдЪрд░рд░рддрд░ рдХ рдЕрдорднрдирдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрдзрд┐рдХ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдж рдЯрд╣рджрд╕рддрд╛рди рдПрдпрд░реЛрдиреЙрдЯрдЯрдХрд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рд░рдпрд▓ рдЯрд╛рдЗрдо
рдСрдкрд░рдЯрдЯрдЧ рдорд╕рд╕рдЯрдо (рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд╣реЙрдХ-i рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рд╣реЙрдХ-i рднрд╛рд░рдд рдо рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рджрд╢реА рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕ рд╣ рдФрд░ рд╕рдЯрд░ рд┐реЙрд░ рдордордорд▓рдЯрд░реА рд╡рд╛рдпрд┐рд░рдирд╕ рдПрдб
рд╕рдЯрдЯрд┐рдлрд┐рдХрд╢рди (рд╕реАрдПрдПрдордЖрдИрдПрд▓рдПрд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдорд╛рдгрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рджрд╢ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЯ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдиреМрдХрд░реА рдЦреЛрдЬрди рд╡рд╛рд▓реА рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдкрдк Empzilla рд▓реЙрд╡рдЪ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣ рдЬреЛ рд░рдирдпреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреА рдореМрдЬрджрд╛ рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдЧреА рддрд┐рд╛ рдиреМрдХрд░реА рдЪрд╛рд╣рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреА рдЪрдпрди
рдкрд░рдлрдХрд░рдпрд╛ рдХреЛ рд╢реАрдШрд░ рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рд┐рдирд╛рдПрдЧреА bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рдЧрд░рд╛рд╣рдХ
рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд░рдирдпрдореЛ рдХреЛ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░
рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рдХреЛ 100 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдЖрдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐
рдХрд╡рд░ рдХрд░рди рдХ рджрд╛рдпрд░ рдХреЛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рдХрд░рдЧрд╛ рд▓рдЧрднрдЧ 20 рд┐рдлрдХрдЧ рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓
рдХреЛ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░
рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рд░рдирдпреЛ рдо рд╣ bull рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рди рд╡рд░рд┐ 2017 рдо рдХрд░реАрд┐ 882 рдХрд░реЛреЬ рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ
рдХ рдЖрд╡рд╛рдЧрдорди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрдиреА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рджрд░рдирдпрд╛ рдХ
рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд┐рд░рдХрд░рд╛рд░ рд░рдЦрд╛ рд╣
рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╡рд░рд┐ 2014 рдо рд▓рджрди рдХ рд╣реАрдерд░реЛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬрдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд┐рдирд╛ рд┐рд╛
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдЕрдкрдиреА рддреАрди рджрд╢реЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐
рдЕрдореАрд░рд╛рдд (рдпрдПрдИ) рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╡рд╛рдирд╛ рд╣рдП рдпрд╣ рдПрдХ
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣ рдФрд░
рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХрд╛ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджреМрд░рд╛ рд╣
bull рдкрд╣рд▓ рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рд╕рдорд╛рдкрди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдЖ
рд╕рдЬрд╕рдо рдЦрд▓реЛ рдХ рдЧрдв рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рди рдХрд▓ рдордорд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд рд░рд╛рдЬрдп рди 102 рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╕рдЬрдирдо 38 рд╕рд╡рд░рд┐ рдФрд░ 26 рд░рдЬрдд рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди 110 рдкрджрдХ (36 рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ) рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ 94 рдкрджрдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЯрджрд▓рд▓реА рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ bull рджрд╢ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛рдбрд┐ рди
рд╣рд░рджрд╛рд▓ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдХреЛ рдХрдкрдиреА рдХ рдирдП рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ (рдПрдордбреА) рдФрд░ рдордЦрдп
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА (рд╕реАрдИрдУ) рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рд╡рд╡рдЬрдп рдЬрд╛рд╕рдЬрд╛ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣
bull рдпрдПрд╕ рдЪрдорд┐рд╕рд┐ рдСрд┐ рдХреЙрдорд╕рд┐ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рди
рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐реМрджрдзрд┐рдХ рд╕рдкрджрд╛ (рдЖрдИрдкреА) рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдЕрдкрди рдЕрдХреЛ рдХреЛ рдХрд╛рд┐реА рд╣рдж рддрдХ рд┐рдврд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ 50 рджрд╢реЛ рдо 44рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рднрд╛рд░рдд рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо 45 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 43рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди рдЕрдкрдиреА рд┐рд╛рдбрдбрдЧ рдкрд╣рд▓ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдкрдиреА рдирдИ
рд╢рд░рд╡рд░-рд╕рд┐рд┐реА рдкрд╣рдЪрд╛рди рд╢рд░ рдХреА рдЬреЛ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд░рдк рд╕ рдПрдХ рд╕рдЧреАрддрдордп
рд▓реЛрдЧреЛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо MOGO рд╣
bull рд░рдХрд╖рд╛рдорддрд░реА рд░рдирдорд┐рд▓рд╛ рд╕реАрддрд╛рд░рд╛рдорди рди рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХ рдЖрд┐рд░рдирдХреАрдХрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдкрд░ рдирдЬрд░ рд░рдЦрди рдФрд░ рдЗрд╕рдо рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдХ рдорд▓рдП 13 рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рдзрдЪрд╡ рд╡рд╡рдирдпрд╢реАрд▓ рдУрд┐рд░рд╛рдп рдЗрд╕ рд╕рдордорд░рдд рдХ
рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣реЛрдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдПрдирдПрдЪрдПрдЖрдИ) рджрд╢ рдо рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдФрд░ рдЙрд╕ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╕рд╡рд╡рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдЯрджрд▓рд▓реА-рдорд┐рдИ
рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрдЧрддрд╛рди рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдордЦрдп
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рд╕рдЯрд▓рд╛рдЗрдЯ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдЬрд░рд░рдП
рдЬреАрдкреАрдПрд╕рдЬреАрдПрд╕рдПрдо рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рдкрд░рддрдпрдХ рд╡рд╛рд╣рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рддрдп
рдХреА рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░реА рдХреА рдЧрд░рдирд╛ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдордзрдп рд░рд▓рд╡ (рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░) рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рд┐рди
рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдкрди рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рднреА рд╕рдЯрд╢рдиреЛ рдкрд░ 100 рдПрд▓рдИрдбреА рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╖рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдо рд╕рд┐рд╕ рдЖрдЧ рд░рд╣рд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
7 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐рд╛рд┐ рдЖрдпреЛрдЧ (рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ) рди рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕
рд▓реЛрдХрд╡рдкрд░рдп рд╕рдЪрд┐ рдЗрдЬрди рдЧрдЧрд▓ рдкрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдо рдЕрдирдзрдЪрдд рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рд╡рдпрд╡рд╣рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рд▓рдЧрднрдЧ 136 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЬрдорд╛рд┐рдирд╛ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╕рдкрд╕рдХреЛ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЗрджрд░рд╛ рдирдИ рдХреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ (рдЖрдИрд╕реАрд╕реА) рдХреА рдкрд╣рд▓реА рд╕рд╡рддрддрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рдирджрд╢рдХ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдирдИ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдЬрди 2018 рдо рдлрдХрд░рдХрдЯ рд░рдирдХрд╛рдп рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧреА
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рддрд┐рд╛ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп
рдКрдЬрд╛рд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЖрд░рдХрдорд╕рд╣ рди рдПрдХ рд╡рд┐ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рд░рдирдЧрд░рд╛рдиреА рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдФрд░ ASH TRACK рдирд╛рдордХ рдЙреЬрди рд░рд╛рдЦ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рдПрд╕рдкрд▓рдХрд╢рди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛ bull 23рд╡ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрдорд▓рд╡рдкрдХ рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо рдПрдХ рд░рдЧреАрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╢рднрд╛рд░рдн рд╣рдЖ
рдЗрд╕ рдкрд░рд░рддрдпреЛрдзрдЧрддрд╛ рдо 92 рджрд╢ рднрд╛рдЧ рд▓ рд░рд╣ рд╣ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо 102 рдкрджрдХ рд╣реЛрдЧ
рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╛рдд рдЦрд▓ рдФрд░ 15 рд╢рд░рд░реА рд╣реЛрдЧреА
bull рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рди рд╣рд▓рд┐реА рд╕рдЯрдЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рдорд╕рд╡ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдХрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рдХрд░рд▓ рдкрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд┐реЬ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣ рд╣ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рдд
рди рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдЭрд╛рд░рдЦрдб рдЬрдордо рдФрд░ рдХрд╡рдореАрд░ рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╣ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ
рд╕рд╡рджрднрд┐ рдо рдЫреЛрдЯ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рдордордЬреЛрд░рдо рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╣ рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж
рдордгрд░рдкрд░ рдФрд░ рдЧреЛрд╡рд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд рдкрд░рджрд╢реЛ рдо рд▓рдХрд╖рджрд╡реАрдк рди
рд╕рд┐рд╕ рдЕрдЪрдЫ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдо рд┐рд╣рддрд░
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХрд╡рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдирд╡рд╛рд╕ рдХ рджрд░
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЧрд░рд╛рд╕рд░рдЯ рдЗрд╡рд┐реЙрдордЯрдЯрдХрд╕-VIVID 2018 рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдардХ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рд╣ VIVID 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╕рд╛рдЗрд┐рд░
рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдирд╡рд╛рдЪрд╛рд░ рд╣
bull рджрд┐рдИ рдо рднрд╛рд░рдд рд╕ 2017 рдо рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ рдЖрдЧрдорди рдо 15 рд╡рджрдзрд┐ рджрдЦреА рдЧрдИ
рд╕рдЬрд╕рдо 21 рдордордорд▓рдпрди рдЖрдЧрддрдХ рд╣ рдЬреЛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рд░реЛрдд рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рдирд╛рдП рд░рдЦрддрд╛ рд╣ рджрд┐рдИ рдХ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рдФрд░
рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рд╡рд╡рдкрд░рди (рджрд┐рдИ рдкрдпрд┐рдЯрди) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд░рд┐ рдо 2 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдХ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рднреА рд┐рди рдЧрдпрд╛
bull рдирд╢рдирд▓ рдкрдордЯрд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ) рди рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХ рдорд▓рдП рдмрд┐рд╕рд╡рд╛рдореЛрд╣рди рдорд╣рд╛рдкрд╛рддрд░ рдХреЛ рдЧрд░-рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ рдЕрддрд░рд░рдо рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд┐реА рд╕рд╛рдорд┐рд╛рдорд░рддрд┐ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓рдЧреА
bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд┐ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди 89 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд╣рдЖрдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд┐рдврд╛рдк рдХреА рд┐реАрдорд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рдХрд╛рд░рди рд╣рдЖ рд╣ рдУрдбреАрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдХ рдкрд░рд░рдд рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЙрд╡рд╣ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХ рджрд░реАрдп
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрджрдо рд╢рд░реА рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЙрдирдХ рддреАрди рдЙрдкрд╡рдпрд╛рд╕
рдпрддрд░рд░рджрд░ ( рдж рдЗрд╕рдордЯрдб) 1967 рдЕрд╕рдпрд┐ рдЙрдкрд░рдирд╡рд╢ (рдж рд╕рдирд▓рд╕ рдХреЙрд▓реЛрдиреА) 1974 рдФрд░ рдирд╡ рдЬрд╛рддрдХ (рд░рдЬрд╕рд╡рд╕рд╕) 1981 рди рдЙрд╡рд╣ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдо рд╡рд╡рд╢рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрд▓рд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдФрд░
рд╕рд░рд▓рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬрд╕ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рднреА рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рд╣рдд рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА
рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдорд╣рдордж рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рдЧрд░рдб
рдХреЙрд▓рд░ рдСрд┐ рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрд┐ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рджреЛрдиреЛ рдирддрд╛рдУ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд┐рдардХ рдХ
рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдореЛрджреА рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдЧрд╣ рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрдирд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рди рдЧрдЬрд░рд╛рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп
рдЕрд╣рдорджрд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рд╕рдХрдд рднрд╛рд░рд╛ рд╕реАрдЦрди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдЦреЛрд▓рд╛ рд╣
bull рдХреЙрд░рдкреЛрд░рдЯ рдФрд░ рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпреЛ рдо рдордЬрд┐рдд рд╡рджрдзрд┐ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЕрдкрд░рд▓ рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд░рддрдпрдХрд╖ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рд▓рдЧрднрдЧ
20 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдЧрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╢рджрд┐ рдкрд░рддрдпрдХрд╖
рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ 1 9 3 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рддрдХ рд┐рдврдХрд░ 695 рд▓рд╛рдЦ
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛рдЬрд┐рдлрдХ рд╢рджрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЖрдп рдХрд░ рдо 19 2 рдкрд░рд░рддрд╢рдд
рдХреА рд┐рдвреЛрддрд░реА рд╣рдИ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЬрдирд╡рд░реА рдо рд░рдирдЬреА рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпрд╛ 186
рд┐рдв рдЧрдИ рд╕рдХрд▓ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рднреА рдЕрдкрд░рд▓ 2017 рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ рд┐реАрдЪ
133 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ 821 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рди 40 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдорд▓рдп рд╡рд╛рд▓
рдЫрд╣ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдХ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рди рд╕рд╡рд╛рдЧрдд
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
8 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рди 2015 рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдлрдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЦрд╛реЬреА рджрд╢реЛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд
рдФрд░ рдУрдорд╛рди рди рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдЖрда рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╕рдЬрди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
рдЙрдирдо рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рджрд╢ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рди 2016-17 рдо 20339 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп
рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рднреА рд┐рдХреЛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд╛рдордЯрд╣рдХ рд░рдк рд╕ 81683 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдп рдЖрдХреЬ рдЙрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рд╕ рд╕рдорд┐рдзрд┐рдд рд╣
рдЬрд┐ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧреА рд┐рдХреЛ рдХрд╛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╡рд╡рд▓рдп рдирд╣реА рд╣рдЖ рд┐рд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рди
2016-17 рдо 9205 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХ
рд┐рд╛рдж рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (7346 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрдирд░рд╛ рд┐рдХ (5545 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп) рдФрд░ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ (4348 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА (рддрд▓ рдПрд╡ рдкрд░рд╛рдХрд░рддрдХ рдЧрд╕ рд░рдирдЧрдо) рд╡рд╡рджрд╢ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░
рдЙрд╕рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдзрдЧрдпреЛ рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рдПрдХ рд┐реЬ рдСрд┐рд╢реЛрд░ рдСрдпрд▓рд┐реАрд▓рдб
рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдирд╢рдирд▓ рдСрдпрд▓ рдХрдкрдиреА (рдПрдбреАрдПрдирдУрд╕реА) рдо 600 рдордордорд▓рдпрди
рдбреЙрд▓рд░ рдХ 10 рдХ рд╢рдпрд░ рдЦрд░реАрдж рдпрд╣ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдЬрд┐ рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рди рддрд▓ рдЕрдореАрд░ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдо рдкрд░ рдЬрдорд╛рдП рд╣
bull рдкрд░ рдХ рд▓рд┐реА рджрд░реА рдХ рддрд░рд╛рдХ рд░реЛрд╣рди рдореЛрд░ рд╡рдп рдЬреАрд▓рдб рдХ рдЙрддрддрд░ рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рджрд╡реАрдк рдХ рд┐реАрдЪ рдХрдХ рд╕рдЯрд░рдЯ рдХреЛ рддрд░рдХрд░ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ
рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рддрд░рд╛рдХ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рдХрд╛рд░рдирд╛рдорд╛ 8 рдШрдЯ рдФрд░ 37 рдордордирдЯ рдо рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдХрд╡рд▓ рдиреМрд╡ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдореЛрд╣рдордордж рдмрд┐рди рдЬрд╛рдпрдж рдПрд▓ рдирд╣рдпрд╛рди рдХ
рд┐реАрдЪ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рдорд╣рд▓ рдо рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рддрд░ рдХреА рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рд╣рдИ рдпрд╣ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХреА рдЙрдирдХреА рджрд╕рд░реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХ рдкрд╣рд▓ рдЯрд╣рдж рдордЯрджрд░ рдХреА рдЖрд┐рд╛рд░рдорд╢рд▓рд╛ рд░рдЦреА рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рди рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░реЛ рдорд╛рдирд╡ рд╢рд╕рдХрдд
рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд 5 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рд░рдд 5 рдПрдордУрдп рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╣-
1 рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЧрд░рдк рдФрд░ рдЖрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рддрд▓ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдХрдЪрдЪ рддрд▓ рдХ рдЦрдирди рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдп рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣
2 рднрд╛рд░рддреАрдп рд╢рд░рдордЬреАрд╡рд╡рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╢рдХрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрддрд╛
3 рд░рд▓ рдХрд╖рддрд░ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд▓рдХрд╖рдп рдкрд░ рд░рд▓рд╡ рдФрд░ рд╕рдШреАрдп
рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рд╕рдорджрд░реА рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
4 рд┐реЙрдорд┐ рд╕рдЯреЙрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдФрд░ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ 5 рдорд▓рдЯреА-рдореЛрдбрд▓ рд▓реЛрд╕рдЬрд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рдкрд╛рдХрд┐ рддрд┐рд╛ рдЧреЛрджрд╛рдореЛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╢рд░ рднрдбрд╛рд░рд░
рд╕рдорд╛рд┐рд╛рди рдХ рд╕рдорд╛рд╡рд╢рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬрдордо рдо рдПрдХ рд╣рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рдЬрдордо-рдХрд╡рдореАрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдкреА рд╡рд▓рдбрд┐ рдХ рд┐реАрдЪ рднреА рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рд╡рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рд╡рд▓рд┐ рдХреА рдПрдХ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХреА рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓
рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд┐рдИ рдХреА рдХрд▓ рд╡рд▓рд┐ 950 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ (61 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП) рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░реЛ рдо 12рд╡ рд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░ рд╣рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╡рдп рдпреЙрдХрд┐ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд┐рд╛ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ 3 рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рд╣-рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ (3 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)рд▓рджрди
( 27 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░) рдЯреЛрдХрдпреЛ (25 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)
bull рд╢рдордорд┐рд▓рд╛ рд░рдирдХреЛрд▓рдЯ рдЪрд╛рдЗрдирд╛ рд▓рдбреАрдЬ рдкреАрдЬреАрдП рдЯрд░ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд╛рд▓реАрд┐рд╛рдИ
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рд┐рди рдЧрдИ рд┐рдЧрд▓рд░ рдХреА рдЗрд╕ 26 рд╡рд░реАрдп
рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рди рдЖрдгрдЦрд░реА рджреЛ рд░рд╛рдЙрдб рдо рд▓рдп рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рдХ рдЯрд░ рдХрд╛рдбрд┐ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ bull рд╕рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдЖрдЗрд╕рд▓рдб рд╕рд┐рд┐реА рдФрд░ рдСрд╕рдХрд░ рдирд╛рдорд╛рдлрдХрдд рд╕рдЧреАрддрдХрд╛рд░
рдЬреЛрд╣рд╛рди рдЬреЛрд╣рд╛рдирд╕рди рдХрд╛ 48 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреА рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдорд╛рдирд╡рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рд╡рдХреАрд▓ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрддрд╛рд┐ рдФрд░ рджрд╢ рдХ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд╕рд╡рдп рдкрд░рд░рддрд╖рдЯрдард╛рди рдХреА рдПрдХ рдордЦрд░ рдЖрд▓реЛрдЪрдХ
рдЕрд╕рдорд╛ рдЬрд╣рд╛рдЧреАрд░ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣рджрдп рдХреА рдЧрд░рдд рд░рдХрди рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ 66 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХ рддреАрди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рджреМрд░ рдХ рдЖрдгрдЦрд░реА рдЯрджрди рдо рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдорд╕рдХрдд рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рджрддрд╛рд╡рд╛рд╕ рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рднрд╛рд░рдд-рдУрдорд╛рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдореАрдЯ рдо рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░рд░рдХ рдирддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛
bull рд╕реЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рдирд░рддрди рдЧрдбрдХрд░реА рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд╣рд╛рдИрд╡ рдХрдкрдорд╕рдЯреА рдорд╡рдпрдЕрд▓ (рдПрдЪрд╕реАрдПрдо) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдордирдЕрд▓ рдХреЛ рдЗрдбреЛ-рдПрдЪрд╕реАрдПрдо рдХ рд░рдк рдо рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░
рдпрд╣ рд╕реАрдПрд╕рдЖрдИрдЖрд░-рд╕реАрдЖрд░рдЖрд░рдЖрдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рдбреАрд┐рд╕рд╡рдбрдЧ рдЪрд╡рдкрдпрди рдлрдХрд╢рди рдЧрд╛рдЧреЛрд▓реА рди рдорд┐рдИ рдо рджрд╕рд╖рдЯрдЯрд┐рд╛рдзрд┐рддреЛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдП рд╢рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдХрд╛ 13рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдЬреАрддрд╛ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рд┐рдбрд░рд╢рди рд┐реЙрд░ рдж
рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдИ рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 12 рдлрд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛
рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 18 рд┐рд░рд╡рд░реА рддрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдордирд╛рдПрдЧрд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣-2018 рдХреЛ ldquoрдЙрджрдпреЛрдЧ 40-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
9 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рднрд╛рд░рдд рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬреА рдЫрд▓рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рди рдХрд╛ рдЕрд╡рд╕рд░rdquo рдХ рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ 40 рдпрд╛ рдЪреМрд┐реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рднрд▒ рдо рдПрдХ
рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд┐рд▓ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕рд╛рдорди рдЖрдпреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдЧрд▓реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░реЛрд░рдбрд╕ рдПрдб рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд┐ рдЕрд┐реЙрд░рд░рдЯреА рдСрд┐ рджрд┐рдИ рди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдкрд╣рд▓ рдСрдЯреЛрдиреЙрдорд╕ рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреА рдЯрд╕рд╕рдЯрдЧ рд╢рд░ рдХреА рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреЛ рдирдХрд╕рдЯ рдЯрдпрдЪрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд╢рди (рдпрдПрд╕-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдо рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд▓рдиреЛ рдо рд▓рдШ рдФрд░
рдордзрдпрдо рджрд░реА рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рдлрдХрдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдкреЙрд░рдбрд╕ 15 рд╕рдХрдб рдХ рднреАрддрд░ рдЬреЬ рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд┐рд╕ рдХрд╛ рд░рдк рд▓ рд╕рдХрдд
рд╣ рд╡рд╣реА рдЗрд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд╣реЛрди рдо 5 рд╕рдХрдб рдХрд╛ рд╡рдХрдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣
bull рдЕрд▓ рдЕрддрд░ рд╕рдорд╣ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рджрд┐рдИ рдо рдЧрд╡реЛрд░рд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рдЕрд┐ рджрд░рдирдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдКрд╛ рдЪрд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХреА рдКрд╛ рдЪрд╛рдИ 356 рдореАрдЯрд░ рдФрд░ 53
рд╕рдЯреАрдореАрдЯрд░ рд╣ рдпрд╣ рдЙрд╕реА рд╢рд╣рд░ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐
рд╣реЛрдЯрд▓ рдЬрдбрдмрд▓рдп рдорд░рд░рдпрдЯ рдорд░рдХрд╕ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рдПрдХ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рд╣
рдзрдЧрдиреАрдЬ рд┐рдХ рдСрд┐ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╕ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХреА рдкрд╕рд╖рдЯрдЯ рдХреА рдЧрдИ
рд╣
bull рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдЙрддрддрд░рджрд╛рд░рдпрддрд╡ рдкрд░ 12рд╡ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛рд╕рдордорд▓рди рдо рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдЧреЛрд▓рдбрди рдкреАрдХреЙрдХ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ 2017 рдкрд░рд╕рддрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдЖрдкрд░рд╡рд╛рд╕рди рдмрдпрд░реЛ (рд┐реАрдУрдЖрдИ) рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрддрд╛-
рд╡рд╛рд░ рдПрд╡ рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣-рд╡рд╛рд░ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди (рдПрд┐рдЯреАрдП) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдИ-рдкрдпрд┐рдЯрдХ рд╡реАрдЬрд╛ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди рдХ рдорд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирдорд╛рдиреЛ рдХрд╛ рднреА рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рддрд╛ рд╣рдЬрдирд╡рд░реА 2017
рд╕ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдо рдПрд┐рдЯреАрдП рдо рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ 84 рд┐реА рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ
рдорд╣реАрди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд▓ 240 рд▓рд╛рдЦ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдИ-рдЯрд░рд░рд╕рдЯ рд╡реАрдЬрд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд┐рд╛рд░ рдЬрд┐рдлрдХ рдЬрдирд╡рд░реА 2017 рдХ рдорд╣реАрди рдо 152 рд▓рд╛рдЦ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 585 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдкрд░рд░рдд рд╡рд░рд┐ 13 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
рдбрдмрд▓рдпрдЖрд░рдбреА 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд░рдбрдбрдпреЛ рдПрдб рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рд╣ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░ рдпрдирд╕рдХреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рджрдпрдд рдПрд╡ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░
рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЗрдбрдбрдпрди рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди 2018
рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦрд╛рд╡ рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди 15935 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдХ
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХреА рддрд╛рдХрдд рд┐рдврд╛рди рдХ рдорд▓рдП
740 рд▓рд╛рдЦ рдЕрд╕реЙрд▓рдЯ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ 5719 рд╕рдирд╛рдЗрдкрд░ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ рдФрд░ рд▓рд╛рдЗрдЯ
рдорд╢реАрди рдЧрди рдХреА рдЦрд░реАрдж рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рд░рдж (рдбреАрдПрд╕реА) рдХреА рдПрдХ рд┐рдардХ рдо рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рд▓рдмрд┐рдд рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рдЧрдИ рдЬреЛ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХреА рд░рдирд░рд┐рдп рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд░рд┐ рдЗрдХрд╛рдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдХреЛ рдХ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХреЛ рдпрд╣
рдХрд╣рдд рд╣рдП рдЙрджрд╛рд░ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╕рдХрд╖рдо рд▓рдШ рдФрд░ рдордзрдпрдо рдЙрджрдпрдореЛ (рдПрдордПрд╕рдПрдордИ) рдХ рдорд▓рдП рд╕рднреА рдЛрд░ рдЕрд┐ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдЛрд░ рджрди рдХ
рд░рдк рдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛрдЧ рдпрд╣ рд┐рдХреЛ рдХреА рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рдорд╛рдЧ рд┐реАрдЕрд┐ рддрдХ рдкрд░рд░рдд
рдПрдордПрд╕рдПрдордИ рдЛрд░ рд▓рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ 10 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рддрдХ рдХреА рдЛрд░
рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рд╕рдХрдЯрд░ рдЧрд░рдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд┐рд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рд░рдбрдбрдпреЛ рдЙрдордЧ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо
рднрд╛рд░рдд рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╢рд░реЛрддрд╛ рд╡рд┐ рд╕рдЯрд░реАрдордордЧ рдпрд╛ рдРрдк рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЗрд╕ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рдХреЛ рд╕рди рд╕рдХрдд рд╣ bull рдХрд╡рдиреЬ рдХ рдорд╢рд╣рд░ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдпрдХрд╛рд░ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рдХрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рд╣рдП рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдо рдЪрдпрд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣ рдЯрд╣рд╡рджреА рдХ
рд▓рдЦрдХ рдорд╛рд┐рд╡ рдХреМрдорд╢рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдЪрди рдЧрдп
bull рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ рди рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдзрд┐рдд
рдЕрдирдкрд╛рд▓рди рдЪрдХ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХ рд┐реАрдЪ 21 рд╡рд░рд┐ рд┐рд╛рдж рдорд╛рдЪрд┐-рдЕрдд рдо рдЕрдкрди
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХреА рд╢рд╛рдЦрд╛ рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рд╣рд┐рдХ рди
рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдХ рдпрд╕рдХрддрдХрд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдо рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди
рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рдЧрд╛ bull рд╡рд╡рдорднрд╡zwjрди рддрд░рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдореЛ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рдЙрддzwjрдкрд╡zwjрди рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛
рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рдЕрд▓zwjрдк рд┐рдЪрдд рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╕ рдЬреЬ рд░рдирдпрдореЛ рдо рд░рдирдЯрд╣рдд
рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛ рдХреЛ рднреА рд╕рдорд╛рдкzwjрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968 рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рд┐рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1873 рдо рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рд╕zwjрддрд╛рд╡ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдЕрд╕рд╕zwjрддрддzwjрд╡ рдо рд░рд╣рди рдЬрд╛рди рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ (рдПрдирдПрд╕рд╕реА)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
6 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдкрд░рдорд╛ рдЦрд╛рдб рди рддрд╡рд╛рдЧ рдо рд░реЛрдбреЛрдбрдбрд░
рдЙрджрдпрд╛рди рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреАрдЙрд╡рд╣реЛрди рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░реЛ рдХ
рд╡рдХрд╖рд╛рд░реЛрдкрд░ рдЕрдорднрдпрд╛рди рдХреЛ рднреА рдЕрдЬрд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рддрд╡рд╛рдЧ 50+ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдкрд░рдХрд╛рд░
рдХ рд░реЛрдбреЛрд╕ рдХрд╛ рдШрд░ рд╣
bull рдкрд╛рдЪрд╡ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдФрд░ рдЕрдгрдЦрд▓
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд┐рди рд╕рдШ (рдПрдЖрдИрдПрдордП) рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдкрд░рднрд╛рдЧ
(рдкреАрдкреАрдбреА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдирдЯрд╡рдХрд┐ (SARPPN) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ
рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (ADB) рдФрд░ рдЗрд╕рд▓реЙрдордордХ рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ
(IDB) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рд╡рд╡рд░рдп -
lsquolsquoрд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рдФрд░ рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░rsquorsquo рд╣
bull рдЕрдорднрдирддрд╛ рдЬреЙрди рдорд╣реЛрди рдХрд╛ рдорд╢рдХрд╛рдЧреЛ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдо рд╕рдХрд╖рдХрд╖рдкрдд рд┐реАрдорд╛рд░реА рдХ рд┐рд╛рдж рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрдирдХреА рдЖрдп 77 рд╡рд░рд┐ рд┐реА рдЙрд╡рд╣ рдлрдорд╕рдЕрд░ рд╢реЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдЪрд░рд░рддрд░ рдХ рдЕрдорднрдирдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрдзрд┐рдХ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдж рдЯрд╣рджрд╕рддрд╛рди рдПрдпрд░реЛрдиреЙрдЯрдЯрдХрд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рди рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рд░рдпрд▓ рдЯрд╛рдЗрдо
рдСрдкрд░рдЯрдЯрдЧ рдорд╕рд╕рдЯрдо (рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рдХрд░ рд╣реЙрдХ-i рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рд╣реЙрдХ-i рднрд╛рд░рдд рдо рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рджрд╢реА рдЖрд░рдЯреАрдУрдПрд╕ рд╣ рдФрд░ рд╕рдЯрд░ рд┐реЙрд░ рдордордорд▓рдЯрд░реА рд╡рд╛рдпрд┐рд░рдирд╕ рдПрдб
рд╕рдЯрдЯрд┐рдлрд┐рдХрд╢рди (рд╕реАрдПрдПрдордЖрдИрдПрд▓рдПрд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдорд╛рдгрд░рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рджрд╢ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЪрдЯ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рдиреМрдХрд░реА рдЦреЛрдЬрди рд╡рд╛рд▓реА рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдкрдк Empzilla рд▓реЙрд╡рдЪ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣ рдЬреЛ рд░рдирдпреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреА рдореМрдЬрджрд╛ рд╕реАрдорд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рдЧреА рддрд┐рд╛ рдиреМрдХрд░реА рдЪрд╛рд╣рди рд╡рд╛рд▓реЛ рдХреА рдЪрдпрди
рдкрд░рдлрдХрд░рдпрд╛ рдХреЛ рд╢реАрдШрд░ рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рд┐рдирд╛рдПрдЧреА bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рдЧрд░рд╛рд╣рдХ
рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд░рдирдпрдореЛ рдХреЛ рд┐рд░рд╡рд░реА 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ рд▓рд╛рдЧ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░
рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рдХреЛ 100 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдЖрдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐
рдХрд╡рд░ рдХрд░рди рдХ рджрд╛рдпрд░ рдХреЛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рдХрд░рдЧрд╛ рд▓рдЧрднрдЧ 20 рд┐рдлрдХрдЧ рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓
рдХреЛ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдпреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕ рдЕрдзрд┐рдХрддрд░
рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рд░рдирдпреЛ рдо рд╣ bull рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рди рд╡рд░рд┐ 2017 рдо рдХрд░реАрд┐ 882 рдХрд░реЛреЬ рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ
рдХ рдЖрд╡рд╛рдЧрдорди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрдиреА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рджрд░рдирдпрд╛ рдХ
рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд┐рд░рдХрд░рд╛рд░ рд░рдЦрд╛ рд╣
рджрд┐рдИ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╡рд░рд┐ 2014 рдо рд▓рджрди рдХ рд╣реАрдерд░реЛ рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдб рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬрдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рд╡рдпрд╕рдд рд╣рд╡рд╛рдИ рдЕрд░рдбрдбрд╛ рд┐рдирд╛ рд┐рд╛
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдЕрдкрдиреА рддреАрди рджрд╢реЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐
рдЕрдореАрд░рд╛рдд (рдпрдПрдИ) рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╡рд╛рдирд╛ рд╣рдП рдпрд╣ рдПрдХ
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣ рдФрд░
рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХрд╛ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдФрд░ рдУрдорд╛рди рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджреМрд░рд╛ рд╣
bull рдкрд╣рд▓ рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рд╕рдорд╛рдкрди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдЖ
рд╕рдЬрд╕рдо рдЦрд▓реЛ рдХ рдЧрдв рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рди рдХрд▓ рдордорд▓рд╛рдХрд░ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд рд░рд╛рдЬрдп рди 102 рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╕рдЬрдирдо 38 рд╕рд╡рд░рд┐ рдФрд░ 26 рд░рдЬрдд рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди 110 рдкрджрдХ (36 рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ) рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд┐рдлрдХ 94 рдкрджрдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЯрджрд▓рд▓реА рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ bull рджрд╢ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛рдбрд┐ рди
рд╣рд░рджрд╛рд▓ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдХреЛ рдХрдкрдиреА рдХ рдирдП рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ (рдПрдордбреА) рдФрд░ рдордЦрдп
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА (рд╕реАрдИрдУ) рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рд╡рд╡рдЬрдп рдЬрд╛рд╕рдЬрд╛ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣
bull рдпрдПрд╕ рдЪрдорд┐рд╕рд┐ рдСрд┐ рдХреЙрдорд╕рд┐ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рди
рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐реМрджрдзрд┐рдХ рд╕рдкрджрд╛ (рдЖрдИрдкреА) рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдЕрдкрди рдЕрдХреЛ рдХреЛ рдХрд╛рд┐реА рд╣рдж рддрдХ рд┐рдврд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ 50 рджрд╢реЛ рдо 44рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд░рд┐ рднрд╛рд░рдд рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо 45 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 43рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди рдЕрдкрдиреА рд┐рд╛рдбрдбрдЧ рдкрд╣рд▓ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдкрдиреА рдирдИ
рд╢рд░рд╡рд░-рд╕рд┐рд┐реА рдкрд╣рдЪрд╛рди рд╢рд░ рдХреА рдЬреЛ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд░рдк рд╕ рдПрдХ рд╕рдЧреАрддрдордп
рд▓реЛрдЧреЛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо MOGO рд╣
bull рд░рдХрд╖рд╛рдорддрд░реА рд░рдирдорд┐рд▓рд╛ рд╕реАрддрд╛рд░рд╛рдорди рди рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХ рдЖрд┐рд░рдирдХреАрдХрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдкрд░ рдирдЬрд░ рд░рдЦрди рдФрд░ рдЗрд╕рдо рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдХ рдорд▓рдП 13 рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рдзрдЪрд╡ рд╡рд╡рдирдпрд╢реАрд▓ рдУрд┐рд░рд╛рдп рдЗрд╕ рд╕рдордорд░рдд рдХ
рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣реЛрдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдПрдирдПрдЪрдПрдЖрдИ) рджрд╢ рдо рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдФрд░ рдЙрд╕ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╕рд╡рд╡рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдЯрджрд▓рд▓реА-рдорд┐рдИ
рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрдЧрддрд╛рди рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдордЦрдп
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рд╕рдЯрд▓рд╛рдЗрдЯ рдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдЬрд░рд░рдП
рдЬреАрдкреАрдПрд╕рдЬреАрдПрд╕рдПрдо рддрдХрдиреАрдХ рд╕ рдкрд░рддрдпрдХ рд╡рд╛рд╣рди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╣рд╛рдИрд╡ рдкрд░ рддрдп
рдХреА рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рджрд░реА рдХреА рдЧрд░рдирд╛ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдордзрдп рд░рд▓рд╡ (рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░) рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рд┐рди
рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдкрди рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рднреА рд╕рдЯрд╢рдиреЛ рдкрд░ 100 рдПрд▓рдИрдбреА рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдПрд╕рд╕реАрдЖрд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╖рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдо рд╕рд┐рд╕ рдЖрдЧ рд░рд╣рд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
7 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐рд╛рд┐ рдЖрдпреЛрдЧ (рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ) рди рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕
рд▓реЛрдХрд╡рдкрд░рдп рд╕рдЪрд┐ рдЗрдЬрди рдЧрдЧрд▓ рдкрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдо рдЕрдирдзрдЪрдд рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рд╡рдпрд╡рд╣рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рд▓рдЧрднрдЧ 136 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЬрдорд╛рд┐рдирд╛ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╕рдкрд╕рдХреЛ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЗрджрд░рд╛ рдирдИ рдХреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ (рдЖрдИрд╕реАрд╕реА) рдХреА рдкрд╣рд▓реА рд╕рд╡рддрддрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рдирджрд╢рдХ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдирдИ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдЬрди 2018 рдо рдлрдХрд░рдХрдЯ рд░рдирдХрд╛рдп рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧреА
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рддрд┐рд╛ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп
рдКрдЬрд╛рд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЖрд░рдХрдорд╕рд╣ рди рдПрдХ рд╡рд┐ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рд░рдирдЧрд░рд╛рдиреА рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдФрд░ ASH TRACK рдирд╛рдордХ рдЙреЬрди рд░рд╛рдЦ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рдПрд╕рдкрд▓рдХрд╢рди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛ bull 23рд╡ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрдорд▓рд╡рдкрдХ рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо рдПрдХ рд░рдЧреАрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╢рднрд╛рд░рдн рд╣рдЖ
рдЗрд╕ рдкрд░рд░рддрдпреЛрдзрдЧрддрд╛ рдо 92 рджрд╢ рднрд╛рдЧ рд▓ рд░рд╣ рд╣ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо 102 рдкрджрдХ рд╣реЛрдЧ
рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╛рдд рдЦрд▓ рдФрд░ 15 рд╢рд░рд░реА рд╣реЛрдЧреА
bull рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рди рд╣рд▓рд┐реА рд╕рдЯрдЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рдорд╕рд╡ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдХрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рдХрд░рд▓ рдкрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд┐реЬ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣ рд╣ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рдд
рди рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдЭрд╛рд░рдЦрдб рдЬрдордо рдФрд░ рдХрд╡рдореАрд░ рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╣ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ
рд╕рд╡рджрднрд┐ рдо рдЫреЛрдЯ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рдордордЬреЛрд░рдо рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╣ рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж
рдордгрд░рдкрд░ рдФрд░ рдЧреЛрд╡рд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд рдкрд░рджрд╢реЛ рдо рд▓рдХрд╖рджрд╡реАрдк рди
рд╕рд┐рд╕ рдЕрдЪрдЫ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдо рд┐рд╣рддрд░
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХрд╡рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдирд╡рд╛рд╕ рдХ рджрд░
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЧрд░рд╛рд╕рд░рдЯ рдЗрд╡рд┐реЙрдордЯрдЯрдХрд╕-VIVID 2018 рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдардХ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рд╣ VIVID 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╕рд╛рдЗрд┐рд░
рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдирд╡рд╛рдЪрд╛рд░ рд╣
bull рджрд┐рдИ рдо рднрд╛рд░рдд рд╕ 2017 рдо рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ рдЖрдЧрдорди рдо 15 рд╡рджрдзрд┐ рджрдЦреА рдЧрдИ
рд╕рдЬрд╕рдо 21 рдордордорд▓рдпрди рдЖрдЧрддрдХ рд╣ рдЬреЛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рд░реЛрдд рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рдирд╛рдП рд░рдЦрддрд╛ рд╣ рджрд┐рдИ рдХ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рдФрд░
рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рд╡рд╡рдкрд░рди (рджрд┐рдИ рдкрдпрд┐рдЯрди) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд░рд┐ рдо 2 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдХ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рднреА рд┐рди рдЧрдпрд╛
bull рдирд╢рдирд▓ рдкрдордЯрд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ) рди рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХ рдорд▓рдП рдмрд┐рд╕рд╡рд╛рдореЛрд╣рди рдорд╣рд╛рдкрд╛рддрд░ рдХреЛ рдЧрд░-рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ рдЕрддрд░рд░рдо рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд┐реА рд╕рд╛рдорд┐рд╛рдорд░рддрд┐ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓рдЧреА
bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд┐ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди 89 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд╣рдЖрдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд┐рдврд╛рдк рдХреА рд┐реАрдорд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рдХрд╛рд░рди рд╣рдЖ рд╣ рдУрдбреАрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдХ рдкрд░рд░рдд рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЙрд╡рд╣ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХ рджрд░реАрдп
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрджрдо рд╢рд░реА рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЙрдирдХ рддреАрди рдЙрдкрд╡рдпрд╛рд╕
рдпрддрд░рд░рджрд░ ( рдж рдЗрд╕рдордЯрдб) 1967 рдЕрд╕рдпрд┐ рдЙрдкрд░рдирд╡рд╢ (рдж рд╕рдирд▓рд╕ рдХреЙрд▓реЛрдиреА) 1974 рдФрд░ рдирд╡ рдЬрд╛рддрдХ (рд░рдЬрд╕рд╡рд╕рд╕) 1981 рди рдЙрд╡рд╣ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдо рд╡рд╡рд╢рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрд▓рд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдФрд░
рд╕рд░рд▓рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬрд╕ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рднреА рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рд╣рдд рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА
рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдорд╣рдордж рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рдЧрд░рдб
рдХреЙрд▓рд░ рдСрд┐ рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрд┐ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рджреЛрдиреЛ рдирддрд╛рдУ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд┐рдардХ рдХ
рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдореЛрджреА рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдЧрд╣ рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрдирд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рди рдЧрдЬрд░рд╛рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп
рдЕрд╣рдорджрд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рд╕рдХрдд рднрд╛рд░рд╛ рд╕реАрдЦрди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдЦреЛрд▓рд╛ рд╣
bull рдХреЙрд░рдкреЛрд░рдЯ рдФрд░ рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпреЛ рдо рдордЬрд┐рдд рд╡рджрдзрд┐ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЕрдкрд░рд▓ рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд░рддрдпрдХрд╖ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рд▓рдЧрднрдЧ
20 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдЧрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╢рджрд┐ рдкрд░рддрдпрдХрд╖
рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ 1 9 3 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рддрдХ рд┐рдврдХрд░ 695 рд▓рд╛рдЦ
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛рдЬрд┐рдлрдХ рд╢рджрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЖрдп рдХрд░ рдо 19 2 рдкрд░рд░рддрд╢рдд
рдХреА рд┐рдвреЛрддрд░реА рд╣рдИ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЬрдирд╡рд░реА рдо рд░рдирдЬреА рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпрд╛ 186
рд┐рдв рдЧрдИ рд╕рдХрд▓ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рднреА рдЕрдкрд░рд▓ 2017 рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ рд┐реАрдЪ
133 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ 821 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рди 40 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдорд▓рдп рд╡рд╛рд▓
рдЫрд╣ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдХ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рди рд╕рд╡рд╛рдЧрдд
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
8 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рди 2015 рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдлрдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЦрд╛реЬреА рджрд╢реЛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд
рдФрд░ рдУрдорд╛рди рди рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдЖрда рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╕рдЬрди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
рдЙрдирдо рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рджрд╢ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рди 2016-17 рдо 20339 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп
рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рднреА рд┐рдХреЛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд╛рдордЯрд╣рдХ рд░рдк рд╕ 81683 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдп рдЖрдХреЬ рдЙрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рд╕ рд╕рдорд┐рдзрд┐рдд рд╣
рдЬрд┐ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧреА рд┐рдХреЛ рдХрд╛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╡рд╡рд▓рдп рдирд╣реА рд╣рдЖ рд┐рд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рди
2016-17 рдо 9205 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХ
рд┐рд╛рдж рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (7346 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрдирд░рд╛ рд┐рдХ (5545 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп) рдФрд░ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ (4348 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА (рддрд▓ рдПрд╡ рдкрд░рд╛рдХрд░рддрдХ рдЧрд╕ рд░рдирдЧрдо) рд╡рд╡рджрд╢ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░
рдЙрд╕рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдзрдЧрдпреЛ рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рдПрдХ рд┐реЬ рдСрд┐рд╢реЛрд░ рдСрдпрд▓рд┐реАрд▓рдб
рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдирд╢рдирд▓ рдСрдпрд▓ рдХрдкрдиреА (рдПрдбреАрдПрдирдУрд╕реА) рдо 600 рдордордорд▓рдпрди
рдбреЙрд▓рд░ рдХ 10 рдХ рд╢рдпрд░ рдЦрд░реАрдж рдпрд╣ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдЬрд┐ рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рди рддрд▓ рдЕрдореАрд░ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдо рдкрд░ рдЬрдорд╛рдП рд╣
bull рдкрд░ рдХ рд▓рд┐реА рджрд░реА рдХ рддрд░рд╛рдХ рд░реЛрд╣рди рдореЛрд░ рд╡рдп рдЬреАрд▓рдб рдХ рдЙрддрддрд░ рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рджрд╡реАрдк рдХ рд┐реАрдЪ рдХрдХ рд╕рдЯрд░рдЯ рдХреЛ рддрд░рдХрд░ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ
рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рддрд░рд╛рдХ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рдХрд╛рд░рдирд╛рдорд╛ 8 рдШрдЯ рдФрд░ 37 рдордордирдЯ рдо рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдХрд╡рд▓ рдиреМрд╡ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдореЛрд╣рдордордж рдмрд┐рди рдЬрд╛рдпрдж рдПрд▓ рдирд╣рдпрд╛рди рдХ
рд┐реАрдЪ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рдорд╣рд▓ рдо рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рддрд░ рдХреА рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рд╣рдИ рдпрд╣ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХреА рдЙрдирдХреА рджрд╕рд░реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХ рдкрд╣рд▓ рдЯрд╣рдж рдордЯрджрд░ рдХреА рдЖрд┐рд╛рд░рдорд╢рд▓рд╛ рд░рдЦреА рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рди рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░реЛ рдорд╛рдирд╡ рд╢рд╕рдХрдд
рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд 5 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рд░рдд 5 рдПрдордУрдп рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╣-
1 рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЧрд░рдк рдФрд░ рдЖрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рддрд▓ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдХрдЪрдЪ рддрд▓ рдХ рдЦрдирди рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдп рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣
2 рднрд╛рд░рддреАрдп рд╢рд░рдордЬреАрд╡рд╡рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╢рдХрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрддрд╛
3 рд░рд▓ рдХрд╖рддрд░ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд▓рдХрд╖рдп рдкрд░ рд░рд▓рд╡ рдФрд░ рд╕рдШреАрдп
рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рд╕рдорджрд░реА рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
4 рд┐реЙрдорд┐ рд╕рдЯреЙрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдФрд░ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ 5 рдорд▓рдЯреА-рдореЛрдбрд▓ рд▓реЛрд╕рдЬрд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рдкрд╛рдХрд┐ рддрд┐рд╛ рдЧреЛрджрд╛рдореЛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╢рд░ рднрдбрд╛рд░рд░
рд╕рдорд╛рд┐рд╛рди рдХ рд╕рдорд╛рд╡рд╢рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬрдордо рдо рдПрдХ рд╣рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рдЬрдордо-рдХрд╡рдореАрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдкреА рд╡рд▓рдбрд┐ рдХ рд┐реАрдЪ рднреА рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рд╡рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рд╡рд▓рд┐ рдХреА рдПрдХ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХреА рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓
рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд┐рдИ рдХреА рдХрд▓ рд╡рд▓рд┐ 950 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ (61 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП) рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░реЛ рдо 12рд╡ рд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░ рд╣рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╡рдп рдпреЙрдХрд┐ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд┐рд╛ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ 3 рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рд╣-рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ (3 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)рд▓рджрди
( 27 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░) рдЯреЛрдХрдпреЛ (25 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)
bull рд╢рдордорд┐рд▓рд╛ рд░рдирдХреЛрд▓рдЯ рдЪрд╛рдЗрдирд╛ рд▓рдбреАрдЬ рдкреАрдЬреАрдП рдЯрд░ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд╛рд▓реАрд┐рд╛рдИ
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рд┐рди рдЧрдИ рд┐рдЧрд▓рд░ рдХреА рдЗрд╕ 26 рд╡рд░реАрдп
рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рди рдЖрдгрдЦрд░реА рджреЛ рд░рд╛рдЙрдб рдо рд▓рдп рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рдХ рдЯрд░ рдХрд╛рдбрд┐ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ bull рд╕рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдЖрдЗрд╕рд▓рдб рд╕рд┐рд┐реА рдФрд░ рдСрд╕рдХрд░ рдирд╛рдорд╛рдлрдХрдд рд╕рдЧреАрддрдХрд╛рд░
рдЬреЛрд╣рд╛рди рдЬреЛрд╣рд╛рдирд╕рди рдХрд╛ 48 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреА рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдорд╛рдирд╡рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рд╡рдХреАрд▓ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрддрд╛рд┐ рдФрд░ рджрд╢ рдХ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд╕рд╡рдп рдкрд░рд░рддрд╖рдЯрдард╛рди рдХреА рдПрдХ рдордЦрд░ рдЖрд▓реЛрдЪрдХ
рдЕрд╕рдорд╛ рдЬрд╣рд╛рдЧреАрд░ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣рджрдп рдХреА рдЧрд░рдд рд░рдХрди рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ 66 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХ рддреАрди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рджреМрд░ рдХ рдЖрдгрдЦрд░реА рдЯрджрди рдо рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдорд╕рдХрдд рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рджрддрд╛рд╡рд╛рд╕ рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рднрд╛рд░рдд-рдУрдорд╛рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдореАрдЯ рдо рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░рд░рдХ рдирддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛
bull рд╕реЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рдирд░рддрди рдЧрдбрдХрд░реА рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд╣рд╛рдИрд╡ рдХрдкрдорд╕рдЯреА рдорд╡рдпрдЕрд▓ (рдПрдЪрд╕реАрдПрдо) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдордирдЕрд▓ рдХреЛ рдЗрдбреЛ-рдПрдЪрд╕реАрдПрдо рдХ рд░рдк рдо рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░
рдпрд╣ рд╕реАрдПрд╕рдЖрдИрдЖрд░-рд╕реАрдЖрд░рдЖрд░рдЖрдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рдбреАрд┐рд╕рд╡рдбрдЧ рдЪрд╡рдкрдпрди рдлрдХрд╢рди рдЧрд╛рдЧреЛрд▓реА рди рдорд┐рдИ рдо рджрд╕рд╖рдЯрдЯрд┐рд╛рдзрд┐рддреЛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдП рд╢рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдХрд╛ 13рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдЬреАрддрд╛ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рд┐рдбрд░рд╢рди рд┐реЙрд░ рдж
рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдИ рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 12 рдлрд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛
рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 18 рд┐рд░рд╡рд░реА рддрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдордирд╛рдПрдЧрд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣-2018 рдХреЛ ldquoрдЙрджрдпреЛрдЧ 40-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
9 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рднрд╛рд░рдд рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬреА рдЫрд▓рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рди рдХрд╛ рдЕрд╡рд╕рд░rdquo рдХ рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ 40 рдпрд╛ рдЪреМрд┐реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рднрд▒ рдо рдПрдХ
рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд┐рд▓ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕рд╛рдорди рдЖрдпреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдЧрд▓реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░реЛрд░рдбрд╕ рдПрдб рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд┐ рдЕрд┐реЙрд░рд░рдЯреА рдСрд┐ рджрд┐рдИ рди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдкрд╣рд▓ рдСрдЯреЛрдиреЙрдорд╕ рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреА рдЯрд╕рд╕рдЯрдЧ рд╢рд░ рдХреА рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреЛ рдирдХрд╕рдЯ рдЯрдпрдЪрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд╢рди (рдпрдПрд╕-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдо рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд▓рдиреЛ рдо рд▓рдШ рдФрд░
рдордзрдпрдо рджрд░реА рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рдлрдХрдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдкреЙрд░рдбрд╕ 15 рд╕рдХрдб рдХ рднреАрддрд░ рдЬреЬ рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд┐рд╕ рдХрд╛ рд░рдк рд▓ рд╕рдХрдд
рд╣ рд╡рд╣реА рдЗрд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд╣реЛрди рдо 5 рд╕рдХрдб рдХрд╛ рд╡рдХрдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣
bull рдЕрд▓ рдЕрддрд░ рд╕рдорд╣ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рджрд┐рдИ рдо рдЧрд╡реЛрд░рд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рдЕрд┐ рджрд░рдирдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдКрд╛ рдЪрд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХреА рдКрд╛ рдЪрд╛рдИ 356 рдореАрдЯрд░ рдФрд░ 53
рд╕рдЯреАрдореАрдЯрд░ рд╣ рдпрд╣ рдЙрд╕реА рд╢рд╣рд░ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐
рд╣реЛрдЯрд▓ рдЬрдбрдмрд▓рдп рдорд░рд░рдпрдЯ рдорд░рдХрд╕ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рдПрдХ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рд╣
рдзрдЧрдиреАрдЬ рд┐рдХ рдСрд┐ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╕ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХреА рдкрд╕рд╖рдЯрдЯ рдХреА рдЧрдИ
рд╣
bull рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдЙрддрддрд░рджрд╛рд░рдпрддрд╡ рдкрд░ 12рд╡ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛рд╕рдордорд▓рди рдо рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдЧреЛрд▓рдбрди рдкреАрдХреЙрдХ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ 2017 рдкрд░рд╕рддрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдЖрдкрд░рд╡рд╛рд╕рди рдмрдпрд░реЛ (рд┐реАрдУрдЖрдИ) рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрддрд╛-
рд╡рд╛рд░ рдПрд╡ рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣-рд╡рд╛рд░ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди (рдПрд┐рдЯреАрдП) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдИ-рдкрдпрд┐рдЯрдХ рд╡реАрдЬрд╛ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди рдХ рдорд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирдорд╛рдиреЛ рдХрд╛ рднреА рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рддрд╛ рд╣рдЬрдирд╡рд░реА 2017
рд╕ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдо рдПрд┐рдЯреАрдП рдо рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ 84 рд┐реА рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ
рдорд╣реАрди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд▓ 240 рд▓рд╛рдЦ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдИ-рдЯрд░рд░рд╕рдЯ рд╡реАрдЬрд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд┐рд╛рд░ рдЬрд┐рдлрдХ рдЬрдирд╡рд░реА 2017 рдХ рдорд╣реАрди рдо 152 рд▓рд╛рдЦ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 585 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдкрд░рд░рдд рд╡рд░рд┐ 13 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
рдбрдмрд▓рдпрдЖрд░рдбреА 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд░рдбрдбрдпреЛ рдПрдб рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рд╣ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░ рдпрдирд╕рдХреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рджрдпрдд рдПрд╡ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░
рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЗрдбрдбрдпрди рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди 2018
рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦрд╛рд╡ рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди 15935 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдХ
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХреА рддрд╛рдХрдд рд┐рдврд╛рди рдХ рдорд▓рдП
740 рд▓рд╛рдЦ рдЕрд╕реЙрд▓рдЯ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ 5719 рд╕рдирд╛рдЗрдкрд░ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ рдФрд░ рд▓рд╛рдЗрдЯ
рдорд╢реАрди рдЧрди рдХреА рдЦрд░реАрдж рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рд░рдж (рдбреАрдПрд╕реА) рдХреА рдПрдХ рд┐рдардХ рдо рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рд▓рдмрд┐рдд рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рдЧрдИ рдЬреЛ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХреА рд░рдирд░рд┐рдп рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд░рд┐ рдЗрдХрд╛рдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдХреЛ рдХ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХреЛ рдпрд╣
рдХрд╣рдд рд╣рдП рдЙрджрд╛рд░ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╕рдХрд╖рдо рд▓рдШ рдФрд░ рдордзрдпрдо рдЙрджрдпрдореЛ (рдПрдордПрд╕рдПрдордИ) рдХ рдорд▓рдП рд╕рднреА рдЛрд░ рдЕрд┐ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдЛрд░ рджрди рдХ
рд░рдк рдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛрдЧ рдпрд╣ рд┐рдХреЛ рдХреА рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рдорд╛рдЧ рд┐реАрдЕрд┐ рддрдХ рдкрд░рд░рдд
рдПрдордПрд╕рдПрдордИ рдЛрд░ рд▓рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ 10 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рддрдХ рдХреА рдЛрд░
рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рд╕рдХрдЯрд░ рдЧрд░рдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд┐рд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рд░рдбрдбрдпреЛ рдЙрдордЧ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо
рднрд╛рд░рдд рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╢рд░реЛрддрд╛ рд╡рд┐ рд╕рдЯрд░реАрдордордЧ рдпрд╛ рдРрдк рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЗрд╕ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рдХреЛ рд╕рди рд╕рдХрдд рд╣ bull рдХрд╡рдиреЬ рдХ рдорд╢рд╣рд░ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдпрдХрд╛рд░ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рдХрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рд╣рдП рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдо рдЪрдпрд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣ рдЯрд╣рд╡рджреА рдХ
рд▓рдЦрдХ рдорд╛рд┐рд╡ рдХреМрдорд╢рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдЪрди рдЧрдп
bull рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ рди рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдзрд┐рдд
рдЕрдирдкрд╛рд▓рди рдЪрдХ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХ рд┐реАрдЪ 21 рд╡рд░рд┐ рд┐рд╛рдж рдорд╛рдЪрд┐-рдЕрдд рдо рдЕрдкрди
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХреА рд╢рд╛рдЦрд╛ рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рд╣рд┐рдХ рди
рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдХ рдпрд╕рдХрддрдХрд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдо рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди
рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рдЧрд╛ bull рд╡рд╡рдорднрд╡zwjрди рддрд░рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдореЛ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рдЙрддzwjрдкрд╡zwjрди рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛
рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рдЕрд▓zwjрдк рд┐рдЪрдд рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╕ рдЬреЬ рд░рдирдпрдореЛ рдо рд░рдирдЯрд╣рдд
рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛ рдХреЛ рднреА рд╕рдорд╛рдкzwjрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968 рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рд┐рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1873 рдо рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рд╕zwjрддрд╛рд╡ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдЕрд╕рд╕zwjрддрддzwjрд╡ рдо рд░рд╣рди рдЬрд╛рди рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ (рдПрдирдПрд╕рд╕реА)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
7 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐рд╛рд┐ рдЖрдпреЛрдЧ (рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ) рди рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕
рд▓реЛрдХрд╡рдкрд░рдп рд╕рдЪрд┐ рдЗрдЬрди рдЧрдЧрд▓ рдкрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдо рдЕрдирдзрдЪрдд рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рд╡рдпрд╡рд╣рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рд▓рдЧрднрдЧ 136 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЬрдорд╛рд┐рдирд╛ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╕рдкрд╕рдХреЛ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЗрджрд░рд╛ рдирдИ рдХреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ
рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓ (рдЖрдИрд╕реАрд╕реА) рдХреА рдкрд╣рд▓реА рд╕рд╡рддрддрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рдирджрд╢рдХ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдирдИ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдЬрди 2018 рдо рдлрдХрд░рдХрдЯ рд░рдирдХрд╛рдп рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧреА
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рддрд┐рд╛ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп
рдКрдЬрд╛рд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЖрд░рдХрдорд╕рд╣ рди рдПрдХ рд╡рд┐ рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд рд░рдирдЧрд░рд╛рдиреА рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдФрд░ ASH TRACK рдирд╛рдордХ рдЙреЬрди рд░рд╛рдЦ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рдПрд╕рдкрд▓рдХрд╢рди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛ bull 23рд╡ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрдорд▓рд╡рдкрдХ рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо рдПрдХ рд░рдЧреАрди рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╢рднрд╛рд░рдн рд╣рдЖ
рдЗрд╕ рдкрд░рд░рддрдпреЛрдзрдЧрддрд╛ рдо 92 рджрд╢ рднрд╛рдЧ рд▓ рд░рд╣ рд╣ рдкрдпреЛрдЧрдпрд╛рдЧ рдо 102 рдкрджрдХ рд╣реЛрдЧ
рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╛рдд рдЦрд▓ рдФрд░ 15 рд╢рд░рд░реА рд╣реЛрдЧреА
bull рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рди рд╣рд▓рд┐реА рд╕рдЯрдЯ рдкрд░реЛрдЧрд░рдорд╕рд╡ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдХрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рдХрд░рд▓ рдкрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд┐реЬ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣ рд╣ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рдд
рди рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдЭрд╛рд░рдЦрдб рдЬрдордо рдФрд░ рдХрд╡рдореАрд░ рдФрд░ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд╣ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ
рд╕рд╡рджрднрд┐ рдо рдЫреЛрдЯ рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рдордордЬреЛрд░рдо рд╕рд┐рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╣ рдЙрд╕рдХ рд┐рд╛рдж
рдордгрд░рдкрд░ рдФрд░ рдЧреЛрд╡рд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд рдкрд░рджрд╢реЛ рдо рд▓рдХрд╖рджрд╡реАрдк рди
рд╕рд┐рд╕ рдЕрдЪрдЫ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╡рджрдзрд┐рд╢реАрд▓ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдо рд┐рд╣рддрд░
рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХрд╡рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдирд╡рд╛рд╕ рдХ рджрд░
рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЧрд░рд╛рд╕рд░рдЯ рдЗрд╡рд┐реЙрдордЯрдЯрдХрд╕-VIVID 2018 рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдардХ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рд╣ VIVID 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╕рд╛рдЗрд┐рд░
рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдирд╡рд╛рдЪрд╛рд░ рд╣
bull рджрд┐рдИ рдо рднрд╛рд░рдд рд╕ 2017 рдо рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ рдЖрдЧрдорди рдо 15 рд╡рджрдзрд┐ рджрдЦреА рдЧрдИ
рд╕рдЬрд╕рдо 21 рдордордорд▓рдпрди рдЖрдЧрддрдХ рд╣ рдЬреЛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╕рд░реЛрдд рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╢реАрд░рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рдирд╛рдП рд░рдЦрддрд╛ рд╣ рджрд┐рдИ рдХ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рдФрд░
рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рд╡рд╡рдкрд░рди (рджрд┐рдИ рдкрдпрд┐рдЯрди) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпрд╣ рдПрдХ рд╡рд░рд┐ рдо 2 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдХ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рджрд╢ рднреА рд┐рди рдЧрдпрд╛
bull рдирд╢рдирд▓ рдкрдордЯрд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ) рди рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджреЛ рд╡рд░рд┐ рдХ рдорд▓рдП рдмрд┐рд╕рд╡рд╛рдореЛрд╣рди рдорд╣рд╛рдкрд╛рддрд░ рдХреЛ рдЧрд░-рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ рдЕрддрд░рд░рдо рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд┐реА рд╕рд╛рдорд┐рд╛рдорд░рддрд┐ рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓рдЧреА
bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд┐ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди 89 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд╣рдЖрдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд┐рдврд╛рдк рдХреА рд┐реАрдорд╛рд░рд░рдпреЛ рдХ рдХрд╛рд░рди рд╣рдЖ рд╣ рдУрдбреАрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдХ рдкрд░рд░рдд рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЙрд╡рд╣ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХ рджрд░реАрдп
рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрджрдо рд╢рд░реА рдХ рдорд▓рдП рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЙрдирдХ рддреАрди рдЙрдкрд╡рдпрд╛рд╕
рдпрддрд░рд░рджрд░ ( рдж рдЗрд╕рдордЯрдб) 1967 рдЕрд╕рдпрд┐ рдЙрдкрд░рдирд╡рд╢ (рдж рд╕рдирд▓рд╕ рдХреЙрд▓реЛрдиреА) 1974 рдФрд░ рдирд╡ рдЬрд╛рддрдХ (рд░рдЬрд╕рд╡рд╕рд╕) 1981 рди рдЙрд╡рд╣ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдо рд╡рд╡рд╢рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдЯрджрд▓рд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдФрд░
рд╕рд░рд▓рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬрд╕ рд╕рд╛рдЯрд╣рд╕рддрдпрдХ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рднреА рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдП рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рд╣рдд рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА
рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреЛ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдорд╣рдордж рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рдЧрд░рдб
рдХреЙрд▓рд░ рдСрд┐ рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрд┐ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЕрдмрд┐рд╛рд╕ рди рджреЛрдиреЛ рдирддрд╛рдУ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд┐рдардХ рдХ
рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдореЛрджреА рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдХреА рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдЧрд╣ рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрдирд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рди рдЧрдЬрд░рд╛рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп
рдЕрд╣рдорджрд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рд╕рдХрдд рднрд╛рд░рд╛ рд╕реАрдЦрди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдЦреЛрд▓рд╛ рд╣
bull рдХреЙрд░рдкреЛрд░рдЯ рдФрд░ рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпреЛ рдо рдордЬрд┐рдд рд╡рджрдзрд┐ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЕрдкрд░рд▓ рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд░рддрдпрдХрд╖ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рд▓рдЧрднрдЧ
20 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдЧрд╛ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╢рджрд┐ рдкрд░рддрдпрдХрд╖
рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ 1 9 3 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рддрдХ рд┐рдврдХрд░ 695 рд▓рд╛рдЦ
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛рдЬрд┐рдлрдХ рд╢рджрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЖрдп рдХрд░ рдо 19 2 рдкрд░рд░рддрд╢рдд
рдХреА рд┐рдвреЛрддрд░реА рд╣рдИ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдЬрдирд╡рд░реА рдо рд░рдирдЬреА рдЖрдпрдХрд░ рдкрд░рд╛рд╕рдкрддрдпрд╛ 186
рд┐рдв рдЧрдИ рд╕рдХрд▓ рдХрд░ рд╕рдЧрд░рд╣ рднреА рдЕрдкрд░рд▓ 2017 рдФрд░ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ рд┐реАрдЪ
133 рдкрд░рд░рддрд╢рдд рд┐рдврдХрд░ 821 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рди 40 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдорд▓рдп рд╡рд╛рд▓
рдЫрд╣ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдХ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рди рд╕рд╡рд╛рдЧрдд
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
8 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рди 2015 рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдлрдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЦрд╛реЬреА рджрд╢реЛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд
рдФрд░ рдУрдорд╛рди рди рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдЖрда рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╕рдЬрди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
рдЙрдирдо рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рджрд╢ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рди 2016-17 рдо 20339 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп
рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рднреА рд┐рдХреЛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд╛рдордЯрд╣рдХ рд░рдк рд╕ 81683 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдп рдЖрдХреЬ рдЙрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рд╕ рд╕рдорд┐рдзрд┐рдд рд╣
рдЬрд┐ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧреА рд┐рдХреЛ рдХрд╛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╡рд╡рд▓рдп рдирд╣реА рд╣рдЖ рд┐рд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рди
2016-17 рдо 9205 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХ
рд┐рд╛рдж рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (7346 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрдирд░рд╛ рд┐рдХ (5545 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп) рдФрд░ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ (4348 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА (рддрд▓ рдПрд╡ рдкрд░рд╛рдХрд░рддрдХ рдЧрд╕ рд░рдирдЧрдо) рд╡рд╡рджрд╢ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░
рдЙрд╕рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдзрдЧрдпреЛ рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рдПрдХ рд┐реЬ рдСрд┐рд╢реЛрд░ рдСрдпрд▓рд┐реАрд▓рдб
рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдирд╢рдирд▓ рдСрдпрд▓ рдХрдкрдиреА (рдПрдбреАрдПрдирдУрд╕реА) рдо 600 рдордордорд▓рдпрди
рдбреЙрд▓рд░ рдХ 10 рдХ рд╢рдпрд░ рдЦрд░реАрдж рдпрд╣ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдЬрд┐ рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рди рддрд▓ рдЕрдореАрд░ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдо рдкрд░ рдЬрдорд╛рдП рд╣
bull рдкрд░ рдХ рд▓рд┐реА рджрд░реА рдХ рддрд░рд╛рдХ рд░реЛрд╣рди рдореЛрд░ рд╡рдп рдЬреАрд▓рдб рдХ рдЙрддрддрд░ рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рджрд╡реАрдк рдХ рд┐реАрдЪ рдХрдХ рд╕рдЯрд░рдЯ рдХреЛ рддрд░рдХрд░ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ
рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рддрд░рд╛рдХ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рдХрд╛рд░рдирд╛рдорд╛ 8 рдШрдЯ рдФрд░ 37 рдордордирдЯ рдо рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдХрд╡рд▓ рдиреМрд╡ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдореЛрд╣рдордордж рдмрд┐рди рдЬрд╛рдпрдж рдПрд▓ рдирд╣рдпрд╛рди рдХ
рд┐реАрдЪ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рдорд╣рд▓ рдо рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рддрд░ рдХреА рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рд╣рдИ рдпрд╣ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХреА рдЙрдирдХреА рджрд╕рд░реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХ рдкрд╣рд▓ рдЯрд╣рдж рдордЯрджрд░ рдХреА рдЖрд┐рд╛рд░рдорд╢рд▓рд╛ рд░рдЦреА рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рди рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░реЛ рдорд╛рдирд╡ рд╢рд╕рдХрдд
рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд 5 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рд░рдд 5 рдПрдордУрдп рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╣-
1 рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЧрд░рдк рдФрд░ рдЖрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рддрд▓ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдХрдЪрдЪ рддрд▓ рдХ рдЦрдирди рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдп рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣
2 рднрд╛рд░рддреАрдп рд╢рд░рдордЬреАрд╡рд╡рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╢рдХрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрддрд╛
3 рд░рд▓ рдХрд╖рддрд░ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд▓рдХрд╖рдп рдкрд░ рд░рд▓рд╡ рдФрд░ рд╕рдШреАрдп
рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рд╕рдорджрд░реА рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
4 рд┐реЙрдорд┐ рд╕рдЯреЙрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдФрд░ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ 5 рдорд▓рдЯреА-рдореЛрдбрд▓ рд▓реЛрд╕рдЬрд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рдкрд╛рдХрд┐ рддрд┐рд╛ рдЧреЛрджрд╛рдореЛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╢рд░ рднрдбрд╛рд░рд░
рд╕рдорд╛рд┐рд╛рди рдХ рд╕рдорд╛рд╡рд╢рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬрдордо рдо рдПрдХ рд╣рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рдЬрдордо-рдХрд╡рдореАрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдкреА рд╡рд▓рдбрд┐ рдХ рд┐реАрдЪ рднреА рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рд╡рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рд╡рд▓рд┐ рдХреА рдПрдХ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХреА рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓
рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд┐рдИ рдХреА рдХрд▓ рд╡рд▓рд┐ 950 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ (61 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП) рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░реЛ рдо 12рд╡ рд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░ рд╣рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╡рдп рдпреЙрдХрд┐ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд┐рд╛ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ 3 рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рд╣-рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ (3 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)рд▓рджрди
( 27 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░) рдЯреЛрдХрдпреЛ (25 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)
bull рд╢рдордорд┐рд▓рд╛ рд░рдирдХреЛрд▓рдЯ рдЪрд╛рдЗрдирд╛ рд▓рдбреАрдЬ рдкреАрдЬреАрдП рдЯрд░ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд╛рд▓реАрд┐рд╛рдИ
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рд┐рди рдЧрдИ рд┐рдЧрд▓рд░ рдХреА рдЗрд╕ 26 рд╡рд░реАрдп
рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рди рдЖрдгрдЦрд░реА рджреЛ рд░рд╛рдЙрдб рдо рд▓рдп рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рдХ рдЯрд░ рдХрд╛рдбрд┐ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ bull рд╕рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдЖрдЗрд╕рд▓рдб рд╕рд┐рд┐реА рдФрд░ рдСрд╕рдХрд░ рдирд╛рдорд╛рдлрдХрдд рд╕рдЧреАрддрдХрд╛рд░
рдЬреЛрд╣рд╛рди рдЬреЛрд╣рд╛рдирд╕рди рдХрд╛ 48 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреА рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдорд╛рдирд╡рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рд╡рдХреАрд▓ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрддрд╛рд┐ рдФрд░ рджрд╢ рдХ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд╕рд╡рдп рдкрд░рд░рддрд╖рдЯрдард╛рди рдХреА рдПрдХ рдордЦрд░ рдЖрд▓реЛрдЪрдХ
рдЕрд╕рдорд╛ рдЬрд╣рд╛рдЧреАрд░ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣рджрдп рдХреА рдЧрд░рдд рд░рдХрди рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ 66 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХ рддреАрди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рджреМрд░ рдХ рдЖрдгрдЦрд░реА рдЯрджрди рдо рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдорд╕рдХрдд рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рджрддрд╛рд╡рд╛рд╕ рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рднрд╛рд░рдд-рдУрдорд╛рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдореАрдЯ рдо рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░рд░рдХ рдирддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛
bull рд╕реЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рдирд░рддрди рдЧрдбрдХрд░реА рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд╣рд╛рдИрд╡ рдХрдкрдорд╕рдЯреА рдорд╡рдпрдЕрд▓ (рдПрдЪрд╕реАрдПрдо) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдордирдЕрд▓ рдХреЛ рдЗрдбреЛ-рдПрдЪрд╕реАрдПрдо рдХ рд░рдк рдо рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░
рдпрд╣ рд╕реАрдПрд╕рдЖрдИрдЖрд░-рд╕реАрдЖрд░рдЖрд░рдЖрдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рдбреАрд┐рд╕рд╡рдбрдЧ рдЪрд╡рдкрдпрди рдлрдХрд╢рди рдЧрд╛рдЧреЛрд▓реА рди рдорд┐рдИ рдо рджрд╕рд╖рдЯрдЯрд┐рд╛рдзрд┐рддреЛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдП рд╢рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдХрд╛ 13рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдЬреАрддрд╛ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рд┐рдбрд░рд╢рди рд┐реЙрд░ рдж
рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдИ рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 12 рдлрд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛
рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 18 рд┐рд░рд╡рд░реА рддрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдордирд╛рдПрдЧрд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣-2018 рдХреЛ ldquoрдЙрджрдпреЛрдЧ 40-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
9 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рднрд╛рд░рдд рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬреА рдЫрд▓рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рди рдХрд╛ рдЕрд╡рд╕рд░rdquo рдХ рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ 40 рдпрд╛ рдЪреМрд┐реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рднрд▒ рдо рдПрдХ
рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд┐рд▓ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕рд╛рдорди рдЖрдпреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдЧрд▓реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░реЛрд░рдбрд╕ рдПрдб рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд┐ рдЕрд┐реЙрд░рд░рдЯреА рдСрд┐ рджрд┐рдИ рди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдкрд╣рд▓ рдСрдЯреЛрдиреЙрдорд╕ рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреА рдЯрд╕рд╕рдЯрдЧ рд╢рд░ рдХреА рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреЛ рдирдХрд╕рдЯ рдЯрдпрдЪрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд╢рди (рдпрдПрд╕-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдо рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд▓рдиреЛ рдо рд▓рдШ рдФрд░
рдордзрдпрдо рджрд░реА рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рдлрдХрдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдкреЙрд░рдбрд╕ 15 рд╕рдХрдб рдХ рднреАрддрд░ рдЬреЬ рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд┐рд╕ рдХрд╛ рд░рдк рд▓ рд╕рдХрдд
рд╣ рд╡рд╣реА рдЗрд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд╣реЛрди рдо 5 рд╕рдХрдб рдХрд╛ рд╡рдХрдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣
bull рдЕрд▓ рдЕрддрд░ рд╕рдорд╣ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рджрд┐рдИ рдо рдЧрд╡реЛрд░рд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рдЕрд┐ рджрд░рдирдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдКрд╛ рдЪрд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХреА рдКрд╛ рдЪрд╛рдИ 356 рдореАрдЯрд░ рдФрд░ 53
рд╕рдЯреАрдореАрдЯрд░ рд╣ рдпрд╣ рдЙрд╕реА рд╢рд╣рд░ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐
рд╣реЛрдЯрд▓ рдЬрдбрдмрд▓рдп рдорд░рд░рдпрдЯ рдорд░рдХрд╕ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рдПрдХ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рд╣
рдзрдЧрдиреАрдЬ рд┐рдХ рдСрд┐ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╕ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХреА рдкрд╕рд╖рдЯрдЯ рдХреА рдЧрдИ
рд╣
bull рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдЙрддрддрд░рджрд╛рд░рдпрддрд╡ рдкрд░ 12рд╡ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛рд╕рдордорд▓рди рдо рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдЧреЛрд▓рдбрди рдкреАрдХреЙрдХ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ 2017 рдкрд░рд╕рддрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдЖрдкрд░рд╡рд╛рд╕рди рдмрдпрд░реЛ (рд┐реАрдУрдЖрдИ) рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрддрд╛-
рд╡рд╛рд░ рдПрд╡ рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣-рд╡рд╛рд░ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди (рдПрд┐рдЯреАрдП) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдИ-рдкрдпрд┐рдЯрдХ рд╡реАрдЬрд╛ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди рдХ рдорд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирдорд╛рдиреЛ рдХрд╛ рднреА рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рддрд╛ рд╣рдЬрдирд╡рд░реА 2017
рд╕ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдо рдПрд┐рдЯреАрдП рдо рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ 84 рд┐реА рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ
рдорд╣реАрди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд▓ 240 рд▓рд╛рдЦ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдИ-рдЯрд░рд░рд╕рдЯ рд╡реАрдЬрд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд┐рд╛рд░ рдЬрд┐рдлрдХ рдЬрдирд╡рд░реА 2017 рдХ рдорд╣реАрди рдо 152 рд▓рд╛рдЦ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 585 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдкрд░рд░рдд рд╡рд░рд┐ 13 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
рдбрдмрд▓рдпрдЖрд░рдбреА 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд░рдбрдбрдпреЛ рдПрдб рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рд╣ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░ рдпрдирд╕рдХреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рджрдпрдд рдПрд╡ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░
рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЗрдбрдбрдпрди рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди 2018
рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦрд╛рд╡ рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди 15935 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдХ
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХреА рддрд╛рдХрдд рд┐рдврд╛рди рдХ рдорд▓рдП
740 рд▓рд╛рдЦ рдЕрд╕реЙрд▓рдЯ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ 5719 рд╕рдирд╛рдЗрдкрд░ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ рдФрд░ рд▓рд╛рдЗрдЯ
рдорд╢реАрди рдЧрди рдХреА рдЦрд░реАрдж рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рд░рдж (рдбреАрдПрд╕реА) рдХреА рдПрдХ рд┐рдардХ рдо рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рд▓рдмрд┐рдд рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рдЧрдИ рдЬреЛ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХреА рд░рдирд░рд┐рдп рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд░рд┐ рдЗрдХрд╛рдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдХреЛ рдХ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХреЛ рдпрд╣
рдХрд╣рдд рд╣рдП рдЙрджрд╛рд░ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╕рдХрд╖рдо рд▓рдШ рдФрд░ рдордзрдпрдо рдЙрджрдпрдореЛ (рдПрдордПрд╕рдПрдордИ) рдХ рдорд▓рдП рд╕рднреА рдЛрд░ рдЕрд┐ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдЛрд░ рджрди рдХ
рд░рдк рдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛрдЧ рдпрд╣ рд┐рдХреЛ рдХреА рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рдорд╛рдЧ рд┐реАрдЕрд┐ рддрдХ рдкрд░рд░рдд
рдПрдордПрд╕рдПрдордИ рдЛрд░ рд▓рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ 10 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рддрдХ рдХреА рдЛрд░
рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рд╕рдХрдЯрд░ рдЧрд░рдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд┐рд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рд░рдбрдбрдпреЛ рдЙрдордЧ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо
рднрд╛рд░рдд рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╢рд░реЛрддрд╛ рд╡рд┐ рд╕рдЯрд░реАрдордордЧ рдпрд╛ рдРрдк рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЗрд╕ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рдХреЛ рд╕рди рд╕рдХрдд рд╣ bull рдХрд╡рдиреЬ рдХ рдорд╢рд╣рд░ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдпрдХрд╛рд░ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рдХрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рд╣рдП рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдо рдЪрдпрд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣ рдЯрд╣рд╡рджреА рдХ
рд▓рдЦрдХ рдорд╛рд┐рд╡ рдХреМрдорд╢рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдЪрди рдЧрдп
bull рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ рди рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдзрд┐рдд
рдЕрдирдкрд╛рд▓рди рдЪрдХ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХ рд┐реАрдЪ 21 рд╡рд░рд┐ рд┐рд╛рдж рдорд╛рдЪрд┐-рдЕрдд рдо рдЕрдкрди
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХреА рд╢рд╛рдЦрд╛ рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рд╣рд┐рдХ рди
рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдХ рдпрд╕рдХрддрдХрд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдо рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди
рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рдЧрд╛ bull рд╡рд╡рдорднрд╡zwjрди рддрд░рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдореЛ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рдЙрддzwjрдкрд╡zwjрди рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛
рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рдЕрд▓zwjрдк рд┐рдЪрдд рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╕ рдЬреЬ рд░рдирдпрдореЛ рдо рд░рдирдЯрд╣рдд
рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛ рдХреЛ рднреА рд╕рдорд╛рдкzwjрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968 рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рд┐рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1873 рдо рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рд╕zwjрддрд╛рд╡ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдЕрд╕рд╕zwjрддрддzwjрд╡ рдо рд░рд╣рди рдЬрд╛рди рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ (рдПрдирдПрд╕рд╕реА)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
8 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рди 2015 рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдлрд┐рдорд▓рд╕рддреАрди рдлрдХ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЦрд╛реЬреА рджрд╢реЛ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рднрд╛рд░рдд
рдФрд░ рдУрдорд╛рди рди рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рдЖрда рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрдиреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╕рдЬрди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
рдЙрдирдо рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рджрд╢ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рди 2016-17 рдо 20339 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп
рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЬреЛ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рднреА рд┐рдХреЛ рдо рд╕рд┐рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо рд╕рд╛рдордЯрд╣рдХ рд░рдк рд╕ 81683 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рдп рдЖрдХреЬ рдЙрд╕ рдЕрд╡рдзрд┐ рд╕ рд╕рдорд┐рдзрд┐рдд рд╣
рдЬрд┐ рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧреА рд┐рдХреЛ рдХрд╛ рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╡рд╡рд▓рдп рдирд╣реА рд╣рдЖ рд┐рд╛ рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рди
2016-17 рдо 9205 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рд┐рд░ рдЛрд░ рдХреЛ реЩрд╛рд░рд░рдЬ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХ
рд┐рд╛рдж рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (7346 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрдирд░рд╛ рд┐рдХ (5545 рдХрд░реЛреЬ
рд░рдкрдп) рдФрд░ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ (4348 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп) рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА (рддрд▓ рдПрд╡ рдкрд░рд╛рдХрд░рддрдХ рдЧрд╕ рд░рдирдЧрдо) рд╡рд╡рджрд╢ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░
рдЙрд╕рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдзрдЧрдпреЛ рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рдПрдХ рд┐реЬ рдСрд┐рд╢реЛрд░ рдСрдпрд▓рд┐реАрд▓рдб
рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдирд╢рдирд▓ рдСрдпрд▓ рдХрдкрдиреА (рдПрдбреАрдПрдирдУрд╕реА) рдо 600 рдордордорд▓рдпрди
рдбреЙрд▓рд░ рдХ 10 рдХ рд╢рдпрд░ рдЦрд░реАрдж рдпрд╣ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдЬрд┐ рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рди рддрд▓ рдЕрдореАрд░ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдо рдкрд░ рдЬрдорд╛рдП рд╣
bull рдкрд░ рдХ рд▓рд┐реА рджрд░реА рдХ рддрд░рд╛рдХ рд░реЛрд╣рди рдореЛрд░ рд╡рдп рдЬреАрд▓рдб рдХ рдЙрддрддрд░ рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рджрд╡реАрдк рдХ рд┐реАрдЪ рдХрдХ рд╕рдЯрд░рдЯ рдХреЛ рддрд░рдХрд░ рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рдкрд╣рд▓ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ
рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд┐рди рдЧрдП рд╡рд╣ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд┐рд╕ рдпрд╡рд╛ рддрд░рд╛рдХ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рдХрд╛рд░рдирд╛рдорд╛ 8 рдШрдЯ рдФрд░ 37 рдордордирдЯ рдо рдкрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣реА рд╡ рдЗрд╕ рдкрд░рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдХрд╡рд▓ рдиреМрд╡ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдП рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдореЛрд╣рдордордж рдмрд┐рди рдЬрд╛рдпрдж рдПрд▓ рдирд╣рдпрд╛рди рдХ
рд┐реАрдЪ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рдорд╣рд▓ рдо рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рддрд░ рдХреА рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рд╣рдИ рдпрд╣ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХреА рдЙрдирдХреА рджрд╕рд░реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд┐реА рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХ рдкрд╣рд▓ рдЯрд╣рдж рдордЯрджрд░ рдХреА рдЖрд┐рд╛рд░рдорд╢рд▓рд╛ рд░рдЦреА рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рди рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░реЛ рдорд╛рдирд╡ рд╢рд╕рдХрдд
рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд 5 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рд░рдд 5 рдПрдордУрдп рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рд╣-
1 рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЧрд░рдк рдФрд░ рдЖрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рддрд▓ рдХрдкрдиреА рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдХрдЪрдЪ рддрд▓ рдХ рдЦрдирди рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рдлрдХрд╕реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдХрдкрдиреА рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдп рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдирд╡рд╢ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╣
2 рднрд╛рд░рддреАрдп рд╢рд░рдордЬреАрд╡рд╡рдпреЛ рдХреЛ рд╕рд╢рдХрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрддрд╛
3 рд░рд▓ рдХрд╖рддрд░ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд▓рдХрд╖рдп рдкрд░ рд░рд▓рд╡ рдФрд░ рд╕рдШреАрдп
рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рд┐ рдЕрдореАрд░рд╛рдд рдХ рд╕рдорджрд░реА рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд┐реАрдЪ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
4 рд┐реЙрдорд┐ рд╕рдЯреЙрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдФрд░ рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреА рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдХ рд┐реАрдЪ
рд╕рдордЭреМрддрд╛ 5 рдорд▓рдЯреА-рдореЛрдбрд▓ рд▓реЛрд╕рдЬрд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рдкрд╛рдХрд┐ рддрд┐рд╛ рдЧреЛрджрд╛рдореЛ рдФрд░ рд╡рд╡рд╢рд░ рднрдбрд╛рд░рд░
рд╕рдорд╛рд┐рд╛рди рдХ рд╕рдорд╛рд╡рд╢рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЬрдордо рдо рдПрдХ рд╣рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рдЬрдордо-рдХрд╡рдореАрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдкреА рд╡рд▓рдбрд┐ рдХ рд┐реАрдЪ рднреА рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рд╡рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рд╡рд▓рд┐ рдХреА рдПрдХ рд░рд░рдкреЛрдЯрд┐ рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХреА рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓
рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд┐рдИ рдХреА рдХрд▓ рд╡рд▓рд┐ 950 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ (61 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП) рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рд╣ рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпрд╣ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░реЛ рдо 12рд╡ рд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░ рд╣рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рдХ рд░рдк рдо рд╡рдп рдпреЙрдХрд┐ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рд┐рд╛ рд╕рдЪреА рдо рд╢реАрд░рд┐ 3 рд╕рд┐рд╕ рдЕрдореАрд░ рд╢рд╣рд░ рд╣-рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ (3 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)рд▓рджрди
( 27 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░) рдЯреЛрдХрдпреЛ (25 рдЯрдЯрд░рдорд▓рдпрди рдбреЙрд▓рд░)
bull рд╢рдордорд┐рд▓рд╛ рд░рдирдХреЛрд▓рдЯ рдЪрд╛рдЗрдирд╛ рд▓рдбреАрдЬ рдкреАрдЬреАрдП рдЯрд░ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд╛рд▓реАрд┐рд╛рдИ
рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рд┐рди рдЧрдИ рд┐рдЧрд▓рд░ рдХреА рдЗрд╕ 26 рд╡рд░реАрдп
рдЧреЛрд▓рд┐рд░ рди рдЖрдгрдЦрд░реА рджреЛ рд░рд╛рдЙрдб рдо рд▓рдп рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рдХ рдЯрд░ рдХрд╛рдбрд┐ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдпрд╛ bull рд╕рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдЖрдЗрд╕рд▓рдб рд╕рд┐рд┐реА рдФрд░ рдСрд╕рдХрд░ рдирд╛рдорд╛рдлрдХрдд рд╕рдЧреАрддрдХрд╛рд░
рдЬреЛрд╣рд╛рди рдЬреЛрд╣рд╛рдирд╕рди рдХрд╛ 48 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреА рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдорд╛рдирд╡рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рд╡рдХреАрд▓ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрддрд╛рд┐ рдФрд░ рджрд╢ рдХ рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд╕рд╡рдп рдкрд░рд░рддрд╖рдЯрдард╛рди рдХреА рдПрдХ рдордЦрд░ рдЖрд▓реЛрдЪрдХ
рдЕрд╕рдорд╛ рдЬрд╣рд╛рдЧреАрд░ рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣рджрдп рдХреА рдЧрд░рдд рд░рдХрди рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣рд╡рд╣ 66 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рдХ рддреАрди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рджреМрд░ рдХ рдЖрдгрдЦрд░реА рдЯрджрди рдо рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдорд╕рдХрдд рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рджрддрд╛рд╡рд╛рд╕ рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рднрд╛рд░рдд-рдУрдорд╛рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдореАрдЯ рдо рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░рд░рдХ рдирддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛
bull рд╕реЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рд╣рди рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдорд╛рдЧрд┐ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рдирд░рддрди рдЧрдбрдХрд░реА рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд╣рд╛рдИрд╡ рдХрдкрдорд╕рдЯреА рдорд╡рдпрдЕрд▓ (рдПрдЪрд╕реАрдПрдо) рдХреЛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ рдордирдЕрд▓ рдХреЛ рдЗрдбреЛ-рдПрдЪрд╕реАрдПрдо рдХ рд░рдк рдо рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдФрд░
рдпрд╣ рд╕реАрдПрд╕рдЖрдИрдЖрд░-рд╕реАрдЖрд░рдЖрд░рдЖрдИ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рдбреАрд┐рд╕рд╡рдбрдЧ рдЪрд╡рдкрдпрди рдлрдХрд╢рди рдЧрд╛рдЧреЛрд▓реА рди рдорд┐рдИ рдо рджрд╕рд╖рдЯрдЯрд┐рд╛рдзрд┐рддреЛ рдХ рдорд▓рдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдП рд╢рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдХрд╛ 13рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдЬреАрддрд╛ рдЪрд╡рдкрдпрдирдорд╢рдк рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рд┐рдбрд░рд╢рди рд┐реЙрд░ рдж
рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХреА рдЧрдИ рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 12 рдлрд░рд╡рд░реА 2018 рдХреЛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛
рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рдкрд░рд░рд░рдж 18 рд┐рд░рд╡рд░реА рддрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдордирд╛рдПрдЧрд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рд╕рдкрддрд╛рд╣-2018 рдХреЛ ldquoрдЙрджрдпреЛрдЧ 40-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
9 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рднрд╛рд░рдд рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬреА рдЫрд▓рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рди рдХрд╛ рдЕрд╡рд╕рд░rdquo рдХ рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ 40 рдпрд╛ рдЪреМрд┐реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рднрд▒ рдо рдПрдХ
рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд┐рд▓ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕рд╛рдорди рдЖрдпреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдЧрд▓реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░реЛрд░рдбрд╕ рдПрдб рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд┐ рдЕрд┐реЙрд░рд░рдЯреА рдСрд┐ рджрд┐рдИ рди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдкрд╣рд▓ рдСрдЯреЛрдиреЙрдорд╕ рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреА рдЯрд╕рд╕рдЯрдЧ рд╢рд░ рдХреА рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреЛ рдирдХрд╕рдЯ рдЯрдпрдЪрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд╢рди (рдпрдПрд╕-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдо рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд▓рдиреЛ рдо рд▓рдШ рдФрд░
рдордзрдпрдо рджрд░реА рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рдлрдХрдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдкреЙрд░рдбрд╕ 15 рд╕рдХрдб рдХ рднреАрддрд░ рдЬреЬ рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд┐рд╕ рдХрд╛ рд░рдк рд▓ рд╕рдХрдд
рд╣ рд╡рд╣реА рдЗрд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд╣реЛрди рдо 5 рд╕рдХрдб рдХрд╛ рд╡рдХрдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣
bull рдЕрд▓ рдЕрддрд░ рд╕рдорд╣ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рджрд┐рдИ рдо рдЧрд╡реЛрд░рд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рдЕрд┐ рджрд░рдирдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдКрд╛ рдЪрд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХреА рдКрд╛ рдЪрд╛рдИ 356 рдореАрдЯрд░ рдФрд░ 53
рд╕рдЯреАрдореАрдЯрд░ рд╣ рдпрд╣ рдЙрд╕реА рд╢рд╣рд░ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐
рд╣реЛрдЯрд▓ рдЬрдбрдмрд▓рдп рдорд░рд░рдпрдЯ рдорд░рдХрд╕ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рдПрдХ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рд╣
рдзрдЧрдиреАрдЬ рд┐рдХ рдСрд┐ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╕ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХреА рдкрд╕рд╖рдЯрдЯ рдХреА рдЧрдИ
рд╣
bull рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдЙрддрддрд░рджрд╛рд░рдпрддрд╡ рдкрд░ 12рд╡ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛рд╕рдордорд▓рди рдо рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдЧреЛрд▓рдбрди рдкреАрдХреЙрдХ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ 2017 рдкрд░рд╕рддрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдЖрдкрд░рд╡рд╛рд╕рди рдмрдпрд░реЛ (рд┐реАрдУрдЖрдИ) рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрддрд╛-
рд╡рд╛рд░ рдПрд╡ рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣-рд╡рд╛рд░ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди (рдПрд┐рдЯреАрдП) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдИ-рдкрдпрд┐рдЯрдХ рд╡реАрдЬрд╛ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди рдХ рдорд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирдорд╛рдиреЛ рдХрд╛ рднреА рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рддрд╛ рд╣рдЬрдирд╡рд░реА 2017
рд╕ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдо рдПрд┐рдЯреАрдП рдо рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ 84 рд┐реА рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ
рдорд╣реАрди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд▓ 240 рд▓рд╛рдЦ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдИ-рдЯрд░рд░рд╕рдЯ рд╡реАрдЬрд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд┐рд╛рд░ рдЬрд┐рдлрдХ рдЬрдирд╡рд░реА 2017 рдХ рдорд╣реАрди рдо 152 рд▓рд╛рдЦ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 585 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдкрд░рд░рдд рд╡рд░рд┐ 13 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
рдбрдмрд▓рдпрдЖрд░рдбреА 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд░рдбрдбрдпреЛ рдПрдб рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рд╣ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░ рдпрдирд╕рдХреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рджрдпрдд рдПрд╡ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░
рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЗрдбрдбрдпрди рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди 2018
рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦрд╛рд╡ рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди 15935 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдХ
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХреА рддрд╛рдХрдд рд┐рдврд╛рди рдХ рдорд▓рдП
740 рд▓рд╛рдЦ рдЕрд╕реЙрд▓рдЯ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ 5719 рд╕рдирд╛рдЗрдкрд░ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ рдФрд░ рд▓рд╛рдЗрдЯ
рдорд╢реАрди рдЧрди рдХреА рдЦрд░реАрдж рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рд░рдж (рдбреАрдПрд╕реА) рдХреА рдПрдХ рд┐рдардХ рдо рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рд▓рдмрд┐рдд рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рдЧрдИ рдЬреЛ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХреА рд░рдирд░рд┐рдп рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд░рд┐ рдЗрдХрд╛рдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдХреЛ рдХ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХреЛ рдпрд╣
рдХрд╣рдд рд╣рдП рдЙрджрд╛рд░ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╕рдХрд╖рдо рд▓рдШ рдФрд░ рдордзрдпрдо рдЙрджрдпрдореЛ (рдПрдордПрд╕рдПрдордИ) рдХ рдорд▓рдП рд╕рднреА рдЛрд░ рдЕрд┐ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдЛрд░ рджрди рдХ
рд░рдк рдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛрдЧ рдпрд╣ рд┐рдХреЛ рдХреА рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рдорд╛рдЧ рд┐реАрдЕрд┐ рддрдХ рдкрд░рд░рдд
рдПрдордПрд╕рдПрдордИ рдЛрд░ рд▓рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ 10 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рддрдХ рдХреА рдЛрд░
рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рд╕рдХрдЯрд░ рдЧрд░рдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд┐рд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рд░рдбрдбрдпреЛ рдЙрдордЧ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо
рднрд╛рд░рдд рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╢рд░реЛрддрд╛ рд╡рд┐ рд╕рдЯрд░реАрдордордЧ рдпрд╛ рдРрдк рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЗрд╕ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рдХреЛ рд╕рди рд╕рдХрдд рд╣ bull рдХрд╡рдиреЬ рдХ рдорд╢рд╣рд░ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдпрдХрд╛рд░ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рдХрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рд╣рдП рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдо рдЪрдпрд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣ рдЯрд╣рд╡рджреА рдХ
рд▓рдЦрдХ рдорд╛рд┐рд╡ рдХреМрдорд╢рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдЪрди рдЧрдп
bull рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ рди рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдзрд┐рдд
рдЕрдирдкрд╛рд▓рди рдЪрдХ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХ рд┐реАрдЪ 21 рд╡рд░рд┐ рд┐рд╛рдж рдорд╛рдЪрд┐-рдЕрдд рдо рдЕрдкрди
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХреА рд╢рд╛рдЦрд╛ рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рд╣рд┐рдХ рди
рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдХ рдпрд╕рдХрддрдХрд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдо рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди
рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рдЧрд╛ bull рд╡рд╡рдорднрд╡zwjрди рддрд░рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдореЛ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рдЙрддzwjрдкрд╡zwjрди рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛
рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рдЕрд▓zwjрдк рд┐рдЪрдд рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╕ рдЬреЬ рд░рдирдпрдореЛ рдо рд░рдирдЯрд╣рдд
рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛ рдХреЛ рднреА рд╕рдорд╛рдкzwjрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968 рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рд┐рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1873 рдо рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рд╕zwjрддрд╛рд╡ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдЕрд╕рд╕zwjрддрддzwjрд╡ рдо рд░рд╣рди рдЬрд╛рди рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ (рдПрдирдПрд╕рд╕реА)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
9 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рднрд╛рд░рдд рдХ рдорд▓рдП рд┐реЬреА рдЫрд▓рд╛рдЧ рд▓рдЧрд╛рди рдХрд╛ рдЕрд╡рд╕рд░rdquo рдХ рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ 40 рдпрд╛ рдЪреМрд┐реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рд╡рд╡рд╡рд╡рднрд▒ рдо рдПрдХ
рд╢рд╕рдХрддрд╢рд╛рд▓реА рд┐рд▓ рдХ рд░рдк рдо рдЙрднрд░ рдХрд░ рд╕рд╛рдорди рдЖрдпреА рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕ рдЕрдЧрд▓реА рдФрджрдпреЛрдзрдЧрдХ рдХрд░рд╛рд░рдд рдХрд╣рд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░реЛрд░рдбрд╕ рдПрдб рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд┐ рдЕрд┐реЙрд░рд░рдЯреА рдСрд┐ рджрд┐рдИ рди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рдкрд╣рд▓ рдСрдЯреЛрдиреЙрдорд╕ рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреА рдЯрд╕рд╕рдЯрдЧ рд╢рд░ рдХреА рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рдкреЙрд░рдбрд╕ рдХреЛ рдирдХрд╕рдЯ рдЯрдпрдЪрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рдкреЛрдЯрд╢рди (рдпрдПрд╕-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдо рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрд┐рд╛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд▓рдиреЛ рдо рд▓рдШ рдФрд░
рдордзрдпрдо рджрд░реА рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рдлрдХрдП рдЬрд╛рдд рд╣ рдп рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ
рдкреЙрд░рдбрд╕ 15 рд╕рдХрдб рдХ рднреАрддрд░ рдЬреЬ рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдПрдХ рд┐рд╕ рдХрд╛ рд░рдк рд▓ рд╕рдХрдд
рд╣ рд╡рд╣реА рдЗрд╡рд╣ рдЕрд▓рдЧ рд╣реЛрди рдо 5 рд╕рдХрдб рдХрд╛ рд╡рдХрдд рд▓рдЧрддрд╛ рд╣
bull рдЕрд▓ рдЕрддрд░ рд╕рдорд╣ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рджрд┐рдИ рдо рдЧрд╡реЛрд░рд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рдЕрд┐ рджрд░рдирдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рдКрд╛ рдЪрд╛ рд╣реЛрдЯрд▓ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХреА рдКрд╛ рдЪрд╛рдИ 356 рдореАрдЯрд░ рдФрд░ 53
рд╕рдЯреАрдореАрдЯрд░ рд╣ рдпрд╣ рдЙрд╕реА рд╢рд╣рд░ рдо рдЕрд┐ рддрдХ рдХ рджрд░рдирдпрд╛ рдХ рд╕рд┐рд╕ рд▓рд┐
рд╣реЛрдЯрд▓ рдЬрдбрдмрд▓рдп рдорд░рд░рдпрдЯ рдорд░рдХрд╕ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо рдПрдХ рдореАрдЯрд░ рд▓рд┐рд╛ рд╣
рдзрдЧрдиреАрдЬ рд┐рдХ рдСрд┐ рд╡рд▓рдбрд┐ рд░рд░рдХреЙрд░рдбрд┐рд╕ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╕ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХреА рдкрд╕рд╖рдЯрдЯ рдХреА рдЧрдИ
рд╣
bull рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдХ рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдЙрддрддрд░рджрд╛рд░рдпрддрд╡ рдкрд░ 12рд╡ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдлрдХрдпрд╛рд╕рдордорд▓рди рдо рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдЧреЛрд▓рдбрди рдкреАрдХреЙрдХ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ 2017 рдкрд░рд╕рддрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдЖрдкрд░рд╡рд╛рд╕рди рдмрдпрд░реЛ (рд┐реАрдУрдЖрдИ) рд╕ рдкрд░рд╛рдкрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрддрд╛-
рд╡рд╛рд░ рдПрд╡ рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣-рд╡рд╛рд░ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди (рдПрд┐рдЯреАрдП) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдИ-рдкрдпрд┐рдЯрдХ рд╡реАрдЬрд╛ рдкрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХреЛ рдХ
рдЖрдЧрдорди рдХ рдорд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирдорд╛рдиреЛ рдХрд╛ рднреА рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рддрд╛ рд╣рдЬрдирд╡рд░реА 2017
рд╕ рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдо рдПрд┐рдЯреАрдП рдо рд╡рджрдзрд┐ рджрд░ 84 рд┐реА рдЬрдирд╡рд░реА 2018 рдХ
рдорд╣реАрди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд▓ 240 рд▓рд╛рдЦ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдИ-рдЯрд░рд░рд╕рдЯ рд╡реАрдЬрд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд┐рд╛рд░ рдЬрд┐рдлрдХ рдЬрдирд╡рд░реА 2017 рдХ рдорд╣реАрди рдо 152 рд▓рд╛рдЦ рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 585 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рджрдЬрд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдкрд░рд░рдд рд╡рд░рд┐ 13 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
рдбрдмрд▓рдпрдЖрд░рдбреА 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд░рдбрдбрдпреЛ рдПрдб рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕ рд╣ рдЯрджрд╡рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░ рдпрдирд╕рдХреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рджрдпрдд рдПрд╡ рдирд╡реАрди рдФрд░ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░
рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЗрдбрдбрдпрди рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди 2018
рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦрд╛рд╡ рдкрд░ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди 15935 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рдХ рдкрдЬреА рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдХ
рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд╕рдЬрд╕рдо рд╕рд╢рд╕рддрд░ рд┐рд▓реЛ рдХреА рддрд╛рдХрдд рд┐рдврд╛рди рдХ рдорд▓рдП
740 рд▓рд╛рдЦ рдЕрд╕реЙрд▓рдЯ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ 5719 рд╕рдирд╛рдЗрдкрд░ рд░рд╛рдЗрд┐рд▓ рдФрд░ рд▓рд╛рдЗрдЯ
рдорд╢реАрди рдЧрди рдХреА рдЦрд░реАрдж рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдзрд┐рдЧрд░рд╣рд░ рдкрд░рд░рд░рдж (рдбреАрдПрд╕реА) рдХреА рдПрдХ рд┐рдардХ рдо рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рд▓рдмрд┐рдд рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡реЛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рдЧрдИ рдЬреЛ рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХреА рд░рдирд░рд┐рдп рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рд╢реАрд░рд┐ рдЗрдХрд╛рдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдХреЛ рдХ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдХ рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХреЛ рдпрд╣
рдХрд╣рдд рд╣рдП рдЙрджрд╛рд░ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдлрдХ рд╕рдХрд╖рдо рд▓рдШ рдФрд░ рдордзрдпрдо рдЙрджрдпрдореЛ (рдПрдордПрд╕рдПрдордИ) рдХ рдорд▓рдП рд╕рднреА рдЛрд░ рдЕрд┐ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рдХрд╖рддрд░ рдЛрд░ рджрди рдХ
рд░рдк рдо рдпреЛрдЧрдп рд╣реЛрдЧ рдпрд╣ рд┐рдХреЛ рдХреА рд▓рд┐ рд╕рдордп рд╕ рдорд╛рдЧ рд┐реАрдЕрд┐ рддрдХ рдкрд░рд░рдд
рдПрдордПрд╕рдПрдордИ рдЛрд░ рд▓рди рд╡рд╛рд▓ рдХреЛ 10 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдП рддрдХ рдХреА рдЛрд░
рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рд╕рдХрдЯрд░ рдЧрд░рдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд┐рд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рд░рдбрдбрдпреЛ рдЙрдордЧ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо
рднрд╛рд░рдд рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╢рд░реЛрддрд╛ рд╡рд┐ рд╕рдЯрд░реАрдордордЧ рдпрд╛ рдРрдк рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдЗрд╕ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд░рдбрдбрдпреЛ рд╕рдЯрд╢рди рдХреЛ рд╕рди рд╕рдХрдд рд╣ bull рдХрд╡рдиреЬ рдХ рдорд╢рд╣рд░ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдпрдХрд╛рд░ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рдХрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдХ рдкрдж рдХ рдорд▓рдП рд╣рдП рдЪрдирд╛рд╡реЛ рдо рдЪрдпрд░рдирдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рд╡рд╡рд╡рдирд╛рд┐ рдкрд░рд╕рд╛рдж рд░рддрд╡рд╛рд░реА рдХреА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА рд╣ рдЯрд╣рд╡рджреА рдХ
рд▓рдЦрдХ рдорд╛рд┐рд╡ рдХреМрдорд╢рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдЪрди рдЧрдп
bull рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдСрд┐ рд┐реЬреМрджрд╛ рди рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдзрд┐рдд
рдЕрдирдкрд╛рд▓рди рдЪрдХ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХ рд┐реАрдЪ 21 рд╡рд░рд┐ рд┐рд╛рдж рдорд╛рдЪрд┐-рдЕрдд рдо рдЕрдкрди
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХреА рд╢рд╛рдЦрд╛ рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рди рдХрд╛ рд░рдирд░рд┐рдп рдорд▓рдпрд╛ рд╣рд┐рдХ рди
рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╡рд╣ рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдХ рдпрд╕рдХрддрдХрд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрдиреА рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЯрд╣рд╕рд╕ рдХ рд░рдк рдо рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдо рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди
рдХреЛ рд┐рдж рдХрд░рдЧрд╛ bull рд╡рд╡рдорднрд╡zwjрди рддрд░рд╣ рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдореЛ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рдЙрддzwjрдкрд╡zwjрди рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛
рдХ рд╕рд╛рд┐-рд╕рд╛рд┐ рдЕрд▓zwjрдк рд┐рдЪрдд рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╕ рдЬреЬ рд░рдирдпрдореЛ рдо рд░рдирдЯрд╣рдд
рдЕрд╕рдкрд╖рдЯрдЯрддрд╛ рдХреЛ рднреА рд╕рдорд╛рдкzwjрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968 рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рд┐рдХ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1873 рдо рдХрд░рди рдХрд╛ рдкрд░рд╕zwjрддрд╛рд╡ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЕрд┐ рдПрдХ рд╣реА рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдЕрд╕рд╕zwjрддрддzwjрд╡ рдо рд░рд╣рди рдЬрд╛рди рдХреА рд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд┐рдЪрдд рдкрд░рдорд╛рд░рдкрддрд░ (рдПрдирдПрд╕рд╕реА)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
10 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1959 рдФрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рднрд╡рд╡рд╖рдЯzwjрдп рд░рдирдзрд┐ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1968
рдХ рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд▓рдп рдирдП рд╕рд╢реЛрдзрд┐рдд рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдо рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдорд▓рдП рдореМрдЬрджрд╛ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рдлрдХрд╕реА рднреА рдХрд╛рдпрд┐рд░рдд
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рдХреЛрдИ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдирд╣реА рдХрд░рдирд╛ рдкреЬрдЧрд╛ bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд┐рдХреЛ рдХреЛ рддрд░рдд рдЪрдХ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди
рдХрд░рди рддрд┐рд╛ 23 рд┐рд░рд╡рд░реА рд╕ рд╢рд░ рдХрд░рдд рд╣рдП рд╣рд░ рд╢рдХрд░рд╡рд╛рд░ рдХреЛ рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХреА рдХрд░рдбрдбрдЯ рд░рд╕рдЬрд╕рдЯрд░реА рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╣рдд рд╣рдП рдХрдИ рдЛрд░ рдкрдирдЧрд┐рдарди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд░рджрдж рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рд╢реАрд░рд┐ рд┐рдХ рди рдореМрдЯрджрд░рдХ рджрдб рдФрд░ рдЙрдЪрдЪ
рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рдиреЛ рдХ рд┐рдХреЛ рдХреЛ рдХреЬ рдирдП рдорд╛рдирджрдбреЛ рдХрд╛ рдЙрд▓рд▓рдШрди рдХрд░рди рдкрд░
рдЪрддрд╛рд╡рдиреА рджреА рд╣ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рди рддрддрдХрд╛рд▓ рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рджрд┐рд╛рд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХ рд░рдирдкрдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рд┐рдХреЛ рдХ рд╕рдпрдХрдд рдордЪ (рдЬреЙрдЗрдЯ рд▓рдбрд╕рд┐ рд┐реЛрд░рдо-рдЬрдПрд▓рдПрд┐) рдХреА рд╕рд╛рд╕рд┐рд╛рд░рдирдХ рд╡рдпрд╡рд╕рд┐рд╛ рдХреЛ рднреА рдЦрддрдо рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рдкрдирдЬреАрд╡рд╡рдд рдХрд░рди рдХ рдлрдорд╡рдХрд┐ рдХреЙрдкреЛрд░рдЯ рдЛрд░ рдкрдирд░рд┐рдЪрдирд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдореМрдЬрджрд╛ рджреАрдШрд┐рдХрд╛рдорд▓рдХ рдЛрд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рд▓рдЪреАрд▓ рд╕рд░рдЪрдирд╛ рд╕рдЯрд░рдЯрд╕рдЬрдХ рдбрдмрдЯ рд░реАрд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ
рд╕рдХреАрдо(SDR) рдПрд╕рдбреАрдЖрд░ рдХ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдо рд┐рджрд▓рд╛рд╡ рдФрд░ рд╕рдХреАрдо
рд┐реЙрд░ рд╕рд╕рдЯрдирд┐рд▓ рд╕рдЯрд░рдХрдЪрд░рд░рдЧ рдСрд┐ рд╕рдЯрд░рд╕рдб рдПрд╕рдЯрд╕ (S4A) рдЬрд╕реА рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд░ рдореМрдЬрджрд╛ рд░рдирджрд╢реЛ рдХреЛ рддрддрдХрд╛рд▓
рдкрд░рднрд╛рд╡ рд╕ рд╣рдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдЙрд┐рд╛рд░рджрд╛рддрд╛рдУ рдХреЛ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рдк рд╕ рд░рдирдЯрджрд┐рд╖рдЯрдЯ рдЦрд╛рддреЛ (рд╕рдкрд╢рд▓ рдорд╢рди рдПрдХрд╛рдЙрдЯрд╕ (рдПрд╕рдПрдордП) рдХ рд░рдк рдо рд╕рдХрдЯрдЧрд░рд╕рдд рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрддрдпреЛ рдХреЛ рд╡рдЧреАрдХрдд рдХрд░рдд рд╣рдП рддрддрдХрд╛рд▓ рдЛрд░ рдЦрд╛рддреЛ рдо рдкрд░рд╛рд░рдорднрдХ рддрдирд╛рд╡ рдХреА рдкрд╣рдЪрд╛рди рдХрд░рдЧрд╛
bull рджрдврддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдХрд╣рдд рд╣рдП рдлрдХ рд┐рдЧрд╛рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА 50 рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рдЕрдкрди рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╛рд┐реА рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рддрд╣рдд рдЬреЛреЬ рдЪрдХреА рд╣ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордорддрд╛ рд┐рдирдЬреА рди рдХ рджрд░ рдХреА рдореЛрджреАрдХрдпрд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рдХрд╛ рд┐рд╕рд▓рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╕ рд┐рд╛рд╣рд░ рд╣реЛрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╕рд╡рдЪрдо рд┐рдЧрд╛рд▓
рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд┐рди рдЧрдпрд╛ bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЬрдХрд┐ рдЬрдорд╛ рди рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж
рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдпрд╣ рд░рдирд░рд┐рдп рдЕрдлреАрдХреА рдирд╢рдирд▓ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (рдПрдПрдирд╕реА) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╕рдж рдо рдЙрдирдХ рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдЕрд╡рд╡рд╡рд╡рд╛рд╕ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдкрд╛рд░рд░рдд рдХрд░рди рдХреА рд┐рдордХреА рджрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрдХ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рдкрд░ рджрд╢ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдд рд╣рдП
рдЗрд╕рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА bull рджрд╡рд╛рдУ рдФрд░ рдордиреЛрд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдкрджрд╛рд┐реЛ рдо рдЕрд╡рд┐ рддрд╕рдХрд░реА рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ
рдорд▓рдП рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 3 рдУрд░ рд╕рд╛рд▓реЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдЯреА-рдирд╛рд░рдХреЛрдЯрдЯрдХрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдФрд░ рд╕рдШ рд╢рд╛рдорд╕рдд
рдкрд░рджрд╢реЛ рдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ рдЕрддрд░рд░рд╛рдЬрдпреАрдп рдФрд░ рд╕реАрдорд╛ рдкрд╛рд░
рдирд╢реАрд▓реА рджрд╡рд╛рдУ рдХ рддрд╕рдХрд░реА рдХреЛ рд░рдирдпрдмрддрд░рдд рдХрд░рди рдо рдпреЛрдЧрджрд╛рди рдж рд░рд╣ рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╣рд╡реА рдЗрд▓рд╕рдХрдЯрд░рдХрд▓рд╕ рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓) рдХреЛ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдо
рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд░рдирдпрддрд░рд░ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 560 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдордорд▓рд╛ рд╣ рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рди рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рд╕ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рджрд╛рджрд░реА рдо
2x490 рдордЧрд╛рд╡рд╛рдЯ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдЯрд╢рди рдХ рдорд▓рдП рдЯрд▓ рдЧрд╕
рдбрдбрд╕рд▓рд┐рдпрд░рд╛рдЗрдЬрд╢рди (рдПрд┐рдЬреАрдбреА) рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рд╡ рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХрд╛ рдСрдбрд┐рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдзрд┐рдПрдЯрд░ рдорд╛рдирдзрдЪрддрд░ рдо рд╢реАрд░рд┐ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрдв рд░рдк рд╕
рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдкрд░рдпрд╛рд╕ рдо рджрд╢ 8рд╡ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди
рдХрд░рдЧрд╛ рдЬреЛ рдлрдХ рд┐рд╕рд╕рдкрдпрд░рдирд╕рдо рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд╛рд░рдирд┐рд╡рд╛рд▓ рд╣реЛрдЧрд╛51-
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдзрд┐рдпрдЯрд░ рднрд╡рдп рдЙрддрд╕рд╡ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓ рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд▓рд╛рдХрд╛рд░реЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдП рдЧрдП 65 рд╢реЛ рд╕рдЯрд╣рдд
450 рд╢реЛ 600 рдкрд░рд░рд╡рд╢ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдФрд░ 250 рдпрд╡рд╛ рдордЪ рд╢реЛ рдЯрджрдЦрд╛рдПрд╛ рдЬрд╛рдПрд╛рдЧ
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рди рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рд╡рд░рд░рд╖рдЯрда рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рдЯрд┐реЙрд▓
рдЪрд╕рдордкрдпрдирдорд╢рдк рдЬреАрддреА рд╣ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдХ рдХрдЯрдХ рдо рд┐рд╛рд░рд╛рд┐рддреА рд╕рдЯрдбрдбрдпрдо рдо рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХрд╛ рдпрд╣ рдкрд╣рд▓рд╛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдо рдЙрд╕рди рдордгрд░рдкрд░ рдХреЛ 2-1
рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдЬреАрдд рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХреА bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рдЕрд░рд░рд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд╢ рдо рдХрдИ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░
рдХреА рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЗрдЯрд╛рдирдЧрд░ рдо рдПрдХ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рджреЛрдЬреА рдЦрд╛рдб рд░рд╛рдЬрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░ рдо рдПрдХ рд╕рднрд╛рдЧрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди
рд╣реЙрд▓ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рд╣реЙрд▓ рд╣
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ рдХреЛ рдзрдЪрд╕рд╣рдирдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд░рдбрдбрдпреЛ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рд░рдбрдбрдпреЛ рдФрд░ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд╕рдШ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣рдЗрд╕
рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд▓рд╛рдЗрд╡ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдкрд░рджрд╢рд┐рдиреА рдФрд░ рд╕рд▓реЙрдЯ рдкрдирд▓ рдХреА рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рдЗрд╕ рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдХ рд╡рд╡рд░рдп рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдбрдбрдпреЛ рдЯрджрд╡рд╕ 2018 - radio
and sports - рд╕ рдЕрд▓рдЧ рдЗрд╕ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ рд░рдЪрдирд╛рддрдордХ рд┐рдирд╛рди рдХ
рддрд░реАрдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ рдо рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд╣рдд рдПрдХ рдордЪ рдХ рд░рдк
рдо рдорд╛рдзрдпрдо рдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХреА рдЬрд╛рдЪ рдХреА рдЬрд╛рдПрдЧреА рдФрд░ рд░рдбрдбрдпреЛ рдкрд░ рд╕рдЧреАрдд
рдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХреЛ рдЬрдЮрд╛рдд рдХрд░рдЧреА bull рдЕрдлреАрдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╛рдЧрд░рд╕ (ANC) рдХ рдкрд░рдордЦ рдорд╕рд░рд░рд▓ рд░рдорд╛рд┐реЛрд╕рд╛ рдХреЛ
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рд╢рдкрд┐ рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЬрдХрд┐
рдЬрдорд╛ рдХ рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрд╡рд╣ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░
рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рдирдП рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХ рдЧрд╡рдирд┐рд░ рд╣рд░рдЯрд╣рдХреЛ рдХрд░реЛрджрд╛
рдХреЛ рдПрдХ рдФрд░ рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ рдорд▓рдП рдкрдирд░рдирд┐рдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдФрд░ рд┐реЛрд▓рдбрд░
рдореЛрдирдЯрд░реА рдЗрдорд╕рдЧ рдХ рдПрдХ рдЕрдорднрд╡рдХрддрд╛ рдХреЛ рдЙрдирдХ рдбрдбрдкрдЯреАрдпреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдХ
рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдПрдХ рд╕рдХрдд рдлрдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдЕрдкрди рд╡рд╡рд╢рд╛рд▓ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди
рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХреЛ рд╡рд╛рдкрд╕ рд▓рди рдХ рдорд▓рдП рдЬрд▓рджрд┐рд╛рдЬреА рдо рдирд╣реА рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдЗрдзрд┐рдпреЛрд╡рдкрдпрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╣рд▓рдорд░рд░рдпрдо рджрд╕рд╛рд▓рдЧрди рди рдЕрдЪрд╛рдирдХ
рдЯрд╣рд╕рдХ рдЕрд╢рд╛рд░рдд рдХ рд┐рд╛рдж рдЕрдкрди рдкрдж рд╕ рдЗрд╕рддреАрд┐рд╛ рдж рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди
рдЕрдкрди рдЗрд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рдд рд╕рд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдЪрд╛рд░ рд░рдк рд╕ рдЬрд╛рд░реА рд░рдЦрди рдХ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
11 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдорд▓рдП рдЙрдард╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдХрджрдо рд┐рддрд╛рдпрд╛ рд╕рдЬрд╕рди рдЕрдлреАрдХрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕
рдЕрдзрд┐рдХ рдЖрд┐рд╛рджреА рд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХреА рд╕рддрддрд╛рд░рдв рдкрд╛рдЯреА рдХреЛ рдЯрд╣рд▓рд╛ рдХрд░ рд░рдЦ рдЯрджрдпрд╛ bull рд┐рд╛рдорд╛рд┐ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдФрд░ рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рдЙрдкрдХрд░рд░реЛ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордорд▓рди рд┐рдЧрд▓рд░ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Driving
NextGen Pharmaceuticals рд╣ рд░рд╕рд╛рдпрди рдФрд░ рдЙрд╡рд┐рд░рдХ рдХ рдХ рджрд░реАрдп
рдорддрд░реА рдЕрдирдд рдХрдорд╛рд░ рди рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рдХреА рдЙрдордЧ рдРрдк рдХреЛ рд╕рд▓рдн рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╢рд░рд░реА рдо рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдПрдо-
рдЧрд╡рдирд┐рдордЯ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рджрд┐рдИ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╡рд▓zwjрдбрд┐ рдЧрд╡рдордЯ рд╕рдордордЯ 2018 рдо рдЖрд┐рд╛рд░ рдХреЛ рд┐рд╕zwjрдЯ рдЧрд╡рдордЯ рдЗрдорд╕рдЬрд┐рдЧ рдЯрдХzwjрдиреЛрд▓реЙрдЬреАрд╕ рдЕрд╡реЙрдбрд┐ рд╕ рдирд╡рд╛рдЬрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ рдЧрд╕рдЯ рдСрд┐ рдСрдирд░ рджрд╢ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рдЛрд░рджрд╛рддрд╛ рдпрд╕ рд┐рдХ рди рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдХреА рдзрдЧрдЯрдЯ рдорд╕рдЯреА рдо рджрд╢ рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорджрд░рд╛ BSE рдХ IndiaINX рдкрд░ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓
рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рд╕рдЯрд░ (IFSC) рдо рдЕрдкрди рдкрд╣рд▓ рдпрдПрд╕ $ 1
рдмрд┐рдорд▓рдпрди рдореАрдбрдбрдпрдо рдЯрдорд┐ рдиреЛрдЯ (MTN) рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рдЬрд╛рд░реА рд┐рдХ рдХреА рдкрд╣рд▓реА 600 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╛рдб рдпрдПрд╕ $ рдХреА рд╕рдЪреА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
рдпрд╕ рдмрдХ рдХрд╛ MTN рдкрд░реЛрдЧрд░рд╛рд┐- рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдорджрд░рд╛ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (GSM) рдкрд░
рдкрд░рд░рдкрдХрд╡ рдпрд╛ 5 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдХрдЬрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕реА рдЕрд╡рдзрд┐ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ рдЛрд░ рдиреЛрдЯ рдлрдХрд╕реА рднреА рдорджрд░рд╛ рдо рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рджрд╢ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдкрдЬреА рдЬрдЯрд╛рди
рдХрд╛ рдордЪ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдЬрд╕рд╕рдЯрди рдЯрд░рдб рд╕рд╛рдд рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рд░рд╛рдЬрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░
рднрд╛рд░рдд рдкрд╣рдЪрдЧ рд╡рд╡рджрд╢ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдЙрдирдХреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдКрдЬрд╛рд┐ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдирд╡реАрдирддрд╛ рдЙрдЪрдЪ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреМрд╢рд▓ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╣рдд
рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдкрд░рдордЦ рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рджреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд┐рд┐реЛ рдХреЛ рдФрд░ рдордЬрд┐рдд рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░ рдХ рдЬрд╡рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд╛рдп рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдХрдорд▓рд┐реЛрд░рдирд┐рдпрд╛ рдХ рд▓реЙрд╕ рдПрд╕рдЬрд▓рд╕ рдо рд┐рд╡рд▓реА рдЯрд╣рд▓рд╕ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдУрд╕рдХрд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рддрдХрдиреАрдХреА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ
рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдЕрдХрд╛рджрдореА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд
рдлрдХрдпрд╛рд╡рдпрдЬреАрд▓рдб рдХ рдХрд╡реАрд╡рд╕рдЯрд╛рдЙрди рдо рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░ рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд▓ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╕рд┐рд╛рдп рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдЯреАрдо рдХреЛ рд╢реЛрдЯреЛрдУрд╡рд░
рдХрдорд░рд╛ рдорд╕рд╕рдЯрдорд╕ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрд░рдирдЧ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдФрд░
рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд╡рд╡рдпрди рдХ рдорд▓рдП рдЙрдирдХ рдпреЛрдЧрджрд╛рди рд╣рдд рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрдд рд╣рдЖ
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рднрд╡рди рдо рд╡рд╡рд╡zwjрд╡ рд╕рддрдд
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдоzwjрдорд▓рди 2018 (рдбрдмрд▓рдпрдПрд╕рдбреАрдПрд╕ 2018) рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рд╕рдордорд▓рди рдж рдПрдирдЬреА рдПрдб рд░рд░рд╕реЛрд╕рд┐ рдЗрд╕zwjрдЯреАрдЯрдпрдЯ (рдЯрд░реА ) рдХрд╛ рдкрд░рдордЦ
рдордЪ рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп lsquoрдкрд╛рдЯрд┐рдирд░рдорд╢рдк рд┐реЙрд░ рдП
рд░рд╕рдЬрдорд▓рдПрдЯ рдкрд▓рдирдЯrsquo рд╣
bull рдорд░рд╕рд┐рд▓ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдЬрд▓ рдХрд╖рддрд░ рдкрдирд░рдирд┐рдорд╛рд┐рд░
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рднрд╛рд░рдд рди рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (NDB) рдХ рд╕рд╛рд┐
100 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рджрд╕рд░ рдЛрд░ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЗрд╕ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╣-рдЕрд╢реА рд╡рд╡рддрдд рдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рддрд╣рдд
345 рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░рд░рдХреА рдбреЙрд▓рд░ рдХ рдЛрд░ рдХрд╛ рдкрд░рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдордпрд░рдирд╕рдЯ рдкрд╛рдЯреА рдСрд┐ рдирдкрд╛рд▓-рдорд╛рдУрдИрд╕рдЯ (рд╕реАрдкреАрдПрди-рдорд╛рдУрд╡рд╛рджреА) рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдЕрдкрди рд╡рд╛рдо рдЧрдард┐рд┐рди рдХ рдХрдЫ рд╣рдЯрддреЛ рд┐рд╛рдж рд╕рд╕рджреАрдп рдЪрдирд╛рд╡ рдХ рд┐рд╛рдж
рдХрдкреА рд╢рдорд╛рд┐ рдУрд▓реА рдХреЛ рдирдкрд╛рд▓ рдХ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдХ рд░рдк рдо рджрд╕рд░реА рд┐рд╛рд░ рд╢рдкрд┐
рдЯрджрд▓рд╛рдИ рдЧрдИ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╢рд░ рд┐рд╣рд╛рджрд░ рджрдЙрд┐рд╛ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░рд╣рд╛рдиреА
рд╕ рдордорд▓рди рдХ рд╕рд╛рд┐ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХрд░рдЧ рд╕рдЬрд╕рдХ рджреМрд░рд╛рди рдХрд╖рддрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рдкрд╛рд░рд╕рдкрд░рд░рдХ рдЯрд╣рдд рдХ рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рд╣реЛрдЧреА рдпрд╣ 10 рд╡рд░реЛ рдо рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдХреА рднрд╛рд░рдд рдХреА рдкрд╣рд▓реА рдпрд╛рддрд░рд╛ рд╣2016 рдо рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдореЛрджреА рди рдИрд░рд╛рди рдХрд╛ рджреМрд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 12 рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдЬрди 2018 рдо рдЪреАрди рдл рдЧрджрд╛рдУ рдкрд╡реА рд╢рдбреЛрдЧ рдкрд░рд╛рдд рдо 2018 рд╢рдШрд╛рдИ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ
рд╕рдЧрдарди (рдПрд╕рд╕реАрдУ) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЪреАрди рди
рдЬрди 2017 рдо рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдХреА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ рдо 17рд╡ рдПрд╕рд╕реАрдУ
рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХ рд╕рдорд╛рдкрди рдХ рд┐рд╛рдж рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХреА рд┐реА рдПрд╕рд╕реАрдУ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд┐реАрд╕рдЬрдЧ рдо рд╣ рд╡рд╣ рдПрдХ рдпрд░рдорд╢рдпрди
рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рд╛рдЬрдиреАрд░рддрдХ рдФрд░ рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рд╕рдЧрдарди рд╣ рдпрд╣ 2001 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рд░рд╕реА рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдПрдЬрд╕реА рд░реЛрдЬрдХреЛрд╕рдореЛрд╕ рди рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд╕рдЯрд╢рди (рдЖрдИрдПрд╕рдПрд╕) рдХ рдорд▓рдП рдорд╛рдирд╡ рд░рдЯрд╣рдд рдХрд╛рдЧреЛ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖
рдпрд╛рди рдкрд░реЛрдЧрд░рд╕ рдПрдордПрд╕ -08 рд▓рд╛рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдо рд░рд╕реА-рд▓реАрдЬ
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
12 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд┐рдХреЛрдирд░ рд▓реЙрд╡рдЪ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╕ рд╕реЛрдпрдЬ -21 рдП рд░реЙрдХрдЯ рдХ рдЬрд╣рд╛рдЬ рдкрд░ рд▓реЙрд╡рдЪ
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рд╕реЛрдпрдЬ-21 рдП рдо рдЪрд╛рд░ рдкрдЯрдЯ рд╡рд╛рд▓ рд┐рд╕рдЯрд░(рд╕рдЯрд░рдк-рдСрди
рд┐рд╕рдЯрд░) рдФрд░ рдХреЛрд░ рдЗрдЬрди рд╣ рдЬреЛ рд╕рднреА рдХрд░реЛрдорд╕рди рдФрд░ рддрд░рд▓ рдСрдХрд╕реАрдЬрди
рдХ рдордорд╢рд░рд░ рд╕ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣реЛрдд рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рдЖрдп рдкрд░ рдХрд░реЛ рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рджреЛрд╣рд░рд╛ рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди
(рдбреАрдЯреАрдПрдП) рдФрд░ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЕрдкрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░реЛрдХрд┐рд╛рдо рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЗрд╕реА рдкрд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рдордЭреМрдд рднрд╛рд░рдд рди рдЕрд╡рдп рджрд╢реЛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рднреА рдлрдХрдп рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рди рджреЛрдиреЛ рдкрдХрд╖реЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рдЖрдЧ
рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрди рдХ рдорд▓рдП рдиреМ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдФрд░ рдИрд░рд╛рди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣рд╕рди рд░реЛрд╣рд╛рдиреА рдХ рд┐реАрдЪ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рд╣рд╛рдЙрд╕ рдо рд╣рдИ рд╡рд╛рддрд╛рд┐ рдХ рд┐рд╛рдж рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐рдХрд░рд╛рд┐рд╛рди рд╕рдорджрд░реА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдФрд░
рдзрдЪрдлрдХрддрд╕рд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдбрд╛рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд┐рдврд╛рди
рдХ рдорд▓рдП рджреЛрдиреЛ рджрд╢реЛ рди рд╕рдордЭреМрдд рдлрдХрдп рд╣
bull рд▓реЛрдХрд╕рднрд╛ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╕рдордорддрд░рд╛ рдорд╣рд╛рдЬрди рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдХ рдкрдЯрдирд╛ рдо рдЫрда рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд░реАрдЬрди рдХреЙрдордирд╡рд▓рд┐ рдкрд╛рдорд▓рд┐рдпрд╛рдордЯрд░реА рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдХрд╛рдл рд╕ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рд╕рдордорд▓рди рди рд╕рд╕рджреАрдп рд╕рдШ рд╕рдЧрдарди рдХ рдЙрджрджрд╡рдпреЛ рдФрд░
рднрдордордХрд╛ рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рдлрдХрдпрд╛рдЗрд╕ рд╕рдордорд▓рди рдо рдордЦрдп рд░рдк рд╕ рджреЛ рд╡рд╡рд░рдпреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рд╡рд╡рдорд╢рд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрдЬрдбрд╛ рдФрд░ рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдФрд░ рд╡рдпрд╛рдпрдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдо рд╕рд╕рдж рдХреА рднрдордордХрд╛ - рдЬреЛрдлрдХ рд▓реЛрдХрддрддрд░ рдХ рджреЛ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рддрдордн рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдо рдпреЛрдЧреА рдЖрдЯрджрддрдпрдирд╛рд┐ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 2019 рдЖрдо рдЪрдирд╛рд╡ рдХ
рдкрд╣рд▓ рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯреАрдп рдЖрд╡рдЯрдиреЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд░рд╛рдЬрд╢ рдЕрдЧрд░рд╡рд╛рд▓ рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдпрд╡рд╛рдУ рд┐рд░рдирдпрд╛рджреА рдврд╛рдЪ рдФрд░
рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рджрди рдХ рд╕рд╛рд┐ 428 рд▓рд╛рдЦ рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐реЬрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рдЕрд░рд░ рдЬрдЯрд▓реА рджреЛ рдЯрджрди рдХреА рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд░рд░рдпрд╛рдж
рдкрд╣рдЪ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рдж рдо рднрд╛рд░рдд-рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рд╕рдпрдХрдд
рдЖрдпреЛрдЧ рдХреА 12рд╡реА рд┐рдардХ рдХреА рд╕рд╣-рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдХрд░рдЧ рд╢рд░реА рдЬрдЯрд▓реА рд╕рдКрджреА рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрд░рд░рд░рдж рдХрд╛ рдФрдкрдЪрд╛рд░рд░рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рднреА рдХрд░рдЧ
bull рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд World Congress on Information Technology 2018
рдХрд╛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди
рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдорд▓рдХ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЖрдИрдЯреА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди
рдХ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рд╕рддрд░ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ World Information
Technology and Services Alliance (WITSA) рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЧрдард┐рд┐рди рд╕реЙрдЯрдЯрд╡рдпрд░ рдПрдб
рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирдПрдПрд╕рдПрд╕рд╕реА) рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдЗрд╕ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣
bull рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдХ рд▓рд╛рд▓ рдлрдХрд▓рд╛ рдо 8рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо
рд╕рд╕рдХрд░рдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрддрд╡рд╛рд╡рд┐рд╛рди рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдирд╛рдЯрдп рд╡рд╡рджрдпрд╛рд▓рдп рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рддрдпреЛрд╣рд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ - рдЯрд▓рдЧ рдСрдл рдл рдбрдорд╢рдк
рд╣
bull рджрд╢ рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдорд┐рдИ рдо рдХрдмрддрд░рдо рд┐рджрдзрд┐ (рдПрдЖрдИ)
рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рдЧреА рдордЦрдпрдорддрд░реА рджрд╡рджрд░ рд┐рдбрд░рд╡реАрд╕ рди
рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд╕рдордорд▓рди рдХ рджреМрд░рд╛рди рдордЧрдирдЯрдЯрдХ
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд╕рд┐рд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░
рдХрд░рдЧ
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд┐рдХ (рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐) рди рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп
рдХреЛ рдкрд░рдХ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдкрдЬрд╛рд┐ рдо 1918 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХ рдХрд╖рддрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рдкрд░рд╛рддрддрд╡рд╡рд╡рдж рдФрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕рдХрд╛рд░ рдЕрд░рд╡рд╡рдж рдкреАрдЬрдордЦрдбрдХрд░ рднрд╛рд░рддреАрдп
рдРрд░рддрд╣рд╛рдорд╕рдХ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдкрд░рд░рд░рдж (рдЖрдИрд╕реАрдПрдЪрдЖрд░) рдХ рдЕрдЧрд▓ рдЕрдзрдпрдХрд╖
рд╣реЛрдЧ рд╡рд╣ рдкрд░реЛ рдХ рд╕рджрд╢рд┐рди рд░рд╛рд╡ рдХ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рдкрдж рдЧрд░рд╣рд░ рдХрд░рдЧ
bull рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рд░рд░рдЯрд▓ рдЖрдЙрдЯрд▓рдЯрд╕ рдо рдЕрдкрди рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди
рдлрдХрдП рдЧрдП рдкреЙрдЗрдЯ рдСрд┐ рд╕рд▓ (рдкреАрдУрдПрд╕) рдбрдбрд╡рд╛рдЗрд╕ рдХреЛ рдЕрдкрдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП
рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рдкрдордЯрд╕ рдЗрдХрд╛рдИ рд┐реЛрдирдк рди рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд╢рди
рдорд▓рдордордЯрдб (рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓) рдХ рд╕рд╛рд┐ рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХреА рд╣
bull рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдХрд╕рд▓рдЯрд╕реА рд┐рдорд┐ рдИрд╡рд╛рдп рди 2017 рдХ рдорд▓рдП рдЙрджрдпрдореА рдХ рд░рдк рдо рд┐рдЬрд╛рдЬ рдлрд┐рдирд╕рд╡рд┐ рдХ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬреАрд╡ рд┐рдЬрд╛рдЬ
рдЕрд┐ рдореЛрдЯ рдХрд╛рд▓реЛ рдо рдИрд╡рд╛рдп рд╡рд▓рдбрд┐ рдПрдЯрд░рдкрд░рд╡рдпреЛрд░ рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
(WEOY) рдо рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рддрд╡ рдХрд░рдЧ
bull рдордорд▓рдХрд┐рд╛рд╕рдХрдЯ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд 7рд╡ рд▓рдШ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ
рдо 2017 рдХ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐ рдж рдИрдпрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рдФрд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ
рд╕рдХрд╖рдо рд╡рд╡рддрд░рд░ рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдХ рд░рдк рдо рдкрд╣рдЪрд╛рдирд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдСрд┐
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
13 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдж рдИрдпрд░ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ 7 рд╕рд╛рд▓ рдпрд╛ рдЙрд╕рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рдпрд╡рд╛ рдПрд╕рдПрдордИ рдХреЛ рд╕рдорд╡рдкрд┐рдд рд╣ рд╕рдЬрдирдХреА рдЕрдкрдХрд╖рд╛ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд┐рд╛рдЬрд╛рд░реЛ рдо рд┐реЬрд╛ рд┐рдирди рдХреА рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрд░рдорд╛рд░ рдКрдЬрд╛рд┐ рдФрд░ рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ рднрд╛рд░рддреАрдп рдЕрддрд░рд░рдХрд╖ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рдЧрдарди (рдЗрд╕рд░реЛ) рдЕрдкрд░рд▓ 2018 рдХ
рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рдордорд╢рди рдХ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХреА рдпреЛрдЬрдирд╛ рд┐рдирд╛ рд░рд╣ рд╣ рдЪрджрд░рдпрд╛рди -2 рджрд╢ рдХрд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдордорд╢рди рд╣ рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рдЪрдпрд░рдорди рдХ рдорд╕рд╡рди рдХ
рди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рдЪрджрд░рдпрд╛рди 2 рдордорд╢рди рдХреА рдХрд▓ рд▓рд╛рдЧрдд 8 рдЕрд░рд┐ рд░рдкрдп рд╣реЛрдЧреА рд▓реЙрд╡рдЪ рдХ рдорд▓рдП рд╡рд╡рдбреЛ рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2018 рддрдХ рдЦрд▓рдЧреА
bull рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХрд╡рд░ 2022 -
рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдп рдХрд╛ рджреЛрд╣рд░реАрдХрд░рд░ рдХ рд╢реАрд░рд┐рдХ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдордЦрдп рдЙрджрджрд╡рдп
рдЙрдкрдпрдХрдд рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢реЛ рдХ рдЖрд╕рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдЖрдо рд╕рд╣рдорд░рдд рд┐рдирд╛рдирд╛ рд╣ рдЬреЛ 2022 рддрдХ рдлрдХрд╕рд╛рдиреЛ рдХреА рдЖрдорджрдиреА рдХреЛ рджреЛрдЧрдирд╛ рдХрд░рди рдХреА рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рджрд╕рд╖рдЯрдЯрдХреЛрд░ рдо рдпреЛрдЧрдп рдмрд┐рджрдУ рдХ рддрд╣рдд рддрдЬреА рд▓рд╛рди рдо рдорджрдж рдХрд░рдЧрд╛
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдорд▓рдордордЯрдб рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ рд░рдк рдо рднрд╛рд░рдд рдо рд╣рд░рд░рдд рдФрд░ рдлрдХрд┐рд╛рдпрддреА рдЖрд╡рд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП $ 800 рдордордорд▓рдпрди
рдЬрдЯрд╛рди рд╣рдд рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рддрдд рд░рдирдЧрдо (рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА) рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд░рд╛рд░
рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдкреАрдПрдордПрдИ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрдкрди рдЧрд╣ рдЛрд░ рдкрд░ рдЖрдзрд┐рд┐рдХ рд░рдк
рд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡рдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП 65 рдХреА рдмрдпрд╛рдЬ рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА рджрддреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ 3 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдп рддрдХ рдХреА рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХ рдорд▓рдП рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд╕рдд рдХ 167 рдХ рдордХрд╛рд┐рд▓ 300 рдХ рдЖрдХреЬ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд╛рдд рдорддрдп
рджрд░ (рдПрдордПрдордЖрд░) рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдЕрд╕рдо рд╕рдЪреА рдо рд╕рд┐рд╕ рдиреАрдЪ рд╣ рдЬрд┐рдлрдХ
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдордорд╢рди (рдПрдирдПрдЪрдПрдо) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдб 2017-18 рдХ рдорд▓рдП
рдорд╕рд┐рд┐ 1358 рдЦрдЪрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд╛рдЗрдо рдбрд░рд╛рдорд╛ рдерд░реА рдмрд┐рд▓рд┐реЛрд░рдбрд┐рд╕ рдЖрдЙрдЯрд╕рд╛рдЗрдб рдЗрдмрд┐рдЧ рдордорд╕реМрд░реА рди рдмрд┐рдЯрдЯрд╢
рдЕрдХрд╛рджрдореА рдСрдл рдлрд┐рд▓рдо рдПрд╡ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЖрдЯрд┐рд╕ (BAFTA) рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░
2018 рдо рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдЬреАрдд рдЬреЛ рд░реЙрдпрд▓ рдЕрд▓рд┐рдЯрд┐ рд╣реЙрд▓ рд▓рд╡рджрди
рдпрдХ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╣рдЖ рд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд╕рдордорд╛рд░рдирдд рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдФрд░ рдЙрдк рдХрдкрддрд╛рди
рдПрд▓рдХрд╕ рдмрд▓рдХрд╡рд▓ рди рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдлрдХрд░рдХрдЯ рд╕ рд╕рд╡рдпрд╛рд╕ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рд╡рд╣ рдЯрд╕рдЯ рдЯрд╡рдЯреА -20 рдФрд░ рд╡рди-рдб рдПрд░реАрдирд╛ рдо рд┐рд▓рд▓рд┐рд╛рдЬреА рдХрд░рдд рд╣рдП 5 250 рд░рдиреЛ рдХрд╛ рд╕рдХрд▓рди рдХрд░рдд рд╣рдП 5000 рд░рди рдкрд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЪреМрд┐реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рд┐рди рдЧрдИ рд╣
bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдЬ рдкреА рдирд░рдбрдбрд╛ рди
рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдХрдирд┐рд░рд╛ рдо рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рд┐реЛрд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдорддрд░реА рди рдЗрд╕
рд╡рд╡рд░рдп рдкрд░ рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рд╣рд▓рд┐рдХрдпрд░ рд░рд░рд┐реЙрдорд┐ рдо рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╣рд▓рд┐ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╕рдЬ рдХреЛ рдкрд░рд╛рд┐рдордордХрддрд╛ рджреА рдЬрд╛рдП рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрд╣рд╛ рдлрдХ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрдИрд╕реАрдЯреА рдХ рдЬрд░рд░рдП рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рд╕рд╡рд╛ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░рддрд┐рджрд┐ рд╣
bull рдЕрдордЬрди рднрд╛рд░рдд рдо рдЕрдкрдиреА рдЦрдж рдХреА рдЦрджрд░рд╛ рдмрд┐рдХрд░реА рд╢рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рд╡рд╡рджрд╢реА рдИ-рдХреЙрдорд╕рд┐ рд┐рдорд┐ рд┐рди рдЧрдИ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЕрдордЬрди рд░рд░рдЯрд▓ рди рдкрд░ рдо рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рд╛рдУ рдХрд╛ рд╕рдЪрд╛рд▓рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрдзрд┐рдд рд░рдк рд╕ рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрд▓рдЯрд┐реЙрдорд┐ рдкрд░ рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣реЛрдЧрд╛ рдФрд░ рдЙрдкрднреЛрдХрддрд╛рдУ рдХреЛ рд╕реАрд┐
рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп рд░рдк рд╕ рд┐рдирд╛ рдФрд░ рдкрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рд┐рдЪрдЧрд╛ рдЕрдордЬрди рдХрд╛ рдЕрдордЬрди рдирд╛рдУ рдРрдк рднреА рд╣ рдЬреЛ рдлрдХрд░рд╛рди рдХрд╛ рд╕рд╛рдорд╛рди рд┐рдЪрди рдХ рдорд▓рдП
рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЦрджрд░рд╛ рд╡рд╡рдХрд░рддрд╛рдУ рдХреЛ рдЬреЛреЬрддрд╛ рд╣
bull рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ (рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб) рди рдиреАрджрд░рд▓рд░рдбрд╕ рдо рд░реЙрдЯрд░рдо рдУрдкрди рдЬреАрддрдХрд░
рд╡рд╡рд╡рд╡ рд░рдлрдХрдЧ рдХ рд╢реАрд░рд┐ рдкрд░ рдЕрдкрдиреА рд╡рд╛рдкрд╕реА рдХрд╛ рдЬрд╡рди рдордирд╛рдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрд╕рдХрд╛ 97рд╡рд╛ рдХрд░рд░рдпрд░ рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣ 36 рд╡рд░реАрдп рд╕рд┐рд╕ рдкрд░рд╛рди рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рдзрдЧрд░рдЧреЛрд░
рдЯрджрдордорддрд░реЛрд╡ (рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛) рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд░рд╛рдпрд╛ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рди рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ
рднрд╛рд░рдд 5 рдЬрди 2018 рдХреЛ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ 5 рдЬрди рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рддрд░ рдкрд░
рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп Beat Plastic
Pollution рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рди рдорд╕рд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдорд╕рд░ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░
рдХ рд┐реАрдЪ рдкрд▓рд╕ рдХрд╡реАрди рд╣рдорд╕рдлрд░ рдПрдХрд╕рдкрд░рд╕ рдХреЛ рд╣рд░реА рдЭрдбреА рдЯрджрдЦрд╛рдИ рд╣
рдорд╕рд░рдкрд░ рдорд╣рд▓ рдФрд░ рдЙрджрдпрдкрд░ рдорд╣рд▓ рджреЛрдиреЛ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рдкрдпрд┐рдЯрдХ рдЖрдХрд░рд┐рд░
рд╣ рдФрд░ рдпрд╣ рд╡рд╡рд╢рд░ рдЯрд░рди рдЙрддрддрд░реА рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛ рдЬреЛреЬрди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдПрдХ
рдирдпрд╛ рдкрдпрд┐рдЯрди рд╕рдлрдХрд┐ рдЯ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЬрд▓ рдЧрд░рд╡рддрддрд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдорд╛рдЧ рдо рдХрдЯреМрддреА рдкрд░ рдмрд┐рдЯрди-рднрд╛рд░рдд рд╕рдпрдХрдд рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╡рд╛рдЯрд░ рдХрд╡рд╛рдорд▓рдЯреА рд░рд░рд╕рдЪрд┐ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдЖрда
рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рдФрд░ рд░рдирдордорд┐рдд рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдо рдКрдЬрд╛рд┐ рдХреА рдорд╛рдЧ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЪрд╛рд░ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдП рд╣ рд╕рдЬрдирдо рд╕рдпрдХрдд 15 рдордордорд▓рдпрди
рдмрд┐рдЯрдЯрд╢ рдкрд╛рдЙрдб рдХрд╛ рд░рдирд╡рд╢ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 11-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рднрд╛рд░рдд рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рд╣ рд╕рджрд░
рдирд╕рд┐рд░реА рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рдорд╛рдп рдХ рдордХрд┐рд░ рдХ рдкрд╛рд╕ 90 рдПрдХреЬ рдХрд╛ рдкрд╛рдХрд┐ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдЙрдкрд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдПрдо рд╡рдХрдпрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди рдХреА рдЙрдкрд╕рд╕рд┐рд░рдд рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдлрд┐рдЪ рди рдкрдЬрд╛рд┐ рдирд╢рдирд▓ рд┐рдХ рдХреЛ рд░рдЯрдЯрдЧ рд╡реЙрдЪ рдирдЧрдЯрдЯрд╡ (RWN) рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдпрд╣ 177 рдЕрд░рд┐ рдбреЙрд▓рд░ рдХреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рдХ рд┐рд╛рдж рдбрд╛рдЙрдирдЧрд░рдб рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣рдпрд╣ рд┐рдлрдХрдЧ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдХреА рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬреА рд┐реЛрдЦрд╛рд┐реЬреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд╢рд░реА рдирд░рд╡рджрд░ рдореЛрджреА рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди
рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рдХрд╛ рд╕рдордЪрдЪрдп рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рд╡реАрдХрд░рддрдпрд╛ рд░рдирдордирд╛рдирд╕рд╛рд░ рджреА рдЧрдИ рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
14 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
1 рдорд╣рд╛рдирджреА рдЬрд▓ рд╡рд╡рд╡рд╛рджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ - рдЕрддрд░-рд░рд╛рдЬрдп рдирджреА рд╡рд╡рд╡рд╛рдж
рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1956 рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рдЯрдЯрд░рдмрдпрдирд▓ рдХрд╛ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рди - рдУрдбрдбрд╢рд╛ рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдУрд░ рд╕ рдЕрдирд░реЛрд┐
2 рд░рд▓рд╡ рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд╛рд░рдд-рдореЛрд░рдХрдХреЛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХреЛ рд╕рдХрд╖рдо рдХрд░рдЧрд╛ рдкрд░рдорд┐рд┐рдг рдФрд░ рдХрд┐рднрдЪрд╛рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рдордорд╢рди рдЕрдирднрд╡ рдФрд░ рдХрдордорд┐рдпреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди-рдкрд░рджрд╛рди рддрд┐рд╛ рдордпрдЪрдЕрд▓ рддрдХрдиреАрдХреА рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮреЛ рдХрд╛ рдЖрджрд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рд╕рдЯрд╣рдд
3 рдлрд┐рд▓рдо рд╕рд╣-рдЙрддрдкрд╛рджрди рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХ рд┐реАрдЪ рд╕рдордЭреМрддрд╛ 4 рдЕрд░рдирдпрдордордд рдЬрдорд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018
рдХреЛ рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдирдпрд╛ рд╡рд╡рд┐рдпрдХ
bull рднрд╛рд░рдд рди рдПрдкреАрдЬ рдЕрдмрджрд▓ рдХрд▓рд╛рдо рджрд╡реАрдк рд╕ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рддрдХ
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдордзрдпрдо рд╢рд░рд░реА рдХ рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдЕрд╕рдЧрди-II
рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд╕рдирд╛ рдХрдорд╛рдб (SFC) рди рдПрдХ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓
рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ 4 рдо рдЕрд╕рдЧрди-II рдХрд╛ рдкрд░рд░рдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЕрд╕рдЧрди-II рд╕рдЬрд╕рдХреА рд▓рд┐рд╛рдИ 20 рдореАрдЯрд░ рд╡рдЬрди 17 рдЯрди рдФрд░ 2000 рдлрдХрдореА рдХреА рджрд░реА рдкрд░ 1000 рдлрдХрд▓реЛрдЧрд░рд╛рдо рдХрд╛ рдкрд▓реЛрдб рд▓рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ DRDO рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдордорд╕рд╛рдЗрд▓реЛ рдХреА рдЕрд╕рдЧрди рд╢рд░рдЦрд▓рд╛ рдХрд╛ рдПрдХ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣
bull рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдкрд░ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд╕рдордЭреМрддреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡реА рд┐рдирд╛рди
рдХ рд░рдк рдо рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░рд░рддрд╕рдкрд┐реА рд┐рдирд╛рди рдФрд░ рдЕрдкрди
рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдо рдХрдЯреМрддреА рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП 2019 рд╕ рдПрдХ рдХрд╛рд┐рд┐рди
рдЯрдХрд╕ рд▓рдЧрд╛рдПрдЧрд╛рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣рдЧ рд╕рдИ рдХреАрдЯ рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 25000
рдЯрди рдпрд╛ рдЕрдзрд┐рдХ рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕ рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХрд╛ рдЙрддрдкрд╛рджрди рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓
рд╕рднреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдУ рдкрд░ рдХрд░ рд▓рдЧрд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рд╕рднреА рдХрд╖рддрд░реЛ рдкрд░ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди
рд╡рд╛рд▓рд╛ рдЯрдХрд╕ 2019 рд╕ 2023 рддрдХ рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ $50 ($ 38) рдкрд░рд░рдд рдЯрди рдЧрд░реАрдирд╣рд╛рдЙрд╕
рдЧрд╕ рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд░рдирд╡рд╢рдХреЛ рдХреА рд┐рдЪрдд рдХреА рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рдиреАрд░рддрдЧрдд рдкрд╣рд▓ рдХ рд░рдк
рдо рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рджреЛ рдмрд┐рд▓реЛ рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
1 рд╕рд╕рдж рд┐рдЕрдирд┐рдпрдорд┐рдд рдЬрд┐рд╛ рдпреЛрдЬрд┐рд╛рдП рдкрд░рдирддрдмрдз 2018
рдмрд┐рд▓ рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рджрд╢ рдо рдЕрд╡рд┐ рдЬрдорд╛-рд▓рди рд╡рд╛рд▓реА рдЧрд░рддрд╡рд╡рдзрд┐рдпреЛ рдХ рдЦрддрд░
рд╕ рд░рдирдкрдЯрдирд╛ рд╣ рдРрд╕реА рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рд╡рд╛рд▓реА рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рд╕рд╕рд┐рд╛рдП рдореМрдЬрджрд╛ рд╡рд╡рд░рдирдпрд╛рдордХ рдЕрддрд░рд╛рд▓ рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░реАрд┐ рдФрд░ рднреЛрд▓ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреЛ рд┐реЛрдЦрд╛ рджрди
рдФрд░ рдЙрдирдХрд╛ рд┐рд╛рдпрджрд╛ рдЙрдард╛рди рдФрд░ рдЙрдирдХреА рд╣рд╛рдбрд┐-рдЕрд╕рдЬрд┐рдд рд┐рдЪрдд рдХ рдорд▓рдП
рд╕рдЦрдд рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрднрд╛рд╡ рд╣
2 рдЪрдЪрдЯ рдлрдб (рд╕рд┐реЛрдзрд┐) рдмрдмрд▓ 2018
рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди рд╕рд╕рдж рдо рдзрдЪрдЯ рд┐рдб (рд╕рд╢реЛрд┐рди) рд╡рд╡рд┐рдпрдХ 2018 рдХреЛ рдкрд╢ рдХрд░рди рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдзрдЪрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╕рд╡рдпрд╡рд╕рд╕рд┐рдд рд╡рд╡рдХрд╛рд╕
рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдФрд░ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЙрджрдпреЛрдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА
рд┐рд╛рд┐рд╛рдУ рдХреЛ рджрд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рддрд╛рдлрдХ рд▓реЛрдЧреЛ рдХреА рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреЛ рдЕрд╡рдп рд╡рд╡рддрддреАрдп рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдо рд╕рдХрд╖рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1982 рдо рд░рдирдордирдорд▓рдгрдЦрдд рд╕рд╢реЛрд┐рди рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡рд╡рдд рдлрдХрдП рдЧрдП рд╣ i рдЪреАрдЯ рд┐рд░рдбрд╕ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 2 (b) рдФрд░ 11 (1) рдХ рддрд╣рдд
рдзрдЪрдЯ рд╡рдпрд╡рд╕рд╛рдп рдХ рдорд▓рдП рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд░рдирдзрд┐ рд╢рдмрдж рдХрд╛ рдкрд░рдпреЛрдЧ рдЗрд╕рдХ
рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рдкрд░рдХрд░рдд рдХреЛ рджрд╢рд╛рд┐рддрд╛ рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХ рдкрд░рд╛рдЗрдЬ рдзрдЪрдЯ рд╕ рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрда
рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЬреЛ рдЕрд▓рдЧ рдХрд╛рдирди рдХ рддрд╣рдд рдкрд░рд░рддрд┐рдзрд┐рдд рд╣ ii рд┐реЛрд░рдорди рдХ рдХрдореАрд╢рди рдХреА рдЕрдзрд┐рдХрддрдо рд╕реАрдорд╛ 5 рд╕ рд▓рдХрд░ 7 рддрдХ
рд┐рдврд╛рдирд╛ рдХрдпреЛрдлрдХ рджрд░ рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо рдХ рд▓рд╛рдЧ рд╣реЛрди рд╕ рд╣реА рд╕рд╕рд┐рд░ рд░рд╣рд╛ рд╣
рдЬрд┐рдлрдХ рдУрд╡рд░рд╣рд░рдбрд╕ рдФрд░ рдЕрд╡рдп рд▓рд╛рдЧрдд рдХрдИ рдЧрдирд╛ рд┐рдв рдЧрдИ рд╣ iiiрд┐реЛрд░рдорди рдХреЛ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рд╕ рд┐рдХрд╛рдП рдХ рдорд▓рдП рдЧрд░рд╣рд░рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░
рджрди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджрдирд╛рддрд╛рдлрдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рдХрдкрдиреА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЯ-
рдСрдл рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рдЬрд╛рдП рд╕рдЬрд╕рди рдкрд╣рд▓ рд╕ рд╣реА рд┐рдирд░рд╛рдорд╢ рд░рдирдХрд╛рд▓реА рд╣рддрд╛рдлрдХ рдЙрдирдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдлреЙрд▓рдЯ рдХреЛ рд╣рддреЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХ
iv рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдо рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░рдд рдПрдХ рд╕реМ рд░рдкрдп рдХреА рд╕реАрдорд╛ рдХреЛ рд╣рдЯрд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдзрдЪрдЯ рд┐рдб рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо 1982 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 85 (b) рдо рд╕рд╢реЛрд┐рди рд╕рдЬрд╕рди рдЗрд╕рдХреА рдкрд░рд╛рд╕рдзрдЧрдХрддрд╛ рдЦреЛ рджреА рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдХрдмрд┐рдирдЯ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╢рд╣рд░реА рдЖрд╡рд╛рд╕ рд░рдирдзрд┐ (рдПрдирдпрдПрдЪрдПрд┐) рдХ
рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХ рдорд▓рдП 60000 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдордЬрд░реА рдж рджреА рд╣ рдпрд╣ рд┐рдб
рдмрд┐рд╕рд▓рдбрдЧ рдордЯрд░рд░рдпрд▓ рдПрдб рдЯрдХрдиреЛрд▓реЙрдЬреА рдкрд░рдореЛрд╢рди рдХрд╛рдЙрдорд╕рд▓
(рд┐реАрдПрдордЯреАрдкреАрд╕реА) рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рдФрд░ рд╢рд╣рд░реА рдорд╛рдорд▓реЛ рдХ
рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рддрд╣рдд рдПрдХ рд╕рд╡рд╛рдпрддрдд рд░рдирдХрд╛рдп рд╣
bull 1973 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдпрдХрд░рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рд╕ рдХреЛрдпрд▓рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рдПрдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рд┐рд╛рд░
рд╣рдЖ рд╣ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рдирдЬреА рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдХреЛ рд╡рдпрд╛рд╡рд╕рд╛рд░рдпрдХ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХ рдорд▓рдП
рдЬреАрд╡рд╛рд╡рдо рдИрд┐рди рдХреА рдЦрджрд╛рди рдХреА рдЕрдирдорд░рдд рджреА рд╣ рдЗрд╕ рдХрджрдо рди рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдХреЛрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рдПрдХрд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░ рдХреЛ рд╕рдорд╛рдкрдд
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо 2-рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдПрдХ рд┐реЬ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рд╕ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдкрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ 22 рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди
рдлрдХрдпрд╛ рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рди рдЪрдбреАрдЧрдв рд╕ рд╡реАрдбрдбрдпреЛ рдХреЙрд╡рдл рдорд╕рдЧ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд┐рд░реАрджрд╛рд┐рд╛рдж рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо рдЯрд╣рд╕рд╛рд░ рдФрд░
рдпрдордирд╛рдирдЧрд░ рдо 4 рднреЛрдЬрди рдХ рдЯреАрди рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛рдЕрддрдпреЛрджрдп рдЖрд╣рд╛рд░
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рднреА рдХреЛ рдЧрд░реАрд┐реЛ рдФрд░ рдЬрд░рд░рддрдорджреЛ рдХ рдорд▓рдП рдХрд╡рд▓
рдкрд░рд░рдд 10 рд░рдкрдп рдо рд╕рд╡рд╕рд┐ рдкреМрд╕рд╖рдЯрдЯрдХ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫ рднреЛрдЬрди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдпрдЧрд╛
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
15 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рд╕рдХрд▓ рдХреА рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╕рддрд╛ (рд╕рд╕рдмрд╕рдбреА) рд╕рд░рдирдЯрд░реА рдкрдб
рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ (8
рдорд╛рдЪрд┐ 2018) рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рдорддрд╛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧреА bull рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдФрд░ рдирдЧрд░рдкрд╛рдорд▓рдХрд╛ рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдкрдв рд░рд╣
рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рд╕реАрдЦрди рдХ рдХреМрд╢рд▓ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХ рдорд▓рдП рдордорд╢рди рд┐рд░рдирдпрд╛рдж рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдШреЛрд░рд░рд╛ рдЙрдкрдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреАрд░
рдорд╕рд╕реЛрдЯрджрдпрд╛ рди рдХреА рд┐реА bull рдХрд╡zwjрджрд░реАрдп рд╡рд╡рджрдпрдд рдФрд░ рдирд╡реАрди рдПрд╡ рдирд╡реАрдХрд░рд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬzwjрдп рдорддрд░реА
(рд╕zwjрд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдЖрд░ рдХ рдорд╕рд╣ рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдЖрд░рдПрдбрдбреА рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдпрд╣ рдЙрднрд░рддреА рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░
рднрд╛рд░рддреАрдп рдкрд╛рд╡рд░ рд╕рдХрдЯрд░ рдо рдЖрд░ рдПрдб рдбреА рдХ рдЪрдиреМрд░рддрдпрд╛ рдкрд░ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп
рд╕рдордорд▓рди рд╣
bull рдХ рджрд░ рди рдЕрд╕рдо рдФрд░ рдкреЬреЛрд╕реА рд░рд╛рдЬрдпреЛ рдо рд┐рд╣рдордкрддрд░ рдФрд░ рд┐рд╛рдв рд░рдирдпрддрд░рд░
рдЙрдкрд╛рдпреЛ рдХрд╛ рдЕрдзрдпрдпрди рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╕рдордорд░рдд рдЧрдЯрдардд рдХреА рд╣
bull рднрд╛рд░рдд 52 рдХрдо-рдордзрдпрдо рдЖрдп рд╡рд╛рд▓ рджрд╢реЛ рдо 12рд╡реА-рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░
рд╣ рдЬреЛ рдЬрд╡рдо рдХ рдкрд╣рд▓ рдорд╣реАрди рдХ рднреАрддрд░ рдорд░рди рд╡рд╛рд▓ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рдХ
рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд╣ рдЬреЛ рдлрдХ рдкрд░рд░рдд 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░ 254 рд╣рд╕рдпрдХрдд
рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рд┐рд╛рд▓ рд░рдирдзрд┐ (рдпрд░рдирд╕рдл) рдХ рдорддрд╛рдмрд┐рдХ рд╣рд░ 1000 рдЬреАрд╡рд╡рдд рдЬрд╡рдореЛ рдкрд░
456 рдирд╡рдЬрд╛рдд рдорд╢рд╢рдУ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╕рд┐рд╕ рдЦрд░рд╛рд┐ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдФрд░ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛рдИ рд╕рдирд╛рдУ рди рд┐рд╛рдбрдЧ рдЗрдбреЛрдирдорд╢рдпрд╛ рдо рдЧрд░реЬрд╛ рд╢рд╕рдХрдд рдирд╛рдордХ рдЕрдкрди рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ рдЫрдард╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд╢рд░
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рджреЛ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рддрдХ рдЪрд▓рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕рдпрдХрдд рд╕рд╡рдп рдбрдбрд░рд▓ рд╣
bull рджрд░рдирдпрд╛рднрд░ рдо рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдЯрджрд╡рд╕
(рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ) рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдбрдмрд▓рдпрдбреАрдПрд╕рдЬ 2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣Workers on the Move the Quest for Social Justice 26
рдирд╡рд┐рд░ 2007 рдХреЛ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд┐реА рдлрдХ рдорд╣рд╛рд╕рднрд╛ рдХ рддрд░рд╕рдард╡ рд╕рддрд░ рд╕ рд╢рд░ рд╣реЛрди рдкрд░ 20 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рд╡рдпрд╛рдп рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЯрджрд╡рд╕
рдХ рд░рдк рдо рд╕рд╛рд▓рд╛рдирд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull Google рди Google Pay рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдирдП рдРрдк рдо рдЕрдкрдиреА рджреЛ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рд╡рд╛рдУ рдЧрдЧрд▓ рд╡реЙрд▓рдЯ рдФрд░ рдПрдбрд░реЙрдЗрдб рдк рдХреЛ рдЬреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдХрд░рд▓ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдЕрдЧрд▓ рд╢рдХрд╖рдгрд░рдХ рд╡рд░рд┐ рд╕ рд╕рдХрд▓ рдкрд░рд╡рд╢ рдХ рдорд▓рдП
рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдорд╛рддрд╛-рд╡рдкрддрд╛ рдХреЛ рд╕рдХрд▓реЛ рдо рдирд╛рдорд╛рдХрди
рдХ рд╕рдордп рд┐рдЪрдЪреЛ рдХреЛ рдЯрджрдП рдЧрдП рдЯреАрдХрд╛рдХрд░рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рджрдирд╛ рд╣реЛрдЧрд╛ bull рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдЯрд░рд░рдирдЧ рдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд╛рдИрд▓рдб рдо рдпрдПрд╕ рдорд░реАрди рдХ
рдорд▓рдП рдпрд╣ рд╡рд╡рдп рдЬреАрд╡реЛ рдо рд╕ рдПрдХ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдЗрд╕рдо рд╕рд░рдирдХреЛ рдХреЛ - рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдХрд╛ рдЦрди рдкреАрдирд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдХрд╛ 37рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рд╛ рдХреЛрд┐рд░рд╛ рдЧреЛрд▓рдб рдиреМрд╕рд░рдирдХреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рд╕рд╡рдп рдЕрднрдпрд╛рд╕ рд╣ рдФрд░ рднрд╛рд░рдд-
рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рд╣
bull рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░реА рд╢рд░реА рд░рд╛рд╡ рдЗрджрд░рдЬреАрдд рдорд╕рд╣ рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ
рдорд▓рдП рдЖрд╡рдЯрди рдЬреЛ рдлрдХ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╕рд╛рд▓ рдХ
рдордХрд╛рд┐рд▓ 20 рд╕ рд┐рдврдХрд░ рдпрд╛рдиреА 2017-18 рдо 2797 9 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╕ 2018-19
рдо 33965 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЬрдпрдкрд░ рдо рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХрд╛ рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рдкрд░реА рддрд░рд╣ рд╕
рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдП рдЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд╣
рдЧрд╛рд┐реА рдирдЧрд░ рдЬрдпрдкрд░ рдо рдЬрдпрдкрд░-рдЯрджрд▓рд▓реА рд░рд▓ рдорд╛рдЧрд┐ рдкрд░ рд╕рд╕рд┐рдд рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд░рд▓рд╡ рд╕рдЯрд╢рди рд╣ рд╕рдЯрд╢рди рдо рдкрд░рд░рдд рдЯрджрди 7000 рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ
рдпрд╛рдмрддрд░рдпреЛ рдХреА рд╕рдЦрдпрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд▓рдЦрдирдК рдо рджреЛ рдЯрджрди рдХ рдпрдкреА рд░рдирд╡рд╢рдХ
рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛ рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рдЙрддрддрд░
рдкрд░рджрд╢ рдХ рд╡рд╡рдорднрд╡рди рдХрд╖рддрд░реЛ рдо рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдЕрд╡рд╕рд░реЛ рдФрд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рдкрд░рджрд╢рд┐рди
рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХ рдорд▓рдП рдиреАрд░рдд рд┐реЛрд░рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдХ
рдЖрджрд╢ рдЬрд╛рд░реА рдХрд░ рдЯрджрдП рд╣ рдЗрд╕ рдордЪ рдХреА рд╕рд╣ рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдиреАрддреА рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рд╢рд░реА рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдФрд░ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рдЖрдИрд╕реА) рдкрд╡реЛрддрддрд░ рдХрд╖рддрд░ рдХ
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдорддрд░рд╛рд▓рдп (рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░) рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдбреЙ рд╕рдЬрддрджрд░ рдорд╕рд╣ рдХрд░рдЧ
рд┐реЛрд░рдо рдХрд╛ рдЕрдкрдирд╛ рд╕рдзрдЪрд╡рд╛рд▓рдп рдбреАрдУрдПрдирдИрдЖрд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдо рд╣реЛрдЧрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (EPFO)
рди рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 2016-17 рдо 865 рдХреЛ рдХрдо рдХрд░рдд рд╣рдП 2017-18 рдо 855
рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣рдпрд╣ рдХрджрдо рд▓рдЧрднрдЧ 6 рдХрд░реЛреЬ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдкрд░рднрд╛рд╡рд╡рдд рдХрд░рдЧрд╛ рдФрд░ EPFO рдХреЛ рд╡рдкрдЫрд▓ рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╡рд░рд┐ рдХ 695 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рддрд▓рдирд╛ рдо 586 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рдЕрдзрд┐рд╢рд░ рдЯрджрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд░рдЬ рд╕ 350 рдлрдХрдореА рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдЕрдкрдиреА рд╕рд╡рджрд╢реА рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХреА рдЧрдпреА рдкрд░рдорд╛рд░ рд╕рдХрд╖рдо рдк рд╡реА -2 рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд░рд╛рддрд░реА рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛рд╕рддрд╣ рд╕ рд╕рддрд╣
рддрдХ рд╡рд╛рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓реА рдЗрд╕ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдЪрдбреАрдкрд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдПрдХреАрдХрдд рдЯрд╕рдЯ рд░рдЬ рдХ рд▓рд╛рдЪ рдХреЙрдордкрд▓рдХрд╕ -3 рд╕ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рд▓рд╛рдЪрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рддреАрди рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЯрдХрд╕рдЯрд╛рдЗрд▓ рдПрдХрд╕рдкреЛ (IITExpo) рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛рдИ рд░рд╛рдЬрд┐рд╛рдиреА рдХреЛрд▓рд┐реЛ рдо рд╢рд░ рд╣рдЖ рд╣ рдпрд╣ рдХрд╡рджрд░реАрдп
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
16 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдХрдкреЬрд╛ рдФрд░ рд╡рд╛рдгрд░рдЬрдп рдПрд╡ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд╕рдорд┐рд┐рди рд╕ рдкрд╛рд╡рд░рд▓рдо
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдПрд╡ рд░рдирдпрд╛рд┐рдд рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рд╣рди рдкрд░рд░рд░рдж (PDEXCIL) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд┐рд╕рдЯрд┐ рди рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдлрдХ рд░рдирдпрд╛рдордХ рдирд╢рдирд▓ рд╣рд╛рдЙрдорд╕рдЧ рд┐рдХ
(NHB) рди IDFC рд┐рдХ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рд╣реЛрдо рд┐рд╛рдЗрдирд╕ рдФрд░ рдХрд╡рдкрдЯрд▓
рд┐рд╕рдЯрд┐ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб рдХ рд╕рд╛рд┐ рдХрдкрдиреА рдХ рд╡рд╡рд▓рдп рдХреЛ рдордЬрд░реА рдж
рджреА рд╣
bull рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХ рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рдореЛрджрдпреЛрдЧ рд┐реЛрдбрд┐ рди рдЦрд╛рджреА рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреА рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рдмрд┐рдХрд░реА рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ рдорд▓рдП рдЕрдордЬрди рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐
рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдлрдХрдпрд╛ рд╣рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдХ рднрд╛рдЧ рдХ рд░рдк рдо рдЕрдордЬрди
рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЧрд░рд╛рдореАрд░ рдЦрд╛рджреА рдХрд╛рд░реАрдЧрд░реЛ рдХреЛ рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдкрд░рдорд╢рдХрд╖рдХрд╖рдд рдХрд░рди рдФрд░
рдпрдкреА рдЦрд╛рджреА рдХ рд┐рд╛рдб рдХ рддрд╣рдд рджрд╢ рднрд░ рдо рдЕрдкрди рдЙрддрдкрд╛рджреЛ рдХреЛ рд╕реАрд┐
Amazonin рдкрд░ рд┐рдЪрди рдо рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдЧрд╛ bull рдпрдирд╕рдХреЛ рди 21 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдорд╛рдд рднрд╛рд░рд╛ рдЯрджрд╡рд╕ рдордирд╛рдпрд╛ рд╣
2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣- Linguistic diversity and multilingualism
count for sustainable development
bull рдЯрд▓рд╛рдЗрдЧ рдСрдлрд┐рд╕рд░ рдЕрд╡рдиреА рдЪрддрд╡рджреА рдЕрдХрд▓ рд▓реЬрд╛рдХ рд╡рд╡рдорд╛рди рдЙреЬрд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдирдХрд░ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд░рдЪ рдЯрджрдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдЧрдЬрд░рд╛рдд
рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╛рдпрд╕рдирд╛ (рдЖрдИрдПрдНрдл) рдХ рдЬрд╛рдордирдЧрд░ рд┐рд╕ рд╕ рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдПрдХрд▓ рдЙреЬрд╛рди рдо рдордордЧ -21 рд┐рд╛рдпрд╕рди рдЙреЬрд╛рдпрд╛
bull рд░рд╛рдЬрдп рдо рд┐рд╣рддрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рднрд╛рдЧреАрджрд╛рд░реА рдХ рдорд▓рдП рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди
рддрд╛рдЗрд╡рд╛рди рдХ рддрд╛рдУрдпрдЖрди рд╢рд╣рд░ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рд╕рдЪрдирд╛ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (рдбрдмрд▓рдпрд╕реАрдЖрдИрдЯреА) 2018 рдо рд╡рд▓рдбрд┐ рдХрд╛рдЧрд░рд╕ рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд┐
bull рдХрд╡рд░ рдорддрд░реА рд░рд╛рд┐рд╛ рдореЛрд╣рди рдорд╕рд╣ рди рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдХрд╡рд░ рд┐рд╛рдЬрд╛рд░ (рдИ-рдПрдирдПрдПрдо)
рдкрд▓рдЯрд┐рд╛рдорд┐ рдо рдЫрд╣ рдирдпреА рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдП рдЬреЛреЬреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рд╡рд╣ рдФрд░ рдЕрдзрд┐рдХ
рдЙрдкрдпреЛрдЧрдХрддрд╛рд┐-рдЕрдирдХрд▓ рд┐рди рд╕рдХ рдИ-рдПрдирдПрдПрдо рдордЪ рдХреА рдЫрд╣ рдирдИ
рд╡рд╡рд╢рд░рддрд╛рдУ рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣- 1 рд┐рд╣рддрд░ рд╡рд╡рд╡рд▓рд░рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдордЖрдИрдПрд╕ рдбрд╢рд┐реЛрдбрд┐ 2 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд┐реАрдПрдЪрдЖрдИрдПрдо (рднреАрдо) рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 3 рдЯрд░рдбрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ 4 рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдПрдк рдкрд░ рдЙрд╡рдирдд рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛рдП рдЬрд╕ рдлрдХ рдЧрдЯ рдкрд░рд╡рд╢ рдФрд░ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдХ
рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рднрдЧрддрд╛рди
5 рдлрдХрд╕рд╛рди рдХ рдбрдЯрд╛рд┐рд╕ рдХрд╛ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдФрд░
6 рдИ-рд▓рд░рдирд┐рдЧ рдореЛрд░рдбрдпрд▓
bull рдЯрд░рд╛рд╕рдкрд░рд╕реА рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░
рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рднрд╛рд░рдд 81 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рд╣рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдПрдорд╢рдпрд╛ рдкрд░рд╢рд╛рдд рдХрд╖рддрд░ рдо рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд╕ рд╕рд╡рддрддрд░рддрд╛ рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо рд╕рд┐рд╕
рдЦрд░рд╛рд┐ рдЕрдкрд░рд╛рдзрд┐рдпреЛ рдХ рд┐реАрдЪ рджрд╢ рдХреЛ рдирд╛рдордордд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдХрд╖рддрд░ рдХ рднрд░рд╖рдЯрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдХ рдЙрдирдХ рдХрдзрд┐рдд рд╕рддрд░реЛ рдХ
рдЕрдирд╕рд╛рд░ 180 рджрд╢реЛ рдФрд░ рдХрд╖рддрд░реЛ рдХреЛ рд░рдЦрддрд╛ рд╣ 2016 рдо рднрд╛рд░рдд 176 рджрд╢реЛ рдХ рд┐реАрдЪ 79 рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдХ рджрд░
(рдЖрдИрдбреАрдЖрд░рд╕реА) рдХ рд┐реАрдЪ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрддрд╛ рдЬрдЮрд╛рдкрди рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рдЧрдП рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдФрд░ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХреА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдФрд░ рд╕рд┐рд╛рдиреАрдп
рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рд┐рд┐реА рдЪрдиреМрд░рддрдпреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдо рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд
рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рд╢рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЗрд╕ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░
рдлрдХрдП рдЧрдП
bull рдЧреЛрд╡рд╛ рдХ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░ рдкрд░рд░рд┐рдХрд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рд╡рд╡рд┐рд╛рдирд╕рднрд╛ рдо 2018-
19 рдХ рдорд▓рдП 17123 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХрд╛ рд┐рдЬрдЯ рдкрд░рд╕рддрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдЪрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрдд рд╡рд░рд┐ рдо 684 рдХреА рд╡рджрдзрд┐ рд╣рдИ рд╣рд┐рдЬрдЯ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдФрд░ рдиреМрдХрд░реА рд╕рдЬрди рдкрд░ рдХ рдЯрджрд░рдд рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдХ 46 рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рдмрд▓реЙрдХреЛ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рджрд░рд░ рд╕рдЯрд╣рдд 10 рдорджрджреЛ рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд░рд░рд╡рддрднрд┐ рдХреА рд╢рд░рдЖрдд рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдордиреЛрд╣рд░
рд▓рд╛рд▓ рдЦрдЯрдЯрд░ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рд░рд╛рдЬрджрдд рд╢рд░реА рдбрд░рдирдпрд▓ рдХрд╛рдореЛрди рди рдХрд╣рд╛ рд╣ рдлрдХ
рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓ рдХреА рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮрддрд╛ рдХ рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рд╕ рдХрд╡рд░ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдХ рджрд░ рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдо рдордордЬреЛрд░рдо рдо рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣ рдпрд╣ рдкрд╡реЛрддрддрд░
рдХрд╖рддрд░ (рдПрдирдИрдЖрд░) рдХрд╛ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рдРрд╕рд╛ рдХ рджрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ рдЬреЛ рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓
рд╕рд╣рдпреЛрдЧ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рди рд╡рд╛рдИрдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрд╛рдо рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рдо рдПрдХ рд╡рд╡рд╢рд░рдЬрдЮ рд╕рдордорд░рдд рдХрд╛ рдЧрдарди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рдбрд┐рдд рдЛрд░ рдХ
рдХрд░рд░ рд┐реЛрдЦрд╛рд┐рдбреЬрдпреЛ рдХреА рд┐рдврддреА рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рд▓рдЦрд╛рдкрд░реАрдХрд╖рд╛рдУ рдХреА рдкрд░рднрд╛рд╡рд╢реАрд▓рддрд╛ рд╕ рд╕рд┐рдзрд┐рдд рдХрдИ рдорджрджреЛ рдкрд░ рд╡рд╡рдЪрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╛рдп
рдПрдЪ рдорд╛рд▓рдЧрдо рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд░рдирджрд╢рдХ рдордбрд▓ рдХ рдкрд╡рд┐ рд╕рджрд╕рдп рд╣- рдП рдХ рдордорд╢рд░рд╛ - рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╕рдордорд░рдд рдХ рд╕рджрд╕рдп
рд╕рдзрдЪрд╡ рд╣реЛрдЧ
bull рдкрд╛рд░рд░ рд╢рд▓реА рдо рд░рдирдкрд░ рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рд╡рд╛рдпрдорд▓рди рд╡рд╛рджрдХ рдПрдордПрд╕ рдЕрдирд┐рд╛рд░рдорд░
рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╡рд╣ 94 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
bull рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рднрдЧрддрд╛рди рд╕рдЯрд╛рдЯрд┐рдЕрдк рдкрдЯреАрдПрдо рди рджреЛ рд┐реАрдорд╛ рдХрдкрд░рдирдпрд╛ рдкрдЯреАрдПрдо
рд▓рд╛рдЗрд┐ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рдФрд░ рдкрдЯреАрдПрдо рдЬрдирд░рд▓ рдЗрд╡рдпреЛрд░рд╕ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдкрдЯреАрдПрдо рдХ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рд╡рд╡рдЬрдп рд╢рдЦрд░ рд╢рдорд╛рд┐ рд╕реАрдПрд┐рдУ рдорд┐рд░ рджрд╡рд░рд╛ рдФрд░
рд╢рдХрд░ рдкрд░рд╕рд╛рдж рдирд╛рд┐ рддреАрдиреЛ рджреЛрдиреЛ рдХрдкрд░рдирдпреЛ рдо рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░рдХрддрд╛рд┐ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХ
рд╣ bull рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдПрдорд╢рдпрди рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдбреАрд┐реА) рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо
рднрд╛рдЧрд▓рдкрд░ рдФрд░ рдЧрдпрд╛ рд╢рд╣рд░реЛ рдо рдкрд╛рдиреА рдХреА рдЖрдкрд░рддрд┐ рдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рдФрд░ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░
рдХ рдорд▓рдП $84 рдордордорд▓рдпрди рд▓реЛрди рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП рд╣ 2 рдЛрд░ рдХреА рдлрдХрд╡рдд
рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рд╢рд╣рд░реА рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд░рдирд╡рд╢ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рдХ рдорд▓рдП $ 200 рдордордорд▓рдпрди рд┐рд╣-
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
17 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рдлрдХрд╡рдд рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ (рдПрдордПрд┐рдПрд┐) рдХрд╛ рдЯрд╣рд╕рд╕рд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕ 2012 рдо рдПрдбреАрд┐реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЕрдирдореЛрдЯрджрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рдд рди рдУрдбрдбрд╢рд╛ рддрдЯ рдХ рдкрд╛рд╕ рдПрдХ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рдкреЛрдд рд╕ рдкрд░рдорд╛рд░ рдХрд╖рдорддрд╛ рдпрдХрдд рд┐рдирд░ рд┐рдорд▓рд╕рд╕рдЯрдХ рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рд╕рд┐рд▓ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЗрд╕
рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХреА рдорд╛рд░рдХ рдХрд╖рдорддрд╛ 350 рдлрдХрд▓реЛрдореАрдЯрд░ рд╣ рд╕рд╡рджрд╢реА-рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд
рдк рд╡реА-II рдордорд╕рд╛рдЗрд▓ рдХрд╛ рдпрд╣ рдиреМрд╕рд░рдирдХ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рд┐рдЧрд╛рд▓ рдХреА рдЦрд╛реЬреА рдо рдкрд╛рд░рд╛рджреАрдк рдХ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╕рд┐рдд рдЬрд╣рд╛рдЬ рд╕ рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рдЧрд░-рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рддрддреАрдп рдХрдкрд░рдирдпреЛ (рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА) рдХ
рд╡рд╡рд░рджрд┐ рдорд╢рдХрд╛рдпрддреЛ рдХ рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рд╣рдд рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдпреЛрдЬрдирд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рд╡рд╛рдУ рдо рдХрдореА рдХ рд╕рд┐рд┐ рдо рдПрдХ
рд▓рд╛рдЧрдд рд░рдЯрд╣рдд рдФрд░ рддрд╡рд░рд░рдд рдорд╢рдХрд╛рдпрдд рд░рдирд╡рд╛рд░рд░ рддрддрд░ рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рдЧреА рдЬреЛ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдХ рдЕрддрдЧрд┐рдд рдЖрддреА рд╣ рдПрдирд┐реАрдПрд┐рд╕реА рд▓реЛрдХрдкрд╛рд▓ рдХ рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдЪрд╛рд░
рдордЯрд░реЛ рдХ рджрд░реЛ рдкрд░ рд╣реЛрдЧ - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдорд┐рдИ рдХреЛрд▓рдХрд╛рддрд╛ рдФрд░ рдЪрд╡рдирдИ
bull рднрд╛рд░рдд 11 рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХреЛ рдкрд╣рд▓ рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕реМрд░ рдЧрдард┐рд┐рди
(рдЖрдИрдПрд╕рдП) рдорд╢рдЦрд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛ рдЗрд╕рдо рдлрд╛рд╕реАрд╕реА рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рдЗрдорд╡рдпрдПрд▓ рдордХрд░реЙрди рдФрд░ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХ рдорд╣рд╛рд╕рдзрдЪрд╡
рдПрдЯреЛрд░рдирдпреЛ рдЧрдЯрд░рд╕ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣реЛрдЧ
bull рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдирддрдп рдорд╣реЛрддрд╕рд╡ 2018 рдХрд╛ 44 рд╡рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдордзрдпрдкрд░рджрд╢ рдо рдпрдирд╕рдХреЛ рдХреА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд╡рд╡рд░рд╛рд╕рдд рд╕рд┐рд▓ рдЦрдЬрд░рд╛рд╣реЛ рдордЯрджрд░ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рдЗрд╕рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдордзрдп рдкрд░рджрд╢ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓ рдЖрдирджреАрд┐рди
рдкрдЯрд▓ рдФрд░ рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╕рд╕рдХрд░рдд рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдЖрдЯрджрддрдп рдмрд┐реЬрд▓рд╛ рдЖрдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб (рдПрд┐реАрдЖрдИрдкреАрд┐реАрдПрд▓)
рди рдЕрдкрдирд╛ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдФрд░ рдРрд╕рд╛ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╡рд╣ рдкрд╛рдЪрд╡рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд┐рди рдЧрдпрд╛ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рд┐рдлрдХрдЧ рд╡рд╡рд░рдирдпрдорди рдЕрдзрд┐рд░рдирдпрдо
1949 рдХреА рд┐рд╛рд░рд╛ 22 (1) рдХ рддрд╣рдд рд┐рдХ рдХреЛ рд▓рд╛рдЗрд╕рд╕ рдЬрд╛рд░реА рдлрдХрдпрд╛ bull рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХреА рдЕрдкрдиреА рдкрд╣рд▓реА рдл рдЪрд╛рдЗрдЬреА-рдЖрд┐рд╛рд░рд░рдд 20-20 рд▓реАрдЧ рдЧрд▓реЛрд┐рд▓
рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рдХреА рдЧрдИ
рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯреА 20 рдХрдирд╛рдбрд╛ рд▓реАрдЧ рдЬрд▓рд╛рдИ 2018 рд╕ рдЯреЛрд░рдЯреЛ рдо рддреАрди рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдХрд╛рдпрд┐ рдХрд░рдирд╛ рд╢рд░ рдХрд░рдЧрд╛ рдпрд╣ рдлрдХрд░рдХрдЯ рдХрдирд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╛рд┐ рдорд░рдХрд░реА рд╕рдорд╣
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрдбрдЬрд╛рдЗрди рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдФрд░ рдкрд░рд┐рдзрд┐рдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рдо рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди 22 рдорд╕рддрд┐рд░ рдХреЛ рд░рд╛рдЗрдиреЛ рдб рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рддрд╛рдлрдХ рдПрдХ рд╕реАрдЧ рд╡рд╛рд▓ рдкрдХреАрдбрдорд┐ рдХреА рд╕рд░рдХрд╖рд╛ рдХ рдорд▓рдП
рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рд┐рд▓рд╛рдпреА рдЬрд╛ рд╕рдХ
bull рдЪреАрдиреА рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдкрд░рдордЦ рд╣рд╡рдИ рдФрд░ рджрд░рд╕рдЪрд╛рд░ рд╕рд╡рд╛ рдкрд░рджрд╛рддрд╛ рднрд╛рд░рддреА рдПрдпрд░рдЯрд▓ рди рднрд╛рд░рдд рдо рдкрд░реАрдХрд╖рд░ рд╕рдЯ рдЕрдк рдХ рддрд╣рдд 5 рдЬреА рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдпрд╣ рдкрд░реАрдХрд╖рд░
рдорд╛рдирд╕рд░ рдХ рдПрдпрд░рдЯрд▓ рдХ рдирдЯрд╡рдХрд┐ рдЕрдирднрд╡ рдХ рджрд░ (рдЧрд░рдЧрд░рд╛рдо) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд
рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдЕрдирднрд╡реА рд┐реЙрд▓реАрд╡рдб рдЕрдорднрдирддрд░реА рдФрд░ рдкрджрдо рд╢рд░реА рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рдкрд░рд╛рдкрддрдХрддрд╛рд┐ рд╢рд░реАрджрд╡реА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдЙрдирдХрд╛ рдЪрд╛рд░ рджрд╢рдХреЛ рдХрд╛ рдПрдХ рд╢рд╛рдирджрд╛рд░
рдХрд░рд░рдпрд░ рд░рд╣рд╛ рд╡рд╣ 54 рд╡рд░рд┐ рдХреА рд┐реА bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдордбрд▓ рдЦрд▓реЛ рдХ рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рдкрд░рдкрд▓рд▓реА рдХрд╡рдпрдк рди рдорд▓рдорд╢рдпрд╛ рдХ рдЬрди рд╡реА
рдЪреАрдо рдХреЛ рдкрд░рд░ рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╕реАрд┐ рд╕рдЯ рд╕ рд╣рд░рд╛рдХрд░ рдСрд╕рд╕рдЯрд░рдпрд╛рдИ
рдУрдкрди рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдЪрд▓рдЬ рдЬреАрдд рдорд▓рдпрд╛ рд╣ рдпрд╣ рдЙрдирдХрд╛ рддреАрди рд╡рд░рд┐ рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдХ рдкрд╡рд┐ рдордЦрдпрдорддрд░реА рдЬрдпрд▓рдорд▓рддрд╛ рдХреА рдЬрдпрддреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдп рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдЕрдордорд╛ рдЯ рд╡рд╣реАрд▓рд░ рдпреЛрдЬрдирд╛ (рдЪрд╡рдирдИ рдо) рдХрд╛ рд╢рднрд╛рд░рдн рдлрдХрдпрд╛
bull рд░рдХрд╖рд╛ рдЕрдирд╕рд┐рд╛рди рдФрд░ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЧрдарди (рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ) рди рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╕рд┐рд▓рддрд╛рдкрд╡рд┐рдХ рдЕрдкрди рдорд╛рдирд╡рд░рдЯрд╣рдд рдХреЙрдорд┐рдЯ рдПрд░рд░рдпрд▓ рд╡рд╣реАрдХрд▓ рд░рд╕рддрдо -
2 (RUSTOM-II) рдХреА рд╕рд┐рд▓рддрд╛ рдкрд╡рд┐рдХ рдЙреЬрд╛рди рднрд░реА рдпрд╣ рдЙреЬрд╛рди рдорд╣рддрд╡
рд░рдЦрддреА рд╣ рдХрдпреЛрдлрдХ рдпрд╣ рдЙрдЪрдЪ рд╢рд╕рдХрдд рдЗрдЬрди рдХ рд╕рд╛рд┐ рдпрдЬрд░ рдХреЙрд╕рд╡рдлрдЧрд░рд╢рди
рдо рдкрд╣рд▓реА рдЙреЬрд╛рди рд╣
bull рдИ-рдЧрд╡рдирд╕ рдкрд░ 21рд╡рд╛ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ рднрд╛рд░рдд рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдФрд░ рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рдкрд░рд╢рд╛рд╕рд░рдирдХ рд╕рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рднрд╛рдЧ
рд╕рдпрдХрдд рд░рдк рд╕ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдЧрд░рдд рджрди рдХ рдорд▓рдП рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдХ рдорд▓рдП
рдкрд░рдордЦ рд╡рд╡рд░рдп рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрди рдХрд░ рд░рд╣ рд╣ bull рдЬрд╡ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рд╡рд╡рднрд╛рдЧ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рддрддрдЬрд╡ рдИрд┐рди рдкрд░ рджреЛ
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдордорд▓рди рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдХ рджрд░реАрдп
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА рдорддрд░реА рдбреЙ рд╣рд░рд┐рд╡рд┐рд┐рди рди рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рдЙрджрдШрд╛рдЯрди рдлрдХрдпрд╛
bull рдЕрд░рд░рд╛ рд┐рджрджрд╛ рд░рд░рдбрдбреА рди рдорд▓рд┐рдирд┐ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдо рд╕рдЬрдордирд╛рд╕рд╕рдЯрдХрд╕ рд╡рд╡рд╡рд╡
рдХрдк рдо рд╡рдпрд╕рдХрддрдЧрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рднрд╛рд░рддреАрдп рд┐рдирдХрд░
рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рд╡рдорди рд╡реЙрд▓рдЯ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдХреА рдЕрд░рд░рд╛ рди рддреАрд╕рд░ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ 13649 рдФрд╕рдд рдЕрдХ рдФрд░
рдЯрд╣рд╕рд╡рд╕ рдПрд░рд░рдирд╛ рдо рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдХрд╛ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рд╕рд░рдд рдЧрдЬрд░рд╛рдд рдо рд░рди рд┐реЙрд░ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХреЛ рдзрд╡рдЬрд╛рдлрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдорд░рд╛рд┐рди рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ
рдХрд╛рд░рдХреЛ рдХ рд┐рд╛рд░ рдо рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдкрджрд╛ рдХрд░рдирд╛ рд╣ рдФрд░ рд╕рднреА рдХреЛ рд╡рдп рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд┐рдирд╛рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрд╣рд╡рд╛рди рдХрд░рдирд╛ рд╣
bull рдорд╛рдЪрд┐ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рдкрддрд╛рд╣ рдо рдЕрдбрдорд╛рди рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рдХрдорд╛рдб рдПрдХ рд┐рд╣рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рдордЧрд╛ рдЗрд╡рдЯ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдХреА рдордЬрд┐рд╛рдиреА рдХрд░рдЧрд╛рдордорд▓рди рдЕрдбрдорд╛рди
рд░рдирдХреЛрд┐рд╛рд░ рджрд╡реАрдк рд╕рдорд╣ рдо рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреМрд╕рдирд╛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рджрд╡рд╡рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ
рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рд╕рдорджрд░реА рдиреМрд╕рдирд╛ рдХреА рдПрдХ рдордгрдбрд▓реА рд╣рдЗрд╕ рд╡рд░рд┐ рдХрд╛ рдордорд▓рди
рдЗрдЯрд░рдирд╢рдирд▓ рдорд░реАрдЯрд╛рдЗрдо рд╕рдордордирд╛рд░ рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ lsquoIn Pursuit of
Maritime Good Order - Need for Comprehensive
Information Sharing Apparatusrsquo рдл рдбрдорд╢рдк рдЕрдХрд░реЙрд╕ рдж рд╕реАрд╕ рдХреА рдЕрддрд░рдирд┐рдЯрд╣рдд рд┐реАрдо рдХ рд╕рд╛рд┐ рдордорд▓рд╛рди 2018 рдо рдкрд╢рд╡рд░ рдЕрднрдпрд╛рд╕ рдФрд░
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
18 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
рд╕рдордордирд╛рд░ рд╕рд╛рдорд╛рд╕рдЬрдХ рдШрдЯрдирд╛рдУ рдФрд░ рдЦрд▓-рд╕рд┐рд┐реА рд░рддрдзрд┐ рд░рдирд┐рд╛рд┐рд░рд░ рдХрд╛ рдПрдХ рд╡рд╡рд╡рд╡рд┐ рдордорд╢рд░рд░ рд╣реЛрдЧрд╛
bull рдирдкрд╛рд▓-рднрд╛рд░рдд рд╕рд┐рд┐реЛ рдкрд░ рдкрд░рд░рддрд╕рд╖рдЯрдардд рд╡рдпрд╕рдХрдд рд╕рдорд╣ (рдИрдкреАрдЬреА) рдХреА рд╕рд╛рддрд╡реА рд┐рдардХ рдХрд╛рдардорд╛рдб рдирдкрд╛рд▓ рдо рд╕рдкрд╡рди рд╣рдИ рд╣ рджреЛ рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдореАрдЯрдЯрдЧ рдХ
рджреМрд░рд╛рди 1950 рд╢рд╛рд░рдд рдПрд╡ рдорддрд░реА рд╕рдзрд┐ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╕реАрдорд╛ рдФрд░
рдкрдирдмрд┐рдЬрд▓реА рд╕рдЯрд╣рдд рд╡рд╡рдорднрд╡рди рджрд╡рд╡рдкрдХрд╖реАрдп рдорджрджреЛ рдкрд░ рдЪрдЪрд╛рд┐ рдХреА рдЧрдИ
bull рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рди рджрдорди рдФрд░ рджреАрд╡ рдХ рд╕рдШ рд░рд╛рдЬрдп рдХрд╖рддрд░ рдо 1000
рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдХреА рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛рдУ рдХреА рдиреАрд╡ рд░рдЦреА рд╣ рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рди
рд╡рд╡рдорднрд╡рди рд░рдк рд╕ рдЯрджрд╡рдпрд╛рдЧ рдЯрд╣рддрд┐рд╛рд░рдХреЛ рдХреЛ рд╕рдХрдЯрд░ рдХреА рдЪрд╛рд┐реА рд╡рд╡рддрд░рд░рдд
рдХреАрдЧрднрд┐рд╡рддреА рдФрд░ рд╕рддрдирдкрд╛рди рдХрд░рд╛рди рд╡рд╛рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛рдУ рдХреЛ рд╕рд╡рд╛рдорднрдорд╛рди
рдХрд╛рдбрд┐ рд┐рдЯреА рд┐рдЪрд╛рдУ рд┐рдЯреА рдкрдврд╛рдУ рдХ рддрд╣рдд рдирд╡рдЬрд╛рдд рд┐рд╛рдорд▓рдХрд╛ рдорд╢рд╢рдУ
рдХ рдХ рдорд▓рдП рд┐рд┐рдИ рдлрдХрдЯ рд╡рд╡рддрд░рд░рдд рдХреА bull рддрд▓рдЧрд╛рдирд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рд╡рд╛рд╡рд░рд┐рдХ рдкрд░рдордЦ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ рдХ 15рд╡
рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдХреЛ рд╣рджрд░рд╛рд┐рд╛рдж рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛рдпреЛрдПрдорд╢рдпрд╛ 2018
рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп ldquoRight Time Right Nowrdquo рд┐рд╛ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЙрджрджрд╡рдп
рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рдХреА рдЧрд░рдд рдФрд░ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдФрд░ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рджрдЦрднрд╛рд▓ рд╡рд╡рддрд░рд░ рдХ
рдорд▓рдП рдирдП рдореЙрдбрд▓ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рд╣рдд рдирд╡реАрди рддрд░реАрдХ рд╡рд╡рдХрдорд╕рдд рдХрд░рди рдХ
рдорд▓рдП рд░рд░рдиреАрд░рддрдпреЛ рдкрд░ рдзрдпрд╛рди рдХ рдЯрджрд░рдд рдХрд░рдирд╛ рд┐рд╛ bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рд╕рд░рдХрд╛рд░ рди рд░рд╛рдЬрдп рдо рдорд╢рдХрд╖рд░ рдФрд░ рд╕реАрдЦрди рдо рдкрд░реМрджрдпреЛрдзрдЧрдХреА
рдХ рдПрдХреАрдХрд░рд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЖрдИрдЯреА рдкрд░рдордЦ рдорд╛рдЗрдХрд░реЛрд╕реЙрдЯрдЯ рдХ
рд╕рд╛рд┐ рдПрдХ рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░ рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдХрд░рди рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣
bull рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рд╕рднреА рд╕рддрд░реЛ рдкрд░ рдорд╢рдХрд╖рд╛ рдХрд╖рддрд░ рдо рд╕рд┐рд╛рд░ рдХрд░рдирд╛ рддрдХрдиреАрдХреА рдХрд╖рдорддрд╛ рдХрд╛ рд░рдирдорд╛рд┐рд░ рдХрд░рдирд╛ рдФрд░ рдбрдбрд╕рдЬрдЯрд▓ рд╕рд╛рдХрд╖рд░рддрд╛ рд┐рдврд╛рдирд╛ рд╣
bull рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ (рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ) рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рдпрд░рдирдЯрдб рдлрдХрдЧрдбрдо рдо рдЕрдкрди рдХрд╛рд░реЛрд┐рд╛рд░ рдХ рдкрд░рдордЦ рдкрдирдЧрд┐рдарди рдХ рдорд▓рдП рддрдпрд╛рд░ рд╣ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдЧрд▓рдб
рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрдЬреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛рдУ рдХреА рд╡рдпрд╛рдкрдХ рд░рд░рдЧ-рд┐рд╕рд╡рд╕рдЧ рдХ рдЕрдирдкрд╛рд▓рди
рдо рдПрд╕рд┐реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдпрдХ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди 1 рдЕрдкрд░рд▓ рд╕ рд╕рдЯрдЯ рд┐рдХ рдСрд┐ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдпрдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдирд╛рдордХ рд╕рд╣рд╛рдпрдХ рдХрдкрдиреА рдо рдкрд░рд░рд╡рд░рддрд┐рдд рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛
bull рдкрд╡рд┐ рдХрдмрд┐рдирдЯ рд╕рдзрдЪрд╡ рдЯреАрдПрд╕рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдо рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
79 рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐ рд╢рд░реА рд╕рд┐рдордгрдпрди рдЙрддрддрд░ рдкрд░рджрд╢ рдХрдбрд░ рдХ 1961 рд┐рдЪ рдХ
рдЕрдзрд┐рдХрд╛рд░реА рд┐ рдЕрдЧрд╕рдд 1996 рд╕ рдорд╛рдЪрд┐ 1998 рддрдХ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдХрдмрд┐рдирдЯ
рд╕рдзрдЪрд╡ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдпрд┐ рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛ bull рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдирд░рджрд░ рдореЛрджреА рдирдпреА рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣реЛ рд░рд╣ рджрд╕рд░ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛
рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рд╕рдордорд▓рди рдХреЛ рд╕рд┐реЛрдзрд┐рдд рдХрд░рдЧ рдЗрд╕ рд╕рд╛рд▓ рд╕рдордорд▓рди рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп
рд╣ рднрд╛рд░рдд-рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рд░рдирд╡рд╢ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рд╡рд╡рд╢рд░
рд░рд░рдиреАрд░рддрдХ рд░рд░рд╡рддреЛ рдХреЛ рдорд╛рдкрдирд╛(India-Korea Scaling up the
Special Strategic Relationship through Trade and Investments)
bull рдорд╛рдЗрдХрд▓ рдордХрдХреЛрд░рдордХ рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рдирдП рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рдЪрди рдЧрдП рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдкрд╡рд┐ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рдирдорддрд░реА рд┐рдирд╛рд┐рд┐рд╛рдп рдЬреЙрдЗрд╕ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╛рди рдорд▓рдпрд╛ рд╣
рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рдирддрд╛ рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рдорд╛рд▓рдХрдо рдЯрдирд┐рд┐рд▓ рдХреА рдорд▓рд┐рд░рд▓ рдкрд╛рдЯреА рдХ рд╕рд╛рд┐ рдЧрдард┐рд┐рди рд╕рдордЭреМрдд рдХреА рд╢рддреЛ рдХ рддрд╣рдд рд╕рд╡рддрдГ рдЙрдк рдкрд░рд┐рд╛рди рдорддрд░реА рд┐рди рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдХ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд╛рд╡рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ
рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдХ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рд╛рдж рднрд╛рд░рддреАрдп рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕реАрдорд╛ рдкрд░рдирдпрд╛ рдФрд░ рдПрдорд╕реА рдорд░реА рдХреЙрдо рди рд░рдЬрдд рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд╡рд╡рдорд╢рд╖рдЯрдЯ рдкрд╣рдЪрд╛рди рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (рдпрдЖрдИрдбреАрдПрдЖрдИ) рди рдкрд╛рдЪ рд╕рд╛рд▓
рд╕ рдХрдо рдЙрдорд░ рдХ рд┐рдЪрдЪреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдкрд╢ рдлрдХрдпрд╛ рд╣
рдЗрд╕ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдХреЛ рдкрд░рд╛рдкрдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП
рд┐рд╛рдпреЛрдордЯрдЯрд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд░рд░ рдХреА рдЖрд╡рд╡рдпрдХрддрд╛ рдирд╣реА рд╣реЛрдЧреА 5 рд╡рд░рд┐ рд╕ рдХрдо рдЖрдп
рдХ рд┐рдЪрдЪ рдХреЛ рдиреАрд▓ рд░рдЧ рдХрд╛ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХрд╛рдбрд┐ рдордорд▓рдЧрд╛ рд╕рдЬрд╕ рд┐рд╛рд▓ рдЖрд┐рд╛рд░ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull рдЪреАрди рдХреЛ рд┐рд╛рдЗрдирдорд╢рдпрд▓ рдПрдХрд╢рди рдЯрд╛рд╕рдХ рд┐реЛрд╕рд┐ (рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐) рдХ
рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рдЪрдирд╛ рдЧрдпрд╛ рдЬреЛ рдПрдХ рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рд░рдирдХрд╛рдп рд╣ рдЬреЛ рдЖрддрдХрд╡рд╛рджреА рд╡рд╡рддрддрдкреЛрд░рд░ рдФрд░ рдордиреА рд▓реЙрд╕рд╡рдбрд░рдЧ рд╕ рд░рдирдкрдЯрди рдХ рдорд▓рдП
рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рд╣ рдкрд░рд░рд╕ рдо рдПрд┐рдПрдЯреАрдПрд┐ рдХреА рдкрд░рд┐ рд┐рдардХ рдХ рд┐рд╛рдж рдЪреАрди рдХрд╛ рдЪрдирд╛рд╡ рд╣рдЖ
bull рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдкрддрд░рдХрд╛рд░ рд░рд╛рд╣рд▓ рдорд╣рд╛рдЬрди рдХреЛ рдЯрд▓реАрд╡рд╡рдЬрди рдЪрдирд▓ рд░рд╛рдЬрдпрд╕рднрд╛ рдЯреАрд╡реА рдХ рдПрдбрдбрдЯрд░-рдЗрди-рдЪреАрд┐ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдкрд░рд╕рд╛рдж
рднрд╛рд░рддреА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдП рд╕рдпрд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдХреА рдЕрдзрдпрдХрд╖рддрд╛ рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╛рдЪ рд╕рджрд╕рдпреАрдп
рдЪрдпрди рд╕рдордорд░рдд рди рдорд╣рд╛рдЬрди рдХ рдирд╛рдо рдХреА рдорд╕рд┐рд╛рд░рд░рд╢ рдХреА рд┐реА рдФрд░ рдЗрд╕
рднрд╛рд░рдд рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдПрдорд╡рдХрдпрд╛ рдирд╛рдпрдб рди рдордЬрд░реА рдж рджреА bull рдХрд╡рджрд░реАрдп рдкрдпрдЬрд▓ рдФрд░ рд╕рд╡рдЪрдЫрддрд╛ рдорддрд░реА рдЙрдорд╛ рднрд╛рд░рддреА рди рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рд╛рди рдХ
рдЧрд░рд╛рдо рдорднрдХрдкрд░рд╛ рдо рд╕рд╡рдЬрд▓ рдкрд╛рдпрд▓рдЯ рдкрд░реЛрдЬрдХрдЯ рд▓реЙрд╡рдЪ рдлрдХрдпрд╛ рд╡рд░рд┐ рднрд░ рдо рд╣рд░ рдШрд░ рдо рд╕рд╡рдЪрдЫ рдкрдпрдЬрд▓ рдХреА рдЙрдкрд▓рдмрд┐рддрд╛ рд╕рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдХрд░рди рдХ
рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдпрд╣ рдкрд░рд░рдпреЛрдЬрдирд╛ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рднреА рдкрджрд╛ рдХрд░рдЧреА bull рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди (рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдЙрдордЧ рдореЛрд┐рд╛рдЗрд▓ рдРрдк
рдо рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рдорд▓рдХ рдХрд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рджрд╕рдпреЛ рдХреА рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рдХ
рдорд▓рдП рдпрдПрдПрди-рдЖрд┐рд╛рд░ рдорд▓рдлрдХрдЧ рд╕рд╡рд╡рд┐рд╛ рд╢рд░ рдХреА рд╣
bull рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ 2018 рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рддреМрд░ рдкрд░
рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рдкрдпрдЧрдЪрд╛рдЧ рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд XXIII рдУрд▓рд╡рдкрдХ
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдХ рд░рдк рдо рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ
2018 рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп PassionConnected рд┐рд╛ рд╕реЛрд╣реЛрд░рд╛рдЧ рдПрдХ рд╕рд┐рдж
рд┐рд╛рдШ рдФрд░ рд┐рд╛рджрд╛рд┐реА рдПрдХ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рдХрд╛рд▓рд╛ рднрд╛рд▓ рдЗрд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ рдорд▓рдП
рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╢рднрдХрд░ рд┐
рдЯреЙрдк рдЧрдгрд┐рд╛- рд┐реАрд░рдн 3 рджрд┐-
1 рдиреЙрд╡ (рдХрд▓ 39 14 Gold 14 Silver 11 Bronze)
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
19 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
2 рдЬрдорд┐рдиреА (рдХрд▓ 31 14 Gold 10 Silver 7 Bronze)
3 рдХрдирд╛рдбрд╛ (рдХрд▓ 11 8 Gold 10 Silver 29 Bronze)
рд┐рдЦрдп рдмрдмрдж-
1 рдЪрдХ рд░рд░рдкрд╕рдмрд▓рдХ рдХ рдПрд╕рдЯрд░ рд▓рдбрдХрд╛ рд╡рдкрдпреЙрдЧ рдЪрд╛рдИрдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрдбрд┐рдЧ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдЕрдкрдирд╛ рджрд╕рд░рд╛ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж
рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рджреЛ рдЦрд▓реЛ рдо рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдХрд╛ рджрд╛рд╡рд╛ рдХрд░рди
рд╡рд╛рд▓реА рдкрд╣рд▓реА рдордЯрд╣рд▓рд╛ рд┐рдиреА 2 рдкрджрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд░рд╕реА рдгрдЦрд▓рд╛реЬреА рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХрд░рдирд╡рд╛рд▓реА рдПрд▓реАрдирд╛ рдЬрдзрдЧрддреЛрд╡рд╛ рди
рд╕рд╡рд░рд┐ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП рдЕрдкрди рд╕рд╛рд┐реА рдФрд░ рджреЛ рд┐рд╛рд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЪрд╡рдкрдпрди
рдЗрд╕рдЧрдЬрдпрд╛ рдордбрд╡рдбрд╡ рдХреЛ рд╣рд░рд╛ рдЯрджрдпрд╛ 3 рдиреЙрд╡рд╕рдЬрдпрди рдХрд░реЙрд╕-рдХрдЯрд░реА рд╕рдХреАрдпрд░ рдорд░рд░рдЯ рд┐реЛрдЬрд░рдЧрди рдЕрдкрдирд╛ 14 рд╡рд╛ рдкрджрдХ
рд╣рд╛рдорд╕рд▓ рдХрд░рди рдХ рд┐рд╛рдж рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд┐рд▓ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди
рдУрд▓рд╡рдкрдпрди рд┐рди рдЧрдП рд╣ 37 рд╡рд░реАрдп рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рд╕рд╛рдд рд╕рд╡рд░рд┐ рдЪрд╛рд░ рд░рдЬрдд рдФрд░ рддреАрди рдХрд╛рд╕рдп рдкрджрдХ рдЬреАрдд рд╣ рдЙрд╡рд╣реЛрди рдУрд▓
рдЖрдпрдирд░ рд┐реЛрдЬрд░рдбрд▓рди рдХреЛ рдкреАрдЫ рдЫреЛреЬ рдЯрджрдпрд╛ рд╕рдЬрд╡рд╣реЛрди 13 рдкрджрдХ рдЕрд╕рдЬрд┐рдд
рдлрдХрдп
4 рдиреЙрд╡ рдХ рд╣рд╛рд╡рд┐рдбрд┐ рд▓реЛрд░рд╡рдЯрдЬрди рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд░рд░рдХреЙрдбрд┐ рд╕рдЯ рдХрд░рди
рдХ рдорд▓рдП рдкрд░рд░реЛ рдХреА 500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рд╕рдкреАрдб рд╕рдХрдЯрдЯрдЧ рдХреЛ 001 рд╕рдХрдб рдХ
рдорд╛рд╕рдЬрд┐рди рд╕ рдЬреАрддрд╛ 5 рдпрдЬрд░ рд╣рд╛рд╡рдпрдп рди рдкрдУрдЧ рдЪрд╛рдЧ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛
рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ рдФрд░ рдкрд░рд░реЛ рдХ рдорд╕рдЧрд▓рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдо рдПрдХ рдХ
рд┐рд╛рдж рдПрдХ рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрди рдХ рдорд▓рдП 66 рд╕рд╛рд▓
рдо рдкрд╣рд▓рд╛ рд╡рдпрд╕рдХрдд рд┐рди рдЧрдпрд╛ 6 рд╕рддрд░рд╣ рд╡рд░реАрдп рд╕рдиреЛрд┐реЛрдбрд┐рд░ рд░рдбрдордб рдЬрд░рд╛рдбрд┐ рди рд╢реАрддрдХрд╛рд▓реАрди рдУрд▓рд╡рдкрдХ рдо
рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХ рдорд▓рдП рдкрд╣рд▓ рд╕рд╡рд░рд┐ рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдЗрдХреЛрдиреЙрдордорд╕рдЯ рдЗрдЯрдорд▓рдЬрд╕ рдпрд░рдирдЯ (рдИрдЖрдИрдп) рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдЗрд╡рдХрд▓рдорд╕рд╡ рдЗрдЯрд░рдирдЯ
рдЗрд╡рдбрдХрд╕ рдкрд░ рднрд╛рд░рдд рдХреЛ 86 рджрд╢реЛ рдо рд╕ 47рд╡ рд╕рд┐рд╛рди рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рдпрд╣
рд┐рд╕рд┐рдХ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рд╕рдЪрд╛рдорд▓рдд рд╣ рд╕рд╡реАрдбрди рди рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдФрд░ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛рдХ
рд┐рд╛рдж рдкрд╣рд▓реА рдЬрдЧрд╣ рд▓реА
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдЯрджрд╡рд╕ (рдПрдирдПрд╕рдбреА) рд╣рд░ рд╕рд╛рд▓ 28 рд┐рд░рд╡рд░реА рдХреЛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдПрдирдПрд╕рдбреА -2018 рдХрд╛ рд╡рд╡рд░рдп рд╣ рд╕рд┐рд╛рдИ рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рдХ рдорд▓рдП
рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдФрд░ рдкрд░рд╛рджрдпреЛрдзрдЧрдХреА (Science and Technology for a
Sustainable Future)rdquo
bull рдЬреЙрдбрд┐рди рдХ рдлрдХрдЧ рдЕрдмрджрд▓рд▓рд╛рд╣- II рдмрд┐рди рдЕрд▓-рд╣рд╕рди рднрд╛рд░рдд рдХреА рддреАрди
рдЯрджрд╡рд╕реАрдп рдпрд╛рддрд░рд╛ рдкрд░ рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдкрд╣рдЪ рдлрдХрдЧ рдПрдХ рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░
рдкрд░рд░рддрд░рдирдзрд┐рдордбрд▓ рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╣ рдЕрдкрдиреА рдпрд╛рддрд░рд╛ рдХ рджреМрд░рд╛рди рд╡рд╣ рд╕реАрдИрдУ рднрд╛рд░рдд-
рдЬреЙрдбрд┐рди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рд┐реЛрд░рдо рдХ рд┐рд╛рдж рд░рд╛рдЙрдб рдЯрд┐рд▓ рдо рднреА рднрд╛рдЧ рд▓рдЧ
bull рд╕рдЪрдирд╛ рдПрд╡ рдкрд░рд╕рд╛рд░рд░ рдорддрд░реА рд╕рдорд░рдд рдИрд░рд╛рдиреА рди рдЗрдбрдбрдпрд╛ 2018 (рдЕрдЧрд░рдЬреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд 2018 (рдЯрд╣рджреА рд╕рд╕рдХрд░рд░) рдХрд╛ рд╡рд╡рдореЛрдЪрди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рдлрдХрддрд╛рд┐ рдкрд░рдХрд╛рд╢рди рдбрдбрд╡реАрдЬрди рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдкрд░рдХрд╛рдорд╢рдд рдХреА рдЧрдИ рд╣ рдкрд╕рддрдХ
рджреЛрдиреЛ рд╡рдкрд░рдЯ рдФрд░ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╕рд╕рдХрд░рд░реЛ рдо рдЙрдкрд▓рдмрд┐ рд╣ bull рд┐рд▓рдЧрд╛рд░рд░рдпрд╛ рдо 69рд╡ рд╕рдЯрд░рд░рдбрдЬрд╛ рдордореЛрд░рд░рдпрд▓ рд┐реЙрд╕рдХрд╕рдЧ рдЯрдирд╛рд┐рдордЯ рдо рднрд╛рд░рдд рди
рд╕рд╡рд┐рд╢рд░рд╖рдЯрда рдкрд░рджрд╢рд┐рди рдлрдХрдпрд╛ рд╣ рд╕реЛрдлрд┐рдпрд╛ рдо рджрд╢ рди 11 рд┐реЬ рдкрджрдХ рд╣рд╛рдорд╕рд▓
рдлрдХрдп рд╕рдЬрд╕рдо рдкрд░рд░реЛ рдо рд╕ рдкрд╛рдЪ рдФрд░ рдордЯрд╣рд▓рд╛ рдордХрдХрд┐рд╛рдЬреЛ рди рдЫрд╣ рдкрджрдХ
рдЬреАрдд
bull рддрдордорд▓рдирд╛рдб рдо рд╕рд╕рд┐рдд рдХрд╛рдЪреА рдХрд╛рдордХреЛрдЯреА рдорда рдХ рд╕реАрд░рдирдпрд░ рд╢рд░реА рдЬрдпрджрд░
рд╕рд░рд╕рд╡рддреА рд╕рд╡рд╛рдореАрдЬреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣ рд┐рдпрд╛рд╕реА рд╡рд░рд┐ рдХ рд┐
рдЙрдирдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╕рд╛рд╛рд╕ рд▓рди рдХреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рдХ рдХрд╛рд░рд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ bull рд╕рд╡рд╛рд░рдирд╡рд╡рддрдд рд░рдирдзрд┐ рд░рдирдХрд╛рдп рдХрдорд┐рдЪрд╛рд░реА рднрд╡рд╡рд╖рдЯрдп рд░рдирдзрд┐ рд╕рдЧрдарди
(рдИрдкреАрдПрд┐рдУ) рди рдХрд╛рдЧрдЬ рд░рдЯрд╣рдд рд╕рдЧрдарди рд┐рдирди рдХреА рдЯрджрд╢рд╛ рдо рдПрдХ рдФрд░
рдХрджрдо рдЙрдард╛рдд рд╣рдП 10 рд▓рд╛рдЦ рд░рдкрдП рд╕ рдЕрдзрд┐рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рд┐рдб рдХ рдорд▓рдП
рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рджрд╛рд╡ рджрдЬрд┐ рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рдЕрд░рдирд╡рд╛рдпрд┐ рдХрд░ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull рдЯрд░рдирд╕ рд▓реАрдЬрдб рд░реЛрдЬрд░ рд┐рдбрд░рд░ рди рдореЛрдирд╛рдХреЛ рдо рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдХ 18рд╡ рд╕рд╕рдХрд░рд░ рдо рджреЛрд╣рд░ рд╕рдордорд╛рди рдЬреАрддрди рдХ рд┐рд╛рдж рд╡ рд▓реЙрд░рд░рдпрд╕ рд╡рд▓рдбрд┐ рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕
рдЕрд╡рд╛рд░рдбрд┐рд╕ рдХ рдЗрд░рддрд╣рд╛рд╕ рдо рд╕рд┐рд╕ рд╕рд╕рд╕рдЬрдЬрдд рд╡рд╡рдЬрддрд╛ рд┐рди рдЧрдП рд╣ рдпрд╣
рдЙрдирдХрд╛ рдЫрдард╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд┐рд╛ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░реЛ рдо рд╕рдкреЛрдЯрд┐рд╕рдорди рдФрд░ рдХрдорд┐рдХ
рдгрдЦрддрд╛рд┐ рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рдкрдпрд┐рдЯрди рдорддрд░рд╛рд▓рдп рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ (рдЖрд░рд┐реАрдЖрдИ) рдХ рднрдЧрддрд╛рди
рд╕рддрд▓рди рд╕ рдЯрд░рд╡рд▓ рд╣рдб рдХ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рд░рдкрдП рдФрд░ рдбреЙрд▓рд░
рдХ рд╕рджрднрд┐ рдо рднрд╛рд░рдд рдо рдкрдпрд┐рдЯрди рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдорд╛рдорд╕рдХ рд╡рд╡рджрд╢реА рдорджрд░рд╛ рдЖрдп
(рдПрд┐рдИрдИ) рдХрд╛ рдЕрдирдорд╛рди рд▓рдЧрд╛рддрд╛ рд╣
bull рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рд┐рдХ рди рднрд╛рд░рддреАрдп рд░рдкрдП рдо рд╢рд╛рдордорд▓ рд╕рднреА рдорджрд░рд╛ рдпрдЧрдореЛ рдо рд░рдирд╡рд╛рдорд╕рдпреЛ рдФрд░ рд╡рд╡рджрд╢реА рдкреЛрдЯрд┐рд┐реЛрдорд▓рдпреЛ рд░рдирд╡рд╢рдХ рдХ рдорд▓рдП 100
рдордордорд▓рдпрди рдЕрдорд░реАрдХреА рдбрд╛рд▓рд░ рддрдХ рдПрдХрд╕рдЪрдЬ рдЯрд░рдбрдб рдорджрд░рд╛ рдбрд░рд░рд╡рдЯрдЯрд╡рд╕
(ETCD) рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдХ рддрд╣рдд рдПрдХрд╕рдкреЛрдЬрд░ рдХреА рд╕реАрдорд╛ рд┐рдврд╛ рджреА рд╣
bull рдХрд┐реЛрдорд▓рдХ рд╕реАрд░рд░рдпрди рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдХрд╡рдкрдЯрд▓ рдорд▓рдордордЯрдб рди
рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХреЛ рдХреЛ рдСрдирд▓рд╛рдЗрди рд╡рдпрд╛рдкрд╛рд░ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рд╕рд╡рд╛рдУ рдХреА рдкрд╢рдХрд╢ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ рдирдИ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХреА рдШреЛрд░рд░рд╛ рдХреА рд╣ рдЗрд╕ рд╕рд╛рдЭрджрд╛рд░реА рдХ рд╕рд╛рд┐ рд╕реАрдПрд╕рд┐реА рдХ рдЧрд░рд╛рд╣рдХ рдордЯрдд рдо рд╕рд▓реАрд┐рд╕ рдЯрд░рдбрдбрдЧ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдЦреЛрд▓
рд╕рдХрдд рд╣ рдФрд░ рдбреАрдордЯ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдкрд░ рд┐реЛрдХрд░рдЬ рдЪрд╛рдЬрд┐ рдПрдПрдорд╕реА рд┐реАрд╕ рдХ
рдкрд╕рджреАрджрд╛ рд░рдЯ рдХрд╛ рдЖрдирдж рд▓ рд╕рдХрдд рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
20 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдкрд░рд╛рдзрд┐рдХрд░рд░ (CDA) рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рдУрдбрдбрд╢рд╛ рдо рдзрдЪрдорд▓рдХрд╛ рдЭреАрд▓ рдЗрд░рд░рд╛рд┐рджреА рдбреЙрд╕рд▓рд┐рди рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЖрд╡рд╛рд╕ рд╣ рдЬрд╣рд╛ рдРрд╕
155 рдЬрд╛рдирд╡рд░ рд╣ bull рдкрд░рдорд╕рджрд┐ рдУрдбрдбрдпрд╛ рд▓рдЦрдХ рдХрдирдХрд▓рддрд╛ рдореЛрд╣рддреА рдХрд╛ рд░рдирд┐рди рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣ рд╡рд╣
82 рд╕рд╛рд▓ рдХреА рд┐реА рдореЛрд╣рддреА рд┐рдврд╛рдк рд╕ рдЬреЬреА рд╕рдорд╕рдпрд╛рдУ рд╕ рдкреАрдбреЬрдд рд┐реА
рд┐рд╣рддрд╡рдкрдгрдн рд╕рдердирддрдХ рдЬрд╛рдЧрд░рдХрддрд╛ рдмрдмрдж
bull рд╢рд░реА рдЕрд░рдг рдЬрдЯрд▓реА рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рдЬрдо рдпреЛрдЧ рдлрдХрдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХ 12рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд рд╣ bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдИрд░рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рддрд╣рд░рд╛рди рд┐рджрд░рд╛- рдИрд░рд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рддрдХрдн рд┐рдирд┐рд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд╡рдЧрд╛рд┐рд╛рдд рд┐рджрд░рд╛- рддрдХрд┐ рдорд░рдирд╕рддрд╛рди
рдорд╛рдирдд
bull рдЙрдЬрдмрдХрдХрд╕рддрд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рддрд╛рд╢рдХрдж рд┐рджрд░рд╛- рдЙрдЬрдЬрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рдХрдХрдЪрдЧрднрдЬрд╕рддрд╛рд┐ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА рдмрд┐рд╡рдХрдХ рд┐рджрд░рд╛ рдлрдХрдзрдЧрд┐рдЬрд╕рддрд╛рдиреА рд╕реЛрдо
bull рд╢рд░ рдЖрдирдж рдорд┐рдХрд░ рдХ рдЯрд╣рджреА рдо рдХрдЫ рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рдХрд╛рдпрд┐ рд┐рдЧрд╣реА рдХрд╡рд╡рддрд╛ рдХ рдмрдмрдордм рдПрдХрд▓рд╡рдп рдФрд░ рд░рдЧрд╡рд╛рд┐ рдмрдмрд░рд╕рд╛ рд╣
bull рдЕрд┐ рддрдХ рдЦрд▓ рд╕рдзрдЪрд╡ рд░рд╛рд╣рд▓ рднрдЯрдирд╛рдЧрд░ рдПрд╕рдПрдЖрдИ рдбреАрдЬреА рдХ рдкрдж рдкрд░ рд┐
bull рдорд╛рдирд╡ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рд╕рдЪрдХрд╛рдХ рдо рдпрд╣ рджрд╢ 159рд╡ рд╕рдерд╛рд┐ рдкрд░ рд╣
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдлрдХрдЧрд╛рд▓реА рд┐рджрд░рд╛- рд░рд╡рд╛рдбрд╛рдИ рдл рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдкреЙрд▓
рдХрд╛рдЧрд╛рдо
bull рд░рд╡рд╛рдбрд╛ рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдердп рд┐рддрд░реА-рдбрд╛рдпрди рдЧрд╢рдорд┐рд╛ bull рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛ рдХ рджрд╕рд░ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬ рд╢рд╣рд░ рдЧреЛрд▓рдб рдХреЛрд╕рдЯ рдо 21рд╡ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рд┐рдбрд▓
рдЦрд▓реЛ рдХрд╛ рдЖрдпреЛрдЬрд┐ 4 рд╕ 15 рдЕрдкрд░рд▓ рддрдХ рдлрдХрдпрд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ bull рдЖрдИрдУрдП рдХ рдЕрдзрдпрд┐-рдирд░рджрд░ рдзрд░рд╡ рд┐рддрд░рд╛ рдЖрдИрдУрдП рдХ рд┐рд╣рд╛рд╕рдЪрдЪрд╡-рд░рд╛рдЬреАрд╡
рдорд╣рддрд╛ bull рдпрдПрдИ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рдпрдПрдИ рдЯрджрд░рд╣рдо
bull рдЖрдИрдУрдмреА рдХ рдПрд┐рдбреА рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЖрд░ рд╕рд┐рдордгрдпрдХрдорд╛рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-
рдЪрд╡рдирдИ
bull рдХреЛрдЪреАрд┐ рдорд┐рдкрдпрд╛рдбрдн рдорд▓рдорд┐рдЯрдб рдХ рдЕрдзрдпрд┐ рдПрд╡ рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ- рд╢рд░реА рдорд┐
рдПрд╕ рдирд╛рдпрд░
bull рдпрд┐рд╛рдЗрдЯрдб рдорд┐рдкрдмрдмрд▓рдбрдЧ рдХрд╛рд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ рдкрд░рдорд╕рдбрдЯ рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рдПрд▓рдХрд╕реА рд░рдЦрдордиреЛрд╡
bull рд╕рд╛рдЧрд░рд┐рд╛рд▓рд╛ рдХрд╛рдпрднрдХрд░рд┐ рдХрд╛ рд▓рдХрд╖рдп рджрд╢ рдо рд┐рджрд░рдЧрд╛рд╣реЛ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рд┐рдврд╛рд╡рд╛ рджрдирд╛ рд╣
bull рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рди 25 рдорд╛рдЪрд┐ 2015 рдХреЛ рд╕рд╛рдЧрд░рдорд╛рд▓рд╛ рдХреА рдЕрд╡рд┐рд╛рд░рд░рд╛ рдХреЛ рдордЬрд░реА рджреА рд┐реА
bull рдЕрд╕рд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢
рдордЦреА bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд-рдмрд┐рджрдпрд╛ рджрд╡реА рднрдбрд╛рд░реА bull рдЕрд▓рд┐рд╛рд┐рдЯ рдЗрдХ рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рд╕рд╕рд┐рдд рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдпрд╣ рдЧрдЧрд▓ рдХреА рдорд▓ рдХрдкрдиреА рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЯрджрд╕рдкрд░ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА - рд╕рд░рд┐рд╛рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓
рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдЬрдЧрджреАрд╢ рдордЦреА bull рдПрд╕реЛрдорд╕рдПрд╢рди рдСрд┐ рд╕рд╛рдЙрд┐-рдИрд╕рдЯ рдПрдорд╢рдпрди рдирд╢рд╕ (рдЖрдорд╕рдпрд╛рди) рдПрдХ
рдХрд╖рддрд░реАрдп рдЕрддрд░рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рдЧрдарди рд╣ рд╕рдЬрд╕рдо рджрд╕ рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдкрд╡рд┐ рдПрдорд╢рдпрд╛рдИ рджрд╢
рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣ bull рд╕рд╕рдХрд░рдд (рдЖрдИрд╕реА) рдФрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рд╡рди рдПрд╡ рдЬрд▓рд╡рд╛рдп рдкрд░рд░рд╡рддрд┐рди рд░рд╛рдЬрдп
рдорддрд░реА рдбреЙ рдорд╣рд╢ рд╢рдорд╛рд┐ рд╣ bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдХ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕реА рд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдмрд╛рдЧрд▓рд╛рджрд┐ рдХреА рдкрд░рдзрд╛рд┐ рд┐рддрд░реА-рд╢рдЦ рд╣рд╕реАрдирд╛ рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА -рдврд╛рдХрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рд┐рд╛рдЧрд▓рд╛рджрд╢реА рдЯрдХрд╛
bull рд╕рд╛рдЗрдкрд░рд╕ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рд░рдирдХреЛрдорд╕рдпрд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдпрд░реЛ bull 5 рдЯрди рд▓рд┐реА рдЕрд╕рдЧрди-1 рдо 12 рдЯрди рдХрд╛ рд╡рдЬрди рд╣ рдЬреЛ 1000 рдлрдХрд▓реЛ рддрдХ
рдкрд▓реЛрдб рд▓ рд╕рдХрддрд╛ рд╣
bull рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдЕрдорд░рд░рдХрд╛ рдХ рдбрд╕рд╕рдЯрди рдЬреЙрдирд╕рди рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд░рдХ рд╡рд╡рд╡рд╡ рдЧреЛрд▓рд┐ рд░рдлрдХрдЧ рдо рд╡рд╡рд╡рд╡ рдирд┐рд░ 1 рдкрд░ рд╣
bull рд┐рд╛рд▓рджреАрд╡ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд▓ рд┐рджрд░рд╛- рдорд╛рд▓рджреАрд╡рд╡рдпрди рд░рдлрд┐рдпрд╛ bull рд┐рдбрд░рд▓ рд░рд░рдЬрд╡рд┐ рдорд╕рд╕рдЯрдо рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рдЬрдп рдХреА рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдлрдХрдЧ рдкрд░рд░рд╛рд▓реА рд╣
bull рдпрд╣ 23 рдЯрджрд╕рд┐рд░ 1913 рдХреЛ рд┐рдирд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ bull United Nations International Childrens Education Fund
(UNICEF) рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд░рдо рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП рдо рд╣
bull рд╣рдирд░рд░рдЯрд╛ рдПрдЪ рд┐реЛрд░ рдпрд░рдирд╕рд┐ рдХ рдХрд╛рдпрд┐рдХрд╛рд░реА рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рд╕рд╡реАрдбрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рд╕рдЯреЙрдХрд╣реЛрдо рд┐рджрд░рд╛- рд╕рд╡реАрдбрдбрд╢ рдХрд░реЛрдирд╛ bull рд╕рдКрджреА рдЕрд░рдм рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рд░рд░рдпрд╛рд┐ рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдКрджреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рд╕рдкрд╕рдПрдХрд╕ рдХ рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ-рдПрд▓рди рдорд╕рдХ рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд- 2002
рдо bull рдЖрдзрд░ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдПрди рдЪрджрд░рд┐рд╛рд┐ рдирд╛рдпрдб рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рди
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
21 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдЯреАрдЯреАрдЯреАрдПрд╕рдПрдкреА рджрд░рдирдпрд╛ рднрд░ рдХ рд╕рд░рдХрд╛рд░реЛ рдФрд░ рдирд╛рдЧрд░рд░рдХ рд╕рдорд╛рдЬреЛ рдо рднрдордордХрд╛ рд░рдирднрд╛рди рд╡рд╛рд▓ рд╕рд╕рд┐рд╛рдиреЛ рдкрд░ рдПрдХ рд╢реЛрд┐ рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдПрд╕ рдлрдХрд░рд╕рдЯреЛрд┐рд░ рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рд╣ bull рдбреАрдЖрд░рдбреАрдУ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА рдо рд╣
bull рдЬрдирд░рд▓ рдмрд┐рд╡рдкрди рд░рд╛рд╡рдд рд╕рдирд╛ рд╕рдЯрд╛рд┐ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдкрд░рдордЦ рд╣ bull рдлреЛрд░рдмрд╕рдн- рдЕрдорд░рд░рдХрди рдмрд┐рдЬрдирд╕ рдордЧрдЬреАрди рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1917 рдо bull рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╡рдпрдпреЙрдХрд┐ рд╢рд╣рд░ рдпрдПрд╕рдП
bull рдЕрд░рдгрд╛рдЪрд▓ рдкрд░рджрд┐ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдкрд░рд┐ рдЦрд╛рдб рдЧрд╡рд┐рднрд░-рдмрд┐рдЧрдбрдбрдпрд░ (рдЖрд░рдЯреАрдЖрд░рдбреА) рдмреА рдбреА рдорд┐рд╢рд░рд╛
bull рджрдХрд╖рдХрд╖рд░ рдПрдорд╢рдпрд╛ рдХрд╖рддрд░ рд╕рд╛рд╡рд┐рдЬрд░рдирдХ рдЦрд░реАрдж рд╕рдорд┐рд▓рд┐ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╕рдХрд░рдг 2010 рд┐ рдХрд╛рдард┐рд╛рдб рджрд╕рд░рд╛ рдЗрд╕рд▓рд╛рдорд╛рд┐рд╛рдж рдо (2014) рддреАрд╕рд░рд╛ рдврд╛рдХрд╛ рдо (2015) рдФрд░ рдЪреМрд┐рд╛ рд╢рд░реАрд▓рдХрд╛ (2017) рдо рдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЪрдПрдПрд▓ рдЕрдзрдпрд┐- рдЯреА рд╕рд╡рд░рд╛рд┐ рд░рд╛рдЬ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рд╕рдпрдХрдд рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдЕрд┐ рд┐рд╛рд┐реА рд┐рджрд░рд╛- рд╕рдпрдХрдд
рдЕрд░рдм рдЕрд┐реАрд░рд╛рдд рджрджрд░рд╣рд┐
bull рдУрд┐рд╛рд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдорд╕рдХрдЯ рд┐рджрд░рд╛- рдУрдорд╛рдиреА рд░рд░рдпрд╛рд▓
bull рдЙрддрддрд░рд╛рдЦрдб рдХ рдЕрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд┐ 1500 рдореАрдЯрд░ рдХреА рджреМреЬ рдо рдЦрд▓реЛ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рд╕рдХрд▓ рдЧрдорд╕ рдХрд╛ рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛
bull рд┐рд╛рдорд▓рд╡рд╡рдХрд╛ рдмрд╕рдж рд┐ рд▓реЬрдлрдХрдпреЛ рдХ рд┐рдбрдордордЯрди рдПрдХрд▓ рд┐рд╛рдЗрдирд▓ рдо рд░рд╛рдЬрдп
рдХ рдорд▓рдП рдЕрдирддрд┐ рд╕рд╡рдгрдн рдкрджрдХ рдЬреАрддрд╛ bull рдПрдЪрдбреАрдПрд┐рд╕реА рд┐рдХ рднрд╛рд░рдд рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдХрд░рдбрдбрдЯ рдХрд╛рдбрд┐ рдЬрд╛рд░реАрдХрддрд╛рд┐ рд╣
bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рд┐рдХ рди 1994 рд┐ рдкрд░рд░рдЪрд╛рд▓рди рд╢рд░ рдлрдХрдпрд╛ bull рдЗрдбрд╕рдЗрдб рдмрдХ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рдЖрд░ рд╢рд░рд╕рд╛рдИ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ рд╕рд╡рд╛рд┐реА-
рдЯрд╣рджрдЬрд╛ рд╕рдорд╣
bull рдкреАрдпрд░ рдЧреЛрдпрд▓ рднрд╛рд░рдд рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рд░рд▓ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЬреЙрд┐ рд┐рдерд╛рдИ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд╣рд▓ рд░рд▓рд╡ рдорддрд░реА рд┐
bull рд╕реАрд╕реАрдЖрдИ рдЕрдзрдпрд┐ - рджрд╡рджрд░ рдХрдорд╛рд░ рдорд╕рдХрд░реА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдЖрдИрд╕реАрд╕реА рдЕрдзрдпрд┐ - рд╢рд╢рд╛рдХ рдордиреЛрд╣рд░ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп - рджрд┐рдИ рдж рдпрдПрдИ
bull рджрдХрд╖рд┐рдг рдХреЛрд░рд░рдпрд╛ рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрд░рдкрдирдд- рдорди-рдЬ-рдЗрди рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдорд╕рдпреЛрд▓
bull рдж рдирд╢рдирд▓ рдЗрд╕рдЯреАрдЯрдпрд╢рди рд┐реЙрд░ рдЯрд░рд╛рд╕рд┐реЙрдордорд┐рдЧ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдХреЛ рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ
рдирд╛рдо рд╕ рднреА рдЬрд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рд╕рдЬрд╕рдХрд╛ рдЧрдарди 1 рдЬрдирд╡рд░реА 2015 рдХреЛ рдХ рджрд░реАрдп рдордмрддрд░рдордбрд▓ рдХ рдПрдХ рдкрд░рд╕рддрд╛рд╡ рдХ рдорд╛рдзрдпрдо рд╕ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдбреЙ рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рдХреЛ рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдиреАрд░рдд рдЖрдпреЛрдЧ рдХ рдЙрдкрд╛рдзрдпрдХрд╖ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рд╕рдЪрдирд╛ рд╡рд╡рдЬрдЮрд╛рди рдХ рджрд░ (рдПрдирдЖрдИрд╕реА) 1976 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдиреАрддрд╛ рд╡рдорд╛рд┐ рдПрдирдЖрдИрд╕реА рдХреА рдорд╣рд╛рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рднрд╛рд░рдд рдо рдЦрджрд░рд╛ рднрдЧрддрд╛рди рдкрд░рд░рд╛рдорд▓рдпреЛ рдХ рдорд▓рдП рдПрдХ
рдорд╣рддрд╡рдкрд░рд┐ рд╕рдЧрдарди рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рдХрд╛ рдкрдЬреАрдХрдд рдХрд╛рдпрд╛рд┐рд▓рдп рдорд┐рдИ рдо рд╣
bull рдПрдирдкреАрд╕реАрдЖрдИ рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЯрджрд▓реАрдк рдЕрд╕рд┐ рдХреЛ рдЕрдкрди рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ
рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдХ рд░рдк рдо рд░рдирдпрдХрдд рдлрдХрдпрд╛ рд╣
bull рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдкрд╡реА рдпрд░рд╢рд▓рдо рд┐рджрд░рд╛- рдЗрдЬрд░рд╛рдпрд▓реА рд╡рдп
рд╢рдХрд▓ (рдЗрд╕рдХреА 3 рдо рд╕ рдПрдХ)
bull рдЧрд░рдб рдХреЙрд▓рд░ рдСрдл рдж рд╕рдЯрдЯ рдСрдл рдХрдлрдорд▓рд╕рддреАрд┐ рдХреЛ рдЗрд╕рд╕ рдкрд╣рд▓ рд╕рдКрджреА рдЕрд░рд┐ рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╕рд▓рдорд╛рди рд┐рд╣рд░реАрди рдХ рд░рд╛рдЬрд╛ рд╣рдордж рдФрд░ рдЪреАрди рдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд
рд╢реА рд╕рдЬрдирд╡рдкрдЧ рдХреЛ рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣
bull рдУрдПрд┐рдЬреАрд╕реА рд╡рд╡рджрд┐ рдорд▓рдорд┐рдЯрдб (рдУрд╡реАрдПрд▓) рд╕рд░рдХрд╛рд░реА рд╕рд╡рд╛рдордорддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рдУрдПрдирдЬреАрд╕реА рдЗрдбрдбрдпрди рдСрдпрд▓ рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди (рдЖрдИрдУрд╕реА) рдФрд░ рднрд╛рд░рдд
рдкрдЯрд░реЛрдорд▓рдпрдо рдХрд╛рдкреЛрд░рд╢рди рдорд▓рдордордЯрдб (рд┐реАрдкреАрд╕реАрдПрд▓) рдХреА рдПрдХ рдЗрдХрд╛рдИ рдХреА рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛ рд╣
bull рдСрд▓ рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдЪрд╕ рдлрдбрд░рд┐рд┐ рдлреЙрд░ рдж рд░рдмрд▓рд╛рдЗрдб (рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрдлрдмреА) рдХреЛ 1997 рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдПрдЖрдИрд╕реАрдПрд┐рд┐реА рдХреЛ рджрджрд╕рдмрд░ 2003 рд┐ рд░рд╛рд░рдд рд┐ рдкрд╣рд▓реА рдмрд╛рд░ рдПрдорд┐рдпрд╛рдИ
рд┐рддрд░рдЬ рдЪрд╡рдкрдпрд┐рдорд┐рдк рдХреЛрдЖрдпреЛрд╕рдЬрдд рдХрд░рди рдХрд╛ рд╕рдордорд╛рди рдкрд░рджрд╛рди рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рд╡рд░рд┐ 2018 рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрддрдкрд╛рджрдХрддрд╛ рдкрд░рд░рд░рдж (рдПрд┐рдкреАрд╕реА) рдХреА 60рд╡реА рд╡рд░рднрдЧрд╛рда рд╣
bull рдПрд┐рдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрд┐ - рд░рдорд╢ рдЕрдорднрд░рдХ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ
рдЯрджрд▓рд▓реА рд╕рдерд╛рд╡рдкрдд-1958
bull рдкрдпрд┐рдЯрди рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА (рд╕рд╡рддрддрд░ рдкрд░рднрд╛рд░) рд╢рд░реА рдХрдЬ рдЕрд▓рд┐реЛрд╕
bull UNESCO- United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
22 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдлрд╛рд╕ рдХ рдСрдбрд░ рдПрдЬреЛрд▓- рдпрдирд╕рдХреЛ рдХ 11рд╡ рдбреАрдЬреА рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рдкрд░рд░рд╕
рдлрд╛рд╕
bull рдмрд▓рджрд╡ рдорд╕рд╣ рд╕рд╡рддрддрд░ рднрд╛рд░рдд рдХ рдкрд░рд┐рдо рд░рдХрд╖рд╛ рдорддрд░реА рд┐
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рд╕рд╛рдЯрд╣рддрдп рдЕрдХрд╛рджрдореА рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1954 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдмрдХ рдСрдл рдмрдбреМрджрд╛ рдХ рдЕрдзрдпрд┐- рд░рд╡рд╡ рд╡рдХрдЯрд╢рди рдкрд░рдмрдз рдирд┐рджрд┐рдХ рдФрд░
рд╕реАрдИрдУ- рдкреАрдПрд╕рдЬрдпрд╛рдХрдорд╛рд░
bull рдХрд▓ 5558 рд╢рд╛рдЦрд╛рдУ рдо рд┐реЬреМрджрд╛ (рдЧрдЬрд░рд╛рдд) рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рд╡рд╛рд▓ рд┐рдХ рдХреА рдХрд▓ 107 рд╡рд╡рджрд╢реА рд╢рд╛рдЦрд╛рдП рд╣
bull рдпрд╣ рдпреЛрдЬрдирд╛ рдкрд╣рд▓реА рд┐рд╛рд░ 24 рдЕрдХрдЯрд┐рд░ 2004 рдХреЛ рдкрд╛рдЪ рд╡рд░реЛ рдХреА рдЕрд╡рдзрд┐ рдХ
рдорд▓рдП рд╢рд░ рдХреА рдЧрдИ рд┐реА рдФрд░ рд┐рд╛рдж рдХ рд╡рд░реЛ рдо рджреЛ рд┐рд╛рд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрд╛рд░ рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЖрдХрд▓рди рдХ рдЕрдирд╕рд╛рд░ рджрд╢ рдо рд▓рдЧрднрдЧ 40 рд▓рд╛рдЦ рдирд╢реАрд▓
рдкрджрд╛рд┐рд┐ рд╣
bull рдЕрддрд▓ рд╕реЛрдмрддреА рд┐реАрдПрдЪрдИрдПрд▓ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдЧрд░рджреАрдк рдорд╕рд╣ рдПрдирдЯреАрдкреАрд╕реА рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ рдПрд╡ рдкрд░рд┐рд┐ рд░рдирджрд╢рдХ рд╣ bull рдПрд┐рдЯреАрдкреАрд╕реА рдХрд╛ рдкрд░рд┐рдЦ рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп - рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдзрд┐рдпрдЯрд░ рдУрд▓рд╡рдкрдХ 1993 рдо рдЧрд░реАрд╕ рдХ рдбрд▓рд┐реА рдо рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛
рд┐рд╛ bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди (BOJ) рдЬрд╛рдкрд╛рди рдХрд╛ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рд╣
bull BOJ рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп рдЯреЛрдХрдпреЛ рдЬрд╛рдкрд╛рди
bull рд┐рдХ рдСрд┐ рдЬрд╛рдкрд╛рди рдмрдХ рдСрдл рдЬрд╛рдкрд╛рд┐ рдПрдХрдЯ (рдЬрд┐ 1882 рд┐ рдкрд░рдЦрдпрд╛рд╡рдкрдд) рдХ рддрд╣рдд рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдлрдХрдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд┐рд╛ рддрд┐рд╛ 10 рдЕрдХрдЯрдмрд░ 1882 рдо рджрд╢ рдХ рдХ рджрд░реАрдп рд┐рдХ рдХ рд░рдк рдо рдХрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЖрд░рдордн рдлрдХрдпрд╛ рд┐рд╛
bull рдХрд┐рд╛рдбрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдУрдЯрд╛рд╡рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдХрдирд╛рдбрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдФрд░ рдЗрдЬреАрд░рдирдпрд░рд░рдЧ рдкрд░рд╕рдХрд╛рд░ рд╡рдЬрдЮрд╛рд░рдирдХ рдЙрдкрд▓рд╕рдмрд┐рдпреЛ рдХ
рдорд▓рдП рдЯрджрдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣ рдЬреЛ рдореЛрд╢рди рд╡рдкрдХрдЪрд░ рдЙрджрдпреЛрдЧ рдХреА рдЙрд╡рдирд░рдд рдкрд░ рдПрдХ
рд░рдирд╕рд╡рдЪрдд рдкрд░рднрд╛рд╡ рдкрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдлреЛрдЯрд╛рд┐рд▓рдЬрд╛ (2014) рдо рдЫрдареА рдмрд┐рдХрд╕ рдорд╢рдЦрд░ рд┐рдардХ рдХ рджреМрд░рд╛рди рдирддрд╛рдУ рди
рд╡рдп рдбрд╡рд▓рдкрдордЯ рд┐рдХ (рдПрдирдбреАрд┐реА) рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ рдХ рдорд▓рдП рд╕рдордЭреМрдд рдкрд░
рд╣рд╕рддрд╛рдХрд╖рд░ рдлрдХрдП
bull рдПрд┐рдбреАрдмреА рдХрд╛ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп рдЪреАрди рдХ рд╢рдШрд╛рдИ рдо рд╣
bull рд┐рдкрд╛рд▓ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА- рдХрд╛рдардорд╛рдб рд┐рджрд░рд╛- рдирдкрд╛рд▓реА рд░рдкрдпрд╛ bull рдПрд╕рд╕реАрдУ рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдЪреАрди рд░рд╕ рдХрдЬрд╛рдЦрд╕рддрд╛рди рдЙрдЬрд┐рдлрдХрд╕рддрд╛рди
рддрд╛рд╕рдЬрдлрдХрд╕рддрд╛рди рдлрдХрдзрдЧрд┐рд╕рддрд╛рди рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рд╣ bull рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдо рдЕрд┐рдЧрд╛рд░рдирд╕рддрд╛рди рд┐рд▓рд╛рд░рд╕ рдИрд░рд╛рди рдФрд░ рдордЧреЛрдорд▓рдпрд╛ рдХрд╛ рджрдЬрд╛рд┐
рдкрдпрд┐рд╡рдХрд╖рдХ рдХрд╛ рд╣
bull рдЕрд╕рддрд╛рдирд╛ 2017 рдХ рд╕рдордорд▓рди рдо рднрд╛рд░рдд рдФрд░ рдкрд╛рдлрдХрд╕рддрд╛рди рдХреЛ рдорд╢рдЦрд░
рд╕рдордорд▓рди рдо рд╕рдЧрдарди рдХ рдкрд░рд┐ рд╕рджрд╕рдп рдХ рд░рдк рдо рджрдЬрд┐ рдХрд░рд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ bull рдмрдмрд╣рд╛рд░ рдХ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА рд┐реАрддреАрд┐ рдХрд┐рд╛рд░ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рд╕рддрдпрдкрд╛рд▓ рд┐рдорд▓рдХ
bull рд╡рд╛рд▓рдореАрдлрдХ рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдмрд┐рд╣рд╛рд░ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рддрд▓рдЧрд╛рд┐рд╛ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рдХ рдЪрджрд░рд╢рдЦрд░ рд░рд╛рд╡ рд░рд╛рдЬрдпрдкрд╛рд▓- рдИрдПрд╕рдПрд▓
рдирд░рдорд╕рдорд╣рд╛рди (Add Charge)
bull рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдПрдХ рдлрд┐рдирдЯрдХ рдиреАрд░рдд рдХрд╛ рдЕрдирд╛рд╡рд░рд░ рдХрд░рди рд╡рд╛рд▓рд╛ рдкрд╣рд▓ рд░рд╛рдЬрдп
рд┐рди рдЪрдХрд╛ рд╣
bull рд┐рд╣рд╛рд░рд╛рд╖рдЯрд░ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рд╕реАрд╡реА рд░рд╛рд╡
bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ 12 рдЬрд▓рд╛рдИ 1982 рдХреЛ рдЕрд╕рд╕рддрддрд╡ рдо рдЖрдпрд╛ bull рдирд╛рд┐рд╛рдбрд┐ рдХ рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╣рд░рд┐ рдХрдорд╛рд░ рднрд╡рд▓рд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп-рдорд┐рдИ
bull рд╕рдЬреАрд╡ рдорд╕рд╣ рдЖрдИрдУрд╕реАрдПрд▓ рдХ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдЪрдпрд░рдорди рд╣ bull рдорд┐рдХрдмрд╛рд╕рдХрдЯ рдХ рд╕рд╣ рд╕рд╕рд┐рд╛рдкрдХ рдФрд░ рд╕реАрдИрдУ рдЕрдирдд рдЧреЛрдпрд▓ рд╣ bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХреА рд╕рд┐рд╛рдкрдирд╛ 1969 рдо рд╣рдИ рд┐реА bull рдЗрд╕рд░реЛ рдХ рд╕рд╕рдерд╛рдкрдХ рдФрд░ рдкрд░рдерд┐ рдЪрдпрд░рд┐рд┐ рд╡рд╡рдХрд░рдо рдЕрд┐рд▓рд╛рд▓ рд╕рд╛рд░рд╛рднрд╛рдИ
рд╣рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд┐рдЧрд▓рд░ рдХрдирд╛рд┐рдЯрдХ рдо рд╣
bull рд░рд╛рдзрд╛ рд┐реЛрд╣рд┐ рдорд╕рд╣ рд╡рддрд┐рдорд╛рди рдХрд╡рд░ рдФрд░ рдлрдХрд╕рд╛рди рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рд╣ bull рдЗрдЯрд░рд┐рд┐рд┐рд▓ рдлрд╛рдЗрд┐рд╕ рдХреЙрд░рдкреЛрд░рд┐рд┐ (рдЖрдИрдПрдлрд╕реА) рдПрдХ рдЕрддрд░рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп
рд╡рд╡рддрддреАрдп рд╕рд╕рд┐рд╛рди рд╣ рдЬреЛ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕рд╢реАрд▓ рджрд╢реЛ рдо рд░рдирдЬреА рдХрд╖рддрд░ рдХ рд╡рд╡рдХрд╛рд╕ рдХреЛ рдкрд░реЛрддрд╕рд╛рдЯрд╣рдд рдХрд░рди рдХ рдорд▓рдП рд░рдирд╡рд╢ рд╕рд▓рд╛рд╣рдХрд╛рд░ рдФрд░ рдкрд░рд░рд╕рдкрд╡рддрдд рдкрд░рд┐рд┐рди
рд╕рд╡рд╛рдП рдкрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣
bull рдЖрдИрдПрд┐рд╕реА рд╡рд╡рд╡рд╡ рд┐рдХ рд╕рдорд╣ рдХрд╛ рд╕рджрд╕рдп рд╣ рдФрд░ рдЗрд╕рдХрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп
рд╡рд╛рдорд╢рдЧрдЯрди рдбреАрд╕реА рдо рд╣
bull рдЕрд╕рд┐ рд┐рдЦрдпрд┐рддрд░реА- рд╕рд░рд┐рдирдж рд╕реЛрдиреЛрд╡рд╛рд▓ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдЬрдЧрджреАрд┐ рд┐рдЦреА bull рднрд╛рд░рдд рдХ рд╕рд╡рд╛рд╕рдп рдПрд╡ рдкрд░рд░рд╡рд╛рд░ рдХрд▓рдпрд╛рд░ рдорддрд░реА рдЬрдЧрдд рдкрд░рдХрд╛рд╢ рдирд░рдбрдбрд╛ рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣
THE HINDU REVIEW FEBRUARY 2018
23 wwwbankersaddacom | wwwsscaddacom | wwwcareerpowerin | Adda247 App REPORT THE ERROR IN CAPSULE at bankingadda247com
bull рдСрд╕рд░рдорд▓рдпрд╛ рдХреА рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА - рдХрдирд┐рд░рд╛ рд┐рджрд░рд╛- рдСрд╕рдЯрд░рдорд▓рдпрд╛рдИ рдбреЙрд▓рд░
bull рд┐реАрджрд░рд▓рдб рд░рд╛рдЬрдзрд╛рд┐реА-рдПрдорд╕рдЯрдбрд┐рдо рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░рдкрд░рдд- рдорд╛рдХрд┐ рд░рдЯ
bull рд╡рд╡рд╡рд╡ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдЯрджрд╡рд╕ рдПрдХ рд╕рдпрдХрдд рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░-рдирддрддрд╡ рд╡рд╛рд▓реА рд╡рд╕рд╡рд╡рдХ рдЯрджрд╡рд╕ рд╣ рдпрд╣ рд╣рд░ рд╡рд░рд┐ рд╣рдорд╛рд░ рдкрдпрд╛рд┐рд╡рд░рд░ рдХрд╛ рд╕рд┐рд╕ рд┐реЬрд╛ рдЙрддрд╕рд╡ рд╣
рдФрд░ рд╡рд╡рд╡рд╡ рднрд░ рдо рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рд╕рдорджрд╛рдпреЛ рджрд╡рд╛рд░рд╛ рдордирд╛рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣
bull 20 рд╡рд░рд┐ рдХреА рдЖрдп рдо рдЖрдЧрд╛ рдЦрд╛рди 9 рдЬрд▓рд╛рдИ 1957 рдо рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдЗрд▓реА рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ рдЗрдорд╛рдо (рдЖрдзрдпрд╛рд╕рддрдордХ рдирддрд╛) рд┐рди рд┐
bull рд╡рд╣ рдорд╢рдпрд╛ рдЗрдорд╛рдореА рдЗрд╕рдорд╛рдИ рдорд╕рд▓рдорд╛рдиреЛ рдХ 49 рд╡ рдЖрдирд╡рдорд╢рдХ рдЗрдорд╛рдо рд╣ bull рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХ рдкрдирдкрд┐рдЬреАрдХрд░рд░ рдПрдЬрдбрд╛ рдХ рддрд╣рдд рдорд╛рдЪрд┐ 2018 рдХ рдЕрдд рддрдХ
рдкреАрдПрдирд┐реА рдХреЛ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рд╕ рдЕрд░рддрд░рд░рдХрдд 5400 рдХрд░реЛреЬ рд░рдкрдп рдордорд▓рди рдХреА рд╕рднрд╛рд╡рдирд╛ рд╣
bull рдкреАрдПрдирд┐реА рдЕрдзрдпрдХрд╖ - рд╕рдиреАрд▓ рдорд╣рддрд╛ рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рдирд╡реАрдирддрдо рдЕрддрд░рд╛рд┐рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдКрдЬрд╛рд┐ рдПрдЬрд╕реА рдХ рдЖрдХреЬреЛ рдХ рдЖрд┐рд╛рд░ рдкрд░ рдкрд░рд░рдд
рд╡рдпрд╕рдХрдд рдЙрддрд╕рдЬрд┐рди рдХ рдорд╛рдорд▓ рдо 142 рджрд╢реЛ рдо рдорд╕рдЧрд╛рдкрд░ рдХрд╛ 26 рд╡рд╛ рд╕рд┐рд╛рди рд╣
bull рд╣рд░рд░рдпрд╛рдгрд╛ рдЧрд╡рд┐рднрд░- рдХрдкрддрд╛рд┐ рдорд╕рд╣ рд╕реЛрд▓рдХреА bull рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рдФрд░ рд╕рддрд╛рд┐рдкрд░ рд┐рд┐рд┐рд▓ рдкрд╛рдХрдн рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо
рд╕рд╕рд┐рдд рд╣ bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рд┐рдЦрдпрд╛рд▓рдп- рд╕рдЬрдирд╡рд╛рд╕рд╕рд╡рдЯрдЬрд░рд▓рдб
bull рдЖрдИрдПрд▓рдУ рдбрд╛рдпрд░рдХрдЯрд░-рдЬрд┐рд░рд▓- рд╢рд░реАрдорд╛рди рдЧрдп рд░рд╛рдпрдбрд╕рд┐ bull рдЧрдЧрд▓ рд╕реАрдИрдУ- рд╕рд╡рджрд░ рд╡рдкрдЪрд╛рдИ рдорд▓ рд╕рдЧрдарди - Alphabet Inc
рдордЦрдпрд╛рд▓рдп- рджреА рдпрдПрд╕рдП
bull рд┐реАрдирдд- National Institution for Transforming India
bull рд┐реАрдирдд рдЖрдпреЛрдЧ рдЙрдкрд╛рдзрдпрд┐- рд░рд╛рдЬреАрд╡ рдХрдорд╛рд░ рд╕реАрдИрдУ- рдЕрдордорддрд╛рдн рдХрд╛рд╡рдд
bull рд╡рд╡рддрдд рдорддрд░рд╛рд▓рдп рди рд╣рд╛рд▓ рд╣реА рдо рдЬрд┐рд░рд▓ рдкрд░реЛрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб
(GPF) рдФрд░ рдкрд▓рд░рдмрд▓рдХ рдкрд░реЙрд╡рд╡рдбрдЯ рдлрдб (PPF) рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХреЛ 76
рддрдХ рдШрдЯрд╛ рдЯрджрдпрд╛ рд╣
bull EPFO рдЕрдзрдпрд┐- рдПрдо рд╕рддрдпрд╛рд╡рддреА рд┐рдЦрдп рдХрд╛рдпрд╛рднрд▓рдп- рдирдИ рдЯрджрд▓рд▓реА bull рд╕рддреЛрд░ рдХрдорд╛рд░ рдЧрдЧрд╡рд╛рд░ - рд╢рд░рдо рдФрд░ рд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░ рдорддрд░рд╛рд▓рдп рдХ рд░рд╛рдЬрдп рдорддрд░реА
(рдЖрдИрд╕реА) bull рдЦрд╛рджреА рдФрд░ рдЧрд░рд╛рд┐реЛрджрдпреЛрдЧ рдмреЛрдбрдн CEO- рдЕрд╡рд╡рдирд╛рд╢ рдХрд╖рдЯрд░ рдорд╕рд╣
bull рднрдЧрд╡рд╛рди рдорд╣рд╛рд╡реАрд░ (рдореЛрд▓рд▓рдо) рд░рд╛рд╖рдЯрдЯрд░реАрдп рдЙрджрдпрд╛рди рдЧреЛрд╡рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рд╕рд▓рддрд╛рдирдкрд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рдФрд░ рдХрд╛рд▓рд╕рд░ рдирд╢рдирд▓ рдкрд╛рдХрд┐ рд╣рд░рд░рдпрд╛рд░рд╛ рдо рд╕рд╕рд┐рдд рд╣
bull рдЕрд╡рдп рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рдЬреЛ рдСрдкрд░рд╢рди рд╢рд░ рдХрд░ рдЪрдХ рд╣ рдЙрдирдо рдПрдпрд░рдЯрд▓
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдЗрдбрдбрдпрд╛ рдкреЛрд╕рдЯ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдкрдЯреАрдПрдо
рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рдФрд░ рд┐рд╛рдЗрдиреЛ рдкрдордЯрд╕ рд┐рдХ рдорд▓рдордордЯрдб рд╢рд╛рдордорд▓ рд╣
bull рдЕрд╡рдп рдЖрд╡рджрдХреЛ рдХреЛ рдЕрднреА рддрдХ рднрдЧрддрд╛рди рд┐рдХ рд╕рд┐рд╛рд╡рдкрдд рдХрд░рди рдо рд╢рд╛рдордорд▓
рд╣ рд╡ рд╣ рд╡реЛрдбрд╛рд┐реЛрди рдПрдо-рдкрд╕рд╛ рдорд▓рдордордЯрдб рд░рд░рд▓рд╛рдпрд╕ рдЗрдбрд╕рдЯрд░реАрдЬ рдорд▓рдордордЯрдб
рдФрд░ рдирд╢рдирд▓ рдорд╕рдХрдпреЛрд░рд░рдЯреАрдЬ рдбрдбрдкреЙрд╕рдЬрдЯрд░реА рдорд▓рдордордЯрдб
bull UAN рдХрд╛ рд╡рд╡рд╕рддрдд рд░рдк рд╣ рдпрд░рдирд╡рд╕рд┐рд▓ рдЕрдХрд╛рдЙрдЯ рдирд┐рд░
bull рдИрдкреАрдПрд┐рдУ рди 2016-17 рдХ рдорд▓рдП 865 рд╕ 2017-18 рдХ рдорд▓рдП 855 рдХреА рдЬрдорд╛ рд░рд╛рдорд╢ рдкрд░ рдмрдпрд╛рдЬ рджрд░ рдХрдо рдХрд░ рджреА рд╣