Nonro Mar Anywola Mar Yesu

1 Ma e kaka anywola mar Yesu Kristoma wuod Daudi kendo wuod Ibra h i m

chalo: 2I b rahim ne en wuon Isaka, Isaka ne

en wuon Ja ko b o, to Ja kobo ne en wuonJuda gi owe t e n e.

3Juda ne en wuon Pe r ez gi Zera, mamin-gi- ne en Ta m a r, Pe r ez ne en wuonH ezron, Hezron ne en wuon Ram,

4to Ram ne en wuon Aminadab.A m i n a d ab ne en wuon Nashon, Nashonne en wuon Salmon,

5Salmon ne en wuon Boaz, ma min-gine Ra h ab. Boaz ne en wuon Obed mamin-gi ne Ruth, Obed, ne en wuon Je s e,

6to Jese ne en wuon Ruoth Daudi.Daudi ne en wuon Solomon, ma min-gi,kane pok Daudi okawe, ne en chi Uria,

7Solomon ne en wuon Re h o b o a m ,Rehoboam ne en wuon Abija, to Abija nene wuon Asa.

8Asa ne en wuon Je h o s h a f at ,Je h o s h a f at ne en wuon Je h o ram, Je h o ra mne en wuon Uzia,

9to Uzia ne en wuon Jotham, Jo t h a m

J A N D I K O : M a t h a y oKAR NDIKO: P a l e s t i n aKINDE NDIKO: 60 - 65 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie IyeInjili mar Mathayo mondiki gi Mathayo mane en jasol osuru. En e achiel kuom ji

mane Yesu oluongo mokuongo e kinde mane ochako tichne kendo en janeno wang' giwang' kuom tije mang'eny mane Yesu otimo.

Kitabuni ochak ndike kinyisogo kuom nyuol Yesu gi Bikira Maria, batisone gi temnee thim.Yesu nobiro koyalo kuom pinyruodh polo gi, donjo e ngima manyaka chieng'.Polo idonje mana kuom lokruok e richo kod yie. Mathayo otweyo puonj mag Yesu emigepe abich magin tim, lando Injili, ngeche, lalruok kod pinyruodh polo. Tho kodchier mar Yesu ema Injilini orumogo kopuonjo mondo wadhi e piny duto waland Injilimar Yesu Kristo.

T H O R R OGima duong’ mane omiyo Mathayo ondiko kitabuni en nine opuonjo ni Yesu ema

ochopo singruok manie Muma Machon. Mae emomiyo kitabuni nyisoni Yesu oa e kothRuoth Daudi kaachiel gi Abraham. (1:1), kendo Mathayo otiyo ni weche mang'enymokor manie Muma Machon konyiso godo adimba kuom ngima mar Yesu. Yesu nobirokaka Jawar mar Jo-Yahudi 1:21, dhout ogendini 4:13-16, to mogik to en Jawar mar piny28:19. Tim kod kido mar oganda mar pinyruodh polo iyudo kondikie Injili mar Got 5-7kama timbe mag piny ok nyal to pinyruodh polo gi wachne makare kende emani kodteko 6:33.

WECHE MOCHAN KAE GIN: 1. Nyuol Yesu kod tichne 1:1-4:25 2. Injili e got 5:1 -7:293. Puonj mopogore opogore, weche gi weche mamoko 8:1-18:35 4. Wuoth madhi Jerusalem kod siem mogik 19:1-23:29 5. Weche mokor kuom ndalo mag giko 24:1-25:46 6. Tho kod chier 26:1-28:20

Mathayo

ne en wuon Ahaz, Ahaz ne en wuonH ezekia

1 0to Hezekia ne en wuon Manase.Manase ne en wuon Amon, Amon ne enwuon Josia,

1 1to Josia ne en wuon Je konia giowe t e n e, e kinde mag twech e pinyB ablon.

1 2Bang’ twech e Bablon: Je konia ne enwuon Seltiel, Seltiel ne en wuonZ e ru b abel,

1 3Z e ru b abel ne en wuon Abiud toAbiud ne en wuon Eliakim. Eliakim ne enwuon Azor,

1 4Azor ne en wuon Zadok, Zadok neen wuon Akim, to Akim ne en wuonEliud.

1 5Eliud ne en wuon Eleazar, Eleazarne en wuon Mathan, Mathan ne en wuonJa ko b o,

1 6to Ja kobo ne en wuon Jo s e f mane enchwor Maria mane onywolo Yesu, milu-o n go ni Kristo.

1 7Kamano tienge duto mane nitiechakre Ibrahim nyaka Daudi gin aparga n g ’ wen; chakre Daudi nyaka ndalot wech e Bablon, tienge apar ga n g ’ we n ,kendo chakre ndalo twech nyaka kindem ag Kristo bende tienge apar ga n g ’ wen.

Nywol Mar Yesu Kristo 1 8Kama e kaka nywol mar Yesu Kristo

notimore: Noyudo min mare ma Mariaosesingi ne Jo s e f mondo oke n d e, to kanepok gibedo kaachiel, noyude ka en gin yathi kuom Roho Maler. 1 9N i kech Jo s e fchwore ne en ng’ama kare, kendo ne oko dwar miyo ji kuod wiye, nochano e pachemar we yo kende ling’ ling’.

2 0To bang’ paro mar timo kamano,Malaika mar Ruoth nofwe n yorene e lekm owacho ni, “Jo s e f wuod Daudi, kik iluordhi gi Maria dala kaka chiegi, nikech gimaoting’o e iye oa kuom Roho Maler.2 1Obiro nywolo wuowi, kendo nya k ai m i ye nying ni Yesu, nikech obiro ‘waroj oge kogolo e richogi.

2 2M agi duto notimore mondo ochop

gimane Ruoth owacho gi dho janabi ni,2 3" N ya ko ngili, nomak ich mi nonywolw u owi, kendo giniluonge ni Imanuel"-matiende ni, “Nya s aye ko dw a . ”

2 4Kane Jo s e f o c h i ew, notimo gimamalaika mar Ruoth nochike mondo otim,kendo nokawo Maria odhigo dala mobedoc h i eg e. 2 5To ne ok oriwore kode nya k abang’ kane osenyuolo nyathi ma wuow ikendo nomiye nying ni Yesu.

Limbe Mar Joma Riek

2 Bang’ kane osenywol Ye s uBethlehem e piny Judea, e ndalo mag

Ruoth Herode, Joma Riek moa Yowuokchieng’ nobiro Je rusalem, 2mi open-jo ni, “Ere jal mosenywol mondo obedRuodh jo- Yahudi? Ne waneno sulwemare yo wuokchieng’ kendo wasebiromondo walame. ”

3Kane Ruoth Herode owinjo wachno,c h u n ye nochandore, en kaachiel gi ji dutomodak Je rusalem. 4Kane oseluongojodolo madongo gi jopuonj chik dutomane otelo ne ji, nopenjogi kama now i n-jore nywolie Kristo. 5To gin ne gidw o keni, “E Bethlehem manie piny Judea, nike c hj a n abi nondiko kama: 6" To in, Bethlehem,manie piny Judea, ok itin ngang’ e dierjoloch mag Juda; nikech kuomi ema jalochbiro ae, mabiro kwayo joga ma jo-Isra e l ”

7Eka Herode noluongo joma riekgol i n g ’ling’, kendo ne ononogi, mi neg i n y i s esaa nogono mane sulwe onenoree. 8N eo o r ogi Bethlehem, kowacho ni, “Dhiurukendo umany nyathino mab e r. E samauyudeno to duog n a u ru wach mondo anbende adhi alame. ”

9Kane gisewinjo wach ruoth, neg i m a ko wuodhgi gidhi, kendo sulwe maneoyudo giseneno yo wuok cheing’ notelonigi nyaka nochopo mi ochung’ e wikamane nyathi nitie. 1 0Kane gineno sul-we n o, ne gibedo moil mokalo. 1 1To kanegichopo ei ot, ne gineno nyathino ko dMaria min mare, kendo ne gikulore pinyka gilame. Bang’e ne giyawo mwandugikendo ne gimiye mich mag dhahabu, gi

2MATHAYO 1:10

ubani gi manemane. 1 2To kaka nosesiem-gi e lek ni kik gidog ir Herode, ne gidokthurgi gi yo machielo.

Tony Dhi Misiri 1 3Bang’ kane gisedhi, malaika mar

Ruoth nofwe n yore ne Jo s e f e lek.N owachone ni, “A malo ikaw nyathi gimin mare mondo itony idhi Misiri. Dagkuno nyaka aduogni wach, nikech Herodebiro manyo nyathini mondo oneg e. ”

1 4O m i yo noa malo gotieno mi okaw on yathi gi min mare kendo nowuok modhiMisri, 1 5kuma nodakie nyaka chop thomar Herode. Kamano gima Ruoth now a-cho chon gidho janabi ni, “Ne aluongowuoda ka agolo Misri,”nochopo kare.

1 6Ka Herode nofwe n yo ni jomaR i e k go nosew u o n d e, iye nowang’ asasa,kendo nogolo chik mondo onegi nyithin-do ma yaw u owi duto modak Je rusalem gimier molw o r e, mane hikgi ariyo kadokchien, kaluwore gi saa mane Joma Rieko n y i s e. 1 7Eka gima Nya s aye nomiyo jan-abi Jeremia owacho nochopo kare:

1 8"Duol winjore Rama, en ywak gin d u ru maduong’ Rael ywagonyithinde kendo odagi ni ok hoye,n i kech gisetho. ”

Dok Nazareth 1 9Bang’ ka Herode nosetho, malaika

mar Ruoth nofwe n yore ne Jo s e f e lek kaen Misri kuno, 2 0kendo nowachone ni, “A amalo ikaw nyathi kod min mare mondoidhi e piny Israel, nikech joma netemok awo ngima nyathi osedhi.”

2 1O m i yo noa malo, mokawo nyathi gimin mare, kendo nodhi e piny Israel. 2 2Tokane owinjo ni Arkelao nobet e loch epiny Judea kar wuon-gi ma Herode, nolu-oro dhi kuno. Kaka nosesieme e lek,n o l o ko wuoth modhi e gweng’ mar Galili,2 3kendo nodhi modak e taon miluongo niNazareth. Kamano gima nowachi gi dhoj a n abi ni,"Enoluonge ni ja Nazareth,”nochopo kare.

Johana Ja-Batiso Oloso Yo

3 E ndalogo Johana ja Batiso nobiro,koyalo e Thim mar Judea, 2ke n d o

owacho ni, “Lokreuru, nikech Loch poloni machieg n i . ” 3Ma e jalo mane ow u okuome gidho janabi Isaya ni:

"Dwond ng’at makok e thim ni,‘ L o s u ru yo ne Ruoth, losneuru yo r emoriere tir. ’ ”

4L ep Johana nochwe gi yie nga m i a ,kendo notwe yo kamba mar pien e nun-go n e. Chiembe ne gin bonyo gi mor kichm ag bungu. 5Ji nowuok odhine ko aJe rusalem gi Judea duto koda ka gwe n g ’Jordan duto. 6Kane gihulo richogi, neo b at i s ogi e Aora Jordan.

7To kane oneno jo Farisai gi joSadukai ka biro kama ne obatise ji, now a-cho negi ni: “Un koth thuondegi! En ng’amane osiemou mondo uring utony nemirima mager mabiro? 8N yag u ru olemomanyiso ni useloko ru adier. 9Kendo kikupar ni unyalo wacho ne un uwegi ni,‘ Wan-gi Ibrahim kaka wuonwa.’ Anyisouratiro ni Nya s aye nyalo loso ne Ibra h i mnyithindo kogolo e kitegi. 1 0Le ko r oo s e keti e tie yiende, kendo yien ka yien maok nyag olemo ibiro tong’ mi go pinykendo witi e mach.

1 1An ab atisou gi pi mar lokru o k . Ton g ’ ato biro biro bang’a ma tekre ng’enym o l oya, ma kata akande ok aw i n j o rat i n g ’ o. En obiro batisou gi Roho Malerkod mach. 1 2Odheche mar pietho nielwe t e, kendo obiro ywe yo kare mar dinocham, ko c h o ko ngano mage okano e dero,to mihudhi to owang’o gi mach maok nya ln eg i . ”

Batiso Mar Yesu 1 3Eka Yesu nobiro koa Galili nya k a

Jordan mondo Johana obat i s e. 1 4ToJohana notemo tame, kawacho ni, “Ike l obiro ira nade to an ema adwaro mondoi b at i s a ? ”

1 5Yesu nodw o ko ni, “We otimre

MATHAYO 3:153

kamano sani; en gima ber ne wan ko d imondo watim ma, eka wachop tim makared u t o. ” Eka Johana noy i e.

1 6Kane osebatis Yesu nii to nowuok oaei pi. To sanosano polo noyawore ke n d ononeno Roho mar Nya s aye, ka lor kakaa k u ru, kendo piyo kuome. 1 7To duol moromoa e polo nowacho ni, “Ma en wuoda,ma ahero, kendo chunya mor ko d e. "

Tem Mar Yesu

4 Eka Roho notelone Yesu nyaka ethim mondo Jachien oteme. 2B a n g ’

t we yo chiemo kuom odiechienge pieroa n g ’ wen gi otieno piero ang’wen, ke c hn o c h a ko kaye. 3Jatem nobiro ire ke n d oowacho ni, “Ka in Wuod Nya s aye to nyisk i t egi mondo gilokre kuon.”

4Yesu nodw o ko ni, “Ondiki ni: ‘Dhanook bed mangima nikech kuon ke n d e, ton i kech wach ka wach moa e dhoN ya s aye. ’ ”

5Eka jachien nokawe motere nya k aDala Maduong’ Maler, kendo nochunge eosuch Hekalu malo-malo mog i k .6N owachone ni, “Dirri piny, nikech ondikini,

“Obiro chiko malaikege kuomi,kendo gibiro ting’i malo e lwe t g i ,mondo kik ichwany tiendi e kidi.’”

7Yesu nodw o ke ni, “Ondiki bende ni,‘Kik iket Ruoth Nyasachi e tem’”

8Jachien nokawe ke n d o, motere nya k aewi got moro ma rab o ra ahinya, ke n d ononyise pinje ruodhi mag piny gi duong’mane gin-go. 9N owacho ni, “Magi dutoabiro miyi ka ikulorina piny kendo ilama.”

1 0Yesu nowachone ni, “Dhi kucha,S atan! Nikech ondiki ni, ‘Ruoth Nya s a c h ikende ema nyaka ilam kendo itine. ’ ”

1 1Eka Jachien nowe ye, kendo malaikenobiro moko n ye.

Yesu Ochako Yalo 1 2Ka Yesu nowinjo ni Johana nosetwe

e jela, nodok Galili. 1 3Nodar Nazarethmodhi odak Ka p e rnaum, mane nie dhonam e gweng’ mar Zebulun gi Naftali,1 4mondo ochop gima nowachi gi dho jan-abi Isaya ni:

1 5"Piny Zebulun gi piny Naftali, yomoluwo tie Jordan kochomo nam,Galili mar ogendini 1 6joma odak emudho oseneno ler maduong’; jomaodak e piny ma tipo mar tho oumo,ler osechopo neg i ”

1 7Chakre kindeno kadhi nyime,Yesu nochako yalo ni,"Lokreuru nikechpinyruodh polo ni machiegni.”

Luong Mar Jopuonjre Mokwongo 1 8Kane oyudo Yesu wuotho e gwe n g ’

Nam Galili, noneno owete ariyo, Simonm i lw o n go ni Petro gi owadgi ma Andrea.N oyudo gibolo gokgi e nam, nimar ne ginj o l u p o. 1 9Yesu now a c h o n egi ni, “Biuruuluwa mondo ami ubed joywa ji.” 2 0N eg i we yo go kegi sanosano mi giluwe.

2 1Kane ochwalore nyime koa kanyo,noneno owete ariyo mamoko, Ja ko b owuod Zebedi gi owadgi ma Johana. Negin e yie kaachiel gi wuon-gi ma Zebedi,ka giiko go kegi. Yesu nolw o n gog i ,2 2kendo ne giwe yo yie kod wuon-gisanosano mi giluwe.

Yesu Ochango Joma Tuo 2 3Yesu nodhi e gweng’ Galili duto,

kopuonjo e sunago kegi, koyalo Wa c hM aber mar pinyruoth kendo ko c h a n go kittuoche gi midekre duto e dier ji. 2 4H u m b enolandore e piny Siria duto, kendo jin o kelone joma ne tuo gi kit tuoche may-ore yore gi joma ne nigi rem mapek gijoma ne nigi jochiende gi joma ne chuny-gi yudhore kod joma ne nigi at h a n y, ke n d on o c h a n gogi. 2 5O ganda makwar moaGalili gi gweng’ mar Dekapoli giJe rusalem gi Judea kod gweng’ man lokaJordan ne luwe.

4MATHAYO 3:16

Kit Joma Ogwedhi

5 Koro kane oneno oganda maduong’mar ji, nodhi e bath got mi obet piny.

Jopuonjrene nobiro ire, 2kendo nochako puonjogi, kow a c h o

n i ya 3" Joma odhier gie chunygi gin jomaog wedhi, nimar pinyruodh polo en margi.4Joma ywak gin joma og wedhi, nimaribiro hoyogi. 5Joma muol gin jomaog wedhi nimar piny nobed girkeni margi.6Joma kech kayo kendo riyo oloyo nike c hg i dwaro tim makare gin joma og we d h i ,nimar gibiro yieng’. 7Joma kecho ji ginjoma og wedhi, nimar ibiro kechgi. 8Jo m aler gie chunygi gin joma og wedhi, nimarginine Nya s aye. 9Jo kel kuwe gin jomaog wedhi, nimar noluong-gi ni yaw u o tN ya s aye. 1 0Joma isando nikech timmakare gin joma og wedhi nimarp i n y ruodh polo en margi.

1 1" Ka ji ya n you kendo sandou ke n d oh a n gonu wach ni usetimo kit gik marichoduto nikech an, to un joma og we d h i .1 2B e d u ru moil kendo mamor, nikech michm a ru duong’ e polo, nimar jonabi maneo k u o n gonu bende ne gisando manak a m a n o.

Chumbi Gi Ler 1 3"Un e chumbi mar piny. To chumbi

ka ndhathe oru m o, to ere kaka dochakobed gi ndhath chumbi kendo? Koro ongeko n y ruok moke l o, makmana ni ipuke okokendo ji nyone piny gi tiendegi.

1 4"Un e ler mar piny. Taon moger ew ithur ok nyal pandi. 1 5Kamano bende, ji okmok taya kaeto gikete e bwo sufuria. Ka rtimo kamano to giliere malo e yiendemodhi malo monego ong’awe, eka ochiwoler ne ji duto manie i ot. 1 6Un bende timu-ru kamano. Neuru ni ler maru rieny e dierji, mondo gine timbeu mab e yo ke n d ogipak Wuonu manie polo.

Chopo Chik 1 7"Kik upar ni asebiro mondo at i e k

Chik kata Jo n abi. Ok asebiro mondo at i e k-gi, to asebiro mar chopogi. 1 8Aw a c h o n u

adier ni nyaka chop chieng’ ma polo gipiny nolal nono, onge nukta matin mog i kk ata alama moro amora mar kalam manolal kuom Chik, nyaka chop gik mokoduto chop kargi. 1 9N g ’ ato ang’at am o ketho achiel kuom chike mat i n d o em ogik kuom Chikeg i , kendo mopuonjojoma moko mondo otim kamano, nokawkaka ng’ama nichien mogik e pinyru o d hp o l o, to ng’ato ang’ata maluwo ke n d opuonjo ji chikegi nokaw kaka ng’amaduong’ e pinyruodh polo. 2 0Nimar ako n uni ka ok ber maru oyombo mano mar joFarisai gi mar jopuonj chik to ok unudon-ji e pinyruodh polo ngang’.

Nek 2 1" U s ewinjo ni ne owachne joma chon

ni, ‘Kik ineki, kendo ng’ato ang’ata mon-e ko ibiro ng’adne bu ra. 2 2Anto anyisou nin g ’ ato ang’ata ma mirima omako gin yawadgi ibiro ng’adne bu ra. Bende, ng’a-to ang’ata mowacho ne nyawadgi ni,‘ Raka’ nyaka yal e buch jo Sanhedrin. Ton g ’ ato ang’ata mowacho ni, ‘Ifuwo nade, ’biro neno chandruok mar mach marGehena.

2 3" Kuom mano, ka ichiwo michni edho kendo mar misango to iparo ka ink a n yo ni nyawadu nikodi gi wach, 2 4to wemichnino piny kanyo e nyim kendo marm i s a n go. Kwong idhi ilos kindi gin yawadu; eka ibi ichiw michni.

2 5"Los weche piyo p i yo gi jasikim a dwa teri e od bu ra. Tim kamano kapodun kode e yo, nono to onyalo keti e lwe tjang’ad bu ra kendo jang’ad bu ra nya l oboli e lwet polis, kendo inyalo rwaki e jela.2 6Awachoni adier ni kuno koserwakie took ibi wuokie nyaka chop ichul faini dutom o n ego ichul ma ok orem kata nduru.

Terruok 2 7" U s ewinjo ni nowachi ni, ‘Kik iterr i , ’

2 8Anto anyisou ni ng’ato ang’ata mora n-go ng’ama dhako ka ogombe oseterorekode gie i chunye. 2 9Ka wang’i ma ko ra c h-wich miyo itimo richo to lodhe oko ke n d o

MATHAYO 5:295

iwite kucha. Ber moloyo ka iwito fuonniachiel mar ringri moloyo ka ringri dutoowiti e gehena. 3 0Kamano bende ka lwe t im a kor kachwich miyo itimo richo, tong’ade oko iwite kucha. Ber moloyo kaiwito fuonni achiel moloyo ka ringri dutoodhi e gehena.

Ketho Keny 3 1" O s ewachi ni, ng’ato ang’at a

m o ketho keny gi chiege nyaka miye sat i-f i ket mar ketho ke n y. 3 2Anto awachonu nin g ’ ato ang’ata moketho keny gi chieg emakmana kuom wach mar miga n ga markend, to omiyo chiege be terore, ke n d on g ’ ato ang’ata mokendo dhako makamanobende oterore.

Kuong’ruok 3 3" U s ewinjo bende ni nowachi ne

joma chon ni, “Kik iketh kuong’ruok, toriti kuong’ruok moro amora misetimo neRuoth Nya s aye.’ 3 4Anto anyisou ni kiku k w o n g ’ru kata matin: Kik ukuong’ru gipolo ni mar en e kom loch mar Nya s aye ;3 5k ata gi piny, nimar en e kome moy i e yetiende; kata gi Je rusalem, nikech en e dalamar Ruoth Maduong’ 3 6Kendo kiku k u o n g ’ru gi wiu, nikech ok unyal lokoyie wich achiel rachar kata rat e n g ’ .3 7N e u ru ni ‘Ee’ maru obedo ‘Ee’, ke n d o‘ o oyo’ obedo ‘ooyo’. Gimoro amora moka-lo mano en gima oa kuom Ng’ama Rach.

Wang’ Kar Wang’ 3 8" U s ewinjo ni nowachi ni, ‘Wa n g ’

kar wang’ kendo lak kar lak’. 3 9Anto any-isou ni kik ubed gi ng’ama rach. Ka ng’a-to othalo lembi mako rachwich to loknekomachielo bende, 4 0kendo ka ng’ato dw ayalo kodi mi okawo lawi mar akor to we n ej a kedi bende. 4 1Ka ng’ato ochuni mondoi kowe mael achiel to dhi kode mael ariyo.4 2Ka ng’ato okwayou gimoro to miye u ru ,kendo kik ulok kitu ne ng’at madwaro niuhole gimoro.

Hero Wasigu 4 3" U s ewinjo ni nowachi ni, Her

owadu to jasiki to isin-go 4 4Anto aw a-chonu ni: Heru ru wasiku kendo lamurune joma sandou, 4 5mondo eka ubedyawuot Wuonu manie polo. En omiyochieng’ mare wuok ne joma richo gi jomab e yo machalre, kendo ooro koth ne jomakare gi joma ok kare. 4 6Ka uhero manajoma oherou kende to pok mane muyudo?Donge kata josol osuru bende timomano? 4 7Koso ka umoso mana owe t e ukende to en ang’o mutimo moloyo jomam o ko? Donge kata joma ok lem be timomano? 4 8Kuom mano, beduru malong’ochuth mana kaka Wuonu manie pololong’o chuth.

Chiwone Joma Ochando

6 ‘ B e d u ru motang’ mondo kik utim‘timbeu makare’ e nyim ji, mondo eka

gineu. Kutimo kamano to ok ubi yudo pokmoa kuom Wuonu manie polo.

2“ Kuom mano kuchiwo kony ne jomaochando to kik uland gima utimo gi tung’,kaka joma wuondore timo ei sunago kekendo e yore manie kind mier, mondo jiomigi luor. Anyisou adier ni gin giseyudopokgi duto. 3To in, kichiwo kony ne jomaochando to kik iyie lweti makor achamng’e gima lweti mako rachwich timo,4mondo chiwo mari obed maling’l i n g ’ .Eka Wuonu maneno gima ochiwl i n g ’ling’ nomiyi pokni.

Lamo 5"Bende kulamo to kik uchal gi joma

w u o n d o r e, nimar gihero lamo ka gichung’ei sunago ke, kendo e akek yore mondo jio n egi. Awachonu adier ni giseyudo pokgid u t o. 6To in, kilamo to donji e odi maiye,kaeto ilor dhoot eka ilam Wuonu ma okn e. Eka Wuonu maneno gima otiml i n g ’ling’ nomiyi pokni. 7To kulamo to kikusik kunuoyo weche kayiem kaka jopiny,nimar giparo ni ibiro winjgi nike c h

6MATHAYO 5:30

we c h egi mathoth. 8Kik uchal ko d g i ,n i kech Wuonu ong’eyo gik muchandok ata kapok ukwaye.

9" Koro kama e kaka onego ulam:“ Wuonwa manie polo, nyingi mondo omil u o r, 1 0P i n y ruodhi mondo obi, dw a r o n imondo otimre e piny kaka timore e polo.1 1Yie imiwa kawuono chiembwa mapilep i l e. 1 2Wenwae go p ewa, kaka wan bendew a s ewe yo ne jogo pwa. 1 3Bende kik iterwae tem, to reswa e lwet Ng’ama Ra c h . ’1 4Nimar ka uwe yo ne ji ka gikethonu ekaWuonu manie polo biro we yonu. 1 5To kaok uwene ji richogi to wuonu manie polook bi we yonu richou.

Tweyo Chiemo 1 6" Ka utwe yo chiemo to kik unen

malich kaka joma wuondore timo, nimargimieno we n g egi mondo ginyis nig i t we yo chiemo. Awachonu adier nigiseyudo pokgi duto. 1 7To in, kitueyochiemo to ket mo e wiyi kendo lw o kwang’i, 1 8mondo kik obed gima ong’erene ji ni itwe yo chiemo, to Wuonu ma okne kende ema ong’e. Eka Wuonu manenogima otim ling’ling’ nomiyi pokni.

Mwandu Manie Polo 1 9"Kik ukan mwandu ne un uwegi e

piny kama olwenda gi nyal kethoe gikm o ko, kendo kama jokuoge turoe ke n d ok we l o e. 2 0To kanuru mwandu ne unu wegi e polo kama olwenda kata nyal okkethie gik moko kendo jokuoge ok turiema kwe l i e, 2 1nimar kama mwanduni nitiee kama chunyi be biro betie.

2 2" Wang’ e taya mar del. Ka we n g e n ineno maber to dendi duto biro pong’ gil e r. 2 3To ka wengeni richo to dendi dutobiro pong’gi mudho. Omiyo ka ler manieiyi en mudho, to mano kaka en mudhomaduong’ miwuoro!

2 4"Onge ng’ama nyalo tiyo ne ru o d h ia r i yo. Ka ng’ato otimo kamano to obiroc h ayo achiel to ohero machielo, kata onya-lo chiwore ne achiel moloyo to machieloto ok odew. Ok unyal tiyo ne Nya s aye

kendo utiyo ne pesa.

Kik Uluor 2 5" E m o m i yo anyisou ni, kik uparru

kuom ngimau, kuom gik mubiro chamok ata madho; kata kuom dendu, korka gikmubiro rwako. Donge ngima duong’m o l oyo chiemo, koso del donge duong’m o l oyo lewni? 2 6Ra n g u ru ane winy mah u yo e kor polo.Ok gikom kata gike kat ag i ken e dere, to eka Wuonu manie polopod pidhogi apidha. To un donge un gin e n go mamalo moloyogi? 2 7En ng’akuomu ma parruok moparorego nya l om i yo omed bedo mangima kata manakuom saa achiel kende?

2 8" Koso uparoru ne wach lew n inang’o? Neye u ru kaka ondanyo mag papd o n go. Ok ginyagre gi tich kata gi chwe-c h o. 2 9To anyisou ni kata mana Solomone duong’ne duto ne ok orwakore ka achielkuomgi. 3 0Ka kamano e kaka Nya s ayer w a ko lum aluma manie pap, ma kaw u o n onitie to kiny to iwito e mach, donge obiror w a kou maber moloyo, yaye un joma yieg itin-gi? 3 1O m i yo kik uparru kuwacho ni,‘ Wabiro chamo ang’o?’ kata ni, wab i r or w a ko ang’o? 3 2Nimar jo-piny ema chan-dore ka lawo gigi duto; to bende Wu o n umanie polo ong’eyo ni udwaro gigi duto.3 3To mokwongo, dw a ru ru pinyru o d h ekod timne makare eka gigi duto bendenomiu kaachiel gi mago. 3 4Kuom mano,kik uparru kuom kiny, nikech kinyn o p a rre kuome owuon. Odiechieng’kodiechieng’ nigi chandruokne morome.

Ng’ado Ne Ji Bura.

7 "Kik ung’ad ne ji bu ra, nono to un beibiro ng’adnu bu ra. 2Nimar kaka

ung’ado ne ji mamoko bu ra e kaka ibirong’adnu bu ra un bende, kendo ra p i mm u p i m ogo ema ibiro pimnugo un bende.

3"Ang’o momiyo ing’iyo ng’injo marbuch bao manie wang’ owadu to pilnimaduong’ mar bao manie wang’i iwuon took idew? 4Ere kaka inyalo wacho neowadu ni, ‘We agolni ng’injo mar bu c h

MATHAYO 7:47

bao manie wang’i, ka into pilni maduong’mar bao osiko ngolni e wang’i iwuon? 5I nng’ama wuondoreni, kuong igol oko pilnimaduong’ mar bao manie wang’i iwuon,eka ibiro neno maber mar golo oko ng’in-jo mar buch bao manie wang’ owadu.

6"Kik umi guogi gima ber; bende kiku d i rne anguro kiteu ma nengogi tek.Kutimo kamano to ginyalo nyo n ogi pinye bwo tiendegi mi gilokre kodu ke n d ogikidhu matindo tindo.

Kwa, Dwar, Dwong’ 7" Kw a u ru eka gima ukwayono nomiu;

dw a ru ru eka unuyud gima udw a r o ;dw o n g ’ u ru eka noyawnu dhoot. 8N i m a rn g ’ ato ka ng’ato makwayo imiyo; ng’atm a dwaro yudo; kendo dhoot ibiro yaw nen g ’ at madw o n g ’ o.

9"En ng’a kuomu ma kaw u o d eo k w ayo kuon to onyalo miye kidi?10Kata ka okwayo rech to omiye thuol?1 1Ko r o, ka un, ma un joma richo,ung’eyo miyo nyithindu mich mabeyo,Wuonu manie polo donge nyalo chiwone joma kwaye mich mabeyo dimang’e-ny! 12Omiyo, e gik moko duto, timurune joweteu gik ma duher mondo ginbende gitimnu, nikech mano e tiendChik gi Jonabi.

Dho Rangach Madiny Kod DhoRangach Malach

1 3" D o n j u ru gi e dho ra n gach madiny.Nimar ra n gajno oyarore kendo yo rn olach madhi e ke t h ruok, kendo ji mat h o t hdonjo ko l u we. 1 4To ra n gajno tin ke n d oyo rno diny matero ji e ngima, kendo manajoma nok kende ema yude.

Yien Kod Olembege 1 5" Ta n g ’ u ru gi jonabi mag miriambo.

Gibiro iru ka girwako lep rombe, to gi eigi to gin ondiegi mangemo. 1 6To kitolemo ma ginyago ema ubiro ng’eyo gigo.Be ji pono olemb mzab i bu e yiend kudho,k ata olemb ng’owo kuom oriang’?1 7Kamano bende e kaka yien maber nyago

olemo mab e r, to yien marach nyagoolemo marach. 1 8Yien maber ok nya ln yago olemo marach, kendo yien mara c hok nyal nyago olemo mab e r. 1 9Yien kayien maok nyag olemo maber itong’oi goyo piny kendo iwito e mach. 2 0O m i yokit olemo ma ginyago ema ubiro ng’eyo-g i go.

2 1"Ji duto ma wachona ni, ‘Ru o t h ,Ruoth,’ ok nodonji e polo, to mana ng’amatimo dwaro mar Wu o ra manie polo emanodonji. 2 2Ji mang’eny nowachna eodiechiengno ni, ‘Ru o t h , Ruoth, donge new a koro wach e nyingi, kendo e nyingidonge emane wariembogo jochiendekendo wat i m ogo honni mang’eny?’ 2 3Toana nyisgi e wang’gi ni, ‘Akiau nyaka aac h a k ruok, ay i u ru e nyima, un joma timor i c h ogi!’

Jogedo Mariek Gi Jogedo Mofuwo 2 4" E m o m i yo ng’ato ang’ata maw i n j o

we c h e n agi kendo timo kaka giwachochalo gi ng’ama riek mane ogero ode elwanda. 2 5Koth nochwe maduong’, aochenopong’ motak, kendo yamo nokudhom atek mogoyo odno; to kata kamano neok opodho, nikech mise mare ne nie lw a n-da. 2 6To ng’ato ang’ata mawinjo we c h e n a-gi to ok tim kaka giwacho chalo gi ng’atmane ogero ode e kwoyo. 2 7Koth nochwemaduong’, aoche nopong’ motak ke n d oyamo nokudho matek mogoyo odno, min o ruombore piny gi ru o m b ruok mat e k . ”

2 8Kane Yesu osetieko wacho gigi,oganda nowuoro puonjne, 2 9n i kech nop-uonjo kaka ng’ama ne nigi teko, to ok kakajopuonjgi mapile mag chik.

Ng’at Man-gi Dhoho

8 Kane olor piny koa e bath got malo,oganda maduong’ ne luwo bang’e.

2N g ’ at moro man-gi dhoho nobirom ogoyo chonge piny e nyime, ke n d on owachone ni, “Ruoth, kiyie to inya l opw o d h a . ”

3Yesu norieyo bade kendo nomulon g ’ at n o. Nowacho ni, “Ay i e, pw o d h r i ! ”

8MATHAYO 7:5

S a n o s a n o, nochange kuom dhohone. 4E k aYesu nowachone ni, “Ne ni ok inyiso ng’a-to wachni. To dhiyo mondo inyisri nej o d o l o, kendo ichiw mich mane Musao c h i ko, mondo mano obed negi kakan e n o. ”

Yie Mar Ja-Kenturo 5Ka Yesu nosedonjo ei Ka p e rnaum, ja

Kenturo moro nobiro ire, kakwaye ko n y.6N owacho ni, “Ruoth, jatichna awe yokoriere piny dala, ka ok onyal chuth,kendo kowinjo marach moloyo. ”

7Yesu nowachone ni, “Abiro dhi mia c h a n g e. ”

8Ja - Kenturo nodw o ko kawacho ni,“ Ruoth, ok aw i n j o ra dhi kodi e bwo tatoda. To wach mana wach mow i n j o r eke n d e, to jatichna biro chango. 9Nimar anbende an ng’ama nie bwo teko mar joten-da, kendo an-gi jolweny manie bw oya. Kaa kone moro ni, ‘Dhiyo’, to odhi; kendo kaa kone machielo ni, ‘Bi, to obiro. Bende, kaanyiso misumbana ni, ‘Tim ma’, to otime. ”

1 0Kane Yesu owinjo wach ng’at n o,nohum nono kendo nowacho ne joma neluwo bang’e ni, “Awachonu adier ni pokayudo kata ng’at achiel e piny Israel manigi yie maduong’ machal kama.1 1Awachonu ni ji mang’eny biro biro ko awuok chieng’ gi podho chieng’ kendo ginik aw ke r egi kaachiel gi Ibrahim, Isaka giJa kobo e nyasi mar chiemo manobed ep i n y ruodh polo. 1 2To jokanyo magp i n y ruoth to nodir oko e mudho mandi-wa, kama ji noy w agre malich ka gimuodol e keg i . ”

1 3Eka Yesu nowachone ja-Kenturo ni,“ D h i yo! Dhi timoreni mana kaka iseyie nin o t i m r e n o. ” Kendo jatichne nochango’ esaa nogo n o.

Yesu Ochango Ji Mang’eny 1 4Ka Yesu nobiro ei od Pe t r o, noneno

maar Petro konindo e otanda, ka en-gimidhusi. 1 5Nomulo lwete mi midhusin owe ye, kendo noa malo mochako pidho-gi.

1 6Ka nochopo odhiambo, nokelne jim athoth mane nigi jochiende, ke n d onoriembo chunjego oko gi wach, ke n d on o c h a n go ji duto mane tuo. 1 7Mano noti-more mondo ochop gima nowachi gi dhoJa n abi Isaya ni:

" N o k awo nyo s ruok marwa ke n d onoting’o tuochew a . ”

Nengo Mar Luwo Yesu 1 8Ka Yesu noneno oganda maduong’

ko lw o r e, nogolo chik mondo ging’ad namgidhi bathe koma chielo. 1 9Eka japuonjchik nobiro ire mowachone ni, “Ja p u o n j ,abiro luwi kamoro amora midhiye." 2 0ToYesu nodw o ke ni, “Bweche nigi bu c h ekendo winy mahuyo e kor yamo nigiu t egi, to Wuod Dhano onge gi kamoroa m o ra monyalo kete wiye."

2 1Jalupne machielo nowachone ni,“ Ruoth, yiena adhi ayik wuonwa mondi."

2 2To Yesu nokone ni, “In luwa, ke n d owe joma otho oik jog egi motho gin giwe-gi."

Yesu Okweyo Ahiti 2 3Eka nodonjo e yie kendo jopuon-

jrene noluwe. 2 4To ka gir kirag e, ko d hyamo mager nobu kore e nam, mi apakan oy u oyo yie. To Yesu noyudo nindo otero.2 5Jopuonjre nodhi mochiewe, ka giwa-chone ni, “Ruoth, reswa! Wadhi nimo!”

2 6N o dw o kogi ni, Uluor kamanon a n g ’ o, yaye un joma nigi yie matin? Ekanoa malo mokwero yembe gi apaka, minam noling’ thi. 2 7Jogo nohum nono,kendo ne gipenjore ni, “Ma en ng’amanade? Koda ka yembe gi apaka bendew i n j e ! ”

Chang Mar Ji Ariyo Man-giJochiende

2 8Kane ochopo loka komachielo eg weng’ mar Gadarena, chwo ariyo manenigi jochiende nowuokne e gunda marliete moromo ko d e. Ne giger asasa maonge ng’ama nenyalo kalo kanyo. 2 9N eg i kok matek ni, “Idwaro ang’o irwa ka,

MATHAYO 8:299

Wuod Nya s aye? Mit kise biro ka mondoi s a n dwa ka ndalo moketi pok ochopo?”

3 0To mochwalore matin koa kaman eg i n t i e, kweth maduong’ mar anguro nec h i e m e. 3 1Jo c h i e n d ego nosayo Yesu ni,“ K i go l owa kuom ji ariyogi to orwawadonji ei kweth mag anguroka.”

3 2N ow a c h o n egi ni, “Dhiuru ! ” O m i yone gia kuom ji ariyogo mi gidhi nyaka eia n g u r o, kendo kweth duto kar rombginoridore piny matek koluwo geng namkama ridore nyaka ei nam mi negitho eipi. 3 3Joma nerito angurogo noringo oa min egidhi e taon mi ginyiso ji gima noti-m o r e n o, kaachiel gi gima noyudo oseti-more ne joma ne nigi jochiende. 3 4Eka jiduto ma nodak e taondno nowuok okomondo girom gi Yesu. To kane ginene,n eg i y w agorene mondo oa e gwe n g ’ g i .

Yesu Ochango Ng’ama Nigi Athany

9 Yesu noidho yie mi ong’ado namn yaka loka ko m a c h i e l o, mi nochopo e

taon madalagi. 2Jo m o ko nokelone ng’amanigi at h a n y, konindo e pien. Ka Ye s unoneno yie mane gin-go, nowacho neng’amane nigi athanyno ni, “Wuoda, bedgi kuwe e chunyi, richoni owe n i . ”

3To mano nomiyo moko kuom jop-uonj chik owacho kendgi giweg in i , " N g ’ atni eri ya n yo Nya s aye ! ”

4Kaka Yesu nong’eyo pachgi, now a-cho ni, “Ang’o momiyo uyie mondo paromaricho obed e chunyu? 5Ere mayo tm o l oyo: Wacho ni, ‘Richoni oweni,’ ko s owacho ni, ‘Aa malo mondo iwuothi?’ 6Tomondo ung’e ni Wuod Dhano nigi teko epiny mar we yo richo….” Eka now a c h o n eng’ama ne nigi athanyno ni, “Aa malo kawpieni mondo idhi dala.” 7Mi ng’atno noamalo kendo odhi dala. 8Ka oganda nonenogima notimore, ne gipong’ gi luoro; ke n d one gipako Nya s aye, ma nosechiwo tekomachal kamano ne ji.

Luong Mar Mathayo 9Kane oyudo Yesu dhi nyime ko a

k a n yo noneno ng’ato manyinge Mat h ayo

kobet e kiru mar jasol osuru. Now a c h o n eni, “Luwa,” mi Mat h ayo noa malo ke n d oo l u we.

1 0E seche mane Yesu nie mesa e odM at h ayo, josol osuru mang’eny gi “joricho”nobiro mochiemo kode kaachiel gi jopuon-jrene bende. 1 1Ka jo-Farisai noneno mano,n egi penjo jopuonjrene ni, “Ang’o momiyojapuonju chiemo gi josol osuru kod jori-c h o ? ”

1 2Kane Yesu owinjo mano, now a-c h o n egi ni, “Joma ngima ok ema dw a rd a k t a r, to joma tuo ema dw a r o. 1 3To dhi-u ru upuonjru tiend wachni: ‘Gima adw a r oen ni ukech joweteu, to ok ni uchiwnam i s a n go.’ Nimar joricho ema asebiromondo aluongi, to ok joma kare. ”

Openj Yesu wach kuom Tw e y oChiemo

1 4Eka jopuonjre Johana nobiro iremopenje ni, “Ang’o momiyo wan kod joFarisai wat we yo chiemo to jopuonjreni took twe chiemo?”

1 5Yesu nodw o kogi ni, “Ere kaka we n dwuon kisera nyalo kuyo kapod en ko d g i ?Kata kamano ndalo nobi ma wuon kiseran ogol kuomgi; eka ginitwe chiemo ek i n d e n o.

1 6"Onge ng’ama bawo kara k amanyien e law moti, nimar karakano biromich mi ywa nanga n o, kendo mano birom i yo okidhore moloyo. 1 7Machalre gimano bende, ji ok thor olo divai manyienei piende moti mag ting’o divai. Ka gitimokamano to piendego biro barore, diva ibiro pukore oko, kendo piende mag ting’od i vai biro ke t h o r e. Ooyo, giolo diva imanyien e piende mag ting’o diva imanyien, eka iritogi maber giduto kargia r i yo. ”

Nyako Motho Gi Dhako Matuo 1 8Kane oyudo owacho we c h egi, jat e l o

moro nobiro mokulore nyime kawacho ni,“ N ya ra oatho machiegni. To yie ibi ike tlweti kuome mondo obed mangima.”1 9Yesu noa malo kendo nodhi ko d e,

10MATHAYO 8:30

kaachiel gi jopuonjrene bende. 2 0To apoya nono, dhako moro mane

i ye osebedo ka chwer kuom higni aparga r i yo nopore gi yo kat o ke kendo nomulol awe. 2 1Notimo kamano nimar now a c h ogie chunye ni, “Ka anyalo mulo mana riakl awe kende to abiro chango. ”

2 2Kane Yesu olokore monene, now a-chone ni, “Bed motegno nya ra, nike c hyieni osechangi”. Kendo dhako n on o c h a n go chakre sano. 2 3Ka Yesu nodon-jo e od jat e l o n o, moneno jogo asili ko doganda mane goyo ko ko, 2 4n ow a c h on i , " Ay i u ru kae; nimar nya koni nindo emao t e r o, ok otho. ” To gin ne ginyierea n y i e ra. 2 5Kane oseriemb ogandano oko,nodonjo mi okawo nya kono gi bade,kendo noa malo. 2 6Wach gima noti-moreno nolandore e gweng’no duto.

Yesu Ochango Muofu Gi Momo 2 7Kane oyudo Yesu medo dhi nyime

koa kanyo, muofni ariyo ne luwo bang’e,ka kwarore kendo wacho ni, “Yie ike c h w awuod Daudi!”

2 8Kane osedonjo ei ot, muofni ariyogonobiro nyaka ire, kendo nopenjogi ni, “Beuyie ni anyalo timo ma?”

Ne giyiene ni, “Ee, wayie Ru o t h . ”2 9Eka nomulo we n g egi kowacho ni,

“Biro timorenu kuom yie ma un-go ; ”3 0kendo ne gichako neno ke n d o. Ye s un o s i e m ogi matek ni, “Neuru ni ng’ato oko n g ’ e yo wachni.” 3 1To gin ne gidhi mig i ke yo wach kuome e gweng’no duto.

3 2Ka noyudo giwuok gia, noke l n eYesu ng’at moro mane nigi jochiendekendo mane ok nyal wuoyo. 3 3To kaneoseriemb jachiendno kuome, ng’at manemomono now u oyo. Oganda nohumm owacho ni, “Gima chalo kama pok neone e Israel nyaka nene. ” To jo Farisai ton owacho ni, “Te ko mar ruodh jochiendeema ogo l ogo jochiende. ”

3 4To jo Farisai to nowacho ni,“Oriembo jochiende gi teko mar ru o d hj o c h i e n d e. ”

Jotich Nok 3 5Yesu nodhi kuonde duto e taonde gi

mier duto, kopuonjo e sunago kegi, koya l oWach Maber mar pinyruoth, ke n d oko c h a n go kit midekre gi tuoche duto.3 6Kane oneno oganda maduong’ maneo lw o r e, noke c h og i , n i kech ne ichandog ikendo gionge gi ko n y, mana ka rombemaonge gi jakwath. 3 7Eka now a c h o n ejopuonjrene ni, “Cham monego oka ng’e-ny to jotich nok. 3 8Kuom mano, kwauruRuodh ke yo mondo oor jotich e puothem o n ego oka.”

Yesu Ooro Jopuonjre Apar Gariyo

10 N o l u o n go jopuonjrene aparga r i yo ire, mi omiyogi teko

mondo giriemb chunje maricho kuom ji,kendo gichang kit midekre gi tuoche duto.2M agi e nying jopuonjre apar ga r i yogo :M o k w o n go ne en Simon (miluongo niPetro), gi owadgi ma Andrea; kod Ja ko b owuod Zebedi gi owadgi ma Jo h a n a ;3Filipo gi Bathlomeo; Thoma gi Mat h ayoma jasol osuru; Ja kobo wuod Alfayo, giT h a d ayo; 4Simon ma ne en achiel kuomoganda jo-Zilote gi Juda ja-Iskariot maneo n d h og e.

5Ji apar ga r i yogi Yesu nooro gi otemachal kama: “Kik udhi e dier og e n d i n imaok jo-Yahudi, kendo kik udonj e taonmoro amora mar jo Samaria. 6To dhiuruir rombe molal mag jo-Israel ke n d e. 7Kaun e wuoth udhi to ya l u ru wach kama:‘ P i n y ruodh polo ni machieg n i . ’8C h a n g u ru joma tuo, chieru ru joma otho,pw o d h u ru joma nigi dhoho, riembu ruj o c h i e n d e. Kaka useyudo nono, un bendec h i w u ru nono. 9Kik uting’ kit pesa moroa m o ra, kaka dhahabu kata fedha kat amula, e okandau mutwe yo; 1 0bende kikuting’ mifuko mar wuoth, kata kode ariyo,k ata pat - p at, kata ludh wuoth; nike c hj atich owinjore yud chiembe kuom ng’a-ma otiyo n e.

1 1Taon kata gweng’ moro amoramudonje to manyuru ng’ato mow i n j o r e

MATHAYO 10:1111

modak kanyo, kendo dag u ru e ode nya k achop chieng’ ma ua. 1 2Ka udonjo e dala tom o s e u ru. 1 3Ka dala mudonjeno en dalam ow i n j o r e, to kuwe maru nodong’ne, toka ok ow i n j o r e, to kuwe maru noduog n u .1 4Ka onge ng’ama oyie rwakou kata winjowecheu, to teng’uru bu ru momoko e tien-deu sama uwuok e dalano kata e taondno.1 5Awachonu adier ni nobed maberber neSodom gi Gomora chieng’ bu ra moloyot a o n d n o. 1 6Aorou udhi oko mana kakarombe madhi e dier ondiegi. Kuom mano,b e d u ru mariek ka thuonde, kendo maonge wach ka akuche.

1 7" To beduru motang’ ne ji, nimargibiro ketou e lwet buche gweng’, ke n d ogibiro rodhou e sunago kegi. 1 8N i ke c hn y i n ga, ibiro terou e nyim jotelo gi ru o d-hi kaka joneno mag - g i , kendo e nyimogendini ma ok jo Yahudi. 1 9To ka gimak-ou to kik uparru kuom gima duwachi,k ata kaka di uwuo kodgi. Nomiu gimauwacho e sechego, 2 0nimar un uwegi okema unuwuo, to Roho mar Wuonu eman owuo kokalo kuomu.

2 1"Owadgi ng’ato owuon nondhogowadgi mondo onegi, kendo wuoro nond-h og nyathine; nyithindo nong’any nejonywolgi kendo nomi neg-gi. 2 2Ji dutonochau nikech an, to ng’ama ochung’m o t egno nyaka giko noresi. 2 3Ka isandouk a m o r o, to daru ru kanyo udhi kamac h i e l o. Awachonu adier ni ok unutiek dhie taonde duto mag Israel kapok Wu o dDhano obiro.

2 4" Japuonjre ok oloyo japuonjne, kat aj atich bende ok oloyo ng’ama ru o d h em o t i yo n e. 2 5Ber moromo mondo japuon-jre obed machal gi japuonjne, kendo kaj atich obedo machal gi ru o d h e. Ka oselu-ong jatend ot ni Belzebu b, koro jokanyom ag ode to ibiro luong kamano maromnade!

2 6" O m i yo kik uluorgi. Onge gimaopandi maok nong’ere achien, kat amopondo ma ok nomi ji ng’e. 2 7Gima any-isou kama opondo, wuouru kuome e ler;

kendo gima okuodhnu e tie itu, hulurum atek gie wi tat udi. 2 8Kik uluor joman ego ringruok to ok nyal nego chuny. Tong’ama onego uluor en Jal manyalo tiekochuny kaachiel gi ringruok e gehena.2 9Oyundi ariyo donge ing’iew otongloachiel? To kata kamano kata achiel kuom-gi ok nyal lwar piny e lowo ka ok Wu o n uema oy i e. 3 0B e n d e, koda ka yier dutomanie wiu osekwan mong’e kar rombgi.3 1O m i yo kik uluor, nikech uloyo oyundi dim a n g ’ e n y.

3 2" N g ’ ato ang’ata mohulo ni ong’eya enyim ji, an bende abiro hulo ni ang’eye enyim Wu o ra manie polo. 3 3To ng’at oa n g ’ ata mokweda e nyim ji an bende ab i r ok wede e nyim Wu o ra manie polo.

3 4"Kik upar ni asebiro mondo ake lk u we e piny. Ne ok abiro mondo ake lk u we, to nabiro mondo akel liga n g l a .3 5N i kech asebiro mondo aketh kind

" ‘ n g ’ ato gi wuon mare, nya ko gi minm a r e, chi wuowi gi min chwore,3 6wasik ng’ato nobed jokanyo magjoode ow u o n . ’ ”

3 7" N g ’ ato ang’ata mohero wuon kat amin moloya ok owinjore koda. Ka m a n ob e n d e, ng’ato ang’ata mohero wuode kat an yare moloya ok owinjore koda; 3 8ke n d on g ’ ato ang’ata ma ok kaw msalape ke n d ooluwa ok owinjore koda. 3 9N g ’ at momakongimane matek, biro wito ngimane; ton g ’ at mowito ngimane, nikech an, biroy u d e.

40"Ng’at morwakou orwaka, kendong’ama orwaka, orwako Ng’ama noora.4 1N g ’ ato ang’ata morwako janab i ,nikech en janabi, noyud pok ma janabiyudo, kendo ng’ato ang’ata morwakong’ama kare, nikech en ng’ama kare,n oyud pok ma ng’ama kare yudo.42Bende ka ng’ato omiyo achiel kuomjoma tindogi kata mana pi mang’ich giokombe, nikech en japuonjrena, to awa-chonu adier ni pokne ok nobayengang’.”

12MATHAYO 10:12

Yesu Gi Johana Jabatiso

11 Bang’ ka Yesu nosetieko tiego jop-uonjrene apar ga r i yo, nomedo dhi

nyime koa kanyo mondo opuonj ke n d ooyal e taonde mag Galili.

2Ka Johana nowinjo e jela gik maKristo ne timo, nooro jopuonjrene3mondo openje ni, “in e ng’at mane onegoobi, koso wagen ng’at machielo?”

4Yesu nodw o kogi ni, “Dog u ru ke n d ou dwok wach ne Johana gik musew i n j okendo useneno: 5Muofni neno, ra n g ’ o n d ew u o t h o, joma nigi dhoho ichango, jomaitgi odino winjo wach, joma otho ichiero,kendo Wach Maber iyalo ne joma odhier.6To og wedh ng’at maok ochwanyo r en i kech an.”

7Ka noyudo jopuonjre Johana wuokdok, Yesu nochako loso gi oganda kuomJohana kama: “Ang’o mane udhi mondoune e thim? Ne udhi neno odundu mayamo tero koso? 8Ka ok en mano to enang’o mane udhi neno? Nudhi neno ng’a-ma orwakore gi lewni mab e yo ko s o ?O oyo, joma rwakore gi lewni mab e yoiyudo mana e ute ruodhi. 9To kara enang’o mane uwuokne mondo une? Ja n ab i ?E e, anyisou ni ne udhi neno ng’at moloyoj a n abi gi duong’. 1 0Ma eni e ng’at o n omane ondiki kuome ni:

"Abiro oro jaotena mondo otelnyimi, jaote manoik yori kapoki b i r o. ”

1 1Anyisou ni e dier joma mon onywo-lo duto, onge ng’ama osewuok e dier jimaduong’ moloyo Johana Ja Batiso; makmana ng’ama tin mogik e pinyruodh poloema oloye gi duong’. 1 2Chakre ndalo magJohana Ja Batiso nyaka sani, pinyru o d hpolo osebedo ka donjo gi thuon, ke n d ojoma thuondi ema kawe. 1 3Nimar ndikom ag jonabi gi mag chik nokoro nya k andalo Johana. 1 4Kendo kaponi uhero marr w a ko wachni to ng’euru ni en Elija maneo n ego obi. 1 5N g ’ at man gi itene mondoowinji.

1 6"En ang’o ma anyalo pimogo

tieng’ni? Gichalo nyithindo mobet ec h i rni kendo maluongo jowe t egi ni:

1 7"‘ne wagoyonu asili, to ne okumiel; Ne wadengo ka wawe r owend tho, to ne ok uywak.’

1 8N i kech Johana Ja - B atiso nobiro kaok chiem kata methi, to giwacho ni,‘ Jachien ni ko d e.’ 1 9Wuod Dhano manobiro ka chiemo kendo metho, to neg i-wacho kuome ni, ‘Neye u ru jawuoro ke n d ojamer mosiep josol osuru gi “jorichoni.”To rieko ng’ere ratiro kuom timbene. ”

Malit Ma Taonde Modagi LokoreBiro Neno

2 0Eka Yesu nochako kwedo taondemane thoth honnige osetimoree, nike c hne gitamore loko r e. 2 1"Mano kaka ibironeno malit, in Ko razin! Mano kaka ibironeno malit, in Bethsaida! Ka dine bed nihonni mane otim e iyi notim Turo giSidon to dine giselokore chon ka girwakol ep ywak kendo ka gibu kore gi bu ru. 2 2Toa konu ni chieng’ bu ra weche nobed mab e rber ne Turo gi Sidon moloyo ne un. 2 3Toin Ka p e rnaum, iparo ni ibiro ting’i malon yaka boche polo adier? Ooyo, ibiro bolipiny nyaka Gehena. Ka dine bed ni honnimane otim e iyi ne otim ei Sodom to diko-ro pod entie nyaka kaw u o n o. 2 4To ako n uni chieng’ bu ra weche nobed maber ber neSodom moloyo ne in.”

Yweyo Ne Joma Ojony 2 5E sechego Yesu nowacho ni, “A p a k i

Wu o ra, Ruodh polo gi piny, nikech isep a-ndo gigi ne joma riek gi joma osomo, toi s e f we n yogi ne nyithindo mat i n d o. 2 6E nkamano Wu o ra, nimar mano emane bern iko t i m o r e.

2 7" Wu o ra oseketo gik moko duto elweta. To onge ng’ama ong’eyo Wu ow imakmana Wuoro ke n d e, kendo ongeng’ama ong’eyo Wuoro makmana Wu ow ike n d e, kod joma Wu owi oyiero mondoo f we n y n eg i go.

MATHAYO 11:2713

2 8" B i u ru ira, un duto mujony ke n d outing’o misigo mapek, mondo amiuy we yo. 2 9Kaw u ru lodina mondo uting’kendo puonjreuru kuoma, nimar chunyamuol kendo ahora mos, eka unuyudy we yo ne chunyu. 3 0Nimar lodina ok pekkendo misika yo t . ”

Ruodh Sabato

12E kindeno Yesu nokadho e dierpuothe mag cham chieng’ Sab at o :

To jopuonjrene nodenyo, omiyo neg i c h a ko jako wiye cham moko ke n d og i c h a m o. 2Ka jo Farisai noneno mano, negiwachone ni, “Neye! Jopuonjreni timogima chik odagi chieng’ Sab at o. ”

3To en nodw o kogi ni, “Donge useso-mo gima Daudi notimo, ka en kaachiel gijoma ne nikode ne gidenyo? 4D o n g enodonjo e od Nya s aye, kendo en kaachielgi joma ne ni ko d e, ne gichamo makat im o keti tenge- ma en gima chik ne okoy i e n egi mondo gitim, makmana jodolokende 5Koso pok usomo e Chik ni chieng’S ab at o, jodolo manie Hekalu chidoo d i e c h i e n g ’ n o, to ok kwan-gi kakaj o ketho? 6To akonu ni nitie ng’ato kamaduong’ moloyo Hekalu. 7Ka dine bed niu s e n g ’ e yo tiend wach mawachoni, “Gimaa dwaro en ni ukech joweteu to ok ni uchi-wna misango, ” to dine ok ung’ado bu ra nejoma onge ke t h o. 8N i kech Wuod Dhano eRuodh Sab at o. ”

9Kane omedo dhi nyime koa kanyo,nodhi nyaka ei sunagokgi, 1 0to kanyo nenitie ng’ato ma lwete otal. Ne gipenjoYesu, ka gimanyo yo ma digiyudgo ke t h ok u o m e, ni, “Be chik oyie mondo ochang’n g ’ ato chieng’ Sab at o ? ”

1 1N owacho negi ni, “Ka ng’ato kuomunigi rombo kendo rombono olwar ei bu rchieng’ Sab at o, donge umake mi uywayeo ko? 1 2To dhano donge lich moloyorombo di mang’eny! Kuom mano, chikoyie mondo otim maber chieng’ Sab at o. ”

1 3Eka nowacho ne ng’atno ni, “Rielwe t i , ” mi norieye, kendo lwete nodokokare chuth, mana kaka ko m a c h i e l o. 1 4To

jo Farisai nowuok odhi kendo ne gichanokaka digineg Yesu.

Jatich Nyasaye Moyier 1 5Kaka Yesu nong’eyo chenrog i n o,

nodar kanyo. Ji mang’eny noluwe, ke n d on o c h a n go ji duto mane tuo, 1 6ko s i e m og ini kik ginyis ng’ato ni ne en ng’a. 1 7M a n onotimore mondo gima nowachi gi dhoJa n abi Isaya, ni:

1 8"Eri jatichna ma aseyiero, Jal maahero ma chunya morgo; abiro ke t oRoho mara kuome, kendo obirolando adiera ne ogendini. 1 9Ok obid h awo kata kok; bende onge ng’amabiro winjo dwonde e wang’ yo r e.2 0Odundu machiegni chot ok obit u r o, kendo kitambi maliel mara c hrach ok obi nego nyaka chop otaa d i e ra mi lochi. 2 1E nyinge emaogendini biro keto e genog i ”

Yesu Gi Belzebub 2 2Eka negi kelone ng’ama nigi jachien

kendo ma muofu kendo momo; ke n d oYesu nochange mi koro nonyalo wuoyokendo neno. 2 3Ji duto nohum kendo now a-cho ni, “Mit ki ma e Wuod Daudi?”

2 4To ka jo Farisai nowinjo mano, negiwacho ni, “Ng’ani riembo manajochiende gi teko mar Belzebu b, ru o d hj o c h i e n d e. ”

2 5Yesu nong’eyo gima giparo min owacho negi ni, “Pinyruoth moro amoram o p ogore kende biro ru m o, kendo taonmoro amora kata ot mopogore kende okn yal chung’. 2 6Ka Satan riembo Satan tomano nyiso ni opogore kende ow u o n .Koro ere kaka pinyruodhe dichungi? 2 7Kadiponi ariembo jochiende gi teko marB e l z e bu b, to jou to riembogi gi yo mane?O m i yo koro gibiro bedo joma ng’adonubu ra. 2 8To ka ariembo jochiende gi tekomar Roho Maler to kara pinyru o t hN ya s aye osebironu.

2 9" Ko s o, ere kaka ng’ato nyalo donjo eod ng’ama rat ego mi omaye gige odhigo,ka ok okuongo otwe yo ng’ama rat ego n o ?

14MATHAYO 11:28

Kosetimo kamano eka dohedhre mar ya kogik moko e odno.

3 0" N g ’ at maok ni koda kedo ko d a ,kendo ng’ama ok ko n ya choko ji ke yo ji.3 1E m o m i yo akonu ni richo gi ayany moy-a n ygo Nya s aye duto nowe ne ji, to aya n ym oya n ygo Roho ok nowene ng’at o.3 2N g ’ ato ang’ata mowacho wach morom a rach kuom Wuod Dhano nowe n e, ton g ’ ato ang’ata mow u oyo marach kuomRoho Maler ok nowe n e, e tieng’ni kata etieng’ mab i r o.

3 3"Los yien obed maber eka olembebiro bedo mab e r, kata ket yien obedm a rach kendo olembege biro bedom a rach, nimar yien ing’eyo gi kit olemom o n yago. 3 4Un koth thuonde fu-gi, erekaka unyalo wacho gimaber ka urichokamano? Nimar gik manie chuny ng’at oi ye ema miyo ow u oyo gi dhoge kakaow u oyo. 3 5N g ’ at maber golo oko gikm ab e yo mawuok kuom ber mokano e iye,to ng’ama rach golo oko gik marichom awuok kuom rach mokano e iye. 3 6Toa konu ni ochuno ni ji nyaka bi hul ko r g ichieng’ bu ra kuom wach moro amora mag i s ewacho ka ok giparo matut. 3 7N i m a rkuom we c h egi iwuon miwacho emai we y i go thuolo kendo kuom we c h eg iiwuon miwacho ema ibiro nga ’ a d n i gobu ra . ”

Ranyisi Mar Jona 3 8Eka jo Farisai moko gi jopuonj chik

n owachone ni, “Japuonj wadwaro nenohono kuomi kaka ra n y i s i . ”

3 9To nodw o kogi ni, “Tieng’ ma tim-bene richo kendo ma teroreni eri kwayohono kaka ranyisi! To ok bi miye moroa m o ra makmana ranyisi mar janabi Jo n a .4 0Nimar mana kaka Jona ne ni ei rechm a ra n g ’ o n go kuom odiechienge adek giotieno adek, e kaka Wuod Dhano bendebiro bedo ei chuny lowo kuomodiechienge adek gi otieno adek. 4 1JoN i n eve biro chung’ e bu ra gi tieng’nikendo biro kwane kaka jaketho; nimar ginne gilokore kane giwinjo yalo mar Jona, to

sani koro nitie ng’ato ka maduong’m o l oyo Jona. 4 2Ruoth madhako mar mil-ambo bende biro chung’ e bu ra gi tieng’nikendo biro kwane kaka jake t h o, nimarnobiro koa e tung’ piny kuma bor mondoowinj rieko Solomon, to sani koro nitien g ’ ato ka maduong’ moloyo Solomon.

4 3" Ka jachien marach owuok kuomn g ’ at o, owuotho kuonde motuo koni gikoni, ko m a n yo kama doyudie ywe yo, to okoyudi. 4 4Eka owacho ni, ‘Abiro dok e otmane aaye.’ Ka ochopo to oyudo ka odnoi ye ni nono, koy we ye maler kendo oikem ab e r. 4 5Eka odok okelo chunje ab i r i yom a m o ko maricho moloye, kendo gidhigidonjo kanyo mi gidag i e. Bang’e achienn g ’ atno bedo marach moloyo kaka nochalm o k w o n go. Kamano e kaka biro timorene tieng’ mara c h n i . ”

Min Yesu Gi Owetene 4 6Ka Yesu nepod wuoyo ne oga n d a ,

min-gi gi owetene nochung’ oko ka gid-waro loso ko d e. 4 7N g ’ at moro nonyisoYesu ni, “Mamau gi oweteni ochung’ okodwa wuoyo ko d i . ”

4 8N o dw o ko ng’atno ni, “Mamawa to enng’a, koso owetena to gin ng’a gini?”4 9Eka nosiemo jopuonjrene kowacho ni,“ M agi e mamawa gi owetena. 5 0N i m a rn g ’ ato ang’ata matimo dwaro mar Wu o ramanie polo en ow a dwa gi nyaminwa ko dminwa.

Ngech Jakomo

13Odiechieng’ nogono Yesu now u o ke ot mi nobet e dho nam. 2N i ke c h

oganda maratipo nochokore molw o r e,nodonjo e yie mobet e yie,ka ji duto tonochung’ e dho nam oko. 3Eka nonyisog igik mang’eny e yor ngeche, kowacho ni,“ Japur moro nodhi komo ko t h e. 4Ka n eoyudo okiro kodhi, moko nolwar e dir yo,kendo winy nobiro mochamogi. 5M o kon o lwar kuonde motimo lwendni- kuondemane lowo onge moromo- mine giti piyop i yo nikech lowo ne thanythany. 6To kachieng’ nobiro, chamgo norewore ke n d o

MATHAYO 13:615

ne giner, nikech ne gionge tiendeg i .7Kodhi ma moko nolwar e dier kuthe,kendo kuthego nodongo mo thung’oc h a m go. 8To kodhi moko to nolwar e low om ab e r, mine giti kendo gichiego cham;mang’eny mohingo kodhi mane oko m gon yadi mia, nyadi piero auchiel kata nya d ipiero adek. 9N g ’ at man gi ite to mondoow i n j i . ”

1 0Jopuonjre nobiro ire mopenje ni,“Ang’o momiyo iwuoyo gi ji gi ngeche?”

1 1N o dw o kogi ni, “Un osemiu riekomar ng’eyo maling’ling’ mag pinyru o d hp o l o, to gin ok osemigi. 1 2N g ’ at ma nigoibiro medi mang’eny moloyo mi obed gigik mog u n d h o. To ng’ama ongego toibiro kaw kuome koda ka matin ma en-go.1 3G i m o m i yo aw u oyo kamano kodgi gingeche en mondo:

"Kik ginee kata obedo ni gineno; kikgiwinji kata ging’e tiend wach kat aobedo ni giwinjo.

1 4Kuomgi ema wach mokor mar Isayachopo kare:

"ubiro siko kuwinjo awinja to okunung’e tiend gik muwinjo; Ubiros i ko kuneno to ok unuyang gikm u n e n o. 1 5N i kech chuny jogi osedinore;winjo gi itgi otamogi chuth ke n d ogisedino we n g egi. Ka dine ok enkamano to dine gineno gi we n g eg i ,dine giwinjo gi itgi; kendo dineg i n g ’ e yo tiend wach gi chunygi mig i l o kore; mi dine achangogi’.

1 6Un to wengeu og wedhi nike c hg i n e n o, gi itu bende nikech giwinjo wach.1 7Nimar anyisou adier ni jonabi gi jomakare mang’eny nogombo neno gima ko r ou n e n o, to ne ok ginene, kendo winjo gimakoro uwinjo, to ne ok giwinje. p 1 8" Ko r ow i n j u ru tiend ngero mar jakomo: 1 9Kan g ’ ato owinjo wach kuom pinyruoth to okowinjo tiende, ng’ama rach biro ke n d oyudho gima okom e chunye mi dhigo.

Mano e kodhi mane okom e dir yo. 2 0Tokodhi mane okom kuonde motimo lw a n d aochung’ kar ng’ama winjo wach ke n d or w a ke sanosano gi mor. 2 1To nike c hoonge gi tiendene, obet kuom kindemachwok ke n d e. Ka chandruok gi sandobiro nikech Wach, to opodho piyo maoko d e ko. 2 2Kodhi mane olwar e kind kudhoto ochung’ kar ng’at ma winjo wach, top a rruok kuom ngima mar pinyni kod ga l-ruok ma mwandu kelo thung’o wachnokendo mone nyak. 2 3To kodhi mane olw a re lowo maber ochung’ kar ng’at ma winjowach kendo make, mi ochieg chammang’eny mohingo kodhi mane oko m gon yadi mia, nyadi piero auchiel kata nya d ipiero adek.”

Ngech Buya 2 4Yesu nogoyo negi ngero machielo

kama: “Pinyruodh polo chalogi ng’aman o komo kodhi maber e puothe. 2 5To kan oyudo ji duto nindo, jasike nobiromopidho bu ya e dier nga n o, ka aye to oaodhi. 2 6Ka ngano nodongo moiko wiyeg ito bu ya bende nochako limbo.

2 7" Jotich wuon puodho nobiro irem owachone ni, ‘Jaduong’, donge ne iko m okodhi mab e yo lilo e puothi? Ka kamano tobu ya to oa kure?’

2 8N o dw o ko ni, ‘Jasigu ema notimo ma " Jotich nopenje ni, “Diher mondo

wadhi wapudhgi oko ? ”2 9To nodw o ko ni, “‘Ooyo, kik utim

kamano nikech seche ma upudho bu yagou n yalo pudho ngano bende kaachielkodgi. 3 0Weg i u ru giti kaachiel giduton yaka chieng’ ke yo. Ka kindeno ochopo toananyis joke yo mondo okwong ochokbu ya kendo otwegi pidhe pidhe mondoowang’gi; eka bang’e gichok ngano ke n d og i kel gikan e decha.’”

Ngech Koth Karadali Gi NgechThowi

3 1N ogoyo negi ngero machielokama: “Pinyruodh polo chalo gi kothkaradali ma ng’ato nokawo mopidho e

16MATHAYO 13:7

puothe. 32Kata obedo ni en e kodhimatinie mogik kuom kotheu duto, to kao d o n go to odoko yiend puodhomaduong’ moloyo mamoko duto, kendoobedo yien marahiri ma winy mahuyo ekor polo biro kendo piyo e bedene.”

3 3N o c h a ko ogoyo negi ngeromachielo kama: “Pinyruodh polo chalo git h owi mane dhako moro okawo ke n d ooriwo gi mogo mang’eny nyaka nokuodom ogono chuth.”

3 4Yesu nowacho gigi duto ne oga n d agi ngeche; ne ok owacho negi gimoroa m o ra ma ok oko n yore gi ngero. 3 5M a n onochopo gimane owach gidho janabi ni,

"Abiro yawo dhoga mondo awuo gin g e c h e, abiro hulo gik mosebedokopondo nyaka aa chakruok piny. ”

Onyis Tiend Ngech Buya 3 6Eka nowe yo oganda mi odonjo e ot.

Jopuonjrene nobiro ire kawacho ni,“ N y i swae tiend ngech bu ya manie puod-h o. ”

3 7N o dw o ko ni, “Ng’ama noko m okodhi mab e yo en Wuod Dhano. 3 8P u o d h oen piny, to kodhi maber ochung’ karyawuot pinyruoth. Buya gin yaw u o tNg’ama Rach, 3 9to jasigu ma ko m ogi enJachien. Ke yo en giko piny, to joke yo ginm a l a i ke.

4 0Mana kaka ipudho bu ya ke n d oiwang’o e mach, e kaka biro bedo chieng’g i ko piny. 4 1Wuod Dhano biro orom a l a i keg e, kendo gibiro golo gimoroa m o ra manie pinyruodhe makelo richokod ji duto matimo gik maricho. 4 2E k ajoma kare norieny kaka wang’chieng’ eip i n y ruoth mar Wuon-gi. Ng’at man-gi iteto mondo owinji. Gibiro witogi e machmakakni, kama ywagruok gi muodo lakn o b e d i e. 4 3Eka joma kare norieny kakawang’ chieng’ ei pinyruoth mar Wu o n - g i .N g ’ at man-gi ite to mondo owinji.

Ngech Mwandu Mopandi Kod KidiMa Nengone Tek

4 4" P i n y ruodh polo chalo gi mwandu

mopandi e puodho. Ka ng’ato noyude mio c h a ko opande ke n d o, eka noa kanyokopong’gi mor kendo nodhi mouso gigeduto mane en-go moduogo ong’iew ogop u o d h o n o.

4 5"Bende pinyruodh polo chalo gi jaohala mamanyo kite ma nengogi tekmondo ow a r. 4 6Kane oyudo achiel moroma nengone tek ahinya to noa modhikendo nouso gige mane en-go dutom o n g ’ i ewego.

Ngech Gogo 4 7"Bende pinyruodh polo chalo gi

gogo mane ochiki e nam momako kit rechduto mopogore opogo r e. 4 8Kane osep o n g ’to joy wecho noy w aye nyaka e dho nam.Eka ne gibedo piny mi gichoko rechm ab e yo duto giketo ei okepni, to marichoto giwito. 4 9Kamano e kaka nobedichieng’ giko piny. Malaike nobi ke n d on o p og joma timbegi richo gi joma kare,5 0kendo nowitgi ei mach maliel mag e r,kama ywagruok gi muodo lak nobedie.

5 1Yesu nopenjogi ni, “Be usew i n j otiend gigi duto?”Ne giyiene ni, “Ee. ”

5 2N owacho negi ni, “Kuom manojapuonj chik moro ka moro mosetieg ikuom wach pinyruodh polo chalo gi wuonot magolo kuom gik mokano e deche,mwandu machon gi manyien.”

Janabi Maok Oluor 5 3Ka Yesu nosetieko goyo ngecheg i ,

n owuok kanyo odhi nyime. 5 4Ka nochopoe taon madalagi, nochako puonjo ji es u n ago kegi, kendo ne giwuoro, ka gipen-jore ni, “Rieko gi teko mar timo honni man g ’ atni nigogi oyudo kure?” 5 5"Ma dongee wuod fundi baocha? Min-gi dongenyinge Maria, koso owetene donge ginJa kobo gi Jo s e f gi Simon kod Ju d a ?5 6Donge nyiminene duto ni ko dwa ka?Ka kamano to ng’ani ogolo gigi dutok u r e ? ” 5 7Kendo ne gichwanyore nike c hen.

To Yesu nowacho negi ni, “Ja n ab ionge gi duong’ mana e taon ma dalag i

MATHAYO 13:5717

kendo e ode ow u o n . ” 5 8O m i yo ne ok otimohonni mang’eny kanyo nikech ne giongegi yie.

Ong’ad Wi Johana Ja- Batiso

14E kindeno Ruoth Herode now i n j ohumb Yesu, 2mi now a c h o n e

joritne ni, “Ng’atno nyaka bed Johana ja-B at i s o. Nyaka bedni osechier oa kuomjoma otho! Mano emomiyo teko mar timohonni tiyo kuome. ”

3N oyudo Herode osemako Johana m io t we ye kendo orwake e jela nikech wachHerodia ma chi owadgi miluongo niF i l i p o, 4nimar Johana nosebedo kan y i s ega ni, “Chik ok oyieni mondo ibedko d e. ” 5Herode ne dwaro nego Johana, tonoluoro oganda nikech ne gikawe kakaj a n abi.

6To chieng’ nyasi mar nyuol Herode,n yar Herodia nomiel negi aduwa, ke n d onomoro Herode asasa, 7mi nosingo r e n e, eyor kuong’ruok ni, enomiye gimoroa m o ra mokwaye. 8To en, kane min oseji-we motelo, nowacho ni, “Miya kaeni wiJohana ja-Batiso e sanni.” 9Ruoth ne chun-ye ochandore, to nikech wach kuong’ru o km a r e, kendo nikech wende mane nien ya s i n e n o, nogolo chik mondo dw a c hn yano otim, 1 0mi nong’ad wi Johana e jela.1 1Wi ye nokel kanie san kendo nomin ya ko n o, mane oting’e otere ne min.1 2Jopuonjre Johana nobiro mokaw or i n gre kendo ne giike. Eka ne gidhi giny-iso Yesu.

Yesu Opidho Ji Alufu Abich. 1 3Ka Yesu nowinjo gima nosetimore,

n owuok kanyo gi yie, ka en ke n d e, modhikama opondo. To kane oganda ow i n j ow a c h n o, ne gia e taonde machiegni mig i l u we ka giwuotho gi tiendegi. 1 4Ka n eYesu ogowo loka moneno oga n d am a d u o n g ’ n o, noke c h ogi kendo nochangoj ogi duto mane tuo. 1 5Ka koro piny nec h i egni imore, jopuonjre nobiro irem owachone ni, “Ka en thim, kendo saakoro olew o. Nyis oganda oa odogi mondo

gidhi e mier kendo ging’iew chiemo negin giwegi. 1 6To Yesu nodw o kogi ni,“Onge tiende mondo gia. Migiuru gimorogicham un uweg i . ”

1 7To ne gidw o ke ni, “Wan gima wan-go ka en mana makati abich gi rech ariyoke n d e.

1 8N owacho ni, “Ke l n ag i u ru ane ka.”1 9Eka nochiko mondo ji obed piny e lum.Bang’ kane osekawo makati abich gi recha r i yogo, kendo bang’ kane oseng’iyo maloe polo, nogoyo erokamano kaeto opogom a k atino matindo tindo. Eka nomiyog ijopuonjre kendo jopuonjre nomiyogi ji.2 0Ne gichiemo giduto mi giyieng’, ke n d ojopuonjre nokwanyo ng’injo mane jiochamo owe yo moromo aditni aparga r i yo. 2 1kar romb joma nochiemo dutone gin chwo alufu abich, ka ok okwan mongi nyithindo.

Yesu Owuotho Ewi Pi 2 2Gi sanosano bang’ mano, Ye s u

n o c h i ko jopuonjre mondo odonji e yiekendo otel nyime kadhi loka machielo, kaen to ne pod odong’ chien kogo n yo oga n-da. 2 3Kane osego n yogi, noidho modhi eb ath got malo, mobet kar kende mondoolem. Kane piny chiegni imore, ne enk a n yo ke n d e, 2 4to yie to koro nosechopokama ochwalore koa e dho nam, ke n d oapaka ne tage koni gi koni, nikech ya m on ow u o k n egi at a r o.

2 5Kar saa apar otieno, ka piny chieg n iru, Yesu nowuok odhi irgi, kowuotho ew i2 6Kane jopuonjre onene kowuotho ewi pi,ne gibuok motamore nono. Luoron o m a kogi matek, kendo ne giwuok kagiwacho ni, “En jachien!”

2 7To Yesu now a c h o n egi mapiyo ni,“ J i w u ru chunyu! En An. We u ru luor. ”

2 8Petro nodw o ke mowacho ni,“ Ruoth, ka en in adier to nyisa mondo ab iiri ka awuotho ewi pi.”

2 9N owachone ni, “Bi.”Eka Petro nowuok e yie ke n d o

n o c h a ko wuotho ewi pi kochomo ir Ye s u .3 0To ka noneno yamo to luoro nomake,

18MATHAYO 13:58

kendo kane koro ochako nimo, noy w a km atek ni, “Ruoth, resa!”

3 1Yesu norieyo bade sano sanom o m a ke. Nowachone ni, “Ne iriwo gik i awa nang’o, yaye ng’ama nigi yie mat i n-n i ? ”

3 2To kane giseidho yie mi gidonjo ei ye, yamo nokuwe mos. 3 3O m i yo jomaneni ei yie nolame, ka giwacho ni, “InWuod Nya s aye adier. ”

3 4Kane gisechopo loka ko m a c h i e l o, n egitundo Genesaret. 3 5To ka jo gwe n g ’ n on oya n go Yesu, ne gioro wach e gwe n g em o lworo kanyo duto. Ji nokelone jog eg imane tuo duto 3 6kendo ne gisaye mondooyie joma ne tuogo omulie kata mana riakl awe ke n d e, kendo ji duto mane omulen o c h a n go.

Gik Maler Kod Gik Mogak

15Eka jo Farisai gi Jopuonj chiknobiro ir Yesu koa Je rusalem mi

openje ni, 2"Ang’o momiyo jopuonjreniketho kido gi timbe mag jodongo? Okgiluok lwetgi kapok gichiemo!”

3Yesu nodw o kogi ni, “Ang’o momiyou ketho chik Nya s aye nikech wach kitu git i m b e u ” 4Nimar Nya s aye nowacho ni,‘Luor Wu o ru gi meru’ kendo ni, ‘Ng’at oa n g ’ ata mokuong’o wuon kata min nya k an egi.’ 5To un uwacho ni ka ng’ato ow a c h one wuon kata ne min ni, ‘Kony moroa m o ra ma dine uyudo koa kuoma en michma aketo tenge ne Nya s aye’, 6to ng’amakamano koro ogony kuom ‘Luoro wuongi min’ gi michneno. Kamano umiyo wachN ya s aye bedo maonge teko nikech wachkitu gi timbeu. 7Un joma wuondoreg i !I s aya ne nikare kane okoro wach kuomukama:

8" Jogi paka gi dhogi, to chunygi nim abor koda. 9Gilama kay i e m ;n i kech gipuonjo chike dhano kagima gin puonj Nya s aye. ” 1 0Ye s un o l u o n go oganda ire kendo ow a c h on egi ni, “Chikuru itu mondo uwinjtiend wach 1 1Gima donjo e dhon g ’ ato ok mi odok ‘mogak,’ to mana

gima wuok koa e dhoge ema miyoo d o ko ‘moga k ’ . ”

1 2Eka jopuonjre nobiro ire mopenjeni, “Be ing’eyo ni jo Farisai ne ochwany-ore kane giwinjo wachni?”

1 3N o dw o ko ni, “Gimoro amora maWuonwa manie polo ok opidho ibiro pudho ko gi tiendene. 1 4Weg i u ru awe ya; ginjotecho ma muofni. Ong’ere ni ka ng’amamuofu otelone muofu wadgi to nya k agipodhi e bu go giduto kargi ji ariyogo. ”

1 5Petro nowacho ni, “Nyiswae tiendn g e r o n o. ”

1 6To Yesu nopenjogi ni, “Kare unbende wach pod ok donjnu? 1 7D o n g eu n g ’ e yo ni gimoro amora madonjo e dhokdhi nyaka e ich kaeto owuok oko del? 1 8Togik mawuok e dhok aa e chuny, kendo ginema gimiyo ng’ato doko “moga k . ”1 9N i kech chuny ema gik maricho kaka;paro maricho, nek, terruok, chode, kuo,h a n go wach, gi ketho nying ji wuokie.2 0M agi e gik ma miyo ng’ato bedo‘ m ogak’, to chiemo gi lwedo maok olw o k iok mi odok “moga k . ’ ”

Yie Mar Chi Kanaan 2 1Bang’ aa kanyo, Yesu nodhi nya k a

g weng’ Turo gi Sidon. 2 2Chi Ka n a a nmoro mane odak machiegni gi kanyonobiro ire kay w agore ni, “Ruoth, Wu o dDaudi, kecha! Nya ra nigi jachien mara c hkendo osandore malit.”

2 3To Yesu ne ok odw o ke kata wachachiel. Omiyo jopuonjre nobiro ire moji-we ni, “Riembe odhi, nikech osiko kogoyoko ko bang’wa.”

2 4N o dw o ko ni, “Ne oora mana nerombe molal mag Israel ke n d e. ”

2 5To dhakono nobiro mogoyo chongepiny e nyime, kawacho ni, “Ruoth, yiei ko n ya . ”

2 6To nodw o ko ni, “Ok en gima berk awo chiemb nyithindo mondo idir neg u og i . ”

2 7D h a kono nodw o ke ni, “Mano enadier Ruoth, to kata guogi bende chamo

MATHAYO 15:2719

ng’injo molwar piny koa e mesa ru o d h g i . ”2 8Eka Yesu nodw o ko ni, “Dhako, in gi

yie maduong’ ndi! Kw ayoni osechopi.”Kendo nyare nochango ko c h a kore sano.

Yesu Opidho Ji Alufu Ang’wen 2 9Yesu noa kanyo kendo noluwo tie

Nam Galili. Eka noidho malo mobet pinye bath got. 3 0O ganda maduong’ nobiroi r e, kendo ne gikelone rong’onde, muofni,p u d h e, momni gi ji matuo mamokom a n g ’ e n y, mi ne gike t ogi e tiende; ke n d on o c h a n gogi. 3 1Dho ji nomoko kanegineno ka momni wuoyo, pudhe ngima,rang’onde wuotho, kendo muofni neno,kendo ne gipako Nyasach Israel. 3 2Ye s un o l u o n go jopuonjrene ire mowacho ni,“A kecho jogi nikech koro gisebedo ko d akuom ndalo adek to gionge gi gimadigicham. Ok adwar mondo ago n ygi gidhika gidenyo, nono to kech nyalo goyog ipiny e yo. ”

3 3Jopuonjrene nodw o ke ni, “Ere kumadw ayudie makati e chuny pinyka manya l opidho oganda makwar machal kama?”

3 4Yesu nopenjogi ni, “Un-gi makat ia d i ? ”

Ne gidw o ke ni, “A b i r i yo kende gi rechm atindo-tindo manok.”

3 5Eka nochiko mondo ji obed piny el ow o. 3 6Kendo nokawo makati ab i r i yogogi rechgo, kendo kane osegoyo eroka-m a n o, ne opogogi matindo- tindo ke n d on o c h i w ogi ne jopuonjre, ma benden o m i yogi ji. 3 7Ne gichiemo giduto migiyieng’. Bang’ chiemo jopuonjre nok-w a n yo ng’injo mane ji ochamo owe yomoromo aditni ab i r i yo. 3 8Kar romb jomanochiemo duto ne gin alufu ang’wen, kaok okwan mon gi n y i t h i n d o. 3 9Bang’ kaYesu nosego n yo oganda odhi, nodonjo eyie mi odhi e gweng’ mar Maga d a n .

Kwayo Mar Ranyisi

16 JO -FARISAI gi Jo Sadukainobiro ir Yesu mi oteme kapenje

mondo onyisgie ranyisi moa e polo. 2N o dw o kogi ni, “Kochopo odhiambo

to uwacho ni ‘piny kiny nolendi nike c hpolo marm a r,’ 3to gokinyi to uwacho ni,kodh yamo maduong’ wang’nochwen i kech polo marmar kendo dudo.’ Ulony esomo kit polo, to somo ranyisi mag kitndalo to otamou. 4Tieng’ ma timbenericho kendo materoreni manyo ra n y i s imar hono, to ok bi miye moro amora makmana ranyisi mar Jo n a . ” Eka Ye s un owuok odhi owe yogi.

Thowi Mar Jo Farisai Gi Jo Sadukai 5Bang’ kane giseng’ado loka nam, jop-

uonjre wigi nowil maok oting’o makat i .6Yesu nowacho negi ni, “Beduru motang’kendo ritreuru ne thop jo Farisai gi joS a d u k a i . ”

7Ne giloso kendgi kuom wachni, kagiwacho ni, “Owuoyo kamano nikech neok wating’o makati kata achiel.”

8To kaka nong’eyo gimane giwachokendgi, Yesu nopenjogi ni, “Un joma nigiyie matin-gi, ang’o momiyo uloso ke n d ukuom wach makati ma uongego? 9Ka r ewach pok odonjonu? Donge uparo makat iabich mane opidho ji alufu abich, kod karromb aditni mane uchoko? 1 0Kata makat iab i r i yo mane opidho ji alufu ang’wen, ko dkar romb aditni mane uchoko? 1 1Ere kakawach pok odonjonu ni ne ok awuo ko d ukuom makati? To ritreuru kuom thop joFarisai gi jo Sadukai. 1 2Eka neg i w i n j otiend wach ni kare ne ok ow a c h n egi nigiritre kuom thowi mitedogo makati, to nimondo giritre kuom puonj jo Farisai gi joSadukai.

Petro Ohulo Ni Yesu En Ng’a 1 3Ka Yesu nodonjo e gweng’ mar

Kaisari man Filipi, nopenjo jopuonjreneni, ‘Ji wacho ni Wuod Dhano en ng’a?”

1 4Ne gidw o ke ni, “Jo m o ko wacho ni enJohana ja Bat i s o, to jomoko ni en Elija, toj o m o ko bende ni en Jeremia, kata achielkuom jonab i . ”

1 5N o p e n j ogi ni, “To un to uwacho niAn ng’a?”

1 6Simon Petro nodw o ke ni, “In e

20MATHAYO 15:28

K r i s t o, Wuod Nya s aye Mangima.”1 7Yesu nodw o ke ni, “Ogwedhi adier,

Simon wuod Jona, nimar dhano ok emao s e f we n yoni tiend wachni, to Wu o ramanie polo ema osefwe n yo n i go. 1 8Ke n d oanyisi ni in Pe t r o, kendo e lwandani emaabiro gere kanisana, kendo dhora n g e yem ag Gehena ok noloye ngang’.’ 1 9A b i r omiyi kifungni mag pinyruodh polo; ke n d ogimoro amora mitwe yo e pinyka notwe ep o l o, to gimoro amora migo n yo e pinyn ogony e polo. ” 2 0Eka nosiemo jopuon-jrene ni kik ginyis ng’ato ang’ata ni ne enK r i s t o.

Yesu Okoro Thone 2 1Chakre kindeno kadhi nyime Ye s u

n o c h a ko nyiso jopuonjrene ni ne ochunoni nyaka odhi Je rusalem kendo osandre eyore mang’eny e lwet jodong oganda gijodolo madongo kod jopuonj chik, ke n d oni ne nyaka bi nege kendo ochier obedmangima chieng’ mar adek.

2 2Petro nokawe okete tenge ke n d on o k we r e. Nowachone ni, “Ruoth, wew u oyo kamano. Gima kamano ok nya ltimoreni nga n g ’ ! ”

2 3Yesu nolokore mowacho ne Petro ni,“ D og chien kang’eya, Satandni! In kidimar chwanyruok ne an; nikech iketo pachikuom gig dhano to ok kuom gigN ya s aye. ”

2 4Eka Yesu nowachone jopuonjreneni, “Ka ng’ato dwaro luwo bang’a to nya k ao k wedre owuon kendo oting’ msalapekendo oluwa. 2 5Nimar ng’ato ang’at am a dwaro reso ngimane, ngimane birol a l n e, to ng’ato ang’ata mowito ngimanen i kech an biro yude. 2 6Koso en ber manema dhano nyalo yudo ka piny duto obedomare to ngimane to olalne? 2 7N i m a rWuod Dhano noduogi e duong’ marWuon mare kaachiel gi malaikeg e, ke n d ochieng’no enomi ng’ato ka ng’ato poknekaluwore gi gima osetimo. 2 8Aw a c h o n uadier ni nitie jomoko mochung’ ka sani maok nobil tho kapok gineno Wuod Dhanok abiro gi pinyru o d h e. ”

Kit Yesu Olokore

17 Bang’ ndalo auchiel, Yesu nokaw okaachiel kode Pe t r o, Ja ko b o, gi

Johana owadgi Ja kobo mi notelo neg in yaka e wi got malo kar kendgi. 2Ku n okite nolokore e nyimgi. Lenda wang’enorieny ka chieng’, kendo lepe noloko r erachar marieny ka ler. 3A p oya nono Musagi Elija nothinyore e nyimgi kanyo, kag i w u oyo gi Yesu.

4Petro nowacho ne Yesu ni, “Ru o t h ,b e d owa ka en gima ber. Ka iyiena to ab i r ogero abilni adek kae; achiel mari, achielmar Musa kendo machielo mar Elija.”

5Ka noyudo pod ow u oyo, bochemarieny noimogi, kendo dwol noa ebocheno kawacho ni, “Ma en Wu o d amahero kendo amor ko d e, winjeuru ! ”

6Kane jopuonjre owinjo wachno,luoro nomakogi mi gipodho piny ka giku-lo wiyegi piny. 7Yesu nobiro irgi momulo-gi, kowacho ni, “Au ru malo, kendo we u rubedo maluor. ” 8Kane giting’o we n g egi, neok gineno ng’ato mak mana Yesu ke n d e.

9Kane oyudo gilor gia e wi got, Ye s un ow u oyo negi kowacho ni, “Kik unyisn g ’ ato gima useneno, nyaka chop chieng’ma Wuod Dhano nochier koa e tho. ”

1 0Jopuonjre nopenje ni, “Kare ang’om o m i yo jopuonj chik wacho ni Elijan yaka bi mokwongo ? ”

1 1Yesu nodw o ko ni, “Kuom adier, Elijan yaka bi mondo oket gik moko duto kare.1 2To akonu ni Elija koro osebiro, to kat akamano ne ok giya n g e, to ne gitimonegimoro amora ma gihero. Wuod dhanobende ibiro sandi e lwetgi e yo machalre.1 3Eka jopuonjre noya n go ni now u oyokodgi kuom Johana ja Bat i s o.

Ochang Wuowi Mane Nigi Jachien 1 4Kane giduogo ir oganda, ng’at moro

nobiro ir Yesu mogoyo chonge piny en y i m e. 1 5N owachone ni, “Ruoth, yie ike c hwuoda, nikech en-gi ndulme kendo osan-dore malit. Ojapodhoga piny e mach kat ae ipi. 1 6Ne akele ne jopuonjreni mondog i c h a n g e, to ne otamog i . ”

MATHAYO 17:1621

1 7Yesu nodw o kogi ka wacho ni, “Yayetieng’ motamore yie kendo moke t h o r e n i ,abiro bedo kodu marom nadi? Abiro dak ed i e ru marom nadi? Ke l n a u ru wuow i n ok a . ” 1 8Yesu nokwero jachiendno, min owuok oa kuom wuow i n o, ke n d on o c h a n go ko c h a kore sano.

1 9Eka jopuonjre nobiro ir Ye s ul i n g ’ling’ mi openje ni, “Ang’o momiyowan nende ok wanyal riembe?”2 0N ow a c h o n egi ni, “Nikech un-gi yiem atin nono. Anyisou adier ni ka un-gi yiem atin marom gi koth karadali to unya l owacho ne godni ni, “Wu ogi ia ka idhikacha, kendo dow u ogi modhi. Onge gimadibednu matek.

2 1To jachien ma kama ok nyal riembika ok ng’ato olamo matek kendo otwe yoc h i e m o. ”

2 2Kane gichokore kaachiel Galili,n owacho negi ni, “Wuod Dhano ibiron d h ogi mi keti e lwet ji. 2 3Gibiro neg e, tochieng’ mar adek ibiro chiere mobedmangima ke n d o. Kendo jopuonjre kuyon o m a ko maduong’.

Osuru Mar Hekalu 2 4Bang’ ka Yesu gi jopuonjrene

nochopo Ka p e rnaum, jochok osuchd i rachma ariyo - a r i yo nobiro ir Pe t r omopenjo ni, “Donge Japuonju chulo osuchH e k a l u ? ”

2 5N o dw o ke ni, “Ee, ochulo. ”Ka Petro nochopo e ot, Yesu ema nok-

w o n go wuoyo kode kapenje ni, “Iparonade kuom wachni, Simon? Ruodhi magpiny choko osuru mopogore opogo r ekuom nyithindgi koso kuom jomamoko ? ”

2 6Petro nodw o ko ni, “Ku o mj o m a m o ko. ”

Yesu nowachone ni, “Ka kamano tokare nyithindo ni thuolo. 2 7To mondo kikw a c h w a n ygi, dhi e nam mondo ichikolopi; kaw rech mimako mokwongo; yawd h og e, kendo ibiro yudo pesa moromos h e kel achiel. Kawe imiye jogo kakaosucha kod mari."Ng’at Maduong’ Moloyo E

Pinyruodh Polo

18E kindeno jopuonjre nobiro irYesu mopenje ni, “En ng’a

maduong’ moloyo e pinyruodh polo?” 2Ton o l u o n go nyathi moro matin mi oke t eochung’ e diergi. 3Eka nowacho ni,“Anyisou adier ni ka ok uloko ru muchalogi nyithindo matindo to ok ubi donjo ep i n y ruodh polo ngang’. 4E m o m i yo ng’at oa n g ’ ata mobolore kaka nyathini chaloni en g ’ at maduong’ moloyo e pinyruodh polo.

5" Kendo ng’ato ang’ata morwakon yathi machal kama e nyinga to an emaorwaka. 6To ka ng’ato omiyo achiel kuomjoma tindo moyie kuomagi otimo richo todibed maber ka otwene nya p o n g ’maduong’ e ng’ute kaeto onyumego echuny nam.

7"Piny none malit nikech gik mamiyoji donjo e richo! Ochuno ni gik makamag in yaka bedie, to ng’at mamiyo gibiro birowuoro! 8Ka lweti kata tiendi miyo itimoricho to ng’ade oko kendo iwite mab o r.Ber moloyo ne in kidonjo e ngima king’olk ata ka in puth moloyo bedo gi lwe d oa r i yo kata tiende ariyo to owiti e machm o c h we r e. 9Kamano bende ka wang’im i yo itimo richo to lodhe oko kendo iwitem ab o r. Ber moloyo ne in kidonjo e ngimagi wang’ achiel moloyo bedo gi we n g ea r i yo to owiti e mach mar Gehena.

Ngech Rombo Molal 1 0" N e u ru ni ok uchayo achiel kuom

joma tindogi. Nimar anyisou ni malaikeg imanie polo osiko ka ng’iyo wang’ Wu o ramanie polo. 1 1N i kech Wuod Dhano ose-biro mondo owar joma olal.

1 2"Uparo nade? Ka ng’ato nigi rombemia achiel, to achiel kuomgi olal, dongen g ’ atno diwe piero ochiko go c h i kogo miodhi omany achiel molalno? 1 3To aw a-chonu adier ni koyude to obedo mamorkuom rombo achielno, moloyo kuompiero ochiko go c h i ko mane ok olal.1 4Machalre gi mano, wuonu manie polook dwar ni kata achiel kuom joma tindog iolal.

22MATHAYO 17:17

Owadu Mokethoni 1 5" Ka owadu ochwanyi to dhi ke n d o

inyise ke t h o n e, mana e kindu kode ji ariyo.Ka ochikoni ite mowinjo to mano iselosokindi gi ow a d u n o. 1 6To ka otamore winjito kaw ng’ato achiel kata ji ariyo idhii w u ogo ko d e, mondo, “winjruok mara c hduto mantie olosi ka joneno ariyo kat aadek nitie.’ 1 7Ko d agi winjogi, to nyiskanisa wachno; to ko d agi winjo nya k akanisa, to kawe kaka dikaw ng’at majapiny kata jasol osuru.

1 8"Anyisou adier ni gimoro amoram u t we yo e pinyka notwe e polo bende,kendo gimoro amora mugo n yo e pinykan ogony e polo bende.

1 9"A nyisou bende ni ka ji ariyokuomu e pinyka owinjore kuom gimoroa m o ra mukwayo to Wu o ra manie polon o t i m n u go. 2 0Nimar kama ji ariyo kat aadek ochokoree e nyinga to an ko d g ik a n yo. ”

Ngech Jatich Maonge Kech 2 1Eka Petro nobiro ir Yesu mopenje

ni, “Ruoth, owinjore awene ow a dwa ndaloadi ko kethona? Nyaka ndalo ab i r i yoko s o ? ”

2 2Yesu nodw o ke ni, “A koni ni okd i b i r i yo to di piero ab i r i yo nya d i b i r i yo. ”

2 3"Mano emomiyo pinyruodh polochalgi ruoth mane dwaro nono kakajotichne osetiyo gi pesane. 2 4Kane ochakotimo nonrono, ng’at moro mane nigi go p emoromo talanta alufu apar ne okel en y i m e. 2 5To kaka ne ok onyal chulogo p e n o, ruodhe nogolo chik mondo enkaachiel gi chiege gi nyithinde, kod gikm o ko duto mane en-go ousi mondo ochulgow i n o.

2 6" To jatijno nogoyo chonge piny en y i m e, moy w agorene ni, “Yie ihorinam o s, abiro chuli gopino duto tee.’ 2 7Ru o d hj atijno nokeche mi owene gopeno ke n d oogo n ye odhi.

2 8" To bang’ ka jatich nogono noseaodhi, noyudo achiel kuom jotich we t e n emane nigi gope moromo dinari mia achiel.

N o m a ke matek mochako deye, kow a c h oni, “Chula gopa ma in-go sani!’

2 9" Jatich wadgino nogoyo chongepiny e nyime moy w agorene ni, “Yie ihori-na mos, abiro chuli gopi.’

3 0" To nodagi. Kar timo kamano tonoa kanyo mi oloso wach mondo orwakn g ’ atno e jela nyaka chop ochul gow i n o.3 1Ka jotich mamoko noneno gima noti-m o r e n o, chunygi nodoko malit ahinyakendo ne gidhi mi ginyiso ruodhgi gikm o ko duto mane osetimore.

3 2"Eka ruodhno noluongo jat i c h n e n oi r e, mowachone ni, ‘An ne aweni go p amane in-go duto nikech ne iywago r i n amondo atim kamano. 3 3Ang’o momiyointo ne itamori kecho jatich wadu kaka anbende ne akonyi?’ 3 4Ruodhe ne mirimao m a ko kode mi nochiwe e lwet jojelamondo orodhe maonge kech, nyaka chopochul gowi duto mane en-go.

3 5" Kamano e kaka Wu o ra manie polobiro timone ng’at ka ng’ato ka ok owe yone nyawadgi gie chunye. ”

Ketho Keny

19Kane Yesu osetieko wacho gigi,noa Galili kendo nodhi nyaka e

g weng’ mar Judea loka Aora Jo r d a nko m a c h i e l o. 2O ganda maduong’ noluwe,kendo nochangogi kuno.

3Jo Farisai moko nobiro ire mondoo t e m e. Ne gipenje ni, “Be en gima karemondo ng’ato oketh keny gi chiege nike c hwach moro amora ? ”

4To nodw o kogi ni, “Donge usesomoni kar chakruok Ja c h wech ‘nochwe yog idichwo gi dhako,’ 5nomedo wacho ni,‘ N i kech wachni dichwo nowe wuon gimin kendo nopadre gi chieg e, mi ji ariyo-go nobed ringruok achiel? 6O m i yo ko r ook gin ji ariyo, to gin achiel. Kuom mano,gima Nya s aye oseriwo kaachiel kik dhanomoro amora pog i . ”

7Ne giwachone ni, “Ka en kamano tom a rang’o Musa nochiko ni dichwomondo omi chiege sat i f i ket mar ke t h okeny eka oriembe?” 8Yesu nowacho neg i

MATHAYO 19:823

ni, “Musa noyieneu mondo uketh keny gimondu nikech chunjeu ne tek. To ok ne enkamano nyaka aa chakruok. 9Anyisou nidichwo moro amora moketho keny gic h i eg e, mak mana ne wach chode, mionyuomo dhako machielo, to otimo richomar terru o k . ”

1 0Jopuonjre nowachone ni, “Kakamano e kaka wach chalo e kind dichwogi dhako to kara ber moloyo ka ng’ato oko ke n d o. ”

1 1To Yesu noko n egi ni, “Ji duto okn yal rwako wachno, to makmana jomaosemi nyalo mar timo kamano. 1 2N i m a rj o m o ko gin buoch nikech ne onywolgik a m a n o, joma moko ji ema oroyo ekao d o ko buoch, to mamoko to osewe yo ke n dn i kech wach pinyruodh polo. Ng’atmohero rwako wachni to mondo orwake. ”

Nyithindo Matindo Kod Yesu 1 3Eka ji nokelone Yesu nyithindo

m at i n d o, mondo oket lwete kuomgi,kendo olem negi. To jopuonjre nokwe r ojoma noke l og i go.

1 4To Yesu nowacho ni, “We u runyithindo matindo obi ira, kendo kikutamgi, nikech pinyruodh polo en marjoma chalo kamagi. 1 5Kane oseketo lwe t ekuomgi, nomedo dhi nyime koa kanyo.

Wuowi Ma Jamoko 1 6Eka ng’at moro nobiro ir Ye s u

mopenje ni, “Japuonj, en ang’o mab e rm o n ego atim mondo eka ayud ngimam o c h we r e ? ”

1 7To Yesu nokone ni, “Ang’o momiyoipenja kuom gima ber? Nitie mana Ng’atachiel kende mab e r. Ka idwaro donjo engima to rit chike. ”

1 8N g ’ atno nopenje ni, “Chike mag e ? ”Yesu nodw o ko ni, “ ‘Kik ineki, kik

ichodi, kik ikwal, kik tim nend miriambo,1 9Luor wuoru gi meru, kendo ihern yawadu kaka iherori iwuon.’”

2 0Wu owi matinno nowachone ni,“ M ago duto aserito. En ang’o machielomapod aremo?”

2 1Yesu nodw o ke ni, “Kidwa doko mal-ong’o chuth to dhiyo ius gigi duto mondoimi joma odhier eka inibed gi mwandu ep o l o. To bang’ timo kamano to bi iluwa.”

2 2Ka wuowi matin-no nowinjo mano,noa odhi ka chunye lit, nikech ne en-gimwandu mathoth ahinya.

2 3Eka Yesu nowachone jopuonjreneni, “Anyisou adier ni en gima tek mondoj a m o ko odonji e pinyruodh polo. 2 4B e n d eanyisou ni yot mondo ngamia okal ewang’ sandan moloyo mondo jamokoodonji e pinyruodh polo. ”

2 5Kane jopuonjre owinjo wachni, negidhier nono kendo ne gipenjore ni, “Kaen kamano to be inyalo war ng’ato adier?”

2 6To Yesu nong’iyogi tir mi ow a c h on egi ni, “Mano en gima ok nyalre ned h a n o, to ne Nya s aye to gik moko duton ya l o r e. ”

2 7Petro nodw o ke ni, “Wan wasewe yogik moko duto mondo waluwi! K a ra enang’o mwabiro yudo?”

2 8Yesu now a c h o n egi ni, “A n y i s o uadier ni chieng’ ma nolokie gik moko dutomanyien, ka Wuod Dhano nobed e ko mlochne man-gi duong’, un musebedo kauluwa bende unubed e kombe mag lochapar ga r i yo, kuyalo dhout Israel aparga r i yo. 2 9Kendo ng’ato ka ng’at om o s ewe yo udi, kata owete kata nyimine,k ata wuoro kata miyo, kata nyithindo,k ata puothe nikech an, noyud gigo nya d imia, kendo nocham ngima mochwe r e.3 0To ji mang’eny ma sani ni nyime nobedchien mogik, kendo joma sani ni chienm ogik, nobed nyime.

Ngech Jotich Manie Puoth Mzabibu

20Nimar pinyruodh polo chalo giwuon puodho mane ow u o k

gokinyi kog wen, mondo ondik ji manebiro tiyone e puothe mar mzab i bu .2N owinjore kodgi ni nobiro chulogi dinariachiel ng’ato ka ng’ato kuomo d i e c h i e n g ’ n o, eka noorogi e puothe marm z ab i bu.

3" Kar saa adek nowuok oko mi

24MATHAYO 19:9

noneno joma moko kochung’ e chiro kag i budho abudha. 4N o ko n egi ni, ‘Un bed h i u ru uti e puotha mar mzab i bu, ke n d oabiro chulou gimoro amora mow i n j o r e. ’5O m i yo ne gidhi.

" N o c h a ko owuok oko kar saa auchielkod saa ochiko kendo notimo kaka notimom o k w o n go. 6Kar saa apar gachiel benden owuok oko, kendo nochako oyudo manaka jomoko pod ochung’ achung’a kanyo.N o p e n j ogi ni, ‘Ang’o momiyo usebedo kauchung’ achung’a ka odiechieng’ dutomaonge gima utim?’

7Ne gidw o ke ni, “ ‘Nikech onge ng’a-ma osemiyowa tich nyaka chakre okinyi.’

" N ow a c h o n egi ni, ‘Un be dhiuru uti epuotha mar mzab i bu.’

8" Kane ochopo odhiambo, wuonpuoth mzab i bu nowacho ne nyapache ni,“Luong jotich mondo ichulgi misachgi,k i c h a ko gi joma ne ondiki achien mog i k ,eka idok ir joma nondiki mokwongo.’

9"Jotich mane ondiki kar saa apargachiel odhiambo nobiro kendo moroka moro kuomgi noyudo dinari achiel.10Omiyo ka joma nondiki mokwongonobiro, ne gigeno yudo mang’eny. Tomoro ka moro kuomgi be noyudo manadinari achiel. 11Kane giyude, ne gichakong’ur gi wuon puodho, 12ka giwacho ni,‘Joma ne ondiki achien mogikgi osetiyokuom saa achiel ke n d e, to isemiyogidoko marom kodwa, wan mwaset-ing’o pek tich ka watiyo odiechieng’duto gi chieng’ makech.’

1 3" To nodw o ko achiel kuomgi ni,‘ O s i epna, onge gima rach ma asetimoni.Donge ne iyie ni itiyo ne dinari achiel?1 4Kaw chudoni mondo idhi. An aw u o nema ayiero mondo ami ng’at mane ondikiachien mogik chudo maromre gi mari.1 5Donge an gi ratiro mar timo gimaa dwaro gi pesana? Koso nyiego omakikoda nikech ang’won?’

1 6" Kuom mano joma ni chien mog i knobed mokwongo, to joma okwongonobed chien mog i k . ”

Yesu Ochako Okoro Thone Kendo 1 7Kane oyudo Yesu idho dhi

Je rusalem, nokawo jopuonjre apar ga r i yoo keto tenge kendo now a c h o n egi ni, 1 8" E r iwaidho wadhi Je rusalem, kendo Wu o dDhano ibiro ndhogi mi chiw e lwet jodolom a d o n go gi jopuonj chik. Gibirong’adone buch tho, 1 9kendo gibiro chiwene ogendini maok jo Yahudi mondo ojare,orodhe kendo og u r e. To chieng’ mar adeknochier mobed mangima ke n d o ! ”

Kwayo Mar Miyo 2 0Eka min yawuot Zebedi nobiro ir

Yesu kaachiel gi yaw u o t e, kendo bang’goyo chonggi piny e nyime, ne gikwaye nio t i m n egie ng’wono.

2 1Yesu nopenjogi ni, “En ang’o mid-w a r o ? ”

N owachone ni, “Gol chik mondomoro ka moro kuom yawuota ariyogi obiobed kodi e lochni, moro e badi ko ra c h-wich to machielo e badi ko ra c h a m . ”

2 2To Yesu now a c h o n egi ni, “Oku n g ’ e yo gima ukwayo. Be unyalo madhoo kombe ma adhi madhoni?”

Ne gidw o ke ni, “Wa n ya l o. ”2 3Yesu now a c h e n egi ni, “Kiko m b e n a t o

en adier ni ubiro methoe, to bedo e badako ra kata ko racham an ok achiw.Ku o n d ego gin mag joma Wu o ra noikon egi chon.”

2 4Ka jopuonjre apar mamoko now i n-jo wachno, ne gikecho gi owete ariyogo.2 5To Yesu noluongogi kaachiel mow a-c h o n egi ni, “Ung’eyo ni joloch magjopiny rito jog egi gi ang’enge, ke n d ojotendgi madongo tiyogi gi thuon, 2 6u nto ok un kamano. Kar timo kamano ton g ’ ato ang’ata madwaro bedo maduong’e dieru nyaka bedi jatichu, 2 7kendo ng’a-to ang’ata madwaro bedo ng’at mok-w o n go nyaka bed misumbau, 2 8m a n akaka Wuod Dhano ne ok obiro mondo jio t i n e, to mondo otine ji, kendo mondoochiw ngimane obed gima iwarogo jim a n g ’ e n y. ”

MATHAYO 18:2525

Muofni Ariyo Oneno 2 9Ka noyudo Yesu gi jopuonjrene ko r o

wuok Je r i ko, oganda maduong’ noluwe.3 0To muofni ariyo mane oyudo obet eb ath yo kane owinjo ni Yesu ne kadhom a c h i egni kanyo, nokok matek ni, “Ru o t h ,Wuod Daudi, yie ike c h w a ! ”

3 1O ganda nokwe r ogi monyisogi nigiling’, to gin koro eka ne gimedo ko km atek moloyo ni “Ruoth, Wuod Daudi,yie ike c h w a ! ”

3 2O m i yo Yesu nochung’ kendo nolu-o n gogi ire, mopenjogi ni, “Udwaro niatimnu ango?

3 3Ne gidw o ke ni, “Ruoth, wadwaro niw a n e n . ”

3 4Yesu noke c h ogi, mino mulo we n g e-gi. Gikanyono we n g egi noyaw o r e, ke n d one giluwe.

Yesu Odonjo Jerusalem Gi RwakMaduong’

21Ka koro ne gichiegni chopoJerusalem, bang’ tundo Bethfage

manie Got Zeituni, Yesu nooro jopuon-jrene ariyo, 2kowacho ni, “Dhiuru emier man nyimu kendo udhi yudokanyna moro motwe kuno gi nyathineka nibute kanyo; go n yg i u ru mondoukelnagi. 3Ka ng’ato owachonu gimoroamora to unyise ni Ruoth dwarogi,kendo gikanyono obiro miyougi mondoukelnagi.”

4Mano notimore mondo ochop giman owachi gi dho janabi ni:

5" N y i s u ru nyar Sayun ni, Ne‘ Ruodhi echa biro iri, obiro ko m u o l ,kendo koidho wi kanyna; ko i d h okanyna mapod tin nono”

6Jopuonjre nodhi motimo kaka Ye s un o c h i kogi. 7Ne gikelone kanyna gi nyat h ikanyna, kendo neg i keto ko d egi e ng’eg i ,mi Yesu nobet kuomgi. 8O ganda marat i p onopedho ko d egi e ndara, to jomoko tonong’ado bede yiende, kendo gin be neg ip e d h ogi e ndara. 9O ganda mane otelo

nyime kod mago mane odong’ chienn o kok ni,

"Hosana ne Wuod Daudi!”“ O g wedh ng’at mabiro e nyingRu o t h ! ” “Hosana man malo mog i k ! ”

1 0Kane Yesu odonjo Je rusalem to taonduto ne iye osakni kendo ji nopenjorekendgi ni, “Ma to ng’a?”

1 1To oganda nodw o kogi ni, “Ma enYesu, janabi moa Nazareth, e piny Galili.”

Yesu Odonjo E Hekalu 1 2Yesu nodonjo ei Hekalu mi noriem-

bo oko joma ne ng’iewo kendo uso kanyo.N o l o ko mesni mag joma ne wilo pesaataro kod kombe malach mag joma ne usoa k u c h e, kendo 1 3n owacho ne ji ni, “Ondikini, ‘Oda noluongi ni od lamo,’ to un tou l o ke ‘kar pondo mar jomecho. ’ ”

1 4Muofni gi rong’onde nobiro ire eHekalu kendo nochangogi. 1 5To ka jodolom a d o n go gi jopuonj chik noneno gikmiwuoro mane otimo, kendo ka nyithindokok ei Helalu ni, “Hosana ne Wuod Daudi,c h u n ygi noke t h o r e.

1 6Ne gipenje ni, “Be iwinjo giman y i t h i n d ogi wacho?”

Yesu nodw o kogi ni, “Ee, aw i n j o. Ka r epok usomo kama wacho ni,

"Ne isechano chon mondo pakow u ogi, e dho nyithindo ko dnyithindo mayo m . ’ ”

1 7O m i yo nowe yogi, mowuok odhi etaon mar Bethani, kuma oninde otienono.

Yiend Ng’owo Oner 1 8Kinyne kog wen ka noyudo en e yo

odok Je rusalem, kech ne kaye. 1 9Kanoneno yiend ng’owo moro e bath ndara ,nobaro odhi ire, to ne ok oyudo gimoroa m o ra kuome, makmana pote. Eka now a-chone ni, “Kik ichak inyag olemo ke n d o ! ”G i k a n yono yienno noner.

2 0Ka jopuonjre noneno gima noti-m o r e n o, ne giwuoro, ka gipenjore ni, “Ere

26MATHAYO 20:29

kaka yadh ng’owoni ne oner mapiyok a m a n o ? ”

2 1To Yesu nodw o kogi ni, “A n y i s o uadier ni ka un-gi yie kendo uonge gik i awa, to ok unyal mana timo gima neotim ne ng’owoni, to unyalo bende wachone godni ni, ‘Dhiyo mondo inyumri enam,’ kendo otim kamano. 2 2Ka uyie tounuyud gimoro amora mukwayo e lamo. ”

Opingi Teko Yesu 2 3Yesu nodonjo ei agola mar Hekalu,

kendo ka noyudo opuonjo, jodolo madon-go gi jodong oganda nobiro ire. Ne gipen-je ni, “Itimo gigi gi teko mane, koso ng’amomiyi teko ma in-go n i ? ”

2 4Yesu nodw o kogi ni, “An be ab i r openjou penjo achiel, kendo ka udwoka, toabiro nyisou teko ma at i m ogo gigi.2 5Nyisae uru kuma batiso mar Jo h a n an o aye. Noa e polo, koso noa kuomd h a n o ? ”

Ne giwuoyo kuom wachni e kindgig i wegi ka giwacho ni, “Ka wawacho ni,‘Noa e polo,’ to obiro penjowa ni, ‘ka enkamano to ang’o momiyo ne udagi yiekuome?’ 2 6To ka wawacho ni, ‘Noa kuomd h a n o,’ to waluoro ji ni mar giduto gika-wo ni Johana ne en janab i . ”

2 7O m i yo ne gidw o ko Yesu ni,“ Wa k i a . ”

Eka nowacho negi ni, “An be ok ab inyisou kuma agole teko ma at i m ogo gigi.

Ngech Yawuowi Ariyo 2 8"Uparo nade? Ne nitie ng’ato moro

mane nigi yaw u owi ariyo. Nodhi ir mok-w o n go mokone ni, ‘Kawuono dhi iti epuoth mzab i bu.’

2 9" To nodw o ko ni, ‘Ok abi dhi.’ Kat akamano bang’e achien noloko pache miodhi.

3 0"Eka wuon-gino nodhi ir wuow imachielo monyise gima nonyiso wuow im o k u o n go. To en nodw o ko ni, ‘Abiro dhi,jaduong’, to ne ok odhi.

3 1Yesu nopenjogi ni, “Kuom yaw u ow ia r i yogi, mane ma notimo gima wuon-gi

ne dw a r o ? ”Ne giduoke ni, ‘Wu owi mokwongo.’ Yesu nowacho negi ni, “Anyisou adier

ni josol osuru gi ochode kuongonu donjoe pinyruodh polo. 3 2Nimar Johana nobiroi ru mondo onyisu yor tim makare, to neok uyie kuome, kata obedo ni josol osurugi ochode to noyie kuome. Kendo kat abang’ neno mano, pod ne udagi loko rumondo uyie kuome.

Ngech Jorit Puodho 3 3"Eri winjuru ngero machielo. Ne

nitie wuon puodho moro mane opidhom z ab i bu e puothe. Nochiele gi ohinga, mio k u n yo bur biyo mzab i bu e iye, ke n d oogerone osuch ng’icho. Eka ne oke t opuothe mar mzab i buno e lwet jopur moko,kaeto owuok odhi e wuoth. 3 4Kane kindeke yo koro chiegni, nooro jotichne ir joritp u o t h ego mondo oomne olembe mow u o ke puothe.

3 5" To jorit puothego nomako jotich-n ego mi ogoyo achiel, onego moro ke n d oogoyo machielo gi kite. 3 6Eka nochakoooro jotich mamoko irgi; jotich mang’enym o l oyo mago mane ooro mokwongo,kendo gin bende ne gitimo negi machalre.3 7M ogik tik nooro negi wuode, koparo ni,‘ Wuoda to gibiro miyo luor.’

3 8" To ka jorit puodhogo noneno wuodwuon puodho, ne giwacho e kindgi giwe-gi ni, ‘Ma e jacham girkeni. Biuru waneg emondo girkeni odong’nwa’. 3 9O m i yo neg i m a ke mi gidire oko mar puoth mzab i bukendo ne gineg e.

4 0" Ko r o, uparo ni ka wuon puothm z ab i bu obiro to ang’o mobiro timo nejorit puothego?

4 1Ne gidw o ke ni, “Obiro nego jomaa c h a c h go gi nek marach kaeto oke t opuothe mar mzab i buno e lwet joritom a m o ko, ma nyalo miye olembeg e, kakinde ke yo og i k . ”

4 2Yesu now a c h o n egi ni, “Dongeusesomo e Ndiko ni:

"Kidi mane jogedo odagi osedokokit gero konde ot, Ruoth ema oseti-

MATHAYO 21:4227

mo mano, kendo en gima lich maw awuoro

4 3E m o m i yo anyisou ni pinyru o d hN ya s aye ibiro gol kuomu mi mi oga n d amachielo ma biro nyago olemo mare.4 4N g ’ ato ang’ata molwar e kidino biro turm at i n d o - t i n d o, to ng’ama kidino emao lwar kuome to biro regore ka bu ru . ”

4 5Ka jodolo madongo gi jo Fa r i s a in owinjo ngeche Ye s u go, ne ging’eyo nigin ema now u oyo kuomgi. 4 6Ne gichakom a n yo yo ma digimakego, to ne giluorooganda, nikech ji nokawe ni en janabi.

Ngech Nyasi Mar Arus

22Yesu nowuoyo kodgi kendo gin g e c h e, kowacho ni,

2"Pinyruodh polo chalo gi ruoth moromane oloso nyasi mar arus ne wuode.3Eka nooro jotichne ir joma ne oluongi en yasi mondo odhi oluonggi gibi. To neg i d agi biro.

4" N o c h a ko ooro jotich mamoko,kowacho ni, “Dhiuru unyis joma noluongini aseiko chiemba: rwetha gi jamba mach-we osenegi, kendo gik moko duto oiko r e.O m i yo biuru e nyasi mar aru s.’

5" To ne ok gidewe, kendo moro kamoro kuomgi nowuok owe ye odhi, moroe puothe, to machielo e ohande. 6M a m o komodong’ to nomako jotichne mi osandog ikendo onegogi. 7Ruoth ne mirima omakom atek. Nooro jolweny mage mi ne gidhig i t i e ko jotich ma jonekgo kendo giwang’otaondgi.

8"Eka nowacho ne jotije ni, “Nya s imar arus koro oiko r e, to joma naluongone ok owinjore gi luong mane aluongog i-go. 9Kuom Mano dhiuru e yore madongom ag dala uluong ng’ato ang’ata muyudomondo obi e nyasina. 1 0O m i yo jotichn owuok odhi e yore madongo mag dalami ne gichoko ji duto mane ginyalo yudo,joma beyo gi joma richo, mi joma nobiro ea rus nopong’o od budho

1 1" To kane ruoth obiro mondo onewe l o, wang’e norado gi ng’at moro kanyo

mane ok orwako lep aru s. 1 2Nopenje ni,‘ O s i epna, ne idonjo e iye ka nade kionge gil ep arus?’ To dho ng’atno nomoko.

1 3"Eka ruoth nonyiso joma ne rite ni,‘ Twe u ru bedene mondo udire oko eimudho mandiwa, kama ywagruok gimuodo lak biro betie.’

1 4"Nimar joma iluongo ng’eny, tojoma iyiero to tin.”

Golo Osuru Ne Kaisar 1 5Eka jo Farisai nowuok odhi mondo

gilos wach kaka ginyalo gaje gi we c h e n eowuon. 1 6Ne gioro jopuonjregi ire,kaachiel gi jolup Herode, mi negipenje ni,‘ Japuonj, wang’eyo ni in ng’ama ja rat i r okendo ni ipuonjo yor Nya s aye koluwore gia d i e ra. Dhano odhana ok obadhi, nike c hok idew wang’ ng’at o, bed ni en ng’aman a d e. 1 7Koro nyiswa ane, iparo nade? Been gima kare mondo ochiw osuru neKa i s a r, koso ok ow i n j o r e ? ”

1 8To kaka Yesu nong’eyo chenrom a rach mane gin-go, nowacho ni, “Unjoma wuondoregi, ang’o momiyo utema?1 9Nyisae uru pesa ma mingli mitiyogokuom golo osuru . ” Ne gikelone dinari,2 0eka nomedo penjogi ni, “Man kuomenien picha ng’a, koso kidoni en mar ng’a?”

2 1Ne gidw o ke ni, “En mar Ka i s a r. ”Eka now a c h o n egi ni, “Miuru Ka i s a r

gig Ka i s a r, to Nya s aye miuru gigN ya s aye. ”

2 2Ka negiwinjo mano, to ne giwuoro.O m i yo ne giwe ye mi gia gidhi.

Wach Kend Chieng’ Chier2 3Odiechieng’ onogono jo Sadukai, ma

wacho ni chier onge, nobirone gi penjom o r o. 2 4Ne gipenje ni, “Japuonj, Musan o n y i s owa ni ka ng’ato otho ka oonge ginyithindo to owadgi nyaka kaw chieg em owe yo n o, kendo onywolnegi nyithindo.2 5Koro ne nitie owete ab i r i yo e dierwa.M o k w o n go kuomgi nokendo to bang’en o t h o, to kaka ne oonge gi nyithindo,n owe yo chiege ne owadgi. 2 6Gima chalkamano notimore ne owadgi mar ariyo gi

28MATHAYO 21:43

mar adek, kendo nomakogi duto nya k amar ab i r i yo. 2 7Achien mogik dhakono ben o t h o. 2 8Ko r o, chieng’ chier dhako n onobed chi ng’a kuom ji ab i r i yogi, nike c hne gibet kode giduto?”

2 9Yesu nodw o ko gi ka wacho ni,“ U ketho nikech ukia ndiko kata tekoN ya s aye. 3 0Chieng’ chier ji ok noke n d i ,kendo ok nokendgi. Ginichal gi malaikemanie polo. 3 1To kuom chier mar jomao t h o, donge usesomo gima Nya s ayen owachonu, ni, 3 2‘An Nyasach Ibra h i m ,N yasach Isaka kendo Nyasach Ja ko b o. ’ ?N ya s aye ok en Nyasach joma otho, to enN yasach joma ngima.”

3 3Ka oganda nowinjo wachneno, negihum gi puonjne.

Chik Maduong’ Mogik 3 4Kane jo Farisai owinjo ni Yesu osen-

g’eng’o jo Sadukai, ne gichoko r e n ekaachiel. 3 5Achiel kuomgi, mane en jabu-ra molony ahinya, noteme gi penjoni:3 6" Japuonj, chik maduong’ mogik kuomc h i kewa en mane?”

3 7Yesu nowachone ni, “‘Her Ru o t hN yasachi gi chunyi duto, kendo gi tekriduto kendo gi pachi duto. 3 8Ma e chikm o k w o n go kendo maduong’ mogik. 3 9Tomar ariyo be chal kode kamano, ni ‘Hern yawadu kaka iherori iwuon.’ 4 0K i t ep echik duto kod Jo n abi omoko e chike ariyo-g i . ”

Kristo En Wuod Ng’a? 4 1Ka noyudo jo Farisai ochoko r e

kaachiel, Yesu nopenjogi ni, 4 2" U p a r onade kuom Kristo? En Wuod ng’a? Neg i d u o ke ni, “En Wuod Daudi.”

4 3N ow a c h o n egi ni, “Ka en kamano toang’o momiyo ka Daudi wuoyo ka en eiRoho to oluonge ni ‘Ruoth’? Nimar ow a-cho ni,

4 4" ‘ Ruoth nowacho ne Ruodha ni,“bed e bada ko rachwich nyaka chopa ket wasiki e bwo tiendeni.”

4 5Koro ka Daudi ema luonge ni,‘ Ruoth’ to ere kaka onyalo bedo Wu o d e ? ”4 6To onge ng’ato kata achiel mane nya l odw o ke kata wach achiel, kendo chakrechieng’no kadhi nyime, onge ng’amanohedhore medo penje penjo mamoko.

Chandruok Abiriyo

23Eka Yesu nowachone oganda ko djopuonjrene ni, 2" Jopuonj chik gi

jo Farisai bet e kom Musa. 3O m i yo nya k auwinjgi kendo utim gik moko duto maginyisou. Kata kamano kik utim gik mag i yalo nikech ok gitim gik ma giya l o.4G i t we yo misigo mapek kendo giyieyo ego ke ji, to gin giwegi to ok giikore kat amar mulo misigogo gi lith lwetgi.

5"Gimoro amora ma gitimo gitimomondo ji one. Kuom ranyisi, giloso boksim aggi moting’o kwan mag ndiko mimakogi wich madongo dongo, kendo gikadoriak lepgi mab oyo boyo. 6Bende giherobet e mesni mamolo kuonde chiemokendo e kombe moyiedhi e sunago ke.7Gihero bende mondo omosgi e chirn i ,kendo mondo ji oluonggi ni, ‘Rabi.’

8" To un kik uyie oluongu ni, ‘Rab i , ’nimar un gi Ruoth achiel ke n d e, to unduto un owe t e. 9Be kik uluong ng’at oa n g ’ ata e pinyka ni ‘Baba,’ nimar un giWuoro achiel ke n d e, kendo en e polo.1 0Kik luongu kata ni,’Japuonj,’ nimar ungi Japuonj achiel, ma en Kristo. 1 1N g ’ a m aduong’ mogik e dieru nobed jat i c h u .1 2Nimar ng’ato ang’ata mating’ore malokende noduok piny, to ng’ama duoko r epiny noting’ malo.

1 3"Malit ochomou, un jopuonj chik gijo Farisai maw u o n d o r egi! Ulorop i n y ruodh polo ka ji neno gi wang’gikama. Un uwegi ok udonji, to joma temomondo odonji be ugeng’onegi.

[1 4Malit ochomou, un jopuonj Chik gijo Farisai, un muwuondorugi! Uya ko utemond liete, kendo ulamo lemo moy w a r e,n i kech udwaro mondo ji oneu. Emomiyoibiro kumou malit moloyo.]

MATHAYO 23:1429

1 5"Malit ochomou, un jopuonj chik gijo Farisai maw u o n d o r egi! Uwuotho alan-da, kung’ado piny gi nembe mondo ulok-ie kata ng’ato achiel, to ko s e l o kore tou m i yo obedo koth Gehena moloyo un ya d i r i yo.

1 6"Malit ochomou, jotecho mamuofnigi! Uwacho ni, ‘Ka ng’at ookuong’ore gi nying Hekalu to ongewach, to ni ka ng’ato okuong’ore gi nyingd h a h abu mar Hekalu to kuong’ru o k n e n oo t we ye.’

1 7Un muofni mofuwogi! Manemaduong’? Dhahabu koso Hekalum a m i yo dhahabu bedo gima ow a l ?1 8Bende uwacho ni, ‘Ka ng’ato okuong’oregi nying kama ler to onge wach, to ni kan ga’to okuong’ore gi chiwo moket kuometo ni kuong’ruokneno otwe ye.’ 1 9Un jomamuofnigi! Mane maduong’? Chiwo ko s okama ler mamiyo chiwo bedo gima ow a l ?2 0Kuom mano, ng’ama kuong’ore ginying kama ler ok kuong’re mana gi kamaler ke n d e, to okuong’ore koda ka gi gikm o ko duto manie iye. 2 1Kendo ng’amakuong’ore gi nying Hekalu kuong’orekode kaachiel gi Jal modak e iye.2 2Kamano bende, ng’ama okuong’ore ginying polo okuong’ore bende gi kom lochmar Nya s aye, kaachiel gi Ng’ama obet eko m n o.

2 3"Malit ochomou, un jopuonj chik gijo Farisai maw u o n d o r egi! Uchiwo achielkuom apar mar gik ma mili mili kaka kadogi apoth kod onyulo. To ok usedewo gikm a d o n go moloyo ma chik dw a r o, kakaa d i e ra gi kech kod yie. Ok onego uwe timom u t i m ogo, to magi bende nyaka utim.2 4Un jotecho ma muofnigi! Ung’udhokikun to ngamia to umuonyo!

2 5"Malit ochomou, un jopuonj chik gijo Farisai maw u o n d o r egi! Uluoko kang’eag w ata gi dis, to e igi to gipong’ gi wuorokod mer. 2 6Jo Farisai ma muofnigi! Ku o n guluok i ag w ata gi dis, eka ng’egi oko bebiro bedo maler.

2 7"Malit ochomou, un jopuonj chik gijo Farisai maw u o n d o r egi! Uchalo liete

m owir mara c h a r, manenore maber gi oko,to gie iyegi to gipong’ gi choke joma othokod gimoro amora mogak. 2 8Kamano ekaka un bende unenoru ne ji ni un jomab e yo gioko, to gie iu to upong’ gi wuon-d ruok kod timbe maricho.

2 9"Malit ochomou, un jopuonj chik gijo Farisai maw u o n d o r egi! Ugero liete jon-abi kendo ogoro maber liete joma kare.3 0Bende uwacho ni, ‘Ka dine bed niwangima e ndalo mag kwe r ewa, dine okw a c h wero remb jonabi.’ 3 1Kuom manoung’ado buchu uwegi ni un nyikwa joman o n ego jonabi. 3 2Ka ra koro dhiuru mananyime gi chopo okang’ mar richo manek wereu ochako!

3 3" T h u o n d egi! Kothe thuondfu-gi!Ubiro tony nade mak ong’adnu bu c hGehena? 3 4E m o m i yo eri koro aoronu jon-abi gi joma riek kod jopuonj. Moko kuom-gi ubiro nego kendo ubiro guro; mokoubiro rodho e sunago keu kendo ubirol aw ogi e taon. 3 5Kuom mano, remomakare duto mosebedo kichwero e piny,chakre remb Abel nyaka remb Zakariawuod Berakia, mane unego marach e kindHekalu gi kama ler, ibiro keti e wiu.3 6Awachonu ni adier magi duto biro tim-ore ne tieng’ni.

3 7" Yaye Je rusalem- Je rusalem, inm i n ego jonabi kendo ichielo joma oorni gikite! Mano kaka asegombo aming’amondo achok nyithindi kaachiel, kakag weno choko nyithinde e bwo bu o m b e n e,to isetamori. 3 8To ko r o, ne, odi owe n ikodong’ gunda. 3 9Nimar awachoni ni, okibi ichak inena kendo nyaka chop chieng’ma iniwachie ni, ‘Ogwedh ng’at mabiro enying Ru o t h . "

Ranyisi Mag Ndalo Giko

24Yesu noa e Hekalu kendo ka noy u-do owuotho odhi, jopuonjrene

nobiro ire mondo onyise kaka gedo magHekalu lich. 2To nopenjogi ni, “Be unenogigi duto? Anyisou adier ni kata kidiachiel kuom munenogi ok nodong’ ew iwadgi, to moro ka moro kuomgi nodir

30MATHAYO 23:15

p i n y. ”3Ka noyudo Yesu obet ewi Got

Zeituni Jopuonjre nobiro ire kar ke n d em owachone ni, “Nyisw a e. gigi biro timo-re kara n g ’ o, kendo ang’o mabiro bedoranyisi mar bironi kod mar giko marn d a l o ? ”

4Yesu nodw o kogi ni, “Beduru motang’mondo ng’ato kik wuondu. 5Nimar jimang’eny nobi e nyinga ka hedhore ni,‘An e Kristo,’ kendo giniwuond ji mang’e-n y. 6Unuwinj kuom lwenje ma gore ko n igi koni kod humbe mag lwe n j e, to neuruni ok ubuok. Gik ma kamago nyaka timre,to giko to pod nobed nyime. 7O ga n d an ow u og ne oganda machielo, ke n d op i n y ruoth gi pinyruoth wadgi. Ke c hnobedi kuonde mang’eny kendo pinyn oyiengni kuonde mopogore opogo r e.8M agi duto nobed mana chakruok marmuoch make c h o.

9"Eka nochiwu mondo osandu ke n d oo n egu, kendo ogendini duto nochaun i kech an. 1 0E kindeno ji mang’enynolokre miwe yie kendo ginindhogr ekendo gichare kendgi, 1 1bende jomawuondore ni gin jonabi to ok gin nobimang’eny kendo giniwuond ji mang’eny.1 2N i kech timbe maricho nomedre, heramar ji mang’eny nodok mang’ich, 1 3t ong’ama ochung’ motegno nyaka gikonoresi. 1 4Kendo Injili ni mar pinyru o t hn oyal e piny duto mondo ong’ad bu ra neogendini duto, eka giko nobi.

1 5" O m i yo ka uneno ‘gima kwe r om a kelo ke t h ruok,’ mane owuo kuome gidho Daniel, kochung’ kama ler (dw a r o r eni jasomo owinj tiend wachni maber) 1 6t oeka joma ni Judea odar odhi ewi go d e.1 7To ng’at manie wi ode kik lor pinymondo okaw gimoro amora manie otmondo oago. 1 8N g ’ at manie puodhobende kik dog dala mondo okaw ko d e.1 9Mano kaka mon ma yach kod magomadhodho nyithindo none malit e ndalo-go! 2 0L a m u ru Nya s aye mondo dar marukik timre ndalo chwiri kata chieng’S ab at o. 2 1Nimar kindego chandru o k

maduong’ nobedi maonge machielom i n yalo pimogo aa chakruok piny nya k asani, kendo onge moro mabiro romo ko d ek ata ndalo mab i r o. 2 2Ka dine bed ni okong’ad ndalogo machiek to ok ng’at od o t o n y, to nikech wach joma oluongi,n d a l ogo ibiro ng’ado machiek. 2 3E kinde-no ka ng’ato owachonu ni, ‘Ne, Kristo nika!’ kata ni, ‘Echago cha!’ to kik uyiew a c h n o. 2 4Nimar joma wuondore ni ginKristo to ok gin kod joma wuondore nigin jonabi to ok gin nothinyre ke n d oginitim ranyisi gi honni madongo mondog i w u o n d go koda ka joma oy i e r, ka dipomano ditimre. 2 5E r o, asenyisou chonkapok kindeno ochopo.

2 6" O m i yo ka ng’ato now a c h n uk i n d ego ni, ‘Echago cha en e thim’, to kiku w u ogi udhi; kata ni, ‘Erigo en ei otm a i ye,’ to kik uyie wachno. 2 7Nimar manakaka mil polo ji duto neno chakre wuokchieng’ nyaka podho cheing’ Dhano benobedi. 2 8Kama gimoro othoe ema achud-he nochokree.

2 9" G i k a n yono bang’ chandru o kmaduong’ mag ndalono

" Wang’ chieng’ noimre, kendo dweok norieny: Sulwe nolwar piny koa ep o l o, kendo chwech mag polon oyiengni,

3 0"Eka ranyisi mar Wuod Dhanonothinyre e kor polo, kendo ogendini dutom ag piny noy w agi. Ginine Wuod Dhanoka lor biro e boche polo, ka en gi teko ko dduong’ mang’ongo. 3 1Kendo enoorm a l a i keg e, ko l u o n gogi matek gi taru m-b e t e, kendo ginichok joge moyier ko akuonde duto e piny, chakre giko polokonchiel nyaka ko m a c h i e l o.

3 2" To puonjreuru wachni kuom yiendn g ’ owo: Ka bedene chako mich ke n d opote chot lw a r, to ung’eyo ni oro chieg n i .3 3Kamano bende, ka unune gigi duto, tounung’e ni kindeno chiegni, kendo ose-chopo mana e dhoot. 3 4A konu adier nitieng’ni ok norum ngang’ kapok gigi dutoo t i m o r e. 3 5Polo gi piny norum, to

MATHAYO 24:3531

Wechena ok norum ngang’.

Odiechieng’ Gi Saa Ok Ong’ere 3 6"Onge ng’ato ang’ata mong’eyo

odiechieng no kata sano, obed malaikemanie polo kata Wu owi, mak manaWuoro ke n d e. 3 7Mana kaka notimore endalo Noa e kaka nobedi chieng’ maWuod Dhano nobi. 3 8Nimar e ndalo manepok pi opong’o piny, ji ne chiemo ke n d om e t h o, bende negi kendo kendo ike n d og i ,n yaka nochopo odiechieng’ mane Noaodonjo e meli, 3 9kendo onge gima neg i n g ’ e yo kuom gima ne biro timore nya k api nobiro moy we r ogi duto te. Kamano ekaka nobedi e biro Wuod Dhano. 4 0C h w oa r i yo nobedi e puodho, achiel nokaw tomachielo nowe. 4 1Mon ariyo noyudi kar ego e pong’ lwedo; achiel nokaw tomachielo nowe.

4 2" E m o m i yo nenuru nikech ukiachieng’ ma Ruodhu nobie. 4 3To winjurutiend wachni: Ka dine bed ni wuon otn o n g ’ e yo ni saa adi mar otieno ma jakuob i r o e, dine osiko ko r i t o, kendo dog e n g ’ oj o k u oge turo dhode mi donji e ode.4 4Kamano bende e kaka un bende onegoubed moiko r e, nikech Wuod Dhano birobiro e sama ok upar ni dobie.

4 5" Kare jatich ma jaadiera ke n d omariek en ng’a, ma ruodhe oseketo nya-p a ra mar jotichne morito ode, mondoomigi chiembgi e saa mow i n j o r e ?4 6O g wedh jatich ma kamano, ma ka ru o d-he oduogo to noyude kotimo gima now-e ye notim. 4 7Anyisou adier ni, obiro ke t ejarit gige duto. 4 8To ka po ni jatijno tim-bene richo, mit owacho e chunye ni,‘ Ruodha odeko oko ahinya,’ 4 9k a e t oo bukre gi goyo jotich we t e n e, ke n d oowere ne chiemo gi metho kaachiel gij o m e r, 5 0to ruodh jatijno nobi eodiechieng’ ma ok ogen ni dobie, kendo esaa mokia. 5 1Enong’ade matindo tindo mio kete kaachiel gi joma wuondore, kamay w agruok gi muodo lak nobedie.

Ngech Nyiri Apar

25 "E kindeno pinyruodh polo nopimgi nyiri apar ma nokawo techeg i

kaeto owuok odhi romo ne wuon kisera .2Abich kuomgi nofuwo, to abich ne riek.3M ago mofuwo nokawo techegi to ne okgiting’o mafuta kata matin gidhigo. 4Tom ago mariek to noting’o mafuta e kubnikaachiel gi techegi. 5Wuon Kisera noka-wo saa mathoth kapok obiro, omiyowe n g egi nobedo mapek kargi duto minindo noterogi.

6" To e chuny otieno ko ko moron ogore matek ni, ‘Wuon kisera eri odonjo!Wu og u ru oko mondo uromne!’

7"Eka nyiri duto nochiew kendo neg i i ko techegi. 8Nyiri mofuwo nowacho nem ago mariek ni, ‘Pog n w a u ru mafutam atin, nikech techewa dwa tho.’

9" To ne gikwe r ogi ni, ‘Ooyo,’ samoromafuta ma wan-go ok nyal romow akaachiel kodu. Gima ber en ni dhiuru irjoma uso mafuta mondo ung’iew marukuomgi.’

1 0" To ka noyudo gin e yo gidhin g ’ i ewo mafuta, wuon kisera nochopo.Nyiri mane oikore nodonjo kode e nya s imar arus; kendo nolor dhoot.

1 1"Bang’e achien nyiri mamokoka ben o b i r o. Ne gidwong’o ka giwacho ni,‘ Jaduong’! Jaduong’! Yawnwa dhoot!’

1 2" To noduokogi ni, ‘Anyisou adier niakiau.’

1 3" E m o m i yo nenuru, nikech oku n g ’ e yo odiechieng’ kata saa

Ngech Talanta 1 4"Enochal bende gi ng’at moro ma ka

ne owuok odhi e wuoth to nolw o n gojotichne mi oketo mwandune e lwe t g i .1 5Achiel kuomgi nomiyo pesa moromotalanta abich, to machielo nomiyo talantaa r i yo, kendo machielo talanta achiel;ko m i yo moro ka moro kuomgi pesamaromre gi nya l o n e. Eka nodhi e wuodhe.1 6Ng’ama nomi talanta abich nodhi sano

32MATHAYO 24:36

sano moketo pesane e tich, kendo noy u d otalanta abich mamoko kaka ohande.1 7Kamano bende, ng’at mane omi talantaa r i yo noyudo ariyo ewi mane omiye. 1 8Ton g ’ at mane oyudo talanta achiel now u o kodhi mokunyo bur ei lo, kendo oiko pesaruodhe kanyo.

1 9"Bang’ kinde marab o ra ruodh jotij-go noduogo kendo nogoyo kodgi kwano.2 0N g ’ at ma noyudo talanta abich noke l otalanta abich mamoko ewi mane omiye,kendo nowacho ne ruodhe ni, ‘Ruoth, nei m i ya talanta abich, to neye, aseloso ab i c hm a m o ko e wiye.’

2 1" Ruodhe nodw o ke ni, ‘Isetimom aber ahinya. In jatich maber kendo maj a a d i e ra! Isebedo jaadiera gi gik mat i nnono omiyo koro abiro keti jarit gikm a n g ’ e n y. Bi idonji e mor mar ruodhi!’

2 2" N g ’ at manenigi talanta ariyo benden o b i r o, mowacho ni, ‘Ruodha, ne imiyatalanta ariyo, to neye, aseloso ariyom a m o ko.’

2 3" Ruodhe nodw o ke ni, ‘Isetimom aber ahinya. In jatich maber kendo ma jaa d i e ra! Isebedo ja adiera gi gik mat i nn o n o, omiyo koro abiro keti jarit gikm a n g ’ e n y. Bi idonji e mor mar ruodhi!’

2 4"Eka ng’at ma noyudo talanta achieln o b i r o, mowacho ni, ‘Ruoth, Ne ang’eyoni in ng’ama tiyogo tek, ma ke yo kama neok iko m e, kendo ma choko kama ne okaludoe kodhi. 2 5O m i yo ne aluor mi ne adhikendo ne apando talantani ei lo. Girino erik awe.’

2 6To ruodhe nodw o ke ni, ‘In jatich makite rach kendo ma jasamuoyoni.’ Kare nei n g ’ e yo ni ake yo kama ne ok akome ke n d oni achoko kama ne ok aludoe kodhi? 2 7Kakamano to mad ne iket pesana gi jo bengikama nonyalo medoree ke n d e, mondo kane aduogo to ayude gi ohande.

2 8“ O m i yo maye u ru talantano mondoumi ng’at ma nigi talanta apar. 2 9N i m a rn g ’ at ma nigo ema nomedi, mi nobed gigik mogundho; to ng’at ma ongego ibiroma koda ka gima en-go. 3 0Koro kaw u ruj atich manonono udhir oko e mudho,

kama ywagruok gi muodo lak nobedie.’

Rombe Gi Diek 3 1" Ka Wuod Dhano nobi e duong’ne,

kaachiel gi malaike duto, enobed e ko ml o c h n e, man gi duong’ mar polo.3 2Ogendini duto nochokre e nyime, ke n d oe n o p og ji, ko p ogo ng’ato ka ng’ato giwadgi, mana kaka jakwath pogo rombekogolo e dier diek. 3 3E n o ket rombe e badeko rachwich, to diek e bade ko racham.

3 4"Eka Ruoth nowachne joma niebade ko rachich ni, ‘Biuru, un joma og we d-hi mag Wu o ra; Kaw u ru girkeni maru ,p i n y ruoth mane oiknu nyaka aa chwe c hp i n y. 3 5Nimar ne adenyo kendo numiyagimoro achamo; riyo noloya, ke n d on u m i ya gimoro amodho; ne an we n d o ;kendo nurwaka ei ot; 3 6ne achando lew n i ,kendo nurwaka; ne atuo kendo nurita; nean e jela, kendo nubiro lima.’

3 7"Eka jomakarego nodw o ke ni,‘ Ruoth, karang’o mane wanenie kidenyomi wamiyi chiemo, kata ka riyo oloyi, miwamiyi gimoro imodho? 3 8Ka ra n g ’ omane wanenie ka in wendo mi warwaki eiot, kata kichando lewni mi warwaki? 3 9N ewaneni karang’o kituo kata ka in jela miwalimi ?’

4 0" To Ruoth nodwokgi ni, Anyisouadier ni, gimoro amora mane utimo neachiel kuom owe t e n agi matinie mogik, neutimona.’

4 1"Eka enowach ne joma nie badeko racham ni, “Ay i u ru buta, un jomaokuong’gi, mondo udonji ei mach mosikomane olosi ne Jachien gi malaikeg e.4 2Nimar ne adenyo, to onge gima numiyamondo acham; riyo noloya, to onge giman u m i ya mondo amodhi; 4 3ne an we n d o, tone ok urwaka ei ot; ne achando lewni, tone ok urwaka; ne atuo kendo ne an e jela,to ne ok ulima?’

4 4" To gin bende ginidwok ni, ‘Ru o t h ,ne waneni karang’o kidenyo, kata ka riyoo l oyi, kata ka in we n d o, kata kichandol ewni, kata kituo, kata ka in e jela, to ne okw a konyi?’

MATHAYO 25:4433

4 5" To enodwokgi ni, ‘Anyisou adier ni,gimoro amora mane ok utimo ne achielkuom joma tindogi, ne ok utimo ne an.’

4 6"Eka gini aa kanyo mi gidonji e kumm o c h we r e, to joma kare e ngimam o c h we r e. "

Chenro Mar Nego Yesu

26Ka Yesu nosetieko wacho we c h eg id u t o, nowacho ne jopuonjrene ni,

2" Kaka ung’eyo, odong’ ndalo ariyo ke n d emondo chieng’ Pasaka ochopi, ke n d oWuod Dhano ibiro chiwo mondo og u r. ”

3Eka jodolo madongo gi jodong oga n-da nochokore e dala jadolo maduong’,mane nyinge Kaifa, 4kendo ne gichanomondo gimak Yesu e yo mobam gineg e.5To ne giwacho ni, “Kik watim kamanokinde nyasi, nono to ji ogo m o. ”

Owir Yesu Bethani 6Kane Yesu ni Bethani e dala ng’at

moro miluongo ni Simon ja dhoho,7d h a ko moro nobiro ire gi chupa mara l abasta, mopong’ gi mo madung’ mamitkendo ma nengone tek, kendo noole dutoe wiye sama nobet kochiemo e mesa. 8Kajopuonjre noneno mano, ne gisin, migiwacho ni, “Morni iketho malit kamanang’o? 9Donge morni ne inyalo uso en e n go mamalo mondo omi jodhier pesa-go. ”

1 0To kaka Yesu nong’eyo pachgino,n owacho negi ni, “Uchando dhako n inang’o? Osetimona gima jab e r. 1 1Jo d h i e rubiro siko ka un-go ndalo duto to an okubi siko ka un koda ndalo duto. 1 2Ka dhaninoolo mo madung’ mamitni e denda, noti-mo kamano mondo oikago ne ik.1 3Anyisou adier ni kamoro amora man oyalie Injilini e piny duto to gima oseti-moni bende nohul, kiparego. ”

Judas Oyie Ndhogo Yesu 1 4Eka achiel kuom ji apar ga r i yogo,

mano mane iluongo ni Judas Iskariot,nodhi ir jodolo madongo, 1 5m o p e n j ogi ni,“Ang’o mubiro miya ka achiwe e lwe t u ? ”

O m i yo ne gikwanone pesa mamingli magfedha piero adek. 1 6Chakre chieng’nokadhi nyime Judas nochako manyo thuolomar chiwe n egi.

Pasaka Mar Ruoth 1 7Odiechieng’ mokwongo mar nya s i

mar makati maonge thowi, jopuonjrenobiro ir Yesu mopenje ni, “Ka n ye mid-waro ni waikni mondo ichamie Pa s a k a ? ”

1 8N o dw o ko ni, “Dhiuru nyaka ei dalair ng’at moro kendo uwachne ni, ‘Ja p u o n jwacho kama: sana mane ochanna chieg n ic h o p o, omiyo abiro timo nyasi mar Pa s a k agi jopuonjrena e odi.’ 1 9O m i yo jopuonjrenotimo kaka Yesu nochikogi kendo neg i i ko Pasaka.

2 0Ka odhiambo nochopo, Yesu nobetkachiemo e mesa kaachiel gi ji aparga r i yogo. 2 1To ka noyudo gichiemo,n owacho ni, “Anyisou adier ni achielkuomu biro ndhoga . ”

2 2C h u n ygi nodoko malit ahinya ,kendo ne gichako wachone moro ka moroni, “Ruoth, dobed an ko s o ? ”

2 3Yesu nodw o ko ni, “Ng’at ma oa lutolwete koda e bakul biro ndhoga. 2 4Wu o dDhano biro dhi mana kaka nondikik u o m e. To chandruok ochomo ng’atm a n d h ogo Wuod Dhano! Dine ok ony-wole dobedone maber moloyo.

2 5Eka Ju d a s, jal mane biro ndhog en owacho ni, “Japuonj, dobed an koso?

Yesu nodw o ko ni, “Ee, en in.”2 6Ka noyudo gichiemo, Yesu nokaw o

m a k ati kendo nog wedhe kendo opog e,kaeto omiyo jopuonjrene, kowacho ni,“ Kaw u ru, chamuru; ma en ringra . ”

2 7Eka nokawo okombe kendo nog-wedhe kaeto omiyogi kowacho ni,“ M a d h u ru gima nie iye, un duto. 2 8Ma enremba mar winjruok, ma ool oko ne jimang’eny mondo okel we rruok mar richo.2 9Anyisou ni ok anachak amadh olembm s ab i buni ke n d o, chakre kawuono nya k achop odiechiengno ma anamadhemanyien, kaachiel kodu, e pinyruoth marWu o ra . ”

34MATHAYO 25:45

3 0Kane gisewero wer moro, negiwuok gidhi nyaka Got Zeituni.

Yesu Okoro Ni Petro Biro Kwede 3 1Eka Yesu nonyisogi ni, “Otienoni un

duto wang’ unupodhi nikech an, nimarondiki ni,

“ ‘Abiro goyo jakwath, kendo kwe t hm ag rombe biro ke.’

3 2To bang’ ka asechier anadhi ka at e l onyimu nyaka Galili.”

3 3Petro nodw o ko ni, “Kata ka ji dutoopodho nikech in to an ok anapodhin ga n g ’ . ”

3 4Yesu nodw o ko ni, “Awachoni adierni otienoni, kapok thuon gweno oko k ,wang’ inikweda nya d i d e k ”

3 5To Petro nowacho ko ramo ni, “Kat aka ochuno ni nyaka atho kodi, to ok ab ik wedi ng’ang’, kendo jopuonjre mamokoduto bende nowacho machalre kamano.

Gethsemane 3 6Eka Yesu nodhi gi jopuonjrene

n yaka kama iluongo ni Gethsemane,kendo now a c h o n egi ni, “Beduru ka kapodadhi nyime kucho mondo alam.”3 7N o k awo Petro kod yawuot Zebedi ariyoo d h i go, kendo kuyo gi chuny lit nochakom a ke. 3 8Eka now a c h o n egi ni, “Ku yoo h ewo chunya kendo chiegni nega .B e d u ru ka kendo nenuru kaachiel ko d a . ”

3 9Ne ochwalore nyime matin kaetoopodho piny gi yoka lenda wang’e ekaolemo ni, “Wu o ra, kanyalore to yiemondo kikombeni ogol kuoma. To okkaka an ema adwaro to mana kaka in emai dw a r o. ”

4 0Nodok ir jopuonjrene moyudo kag i n i n d o. Nopenjo Petro ni, “Joka ma, neok unyal rito koda kata kuom saa achielkende? 4 1N e n u ru kendo lamuru mondokik upodhi e tem. Chuny oikore tor i n gruok to nya p. ”

4 2Ne owuok odhi ke n d o, mar ariyo,kendo nolamo ni, “Wu o ra, ka ok nya l r emondo ogol okombeni makmana kaamadhe to dwaroni otimre. ”

4 3Kane oduogo, nochako oy u d ogi kag i n i n d o, nikech we n g egi ne pek. 4 4O m i yone owe yogi, kendo nochako ow u o kmodok mi olemo mar adek, kowacho gimac h a l r e.

4 5Eka noduogo ir jopuonjrene mow a-cho negi ni, “Pod unindo aninda ke n d ou y we yo? Neuru, saa osechopo, ke n d owuod dhano koro indhogo e lwet joricho.4 6C h u n g u ru wadhiuru. Jandhokna eribiro e!”

Yesu Omaki 4 7Ka noyudo pod ow u oyo, Ju d a s, mane

en achiel kuom ji apar ga r i yo, nochopo. Neen gi oganda maduong’ momanore gi lig-angla gi aru n g e, mane oor koa ir jodolom a d o n go gi jodong oganda. 4 8To noy u d ojandhok osechano kodgi motelo ra n y i s imane obiro tiyogo: “Ng’at ma wang’a n a n yodhi e en; make u ru . ” 4 9Judas nopu-sore piyo piyo nyaka ir Yesu, kaeto ow a-cho ni, “Misawa Rab i ! ” kendo ne onyo d h e.

5 0To Yesu nodw o ko ni “Osiepna, timgima nokeli.

Eka jogo nochorore nyime mi ond-h i yo Yesu, kendo ne gimake. 5 1G i k a n yo n oachiel kuom joma ne nigi Yesu now u o d h ol i ganglane oko, kendo notong’o jatij jado-lo maduong’, mi ochodo ite oko.

5 2Yesu nowachone ni, “Dwok lig-anglani e ode, nimar ji duto ma wuodhol i gangla notho gi ligangla. 5 3Iparo ni oka n yal kwayo Wu o ra mi oketna tenge kidi-enje apar ga r i yo mag malaike mondoo kedna sanisani? 5 4To ka otimo kamanoto Ndiko dichop kare nade mawacho nigik moko nyaka timre kaka gitimore sani-n i ? ”

5 5E sechego Yesu nowacho ne oga n-dano ni, “Uwuokna oko gi ligengni ko da runge kagima akelo tulu kamanonang’o? Pilepile asebedo ka abet ko d upiny e agolni mag Hekalu ka apuonjo, tone ok umaka. 5 6To gima timoreni oseti-more kama mondo Ndiko mag jonab io c h o p i . ” Eka jopuonjre duto nong’we lm o r i n go owe ye.

MATHAYO 26:5635

Yesu E Nyim Sanhedrin 5 7Joma nomako Ye s u go nokawe

motere nyaka ir Kaifas jadolo maduong’,kuma jopuonj chik kod jodongo noy u d oo s e c h o ko r e e. 5 8To Petro noluwe gichien,n yaka notundo e laro mar jadolomaduong’. Nodonjo kendo nobet piny ko djorito mondo one ane gima nebiro timore.

5 9Jodolo madongo gi jo Sanhedrinduto ne manyo nend miriambo moromane ginyalo donjonego Yesu mondo ekag i n eg e. 6 0To ne ok giyudo moro amora ,k ata obedo ni jonend miriambo mang’enynosuosore nyime.

Achien mogik, ariyo nobiro n y i m e,6 1kendo ne giwacho ka gira m o ni, “Ng’at n in owacho ni, ‘A n yalo muko Hekalu marN ya s ayeni mi achak agere kendo bang’ndalo adek.’”

6 2Eka jadolo maduong’ noa malom owacho ne Yesu ni, “Dak iduok wach-no? Neno ma jogi timo kuomini manade?”6 3To Yesu noling’ aling’a thi.

Jadolo maduong’ nowachone ni,“Achiki ka akuong’ore gi nying Nya s ayeMangima: Nyiswa ka in e Kristo maWuod Nya s aye. ”

6 4Yesu nodw o ke ni, “E en kaka iwa-c h o n o. To awachonu un duto ni e ndalom abiro unune Wuod Dhano kobet e batko rachwich mar Jal Marat ego ke n d okobiro kobet e boche polo. ”

6 5Eka jadolo maduong’ noyiecho lep e,kowacho ni, “Oseye n yo! Ere gimomiyopod wadwaro joneno mamoko? Neuru ,koro wasewinjo gi itwa aya n j e n o. 6 6U n uparo nade?”

Ne gidw o ko ni, “Owinjore gi tho. ”6 7Eka ne ging’ulo olawo e lenda

w a n g ’ e, kendo ne gigoye ngum. Jo m o koto nopame, 6 8ka giwacho ni, “Ko rn w a ewach ane, Kristo, En ng’a mopadi?”

Petro Okwedo Yesu 6 9Sama noyudo Petro obet oko e laro,

j atich manya ko moro nobiro ire mow a-chone ni, “In bende ne in gi Yesu ja Galili.”

7 0To nodagi wachno e nyimgi duto,

kowacho ni, “A k i ya gima iwachono. ”7 1Eka nong’wel odhi e dho ra n gach, to

kuno bende nya ko machielo nonene miowachone joma ne nikanyo ni, “Ng’atni nejonigi Yesu ja Nazareth.”

7 2To nodagi wachno ke n d onokuong’ore kowacho ni, “A k i ya ng’at n o ! ”

7 3Bang’ saa matin, joma nochung’k a n yo nodhi nyaka but Petro mow a c h o n eni, “Ka iwacho adier, to in achiel kuomgi,n i kech yo miwuoyogo huli e iro. ”

7 4Eka nochako luongo kuong’ kuomeowuon ko ramo ni, “A k i ya ng’atno adier!”

Sanosano thuon gweno moro noko k .7 5Eka Petro noparo wach ma Yesu noy u-do osewachone ni, “Kapok thuon gwe n oo kok, to wang’ inikweda ndalo adek.”Kendo nowuok odhi oko mi oywak malit.

Judas Odere Owuon

27Okinyi kog wen, jodolo madongoduto gi jodong oganda noporo

wach ni mondo gineg Yesu. 2Ne gitwe yekendo ne giwuok kode mi gikete e lwe tP i l at o, mane en ruoth.

3Ka Ju d a s, jal mane ondhoge onenokose ng’adne Yesu buch tho, achiedhnaden o m a ke mi nodw o ko pesa mamingli magfedha piero adek ne jodolo madongo gij o d o n go, 4kowacho ni, “A s e ke t h o, nimara s e n d h ogo remo maonge ke t h o. ”

To ne gidw o ke ni, “Mano obadhowa eang’o? Mano en wachni iwuon.”

5O m i yo Judas nowito pesago eiHekalu kaeto oa odhi. Eka nodhi modere.

6Jodolo madongo nokwanyo ng’injomag fedhago kendo giwacho ni, “Chikok oyie mondo okan gini kar keno,n i kech en pesa remo. ” 7O m i yo negiporo wach mondo giti gi pesagokuom ng’iewo puoth jachwe ag u l i n imondo obed kama iike jodak. 8Manoemomiyo osebedo kiluongo kanyo nipuoth remo nyaka kawuono. 9Eka gimaJeremia janabi nowacho ni, “Ne gikawopesa mamingli mag fedha, mane ennengo mane jo Israel oketone, 10kendone gitiyo kodgi kuom ng’iewo puoth

36MATHAYO 26:57

jachwe agulni, kaka Ruoth nochika,”nochopo k a r e.

Yesu E Nyim Pilato 1 1E thuolono Yesu nochung’ e nyim

ruoth, kendo ruoth nopenje ni, “In eruodh jo Yahudi ko s o ? ”

Yesu nodw o ke ni, “Ee, en kaka iwa-c h o n o. ”

1 2Kane jodolo madongo gi jodongoo d o n j o n e, ne ok odw o ko gimoro amora .1 3Eka Pilato nopenje ni, “Donge iwinjoneno ma jogi donjonigog i ? ” 1 4To Yesu neok odw o ko kata wach achiel mane odon-j n ego, kendo mano nomiyo ruoth ow u o r oa h i n ya. 1 5To ruoth noheroga go n yo neoganda ng’at achiel motwe e kinde mags aw o. 1 6E ndalono ne gin gi ng’at motwema achach mane iluongo ni Barab a s.1 7O m i yo ka oganda nosechokore kaachiel,P i l ato nopenjogi ni, “En ng’awa mudw a r omondo agonynu: Barabas koso Yesu milu-o n go ni Kristo?” 1 8Nimar nong’eyo ni ichlit ema nomiyo giketo Yesu e lwe t e.

1 9Ka noyudo Pilato obet e ko mjong’ad bu ra, chiege nokowone wach ni,“ Walri iayi e wach ng’at maonge ke t h o n o,nimar wachne nochanda ahinya kaw u o n oe lek mane aleko kuome. ”

2 0To jodolo madongo gi jodongon ow a ko oganda mondo Barabas emagikwa ogo n y n egi to Yesu to mondoo n egi.

2 1Ruoth nopenjogi ni, “Kuom ji ariyo-gi, en ng’a mudwaro mondo ago n y n u ? ”

Ne gidw o ke ni, “Barab a s. ”2 2P i l ato nopenjogi ni, “To Yesu milu-

o n go ni Kristoni to at i m go ang’o?”Ne giduoke riat ni, “Gure!”2 3P i l ato nopenjo ni, “Nang’o? En

ang’o marach mosetimo?”To gin ne gimedo goyo ko ko mat e k

m o l oyo ni, “Gure!”2 4Ka Pilato noneno ni onge gima

n o n yalo timo, to ni mahu ema koro nec h a ko r e, nokawo pi mi ologo e nyim oga n-d a n o, kowacho ni, An aler kuom rembn g ’ atni, en wachu!”

2 5To ji duto nodw o ko riat ni, “Re m b emondo obed e wiwa gi nyithindw a ! ”

2 6Eka nogo n yo n egi Barab a s, to Ye s uto nokwongo orodho, eka oketo e lwe t g imondo og u r.

Askeche Ojaro Yesu 2 7Eka askeche ruoth nokawo Ye s u

motere nyaka ei od chokruok, kendo neg i c h o kone oganda askeche duto mig i lwore gikete diere.

2 8Ne gilonyo lepe kendo ne girwako n ekandho makwar, 2 9eka ne gikado ligisamar kudho kendo gisidho e wiye. Ne gike-to odundu e lwete kor achich, eka gigoyoc h o n ggi piny e nyime, kendo ne ginyiereka giwacho ni, “Misawa, ruodh jo-Ya h u d i ! ” 3 0Ne ging’ulo olawo kuomekendo ne gikawo odundu gigoyogo wiyea n u oya anuoya. 3 1Bang’ ka neg i s e j a r ek a m a n o, ne gilonyo kandho no oko kaetog i r w a kone lepe owuon. Eka ne giwuokgidhi kode mondo gidhi gigure.

Gur Mar Yesu 32Kane gin e yo gidhi, ne giromo gi

ja-Kurene moro miluongo ni Simon,kendo ne gichune mondo oting’ msala-ba. 33Eka ne gichopo kama iluongo niGolgotha (ma tiende en kar HangaWich). 34Kanyo ne gimiyo Yesu divaim o ru gi kedhno mondo omadhi, tobang’ bile, nodagi madhe. 35Ka negise-gure, ne gipogore lepe ka gigoyo ombu-lu. 36Bang’e ne gibet piny kanyo kagirite. 37Gimalo yoka wiye, ne giguroen d i ko mar weche mane odonjnego,mane wacho kama: MA EN YESU,RUODH JO YAHUDI. 3 8Jo m e c h oariyo be nogur kode, moro e batheko rachwich to machielo ko ra c h a m .39Joma ne kadho machiegni nodironeayenje, ka gikino wiyegi, 40kendo giwa-cho ni, “In ma yande iwacho ni inyaloketho Hekalu mi ichak igere bang’ndalo adekni, koro resri kendi ane! Kain wuod Nyasaye to wuog ane e msala-ba ilor piny!”

MATHAYO 27:4037

41Machalre kamano bende, jodolomadongo gi jopuonj chik kod jodongobende noyanye, ka giwacho ni, 42"Neoreso jomoko, to en to ok onyal resoreowuon! Donge en ruodh Israel? Dakkoro oa e wi msalaba olor piny ka sanimondo wayie kuome. 43Ogeno kuomNyasaye; Nyasaye koro okonye ane sanika odware adier, nimar ne owachoga ni,‘An Wuod Nyasaye,’” 44Kamano bendee kaka jomecho mane ogur kode bendenodirone ayenje.

Tho Mar Yesu 4 5Chakre saa auchiel nyaka saa

ochiko, mudho noimo piny duto. 46Tokar saa ochiko, Yesu noywak gi duolmaduong’ ni “Eloi, Eloi, lama sabak-thani?- ma tiende en ni, “Nyasacha,N yasacha, ang’o momiyo isewe yakenda?”

47Kane moko kuom joma nochung’kanyo owinjo mano, ne giwacho ni,“Oluongo Elija.”

48Gikanyono achiel kuomgi noringoo k awo siponj. Nonyume e ko n g ’ omakech, kendo nochome ewi odundumabor, kaeto omiye Yesu mondo omad-hi.

4 9Joma moko nowacho ni, “Ko r owarit wane ane ka Elija biro mondoorese.”

50To bang’ ka Yesu noseywak kendom atek gi duol maduong’, nogo n yochunye mondo oa.

5 1Sanosano katen mar Hekalunoyiech e diere tir, chakre malo nyakapiny. Piny noyiengni kendo lwendninobarore. 52Liete nomuoch moyaworekendo ringre jomaler mang’eny maneosetho nochier modoko mangima. 53Negiwuok e liete, kendo bang’ chier marYesu, ne gidonjo ei Dala Maler kendone gifwenyore ne ji mang’eny.

54Ka ja-Kenturo gi joma ne nikodemane rito Yesu noneno yiengni marpiny kod gik moko duto mane oyudoo s e t i m o r e, luoro nomakogi mat e k ,

kendo ne giwacho ka giwuoro ni,“Adier, ng’ani ne en Wuod Nyasaye!”

55Mon mang’eny bende ne nikanyo:5 6M o ko kuomgi ne gin, MariaMagdala, Maria min Jakobo gi Josef,kod min yawuot Zebedi.

Ik Mar Yesu 57Ka nochopo odhiambo, jamwandu

moro ma ja Arimathea, ma nyinge Josefnobiro. En bende nosedoko japuonjreYesu. 5 8Nodhi nyaka ir Pilato mio k w aye ringre Yesu, kendo Pilat onogolo chik mondo omiyego. 59Josefnokawo ringre Yesu moume gi nangamaler marep - r ep, 6 0kendo nokete eliende owuon manyien mane oseroko eilwanda, eka nong’ielo kidi maduong’ miolorogo dho liendno kaeto owuok odhi.61Maria Magdala gi Maria machielo tonoweyo kobet piny kama omanyore kodliel.

Jarito Mane Nie Liel 6 2K i n y n e, mane en odiechieng’

maluwo Chieng’Ikruok, jodolo madon-go gi jo Farisai nodhi ir Pilato. 63Negiwachone ni, “Jaduong’, wanyalo paroni ka ja miriamboni ne pod ngima tonowacho ni, ‘Bang’ ndalo adek to abirochier kendo.’ 64Omiyo gol chik mondoorit liel nyaka chieng’ mar adek. Nonoto jopuonjrene nyalo biro mi kwalringre mi giwach ne ji ni osechier oakuom joma otho. Miriambo machien-nidibed marach moloyo mokwongo.”

6 5P i l ato nodw o kogi ni, “Kaw u rujarito mondo udhi urit liel kaka un emaung’eyo uwegi.” 66Omiyo ne gidhi mine girito liel ka giketo kido e kidi kendone giketo jarito mondo orite.

Chier Mar Yesu

28 Bang’ Sab at o, kog wen marchieng’ mokwongo mar juma,

Maria Magdala gi Maria machielo nodhilimo liel.

2To piny noyiengni matek, nimar

38MATHAYO 27:41

malaika mar Ruoth nolor piny koa e polo,mi nodhi nyaka e liel mong’ielo kidi ke n d oo b e t i e. 3Kite ne chalo gi mil polo, ke n d ol epe ne tar ka pe. 4Jorito ne luoro omakoa h i n ya ko n e n e, mi ne gikirni, kendo neg i d o ko machal gi joma otho.

5Malaika nowachone mon-go ni,“ We u ru luor, nikech ang’eyo ni umanyoYesu mane og u r. 6Oonge ka; osechier,mana kaka now a c h o. Biuru une kaman o n i n d e. 7Eka mondo udhi mapiyounyis jopuonjrene ni, ‘Osechier oa kuomjoma otho kendo otelo e nyimu odhiGalili. Kuno ema ubiro nenee.’ Ero ko r oa s e n y i s o u . ”

8O m i yo mon-go noa e liel ka gireto, kagiluor to bende ka gipong’ gi mor, ke n d one giringo gidhi mondo ginyis jopuon-j r e n e. 9To apoya nono Yesu norado ko d g i ,m ow a c h o n egi ni, “Misaw a u ru . ” Kendo negisudo bute mi gimoko e tiendene, ke n d og i l a m e. 1 0Eka Yesu now a c h o n egi ni,“ We u ru luor. Dhiuru unyis owe t e n amondo gidhi Galili; kuno ema gibiron e n a e. ”

Milome Mar Jorito 11Ka noyudo mon-go nie wuodhgi

dhi, moko kuom jorito nodhi e dalamonyiso jodolo madongo gik moko

duto mane osetimore. 1 2Ka jodolom a d o n go noseromo gi jodongo migichano gima ne gidwa timo, ne gimiyoa s keche pesa mang’eny, 1 3ka giwa-chonegi ni, “Wachuru ni, ‘Jopuonjrenenobiro gotieno mi okwale saa manewanindo.’ 14Kapo ni wachni ochopo e itruoth, to wang’eyo gima wabiro timo-ne, mondo kik uyud chandruok moroamora.” 15Omiyo askeche nokawo pesa-go, kendo ne gitimo kaka nonyisgi.Kendo wachni koro oselandore kuondem athoth e dier jo- Yahudi nya k aodiechiengni.

Ote Maduong’ 1 6Eka jopuonjre apar ga c h i e l go

nodhi Galili, e wi got kama Yesu nony-isogi ni gidhiye. 17Kane ginene to negilame; to moko kuomgi noriwo gikiawa. 18Eka Yesu nobiro irgi mowa-chonegi ni, “Teko duto manie polo kodmanie piny osemiya. 1 9Kuom mano,dhiuru ulos jopuonjre e ogendini duto,kubatisogi e nying Wuoro gi nyingWuowi kod nying Roho Maler,

2 0kendo kupuonjogi mondo gitimgik moko duto ma asechikou. Toa konu adier ni abiro bedo ka an ko d useche te, nyaka giko mar ndalo. ”

MATHAYO 28:2039

Johana Jabatiso Oiko Yor Yesu

1Ma e chakruok mar Wach Maber MarYesu Kristo Wuod Nya s aye.

2En mana kaka ondiki e kitap Ja n ab iI s aya niya,

"Abiro oro jaotena notel nyimimondo olosni yo. ” 3“Duond ng’atmoro kok e thim ni, ‘Ikuru ne Ru o t hyo r e, losneuru yo moriere tir. ”

4Kamano e kaka Johana ne owuok ethim kopuonjo ji ni nyaka gilok chunyg ieka obatisgi kaka ranyisi ni Nya s aye

o s ewe yo nigi richogi. 5Kuom mano jopiny Judea duto kod ji duto moaJe rusalem nowuok odhi ire. Ne gihulor i c h ogi mi Johana nobat i s ogi e aoraJordan. 6Johana norwakore gi lewnimolos gi yie ngamia kendo notwe yokamba mar pien e nungo n e. Nochamob o n yo kod mor kich manie thim. 7Wa c hmane Johana yalo ne chal kama: “Ng’atmoro biro bang’a moloya gi duong’.Oduong’ maok awinjora gonyo katamana tond wuochene. 8An ab atisou gi pi,to en obiro tisou gi Roho Maler. ”

JANDIKO: M A R I K OKAR NDIKO: R U M IKINDE NDIKO: 60-65 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie IyeJohana Mariko ne jatich kaachiel gi Jaote Paulo. Bang’e nodar modhi odak e dala

mar Rumi, kama ne ondikoe gik mane Jaote Petro nyalo paro. Omiyo Injili mar Marikonyiso weche mag janeno kuom gik mowuoyo kuomgigi. Gima duong’ mane omiyoondiko bugni ne en nikech nodwaro mondo ochok weche duto mane ong’eyo kuomInjili. Omiyo onyiso malong’o kuom tije mane Yesu otiyo moloyo gik mane owacho tomoloyo to owuoyo ahinya kuom tij Yesu kuom juma mogik. Injili mar Mariko ochakoregi tij Yesu ayanga kendo ka oyalo Injili mar Pinyruodh Nyasaye. En kod puonj mang’e-ny kendo moyangore manyiso kaka tho Yesu biro bedo 8:31 -9:31,10:33,34,45, bang’e toogik gi tho Yesu e msalaba mondo othone richo mar piny.

THORRO. Mariko nyiso Yesu kaka jatich mar Nyasaye mane obiro mondo onyis dwaro mar

Nyasaye. Timbe mag honni, chang, bedo giteko kuom jochiende gi tekone owuon nyisopiny ni Yesu ok ne en mana jatich kaka jomoko, to ne en Wuod Nyasaye 15:39 chier marYesu nyiso duto mane otimo kendo sani warito duoke kod duong’ koa e polo. Marikobende nondiko kojiwogo Jo-Kristo man Rumi mondo gibed motegno to moloyo to endalo mag sandruok.

WECHE MOCHAN KAE GIN:1. Johana jabatiso gi batiso mar Ruoth 1:1-13 2. Tich Yesu e dala mar Galili :1:14-9:50 3. Wuoth madhi Jerusalem gi donjone 10:1-11:26 4. Lweny mane otimore e dala maduong 11:27 - 12:44 5. Koro weche kuom gik mabiro 13: 1-37. 6.Tho Yesu kod chierne 14:1-16:8(9-20) 9-20 - kitepe moko machon ok nondiko, to giber nikech gin kod puonj motegno.

Mariko

Yesu Otisi Kendo Otem 9E kindeno Yesu nobiro koa Nazareth,

e piny Galilie mi Johana nobatise e aoraJordan. 1 0Ka noyudo Yesu wuok aa e pi,noneno polo kayawore kendo ka Ro h oMaler lor mondo opi kuome e kido mara k u ru. 1 1To dwol maduong’ noa e polok awacho niya, “In e Wuoda mahero.C h u n ya mor ko d i . ”

1 2G i k a n yono Roho Maler nokaso Ye s umotere e thim, 1 3kendo nodak e thimkuno ndalo piero ang’wen, ka Satan teme.E thim kuno Yesu nodak e kind le magthim, to malaike ne tiyo n e.

Luong Mar Jopuonjre Mokwongo 1 4Ka nosetwe Johana e od twech, Ye s u

n o d h i yo Galili, koyalo Wach Maber marN ya s aye. 1 5N oyalo niya, “Saa osechopokendo Pinyruodh Nyasaye osekayom a c h i egni. Lokreuru kendo yieuru Wa c hM ab e r. ”

1 6Ka noyudo Yesu wuotho e bath NamGalili, noneno Simon gi owadgi maAndrea ka jobolo gokgi e nam, nikech negin jolupo. 1 7Yesu nowachonigi ni, “Biurumondo uluwa, mondo kar ywayo rech toa ketu ubed joywa ji.” 1 8Ne giwe yo go keg isanosano mi giluwe.

1 9Yesu nomedo chwalore nyime mat i nmi noneno Ja kobo wuod Zebedi gi ominmare ma Johana ka jobet e yie kendo losogo kegi. 2 0Maok odeko Yesu nolw o n gog i ,kendo ne giwe yo wuon-gi ma Zebedi ey i e, kaachiel gi jotich mondiki maneko n yogi, mi giluwoe.

Yesu Oriembo Jachien Marach 2 1Ne gidhi Ka p e rnaum, to kane Sab at o

o c h o p o, Yesu nodonjo e od lemo mio c h a ko puonjo. 2 2Ji nowuoro puonjne,n i kech nopuonjo ka ng’at man gi teko, took ka Jopuonj Chik. 2 3To kanyono ei odlemo ne nitie ng’at moro mane nigijachien marach. Ng’atni noywak mat e kk awacho ni, 2 4" I dwaro ang’o irwa ka,Yesu ja Nazareth? Ibiro mondo itiekwakoso? Ang’eyo ng’ama in, in Ng’ama Ler

mar Nya s aye ! ”2 5To Yesu nokwere gi duol matek ni,

“Ling’ thi! Aa kuome!” 2 6Jachien mara c h-no noy u ko ng’atno mi ogoyo ko ko gidwol maliyo r e, bang’e oa owe ye.

27Jogo duto nowuoro ahinya,m agipenjore ni, “Ma to ang’oni? Puonjmanyien kendo man-gi teko! Ng’at n ic h i ko koda ka jochiende kendo giwinje. ”28Humb Yesu nolandore piyopiyo eg wenge molworo Galili.

Yesu Ochango Ji Mathoth. 2 9M a p i yo piyo bang’ ka gia e od lemo

ne gidhi kaachiel gi Ja kobo kod Johana ed a l agi Simon gi Andrea. 3 0To maar Pe t r ononindo e kitanda, ka midhusi onure.Jomane nikanyo nonyiso Yesu wachnopiyopiyo. 31Omiyo Yesu nodhi ire,m o m a ko lwete ko ko n ye mondo oa malo.Midhusi nowe yo dhakono mi otiyonigi.

3 2O d h i a m b o n o, ka piny noseyuso, jin o kelo ni Yesu jotuo duto kaachiel gijoma nigi jochiende. 3 3Jodalano duton o c h o kore e dhoot kama ne Yesu nitie,3 4to Yesu nochango ji mathoth mane nigikit tuoche mayo r e yo r e. Bende noriembojochiende oa kuom ji, to ne ok oy i e n ejochiendego mondo owuo nikech neg i n g ’ e yo ni En ng’a.

Yesu Olemo Kar Kende 3 5Kinyne kog wen ka piny pod olil,

Yesu noa malo mowe yo ot kama noninde.N owuok modhi kama ochwalore mopon-d o, mi nolemo kuno. 3 6Simon gi joge nejodhi manye, 3 7Kendo kane giyude to negiwachone ni, “Ji duto manyi.”

3 8To Yesu nodw o kogi kawacho ni,“ Wa d h i u ru kamachielo e gwenge manm a c h i egni, mondo kuno bende aya l i e. ”Mano emomiyo asebiro. 39Omiyon owuotho e Galili duto, koyalo e uteg im ag lemo kendo koriembo jochiendekuom ji.

Ng’at Man-gi Dhoho 40Jadhoho moro nobiro mogoyo

41 MARIKO 1:40

chonge piny e nyim Yesu ko s aye ni,“Kiyie to inyalo puodha.” 4 1Yesu noke c h on g ’ atno morieyo bade omule, kowacho ni,“Ayie, puodhri!” 42Gikanyono dhohon o rumo kuom ng’atno mochango

43Yesu nogonyo ng’atno piyopiyomondo odhi ko c h i ke matek ni, 4 4"Ne ni okinyiso ng’ato wachni. To dhiyo mondoikuong inyisri e nyim jadolo kendo ichiwmisengini mane Musa ochiko jomaopuodhi mondo otim, eka ji ong’e ni ko r oiler.” 45Kar timo kamano to ng’atnin o c h a ko lando wachno e saa nogo maneoa ir Yesu. Kuom mano Yesu koro ne okn yal donjo aya n ga e dala moro amora, tonodak mana oko kuonde ma ji ongee. Tok ata kamano ji ne pod biro ire koa kuonded u t o.

Yesu Ochango Ja Athany

2 Bang’ ndalo manok Yesu nochakooduogo e dala mar Kapernaum,

kendo ji nowinjo ni osebiro dala. 2Ku o mmano ji mang’eny nochokore mopong’oot mane entie thich maonge kama odong’,koda ka dhoot oko, to Yesu nopuonjog iWach. 3Jo m o ko nobiro mi gikelone jaathany ka ji ang’wen oting’e. 4To kanej ogo oyudo ka chopo ir Yesu tek nike c hoganda makwar mane niko d e, ne gituchowi tat ot mochomore gi kama Yesu nenitie tir mi giloro ja athanyno konindo epar nyaka nochopo e nyim Yesu, 5ka Ye s unoneno yie ma jogo ne nigo, nowacho nija athanyno niya, “Wuoda, richoniowe n i . ”

6To jopuonj Chik moko ma noy u d oobet ei ot kanyo nochako penjore e chun-ygi ni, 7" N g ’ atni wuoyo nadi? Oya n yoN ya s aye! Ere kaka onyalo nyiso jali nirichone owene to wang’eyo ni Nya s ayekende ema we yo ni ji richogi?

8Sano sano Yesu nong’eyo e chunyegima jopuonj Chik neparo e chunyg i ,o m i yo nowachonigi niya, “Ang’o momiyouparo gik muparogo? 9Mane mayotwacho ni ja athany kuom weche ariyog i :ni ‘richoni oweni’, koso ni, ‘chung’ malo

i k aw pieni mondo iwuoth’? 1 0To at i m oma mondo ung’e ni Wuod Dhano nigit e ko e pinyni mar we yo richo. ” Bang’ losokamano Yesu nowacho ni ja at h a n y n on i ya, 1 1" Winji omera, aa malo iting’ pienimondo idhi dala". 1 2N g ’ atno noa malom o k awo piene mi nowuotho ang’ienga kaji duto nene. Timni nomako dho ji dutomane nikanyo mi ne gidendo Nya s aye kagiwacho ni, “Nyaka ne nywolwa pokwaneno gima kama.”

Luong Mar Lawi 1 3Yesu nochako wuoth kendo ko l u w o

tie Nam to oganda maduong’ nobiro iremi opuonjogi. 1 4Ka noyudo owuotho e tieNam, noneno Lawi wuod Alfayo ko b e tpiny e od solo osuru. Yesu now a c h o n eL awi ni, “Luwa", mi Lawi noa malo mio l u we.

1 5Ka noyudo Yesu chiemo e od Law i ,Josol osuru kod “joricho” mang’eny nejochiemo kode e mesa kaachiel gi jopuon-j r e n e, nimar jogo mane luwo bang’e nen g ’ e n y. 1 6To ka jopuonj Chik ma joFarisai nonene kochiemo gi “joricho” g ijosol osuru, ne gipenjo jopuonjre Ye s un i ya, “Ang’o momiyo ochiemo gi josolo s u ru gi ‘joricho’?”

1 7Ka Yesu nowinjo wachno to now a-chonigi ni, “Joma ngima ok dwar jat h i e t hmak mana joma tuo. Ok ne abiro mondoaluong joma kare, to nobiro mondo alu-ong joricho. ”

Openj Yesu Wach Tweyo Chiemo 1 8Nochopo kinde ma jopuonjre Jo h a n a

kod jo Farisai jotwe yo e chiemo. Jo m o konobiro mopenjo Yesu: “Ere kakaJopuonjre mag Johana kod jopuojre magjo Farisai jotwe yo chiemo to jopuonjrenito chiemo achiema?”

1 9To Yesu nodw o kogi kapenjogi ni,“Be wend wuon kisera ditwe chiemo adierka pod en ko d g i ”C h u t h o, ok ginyal twe yokapod gin ko d e. 2 0To ndalo biro ma wuonk i s e ra nogol e kindgi, kendo ndalono emag i n i t we chiemo.

42MARIKO 1:41

2 1" N g ’ ato ok nyal twang’o karaka marl aw manyien kuom law moti. Ko t i m okamano to karaka mar law manyiennon yalo jowo law machonno mi omed yiechm o l oyo. 2 2Bende ng’ato ok nyal olo diva imanyien e piend divai machon. Ko t i m okamano to divai nyalo baro piend diva i n omi divaino ke t h r e. Ooyo, divai manyienn yaka ol mana e piende divai manyien.”

Ruodh Sabato 2 3Chieng’ Sab ato moro Yesu noy u d o

kadho e kind puothe mag ngano mochiek,to jopuonjrene nochako jako wi nga n omondo gicham. 2 4To jo Farisai nochakong’ur ka giwacho ne Yesu ni, “Neye, ang’om o m i yo jopuonjreni timo gima kwe r ochieng’ Sab at o ? ”

2 5Yesu nodw o kogi ni, “Donge useso-mo gima Daudi notimo chieng’ ma enkaachiel gi joma ne nikode ne gidenyokendo gichando? 2 6E kinde mag Abiat h a rJadolo Maduong’, wang’eyo kaka Daudinodonjo e od Nya s aye mi ochamo makat ima nosepuodhi moket tenge ma Chik okoyiene ng’ato ang’ata mondo ocham ,makmana jodolo. Daudi nochamom a k atino mi opogone nyaka joma nen i kode mi gin bende ne gichamo. ”

2 7Yesu nodhi nyime mowachonigi ni,“ S ab ato noketi nikech dhano, to dhano neok ochwe nikech Sab at o. 2 8O m i yo Wu o dDhano en Ruoth koda ka mar Sab at o. ”

3 Chieng’ moro Yesu nochako odonjoe od lemo, to ne nitie ng’ato kanyo

ma lwete notal. 2Ji moko ne jokiyo Ye s uk a n yo ka gidwaro yo ma ginyalo don-j o n ego kaka jake t h o. Kuom mano negichomo wang’gi kuome mondo gineane ka mit dochang ng’atno chieng’S ab at o. 3Yesu nowachone ng’at ma lwe t eotalno niya, “Chungi ane e nyim ji dutok a . ” 4Bang’e Yesu nopenjo jogo ni, “Eregima chikwa oyie mondo otim chieng’S ab ato? Timo maber koso timo mara c h ,reso ngima koso neko ? ” To jogo noling’thi.

5Yesu nogawo jogo gi mirima ke n d oka chunye lit ahinya nikech chunygi netek. Nowacho ni jal ma lwete otalno ni,“Rie lweti", mi ng’atno norieyo lwe t ekendo lwete nochango chuth. 6B a n g ’ e n ojo Farisai nowuok oko mochako chanokaachiel gi jo Herode kaka digineg e.

Oganda Maduong’ Oluwo Yesu 7Yesu kaachiel gi jopuonjrene now u o k

oa kanyo mi gidhi e dho nam, to oga n d amaduong’ moa Galili noluwo bang’e. 8J im a m o ko mane osewinjo humbe kuom gikm a d o n go mane otimo bende nobiro iremoa kuonde mopogore opogore kaka:Judea, Je rusalem, Idumea, kod gwe n g em o lworo Turo gi Sidon. 9To nike c hoganda ne opoto but Yesu maok onya ly we yo, nonyiso jopuonjrene mondo oikneyie moro matin mondo oko n y r ego maokji othung’e. 10Dhano nodiyo Yesukamano nikech nosechango ji mat h o t hkendo mani nomiyo joma tuo mamokobende ne riyore nyime mondo gimulYesu. 1 1E saa asaya mane jochiendeoneno Yesu, ne gipodho piny e nyime kag i y w agore ni, “In e Wuod Nya s aye. ” 1 2ToYesu nochikogi matek ni kik gihul gimaEn.

Walo Joote Apar Gariyo 1 3Yesu noidho modhi malo e bath go t

kendo nog welo jo mane odwaro mondoodhi ko d e, mi jogo nodhi ko d e. 1 4N eoyiero ji apar ga r i yo, mane oketo tengekaka joote, mondo gibed kode eka mondooorgi gidhi giyal Wach Maber 1 5ke n d ogibed gi teko mar golo jochiende kuom ji.1 6M agi e joote apar ga r i yo mane oy i e r :Simon (mane omiyo nying machielo niPetro); 1 7Ja kobo wuod Zebedi, kod ow a d-gi miluongo ni Johana (owe t egi Ye s un e l u o n go ni Boanerges, tiende ni yaw u o tMor Polo); 18gi Andrea, Filipo,Batholomayo, Mathayo; gi Thoma,Ja kobo wuod Alfayo, Thadayo, Simon maj a - Z e l o t e, 1 9kod Judas ja Iskariot, jal man o n d h oge

43 MARIKO 3:19

44MARIKO 3:20Yesu Kod Belzebub

2 0Bang’e Yesu nodonjo e ot moro tooganda maduong’ nochokore kanyokendo makata mana thuolo mar chiemogi jopuonjrene ne ok onyal yudo. 2 1To kajoodgi Yesu nowinjo wachni, ne gidhi iremondo gigole kanyo githuon, ka giwachon i ya, “Wi ye obiro marach".

2 2Jopuonj Chik mane obiro kanyo ko aJe rusalem to nowacho kuom Yesu ni,“Opong’ gi teko mar Belzebub! Ogo l ojochiende gi teko mar ruodh jochiende. ”

2 3To Yesu nolw o n gogi ire mow u oyokodgi gi ngeche kowacho niya, “Ere kakaS atan digol Satan? 2 4Ka pinyruoth moroopogore kendo joge gore kendgi top i n y ruodhno ok nyal chung’. 2 5Bende kajoot achiel opogore to odno nyaka podhi.2 6E kaka ka Satan diked gi pinyru o d h eowuon, kata ka dopogre owuon to okdochung’, to mano ema dibed gikol o c h n e. 2 7Chutho onge ng’at manya l omonjo od ng’at moloye mi maye gige kaok otwe yo ng’atno mokwongo eka bang’eo m aye gige. 2 8Anyisou adier ni richo madhano osetimo gi ayany ma giseya n yogoN ya s aye nowe n egi. 2 9To ng’ato ang’at am ow u oyo marach kuom Roho Maler okn owene richone, nikech oseketho ke t h om o c h we r e.

3 0N owacho kamano nikech jogi newuoyo kawacho ni, “En gi jachienm a ra c h . ”

Min Yesu Gi Owetene 31Bang’eno min Yesu gi owetene

nobiro ire. Ne gioro ng’ato mondo olu-ong nigi Yesu ka gin to gidong’ gioko.3 2O ganda manobet ko lworo Yesu now a-chone niya, “Minu gi oweteni jo nioko kag i dw a r i . ”

3 3To Yesu nopenjogi ni, “Minwa giowetena to gin ng’a gini?”

34Kosewacho kamano to nong’iyojoma ne obet ko lwore kaeto owacho niya ,“Eri, magi e minwa gi owetena! 3 5N g ’ at oa n g ’ ata matimo dwaro Nya s aye e ow a d-wa gi nya m e ra kod minwa.”

Ngech Jachuoyo

4 Kendo Yesu nochako puojo e dhonam. To oganda mane olwore ne

duong’ omiyo nodonjo ei yie mi obetie kaji duto to ochung’ oko e dho nam. 2Ye s un o p u o n j ogi gik mang’eny ko ko n yore gingeche. E puonjne nowacho niya,3" Wi n j a u ru! Japur moro nowuok modhic h w oyo kodhi, 4to ka noyudo ochwoyo,kodhi moko nolwar e dir yo, mi winynobiro mochamogi tee. 5To kodhi mokon o lwar kuonde motimo lwendni, ma looperoree. Kodhigo notwi piyo piyo,n i kech lowo ne ok tut. 6To ka chieng’n owuok, chamgo nowang’, kendo nike c hne gionge tiendegi, ne gitwo. 7Ko d h im o ko nolwar e kind kudho, to ka kud-h ogo nodongo, ne githung’o chamgo mig i m o n ogi nyak. 8To moko nolwar e low om ab e r, mi ne gitwi kendo gidongo. Neg i n yago cham, moko nyadi piero adek,m o ko nyadi piero auchiel, kendo mokon yadi mia achiel.”

9Bang’e Yesu nomedo wacho niya ,“ N g ’ at man gi it mar winjo wach mondoow i n j i . ”

1 0Ka odong’ ke n d e, jopuonjrene aparga r i yo gi jomoko mane nibute nopenjetiend ngechego. 1 1N o n y i s ogi ni, “Unoyienu ng’eyo tiend gik mopondo magP i n y ruodh Nya s aye. To kuom jogo mano ko gimoro amora iwacho nigi gi ngeche1 2m o n d o,

“‘Ginen anena to kik ginyal ng’eyo,kendo giwinj awinja to kik ging’etiend wach; nikech dipo ka giloko r emi owenigi richog i ! ’ ”

1 3Yesu nomedo loso kodgi kowacho ni,“Ere kaka ok unyal winjo tiend ngeroni?Ka kamano to be ubiro winjo tiend ngeromoro amora. 14Japur chwoyo Wach.1 5Jo m o ko chalo gi kodhi molwar e dier yo,kama ichwoyoe Wach. E saa nogo ma jog iowinjoe Wach to Satan biro mi mag iWach ma giwinjono. 1 6Jo m o ko to chalmana kaka kodhi mochwo e lowo moper-

ore e wi lwanda. Gin giwinjo Wach ke n d og i r w a ke gi ilo sanosano. 1 7To nike c hgionge tiendegi Wach ok bedi e igiaming’a. Ka chandruok kata sand obironigi nikech Wach Nya s aye to gipodhop i yo p i yo nono. 1 8M o ko kaka kodhi mol-war e kind kudho. 1 9To achien parru o km ag ngima pinyni gi wuond ma mwandukelo kaachiel gi gombo ma gigo m b ogogik mathoth, kendo thung’o Wach miobed maonge ko n y ruok. 2 0M o ko to chalmana gi kodhi mochuo e lowo mab e r.giwinjo Wach mi girwaki. Kendo ginya km aber mana ka kodhi manyak nyadi pieroadek, nyadi piero auchiel, nyaka nya d imia achiel.”

Taya Man Kama Oting’ore 21Nowacho nigi niya, “Be ng’ato

kuomu nyalo moko taya kaeto oumo giat o n ga kata oketo e bwo otanda? Dongei kete kama oting’ore mondo omeny otduto? 2 2N g ’ e u ru ni onge gimoro mopan-di maok nong’ere achien, to bende ongegimoro amora mitimo ling’ling’ maoknong’e rat i r o. 2 3Ka ng’ato nigi it marwinjo wach to mondo ow i n j i . ”

2 4Yesu nodhi nyime kaluwonigi ni,“ C h i k u ru itu maber mondo uwinj we c h emiwachonu, nikech rapim mupimoe emanopimnue, kendo moloyo kanyo.2 5N i kech ng’at man-go ema nomedi; ton g ’ at maonge go to noma koda ka mat i nma en-go n o. ”

Ngech Kodhi Madongo 26Nowacho bende ni, “Pinyruoth

N ya s aye chal gi ng’at ma chuoyo kodhi el ow o. 2 7Kata bed otieno kata odiechieng’,ka ng’atno nindo kata oneno, to ko d h i gotwi at w i ya mi dongi, ka jachuoyo okong’eyo kaka mano timore. 28Lowoowuon ema golo kodhi; mokwongo tien-dene wuok, eka wiye gulo oko aye bang’ekodhi dongo mi chieg cham. 2 9Ka chamosechiek to gikanyono wuon puodhok awo pand ke yo mondo oke.

Ngech Koth Karadali 3 0N owacho kendo niya, “Yo mane ma

dw a p o r go Pinyruodh Polo kaka chal,k ata en ngero mane manyalo nyisow akite? 3 1Ochal gi koth karadali ma en ekodhi matinie mogik mikomo e puodho.3 2To kata otin kamano to ko s e kome too d o n go mi obed maduong’ moloyo yiendpuodho duto. Bedene yarore madongo miwiny mahuyo e kor polo bi pi mi ywe et i p o n e.

3 3Yesu nomedo wuoyonigi gi ngechemachal gi mago e thuolo moro amoramane ginyalo winje. 3 4Ne ok ow a c h o n i g iwach moro amora maok oko n yore gin g e r o. To ka thuolo noyudore mi odong’gi jopuonjrene kendgi to nonyisogi tiendweche duto.

Yesu Okweyo Ahiti 3 5Chieng’no godhiambo Yesu now a-

cho ni jopuonjrene ni, “Wa d h i u ru lokan a m . ” 3 6O m i yo ne giwuok giwe yo oga n-da, mi gikawe mana kaka ne En-no, mig i c h a ko kwang’ kode ei yie. Ne nitie yied-hi mamoko bende mane kwang’ kodgi enam. 3 7Eka ahiti maduong’ nosieko miapaka nochako tago yie koni gi koni mi pio c h a ko pong’e. 3 8S e c h ego noyudo Ye s unindo e wi raten man kapier yie.Jopuonjre nochiewe ka kone ni, “Ja p u o n j ,donge litni ka wat h o ? ”

39Yesu nochiew mokwero yamo.N o c h i ko apaka kowachone ni, “Kue! Ling’t h i ! ” G i k a n yono yamo nokue mi pinyoling’ thi.

4 0Bang’ mano Yesu nowachone jop-uonjrene niya, “Ang’o momiyo uluorkamano? Pod uonge mana gi yie?”

4 1Luoro nomakogi mi gipenjore ke n d-gi niya, “Ma ang’o matimore ni? Koda kayamo gi apaka bende winje?”

Ng’at Ma Jachien Sando Ochangi

5 Ne ging’ado nam nyaka loka eg weng’ miluongo ni Gerasi. 2To Ka

Yesu nowuok e yie nii to ng’at moro man

45 MARIKO 5:2

gi jachien marach ma nodak e kar lieten o r o m o n e. 3N g ’ atni nodak kama iikoe ji,kendo onge ng’at mane nyalo ronye mit we ye kata mana gi nyo r o r o. 4N i ke c hnosebedo ka itwe yo lwetene gi tiendeneto nyoroche mane itwe yego nochodoachoda mi ong’iny matindo tindo chumbemane iridogo tiendene. Koro ne ongen g ’ ato ma tekre ng’eny mane nya l or o n ye. 5Otieno gi odiechieng’ duto ng’at-ni ne fwayore e kind liete kendo e go d eman machiegni koy w agore matek ke n d okong’adore gi kite.

6Kane oneno Yesu kabiro gi kuma bor,n o r i n go odhi ire mogore piny e nyime.7N ogoyo ko ko gi dwol maduong’ mog i kni, “Iomo ang’o ira ka, Yesu Wu o dN ya s aye Mamalo chutho? Ku o n g ’ri niN ya s aye ni ok ibi sanda!” 8N oyudo Ye s uwachone ni, “Aa kuom ng’atni, jachienm a ra c h n i ! ”

9Eka Yesu nopenje ni, “Nyingi ng’a?”To en nodw o ke ni,

" N y i n ga Lejo, nikech wang’eny. ” 1 0E k an o c h a ko sayo Yesu mondo kik oriembgigia e gweng’no

1 1To noyudo kweth mag nguru wemoko kwayo e bath got mane nim a c h i egni. 1 2Jo c h i e n d ego nosayo Ye s uk awacho ni, “Orwa ir nguru we ka mondowadhi wadonj e igi.” 1 3Yesu nomiyog ithuolo mi jochiendego nowuok modhiodonjo ei nguru wego. Kwe t h go duto karrombgi mane nyalo romo alufu ariyo,noringo matek kaluwo aridiridimochomo nam mi giduto ne githo e pi.

1 4Jokwadh nguru wego noringo oamodhi onyiso ji duto modak e taon gig weng’no gima nosetimore, omiyo jogoduto nobiro mondo gin bende gineye giwang’gi. 1 5Kane gibiro ir Yesu, ne ginenon g ’ at ma yande jochiende mag Lejo san-dono kobet piny kanyo ko r w a kore mab e rkendo pache nikare mi luoro nomakog i .1 6To jogo mane oneno kaka Yesu go l ojachien kuom ng’atno nonyiso ji gikm o ko duto mane osetimore ni ng’at n okendo ni nguru we. 1 7Kuom mano jogo

n o s ayo Yesu mondo oa e gweng’gi. 1 8Ka noyudo Yesu donjo e yie, ng’at

mane jachien sando mane oyudoo s e c h a n gono nosaye mondo oyie odhiko d e. 1 9To Yesu notame kawachone ni,“ D og dala ir joodi mondo inyisgi gikm a d o n go ma Ruoth osetimoni, ke n d okaka osekechi gi kech maduong’".2 0O m i yo ng’atno noa modhi mi nochakolando e gwenge mag Dekapoli konyiso jigik ma Yesu nosetimone. Ji duton owuoro we c h ego.

Nyako Motho Kod Dhako Matuo 2 1Kane Yesu oseng’ado nam gi yie mi

odok loka machielo, oganda maduong’n o lw o r e. 2 2To kane pod en e tie nam,j atend od lemo moro manyinge Ja i r onobiro kanyo. Kane oneno Yesu nogoyochonge piny e nyime 2 3kohombe ni,“ N ya ra matin tuo dwa tho, yie ibi mondoi ket lweti kuome mondo ochangi odokm a n g i m a . ” 2 4O m i yo Yesu nowuok modhiko d e.

O ganda maduong’ ne luwo bang’ Ye s uko d i ye koni gi koni. 2 5To dhako moro neni ei oganda kanyo mane osebedo ka iyechwer kuom higini apar gariyo.2 6D h a koni nosechandore miwuoro e lwe tjothieth mathoth kendo nosetieko mwan-du duto mane en-go to ne ok oy u d or e s ruok. Kar chango to koreka tuonen o m e d o r e. 2 7Kane owinjo humb Ye s u ,nobiro kang’eye ei oganda mi omulo riakn a n ga n e, 2 8koparo e chunye ni, “Kata kaamulo mana lawe to abiro chango. ” 2 9O omar rembe nochung’ gikanyono mi now-injo e dende ni chandruokne oru m o.

3 0Sanosano Yesu nong’eyo ni teko oak u o m e. Nolokore mi ochomo oga n d a ,ko p e n j ogi ni, “En ng’a momulo lep a ? ”

3 1To jopuonjrene nodw o ke ni, “Inenoka ji olwori oketi diere to pod ipenjoapenja ni, ‘en ng’a momulo lepa?’

3 2Yesu nomedo ng’icho ei oga n d amondo one ng’at mane omule. 3 3To kakad h a kono nong’eyo e chunye gima noseti-m o r e n e, nobiro mopodho e nyim Ye s u

46MARIKO 5:3

kotetni gi luoro kendo nonyise adier mankuome duto. 34Yesu nowachone ni,“ N ya ra yieni ema omiyo ichango. Dhi gik u we kendo chandruokni mondo oru mc h u t h . ”

3 5Ka noyudo Yesu pod wuoyo, jomokonobiro moa e od Jairo ma jatend od lemo.Ne giwachone Jairo niya, “Nyari osetho,ang’o momiyo pod ichando Ja p u o n j ? ”

3 6Ka ok osedewo wach jogo, Ye s un owachone jatend lemono ni, “We luor,yie ay i e a . ”

3 7Yesu koro ne ok oyie mondo ng’atmoro oluwe mak mana Petro gi Ja ko b okod Johana owadgi Jakobo. 38Kanegichopo e dala jatend od lemo, Ye s un oyudo ka dala otimo ko ko; ka ji ywakkendo goyo nduru matek. 3 9Nodonjo ei otm o p e n j ogi niya, “Ko ko gi nduru ni mana-di? Nyathi ok otho, onindo aninda.” 4 0Toj ogo nonyiere anyiera.

Kane osego l ogi oko duto, nokaw owuon nyathi gi min-gi kaachiel gi jop-uonjre mane niko d e, mi odonjo ko d g in yaka iye kuma nyathi ne nitie. 4 1Ye s un o m a ko lwet nyathi manya kono mi ow a-choni ni, “Talitha koum (tiende ni, “nya kom atin, anyisi ni aa malo!") 4 2Sano sanonyakono nochung’ malo mochakowuotho e dier ot (ne en jahigini aparga r i yo). Ji duto nohum nono kuom giman o t i m o r e n o. 4 3To Yesu nosiemogi mat e kni kik ginyis ng’ato wachni, bang’e nony-isogi ni mondo gimi nyano gimoroocham.

Janabi Maonge Luor

6 Yesu noa kanyo modhi dalagikaachiel gi jopuonjrene. 2To ka

S ab ato nochopo nochako puonjo ei odl e m o. Ji mang’eny mane owinje nohumn o n o, ka gipenjore ni,

" N g ’ atni ogolo gigi kure, koso riekomanade mosemiyeni, momiyo otimo ko d aka honni! 3Donge en e japa bao ma wuodMaria kendo ma owetene gin Ja kobo giJose kod Juda gi Simon? Nyiminenedonge niko dwa ka?” Kamano ne gisin

ko d e. 4To Yesu nowachonigi niya, “Ja n ab i

i m i yo duong’ kuonde moko, makmanaj og weng’gi gi wedene kod joode emao c h aye. ” 5O m i yo Yesu koro ne ok nya ltimo honni kanyo, makmana ni noke t olwete kuom joma tuo manok mi ochang-ogi. 6To nowuoro kaka jogo ne onge giy i e.

Yesu Ooro Ji Apar Gariyo Bang’ mano Yesu nomedo dhi nyime

gi puonjo e gweng’ ka gweng’ 7K i n d e n on o l u o n go ire Ji apar ga r i yo, mi oorogi jia r i yo ariyo, kendo omiyogi teko kuomjochiende maricho.

8N o m i yogi chik machal kama: “Kiku k aw gimoro mar wuoth makmana ludhwuoth. Makati, kata ofuku kata pesamikano e ofuku mar kamba kik uting’.9Pat pat ema urwaki, to kik uting’ sat imachielo miloko. 10Ot moro amoramudonje to dag i e u ru nyaka udar e taon-n o. 1 1Kaponi udhi e dala moro to okorwaku kata ka jadalono otamore winjowachu, to mondo uteng’ buch tiendeukaeto ua kanyo. Mano nobednigi ra n y i s ini bu ra oseloyog i . ”

1 2N egi wuok magidhi yalo ni ji mondoolokre owe richo. 1 3Bende ne gigo l ojochiende mathoth kuom ji kendo negiolo mo kuom joma tuo mathoth mig i c h a n gogi.

Ong’ad Wi Johana Jabatiso 1 4Ruoth Herode nowinjo we c h eg i ,

n i kech nying Yesu koro noselandoremong’ere malach. Jomoko ne wachokuom Yesu ni, “Johana Jab atiso osechieroa kuom joma otho, kendo manoe m o m i yo teko mar timo honni nie ngi-m a n e. ”

1 5Jo m a m o ko to ne wacho ni, “EnElija", to mamoko bende noramo ni, “Enj a n abi machal gi jonabi machon gilala.”

1 6Ka ruoth Herode nowinjo we c h eg i ,n owacho ni, “Johana mane anego osechi-er oa kuom joma otho!”

47 MARIKO 6:16

1 7Herode ne chunye chandore nike c hen owuon ema nogolo chik mondo omakJohana, kendo kuom chikneno aske c h eg en o t we yo Johana moketo e jela. Notimokamano nikech wach Herodia mane enchi owadgi ma nyinge Filipo. Heroden o m ayo owadgino dhako mi oloko chieg eowuon. 1 8To Johana nosebedo ka kwe r eka wachone niya, “Chik ok oyieni marmayo owadu chiege mondo ibedgo.”19Kuom mano dhako ma Herodianon o m a ko sadha gi Johana, kendo nodw a r omondo oneg e. To kata kamno ne oko n yal, 2 0n i kech Herode ne oluoro Jo h a n akendo ne ok odwar ni ng’ato ohinye,n i kech nokawe kaka ng’ama kare ke n d om a l e r. Kinde ka kinde ka Herode now i n-jo yalo Johana to dhoge ne moko; to podnogombo mana mondo omed winjoya l o n e.

21Achien thuolo nochopo mondoHerodia otim dw a r o n e. Chieng’ nywolHerode nochopo, kendo ne oloso chiemom oyiedhi ni jotend ogandane madongo gijotend jolweny mage kod jok midew oduto moa Galili. 2 2To kane budho dhin y i m e, nyar Herodia nobiro momiel enyim Herode mi miendeno nomoro ru o t hgi we n d e.

Ruoth nowachone nyakono niya,“ Kw aya gimoro amora ma chunyi dw a r omondo amiyi.” 2 3Herode nosingore nin yano e yor kuong’ruok ni, “Gimoroa m o ra mikwaya anamiyi, kata obed mananus pinyru o d h a . ”

2 4N yano nowuok odhi openjo mingima dokwa ruoth kowacho ni, “A k w aa n g ’ o ? ” To min nodw o ke ni, “Wi Jo h a n aJab at i s o. ”

2 5G i k a n yono nyano nodok ir ru o t hkoreto mi okwaye kowacho ni, “A dw a r oni mondo imiya wi Johana jab atiso sanisani e san.”

2 6Herode chunye nochandore ahinyaka nowinjo kwayo n o. To nikech noy u d oosesingore e yor kuong’ruok, kendon i kech we n d e, ne ok odwar tuono nya n ogima nosekwayo. 2 7Kuom mano nooro

janek piyo p i yo kendo nomiyo janeknochik mondo odhi okelne wi JohanaJab at i s o. Ng’atno nodhi mong’ado wiJohana e jela kama ne entie, 2 8b a n g ’ en o kelo wich moseng’adi ko keto e san. Neo m i yo nya ko ma miende nolombo ji cha,mi nya kono nochiwe ni min mare. 2 9Ka n ejopuonjre Johana owinjo wachni, negibiro mi gikawo ringre mi gipielo e bu rmar yik.

Yesu Opidho Ji Alufu Abich 3 0Joote noduogo onyiso Yesu gik moko

duto mane gitimo kendo gipuonjo. 3 1Ton i kech ji mathoth ne biro irgi kendo aamaok giwenigi thuolo kata mar chiemo,Yesu nowacho ni jopuonjrene niya,“ Waw u og u ru ka mondo wadhi kamoromopondo ma ji ongee mondo way u ek u n o. 3 2Kuom mano ne ging’ado nam, giy i e, gin kendgi, mondo gidwar kar ywe yom o k u we.

33Kata kamano ji mang’eny man o n e n ogi ka giwuok nofwe n yo sanosanoni en Yesu gi lange, omiyo ne giwuok etaonde mokiewo machiegni duto kag i r i n go e yor tielo ma gikuongo ni Ye s ugi jopuonjrene loka kuma ne gidhiye.3 4Ka Yesu nolor oa ei yie, noneno oga n d amaduong’ miwuoro, kendo noke c h og in i kech ne gichal kaka rombe maonge gij a k w ath. Omiyo nockako puonjogi gikm a n g ’ e n y.

3 5To ka saa koro ne oniang’, jopuon-jrene nobiro ire mowachone ni, “Saa ko r oo s e d e ko ahinya to koreka wan kama borgi mier. 3 6Gony jogi mondo gidhi eg wenge kod mier molw o r owa mondog i n g ’ i ew gima digichan.”

3 7To Yesu nodw o kogi kowacho ni, “Unu wegi migiuru gimoro gicham.”

Gin to ne gidw o ke ka gipenje ni, “Erekaka dwadhi mwang’iew makati ma nen-gone oromo misach ng’ato mar dwe c h eaboro mondo wapidhgo oganda machalkama? 3 8Eka Yesu nopenjogi ni, “Un gim a k ati adi?”

Kane gisekwano kar romb makat i

48MARIKO 6:17

mane gin-go ne ginyiso Yesu ni, “A b i c h ,gi rech ariyo. ”

39Eka Yesu nochiko jopuonjrenemondo ochan ji e sidienje matindo tindo,ka gibet e lum mang’ich. 4 0Kuom mano jinobedo piny e laini, ka sidienje mokooting’o ji mia achiel to moko oting’o jipiero abich. 4 1Ka ji nosebet kamano, Ye s un o k awo makati abichgi rech ariyogom o n g ’ i yo malo, kogoyone Nya s aye eroka-m a n o. Nong’ingo makat i go mi omiyojopuonjrene mondo opog ji. Rech ariyo kabende nopogo matindo tindo ni ji duto.42Ji duto nochiemo moyieng’ chuth,4 3kendo bang’ chiemo jopuonjre nochokochiemo mopong’o atonge apar ga r i yokuom makati gi rech mane ji ochamoodong’. 4 4Kar romb chwo mane ochiemone gin ji alufu abich.

Yesu Owuotho E Wi Pi 4 5Sanosano Yesu nochiko jopuonjrene

mondo gitel nyime gi yie mondo ging’adgidhi loka nam e dala mar Bethsaida, kaEn to ne pod odong’ chien ogo n yo oga n-da bang’ chiemo. 4 6Bang’ goyo ni oga n d aoriti, Yesu nodhi e bath got mondo olem.

4 7To ka piny koro nochako yuso, yiekoro ne nie chuny nam to Yesu to nen i kende oko e lowo motwo kuma neo d o n g ’ i e. 4 8Yesu noneno kaka jopuon-jrene ne chandore gi chiko yie, nike c hyamo ne kedo kodgi. To kar saa aparkog wen Yesu nobiro irgi, kowuotho e wipi. Kochopo irgi to nochalo kagima odw akalo akala odhi, 49to kane ginenekowuotho e wi pi kamano, ne giparo niEn jachien. Omiyo ne gibuok mi giko km atek, 5 0n i kech giduto ne ginene mig i d o ko maluor.

To Yesu noloso kodgi sanosano kow a-chonigi niya, “Chunyu kik aa En manaAn! Kik uluor. ” 5 1Eka nodonjo e yiemobet kodgi, kendo yamo noduonomochung! Jo p u yo n j r e n e nohum nono,5 2n i kech tiend hond makati ne pok odon-jonigi. Pachgi ne pod odinore.

5 3Ka koro ne giseng’ado loka machielo

ne gichopo Genesaret, mi gigowo kanyo.5 4To saa nogono mane giwuok gilor e yie,ji nong’eyo ni Yesu osedonjo. 55Neg i r i n go gidhi e mier machiegni man ea lw o rano duto mi giting’o joma tuokonindo e pere. Jo t u ogi ne gike l o n ek a m o ra amora mane giwinjo ni Entie.5 6Kamoro amora mane Yesu odhiye; emier kata e taonde kata e gwe n g e, ji nekelo joma tuo e chirni kendo ne gisayemondo oyie jotuogo omul kata mana riakn a n ga n e. Ji duto mane otimo kamanon o c h a n go.

Gik Maler Gi Gik Mochido.

7 Jo Farisai gi jopuonj Chik moko manoa Je rusalem nochokore but Ye s u

2mi gineno ka jopuonjrene moko chiemogi lwedo “mochido", tiende ni lwe d omaok olwoki e yor puodhruok. 3Jo Fa r i s a igi jo Yahudi duto ok chiem kapokg i lw o ko lwetgi e yor puodhruok, kalu-wore gi kit jodong-gi machon. 4Ka gia echiro to ok ginyal chamo gimoro kapokg i lw o ko r e. Girito timbegi moko machonm athoth: kaka lw o ko okombe gi agulni, gibakunde mag lowo gi birike.

5Kuom mano jo Farisai gi jopuonjChik nopenjo Yesu ni, “Ang’o momiyojopunjreni ok lu timbe kwe r ewa machon,to kar timo kamano to gichiemo gi lwe d o‘mochido’”?

6N o dw o ko niya, Isaya nokoro karekuomu, un Un joma wuondore, manakaka ondiki ni,

‘ Jogi paka mana gi dhogi ke n d e, toc h u n ygi bor koda.

7Gilama kayiem nono nikech gipuonjoc h i ke ma dhano oloso mana kagima ginC h i ke Nya s aye.’ 8U s ewe yo Chike Nya s ayemi koro umako mana puonj ma kwe r e umachon nowe yo n u . ”

9Nowachonigi ni, “Un-gi lonym athoth mar keto Chike Nya s aye tengemondo urit puonju uwegi! 10NikechMusa nowacho ni, ‘Luor wuoru gi meru ;kendo ni, ‘Ng’ato ang’ata mokuong’owuon kata min nyaka negi’! 1 1Un to uwa-

49 MARIKO 7:11

cho ni ka ng’ato onyiso wuon kata min ni,‘ kony moro amora ma dine amiyi koro enKoban (tiende ni, mich mowal niN ya s aye) 1 2to ng’at makamano koro okuyiene mondo okony wuon kata min.13Kuom mano uketho teko WachN ya s aye gi puonju mane kwereu omiyo u .Bende utimo gik mamoko mathoth make tgi mano.

1 4Bang’eno Yesu nochako oluongooganda ire kendo mowachonigi niya ,“ Wi n j a u ru, un duto, mondo uwinj wach-ni. 1 5Onge gimoro man oko mar dhanoma kodonjo e iye to nyalo miyo odoko“mochido". Adiera en ni gik mawuok eidhano ema miyo odoko ‘mochido’.1 6N g ’ at man-gi it mar winjo wach mondoow i n j i . ”

1 7Kane osewe yo oganda mi odonjo eot, jopuonjrene nopenje tiend ngeronomane ow u oyo n eg i go. 1 8To nopenjogi ni,“Un bende kara pachu odinore? Dongeuneno ni gima ni oko kodonjo ei dhano okn yal mi odok “mochido"? 1 9N i kech okodonji e chunye, to odonjo mana e iye ayebang’e igole oko. ”( Ka Yesu nowacho ma,ne opuodho chiemo duto ni “ler").

20Nomedo wuoyo kowacho niya,“Gima wuok koa ei dhano ema miyoo d o ko jake t h o. 2 1N i kech koa ei dhano,kendo kowuok e chunye, ema richo kaka:paro maricho, chode, kuo, nek, terru o k ,2 2kod wuoro; kaachiel gi timbe maricho,wuond, anjaw o, ketho nying, sunga ko dfuwo wuokie. 2 3Gik marichogi duto wuoke chuny dhano kendo ketho dhano.

Yie Mar Dhako Ma Ja Grik-Foinike 2 4Yesu noa kanyo modhi e gweng’ mar

Tu r o. Nodonjo e ot moro kendo ne oko dwar mondo ng’ato ong’e ni en kanyo,k ata kamano, bedone kanyo ne ok nya ltamo ji ng’eyo. 2 5D h a ko moro manya r em atin ne nigi jachien marach ka now i n j oni En kanyo nodhi ire sanosano mi ogoyochonge piny e nyime. 2 6D h a koni ne enn yar jo Grik monywol Fo i n i ke e pinySiria. Nobiro ir Yesu mohombe mondo

oriemb jachien oa kuom nya r e. 27Nokone ni, “We nyithindo ema

okuong ocham kuon mayieng’, nikech okber kawo kuon nyithindo mondo odir nig u og i . ”

28Dhakono nodwoke kowacho ni,“Iwacho kare, Ruoth, to kata mana guog iman e bwo mesa be chamo nginjo manyithindo olwaro piny. ”

2 9Eka Yesu nowachone niya, “Nike c hdwokonino koro inyalo dhi. Jachieno s ewuok owe yo nya r i . ”

3 0D h a kono nodhi dala moyudo nyat h i-neno konindo e kitanda kendo ka jachienosea

Ochang Ng’ama Ite Odino KendoMamomo.

3 1Yesu nowuok e gweng’ mar Tu r okaluwo Sidon, mi nolor nyaka nam Galilimondo eka ochopi e gweng’ marDakapoli. 3 2Ku n o, jomoko nokelone ng’atmoro mane ite odino kendo mane ok nya lw u oyo kata matin. Jogi nohombo Ye s umondo oket lwete kuom ng’at n o.

3 3Ka Yesu nosetero ng’atno tenge,kogole oko e kind oganda, nosoyo lithlwetene e ite. Eka nong’ulo olawo miomulo lew ng’at n o. 3 4N o n g ’ i yo malo ep o l o, kendo noomo chunye kowacho ni,“Efatha", tiende ni, “Yawri.” 35Kard h ogeno it ng’atno noyawore kendo lewen ogo n yore mochako wuoyo maler.

3 6Yesu nochiko joma nenikanyo ni kikginyis ng’ato wachni. To kaka nomedok we r ogino e kaka gin bende ne gimedolando wachno. 3 7Ji duto mane ow i n j owachno nodhier nono ka giwacho ni,“Osetimo gik moko duto mab e r, koda kajoma itgi odino omiyo winjo wach, ke n d omomni bende omiyo wuoyo. ”

Yesu Opidho Ji Alufu Ang’wen

8 E kindego oganda maduong’machielo nochoko r e. To nikech ne

gionge gi gima digicham, Yesu noluongojopuonjrene ire mowachonigi niya,2" A kecho jogi nikech koro gisebedo ko d a

50MARIKO 7:12

kaa kuom ndalo adek to gionge gimaginyalo chamo. 3Ka agonyogi gidhit h u c h egi ka gidenyo kama to ginya l opodho e yo, nikech moko kuomgi oam ab o r. ”

4Jopuonjrene nodw o ke ni, “Ere kakan g ’ ato diyud makati moromo jogi e dierthim machal kama?”

5Yesu nopenjogi ni, “Un-gi makat ia d i ? ” Ne gidw o ke ni, “A b i r i yo. ”

6Eka nochiko oganda mondo obedpiny e lum. Bang’ mano nokawo makat iab i r i yogo, to ka nosegoyo erokamano,n o n g i n gogi kaaye to omiyogi jopuon-jrene mondo opog ji, mine gitimok a m a n o. 7To ne gin gi rech moko manokb e n d e. Rechgi bende Yesu nog we d h om o m i yo jopuonjrene mondo opog ni ji.8Ji nochiemo moyieng’. Bang’ chiemojopuonjre nochoko ng’injo mag chiemomane ji ochamo owe yo moromo at o n g eab i r i yo. 9Kar romb joma chwo manen i k a n yo ne dirom alufu ang’wen. To kan o s ego n yo gi, 1 0nodonjo e yie, kaachiel gij o p u o n j r e n e, mi gidhi e gweng’ marDalmanutha.

1 1Jo Farisai nobiro mochako minowach gi Yesu. Ne gikone mondo omigiranyisi moa e polo, ka giteme. 1 2Ye s unoomo chunye aming’a kaeto ow a c h on i ya, “Tieng’ni dwaro kuoma honni giranyisi nang’o? Anyisou adier ni ongeranyisi moro amora mibiro migi.” 1 3Ye s un owe yogi mi odok odonjo e yie mong’adonam odok loka machielo.

Thop Jo Farisai Gi Mar Herode 1 4Jopuonjrene wigi nowil kendo mi ok

giting’o makati, makmana makati achielkende emane gin-go e yie. 15Yesunosiemogi kawachonigi ni, “Neuru,r i t r e u ru maber kuom thop jo Farisai gimar Herode.

1 6Jopuonjre now u oyo e wachni e kind-gi gi-wegi migi wacho ni, “Owuoyokamano nikech waonge gi makat i . ”

1 7To kaka Yesu nonge’yo gima giwa-cho, nopenjogi ni, “Ang’o momiyo

u w u oyo kuom makati ma uongego? Po dok unyal neno kata winjo tiend wach?Mitki chunyu odinore? 1 8M a rang’o un-giwengeu to ok unyal neno, kendo un-gi itto ok unyal winjo? Ok unyal kata parogik masetimo? 1 9Kane ang’ingo makat iabich mondo ji alufu abich ocham, neu c h o ko ng’injo mopong’o atonge adi?”

Ne gidw o ke ni, “Apar ga r i yo. ”2 0" To kane ang’ingo makati ab i r i yo ni

ji alufu ang’wen, nuchoko atonge adi magn g ’ i n j o ? ”

Ne gidw o ke ni, “A b i r i yo". 2 1Eka Yesu nowachonigi ni, “Tiend

wach pod otamou winjo?”

Chang Mar Muofu E Bethsaida 2 2Ne gichopo Bethsaida, kendo jomoko

n o kelo ni Yesu muofu moro mi gihombemondo omule. 2 3Yesu nomako lwet ng’at-no mi otere oko mar dalano. Ka nosen-g’ulo olawo e wang’ muofuno noke t olwete kuome, eka openje, “Be inenog i m o r o ? ”

2 4N g ’ atno noting’o wiye, mongi’chokaeto owachoni Yesu ni, “Aneno ji, gicha-lo gi yiende mawuotho koni gi ko n i . ”

2 5Yesu nochako oketo lwetene e we n g en g ’ atno ke n d o, mi wengene noyawore mikoro nonyalo neno gik moko duto maler.2 6Bang’ mano Yesu nochike mondo odhipacho maok ochako orawo e dala marBethsaida.

Petro Ohulo Ni Yesu E Kristo 27Bang’e Yesu gi jopuonjrene ne

j owuok modhi e gwenge mag Ka i s a r iFilipi. To kane gin e yo gidhi, nopenjog ini, “Uwinjo ji wacho ni An ng’a?”

2 8Ne gidw o ke ni, “Jo m o ko wacho ni inJohana Jab at i s o, to jomoko wacho ni inElija, to jomoko bende okawi ni in achielkuom jonabi machon.”

2 9Yesu nomedo penjogi ni, “Un to?Uwacho ni An ng’a?

Petro nodw o ke ni, “In e Kristo”. 3 0Bang’ mano Yesu nokwe r ogi ni kik

ginyis ng’ato kuome.

51 MARIKO 8:30

Yeus Okoro Tho Mare 3 1Koa kanyo Yesu nochako puonjog i

kaka Wuod Dhano nyaka ne yud sand eyore mang’eny kendo kaka ne ibirok wede gi jodongo gi jodolo madongo ko djopuonj Chik. Nonyisogi bende ni nen yaka bi nege to chieng’ mar adek neobiro chier. 3 2We c h egi nowacho aya n ga ,mi Petro nokawe otere tenge mi okwe r eni owe wuoyo kamano.

3 3To Yesu nolokore mong’iyo jopuon-j r e n e, bang’e to okwero Petro kow a c h oni, “Ayi e nyima Satan! Pachi opong’ managi dwaro dhano, to ok gi dwach Nya s aye. ”

3 4Bang’e Yesu noluongo oganda ire,kaachiel gi jopuonjrene mi owachonigi ni,“ Ka ng’ato dwaro luwo bang’a to nya k ao k wedre kende owuon mi okaw msalapeoting’ eka oluwa. 3 5N i kech ng’ato ang’at am a dwaro reso ngimane, nowit, to ng’at oa n g ’ ata mowito ngimane nikech An tokendo nikech Injili nores ngimane. 3 6E r eber ma ng’ato to yudo ka piny ngimaobedo mare to ngimane to olalne? 3 7Ko s oen ang’o ma ng’ato dichiw mondo owil gingimane? 3 8Ka ng’ato wiye kuot koda ko dwechena e kind tieng’ kendo mat i m oricho to wi Wuod Dhano bende nokuodkode chieng’ ma enoduogie gi duong’ marWu o r o, kaachiel gi Malaike maler. ”

9 Bang’ mano Yesu nowachonigi ni,“Awachonu adier ni jomoko manok

mochung’ buta ka ok nobil tho kapokgineno pinyruodh Nya s aye ka biro git e ko. ”

Kit Yesu Olokore 2Bang’ ndalo auchiel, Yesu nokaw o

Pe t r o, gi Ja kobo kod Johana motelonigigidhi e wi got moro marab o ra, kama neginie kendgi maonge ng’at o. Kane gink u n o, kite nolokore ka gineno, 3mi lep enodoko marachar marieny macharowang’, nodoko rachar therrr maongen g ’ ato ang’ata e piny mangima manen yalo luoko law mi rieny maler kamano.4Ka n yo n o, e nyimgi giduto, Elija gi Musane jothinyo r e, kendo ne giwuoyo gi Yesu.

5Petro nowacho ni Yesu niya, “Ja p u o n j ,b e d owa kaeni en gima ber. We mondow ager kiche adek: achiel mari, achiel marMusa, to machielo mar Elija.” 6(Ne okiyagima dowachi nikech luoro nogoyog in yang’eng’.)

7Bang’ mano bor polo nosiekom o u m ogi, kendo dwol moro now u oyo ebor polono kawacho ni, “Jali En Wu o d am a h e r o. Wi n j e u ru ! ”

8A p oya nono kane pod ging’icho, ne okg i c h a ko gineno ng’ato ka nikod gi mak-mana Yesu ke n d e.

9Ka noyudo gilor gia e got, Ye s un o c h i kogi matek ni kik ginyis ng’at oa n g ’ ata gima negi seneno nyaka chopkinde ma Wuod Dhano nosechier aakuom joma otho. 1 0Jopuonjre nokanowachni e chunygi, ka gipenjore e chunyg itiend ‘chier aa kuom joma otho’.

1 1Bang’e ne gipenje ni, “Ang’o momiyojopuonj Chik wacho ni Elija nyaka bim o k w o n go ? ”

1 2Yesu nodw o kogi ni, “Kuom adiera ,Elija nyaka kwong bi mondo olos gikmoko duto odok kare. Koro to ereg i m o m i yo ondiki ni Wuod Dhano nya k ayud sand mathoth mi ji kwede? 1 3To aw a-chonu ni Elija koro osebiro, kendo giseti-mone gik moko duto mane gigo m b omana kaka ondiki kuome. ”

Chang Mar Wuowi Man-gi JachienMarach

1 4Kane giduogo ir jopuonjre mamoko,ne gineno oganda maduong’ ko lw o r og ikendo ka jopunj Chik mino kodgi wach,1 5To sano sano ka ji duto noneno Ye s un egi yil kendo mi giringo ire mondog i m o s e.

1 6Yesu nopenjogi ni, “Ang’o ma umi-noe wach ko d g i ? ”

17Ng’at achiel noting’o duonde eioganda modw o ke ni, “Japuonj, ne ake l o n iwuoda ma jachien marach opong’o ke n d oo l o ko momo. 1 8E saa ma jachiendnodonjo kuome to goye piny, bu oyo wuok ed h og e, kendo omuodo lake mi dende tal.

52MARIKO 8:31

Nende akwayo jopuonjreni mondooriemb jachiendni oa kuom wuoda to neo t a m og i . ”

1 9Yesu nodw o ko kawacho ni, “Yaye,tieng’ maonge gi yie ni, anabed ko d un yaka karang’o? Ke l n a u ru rawe rano ka.”

2 0Ne gikele to ka jachiendno nonenoYesu, nomiyo rawe rano opodho ka jandulme mi ngong’ielore e lowo aming’aka dhoge wuok bu oyo.

2 1Yesu nopenjo wuon rawe rano ni,“Osebedo kochal kama kinde maromon a d e ? ”

To en nodw o ke ni, “Osebedo kamanon yaka oa e tinne. 2 2Kendo kinde mokojachiendno osebedo ka chumbe ei machk ata e pi, mondo oneg e. Omiyo kinya l otimo gimoro to yie ikechwa kendo iko n y-wa.

2 3Yesu nowachone ni, “Kuom yie” “ G i km o ko duto nyalo timore ni ng’at moy i e. ”

2 4G i k a n yono wuon wuowino noy w ag-ore kawacho ni, “An gi yie, to ko n yamondo alo rem mar yiena.”

2 5Ka Yesu noneno ka ji moko ringobiro kama gintie, nokwero jachienm a rachno kowacho ni, “In jachien ma iteodino kendo ma momoni, achiki ni aakuome kendo kik ichak idonj kuomeke n d o. ”

2 6Jachiendno nokok gi dwol ma liyo r emi nogoye piny kog wecho matek, bang’enoa kuome. Nowe yo wuowino mana kag-ima otho, mi ji mang’eny owacho ni,“ O t h o. ” 2 7To Yesu nomako bad wuow i n om o ko n ye aa malo mochung’.

2 8Ka Yesu nosedonjo e ot, jopuonjrenenopenje kar kende ni, “Ang’o momiyowan ne ok wanyal golo jachiendno?”

2 9N o dw o ko ni, “Jachien machal kamai n yalo golo mana kuom lamo kod twe yoc h i e m o. ”

3 0Ne gia kanyo mi gikadho e dierGalili, to Yesu ne ok dwar mondo ng’at oong’e kuma ne gintie, 3 1n i kech nopuonjoj o p u o n j r e n e. Nowachonigi niya, “Wu o dDhano idhi ndhogi mi keti e lwet ji. Gibiron eg e, to bang’ ndalo adek obiro chier. ”

3 2To jopuonjrene ne ok owinjo tiendgimane onyisogi, to bende ne giluor marpenje mondo ging’e tiende.

En Ng’ano Maduong’ Moloyo 3 3Ne gichopo Ka p e rnaum, kendo ka

koro ne En e ot, nopenjogi ni, “Wa c hang’o mane ugoyoe mbaka e yo ? ” 3 4Tojopuonjrene noling’ ok odw o ke nikech eyo ne oyudo gipingore kuom ng’amaduong’ moloyo e diergi.

3 5Ka koro Yesu ne obedo piny nolw o n-go jopuonjrene apar ga r i yo ire mow a-chonigi ni, “Ka ng’ato dwaro ni mondootel to nyaka odwokre chien mogik, miobed jatij ji duto. ”

36Kosewacho kamano to nokawon yathi matin mokete ochung’ e nyim jid u t o. Nomako lwet nyat h i n o, kow a c h o n e-gi kama, 3 7" N g ’ ato ang’ata morwakoachiel kuom nyithindo mat i n d ogi e nyin-ga, orwaka An awuon, to bende ng’at oa n g ’ ata moruaka ok An ema orwaka, too r w a ko Jal mane oora . ”

Ng’at Maok Ked Kodwa En Jakorwa 3 8Johana nowachone ni, “Japuonj, ne

waneno ng’ato ka golo jochiende e nyin-gi, to ne watame mondo owe timokamano nikech ne ok en achiel kuomwa.”

39To Yesu nowacho ni, “Kik itamenikech onge ng’at manyalo timo hono enyinga manyalo loko pache bang’ thuo-lo manok mi owach gimoro marachkuoma, 40nikech ng’ato anga’ta maokked ko dwa en jakorwa. 4 1Aw a c h o n uadier ni ng’ato ang’ata mamiyou pi eokombe e nyinga, nikech un jo Kristook michne nolalne kata matin.

Rwako Nyawadu E Richo 42"To bende ka nga’to omiyo joma

tindo moyie kuomagi odonjo e richo, todibed maber ka nga’t motimo tim makamano oluti e nam kotuene pong’marang’ongo e ng’ute. 43Ka lweti miyoidonjo e richo to ng’ade oko. Bermoloyo kidonjo e ngima ka ionge lweti

53 MARIKO 9:43

moloyo kidhi gi lwetegi ariyo e Gehena44Kuno kudni machamo ji kod mach okthoe. 45To kapo en tiendi ema teri ericho to ng’ade oko. Ber moloyo kidon-jo e ngima kirang’ol kar donjo eGehena gi tiende ariyo. 46Kama kudnimachomo ji kod mach ok thoe. 47To kaen wang’i ema teri e richo to lodhe oko.Ber moloyo kidonjo e pinyru o d hN ya s aye gi wang’ achiel kar diri eGehena, 48kama,

“ k u t egi ok thoe to mach bende, okn eg i e ’ ” 4 9N g ’ ato ka ng’ato ibiropuodho gi mach.

5 0Chumbi ber, to ka ndhathe orumo toere kaka dichak imi obed gi ndhat h ekendo? Beduru gi ndhath chumbi e kinduu wegi, kendo beduru gi kuwe ng’ato gin g ’ at o. ”

Ketho Keny

10 Yesu noa kanyo modhi e gwe n g ’mar Judea man loka Jordan. Ji

m athoth nochako obiro ire, kendo nop-u o n j ogi kaka nojatimo kinde duto.

2Jo Farisai nobiro moteme kapenje ni,“Be Chik oyie mondo dichwo oriembc h i eg e ? ”

3N o dw o kogi ni, “Ang’o mane Musao c h i kou mondo utim?”

4Ne giwacho ni, “Musa noyie mondodichwo ondik barup we rruok ni chieg ebang’e oriembe. ”

5Yesu nodwokogi ni, “Chunyu matekema omiyo Musa nondikonu Chikni.6To chakre chwech piny, Nya s ayen o c h we yogi dichwo gi dhako.7’Emomiyo dichwo nodar owe wuon gimin mi opadore gi chiege, 8kendo jiariyogo nodok ring ruok achiel’. Omiyokoro ok gin ji ariyo, to gin ringruokachiel. 9Kuom mano, kik ng’ato pogijoma Nyasaye oseriwo.”

10Kane koro gin e ot kendo, jopuon-jre Yesu nopenje kuom wachni. 11ToEn nodw o kogi ni, “Ng’ato ang’at am owere gi chiege mokendo dhako

machielo odonjo e terruok nike c hchiege moriembono. 12To kata dhakoema owere gi chwore mokendore gidichwo machielo to otimo richo marterruok.”Nyithindo Matindo Kod Yesu

1 3Ji ne kelo nyithindo matindo ir Ye s umondo omulgi, to jopuonjrene nokwe r o-gi. 1 4Ka Yesu noneno gima jopuonjret i m o, nokecho kodgi, mi owachonigi ni,“ We u ru nyithindo matindo obi ira, kikutamgi, nikech Pinyruodh Nya s aye enmar ji machal kaka gichalni. 1 5Aw a c h o n uadier ni ng’ama ok orwako Pinyru o d hN ya s aye kaka nyathi matin ok nodonjin gang’. 1 6N o k awo nyithindogo moting’oe bade, eka noketo lwete kuomgi, miog we d h ogi.

Rawera Ma Jamoko 1 7Ka Yesu nochako wuoth dhi, ng’at

moro noringo obiro ire mogoyo chongepiny e nyime. Ng’atni noloso kode kapen-je ni, “Ng’at mab e r, en ang’o monego at i mmondo eka ayud ngima manyaka chieng’kaka girkeni mara ? ”

1 8Yesu nodw o ke kapenje ni, “A n g ’ om o m i yo iluonga ni japuonj maber? Ongeng’ama ber makmana Nya s aye ke n d e.1 9I n g ’ e yo Chike, kaka mawacho ni, ‘kikineki, kik iterri, kik ikwal, kik ichiw nenomar miriambo, kik imechi, luor wuoru gim e ru . ”

2 0Notimo neno ni, “Japuonj, magi aser-ito nyaka ne nywola.”

2 1Yesu nong’iyo wuowino mohere, ekaowachone ni, “Gimoro achiel ema oremiAa ka idhi ilok mwanduni duto pesamondo imi joma odhier, eka iniyudimwandu mokan e polo. Kisetimo kamanoto iduogi mondo iluwa.”

22Ka ng’atno nowinjo wachno,nomieno wang’e, moa kanyo ka chunyelit, nikech ne en-gi mwandu mathoth.

2 3To Yesu nong’icho koni gi koni, ekaowacho ni jopuonjrene niya, “Mano kakadonjo e piny ruodh Nya s aye nobed mat e kni joma nigi mwandu!”

54MARIKO 9:44

2 4Jopuonjrene ne dhogi omoko kuomwe c h eg ego. To Yesu nomedo wuoyokodgi kawacho ni, “Nyithindo, mano kakaen gima tek mondo ng’ato odonji ePinyruodh Nyasaye! 25Yot mondon gamia okadhi e wang’ sandan moloyo kajamwandu odonjo e Pinyruodh Nya s aye. ”

2 6Jopuonjrene dhogi nomedo moko, migiwacho kendgi ni “Ere ng’ano ma nya l okwo?

2 7To Yesu nong’iyogi tir kaeto ow a c h oni, “Ka kuom dhano to ok nya l r e, to okkuom Nya s aye, nikech gik moko duton yalore kuom Nya s aye. ”

2 8Petro nowachone ni, “Wan waseyogik moko duto mondo waluwi.”

29To Yesu nodwoke kawacho ni,“Awachonu adier ni onge ng’ama osewe yodala, kata owe t e, kata nyimine, kata miyo,k ata wuoro, kata nyithindo, kata puothe,n i kech An kendo nikech Injili, 3 0m anobare mak oyudo nyadi mia: mier,owe t e, nyimine, mine, nyithindo, ko dp u o t h e, kaachiel gi sand bende, e pinymasani kata e piny mabiro ngima manya-ka chieng’. 3 1To ji mang’eny mako r ootelo nodong’ chien, to joma koro odong’chien notel.”

Yesu Okoro Kendo Thone 3 2Koro ne gin e yo gidhi Je rusalem, ka

Yesu otelo nyimgi kendo jopuonjrenen oyudo ohum nono, to joma neluwogi neluoro omako. Yesu nochako okawo jop-uonjrene otero tenge monyisogi gimanedhi timorene. 3 3N owachonigi ni, “Saniwadhi nyaka Je rusalem, kendo Wu o dDhano ibiro ndhogi michiw e lwet jodolomadongo gi jopuonj chik. Gibirong’adone buch tho mi gichiwe ni Joma okjo Yahudi, 3 4ma biro chare, mi ng’udho l awo kuome kendo chwade mi nyaka gin eg e. To bang’ ndalo adek obiro chier.

Kwayo Mar Jakobo Gi Yohana 3 5Bang’e Ja kobo gi Johana, mane gin

yawuot Zebedi, nobiro ire mowachone ni,“Japuonj, wadwaro mondo itimnwa

gimoro amora mwakway i . ”3 6Yesu nopenjogi ni udwaro ni at i m n u

ang’o? 3 7Ne gidw o ke ni, “Yie mondo kiduogo

e duong’ni maler to iket achiel kuomwaobed e bathi ko rachwich to machielo eb athi kor acham.”

3 8Yesu nowachonigi ni, “Ukiya gimau k w ayo. Be unyalo metho e kikombe maamethoe kata yudo batiso machal gi miti-s ago ? ”

3 9Ne gidw o ke ni, “Wa n ya l o. ”Yesu nowachonigi ni, “En adier ni

ubiro metho e kikombe ma amethoe mitisu gi batiso mitisago, 4 0to korka wachmar bedo e batha korachwich katako racham to an ok ema achiw. Ku o n d egooiki ni jogo mane ochan nigi chon.”

4 1Kane jopuonjre apar mamoko ow i n-jo mano to ne gisin gi Ja kobo gi Jo h a n a .4 2To Yesu noluongogi duto kaachiel miowachonigi ni, “Ung’eyo ni jo mikwanokaka jotelo e kind ogendini nigi tekokuom joma gitelonegi, kendo jotend gim a d o n go tiyo joma nie bu ogi kod tekom i w u o r o. 4 3Unto ok un kamano. Ka rtimo mano, to ng’at madwaro mondoobed maduong’ e kindu nyaka dokj atichu. 4 4kendo ng’ama dwaro noteln yaka dok misumba ji duto. 4 5N i kech kat amana Wuod Dhano ne ok obiro mondo jio t i n e, to nobiro mondo oti ni ji ke n d omondo ochiw ngimane kaka misango ni jim a n g ’ e n y. ”

Bartiman Ma Muofu Oneno 4 6Bang’e ne gibiro Je r i c h o, to ka noy u-

do Yesu gi jopuonjrene kaachiel gi oga n-da maduong’ aa e dalano, muofu morom i l u o n go ni Bartimau, tiende ni wuodTimau nobet e bath yo ko k we c h o. 4 7Kan owinjo ni, en Yesu ja Nazareth nochakokok ni, “Yesu Wuod Daudi, yie ike c h a ! ”

4 8Thoth ji mane nikanyo nokwe r ekanyise mondo oling’. to en korekanomedo kok matek moloyo ni, “Wu o dDaudi, ke c h a ! ”

49Yesu nochung’ mowacho ni,

55 MARIKO 10:49

“ L u o n g e u ru obi ira ka.”O m i yo ne giluongo muofuno ka giko-

neni “Bed gichir! Aa malo! Oluongi.”5 0N g ’ atno nodiro suka mane obako r egokucha, mi ochikore ochung’ gi tiendemodhi ir Yesu.

5 1Yesu nopenjo ng’atno ni, “Idwaro niatimni ang’o?”

To muofuno nodw o ke ni, “Ja p u o n j ,a dwaro ni mondo anen.”

5 2Eka Yesu nowachone ni, “Dhi"Yienio s e c h a n g i . ” G i k a n yono ng’atno wang’enoyawore mochako neno, kendomoluwao bang’ Yesu kowuotho eyo.

Donjo E Dala Gi Loch

11 Kane koro gichomo Je rusalem, negichopo e miech Bethfage ko d

Bethania but Got Zeituni. Yesu noorojopuonjrene ariyo 2kowachonigi ni,“ D h i u ru e dala man e nyimu cha, to kaudonjo e iye to ubiro nwang’o nyat h ikanyna mapok ng’ato oidho nyaka neneko t we kanyo. Gonye u ru mondo uke l n agoka. 3Kapo ng’ato openjou ni, ‘A n g ’ om o m i yo utimo timni?’ to udw o ke ni,‘ Ruoth dw a r e, kendo obiro duoge bang’seche manok!’

4Ne gidhi mi giyudo kanyna oko e yom atin ko t we ye e ra n gach. To ka noy u d og i go n ye, 5j o m o ko mane ochung’ kanyon o p e n j ogi ni, “utimo ang’ono, ugo n yon yathi kanynano nang’o?” 6To ne gid-w o kogi kaka Yesu nonyisogi mondo gid-wokgi mi jogo nowe yogi gidhi. 7Ka n eg i kelo ni Yesu nyathi kanynano ne gidirolepgi e ng’eye mi Yesu nobetie. 8Jimang’eny mamoko bende nopedho lep g ie yo, to jomoko nopedho oboke magyiende mane ging’ado e puothe. 9Jogomane oteloni Yesu gi jopuonjrene, gim ago mane ni chien, ne goyo ko ko ni,

“ H o s a n n a ! ”“ O g wedh ng’at mabiro e nyingRu o t h ”

1 0“ O g wedh pinyruoth mabiro marDaudi Kw a r w a . ” Hosanna en ma malo

a h i n ya! 1 1Yesu nodonjo Je rusalem mi odhi

n yaka ei hekalu. Nowuotho e iye mononogik moko duto motimore, to nikech saa nekoro olew o, nowuok gi jopuonjrene aparga r i yo mi odhi Bethania.

Yesu Oriembo Ji Ei Hekalu. 1 2Kinyne kane oyudo gia Bethania,

kech ne kayo Yesu. 13Kane pod engichien, noneno yadh ng’owo moro mapote odhukno mi odhi machiegni ko d emondo oyudie olemo kuome ocham. Kanochopo but yadhno ne ok oyudo gimorokuome mak pote ke n d e, nikech ne ok enkinde ma ng’owo chiekie. 1 4Eka Ye s un owacho ni yadhno ni, “Ng’ato kik chakcham olemo mowuok kuomi ke n d o. ”Jopuonjrene nowinje kowacho kamano

15Kane gichopo Jerusalem, Yesunodonjo ei Hekalu mi ochako riembojomane ng’iewo kendo uso gik mokok a n yo. Noloko mesni mag jowil pesaataro kod kombe mag joma ne usoa k u c h e, 1 6kendo ne ok oyiene ng’at omondo oting’ misigo mar ohala moroa m o ra kakalogo e dier agola mar Hekalu.1 7Yesu nochako puonjogi kowachonigi ni,“Donge ondiki ni:

"Oda noluongi ni od lamo marogendini duto?”To un useloke ‘karc h o k ruok mar jomecho’”

1 8Jodolo madongo gi jopuonj Chikn owinjo wachni mochako chano yo marn eg e, nimar ne giluore nikech oga n d aduto nowuoro puonjne.

1 9Ka piny koro noy u s o, ne gia dalamaduong’ gidhi oko e gwe n g.

Yiend Ng’owo Motwo 2 0Kinyne gokinyi kanoyudo giwuotho

ne gineno yiend ng’owo mane Ye s uokuong’o cha ko s e t w o, chakre tiendene.21Petro noparo mowachoni Yesu ni,“ N e ye, Japuonj! Yiend ng’ow manyoikuong’o osetwo!”

22To Yesu nodwoko kowacho ni,

56MARIKO 10:50

“Beduru gi yie kuom Nyasaye.2 3" Awachonu adier ni ka ng’ato ow a c h oni godni ni, Aa ka idhi ichumbri e nam,’maok obedo gi kiawa e chunye kat am atin, to oyie ni gima owachono birotimore, to gima odwarono notimre.2 4Kuom mano anyisou ni gimoro amoramukwayo kulamo, beduru gi yie niuseyude mi nobed maru adier. 2 5To bendeka ichung’ ilemo, to in-gi wach moro ekindi gi ng’at o, to nyaka iwene richone,eka mondo Wuonu manie polo bendeoyie we yoni richoni.”

Openj Teko Ma Yesu Nigo 27Ne gichako gichopo Jerusalem

ke n d o, to ka noyudo Yesu wuotho e ago l-ni mag Hekalu, jodolo madongo gi jop-uonj Chik, kaachiel gi jodongo nobiro ire.2 8Ne gipenje ni, “Te ko mane mitimogogik mitimogi, to ng’a momiyi teko mart i m og i ? ”

2 9Yesu nodw o kogi ni, “Abiro penjoupenjo achiel mondo udwoka mokwongoeka anyisu kuma agole teko mat i m ogogik mat i m ogi. 3 0Uparo ni batiso Jo h a n anoa kanye; e polo koso kuom ji? Nyisaane uru!

3 1N egitwak kuom wachni e kindgig i wegi kaeto giwacho ni, “Ka waw a c h oni, ‘Noa e polo’, to obiro ng’eng’owa ni,‘ Ka kamano to ang’o momiyo nutamoruyie kuome?’ 3 2To ka wawacho ni ‘Noakuom dhano’ ...” (Ne giluoro oga n d a ,n i kech ji duto nokawo Johana kaka Ja n ab ia d i e ra.)

3 3Kuom mano ne gidw o ko Yesu ni,“ Wa k i a . ”

Yesu nowachonigi ni, “An bende okanyisu kuma agole teko ma at i m ogo gikm at i m og i . ”

Ngech Jorit Puodho

12 Bang’ mano Yesu nochakow u oyo kodgi gi ngeche

mopogore opogore: “Ng’at moro nop-uro puoth mzabibu. Nochiele gi okuta,mi okunyo bu go molwore mibiyo e

olemo mochiek, kendo ogero ohingamoting’ore gi malo kama jarito betie.Bang’e ng’atni nochiwo puotheno nijopur moko kaeto odhi e wuoth moromabor. 2Kane saa keyo ochopo, ng’atnonooro jatichne moro ir jorit puodhomondo oomne olembe moko maneochiek e puothe. 3To jorit puodhonomake, mogoye, moriembe gi lweten o n o. 4Bang’e achien wuon puodhonooro jatichne machielo irgi, to enbende ne gindayo wiye mi gidwanye.5Ng’atno nonano, mochako ooro ng’atmachielo, to en ne ginege. Nomedo orojoote mamoko, ma moko kuomgi negigoyo to moko ginego.

6"Ne pod odong’ gi ng’at achiel manekoro onyalo oro: wuode owuon maneohero gilala. Ne oore achien mogikkoparo ni, “Wuoda awuon to gibiro miyol u o r. ”

7" To jorit puodho nowacho e kindgig i wegi ni, ‘Ma e ng’at ma mwandu dutobiro dong’ne, biuru mondo wanegemondo girkeni odong’nwa. 8O m i yo ne gim a ke mi gi nege eka bang’e to gi-dire okomar puoth mzab i bu.

9"Uparo ni ka wuon puodho noduog ito notim ang’o? Obiro biro moneg joritp u o d h ogo mi ogol puodho oko e lwe t g imi enomi jomamoko. 1 0Donge use somoN d i ko mawacho ni,

"Kidi mane jogedo odagi osedokokidi machungo ot.” 1 1Ruoth oseti-mo ma, kendo en gima iwuoro kaw a n e n o ’ ”

1 2Koro jodolo madongo gi jopuonjChik nochako manyo yo mane gi nya l om a kego nikech ne gi ng’eyo ni og e t og ikod ngeroni. To ne giluoro oga n d a ,o m i yo ne gi we ye mi ging’wel gia kanyo.

Chulo Osuru Ni Kaisari 13Bang’e jogo nooro jo Farisai gi jo

Herode ir Yesu mondo odwar wachm awuok e dhoge mondo gimakego.1 4Ne gibiro ire mi giwachone ni,

57 MARIKO 12:14

“Japuonj wang’eyo ni in ng’at ma ngi-mane ler kendo ma jaadiera. Ji ok nyalywayi maloki nikech ok iluoro wang’ng’ato, to ipuonjo mana yor Nyasayekaluwore gi adierane. Koro nyiswa aneka en gima ber mondo wagol osuru niKaisari. 15Wagol koso kik wagol?”

To kaka Yesu nong’eyo wuondruok-gi, nopenjogi ni, “Utema nang’o?Kelanauru ane dinari ka mondo anonemaber.” 16Ne gikelone pesa mamingli,kaeto openjogi ni, “Goro man e ng’epesani mar ng’a? To ndikogi to?”

Ne gidw o ke ni, “Gin mag Ka i s a r i . ”1 7Eka Yesu nowachonigi ni, “Miuru

Kaisari gige, to gig Nyasaye miuruN ya s aye. ”

Jogo ne dhogi omoko.

Wach Kuom Kendruok Bang’ Chier 1 8Bang’e jo-Farisai ma ok oyie ni chier

nitie nobiro ire gi penjo. 1 9Ne gikone ni,“ Japuonj, Musa nondikonwa ni ka ng’at oowadgi otho mowe yo dhako mapod ongegi nyithindo, to ng’atno nyaka kend chiowadgi modong’ chi lielno mondo ony-w o l n ego nyithindo. 2 0Koro ne nitie owe t em o ko ab i r i yo, Wu owi mokwongo nok-endo mochwe otho ka oonge nyithindo.2 1Wu owi mar ariyo nokendo chi ow a d g imane owadgi owe yo n o, to en bendenotho kapok onywolo nyathi. Notimorekamano ni wuowi mar adek bende2 2c h u t h o, e giko n e, yaw u owi ab i r oyogoduto notho maok onywol gi chigino.Bang’e achien dhakono bende ne otho.2 3Koro nyiswae ni chieng’ chier dhako n inobed chi ng’a kuom chwo ab i r i yo maneo kende dutogi?

24Yesu nodwokogi ni, “Urwenyon i kech ukiya Ndiko kata teko Nya s aye ?2 5Ka joma otho chier to ok ginikendi kat akendgi, to ginichal gi malaike mag polo.2 6To kuom chier mar joma otho, dongeusesomo e bug Musa kama ondikie wachbungu maliel, kaka Nya s aye now a c h o n eni, ‘An Nyasach Ibrahim, Nyasach Isakakendo Nyasach Ja kobo?’ 2 7Ok en Nya s a c h

joma otho, to en Nyasach joma ngima.U r we n yo mab o r ! ”

Chik Maduong’ Moloyo 2 8Achiel kuom jopuonj Chik nobiro

m oyudo ka gimino wach. Kowinjo kaYesu odw o kogi kare, nopenje ni, “Ku o mChike duto mag Nyasaye, en manemaduong’ moloyo moko duto?”

2 9Yesu nodw o ke kawacho ni, “Chikachiel maduong’ moloyo en ma:‘ Wi n j u ru, yaye jo Israel, Ruoth Nya s ayema Nyasachwa en Ruoth achiel.3 0H e ru ru Ruoth Nyasachu gi chunyuduto kendo gi pachu duto, kendo gi riek-ou duto, kendo gi tekou duto. 3 1C h i kmaduong’ mar ariyo en ni: ‘Her wadukaka iherori iwuon’. Onge chik maduong’m o l oyo mag i . ”

3 2N g ’ atno nodw o ke ni, “Iwacho kare,Japuonj. In kare kiwacho ni Nya s aye enachiel maonge more machielo makmanaEn. 3 3Ka ng’ato ohero Nya s aye gi chunyeduto gi winjone duto gi tekone duto,kendo kohero wadgi kaka oherore ow u o nto mano duong’ moloyo chiwo miwang’ogi misengini mitimo duto.

3 4Ka Yesu noneno ni ng’atno odw o kegi rieko, nowacho ni, “Ok in mabor giP i n y ruodh Nya s aye. ” Chakre kanyo ongeng’ama nohedhore penje penjo moroa m o ra.

Kristo En Wuod Ng’a 3 5Ka Yesu ne pod puonjo ei Hekalu,

nopenjo ni, “Ere kaka Jopuonj Chik nya l opuonjo ni Kristo en wuod Daudi? 3 6KaDaudi owuon ow u oyo e bwo teko marRoho Maler kolero ni,

" ’ Ruoth nowacho ni Ruodha ni, “Bedi eb atha ko rachwich nyaka aket wasiki dutoe bwo pat tiendi"’

3 7Ka Daudi owuon luonge ni ‘Ru o t h ’ ,ere kaka dochak obed wuode ke n d o ? ”

Oganda maduong’ ma newinjenopong’ gi mor.

3 8Yesu nomedo puonjogi kowacho ni,“ N o n u ru maber kuom jopuonj Chik.

58MARIKO 12:15

59 MARIKO 13:20Gihero wuotho koni gi koni ka girwakolewni maboyo mayware piny, kendok i m o s ogi e chirni. 3 9E sunago ke giyierokombe moyiedhi, to kuonde molosiebudho michieme gilaro kuonde mag jod o n go. 4 0Gikidho ute mond liete ke n d ogilamo lamo moyware mond ginyisregoni ji kaka gilony e lamo. Jok makamag iibiro kum malit mokalo. ”

Chiwo Mar Chi Liel 4 1Yesu nobedo piny kama omanyore gi

kama ne ji boloe sadakagi mi nononokaka ji ne keto pesagi e kar keno marHekalu. Jomwandu mang’eny ne diropesa mojuol ojuol. 4 2To chi liel moromodhier bende nobiro moketo pesamamingli moko ariyo matindo tindo, pesam atinie mogik ma koriw eka dirom sentiachiel.

43Yesu nogwelo jopuonjerene irem o ko n egi ni, “Awachonu adier ni chi lielm o d h i e rni osegolo pesa mang’eny e ke n om o l oyo ji mamoko duto. 4 4Gin gisego l omana matin nono kuom mwandum athoth ma gin-go, to en, kuom dhiern e,ogolo mwandune duto. Ogolo gimoroa m o ra ma nonyalo ko n yo r ego. ”

Ranyisi Mag Ndalo Giko

13 Ka noyudo oa e Hekalu, achielkuom jopuonjrene nokone ni,

“ N e ye, Japuonj! Kitegi dongo manadi!M agi gedo malich manadi!

2Yesu nodw o ko ni, “Ineno ute madon-go malichgi? Onge kidi kata achielm abiro dong’ ewi wadgi; gibiro redhorepiny tee".

3Ka Yesu nobedo piny e Got Zeituni,m o m a n yore gi Hekalu, Petro gi Ja ko b o,gi Johana kod Andrea nopenje ling’l i n g ’ni, 4"Yie inyiswae ni gigi biro timorek a ra n g ’ o, koso en ranyisi mane manotim-re ma nonyis ni gigi duto chiegni chopo?”

5Yesu nowachonigi ni, “Tang’urumaok uyiene ng’ato mondo owuondu. 6J imang’eny nobi e nyinga ka hedhore ni,‘An e en’, kendo giniwuond ji mat h o t h .

7Ka uwinjo ka lwenje timore kendo kahumbe lwenje timore to kik kibaji go u .Gik makamago nyaka timre, to giko pinyto pod ni nyime. 8Ogendini noked giogendini we t egi, kendo pinyruoth gipinyruoth machielo. Piny noyiengnikuonde mopogore opogore kendo ke c hn o b e d i e. Magi e chakruok mar rem marmuoch ma nobedie.

9"Nyaka uritru un uwegi, nikechnochiwu e lwet buche mag gweng’ ke n d onorodhu gi del e ute lemo. Unuchung’k i yalou e nyim jotelo gi ruodhi nike c hAn, kendo nubednigi kaka joneno kuoma.1 0To Injili nyaka kuong landi e pinjed u t o. 1 1E saa saya momakue moteru ebu ra, kik uparru motelo kuom gima ubirowacho. Wachuru awacha gima omiumondo uwachi e saa nogo n o, nikech Ro h oMaler ema nobed ka wuoyo kuomu, to okun uwegi.

1 2" O wete nondhogre kendgi mi ginegre, kendo koda ka wuoro notimkamano ni nyat h i n e. Nyithindo nong’anymi jonywolgi chan yore ma dineg gigo.1 3Ji duto nochau nikech An, to ng’atmochung’ motegno nyaka giko eman o k w o.

1 4" To ka uneno ‘gima kuero marke t h ruok’ kochung’ kama ok onego obe-d i e, jasomo mondo owinj tiend wachni tokik joma odak Judea ring dhi ewi go d e.1 5N g ’ at manie tat ode bende kik lor pinyk ata donji ei ot mondo ogol gik mokoo ago. 1 6Kata ng’at manie puodho kik dogdala mondo oom sukane. 1 7Mano kakanodok malit ni mon mayach kod magomadhodho nyithindo e ndalogo!1 8L a m u ru mondo gino kik timre e ndalokoyo, 1 9n i kech ndalogo nobed kinde magc h a n d ruok maok nyal pim gi moro nya k aaa chakruok, chieng’ mane Nyasayeo c h we yoe piny, nyaka sani; kendo ongechandruok moro mibiro pimo kodeke n d o. 2 0Kapo ni Ruoth ne ok ong’adondalogo machiek, onge ng’ama dineotony; to nikech joma oy i e, joge ow u o nma osew a l o, oseng’ado ndalogo odoko

60MARIKO 13:21machiek.

2 1"E kindeno ka ng’ato onyisou ni, ‘Ne,Kristo e! Kata ni, ‘Ne, En kucha!’ to kikuyie ko d e. 2 2N i kech joma wuondore nigin Kristo kendo ni gin jonabi nothinyremi tim ranyisi kod honni mondo giwitgojoma oyier, kapo mano ditimre.2 3E m o m i yo ritreuru un uwegi; asenyisougik moko duto motelo kapok kindegoo c h o p o.

2 4" To e ndalono, bang’ masirano wuonwuon,

" Wang’ chieng’ noimre, kendo dweok norieny; 2 5S u lwe nolw a r, koa epolo, kendo chwech mag polon oyiengni!

2 6"E sechego ji none Wuod Dhanok abiro e boche polo gi teko mang’ongokendo gi duong’. 2 7Kendo noor malaikeg emi ochoki joge moyiero moa e tunge pinyn yaka chop giko polo.

2 8" To puonjreuru wachni kuom yiengn g ’ ow o. Mapiyo ka bedene Chako lothkendo itgi chako wuok to ung’eyo niChwiri osechako r e. kendo ite chako wuokto ung’eyo ni wan e ndalo chwiri 2 9Kat ak a m a n o, ka uneno ka gigi timore ton g ’ e u ru ni ndalono chiegni, kendo manak agima en e dhoot. 3 0Awachonu adier nitieng’ni ok norum ngang’ kapok gigiduto otimore. 3 1Polo gi piny nokadhi towechena to ok nokadhi kata matin.

Odiechieng’ Kod Saa Ok Ong’ere 32"Onge ng’ama ong’eyo

odiechieng’no kata sano, kata manam a l a i ke mag polo, kata Wu owi, maka-mana Wuoro ke n d e. 3 3R i t r e u ru ke n d on e n u ru, nikech ukiya saa manotimre.3 4Nobed mana machal gi ng’at mow u o kdalane odhi e wuoth moro mabor,m owe yo jotichne e tich mar rito gige,ko s e m i yo moro ka moro kuomgi gimao n ego otim, kendo ko s e keto jarito mondoorit dhoot.

3 5O m i yo ritreuru nikech ok ung’eyo

saa ma wuon ot nyalo biroe: kata nobiodhiambo kata chuny otieno, kata okinyikog wen, kata ka piny yaw o r e. 3 6Ka p o n iobiro apoya nono to kik oyudi kinindo.3 7Gima awachonu ema awacho ni ji dutoni, ‘Nenuru ! ’ ”

Owir Yesu Gi Mo Bethania

14 Kodong’ ndalo ariyo mondo SapPasaka michamoe Makati

maonge thowi ochopi jodolo madongo gijopuonj chik ne manyo yo maling’l i n g ’mane ginyalo makogo Yesu mondog i n eg e. 2To ne giwinjore kendgi ni, “Kikw atim kamano ka sawo pod dhi nyime,nono to ji ogo m o n w a . ”

3Ka noyudo Yesu ni Bethania,kochiemo ewi mesa e dala ng’at moromiluongi ni Simon Ja Dhoho, dhako moronobiro gi chupa moting’o mo madung’ tikmamit ma nengone tek. Notoyo ngu’tchupano mi oolo morno duto e wi Yesu.

4M o ko kuom joma ne nikanyo nyiegon o m a ko mi gikuotho e kindgi giwegi ni,“Morni okethi kayiem kama nang’o!5Donge ne inyalo use pesa mang’enym o l oyo misach ng’ato kuom higa achielmi pesago pogi ni joma odhier?” Ne gik-wero mamano gi dwol ma kwiny.

6To Yesu nodwokogi ni, “Weurun yano mos. Uthage nang’o? Otimo gimaj aber miwuoro ni An. 7Joma odhier ubirob e d ogo kinde duto, kendo unyalo ko n yo-gi saa asaya muhero. An to ok ubi bedokoda ndalo duto. 8Otimo monyalo.Oseolo mo mang’we ng’arno e ringrachon mondo aikra ni ikna. 9Aw a c h o n uadier ni kamoro amora ma noyalie Injili ekind ogendini duto mag piny, gima nya n iotimo nohul, kiparego. ”

1 0Eka Juda Ja Iskariot, mane en achielkuom jopuonjrene apar ga r i yo, noa ekindgi modhi ir jodolo madongo mondoo n d h og Yesu oket e lwetgi. 1 1Ne gimor giw a c h n o, mi gisingore ni gibiro miyogopesa. Omiyo nochako manyo kinde mab e rmar keto Yesu e lwetgi.

Pasaka Mar Ruoth 1 2Chieng’ mokwongo mar Sap Makat i

maonge thowi, chieng’ mane ochuno joYahudi mondo oyang’ nyarombo marPasaka, jopuonjre Yesu nopenje ni,“Idwani wadhi waikni kanye mondoichamie Pa s a k a ? ”

1 3Kuom mano Yesu nooro jopuonjrenea r i yo kowachonigi ni, “Dhiuru ei dalamaduong’ mondo urom gi ng’ato mot-ing’o dapi. Luwuru ng’atno nyaka otm o d h i ye. 1 4N y i s u ru wuon ot modonjenoni, ‘Japuonj penjo kama: ere oda mar we l omondo achamie Pasaka gi jopuonjrena?’1 5Obiro nyisou ot malach molos malo,kama osechanie kombe kendo oseiki;m ab e r, kanyo ema uiknwa.”

16Jopuonjrego noa modhi Dalamaduong’ moyudo gik moko mana kakaYesu nosewachonigi. Omiyo ne giikoPasaka.

17Ka piny ne koro ochido, Yesun o c h o p o, kaen kod jopuonjrene aparga r i yo. 1 8To ka noyudo koro gilw o r omesa gichiemo, nowachonigi ni,“Awachonu adier ni achiel kuomu biron d h oga, en ng’at machiemo ko d a . ”

1 9Chuny jopuonjrene nodoko malit, miachiel ka achiel gichako wacho ni, “Dobedan ko s o ? ”

2 0To Yesu nodw o kogi ni, “En achielkuomu ji apar ga r i yo, jal ma chiemo ko d ae dis achiel. 2 1Wuod Dhano biro dhimana adier kaka nondiki kuome. To ng’atm a n d h ogo Wuod Dhano none malit!Dine obedo maber moloyo ka ne ok ony-w o l e. ”

2 2Ka noyudo gichiemo, Yesu nokaw om a k ati, kendo bang’ goyo erokamano,nong’inge momiyo jopuonjrene kow a c h oni, “Kawe u ru, ma e ringra . ”

2 3Bang’e nokawo kiko m b e, mi ogoyoerokamano ni ochiwonigi eka ne gimadho kikombeno gi duto

2 4"Ma en remba mar Muma, mool okoni ji mang’eny. 2 5Anyisou adier ni oknachak amadh olemb mzab i bu ke n d on yaka chop odiechieng’no ma anamadhee

kendo manyien e Piny Nya s aye. ”2 6Kane gisewero wend pak, ne gia

gidhi e Got Zeituni.

Yesu Ohulo Ni Petro Biro Kwede 2 7Yesu nonyiso jopuonjrene ni, “Un

duto ubiro ringo uwe ya, nikech ondiki ni, “Abiro goyo jokwath mi romben o ke’ 2 8To bang’ ka asechier to anat e l n uadhi Galili.”

2 9To Petro nonyiso Yesu ni, “An ok ab iweyi kata ka ji duto oringo owe y i . ”

3 0Yesu nodw o ko Petro ni, “Aw a c h o n iadier otieno makawuononi, kapok thuongweno okok diriyo in iwuon wang’n i k weda didek.”

3 1To Petro nosingore ko ramo ni, “Kat akochuno ni nyaka atho kodi, to ok ab ik wedi kata mat i n . ” Jopuonjre mamokobende now u oyo machalre gi Pe t r o.

Yesu Olemo Gethsemane 32Ne gidhi kama iluongo ni

Gethsemane. Yesu nowacho niJopuonjrene ni, “Beduru kae seche maa l a m o. ” 3 3N o k awo Petro gi Ja kobo ko dJohana modhigo, eka chunye nochakochandore kopong’ gi paro mang’eny.34Nokone jopuonjrene ni, “Chunyaopong’ gi midhiero gi lit nyaka kar tho.B e d u ru ka kendo nenuru . ”

3 5Nochwalore nyime matin aye toogoyo chonge piny mi olamo nik a n yalore to saa mar masirano okadhe.3 6Nolemo kowacho ni, “Aba, Wu o ra gikm o ko duto nyaloreni. Gol oko m b e n ikuoma. To kik itim dwarona, to tim manadw a r o n i . ”

3 7Bang’e nodok ir jopuonjrene mon-wang’o ka ginindo. Nowachone Petro ni,“Inindo? Neno otami kata kuom saaachiel kende? 3 8Nen kendo ilam mondokik idonji e tem. Chuny to oikore mak-mana ringruok ema nya p. ”

39Nochako odok kendo molemom a c h a l r e. 4 0To kane oduogo ir jopuon-

61 MARIKO 14:40

j r e n e, noyudo ka gi nindo, nikech we n g e-gi ne pek. Ne ok ging’eyo gima diginyise.

4 1Ka noduogo irgi kendo mar adek,n owachonigi ni, “Pod unindo anindakendo uyueyo? Oromo! Sa osechopo.N e ye u ru kaka indhogo Wuod Dhanokendo kaka ikete e lwet joricho. 4 2Au rumalo! Wadhi, Jandhokna ero biro!”

Omak Yesu 4 3Kane pod ow u oyo, Ju d a s, mane en

achiel kuom jopuonjrene apar ga r i yon o t h i n yore gi oganda mane omanore gig i lweny kaka ligangla gi aru n g e. Neoorgi kod Jodolo madongo jopuonj chikkod jodong lemo.

4 4N oyudo jandhok osechano signolmane gibiro makego: “Ng’at ma anyo d h oe En, make u ru mondo udhi kode kuritemaok onyal ringo otony.” 45Judasnochomo Yesu tir sanosano, mow a c h o n eni, “Ja p u o n j , ” aye to oyo d h e. 4 6Jogo nond-h i yo Yesu kamake apoya. 4 7To achielkuom joma nochung’ machiegni nogo l ol i ganglane mong’adogo it jatich Ja d o l omaduong’ mochodo oko.

48Yesu nowacho ni joma nobirom a kego ni, “Uwuokna oko mondo umakaka uting’o ligengni gi arunge mana kagima an jachand piny nang’o? 4 9A s e b e d okodu kinde duto, ka apuonjo e Hekalu, tone ok umaka. To koro ndiko nyaka chopk a r e. ” 5 0Eka ji duto nowe ye moringoodhi.

5 1Wu owi moro matin mane ni duk,mana suka ema nobolo kuome, noy u d oluwo bang’ Yesu. Kane gi liwe mi gin d h i ye, nopusore nigi. 5 2m o r i n go otonyka en duk, mowe yo koda ka sukanek a n yo.

Oter Yesu E Nyim Sanhedrin. 5 3Ne gikawo Yesu gitero ir jadolo

maduong’ mi jodolo madongo duto gijodongo kaachiel gi jopuonj Chiknochokore kaachiel. 54Petro noluwobang’e gichien, modonjo kode nyaka el a ru mar jadolo maduong’. Ka n yo nobetie

piny kaachiel gi jorito, ko oyo mach e duol. 55Jodolo madongo gi jobuch

Sanhedrin duto ne manyo ketho maneg i n yalo donjonego Yesu mondo ginga d n ebuch tho, to ne ok giyudo ketho moroa m o ra kuome. 5 6Ji mang’eny bende nejimbone wach ka giketo ketho mag miri-ambo e wiye, to we c h egi nee kwe d o r ea k weda.

5 7Bang’e jomoko nochung’ modonjonegi miriambo kawacho ni, 5 8"Ne waw i n j ojali kawacho ni, Abiro muko Hekalu madhano ogeroni eka bang’ ndalo adek toa s egero machielo ma ok oloso gidhano.5 9To kata mana gin bende nendgi nek we d o r e.

6 0Eka jadolo maduong’ nochung’ maloe nyimgi mopenjo Yesu ni, “Be ibirodw o ko? Ma neno manade ma jogi don-j o n i go n i ? ” 6 1To Yesu noling’ aling’a oko dw o ke.

Jadolo maduong’ nochako openje ni,“In e Kristo Wuod Nya s aye mangimako s o ? ”

6 2Yesu nodw o ke ni, “Ee, An. To ununeWuod Dhano kobet e bat ko rachwich marJal Marat ego kendo kolor oa e bochep o l o. ”

63Jadolo maduong’ noyiecho lepekopenjo ni, “Pod wadwaro neno mamokonang’o? 6 4Un uwegi usewinjo koya n yoN ya s aye. Uparo nade?”

Giduto ne gikwede kaka ng’at mow i n-jore onegi. 6 5Eka jomoko nochako ng’uloo l awo kuome. Ne giumo wang’e mig i goye ngum, ka giwacho ni, “Hul aneng’ama ogoy i . ”A s keche to nong’wane kag i r o d h e.

Petro Okwedo Yesu 6 6Ka noyudo Petro ni mwalo e laru ,

achiel kuom nyiri matiyo ni jadolomaduong’ nobiro machiegni. 67Kanoneno Petro ka oyo mach, nodhim a c h i egni kode morange matut, kaetoowachone ni,

"In bende ne in gi ja Nazareth miluon-go ni Ye s u n i . ”

62MARIKO 14:41

68To Petro nokwere kawacho ni,“A k i ya kendo kata winjo ok awinj tiendgima Iwuoye n o. ” Bang’e noa kanyo odhie dhora n gach.

6 9Ka nya n o, majatich noneno kuno,n o c h a ko owacho ni joma ochung’ kanyoni, “Ng’atni en achiel kuomgi.” 7 0ToPetro nochako okwer ke n d o.

Bang’ kinde matin joma nochung’m a c h i egni nowacho ni Petro ni, “Kakuom adiera to in achiel kuomgi, nike c hin ja Galili.”

7 1To en nochako kuong’ore mow a-chonigi koramo ni, “Akiya ng’atm u w u oyo kuomeni.”

7 2G i k a n yono thuon gweno noko kkendo mar ariyo. Eka Petro noparowach ma Yesu nosewachone ni,“Nikweda ndalo adek ka thuon gwenopok okok nyadiriyo.” Wachno nodokonemalit mi nochako ywak.

Oter Yesu E Nyim Pilato

15 Kinyne kar kogwen, jodolom a d o n go gi jodongo kod jopuonj

Chik, kaachiel gi jo buch Sanhedrin nejoriwo paro kuom gima nowinjore gitim.Ne gitwe yo Yesu mi gi tere nyaka neg i c h i we e lwet Pilat o.

2P i l ato nopenjo Yesu ni, “In e ruodh joYa h u d i ? ”

To Yesu nodw o ke ni, “Ee, en kaka iwa-c h o n o. ”

3Jodolo madongo nodonjone gi we c h em athoth. 4O m i yo Pilato nochako openjeni, “Dwokawa, donge ineno kaka gidon-joni gi ketho mang’eny. ”

5To Yesu noling’ aling’a kendo maoko dw o ke, mi Pilato nohum nono.

6Ne en chik ni mondo ogony jat we c hachiel e kinde mag Pasaka kaluwore gik w ayo mar jopiny. 7To e ndalono ja kira-gi moro manyinge Baraba, ne nie jela,kaachiel gi jojiemo mamoko manotwekuom wach nek kod pingo sirkal.8Ogandano nobiro mokwayo Pilatomondo otim nigi kaka nojatimo higa kah i ga.

9To Pilato nopenjogi ni, “Udwaro niagonynu Ruodh jo Yahudi. 1 0N o p e n j og ikamano ko n g ’ e yo ni nyiego ema nomiyojodolo madongo oketo Yesu e lwe t e. 1 1Tojodolo madongo nojiwo oganda mondooyie gi dw a r ogi ni Pilato ogony manaB a raba.

1 2P i l ato nopenjogi ni, “To koro at i mang’o gi Jal muluongo ni Ruodh joYa h u d i n i ? ”

1 3Ne gikok matek ni, “Gure!”1 4P i l ato nopenjogi ni, “Nang’o, en

ketho mane mosetimo madimi gure?”To ne gimedo kok matek moloyo ka

giwacho ni, “Gure!”1 5N i kech Pilato ne dwaro mondo omor

oganda, nogo n yo nigi Baraba. Yesu ton ogolo chik mondo ochwade bang’e ochi-we nigi mondo gi gure.

Askeche Ocharo Yesu 1 6A s keche nokawo Yesu motero e laru

mar od ruoth, kama ne ji romee, min eg i l u o n go oganda mar askeche dutoirgi. 1 7Ne gibolo kuom Yesu kandhum a k w a r, kaeto gisidhone osimbo markudho e wiye. 1 8Eka neg i c h a ko chare ni“Ber Ruodh Jo - Yahudi. 1 9Kinde ka kindene gigoyo wiye gi luth, kendo ka gi ng’u-lo kuome olaw o, bende ne gikulore enyime ka gigoyo chong gi piny kendo gil a m e. 2 0To kane gisechare ne gigolo okon a n ga makwar mane girwakone mi gir-w a ke gi lepe owuon. Bang’e ne gitere okomondo gigure.

Ogur Yesu E Msalaba 2 1N g ’ at moro ma ja Kurene miluongo

ni Simon, mane wuon Aleksanda giRu f u s, noyudo kadho kanyo koa e gwe n g ’m o r o. Ne gichune mondo oting’ msalab a .2 2Koro ne gitero Yesu kama iluongo niGolgotha (tiende ni, Hanga Wich).2 3Ka n yo ne gimiye divai moru gi yat hm a k we yo rem miluongo ni manemanemondo omadhi, to nodagi. 2 4Eka ne gig-u r e. Lepe to ne giyiecho mi gipogo r eng’ato gi ng’ato, ka gigoyo ombulu

63 MARIKO 15:24

mondo ging’e gima ng’ato ka ng’at oo n ego okaw.

2 5Ne gigure saa adek okinyi. 2 6M i l o m emane ondiki mi ogur e msalaba ma nyisokethone. Nondike ni: “RUODH JOYAHUDI’. 2 7Jo k u oge ariyo moko bendene giguro ko d e, achiel e bade ko ra c h w i c hto machielo e bade ko racham. 2 8M a n onochopo ndiko ma nondiki chon ni,“Nokwane e oganda joma richo. ” 2 9Jo m akadho kanyo nochare ka giya n ye ke n d oka gikino wigi. Ne giwachone ni, “Aha! Inm a n yocha inyalo ketho Hekalu mi igerekendo gi ndalo adekni, 3 0koro resri ane,lor piny ia ewi msalab a ! ”

3 1Jodolo madongo gi jopuonj chik ekindgi giwegi bende nochare manamachalre. Ne giwacho ni, “Nokonyoj o m o ko to en koro ok onyal ko n yo r eowuon! 3 2Jawar ma Ruodh Israelni ko r oolor ane oa e wi msalaba mondo wane,eka wayie kuome. ” Jok mane ogur ko d ebende nodhuole gi aya n y.

Yesu Otho 3 3Kar saa auchiel, mudho noimo piny

duto nyaka saa ochiko. 3 4Ka saa ochikonoromo Yesu noywak gi dwol maduong’kowacho ni, “Eloi, Eloi, lama sab a k-thani?", ma tiende ni, “Nyasacha,N yasacha, iwe ya nang’o?”

35Ka moko kuomgi manochungom a c h i egni nowinjo ma negi wacho ni,“ Wi n j u ru, oluongo Elija.”

3 6N ga’to achiel noringo mopong’osiponj gi kong aw ayo, mondo omadhi.Kowacho ni,"Koro we ye u ru mos wane kaElija biro mondo okawe odhi ko d e. ”

3 7Yesu noywak matek bang’e chunyenochot.

38Pasia mar Hekalu notieroren ya d i r i yo aa malo nyaka piny. 3 9To jat e n da s keche mane oyudo ochung’ e nyimekane owinjo kaka oyuak bang’e onenokaka otho, nowacho ni, “En adier chuth nijali ne En Wuod Nya s aye ! ”

4 0Ne nitie mon moko mane ng’ichogichien. Moko kuomgi ne gin Maria

M agdala gi Maria min Ja kobo mat i n ,m abende min Jo s e, kod Salome. 4 1M o n - g iema neluwo Yesu kendo nepidhe kane EnGalili. Mon mamoko mathoth ma noluwekoa kode Je rusalem bende ne nikanyo.

Oiki Yesu 42Ne en Chieng’ Ikruok (ma en

odiechieng’ motelo ni Sab ato), omiyo kanochopo seche mag odhiambo, 4 3Jo s e f j aA r i m at h aya, mane en ng’at mogen e BuchJo d o n go, kendo ma en owuon norito nenoLoch Nya s aye, nodhi ir Pilato gi chirm o k w aye ringre Yesu.

44Pilato nowuoro ka nowinjo ni Yesuosetho, omiyo noluong jatend askechemopenje kapo Yesu nosetho adier. 45Tokane owinjo nowinjo kuom jat e n dlweny ni ne en kamano, nochiw ringreYesu ni Josef. 46Eka Josef nong’iewonanga marep rep manengone tek, minoloro ringre Yesu oboye ginangamareprep eka okete ei bur mane okunyei lwanda. Bang’e nong’ielo kidi mioumogo dho liel. 47Maria Magdala kodMaria min Jose noneno kama nopieleYesu.

Yesu Ochier

16 Bang’ ka Sabato oserumo, MariaMagdala gi Maria min Jakobo

kod Salome nokelo modhi mang’ueng’ar mondo giwirgo ringre Ye s u .2Okinyi mang’ich, odiechieng’ mok-wongo mar Juma ka chieng’ osewuok,ne gichako wuoth mar dhi kar liel,3kendo ne gi penjore ng’ato gi ng’atoni, “Ng’ano mawang’ nong’ielnwa kidioko e dho liel?”

4To kane giting’o wang’gi, ne ginenoka kidi mang’ongono noseng’iel oko.5Kane gidonjo ei bu r, ne gineno wuow imoro matim morwako kandhu mara c h a rkobet e bath bur ko rachwich, kendo neg i buok ahinya.

6Wu owino nokwe r ogi ni, “We u rubuok. Umanyo Yesu ja Nazareth, maneog u r. Osechier! Oonge ka, neuru

64MARIKO 15:25

65 MARIKO 16:20

kamane gipiele. 7To auru ka udhi unyisj o p u o n j r e n e, kaachiel gi Pe t r o, ni,‘Otelo nyimu odhi Galili. Kuno emaubiro nenee mana kaka nosenyisoumotelo.”

8Mon-go nowuok moringo oa e lielkanyo ka gi tetni kendo dhogi omoko,ne ok giwacho ne ng’ato gimoro amorae yo nikech ne giluor.

9Kane Yesu ochier kog wen, chieng’m o k w o n go mar juma, nofwe n yore mok-w o n go ni Maria Magdala, mane ogo l ojochiende ab i r i yo kuome. 1 0Maria nodhimonyiso jogo mane ni ko d e, jogo maneywak kendo jogo mane dengo. 1 1Ka n egiwinjo ni Yesu ngima, kendo ni Mariamnosenene ne ok giyie.

12Bang’e Yesu nofwenyore ni ji ariyokuomgi kinde machielo, kagiwuotho egweng’. 13Jogi noduogo monyiso wach-ni ni jomamoko; to ne ok giyie kodgikata kamano.

14Achien Yesu nofwenyore ni joote

apar gachiel ka noyudo gi chiemo.Koseyogi nikech yie mane giongego,kendo nikech tamruok margi maoknegi yie jogo mane osenene bang’ kaneosechier.

15Nowachonigi ni, “Dhiuru e pinyduto mondo uyal Injili ne chwe c hduto.” 16Ng’ato ang’ata moyie kendoo b atisi nokwo, to ng’at maok oy i enong’adne bura. 17To ranyisigi nolujoma oyie: E nyiga giniriemb jochiende;giniwuo gi dhok manyien; 18ginimakthuonde gi lwetgi, kendo gini modhikwiri mager, to ok ginihinyre ngang’;giniket lwetgi kuom jomatuo, to jotuonobed mangima.”

19Bang’ ka Ruoth Yesu nosewuoy-onigi nokawe motere malo e polo,mobedo e bat korachwich mar Nyasaye.2 0Eka jopuonjre nowuok odhi okokendo oyalo kuonde duto, to Ruothnotiyo kodgi kendo nosiro wachne gihonni mane oluwore kod yalo.

Wach Motelo

1 Ji mang’eny osebedo ka chanoweche mane otimore e dierwa,

2Mana kaka nochiwgi ne wan kod jogomotelo mane joneno wang’giwangkendo jotich wach. 3Kuom mano, anbende kaka asenono tiend wechegi mal-ong’o nyaka a chakruok, en gimaberbende mondo andik ni e yo mochanorem a l e r, in mulour Theofilo. 4M o n d oing’e adier mar gik mosepwonji.

Nyuol Johana Jabatiso Onyis Motelo 5E ndalo ma Herode ruodh Judea, ne

nitie jadolo ma nyinge Zakaria, ma ne enachiel kuom oganda jodolo mag Abija;c h i ege Elizabeth bende ne nyar dhoodH a run. 6Gi duto jariyo ne gin joma karenyim Nya s aye, ne girito chike madongo gim atindo mag Ruoth Nya s aye, maongeke t h o. 7To ne gi onge gi nyithindo, nike c hE l i z abeth ne migumba, kendo gin jariyo-go hikgi: nose niang’

J A N D I K O : L u k aKAR NDIKO: R u m iKINDE NDIKO: 60 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie IyeLuka ne en jathieth kendo ne en jawuodh jaote Paulo. Injili mare ne ondikone Ja-

Yunani molony miluongoni Theofila 1:3, kanyise, kit Yesu mar dhano kod ngimane kakaobet. Mae nomiyo Luka notang' kuom weche duto mane ondiko konyiso adimba tarik giodiechieng' mane gimoro ka gimoro timoree, ochako gi nyuol Yesu kod bikira Maria, konyisenyaka weche mamoko maok ondiki kamoro amora. Ondiko kuom tij Yesu e dala mar Galili,bang'e opuonjo marabora kuom wuoth mane Yesu odhigo Jerusalem. Bang' tho Yesu gic h i e rne, jopuonjre odong' ka gin kod ilo ka girito teko mar Nyasaye ma ae polo mondoopong’gi.

T H O R R OKaka Mathayo nyiso ni Yesu en Mesia mar Jo-Yahudi, Mariko to nyiso ni Yesu en Jatich

mar Nyasaye. Luka to nyiso ni Yesu en Nyasaye Maler kendo en dhano moa kuom kothAdam 3:23-38. Yesu en jal mosetimo gik moko madongo e ndalo mar ngimane, moloyo ng'a-to ang'ata e piny. En dhano maduong’ moloyo ng'ato ang'ata kaluwore gi puonjne, gik maneotimo, gimane omiyo otho kaachiel gi chier aa kuom joma otho. Magi duto ema omiyo nyakawayie kuome ni en Ruoth.

WECHE MOCHAN KAE GIN.1. Nyuol gi ndalone mane en rawera 1:1-2:52. 2. Batiso mar Yesu kod tem 3:1-4:13 3. Tij Yesu ei Galili 4:14 - 950 4. Wuodh Yesu Jerusalem 9:51-19:27 5. Tij Yesu ei Jerusalem 19:28-20:47 6. Kor kuom gik mabiro 21:1-38. 7. Tho Yesu, gi chierne 22:1-24:53

Luka

8Chieng’ moro kane oganda gi Zakariane ni e tich to notiyo kaka jadolo e nyimN ya s aye, 9N oyiere gi ombulu kaka chikmar jodolo, mondo odonji ei hekalu marRuoth kendo owang ubani. 1 0To ka samar wang’o ubani ochopo, jolemo duton o c h o kore oko kendo neg i l a m o.

1 1Eka malaika mar Ruoth Nya s ayen o f we n yo r e n e, ko c h u n go bath kendo marubani ko rachwich. 1 2Kane Zakaria onene,ne obwok kendo luoro nomake. 1 3Tomalaika nowachone ni kik ibed maluor,Zakaria; lamoni osewinji chiegi Elizab e t hbiro nyuoloni wuowi, kendo inichakeJohana. 1 4Obiro bedo ni mor kod ilo, to jimang’eny nomor nikech nyuolne,1 5Nimar enobed ng’at maduong’ enyimRuoth. Ok nomadh kong’o kata mat hmoro makech, to enopong’gi Roho malerchakre nynolne. 1 6Obiro kelo jo Isra e lmang’eny ir Ruoth Nyasachgi. 1 7Ke n d onotel nyim Ruoth, gi chuny kod teko marElijah, ko d u ogo chunje wuone irnyithindgi, kendo ko l o ko joma wigi tekmondo oluw rieko mar ji makare- ko i kooganda mowinjore ni Ruoth.

1 8Zakaria nopenjo malaika niya," Erekaka" dang’e "ni wachni en adier? Ann g ’ at moti kendo chiega bende hike oni-a n g ’ . ”

1 9Malaika nodw o ko ni, "An Gab r i e l ,a c h u n go e nyim Nya s aye, kendo oseoramondo awuo kodi kendo nyisi wachm ab e rni. 2 0To koro ibiro bedo momokendo ok iniwinj nyaka ndalo ma ginin o t i m r e, nikech ne ok iyie we c h e n a ,m abiro bedo adiera e kindegi mow i n j o r e.

2 1E kindeno, ji nerito Zakaria ke n d on egiwuoro ni ang’o momiyo osebedoaming’a ei Hekalu. 2 2Kane owuok oko, neok nyal wuoyo kodgi. Neg i n g ’ e yo ni nose-neno fweny ei Hekalu, nimar nosikoko n y i s ogi gik moko gi lwete to neoko n yal wuoyo.

2 3Ka kindene mar tich noru m o, nodokdala. 2 4Bang’ mani chiege Elizab e t hn o m a ko ich to kuom dweche abich neokowuok oko. 2 5N owacho ni " Ru o t h

N ya s aye osetimona ma," E ndalog iosenyiso ng’wonone kuoma ke n d oogolana wichkuot e kind ji."

Nyuol Yesu Onyis Motelo. 2 6E dwe mar auchiel, Nya s aye nooro

malaika Gabriel odhi Nazareth, taonmanie Galili. 2 7Ir nya ko moro mane poko n g ’ e yo dichwo, mane osesingore mondoo kende gi ng’ato ma nyinge Jo s e f m an yakwar Daudi. Nying nya kono mapoko n g ’ e yo dichuo ne en Mariam. 2 8M a l a i k an o d h i yo ire momoseni "Amosi, in jalm o kechi moloyo! Ruoth ni kodi."

2 9We c h ego nochando chuny Mariama h i n ya, to nowuoro mos maneo m o s ego n o, ni tiende ang’o. 3 0To malaikan owachone ni " Kik iluor Mariam, nike c hN ya s aye osetimoni ng’wono. 3 1Ibiro bedogi nyathi kendo ininyuol wuowi, toi n i m i ye nying ni Yesu. 3 2Obiro bedomaduong’ kendo noluonge Wuod NgatMamalo Moloyo, Ruoth Nya s aye birom i ye kom loch mar kwar mare, Daudi.3 3To enobed gi loch kuom od Ja ko b on yakachieng’ lochne ok anarum ngang’."

3 4Mariam nopenjo malaika ni; " Manibiro bedo nadi," "to pod an nya ko mapoko n g ’ e yo dichwo?"

3 5Malaika nodw o koni, " Roho Malerb i r o, biro kuomi, kendo teko mar Ng’atma malo moloyo biro umoi. Kuom manojal maler monego nyuol ibiro luongo niWuod Nya s aye. 3 6Bende ng’eni Elizab e t hma watni biro bedo gi nyathi e hike moni-a n g, to jalo mane iluongo ni migumba no,koro en gi ich mar dweche auchiel.3 7Nimar onge gima nyalo tamo Nya s aye."

3 8Mariam nodw o ko ni, " An jat i c hRuoth, onego timre kaka iwacho." Ekamalaika nowe ye.

Mariam Olimo Elizabeth. 3 9E kindeno Mariam noikore mow u o k

m a p i yo kodhi e piny motimo gode marJudea, 4 0Kama nodonjo e dala Zakariakendo nomoso Elizabeth. 4 1Ka Elizab e t hn owinjo mos mar Mariam nyathi notugo

67 LUKA 1:41

e iye kendo Elizabeth nopongi’ Ro h oM a l e r. 4 2Gi duol maduong nomor kow a-choni, " In jal moguedhi kuom mon,kendo oguedhi nyathi ma ibiro nyuolo!4 3To ango momiyo obed manguon ko d a ;m o m i yo min Ruodha dibi ira? 4 4P i yo piyonono ka mosni ochopo e ita, nyathi maniei ya notugo gi mor. 4 5Oguedhi jal nomoseyie ni gima Ruoth osewachone ibirot i m o."

Wende Mariam 4 6To Mariam nowacho niya, " c h u n ya opako Ruoth

4 7Kendo chunya oil kuom Nya s ayeJaw a rna,

4 8Nimar oseparo dhier mar jat i c h n echakre kawuounoni tienge duto birol u o n ga ni mog wedhi.

4 9Nimar Jal Marat ego osetimona gikm a d o n go Nyinge ler.

5 0ke c h n e, chopo kuom jogo moluore atieng’ ka tieng.’

5 1Osetimo timbe madongo gi bade,o ke yo jogo masungore e parogi maiye.

5 2O s egolo ruodhi e ko m b egi to oset-ing’o malo jomamuol

5 3O s e y i e n go jokech gi gik mab e yo tooseriembo jomwandu gi lwetgi nono.

5 4O s e ko n yo jatichne Israel, ko p a r obedo mang’won.

5 5Ne Abraham kod nyikwayen yakachieng’, mana kaka nowacho nik we r ewa."

5 6Mariam nobet gi Elizabeth kuomdweche madirom adek to eka nodok thur-gi.

Nyuol Mar Johana Jaabatiso 5 7Kane en kinde mane Elizabeth onego

yudie nyathi, nonyuolo nyathi ma wuow i .5 8Jog weng’ kod wedene nowinjo ni Ru o t hN ya s aye osetimone kech maduong’ migimor ko d e.

5 9Chieng’ mar aboro negibiro mondogi ter nyathi nyangu kendo ne gidw a r oc h a ke nying wuon-gi Zakaria, 6 0to min-gi

n ow u oyo kendo wacho ni, "Ooyo! Ibiroluonge ni Johana."

6 1Ne giwachone ni, " Onge ng’at omoro kuom wedeni man-gi nyingni."

6 2Eka ne giwuoyo gi woun mare gilwetgi, mondo giyud ni en nying manemadoher luong nyathi. 6 3N o k w ayo baomar ndiko kendo ji duto nowuoro kan o n d i ko ni, " “Nyinge en Jo h a n a . "6 4G i k a n yono dhoge noyawore ke n d ol ewe nogo n yo r e, to nochako wuoyo,ko p a ko Nya s aye. 6 5Luoro nomako jog-weng’ duto, kendo ji duto manie pinygode Judea ne loso kuom gigi duto.6 6N g ’ ato ka ng’ato manowinjo manin ewuoro mani, kapenjo ni, "Nyathini birobedo machal nadi?" Nimar lwet Ruoth neni ko d e.

Wend Zakaria 6 7Wuon mare Zakaria nopong’ gi

Roho Maler kendo nokoro wach kama: 6 8Pak obed ni Ruoth Nyasach Isarel;

n i kech osebiro kendo osereso jog e. 6 9O s e c h u n gonwa tung’ mar warru o k

marwa, e od jatichne Daudi. 7 0(kaka nowacho gi dho jonab i g e

maler mag ndalo machon).7 1Wa rruok ae lwet wasikwa, kendo ae

lwet jogo duto mamon ko dwa- 7 2onyis kech ni kwe r ewa, kendo opar

s i n gruokne maler, 7 3s i n gruok mane okwong’orego ni

kwarwa Ibra h i m :7 4mondo oreswa e lwet wasikwa ke n d o

m i yo watine maonge luoro, 7 5e ler kod tim makare e nyime

n d a l owa duto. 7 6To in, nyathina, ibiro luongi ni janab i

mar Ng’at Man Malo Moloyo, nimaribiro telo nyim Ruoth mondo iik ne yo,

7 7kendo imi joge ng’eyo mar warru o kkuom we ruok mar richogi,

7 8n i kech ng’wono mamuol marN yasachwa, ma chieng’ mawuok biro goirwa koa e polo.

7 9mondo orieny kuom jogo modakem u d h o, kendo nie tipo mar tho, mondo

68LUKA 1:42

otel ni tiendwa e yor kuwe." 8 0To nyathi nodongo kendo nobedo

m o t egno e chuny; to nodak e thim nya k anonyisore ratiro e nyim Israel.

Nyuol Mar Yesu

2 E ndalogo, Kaisar Agusto nogo l ochik mondo okwan ji e piny Ru m i

d u t o. 2Ma ne en kweno mokwongo manotimore ka Kwirinio ne en ruodh Siria. 3Ton g ’ ato ka ng’ato nodhi e taondgi ow u o nmondo ondik nyinge.

4Kuom mano, Jo s e f bende noa taonmar Nazareth, Galili modhiyo Ju d e an yaka Bethlehem taon mar Daudi, nike c hne en achiel kuom joodgi kendo anyuolagi Daudi. 5N o d h i yo kuno mondo okwanekod Mariam, mane osingore mondoo kendi, kendo nogeno yudo nyathi. 6Ka n egin kuno, kinde mar nyuolo nyat h in o c h o p o, 7to nonyuolo nyathine makayo,ma wuowi. Ne oboye gi nanga ke n d on o kete e sanduk mar chiemb dhok, nike c hneonge od we l o.

Jokwadh Rombe Kod Malaike 8To ne nitie jokwadh rombe manodak

o ko e lek machiegini kanyo, kagirito jam-bgi go t i e n o. 9Malaika mar Ruoth nobiroirgi kendo duong’ mar Ruoth Nya s ayen o r i e n y, molw o r ogi, mi negi luor. 1 0Tomalaika nowachonigi niya "Kik uluor.A kelonu wach maber mar ilo maduong’m abiro bedo niji duto. 1 1Kawuononi etaon mar Daudi, Jawar osenyuolnu; enKristo Ruoth. 1 2Mani nobednu ra n y i s i :Ubiro yudo nyathi ma obo gi nengni kaonindo ei sanduk mar chiemb dhok.

1 3A p oya nono oganda maduong’ marjopolo nothinyore kod malaika kag i p a koN ya s aye kendo wachoni,

1 4Duong’ ni Nya s aye man e polokendo e piny, kuwe ni ji ma ng’-wonone ni kuom gi."

1 5Kane malaika nosewe yo jogi ke n d od h i yo e polo jokwath nowacho kendgi ni,

w a d h i u ru Bethlehem mondo wane gimao s e t i m o r e, ma Ruoth osenyisowa kuomeni."

1 6Kuom mano ne gidhiyo mapiyokendo negiyudo Mariam gi Jo s e f ko dn yathi konindo e sanduk mar chiembdhok. 1 7Kane gisenene, negilando wachmar gima ne owachnigi kuom nyat h i n i ,1 8Kendo ji duto manowinjo wachni,n owuoro gima jokwath now a c h o n i g i .1 9To Mariam nokano gigi duto ke n d op a r ogi e chunye. 2 0Jo k w ath nodok, kag ip a ko Nya s aye kendo miyo Nya s ayeduong’ kuom gik moko dutom a n eg i s ewinjo kendo neno, mane obedmana kaka nosenyisgi.

Oter Yesu E Hekalu 2 1Chieng’ ndalo mar aboro kane kinde

m o n ego otere nyangu ochopo nomiyenying ni Yesu, nyingno mane malaikao s e m i ye kapok omak ichne.

2 2Kane kinde ochopo ma pw o d h ru o kkaka Chik mar Musa nochopo, Jo s e f g iM a i ram notere Je rusalem mondo gichiweni Ruoth. 2 3Mana kaka ondiki e chik marRuoth ni, "Nyathi ka nyathi makayom aw u owi nyaka wal ni Ruoth." 2 4Ke n d okitimo misango koluwore gi gima ow a c h ie Chik mar Ruoth ni mondo ochiw:akuche ariyo kod akuche odugla mat i n d oa r i yo." 2 5E kindeno ne nitiere ng’at oJe rusalem miluongo ni Simeon, ne enn g ’ at makare kendo moluoro Nya s aye,norito loch mar Israel, kendo Roho Malerneni kuome.

2 6N o s e f wenyne gi Roho Maler ni okobi tho kapok oneno Kristo mar Ru o t h .2 7Kotere gi Ro h o, nodhiyo ei agolni magHekalu. Kane jonyuol okelo nyathi, Ye s u ,mondo otimne gino ma Chik dw a r o,2 8Simeon nokawe moriwe e bade ke n d on o p a ko Nya s aye, kowacho niya :

2 9" Ruoth majaloch, kaka ne isesingo,koromi igony misumbani gi kuwe,

3 0Nimar wengena oseneno warru o k n i ,3 1m i s e i ko e nyim ji duto, 3 2ler mar fweny ni Ogendini ma ok jo

69 LUKA 2:32

Yahudi, to mar duong’ ni jogi Israel. 3 3Wuon gi min nyathi nowuoro kuom

gima ne owach kuome. 3 4Eka Simeonn og u e d h ogi kendo nowacho ni Miriam,min mare niya; " Nyathini oketi mondoo kel podho gi chung’ mar ji mang’eny eI s rael, kendo obed ranyisi mibiro wuoyokuome kikwe d o. 3 5Kuom mano paro magchunje mang’eny ibiro fwe n yo. To lig-angla biro chuoyo chunyi in iwuonb e n d e." 3 6Ne nitie janabi madhako bende,Ana, nyar Fanuel ma ja-dhood Asher. Neoti ahinya bende noyudo osedak gi chuorehigini ab i r i yo bang’ ke n d n e,

3 7Eka nobedo chi liel nyaka koro ne enjahigni piero aboro ga n g ’ wen. Ne ok oa eHekalu to nolemo otieno gi odiechieng’,ko r i yo kech kendo olamo. 3 8Kobiro irgigie kindeno, nogoyo erokamano niN ya s aye kendo now u oyo kuom nyathi niji duto mane ogeno kuom resruok marJe rusalem.

3 9Kane Jo s e f gi Mariam josetimo dutom a n e dwarore koluwore gi chik marRuoth, negidok Galili e taon margiNazareth. 4 0To nyathi nodongo ke n d onobedo motegno; nopong’ kod rieko,kendo ng’wono mar Nya s aye ne ni kuome

Wuowi Yesu Ni E Hekalu 4 1H i ga ka higa jonyuolne nedhiyo

Je rusalem e Sawo mar Pasaka. 4 2Kane enjahigini apar ga r i yo, neg i d h i yo e Saw o n okoluwore kod timgi. 4 3Bang’ ka saw o n on o ru m o, ka jonyuolne nedok dala, wuow iYesu nodong’ chien e Je rusalem, to neokg i n g ’ e yo mani. 4 4Kagiparo ni ne en eioganda margi, negiwuotho moromondalo achiel eka neg i c h a ko manye e dierwe d egi kod osiep e. 4 5Kane ok giyude,n egidok Je rusalem mondo gimanye.4 6Bang’ ndalo adek negiyude ei ago l n im ag hekalu, kobedo e kind jopuonj, kow-i n j ogi kendo penjogi penjo. 4 7N g ’ ato kan g ’ ato manowinje nowuoro ng’eyone ko ddw o kog e. 4 8Kane jonyuolne nonene, neg ihum. Min mare nowachone ni, "Wu ow i ,ang’o momiyo isetimonwa kamani?

Wuonu kod an wasedwaroi gi luoro." 4 9N o p e n j ogi ni, "Ang’o momiyo neu-

m a n ya?" "Ok ung’eyo ni onego abed e odw u o ra?" 5 0To neok ging’eyo gima neowachonigi.

5 1Eka nodhiyo nyaka Nazareth ko d g ikendo nomiyogi luor kow i n j ogi. To minmare nokano gigi duto e chunye. 5 2ToYesu nodongo gi rieko kod medruok er i n gruok, kendo e ng’wono gi Nya s ayekod ji.

Johana Jabatiso Loso Yo

3 E higa mar apar ga abich mar lochKaisar Teberio- kane Pontias ne

jaloch mar Judea, Herode ruodh Galili,m owadgi Filipo ruodh Iturea gi mar pinjem ag Tra koniti, to Lusania ne ru o d hA b i l e n e, 2E kinde ma dolo maduong’ maAnas gi Kaifa wach Nya s aye ne obiro niJohana woud Zakaria e thim. 3N o d h i yo epiny duto moluoro Jordan, noyalo bat i s omar lokruok mar we y ruok mar richo.4Kaka nondiki e kitabu mar weche magI s aya janabi ni:

“Duol mar nga’to kok e thim kow a-c h o, ‘Ikuru yor Ruoth, rieuru tiryo r eg e. 5Hoho ka hoho nobu g imapong’, gode modongo gi mat i n-do nodok piny, yore mobam birobedo moriere, yore motimo gog n inobed mayom 6Kendo ji duto bironeno warruok mar Nya s aye. ’ ”

7Yohana nowacho ni oganda mane biromondo obatisgi ni, “Un nyithind thuonde!Ng’ano mane osiemou mondo uring uakuom mirima mabiro? 8N yag u ru olemom o m a n yore gi lokruok. To kik uchakuwach kendu uwegi ni, "Wan-gi Ibra h i mkaka wuonwa." Nimar awachonu ni kat amana kuom kitegi Nya s aye nyalo lokonyithind Ibrahim. 9Le oseketi e tiendy i e n d e, to yien moro amora maok nyagolemo mab e yo ibiro ng’olo igo piny ke n d oiwito e mach."

1 0O ganda nopenje ni, "Ka ra En ang’o

70LUKA 2:33

m o n ego wat i m ? ”1 1Johana nodw o ko ni, "Ng’at man-gi

sede ariyo owinjore chiw achiel oko n ygon yawadgi ma ongego, kendo jalno mankod chiemo bende onego tim kamano."

1 2Josol osuru bende nobiro ire mondoo b atisgi. Negipenjeni, "Japounj. En ang’om owinjore watim?"

1 3Nonyiso ni, "Kik usol osuru moloyokaka idwaro ni mondo usol."

1 4Eka askeche moko nopenje ni, "To enang’o mowinjore watim." Nodw o kogi ni,"Kik uma ng’ato pesa gi thuon kata donjone ji gi miriambo to misara maru muyu-do mondo oromu."

1 5Ji ne pod rito gi geno ahinya ke n d ogiduto ne giwuoro kagiparo e chunjegi nin yalo bedo ni Johana e Kristo. 1 6Jo h a n an o dw o kogi duto ni, "An ab atisou gi pi. Ton g ’ ato man-gi teko maloya biro biro, matond wuochege ok aw i n j o ra go n yo. Enobiro batisou gi Roho Maler to kod mach.1 7Rapiedhi nie lwete mondo opiedhgocham duto maler e kar dino cham, ke n d oochok cham ko keto e deche, to obirowang’o mihudhi gi mach maok ru m . "1 8To gi weche moko mang’eny Jo h a n anojiwo ji kendo noyalo wach maber ni ji.

1 9To ka Johana nokwero Herode maruoth nikeh wach Herodia, ma chi ow a d-gi, kendo kuom gik mamoko marichomane osetimo, 2 0Herode nomedo timogima rachie moloyo kendo nomakoJohana kendo twe ye e jela.

Batiso Gi Anywola Mar Yesu 2 1Kane ibatiso ji duto, Yesu bende ne

o b atisi. To ka nolamo, polo noyaw o r e2 2kendo Roho Maler nolor mopiyokuome machal gi akuru to dwol noa epolo mawacho niya, "In e Wuoda, maahero; chunya mor kodi."

2 3Koro ka Yesu owuon ne romo karhigni piero adek, eka nochako tichne. Neiparo nine en wuod Josef,

wuod Eli 2 4wuod Mat h at, wuod Law i ,wuod Melki, wuod Janai, wuod Jo s e f2 5wuod Mat athia, wuod Amos, wuod

Nahum, wuod Esli, wuod Nagai 2 6w u o dM a ath, wuod Mat athia, wuod Semein,wuod Josek, wuod Joda, 2 7Wuod Jo a n a n ,wuod Resa, wuod Zeru b abel, wuodShaltiel, wuod Ner, 2 8wuod Melki, wuodAdi, wuod Kosam, wuod Elmada, wuodE r, 2 9wuod Joshua, wuod Eliez e r, wuodJorim, wuod Mat h at, wuod Lawi. 3 0Wu o dSimeon, wuod Juda, wuod Josef, wuodJonam, wuod Eliakim, 3 1wuod Melea,wuod Mena, wuod Mat atha, wuodN athan, wuod Daudi. 3 2Wuod Je s s e,wuod Obel, wuod Boaz, wuod Solmon,wuod Nashon. 3 3Wuod Aminadab, wuodAdmin, wuod Amir, wuod Hezron, wuodPe r ez, wuod Juda. 3 4Wuod Ja ko b o, wuodIsaka, wuod Ibrahim, wuod Te ra, wuodN a h o r, 3 5wuod Seru g, wuod Renu, wuodPe l eg, wuod Eber, wuod Shela, 3 6w u o dKainan, wuod Arfaksad, wuod Shem,wuod Nowa, wuod Lamek, 3 7w u o dMethusela, wuod Enoka, wuod Ja r e d ,wuod Mahalalel, wuod Kenan, 3 8w u o dE n o s, wuod Seth, wuod Adam, wuodN ya s aye.

Tem Mar Yesu

4 Yesu, kopong’ gi Roho Maler, noaJordan, kendo notelne gi Roho e

thim. 2Kuom ndalo piero ang’wen ne okochamo gimoro e ndalogo duto, to bang’n d a l ogo ko s e rumo kech nekaye.

3S atan nowachone ni, "Ka in Wu o dN ya s aye, nyis kidini olokre kuon."

4Yesu nodw o koni, "Ondiki ni, ‘Dhanook bed mangima nikech kuon ke n d e."

5Eka Satan notere kama oting’oremalo kendo ka diemo wang’ nono nonyisepinje ruodhi duto mag piny. 6To now a-chone niya, "Abiro miyi lochgi duto giduong’gi, nimar osemiyagi, kendo anya l oc h i w ogi ni ng’ato ang’ata, madw a r o.7E m o m i yo ka igoyo chongi nyima maila-ma, magi duto biro bedo magi.

8Yesu nodw o ke ni, " Ondiki ni, LamRuoth Nya s aye kendo en kende ema itine.

9Eka satan notere Je rusalem ke n d on o m i yo ochungo e osuch kama bor malo

71 LUKA 4:9

mar Hekalu. Eka nowachone ni, "Ka inWuod Nya s aye, dirri piny kia ka. 1 0N i m a rondiki ni,

"Obiro chiko malaikage nikech inmondo oriti mab e r, 1 1giniting’i e bedeg i ,mondo kik ichwany tiendi e kidi,"

1 2Yesu nodw o ko ni, " Owachi ni, kikitem Ruoth Nyasachi.

1 3Kane Satan osetieko temgi duto,n owe ye nyaka thuolo moro machielo.

Yesu Okwedi E Nazareth 1 4Yesu nodok Galili e teko mar Ro h o,

kendo wachne nolandore e gwenge dutomar piny. 1 5Nopuojo e sunago kegi, ke n d oji duto nopake.

1 6N o d h i yo Nazareth kuma nopidheem o d o n go e, kendo chieng Sab ato nodhiyoe sunagogi, kaka nobedo kite ke n d on o c h u n go mondo osom. 1 7N o m i ye kitapI s aya janabi ka oelogo, noyudo kamanondikie ni:

1 8" Roho mar Ruoth ni kuoma,n i kech osew i ra moy i e ra mondo aya lwach maber ne joma odhier. Oseoramondo aland ni joma otwe ni ginthuolo kendo ni muofni ni oyawwe n g egi, mondo ogony jogo misan-do 1 9Kendo lando higano mar ng’-wono mar Ruoth."

2 0Eka noumo kitabu n o, minochiwe nij atich, kendo nobedo piny wenge ji duto es u n agogi neng’iye matek, 2 1To nochakokowachonigi niya, " kawuono ndiko n ichopo kare ka uwinjo."

2 2Ji duto now u oyo maber kuomekendo negiwuoro ahinya weche magng’wono manowuok e dhog e.N egipenjo " Mani donge e wuodJosef?"

2 3Yesu nowachonigi ni, "Adier chuthoubiro wachona ngero ni in Jat h i e t h ,c h a n gri iwuon! Tim e dalau ka gigom aw a s ewinjo ni ne itimo Ka p e rnaum."

2 4N o d h i yo nyime kow a c h o, "Awachonu adiera, onge janabi mirwako ed a l agi owuon. 2 5Adier awachonu ni netie

mond liete mang’eny e Isarel e kinde marElija, kane polo olor kuom higini adekginus kendo ne nitie kech mager e pinykuonde duto. 2 6To kata kamano ne ok oorElija ir moro kata achiel kuomgi, to mak-mana chi liel e dala mar Zarefath eg weng’ Sidon. 2 7Bende ne nitie ji mang’e-ny e Israel manenigi dhoho e kinde marElisha janabi to onge kata achiel maneo pwodhi mak mana Naaman ke n d e, ja-Siria."

2 8Ji duto mane nie Sunagogi mirimam ager nomakogi kane giwinjo we c h eg i .2 9Ne gia malo minegiriembe gigole okomar taon kendo tere e geng got kaman ogerie taon-no mondo gidhire piny:k at h i rat h i ra, 3 0Kata kamano now u o t h oawuo tha kokadho e kind oganda ke n d oo d h i yo kuma nodhiyo e.

Yesu Oriembo Jachien Oko 3 1Eka nodhiyo Ka p e rnaum, taon

manie Galili, kendo chieng’ Sab at on o c h a ko puonjo ji. 3 2N egiwuoro puonjne,n i kech wechene ne nigi teko.

3 3To e sunagogi ne nitie ng’ato moromane nigi jachien. Noywak kogoyo ko kom atek niya, 3 4"En ang’o midwaro timoko dwa, Yesu Ja Nazareth? Isebiro mondoitiekwa? Ang’eyo in ng’a, ng’at Malermar Nya s aye!"

3 5Yesu nokwere matek niya, " Ling’ thi,w u ogi ia kuome". Eka jachien nogoyon g ’ atno piny e nyimgi duto kendo now u o kmaok ohinye.

3 6To ji duto nowuoro kendo wacho nin g ’ ato ka ng’ato ni, "Ma puonj ma nade?G i t e ko maduong kod loch ochiko chunjemaricho kendo gi wuok gi aa. 3 7Towachne ne olandore e aluora duto kuondem o k i ewo gi gweng’ mane entie.

Yesu Chango Ji Mang’eny 3 8Yesu noa e sunagogi kendo nodhiyo

e dala Simon. Koro maar Simon netuo tuomar midhusi matek, kendo neg i k w ayoYesu mondo oko n ye. 3 9O m i yo nodhiyomokulore bute kendo nochiko midhusi,

72LUKA 4:10

mondo oa kendo midhusi nowe ye.N o c h u n go mapiyo kendo nochako miyog ic h i e m o.

4 0Kane chieng’ podho, ji nokelo ni Ye s uji duto mane nigi tuoche kido mayo r e y-o r e, kendo noketo lwetene kuom morok a m o r o, mochangogi. 4 1M o l oyo mano,jochiende nowuok oaa kuom ji mang’eny,k agoyo ko ko ni, " In e Wuod Nya s aye ! "To nokwe r ogi kendo ne ok oy i e n i g imondo giwuo, nikech neg i n g ’ e yo ni en eK r i s t o.

4 2Kane piny oru, Yesu nodhiyo karke n d e. Ji ne manye to kane gibiro kama nee n t i e, negitemo tame mondo kik oweg i .4 3To nowacho niya," Nyaka ayal wachm ab e rni mar Pinyruoth Nya s aye etaonde moko bende, nikech ma e momiyon o o ra." 4 4To nodhiyo nyime koyalo e sun-agoge mag Ju d e a .

Luong Mar Jopuonjre Mokwongo.

5 Chieng’ moro achiel, ka Ye s un o c h u n go but nam mar Genesaret,

kendo ji ko c h o kore moluore kendo winjowach Nya s aye 2Noneno yiedhi ariyo edho wath, mane owe kanyo gi jolupomane lw o ko tondegi. 3Nodonjo ei achielm ag yiedhigo, achiel mane mar Simon, min o k w aye mondo okwang’e matin oa e dhow ath. Eka nobedo piny kendo puonjo ji kaenie yie.

4Kane osetieko wuoyo, now a c h o n eSimon ni, "Kiew yie odhi e chuny pi kam atut, mondo uchik tondeu omak rech."

5Simon nodw o ke, "Ruoth, wasetiyom atek otieno mangima to ok wasemakog i m o r o. To nikech iwacho kamano, ab i r oc h i ko tonde."

6Kane gisetimo kamano, ne gimakorech mang’eny ma koro tonde ne chakoyiech. 7Kuom mano, ne gigwelo joweti-gi mane nie yie machielo mondo obiokonygi, to kane gibiro tone gipong’oyiedhi ariyogo mopong’ thich ma korone gichako nimo.

8Kane Simon Petro oneno mani,nopodho e tiend Yesu, mowacho niya ,

" D h i yo iaa kuoma Ruoth, An ng’at majaricho! 9Nimar en kaachiel gi joma ne en-go duto nowuoro nikech rech mane –g i m a ko, 1 0Ka m a n o, Ja kobo gi Johana mayawuot Zebedi mane jotiyo gi Simonbende nowuoro

Eka Yesu nowacho ni Simon niya, "Kikiluor; chakre tinendeni ibiro bedo jay w a-ji." 1 1Kuom mano neg i keto yiegi oko edho wath, neg i we yo gik moko duto ke n d one giluwe.

Ng’at Man-gi Dhoho. 1 2Kane Yesu ne nie e taon achiel moro,

n g ’ ato nobiro ma dhoho omako dended u t o, kane oneno Yesu, nopodho piny kaokulore e lowo kendo nosaye ni, "Ru o t h ,ka iyie, inyalo miyo abed maler."

1 3Yesu norieyo lwete momulo ng’at n o.N owachone niya, "Ay i e. Bed maler!G i k a n yono dhoho noa kuome.

1 4Eka Yesu nochike ni, " Kik inyisn g ’ ato to dhiyo, mondo inyisri iwuon enyim jadolo kendo ichiw misengini maMusa nochiko nikech puodhru o k n i ,mondo obed ranyisi ne gin.

1 5To kata kamano humbe nomedo lan-doree moloyo, momiyo oganda mag jinobiro winje kendo mondo ochangt u o c h egi. 1 6To Yesu ne thoro dhiyokuonde machil ma en kende mondo olem.

Yesu Ochango Jathany 1 7Chieng’ moro kane opuonjo, Jo -

Farisai gi Jopuonj mag chik, mane oa emier duto mag Galili gi Judea ko dJe rusalem, nobedo kanyo n o, To teko marRuoth ne nikode mondo ochang jotuo.1 8Ji moko nobiro ko t i n go jadhoho e parkendo negitemo mondo gitere ei otmondo gikele e nyim Yesu. 1 9To kan okg i n yal yudo yo mar timo kamauno nike c hoganda, negiidho e witado kendo pow ow i t a d o, eka negilore e pare e dier oga n d ae nyim Yesu.

2 0Kane Yesu oneno yiegi, now a-c h o n i ya, " Osiepa, richoni oweni."

2 1Jofarisai gi Jopunj mag Chik nochako

73 LUKA 5:21

74LUKA 5:22

paro kendgi giwegi ni, "Mani to nga n oma wacho, wach marach kuom Nya s aye ?Ng’ano manyalo we yo richo mak manaN ya s aye kende?

2 2Yesu nong’eyo gima giparo ke n d on o p e n j ogi ni, "Ang’o momiyo uparo gigie chunyu?" 2 3Ere mayot wacho, ‘Richonioweni, koso wacho ni, ‘Chung ke n d oiwuothi? 2 4To mondo omi ung’e ni Wu o dDhano ni gi teko e piny mar we yo richo…N owacho ni jathany ni, "Awacho ni,c h u n g, kaw pari kendo idhi dala."2 5G i k a n yono nochungo nodhiyo dalako p a ko Nya s aye. 2 6Ji duto now u o r okendo negichiwo pak ni Nya s aye.N egiwuoro ahinya kendo negiwacho ni," Waseneno gik malich kaw u o n o."

Luong Mar Lawi 2 7Bang’ mani, Yesu nowuok odhi oko

kendo noneno jasol osuru ma nyingeL awi kobedo kar choko Osuru. Ye s un owachone ni, "Luwa". 2 8To Lawi noam a l o, mowe yo gik moko duto ke n d on o l u we.

2 9Eka Lawi noloso nyasi mar rwak niYesu e ode, oganda maduong’ mar josolo s u ru kaachiel gi ji mamoko nechiemokodgi. 3 0To Jofarisai gi Jopuonj mag Chikm ag dini margi neng’ur ni jopuonjrene ni," Ang’o momiyo uchiemo kendo metho gijosol osuru kod joricho?

3 1Yesu nodw o kogi ni, "Ok jomangimaema dwaro jathieth, to jomat u o. 3 2Ok ase-biro mondo aluong jomakare, to manajoricho mondo gilokre."

Yesu Openji Kuom Wach Tu e y oChiemo

3 3N egiwachone ni, "Jopuonjre Jo h a n ane thoro tueyo chiemo kendo lamo, tobende jopuonjre mag Jofarisai timok a m a n o, to magi dhiyo mana nyime gichiemo kendo metho."

3 4Yesu nodw o ko ni, " Bende inya l om i yo wend wuon kisera otwe chiemo kaen kodgi?" 3 5To ndalo biro biro ma wuonk i s e ra nogol kuomgi, e ndalogo gibiro

t u e yo chiemo. 3 6Eka nogoyonigi ngeroni ni; " Onge

ng’ama nyalo yiecho dir law manyienkendo otwang’e kuom mano moti. Kaotimo kamano, obiro bedo ni oyiecho lawmanyien, to dir law matin mar lawmanyien ok bi winjore kod machon.3 7Bende onge ng’ama olo divai manyien endede moti. Ka otimo kamano, diva imanyien biro yiecho ndede go, divai birop u kore kendo ndede biro ke t h o r e. 3 8O oyo,d i vai manyien nyaka oliee ndedemanyien. 3 9To onge ng’ama bang’ madhod i vai machon dwaro divai manyien, ow a-cho ni " machon ber moloyo. "

Ruodh Sabato

6 Chieng’ Sab ato moro, Ye s un owoutho e puothe mag nga n o,

kendo jopuonjrene nochako jako win ga n o, neg i d u n yogi e lwe t egi mi, gichamo nga n o. 2Jofarisai moko nopenjo ni," Ang’o momiyo utimo gima chik okwe r ochieng’ Sab ato"?

3Yesu nodw o kogi niya, "Pok ne usomogima Daudi notimo kaachiel gi jogo manen i kode ka kech nekayogi? 4Nodonjo e odN ya s aye, kendo nokawo makati miketo enyim Nya s aye, nochamo gima chik oyie nijodolo kende ema chamo. Kendo nochiwom o ko ne jogo mane ni ko d e." 5Eka Ye s un owachonigi niya, "Wuod Dhano enRuodh Sab at o."

6Chieng’ Sab ato machielo nodhiyo eis u n agogi kendo nopw o n j o, to ng’ato nenik a n yo ma lwete ko rachwich notal.7Jofarisai kod Jopuonj mag Chik ne dw a r ogimoro ma dimi gidonjnego Yesu, omiyone ging’iyogo machiegni, mondo gine kadochang’ chieng’ Sab at o. 8To Ye s un o n g ’ e yo gima negiparo eka nowacho nin g ’ atno mane lwete otal ni, "Aa malokendo chungi e nyim ji duto." Ka m a n onoa malo mi ochungo kanyo n o.

9Eka Yesu nowachonigi niya ,"Apenjou, ere gima owinjore gi chikchieng’ Sab at o, timo maber koso timom a rach, reso ngima koso kethe"?

1 0N o ra n gogi duto, to eka now a c h o n in g ’ atno niya, Rie lweti oko." Notimok a m a n o, to lwete nochango chutho. 1 1Ton eg i kecho kendo neg i c h a ko wuoyo ng’at ogi ng’ato kuom gino ma digitim ni Yesu.

Jopuonjre Apar Gariyo 1 2Chieng’ moro achiel Yesu now u o k

modhi mo kare gi got mondo olem ke n d onobedo otieno mangima kolamo Nya s aye.1 3Kane okinyi ochopo, noluongo jopuon-jre ire kendo noyiero apar ga r i yo kuomgi,mane owalo obedo joote. 1 4Simon (maneo m i yo nying ni Petro); gi owadgi Andrea,Ja ko b o, Johana, Filipo, Bat h l o m ayo,1 5M at h ayo, Thoma, Ja kobo wuod Alfayo,Simon mane iluongo ni Ja kedo ni piny,1 6Juda wuod Ja ko b o, gi Juda Ja Iskariot,mane obedo jandhok.

Gweth Gi Kuong’ 1 7Nolor kodgi piny kendo nochungo

kama opie. Oganda maduong’ mar jop-uonjrene ne nikanyo to kod ji mang’enymoa kuonde duto mag Judea, moaJe rusalem, kendo moa e dho nam marTuro gi Sidon, 1 8mano biro mondogiwinje kendo ochang midekregi. Jogomane jochiende thago nochangi, 1 9To jiduto notemo mondo omule, nikech tekone aa kuome kendo changogi duto,

2 0Ko n g ’ i yo jopuonjrene, nowacho niya, " Un Joma og wedh jogo modhier,nimar piny Ruoth Nya s aye en maru .2 1Un joma og wedhi joma kech kayokoroni, nimar ubiro yieng’. 2 2U nj ogo mog wedhi ka ji himou, ka gik-wedou kendo jarou kendo gidag inyingu ka rach, nikech Wu o dD h a n o.

2 3" B e d u ru mamor e ndalono ke n d oc h i k r e u ru ka uil, nikech poku duong’ ep o l o. Nimar mano e kaka kwe r egi notimoni jonabi.

2 4" To okuong’u un jomwandunimar useyudo poku 2 5" O k u o n g ’ u u nj o m ayieng’ maber e kindeni, nimar

ubiro bedo modenyo, Okuong’u unj ogo manyiero koroni, nimar ubirok u yo kendo ywak. 2 6Okuong’u ka jiduto wuoyo maber kuomu, nimarmano e kaka kwe r egi notimoni jon-abi ma jomiriambo.

Hera Ni Wasigu 2 7To owachonu un joma mawinja ni:

H e ru ru wasiku, timuru maber ni jomamamon kodu. 2 8G u e d h u ru jomakuong’ou lamuru ni joma sandou. 2 9Kan g ’ ato othalo lembi konchiel, to loknekomachielo bende. Ka ng’ato okawo ko t i-ni, kik itame kawo sadi. 3 0M i u ru ji dutom a k w ayou, to ka ng’ato okawo gimoromari, kik idwar ni mondo oduoknigo.3 1T i m u ru ni ji mamoko mana kaka duhermondo gin bende gitimnu.

3 2Ka uhero joma oherou, en ohalamanadi kuomu? Mana, kaka jorichoohero mana joma oherogi. 3 3To ka utimom aber ni joma timonu mab e r, en ohalamanadi kuomu? Kata mana ‘joricho’ timok a m a n o. 3 4To ka uholo mana joma un giadier ni biro dw o konu, en ohala manadikuomu? Kata mana ‘joricho’ holo mana‘joricho’ kagigeno ni ibiro chulogi duto.3 5To heru ru wasiku, tim neg i u ru mab e r,kendo holgiuru ka ok ugeno ni ubiroyudo gimoro bang’e. Eka poku biro bedomaduong’ kendo ubiro bedo yaw u o tNg’ama Malo moloyo, nikech ong’won nij ogo ma ok go erokamano kendo jomari-c h o. 3 6B e d u ru mang’won, mana kakaWu o ru ng’won

Ng’ado Bura Ni Joma Moko 3 7Kik ung’ad, bu ra kendo bi ok ng’ad-

nu bu ra. Kik ukuong’ ji, to ok bi kuong’u.We u ru ni ji richogi, to ibiro we yo n urichou. 3 8C h i w u ru, to ibiro chiwonu.Ubiro yudo rapim mab e r, moiki ke n d omotiel mapong’ thich, kendo oo oko.Nimar rapim ma utiyogo, mano bendeema nopimnugo."

3 9N ogoyo nigi ngeroni bende ni: "N g ’ at mamuofu bende nyalo telo ni ng’a-

75 LUKA 6:39

ma muofu"? Donge gi duto ji ariyogo dil-i n g ’re ei bu go? 4 0Japuonjre ok duong’m o l oyo japuonjne, to ng’ato ka ng’at om o t i egi chuth biro bedo machal gij a p u o n j n e.

4 1En ang’o momiyo ineno mana pilniyath mamie wang’ owadu. To yath manewang’i iwuon to ok idewo? 4 2Ere kakadiwach ni owadu ni; ow a dwa, yie mondoagol pil yath manie wang’i, ka in iwuon oki n yal neno yath manie wang’i iwuon? Inj aw u o n d r e, mokwongo gol yadhono okomanie wang’i, to eka ibiro neno malermondo igol pil yadhno manie wang’owadu.

Yath Gi Olembene 4 3"Onge yath maber manyago olemo

m a r i c h o, kata yath marach manyagoolemo mab e r. 4 4Yath ka yath ing’eyo ko dolembe owuon, Ji ok pon ng’ou kuomyiende mag kudho, kata mzab i bu bendeok pon kuom otonglo. 4 5N g ’ at maber go l ogik mab e yo mawuok e keno maber eic h u n ye, to ng’at marach golo gik marichom awuok e keno marach manie chunye.Nimar gik mopong’o chunye dhog ew a c h o.

Jagedo Mariek Kod Mofuwo 4 6"Ang’o momiyo uluonga ni, Ru o t h ,

Ruoth, to ok utim gima awacho? 4 7A b i r onyisou kaka ng’atno chalo jalno mab i r oi ra kendo winjo wachna, kendo otimog i .4 8Ochalo gi ng’at magero ot, manokunyobur matut nyaka e lwanda kendo noke t o em i s e, kane koth ochue ma pi opong’o piny,apaka mog i n gore nogoyo odno to ne oko n yal yienge, nikech nogere mab e r. 4 9Tojal mawinjo wechena to ok otimgi chalogi ng’at manogero ot e wi lowo maongegi mise. E kindeno ma apaka mog i n go r en ogoyo odno, nogore piny ke n d on o kethore chuth."

Yie Mar Jaduong’ Lweny

7 Kane Yesu nosetieko wacho mag iduto ka ji winjo, nodhiyo odonjo

Ka p e rnaum. 2Ka n yo ne nitie jat i c hjaduong’ lwe n y, mane ruodhe og e n oa h i n ya, netuo kendo nochiegni gi tho.3Jaduong’ lweny nowinjo humb Ye s u ,m o m i yo nooro jodongo mag Joyahudi ire,mondo gikwaye obi ochang jat i c h n e.4Kane gibiro ir Yesu neg i s aye chutho ni, "N g ’ atni owinjore mondo itimne mani,5N i kech ohero pinywa kendo oseg e r o n w as u n agogi." 6Kuom mano, Yesu nodhiyokodgi.

Ne ok en mabor gi ot kane jadoung’lweny nooro osiepene mondo owachne ni:" Ruoth, kik ichandri, nikech ok aw i n j o raibi idonji e bwo tat oda. 7Mani e momiyook asekwanora ni aw i n j o ra biro iri. Towach wach to jatichna biro chango.8Nimar awuon an ng’at manie bwo lochkod askache manie bw oya. Ka awacho nimoro ni, ‘ Dhi’ to odhiyo, kendo machieloni ‘Bi’ to obiro. Awacho ni jatichna ni,Tim ma, to otime."

9Kane Yesu owinjo ma now u o r e, ke n d okane olokore ir oganda maluwe, now a c h oni "Awachonu, pok ayudo yie maduong’kama kata e Israel. 1 0Eka jogo maneoronodok e ot to negiyudo jatich kangima.

Yesu Ochiero Wuod Chi Liel 1 1M a p i yo bang’ mano, Yesu nodhiyo e

taon miluongo ni Nain, to jopuonjrene gioganda maduong’ bende nodhi ko d e.1 2Kaka nosudo machiegni gi dhora n gataon ng’at motho noting’ igolo oko -w u owi achiel kende wuod min, to end h a ko ma chi liel. To oganda maduong’moa e taon neni ko d e. 1 3Kane Ru o t ho n e n e, chunye nokeche kendo now a c h oni, " Kik iywagi."

1 4Eka nodhiyo machiegni ke n d onomulo sanduku mane oting’e wuow im a n o t h o, to jogo mane oting’e nochungo.N owacho ni, "Wu owi matin, aw a c h o n i ,chungi aa malo!" 1 5N g ’ at mothono nobe-do piny kendo nochako wuoyo, to Ye s un o dw o ke momiye min.

1 6Gin duto luoro nomakogi ke n d on eg i p a ko Nya s aye. Negiwachoni, " Ja n ab i

76LUKA 6:40

maduong’ osewuok e dierwa." Kendo ni, "N ya s aye osebiro ko n yo jog e." 1 7Wa c hm ab e rni mar Yesu nolandore e Ju d e amangima kod piny molw o r e.

Yesu Kod Johana Jabatiso 1 8Jopuonjre Johana nonyise gigi duto.

N o l u o n go ji ariyo kuomgi, 1 9ne oorogi irRuoth mondo gipenje ni, "In e jalno manebiro koso onego wagen ng’at moromachielo"?

2 0Ka jogo nobiro ir Yesu, neg i w a c h o n i ," Johana Jab atiso noorowa iri mondowapenj ni, " In e jal mane biro, ko s ow agen ng’ato moro machielo?"

2 1E saa nogono Yesu nochango jimang’eny manenigi tuoche, midekre ko dchunje maricho, kendo nomiyo muofnimang’eny mondo onen. 2 2Kamano now a-cho ni jogo manoor ni, "Dog u ru ke n d ounyis Johana gik mauseneno kendo winjo:muofni neno, rong’onde wuotho, jogoman gi dhoho ichango, joma itgi odinorew i n j o, jomatho ichiero, kendo wachm aber iyalo ni jochan. 2 3En ng’at mog-wedhi jal maok chwanyre mabar nike c han,"

2 4Bang’e ka jopuonjre Johana noseaodhi, Yesu nochako wuoyo ni oga n d akuom Johana ni: "Ang’o mane udhiyo ethim mondo une? Odundu ma ya m oy i e n go? 2 5Ka ok mano, en ang’o maneudhi mondo une? Ng’at morwakore gil ewni mab e yo? Ooyo, jogo marwakol ewni manengogi tek kendo madhialoregi gik mab e yo nie ute ruodhi. 2 6To unnudhi mondo une ang’o? Ja n abi? Ee,Awachonu, kendo mana moloyo janab i .2 7Mani e jal mane ondik kuome ni:

"Abiro oro jaotena motelo nyimi,m abiro loso yori motelo ni.

2 8Awachonu, kuom jogo ma mononyuolo onge ng’ato maduong’ moloyoJohana; kata kamano jalo matinie moloyoe piny Ruoth Nya s aye doung’ moloye.

2 9Ji duto, kata mana jasol osuru, kanegiwinjo weche Yesu, negiyie ni yo rN ya s aye ni kare, nikech nosebatisgi gi

Johana. 3 0To Jofarisai kod jogo molonyechik nodagi dwaro mar Nya s aye kuomgig i wegi, nikech nepok obatisgi gi Johana.

3 1" Koro ere gima dapimgo ji martieng’ ma kawuononi Gichalo gi ang’o?3 2Gi chalo nyithindo mobedo e chirokendo luongore kendgi moro ka moro ni:

"Nende wagoyonu thum, to ok neumiel; bende ka wagoyonu nduru ,to ne ok uywak." 3 3Nimar Johana Jab atiso ne obiro

maok ocham makati kata madho divai, touwacho ni, " En gi jachien. 3 4Wu o dDhano nobiro kachiemo kendo metho, touwacho ni, Ma eri jawuoro kendo jamer,o s i ep josol osuru duto kendo joricho. 3 5Tor i e ko ofweny adimba gi nyithindo.

Yesu Owir Gi Mo Kod DhakoMajaricho

3 6Koroni Jafarisai achiel, moro noluon-go Yesu mondo ochiem kode nodhiyo e odJafarisai mobedo but mesa. 3 7Kane dhakomane osedak e ngima mar richo e taond-no (dalano) nowinjo ni Yesu ne chiemo eod Jafarisai, nokelo chupa mar alab a s t amar mo mang’ue ng’ar, 3 8kendo nochun-go e toke, but tiende, pi wang’e nolwar et i e n d ege ma gitimo pi eka noy u e yogi giyie wiye, monyo d h ogi kendo noolo mokuomgi.

3 9Kane Jafarisai mane oluonge onenoma, nowacho owuon ni, "Ka da ng’atni enj a n abi, da ong’eyo jal ma muleni kendo nien dhako machalo nadi- ni en jaricho."

4 0Yesu nodw o ke ni, " Simon, an-gigima adwaro wachoni," Nowachone ni,wachna, Japuonj."

4 1"Ji ariyo ne nigi gop jahol pesa,m o r o. Achiel neg i gope mar siling’ miaabich, to machielo piero abich. 4 2Giduto jia r i yogi ne gionge gi pesa mag i c h u l ego,o m i yo nowe yonigi go p egi. Koro en manekuom-gi mabiro here moloyoe?"

4 3Simon nodw o koni, "Aparo ni jalnomane nigi gowi maduong’ mowe n e."

Yesu nowacho ni, "Isedw o ko kare." 4 4Eka nolokore mong’iyo dhako n o

77 LUKA 7:44

m owacho ni Simon, niya, "Inenod h a koni? Nabiro odi. Ne ok imiya pi moroa m o ra mondo alwok go tiendena, to nol-w o ko tiendena gi pi wang’e ke n d on oy u e yogi gi yie wiye. 4 5To in ne ok iny-odha, to dhakoni chakre saa mane adonjo,ne ok owe yo nyodho tiendena. 4 6Ne okiolo mo e wiya, to oseolo mo mang’ueng’ar e tiendena. 4 7E m o m i yo, aw a c h o n i ,richone mathoth owene – nikech noherom athoth. To jal mowene manok, oherom atin."

4 8Eka Yesu now a c h o n e, "richonioweni."

4 9Welo mamoko nochako wacho ke n d-gi giwegi ni, "Mani en ng’a ma we yo nijir i c h ogi?"

5 0Yesu nowacho ni dhakono ni, "Yienioseresi; dhi gi kuwe."

Ngech Ja Chuoyo

8 Bang’ ma, Yesu newuotho koa e taonka taon kod gweng’ ka gweng’ ka

olando wach maber mar Piny Ru o t hN ya s aye. Jopuonjrene apar ga r i yo ne niko d e, 2kaachiel gi mine moko maneo s egol kuomgi jochiende kendo ochangt u o c h egi kaka Mariam (mane iluongo n iM agdala) mane jochiende ab i r i yoo s ewuok kuome; 3Joana chi Chuza, manej atelo e od Herode gi Susana kod monm a m o ko mathoth. Mon-gi neko n yog ik ag i c h i w o n egi gigegi giwegi.

4Ka noyudo oganda maduong’ choko r ekendo ji ne biro ir Yesu moa e taon kataon nogoyo negi ngeroni: 5" Japur nod-h i yo chuoyo ko t h e. Ka noyudo nokiroko t h e, moko nolwar e yo mi nonyo n - g ikendo winy nochamogi. 6M o ko nolw a rewi lwanda mine giti kendo neg i n e rn i kech negi onge kod ng’ich. 7Ko t h em o ko nolwar e dier kudho, mane odongokode kendo nothung’ cham. 8Bende ko d h imoro nolwar e lowo mab e r. Noti ke n d on o n yago cham, nyadi mia moloyo kakan o c h u oye.

Ka nowacho ma, nogoyo ko ko ni," N g ’ at man-gi ite maw i n j o, mondo ow i n-

ji." 9Jopuonjre nopenje gima ngerono

n y i s o. 1 0N owacho ni, "Ng’eyo mar gikmopondo mag Piny ruoth Nya s ayeosemiu, to ji ma moko aw u oyo nigi gingerini, omiyo,

" k ata ging’icho, to ok ginyal neno,k ata giwinjo, to ok nyal donjonigi."

1 1"Ma e gima ngeroni nyiso: Kodhi enwach Nya s aye. 1 2M o lwar e yo gin jogom aw i n j o, to jachien biro kendo golo wachei chunygi, mondo kik giyie ma wargi.1 3M o lwar e lwanda gin jogo ma rwakowach gi mor ka giwinje, to gionge git i e n d e. Giyie kuom kinde moromo, to ekinde mag tem gipodho giaa. 1 4Ko d h im o lwar e dier kudho ochungo kar jogom aw i n j o, to ka gidhiyo e yo r egi, to par-ruok mar ngima, mwandu kod mor marpiny thungogi, ma ok gidong moteg n o.1 5To kodhi manie low mab e r, ochungokar jogo man gi chuny malongo’ ke n d om ab e r, mawinjo wach, okane, kendo bedomodhil onyago cham.

Taya E Rachungi 16"Onge ng’ato mamoko taya kendo

pande ei sufuria kata kete e bwo otan-da. Kar timo kamano, to okete ewirachungi taya, mondo jogo madonjoone ler. 17Nimar onge gimoro mopandimaok bi elore, kendo onge gima oummaok nong’ere kata bedo e lela.18Emomiyo paruru ahinya maber kakauwinjo. Ng’at man-go nomedne moko;ng’at maongego, kata mano moparo nien-go ibiro maye."

Min Yesu Gi Owetene 1 9Koro min Yesu gi owetene nobiro

mondo ginene, to ne ok ginyal sudom a c h i egni kode nikech oganda. 2 0N g ’ atmoro nowachone ni, " Meru gi owe t e n io c h u n go oko, gidwaro neni."

2 1N o dw o ko ni, " Mamana kod owe t e n agin jogo mawinjo wach Nya s aye ke n d ot i m o."

78LUKA 7:49

Yesu Okweyo Apaka 2 2Chieng’ moro Yesu nowacho ni jop-

uonjrene ni, "Wa d h i u ru loka nam ko c h a . "O m i yo negidonjo ei yie kendo giwuokgidhi. 2 3Kane gikwang’,nindo notere. Ekaahiti mango n go notugore e nam, ko r oyieno ne pong gi pi kendo ne gin e chan-d ruok maduong’.

2 4Jopuonjre nodhiyo ire mochiewe, k agiwacho ni, " Ruoth, Ruoth, wab i r onimo!"

N o c h u n go oa malo kendo nokwe r oyamo gi apaka mager mi ahiti nopiekendo gik moko duto nokuwe. 2 5N o p e n j ojopuojrene ni, "Ere yieu?"

Luoro nomakogi kendo neg i w u o r omine gipenjore giwegi ni, " Ma en ng’a?O c h i ko yamo koda pi, to giwe n j e."

Chango Mar Ng’at Man Gi Jachien 2 6Ne gikwang’ gichopo e piny jo-

G e rasani, man loka nam Galili. 2 7Ka n eYesu owuok oko e dho wath, ng’at moroman-gi jochiende moa e taondno, noromoko d e, kuom kinde mang’eny ng’at ni nepok orwako law kata dak ei ot, to nodak edier liete. 2 8Kane oneno Yesu, noy w a km atek kendo nopodho e tiende, kogoyoko ko gi duol mamalo niya, "Ang’o mid-waro timo koda, Yesu, Wuod Nya s aye MaMalo Moloyo? Asayi, kik isanda!"2 9Nimar noyudo Yesu osechiko jachienm a rachno mondo ow u og oa kuom nga ’ t-n o. Kuom kinde mang’eny nomake, tok ata nosetwe lwe t e, tiende gi nyo r o r o,kendo okete e bwo jarit, nosebedo ko c h o-do nyororo kendo jochiende ne riemben yaka e thim.

3 0Yesu nopenje ni, " Nyingi ng’a?N o dw o ko ni " Oganda", nikech jochiendemang’eny nosedonjo kuome. 3 1To ne gik-w aye monuore mondo kik ochikgi gid-h i yo e Bur Matut Maonge Giko n e.

3 2To kueth maduong’ mar ngurue nek w ayo e bath got kanyo. Jochiende nosayoYesu mondo gidonji e igi, mi nomiyog it h u o l o n o. 3 3Kane jochiende nowuok oa ein g ’ at n o, ne gidhiyo gidonjo ei nguru e, to

kueth noringo kamuomore kalor mwalokama ne giridore nyaka nam.

3 4Kane jogo makwayo ngurue onenogima nosetimore, neg i r i n go gidhiyogitero wach e taon kendo e gweng’ duto.3 5Mi ji nowuok mondo gine gino moseti-m o r e. Kane gichopo ir Yesu, neg i y u d on g ’ atno ma jochiende nosewuok kuome,kobedo piny e tiend Yesu, ko r w a ko r ekendo ka parone ni kare; luoro nomakog i .3 6Jogo mane oneno gima notimore nony-iso ji kaka ng’at mane nigi jochiendenochangi 3 7Eka ji duto manie gwe n g ’G e rsani duto nokwayo Yesu mondo odarodhi owegi, nikech luoro maduong’n o m a kogi. Omiyo nodonjo ei yie ke n d onoa kanyo

3 8N g ’ at mane jochiende owuok kuome,n o s aye mondo odhi ko d e, to Yesu notame,ka wachone ni 3 9" D ogi dala kendo inyis jigik mang’eny ma Nya s aye osetimoni.O m i yo ng’at no nowuok odhi ke n d omonyiso taon duto mang’eny ma Ye s un o s e t i m o n e.

Nyako Motho Gi Dhako Matuo 4 0Koro ka Yesu oduogo, oganda nor-

w a ke nimar negirite giduto. 4 1Eka ng’at omoro miluongo ni Ja i r o, jatich Sunagog i ,nobiro nopodho e tiend Yesu, ko s ayemondo odhi ode, 4 2n i kech nyare achielke n d e, nya ko madirom ja higni aparga r i yo, ne tho.

Ka Yesu ne nie yo, oganda nothungem a d i h i n ye. 4 3To dhako moro ne ni kanyomane osebedo ka iye chuer kuom higniapar ga r i yo to onge ng’at ma ne nya l oc h a n g e. 4 4Nobiro gi yo ka dier ng’eyekendo nomulo riak nanga n e, kendo iyemachuer nochok gikanyo n o.

4 5Yesu nopenjo ni, "Ng’ano momula?"kane gi duto gikwe r, Petro nowacho ni, "Ruoth, ok neye kaka olwuori kendo oth-ungi.

4 6To Yesu nowachoni, "Ngato moronomula; Ange’yo nikech teko osw u o kkuoma"

4 7Eka kane dhakono oneno ni ok onya l

79 LUKA 8:47

dhi ma ok onene, nobiro ka otetni ke n d onopodho e tiende. Nohulo e nyim ji dutog i m o m i yo nomule kendo kaka nochangosano sano. 4 8E ko nowachone ni, " Nya ra ,yieni ochangi. Dhi gi kue."

4 9Kane Yesu pod wuoyo ngato moronobiro moa eod Ja i r o, jatelo marS u n agogi, nowachoni, " Nyari osetho. "o m i yo " kik ichand japounj ke n d o."

5 0Ka n owinjo ma, Yesu nowacho neJairo ni " kik iluor, yie ay i e ya kendo obiroc h a n go."

5 1Kane ochopo e od Ja i r o, ne ok oyie nin g ’ ato moro amora mondo odonj ko d emak man Pe t r o, Johana gi Ja kobo ko dwoun nyathi gi min mare. 5 2Gie ke n d i n o,ji duto ne goyo nduru kendo Yesu now a-chonigi ni," We u ru ywak" nimar "ok othoto onindo."

5 3N egi nyiere, nikech ne ging’eyo nio s e t h o. 5 4To nomake gi lwete ke n d on owacho ni, " Nyathina, chungi ia malo.5 5C h u n ye nodw ogo, kendo nochung’ oamalo sanosano. Eka Yesu now a c h o n i g imondo gimiye gimoro ocham.5 6Jonyuolne nohum, to nomiyo gi chik nikik ginyis ng’ato moro amora gima nose-t i m o r e.

Yesu Ooro Jopuonjre Apar Gariyo

9 Kane Yesu noseluongo ji apar ga r i yo-go kaachiel, nomiyogi teko kod nya l o

mar golo jochiende duto kendo changot u o c h e, 2kendo noorogi oko mondo giya lPiny ruoth Nya s aye kendo changoj o m at u o. 3N ow a c h o n egi ni, " Kik uting’gimoro ka udhi e wuoth: luth kata dendek ata chiemo, kata pesa, kata sede moko4Ot mor amoro mudonje, ubed kanyo n on yaka ua e taondno. 5Ka ji ok orwako u ,uteng’ buch tiendeu sama uwuok e taond-gi kaka siem ne gin." 6Kamano ne giwuokm agi dhiyo e gweng’ ka gweng’, ka giya-lo injili kendo gichango ji kuonde duto.

7Koro Herode ma ruoth nowinjo gikm o ko duto mat i m o r e, to noparore, nike c hji moko ne wacho ni Johana osechier oakuom jomotho. 8Jo m o ko to ni Elija ose-

f we n yo r e, to bende moko to ni achielkuom jonabi machon osebedo mangimake n d o. 9To Herode nowacho niya , "Johana ne asenga ’do wiye, koro ma, to ngama awinjo gik maka magi kuome? Ke n d onotemo mondo onene

Yesu Opidho Ji Alufu Abich 1 0Kane joote oduogo ne ginyiso Ye s u

gima ne gisetimo. Eka nokaw ogi modhikodgi kaachiel kar kendgi e taon miluon-go ni Bethsaida, 1 1to oganda now i n j omano kendo ne giluwe. Norwakogi ke n d on ow u oyo kodgi kuom loch mar Pinyruoth Nya s aye, kendo nochango jogomane dwaro chang.

1 2Kar seche moko mag odhiamboJopuonjre apar ga r i yo nobiro ire ke n d on egiwacho ni "We oganda ji odogi mondogidhi e mier machieigni kod gwe n g emondo giyud chiemo kod kwonde nindo,n i kech wan oko kuma bor.

1 3N o dw o ko ni, "Un, migiuru gima digi cham." Neg i dw o ko niya, "Wan mana gim a k ati abich gi rech ariyo kende- mak-mana ka wadhi wangiewo chiemo neogandani duto," 1 4Ne nitie ji ma chwok a n yo ma dirom alufu abich.

To nowacho ni jopuonjrene niya ,“ N y i s g i u ru gibed piny e girube mag jimadirom piero abich, moro ka moro.1 5Jopuonjre notimo kamano kendo giduton egibedo piny. 1 6N o k awo makati ab i c hkod rech ariyogo eka nong’i yo malo,m ogoyo erokamano kendo nong’ingog i .Eka nomiyogi jopuonjre mondo giketgi enyim ji. 1 7Gi duto negichiemo migiyieng’, to jopuonjre nochoko ng’injom ag chiemo mane ji ochamo owe yo aditi-ni apar ga r i yo mopong’.

Petro Ohulo Kristo 1 8Chieng’ moro kane Yesu lemo kama

o p o n d o, to jopuonjre neni ko d e, nopenjo-gi ni, " Oganda wacho ni an ng’a?"

1 9N eg i dw o ko ni, " Jo m o ko wacho niJohana Jab i t i s o, to mamoko wacho ni Elijato bende jomamoko, ni achiel kuom jonab i

80LUKA 8:48

machon osebedo mangima ke n d o." 2 0N o p e n j ogi ni, " Un to uwacho ni an

ng’a?" Petro nodw o ko ni, "Kristo mar

N ya s aye." 2 1Yesu nokwe r ogi matek mondo kik

g i n y i s, ng’ato ang’ata wachni. 2 2Ke n d on owacho ni, " Wuod Dhano nyaka yudsand malit mang’eny, kendo okwede gij o d o n go, madongo kod jopuonj chik,bende nyaka nonege kendo chieng’ maradek nochiere.’

2 3Eka nowachonigi duto ni, "Ka ng’at omoro dwaro luwa, nyaka okwedre ow u o nkendo oting’ msalape ndalo duto ekaoluwa. 2 4Nimar ng’atno madwaro resongimane ngimane nolane, to ng’at mow-i t o, ngimane ne an abiro rese. 2 5Ere berma ng’ato nyalo yudo ka onuang’o pinyd u t o, to olalo kata owiti ngimane. 2 6Kan g ’ ato wiye kuot koda kod we c h e n a ,Wuod Dhano bende wiye biro kuot ko d eka obiro duogo gi duong’ne kendo eduong’ mar Wuoro kod mar malaikem a l e r. 2 7Awachonu adier ni ntie jomokom o c h u n go ka maok nobil tho kapokgineno Piny ruoth Nya s aye.

Kit Yesu Olokore 2 8Kar ndalo ma dirom aboro bang’ ka

Yesu nosewacho mani, nokawo Pe t r o,Johana gi Ja kobo kaachiel kode ke n d on eg i d h i yo malo e wi got mondo gilam.2 9To kane olamo, kit wang’e noloko r e,kendo lepe nolokore marieny ka ler marmil polo. 3 0Ji ariyo, Musa gi Elija,3 1n o f we n yore e duong’ maler, ka giwuoyogi Yesu neg i w u oyo kuom thone, manekoro ochiegni miyo ochopi e Je ru s a l e m .3 2Petro kaachiel gi jowadgi ne nindoo i n go ahinya, to kane gichiewo mab e r, negineno duong’ne kod ji ariyo ko c h u n goko d e. 3 3Kane jogo we yo Yesu, Pe t r on owachone niya, "Jaduong’ en gima bermondo wabed ka eri. We mondo wag e rkiche achiel mari, achiel mar Musa tomachielo mar Elija." Ne ok ong’eyo ginomane ow a c h o.

3 4Kane pod ow u oyo, bor polo nobiroa p oya moimogi, kendo ne giluor kane borpolono noumogi. 3 5Eka duol moro noa ebor polo, kawacho niya. "Ma e Wu o d a ,maseyiero; winjeuru." 3 6Kane duolo s ew u oyo, ne giyudo ni Yesu ni ke n d e.Jopuonjre nokano wachni e kindgi giekindeno kuom gino mane giseneno.

Ochang Wuowi Man-Gi JachienMarach

3 7K i n y n e, kane gibiro gilor gia go t ,oganda maduong noromone 3 8N gat moroe dier oganda noluongo matek niya ." Japounj akwayoi, rang e wuodani, nike c hen nyathina achiel ke n d e. 3 9Ndalo dutojachien make kendo ogoyo ko ko koy u a k ,ogoye piny koguecho oriere, kendo dhog ewuok bu oyo. 4 0Nende akwayo jopuonjrem agi mondo giriembe oko, to ne okg i n yal.

4 1Yesu nodw o ko ni. "Yaye, tieng’maonge yie kendo mobam to, nya k ak a rang’o ma dabed kodu kendo chandrakodu." Kel ane wuodi ka.

4 2Kata e kindeno mane wuowino neb i r o, jachien nogoye piny mi nog u e c h om a rach.

To Yesu nokwero jachien mara c h n omi nochango wuow i n o, kendo no chiwe n ewuon mare. 4 3Kendo gi duto ne giwuoroduong’ mar Nya s aye, kane ji duto wuorokuom gigo duto ma Yesu notimo, now a-cho ni jopuonjrene ni. 4 4" C h i k u ru itum aber ni gino madwaro nyisou: Wu o dDhano ibiro ndhogo e lwet ji." 4 5To ne okgiwinjo tiend wachni. Ne opandoreneg i ,m o m i yo ne ok ging’eyo tiende, kendo negiluor penje kuom wachno.

Ng’ano Mabiro Bedo Maduong’Moloyo

4 6Mbaka nowuok e kind jopuonjre nien ng’ano kuomgi mane duong moloyo.4 7Kaka Yesu nong’e yo parogi, nokaw on yathi matin kendo nokete ochungo bu t e.4 8Eka now a c h o n egi niya, "Ng’ato ang’at am o r w a ko nyathi matinni e nyinga orwaka

81 LUKA 9:48

to ng’ama orwakoa, orwako jal man oora .Nimar ng’at matin mogik kuomu duto enng’ama duong’ moloyo."

4 9Johana nowacho niya," Jaduong’, newaneno ng’ato kariembo jochiende enyingi kendo ne watemo tame, nikech oken achiel ko dwa,"

5 0Yesu nowacho ni. "Kik utame to"nimar ng’at maok mon kodu en jako ru."

Akweda Mar Jo Samaria. 51Kane kinde ochopo monego terego

malo e polo, Yesu noketo chunyemotegno mondo odhi Jerusalem.52Ekanooro joote mondo otel nyime odhi edala jo- Samaria mondo oikne gikmoko. 53To ji man kanyo ne ok orwake,nikech nodhiyo Jerusalem. 54Kane jop-u o n j r e, Ja kobo gi Johana ne onenomani, ne gipenjo ni, "Ruoth idwaro nimondo waluong mach oa e- polo obiotiekgi koso? 5 5To Yesu noloko r e,m o k we r ogi, 5 6eka ne gidhi e dalamachielo.

Nengo Mar Luwo Yesu. 5 7Kane oyudo giwuotho e yo, ng’at

moro nowachone niya, "Abiro luwikamoro amora mi idhiye."

5 8Yesu nodw o ko niya, "Bwe nigibu c h egi kendo winy map polo nigi uteg i ,to Wuod Dhano onge gi kama oke t i ew i ye."

5 9N owacho ni ng’at machielo ni,"Luwa." To ng’atno nodw o ko niya ," Ruoth, mokwongo yiena mondo adogayik wuora."

6 0Yesu nowacho ni, "We joma othooyik jogi motho, to in dhiyo kendo ilandwach Loch Nya s aye."

6 1To pod ng’at machielo moro now a-cho ni, "Abiro luwi, Ruoth, to mokwongo,yiena adogi mondo adhi goyo oriti nij o o dwa."

6 2Yesu nodw o ko ni, "Ng’ama osemakok wer dhok to pod ng’iyo chien ok ow i n-jore ni tich mar Loch Nya s aye.

Yesu Ooro Ji Piero Abiriyo Gariyo

10 Bang’ mani, Ruoth noyiero jipiero ab i r i yo ga r i yo ma moko,

kendo noorogi ariyo, ariyo mondo otelnyime e taonde duto kod kamoro amoramane obiro dhiyo e. 2N ow a c h o n egi ni,"Cham ochiek mathoth, to jotich nokkuom mano kwauru Ruodh ke yo mondooor jotich odhi e puothe mar ke yo.3D h i u ru! Aorou oko mana ka rombe edier ondiegi. 4Kik uting’ ofuk pesa, kat asandug wuoth, kata mana opat o, ke n d okik umos ng’ato e yo.

5Ka udonjo e ot to wachuru mokuongoni, kuwe obedi e odni." 6Ka ng’at kuwe nik a n yo to kuwe maru nobed kuome; to kaok kamano, to kuweuno noduog n u .7B e d u ru e odno, ka uchamo kendo umad-ho gimoro amora ma gimiyou, nimarj atich owinjore gi pokne. Kik uring ka uae ot ka ot.

8Ka udonjo e taon mi orwaku toc h a m u ru gino ma oket e nyimu.9C h a n g u ru jomatuo man kanyo ke n d ow a c h n eg i u ru ni, “Loch Nya s aye chieg n ikodu," 1 0To ka udonjo e taon moro to okorwaku, dhiuru e yo r egi matindo ke n d ouwach ni, 1 1" Kata mana buch taondum o m o ko e tiendewa wateng’o kuomu. Tob e d u ru kung’eyo maler ni, ‘Loch Pinyruoth Nya s aye chiengini." 1 2Aw a c h o n uni, nobed maber berie ni Sodom maloyot a o n d n o.

1 3" Yaye mano kaka unune malit un joKo razin! Yaye, mano kaka unune malit unjo Bethsaida! Nimar ka dine honnimutimnugi dinetim ni Turo gi Sidon todine giselokre chon ka giru a kore gi lepg u gru, kendo gibet e bu ru. 1 4To enobedm aber berie ne Turo gi Sidon e ndalo marng’ado bu ra moloyo ne un. 1 5To inKa p e rnaun bende ibiro ting’oi malon yaka polo koso? Ooyo, ibiro boloi pinyn yaka piny joma otho.

1 6" N g ’ at ma winjou, winja, ng’atm o d agiu odaga, kendo ng’at modagao d agi Jal ma noora."

82LUKA 9:49

1 7Ji piero ab i r i yogo noduogo kod ilo migiwacho ni, "Ruoth koda ka jochiende bew i n j owa e nyingi,"

1 8N o dw o ko niya; "Ne oneno Sat a nkalor aa e polo mana kamil polo.1 9A s e m i you loch mondo unyon thuondegi thomoni kendo ulo teko duto magjasigu bende onge gima nohinyu. 2 0Tokik uil ni jochiende winjou, to iluru ninyingu ondiki e polo.

2 1E saa nogo, ka Roho Maler nomiyoYesu opong’ gi ilo, nowacho niya ," A p a koi, Wu o r o, Ruodh polo gi piny,n i kech isepando gigi ne joma riek gi jomao s o m o, to ise fwe n yogi ne nyithindom at i n d o. Ee, Wu o r o, nimar mano e gimane berni timo.

2 2" Wu o ra osemiya gik moko duto,onge ng’ama ong’eyo Wu owi makmanaWu o r o, kendo one ng’ama ong’eyoWuoro mak mana Wuoi kaachiel gi jomaw u owi oyiero mondo ofwe n y n egi."

2 3Eka nolokore ir jopuonjrene ke n d on ow a c h o n egi kar kendgi ni, “Ogwe d h iwenge maneno gik munenogi. 2 4N i m a rawachonu ni jonabi mang’eny kod ru o d h in egombo neno gik muneno to ne okgineno kendo winjo gik muwinjo gi to neok giwinjo,"

Ngech Ja Samaria Maber 2 5Chieng’ moro achiel, ng’at moro

molony e chik nochung mondo otemYesu nopenjo ni, "Japuonj, ang’o man yaka atim eka acham ngimam o c h were?"

2 6N o dw o ko ni, " ‘Ang’o mondiki echik? Isome nade?"

2 7Nomedo dw o ke ni, "Her Ru o t hN yasachi gi chunyi duto gi dhandi duto,gi tekoni duto kendo gi pachi duto, bendeher nyawadu kaka iherori iwuon," 2 8Ye s un o dw o ke ni, " Isedw o ko kare, timk a m a n o, eka inibed mangima."

2 9To kaka nodwaro pw oyore ke n d onomedo penjo Yesu ni, "Nyaw a dwa to enng’a?

3 0Koro Yesu nodw o ke niya, Ng’at

moro nolor koa Je rusalem kadhi Je r i kokendo nopo kopodho e lwet jomecho. Negi lonyo lep e, gigoye, ke n d o, giwe yeko c h i egni tho. 3 1To noyudo Jadolo morolor ko l u w o, yo rn o, to kane oneno ng’at n o,nobaro moluwo bath yo ko m a c h i e l o.3 2Kamano bende, ja – Lawi moro kaneochopo kanyo monene nokadho gi ko m ac h i e l o. 3 3To ja-Samaria moro kane ni ewuoth nochopo kama ne ng’atno nitie,kendo ka nonene, noke c h e. 3 4N o d h i yo irem o t we yo adhondene kooloe mo kod diva i .Eka noketo ng’atno e ng’e pundaneowuon kendo notere e od buoro ke n d onorite mab e r. 3 5Kinyne nogolo pesamamingli mag fedha ariyo nomiyo jarito d n o. Nowacho ne niya " Rite’ to kaa d u ogo abiro chuli nengo ma imedor i t ego!

3 6" Kuom ji adekgi ere miparo ni ne enwadgi ng’at mane opodho e lwet jome-c h ogo?

3 7N g ’ at molony gi chik nodw o ko ni en" Jal mane oke c h e."

Eka Yesu nowachone ni, "Dhi ke n d oitim kamano."

Yesu E Od Maritha Gi Mariam 3 8Ka n oyudo Yesu gi jopuonjrene nie

yo, nochopo gweng’ kama dhako miluon-go ni Maritha norwake e ode. 3 9Ne en gin yamin mane iluongo ni Mariam, maneobet piny, e tiend Ruoth kowinjo gimaow a c h o. 4 0To Maritha nodich gi tichmang’eny mane nyaka tim. Nodhiyo iremopenjo ni, "Ruoth, ok idewo ni nya m e raowe ya at i yo mana kenda nyise mondoo ko n ya!"

4 1Ruoth nodow o ke ni, "Maritha,Maritha, iparori kendo ithagori kuom gikmang’eny kayiem, 4 2to gimoro achielkende ema dw a r o r e. Mariam oseyierogima ber moloyo kendo ok nomayen gang’.

Puonj Mar Yesu Kuom Lamo

11 Chieng’ moro Yesu ne lamok a m o r o. Kane otieko, achiel

83 LUKA 11:1

kuom jopuonjrene nowachone ni, "Ru o t h ,puonja lamo, kaka Johana bende nopuon-jo jopuonjrene." 2N owachone " Ka ulamoto wachuru ni,

" Wuonwa, nyingi mondo omi luor,p i n y ruok man obi. 3M i w aodiechieng’ kodiechieng’ chiembw am a p i l e. 4Wenwa richowa nimarwan bende wawe yo ni ji duto mat i-monwa marach. Kendo kik iterwa etem."

5Eka now a c h o n egi ni, “Ka dipo ng’at okuomu nigi osiepene to odhi dier otienomi owachone ni, "Osiepna holae makat iadek, 6n i kech osiepna moro mane, niewuoth osebiro lima to aonge gimoro maa n yalo keto e nyime.

7Eka jal mane nie ot nodw o ke ni, "Wechanda. Dhoot oselor, kendo nyithinda nikoda e otande. Ok anyal chungo ke n d omiyi gimora amora. 8A konu ni kata obedini ok onyal aa malo mondo omiye makat ikaka osiep n e, to nikech kinde ma ng’at n oobiro oa malo mi miye moromo kakao dw a r o.

9" O m i yo awachonu ni, “Kw a u ru tonomiu; dw a ru ru to unuyudi ke n d od u o n g ’ u ru to noyawnu. 1 0Nimar ng’at oka ng’ato makwayo imiyo, ng’ato mad-waro nwang’o. kendo ng’ama duong’o,n oyawne dhoot.

1 1" En ng’a kuomu, wuone, ma kawuodi okwai rech, to imiye mana thuol?1 2Kata ko k w ayoi tong’ gwe n o, imiyemana okela? 1 3Ka un, ma un jorichok a m a n o, ung’eyo kaka duchiw michm ab e yo ne nyithindu, koro Wuoro maniepolo biro chiwo Roho Maler maromonade ni joma nokwaye.

Yesu Gi Belzebub 1 4Chieng’ moro Yesu neriembo jachien

ma momo. Kane jachien oa, ng’atno mamomo now u oyo, kendo oganda nohumn o n o. 1 5To moko kuomgi nowacho ni," B e e l ez e bub ruodh jochiende, ema ogo l o-go jochiende oko." 1 6Jo m o ko to noteme ka

k w aye ranyisi moa e polo. 1 7Yesu nong’eyo parogi mi now a c h o

n egi ni, " Pinyruoth mora amoram o p ogore owuon nyaka ke t h r e, to otm o p ogore kende biro gore piny. 1 8KaS atan opogore owuon, ere kaka pinyru o d-he nyalo chungo? Awacho mani nike c huwacho ni ariembo jochiende oko gi tekoB e e l z e bu b. 1 9Koro ka ariembo jochiendeo ko gi teko Beelzebub joma luwou to karago l ogi gi teko mar ng’a? Emomiyo,ginibed jong’adnu bu ra. 2 0To ka ariembojochiende oko gi lwet Nya s aye to kareloch Nya s aye osebironu.

2 1Ka ng’at marat ego, momanore giilweny orito ode owuon to gige duto ritorem ab e r. 2 2To ka ng’at marat ego moloyeomonje mi oloye to omayo ng’atno giilweny mane okete e genone, kendo oya kogige odhigo.

2 3" N g ’ at maok ni koda mon ko d a ,kendo maok chok koda, ke yo giga

2 4 ”Ka jachien marach osewuok oakuom ng’ato odhiyo kuonde motwoko m a n yo kar ywe yo to ok oyudi. Ekaowacho niya, ‘Abiro dok e oda maneawe yo.’ 2 5Ka ochopo, to oyudo ka ot oy wemaler kendo ochan mab e r. 2 6Eka odhiyokendo oomo jochiende ab i r i yo mokomaricho moloyo, kendo gibiro gidakk a n yo. To giko enni ngima ng’atno bedom a rach moloyo, kaka nochalo mokwon-go."

2 7Ka noyudo Yesu wacho we c h eg id h a ko moro maneni ei ogandano now a-cho matek ni, “Miyo mane onyuoli ke n d oodhodhi oguedhi,"

2 8N o dw o ko niya, "Jogo moguedhi ginmana joma winjo wach Nya s aye ke n d ot i m e. "

Ranyisi Mar Jona 2 9Ka noyudo oganda medore, Ye s u

n owacho ni "Ma en tieng’ mara c h .O k w ayo ranyisi mar honni, to onge maibiro miye makmana ranyisi mar Jo n a .3 0To mana kaka Jona ne en ranyisi ne jo-N i n e ye e kaka Wuod Dhano biro bedo ni

84LUKA 11:2

tieng’ni. 3 1Ruoth ma dhako mar piny mil-ambo nochung’ chieng’ bu ra kaachiel gitieng’ni kendo enong’adnegi bu ra, ni marnoa e tung’ piny mondo owinj riekoSolomon, to koro nitie ng’ato kamaduong’ moloyo Solomon. 3 2Jo Ninevebiro chung’ e bu ra kaachiel tieng’ni ke n d on o n ga d n egi bu ra; nikech ka Jona neoya l o n egi to ne giloko r e, to koro nitien g ’ ato ka maduong’ maloyo Jona.

Taya Mar Ringruok 3 3"Onge ng’ato mamoko taya to oke t e

kama obiro pondoe, kata e bwo sufuria.Kar timo kamano to okete ewi ra c h u n g it aya mondo jogo madonjo one ler.3 4Wang’i e taya mar ringri, ka we n g eg ib e r, ringri duto opong’ gi ler. To ka gir i c h o, ringri bende mudho opong’o.3 5O m i yo, neuru, ni ler manie iu ok enm u d h o. 3 6E m o m i yo, ka ringri dutoopong’ gi ler, kendo ka onge mudhokuome kamora amora to obedo malerc h u t h o, mana ka gima ler mar taya rienykuomi,"

Masirni Auchiel 3 7Kane Yesu osetieko wuoyo, Ja f a r i s a i

moro norwake mondo gichiem ko d e,o m i yo nodonjo iye kendo nobedo kodgi emesa. 3 8To jafarisai kanoneno ni Yesu neok okuongo ologo motelo ni chiemo,n ow u o r o.

3 9Eka Ruoth nowachone niya, "Ko r oun Jafarisi ulw o ko ng’e kikombe gidis to,gie chunyu to upong’ gi wuoro kod timbem a r i c h o. 4 0Un joma ofuwo gi! Donge Ja lmane ochueyo ng’e gik moko, eman o c h u e yo koda igi bende? 4 1To chiwurugima nie idis ne joma odhier, eka gikm o ko duto biro bedunu maler.4 2C h a n d ruok ochomou un Jo – Fa r i s a i ,n i kech uchiwo ni Nya s aye mich marachiel kuom apar mar apoth gi odielo, ko dalode mamoko mag puodho, to ujwang’ong’ado bu ra kare kod hero Nya s aye.Owinjore utim gik machien-go, ka oku we yo mak utimo mokwongogo.

4 3" C h a n d ruok ochomou un Jo– Farisai, nikech uhero kombe madongom o l oyo e sunago ke kod mos e chirn i .4 4" C h a n d ruok ochomou nikech uchalo giliete moumore ma ji wuotho kuomgi kaok ging’eyo.

4 5Achiel kuom jal molony e chik nod-w o ke ni, "Japuonj, ka iwuoyo kamanowan bende iya n yowa.

4 6Yesu nodw o ko ni "Un joma olony echik, bende chandruok ochomou nike c hu m i yo ji ting’ mapek maok ting’o yo tn gang’, to un uwegi ok unyal ko n yog it i n g ’ ogi kata mana gi lith lwetu.

4 7" C h a n d ruok ochomou, nikech ugero,kendo umwono liete jonabi, to kwe r e uema nonegogi. 4 8O m i yo ka utimo kamanoto koro unyiso ni uyie gi gima kwe r e un o t i m o, ma ne g i n egogo jonabi, to un tokoro umwono lietegi. 4 9Kuom manoN ya s aye e riekone nowacho ni, “A b i r oo r o n egi jonabi gi joote, kendo mokokuomgi negi to moko ginisandi!5 0E m o m i yo ibiro keto remb jonab imosechuer duto e wi tieng’ni nyaka aaremb jonabi mosechwer aa chakruok piny.5 1Chakre remb Habil nyaka rembZakaria, mane onegi e kind kendo marm i s a n go kod kama ler. Ee awachonu nitieng’ni ibiro kumo nikech mago duto.

5 2" C h a n d ruok ochomou un jomaolony e chik, nikech usemayo ji kifungumar rieko. Un uwegi pok udonjo ke n d ojoma donjo be useg e n g ’ o n egi.

5 3Ka Yesu noa kanyo, jo – Farisai giJopuonj Chik nochako kwede gi gerokendo ne gichande gi penjo mang’eny.5 4Ka girito mondo gimake gimoro amoramane onyalo wacho.

Siem Kod Jip

12 E kindeno, kane oganda mar jimang’eny moromo alufe ne ose-

c h o ko r e, makoro ginyonore giwegi Ye s un o c h a ko wuoyo mokwongo, gi jopuon-jrene kowacho niya, "Ritreuru ka utang’ni thowi mar jo- Farisai, ma en wuon-d ruok. 2Onge gimoro mopandi maok bi

85 LUKA 12:2

f we n yo r e, kata maling’ling’ ma okn o n g ’ e r e. 3Gima usewacho e mudho birowinjore e odichieng’ e lela, kendo gimausekwodho eitu ei ot maiye nolandi e wit at ot.

4Awachonu osiepna, kik uluor jogom a n ego ringruok to bang’e ok ginya ltimo gimoro moloyo. 5To abiro nyisoujalo monego uluor: Luoru ru jalno ma,bang’ nego ringruok, to en gi teko marwitou e ataro mar mach. Ee, aw a c h o n u ,l u o r e u ru. 6Oyundi abich donge ing’iew ootonglo ariyo kende? To kata acheielkuomgi wi Nya s aye ok wilgo. 7C h u t h o,k ata mana yie wiu duto okwan. Kik uluor,n i kech uloyo oyundi mang’eny.

8" Awachonu, ng’ato ang’ata mahula enyim ji, Wuod Dhano biro hule e nyimm a l a i ke mag Nya s aye. 9To ng’ato ang’at am o k weda e nyim ji en bende nokwede enyim malaike mag Nya s aye. 1 0Ke n d on g ’ at ang’ata mowacho wach mara c hkuom Wuoud Dhano nowe n e, to ng’atm owach wach mar achaye kuom Ro h oMaler ok nowe n e.

1 1" Ko kelu e sunagogi, e nyim jodongogi jotelo, to kik uparru kuom kaka dud-wok weche ma odonjnugo, kata gimaduwachi, 1 2n i kech Roho Maler biro puon-jou e sano gima onego uwach.

Ngech Jomoko Mofuwo 1 3N g ’ at moro mane ni ei oganda now a-

chone ni, "Japuonj nyis ow a dwa mondoo p ogna gikeniwa.

1 4Yesu noduoko ni, “Omera ng’amao keta jang’ad bu ra kata jathek e kindu?"1 5Eka nowacho nigi ni, “Ritreuru! Bedurumotang’ ni kit wuoro duto; ngima mardhano ok bedi ni mwandu mathoth mae n - go.

1 6Kendo nowachonigi ngero ni: puodhn g ’ at moro ma jamoko nochiek mab e r.1 7Noparo e chunye ni, ‘Ang’o monegoatim? Aonge kama dakanie chamba.’

1 8"Mi now a c h o, ‘Ma e gima abiro timo.Abiro muko dechena kendo gero mokom a d o n go, kendo abiro kano chamba duto

gi gigega kanyo. 1 9Eka anawach giec h u n ya ni "In-gi gigi mang’eny mab e rmisekano moromi kuom higni mang’eny.Koro ywe, chiem, methi kendo bedm a m o r.

2 0" To Nya s aye nowachone ni, ‘In ng’a-ma ofuwoni! Kawuono gotieno ni ang’n o k aw ngimani. Eka ng’ano mabiro kaw om ago mise loso ni in iwuon?’

2 1 ”Mano e kaka nobed gi ng’ato ang’a-ta mokano gik moko ni en owuon to oko m ew e yor Nya s aye.

Kik Iparri 2 2Eka Yesu nowacho ni Jo p u o n j r e n e,

"E m o m i yo awachonu ni kik uparru kuomngimau, kuom gima ubiro chamo, kat akuom dendu, kuom gima durwak.2 3Ngima duong’ moloyo chiemo, dendibende loyo lewni. 2 4Pa ru ru ane winy:Maok chwo bende ok gi ke e, gionge gikuonde keno kata dere; to Nya s aye pidho-gi. To un donge uber moloyo winy. 2 5Tong’ano kuomu manyalo medo saa achiel engimane nikech oparorore? 2 6To kaka oku n yal timo mani matin-ni ang’o momiyouparori kuom gik mamoko?

2 7Pa ru ru ane kaka odanyo dongo. Okgiti kata chwe c h o. To kata kamano aw a-chonu ni kata mana Solomon er w a k ruokne malich ok rom kodgi. 2 8Kakamano e kaka Nya s aye rwako lum man ep a p, ma kawuono en tie to kiny iwite emach, to koro un dorwaku, machal nade,yaye un man-gi yie matin. 2 9Kendo kiku ket chunyu kuom gima dicham kat amadi madhi, kik uparru kuom mago.3 0N i kech joma ok oyie man e piny ringok a l awo gik ma kamago, Wuonu ong’eyoni uchando gigo. 3 1To dw a ru ru pinyru o d h e, eka magi bende biro medorenu.

3 2Kik uluor un kweth matin, nike c hWuonu mor mar miyou piny ru o t h .3 3Lok gigi iyudgo pesa mondo imi jomao d h i e r. Dwaru ru okepe maok yiechi,mwandu manie polo maok rum kumajakuo ok chopie kata olwende ok ke t h .3 4N i kech kama mwanduni nitie ema

86LUKA 12:3

chunyi bende nitie.

Rito 3 5" Rw a k r e u ru kendo ikreuru ni tich

bende techeu obed ka liel, 3 6ka joma ritoruodhgi maduogo koa e nyasi mar aru s,mondo kobiro kendo oduong’o to giya-wone dhoot piyo. 3 7Nobed maber ni jotichma ruodhgi noyud karito e kinde moduo-go. Awachonu adiera ni norwakre gi lawemondo omigi chiemo, nomi gibed e mesami nobi mopognigi chiemo. 3 8N o b e dm aber ni jotije ma ruodhgi noyud kao i kore kata ka obiro e arita mar ariyo kat amar adek go t i e n o. 3 9To ng’euru mam aber ni kadine wuon ot ng’e saa majakuo biroe to dine ok owe yo ode otur gij a k u o. 4 0O m i yo nyaka uikru, nike c hWuod Dhano biro biro saa ma oku n g ’ e yo."

4 1Petro nopenje, "Ruoth iwachongeroni ni wan koso ni ji duto?”

42To Ruoth noduoko, “En ng’a majaadier kendo majatelo mariek ma ruod-he miyo tich mar rito jotije miyogichiembgi e saa mowinjore? 43Jatijnonone ber ka ruodhe oduogo moyude kaotimo kamano. 44Awachonu adieri ninokete mondo orit mwandune duto.45To ka jatich owacho e chunye owuonni, ‘Ruodha, okawo ndalo mat h o t hkapok oduogo’, mi ochako goyo jotichmachuo gi mon kendo ochako chiemokendo gi metho, kod mer. 46Ruodh jati-jno nobi e odiechieng’ maok opar nidobie kendo e saa maok ong’eyo, obirong’ade matindo tindo mi nokete gijoma ok oyie.

4 7Jatijno mong’eyo dwaro mar ru o d h eto ok otem timo gima ruodhe dw a r onochwad mang’eny. 4 8To mano maoko n g ’ e yo to otimo gik mowinjore gi kum,to nochwad manok. Ng’ato ka ng’at omose mi mang’eny nodwar kuome gikm a n g ’ e n y, to jal mose mi mang’enymondo oriti, enopenje mang’eny moloyo.

Ok Kuwe To Pogruok 4 9 ”Asebiro mondo amok mach e- piny

to mano kaka agombo ni mad ne bed nio s e m o ke! 5 0Nitie batiso monego ayudi. Tomano kaka chunya chandore nyaka chopotimre! 5 1Uparo ni ne abiro mondo ake lk u we e piny? Ooyo to awachonu ni nea kelo mana pogruok. 5 2Chakre kaw u o n okadhi nyime ji abich ma joot achiel birop ogo r e, ji adek odok kon achiel to ji ariyobende ni koma chielo. 5 3Gibiro pogo r e,wuoro pogore gi wuode kendo wuow ibende pogore gi wuon, miyo nopogre gin yare to nya ko bende nopogre gi min,d ayo nopogre gi chi wuode, chi wuow ibende nopogre gi damare.

Ng’eyo Tiend Kinde Mabiro, 5 4N owacho ni oganda ni " Kuneno ka

boche polo chokore yo podho chieng’ top i yo piyo uwacho ni koth biro chwe, totimore kamano! 5 5Kendo ka yamb milam-bo kudho to uwacho ni oro biro tokamano e kaka timore. 5 6A n d h o kegi! Kaulony kuom ra n go chal mar piny gi poloto ang’o momiyo ok unyal ng’eyo gikm atimore ndalogi?

5 7N i kech ang’o ok unyal ng’eyo ngimakare? 5 8Ka idhi gi ng’ama odonjoni enyim jang’ad bu ra, tem matek mondoiwuo kode kendo uwinjru kapod un eyo,ka ok kamano to obiro ywayi koteri irjang’ad bu ra, to jang’ad bu ra biro keti elwet askari to askari biro boli e jela.5 9Awachoni ni ok niwuog oko nyaka ichulpesa duto.

Lokreuru Kata Ulal

13 Koro ne nitie jomoko mane nitiee kindeno mane owacho ni Ye s u

wach kuom Jo- Galili ma rembgi Pilat on o ruwo gi misenginigi. 2Yesu nodw o koni, "Uparo ni Jo Galili-gi ne jorichom o l oyo Jo- Galili mamoko nike c hn egisandore kamano? 3Awachonu ni,“ O oyo! To ka ok uloko ru uwe yo richou,

87 LUKA 13:3

un bende duto unu tho kamano. 4Kat ajapar gaboro ka manotho kane ohinga eSilaom nopodho kuomgi- uparo ni neg i nj o ketho moloyo ji mamoko duto madak eJe rusalem? 5Aw a c h o n u ni, Ooyo! To ka oku l o ko ru uwe yo richou un bende ubirom a n at h o."

6Eka nogoyo ngeroni ni, "Ng’at morone nigi yadh ng’owo mopidho e puothe, ton o d h i yo mondo orang olemo kuome, took noyudo mora amora. 7O m i yo now a c h oni ng’at mane rito puodho ni, "Ku o mhigni adek asebedo kabiro kae kadw a r oolemo e ng’owoni to ok aseyudo moroa m o ra. Ng’ole igoye piny. Ere gima dimiocham lowo?"

8N g ’ atno nodw o ke ni, "Jaduong’, yiei we ye higani kende bang’e to abiro purekendo medo ketone ow u oyo. 9Ka onyagoolemo higa mab i r o, manober, to, ka oko n yago, to nong’ole oko."

Dhako Mong’ol Ochang Chieng’Sabato

1 0Chieng’ Sab ato moro Yesu ne puon-jo e achiel kuom sunago ke, 1 1to dhakomoro ne nikanyo mane jachien osemiyoobedo mong’ol kuom higini apar gab o r o.Midekre nodole maok nonyal riere tirk ata matin. 1 2Kane Yesu onene, nolu-onge obi nyime kendo nowachone ni," D h a ko ogonyi ibed thuolo ichangi emidekreni." 1 3Eka noketo lwe t e n ek u o m e, to gikanyono noriere tir ke n d on o p a ko Nya s aye.

1 4Jaduong’ od lemo, mirima nomakon i kech Yesu nochango dhakono chieng’S ab at o, nowacho ni ji niya, "Nitie ndaloauchiel mitiyo e. Omiyo biuru mondoochangu e ndalogo, to ok chieng’ Sab at o."

1 5Ruoth nodw o ke ni, "Un joma wuon-dore! Donge ng’ato ka ng’ato kuomugo n yo rwadhe kata pundane e kul ko t e r eo ko mondo omiye pi? 1 6Koro dhakoni, man yakwar Ibrahim, ma Satan oseke t oko t we yo higini apar gab o r ogi mab o rkama donge ber kogo n ye obed thuolochieng’ Sab ato oa e gima notwe ye?"

1 7Kane owacho mani, jogo duto manepinge wigi nokuot. To ji mamoko nomorkod gik moko duto miwuoro mane otimo.

Ngero Mar Koth Karadali KodThowe.

1 8Eka Yesu nopenjo, niya, “Ere kakaloch pinyruodh Nya s aye chalo? Ang’om a d a p i m ego? 1 9Ochalo kod ko t hk a radali, ma ng’ato nokawo kendo opidhoe puothe. Nodongo mobed yien, to winym ag polo nogedo e bedene."

2 0Nopenjo kendo ni, "Ang’o ma dapim-go loch pinyruodh polo mar Nya s aye ?Ochalo thowi ma dhako 2 1k awo ke n d oo ruwo ei mogo mang’eny, mi bang’eokuot.

Dhoot Madiny 2 2Eka Yesu nodhiyo e taonde ko d

g wenge kopuonjo ji ka odhiyo Je ru s a l e m .2 3N g ’ ato moro nopenjo niya, "Ruoth, enmana ji manok emabiro kwo?"

N owacho nigi 2 4" n i ya Te m u ru mat e kmondo udonj e dhoot madiny, nike c hawachonu ni, ji mang’eny biro temomondo odonj to ok gibi nyalo nga n g ’ .2 5Ka wuon ot nochung’ kendo lor dhootubiro chungo oko ka uduong’o ke n d os ayo ni, ‘Jaduong’, yawnwa dhoot.’

" To obiro dw o kou ni, ‘Ok ang’eyo uk ata kuma uae akia!’

2 6"Eka ubiro wacho ni, "Ne wachiemokendo metho kodi, bende ne ipuonjoeyo r ewa mat i n d o.’

2 7" To obiro dw o ko ni, ‘Ok ang’eyo u ,k ata kuma uae akia. Aye u ru kuoma unj o m atimo maricho!" 2 8" Y w agruok birobedo kanyo n o, kod muodo lak, ka unenoI b rahim, Isaka gi Ja kobo gi jonabi dutomanie Pinyruoth Nya s aye to un uweg in owitu oko. 2 9Ji, biro biro koa yo wuokchieng’ kod yo podho chieng’, gi nya dw atkod milambo, kendo gi bed e ke r egi e karn yasi mar chiemo e Pinyruoth Nya s aye.3 0A d i e ra chutho nitie jomoko mako r onichien mabiro telo, to jomotelo mab i r odong’ chien."

88LUKA 13:4

Chuny Malit Mar Yesu Ni Jerusalem 3 1Gi e kindeno Jofarisai moko nobiro ir

Yesu kendo nowachone ni, "Ai ka ke n d od h i yo kamachielo nikech Herode dw a r on egoi."

3 2N o dw o ko ni, " Dhiuru uwachne kib-we n o, ‘Abiro golo jochiende ke n d oc h a n go ji kawuononi gi kiny, to chieng’mar adek abiro chopo dwarona. 3 3To kat akamano nyaka adhi nyime kawuononi, gikiny kod orucha nikech adiera onge, jan-abi ma nyalo tho oko mar Je rusalem!

3 4" Yaye, Je rasalem, Je rusalem, biron ego jonabi kendo chielo gi kite jogomoor iri, didi, masedwaroe mondo achoknyithindi kaachiel, mana kaka gwe n oc h o ko nyithinde e bw o m b e, to ok useyie.3 5N e, odi odong’ gunda. Awachoni, ok ini-nena kendo nyaka iniwach ni, " Ogwe d hng’ama biro e nying Ruoth.’ "

Yesu E Od Jafarisai.

14 Chieng’ Sab ato moro, kane Ye s uo d h i yo chiemo e od Ja f a r i s a i

m a rahuma moro, nobedo ka ne ing’iyea h i n ya. 2To e nyime kanyo netie ng’at omane mbunda ohingo. 3Yesu nopenjo Ja -Fa rsai kod jomolony e chik ni, "En gimaowinjore gi chik mondo ochang ng’at ochieng’ Sab ato koso? 4To ne giling’ thi.Eka nokawo ng’at n o, nochange ke n d on owe ye odhi.

5Eka nopenjogi ni, "Ka ng’ato kuomunigi wuode kata rwadhe mopodho e sokochieng’ Sab at o, donge diywaye igole okomana gikanyono? 6To negionge gimadigiwachi.

7Kane oneno kaka welo yiero kuon-degi mag bet moyiedhi, e kar mesa,nogoyo nigi ngeroni ni, 8"Ka ng’atooluongou e nyasi mar kisera to kik ibede kom moyiedhi, nimar dipo ka ng’atomoro mogen moloyoi oluongi bende.9Eka ka ng’ama oluongou ji ariyogi kaobiro mowachoni ni, ‘Mi jali komi.’Kamano eka wiyi nokuodi nyaka inidhiikaw kom kar bet man chien moloyo.10To ka oluongi e nyasi moro mar

kisera kamoro to bed mana e kom manchien moloyo, mondo ka ng’at molu-ongino obiro to obiro wachoni ni,‘Osiepa, sudi malo nyime kama berni!Kamano iniyud luor e nyim welo weti-ni duto." 11Nimar ng’ato ang’ata mat-ing’ore malo nodwok piny, to jalo mad-wokore piny noting’ malo."

1 2Eka Yesu nowacho ni ng’at maneoluongeno ni, "Ka ichiwo chiembodiechieng’ kata chiemb otieno, kik ilu-ong mana osiepeni, oweteni kata we d e n i ,k ata jog weng’u momew, nimar ka itimok a m a n o, kamoro giniluongi chieng’ moro,mi gichuli kar luong mane iluongigo n o.1 3To ka iloso nyasi, iluong joma odhier,rang’onde gi pudhe kod muofni, 1 4e k aibiro gwedhoi kata obedo ni ok ginya lchuloi, to nochuli chieng’ chier marj o m a k a r e."

Ngero Mar Nyasi Maduong’1 5Ka achiel kuom jogo mane ni kode e

mesa nowinjo ma, nowacho ni Yesu ni," O g wedhi nga’tono mabiro chiemo en yasi mar Pinyruoth Nya s aye."

1 6Yesu nodw o ke ni, " Ng’at moro neoloso nyasi maduong’ kendo noluongowelo mang’eny. 1 7Gi e kindeno mar nya s inooro jotichne mondo onyisi jogo maneoluongi, ‘Biuru, nikech gik moko dutokoro oseiko r e.

1 8" To giduto machalre ne gichakowacho weche ma ginyisogo wuon nya s ig i m o m i yo ok ginyal biro. Jal mokwongon owacho ni, ‘Koro eka aseng’iewo puodhom o r o, to nyaka adhi mondo anene. Yieing’wonna.

1 9Jal machielo nowacho ni, “Koro ekaa n g ’ i ewo joge abich mag rweth pur, toa d h i yo mondo atemgi, yie mondo ing’-wonna.

2 0Jal machielo pod nowacho bende ni,‘Eka aa ke n d o, omiyo ok anyal biro.’

2 1" Jatich nodw ogo kendo now a c h okamano ni ru o d h e. Eka wuon ot nobedom ager kendo nowacho ni jatichne niya ,‘ Wu ogi idhi mapiyo e yore matindo kod e

89 LUKA 14:21

kuonde mopondo mag taon mondo ike ljoma odhier gi ra n g ’ o n d e, muofni ko dp u d h e.’

2 2Jatich nowacho ni, ‘Jaduong’ gimanende ichokowa osetim, to pod thuolon i t i e.’

2 3"Eka jaduong’ nowacho ni jat i c h n eni, ‘Wu ogi idhiyo oko e yore madongokod yore mag gweng’ kendo ikel gibigidonji, mondo oda opong’. 2 4Aw a c h o n uni, onge kata ng’ato achiel kuom jogomane oluongi manobil chiemba.’ "

Nengo Mar Bedo Japuonjre Yesu 2 5Ka ji mang’eny ne wuotho kod Ye s u ,

eka nolokore irgi mowachonigi niya :2 6" Ka ng’ato obiro ira, to ok okwe d owuon gi min kod chiege gi nyithinde,owete gi nyiminene ee, kata ngimaneowuon- ok onyal bedo japuonjrena. 2 7Ton g ’ ato maok oting’o msalape owuon mioluwa ok onyal bedo japuonjrena.

2 8" Ka dibed ni achiel kuomu dw a r ogero ohinga. Donge obiro bedo pinym o k w o n go mondo okwan nengo n emondo one ka en gi pesa moromo mart i e ke? 2 9Nimar ka oketo mise to ok onya lt i e ke, ji duto manene biro nyiere, 3 0k agiwacho ni, "Jali nochako gedo to oko n yal tieko."

3 1" Kata ka dibed ni ruoth moro dw a r od h i yo e lweny e kinde gi ruoth machielo.Donge mokwongo dobed piny mondoopar anena ka ji alufu apar ma en-gobende onyalo ke d ogo gi jal mabiro monjeman-gi ji alufu piero ariyo? 3 2Ka okd o n yal, to obiro oro joote ka pod jalmachielo pod ni kuma bor, mondo onyiseni odwaro mondo giwinjre e yor kuwe.3 3Machalre kamano bende, ng’ato kuomumaok owe yo gige duto ok onyal bedojapuonjrena.

3 4"Chumbi ber, to ka ndhathe oru m o,ere kaka dimiye obed gi ndhadhu ke n d o ?3 5Ok owinjore ne tich lowo kata manapidh ow u oyo, omiyo ipuke oko.

" N g ’ at man gi it mar winjo, mondoowinji."

Ngero Mar Rombo Molal

15 Koro josol osuru gi "joricho"n o c h o kore machiegni mondo

g i w i n j e. 2To jo- Farisai gi Jopuonj Chikneng’ur kawacho ni, " Ng’atni rwako jori-cho kendo ochiemo kodgi."

3Eka Yesu nogoyo nigi ngero ni: 4" Kan g ’ ato kuomu dibedi ni nigi rombe miaachiel, to olalo achiel kuomgi. Donged owe piero ochiko go c h i ko e pap kama lerkendo odhi omany rombo molal nya k aoyude? 5To ka oy u d e, okete e go ke ko m o r.6kendo odhiyo dala. Eka oluongoo s i epene gi jog weng’gi kaachiel, kow a c h oni, "Moru ru koda, Aseyudo nya r o m b o n am ayandi olal. 7Awachonu ni kamano ekaka mor nobedi e polo kuom jarichoachiel moloko r e, moloyo mor kuom jipiero ochiko go c h i ko mab e yo maok dw a rl o k ruok.

Ngero Mar Pesa Molal 8" Kata ka dibed ni nitie dhako man-gi

silinge mamingli apar, to achiel olalne.Donge domok taya, kendo ywe yo ot toomany maber ahinya mondo oyude? 9Toka oy u d e, oluongo osiepene gi jog we n g ’-gi kaachiel, kowacho ni, ‘Moru ru ko d a ,aseyudo pesana manolal.’ 1 0M a n ak a m a n o, awachonu e kaka mor e nyimmalaika mag Nya s aye nobedie kuom jari-cho achiel moloko r e."

Ngero Mar Wuowi Molal. 1 1Yesu nomedo wacho niya, "Ne nitie

n g ’ ato moro mane nigi yaw u owi ariyo.1 2Wu owi machogo nowacho ni wuonmare ni, ‘Wu o ra, pogna mwanduna mam a ra, kuom mano nopogo yawuote ariyo-go mwandune.

1 3"Bang’ ndalo manok ne mano,w u owi machogo nokawo gige duto, ekan owuok modhiyo e piny mabor to kuron o t i yo gi mwandune e yor dak e ngimamar anjaw o. 1 4Kane osetieko gik mokod u t o, kech mager nowuok e pinyno duto,eka nochako bedo gi chando. 1 5Eka nod-h i yo kochiwore owuon mondo oti ni

90LUKA 14:22

91 LUKA 16:11

j a p i n y n o, mane oore e lawe mondo opidhne nguru e. 1 6N ogombo mondo ochamo p o n g ’ go iye opokla ma ngurue chamo, tobende onge ng’ato mane omiye gimoro.

1 7" Kane parone oduogo n e, now a c h on i ya, ‘Gin ji adi mondiki mag wuora man-gi chiemo moromogi, madong’. To an kaeri kech chama mar tho! 1 8Abiro wuokkendo adog ir wuora mi anawache ni:Wu o ra, asetimo richo e nyim polo ke n d oe nyimi. 1 9Ok aw i n j o ra koro oluonga niwuodi; keta abed kaka achiel kuom jotich-ni. 2 0O m i yo noa malo kendo nodhiyo irwuon mare.

" To kane pod en kuma bor, wuon marenonene kendo kopong’ gi kech kuome,n o r i n go ko d h i yo ir wuode, nokwake gibade kendo nonyo d h e.

2 1" Wu owino nowachone niya, ‘Wu o ra ,asetimo richo e nyim polo kendo e nyimi.Ok aw i n j o ra koro mondo oluonga niwuodi.’

2 2" To wuon mare nowacho ni jotichnen i ya, ‘Piyo piyo, ke l u ru law mab e r i em o l oyo mondo urwakne. Ke t n e u ru tere elith lwete kendo wuoche mondo urwaknee tiendene. 2 3Ke l u ru nya r w ath machweu yang’. Wa c h a m u ru wabed mamor.2 4N i kech wuodani yande otho, to ko r oo n w a n g ’ e.’ Kamano neg i c h a ko timo nya s ika gimor. 2 5"E kindeno, noyudo ka wuow imaduong’ nie puodho. Kane obirom a c h i egni gi ot nowinjo wer gi miel.2 6O m i yo noluongo achiel kuom jotichkendo nopenje ni en ang’o mat i m o r e.2 7N o dw o ke ni, ‘Owadu oseduogo, tow u o ru osenego nya r w ath machwe nike c ho s e d u ogo kongima kendo mab e r.’

2 8" To wuowi maduong’ miriman o m a ko, kendo notamore donjo e ot.O m i yo wuon mare nowuok oko odhiyoire kendo nosaye mondo odonji. 2 9Ton o dw o ko wuon mare niya, ‘Neye, higinigi duto asebedo kat i yoni ka misumbakendo aserito katimo chikeni. To eka poki m i yoa kata mana nyadiel mondo aya n g ’ ,ab e d go mamor kod osiepena.’ 3 0To kawuodi ni, moseketho gigegi gi mon ma

jochode ka obiro dala, to inego n en ya r w ath machwe!’ 3 1" Wuon mare now a-cho niya, ‘Wuoda, in koda ndalo duto,kendo gik moko duto ma an-go’ gin mag i .3 2To nyaka ne wabed mamor kendo bedmoil, nikech owaduni yande otho to ko r oongima, kendo yande olal to koro oy u d e ! ’"

Ngero Mar Wuon Tich Mariek

16 Yesu nowacho ne Jo p u o n j r e n en i ya. "Ne nitie jamoko moro, ma

n g ’ at mane rito mwandune ne odonjne niketho gige. 2O m i yo noluonge ire ke n d onopenje ni, ‘En ang’o mawinjo kuomi ni?Chiw ane kwan kuom gigo duto mirito,n i kech ok inyal bedo jarit giga ke n d on gang’!’

3" Jarit nowachone en owuon ni, ‘A b i r otimo ang’o koro? Ruodha koro maya tija.Ok an rat ego moromo ma dapur, to wiyakuot mondo akwechi. 4A n g ’ e yo gimaabiro timo, ma ka awe yo tich ka to ji birorwakae utegi!’

5" O m i yo noluongo jogope ru o d h eachiel achiel. Nopenjo mokwongo ni, ‘In-gi gop ruodha maromo nadi?

6" N o dw o ke ni, ‘Galande mia ab o r om ag mo. Jarit tich nowachone ni, ‘Bedpiny piyo piyo, ikaw kitapi indikie ni, miaa n g ’ wen.’

7"Eka nopenjo jal mar ariyo ni, ‘In to,gopi oromo adi?’ Nodw o ke ni, ‘Gundealufu mag nga n o.’

" N owachone ni, ‘Kaw kitapini, indikeni mia ab o r o.’

8" Ruoth nopako Jarit gige maokkareno nikech notiyo gi rieke. Nimarjopinyni ong’eyo tiyo mariek gi jow a d g im o l oyo jogo mag chieng’. 9Awachonu ni,t i u ru gi mwandu mag piny mondo umak-go osiepe ne un uwegi, mondo ka oru m o,norwaku e kar dak manyaka chieng’.

1 0" N g ’ at minyalo geno gima tin inya lgene bende gi gik mang’eny ma to ngatma ok jadiera gi gima tin bende ok nya lga d i e ra gi gik mang’eny. 1 1E m o m i yo kaok usebedo joadiera e tiyo gi mwandu

mar pinyni, ngano mabiro genou gimwandu madier? 1 2To ka ok usebedoj o a d i e ra gi mwandu ng’at machielo,ng’ano madimiu mwandu ma maru -u wegi?

1 3"Onge jatich manyalo tiyo ni ru o d h ia r i yo. Nimar obiro sin gi achiel to oherom a c h i e l o, kata obiro chiwore ni achiel too c h ayo machielo. Ok inyal tiyo ni Nya s ayekendo ni Pesa."

1 4Jo- Farisai mane ohero pesa now i n j om agi duto kendo neginyiero kag i j a r oYesu. 1 5N owachonigi ni, "Un ema uke-t o ru kare uwegi e wang’ ji, to Nya s ayeo n g ’ e yo chunyu. Gima okaw ni bera h i n ya gi ji, kuom Nya s aye en gimai c h ayo.

Puonj Mamoko 1 6"Chik kod Jo n abi nolandi nyaka chop

ndalo mar Johana. Chakre kanyo, wachm aber mar Pinyruodh Nya s aye osebedok i l a n d o, kendo ng’ato ka ng’ato riyo r emondo odonjie. 1 7To yot mondo polo gipiny orum, moloyo ka nukta achielm atinie moloyo mar chik ok lal.

1 8" N g ’ ato moriembo chiege ke n d oo kendo dhako machielo, otimo tim chode,to ng’at mokendo dhako ma chworeo r i e m b o, to en bende otimo tim chode.

Jamoko Kod Lazaro 1 9"Ne nitie jamoko moro mane rwako

l ewni mokikore kendo marep r ep mab e yoma nengogi tek, kendo nodak e ngimamamalo mar mor ndalo duto. 2 0E dho-ra n gaye noketie jakwecho miluongo n iL a z a r o, ma adhonde nopong’o dende2 1kendo nogombo chamo ng’injo molw a re bwo mesa jamoko n o. Kata mana guog ibende nobiro minang’ adhondeg e.

2 2"Saa nochopo ma jakwecho nothokendo malaika noting’e, otere e bat hI b rahim. Ja m o ko bende notho ke n d on o i ke. 2 3Kane en e Piny Joma othokisande malit, nong’yo malo to nonenoI b rahim gi kuma mabor kod Lazaro eb at h e. 2 4O m i yo noluonge kowacho niya ,

‘ Wu o ra Ibrahim kecha kendo or Lazaroolut lith lwete e pi mondo okwena lew a ,n i kech an-gi rem malit e ligegani.’

2 5" To Ibrahim nodw w o ke ni, ‘Wu o d a ,parie ni e ndalo mar ngimani ne iyudo gikm ab e yo, ka Lazaro to ne yudo gik mari-c h o, to koroni oneno maber ka eri, to ininie rem malit. 2 6To bende moloyo nemano duto, e kindwa kodi nitie hohom a n g ’ o n go moseketi, mondo otam jogom a dwaro aa ka obi iru kata ng’ato ok nya lng’ado oa ko ru obi irwa koni.

2 7" N o dw o ko ni, ‘Koro akwayoi, wuora ,or Lazaro odhi od wuora, 2 8nimar an-giowetena abich. Odhiyo osiemgi, mondokik gin bende gibi e kar sand malitni.’

2 9" I b rahim nodw o ke ni, ‘Gin ko dMusa gi Jo n abi, owinjore gi winjgi.’

3 0" N owacho ni, ‘Ooyo wuonwaI b rahim, to ka ng’ato oa kuom joma othomodhi ir gi, ginyalo loko r e.’

3 1" N owachone ni, ‘Ka ok ginyal winjoMusa gi Jo n abi, ok ginyal yie winjo kat an g ’ ato chier aa kuom joma otho.’ "

Richo, Yie, Tich

17 Yesu nowacho ni jopuonjrenen i ya, "Gik mamiyo ji timo richo

ochunore ni nyaka bedie, to okuong’ jalom a kelo gigo. 2Da obedo maber ka otwe n epong’ e ng’ute, mi onyumego e namm o l oyo ko m i yo achiel kuom jomat i n d og iotim richo. 3O m i yo ritreuru uwegi,

" Ka owadu otimo richo, kwe r e, to kao l o ko r e, we n e. 4Ka otimoni richon ya d i b i r i yo odiechieng’ achiel to obiro irin ya d i b i r i yo kendo owacho ni, ‘A l o ko ra ,we n e.’

5Joote nowacho ni Ruoth niya, "Medy i ewa."

6N o dw o ko ni, "Ka un gi yie mat i n i ekaka koth karadali, unyalo wacho ni ya d hn g ’ owoni ni pudhri i mondo ipithri e nam’to da owinjou motimo kamano.

7" Ka dibed ni nitie achiel kuomu man-gi jatich mapurone kata makwayo rombe.D owachne jatichne koa e puodho ni, "Bikoroni kendo ibed piny mondo ichiem?

92LUKA 16:12

8Donge dowachne mana ni, losna chiem-ba mar otieno, ikri mondo imiya achamkendo madho, eka bang’e inyalo chiemokendo metho? 9D ogo ni jatichneno eroka-mano nikech notimo gima now a c h o n enotim? 1 0O m i yo un bende, ka usetimo gikm o ko duto maneonyisu mondo utim,o n ego uwach ni, wan mana jotich at i c h ama ok owinjore wasetimo mana tichwa."

Jodhoho Apar Ochangi. 1 1Koro e yo kane odhiyo Je ru s a l e m ,

Yesu nowuotho e kind Samaria gi Galili.1 2Ka noyudo odonjo e dala moro, ji aparman-gi dhoho noromo ko d e. Neg i c h u n gom abor 1 3kendo neg i l u o n go gi duolmaduong’ ni, "Yesu, Ruoth! Kechwa!"

1 4Ka nonenogi, nowacho niya ," D h i u ru, unyisru uwegi ni jodolo." Tokane gidhi, neg i p u o d h o r e.

1 5Achiel kuomgi, kane oneno nio s e c h a n g e, nodok ir Yesu, ko p a koN ya s aye gi duol maduong’. 1 6N ogo r epiny e tiend Yesu kendo nogoyone eroka-mano- to ne en ja Samaria.

1 7Yesu nopenjo ni, "Donge ji apar dutonopuodhi? Ere ji ochiko mamoko ?1 8Onge ng’ato madineyudre kuomgim o n ego duogi mondo omi Nya s aye pak,mana japiny moro nononi kendo emao d u ogo? 1 9Eka nowachone niya, "Chungikendo idhi, yieni osemiyo ibedo mangi-ma."

Biro Mar Pinyruoth Nyasaye 2 0Chieng’ moro, kane openje gi jo-

Farisai kinde ma pinyruodh Nya s ayen o b i ye, Yesu nodw o kogi ni, "Pinyru o d hN ya s aye ok bi mana kaka uparoe kau n e n o, 2 1k ata ji ok nowach ni, Eri go, kat ani, Ee cha go cha, nikech pinyru o d hN ya s aye nie eiu."

2 2Eka nowacho ni jopuonjre ni, "Ndalobiro ma unugomb nenoe chieng’ achielkuom ndalo mag Wuod Dhano, to oku n u n e n e. 2 3Ji biro wachonu ni, En kucha!Kata ni, En ka, kik uring udhi bang’gi.2 4N i kech ndalo mar Wuod Dhano nobed

machalo ka mil polo ma piatore e kor polokoa konchiel nyaka ko m a c h e i l o. 2 5Tom o k w o n go nyaka one masiche mang’eny,kendo tieng’ni nodag e.

2 6"Mana kaka ne en e ndalo magN owa, e kaka biro bedo bende e ndalom ag Wuod Dhano. 2 7Ji ne chiemo ke n d om e t h o, chwo ne kendo bende nyiri nei kendo nyaka nochopo chieng’ ma Now anodonjo e yie. Eka pi mar ataro nobirom o t i e ko ji duto.

2 8" Kamano e kaka nechalre e ndalom ag Lut, ji ne chiemo, kendo metho, neg i n g i ewo kendo neg i l o ko ohala, benden egipitho kendo gedo. 2 9To chieng’ maneLut oa Sodom, mach kod kite malielm ager nolwar koa e polo kendo notiekog id u t o.

30"Kamano kaka obiro bedo e ndaloma Wuod Dhano nofwe n y r e.31Odiechieng’no onge ng’ato manobe-die e wi tat ot, man-gi gige ei ot,manolor mondo ogolgi. Machalre gimano, onge ng’ato manie puodho man-odog dala ne gi moro amora. 32Paruruchi Lut! 33Ng’ato matemo reso ngi-mane, ngimane biro lalne, to ng’atnoma ojwang’o ngimane, nores ngimane.34Awachonu ni, otienono ji ariyo nobede otanda achiel: achiel ibiro kawo tomachielo nowe. 35Mon ariyo biro bedokarego cham kaachiel, achiel nokaw, tomachielo nowe. 36Chwo ariyo nobed epuodho, achiel ibiro kawo, to machielonowe."

3 7Eka negipenje niya, "Mano notimrek a n ye, Ruoth?"

N o dw o kogi ni, "Kama ringru o kmotho nitie, ema achudhe choko r e."

Ngech Chi Liel Mamien.

18 Eka Yesu nogoyo ngero ni jop-uonjrene mondo onyisgi gibed

ka gilamo kinde duto kendo kik chuny giaa. 2N owachonigi niya, "E taon moro nenitie jang’ad bu ra mane ok oluoroN ya s aye kata ok odewo ji. 3To ne nitie chiliel moro e taondno mano bedo kadhiyo

93 LUKA 18:3

ire pile gi ywakne kakwaye ni, ‘Yie ing’ad-na bu ra e kinda gi jal mahinyani!

4Kuom kinde moko moromo nodagi, tobang’e mogik nowacho kende owuon ni,k ata obedo ni ok aluoro Nya s aye kendo oka d ewo ji kamano 5to nikech chi lielnio s i ko chanda, abiro neno ni ang’adonebu ra kare, mondo kik ojoga oola gi bironei ra pile!"

6To Ruoth nowacho niya, "Wi n j e u rugima ne jang’ad bu ra maok kareno ow a-cho! 7To donge Nya s aye biro ng’ado bu rakare ni joge moy i e r, may w a k n eodiechieng’ gi otieno? Obiro tamoremaok owinjgi koso? 8Awachonu ni, obironeno ni ong’adnigi bu ra kare ke n d om a p i yo. Kata kamano, ka Wuod Dhanob i r o, bende obiro yudo yie e piny?

Ngero Mar Ja Farisai Gi Jasol Usuru. 9Ni joma nogenore giwegi ni gin

jomakare kendo mane ochayo ji mamokod u t o, Yesu nogoyo nigi ngeroni ni: 1 0" J ia r i yo nodhiyo lemo ei hekalu, achiel ne enja- Farisai to machielo ne jasol osuru. 1 1JaFarisai nochungo kendo lamo kuomeowuon niya: "Nya s aye, agoyoni eroka-mano ni ok an kaka ji mamoko – maj o m e c h o, jomatimo maricho, jochode-k ata mana kaka jasol osuruni. 1 2A r i yokech maok achiem diriyo e juma ka juma,kendo achiwo achiel kuom apar mar gigoduto manwang’o. 1 3To jasol osurun o c h u n go mab o r. Ne ok onyal kata manan g ’ i yo polo malo, to nogoyo kore ke n d on owachoni, Nya s aye, kecha an jaricho.

1 4Awachonu ni ng’atni, maok ng’atm a c h i e l o n o, nodhiyo dala ka en kare enyim Nya s aye. Nikech ng’ato ka ng’at om ating’ore malo owuon nodw o ke piny, ton g ’ at madw o kore piny noting’ malo.

Nyithindo Matindo Gi Yesu 1 5Ji nekelo nyithindo matindo ir

Yesu, mondo omulgi. Kane jopuonjrenenoneno mano negikwerogi. 16To Yesunoluongo nyithindo ire kendo nowachoni, " Weuru nyithindo matindo obi ira,

to kik utamgi, nikech pinyr u o d hNyasaye en mar jo-machal ka magi.17Awachonu adiera ni, ng’ato ma oko r w a ko pinyruodh Nya s aye kakanyathi matin ok onyal donjoe."

Jamoko Ma Ruoth 1 8Ruoth moro nopenje ni, "Ja p u o n j

m ab e r, en ang’o manyaka atim mondoacham ngima manyaka chieng’?"

1 9Yesu nodw o ke ni, "Ang’o momiyoi l u o n ga ni ng’ama ber? Onge ng’ama ber-makmana Nya s aye ke n d e. 2 0I n g ’ e yo chikeni, ‘ Kik iterri, kik ineki, kik ikwal, kikihang wach kendo ni luor wuoru gim e ru."

2 1N o dw o ke ni, "Magi duto ne aseriton yaka aa rawe ra."

2 2Ka Yesu nowinjo ma, nowachone ni," Pod irem gimoro achiel. Lok gigi dutoma in-go pesa, mondo ipog joma odhier,eka inibed gi mwandu e polo. Eka iduogiluwa."

2 3Kane owinjo ma, nobedo mokuyoa h i n ya, nikech ne en ng’at ma jamokomaduong’. 2 4Yesu nong’iye kendo now a-chone ni, "Mano kaka tek ni joma nigimwandu donjo e pinyruoth Nya s aye.2 5C h u t h o, yot ni ngamia kadho e wang’sandan, moloyo jamoko donjo ep i n y ruoth Nya s aye.

2 6Jogo manowinjo mani nopenjo ni, "En ng’ano kare manyalo kwo?

2 7Yesu nodw o kogi ni, "Gino maokn yalre gi dhano, nyalore gi Nya s aye.

2 8Petro nowachone ni, "Wa s ewe yo gikm o ko duto, ni nyaka waluwi!"

29Yesu nowachonigi ni, "Awachonu a d i e rni, onge ng’ato mosewe yo dalane kat ajaode gi owe t e n e, kata jonyuolne, kat anyithinde nikech piny ruoth Nya s aye 3 0o knorem mak oyudo nyadi mang’enymarome e tieng’ni kendo e tieng’ mab i r o,n oyud ngima manyaka chieng’.

Yesu Ochako Okoro Kendo KuomThone.

3 1Yesu nokawo Jiapar ga r i yo tenge

94LUKA 18:4

kendo nowachonigi niya, "Wa d h i yo u run yaka Je rusalem, to gigo duto maneondi-ki gi jonabi kuom Wuod Dhano ibirot i m ogi. 3 2Ibiro chiwe ni joma ok jo-Yahudi. Gibiro jare, giniya n ye, ka ging’u-lo olaw kuome, kendo ginichwade mag i n i n eg e. 3 3To enochier kendo chieng’mar adek,"

3 4Jopuonjre ne ok owinjo tiend we c h e-gi moro amora. Tiende nopandnigi,kendo ok ne ging’eyo gima ne ow u oyok u o m e.

Jakwecho Ma Muofu Oneno 3 5Ka Yesu nesudo machiegni gi Je r i ko,

n g ’ at moro mamwofu nobedo piny e bat hyo ka okwe c h o. 3 6Kane owinjo ka oga n d ak a d h o, nopenjo ni en ang’o mat i m o r e.3 7N eg i dw o ke ni, " Yesu ja- Nazareth emak a d h o."

3 8N o l u o n go matek ni, "Yesu, Wu o dDaudi, kecha!"

3 9To jogo manotelo e yo nokwe r ekendo nowachone ni ling’ thi, to nomedogoyo ko ko ni, "Wuod Daudi, kecha!"

4 0Yesu nochungo kendo nochikomondo okel ng’atno ire. Kane obirom a c h i egni, Yesu nopenje ni, 4 1" A n g ’ om i dwaroa mondo atimni?" Nodw o ko ni,

" Ruoth, adwaro mondo anen." 4 2Yesu nowachone ni, "Nen! Yieni ema

ochangi." 4 3G i k a n yono wang’e noyep omoneno kendo noluwo Yesu, ko p a koN ya s aye. Ka ji duto noneno mano, neg i p a ko Nya s aye.

Zakayo Jasol Osuru

19 Yesu nodonjo Je r i ko ke n d on owuotho ko k a d h o. 2N g ’ ato ne

nitie kanyo ma nyinge Zakayo; ne en jasolo s u ru maduong’ kendo ne en jamwandu3Ne odwaro neno ni Yesu en ng’a, ton i kech ne en nyadundo ne ok onya l ,n i kech oganda. 4O m i yo noringo dhiyomotelo kendo noidho yadh ng’ow umondo onene, nikech Yesu ne biro kuro.

5Ka Yesu nochopo kanyo n o, nongiyomalo kendo nowachone ni, "Zakayo, lor

piny piyo. Tinendeni nyaka abed e odi."6O m i yo Zakayo nolor mapiyo kendo nor-w a ke gi mor.

7Ji duto noneno ma to ke n d on eg i c h a ko ng’ur, kagiwacho ni, “Osedhibedo wendo jaricho!"

8To Zakayo nochungo malo ke n d on owacho ni Ruoth niya, " Ne Ruoth! Sanikendo koroni nus mar giga ni jochan, tokapo ne asewuondo ng’ato e gimoroa m o ra, abiro chule kaduokone maromon yadi ng’wen."

9Yesu nowachone niya, "Kaw u o n ow a rruok osebiro e odni, nikech jali bendeen nyakwar Ibrahim. 1 0N i kech Wu o dDhano nobiro mondo omany kendo ow a rmano manolal."

Ngech Siling’ Alufu Achiel, Achiel1 1Kane pod giwinjo mani, nodhiyo

nyime kogoyonigi ngero, nike c hn o c h i egini gi Je rusalem, kendo ji nep a r oni pinyruoth Nya s aye biro betie mapiyo.1 2N owacho niya, "Ng’at moro mara h u m an o d h i yo e piny maber mondo oy i e r eruoth kendo eka oduogi. 1 3O m i yo nolu-o n go jotichge moko apar kendo neo m i yogi siling’ alufu achiel, achiel.N owachonigi niya, "Ke t u ru pesagi e tich,n yaka aduogi."

1 4To joge nosin kode kendo neg i o r ojoote modhiyo ire mondo giwach ni, “Okw a dwar ng’atni mondo obed ruodhwa.

1 5Kata kamano, ne okete ruoth, ke n d onodok dala. Kendo noluongo jotichnemane omiyo pesa, mondo oyud ni enohala manade magise yudo.

1 6N g ’ at mokwongo nobiro ke n d on owacho niya, "Jaduong’ siling’ alufuachiel, osenywolo silinge alufu apar moko.

1 7Ruoth nodw o ko niya, "Otimorem ab e r, jatichna maber! ‘Nikech isebedon g ’ at mogen e gima matin ahinya, ko r obed ruodh mier madongo apar.

1 8" N g ’ at mar ariyo nobiro ke n d on owacho niya, ‘Jaduong’, siling’ alufuachiel osenywolo silinge alufu ab i c hm o ko.

95 LUKA 19:18

1 9Ruodhe nodw o ke niya, ‘Bed ru o d hmier madongo abich.

2 0Eka jatich machielo nobiro ke n d owacho niya, ‘Jaduong’, siling’ alufu achieleri, nasekane kapande ab oyogo gi nanga .2 1Ne aluori, nikech in ng’at makoch. Ini k awo gino mane ok ikano, kendo ikayomano mane ok ichwoyo.

2 2" Ruodhe nodw o ke niya, ‘A b i r ong’adoni bu ra koluwore kod wachni, inj atich marach! Ka ra in ne ing’eyo ni ann ga’t makoch, kendo ni akawo gima ne oka k a n o, bende akayo gima ne ok achwoyo !2 3M a rang’o ne ok iketo pesanano e bengi,mondo kane aduogo, to ne anyalo kawekod ohala.

2 4"Eka nowacho ni jogo manochungok a n yo niya, " Kaw u ru silinge alufu achielu gol kuome kendo umi jalno man-gi sil-ing’ alufu apar."

2 5" N egiwacho niya, ‘Jaduong’ dongeen-gi siling’ alufu apar.’

2 6" Nodw o ko niya, "Awachonu ni ng’a-to ka ng’ato man-go, ibiro medom athoth, to jalo ma onge go, kata manoma en-go nomaye. 2 7To wasikago maneok dwar mondo abed ruodhi gi – ke l g i u ruka kendo negg i u ru e nyima.’ "

Donjo Gi Loch Marahuma 2 8Bang’ ka Yesu nosewacho mani, nod-

h i yo nyime, ko d h i yo malo e Je ru s a l e m .2 9Ka nosudo machiegini gi Bethfage ko dBethania e got miluongo ni Got Zeituni,nooro Jopuonjrene ariyo, now a c h o n i g in i ya, 3 0" Dhiuru e dala man nyimu cha, tokaka udonjo e iye, ubiro yudo nyat h ikanyna motue. Gonye u ru kendo ukele ka.3 1Ka ng’ato moro openjou ni, ‘A n g ’ om o m i yo ugo n ye ? Uwachne ni, Ru o t hdw a r e."

3 2Jogo maneoor motelo nodhiyo ke n d on egiyude mana kaka nosenyisogi 3 3Ka n eoyudo gigo n yo nyathi kanynano, wuonn o p e n j ogi, " Ang’o momiyo ugo n yon yathi kanyna?"

3 4To jopuonjre noduoke mayot ni,‘ Ruoth dw a r e,"

3 5N eg i kele ir Yesu, negipedho lepgi edieng’e nyathi kanyna kendo neg i ke t oYesu kuome. 3 6Kane owuotho odhi, jinopedho lepgi e yo.

3 7Kane ochopo machiegni gi kama yol o r go piny dhi Got Zeituni, oga n d amangima mar jopuonjre nochako pakoN ya s aye gi ilo kod duonde man malokuom honni duto mane giseneno niya:

3 8" O g wedh Ruoth mabiro e nyingRuoth Nya s aye! Ku we obedi e polo.kendo duong obedi malo chutho."

3 9Jofarisai moko ei oganda nowacho niYesu ni, " Japuonj, kwer jopuonjreni."

4 0N o dw o ko niya, " Awachonu ni; kat aka di giling’, to kitegi biro goyo ko ko."

4 1To kane osudo machiegni giJe rusalem kendo noneno dalanomaduong’ noy w ag e, 4 2to nowacho niya, "Ka da in iwuon bed mana ni ing’eyotinendeni gima nyalo kelo ni kuwe - t okoro ogeng’ore ne wang’i. 4 3Ndalo birobironi ma wasiki biro chielo ohingam ogeng’oi kendo moluoroi, kendo okun-yoni bur koni gi koni 4 4G i n i goyi piny, ingi nyithindi ei ohingani ok giniwe kidimoro e wi wadgi, nikech ne ok ing’eyokinde ma Nya s aye biroe iri."

Yesu E Hekalu 4 5Eka nodonjo e hekalu kendo nochako

riembo oko jogo mane loko ohala.4 6N owachonigi niya, " Ondiki ni, "Odanobed od lamo; to un to useloke od jome-c h o.

4 7Ndalo ka ndalo nopuonjo e hekalu.To jodolo madongo, jopuonj chik ko djotelo mag ji netemo mondo gineg e. 4 8Tone ok ginyal yudo yo mar timo kamano,n i kech ji duto norwako wachne.

Openj Teko Mar Yesu

20 Chieng’ moro achiel kane opuon-jo ji ei agoch hekalu, kendo noya-

lo injili, jodolo madongo gi jopuonj chik,kaachiel kod jodongo nobiro ire.2N egiwachone niya, "Nyisw a e, en teko

96LUKA 19:19

mane ma itimogo gigi. Ng’ano momiyo it e ko ni?"

3N o dw o ko niya, "An bende abiro pen-jou penjo. Nyisauru, 4b atiso mar Johana –ne oa e polo koso noa kuom ji?"

5N eg i w u oyo e kindgi giwegi ke n d owacho niya, "Ka wawacho ni, ‘Noa e polo,obiro penjo ni, ‘Ang’o momiyo ok ne uyi-e ye?" 6To ka wacho ni, ‘Oa kuom ji, jiduto biro chielowa gi kite, nikech neg i y i eni Johana ne en janabi."

7O m i yo negi dw o ko niya, "Okw a n g ’ e yo kuma ne oaye."

8Yesu nowacho niya, "Kata an ok ab inyisou ni giteko mane ma at i m ogo gigi."

Ngech Jopur 9N o d h i yo nyime kogoyo nigi ngero ni,

“ N g ’ ato nopidho puoth mzab i bu, nowe yene jopur moko kendo nodhiyo kumorokuom ndalo mang’eny 1 0E kinde marke yo nooro jatich ir jopur mondo gimiyeolemo moko mar puoth mzab i bu. Tojopur nogoye kendo noriembe gi lwe t en o n o. 1 1N o c h a ko ooro jatich machielo, tojali bende neg i goyo kendo timone timwichkuot, kagiriembe gi lwete nono.1 2Nooro kendo ng’at mar adek, to neg i-h i n ye mag i m i yo obedo gi adhonde ke n d ogiriembe oko.

1 3"Eka wuon puoth mzab i bu now a c h on i ya, ‘Abiro timo ang’o? Abiro oro wuodam a h e r o, kamoro dipo ginyalo winje!’

1 4To ka jopur nonene, ne giwachowach ni ‘Jali e wuod wuon low o, ke n d on eg i w a c h o, ‘waneg e u ru, to mwandu marg i r keni nodong’nwa! 1 5O m i yo neg i d h i r eg i gole oko mar puoth mzab i bu ke n d on eg i n eg e.

"Ang’o ma wuon puoth mzab i bu notimn egi?" 1 6Obiro biro mondo oneg jopurgokendo chiwo puoth mzab i buno nij o m o ko."

Kaji nowinjo mani, ne giwacho niya ,"Gima kama kik timre!"

1 7Yesu nong’iyogi kochomo wang’ekuomgi kendo nopenjo niya, "K a ra eretiend gino mondiki:

"Kidi mane jogedo okwedo osedokorariw mar ot.

1 8N g ’ ato ka ng’ato mopodho kuomkidino notur matindo tindo, to jalo maogore kuome noregre ka bu ru."

1 9Jopuonj chik kod jodolo madongo nem a n yo yo mondo gimake mapiyo, nike c hn eg i n g ’ e yo nosegoyo ngeroni kuomgi. Ton egiluoro ji.

Golo Osuru Ni Kaisari. 2 0Ka giritogo maok giwe yone thuolo,

n egioro jombetre, mane wuondore ni ginj o a d i e ra maonge wach marach. Neg i g e n oni digi mak Yesu e gimoro mow a c h omondo omi gimake gitere e loch kod tekomar ruoth. 2 1O m i yo jombetrego nopenjen i ya, "Japuonj wange’yo ni iwacho ke n d oipuonjo yo mar Nya s aye koluwore ko da d i e ra. 2 2En kare mondo wagol osuru niKaisari koso ok kare?

2 3Noneno obadho mane gichikone ton owachonigi niya, 2 4" N y i s a u ru siling’kidoni kod nying’ man kuome gin magng’a?"

2 5N eg i d u o ko ni, "mag Kaisari." N owachonigi ni, "Ka ra, chiwuru ni

Kaisari gi kaisari, to ni Nya s aye giN ya s aye."

2 6Ne ok ginyal make kuom giman o s ewacho kanyo e nyim ji kendo kagiwuoro duoko n e, negiling’ thi.

Chier Kod Kend 2 7Jo- Sadukai moko, ma wacho ni chier

o n g e, nobiro ir Yesu kod penj2 8N egiwacho niya, " Japuonj, Musan o n d i konwa ni ka owadgi ng’ato othokendo owe yo chiege ma onge nyithindo,owadgi nyaka kend chi lielno mondo ony-w o l go nyithindo, ni owadgi. 2 9Koro nenitie owete ab i r i yo. Wu owi makayo nok-endo dhako, to notho ka ok onywolon yathi. 3 0Wu owi mar ariyo 3 1ke n d obang’e wuowi mar adek ne joke n d e, tomachalre kamano wuowi mar ab i r i yon o t h o, maok ginywolo nyithindo.

97 LUKA 20:31

3 2G i ko n e, dhakoni bende notho. 3 3Ko r o,chieng’ chier obiro bedo chi ng’a, nimarj i ab i r i yogo nokende?

3 4Yesu noduoko niya. "Ji me piny ekindeni kendo kendo ike n d o. 3 5To jogom owal ni owinjore mondo obedie e pinymar tieng mabiro kendo e chier aa e thook bi kendo kata ok nokendi ngang’, 3 6t obende ok ginitho kendo ngang’; nimargichalo gi malaike. Gin nyithind Nya s aye,n i kech gin nyithind chier. 3 7To kuombungu maliel, Musa nonyiso bende nijomotho chier, nimar noluongo Ru o t hN ya s aye, ni, Nyasach Abraham, ke n d oN yasach Isaka kod Nyasach Ja ko b o. 3 8O ken Nyasach jomotho, to mar joma-ngima, nikech kuome ji duto ngima."

3 9Jopuonj chik moko nodw o ko ni,"Iwachao mab e r, japuonj." 4 0To ongen g ’ ato madihedhre penje penj moroke n d o.

Kristo Wuod Ng’a? 4 1Eka Yesu nowachonigi niya, "Ere

kaka giwacho ni Kristo en Wuod Daudi?4 2Daudi owuon wacho maler e kitapZ aburi niya

" Ruoth Nya s aye nowacho niRuodha ni, " Bed e bada ko rachwich, 4 3N yaka aket wasiki obedraten tiendeni."

4 4Daudi luonge ni "Ruoth". Ere kakao n yalo bedo wuode.

4 5Kane ji duto winjo, Yesu nowacho nijopuonjrene niya, 4 6" B e d u ru motang’ nijopuonj chik. Gihero wuotho gi lew n im ab oyo kendo gihero bedo gi kuonde betm a d o n go e sunago ke kod kinde ma imiy-oe ji duong’ e sewni. 4 7G i ya ko ut mondliete kendo kuom nyisruok gilamo lamom a r o b o c h e. Joma kamano ibiro kumomalit moloyo.

Chiwo Mar Chi Liel

21 Ka nong’iyo malo, Yesu nonenoka jo mwandu keto chiwo gi ei

kar keno mar Hekalu. 2Noneno bende chi

liel moro ka keto pesa ariyo mat i n d oa h i n ya. 3N owacho niya, "Aw a c h o n ua d i e ra, chi liel modhierni oseketo moloy-oe ji duto mamoko.4Ji dutogi nochiwoc h i w ogi ma gigolo kuom mwandugi, toen e dhierne oketo duto manya k an o ko n yo r ego."

Ranyisi Mag Giko Mar Ndalo 5Jopuonjrene moko new u oyo kuom

Hekalu kawuoro kaka olose gi kite mab e-yo to kod mich mochiw ni Nya s aye. ToYesu nowacho niya, 6" To kuom mano mauneno kani, ndalo biro biro ma onge kidik ata achiel manodong’ kochung’ e wiwadgi, moro ka moro kuomgi now i tp i n y."

7N egipenje niya, "Japuonj, kara n g ’ oma gigi biro timoree? To ang’o mab i r obedo ranyisi ni gichiegni timore?"

8N o dw o ko ni, "Beduru motang’mondo kik wuondu. Nikech ji mang’enynobi e nyinga kagiwacho ni, ‘An e en.Kendo ni, ‘Saa chiegni, kik uluwgi. 9Kauwinjo humb lwenje gi ko ko, kik ubedm a l u o r. Gigi nyaka timre mokwongo, tog i ko ok bi biro mana kanyo n o."

1 0Eka nowachonigi niya, "Oga n d an o ked gi oganda machielo, kendo lochruoth noked gi loch ruoth machielo.1 1Yiengni piny biro bedoe matek, ke c hkod tuoche nobedie kuonde mopogo r eo p ogo r e, kendo gik malich mabw ogo ji gihonni madongo notimre maa e polo.1 2" To kapok magi duto, gibiro mako ukendo sandou. Giniteru e sunagoge ko dj e n d e, kendo nokelu e nyim ruodhi gijoloch, to mago duto notim nikech nyin-ga. 1 3Mano biro bedo thuolo mondo ubednigi joneno. 1 4To beduru gi paro maokyiengini mondo kik uparru motelo ni erekaka ubiro dw o ko wach. 1 5Nimar ab i r om i you weche gi rieko maonge wasikuk ata achiel manyalo tamo kata kwe r o.1 6Ibiro ndhogu kata mana gi jonyuolukod oweteu, wedeu gi osiepeu, ke n d ogibiro chiwo jomoko kuomu e tho. 1 7J iduto biro sin kodu nikech an. 1 8To kat a

98LUKA 20:32

man yie wiu achiel onge ma nolal. 1 9Kau c h u n go motegno to ubiro reso ngimau.

2 0Ka uneno Je rusalem oluor kod og e n dlwe n y, ubiro nge’yo ni kindene marke t h ruok chiegni. 2 1Koro eka joma niJudea nyaka ring dhi e go d e, kendo jomanie dala maduong’ nyaka wuog oko, toj ogo man oko ei piny kik donjie dalamaduong’. 2 2Nimar ma e kinde ma kumbedoe mar gigo duto mane ondiki.2 3Mano kaka obiro bedo malit e ndalogoni mon mayach gi mine madhodho!C h a n d ruok malit maduong’ biro bedoe epiny gi mirima kuom jogi. 2 4Ibiro negog igi ligangla kendo notergi kaka jomotue epinje duto. Je rusalem ibiro nyono piny giOgendini nyaka chop kinde marOgendini orom.

2 5" Ranyisi biro bedo e chieng’ gi dwekod sulwe c h e. E piny, ogendini nobedkodhier kendo ko n g ’ e n g, nikech namm awuo kendo apaka mago r e. 2 6Ji biropodho nikech gik malich mat i m o r e, giluoro mar gima biro e piny, nimar gikmanie polo biro yiengni. 2 7To gie kinde-no gibiro neno Wuod Dhano kabiro oa eboche polo kod teko gi duong’ malich.2 8Ka gigi chako timore, chunguru ke n d ot i n g ’ u ru wiwu malo, nikech resru o k usudo machiegni."

2 9N ogoyo nigi ngeroni ni: Neuru ya d hn g ’ owu kod yien duto; 3 0Ka gichakolodho itegi, unyalo neno uwegi ke n d on g ’ e yo ni ndalo koth chiegini. 3 1Ka m a n ob e n d e, ka uneno gigi timore, ung’eyo niloch mar Nya s aye ni machiegni.

3 2Awachonu adiera ni, tieng’ni oknokadh adiera ngang’ nyaka gigi dutot i m r e. 3 3Polo gi Piny nokadhi, to we c h e n aok nolal ngang’.

3 4B e d u ru motang’ nono chunyu birobedo monyosore gi pek, mer kod parru o kmar ngima to ndalo no nochopnu apoyokaka obadho. 3 5Nimar obiro biro ni ji dutomodak e wang’ piny mangima. 3 6B e d u rukurito kinde duto, kendo lemuru mondou n yal tony ni gigo duto mabiro timore,kendo mondo unyal chungo e nyim

Wuod Dhano." 3 7Odiechieng’ ka odiechieng’ Ye s u

n epuonjo e hekalu, kendo odhiambo ko d-hiambo nodhiyo oko monindo otieno eGot miluongo ni Zeituni. 3 8To ji dutonobiro e hekalu chon gokinyi mondog i w i n j e.

Judas Oyie Mondo Ondhog Yesu

22 Koro Sawo mar makati maokketie Thowi, miluongo ni Pa s a k a ,

ne chiegini, 2to jodolo madongo gi jop-uonj mag chik ne manyo yo moro ma dig-i n eggo Yesu, ling’ling’, nikech neg i l u o r oji. 3Eka Satan nodonjo kuom Ju d a s, milu-o n go ni Iskariot, achiel kuom Jiaparga r i yo. 4To Judas nodhiyo ir jodolom a d o n go kod jotend jorit hekalu ke n d onoloso kodgi kaka onyalo ndhogo Ye s u .5N egimor kendo negiyie miye pesa. 6N eoy i e, kendo nong’iyo korito thwolom o c h i w go nigi Yesu ka oganda onge.

Sap Ruoth 7Eka nochopo chieng’ Makati ma ok

ketie Thowi, ma nyarombo mar Pa s a k ao n ego neg i e. 8Yesu nooro Petro giJohana, kowacho niya, "Dhiuru mondoulosnwa Pasaka mondo wabi wacham."

9N egipenje ni, " Ka n ye ma idwaro nimondo walosee."

1 0N o dw o ko niya, "Ka udonjo e dalamaduong’, ng’ato moting’o pi e dapinorom kodu. Luwe u ru nyaka kama odon-j o e,. 1 1to uwachne wuon ot niya, ‘Ja p u o n jpenjo ni Ere od we l o, monego achamieSap Pasaka kod jopuonjrena? 1 2O b i r onyisou ot malach man malo e go r o f a ,moseiki. Ka n yo ema ulosie ikruok duto."

1 3N eg i d h i yo kendo negiyudo gik mokomana kaka Yesu nende osenyisogi. Omiyon eg i i ko Sap Pa s a k a .

1 4Kane saa ochopo, Yesu kod joote nenobet e mesa. 1 5To nowachonigi niya ," A s e dwaro ahinya mondo acham SapPasakani kodu kapok osanda. 1 6N i m a rawachonu, ok anachame kendo nga n g ’ ,n yaka chop time e pinyruodh Nya s aye."

99 LUKA 22:16

1 7Bang’ ko s e k awo kiko m b e, nogoyoerokamano kendo wacho niya, " Kaw u ruma kendo upog e ru uwegi. 1 8Nimar aw a-chonu, ok anamadh divaini kendo nya k achop piny Ruodh Nya s aye."

1 9Kendo nokawo makati, nogoyoerokamano kendo nong’inge, nomiyo gikowacho niya, "Ma e ringra mochiwn i kech un, timuru ma ka uparogo."

2 0Kamano bende, bang’ chiemo noka-wo kikombe mowacho niya, "Kikombe nien e singruok manyien, ene remba,mochuer nikech un. 2 1To lwet ng’at mabiro ndhoga ni koda e mesa. 2 2Wu o dDhano biro dhi mana kaka ne osechiki, tookwong’ ng’atno mandhog e." 2 3Ton eg i c h a ko penjoree gin giwegi ni enng’ano kuomgi manyalo biro timo ma.

2 4Bende mbaka, nowuok e kindgi ni enng’ano kuomgi mikwano ni duong’m o l oyo. 2 5Yesu nowachonigi ni, "Ru o d h im ag Ogendini nigi teko kuom ongendinikendo jogi man-gi loch kuomgi luongo r eg i wegi ni johawi. 2 6To un ok onego ubedmachal kodgi. Kar bedo kamano, jalmaduong’ moloyo e dieru onego obedkaka jal matinie moloyo, to jal moteloobed machal gi jalo mat i yo. 2 7Ni mar enng’ano maduong’, jalo mobedo e mesakoso jalo machiwo chiemo? Ok en jalomanie mesa koso? To an anie dieru kakajalo mat i yo. 2 8Un e jogo mosesikoko c h u n go koda e masichena. 2 9A c h i w o n uloch, mana kaka Wu o ra nochiwona achielm o r o. 3 0Kamano mondo uchiem ke n d oumethi e mesana e pinyruodha ke n d oubedi e kombe mag loch, kung’ado bu rani ogendini apar ga r i yo mag Israel.

3 1"Simon, Simon, Satan osekwayothuolo mondo opiedhi kaka cham mipied-h o. 3 2To aselamoni, Simon, ni mondoyieni kik olal. To ka iselokori ma idw ogo,ijiw joweteni.

3 3To nodw o ke niya, " Ruoth, aiko rad h i yo kodi e jela kendo e tho."

3 4Yesu nodw o ko niya, " Aw a c h o n i ,Pe t r o, kapoki Thuon gweno oko kk aw u o n o, ibiro kweda didek ni ok

i n g ’ e ya." 3 5Eka Yesu nopenjogi ni, "Kane aorou

maonge ofuko mar pesa, kata sandukl ewni kod wuoche, ne uchando gimorokoso?

N eg i dw o ko ni, “Onge. ”3 6N owachonigi niya, "To koroni ka

uonge gi ofuko mar pesa kawe u ru, ke n d osanduk bende, to ka uonge ligangla uskoti mondo ing’iew go linga n g l a .3 7Osendiki ni; To jal mane okwan ko dj o ketho; kendo awachonu ni ma nya k achop timre kuoma. Ee, gino mondikkuoma koro chiegni timore."

3 8Jopuonjre nowacho niya, "Ne, Ru o t h ,ligengni ariyo eki ni ka."

N o dw o koni, "Mano oromo."

Yesu Lemo E Wi Got Zeituni 3 9Yesu nowuok modhiyo e Got Zeituni

kaka otimo pile, kendo jopuonjrenen o l u we. 4 0Ka nochopo kanyo n o, now a-chonigi niya, "Lamuru mondo kik udonj et e m ruok" 4 1N owe yogi modhiyomochwalore mabor madirom diro kidi,mine ogoyo chonge piny kendo nolamon i ya, 4 2Wu o ra, ka iyie, gol kikombeni oakuoma, to ok dwarona, to mari ema otim-r e." 4 3Malaika noa e polo nofwe n yo r e n ekendo nomiye teko. 4 4To kaka ne en gichuny malit ko c h a n d o r e, nolemo mat e ka h i n ya, kendo luya ne chotne katon pinymana ka remo.

4 5Kane ochungo oa e lamo kendo nod-h i yo ir jopuonjre, noy u d ogi kag i n i n d o,giol nikech chunygi nelit. 4 6N o p e n j ogi ni," A n go momiyo unindo? Au ru malokendo ulam mondo kik udonj e temruok."

Yesu Omaki 4 7Kane pod ow u oyo oganda nobiro, to

n g ’ atno mane iluongo ni Ju d a s, achielkuom Ji apar ga r i yo, notelonigi, nosudo irYesu mondo onyo d h e, 4 8To Yesu nopenjeni, Ju d a s, indhogo Wuod Dhano gin yoth?

4 9Kane jolup Yesu noneno gima nedhit i m o r e, negiwacho ni, "Ruoth, ow i n j o r e

100LUKA 22:17

w a ked gi ligengniwa koso? 5 0To achielkuomgi nobeto jatich mar jadolomaduong’ mong’ado ite ko rachwich mol-war piny.

5 1To Yesu nodw o ko niya. "Ok kamanon gang!" Eka nomulo it nga’tno ke n d on o c h a n g e.

5 2Eka Yesu nowacho ni jadolomaduong’, jotelo mag jorit hekalu, ko dj o d o n go, mane obiro ire, niya, "An jat e n dko ko mar jendeke, momiyo ubiro ira giligengni kod arunge? 5 3Pile ka pile ankodu e agolni mag hekalu, to ne ok uke t olwedo kuoma. To mani en sau - samamudho olocho."

Petro Okwedo Yesu 5 4Eka kane gimake, neg i d h i yo kode ka

gitere ei od jadolo maduong.’ Petro nolu-w ogi kuma bor. 5 5To kane gisemokomach e chuny laro kendo negisebedo pinykaachiel, Petro nobedo kodgi. 5 6N ya koma jatich nonene kobedo kanyo kamamach lielie. Nong’iye machiegni ko d ekendo nowacho ni, "Ng’atni ne ni ko d e."

5 7To nokwe r ogo, kowacho ni, "Dhakook ang’eye!

5 8Achien bang’e matin, ng’at morononene kendo nowacho ni, "In bende inachiel kuomgi."

Petro nodw o ko niya, "Omera, ok an." 5 9Achien bang’e madirom saa achiel,

n g ’ at machielo nojiwo kowacho matek ni," Adier chutho jali ne ni ko d e, nimar enJa- Galili."

6 0Petro nodw o ko ni, " Omera, oka n g ’ e yo gima iwuoyo kuome! "Mana kakan ow u oyo n o, thuon gweno noko k .6 1Ruoth nolokore kendo nong’iyo Pe t r ot i r. Noparo wachno ma Ruoth nosew a-chone ni, "Kapok thuon gweno noko ktinendeni, ibiro kweda nyadidek." 6 2Ton owuok odhiyo oko kendo noywak malit.

Askeche Marito Ojaro Yesu 6 3Jogo manerito Yesu nochako jare

kendo goye. 6 4N eg i t we yo wang’e ke n d on egiwachone gi thuon ni, "Korie! Ng’ano

m ogoyoi?" 6 5To negiwachone gik mokomaricho ma wang’o ich.

Yesu E Nyim Pilato Gi Herode. 6 6Kar yaw ruok piny, bu ra mar jodong

ji kaachiel gi jodong jodolo gi jopuonjm ag chik, nochokore kaachiel, ke n d oYesu nokel irgi. 6 7N egiwacho niya, "Ka ine Kristo, to nyisw a e."

Yesu nodw o ko ni, " Ka awachonu, okubi yieya." 6 8to ka apenjou, bende ok ubidw o ko. 6 9To chakre kawuono kadhiyon y i m e, Wuod Dhano biro bet e batko rachwich mar Nya s aye Manyalo GikM o ko Duto!"

7 0Gi duto negipenjo ni, "Ka ra in eWuod Nya s aye?"

N o dw o ko ni, "Un kare kowacho ni Ane en!"

7 1Eka negiwacho ni, "Ang’o momiyopod wadwaro neno moko ke n d o ?Wa s ewinjo mano koa e dhoge owuon."

23 Eka chokruok mangima duton o c h u n go kendo negitere ir

P i l at o. 2Eka neg i c h a ko donjone kag i w a-cho ni, "Waseyudo ng’atni ko kelo tulo epinywa. Okwedo golo osuru ni Ka i s a rkendo owacho owuon ni en Kristo, maRu o t h .

3O m i yo Pilato nopenjo Yesu niya, "Inruodh Joyahudi koso?"

Yesu nodw o ko ni, "Ee, en kaka iwa-c h o."

4Eka Pilato nowachoni jodongo, jodologi oganda ni, "Ok aseyudo gima oke t h omadidonjne go."

5To negimedo wach kag i ramo ni," O m i yo ji tungni kuonde duto e Ju d e akoluwore gi puonjne. Nochako e Galili toosebiro mochopo ka."

6Ka nowinjo mano, Pilato nopenjo kan g ’ atni ne en ja – Galili. 7Kane oyudo niYesu nie bwo loch mar Herode, noore irH e r o d e, ma bende neni Je rusalem ek i n d e n o.

8Herode kane oneno Yesu, nodokomamor ahinya, nikech kuom kinde mab o rnose- dwaro mondo onene. Kuom gik

101 LUKA 23:8

mane owinjo kuome, nogeno nene ko t i m ohonni moko. 9Nopenje penjo mang’eny, toYesu ok nodw o ko. 1 0Jodolo madongo gijopuonj mag chik nochungo kanyo n o,k agidonjone mager ahinya. 1 1Eka Herodegi asekechene nojare kendo nyiere.N eg i r w a ke gi kandhu marakido mab e r,n eg i dw o ke ir Pilat o. 1 2Chieng’ onogo n o,Herode gi Pilato ne obedo osiepe- motelone odiechiengni ne gin wasigu.

1 3P i l ato noluongo jodolo madongokaachiel, jotelo kod ji duto, 1 4to now a-chonigi ni, " Ne ukelo ng’atni ira kaka jalm a m i yo ji goyo ko ko ka gidagi, winjochik. Asenone e nyimu to ok aseyudogima dimi odonjne. 1 5Kata mana Herodebende ok oyude gi ke t h o, nimar nodw o keirwa; unyalo neno, ni ok osetimo gimorom owinjore kod tho. 1 6E m o m i yo ab i r omana kume to bang’e awe ye odhi."1 7Koro nochune ni nyaka ogonynigi ng’a-to achiel motue higa ka higa chieng’ Saw omar Pasaka.

1 8N eg i goyo ko ko gi duol achiel kag i-wachoni, " Neg ng’atni! To go n y n w aB a raba!" 1 9( B a raba noket e jela nike c hwach ko ko mane otimore e dalamaduong’, kendo nikech nek.)

2 0P i l ato kaka nedwaro go n yo Ye s u ,o m i yo nochako ow u oyo ko s ayogi ke n d o2 1To neg i d h i yo nyime kag i kok ni, " Gure!Gure!"

2 2Eka now u oyo kodgi mar adek kow a-cho ni, " Nang’o? Ere gima rach ma ng’at-ni osetimo? Onge gima aseyudo kuomemoromo gi kum mar tho. Omiyo ab i r okume kendo bang’e ago n ye odhi."

2 3To gi ko ko maduong’ neg i ra m ok ag i dwaro ni nyaka gure, to ko ko marginobedo mapek. 2 4Kuom mano Pilat onong’ado bu ra mondo dw a r ogi otimneg i .2 5N ogo n yo ng’atno mane oketi e jelan i kech ko ko gi nek, jalno no mane gik-w ayo, to Yesu noketo e dw a r ogi.

Gur E Msalaba 2 6Eka kane gigole oko, ne gimako

Simon manoa Ku r e n e, mane obiro ka oa e

g weng’ moro, kendo neg i y i e yo msalab akuome mondo oting’e koluwo bang’ Ye s u .2 7Ji, kwan mang’eny noluwe, moting’omon bende mane ywak ka goyo ndurun i kech en. 2 8Yesu nolokore mow a c h o n i g ini, "Nyi Je rusalem, kik uywagna, ywag u-ru ne un uwegi kendo nikech nyithindu.2 9N i kech kinde biro ma ubiro wacho ni, "Gin johawi mon maok onywol, ije maoknonywol, kendo thunde maok nodhodhi!3 0Eka

"‘giniwach ni gode ni, “Kendo ni!”gode matindo bende ni," U m w a u ru!"’ 3 1Nimar ka ji timo gigi ka yath numu,

ang’o mabiro timore ka otuo? 3 2Ji ariyo moko, ma joke t h o, bende

n eg i golo oko kode mondo ogurgi. 3 3Ka n egichopo kama iluongo ni Hanga Wich, negigure kanyo n o, kaachiel gi joketho ka-achiel e bade ko rachwich, to machielo ebade ko racham. 3 4Yesu nowacho ni," Wu o ra, wenigi, nikech gikia gima giti-m o." To ne gipogo lepe gi goyo ombulu.

3 5Ji nochungo kendo ng’icho, to jodon-go bende nenyiere. Negiwacho niya, “Enmaneoreso jomoko, kare oresree ow u o nka en e Kristo mar Nya s aye, Ja l n oM oy i e r."

3 6A s keche bende nobiro mojare.N eg i m i ye kong aw ayo 3 7kendo wacho ni," Ka in e ruodh Jo- Yahudi, to kara resriiwuon."

3 8Ne nitie ndiko mondik e wiye malo,misomo ni, JALI E RUODH JO- YA H U-DI.

3 9Achiel kuom joketho mane og u rmoliero kanyo nogone siboi kowachoni, "Ok in e Kristo? Resri iwuon koda wan!"

4 0To ng’at ma jaketho machielo nok-were ni, "Ok iluoro Nya s aye, nomedowachoni, nimar in e bwo kum achielno?4 1Wan okumwa kare, nimar way u d ogima owinjore gitimbewa. To jali ongeg i m a rach mosetimo."

4 2Eka nowacho ni, "Yesu, para chieng’mibire e loch ni."

4 3Yesu nodw o ke ni, "Awachoni adiera ,

102LUKA 23:9

tinendeni ibiro bedo koda e Pa ra d i s."

Tho Yesu 4 4Koro ne en machiegni saa auchiel

mar odiechieng’ mudho nobiro moimopiny duto nyaka saa ochiko. 4 5n i ke c hchieng’ ne ok rieny. To nanga mar hekalunoriedore diere tir ariyo. 4 6Eka Ye s un o l u o n go gi duol maduong’ ni, "Wu o ra ,a keto chunya e lweteni." Kane osew a c h omani, noy we yo muche mogik.

4 7Jaduong’ lweny koneno gima noti-m o r e, nomiyo opako Nya s aye ke n d owacho ni, " Adier chutho, jali ne en ng’atmakare!" 4 8Kane ji duto mane ochoko r ek a n yo mondo obed joneno mar wachnononeno gima notimore, neg i goyo ko r g ikendo negidok miechgi. 4 9To jogo dutomane ong’eye, moriwo koda mon maneo l u we koa Galili, nochungo mochwalorek agineno gigi.

Ik Mar Yesu 5 0Koro ne nitie ng’ato ma nyinge Jo s e f ,

n g ’ at maber kendo makare, 5 1jal mane okoyie kod dwaro gi timbegi. Noa e taonmar Judea mar Arimat h aya kendo noritop i n y ruoth Nya s aye. 5 2N o d h i yo ir Pilat o,m o k w ayo ringre Yesu. 5 3Eka noloror i n gre piny, noboye gi nanga marep r epm aber kendo nokete e bur ei lw a n d a ,mano ma mane pok oyikie ng’ato 5 4Ne enChieng’ Ikruok, to Sab ato ne chieg n ic h a ko r e.

5 5Mon mane obiro kod Yesu koa Galilinoluwo Jo s e f kendo negineno bu rn obende ka ringre ne oketi e iye. 5 6Eka neg i-dok dala kendo negiloso yath madummamit gi mo mang’ue ng’ar. To neg i y u e yo Chieng’ Sab ato kaluwore ko dluoro chik.

Chier Mar Yesu

24 Chieng’ mokwongo mar juma,okinyi mang’ich, mon-go not-

ing’o gik mang’ue ng’ar mane giseloso,ma gidhiyo e liel. 2N egiyudo ka kidi maneo d i n - go dho bur koseng’iel oko, 3to kane

gidonjo e iye, ne ok giyudo ringre Ru o t hYesu. 4Kane pod giwuoro wachni, apoyonono ji ariyo morwakore gi lew n imang’ang’ni ka mil polo nochungo but gi.5M o n - go nobwok kendo negikulore kawigi ochomo piny, to nowachonigi ni,"Ang’o momiyo umanyo ng’at mangima ekind joma otho? 6Oonge ka ; osechier!Pa ru ru gima ne owachonu, kane pod enkodu e Galili: 7‘ Wuod Dhano nyaka ket elwete joricho, kendo nogure to chieng’mar adek nochiere ke n d o.’ 8Eka neg i p a r owe c h e n e.

9Kane giduogo giaa e liel, neginyiso Ji-apar gachiel kod ji duto mamoko gigid u t o. 1 0Ne gin Mariam nyar Magdala, giJoana kod Maria min Ja ko b o, gi monm o ko mane ni kodgi, ema nonyiso jootewachni. 1 1To ne ok gi yie weche mon-go,n i kech we c h egi ne nenore koy u m a .1 2Pe t r o, kata kamano, noa malo ke n d on o r i n go odhi e liel. Kokulore e liel,noneno lewni kopielore kanyo ke n d g i ,noa modok, kowuoro owuon gima oseti-m o r e.

E Yo Madhiyo Emau. 1 3Koro e odiechieng’ nogono ji ariyo

kuomgi ne dhiyo e dala miluongo niEmau, kama dirom kilomita a p a rga n g ’ wen Je rusalem. 1 4N eg i w u oyo ke n d g ikuom gik moko duto mosetimore. 1 5Kan eg i w u oyo kendo goyo mbaka kuom gigie kindgi giwegi, Yesu owuon nobirokendo nowuotho kodgi; 1 6to ne ok ginya ln g ’ e ye.

1 7N o p e n j ogi ni, "Ang’o ma uwuoyo ekendu ka – uwuotho ni?"

Ne gichung’ kar tiendgi, ka gi jow owang’gi gikuyo. 1 8Achiel kuom gi, manyinge Kleopa, nopenje ni, "In manawendo e Je rusalem ka kendo ok ing’eyogigi mosetimore kuno e ndalogi koso?"

1 9Nopenjo ni, "Gik mage?" N eg i dw o ko ni, "Kuom Yesu ma ja-

Nazareth. Ne en janabi, marat ego e wachgi tim e nyim Nya s aye kod ji duto.2 0Jodolo madongo gi Jodongwa nochiwo

103 LUKA 24:20

mondo ong’adne buch tho, kendo neg i g-ure; 2 1to ne wan gi geno ni en e jal manebiro reso Israel. To moloyo bende, tindeen ndalo adek nyaka ma notimoree.2 2Momedore ni mano, mon moko manko dwa nende obw ogowa gi wach.N eg i d h i yo e liel okinyi mang’ich 2 3to okn egiyudo ringr e. Neg i d u ogo ke n d on y i s owa ni negineno malaike mokom a n o f we n yore nigi, manowacho ni ongi-ma. 2 4Eka jowa moko nodhiyo e liel ton egiyudo mana kaka mon-go ne ow a c h o,to en ok ne ginene."

2 5N owachonigi niya, " Ufuwo nadi tomano kaka chunyu kawo kinde mondouyie duto mane jonabi osew a c h o !2 6Donge ne Kristo nyaka yud masiche gito eka bang’e nodonji e duong?" 2 7Tochakre kod Musa gi Jo n abi duto,noleronigi ko n y i s ogi gino mane ow a c h ikuome e ndiko duto.

2 8Kaka negisudo machiegni gi dalamane gidhiyo e, Yesu notimore kag i m apod odwaro dhiyo nyime. 2 9To negigeng’e matek kagiwacho ni, "Bedko dwa, nimar koro odhiambo chieg n i ,odiechieng’ koro dhi ru m o." Omiyo nod-h i yo mondo obed kodgi.

3 0Kane en kodgi e mesa, nokaw om a k ati, nogoyo erokamano, nong’igekendo nochako miyogi. 3 1Eka we n g eg in oyawore kendo neg i n g ’ e ye, to nolalm owuok oa e wang’gi. 3 2N eg i p e n j o r en g ’ ato gi ng’ato ni, "Donge ne chunywamor kane ow u oyo ko dwa e yo ke n d oko n y i s owa tiend Ndiko?"

3 3N egia malo kendo negidok piyoJe rusalem. Kuro negiyudo Ji- apar ga c h i e lgo gi jogo mane ni kodgi, ka gichoko r ekaachiel. 3 4k agiwacho ni, "En adier!Ruoth osechier kendo osefwe n yore niSimon." 3 5Eka jiariyogo now a c h o, ginomane otimore e yo, kendo kaka neg-i n g ’ e yo Yesu ka nong’igo makati.

Yesu Ofwenyore Ni Jopuonjre 3 6Kane pod giwuoyoe e wachni, Ye s u

owuon nochungo e diergi ke n d owachonigi ni, "Ku we obed kodu."

37Negi bwok kendo negiluor, kagi-paro ni gineno jachien. 38Nowachonigini, "Ang’o momiyo uchandoru, kendoang’o momiyo chich nie e parou?3 9N e u ru lwetena gitiendena. En anawuon! Mulauru kendo neuru; jachienonge ringruok kata choke, kaka unenoang’o."

4 0Kane osewacho ma, nonyisog ilwetene gi tiendene, 4 1To kane pod okn egiyie nikech mor kod wuoro, nopenjog ini, "Bende un gi gimoro amora ka erimadicham?" 4 2N eg i m i ye rech mat i nmoro motedi 4 3n o k awe kendo nochame enyim gi.

4 4N owachonigi ni, "Mano e gino maneawachonu kane pod an kodu: Giko mokomanondiki kuoma e Chik Musa gi Jo n ab ikod Zaburi, nyaka timre."

4 5Eka noyawo parogi mondo giwinjN d i ko. 4 6N owachonigi ni, "Mani e gimaondiki: Kristo nyaka ne masira ke n d ochieng’ mar adek enochier oa kuom jomao t h o. 4 7kendo lokruok gi we yo ni ji richo-gi ibiro yalo e nyinge ni ogendini duto,chakre Je rusalem. 4 8Un joneno mag gigi,4 9Abiro oronu gima Wu o ra osesingo, tob e d u ru ei dala ka nyaka oserwaku gi tekomoa malo."

Dhiyo E Polo 5 0Kane osetelonigi mogo l ogi oko

magidhiyo machiegni gi Bethania, not-ing’o lwetene kendo nog we d h og i .5 1Kane og we d h ogi, nowe yogi ton o k awe oting’e otere e polo. 5 2E k anegilame kendo negidok Jerusalem kodmor maduong’. 53To ne gimedo bedokinde duto ei hekalu, kag i p a koNyasaye.

104LUKA 24:21

Wach Nobedo Ringruok

1 Kar chakruok Wach ne nitie, ke n d oWach ne nikod Nya s aye, kendo Wa c h

ne en Nya s aye. 2Ne en gi Nya s aye karc h a k ruok. 3Gik moko duto nochwek u o m e, kendo ka dine oonge to onge gimadine ochwe mosechwe. 4Ngima ne nik u o m e, kendo ngimano ne en ler mar ji.5L e rno rieny ei mudho, to odhiero mudhow i n j o. 6N g ’ at moro nobiro ma Nya s ayen o o r o, mane nyinge Johana. 7Nobiro kakajaneno mondo otim nend lern o, mondo

k a n yalore to ji duto oy i e. 8En owuon ne oken ler nogo, to nobiro mana kaka janenomar ler. 9Ler mar adier machiwo ler ne jiduto ne biro e piny. 1 0Ne en e piny, ke n d ok ata obedo ni en ema nomiyo piny obetie,to piny ne ok ong’eye. 1 1Nobiro ir jog eowuon, to joge ne ok orwake. 1 2To ji dutomane orwake, ma gin joma noyie kuomn y i n g e, nomiyogi teko mar bedo nyithindN ya s aye- 1 3nyithindo maok nonywol ko ae koth dhano, kata kuom pach dhano kat akuom dwach dichwo, to kuom Nya s aye.

JANDIKO: Johana JaoteKAR NDIKO: E F E S OKINDE NDIKO: 90-96 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYEInjili mar Johana nondiki gi Jaote Johana higni mang'eny bang' tho Yesu kod chiern e .

Nondike mondo joma some oyie kuom Kristo kendo mondo ni giyud ngima kuom nyinge(20:3) Johana ondiko weche motelo mana miyudo e kitabuni kende konyisogo ngima maneYesu nigo gi Wu o ro kapok onyuole e piny mondo onyis ni Yesu ne ok en ng’ama lich kendeto ni ne en Nyasaye madier. Nitie honni kod puonj mang'eny mag Yesu maok yudre kamoroamora makmana e kitabuni. Kwasomo sula 14-17 to wayudo puonj mane Yesu opuonjo godoj o p u o n j rene kapok otho. Bang' tho gi chier Yesu wasomo kaka Yesu nofwenyore ni jootene.

T H O R R OInjili mar Johana nigi puonj moko maok yudi e buge mamoko mag Injili moloyo to

opuonjo kuom kit Nyasaye manie i Kristo kaachiel gi puonj matut kuom ngimane. Opuonjokuome gi ngeche kaka ler, adiera, hera, jakwath maber, dhoot, chier gi ngima, pi mar ngima,makati ma adiera to gi mamoko.Weche mamit mwayudo e sula 14-17, nyisowa hera matutmane Yesu nigodo kuom joma oyie kaachiel gi kuwe ma yie kelo kain kuom Kristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN:1. Chakruokne manyiso kaka Yesu en Nyasaye 1:1-14 2. Tichne kane pok ochako Injili e Galili 1:15-4:54 3. Injili dala mar Galili gi lwenje mane omonje Jerusalem. 5:1-10:42 4. Chiero Lazaro koa kuom joma otho 11:157 5. Giko mar tich Yesu 12:1-13:38. 6. Puonj mogik mag Yesu 14:1-17:26 7. Tho mar Yesu kod chierne 18:1-20:10 8. Chier Yesu kod nenruokne 20:11-21:25

Johana

1 4Wach nodoko ringruok kendo nodakko dwa. Waseneno duong’ne, ma enduong’ mar Jal Make n d e, ma noa kaWuoro kopong’ gi ng’wono kod adiera .1 5Johana notimo neno kuome.N oy w agore kowacho ni, "Mani e Ja lmane aloso kuome ka nawacho ni, ‘Ng’atm abiro bang’a oloya mabor nikech neentie kane pok ab e t i e.’" 1 6Wa d u t owaseyudo gweth monuore onuore ko akuom gwethne mog u n d h o. 1 7Nimar Chiknochiw kokalo kuom Musa, to ng’wonokod adiera to Yesu Kristo ema noke l o.1 8Onge ng’ama oseneno Nya s aye, toN ya s aye Achiel Makende ma nibu tWuoro ema osemiyo ong’eye.

Johana Ja Batiso Okwer Ni Ok EnKristo

1 9Koro ma eni e neno mane Jo h a n aotimo kane jo-Yahudi modak Je ru s a l e mnooro jodolo gi jo-Lawi mondo openje nine en ng’a. 2 0Ne ok odagi hulo negi, tonohulo negi ka en thuolo ni, "Ok anK r i s t o." 2 1Ne gipenje ni, "Kare in ng’a? InElija koso?"

To nowacho ni, "Ok an." "In e janabi?" N o dw o ko ni, "Ooyo." 2 2Eka ne giwa-

chone mogik ni, "In ng’a? Miwa dw o komondo water ne joma ne oorowa. Iwachoang’o kuomi iwuon?" 2 3Johana noduokogi weche mag Isaya Ja n abi ni,"An duondn g ’ at ma luongo e thim ni, ‘Losuru yomoriere tir ne Ruoth.’" 2 4To jo-Fa r i s a im o ko ma noor, 2 5nopenje ni, "Ka ok inKristo kata Elija kata janabi to ang’om o m i yo ibatiso ji?" 2 6Johana nodw o kog ini, "An ab atisou gi pi, to nitie ng’ato ed i e ru ma ukia. 2 7En e Jal mabiro bang’a,ma ok aw i n j o ra go n yo tond wuocheg e. "2 8M agi duto notimore Bethani, loka aoraJordan, kuma Johana ne batisoe ji.

Yesu Nyarombo Nyasaye 2 9Kinyne Johana noneno Yesu kab i r o

i r e, mi nowacho ni,"Neye u ru Nya r o m b omar Nya s aye, magolo richo mar piny!

3 0Ma e ng’ama ne aw u oyo kuome kaneawacho ni, ‘Ng’ato biro bang’a moloya ,n i kech ne entie kapok ne ab e t i e.’ 3 1A nawuon ne ok ang’eye, to gimomiyo neabiro ka ab atisoji gi pi ne en mondoo f wenyre ne Israel." 3 2Eka Johana notimonenoni: "Ne aneno Roho kalor piny koa epolo e kit akuru kendo kapiyo kuome.3 3Ka dine Jal ma noora mondo ab atis ji gipi we nyisa, to dine ok ang’eye. Nonyisani, ‘ng’ama ineno ka Roho olor mi opiyokuome e Jal mabiro batiso ji gi Ro h oM a l e r.’ 3 4An awuon aseneno omiyo at i m oneno ni En Wuod Nya s aye."

Jopuonjre Yesu Mokwongo 3 5Kinyne Johana ne ni kanyo gi jop-

uonjrene ariyo. 3 6Kane gineno Yesu kaka-lo machiegni, nowacho ni, "Neye u ruN yarombo mar Nya s aye!" 3 7Ka jopuon-jrene ariyogo nowinjo kowacho mano, negiluwo Yesu. 3 8Yesu nolokore monenog ika giluwe, mi nopenjogi ni, "Ang’o mud-waro?" Ne giwachone ni, "Rabi (mat i e n d eni japuonj), idak kanye?" 3 9N o dw o kogi ni," B i u ru mondo udhi une." Omiyo ne gidhimi ne gineno kama ne odakie, kendo negibet kode kanyo odiechiengno. Ne en karsa apar. 4 0Andrea mowadgi Simon Pe t r one en achiel kuom ji ariyo mane ow i n j ogima Johana nowacho kendo ma noluwoYesu. 4 1Gima Andrea notimo mokwongotik ne en manyo owadgi ma Simon ke n d onyise ni, "Waseyudo Mesia."(tiende niKristo). 4 2Kendo nokele ir Yesu. Ye s un o range tir kaeto owacho ni, ‘In Simonwuod Johana, koro ibiro luongi ni Ke f a "(ma koloki to en Petro).

Yesu Oluongo Filipo Gi Nathaniel 4 3Kinyne Yesu nong’ado e pache

mondo oa odhi Galili. Ka noyudo Filipo,n owachone ni, "Luwa." 4 4F i l i p o, manakaka Andrea gi Pe t r o, ne aa e dala marBethsaida. 4 5Filipo noyudo Nathaniel minonyise ni, "Waseyudo ng’at ma Musan o n d i ko kuome e kitap Chik, kendo maj o n abi be nondiko kuome- Yesu ja-

106YOHANA 1:14

Nazareth, ma wuod Josef." 4 6N at h a n i e ln owachone ni, "Nazareth! Be gima bermoro amora nyalo aa kuno adier?" Filipon o kone ni, "Bi idhi ine." 4 7Ka Ye s unoneno Nathaniel ka biro kochomo ire,n ow u oyo kuome kowacho ni, "Neye u ru jaI s rael gitiende, ma onge miriambo moroa m o ra kuome." 4 8N athaniel nopenje ni," I n g ’ e ya nade?" Yesu nodw o ke ni, "Neaneni sama ne in e tie ng’owu, kane pokFilipo oluongi." 4 9Eka Nathaniel nod-w o ko ni, "Rabi, in Wuod Nya s aye adier; inRuodh Israel." 5 0Yesu nowachone ni,"Iyie mana nikech aa wachoni ni nendeaneni e tie yiend ng’owu. To ibiro nenogik madongo moingo mano." 5 1E k anomedo wacho ni, "Anyisou adier niubiro neno ka polo oyaw o r e, kendo kam a l a i ke mag Nya s aye idho kendo lorkuom Wuod dhano."

Yesu Oloko Pi Divai

2 Chieng’ mar adek, arus moro ne nitieKana e piny Galili. Min Yesu ne

n i k a n yo, 2kendo Yesu gi jopuonjrene benoluongi e aru s n o. 3Ka divai noremo ji,min Yesu nowachone ni, "Divai oseru m on egi." 4Yesu nowachone ni, "Mama, irwa-ka e wachni nang’o ? Sana pok ochopo. "5Min-gi nowachone jotich ni, "Timurugimoro amora monyisou." 6To machieg n ik a n yo ne nitie degi auchiel mag pi, manegin kaka degi ma jo- Yahudi ne tiyogokorka logo mar puodhruok, ma moro kamoro ne ting’o pi maromo kar galan pieroa r i yo kata piero adek. 7Yesu now a c h o n ejotich ni, "Po n g ’ u ru degi gi pi," mineg i p o n g ’ ogi thich. 8Eka nonyisogi ni," Koro tuomuru moko oko mondo ukawuter ne jatend bu d h o." Ne gitimo kamano,9kendo jatend budho nobilo pi mane ko r oo s e l o kore divai. Ne ok ofwe n yo kuma neogo l e e, kata obedo ni jotich mane otuomopi to nong’eyo. Eka noluongo wuonk i s e ra tenge, 1 0kendo nowacho ne ni, "Jiduto thoroga kelo divai maber mog i km o k u o n go eka bang’e gichiwo diva imothechore bang’ ka welo osemetho

momer to in to ne ikano divai mab e rm ogik nyaka sani." 1 1Ranyisi mar honom o k w o n goni Yesu notimo Kana e pinyGalili. Nonyiso duong’ne kuom time,kendo jopuonjrene noyie kuome.

Yesu Opuodho Hekalu 1 2Bang’ mano nolor mwalo nya k a

Ka p e rnaum kaachiel gi min-gi gi owe t e n ekod jopuonjrene. Kuno ne gibetie kuomndalo manok. 1 3Ka kinde mag Pa s a k amar jo Yahudi ne chiegni chopo, Ye s unodhi Je rusalem. 1 4To ei agola magHekalu, noyudo ka ji hono dhok gi rombekod akuche, kendo ka jomoko to obeto lworo mesni ka giwilo pesa. 1 5O m i yonoloso del gi piende molir olir, ke n d onoriembo ji duto oko ei Hekalu, ko drombe gi dhok bende. Noke yo ng’injom ag pesa mag jowil pesa, kendo nogoyomesnigi piny. 1 6To joma nehono akucheto nowacho negi ni, "Goluru gigi oko kae!Ng’a monyisou mondo ulok od Wu o rachiro!" 1 7Jopuonjrene noparo ni nondikini, "Hera matut ma aherogo odi tieka."1 8Eka jo Yahudi nowachone ni, "Ra n y i s imar hono mane minyalo nyisowa mondoosir teko mitimogo gigi?" 1 9Yesu nod-w o kogi ni, "Ke t h u ru Hekaluni to ab i r ogere kendo gi ndalo adek." 2 0Jo Ya h u d in o dw o ko ni, "Gero Hekaluni osekaw ohigni piero ang’wen gauchiel to in to ibirogere gi ndalo adek ?" 2 1To hekalu maneow u oyo kuome ne en ringr e. 2 2Bang’ kanosechier oa kuom joma otho, jopuon-jrene noparo gima now a c h o n o. Omiyo negiyie kuom Ndiko kod weche mane Ye s uo s ew a c h o. 2 3Koro kane pod en Je ru s a l e me Sap Pasaka, ji mang’eny noneno ra n y i s im ag honni mane otimo mi ne giyie kuomn y i n g e. 2 4To Yesu ne ok ochiwore e lwe t-gi, nimar nong’eyo ji duto. 2 5Ne ok odw a rneno ma dhano timo kuom dhano wadginimar nong’eyo gima ne ni ei dhano.

Yesu Opuonjo Nikodemo

3 Ne nitie ng’at moro ma ja Farisai manyinge Niko d e m o, mane en achiel

107 YOHANA 3:1

kuom jobuch jo Yahudi mane nie loch.2N i kodemo nobiro ir Yesu gotieno mow a-chone ni, "Rabi, wang’eyo ni in japuonjmoa kuom Nya s aye, nimar onge ng’aman yalo timo ranyisi mag honni mitimog ika Nya s aye ok niko d e." 3Yesu nodw o ke kawachone ni, "Awachoni adier ni ongeng’ama nyalo neno pinyruodh Nya s aye kaok onywole manyien. 4N i kodemo noko n eni, "Ere kaka inyalo nywolo ng’at okosebedo ng’ama duong’. Adier okdodonji ei min mare kendo mar ariyo michak nywole!" 5Yesu nodw o ko ni," Awachoni adier ni onge ng’ama nya l odonjo e pinyruodh Nya s aye ka ok ony-wole gi pi kod Ro h o. 6R i n gruok nywolomana ringruok, to Roho nyuolo roho.7Ok onego ibu ogi kuom gima aw a c h o n i ,‘ N yaka nywoli manyien.’ 8Yamo ringokochomo kuma ohero, kendo inyalo winjeko f u t o, to ok inyal nyiso kuma oaye kat akuma odhiye. Mano bende e gima timorene ng’ato ka ng’ato monywol kuomRo h o." 9N i kodemo nopenjo ni, "Gigon yalo timore kamano nade ?" 1 0Yesu nod-w o ke ni, "Ere kaka ok iwinj tiend we c h e-gi to in japuonj jo Israel? 1 1Anyisi adier niw aw u oyo kuom gik mwang’eyo, ke n d ow atimo neno kuom gik mwaseneno. Toeka un pod utamoru rwako neno marwa.1 2A s ew u oyo kodu mana kuom gig pinynito utamoru yie; koro ubiro yie nade kaaw u oyo kuom gig polo? 1 3Onge ng’at oa n g ’ ata mosedhi e polo makmana Jal manoa e polo, ma en Wuod Dhano. 1 4M a n akaka Musa noliero thuol e thim e kakaWuod Dhano bende nyaka bi lier malo,1 5mondo ng’ato ka ng’ato moyie kuomeobed gi ngima manyaka chieng’.1 6" N i kech Nya s aye nohero piny ahinya ,o m i yo nochiwo Wuode achiel make n d e,mondo ng’ato ang’ata moyie kuome kiklal, to obed gi ngima manyaka chieng’.1 7Nimar Nya s aye ne ok ooro Wuode epiny mondo ong’ad ne piny bu ra, to nooremondo owar kode piny. 1 8N g ’ ato ang’at am oyie kuome ok nobed gi bu ra. To ng’atma ok oyie kuome bu ra oseloyo, nike c h

pok oyie kuom nying Wu oyi achiel mak-ende mar Nya s aye. 1 9Ma e gima bu raoseng’ado: Ler osebiro e piny, to ji noheromudho kar hero ler, nikech timbegi ner i c h o. 2 0N g ’ ato ka ng’ato matimo richo okdwar ler, kendo ok odwar donjo ei ler,n i kech oluor ni dipo ka timbege ong’ere.2 1To ng’ato ang’ata ma wuotho e adieradonjo e ler, mondo onere maler ne ji dutoni gik motimo duto gin gik ma Nya s ayeoy i ego.

Nend Johana Ja Batiso Kuom Yesu 2 2Bang’ mano, Yesu gi jopuonjrene

nodhi nyaka e dier piny Judea, ke n d on o k awo kinde mogwarore kodgi kuno,ko b atiso ji. 2 3To Johana bende ne batiso jiAenon, but Salim, nikech pi ne thothk u n o, kendo ji nosiko ka biro ire mondoo b atisgi. 2 4(Ma notimore ka Johana nepok otwe e jela). 2 5Mino wach nochako r ee kind jopuonjre Johana moko gi jaYahudi moro kuom wach luokruok marp u o d h ruok. 2 6Ne gibiro ir Johana migiwachone ni, "Rabi, ng’at ma nyocha nikodi loka Jordan, Jal mane itimo nendecha, parie ni en bende tinde obatiso ji,kendo ji te dhi ire." 2 7Johana nodw o kog ini, "Onge gima ng’ato nyalo yudo mak-mana mano momiye koa e polo. 2 8U nu wegi unyalo timo neno ni ne anyisou ni,‘An ok an Kristo, to an ng’at moor mondootel nyime.’ 2 9Miaha en mar wuon kisera ,kendo jachung’ mar wuon kisera nya k arite kendo winje; opong’ gi mor bendekowinjo duond wuon kisera. An ema angi mor machal kamano, kendo morn a n okoro oromo chuth. 3 0En ema nyaka omedyudo duong’ moloyo, to an nyaka adogm atin. 3 1" Jal moa malo ni ewi gik mokoduto to jal moa e piny en mar piny, ke n d oow u oyo kaka ng’ama oa e piny. Jal moa epolo oyombo duto. 3 2Otimo neno kuomgik moseneno kendo ow i n j o, to ongeng’ama orwako nende. 3 3N g ’ at moser-w a ke to osesiro adiera ni Nya s aye enj a a d i e ra. 3 4Nimar Jal ma Nya s aye oseorowacho weche Nya s aye, nikech Nya s aye

108YOHANA 3:2

chiwo Rohone mog u n d h o. 3 5Wu o r oohero Wu owi, kendo oseketo gik mokoduto e lwe t e. 3 6N g ’ ato moyie kuomWu owi nigi ngima manyaka chieng’ ton g ’ at modagi Wu owi ok bi neno ngima,nimar Nya s aye osiko kuome."

Yesu Owuoyo Gi Chi Samaria

4 Jo Farisai nowinjo ni Yesu ne ko r oyudo kendo batiso jopuonjre mang’e-

ny moloyo Johana, 2k ata obedo ni Ye s uowuon to ne ok batis ji, to jopuonjreneema ne timo kamano. 3Ka Ruoth now i n j owachni, noa Judea mochako odok Galilike n d o. 4To nochune ni nyaka nong’addier piny Samaria. 5Kuom mano, nochopoe dala moro e piny Samaria miluongo niSaika, mane ni machiegni gi puodhomane Ja kobo omiyo Jo s e f w u o d e. 6Tos o ko Ja kobo ne nikanyo, kendo Yesu, kakoro nool gi wuoth, nobet piny e dirs o ko n o. Ne en kar saa auchiel. 7Ka chiSamaria moro nobiro tuomo pi, Ye s un owachone ni, "Miyae pi amodhi."8( N oyudo jopuonjrene osedhi ei taonmondo ong’iew chiemo.) 9Chi Samarian owachone ni, "In ja Yahudi, to an to anchi Samaria. Obet nade ka ikwaya pi ?"(Nimar jo Yahudi ok lalre gi jo Samaria.)1 0Yesu nodw o ke ni, "Ka dine ing’e michN ya s aye kendo ni en ng’a makwayi mat h ,dine ikwaye kendo dine omiyi pi mangi-ma." 1 1D h a kono nowachone ni," Jaduong’, ionge gi gima inyalo tuombo-go, kendo soko bende tut. Pi ngimano toi n yalo yud kanye?" 1 2Iparo ni iduong’m o l oyo wuonwa Ja kobo ma nomiyow as o koni, kendo nomodho pige en ow u o nkaachiel gi yawuote gi jambe ko dk wethge?" 1 3Yesu nodw o ko ni, "Ng’at oka ng’ato ma modho pigni riyo biro loyoke n d o, 1 4to ng’ato ang’ata momodho pim a m i ye ok nochak owinj riyo. Chutho, pima anamiye nodok soko mar pi e iye,m o s i ko ka bubni nyaka chop e ngimam a n yaka chieng’." 1 5D h a kono now a c h o n eni, "Ja d u o n g ’, yie imiyae pigno mondo riyokik chak loya, kendo kik asik ka achando-

ra gi biro ka pile pile mondo aom pi."1 6Yesu nokone ni, "Dhi iluong chwori ekai d u ogi." 1 7N o dw o ke ni, "Aonge gi dich-w o." Yesu nowachone ni, "In kare kuomwacho ni ionge gi dichwo. 1 8A d i e ra en niisebedo gi chwo abich, kendo ng’at mako-ro in-go sani ok chwori. Gima isew a-chono en adier chuth." 1 9D h a kono now a-cho ni, "Jaduong’, nenorena ni in janab i .2 0Wu o n ewa nolamo e godni, to un joYahudi to uwacho ka uramo ni Je ru s a l e mema nyaka walamie." 2 1Yesu now a c h o n eratiro ni, "Mama, yie koda; ndalo biro maunulamie Wuoro ok ewi godni kata eiJe rusalem. 2 2Un jo Samaria ulamo gimaukia, nimar warruok aa kuom jo -Ya h u d i .2 3Kata kamano kinde biro, kendo ose-c h o p o, ma jolemo madier nolam Wuoro eic h u n ygi kendo kuom adiera, nimar jomak a m ago e kit jolamo ma Wuoro dw a r o.2 4N ya s aye en chuny, omiyo joma lamen yaka lem gie chunygi kendo gi adiera . "2 5D h a kono nowacho ni, "Ang’eyo niMesia (Miluongo ni Kristo) biro. Kaenobi to enonyiswa tiend weche duto. "2 6Eka Yesu nonyise ratiro ni, "An maaw u oyo kodini An en."

Jopuonjre Oduogo Ir Yesu 2 7E sechego jopuonjrene noduogo,

kendo ne giwuoro kane giyude kow u oyogi ng’ama dhako. To onge ng’ama nopen-jo ni, "Ang’o midwaro kuom dhako n i ? "k ata ni, "Iwuoyo kode nang’o?" 2 8E k ad h a kono nowe yo dapige kanyo, ke n d on owuok odok ei taon mi onyiso ji ni,2 9" B i u ru uneye ng’ama oa nyisa gik mokoduto ma asetimo. Donge ng’atni dibedKristo?" 3 0Joma odak e taondno duton o m a ko wuoth kochomo ire. 3 1To es e c h ego jopuonjrene nosiko kajiwe ni," Japuonj, bilie gimoro." 3 2To now a c h on egi ni, "An gi chiemo ma achamo maukia gimoro amora kuome." 3 3Eka jop-uonjrene nowacho kendgi ni, "Mitki ng’a-to oa kelone chiemo?" 3 4Yesu now a c h o n e-gi ni, "Chiemba en timo dwach Jal maneo o ra kendo tieko tichne. 3 5Donge uwacho

109 YOHANA 4:35

ni, ‘Odong’ dweche ang’wen to ke yochopo?’ To winjuru gima aw a c h o n u ," T i n g ’ u ru wengeu urang puothe!Gisechiek giromo ke yo. 3 6Kata mana sanin g ’ at make yo ichulo pokne, kendo ochokoolembe mochiek ne ngima manya k achieng’, mondo jako m o, kaachiel gij a ke yo, obed mamor kaachiel. 3 7Ke n d omano siro adiera mawacho ni, "Ng’atachiel komo to ng’at machielo kayo." 3 8N eaorou mondo uka gima ne ok utiyo n e.Jo m o ko nono osetiyo tich matek moloyoto un useyudo ko n y ruok kuom tichgim atek."

Jo Samaria Mang’eny Oyie 3 9Jo Samaria mang’eny moa e taondno

n oyie kuome nikech neno mane dhako n ootimo ni, "Nende onyisa gik moko dutoma asetimo." 4 0O m i yo ka jo-Samarianobiro ire, ne gisaye mondo omed betkodgi, mi nobet kodgi kuom ndalo ariyo.4 1Kendo ji mamoko mang’eny nodokojoma oyie nikech weche mane ow a c h o n e-gi.

4 2Ne giwacho ne dhakono ni, "Koro okw ayie nikech weche mane iwacho ke n d e ;koro wasewinjo gi itwa, kendo wang’eyogadier ni ng’atni en Jawar mar piny."

Yesu Ochango Wuod Jatelo 4 3Bang’ ndalo ariyogo, nowuok odhi

Galili. 4 4( To Yesu owuon noyudo osew a-cho ni janabi onge gi luor e gwe n g ’ g iowuon.) 4 5Ka nochopo Galili, jo Galilin o r w a ke. Ne giseneno gik moko dutomane osetimo Je rusalem chieng’ SapPasaka, nimar gin bende ne gin kuno.4 6N o c h a ko olimo dala mar Kana, maniepiny Galili, kama ne oloke pi divai. To nenitie jatelo moro maka ruoth ma wuodene tuo kendo nie pien Ka p e rnaum. 4 7Kan g ’ atni nowinjo ni Yesu osechopo Galilikoa Judea, nodhi ire mosaye mondo odhiochang wuode mane chiegni tho. 4 8E k aYesu nowachone ni, "Ka ok uneno honnigi ranyisi to ok ubi yie ngang’ 4 9Jat e l omaka ruodhno nowachone ni, "Ja d u o n g ’ ,

yie idhi koda mwalo kapok nyat h i n ao t h o." 5 0Yesu nodw o ke ni, "Chak wuothidhi, wuodi biro bedo mangima." Ng’at n on o r w a ko wach mane Yesu ow a c h o n e, minoa odhi. 5 1Ka noyudo en e yo olorm w a l o, jotichne noromone gi wach niwuode ne koro ngima. 5 2Kane ononog ikuom saa mane wuode ochake winjom ab e r, ne giwachone ni, "Midusi nyowe ye nyoro saa ab i r i yo." 5 3Eka wuonn o n g ’ e yo ni mano e saa onogono maneYesu owachone ni, "Wuodi biro bedomangima." Omiyo noy i e, en kaachiel gijoode duto. 5 4Ma e tim hono mar ariyo maYesu notimo, ka nodonjo Galili koa Judea.

Yesu Ochango Ja- Songa E DhoYawo

5 Bang’ kinde moko, Yesu noidhoodhi Jerusalem e sawo moro mar jo

Yahudi. 2To ei Jerusalem kanyo, butranga Rombe, miluongo ni Bethesda gidho jo-Aramia, ne nitiere yawo moroma nigi raidhi midonjogo abich. 3Karkani ji mong’ol mathoth ahinyan o h e r oga riye - muofni, rong’onde,joma nigi athany - kendo ne giritomondo pi otugr e. 4Kinde ka kindemalaika mar Ruoth ne jalorga piny mitug pi. Ng’ama nokwongo donjo epigno sama otugoreno ne chango kuomkit tuo moro amora mane en go. 5To nenitie ng’ato kanyo mane osebedo ka tuoosiko kuom higini piero adek gaboro.6Ka Yesu nonene koriere piny kanyo,kendo kane onyise ni osebedo kochalkamano kuom kinde marabora, nopen-je ni, "Be idwaro ni ochangi?" 7Jasongano nodwoke ni, "Jaduong’, aongegi ng’ama nyalo konya donjo ei yawosama pi otugore. Sama atemo ni adonjito ng’at machielo donjo kuongona."8Eka Yesu nowachone ni, "Aa malo!Kaw pieni mondo iwuothi."9Gikanyono ng’atno nochango, kendonokawo piene mowuotho Odiechieng’mane gini otimoree ne en chieng’Sabato, 10omiyo jo Yahudi nowacho ne

110YOHANA 4:36

ng’ama nochangino ni, "Kawuono enchieng’ Sabato, kendo chik ok oyieniting’o pieni." 1 1To nodw o kogi ni,"Ng’at ma nochanga ema nowachonani, "Kaw pieni mondo iwuothi."12Omiyo ne gipenje ni, "Mano to enng’ama nade ma nowachoni ni ikawekendo iwuothi?" 1 3To ng’amanochangino ne ok ong’eyo ni ng’ama neochange ne en ng’a, nimar noy u d oYesu oseleny oa e dier oganda manen i k a n yo. 1 4Bang’e Yesu noyude eHekalu mowachone ni, "Winji, koroi s e d o ko mangima ke n d o. Wericho,nono to gimoro marach moloyobiro timoreni." 1 5N g ’ atno noa odhimonyiso jo Yahudi ni Yesu emanochange.

Ngima Miyudo Kuom Wuowi 1 6Kuom mano, nikech Yesu ne chango

ji chieng’ Sab at o, jo-Yahudi nosande. 1 7ToYesu nowacho negi ni, "Wu o ra osikok at i yo tichne nyaka kaw u o n o, kendo anbende asiko at i yo." 1 8N i kech wachni, jo-Yahudi nomedo temo matek moloyomondo gineg e, nimar ne gineno ni okS ab ato kende ema noke t h o, to bende nin o l u o n go Nya s aye ni wuon-gi, manyisoni ne oketore ni orom gi Nya s aye. 1 9ToYesu nomiyogi dw o ko ni: "Aw a c h o n uadier ni, Wuod Dhano ok nyal timogimoro kende owuon; onyalo mana timogima oneno ka Wuoro timo, nike c hgimoro amora ma Wuoro timo emaWu owi bende timo. 2 0Nimar Wu o r oohero Wu owi, kendo onyise gik mokoduto motimo. Ee, obiro medo nyise ko d aka gik madongo moloyo magi mi uwuor.2 1Nimar mana kaka Wuoro chiero jomao t h o, kendo miyogi ngima, e kaka Wu ow ichiwo ngima ne ng’ato ang’ata moheromondo omi. 2 2To bende, Wuoro ok ya ln g ’ at o, to oseketo tich ng’ado bu ra duto elwet Wu owi, 2 3mondo eka ji duto omiWu owi duong’ mana kaka gimiyo Wu o r oduong’. Ng’at maok mi Wu owi duong’ okmi Wuoro mane oore duong’.

2 4Awachonu adier ni ng’ato ang’ata maw-injo wachna, kendo moyie kuom Jal maneo o ra, nigi ngima manyaka chieng’, ke n d ook bi ng’adne buch tho; oseng’ado oa etho modonjo e ngima. 2 5Awachonu adierni ndalo biro, kendo koro osechopo, majoma otho biro winjo duond Wu o dN ya s aye, kendo joma owinjo biro dokomangima. 2 6Nimar mana kaka Wu o r onigi ngima e iye e kaka osemiyo Wu ow imondo obed gi ngima e iye. 2 7To bendeo s e m i ye teko mondo ong’ad bu ra, nike c hen e Wuod Dhano. 2 8" Wachni kik bu og u ,nimar ndalo biro ma ji duto manie i liete-gi nowinj duonde 2 9mi giwuog oko; jomaosetimo maber nochier mondo obedmangima, to joma osetimo gik marichonochier mondo ong’adnegi buch tho.3 0An onge gima anyalo timo kenda; aya l oji mana koluwore gi gima aw i n j o, ke n d obu ra ma ang’ado nikare, nimar ok at i mkamano mondo atim dwarona awuon tomondo atim dwaro Jal ma noora.

Neno Kuom Yesu 3 1" Kapo ni atimo nenda awuon to

nenda ok nikare. 3 2To nitie ng’ama chieloma timo neno ma chwaka, kendo ang’eyoni neno motimo kuoma nikare. 3 3" N euoro joote ne Johana kendo osetimo nenokuom adiera. 3 4Ok awach kamano nike c hayie gi nend dhano, to awache mondouyud warruok. 3 5Johana ne en taya maneoliel mochiwo ler, kendo nuyiero marbedo mamor gi lerneno kuom kindem o ko. 3 6" To an gi neno mapek moloyomar Johana. Nimar tich onogono maWu o ra osemiya mondo achopi, kendo makoro atimo sani, timo neno ni Wu o ra ose-o ra. 3 7Kendo Wuoro moseora nogo oseti-mo neno kuoma en owuon. Pok uwinjoduonde nyaka nene kendo pok uneno kite,3 8Wachne bende onge e iu, nimar udag iyie kuom Jal ma nooro. 3 9U keto chunyukuom nono Ndiko nikech uparo ni unya l oyudo ngima manyaka chieng’ kuomgi.M agi e Ndiko gogo ma timo neno kuoma,4 0to kata kamano utamoru biro ira

111 YOHANA 5:40

mondo uyud ngima. 4 1"An dhano ok emam i ya duong’; 4 2a n g ’ e you mab e r. Ang’eyoni uonge gi hera mar Nya s aye ei chunyu.4 3Asebiro e nying Wu o ra, to utamorurwaka; to ka ng’at machielo nobi e nyingeowuon to ubiro rwake. 4 4Ere kaka unya l oyie ka urwako pak ma joweteu pako u go,to ok utem matek mondo uyud pak moakuom Nya s aye makende? 4 5"Kik upar niabiro donjonu e nyim Wu o r o. Jal madon-jonu en Musa, kama ukete genouno. 4 6Toka dine bed ni uyie kuom Musa, to Anbende da uyie kuoma, nimar nondikokuoma. 4 7To kaka ok uyie kuom gik maneo n d i ko, ere kaka ubiro yie kuom gik maawacho?"

Yesu Opidho Ji Alufu Abich

6 Bang’ kinde moko bang’ mano, Ye s unong’ado nyaka loka machielo mar

Nam Galili (Ma bende iluongo ni NamTiberia), 2kendo oganda maduong’n o l u we nikech ne giseneno honni maneosetimone jotuo. 3Eka Yesu nodhi e bat hgot kamoro mi nobet piny kanyo gi jop-u o n j r e n e. 4Sap jo Yahudi mar Pasaka ko r on o k ayo machiegni. 5Ka Yesu noting’owang’e moneno oganda maduong’ kab i r oi r e, nowacho ne Filipo ni, "Ere kumaw a n yalo ng’iewe makati ne jogi mondogicham?" 6Nopenjo ma mana mondo ote-m ego, nimar nong’eyo gima nobiro timo.7Filipo nodw o ke ni, "Kata misach dwe c h eaboro ok ding’iew go makati moromo, man g ’ ato ka ng’ato kuom jogi duto nya l ok ata mana bilo matin nono!" 8Ja p u o n j r e n em a c h i e l o, ma Andrea, mane en ow a d g iSimon Petro nokone ni, 9" Wu owi moroeri nika ma nigi makati matindo ab i c hmotedi gi shairi, kod rech matindo ariyo,to magi dikony ang’o kuom pidho oga n d amachal kama?" 1 0Yesu nowacho ni," N y i s u ru ji obed piny." To ne nitie lummang’eny kar kanyo, omiyo ji nobedop i n y, joma chwo kuomgi madirom alufuabich. 1 1Eka Yesu nokawo makat i go min og we d h ogi, kaeto opogone joma nobedop i n y, kaka moro ka moro kuomgi ne

dw a r o. Kamano bende e kaka notimo gir e c h go. 1 2Kane gisechiemo giduto migiyieng’, nowachone jopuonjrene ni," C h o k u ru ng’injo duto ma ji ochamoowe yo. Kik uwe gimoro dhi nono. "1 3O m i yo ne gichokogi, kendo ne gipong’oaditni apar ga r i yo gi ng’injo ma noa em a k ati matindo abich, mane jomanosechiemo owe yo. 1 4Ka ji noneno timhono ma Yesu notimono, ne gichakowacho ni, "Ka kuom adier to ma e janab imane onego obi e piny." 1 5To kaka Ye s un o n g ’ e yo ni ne gichano biro make mondog i kete ruoth githuon, noa kanyo ke n d omodhi ewi got moro kar ke n d e.

Yesu Owuotho Ewi Pi 1 6Ka nochopo odhiambo, jopuonjre

nolor mwalo nyaka e dho nam, 1 7kuma negidonjo ei yie, kendo ne gisiaye mi ging’a-do nam nyaka Ka p e rnaum. Sechego ko r opiny noselil, to Yesu ne pok obiro irgi.1 8Yamo ma tekre ng’eny ne kudho, ke n d opi nam ne gingore matek. 1 9Ka koro negise kiewo ngai kama nyalo romo kilomi-ta abich kata auchiel. Ne gineno Ye s uk awuotho ewi pi ko c h i ko irgi; mi luoron o m a kogi. 2 0To nowacho negi ni, "EnAn, we u ru luor." 2 1Ka nosewacho manoeka koro ne giyie mar rwake ei yie. Ke n d og i k a n yono yie nochopo e dho nam kaman eg i d h i ye. 2 2K i n y n e, oganda mane niko d eloka nam noyudo ni yie achiel kende emane nikanyo, kendo ni Yesu gi jopuonjrenene ok jodonjo ei yie, to ni ne gidhi adhiyakendgi. 2 3Eka yiedhi moko moa Tiberian ogowo but kama ne ji ochame makat i ,bang’ ka Ruoth nosegoyo erokamano.2 4Ka ogandano nofwe n yo ni Yesu gi jop-uonjrene ne onge kanyo, ne gidonjo ey i e d h i go, mi gidhi Ka p e rnaum, mondogimany Yesu kuno.

Yesu E Makati Mar Ngima 2 5Kane giyude loka nam koma chielo,

ne gipenje ni, "Rabi, nende ichopo kak a rang’o?" 2 6Yesu nodw o kogi kaw a c h oni, "Anyisou adier ni umanya ok nike c h

112YOHANA 5:41

n yo uneno timbe hono, to mana nike c hn yo uchamo makati mi uyieng’. 2 7We u rut i yo ne chiemo maru m o, to tiuru nechiemo masiko nyaka chop uyud ngimam a n yaka chieng’, ma Wuod Dhano birom i you. Nya s aye oseketo kido mare kuomemanyiso ni oyie ko d e." 2 8Eka neg i p e n j eni, "Ang’o mowinjore watim eka mondow ati tije ma Nya s aye dwaro?" 2 9Ye s un o dw o ko ni, "Tij Nya s aye en ma: Nimondo uyie kuom Jal moseoro." 3 0Ku o mmano ne gipenje ni, "Ka ra tim hono manemibiro nyisowa mondo wane eka way i ekuomi? Ang’o mibiro timonwa?3 1Kwe r ewa nochamo manna e thim;mana kaka ondiki ni, ‘Nomiyogi makat imoa e polo mondo gicham.’ 3 2Yesu now a-cho negi ni, "Anyisou adier ni Musa okema osemiyou makati moa e polo, toWu o ra ema miyou makati maradier moae polo. 3 3Nimar makati mar Nya s aye enJal malor piny koa e polo kendo chiwongima ne piny." 3 4Ne giwachone ni," Jaduong’, miwae makatino pile pileko c h a kore kaw u o n o." 3 5Eka Yesu nony-i s ogi ratiro ni, An e makati mar ngima.Ng’ama obiro ira kech ok noka, ke n d ong’ama oyie kuoma riyo ok nolo nga n g ’ .3 6To mana kaka nyocha anyisou, usenenato pod udagi yie. 3 7Joma Wuoro omiyaduto biro ira, kendo ng’ato ang’at amobiro ira ok anariembi ngang’. 3 8N i m a rasebiro e piny ka aa e polo ok mondo at i mdwacha, to mondo atim dwach Jal man o o ra. 3 9To dwach Jal mane oora en ma:Ni mondo kik awit kata achiel kuom jiduto mosemiya, to ni mondo achiergichieng’ giko. 4 0N i kech dwach Wu o ra enni ji duto mageno kuom Wu owi, ke n d om oyie kuome obed gi ngima manya k achieng’, kendo abiro chiere chieng’ giko. "4 1Jo Yahudi nochako ng’ur kode nike c hn owacho ni, "An e makati ma nolor e pinykoa e polo." 4 2Ne giwacho ni, ‘Ma dongeen Yesu, ma wuod Josef, ma wang’eyowuon gi min? Ere kaka dobukre kow a c h osani ni, ‘Ne abiro e piny ka aa e polo?"4 3Kuom mano, Yesu nokwe r ogi ni,

" We u ru ng’ur e kindu uwegi. 4 4O n g eng’ama nyalo biro ira ka Wu o ra maneo o ra ok ema oy u aye, kendo anachierechieng’ giko. 4 5Ondiki e kitepe Jo n abi ni,‘ N ya s aye nopuonjgi gin duto. Ji duto mawinjo wach Wu o r o, kendo mapuonjorek u o m e, biro ira. 4 6Onge ng’ama osenenoWuoro makmana Jal ma noa ka Nya s aye ;En kende ema oseneno Wu o r o. 4 7A n y i s o uadier ni ng’ama oyie nigi ngima manya k achieng’. 4 8An e makati mar ngima.4 9Kwereu nochamo manna e thim, to kat akamano ne githo. 5 0To makati moa e poloeri ni ka, ma ng’ato nyalo chamo mondokik otho. 5 1An e makati mangima manobiro e piny koa e polo. Ka ng’at moroa m o ra ochamo makatini, to obiro betmangima nyaka chieng’. Makatini enr i n gra, ma abiro chiwo mondo eka pinyobed mangima." 5 2Eka jo Yahudi nochakogoyo mbaka ma iye tek e kindgi giweg i ,ka giwacho ni, "Ere kaka ng’atni nya l om i yowa ringre mondo wacham?" 5 3E k aYesu nowacho negi ni, "Anyisou adier ni,ka ok uchamo ringre Wuod Dhano ke n d oumadho rembe to uonge gi ngima e iu.5 4N g ’ ato ang’ata machamo ringra ke n d omadho remba nigi ngima manya k achieng’, kendo abiro chiere chieng’ giko.5 5nimar ringra en chiemo adier ke n d oremba en math adier. 5 6N g ’ ato ang’at amachamo ringra kendo madho rembas i ko kuoma, to an bende asiko kuome.5 7Mana kaka Wuoro Mangima noora ,kendo angima nikech Wu o r o, e kaka ng’a-ma chama biro bedo mangima nikech an.5 8Ma e makati ma nolor piny koa e polo.Kwereu nochamo manna to ne githo, tong’ama chamo makatini biro bedo mangi-ma nyaka chieng’." 5 9N owacho we c h eg iKa p e rnaum ka noyudo opuonjo eiS u n agogi.

Jopuonjre Mang’eny Oweyo Yesu 6 0Kane giwinjo wachno, thoth jopuon-

jrene nowacho ni, "Ma en puonj mat e km a n a d e. En ng’a manyalo yie ko d e ? "6 1Kaka Yesu nong’eyo ni jopuonjrene ne

113 YOHANA 6:61

ng’ur kuom wachni, nowacho negi ni,"Mitki wachni ochwanyou? 6 2Ka kamanoto ubiro timoru nade ka unune Wu o dDhano ka idho dok kuma ne entie mok-w o n go! 6 3Roho ema chiwo ngima;r i n gruok ok kony gimoro. Weche maa s ewachonu gin chuny kendo gin ngima.6 4To eka nitie jomoko kuomu maok oy i e. "Nimar Yesu noseng’eyo nyaka aac h a k ruok ni ne en ng’a kuomgi mane okoy i e, kendo mane biro ndhog e. 6 5N o m e d ow u oyo kowacho ni, "Mano emomiyo neanyisou ni onge ng’ama nyalo biro ira kaok Wu o ra ema omiye nyalo mar timok a m a n o." 6 6Chakre kindeno thoth jop-uonjrene nolokore owe ye, kendo neg i we yo luwe. 6 7Yesu nopenjo jopuonjreapar ga r i yo ni, "Mitki un bende udw a r oaa?" 6 8Simon Petro noduoko ni, "Ru o t h ,en ng’a madwadhi ire? In ema in gi we c h em ag ngima manyaka chieng’. 6 9Way i ekendo wang’eyo ni in e Ng’ama Ler marN ya s aye." 7 0Eka Yesu nodw o kogi ni,"Donge aseyierou duto karu ji aparga r i yo? To ng’at achiel kuomu enjachien!" 7 1( N ow u oyo kuom Judas mawuod Simon Iskariot ma nebiro ndhog eb a n g ’ e, kata obedo ni ne en achiel kuom jiapar ga r i yo.)

Yesu Odhi E Sap Kiche

7 Bang’ mago Yesu nodhi koni gi ko n ie piny Galili, kotemo bedo mabor gi

ne Judea nikech jo Yahudi ne rite kunomondo gineg e. 2To ka Sap jo Yahudi marKiche ne chiegni chopo, 3owete Ye s un owachone ni, "Wu og ka idhi Ju d e amondo jopuonjreni one honni mitimo.4Ka ng’ato dwaro mondo obed rahuma took otim gik motimo ling’ling’. Omiyokaka isebedo ka itimo honnigi, ko r on yenyri e lela mondo piny oneni." 5N i m a rk ata owetene owuon ne ok oyie kuome.6E m o m i yo Yesu now a c h o n egi ni, "Ans e c h ega pok ochopo, un to unyalo timogigeu samoro amora. 7Piny ok nyal chay-ou, to an to piny ochaya nikech ahulo nigik motimo richo. 8Un dhiuru adhiya e

s aw o. An pod ok adhi e sawono mondin i kech saa mowinjore adhi kuno poko c h o p o." 9Bang’ wacho mano nodong’Galili. 1 0Kata kamano bang’ ka owe t e n en o s ewuok odhi e saw o, en bende nodhi, tonodhi ling’ling’ ka ji ok ong’eyo ni odhi.1 1To e sawono jo Yahudi ne manye kagipenjore ni,"Ng’atcha ni kure?" 1 2To edier oga n d a n o, ji mathoth ne kuothokuome ka giwacho gik mopogo r eo p ogo r e. Moko ne wacho ni, "En ng’amab e r." To moko nodw o ko ka giwacho ni," O oyo, owuondo ji." 1 3To onge ng’ama nen yalo wuoyo kuome e lela nikech ne gilu-oro jo Yahudi.

Yesu Opuonjo E Sawo 1 4Ka koro Sawo ne nie diere tir, Ye s u

noidho malo modhi nyaka e laro magHekalu, kendo nochako puonjo. 1 5To joYahudi nowuoro kendo negipenjo ni," R i e ko machalo kama ng’atni oyudo kureto ok osomo?" 1 6Yesu nodw o kogi ni, "Gikma apuonjo ok gin maga awuon. Gin magJal mane oora. 1 7Ka ng’ato oyiero martimo dwach Nya s aye, to obiro ng’eyo kabende puonjna oa kuom Nya s aye adier,k ata ka awacho wechena awuon. 1 8N g ’ atma wuoyo kuome owuon timo kamanomondo oyud duong’ en owuon, to ng’atma tiyo mondo Jal mane oore ema oy u dduong’ en ja adiera, kendo onge miriambomoro amora kuome. 1 9Musa dongen o m i you chik? Ka kamano to udwa neganang’o ?" 2 0O gandano nodw o ko ni," Jachien ni kodi! En ng’a madwa neg i ? "2 1Yesu nowacho negi ni, "Hono achielkende ema atimo kendo mano omiyochunyu chandore uduto. 2 2To nike c hMusa nomiyou tim mar tero nyangu (tochutho Musa ok ema nomiyou tim martero nyangu, to noa kuom kwereu), omiyoutero ji nyangu nyaka chieng’ Sab at o.2 3Koro ka inyalo ter ji nyangu chieng’S ab at o, mondo eka Chik Musa kik ke t h i ,anto iu wang’ koda nang’o ka achangor i n gre dhano duto chieng’ Sab at o ?2 4We u ru ng’ado bu ra kuom gik muneno

114YOHANA 6:62

g i o ko, to ng’aduru bu ra makare.

Bende Yesu En Kristo Adier? 2 5Gi kar dhogeno jo Je rusalem moko

n o c h a ko penjo ni, "Ma donge e ng’at mag i dwaro mondo ginegi? 2 6Ende e,ow u oyo e lela to giling’ aling’a. Dipo jote-lo oseyie kode ni en e Kristo? 2 7Tow a n g ’ e yo kuma ng’atni oaye; Kristo tokobiro to onge ng’ama nong’e kumao aye." 2 8Ka noyudo Yesu pod puonjo eilaro mag Hekalu, noy w agore mat e kkowacho ni, "Ee, ung’eya, kendo ung’eyokuma aaye. Ok an ka gi dwarona aw u o n ,to Jal ma noora en jaadiera. Un ukiaye,2 9to an to ang’eye nikech ne aa ire, ke n d oen ema noora." 3 0Kane giwinjo mano, negitemo mondo gimake, to onge ng’amanotemo mule gi lwe t e, nikech sane ne poko c h o p o. 3 1Ji mathoth e dier ogandano podn oyie mana kuome. Ne giwacho ni, "KaKristo miwachono obiro, be enotim timbehono mang’eny moloyo ng’atni adier?"3 2Jo Farisai nowinjo ka oganda kuodhogik ma kamago kuome, omiyo jodolom a d o n go gi jo Farisai nooro askeche magHekalu mondo omake. 3 3Yesu now a c h on egi ni, "An kodu mana kuom ndalom atin kende eka abiro dok ir Jal ma noora .3 4Ubiro manya, to ok ubi yuda, ke n d okama antie ok unyal bire." 3 5Jo Ya h u d in owacho e kindgi giwegi ni, "Ng’at n idwadhi kune maok wanyal yudee? Mitkio dwa dhi kuma jowa odakie ka gikere edier jo Grik mondo opuonj jo Grik?3 6Tiend gima nowacho ni, ‘Ubiro manyato ok ubi yuda’ kendo ni, ‘kama antie oku n yal bire’ en ang’o?" 3 7O d i e c h i e n g ’m ogik mar Saw o, mane en odiechieng’maduong’ mogik, Yesu nochung’ mow a-cho gi duol maduong’ ni, "Ka ng’ato nigir i yo to mondo obi ira omodhi. 3 8N g ’ at oa n g ’ ata moyie kuoma pi ngima nobu b n ikoa e iye, mana kaka Ndiko ow a c h o. "3 9Gima ne ow u oyo kuome ne en Ro h o,mane joma oyie kuome biro yudo bang’e.N yaka thuolono Roho ne pok ochiw,n i kech Yesu ne pok omi duong’. 4 0Ka n e

giwinjo wachno, moko kuom joma nen i k a n yo nowacho ni, "Ng’atni en janab ia d i e r." 4 1To jomoko to nowacho ni, "En eK r i s t o." Joma moko to nopenjo ni, "Erekaka Kristo nyalo aa Galili? 4 2N d i kodonge wacho ni Kristo biro aa e anyuolajoka Daudi, kendo ni obiro aa Bethlehem,taon mane Daudi odakie?" 4 3O m i yo jin o p ogore nikech Yesu. 4 4Jo m o ko ne dw am a ke, to onge ng’ama nomule gi lwe t e.

Jotend Jo Yahudi Otamore Yie 4 5Eka askeche mag Hekalu nodok ir

jodolo madongo gi jo Farisai, kendo neg i p e n j ogi ni, "Dak ukele?" 4 6A s ke c h en o dw o ko ni, "Onge ng’ama osew u oyokaka ng’atni nyaka nene." 4 7To jo Fa r i s a in o dw o kogi ni, "Kare un bende osew u o n-dou. 4 8Be usenene jotend jo Farisai kat aachiel moyie kuome? 4 9Onge ng’amaluwo ng’atni makmana oganda moming’mokia chikgi, joma okuong’ chuth!"5 0N i ko d e m o, jal ma noyudo osegadhi irYesu motelo, kendo mane en achiel kuom-gi, nopenjo ni, 5 1"Be chikwa oyie adiermondo ong’adne ng’ato bu ra kapokonone mokwongo mondo ong’e gimaotimo?" 5 2Ne gidw o ke ni, "Encha in be iaGalili? Many mab e r, to ibiro yudo ni ongej a n abi manyalo aa Galili." 5 3Eka moro kamoro kuomgi nowuok odhi dalane.

8 Yesu to nodhi e Got Zeituni. 2Tookinyi kog wen nodok e Hekalu

ke n d o, kama ji duto nochokore ko lw o r e,kendo nobet piny mopuonjogi. 3Jo p u o n jChik kod jo Farisai nokelo e iye kanyod h a ko moro mane ojuki ka terore. Neg i kete ochung’ e nyim joma ne nikanyod u t o, 4kaeto giwacho ne Yesu ni," Japuonj, dhakoni nende omaki rando kat e r o r e. 5To Musa nomiyowa chik mondowachiel mon ma kamago gi kite. In toiwacho ang’o kuom wachni?" 6Ne gike t owachno e nyim Yesu kaka ragaji, mondogiyud yo mane ginyalo donjonego. ToYesu nokulore piny kendo nochako ndikoe lo gi lith lwe t e. 7Kane gimedo dhi nyimegi penje, noting’ore mowacho negi ni,

115 YOHANA 8:7

" Kaponi nitie ng’ato e dieru maonge giricho to mondo en ema obed ng’ama dirokidi mokuongo migoyego." 8Eka nochakookulore piny kendo mondiko e lo. 9Gi kard h og e n o, joma nowinjo gima now a c h o n on o c h a ko ng’wel achiel ka achiel, ko c h a ko-re gi joma dongo, nyaka Yesu kende emanodong’ gi dhakono kochung’ kanyo.1 0Yesu noting’ore kendo nopenje ni,"Mama, eregi? Onge ng’ama odong’ madonjoni?" 1 1N owacho ni,"Onge,Jaduong’." Yesu nokone ni, "An bende okang’adni bu ra. Wu ogi idhi, to kik ichakitim richo kendo ko c h a kore sani.

Gimomiyo Nend Yesu En Adier 1 2Yesu nochako ow u oyo kodgi ke n d o,

kowacho ni, "An e ler mar piny, ng’at oa n g ’ ata ma luwa ok nyal wuotho em u d h o, to enobed gi ler mar ngima.1 3O m i yo jo Farisai nopinge ka giwachoni, "Ero itimo nendi iwuon, manyiso ninendino ok nyal kaw ni en adier." 1 4Ye s un o dw o kogi ni, "Kata obedo ni at i m onenda awuon to nenda pod en mana adiernimar ang’eyo kuma ne aaye gi kumaa d h i ye. Un to ukia kuma aaye gi kumaa d h i ye. 1 5Ung’ado bu ra gi ko ru, to an took ang’adne ng’ato bu ra. 1 6To ka ang’adobu ra to paro ma ang’ado duto nikaren i kech ok ang’ad bu ra kenda, to ang’adokaachiel gi Wu o ra ma noora. 1 7Ondiki echiku ni nend ji ariyo inyalo yiego. 1 8A natimo nenda awuon, to ng’ama timonenda en Wuoro mane oora.to ng’amachielo matimo nenda en Wuoro maneo o ra 1 9Eka ne gipenje ni, "Wu o n u n on i k a n ye?" Yesu nodw o kogi ni, "Ukiayakendo Wu o ra bende ukia. Ka dine bed niu n g ’ e ya to dine ung’eyo Wu o ra bende. "2 0Ne owacho we c h egi ka noyudo opuon-jo e alw o ra mar Hekalu, but kama ji nekete sadaka. To onge ng’ama nomake,n i kech sechege ne pok ochopo. 2 1Ye s un o c h a ko owacho negi ni, "Abiro dhiawe you, kendo ubiro manya ndi, tounutho e richou. Kuma adhiye ok unya lb i r e." 2 2Wachneno nomiyo jo Ya h u d i

openjore ni, "Mitki ng’atni dwa dere?Dipo mano emomiyo owacho ni, ‘Ku m aa d h i ye ok unyal bire?’" 2 3To nomedowacho negi ni, "Un jo mwalo, to an aam a l o. Un jo pinyni to an ok an ja pinyni.2 4Ne asenyisou ni ubiro tho e richou. Kau t a m o ru yie ni an ng’ama asebedo kaawachonu ni an to ubiro tho e richoumaonge kiawa. 2 5Ne gipenje ni, "In ng’a?"Yesu nodw o kogi ni, "An ng’ama asebedoka awacho ni an nyaka aa chakruok. 2 6A ngi gik mang’eny monego aw a c h n umondo ang’adnugo bu ra. To Jal ma nooraen ng’ama igeno, kendo anyiso piny gikma asewinjo kuome. 2 7Ne ok ging’eyo nine ow u oyo n egi kuom Wu o r o. 2 8O m i yoYesu nowacho negi ni, "Bang’ ka uselieroWuod Dhano malo eka unung’e ni anng’ama asebedo ka anyisou ni an, ke n d oni onge gima atimo kenda to aw a c h omana gik ma Wu o ra opuonja. 2 9Jal man o o ra nikoda kendo pok owe ya ke n d a ,nimar atimo gik mamore kinde duto. 3 0J imang’eny noyie kuome seche man ow u oyo n o.

Nyithind Ibrahim 3 1Yesu nowacho ne jo Yahudi ma noy i e

kuome ni, "Ka usiko kumako puonjna ekaun jopuonjrena adier. 3 2Kutimo kamanoto ubiro ng’eyo adiera kendo adiera nomiubed thuolo." 3 3To ne gidw o ke ni, "Wa nwan koth Ibrahim kendo pok ne wab e d owasumbini ng’ato nyaka nene. Ere kakai n yalo wachonwa ni ibiro gonywa wab e-do thuolo." 3 4Yesu nodw o kogi ni," Awachonu adier ni ng’ato ka ng’ato matimo richo en misumba richo. 3 5Toong’ere ni misumba onge gi kare ei ot, towuod ot to en jakanyo nyaka chieng’.3 6O m i yo ka Wu owi ema omiyou thuolo,to ubiro bedo thuolo chuth. 3 7A n g ’ e yo niun koth Ibrahim, kata kamano udw an ega, nikech udagi miyo Wachna thuolo echunyu. 3 8Awachonu gik ma asenenokuom Wu o ra wang’ gi wang’, to un usikoutimo gik muse neno kuom wuoru. 3 9N eg i dw o ke ni, "Wan Ibrahim e Wu o n w a . "

116YOHANA 8:8

Yesu nowacho negi ni, "Ka dine bed ni unnyithind Ibrahim adier to dine utimo gikma Ibrahim notimo. 4 0To kaka en sani,u ramo mar nega, An ng’at mosenyisoua d i e ra ma nawinjo kuom Nya s aye.I b rahim ne ok otimo gik ma kamago.4 1Un timbe wuonu ema utimo." Neg i kone ka gikwere ni, "Wan ok wankimirwa. Wuoro ma wan go achiel mak-ende en Nya s aye owuon."

Nyithind Jachien 42Yesu nowacho negi ni, "Ka dine

bed ni Nyasaye en Wuoru, dine uhera,nimar ne aa ir Nyasaye kendo koro erian ka, ok asebiro kenda awuon, to enema noora. 43Ang’o momiyo wechenaok donjnu? En nikech udagi winjowachna. 44Un jo jachien ma wuoru,kendo dwach wuoru nogo ema uherotimo. Ne en janek nyaka aa chakruok,kendo ok olu adiera nikech adiera ongek u o m e. Koriambo to otimo gimaong’iyogo, nimar en jamiriambo, kendoen e wuon miriambo. 45To an ok uyiekuoma nikech awacho adiera! 4 6B eng’ato kuomu ka nyalo ng’eng’a nia s e ketho kuom timo richo moroamora? To ka awachonu adier to ang’om o m i yo udagi yie kuoma? 4 7N g ’ atNyasaye winjo weche Nyasaye. Omiyogimomiyo un ok uwinjgi en nikech okun jo Nyasaye.

Gik Ma Yesu Nowacho KuomeOwuon

4 8Jo Yahudi nodw o ke ni, "Donge wankare ka wawacho ni in ja Samaria ke n d oni in gi jachien?" 4 9Yesu nodw o ko ni,"Aonge gi jachien. Wu o ra ema amiyoduong’ to un to uchaya. 5 0Ok adw a rduong’ ne an awuon, to nitie ng’amachielo madw a r e, kendo en e jang’ad bu ra .5 1Anyisou adier ni ka ng’ato orito wachnato ok enone tho giwang’e." 5 2Ka joYahudi nowinjo wachno, ne gikone ni," Koro wang’eyo maonge kiawa ni in gijachien! Ibrahim notho, kendo jonab i

bende notho, to in to iwacho ni ka ng’at oorito wachni to ok none tho gi wang’e.5 3Iparo ni iduong’ moloyo wuonwaI b rahim? Ka en notho, kendo jonab ibende notho. In to iparo ni in ng’a ?"5 4Yesu nodw o kogi ni, "Ka dipo ni amiyo-ra duong’ kenda to duong’na onge tiende.To Wu o ra, ma un be uramo ni en Wu o ru ,ema miya duong’. 5 5To kata obedo ni oku n g ’ e ye to an to ang’eye kendo aritow a c h n e. 5 6I b rahim wuonu nogombo nenondalona gimor, kendo nonene mi nopong’g i m o r." 5 7Jo Yahudi nowachone ni, "Po kiromo kata higini piero abich to isenenoI b rahim!" 5 8Yesu nowacho negi ni,"Anyisou adier ni kane pok onywolI b rahim to ne Antie!" 5 9Gi kar dhog e n one gikwanyo kite mondo gichielego toYesu nopondonegi, mopusore oa e alw o ramar Hekalu.

Yesu Ochango Ng’ama Nonywol KaMuofu

9 Ka noyudo owuotho odhi, nonenon g ’ at moro mane en muofu nyaka aa

n y w o l n e. 2Jopuonjre nopenje ni, "Rabi, enng’a ma notimo richo; ng’atni koso jony-w o l n e, momiyo nonywole muofu?" 3Ye s un o d u o ko ni, "Ng’atni kata jonywolne neok otimo richo, to ma notimore mondotich Nya s aye onyisre e ngimane. 4Ka poden odiechieng’ to nyaka wati tich Jal man o o ra. Otieno biro ma onge ng’ama nya l ot i yo. 5Ka an e piny to an e ler mar piny. "6Ka nosewacho kamano, nong’udhoo l awo e lo, eka noloso chuodho gi olaw o,kaeto oketo e wang’ ng’at n o. 7Eka now a-cho ne ng’atno ni, "Dhiyo ilwok wang’i es o ko mar Siloam" (tiend wachni en"Ote"). Omiyo ng’atno nodhi molw o kow a n g ’ e, kendo noduogo dala ko n e n o. 8Jog weng’gi gi joma nosega nene moteloko k wecho nopenjo ni, "Ma donge e ng’ato n ogo mane jab e d oga piny kakwe-chocha?" 9M o ko kuomgi nowacho ni neen. To moko to nowacho ni, "Ooyo, ng’anichal mana ko d e." To en owuon to now a-cho ko ramo ni, "An e en." 1 0Ne gimedo

117 YOHANA 9:10

penje ni, "Ka kamano to we n g egi noke l oyawore nade?" 1 1N o dw o kogi ni, "Ng’atm i l u o n go ni Yesu noloso chuodho morokaeto oketo chuodhono e we n g e n a .Nonyisa ni adhi Siloam alwok wang’a,kendo nadhi mi aluoko. Eka naneno. "1 2Ne gipenje ni, "Ere ng’atno?" Ton o ko n egi ni, "Akia."

Jo Farisai Onono Kaka MuofuOkelo Chango

1 3Ne gitero ng’at ma chon ne muofunone jo Farisai. 1 4To chieng’ ma Yesu nolosechuodho kendo oyawo wang’ ng’atno neen chieng’ Sab at o. 1 5O m i yo jo Fa r i s a inopenje kaka wang’e nokelo neno. Ton g ’ atno nodw o kogi ni, "Nende oke t ochuodho e wengena kaeto alw o ko mi ko r oa n e n o." 1 6M o ko kuom jo Fa r i s a i go now a-cho ni, "Ng’atni ok oa kuom Nya s aye,nimar ok orito Sab at o." To moko tonopenjo ni, "Ere kaka ng’ama jarichon yalo timo tim hono machal kama?"O m i yo ne gipogore e kindgi giweg i .1 7Eka ne gichako gidonjore gi muofuno,mi gipenje ni, "In ma nende oyaw wang’ito iwacho ang’o kuome?" Ng’atno nod-w o kogi ni, "En janabi." 1 8To jo Yahudi nepod ok oyie ni nonyuole muofu, kendo niwe n g ege noseyaw o r e, nyaka ne giorowach mondo oluong jonyuol ng’at n o.1 9Ne gipenjogi ni, "Ma be e wuodumuwacho ni nonywol muofu? Obet nadeni koro onyalo neno?" 2 0Jo n y w o l go nod-w o kogi ni, "Wa n g ’ e yo ni ma en wuodw a ,kendo wang’eyo ni nonywole muofu.2 1To kaka koro onyalo neno sani, kat ang’ama noyawo wengene to wakia.Pe n j e u ru, tinde oduong’. Obiro wachowach kuome owuon." 2 2Jonywolne now a-cho kamano nikech ne giluoro jo Ya h u d i ,nimar noyudo jo Yahudi oseng’ado wachni ng’ato ang’ata ma nohulo ni Yesu enKristo ne ibiro riembi e Sunagog i .2 3Mano emomiyo jonywolne nowacho ni,"Tinde oduong’, penjeuru." 2 4Ne gichakog i l u o n go ng’at ma nonywol muofuno, ethuolo mar ariyo, mi gikone ni, "Mi

N ya s aye duong’! Wan wang’eyo ni ng’at-ni en jaricho." 2 5N o dw o kogi ni, "An akiak ata en jaricho kata ok en. Gimoro achielkende ema ang’eyo: Ni chon ne an muofuto sani koro aneno!" 2 6Eka ne gipenje ni,"Ang’o ma notimoni? Nende oyaw owang’i nade?" 2 7N o dw o kogi ni, "Dongene asenyisou to ok uchiko itu. Udw awinje kendo nang’o? Koso un be udw ad o ko jopuonjrene?" 2 8Eka ne gidhoge giayenje ka giwacho ni, "In e japuonjrene!Wan wan jopuonjre Musa. 2 9Wa n g ’ e yo niN ya s aye now u oyo gi Musa, to ng’atni towakia kata mana kuma oaye." 3 0N g ’ at n on o dw o kogi ni "Kare awuorou adier! Ukiakuma oaye to en ema noyawo we n g e n a ?3 1Wa n g ’ e yo ni Nya s aye ok winj ja richo.Owinjo mana ng’ate matimo dw a r o n e.3 2Pok nowinji nyaka ne piny chakre nin g ’ ato nosega yawo wang’ ng’ama nony-wol ka muofu. 3 3Ka dine bed ni ng’atni oknoa kuom Nya s aye, to ok dine otimog i m o r o." 3 4Koro ne giduoke ni," In nony-woli e chuny richo, ere kaka koro di ibu k r ini ipuonjowa !" Kendo i ne gidire oko.

Bedo Muofu E Chuny 3 5Yesu nowinjo ni nosedire oko, omiyo

ka noyude to nowachone ni, "Be iyiekuom Wuod Dhano?" 3 6N g ’ atno nopenjoni, "Jaduong’, Wuod Dhano en ng’a?N y i s ago mondo ayie kuome." 3 7Ye s un owachone ni, "Eri koro isenene; en emaow u oyo kodini." 3 8N g ’ atno now a c h on i , " Ruoth, Ay i e," kendo nolame. 3 9E k aYesu nowacho ni, "Ne abiro e pinynimondo ang’adne bu ra, eka muofni onento joma neno olokre muofni." 4 0Jo Fa r i s a im o ko mane ni kode nowinje kow a c h okamano mi nopenje ni, "Iwacho ang’ono?Kare wan be wan muofni?" 4 1Yesu now a-cho negi ni, "Ka dine bed ni un muofni todine ok ubedo joketho nikech richo; ton i kech uke t o ru ni uneno, kethou osiko.

Jakwath Gi Rombege

10 Awachonu adier ni ng’ama okdonji e abich rombe koluwo ra n-

118YOHANA 9:11

gach, to maidho kendo donjo koluwo yom a c h i e l o, en jakuo kendo jamecho. 2N g ’ atmadonjo koluwo ra n gach e jakwadhr o m b eg e. 3Jarito yawone ra n gach ke n d orombe winjo duonde. Oluongo rombeg eowuon gi nyinggi kendo otelonigi kagiwok. 4Ka osegolo rombege duto oko, toodhi e nyimgi, kendo rombege luwobang’e nikech ging’eyo kit duonde. 5To okg i n yal luwo bang’ ng’ama we n d o. Adier,g i r i n go gia bute nikech ok ging’eyoduond ng’ama we n d o. 6Yesu notiyo gingeroni to ne ok giwinjo tiend giman o n y i s ogi. 7Kuom mano, Yesu nochakoowacho negi ni, "Awachonu adier ni an era n ga rombe. 8Ji duto mane obiromotelona ne gin jokuoge kendo jomecho,to rombe ne ok ow i n j ogi. 9An e ra n ga c h .n g ’ ato ang’ata madonjo kakadho kuomaibiro resi. Enodonj iye kendo ow u og oko,mi oyud lek. 1 0Jakuo biro mana mondoo k wel kendo oneki kendo oketh gik moko,An to asebiro mondo giyud ngima, ke n d ogiyude mog u n d h o. 1 1"An e jakwat hm ab e r. Ja k w ath maber chiwo ngimane ner o m b e. 1 2Ng’ama ondiki ok en jakwat hma wuon rombe. Omiyo koneno otoyok abiro to oringo owe yo rombe kanyo. Ekao t oyo monjo rombe kendo ke yog i .1 3N g ’ atno ringo tony nikech en ng’amaondiki kendo ngima rombe ok obadhe.1 4"An e jakwath maber; ang’eyo rombegakendo rombega bende ong’eya .1 5G i n g ’ e ya mana kaka Wu o ra ong’eyakendo ang’eyo Wu o r o, kendo achiwo ngi-mana ne rombe. 1 6An gi rombe mokomaok nie abich rombegi. Gin be nya k aa kelgi.Gin be gibiro winjo duonda, ekaginibed kweth achiel ma nigi jakwat hachiel. 1 7G i m o m i yo Wu o ra ohera enn i kech achiwo ngimana, eka achakoa k awe ke n d o. 1 8Onge ng’ama nyalo kawekuoma, to achiwe nikech ahero. An git e ko mar chiwe kendo an gi teko mark awe ke n d o. Te koni ne ayudo kuomWu o ra." 1 9We c h egi nomiyo jo Ya h u d io c h a ko opogore ke n d o. 2 0Thothgi now a-cho ni, "Ng’ama nigi jachien kendo ma

n e ko riembo wiye matekni to uchikone itunang’o?" 2 1To moko to nowacho ni," M agi ok gin weche ma ng’ama nigijachien nyalo wacho. Jachien be nya l oyawo wang’ muofu adier?"

Tamruok Yie Mar Jo Yahudi 2 2Eka Sawo mar Walo Hekalu

nochopo Je rusalem. Ne en ndalo chwiri2 3kendo noyudo Yesu nitie e alw o ra marHekalu, kowuotho e agola mar Solomon.2 4Jo Yahudi nochokore molw o r e, ke n d one giwachone ni, "Pod ibiro we yowa emudho nyaka karang’o? Ka in e Kristo ton y i swa maler." 2 5Yesu nodw o kogi ni,"Asenyisou to utamoru yie. Honni maatimo e nying Wu o ra bende nyiso gimaAn, 2 6to udagi yie nikech ok un rombega .2 7Ro m b ega winjo duonda, bendea n g ’ e yogi kendo giluwo bang’a.2 8A m i yogi ngima manyaka chieng’,kendo ok ginilal ngang’, bende onge ng’a-ma nyalo yudhogi kago l ogi e lwe t a .2 9Wu o ra mosemiyagi duong’ moloyod u t o, kendo onge ng’ama nyalo yudhog imi golgi e lwet Wu o ra. 3 0An kod Wu o rawan achiel." 3 1Jo Yahudi nochakoo k w a n yo kite kendo mondo gichielego,3 2to Yesu nowacho negi ni, "Asenyisouhonni madongo mang’eny moa kaWu o ra. Kuom honnigi duto, en manekuomgi mugoyane gi kite?" 3 3Jo Ya h u d in o dw o ke ni, "Ok wagoyi gi kite nike c hmoro amora kuomgi.Wagoyi nike c hi s e ye n yo marach, ka in dhano adhanai n yalo ketori ni in Nya s aye." 3 4Yesu nod-w o kogi ni, "Donge ondiki e chik maru ni,‘Ne awacho ni un nyiseche’. 3 5Ka noluon-go joma wach Nya s aye nobiro negi ni‘nyiseche’, to ong’ere ni Ndiko ok nya lkethi- 3 6koro Jal ma Wuoro nowalo kakaN g ’ ate owuon mi ooro e piny to? Kakamano to ang’o momiyo udonjona giketho mar ayany marach, nikech nendeawacho ni, ‘An Wuod Nya s aye’? 3 7Ka diponi ok atim gik ma Wu o ra timo to kik uyiekuoma. 3 8To ka at i m ogi, to yieuru kuomh o n n i go, kata ka an ok udwar yie kuoma,

119 YOHANA 10:38

mondo ung’e maber ni Wuoro nie iyakendo an ei Wu o r o." 3 9Ne gichako gitemom a ke kendo to nopusore e lwetgi. 4 0E k aYesu nong’ado Jordan modok kamaJohana ne batisoe ji kinde motelo. Nodakk a n yo, 4 1kendo ji mang’eny nobiro ire. Negiwacho ni, "Kata obedo ni Johana ne okotimo tim hono moro amora, to gik mokoduto ma nowacho kuom ng’atni ne gina d i e r." 4 2Kendo ji mang’eny noyie kuomYesu kanyo.

Tho Mar Lazaro

11 To ng’at moro ma nyinge Lazarone tuo. Ne en ja Bethani, dala gi

Maria gi Maritha. 2Maria ma owadgi maLazaro tuo noketo piny, e Maria onogoma noolo mo madung’ mamit kuomRuoth kaeto oy we yo tiendene gi yie wiye.3O m i yo nyiminegi nooro wach ne Ye s uni, "Ruoth, jal mihero tuo." 4Ka Ye s un owinjo mano, nowacho ni "Tuoneno okbi neg e. Otimore mana mondo Nya s ayeoyud duong’, kendo mondo Wu o dN ya s aye oyud duong’ kuome." 5Ye s unohero Maritha gi nyamin mare ko dL a z a r o. 6To kata kamano ka nowinjo niLazaro tuo to nomedo bedo kama ne entiekuom ndalo ariyo. 7Eka bang’ ndaloa r i yogo nowacho ne jopuonjrene ni," Wa d og u ru Judea." 8To ne giwachone ni," To Rabi, ere kaka didog kuno to nyo r on yoroni eka jo Yahudi nyocha dwa chielgi kite ?" 9Yesu nodw o ko ni, "Donge nitieseche apar ga r i yo e odiechieng’? Ng’atm awuotho godiechieng’ ok chwanyre,nimar ler mar piny miyo oneno.1 0Kowuotho gotieno eka ochwanyo r e,n i kech oonge gi ler." 1 1Bang’ ka nosew a-cho kamano to nomedo loso kodgi kow a-cho ni, "Osiepwa ma Lazaro nindo otero,to adwa dhi kuno mondo achiewe. "1 2Jopuonjrene nodw o ko ni, "Ru o t h ,konindo aninda to obiro dhi mab e r. "1 3Yesu ne wuoyo kuom tho Lazaro to jop-uonjrene to neparo ni oloso mana kuomnindo mapile. 1 4O m i yo koro nonyisog iratiro ni, "Lazaro otho, 1 5to nikech un,

amor ni nyocha otho ka aonge kuno,mondo eka uyie. Kata kamano, waw u ogw a d h i u ru ire." 1 6Eka Thoma, miluongoni Didimas, nowachone jopuonjrem a m o ko ni, "Wan be wadhiuru mondok ata ka en tho to watho ko d e."

Yesu Ohoyo Maritha Gi Nyamin 1 7Ka Yesu nochopo to noyudo ka

Lazaro noseriyo ei bur kuom ndaloa n g ’ wen. To 1 8Bethani ne ok bor ruok giJe rusalem; kar kilomita adek, 1 9kendo joYahudi mang’eny noyudo osebiro irMaritha gi Maria mondo ohogi e kuyomargi kuom tho mar owadgi. 2 0KaMaritha nowinjo ni Yesu biro, now u o ko ko mondo oromne, ka Mariam tonodong’ ei ot. 2 1Maritha nowacho neYesu ni, "Ruoth, ka dinyocha in ko dwa kato ow a dwa dine ok otho. 2 2To ang’eyo nik ata sani Nya s aye biro miyi gimoroa m o ra mikwaye." 2 3Yesu nowachone ni,"Owadu biro chier." 2 4Maritha nodw o keni, " Ang’eyo ni obiro chier kendo chieng’c h i e r, chieng’ giko piny." 2 5Yesu now a-chone ni, "An e chier kendo An e ngima.N g ’ at moyie kuoma kata otho to nodokmangima, 2 6kendo ng’ama ngima moy i ekuoma ok notho ngang’. Be iyie mano?"2 7N o kone ni, "Ee, Ruoth, ayie ni in eKristo ma Wuod Nya s aye, ma nonego obie piny." 2 8Kendo kane osewacho mano tonodok oluongo Maria nyamin-gi tenge,m owachone ni, "Japuonj nika, ke n d oo dwa neni." 2 9Ka Maria nowinjo mano,noa malo piyo piyo mi nodhi ire. 3 0Ton oyudo Yesu pok odonjo ei dalano; ne podochung’ oko kama Maritha noromonee.3 1Ka jo Yahudi ma noyudo nigi Maria eiot, kahoye, nonene kochung’ giriknimodhi oko, ne giluwo bang’e, ka giparo ninodhi e liel mondo oy w agi kuno. 3 2KaMariam nochopo kama Yesu nenitiemonene gi wang’e, nopodho e tiendem owachone ni, "Ruoth, ka dinyocha bedni in ka to ow a dwa dine ok otho." 3 3KaYesu nonene koywak, kendo ka jo Ya h u d imane gibirogo ire be nejoywak, chunye

120YOHANA 10:39

n o d o ko malit kendo nochandore.3 4Nopenjo ni, "Ne ukete kanye?" Ne gid-w o ke ni, "Ruoth, bi wadhi wanyisi."3 5Yesu noywak. 3 6Eka jo Yahudi now a c h oni "Neye u ru kaka nohere!" 3 7To mokokuomgi to nowacho ni, "Ng’at ma ya n d eoyawo wenge ng’ama muofuni dongen yocha nyalo geng’o tho ng’atni?"

Yesu Ochiero Lazaro 3 8Yesu nochopo kar liel ka chunye nigi

k u yo maduong’ moloyo. Ne en rogo,kendo noyie kidi e dhog e. 3 9Yesu now a-cho ni, "Goluru kidi oko." To Marithan yamin jal ma nothono nokwer ni" Ruoth, sani koro en gi tik marach, nimarosebedo ka otho kuom ndalo ang’we n .4 0Yesu nowachone ni, "Donge nende any-isi ni kiyie to ibiro neno duong’ marN ya s aye?" 4 1O m i yo ne gigolo kidi. EkaYesu nong’iyo malo kaeto owacho ni," Wu o ra, agoyoni erokamano nike c hi s ewinja. 4 2A n g ’ e yo bende ni isebedokiwinja seche duto, to asewacho mamondo joma ochung’ kagi oko n y r e, ke n d omondo giyie ni ne iora adier." 4 3B a n g ’wacho mano, Yesu noluongo gi duolmaduong’ ni, "Lazaro, wuog oko!" 4 4M ing’ama othono nowuok oko, ka bedene gitiendene onal gi lewni molir-olir, ke n d oka lenda wang’e bende otwe gi nangaa lw o ra. Yesu nowacho negi ni, "Golurul ep liel oko kuome mondo uwe ye odhi."

Jotelo Ochano Nego Yesu 4 5N i kech mano, jo Yahudi mang’eny

ma noyudo obiro limo Mariam, kendo manoneno gima Yesu notimo, noyie kuome.4 6To moko kuomgi nodhi ir jo Fa r i s a im o n y i s ogi gima Yesu nosetimo. 4 7E k ajodolo madongo gi jo Farisai nochokobuch jo Sanhedrin. Kendo ne gipenjore ni," Watim ang’o? Ng’atni eri medo timotimbe honni mang’eny moloyo. 4 8Kaw awe ye odhi nyime kama, to ji duto bitoyie kuome, kendo ka mano otimore to joRumi, biro biro mi kaw karwa ka, kaachielgi pinywa bende." 4 9To achiel kuomgi,

mane nyinge Ka i f a s, ma ne en jadolomaduong’ e higano noloso kowacho ni,"Un joma ok riek kata matin! 5 0Ok unya lf we n yo ni en gima ber moloyo mondon g ’ ato achiel otho ne ji, moloyo ka oga n-da duto otho." 5 1Ne ok owacho wachni gipache owuon, to kaka ne en jadolomaduong’ higa n o, nokoro wach ni Ye s une biro tho ne piny jo Yahudi, 5 2to ok nepinyno ke n d e, to ne nyithind Nya s ayeduto moke r e, mondo ochokgi kaachiel,kendo omi gibed gimoro achiel. 5 3O m i yochakre chieng’no kadhi nyime ne gichanoyo ma digineg ego. 5 4Kuom mano, Ye s ukoro ne ok wuothi e dier jo Yahudi ka jin e n e. To nopondo modhi e gweng’ man i but thim, e dala miluongo ni Efra i m ,kendo nobet kuno gi jopuonjrene. 5 5Kakinde mag Pasaka mar jo Yahudi nec h i egni chopo, ji mang’eny noa e gwe n g emodhi Je rusalem mondo gipuodhre kapok Pasaka ochopo. 5 6Ne gisiko kag i m a n yo Yesu, kendo ne gipenjore ng’at ogi ng’at o, ka noyudo gichung’ ei alw o ramar Hekalu, ni, "Uparo nade? Dongeobiro biro e sawoni koso ok obi biro?"5 7To noyudo jodolo madongo gi joFarisai osegolo chik ni ng’ato ang’at amane ong’eyo kuma Yesu nitie nyaka net e rn egi wach mondo gidhi gimake.

Owir Yesu Gi Mo Bethani

12 Ndalo auchiel kane pok Pa s a k ao c h o p o, Yesu notundo Bethani,

kama Lazaro nodakie, jagono ma Ye s uyande nochiero oa kuom joma otho. 2N egitedone Yesu chiemo mang’eny kunomondo gimiye duong’. Maritha ne miyowelo chiemo, to Lazaro to nobetkachiemo kaachiel gi joma nobet ko lw o r omesa. 3Eka Mariam nokawo mo madung’mamit kendo ma nengone tek, manya l oromo nus lita, mow i r ogo tiende Ye s u ,kaeto oy we yo tiendene gi yie wiye. Mi otnopong’ gi tik mamit mar morn o. 4Toachiel kuom jopuonjrene, Judas Iskariot,ma nebiro ndhoge bang’e, nopingo timmane dhakono otimo, kowacho ni,

121 YOHANA 12:4

5"Ang’o ma nomono hono mo madung’mamitni mondo pesa moyudi omi jomaodhier? Onge tiende ketho mo ma nen-gone tek kama, moromo chulo misachn g ’ at achiel kuom higa ngima." 6Ne okowacho kamano nikech nohero jodhier, ton i kech ne en jakuo. Kaka jakan ofuk pesa,n o h e r oga ko n yore gi pesa ma nokanogo.7Yesu nodw o ko ni, "Weri gi dhako n o. Neochan chon ni owinjore okan mo madung’mamitni nyaka chieng’ ikna. 8Jo d h i e rubiro bedogo e dieru kinde duto, to an okubi bedo koda kinde duto." 9To et h u o l o n o, Oganda maduong’ mar joYahudi nofwe n yo ni Yesu ne nitie kanyomi neg i b i r o, ok nikech en, to nikech neg i dwa neno Lazaro, ma noyudo osechierooa kuom joma otho. 1 0O m i yo jodolom a d o n go noloso chenro kaka diginegLazaro kaachiel ko d e, 1 1nimar wachnen o m i yo jo Yahudi mang’eny koro nedhi irYesu kendo yie kuome. Yesu Odonjo Jerusalem Gi RwakMaduong’

1 2K i n y n e, oganda maratipo ma noy u d oobiro e Sawo nowinjo ni Yesu nie yo biroJe rusalem. 1 3Ne gikawo bede othidhe migiwuok oko mondo giromne, ka gikok ni,"Hosana !" "Ogwedh ng’at mabiro enying Ruoth! "Ogwedh Ruodh Israel !"1 4Yesu noyudo nyathi kanyna moromoidho obetie, mana kaka ondiki ni,1 5" We luor, yaye Nyar Sayun; Ruodhi erib i r o, kobet ewi nyathi kanyna"1 6M o k w o n go jopuonjrene ne ok ow i n j otiend gigi duto, to achien, bang’ ka Ye s unosemi duong’ eka neg i f we n yo ni we c h e-gi nosendiki kuome chon, kendo ni gigonotimore nikech en. 1 7To oganda manen i kode chieng’ mane oluongo Lazaro oa eliel, ka nochiere oa kuom joma otho,nomedo lando wachno. 1 8O m i yo jimang’eny nowuok mondo giromne,n i kech neg i s ewinjo ni yande otimo timh o n o n o. 1 9Kuom mano, jo Farisai now a-cho e kindgi ng’ato gi ng’ato ni, "Unenoka wachni e muomowa. Neye u ru kakapiny duto osewuok luwo bang’e!"

Yesu Okoro Thone 2 0To ne nitie jo Grik moko ma nobiro

e Sawono mondo gilam. 2 1Ne gibiro irF i l i p o, ma nea Bethseida, e piny Galili, mig i k w aye ni,"Jaduong’ wadwa neno Ye s u . "2 2Filipo nodhi monyiso Andrea wachno;to Andrea gi Filipo ne jodhi monyisoYesu. 2 3Yesu nodw o kogi ni, "Saa ose-chopo mondo Wuod Dhano omi duong’.2 4Anyisou adier ni ka koth ngano oko lwar e lowo motho, to osiko mana ko d h iachiel ke n d e. To ka otho, to onywolokothe mang’eny. 2 5Ng’ama ohero ngi-mane biro wite, to ng’ama ochayo ngi-mane e pinyni biro rite nyaka chop oy u dngima manyaka chieng’ 2 6N g ’ ato ang’at am at i yona nyaka luwa, kendo kama antieema jatichna bende nobedie, bendeWu o ra biro miyo ng’ama tiyona duong’.2 7" Koro chunya chandore, to ang’o mad awachi? Dawach ni, ‘Wu o ra, resa e sam a rachni’? Ooyo, ok anyal timo kamanon i kech ma e gimomiyo ne abiro nya k as e c h egi. 2 8Wu o ra, mi nyingi duong’! Ekaduol moro noa e polo, kawacho ni," A s e m i ye duong’ kendo abiro miyeduong’ ke n d o." 2 9O ganda mane nikanyoma nowinjo duolno nowacho ni polo eman o m o r, to joma moko to nowacho nimalaika ema now u oyo ko d e. 3 0Ye s un o ko n egi ni, "Duolni nobiro mondoo konyu, to ok nikech an. 3 1Sani emaing’adone piny bu ra, kendo sani ema ibiroriembie ruodh pinyni oko. 3 2To an, bang’koseting’a malo mogola e pinyni, to anay-wa ji duto ira." 3 3N owacho mano mondoo n y i s go kit tho ma nobiro thogo.3 4O gandano nodw o ke ni, "Wa s ewinjo echik ni Kristo biro siko nyaka chieng’, kaen kamano to ikelo wacho nade ni, ‘Wu o dDhano nyaka bi ting’ malo?’ ‘Wu o dDhano’ miwuoyo kuomeno to en ng’a ?"3 5Eka Yesu nonyisogi ni, "Pod ubiro bedogi ler kuom ndalo manok. Wu o t h u rukapod un-gi ler; kapok mudho ojuko u .Ng’ama wuotho e mudho okia kumao d h i ye. 3 6Ke t u ru genou kuom ler kapodun ko d e, mondo eka ubed yawuot ler." Ka

122YOHANA 12:5

Yesu nosetieko loso to nowuok oweg ikendo nopondo negi.

Jo Yahudi Osiko E Tamruok Yie Margi 3 7To kata bang’ ka Yesu nosetimo

timbe honogo duto ka gineno gi wang’gi,pod ne gidagi mana yie kuome. 3 8M a n onotimore mondo ochop wach Isaya janab i ,ni, "Ruoth, en ng’a moseyie wach mwa-lando koso en ng’a mosefwe n yo kakaRuoth tiyo? 3 9Ne ok ginyal yie nike c hwachni, kendo nikech, mana kaka Isayan owacho kamachielo ni, 4 0" O s e d i n owe n g egi

kendo osemiyo chunygi odokom atek, mondo kik gine gimoro gi we n g egi, kendo kik giwinj tiend weche gic h u n ygi, mi gilokre, mondo ochanggi."

4 1I s aya nowacho kamano nike c hnoneno duong’ mar Yesu ke n d on ow u oyo kuome. 4 2Kata kamano, ekindeno, koda ka jotelo mang’eny benoyie kuome. To nikech jo Farisai, neok ginyal hulo yie margi e lela nimar negiluor ni dipo ka oriembgi e Sunagogi.4 3Nimar ne gihero pak moa kuomdhano moloyo pak moa kuom Nyasaye.44Eka Yesu nokok matek ni, "Ka ng’atooyie kuoma to an ok ema oyie kuomakenda, to oyie kuom Jal ma noorabende. 45Ka ong’iya to oneno Jal manoora. 46Asebiro e piny kaka ler, mondong’ato ang’ata moyie kuoma kik bed emudho. 47"To ng’at ma winjo wechenato ok riti to an ok ang’adne bura, nikechne ok abiro mondo ang’adne piny bura,to nabiro mondo aware. 48Nitie Ng’atmang’ado bura ne ng’ama odaga kendomaok oyie wechena. Ng’ama kamanowachna mane awacho ema birong’adone bu ra marach chieng’ gikopiny. 49Nimar ne ok awuoyo gi dwachaawuon, to Wuoro ma noora ema nochi-ka mondo awachi gik ma asebedo kaawacho kendo kaka onego aw a c h g i .

50Ang’eyo ni chikne kelo ngima manya-ka chieng’. Kuom mano, gimoro amorama awacho en mana gima Wuora ony-isa mondo awachi."

Yesu Oluoko Tiende Jopuonjrene

13 Koro kane oyudo Sap Pa s a k ao k ayo machiegni ahinya. Ye s u

n o n g ’ e yo ni sane mar we yo pinyni mondoodhi ir Wuoro nosechopo. Kaka noseheroj oge owuon mane ni e pinyni, koro noiko-re nyisogi herane matut mogik. 2S e c h emane itoko chiemb odhiambo, noy u d oJachien osechako jiwo Judas Iskariot, mawuod Simon, mondo ondhog Yesu. 3Ye s un o n g ’ e yo ni Wuoro noseketo gik mokoduto e bwo teko n e, kendo ni noa kaN ya s aye kendo nobiro dok ir Nya s aye ;4o m i yo noa malo owe yo chiemo, ke n d on ogolo lepe maoko kaeto otwe yo taulo en u n go n e. 5Bang’ timo kamano, noolo pi ebesen kaeto ochako luoko tiende jopuon-j r e n e, kendo noy we yogi gi taulo man o t we yo e nungone mondo gitwo. 6Kanobiro ir Petro mondo oluok tiendene,Petro nowachone ni, "Ruoth, idwa luokotienda adier?" 7Yesu nodw o ke ni, "Oki n yal winjo tiend gima at i m o, to ibirowinjo bang’e." 8Petro nonyise ko ramo ni," O oyo, Ruoth, ok inyal luoko tiendenan gang’. Yesu nodw o ke ni, "Ka ok aluoki took iwinjori bedo koda e achiel." 9Pe t r on o dw o ke ni, "Ruoth, ka kamano to kikiluok mana tienda ke n d e, to luok koda kabedena gi wiya bende!" 1 0Yesu noduokeni, "Ng’at moseluokore onego oluok manatiendene ke n d e, nimar dende duto ler." Unu s e d o ko maler, makmana ng’at achielkuomu kende ema ok ler." 1 1N owacho nine ok giler giduto nikech nong’eyo ng’a-ma ne biro ndhog e. 1 2Ka nosetieko luokot i e n d egi, norwako lepe kaeto obet kaman o b e t i e. Nopenjogi ni, "Be ung’eyo tiendgima asetimonuno? 1 3U l u o n ga kare ni‘ Japuonj’ kendo ni ‘Ruoth’, kendo utimok a r e, nikech mano e ng’ama an. 1 4Ko r okaka an ma an Ruodhu kendo Nya s a c h u ,a s e l u o ko tiendeu, un bende nyaka uluok

123 YOHANA 13:14

tiendeu ng’ato gi ng’at o. 1 5A s e ke t o n uranyisi mondo utim kaka asetimonu.1 6Anyisou adier ni onge misumbamaduong’ moloyo ruodhe motiyo n e, kat ajaote ok duong’ moloyo ng’ama oore.1 7Koro kaka ung’eyo gigi, ibiro gwe d h uka utimogi.

Yesu Okoro Ni Ibiro Ndhoge 1 8Ok awuo kuomu un uduto, ang’eyo

joma aseyiero. To ma osetimore mondoochop Ndiko mawacho ni, ‘Ng’at maa p ogone kuona, ema koro gwe ya.’ 1 9" E r ianyisou wachni chon kapok otimoremondo kotimore to ubi uyie ni An e En.2 0Anyisou adier ni ng’ato ang’ata mor-w a ko ng’ama aoro, orwaka, kendo ng’amaorwaka orwako Jal ma noora." 2 1Bang’ kan o s ewacho mano, Yesu nochandore giec h u n ye mi nohulonegi ni, "Anyisou adierni ng’at achiel kuomu biro ndhoga . "2 2Jopuonjrene dhogi nomoko, kendo neg i n g ’ i yore kendgi ka giwuoro ni ne enng’a kuomgi ma now u oyo kuome. 2 3Toachiel kuomgi ma ne en japuonjre maYesu nohero, ne chiemo kobet bu t em a c h i egni. 2 4Simon Petro nog we l ojapuonjreno kawacho ni, "Penje ane ng’a-ma ow u oyo kuome." 2 5N o l o kore ir Ye s umopenje ni, "Ruoth, en ng’a ?" 2 6Ye s un o dw o ko ni, "En ng’ama abiro miyom a k atini bang’ ka aselute e kado." Eka,bang’ luto makati mondusino e kado,n o m i ye Judas Iskariot wuod Simon.2 7G i k a n yono ma Judas nokawo makat i n oema Satan nodonjo e iye. Yesu nokone ni,"Gima idwa timono tim piyo," 2 8to ongeng’ama ne chiemo kanyo ma nong’eyog i m o m i yo nowachone kamano. 2 9To kakaJudas ne en jarit pesa, jomoko ne paro niYesu nonyise mondo odhi ong’iew gik man e dwarore e saw o, kata nimondo ochiwgimoro ne jodhier. 3 0M a p i yo bang’ kaJudas nosekawo makat i n o, now u o kowe yogi, kendo otieno nochopo.

Yesu Okoro Ni Petro Biro Kwede. 3 1Ka nosedhi, Yesu nowacho ni,

" Wuod Dhano koro imiyo duong’ sanikendo Nya s aye bende yudo duong’k u o m e. 3 2Ka Nya s aye oyudo duong’k u o m e, eka Wu owi bende biro yudoduong’ kuome, kendo obiro miye duong’sani sani. 3 3"Nyithinda, pod abiro bedokodu kuom thuolo matin. Ubiro manya ,to mana kaka ne anyiso jo Yahudi e kakaanyisou sani ni, kama adhiye un ok unya lb i r e. 3 4" A m i you chik manyien ni,H e rr e u ru ng’ato gi ng’at o. Mana kakaaseherou e kaka nyaka uherru ng’ato gin g ’ at o. 3 5Mano ema biro miyo ji duton g ’ e yo ni un jopuonjrena adier, kau h e r o ru ng’ato gi ng’at o." 3 6Simon Pe t r onopenje ni, "Ruoth, idhi kanye?" Ye s un o dw o ke ni, "Kuma adhiye ok unya lluwae sani, to ubiro luwa kuno bang’e. "3 7Petro nopenje ni, "Ruoth, ang’om o m i yo ok anyal luwi sani? Aiko ra chiwongimana nikech in." 3 8Eka Yesu nodw o koni, "Be inyalo chiwo ngimani nikech anadier? Anyisi ni kapok thuon gwe n oo kok, wang’ inikweda nyadidek!

Yesu Ojiwo Jopuonjrene

14 Kik we chunyu ochandre. Yieurukuom Nya s aye, kendo an be yieu-

ru kuoma. 2E od Wu o ra nitie kuonde dakm a n g ’ e n y, kendo ka dine bed ni ok enkamano to dikoro asenyisou. Adhi kunomondo alosnu kar dak. 3To ka adhi mialosonu kar dak, eka abiro duogo kaw o uubed koda, mondo un be ubed kama antie.4Ageno ni ung’eyo yo madhi kumaa d h i ye.

Yesu E Yo Madhi Ka Wuoro 5Thoma nowachone ni, "Ruoth wakia

kuma idhiye, koro ere kaka dwang’e yo ? "6Yesu nokone ni, "An e yo kendo An ea d i e ra kendo An e ngima. Onge ng’aman yalo biro ir Wu o ra ka ok okadho kuoma.7Ka dine ung’eya adier, dine ung’eyoWu o ra bende. Chakre sani ung’eye ke n d ou s e n e n e." 8Filipo nowachone ni, "Ru o t h ,n y i swa Wuoro mondo kik wachakwachandi ke n d o." 9Yesu nokone ni,

124YOHANA 13:15

" F i l i p o, donge ing’eya? Ng’ato ka ng’at omosenena oseneno Wu o r o. Ere kaka ike l owacho ni, ‘Nyiswa Wuoro?’ 1 0Donge iyieni an ei Wuoro kendo ni Wuoro ni e iya ?Weche ma awachonu ok gin manawe c h ega awuon. Chutho, Wuoro modak ei ya ema timo tichne. 1 1Yie koda ka aw a-cho ni an ei Wuoro kendo Wuoro nie iya ;to ka ok kamano, to yie kuom ranyisi maghonni ma asebedo ka at i m o. 1 2A n y i s iadier ni ng’ato ka ng’ato ma nigi yiekuoma biro timo gik ma asebedo kaat i m o. Be obiro timo gik madongom o l oyo magi, nikech adhi ka Wu o r o.1 3Kendo abiro timo gimoro amora muk-w ayo e nyinga, mondo eka Wu owi omiWuoro duong’. 1 4U n yalo kwaya gimoroa m o ra e nyinga kendo abiro time.

Yesu Osingo Roho Maler 1 5" Ka uhera’ to ubiro timo gima

a c h i ko. 1 6Kendo anakwa Wuoro mienomiu Ja kony machielo mondo o b e dkodu nyaka chieng’ 1 7Ja konyno en Ro h omar adier, Piny ok nyal yie ko d e, nike c hok ginyal nene kendo gikiaye. Un to ung’-e ye, nimar odak kodu kendo obiro bet e iu.1 8Ok abi we you ka nyithi kiye; abiro biroi ru. 1 9Odong’ kinde matin to piny ok binena ke n d o. Un to pod ubiro nena, ke n d oubiro bedo mangima nikech angima.2 0Odiechieng’no unung’e ni an ei Wu o r o ;kendo ni un e iya, kendo an e iu. 2 1N g ’ at oa n g ’ ata ma nigi chikega kendo mat i m ogima giwacho e ng’ama ohera. Ng’atm o h e ra Wu o ra biro hero, kendo an bendeabiro here, mi anyisra n e." 2 2Eka Ju d a s(Ok Judas Iskariot) nowachone ni, "ToRuoth, ang’o momiyo wan ema idw a n y-isorinwa to ok ne piny?" 2 3Yesu nodw o keni, "Ka ng’ato ohera to obiro ritowechena, Wu o ra biro here, kendo wab i r obiro ire mi walos kar dakwa ko d e.2 4Ng’ama ok ohera ok nyal timo gimaa p u o n j o. Weche muwinjogi ok gin magaawuon, gin mag Wuoro ma noora .2 5"Gigi duto asenyisou kapod an ko d u .2 6To Ja ko n y, ma en Roho Maler, ma

Wuoro biro oro e nyinga, biro puonjouweche duto, kendo obiro paronu gik mokoduto ma asenyisou. 2 7Awe yonu kuwe ;k u we mara ema amiyou. Ok amiu kakapiny miyou. Kik uyie chunyu chandrekendo kik ubed maluor. 2 8"Ne uwinjo kaawacho ni, ‘Adhi to abiro duogo iruke n d o.’ Ka dine bed ni uhera to dineubedo mamor ni adhi ka Wu o r o, nimarWuoro duong’ moloya. 2 9Ero asenyisouchon kapok mano otimore, mondo ka oti-more to uyie. 3 0Koro ok abi wuoyo ko d uaming’a nimar ruodh pinyni biro, tooonge gi teko kuoma. 3 1Kata kamanopiny nyaka ng’e ni ahero Wuoro kendo niatimo mana ginono ma Wu o ra ochika.

" B i u ru koro; wadhiuru."

Mzabibu Gi Bedene

15 An e mzab i bu madier, ke n d oWu o ra e japur mzab i bu. 2B e d e n a

duto maok nyag olemo ong’ado oko, tobede duto manyago olemo oloso mondoomed nyak moloyo. 3Un usedoko malern i kech wach ma asewachonu. 4S i k u rukuoma kaka an be asiko kuomu. Onge badyien manyalo nyago olemo kende ow u o nka ok osiko e mzab i bu. Un bende ok unya ln yago olemo ka ok usiko kuoma. 5"An em z ab i bu, to un e bede. Ka ng’ato osikokuoma kendo an be asiko kuome, to obiron yago olemo mang’eny, nimar onge gimau n yalo timo ka upogo ru koda. 6Ka ng’at ook osiko kuoma to ochalo gi bad yienmotong’ oko ma ner. Bad yiende machalkamano ichoko kendo idiro e mach miwang’. 7Ka usiko e iya kendo we c h e n ao s i ko e iu to unyalo kwayo gimoro amorama chunyu gombo mi miu gino. 8Kau n yago olemo mang’eny eka Wu o ra yudoduong’, kendo eka unyisoru kaka jopuon-jrena adier. 9"Mana kaka Wuoro osehera ,e kaka an bende aseherou. Koro sikuru eh e rana. 1 0Ka urito chikena to ubiro siko eh e rana, mana kaka an bende aserito chikeWu o ra kendo asiko e hera n e. 1 1A s e n y i s o uwachni mondo morna obed e iu ke n d omondo mor maru obed moromo chuth.

125 YOHANA 15:11

1 2Chikna en ma: Herr e u ru ng’ato ka ng’a-t o, kaka an bende aseherou. 1 3Onge ng’a-ma nigi hera maduong’ maloyo ma: Nin g ’ ato chiwo ngimane ne osiep e n e. 1 4U no s i ep ega mana kutimo gik ma achiko u .1 5Koro ok aluongu ni wasumbini nike c hmisumba okia gima ruodhe timo. To alu-o n gou ni osiepena nimar asenyisou gikm o ko duto mane apuonjora kuomWu o ra. 1 6Un ne ok uyiera. An eman ayierou kendo aketou mondo udhiu n yag olemo- olemo masiko. Eka Wu o r onomiu gimoro amora mukwayo e nyinga .1 7Ma e chikna: Herr e u ru ng’ato ka ng’at o.

Piny Ochayo Jopuonjre 1 8" Ka piny ochayou to ng’euru ni an

ema nochaya mokwongo. 1 9Ka dine bedni un jo piny to piny dine oherou kakaj oge owuon. To kaka en, ok un jo pinynito aseyierou mi agolou e piny. Manoe m o m i yo piny ochayou. 2 0Pa ru ru we c h ema nawachonu ni, ‘Onge misumbamaduong’ moloyo ruodhe motiyo n e. ’O m i yo ka an ema gisesanda to un begibiro sandou, kendo ka gimako puonjnato puonju be gibiro mako. 2 1Gibiro timo-nu kamano nikech nyinga, nimar gikia Ja lma noora. 2 2Ka dine bed ni ne ok abiro miaw u oyo kodgi, da ok buch richo oloyog i .To ko r o, ok ginyal badhore ne richog i .2 3Ng’ama ochaya ochayo Wu o ra bende.2 4Ka dine bed ni ne pok atimo gik maongen g ’ ato ang’ata mosetimo e diergi, to bu c hricho da ok oloyogi, to sani koro gisenenohonnigi duto, to eka pod gichaya kaachielgi Wu o ra bende. 2 5To mano osetimoremana mondo ochop gima ondiki e chikgini, ‘Ne gichaya maonge gimomiyo.’ 2 6" KaJa kony ma abiro oronu koa ka Wu o r o, maen Roho mar adier maa kuom Wu o r onobi, to enotim neno kuoma. 2 7To unbende nyaka utim nenda, nimar usebedokoda nyaka aa chakru o k .

16 "Asenyisou gigi duto mondo kiku r we n y. 2G i n i r i e m bu e sunagog i ;

chutho ndalo biro ma ng’ama noneg u

notim kamano kaparo ni otiyo neN ya s aye. 3Ginitim kamano nikech okg i n g ’ e yo Wuoro kata an. 4Asenyisou mamondo ka ndalo ochopo to upar ni nas-esiemou motelo. Ne ok anyisou we c h eg ichon nikech ne pod an kodu.

Tij Roho Maler 5" Koro adhi ir Jal ma noora, to onge

n g ’ ato kuomu mapenja ni, ‘Idhi kanye ? ’6Gik ma asewachonu omiyo upong’ gik u yo. 7To anyisou adier ni dhi ma adhigobiro kelonu ber. Ka ok adhi, to Ja kony okbi bironu; to ka adhi eka abiro oronugo.8Ka enobi, to enomi ketho mar pinyng’ere korka richo gi tim makare ko dkum mabiro: 9Korka richo nikech ji okoyie kuoma; 1 0Korka tim makare nike c hadhi ka Wu o r o, kuma ok unyal nenaekendo; 1 1kendo korka kum mab i r o, nike c hruodh pinyni koro bu ra oseloyo. 1 2"An gimang’eny mamoko monego awachnu, took unyal ting’ogi duto sani. 1 3To ka En,ma en Roho mar adier, nobi, to enotau ea d i e ra duto. Ok enowuo kende ow u o n ;e n owach mana gima ow i n j o, ke n d oenonyisu gik mabiro timore nyime.1 4E n o m i ya duong’, ko k awo kuom gigenakaeto omiyo ung’eye. 1 5Gig Wu o ra dutogin maga. Mano emomiyo nawachonu niRoho nokaw kuom gigena kaeto omiyou n g ’ e ye. 1 6"Odong’ ndalo matin to ok ubinena, to bang’e matin achien ubiro nenake n d o."

Kuyo Mar Jopuonjre Biro LokoreMor

1 7M o ko kuom jopuonjrene nowacho ekindgi giwegi ni, "Kowacho ni, ‘Odong’ndalo matin to ok ubi nena, to bang’em atin achien ubiro nena,’ ke n d on i , ’ N i kech adhi ka Wuoro’ to tiendeang’o? 1 8Ne gimedo penjore kendgi ni," Kowacho ni, ‘Kinde matin’ to tiendeang’o? Ok wawinj tiend gima ow a c h o. "1 9Yesu noneno ka gidwa penje tiendw a c h n o, omiyo nowacho negi ni, "Mit kiu p e n j o ru e kindu tiend gima nawacho ka

126YOHANA 15:12

n awacho ni, ‘Odong’ ndalo matin to okubi nena, to bang’e matin achien ubironena? 2 0Anyisou adier ni ubiro goyon d u ru kendo ubiro ywak ka piny to winjom ab e r. Ku yo to ubiro kuyo, to kat akamano kuyo maru biro lokore morachien. 2 1D h a ko madwa nywolo nyat h in yaka muoch kaa nikech sane ochopo; tobang’ nywolo nyat h i n e, wiye wil gimuoch, nikech omor ni osenywolo dhanomangima e piny. 2 2Kamano un bende sanien sau mar kuyo, to ubiro bedo mamor kaananeu bang’e, kendo onge ng’amanomau mor maru. 2 3Chieng’no ok unuk-w aya gimoro amora. Anyisou adier niWu o ra biro miyou gimoro amora muk-w ayo e nyinga. 2 4N yaka sani pok ukwayogimoro amora e nyinga. Kw a u ru mondoomiu, eka nubed mamor chuth. 2 5" Kat aobedo ni asebedo ka aw u oyonu gi ngeche,to ndalo biro maok nawuo kodu kamano,to ananyisu maler kuom Wu o ra .2 6Chieng’no unukwa Wuoro e nyinga. Okawach ni an ema nakwa Wuoro karu .2 7O oyo, Wuoro owuon oherou nike c hu s e h e ra kendo useyie ni ne aa ka Nya s aye.2 8Ne aa ka Wuoro mi adonjo e piny, tosani koro awe yo piny kendo adok kaWu o r o." 2 9Eka jopuonjre Yesu now a-chone ni, "Ero koro iwuoyo ko dwa malerma ok itiyo gi ngeche. 3 0Koro wayie nii n g ’ e yo gik moko duto kendo ni ongetiende mondo ng’ato ochandi gi penjom athoth. Mano omiyo wayie ni ne ia kaN ya s aye." 3 1Yesu nodw o kogi ni, "Ka r eber ka koro uyie! 3 2To ndalo biro ke n d oosechopo ma unuke ru e, ka ng’ato ka ng’a-to kuomu ringo dok dalane. U n u we ya miadong’ kenda, kata kamano ok an ke n d a ,nimar Wu o ra nikoda. 3 3"Asenyisou gigimondo uyud kuwe moa kuoma. E pinyniubiro bedo gi chandruok. To beduru gichuny motegno! Aseloyo piny."

Yesu Olamo Ne En Owuon

17 Ka Yesu nosetieko wacho we c h e-gi, nong’iyo polo kaeto olamo

kama: "Wu o ra, saa osechopo. Mi Wu o d iduong’ mondo Wuodi bende omiyiduong’. 2Nimar isemiye loch ewi ji dutomondo omi ji duto misemiye ngimam a n yaka chieng’. 3To ngima manya k achieng’ en ma: ni mondo ging’eyi inN ya s aye makende mara d i e r, kod Ye s uK r i s t o, Jal miseoro. 4Asemiyi duong’ epiny kuom tieko tich mane imiya mondoatim. 5To ko r o, Wu o r o, miya duong’ enyimi machal gi duong’ mane an-go ko d ika piny nepok ochako r e.

Yesu Olamo Ne Jopuonjrene 6"Asehulo nyingi ne joma ne imiya e

p i n y. Ne gin jogi, to ne imiyagi, ke n d okoro girito wachni. 7Koro ging’eyo ni gikm o ko duto misemiya oa kuomi. 8N i m a rne amiyogi weche mane imiya kendo neg i r w a kogi. Giseng’eyo gadier ni ne aa iri,kendo giseyie ni ne iora. 9Koro alamone-gi. Ok alam ne piny, to alamo ne jomai s e m i ya, nimar gin magi. 1 0G i ga duto ginm agi, kendo gigi duto gin maga, ke n d oaseyudo duong’ kuomgi. 1 1Koro ndalonam ag bet e piny oru m o, nimar abiro iri, togin pod gin e piny. Wuoro Maler, ritgi git e ko mar nying mane imiya, mondo ekagibed achiel kaka wan achiel. 1 2Ka pod ankodgi to nachielogi kendo naritogi mab e rgi nying mane imiya. Onge kata achielkuomgi moselal, mak mana jagono manochanne ke t h ruok mondo eka Ndikoochopi. 1 3" Koro abiro iri, to awacho gigikapod an e piny, mondo eka gibed gim o rna e igi mog u n d h o. 1 4A s e m i yog iwachni, kendo piny ochayogi, nimar okgin mag pinyni, mana kaka an bende okan mar pinyni. 1 5Ok alam mondo igo l g io ko e piny, to alamo ni iritgi mondo kikNg’ama Rach timnegi marach. 1 6Ok ginm ag pinyni, mana kaka an bende ok anmar pinyni. 1 7Pwodhgi gi adierani-ma enWachni. 1 8Kaka ne iora e piny e kaka anbe aseorogi e piny. 1 9Kendo koro achi-w o ra n egi, mondo eka gin bende gichiwrea d i e r.

127 YOHANA 17:19

Yesu Olamo Ne Ji Duto Moyie 2 0"Ok alam ne gin kendgi, to alamo

bende ne jogo mabiro yie kuoma bang’eka giya l o n egi, 2 1mondo gibed achiel gind u t o, yaye Wu o r o, mana kaka in e iyakendo an e iyi. Mad gin bende gibed eiwa, mondo eka piny oyie ni iseora .2 2A s e m i yogi duong’ ma nimiya, mondogibed achiel kaka wan achiel: 2 3Ka an e igikendo in e iya. Mad giriwre gibed gimoroachiel mondo piny ong’e ni ne iora, ke n d oni aseherogi mana kaka isehera .2 4" Wu o ra, adwaro ni joma isemiya obedkoda kama antie, kendo ni gine duong’na- duong’no misemiya nikech ne iherakapok nochwe piny. 2 5" Wuoro Makare,k ata obedo ni piny ok ong’eyi, to an toang’eyi, kendo ging’eyo ni ne iora .2 6Asehulo negi nyingi, kendo pod ab i r omedo nyiso ji ng’ama in, mondo gibed gih e ra miseherago, kendo an awuon abed eigi."

Yesu Omaki

18 Ka nosetieko lemo, Yesu now u o kgi jopuonjrene, mi ne ging’ado

holo mar Kidron. Loka mar holono nenitie puodho moro ma yiende magZeituni notiye, kendo Yesu nodonjok a n yo kaachiel gi jopuonjrene. 2To Ju d a s,jal ma nondhog e, nong’eyo kanyo, nike c hYesu ne jaromoga gi jopuonjrene kanyo.3O m i yo Judas nobiro e puodhono,kotelone kidieny mar jolweny kod jotelom o ko ma noa ir jodolo madongo gi joFarisai. Ne giting’o toje gi teyni kod giglwe n y. 4To kaka Yesu nong’eyo gik mokoduto ma nebiro timorene, nowuok okom o p e n j ogi ni, "En ng’a mudwaro?" 5N eg i dw o ko ni, "Wa dwaro Yesu jaNazareth." Yesu now a c h o n egi ni, "An een." (To jandhok ma Judas nochung’kodgi kanyo). 6Ka Yesu nowacho ni, "Ane en," ne gigoyo okang’ gidok chien migipodho piny. 7N o c h a ko openjogi ni, "Enng’a mudwaro?" Kendo ne ginwoyone ni," Wa dwaro Yesu ja Nazareth." 8Yesu nod-w o kogi ni, "Donge asenyiou ni an e en.

Ka an ema umanya to we u ru jogi odhimondi." 9Mano notimore mondo we c h ema noyudo osewacho ni, "Pok awito joman i m i ya kata achiel ochopi." 1 0Eka SimonPe t r o, ma noyudo nigi ligangla, now u o d-ho liganglane kendo notong’o kode jat i jjadolo maduong’, mong’ado ite mako rachwich oko. ( Nying jatijno neMalkus) 1 1Yesu nochiko Petro kaw a c h oni, "Duok liganglani e ode! Idwa monametho gi okombe ma Wuoro osemiyanang’o?"

Oter Yesu Ir Anas 1 2Eka kidieny mar jolweny gi jat e n d g i

kod jotend jo Yahudi nomako Yesu. Neg i t we ye 1 3mi gitere ne Anas, mane enwuon chi Kaifa, mane en jadolo maduong’h i ga n o. 1 4Kaifas e ng’ama noyudo osen-g’ado rieko ne jo Yahudi ni ne ber ka ng’atachiel otho ne ji.

Petro Okwedo Yesu Mokwongo 1 5Simon Petro gi japuonjre machielo

noluwo bang’ Yesu. To nikech japuonjremachielono ne jadolo maduong’ ong’eyo,nodonjo gi Yesu nyaka ei laro mar jadolomaduong’, 1 6to Petro to nodong’ karito edhoot oko. Japuonjre machielo ma jadolomaduong’ nong’eyono noduogom ow u oyo gi nya ko ma nerito we l omadonjo mi nokawo Petro gidonjogo iye.1 7N ya ko ma nenie dhootno nopenjo Pe t r oni, "Donge in be in achiel kuom jopuonjren g ’ atni, koso ariambo?" Nodw o ko ni, "Okan." 1 8To nikech piny ne ng’ich, jotich gijotelo nochung’ ko lworo mach ma noy u-do gisemoko mondo gio. Petro bendenochung’ kodgi kanyo ko oyo mach.

Jadolo Maduong’ Omiyo Yesu Penjo 1 9E thuolono jadolo maduong’

nomiyo Yesu penjo kuom wach jopuon-jrene kod puonjne. 20Yesu nodwoke ni,"Asebedo ka awuoyo e lela ne piny,kendo asebedo ka apuonjo ei Sunagokegi Hekalu, kuonde ma jo Yahudi dutoc h o ko r e e. Onge gimoro amora

128YOHANA 17:20

m a s ewacho ling’ling’. 2 1En ang’omomiyo umiya penjo? Penjuru jomaosebedo ka winja. Gin ging’eyo mabergima nawacho." 22Ka Yesu nowachok a m a n o, achiel kuom jotelo manochung bute nothalo lembe kawachoni, "Kamano e kaka inyalo duoko jado-lo maduong’ adier?" 23To Yesu nod-woke ni, "Ka poni awachone gimoroamora marach to hul ane gino. To kaponawacho adier to ithala nang’o?" 24EkaAnas nochiwe mondo otere ne Kaifajadolo maduong’, kotweye kamano.

Petro Okwedo Yesu NyadiriyoKendo Nyadidek

25Ka noyudo Petro pod ochung’ oyomach, negipenje ni, "Idagi ni ok inachiel kuom jopuonjrene, koso iyie?"Nodagi kowacho ni "Ok an." 26Achielkuom jotich jadolo maduong’ mane enwat ng’at ma Petro nong’ado ite cha,nochome tir, kapenje ni, "Donge nendeaneni kode e puoth Zeituni?" 2 7ToPetro nochako okwer kendo, kendo gikanyono thuon gweno nochako kok.

Yesu E Nyim Pilato 2 8Eka jo Yahudi nogolo Yesu lep l ep

motere ka Pilat o. Sechego koro pinyn o s e c h a ko yaw o r e, omiyo jo Yahudi ne okodonjo ei dala ruoth, mondo kik gidokm ogak. Ne gidwaro ni gicham Pasaka kag i l e r. 2 9O m i yo Pilato now u o k n egi okom o p e n j ogi ni, "Ng’atni udonjone gi ke t h om age?" 3 0Ne gidw o ke ni, "Ka da bed ni oken jaketho to dine ok wakele e nyimi ka."3 1P i l ato nowacho ni, "Kawe u ru un uweg iudhi ung’adne bu ra gi chiku uwegi." Tojo Yahudi nodagi, ka giwacho ni, "Wa nwaonge gi teko mar ng’ado ne ng’at obuch tho." 3 2Mano notimore mondoweche Yesu ma noyudo osewacho kuomtho ma nobiro thogo ochopi. 3 3Eka Pilat onodok ei laro mar ng’ado bu ra, ke n d on og welo Yesu ire mopenje ni, "In eRuodh jo Yahudi ?" 3 4Yesu nopenje ni,"Gima ipenjano oa e pachi iwuon ko s o

j o m o ko nono emow a c h o n i go kuoma ?"3 5P i l ato nodw o ke ni, "Iparo ni an be an jaYahudi? Jou iwuon gi jodolou madongoema oketi e lweta. Nyisa, en ang’o miseti-mo?" 3 6Yesu nodw o ko ni, "Pinyruodha oken mar pinyni. Ka da bed ni en, to jotich-na dine ogore mi gitamo jo Yahudi maka.To koroni, pinyruodha oa kamachielo. "3 7P i l ato nowacho ni, "Kare in ru o t h ? "Yesu noduoko ni, "In kare kuom wacho nian ruoth. Chutho mano e gimomiyononywola, kendo mano emomiyo ne ab i r oe pinyni, mondo atim neno kuom adiera .N g ’ ato ka ng’ato ma jako ra adiera winja."3 8" Pilato nopenje ni, "Adiera en ang’o?"Bang’ penjo kamano to nochako odok okoir jo Yahudi, mi owacho negi ni, "Okayudo ketho kata achiel kuom ng’at n im i n yalo ng’adnego bu ra. 3 9To kaka enkitu mondo agonynu achiel kuom jomao t we e kinde mag Pasaka, duher mondoagonynu ‘ruodh jo Yahudi’ koso?" 4 0Tone gikokne matek, ka giwacho riat ni," O oyo, ok en! Baraba ema imiwa!" ToB a raba ne en jajimb tulo.

Ong’adne Yesu Bura Mondo Ogure

19 Eka Pilato nokawo Yesu moke t emondo orodhe. 2Jo lweny nokado

osimbo mar kuthe kendo ne giketo e wiye.Ne girwakone kandho makwar, 3kendo neg i s i ko ka gidhi ire saa ka saa ka giwa-chone ni, "Ruoth jo Yahudi, misaw a ! "Kendo ne githalo lembe. 4P i l ato nochakoowuok oko kendo mowacho ne jo Ya h u d ini, "Neuru, eri akele e nyimu mondoung’e ni ok ayudo ketho kata achielkuome minyalo ng’adnego bu ra." 5KaYesu nowuok oko ko r w a ko osimbo markudho gi kandho makwar, Pilato now a-cho negi ni, "Ng’atno eri!" 6Ka jodolom a d o n go gi jotendgi nonene, ne giko km atek ni, "Gure! Gure!" To Pilato now a-cho negi ni, "Kawe u ru un uwegi udhiu n eg e. An ok ayudo ketho moro amorakuome minyalo ng’adonego bu ra." 7To joYahudi nokone ko ramo ni, "Wan gi chik,kendo kaluwore gi chikwano, nyaka otho,

129 YOHANA 19:7

n i kech noketore ni en Wuod Nya s aye. "8Ka Pilato nowinjo mano, luoro nomedom a ke moloyo, 9o m i yo nochako odok epare ke n d o, mopenjo Yesu ni, "Inj a k a n ye?" To Yesu ne ok oduoke. 1 0P i l at on owachone ni, "Idagi wuoyo ko d anang’o? Be ing’eyo ni an gi teko ma anya-lo go n y i go kata gurigo?" 1 1Yesu nod-w o ko ni, "Ok dine ibedo gi teko moroa m o ra kuoma ka da bed ni ok omiyigokoa malo. Kuom mano ng’ama noketa elweti nigi ketho maduong’ moloyo richom i s e t i m o." 1 2Ko c h a kore sechego, Pilat onotemo go n yo Yesu, kata kamano joYahudi nomedo kok matek ka giwacho ni," K i we yo ng’atni thuolo modhi to ok ino s i ep Ka i s a r. Ng’ato ka ng’ato ma ke t o r eni en ruoth kedo gi Ka i s a r." 1 3Ka Pilat on owinjo mano, nogolo Yesu oko ke n d onobet piny e kome mar ng’ado bu ra kamai l u o n go ni Laro moting’ore malo mar kidi( m i l u o n go gi dho Aramia ni Gab at h a ) .1 4Ne en chieng’ ikruok mar jumb Pa s a k a ,kar saa auchiel. Pilato nowacho ne joYahudi ni, "Neye u ru Ruodhu e !" 1 5To neg i kok ni, "Gole e wang’wa! Gole ewang’wa! Gure !" Pilato nopenjog in i , " U dwaro ni agur ruodhu?" Jo d o l om a d o n go nodw o ko ni, "Wan waonge giruoth machielo mak mana Kaisar ke n d e.1 6Eka Pilato nochiwe negi mondo gigure.

Ogur Yesu O m i yo jolweny nokawo Yesu odhigo.

1 7Yesu nowuok kanyo koting’o msalapeowuon nyaka kar Hanga Wich (miluongogi dho Aramia ni Golgotha). 1 8Ne gigurek a n yo, kaachiel gi jomoko ariyo, ka moronie bathe koni to moro ni kocha, to Ye s ug i keto e diere. 1 9P i l ato ne nigi milomemoro ma nondiko kaeto oguro ewi msal-aba gimalo. Nondike ni "YESU JANAZARETH, RUODH JO YA H U D I , "2 0Jo Yahudi mang’eny nosomo ndiko n i ,nimar kama nogure Yesu ne ni machieg-ni gi dala maduong’, kendo milomenonondiki e dho Aramia, gi Latin kod Grik.2 1To jodolo madongo mag jo Yahudi nok-

wedo gima ne Pilato ondikono ka giwa-cho ni, "We ndiko ni ‘Ruodh jo Ya h u d i , ’ndik ni, ng’atni noketore ni en ruodh joYahudi." 2 2P i l ato nowacho ni, "Gimaa s e n d i ko, asendiko." 2 3Ka jolweny nog u r oYesu, ne gikawo lepe mi gipoge ding’we n ,kaeto gipogore moro ka moro, kargi jia n g ’ wen. Lawe mar abola kende ema neg i we yo. En ne oonge gi wang’ usi, to not-wang’e machalre, chakre malo nya k ap i n y. 2 4Ne giwacho e kindgi giwegi ni,"En kik way i e c h e. Wago u ru ombu l umondo wang’e ng’ama kawe e dierwa."

Mano notimore mondo Ndiko ochopima nowacho ni,

Ne gipogore lepa e kindgi giwegi kendo ne gigoyo ombulu ne n a n gana."

Koro mano e gima ne jolweny otimo.2 5Min Yesu gi nyamin min-gi ma Mariama chi Kiliopa kod Maria Magdala jon e n i k a n yo. 2 6Ka Yesu noneno mamane gijapuonjre ma nohero kochung’ machieg n ik a n yo, nowachone mamane ni, "Mama,n e ye wuodi!" 2 7N owacho bende nejapuonjreno ni, "Neye meru!" Chakrechieng’no Japuonjreno nokawe odhi ko d edalane owuon.

Tho Mar Yesu 2 8B a n g ’ e, ka koro nong’eyo ni gik

m o ko duto osetimore kaka dw a r o r e,mondo Ndiko ochop kare, Yesu now a c h oni, ‘Riyo oloya." 2 9To ne nitie puk ko n ga n dw ayo kanyo, omiyo ne gibudo siponj ei ye kaeto gichuoyo sipanjno ewi ket yiends awo saw o, kendo ne gichore nyaka dhoYesu. 3 0Yesu nobilo gino kaeto owacho ni," O ru m o." Eka nolung’o wiye ke n d on owe yo chunye oa odhi. 3 1To chieng’none en chieng’ ikruok, kendo kinynen o n ego obedi chieng’ mowal ma enS ab at o. Nikech jo Yahudi ne ok dw a rmondo owe ringru oge koliero e msalab achieng’ Sab at o, ne gikwayo Pilato mondoone ni otur tiende joma nog u r, kendo niolor ringru og ego piny. 3 2O m i yo jolwe n y

130YOHANA 19:8

nobiro moturo tiend ng’at mokwongo man ogur gi Yesu, kod tiende ng’at machielob e n d e. 3 3To kane gibiro ir Yesu mi giyu-do ni nosetho, ne ok gituro tiendene.3 4Kar timo kamano to achiel kuom jol-we n ygo nochuoyo ng’et Yesu gi tong’, miremo gi pi obubni kaa kanyo. 3 5N g ’ a m anoneno ka gigo timore ema ochiwonenoni kendo nende en adier. Ong’eyo niowacho adiera, kendo ohulo we c h eg imondo un bende uyie. 3 6Gigi notimoremondo Ndiko ochop kare, ni, "Onge kat ac h o kene achiel ma notur." 3 7N d i komachielo be wacho ni, "Ginichom we n g e-gi kuom Jal mane gichuowo gi tong’."

Ik Mar Yesu 3 8Bang’e Jo s e f ja Arimathea nokwayo

P i l ato ringre Yesu. Jo s e f ne en japuonjreYesu to nobedo kamano ling’ling’ nike c hnoluoro jo Yahudi. Ka Pilato nosemiyethuolo to nobiro mokawo ringrene odhi-go. 3 9Ne gin gi Niko d e m o, jal ma nose-galimo Yesu go t i e n o. Nikodemo noke l omanemane moru gi subili manyalo romokilo piero adek ga n g ’ wen. 4 0Ne gikaw or i n gre Yesu mi giwiro gi modhigo kaetog i b oye gi lewni mayom molir olir, kakachik jo Yahudi mar ik ne dw a r o. 4 1Tokama ne gigure Yesuno ne nitie puodhom o r o, kendo ei puodhono ne nitie bu r - i kmapod nyien, ma nepok opielie ng’at o.4 2N i kech ne en odiechieng jo Yahudi mari k ruok, kendo nikech bur-ik ne nim a c h i egni, ne gipielo Yesu kanyo.

B u r-ik Modong’ Nono

20 Odiechieng’ mokwongo marJuma, kog wen, ka piny ne pod

olil, Maria Magdala nodhi e bur-ik, minoneno ka kidi nosegol oko e dho bu r.2O m i yo noringo modhi ir Simon Pe t r okod japuonjre machielo ma Yesu nohero,kendo nowachone gi ni, "Gisekawo Ru o t hg i gole e bur-ik, kendo wakia kama gike-tee!" 3Kuom mano, Petro gi japuonjremachielono nowuok ochiko kuma bu r - i kne nitie. 4Ne giringo giduto, to japuonjre

machielono noyombo Pe t r o, mi nokuon-gone chopo e bur-ik. 5Nokulore mong’i-c h o, kendo noneno lewni mayom molirolir kod law ik ma nonalgo wi Yesu ka niei bur kanyo. To kata kamano ne ok odonjoe i ye. 6Eka Simon Pe t r o, ma nelawe chien,be notundo. En to nodonjo nyaka ei bu r -ik, mi noneno lewni mayom molir-olir kan i k a n yo, 7kaachiel gi law ik ma nonalgowi Yesu. Nangano noban mab e r, kendo neen kar ke n d e, mopogore gi kama lew n im ayom molir olir ne nitie. 8M og i k ,japuonjre machielo, ma nokuongo chopoe bur ikno, be nodonjo ei bur mi nonenokendo noy i e. 9( N yaka e thuolono ne pokg i n g ’ e yo, koa e Ndiko, ni nochuno ni Ye s un yaka ne chier mi aa kuom joma otho.)

Yesu Ofwenyore Ne MariamMagdala

1 0Eka jopuonjrego nodok e miechgi,1 1to Mariam to nochung’ oko but bu r - i kk aywak. Ka noyudo oywak, nokulorem o n g ’ i yo i bur- ik, 1 2kendo nonenom a l a i ke ariyo morwakore mara c h a r,kobet piny kama ringre Yesu nopielie, kamoro ni yo kaw i ye, to machielo ni yo kat i e n d e. 1 3Ne gipenje ni, "Mama, iywagoang’o?" Nowacho negi ni, "Gisekaw oRuodha gidhigo, to akia kama gike t e e. "1 4Bang’ wacho kamano, nolokore ong’iyon g ’ e ye, kendo noneno Yesu ko c h u n g ’k a n yo, to ne ok ong’eyo ni en Ye s u .1 5Yesu nowachone ni "Mama, iywagoang’o? Imanyo ng’a?" To en ka noparo nijarit puodhono ema loso ko d e, now a c h o n eni, "Jaduong’, ka dipo ni in ema ne ikaweidhi kode to nyisa kama iseke t e e, mondoadhi akawe." 1 6Yesu noluonge ni,"Maria!" Nolokore ire kendo noluongom atek gi dho jo Aram ni, "Raboni!" (matiende en Japuonj). 1 7Yesu nowachone ni,"Kik imula, nimar pok adok ka Wu o ra. Todhi ir owetena mondo inyisgi ni, "Adok irWu o ra ma en Wu o ru un bende, ke n d oN yasacha ma en Nyasachu." 1 8M a r i aM agdala nodhi ir jopuonjre monyisog iwach maber ni: "Aseneno Ruoth!" Ke n d o

131 YOHANA 20:18

n owacho negi ni nosenyise we c h egi.

Yesu Ofwenyore Ne Jopuonjrene 1 9Odhiambo mar odiechieng’ mok-

w o n go n o, ka noyudo jopuuonjre ochoko-re kanyachiel, kendo ne giloro dhoudin i kech ne giluoro jo Yahudi, Yesu nobiromochung’ e diergi kendo nowacho neg ini, "Okwe u ru!" 2 0Bang’ wacho mano,n o n y i s ogi bedene gi ng’etne. Jopuonjre nemor mokalo ka negineno Ruoth. 2 1Ye s un o c h a ko owacho negi kendo ni, "Bedurugi kuwe! Mana kaka Wu o ra oseora ekakaan bende aorou." 2 2Bang’ wacho neg imano to noy we yo kuomgi, kaeto ow a c h on egi ni, "Nwang’uru Roho Maler.2 3N g ’ ato ang’ata muwe yone richonen owe n egi, to ka ok uwe yo negi to okn owe n egi."

Yesu Ofwenyore Ne Thomas 2 4Sama Yesu nobirono noyudo ka

Thomas (Ma niluongo ni Didimas) ma enachiel kuom ji apar ga r i yo, ne onge ko dj o p u o n j r e. 2 5O m i yo jopuonjre mamokon o kone ni, "Waseneno Ruoth!" To now a-cho negi ni, "Ka ok aneno kuonde mamusmal nochuowo e bedene mi aketo lithlweta e buche mag musmandego, ke n d oa s oyo lweta e ng’etne, to ok abi yie wach-n o." 2 6Bang’ juma achiel, jopuonjre ne niei ot ke n d o, to chieng’no Thoma ne niko d-gi. Kata obedo ni dhoudi nolor, Ye s unobiro mochung’ e diergi mowacho ni," O k we u ru!" 2 7Eka nowachone Thoma ni," Ket lith lweti kae kendo nee bedena.Chor badi kuoma kae iketi e ng’etna. Webedo ng’ama riwo gi kiawa, bed ng’amayie!" 2 8Thoma nowachone ni, "Nya s a c h akendo Ruodha!" 2 9To Yesu nonyise ni,"Inena emomiyo iyie, to og wedh jomapok onena to oseyie." 3 0Yesu notimotimbe hono mamoko mang’eny ka jop-uonjrene neno, ma ok ondiki e bu g n i .3 1To magi ondiki mondo uyie ni Yesu eKristo ma Wuod Nya s aye, kendo mondoka uyie kamano to ubed gi ngima en y i n g e.

Yesu Omiyo Jopuonjrene OmakoRech Mang’eny

21 Bang’ ka gigo nosetimore, Ye s un o c h a ko onenore kendo ne jop-

uonjrene e tie Nam Tiberia. To nen-ruokne kodgi nobet kama: 2Simon Pe t r o,Thoma (ma niluongo ni Didimas),N athaniel mane aa Kana e piny Galili,yawuot Zebedi, kod jopuonjre mamokoa r i yo, noyudo ochokore kaachiel. 3S i m o nPetro nowacho negi ni, "Adhi lupo",kendo ne giwachone ni, "Wan be wadhikodi." Omiyo negiwuok gidhi kendo negidonjo ei yie. To otienono duto ongegima neg i m a ko. 4Okinyi kog wen, Ye s unochung’ e dho nam. To ok neg i n g ’ e yo nine en Yesu. 5N o l u o n gogi ni, "Osiep e, beunie gi rech moro?" Ne giduoke ni," O oyo." 6N owacho negi ni, "Boluru gogomau yo bat ko rachwich mar yie to ubiroyudo moko." Ka negitimo kamano, y w ayogogo nyaka ei yie notamogi, nikech rechne ng’eny mohew ogi ywayo. 7E k ajapuonjre ma Yesu nohero nowacho nePetro ni, "En Ruoth!" Saa nogono maSimon Petro nowinje kowacho ni, "EnRuoth," notwe yo lawe mar abola e nun-gone (nimar noyudo osegole oko) min o c h i kore ei pi. 8Jopuonjre mamoko to neluwo bang’e ka gin ei yie, kendo ka giy-w ayo gogo ma rech opong’o, nimar nekoro ok gin mabor gi dho nam, (nodong’n egi mita piero ochiko kende to gichopi.)9Ka neg i gow o, ne gineno maj makaamaliel ka nikanyo gi rech e wiye, ko dm a k ati moko. 1 0Yesu now a c h o n egi ni," Kelie uru moko kuom rech ma ua mako-go." 1 1Simon Petro nodonjo ei pi, mi noy-w ayo gogo nyaka dho wath. Nopong’ girech 1 5 3m a d o n go d o n go, to kata neg i n g ’ e-ny kamano to gogo ne ok oyiech. 1 2Ye s un owacho negi ni, "Suduru machieg n iu gagi." Onge japuonjre kata achiel manohedhore penje ni, " In ng’a?" Neg i n g ’ e yo ni ne en Ruoth. 1 3Yesu nobirom o k awo makati omiyogi, kendo rechbende nomiyogi kamano. 1 4Ma koro ne enkinde mar adek ma Yesu nofwe n yore ne

132YOHANA 20:19

jopuonjrene bang’ ka nosechiere oa kuomjoma otho.

Yesu Ochako Oguro Petro 1 5Ka neg i s e t i e ko chiemo, Yesu now a-

cho ne Simon Petro ni, "Simon wuodJohana, be ihera adier moloyo magi?"

N owachone ni, "Ee, Ruoth, ing’eyo niaheri."

Yesu nowachone ni, "Kare pidhnyiromba." 1 6N o c h a ko openje kendo mara r i yo ni, "Simon wuod Johana, be iheraadier?"

N owachone ni, "Ee, Ruoth, ing’eyo niaheri."

Yesu noko n e, "Kare rit romba."

1 7N owachone mar adek ni, "Simonwuod Johana, be ihera adier?"

Petro nokuyo nikech Yesu nopenje maradek ni, "Be ihera adier:"

N owachone ni, "Ruoth, in ing’eyo gikm o ko duto. Ing’eyo ni aheri"

Yesu nokone ni, "Kare pidh romba.18Anyisi adier ni ka nepod itin to nir-wakori kendi kendo ini idhi kamoroamora mihero; to kibiro doko moti to

ibiro rieyo bedeni ne ng’ama chielo mabiro rwakoni lepi mi teri kuma ok idwadhiye." 19Yesu nowacho mano mondoonyisgo kit tho ma Petro nebiro miyo-go Nyasaye duong’. Eka nowachone ni,"Luwa!" 2 0Petro nolokore monenojapuonjre ma Yesu nohero kaluwogi.(En e jal ma noyiengore e kor Yesukane gilworo mesa gichamo ohiu,kendo ma nowacho ni, "Ruoth, en ng’amadwa ndhogi?" 21Ka Petro nonene,nopenjo ni, "Ruoth, to ng’atni to?"22Yesu nodwoke ni, "Ka adwaro ni osikkongima nyaka aduogi to mano chandinang’o? ne ni iluwa!" 23Nikech wachni,wach nolandore ni japuonjreno ne ok bitho ngang’, to en nowacho mana ni,"Ka adwaro ni osik kongima nyakaaduogi, to mano chandi nang’o?" 24Mae japuonjre ma koro timo neno kuomgigi kendo en bende ema nondikogip i n y. Wa n g ’ e yo ni nende en adier.25Yesu notimo gik mang’eny mamoko.Ka dine ndik piny moro ka moro kuom-gi, to an gi ratiro ni kata piny duto okdoromo kano buge duto ma dine ondi-ki.

133 YOHANA 21:25

J A N D I K O : L u k aKAR NDIKO: Ok ong’ere KINDE NDIKO: 65-70 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye Kitabu mar Tich Joote en ndiko machopo wi kama Injili mar Luka nogikie, ka Luka

nyiso joma some ni tich mane Yesu ochako e piny, pod odhi nyime kotimo mano e ngimakanisa. Kitabuni e chakne opuonjo kaka joote nopong’ gi teko mar Nyasaye kendo kagiyalo matek ma chieng’no ji 3,000 norwako Yesu kaka Jawar mar chunygi 2:41. Opuonjongima mar kanisa ei Jerusalem, kaka Injili nolandore mochopo Samaria, kaachiel gi tichjaote Petro, kod sand mager mokuongo majoma noyie noyudo.

Bang' mae to koro kitabuni wuoyo kuom jaote Paulo kendo kaka nolando Injili nedhout ogendini. Wuodhe nyadi dek mar tero Injili owuoye malach, kendo kitabunio rumo gi wuodh Paulo Rumi. Jopuonjre mamoko mag muma to wacho ni Luka nedwarondiko kitabu maradek manyiso kaka nogony Paulo e jela, wuodhene mamoko, maknekaachiel kod thone.

THORRO Tich Joote nondiki mondo wang’e kaka Injili nolandore koa e gwenge Jo-Ya h u d i

nyaka ochopo e dhout ogendini 1:8. Wach maber manyiso kaka Yesu notho, kendonochier ne en wach mane ok nyal mana nyis bath piny konchiel kende, to Nyasaye ned-w a ro nong’ere e piny mangima. Mae emomiyo Nyasaye nomiyo joge teko mondoochopi tijgi. Roho Maler e wuon tekono. Teko mar Nyasaye maduong’ kuom gik mokoduto nenore kuom locho mar tich Injili kuom timbe mag piny kod sand, to kata obedonionyalo miyo ngima ji mang’eny lal (mana kaka Petro gi Paulo ma Tich Joote wuoyokuomgi). To giyudo loch kuom Kristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN1. Ndalo mag chakruok kanisa 1:1-5:422. Sand kod landruok mar Injili 6:1-9:31 3 . Tich Petro mar tero Injili 9:32-12:254. Wuodh Paulo mokuongo mar tero Injili 13:1-14:285. Romo mane obedo Jerusalem 15:1-41 6. Wuodh Paulo marariyo mar tero Injili 16:1-18:22 7. Wuodh Paulo maradek mar tero Injili 18:23-21:148. Mak mar Paulo kod wuodhe ma Rumi 21:15---28:31

Tich Joote

Oter Yesu Malo E Polo

1 Kuom Theofilo: E kitapa mokwongone andikoe gik moko duto mane Ye s u

o c h a ko timo kendo puonjo 2n yaka chopodiechieng’ mane okawe odhi e polo,bang’ chiwo chike kuom teko mar Ro h oM a l e r, ne joote mane oseyiero. 3B a n g ’s a n d n e, nonyisore en owuon ne jog i ,kendo nochiwo ranyisi mang’eny masironi ne ongima. Ne ofwe n yore negi kuomndalo madirom piero ang’wen ka ow u oyokuom pinyruodh Nya s aye. 4Kane oy u d oochiemo kodgi chieng’ moro achiel,n o m i yogi chik ni, "Kik ua Je rusalem, tor i t u ru mich mane Wu o ra osingore ninomiu, ma usewinja ka aw u oyo kuome.5Nimar Johana nobatiso ji gi pi, to unibiro batisou gi Roho Maler, kapok ndalomang’eny okadho."

6O m i yo kane gisechokore kaachiel, n egipenje ni, "Ruoth, kindeni ema ibirodw ogoe loch e lwet jo Israel koso?"

7En to now a c h o n egi ni, "Ok en tijumar ng’eyo ndalo kata kinde ma Wu o r oo s e keto gi tekone owuon. 8To ubiro yudot e ko ka Roho Maler obiro kuomu; ke n d ounubed joneno maga ei Je rusalem ke n d oei Judea duto gi Samaria, kod tung’ pinygi tung’ piny."

9Bang’ wacho mano, ne okawe odhim a l o, mana ka ginene gi we n g egi, tokendo polo noime mi nog e n g ’ o r e, ma ko r one ok ginyal nene.

1 0Kane oyudo pod gichomo we n g egi ep o l o, ka ging’iyo kaka odhi, apoya nono,ne gipo ka ji ariyo morwako lew n im a rachere ochung’ bathgi. 1 1Jogi now a-c h o n egi ni, "Jo Galili, ang’o momiyouchung’ ka ung’iyo polo? Yesu ow u o n n i ,ma koro osegol kuomu oter e polo, birod u ogo ke n d o, mana kaka usenene kodhi ep o l o."

Oyier Mathias Kar Judas 1 2Bang’e ne gidok Je rusalem, ka gia e

wi got miluongo ni Zeituni. Got Zeitunine chiegni gi Je rusalem, kar wuoth moro-mo wuodh chieng’ Sab ato achiel, kia dala

maduong’. 1 3Kane gichopo, ne gidhin yaka kama ne gidake, ei ot man malo ew igorofa. Joma ne ni kanyo ne gin Petro giJohana, Ja kobo kod Andrea; Filipo giThoma, Batholomeo gi Mat h ayo, Ja ko b owuod Alfayo, gi Simon Ja kedo ne piny,kod Judas wuod Ja ko b o. 1 4G i d u t okaachiel, ne gin e achiel ka ginano e lamo,kaachiel gi mon moko, kod Maria minYesu gi owe t e n e.

1 5E kindeno Petro nochung’ e kindjoma oyie (mane nyalo romo kar ji mia gipiero ariyo), 1 6mi nowacho niya, "Owe t e,N d i ko nyaka ne chop kare, mana kakaRoho Maler nohulo chon gi lala, gi dhoDaudi, kuom Judas mane otelo ne joman o m a ko Yesu. 1 7C h u t h o, Judas ne enachiel kuomwa, kendo en bende ne en-gikare e tichwani." 1 8( Judas nong’iewo lowgi pesa mane oyudo kuom richone, tok a n yono ema noruomboree piny, ke n d obund iye nobarore mi nyimbi iye opuko r eo ko. 1 9Ji duto man Je rusalem now i n j owachni, mi ne gichako puodhono nying ed h ogi ni, ‘A keldama’, tiende ni, ‘PuothRemo’.)

2 0Petro nomedo wuoyo kowacho ni,"Nimar ondiki e kitap Zaburi ni,

‘Mad kar dakne dong’ nono, ng’ato kikchak dag e iye kendo’,

kendo ni, ‘Mad ng’at machielo kaw tije.’ 2 1Kuom mano, ber mondo wayier ng’at

achiel e kind joma osebedo ko dwa chakrekinde mane Ruoth Yesu ochako bedoko dwa nyaka chop kinde manyocha ogo l ee dierwa, 2 2ko c h a kore kinde mane Jo h a n ab atisoe ji nyaka odiechieng’ mane okawYesu ogol e dierwa. Nimar achiel kuomj ogi nyaka bed janeno kuom chiern ekaachiel ko dwa."

2 3Eka ne gichiwo nying ji ariyo: Jo s e fm i l u o n go ni Bars aba, (ma bende niluongoni Justo), kod Mathia. 2 4Bang’e ne gilamoni, "Ruoth, ing’eyo chuny ji duto.N y i swae kuom ji ariyogi ng’at miseyiero2 5mondo okaw tij bedo jaote mane Ju d a sojwang’o owe yo kane odhi kare mane

135 TICH JOOTE 1:25

o c h a n n e." 2 6Eka ne gigoyo ombu l u ,kendo ombulu nolwar kuom Mat h i a .O m i yo nomede kuom joote apar ga c h i e lm a m o ko.

Roho Maler Obiro Chieng’Pentekost

2 Ka chieng’ Pe n t e kost nochopo, noy u-do ka gichokore kanyachiel gi duto.

2A p oya nono, ko ko machalo gi ya m bkalausi makudho matek noa e polomopong’o ot mane gibetie. 3Ne ginenogik machalo gi lep kata ligek mach, maneo p i yo ewi ng’ato ka ng’ato kuomgi.4Giduto kar rombgi ne gipong’ gi Ro h oM a l e r, mi gichako wuoyo gi dhok may-o r e yore kaka Roho nomiyogi nya l o.

5N oyudo jo Yahudi mathoth moluoroN ya s aye ni Je rusalem. Jogi noa e pinjeduto manie bwo polo. 6Kane giwinjo kitko koni, oganda maduong’ nochoko r ekaachiel, ka gihum nono, nikech ng’ato kan g ’ ato kuomgi ne winjo ka joma oyie losogi dhogi. 7Ne gihum kendo giwuoro, migipenjo ni, "Jok maw u oyogi duto dongegin jo Galili? 8Ka kamano, to ere kakan g ’ ato ka ng’ato kuomwa winjogi mana ed h owa wawegi? 9Wan kaeri jo Pa rthia giMedia, gi Elam; joma oa Mesopotamia giJudea kod Kapadokia; gi Ponto kod Asia,1 0Frigia kod Pamfilia, Misri kod gwe n g em ag Libya mokiewo gi Kurene; kaachielgi welo moa Rumi (mano oting’o jo-Yahudi kod joma moko molokore mondooluw din jo Yahudi). To moko bende ginjo Krete gi jo Wa rabu. Ere kaka waw i n j o-gi ka gihulo gik madongo ma Nya s ayeosetimo e dhowa wawegi!" 1 2Ne gipen-jore ka gihum kendo gidhier nono ni,"Gima timoreni tiende ang’o?"

1 3To jomoko kuomgi nocharogi kaw a-cho ni, "Jogi osemadho kong’o mang’enym o m e r ogi."

Petro Owuoyo Gi Oganda 1 4Eka Petro nochung’ malo, kaachiel gi

jopuonjre apar gachiel mamoko, moting’odwonde kow u oyo gi ogandano kama; "Jo

Yahudi wetena, kaachiel kod un duto maun Je rusalem, we u ru anyisu tiend wachni.C h i k u ru itu maber mondo uwinj gimaaw a c h o. 1 5Jogi ok omer kaka uparono. Saaadek okinyi sani ok ng’ato nyal merie!1 6O oyo, gima timoreni en mana gimaJa n abi Joel nokoro chon kowacho ni,

1 7" N ya s aye wacho ni kinde nochopi endalo giko, ma anaolie Rohona kuom jid u t o. Yawuotu gi nyiu nokor wach, tojou matindo none fwenje jou madongonolek lek. 1 8E e, koda ka jotichna machwo gimamon, anaol kuomgi Rohona, anaolkuomgi Rohona e ndalono mi giniko rwach. 1 9Bende ananyis honni madongo e ko rpolo malo kod ranyisi mathoth e pinym w a l o, remo gi mach kod iro mad-h u o l o r e. 2 0Wang’ chieng’ nolokremudho kendo dwe nochal gi remokapok odiechieng’ mar Ruoth man-giduong’ mang’ongo ochopo. 2 1To ng’at oa n g ’ ata ma noluong nying Ru o t hnokwo!

2 2"Un Jo Israel, winjuru wachni; Ye s uja Nazareth ne Nya s aye ochungo e dierukaka ng’at mowinjore luor. Nya s aye noti-mo honni gi gik malich miwuoro ko dranyisi madongo e dieru kuome, manakaka un uwegi ung’eyo mab e r. 2 3Ye s u n ine ochiw e lwetu kaluwore gi chenroN ya s aye kod ng’eyone mongirore. To un,gi kony moa kuom joma richo, ne uneg eka ugure gi musmal e msalaba. 2 4Kat akamano Nya s aye nochiere oa kuom jomao t h o, kane ogo n ye oa e rem malit mar tho,n i kech tho ne ok nyal loye piny. 2 5D a u d ibe now u oyo kuome kama:

Ne aneno Ruodha e nyima ndalo duto.N i kech en e bada ko rachwich gimorook noy i e n ga. 2 6E m o m i yo chunya morkendo lewa yot; ringra bende nodag gig e n o, 2 7n i kech ok nijwang’a miwe ya eiliel, to bende ok niyie Ng’ati Malerr i n gre tow. 2 8Isenyisa yore mag ngima;

136TICH JOOTE 1:26

kendo inipong’a gi mor mog u n d h o, kaan e nyimi

2 9" O wetena, anyalo wachonu ka an-gichir ni Daudi kwarwa notho mi noike,kendo liende ni ko dwa nyaka kaw u o n o.3 0To kaka ne en janabi, nong’eyo niN ya s aye nosesingore e yor kuong’ruok nie n o ket achiel kuom nyikwaye e lochne.3 1Kaka noneno gik manyime, ne ow u oyokuom chier mar Kristo, kowacho ni ok nebi we ye ei liel mi ringre tow. 3 2Yesuni emaN ya s aye osechiero oa kuom joma otho,kendo wan wawegi wan joneno kuomw a c h n o. 3 3Kaka koro en gi duong’, ko b e te bad Nya s aye ko rachwich, Wu o r oo s e m i ye Roho Maler mane osingore nin o c h i w, kendo oseolo gima koro unenokendo uwinjoni. 3 4N i kech Daudi ne okoidho odhi e polo, to eka en owuon eman owacho ni,

" Ruoth nonyiso Ruodha ni" "Bed ebada ko rachwich 3 5n yaka chop amiwasiki duto bed raten tiendi." 3 6" E m o m i yo nyaka ung’e wachni mal-

o n g ’ o, un jo Israel duto ni Nya s aye oseke-to Yesu mane uguro Ruoth kendo Kristo."

3 7Kane ji owinjo wachno, chunyg inong’ado negi bu ra, mine giwacho niPetro kod joote mamoko ni, "Owe t ewa ,w atim ang’o?"

3 8Petro nodw o kogi ni, "Lokreurumondo obatisu, ng’ato ka ng’at okuomu, e nying Yesu Kristo, mondoeka owenu richou. Kamano otimore toubiro nwang’o Roho Maler kaka mich.39Nikech singruokni en maru kaachielgi nyithindu; kendo en mar ji dutomodak kuma bor, jogo duto ma RuothNyasachwa noluong ire."

4 0Petro nomedo siemogi gi we c h em a m o ko mathoth; komedo jiwogi kow a-cho ni, "To n y u ru ua kuom tieng’m o kethoreni." 4 1Joma norwako we c h ePetro ne obatisi, kendo chieng’no kar jialufu adek nomedore e kwan joma oy i e.

Lalruok Mar Joma Oyie 4 2Joma oyie noketo chunygi kuom puonj

j o o t e, kendo kuom lalruok, gi ng’ingom a k ati kod lamo. 4 3Ji duto nopong’ gi luoroka joote netimo ranyisi mang’eny gi honni.4 4Joma oyie duto ne nie achiel, kendo neg i ko n yore gi mwandugi duto kaachiel.4 5Ne giloko gigegi gi mwandugi pesa kaeto giko n yo r ego e kindgi giwegi, kaluworegi dwaro mar ng’ato ka ng’ato kuomgi.4 6Ne gisiko giromo pile ka pile e laru marHekalu, kendo ne ging’ingo makati emiechgi, ka gichiemo kaachiel gi chunym a m o r. 4 7Ne gisiko gipako Nya s aye, ke n d oji duto ne mor kodgi. To Ruoth ne medojoma owar manyien e oga n d agi pilep i l e.

Petro Ochango Puth Ma Jakwecho

3 Chieng’ moro achiel, Petro gi Jo h a n ane jodhi e Hekalu, kar saa ochiko

o d h i a m b o, mane en saa mar lemo. 2Tos e c h ego noyudo oting’ ng’at moromaputh kitero e ra n ga Hekalu miluongoni Jab e r, kama ne ojaketee pilep i l e, mondookwa kony kuom joma donjo ei Hekalu.3Kane ng’atno oneno Petro gi Johana kaj o dwaro donjo ei Hekalu, nokwayog iko n y. 4To Petro gi Johana ne jong’iyowang’e tir, kae to Petro owacho ni,"Ng’iwa ane!" 5N g ’ atno nong’iyog i ,kogeno yudo gimoro kuomgi.

6Eka Petro nowacho ni, "Aonge gifedha kata dhahabu, to gima an-go emaamiyi. E nying Yesu Kristo ja Nazareth,wuothi." 7N o m a ko bad ng’at n o, mio ko n ye aa malo, kendo gikanyono tiendn g ’ atno gi ombong’ne noyudo teko.8N g ’ atno noleng’ore malo mi ochakowuoth. Bang’e nodhi kodgi ei laru marHekalu, kowuotho kendo ko c h i ko r ekendo ko p a ko Nya s aye. 9Ka ji dutononene kowuotho kendo ko p a ko Nya s aye,1 0ne giyange ni ne en jagono mane jab e tk a k wecho e dho ra n ga Hekalu miluongini Jab e r, omiyo ne giwuoro kendo dhog in o m o ko kuom gima notimore ne ng’at n o.

137 TICH JOOTE 3:10

Petro Olero Ne Ji Wach 1 1Kane jakwechono pod otwere kuom

Petro gi Johana, ji duto nohum nono. Negibiro ging’wech ir jootego nyaka kamai l u o n go ni Agoch Solomon. 1 2Kane Pe t r oo n e n ogi, now a c h o n egi ni, "Ang’om o m i yo gima otimoreni obw ogou, un Jo -I s rael? Ang’o momiyo uchomo wang’uu n g ’ i yowa mana kagima tekowa waweg ik ata long’owa ema osemiyo jali ow u o t h o ?1 3N yasach Ibrahim gi Isaka gi Ja ko b o, maen Nyasach kwe r ewa, ema osemiyo Ye s uj atichne duong’. Un to ne uchiwe mondoo n eg e, kendo ne ukwede e nyim Pilat o,k ata obedo ni Pilato ne dwa go n ye thuo-l o. 1 4Ne ukwedo Ng’ama Ler ke n d om a k a r e, to ukwayo mondo ogo n y n ujanek. 1 5Ne unego wuon ngima, toN ya s aye nochiere oa kuom joma otho.Wan wawegi wan joneno kuom wachni.1 6Kuom yie e nying Yesu, ema ng’atmuneno kendo ung’eyoni oseyudoe teko.En mana nying Yesu, kaachiel kod yiemaa kuome, ema osemiyo ng’atni resru o kmoromo chuth, mana kaka un dutounenoni.

1 7" To ko r o, Owetena, ang’eyo ni neutimo gigo e kia, mana kaka jotendubende notiyo e kia. 1 8To ma e yo maN ya s aye nochopogo chenrone maneosenyiso chon gi dho jonabi duto, kow a-cho ni Kristone none sand. 1 9Ko r ol o k r e u ru uwe richou, udog ir Nya s aye,mondo richou owenu, eka Ruoth noduogchunyu mi uyud kuwe, 2 0kendo ekae n o o rnu ma en Yesu Kristo, Jal maneowalnu. 2 1To pod nyaka obedie e polon yaka chop kinde ma Nya s aye ketoe gikm o ko duto kare, mana kaka nosesingo r echon gilala gi dho jonabi mage maler.2 2N i kech Musa nowacho ni, ‘Ru o t hN ya s aye ma Nyasachu nopuodhnu janab imachal koda koa e dier ogandau, to unbende nyaka uwinj gimoro amora mow a-chonu. 2 3N g ’ ato ang’ata maok nowinje tonong’ad kare oko chuth e kind oga n d a n e.

2 4" C h u t h o, jonabi duto, ko c h a kore giSamuel kadhi nyime, kar romb jonab i

duto mosew u oyo, nokoro weche kuomn d a l ow agi. 2 5To un e nyikwa jonab i go,kendo un e weg singruok ma Nya s ayenotimo gi kwereu. Nonyiso Ibrahim ni,‘Ogendini duto mag piny noyud gwe t hkoa kuom kothi.’ 2 6Ka Nya s aye nooroJatichne to noore mokwongo ne un,mondo og wedhu, ka oloko ng’ato ka ng’a-to we yo yorene maricho."

Petro Gi Johana E Nyim Sanhedrin

4 Kane Petro gi Johana pod wuoyo giji, jodolo gi jatend jorit Hekalu kod jo

Sadukai nobiro irgi. 2Igi nowang’ ke n d one gin gachiedh nade mang’eny ka Pe t r ogini puonjo ji kendo yalo ni Yesu osechierkendo ni joma osetho biro chier kuomYesu. 3Ne gimako Petro gi Johana, tokaka piny koro ne dwa yuso, ne gike t ogi ejela nyaka kinyne. 4To ji mang’eny maneowinjo wach mane oyal noy i e, kendo karromb joma oyie duto nomedore moromochwo alufu abich.

5K i n y n e, jotend jo Yahudi gi jodongokod jopuonj Chik noromo Je ru s a l e m .6A n a s, jadolo maduong’, bende nen i k a n yo, kaachiel gi Kaifa, Jo h a n a ,Aleksanda, kod jood jadolo maduong’m a m o ko. 7Ne gigolo chik mondo oke lPetro gi Johana e nyimgi, eka gichakop e n j ogi ni, "Te ko mane, kata nying mane,ma nutimogo gima utimoni?"

8Eka Petro mane oyudo opong’ giRoho Maler now a c h o n egi ni, "Jotelo gij o d o n go mag oganda! 9Ka dipo ni uluon-gowa e nyimu ka mondo waler gimomiyootim tim maber ne puth, kendo mondoupenjwa kaka nende oyudo chang, 1 0t on g ’ e u ru wachni un kaachiel gi jo Isra e lduto: ni kuom nying Yesu Kristo jaNazareth mane uguro un uwegi toN ya s aye nochiero oa kuom joma othoema omiyo ng’atni ochung’ e dieru kakangima chuth. 1 1Yesu ema Ndikoow u oyo kuome kawacho ni,

‘Kidi ma un jogedo nudagi ema ko r oo s e d o ko kidi motegno moriwo kor ot

138TICH JOOTE 3:11

1 2Wa rruok ok nyal yud kuom ng’atmoro machielo; nikech onge nying moromachielo e bwo polo mosechiw ne jimondo wayud warruok kuome."

1 3Kane gineno chir mane Petro giJohana nigo, kendo ka ne ginwang’o nigin ji ajia maok osomo, ne giwuoroa h i n ya, omiyo ne ging’eyo ga d i e ra ni jog iyande nigi Yesu. 1 4To nikech ne podgineno ka ng’at mane osechangi ochung’e diergi kanyo, onge gima ne ginya l owacho mondo gikwed gima noseti-m o r e n o. 1 5Kuom mano ne giriembogi okomar Buch Sanhedrin, eka bang’e negikuotho e kindgi giwegi ni, 1 6" A n g ’ om w a n yalo timo ne jogi? Ji duto modakJe rusalem ong’eyo maber ni gisetimohono mong’ong’ore, kendo ok wanya lk wedo mano. 1 7To mondo wageng’ wach-ni kik landre malach e dier ji, nya k awasiem jogi ni kik gichak giwuo kuomnyingni ne ng’ato ang’ata."

1 8Eka ne giluongo Petro gini irgikendo mi gimiyogi chik ni kik gichakgiwuo kata gipuonji kata matin e nyingYesu. 1 9To Petro gi Johana nodw o kogi ni," N g ’ a d u ru bu ra un ka bende en gima berne Nya s aye mondo un ema wawinju tow awe mak wawinjo Nya s aye. 2 0N i kech okw a n yal ling’ maok waw u oyo kuom gikma waseneno kendo waw i n j o."

2 1Bang’ medo siemo jootego, neg i we yogi gidhi. Ne ok ginyal yudo yo rh i n yogi nikech ji duto ne miyo Nya s ayeduong’ kuom gima nosetimore. 2 2N i ke c hjal mane ochangi e yor honono ne hikeo l oyo piero ang’wen.

Joma Oyie Olamo Nyasaye 2 3Kane osegony Petro gi Johana, ne

gidok ir joma oyie we t egi mi ginyisog igik moko duto ma jodolo madongo gijodong oganda nosewacho nigi. 2 4Tokane joma oyie owinjo wachgino, ne git-ing’o dwondgi malo riat ka gilamoN ya s aye ni, "Aa Ruoth Nya s aye Manya l oGik Moko Duto, In ema nichwe yo polo gipiny gi nam koda ka gik moko duto manie

igi. 2 5Ne iwuoyo kuom Roho Maler gidho jatichni, ma en kwarwa Daudi, kiwa-cho ni,

‘Ang’o momiyo jopinje maoko mirimao m a ko? Koso ji chano jiemo kay i e mnono nang’o? 2 6Ruodhi mag piny ony-ono piny motegno kendo jotelo choko-re kaachiel mondo giked gi Ru o t hkendo gi Ng’ate mow i r o.’

2 7" C h u t h o, Herode gi Pontio Pilat onoromo e dalani kod ogendini kaachiel gijo Israel mondo gilos yor hinyo Jat i c h n iMaler ma isew i r o, ma en Yesu. 2 8Ne giti-mo gima in iwuon ne isechano chon git e koni kod ng’eyoni ni nyaka timre. 2 9Tokoro Ruoth, winj siem ma gisiemow ago,kendo mi jotichni teko mondo ohul wach-ni gi teko moloyo. 3 0Rie lweti mondoichangi jotuo kendo itim honni kod ra n y-isi madongo e nying Yesu, Jat i c h n iM a l e r."

3 1Kane giselamo, kama ne gichoko-reno noyiengni, kendo Roho Malern o p o n g ’ ogi giduto, mi giyalo Wa c hN ya s aye gi chir.

Joma Oyie Opogo Mwandugi GiJowetegi

3 2Joma oyie duto ne timo gik moko gichuny achiel kod paro achiel. Onge ng’a-to kuomgi kata achiel mane okaw omwandune kaka gige owuon, to ng’ato kan g ’ ato ne pogo gige duto ne nyawadgi, kag i ko n yore ng’ato gi ng’at o. 3 3Joote nodhinyime gi hulo wach kuom chier marRuoth Yesu gi teko mang’ongo, ke n d ong’wono maduong’ ne nikodgi duto.3 4Onge ng’ato kuomgi mane ochandog i m o r o, nikech kinde ka kinde jogo manenigi puothe kata udi neuso gigeg i go,kendo ne gikelo pesa mane ong’iew g i gomi 3 5g i keto e lwet joote eka joote nopogop e s ago ni ng’ato ang’ata mane ochandog i m o r o.

3 6Kamano bende e kaka Jo s e f ma Ja -l awi modak Saipra s, mane joote ochako niB a rn aba (ma tiende ni Jal ma Jiwo Jal ma

139 TICH JOOTE 4:36

jiwo ji,) 3 7n o l o ko puothe pesa mi oke l oo keto e lwet joote.

Anania Gi Safira

5 To ng’at moro miluongo ni Anania,kaachiel gi chiege Safira, bende

n o l o ko girgi moro pesa. 2To Ananianodong’ gi bath pesa moko ling’l i n gmondo oko n y r ego, ka chiege benden o n g ’ e yo wachno mab e r. Pesa modong’to nokelo oketo e lwet joote.

3Eka Petro nowacho ni, "Anania, erekaka Satan osepong’o chunyi momiyoi s ewuondo Roho Maler, ka idong’ gi bat hpesa mane iyudo kuom puodho? 4D o n g epuodho ne en mari kane pok ongiewe ?Kata ka ne iseuse, donge ne inyalo ko n y-ori gi pesago kaka ihero? En ang’o man o m i yo iparo mondo itim gima kamano?N ya s aye ema isew u o n d o, to ok dhano!"

5Ka Anania nowinjo wachno, nogo r epiny motho. Ji duto mane owinjo gimanotimoreno ne luoro omako. 6E k ayaw u owi nobiro mokawe, kendo kane gis-e r w a ko ringr e, ne giting’e gitere oko mig i i ke.

7Bang’ seche adek, chiege bendenobiro kanyo, kokia gima nosetimore nec h w o r e. 8Petro nopenje ni, "Nyisa anewachni, ma eni e nengo mane Ananiaoyudo kuom puodho manende ouso?"

S a f i ra nodw o ke ni, "Ee, mano e nen-go n e."

9To Petro nowachone ni, "Ere kakan u n yalo winjoru mondo utem Roho marRuoth? Ne! Tiend joma ne oiko chworipod ni e dhoot, in bende gibiro ting’igiteri oko."

1 0G i k a n yono Safira nogore piny e tiePetro mi otho. Eka yawuari nobiro mod-o n j o, to kane giyude ka osetho, ne giting’egitere oko mi giike e bath chwore.1 1Luoro maduong’ nomako kanisa ngima,kod ji duto mane owinjo gik mane oti-m o r e.

Joote Ochango Ji Mang’eny 1 2Joote notimo honni gi ra n y i s i

m athoth e dier ji. To joma oyie duto ner o m oga e Agoch Solomon. 1 3Onge ng’at oa n g ’ ata mane nyalo hedhore mondo ori-wre kodgi, kata obedo ni ji ne omiyog iluor malich kamano. 1 4To kata kamano,chwo gi mon mang’eny nomedo yie kuomRuoth, kendo mago ma noyie nomedi ekwan joma oy i e. 1 5Kuom mano ji noke l ojoma tuo mi oke t ogi e bath yore ka gipiel-ogi e kitendni kod pere, mondo kata manatipo mar Petro oum moko kuomgi ko k a l obutgi. 1 6O ganda mag ji mathoth moa emier mokiewo gi Je rusalem bende noke l oj ogi matuo gi joma jochiende sando,kendo jogo duto nochangi.

Osand Joote 1 7Jadolo maduong’ gi joge mane win-

jore kode duto, mane gin jokanyo marbuch jo Sadukai, nyiego nomako. 1 8N eg i m a ko joote mi gike t ogi e jend ji ajia.1 9To kane ochopo otieno malaika marRuoth noyawo dhoudi duto mag jelam ogo l ogi oko. 2 0Malaikano now a c h o n eg ini, "Dhiuru uchung’ ei Hekalu mondounyis ji weche duto kuom ngima manyi-enni."

2 1Kane piny oyaw o r e, ne gidonjo eHekalu mana kaka nonyisgi, mi gichakopuonjo ji.

To ka jadolo maduong’ gi jog en o c h o p o, ne gichoko jobuch Sanhedrin,mane en chokruok mar jodong Isra e ld u t o, mi gioro wach mondo ogol joote ejela okel e nyimgi. 2 2To kane aske c h eochopo e jela, ne ok giyudo jopuonjrek u n o. Kuom mano ne gidw o ko wach ni,2 3"Ne wayudo ka dhout jela olor matek gikiful, kendo ka jorito ochung’ e dho udi; tokane wayawo dhoudigo to ok way u d on g ’ ato ei jela." 2 4Kane jatend jorit Hekalugi jodolo madongo owinjo wachni ne gid-hier nono, ka giparore kuom gima wach-ni ne nyalo ke l o.

2 5Eka ng’at moro nobiro mow a c h o n e-gi ni, "Wi n j i e u ru! Joma ne uketo e jela eroochung’ e Hekalu puonjo ji." 2 6Ka n ej atend jorit Hekalu owinjo wachno,

140TICH JOOTE 4:37

n owuok sanosano gi aske c h ege mi gidhigiomo joote gike l o. Ne ok gitiyo gi thuon,n i kech ne giluor ni ji biro chielogi gi kite.

2 7Kane gisekelo joote, ne gike t ogi enyim jobu ra mondo jadolo maduong’openjgi we c h e. 2 8Jadolo maduong’ now a-c h o n egi ni, "Ne wasiemou matek mondokik uchak upuonj ji e nyingni, to eka ko r ou s epong’o Je rusalem duto gi puonju,kendo uramo ni nyaka bu ra lowa ni rembn g ’ atni nie wiwa."

2 9Petro gi joote mamoko nodw o kog ini, "Nyaka wawinj mana Nya s aye, to okdhano! 3 0N yasach kwe r ewa nochieroYesu oa kuom joma otho, en e Yesu maneu n ego ka uliere e yath. 3 1To Nya s ayeoseting’e malo mokete e bade owuon mako rachwich, kaka Ruoth kendo Jaw a r,mondo eka omi jo Israel lokruok ko dwe ruok mar richo. 3 2Wan joneno kuomwe c h egi, mana kaka Roho Maler, maN ya s aye osechiwo ne joma winjo wachne,bende en janeno."

3 3Kane giwinjo wachni, mirima mag e rn o m a kogi, kendo ne gidwaro nego joote.3 4To ja Farisai moro ma nyinge Gamaliel,mane en japuonj chik ma ji duto og e n o,nochung’ e nyim buch Sanhedrin miogolo chik mondo ogol joote oko mat i n .3 5Bang’e now u oyo n egi kama: "Jo Isra e l ,p a ru ru matut kuom gima udwa timo nij ogi. 3 6Pok odeko ka Theuda nyo c h ao s i e ko ka, kowacho ni en ng’at moromalich, kendo kar ji mia ang’wen noluwe.Ne oneg e, kendo jolupne ne oke, mi wach-no orumo kamano. 3 7Bang’e achien Ju d aja Galili nothinyore e kinde mane ikwa-noe ji, mi notelo ne oganda moro mat i nmane kwedo loch. En bende ne oneg e, mijolupne oleny nono. 3 8Kuom mano we u ruj ogi mos! Gonyg i u ru gidhi! Nikech kaponi chenrogi kata timbegigi oa kuomdhano to ok gibi dhi nyime. 3 9To ka oakuom Nya s aye to ok ubi nyalo geng’og i ,nono to dipo ka unwang’o ni ukedo managi Nya s aye owuon!"

4 0Weche Gamaliel nosemogi. Ku o mmano ne giluongo joote irgi mi gichiko

mondo orodhgi gi del. Eka neg i s i e m og im atek ni kik giwuo kuom nying Yesu, ayeg i we yogi gidhi.

4 1Joote ne oa e nyim Buch Sanhedrinkamor sidang’ nikech ne ginwang’o thuo-lo mar yudo sand nikech Nyingno.4 2Odiechieng’ kodiechieng’ ei agolini maghekalu kendo ot ne ok giling’ makgipuonjo kendo gihulo Wach Maber niYesu e Kristo,

Yiero Mar Jokony Abiriyo

6 E kindeno kar kwan mar jopuonjrene medore jo Yahudi mane wacho

dho Grik nochako ng’ur gi jo Ya h u d iwe t egi mane wacho dho Hibrania. JoYahudi mane wacho dho Grik ne ywak nimond lietegi ne ojwang’ kaluwore gikony mar chiemo mane ipogo mond liete.2Wachno nomiyo joote apar ga r i yoo c h o ko jopuonjre duto kanyachiel, mig i w a c h o n egi ni, "Ok ber mondowajwang’ tij yalo Wach Nya s aye mondow a p og chiemo. 3Kuom mano, owe t ew a ,y i e ru ru ji ab i r i yo e dieru ka; joma ong’ereni opong’ gi Roho Maler kod rieko mondow a ket tijni e lwetgi, 4eka wan wake t r echuth ne tijwa mar lamo gi yalo Wach.

5Paroni nomoro joma oyie dutok a n yakla, omiyo ne giyiero Stefano, ng’atmopong’ gi yie kendo gi Roho Maler, giF i l i p o, kod Proko r o, gi Nikanor, giTimon, gi Pa rm e n a s, kod Nikolao jaAntiok, ng’at mane olokore oluwo din joYahudi. 6Ne gikelo jogi mi joote oy i e yolwetgi kuomgi kendo olamonegi.

7Koro Wach Nya s aye nomedo landore.Kwan jopuonjre man Je rusalem nimedorep i yo piyo, kendo Jo - Yahudi mang’eny majodolo nolokore moluwo yieno.

Omak Stefano 8To Stefano ma ne en ng’at mopong’ gi

ng’wono kod teko mar Nya s aye, notimoranyisi madongo miwuoro kod honni edier ji. 9Kata kamano jomoko nochakokedo ko d e. Jogi ne gin jokanyo mar oga n-da mane iluongo ni Sunagogi mar

141 TICH JOOTE 6:9

" Jo r i e ko Mogo n y." Ne gin jo Ya h u d imodak Kurene gi Aleksandria ko dg wenge mag Kilikia kod Asia. Jog in o c h a ko mino wach gi Stefano, 1 0to ne okg i n yal loyo riekone kod teko mar Ro h omane ow u oyogo.

1 1Bang’e ne gisemo jomoko manen i k a n yo, ka giwacho ni, "Ne waw i n j oStefano ka wacho weche mag ayany kuomMusa gi Nya s aye."

1 2O m i yo ne gitugo mirimb ji kaachielgi jodong oganda kod jopuonj chik. Neg i m a ko Stefano mi gikele e nyim BuchSanhedrin. 1 3Eka ne gichiwo joneno magm i r i a m b o, mane ojimbo wach kuomek awacho ni, "Ng’atni osiko wuoyom a rach kuom kama ler, kendo kuomChik. 1 4N i kech ne wawinje gi itwa kow a-cho ni Yesu ma ja Nazarethni biro ke t h oHekaluni mi olok kitwa gi timbewa omiy-owa."

1 5Ji duto mane obedo e BuchSanhedrin ne ng’iyo Stefano ma we n g eg iok diemre, kendo ne gineno ka lendawang’e chal gi lend wang’ malaika.

Stefano Owuoyo Ni Buch Sanhedrin

7 Bang’e jadolo maduong’ nopenjoStefano ni, "Weche modonjnigog i

bende gin adier?" 2To en nodw o ko ni, "Owetena ko d

w u o n ega, winjauru! Nyasach duong’n o f we n yore ne wuonwa Ibrahim kanepod odak e piny Mesopotamia, kane pokodar odhi odak Haran. 3N ya s aye now a-chone ni, "Dar iwe pinyu gi jou mondoidhi e piny ma abiro nyisi!

4" O m i yo Ibrahim nodar owe yo piny joKaldea mi odhi odak e piny Haran. Bang’tho wuon-gi, Nya s aye nooro Ibrahim epiny ma koro udakieni. 5To ne ok omiyeg i r keni moro e pinyni, kata lo mat i nmoromo tielo nyo n o. Nya s aye nosin-gorene ni en kaachiel gi nyikwaye manebiro aa bang’e ne gi biro kawo lopni, kat aobedo ni Ibrahim ne onge gi nyathi ek i n d e n o. 6N ya s aye now u oyo kode kaw a-cho ni, "Nyikwayi nobed jodak e piny

moro mawe n d o, kendo kuno nolokgiewasumbni, ka jopinyno sandogi malitkuom higini mia ang’wen. 7To anakumpiny ma noketgi wasumbinino!’ Nya s ayen owacho bende ni, ‘Bang’e giniwuog gia epinyno mi gilama kaeri 8Bang’e Nya s ayenotimo gi Ibrahim singruok e yor teron yangu. Ka Ibrahim nonywolo wuode maIsaka, notere nyangu bang’ ndalo ab o r oko s e n y w o l e. Achien Isaka nonywoloJa ko b o, kendo Ja kobo bendo nodokowuon kwe r ewa apar ga r i yo.

9" N i kech kwe r ew ago ne nyiego omakogi Josef, ne giuse kaka misumba ne joMisri. To kaka Nya s aye ne niko d e,1 0n o ko n ye e chandruok duto mane oy u d o.Ne omiyo Jo s e f r i e ko mi kinde gi Fa ra oruodh Misri obedo mab e r. Omiyo Fa ra on o kete jatelo maduong’ morito piny Misrid u t o, nyaka od ruoth bende.

1 1"Eka kech maduong’ nomako pinyMisri gi Kanaan mi nokelo chandru o kmaduong’ e piny ma kata kwe r ewa ne okn yal yudo chiemo. 1 2Ka Ja kobo nowinjo nicham ne nitie Misri, nooro kwe r ewa kunoe otene mokwongo. 1 3To e otegi mara r i yo, Jo s e f nohulore ne owe t e n e, miFa rao koro nong’eyo jodalagi Jo s e f .1 4Bang’ mano Jo s e f nooro wach mondoo kelne Ja kobo wuon mare kaachiel giwedene duto, kar kwan ji piero ab i r i yogabich. 1 5Koro Ja kobo nolor mwalo nya k aMisri, kuma en kaachiel gi kwe r ewa duton o t h o e. 1 6R i n gr egi to ne oting’ oke ln yaka Shekem mi ne oketgi e bur maI b rahim noseng’iewo shekem chon kuomyawuot Hamor gi nengo moromo.

1 7" Ka ndalo koro nochopo machieg n imondo Nya s aye ochop singruok maneotimo gi Ibrahim, noyudo ka kar kwanj owa mane odak Misri ne koro oseme-d o r e. 1 8Achien ruoth moro mane okiawach moro amora kuom Jo s e f n o k aw oloch mar piny Misri. 1 9En ne ogajo jow ami osando kwe r ewa malit, ka ochunog imondo giwit nyithindegi mondo otho.

2 0"Kindeno ema nonywolie Musa,n yathi mane jaber gilala e nyim Nya s aye.

142TICH JOOTE 6:10

Kuom dweche adek, ne opidhe e od wuonm a r e. 2 1To kane opande oko, nyar Fa ra one okawe mi opidhe mana kaka nyat h i n eowuon. 2 2Musa ne oyudo puonjruok e kitr i e ko duto mag jo Misri, kendo ne en rat-ego e kit wuoyone kod timbene.

2 3" Ka Musa koro ne jahigini pieroa n g ’ wen, noparo e chunye mondo odhiolimie jo Israel we t e n e. 2 4Noneno kaachiel kuomgi itimone marach gi ja Misrim o r o, omiyo ne odhi oko n ye mi nogoyo jaMisrino monego. 2 5Musa noparo ni joI s rael wetene ne nyalo neno ni Nya s ayeema notiyo kode mondo ogolgi e twe c h ,to ne ok gi neno kamano. 2 6Kinyne Musan oyudo jo Israel ariyo ka jogo r e. Notemot h egogi kowacho ni, ‘Joka ma, un Jowe t e ;ang’o momiyo udwa hinyo ru kayiem?’

2 7" To ng’at mane sando nyaw a d g i n onodhiro Musa gichien kowacho ni,‘ We r i koda, ng’a moketi jatelo kata jat h e ke kindwa? 2 8I dwa nega kaka nyo inego jaMisri cha koso?’ Ka Musa nowinjo wach-ni, noringo odhi Midian, kama nodakiekaka japiny moro mi onywolo yaw u ow ia r i yo.

3 0"Bang’ ka higini piero ang’we nn o s e k a l o, malaika moro nothinyore niMusa ei ligek mach mane wuok e bu n g umaliel, ei thim man but Got Sinai. 3 1KaMusa noneno kit majno, nodoko maluor.To ka nosudo machiegni mondo onenem ab e r, nowinjo dwond Ruoth Nya s ayek awacho ni, 3 2‘An e Nyasach kwe r e n i ;N yasach Ibrahim gi Isaka gi Ja ko b o ;Musa notetni ka luoro omake, kendo neok ohedhore ng’icho ke n d o.

3 3"Eka Ruoth Nya s aye nowachone ni,‘Gol pat p at mirwakono oko, nikech kamaichung’eni en kama ler! 3 4Aseneno giwang’a kaka joga chandore malit e pinyMisri. Asewinjo churgi omiyo asebiromondo ago n ygi gibed thuolo. Koro bi anemondo aori idogi Misri!’

3 5Ma e Musa nogo mane oy u d og i s e k wedo ka giwacho ni, ‘Ng’amanoketi jatelo kata jathek e kindwa?’Nyasaye owuon ne oore mondo obed

j atendgi kendo jares margi, kan o f we n yorene e kit malaika maneoneno e bungu. 36Ne otelonegi kogolo-gi gia Misri, kendo notimo ranyisi gihonni madongo e piny Misri, gi NamMakwar, kendo nomedo timo mamokomang’eny kuom higni piero ang’wen ethim.

37Ma e Musa nogo mane onyiso joI s rael ni, ‘Nya s aye noornu janab imachal koda kogolo e dier ogandau!38En owuon ne entie ei chokruok manenie thim, kaachiel gi kwe r ewa ko dmalaika mane ow u oyo kode e GotSinai; kendo ne omiye weche mangimamakoro wawinjogi.

3 9" To kwe r ewa notamore winjowachne. Kar timo mano to ne gikwedemi ne gidok Misri gie chunygi maiye.4 0Ne ginyiso Harun ni, ‘Losnwanyiseche mondo ema koro otelnwa,nikech ng’at miluongo ni Musa maneogo l owa Misrini wakia gima oseti-morene!’ 4 1Mano e kindeno manegilosoe kido milamo machalo nyaroya.Ne gitimone misango, mi gilosonesawo ka gimiyo gima lwetgi ema neoloso duong’! 4 2To Nya s aye nogo l opache kuomgi moweyogi mondo gilamc h wech mag polo kaka nyiseche g i ,mana kaka ondiki e kitap jonabi ni:

‘Be nukelona misango kata chiwo higi-ni piero ang’wen mane un e thim, Yayejo Israel? 4 3O oyo, hemb Molek emanuting’o malo kod sulwe mar nya s a c h uma Refan ma gin nyiseche mane ulosomondo ulam. Emomiyo abiro terou et wech, tok Babulon, kuma bor’.

4 4" Kane kwe r ewa pod wuotho ethim, ne gin kod Hekalu miwuothogom i l u o n go ni Hemb Ra p a r. Hemanonolosi mana kaka Nya s aye nonyisoMusa mondo olose, koluwo ra n y i s imane omiye. 4 5Ka kwe r ewa noy u d oHemani, ne giting’e ka Joshua otelone-gi, nyaka ne gichopo kode e piny manegiyako kuom jo pinje mamoko mane

143 TICH JOOTE 7:45

Nyasaye oriembo mi oweyonegi piny.Hemani ne gibedogo nyaka chop kindemag Daudi, 46mane Nyasaye otimoneng’wono kane okwayo Nyasaye mondoogerne Nyasach Jakobo kar dak. 47ToSolomon emane ogerone odno.

4 8" Kata kamano Ng’at MamaloChutho ok dagi e udi ma dhano og e r o,mana kaka janabi owacho niya,

4 9" Ruoth Nya s aye owacho ni, polo ekoma mar duong’ to piny ema rat e ntienda. Koro en ot machal nadi mad u g e rna? Koso ere kama dilosnamondo ay we ye? 5 0Donge lweta emaoseloso gigi duto?’

5 1"Un joma tokgi tek, chunyu bor giN ya s aye kendo udagi winjo wachne!Uchal mana gi kwereu. Usiko utamoRoho Maler tiyo! 5 2Be nitie janabi kat aachiel ma kwereu ne ok osando? Neg i n ego koda ka jonabi mane okoro biromar Ng’ama Ka r e. To koro usendhoge miu n eg e, 5 3Un e joma noyudo chik maneo kel gi malaike to usetamoru rite".

Ochiel Stefano Gi Kite 5 4Kane jobu ra owinjo we c h e

S t e f a n ogo, igi nong’ondore mi gikayo n el e kegi. 5 5To Stefano, kopong’ gi Ro h oM a l e r, nong’iyo malo e polo mi onenoduong’ mar Nya s aye, kod Yesu ko c h u n g ’e bad N ya s aye ko rachwich. 5 6N ow a c h o n eg ini, "Neuru, aneno polo koyawore ke n d oka Wuod Dhano ochung’ e bad Nya s ayeko rachwich."

5 7Kane giwinjo mano, ne gidino itgi mig i r i n go matek ire rat. 5 8Ne giywaye mig i gole oko mar dala mi gichako goye gik i t e. Jogo mane ohangone wach noke t ol epgi e tie wuowi moro ma nyinge Saulo.

5 9Kane noyudo gigoye gi kite, Stefanonolamo kowacho ni, "Ruoth Yesu, kawc h u n ya." 6 0Eka nogoyo chonge pinym o kok matek ni, "Ruoth, kik ikwanrichoni e wigi." Ka nosewacho kamano toc h u n ye nochot.

8 To Saulo noyie gi nek mar Stefano.

Osand Kanisa Mi Joma Oyie Oke. E odiechiengno kanisa man

Jerusalem nochako yudo sand malitkendo joma oyie duto noringo mokeree pinje mag Judea gi Samaria, makjoote emane odong’ Jerusalem. 2Jomaoluoro Nyasaye noiko Stefano kendo neg i y w age malit. 3To Saulo nochakoketho kanisa. Nodhi e ot ka ot komakochwo gi mon mondo otergi e jela.

Filipo Ka Ni Samaria 4Joma nokere e pinje maokogo noya l o

Wach kamoro amora mane gidhiye.5Filipo nodhi nyaka dala moro marSamaria mi noyalo Wach kuom Kristok u n o. 6Kane oganda owinjo yalo marF i l i p o, kendo kane gineno honni maneo t i m o, ne gimedo chiko itgi mondo giwinjwe c h e n e. 7Jochiende nowuok kuom jimang’eny ka giywak gi dwol maliyo r e,kendo jo athany kod pudhe nochangi.8O m i yo dalano nopong’ gi mormaduong’. Simon Ma Jandagla

9Ne nitie ng’at moro miluongo niSimon. Ng’atni nosebedo katimo timbejuok e dala mar Samaria, kendo timbenen o m a ko dho ji duto. Nosungore ni enng’ama lich, 1 0kendo jo Samaria duto,joma tindo gi joma dongo, noyie ko d e. Negiluwo bang’e ka gikok ni, "Ng’atni e tekoN ya s aye miluongo ni Te ko Maduong’”.1 1Ji ne luwe nikech kinde mathoth nose-m a ko dho ji gi timbege mag juok. 1 2To kaj ogo koro noyie wach Filipo, kane oya l oWach Maber mar Loch Nya s aye, ke n d okane oyalo nying Yesu Kristo ne giyudob atiso giduto, chwo gi mon. 1 3S i m o nowuon bende noy i e, bange’ noyudo bat i-s o, kendo nosiko koluwo bang’ Filipokamoro amora mane odhiye, kow u o r oranyisi madongo kod honni ma nonenoka Filipo timo.

1 4Ka joote mane ni Je rusalem now i n j o

144TICH JOOTE 7:46

ni jo Samaria noserwako wach Nya s aye,ne gioro Petro gi Johana irgi. 1 5Ka n eg i c h o p o, ne gilamonegi mondo giyudRoho Maler, 1 6n i kech Roho Maler ne pokobiro kuom ng’ato ang’ata kuomgi, ton o s e b atisgi mana e nying Ruoth Ye s u .1 7Bang’e Petro ne joketo lwetgi kuomgimi giyudo Roho Maler.

1 8Ka Simon noneno ni ji ne yudo Ro h oMaler ka joote oketo lwetgi kuomgi,n o m i yogi pesa kowacho ni, 1 9"An bendem i ya e u ru teko ma un-goni mondo ng’at oa n g ’ ata ma aketo lweta kuome oyud Ro h oM a l e r."

2 0To Petro nodw o ke ni, "Mad pesag i-go lal kodi nono, nikech chunyi wuondi nii n yalo ng’iewo mich Nya s aye gi pesa!2 1O weyi oko e tijwani chuth, ke n d okwanni onge e iye, nikech chunyi oknikare e nyim Nya s aye. 2 2O m i yo lokri iwetimni marachni, kendo ilam Nya s aye, dipoka owe yoni richoni kuom bedo gi parom a rachno e chunyi. 2 3N i kech aneno ni kitn y i ego makech opong’o chunyi, ke n d oricho oloki misumbane chuth."

2 4Eka Simon nodw o ko ni, "LamnaRuoth Nya s aye mondo gima rach mis-ewachono kik timrena."

2 5Kane gisetimo neno kendo giya l owach Ruoth, Petro gi Johana nodokJe rusalem, ka giyalo Injili e miechSamaria mange’ny.

Filipo Gi Ja Ethiopia 2 6To malaika mar Ruoth nowacho ne

Filipo niya, ‘A malo idhi yo milambo, kilu-wo ndara mong’ado i thim, moaJe rusalem kadhi Gaza." 2 7Kuom manoFilipo nochako wuoth, to ka noyudo odhi,noromo gi ja Ethiopia mabuoch, mane enj atelo maduong’ morito mwandu dutom ag Ka n d e s, ruoth madhako mar joEthiopia. Ng’atni noa lemo Je ru s a l e m ,2 8to koro nodok dala, kobet e gache ke n d okosomo kitap Ja n abi Isaya. 2 9M a l a i k an owacho ne Filipo ni, "Dhiyo mondoichung’ machiegni gi gari cha."

3 0Eka Filipo noringo odhi nyaka bu t

gari mi owinjo ka ng’atno somo kitapJa n abi Isaya. Filipo nopenje ni, "Be iwinjotiend gima isomono?"

3 1Ja Ethiopia nodw o ko Filipo ni," D awinje nade ka ng’ato ok oleronatiende?" Omiyo norwako Filipo mondooidh obed kode ei gari.

3 2N oyudo ng’atno somo Ndiko maw a-cho ni,

"Ne otere kar thone ka rombo midhiya n g ’ o, to mana kaka nyarombo ling’thi e lwet jobu s n e, e kaka en bende neok oyawo dhog e. 3 3Ne oyale ang’ayak i m i ye wich kuot, En ng’a ma diwuokuom kothe? Nikech ngimane nogo lo ko e piny."

3 4Jatelono nopenjo Filipo ni, "Yie iny-isae ni Ja n abi wuoyo kuom ng’a eN d i koni? Owuoyo kuome owuon ko s oow u oyo kuom ng’at machielo?" 3 5E k aFilipo nochako gi Ndiko kama ne jaEthiopia somono, mi odhi nyime giyalone Injili mar Yesu.

3 6Kane gimedo dhi nyime, ne gichopokama pi moro ne nitie. Ja Ethiopia now a-chone Filipo ni, "Ne pi ee. Ang’o madimona yudo batiso?" 3 7Filipo nodw o keni, "Inyalo yudo bat i s o, kiyie gi chunyid u t o." Nodw o ke ni, "Ee, ayie ni Ye s uKristo en Wuod Nya s aye." 3 8O m i yonochiwo chik mondo gari ochung’. Ekane gilor gidhi e pi mi Filipo nobat i s e. 3 9Tokane giwuok e pi, Roho mar Ruoth noka-wo Filipo apoya, mi jatelono ne ok ochakoonene kendo to nodhi e wuodhe ko p o n g ’gi mor. 4 0Filipo to nothinyore e dala marA z o t o, kendo nowuotho koni gi koni, koy-alo Injili e mier duto nyaka nochopoKaisaria.

Lokruok Mar Saulo

9 Kindeno Saulo nepod siemo jopuon-jre mag Ruoth, kochano mar negog i .

Nodhi ir Jadolo maduong’ 2mi okwayeb a rupe mane nyalo miye teko mar donjo eute lemo man Damaski, mondo kaneo n yalo yudo ng’ato kuno moluwo YO R

145 TICH JOOTE 9:2

RUOTH, joma chwo kata ma mon, toomakgi otergi Je rusalem kaka joma otwe.3Kane oyudo owuotho ka ochiegni chopoDamaski, nopo ka ler moa e polo omenyem o lw o r e. 4N ogore piny, mi owinjo dw o lmoro kawachone ni, "Saulo, Saulo, isandanang’o?"

5Saulo nopenjo ni, "In ng’a, Ruoth?" N o dw o ke ni, "An e Yesu ema isando.

6" Koro aa malo idhi Damaski to ninyisigima nyaka itim."

7Joma newuotho gi Saulo nochung’moling’ thi, ne giwinjo dwol to ok negineno ng’at o. 8Saulo nochung’ oa malo,to ka noyawo wengene to ne ok onya lneno gimoro. Omiyo ne gimako bade kagitelone gitere Damaski. 9Nobedo muofukuom ndalo adek, kendo ne ok ochiemok ata madho gimoro.

1 0E dala Damaski ne nitie japuonjremoro miluongo ni Anania. Ru o t hn ow u oyo kode e fwe n y, kaluonge ni,"Anania!"

N o dw o ko ni, "Antie, Ruoth." 1 1Ruoth nowachone ni, "Wu ogi idhi e

od Ju d a s, moger e Yo Mat i r, mondo ipen-jgi ng’at moro ma ja Ta rs o, miluongo niS a u l o. 1 2N i kech olamo kuno, kendo ose-neno fweny ka ng’at miluongo ni Ananiaodhi ire moketo lwete kuome mondo omiochak onen ke n d o."

1 3To Anania nodw o ko ni, "Ru o t h ,a s ewinjo mang’eny kuom ng’at n o, gih i n y ruok mosekelo ne jogi maler modakJe rusalem. 1 4Kata ka bende osebire kajodolo madongo omiye teko mar mako jiduto maluongo nyingi."

1 5To Ruoth nonyiso Anania ni," D h i yo! Ng’atni en gir tichna ma aseyieromondo oter nyinga e dier Ogendini maokjo Yahudi kaachiel gi ruodhigi; kendo edier jo Israel. 1 6Abiro nyise kaka onegoone malit nikech nyinga."

1 7Eka Anania nodhi e odno modonjon yaka e iye. Noketo lwete kuom Saulokowachone ni, "Owadwa Saulo, Ru o t h ,ma en Yesu manyocha ofwe n yoreni ka ine yo ibiro Damaski, oora iri mondo ichak

inen, kendo mondo ipong’ gi Ro h oM a l e r." 1 8G i k a n yono gima chalo gi kala-gakla nolwar oa e wenge Saulo mi ko r on o n yalo neno. Noa malo mi nobat i s e,1 9kendo kane ose chiemo matin to tekren o d u ogo.

Saulo Oyalo Injili Damaski GiJerusalem

Saulo nodak Damaski kuom ndalom og w a r o r e, 2 0kendo nochako ya l og i k a n yono e ute lemo, kowacho ni "Ye s uen Wuod Nya s aye." 2 1Ji duto mane ow i n-je nowuoro ka gipenjore ni, "Jali ok en g ’ at ma yandi sando joma luongoNyingni Je rusalem? Donge osebiro kamana mondo okawgi kaka joma otwemondo otergi ne Jodolo madongo ? "2 2Kata kamano Saulo nomedo gerore eyie kendo nomedo bedo gi teko mang’eny,kendo twak mane ochiwo ko n y i s ogo niYesu e Kristo nodhiero jo Yahudi maneodak Damaski nono.

2 3Ka ndalo mang’eny nosekalo, joYahudi nochano mondo oneg Saulo, 2 4t oSaulo nofwe n yo wachno. Odiechieng’gotieno ne gibutone e ra n g e ye mag dalamondo gimake apoya gineg e, 2 5to jolupnen o k awe mokete e okapu, eka gilore pinykokalo e otuchi moro mane nie ohingamar dala.

2 6Kane obiro Je rusalem, notemomondo odonji e kanyakla mar jopuonjre,to giduto ne giluore, nikech ne gichichkode ni samoro pok nolokore adier. 2 7ToB a rn aba nokawe motere ir joote.N o n y i s ogi kaka Saulo noseromo gi Ru o t hka noyudo en e wuodhe, kendo kakaRuoth noseloso ko d e, kendo kaka Saulon o s e yalo gi chir kuom nying Yesu e dalaDamaski. 2 8Kuom mano Saulo nodakkodgi, kowuotho ei Je rusalem koni gi ko n imaonge ng’ama geng’e, kendo kow u oyogi chir kuom nying Ruoth. 2 9N o l o s okendo nogoyo mbaka gi jo Yahudi molu-wo timbe jo Grik, to jogo notemo neg e.3 0To ka owete nofwe n yo wachni, neg i gole kanyo mi gichwe yo kode nya k a

146TICH JOOTE 9:3

Kaisaria, bang’e gitere nyaka Ta rs o. 3 1Bang’ lokruok Saulo, kanisa duto

man Judea gi Galili kod Samaria nobedom o k u we maonge sand. Kanisa nog u r o r em o t eg n o, ka oyudo jip moa kuom Ro h oM a l e r, kendo ka kwan joma oyie medorep i l e. Joma oyie nodak koluoro Nya s aye.

Ainea Gi Dorka 3 2Kane Petro wuotho ei piny koni gi

koni, nodhi limo jomaler ma nodak Lida.3 3Kuno nonwang’oe ng’at moro miluon-go ni Ainea, ma nosebedo ko s i ko onindo ekitandane kuom higini ab o r o, ka tuoathany onure. 3 4Petro nowachone ni,"Ainea, Yesu Kristo ochangi; aa malo ibangigi mag nindo." Ainea noa malos a n o s a n o. 3 5Ji duto ma nodak Lida giSharon nonene molokore ne Ruoth.

3 6E dala mar Jopa ne nitie japuonjremoro miluongo ni Tabitha (ma e dhokmachielo en Dorka mane osiko kat i m om aber ne ji kendo noko n yo joma odhier.3 7E kindeno tuo nogoye mi otho, mi neo lwok ringre ka oketi e ot man ewi go r o-fa. 3 8Ka n yo ne chiegni gi Jopa, omiyo kajopuonjre nowinjo ni Petro ni Lida, negiorone ji ariyo, ka gikwaye ni, "Yie ibiirwa piyo mak odeko!"

3 9Petro nodhi kodgi, kendo kaneochopo to ne gitere nyaka ei ot man egorofa kama ne ringre Tabitha nitie.Mond liete duto mane nikanyo nochung’o lw o r e, ka giywak kendo ginyise lepkandhu kod lewni mamoko mane Tab i t h aotwang’o kapod ongima.

4 0Petro nogo l ogi duto oko, bang’en ogoyo chonge piny molamo. Eka now i-chore mochomo dhako mothono, kow a-cho ni, "Tabitha, aa malo!" Dhakono noy-awo we n g e n e, kendo kane oneno Petro tonobet piny. 4 1Petro nomako bade mio ko n ye chung’ gi tiende. Bang’e noluongojopuonjre kod mond liete mane ni oko mio c h i we negi kongima. 4 2Wachni nolan-dore e Jopa duto mi ji mang’eny noy i ekuom Ruoth. 4 3Petro nomedo dak Jopa e

od janyong’ piende moro miluongo niSimon kuom kinde mog w a r o r e.

Kornelio Oluongo Petro

10 Ne nitie jatend jolweny moro edala mar Kaisaria mane nyinge

Ko rn e l i o. Ng’atni norito oganda lwe n ymoro mar jo Rumi miluongo ni, ‘Oga n d aItalia’. 2En kaachiel gi joode duto neg i l u-oro Nya s aye. Ne oko n yo joma odhierkendo olamo Nya s aye pile. 3Chieng’ moroachiel noneno fweny kar saa ochiko odhi-a m b o. E fwenyno nonenoe aya n ga malai-ka mar Ruoth, mane obiro ire moluongeni, "Ko rnelio!"

4Ko rnelio nora n go malaikano ka luoroo m a ke, eka noyiene ni, "Iwacho nang’o,Ruoth?"

Malaika nodw o ke ni, "Nya s aye osep a r in i kech lemoni kod timbe ng’wonom i ko n yogo joma ochando osechopo en y i m e. 5Koro or jomoko Jopa mondo odhioom ng’at moro ma nyinge Simon, milu-o n go bende ni Pe t r o. 6Odak gi SimonJa n yong’ piende ma ode nie dhonam."

7Kane malaika mane wuoyo ko d e n oosedhi, Ko rnelio noluongo jotichne ariyokod achiel kuom jolweny mane rite, mabende noluoro Nya s aye, 8mi onyisogi gikm o ko duto mane osetimore, eka noorog in yaka Jopa.

Petro Oneno Fweny 9Kinyne kar odiechieng’ tir, kane

j o o t ego chiegni chopo Jopa, Petro noidhoe wi tado malo mondo olem. 1 0Kech nek aye kendo nogombo chiemo mondoocham, to ka nepod iloso chiemo, ay u l awang’ notere. 1 1Noneno polo koyaw o r e,kendo ka gimoro machalo gi suka malachm oyar iloro piny ka omake gi bethenea n g ’ wen. 1 2Sukano noting’o kit le man gitiende ang’wen duto, kod le mamol dutom ag piny kod koth winy duto mahuyo ekor polo duto. 1 3Eka dwol moro nolosokode kakone ni, "Aa malo, Pe t r o. Neg ikendo icham."

1 4Petro nodw o ko ni, "Ooyo Ruoth! Ne

147 TICH JOOTE 10:14

pok achamo gimoro amora makwe r ok ata mochido nyaka nene."

1 5Eka dwolno now u oyo kode ke n d omar ariyo ni, "Kik iluong gimoro amorama Nya s aye osepwodho ni ok ler."

1 6Gima kama notimore didek ekasukano nokaw piyo piyo moter e polo.

1 7Kane Petro pod wuoro kuom tiendf weny mane onenono, joote maneKo rnelio ooro nochopo e od Simon, migichung’ e dhora n gach oko. 1 8Ne gipenjoka Simon miluongo ni Petro nodak kanyo.

1 9Kane Petro pod paro kuom fwe n ymane oneno, Roho nowachone ni,"Simon, welo moko adek dwari. 2 0O m i yoaa malo ilor piny idhi irgi, mondo idhikodgi mak ideko nikech an ema aorogi."

2 1Petro nolor piny ir jogo monyisog ini, "An e jal mudw a r o. Ang’o mud-w a rane?"

2 2Ne gidw o ke ni, "Waa ir Ko rnelio maj atend jolwe n y. En ng’at makare moluoroN ya s aye, kendo ma jo Yahudi duto omiyol u o r. Malaika maler nonyise mondo olu-ongi idhi ire e ode mondo owinj gimai n yalo wachone." 2 3Eka Petro norwakoj o o t ego kaka we n d e.

Petro E Od Kornelio Kinyne Petro nowuok gi jootego,

kendo owete moko moa Jopa bende nodhikodgi. 2 4Odiechieng’ moluwo mano negichopo Kaisaria, kuma Ko rnelio ne joritekaachiel gi wedene kod osiepene maneo l u o n go. 2 5Ka Petro ne donjo e ot,Ko rnelio noromone mi opodho e tiendek a m i ye duong’. 2 6To Petro nokone ni, "Aam a l o, an mana dhano kaka in."

2 7Petro nowuotho kochomo ot ko dKo rn e l i o, ka giwuoyo, to kane ochopo eiot, nonwang’o ka ji mang’eny ochokorerite. 28Nowachonegi ni, "Ung’eyo mab e rni chikwa ok oyie mondo ja Yahudi obede achiel kata mondo olim ng’at moromaok ja Yahudi. To Nya s aye osenyisa nikik aluong ng’ato ni ogak kata ni ok ler.2 9E m o m i yo kane uluonga to abiro ma oka d agi. To koro nyisaneuru gimomiyo ne

u l u o n ga?" 3 0Ko rnelio nodw o ke ni, "Ndalo

a n g ’ wen mosekalo ne alamo Nya s aye eoda kar sechegi, saa ochiko odhiambo. Tonapo ka ng’at moro morwako lew n imarieny ochung’ buta mowachona ni,3 1‘ Ko rn e l i o, Nya s aye osewinjo lamoni,kendo oserwako michgi miko n yogo jod-h i e r. 3 2Koro or wach Jopa mondo oomniSimon miluongo ni Pe t r o. En wendo e odSimon ma janyong’ piende, modak e tienam.’ 3 3E m o m i yo ne aoroni wach piy-o p i yo mondo ibi, kendo isetimo mab e rkuom biro. Koro ee wan ka waduto enyim Nya s aye, mondo wawinji we c h eduto ma Ruoth osechiki mondo inyiswa."

3 4Eka Petro nochako wuoyo kow a c h oni, "Sani koro ayie adier ni Nya s aye timone ji duto mana machalre." 3 5O r w a kojapiny moro amora moluore kendo timodw a r o n e, maok odewo oganda moaye !3 6Mani e wach ma Nya s aye nooro ne joI s rael, ko n y i s ogi Wach Maber mar kuwekuom Kristo, ma en Ruodh ji duto.3 7U n g ’ e yo gima osetimore e piny Ju d e ad u t o, ko c h a kore Galili, bang’ batiso maneJohana oyalo; 3 8kaka Nya s aye now i r oYesu ja Nazareth gi Roho Maler kod teko,kendo kaka nowuotho koni gi koni ko t i m om aber kendo ko c h a n go ji duto mane niebwo loch mar Jachien, nikech Nya s aye neni ko d e.

3 9" Wan joneno kuom gik moko dutomane otimo e piny jo Yahudi kendo eiJe rusalem. Ne ginege ka giliere ewi yat h ,4 0to Nya s aye nochiere oa kuom joma othochieng’ mar adek, mi onyise ji mondoo n e n e. 4 1Ne ok onene gi ji duto, to managi joneno ma Nya s aye noseyiero, ma ginwan mane wachiemo kendo wamethokode bang’ kane osechier oa kuom jomao t h o. 4 2N o c h i kowa mondo wayal ne jikendo mondo watim nende ni en emaN ya s aye oseyiere kaka jang’ad bu ra marjoma ngima gi joma otho. 4 3Jo n abi dutoow u oyo kuome ni ng’ato ang’ata moy i ekuome yudo we ruok mar richo e nyinge."

4 4Ka Petro ne pod wacho we c h eg i ,

148TICH JOOTE 10:15

Roho Maler nobiro kuom ji duto man oyudo winjo wachne. 4 5Joma oyie motern yangu, mane obiro gi Pe t r o, nowuoro kaRoho Maler nobiro nyaka kuom joma okjo Yahudi, 4 6n i kech ne gi winjogi kag i w u oyo gi dhok mayo r e yore kendo kag i p a ko Nya s aye.

Eka Petro now u oyo kowacho ni,4 7"Ere ng’ama koro digeng’ jogi mondokik obatis gi pi, ka gin bende giseyudoRoho Maler mana kaka waseyude?"4 8Kuom mano nogolo chik mondo obat i s-gi e nying Yesu Kristo. Bang’ mano neg i k w ayo Petro mondo omed bet ko d g ikuom ndalo ma bu o ra.

Petro Olero Tiend Gik Motimo.

11 Joote kod owete modak Ju d e aduto nowinjo ni joma ok jo

Yahudi bende noserwako Wach Nya s aye.2O m i yo kane Petro odhi Je rusalem tojoma oyie moter nyangu nokwere 3k aw a-cho ni, "Nyocha idhi e od joma ok otern yangu mi ichiemo kodgi."

4To Petro nochako lero negi tiend gikm o ko duto ma nosetimore, e yo maw i n-jore maler, kowacho ni, 5"Ne antie e dalamar Jopa ka alemo, to ka ayula wang’n o t e ra, naneno fwe n y. Ne aneno gimachalo suka maduong’ kiloro piny koa ep o l o, ko m a ke e bethene ang’wen. Nolorsukano nyaka kama ne antie. 6Ne ara n goi ye mi aneno kit le mopidhi mangi tiende-gi ang’wen, gi le mager mag bungu, ko dle mamol, gi winy mahuyo e kor polo.7Bang’e ne awinjo dwol moro kaw a c h o n ani, ‘Aa malo, Pe t r o. Negi kendo icham"

8"An to nad w o ko ni, ‘Ok anyal timomano Ruoth! Onge gima kwero kat amochido mosedonja e dhogani nya k anene’.

9"Dwolno now u oyo koda ke n d on ya d i r i yo mowachona ni, ‘Kik iluonggimoro amora ma Nya s aye osepuodho niok ler. 1 0Gima kamano notimore didek,eka sukano nokaw modwoki e polo ke n d o.

1 1"E saa nogono ji adek mane oor irakoa Kaisaria nochung’ e dho ot kama ne

a n t i e. 1 2Roho nonyisa ni kik adeki makadhi kodgi. Owete auchielgi bende nodhikoda, mi ne wadonjo e od ng’at n o.1 3N o n y i s owa kaka ne oneno malaika manopo kochung’ e ode mokone ni, ‘Or jiJopa mondo oluongni Simon miluongo niPe t r o. 1 4Obiro keloni wach mabiro miyoiyud warruok, in kaachiel gi joodi dutobiro yudo warruok

1 5" To e sama ne achako wuoyo emaRoho Maler nolor kuomgi, mana kakawan bende noselor kuomwa mokwongo.1 6Eka naparo kaka Ruoth nosew a c h omotelo ni, ‘Johana nobatiso ji gi pi, to anabiro batisou gi Roho Maler.’ 1 7E m o m i yoka Nya s aye nomiyogi mana mich achielnoma wan bende nomiyowa kane way i ekuom Ruoth Yesu Kristo, koro an to anng’a ma dine ageng’ tich Nya s aye!"

1 8Kane giwinjo wachno, ne giwe yoPetro mos mi gipako Nya s aye, ka giwa-cho ni, "Ka ra en adier ni Nya s aye osemiyojoma ok jo Yahudi thuolo mondo ginbende gilokre giyud ngima.

Kanisa Man Antiokia 1 9Joma sand noke yo nikech wach tho

Stefano nowuotho nyaka Fo i n i ke giS a i p ras nyaka Antiokia, ka gilando wachne jo Yahudi ke n d e. 2 0To jomoko kuomgima noa Saipras kod Ku r e n e, nochako losogi jo Grik bende, ka ginyisogi kuomWach Maber maw u oyo kuom Ru o t hYesu. 2 1Te ko Nya s aye ne nikodgi, omiyoji mathoth noyie kendo olokore ne Ruoth.

2 2Wachni nolandore mochopo e itkanisa mane ni Je rusalem, omiyo ne gioroB a rn aba e dala Antiokia. 2 3Kane ochopomi oneno kaka ng’wono Nya s aye ne tiyokuom jogo, nomor gilala, kendo nojiwog iduto mondo gisiki kuom Ruoth ga d i e rakendo gi chunygi duto. 2 4B a rn aba ne enn g ’ at mab e r, mopong’ gi Roho Maler ko dyie kendo ji ma kwan-gi thoth ahinyan o l o kore obiro ir Ruoth.

2 5Bang’e Barn aba nodhi Ta rso mondoomany Saulo, 2 6to ka noy u d e, nodok ko d eAntiokia. Kuom higa achiel mangima,

149 TICH JOOTE 11:26

B a rn aba gi Saulo ne chokore gi kanisa kagipuonjo ji ma kwan-gi ng’eny ahinya .Antiokia kuno emane okuong luongo ejopuonjre ni jo Kristo.

2 7E kindeno jonabi moko nobiroAntiokia ka gia Je rusalem. 2 8A c h i e lkuomgi, mane iluongo ni Agab anochung’ mokoro wach kuom Ro h o, nikech marach ne biro landore mi kwakpiny Rumi duto. (Kejni nobet e kinde lochK l a u d i o.) 2 9Kuom mano jopuonjre now i n-jore mar oro kony kaluwore gi nya l omargi, ne Jowete mane odak Judea. 3 0N egitimo mano mi gioro Barn aba gi Saulojotero ko n yg i go ne jodong kanisa manJe rusalem.

Malaika Ogolo Petro E Jela

12 E kindeno ruoth Herodenomako jo Kristo moko, kendo

nochano mar negogi. 2Nonego Jakoboowadgi Johana. 3Ka noneno ka timnenonomoro jo Yahudi, nodhi nyimemomako Petro bende. Mano notimoree ndalo Sap Makati maonge Thowe.4Ka nosemake, nokete e jela, kendonoketo kidienje ang’wen mag askeche,ma moro ka moro oting’o jorita n g ’ wen, mondo orite. Herode nechano mondo ogole oko bang’ Pasakamondo oyale e nyim oganda.

5Kuom mano Petro nokan e jela, tokanisa to ne lamone Nya s aye ahinya.

6Otieno ma kinyne ne onego Herodeogolie Petro oko mondo oyale, Petro nenindo e kind askeche ariyo, ka otweyegi nyoroche ariyo, kendo ka askechemamoko bende rito kochung’ e dhoodjela. 7Apoya nono malaika mar Ruothnothinyore, mi ler norieny ei od jela.Nopamo bath Petro mochiewe kowa-cho ni, "Aa malo piyo". Nyoroche manotwego Petro nolwar piny. 8Malaikanomedo wachone ni, "Rwak lepi gi pat-p atgi." Mi Petro notimo kamano.Malaika nochako okone ni, "Koro rwakkodi mondo iluwa! 9Petro noluwobang’e kowuok e jela, to kata kamano

pache ne pok oduogo moyie ni gimamalaika ne timono ne timore adier, tonoparo mana noleko. 10Ne gikalo joritmokwongo gi mar ariyo mi gichopo eranga chuma mane iwuokgo e jela,kidonjo Je rusalem. Ra n gano noy-awrenegi kende mine gikadho. Kanegisewuotho mabor mochwalore gi jelato nopo ka malaika oseweye.

1 1Bang’e Petro pache noduogo min owacho ni, "Koro ang’eyo maongek i awa ni Ruoth nooro malaikane mi oresae twech Herode, kendo osemiyo atony egimoro amora marach ma jo Yahudi nechano timona."

12Ka noseng’eyo gima notimorene,nodhi nyaka od Maria min Johana, man i l u o n go bende ni Mariko, ke n d okanyo ji nochokore mang’eny ka gil-amo Nyasaye. 13Ka Petro nodwong’odhoot maoko, nyako moro ma jatichmiluongo ni Roda nobiro mondo oyawra n gach. 1 4To ka nochamo dw o n dPe t r o, nodoko mamor ahinya minoringo odok ei ot kapok oyawo ran-gach. Nonyiso joma ne nie ot kapong’gimor "Petro nie dhoot!"

1 5To jogo nokwere kawacho ni, "Wi y irach!" Ka nyano nomedo ramo ni Pe t r one nie dhoot adier, koro ne giwacho ni,"Mano nyaka bedi mana malaikane!"

1 6To Petro nomedo dwong’o dhoot,kendo kane giyawo dhoot mi ginene tod h ogi nomoko. 1 7Petro noting’onegi bademondo giling’ eka nonyisogi yo maneRuoth ogo l ego e jela. Bang’e now a c h o n e-gi mondo ginyis Ja kobo gi Jowe t em a m o ko gima nosetimore kaeto noak a n yo odhi kamachielo.

1 8Kinyne gokinyi kihondkomaduong’ nomako jolweny mane oketmondo orite e jela. Ne gipenjore ni,"Ang’o ma dibed nosetimore nePetro?" 19Herode nogolo chik mondoomany Petro, to ne ok ginyal yude.Kuom mano, nonono jorit jela mondoginyise kuma Petro odhiye, eka nogolochik mondo oneggi.

150TICH JOOTE 11:27

Tho Herode Kindeno Herode nodar Judea odhi

odak Kaisaria kuom ndalo manok.20Noyudo en-gi mirima kod jo Turo gijo Sidon. Kuom mano jo Turo kod joSidon ne joriwore mi giloso thuolo marromo gi Herode. Ne gitudore gi Blasto,mane en jatich ruoth mog e n o, ekanegiyudo yo mar loso kuwe gi ruoth,n i kech chiembgi ne wuok e pinyHerode.

2 1Odiechieng’ mane onegogiromieno Herode ne orwako lepe magruoth mi obet e kome mar loch miochako wuoyo gi ji. 22To jogo nogoyoko ko ka wacho ni, "Mano duondN ya s aye, ok en duond dhano!"2 3G i k a n yono malaika mar Ru o t hn ogoyo Herode piny, nikech ne oko m i yo Nya s aye duong’ kendo kutenochamo ringre, mi otho.

2 4Wach Nya s aye to nomedo dhi nyimekendo nomedo landore.

2 5Kane Barn aba gi Saulo josetiekotijgi, ne giduogo ka gia Je rusalem ka gingi Johana miluongo ni Mariko.

Owal Barnaba Gi Saulo E Ti c hMakende

13 Kanisa mane ni Antiokia noting’oj o n abi gi jopuonj kaka: Barn ab a

gi Simeon, miluongo ni Rateng’, gi Lukiaja Ku r e n e, gi Manaen, mane odongokaachiel gi ruoth Herode) kod Saulo.2Kane oyudo gilamo Nya s aye ka gi twe yoc h i e m o, Roho Maler nowacho ni, "Wa l n a -u ru Barn aba gi Saulo mondo gitina tichmane aluongogi mondo gitim." 3O m i yokane gise twe yo chiemo mi gilamo, neg i keto lwetgi kuomgi mi giwe yogi gidhi.

Oyal Wach Saipras 4Ji ariyogo nomako wuoth ka Roho

Maler otelog n egi. Ne gilor nya k aSeleukia, bang’e gikwang’ ka gia kanyon yaka Saipr a s. 5To kane gichopoSalamis, ne giyalo Wach Nyasaye e utelemo mag jo Yahudi. Johana ne nikodgi

kaka jakonygi. 6Ne giwuotho e chulano duto mi

gichopo Pafo, kendo kanyo ne giyude jaYahudi moro ma ajuoga kendo manewuondore ni janabi, ma nyinge Bar-Yesu. 7Ajuagani ne otwere but ruodhchulano miluongo ni Sergio Pa u l o,mane en ng’at mariek, kendo kaka nod-waro winjo Wach Nyasaye ,nooro wachmondo oluongne Barnaba gi Saulo. 8Toajuoga no ma ne iluongo ni Elima(nikech mano e tiend nyingeno) nota-mogi, kotemo geng’o ruoth mondo kikolokre ne Ruoth. 9Eka Saulo, ma bendeniluongo ni Paulo, nopong’ gi RohoMaler, mi norango wang’ Elima tir,kaeto owacho ni, 10"In nyathi Satan,kendo ikedo gi gik mabeyo duto! Ipong’gi kit wuondruok duto gi yore magwito ji. Iniwe timni mar loko adieraNyasaye doko miriamboni karang’o?11To winji, lwet Nyasaye koro kedokodi. Ibiro bedo mwofu, kendo kuomkinde moromo ok ibi neno ler marchieng’ gi wang’i."

Gikanyono mudho mandiwa nobiromoimo wang’ Elima, mi nochako tang-ni komulo gik moko gi lwete ka gikacha, mondo oyudie ng’ato manen yalo mako bade kat aye. 1 2Ka n eruodhno oneno gima notimoreno,noyie kuom Yesu, kendo nohum nonokuom gik mane owinjo kuom Ruoth.

Paulo Gi Barnaba JochopoAntiokia E Piny Pisidia

1 3Kane gia Pa fo, Paulo gi lange ne jok-wang’ nyaka Pe r ga, e piny Pa m f i l i a ,kendo kanyo ema Johana nowe yog i emodok Je rusalem. 1 4Ka gia Pe r ga to negimedo dhi nyaka ne gichopo Antiokiamanie piny Pisidia. Chieng’ Sab ato negidonjo e od lemo mi gibet piny. 1 5Tobang’ kane osesom Ndiko moko mow u o ke Chike Musa gi Jo n abi, jotend od lemonooro wach ni Paulo gini ka giwacho ni," O we t ewa, ka un-gi wach ma di ujiwgo jito un thuolo mar timo mano."

151 TICH JOOTE 13:15

1 6Kuom mano Paulo nochung’m o f w ayo ne ji bade, eka nochako losokowacho ni, "Un jo Israel kod og e n d i n im a m o ko moluoro Nya s aye, miya u ru itu!1 7N yasach jo Israel noyiero kwe r ew akendo nomiyo ginya e thuolo mane gidakMisri. Nya s aye notelonegi kago l ogi Misrikuno gi tekone maduong’; 1 8ke n d ononano kodgi e thim kuom higni pieroa n g ’ wen, kata obedo ni timbegi ne richok a m a n o. 1 9N o kedo gi pinje ab i r i yo mag joKanaan moloyogi, mi opogo lopgi ne jog eka girkeni. 2 0M agi duto nokawo kar higi-ni mia ang’wen gi piero abich.

"Bang’ mano Nya s aye nomiyo jog ejong’ad bu ra ma noritogi nyaka kindem ag Samuel janabi. 2 1To achien jo Isra e ln o k w ayo mondo omigi ruoth, mi Nya s ayen o m i yogi Saulo wuod Kish, ma jadhoodBenjamin. Saulo norito piny kuom higinipiero ang’wen, 2 2eka bang’e Nya s ayen o keto Daudi obedo ruodhgi, ke n d okuom Daudi ema ne Nya s aye olose kow a-cho ni, "Aseyudo Daudi wuod Je s s e, ng’atma chunye timo dwaro mara, obiro timogik moko duto ma adwaro mondo otim2 3" N ya s aye osekelo ne jo Israel Jawar maen Yesu, koa e koth Daudi, mana kakan o s i n gore ni notim. 2 4Ka Yesu ne pokobiro to Johana noyalo wach mondo jiolokre owe richogi mondo giduto giyudb at i s o, 2 5kendo kane oyudo Johana ko r ot i e ko tije, nowacho ni, ‘Uparo ni an ng’a?An ok an En ngang’. Ooyo, en obirobang’a, kendo ok aw i n j o ra go n yo kat amana tond wuochene

2 6" O wetena ma nyikwa Ibrahim, ko dun ogendini mamoko moluoro Nya s aye,wan ema oseornwa wach warruokni. 2 7JoJe rusalem gi jotendgi ne ok ong’eyo niYesu e Jaw a r, to kata kamano, kaneging’adone buch tho to ne gichopo manaweche Jo n abi misomo pile chieng’ Sab at o.2 8Kata obedo ni ne ok giyudo ketho morokuome ma dine mi neg e, ne gikwayoP i l ato mondo ochiwe mondo oneg e.2 9Kane gisechopo weche duto mondikik u o m e, ne gigole ewi yath mi gikete e liel.

3 0To Nya s aye nochiere oa kuom jomao t h o, 3 1kendo kuom ndalo mang’eny,joma ne wuotho kode koa Galili nya k aJe rusalem nonene. Jogogo ema ko r oo d o ko joneno mag we c h egi ne jowa.

3 2Wanyisou Wach Maber ni: GimaN ya s aye nosingo ne kwe r ewa 3 3o s e t i-monwa, wan nyithindgi, kuom chieronwayesu aa kuom joma otho. Mana kakaondiki e Zaburi mar ariyo ni:

In Wuoda; kawuono asebedo Wu o ru’.

3 4To kuom chier mane Nya s ayeo c h i e r ego oa kuom joma otho, mondo kiko t ow, to ondikie kama:

"Anamiu gweth maler kendo madier,ma nasingo ra ni nami Daudi 3 5Kamoro machielo bende ondikie ni, ‘Ok iniwe ringre Ng’at Maler tow

3 6"Nimar ka Daudi nochopo dw a r oN ya s aye e kinde mag ndalone to nothom o i ke kama noikie kwe r e n e, mi ringr en o t o p, 3 7to Jalo ma Nya s aye nochiero oakuom joma otho to ringre ne ok otop.

3 8E m o m i yo adwaro mondo ung’e mal-o n g ’ o, owetena, ni kuom Yesu emai yalonue yor we yo richo. 3 9Kuome eman g ’ ato ang’ata moyie iketo kare mi go n ykuom gimoro amora ma Chik Musa ne okn yal go n yoe ng’at o. 4 0O m i yo tang’uru ,mondo gik mane jonabi okoro kik tim-renu. Ne gikoro ni:

4 1" N e u ru, un joma obwono jigi, mem-r e u ru amema nyaka thou, nikech ab i r otimo gimoro e ndalou ma ok ubi yiegok ata ka ng’ato oleronu tiende."

4 2Ka noyudo Paulo gi Barn aba wuok eod lemo, ji nokwayogi mondo gimed losokuom we c h egi chieng’ Sab ato moluwom a n o. 4 3To ka nosegony chokru o kmondo odhiyo, jo Yahudi mang’eny gi jima nolokore oluwo din jo Yahudi noluwoPaulo gi Barn aba, kendo Paulo gininomedo loso kodgi, ka gijiwogi mondogimed dhi nyime e ng’wono mar Nya s aye.

4 4Chieng’ Sab ato moluwo mano,

152TICH JOOTE 13:16

c h i egni ji duto modak Antiokia nochoko-re mondo owinj wach Ruoth. 4 5To ka joYahudi noneno oga n d a n o, nyiegon o m a kogi mi gichako wuoyo mara c hkuom gik mane Paulo wacho.

4 6Eka Paulo gi Barn aba nomedow u oyo gi chir ka giwacho ni, "Ne bern w amondo un ema wayalnu Wach Nya s ayem o k w o n go. To nikech udage ke n d on i kech ok ukwanoru ka joma ow i n j o r eyudo ngima manyaka chieng’, ko r ow awe you mondo wayal wachni ne jomaok jo Yahudi, 4 7n i kech Nya s ayeo s e c h i kowa mondo watim mano, kamaowachoe ni:

" A s e m i yo udoko ler ni joma ok joI s rael, mondo uland warruok e tung’piny gi tung’ piny

4 8Kane joma ok jo Yahudi ow i n j ow a c h n o, ne gimor kendo ne girwakowach Ruoth, kendo joma nochanneg iyudo ngima manyaka chieng’ noyie kuomYesu.

4 9Wach Ruoth nolandore e gwe n g ’ n od u t o. 5 0To jo Yahudi noketho chuny monman gi nying moluoro Nya s aye kod jomachwo midewo ma nodak e dalano, mi jog inojiwo ji mondo osandi Paulo gi Barn ab a ,mi neg i r i e m b ogi e gwe n g ’ n o. 5 1Ku o mmano Paulo gini noteng’o buch tiendgi,ka gikwedo tim jodalano, eka ne gia migidhi Iko n i o. 5 2To jopuonjre nopong’ gimor kendo gi Roho Maler.

Paulo Gi Barnaba Ochopo Ikonio

14 E Ikonio bende Paulo gi Barn ab ane jodhi e od lemo mar jo Ya h u d i

kaka ne gijat i m o. Ka n yo ne giyale gi teko,mi jo Yahudi gi joma ok jo Ya h u d im athoth noyie kuom Yesu. 2To jo Ya h u d im o ko ma notamore yie noketho chunyjoma ok jo Yahudi, kendo ne giketo kwirim a rach e chunygi, mondo giked gi owe t e.3Paulo gi Barn aba nobedo kuno kuomndalo mog w a r o r e, ka giwuoyo gi chirkuom Ruoth, kendo Nya s aye nojiwowachne mar ng’wono, ko m i yo joote timo

honni gi ranyisi. 4Jo dalano nopogo r ed i r i yo: moko nodok kor jo Yahudi, tom o ko nodok kor joote.

5Eka joma ok jo Yahudi kod jo Ya h u d i ,kaachiel gi jotendgi nochano ling’l i n g ’mondo gisand joote kendo mondogichielgi gi kite. 6To joote nofwe n yo giman egichano timo, omiyo neg i r i n go gidhiL u s t ra gi Derbe, mier mag Lukaonia,kendo e mier molw o r ogi, 7mi ne g i ya l oWach Maber kuno.

Paulo Gi Barnaba Ochopo Lustra,Gi Derbe

8E dala mar Lustra ng’at moro matiende ne ong’ol nobetie. Ng’atni nong’oln yaka aa nywolne kendo ne pok ow u o t h on yaka nene. 9N o c h i ke ite kowinjo kaPaulo wuoyo. Paulo nong’iye tir monenoka en-gi yie mane nyalo miyo ochangi,1 0mi nowachone giduol maduong’ ni,"Chung malo gi tiendi!" Gikanyo n on g ’ atno nochikore malo mochako wuoth.

11Kane oganda mane nikanyo onenogima Paulo otimo, ne gikok gi dho joLukaonia ni, "Nyiseche oselor pinyirwa e kit dhano!" 1 2Ne gimiyoBarnaba nying ni Zeu, to Paulo negichako ni Herme, nikech en emane enj ayalo maduong’. 1 3Jadolo mar Zeu,mane hekalune oger machiegni gidalano, nokelo rwedhi kod maua migiketo e dhoranga dalano mondo en,kaachiel gi oganda, gitim ne Paulo ginimisango.

1 4To ka Paulo gi Barn aba now i n j ow a c h n o, ne giyiecho lepgi mi giringom atek ka gichomo oga n d a n o, ka gikok ni,1 5" Jow a dwa, utimonwa kamano nike c hang’o? Wan bende wan mana dhano kakaun. Wa kelonu Wach Maber manyisoumondo ua e gik manonogi mondo ke n d o,ung’e Nya s aye Mangima, ma nochwe yopolo gi piny gi nam kod gik moko dutoman e igi. 1 6Kinde mokalo Nya s ayen owe yo ogendini duto mondo olu yo r eg ig i wegi. 1 7To kata kamano ok osewe yow amaonge yo ma dw a n g ’ e yego. Osenyisou

153 TICH JOOTE 14:17

ng’wonone ko m i you koth moa e polo,kendo ko m i yo cham chieknu e kindem owinjore; osebedo ko m i you chiemom athoth kendo opong’o chunyu gi mor. "1 8To kata neg i s ew u oyo kamano, jogo nepod dwaro mana timonegi misango.

1 9Bang’e jo Yahudi moko nobiro ko aAntiokia kod Ikonio mi gisemo ji odokne-gi. Ne gigoyo Paulo gi kite mi giywaye el owo nyaka oko mar dala, ka giparo nio s e t h o. 2 0To ka jopuonjre nobiro mol-wore kama noninde, noa malo modok eid a l a n o. Kinyne ne giwuok gi Barn aba migidhi Derbe.

Paulo Jodok Antiokia E Piny Siria 21Paulo gi Barnaba ne joyalo Injili e

dala mar Derbe mi giloko jopuonjremang’eny. Bang’e ne gidok Lustra, giIkonio kod Antiokia, 22ka gitego chunyjopuonjre kendo gijiwogi mondo gisikie yie. Ne gipuonjogi ka giwacho ni,"Wan duto nyaka wane sand mathotheka wadonji e piny Ruoth Nyasaye."23Kane giseketo jodongo e kanisa kakanisa, mi gilamo negi ka gitwe yochiemo, ne giketogi e lwet Ruoth Yesumane giseyie kuome. 24Ne giluwo pinyPisidia mi gichopo Pamfulia, 25to bang’yalo Injili Perga, ne gilor mwalo nyakaAtalia.

2 6Ka gia Atalia, ne gikwang’ migidok Antiokia, kuma noyudo noseket-gi e bwo ng’wono mar Nyasaye mondogitim tich ma koro ne gisetieko. 27Kanegichopo kuno, ne gichoko kanisa dutokanyachiel mi ginyisogi gik moko dutoma Nyasaye nosetimo ka otiyo kodgi,kendo kaka noseyawo dhoot mar yiemondo joma ok jo Yahudi oyud war-ruok. 28Ne gibet gi jopuonjre kunokuom ndalo mang’eny.

Oket Bura Jerusalem

15 Jo m o ko moa Judea nobiroAntiokia kendo ne gipuonjo

Jowete ka giwacho ni, "Ka ok oteru nya n-gu kaluwore gi chik mane Musa opuonjo

to ok nyal waru." 2Wachni nomiyo Pa u l ogi Bar n aba jodonjo e mbaka matek gij ogo, ka gikwedo puonjgino. Omiyo noy i-er Paulo gi Barn aba, kaachiel gi joma oy i em a m o ko, mondo gidhi nyaka Je ru s a l e mgine joote gi jodongo kuom wachni.3Kanisa nokow ogi, kendo ka noy u d ogidhi, ka gikadho e dier Fo i n i ke ko dSamaria, ne ginyiso ji kaka joma ok joYahudi bende ne yudo warruok. Wa c h n in o m i yo owete odoko mamor. 4Ka n egichopo Je rusalem, kanisa duto kaachielgi joote kod jodongo, norwakogi, ke n d one ginyisogi gik moko duto ma Nya s ayen o s e t i m o, ko t i yo kodgi.

5To jo Farisai moko moyie nochung’m owacho ni, "Joma ok jo Yahudi nya k ater nyangu kendo nyaka gilu ChikeMusa."

6Joote gi jodongo noketo bu ra mondogiwuo kuom wachni, 7kendo bang’ kanegisetwak aming’a, Petro nochung’ malom ow u oyo negi kama: "Owe t ewa, ung’eyokaka kinde mosekalo Nya s aye noke t owach e dieru, mondo joma ok jo Ya h u d iowinj wach maber mi giyie kuom Yesu, kaan awuon ema aya l o n egi. 8N ya s ayeowuon mong’eyo chunje ji, nonyiso nioyie kodgi, ka nomiyogi Roho Maler,mana kaka wan bende nomiyowa. 9Ne oko t i m o n egi gima opogore gi ma notimon-wa, nikech gin bende nopwodho chunyg ikuom yie. 1 0Ka en kamano to ko r om a rang’o udwa temo Nya s aye, kuketo jokmapek e ng’ut jopuonjre ma wan kat ak we r ewa ne ok wanyal ting’o? 1 1Mano okn yal timore! Wayie ni wayudo warru o kkuom ng’wono mar Ruodhwa Yesu, manakaka gin bende."

1 2C h o k ruok duto noling’ thi ka Pa u l ogi Bar n aba ne nyisogi kuom honni giranyisi ma Nya s aye nosetimo e kind jomaok jo Yahudi, ko t i yo kodgi. 1 3Ka n eg i s e t i e ko wuoyo, Ja kobo nochung’m ow u oyo kowacho ni, "Wi n j a u ru, owe t e-na, 1 4Simon osenyisowa kaka Nya s ayen o k u o n go olimo joma ok jo Yahudi, ko k a-wo joge owuon e diergi. 1 5Weche jonab i

154TICH JOOTE 14:18

oyie gi wachni, nikech ondiki ni, 1 6‘Bang’ mano anaduogi ke n d o, miachung od Daudi mosep o d h o. Anag e rkendo kuonde momukore mi aloseobed maber 1 7mondo eka piny dutoomany Ruoth, kaachiel gi joma ok joYahudi duto miluongo gi nyinga .1 8Ruoth Nya s aye mane omiyo we c h eg iong’ere chon, ema owacho kamano.’

1 9" Kuom mano aneno ni ok ow i n j o r ew a ket chik matek ne joma ok jo Ya h u d im a koro lokore ne Nya s aye. 2 0To ow i n j o r ew a n d i k n egi mondo wanyisgi kik gichamchiemo motimgo misango ne nyisechemanono kendo kik gichodi, kendo kikgicham ring jamni mode kendo kikgicham remo. 2 1N i kech weche Musaosebedo kiyalo nyaka nene e mier duto,kendo kisomo e ute lemo Sab ato kaS ab at o."

Bura Ondiko Barua Ne Joma OyieMa Ok Jo Yahudi

2 2Bang’ mano joote gi jodongo ko dkanisa duto, nong’ado wach mondo giyi-er jomoko kuomgi gior Antiokia kaachielgi Paulo kod Barn aba. Ne giyiero Juda man i l u o n go ni Bars aba gi Sila, mane ginjotelo e dier owe t e. 2 3Jogi noor gi baru amondikie ni:

Wan joote gi jodongo, ma wan owe t e ukuom Ruoth, Ne un Ogendini moyie manAntiokia gi Siria kod Kilikia:

Wamosou,

2 4Wa s ewinjo kaka jomoko noakuomwa ka wan to ne ok waorogi, migichandou ka githago chunyu gi we c h emane giwacho. 2 5Kuom mano ne waw-injore waduto mondo wayier jomokowaor iru kod osiep ewa mwag e n o,B a rn aba gi Paulo 2 6ma gin jomaosechiwo ngimagi ni Ruodhwa Ye s uK r i s t o. 2 7Kaluwore gi mano, waorobende Juda gi Sila mondo onyisu gid h ogi weche mwandikonu e baru a .

2 8N i kech nonenore maber ne Ro h oM a l e r, kendo ne wan bende, mondo kikwamiu ting’ mapek moloyo chikem w a m i you e baruani: 2 9Kik uchamchiemo mochiw ne nyiseche mamokokaka misango, kik ucham remo; kikucham ring jamni mode; kendo kikuchodi. Ka uritoru kuom gik mwak-w a n ogi to ubiro timo mab e r.

Oritu.

3 0Ne gigo n yo joma ne oorgo, min egidhi nyaka Antiokia. Bang’ chopo, neg i c h o ko kanisa duto kaachiel mi gimiyog ib a ru a n o.

3 1Ka ji nosomo baruano ne gidokomamor nikech weche man e iye nojiwog im ab e r. 3 2Juda gi Sila, mane gin jonabi ,nomedo wuoyo gi owete ka gijiwog ikendo gitegogi e yie. 3 3Kane gisebetkodgi kuom ndalo moromo, owe t en o kow ogi gi gueth mar kuwe, mondog i d ogi ir joma noorogi. 3 4Sila to nonenoni ber mondo odong’ kuno. 3 5To Paulo giB a rn aba ne jodong’ Antiokia, ka ginkaachiel gi ji mamoko, ne gipuonjo ke n d og i yalo wach Ruoth.

Pogruok Obet E Kind Paulo GiBarnaba

36Bang’ ndalo moko Paulo nowa-chone Barn aba ni, "Wa d ogi mondowalim Jowete e mier duto kuondemwaseyale wach Ruoth, mondo wanekaka gidhi." 3 7" B a rn aba ne dw a r omondo Johana miluongo ni Marikoodhi kodgi, 38to Paulo ne paro ni ne oken gima ber mondo gidhi kode, nikechnoseweyogi Pamfilia mi ok odhi kodginyime e tich. 39Wachni nokelo mbakamatek e kind Paulo gi Barnaba, mi negipogore. Barnaba nokawo Mariko migikwang’ gidhi Saipra s, 4 0to Pa u l onoyiero Sila gidhig o, ka owete oketogie bwo ng’wono mar Nya s aye.41Nowuotho e piny Siria gi Kilikia koji-wo jo Kristo.

155 TICH JOOTE 15:41

Timotheo Odhi Gi Paulo Gi Sila

16 Paulo nowuotho mochopo Derbegi Listra, kama japuonjre moro

nodakie miluongo ni Timotheo. MinTimotheo ne ja Yahudi moyie kuom Ye s u ,to wuon-gi ne ja Grik. 2O wete man Listragi Ikonio ne wuoyo maber kuomT i m o t h e o. 3Paulo ne dwa kawe dhi kode ewuodhe mar yalo Injili, omiyo ne oteren yangu, nikech jo Yahudi mane odakk a n yo nong’eyo ni wuon-gi en ja Grik.4Kane giwuotho e dala ka dala, ne ginyisoji mondo olu gima buch joote gi jodongonong’ado Je rusalem. 5O m i yo kanisenobedo motegno e yie, kendo kwan jomaoyie nomedore pile.

Paulo Oneno Fweny Mar JaMakedonia

6Kaka Roho Maler noseg e n g ’ ogi ni kikg i yal wach Maber e piny Asia, Paulo gilange nowuotho e gweng’ Frigia giG a l atia. 7Kane gichopo e tong’ pinyMusia, ne gitemo mondo gidonj e pinyBithinia, to Roho mar Yesu ne ok oy i e n e-gi timo mano. 8O m i yo ne gidhi nya k aTroa, ka giluwo Musia. 9Otienono Pa u l ononeno fweny mar ja Make d o n i akochung’ kendo saye ni, "Bi lokaM a kedonia mondo ikonywa." 1 0Bang’ kaPaulo noseneno fwe n y n o, ne waikore piy-o p i yo mondo wadhi Makedonia, nike c hne wang’eyo ni Nya s aye dw a r owa lokakono mondo waya l n egi Injili.

Lidia Oyudo Warruok Filipi 1 1Bang’ aa Troa, ne wasiayo yie

kwachomo Samothraki: kendo kinynene wadhi nyime nyaka Neapolo. 12Kawaa kanyo, ne wadhi ei piny nyakaFilipi, mane en dala maduong’ e bathpiny Makedonia ma kono, kendo jomaodakie ne nie bwo rit mar jo Rumi.Kanyo ne wadakie kuom ndalo mog-warore.

13Chieng’ Sabato ne wadhi oko mardalano mi wachopi e dho aora, kuma newaparo ni diwayudie kar lemo. Ne

wabet piny kanyo mi wawuoyo gi monmoko mane oyudo osechokore kanyo.14Achiel kuom joma nochiko itgi mow-injowa kwaloso ne en dhako moro moaThuatira, ma nyinge Ludia. Ludia neloko lewni makwar ma nengogi tek,kendo noluoro Nyasaye. Ruoth noyawoc h u n ye mondo orwak puonj Pa u l o.15Bang’ ka nosebatise, en kaachiel gijoode duto, norwakowa ode kowachoni, "Ka ukwana kaka ng’at moyie kuomRuoth Yesu to biuru mondo udag eoda." Nomedo sayowa kamano mi newadhi!

Otwe Paulo Gi Sila E Jela 1 6Chieng’ moro kane wadhi kar lemo,

n ya ko moro ma misumba, kendo man-gijachien marach mane omiyo en gi tekomar koro gik mabiro timore, noromoko dwa. Nya kono ne kelo ne ruodhi mag epesa mang’eny, kohulo ni ji gik mab i r ot i m ogi. 1 7Ne ojaluwo bang’ Paulo ko dwan duto, ko kok ni, "Jogi gin jotich Ru o t hN ya s aye Mamalo Chutho, kendo ginyisouyor yudo warruok." 1 8Notimo kamanokuom ndalo mog w a r o r e, to achien Pa u l onosin, mi nolokore ochiko jachiendno ni,"Achiki e nying Yesu Kristo ni aa kuome!Jachiendno noa kuom nya kono sanosano.

1 9Kane ruodhi mag nya ko ma misum-bano oneno kaka ohandgi mane giyudogopesa oru m o, ne gimako Paulo gi Sila mig i y w ayogi oko nyaka chuny chiro mondojotelo oyalgi. 2 0Ne giterogi e nyimjong’ad bu ra, mi giwacho ni, "Jogi gin joYahudi, to gisekelo ko ko e dalawaka. 2 1k agipuonjo ji mondo olu timbe maga l aga l ama chikwa odagi mondo wan jo Ru m iw ay i ego kata walu.

2 2Ji mane nikanyo duto nonywako nePaulo gi Sila ka gidonjonegi, omiyojong’ad bu ra nochiko mondo ogony lep g imondo ochwadgi. 2 3Kane osechwadgim a rach, nobolgi e jela mi omi jarit jelachik mondo oritgi moteg n o. 2 4Jarit jelan o k awo chikno matek mi noke t ogi ei odjela maiye, ko t we yo tiendegi e kind lodi

156TICH JOOTE 16:1

m ag yien. 2 5To kar odiwuor otieno, ka noy u d o

Paulo gi Sila jolemo kendo pako Nya s ayegi we n d e, ka jomotwe mamoko olw o r og ikendo winjogi, 2 6piny noyiengni mat e ka p oya nono, mi mise mag jela noy i e n g n i .G i k a n yono dhoudi duto mag jela noya-wore kendgi, mi nyoroche ma notwegoj o t wech nogo n yore duto. 2 7Ka jarit jelan o c h i ew monwang’o ka dhout jela dutooyaw o r e, nowuodho liganglane mondoo n egr ego, koparo ni joma otwe duton o s e r i n go otony. 2 8To Paulo nokokne ni,"Kik ihinyri! Wantie waduto!"

2 9Jarit jela nokwayo taya, mi noringo irPaulo gi Sila, mopodho e nyimgi ko k i rn igi luoro. 3 0Bang’e nogo l ogi oko eka open-j ogi ni, "Jo l e r, atim ang’o mondo ow a ra?"

3 1Ne gidw o ke ni, "Yie kuom Ru o t hYesu eka nowari, in kaachiel gi joodi."3 2Eka ne giwachone Wach Ruoth, kod jiduto mane nie ode. 3 3E saa nogono maro t i e n o, jarit jela nokaw ogi modhio lw o ko n egi adhondegi, bang’e gikanyo n on o b atisgi, en kaachiel gi joode duto. 3 4E k ajarit jela noterogi e ode momiyog ic h i e m o. Joodno duto nopong’ gi mor,n i kech koro ne giseyie kuom Nya s aye.

3 5Kane piny oyaw o r e, jang’ad bu ranooro askechene ir jarit jela gi chikmachal kama: "We jogo thuolo oa odhi."3 6O m i yo jarit jela nowacho ne Paulo ni," Jang’ad bu ra osegolo chik ni mondoogonyu, in kod Sila. Koro unyalo aa udhi.D h i u ru gi kuwe."

3 7To Paulo nowacho ne aske c h ego ni,"Ne girodhowa e lela ka ok gikwongog i ya l owa, mi gibolowa e jela kata obedo niwan jo Rumi. To koro sani gidw a r ogo l owa e jela ling’ling’? Ok timre! Dhiu w a c h n egi mondo gibi gin giwegi mondog i kowwa oko."

3 8A s ke c h ego nodw o ko wachno nejong’ad bu ra, to kane giwinjo ni Paulo giSila ne gin jo Rumi, luoro nomakogi. 3 9N egibiro mi giywagore negi, eka ne gikow o-gi gia e jela, ka gisayogi mondo gia ed a l a n o. 4 0Ka Paulo gi Sila nosewuok e

jela, ne gidhi e od Ludia, kendo kuno negirome gi owete mi gijiwogi. Bang’e negia gidhi.

Injili Ochopo Thesalonika

17 Kane gisekalo Ampifoli giApolonia, ne gitundo

Thesalonika, kuma ne nitie od lemo marjo Yahudi. 2Kaka Paulo ne jatimo pile, neodonjo e od lemo, kendo kuom Sab at oadek moluwore, nopimo kodgi wachkuom weche mondiki e Ndiko Maler.3N o l e r o n egi tiendgi kendo nomiyog i n g ’ e yo ga d i e ra ni Kristo ne nyaka sandieka bang’e ochier oa kuom joma otho.N owachonigi ni, "Yesu ma ayalonuni eK r i s t o." 4M o ko kuom jo Yahudi ne wachoy w ayo kendo ne giyie mi giluwo Pa u l ogi Sila, mana kaka jo Grik moluoroN ya s aye mathoth kaachiel gi mon mokomongere bende noy i e.

5To jo Yahudi ne nyiego omako, omiyone gidhi giwako jonjore moko mane bayoe chiro kanyo, eka ne gichoko kidieny marjoma achach, kendo ne gichako lweny ed a l a n o. Ne gimwomore e od Jason, kag i m a n yo Paulo gi Sila, mondo gikelgi okone oganda. 6To kane ok giyudogi, ne giy-w ayo Jason kod owete moko e nyimjotend dalano.Ne gigoyo ko ko ka giwachoni, "Jok mosekelo chandruok e pinyn g i m agi eri koro osechopoka, 7ke n d oJason oseru a kogi e ode. Giduto gidag iluwo chike Ka i s a r, ka giwacho ni nitieruoth machielo, miluongo ni Ye s u . "8Kane giwinjo we c h egi, oganda maneo s e c h o kore kanyo kod jotelo mag dalanonobedo gi ko ko maduong’. 9Jo t e l ogon o keto Jason gi Jowete mamoko ochulopesa mitwe yo kargi, eka ne giwe yog igidhi.

Injili Ochopo Berea 1 0Kane piny oy u s o, owete nooro Pa u l o

gi Sila Berea. Kane gichopo, ne gidonjo eod lemo mar jo Yahudi. 1 1To jo Berea nenigi kido maber moloyo jo Thesalonika,n i kech ne girwako wach gi chuny mamor,

157 TICH JOOTE 17:11

kendo ne ginono Ndiko pile ka pile,mondo gine ane ka gik mane Paulo wachogin adier. 1 2Jo - Yahudi mathoth noy i e,kaachiel gi mon bu o ra ma jo-Grikm o n g ’ e r e, kod Jo-Grik mang’eny mach-w o.

1 3Ka jo-Yahudi ma nodak Thesalonikan owinjo ni Paulo ne yalo wach Nya s ayeBerea, ne gidhi kuno bende, kendo neg i w a ko oganda mondo ochak ko ko, kag i ketho chunygi. 1 4O wete nooro Paulo edho nam maok odeko, ka Sila giTimotheo to jodong’ Berea. 1 5Jok manodhi gi Paulo notere nyaka Athene,bang’e ne gidok Berea mi ginyiso Sila giTimotheo yo mane ginyalo chopogo irPaulo piyo p i yo.

Injili Ochopo Athens 1 6Ka Paulo ne pod rito Sila gi

Timotheo Athens, chunye nochandore kanoneno kaka dalano opong’ gi gik make tm i l a m o. 1 7O m i yo nomino wach pilepile gijo Yahudi kod jo Grik moluoro Nya s aye eod lemo. Bende pilepile now u oyo gi jimane budho e chiro e dalano. 1 8Jo r i e kom o ko mag Epikurio kod Stoiko nochakomino kode wach. Moko kuomgi nopenjoni, "Ang’o ma jawach thoreni temowacho?" To moko nowacho ni, "Chalk agima oyalo kuom nyiseche moko mawe l o." Ne giwacho kamano nikech Pa u l one yalo kuom Yesu kendo kuom chier.1 9Eka ne gikawe mi gidhi kode kar romomargi miluongo ni Areopago, kaetogipenje niya, "Donge dinyiswae tiendpuonj manyien mikelo kani? 2 0I s a ko itwagi puonj manyien mapok waw i n j o, omiyow a dw a n g ’ e yo tiendgi." 2 1( Jo Athens dutokod jopinje mamoko ma nodak kanyonohero ketho sechegi kanyo ka gigoyombaka kendo giwinjo paro gi riekomanyien.

2 2Eka Paulo nochung’ e nyimc h o k ruok mane ni ei Areopago mochakow u oyo kowacho kama: "Un Jo- Athene,ayudo ni un joma ohero lemo e ngimaud u t o. 2 3N i kech kane awuotho kalw o ra ra

ka ka anono malongo’ giu mulamo tonende ayudo koda ka kar kendo marm i s a n go mondikie ni, " MAR NYA S AY EMA OK ONG’E". Koro gima ulamo kakagima ok ong’e ema adwa ya l o n u .

2 4" N ya s aye ma nochwe yo pinykaachiel gi gik moko duto manie iye enRuodh polo gi piny, kendo ok odag i ehekalu ma oger gi lwet dhano, 2 5bende oktine gi lwet dhano kagima odw a r ogimoro kuom dhano nikech en ow u o nema ochiwo ne dhano ngima gi muya miy we yo kod gik moko duto. 2 6Koa kuomdhano achiel, nochwe yo ogendini dutom ag ji, mondo gipong’ piny duto, ke n d oEn ema oketo ne ng’ato ka ng’ato karromb higini monego odag - go e piny, ko dkuonde hie monego gidagie 2 7N ya s ayenotimo ma mondo ji obed gi chuny mad-ware kendo mondo kanyalore to gichopkuma entie, mi giyude, kata obedo ni oken mabor ko dwa. 2 8‘ Wangima nikech En,kendo wawuotho nikech En, ke n d owantie nikech En. En mana kaka jowe n-du moko osewacho ni, ‘Wan bende wanko t h e.

2 9Ka wan koth Nya s aye kamano tokoro ok onego wagal ni Nya s aye chalo gid h a h abu kata gi fedha kata kidi, ma ginmana kido ma dhano oloso kendo oketo gip a c h e. 3 0E kinde mokalo Nya s aye ne oko d ewo fuwo machal kamano, to koro sanio s egolo chik ne ji duto kamoro amoramondo olokre. 3 1N i kech oseketo chieng’mobiro ng’adoe bu ra ne piny dutoga d i e ra, kowuok kuom ng’at moseyiero.Bende osenyiso ji malong’o ni obiro timomano ni ji duto, nikech nochiere oa kuomjoma otho."

3 2Kane jogo owinjo ka Paulo wuoyokuom wach chier aa kuom joma otho,m o ko kuomgi nojare, to moko to now a-cho ni, "Wabiro dwaro mondo ilosnwaekendo e thorroni." 3 3Eka Paulo now u o km owe yo jobu rago. 3 4Ji moko manoknodok kor Pa u l o, mi giyie. Achiel kuomjoma noyie ne en Dionusio, mane enj abuch Areopago, gi dhako moro

158TICH JOOTE 17:12

manyinge Damaris, kod ji manokm a m o ko.

Injili Ochopo Korintho

18 Bang’ mano Paulo noa Athenemodhi Ko r i n t h o. 2Kuno noromoe

gi ja Yahudi moro ma nonywol Po n t om i l u o n go ni Akula. Jali noyudo odar oaItalia gi chiege Priskila, nikech ru o t hKlaudio nosegolo chik mondo jo Ya h u d iduto odar oa Rumi. Paulo nodhi mondoolimgi, 3kendo kaka ne en jatwang’ hemakaka gin, nodak kodgi motiyo kodgi. 4ToS ab ato ka Sab ato notwak kod ji e od lemo,kotemo loko jo-Yahudi gi jo Grik.

5Ka Sila gi Timotheo nobiro ka giaM a kedonia, Paulo nochiwore ni tij landoInjili kende maok oriwo gi gimachielo;kotimo neno ne jo-Yahudi ni Yesu eK r i s t o. 6To ka jo Yahudi nokwe d owachne mi ochako ya n ye, Pa u l onoteng’one gi lepe ka siemogi ni, "Re m bumondo odong’ e wiu uwegi! An asetimotichna kaka dw a r o r e. Chakre kaw u o n oabiro dhi yalo ni joma ok jo Yahudi."

7Eka Paulo noa e od lemo modhi e otmoro mane omakore gi od lemo machieg-ni. Wuon odno ne iluongo ni Titio Ju s t o,kendo ne en ng’at moluoro Nya s aye. 8ToK r i s p o, mane en jatend od lemo, ko djoode duto, noyie kuom Ruoth kendo joKorintho mamoko mang’eny bende now-injo Paulo moyie kendo obatisi.

9Otieno moro achiel Nya s aye now u oyogi Paulo e yor fweny kawachone ni, "Kiki l u o r. Dhi adhiya nyime gi wuoyo makiling’. 1 0N i kech an kodi, kendo onge ng’a-to mabiro buki mi hinyi, nikech an gi jimang’eny e dalani." 1 1Kuom mano Pa u l onobedo kanyo kuom higa achiel gi nus,ko p u o n j ogi wach Nya s aye.

1 2Kane noyudo Galio ne en ru o d hA k aya, jo Yahudi nonywako ne Paulo min eg i m a ke gitere e od bu ra, 1 3Ne gidon-jone ka giwacho ni,"Ng’atni loko jimondo olam Nya s aye e yo ma chik okoy i e."

1 4To ka Paulo ne oikore mondo ow u o,

Galio nowacho ni jo Yahudi ni, "Da bed niywaku nikuom wach ketho chik kata timachach ma ng’atni osetimo, to da aw i n j o u .1 5To kaka chandruoku otenore gi we c h egi nyinge kod chikeu uwegi, koro unya l oloso we c h e u go kendu. Adagi bedo jang’adbu ra e weche makamago." 1 6Bang’ manon o r i e m b ogi gia e od bu ra. 1 7Eka jo Grikduto nochako toyo mirimbgi kuomS o s t h e n e, jaduong’ od lemo, mi gichakogoye e nyim jobu ra. To Galio ne ok ode-w ogi kata matin.

Priskila Gi Akula Kod Apolo 1 8Paulo nowe yo owete e dala mar

Ko r i n t h o, kendo nokwang’ kodhi Siria kagin kaachiel gi Priskila kod Akula. Ka n epok giwuok, ne oliel wi Paulo Ke n k r e a ,n i kech singruok moro mane osetimo.1 9Ne gichopo Efeso, kendo Paulo nowe yoPriskila gi Akula. Nodhi kende en ow u o nei od lemo mi ow u oyo kod jo Ya h u d imane ni kanyo. 2 0Jo Ya h u d i go nokwayemondo omed bedo kodgi kanyo to nota-m o r e. 2 1To kane owuok odhi to now a-c h o n egi ni, "Ka en dwaro Nya s aye toabiro duogo." Bang’e nokwang’ oa Efeso.

2 2Ka nochopo Kaisaria, noidho odhiJe rusalem mi omoso kanisa mokwongo,eka bang’e nolor odhi Antiokia. 2 3Ka n eosebedo Antiokia kuom ndalo mog-w a r o r e, Paulo nowuok oa kanyo, min owuotho e gwenge duto mag pinyG a l atia gi Frugia, ko t ego chuny jopuon-jre duto.

2 4E kindeno ja Yahudi moro monywolAleksandria, ma nyinge Apolo, nobiroE f e s o. Ne en ng’at mosomo, man-gi lonymalach e Ndiko. 2 5Ne osepuonje kuomYor Ruoth, kendo noloso kongino ahinya .Bende nopuonjo kuom Yesu e yo makarec h u t h o, kata obedo ni nong’eyo manab atiso mar Johana ke n d e. 2 6N o c h a kow u oyo gi chir e od lemo, to ka Priskila giAkula now i n j e, ne giluonge e dalagi minegimedo lerone tiend weche moko kuomyor Nya s aye.

2 7Ka Apolo ne dwaro mondo odhi

159 TICH JOOTE 18:27

A k aya, owete nojiwe mine gi ndikone jop-uonjre ma kuno mondo orwake mab e r.Kane ochopo kuno, nokelo ko n y ru o kmang’eny ni joma noseyie kuom ng’wonomar Ruoth Nya s aye, 2 8Nimar nong’engoJo Yahudi e twak moketi e lela mar nyisoratiro ni Yesu e Kristo.

Paulo E Dala Mar Efeso

19 Kane Apolo ni Ko r i n t h o, Pa u l on o m a ko wuoth kong’ado chuny

piny tir, nyaka nochopo Efeso. Ku n on oyude jopuonjre, 2mi nopenjogi ni, "Bene uyudo Roho Maler chieng’ mane uyiekuom Yesu?"

Ne gidw o ko ni, "Ooyo, kata manawinjo pok wawinjo ni nitie gimoro niRoho Maler."

3Paulo nomedo penjogi ni, "Kakamano to batiso mane mane uyudo?"

Ne gidw o ko ni, "Batiso mar Johana." 4Paulo nowachonigi ni, "Batiso mar

Johana ne en mar lokruok. Nonyiso jimondo oyie kuom Jal mane biro birob a n g ’ e, ma en Yesu." 5Bang’ winjo mano,n o b atisgi e nying Ruoth Yesu. 6Ka n ePaulo oketo lwete kuomgi, Roho Malernolor kuomgi, mi ne giwuoyo gi dhokm ayo r e yore kendo gikoro wach. 7Jogoduto ne diromo chwo apar ga r i yo.

8Paulo nodonjo e od lemo mi ow u oyogi ji gi chir kuom dweche adek. Notemos ayogi ko n y i s ogi adiera man kuom LochPo l o. 9To jomoko kuomgi chunyg in o d o ko matek, ne gidagi yie kendo neg i c h a ko wuoyo marach kuom Yor Ru o t he lela. Omiyo Paulo nowe yogi, mi okaw ojopuonjre odhigo nyaka od puonjru o kmar Tu ra n o, kuma ne gitwakie pile.1 0Paulo notimo mano kuom higini ariyo,mi jo Yahudi duto gi jo Grik ma nodak epiny Asia koro nowinjo wach Ruoth.

1 1N ya s aye nomiyo Paulo otimo honnim a d o n go. 1 2k ata mana kitembini maglwedo kod lep tich ma noseg e yore kuomenoter ne jotuo, mi tuochegi nochangokendo jochiende noa kuomgi.

1 3To jo Yahudi moko mane wuotho

koni gi koni ka golo jochiende notemot i yo gi nying Yesu mondo giriembjochiende kuom ji. Ne gijawacho ga ni, "Enying Yesu ma Paulo ya l o, wachikimondo iwuog oko!" 1 4Yaw u owi ab i r i yog im ag jadolo maduong’ mar jo-Ya h u d im i l u o n goni Skeva netimo kamano. 1 5Tojachien noduokogi ni, "Yesu ang’eyo,kendo Paulo bende ang’eyo, to into inng’a?" 1 6Eka ng’at mane nigi jachienm a rachno nopor kuomgi mohew ogi duto.N ogoyogi goch marach mi giringo gia eod ng’atno ka dendgi chwer remo.

1 7Ka jo Yahudi gi jo Grik mane odakEfeso nowinjo wachno luoro nomakog i ,kendo nying Ruoth Yesu noyudo duong’.1 8Joma noyie kuom Yesu mang’enynobiro mohulo richogi e lela. 1 9Jo m o kokuomgi ma nosebedo ka timo timbe juokn o kelo kitep egi mag juok mi now a n g ’ g ika ji duto neno. Kane gigoyo bech bu g eduto mane giwang’o, ne ginwang’o kan e n gogi oromo pesa moromo dra k m aalufu piero abich. 2 0Kuom mano ,Wa c hRuoth nomedo landore kendo nomedobedo moteg n o.

2 1Ka magi duto nosetimore, Pa u l onong’ado e chunye mondo odhiJe rusalem, kokadho Makedonia gi Akaya .N owacho e chunye ni, "Bang’ dhiJe rusalem to nyaka alim Rumi bende. "2 2Nooro jokonyne moko ariyo, Timotheogi Erasta, nyaka Makedonia, ka en to nepod odong’ e piny Asia kuom kindemanok.

Tulo Maduong’ Owuok Efeso 2 3Kendo e kindeno ko ko maduong’

kuom Wach luwo Yor Ruoth. 2 4N g ’ atmoro manyinge Dimetrio, mane jat h e d hkido mag fedha miketo e hekalu marn ya s aye madhako miluongo ni Artemi, nekelo ohala maduong’ ne jotheth we t e n e.2 5Dimetrio noluongo jotheth we t e n ed u t o, kod jotich mamoko mane otenorekodgi, mi ow a c h o n egi ni, "Yawa, ung’eyoni tijwani kelonwa ohala maduong’. 2 6Tokoro uneno kendo uwinjo kaka ng’at

160TICH JOOTE 18:28

m i l u o n go ni Pauloni oseloko ji mat h o t hEfesoka, koda ka piny Asia duto. Owachoni nyiseche ma dhano oloso ok ginnyiseche madier. 2 7Koro wan gi chan-d ruok, ok mana nikech ji biro chayotijwani mi ohandwani podhi, to benden i kech hekalu mar nya s aye madhakom a rahuma, ma en Artemi owuon, ibiroc h ayo, mi Artemi owuon, ma ji lamo epiny Asia, nyaka e piny duto, ok bi ng’eduong’ne kaka nya s aye!"

2 8Kane giwinjo wachno, mirima mag e rn o m a kogi, mi gichako kok ni, "Art e m imar jo Efeso duong’!" 2 9Maok odeko idalano duto nonjawni. Oga n d a n on o m a ko jowuodh Pa u l o, ma gin Gayo giA r i s t a r ko, ma ne oago Makedonia migimwomore kodgi ka gichiko pawgi mart u go. 3 0Paulo ne dwadhi e dier oga n d amondo olos kodgi to jopuonjre notame.3 1Kata jotend pinyno moko maneo s i ep e n e, bende noorone wach kasayemondo kik onyon paw tugono gi tiende.

3 2To chokru ogno nonjawni. Ne giko kka giwacho gik mopogore opogo r e.Thoth ji ne ok ong’eyo kata gimomiyo negin kanyo. 3 3Jo Yahudi noyiero Aleksandae dier oganda mondo ochung’ negi, miAleksanda noting’o bade mondo ji oling’eka olos kodgi. 3 4To ka oga n d a n on o f we n yo nine en ja Yahudi, ne gikok gidwol achiel kuom seche ariyo ni, "Art e m imar jo Efeso duong!"

3 5Bang’e achien jagoro morito dalanon o p i e yo ji kawacho ni " Jo-Efeso! Dongepiny ngima ong’eyo ni dala mar Efesoema orito hekalu mar nya s aye mara h u m ama Artemi. kaachiel gi kidone ma nolw a rkoa e polo? 3 6Kuom mano, kaka we c h eg igin adier chuth ma ng’ato ok nyal dag i ,we u ru goyo ko ko kendo kid utim timachach moro amora. 3 7U s e kelo jogi ka,k ata obedo ni ok gisekwalo gimoro ehekalu, kata ya n yo nyasachwa madhakopok giya n yo. 3 8Ka dipo ni Demetrio gijotheth wetene jonigi wach gi ng’at okuomgi to ute yalo bu ra oyaw dhog i ,kendo joyal bu ra bende nitie. Kuno ema

g i n yalo dhi donjoe ni joma oke t h o n egi enyim jong’ad bu ra. 3 9To Kaponi nitiewach moro ma udwaro nolosi to nya k alose mana e chokruok ma chik oy i ego.4 0To kaka weche chal sani, gik mutimog ic h i egni ke t owa e chandruok, nikech ibirong’adnwa bu ra kaka joma kelo ko ko.Onge yo moro amora mwanyalo tonygo ewachni, nikech wasegoyo ko ko maonget i e n d e, kendo kopenjwa kuome to dhow an yalo moko." 4 1Bang’ wacho we c h eg i ,n ogo n yo chokruok.

Paulo Okadho Makedonia Gi Gris

20 Ka ko kono noseru m o, Pa u l onoluongo jopuonjre ire moji-

wogi, eka bang’e ogoyonegi oriti, mio c h a ko wuodhe mar Make d o n i a .2Nowuotho e gweng’no kojiwo ji giweche mang’eny, eka bang’e achiennochopo Gris, 3kuma nobetie kuomdweche adek. To nikech jo Yahudi nechano timone marach ka noyudo oiko-re mar dhi Siria, noloko pache mondoodog chien, koluwo Makedonia. 4Jomanodhi kode ne gin ji kaka Sopata wuodPuro ja Berea; gi Aristarko ko dSekundo, ma ja Thesalonika, gi Gayo jaDerbe, kod Timotheo bende, gi Tukikokod Trofimo mane gin jo Asia. 5Joginotelo nyimwa mondo oritwa Troa.6Wan to newakwang’ ka waa Filipi,bang’ Sap Makati maok ketie Thowi,kendo bang’ ndalo adek ne wachopoirgi Troa. Kuno ne wabetie kuom ndaloabiriyo.

Paulo Ochiero Yutiko E Gweng’ Troa 7To Chieng’ mokwongo mar juma ne

w a c h o kore mondo wacham Sap Ru o t h .Paulo noyalo ne ji gaming’a nyaka odi-wuor nikech nochano mar aa kinynegokinyi. 8Teche mang’eny ne liel e odgorofa malo kuma ne wachoko r e. 9Torawe ra moro miluongo ni Yu t i ko nobet edho dirisa, kendo nindo nonure ka Pa u l one pod yalo moy w a r e. Kane koro en echuny nindo, nolwar gie dirisa koa e go r o-

161 TICH JOOTE 20:9

fa mar adek mi nokwanye piny mwaloko s e t h o. 1 0Paulo nolor piny mi nokwakow u ow i n o. Bang’e nowacho ni ji ni, "Kiku l u o r. Ongima!" 1 1Eka nodok malo kumane entie mi onduso makati mochamo.Bang’e nodhi nyime gi wuoyo nyaka pinyo ru, kaeto owuok. 1 2Ji nokawo wuow i n om o t e r e, dala kongima kendo chunyg in oyudo hoch maduong’.

Paulo Ogoyo Oriti Ne Jodong Efeso 1 3Wan to ne watelo nyime nyaka e yie,

mi wakwang’ nyaka Asos, kuma ne wadhiyudore gi Pa u l o. Nosechano kamanon i kech ne odwaro ni en odhi kunokowuotho gi tiende. 1 4Kane oy u d ow aA s o s, nodonjo ko dwa e yie, mi wadhi ko d en yaka Mitulene. 1 5Kane waa kanyo, newakwang’ nyaka watundo machiegni giK i o s, to kinyne ne wang’ado nam nya k aS a m o s. Odiechieng’ maluwo mano newachopo Mileto. 1 6Paulo noseng’adowach e pache mondo okwang’ ko d h imaok oluwo Efeso, nikech ne ok odw a rk awo thuolo malach e piny Asia.N o dwaro mondo ochop Je rusalem piyo,kapok chieng’ Pe n t e kost ochopo.

1 7Kane wan Mileto, Paulo nooro wachEfeso mondo oluongne jodong kanisa.1 8Kane gisebiro, now a c h o n egi ni," U n g ’ e yo maber kaka ngimana ne chalo ekinde mane an kodu ka, ko c h a ko r eodiechieng’ mokwongo mane adonjo epiny Asia. 1 9Ne at i yo ne Nya s aye gi chunymamuol, kendo gi pi wang’, kata obedo ninaneno masiche madongo ka jo Ya h u d ichano mondo ohinya. 2 0U n g ’ e yo bendekaka ne ok awe yo mak anyisou wachmoro amora mane nyalo ko n you, tonapuonjou e lela kendo e uteu, ka adonjoe ot ka ot. 2 1Asenyiso jo Yahudi kaachielgi jo Grik ni nyaka gilokre giduog irN ya s aye kendo giyie kuom Ru o d h w aYesu.

2 2" To sani koro Roho ochuna ni nya k aadhi Je rusalem, ka ok ang’eyo gima dhitimorena kuno. 2 3Gima ang’eyo en managima Roho Maler nyisa e chunya ni ni

sand kod twech orita e dala ka dala maa d h i ye. 2 4To kata obedo kamano, okakwan ngimana kagima lichna; gimaobadha maduong’ en mana tieko ng’we yakendo chopo tich ma Ruoth Yesu osemiyamondo atim, ma en tich mar nyiso Injilimar ng’wono mar Nya s aye.

2 5" To winjuru, ang’eyo maber ni unduto ma aseyalo Loch mar Pinyru o t hN ya s aye e dieru, koro ok ubi nena ke n d o.2 6E m o m i yo awachonu kawuono ni ko r oremb ng’ato ok nie wiya, 2 7n i kech ne okawe yo mak anyisou gik moko duto maN ya s aye dwaro ni utim. 2 8Koro ritreuru ,kaachiel gi kweth duto ma Roho Malero keto e lwetu mondo uriti. Beduru joritm ag Kanisa Nya s aye ma nong’iewo girembe owuon. 2 9A n g ’ e yo maber ni bang’ka asea, ondiegi mangemo biro monjou,kendo ok ginikech kweth Nya s aye nga n g ’ .3 0Kata mana e dieru ka, jomoko birowuokie kendo gibiro puonjo we c h emobam ma gichuogo kendgi giweg imondo giywago jopuonjre irgi.3 1E m o m i yo beduru motang’! Pa ru ru kakakuom higini adek ne ok awe yo makasiemo ng’ato ka ng’ato kuomuodiechieng’ go t i e n o, ka pi wang’a chwe r.

3 2" Koro aketou e lwet Nya s aye, ke n d okuom wach ng’wonone, manyalo gerou,kendo manyalo miyo uyud gwe t hmosekannu kaachiel gi joma ler duto.3 3Pok agombo fedha kata dhahabu kat al aw ng’at o. 3 4Un uwegi ung’eyo ni lwe t e-gagi osetiyo matek mi ochopo dw a r o n ad u t o, koda ka dwaro mag jow a dw am w aya l ogo Injili. 3 5Asenyisou gi yo r eduto ni nyaka wati matek wan waweg imondo wako n ygo joma chandore, kawaparo wach mane Ruoth Yesu ow a c h o n-wa ni, Chiwo kelo gweth mangenym o l oyo kawo!"

3 6Bang’ wacho we c h egi, nogoyo chongepiny kaachiel kodgi duto mi nolemo.3 7Jiduto ne oywak, ka gipodho kuomekendo ginyo d h e. 3 8Gima ne litnegi ahinyane en gima nowacho ni ne ok gibi nenowang’e ke n d o. Bang’ mano ne gikowe e yie.

162TICH JOOTE 20:10

Wuodh Paulo Kodhi Jerusalem

21 Bang’ kane wasewe yore kodgi, new a s i ayo yie mi wakwang’ e dier

nam tir nyaka chula mar Ko s. Kinyne new atundo chula mar Ro d o s, kendo kane aak a n yo to ne wachopo e dala mar Pat a ra .2Kuno newanwang’e yie madhi Fo i n i ke,mi new a d o n j e. 3Kane wasechopo kamakoro ne wanyalo neno go Saipra s, ka waluwo yo modok milambo mare, ne wak-wang’ kwachomo Siria, mine wagow oTuro kama ne idhi lorie misike maney i ewa oting’o. 4Kane wayudo jopuonjrek u n o, ne wabet kodgi kuom ndalo ab i r i yo.Kaka Roho Maler notelonigi, neg i n y i s oPaulo ni kik odhi Je rusalem. 5Kat akamano ka sawa nochopo to ne waa, miwadhi nyime gi wuodhwa. Jo p u o n j r ed u t o, kaachiel gi mondegi kod nyithindgi,ne jokow owa nyaka oko mar dalano,kendo kane wachopo e dho nam ton ew agoyo chongwa piny mi walamo.6Eka new agoyore oriti, kaeto to wadonjoe yie, ka gin to gidok miechgi.

7Ne wadhi nyime gi wuodhwa ka waaTu r o, nyaka ne wagowo Potolomai, kumane wamosoe owe t e, kendo ne wabet ko d g ikuom odiechieng’ achiel. 8Kinyne new awuok kanyo mi wachopo Ka i s a r i a ,kendo ne wabet e od Filipo ja-Injili, maneen achiel kuom jokony ab i r i yo. 9Filipo nenigi nyiri ang’wen mapok okendi manegin Jo ko r o.

1 0Kane wasebet kodgi kuom ndalomoko, ja-kor wach moro manyingeA gaba nobiro irwa koa Judea. 1 1N g ’ at n inobiro nyaka butwa mi okawo kambaPaulo kendo otwe yogo bedene gi tien-dene owuon, kaeto to owacho ni, "Ro h oMaler owacho kama: ‘Mana kaka at we y-o rani e kaka jo Yahudi man Je ru s a l e mbiro twe yo wuon kambani mi gichiwe elwet joma ok jo Yahudi."

1 2Kane wawinjo wachno, wan kaachielgi ji duto, ne wasayo Paulo mondo kikodhi Je rusalem. 1 3To nodw o kowa kow a-cho ni, "Ang’o momiyo uywak ke n d ou n ego chunya? An aiko ra ok mana ne

t wech ke n d e, to kata ne tho e Je ru s a l e mk u n o, nikech nying Ruoth Yesu." 1 4Ka n ew ayudo ni ok wanyal miyo olok pache, new awe yo wachno, mi wawacho ni," N ya s aye mondo otim dw a r o n e."

1 5Bang’ mano ne waikore mi wadhin yaka Je rusalem. 1 6Jopuonjre moko moaKaisaria bende nodhi ko dwa nyaka dalaMnason, kama nonego wadag i e. Mnasonne en ja Saipra s, kendo ne en achiel kuomjopuonjre ma nokwongo yie kuom Ruoth.

Paulo Ochopo Jerusalem 1 7Kane wachopo Je rusalem, owe t e

n o r w a kowa gi mor. 1 8Kinyne Paulo ko dwan duto newadhi mondo wane Ja ko b o.kendo jodongo duto nochokore ko dw a .1 9Paulo nomosogi, eka nonyisogi we c h eduto kuom gik mane Nya s aye osetimo ekind joma ok jo Yahudi e tichne marlando Injili.

2 0Kane giwinjo mano, ne gipakoN ya s aye, eka giwacho ne Paulo ni," O w a dwa Pa u l o, inyalo neno kaka joYahudi gana gi gana oseyie kuom Ru o t hYesu, kendo kargi giduto giketo chunyg ikuom luwo Chik. 2 1Osenyisgi ni ipuonjojo Yahudi modak e kind joma ok joYahudi duto mondo kik gilu Chike Musa,k i s e m ogi mondo kik giter nyithindgin yangu kata kik gilu timbewa. 2 2Ko r ow a n yalo timo ang’o? Wa n g ’ e yo ni gibiron g ’ e yo maonge kiawa ni isechopo ka,2 3o m i yo yie ko dwa mondo itim kakawanyisi. Nitie chwo ang’wen e dierwa kamosetimo singruok. 2 4Kaw jogi mondoidhi ipwodhri kaachiel kodgi, kaeto ichul-n egi nengo mar misengini monego gichulbang’ pw o d h ruok, mondo eka oliel yiewigi. Kitimo kamano to ji duto biro kaw oweche duto ma ji wacho kuomi kaka miri-a m b o, to kendo gibiro kawi kaka ng’atmoluwo Chik Musa adimba. 2 5To kuomjoma ok jo Yahudi moy i e, wasendiko neg ikuom gimane buchwa ong’ado ni mondokik gicham chiemo motimgo misango ninyiseche manono, gi remo, gi ring jamnim o d e, kendo ni kik gichodi."

163 TICH JOOTE 21:25

2 6Kinyne Paulo nokawo jogo mi nop-wodhore kaachiel kodgi, eka bang’enodonjo e hekalu mondo onyis kinde man o ket ne pw o d h ruokno noru m i e, ko dodiechieng’ ma notimnie moro ka morom i s a n go.

Omak Paulo 2 7Kane ndalo ab i r i yo mag pw o d h ru o k

c h i egni ru m o, jo Yahudi moko moa e pinyAsia noneno Paulo ei Hekalu. Ne githuwoji duto kode mi gimake, 2 8ka gikok ni,"Ma e ng’at ma puonjo ji duto kamoroa m o ra modhiye mondo gibed mamon ko dj owa, gi chikewa kod hekaluwani. Kat asani osekelo koda ka jo Grik nyaka eiHekalu ka, mi odw a n yo kama lern i . "2 9( N oyudo giseneno Trofimo ja Efeso kajonigi Paulo e Je rusalem mi giparo ni ose-donjo kode nyaka ei hekalu.)

30Wachno nomiyo koko ochakore eiJerusalem duto, kendo ji moa koni gikoni nobiro ka ringo. Ne gimako Paulomi giywaye gigole ei Hekalu kaetogiloro dho ra n g e ye duto. 3 1Ka n eg i c h a ko goye mondo gineg e, wachnochopo e it jatend jolweny mar joRumi, ni dala Jerusalem duto notimoko ko. 3 2Kuom mano nokawo jotelomoko gi jolweny mi oringo odhi kodginyaka kuma ne oganda ochokore. Kanejokokogo oneno jatend jolweny gi jol-weny mane ni kode, ne giweyo goyoPaulo.

3 3Jatelono nobiro momako Pa u l o,kendo nogolo chik mondo otweye ginyoroche ariyo, bang’e nopenjo ni ennga’ kod gi gima nosetimo. 34Jomoko eogandano nokok kawacho gimoroachiel to moko bende wachogimachielo ma koro jatend jolweny neok nyal ng’eyo malongo’ gima noti-more nikech ko ko, omiyo nochikomondo oter Paulo kama aske c h eodakie. 35Kane Paulo ochopo e ndirimidonjogo ka jolweny, jogo koro ne germarach mi nochuno askeche mondoo t i n g ’ e. 3 6O gandano mane oluwog i

nosiko ka gikok ni, "Tiekeuru".

Paulo Owuoyo Gi Oganda 3 7Ka jolweny ne koro chiegni donjo gi

Paulo kama gidakie, nokwayo jat e n d g ikowacho ni, "Yienae mondo aw a c h n igimoro"

Jatend jolweny nodw o ke kapenje ni," Kare ing’eyo dho Grik? 3 8Donge’ aparoni in e ja Misri manyocha ochako ko ko edalani kotelo ne jo mahundu alufua n g ’ wen momanore gi gilwe n y, nyaka ethim?"

3 9Paulo nodw o ke ni, "An ja Ya h u d imonyuol Ta rs o, e piny Kilikia. Ku o mm a n o, ok an ja dala moro matin minya l oc h ayo. Kiyie to miya thuolo alos gi jogi."

4 0Ka jatend jolweny nosemiye thuolomondo olosi, Paulo nochung’ ewi ndiri,moting’o ne ji bade mondo giling’ Ka n egiseling’ now u oyo kodgi gi dho Ara m i akowacho niya:

22 " O wetena gi wuonena, koro win-j u ru wechena manyisougo ni

aonge ke t h o." 2Kane giwinjo kow u oyo n egi gi dho

A ramia kamano to ne giling’ thi. Eka Paulo nowacho ni, 3"An ja

Yahudi monywol Tarso, e piny Kilikia,to ne adongo Jerusalem ka. Ne ayudotiegruok matut e chike mag kwerewa ebwo Gamaliel, kendo ne achiwora neNyasaye mana kaka koro un bendeuchaloni. 4Ne asando joma oluwoYORNI nyaka ane ni githo, ka makochwo gi mon kendo abologi e jela, 5okjadolo maduong’ gi jobura duto nyaloyie koda. Ne gimiya bende baru p emane miya thuolo mar omo owetegiman Damaski, kendo nadhi kunomondo aom joma oyie kaka joma otwenyaka Jerusalem mondo okumgi.

6" Kar dier odiechieng’ tir kane oy u d oa c h i egni chopo Damaski, napo ka lermaduong’ moa e polo omenya. 7N ago rapiny kendo nawinjo dwol moro kaw a-chona ni, "Saulo, Saulo! Isanda nang’o?"

8"Napenje ni, ‘In ng’a, Ruoth?"

164TICH JOOTE 21:26

" To nodwoka ni, ‘An e Yesu ma isan-do’" 9Jomane wan-go bende nonenol e rn o, to ne ok giwinjo dwond ng’at manew u oyo ko d a n o.

1 0"Eka napenjo ni, ‘Atim ang’o, Ruoth. " To Ruoth nodwoka ni, ‘Aa malo

mondo idonji Damaski. Kuno ema idhinyisie gik moko duto mosechanni mondoitim.’ 1 1Jogo mane aw u o t h ogo nomakobada kendo ne gitaya kwachomoDamaski, nikech ler mang’ang’ni manoserieny cha noseloka muofu.

1 2" N g ’ at moro miluongo ni Ananianobiro mondo onena. Ne en ng’at moritoChik Nya s aye gi chunye duto, kendo majo Yahudi duto modak e dalano omiyoluor maduong’. 1 3Nochung’ batha mow a-chona ni, "Owadwa Saulo, nen!" Ke n d og i k a n yono ne koro anyalo neno.

1 4"Eka nowachona ni, ‘Nya s a c hk we r ewa oseyieri mondo ing’e dw a r o n ekendo mondo ine Ng’at Makare ke n d oiwinj weche moa e dhog e. 1 5Ibiro bedojanenone ne ji duto, kuom gima isenenokendo isew i n j o. 1 6Koro pod irito ang’o?Aa malo mondo obatisi, mondo oluoknirichoni, kiluongo nying Ruoth Yesu.

1 7" Kane aseduogo Je rusalem kendo kan oyudo alemo ei Hekalu, ayula wang’n o t e ra, 1 8kendo naneno Ruoth kaw u oyo.N owachona ni," Wu ogi ia Je rusalem kasanisani nikech ok gibi yie gi neno mitimokuoma.

1 9To an nadw o ke ni, ‘Ruoth, jog io n g ’ e yo kaka nawuotho e od lemo ka odlemo mondo at we kendo ago joma oy i ekuomi. 2 0Kendo kane ichwero rembj atichni Stefano, to nachung’ kanyo kaariwo joma ne nege lwe d o, kendo ka aritol ep joma ne nege

2 1"Eka Ruoth nowachona ni, ‘Wu og ii d h i yo, nikech abiro ori kuma bor ir jomaok jo Yahudi.’"

Paulo Japiny Rumi 2 2O gandano nochiko itgi ka winjo

Paulo nyaka nowacho mano, eka neg i c h a ko kok gi duondgi duto ni, "Tiekuru

ng’ani! Ok owinjore obed mangima!" 2 3Kane pod gikok ka gifwayo ko d eg i

kendo gidiro bu ru e wi ya m o, 2 4j a d u o n g ’j o lweny nogolo chik mondo oter Paulo eidala jolwe n y. Nochiko mondo ochwadekendo onone mondo onyis ane gimomiyoji ne goyone ko ko kamano. 2 5To kaneoyudo gipiele mondo gichwade, Pa u l on owacho ni jatend jolweny ma noy u d oochung’ kanyo ni, "Be chik oyie mondouchwad ng’at ma ja Rumi kapok oyale mioyudi ni ojaketho?"

2 6Kane jatelono owinjo mano, nodhi irj atend Jo lweny maduong’ monyise wach-n o. Nowachone ni, wach e muomi e!N g ’ atni en ja Rumi.

2 7Jatend jolweny maduong’ nodhi irPaulo mopenje ni "Hulna ane! In ja Rumi?

Paulo nodw o ke ni, "Ee, an." 2 8Eka jatend jolweny maduong’ now a-

cho ni, "An awuon ne achulo pesamang’eny mondo eka abed ja Rumi."

Paulo nowacho ni, "An to nonywola jaRumi."

2 9Joma ne dwa none nong’wel oa sanos a n o. Jatend jolweny maduong’ bende neluoro omako, ka nofwe n yo ni nosetwe yoPaulo gi nyororo to kara ne en ja Rumi.

Paulo E Nyim Buch JodongSanhedrin

3 0Kinyne jatend jolweny maduong’ n edwaro ng’eyo gimomiyo jo Ya h u d inodonjo ne Pa u l o, omiyo nogo n yem o c h i ko mondo jodolo madongo duto gibuch jodong Jo - Yahudi orom. Eka noke l oPaulo mi ochunge e nyimgi mondo ow u o.

23 Paulo nora n go jo buch jodong Jo -Yahudi tir eka nochako wuoyo

kodgi kowacho ni, "Owetena, asetimo tichmane Nya s aye omiya mondo atim gichuny maler maonge ketho nya k akoroni." 2Ka nowacho kamano to Ananiajadolo maduong’ nochiko joma nochung’bute mondo ogo dhog e. 3Eka Pa u l on owachone ni, "Nya s aye biro goyi, in maichalo gi kor ot mowir mara c h a rn i !

165 TICH JOOTE 23:3

Owinjore ing’adna bu ra kaluwore giChik, to in iwuon ema iketho chik nogok i c h i ko ji mondo ogoya!"

4Joma nochung’ but Paulo now a c h o n eni, "Wang’i tek manade minyalo ya n yojadolo maduong’ mar Nya s aye?" 5ToPaulo nodw o ko ni, "Owetena, ne oka n g ’ e yo ni en jadolo maduong’, nike c hondiki ni, ‘Kik iwuo marach kuom jat e n djou’.

6Kaka Paulo nong’eyo ni moko kuomj ogo ne gin jo Sadukai to moko jo-Fa r i s a i ,n o kok ne bu rano kowacho ni, "Owe t e n a ,an ja-Farisai kendo an wuod ja-Fa r i s a i .Achung’ ka-kawuono mondo ayal nike c hgeno ma an-go kuom chier mar jomaotho!" 7Bang’ wacho mano, pogru o kn owuok e kind jobu rago, ka jo Fa r i s a ik wedore gi jo Sadukai. 8( Jo Sadukaiwacho ni chier onge , kata Malaike kat aRo h o, to Farisai to oyie gi puonj gi duto).

9Ko ko maduong’ nowuok, kendo jop-uonj Chik moko, mane gin jo Fa r i s a i ,nochung’ malo mochako goyo mbakam atek ka giwacho ni, "Ok waneno gimarach ma ng’atni osetimo. Donge nyalo betni roho moro kata malaika moro oselosokode?" 1 0Pogruokno nomedo kelo dhaw ogi dw o k ruok makwiny, mi jaduong’ jol-weny nodoko maluor ni jogo ne nya l okidho Paulo matindo tindo. Omiyon o c h i ko jolweny mondo olor piny oy u d hPaulo oko githwon e nyim bu ra, mondoo dw o ke ei kama jolweny nodakie.

1 1Otieno moluwo mano Ruoth Ye s unochung’ but Paulo mowachone ni, "Bedmana gi chir! Mana kaka isetimo nenda eiJe rusalem, e kaka nyaka itime kuoma eRumi bende."

Jo Yahudi Ochano Nego Paulo 1 2Kinyne gokinyi jo Yahudi noloso

wach e kindgi giwegi kendo ne gisingo r ee yor kuong’ruok ni ok ginichiem kat amadho gimoro amora ka pok ginegoPa u l o. 1 3Joma notimo kuong’ru o k n in o l oyo ji piero ang’wen. 1 4Ne gidhi irjodolo madongo gi jodongo mi giwa-

c h o n egi ni, "Wasekuong’ore waduto ni okwanacham kata wamadh gimoro kapokw a n ego Pa u l o. 1 5Kuom mano, un ko dbuch Sanhedrin kwauru jatend jolwe n ymaduong’ mondo oke l n u go e nyimu,k u w u o n d o ru ni udwa medo nono wachnem ab e r. Wa i kore mar nege kapok ochopoka."

1 6To ka wuod nyamin Paulo nofwe n yogima jogo ne chano timo, nodhi nya k akama jolweny odakie monyiso Pa u l ow a c h n o.

1 7Eka Paulo noluongo achiel kuomjotend jolwe n y, mowachone ni, "Kawrawe rani idhigo nyaka ir jatend jolwe n ymaduong’ nimar en-gi wach moro mon-ego ow a c h n e." 1 8O m i yo notere ir jat e n dj o lweny maduong’.

Jatend jolweny nowachone jatend jol-weny maduong’ni, "Jat wech ma nyingePaulo ne oluonga mi okwaya mondo ake lrawe rani iri nikech en-gi wach morom o dwaro nyisi."

1 9Jatend jolweny maduong’ nokaw ow u owine ko m a ko bade, mi notere tengekaeto openje ni, "En ang’o midwa nyisa?"

2 0Wu owino nokone ni, "Jo Ya h u d io s ewinjore mondo okwayi kiny itern i g iPaulo e nyim Buch Sanhedrin ka giwuon-dore ni gidwa medo nono wachne mab e r.2 1Kik iyie gi kwayogino nikech ji moloyopiero ang’wen kuomgi osebu t o n e.Gisekuong’ore ni ok ginichiem kat agimethi kapok gineg e. Kata sani giseiko-r e, girito mana mondo iyie gi kwayog i-n o."

2 2Jatend jolweny maduong’ nogo n yow u owino mondo odhiyo, kosieme ni, "Kikinyis ng’ato ni isenyisa wachni."

Oter Paulo Kaisaria 2 3Eka noluongo jotend askeche ariyo

m o m i yogi chik ni, "Ikuru jolweny miaa r i yo, gi mamoko piero ab i r i yo moidhofarese kod mia ariyo moting’o tongemondo oikre mar dhi Kaisaria kaw u o n osaa adek otieno. 2 4Paulo bende ikneuru

166TICH JOOTE 23:4

farese mondo obi oidhi otere nyaka irruoth Fe l i k s, ma ok gimoro otime eyo."

2 5Bang’e nondiko barua machalokama:

2 6"Claudio Lusio, Ne Moluor ruoth Fe l i k s, "Amosi ahinya!

2 7Ahero nyisi ni nga’tni jo Ya h u d in o m a ko kendo ne gigoye gidwa neg e,eka naoro jolweny mondo oko n ye,n i kech nayudo wach ni en ja Ru m i .2 8Bang’e natere e nyim buchgi mondoatem ng’eyo ke t h o n e. 2 9Ne ayudo ni neodonjne kaluwore gi weche moko magc h i kegi, to ne ayudo ka onge ke t h omoro mosetimo manyalo miyo neg ek ata twe ye e jela. 3 0To ka nonyisa ni joYahudi ochano mondo onege ling’l i n g ’ne aore iri sanosano. Bende ne ago l ochik mondo joma odonjone obi irimondo gihulni gimomiyo gidonjone."

3 1Jo lweny notimo kaka nochikgi. Neg i k awo Paulo go t i e n o, mi gidhi ko d en yaka Antipat ra. 3 2Kinyne ne gikete elwet jolweny moidho farese mondo odhiko d e, to gin ne giduogo kama jolwe n yo d a k i e. 3 3Kane joidh farese ochopoKaisaria, ne gimiyo ruoth barua manej atend jolweny maduong’ ondiko, eka neg i keto Paulo e lwe t e. 3 4Ruoth Feliks noso-mo baruano eka nopenjo Paulo ni enjapiny mane. Bang’ ng’eyo ni ne en ja pinyKilikia, 3 5n owachone ni, "Kiny naw i n jwachni ka joma odonjoni kiny ochopoka." Eka nogolo chik mondo okan Pa u l om aber e od bu ra mane nie dala Herode.

Oyal Paulo E Nyim Feliks.

24 Bang’ ndalo abich jadolomaduong’ miluongi ni Anania

nodhi nyaka Kaisaria, kaachiel gi jodongom o ko, kod jang’ad bu ra mane iluongo niTe rt u l o, mi ne gikelo weche mane gidon-j o n ego Paulo e nyim ruoth. 2Kane oselu-ong Paulo odonjo iye, Te rtulo nochakodonjone e nyim Feliks kama, "Wa s e b e d o

k awadak gi kuwe e bwoi kuom kindem a n g ’ e n y, kendo paroni matut oseke l od o n gruok mathoth e pinywani. 3Wa m o rkodi, moluor Fe l i k s, nikech ber duto, mis-e kelonwa osemiyo wadak maber kuondeduto kendo e yore duto. 4Koro yienwamondo wawach gima oke l owa iri, kapokw a kethoni seche mang’eny.

5" Wasenwang’o ni ng’atni en jake lko ko, kendo okelo dhaw e kind jo Ya h u d iduto modak e pinyni. En jatend kanya k l amoro mar din mar jo Nazareth, 6ke n d on yocha osetemo mondo odwany Hekalu,o m i yo nyocha wamake mondo wang’adnebu ra kaluwore gi chikwa. 7To jaduong’j o lweny ma Lusio nobiro mogole e lwe t-wa gi thuon, 8kendo nochiko joma nodon-jone mondo okele iri. Koro ka ibiro nonein iwuon to wang’ ning’e adiera kuom gikm w a d o n j o n ego duto.

9Jo Yahudi duto mane nikanyo noriwod h ogi ka donjone, ka giramo ni gik maneo d o n j n ego ne gin adier.

1 0Ka ruoth nomiyo Paulo thuolomondo owach ko r e, Paulo nodw o ko ni," A n g ’ e yo ni kuom higini mang’eny isebe-do jang’ad bu ra e pinywani, omiyo amormar wuoyo e nyimi kuom we c h eg i .1 1Ibiro yudo ni nyocha adhi Je ru s a l e mmondo alem kar ndalo apar ga r i yom o s e k a l o. 1 2Joma odonjonagi ne okoyuda ka amino wach gi ng’ato ang’ata eHekalu, kata ka aketho chuny ji mondoo kel ko ko ei sunagogi kata kamoro amoraei Je rusalem. 1 3Kata mana sani ok ginya lnyisi maler kuom ketho ma gidonjonagoiri sani. 1 4Kata kamano ayie ni alamoN yasach kwe r ewa, kendo an achiel kuomjoma oluwo YOR RUOTH, ma yaw ag iwacho ni en din mobam. Ayie gi gik mokoduto mowinjore gi Chik Musa kod gikmane Jo n abi ondiko, 1 5kendo an-gi genokuom Nya s aye machalre gi jogi, ni nitiechier moikne joma beyo kod joma richo.1 6O m i yo atemo matek ndalo duto mondokinda gi Nya s aye kod ji duto obed mab e rmaonge bu ra.

1 7"Bang’ bedo maonge kuom higni

167 TICH JOOTE 24:17

m a n g ’ e n y, ne abiro Je rusalem mondoa kelne jowa mich ne joma odhier ke n d omondo atim ni Nya s aye misango. 1 8Ka n egiyuda e Hekalu ka adhi timo mano, negiyudo ka asepw o d h o ra kendo aler. Ongec h o k ruok mar ji mane nikoda, kata timko ko moro mane asechako. 1 9To nitie joYahudi moko moa e piny Asia monego nebedi e nyimi ka, kadipo ni giseneno ke t h omoro kuoma ma dimi gidonjna. 2 0Ka okkamano to jok mochung’ nyimigi emaohul ane ketho mane giyudago, kaneoyala e nyim Buch Sanhedrin. 2 1Kat akapo en wach achiel mane ako k go e nyim-gi ni, ‘ En wach chier. Kuom joma othoema okelane mondo oyala e nyimuk awuono!’"

2 2Kaka Feliks nong’eyo weche mang’e-ny kuom YOR RUOTH, noloro bu ra ,kowachonigi ni, "Ka Lusio ma jaduong’j o lweny obiro eka abiro ng’ado bu c h i n i . "2 3Bang’e nogolo chik ne jatend jolwe n ymondo orit Pa u l o, ka omiye thuolo moro-m o, kendo mondo kik otam osiepene miyekony moro amora ma nonyalo dw a r o.

2 4Bang’ ndalo moko, Feliks nobiro gic h i ege Drusila, mane en nyar jo Ya h u d i .Nooro wach mondo oluongne Pa u l o, miPaulo noyalone kuom wach yie kuomYesu Kristo koling’ mos ow i n j e. 2 5To KaPaulo nodhi nyime kaw u oyo kuom ngimamaler gi ritruok kod chieng’ bu ra mab i r o,Feliks nobedo maluor mowacho ni,"Mano oromo! Koro inyalo aa. Ka adw a r ikendo to abiro luongi." 2 6To kaka noparobende ni Paulo ne nyalo miye asoya ,nomedo orone wach kinde ka kindemondo owuo ko d e, kogeno yudo gimoro.

2 7Bang’ ka higni ariyo nosekalo, tendFeliks norumo mi Porkio Festo nokaw ok a r e. To nikech Feliks ne dwaro mondo joYahudi one ni en ng’ama ber, nowe yoPaulo e jela.

Oyal Paulo E Nyim Festo.

25 Ndalo adek bang’ ka Fe s t on o s e c h a ko tich kar Fe l i k s, noa

Kaisaria modhi nyaka Je rusalem, 2ke n d o

kuno jodolo madongo gi jotend jo Ya h u d in o kel e nyime mi giwacho ketho maneg i d o n j o n ego Pa u l o. 3Ne gitemo sayemondo otimnegi ng’wono owe Pa u l oo d ogi Je rusalem nikech ne gichanobutone mondo ginege gie yo kodhi 4Fe s t on o dw o kogi ni, "Paulo otwe Ka i s a r i a ,kendo an awuon abiro dhi ire kunom a p i yo, 5kuom mano, or uru jotendum o ko adhigo mondo gidhi gidonjne kuno,kaponi osetimo gimoro marach."

6Bang’ ka nosebet kodgi kuom ndaloaboro kata apar, nolor odhi Ka i s a r i a ,kendo kinyne nochoko bu ra mogolo chikmondo okel Paulo e nyime. 7Kane Pa u l oo d o n j o, jo Yahudi mane oyudo obiro ko aJe rusalem nochung’ olw o r e, ka gidonjonegi weche maricho ahinya, to ne ok ginya lnyiso ni we c h ego gin adier.

8Eka Paulo nowacho ko r e, ko dw o kog ini, "Onge gima aseketho kuom chik joYahudi, kata kuom Hekalu, kata kuomKa i s a r."

9To Festo mane dwaro mondo omor joYahudi nowacho ne Paulo ni, "Bendei n yalo yie mondo idhi Je rusalem mondokuno ema adhi ayalie kuom we c h egi?"

1 0Paulo nodw o ke ni, "Sani achung’i yala gi Buch Ka i s a r, kendo ka ema ow i n-jore ong’adnae bu ra. Onge gima rach maasetimo ne jo Yahudi, kendo kata ini n g ’ e yo mano mab e r. 1 1Ka dipo ni asetimogimoro mowinjore gi tho, to ok at a m o ramondo kik nega. To ka nyalo bet ni ke t h oma jo Yahudigi odonjonago gin miriamboto onge ng’ato man gi teko mar chiwa elwetgi. Kuom mano akwayo mondo oterae nyim Ka i s a r."

1 2Kane Festo osekuotho gi jo bu c h e,nong’ado wach kowacho ni, "Isekwayomondo oteri e nyim Kaisar omiyo e nyimKaisar ema ibiro terie!"

Festo Onyiso Ruoth Agripa Wa c hPaulo

1 3Bang’ ndalo manok, ruoth Agr i p akod Bernis nobiro Kaisaria mondo omosFe s t o. 1 4L i m b egi noy w a r e, omiyo Fe s t o

168TICH JOOTE 24:18

notwak gi ruoth Agripa kuom wachPa u l o. Now u oyo kode kama: "Nitie ng’atmoro ka ma Feliks nowe yo ko t we e jela.1 5Ka nyocha adhi Je rusalem, jodolom a d o n go gi jodong jo Yahudi nodonjoneka gidwaro mondo ang’adne buch tho.

1 6"Ne anyisogi ni ok en kit jo Ru m imondo ochiw ng’ato ang’ata ne jomao d o n j o n e, kapok omiye thuolo mar wachokore kuom weche modonjnego. 1 7Kan yocha gibiro kaeri to ok adeko makaya l ogi, to kinyne ne achwowo koma pinymi achiko mondo okelna ng’at n o. 1 8To kajoma nodonjone nochung’ mondo ow u o,ne ok gihulo gima oketho kata mahundumoro ma notimo kaka naparo ni ginya l oh u l o. 1 9Kar timo mano to nyo c h ag i w u oyo mana kuom timbe ma ginm o p ogore opogo r e, kuom kit lemo margi,kendo kuom ng’at moro miluongo niYesu, ma Paulo wacho ni ngima. 2 0Ka n eamedo nono tiend wachni to notamowang’a omiyo napenje ka doyie odhiJe rusalem mondo oyale kuno kuomwe c h egi. 2 1Eka Paulo nokwayo mondobuche oter e nyim Kaisar! Omiyo nyo c h aa c h i ko mondo odw o ke e jela nyaka chopaore ir Ka i s a r."

2 2Eka Agripa nowacho ne Festo ni,"Daher mondo awinje weche ng’atno anb e n d e."

N o dw o ke ni, "Kiny niwinje." 2 3Kinyne Agripa kod Bernis now u o t h o

kochomo od bu ra gi nyisruok maduong’.Ne gidonjo kaachiel gi jodong jolwe n ym a d o n go kod jodong dalano mamokom ogen. Eka Festo nogolo chik mondoo kel Paulo e nyimgi, mi noke l e. 2 4B a n g ’ eFesto nowacho ni, "Ruoth Agr i p akaachiel gi ji duto man ko dwa ka, unenon g ’ atni! Jo Yahudi duto osediya eJe rusalem nyaka Kaisaria ka gikok ni okowinjore owe ye obed mangima. 2 5An ton yocha ayudo ka onge gima osetimom owinjore githo, to nikech odw a r omondo Kaisar ema oya l e, aseng’adomondo otere Rumi. 2 6To kata kamano,aonge gi wach malong’o ma anyalo ndiko

ne Moluor mogik kuome. Emomiyoa s e kele e nyimu uduto ka, to moloyo enyimi, Ruoth Agripa, mondo kuom nonomibiro nonego ayudie gimoro ma anya l on d i ko. 2 7N i kech nenorena ni onge tiendeoro ng’at motwe ka ok oyang malerkethone mokwongo."

26 Eka Agripa nowacho ne Paulo ni,"In thuolo mondo iwuo kuomi

iwuon." "Eka Paulo noting’o bade kaeto ochako

w u oyo kowacho kama: 2" A k w a n o ra kakaj a h awi, Ruoth Agripa, kuom yudo thuolomondo achung’ e nyimi ka, ka anyiso ko rakuom weche duto ma jo Yahudi oseke t okuoma. 3M o l oyo mano amor, nikech inn g ’ at molony e chike jo Yahudi duto ko dm b a k agi maok rum, kendo makelo miero.Kuom mano, akwayi mondo iyie iwinjwechena koroni, maok ijok:

4" Jo Yahudi duto ong’eyo kit ngimanan yaka aa e nyathi; kinde mane adongokapod atin e pinywa, nyaka kinde manadak Je rusalem. 5Gisebedo ka ging’eyakuom higini mang’eny, kendo ginya l otimo nenda, ka gihero, ni kaluwore gic h i ke ma tiendgi tek mag dinwa, naluwokit jo Farisai. 6To koro sani iyala nike c hgeno ma an-go kuom singruok maneN ya s aye otimo ne kwe r ewa. 7Mano e sin-gruok ma dhoutwa apar ga r i yo genomondo one kachopo kare, ka gisiko gitiyoni Nya s aye odiechieng’ go t i e n o. En manawach genoni, Moluor Agripa, emomiyojo Yahudi kwana kaka jake t h o. 8Ere gimateknu winjo, un jo Yahudi, ka Nya s ayen yalo chiero joma otho?

9" Kata mana an awuon naketo chunyamar timo duto manyalo mondo aked kak-wedo nying Yesu ja Nazareth. 1 0C h u t h omano e gima natimo Je rusalem, kuman ayudoe teko koa kuom jodolo madongo,mi naketo jomaler mathoth e jela; ke n d okane inegogi to nagoyo ombucha, ka ay i egi nekgi. 1 1Kuom kinde mang’eny nadhi eod lemo ka od lemo mondo akawgi akum-gi, kendo natemo chunogi mondo giya n yN ya s aye. Nikech chunya ne rach kodgi ni

169 TICH JOOTE 26:11

n yaka atiekgi, nadhi nyaka e mier maokomondo asandgi.

1 2"E wuodha moro achiel, kadhiyoDamaski, ne an gi chik kod teko maneo m i ya gi jodolo madongo. 1 3Kane oy u d oawuotho e ndara kar dier odiechieng’ tir,moluor Agripa, naneno ler karieny malerm o l oyo wang’ chieng’ kendo nomenyakaachiel gi joma naw u o t h ogo. 1 4N ewapodho piny waduto, eka nawinjo duolmoro kaloso koda gi dho Hibrania ni," S a u l o, Saulo, isanda nang’o? Riwi mab i t hm i g we yono biro mana hinyi in iwuon."

1 5Eka napenjo ni, ‘In ng’a, Ruoth?’ Ruoth to nodwoka ni, ‘An Yesu ema

i s a n d o.’ 1 6‘ To koro aa malo ichung’ gitiendi. Asefwe n yo rani mondo aketi kakaj atich kendo janeno kuom gik misenenokuoma kendo kuom gik mamoko maabiro nyisi. 1 7Abiro resi e lwet jou ke n d okuom ogendini 1 8mondo iyaw we n g eg i ,kendo mondo ilokgi gia e mudho, giduog ie ler, kendo gia e teko Satan, giduogi irN ya s aye; Ka gitimo kamano eka giniyudiwe ruok mar richo, kendo gibedi e achielgi ji duto mosepuodhi, nikech giyiekuoma.

1 9Kuom mano, Ruoth Agripa, ne okat a m o ra timo kaka fweny moa e polononyisa. 2 0M o k w o n go ne jo Damaski, ekane jo Je rusalem nyaka ei Judea duto, ekaachien ne jo ogendini, ne ayalo mondogilokre giduog ir Nya s aye, kendo mondoginyis ni giselokore adier gi kit ngimag i .2 1Mano e gima nomiyo jo Yahudi omakae laru mar hekalu kendo negitemo mondog i n ega. 2 2To Nya s aye oseko n ya e kindegod u t o, omiyo koro ahulo we c h eg im a c h a l r e, ne ji ajia kod joma ogen. Ongegima awacho mopogore gi mago manej o n abi kod Musa jowacho ni notimre;2 3Ne giwacho ni Kristo nosandi, ke n d okaka ng’ama nokuong ochier oa kuomjoma otho, enokel ler ne joge ow u o nkaachiel gi jo ogendini."

2 4Kane Paulo dhi nyime gi wuoyok a m a n o, Festo nokok matek ni, "Wi y io ke t h o r e, Paulo! Somo misomo mang’eny

ero loki janeko!" 2 5To Paulo nodw o ke ni, "Ok an janeko,

Moluor Mogik, Fe s t o. Gima awacho enadier kendo winjore mab e r. 2 6Kata Ru o t hA gripa ong’eyo we c h egi maler, omiyoa n yalo wuoyo kode ka an thuolo. Ang’eyomaonge kiawa ni we c h egi duto ok opon-d o n e, nikech ok osetimgi kama opondo.2 7Ruoth Agripa, be iyie kuom jonab i ?A n g ’ e yo ni iyie kuomgi."

2 8Eka Agripa nowacho ni Paulo ni,"Iparo ni e saa machwokni inyalo hoyamondo alokra abed ja-Kristo?"

2 9Paulo nodw o ke ni, "Kata obed saamachwok kata malach to alamo Nya s ayeok mana ne in ke n d e, to nyaka ne ji dutoma winjo wachna kaw u o n o, mondo gichalkoda, mak mana nyoroche motwe yagog iema kik twe u go un bende."

3 0Eka Ruoth Agripa gi Ruoth Fe s t o,nochung’ kaachiel gi Bernis gi ji duto manobet kodgi. 3 1Ne gia e odno, kendo samane gidhi negiloso kendgi ka giwacho ni,onge "gima ng’atni timo mow i n j o r en egene kata twe ye e jela."

3 2Bang’e Agripa nowacho ne Festo ni," N g ’ atni dine wago n yo thuolo ka da bedni pok okwayo mondo otere e nyimKa i s a r."

Paulo Okwang’ Kadhi Rumi

27 Kane oseng’ad wach ni onegookwang’wa wadhi Italia, Pa u l o

kod joma otwe mamoko noketi e lwe tj atend jolweny moro manyinge Ju l i a s. Ja l iema ne jatend oganda lweny mane iluon-go ni Jorit Dala Ruoth . 2Ne waidho yiemoro moa Adramutio mane onego ogowe mier mamoko manie dho nam molw o r opiny Asia. Bange’ ne wasiayo yie miw awuok. Aristarko ja Makedonia moaThesalonika bende ne niko dwa.

3Kinyne ne wagowo Sidon, ke n d ok a n yo Julias notimo ng’wono ne Pa u l okendo nomiye thuolo mar dhi ir osiep e n emondo gimiye gik ma nochando. 4Ka waak a n yo to ne wasiayo yie e nam ke n d o, ton i kech yamo mager ne kudho

170TICH JOOTE 26:12

ko c h o m owa tir, ne waluwo bath chulamar Saipras koma ogeng’ore gi ya m o.5Kane wasekwang’ wang’ado thanga l a r emar chuny nam, machiegni kod Kilikia giPamfulia, ne wagowo e dhowadh Mura, epiny Lukia. 6Ka n yo jatend jolweny non-wang’o yie jo Aleksandria moro madhiItalia, mi noke t owa e iye. 7Ne wakwang’mos gi thagruok kuom ndalo mang’enyn i kech kwang’ ne rach, eka achien new a-chopo machiegni gi dho wadh Ka n i d o.Kaka yamo koro nomedore maok wanya lchome tir, ne wakwang’ kwageng’ore eb ath chula mar Krete, machiegni gi Sorimar Salmone. 8Ne wamedo kwang’ git h agruok kwaluwo bath nam mi newachopo kamoro miluongo ni MbitaM o k u we, but dala mar Lasea.

9Kaka koro ne waseketho sechem athoth, to kwang’ bende nosemedobedo marach, kendo kinde mag SapTwe yo Chiemo bende nosekadho, Pa u l onong’ado rieko ne jokwang’ kowacho ni,1 0" Jaw a dwa, aneno ni kwang’wani dhikelonwa masira mi kel ke t h ru o kmaduong’ ne yie gi gik mwating’o ko dn g i m awa bende." 1 1To jatend jolweny neok ochiko kata mana ite mondo ow i n jgima Paulo wacho. Kar timo kamano ton owinjo mana pach wuon yie kod jachiky i e. 1 2N i kech dho wath kama new ag-owoeni ne ok ber betie ndalo chwiri,thoth ji mane wan-go nong’ado wachmondo wadhi nyime gi kwang’, ka giparoni ne wanyalo chopo Foiniks mondow abedie ndalo chwiri. Foiniks ne en dhowadh Krete, momanyore gi milambo mayo podho chieng’ kod nya n dw at ma yopodho chieng’.

Yamo Mager 1 3Ka yamb milambo makudho mos

n o c h a ko kudho, ne giparo nine ginwangogima ne gidwaro kendo kara wuodhgikorone ber, omiyo ne gigolo nanga e pi mine gichako kwang’ ka giluwo tie dhonammar Krete. 1 4To ka pok odhi mab o r, ya m bkalausi moro miluongo ni kor Ugwe " ,

n o c h a ko kudho matek koa e chulano.1 5Ahitino nomako yie motame muomoya m o n o, omiyo ne wawe yore e teko n e,mondo owichwa oterwa kuma ohero.1 6Ka koro noyudo wakalo e tie chulamoro matin miluongo ni Kauda, new a n yagore mi waketo yiewa matin marr e s ruok kama ber, mondo kik oke t h r e.1 7Kane chwo mane wan-go osekete ei yiemaduong’ mane wantie, ne gitwe yo yie gitonde alw o ra mondo kik obarr e. Ton i kech ne giluor ni yie ne nyalo terog ikuonde mathany -thany motimo kuoyo,man e dhonam mar Libia, ne giloro tangamar nam eka giwe ye mondo ya m ookwange’. 1 8Ahiti nomedo goyo yiem atek mi kinyne ne gichako wito gikmane yie oting’o e nam. 1 9O d i e c h i e n g ’mar adek, ne gichako wito ei nam gilwe tgi giwegi gik mamoko mitiyogo. 2 0Ku o mndalo mang’eny, ne ok wanyal nenowang’ chieng’ kata sulwe, kendo ya m onomedo kudho matek kendo geno dutomane oyudo wan go ni dipo ko r e sw an o rumo chuth.

2 1Kane ji koro oseriyo kech kuomndalo mang’eny, Paulo nochung’ malo enyimgi mow a c h o n egi ni, "Jow a dwa kad i n yocha uti gi rieko ma nang’adonumondo kik wadhi nyime gi kwang’ kawaa Krete, dine utony mi ok uneno chan-d ruok gi lal maduong’ kama. 2 2To ko r oa k w ayou ni umed bedo gi chir, nike c hk ata ng’at achiel kuomu ok bi lal, makmana yie kende ema biro ke t h o r e.2 3Otieno mokalo, malaika mar Nya s aye,ma an ng’at e, kendo ma at i yo n e, nochung’b atha, 2 4m owachona ni, "Kik iluor Pa u l o,ibiro chopo nyaka nyim Kaisar mi ya l ik u n o, nikech Nya s aye osemiyi kuomn g ’ w o n o n e, ngima ji duto makwang’kodi. 2 5Kuom mano beduru gi chir,j ow a dwa nikech ayie ni Nya s aye biro timomana kaka nonyisa. 2 6To ochunore nin yaka wabi watuom lowo e chula moro."

Yie Obarore 2 7Otieno mar apar ga n g ’ wen ne pod

171 TICH JOOTE 27:27

w atangni mana e dier nam mang’ongomar Adria. To ka nochopo odiwuor jok-wang’ nogalo ni gichomo lowo motwo.2 8O m i yo ne giluto tol motwe kidi e pi,mondo ging’e kar tut pi, mi ne giyudo nitutne oromo fut mia gi piero ariyo. Bang’em atin ne gichako gipime kendo mi gin-wang’ ni en fut piero ochiko. 2 9L u o r on o m a kowa ni dipo ka watuomo lw a n d a .O m i yo ne gibolo rachungni ang’wen yo k abang’ yie, eka gilemo mondo piny oyaw r e.3 0To jokwang’ notemo mondo gitony gia ey i e, kendo negitemo mondo giket yiem atin mar resruok e pi, ka giriasore ni gid-waro bolo rachungni moko yoka wi yie.3 1Eka Paulo nowacho ne jatend jolwe n ykod jolweny duto ni, "Ka jogi ok osikoko dwa ei yie ka, to ok ubi tony." 3 2O m i yoj o lweny nong’ado tonde ma notwego yiem atin mar reso ngima, mi giwe yo yienomokwang’ modhi.

3 3Ka piny ne chiegni yaw o r e, Pa u l on o s ayo jokwang’ duto mondo ochiem,kowacho ni, "Kuom ndalo apar ga n g we nm o s e k a d h o, usebedo ka unie kind akuru giasumbi ma ok nunyal chiemo. 3 4Koro yieu-ru koda mondo uchamie gimoro mat i nmondo ubed mangima. Akonu ni ongen g ’ ato kata achiel kuomu mabiro wito kat amana yie wiye achiel." 3 5Ka nosew a c h om a n o, nokawo makati mi ogoyo neN ya s aye erokamano e nyimgi giduto. Ekan o n g ’ i n go makatino mochako chiemo.3 6Jogo chunygi noduogo, mi ng’ato kan g ’ ato kuomgi nokawo chiemo mat i nmondo ocham. 3 7Kar romb ji duto manenie yie ne gin mia ariyo gi piero ab i r i yogauchiel. 3 8Ka ji duto nosechiemom oyieng’, ne gibolo cham duto modong’ enam mondo yie odong’ mayot.

3 9Kane piny oseyaw o r e, jokwang’ nokiapiny mane gintie, to ne gineno mbita moromotimo kwoyo: mi giparo mondo gichomyie kuno mondo kanyalore to gimoki bu t e.4 0Koro ne ging’ado tonde motwegorachungni mi gibolo e nam eka bang’eging’ado tonde mane omakgo ngai. Bang’mano ne gichungo tanga yoka wi yie,

kaeto gisiayo yie ka gichomo dho wat h .4 1To Gikanyo yie notuomo kuoyo mat h-anythany momoko ti. Eka apaka nogoyoyo ka bang’ yie mi obarore matindo tindo.

4 2Jo lweny nochano mondo oneg jomao t we mondo ogeng’ gi kik gigo abal migiring gitony. 4 3To nikech jatendgi nedwaro reso ngima Pa u l o, notamogi ni kikg i n eggi. Nochiko mondo ng’ato ang’at amane nyalo goyo abal nyaka dho wat hokuong ochikre e pi mondo odhiyo. 4 4E k ajomaodong’ nebiro luwo bang’gi kaj o m o ko omako mberni to moko omakob epe mane owuok e yie ma nosebarore.Kamano e kaka ne wachopo e lowo motwowaduto kawangima.

Paulo Ochopo Malta.

28 Kane wasechopo e lowo motwoka wangima, ne wayudo ni chu-

lano iluongo ni Malta. 2Joma nodak echulano norwakowa gi ng’wono mokalow a c h o. Ne girwakowa mi gikudhonwamach mondo wao, nikech koth ne chwekendo piny ne ng’ich. 3Paulo nodondoyien moko mokelo mondo omedi e mach,to ka noyudo oketo yien-go e ke n d o,thuond fu ne liet mar mach ogo l om o m o ko e lwe t e. 4Ka jo chulano nonenoka thuol oliero e lwet Pa u l o, ne giwuoyokendgi ka giwacho ni, "Ng’atni nyaka bedjanek, mano e momiyo kata obedo niosetony e nam, to pod muma oluwe nya k aka mondo oneg e." 5To Paulo noteng’othuondno oko molwar e mach, ke n d oonge gima notime. 6Jogo ne geno ni lwe t ebiro kuot, kata ni nobiro gore piny apoyami otho, to ne girito gaming’a mi okgineno gimotime. Eka ne giloko pachgimi giwacho ni Paulo en nya s aye.

7But kama newantieno ne nitie puothem a d o n go mag ruodh chulano miluongoni Publ i o. Ruodhno norwakowa, mori-t owa maber kaka wende kuom ndaloadek. 8To wuon-gi ne nie kitanda nike c hn o t u o, ka en gi midhusi, kendo nodiew o.Paulo nodonjo kama noninde mondoo n e n e, to bang’ ko s e l a m o n e, noke t o

172TICH JOOTE 27:28

lwetene kuome mochange. 9Ka manon o s e t i m o r e, joma tuo duto mane nie chu-lano nobiro moyudo chang. 1 0Joma nodake chulano nomiyowa luor e yore mang’e-ny kendo kane koro wadwa aa, neg i kow owa gi gii ko n y ruok duto manew a c h a n d o.

Paulo Jochopo Rumi 1 1Bang’ ka dweche adek nosekalo, ne

waidho yie moro mane osebedo karitok a n yo e ndalo chwiri. Ne en yie joAleksandria mane oketne alama magnyiseche ariyo maru d e, miluongo ni, Ka s t agi Po l u k s. 1 2Ne wakwang’ waa kanyon yaka wachopo Sirakusa, kendo kunon ew abede ndalo adek. 1 3Ka waa Sira k u s a ,ne wakwang’ miwachopo Re s i o, to kinyne,ka yamb milambo nochako kudho, new a d-hi nyime nyaka newachopo Puteoli, bang’kwang’ kuom ndalo ariyo. 1 4Puteoli kanyon ew ayude owete moko ma norwakow amondo wadag kodgi kuom juma achiel.Eka bang’e newamedo kwang’ nya k aRumi. 1 5O wete ma kuno nosewinjo wachb i r owa, omiyo ne giwuotho mi gichwe yon yaka chiro mar Apio, to moko noromon-wa kama iluongo ni Tres Tab e rn a e, tiendeni ute adek mag bu o r o. Kane Paulo onenoj ogi to nogoyo ne Nya s aye erokamano,kendo noyudo jip mi chunye noduogo.1 6Kane wachopo Rumi, Paulo noy u d othuolo mar dak e ode kende gi askarim a r i t e.

Paulo Oyalo Injili Rumi Ka Irite 1 7Bang’ bedo Rumi kuom ndalo adek,

Paulo noluongo jotend jo Yahudi ma nodakk a n yo. To kane gisechoko r e, now a c h o n i g ini, "Owetena, kata obedo ni ok asetimogimoro marach ne jowa kata ne timbemachon mag kwe r ewa, to nomakaJe rusalem moketa e lwet jo Rumi. 1 8ToBang’ yala ne gidwa we ya, nikech ne giyu-do ni onge gima nasetimo marach mow i n-jore gi tho. 1 9To ka jo Yahudi nodagi wach-n o, ne ochuna ni nyaka akwa thuolo mondoabi oyala e buch Ka i s a r. To ne ok at i m o

mano nikech an gi wach moro gi jo Ya h u d iwetena. 2 0Mano emomiyo asekwayomondo ubi alosie kodu matin. En manan i kech geno mar jo Israel emomiyo otwe yagi nyo r o r o."

2 1Ne gidw o ke ni, "Wan pok way u d ob a rua moro amora moa Judea ma losokuomi, kendo kata mana owete manyo c h aoa kuno machiegni pok okelonwa wachm o r o, kata wacho pok giwachonwa gimoromisetimo marach. 2 2Kata kamano wad-waro winjo wecheni, nikech wang’eyo ni jiw u oyo kuom dinni marach kuonde duto."

2 3Ne gichano mondo girom gi Pa u l oodiechieng’ moro achiel, kendo ji koro nemedo biro mang’eny ir Paulo kaman o d a k i e. Chakre okinyi nyaka imruok piny,n o l e r o n egi tie wach, koyalonigi wach LochN ya s aye. Notimo kamano kotemo lokoparo mane gin go kuom Yesu, ko ko n yore giweche mondiki e Chik Musa kod jonab i .2 4M o ko kuomgi norwako we c h e n e, tom o ko notamore yie. 2 5Ne gipogore e kind-gi giwegi mi gichako aa bang’ ka Pa u l on ow a c h o n egi wachne mogik ni, "Ro h oMaler nowacho adier ne kwereu, kan ow u oyo gi dho Isaya Ja n abi, kowacho ni:

2 6"‘Dhi ir jogo mondo iwachnegi ni,ubiro siko kuwinjo weche to wach oknodonjnu ngang’; Ubiro ‘siko kung’icho,to ok unune gimoro. 2 7N i kech chuny jog iosedinore; gisedino itgi, kendo gisemiyowe n g egi. Ka ok kamano to diginen giwe n g egi, kendo giwinj gi itgi, mi chuny-gi rwak wach kendo giduog ira mia c h a n ggi!’

2 8Paulo notieko kawachonigi ni," E m o m i yo adwaro ni ung’e ni warru o kmar Nya s aye oseter ne joma ok jo Ya h u d i ,kendo gibiro rwake!" 2 9(Bang’ wacho mano,jo Yahudi mane winje nowuok odhi, kag i goyo mbaka matek e kindgi giwegi.)

3 0Kuom higni ariyo mangima, Pa u l onodak e ode owuon mochulo, kendo nor-w a ko ji duto mane obiro ire mondo onene.3 1N oyalo Loch Nya s aye gichir maokn g ’ ato og e n g ’ e, kopuonjo ji kuom RuothYesu Kristo.

173 TICH JOOTE 28:31

1 An Pa u l o, misumba Yesu Kristo,mane oluongi mondo obed jaote,

kendo mane owal ne Wach Maber marN ya s aye, 2Wach Maber mane osingochon e Ndiko Maler ko t i yo gi Jo n ab im age e maw u oyo 3kuom Wu o d e, mane enn yakwar Daudi kuom ringruok, 4ke n d omane onyis ratiro gi teko ni en Wu o dN ya s aye kuom chuny mar ler, nike c h

chier mare koa kuom joma otho: Ye s uKristo Ruodhwa. 5Kuome kendo e nyingeema waseyudoe ng'wono gi teko marbedo joote, mondo wami Ogendini dutoobed gi winjo wach mar yie. 6To un bendeun e kanyakla achiel gi jogo moseluongimondo ubed jo Yesu Kristo.

7Ne ji duto man Rumi, ma Nya s aye

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: K o r i n t h oKINDE NDIKO: 58 kata 59 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie IyePaulo neni Korintho e wuodhe mar tero injili maradek kendo nochano kaka dodhi

Rumi, kata obedo ninepok odhi kuno nyaka nene. Nondikonegi baruwani konyisogokanisa ni en ng’a kendo konyisogi e yo machuok weche mane opuonjo mag muma. Mae eb a ruwa ma Paulo ondiko manenore moriere maloyoe barupene mamoko. Ochake konyiso-go kaka ji duto gin joricho. Kuom mano dhout ogendini kata jo-Yahudi onge gi ratiro moroamora kuom Nyasaye nikech richo osemayogi ratirono, mak mana Nyasaye mang'eny gimiwafu kane pod wan joricho nolosonwa yo mwadok godo ire 5:8. En ema wanyalo yudoengima man kod loch kaka jo-Kristo. Bang’e Paulo puonjo kuom chenro mar Nyasaye kuomJ o - Yahudi 9-11, kendo otieko gi puonj moko mag siem kuom tim.

THORRO Tim makare mar Nyasaye, kaka otiyo gipiny kod adiera, chenro makare mar warru o k ,

magi e puonj manie kitabuni. Nyasaye inyiso kaka ng’at maduong’, kendo Nyasaye malermar piny mangima, ok onyal mbeko chik nikech gia kuome. Kendo kaluwore gi chikego,noloso yo mar warruok machalre ni Jo-Yahudi, kaachiel gi dhout ogendini kane ooro Wu o d ekoa e polo mondo othone richo mag piny. Omiyo koro ng’ato ang’ata moyie kuom Ye s unoyud warruok 10:9, kendo yudo teko Nyasaye kuom richo, e ngimane. Kaluwore gi heramar Nyasaye onge gima koro pogo ng'ama oyie kuome kode 8:38-39

WECHE MOCHAN KAE GIN:1. Weche motelo 1:1-172.Richo kod warruok kuom yie man kuom Kristo 1:18-15:213. Loch kuom richo, e teko mar Kristo 6:1-8:394. Chenro mar Nyasaye kuom Jo-Yahudi 9:1-11:365. Kaka ngima gi dak Jakristo onego obedi 17:1-15:136. Weche mogik 15:14-16:27

Jo-Rumi

ohero kendo oluongo mondo obed joma-l e r, ng'wono gi kuwe moa kuom Nya s ayeWuonwa kod Ruoth Yesu Kristo mondoobed kodu:

Paulo Ogombo Limo Rumi 8M o k u o n go, aduoko erokamano ne

N yasacha, kuom Yesu Kristo nikech und u t o, nimar yie maru ihulo e pinje duto.9N ya s aye ma at i yone gi chunya duto, kaalando Injili mar Wu o d e, en janeno marakaka asiko aparou kinde duto 1 0e lamom aga kendo alamo ni kaber to koro yooyawrena mondo abi iru, ka Nya s aye oy i e.1 1A gombo nenou ahinya mondo apog n u emich moko mag chuny mondo at eg u go.1 2tiende ni, mondo un kod an wajiwren g ' ato gi ng'ato e yie marwa, ka ajiwou toun bende ujiwa. 1 3Ok adwar ni ukiya ,j owetena, ni asechano kuom ndalomang’eny mondo abi iru (to osetama timokamano nyaka koroni), mondo un bendeaka cham e dieru mana kaka aseyudo edier ogendni mamoko. 1 4An jagop jo Grikgi joma ok jo-Grik, kendo mar joma riekkod joma ofuwo. 1 5Mano emomiyo ake t oc h u n ya ni nyaka un bende ayalnu Wa c hM ab e r, un ma un Rumi. 1 6A o n g ewichkuot gi Wach Mab e r, nikech en tekomar Nya s aye ma waro ng'ato ang'at am oy i e, mokuongo ni jo-Yahudi, ekabang'e ne Ogendni bende. 1 7N i kech kuomWach Maber nogo ema Nya s aye ke t o edhano kare kuom yie kende ma ok omediegimoro machielo, mana kaka ondiki ni," N g ' at makare nobed mangima kuomy i e."

Mirimb Nyasaye Kuom Dhano 1 8Mirimb Nya s aye koro fwe n yore koa e

polo kuom ji duto motamore lame, ke n d om atimo richo ka gigeng'o adiera gi timbe-gi maricho. 1 9N i kech gima dhano nya l on g ' e yo kuom Nya s aye oya n gore neg im a l e r, nikech Nya s aye oseele neg i .2 0N i kech nyaka chakruok piny, giiN ya s aye maok nenre kaka teko n em o c h were kod kite, osenenore malong’o

ka gifwe n yore e gik mosechwe yo, mondoomi dhano kik riasre kuom weche macha-lo kamagi. 2 1Kata obedo ni ne ging'eyoN ya s aye, to ne ok gimiye duong' kakaN ya s aye, kendo ne ok giduokone eroka-m a n o, to pachgi nobedo manono ke n d oc h u n ygi mofuyo nodinore. 2 2Kata obedoni ne giwacho ni giriek, to ne gibedo jomao f u w o, 2 3kendo ne giloko duong' marN ya s aye maok tho e kido machalo gidhano mat h o, gi winy, gi le ma tiendeg ia n g ' wen, gi le mamol. 2 4Mano emomiyoN ya s aye nowe yogi mondo gidhi adhiyanyime gi kit chode duto ma chunygi negombo timo, ka giketho dendgi e kindgin g ’ ato gi ng’at o. 2 5Ne giloko adiera marN ya s aye odoko miriambo kendo ne gil-amo kendo gitiyone gik mochwe kar tiyone Ja c h wech, mipako nyaka chieng’ Amin.

2 6Kuom mano, Nya s aye nowe yogi neow ruok gi kit gombo maricho duto make-lo ke t h ruok. Koda ka mondgi benden owe yo riwore gi chwogi e yo mow i n j o r eto neg i c h a ko riwore gi mon we t eg i .2 7Chwo bende noluwo mana yo machalre;kar riwruok gi mon e yo mowinjore todendgi noowore gigombo chwo we t eg i .Chwo notimo timbe dw a n y ruok gi chwowe t egi, ka gionge wichkuot, kendo timgi-no nomiyo giyudo kum e dendgi giweg im owinjore gi ke t h og i n o. 2 8To bende, kakane giparoni ng'eyo Nya s aye ok lich,N ya s aye nowe yogi mondo gidhi adhiyanyime ka pachgi obam, mondo gitim, gikma ok onego otim. 2 9Gipong' gi kit timbemamono duto gi richo gi wuoro ko dtimbe mobam. Bende gipong’ gi ich lit, ginek, dhaw o, wuond, kod himruok. Ginjokuoth, 3 0j o keth nying ji, joma ochayoN ya s aye, jokwinyo joma wigi tek, ke n d oj o s u n ga giloso yore manyien mag timoricho; kendo ok giwinj jonywolgi;3 1gionge paro gionge yie, gionge chuny,kendo gionge kech. 3 2Kata obedo nig i n g ' e yo chik makare mar Nya s aye nijoma timo gik makamago onego otho, tog i d h i yo adhiya nyime gi timogi, ke n d obende gipw oyo joma timogi

175 JO-RUMI 1:32

Nyasaye Ng’ado Bura Makare

2 O m i yo in bende ok initony, in ming'a-do bu ra ne ng'at machielo, nike c h

gima ing’adonego ng'at machielo bu ra n oema bu ra loy i go iwuon, nikech in ming’a-do bu ra bende itimo gik machalre gi gimao t i m o. 2To koro wang'eyo ni bu c hN ya s aye ne joma timo gik makamago olu-wore gi adiera. 3O m i yo in dhano adhanaing’ado bu ra ne joma timo gik ma kama-go, iparo ni Nya s aye biro ng'ado ne jogobu ra to in, ma bende itimo gigo, toinitony? 4Koso ichayo mwandu mar ng'-wonone kod hooruokne gi kindane?Donge ing'eyo ni Nya s aye ng'wononimondo oweni thuolo mar lokruok? 5Tokuom tamruok mari kod chunyi midag il o ko, ikuno mirima mag e r, ne in iwuon neodiechieng mirimb Nya s aye, ma bu c h emakare noelie. 6Chieng'no Nya s aye"nochul ng'ato ka ng'ato kaluwore gi tim-b e n e." 7Ne joma osetimo kinda kuom timom ab e r, ka gidwaro duong' kod luor, ko dgik maok tho, enomi ngima mochwe r e.8To joma dwaro margi kendgi, ke n d omaok lu adiera, to luwo mana timbe maokk a r e, norom gi mirima mager kod gero.9M a s i ra gi chandruok malit nobedi ne jiduto matimo richo, mokuongo ne jo-Yahudi eka bang’e ne Ogendini bende;1 0to duong' gi luor kod kuwe nobed ni jiduto matimo mab e r, mokuongo ni jo-Yahudi, kendo ni Ogendini bende.1 1N i kech Nya s aye ok dew wang' ji. 1 2J iduto matimo richo, ka gionge gi Chik,nolal bende ka gionge chik, to ji dutom atimo richo ka gin e bwo Chiknong’adne bu ra gi Chik nogo. 1 3Nimar okjoma winjo Chik gi itgi ema nikare e nyimN ya s aye, to mana jogo, matimo gima Chikow a c h o, ema ibiro keto kare. 1 4(Chutho kaOgendini maonge gi Chik, timo gik maChik dw a r o, kata obedo ni gikia Chik, tog i d o ko chik negin giwegi kata obedo nigionge gi chik kamano. 1 5n i kech ginyisoni gima Chik dwaro ondiki e chunyg i ,kendo kata chunygi giwegi bende bedojoneno ni mano en adier, kendo pachgi

seche moko ng’adonegi bu ra kaka joke t h o,to seche moko pw oyogi.) 1 6Mano notimree odiechieng' ma Nya s aye nong’ad bu ra nemaling’ ling’ mag dhano kuom KristoYesu kaka Injili ma ayalo wacho.

J o - Yahudi Kod Chik 1 7Koro in ka in iluongori ni ja Ya h u d i ;

ka iyiengori kuom Chik, kendo ipako r ikuom winjruok ma in-go kod Nya s aye ;1 8ka ing'eyo dw a r o n e, kendo inyalo pogogima ber moloyo nikech isepounjori chik,1 9Ka ing’eyo chuth ni in jatelo ne muofni,kendo ni in ler ne joma nie mudho;2 0bende ni in jatecho mar joma ofuwo,kendo ni in japuonj mar nyithindo mayo mn i kech Chik ma in go oting'o ng'eyo ko da d i e ra 2 1ko r o, in mipuonjo joma moko,donge ipuonjrie in iwuon? In miyalo nikuo rach, mit ki into ikwelo? 2 2In miwa-cho ni ji kik terr e, mit into iterori? In mai c h ayo nyiseche manono, mit ki iya ko utemilemoe? 2 3In ma isungori nikech Chikma in-go, dipo ikelo achaya ne Nya s ayekuom ketho Chik? 2 4Mana kaka ondiki ni,"Nying Nya s aye iya n yo e dier Ogendinin i kech un." 2 5Tero nyangu nigi ohalamana ka imako Chik, to ka iketho Chik toichalo ng’at mane ok oter nya n g u .2 6O m i yo ka joma ok oter nyangu timo gikma Chik dwaro to donge inyalo bi kwan-gi kaka joma oter nyangu? 2 7Koro ng’atma ok oter nyangu e yor ringruok, tooluwo chik, biro ng'adoni bu ra, in ma in-gi Ndiko mar Chik kendo oteri nyangu toin jaketh chik. 2 8N i kech ng'ato ok en ja-Yahudi mana kuom nenruokne maokok ata nikech otere nyangu e ringre maoko.2 9O oyo, ng'ato en ja-Yahudi ka en kamanogi e chunye kendo tero nyangu mar adieren mar chuny, kuom Roho to ok mar chikemondiki. Ng'at ma kamano ok yud pakkuom ji, to oyudo pak kuom Nya s aye.

Adiera Mar Nyasaye

3 Kare ere ohand bedo ja-Yahudi kat aber tero nyangu? 2Nitie ber mang’e-

ny! Mokuongo, gin emane omigi we c h eg i

176JO-RUMI 2:1

m ag Nya s aye. 3To kapo ni moko kuomgineonge gi yie to? Bende bedogi maongeyie nyalo ketho adiera mar Nya s aye ?4Mano ok nyalre kata matin! Nya s ayen yaka sik jaadiera, to dhano kadhano ja-miriambo. Mana kaka ondikini, "Mondo ibedi kare ka iwuoyo ke n d oilochi kiyalo bu ra." 5To ka timbewa mari-cho ko n yo kuom guro tim makare marN ya s aye, to dw awach ang'o? Dwawach niN ya s aye timo marach ko k u m owa gi mir-imbe mager? (Aw u oyo kaka dhano.) 6O kkamano ngang’! Nikech ka en kamano toN ya s aye ding'ad bu ra ne piny nade?7N g ’ ato nyalo penjo ni, "Ka miriambonan yalo miyo adiera mar Nya s aye medore,kendo duong’ne bende medo nyisore tom a rang'o pod ing'adona bu ra kaka jari-cho?" 8Kare ang’o mono wacho (kakaosebed kiya n yowa ni waw a c h o, ke n d okaka jomoko osiko ni wawacho) ni" Wat i m u ru atima richo mondo eka berobedie?" Joma kamago owinjore kumgi!

Onge Ng’ama Jaadiera 9Koro dw awach nang’o mogik? Bende

w aber adier? Ok kamano nga n g ’ !Waseng’ado bu ra ni jo- Yahudi giOgendini joricho machalre. 1 0Mana kakaondiki ni, "Onge ng'ama kare, bende ongek ata achiel; 1 1Onge ng'ama wach donjone,onge ng'ama dwaro Nya s aye. 1 2Ji dutoo s e ru e n yo, giduto gisedoko joma nono;onge ng'ama timo mab e r, onge kat aachiel." 1 3"Dwondgi chalo liete moya-wore; lewgi olony e wacho miriambo."Sum mar thuond fu nie pien dhog i . "1 4" D h ogi opong' gi kuong' kod we c h em a kech." 1 5" T i e n d egi leng'ore ka dhichuero remo; 1 6ke t h ruok kod masira nieyore ma giluwo, 1 7kendo yor kuwe okg i n g ' e yo." 1 8"Luoro Nya s aye onge ewang'gi." 1 9To koro wang'eyo ni gimoroa m o ra ma Chik wacho, owacho ne jomanie bwo chik, mondo dhok duto oling’ thi,kendo buch Nya s aye olo piny duto.2 0Kuom mano, onge ng'ama noket kare enyime kuom timo gik ma Chik ow a c h o, to

kuom Chik ema dhano ng'eyoe ke t h o n e.

Bedo Makare E Yor Yie 2 1To koro yor ngima makare mar

N ya s aye, maok otenore kuom chik,o s e e l o r e, mana kaka Ndiko mag Musa giJo n abi nyiso. 2 2Ngima makareni marN ya s aye, yudore e yor yie kuom Ye s uKristo ne ji duto moy i e. Onge pogru o k ;2 3nimar ji duto oseketho kendo giremkuom duong' mar Nya s aye, 2 4to ike t og ikare nono kuom ng'wonone, nikech war-ruok ma nobiro kuom Kristo Ye s u ,2 5N ya s aye nochiwe kaka misango mago l or i c h o, nikech yie kuom rembe. Ne otimoma mondo onyis timne makare, nikech ekinde motelo, Nya s aye nowe yo makokumo richo mane ji osetimo nike c hke c h n e. 2 6Notimo kamano mondo onyisratiro e ndalogi ni en owuon en kare,kendo ni oketo kare joma nigi yie kuomYesu. 2 7To kare koro ng’aruok nikune?Ong'ad kare oko chuth. ogole gi yo mane?E yor timo gima chik dwaro? Ooyo, gi yo ry i e. 2 8N i kech gima wang'eyo en ni ng'at oi keto kare kuom yie to ok kuom timo gikma Chik dw a r o. 2 9Koso dibed ni Nya s ayeen Nyasach jo-Yahudi kendgi? Donge enN yasach Ogendini bende? Ee, en marOgendini bende, 3 0n i kech Nya s aye enachiel kende kendo obiro keto kare jomaoter nyangu kuom yie, mana kaka otimone joma ok oter nyangu bende e yor yiea c h i e l n o. 3 1Koro Chik bedo maonge tichn i kech wach yie mwaloseni koso? Okkamano ngang’! Kata kamano waritoChik.

Ibrahim Obedo Jaadiera Kuom Yie

4 To koro dw awach ang'o kuomI b rahim ma kwarwa kuom ringru o k ;

en to nowinjo tiend wachni nade? 2N i ke c hkaponi Ibrahim noket kare kuom tijene todine obedo gi gima onyalo pako r ego, to oke nyim Nya s aye. 3N d i ko to wacho nang’o?I b rahim noyie kuom Nya s aye, ke n d omano nomiyo okwane ng'ama kare." 4Toong'ere malong'o ni chudo mimiyo ng'at o

177 JO-RUMI 4:4

bang' tich ok miye kaka mich; to imiyekaka gir luche mosetiyo n e. 5To kuomn g ' at maok ti gimoro to oketo managenone kuom Jal maketo jomaricho kare,yie ma kamano ikwano kaka tim makare.6Daudi bende wuoyo kuom wachni ko l o s okuom hawi ma ng'ama Nya s aye kwanokaka ng'ama kare maok ti gimoro nigo7"Gin johawi jogo ma richogi owe n eg i ,kendo ma richogi oum. 8En jahawi jalnoma Ruoth ok nokwanne richog e." 9Toh awi miwuoyeni dobed mana mar jomaoter nyangu ke n d e, koso en mar joma okoter nyangu bende? Wawacho ni yie marI b rahim nokwanne kaka tim makare. "1 0Ere kaka nokwan nego? Ne en ko s e t e r en yangu koso ka podi? Ok ne en bang'e, tone en kapok otere nyangu. 1 1Ne oy u d okido mar nyangu achien kaka ranyisi marbedo ng'ama kare, ma noseyudo motelokuom yie kapok otere nyangu. Ku o mmano en kwar ji duto moyie to ok otern yangu, mondo joma kamago be oke t g ik a r e. 1 2To bende en kwar joma oter nya n-gu, maok oter mana nyangu ke n d e, tomaluwo kit yie ma kwarwa Ibrahim nen i go kane pok otere nyangu.

1 3N i kech singruok mane omi Ibra h i mni piny nobed mare, ne ok obirone kata nekothe kuom chik, to nobiro kuom timmakare mar yie. 1 4Kapo ni joma oluwoChik ema bedo jocham gikeni to yie obedok ayiem nono, kendo singruok onget i e n d e, 1 5n i kech Chik kelo mirima. Tokama Chik onge, ketho chik bende onge.1 6Kuom mano, singruok biro kuom yieeka obedo kuom ng'wono, kendo nyikwaI b rahim duto oyud singru o k n o, to ok nejoma rito chik kende to nyaka joma nigiyie machal gi mar Ibrahim. En e wuonwaw a d u t o. 1 7Mana kaka ondiki ni, “A s e ke t iwuon ogendini mang'eny." En wuonwa enyim wang’ Nya s aye mane oyie kuome,N ya s aye machiwo ngima ni joma othokendo maluongo gik maonge mana kag i-ma gintie. 1 8Kata obedo ni gima dine miI b rahim bed gi geno ne onge, ne pod oy i eayiea ni nobiro bedo "wuon og e n d i n i

m a n g ' e n y," mana kaka nosewachne ni,"kamano e kaka kothi nobed". 1 9Ne okodok chien e yie, kata obedo ni ringr eowuon ne chal gima otho (nikech hike neromo kar mia achiel), kendo kata ni Sarane migumba ma kinde minyuoloe nyithin-do osekalo. 2 0K i awa moro amora ne oko m i yo okier owe yo singruok Nya s aye, tonomedo bedo motegno e yie mare ko m i yoN ya s aye duong', 2 1kendo noyie chutho niN ya s aye ne nigi nyalo mar timo giman o s e s i n gore ni notim. 2 2E m o m i yo yiene"ne okwan-ne kaka tim makare." 2 3Toweche mawacho ni, "ne okwan nego, " neondiki ok ni en ke n d e, 2 4to ne wan bende,ma Nya s aye biro ketonwa tim makare,wan mwayie kuom Jal mane ochiero Ye s uRuodhwa oa kuom joma otho. 2 5En maneo c h i we mondo otho nikech richowa ke n d onochiere mondo oketwa kare.

Kuwe Kod Mor

5 E m o m i yo, kaka koro oseketwa karekuom yie, wan gi kuwe gi Nya s aye

kuom Ruodhwa Yesu Kristo, 2ma kuomewaseyude kuom yie yor chopo e ng'wonom a koro wachungo e. Bende wail kuomgeno mar duong' mar Nya s aye. 3To okmano ke n d e, to wail bende kuom chan-d ruok mway u d o, nikech wang'eyo nic h a n d ruok kelo kinda, 4to kinda kelo kidom aber to kido maber kelo geno. 5To genook kuod wiwa, nikech Nya s aye oseolo her-ane ei chunywa kuom Roho Maler, mao s e m i yowa. 6N i kech, e kinde mow i n j o r e,kane pod ok wanyal, to Kristo nothonewan joma richo. 7Ok en gima yot mondon g ' ato otho ni ng'at makare; dipo nonon g ' ato ditho ni ng'at mab e r. 8To Nya s ayenyiso herane moherow ago kama: Ka n epod wan joricho to Kristo nothonwa.9Kaka koro oseketwa kare kuom rembe,donge ibiro reswa chuth kendo moloyo emirimb Nya s aye nikech En! 1 0N i ke c hkane pod wan wasik Nya s aye to ne oke-t owa osiepene kuom tho mar Wuode ko r okaka osetimwa osiepene donge ibiror e swa moloyo nikech ngimane! 1 1To ok

178JO-RUMI 4:5

mano ke n d e, wail bende kuom Nya s aye,n i kech Ruodhwa Yesu Kristo, ma kuomeo s e ketwa wabedo osiepe Nya s aye.

Tho Kuom Adam, Ngima Kuom Kristo1 2E m o m i yo mana kaka richo nodonjo e

piny nikech ng'at achiel, kendo richonon o kelo tho; e kaka tho nobiro kuom jid u t o, nikech ji duto noke t h o, 1 3c h u t h oricho ne nie piny kane pok Chik obetie. Toricho ok kwan kaka richo ka Chik onge.1 4Kata kamano tho nolocho chakre ndaloAdam nyaka ndalo Musa, kendo noloyon yaka joma ne ok oketho kaka Adam,mane en kido mar Jal mane onego obi.1 5To mich michiwo nono opogore gi bayoyo. Nikech ka ji mang'eny notho nike c hb ayo yo mar ng'at achiel, to nobedo mab e rmanade ka ng'wono mar Nya s aye ko dmich manobiro kuom ng'wono mar ng'ata c h i e l n o, ma en Yesu Kristo, nochiwm ogundho ni ji mang'eny. 1 6To bendemich Nya s aye opogore gi gima richo marn g ' at achiel noke l o. Nikech bu ra noluworicho achiel mokelo kum, to mich manobiro bang’ bayo yo kinde mang’enyn o m i yo oke t owa kare. 1 7N i kech ka bayoyo mar ng'at achiel nomiyo tho olochokuom ng'at achiel nogo, koro joma yudong'wono mogundho kod mich mar ngimamakare donge biro bedo gi loch marngima maduong' moloyo kuom ng'ata c h i e l n o, ma en Yesu Kristo. 1 8E m o m i yomana kaka bayo yo mar ng’ato achieln o kelo kum ne ji duto, e kaka tim makaremar ng'at achielno miyo ji duto bedomakare kendo yudo ngima. 1 9N i kech kakat a m ruok winjo wach mar ng'at achieln o m i yo ji mang'eny odoko joricho, e kakawinjo wach mar ng'at achielno biro miyoi keto ji mang'eny kare. 2 0To Chik nomedimondo bayo yo omedre. To kama richon o m e d o r e e, ng'wono nomedoree moloyo,2 1mondo kaka richo nobedo gi loch moke-lo tho, e kaka ng'wono bende obedie giloch kuom tim makare, makelo ngimam o c h were kuom Yesu Kristo Ruodhwa.

Tho Ne Richo, Bedo Mang’ima EiKristo

6 En ang’o ma koro wanyalo wacho?Dwadhi nyime ka watimo richo

mondo eka ng'wono omedre? 2G i m akamano kik timre! Ne watho e richo; erekaka wanyalo dhi nyime kwadak e iye ?3Koso donge ung'eyo ni wan duto maneo b at i swa kuom Kristo Yesu, nobat i swa ethone? 4O m i yo noikwa kode e tho kuomb at i s o, mondo kaka Kristo nochier oakuom joma otho kuom duong' marWu o r o, e kaka wan bende onego wadagi engima manyien. 5Koseriwwa ko d ekamano e thone, to ochuno ni ibiro riwwakode bende e chiern e. 6Nimar wang’eyo nid h a n dwa machon nogur kode mondor i n gruok mar richo okethi, kendo kik ko r ow abed wasumbni mag richo. 7n i kech ng'a-to ang'ata mosetho osegony kuom richo.8Koro ka wasetho gi Kristo, wan gi yie niw abiro bedo mangima kode bende.9Nimar wang’eyo ni kaka Kristo nochieroa kuom joma otho, ok onyal tho ke n d o,n i kech tho koro onge gi loch kuome.1 0Tho ma nothogo notho ne richo dichielkendo mogik; to ngima ma ongimago,ongima ne Nya s aye. 1 1E kaka un benden yaka ukwanru ni utho ne richo, to ungi-ma ne Nya s aye ei Kristo Ye s u .1 2E m o m i yo koro kik uyie mondo richoobed gi loch e ringreu matho ka uchopogombone maricho. 1 3Kik uchiw fuonder i n greu ni richo kaka gik mike t h ogo, toc h i w r e u ru ne Nya s aye kaka joma osegol etho moter e ngima; kendo chiwneurufuonde ringreu kaka gik mitimogo timbem a k a r e. 1 4Nimar richo koro ok nobed giloch kuomu, nikech koro ok un e bwo chik,to un e bwo ng'wono.

Wasumbini Ne Tim Makare 1 5To ang’o kendo? Dwatim atima richo

n i kech ok wan e bwo chik, to wan e bw ong'wono? Gima kamano kik timre!1 6Donge ung'eyo ni ka uchiworu ne ng'a-to mondo uwinje kaka wasumbini to un

179 JO-RUMI 6:16

wasumbini mag jal muwinjono, bed ni unwasumbini mag richo, makelo tho, kat am ag winjo wach, makelo ngima makare.1 7To erokamano ne Nya s aye nikech kat aobedo ni yande ne un wasumbini magr i c h o, to ne umako kit puonj mane omiu gichunyu duto. 1 8O s egonyu e richo mi ko r ou d o ko wasumbini ne tim makare.1 9Awacho ma e winjo mar dhano nike c hu yo myom kaka dhano. Mana kaka ya n d echon ne uchiwo fuonde ringreu madokowasumb timbe mochido, kendo ne richom o s i ko medore ameda, e kaka koro ow i n-jore uchiw fuonde ringreu obed wasumbi-ni mag timbe makare makelo ngimam a l e r. 2 0Kane un wasumbini mag richo,ne un thuolo korka tim makare. 2 1E nohala mane mane uyudo e kindeno kuomgik makoro miyou wichkuotgi? Giko marg i go en tho! 2 2To ka koro osegonyu kuomricho mi ubedo wasumbini mag Nya s aye,ohala muyudo kelo ngima maler mag i kone en ngima mochwe r e. 2 3N i ke c hmisach richo en tho, to mich ma Nya s ayechiwo en ngima mochwere kuom KristoYesu Ruodhwa.

Puonj Kuom Kend

7 Koso ukia, owetena, (nikech aw u oyogi joma ong'eyo chik), ni chik otwe yo

n g ' ato mana ka pod ng'atno ngima?2Kuom ranyisi, dhako mokendi Chiko t we yo gi chwore mana ka chwore podngima; to ka chwore otho, to ogo n ye echik moriwe gi chwore. 3Kamano bende,ibiro luong dhakono ni ochot ka odak gidichwo machielo ka chwore pod ngima.To ka chwore otho, to ogo n ye kuom chi-kno kendo ka dichwo machielo okende took kwane kaka ochot. 4Kamano owe t e n a ,un bende, usetho korka chik kuom ringr eK r i s t o, mondo koro ubed jo ng'atm a c h i e l o, ma en Jal mosechier oa kuomjoma otho, mondo eka wanyag olemo neN ya s aye. 5Nimar kane pod ringru o kc h i kowa, chik ne chiewo go m b owa mari-c h o, kendo ne g i t i yoe dendwa, omiyo new a n yago olemo makelo tho. 6To sani

n i kech wasetho ne gima notwe yowa chon,mondo wabed wasumbini, ok manie bw ochik machon mondiki, to manie ngimamanyien.

Nyagrouk Gi Richo. 7Kare koro dw awach ang'o? Chik en

richo koso? Ok kamano ngang’! Adieradine ok ang’eyo gima richo en kane ongechik. Nimar bende dine ok ang’eyo gimachik en kane ok owacho ni, "Kik igo m b igir wadu." 8To richo nokawo thuolomanie i chik mopidho kit gombo may-o r e yore kuoma nimar ka chik onge toricho otho. 9M o k u o n go kane chik onge, tone angima angima, to ka Chik nobiro, toricho nochier, kuoma mi at h o.1 0Nanwang’o ni chik onogo n o, maneo n ego okel ngima, nolokore mokelo tho.1 1Nimar richo nokawo thuolo manie ichik, mowuonda, kendo oko n yore gi chikn ogo mondo onega. 1 2O m i yo Chik engima ler, kendo buche Nya s aye bende ler,kendo ni kare, kendo ber. 1 3To dibed nigima ber ema nolokrena tho? Ok kamanok ata matin! To mondo richo ong’ere kakar i c h o, noko n yore gi gima ber mokelo thokuoma, mondo eka onyisre kaka gimarach mokalo kare. 1 4Wa n g ' e yo ni Chik engir chuny; to an ng'at ringruok, ke n d oricho oseng'iewa moloka misumbane.1 5Gik ma atimo odhiera ng'eyo. Nimar okatim gik ma adw a r o, to atimo mana gikma achayo. 1 6Koro ka atimo gik maoka dw a r, to mano nyiso ni Chik ber.1 7C h u t h o, an ok ema atim gino, to richomanie iya ema time. 1 8A n g ' e yo ni ongegimoro kata achiel maber manie iya ,tiende ni, kita mar richo. Nimar an-gigombo mar timo gimaber to ok anya lt i m e. 1 9Nimar ok atim gima ber maa dwaro mondo atim to asiko atimo managima rach, 2 0Koro ka atimo gima oka dwar timo, to koro an ok ema at i m e, toricho modak e iya ema time. 2 1O m i youyudo chikni ka tiyo: ni ka adwaro timogima ber, to apo ka rach bende osieko nikoda 2 2Nimar gie chunya maiye amor gi

180JO-RUMI 6:17

chik Nya s aye; 2 3to aneno chik machielo efuonde mag ringra makedo gi chik maniepacha, mamiyo abedo misumba Chik marricho manie fuondega. 2 4Mano kaka anng'ama chandore! En ng'a mabiro resakuom ringruokni mar tho? 2 5E r o k a m a n one Nya s aye kuom Yesu Kristo Ru o d h w a !Kuom mano, an awuon gie i pacha an mis-umba mar chik Nya s aye, to kuom kita marricho ringra, an misumba mar chik marr i c h o.

Ngima Kuom Roho

8 E m o m i yo koro onge bu ra kuom jomani ei Kristo Yesu, 2n i kech kuom

Kristo Yesu Chik mar Roho mar ngimao s ego n ya kuom Chik mar richo kod tho.3Nimar gima Chik ne ok nyal timo, nike c hr i n gruok nomiye nyaw o, Nya s aye notimokuom oro Wuode owuon, e kit dhano majaricho mondo obed misango mago l or i c h o. Osetimo kamano kuom ng'ado nericho bu ra e ringruok, 4mondo eka dw a r omakare mar Chik ochopi kare chuthkuomwa, wan ma wadak kaka Ro h odwaro to ok kaka ringruok dw a r o. 5Jo m aodak kaka ringruok dwaro oketo pachgikuom gik ma ringruok dwaro to jomaodak kaka Roho dw a r o, oketo pachgikuom Ro h o. 6Paro mar jaricho en tho, toparo ma Roho chiko kelo ngima kod kuwe7Kuom mano, paro moket kuom ringru o kmon-gi Nya s aye. Ok oyie bet e bwo lochmar chik Nya s aye, kendo ok onyal timok a m a n o. 8Joma kido mar richo chiko okn yal moro Nya s aye. 9To kata kamano, unok chiku gi kido mar richo, to Roho emac h i kou, ka en adier ni Roho mar Nya s ayeodak e iu. Kendo ka ng’ato onge gi Ro h omar Kristo ok en ng’at Kristo. 1 0To kaKristo nie iu, to kata obedo ni ringru o kotho nikech richo, to chuny ngima nike c htim makare. 1 1Ka Roho mar Jal maneochiero Yesu oa kuom joma otho odak eiu, to En onogo mane ochiero Kristo oakuom joma otho obiro chiwo ngima nir i n greu mat h o, bende kuom Roho modake iu. 1 2E m o m i yo wan jogowi, owetena, ok

ne kido mar richo to ni, mondo wadagkaka odw a r o, 1 3Nimar ka idak kaka kidomar richo dwaro to ibiro tho; to ka kuomRo h o, inego timbe maricho magr i n gruok, to ibiro bedo mangima.1 4n i kech ji michiko gi Roho mar Nya s ayegin nyithind Nya s aye. 1 5Nimar ne okuyudo chuny mamiyo udoko misumbam ag luoro ke n d o, to ne uyudo chunym a ketou nyithind ot. To Kuome way w a kni "Abba! Wu o ra!" 1 6To Roho ow u o ntimo neno kaachiel gi chunywa ni wannyithind Nya s aye. 1 7To ka wan nyithindot, to mano nyiso ni wan jocham gike n i .Wan jocham gikeni mar Nya s aye ke n d owan jocham gikeni kaachiel kod Kristo, kadipo en adier ni wariwore kode e malitm age mondo eka wan bende obi omiwaduong' ko d e.

Duong’ Mabiro Achien 1 8To aneno ni malit mwaneno ndalog i

tin maok dipim gi duong' m abiro fwe n yo r ekuomwa. 1 9C h wech duto rito gi genochieng' ma nyithind Nya s aye nofwe n y r e.2 0Nimar chwech nodonjo e ke t h ruok, okn i kech dw a r o n e, to kuom dwaro marN g ' at mane okete kamano, ka en gi geno2 1ni, chwech bende ibiro gony e twe c hmar ke t h ruok ma entie, mi kete e thuoloman gi duong' mar nyithind Nya s aye.2 2Wa n g ' e yo ni chwech Nya s aye dutoosebedo ka chur nyaka sani gi rem machalgi muoch make c h o. 2 3To ok mano ke n d e,to kata wan wawegi ma wan gi olemom o k u o n go mag Ro h o, wachur gie iwa kapod warito gi siso maduong’ mondo olok-wa yawuot od Nya s aye, chieng’ mar i n gruok now a r. 2 4Nimar geno machalkama emane oresw a e. To geno mineno oken geno ngang'. Koso en ng'a manya l ogeno gima osebedogo? 2 5To ka wag e n ogima pod waongego to warito gino gikinda. 2 6Kamano bende e kaka Ro h oko n yowa e nyaw owa. Wakia gima ow i n-jore wakwa sama walamo to Roho ow u o nema kwayonwa gi chur matut mokaloawacha. 2 7To En monono chunjew a ,

181 JO-RUMI 8:27

o n g ' e yo gima pach Roho en, nikech Ro h ok w ayo ne joma ler kaluwore gi dw a r oN ya s aye.

Joloch Maloyo Joloch 2 8Bende wang’eyo ni e gik moko duto

t i yo maber ne jogo mohere, jogo moselu-ongi kaluwore gi dw a r o n e. 2 9Nimar jomane Nya s aye ong'eyo chon ema bende neowalo mondo okaw kit Wu o d e, ekamondo odok nyathi makayo e kindj owetene mang'eny. 3 0To joma now a l ogobende ema noluongo; kendo joma noluon-go noketo kare to joma noketo karen o m i yo duong' bende. 3 1Kare en ang’o madw awach kuom wachni? Ka Nya s aye nikorwa, en ng'a ma diked ko dwa mi low a ?3 2Ka Wuode owuon ema ne ok oke c h o, ton o c h i w o n w ago wan duto, koro en ang'oma dimone miyowa gik moko duto,kaachiel kode kuom ng'wonone? 3 3E nng'a ma di ng'ad bu ra moro amora nejoma Nya s aye oseyiero? Nya s aye ow u o nema keto ji kare. 3 4En ng'a ma di ng'ad-nwa bu ra marach? Kristo Yesu emaneo t h o, to bende ne ochiere odoko mangimami koro obet e bat ko rachwich marN ya s aye, kendo okwayonwa. 3 5En ng'am a n yalo pogowa gi hera mar Kristo?Dobed masira, koso chandruok, ko s osand, koso kech, koso duk, koso gima ra c h ,koso ligangla? 3 6Mana kaka ondiki ni," N i kech in, tho ochomowa odiechieng’duto "

i k w a n owa kaka rombe midw aya n g ' o. 3 7O oyo, e gigi duto wan joloch ew i

joloch nikech En ma noherowa. 3 8N i m a ran gi ratiro chuth ni tho kata ngima, kat am a l a i ke, kata jochiende, kata masani, kat agik mab i r o, kata weg teko, 3 9k ata bor, kat atut, kata gima ochwe moro amora, ok nya lp ogowa gi hera mar Nya s aye mane eiKristo Yesu Ruodhwa.

Yier Nyasaye Makende

9 Awacho adiera kuom Kristo kendo okariambi. chunya bende siro wach ma

awachoni en adier kuom Roho Maler. 2A ngi kuyo maduong' kod lit ma ok rum ec h u n ya. 3Nimar daher mondo an aw u o nema okuong'a kendo ong'ad kara okokuom Kristo, nikech wach owe t e n aawuon, kendo ogandana korka ringru o k ,4ma gin jo Israel. Gin ema noke t g iyawuot Nya s aye; gin ema nomigi duong’mar Nya s aye ma gin jood Nya s aye, maneo m i yo duong', gi muma, gi chik, gi lemo,kod singruok. 5Gin bende ema kwe r ew am a d o n go noa kuomgi, kendo kata manaK r i s t o, kuom anyuolane kaka dhano,bende oa kuomgi; En ma en Nya s ayekuom duto, kendo mipako nyaka chieng’!Amin. 6Mano ok onyiso ni wach Nya s ayeorem mak ochopo chenrone. Nimar jo-I s rael duto ok gin jo-Israel madier. 7Tob e n d e, nyikwa Ibrahim duto ok gin ko t h em a d i e r. To en mana kaka Nya s aye nony-iso Ibrahim ni, "kuom Isaka ema kothi mahie now u og i e." 8Ma nyiso ni nyithindr i n gruok ok ema nyithind Nya s aye, tomana nyithind singruok ema ikwano kakakoth Ibrahim. 9Nimar kama e kaka sin-gruok now a c h o, "Ka kinde moketi ochopoto anaduogi kendo Sara noyud wuow i . "1 0To ok mano kende; nyithind Re b e k abende ne nigi wuoro achiel machlre mawuonwa Isaka. 1 1To kapok nonyuolgi,kendo kapok ne gitimo gimoro mab e rk ata marach, (mondo eka chenro Nya s ayemar yiero ochung’ 1 2ok kuom tim, tokuom jal ma luongo ji ne onyise ni," Wu owi maduong' noti ne wuowi mat i n . "1 3Mana kaka ondiki ni, "Ja kobo nahero toEsau nachayo." 1 4Koro dw awach ang'o?Ni Nya s aye ok ni kare koso? Ok nyal betkamano! 1 5Nimar owacho ne Musa ni," A n a kech ng'ama adwaro ke c h o, ke n d oanang'uon ne ng'ama adwaro ng’uonone. "1 6O m i yo ok otenore kuom dwaro kat atich mar ng'at o, to en kuom kech marN ya s aye. 1 7Nimar Ndiko wacho ni Fa ra oni, "Aseting'i malo mana ne wachni, nimondo anyis tekona kuomi kendo mondon y i n ga olandi e piny duto. 1 8kuom mano,w ayudo ni ka Nya s aye dwaro kecho ng'a-

182JO-RUMI 8:28

to to okeche kendo ka odwaro miyo chunyn g ' ato doko matek to otimo kamano. 1 9Ton ga’to kuomu nyalo nyisa ni, "Ka kamanoto Nya s aye pod kwanowa kaka joke t h onang'o? Koso en ng'a ma ditam dw a r o n etimore? 2 0To in, in ng'a yaye dhano, mad i dwokri gi Nya s aye? Gima ochwe bediwachne ng'at mochwe ye ni, "Ang'om o m i yo ne ichwe ya machal kama?"2 1Donge jachue agulu nigi ratiro mar tiyogi lop chuecho kaka ohero; ko c h u e yo ko d eagulni moko ne tich mogen, to moko netich aticha mapile? 2 2To ere rachne kaN ya s aye noyiere mar nyiso mirimbe,kendo mar nyiso ji tekone to osetimokinda, kohore mos aming'a mak otoyomirimbe kuom joma owinjore okum, magin joma noik netho? 2 3Donge dibed ninotimo kamano mondo omi mwandu marduong’ne ong’e gi jogo modwaro ke c h omane osechano chon ne duong’. 2 4m aoriwo wan bende, wan moseluongowa, okkuom jo-Yahudi ke n d e, to kuom Ogendinibende? 2 5Mana kaka owacho e Hosea ni," Joma ne ok joga, abiro luongo ni jahere-na kendo jal mane ok oher abiro luongo ni'moher'" 2 6" kendo ni, "Biro bedo ni kany-ono mane ow a c h n eg i e, ‘Ok un joga, emanoluong gie ni yawuot Nya s aye mangima.2 7I s aya bende noy w agore kuom wachI s rael kawacho ni, "Kata bed ni nyithindI s rael ng'eny ka kwoyo mag nam, to manajoma odong' kuomgi kende ema nokuo.2 8Nimar Ruoth biro ng'ado bu ra ne pinyngima piyo p i yo dichiel kendo mog i k . "2 9En mana kaka Isaya nowacho motelo ni" Ka dine Ruoth Manyalo Gik Moko Dutook owe yonwa kodhi to dine wachalo gi jo-Sodom, adier, dikoro wan kaka jo-G o m o ra."

Tamruok Yie Mar Israel 3 0Koro dw awach ang'o? Ni Ogendini

ma ok Jo - I s rael mane ok otemo mat e kmondo oyud ngima ema koro oseyudongima makare nogo miyudo kuom yie;3 1to Israel mane otemo matek mondooyud ngima makare motenore kuom Chik

to pok oy u d e. 3 2Kamano nang'o? Nike c hne gidware ok kuom yie, to kuom yom a c h i e l o, ka giparo ni iyude kuom tich.N eg i c h w a n yore e kidi mar chwanyru o k .3 3Mana kaka ondiki ni, "Ne, ay i e yo kidi eS ayun mamiyo ji chwanyo r e, gi lw a n d am a m i yo gigore piny, to ng'at mog e n okuome wiye ok nokuod ng’ang.

10 Jowetena, gombo mar chunya gigima alamoe Nya s aye ne jo Isra e l

en ni mondo giyud warruok. 2N i m a ra n yalo timo nendgi ni giketo chunygi neN ya s aye, to kata kamano chunygi ok gike-to kuom ng’eyo. 3N i kech ne gikia ngimamakare ma aa kuom Nya s aye, gisetemoketo margi giwegi, ka gidagi rwako yo rN ya s aye moke t ogo ji kare. 4Kristo e gikomar Chik kendo en ema okelo ngimamakare ne ji duto moy i e. 5Musa lerokuom ngima makare maa kuom Chikkama: "Ng'at matimo gigi nobed mangi-ma kuomgi." 6To ngima makare maakuom yie to wacho ni, "Kik iwach e chun-yi ni, En ng’a mabiro idho ei polo" (tiendeni, mondo olor Kristo piny), 7" k ata ni ‘Enng’a mabiro lor ei bur? (tiende ni, mondoogol Kristo oko oa kuom joma otho). 8Toowacho nang'o? Wach ni machiegni ko d i ,en e dhogi kendo e chunyi, (mano e wachyie mwalando; 9Ni ka ihulo gi dhogi ni" Yesu en Ruoth" kendo iyie ei chunyi niN ya s aye nochiere oa kuom joma otho, ton owari. 1 0Nimar chunyi ema iyiego miketi kare kendo dhogi ema ihulogo miwari. 1 1Mana kaka Ndiko wacho ni," N g ’ ato ang’ata mogeno kuome oknokuod wiye ngang’. 1 2Nimar ongep ogruok e kind jo-Yahudi gi Ogendini;Ruoth en Ruoth machalre ne ji duto,kendo en gi mwandu mogundho mopogoni ji duto maluongo nyinge, 1 3n i m a r," N g ' ato ang'ata maluongo nying Ru o t hn ow a r." 1 4To ere kaka digiluong Ng'at mapok giyie kuome? Koso digiyie nadi kuomN g ' at mapok giwinjo kuome? To giniwinjkuome nadi kaonge ng’ama oya l o n eg i ?1 5To ere kaka digiyal wach kuome ka ok

183 JO-RUMI 10:15

oorgi? Mana kaka ondiki ni, "Mano kakatiende joma kelo Wach Maber long'o!"1 6To jo Israel duto ok oserwako Wa c hM ab e rni. Nimar Isaya nowacho ni," Ruoth, en ng'a moseyie wach mwalan-do?" 1 7Kuom mano yie aa kuom wachmiwinjo kendo wach miwinjono en wachK r i s t o. 1 8To apenjo kama: Dongeg i s ewinjo wach? Chutho, gisew i n j o,n i kech, "Dwondgi osedhi e piny duto,kendo we c h egi osetundo e tung' piny. "1 9Apenjo kendo kama; Be Israel now i n j otiend wach? Mokuongo, Musa wacho ni"Anami nyiego maku gi joma ok ow i n j o r ekwan ka oganda; anami mirima maku gioganda maonge rieko." 2 0I s aya to loso gichir ni, "Ne oyuda gi joma ne ok dw a ra .Ne afwe n yo rane joma ne ok penja." 2 1Tokuom Israel to owacho ni, "Odiechieng'duto narieyo bedena ni joma ok winj wachkendo ma wigi tek. "

Jo-Israel Mane Otony

11 Koro apenjo ni, Ne Nya s ayeo k wedo jogo koso? Ooyo, ok

kamano ngang’! An awuon an ja Israel man yakwar Ibrahim, kendo ma ja dhoodBenjamin. 2N ya s aye ne ok okwedo jog emane ong'eyo chakre chon. Dongeu n g ' e yo gima Ndiko wacho kuom Elija,kaka noy u agore ni Nya s aye nikech wachj o - I s rael: 3" Ruoth, gisenego jonabi mag ikendo gisemuko ke n d egi mag misango mian kenda ema adong', to an bende gichanomar nega"? 4To Nya s aye nodw o kenang'o? "Asekano ne an awuon ji alufuab i r i yo mapok ogoyo chonggi piny neBaal." 5Kuom mano, kata sani bende podnitie jomodong', moyier kuom ng'wono.6To ka en kuom ng'wono, to mano nyisoni koro ok yude kuom tich, nono to ng'-wono koro ok dibed ng'wono. 7To nadi?Gima Israel ne manyo gi tekrene duto neok onwang'o to joma oyier ema noy u d e.Jo m a m o ko duto chunygi nodoko mat e k ,8mana kaka ondiki ni, "Nya s aye nomiyog ichuny mar nindo matut gi wenge mondokik ginen kod it mondo kik giwinj wach

n yaka sani." 9Daudi bende wacho ni :"Mad mesagi olokre negi rachwany giragaji, mad obednegi kidi marc h w a n y ruok kendo gima ichulogo kuorkuom timbegi maricho. 1 0Mad we n g eg idinre mondo kik ginen, kendo dieng’eg iosik kodolore nyaka chieng'."

Bede Yien Maok Ochwogi1 1Apenjo kendo ni: Dibed ni ne gipod-

ho mokalo ako n ya koso? Ok kamanon gang’! To nikech ketho mag-gi, warru o kkoro osebiro ne Ogendini mondo omiI s rael obed gi nyiego. 1 2To ka ke t h og ikelo mwandu ne piny kamano kendo karem margi kelo mwandu ne Ogendini, tomano kaka warruok margi nobed mwan-du maduong' moloyo manadi? 1 3To ko r oaw u oyo kodu un Ogendini. Kaka an Ja o t ene Ogendini, amiyo tichna duong', 1 4ka angi genoni di ami ogandana awuon nyiegomaki mi awar moko kuomgi. 1 5Nimar kad agi mane Nya s aye odag i g i go ema omiyokoro osiep obetie kind Nya s aye gi pinyd u t o, donge rwakgi to nokel mana chieraa kuom joma otho? 1 6Ka bath mogom o dwal ochiw kaka olemo mokuongo ler,to mano nyiso ni mogo modwal duto ler;kendo ka tiend yath ler, to bede yat hbende ler. 1 7To ka bede yath moko nolwe ro ko, mondo un, ma un kaka yadh bu n g u ,ochomu kargi, eka omi un bende uchammwandu kaachiel kodgi koa e kor ya d hZeituni maduong', 1 8to kik usungru nebede yat h go. Pa ra n e u ru wachni ni: “Un okema uchungo tiend yath, tiend yath emao c h u n gou. 1 9I n yalo wacho ni, "To dongen o lwer bede yath moko oko mondoochoma kargi?" 2 0Mano en adier. Tong’eni nolwergi oko nikech ne gidagi yie,to un be uchung’, mana kuom yie. Omiyowe u ru pako ru, to ubed moluor. 2 1N i m a rka Nya s aye ne ok okecho bede madier, tok ata un ok obi we you bende. 2 2Ku o mmano neye ng'wono kod gero marN ya s aye: oger gi joma ne opodho, to ony-iso ng'wonone ne un, to mana ka usiko eng'wonone; nono to un bende ibiro

184JO-RUMI 10:16

ng'adou oko. 2 3To gin bende, ka ok gisikoe tamruok yie, to ibiro chomogi ke n d o,nimar Nya s aye nigi teko mar chomog ike n d o. 2 4To bende kata kane ong’adukuom yiend Zeituni moti e bu n g u ,ochomu e kor yadh Zeituni mopidhi, maen gima ok timre pile e yo mayot to dongeen gima yot moloyo mondo gin bede yat hhie odog ochomgi e kor yadh Zeituni mamargi giwegi.

Jo Israel Duto Ibiro War 2 5O wetena ok adwar ni ukia tiend wach

mopondoni, adwaro ni uwinj tiend wachmopondoni mondo kik ukaw ru ni uriekm o l oyo kaka uchal: Jo Israel mokokonchiel osemi chunygi odoko mat e kn yaka chop kar kwan mowinjore marOgendini odonji. 2 6Kamano Israel dutoibiro war, mana kaka ondiki ni, "Jaw a rnobi koa Sayun; enoriemb richo kuomJa ko b o." 2 7" Kendo ma e singru o k n akodgi, ka anagol richogi." 2 8Korka Injiligin wasik Nya s aye, nikech un, to ko r k ayiero to ohergi nikech kwe r egi 2 9n i m a rmich Nya s aye kod luongne ok lokre.3 0Mana kaka un makinde moko ne ok ulu-oro Nya s aye to koro osekechu nikech tam-ruok yie margi, 3 1e kaka gin bende sanig i n g ' a n yo, mondo kuom ke c hm o s e ke c h u go, gin bende koro oke c h g i .3 2Nimar Nya s aye osemiyo ji duto obedojoma otamore winje mondo eka okech jid u t o.

Wend Pak 3 3Yaye mano kaka mwandu gi rieko gi

n g ' e yo mar Nya s aye tut miwuoro! Manokaka buchene oyombo parowa, ke n d oyorene fwe n yo tek! 3 4"E en ng'a mosen-g ' e yo pach Ruoth? Kata en ng'amosebedone jang'adne rieko? 3 5"En ng'am o s e m i yo Nya s aye gimoro ma dobandhN ya s aye mondo ochule? 3 6Nimar gikm o ko duto oa kuome, kendo gintie nike c hen, kendo gin mage duto. Duong' obedmare nyaka chieng'! Amina.

Misango Mangima

12 E m o m i yo, jowetena, ajiwou kuomng'wono mar Nya s aye, mondo

uchiw ringreu kaka misango mangimamaler kendo ma Nya s aye morgo, nike c hmano e yor lemo makare 2Kik koro ulu kitngima pinyni, to lokreuru ka parou dokomanyien pile, eka unubed gi nyalo marpimo kendo ng’eyo dwach Nya s aye –dwache mab e r, mowinjore kendo mal-ong’o chuth. 3Nimar kuom ng’wonom o s e m i ya, awacho ni ng'ato ka ng'at okuomu ni: Kik ipar ni iduong' moloyokaka ichal to ket pachi kare eka ing’adbuchi kaluwore gi kar rom yie maN ya s aye osep ogoni. 4N i kech mana kakan g ’ ato ka ng’ato kuomwa nigi ringru o kachiel man-gi fuonde mang’eny, to ke n d of u o n d egi duto ok tim tich machalre, 5ekaka ei Kristo, waloso ringruok achiel,k ata obedo ni wang’eny, kendo ng’ato kan g ’ ato kuomwa nie achiel gi jowe t e n em a m o ko duto. 6Wan gi mich mopogo r eo p ogore kaluwore gi ng'wono momiwa.Ka mich ng’ato en koro wach to mondooti kode kaluwore gi yie mare. 7Ka en tiy-one ji to mondo oti, ka en puonj to mondoopuonji. 8Ka en jipo, to mondo ojipi; ka enchiwo ne joma ochando, to mondo ochiwgi ng’wono; ka en telo, to mondo orit ji gikinda; ka en kecho ji, to mondo otimeko m o r.

Hera 9H e ra nyaka bed madier. Sinuru gi

timbe maricho; padreuru kuom gik mab e-yo. 1 0G e n r e u ru ng’ato gi ng’ato gi heramar owe t e. Ng'ato ka ng'ato mondoodhial nyawadgi moloyo kaka odhialore.1 1Kik uyie samuoyo nyosu, to neuru nichunyu osiko ko t eg n o, kutiyo ne Ru o t h .1 2B e d u ru mamor kuom geno, kutimosinani e sand muyudo, kendo ulamo ma oku y we. 1 3Pog u ru giu gi jo Nya s ayem o c h a n d o. Beduru joma rwako we l o.1 4G we d h u ru joma sandou; gwe d h g i u ruag wedha, kik ukuong'gi. 1 5M o ru ru gi

185 JO-RUMI 12:15

joma mor, kendo ywag u ru gi joma ywak.1 6D ag u ru gi winjruok e kindu. Kik usun-gru, to beduru gi chuny mohero riwore gijoma nie ngima mapiny. Kik ng'ato ke t r eni oriek moloyo ji mamoko. 1 7Kik uchuln g ’ ato ang’ata rach kar rach. Neuru niutimo gima ji duto oy i ego ni ber. 1 8Kan ya l o r e, to temuru mondo udag gi kwe giji duto. 1 9O s i epena, kik uchul kuor, towe u ru thuolo ne mirimb Nya s aye, nimarondiki ni, "Chulo kuor en mara; ab i r oc h u l o, " Ruoth ow a c h o. 2 0O oyo, kar timokamano "Ka jasiki odenyo, to miyechiemo; ka riyo oloye, to miye gimoroomodhi, kuom timo ma, ibiro olo makaamaliel e wiye." 2 1Kik uyie richo lou, tol o u ru richo gi ber.

Winjo Jorit Loch

13 N g ' ato ka ng'ato nyaka winj jomanigi teko marito loch, nimar onge

loch mantie, makmana mano ma Nya s ayeema oke t o. Loch mantie duto Nya s ayeema oke t o. 2Kuom mano, ng’ama otamorewinjo jorit loch to otamore winjo gimaN ya s aye ema oke t o, kendo joma timokamano biro yudo kum kuomgi giweg i .3Nimar joloch ok ked gi joma timo mab e rmakmana gi joma timo marach. Dongei dwaro ni kik iluor joma orito loch? Ka ratim gima kare to obiro pw oyi 4Nimar enj atich Nya s aye moketo mondo okonyi. Toka itimo marach to bed abeda maluorn i kech ok oting' ligangla kayiem! Enj atich Nya s aye machulo kuor gi mirimakokumo ng'ama timo marach. 5Ku o mm a n o, owinjore mondo ng'ato ka ng'at oowinj jorit loch, ok mana nikech inya l oyudo kum ke n d e, to bende nikech chunyiok ne ni mano ber. 6Mano bende emomiyouchulo osuru, nikech jorit loch gin jotichN ya s aye, kendo gichiwore ne tijno seched u t o. 7M i u ru ji duto gik makorgi monegoumigi, joma onego uchul osuru; chuluruo s u ru; joma juogo chuluru pesa juok;joma onego uluor miuru, luor, kendo jomao n ego umi duong' miuru duong'.

Herruru, Giko Chiegni 8Kik ubed gi gop ng'at o, makmana

gowi mar hera, nimar ng’ama oherowadgi osechopo Chik. 9C h i ke mawacho ni,"kik iterri, kik ineki, kik ikwal, kik igo m b i ,kaachiel gi chike mamoko duto, oriw echik achielni, " "Her wadu kaka iheroriiwuon." 1 0H e ra ok tim marach ne wadgiKuom mano, hera e chopo chik.

1 1To timuru kamano ka uwinjo tiendgik matimore ndalogi. Saa osechopomondo uchiew ua e nindo maru, nike c hw a rruok marwa koro okayo machieg n im o l oyo chieng' mane wayie mokuongo.1 2Otieno chiegni rumo ru piny chieg n i .O m i yo wawe u ru timbe mag mudho, tow a m a n r e u ru gi gige lweny mag ler.1 3Wa d ag u ru e ngima mobidhore kakajoma ni e ler mar odiechieng', ka wawe yokit richo duto kaka, tugo e thum, mer,c h o d e, anjaw o, dhaw kod nyiego. 1 4Ka rtimo kamano to rwakreuru gi Ruoth Ye s uK r i s t o, kendo kik uchan e pachu kakau n yalo timo gik ma ringruok go m b o.

Joma Yom Yom Gi Joma Otegno

14 Rw a k u ru ng'ama yie mare yo myom maok umino kode wach

kuom weche matindo ma paro opogo r e e.2N g ' ato nyalo bedo gi yie mar chamochiemo moro amora, to ng’at machielo mayiene yom yom chamo mana alot ke n d e.3Kik ng'at machamo gik moko duto bu o nn g ’ at maok cham, kendo ng’at maok chamgik moko duto bende kik ng’ad bu ra nen g ’ at machamo, nikech Nya s aye oserwake.4In to in ng'a ma inyalo ng’ado bu ra nej atich ng'at machielo? Kochung' kat akopodho to obadho mana ruodhe ow u o n .To obiro mi ochung’ nimar Ruoth nigin yalo mar miyo ochung'. 5N g ' at achielneno ni odiechieng' moro ler mohingomachielo; ng'at machielo to okawodiechienge duto ni romre. Ng'ato kan g ' ato mondo obed gi ratiro e pacheowuon. 6N g ' at mokawo odiechieng' moroni duong' moloyo machielo timo kamano

186JO-RUMI 12:16

mondo omi Ruoth duong'. Ng'atmachamo ring’o bende chiemo kamiyoRuoth duong', nikech ogoyo erokamanone Nya s aye. Kamano bende, ng'at maokchiem be ok chiem kuom duong' marRuoth, kendo ogoyo erokamano neN ya s aye. 7Nimar onge ng'ato kuomwa mangimane en mare owuon, kendo ongen g ’ ato kuomwa matho ne en owuon. 8Kawangima to wangima ni Ruoth; kendo kaw atho to bende watho ne Ruoth. 9M ae m o m i yo Kristo notho mochako odokomangima kendo mondo obed Ruodh jomangima gi joma otho duto kaachiel. 1 0Ko r oang'o momiyo in ing'ado bu ra nin yawadu? Koso in ijaro nyawadu nang'o?Nimar wan duto wabiro chung' e nyimkom bu ra mar Nya s aye. 1 1N i kech ondikini, "Kaka angima, Ruoth ow a c h o, chongeduto nogona piny kendo lep duto now u okuom Nya s aye." 1 2O m i yo ng'ato ka ng'at okuomwa nodwok wach kuome owuon neN ya s aye. 1 3Kuom mano, wawe u ru ng'adone jowe t ewa bu ra. Kar timo kamano tot e m u ru matek mondo kik ng’ato kuomuo ket rachwany kata rageng’ e yo rn yawadgi. 1 4Kaka ng’ama nie i Ru o t hYesu, ang’eyo malong’o ni onge chiemomaok ler kende owuon. To ka ng’at oo k awo gimoro ni ok ler, to gino doko n emaok ler ne en owuon. 1 5Kapo ni gimaichamo miyo nyawadu hinyo r e, to manonyiso ni isewe yo wuotho e hera. Kik iyiegima ichamo keth ng’at mane Kristo oth-o n e. 1 6O m i yo kik iyie mondo gima ikaw oni ber, ji wuoe kaka gima rach. 1 7N i m a rp i n y ruodh Nya s aye ok en chiemo gim e t h o, to en ngima makare gi kuwe ko dmor ei Roho Maler, 1 8n i kech ng’ama tiyone Kristo e yo machal kama ema long'o neN ya s aye, kendo ng'at ma kamano ema jioy i ego. 1 9Kuom mano, wat e m u ru mat e kmondo watim kuwe kod gik mwanya l og e r o r ego ng'ato gi ng'at o. 2 0Kik iketh tichN ya s aye nikech wach chiemo. Chiemoduto ler, ok ber mondo ng’ato ochamgimoro amora mamiyo ng’at machielop o d h o. 2 1Ok ber mondo icham ring'o kat a

imadh divai, kata itim gimoro amoramachielo manyalo miyo nyawadu podhi.2 2O m i yo gimoro amora ma iyie e chunyini ber kuom we c h egi keti obedni mal-i n g ’ling’ e kindi gi Nya s aye. En jahaw i ,jalno ma chunye ok ng’adne bu ra kuomgima oparo ni ber. 2 3To ng'at machiemoka nigi kiawa e chunye bu ra oloyo kapoochiemo nikech ok ochiem kuom yie; togik moko duto motim ka ok oa kuom yieen richo.

15 Wan joma otegno onego wat i n g 'n yawo mar joma yo myom maok

w atimo mana gik mamorowa wan wawe-gi. 2N g ' ato ka ng'ato kuomwa nyaka timgik mamoro nyawadgi, ka en gi thorr om aber mar gere. 3Nimar kata Kristobende ne ok otimo gik mamore en ow u o n ,to mana kaka ondiki: "Ayany duto magjoma yanyi nolwar kuoma." 4N i m a rweche duto ma nondiki e ndalo machon,nondiki mondo opuonjwa, mondokwachung' motegno kendo ka wajiworegi Ndiko, to wanyalo bedo gi geno. 5M a dN ya s aye mamiyo ji kinda kendo majiwo ji,omi ubed gi chuny achiel e kindu uweg i ,kendo kuluwo Kristo Yesu, 6mondo ka ungi chuny achiel kendo uwacho gi chunyachiel kamano to umi Nya s aye ma wuonRuodhwa Yesu Kristo duong’. 7Ku o mm a n o, rwakuru joweteu mana kaka Kristobende norwakou mondo eka Nya s ayeoyud pak. 8Nimar anyisou ni Kristo ose-d o ko jatich Jo - Yahudi mondo ochopa d i e ra mar Nya s aye, ma en mondo omis i n gruok mane omi kwe r ewa otimre,9kendo Ogendini omi Nya s aye duong’kuom ke c h n e, mana kaka ondiki ni," E m o m i yo anapaki e kind Ogendini,kendo anawer wende mapako nyingi."1 0Owacho kendo ni "Moru ru unOgendini, kaachiel gi jog e, " 1 1Kendo ni;

" Pa k u ru Ruoth un Ogendini duto,ee ji duto mondo owe rne we n d epak,"

1 2I s aya bende wacho ni: "Tiend yat h

187 JO-RUMI 15:12

maka Jesse now u ogi mondo otel niOgendini duto, en ema Ogendini nog e nk u o m e." 1 3Mad Nyasach geno opong'u gimor kod kuwe mogundho ka ugenok u o m e, mondo eka upong’ gi geno motiakkuom teko mar Roho Maler.

Paulo Jatich E Kind Ogendini 1 4Jowetena, ang'eyo chuth ni un joma

chuth opong’ gi ber gi ng’eyo kendo ng'a-to ka ng'ato kuomu nyalo puonjo nyaw a d-gi. 1 5Kata kamano asendikonu kuomweche moko ka an gi chir mana mondoa p a rnugi, kendo kuom ng'wono maN ya s aye omiya, 1 6mar bedo Jatich KristoYesu e kind Ogendini, ka at i yo tich dolomar lando Injili Maber mar Nya s ayemondo eka ogendini obed misango malerma Nya s aye oy i ego kendo ma Roho Malero pw o d h o. 1 7E m o m i yo ei Kristo Ye s ua n yalo sungo ra kuom tichna mat i yo niN ya s aye. 1 8To ok anyal hedhora marwacho gimoro amora, makmana gigo maKristo osetimo ko t i yo koda kuom lokoOgendini mondo oluor Nya s aye, kuomwechena gi timbena, 1 9ko t i yo gi teko marhonni gi ranyisi kuom teko mar Ro h oM a l e r. Kamano aselw o r o ra e pinyJe rusalem nyaka Iliriko, kalando Injili marKristo adimba. 2 0A s e keto chunya mondoayal Injili kuonde ma ji pok ong'eyo eK r i s t o, mondo kik agedi e wi mise man g ' at machielo ema nochako.2 1To manakaka ondiki ni: "Jok mane pok onyis wachkuome none kendo jogo mapok ow i n j okuome nowinj tiend wach." 2 2M ae m o m i yo asetemo dimang’eny mar biroi ru to osetama.

Paulo Ochano Limo Rumi2 3To kaka koro onge kuonde modong’

ma anyalo tiye e gwe n g egi, kendo nike c hasebedo ka agombo nenou kuom hignim a n g ’ e n y, 2 4achano mar timo kamanokadhi Spania. Ageno mar limou ka ab i r okadho gweng'u kanyo, mondo bang' bedokodu moromo to uko n ya e wuodhano.2 5Sani to pod an e wuodha adhi Je ru s a l e m

mondo adhi akony jo maler man kuno.2 6Nimar jo Makedonia gi jo Akaya osechi-wo kony gimor ne jomaler modhier manJe rusalem. 2 7Ne gimor mar timo ma, tobende gisetimo mana gima ow i n j o r egitim. Nimar owinjore mondo Ogendini,moseyudo ko n y ruok mar chuny mar jo-Yahudi opog negie mwandu mag pinyni.2 8O m i yo ka asechopo wuodhani, kendo kaaseneno ni giyudo olemoni to abiro dhiSpania, kendo ka akadho e wuodhano ton a raw alimu. 2 9A n g ' e yo ni ka abiro iru toa n abi ka apong' gi gweth mar Kristo.3 0O wetena, ajiwou kuom Ruodhwa Ye s uK r i s t o, kendo kuom hera mar Ro h o,mondo uriwru koda e nyagruokna, kula-mona Nya s aye. 3 1L a m n a u ru mondoN ya s aye oresa e lwet joma odagi yie manJudea, kendo mondo jo maler manJe rusalem orwak tich ma atimo e diergi,3 2mondo ka Nya s aye oyie to abi iru kaamor kendo mondo ka an kodu to uduogc h u n ya, to an bende aduog chunyu.3 3N yasach kuwe mondo obed kodu uduto.Amin!

Mos Mag Ji Giwegi

16 A pw oyonu nyaminwa Fibi, ma enj atich e kanisa man Ke n k r e a .

2A k w ayou mondo urwake kuom Ru o t h ,kaka jomaler onego otim, kendo mondou m i ye gimoro amora ma dodwar kuomu,nimar osebedo ko ko n yo ji mang'eny,n yaka an bende. 3M o s n a u ru Priska giAkula, ma jotich koda kaachiel e KristoYesu. 4Ne giketo ngimagi e chandru o kn i kech an. Ok an kenda, to kanise dutom ag Ogendini, bende pako timgino.5Kanisa machokore e odgi bende mosnau-ru. Mosnauru Epaineto, osiepna mag e n o,ma en ema nokuongo bedo ja- Kristo epiny Asia. 6M o s n a u ru Maria, mosebedok at i yonwa matek ahinya e dieru .7A n d r o n i ko kod Ju n i a s, ma wedena, ke n d omane ni koda e jela, bende mosnauru. Jia r i yogi ochung' moya n gore e kind Jo o t e,kendo ne gikwongona yie kuom Kristo.8M o s n a u ru Ampliato ma jaherana kuom

188JO-RUMI 15:13

Ruoth. 9U r b a n o, ma en jatich Kristow a dwa, kod Stakis ma osiepna m ag e n obende mosnauru. 1 0M o s n a u ru A p e l e, ng'atmosetem moyud ni ja Kristo mara d i e r.Jood Aristobulo bende mosnauru .1 1M o s n a u ru watna ma Herodian, ko djood Narkiso, mohero Ruoth. 1 2M o s n a u ruTurfena gi Tu r fosa, ma gin joma tiyom atek ne Ruoth; kod Pe rsi, johera n am o s e t i yo matek ahinya ne Ruoth, bendem o s n a u ru. 1 3M o s n a u ru Ru f u s, ng'at maRuoth oyiero kod min-gi mosebedonakaka minwa an b e n d e. 1 4M o s n a u ru bendeA s u n k r i t o, Fl egon, Herm e, Pat r o b a ,H e rma, kod Jowete duto man ko d g i .1 5F i l o l ogo gi Julia gi Nerea kod nya m i nmare; gi Olumpa kod jomaler duto mankodgi, be mosnauru. 1 6M o s r e u ru, uduton g ' ato gi ng'at o, gi yogruok maler. Ka n i s eduto mag Kristo omosou.

1 7Ajiwou, owetena, mondo ung'im aber joma kelo pogruok, kendo ke t oc h w a n y ruok e yoreu maok oluwore gipuonj museyudo. We r e u ru ko d g i .1 8Nimar joma kamago ok ti ne KristoRuodhwa, to gitiyo mana ne igi giweg i .G i w u oyo gi weche mayom ka giolo jimondo giwuond chunje joma pachgithany thany. 1 9Ji duto osewinjo kaka

uwinjo wach kendo mano omiyo chunyaopong' gi mor kuomu, to adwaro mondoubed mariek korka timo gima ber, ke n d oubed maonge wach korka timo gimarach. 2 0P i yo p i yo nono Nyasach kuwebiro toyo Satan e bwo tiendu. Mad ng'-wono mar Ruodhwa Yesu Kristo obedkodu. 2 1T i m o t h e o, mwat i yogo kaachielo kowonu mos; Lukio gi Jason ko dS o s i p atro ma wedena bende jomosou.2 2An Te rt i o, ma jandiko mar baru w a n i ,bende amosou kuom Ruoth. 2 3G ayo,moserwaka e ode, kaachiel gi kanisad u t o, omosou. Era s t o, jakeno maduong'mar dalani, kod o w a dwa Kw a rto bendekowonu mos. 2 4Mad ng’wono marRuodhwa Yesu Kristo obed kodu uduto.Amin. 2 5Mad ne en manyalo miyouchung motegno kaluwore gi Injili marakod lando Yesu Kristo kendo kaluworegi fweny mar gik mosepandi kuom higi-ni mang’eny mosekalo, 2 6to koro oseelgikendo osemi ji ong’eyogi kaluwore giN d i ko mag Jo n abi, mana kaka Nya s ayem o c h were nochiko, mondo Ogendiniduto oyie kuome kendo ow i n j e.2 7Duong' obed ne Nya s aye achiel ke n d emariek nyaka chieng' kuom Yesu Kristo!Amin.

189 JO-RUMI 16:27

1 An Pa u l o, moluongi mondo obedjaote mar Kristo Yesu kaluwore gi

dwaro mar Nya s aye kaachiel kod ow a dw aS o s t h e n o. 2Wa n d i konu un Kanisa marN ya s aye man Ko r i n t h o, ma un joma osep-wodhi ei Kristo Yesu, kendo moseluongimondo obed joma ler kaachiel gi ji duto

m a m o ko man kamoro amora maluongonying Ruodhwa Yesu Kristo, ma enRuodhgi kendo Ruodhwa:

3Ng’wono gi kuwe moa kuom Nya s ayeWuonwa kod Ruoth Yesu Kristo obedkodu.

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: E f e s oKINDE NDIKO: 56 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie IyePaulo nosechako kanisa e dala maduong’ mar Jo-Yunane miluongoni Korintho kane en

e wuodhe mar Injili tero mar ariyo(Tich joote 18:1-8,) to bang’ wuokne kanyo noyudo wachni weche neok beyo. Mae nochune ndikonegi baruwa kaluwore gi chandruok mang'enymane gin godo. Jogi neok oyie gi chunygi ni Paulo ne en jaote adier, neok gimio mesa marRuoth luor, ne gichandore kuom chamo ring’o mane oyang’ne liswa, ne gidonjone jowete-gi e kar yalo bura, ne ok gikwedo timbe mochido, ne ok giyie ni chier nitie kendo ne gichan-d o re e weche mag kend, to magi gin mana matin kuom chandruok mang’eny mane gingodo. Paulo noneno ni nyaka nondiki kuom wechegi kapok jo- Kristo man Korinthoo p o g o re mogore piny. E kinde ma Paulo puonjo kuom chandruokgi omedo puonjo matutahinya kuom weche mag yie.

THORRO Gima duong' momiyo Paulo nondiko baruwani en ni nodwaro mondo osiem Jo-Kristo

man Korintho e timbe moko manono mane nitie e diergi konyisogi ber mar dak makarekaka Jo-Kristo. Ok oromo mondo waluongre ni wan Jo-Kristo, to nyaka watim gik mokokaka jo-Kristo. Ta m ruok timo mano en njawo nying Kristo. Paulo medo puonjo kaka Kristoema oromo chutho e weche duto ne ng’atno moyie. Kuom Kristo oketwa maler, opwodhwakendo orwakwa e nyim Nyasaye (1:30 )

WECHE MOCHAN KAE GIN;1. Mos mar Paulo 1:1-92. Chandruok mar pogruok 1:10-4:213. Chandruok mar timbe gath 5:1-134. Chandruok mar tero wadu eod bura 6:1-115. Chandruok mar timbe chode 6:12-206. Chandruok eweche mag kend 7:1-407. Chandruok kuom lamo nyiseche 8:1-1:11 8. Chandruok kuom lemo 11:2-14:409. Chandruok kuom chier 15:1-581 0 . Weche mogik 16:1-24

1 Jo-Korintho

Dwoko Erokamano 4A dw o ko ni Nyasacha erokamano

kinde duto kuomu, nikech ng’wononem o s e m i you kuom Kristo Yesu. 5N i m a rkuome usebedo momew e yore duto kakaw u oyo duto kod ng’eyo duto, 6n i ke c hn e n dwa kuom Kristo nosir e dieru .7Kuom mano ok uremo mich moro amoramar Roho kuritogo odiechieng’ maRuodhwa Yesu Kristo nofwe n y r e e. 8E nbende obiro ritou mondo ubed moteg n on yaka giko, kuonge bu ra chieng’ marRuodhwa Yesu Kristo. 9N ya s aye moselu-o n gou mondo ubedie lalruok gi Wu o d eYesu Kristo Ruodhwa en jaadiera.

Pogruok Ei Kanisa. 1 0A s ayou e nying Ruodhwa Ye s u

K r i s t o, Jowetena, mondo un duto uwinjrun g ’ ato gi ng’at o. Kik pogruok moroa m o ra bedi e kindu, to beduru kuriworumaok pogu, ka un gi dwaro kod parom a c h a l r e. 1 1Jowetena, jood Kloe mokoo s e kelona wach ni nitie dhawo e dieru .1 2Tiend gima awacho chal kama: Ng’atmoro kuomu wacho ni, "An jakor Pa u l o ; "to ng’at machielo to wacho ni, "An jako rApolo;" machielo bende oramo ni, "Ajako rKefa;" to moro to ni, "Ajakor Kristo."

1 3Kristo opogore e sidienje koso? Pa u l obe nogur e msalaba nikech un? Ko s onuyudo batiso e nying Paulo? 1 4A dw o koerokamano ni ne ok ab atiso ng’ato kuomuk ata achiel makmana Krispo gi Gayo,1 5o m i yo ng’ato ok nyal wacho ni nuyudob atiso e nyinga. 1 6( E e, jood Stefano bendene ab at i s o, to ok apar ni nab atiso ng’atmachielo mokalo mano.) 1 7N i kech Kristone ok oora mondo ab atis ji, to nooramondo ayal Injili, ok gi weche mamit magr i e ko dhano, nono to dipo ka msalapKristo oma teko n e.

Kristo En Rieko Gi Teko Nyasaye 1 8N i kech wach msalaba en fuwo ni

joma lal, to ni wan joma iwaro, en tekoN ya s aye. 1 9N i kech ondiki ni,

Abiro ketho rieko joma riek; ke n d o

n g ’ e yo mar joma ong’eyo abiro ke yon o n o."

2 0Ere ng’ama jarieko? Ere ng’at moso-mo moloyo ji? Ere jatwak molony moloyoe pinyni? Donge Nya s aye osemiyo riekomar pinyni odoko fuwo? 2 1N i ke c hN ya s aye nochano gi riekone ni piny okn yal ng’eyo Kristo gi riekone owuon, tonochano mana ni kuom fuwo mar wachmwalando ema ow a r go joma oy i e. 2 2Jo -Yahudi dwaro ni nyaka timnigi honni, toJo-Grik to manyo rieko, 2 3to wan waya l oKristo ma nog u r, ma en kidi machwanyojo Yahudi kendo fuwo ni Ogendini. 2 4Tokuom ji duto ma Nya s aye oseluongo, bedni gin jo Yahudi kata jo Grik, Kristo ent e ko Nya s aye kendo en rieko Nya s aye.2 5N i kech fup Nya s aye riek moloyo riekod h a n o, kendo nyawo mare otegno moloyot e ko dhano.

2 6Jowetena, parieuru kaka nuchal kaneN ya s aye oluongou. Ji mathoth kuomu neok joma riek, kipimou gi rieko dhano,bende ji mathoth kuomu ne ok joma ra h u-ma kata joma oa e koth ruodhi. 2 7ToN ya s aye noyiero gima ofuwo mag pinymondo okuodgo wi joma riek. Nya s ayen oyiero bende gik manyap mag pinymondo okuodgo wi joma rat e ke.2 8N ya s aye noyiero gik ma piny ochayokendo manono mondo ong’ad oko gik majopiny kwano ni lich. 2 9Notimo kamanomondo kik ng’ato osungre e nyime. 3 0E ne chakruok mar ngimau ei Kristo Ye s u ,mane obedonwa rieko moa kuomN ya s aye, tiende ni tim makare gipw o d h ruok, kod resruok, 3 1E m o m i yo m a n akaka ondiki ni, "ng’ama sungore osungr emana ei Ruoth."

2 Kuom mano Jowetena, kane abiro irutone ok abiro gi weche mamit kata gi

r i e ko kayalonu matut wach maling’ ling’mar Nya s aye. 2N i kech nang’ado wach ec h u n ya ni kik ang’e gimoro amoramachielo mak mana Yesu Kristo kod gurm a r e. 3Ne abiro iru gi nyawo kod luoro,kendo ka denda duto tetni. 4Kane aw u oyo

191 1 JO-KORINTHO 2:4

kodu kendo ayalonu, to ne ok ako n yo ra giweche mamit kata mariek, to ne en kuomn y i s ruok mar teko mar Roho 5mondo yieukik gurre kuom rieko dhano, to og u rr emana kuom teko Nya s aye.

Rieko Moa Kuom Roho 6To wayalo rieko ni joma oteg n o, to ok

r i e ko mar ndalogi, kata mag ruodhi man-d a l ogi, mabiro lal nono 7O oyo, waw u oyokuom rieko mopondo mar Nya s aye, ma enr i e ko mosebedo kopandi kendo maneN ya s aye oikonwa nyaka aa chakruok pinymondo wayud duong’. 8Jotend pinyni kat aachiel ok nowinjo tiend rieko mwaya l o n i ,n i kech ka dine giwinje to ok dine giguroRuodh Duong’. 9To en mana kaka ondikini,

"Onge wang’ moseneno, kata itm o s ew i n j o, onge chuny moserwakogima Nya s aye oseiko ni joma ohere."

1 0Wan to Nya s aye oseelonwa tiendwachne mopondo kuom teko marRo h o n e, Roho elo gik moko duto, koda kaweche matut mag Nya s aye. 1 1Koso nitien g ’ ato manyalo ng’eyo pach ng’atmachielo? Donge chuny ng’ato ow u o nema ong’eyo gima ni eiye? Kamano bendee kaka onge ng’at mong’eyo pach Nya s ayemakmana Roho mar Nya s aye. 1 2Ro h omwaseyudo ok en roho mar piny, to enRoho moa kuom Nya s aye, mamiyow a n g ’ e yo mich ma Nya s aye osemiyow a .1 3M ago e weche mwaw u oyo kuomgi, kaok wakonyre gi weche mopuonjwa gir i e ko dhano, to wako n yore gi weche maRoho ema opuonjo, kwalero adiera magchuny gi weche mag chuny. 1 4To ng’atr i n gruok ok nyal rwako gik moa kuomRoho mar Nya s aye, nikech onenogi kakafuwo kendo ok onyal winjo tiendgi, nike c hi w i n j ogi kuom roho. 1 5N g ’ at man gi rohoto nono gik moko duto, to en to ongeng’ama none.

1 6" Koso en ng’a mong’eyo pachRuoth ma ding’adne rieko?" Wan to wan-gi pach Kristo.

Wach Kuom Pogruok E Kanisa

3 Jowetena, ne ok anyal loso kodu kakajoma nigi roho, to mana kaka jopiny

mapod mana nyithindo mayom kuomK r i s t o. 2Napidhou gi chak to ok gi chiemom o t egno nikech ne pok ubedo moikore nichiemo moteg n o. Kata sani pok uiko ru n e.3Pod un mana jopiny. Nikech ka nyiegokod dhawo nie kindu to donge mano nyisoni un jo piny kendo utimo timbe machalregi timbe mag dhano. 4N i kech ka ng’at owacho ni, "An jakor Pa u l o, " to ng’atmachielo to oramo ni, "An jakor Apolo, "donge koro un ji ajia?

5Uparo ni Apolono to ang’o? Ko s oPaulo to en ang’o? Gin mana jotich man o m i yo uyie mana kaka Ruoth nomiyon g ’ ato ka ng’ato tichne mondo otim. 6A nne ako m o, to Apolo noolo pi to Nya s ayeema nomiyo gidongo. 7O m i yo ng’atm o komo kata ng’at moolo pi ok eng i m o r o, makmana Nya s aye, momiyo gikm o ko odongo. 8Ja komo gi jaool pi jonigit h o rro machalre, kendo ng’ato ka ng’at okuomgi noyud pokne kaluwore gi tichne.9N i kech waduto wan jotich Nya s aye,m at i yo kaachiel to un puoth Nya s aye,kendo od Nya s aye.

1 0Kuom ng’wono ma Nya s aye osemiya ,ne agero mise kaka jagedo mong’ith,kendo koro ng’at machielo gedo e miseno.To ng’ato ka ng’ato nyaka ged ko t a n g ’ .1 1N i kech onge ng’ama nyalo keto misemachielo mopogore gi mano moseketi, maen Yesu Kristo. 1 2Ka ng’ato ogedo e mis-eni ko t i yo gi dhahabu kata gi fedha kata gikite ma nengogi tek; kata gi bao, kata gilum, kata gi odundu, 1 3to tich jagedo kaj agedo nonenre kaka chal, nike c hOdiechieng Ng'ado Bura nonyis tichne elela. Nofweny chal tich ng’ato ka ng’ato gimach, nikech mach ema notemgo chalmar tich ng’at o. 1 4Ka gima ogero notonymak owang’ e mach, to noyud michne.1 5To ka tich ng’ato owang’ e mach to nodhi asara. En owuon to norese, to noresemana ka ng’at matony aa e mach maliel.

1 6Donge ung’eyo ni un uwegi un

1921 JO-KORINTHO 2:5

hekalu mar Nya s aye, kendo ni Roho marN ya s aye odak e iu? 1 7Ka ng’ato oke t h ohekalu mar Nya s aye to Nya s aye biroke t h e, nikech hekalu mar Nya s aye oler, toun e hekaluno.

1 8Kik uwuondru kendu. Ka ng’at okuomu paro ni oriek, e tiengni, to onegoolokre ng’ama "ofuwo" mondo eka odokmariek. 1 9N i kech rieko mar pinyni enfuwo e nyim Nya s aye. Nikech ondiki ni," O m a ko jorieko gi riekogi giwegi, " 2 0t obende ondiki ni, "Ruoth ong’eyo pachjoma riek ni onge tich." 2 1Kuom mano, kikn g ’ ato sungre nikech dhano! Nikech gikm o ko duto gin mau. 2 2Kata obed Pa u l ok ata Apolo kata Kefa kata piny kata ngimak ata tho kata ndalogi kata ndalo mab i r o.Giduto gin mau, 2 3un to un mag Kristo, toKristo en mar Nya s aye.

Joote Mag Kristo

4 Kuom mano ji onego okawwa kakajotich Kristo, kendo kaka jorit we c h e

mopondo mag Nya s aye. 2To ong’ere nijoma omi tich mar rito nyaka bed joa d i e ra. 3An awuon ok lichna ka uyala kat aka oyala e od bu ra moro amora mard h a n o. Chutho kata an ok aya l ra ke n d a .4C h u n ya nikare, kendo ok onyisa ni bu rao l oya, to mano ok nyis ni aonge ke t h o. ToRuoth ema ng’ado na bu ra. 5Kuom manokik ung’ad bu ra ka pok kinde ochopo, tor i t u ru mondi nyaka Ruoth bi. En ow u o nnoel e lela gik masani opondo e mudho,kendo enonyis paro duto mopondo echuny dhano. E kindeno ema ng’ato kan g ’ ato noyud pak moa kuom Nya s aye.

6Ko r o, Jowetena, aseloso ka ako n yo ragi nyinga kod nying Apolo mondou ko n y ru, kupuonjoru kuomwa tiend wachm awacho ni, "Kik ukal weche mondiki, "Mano biro miyo ok udhial ng’ato moloyon yawadgi. 7N i kech en ng’a momiyo iparoni iber moloyo ng’at machielo? Ang’o mai n - go mane ok omiyi? To ka gima in-go n onomiyi to ang’o momiyo isungori manak agima ne ok omiyigo?

8Un ero un-gi gik moko duto mud-waro! Ero usedoko jomwandu! Usebedoruodhi, kendo udak kata waonge! Manokaka agombo ni ne ubed ruodhi adiermondo wan bende wabed ruodhi kaachielkodu! 9N i kech nenorena ni Nya s ayeo s e ke t owa joote mawuotho bang’ ji, manakaka joma oseng’adnigi buch tho mondoo n egi e dier pap. Osemi wabedo joma pinyduto ra n go: joma lichne malaike kaachielgi ji. 1 0Wan wafuwo nikech Kristo, to unto uriek ndi ei Kristo! Wan wanya p, to unto uroteke! Un imiyou duong’ to wano c h awa! 1 1Kata sani kech chamowa ke n d or i yo oloyowa. Wa r w a ko lewni m o k i d h o r eo k i d h o r e, kendo isandowa malit, ka waongemier mwadag i e. 1 2Wat i yo matek gi lwe t e-wa, kendo kokuong’wa to wag we d h ojoma okuong’owa; kisandowa, to way i ei s a n d owa asanda; 1 3bende ka iya n yowa tow a dw o ko gi weche mang’won. Nya k akoroni wasedoko machal gi yugi magpiny; wachalo gik mowiti ni onge tich!

1 4Ok andiknu we c h egi mondo akuodgowiu, to andikonugi mondo ajiwu, kakanyithinda mageno 1 5Kata obedo ni un-gi jialufu apar maritou e Kristo, to uonge giwuone mang’eny, nikech kuom KristoYesu, an emane abedo kaka wuonu kaneayalonu Injili. 1 6Kuom mano akwayo umondo ulu timna. 1 7Kendo manoe m o m i yo aoronu Timotheo, ma en wuodam a h e r o, kendo ma jaadiera ei Ru o t h .Obiro paronu kit ngimana ei Kristo Ye s u ,ma ok opogore gi gik mapuonjo kuondeduto e kanisa ka kanisa.

1 8Ero jomoko kuomu sunga omako,mana kagima ok abi biro iru. 1 9To ab i r obiro mapiyo ka Nya s aye oy i e, ke n d ok abiro to nadwar ng’eyo ok mana kakaj o s u n gago wuoyo ke n d e, to bende napen-jgi teko ma gin-go. 2 0N i kech LochN ya s aye ok otenore mana kuom we c h emiwacho gidhok, to otenore kuom teko.2 1Y i e ru ru achiel kuom gik moko ariyog i :Abi iru kating’o boka, koso abi gi hera ko dchuny mamuol?

193 1 JO-KORINTHO 4:21

Riemburu Owadwa Materore

5 Wachore e lela ni nitie chode e dieru ,kendo ni en kit chode makata jopiny

ok tim: Ni ng’ato okawo chi wuon 2Tokendo usungo ru asunga! Donge onegobed ni upong’ gi kuyo mondo ugol ng’atmotimo kamano oko mar lalruoku? 3Kat aobedo ni aonge kodu kuno e ringruok, ton g ’ e u ru ni an kodu kuom chuny. An asen-g’ado ni ng’at motimo tim mara c h n oaseng’adone bu ra, mana kagima an ko d uk u n o, 4Ka uchoko ru e nying Ru o d h w aYesu to an kodu kuom chuny, kendo tekomar Ruodhwa Yesu bende ni kodu, 5ke t u-ru ng’atni e lwet Satan mondo ringr emohero richo okethi, to chunye to mondooresi chieng’ Ruoth.

6S u n gau ok ber. Donge ung’eyo nit h owi matin kende oromo kuodo mogom o dwal duto? 7G o l u ru thowi machonnoo ko e dieru mondo ubed mogo modw a lmanyien maonge thowi, mana kaka unga d i e r. Nikech Kristo, ma en nya r o m b ow amar Pasaka, osetimgo misango. 8E m o m i yokoro wat i m u ru saw o, ok gi thowi machonmar himruok kod timbe maricho, tow atime gi makati maonge thowi, ma enm a k ati mar wuotho e ler kod adiera.

9Ne asendikonu e barupa motelo ni kikubedi e achiel gi jochode. 1 0Ok aw u okuom jopiny mapok oyie ma jochode kat ama jowuoro kata ma jomecho kat amalamo nyiseche manono. Mano todichunwa ni wadar e pinyni. 1 1To ko r oa n d i konu ni mondo kik ubedi e achiel gin g ’ ato ang’ata maluongore ni ow a d ukuom Ruoth, to ochodo, kata ojaw u o r o,k ata olamo nyiseche manono, kata ojake t hnying ji, kata ojamer, kata ojamecho.N g ’ at ma kamano kata chiemo kiku c h i e m go.

1 2Koso uparo ni nitie gima datim kuomng’ado bu ra ni joma pok obedo jo kanisa?Donge joma osedonjo e kanisa ema onegoung’adnigi bu ra? 1 3N ya s aye biro ng’adobu ra ni joma ni oko "Riembu ru jarichonooa e dieru."

Joma Oyie Kik Donj Ni Jowetegi OdBura.

6 Ka ng’ato moro kuomu nigi wachmoro gi wadgi, ere kaka doter wach-

no e nyim joma okia Nya s aye mondo oya lbu c h e n o, kar kelo wachno e nyim joma-ler? 2Donge ung’eyo ni jo Maler ema biroyalo piny? Ka un ema onego uyal piny todonge mano nyiso ni unyalo ng’ado bu rakuom weche matindo man e kind ji?3Donge ung’eyo ni wan ema wanaya lm a l a i ke? Koro gii pinyni to donge wanya-lo yalo moloyo! 4Ka kamano to ang’om o m i yo ka un-gi wach e dieru to uyierojong’ad bu ra ma jopiny ma kwan-gi ongeei kanisa. 5Awacho mano mondo akuodgowiu. Be dibed ni onge ng’ato e dieru kat aachiel mariek manyalo yalo weche man ekind joma oyie? 6Kar timo kamano toyudore ni ja Kristo donjo ni ja Kristowadgi e od bu ra kendo utimo mano e bu c hjopiny!

7Kaka un-gi buche e kindu kamanonyiso ni un joma oserem chuth. Kar donjone wadu e buch jopiny to ok iyie otimniatima marach? Ok iwe ye owuondi aw u o n-da? 8Kar timo kamano to un ema uwuon-do joweteu kendo utimonigi mara c h ,kendo utimo kamano mana ni jowe t e ukuom yie.

9Donge ung’eyo ni joma timo timbemaricho ok noyud gweth mar lochN ya s aye? Kik ng’ato wuondu! Ng'euru nijochode kata joma lamo nyiseche manono,k ata joma terore, kata ochode machwo,k ata chwo materore gi chwo we t eg i ,1 0k ata jokuog e, kata jow u o r o, kata jomer,k ata joketh nying ji, kata jomecho, okn oyud gikeni mar Loch Nya s aye.1 1Kamano e kaka jomoko kuomu ne chalo.To ne olwoku mi opwodhu, mi oke t uu d o ko joma kare e nying Ruoth Ye s uK r i s t o, kendo kuom Roho marN yasachwa.

Richo Mar Chode 1 2"Oyiena timo gimoro amora mad-

1941 JO-KORINTHO 5:1

w a r o." To gik moko duto ok ke l n w ako n y ruok. Inyalo wacho ni "Oyiena timog i m o ra amora madwaro", to kik awegimoro loka misumbane. 1 3"Chiemo enmar ich, to ich en mar chiemo." ToN ya s aye biro ke t h ogi duto. Ringruok oken mar timo chode, to en mar miyo Ru o t hduong’, mana kaka Ruoth bende en marr i n gruok. 1 4N ya s aye nochiero Ruoth oakuom joma otho kendo bende obiroc h i e r owa. 1 5Donge ung’eyo ni ringreu ginfuonde Kristo owuon? Be dakaw fuondeKristo mondo ariwi gi ochot? Mano okn yal timore ngang’! 1 6Koso ukia ni ng’atmoriwore gi ochot bedo kode e achiel er i n gruok? Nikech owach ni, "Ji ariyogonodok ringruok achiel." 1 7To ng’at mori-wore gi Ruoth bedo kode e achiel e chun-ye.

1 8R i n g u ru utony ni chode. Richo dutoma ng’ato timo otimo oko mar ringr e, ton g ’ at machodo timo richo ni ringr eowuon. 1 9Donge ung’eyo ni ringreu enhekalu mar Roho Maler modak e iu ke n d oma Nya s aye osechiwonu? Ok un mauu wegi; 2 0n o n g ’ i ewu gi nengo. Omiyom i u ru Nya s aye duong’ gi ringreu.

Weche Kend

7 Koro kuom weche mane upenja eb a rupu, anyalo wacho ni ber mondo

n g ’ ato kik okendi. 2To nikech chode ng’e-n y, ng’ato ka ng’ato nyaka bed gi chieg eowuon kendo dhako ka dhako obed gichwore owuon. 3Dichwo nyaka chopdwach chiege kaka joma oke n d o r e, ke n d od h a ko bende nyaka tim kamano nic h w o r e. 4N i kech dhako mokendi onge git e ko kuom ringre owuon, to en marc h w o r e. Kamano bende, dichwo moke n d oonge gi teko kuom ringre owuon, to enmar chiege bende. 5Kik utuonru makmana ka uwinjoru e kindu mar timo manokuom kinde machwok mondo uchiwru nil a m o. To bang’ chiwruok ni lamo, touchak uriwru kendo mondo kik Sat a ntemu, nikech ok unyal ritoru. 6Aw a c h owachni kaka pacha awuon, to ok kaka

chik. 7Dibed mab e rna moloyo ka ji dutoobedo kaka an. To ng’ato ka ng’ato nigimichne ma Nya s aye omiye, ng’at moro nigi michni, to ng’at machielo bende nigimichne mopogo r e.

8To joma pok okendi gi joma poko ke n d o, kod mond liete to aw a c h o n i g ikama. En gima ber moloyo ka gisikomaok gikendo kata okendgi, mana kakaan. 9To ka ok ginyal ritore giwegi, too n ego gikendi, kata kendni nikech ke n dber moloyo ka gombo wang’o ng’ato kamach.

1 0To ni joma osekendo kendo oseke n d ito achiwonigi chikni (chutho ok an, toRuoth): Dhako kik were gi chwore. 1 1Tokapo otimo kamano to ochune ni nya k aosik maonge dichwo, to ka ok kamano too d og ir chwore, ke n d o. Dichwo bende kikriemb chieg e.

1 2Ji mamoko duto to akonigi kama (anema aw a c h o, ok Ruoth): Ni ka ow a dw amoro ma ja Kristo nigi dhako maok oy i e,to oyie dak ko d e, to kik oriembe. 1 3B e n d eka dhako nigi dichwo maok oyie to dich-wono oyie dak kode kaka chieg e, to kikowe ye. 1 4N i kech dichwo mapok oyie inya-lo pwodho nikech chieg e, to dhako mapokoyie bende inyalo pwodho nikech chworem oy i e. Ka ok kamano to nyithindu dibedm ogak, to kaka ong’ere sani, giler.

1 5To ka ng’at ma ok oyie ojok noa, towe ye awe ya odhi. Dichwo moyie kat ad h a ko moyie ok otwe e weche makamago,n i kech Nya s aye oseluongowa mondow a d ag gi kuwe. 1 6I n g ’ e yo nadi, in dhako,k ata inyalo waro chwori? Ko s o, ing’eyonadi, in dichwo, ni chiegi inyalo waron i kech in?

1 7Kuom mano, ng’ato ka ng’ato kuomumondo odag ngimano kendo orit gimaRuoth osemiye mane Nya s aye oluongene.1 8Dibed ni ng’ato noluongi koseter nya n-gu? Kik ogomb ni ne ok otere nya n g u .Dibed ni ng’ato noluongi kapok otern yangu? Ng’at ma kamano kik ter nya n-gu. 1 9Bedo ni ng’ato oter nyangu kata okoter nyangu ok en gimoro. Gimaduong’

195 1 JO-KORINTHO 7:19

en rito Chike Nya s aye. 2 0O m i yo ng’ato kan g ’ ato mondo obed mana kaka ne en kaneN ya s aye oluonge. 2 1Mit ki ne in misumbakane Nya s aye oluongi? Kik mano chandi,makmana ni kapo inyalo yudo yor bedothuolo to tim kamano moloyo. 2 2N i ke c hn g ’ at mane Ruoth oluongo ka misumbakoro bedo ng’at man thuolo kuom Ru o t h ,to bende ng’at mane ni thuolo kane Ru o t ho l u o n go doko misumba Kristo.2 3N o n g ’ i ewu gi nengo, omiyo kik ubedwasumbini mag ji. 2 4Jowetena, ng’ato kan g ’ ato nigi ting’ e nyim Nya s aye mondoosik mana kaka Nya s aye noluongeno.

2 5Kuom wach nyiri maok okendi toawacho kama: Aonge gi Chik moak u o m Ruoth, to achiwo pacha kaka ng’atma wechene inyalo geno kuom ng’wonomar Ruoth. 2 6N i kech chandruok mantiesani, aparo ni ber mondo usik kaka uchal.2 7Mitki ng’ato osekendi? Ka kamano tokik idwar mondo uwe ru gi chwori. Mitkipok ikendo? Kichal kamano to kik imanyd h a ko mondo ikendi. 2 8To ka ikendo to okitimo richo; kata ka nya ko okendi bendeok otimo richo. To jok mokendo gi mok-endi biro neno chandruok mathoth e ngi-mani, to adwa ni akonyu mondo kik unec h a n d ruokni.

2 9Gima aw a c h o, Jowetena, en ni saaodong’ matin. Chakre sani koro joma nigimon onego odag kagima giongego ;3 0joma ywak onego bedi kagima ok giy-w agi; joma mor onego odag kagima okgimor; joma ng’iewo gimoro onego odagka gima gik ma ging’iew ogo ok magg i ,3 1joma ko n yore gi gipiny be kik yie chun-ygi gedi e gigo. Nikech kaka kit pinyobedo sani, okadho piyo.

3 2A dwaro ni mondo ubed maonge gikit parruok duto. Dichwo maok oke n d o,weche Ruoth ema omako, kaka onya l os i ko kotimo gik mamoro Ruoth, 3 3to ng’a-ma osekendo to pache omoko e we c h epinyni, kaka onyalo timo gik mamiyoc h i ege mor. 3 4Kendo dwarone bendeo p ogore diriyo. Dhako maok okendi, kat an ya ko ngili, paro kuom weche Ru o t h :

T h o rr ogi maduong’ en mondo gibedmaler e ringr egi gi chunygi. To dhakom o kendi to pache ni kuom gipiny, kakao n yalo miyo chwore mor. 3 5Aw a c h owe c h egi mondo uyud ko n y ruok kuomgi,to ok mondo aketnu chik manyaka ulu.A dwaro ni udagi e yo mab e r, ka chi-w ruoku ni Ruoth ok opogo r e.

3 6Ka ng’ato paro ni ok otimne osiep n em a n ya ko mosemakogo keny mab e r, ke n d oka nya kono hike kalo ndalo kendo kao dwaro ni mondo oke n d e, to onego otimgima ohero. Ok otimo richo ko t i m ok a m a n o. Onego gike n d r e. 3 7To dichwomoseng’ado wach e pache ow u o n ,maonge gima ochuno, kendo manya l oc h i ko dw a c h e, koseng’ado wach chuth niok odwa kendo nya ko n o, en bende otimom ab e r. 3 8Kuom mano, ng’at moke n d on ya ko mangilino timo mab e r, to ng’atmaok okende otimo maber moloyo.

3 9Chik otwe yo dhako gi chwore ndaloduto ma chwore ngima. To ka chworeotho to en thuolo mondo okende gi dich-wo moro amora mohero, makmana nin yaka kende kuom Ruoth. 4 0An to pachaneno ni dhako ma chwore otho nya l oneno maber moloyo ka ok ochak oke n d eke n d o, kendo awacho mano ka aparo nian-gi Roho mar Nya s aye.

Chiemo Motimgo Misango NiNyiseche Manono

8 Kuom wach chiemo motimgo misan-go ni nyiseche manono to aw a c h o e

kama: Wa n g ’ e yo ni "waduto wan gi rieko.R i e ko miyo dhano kaw o r e, to hera to geroji. 2N g ’ at ma kawore ni ong’eyo gimorokik par ni oseng’eyo moromo kakadw a r o r e. 3To ng’at mohero Nya s aye toN ya s ayeo n g ’ e yo ng’at n o.

4Koro korka wach chamo chiemom o t i m go misango ni nyiseche manono toawachoe kama: Wa n g ’ e yo ni nya s ayemanono en gima nono e pinyka, ke n d ow a n g ’ e yo ni onge Nya s aye moro mak-mana achiel. 5N i kech kata bed ni gikm i l u o n go ni nyisechego nitie, kata gibed e

1961 JO-KORINTHO 7:20

polo kata e piny (mana kaka nitie‘nyiseche' kod ‘ruodhi' mang’eny), 6wan tow a n g ’ e yo ni nitie Nya s aye achiel ke n d e,ma en Wu o r o. En ema gik moko duto oak u o m e, kendo momiyo wangima. Bendenitie Ruoth achiel kende ma en Ye s uK r i s t o. En ema nomiyo gik moko dutoobetie kendo en ema omiyo wangima.

7To ji duto ok ong’eyo wachni. Jo m o kopod ong’iyo gi nyiseche manono mak agichamo chiemo makamano to giparomana ni en motimnigo nya s aye manonom i s a n go; to nikech chunygi mar ng’eyober gi rach yo myom, gidoko mochido. 8Tochiemo ok ke lwa machiegni gi Nya s aye.Ok wan marach kwachiemo to bende okw abed maber kwachamogi.

9Kata kamano, bed motang’ mondothuolo ma in-go mar chiemo kata marwe yo chiemo kik lokre kidi marc h w a n y ruok ni joma yo myom. 1 0N i ke c hka ng’at ma chunye nyap oneni, in miwa-cho ni in gi rieko n o, kichiemo e hekalumar nyiseche manono, donge mano nya l oy w aye mi ocham chiemo motimgo misan-go ni nyiseche manono? 1 1Kuom manoow a dwani mayo myom ma Kristo notho-neno koro kethore mana nikech riekom i w a c h ogo ni iriek. 1 2Sama itimo richo niJoweteni e yo makama, kihinyo chunyg im ayo myom, ng’eni itimo richo ni Kristo.1 3Kuom mano ka gima achamo miyoow a dwa donjo e richo, to abiro we yochamo ring’o chuth mondo kik ami opod-hi.

Ratiro Mag Jaote

9 To donge an thuolo? Donge an jaote?Donge ne aneno Yesu Ru o d h w a ?

Koso donge un olemo mar tichna kuomRuoth? 2Kata ka jomoko ok okawa kakaj a o t e, to un owinjore ukawa kamano,n i kech un e ranyisi mar bedona jaotekuom Ruoth. 3Ma e kaka apw o d h o ra ka jikoro obedo ng’adona bu ra kama: 4D o n g ewan gi ratiro mondo omiwa chiemo gim ath? 5Donge wan gi ratiro mar wuothogi nyimine majoutewa e wuodhewa mag

Injili kaka joote mamoko, kendo kakaJowete Ruoth kod Petro johero timo?6Koso an kod Barn aba ema nyaka wati ekawachiem?

7En jalueny mane machulo msachekende ka en e lweny? En japur mane maok cham olemo mowuok e puothe? Ko s oj a k w ath mane makwayo jamni to okomadhi cha jamnigo? 8Koso aw u oyoaw u oya ka dhano? Donge Chik bendejiwo wachni? 9N i kech ondiki e chik Musani "Kik itue dho rwath kodiemo cham."Uparoni wach rwedhi ema ne chandochuny Nya s aye koso? 1 0Donge wan emane ow u oyo kuomwa kowacho wachni? Ee,wachni ne ondiknwa, nikech ka japur purokendo ka jake yo ke yo, to gitimo kamanoka gigeno ni ibiro pognigi cham moko.1 1Ka wasepidho kodhi mar chuny e dieru ,to ere rachne ka wakayo kuomu gikm w a ko n yo r ego. 1 2Ka joma moko to nigiratironi mar yudo ko n y ruokgi koa kuomu,donge wan onego wabed gi ratiro maka-mano moloyogi?

Wan ok waseko n yore gi ratironi. Ka rtimo kamano to wasetuonore yuto maw amondo kik waket obadho moro amoram a n yalo geng’o Injili mar Kristo.1 3Donge ung’eyo ni joma tiyo e hekaluyudo chiembgi koa e hekalu, kendo nijoma chiwo misango e wi altari ipogo n i g im i s a n go - go? 1 4Kamano bende e kakaN ya s aye nochiko mondo joma lando Injilioyud ko n y ruok duto mag ngimagi ko akuom Injili ma giya l o.

1 5An to pok ako n yo ra gi ratiro maw a n -gogi kata achiel, kendo kata sani okandiknu baruani mondo akwau ko n ym o n ego ayudi koa kuomu. Diberna kaatho moloyo ka ayiene ng’ato oketho sun-ganani: 1 6Kata kamano, ka ayalo Injili took onego asungra, nikech ochuna nin yaka ayal. Mano kaka dibed malitnakaok ayalo Injili ! 1 7Ka ayalo kuomdwarona to ayudo mich, to ka ok kuomdwarona to mano nyiso ni achopo otemano mane omiya. 1 8To kara michna enang’o? En ma, ni mondo ayal Injili

197 1 JO-KORINTHO 9:18

maonge msara, mondo kik ako n y ra giratiro maga e tij yalo Injili.

1 9N i kech kata obedo ni an thuolo ke n d ook an misumba ng’at o, to aseloko ra mis-umba ji duto mondo eka alok ji mang’enykuomgi. 2 0Ka at i yo e dier jo-Yahudi, toa d o ko machal kodgi mondo alokgi. Kaat i yo e dier joma luwo chik, to achalong’ama luwo chik (Kata obedo ni anawuon ok an e bwo chik), mondo eka alokjoma luwo chik. 2 1Ka at i yo e dier jomaonge chik, ne adoko machal kodgi, (Kat aobedo ni chik Nya s aye ok owe ya okon i kech an e bwo chik Kristo), mondo ekaalok Jo-ma onge chik. 2 2Joma nyap nea d o konigi manyap mondo eka alokgi.A s e t i m o ra gimoro amora ni ji dutomondo atem reso moko kuomgi e yo m o r oa m o ra manya l o r e. 2 3M agi duto at i m on i kech wach Injili, mondo an bende ay u dg weth kuom Injili nogo.

2 4Donge ung’eyo ni e piem marn g ’ wech jong’wech duto ringo, to ng’at oachiel kende ema yudo mich? Omiyor i n g u ru, e yoo madimi uyud mich.2 5Ja n g ’ wech ka jang’wech madhi e piemritore e yore duto. Gitimo kamano mondogiyud osimbo ma ok siki; wanto waritoremondo wayud osimbo mabiro siko nya k achieng’. 2 6E m o m i yo an ok aringi ka ng’a-ma okia kuma itieke ng’wech, bende okago ngum ka gima agoyo yamo nono.2 7O oyo, ab oyo ringra gi goch mondoowinj wachna, mondo kik yud ni anawuon ok ayudo osimb loch, bang’ yalo niji mamoko.

Siem Miyudo E Sigand Israel

10 Jowetena, ok adwar ni mondoukia kaka kwe r ewa nowuotho e

bwo bor polo to kendo giduto ne ging’adoNam. 2Ne giyudo batiso mar Musa giduto e bor polo kendo ei Nam. 3Ke n d ogiduto ne gichamo chiemb chunymachalre 4Bende giduto ne gimadho mat hmar chuny ma chalre. Nikech ne gimethokoa e lwanda mar chuny mane luwo gi; tolwandano ne en Kristo. 5To kata kamano,

N ya s aye ne ok mor kod thothgi, ke n d or i n gr egi motho nodong’ e thim.

6Gigi duto notimore mondo obednwaranyisi masiemowa mondo kik wago m bgik maricho kaka ne gigo m b o, 7Kik ulamnyiseche manono kaka moko kuomgin o t i m o, mana kaka ondiki ni, "Ji nobetpiny mondo ochiem kendo omethi, ke n d one gia malo mondo gimiel." 8Kik wat e rr ekaka moko kuomgi notimo, mi ji alufupiero oriyo gadek kuomgi nothoodiechieng’ achiel. 9Kik watem Ru o t h ,kaka moko kuomgi notimo, mi thuonden o n egogi. 1 0Bende kik wang’ur, kakam o ko kuomgi notimo, mi malaika mar thon o n egogi.

1 1Gigi duto notimore nigi kaka ra n y i s ini joma moko, kendo nondiknwagi mondogibednwa siem: wan mwadak e ndalo mag i ko piny chiegnini. 1 2O m i yo, ka iparo niichun'g motegno to bed motang; nono toipodho! 1 3Onge tem museneno mopogo r egi ma ji duto neno. Nya s aye rito sin-gru o k n e, ok obi yie mondo otemu mohin-go tekreu. To esama itemoueno, obirom i you yo munyalo tonygo mondo ubed git e ko mar timo sinani.

Nyasi Mag Nyiseche Manono KodSawo Mar Ruoth.

1 4Kuom mano, osiepena mag e n or i n g u ru ua kuom nyiseche manono.1 5Aw u oyo kodu kaka joma parogi nikareo m i yo paru ru matut tiend wach ma aw a-c h o n u n o. 1 6Donge okombe mar gwe t hm w agoye erokamano ke t owa e lalru o kachiel e remb Kristo? Koso makati mawang’injo donge ke t owa e lalruok achiel,e ringre Kristo? 1 7N i kech nitie makat iachiel, koro wan ringruok achiel, kat aobedo ni wang’eny, nikech wan dutowachamo makati achielno.

1 8Ka wakawo jo Israel kaka ra n y i s i :Donge joma chamo gii misango bet e lal-ruok achiel gi kendo mar misango ?1 9Diponi awacho ni misango mochiwnenyiseche manono en gimoro kata nin ya s aye manono nigi tiende? 2 0O oyo !

1981 JO-KORINTHO 9:19

Awacho ni misango ma joma kia Nya s ayet i m o, gitimo ni jochiende, to ok niN ya s aye. To ok adwar mondo ubedi e lal-ruok achiel gi jochiende 2 1Ok unya lmadho kikombe Ruoth kaachiel gik i kombe jochiende bende; ok unya lchiemo e mesa Ruoth ka uchiemo e mesajochiende bende. 2 2Koso watemo nyiegomar Ruoth? Waparoni watek moloye?

Thuolo Mar Joma Oyie 2 3" Wan thuolo timo gimoro amora

mwahero" to ng’euru ni gik moko dutom w atimo ok kelnwa ko n y ruok. "Wa nthuolo timo gimoro amora", to gik mokoduto ok kelnwa dongruok 2 4Kik ng’at odwar mana gik mako n ye en owuon, ton g ’ ato mondo odwar gima ko n yo jowadgi

2 5Un thuolo mar chamo ring’omong’iew e chiro maok ubedo gi penjom athoth e chunyu 2 6n i kech, "Pinykaachiel, gi gik moko duto manie iye,gin mag Ruoth." 27Ka japiny mokiaN ya s aye og weli e chiemo, midw a r odhiye, to cham gimoro amora moketi enyimi maok ichich gi penjo mathoth echunyi. 2 8To ka ng’ato onyisi ni,"Chiemoni ne olosi mondo otimgomisango ne nyiseche manono, "to kikicham chiemono, nikech wach ng’atmonyisi wachno, kendo nikech wachchich. 29Tim kamano mar konyo chunyjagono to ok nikech konyruokni. Ang’oma dimi thuolo mara ding’ad ne buranikech chich mar ng’ama chielo. 30Kaachamo chiemo gi erokaman, to ang’omomiyo ikwana ka jaketho ne gimaagoyonee Nyasaye erokamano?

31Omiya, gimoro amora mutimo, bedni uchiemo kata umetho, to timgiuruduto mondo Nya s aye oyud duong’32Kik ubed rachwany ni jo -Yahudi kataOgendini kata ni jo-kanisa Nyasaye,33mana kaka an awuon atemo moro jiduto e gik moko duto matimo, ka okamany mana gik makonya an awuon, toatimo gik makonyo ji mangeny, mondokanyalore to giyud warruok.

11 L u w u ru kit ngimana, mana kakaan bende aluwo kit ngima Kristo.

Gik Madwarore E Lemo 2A pw oyou nikech usiko upara e yo r e

d u t o, kendo nikech umako puonj dutomana kaka amiyou.

3To adwaro mondo ung’e ni Kristo e widichwo ka dichwo, kendo ni dichwo ew id h a ko, kendo ni Nya s aye e wi Kristo.4Kuom mano dichwo malemo kata mako-ro e chokruok koumo wiye ochayo Kristo.5Kamano bende dhako malemo kat am a koro e chokruok, ka ok otwe yo kitam-ba okuodo wi chwore (onge pogruok ekinde gi dhako moliel yie wiye). 6Ka dhakook dwar twe yo kitamba to kata ber olielyie wiye. To kaka en wichkuot ka dhakoolielo yie wiye mapoth to ber otwe kitam-ba. 7Dichwo to ok owinjore oum wiyen i kech en e kit Nya s aye gi duong’ne;d h a ko to en duong’ mar dichwo. 8D i c h w one ok oa kuom dhako to dhako emane oakuom dichwo. 9To bende dichwo ne oko c h we ne dhako to dhako ema ne ochwene dichwo. 1 0N i kech wachni kendo nike c hm a l a i ke, dhako mondo oum wiye kakaranyisi ni en e bwo loch.

1 1Kata kamano, kuom Ruoth, dhako okn yal dak maonge dichwo mana kaka dich-wo bende ok nyal dak maonge dhako.1 2N i m a r, mana kaka dhako nochwe ko akuom dichwo, e kaka dichwo bende iny-wolo gi dhako, to gik moko duto aa kuomN ya s aye. 1 3Pe n j r e u ru un uwegi ni: Bendeen gima kare mondo dhako olam Nya s ayeka wiye ninono? 1 4Donge kit chwe c hpuonjou ni yie wich mab oyo en wichkuotni dichwo? 1 5To ka ng’ama dhako yie wiyeb oyo to en duong’ mare, nikech yie wichm ab oyo omiye kaka raum. 1 6Ka ng’at okuomu dwaro kwedo maa, to ong’e niw a o n g egi tim mopogore gi mwapuonjoni,kendo kata kanise duto mag Nya s ayeo n g ego.

Sawo Mar Ruoth 1 7Puonj makoro amiyou sani to ok

199 1 JO-KORINTHO 11:17

a n yal pako u e, nikech kinde duto mau c h o ko ru kaachiel to chokruoku ke l omana rach kar kelo ber. 1 8M o k u o n goawinjo ni ka uchoko ru kaachiel kakakanisa, to nitie pogruok e kindu, ke n d oa n yalo yie ni wachno en adier. 1 9Ka r ee m o m i yo nitiere pogruok e kindu mondojoma Nya s aye oy i ego ong’ere maler. 2 0Kau c h o ko ru kanyakla to nenore ni ok uchamSap Ruoth; 2 1n i kech ka uchiemo to ng’at oka ng’ato rikni gi chamo chiembe ow u o n ,ma ok orito Jowe t e n e. Kuom mano, ng’a-to denyo, to ng’at machielo to mer.2 2Donge un gi miechu munyalo chiemoekendo methoe? Koso uchayo kanisaN ya s aye, momiyo ukuodo wi joma ochan-do? Dawachnu ango’? Uparo ni dapakukuom wachni? Ok kamano ngang!

2 3N i kech puonj mane ayudo kuomRuoth mi amiyou en ma: Ni Ruoth Ye s un o k awo makati e otienonogo mane ond-h og e e, 2 4kendo bang’ goyo erokamanon o n g ’ i n j e, kowacho ni, "ma en ringramochiwnu. Timuru ma ka uparago. "2 5Kamano bende nokawo kikombe bang’c h i e m o, mi owacho ni, "Kikombeni en sin-gruok manyien motim gi remba; timuruma, kinde duto mumadhee, mondo upara-go." 2 6N i kech ka usiko uchamo makat i n ikendo umadho kikombeni, to unyiso thomar Ruoth nyaka chieng’ ma enoduog i e.

2 7E m o m i yo ng’ama ochamo makat i n ik ata ometho e kikombeni e yo maok ow i n-j o r e, bu ra biro loyo ko d o ko jaketho kuomr i n gre Ruoth gi rembe. 2 8n g ’ ato ka ng’at on yaka nonre mokuongo, kapok ochamom a k ati kata ometho e kiko m b e. 2 9N i ke c hn g ’ ato ang’ata mochiemo kendo ometho,ma ok odewo ringre Ruoth, kelo bu rakuome owuon. 3 0Mano emomiyo jim athoth kuomu ool kendo tuo; ke n d om o ko kuomu osetho. 3 1To kadew a n o n o r ew awegi mokuongo, to bu ra ok dilow a .3 2To ka Ruoth ng’adonwa bu ra to oriey-owa mondo kik bu ra lowa gi jopiny.

3 3Kuom mano, Jowetena, ka uchoko rukaachiel mondo uchiem, to ng’ato ka ng’a-to mondo orit nyawadgi. 3 4To ka ng’at o

o d e n yo, to ber mondo ochiem dala,mondo kik chokruok ma ubedogo ke l n ukum.

Weche mamoko nalos kodu ka ab i r o.

Mich Mag Roho

12 Jowetena, daher mondo ung’ea d i e ra kuom mich mag Ro h o

mondo kik ubed maonge ng’eyo.2U n g ’ e yo ni kane pod un jopiny, mokiaN ya s aye nechalo ne oywau gi nyisechemanono maok wuo mi ulal. 3O m i yo,a dwaro mondo ung’eni ng’ama Roho marN ya s aye otelone ok nyal wacho ni,"Okuong’ Yesu", to bende onge ng’aman yalo wacho ni, "Yesu en Ruoth", ka Ro h omaler ok otelone.

4Nitie mich mag Roho mopogo r e, toRoho achiel ema chiwogi. 5Nitie tijem o p ogore opogo r e, to Ruoth en achiel.6Nitie yore mathoth mitiyogo tich toN ya s aye achiel ema chiwone ng’ato kan g ’ ato teko mar tiyogi.

7Roho nyisore e ngima ng’ato ka ng’a-to e yo mopogore opogo r e, mondo oke lko n y ruok ni ji duto. 8N g ’ at moro Ro h oo m i yo nyalo mar wuoyo gi rieko, ng’atmachielo Ro h o n ogo omiyo tiend ng’eyom atut. 9n g ’ ato Ro h o n ogo miyo yie, ton g ’ at machielo omiyo mich mar chang’o ji;1 0N g ’ at moro omiyo teko mar timo honni,moro omiyo teko mar hulo weche moakuom Nya s aye, moro omiyo rieko marf we n yo maling’ ling’ mag chunjem o p ogore opogo r e, moro omiyo nya l omar wuoyo gi dhok mayo r e, eka ng’atmoro to omiyo mich mar loko dhok may-o r e. 1 1M agi duto gin tij Roho achiel ke n d oma chalre, kendo ochiwogi ni ng’ato ka ng‘ ato kaka ohero.

Ringruok Achiel Gi Fuonde Mang’eny1 2Kata obedo ni ringre dhano en achiel

to en gi fuonde mathoth, to bende kat aobedo ni en gi fuonde mathoh pod enmana ringruok achiel. Ma e kaka Kristobende obedo. 1 3Kamano bende e kaka wand u t o, bed ni wan jo-Yahudi kata jo-Grik,

2001 JO-KORINTHO 11:18

k ata wasumbini, kata joma nithuolo,n o b at i swa kuom Roho achielnogo miw a d o ko ringruok achiel, kendo osemiwaRoho achielno mondo wamodhi waduto.

1 4N i kech ringruok ok olos gi fuonachiel, to olose gi fuonde mang’eny. 1 5Katielo nyalo wacho ni, "Kaka ok an lwe d o,ok an achiel kuom fuonde ringruok," tomano ok nyal mone bedo achiel kuomfuonde ringruok. 1 6Kata, ka it nya l owacho ni, “Kaka ok an wang’ ok an achielkuom fuonde ringruok," to mano ok nya lmone bedo achiel kuom fuonde ringru o k .1 7Da bed ni ringruok duto en mana wang’ke n d e, dowinj wach nadi? Kata ka dar i n gruok duto bed mana it ke n d e,dw a n g ’ wech nadi? 1 8To kata kamano,N ya s aye noketo fuon ka fuon e ringru o kmana kaka nodwaro ni mondo gibedi.1 9Kane bed ni gin fuon achiel to ringru o kdibed nadi? 2 0E kaka ubedo ni nitie fuondem a n g ’ e n y, to ringruok en achiel.

2 1Kuom mano wang’ ok nyal wachonelwedo ni, "Ok adwari!" kata wich bende okn yal wachone tielo ni, "Ok adwari." 2 2Toadier en ni ok wanyal bedo maonge gifuonde ringruok manenorenwa ni nya p.2 3Fuonde matindo wamiyo rit mamalom o l oyo, kendo fuonde ma wakawo niricho warwako maber moloyo. 2 4F u o n d em ab e yo moloyo to ok dwar rit mak a m a n o. Nya s aye owuon oseriwo fuondem o p ogore opogore moloso ringru o k ,kendo osemiyo fuonde mwachayo duong’2 5mondo kik winjruok bed maonge er i n gruok; to mondo fuon ka fuon oritn yawadgi kaka dw a r o r e. 2 6Ka fuon achielmar ringruok winjo lit, to fuonder i n gruok mamoko duto winjo kode; kafuon moro yudo pak, to mamoko dutobedo mamor kaachiel ko d e.

2 7E kaka un duto un ringre Kristo, ke n d on g ’ ato ka ng’ato kuomu en fuond ringru o-k n o. 2 8To ei kanisa, Nya s aye oseketo ji mangi mich mopogore opogore e tichne:M o k w o n go, joote, mar ariyo jokor wach tomar adek jopuonj, eka joma timo honni, kaaye to joma omi teko mar chango joma tuo,

kod jokony ji, kod jochik tich, to mogik, jomaw u oyo gi dhok mayo r e yo r e. 2 9Be ji duto ginjoote? Be ji duto jokoro? Be ji duto gin jop-uonj? Be ji duto timo honni? 3 0Be ji duto nigimich mar chango joma tuo? Be ji dutow u oyo gi dhok mayore? Be ji duto jolokdhok mayore yore midhumo? 3 1O w i n j o r eu ket chunyu kuom mich madongo.

Hera Koro abiro nyisou yoo maberie moloyo.

13 Kata bed ni aw u oyo gi dho dhano,k ata gi dho malaike, to aonge hera

to achalo mana ongeng’o maywak kat aolang’ migoyo. 2Ka an gi mich mar ko r o,kendo ka ang’eyo tiend weche matek dutomodhiero ji ng’eyo, kendo an gi rieko dutok ata ka an gi yie maduong’ manyalo go l ogodekuonde magin tie, - to ka aonge herato ok an gimoro. 3Kata bed ni achiwo gigaduto ma an-go ne jodhier, mi achiw ringramondo owang’ - to ka aonge hera to ongeohala may u d o.

4H e ra timo kinda to bende ong’won.Oonge nyiego gi gir ng‘at o, kendo oko s u n gre kata opakre. 5Wi ye ok tek, bendeok odwar gik mako n ye en ke n d e, iye okwang’ piyo kendo ok okan gik marichom o t i m n e. 6H e ra ok mor gi gik maricho, toomor gi adiera. 7H e ra umo weche duto,o s i ko oyie ay i e ya, osiko ogeno ag e n a ,kendo osiko odhil adhila

8H e ra ok rum. To kama nitiere we c h em i ko r o, weche mikoro noru m ; kama nitierew u oyo gi dhok mayo r e yo r e, dhok may-o r e yore norum; kama nitiere ng’eyo ;n g ’ e yo bende nokadhi. 9E thuoloni we c h em w a n g ’ e yotin to bende wakoro bath wachma mago mabiro chopo kare tin, 1 0to kaweche duto nochop kare to mago moremn ogiki. 1 1Kane an nyathi, naloso ka nyat h i ,ne aparo ka nyathi, kendo naneno kan yathi, to kaka koro an ng’ama duong’,yore mag nyithindo asewe yo kat o k a .1 2Gima waneno sani chal mana gi kidom atiptip mineno e rang’i, to chieng’onowananene wang’ gi wang’. Gima ang’eyosani en mana bath adiera, to chieng’no

201 1 JO-KORINTHO 13:12

anang’e malong’o chuth, mana kakao n g ’ e ya chuth.

1 3To nitie gik moko adek mosiko, magin: yie, geno, kod hera, to maduong’m o l oyo kuomgi en hera.

Mich Mag Koro Wach Kod WuoyoGi Dhok Mayoreyore.

14 L u w u ru hera, kendo dw a ru rumondo ubed gi mich mag chuny,

to moloyo mondo ubed johul wach.2N i kech ng’at ma wuoyo gi dhok mayo r eok wuo gi ji, to ow u oyo gi Nya s aye, nike c honge ng’ama winjo tiend gima ow a c h o.Owacho weche mopondo modhieron g ’ e yo gi teko mar Ro h o. 3To ng’at mahulo wach, loso gi ji mondo ogergi, ojiw-gi kendo ohoogi. 4N g ’ at ma wuoyo gidhok ma yo r e yore gerore kende owuon, ton g ’ at ma hulo wach moa kuom Nya s ayegero kanisa duto. 5Daher mondo uwuo gidhok mayore yore uduto, to moloyo mano,ni mondo uhul wach. Ng’at ma hulo wachduong’ moloyo ng’at ma wuoyo gi dhokm ayo r e yore makmana ka nitie ng’atm a n yalo loko tiend wach modhumono,mondo kanisa duto oyud ko n y ruok.

6Pa ru ru ane, Jowetena, uparo ni kaabiro iru mit aw u oyonu gi dhok mayo r e,en ko n y ruok mane ma duyudi, ka oka kelonu fweny moro kata ng’eyo, kat awach mihulo kata puonj? 7Kata mana gikmaonge ngima kuomgi magoyo thum,kaka asili kata nyatiti ding’e ywakgi nadika ok ipogo dwondgi? 8To bende, kat u rumbete ogo gi duol mong’ere, ng’amadiikre ni lweny? 9Chal kamano kuomubende: Ka ok uko n yo ru gi weche maliwma ji duto winjo to ng’ama biro ng’eyotiend gima uwacho? Wecheu biro lal nonomana e yamo! 1 0Ong’ere ni nitie duolm o p ogore opogore e piny, to onge kat aachiel kuomgi maonge gi tiendgi. 1 1To kaok apogo duond ng’ato to adokone jamwa,kendo en bende odokona jamwa.1 2E m o m i yo un bende kaka udw a r omondo ubed gi mich mag Ro h o, temurum atek moloyo mondo unwang’ mich

m ago magero kanisa. 1 3Kuom mano, ng’at ma wuoyo gi dhok

moro amora ma ji okia olem mondo obedgi nyalo mar loko tiend gik mow a c h o.1 4N i kech ka alamo gi dhok mayo r e yore toc h u n ya ema alamogo to pacha ok ti. 1 5Tokoro kara atim ang’o? Abiro lamo gic h u n ya, to bende abiro lamo gi pacha,abiro wer gi chunya, to bende abiro wer gipacha. 1 6Ka upako Nya s aye gi chunyu, toere kaka ng’ato manie dieru maok winjid h o u go digo ni, “A m i n ” ne erokamanom u goyo, nikech okia gima uwacho?1 7N yalo bet ni igoyo erokamano mab e rchuth, to ng’at machielo ok gerr e.

1 8A dw o kone Nya s aye erokamanon i kech aw u oyo gi dhok mayo r e yo r em o l oyo un duto. 1 9To ei kanisa to daherwacho weche kata abich kende gi dhok maji winjo mondo apuonj moloyo we c h ealufu apar gi dhok mayo r e yore ma ji okwinji.

2 0Jowetena, kik ubed nyithindo epachu, to chaluru nyithindo mayom manakuom gima rach ke n d e, to e pachu bedurujoma dongo. 2 1Ondiki e kitap chik ni,

" A n a ko n y ra gi joma wacho dhok may-o r e yore kendo gi dho joma we l o, ab i r ow u oyo gi jogi to kata kamano ok giniwin-ja," Ruoth Owacho.

2 2Kuom mano mich mar wuoyo gidhok mayo r e yore en ranyisi miywayogojoma pok oy i e, to ok joma oseyie. Michmar hulo wach to en mar joma oseyie okjoma pok oy i e. 2 3O m i yo ka kanisa dutoo c h o kore kaachiel, to ji duto wuoyo gidhok mayo r e yore to ka nitie jomoko maokwinj dhog i n o, kata ka joma ok oyie mokoodonjo e chokru og n o, donge digiwach niwiu okethore? 2 4To ka ng’at maok oy i e,k ata ng’at moro ma jaoko moro odonjo ec h o k ruoku, to oyudo ka ji duto hulo wach,weche mowinjo nyalo loye gi bu ra, mio l o k r e, 2 5kendo paro maling’ling’ mopon-do e chunye elore e lela, enopodh aumakolamo Nya s aye, kowacho "Yaw a ,N ya s aye nie dieru ka adier!"

2021 JO-KORINTHO 13:13

Chenro Mar Lemo E Kanisa 2 6Jowetena, koro dw awach ang’o? Ka

u c h o ko ru e lemo to yudore ni ng’at moronigi we r, to ng’at machielo nigi puonj, tomoro nigi fwe n y, to machielo dwaro dhumgi dhok mayo r e yore kata loko tiend wachm i d h u m o n o. To gigi duto nyaka tim e yomochanore kendo ma diger kanisa 2 7Kanitie joma dhum gi dhok mayo r e yore to jia r i yo kata adek ka ng’eny kende emamondo owuo to mana e yo mochanorem ab e r, ka moro ka moro loso bang’,wadgi, kendo ng’ato nyaka lok tiendweche ma gidhumo. 2 8To ka onge ng’at om a n yalo loko tiend we c h ego, to ng’atmadhum gi dhok mayo r e yore mondooling’ e kanisa. Wu oyo to owuo mana giN ya s aye e chunye maiye.

2 9Joma hulo wach kik kadh ariyo kat aadek, kendo ka giwuoyo to ji mamokoonon mos ka bende weche mag i w a c h oow i n j o r e. 3 0To ka ng’ato moro maniec h o k ruokno omi wach moro mopondomondo owachi, ng’at mane oyudo dhinyime gi loso nyaka ling’ mondi, ekaow u o. 3 1N i kech un duto unyalo hulowach, ka ng’ato ka ng’ato koro bang’n yawadgi, mondo ji duto oyud puonj ko dj i p. 3 2Jahul wach nigi nyalo mar geng’owach mab i r o n e, 3 3n i kech Nya s aye ok enN yasach ko ko, to En Nyasach kuwe.

To mana kaka timore ei kanyakla marjoma oyie duto, 3 4joma mon onego oling’e kanise. Ok oyienigi loso, nyaka giwinjwach ka giling’ kaka chik ow a c h o. 3 5Kag i dwaro mondo olernigi tiend wachm o r o, to gipenj chwogi giwegi dala,n i kech en wichkuot ka ng’ama dhakow u oyo e kanisa. 3 6Mit kuparo ni unemane wach Nya s aye ochakore kuomu?Koso ugalo ni un kendu ema wach ose-choponu?

3 7Ka ng’ato okawore ni en jahul wachk ata ni en ng’at chuny, to nyaka oyie niwach mandikonuni en chik Ruoth. 3 8Kan g ’ ato ok orwako puonjnani to en bendeok norwake.

3 9Kuom mano, Jowetena, go m bu ru

bedo johul wach, to kik utam ji dhum gidhok mayo r e yo r e. 4 0T i m u ru gik mokoduto e yo mowinjore kendo mochanore.

Chier Mar Kristo

15 Koro Jowetena, adwaro paronuwach Injili mane ayalonu, mi

u r w a ko kendo koro uchungoe moteg n o.2Injilini ema kelonu warruok, ka umakom atek wach mane ayalonu mokwongo. Kaok kamano to kara ne uyie kayiem nono.

3N i kech puonj maduong’ mogik maneayudo kuom Ruoth mi amiyou en ma: niKristo notho nikech richowa kaluwore giN d i ko, 4kendo ni ne oy i ke, kendo ni neochiere oa kuom joma otho chieng’ maradek kaluwore gi Ndiko, 5kendo ni neo f we n yore mokwongo ni Pe t r o, ekabang’e nofwe n yore ni joote apar ga r i yo.6Bang’ mano nofwe n yore ni Jowe t em o l oyo mia abich, ka gin kanya c h i e l ,kendo thothgi pod ngima nyaka sani, kat aobedo ni moko osenindo. 7A c h i e nn o f we n yore ni Ja kobo; bang’e nofwe n yo r eni Joote duto, 8eka achien mogik, nineo f we n yore ni an bende, kata obedoni achalgi ng’at mane onyuol bog n o.

9N i kech an e jaote matinie mogik tobende ok aw i n j o ra mondo oluonga nij a o t e, nikech ne asando kanisa Nya s aye.1 0To ko r o, kuom ng’wono mar Nya s aye,an gima an, kendo ng’wono mane omiyane ok orem mak ochopo tichne. Kar bedokamano to asetiyo matek moloyo jootem a m o ko duto, to ok asetimo mago duto git e k ra awuon, to kuom ng’wono marN ya s aye mat i yo koda. 1 1O m i yo kata bedni an ema ne ayalonu Injili kata gin emaneg i yalonu, to ma e gima wayalo kendo mae gima neuketoe yieu.

Chier Mar Joma Otho 1 2To ka iyalo ni Kristo osechier oa

kuom joma otho, to ang’o momiyo jomokokuomu wacho ni joma otho ok bi chier?1 3Ka en adier ni joma otho ok chier tomano nyiso ni kata Kristo bende pok ochi-e r. 1 4To ka Kristo pok ochier to waya l o

203 1 JO-KORINTHO 15:14

k ayiem, kendo yie maru bende onget i e n d e. 1 5To moloyo mano, wadokojoneno mariambo kuom Nya s aye nike c hwasebedo ka wanyiso ji ni Nya s aye emaosechiero Kristo oa kuom joma otho. Tok a ra ne ok ochiere ka en adier ni jomaotho ok chier. 1 6N i kech ka joma otho okchier to kata Kristo bende pok ochier.1 7To ka Kristo pok ochier, to yie maru ennono; kendo pod ulal alala e richou.1 8Mano nyiso bende ni jo Kristo mos-enindo bende olal. 1 9Ka genowa kuomKristo nigi tiende mana e ngimani ke n d e,to wan joma odhierie moloyo ji duto.

2 0To adiera en ni Kristo osechier oakuom joma otho. Chierneno en kaka girs i n go manyiso ni joma onindo e liel bendeibiro chiero. 2 1N i kech kaka tho noa kuomn g ’ at achiel e kaka chier mar joma othobende osebiro koa kuom ng’at achiel.2 2N i kech mana kaka ji duto tho nike c hAdam, ji duto nobed mangima nike c hK r i s t o. 2 3To gigi nyaka timre e yomochanore: Kristo ema kwongo chierkaka olemo mokwongo chiek, eka bang’ejoma ni kuome bende nochier chieng’ maenobi. 2 4Eka giko nochopi, mi Kristo nolojoloch duto, nolo teko duto kendo nolon yalo duto, eka nodwok pinyruoth niN ya s aye Wu o r o. 2 5N i kech Kristo nya k abed gi loch nyaka chop Nya s aye lo wasigud u t o, mi oketgi e bwo pat tiende. 2 6Ja s i g umanotieki achien mogik en tho. 2 7N i ke c hN d i ko wacho ni, "Nya s aye, oseketo gikm o ko duto e bwo tiende". To ka ndikow u oyo kuom "gik moko duto", to ong’ereni mano ok oriwo Nya s aye owuon nike c hN ya s aye ema keto gik moko duto e bw oloch Kristo. 2 8To ka gik moko dutoo s e keti e bwo loch Kristo, eka Wu ow iowuon noketi e bwo loch Nya s aye, mabende noketo gik moko duto e bw oye ekaN ya s aye nobed gi loch ewi gik moko duto

2 9To ka poni chier onge, to ere tiendeb atiso ji ewi joma osetho? Ka joma othook chier, to ibatiso ji e wigi nang’o? 3 0Tok ata mana wan, ang’o ma dimi wachomm a s i ra seche duto? 3 1Jowetena, kaka un e

s u n gana kuom Yesu Kristo Ru o d h w aawachonu ka ara m o, ni tho ochoma pile!3 2Ka dipo ni ne akedo gi le makwiny e dalaEfeso mana nikech dwach dhano to ohalamane ma ayudo? Ka joma otho ok chier tok a ra

" Wadhi adhiya nyime gi chiemokendo gi metho, nikech kinyw a n at h o."

3 3Kik ng’ato wuondu, " Bedo e lalru o kkod joma richo ketho timbe mab e yo. "3 4D u og u ru e pachu maliw, dag u ru ngimamakare kendo we u ru timo richo, nike c hnitie jomoko kuomu mokia Nya s aye.Awacho kamano mondo akuodgo wiu.

Ringruok Mochier 3 5To ng’ato nyalo penjo ni, "Joma otho

ichiero nadi? Ginibed gi ringruok macha-lo nadi?" 3 6To mano penjo mofuwo man-adi! Ka ukomo kodhi to nyaka okwongotho eka bang’e otwi. 3 7Ka uko m o, tou komo mana kodhi ke n d e. Onyalo bedokoth ngano kata koth gimachielo. 3 8ToN ya s aye miye kido mana kaka en emao s e c h a n o, kendo kodhi ka kodhi omiyokite owuon. 3 9R i n gruok duto ok chalre:Dhano nigi kit ringruok mamargi, le nigim a c h i e l o, winy nigi machielo, kendo rechbende nigi machielo. 4 0Nitie bendec h wech mag polo gi chwech mag piny,kendo kit duong mar chwech mag poloo p ogore gi kit duong’ mar chwech magp i n y. 4 1Wang’ chieng’ nigi kit ler ma mareowuon, to dwe be nigi machielo, ke n d os u lwe bende nigi mare. Sulwe ka sulwechiwo ler mopogore gi nyawadgi.

4 2Kamano bende e kaka chier mar jomaotho biro chalo. Ringruok ma iyiko eng i m at ow, to ichiere ka en gima ok tow.4 3Ka iyike to oonge gi duong’ to ichiere kaen gi duong, to bende iyike ka oonge teko,to ichiere ka en gi teko, 4 4kendo iyike kakar i n gruok mar pinyni, to ichiere kakar i n gruok mar polo.

Ka nitiere ringruok mar piny to nitierebende ringruok mar polo. 4 5E m o m i yo

2041 JO-KORINTHO 15:15

ondiki ni, "Adam maen dhano mokuongo,n o d o ko gima ngima" to Adam mog i kn o d o ko chuny machiwo ngima. 4 6Tomano mar chuny ok ema kuongi, to marr i n gruok ema kuongo, eka bang’e marc h u n y, 4 7Dhano mokuongo nochwe gi lopp i n y, to dhano mar ariyo noa e polo. 4 8Ja lmane ochwe gi lowo ema ji duto oak u o m e, to kamano bende jopolo duto oakuom Jal mane oa e polo. 4 9Mana kakaw a r w a kore gi kit dhand lowo e kakaw abiro rwakore gi kit dhand polo.

5 0Jowetena, tiend gima awacho en ma:R i n gruok gi remo ok nyal chamo girke n imar pinyruodh Nya s aye kendo gima towok nyal rwakore gi gima ok tow,5 1Wi n j u ru anena midhieroni: Ok wanat h owaduto to nolokwa wan duto kadiemowang’ 5 2a p oya nono, kadiemo wang’ katung’ mogik noy w agi. Nikech ka tung’n oy w agi to jomane osetho nochier gir i n gruok maok tow to wan nolokwa.5 3N i kech ringruok mat ow nyaka ru a k r egi gima ok tow, kendo ringruok mat h o n in yaka ruakre gi gima ok tho. 5 4Eka bang’eka ringruok matop oserwakore gi manoma ok tow, kendo mano matho oserwako-re gi mano ma ok tho, eka wach mondikinochop kare, ni, " Tho oselo motiekchuth."

5 5"In tho, koro ere lochni? In tho, litm i kelo ni kanye?

5 6Lit mar tho en richo, to teko marricho en chik 5 7To Nya s aye mondo opaki,n i kech osemiyowa loch kuom Ru o d h w aYesu Kristo!

5 8E m o m i yo, Jowetena mag e n o, chun-g u ru moteg n o. Kik uyie gimoro oy i e n g u .C h i w r e u ru chuth kinde duto ni tichRuoth, nikech ung’eyo ni tich mutiyom atek ni Ruoth ok obedo kayiem nono.

Chiwo Michoko Ni Jo Nyasaye

16 Koro kuom wach choko chiwo nij o - N ya s aye: Timuru gima ne

a kone jo-kanisa ma Galatia mondo otim.2n g ’ ato ka ng’ato kuomu nyaka ket mich

m o ko tenge Juma Pil ka Juma Pil, kalu-wore gi yuto mare mondo ka abiro toonge mich mibiro chok ke n d o. 3Kaa c h o p o, to anaor joma upw o d h o, gi baru p emanyiso chalgi mondo giter michugoJe rusalem. 4Ka ber mondo an bende adhi,to ginidhi koda.

Kwayo Mag Paulo Owuon 5Abiro biro iru bang’ kadho

M a kedonia, nikech abiro luwo kuno.6Samoro anyalo bedo kodu kuom ndalom ogwarore to samoro anyalo tieko manandalo koyo duto, mondo uko n ya e wuod-ha kamoro amora ma abiro dhiye. 7O ka dwar mondo aneu mana ayuka ka akad-h o, to ageno mar bedo kodu aming’a, kaRuoth oy i e. 8To pod abiro dak Efeso kan yaka chieng’ Pe n t e kost, 9n i kech dhootoyaworena malach mar tiyo tich manyagoolemo to wasigu makedo koda benden g ’ e n y.

1 0Ka Timotheo obiro iru, neuru ni ongegima oluoro ka en e dieru, nikech otiyo neRuoth, mana kaka an. 1 1Kuom mano, kikn g ’ ato ang’ato otamre maok orwake toko n ye u ru mondo odhi nyime e wuodhe gik u we, mondo oyud yo mar duogo iran i kech arite en kaachiel gi Jowete mamoko.

1 2Koro kuom ow a dwa Apolo. Ne ajiwem atek mondo olimu kod Jowete mamoko,to pok oyie chuth ni onego obi iru sani kaoyudo thuolo to obiro biro achien.

1 3R i t r e u ru, kendo chunguru moteg n oe yie maru, beduru jochir kendo bedurum o t eg n o. 1 4T i m u ru gik moko duto gih e ra.

1 5U n g ’ e yo ni jood Stefano e joma nok-w o n go yie kuom Kristo e piny Akaya ,kendo gisechiwore mar tiyo ni jo Maler.Ajiwou, Jowetena, 1 6mondo uyie bet ebwo joma kamago, kendo ebwo jomat i yokaachiel kodgi. 1 7Ne adoko mamor kaneS t e f a n o, gi Fo rt u n ato kod Akaiko nejobiro ira, nikech ne gichopona rem maneo n ego uchopi tone ok uchopo. 1 8N eg i ko n yo chunya, kaachiel gi maru bende.Joma kamago onego omi duong’

205 1 JO-KORINTHO 16:18

Mos Mogik 1 9Kanise manie gweng’ mar Asia

ooronu mos. Akula gi Priska, kaachiel gikanisa machokore e odgi, jomosou gimorkuom Ruoth. 2 0Jowete duto man kaooronu mos. Mosreuru duto ng’ato gin g ’ ato gi yogruok maler.

2 1An Paulo awuon ema andiko n umosni gi lweta awuon.

2 2Ka ng’ato ok ohero Ruoth to mondookuong’e! Bi, Yaye Ruoth.

2 3Ng'wono mar Ruoth Yesu obed kodu. 2 4H e rana obed kodu un duto ei Kristo

Yesu. Amin.

2061 JO-KORINTHO 16:19

1 An Pa u l o, jaote mar Kristo Ye s ukuom dwaro mar Nya s aye; ko d

ow a dwa Timotheo, Ne kanisa mar Nya s aye man Ko r i n t h o,

kaachiel gi jomaler duto man Akaya: 2Mad Ng’wono gi kuwe moa kuom

N ya s aye Wuonwa gi Ruoth Yesu Kristoobed kodu.

Nyasach Hoch Duto 3Pak ni Nya s aye ma Wuon Ru o d h w a

Yesu Kristo, kendo ma Wuon ng’wonokendo Nyasach Loch duto, 4en moloyow a

e chandruok duto mamakowa, mondow abed gi nyalo mar hoyo jomamokomanie chandruok, ka wahoyogi gi hochma Nya s aye osehoyow ago wan waweg i .5N i kech, mana kaka wan e achiel gi Kristoe chandruokge duto mane oneno, e kakawan kode e hoch mochiwo. 6Ka wanenomalit, to mano timorenwa nikech hochkod warruok maru; to ka wayudo hoch, toen mondo un bende uyud hoch. Hochmakamano miyou kinda kod dhil e chan-d ruok ma wan bende way u d o. 7E m o m i yogeno ma wan go kuomu ok yiengni,

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: Efeso KINDE NDIKO: 57 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie IyeB a rup Paulo mokuongo ne kanisa man Korintho ne ok otieko chandruok duto. Kata ne

okonyo weche moko kuomgi to moko mang’eny nepod odong’ manyaka ne otim.Mokuongo nochuno Paulo mondo olernegi kuom ng’ama nomiye teko mar yalo. We c h emang'eny mag miriambo nosewach kuome maok wang’eyo gimomiyo, kuom manonochuno Paulo mondo ondiki kuom teko mane en-go kaka Jaote. Bende otemo puonjokuom weche moko motegno to moloyo to kaka ginyalo konyo jowadgi modhier ma Jo-Kristo man kuonde mamoko.

T H O R R OLoch kuom jasigu nie baruwani aa chakruokne nyaka gikone. En barup osiepe, mane

ondiki gi jal mohero joge, kata obedo nine gisekethone kamano. Ka Paulo nyiso kit ngi-mane, kod kit Injili mar ja-Kristo to inyalo neno ng’wono mar Nyasaye katiyo kokelo berkuom rach.

Satan nigi teko kendo otemo mar ketho tich Nyasaye to Nyasaye pod nigi teko moloyekendo osiro ji duto mogene.

WECHE MOCHAN KAE GIN:1. Mos mar Paulo 1:1-11 2. Weche moko kuom timbe Paulo 1:12-2:13 3 . Weche moko kuom tich ja-Kriskto 2:14-6:104. Weche moko kuom Paulo 6:11-17:165. Golo chiwo ne joma odhier man Jerusalem 8:1-9:156. Paulo osiro luongne mar jaote 10:1-13:107. Weche mogik 13:11-14

2 Jo-Korintho

n i kech wang'eyo ni kaka un ko dwa eachiel e chandruok mwaneno, e kaka un eachiel bende e hoch machal gi manom i h oyow ago.

8Ok wadwar mondo ubed ka ukia,Jowe t e, kaka ne waneno masiche mapek epiny Asia. Ne oyie kuomwa masichem a d o n go kendo mapek moingowa ting'omi ne wajok gi bedo mangima. 9C h u t h o,ne wawinjo e chunywa kagima nosen-g'adnwa buch tho. To magi notimorenwamondo waket genowa kuom Nya s aye machiero joma otho, to ok kuomwa waweg i .1 0En mane oseresowa e dho tho malichkamano kendo obiro resowa. Ku o m ew a s e ke t o e g e n owa ni pod obiro resow a ,1 1ka umedo ko n yowa gi lemo maru .Mano nomi ji mang'eny nodw o ko n eN ya s aye erokamano kuom gwe t hm o m i yowa, ko dw o ko lamo mar ji mang'e-n y.

Paulo Oloko Chenro Mage 1 2Koro ma e sunga marwa: chunywa

m i yowa ratiro ni wasedak e pinyni, tom o l oyo e winjruok marwa kodu, ka walu-oro Nya s aye kendo ka wawuotho e lermar adier. Ok wasedak kamano nike c hwaluwo rieko mar pinyni, to nikech ng’-wono mar Nya s aye. 1 3N i kech okwandiknu gik matek maok unyal somo miuwinj tiendgi. Omiyo ageno ni, 1 4m a n akaka koro useng'eyowa moromo, e kakaubiro medo ng'eyowa chuth, mondouchop e okang' munyalo sungo ru nike c hwan, mana kaka wan bende wabiro sun-gore nikech un e odiechieng Ruoth Yesu.

1 5N i kech ne an-gi ratiro kuom wachni,ne achano mar limou mokwongo mondone uyudi gweth manya d i r i yo. 1 6N eachano mondo alimu kane anie wuodhaadhi Makedonia, kendo ne achano raw oi ru ka aa kuno, mondo ayud kony kuomue wuodha madhi Judea. 1 7Kane achanok a m a n o, uparo nine atimo kamano kaat u go? Koso uparo ni aloso chenroga kaj a p i n y, ma anyalo kiko wach ka ayie ni," E e e, Eee" kendo achako akwer ni "Ooyo,

O oyo?" 1 8Kaka Nyasachwa en jaadiera, wach

ma wesebedo ka wawacho kodu ok en"Eee" gi "Ooyo." 1 9N i kech Yesu Kristo,Wuod Nya s aye, mane wayalonu wachne,wan gi Sila gi Timotheo, ne ok en "ee" gi" o oyo", to osebedo "ee" kinde duto.2 0N i kech singruok ma Nya s aye osetimoko dwa duto kar rombgi gin "Ee kuomK r i s t o." Mano emomiyo kwalamo enying Kristo to wagoyo ni "Amin",k w a m i yo Nya s aye duong’. 2 1To Nya s ayeowuon ema osemiyo un kod wanwachung’ motegno kuom Kristo. En emao s ew i r owa, 2 2mi oketo kido kuomwamanyiso ni wan joge bende oseketo Ro h omare e chunywa kaka singo mar gimab i r o.

2 3A l u o n go Nya s aye mondo obedjaneno mara, ka anyisou ni ne ok aduo-go Korintho mana mondo kik akelnuk u yo. 2 4Ok wawach kamano nike c hwatemo bedo gi teko kuom yie maru, towatiyo kodu kaachiel mondo uchung'motegno e yie maru ka umor.

2 O m i yo ne ang'ado e pacha kuomwachni, ni ok nachak alimu kendo ka

limbena dikelnu kuyo. 2N i kech ka an emaa m i yo ubedo mokuyo, to en ng'awa mad i m i ya mor, ka ok mana un ma amiyo uchuny lit? 3Mano emomiyo ne andiko n uk a m a n o, mondo kane abiro iru to kiku m i ya kuyo un monego umiya mor.N i kech ang'eyo malong’o chuth ni kaamor to eka un duto bende umor. 4N ea n d i konu ka chunya chandore kendo lit;kendo pi wang'a ne chwer mang'eny,n i kech ne ok adwar mondo ami ubedm o k u yo, to ne adwaro mondo ung'e kakaaherou, un duto, gi hera matut.

Weyo Ni Jaricho Richone 5Ponono ng'ato osekelo chuny lit, an

ok ema osekelona chuny litno, to oseke l emana ni un, ka ok adwar jimbo wachno.6To kum ma osemi ng'atni gi ji mat h o t hkuomu koro oromo. 7Sani koro nya k au wene richone kendo uhoye, mondo kik

2082 JO-KORINTHO 1:8

k u yo mare dhiere nono. 8O m i yo akwayo umondo unyise ni koro eka uhere moloyo.9G i m o m i yo ne andikonu ne en mondoatemu ane kendo ang’e ka bende un jomanigi luor e gik moko duto. 1 0N g ’ ato ang'a-ta muwe yone richone an bende awe yo n e.N i kech ka awe yone ng'ato richone (kadipo an bende onego awene ng'ato e wachmoro amora) to atimo kamano kuomK r i s t o, nikech un, 1 1mondo kik satan low agi rieko n e, nikech wang'eyo chenro mag e.

Jotich Mag Singruok Manyien 1 2Kane abiro Troa mondo ayal Injili

mar Kristo kendo nayudo ka Ru o t hn o s e yawona dhoot, 1 3to ne pod aonge gik u we e chunya nikech ne ok ayudo ow a d-wa Tito kuno. Omiyo ne agoyo oriti nej ogo, mi adhi Makedonia.

1 4To erokamano ni Nya s aye, ma kindeduto telonwa kaka joma oselocho kuomK r i s t o, kendo ma ko n yore ko dwa kuomke yo tik mamit mar ng'eyo Kristo.1 5N i kech Nya s aye tiyo ko dwa kaka tikmamit mar Kristo e kind joma iwaro ko djoma lal. 1 6Ni joma lal wadum tik tho toni joma iwaro to wadum negi tik ngima.Koro en ng'a mowinjore gi tich machalkamano? 1 7N i kech wan ok wachal gi jim athoth mamoko, magajo wach Nya s ayemondo giyudie ohala. Wanto wan jomaN ya s aye oseoro kendo wawacho adiera enyime kuom Kristo.

3 Dibed ni wachako pw oyorenu ke n d o ?Koso wachako dwaro barupe mag

pwoch moa kuomu, kata mwab i r ogo iru ,kaka jomoko ohero timo? 2Un e baru p e-wa, mondiki e chunywa, kendo ma ji dutoo n g ' e yo, kendo somo. 3Unyiso ni unb a rupe moa kuom Kristo, matijwa oke l o,ma ok ondiki gi wino, to mondiki gi Ro h oMaler mar Nya s aye mangima, bende okma ondiki e kite mopa, to mondiki e chun-je mag dhano.

4Mano e chir ma wan go kuomN ya s aye nikech Kristo. 5Ok ni wan-gin yalo moro kuomwa wawegi mar tiyo

tijni, to nya l owa aa kuom Nya s aye.6O s e m i yowa nyalo mar bedo jotich mags i n gruok manyien, ma ok otenore kuomchik mondiki, to motenore kuom chuny,n i kech chik mondiki neko, to Roho chiwongima.

Duong’ Mar Singruok Manyien 7Koro ka tich mane okelo tho, mane

o n d i ke kite mopa, mane obiro gi duong’mondo omi jo-Israel kik ng’i wang’ Musatir nikech duong’ne kata obedo niduong’no nedhi ka ru m o, 8to donge dibedni tich mar Roho biro bedo gi duong'm a n g ' o n go moloyo? 9Ka tich mai n g ' a d o n ego ji bu ra nigi duong' kamano,to tich, ma keto ji kare, nyaka bed giduong' moloyo! 1 0N i kech gimane nigiduong' kindecha koro onge gi duong’m i n yalo pimo gi mano maduong' moloye.1 1To ka mano marumo nobiro gi duong’kamano to kare koro mano masiko nya k abed gi duong' mang'ongo moloyo!

1 2E m o m i yo ka koro wan-gi genomachal kama, waw u oyo gi chir mat h o t h .1 3Ok wachal gi Musa mane umo wang'emondo kik jo-Israel ne ka ler manie patwang'e ru m o. 1 4To pachgi nosiko ko d i-n o r e, nikech nyaka koroni raumno podoumo chunjegi ka isomo singr o u kmachon. Pod ok ogole nikech ra u m n oi golo mana ka ng’ato ni kuom Kristo.1 5Kata mana sani kisomo chik Musa toraum geng'o chunygi. 1 6To saa asaya man g ' ato olokore odhi ir Ruoth to ra u m n oi golo oko. 1 7Koro Ruoth e Ro h o n ogo ;kendo kama Roho mar Ruoth nitie, thuo-lo nitie. 1 8Koro wan duto mwanyiso pichamar duong’ Ruoth, ka ok waumo we n g e-wa, imedo lokowa mondo wamed bedomachal ko d e, ka duong' maw a n - go medomedore ma wuok kuom Ruoth, ma enRo h o.

Mwandu Manie Agulini Mag Lowo.

4 E m o m i yo, ka koro Nya s aye oseke-c h owa momiyowa tijni mondo

w atim, chunywa ok nyo s r e. 2Wa s e k we d o

209 2 JO-KORINTHO 4:2

timbe maling’ling’ mag miriambo makuodo wich, ok wakonyre gi wuond,bende ok wagaj wach Nya s aye, tow awuotho e ler mar adiera kendo wachi-wore ni ji duto, mondo chunygi orwakwae nyim Nya s aye. 3N i kech ka poni Injilim w ayalo og e n g ' o r e, to ogeng'ore mana nijoma lal. 4Joma kamago otamore yien i kech nyasach pinyni osedino pachgimondo kik gine ler mar Injili manyisoduong' mar Kristo, ma en e kido marN ya s aye. 5N i kech ok wayal wach kuomwaw awegi, to wayalo Yesu Kristo kakaRuoth, to wan wawegi wan jotichu kuomYesu. 6N i kech Nya s aye mane owacho ni,"Ler mondo orieny koa e mudho" emao s e m i yo lerne omenyo chunywa, momiy-owa ler mar ng'eyo duong’ Nya s ayemineno e lenda wang' Yesu Kristo.

7To mwandu maw a n - goni wating'o eagulni mag low o, mondo oya n gre ni tekomaduong' maw a n - goni oa kuom Nya s aye,to ok oa kuomwa wawegi. 8Pile idiyow am atek e yore duto, to ok dinwa; wadhiern o n o, to ok wajogi; 9i s a n d owa, to okjwang'wa; igoyowa piny, to ok tiekwa.1 0Kinde duto wawuotho ka wating'o thomar Yesu e ringr ewa, mondo eka ngimamar Yesu onere e ringr ewa. 1 1N i kech wanmwangima ochomwa gi tho kinde duton i kech wach Yesu, mondo ngima marYesu onere e ringr ewa mat h o. 1 2O m i yokoro wan tho tiyo kuomwa, to un, ngimat i yo kuomu.

1 3Ondik ni: "Ne ayie emomiyo neaw u oyo". Gi chuny mar yie machalre,wan bende wayie kendo waw u oyo,1 4n i kech wang'eyo ni Jal mane ochieroRuoth Yesu oa kuom joma otho biroc h i e r owa wan bende gi Yesu, kendo obiroke l owa kaachiel gi un, e nyime. 1 5M ag iduto timore mondo okonyu, mondo kakang'wono medo chopo ni ji mang'enym o l oyo, ji odwok erokamano ni Nya s aye,mondo Nya s aye oyud duong’.

1 6E m o m i yo chunywa ok nyo s r e. Kat aobedo ni ringr ewa maoko rumo kamano,to chunywa iloko manyien odiechieng’

kodiechieng’. 1 7N i kech chandru o km w ayudo matindo kendo makadho piyobiro kelonwa duong' mosiko ke n d om o l oyo chandru o k go duto. 1 8O m i yo okwachom we n g ewa kuom gik mineno, tokuom gik maok ne. Nikech gik mineno giwang' ru m o, to gik maok ne siko nya k achieng'.

Kar Dakwa Manie Polo

5 N i kech wang’eyo ni ka kirumwadakieni okethi, to wan gi ot ma

N ya s aye osegeronwa e polo, ma en otm o s i ko, ma lwet dhano ok og e r o. 2Ka p o dwan e kiruni to wachur ka wago m b omondo orwakwa gi odwa mar polo3n i kech ka waserwakore ko d e, to ok biy u dwa duk. 4N i kech kapod wadak ek i runi, to wachur gi pek modiyowa, tomano ok onyiso ni wadwaro we yor i n gruok maw a n - goni, to wago m b or w a kore gi ringruok manyien mar polo,mondo gima ok tho omwony manom at h o. 5N ya s aye ema oseikonwa chenromachalo kama, kendo osemiyowa Ro h okaka singo, ma singo gima biro.

6Kuom mano, wan-gi chir pile, ke n d ow a n g ' e yo ni ka pod wadak e ringr u o k n ito wan mabor gi Ruoth. 7Wadak kuomyie to ok kuom gik mwaneno. 8Waw a c h oni wan-gi chir kendo dwaher moloyowe yo dak e ringruokni mondo wadagk a n yachiel gi Ruoth. 9O m i yo thorr omarwa maduong' en mondo wat i mdw a r o n e, bed ni pod wadak e ringru o k n ik ata ka wase aa. 1 0N i kech nyaka wan dutow abi wachung' e nyim kom bu ra marK r i s t o, mondo ng'ato ka ng'ato oyud gimaowinjore gi gik mane otimo kapod enr i n gruok kata gin gik mab e yo, kata mari-c h o.

Tich Mar Kelo Winjruok 1 1N i kech koro wang'eyo gima luoro

Ruoth en, watemo ywayo ji. Wan toN ya s aye ong'eyowa malong'o, ke n d oageno ni un bende ung'eyowa malong'ochuth e chunyu maiye. 1 2Ok wat e m

2102 JO-KORINTHO 4:3

pw oyorenu ke n d o, to wamiyou gimau n yalo sungo ru go kuomwa, mondo uyudgima unyalo dw o kogo joma sungo r en i kech timbegi maoko mineno to okn i kech gima ni e chunygi. 1 3Kapo manon yalo miyo wachal joneko, to obedon i kech Nya s aye; to ka pachwa ni kare, toen kamano nikech un. 1 4N i kech hera marKristo chunowa mondo watim gik mwa-t i m o, nikech wan-gi ratiro ni ng'ato achielnotho ne ji duto; omiyo ji duto notho.1 5To notho ni ji duto mondo joma ngimakoro kik bed mangima mana ni gin giwe-gi, to mondo gibed mangima ni Jal manotho mochako ochier nikech gin.

1 6O m i yo chakre sani koro ok wang’en g ' ato e yo mapiny ng’eyogo ji. Kat aobedo ni kinde moko ne wang’eyo Kristoe yo makamano, tinde ok watim kamanoke n d o. 1 7E m o m i yo ka ng'ato ni kuomKristo to en chwech manyien; gikmachon osekadho, neuru, gik manyienosechopo! 1 8M agi duto oa kuom Nya s aye,mane ogolo sigu mane nie kindwa ko d eko t i m owa osiepene kuom Kristo, ke n d oo m i yowa tich mar loko wasike osiep e n e :1 9tiende ni Nya s aye ne timo winjruok gipiny kuom Kristo, ka ok okwano richo ji ewigi. To wan ema osemiyowa wachmanyiso ji kaka digibed e winjruok giN ya s aye. 2 0Kuom mano, wan e jombetrem ag Kristo, wachalo kagima Nya s ayeko n yore ko dwa kuom ywayo ji ire.Wahombou ka wachung' kar Kristo,mondo uwinjru kod Nya s aye. 2 1N ya s ayen o keto Jal mane onge richo obedo richomondo kuome wabed joma kare magN ya s aye.

6 Kaka Jotich kaachiel gi Nya s aye wak-w ayou mondo kik ukaw ng'wono

N ya s aye museyudo ka gir tugo. 2N i ke c howacho ni,

"Ne awinji e saa mowinjore; chuthone akonyi e odiechieng' mar war-ruok. Awachonu ni, ma e saa marN ya s aye mow i n j o r e, ma eodiechieng warruok.

Pek Ma Paulo Oyudo 3Ok wadwar ni ng'ato oyud ke t h o

moro amora e tichwa, omiyo wat e m omondo kik wachwany ng'at o. 4Wan kakajotich Nya s aye wanyisore e yore mang’e-ny kaka: dhil maduong’, sandruok, chan-d ruok kod e masiche; 5e goch, e tuech, eko ko, e tich matek, e fuwo nindo otienom a n g ' e n y, gi riyo kech; 6kuom ritru o km a l e r, kuom ng'eyo, kuom kinda, kuomn g ' w o n o, kuom Roho Maler gi hera maradier; 7kuom wacho adier, kendo kuomt e ko mar Nya s aye. Watimo gigi duto kaw ating'o gilweny mag ngima makare elwetwa ko rachwich gi ko racham; 8k ai m i yowa duong' kendo ichayowa; ike t h onyingwa kendo ipw oyowa, joma odim-bore to ikaw owa ka joma ketore; 9j o m aong’ere to wachal joma ok ong'e, ke n d owachalo joma chiegni tho, to pod inenomana ka wangima angima, igoyowa to okn egwa; 1 0w a k u yo, to wasiko wamora m o ra, wadhier, to wamiyo ji mat h o t hd o ko jo mwandu, wanenore ka gimawaonge gimoro, to kare wan ema wan gigik moko duto tee.

1 1Yaye jo Ko r i n t h o, waw u oyonu kawan kodu thuolo kendo ka chunywa oya-worenu malach. 1 2Wan ok wapandonuh e rawa, to un ema upandonwa. 1 3Kaa n yalo wuoyonu kaka nyithinda, to aw a-chonu ni, un bende yaw n w a u ru chunyumalach!

Kik Uriwru Gi Jopiny 1 4"Kik uriwru gi jopiny. Nimar en win-

j ruok mane ma ber gi rach dibedgo eachiel? Koso ere kaka ler gi mudho didagk a n yachiel? 1 5Wi n j ru o k mane ma Kriston i go gi Obel? En ang'o madiriw ng’amaoyie gi ng'ama pok oyie? 1 6Wi n j ru o kmane ma Hekalu mar Nya s aye nigo ginyiseche manono? Nikech wan e Hekalumar Nya s aye mangima! Mana kakaN ya s aye owuon osewacho ni: "Abiro dake igi kendo abiro wuotho e diergi ke n d oabiro bedo Nyasachgi to ginibed joga . "

211 2 JO-KORINTHO 6:16

1 7" E m o m i yo auru kuomgi ke n d op ogr e u ru kodgi, Ruoth ow a c h o. Kikumul gima ochido, eka narwaku."1 8 ”A n abed Wuonu to unubedyawuota gi nyiga, Ruoth Manya l oGik Moko Duto ow a c h o."

7 Koro osiepena mageno kaka wan-gis i n gruokgi, wapw o d h r e u ru kuom

gik moko duto machido ringruok gichuny mondo wadok jomaler chuthn i kech waluoro Nya s aye.

Mor Ma Paulo Nigo 2Yaw n w a u ru chunyu. Pok watimo ni

n g ' ato marach kendo pok waketho nen g ' at o, bende pok wamayo ng'ato girek w a ko n yore gi wuond. 3Ok aw a c hwe c h egi mondo ang'adnu bu ra kakaj o ke t h o, nikech, kaka nasewachonu mote-l o, wagenou gi genruok maduong' echunywa, kendo waikore tho kodu ke n d obedo mangima kodu. 4An gi chirmaduong' kuomu; asungo ra matek nike c hun! Kaparou to chunya yudo jip mat h o t hkendo e chandruokwa duto, chunyaopong’ gi mor motiak.

5N i kech, kata kane wabiro Make d o n i a ,r i n gr ewa ne ok oy we yo mak oneno sandmak rum; dhawo nolw o r owa gi oko tochunywa nopong' gi luoro. 6To Nya s aye,majiwo joma chunygi onyo s o r e, noji-w owa kane Tito obiro irwa, 7to ok bironekende ema nojiwowa, to hoch maneu h oyego bende nojiwowa. Nonyisow akaka un-gi siso mar nena, kendo kakachunyu otur, kendo kaka uiko ru marchwaka ma mago duto nomiya amorm o l oyo.

8N i kech kata ka barupa mane andiko n un o m i yo ukuyo, to ok anyal timonu mos.Kata kamano ne atimo mos, nikech anenoni barupano nomiyou chuny lit, to manam atin nono. 9To koro amor, ok nikech neuyudo chuny lit, to nikech chuny litnon o kelonu lokruok. Nikech nubedo gichuny lit mar Nya s aye, kendo ne oku h i n yo ru e yo moro amora nikech wan.

1 0N i kech kuyo mar Nya s aye kelo lokru o k ,m a kelo warruok kendo ok mi way w aga n g ’ e, to kuyo mar piny kelo tho. 1 1N e u rugima kit kuyo mar Nya s aye osenyago engimau: osemiyo udoko joma otang’ makbadhre ni loso weche manie dieru. Ko r ousin gi timbe mamono; uluoro donjo ericho kendo; uhera kendo ugombo mondoamed ko n you e wachno kendo uiko rukumo joma oke t h o. Koro usepw o d h o ruu d o ko maler e wach mane otimore ed i e ru. 1 2O m i yo kata kane andikonu to neok en nikech wach ng'at mane otimom a rach, kata nikech joma notimnigim a rach, to ne andikonu mondo, e nyimN ya s aye, uneye kaka ugenowa. 1 3M ag iduto osejiwowa.

Kaachiel gi jip mane wayudo ko akuomwa wawegi, moloyo to ne wamorkane waneno mor mane Tito nigo, nike c hdhial mane umiye. 1 4N oyudo asesun-gorene nikech un, kendo koro ok usekuo-do wiya. To mana gik moko dutomwasebedo ka wawachonu gin adiera ekaka sunga mane wasungo r ego ni Titokuomu bende osedoko gima adier.1 5O m i yo koro hera moherougo oseme-dore moloyo, koparo kaka un duto neuwinjo wachwa, kendo kaka ne urwake giluoro kod kibaji. 1 6Amor sidang' ni anya-lo bedo gi geno kuomu chuth.

Jip Kuom Chiwo

8 To koro Jowe t ewa wadwaro ni ung'egima ng'wono mar Nya s aye osetimo

ni kanise man Makedonia. 2Kata obedo nigiseneno malit mokalo pimo, kendo gid-hier ahinya kamano, to mago osemiyogimedo bedo mamor moloyo, kendo chi-w ogi mar ng'wono osemedore mokalop i m o. 3Anyisou adier ni ne gichiwore marchiwo kaka ginya l o, kendo moloyo nya l o-gi. Ka onge ng’ama ochunogi, 4ne gisay-owa ka giramo ni gin bende nyaka gichiwm a korgi kuom ko n yo jo Nya s aye. 5N egichiwo mathoth moloyo kaka ne waparo!M o k u o n go ne gichiwore ni Ruoth; ekabang'e gichiwore ni wan bende, kaka

2122 JO-KORINTHO 6:17

N ya s aye dw a r o. 6O m i yo ne wajiwo Tito,kaka en ema nochako tijni e dieru, mondoodhi kode nyime nyaka chop otiek tijn g ' w o n o n o. 7To ka umewo mokalo e gikm o ko duto ma un-go, kaka: yie maru, gilosou, gi ng'eyou, gi ikruok maru marko n yo, kod hera muherow ago wadwaro nitij ng'wononi mar chiwo bende utimiem aber moloyo.

8Ok amiu chik kuom wachni, to any-isou kaka joma oikore ko n yo tich Nya s ayemondo at e m go herau ka bende en heram a d i e r. 9N i kech ung'eyo ng'wono marRuodhwa Yesu Kristo kaka chal, ni kat aobedo ni ne en gi mwandu, to nodokom o d h i e r, nikech un, mondo un ubedjomwandu nikech dhiern e n o.

1 0Koro ma e pacha kuom wachni: Sanikoro ber mondo utiek tich mane uchakoh i ga mokalo. Un emane uchako tijnim o k u o n go, ok nukuongo chako chokoke n d e, to nukuongo bedo gi dwaro marchiwo giu bende. 1 1O m i yo koro dhiurunyime gi tijno nyaka utieke! Beduru gii k ruok mar tieke mana kaka nubedo gichenro mar chake, to timuru kamanomana gi giu maun-go. 1 2N i kech un gid-waro mar chiwo, to Nya s aye biro rwakochiwono kaluwore gi gik maun-go mun-yalo chiwo, to ok gik muongego.

1 3D w a r owa ok en mondo jomokoodong' gi ting' mayot to un wamiu ting'mapek, to dw a r owa en ni ji duto ochiwm a r o m r e. 1 4To sani ma un-go mog u n d h obiro ko n yo dwaro ma gin-go, mondo unbende achien ma gin-go mogudho biroko n yo dwaro ma un-go. Kamano otimoreto ubiro bedo gi ko n y ruok maromre,1 5mana kaka ondiki ni, "Ng'at maneo c h o ko mang'eny ne ok obedo gi mat h o t ha h i n ya kendo ng'at mane ochoko manok,ne ok obedo gi matin mohingo".

Oor Tito Korintho. 1 6A dw o ko erokamano ni Nya s aye

m o s e ke t o, e chuny Tito, dwaro mar ko n y-ou, mana kaka an bende an-go. 1 7Ne oko r w a ko mana kwayowa ke n d e, to ne ochi-

wore kende en owuon mar ko n you, mikoro ero obiro iru kuom dwarone ow u o n .1 8To bende waoro ow a dwa moro ko d e,mong'ere e kanise duto ne tije mar Injili.1 9To ok mano ke n d e, kanise ne oy i e r emondo odhi ko dwa e wuodhwa mar teroc h i w o. Tijno watimo mondo wami Ru o t howuon duong' kendo mondo ji ong'e niw a i kore ko n yo. 2 0Wa dwaro mondo ji kikne rach moro e yo mwat i ye tij mich marng'wononi. 2 1N i kech watemo mat e kmondo watim mab e r, ok e wang' Ru o t hke n d e, to e wang' dhano bende.

2 2Jal machielo mwaoro kodgi en ow a d-wa mwasetemo mwaneno ni en ng'amaochiwore ni tije mangeny, to sani ko r oochiwore moloyo nikech gen mog e n o u .2 3Tito to anyalo loso kuome kaka nyi-wuodha kendo jatich mwat i yogo kaachiele dieru, to jowe t ewa mamokogo to ginjoma kanise Ooro, mondo omi Kristod u o n g. 2 4O m i yo nyisuru jootew ago ni unjoma ohero ji, mondo kanise duto oyie nis u n gawa kuomu ok en mar oyuma.

9 Onge tiende mondo andiknu kendokuom kony monego oor ni joma

ler, 2Ang'eyo ni uikoru konyo, kendoasesungou ni jo Makedonia, ka anyiso-gi ni owete man Akaya osebedo moiko-re konyo chakre higa mokalo kendoramo maru osejiwo thothgi. 3Koro eeaoro owetegi mondo sungawa kuomukuom wachni kik lokre mana wechemanono; to mondo giyudu kuiko rumana kaka ne asewachonigi. 4Nono to,ka jo Makedoniagi obiro koda moyudoka ok uikoru, wiwa dikuodi, (ka okaloso e wichkuot ma un bende duyudi)n i kech geno maduong’ mwaseke t okuomu. 5Kuom mano ne aneno ni bermondo ajiw owe t egi mondo olimuchon mondo utiek chenro duto magchip ng'wono mane usesingoru marchiwo. Kamano, ka abiro to anayud kachiwo maru mar ng'wono oiko r e,kendo mano nonyis ni uchiwe gi ng'-wono, to ok kuom achuna.

213 2 JO-KORINTHO 9:5

Chiwo Migolo Kuom Ng'wono. 6Pa ru ru wachni: Ng'at mokomo ko d h i

manok kayo cham manok, to ng'at moko-mo kothe mang'eny kayo cham mang'eny.7N g ' ato ka ng'ato mondo ochiw kakac h u n ye oy i e r o, ma ok oy w ago ang'e, kat an i kech ochune, nimar Nya s aye oheron g ' at ma chiwone ka mor. 8To Nya s ayen yalo miyo ubed gi gweth mog u n d h o,mondo kinde duto ubed gi gik moko dutom u n yalo ko n yo ru go un uwegi, ko dm a m o ko malang' munyalo ko n yogoj o m a m o ko. 9Kaka ondiki ni,

"Ochiwo gige ni joma odhier gin g ' w o n o, ber mare osiko nya k achieng’."

1 0Koro Jal machiwo kodhi ni jako m o,kendo mamiyo jachiemo makati biro chi-wonu kendo medonu dimang'eny ko d h im i komo kendo obiro miyo timu makarem e d o r e. 1 1Obiro miyo udok jomwandu eyore duto, mondo ubed mang'won kinded u t o, kendo mondo ji mang'eny odw o kerokamano ni Nya s aye kuom mich manew ateronigi koa kuomu.

1 2N i kech tich mutimoni ok chop manadwaro jomaler ke n d e, to bende omiyo jidw o ko erokamano ni Nya s aye nike c hkony ma giyudo. 1 3Kuom nyiso niuchung' ko dwa e tijni, umiyo Nya s ayeduong' nikech mano nyiso ni umako chikmar Injili mwahulo, kuom ng'wono maneo m i yo uyie pogo kodgi giu, kaachiel gij o m o ko bende. 1 4O m i yo gibiro lamonuN ya s aye, ka chunygi otwere kodu, kuomng'wono mogundho ma Nya s aye osemiy-ou. 1 5Wago u ru erokamano ni Nya s ayekuom michne maduong’ mokalo apima!

Paulo Osiro Tije Kaka Jaote

10 Koro an Paulo awuon akwayo ukuom muolo kod ng'wono mar

Kristo – ma ji wacho ni amuol ka alosokodu wang' gi wang' to ni akwiny ka anm abor kodu! 2A s ayou ni kik umi abi iru kaag e r, kaka ajab e d oga ni jomoko maparo niwadak e pinyni kwaluwo dwaro jopiny.

3N i kech kata obedo ni wadak e pinyni, took wakedi kaka jopiny ke d o. 4N i ke c hg i lweny mwake d ogo ok gin mag pinyni,to gin gilweny mager mag Nya s aye,m w a ko n yo r ego kuom muko kuondemochiel moteg n o. 5Wa ketho mbekni ko driekni mag wuondruok duto mag sungad h a n o, ma dino ni ji yor ng'eyo Nya s aye,kendo wat we yo paro ka paro mobam, miwami owinj Kristo. 6A d i e r, wabiro kumokit ng'anjo moro amora e dieru, nya k achop un duto ubed joma obolore chuth.

7U n g ’ i yo gik moko mana mothanyo r egi oko. Ka ng’ato ang’ata paro ni en ng’atK r i s t o, to kik gimoro wuonde ni en ng'atKristo moloyowa! 8N i kech kata ka dipo nia s e s u n go ra mokalo kare kuom teko maw a n - go ma Ruoth osemiyowa mar gerou,to ok mar kethou, to wiya ok kuodi kat am atin. 9Ok adwar mondo anenra kag i m aabw ogou gi barupena. 1 0N i kech jomokokuomu wacho ni, "Baru p ege pek ke n d ok w i n y, ka en ko dwa e ringruok toonenore ng'ama yo myom, kendo koya l oto wechene onge tich." 1 1Joma wuoyokamano nyaka ng’e ni weche m w aw a-chonu e baru p ewa mwandikonu ka waonge,ema bende watimo ka wan kodu.

1 2C h u t h o, ok dwahedhre mar ke t o r e,k ata pimore gi jogogo mating'ore malo,kaka joma lich mokalo. Joma kamagoo f u w o, kuom pimore gi rapim mag i ng i wegi ema gike t o, kendo kuom ng'adobuchgi kendgi, kaka joma lich. 1 3Wan took dw a s u n gre mokalo kiewo moke t n w a ,to wabiro keto sungawa kama onegoog i k i e, kaluwore gi kar tich ma Nya s ayeosechanonwa, ma okwako nyaka ko ruko n o. 1 4O m i yo ka wasungore ni tendw ao k w a ko nyaka ko ru ko n o, to ok wakaltong'wa nikech wan emane wakuongochopo iru gi Injili mar Kristo bang'wuotho wuoth marab o ra. 1 5To bende, okdw a s u n gre mokalo tong'wa kuom tichma jomoko nono ema timo. To genowa enni, kaka yie maru medo gerore, e kakatong'wa mar Injili biro medo ya r o r e,1 6mondo eka wayal Injili e pinje mab o r

2142 JO-KORINTHO 9:16

m oyombou. Nikech ok wadwar sungo r ekuom tich ma ng'at machielo ema otimo ekare mar tich. 1 7To "Ng'at madwaro sun-go r e, mondo osungre kuom Ru o t h . "1 8N i kech ng'at mapw oyore kende ok emaji yiego, to mana ng'at ma Ruoth pw oyo.

Paulo Kod Jo-ote Mag Miriambo

11 Ageno ni ubiro bedo mang’wonkoda kuom fupa madundoni, ma

bende usebedo ka uyiego. 2N y i ego omakakodu machalo gi nyiek Nya s aye. Ne asin-gou ne dichwo achiel ke n d e, ma en Kristomondo omi achiwu kaka nya ko masili nien. 3To aluor ni dipo ka pachu oke t h o r e,mi uwe hera matut kendo maler muhero-go Kristo, mana kaka Hawa ne thuolowuondo gi miriambone mariek. 4N i ke c hka ng’ato obiro e dieru ka yalonu Ye s um o p ogore gi mano mane waya l o n u ,kendo kata uyudo Roho machielo gi manomane uyudo, kendo uyie gi Injili moroa m o ra mopogore gi mane uyudo, ke n d ou c h i kone itu gimor. 5To ok apar ni anpiny ahinya moloyo "joote" mamokomukwano ni dongo malichgo! 6N ya l obedo ni ok ang'ith e wuoyona, kat ak a m a n o, an gi ng'eyo kuom gik maa p u o n j o. Wasebedo ka waleronu we c h eg ikinde ka kinde.

7Mitka ukwana jaketho nikech nea dw o ko ra piny, mondo eka ating'u malo,kane ayalonu Injili mar Nya s aye maoka dwaro chudo koa kuomu? 8Ne amayokanise moko e yor yudo kony eka mondoatinu. 9Kendo kane at i yo e dieru, to ne oka m i yo ng'ato ang’ata ting' mapek e kindemane an gi dwaro moro amora, nike c howete moa Makedonia nokelona gikm o ko duto mag ko n y ruok. Asetemom atek mondo kik abednu misigo e yomoro amora, kendo pod abiro medo timok a m a n o. 1 0C h u t h o, ka pod adiera marKristo nikuoma, onge ng'ama biro chun-go sunganani e gwenge mag Akaya .1 1Nang'o? Nikech ok aherou ko s o ?N gang'. Nya s aye ong'eyo ni aherou. 1 2Toabiro dhi nyime katimo gima at i m o n i

mondo ageng' "joote" mamoko masun-gore kendo wacho ni gitiyo tich machalregi marwa. 1 3Jo s u n gago ok gin jootem a d i e r. Gin joote mag miriambo, ke n d ogiriambo kuom tich mag i t i m o, ka gike-tore mondo gichal gi joote madier magK r i s t o.

1 4To maok nyal kaw owa gi wuoron i kech kata Satan bende wuondore ko ke-tore kaka malaika mar ler. 1 5Kuom manowachni ok wendo kuomwa, ka jotichs atan bende oriedo mondo okwan kakajotich mag tim makare. To e giko gibiroyudo kum mowinjore gi timbegi.

Sunga Paulo E Chandruok1 6A n u oyo: Kik ng'ato kawa ni afuwo.

To ka uhero, to kaw a u ru kaka ng'at mofu-w o, mondo an bende asungrae mat i n .1 7Gima koro adwaro wachoni ok Ru o t hema oyiena mondo awachi, to awache eyor fuwo. 1 8N i kech ji mathoth sungo r ekaka jopiny sungo r e, an bende we u rua s u n grae matin. 1 9Un uwegi ukaw o runiuriek, to pod urwako joma ofuwo gir i e ko u go tee! 2 0Chutho urwako koda kajoma lokou wasumbini mag-gi, kata mak awo giu e yor mecho, kata ma gajou, kat ama tiyou githuon, kata ma diyou pinykendo thalo lembu! 2 1Ayie kawo wichkuotm u keto kuomano; nikech wan ne okw a n yal timo gik majogo timo, nike c hw a n yap!

To ka ng'ato nyalo hedhore mar sun-gore kuom gimoro amora - aw u oyo kakang'ama ofuwo - to an bende anyalo sun-go ra mana kaka gin. 2 2Di gibed joH i b rania? An bende an. Di gibed joI s rael? An bende an. Digibed nyikwaI b rahim? An bende an. 2 3Di gibed jotichKristo? (Ka aw u oyo kama to achaloj a n e ko) An awuon an jatich mab e rm o l oyo! Asetiyo matek moloyo; osetwe yae od twech kinde mang'eny moloyo ;oserodha gi del kinde mang'eny moloyo ;kendo asebedo machiegni gi tho kindemang’eny moloyo. 2 4Jo - Yahudi ne ochwa-da del piero adek go c h i ko nya d i b i c h .

215 2 JO-KORINTHO 11:24

2 5Bende jo-rumi norodha nyadidek gil u d h e, kendo ne ochiela gi kite dichiel. Yiene obarore koda e nam nyadidek, ke n d ochieng' moro ne ariyo e dier nam otienokod odiechieng 2 6E wuodhega mat h o t h ,aseneno masiche e aore mopong;a s e t h ago ra e lwet jomecho, e dier joYahudi wetena kod joma ok jo-Ya h u d i .Masiche ne olw o ra e mier madongo, et h i m b e, e at a r o, kendo e dier 'Jowete' maw u o n d o r e. 2 7A s e t i yo matek gi lwe t e n a ,kendo asechandora malit, ka afuwo nindon dalo mang'eny. Kech osechama, ke n d or i yo oseloya; kinde mathoth asebedo kaaonge gi chiemo moromo, asew u o t h oduk. 2 8To ewi mago duto, an gi ting’machielo modiya mar paro kuom kanised u t o. 2 9Ka ng'ato nya p, to donge an bendea d o ko manyap kode? Koso ka ng'at oodonjo e richo, to donge litna?

3 0Ka ochuna ni nyaka asungra, to ab i r os u n go ra, kuom gik manyiso nyaw o n a .3 1N ya s aye ma Wuon Ruoth Yesu mai p a ko nyaka chieng’, ong’eyo ni ok ari-ambi. 3 2Ka an Damaski, jatelo manie bw oruoth Areta noketo jorit e ra n ga dala marjo-Damaski mondo omaka. 3 3To ne at o n y,kane oketa ei okapu, mi olora piny kakad-ho e otuchi manie kor ohinga.

Fweny Ma Paulo Noneno KodKudho Manie Ngimane

12 N yaka asungra kata obedo nis u n ga masungo rago ok ko n y

g i m o r o. To koro aw u oyo kuom lek gif weny mane Ruoth omiya. 2A n g ' e yo jaKristo moro mane oyudhi moter e polomar adek, higni apar ga n g ' wen mokalo(Akia kata notere kuno e ringruok kat anodhi gi chunye - Nya s aye ema ong'eyo )3Kendo ang'eyo ni ng'atni kata e ringru o kk ata ok e ringrouk nodhiyo kuro, (oka n g e ’ yo - Nya s aye ema ong'eyo) 4m o t e r en yaka e para d i s o. Kuno nowinjoe we c h emalich ma ok oyiene dhano losoe. 5A b i r omana sungo ra kuom ng'at machalok a m a n o, to ok anyal sungo ra kuomaawuon - makmana ka asungo ra kuom

g i go manyiso nyawona 6To kata ka dahermar sungo ra, to ok dikawa ni afuwo,n i kech gik ma dimi asungra gin adier. Took abi sungo ra, nikech ok adwar ni ng'at oo k awa ni an ng'ama lich moloyo gikmosene ka at i m o, kendo mosewinj kaaw a c h o.

7To mondo geng’a kik asungra kuomgik malich miwuoro mane aneno e fwe n y,ne omiya kudho machwoyo ringra .Kudhono ne en jaote mar Satan, ma noormondo osanda eka otama kik asungra .8Ne alamo Ruoth nyadidek kuom wachni,ka asaye mondo ogolna kudhono; 9to neo dwoka ni, "Ng'wonona mamiyi oromi,n i kech kama nyawo nitie ema teko n at i yoe moloyo" Emomiyo, abiro medo sun-go ra gi ilo kuom nyaw oga, mondo ekat e ko mar Kristo osik kuoma. 1 0M a n oo m i yo nikech Kristo awinjo maber en yawo maga, kata aya n y, kata chandru o k ,k ata sand, kata midhiero, nikech ka anya pkoreka atek.

Gima Paulo Paro Kuom Jo-Korintho1 1Un ema umiyo at i m o ra kaka ng'ama

o f u w o. To joma onego opw oya gin un,n i kech kata ka achalo ng'ama nonok a m a n o, to 'joote' mudhialo ni lichgo oko l oya kata matin. 1 2Gik manyiso ni ng'at ojaote mar adier, magin ranyisi gi honnikod gik madongo - d o n go miwuoro, neatimo e dieru ka ahora mos ahinya. 1 3E nang'o mane atimo ni kanisa mamoko maun ne ok atimonu, makmana ni un ne oka m i you ting’ mapek mar ko n ya? Ka p omano ne rachnu to mondo uwena!

1 4Koro aiko ra biro limou e limbenamar adek. Ka abiro to ok abi miyou ting’mapek, nikech un ema adwarou, to okgigeu. Mano en gima ong'ere, nike c hnyithindo ok ema onego okan mwandu nijonyuolgi, to jonyuol ema onego oken ninyithindgi. 1 5E m o m i yo aiko ra mar miyo ugik moko duto ma an go, koda ka ngi-mana bende, mondo eka akonyu. Ka anaherou malach kamano, koro un onegou h e ra matin adier? 1 6Koro unyalo yie

2162 JO-KORINTHO 11:25

koda nine ok abedonu ting' mapek. Topod unyalo wacho ni ne ako n yo ra gi riekamaricho mondo amau ling'ling'. 1 7To bedine amayoue giru moro kuom joma neaoro iru? 1 8Ne ajiwo Tito mondo obi iru ,kendo ne aoro ow a dwa machielo mondoobi ko d e. Mitki Tito owuon nomayo ugiu? Donge en kod an ne wat i yo e dieruka wan gi chuny machalre kendo ka walu-wo yo machalre?

1 9Samoro nyalo bet ni uparo ni wat e-mo pw oyorenu kuom wuoyonu kama.N gang'! Waw u oyo e nyim Nya s aye manakaka jo Kristo. Osiep ewa mwag e n o,n g ' e u ru ni gik moko duto mwatimo wat i-mo mondo wag e ru. 2 0Aluor ni ka ab i r oi ru kuno to anyalo yudou ka ok uchalkaka adwaro ni uchal, kendo un bendeu n yalo yudo ka apogo ra gi kaka udw a r oni abedi. Aluor ni anyalo yudo ka nitied h awo gi nyiego, gi mirima, gi ichlit, gia j a ra, gi kuoth, gi sunga kod ko ko e dieru .2 1Aluor bende ni ka achako alimou ke n d oto timbeu nyalo miyo Nyasacha kuodw i ya e nyimu, mi ay w agi nikech jim athoth kuomu osetimo richo kendo poko l o kore owe yo dw a n y ruok, terruok ko da n j awo mag i s e t i m o.

Siem Mogik

13 Ma koro dhi bedo limbena maradek malimo ugo. To mana kaka

N d i ko wacho, "Adiera mar wach nya k alosi e nyim joneno ariyo kata adek."2Kaka ne asiemou e limbena mar ariyo, ekaka amedo siemou sani ka aonge kodu nika abiro to ok nawe mak akumo jogomane otimo richo motelo kod jorichom a m o ko duto 3n i kech uwacho ni udw a r o

mondo ubed gi ratiro ka Kristo ema miyat e ko mar wuoyo adier. En ok onya pko t i yo kodu, to otiyo gi teko e dieru .4N i kech, kuom adier, ne oyie dokom a n yap kane igure, to koro ongima kuomt e ko Nya s aye. Mano e kaka wan bendew a n yap ka wan kuome, to kuom tekoN ya s aye wan roteke kwat i yo kodu.

5N o n r e u ru mondo une ane ka bendeun gi yie. Adier, temreuru ane! Be un giratiro adier ni Kristo nie iu, makmanaka userem chuth? 6Ageno ni ubiro yudoni pok warem e penj. 7Koro walamoN ya s aye ni ok ubi timo gimoro amoram a rach, ok mondo eka ji onewa kakajoma oselocho, to mondo un utim timbem ab e yo, kata kapo ni wantowanenorenu kaka joma oserem. 8N i ke c hok wanyal timo gimoro amora make d ogi adiera, to mana ma adiera. 9N i ke c hwan wamor ka wanya p, to un utek.O m i yo walamonu mondo udok mal-ong'o chuth. 1 0Ma e gima omiyoa n d i konu gigi ka aonge kodu, mondo kaachopo iru to kik ako n y ra gi geroe t e kona - teko ma Ruoth omiya en margerou to ok mar kethou.

Mos Mogik 1 1Koro mogik Jowetena, oritiuru, losu-

ru yoreu mobam, winjuru wechena, bedu-ru gi winjruok e kindu, kendo dag u ru gik u we. Eka Nyasach hera kod kuwe nobedkodu.

1 2M o s r e u ru un duto ng'ato gi ng'ato giyogruok maler. 1 3Joma ler duto omosou.

1 4Mad ng'wono mar Ruoth Ye s uK r i s t o, gi hera mar Nya s aye, gi lalru o kmar Roho Maler obed kodu un duto.

217 2 JO-KORINTHO 13:14

1 An Pa u l o, ma jaote, maok oor gidhano kata gi lwet dhano to noor gi

Yesu Kristo kod Nya s aye Wu o r o, manochiere oa kuom joma otho 2kaachiel gij owete duto man koda,

Ne kanise man Galatia: 3Ng'wono kod kuwe mondo obednu

koa kuom Nya s aye Wuonwa, kod Ru o t hYesu Kristo, 4ma nochiwore nike c hr i c h owa mondo ogonywa waa e ke t h ru o km ag ndalogi, kaluwore gi dw a r oN yasachwa kendo Wuonwa, 5en emamondo oyud duong' mochwere nya k a

chieng’. Amin.

Onge Injili Machielo 6Awuoro ahinya ka useloko ru piyo p i yo

n o n o, mi uwe yo Jal mane oluongou kuomng'wono mar Kristo, kendo koro uluwoInjili mopogore gi mane opuonju, 7m achutho ok en Injili kata matin. Ku o ma d i e ra nitie jomoko marundo pachu kagitemo mondo gilok Injili mar Kristoobed maga l agala. 8To ka ng'ato dipuonjuWach Maber machielo mopogore gi manomane wapuonjou, bed ni en wan, kat a

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: Ok ong’ereKINDE NDIKO: 48 kata 49 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie Iye Paulo noseyalo ne Jo-Galatia e wuodhe mar tero Injili mokwongo-(Tich Joote 13:14-

23). Bang' kane osewuok kae to nenore ni jo-Yahudi moko moyie nobiro ka chuno jo-Ogendini moyie ni nyaka gimak chik Musa eka inyalo wargi. Paulo ondiko ka siemogikuom puonj marachni konyisogi ni Ibrahim mane odak higni 400 kane pok ondik chikeMusa nowar nikech noyie kuom Injili. Kuom mano ere kaka inyalo wachi ni mako chiknyalo waro ng’ato kata nyalo miyo ng’ama oyie kuom Kristo bedo ng’at makare moloyo?Paulo siro maa motegno kowuoyo kuome owuon kaka Jaote kendo ojiwogi mondo giwuothikaka jo-Kristo.

THORRO: Paulo siro Injili gi tekone duto konyisogi ni dhano yudo warruok mana kuom ng’wono

mar Nyasaye kokadho e yie kuom Kristo, kendo onge yo moro machielo. Puonj morom o p o g o re en ketho adiera mar Nyasaye. Oketwa kare e wang' Nyasaye kuom yie 2:16,kendo wabedo jo-Nyasaye (yawuot Ibrahim) mana e yo achielno, kuom yie 3:17. Nikechwan thuolo kuom Kristo, kik koro wawe ng'ato ang'ata wuondwa ni nyaka watii matek ekawayud warruok, to nyaka wadag kuom Injili. Mae puonjowa mondo waluor Roho marNyasaye 5:16, kendo mondo waher owetewa moloyo kaka wahero re wan wawegi 5:14.

WECHE MOCHAN KAE GIN1. Paulo osiro kare kod Injili bende 1:1-2:212. Thuolo kuom kuong' mar chik 3:1-243. Injili nigi teko maloyo chik 3:25-4:314. Thuolo mar ja-Kristo 5:1-265. Weche moko mag puonj 6:1-18

Jo-Galatia

malaika moro moa e polo, to mondookuong'e nyaka chieng’. 9Mana kakaw a s ewacho e kaka achako awacho ke n d o :ka ng'ato koro yalonu Injili ma opogore gimane urwako to Nya s aye mondookuong’e nyaka chieng’!

1 0Uparo ni koro adwaro puoch mardhano? Ooyo, adwaro puoch marN ya s aye. Koso uparo ni atemo morodhano? Kane bed ni pod ne adwaro morod h a n o, to dine ok abedo jatich Kristo.

Paulo Oluong Gi Nyasaye 1 1Jowetena, adwaro ni mondo ung'e ni

Injili mane ayalonu ok en gimoro madhano ema ochuogo. 1 2Ne ok ayude kuomdhano moro amora, to bende ne oko p u o n j ago. Yesu Kristo owuon eman o f we n yona wachno.

1 3Nimar usewinjo kaka ne achal ka nepod aluwo kit lemo mar jo-Yahudi, kakane asando kanisa mar Nya s aye gi geromokalo apima, kendo ne atemo mondoa kethe chuth. 1 4Jo - Yahudi mang’eny mambesena ne aloyo kuom lony e kit lemomarwa, kendo ne aketo chunya mar ritoc h i ke duto mag kwerena. 1 5To kaN ya s aye, mane owala mi oketa tenge kakagir tichne kane pok onyuola, kendo maneo l u o n ga kuom n g ' w o n o n e, nohero 1 6m o n d oo f wenyna Wu o d e, mondo ayal kuome ekind joma ok jo-Israel to ne ok apenjon g ’ ato ang’ata, 1 7kendo ne ok adhiJe rusalem mondo ane jogo mane okuong-ona bedo joote, to ne adhi moriere tirn yaka e piny Arabia eka bang'e naduogoDamaski.

1 8To bang' higini adek ne adhi nya k aJe rusalem mondo ang’era gi Pe t r o, ke n d one adak kode kuom ndalo apar gab i c h .1 9Ne ok aneno kata achiel kuom jootem a m o ko, makmana Ja kobo ma ow a d g iRuoth. 2 0A k u o n g ' o ra e nyim Nya s aye nigima andikonuni ok en miriambo.2 1Bang’e achien ne adhi Siria kod Silisia.2 2E kindeno kanise Kristo man Judea nepok oya n ga malong'o ni an ng'a. 2 3N eg i s ewinjo mana ripot ni, "Jal ma ya n d e

s a n d owa cha be tinde yalo kuom yie manotemo ketho e kinde mosekalo." 2 4Ke n d omano nomiyo gimiyo Nya s aye duong'n i kech an.

Joote Mamoko Orwako Paulo

2 Bang' higini apar ga n g ’ wen nea c h a ko adok Je rusalem, e thuoloni ka

wan gi Barn aba. Tito bende ne akaw oa d h i go. 2Ne adhi nikech fweny maneay u d o, kendo ne aketo negi ler kuom Injilimane ayalo ne Ogendini. To ne at i m om aye kiling’ling’ ne jogo mane chalo jote-l o, nimar ne aluor ni dipo tija mar landoInjili obet kayiem nono. 3To kata Tito,mane nikoda, ne ochuno mondo otern yangu, kata obedo ni ne oa e dhoutOgendini kamano. 4Nobet kamano,n i kech owete moko mawuondore neodonjo e dierwa mondo ocher ane thuoloma wan go kuom Kristo Yesu, ke n d omondo gichak gilokwa wasumbini. 5Tone ok wawe yo negi thuolo kata mat i n ,mondo eka adiera mar Injili osik kodu.

6To jogo kuomgi mane nenore ni lich,lichgi ne ok obadha nikech Nya s aye okng’ad bu ra kuom nenruok maoko, jogoneok omedo gimoro amora e puonjna.7Kar timo kamano to ne gineno niN ya s aye ne osemiya tich mar yalo Injili neogendini maok oter nyangu, mana kakaPetro bende nosemi tich mar yalo ne jomaoter nyangu. 8N i kech Nya s aye achielmane tiyo gi Petro e yalone kaka jaote ekind joma oter nyangu ema bende ne tiyokoda kaka jaote ne joma ok oter nya n g u .9Jogo mane okaw kaka sirni -Ja ko b o,Petro kod Johana – noriwowa lwe d o, ankod Barn aba kane gineno ng’wono maneo m i ya. Ne giyie mondo wadhi wayal nejoma ok Ogendini, ka gin to gidhi ir jo-Yahudi 1 0Gimoro achiel mane gikwayow amondo kik wiwa wilgo ne en ni mondowadhi nyime gi ko n yo joma odhier, gimaan awuon ne aiko ra timo.

Paulo Okwero Petro 1 1Kane Petro obiro Antiokia, ne

219 JO-GALATIA 2:11

a k were e wang'e nikech kethone nenenore rat i r o. 1 2Ka jo-Israel moko ne podok obiro koa ir Ja ko b o, Petro ne thorochiemo gi joma ok oter nyangu. To kaj ogo nochopo, Petro nochako ng’anyokendo opogore gi joma ok oter nya n g un i kech ne oluoro joma oter nyangu. 1 3Jo -Yahudi mamoko bende nodonjo kode ew u o n d ru o k n e n o, mi nyaka Barn ab abende nolal e wuondru o k n o.

1 4Kane aneno ni wuondru o k g i n oo p ogore gi adiera mar Injili ne awacho nePetro ang'ienga e nyimgi duto ni, "Ka iniwuon in ja-Yahudi, to itimo timbeOgendini, koro marang'o ichunoOgendini mondo olu timbe jo-Yahudi?"

1 5Wan wawegi mane onyuolwa jo-Yahudi to ok Ogendini ma joricho,1 6w a n g ' e yo ni dhano ok nyal ket karekuom mako Chik, to mana kuom yiekuom Yesu Kristo. Omiyo kata mana wanbende waseketo yiewa kuom Kristo Ye s u ,mondo eka oketwa kare kuom yie kuomK r i s t o, to ok kuom mako chik, nike c honge ng’ama ibiro ket kare nikech makochik.

1 7" Kapo ni wan mwaseyie kuom Kristomondo oketwa kare ema pod yudore niwan joricho, to mano dinyis ni Kristo jiworicho e ngimawa koso? Ok kamanon gang'! 1 8Ka achako agero kendo gikm ayande amuko, to mano nyiso malong'oni an jaketh chik. 1 9N i kech korka Chik tone asetho kuom Chik mondo eka ab e dmangima ne Nya s aye. 2 0O s eg u ra kaachielgi Kristo, kendo an koro ok ema angima,to Kristo ema ngima kuoma. Ngima makoro angimago e ringra an-go manakuom yie ma ay i ego kuom Wu o dN ya s aye, mane ohera kendo ochiworeowuon ne an. 2 1Ok anyal kawo ng'wonoN ya s aye ka gir tugo, nikech ka dipo ningima makare inyalo yudo kuom makoChik to kara Kristo notho kanyiem!"

Yie Koso Rito Chik

3 Yaye jo-Galatia, mofuwogi! En ng'amoseirou? Un mane onyisu wach tho

mar Yesu Kristo maler mana kagima neunene gi wang'u kigure! 2A dwaro ni uny-isa wach achielni kende: Bende ne uyudoRoho Maler kuom rito Chik koso nike c hnuyie wach ma nuwinjo? 3Be en adier niufuwo kamano? Bang’ chako gi Ro h o, erekaka koro unyago ru mar chopo thorrou eyor ringruok? 4U s e s a n d o ru malichkamano mana kayiem adier - kaponidobed kayiem? 5Be Nya s aye dimiuRohone mi otim honnige e dieru nike c hurito Chik, koso nikech uyie kuom gikmane uwinjo?

6Pa ru ru ane kuom Ibrahim: "Ibra h i mn oyie Nya s aye kendo kuom yienenoN ya s aye nokwane kaka ng'ama kare. "7Wachni puonjo ni joma oyie gin nyithindI b rahim. 8N d i ko noseneno motelo niN ya s aye noket Ogendini kare kuom yiekendo nolando Injili motelo ne Ibra h i m ," Jo pinje duto noguedhi nikech in."9O m i yo joma nigi yie yudo gueth,kaachiel gi Ibrahim ng’at yie.

1 0Jogo duto motenore kuom rito Chiknie bwo kuong', nikech ondiki ni,"okwong' ng'ato ang'ata maok osiko kachopo chike duto mondiki e kitap Chik"1 1Nenore malong'o ni onge ng'ama inya l oketo kare e nyim Nya s aye nikech omakoChik, “nikech Nga’t makare nobed mangi-ma kuom yie. ” 1 2To Chik owuon okotenore kuom yie, nikech Muma wachoni, "Chik nomi ng'ato ngima mana kan g ' ato ochopo chike duto ma Chik dw a r o. "1 3Kristo to noresowa kuom kuong' maChik ke l o, ka en owuon nobedonwa kakang'ama okuong' nikech wan, mana kakaondiki ni, "Okuong' ng'at ang'ata molier eyath." 1 4N o r e s owa mondo eka gwe t hmane Nya s aye omiyo Ibrahim ochop neogendini kuom Kristo Yesu, mondo kuomyie wan duto wanwang' singo Nya s aye,ma en Roho Maler.

Chik Kod Singruok 1 5Jowetena, we koro alernu tiend

wachni ka ako n yo ra gi gima timore e ngi-m awa ma ndalo duto. Mana kaka ka ji ose-

220JO-GALATIA 2:12

donjo e winjruok moro to ok oyiene ng'a-to badhore ne chopo winjruokno kat amondo ng'ato omedie wach moromanyien, e kaka wach ma wapimonibende obet. 1 6S i n gruokgi notimneI b rahim kendo ne kothe achiel. Ndiko okowacho ni singruokno ne ibiro timo gi" kothe" mang'eny, manyiso ni ji mang’eny,to mana ni notime gi "kothe" achiel ke n d ema en ng'at achiel, ma en Kristo. 1 7T i e n dgima awacho en ma: Chik mane Nya s ayeochiwo higni 430 bang'e ok nyal ke t h ow i n j ruok ma Nya s aye nokuongo timo mami oketh singruok mane otimo motelo.1 8Nimar ka Nya s aye miyowa girke n imana kuom mako Chik to mano nyiso niok wayudgi kuom singruok. To way u d oni Nya s aye, kuom ng'wonone, nochiwog wethne ni Ibrahim kuom singruok.

1 9To koro ere tij Chik? Chik nomedimondo onyis dhano kaka en jake t h o,n yaka chop kinde ma kodhi mane osinginobi. Chik notiyo ka ko n yore gi malaike,kokalo kuom jagach. 2 0To jagach okchung’ kar ng'at achiel; to Nya s aye to enachiel.

2 1D w awach ni Chik mane Nya s ayeochiwo og we n yore gi singruok ma noti-mo gi joge koso? Ngang'! Ok nyal betk a m a n o. Nimar kapo ni Chik mane ochi-wno ne nyalo chiwo ngima to mano nyisoni Chik ne nyalo miyo dhano bedo kare.2 2To Ndiko hulo ratiro ni piny duto niet wech mar richo omiyo joma oyie kuomYesu Kristo kende ema yudo gino maneN ya s aye osingo.

2 3Ka yieni ne pok obiro, Chik notwe y-owa waduto, kendo noloronwa yo rko n y ruok, nyaka kinde ma yor yien o f we n yo r e. 2 4O m i yo Chik nomi tekomondo oritwa nyaka chop Kristo bi,mondo eka ketwa kare kuom yie. 2 5ToKaka koro yie osebiro, chik koro ok ritwa.

Nyithind Nyasaye 2 6Un duto un nyithind Nya s aye nike c h

uyie kuom Kristo Yesu, 2 7nimar kane uyiekuome to ne uriworu gi Kristo mi uru-

a ko ru kode kuom batiso mane uyudo.2 8Koro onge ja-Yahudi, kata Ogendini;bende onge pogruok e kind wasumbini gijoma ni thuolo, kata e kind chwo gi mon.Un duto koro un gimoro achiel ei KristoYesu. 2 9O m i yo ka un jo-Kristo, to manonyiso ni un koth Ibrahim, kendo unjocham girkeni ma nosingi.

4 Gima atemo leronu tiende chal kama:ka jacham girkeni pod en nyathi to

oonge pogruok gi misumba, kata obedo nimwandu duto mar wuon dala osedong'n e. 2Ka pod otin, to chune ni nyaka otimgik ma joritne gi jorit mwandu wuondwaro mondo otim, korito kinde manewuon-gi ochano mondo jotijego oke tmwandu duto e lwe t e. 3Kamano bende ekaka ne wachal ka Kristo ne pok obiro:Piny nomwonyowa kendo ne waluwotimbe piny. 4To ka kinde mane Nya s ayeochano nochopo, to nooronwa Wu o d emane dhako onywolo, kendo mane ony-wol e bwo Chik, 5mondo ores joma Chiko t we yo, eka mondo wadok nyithindN ya s aye ma chamo mwandune. 6N i ke c hkoro un nyithind Nya s aye, Nya s aye ose-oro bende Roho mar Wuode e chunywa.Roho maywak ne Nya s aye ni, "Abb a !Wu o ra." 7O m i yo koro ok un wasumbini,to un nyithind ot, to nikech un nyithindot, Nya s aye osemiyo wadoko jochamg i r keni.

Paulo Okecho Jo Galatia 8Chon ka ne pod ukia Nya s aye, ne un

wasumbini mag gik maok onego kwankaka nyiseche. 9To ka koro useng'eyoN ya s aye, kata kawacho e yo machielom aber moloyo ka koro Nya s aye oseng'ey-ou, ere kaka udok e timbe machon magpiny manyap kod chunje maricho modhi-er? Udwaro ni timbegi ochak oke t uwasumbini kendo? 1 0U keto chunyu marrito odiechienge moyiedhi, kod dwe ye gindalo kod higni! 1 1Ulitna ahinya, ke n d otimbeu miyo aparo ni dipo ne aya l o n uInjili kayiem.

1 2Jowetena, akwayou ni mondo uchal

221 JO-GALATIA 4:12

koda, mana kaka an bende ne atimo kanean kodu. Pok uchwanya e yo moro amora .1 3U n g ’ e yo kaka tuo mane at u ogo eman o m i yo ayudo thuolo mar yalonu Injili.1 4To kata obedo ni ne atuo kamano to neok uchaya, kendo ne ok ujara. Kar timok a m a n o, to ne urwaka gi luor mana kag i-ma ne urwako malaika mar Nya s aye ;chutho nurwaka mana ka gima ne anKristo Yesu owuon. 1 5To koro ang'om o s e ketho moru mokwongo? Anya l owacho ni kane alimou mokwongo to nur-waka gi mor maratipo ma kata manawengeu nunyalo puko oko mi umiya .1 6Mit kikoro asedoko jasiku nikech aw a-chonu adiera?

1 7Jogo to ero temo ywayou korgi, ton g ' e u ru ni gitimo kamano mana markethou. Gima gitemo timo en manamondo gipogu ko dwa, mondo gin emaumigi duong' moloyo wan. 1 8To ok ra c h ,pong' gi sirimo ber ab e ra, mak mana nin yaka utim kamano kuom timo gima ber.To da ber moloyo kutimo kamano kinded u t o, kata antie kata aonge. 1 9N y i t h i n d am a h e r o, muoch kaya nikech un, nyaka aneni Kristo o nyuol e iu, 2 0to da ber ka ankodu sani mondo awuo kodu wang' giwang' eka uwinj duonda mab e r, nike c hc h u n ya chandore ahinya nikech un.

Hagar Gi Sara 2 1N y i s a u ru un joma dwaro bedo e bw o

chik, donge ung’eyo gima chik dw a ra o ?2 2U n g ' e yo ni ondiki ni Ibrahim ne nigiyaw u owi ariyo, ma achiel kuomgi nony-wol gi dhako ma misumba to machielo tononywol gi dhako ma thuolo. 2 3Wu o dd h a ko ma misumbano nonywol kuomdwaro mar dhano, to wuod dhako mathuolo nonywol kuom singruok.

2 4Tiend we c h egi opondo, nikech mona r i yogi ochung' kar singruok ariyo.S i n gruok achiel oa Got Sinai, ke n d oonyuolo nyithindo monego obedwasumbini: ma en Haga r. 2 5H aga rochung' kar Got Sinai man Arabia, ke n d ogodno chalo gi dala maduong’ mar

Je rusalem ma kawuononi pod osiko e tichmisumba gi nyithinde. 2 6To Je ru s a l e mman malo to nithuolo, kendo en e minwa,2 7mana kaka ondiki ni:

"Bed mamor, in dhako ma migumba, inmaok inywol nyithindo; ting' duondikendo ikog matek, in mane muoch oko k ayi; nikech nyithind dhako maok ony-wol ng'eny, moloyo dhako man gi dichwo.

2 8Kuom mano jowetena, un koro unnyithind singruok mana kaka Isaka. 2 9Tomana kaka e kindeno wuowi mane ony-wol kuom dwaro mar dhano nosandowuoi mane onywol gi teko mar Ro h oM a l e r, e kaka chal kindeni. 3 0N d i ko towacho ang'o kuom wachni? Owacho ni"Riemb dhako ma misumba kaachiel giwuode nimar wuod dhako ma misumbaok bi chamo girkeni gi wuod dhako man i t h u o l o." 3 1Kuom mano owetena, ok wankoth dhako ma misumba, to wan ko t hd h a ko mat h u o l o.

Thuolo Ei Kristo

5 Kristo nogonyowa mondo wabedjoma ni thuolo. O m i yo chung’uru

m o t eg n o, kendo kik uyie ting’ mapek kur-w a ko jok mar wasumbini ke n d o.

2Wi n j u ru gima awachonu maber! AnPaulo asiemou ni ka uyie mondo oterun yangu to Kristo ok nokonyu kata mat i n .3To bende anyiso ng'ato ang'ata moy i emondo otere nyangu ni kotimo kamano too d o ko jagowi mar chopo Chike Musam a m o ko duto te. 4In mitemo bet e win-j ruok gi Nya s aye kuom mako chik, ng’enii s ep ogori gi Kristo; iselwar iae ng'wonomar Nya s aye. 5Kuom yie, ka wan ei Ro h oto warito gi ilo ngima makare ma wag e n oy u d o. 6N i kech kuom Kristo Yesu ongep ogruok kata ka ng'ato oter nyangu kat aka ok otere. Gimoro achiel kende madwarore en yie mat i yo kuom hera.

7Jo - G a l atia, yande uringo ng’we c hm ab e r, en ng'a moseduodou motamou luwoa d i e ra? 8Gima otimorenuno ok oa kuom Ja lmane oluongou. 9U n g ' e yo ngero maw a c h oni, "Thowi matin ema kuodo mogo modw-

222JO-GALATIA 4:13

al maduong'." 1 0An gi geno kuom Ruoth niok ubi yie ru a ko paro moro mopogore moakuom ng'at machielo. To ng'atno mose-witou gi puonj mobamno nyaka Nya s aye bik u m e, kata bed ni en ng'a manadi.11Jowetena, kaponi pod ayalo wach teronyangu to ang'o momiyo pod isandakama? Ka kamano to kare puonj maapuonjo mar msalaba da ok oke t ochwanyruok. 12Ne joma chando chun-yugo, daher mondo gidhi nyime ka giti-mo mano nyaka gihinyre kendgi giwe-gi!

1 3Jowetena Nya s aye noluongou mondoubed thuolo. To thuolo ma un-gono oknyis ni koro unyalo timo gimoro amoram u dw a r o, kata gik maricho ma ringr e ugombo timo. Kar timo kamano to ng'at oka ng'ato ko n yo nyawadgi kuom hera .1 4N i kech Chik duto ichopo mana gi chikachiel mawacho ni, "Her wadu kakaiherori iwuon." 1 5To ka kar hero ke n d oko n yo joweteu to usiko ukaru akaya ke n d ou k i d h o ru akidha to tang'uru nikech ubirot i e ko ru.

Ngima Kuom Roho 1 6O m i yo akwayou ni mondo udag ei

Ro h o, nikech kutimo kamano eka go m b omaricho mag ringreu ok bi chopo.1 7N i kech ringruok osiko kadwaro timomana gik ma Roho ok dw a r, to Ro h obende dwaro chopo gik ma ringruok okdw a r. Gik moko ariyogi osiko ka gimonre,kendo mano ema miyo ok utim gik mab e-yo mugombo timo. 1 8To ka Roho emaotelonu, to koro ok un e bwo Chik.

1 9Timbe mag ringruok oya n go r e,gin kaka; chode, timbe mochido, anja-wo, 20lamo nyiseche manono, jwok,sigu, dhaw, nyiego, mirima, ichlit,miero; pogruok e kanyakla, 2 1ko dgombo; mer, dw a n y ruok, gi timbem a m o ko mobam machal gi mago.Asiemou kaka nasiemou kinde motelo,ni joma timo timbe ma ka magi oknoyud gweth mar Pinyruoth Nyasaye.

22To nyak mar Roho en hera, mor,

k u we, horuok, ng'wono, ber, bedojaadiera, 23dimbruok kod ritruok. Ongechik moro amora makwedo gik makamago. 24Jo-Kristo Yesu madier dutooseguro kit ngima mar dhano machongi gombone duto kod dw a r o n e.25Nikech wadak kuom Roho, wasikurumana kwawuotho kuom Roho. 26Kikwawuondre kendwa wawegi, ka wasikomana ka wakwinyore kendo wagombogige jowadwa.

Timo Maber Ne Ji Duto

6 Jowetena, ka ojuk ng'ato rando ericho moro amora to un joma nigi

Roho onego uko n ye oduogi e yo. Ton yaka urieye gi chuny mamuol ka uritoruu wegi, nono to un bende tem dilou.2N g ' ato ka ng'ato nyaka ting' ting'n yawadgi, nikech kutimo kamano ekauchopo chik Kristo. 3To ka ng'ato oka-wore moketore e duong' ma oongego, ton g ' atno wuondore owuon. 4N g ' ato kan g ' ato nyaka non mana wuodhe ow u o n .Kotimo kamano eka dodhialre en ow u o n ,maok opiem gi ng’at machielo, 5n i m a rn g ' ato ka ng'ato nyaka ting' ting'neowuon.

6Jal mipuonjo Wach nyaka pog n ejapuonjne gik moko duto mab e yo.

7Kik uwuondru kendu, Nya s aye okn yal wuondi. Ng'euru ni dhano kayomana gima ochwoyo. 8N g ’ at ma ochwoyokuom ringruok, kuom ringruok nokake t h ruok, to ng’at ma ochwoyo kuomRo h o, to kuom Roho noka ngimam o c h we r e. 9O m i yo kik waol gi timotimbe mab e yo, nikech ka ok wanyosore tow abiro ke yo, ka kinde mag ke yo ochopo.1 0E m o m i yo, e kinde duto mway u d o et h u o l o, to ber mondo watim maber ni jid u t o, to moloyo ne anywola mar jomaoy i e.

Ok Tero Ji Nyangu To ChwechManyien

1 1N e ye u ru kaka lweta awuon emao n d i konu baruani gi nukta madongo -

223 JO-GALATIA 6:11

d o n go! 1 2Jogo ma dwaro nyisore kuom gik

m a o kogo to temo chunou ni nyaka terun yangu. To gimomiyo gitimo ma enmana ni mondo gitony e sandm o c h o m ogi nikech wach msalap Kristo.1 3Pa r i e u ru ni kata mana joma chunou gin ya n g u go bende ok rit Chik. Un togichunou mondo giyud thuolo mar sun-gore nikech ringreu mong'adi. 1 4An took anyal sungo ra e ringruok nga n g ’ .Gima dimi asungra en mana msalapRuodhwa Yesu Kristo, mosemiyo piny

kod dwarone ogur e ngimana, ke n d om o s e m i ya teko mar loyo piny. 1 5N i ke c hk ata bed ni ng'ato oter nyangu kata okotere ok lich, to gima dwarore en nio c h we ng'ato chwech manyien. 1 6Ku wekod kech obedne ji duto moyie luwochikni, kendo kata ne Israel marN ya s aye.

1 7M ogik, kik ng’ato ang’ata koro ke l n ac h a n d ruok, nimar ringra opong' gi mbel-ni ma aseyudo kaka jaote Yesu.

1 8Jowetena, mad ng'wono marRuodhwa Yesu Kristo orit chunyu. Amin.

224JO-GALATIA 6:12

1 An Paulo jaote mar Kristo Ye s ukuom dwaro mar Nya s aye,

a n d i konu un joma ler man Efesoj ogo ma luwo Yesu gi chuny achiel:

2Ng'wono gi kuwe moa kuom Nya s ayeWuonwa kod Ruodhwa Yesu Kristo obedkodu.

Gweth Mag Chuny Man Kuom Kristo 3Pak obed ni Nya s aye ma wuon

Ruodhwa Yesu Kristo, moseg u e d h ow akod gueth duto mag chuny koa e polokuom Kristo 4Kane pok ochue piny,

n oy i e r owa kuom Kristo mondo wab e dmaler maonge mbala e nyime. 5N i ke c hh e rane now a l owa chon mondo wab e dyawuote kuom Yesu Kristo kaluwore gichenrone kod dwarone 6notimo kamanomondo ng'wonone man gi duong' maneochiwo nono oyud pak, ma osemiyow anono kuom Jalno mohero. 7Kuome nike c hrembe ema waseyudoe warruok kod we r-ruok mar richo, kaluwore gi ng'wono marN ya s aye mog u n d h o, 8mane oolonwam ogundho kaluwore gi riekone ko dn g ' e yo n e. 9Ose elonwa maling'ling' mardw a r o n e, mana kaka nochano chon ni

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: R u m iKINDE NDIKO: 60 kata 61 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie IyeB a ruwani Paulo nondike kaen e twech e dala mar Rumi, nondike mondo ohogo

kendo ojiwgo jo-Kristo mane odak e piny Asia Matin. Otemo nyisogi weche mamokomane osetimore chon, aa chakruok kama Nyasaye noselosoe chenro mar piny, nyakakawuono makoro Nyasaye chiwo warruok ne joma oyie kuom Kristo, kendo nyaka gikokama richo duto ibiro tieko chuth. Onyisogi ni ngima mwadakieni nitie chandru o kmang'eny nikech wan kod lweny gi teko maricho 6:12, to kaka wanto wan kaachiel er i n g re Kristo, wan gi teko mar chungo motegno. Bang' mae to koro Paulo nyiso kakawanyalo dak adimba kaka jo-Kristo e yore mag kend, timbewa jonyuol, nyithindo kodjotich .

T H O R R OPuonj maduong' ne jo-Efeso nyisowa ni chenro mar Nyasaye mosiko iyudo kuom

Kristo, kod kuom ringre ma en kanisa. Ka ng’ato oyie, to en kuom Kristo kendo onwang’ow a rruok kod kar pondo. Magi duto Nyasaye nochano aa chakruok, kendo joma oyieNyasaye osemiyo gik ma giremo duto. Paulo tieko kitabuni kopuonjo jakristo mwanduma Nyasasye osechiwo ni joge, kuom mano Satan onge teko nikech giko lweny to ja-Kristo ema nigi loch.

WECHE MOCHAN KAE GIN:1. Chenro mar Nyasaye gi warruok mar ng'at moyie 1:1-2:222. Midhiero mar Injili 3:1-21.3. Ngima mar ja-Kristo e piny 4:1-5:214. Dak mar ja-Kristo gijowadgi 5:22-6:95. Lwenj ja-Kristo kod richo 6:10-24

Jo-Efeso

notimrenwa kuom Kristo, 1 0ka kindenonochopi nochano mondo oket gik mokoduto manie polo gi piny e bwo loch achiel,maen Kristo.

1 1Kuome bende ema noy i e r ow a emondo wabed jocham girkeni; kaluworegi chenrone motimogo gik moko dutomoluwore gi dw a r o n e, 1 2mondo mi wanmane wakuongo geno kuom Kristo,w a d ag ngima mamiyo ipako duong'nem a l e r. 1 3To un bende nokwanu kaka Jo -Kristo kane uwinjo wach mar adier ma enInjili mar warruok. Kane useyie kuomen o ketonu kido mar Roho Maler maneosingi, 1 4ma en singo manyiso niw a n ayud girkeni nyaka chopi kinde marw a rruok mar Jo - N ya s aye, kuom pak mard u o n g ' n e.

Duoko Erokamano Kod Lamo 15Mano emomiyo, nyaka ne awinj

wach yie ma un-go kuom Ruoth Yesukendo kuom hera ma uherogo jomalerduto, 16pok aweyo duoko erokamanonikech un, ka aparou e lemona. 17Asikok a k w ayo mondo Nyasach Ru o d h w aYesu Kristo, Wuon duong' duto omiuRoho mamiyou rieko kendo mafweny-onu tiend gik mopondo mondo ung’eyemaber. 18Bende alamonu mondo chun-yu maiye oyawre mondo ung'e tiendgeno ma oseluongoue, ma gin girkenimogundho mokano ni jomaler, 19kodt e kone maduong' mokalo apimamosemiyowa wan joma oyie. Tekonenonyiso tich mar tekre maduong', 20manonyiso kuom Kristo kane ochiere oakuom joma otho, mi omiyo obedo ebade ko rachwich e polo, 2 1k u m aoyombo loch duto, gi teko gi telo gin yalo kod duong’ kod nyinge dutominyalo chiw, ok e ndaloni kende tok ata e ndalo mab i r o. 2 2To Nya s ayenoketo gik moko duto e bwo tiende,kendo nowale odok Wich moriwo gikmoko duto ne kanisa, 23ma en ringre ,Jal ma opong'o kendo romo gik mokoduto.

Bedo Mangima Ei Kristo

2 To un ne utho e timbeu maok karekod richo, 2mane udakie ka uluwo

timbe piny, kendo ruodh pinyni man-giloch e kor polo, ma bende tekone tiyo echuny joma ok winj wach. 3Chutho chonwaduto ne wachal kodgi, ka e ngimawa new atimo gik ma ngima mar dhano dw a r o,kendo waluwo gombo kod paro magr i n gruok. Wan bende, e kitwa, mana kakaji mamoko , ne wan e bwo mirima.

4To kuom hera maduong' maneN ya s aye oherow ago kod kechne mog u n d-h o, 5n o m i yo wabedo mangima kuomK r i s t o, kata obedo ni ne watho nike c hke t h owa, osew a ru kuom ng'wono.6Kendo Nya s aye nochierowa gi Kristo,m o m i yo wabet kode e duong' mar polo eiKristo Yesu, 7mondo eka onyisgo tiengeduto mabiro mwandu mar ng'wononemokalo apima, ma wabiro yudo kuomkech moseke c h ow ago kuom Kristo Ye s u .8N i kech kuom ng'wono useyudo warru o kkuom yie, to ok nikech tim maber moroa m o ra musetimo. En mich ma Nya s ayechiwo nono, 9ok kuom tich ng'ato mab e r,mondo mi ng’ato kik sungr e. 1 0M a n otimore nikech wan chuech Nya s aye, man o c h u e yo kuom Kristo Yesu mondo otimtimbe mab e yo, ma Nya s aye owuon emanosechano chon mondo watim.

Achiel E Kristo 1 1Kuom mano paru ru ni chon ne un

Ogendini kuom nyuol kendo ne iluongo uni "joma ok oter nyangu" gi jogo malu-o n gore ni "oter nyangu" (mano motim er i n gruok gi lwet ji) 1 2p a ru ru bende nikindeno ne upogo ru gi Kristo, kendo neuonge e kanyakla mar jo-Israel, bende neun welo kuom singruok mar winjruok, neuonge geno kata Nya s aye e pinyni. 1 3Tokoro kuom Kristo Yesu, un ma chon ne unm ab o r, koro osekelu machiegni kuomremb Kristo.

1 4N i kech owuon e kuwe marwa,m o s e r i w owa mwabedo gimoro achiel,ko m u ko oinga mar sigu mane opogow a ,

226JO-EFESO 1:10

kendo 1 5kochiwo ringre owuon, osetiekoc h i ke duto, gi we c h ege duto. Notimokamano mondo ochwe dhano achielmanyien, kar ariyogo, eka okel kuwe,1 6kendo kuom ringruok achielni emao s e r i we ogendini ariyogi gi Nya s ayekuom msalaba, mi oketho sigu mane niekind ogendinigi. 1 7Nobiro moyalo kuwene un mane un mab o r, kendo oyalo kuweni jogo mane ni machiegini. 1 8N i ke c hkuome waduto koro wan-gi yo mwacho-p ogo ir Wu o r o, kuom Roho achiel.

1 9E m o m i yo koro ok un welo kat ajodak, to un oganda achiel gi joma lerd u t o, kendo jood Nya s aye, 2 0m oger e miseachiel mar joote gi jonabi; ka Kristo Ye s uowuon e ra r i w. 2 1Kuome ema gedo dutooriwore kaachiel kendo dongo mibedhekalu maler man kuom Ruoth. 2 2Ke n d okuome ema un bende igeroue kaachielmondo udok kar dak mar Nya s aye kuomRo h o n e.

Paulo Jayalo Mar Ogendini

3 Mano emomiyo an Paulo asedokomisumba Kristo Yesu nikech un

Ogendini. 2Adier chutho usewinjo kaka Nya s aye

n o m i ya tijni mar ng’owono nikech un,3tiende ni, chenro mopondono nolern atiende kaka obet, mana kaka asendiko n ugi weche manok. 4Kusomo barupano toubiro medo ng'eyo kaka winjona chalkorka weche mopondo mag Kristo, 5ekinde machon Nya s aye ne ok oelo tiendwachni ne ji, to koro oseele kuom Ro h o,ko ko n yore gi jootene maler kod jonab i .6Wach mopondoni en ni kaluwore giwach mab e r, Ogendini bende koro osebe-do jocham girkeni kaachiel gi Isra e l ,k agin kaachiel kaka ringruok achiel,kendo giriwore ko dwa e singru o k n ikuom Kristo Yesu.

7Ne abedo misumba mar wach mab e rni kuom mich mar ng'wono maneN ya s aye omiya kaluwore gi teko n em at i yo kuoma. 8Kata obedo ni an e ng'a-ma tinie moloyo jo- Nya s aye duto to ng'-

wononi nomiya mondo ayal ne Ogendinimwandu maok rum mar Kristo; 9ke n d omondo anyis ji duto ong'e maler tichnakuom wach mopondoni, mosebedokopandi kuom Nya s aye mane ochueyo gikm o ko duto e higini mokalo. 1 0D w a r omare ne en ni koro onyis kit rieko marN ya s aye ni joloch gi weg teko manie polo,ko ko n yore gi Kanisa, 1 1notimo ma kuomKristo Yesu Ruodhwa, kaluwore gidwarone mane osechano chakre chon ninotim. 1 2En ema ka wanie iye kendo kaw ayie kuome to wanyalo dhiyo e nyimN ya s aye ka wan thuolo chutho kendo kawan gi chir. 1 3E m o m i yo akwayou ni kikchunyu nyosre nikech sand ma ay u d on i kech un, ng'euru ni sandru o k ga, eduong' maru.

Lamo Ni Jo-Efeso 1 4N i kech ma, ago chonga piny e nyim

Wu o r o, 1 5n i kech kuome ema dhoudi magjoma oyie duto manie polo gi piny yudoen y i n g egi madier. 1 6Alamo Nya s ayemondo kuom duong'ne mosiko omiu tekoe ngimau maiye kuom teko mar Ro h om a r e, 1 7mondo eka Kristo osiki e chunyukuom yie. Alamo bende ni ka usikokuome kendo udongo e hera n e, 1 8m o n d oeka ubed gi teko un kaachiel gi joma lerduto kuya n go malong'o hera mar Kristo,ma lachne, gi born e, aa piny nyaka malokod tutne okalo apima, 1 9chutho mondoung'e hera modhiero ng'eyo gi rieko duto,eka upong’ gi kit Nya s aye duto.

2 0Mad Jal maka wakwayo gimoroa m o ra to chiwo mathoth moloyo kakaw a k w aye kata kaka waparo, kuom teko n em at i yo kuomwa, 2 1oyud duong' e kanisakendo kuom Kristo Yesu e tienge dutom a n yaka chieng'. Amin.

Bedo E Achiel Kuom Kristo

4 E m o m i yo akwayou, an ng'at motuen i kech tich Ruoth, mondo udag dak

m owinjore gi luong ma Nya s aye noluon-go u e. 2Kinde duto beduru joma muolc h u t h o, modimbore, kendo ma hore mos

227 JO-EFESO 4:2

ka ukawo ting’ joweteu kuom hera .3Te m u ru duto munyalo mondo uritachiel mar Roho kusiko e kuwe mori-w owa kaachiel. 4Nitie ringruok achiel ko dRoho achiel, mana kaka ne oluongu egeno achiel kane oluongu 5bende wan-giRuoth achiel, yie achiel, gi batiso achiel;6N ya s aye achiel kendo Wuon ji duto, Enm o l oyo duto kendo en ema otiyo kuomd u t o.

7N g ' ato ka ng'ato kuomwa Kristoo s e m i yo ng'wono kaluwore gi dw a r o n e.8Mano emomiyo owacho ni,

" Kane oidho malo to ne omakoj o t wech motwe yo mi nomiyo ji mich."9To ere tiend wachni, "Nine oidho?"Donge onyiso ni nolor bende mwalo ebwo piny? 1 0O m i yo Jalno mane olorbende ema noidho malo kuma bor moy-ombo polo duto, mondo eka opong' pinyduto gi duong'ne.) 1 1En bende emanochiwo mich ni ji koyiero jomokomondo obedi joote, to jomoko jonabi, tom o ko joland Injili, to jomoko jokwath gijopuonj. 1 2mondo gitieg jo-Nya s ayeduto mondo obed molony kuom tiyotich Kristo, eka ringre Kristo og e rr e,1 3n yaka chop wan duto wabed achiel eyie maw a n - go kuom Wuod Nya s ayekendo wamed ng'eye chuth. Ka m a n ootimore eka wanabed joma oteg n oc h u t h o, kendo wana chop e ra n g ' i n ym ogik kuom Kristo.

1 4Koro ok wanachak wabed kakanyithindo mayo myom, ma bagni koni gikoni nikech yamb puonj mayo r e yo r e, madhano molal siekogo mondo giwuond-w ago kendo gipudhwago oko wawe yiem a d i e ra 1 5To wana siki ka waw a c h oa d i e ra e hera kendo kawa dongo e yo r eduto kuom en ma en Jat e l o, tiende niK r i s t o. 1 6Kuome ema ringruok dutoo c h o m o r e, leche omakore gi fuon kafuon, kendo ka fuon moro ka moro tiyotichne kaka dw a r o r e. Kuom manor i n gruok dongo kendo gerore kuomh e ra .

Dak Kaka Nyithind Ler 1 7Kuom mano awachonu kendo ka

a ramo kuom Ruoth, neuru ni ok uwuothokaka jopiny mokiya Nya s aye wuotho kapachgi modinore wuondogi. 1 8G i nmudho odino pachgi, momiyo gipogo r egi ngima mar Nya s aye nikech kia margim awuok e chunygi matek. 1 9Kaka pachgimar pogo ber gi rach oselal, koro gichi-wore ni anjawo kod timo gik moko dutomochido mag i s i ko gi-gombo timom a n g ’ e n y.

2 0Un to, ne ok ung'eyo Kristo e yomachal kamano. 2 1A d i e r, nuwinjo kuome,kendo nopuonju wachne, kaluworega d i e ra man kuom Yesu. 2 2N o p u o n j umondo uwe kit ngimau machon ke n d oulony dhano machon maketo ke t h ru o kn i kech gombone maricho mag wuond2 3eka mondo chunyu maiye mar parouoloki obed manyien 2 4kendo mondo uru-a k ru gi dhano manyien, mochue mondoochal gi Nya s aye kuom ngima makaremar adier kendo maler.

2 5E m o m i yo ng'ato ka ng'ato kuomun yaka we miriambo duto kendo wacha d i e ra ni nyawadgi, nikech wan duto wanfuond ringruok achiel. 2 6" Kaponi mirimao l oyi to kik itim richo." Kik iwe chieng’podhi ka pod in-gi mirima 2 7kendo kik imijachien thuolo mar loyi. 2 8N g ' ato mayandi kwelo nyaka koro we kuo chuth ton yaka oti tich gi lwetene owuon mondoo ko n y r ego kendo okony bende jomam o ko mochando.

2 9Kik uyie weche maricho wuogi edhou, to mana weche manya l o, ko n yokuom gero ji kaluwore gi dw a r ogi mondowecheu okony joma winjo. 3 0Bende kikumi Roho Maler mar Nya s aye chuny litn i kech en ema Nya s aye osemiyo u go kakakido ni noresu chieng’ resruok. 3 1We u ruchuth ke c h o, gi mirima, gi ich wang’, gig w a n d ruok, gi aya n y, kod himruok duto.3 2B e d u ru mang'won kendo gi kech nij oweteu, ka ng'ato ka ng'ato we yo nin yawadgi ke t h o n e, mana kaka un bende

228JO-EFESO 4:3

N ya s aye nowe yonu kuom Kristo.

5 Kaka un nyithind Nya s aye moherot e m u ru mondo ubed machal ko d e,

2kendo udag e ngima mar hera kakaKristo ne oherowa mi ochiworenwa kakachiwo kendo misango madung’ tik mamitni Nya s aye.

3To e dieru kik winjre ni nitie terru o kk ata kit dw a n y ruok moro amora, kat aw u o r o, nikech gik ma kamago ok ow i n-jore jomaler maluwo Nya s aye otim.4B e n d e, tim moro amora makuodo wich,k ata wach mochido, kata angera magoyuma ok owinjore kodu, makmanad u o ko ni Nya s aye erokamano. 5N g ' e u rumalong'o ni onge ng'at maja chode, kat ama ngimane odw a n yo r e, kata maja wuoro( N g ' at ma kamano lamo nyisechemanono) manoyud gueth mar loch Kristogi Nya s aye. 6Kik uyie ng'ato wuondu giweche manono, nikech gik ma kamagoema miyo Nya s aye olo mirimbe kuomjoma ok winj wachne. 7O m i yo kik ubed eachiel gi joma kamago.

8N i kech chon ne un jomudho to sanikoro un joler kuom Ruoth. Dag u ru kakanyithind ler, 9( nikech gima olemo mar lern yago oting'o gik mab e yo duto, gi gikmakare kod gik ma adier.) 1 0kendo temu-ru mondo unge’ gima miyo Ruoth mor.1 1Kwe d r e u ru chuth gi timbe mag mudho,maonge ohala kendo hulgiuru e lela.1 2N i kech en wichkuot kata mana marnyiso gik ma joma richo timo ling' ling'.1 3To ka gik moko duto ohul e lela to giya n gore maler 1 4n i kech ler ema miyoineno gik moko duto. Mano emomiyoiwacho ni:

" C h i ew in manindo, chung' ia kuomjoma otho, to Kristo norieny kuomi".

1 5O m i yo tang'uru ahinya kaka udak,kik udagi ka joma ofuwo, to dag u ru kajoma riek, 1 6t i u ru gi thuolo ma un-gom ab e r, nikech timbe maricho opong'op i n y. 1 7Kuom mano we u ru bedo mofuwo,to ng'euru gima Ruoth dw a r o.

1 8We u ru mer gi kong'o nikech mano

kelo anjaw o. Kar timo kamano to upong'gi Ro h o. 1 9Wu o u ru ng’ato ka ng’ato ko dweche mag zaburi kuwero wende kitabukod wende chuny. We ru ru kendo den-d u ru Ruoth e chunyu 2 0ka uduoko eroka-mano kinde duto ni Nya s aye Wu o r okuom gik moko duto e nying Ru o d h w aYesu Kristo.

2 1B e d u ru gi winjruok ng'ato gi ng'at o,mondo umi Kristo duong'.

Mon Kod Chwo 2 2Un mon winjuru chwou mana kaka

de uluoro Ruoth. 2 3N i kech dichwo ew id h a ko mana kaka Kristo en wi Kanisa, maen ringre to en ema en Jaw a rn e. 2 4M o nbende onego owinj chwogi e weche duto,mana kaka Kanisa bende winjo Kristo.

2 5Un chwo, heru ru mondu, mana kakaKristo bende nohero Kanisa, mochiworen i kech en 2 6mondo opwodhe maler, ko l u-o ke gi pi kuom wach 2 7kendo eka ochiwKanisa ne en owuon ka opichni malerkendo maonge chilo moro, kata jow ru o k ,k ata mbala moro amora kuome.2 8Kamano bende, chwo onego ohermondgi mana kaka gihero dendgi giweg i .N ga’t mohero chiege oherore ow u o n .2 9To bende onge ng'ama ochayo dendeowuon. Ng'ato ka ng'ato pidho dendekendo rite mab e r, mana kaka Kristobende timo ne Kanisa 3 0n i kech wanfuonde mag ringr e. 3 1" E m o m i yo dichwon owe wuon gi min, to nopadre gi chieg e,kendo kargi ji ariyogo nobed ringru o kachiel." 3 2Wachni oting'o puonjmaduong' mopondo to kata kamanoaw u oyo kuom Kristo gi Kanisa. 3 3Kat akamano en ni ng'ato ka ng'ato kuomun yaka her chiege mana kaka oheroreowuon kendo dhako nyaka luor chwore.

Nyithindo Kod Jonyuol

6 N y i t h i n d o, winjuru jonyuolu kuomRuoth nikech timo kamano en gima

k a r e. 2Chik mokuongo man gi singru o kwacho ni "Mi wuoru gi minu luor 3e k amondo ngimani odhi mab e r, kendo idag

229 JO-EFESO 6:3

aming'a e piny." 4Wuone kik umi nyithindu bedo gi

mirima; to ritgiuru mab e r, kurieyog ikendo upuonjogi kuom Ruoth

Wasumbini Kod Ruodhi 5Wasumbini, winjuru ru o d h i u

m o n d i kou e pinyka kumiyogi duong’ gil u o r, kendo kutiyo gi chuny mat h u o l o,mana ka gima uwinjo Kristo. 6Kik uwinj-gi mana mondo umor wang’gi seche mag i ra n gou, to mana ka wasumb Kristot i m u ru dwaro Nya s aye koa e chunyu.7T i u ru gi chunyu duto, mana kag i m au t i yo ni Ruoth, to ok ni dhano, 8n i ke c hu n g ' e yo ni Ruoth biro chulo ng'ato kan g ' ato kuom gimoro amora maber man g ' ato timo, bed ni en misumba kata ng'a-ma ni thuolo.

9Un Ruodhi timneuru wasumbnium a c h a l r e. Kik ubu og-gi, nikech ung'eyoni Ruoth motelonegi, kaachiel kodu niep o l o, kendo ok odew wang' ng'at o.

Gii Lweny Mag Nyasaye 1 0M ogik, beduru motegno kuom

Ruoth, kendo kuom tekone maduong’.11Manreuru gi gii lweny duto magNyasaye, mondo eka uchung' motegnokutang’ ne wuond mar Ja c h i e n .12Nikech lweny mwakedo ok en marringruok gi remo, to wakedo gi jotelo,kod ruodhi mag piny motimo mudhoni,kaachiel gi lang chuny maricho modake kor polo. 13Omiyo manreuru mogikgi gii lweny mag Nyasaye, mondo kakinde mag richo ochopo to uyud teko

mar chung' kar tiendu kendo kusetimomadwarore duto to mondo uchung'.1 4E m o m i yo nyo n u ru piny moteg n o,kutweyo nungou gi kamba mar adiera,kendo kurwako tim makare ka giilweny mag akor, 15rwakreuru gi ikruokmar lando Injili makelo kuwe kakawuoche e tiendu. 16Ewi mago dutot i n g ' u ru yie maru ka okumbamugeng'ogo aserni makakni ka machmoa kuom ng'at marach. 1 7Kaw u ruogudu motegno mar warruok kod lig-angla mar Roho ma en wach Nyasaye.18To lamuru kuom Roho kinde duto gikit lamo duto, kendo ka ukwayo.Beduru gima e paro, beduru mokichorekusiko ukwayo kinde duto ni joma lerduto.

1 9An bende lamnauru mondo saa moroa m o ra ma ayawo dhoga to omiya we c h emondo ayal gichir wach mopondo marInjili, 2 0m o m i yo an jambetre motue.L a m u ru mondo awuo kuome gi chir kakaowinjore atim.

Mos Mogik 21Tu k i ko, ma en ow a dwa mwag e n o

kendo mat i yo ni Ruoth gi adiera duto bironyisou weche duto, kaka achal to gi gimaat i m o. 2 2Gima omiyo aore iru en mana nimondo onyisu chalwa, kendo mondo ojiwchunyu.

2 3Mad Nya s aye Wuoro kod Ru o d h w aYesu Kristo omi jowete duto man kuomKristo kuwe, gi hera kod yie. 2 4N g ' w o n oobed kod jogo duto mohero Ruoth Ye s uKristo gi hera maok rum.

230JO-EFESO 6:4

1Paulo gi Timotheo wasumb KristoYesu ne joma ler duto mag Kristo

Yesu man Filipi, kaachiel gi jokwadh joKristo duto gi jokonygi.

2Ng’wono kod kuwe Mar NyasayeWuoro kod Ruoth Yesu Kristo, obedkodu.

Duoko Erokamano Kod Lemo 3Aduoko ni Nyasacha erokamano e

seche duto ma aparou. 4Pile alemonu gi

mor e lemona duto, 5nikech riwruokm a ru koda e tij Injili chakreodiechieng' mokuongo nyaka koroni,6omiyo koro an-gi chir malong’o ni Jalma nochako tich maberno e chunyubiro dhi kode nyime nyaka chop orum eodiechieng Kristo Yesu.

7En gima kare mondo apar kamanokuomu uduto nikech agenou e chunya;kata ka an e twech kata ka asiro adieramar Wach Maber kendo ajiwe to un

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: R U M IKINDE NDIKO: 60 kata 61 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie IyeBaruwani Paul nondike kaen e twech Rumi ne osiepene moko mogeno kogoyo

nigi erokamano kuom pesa moko mane gikowone mondo okonyrego. Ochako kony-isogi ni en kodgi kod geno mang'eny, kendo onyisogi pek moko moneno kaen Rumi.Ok ong’eyo kata obiro tho kata obiro bedo mangima, to kaponi tho ema obirone toodhi bedo mamor e nyim Kristo, to kapod ongima to obiro medo tiyone Nyasaye kakaonyalo. Onyiso jo-Filipi ni mondo gidembre kaka Kristo. Kik giyie puonj mag miri-ambo kata matin.

Nyimine ariyo madhawo ikwayo ni mondo giwinjre kendo joma oyie bendeikwayo mondo giwegi gibed gi timbe malong’o ka ging’eyo ni Nyasaye biro miyogiduto ma gichando.

T H O R R O :E barup osiepe ma Paulo ondikoni puonj maduong’ mar bedo mamor ineno e

chakruok nyaka giko. Ka ng’ato ngima to obed mamor nikech Nyasaye ohere, Kristonothone kendo Nyasaye osemiyie gik moko duto modwaro e ngimane. Ka ng’ato othoto mondo obed gimor nikech en e nyim Kristo nyaka chieng'. Mae ok onyiso nikorojo-Kristo ok nobed gi chandruok kata matin. Mana kaka Kristo notimo chir e msalabawan bende nyaka wabed mohikore mar luwo ranyisino mar bolruok e e nyim Nyasayeka mano e gima dwarore. To nikech polo e thurwa (3:20) onego wabed gi parono echunywa kinde duto.

WECHE MOCHAN KAE GIN:- 1. Paulo gi chandruok kaen Rumi 1:1-302. Ranyisi mar muolo Yesu 2:1-30 3. Siem kod puonj kuom dak ja-Kristo 3:1-214. Kuwe mar Nyasaye kod chik Nyasaye ni joma oyie 4:1-23

Jo-Filipi

uduto usebedo koda e achiel kuom ng'-wono mar Nyasaye. 8Nyasaye owuonnyalo timo nenda kaka chunya gombouduto ka an-gi hera matut mar KristoYesu.

9Kendo ma e lamona mondo herauomedre motiak, e ng'eyo matut kodchuny matut, 10mondo ubed gi riekomar yiero kendo timo gima ber kende,mondo ngimau obed maler ke n d omaonge bura, nyaka chop odiechiengKristo, 11ka ngimau opong' gi olemomag timbe makare maa kuom YesuKristo mondo Nyasaye oyud duong'kod pak.

Twech Paulo Medo Keyo Injili 12Koro adwaro ni ung’e, jowetena, ni

gik mosetimorena osemiyo Wa c hMaber omedo landore. 13Kuom mano,koro oseng'ere malong'o ni aske c h edala ruoth duto, kod ji mamoko duto neotueya nikech Kristo. 14Bedona e twechosemiyo jowete mathoth odoko thuondikuom Ruoth, mi giyalo Wach Nyasayegi chir maonge luoro.

15En adier ni jomoko lando wachKristo ka nigi ich lit kod miero, tojomoko to lande ka chunygi ni kare.16Joma lando Wach Maber gi chunyman karego lendo gi hera, ka ging'eyoni oketa e twech mondo aked matek niWach Maber. 17Joma lando Kristo kanigi ichlit gi miero to timo kamanomondo oyud duong', ka giparo niginyalo medona chandruok ka pod an eod t wech. 1 8To onge wach! Gima duong' enni wach Kristo ilando e yore duto; katagi chuny marach, kata maber, kendomano medo miya mor moloyo.

E e, kendo pod abiro medo bedomamor, 19nikech ang'eyo ni kuom lemomulemonago kod kony ma ayudo kuomRoho mar Yesu Kristo, gik mosetimore-nago ema bende biro kelona resruok.20Dwarona maduong' kod genona en niok anane wichkuot, to ni abiro bedo giteko moromo mondo Kristo osik ka

yudo duong' e ringra kaka pile, bed niangima kata atho. 21Nikech an aneno nika angima, to angima nikech Kristo, toka atho to en ohala. 22Ka ne anyalomedo bedo mangima e ringruok tomano nyiso ni abiro medo tiyo tichmakelo ohala. To koro dayier ang'o? Okang'eyo gima dayier! 23Yiero otama ekind gik mab e yo ariyogi: Chunyagombo ni atho mondo adhi abed giK r i s t o, kendo mano en gima bermoloyo, 24to dwarore moloyo bendemondo amed bedo mangima e ringruoknikech un. 25Nikech chunya nigi ratirochutho ni pod onego akonyu, kendoang'eyo chutho ni pod abiro bet koduuduto mondo ami umed geroru kendoubed mamor e yie maru, 26mondo omibedona kodu kendo, omedu mor moloyokuom Kristo Yesu nikech an.

27To kata obedo ni ang’o motimoreto udag kit ngimau mapile mowinjoregi Wach Maber mar Kristo. Kamanootimore, eka kata abiro mondo aneu,kata ka awinjo mana kuomu ka aonge,to abiro ng'eyo ni uchung' motegno gichuny achiel, ka ukedo ka un e achiel, eyie mar Injili 28maok obwogu e yomoro amora, gi joma kwedou. Manobiro bedonigi ranyisi ni ibiro tiekgi, toun ibiro resu kendo Nyasaye ema birotimo mano. 29Nikech dhial museyudokuom Kristo ok en mana mondo uyiekuome ke n d e, to oseluongu bendemondo une masiche nikech en 30Nikechukedo lweny onogo mane unena kakedoe kinde mokalo, kendo mapod uwinjo niakedo.

Kaw Muolo Machal Gi Mar Kristo

2 Kaun gi jip kuom riwruok giKristo, kanitie Loch mar herane,

kanitie lalruok kuom chuny, kanitiedembruok gi miwafu, 2kare koro miuruchunya opong’ gi mor kubedo gi paromachalre gi hera machalre kendo kachunyu kod pachu oriwore e gimoroachiel. 3Kik utim gimoro amora mondo

232JO-FILIPI 1:8

upiem gi ji kata mondo unyisru ni ji, tob e d u ru mobolore, ka kinde dutoukwano jomamoko kaka joma beyomoloyou. 4Ng'ato ka ng'ato kuomu kikpar mana kuom gik makonye en owuon,to nyaka upar bende kuom gikmakonyo joweteu.

5Paro manie chunyu nyaka bedmachal gi paro mane Kristo Yesu nigo:

6ma kite ne kit Nyasaye nyaka aachakruok, to ne ok okwano bedomarom gi Nyasaye ka gima nyakalar.

7to notimore gima nono mi okawokit misumba, ka ochweye e kido machalmar dhano.

8Kendo kane en gi kit dhanok a m a n o, to nobolore, ka ow i n j oNyasaye nyaka kar tho, kata mana tho emsalaba!

9Emomiyo Nyasaye bende noting'emalo moloyo, kendo omiye nying'moloyo nying' duto,

10mondo kuom nying' Yesu chongduto ogo piny, e polo kendo e piny,kendo e bwo piny,

11kendo lep duto ohul ni Yesu Kristoen Ruoth, mondo Nyasaye Wuoro oyudduong'.

Ngima Marieny Ka Sulwe 1 2Kuom mano, osiepena mag e n o,

mana kaka usebedo kuwinjo wachnakinde duto, ok mana ka antie kodu tokoro moloyo ka aonge, dhiuru nyime kauloso warruoku ochop kare, kupong' giluoro kod kibaji, 1 3n i kech Nya s ayeowuon ema tiyo e chunyu mondo omiu dwar kendo utim dwarone mab e r.1 4Gimoro amora mutimo to timurumaok ung'ur kata mino wach, 15mondoeka ubed joma ler kendo maonge wachgi ng'ato. Mano nomi ubed nyithindNyasaye ma wach moro amora marachok ogajo kudak e kind tieng' mobamkendo matimo richo. Edier tieng’ninyaka ler maru rieny ka sulwe manie

kor polo, 16kuwachonigi wach Ngima,mondo ka chieng' ma Kristo obiroe toabed mamor ni kara ne ok aringo katatiyo matek e dieru kayiem nono. 17Kataobedo ni remba iolo oko kaka remb chi-aye mitimogo misango kuom chiwruokkod tich maru kuom yie, to pod amoramora kendo ail kaachiel kodu un duto.1 8O m i yo un bende beduru ab e d amamor mana kaka an bende amor.

Timotheo Gi Epafrodito 19Ageno kuom Ruoth Yesu mar oro

Timotheo iru machiegni, mondo omichunya oduogi ka ayudo wach moakuomu. 2 0Aonge gi ng'ato machielomachal ko d e, ma oikore ko n you gichunye duto e pek moro amora ma un-go. 21Nikech ji duto koro paro manakuom gik makonyogi gin giwegi, to okm ag Yesu Kristo. 2 2Un uwegi toung'eyo kaka Timotheo osenyiso bermare malong'o, nikech wasetiyo kodekaachiel mana kaka wuowi gi wuonmare, kawachiwore ni tich mar WachMaber. 23Kuom mano ageno mar oreiru mapiyo bang' kaseng'eyo gima birotimorena ka. 24Kata mana an awuon an-gi adiera kuom Ruoth ni abiro biro irumachiegni.

2 5To aneno ni owinjore mondoakwong aor owadwa Epafrodito mondooduog oneu. En jatich Kristo wadwamawakedogo lweny mar Wach Maber,kendo en jaoteu ma neuoro mondookonya e rem mane an-go. 26Osegombomondo oneu ahinya, kendo chunyechandore nikech nuwinjo ni notuoa h i n ya. 2 7Chutho notuo marach, mipoth notho. To Nyasaye nokeche, kendokuom kech mane okechego, an benden o kecha, mondo kik abed gi kuyom a n ya d i r i yo. 2 8Kuom mano, chunyamedo jiwa mondo aore, mondo kaunene kendo kongima to ubed mamor,mondo an bende parruok ma an-goodog chien. 29Kobiro to rwakeuru, gimor maratipo kuom Ruoth, ke n d o

233 JO-FILIPI 2:29

n e u ru ni umiyo joma chalo ko d ekamano duong', 30nikech nochiwo ngi-mane mi poth otho nikech tich Kristo,koketo ngimane e chandruok mondonokonya gi kony ma un uwegi ne okunyal konyago.

Onge Geno Kuom Ringruok

3 M ogik jowetena, beduru mamorkuom Ruoth! Ok tekna mondo

anwonu weche mane asendikonu mote-lo, nikech wechegi obedonu ohinga markonyruok.

2Beduru motang' ni guogigo ma ginjoma timo timbe mamono ke n d om o ramo ni ji nyaka ter nya n g u .3Nikech wan wawegi ema waseyudon yangu madiera, nikech walemo kawan ei Roho mar Nyasaye, sungawa nikuom Kristo Yesu, kendo ok waketogenowa kuom ringruok, 4kata obedo nian awuon an-gi gimomiyo anyalo bedogi genono

Kapo ni ng'ato nyalo bedo gig i m o m i yo dodhialre e ringruok, anawuon daloye: 5Notera nyangu chieng'mar aboro bang' nyuolna kendo an jaI s rael gitiende monyuol e dhoodBenjamin, bende an Ja Hibrania mawuod jo-Hibrania. Korka luwo Chik jo-Yahudi to ne an ja-Farisai, 6kuom timokinda, naketo chunya mar sando kanisa,kuom rito chik ne an ng'ama ler,maonge ketho.

7To kata kamano gigo duto maneakwano chon ka ohala tinde akwano kagik manono nikech Kristo. 8To moloyomano, koro akwano gik moko duto kagik maonge tich nikech aseyudo ning'eyo Kristo Yesu Ruodha nigi ohalamaduong' moloyo, nikech en, koro ase-wito gigo duto, kendo akwanogi manakaka yugi, mondo eka ayud Kristo kakapokna, 9kendo oyuda kuome, mondokik anenra ni aloso yora awuon mar betmakare e nyim Nyasaye nikech makoChik, to adwaro ni mano otimrenamana nikech ayie kuom Kristo. Bedo

kare e yo makama aa kuom Nyasayekendo wayude kuom yie. 1 0A dw a r ong'eyo Kristo kende kod teko miyudokuom chierne, ka an bende isanda kakanosande, kendo ka amedo bedo machalkode pile kuom thone, 11kanyalore toen ni an bende nochiera aa kuom jomaotho.

Paulo Ringo ka Hawo Thorro 12Mano ok nyis ni aselocho kata ni

asebedo kare chuth, to pod anyagoramatek mondo eka amak gino momiyoKristo Yesu nomaka. 13Jowetena, podok akwanra kaka ng'at moseyudo gino,to gimoro achiel matimo en ni wiya wilgi gik mosekadho, to ahawo gik many-ime, 14anyagora ging'wech matek kalu-wo yor polo mondo ayombi mi ayudpokna mane Nyasaye oluongane kuomKristo Yesu.

15Wan duto man gi yie motegnoonego wapar kuom gigi. To ka pachuopogore gi mano e yo moro, to Nyasayebiro leronu. 16Kata kamano wadhiurunyime kod ngima mawasenwang'o.

17Jowetena, riwreuru gi ji mamokokungi’yo maber joma kit wuodh ngima-gi chal gi ranyisi mane uneno kuomwa.18Nikech mana kaka asebedo ka any-isou motelo kendo koro anyisou ka piwang'a chwe r, ji mang'eny ngimag iomiyo gibedo jowasik msalap Kristo.19To giko joma kamago en kethruokn i kech igi e nyasachgi, kendo gikmakelonigi wichkuot ema gisungorego,ka pachgi otwere e gi pinyni. 20To wanto wan jopolo kendo polo en thurwa.Kendo warito gi kichruok Jawar ma aepolo, Ruoth Yesu Kristo, 21obiro lokoringrewa manyap kendo matho mi omiodok machal gi ringre man-gi duong',kotiyo gi teko maduong' mamiyo oketogik moko duto e bwo lochne.

4 Kuom mano, jowetena, un ma aher-ou kendo chunya gombou; kendo

ma un morna kod osimbona, kamano ekaka onego uchung' motegno, ka un

234JO-FILIPI 2:30

kuom Ruoth, yaye osiepena mageno!

Puonj Moko Machien 2Asayo Yuodia gi Suntuke mondo

giwinjre kuom Ruoth. 3Ee, in bendeakwai, jatich wadwa, mondo iko n ymon-go e wachni. Gisetiyo koda kagikedo matek ni Wach Maber, kaachielgi Klement kod jotich wetena mamokoma nyinggi ondiki e kitap ngima.

4Beduru mamor pile kuom Ruoth.Anyisou kendo ni, moru ru! 5M u o l omaru mondo onenre ni ji duto. Ruothc h i egni. 6Kik uparru kuom gimoroamora, to kwauru Nyasaye gik mokoduto muchando, kulamo, kendo kugoy-one erokamano, kuketo kwayou mondoong'ere ni Nyasaye. 7Eka kuwe marN ya s aye moloyo ng’eyo duto noritchunyu gi pachu ka un kuom KristoYesu.

8To mogik, jowetena, en ni keturupachu kuom gik moko duto madierakendo mowinjore kaka weche malong'okod weche maler, gi weche makare, giweche mabeyo, gi weche mang'uon kodweche mipuoyo. 9Gimoro amora man u p u o n j o ru kata uyudo kata uwinjokata uneno kuoma to keturu e tich.Kamano Nyasach kuwe nobed kodu.

Erokamano Kuom Michgi. 10Amor ahinya kuom Ruoth ni apoya

nono to koro uchako upara ke n d o.Chutho, usebedo kupara makmana ninyocha pok uyudo thuolo mar timonag i m o r o. 1 1Ok awach kamano nike c hachando gimoro, nikech asep u o n j o radak ka gik ma an-go oroma;

12Aseng'eyo dak ka achando gimorokendo ka an-gi gik mat h o t h .Asepuonjora maling'ling mar dak kaaromo, omiyo anyalo bedo modhil kataka ayieng' kata ka adenyo kata ka an gigik mathoth kata ka an gi gik manok.13Anyalo timo gik moko duto kuom Enma omiya teko.

1 4To kata kamano nutimo mab e rkuom konya e chandruokna. 15Un jo-Filipi uwegi ung'eyo ni kane aaMakedonia e ndalo mane ayaloe WachMaber mokuongo, to ne onge kanisamoro amora ma nokonya e wach chi-woni kod kawo, mak mana un kendu;1 6n i kech kata kinde mane anThesalonika ne uorona kony di mang'e-ny e kinde mane an gi dwaro. 17Okawuo kamano nikech adwaro mich, togima duong' madwaro ni chiwo maruobed ohala maru. 1 8Kaka ko r oEpafrodito osekelona kony manyochauorego, koro aseyudo mich moroma,kendo mokalo dwarona. Mich mumiya-gi dung' tik mamit mana ka misangoma Nyasaye oyiego kendo ma more.19To Nyasacha biro miyou gik mokoduto muchando, kogolo kuom mwan-dune ma duong' manie Kristo Yesu.

20Duong' obed ni Nyasachwa kendoWuonwa manyaka chieng' Amin.

Mos Mogik 21Mosna jomaler duto man kuom

Kristo Yesu. Jowete man koda kaooronu mos. 2 2Jomaler duto ooronumos, moloyo to jood Kaisar.

23Ng'wono mar Ruoth Yesu Kristoobed kod chunyu. Amin.

235 JO-FILIPI 4:23

1 An Paulo Jaote mar Kristo Yesu kuomdwaro mar Nya s aye kaachiel gi

Timotheo ow a dwa, 2a n d i konu un owe t ew aman Kolosai, ma jomaler kendo majaadierakuom Kristo.

Ng'wono gi kuwe moa kuomN ya s aye Wuonwa obed kodu.

Erokamano Kod Lamo 3Ka walemonu to waduoko erokamano

pile ni Nya s aye ma en Wuon Ru o d h w aYesu Kristo, 4w atimo kamano nike c hw a s ewinjo yie ma un-go kuom Kristo Ye s u ,

kendo hera musenyiso jomaler duto. 5Y i ekod hera moa kuom geno mokannu e polo,mane uwinjo kuom wach mara d i e r, ma enWach Mab e r, 6mane okelnu. E piny dutoInjilini koro nyago olemo kendo landore,mana kaka osetimo e dieru nyaka chakreodiechieng' ma nuwinjoe ng'wono marN ya s aye e adiera duto kendo ng’eyo e.7N u p u o n j o ru wachni kuom Epafra ma enmisumba Kristo wadwa mwag e n o, ke n d oma jatich Kristo majaadiera mat i yo karwa,8ma bende nonyisowa kuom hera marumoa kuom Ro h o.

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: R U M IKINDE NDIKO: 60 kata 61 E YIK RUOTH (AD)

Gik Manie IyePaulo nondiko baruwani kaen e twech Rumi, nondike e dala mane pok olimo

nyaka nene. Magi gin joma nowinjo wach kuomgi ni giyie kane en e dala mar Efesoe wuodhe mar tero Injili mar ariyo, to chunye nechandore bang' kane owinjo kit lamomoko magalagala mag jopiny mane donjo ei kanisa. Weche mane chando jo-Kolosai negin gik mopogore opogore machalo yedhe mag ajuoge mag pinyni,weche mag somosulwe kod din jo-Yahudi mane koro miyo Kristo nenore matin mana kaka malaika.Paulo nondiko mondo okwed puonj marachni konyisogi ni Kristo en Nyasaye adierakendo kido duto mag Nyasaye manyaka chieng’ nitie kuome 2:9. Opuonjogi bendekaka ginyalo dak kaka jo-Kristo.

T H O R R O :Baruwani ma Paulo ondiko gi chunye tee, onyisowa maber kuom kit Kristo kaka

en Nyasaye kod duong’ne. En duto kuom duto kendo ja-Kristo yudo gimoro amoramodwaro kuom Kristo. Paulo kwero jo-Kristo ni mondo kik wuondgi gi weche mofu -wo kod rieko manono mag dhano (2:8). Ochiwo puonj kuom dak mar ja-Kristo many-iso teko Nyasaye ne dhano kod mor ma joma oyie nyalo bedogo ka gitiyo gi gik mokoduto magin-go koa kuom Kristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN:1. Lemb Paulo mokwongo 1:1-14 2.2. Duong' mar Kristo 1:15-2:33. Siem kuom yie mag miriambo 2:4-234. Puonj kuom dak ja-Kristo 3:1-4:15. Puonj kuom lamo gi weche mogik 4:2-18

Jo-Kolosai

9Kuom mano, chakre odiechieng' manew awinjo wachu pok wawe yo mak walam-onu kendo kwayo Nya s aye mondo opong'ukod rieko mar ng'eyo dw a r o n e, ka un-ko dr i e ko mar chuny kod winjo ma Roho chiwo.1 0Bende walamo kamano mondo udagngima ma Ruoth morgo, kumiye mor eyore duto, ka unyago olemo mag timbem ab e yo kendo kuom medo ng'eyo Nya s aye,1 1ka imiyou bedo motegno gi teko duto marduong'ne mang'ongo, mondo eka ubedjoma odhil matimo kinda e yore duto, ke n d o1 2ma goyo erokamano ni Wuoro gi ilo. Enema oseketou e rang'iny mar yudo gwe t hm ag jomaler e piny ler. 1 3N i kech oseresow awaa e loch mar mudho mi oke l owa e lochmar Wuode mohero, 1 4ma kuome wanie gir e s ruok, noresowa mokelonwa warru o kmar richo.

Kristo Duong’ Moloyo Duto 1 5Kristo e kido mineno mar Nya s aye

maok ne, kendo en e kayo ne chwech duto.1 6N i kech kuome gik moko duto nochwe ;gik manie polo gi piny; mineno kod maokne; kata gibed duong’ kata teko, kata ru o d h ik ata loch. En ema nochwe yo gik mokod u t o, kendo gik moko duto nochwe n e. 1 7N eentie kapok gimoro amora nobetie, ke n d okuome ema gik moko duto oriwore. 1 8En ewi ringruok, ma en kanisa, kendo en e man o k u o n go chier oa kuom joma otho, mondoobed gi loch kuom gik moko duto. 1 9N i ke c hN ya s aye ne mor mondo duong'ne dutoobed kuom Wu o d e, 2 0kendo kuomeN ya s aye nomiyo gik moko duto obedo giw i n j ruok ko d e, kata gibed gik manie pinyk ata manie polo, ko kelo kuwe kuom rembWuode manochwer e msalaba.

2 1Chon nupogo ru gi Nya s aye, kendo neun wasike e pachu nikech timbe maricho man u t i m o. 2 2To koro osetimonu winjruok ekindu kode kuom tho Kristo e ringru o k ,mondo oteru e nyime kuler ka uonge gimbala mar richo kendo ka uonge ke t h o.2 3Mano biro timore mana ka udhi nyime eyieu, kendo kuchung' motegno ma okuyiengni uwe yo geno mar Wach Mab e r.

Ma e Wach Maber ma nuwinjo, kendo makoro oseyal ni chwech duto e bwo polo,kendo ma an Paulo awuon an jat i c h n e.

Tij Paulo Ma Otiyo Ni Kanisa 2 4Koro amor kuom masiche maseyudo

n i kech un, nikech apongo’ e ringra gikmorem kuom masiche mane Kristo oneno,n i kech ringr e, ma en kanisa. 2 5A s e d o koj atich kanisa kaluwore gi ote mane Nya s ayeo o rago iru mondo ayalnu wachege duto,2 6ma en wach maling'ling' manopandikuom higini gi tienge mang’eny to ko r ooseel tiende ni jomaler. 2 7Gin ema Nya s ayeoseyiero mondo onyis ogendini mwandu giduong' man kuom wach maling'lingm a n o p a n d i n o, en Kristo modak e chunyukendo ma en e geno mar duong'

2 8Kristono e mwalando ne ji duto kawasiemo kendo wapuonjo ji gi rieko duto,mondo water ji duto e nyim Kristo ka lerc h u t h o. 2 9Mano emomiyo anyago ra kaat i yo matek, gi teko maduong' ma Kriston o m i ya, mat i yo matek e ngimana.

2 A dwaro mondo ung'e kaka ake d o n um atek, kendo ni joma ni Laodikia,

kaachiel gi ji mamoko duto mapok onena giwang'gi. 2T h o rro mara en ni mondo gibedgi chuny motegno kendo giriwre e hera ,eka ginibed gi mwandu mar ng’eyo tiendweche mara d i e r. Ka gitimo kama to gin-ing’e maling’ling’ mar Nya s aye ma enK r i s t o, 3jal ma mwandu duto mag rieko ko dn g ' e yo Nya s aye opand kuome. 4Anyisou mamondo kik ng'ato owuondu gi we c h emanono milungo kendo may w ayo ji.5N i kech kata obedo ni aonge kodu kuomr i n gruok, to an kodu kuom chuny, ke n d oamor mar neno kaka uchanoru mab e rkendo kaka yieu ochung’ motegno kuomK r i s t o.

Bedo Thuolo Kuom Chike DhanoKaluore Gi Ngima Kuom Kristo

6Koro kaka nurwako Kristo Yesu kaRuoth, dhiuru nyime ka udak kuome, 7k au g u r o ru motegno kendo ugeroru kuome,kumedo bedo motegno e yie kaka nopuon-

237 JO-KOLOSAI 2:7

ju, kendo kupong' gi goyo erokamano. 8Kik uyie mondo ng'ato ang’ata omak

pachu gi riekni manono mag piny gi wuondmanono ma wito ji, ma gin rieko ma aakuom puonj dhano gi timbe mag piny, to okkuom Kristo.

9N i kech kit Nya s aye duto e ringru o kodak ei Kristo, 1 0un to koro useyudo ngimamoromo chutho kuom Kristo, ma e jat e l omar telo duto, kendo en teko moloyo teko giloch duto. 1 1Kuome ema noterue nya n g u ,ka igilo kit dhano machon maok nya n g umotim lwet gi dhano, to nyangu motim giK r i s t o. 1 2Kane obatisu, to noiku kode ke n d on o c h i e ru kode nikech yie ma un-go kuomt e ko mar Nya s aye ma nochiere oa kuomjoma otho.

1 3Kane utho e richou, kod kit ngimaumar richo maok nyangu, Nya s aye ne omiyou d o ko mangima kuom Kristo. Nowe yo n w ar i c h owa duto, 1 4ko rucho chike mane ondikikod kuergi duto mane okwe d owa ke n d oo p ogowa, kogo l ogi oko duto mi og u r ogi eM s a l aba. 1 5Kendo kane oseketho teko gilochgi momiyogi wichkuot e lela moriem-b ogi ko l oyogi gi teko mar msalaba.

1 6Kuom mano, kik uwe ng'ato ong'adnubu ra kuom gik muchamo kata mumadho,k ata kuom weche mag sewni mag lemo,k ata sewni mitimo ka dwe manyien ow u o k ,k ata chieng’ Sab at o. 1 7M agi duto gin manatipo mag gik mane onego obi, to adierawuon yudore kuom Kristo. 1 8Kik uwe ng’a-to ang’ata mamor kuom dembruok marmiriambo kod malamo malaike omi ubedmaonge pok. Ng'at makamano wachom athoth konyiso ji kuom fweny moseneno,kendo pache mar dhano miyo oting'oremalo nono kow u oyo kuom gik mokiyatiendgi. 1 9N g ’ atno osewe ya tudruok giwich ma en e kama ringruok duto otudekendo omoke ka omake gi fuonini kod lechekaachiel, kendo gidongo kaka Nya s ayedwaro ni gidongi.

2 0Ka usetho gi Kristo mi ogo n you kuomtimbe machon mag pinyni, to koro ere gimao m i yo pod uwuotho ka jopiny? Ang'om o m i yo pod umako chikeg egi ni, 2 1" K i k

imak gini," kata ni, "Kik ibil gini," kata ni,"Kik imul gini"? 2 2Gi duto gin gik ma laln o n o, nikech gin mana chike gi puonj magd h a n o. 2 3G i n yalo nenore gioko ni rieko nieigi ka gilemo gi lamo mar paro mar dhano,kendo kuom dembruok maoko, kod sandor i n gruok, to chutho gionge ohala nikech okg i n yal ko n yo ng'ato geng'o gombo magr i n gruok.

Chike Mag Ngima Maler

3 Ka osechieru gi Kristo, ke t u ru chunyukuom gik manie polo, kuma Kristo

obetie e bat ko rachwich mar Nya s aye.2Ke t u ru pachu kuom gik man malo to okkuom gii piny. 3N i kech ne utho kendo ngi-mau koro opandi ei Kristo, kuom Nya s aye.4Ka Kristo, ma en ngimau nofwenyre to unbende unubi kode e duong'ne maler.

5E m o m i yo neg u ru dwaro duto magr i n gruok ma nie ngimau, kaka: chode,dw a n y ruok, go m b o, dwaro maricho, ko dw u o r o, ma en lamo nyiseche manono.6N i kech gigi Nya s aye biro olo mirimbekuom joma ok winj wachne. 7Un bende neuwuotho e yo r egi e ngimau machon maneudakie 8To koro nyaka ulony oko kit richoduto kaka: ich wang’ mirima, himruok, ke t h onying ji, kod dw a n yo wach ma wuok e dhou.9Kik ng'ato kuomu wuond wadgi, nike c hu s e l o n yo kit dhano machon kod timbened u t o, 1 0mi urwako ru gi dhano manyienmamedo bedo manyien pile mondo obedmachal gi kit ja chuechne. 1 1E ngima manyi-enni koro onge Ogendini kata ja-Ya h u d i ,onge ng'ama oter nyangu kata ng'at maokoter nyangu, bende onge jamwa kata jama-randa, misumba kata ng'ama ni thuolo, toKristo e moromo kendo en duto kuom duto.

1 2Kuom mano, kaka un jo Nya s ayem oy i e r o, maler kendo mog e n o, rwakreurugi kech, gi miwafu, gi bolruok, gi muolo,kod kinda. 1 3B e d u ru joma oyie kaw on yawo mar jowadgi kendo ka we yo nin yawadgi ke t h o n e. We n e u ru ji richog ikaka Ruoth bende nowe yonu richou. 1 4Tom o l oyo ni mago duto, rwakreuru gi hera ,mariwo we c h egi duto mi giwinjre kaka

238JO-KOLOSAI 2:8

gimoro achiel. 1 5We u ru mondo kuwe mar Kristo obed

jaloch e chunyu kaka fuondi mag ringru o kachiel, noluongu e kuwe, kendo go u rue r o k a m a n o. 1 6Wach Kristo mondo odagi echunyu gi nyak duto moke l o, kupuonjorukendo usiemoru ng'ato gi ng'ato gi riekod u t o, kendo kupako Nya s aye gi we n d eMuma, gi wende madendo Yesu, ko dwende ma Roho ochiwo, ka chunyu pakoN ya s aye. 1 7Gimoro amora mutimo kat am u w a c h o, to timuru e nying Ruoth Ye s u ,k u goyo erokamano ni Nya s aye Wuoro enying Yesu.

Chike Momi Jo Kristo KakaOwinjore Gidagu

1 8Un mon, winjuru chwou mana kakaowinjoreni Ruoth.

1 9Un Chwo heru ru mondu, kendo kikubed negi mag e r.

2 0N y i t h i n d o, luoru ru jonyuolu e gikm o ko duto, nikech mano e mamiyo Ru o t hm o r.

2 1Wu o n e, kik umi nyithindu chuny lit,nono to chunygi biro jok

2 2Wasumbini, luoru ru ruodhiu magpinyni e weche duto: kendo kik utimkamano mana sama gichung' butu kag i n g ' i you kutiyo, ka gima udwaro morog i ,to timuru kamano gi chuny mat h u o l okendo kuluoro Ruoth. 2 3Gimoro amoramutimo to timuru gi chunyu duto kag i m autimo ni Ruoth to ok ni dhano, 2 4k u n g ' e yoni obiro miyou mich chieng' ma nobimondo opog ni joge girkeni kaka pokgimokano nigi. En Ruoth Kristo ema utiyo n e.2 5N g ' e u ru ni ng'ato ang'ata mat i m om a rach, noyud pokne kuom rach moseti-m o, kendo onge dewo wang’nike c hN ya s aye ok dew wang' ng'at o.

4 Un ruodhi mag pinyni, dag u ru giwasumbini magu kuritogi mab e r

kendo mowinjore nikech ung’eyo ni unbende un gi Ruodhu e polo.

Weche Mag Puonj Mamoko 2T i m u ru kinda kuom lemo, kurito gi

paro moyaw o r e, kendo kugoyo erokamanoni Nya s aye. 3Wan bende lemnwaurumondo Nya s aye oyawnwa dhoot mar ya l oInjili, kendo lando wach modhiero ji ng'eyomar Kristo momiyo koro otwe ya gi nyo r o-r o. 4L e m n a u ru mondo omiya ayale e yomaler kaka owinjore atim. 5D ag u ru gi riekoe dier joma pok oy i e, kutiyo gi thuolomuyudo e yo mab e r. 6N e u ru ni we c h e uobed mang’won man gi ndhadhu kinded u t o, mondo ung'e kaka dudwoki ng'at oa n g ' ata wach e yo mow i n j o r e.

Mos Mogik 7Tu k i ko biro nyisou gik moko duto

m atimorena. En ow a dwa mag e n o, jat i c hm a j a a d i e ra kendo jatich Ruoth kaachielkoda. 8Aore iru mondo ung'e kaka wachal,kendo mondo ojiw chunyu. 9Obiro biro giOnesimo ow a dwa majadiera ma en achielkuomu. Gibiro nyisou weche duto mat i-more ka.

1 0A r i s t a r ko motwe yago e od twe c hooronu mos, kaachiel gi Mariko ma ow a d g iB a rn aba. (Usewinjo wachne, omiyo kobiro tou r w a ke.) 1 1Yesu, ma nyinge machielo enJu s t o, bende ooronu mos. Magi kende e jo-Yahudi wetena mat i yo koda ni wach PinyRuoth Nya s aye, kendo gisehoyo chunya eyore mang'eny. 1 2E p a f ra maen achiel kuomukendo misumba Kristo Yesu be omosou.O s i ko olemonu matek maok oy u e, mondoomi uchung' moteg n o, e dwaro Nya s ayeduto kendo ka un-gi adiera chutho. 1 3A n ya l otimo nende kaka otiyonu matek, un kachielgi jo Laodikia kod jo Hieropoli. 1 4O s i epw am w ageno ma Luka, ma laktar, kod Demajomosou. 1 5Kow u ru mosna ni jowete manLaodikia, kendo ni Numfa gi kanisa man eo d e.

1 6Ka osesomnu baruani to neuru niosome ni kanisa mar jo Laodikia bende. ToUn bende ukaw barupgi mondo usom.

1 7N y i s u ru Arkipo kama: "Ne ni itiekotich Ruoth mane omiyi

1 8An Pa u l o, andikonu mosni gi lwe t aawuon. Kik wiu wil kod twechna e odt wech. Ng'wono obed kodu.

239 JO-KOLOSAI 4:18

1 Pa u l o, Sila gi Timotheo, Ne kanisamar jo-Thesalonika, mantie kuom

N ya s aye Wuoro kod Ruoth Yesu Kristo: Ng'wono gi kuwe obednu.

Paulo Opako Yie Mar Jo-Thesalonika 2Pile waduokone Nya s aye erokamano

n i kech un duto, kwaluongo nyingu e lemom agwa. 3E nyim Nyasachwa ke n d oWuonwa, wasiko kwaparo yie ma un-gom o s e m i yo utimo timbe mab e yo gi hera um o m i yo utiyo ne Nya s aye matek, ko dgeno ma un-go kuom Ruoth Yesu Kristo,m o m i yo uchung' motegno kutimo kinda.

4Nimar wang’eyo, owe t ewa ma

N ya s aye ohero, ni oseyierou, 5n i kech Injilimarwa ne ok obironu gi wach miwacho gidhok ke n d e, to nobironu gi teko kendo giRoho Maler, kod yie moteg n o. Ung'eyokaka ne wachalo ka wadak e dieru, newadak kamano nikech un. 6Ne uluwokitwa kod kit Ruoth; kendo kata obedo nine usandoru malit, to nurwako wachmane oyalnu gi mor ma Roho Maler ke l o.7O m i yo nudoko ranyisi maber ne jomaoyie duto man Makedonia gi Akaya .8Wach Ruoth nolandore koa kuomumochopo ok mana Makedonia gi Akayakende: Sani koro yie ma un-go kuom

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: K o r i n t h oKINDE NDIKO: 51 KATA 52 E YIK RUOTH(AD)

Ne ondike ni jomoyie kuom Kristo mane ni Thessalonika mane en dala maduong'mar Macedonia. Paulo nooyudo ochako kanisa e dalani e wuodhe mar ariyo kuno kaneolando injili.

Barua ni nondik e kind higa mar AD 51 kod 52.

Gik Manie IyeNene nitie weche mang'eny mane miyo Paulo ondiko baruani. Ne ondike mondo

oteg Jokristo manyien mane ni Thessalonika, mane neno tem mang'eny. Ne odwaromondo onyisgi kaka Jokristo dak, kendo ritore. Ne onyisogi ni mondo gi dhi nyimekod tijegi nyaka Ruoth Yesu duogi. Ne nitie ji mane puonjo ji ni onge ohand tiyonikech Kristo chiegni duogo. Bende ne odwaro puonjo gi adiera mar geno Jo-Kristomatho ka oyie kuom Yesu.

THORRO Sula duto mag barua mokwongo mar Thessalonika puonjo duogo mar ariyo mar

Kristo. Sula mar ang'wen moloyo puonjo wachni (4:13-18). Paulo temo nyiso kakaKristo en wuod Nyasaye kendo bang' dokne e polo obet e bat korachwich marNyasaye.

WECHE MOCHAN KAE GIN;1. Goyo erokamano ni Jo-Thessalonika (1:1-10)2. Rito tich jaote kaka entie/kata oonge (2-3)3. Puonjo kod chiko Jo-Thessalonika (4:1-5:1-22)4. Lemo mogik kod mos (5:23-28)

1 Thesalonika

N ya s aye oselandore mong'ere kuonded u t o. Omiyo wan koro onge gima wanya-lo wacho kuome, 9n i kech gin giweg ig i w u oyo kuom kit rwak mane urwakow a-go. Ginyiso ji kaka nuloko ru ubedo joN ya s aye, kuwe yo nyiseche manono,mondo uti ne Nya s aye mangima ke n d om a d i e ra; 1 0kendo mondo urit biro marWuode koa e polo. Wuodeno maneochiero oa kuom joma otho en Yesu, Ja lma resowa e mirimb Nya s aye mab i r o.

Tij Paulo Ei Thesalonika

2 Un uwegi ung'eyo, owe t ewa, ni limbemane walimougo ne ok obedo kay i e m

n o n o. 2Mana kaka ung'eyo, noy u d oo s e s a n dwa kendo oyanywa e dala marFilipi to kata kamano Nya s aye nomiyow achir mar nyisou wachne maber e dierlweny gi akweda mag e r. 3C h u t h o, okwahomb ji gi weche mag miriambo kat agi weche mowuok e paro mochido. Bendeok wan gi paro maling'ling' mar wito ji.4To waw u oyo kaka joma Nya s aye ow u o nema opwodho kendo oy i ego kaka joritInjili. Ok watem mondo wabed malong'one dhano, to wadwaro ni wabed malong'omana ne Nya s aye-ma nono chunjew a .5U n g ' e yo maber ni kane wayalonu to neok wako n yore gi weche malomboumondo waw u o n d go wang'u, ke n d oN ya s aye en janeno marwa ni ne okwapando gombo maling'ling' e chunywamondo wamau gigeu! 6Ne ok wadwar pakmoa kuom dhano, bed ni gin un kata jomanadi.

Kaka joote mag Kristo, ne wanya l om i you ting’ mapek, 7to kar timo mano tone wadoko mamuol e dieru mana kakamin nyithindo rito nyithinde mapodt i n d o. 8Ne waherou gi hera mat u tm o m i yo ne wamor, ok mana mar pogokodu Injili mar Nya s aye ke n d e, to koda kan g i m awa bende, nikech ne wagenou gig e n ruok maduong'. 9Adier unyalo paro,j owe t ewa, kaka ne wanyagore ke n d ow at i yo matek, ne wat i yo odiechieng'gotieno mondo kik wami ng'ato ang’at a

ting’ mapek e kinde mane wadak ka way-alonu Injili mar Nya s aye.

1 0Un uwegi un joneno, kaachiel giN ya s aye bende, kaka ne wadak e dieru kan g i m awa ler kendo nikare, kendo kawaonge ketho e kindu un joma oy i e.1 1U n g ' e yo kaka ne wako n yo ng'ato kan g ' ato kuomu mana kaka wuoro ko n yonyithinde owuon, 1 2kwajiwou ke n d ow a h oyou kendo wasiemou mondo kit ngi-mau mapile obed malong'o ne Nya s ayem o s e l u o n gou e lochne kod duong' mare.

1 3Bende waduokone Nya s aye eroka-mano kinde duto nikech kane wake l o n uWach Nya s aye, to nuwinje murwake, okka wach dhano, to nurwake ka Wa c hN ya s aye adier mana kaka en. Wa c h n okoro chopo tich Nya s aye e ngimau, unjoma oy i e. 1 4Nimar en adier, jowe t e n a ,nine ukawo kit kanise Nya s aye man Ju d e amanie Kristo Yesu. Kaka jou uweg inosandou e kaka kanise man Judea bendej o - Yahudi we t egi nosando, 1 5j o - Ya h u d i goema nonego Ruoth Yesu kod jonab im aggi, kendo gin ema ne giriembowa oko.Ok gilong’o ne Nya s aye kendo giger gi jid u t o, 1 6ka gitemo gi tekregi duto mondogigeng'wa wuoyo ne Ogendini mondooyud warruok. Kuom tim ma gitimoni,gimedo mana biwo richogi mondoopong’. Mirimb Nya s aye koro osejukogi!

Paulo Gombo Limo Jo ThesalonikaKendo

1 7Jowe t ewa, kane ochunowa ni nya k aw awere kodu kuom kinde machwok, (new a p ogore mana e ringruok to ok kuomchuny), gomb mane wago m b o u go mat e ko s e m i yo watemo gi yore duto mondowaneu wang' gi wang'. 1 8Ne wasedw a r ogaming'a mondo wabi walimu, to moloyoan Paulo ne atemo kendo atemo to Sat a nne omona. 1 9Koso uparo ni gin ng'a ginimwakwano kaka genowa gi morwa, kat akaka osimbo marwa ma wanasungr ego enyim Ruoth Yesu Kristo ko d u ogo? Dongeen un? 2 0C h u t h o, un e duong'wa gimorwa!

241 1 THESALONIKA 2:20

3 E m o m i yo ka chunywa mane chan-dore ne onge kuwe ne waparo ni ber

mondo wadong' ke n dwa Athen. 2N ewaoro Timotheo, ma en ow a dwa ke n d oj atich Nya s aye kaachiel ko dwa e tij landoInjili mar Kristo, mondo ojiw chunyuubed motegno e yie maru, 3kendo mondokik sand mwayudo michunyu aa. Unge'yom aber ni kaka jo Kristo nyaka way u dsand. 4C h u t h o, kane wan kodu to new a s i ko ka wanyisou ni ne nyaka sandw a ,kendo mano e gima osetimorenwa, manakaka ung'eyo. 5Ma emomiyo kane koro oka n yal dhi nyime ka abet mos, ne aoro jaotemondo ang'e kaka yieu chal. Ne aluor nidipo ka jatem osedonjore kodu mi omiyotich mane wat i yo matek e dieru obedok ayiem.

Ripod Timotheo Kuom Chal JoThesalonika

6To koro Timotheo osebiro irwa ko ai ru, kendo osekelonwa weche mab e yokuom yieu kod herau. Osenyisowa niu s i ko uparowa gi paro mab e yo kendo niun bende ugombo nenowa mana kakawan bende wagombo nenou. 7Ku o mm a n o, jowe t ewa, yie ma un-go osejiwow ae dier achiedh nade duto kaachiel gi malitma waneno. 8Sani koro chunywa oduogon i kech uchung' motegno kuom Ru o t h .9Ere kaka dw agone Nya s aye erokamanon i kech un ma dirom gi mor mawan go d oe nyim Nya s aye nikech un? 1 0O d i e c h i e n g 'gotieno walamo Nya s aye gi chunywaduto mondo olosnwa thuolo mar nenoukendo wang' gi wang', mondo wab iwapong'nu kuonde morem e yie maru.

1 1Mad Nyasachwa kendo Wu o n w aowuon, kod Ruodhwa Yesu, losnwa yom w a n yalo birogo iru. 1 2Mad Ruoth mih e rau omedre mi olandre e kindu ng'at ogi ng'at o, kendo ni ji duto, mana kaka heram w a h e r o u go bende otiak. 1 3Mad omichunyu obed motegno mondo ubed jomaonge ketho kendo joma ler e nyimN ya s aye Wuonwa chieng' ma Ruoth Ye s ubiroe kaachiel gi joge maler duto.

Ngima Mamiyo Nyasaye Mor

4 M ogik, jowe t ewa, ne wapuonjoukaka onego udagi malong'o ne

N ya s aye, mana kaka ngimau chalo sani.To koro wakwayou kendo wajiwou kuomRuoth Yesu mondo umed timo kamanom o l oyo. 2N i kech ung’eyo puonj manew a m i you kuom teko mar Ruoth Yesu.

3En dwaro Nya s aye mondo ubed jomal e r. Nya s aye dwaro ni ubed mabor gi richomar chode, kendo 4mondo ng'ato ka ng'a-to nyaka puonjre rito ringre e yo malerkendo man-gi luor, 5maok oyie mondor i n gre oore gi gombo mathoth kakajopiny makia Nya s aye timo. 6Kuom wach-ni, ng’ato kik ochwany nyawadgi kat aw u o n d e. Ruoth biro kumo joma timotimbe makamago mana kaka ne waseny-isou kendo siemou. 7Nimar Nya s aye ne oko l u o n gowa mondo wadag e ngima mardw a n y ruok, to ne oluongowa mondow a d ag e ngima maler. 8O m i yo ng'at oa n g ' ata motamore winjo puonjni ok ota-more winjo dhano, to otamore winjoN ya s aye owuon mamiyou Rohone Maler.

9To kuom hera ma jowete kuom Kristoo n ego oherr ego to ok wane tienden d i ko n u e, nikech un uwegi Nya s ayeo s epuonjou mondo uherru ng'ato gi ng'a-t o. 1 0Mana kaka kuom adier uhero jowe t eduto man e mieche Makedonia duto. Kat akamano wakwayou, jowe t ewa, mondoumed timo kamano moloyo kanyo.

1 1Dwaro maduong' mar ngimau onegoobed ni mondo udag e ngima mokuwe, kau ra n go mana tijeu ke n d e, kendo kutiyom atek gi lwetu mana kaka ne wachiko u ,1 2mondo kit ngimau mapile oywa chunyjoma pok oyie mi gimiu luor, ke n d omondo kik uyiengru kuom ng'ato ang'at ae dwarou mapile.

Biro Mar Ruoth 1 3Jowe t ewa, ok wadwar mondo ukia

gima timore ne joma osetho, kata mondoubed gi kuyo ka joma moko, maonge gig e n o. 1 4Wayie ni Yesu notho mochier oakuom joma otho, omiyo wayie ni Nya s aye

2421 THESALONIKA 3:1

biro chiero jomoyie duto mosethokaachiel ko d e. 1 5Kaluwore gi wach Ru o t howuon, wanyisou ni wan ma Ru o t hn oy u dwa ka pod wangima chieng' man o b i e, ok wanakwong dhi kapok okawjoma osetho. 1 6N i kech Ruoth ow u o nnolor e piny koa e polo, mi nogol chik gidwol maduong', ka malaika maduong'kok, kendo ka tung' mar Nya s aye luongom atek; eka joma nosetho ka ni kuomKristo nochier mokuongo. 1 7Bang' mano,wan ma pod wadong’ kendo pod wangiman oyudhwa kaachiel kodgi mi terwa malo eboche polo mondo warom gi Ruoth eip o l o. Omiyo wanabed gi Ruoth nya k achieng’. 1 8E m o m i yo jiwreuru gi we c h eg ie kindu ng'ato gi ng'at o.

5 Koro owetena, onge tiende ndiko n ukuom ndalo kata saa ma gigo notim-

r e, 2n i kech un uwegi ung'eyo malong’o nichieng' Ruoth nopore mana kaka jakuop oyo ji go t i e n o. 3E saa ma ji wachoe ni,"Piny okuwe kendo weche beyo," emam a s i ra nopogie kadiemo wang', manakaka muoch poyo dhako ma yach, ke n d ook ginitony.

4To un, jowetena, ok un e mudho madimi odiechieng'no pou apoya kakajakuo poyo ji. 5Un duto un yawuot ler,kendo un yawuot odiechieng'. Ok wanjo otieno kata jo mudho. 6Kuom manokik wachal gi ji mamoko ma nindo, towanenuru kendo waritreuru. 7Nikechjoma nindo nindo gotieno, kendo jomamer bende mer gotieno. 8To nikechwan jo odiechieng', waritreuru kawaruakore gi yie kod hera kaka lawakor mar lweny; kendo gi geno marw a rruok kaka ogut lwe n y. 9N i ke c hNyasaye ne ok oyierowa mondo wayudkum mar mirimbe mager, to noyierowa

mondo wayud warruok mar RuodhwaYesu Kristo. 10Nothonwa mondo kataka wangima kata watho to wadag kode.1 1O m i yo jiwreuru ng'ato gi ng'at okendo gerreuru, mana kaka utimono.

Weche Mogik 1 2Koro wakwayou, jowe t ewa, mondo

umi joma tiyo tich Ruoth matek e dierul u o r, ma gin jotendu kendo jopuonjukuom Ruoth. 1 3M i g i u ru duong' ahinyakendo hergiuru moloyo nikech tich mag i t i m o. Dag u ru gi kuwe e kindu. 1 4B e n d ew a k w ayou, jowe t ewa, mondo usiem jomabudho abudha, kendo mondo ujiw jomal u o r, kendo ukony joma yo myo m .H o r e u ru mos gi ji duto. 1 5N e u ru ni ongeng'ama chulo rach kuom rach motimne,to temuru mondo kinde duto utim mab e rne joweteu kendo ne ji mamoko bende.

1 6B e d u ru mamor pile; 1 7l e m u ru kindeduto; 1 8go u ru erokamano kata piny berk ata rach, nikech mano ema Nya s ayedwaro ni utim ei Kristo Yesu.

1 9Kik utam Roho tiyo e dieru, 2 0ke n d okik ucha weche moko r. 2 1Te m u ru gikm o ko duto, kumako matek weche mab e yo.2 2Pogr e u ru gi gimoro amora marach.

2 3Mad Nya s aye owuon, ma en Wu o nk u we, pwodhou mi udok maler chuth eyore duto. Mad orit ngimau gi chunyu gir i n greu duto mi ubed maonge ketho moroa m o ra chieng' ma Ruodhwa Yesu Kriston o d u og i e. 2 4Jal moluongou biro chopomano nikech en jaadiera.

2 5Jowe t ewa, lemnwauru. 2 6M o s u ruj owete duto gi yogruok mar jomaler.2 7A c h i kou e nying Ruoth mondo une niosom baruani ne jowete duto.

2 8Ng'wono mar Ruodhwa Yesu Kristoobed kodu.

243 1 THESALONIKA 5:28

2 Thesalonika

1 Pa u l o, Sila, gi Timotheo Ne kanisamar jo-Thesalonika, mantie kuom

N ya s aye Wuonwa kod Ruoth Ye s uK r i s t o.

2Ng’wono gi kuwe moa kuom Nya s ayeWuoro kod Ruoth Yesu Kristo obed kodu

Duoko Erokamano kod lemo. 3N yaka waduokne Nya s aye eroka-

mano kinde duto nikech un jowe t ew akendo owinjore watim kamano nikech yiema un-go medo bedo moteg n o, kendo heram u h e r o ru go n g ' ato gi ng'ato bendem e d o r e. 4Kuom mano wasebedo ka wap-w oyou e kind kanise Nya s aye, kaw a n y i s o-

gi kuom kindau kod yieu moteg n om o m i yo udhil e dier sand kod tem dutom u y u d o.

5M agi duto nyiso ni buch Nya s ayen i k a r e, nikech bang' neno sand kod tem toe giko nokwanu kaka joma owinjore yudog weth mar Pinyruoth. 6N ya s aye en ng’a-ma kare omiyo obiro sando joma sandoumana kaka gin bende gisandou, 7to unmuyudo sand sani obiro miyou yueyo,kaachiel gi wan bende. Mano notimrechieng' ma Ruoth Yesu nofwenyre e machmakakni kolor oa e polo, kaachiel gimalaika mage maroteke. 8Enokum jomaokia Nya s aye kendo maok orito puonj

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: KorinthoKINDE NDIKO: 51 KATA 52 EYIK RUOTH(AD)

Gik Manie IyeNenore ni barua ni ne Paulo ondiko bang' dweche auchiel kaluwo mokwongo

nikech wach mar barua mokwongo - dwogo mar ariyo mar Kristo ne pod ok orumo.Jimoko ne wacho ni Kristo oseduogo to moko kwer ni podi ok oduogo. Omiyo ji neopogore e wachni.

Paulo ne ondiko kanyiso ni duogo Kristo ne ok nyalre e kindego nikech satan nepod ok one. Bende ne omedo jiwo Jo-Kristo mondo gi dhi nyime kod tijegi nikechduogo Kristo mar ariyo ok ne ong'ere to onyalo bedo e saa asaya.

THORRO Kaka jogo moyie kuom Kristo wan kod geno ni oduogo mapiyo. Ka waweyo paro

mawa ni piny chiegni rumo nyaka wang'e ni satan biro tungo pinymalich ka Kristo podok oduogo.

To kik wabed gi luoro nikech Kristo pod ok oduogo. To kik wabed gi luoro nikechKristo oseloyo satan kane ochier oa kuom jomotho. Tichna kod mor marwa, kaka nyirimane riek kendo e ngech Yesu (Mathayo 25:1-13) en ni nyaka wabed maler e duogomar ariyo mar Kristo Yesu mondo okaw joge kaka mikayi mose yikne.

WECHE MOCHAN KAE GIN;1. Chako (Sula 1:1-12)2. Weche puonj (2:1-17)3. Wach mogik e puonjruok (3:1-18)

mar Injili mar Ruodhwa Yesu. 9G i n i y u dkum ma en lal manyaka chieng', ko r i e m-b ogi oko mabor e nyim Ruoth ke n d om abor gi tekone man gi duong’ marn yalone 1 0e odiechieng’no ma noduog i emondo joge maler omiye duong’ ke n d ojoma oyie duto orange kaw u o r o. Maoriwo nyaka un, nikech ne uyie gi wachmane wakelonu.

1 1Ka un-gi gima chalo kama e pachu,to mano emomiyo walomonu p i l e, mondoomi Nyasachwa okwanu kaka joma ow i n-jore gi gima oluongo u e, kendo gi teko n eochop dwaro mab e yo duto ma un-go ko dtije duto mutimo nikech yie ma un-go.1 2Walemo kama mondo nying Ru o d h w aYesu Kristo oyud duong' e dieru, ke n d omondo un bende uyud duong’ kuome.Mano mondo otimrenu kuom ng'wonomar Nyasachwa gi Ruoth Yesu Kristo.

Ng’at Mochayo Chik

2 Kuom wach biro mar Ruodhwa Ye s uKristo kendo kaka ibiro chokow a

k a n yakla kuome wakwayou, jowe t ew a ,2ni kik uyie ng'ato ochand pachu kat ao bw ogu gi wach moko r, kata milome,k ata barua moro miwacho ni oa irwa,m awacho ni odiechieng' mar Ruoth ose-c h o p o. 3Kik uwe ng'ato wuondu e yomoro amora, nikech odiechieng'no oknobi nyaka ng'anyo maduong' chopi,kendo nyaka ng'at mochayo chik fwe n y r e,ma en jal mochanne tho e mach manya k achieng'. 4Obiro kwedo kendo miyo r eduong’ moloyo gimomoro amora miluon-goni Nya s aye kata milamo mondo enowuon obedi ei hekalu mar Nya s ayekolando owuon ni en Nya s aye.

5Donge unyalo paro ni ne anyisou gigikane an kodu? 6To koro ung'eyo gimapod omone fwe n yo r e, mondo obi mana ekinde moke t n e. 7Te ko mopondo mar tijc h ayo chik koro osechako tich, to jalm atame nodhi nyime katame nyaka kindem a n ogole oko. 8Bang’e jal mochayo Chikn o f we n y r e, to Ruoth Yesu kobiro giduong'ne duto miwuoro, nonege gi muya

moa e dhoge kendo notiek tekone duto.9Jal mochayo Chikno nobi kaka gir tichmar Satan ka en gi teko duto mar timohonni gi ranyisi mag miriambo, 1 0b e n d eko ko n yore gi kit wuond maricho dutomondo ow i t go joma lal. Jogo lal nikech negitamore hero adiera mondo eka giyudw a rruok. 1 1Kuom mano Nya s aye oronigit e ko maduong' marundo pachgi mi giyiegi weche mag miriambo, 1 2o m i yo Ru o t hnong'ad bu ra ni ji duto motamore yiea d i e ra, ka gihero mana timo richo.

Chung Motegno 1 3To nyaka waduokne Nya s aye eroka-

mano ndalo duto nikech un, jowe t ewa maRuoth ohero, nikech Nya s aye noy i e r o un yaka aa chakruok mondo ow a ru ke n d omondo omi ngimau odok maler kuomt e ko mar Roho Maler kendo kuom yiem u y i ego kuom adiera. 1 4Mano emomiyon o l u o n gou kane urwako Wach Mab e rmane wayalonu mondo un bende uyudduong' mar Ruodhwa Yesu Kristo.1 5Kuom mano, jowe t ewa, chungurum o t eg n o, kendo makuru matek puonjmane wapuonjou gi dhowa kata gi baru-p ewa.

1 6Mad Ruodhwa Yesu Kristo ow u o nkod Nya s aye Wuonwa, ma noherow am o m i yowa jip mosiko kod geno mab e r,kuom ng'wonone, 1 7ojiw chunyu ke n d oomiu teko mar timo kendo wacho we c h em ab e yo.

Paulo Okwayo Lamo

3 M ogik, Jowe t ewa, lemnwaurumondo Wach mar Ruoth olandre

p i yo p i yo kendo mondo ji omi wachnoduong', mana kaka notimore e dieru .2L e m n w a u ru bende mondo Nya s ayeo r e swa e lwet joma timbegi mono ke n d oma chunygi rach, nikech ji duto ok nigiy i e, moteg n o. 3To Ruoth en jaadiera ,o m i yo obiro miyou teko kendo obiro ritoue lwet Ng'ama Rach. 4Wan gi chir kuomRuoth ni utimo kendo ubiro medo timogik maw a c h i kou. 5Mad Ruoth ta chunyu

245 2 THESALONIKA 3:5

mi uchopi e hera mar Nya s aye kod kindamar Kristo.

Siem Kuom Budho Abudha 6E nying Ruoth Yesu Kristo, wachik-

ou, jowe t ewa, mondo upogru gi jowe t ema budho abudha kendo ok lu puonjmane uyudo kuomwa. 7N i kech un uweg iu n g ' e yo ni onego ulu ranyisi mar kitn g i m awa. Ne ok wabudh abudha kanewan kodu, 8kendo kata chiemb ng'ato neok wachamo maok wachulo. To new at i yo odiechieng' go t i e n o, kaw at i yo gilwetwa kendo wanyagore gi tich mat e kmondo kik wami ng'ato moro amorakuomu ting' mapek. 9Ne wat i m okamano ok nikech ne waonge gi rat i r omar yudo kony moa kuomu, to ne wad-waro mondo wadoknu ranyisi mab e rm u n yalo luwo. 1 0N i kech kata e kindemane wan kodu ne wamiyou chik ni," Ka ng'ato budho abudha maok odw a rt i yo to kik ochiem."

1 1Wawinjo ni jomoko kuomu bu d h o

abudha. Ok giti, tije jowe t egi ema gike l o eweche manono. 1 2E nying Ruoth Ye s uK r i s t o, wachiko kendo wasiemo jomak a m ago mondo gibed mos kendo gitim atek mondo giyud yo ma giko n yo r ego.1 3To un, jowetena, kik uol gi timo mab e r.

1 4Ka ng'ato ang’ata otamore luwoweche maw a n d i konu e baruwani to ng'iu-ru ng'atno mab e r. Kik uriwru ko d e,mondo eka wiye okuodi kuom timnemobam. 1 5Kik ukawe kaka jasigu, tos i e m e u ru asiema kaka owadu kuomRuoth.

Mos Mogik 1 6Koro mad Ruodh kuwe owuon miu

k u we kinde duto kendo e yore duto.Ruoth obed kodu uduto.

1 7An Paulo awuon ema andiko n umosni gi lweta awuon, ma en kaka sei maat i yogo e barupena duto. Kamano e kakaa n d i ko.

1 8Ng'wono mar Ruodhwa Yesu Kristoobed kodu uduto.

2462 THESALONIKA 3:6

1 Timotheo

1 An Paulo Jaote Kristo Yesu kaluworegi Chik Nya s aye ma Jawarwa, ko d

Kristo Yesu, ma en genowa, 2a n d i koni in Timotheo wuoda mar

adier kuom yie. Ng'wono gi kech kod kuwe moa kuom

N ya s aye Wuoro gi Kristo Yesu Ruodhwa.

Siem Kuom Jopuonj MagMiriambo Mag Chik.

3Kakane anyisi mondo itim kane an ewuodha madhiyo Makedonia, adw a r omondo imed bedo Efeso nikech jomoko nikuno mapuonjo puonj mag miriambom a n yaka ikwergi mondo giwe timo

k a m a n o. 4Bende giwe keto chunygi esigendni manono gi sigendni mag nonrom ag anywola maok rum. Gik ma kamag imedo mana mbaka makelo miero kargero tich Nya s aye, ma gerore kuom yie.5To thorro mar Chikni en hera, ma wuoke chuny maler gi chuny ma onge bu ra ko dyie mara d i e r. 6Jo m o ko osebaro owe yom agi mi gi donjoe mbekni mag oy u m amaonge tiendgi. 7Gi gombo mondo gibedjopuonj Chik to gikia tiend gik ma giwa-cho kata gik ma giwuoyo kuomgi kag i ra m o.

8Wa n g ' e yo ni Chik ber mana ka ng'at oko n yore kode e yo mow i n j o r e. 9Wa n g ' e yo

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: Ok ong’ereKINDE NDIKO: 64 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYEBaruani nondiki kod Paulo ka ndalo mar thone ne chiegni, kendo ne ondike ne

jalupne Timotheo, mane onwang’o oweyo Efeso mondo olose weche moko manenitiere e kanisa. E kindeni ne nitiere weche moko manechendo mag puonj manenitiere e kanisa , telo e kanisa kod gik mopoge opogore mamulo ngima mar ngima marja- Kristo. Paulo ne ondiko mondo olerne Timetheo kuom wechegi mondo mi tichotimre maber e kanisa. To bende ne ondiko ka ojiwo Timothero mondo kik ool kuomngimane kaka ja-Kristo, to obed ka omiyo Nyasaye duong’ kinde duto. Bende nitierepuonj makende mochiw mawuoyo kuom walo jotich mag kanisa.

T H O R R O :Puonj maduong’ e baruani en ber mar bedo gi yie madier to gi tim makare. Paulo

jiwo motegno ni nyaka wang’e adiera kendo mondo warite maber kuom puonjmawuok mag miriambo. To bende nyaka wabed motang’ mondo wadag e ngima molu-wore kod puonjno eka Jachien ok nonwang’ thuolo kuom jo- Nyasaye. To bende ojiwomotegno ber mar joma chunygi ler kendo ochiwore mar telone kanisa.

WECHE MOCHAN KAE GIN1. Siem kuom puonj mag miriambo (1:1-20)2. Puonj kaka onego lem (2:1-15)3. Puonj kaka iwalo jotend kanisa gi gokonygi (3:1-16)4. Jip kod tich (4:1-5:25)5. Tij ja- Kristo kod ng’ado rieko ni Timotheo (6:1-21)

bende ni Chik ok ni joma kare, to okete nij o keth Chik gi jonjore; gi joma okiaN ya s aye, kod joricho, gi joma timbeg io c h i d o, kod joma odagi lemo; bende nijoma nego wuonegi kata minegi, kendo nijonek 1 0ni jochode, kod chwo materore gichwo we t egi gi joma timo ohandwasumbini gi jo miriambo, kod jomakuong'ore gi miriambo mondo gigwe n ya d i e ra, kaachiel gi gimoro amoram o p ogore gi puonj mara d i e r, 1 1m ow i n-jore gi Wach Maber man gi duong' marN ya s aye mog wedhi, mane oket e lweta.

Ng’wono Mar Ruoth Kuom Paulo. 1 2A goyo erokamano ni Kristo Ye s u

Ruodhwa mosemiya teko bende nikech neokwana kaka jaadiera mi oy i e ra e tichne.1 3Kata obedo ni chon ne aw u oyo mara c hkuom Nya s aye kendo ne asando jomaoyie ka akwiny mokalo tong’, to noke c h an i kech natimo gigo kuom kia kendo kuombedo maonge yie. 1 4Ng'wono marRuodhwa ne ool kuoma mog u n d h o,kaachiel gi yie kod hera mayudore kuomKristo Yesu.

1 5Wachni en wach madier mow i n j o r eruaki chuth: Ni Kristo Yesu nobiro e pinymondo owar joricho, ma an awuon ara c hm o l oyogi duto. 16To nikech kuom wach-no emamomiyo m i yo nokecha mondoomi kuoma, an mane an jaricho ewi jori-cho duto, mondo mi Kristo Yesu onyisieh o o ruokne maonge giko kaka ranyisi nejoma biro yie kuome mondo giyud ngimam o c h we r e. 1 7Koro ne Ruodh mochwe r e,kendo maok tho, kendo maok ne, ma enN ya s aye make n d e, mondo omi luor ke n d oduong' nyaka chieng'. Amin.

1 8Timotheo wuoda, amiyi Chikni kalu-wore gi weche mane okor kuomi kindem o k a l o, mondo iti kodgi eka iked lwe n ym ab e r, 1 9k i s i ko e yie motegno gi chunymaok ng'adni bu ra kaka jake t h o. Jo m o koo s e d agi winjo bu ra ma chunygi ng'adoni-gi kuom gik maricho ma gitimo, omiyokoro yiegi osenimo. 2 0M o ko kuom jogogin Humenayo gi Aleksanda, ma aseke t o

e lwet Satan mondo opuonjre ni kikg i yany Nya s aye.

Puonj Kuom Lemo

2 M o k u o n go tik tik ajiwo ni, kwayo,l a m o, sayo kod goyo erokamano

mondo otim ni ji duto, 2ni ruodhi gi jote-lo duto mondo eka wadag gi kuwemaonge tungni, ka waluoro Nya s ayekendo ka wan jomaler chuth. 3Mani berkendo moro Nya s aye Jawarwa, 4m adwaro ni ji duto oyud warruok kendo ni jiduto ong'e adiera. 5N i kech nitie Nya s ayeachiel gi ng'at achiel ma jakel winjruok ekind Nya s aye gi dhano, ma en KristoYesu, 6ochiwore mi ochulo nengo marwaro ji duto, omiyo mano ne ranyisi maneochiw e kinde mow i n j o r e. 7M a n oe m o m i yo ne oy i e ra kaka jahul wachkendo kaka jaote. Awacho adier, ok ari-ambi, kendo an japuonj wach yie madierni Ogendini.

8A dwaro ni chwo e kuonde duto oting’lwe t egi maler malo ka gilemo, maongemirima kata goyo mbaka.

9A dwaro bende ni mon orwakre gil ewni mowinjore ka gibidhore kendo gir-itore mab e r, kendo kik gibed gi wichmokadi kata gi rwakruok gi dhahabu git i go kata lewni ma nengogi tek, 1 0t ogibed gi timbe mab e yo mowinjore gi monma wacho ni lamo Nya s aye.

1 1Ng'ama dhako nyaka puonjre moskoling' kendo koboch chuth. 1 2Ok ay i emondo ng'ama dhako opuonji kata obedgi teko ewi ng'ama dichwo; nyaka oling’m o s, 1 3n i kech Adam ema nokuong chweeka bang'e Hawa. 1 4To bende Adam okemane owuondi, to dhako emane ow u o n-di, mi odoko jake t h o. 1 5Kata kamano monibiro reso e saa nyuolo nyithindo, kag i s i ko e yie kod hera gi ngima malerkendo modimbore.

Jotend Kanisa Gi Jokonygi

3 Ma en wach madiera: Ka ng'at oa n g ’ ata oketo chunye mondo obed

jakwadh kanisa to odwaro tich mog e n .

2481 TIMOTHEO 1:10

2Jatend kanyakla mar jo-Kristo nyaka bedn g ' at ma wach moro amora marach ongekuome chwor dhako achiel ke n d e, ng’atm o b i d h o r e, moritore, kendo modimbore,n g ' at moluor, mohero rwako welo ke n d ojapuonj molony, 3n g ’ at maok oheroko n g ’ o, ng’at maok ger, to owinjore obedn g ' at mamuol, ma ok ohero dhawo ke n d oma ok ohero pesa. 4N yaka obed ng'atmorito ode maber kendo nyaka one ninyithinde winjo wachne gi luor mow i n-j o r e. 5( Ka ng'ato ok nyal rito ode to erekaka dorit kanisa Nya s aye?) 6Kik obedn g ' at molokore machiegni nono to sungan yalo make mi opodhi kendo bu ra loyekaka noloyo jachien. 7Bende nyaka obedn g ' at ma joma ok oyie loso kuome mab e r,mondo kik obadho mar jachien gaje miopodhi kendo one wichkuot.

8Kamano bende Jo kony kanisa benden yaka bed joma imiyo luor, joma odim-bore ma ok jomath ko n go’ kendo joma okoore gi yudo ohala e yo maok nikare.9N yaka gimak adiera matut mar yie gichuny maler maonge richo moro amora .1 0N yaka temgi mokuongo, to ka oy u d n ionge wach moro marach kuomgi ekamondo yienigi bedo joko n y.

1 1Kamano bende, mondegi nyaka bedjoma inyalo miyo luor, kik gibed jomaw u oyo marach kuom ji, to owinjore gibedmon moritore kendo ma jo adiera e we c h ed u t o.

1 2Jo kony kanisa nyaka bed chword h a ko achiel kende kendo nyaka oritnyithinde gi ode mab e r. 1 3Joma osetiyom aber yudo nying maber kendo gibedo gichir e yie margi kuom Kristo Yesu.

1 4Kata obedo ni ageno biro iri mapiyoto andikoni we c h egi mag puonj’ mondo;1 5kaponi adeko to ing'e kaka ji onegoowuothi e dier kanyakla mar jo Nya s aye,ma en Kanisa mar Nya s aye mangima, maen e siro kendo mise mar adiera .1 6C h u t h o, mano kaka gii Nya s aye odhieron g ’ e yo kendo nigi duong' miwuoro.Nobiro e ringruok,

Roho nonyiso ratiro ni oonge ke t h o,

ne onene gi malaike ne oyal wachne e kind ogendini ji ne oyie kuome e piny ngima kendo ne otere malo e duong'.

Puonj Momi Timotheo

4 Roho Maler wacho maler ni jomokon owe yie e ndalo giko mi ginilu chun-

je mawuondo ji kod puonj mayo r e yo r em ag jochiende. 2Puonj ma kamago aakuom jomiriambo ma ketore ni gin jomab e yo to ok gin, jogo ma chunygi manyisoni gin joketho osetho, mana ka gimaowang' gi nyinyo maliet. 3Gitamo ji ni kiko kendi kendo gichiko ni ji kik chamchiemo moko, ma Nya s aye nochwe yomondo joma oyie kendo ong'eyo adierao k aw gi erokamano. 4N i kech gik mokoduto mane Nya s aye ochwe yo beyo, ke n d ook owinjore wakwer chiemo moro amoraka wakawe gi erokamano, 5n i ke c ho s epuodhe maler giwach Nya s aye gil a m o.

6Ka ilero ni Jowete we c h egi to ibirobedo jatich maber mar Kristo Yesu, kai d o n gori e adiera mar yie gi puonj mab e-yo miseluwo. 7Bed mabor chuth gisigendni manono mag piny maonge tichkod sigend mon motii; to moloyo tiegr iibed molony e luoro Nya s aye. 8N i ke c hk ata obedo ni tuke mag rieyo ringru o knigi tiendgi, to luoro Nya s aye nigi gwe t hm athoth moloyo, e ngima masani kendo engima mabiro bende.

9Ma en wach madiera mowinjore oru a-ki chuth, 1 0N i kech mano emomiyow a n yagore gi tich matek kendo wake d o,mondo waket genowa kuom Nya s ayemangima, ma en Jawar mar ji duto, tom o l oyo ni joma oy i e.

1 1Chik kendo puonj gigi. 1 2Kik iyien g ' ato ang’ata chayi nikech pod itin, tobed ranyisi ni joma oyie kuom we c h em i w a c h o, gi gik mitimo, kod hera ke n d okuom yie kod ngima maler. 1 3Ket chunyikuom somo ni ji Ndiko, kendo kuom jiwoji kendo puonjo ji nyaka chopi abi. 1 4K i kijwang' michni mane omiyi kaka noko r

249 1 TIMOTHEO 4:14

kuomi chieng' mane jodongo oketo lwe t-gi kuomi.

1 5Tim gigi gi chunyi duto, kichiworichuth mar neno ni gitimore mondo jiduto one kaka imedo dhiyo nyime e yo r ed u t o. 1 6Rit ngimani gi puonjni mab e r.Tim sinani kodgi mak iwe yo, nikech kaitimo kamano eka inires ngimani iwuonkaachiel gi joma winji.

Ng’ado Rieko Kuom Mond Liete,Jodongo Gi Wasumbini

5 Kik ikwer ng'ama duong' gi dw o lm a k w i n y, to wuo kode mamuol gilu-

or mana kaka wuonu monywoli. Kawyaw u owi matindo kaka omineni, 2to monm a d o n go kaw kaka mineni, kendo monm atindo kaw kaka nyimineni, e yo malerc h u t h o.

3N yaka ipar mond liete modong’ ke n d-gi ma adiera dwaro ko n y. 4To ka chi lielnigi nyithindo kata nyikwayo to mondogipuonjre keto lemogi e tich kuom rito jo-odgi ka giko n yo jonyuolgi gi kwe r egi ko dd e yegi, nikech timo kamano long'o niN ya s aye. 5Chi liel madwaro kony adierkendo man kende keto genone duto kuomN ya s aye, kendo osiko olamo odiechieng'gotieno ko k w ayo Nya s aye mondo oko n ye.6To chi liel mohero raha, osetho kat aobedo ni pod ongima. 7Puonj ji puonjgib e n d e, mondo kik ng’ato obed gi achaya .8Ka ng'ato ok orito we d e n e, to moloyo kaok orito joode owuon, to osekwedo yiemarwa, kendo orach moloyo japiny.

9Chi liel moro amora ok nyal ndiknyinge kama indike nying mond liete kah i ke ok oloyo higini piero auchiel, tobende nyaka obed nine osekende gi dich-wo achiel ke n d e, 1 0kendo ong’eye kuomt i m b ege mab e yo kaka oserito nyithindo eyo mowinjore kendo osebedo ko h e r or w a ko welo e ode, kendo osebedo kao lw o ko tiend jomaler kendo ka oko n yojoma nie chandrouk, kochiwore chuth nitimo gik mab e yo duto.

1 1Mond liete mapod tindo kik indikn y i n ggi e kwe n o n o. Nikech ka ringr eg i

o ew ogi gi gombo to giwe yo Kristo kag i m a n yo chwo mondo okendgi. 1 2Ku o mmano gikelo kum kuomgi giwegi, nike c hg i s e ketho singruokgi mokuongo. 1 3Tob e n d e, githoro bedo gi ngima mars a m u oyo, ka gibayo ab aya e ute ji koni gikoni. Ok gibed mana jo samuoyo ke n d e,to jokuoth bende kagi chuogore e we c h eji mamoko kendo ka giwuoyo e we c h emaok onego giwuoye. 1 4Kuom manodaher mondo mond liete matindo oke n d i ,mondo ginywol nyithindo, kendo mondogirit utegi mondo kik gimii jasigu thuolomar ketho nying joma oy i e. 1 5C h u t h o,m o ko odok chien mi koro giluwo Satan.

1 6To ka dhako moyie nigi mond liete eo d e, onego oko n ygi en owuon mondo kikkanisa bed gi ting' mapek mar ritog i ,mondo omi kanisa okony mond lietem a m o ko man kendgi chuth maonge ng’a-ma nyalo ko n yogi.

1 7Jodong kanisa morito weche magkanisa onego par nya d i r i yo, moloyo tom ago ma tichgi en yalo kod puonjo.1 8N i kech Ndiko owacho ni, "Kik itwe dhodhiang' kay u ayo lodi ma idinogo cham,"kendo ni, "Jatich ber gi misache." 1 9K i kiyie gi ketho modonjnego jaduong' kanisaka onge joneno ariyo kata adek. 2 0Jo m ao s i ko timo richo nyaka kwer ratiro e nyimji mondo eka jomamoko obed maluor.

2 1Achiki e nyim Nya s aye kendo e nyimKristo Yesu, kaachiel gi malaika moy i e r,ni mondo ilu puonjgi adimba ma ok idew owang' ng'ato kendo ma ok idok kor ng'a-to kayiem.

2 2Kik irikni yieyo lwedo kuom ji, ke n d okik iriwri e richo ji mamoko. Ritri mondongimani osik kaler.

2 3We modho pi ke n d e, to konyri gid i vai matin nikech iyi kod tuocheg im o s i ko.

2 4Richo mag jomoko ong'ong'orekendo otelo nyimgi ka terogi e bu ra toricho jomoko to opondo kendo luwobang'gi. 2 5Mano bende e kaka tim ng'at omakare bende ong'ong'ore, kendo kat amana mago motimo mopondo ok nya l

2501 TIMOTHEO 4:15

p o n d o.

6 Jogo duto manie bwo loch mar mis-umba onego omi jotendgi luor mow-

injore kodgi mondo eka nying Nya s ayekod puonj mwapuonjo kik ya n y. 2Jogoman gi ruodhi moyie bende kik nyisgi kita c h aya moro amora nikech gin jowe t ekuom Kristo. Kar timo kamano to ow i n-jore giti nigi maber moloyo, nikech jogoma yudo ohala e tich-gi gin owete kuomKristo ma gihero. Magi e gik manya k aipuonj ji kijiwogi matek.

Hero Pesa 3Ka ng'ato ang’ata opuonjou gima

o p ogore kendo ok winjre gi puonj mat i rm ag Ruodhwa Yesu Kristo ke n d om a m i yo ji luoro Nya s aye, 4to ng'euru nin g ' at ma kamano wuondore kende ow u o nkendo onge gima ong'eyo. Ng'at makamano oore gi mino wach kendo gi goyombaka manono makelo nyiego, gi dhaw o,gi kuoth, kod chich maricho; 5kod mieroma ok rum e kind joma pachgi oseke t h o r ekendo ma adiera oselalnigi. Giparo nilamo Nya s aye kata bedo jadin en yo ryudo mwandu.

6To geno Nya s aye gi chuny modhil enohala maduong’. 7Nimar onge gima new a kelo e pinyni kendo onge gima wab i r ok awo waago. 8O m i yo ka wan-gi chiemokod lewni to mago mondo oromwa.9Joma gombo mondo obed gi mwanduthoro nwango’ tem kendo gimoko e obad-ho kuom gik mofuwo mange’ny ko dgombo mathoth mahinyo kendo tiekodhano chuth. 1 0N i kech hero pesa ec h a k ruok mar kit richo duto. Jo m o ko mac h u n ygi osegedo e yore mag yudo pesao s ewe yo yie mi gichwowo chunygi giwe-gi gi masiche mathoth.

Jip Mar Paulo Ni Timotheo 1 1To in, ng'at Nya s aye, pogri gi m ago

duto kendo tim kinda kiwuotho e ngimamakare kendo moluoro Nya s aye, e yiekod hera kendo kitimo kinda gi bedomamuol. 1 2Ked lweny maber mar yie,kendo mak matek wach ngimam o c h were mane oluongine chieng'mane itimo neno maber e nyim jonenom athoth. 1 3E nyim Nya s aye ma miyogik moko duto ngima, kendo e nyimKristo Yesu ma notimo neno maber kane ow u oyo e nyim Pontio Pilat o, achikini 1 4mondo irit Chik ni ma ok ike t h ok ata rem nyaka chop Ruodhwa Ye s uKristo fwenyre 1 5ma Nya s aye nokel ekinde mochano owuon; Nya s ayem i p a ko, ma en wuon Loch make n d e,kendo ma en Jaloch mar joloch ke n d oRuoth mar ruodhi; 1 6Jal ma ok thokendo modak e ler ma dhano ok nya ln g ’ i yo tir; kendo Jal ma onge ng'amaoseneno kata manyalo neno. Duong’ giloch duto odogne nyaka chieng'. Amin.

17Nyis joma nigi mwandu e pinynimondo kik gibed jong'ayi kendo mondokik giket genogi kuom mwandu mabiroleny nono to mondo giket genogi kuomN ya s aye mamiyowa gik moko dutom abup mondo wab e d go mamor.1 8Chikgi mondo gitim mab e r, kagipong' gi timbe mabeyo kendo mondogibed mang'won ka giikore pogo ni jimochando gik ma gin-go. 19Ka gitimokamano to gibiro kano mwandu ni gingiwegi, kendo mano nodoknigi misemotegno e ndalo mabiro, mondo ekagibed gi ngima madiera man gi tiende.

20Timotheo, rit maber gima oseketie lweti mondo iriti. Pogri gi mbeknimanono mag piny gi gwenyo wach maji okawo ni rieko to ok gin rieko.21jomoko osekaworego ni gin gi riekokendo kuom timo mano gise bayo giakuom yie.

Ng’wono obed kodu.

251 1 TIMOTHEO 6:21

2 Timotheo

1 An Paulo jaote mar Kristo Ye s ukuom dwaro mar Nya s aye, kalu-

wore gi singo mar ngima man kuomKristo Yesu,

2ni Timotheo nyathina mahero, Ng'wono gi kech kod kuwe moa kuom

N ya s aye Wuoro kod Kristo Ye s uRuodhwa.

Jip Mondo Obed Jadiera 3A goyo erokamano ni Nya s aye ma

at i yone gi chuny maler maonge bu ra ,mana kaka kwerena bende notiyo n e, kaapari odiechieng' gotieno e lemonam a p i l e. 4An ka aparo kaka pi wang'i nec h wer to agombo neni ahinya mondoabed gi mor mog u n d h o. 5O s ep a rn a

kuom yieni marat i r o, mane okuongo neni ei Lois dani gi Yunis minu. Ang’eyokendo aonge kiawa ni in bende yieno nie iyi bende. 6Mano emomiyo ajiwimondo ichier mich main-go maneN ya s aye omiyi chieng’ mane aketo lwe t akuomi. 7N i kech Nya s aye ne ok omiyow achuny mar bedo ngoche to nomiyow achuny mar bedo gi teko, gi hera ko dr i t ruok.

8Kuom mano kik wiyi kuodi kuomtimo nend Ruodhwa kata nenda ann g ' ate motue. Kar timo kamano to yiemondo osandi koda nikech Wach Mab e r,kuom teko mar Nya s aye, 9ma now a r ow akendo noluongowa mondo wadag engima maler. Mani ok nikech waseti-

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: Ok ong’ereKINDE NDIKO: 66 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE:Baruani nyalo bedo ni en e barua mogik mane Paulo ondiko kendo ondike ne jal

mane gitiyogo miluongoni Timotheo. En barua mar osiep manyiso gima ni e chunyPaulo maiye kendo kaka ne en gi adiera mi kata obedo ni ne ochiegni tho, Nyasayene osekanone ngima mochwere e polo 1:10-12. Paulo bende paro kaka ng’wono marNyasaye ose taye e ngimane duto tee, to bende oparo kuom kinde maricho mabiro maji biro weyo luwo adiera ka gidagi yie ni Nyasaye en Ruoth. Ojiwo Timotheo mondoochung’ motegno kuom sand e kinde mabiro.

T H O R R OPuonj maduong’ mar baruani en teko ma Nyasaye nigo ewi gik moko duto kata

bedo ni chandruok nitie kendo biro medore, to Nyasaye pod ni e loch kendo jogomoyie kuome ok noluor gimoro ngang’. Paulo bende medo wuoyo kuom chal mar ngi-mane mar yie, ka owuoyo kaka ne okedone adiera kendo kaka Nyasaye nomiye pokchieng’ giko (4:6-8)

WECHE MOCHAN KAE GIN1. Duoko erokamano mar Paulo kuom Timotheo (1:1-5)2. Paulo ng’ado rieko ni Timotheo (1:6-2:2)3. Puoch kuom jatich makare (2:3-26)4. Puonj kuom puonj maricho mabiro (3:1-17)5.Weche Paulo mogik (4:1-22)

mone gimoro maber to nikech dw a r o n eowuon kendo kuom ng'wonone. Neo m i yowa ng'wononi kuom Kristo Ye s ukane piny pok obetie, 1 0to sani koro ose-f we n y n w ago kuom biro mar Jaw a r w a ,Kristo Yesu. En ema osetieko tho mio kelo ngima kod ngima mak rum e lerkuom wach mab e r. 1 1Ne oy i e ra mondoabed jalendo kendo jaote gi japuonj marWach Mab e rni. 1 2Mano emomiyo isandakama. To wiya ok kuodi, nikech ang'eyoJal ma aseyie kuome, kendo ang'eyochutho ni onyalo rito ngimana gi chunyama asechiwone nyaka ndalo nogo n o.

1 3Mano mane iwinjo kuoma, ritgikaka ranyisi mar puonj mab e r, kod yie gih e ra manie Kristo Yesu. 1 4Rit mwandum aber mosemiyi, kirite gi teko marRoho Maler modak e iwa.

1 5I n g ' e yo ni ji duto ma noa e piny Asiao s ewe ya, koda ka Fugelo gi Herm og e n e.

1 6Mad Nya s aye kech jood Onesifo r on i kech nosiko ko ko n yo chunya ke n d ow i ye ne ok okuot kod nyo r o c h e - ga. 1 7Tone omanya matek nyaka onwang'a kaneobiro Rumi ka. 1 8Alamo mondo R u o t ho keche e odiechieng'no mar Ru o t h .I n g ' e yo maber kaka noko n ya e yo r emang'eny e Efeso kuno.

2 To in, Wuoda, bed motegno kuomng'wono manie Kristo Yesu. 2G i go

mane iwinjo ka apuonjo e nyim jonenom athoth keti e lwet joma inyalo geno,m a n yalo puonjo jomamoko bende. 3B e dmodhil e chandruok kaachiel ko dw akaka jalweny maber mar Kristo Ye s u .4Onge jalweny ma duodore gi we c h em ag dala nimar odwaro mondo obedmalong'o kowinjo jatende ma chike.5Kamano bende e kaka jang'we c hmapiem e ng'wech ok nyal yudo michmar jaloch ka ok oringo ka-luwore gic h i ke moketi. 6Japur mat i yo matek bendeema owinjore okuong obil nyak marcham. 7Par matut kuom gima aw a c h o.Ruoth biro miyi rieko mar winjo tiendweche duto.

8Par Yesu Kristo mane ochier oakuom joma otho kendo mane oa e anyuo-la mar Daudi. Ma e wach Maber maya l o,9m o m i yo isanda kendo momiyo orida gin yororo ka gima an jamahundu. Towach Nya s aye ok otwe gi nyo r o r o.1 0O m i yo adhil kuom duto nikech adw a r oni joma Nya s aye oyiero bende oy u d i ew a rruok miyudo kuom Kristo Ye s u ,kendo makelo duong' mochwe r e.

1 1Ma eri e wach madier ka wasethoko d e, to wanabed mangima kode bende;

1 2ka watimo kinda, to wana loch ko d eb e n d e, ka wakwe d e, to nokwe dwa enbende;

1 3ka waonge gi yie to pod en manaj a a d i e ra nikech ok onyal kwe d o r eowuon.

Jatich Ma Nyasaye Oyiego 1 4Med paro nigi kisiemogi e nyim

N ya s aye ni giwe dhawo kuom we c h emaonge ohala ma ketho mana chunyjoma winjogi. 1 5Tem matek kaka inya l om o n d o, ichiwri ni Nya s aye kaka jalm i y i ego kaka jatich ma wiye ok kuodi,ma puonjo kare Wach mar adiera .1 6Pogri kod mbekni mag oyuma manonom ag piny nikech jok moketo chunygi egik makamago medo bedo mab o rm o l oyo gi Nya s aye. 1 7Puonj jogo birolandore ka adhola ma landore. Achielkuomgi gin Humenayo gi Fileto, 1 8m ao s e b ayo yoo mowe yo adiera. Gisewe yoa d i e ra ka gipuonjo ni chier osetimore,kendo giketho yie mar ji moko. 1 9Kat akamano mise mongirore mar Nya s ayeochung' motegno kendo ondikie ndikoma ok ruchre mawacho ni, "Ru o t ho n g ' e yo joge", kendo ni, "Ng'ato ka ng'a-to maluongo nying Ruoth nyaka pogr egi timbe maricho."

2 0E ot maduong' ok nitie gige tedomolos gi dhahabu kata ke n d e, to mokobende olosi gi bao kata low o. Moko itiyogotije mogen, to moko itiyogo tije atija. 2 1Kan g ' ato opwodhore oa e puonj mochido toenobed kaka gir tich mitiyogo tije mog e n .

253 2 TIMOTHEO 2:21

Enodok ng'at maler ma Ruoth oy i ego kakaj atichne makare kendo moikore tiyo tichmoro amora mab e r.

2 2Ring iwe gombo maricho magj o m at i n d o. Ket chunyi mar luwo ngimam a l e r, gi yie, gi hera, kod kwe, ka achielgi joma lamo Nya s aye gi chuny maler.2 3Pogri chuth gi mino wach mofuwomaonge rieko, king'eyo ni gikelo dhaw o.2 4To jatich Ruoth ok owinjore bed jad-h aw, to onego obed mang'won gi ji dutokendo onego obed japuonj molonymahore mos. 2 5Joma dagi puonjne nya k aorie gi muolo, ka en gi geno ni Nya s ayen yalo miyogi thuolo mar lokruok miging'e adiera, 2 6kendo kogeno ni pachgin yalo yawore mi gitony gia e obadhomar Jachien moseke t ogi e twech martimo dw a r o n e.

Rem Luoro Nyasaye E Ndalo Giko

3 To ng'e malong'o ni kinde magc h a n d ruok nobedie e ndalo giko. 2J i

nobed koherore kendgi kendo ko h e r opesa. Ginibed josunga, jong'ay i ,j o m aya n yo ji, joma ok winj jonywolgi,joma ok go erokamano, kendo joma okl e r, 3j ogi nobed joma onge hera maok weni ji richogi, ma ketho nying ji; maokr i t r e, jomahundu, kendo joma ok oherob e r, 4ginibed andhoke, joma mwomore,joma okuot gi sunga, joma ohero morm o l oyo Nya s aye, 5gi nenore ka joma olu-oro Nya s aye to ngimagi kwedo tekom a r e. Pogri chuth gi joma kamago.

6Joma kamago ema thurore e miech jikendo gihoyo mon ma pachgi yo myo mm oga n gore gi kit richo mayo r e yo r ekendo ma gombo maricho rundo pachgikoni gi koni, 7mon makamagi oikore marwinjo puonj to kata kamano ok ginya lchopo e okang' mar rwako adiera. 8M a n akaka Janes gi Jambres nokedo gi Musa ekaka jogi bende kedo gi adiera, jomapachgi osekethore kendo jogo ma osek-wedi kaluwore gi yie. 9To ok ginidhim abor nikech fupgi biro nenore ni ji dutomana kaka notimore ni jogo.

Chik Ma Paulo Omiyo Timotheo 1 0In, to kata kamano ing’eyo puonjna

d u t o, gi kit ngimana, kod gik machanotimo e ngimana; gi yie mara, gi kindana,kod herana, gi dhilna, 1 1kod sand gic h a n d ruok mara, gik moko duto maneotimorena Antiokia gi Ikonio ko dL u s t ra, kaka ne adhil e sand mager! ToRuoth noresa kuom sandgo duto.1 2C h u t h o, ochunore ni ng'ato ang'at am a dwaro dak e ngima maler moluoroN ya s aye ka en e achiel gi Kristo Ye s u ,n yaka ne sand, 1 3k ata kamano, jomaricho kod joma keto korgi to biro medobedo joma richo moloyo, ka gidhi nyimegi wuondo ji kendo ji bende wuondog i .1 4In to nyaka idhi nyime kimako gikm i s epuonjori kendo ming'eyo ni adierchuth, nikech ing'eyo kit ngima jomanopuonji, 1 5bende nikech nyaka a e tinniisebedo king'eyo weche manie MumaMaler ma nyalo miyo ibed mariek e war-ruok kuom yie kuom Kristo Ye s u .1 6Weche duto manie Muma oa kuommuch Nya s aye kendo ko n yo kuom puon-jo ji, kendo kuom kwero gik maricho,kendo kuom rieyo ji, kendo kuom tiego jimondo obed joma kare, 1 7mondo ng'atN ya s aye obed molony chuth ni tichmoro amora mab e r.

4 E nyim Nya s aye kendo e nyimKristo Yesu mabiro ng'ado bu ra ni

joma ngima gi joma otho, kendo nike c hobiro duogo, gi Pinyru o d h e, amiyi chikni: 2Yal Wach. Ikri mar timo mano kinded u t o, kata piny rach kata piny ber, kuomr i e yo ji, kuom kwero ji, kendo kuom jiwoji gi kinda duto, kilero ni ji tiend we c h eadimba. 3N i kech ndalo biro chopo ma jiok nodwar chiko itgi ni puonj madier.Makmana giniluw puonj mamit mardwachgi giwegi kendo ginichok to jop-uonj mathoth mondo onyisgi gik ma itgimasakni gombo winjo. 4Ginitamre winjoa d i e ra ka gi chiko itgi ni sigendinim a n o n o. 5In to nyaka ine ni iritori kindeduto; kidhil e chandruok kendo kitimo

2542 TIMOTHEO 2:22

255 2 TIMOTHEO 4:22

tiji kaka jaland wach. Tim tijegi dutom o n ego itim kaka jatich Nya s aye.

6An to sana osechopo michiwae kakamisango miolo oko, sana mar ae pinynio s e c h o p o. 7A s e kedo lweny mab e r,aseringo mi atieko ng'wech, aserito yie.8Sani koro okanna osimbo mar ngimamakare, ma Ruoth, ma en jang'ad buramakare, biro sidhona e odiechieng'no.Ok an kenda ema nomiyago, to nomi jiduto mosebedo ka geno duoke.

Weche Paulo Owuon 9Tem matek mondo ibi ira piyo,

10nikech Demas oseringo oweya kenda,n i kech nohero piny masani, modhiThesalonika. Kreske to osedhi Galatia,kendo Tito osedhi Dalmatia. 11Lukakende ema nikoda ka. Many Marikomondo ibi kode ira, nikech okonya e tijamar Wach Maber. 12Tukiko to aseoroEfeso. 13Ka ibiro to ikelna koda maneaweyo ir Karpo e dala mar Troa, kodkitepega, to moloyo mago molos gipien.

14Aleksanda ma jatheth mula noti-mona malit ndi. Ruoth owuon nochule

kuom gik mosetimo. 1 5In bendet a n g ' n e, nikech okwedo puonjwa gitekre duto.

16Kane oyala mokuongo, onge ng'a-ma nodok jakora, to ji duto noweya.Mad Nyasaye kik ket richoni e wigi!17To Ruoth nochung' batha momiyateko, mi ne ayudo teko mar dhi nyimegi lando wach nyaka chop ogendiniduto winje. Noresa bende e dho sibuor.18Omiyo ang'eyo ni Ruoth pod biroresa kuom gimoro amora marach mad-waro hinya nyaka chop atundi ePinyruodhe mar polo. En ema mondooyud duong' mosiko nyaka chieng'.Amin.

Mos Mogik 19Mosna Priskila gi Akula, kod jood

Onesiforo. 20Erasto nodong' Korinthoto Trofimo to naweyo ka tuo Mileto.2 1Tem matek mondo ichop ira kukapok ndalo ng'ich ochopo. Yu bu l oomosi. Pude gi Lino kod Klaudia,kaachiel gi jowete duto bende jomosi.

22Mad Ruoth rit chunyi. Ng'wonomondo obed kodi.

Tito

1 An Paulo ma jatich Nya s aye ke n d oma jaote Yesu Kristo nikech yie mar

joma Nya s aye oyiero kod ng’eyo maradieri makelo luoro Nya s aye, 2yie ko dn g ' e yo ma otenore kuom geno mar yudongima mochwe r e, ma Nya s aye maokriambi nosingo kapok ndalo obetie,3bende ka kinde mane ochano ochopon o m i yo wachne ofwe n yore e ler kuom tijlando wach mane oket e lwete kuom chikmane Nya s aye ma Jawarwa ogo l o.

4Ne Tito wuoda maradier kuom yiem o r i w owa e achiel,

ng'wono gi kuwe moa kuom Nya s ayeWuoro kod Kristo Yesu Jawarwa obedkodi

Tich Momi Tito 5G i m o m i yo ne aweyi Krete ne en ni

mondo irie gik moko mane odong’ kapok

at i e ko, kendo mondo iyier jodong kanisa edala ka dala, kaka ne achiki ni itim.6Jaduong’ kanisa nyaka bed ng’at mawach moro amora marach onge kuome,kendo ma jadhako achiel, kendo manyithinde oyie kendo maok nyal kwankaka nyithindo ma achach kendo ma wigitek. 7N i kech Jatend Ka n yakla mar jo-Kristo en jarit tich Nya s aye, nyaka obedn g ' at ma wach moro amora marach ongek u o m e. Kik obed ng'at ma ochayo ji kat ama mirimbe liet, kata ma ohero ko n g ' o,k ata ma ohero go ruok, kata ma yudomwandu e yor miriambo. 8To nyaka obedn g ' at mohero rwako welo kendo moherog i go mab e yo, nyaka obed ng'at ma pachel e r, mohero adiera kendo moluoroN ya s aye; kendo moritore. 9N yaka omakm o t egno puonj migeno, mana kakao s epuonje e kinde motelo, mondo eka

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: Ok ong’ereKINDE NDIKO: 65 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie IyeTito ne en jatiend Paulo kendo ne okonye e kinde mane owuotho koyalo injili.

Kane Paulo owuok e tuechne mokuongo Roma ne giyalo injili kod Tito e piny Cretemoweyo Tito e chulano mondo odhi nyime kod wach yalo injili.

THORRO Barua ni nene nyiso Tito kaka onego oti e kanisa kendo kaka onego opuonj

Jokristo dak maber. Ne onyise kaka jogo madwaro tiyo ni Kristo onego yier kendokaka idwaro mondo gibedi.

WECHE MOCHAN KAE GIN;1. Mos (1:1-4)2. Chike mag jodongo (1:5-9)3. Weche koluwore kod jopuonj manono (1:10-16)4. Puonj e kind ji mopogore e kanisa (2:1-15)5. Puonj ma jo-Kristo onego luw (3:1-8)6. Puonjo joma oweyo yor chier (3:9-11)7. Tieko (3:12-15)

ojiw joma moko gi puonj madier ke n d oo k wer joma kwedo puonjno.

1 0N i kech nitie ji mang'eny maj o n g ' a n yo, ma gin mana jothor wachkendo jowuond ji, to moloyo jogo motern yangu ma gin jo-Yahudi moy i e. 1 1Jog in yaka kwer mondo oling', nikech gike t h omier mang'eny ka gipuonjo gik maokowinjore gipuonji; kendo gitimo kamanomana mondo giyudie ohala maok nikare.1 2Kata mana janabi moro ma margiowuon osewacho niya, jo-krete riambokinde duto, ondiegi malich ma timbeg iricho kendo gin jowuoro mabudho abu d-ha." 1 3Wach janabigini en adier. Omiyok wergi matek mondo eka gibed gi yiem a ra d i e r, 1 4kendo mondo kik gichik itgini sigendni mag jo-Yahudi kata ni chikem ag joma odagi adiera. 1 5Gik moko dutoler mana ni joma ler, to kuom jomao kethore maok oyie to onge gima ler.C h u t h o, pachgi kaachiel gi chunygi mon-ego onyisgi ke t h ogi osetho. 1 6Giwacho nig i n g ' e yo Nya s aye to gikwedo Nya s ayen ogo gi timbegi manono. Gin acheje mawigi tek kendo ok ginyal timo gimoroa m o ra mab e r.

Gik Monego Puonji Ne KidienjeMopogore Pogore

2 N yaka ipuonj weche mowinjore gipuonj ma adiera. 2Puonj joma chwo

m a d o n go mondo obed joma obidhore,maok ohero oyuma, kendo moritore,bende man-gi yie madier kendo gi herakod kinda.

3Kamano bende puonj mon madongomondo odag e ngima mar luor to ok jomaketho nying ji, kata joma madho ko n g ' oo ru n d o, to nyaka gipuonj gik mab e yo.4Bang’e eka ginyalo tiego mon mat i n d okaka onego giher chwogi gi nyithindgi;5kendo eka ginyalo ritore ka gidak engima maler kendo ka gidich e uteg i .N yaka gibed mon mang'won kendo kagin e bwo loch mar chwogi, mondo ekan g ' ato kik yud thuolo mar chayo wachN ya s aye.

6Kamano bende onego ijiw yaw u ow ibende mondo oritre. 7Bednigi ranyisi eyore duto kitimo gik mab e yo. Kipuonjo tonyis ni in ng'ama ngimane oriere tirkendo ma ok dwar oyuma, 8wecheni obedweche mowinjore ma ng'ato ok nya lc h ayo, mondo joma ok oyie kodi wigiokuodi nikech gionge gimoro amoram a rach ma ginyalo wacho kuomwa.

9Puonj wasumbini mondo owinj ru o d-hi maggi e weche duto, kendo gitem tim-onigi mana gik malong’o maok gid-w o kere kodgi, 1 0k ata kik gikwal gigegi, toginyisre ni gin joma inyalo geno e we c h eduto mondo omi e yore duto ginimi puonjmar Nya s aye Jawarwa oywa ji.

1 1N i kech ng'wono mar Nya s aye make-lo warruok osefwe n yore ni ji d u t o.1 2Ng'wonono puonjowa mondo w awach ni" Wa d agi" ne timbe maricho kod go m b omaricho mag piny, kendo mondo wadag ie ngima moritore, e ngima makare ke n d om a m i yo Nya s aye duong’ e kindeni,1 3kapod warito geno mog wedhi ma enf we n y ruok man gi duong' mar Nya s a c h amaduong’ kod Jawarwa, Yesu Kristo,1 4mane ochiworenwa mondo oresw aw awe timbe maricho kendo mondoo pwodh ni en owuon joma owinjore bedoj og e, moikore timo gik mab e yo.

1 5Koro magi e gik monego ipuonji.Jiw ji kendo ikwergi gi teko duto. Kiki wene ng'ato thuolo mondo ochayi.

Timo Timbe Mabeyo

3 Par ni ji mondo obed moboch e bw ojoma nigi loch kod joma nigi teko.

Nyisgi mondo giwinj chik kendo mondogibed moikore ni timo gimoro amoram ab e r, 2kik giketh nying ng’ato ang’at a ,gibed joma ohero kuwe, kendo ma paromar ko n yo jowe t egi, ka ginyiso muolomadier ni ji duto.

3N i kech kata wan bende chon ne wanjoma ofuwo maok winj wach kendo newan joma owuondi mane nie twech markit gombo gi mor ma yo r e yore magr i n gruok. Ngimawa mapile nopong' gi

257 TITO 3:3

258TITO 3:4

ichlit gi nyiego; ne gimon ko dwa to wanbende wamon e kindwa. 4To ka kech ko dh e ra mar Nya s aye ma Jawarwa nofwe n y-ore to now a r owa, 5ok nikech tim moromakare mane wasetimo, to nikech ke c h n e.N ow a r owa kane olw o kowa gi lwok marnyuol manyien, kendo kane Roho Malero l o kowa joma nyien, 6Roho manoolonwam og u n d h o, kuom Yesu Kristo maJawarwa, 7mondo ka oseketwa kare kuomng'wonone to wabed jocham mwandune,ka wan gi geno mar yudo ngimam o c h we r e. 8Ma en wach madiera. Ke n d oa dwaro ni ijiw we c h egi mondo jomao s e keto genogi kuom Nya s aye otang’mondo gichiwre mar timo gik mab e yo.Gigi gin gik malong'o chuth, kendo ke l oko n y ruok ni ji duto.

9To pogri gi mbekni mofuwo gisigendni mag nonro anywola, gi minowach kod dhawo kuom weche mag chike,n i kech gik ma kamago ok kel ko n y ru o k

kendo gionge tich. 1 0Siem ng'at make l op ogruok dichiel, kendo tim kamano mara r i yo. Bang' sieme diriyo to pogri ko d echuth. 1 1Bed king’eyo ga d i e ra ni ng’amakamano en Jaricho ma pache oke t h o r e. Enng’ama ketho ko n g ’ e yo.

Weche Mogik 1 2Kaka aseoro Artema kata Tu k i ko iri,

to item matek mondo ibi ira piyoN i kopoli, nikech asechano mar bet kunokinde koyo. 1 3Tim duto minyalo mondoi kony Zena ma okil kod Apolo e wuodhgi,kendo ne ni giyudo gik moko duto mag i r dw a r o. 1 4Jowa nyaka puonjre ke t oc h u n ygi kuom timo gik mab e yo, mondoeka giyud gik ma giko n yo r ego e ngimag imapile kendo kik gidag ngima maok ke lko n y ruok.

1 5Ji duto man koda ooroni mos.Mosnwa joma oherowa kuom yie.

Ng'wono obed kodu uduto.

Filemon

1An Paulo ng'at motue nikech KristoYesu kod Timotheo ow a dwa, ne ino s i epwa ma wageno kendo jat i c hwadwa Filemon, 2kaachiel gi nyamin-wa Afia gi Arkipo jalweny wadwa, kodKanisa malemo e odi.

3Ng'wono kod kuwe moa kuomN ya s aye Wuonwa kod Ruoth Ye s uKristo obed kodu.

Erokamano Kod Lamo 4Agoyo ni Nyasacha erokamano pile

ka aluongo nyingi e lemona, 5nikechawinjo kuom yie ma in-go kuom RuothYesu, kendo kuom hera miherogojomaler duto. 6Alemoni ni mondo ilandyie ma in-go motegno, mondo eka ibedgi ng'eyo matut kuom gik mabeyo dutoma wan-go ei Kristo. 7Hera ma in-goosemiya mor maduong' kendo osejiwa,nikech in, owadwa mahero, iseduogochunje jomaler .

Paulo Kwayo Ne Onesimo 8Kuom mano, kata obedo ni kuom

Kristo ne anyalo bedo gi chir mar chikimondo itim gima onego itim, 9to koroasayi mondo itim kamano nikech hera.Koro an Paulo awuon, jaduong' moti,kendo motue nikech wach Kristo Yesu,10akwayi kuom wach wuoda Onesimomane odoko wuoda ka an e twech.1 1Onesimo yandi chon onge ohalakuomi to sani koro okelo konyruokmaduong' ne in kaachiel kod an bende.

12Aduoge iri kendo, kata obedo nichunya ogene ahinya. 13Dahero bedokode ka mondo okonya kari ka podotueya gi nyororo nikech Wach Maber.14To ne ok adwar timo kode gimoroamora ka ok in ema iyie, mondo timng'wono moro amora mitimo kik bedgima ochun, to obed gima itimo nikechihero. 15Nyalo bet ni Onesimo nowuokiri kuom kinde machwok mondo eka

J A N D I K O : Jaote PauloKAR NDIKO: RumiKINDE NDIKO: 60 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie IyeBarua nondiko ni Filemon Ja-kristo modak Kolosai. Filemon ne nigi misumba

miluongo ni Onesimo mane oyudo okwale aye oringo, mani ne en richo mane nyalomiyo oneg Onesimo. Kata kamano Onesimo noromo kod Paulo mane oloke mobedoJakristo. Bang yie ne ogombo mondo odog ir Ruodhe Filemon. Omiyo Paulo nondikone Filemon mondo oyie kaka Jakristo okaw Onesimo makoro bende noselopkoreobedo Jakristo. Paulo nondiko gi chuny mar hera ka onyiso Filemon hera manie kindJokristo kaka owete kuom Ruoth. Ne okwaye ni oyie ong'uonne Onesimo kuom kethomane osetimo ne kendo oruake kaka owadgi e nying Kristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN;1. Mos (1-3)2. Goyo erokamano kod lamo (4-7)3. Kwayo mar Paulo ni Onesimo kuom Filemon (8-21)4. Kwayo mogik, mos kod lamo (22-25)

FILEMON 16

iyud thuolo mar kawe chuth bang'e,1 6ok kaka misumba to kaka ow a d umigeno ma en ng’at moloyo misumba.En ohala ne an, to ang'eyo ni en ohalamoloyo ne in bende, ok mana kakang'ato ang'ata, to kaka owadu kuomRuoth.

17Omiyo ka inyalo kwana kaka ng'a-ma ni kodi e achiel to rwake mana kakadirwaka. 18Kapo ni osetimoni marach,kata ka en-gi gopi moro to kwan-gi ew i ya. 1 9A n d i koni baruani gi lwe t aawuon an Paulo, ka anyisi ni abirochuli, kata ka ok aparoni in kod gopama en ngimani owuon. 20Gima agombomaduong', owadwa, en ni mondo iyie

itimna ng'wono kuom Ruoth, kiduogochunya kuom Kristo. 21Nikech ang'eyomaber ni iwinjo wach, andikoni ka angadiera ni ibiro timona maber moloyokaka akwayi.

22Kwayo machielo ma an-go en nimondo ilosna kar nindo, nikech an-gigeno ni ibiro gonya mana kaka usebedokulamo.

2 3E p a f ras motue koda kaachielnikech wach Kristo Yesu ooronu mos.24Mariko bende omosou kaachiel giAristako gi Demas kod Luka, ma ginjotich wetena.

25Ng'wono mar Ruoth Yesu Kristomondo obed kod chunyi.

260

Jo-Hibrania

Wuowi Duong’ Moloyo Malaike

1 Kinde machon Nya s aye now u oyo gik we r ewa e yore mang'eny ke n d o

m o p ogore opogo r e, ko ko n yore gi jonab i ,2to e ndalo mogikgi osew u oyo ko dw ako ko n yore gi Wuode owuon. Wu o d e n oema oseketo mwandune duto e lwe t e,kendo en ema nochwe yo gik moko dutok u o m e. 3Wu owi ema rieny gi duong'maler mar Nya s aye, kendo en e kitN ya s aye hie, momako gik moko duto giwachne man gi teko. Kane oseloso yo rpw o d h ruok e richo to nobet piny e polo, eb at ko rachwich mar Nya s aye Maduong’,m o l oyo duto. 4Kuom mano, nobedo giduong' moloyo malaike mana kaka nyingmane omiye bende nigi duong' moloyomargi.

5Koso gin malaike mage maneN ya s aye onyiso ni, "In Wuoda; kaw u o n oa s e d o ko Wu o ru? Kata ni,

" A n abed Wuon-gi to en nobed

Wuoda? 6To bende, ka Nya s aye kelo Wu o d e

m a k ayo e piny to owacho ni, " M a l a i ke duto mag Nya s aye mondo

o l a m e." 7Kow u oyo kuom malaike to ow a-cho ni,

" O l o ko malaikene doko ye m b e,jotichne oloko ligek mach." 8To kuomWu owi to ow u oye ni,

"Lochni nosik nyaka chieng', AaN ya s aye, kendo tim makare ema noting'malo e Pinyruodhi. 9Isehero tim makareto imon gi timbe maricho; emomiyoN ya s aye ma Nyasachi oseting'i malom oyombo jowadu duto nikech osewiri gimo mamiyi mor. 1 0Kamachielo bendeowachoe ni,

"Aa Ruoth, in ema nichwe yo piny karc h a k ruok kendo polo bende en tij lweteni.

1 1Gin ginilal, to In isiko, giduto ginitikaka law ti.

1 2Iniban-gi giduto kaka ibano kandho,

J A N D I K O : Ok ong’ere nikech ok ofalo nyingeKAR NDIKO: RumiKINDE NDIKO: 70 E YIK RUOTH(AD)

Gik Manie IyeBaruani ondiki ni jo-Kristo ma Jo-yahudi. Magi ne gin jo Yahudi mane osebedo

giparo mar duogo e din mar Jo-Juda nikech yomyom margi e winjo e tiend ndiko.

T h o r r oJo-Hibrania phonjo duong’ kod loch mar Yesu Kristo kod bedo jalno ma ochung’n-

wa e bura kod Ruoth Nyasaye. Baruani nyiso ber kod loch Yesu kuom gik mang’eny.

WECHE MOCHAN KAE GIN;1. Chakruok (1:1-4)2. Loch kod duong' Kristo ewi Jotelo moko (1:5-7:28)3. Kristo duong' kendo lochne ohingo mar malaike (1:5-2:18)4. Kristo oloyo Musa kod duong' (3:1-4:13)5. Kristo duong'ne oloyo mar Jadolo Harun (4:14-7-28)6. Kristo e Jadolo maduong' ma wan-go (8-10)7. Kwayo mogik mar chung' e yie Kristo kende (11-12)8. Tieko mos kod lamo (13:1-25)

kendo nolokgi mana kaka iloko nanga. Into isiko ichalri mana kaka in. Kendo hikiok norum." 1 3Koso gin malaike mage maN ya s aye nonyiso ni,

"Bed e bada ma ko rachwich, nya k achop aket wasiki duto obed e raten tien-di?" 1 4Donge malaike duto gin chunje maN ya s aye oketo mondo oti ne jomaN ya s aye biro reso?

Siem Kuom Keto Chuny

2 Mano emomiyo nyaka wamak mat e ka d i e ra duto mwasewinjo mondo kik

w aba yo. 2N i kech ka weche mane malaikeow u oyoe ne gin weche migeno, ke n d on g ' ato ang'ata mane ok oluwo kata orito-gi noyudo kum mowinjore gi timne,3koro wan to dw atony nade ka wajwang'ow a rruok maduong' kama? Wach war-ruokni Ruoth owuon ema nokuongoolando eka bang'e joma nowinjo wachw a rruokno nosironwa we c h ego ni gina d i e r. 4N ya s aye bende notimo nendekuom wachno kotimo ranyisi gi timbemiwuro kod honni mopogore opogo r e,kendo kuom chiwo mich mag Ro h oMaler mane opogo ne ji kaka en ow u o no dw a r o.

Yesu Ochalo Gi Owetene 5M a l a i ke ok ema Nya s aye osemiyo

t e ko mar bedo gi loch e piny mab i r o. 6Toen mana kaka ng'ato osew u oyo kamoroni:

"Dhano to en ang'o momiyo ike t opachi kuome, koso wuod dhano to en ng'am o m i yo isiko idewe?

7"Ne idw o ke piny moloyo malaike tokoro isesidhone osimbo mar duong' ko dl u o r ;

8kendo iseketo gik moko duto e bw ot i e n d e." Ka Nya s aye noketo gik mokoduto e bwo lochne to onge gima nowe yoo ko. To kata kamano sani pod ok wane kagik moko duto nie bwo lochne. 9Towaneno mana Yesu mane odwok pinym o l oyo malaike, ma koro sani osidhneosimbo mar duong' kod luor, nike c h

noneno lit mar tho. Yesu nobilo tho newan duto kuom ng'wono mar Nya s aye.

1 0Ne en gima kare mondo Nya s aye man o c h we yo kendo morito gik moko dutoo ket jachak warruok margi kare chuth eyor sandruok, mondo eka okel nyithiN ya s aye duto oyud pok mar duong'ne.1 1Jal mamiyo ji bedo maler, kaachiel gi jiduto moseloki odoko joma ler, gin jootachiel. Kuom mano Yesu ok oluor marl u o n gogi ni jowe t e n e, 1 2owacho ni,

"Abiro hulo nyingi ne owetena; ab i r opaki gi wer e dier chokruok. 1 3O w a c h okendo ni,

"Abiro keto genona kuome." To bendeowacho ni,

"Eri an ka, kaachiel gi nyithindo maN ya s aye osemiya."

1 4To kaka nyithindo nigi ringruok giremo e kaka en bende nokawo kidono,mondo kuom thone oketh teko mar jalman-gi teko mar tho, ma en Jachien, 1 5e k amondo ogony ji duto ma luoro mar thoo l o ko wasumbini. 1 6N i kech, ka kuoma d i e r, ok okony malaike, to nyikwaI b rahim ema oko n yo. 1 7Mano emomiyone nyaka kete ochal gi jowetene e yo r ed u t o, mondo eka obed jadolo maduong'ma jakech kendo ma jaadiera mat i yo enyim Nya s aye, kotimo misango migo l ogoricho mag ji. 1 8Kaka en owuon nosandekendo nokadho e bwo tembe, en gi tekomar ko n yo joma itemo.

Yesu Duong' Moloyo Musa

3 E m o m i yo, owetena maler kendo maoseluongi gi luong mar polo, ke t u ru

pachu duto kuom Yesu, ma en Ja o t ekendo jadolo Maduong' mar yie mwahu-l o. 2N o t i yo tich mane okete mondo otimga d i e ra, mana kaka Musa bende notiyotichne ga d i e ra e od Nya s aye duto. 3Tomana kaka jager ot nigi duong' moloyoduong' mar ot mog e r o, e kaka Yesu onegoomi duong' moloyo Musa. 4N i kech ot kaot nigi ng'at mog e r e, to Nya s aye emaogero gik moko duto. 5Musa notiyo gia d i e ra e od Nya s aye duto, kobedo janeno

262JO-HIBRANIA 1:13

kuom gik mane ibiro ler tiendgi achien.6To Kristo en jaadiera kaka jatend odWuon mare. To wan e jood Nya s aye, kaw a m a ko matek chir kod geno ma wan-go.

Siem Kuom Tamruok Yie 7Kuom mano, mana kaka Roho Maler

wacho ni, " Kuwinjo dwonde kaw u o n o, 8to kik

chunyu bed matek kaka nutimo e ndalo ma nung'anyone e

kinde mag tem e thim, 9kuma kwereu notemae mi ne gineno

gima nat i m o n egi kuom higini pieroa n g ' wen.

1 0Mano emomiyo iya nowang' gitieng'no mi nasingo ra ni, `Chuny jog io s i ko ko ru e n yo, kendo pok ging'eyo yo r e-na.'

1 1O m i yo mirima nomaka, mi nasingo-ra ka akuong'ora ni,

`Ok ginidonji e ywe yona ngang'. 1 2O wetena beduru motang' mondo kik

n g ' ato kuomu bed gi chuny marach mota-more yie ma miyo owe yo Nya s aye mangi-ma. 1 3To ng'ato ka ng'ato mondo ojiwn yawadgi pile pile kapod wan gi kindem i l u o n go ni Kaw u o n o, mondo kik richogal ng'ato kuomu mi chunye bed mat e k .1 4N i kech ka wamako geno manew a c h a kogo matek nyaka giko to eka wari-wore e achiel gi Kristo e tichne. 1 5M a n oe m o m i yo owachi ni,

" Kuwinjo duonde kaw u o n o, to kikchunyu bed matek

kaka nutimo e ndalo ma nung'anyo e." 1 6To gin jomage ma nowinjo mi

o n g ' a n yone? Donge ne gin ji duto maneMusa otelonegi kogolo Misri? 1 7Koso ginj o m age mane oke c h ogo kuom higni pieroa n g ' wen? Donge nokecho gi joma notimoricho ma ringr egi nolwar e thim ko s e t h o ?1 8Gin jomage ma nokuong'orenegi ni okginidonji e ywe yo mare, ka ok gin jomanotamore winjo wachne? 1 9O m i yowaneno ni ne ok ginyal donjo nikech negitamore yie.

Yweyo Mar Sabato Ne Jo Nyasaye

4 Kuom mano, kaka singruok mardonjo e ywe yone pod nitie, wab e d u ru

motang' mondo kik yud ng'ato kuomu manigi rem moro ma dimone donjo e ywe y-o n o. 2N i kech wan bende oseyalnwa Injilimana kaka gin bende noya l n egi, to kat akamano wach mane giwinjo ne oko ke l o n egi ko n y ruok, nikech ne ok gir-w a ke kuom yie. 3Koro wan mwaseyiewadonjo e ywe yo n o, mana kaka Nya s ayeo s ewacho ni,

" o m i yo mirima nomaka, mi nasingo raka akuong'ora ni, `Ok ginidonji e ywe y-ona ngang'." Nya s aye now u oyo kamak ata obedo ni nosetieko tije chon chakrekinde ma nochwe yo piny. 4N i ke c how u oyo kuom odiechieng’ mar ab i r i yokamachielo kowacho ni, "To e odiechieng’mar ab i r i yo Nya s aye noy we yo kuomtijene duto." 5To waseneno bende e Ndikomotelo ka Nya s aye wacho ni, "Okginidonji e ywe yona ngang’."

6Kata obedo ni joma noya l n egi Injilim o k w o n go ne ok odonjo e ywe yo marN ya s aye nikech tok teko, thuolo pod nitiemondo jomoko odonji e ywe yo n o.7O m i yo osechano thuolo machielo molu-o n go ni `Kaw u o n o, ma en e odiechien-gono mane ow u oyo kuome bang'e achiengi dho Daudi, mana kaka waseneno mote-l o, ni:

" Kuwinjo dwonde kawuono to kikchunyu bed matek."

8N i kech ka dinebed ni Joshua ne nya l om i yogi ywe yo, to Nya s aye ok dineow u oyo bang'e kuom odiechieng’m a c h i e l o. 9Kuom mano, odiechiengy wero mar Sab ato pod nitie ne joN ya s aye; 1 0n i kech ng'ato ang'ata madonjoe ywe yo mar Nya s aye nyaka ywe e tijene,mana kaka Nya s aye bende noy we yo et i j eg e. 1 1Kuom mano, wat e m u ru mat e kkaka wanyalo mondo wadonji e ywe yo n o,mondo kik ng'ato podhi kuom luwo ra n y-isigi marach mar wich teko.

1 2Nimar wach Nya s aye ngima ke n d o

263 JO-HIBRANIA 4:12

t i yo. Obith moloyo ligangla ma dhog ea r i yo, kendo opowo chuny dhano nya k ai ye mogik, nyaka kuma pach dhano gic h u n ye jorome, kaachiel gi fuon gi ond-h u d h o. Kuno ema oketoe bu ra ne parokod dwaro maling'ling' manie chunyd h a n o. 1 3Onge gimoro kata achiel, kuomgik moko duto mane Nya s aye ochwe yo,m o p o n d o n e. Gik moko duto oyaw o r ekendo oelore e nyim tong wang' Jal mawan duto, ng'ato ka ng'at o, nyaka wab iwachung' e nyime kwahulo gik mokoduto mwasetimo.

Yesu En Jadolo Maduong' Moloyo 1 4Kaka koro wan gi Jadolo Maduong'

M o l oyo mosedhi nyaka e polo, ma enYesu Wuod Nya s aye, wamakuru yiemwahulo matek. 1 5N i kech ok wan gijadolo maduong' maok nyal ke c h owa en yaw owa, to wan-gi mano manya l oke c h owa, to nikech en bende noteme gikit tembe duto mway u d o, makmana ni ennoonge gi richo. 1 6Kuom mano, wasudu-ru but kom duong' mar ng'wono ka wangi chir, mondo eka wayud kech gi ng'-wono e saa mwadware ko n y.

5 Jadolo maduong' moro amora iyieroe dier ji kendo iwale obedo jachung'

mar ji kuom weche maw u oyo kuomN ya s aye, mondo ochiw mich gi misenginim i go l ogo richo. 2O n yalo dembo joma kiagi joma obayo yo, nikech en owuon benden yawo obembe. 3Mano emomiyo enbende ochune ni nyaka otim misango nirichone owuon, kaachiel gi richo mag jib e n d e.

4N g ' ato ok ketre e duong' mar bedojadolo kende owuon, to Nya s aye eman yaka luonge mana kaka noluongoH a run bende. 5O m i yo Kristo bende ne oko k awo duong' mar bedo jadolo maduong'kende owuon. To Nya s aye nonyise ni,

"In Wuoda, kendo kawuono asebedoWu o ru." 6Owacho bende kamachielo ni,

"In Jadolo nyaka chieng', e kit dolomar Melkizedek."

7E ndalo mane Yesu ngima e piny,

nolamo ko s ayo Nya s aye mane nyalo resee tho, koywak matek kendo ka pi wang'ec h we r, mi Nya s aye nowinjo ywaknen i kech dembru o k n e. 8Kata obedo ni ne enWuod Nya s aye to nopuonjore winjo chikN ya s aye nikech sandruok ma noneno,9kendo bang' ka nosekete kare chuth ton o d o ko wuon warruok mochwere ma jiduto mawinjo wachne yudo. 1 0B e n d eN ya s aye nokete Jadolo maduong', molu-wo kit dolo mar Melkizedek.

Siem Kuom Bayo Yo 1 1Wan gi weche mathoth mwanya l o

wacho kuom wach ma tiende tekni, towinjo maru ni chien. 1 2C h u t h o, kat aobedo ni sani koro onego bed ni un jop-uonj, to pod udwaro ng'at machielomondo ochak opuonju nonro michakon g ' e yogo adiera mar wach Nya s aye. Po du n yalo mana madho chak kende ok unya lchamo chiemo motegno! 1 3To ng'at oa n g ' ata ma madho chak kende pod enn yathi mayom, omiyo oonge gi lonykuom puonj mar tim makare. 1 4Jo m ao t egno to nyalo chamo chiemo moteg n o,n i kech gisetiyo kodgi gaming'a mi gibedogi lony mar ng'eyo pogruok man e kindber gi rach.

6 Kuom mano koro wawe u ru puonjm i c h a kogo ng'eyo wach Kristo, to

w a d h i u ru nyime mondo wadok jomao t eg n o. Ok owinjore mondo wachakpuonjou manyien weche michakogo bedoj a - K r i s t o, kaka lokruok we yo timbem atero ji e tho to gi yie kuom Nya s aye ;2kod puonj kuom kit batiso mopogo r eo p ogo r e, kata kuom keto lwedo e wi ji,k ata kuom wach chier aa kuom jomao t h o, kata Bura mab i r o. 3To wabiro timok a m a n o, ka Nya s aye oy i e.

4N i kech joma ler mar Nya s aye ose-r i e n y n egi mi obilo mich mar polo ke n d oobedo e lalruok achiel gi Roho Maler;5joma osebilo ber mar Wach Nya s aye, mio n g ' e yo teko mar piny mab i r o, 6ko p o d h oowe yo yie margi, to ok nyal ko n ygi migilokre ke n d o, nikech gikelo chandru o k

264JO-HIBRANIA 4:13

kuomgi giwegi kuom guro Wu o dN ya s aye e msalaba nya d i r i yo, ka gimiyo jic h aye rat i r o.

7L owo ma mwonyo pi koth mochwek u o m e, mi chwe chieg cham manya l oko n yo joma opure, ema yudo gwe t hN ya s aye. 8To ka bang' yudo koth mab e rto ochiego mana kuthe gi bu ya to oongetich, kendo ochiegni yudo kuong'. Gikoibiro wang'e e mach.

9Kata waw u oyo kama, osiep ew am w ag e n o, kuomu to wan gi ratiro kuomgik mab e yo moloyo, ma gin olembem ab e yo ma warruok nyago. 1 0N ya s aye okkite rach, omiyo wiye ok nyal wil gi tichm a ru kaachiel gi hera musenyisok u ko n yo Jog e, kendo ma pod udhi nyimek u t i m o. 1 1Wa dwaro ni ng'ato ka ng'at okuomu odhi nyime katimo maber nya k ag i ko, mondo eka ubed gi ratiro mar yudogik mugeno yudo. 1 2Ok wadwar ni ubedjo samuoyo to wadwaro ni ulu kit jomayudo gik mosingi nikech giyie kendo giti-mo kinda.

Adiera Mar Singruok Nyasaye 1 3Ka Nya s aye notimo singruok gi

I b rahim to nokuong'ore gi nyingeowuon, nikech ne onge ng'at maduong'mohinge monyalo kuong'ore gi nyinge,1 4n owacho ni, "Abiro gwedhi adier, ke n d oabiro miyi nyikwayo mang'eny." 1 5O m i yobang'e achien Ibrahim noyudo gimaN ya s aye nosingore ni nomiye bang' ritogi kinda.

1 6Joma timo singruok thoro kuong'oregi nying joma oloyogi gi duong', ke n d ok u o n g ' ruok ma gitimo golo kiawa moroa m o ra e kind joma otimo winjru o k go.1 7E m o m i yo ka Nya s aye ne dwa lero tiendc h e n r oge maok lokre ne joma yudog weth mag singruok mag e, noguro sin-gruokneno gi kuong'ruok. 1 8N o t i m okamano mondo, kuom gik moko ariyo,(tiende ni singruok gi kuong'ruok), maokn yal lokore kendo maok nyal miyoN ya s aye bet jamriambo, wayud gwe t hm og u n d h o, wan mwasetony mi wamako

m atek geno ma wan-go. 1 9G e n ow a n oosiro chunywa ka loch mogur moteg n omaok yiengni kendo ma gimoro ok nya ldonje mi kethi. Odonjo nyaka ei Hekalui ye iye, ei kama Ler moloyo tok pasia,2 0kuma Yesu ma mosetelonwa, osedonjekarwa. Osedoko jadolo maduong' manya-ka chieng', moluwo kit dolo marMelkizedek.

Melkizedek Jadolo

7 Melkizedek mwaw u oyo kuomeni ne enruodh Salem kendo ne en jadolo mar

N ya s aye Mamalo Mogik. Noromo giI b rahim ka Ibrahim noa e lweny maneo s e l oyoe ruodhi, mi nog we d h e. 2I b ra h i mn o m i ye achiel kuom apar mar gik mokod u t o. Mokwongo tiend nyingeno en" ruoth makare, " eka kendo "ru o d hSalem" tiende ni "ruodh kuwe." 3Ka k aMelkizedek ne onge gi wuon kata min,k ata chakruokne kata giko n e, ochaloWuod Nya s aye, kendo tij dolo mare osikon yaka chieng'

4I n yalo neno kaka noduong' ahinya .Kata mana Ibrahim ne nyalo miye achielkuom apar mar gik ma nopeyo !5Wa n g ' e yo ni chik dwaro ni mondo nyik-wa Lawi mokawo tich dolo ema ochokiachiel kuom apar kuom ji, ma gin owe t e-gi, kata obedo ni owe t eg i go bende ginnyikwa Ibrahim. 6N g ' atni to wayudo nine ok en nyakwar Lawi, to kata kamanon o c h o ko achiel kuom apar kuom Ibra h i m ,jal mane Nya s aye omiyo singruok, ke n d on og we d h e. 7En gima ong'ere ni ng'atm atin igwedho gi ng'at maduong'. 8Ko r k ajodolo mag jo Lawi wayudo ni achielkuom apar ichoko gi dhano matho; tokuom Melkizedek to wayudo ni achielkuom apar nochoki gi jal ma ikwano ningima, mana kaka Ndiko wacho. 9O m i yow a n yalo wacho ni ka Ibrahim nochiwoachiel kuom apar to mano nyiso ni Law i(ma nyikwaye choko achiel kuom apar)bende nochiwe. 1 0N i kech kindeno noy u d oka Lawi pok onyuol, to kata kamanow a n yalo wacho ni ne en ei ringre Ibra h i m

265 JO-HIBRANIA 7:10

kane Melkizedek oromo ko d e.

Yesu Chalo Melkizedek 1 1Kapo ni tich dolo mar Jo Law i

( n i kech chik mane omi jo Israel notenorekuome) ne nyalo miyo dhano dokomakare chuth, to koro ere gimomiyo nepod nitie dwaro mondo oyud jadolomachielo machalo gi Melkizedek? Ang'om o m i yo ne nyaka jadolo mopogore giH a run yudre? 1 2N i kech wang'eyo ni kaolok tich dolo to chik bende nyaka loki.1 3To ng'at miwacho we c h egi kuomeni tonoa e dhoot machielo ma ng'ato ne poko t i yo e nyim kendo mar misango koa edhoodno nyaka nene. 1 4N i kech ong'eremalong'o ni Ruodhwa noa e dhood Ju d a ,ma en dhoot ma Musa ne ok ow a c h ogimoro kuom jodolo. 1 5Gima wasew a c h omedo winjore ka jadolo machielo machalgi Melkizedek ochako obiro, 1 6en ne oko kete Jadolo kaluwore gi chike dhano kat aa n y u o l a n e, to nokete nikech teko marngima maok nyal ru m o. 1 7N i kech Ndikotimo neno kuome ni,

"In Jadolo nyaka chieng' mana kakaMelkizedek."

1 8Chik machonno koro osegol okon i kech onyap kendo oonge tich 1 9( n i ke c hChik ne ok nyal keto gimoro kare chuth).Koro osekelnwa geno manyien mab e rm o l oyo chik machonno, kendo kuomgenono wanyalo sudo but Nya s aye.

2 0To ne ok otim kamano maongek u o n g ’ruok! Jo m o ko nobedo jodolomaonge kuong'ruok, 2 1to en to nobedoJadolo gi kuong'ruok ka Nya s aye now a-chone ni:

" Ruoth osekuong'ore kendo ok nolokpache; In Jadolo nyaka chieng'." 2 2N i ke c hk u o n g ' ruokni, Yesu koro osedoko kidomar winjruok manyien gi Nya s aye, ma enw i n j ruok maber moloyo machon.

2 3Pogruok machielo mwaneno en ni ekit dolo machon, jodolo ne thoth nike c htho nomonogi dhi nyime gi tich dolo; 2 4t on i kech Yesu ngima nyaka chieng' dolomare osiko. 2 5Kuom mano onyalo waro

chuth joma kadho kuome kasudo irN ya s aye, nikech ongima nyaka chieng'mondo okwanegi Nya s aye.

2 6Jadolo maduong' ma kamano eman yalo ko n yowa nikech oler, oonge ke t h o,kendo chilo moro onge kuome. BendeN ya s aye oseting'e mokete kar ke n d eko p oge gi joricho, kendo osekete malokuma bor moyombo polo. 2 7En ok ochuneni nyaka otim misango pile pile kakajodolo mamoko timo, ko k u o n go gi mareeka otimo mar jomamoko. Notimo misan-go ni richogi dichiel kendo mogik, kaneochiwo ringre owuon. 2 8N i kech chik ke t ojoma nyap mondo obed jodolo madongo,to kuong'ruok mane obiro bang' chik,n o keto Wu owi makoro oseket kare chuthn yaka chieng'.

Jadolo Maduong’ Mar SingruokManyien

8 Gima wasebedo ka watemo wacho enma: Wan gi Jadolo Maduong' mobet

piny e bat ko rachwich mar Kom Duong'manie polo, 2en ema otiyo kaka Ja d o l oMaduong' Kama Ler Moloyo, ma enhema ma Ruoth ema og u r o, to ok dhano.

3Jadolo Maduong' moro ka moroiyiero mondo ochiw mich kaachiel gim i s a n go, omiyo kata jadolowani bende nen yaka chiw gimoro. 4Ka dibed ni pod en ep i n y, to dine ok obedo jadolo, nikech nitiejodolo moromo machiwo mich duto kakachik dw a r o. 5Tich ma jodologo tiyo enmana kido gi tipo mar tij dolo manie polo.Mano emomiyo ka Musa ne dwa chakogero Hemb Romo to Nya s aye nosiemek awachone ni, "Ne ni igero gik mokoduto machal gi kit hema mane onyisi egot". 6To tich mar Yesu oseyudo duong'm oyombo margino mana kaka winjru o km o ke l o, ma en e jaga c h n e, bende oyo m b ow i n j ruok machon, nikech otenore kuoms i n gruok mab e yo moloyo.

7N i kech ka dine bed ni onge gimaorem kuom winjruok machon, to win-j ruok manyien ok dokawo kare. 8ToN ya s aye noyudo ketho kuomgi mi ow a-

266JO-HIBRANIA 7:11

cho ni: " Ruoth Nya s aye owacho ni ndalo biro

ma anatimie singruok manyien gi dhoodjo Israel kendo gi dhood Juda.

9S i n gruokno ok nochal gi mano maneatimo gi kwe r egi kane akaw ogi gi lwe t ami at e l o n egi kago l ogi Misri, nikech ne okgiluwo singruokna ma natimo ko d g io m i yo an bende ne aloko ra awe yog iRuoth ow a c h o.

1 0Ma e singruok mabiro timo gi dhoodI s rael bang' ndalogo, Ruoth ow a c h o.A n a ket Chikena e pachgi kendo anadikgie chunygi. Anabed Nyasachgi, ke n d oginibed joga.

1 1Koro ng'ato ok nochak opuonj jag-weng’gi kata owadgi, kowacho ni, `Ng'eN ya s aye', nikech giduto gining'eyako c h a kore gi ji ajia nyaka joma ogen.

1 2Nimar anawe n egi kuom timbeg im a r i c h o, kendo ok anachak apar richog ike n d o."

1 3Ka Nya s aye luongo singruokni ni"manyien" to mano nyiso ni osemiyo sin-gruok machon odoko maonge tich; tokaka oonge tich kendo oti, obiro lal nonom a c h i egni.

Lemo E Hemb Romo Mar Piny

9 S i n gruok mokwongo ne nigi chikem at ayo lemo kaachiel gi kar lemo e

pinyka. 2Ne olos hema ma ong'ad iyea r i yo. Kama ikwongo donjoe ne iluongoni Kama Ler, kendo kanyo noke t i erachung taya gi mesa moketie makat im i keto e nyim Nya s aye pile. 3E tok nangamar rageng' mar ariyo ne nitie hemam i l u o n go ni Kama Ler Moloyo, 4ke n d ok a n yo noketie kendo mar misango molosgi dhahabu miwang'oe ubani, kod SandugMuma mowir gi dhahabu gi Ludh Haru nma nechako loth, kod kite mopa mondikies i n gruok. 5Ewi Sandug Muma ne nitiekido mag malaika miluongo ni Ke ru b imar Duong', kendo bu o m b egi noumokama igoloe richo. To sani ok wanya lw u oyo matut kuom gigo duto.

6Ka gik moko duto nosechan kamano,

jodolo ne donjoga e hema maoko pilemondo giti tichgi mar lemo. 7To jadolomaduong' kende ema noyiene donjo ehema maiye dichiel kende e higa, tonochune ni nyaka odonj iye kuno gi remomane otimogo misango ne richone mok-w o n go eka bang'e otimonego ji dutob e n d e, mondo owe n egi richo mane giti-mo ka gikia. 8Roho Maler ne nyiso, kuomkit dolo makama, ni yo midonjogo Ka m aLer Moloyo ne pok ofwe n yo r e, e kindeduto ma hema machon ne pod ochung'!9Ma en ngero manyiso kinde mawadakieni, kendo ginyiso ni mich ko dm i s a n go mane ichiwo ne ok nyal lw o kochuny joma ne lemo e hemano mi gidokjoma kare. 1 0Gin mana chiemo gi mat hkod tim lwok mopogore opogore - tom agi gin mana tim maoko mat i yo manan yaka ndalo ma chik manyien nochaktich. Ne itiyo kodgi mana ka Nya s aye nepok oloko gik moko odoko manyien.

Remb Kristo 1 1To ka Kristo nobiro kaka Ja d o l o

maduong' mar gik mab e yo moloyo mako-ro wan-go sani, nodonjo e hemamaduong' kendo malong'o chuth. Enhema ma lwet dhano ok oloso ma tiendeen ni ok en chwech mar pinyni.1 2Nodonjo iye nyaka Kama Ler Moloyo,to ne ok odhi gi remb diek gi nyiru e d h i .Notimo misango dichiel kendo mogik girembe owuon ma noke l o n w ago warru o km o s i ko. 1 3N i kech ka remb diek gi ru e d h igi buch nyiroye mane ikiro ne nya l opwodho joma ogak, migibed maler gi oko,1 4koro remb Kristo to nyalo pwodho ji eyo malich machal nade! Nochiwore neN ya s aye kuom Roho mosiko kaka misan-go maonge mbala, omiyo rembe birolw o ko chunywa maiye mi wawe timbem o t h o, mondo eka wati ne Nya s ayemangima!

1 5Kuom mano, Kristo e jagach mar sin-gruok manyien, mamiyo joma oluongiyudo girkeni mosiko mosesingneg i ,n i kech koro osetho kargi kaka misango

267 JO-HIBRANIA 9:15

m a m i yo gibedo thuolo kuom ke t h ogi ebwo singruok mokuongo.

1 6Ka ng'at motho owe yo ne ng'ato gigee yor singruok to dwarore ni nyaka ng'atm owene gik mokono nyis malong'o nin g ' at mane owe yone gik mokogo nothoa d i e r, 1 7n i kech singruok ma kamano tiyomana ka ng'ato osetho, to ok ka ng'at manotime pod ngima. 1 8Mano emomiyo kat amana singruok mokuongo ne ok nyal ke te tich ka onge remo. 1 9Ka Musa noseny-iso weche mag chik duto mi ji duto ow i n-j o, nokawo remb nyiroye gi diek, kaachielgi pi, mi okiro e Kitap Chik, kendo okirokuom ji duto, ko k i r ogi gi yie rombomalando gi obino. 2 0N owacho ni, "Ma eremo mar singruok ma Nya s aye osechik-ou mondo uriti." 2 1Nokiro remono kuomHemb Romo kendo kuom gimoro amoramane itiyogo e lemo machalore kamano.2 2C h u t h o, chik dwaro ni gik moko dutoo pwodh gi remo, kendo ka remo ok ochw-er to golo richo onge.

2 3E m o m i yo ne dwarore mondo kidom ag gig polo opwodhi gi misengini macha-lo kamago, to kata kamano gig polo hie todwaro misengini mab e yo moloyo mag i .2 4N i kech Kristo ne ok odonjo kama ler malwet dhano ema oloso, ma en mana kidomar Kama Ler hie, to nodonjo e polo wuon,kama koro ochung'nwa e nyim Nya s aye.2 5To bende ne ok odonjo e polo mondoochiwre kaka misango higa ka higa, kakajadolo maduong' donjo Kama Ler higa kah i ga mondo otim misango gi remo maokmare owuon. 2 6Ka Kristo ne nyalo timok a m a n o, to mano ne nyalo chune ni otho dimang'eny nyaka a chakruok piny. To ko r oo s e f we n yore dichiel kendo mogik e ndalom ogikni mondo ochiw ringre owuon kakam i s a n go ma golo richo. 2 7Mana kakaochano ni dhano nyaka tho dichiel ke n d obang' mano ya l e, 2 8e kaka Kristo benden o t i m go misango dichiel kende mondoogol richo mag ji mang'eny. To obiro thiny-ore kendo mar ariyo, ok mondo ochakoting' richo ji ke n d o, to mondo okel war-ruok ne joma rite gi geno.

Misango Kristo Notim Dichiel Mogik

10 Chik en mana tipo mar gik mab e-yo mabiro to ok en gigo hie.

Kuom mano ok nya l r e, mondo misenginimachalre minuoyo higa ka higa omi jomasudo ir Nya s aye mondo olame obedmakare chuth. 2Ka dine bed ni ginya l om i yo ji doko makare, donge dine osewe t i-m ogi chon? Nikech jolemogo dineo s epuodhi dichiel ke n d e, kendo mogik, miok gibedo joketho ma bu ra oloyo ke n d o.3To misengini gin mana gik maparo ne jir i c h ogi higa ka higa, 4n i kech remb ru e d h igi diek ok nyal golo richo kata matin.

5E m o m i yo ka Kristo nobiro e piny ton owacho ni:

"Misengini kod chiwo ok ema idw a r, tor i n gruok ema iseikona;

6Misengini miwang'o pep gi chiwom ag golo richo ne ok imorgo.

7Eka nawacho ni, `Era e, YayeN ya s aye, asebiro timo dwaroni, manakaka ondiki kuoma e bug Chik'."

8M o k w o n go nowacho ni, "Misenginikod chiwo, kata misengini miwang'o pepkod chiwo migo l ogo richo ne ok idw a rkendo ne ok imor kodgi." (Kata obedo nichik ne dwaro ni otimgi kamano) 9To ekan owacho kendo ni, "Era e, asebiro mondoatim dwaroni." Omiyo waneno kakao ketho yo machon mar chiwo chiayo kam i s a n go to okelo yo manyien ma ng'at ochiwoe ngimane owuon. 1 0N i kech Ye s unotimo gima Nya s aye ne dwaro ni otim,koro osepwodhwa e richo kuom ringr emane ochiwo kaka misango dichiel ke n d om ogik.

1 1Jodolo mag jo Yahudi duto chung'odiechieng' kodiechieng' mondo otim tichd o l o, ka ginuoyo mana misango machalremaok nyal golo richo. 1 2Kristo to notimom i s a n go mar golo richo dichiel ke n d e, miobet piny e bat ko rachwich mar Nya s aye.1 3Chakre chieng' mane obetie piny, oritoodiechieng' mibiro ket jow a s i ke dutoraten tiende 1 4n i kech kuom misangoachiel ke n d e, oseketo joma iloko dokojomaler mi gibedo makare chuth.

268JO-HIBRANIA 9:16

269 JO-HIBRANIA 11:51 5Roho Maler bende wuoyonwa kuom

we c h egi. Mokwongo owacho ni: 1 6"Ma e singruok ma anatim ko d g i

bang' ndalogo, Ruoth ow a c h o. Anake tc h i kena e chunygi, mi andikgi e pachgi."

1 7Omedo wacho bende ni, "Richog ikod timbegi mamono ok anachak aparke n d o." 1 8To kama osewe ye richo, ko r om i s a n go mar golo richo onge.

Jip Kuom Timo Kinda 1 9Kuom mano, owetena, koro wan gi

chir mar donjo Kama Ler Moloyo kuomremb Yesu, 2 0n oyawonwa yo manyienkendo mangima madonjo makadhi nangamar rageng', (ma en ringre owuon) 2 1k akoro wan-gi Jadolo mang'ongo morito odN ya s aye kamano, 2 2w a s u d u ru bu tN ya s aye gi chuny ma nikare, ka wan gi yiemaok wariwo gi kiawa, kendo ka chunywaosekwoe pi mondo opwodhwa kik wab e dgi chuny ma bu ra oloyo, kendo ringr ew ao lwoki gi pi maliw. 2 3Wa m a k u ru moteg n ogeno ma wan-go maok wamindni, nike c hJal mosemiyowa singruok en jaadier.2 4N g ' ato ka ng'ato mondo opar kakadojiw nyawadgi omed bedo gi hera ko dtimbe mab e yo. 2 5Kik wawe mak wachoko-re kaachiel, kaka jomoko osewe yo timo, tow a j i w r e u ru ng'ato gi ng'at o, kendo umedtimo kamano kaka uneno ka Chieng'Ruoth medo sudo machiegni.

2 6Ka wadhi nyime gi timo richo manamar ayiem bang' ng'eyo adiera to ongem i s a n go moro mapod odong' 2 7g i m aodong' en mana kibaji, kwang'eyo niwachomo kum gi mirima mar mach,m abiro tieko chuth joma kedo gi Nya s aye.2 8N g ' ato ang'ata ma otamore rito ChikMusa inego maok okechi e nyim jonenoa r i yo kata adek. 2 9Koro iparo ni ng'atm o n yono Wuod Nya s aye piny gi tiende,ma kawo remo mar singruok maneo pw o d h ego ka gima nono, kendo maya n yo Roho mar ng'wono, to biro yudokum malich machal nade? 3 0N i ke c hw a n g ' e yo Jal ma nowacho ni, "An aw u o nema nachul kuor. Adier abiro chulo kuor

maonge kiawa, " kendo ni, "Ruoth biroyalo jog e." 3 1En gima lich miwuoro kan g ' ato olwar e lwet Nya s aye mangima!

3 2Pa r i e u ru ndalo mokwongo maneuyudo ler mar Nya s aye. E kindeno nuny-ono piny motegno kukedo matek e diersand mathoth. 3 3Seche moko ne iya n yo ukendo isandou ang'ienga e dier ji, to sechem o ko nuchung' kaachiel kod joma ne iti-m o n egi kamano. 3 4Chunyu ne sandorekaachiel gi joma otue nikech Kristo, ke n d onumor kimayou giu githwon nike c hn u n g ' e yo ni un uwegi un gi mwandum ab e yo moloyo kendo mosiko.

3 5Kuom mano, kik koro uyie chir maneu n - go lalnu. Obiro kelonu pok maduong'.3 6Dwarore ni umed timo kinda kuomtimo dwaro Nya s aye, mondo eka unun-wang' gik mosesingo r e. 3 7N i kech odong'mana kinde matin kende eka

" Jal mabiro nobi kendo maok olew o. 3 8To ng'ata makare nobed mangima

kuom yie. To kodok chien, to ok nab e dmamor ko d e." 3 9To wan ok wan jogomadok chien kendo lal, to wan jogo moy i ekendo ma ireso.

Kuom Yie

11 Yie en bedo gi adiera kuom gimaw ageno yudo kendo en bedo gi

ratiro kuom gik maok wane. 2Kwe r ewa nenigi yie machal kamano omiyo Nya s ayen oyie kodgi.

3Yie ema miyo waya n go ni Wa c hN ya s aye ema nochwe yo gik moko dutomanie polo gi piny, mi nomiyo gik mantiemineno gi wang' owuok kuom gik maokn e.

4Yie ema nomiyo Habil otimo misangom aber ne Nya s aye moloyo misango marKain. Yieneno nomiyo Nya s aye oyie ko d ekaka ng'ama kare, nikech Nya s aye ow u o nn o r w a ko michneno. Habil pod wuoyon yaka sani nikech yie mane en-go n o, kat aobedo ni nosetho.

5Kuom yie Enoka nokaw ka ngimao m i yo ne ok oneno tho, nolal nono ewang’ ji nikech Nya s aye nosekawe.

N ya s aye nopake kaka ng’at mamiye morkane pok okawe. 6Onge ng'at ma Nya s ayen yalo yiego ka onge gi yie, nikech ng'at oa n g ' ata madwaro sudo but Nya s aye nya k ayie ni entie kendo ni en-gi mich momiyojoma oketo chunygi kadw a r e.

7Yie ema nomiyo Noa owinjo siemmane Nya s aye osiemego kanyise gikmane biro timore mane pok oneno giw a n g ' e. Noa nowinjo wach Nya s aye,kopong' gi luor, mi nohondho yie mondootony kaachiel gi joode. Kuom yieneno,nong'ado ne piny bu ra, kendo nodokoachiel kuom joma Nya s aye oketo karekuom yie.

8Yie ema nomiyo Ibrahim ow i n j oluong Nya s aye mi owuok odhi e pinymokia, mane biro bedo mare bang'eachien. Nowuok awuoka modhi kat aobedo ni nokia kuma nodhiye kamano.9Yie mane en-gono ema nomiyo odhiodak e piny mawe n d o, mane osingne.Nodak e hema mana kaka Isaka ko dJa kobo bende ne jodak, mi gidoko wegs i n gruok kaachiel ko d e. 1 0N i ke c hn o n g ' i yo nyime kogeno dala machieloman gi mise moteg n o, ma jachenone gij agedone en Nya s aye owuon.

1 1Yie ema nomiyo Ibrahim obedow u o r o, kata obedo ni noseti ahinya ,( kendo chiege ma Sara bende ne migum-ba nomiye teko mar bedo wuoro nike c hn ogeno ni ng’at mane omiye singruok neen jaadiera. 1 2Kata obedo ni Ibrahim nechalo ng'ama osetho kamano, to ko t h en o d o ko magalamoro mana ka sulwemanie polo kendo mana ka kwoyomang'eny mak kwanre manie dho nam.

1 3Jogi duto notho ka nigi yie. Ne okgiyudo gik mane Nya s aye osingore ninomigi, to ne ginenogi kendo girwakog imana gichien, kendo ne gikwanore kakawelo gi jowuoth makadho akadha epinyni. 1 4Joma wacho weche ma kamag inyiso malong'o ni gigeno yudo pinyg ig i wegi. 1 5Ka dine bed ni pod giketo pach-gi kuom piny mane gisewe yo, to dinegiyudo thuolo mar dok chien kuma ne

g i aye. 1 6To kar timo kamano, ne gigo m b opiny maber moloyo mano mane gisewe yo.Ne gigombo polo. Emomiyo Nya s ayew i ye ok kuodi kiluonge ni Nya s a c h g i ,n i kech oseiko n egi dala.

1 7Yie ema nomiyo Ibrahim ochiwowuode ma Isaka kaka misango kaneN ya s aye oteme mondo otim kamano. Ja lmane oyudo singruokno noikore marchiwo wuode achiel make n d e, 1 8k at aobedo ni Nya s aye nosewachone moteloni, "Isaka ema kothi duto nochakrek u o m e." 1 9I b rahim nong'eyo e chunye niN ya s aye ne nyalo chiero joma otho,o m i yo kangero norwako Isaka mana kang’a mochier oa kuom joma otho.

2 0Yie ema nomiyo Isaka og we d h oJa kobo gi Esau konyiso kaka ngimag im abiro ne biro chalo.

2 1Yie ema nomiyo Ja kobo og we d h oyawuot Josef, moro ka moro, saman o c h i egni tho. Nolamonegi gwe t hkoy i e n gore e mikwache mar wuoth.

2 2Yie ema nomiyo Josef, ka ko r on o c h i egni tho, now u oyo kuom wuok marjo Israel ka gia Misri, mi nochano giman o n ego otim gi choke n e.

2 3Yie ema nomiyo jonyuol Musaopande kuom dweche adek bang'n y w o l n e, nikech ne gineno ka kite berm o l oyo kit nyithindo minyuolo pile;kendo ne gitimo kamano ka ok giluorosiem mar ruodh Misri.

2 4Yie ema nomiyo ka Musa nosedokong'ama duong' to nodagi ni kik luonge niwuod nyar Fa ra o. 2 5N oyiero mondoosandre gi jo Nya s aye moloyo dak e mormar richo marumo piyo nono.2 6Nokwano achaya miyudo nikech Kristokaka gima nigi tiende moloyo mwandum ag Misri, nikech nogeno yudo pokneachien. 2 7Nodar Misri kuom yie, ka okoluoro mirimb ruoth, kendo nodhi nyimegichir nikech noneno Jal maok ne. 2 8Y i ebende ema nomiyo oloso Sap Ruoth, miokiro remo e dhout jo Israel mondoMalaika mane nego nyithindo makayo eMisri kik mul nyithi jo Israel, makayo.

270JO-HIBRANIA 11:6

2 9Yie ema nomiyo jo Israel okalo NamMakwar mana kagima gikalo low om o t w o. Jo Misri to ka notemo timokamano to ne ginimo.

3 0Yie ema nomiyo ohinga mag Je r i koo ruombore piny, bang' ka jo Isra e ln o s ewuotho ka lw o r ogi kuom ndaloab i r i yo.

3 1Yie ema nomiyo jachode ma Ra h ab,n i kech norwako jo mbetre mag Israel gin g ' w o n o, ok nonegi ka ne inego joma okwinj wach Nya s aye.

3 2Ang’o kendo ma damed wacho?Thuolo ditama mar wuoyo kuom Gidion,gi Barak, gi Samson, gi Jeftha, gi Daudi,gi Samuel, kod jonabi mamoko, 3 3y i en o m i yo jogi omako pinje ruodhi ke n d ogirito ji gi bu ra makare, mi giyudo gik maN ya s aye nosingo. Ne giumo dhos i bu o c h e, 3 4kendo ne ginego gero marmach; bende ne gitony e lak linga n g l a .N yawo margi nolokore teko mi gidokojoma ger e lwe n y, ka gike yo mel jolwe n jpinje mamoko duto mane kedo ko d g i .3 5Mon mane nigi yie nochiern egi jogi manosetho mi gikawo kangima. Jo m o kokuomgi kata ne isando malich to nodag ini kik wegi thuolo, nikech ne gigeno ninochiergi e ngima maber moloyo. 3 6M o kone ojar kendo orodhi gi del, to mokobende notwe gi nyororo mi oketi e jela.3 7N ogogi gi kite, nong'adgi gi musmenon ya d i r i yo noneggi gi ligangla. Negiwuotho ka gi kacha, ka girwako pienderombe gi piende diek, kagidhier kisando-gi kendo kichandogi malit 3 8j ogi ne jomab e yo gilala mane ok giwinjore dak epinyni, Ne gibayo ab aya e thimbe gi go d eka gidak e bwo lwendni gi bu c h e.

3 9Giduto Nya s aye noyie kodgi nike c hyie mane gin-go. Kata kamano onge ng'a-to kata achiel kuomgi ma noyudo gimaN ya s aye nose singo negi. 4 0N i ke c hN ya s aye nochanonwa gima ber moloyo ;mondo oketwa kare mana ka wankaachiel kodgi.

Nyasaye Rieyo Nyithinde

12 N i kech oganda maduong' marjoneno opie molw o r owa ka ng'iy-

owa, waw i t u ru gimoro amora mwat i n g ' om a n yalo duodowae wuoth, kod richom o ra amora e ngimawa manyalo ga j ow a ,kendo waringuru matek maok waol en g ' wech moke t w a e. 2Wa c h o m u ruwang'wa kuom Yesu, ma en jachak ke n d ojachop yie marwa. Nikech nogeno yudomor mane oikne ni nonwang' achien,n o c h ayo tho malit mar msalaba ka oko d ewo wichkuot ma tho ma kamano ke l o,kendo koro obet piny e bat ko ra c h w i c hmar kom duong' mar Nya s aye. 3Pa ru ruk u o m e, en ma notimo kinda ka jorichokedo ko d e, mondo kik ujogi mi chunyu aa.

4E lweny mukedoe mondo ulo richo,pok ukedo mi rembu ool oko. 5Koso wiuo s ewil gi weche mag jip ma Nya s aye loso-go kodu kaka wuoda ni:

" N yathina kik ikaw kum ma Ru o t hk u m i go kagima nono, kendo kik chunyij ogi ko k weri,

6n i kech joma Ruoth ohero ema okumo,kendo nyathine mohero ema ochwado."

7Ka uyudo chandruok to beduru mod-hil nikech mano e yo ma Nya s aye puon-j o u go kaka nyithinde. Be nitie nyathi mawuon ok nyal kumo? 8Kapo ni un okwuonu kumu kaka okumo nyithindem a m o ko duto to mano nyiso ni un kimir-wa kendo ok un nyithinde ma hie.9Waduto wan-gi wuonewa e piny ka mak u m owa to eka pod wamiyogi mana luor.Koro donge onego wawinj Wuon chunje-wa moloyo, mondo eka wabed mangima?1 0Wu o n ewa mag pinyka ne kumow amana kuom kinde matin e sama gihero, toN ya s aye to kumowa mondo oko n y w a ,ko dwaro ni mondo wadok maler kakao l e r. 1 1Sama ng'ato yudo kum to ok onya lwinjo maber nikech owinjo rem. To bang'kosekum ng'ato to opuonjore mi ngimanen yag olemo mar tim makare kod kuwe.

1 2Kuom mano jing'uru bedeu moben-

271 JO-HIBRANIA 12:12

gore gi chongeu monyo s o r e. 1 3" L o s u ruyore muluwo mondo oriere tir," mondoomi joma tiendegi ong'ol kik wil tomondo gichangi.

Siem Kuom Tamruok Winjo Nyasaye 1 4Te m u ru matek mondo udag gi ji

duto gi kuwe, kendo mondo ngimau obedm a l e r, nikech ka ng'ato onge gi ngimamaler to ok none Ruoth. 1 5N e u ru mondoune ni onge ng'ato kuomu ma ng'wonomar Nya s aye obayo, kendo kik uwemondo sigu moro onyagi e kindu manya-lo ketho ji mang'eny. 1 6N e u ru ni ongen g ' ato kuomu ma jachode, kata ng'amao c h ayo Nya s aye ka Esau ma wach chiemomichamo dichiel nomiyo owilo duong'nekaka wuoyi makayo. 1 7U n g ' e yo ni bang'eachien ka nodwaro mondo wuon mareog wedhe to ne okwe d e. Noyuak malit gipi wang'e mondo oyud gwethni to manook nyal loko paro kata matin.

1 8N g ' e u ru ni uchung' kama opogore gikama jo-Israel nochung'ie. Ok uchung' etie got minyalo mulo; kata kama machkaknie kendo ma mudho mandiwa oumo,gi ong'ueng'o, 1 9o oyo, karu ok en kamaiwinjoe ko ko mar turumbete may w a k ,kod dwol maw u oyo to ok ne, ma joman owinjo wechene noy w agore ni kik ochakowuo kodgi ke n d o, 2 0n i kech ne ok ginya lwinjo chik mane Nya s aye omiyogi ni, "Kac h i ayo moro oreree e godni to nya k achiele gi kite mi neg e." 2 1Gima ne JoI s rael oneno ne lich mokadho mi Musan owacho ni, "Luoro teta."

2 2Un usebiro e Got Sayun, e Je ru s a l e mmanie polo, ma en dala Nya s aye mangi-ma. Useriworu gi malaike gana gi ga n am o c h o kore e nyasi mar mor 2 3e kanisamar kayo, ma nyingegi ondik e polo.Usebiro ir Nya s aye, ma en jang'ad bu rane ji duto; kendo ir chunje mag joma kare,m a koro ok osedoko malong'o chutho,2 4usebiro ir Yesu ma en jagach mar sin-gruok manyien, gi remo mokir ma wuoyokuom gik mab e yo moloyo remb Habil.

25Neuru ni ok utamoru winjo Jal

mawuoyo kodu. Nikech ka gin bende neok gitony kane gidagi winjo jal maneo s i e m ogi e pinyka, wan to ko r odw atony nade ka wadagi winjo Ja lm a s i e m owa gie polo? 2 6E kindenoduonde noyiengo piny, to sani to enmana kaka osesingore ni, "Abiro chakoayiengo piny kendo. To ok anayiengpiny kende, to polo bende." 27Wachmar "kendo" nyiso ni Nyasaye birogolo oko gik mayiengni manyalo wuok,ma gin gik mochwe mondo gik maoknyal yiengni ema odong' osiki.

28Emomiyo wagouru erokamano neN ya s aye nikech wasenwang'o pinymanyien maok nyal yiengi. Chunywamondo omi Nyasaye duong' kod luor,kendo walame e yo modw a r o, kawapong' gi kibaji, 2 9n i ke c h"Nyasachwa en mach matieko chuthgik mowang'o."

Jip Mogik

13 S i k u ru kuheroru kaka owe t e.2Kik uwe mak uru a ko welo e

uteu, nikech jomoko kuom timo kamanoo s e ru a ko koda ka malaike ka ok ging'eyo.3Pa ru ru joma otwe e jela mana kagima unbende otweu kodgi kuno. Joma isandobende paru ru mana kagima un bendeisandou kodgi.

4Ji duto nyaka kaw kend kaka gimaduong', kendo joma okendore kik dw a n yo t a n d agi mar ke n d ruok. Nikech Nya s ayebiro kumo ng'ato ang'ata ma jachode, gijoma timo timbe dw a n y ruok duto. 5K i kubed joma ohero pesa, to gik ma un-gomondo oromu, nikech Nya s aye osew a c h oni,

"Ok anaweu kata jwang' ok ana-jwang’u"

6O m i yo wanyalo wacho gi chir ni, " Ruoth Nya s aye e jakonyna; omiyo ok

analuor; dhano adhana to ditima nade?" 7Pa ru ru jotendu ma nokwongo ya l o n u

Wach Nya s aye. Pa ru ru kaka kit ngimag ine chalo mondo ulu kit yie margi. 8Ye s uKristo chalre nyo r o, gi kawuono ke n d o

272JO-HIBRANIA 12:13

n yaka chieng'. 9Kik ulu kit puonj moro amora maga l a-

gala manyalo golou e yor adiera, nike c hng'wono Nya s aye ema onego ojiw chuny-wa to ok puonj motenore kuom weche magchiemo maok kel kony moro amora ni jomac h a m ogi. 1 0Wan gi kendo mar misango majodolo ma pod tiyo e Hema Maler okoy i e n egi chamo misengini motimie.

11Jadolo maduong' tero remb jamninyaka Kama Ler Moloyo mondo ochiwkaka misango mar golo richo, ka ringrem ag jamnigo to iwang'o oko markambi. 12Mano emomiyo Yesu bendenonegi oko mar dala mondo opwodhj oge odok maler gi rembe ow u o n .13Omiyo wan bende wawuoguru wadhiire oko mar kambi mondo wane achayama en bende noneno. 14Nikech e pinyniwaonge gi dala mosiko, to warito dalamachielo mwabiro nwang'o achien.

15Kuom mano, watimuru ne Nyasayemisango mar pak ndalo duto ka wankuom Yesu. Pak makamano en olemomawuok e dhowa ka hulo nyinge. 16Tobende wiu kik wil gi timo timbe mabe-yo kendo gi pogo ne ji giu, nikech magoe kit misango ma Nyasaye morgo.

1 7Wi n j u ru weche jotendu kendo bedu-ru e bwo lochgi. Girito chunyu

odiechieng' gotieno kaka joma nyaka nyisN ya s aye kaka uchal. Wi n j g i u ru, eka tichma gitiyo okelnigi mor to ok pek, nike c hka umiyo tich obedonegi mapek to unema uhinyo ru.

18Lemnwauru. Wang'eyo malong'oni waonge wach gi ng’ato kendo wad-waro ni ngimawa obed mobidhore eyore duto. 19Moloyo an awuon, akway-ou mondo ulamna mondo aduog irumapiyo.

20Mad Nyasach kuwe ma nochieroRuodhwa Yesu, ma en Ja k w at hMaduong' mar rombe, kuom remo marsingruok mosiko, 21olosu udok karechuth, kutimo timbe mab e yo dutomondo eka utim dwarone. Mad oloswami wachal kaka odwaro, kuom YesuK r i s t o, monego oyud duong' nya k achieng'! Amin.

2 2Jowetena, akwayou mondo uyie giwach ma ajiwougoni nikech andiko n umana barua machwok ke n d e.

2 3A dwaro ni mondo ung'e ni ow a dw aTimotheo osego n y, kendo ka ochopo piyoto anabi kode mondo waneu.

2 4M o s u ru jotendu duto kaachiel gi joN ya s aye duto. Owete moa Italia ooronumosgi.

2 5Ng'wono mondo obed kodu uduto.

273 JO-HIBRANIA 13:25

Jakobo

1 An Ja ko b o, ma jatich Nya s aye ke n d oj atich Ruoth Yesu Kristo,

A n d i konu, un dhoudi apar ga r i yom o kere e pinje mamoko.

Amosou

Tembe Mopogore Opogore 2Jowetena, kawe u ru gi mor mara d i e r,

ka uneno tembe mopogore opogo r e,3n i kech ung'eyo ni ka yie maru otem to

o kelo kinda. 4To kinda nyaka chop karechuth eka unyalo doko motegno chuthmaok uremo gimoro. 5Ka ng'ato kuomuochando rieko to okwa Nya s aye, ma jachi-wo maber ne ji duto kendo nomiyemaonge geruok. 6To ka okwayo to nya k aobed gi yie maok oriwo gi kiawa, nike c hn g ' at ma riwo gi kiawa chalo gi apakamar nam ma yamo riembo kendo tago.7N g ' at ma kamano kik par ni onya l o

J A N D I K O : Jakobo owadgi gi Yesu KAR NDIKO: Ok ong’ereKINDE NDIKO: 45-48 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE. Kitabu mar Jakobo nondikne jo- Yahudi ma jo- Kristo mondo okonygi kod puonj

kuom ngima jo- Kristo mapile. Oting’o weche moko machwok mag ngeche kendoonyiso matut puonj mag Yesu kod puonj mago mane opuonjo ewi got. Chandruokmowuoyo kuomgi nyiso kit pek mane chando kanisa. Wasomo kuom sunga, buono ji,wuoro, gombo, wuondruok, timbe jopiny kod kuoth. Jakobo ndiko mondo orie timbemarichogi ka onyiso ni yie maonge kod tim otho (2:26), mano tiendeni wacho gi dhokni ng’ato oyie ok oromo kata matin yie maradiera biro kelo ngima maber mana kakayien maber nyago olemo.

THORRO Jakobo siro motegno ni dak maber mar jo- Kristo mondo onyis adier yie ma ng’a-

to nigo e chunye kendo mondo onyis jopiny ni Injili miyo lokruok bedo e ngima ji. Kang’ato wachoni en ja- Kristo to ok opogore kaka ne en chon kane pod en japiny to ereohala ma en-go owuon kata ne piny man gi dwaro? To adier, Injili miyo lokruok bedoe ngima ji, omiyo ka wachiwore ne Kristo, to wabiro nwang’o ni kuom yiewa mangi-ma biro wuok timbe mangima mag hera kod ng’wono.

WECHE MOCHAN KAE GIN1. Ngima madier mar yie (1:1-27)2. Kony ma yie kelo e kanyakla mar ji (2:1-13)3. Yie kod tim (2:14-26)4. Puonj kuom rito lep (3:1-18)5. Puonj mar ngima mapile (4:1-17)6. Jomwandu osiem (5:1-6)7. Weche mag jip mogik (5:7-20)

k w ayo Ruoth gimoro mi oyudi, 8n i ke c hen ng'at ma pache nya d i r i yo kendo mat i m b ege duto yom yom.

9O w a dwa modhier onego obed mamorka oting’e malo. 1 0To ng'at man gi mwan-du onego obed mamor ka odw o ke piny,n i kech obiro lal nono, mana ka mafuamoti e thim. 1 1N i kech ka chieng’ ow u o kgi liet marewni, to yien no two, maupe gelwar piny kendo berne ru m o. Ka m a n obende e kaka jamwandu biro lal nono,k ata mana kodich e ohande mapile.

1 2N g ' at ma nano kiteme en jahaw in i kech kochung' motegno mi oloyot e m n o, to obiro oyudo osimbo marngima, ma Nya s aye osesingore ni nomijoma ohere.

1 3To ka itemo ng'ato to kik owach ni," N ya s aye tema." Nikech Nya s aye ok nya ltem gi gik maricho, to en bende owuon okotem ji 1 4makmana ng’ato ka ng’at oitemo mana ka gombone owuon marichooy w aye moga j e. 1 5Bang'e ka gombo mari-cho osemako ich to onyuolo richo; toricho ko s e d o ko motegno to onyuolo tho.

1 6Kik ng'ato wuondu, jowe t e n am ag e n o. 1 7Mich moro amora mab e rkendo malong'o aa malo e polo, koa kuomWuoro ma nochwe yo ler marieny e polo,kendo maok lokre ka tipo ma osikok a l o ko r e. 1 8En ema noyiero ow u o nmondo onyuolwa ko ko n yore gi wach mara d i e ra, mondo wabed kaka olemom o k u o n go chiek e kind chwechne duto.

Winjo Wach Kendo Timo 1 9Jowetena mag e n o, winjuru wachni

malong’o ni: Ji duto onego bed mapiyo ewinjo wach, kik urikni e wuoyo kendo kikubed joma igi wang’ piyo, 2 0n i kech ichwang’ ok mi wabed joma kare kakaN ya s aye dwaro ni wabedi. 2 1Kuom mano,l o n y u ru oko kit ke t h ruok gi richo duto,ma kindegi opong'o piny kendo bolreuruk u r w a ko wach mopidhi e chunyu, manya-lo ko n you.

2 2To kik uchik mana itu ni winjo wach,kende nono to uwuondoru kendu uweg i .

T i m u ru gima Wach puonjo. 2 3N g ' at oa n g ’ ata ma winjo awinja wach to ok timgima wach ow a c h o, chalo gi ng'aman g ' i yo lenda wang'e e rang'i, 2 4to bang'ko s e n g ' i yore maber to owuok odhi adhiyami wiye wil gi kite sanosano. 2 5To ng'atmanono adimba Chik malong'o marN ya s aye mamiyo dhano bedo thuolo,komedo timo kamano kinde ka kinde,maok wiye owil gi gima osew i n j o, to osikootimo gima Chik ow a c h o, ibiro gwedhe egimoro amora motimo.

2 6Ka ng'ato ang’ata okawore ni en jale-m o, to ok orito lewe motegno to ow u o n-dore ke n d e, kendo lemone onge tiende.2 7Kit lemo ma Nya s aye Wuonwa oy i egoni ler kendo onge ketho en mondow a kony nyithi kiye gi mond liete e chan-d ruokgi, kendo mondo ng'ato ka ng'at ooritre kik timbe maricho mag piny duwe.

Okwer Dewo Wa n g ’

2 Jowetena, kaka un joma oyie kuomRuodhwa Yesu Kristo ma en Ru o d h

duong', kik udew wang' ji. 2Wa k aw nin g ' ato odonjo e chokruok maru ko r w a kobangli mar dhahabu gi lewni mab e yo, ton g ' at moro modhier morwako lew n imokidhore okidhore bende odonjo ko d e.3Kapo ni ng'at morwakore gi lewni mab e-yo ema umiyo luor, kuwachone ni, "Eri,k aw kom mab e rni ema ibedie," to ng'atmodhier to unyiso ni, "In chung' chienkucha," kata ni, "Bedi piny e lowo e tien-da ka," 4donge mano nyiso ni useke t ok i ewo e dieru un uwegi, ka ubedo jong'adbu ra ma pachgi richo?

5Wi n j u ru wachni jowetena mag e n o :Donge Nya s aye oseyiero joma pinykwano ni odhier mondo obed joma omewe yie margi kendo mondo ocham mwan-du mag Pinyruoth mosesingo ni jomaohere? 6Un to usechayo joma odhier!Donge gin jomwandu ema mayou giukendo materou e ute mag ng'ado bu ramondo okumu? 7Donge gin ema gijaroNying moluor mar Jal muyie kuome?

8Ka en adier ni umako Chik mar

275 JAKOBO 2:8

P i n y ruoth Polo mawacho ni, "Her ow a d ukaka iherori iwuon," to utimo mab e r. 9Toka udewo wang' ji to utimo richo ke n d obu ra oseloyou kaka joketh Chik . 1 0N i ke c hka ng'ato orito Chik duto to opodho eChik moro achiel kende to odoko jake t h omana kagima oketho Chik duto. 1 1N i ke c hJal mane owacho ni, "Kik iterri," eman owacho bende ni, "Kik ineki. Kapo ni oki t e rri to nek to ineko to isedoko jake t hChik .

1 2Wu o u ru kendo timuru gik mutimokaka joma ibiro ng'adnigi bu ra gi Chikachielno mamiyo ji bedo thuolo, 1 3n i ke c hnong'ad bu ra maonge kech ni ng'at oa n g ' ata maonge kech. To kech loyo ng'a-do bu ra.

Yie gi Tim 1 4Jowetena, ere ko n y ruok ma ng'at o

yudo ka owacho ni en gi yie to oonge gitim? Be yie machal kamano nyalo rese1 5Wa k aw ane kaka ranyisi ni ow a dw ak ata nyaminwa kuom Kristo morowuotho duk kendo oonge gi chiemom o n yalo chamo. 1 6Ka ng'ato achielkuomu nyalo wachone ni, "Dhi gi kuwe,N ya s aye mondo og wedhi, kendo koyo kikchami, kendo ichiem mab e r," to ok otimogimoro moko n yo ringru o k n e, to ereb e rne? 1 7Mano e kaka yie bende chalo: kaoonge gi tim to en yie motho.

1 8To ng'ato nyalo wacho ni, "In to in-gi yie, to an to an-gi tim."

N g ' at ma wuoyo kamano mondo ony-isa ane yie ma en-go maonge tim, mondoeka anyise yie ma an-go kuom timbe maat i m o. 1 9Iyie ni nitiere Nya s aye achiel.Mano ber ahinya! To ng’e ni kat ajochiende bende oyie mano,

2 0In ng'at mofuwoni idwaro mondoomed nyisi kaka yie maonge tim en gimanono? 2 1Donge Ibrahim kwarwa neN ya s aye okwano kaka ng'ama kare kuomgima notimo kane ochiwo wuode maIsaka e wi kendo mar Misango. 2 2I n ya l oneno kaka yie mane en-go kod timne net i yo kaachiel, mi yiene nobedo kare chuth

kuom gima notimo. 2 3O m i yo Ndikonochopo kare, mawacho ni, "Ibra h i mn oyie Nya s aye, kendo yieneno nomiyoN ya s aye orwake kaka ng'at makare. "Kuom mano Ibrahim ne iluongo ni osiepN ya s aye. 2 4Koro nenore malong'o ni ng'a-to doko ng'at makare kuom gima otimo,to ok kuom yie ke n d e.

2 5Kamano bende donge Ra h ab ma jaritkar rwako welo nokwan kaka ng’amakare kuom gima notimo kane orwakookwach kich ka kendo mi noko n yogi tonygi yo machielo. 2 6Mana kaka ringru o kmaonge chuny otho, e kaka yie maongetim bende otho.

Boyo Lep

3 Jowetena, kik joma thoth kuomuhedhre mar bedo jopuonj, nike c h

u n g ' e yo ni wan mwapuonjo nong’adnwabu ra malit moloyo ji mamoko. 2Wan dutow a c h w a n yore e yore mang'eny. Ka we c h ema ng’ato wacho ok mi obed jaketho to enn g ’ at malong’o kendo onyalo chiko ringr eduto mondo ow i n j e.

3Ka waketo rat ege e dho farase mondoomi giwinjwa, to wanyalo chiko ringr eg ikamoro amora ma wadw a r o. 4Kat aw a n yalo kawo yiedhi madongo kakaranyisi. Kata obedo ni gidongo miwuoro;kendo iriembogi gi yembe man gi tekom a d o n go, to pod ichikogi mana gi ngay im atin nono mi gichom kamoro amora majakwang' yie dwaro ni gidhiye. 5E kakal ep bende en fuon matin nono e dendd h a n o, to onyalo sungore miwuoro. Pa r i ekaka pilni mach matin nono nyalo mokomach mi wang' bungu maduong'! 6L epbende en mach kendo piny mopong' giricho e kind fuonde duto mag ringru o k .O ketho ringruok duto, ka ochinyo machm awang'o ngima dhano duto mi chop enowuon bende wang’e e Gehena.

7Kit le duto gi winy mahuyo, gi gikmamol kaachiel gi chwech Nya s aye dutomanie nam, dhano nyalo boyo kendo ose-b oyo, 8to onge ng'ama nyalo boyo lep. Engima rach maok yue, mopong' gi kwiri

276JAKOBO 2:9

m a rach. 9L ep achielni ema wapakogo Ru o d h w a

kendo Wuonwa, en bende ema wak-wong'o kode ji mochwe e kit Nya s aye.1 0Pak kod kuong' wuok e dhok achielno!Jowetena, gima kamano ok onego otimre.1 1Bende pi mamit gi pi makech nya l owuok e soko achiel? 1 2Jowetena, bendeyiend ng’owu nyalo nyago zeituni? Ko s om z ab i bu be nyalo nyago ng'ow u ?Kamano bende e kaka pi makech ok nya ll o kore pi mamit.

Kit Rieko Ariyo 1 3En ng'a e dieru mikwano ni riek

kendo ni winjo tiend weche? Ng'at makamano mondo onyis riekone kuom kitngimane maber kendo kuom timbe moti-mo gi muolo mawuok kuom rieko ma en-go. 1 4To kapo ni upando nyiego mopong'gi mirima, gi gombo maricho mag chopoichlit ma un-go e chunyu, to kik usungrukuom dwarou marichogo kukwe d oa d i e ra. 1 5" R i e ko" machal kamano ok oa ep o l o, to en mar piny kendo ok oko n ychuny dhano. En rieko Jachien. 1 6N i ke c hkama nyiego gi piem nitie e kama njaw n igi kit richo duto yudoree.

1 7To rieko moa e polo ok chal kamano.M o k u o n go oler, kendo ohero kuwe,o d e m b o r e, owinjo wach, opong' gi ke c hkod olembe mab e yo; ok odew wang',kendo oonge miga n ga. 1 8Jo kel kuwem a c h u oyo koth kuwe kayo tim makare.

Bolreuru Ni Nyasaye

4 Ang'o makelo go ruok gi dhawo ekindu? Donge gia kuom go m b o u

m a kedo matek e chunyu? 2U dwaro niubed gi gik moko, to ok uyudgi. Unekokendo ugombo gige ji, to ok unyal yudogik mudw a r ogo. Udhawo kendo ugo ru ekindu ng'ato gi ng'at o. Ok uyud gik mud-waro nikech ok ukwa Nya s aye. 3To kat aka ukwayo Nya s aye, to ok uyud gik muk-w ayo nikech ukwayo gi paro marichomondo utimgo dwarou uwegi.

4Un jomaterore! Donge ung'eyo ni

hero piny en chayo Nya s aye? Ng'at oa n g ' ata moyiero e chunye mondo obedo s i ep piny doko jasik Nya s aye. 5Ko s ouparo ni Ndiko wacho kayiem, ni chunym o keto mondo odag e iwa nigi nyiegom ag e r. 6Makmana omiyowa ng'wonomaduong' moloyo, mano emomiyo Ndikowacho ni,

" N ya s aye odagi josunga, to ochiwong'wonone ni joma muol."

7O m i yo bolreuru e bwo Loch Nya s aye.Kwe d u ru Jachien, eka noringu. 8S u d u rubut Nya s aye, eka nosud butu. Lw o k u rulweteu, un jorichogi, kendo pw o d h u ruchunyu, un joma nigi paro ariyog i .9Owinjore ubed mokuyo, kendo uywag i ,kendo ugo nduru. Nyiero munyierogoo n ego olokre ywak, kendo mor mumorgoo n ego olokre kuyo. 1 0B e d u ru mamuol enyim Nya s aye, mondo eka obi oting'um a l o.

1 1Jowetena, kik uketh nying jowe t e u .N g ' ato ang'ata maw u oyo marach kuomn g ' at machielo, kata ma ng'ado ni ng'atmachielo bu ra nyaka ng'e ni Chik emaow u oyo kuome marach kendo ong'adonebu ra. To ng'at ma ng'ado ni Chik bu ra okorito Chik nogo nikech osedoko ng'amang'adone bu ra. 1 2Wuon Chik ma bende enJang'ad bu ra en achiel ke n d e. En emao n yalo reso kata nego ng'at o. In to in ng'amondo ing'ad ni nyawadu bu ra?

Sungruok Kuom Kiny 1 3C h i k u ru itu uwinja, un muwacho ni,

" Kawuono kata kiny wanadhi e dala ni,k ata e dala cha, mondo wadag kuno higaachiel, mondo walok ohala kuno ekawalos pesa." 1 4Ere kaka uloso kamano tou k i ya gima kiny notimre. Uparo ni ngi-mau en ang'o? Ngimau chalo manao n g ' weng'o mineno saa matin kende tobang'e lal nono. 1 5Kar wacho kamano too n ego uwach mana ni, "Ka Ruoth oyie tow abiro medo bedo mangima mi wat i mma kata macha." 1 6Un to usungo ru ke n d ou p a ko ru! Ng'euru ni sunga ma kamano en

277 JAKOBO 4:16

r i c h o. 1 7Kuom mano, ng'ato ang'at am o n g ' e yo gima ber monego otim, to oko t i m o, timo richo.

Siem Ne Jomwandu Mathiro Ji

5 Chik uru itu uwinja, un jomwandu!Y w ag u ru kendo go u ru nduru nike c h

masiche mathoth ochomou. 2Mwandu mau n - go osetop, kendo olwenda osechamol epu otieko. 3D h a h abu gi fedha ma un-gon yal osechamo, kendo nyal mochamog i goema biro bedo joneno makwedou kakaj o ke t h o, kendo gibiro chamo ringreu kamach. Usechoko mwandu e ndalo giko.4N e u ru! Misach jotich mane otiyonu epuotheu ma utwe rue ywagorenu. Ke n d oywak mar joke yo mane okayo chambubende osechopo e it Ruoth Manyalo GikM o ko Duto. 5Usedak e piny e ngimamamalo kuchamo raha. Usebedo machwee odiechieng’ mar nyasi. 6Useng'ado bu rami unego joma kare, mane ok ked kodu eyo moro amora.

Bedo Jakinda E Sand 7E m o m i yo horeuru mos, jowe t e n a ,

n yaka chop Ruoth duogi. Pa r i e u ru kakajapur rito puothe mondo onyagne chamm o ko n yo r ego, kendo kaka ohore moskorito kodh komo gi kodh Chwiri. 8U nbende horeuru mos, kendo jiwuru chun-yu, nikech Ruoth chiegni duogo. 9K i kn g ' ato kuomu ng'ur gi nyawadgi, jowe t e-na, nono to ibiro ng'adnu bu ra kakaj o ke t h o. Neuru ni Jang'ad bu ra ochung' edhoot!

1 0Jowetena, kaw u ru Jo n abi maneow u oyo e nying Ruoth kaka ranyisi marbedo jokinda e kinde chandruok. 1 1Ka k a

u n g ' e yo maber ni joma otimo kinda ec h a n d ruok ema ikwano ni og we d h i .U s ewinjo bende kuom kinda mar Ay u b,kendo ung'eyo gima Ruoth notimoneachien. Ruoth nigi kech kod ng'wonom athoth.

1 2To moloyo mago duto, jowetena, kiku k u o n g ' ru. Kik ukuong'ru gi polo kata gipiny kata gi gimoro amora machielo. Ka rtimo kamano to "Ee" maru mondo obedmana ee, kendo "Ooyo" maru bende obedmana ooyo, nono to bu ra biro oloyou.

Lamo Mar Yie 1 3Mit ki ng'ato kuomu nigi chan-

d ruok? Onego olem. Mit ka ng'ato mor?O n ego ower wende pak. 1 4Mit ka ng'at okuomu tuo? Onego oluong jodongkanisa mondo olamne kendo owire gimo e nying Ruoth. 1 5N i kech lamomolam kuom yie biro kelo chango nij at u o, mi Ruoth mi oa malo. Kapo diponi osetimo richo to nowe n e. 1 6E m o m i yon g ' ato ka ng'ato mondo ohul richonekendo olam ni nyawadgi, mondo ekauyud chang. Lamo mar ng'ama kare nigit e ko kendo timo tich.

1 7Elija ne en dhano mana kaka wan.Nolemo ko keto chunye mondo kik ko t hc h u e, mi koth ne ok ochue e piny kuomhigni adek gi dweche auchiel. 1 8E k abang'e nolemo ke n d o, mi polo noyaw o r emi koth ochue kendo mi piny nochiegocham.

1 9Jowetena, ka ng'ato kuomu obaroowe yo adiera, mi ng'ato oduoge e yo, 2 0t on g ' e u ru ni ng'at moduogo jaricho e yobiro reso chunye kuom tho, kendo noumrichone mathoth.

278JAKOBO 4:17

1 Petro

1 Pe t r o, ma jaote Yesu Kristo, Ne jomaN ya s aye oyiero ma gin welo e piny

Pe t e r, kendo mokere kuonde duto magPo n t o, gi Galatia. 2M o s e y i e r, chon kalu-wore gi dwaro mar Nya s aye Wu o r o,kuom tich mar pwoth mar Ro h o, winjochik mar Yesu Kristo gi lwok kuomc h wer mar rembe:

Ng’wono kod kuwe obednu mog u n d-h o.

Pak Ni Nyasaye Kuom Geno Mangima. 3Pak ni Nyasachwa ma en Wu o n

Ruodhwa Yesu Kristo! Kuom ke c h n emaduong', osenyuolwa manyien miw ayudo geno mangima kuom chier maneYesu Kristo ochiergo oa kuom joma otho,4kendo e mwandu mosiko ma okanonu epolo maok nyal lal bende ok nyal ke t h o r ek ata loko r e. 5Jogo morit kuom yie gi tekomar Nya s aye nyaka chop warruok mosei-ki mondo oel e chieng’ giko. 6U m o rm athoth kuom wachni, kata obedo ni sanipod uneno sand mopogore opogore kuomkinde matin. 7M agi osetimorenu mondoyie maru man gi nengo moloyo dhahabu

J A N D I K O : Jaote PetroKAR NDIKO: Ok ong’ere to onyalo bedo RumiKINDE NDIKO: 63-64 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE: Jaote Petro nondiko baruani ka thone chiegni mondo ojiw kendo oho jo-Kristo ma

jo-Yahudi mane odak Asia matin. Otemo nyisogi ni sandruok en gima nyaka timre engima ja-Kristo kendo ni Nyasaye nigi pok maok lal ne jogo mogeno kuome. Kadiponi nenitiero jomoko mane paro dok e din jo-Yahudi mondo mi kik ginwang’ sand,Petro nyiso kanisa ni koro osebedo oganda moyier kendo jodolo mag Nyasaye (2:9).

Omiyo paro moro amora mar dok e din jo-Yahudi en kayiem nono. Petro bang’etiyo gi ranyisi mar Kristo mane osandore kendo jiwo joma oyie mondo oikre ne gimachal kamano. Baruani rumo kod puonj mopogore opogore ne oganda mopogoreopogore mar jo-Kristo .

THORRO: Puonj maduong’ mar Petro mokwongo en locho kokadho kuom sand. Jo-kristo machon ne odak e ngima matek; yiegi ne nyalo miyo oneg-gi, to baruani

nyiso ni en gima kare kata obedo ni ang’o maditimre. Nyasaye ong’eyo gik moko tim-ore kaka berne. Nyaka waket yiewa kuome kendo wabed kawengewa ng’iyo polo gigeno kawang’eyo ni dalawa en kuno maok piny ka.

WECHE MOCHAN KAE GIN1.Duong’ mar warruok mar Kristo (1:1-25)2. Luor mar ja-Kristo (2:1-10)3. Sandruok kod ranyis mar Kristo (2:11-25)4. Dak ja-Kristo e dala kendo e piny (3:1-17)5.Sandruok kod ranyisi mar Kristo (3:18-4:9)6. Tij ja-Kristo kod weche mogik (5:1-14)

ma kethore kata obedo ni ipuodhe e machmondo ong’e ka un-gi yie mara d i e rmondo mi okel pak gi duong’ kod luorchieng’ ma Yesu Kristo ofwe n yo r e. 8Kat aobedo ni pok unene to pod uhere ahera ;kendo kata obedo ni ok unene kata sani topod uyie ayiea kuome kendo upong' gimor maduong' mokadho wacho. 9N i ke c hkoro uyudo thorro mar yie maru, ma enw a rruok mar chunjeu.

1 0Kuom wach warruokni jonabi maneow u oyo kuom wach ng'wono mane birobironu ne jonono matut kendo manyom atek. 1 1Ka gidwaro mondo ging’e kindekod gigo manotimore mane Roho marKristo mane nikuomgi ne nyiso kanoko r okuom masiche mane Kristo biro yudo ko dduong’ mane biro luwo masichego.1 2N o f weny nigi ni tich mane gitiyo ne okgiti nigin giwegi, tone gitiyo mana neunkane giwuoyo kuom gik ma koro oseny-isu gi joma oseyalonu Wach Maber kuomt e ko mar Roho Maler moa e polo. Ko d aka Malaike bende gombo mondo onee.

Beduru Maler 1 3E m o m i yo ikuru pachu ni tich.

R i t r e u ru, kendo ke t u ru genou duto kuomng’wono mibiro miu ka Yesu Kristoo f we n yo r e. 1 4Kaka nyithindo maw i n j owach, kik ulu kit gombo maricho maneuluwo chon kane pod udak e kia. 1 5Tomana kaka Jal moluongou ler, bedurumaler e gimoro amora mutimo. 1 6n i ke c hondiki ni, "Beduru maler nikech aler."

1 7Kaka uluongo nying Wuoro mang'ado bu ra ne tich ng'ato ka ng'at omachalre ka ok odew wang' ng'at o, dag u-ru ngimau kaka welo e piny-ka, kod luorm ow i n j o r e. 1 8N i kech ung'eyo ni ne okow a ru gi gik ma ke t h o r e, kaka fedha kat ad h a h abu, mondo uwe kit ngimau manonomane kwereu machon owe yonu mondoulu, 1 9to gi remo ma nengone tek marK r i s t o, ma en Nyarombo maonge mbalak ata songa. 2 0Ne oyiere kapok ochwep i n y, to ne ofwe n y n w ago e ndalo gim ogik nikech un. 2 1N i kech En, koro uyie

kuom Nya s aye, mane ochiere oa kuomjoma otho mi omiye duong' mondo yiem a ru kod geno maru obed kuomN ya s aye.

2 2Kaka koro usepw o d h u ru uwegi kuomluwo adiera, mondo eka uher jowe t e u ,koro herr e u ru ng'ato gi ng'ato gi heram atut, kendo timuru kamano gi chunyud u t o. 2 3N i kech osenyuolu nyuol manyien,ok gi kodhi ma top, to gi kodhi ma ok tow,gi wach Nya s aye mangima ke n d om o c h we r e. 2 4N i kech Ndiko wacho ni,

"Dhano duto chalo gi lum ke n d oduong' ma gin-go chalo mana gimafua mar bungu. Lum ner ke n d omafua two mi lwar piny, 2 5to wachRuoth osiko nyaka chieng'".

To mae e Wach Maber mane oyalnu.

2 E m o m i yo we u ru timbe maricho dutokod wuondruok duto, kod ndogru o k ,

gi nyiego kod kuoth eyo moro amora .2Mana kaka nyithindo mayom, beduru gisiso gi chak mayom mar chuny mondokumadhe to omi udongi e yor warru o k ,3n i kech koro usebilo Ruoth mi uyudo nio b e r.

Kidi Mangima Kod Joma Oyier 4Kaka ubiro ire, Kidi mangima mane ji

o d agi to ma Nya s aye oseyiero man-giohala kuome. 5Un bende kaka kite mangi-ma, igerou e ot mar chuny mondo ubedjodolo maler machiwo misango magchuny ma Nya s aye oy i ego kuom Ye s uK r i s t o. 6Kaka e Ndiko ow a c h o, ni,

" N e u ru, achungo kidi e Zayun, enkidi moyier kendo ma nengone tekmoriwo kor ot, to ng'at moy i ekuome ok none wichkuot."

7Kidini nigi nengo matek mana ni unjoma oy i e. To kuom joma ok oyie to,

"Kidi mane jogedo odagi koro ose-d o ko kidi moriwo kor ot" 8ke n d o, "En kidi machwanyo ji kendo enlwanda mamiyo gipodho."

2801 PETRO 1:8

G i c h w a n yore nikech gitamore winjowach, mabende mano ema ne oiknegi.

9Un to un oganda moy i e r. Un jodoloma joka Ruoth kendo un oganda malermar Nya s aye mane oyiero mondo ohult i j ege miwuoro, kane oluongou mi ua emudho kendo udonjo e lerne miwuoro.1 0Chon ne ok un ji, to koro un jo Nya s aye,chon ne pok okechu, to koro osekechu.

1 1Jo h e rana, ajiwou, kaka jow u o t hkendo kaka welo e pinyni, mondo uwegombo maricho mag ringruok makedo gichunyu. 1 2D ag u ru ngima mab e yo e kindjopiny makia Nya s aye mondo kata kag i h a n gou ni un joketho to gine mana tim-beu mab e yo mi gimi Nya s aye duong’chieng’ ma enolimwae.

Winjo Joloch Kod Ruodhi 1 3N g ' ato ka ng'ato kuomu nyaka winji

joloch duto moketi mondo orit ji, nike c hRuoth ema dwaro ni utim kamano, kat aen ker man-gi teko e wi ji duto, 1 4k ata enj atelo ma ker oketo mondo okum joke t h oto opwo joma timo mab e r. 1 5N i kech endwaro Nya s aye mondo utam we c h emanono mag joma ofuwo gi timbeum ab e yo mutimo. 1 6D ag u ru ka joma nit h u o l o, to kik uko n y ru gi thuolo ma un-go kaka rageng' mar timo richo, dag u rukaka jotich Nya s aye. 1 7C h i w u ru luorm owinjore ni ji duto. Heru ru jowete dutom ow a r. Luoru ru Nya s aye. Miuru ker marpiny luor.

1 8Wasumbini winjuru ruodhiu gi luord u t o. Kik uluor mana ruodhi mab e yokendo maok kwiny kodu, to luoru ru ko d am ago makwiny kodu. 1 9N i kech en gimaber ka dhano oyie ting'o rem mar chan-d ruok moyudo kayiem nikech ong'eyo niN ya s aye niko d e. 2 0Ere kaka ng'ato diyudpak ka oyudo goch mikumego nike c ho j a ketho? To ka isandi nikech tim mab e rm i t i m o, kendo ka inano e bwo sand mak a m a n o, to Nya s aye pw oyi. 2 1Mano e kitngima mane oluongu nikech Kristonosandi nikech un, mi ne owe yonu ra n y-isi mondo un bende uluw ndache.

2 2Ne ok otimo richo kata achiel,kendo onge ng'ama nowinjo miri-ambo manowuok e dhog e.

2 3Kane oya n ye to ne ok oduoko jomaneya n ye gi aya n y, kane osandore to ne okokuong'o joma ne sande. Kar timokamano to noketo genone kuom jal majang'ad bu ra ma kare. 2 4En owuon not-ing'o richowa e ringre kane otho e yat hmondo eka wan wadok joma otho ner i c h o, to wabed mangima ni timbemakare; gi adhondene ema osechangu.2 5Ne uchalo mana rombe moru e n yo, tokoro oseduogu e yo mondo ulu Ja k w at hkendo Jarit mar chunjeu.

Mon Gi Chwo

3 Kamano bende un mon luoru ruchwou, mondo kaponi moko kuomgi

pok oyie wach to gilokre, ok nikech we c h eto nikech timbe mondegi, 2k ag i n e n ob i d h ruok gi luor e ngimau. 3Ber maru oko n ego onenre mana kuom gik mulichogodendu maoko: kaka wich mokadi gi ru a kobangli mag dhahabu kod lewni mab e yo.4Chutho moloyo, ber maru onego obedmano maiye, e chunyu ber madier marchuny mamuol kendo mokuwe ma engima duong’ moloyo e wang’ Nya s aye.5N i kech kamano e kaka mon malermachon mane oketo genogi kuomN ya s aye ne loso bergi maiye. Ne giwinjowach chwogi giwegi, 6mana kaka Sara ,mane winjo Ibrahim kendo luonge niru o d h e. Un udoko nyige ka utimo gikm ab e yo gi chir maok uluoro gimoro.

7Un chwo bende nyaka udag gi monduk u we yonigi korgi. Migiuru luor kakac h wech mang'aw kendo kaka jouteum u c h a m ogo mich mar ngima momiukuom ng'wono. Kutimo kamano to ongegima biro mono lemou chopo e nyimN ya s aye.

Neno Sand Kuom Timo Maber 8M ogik, neuru ni un duto un gi chuny

achiel. Beduru gi miwafu e kindu

281 1 PETRO 3:8

k u h e r o ru kaka owe t e, kendo kuke c h o ru ,n g ' ato gi ng'at o, kubedo joma muol. 9K i kuchul richo kar richo, kata ayany karaya n y. To gi gweth, nikech mano ema ominoluongu, mondo uyud gweth un bende.1 0N i kech

"Ng'ama diher ngima maber ke n d oneno ndalo maber nyaka geng' lewekuom richo kendo dhog e, kuomwacho miriambo. 1 1N yaka olokreowe richone mi otim maber; nya k aomany kuwe kendo oluwe. 1 2N i ke c hwenge Ruoth osiko kang'iyo jomat i m b egi beyo kendo ochiko ite marwinjo lamogi, to wang' Ruoth mongi joma timo richo"

1 3Ere ng'ama dihinyi ka iikori martimo gima ber? 1 4To kata ka ochuno nin yaka ine sand kuom gima kare mitimo,to in ng'ama og wedhi. Kik uluor gik mag i l u o r o, kendo kata bwok kik gibu og u .1 5To miuru Kristo duong' ei chunyu kakaRuoth Maler. Beduru moikore kinde dutomar duoko ng'ato mopenjou gimomiyoun gi geno ma un-go n o. To timurukamano gi muolo kod luor. 1 6R i t u ruchunyu maler maonge bu ra, mondo jomaw u oyo kuomu marach kuom timbeum ab e yo kuom Kristo, ong'eng' kendo onewichkuot. 1 7En gima ber ka en dw a r oN ya s aye, mondo osand ng'ato kuom timom aber moloyo ka ng'ato yudo sand kuomtimo richo. 1 8N i kech Kristo notho ni richodichiel mogik, Ng’at makare notho karjoma richo mondo okelu ir Nya s aye. Neo n eg ringr e, to kata kamano nomiye bedomangima e chuny. 1 9Kuom chuny nogobende ema notere moyalo ni chunjemanie tuech, 2 0mane otamore winjoN ya s aye chon gilala kane Nya s aye oritoaming'a e kinde mane Noa hondhoe yie. Eyieno ji manok kende maromo ji ab o r o,ema ne okwo kakalo e pi. 2 1Pigni ochung'kar batiso makoro warou un bende, okkuom golo chilo e del, to kuom keto ra n y-isi mar paro molokore odok kor Nya s aye.

Owarou kuom chier mar Yesu Kristo,2 2moseidho e polo kendo koro obet a batko rachwich mar Nya s aye, ka malaikeduto gi loch kod teko duto winjo chikne.

Dak Ni Nyasaye

4 E m o m i yo, kaka Kristo noneno sand er i n gruok, un bende nyaka umanru gi

paro machal gi mare, nikech ng'at maneoneno sand e dende koro oseloyo richo.2Kuom mano,un koro ok udak e ngimam a ru mar pinyni mondo uchop go m b omaricho mag dhano, to odak mar timodwaro Nya s aye. 3N i kech usekawo thuolomalach kinde mokalo kutimo gik majopiny ohero timo, kaka: dw a n y ru o k ,go m b o, mer, tugo e thum, metho mara n j awo kod lamo nyiseche manono.4Jopiny tinde wuoro niok urip kodgi etimbe mag anjawo makamago omiyokoro giya n you. 5To ochunore ni ginihulwach man kuomgi giwegi ni Jal moiko r emar ng'ado bu ra ni joma ngima gi jomao t h o. 6N i kech mano emomiyo ne oya lWach Maber koda ka ni joma ko r oo s e t h o, mondo eka obi ong'adnegi bu ra ,kaka nong'ad ni ji duto manie ringru o k ,to chunygi mondo obed mangima kalu-wore gi dwaro Nya s aye.

7G i ko gik moko duto chieg n i .E m o m i yo beduru gi paro maler ke n d or i t r e u ru mondo ulam. 8To moloyo magod u t o, herr e u ru gi hera matut ng'ato gin g ' at o, nikech hera umo richo mang'eny.9Ru a k u ru joweteu maok ung'ur. 1 0N g ' at oka ng'ato mondo oti kod mich moroa m o ra mosemiye mondo oko n ygoj o m o ko. Ka utiyo gi kinda kaka jorit magng'wono mopogore opogore ma Nya s ayeo m i yo kuom ko n yo ji. 1 1Ka ng'ato wuoyoto mondo owuo mana ka ng'ama huloweche mowuok e dho Nya s aye owuon. Kan g ' ato tiyo ni ji, to onego otim kamano git e ko ma Nya s aye chiwo, mondo kuom gikm o ko duto ji opak Nya s aye kuom Ye s uK r i s t o. Duong' gi teko mondo obed marechieng’ manyaka chieng’. Amin.

2821 PETRO 3:9

Sand Kuom Bedo Ja Kristo. 1 2O s i epena mahero, kik ubu ogi ka

uyudo sand mawang'ou ka mach kuparoni gimoro maga l agala ema timorenu.1 3To beduru mamor nikech oriwu ko dKristo e sandne, mondo unudok moilchuth chieng' ma duong'ne nofwe n y r e.1 4Ka iya n you nikech nying Kristo to unjoma og wedhi, nikech Roho mar duong'kendo mar Nya s aye ni kuomu. 1 5Ka ng'a-to kuomu neno sand to kik bed nike c hojanek kata ojakuo, kata jamahundu, kat aj a ketre e weche ji. 1 6To ka ineno sandn i kech in ja Kristo to kik wiyi kuodi, togone Nya s aye erokamano nikech iluongigi nyingno. 1 7N i kech saa koro osechopoming'adoe bu ra ni jood Nya s aye. To kawan ema ochakore ko dwa kamano touparo ni joma ok luw Wach Maber marN ya s aye to biro neno malit machal nadi?1 8To

" Ka en gima tek mondo owar jomat i m b egi beyo, koro joma kiaN ya s aye gi joricho to nobed macha-lo nadi?"

1 9Kuom mano joma neno sand kalu-wore gi dwaro Nya s aye onego ochiwc h u n ygi e lwet Jachuech ma jaadierakendo onego gidhi nyime gi timo timbem ab e yo.

Ni Jodongo Gi Jomatindo

5 A k w ayo jodong kanisa man e dieru ,kaka jaduong' wadu mane oneno gi

wang'e kaka Kristo sandore, kendo kakaachiel kuom joma biro yudo duong'm abiro fwe n yore achien: 2B e d u ru jok-w ath mag romb Nya s aye moseketo elwetu mondo urit. Tiuru nigi kaka jorit,ok nikech ng'ato ochunou, to nike c hchunyu ohero, kaka Nya s aye dwaro niutim. Kik ubed jokwath nikech wuochpesa omakou, to timuru kamano nikech tij

ko n yo ji bernu. 3Kik utimru ruodhi ew ijoma oketi elwetu mondo uriti, to bed neg i u ru ranyisi. 4Eka ka Ja k w ath Maduong'n o f wenyre to unuyudi osimbo marduong' ma nosik ka rieny nyaka chieng’.

5Un jomatindo bende winjuru jomad o n go. Ru a k r e u ru gi muolo e kindu ng'a-to gi ng'at o, nikech Ndiko wacho ni,

" N ya s aye osin gi josunga to ochiwong'wono ni joma muol."

6E m o m i yo belreuru e bwo badN ya s aye marat ego, mondo eka oting'umalo e kinde mow i n j o r e. 7Ke t u ru dw a c h uduto kuome nikech oherou.

8Bed kuritoru kendo motang’. Ja s i k u ,ma en Jachien, bayo ka gi kacha mana kas i buor maru t o, ko m a n yo ng'ama donga m .9C h u n g u ru m o t egno e yie maru ke n d ot a m e u ru, nikech ung'eyo ni jowe t e um oyie piny ngima bende neno chandru o kmachalre kodu.

1 0Ka useneno chandruok kuom kindem o r o m o, Nyasach ng'wono duto, maneo l u o n gou e duong'ne mochwere kuomK r i s t o, nomi ubed maler chuth, kog u r o uu d o ko motegno kendo mojing'; e misingimaok yiengni. 1 1Te ko obedne chieng' man yaka chieng'." Amin.

Mos Mogik 1 2A n d i konu barua machwokni ka

S i l f a n o, ma akwano kaka ow a dwa madierkuom Kristo, ko n ya. Ajiwou kendo at i m oneno ni ma e kaka ng'wono madier marN ya s aye chalo, omiyo chunguru moteg n okuom ng’wonono.

1 3Kanisa man Babulon, ma Nya s ayeoyiero kaachiel kodu, okowonu mos.Wuoda Mariko bende omosou.1 4M o s r e u ru ng'ato gi ng'ato gi yogru o kmar hera.

Ku we mondo obednu un duto ma unkuom Kristo.

283 1 PETRO 5:14

2 Petro

1 An Simon Pe t r o, jatich kendo jaotemar Yesu Kristo,

A n d i konu un joma oseyudo yie man e n gone tek kaka marwa, kuom timmakare mar Nyasachwa kod Jaw a r w aYesu Kristo.

2Ng'wono kod kuwe mogundho obedkodu kumedo ng'eyo Nya s aye kod Ye s uRuodhwa.

Miyo Luong Mar Ng’ato KodYierone Bedo Adiera.

3Te kone maduong' osemiyowa gikm o ko duto ma wadwaro mar ngima,kendo luoro Nya s aye, kuom ng’eyow amar Jal mane oluongowa kuom duong'neowuon kod bern e. 4Kuom magi osemiy-owa singruokge madongo kendo ma nen-

gogi tek, mondo e kuom gigi unya l ok awo kit Nya s aye kendo mondo utony uae ke t h ruok ma gombo maricho magpinyni ke l o.

5Kuom mano, temuru matek kakau n yalo mondo umed yieu gi ber, ber tom e d u ru gi ng'eyo; 6n g ' e yo to meduru gir i t ruok, to ritruok meduru gi kinda,kinda meduru gi luoro Nya s aye, 7l u o r oN ya s aye meduru gi ng'wono mar owe t e ;to ng'wono mar owete to meduru gi hera .8N i kech ka un-gi kit timbego mog u n d h o,to gibiro geng'ou mondo kik ubed jomanono maok nyag olemo e ng'eyo ma un-go kuom Ruodhwa Yesu Kristo. 9To kan g ' ato onge gi kidogi e ngimane to enng'ama neno machiegni kendo ma muofunimar wiye osewil ni ne osep u o d h e

J A N D I K O : Jaote PetroKAR NDIKO: Ok ong’ere to onyalo bedo RumiKINDE NDIKO: 66 E YIE RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE: Baruani nondiki kod Petro ka thone ne chiegni kendo owuoyo kuom chandruok

mane Petro oneno ni biro bedo bang’ ka osetho. Otemo jiwo jo- Kristo mondo omeddongo e ngmagi mar yie, kagimedo ng’eyo adieri manie Injili mar jo- Kristo. Okondike sigana to mana weche mag adiera. Osiemogi kuom jopuonj mag miriambomabiro tamore winjo adieri ka gijiwo puonjgi giwegi magala gala mopogore gi puonjkanisa. To mogik to owachoni Kristo biro duogo odiechieng’ moro mondo okethkendo otiek chenro manie pinyni omiyo kuom mano kik waket yiewa kuom pinyni.

THORRO: Petro mar ariyo wuoyo kuom bedo motegno e kind sand mang’eny ma kedo

kodwa mondo mi wawe adieri. Piny temo mondo otiek gik ma Nyasaye timo, tonyaka wakwed gik ma kamago ka wadak e ngima mowinjore e nyim Nyasaye,kawageno kuom adiera, dhil e sand, yie kuom Nyasaye, kod bedo gi geno kuom biroKristo.

WECHE MOCHAN KAE GIN1. Chenro maber makelo dongruok ne ngima ja- Kristo (1:1-21)2. Siem kuom jopuonj mag miriambo (2:1-22)3.Jip mawuoyo kuom biro Kristo mar ariyo (3:1-18)

owe yo richoge machon. 1 0E m o m i yo, jowetena, meduru bedo gi

siso mar loso luongu kod yiero maru kare.N i kech ka utimo gigi to ok unupodhi,1 1kendo unuyud rwak maratipo eiP i n y ruoth mochwere mar Ru o d h w akendo Jawarwa Yesu Kristo.

Koro Mar Ndiko 1 2O m i yo pod abiro mana medo paronu

we c h egi, kata obedo ni ung'eyo ke n d ou g u r o ru motegno e adiera ma koro un-go. 1 3Aparo ni en gima ber mondo achiewpachu ka pod anie kiru mar ringru o k n i ,1 4n i kech ang'eyo ni achiegni we yo kiru n imana kaka Ruodhwa Yesu Kristo oseny-isa maler. 1 5Kendo abiro temo mat e kmondo ane ni ka asewe you to ubiro sikokuparo gigi.

1 6Ne ok waluwo sigendini ma dhanooloso gi riekone kane wanyisou kuomt e ko kod biro mar Ruodhwa Yesu Kristo,to wawegi ne wan joneno mar duong'ne.1 7N i kech ne oyudo luor kod duong' kuomN ya s aye Wuoro kane duol obirone moa eDuong' Mamalo Moloyo, ni, "Ma eWuoda mahero ma chunya morgo ! "1 8Wan wawegi ne wawinjo duolni maneoa e poloni, kane wan kode ewi got maler.

1 9O m i yo wan-gi weche jonabi ma osel-e rnwa tiendgi. Ka uchiko itu ne we c h eg ito ubiro ko n yo ru, nikech gichalo gi lermarieny ka aa e mudho, nyaka chopodiechieng'no yawre mi ler mar sulwemokinyi meny chunjeu. 2 0To moloyom ago duto, nyaka ung'e ni onge wachm o kor mag Muma ma janabi nyalo lokotiendgi gi pache owuon. 2 1N i kech we c h em o kor manie muma ne ok owuok e pachd h a n o, to Nya s aye ema nomiyo ji ow u oyo,ka gin e bwo teko mar Roho Maler.

Jopuonj Mag Miriambo KodKethruokgi.

2 To jonabi mag miriambo bende nenitie e kind ji kinde machon, mana

kaka jopuonj mag miriambo bende birobedo e dieru. Gibiro kelo akwala puonj

m ag miriambo maketho ji, kag i k we d on yaka Ruoth mane ochwe yogi (to manonomi gitiekre kendgi piyo piyo nono!) 2J im athoth nolu kit ngimagi mobam make l owichkuot, kendo ginimi ji nocha yo mara d i e ra. 3N i kech wuochgi mar dwaro gikmalang’ jopuonjgi nopiag dhogi gi sigen-dini magiseloso miriambo malombo ji;mondo gimau mwandu. To kum margimane oiknegi chakre chon oliero e wigi,kendo ke t h ruokgi ok nindi.

4Ka Nya s aye ne ok owe yo kata manam a l a i ke mane otimo richo, to ne ow i t ogi egehena, ko ke t ogi e mudho mandiwa kagirito kumgi; 5ka nokumo koda ka pinymachon, e kinde mane omiyo pi oy u e yojoma ochayo Nya s aye, to Noa mane ya l omondo ji otim timbe makare kaachiel gi jiab i r i yo mamoko, to ne oreso; 6ka Nya s ayenong'ado bu ra ni Sodom gi Gomora mineowang'o joma odakie miergo moloko r ebu ru, kendo mi oke t ogi ranyisi mar gimabiro timore ni joma ochayo Nya s aye; 7k aN ya s aye noreso Lut, ng'at makare, manec h u n ye chandore malit nikech ngimamochido mar joma ne ochayo chik,8( n i kech ne en ng'at makare, chunye nechande malit kane oneno kendo ow i n j otimbe maricho ma tieng' mane odakgotimo pile ka pile); 9ka en kamano, to kareRuoth ong'eyo kaka dores joma oluorekuom tembe ma giyudo kendo ong'eyokaka okano joma richo ni kum chieng'B u ra, ka gidhi nyime kod kumgi. 1 0M a n ien adiera kuom jogo machopo dw a r omochido mag ringr egi kendo mochayoloch.

Jogi we n g egi tek kendo opong' gia c h aya, kendo ok giluoro kata manaw u oyo marach kuom joloch mag polo,1 1ma kata mana malaike man-gi teko giduong' moloyogi ok nyal wuoyo mara c hkuom chwe c h go e nyim Ruoth Nya s aye.1 2To jogi wuoyo marach ka gi ya n yon yaka gik maok giwinj tiendgi. Gichalo lemaonge rieko, mag e r, maonge paro, maneo c h we mana mondo omaki onegi. Jog ibiro lal nono mana ka le mag bungu.

285 2 PETRO 2:12

1 3Ibiro chulgi chandruok kar chan-d ruok ma giseke l o. Giwinjo maber kagichopo gombo duto mag ringr egi rat i r oe nyim ji. Ka gidw a n yore kendo gichopogo m b ogi maricho e chokru ogeu mags awo to gichalo mbelni kod gik motop.1 4We n g egi ochiek ni terruok kendo richom i t n egi maok giwe. Giywayo mon may-o myom mondo gitimgo richo, ke n d ogilony e wuoro. Jogi okuong' adier!1 5Gisebaro giwe yo yo matir mi girwe n yoka giluwo yor Balaam wuod Beor, maneohero misach richo. 1 6To pundane neo k were kuom timne mara c h n o, (kat aobedo ni en le maok wuo kamano, to neow u oyo gi dwond dhano mi ogeng'o nekoj a n abino).

1 7Jogi gin sokni ma pi ongee kendo gino n g ' weng'o ma yamo tero. Okan nigimudho mandiwa molil ti. 1 8N i kech dhog igolo weche manono mag sunga mopong'gi gombo maricho mag kit dhano moheror i c h o, mondo gimi joma tinde eka tony aakuom joma olal tim richo. 1 9G i s i n go nij ogi thuolo to gin giwegi gin wasumbinim ag richo makelo ke t h ruok (nike c hdhano en misumba gimoro amora moloyongimane). 2 0N i kech ka ji osetony owe yoke t h ruok mar piny, kuom ng'eyoRuodhwa kendo Jawarwa Yesu Kristo,eka bang'e gichako gidok e piny mi giga-jore kode kendo oloyogi, to achien gidokomaricho moloyo kaka ne gichalom o k u o n go. 2 1Dine obedo maber moloyomondo kik ging'e yor ngima makarem o l oyo ng'eye eka bang'e achien gilokon g ' egi ni chike mopwodhi mane omigi.2 2Gima osetimorenigi chopo adiera marngero mawacho ni, "Guok odok nang'ong'okne moseng'ogo", kendo ni," N g u ru we moselwoki ochako odokdw a n yore e chuodho."

Odiechieng Ruoth

3 O s i epena mag e n o, maa koro en baru-pa mar ariyo ma asendiko n u .

A s e n d i konugi giduto kargi ariyo mondoa p a rnu kendo achiew pachu obed moya-

w o r e. 2A dwaro ni mondo upar we c h emane jonabi maler okoro chon kod chikmane omiu koa kuom Ruodhwa ke n d oJawarwa kokadho kuom joote magu.

3M o k u o n go tik tik, nyaka ung'e ni endalo mogik jomoko ma charo ji nobi kagicharou kendo ka giluwo go m b ogi mari-c h o. 4Ka gipenjou ni "Ruodhu maneo n ego oduogino to ere? Donge nyaka nek we r ewa tho gik moko osebedo manamachalre nyaka aa chakruok piny!" 5Toj ogi wigi wil mar oyiem ni chon gilalawach Nya s aye nomiyo polo obedo ke n d opiny ne ochwe koa kuom pi kendo ei pi.6Kendo pi nogo bende ema Nya s ayen o p o n g ’ ogo piny machon moke t h ego.7Kuom wach nogo ema omiyo polo gipiny masani nitie, kendo okan ni mach.Okan-gi nyaka chop odiechieng'no majoma ochayo Nya s aye nong'adnigi bu rami notiekgi chuth.

8To wiu kik wil gi gimoro achielnio s i epena mageno: Ni kuom Ru o t hodiechieng' achiel chalre gi higini alufuachiel, kendo higini alufu achiel chalre giodiechieng’ achiel. 9Ruoth ok dhi moskuom chopo singru o k n e, kaka jomokop a r o. Un ema owe yonu thuolo mondou l o k ru, nikech ok odwar ni ng'ato olalk ata achiel, to odwaro mondo ji dutoolokre owe richogi.

1 0To odiechieng Ruoth nobi ka jakuo.E odiechieng'no polo noleny nono gi morma dino it, kendo gik mochue manie ko rpolo nowang' mi keth chuth, to piny gigik moko duto manie iye nolal nono.

1 1Ka gigi duto ibiro kethi kama, ko r oo n ego ubed joma chalo nadi? Onego udagngima maler kendo moluoro Nya s aye,1 2ka urito odiechieng' mar Nya s aye,kendo ka utemo beru mondo ochop piyo.Odiechieng'no polo nowang' ke n d on o kethe kendo chuech mag polo nolenyk awang'. 1 3Wan to warito gik maN ya s aye osesingonwa, ma gin polomanyien gi piny manyien, kama timbemakare lilo ema noy u d r e.

1 4E m o m i yo, osiepena mag e n o, ka pod

2862 PETRO 2:13

287 2 PETRO 3:18

urito odiechieng'no to temuru mat e kkaka unyalo mondo ubed joma lermaonge ketho e nyim Nya s aye, ke n d ob e d u ru gi kuwe ko d e. 1 5B e d u ru kung'eyoni deko mar Ruodhwa owe yo mana thuo-lo mar yudo warruok, mana kaka Pa u l oow a dwa mwageno be osendikonu gi riekomane Nya s aye omiye. 1 6B a ru p ege dutoo n d i ko machalre, kow u oyo e igi kuomwe c h egi. Baru p ege oting'o weche mokoma tiendgi tek ma joma kia gi jo

h u b agab aga gwe n yo, mana kaka gig-we n yo Ndiko mamoko bende, to timginobiro kelo nigi chandruok.

1 7E m o m i yo, osiepena mag e n o, kakakoro useng'eyo wachni, ritreuru mondokik ywau gi ke t h ruok mag jomaricho miuluar ua kama ber muchung'ie. 1 8To dhi-u ru nyime kudongo e ng'wono ko dn g ’ e yo ma un-go kuom Ruodhwa ke n d oJawarwa Yesu Kristo. En ema oy u dduong' sani kendo nyaka chieng’! Amin.

1 Johana

Is Wach Mar Ngima

1 Wa n d i konu kuom Wach mar ngima,mane nitie nyaka aa chakruok, ma

w a s ewinjo kendo waseneno gi we n g ew a ,kendo waserange maber mi wamule gilwe t ewa. 2Ngimani nofwe n yore mi newanene omiyo waw u oyo kuome, ke n d owanyisou wach ngima mochwere manenigi Wuoro kendo mane onyisw a .3Wahulonu gima waseneno kendo winjo,mondo un bende ubed e achiel ko dwa el a l ruok. To lalruok marwa nie kindwa giWuoro kod Wu o d e, Yesu Kristo.4Wa n d i konu wachni mondo morwa obedm ogundho kendo moromo chuth.

Wuotho E Ler 5Puonj mane wayudo kuom Kristo

kendo koro wanyisou ema: Nya s aye enl e r, kendo mudho onge kuome chutho.6O m i yo ka wawacho ni wan e lalru o kkode to pod wawuotho e mudho to wari-ambo kendo ok wawuothi e adiera .7To kaw awuotho e ler, kaka en bende enie ler towan e lalruok ng'ato gi ng'at o, ke n d oremb Yesu Wuode pw o d h owa e richod u t o.

8Ka wawacho ni waonge richo, tow awoundore ke n dwa, kendo adiera ongee iwa. 9To ka wahulo richowa, en jaadierakendo ng’ama kare kendo obiro we yo n w a

J A N D I K O : Jaote JohanaKAR NDIKO: Ok ong’ere to onyalo bedo EfesoKINDE NDIKO: 85-96 E YIK RUOTH (AD)

WECHE MANIE IYE: Barua mar osiepni ne ondik gi Jaote Johana kane en ng’ama hike ng’eny ne jo-

Kristo mane ogeno ahinya. Ondiko ka oluongogi ni nyithinda matindo kendo omiyo-gi puonj mar dak mapile kaka jo- Kristo. Ochako puonj ka oleronigi malong’o kuomnyuol mane onyuolgo Yesu e ringruok kendo ogero chikene e adier ni jogo mong’eyoYesu ong’eyo Wuoro bende. To jogo maok ong’eyo Yesu ok ong’eyo Wuoro, to bendeok ging’eyo hera mar Wuoro kata matin. Jo- Kristo to oserwako kendo ong’eyo heraNyasaye e kit ngimagi nikech Nyasaye en hera, omiyo onge tiende mondo gibed giluoro e ngima masani kata e ngima mabiro.

T H O R R O :Johana medo puonjo ahinya e baruani kuom adiera mar yie ja-Kristo mondo oho

kendo ojiw nyithinde kuom yie. Wach maduong’ ka en hera, weyo richo, lalruok, loyoricho, bedo gadiera, bedo maler kod ngima mochwere oket kanyakla e chenro mabermarieny gi ler mar Nyasaye e piny motimo mudho.

WECHE MOCHAN KAE GIN.1. Lalruok mar ja- Kristo gi Nyasaye (1:1-10)2. Chik manyien mondo Waherre (2:1-17)3. Siem kuom joma kwedo Kristo kod timbe maricho (2:18-29)4. Kaka ja- Kristo onego odagi (3:1-24)5. Jopuonj mag miriambo (4:1-6)6. Hera mar Nyasaye (4:7-21)7. Locho mar yie (5:1-21)

r i c h owa mi opuodhwa kuom timbe dutomaok odhi kare. 1 0Ka wawacho ni pokw atimo richo to wamiyo odoko ja miri-ambo kendo wachne onge gi thuolo en g i m awa.

2 Nyithinda mahero, andikonu wachnimondo kik utim richo. To kapo ng'a-

to otimo richo, to wan gi Jabu ra maloson-wa kendo kwayonwa Wuoro; Jali en Ye s uK r i s t o, Ng'at Makare. 2En e misangom agolo richowa, to ok marwa ke n d e, ton yaka richo mar piny ngima.

3Ka wamako kendo watimo chikeN ya s aye eka wabedo gi ratiro ni wang'-e ye. 4To ng’at mawacho ni "Ang’eye" took tim gima ochiko en jamiriambo ke n d oa d i e ra onge e iye. 5To ka ng'ato ang’at am o m a ko kendo orito chik Nya s aye toh e ra mar Nya s aye nenore kuome rat i r o.Yo mwanyalo bedogo ga d i e ra ni wan eiN ya s aye ema: 6N g ' at mawacho ni en eiN ya s aye nyaka kit ngimane mapile chal gimar Yesu.

7Jo h e rana, chik ma andikonuni oknyien. En chik onogono machonm u s e b e d ogo nyaka chakruok. Chikmachonno en e wach ma usew i n j o. 8Tok ata kamano, andikonu chik manyienkendo adierane nenore kuom Kristokendo e ngimau, nikech mudho aa to lerm a radier koro rieny.

9N g ' ato ang’ata ma wacho ni wuotho eler to osin gi owadgi pod osiko e mudho.1 0N g ' at mohero owadgi to odak e ler,kendo ng'ama kamano onge obadhokuome manyalo miyo ochwanyre. 1 1N g ' atmosin gi owadgi to nie mudho, ke n d omudho nogo ema ow u o t h o e, kokia kumao d h i ye, nikech mudho odino wang'e.1 2A n d i konu un nyithinda mageno nike c ho s ewenu richou, kuom nyinge.1 3A n d i konu un wuone nikech ung'eyoJalo mane nitie nyaka aa chakru o k .A n d i konu, joma tindo, nikech useloyong'ama rach. Andikonu un nyithindom ageno nikech ung'eyo Wu o r o.1 4A n d i konu un wuone, nikech ung'eyo

Jalo mane nitie nyaka aa chakru o k .A n d i konu un yaw u owi mat i n d o, nike c hu t eg n o, kendo wach Nya s aye odak e iwukendo useloyo ng'ama rach.

Kik Uher Piny 1 5Kik uher piny kata gimoro amora

manie pinyni. Ka ng'ato ang’ata oherop i n y, to hera mar Wuoro onge e iye.1 6Nimar gik moko duto manie piny, kakagik maricho ma waneno kendo wago m b okod sunga ma ji sungo r ego kuom gik magin go, ok aa kuom Wu o r o, to gia e piny.1 7Piny gi gombo duto mag piny nokadhi,to ng'at ma timo dwach Nya s aye nobedmangima nyaka chieng'.

Siem Kuom Wasik Kristo 1 8Nyithinda mag e n o, giko chieg n i

kendo kaka usewinjo ni jasik Kristo biro,koro wasik Kristo mathoth osefwe n yo r e :Ma e kaka wang'eyo ni giko chieg n i .1 9C h u t h o, jogi ne oa irwa to ne ok ginj owa. Nikech ka dine gin jowa to dineg i s i ko ko dwa, nimar dhigino nyiso aya n-ga maler ni onge kata ng’ata achiel kuom-gi mane ng’atwa.

2 0Unto Roho Maler owirou omiyou n g ' e yo adiera. 2 1O m i yo koro andiko n uok nikech ukia adiera, to nikech ung'eye,kendo nikech ung'eyo ni onge miriambom awuok e adiera. 2 2Ja miriambo to karaen ng'a? En ng'ama wacho ni Yesu ok enK r i s t o. Jalno e Jasik Kristo, nikech odag iWuoro kaachiel gi Wu owi. 2 3N g ' a m ao d agi Wu owi odagi Wuoro bende, tong'ama orwake nigi Wuoro bende.

2 4Kuom mano, neuru ni urito gima neu k u o n go winjo e chunyu. Ka usiko ukanogimane uwinjo mokwongo e chunyu, toubiro siko e winjruok gi Wu owi ko dWu o r o. 2 5To ma e gima Kristo ow u o nn o s i n gore ni nomiwa, ma en ngimam o c h we r e.

2 6A n d i konu we c h egi kuom jogo mat e-mo mondo owuondu. 2 7To ne un, maRoho Maler owirou kendo odak e iwu,n g ' ato ok onego puonju. To kaka Ro h o

289 1 YOHANA 2:27

museyudono puonjou kuom gik mokod u t o, kendo dak ma Roho odak godo eiwu en adiera maok miriambo mana kakao s ep u o n j o u n o, sikuru kuome.

Nyithind Nyasaye 2 8O m i yo koro nyithinda mag e n o, siku-

ru kuome mondo ka ofwe n yore to wab e dgi chir kendo maonge wichkuot e nyimeka obiro.

2 9Ka ung'eyo ni Kristo en ng'ama kareto onego ung'e bende ni ng'ato ka ng'at om atimo gima kare en nyathi Nya s aye.

3 Mano kaka hera ma Wu o r oo h e r ow ago duong’ mondo oluongwa

ni nyithind Nya s aye. Kendo mano e gimawan! Gimomiyo piny, ok ong'eyowa enn i kech piny ne ok ong'eye. 2O s i ep e n am ageno koro wan nythind Nya s aye, tokaka wabiro bedo achien pok onyiswa. Tow a n g ' e yo ni ka Kristo nofwe n y r e, to wan-abed machal ko d e, nikech wananene kakaochal. 3N g ' ato ang’ata man- gi genonipwodhore owuon mondo osik koler manakaka en bende oler.

4Ji matimo richo ketho chik; chutho,richo en ketho chik 5To ung'eyo ni Kriston o f we n yore mondo ogol richow a .U n g ' e yo bende ni richo onge kuome.6N g ' at man kuom Kristo ok sik kat i m or i c h o. Ng'at mosiko timo richo pok onenekendo okiaye.

7Nyithinda mageno , kik uyie ng'at oowitu. Ng'at matimo gima kare en ng'amak a r e, mana kaka En bende en Ng’amak a r e. 8N g ' at mosiko timo richo en ng'atJachien, nikech Jachien osebedo ka timoricho nyaka a chakruok. GimomiyoWuod Nya s aye nobiro ne en ni mondoo keth tich Jachien. 9Ng'ama Nya s ayeonyuolo ok nyal dhi nyime katimo richo,n i kech kit Nya s aye osiko kuome. Oko n yal timo richo nikech Nya s aye emao n y u o l e. 1 0Kaka wanyalo ng'eyo pogru o kmanie kind nyithind Nya s aye gi nyithindJachien e magi: Ng'at ma ok tim gimakare ok en nyathi Nya s aye, kata ng’ama

ok ohero owadgi.

Herreuru Ng'ato Gi Ng'ato 1 1Wach mane uwinjo nyaka aa

m o k u o n go ema: Nyaka waherre ng'ato gin g ' at o. 1 2Kik wachal gi Kain mane enkoth Ng'ama Rach, omiyo nonego ow a d-gi ma hie. To nonego owadgi nang'o?N i kech timbene ne richo, to timbe ow a d-gi ne kare. 1 3Kuom mano, owetena kiku bw ogi ka jopiny sin kodu. 1 4Wa n g ' e yo niwasekalo waa e tho mi wadonjo e ngima,n i kech wahero owe t ewa. Ng'ama okohero owadgi osiko e tho. 1 5Ng'ama osingi owadgi en janek, to ung'eyo ni janekonge gi ngima mochwere

1 6Ma e kaka wang'eyo gima hera en;Kristo nochiwonwa ngimane. Wan bendeo n ego wachiw ngimawa ni owe t ew a .1 7Ka ng'ato jamoko to oneno ow a d g ikochando to ok oke c h e, ere kaka ng'amakamano nyalo wacho ni en gi hera marN ya s aye? 1 8Nyithinda mageno kikw awach mana gi dhowa ni wahero ji, towaher ji gi tim kendo gi adiera. 1 9Mano eyo mwa ng'eyogo ni wachung' e adiera ,kendo mabiro miyo chunywa bed gi chir enyim Nya s aye 2 0saa moro amora machunywa ng’adonwa bu ra. NimarN ya s aye duong' moloyo chunywa, ke n d oo n g ' e yo gik moko duto.

2 1O m i yo, osiep ega mag e n o, ka chuny-wa ok ng'adnwa bu ra to wan gi chir enyim Nya s aye. 2 2To wayudo koa kuome,gimoro amora mwakwaye nikech wamakoc h i kene kendo watimo gik mamore. 2 3Toma e chikne: ni mondo wayie e nyingWuode Yesu Kristo kendo mondow a h e rre ng'ato gi ng'at o, mana kakaKristo nochikowa. 2 4Joma omako ke n d oorito chike Nya s aye ni kuome to en bendeen kuomgi. To ma e kaka wang'eyo niN ya s aye odak e iwa: Wa n g ' e yo nike c hRoho ma osemiyowa.

Pim Chunje

4 O s i ep ega mageno kik uyie roho duto,to temgiuru mondo ufweny ka bende

2901 YOHANA 2:28

gia kuom Nya s aye nikech jonabi magmiriambo mathoth osetuch e piny koni gikoni. 2Ma e kaka unyalo ng'eyo Roho marN ya s aye: Roho ma hulo ni Yesu Kristonobiro e ringruok en roho moa kuomN ya s aye. 3to roho moro amora makwe d oYesu ok en roho mar Nya s aye. Chuny makama en mar Jasik Kristo ma usewinjo nibiro kendo makoro nie piny kata sani.

4Ne un nyithinda mag e n o, unto unnyithind Nya s aye kendo useloyo jonab im ag miriambogo, nikech jal manie iuduong' moloyo jal manie piny. 5G i nj o p i n y, omiyo giwuoyo kuom gipinynikendo piny winjogi. 6Wan to wan joN ya s aye omiyo joma ongeyo Nya s ayew i n j owa, to ng'at ma ok ng'at Nya s aye okwinjwa. Mani e yo mwang'eyogo Ro h omar adier gi roho mar miriambo.

Hera Mar Nyasaye Kod Marwa. 7O s i ep ega mageno waherr e u ru ng'at o

gi ng'ato nikech hera aa kuom Nya s aye.N g ' at mohero ji en nyathi Nya s aye ke n d oo n g ' e yo Nya s aye. 8N g ' at ma ok ohero jikia Nya s aye, nikech Nya s aye en hera .9N ya s aye nonyiso hera moherow agokama: Ne ooro Wuode ma miderma epiny mondo wabed mangima kuome.1 0Ma e gima hera en: ok ni wan ema newahero Nya s aye, to ni Nya s aye eman o h e r owa mi nooro Wuode kaka misan-go mar richowa. 1 1O s i ep ega mag e n o, kaN ya s aye noherowa matut kamano to wanbende waherre ng'ato gi ng'at o. 1 2O n g eng'ama oseneno Nya s aye, to ka waheroren g ' ato gi ng'ato to Nya s aye odak e iwa,kendo herane ipuodho chuth e iwa.

1 3Wa n g e ’ e yo ni wadok ei Nya s ayekendo en bende en eiwa, nikech osemiy-owa Ro h o n e. 1 4Waseneno kendo wanyisoji ni Wuoro oseoro Wuode mondo obedJawar mar piny. 1 5Ka ng’ato ang’ata ohuloni Yesu en wuod Nya s aye, to Nya s ayeodak e iye kendo en bende odak eiN ya s aye. 1 6O m i yo koro wang'eyo ke n d ow ageno kuom hera ma Nya s aye oherow a-go.

N ya s aye en hera. Kendo ng’ato ang’at am o s i ko e hera osiko kuom Nya s aye, ke n d oN ya s aye bende odak kuome. 1 7E yo makama herawa nyaka nyisre chuth e ngi-m awa mondo chieng’ ng’ado bu ra wab e dgi chir nikech e ngima mar pinyni wachalko d e. 1 8Onge luoro e hera; hera mara d i e rriembo luoro oko nikech luoro ema ke l okum. Jal man-gi luoro ok puodhre eiH e ra.

1 9Wahero nikech Nya s aye noherow am o k u o n go. 2 0Ka ng'ato wacho ni, "AheroN ya s aye", to osin gi wadgi to en jamiri-ambo; nikech ng'ama ok ohero wadgi,moseneno gi wang'e, ok nyal heroN ya s aye mapok oneno. 2 1Chik mao s e m i yowa en ma: Ng'at mohero Nya s ayen yaka her wadgi bende.

Yie Kuom Wuod Nyasaye.

5 N g ' ato ang’ata moyie ni Yesu eKristo en nyathi Nya s aye, ke n d o

ng'ama ohero Wuoro hero nyat h i n eb e n d e. 2Ma e kaka wang'eyo ni waheronyithind Nya s aye: Ka wahero Nya s ayekendo wamako chike n e. 3Ma e kaka iheroN ya s aye: luor chike n e. To chikene ok ginting’ mapek 4n i kech ng'at ma Nya s ayeonyuolo loyo piny. Ma e locho maw a l oyogo piny ma en yiewa. 5En ng'am o l oyo piny? Mana jalo moyie ni Yesu enWuod Nya s aye

6Yesu Kristo e Jal manobiro gi pi ko dr e m o. Nobiro,ok gipi ke n d e, to nobiro gipi kod remo. Nenoni Roho Maler emat i m o, nikech Roho en e adiera. 7N i m a rnitie joneno adek, ma gin: 8Ro h o, pi ko dr e m o, kendo jonenogi winjore kuomwachni. 9Wayie gi nend dhano, to nendN ya s aye ema duong' moloyo nikech enneno ma Nya s aye owuon osewacho kuomWu o d e. 1 0N g ' at moyie kuom Wu o dN ya s aye nigi nenoni e chunye, to ng'amaok oyie kuom Nya s aye miye odoko jamiri-a m b o, nikech odagi yie gima Nya s ayeo s ewacho kaka janeno kuom Wu o d e.1 1To ma e neno nogo: N ya s aye osemiyow angima mochwere; kendo ngimani nikuom

291 1 YOHANA 4:11

2921 YOHANA 4:12

w u o d e. 1 2N g ' at man gi Wu owi nigingima; to ng'at ma onge gi Wu o dN ya s aye onge gi ngimani.

Weche Mogik 1 3A n d i konu we c h egi, un joma oy i e

kuom nying wuod Nya s aye, mondo ung'eni un-gi ngima mochwe r e. 1 4Ma e chir maw a n - go kawadhi e nyim Nya s aye ni kaw a k w aye gimoro amora mowinjore gidwache to ow i n j owa. 1 5To ka wang'eyo niow i n j owa kwakwaye gimoro amora, tow a n g ' e yo ni waseyudo gima wakwayo n o.

1 6Ka ng'ato oneno wadgi katimo richomaok tere e tho, to owinjore olamnemondo Nya s aye omi jalno ngima.Aw u oyo kuom joma richogi ok tergi e

t h o. To nitie richo matero ji e tho; ma okawach ni olamie Nya s aye. 1 7Ketho dutogin richo, to nitie richo maok ter ji e tho.

1 8Wa n g ' e yo ni ng'ama Nya s ayeonyuolo ok sik katimo richo, n i ke c hWuod Nya s aye orite kendo Ng'amaRach ok nyal mule. 1 9Wa n g ' e yo ni wannyithind Nya s aye, kendo ni piny dutonie bwo loch mar Ng'ama Ra c h .2 0Wa n g ' e yo bende ni Wuod Nya s ayeosebiro kendo osemiyowa rieko marwinjo tiend wach, mondo wang'e Ja l oma jaadiera; Jal makoro wanie iye, ma enwuode Yesu Kristo. En e Nya s ayemadier kendo ngima mochwe r e.

2 1Nyithinda mageno tang’uru ninyiseche madhano oloso.

2 Johana

1An Jaduong’, Ne miyo moyier kod nyithinde

mahero ga d i e ra, to ok an kenda, to bendeji duto mong'eyo adiera 2n i kech adieramanie iwa nosiki ko dwa nyaka chieng'.

3Ng'wono gi kech kod kuwe, moakuom Wuoro kod Yesu Kristo, ma Wu o dWu o r o, biro bedo ko dwa e adiera ko dh e ra.

4Asebedo mamor sidang' kuomn g ' e yo ni nyithindi moko oluwo adierakaka Wuoro chikowa. 5Koro miyom a h e r o, akwayi ni mondo waherre ng'a-to gi ng'ato; Chik ma andikonini oknyien; en mana chik nogo mwasebedogon yaka aa chakruok. Akwayo ni mondow a h e rre ng’ato ka ng’at o. 6To ma e hera :ni mondo wawuoth ka wamako chike n e.Mana kaka nusewinjo nyaka aac h a k ruok, chikne en ni mondo uwuothiee hera.

7Jomiriambo mathoth, modagi yie niYesu Kristo ne obiro e ringruok, osebiroe piny. Ng'at ma kamano en jawuond ji,kendo en e Jasik Kristo. 8O m i yo ritreurumondo gima usetiyone kik lalnu, ekaunuyud mich magu duto. 9N g ' ato ang’a-ta mokadho kare, maok sik e puonjK r i s t o, oonge gi Nya s aye, to ng’atm o s i ko gi puonj nigi Wuoro kaachiel giWu owi. 1 0O m i yo ka ng'ato obironumapuonjo gima opogore gi puonjni tokik oyiene odonj e odi kata rwake.1 1N g ’ ato ang’ata morwake doko jakore etimbene maricho.

1 2An gi mang'eny monego andiknu,to ok daher timo kamano gi kalatas ko dw i n o. Kar timo kamano to ago m b omondo alimu kendo alos kodu wang' giwang' mondo eka mor-wa norom chuth.

1 3Nyithind nyaminu moyier okow o n umosgi.

J A N D I K O : Jaote JohanaKAR NDIKO: Ok ong’ere, to nyalo bedo EfesoKINDE NDIKO: 85-96 E YIK RUOTH(AD)

GIK MANIE IYE: Baruwa machwokni nyalo bedo ni nondikne dhako moro ma ja- Krissto ma Johana

nong’eyo kata ne kanisa moro mane opar luongo ni dhako. To kuom adier, nondikemondo ojiw hera madier mar jo-Kristo kendo mondo osiem jomiriambo mane donjo epiny. Johana siemo jo-Kristo mondo kik gibedi e achiel kuom timbe maricho togichung’ motegno e adier kata obedo ni lweny tek manade.

THORRO: Puonj maduong’ mar baruwani en ni mondo jo-Kristo duto obed motang’ kendo

mariek ne puonj mag miriambo. Nyaka wabed ka wang’eyo ni puonj mag miriambonitiere omiyo nyaka wabed moikore mondo wakwede ka obironwa. Kata kamanonyaka wadag e ngima mar hera mar Nyasaye.

WECHE MOCHAN KAE GIN:1.Mos (1-3)2. Dak e ngima mar hera (4-6)3. Tamruok joma kwedo Kristo kod jo-Kristo kod jo-miriambo.(7-13)

3 Yohana

1An Jaduong', Ne osiepna mahero Gaius kendo ma

ga d i e ra. 2Ja h e rana alamo ni mondo ibed gi

ngima mab e r, kendo ni mondo gik mokoduto odhini mab e r, mana kaka chunyi dhim ab e r. 3Ne abedo mamor ahinya ka jowe t em o ko nobiro kendo mowachona kaka isikokiwuotho e adiera n ogo. 4Onge gima moram o l oyo winjo ni nyithinda wuotho e adiera.

5Ja h e rana in jaadiera kuom gik mitimoni jowete kata obedo ni gin joma ikiak a m a n o. 6Gisenyiso kanisa hera ma in-go.Ini tim maber kikow ogi e wuodhgi e yom owinjore ni Nya s aye . 7N i kech Nyingnoema nomiyo giwuok gidhi, ka ok giyiek awo mich moro amora kuom joma okoy i e. 8O m i yo nyaka wakony joma kamago,mondo eka wati kaachiel kodgi e tij adiera.

9Ne andiko ni kanisa, to Diotrefe,mohero ketore mondo obed jat e l o, ok oy i e

ko dwa. 1 0O m i yo ka abiro to abiro nyiso ji elela gik motimo; kaka okidhowa gi we c h em a r i c h o. To ewi mano otamore ru a koj owete mobiro, kendo otamo joma dw a r otimo kamano, kendo oriembo jogo mondooa e kanisa.

1 1Ja h e rana, kik iluw timbe maricho, toluw tim mab e r. Ng'at matimo gima ber enn g ' at Nya s aye, to ng'at matimo gima ra c hpok oneno Nya s aye. 1 2Ji duto wuoyo mab e rkuom Demetrio, kata adiera wuon wuoyokuome mab e r. Wan bende waw u oyokuome mab e r, kendo ung'eyoni nendwa ena d i e r.

1 3An kod gik mang'eny monegoandikni, to ok adwar ndikonigi kako n yo ragi kalam gi wino. 1 4To ageno nenoi mapiyo,eka wanawuo wang' gi wang.'

Ku we mondo obedni. Osiepe man kaooroni mos. Mosnwa osiepe man kuno gin y i n g egi.

J A N D I K O : Jaote JohanaKAR NDIKO: Ok ong’ere, to nyalo bedo EfesoKINDE NDIKO: 85-70 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE:Baruwa machwok mar osiepni ondiki gi Jaote Johana ne osiepne Gaius, kojiwe

mondo okony jogo malando injili kuonde mopogore opogore ka giyalo wach adiera.Osiemo Gaius kuom ji machalo kaka Diotrefes motamore chiwo kony e lando injili tobende opwoyo joma moko kaka Demetrias kuom chiwo kony.

T H O R R O :Jo- Kristo nyaka konyre ng’ato ka ng’ato e tich Kristo. Ka ok watimo kamano to

nyiso ni watimo tich Jachien, madwaro mana tieko ngima jo- Kristo. Johana jiwomatek ni jo- Kristo nyaka bed e yie achiel kaka jo- Kristo kendo nyaka wati tichmamiyo ji duto mor.

WECHE MOCHAN KAE GIN:1. Mos (1-4)2. Ber bedo ja- Kristo (5-8)3. Tich marach mar Diotrefes (9-11)4. Tich maber mar Demetrias (12)5. Weche mogik (13-15)

Juda

1An Juda ma jatich Yesu Kristo, ke n d oma owadgi Ja ko b o,

Ne joma oseluongi, ma Nya s ayeWuoro ohero, kendo ma Yesu Kristoo r i t o.

2Mad kech gi kuwe kod hera mog u n d-ho obed kodu.

Richo Gi Kum Mar Joma Kia Nyasaye 3O s i epena mag e n o, kata obedo ni ne

a i ko ra ahinya mondo andiknu kuom wachw a rruok ma wan duto wan-go, naneno niber koro andiknu mondo ajiwu uke dm atek kuom wach yie mane ochiwnejomaler dichiel kendo mogik mondo oriti.4N i kech jomoko mane osendik kuomgichon ni bu ra oloyo osedonjo e dierul i n g ’ling’. Gin joma kia Nya s aye, ma loko

ng'wono mar Nyasachwa doko negi thuo-lo mar timo richo, kendo madagi Ye s uK r i s t o, ma en kende e Ruodhwa mamaloc h u t h o.

5Kata obedo ni useng'eyo we c h eg iduto to pod nyaka aparnu ni Ruoth nore-so joge mogo l ogi Misiri, to bang'e achiennokumo joma ne ok oy i e. 6Kata manam a l a i ke mane ok obedo kuondegi magloch mane omigi, mago mane ow u o kowe yo ke r egi mane oke t g i e, gin bendeo s e k a n ogi e mudho mandiwa, ko t wegi gin yoroche maok chodi nyaka chieng,' kagirito kum e odiechieng’ maduong’.7Kamano bende Sodom gi Gomora ,kaachiel gi mier moluorogi ne jochiworene chode gi anjaw o. Gin gibedo kakaranyisi mar joma ikumo kiwang’o e mach

JANDIKO: Juda ma owadgi Yesu KAR NDIKO: OK ong’ereKINDE NDIKO: 65-70 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE: Ok ong’ere malong’o ni buruwani nondikne ng’a, chandruok ma Juda wuoyeka win-

j o re malong’o. Juda jiwo jo-Kristo mondo gichung’ motegno e yie ma gin-go, ne puonjmag miriambo kod jopuonj mag miriambo. E nonro marabora, Juda chiwo ranyisi kakachon Nyasaye ne ng’ado bura kuom richo kod timbe maricho mar ngima jopuonj magmiriambo. Juda tieko wachne gi puonj ne jo-Kristo mondo ochung’ motegno gi teko marNyasaye mabiro sirowa mondo kik wapodhi.

T H O R R O :Puonj maduong’ mar kitabuni en siem kuom gik ma puonj mag miriambo kelo to

bende opuonjowa mondo wabed joma otang’ kaka kanisa. Juda wachonwa mondowatang’ gi gik ma ji wacho kod kit ngima ma gin-go mondo omi wakaw mana gikmaber e wang’ Nyasaye kende. Omiyo wanyalo kwayo Nyasaye mondo okonywa e maka wan gi adier chutho ni obiro winjowa kendo duoko lamowa.

WECHE MOCHAN KAE GIN:1. Mos (1-2)2. Siem kuom jopuonj mag mirambo (3-7)3. Kit ngima marach mag jopuonj mag miriambo (8-19)4.Puonj ne jo- Kristo (20-23)5. Pak (24-25)

m a n yaka chieng’. 8Kamano bende e kaka jolekogi bende

duwo ringr egi giwegi kendo kwedo lochkendo wuoyo marach kuom chwech mangiduong' e polo. 9To kata mana Mikaelmalaika maduong’ kane gilaro gi Ja c h i e nr i n gre Musa, ne ok ohedhore wuoyokuome marach ka hangone wach, ton owacho mana ni, "Ruoth mondo okw-eri!" 1 0Jogi to wuoyo marach gi aya n ykuom gimoro amora kata mana gik magikia tiendgi, kendo gik ma giketore nig i n g ’ e yo, ka le maonge rieko, magi e gikm at i e kogi.

1 1Ginine malit! Giseluwo tim Ka i n ,kendo gisemwomore e ketho mar Balaamn i kech gidwaro mich, omiyo osetiekgikaachiel gi Ko ra nikech giseng’anyo kakaKo ra nong’anyo.

1 2Jogi gin mbelni e nyasi mau magh e ra, ma gichiemo kodu ka we n g egi tek,gin jokwath mapidhore kendgi! Gichalorumbi ma yamo tero to ok kel ko t hkendo gichalo olemo mopidhi kindeopon bende gichalo gi yien maok nyagolemo e ndalo molemo rumoe ke n d omopudh gi tiendegi, gionge tichn ya n d i r i yo. 1 3Gin apaka mager marnam, madhuolo buoch fupgi ke n d ogichalo sulwe mab ayo mosekan neg ikum mar mudho mandiwa mosiko.

1 4Enoka, mane odak e tieng' marab i r i yo bang' Adam, nokoro wach kuomj ogi ni, "Neuru Ruoth biro gi joge malert a ra gi gana kuom tara gi gana 1 5m o n d ooyal ji duto kendo mondo okum jomaricho duto kuom timbegi maricho ma

gisetimo e yo maok mi Nya s aye duong’kendo kuom weche maricho duto ma jori-cho mochayo Nya s aye oseya n yego. 1 6Jog igin jong’ur kendo gin jomany ke t h okuom ji; giluwo dwachgi giwegi maricho,bende giwuoyo gi sunga mathoth kuomgig i wegi. Kendo giwuondo ji gi we c h emamit mondo giyud gik mag i dw a r o.

Rit Ne Luong 1 7To un osiepena mag e n o, paru ru gik

mane joote mag Ruodhwa Yesu Kristoo koro chon. 1 8Ne giwachonu ni, "E ndalog i ko jo jar ji nobedie ma nolu go m b og ig i wegi maricho." 1 9M agi e joma ke l op ogruok e kindu, kendo go m b ogi magr i n gruok ema chikogi, gionge Ro h o.

2 0To un, osiepena mag e n o, gerr e u ru eyie maru maler, kendo lemuru ka un eiRoho Maler. 2 1S i k u ru e hera Nya s aye kaurito kech mar Ruodhwa Yesu Kristomondo okelu e ngima mochwe r e.

2 2Ke c h u ru joma riwogi kiawa, 2 3y u d-h u ru jomoko kuomgi ugol e mach mondoures ngimagi,to moko kuomgi to ke c h u rukutang’ kendo kuluor, ka usin koda ka gil epgi ma ringr egi motop osemieno.

Pak 2 4Ne En manyalo ritou mondo kik

upodhi e richo, kendo manyalo kelou enyim duong'ne ka uonge ketho kendo kaun gimor maduong’ 2 5mad duong’ mak-e n d e, gi loch gi teko, kod nyalo odog n eN ya s aye Jawarwa kuom Yesu KristoRu o d h w a , e tienge duto, sani kendo nya k achieng! Amin.

296JUDA 8

Fweny Mane Johana Oneno

J A N D I K O : Jaote JohanaKAR NDIKO: FatimoKINDE NDIKO: 90-96 E YIK RUOTH (AD)

GIK MANIE IYE:Nitiere migepe ariyo madongo e kitabu ma tiende winjo tekni, mokwongo en

barupe ne kanise abiriyo mantie e piny Asia (1-3) to mar ariyo wuoyo kuom fwenymopogore opogore kaka: ngima ja- Kristo kod sand ma jo- Nyasaye yudo, loch mol-ogo timbe maricho, dwok Kristo, ng’ado bura mogik, higa alafu achiel kod polo (4-22).Migepe madongo mar fwenygi wuoyo kuom masiche mang’eny mool e piny bang’goyo turumbeta kod mago manie bakunde kama mirimb Nyarambo (Yesu) inyiso elela. Moriwore ei fwenygi gin fweny mar jo- Nyasaye man e polo mane onegi nikechyie margi kaachiel gi sand ma jogo mopwodhi yudo e piny. Fwenygi medo nenore ekedo mantiere kind ochot gi Babulon (ma en tim marach) to gi locho mar WachNyasaye, ma en Jatelo mar jotelo kendo Ruodh ruodhi (9:16) mabiro tieko gik mari-cho kaeto oiko nyasi ne jo- Kristo. Bang’ magi to nitiere weche mag kum kod chiwodwong’ ka itieko gi lamo ni: "Amin! Bi, Ruoth Yesu" (22:20)

T H O R R O :Kitabu malich miwuoroni wuoyo kuom Yesu mayande ocha, ma nyarombo mar

Nyasaye mayande onegi nikech richo mag piny, koro obedo gi teko morito gik mati-more e piny e kinde mag giko kendo omiyo gik mabeyo makrum ( manyaka chieng’)obedo ka otieko timbe maricho kendo ka oketo tim makare mondo obed manyakachieng’. En e geno madieri mar ja- Kristo ni gik moko duto nobed maber chieng’ morokendo Nyasaye nobed moromo kuom gik moko duto. Pi wenge noywe oko, kendotho, kuyo, ywak kod lit ok nobedie ngang’ (21:4). Wach hochni en mar joma oyie dutotee.

WECHE MOCHAN KAE GIN1. Fweny mokuongo 1:1-202. Barupe abiriyo mag kanise 2:1-3:223. Fweny kuom Nyasaye kod Nyarombo 4:1-5:144. Kido abiriyo mag kum 6:1-8:55. Tunge abiriyo mag kum 8:6-11:196. Fweny mar kedo manie kind piny gi polo 12:1-14:207. Bakunde abiriyo mag kum 15:1-16:218. Kum mar jachode kod Babulon 17:1-19:219. Giko mar ndaloni to gi ndalo mabiro 20:1-22

Weche Motelo

1 F weny ma Nya s aye nomiyo Ye s uKristo mondo onyisgo jotichne gigo

m a n yaka timre mapiyo. Kristo nomiyof wenyni ong’ere ka nooro malaikanemondo onyis Johana jat i c h n e, 2m a n y i s ogik moko duto manoneno ma en wachN ya s aye kod weche duto mane Ye s uKristo ow a c h o. 3N ga’tno masomo we c h em o korgi kendo gin johawi jogo maw i n j owachni kendo kano weche mondiki ec h u n ye; nikech kinde chiegni.

Mos Kod Pak 4An Johana ni kanise ab i r i yo manie

piny Asia, Ng’wono kod kuwe moa kuom jalno

m a n t i e, mane nitie kendo mabiro betie,kendo moa kuom Roho ab i r i yo manienyim kom duong'ne, 5kendo moa kuomYesu Kristo, ma janeno maradier maokl o k r e, jal mane okwongo chier oa kuomj o m o t h o, jaloch mar ruodhi manie piny.

Ne en moherowa kendo ogo n yow akuom richowa gi rembe, 6mi omiyow a d o ko oganda ruodhi, mat i yone kakajodolo mag Nyasache kendo Wuon mare -Duong’ gi loch obedne manyaka chieng’!Amin.

7N e u ru, obiro gi boche polo, ke n d owe n g e duto nonene koda jogo maneogure kendo Ogendini duto manie pinyn oy w agre nikech en. Mano e kakaenobed! Amin.

8Ruoth Nya s aye wacho niya, " An eC h a k ruok kendo Giko," "Jal mantie, Ja lmane nitie kendo mabiro betie, Ja lM a n yalo Gik Moko Duto."

Ng’at Machalo Gi Wuod Dhano 9An Johana ma owadu, kendo ma

achiel kodu e sand gi Pinyruoth koddhil e kinda marwa kuom Yesu, ne an echula mar Fatimo nikech wachNyasaye, kendo wuoyo katimo neno elela kuom Yesu. 10E odiechieng Ruoth,

Roho nopong'a kendo ne awinjo duolmaduong' maywak ka tung' e yo kang’eya. 11Kowacho niya: " Ndik gikmoko duto mineno e kitabu kendo orgine kanise abiriyogi: Efeso, gi Smurna,gi Pe r ga m o, gi Thiat i r o, Sarde giFiladelfia kod Laodikia."

1 2Eka naloko ra mondo ane ni enng’ano mane loso koda: Kane aloko rananeno Rachungi teyini ab i r i yo mag dha-h abu, 1 3to e dier rachung teynigo ne nitien g ' ato machalo gi wuod dhano" mor-w a kore gi kandhu mochopo nyakae tiendep i n y, Kendo ko t u e yo kore gi kamba mard h a h abu. 1 4Wi ye kod yie wiye ne ra c h a rka yie rombo, Kendo rachar ka pe, to we n-gene ne chalo gi mach makakni. 1 5To tien-dene ne pakni ka mula mopuodhi gi mach;dwonde to ne mor ka pi mopong’ maw u o.1 6E lwete ko rachwich noting’o sulweab i r i yo, kendo ligangla mabith ma dhog ea r i yo newuok e dhog e. To lend wang’e nerieny ka chieng’ marieny mang'ang'ni.

1 7Kane anene, napodho e tiende kan g ’ at motho. Eka noy i e yo lwete mako rachwich kuoma mowachona niya, "Kiki l u o r. An e Jal Mokuongo kendo Mog i k .1 8An e Jal Mangima; Ne at h o, to koro angi-ma nyaka chieng’! An-gi kifungu mag Thokod mag piny joma otho.

1 9E m o m i yo, ndik gigo miseneno,gigo mantie kod gigo mabiro timore ek i n d ego machien. 2 0Tiend wachmopandi mar sulwe abiriyo mane inenoe lweta ma korachwich, kod rachungteyni abiriyogo mag dhahabu e mani:Sulwe abiriyogo e malaike mag kaniseabiriyo, to rachung teyini abiriyo gin ekanise abiriyogo.

Ne Kanisa Man Efeso

2 Ne malaika morito Efeso ndikne:M agi e weche jalo moting’o sulwe

ab i r i yo e lwete ko rachwich ke n d om awuotho e kind rachung teyni ab i r i yom ag dhahabu: 2A n g ' e yo timbegi, tijim atek, kod kindani. Ang'eyo ni isetiyom atek kendo isetimo kinda. Ang'eyo ni ok

298FWENY 1:1

iwinjri gi joma richo. Ang'eyo ni isetemojoma luongore ni joote, to ok gin joote, maiyudo ni gin jomiriambo. 3Isetimo kindakendo isebedo gi horuok e tembe nike c hn y i n ga to ok iseol.

4To kata kamano an kod wach achielmaok kare kuomi, isewe yo hera n im o k u o n go. 5O m i yo par kuma iae kipodho!Lokri mondo itim gik mane itimom o k u o n go. To ka ok ilokori to abiro biromi agol rachung-tachi kare. 6To kat akamano nitie tim maber mapuoy i go en niisin gi timbe jo Nikolao ma an bende asin-go.

7N g ' at man gi it mondo owinj gimaRoho wacho ni kanise. Ng'a molochoanami ratiro mar chamo olemb ya d hngima man e paradiso mar Nya s aye.

Ne Kanisa Man Smurna 8Ne malaika morito kanisa man

S m u rna ndikne: M agi e weche mag Jal Mokuongo

kendo Mogik, Jal mane otho kendo ochakoobet mangima. 9A n g ' e yo chandru o kmiyudo kod dhier mari - Chutho to inj a m o ko. Bende ang'eyo ayany ma jomawuondore ni jo-Yahudi ya n y i go to chuthomana oganda malamo Satan. 1 0Kik iluorkuom sand ma ibiro yudo machieg n i .A d i e r, anyisou ni Jachien biro twe yoj o m o ko kuomu e jela mondo otemugokendo ubiro yudo sandruok kuom ndaloa p a r. Bed Ja d i e ra nyaka kar tho to ab i r omiyi osimbo mar ngima.

1 1N g ' at man-gi it mondo owinj gimaRoho wacho ni kanise. Ng'a molocho totho mar ariyo ok notime gimoro kat am atin.

Ne Kanisa Man Pergamo1 2Kuom malaika morito kanisa man

Pe r gamo ndikne: M agi e weche Jalo man-gi liga n g l a

m abith ma dhoge ariyo: 1 3A n g ' e yo kamai d a k i e, kama kom duong' mar Satan nitieto kata kamano isebedo kirito nyinga .Bende ne ok ikwedo yie miyiego kuoma,

k ata mana e kinde mane Antipa janenonam a radier mane onegi e dalau kama Sat a no d a k i e.

1 4To kata kamano an kod weche mat i nkuomi: In kod jomoko kanyo maluwopuonj mar Balaam mane opuonjo Balakkaka onyalo ywayo jo-Israel mondo otimricho ka gichamo chiemo motimgo misan-go ni nyiseche manono kendo kuom richomar chode. 1 5To bende in kod jomokomaluwo puonj mag jo-Niko l a o.1 6E m o m i yo lok chunyi gi pachi! Nikech kaok ilokori to abiro biro mapiyo mondoa ked kodgi gi ligangla mawuok e dhoga.

1 7N g ' at man-gi it mondo owinj gimaRoho wacho ni kanise. Ng'a molochoabiro miyo manna moko mopandi. Bendeabiro miye kidi marachar mondikie nying'manyien maonge ng’ama ong'eyo mak-mana ng'at monwang'e.

Ne Kanisa Man Thiatira 1 8Ne malaika morito kanisa man

T h i at i ra ndikne:M agi e weche mag Wuod Nya s aye ma

wengene chalo gi mach makakni to tien-dene chal ka mula mapakni. 1 9A n g ' e yotimbeni, herani kod yie mari, tiji marko n yo ji, kod kindani. Kendo imedo tiyom aber moloyo kaka nitiyo mokuongo.

2 0Kata kamano, an kodi gi wach moromaok ber kuomi, iyie gi dhako miluongoni Jezebel maluongore ni janabi madhako.Owuondo jotichna kuom puonjne mondootim chode kendo chamo chiemo motim-go misango ni nyiseche manono. 2 1N ea m i ye kinde mondo olokre owe timo richokod chode to notamore. 2 2O m i yo ab i r obole e kitanda mar thagruok bende ab i r om i yo joma terore kode biro yudo tha-gruok malich ka ok giyie loko chunygi mig i we yo yo r e n e. 2 3Nyithinde bende ab i r on ego mi kanise biro ng'eyo ni An emaa n g ' e yo chunje gi paro mag ji kendo nia n a p og ng’ato ka ng’ato kaka tichne chalo.2 4Koro aw u oyo gi joma moko modong’man Thiat i ra ne un maok umako puonjnekendo maok usep u o n j o ru puonj Sat a n

299 FWENY 2:24

m i l u o n go ni maling' ling' maiye. Ok ab im i you ting' moro amora 2 5makmana any-isou ni makuru gima un-go nyaka abi.

2 6To jal molocho kendo otimo dw a r o n an yaka giko, abiro miyo teko mar lochokuom ogendini.

2 7Jal molochono noti tich loch gio d u n ga mar nyinyo, kendo notoogendini matindo tindo ka ng’amat oyo agulu,’

mana kaka Wu o ra osemiya teko marloch. 2 8Abiro miye sulwe mar okinyi.2 9N g ' at man-gi it mondo owinj gimaRoho wacho ni kanise.

Ne Kanisa Man Sarde

3 Ne malaika morito kanisa man Sarden d i k n e :

M agi e weche mag jalo moting’o Ro h oab i r i yo mag Nya s aye kod sulwe ab i r i yo.A n g ' e yo tichni; kendo kaka igenoni in ginying ni ingima to adiera isetho. 2O m i yoc h i ew! Jiw gima pod odong'no ke n d oc h i egni tho, nimar timbeni ayudo korem enyim Nya s aye. 3E m o m i yo par gik maneiseyudo kendo isew i n j o, makgi, ke n d olokri. Ka ok ichiew to abiro biro apoya ka-jakuo maok ibi ng'eyo saa ma anab i ye iri.

4Kata kamano nitie jomoko manok eSarde maok osechido lepgi. Gin to giniwuothi koda ka girwakore gi lew n im a rachere nikech gin joma ow i n j o r e.5Ng’ama olocho bende norwakre gi lew n im a rachere kaka gin, bende ok naru c hnyinge e kitap ngima, to abiro hulo nyingee nyim Wu o ra gi malaike n e. 6N g ' at man-gi it mondo owinj gima Roho wacho nik a n i s e.

Ne Kanisa Man Filadelfia 7Ne Malaika morito kanisa man

Filadelfia ndikne:M agi e weche mag jalno maler ke n d o

j a a d i e r, moting'o kifungu mar Daudi.Gima oyawo to onge ng'ama nyalo loro;kendo gima oloro to onge ng'ama nya l oyaw o. 8A n g ’ e yo timbeni. Omiyo ase

yawoni dhoot kendo onge ng’ama nya l ol o r e. Ang’eyo ni in-gi teko matin to kat akamano iserito wachna kendo ok isek weda. 9Abiro miyo jogo malamo Sat a n ,m a l u o n gore ni ok gin Jo - Yahudi kat aobedo ni gin to giriambo ariamba. Abiroc h u n ogi mondo gibi kendo gipodhi e tien-du mondo ging'e ni aherou. 1 0N i kech iser-ito chikna ka ihoyori kuom tembe, ab i r oriti maber e kinde mar masira mab i r oyudo piny ngima mondo otem ji modak ep i n y.

1 1Abiro piyo. Omiyo mak gino main-gom atek mondo kik ng’ato mayi osimboni.1 2Jal molocho anami obed siro e Hekalumar Nyasacha. Ok nochak ow u og kanyon yaka chieng'. Abiro ndiko kuome nyingN yasacha kod nying dala mar Nya s a c h ama en Je rusalem manyien, mabiro aa epolo kuom Nyasacha kendo abiro ndikokuome nyinga manyien. 1 3N g ' at man-gi itmondo owinj gima Roho wacho ni kanise.

Ne Kanisa Man Laudikia 1 4Ne Malaika morito kanisa man

Laudikia ndikne: M agi e weche moa kuom jal miluongo

ni Amin ma jaadiera kendo janeno maj a rat i r o, jalno ma jaloch kuom chuechduto mag Nya s aye. 1 5A n g ' e yo timbeni, niok ing'ich bende ok iliet. Dine bern akibedo kiliet kata ka ing'ich! 1 6To nike c hkoro indhemndhem: ok iliet kata oking'ich, achiegni ng’ogi oko. 1 7Iwacho ni,‘an jamoko, kendo aseyudo mwandum athoth bende onge gima aremo to oki n g ' e yo ni in ng’at mat h agore mogik; idhi-e r, in ng’at monego okechi; bende inmuofu kendo in duk. 1 8To ang'adoni riekomondo ibi ing'iew kuoma dhahabu mop-uodhi gi mach mondo ibed jamoko.N g ' i ew lewni marachere kuoma mondoirwaki oumni dugi. Ng'iew yath kuomamondo ithiedh go wang'i mondo inen.

1 9Joma ahero ema akwero ke n d oa k u m o. Omiyo bed jadiera kendo ilokchunyi iwe timo richo. 2 0Ne! achung' edhoot kendo aduong'o, ka ng’ato ang’at a

300FWENY 2:25

owinjo duonda mi oyawona dhoot to ab i r odonjo ire mi achiem kode to en bendeochiem koda.

2 1Ng’ama olocho nami thuolo marbedo koda e kom duong'na mana kaka anbende kane aselocho ne abedo gi wuora ekom duong'ne 2 2N g ' at man-gi it mondoowinj gima Roho wacho ni kanise.

Kom Duong’ Man E Polo

4 Bang'e ne ang’icho mi aneno dhootm oyaw e polo. To duol machalo gi

tung’ mane asewinjo mokuongo kaw u oyokoda nowachoni, "Bi malo ka mondo any-isi gik mabiro timore bang’e". 2Gi e sanone Roho Opong'a mi aneno kom duong’ epolo ka ng’ato obetie. 3Ng'ama ne obetiekomno ne kite nenore ka kite manengog itek miluongo ni Jasper gi Sardus. Ndanyamar koth machalo Zumaridi ne oluorokom duong’no koni gi koni. 4Ko mduong’no ne oluor gi kombe moko pieroa r i yo gi ang'wen ma jodongo piero ariyoga n g ' wen obedoe. Ne girwakore gi lew n im a rachere to e wigi ne girwake osimbomar dhahabu. 5Koa e kom duong’no, polone mil, kendo moor kendo riadore. E nyimkom duong’no ne nitie teyni ab i r i yomaliel. Magi e roho e ab i r i yo magN ya s aye. 6Bende e nyim komno ne nitiegimoro manenore ka nam ma ra n g i n echalo gi glas to orieny ka pi.

E dier komno tir kod alw o rane ne nitiegik moko ang’wen mangima man-giwenge mang’eny yo ka nyimgi kod yo k adier ng'egi. 7Gima ngima mokuongo nechalo gi sibu o r, mar ariyo ne chalo giruadh bwoch, mar adek ne lend wang’echalo gi mar dhano to mar ang’wen nechalo gi ongo mafuyo. 8Moro ka morokuom gik mangimago ne nigi bu o m b eauchiel kendo ne gin gi wenge mat h o t hmoluoro dendgi nyaka e buo bu o m b eg i .Odiechieng' gi otieno duto ne gi siko kagiwacho ni,

" M a l e r, maler en Ruoth Nya s ayeM a n yalo Gik Moko Duto. En manenitie to bende entie kaw u o n o, to pod

obiro betie."

9E seche duto ka gik mangima-go nechiwo pak, gi puoch kod erokamano ne Ja lmane obedo e kom duong’ kendo mangi-ma nyaka chieng’; 1 0Jo d o n go piero ariyoga n g ' we n - go to ne podho e nyim ng'atmobet e kom duong' ka gilamo jal mangi-ma nyaka chieng'. Ne gibolo osimbo mag -gi e nyim kom duong' ka giwacho niya:

1 1"Aa Ruodhwa kendo Nya s a c h w aiwinjori yudo duong' gi pak ko dt e ko, nimar ichwe yo gik moko duto,kendo kuom dwaroni ne ochweg ikendo gibedo mangima.

Kitabu Kod Nyarombo

5 Eka ne aneno kitabu ma jal mane obetoting'o e lwete ma ko ra c h w i c h ,

k i t abuno ne ondiki koni gi koni kendo neodine gi kido ab i r i yo motwe ye. 2Eka neaneno malaika marat ego ka penjo gi duolmaduong' niya: “Ere ng'ama ow i n j o r ego n yo kidogi mondo kitabu n i ? ” 3To ne okoyudi ng'ato ang’ata e polo kata e pinymane nyalo elo kitabu n o, kata mane nya l ora n go iye. 4Kuom mano ne aywak malitn i kech ne onge ng'ama nyalo elo kitabu n omondo onyiswa gima ondiki e iye. 5Toachiel kuom Jo d o n gogo nowachona ni," We ywak! Ne, Sibuor moa e dhood Ju d ama Nyakwar Daudi oselocho kendo enema, owinjore yawo kitabu modin gi kidoab i r i yogo."

6Eka ne aneno Nyarombo machalo kagima ne osenegi kochungo e dier komduong' ko lwore gi gik mangimaang'wen kod jodongo. Ne en gi tungeabiriyo gi wenge abiriyo mochung’ karRoho abiriyo mag Nyasaye moseor epiny mangima. 7Nobiro mi okaw okitabuno e lwedo korachwich mar jalnomanobedo e kom duong’. 8E saa maneo k awoe kitabuno gik mangimaa n g ' wenka gi Jo d o n go Piero ariyogang’wen-go ne opodho auma e nyimN ya r o m b o. Moro ka moro ne nigithum kod tewni mag dhahabu ma ubani

301 FWENY 5:8

o p o n g ’ o, magin lemo mag jo-maler.9Kendo ne giwero wer manyienmiwero ni;

"In ema iwinjori kawo kitabu n i ,kendo go n yo kido molorego nike c hin ema nonegi kendo rembi nei n g ' i ew ogo ji ni Nya s aye, ji moa edhoudi duto, kendo mawacho dhokduto gi ji duto kod pinje duto.1 0I s e m i yo gibedo oganda joka ru o t hkendo jodolo mondo gitineN yasachwa, kendo ginibed joloch ep i n y."

1 1Eka ne ang'icho, kendo naw i n j odwond malaike mang’eny makwan-gi neromo gana gi gana, tara gi gana kuom taragi gana. Ne gilworo kom duong’ kaachielgi gik mangimago kod Jo d o n go. 1 2N eg i wer gi dwol maduong' kama:

"Duong’ odokne Nya r o m b om a n o n egi, mondo oyud loch gimwandu, gi rieko gi luor gi duong'kod pak."

1 3Eka nawinjo ka gik mangima dutomanie polo kendo e piny kod e bwo pinykendo e nam, kendo gigo duto mochwemodak e igi, kawer niya:

"Ne en mobet e kom duong’ to g iN ya r o m b o, Pak gi luor, duong' ko dloch obedne manyaka chieng’!"

1 4Kendo gik mangima ang'we n - gon owacho niya "Amin" eka jodongogonopodho piny mi gidende.

Kido

6 Eka naneno Nyarombo ka elo achielkuom kido ab i r i yogo. Eka naw i n j o

duond achiel kuom gik mangimaa n g ' we n - go kaluongo gi duol machalo kamor polo, kaw a c h o, “Bi!” 2Ne ang'icho mianeno e nyima faras mara c h a r. Ng'amaoidhe ne oting'o atung', kendo ne osidhneo s i m b o, ne owuok gi farase ka jalochmadhi mondo olochi.

3Kane Nyarombo ne oyawo kido mara r i yo. Ne awinjo gima ng'ima mar ariyok a l u o n go ni bi! 4Eka faras machielo mas i lwal nobiro, ng’ama noidhe ne omi tekomondo ogol kwe e piny, mondo ji ochinjrekendgi. Ng'atno ne omi liga n g l amaduong!

5Kane Nyarombo oyawo kido maradek, ne awinjo gima ngima mar adekkawacho ni, bi. Ne ang’icho to e nyimak a n yo ne nitiere faras marat e n g ' !Ng'amo oidhe ne oting’o ratil e luete6Ne awinjo gima chalo gi duol e diergik mangima angwen-go kawacho ni," Koro go r ogoro mar ngano ibirong'iew gi nengo maromre gi chudomichulo jatich e odiechieng’ achielkendo nengo mar thowe gorogoro adekbende chal gi mar ngano, to nengo mogi divai kik medi."

7Ka Nyarombo noyawo kido mara n g ' wen, nawinjo duond gima ngima mara n g ' wen kaluongo ni, "Bi!" 8Nang'icho tonaneno faras ma rabuor e nyima! Ng'atmane oidhe niluongoni Tho, to Kar Jomotho ne luwo bang'e machiegni. Neomigi teko kuom bath piny moromo achielkuom angw'en mondo gineg gi liga n g l akod kech gi dera kod le maricho magbungu.

9Kane oyawo kido mar abich, naneno ebwo kendo mar misango chunje jomokomane osenegi nikech Wach Nya s aye,kendo nikech neno mane gisiko gihulo.1 0Eka negi ywak gi dwol maduong' niya ," N yaka kara n g ' o, Yaye Ruoth Marat ego,Maler kendo Mara d i e r, ma ibiro ng'adobu ra ni joma odak e piny. Ka ichulo kuorkuom rembwa?" 1 1To nomigi kandhom a rachar ng'ato ka ng'at o, kendo now a c h-nigi ni mondo girit kuom kinde mat i nm o r o m o, nyaka kwan mar jotich we t eg i ,kod jowe t egi mibiro nego kaka gin, orom.

1 2Ne ang’icho kane oyawo kido marauchiel. Piny noyiengni matek. Mi chieng'n o l o kore marateng' ti, machal gi og u n i am i r w a ko e kuyo molos gi yie diel, duebende nolokore makwar ka remo; 1 3ke n d o

302FWENY 5:9

s u lwe manie polo nolwar e piny manakaka olemo machien mag ng’owu lwar ko akuom yadhe ka yamo mager kudho maukoyath. 1 4Polo nolal nono ka kalatas mibanokendo gode duto gi chulni duto nogol oakuonde mane gintie.

15Eka ruodhi mag piny, gi ji madon-go, kod jotelo mag lweny, gi jo mwan-du, kod jomaroteke, kaachiel gi ji dutoma wasumbini, gi joma ni thuolo, gidu-to ne gipondo e rogo kendo e bwolwendni mag gode. 16Negilwongo kagi-wacho ni gode gi lwe n d i n i go ni," Po d h u ru kuomwa mondo uumwakupandowa ni wang' Jal mobet e komduong'no, kendo ne mirimb Nyarombo!1 7N i kech chieng' maduong' mitoyonegi mirima osechopo, to en ng’amanyalo chung’ mondo osire.

Ji 144,000 Moyier

7 Bang’e ne aneno malaike ang'we nkochung' e tunge ang'wen mag piny,

ka gimako yembe ang'wen mag piny,mondo gigeng’ yamo kik kudhi e pinyk ata e nam kata e yath moro amora. 2E k ananeno malaika machielo kalor koa obiropiny kowuok e yor wuok chieng', ko t i n g ’ okido mar Nya s aye mangima. Noluongo giduol maduong’ malaike ang'wen maneosemi teko mondo ohiny piny kod nam.3N owacho nigi, "Kik uhiny piny, kata nam,k ata yiende nyaka chop waket kido e lendwang' jotich Nyasachwa." 4Bang'e naw i n-jo kar kwan joma ne oketnigi kido ne ginji 144,000 mowuok e dhout Israel duto,

5Koa e dhood Juda nowal ji 12,000,koa e dhood Ruben ji 12,000, Koa e dhood Gad ji 12,000,6Koa e dhood Manase ji 12,000,Koa dhood Naftali ji 12,000,Koa dhood Manase ji 12,000,7Koa dhood Simeon ji 12,000,Koa dhood Lawi ji 12,000,Koa dhood Isakar ji 12,000,8Koa dhood Zebulun ji 12,000,Koa dhood Jo s e f ji 12,000,kendo dhood Benjamin ji 12,000.

Oganda Maduong' Morwakore GiKandho Marachere.

9Bang' mani ne ang'icho, mi nanenooganda mar ji mang'eny ma ok kwanremoa e pinje duto gi dhoudi kod og e n d i n ikod dhok duto ko c h u n go e nyim ko mduong', kendo e nyim Nya r o m b o. Ne gir-w a ko kandhe marachere kendo giting'oothidhe e lwetgi. 1 0Kendo negiywak gid-uol maduong' ka giwacho niya:

" Wa rruok en mar Nya s a c h w amobedo e kom duong' mar lochkendo ne Nya r o m b o."

1 1M a l a i ke duto nochung' ko lworo ko mduong' kendo ko lworo jodongo kod gikmangima ang'wen. Ne gikulore piny enyim kom duong’ mi negi dendo Nya s aye.1 2Ka giwacho niya,

"Amin! Pak gi duong' kod rieko gierokamano gi luor kod teko gi nya l oobedni Nyasachwa, nyaka chieng'.A m i n !

1 3Eka achiel kuom jodongogo nopenjan i ya, "Jogi morwakore gi lewni mara c h e r egin ng'a gini, to bende gia kanye?" 1 4An ton a dw o ke ni, "Jaduong' in e ma ing'eyo, ana k i ya." Eka nowacho ni, "Jogi e jomaowuok koa e sand mager; giselw o ko kand-h egi matar gi remb Nya r o m b o. 1 5Ma,

" e m o m i yo koro gin e nyim kom duong'mar Nya s aye, ka gitiyone odiechieng' giotieno ei Hekalune; to Jalno mobet ekom duong' noumgi ko r i e yo hemamare kuomgi. 1 6Kech ok nokagi nga n g 'kendo; kata riyo ok nomak gi ke n d o.Chieng' ok norieny kuomgi kata lietmoro mager ok nowang'gi. 1 7N i m a rN yarombo mobedo e kom loch marN ya s aye nobed jakwadhgi; notelnigiko t e r ogi e sokni mag pi ngima. ToN ya s aye noy we pi wang' gi duto."

Alama Mar Abiriyo Gi Tap Wa n g ' oUbani Molos Gi Dhahabu.

8 Kane oyawo kido mar ab i r i yo, polonoling' thi kuom kinde ma dirom nus

303 FWENY 8:1

s a a .2Eka naneno malaike ab i r i yo mochun-

go e nyim Nya s aye, kendo nomigi tungeab i r i yo.

3Malaika moro machielo, nobirom o c h u n go but kendo mar misango, ko t-ing'o tap ubani mar dhahabu. Nomiyeubani mang'eny mondo ochiw, mag i njomaler duto e wi kendo mar misangomolos gi dhahabu manie nyim ko mduong’. 4Iro mar ubani moting’o lemom ag jomaler nodum kadhi malo e nyimN ya s aye koa e lwet malaika. 5B a n g ' emalaika nokawo tap ubani, mi opong'e gimach moa e kendo mar misango, ekanobole e piny. Bang' mano polo noriadorem atek, kendo omoor komil malich, ke n d opiny noyiengini.

Tu r u m b e t a6Eka malaike ab i r i yo mane nigi turu m-

beta ab i r i yogo ne oikore goyo turu m b e t a-go.

7Malaika mokwongo nogoyo turu m b e-t a n e, to pe gi mach mokikore gi remo em a n owuok, kendo nowitgi e piny. To bat hpiny moromo achiel kuom adek now a n g ' ,yien bende marom kamano nowang' gilum mang’ich duto nowang'.

8Malaika mar ariyo nogoyo turu m b e-t a n e, mi gima chalo got maduong', ma lielgi mach, nowiti e nam. To bath nammoromo achiel kuom adek nolokore remo,9m o m i yo achiel kuom adek mar gikmangima manie nam notho, kendo achielkuom adek mar yiedhi manie namn o ke t h i .

1 0Eka malaika mar adek nogoyot u rumbetane mi sulwe maduong' malielka toch nolwar oa e polo, nolwar kuomachiel mar adek mag aore, kendo kuomsokni duto. 1 1Nying sulweno en, "GimaKech," kamano bende achiel kuom adekmar pi nolokore makech, kendo pigem a ke c h go nomiyo ji mang'eny notho.

1 2Kendo malaika mar ang'wen nogoyot u ru m b e t a n e, mi achiel kuom adek marchieng' gi achiel kuom adek mar due, ko d

mar sulwe bende, notimo mudho, to achielkuom adek mar odiechieng' gi otieno noti-mo mudho.

1 3Bang'e nang'icho mi awinjo ongom a h u yo e kor polo kaywak matek niya ,"Lit! Lit! Lit ni joma odak e piny, nike c ht u rumbeta modong' ma malaike adek birogoyo.

9 Eka malaika mar abich nogoyot u rumbeta, mi naneno sulwe moro

mane oselwar e piny koa e polo. Sulwe n one omi kifungu mar Bur matut Maongeg i ko n e. 2Kane oyawo Burn o, yiron owuokie machalo gi ich mach maduong'.Yirono moa e bu rno noimo chieng' ko dboche polo molokore marateng’. 3Ke n d ob o n yo nowuok e yirono mopiyo e piny, tonomigi teko machalo gi teko thomonimanie piny. 4To nokwergi ni kik gike t hlum manie piny kata gimoro mang'ichk ata yien, to ginyalo mana hinyo jogomaonge gi kido mar Nya s age e lendawe n g egi. 5Ne ok omigi teko mar negogi tonomigi thuolo mar sandogi kuom dwe c h eabich. To rem mane jogo oyudo ne chalgimano miyudo ka thomoni okayo dhano.

6E ndalogo ji nodwar tho, to okginiyude; ginigomb mondo githo to thonoring-gi.

7B o n yogo ne chalo gi farese moikore nilwe n y. E wigi neg i r w a ko gik machalo giosimbo mag dhahabu, to lend wang'gi nechalo gi lend wang' dhano. 8Yie wigi nechalo gi yie wi mon, kendo lekegi ne chalogi leke sibu o c h e. 9Ne girwako gilwe n ym ag akor machalo gi akor mar nyinyo, tobu o m b egi ne goyo ko ko mana ka faresemang’eny kendo ka geche miywayo kad-h i yo e lwe n y. 1 0N egin gi yiwgi make c h okaka thomoni ke c h o, to e yiwgigo negin git e ko mar sando kag i k ayogo ji kuom dueyeabich. 1 1Ruodh-gi motelo nigi en malaikamar Bur Matut Maonge gikone manyingem i l u o n g ego gi dho Hibrania en Abadon,to gi dho Grik en Apolion.

1 2M a s i ra mokwongo osekadho, tomasiche ariyo mamoko pod biro.

304FWENY 8:2

1 3Bang' mano malaika mar auchieln ogoyo turu m b e t a n e, mi nawinjo dw o lmoa e tunge mag kendo mar misango mard h a h abu manie nyim Nya s aye. 1 4E k aduolno nowacho ni malaika mar auchielman gi turumbeta niya, "Gony malaikea n g ' wen motue gibed thuolo gia e aoramaduong' mar Yu f rat e." 1 5To nogo n ym a l a i ke ang'we n - go mane oseiki ni saa-nogi odiechiengno kod dueno gi higa n o,mondo gineg achiel kuom adek mar jid u t o. 1 6Kwan mar jolweny moidho faresene oromo tara mia ariyo. Ne awinjo karkwan-gi.

1 7To farese gi joithgi mane aneno ef wenynano ne chalo kama: joma noidhog in o r w a ko akor mag nyinyo makwarkamach, kendo mambulu molil, ko dratong’ gwe n o. Wi faresego ne chalo gi wis i bu o c h e, to mach gi yiro kod pilni machne wuok e dhogi. 1 8Masiche adekgo magmach, yiro kod pilni mag mach manew u o ke dho faresego nonego achiel kuom adekmar kwan ji duto. 1 9Te ko mane faresegon i go ne nie dhogi kendo e iwgi nikech iwgine chalo gi thuonde, man gi wiye ma gike-c h ogo ka gihinyogo ji.

2 0To joma odong' mane masichego o ko n ego, pod ne ok oloko chunygi oa kuomgik mane giloso kendo gichueyo gi lwe t g i ;kendo ok giwe yo lamo jochiende ginyiseche manono molos gi dhahabu gifedha kod mula gi kidi kod bao, ma gin gikmaok nen kata winj wach, kata wuotho.2 1Bende ne ok giloko chunygi ka giwe yonek, kata timbe juok kata terruok kata kuomane gibedo ka gitimo.

Malaika Gi Kitabu Matin

10 Eka naneno malaika machielom a rat ego, kabiro kolor oa e polo.

Ne orwakore gi boch polo ka ndanyaoumo wiye; wang'e nechal gi chieng',kendo tiendene ne chalo gi sirni makaknika mach. 2Ne oting'o kitabu matin moel elwe t e. Nonyono nam gitiende ko ra c h w i c h ,to tiende ma ko racham nonyo n ogo piny,3kendo nokok gi dwol maduong' machalo

ka sibuor maru t o. Bang' ko s e kok kamanoto duonde mor polo ab i r i yo now u oyo. 4Tokane mor polo ab i r i yogo osew u oyok a m a n o, ne adwaro ndiko gima giwacho,eka nawinjo dwol moro moa e polo maw a-chona niya, "Kik indik gima polo ab i r i yo-go osewacho to ling'go ei chunyi."

5Eka malaika mane aneno ko n yo n onam kod piny cha noting'o bade ko ra c h-wich kochomo polo.

6Kendo nokuong'ore gi nying' Ja lmangima nyaka chieng', jal manochueyopolo gi gigo duto manie iye, gi piny gi gikm o ko duto manie iye, kod nam gi gikm o ko duto manie iye kowacho niya, "Dekomoro ok nochak obedie ngang'! 7To en d a l o n o, ma malaika mar ab i r i yono nogot u ru m b e t a n e, eka wach mopondo marN ya s aye nochopi, mana kaka nonyisojotichne ma jonabi."

8Bang' mano dwol mane aw i n j ok aw u oyo koa e polo cha ne ochako wuoyokoda kendo kowacho niya: "Dhiyo, ikawk i t abu moel manie lwet malaika monyo n onam kod piny."

9O m i yo ne adhiyo ir malaikano, ke n d om a k w aye mondo omiya kitabu mat i n n o.To nowachona ni, "Kawe, mondo ichame.Obiro bedo makech e iyi, to e dhogi nobedmamit ka mor kich." 1 0Eka nakawo kitabum atinno manie lwet malaikano, mia c h a m e, ne omit e dhoga ka mor kich tokane asechame nobedo makech e iya .1 1Bang'e ne owachna kendo niya, "Nya k aichak ikor wach kuom ogendini mang'eny,gi pinje kod dhok ma ji wacho gi ruodhi."

Joneno Ariyo

11 Eka nomiya modi machalo gi luthmar pimo; kendo nowachna niya ,

"Aa malo idhiyo ipim Hekalu marN ya s aye kod kendo mar misango, ke n d oikwan joma lemo kanyono! 2To iwe larum a o ko manie nyim Hekalu kik ipime,n i kech osemiye Ogendini, kendo gibiron yone gi tiendegi kag i ketho Dala Malerkuom dueye piero ang'wen ga r i yo. 3Toabiro miyo jonenona ariyo morwakore gi

305 FWENY 11:3

gunia teko, kendo ginihul wach Nya s ayekuom ndalo alufu achiel gi mia ariyo ko dpiero auchiel. 4M agi gin e yiende ariyom ag Zeituni, kod rachung teyni ariyomochung' e nyim kom Ruodh piny. 5Kan g ' ato moro amora dwaro hinyogi, tomach wuok e dhogi mat i e ko wasikgi.Mano e kaka ng'ato moro amora mad-waro hinyogi notho. 6Jogi nigi teko marloro polo mondo koth kik chue e ndalo magihuloe wach. To bende gin gi teko marl o ko pi obed remo kendo kelo tuocheyembe mopogore opogore e piny e kindem o ra amora mag i dw a r o.

7To ka gisetieko hulo wach gi, ondiekm awuok Bur Matut maonge giko n en o ked kodgi, mi nologi kendo negog i .8R i n gr egi noriere ko r i yo e yo mar dalam a d u o n g ' n o, ma iluongo gi ngero Sodomkod Misri, dalano e kama nog u r i eRuodhgi. 9To ji moa e ogendini duto gidhoudi, kod dhok duto ma ji wacho gipinje duto, norang ringr egi kuom ndaloadek gi nus, kendo ok giniyie mondo oy i k-gi. 1 0Ji duto modak e piny nogo siboikuom thogi, ka gimor kendo gimiyo r ec h i w o, nikech jonabi ariyogo nosebedokasando ji modak e piny.

1 1To bang' ndalo adek gi nus muchngima mar Nya s aye nodonjo e igi, mi negichung' gi tiendegi, kendo luoromaduong' nomako joma ne onenog i .1 2Bang' mano negiwinjo dwol maduong’koa e polo kawachonigi niya, "Biuru maloka!" Mi ne gidhiyo e polo malo ei bor polom o u m ogi, ka wasikgi nenogi.

1 3Gi e saa nogo piny noyiengni mat e k ,mi bath dalano achiel kuom apar nomuko-re mogore piny, kendo ji alufu ab i r i yonotho e yiengni mar pinyno to jomanodong' nobwok malich, kendo neg i m i yoN yasach Polo duong'!

1 4M a s i ra mar ariyo osekadho, neuru ,m a s i rano mar adek biro biro piyo.

Turumbeta Mar Abiriyo 1 5Eka malaika mar ab i r i yo nogoyo

t u ru m b e t a n e, to dwonde moko noko k

m atek ei polo, kagiwacho niya: "Loch mar pinyni koro osedoko marRuodhwa kendo mar Kristo, ke n d oenolochi nyaka chieng'."

1 6To jodongogo piero ariyo ga n g ' we nmane obedo e ko m b egi mag duong' enyim Nya s aye, nokulore piny auma ke n d one gidendo Nya s aye, 1 7Ka giwacho niya:

" Wagoyoni erokamano, aa Ru o t hN ya s aye Manyalo Gik Moko Duto!In Mantie, kendo mane nitie, nike c hi s e k awo teko mari maduong', mikoro ichako locho. 1 8N y i ego nomakopinje mag ogendini, to koro mirimbio s e c h o p o. Kinde osechopo mar ng'a-do bu ra ne jomotho, kendo chiwomich ni jotichni ma jonabi, gi jog imaler kod jogo moluoro nyingi,j o m atindo gi jomadongo. Ke n d ot i e ko jogo maketho piny."

1 9Eka Hekalu mar Nya s aye noyaw ep o l o, kendo Sandug Muma nonenore eiHekalu; to mil polo marieny mager gir i a d ruok, ko ko kod mor polo gi yiengnimar piny nobetie kod pe nochue mang'eny.

Dhako Kod Thuol Malich

12 Bang’ mano ranyisi malichnonenore ei polo: ne en dhako

m o r w a kore gi chieng', to due onyono et i e n d e, kendo wiye nosidhie osimb sulweapar ga r i yo. 2Ne en-gi ich, kendo noy w a kka en girem nikech muoch ne kaye ko d-waro nyuol. 3Eka ranyisi machielo bendenonenore ei polo: ne en thuol mang'ongo,makwar man-gi wiye ab i r i yo kod tungeapar gi osimbo ab i r i yo mosidhi e wiyeg e4I we noy we yo achiel kuom adek mars u lwe manie polo mi opudho kendo ow i t o-gi e piny. Thuol malichno nochungo nyimd h a kono mane chiegni nyuol, mondoocham nyathine ko s e n y w o l e. 5D h a ko n ononywolo nyathi ma wuowi, nyat h imadichwo mabiro locho korito ogendni giludh nyinyo. To nyathineno noy u d h imoter malo ir Nya s aye e kom duong'ne.

306FWENY 11:4

6D h a kono noringo modhiyo e thim kumane Nya s aye oselosone kama nibiro riteekuom ndalo alufu achiel gi mia ariyo ko dpiero auchiel.

7Eka lweny nochakore e polo. Mikael gim a l a i ke mage nokedo gi thuol malichno,to thuondno gi malaike mage bende noke-do kodgi. 8To thuol ne onge teko moromo,mi nologi kendo ne oriembgi kargi e polo.9Eka thuol malichno nowit modire mwaloe piny, thuol mang'ongo machon miluon-go ni Jachien kata Satan, mawuondo pinyngima. Nowite modire e piny, kaachiel ko dm a l a i ke mage bende.

1 0Eka ne awinjo duol maduong' moa ep o l o, kawacho niya,

" Koro warruok giteko ko dp i n y ruodh Nyasachwa, gi loch marKristo osechopo. Nikech Ja h a n gj owe t ewa, mahango n egi e nyimN yasachwa odiechieng' gi otieno,o s ewit modir e piny. 1 1To ne giloyegi remb Nyarombo kendo gi Wa c hN ya s aye mane gihulo, bende ne okgihero ngimagi ahinya mane nya l om i yo giluor tho. 1 2E m o m i yo moru-ru un polo, kod joma odak eiye! Tomano kaka nobed malit ne piny ginam, nikech Jachien oselor obiro iru !En gi mirima mager nikech ong'eyoni odong'ne mana ndalo mat i nke n d e."

1 3To kane thuol malichno oneno ni ose-wite modire e piny, ne olawo dhako maneonywolo nyathi ma w u owi cha. 1 4D h a ko n onomi bu o m b e a r i yo mag ongo maduong'mondo ohugo ochopgo kama nolosnethim, kuma ne idhi ritee kuom higni adekgi nus kama thuol ok nenyal chopoe ire.1 5Eka thuol nong'ogo pi moa e dhog emamol ka aora mondo oy u ogo dhakono giapaka mamol. 1 6To piny noyawo dhog e,momodho pi duto mane thuol ong'ogo n o,mi noko n yo dhako n o. 1 7Eka thuolm a n g ’ o n gono ne okecho gi dhako n o, nod-h i yo mondo oked gi nyithind dhako n omodong', morito chike Nya s aye ke n d o

o s i ko motegno kahulo wach Yesu.

13 Kendo thuol nochung' e dho nam.

Ondiegi Magalagala Owuok E Nam Eka naneno ondiek moro maga l aga l a

k awuok aa e nam. Ne en gi tunge aparkod wiye ab i r i yo. To nosidho osimbo apare tungeg ego, kendo wich ka wichnondikie nying marach maya n yoN ya s aye. 2Ondiek mane aneno ne chalo gikwach, to tiendege ne chalo tiende dubu ,kendo dhoge ne chalo gi dho sibu o r. Tothuol mang’ongono nomiyo ondieg i n ot e kone gi kome mar duong' gi lochned u t o. 3Achiel kuom wiye ondiek maga l a-galano mar tho ne nenore ka gima ne nigiadhola malich to adholano malich martho nosechango. Jopiny mangima nohumn o n o, kendo negiluwo bang' ondieg i n o.4To ji nolamo thuol mang’ongono nike c hn o s e m i yo ondiek malichno tekone ow u o nkendo negilamo ondiek malichno kagipenjo niya. "En ng'ano machal giOndiek malich?" Ere ng'ato ma nya l okedo kode?"

5Ondiegi malichno nomi dhok marwacho weche mag sungruok kod ayany,kendo ne oyiene bedo gi loch kuomd u e ye piero ang'wen ga r i yo. 6E k an o c h a ko wuoyo koya n yo Nya s ayekendo koketho nyinge kod kar dakne,kaachiel gi joma odakie polo. 7Bendenomiye teko mondo oked gi jomalerm ag Nya s aye kendo ologi benden o m i ye loch kuom dhoudi duto, giogendini kod dhok duto miwacho gipinje duto.

8Ji duto modak e piny biro lamo ondiekm a l i c h n o, jogo ma nyinggi ok ondiki ek i t abu mar ngima mar N ya r o m b om a n oyang' chakre chwech p i n y.

9N g ' at man-gi it, mondo owinji! 1 0Ka ng'ato onego otue to tuejno ema

n o d h i ye. Kendo ka ng'ato onego negi gil i gangla, liganglano ema noneg ego.

Ma dwaro bedo jakinda modhil kod yiem o t egno kuom jotich Nya s aye moyiedhi.

307 FWENY 13:10

Ondiek Malich Moa E Piny 1 1Eka naneno ondiek malich

machielo kawuok ei piny. Ne en gitunge ariyo machalo gi mar nyarombo,to now u oyo kaka thuol mang’ongo.1 2N o t i yo gi teko duto mar ondiekmalich mokwongo ka en e nyimondiegino. Eka nomiyo piny gi ji dutomodak eiye olamo ondiek malich mok-w o n go n o, ma wiye ne nigi adholamalich manogo lero mar thonosechango. 13Notimo honni madongoma kata mana mach nomiyo lor a epolo, kabiro e piny ka ji duto neno.14To nowuondo ji modakie piny, nikechhonni mane omiye teko mondo otim enyim ondiek malich mokwongo. Neogolo chik mondo gilosi gima ket mai m i yogo duong' ondiek malichmokuongo mane ohiny gi ligangla took otho. 15Nomiye teko mondo omigima ket mar ondiek malich mokwon-go muya, mondo owuo kendo onenijogo duto mane otamore lamo gimaketno onegi. 16Bende nochuno ji duto,j o m atindo gi jomadongo jomwandukod jochan, wasumbini gi joma nithoulo, mondo oket alama e lwetegi mako rachwich kata e lenda we n g eg i .17Mondo omi ng'ato ang’ata kik ng’iewkata uso gimoro amora, makmana kaen gi alamano ma en nying ondiekmalichno kata kwan mar nyinge.

1 8To ng'eyo tiend wachni dwaro rieko,N g ' at man gi ng’eyo matut, mondo okwannamba mar ondiek, nikech nambano enmar nying dhano. Nambano en miaauchiel gi piero auchiel gauchiel.

Nyarombo Gi Ji Alufu Mia AchielPiero Ang'wen Gang'wen (144,000)

14 Eka ne ang'icho kendo nanenoN yarombo kochung' e wi Got

S ayun. To ne en kod ji alufu mia achiel gipiero ang'wen ga n g ’ wen kendo nyingeowuon gi nying Wuon mare nondik elenda we n g egi. 2Kendo ne awinjo dw o lmoro moa e polo ka mor ka mor pi aora

m a r i n go matek kendo ka mor mar polo.Dwolno mane awinjo ne chalo gi jothumbe mag nyatiti magoyo nyatiti. 3Tone giwero wer manyien ka gichungo enyim kom duong', kendo e nyim gikmangima ang'wen kod jodongogo. Bendene onge ng'ato mane nyalo puonjore we r owendni makmana ji alufu mia achiel gipiero ang'wen ga n g ' wen (144,000) manegin joma nores koa e piny. 4Jogi e joma neok odw a n yore gi mon, to ne giritorem a l e r. Giluwo bang' Nyarombo kamoroa m o ra modhiye. Nong’iewgi koa kuom jikendo mobedo kaka olembe mokwongochiek michiwo ni Nya s aye kod Nya r o m b o.5Miriambo ne ok owuok e dhogi, giongegi ketho moro amora.

Malaike Adek 6Eka ne aneno malaika moro ka huyo e

kor polo. Ne en gi Wach Maber mochwe r ema olando ni ji duto modak e piny: ne pinjed u t o, gi dhoudi duto kod dhok duto giogendini duto. 7N o kok gi dwol maduong'kowacho niya, "Luoru ru Nya s aye ke n d om i ye u ru duong', nikech saa ma ong'adoebu ra osechopo! Lamuru Jal mane ochueyopolo gi piny, kod nam gi sokni mag pi." 8E k amalaika mar ariyo nobiro kowacho niya ," Yaye! Babulon Dala Maduong' osep o d h opiny! Osepodho Piny! En e dhako cha maneo m i yo ogendini duto omadho divai mar mermar terru o k n e. 9Bang' mano, malaika maradek nobiro bang'gi kowacho gi duolmaduong' niya, "Ka ng’ato ang'ata olamoondiek malich kod gima ket ko d e, ke n d oondikne alama e lenda wang’e kata e lwe t e,1 0n g ' at n o, bende, nyaka nomadh divai marmirimb Nya s aye, moseol mopong' thichg i t e ko moo ei kikombe mar mirimbe.N oyud sand ei mach makakni e nyim malai-ka maler, kendo e nyim Nya r o m b o. 1 1Toyich mach mar sandgino dhi malo nya k achieng'. Jogo malamo ondiek malich ko dgima ket ko d e, kata jogo mondiknegi alamamar nyinge, ok noyud yueyo odiechieng’k ata otieno. 1 2Ka eri ema kinda kod dhil marj o m a l e r, mag Nya s aye dw a r o r e, jogo marito

308FWENY 13:11

c h i ke mag Nya s aye, kendo osiko koyie kuomYesu.

1 3Eka nawinjo dwol moa e polo kaw a-cho niya, "Ndik ni, Chakre kaw u o n o n i ,j ogo gin johawi matho ka gin ei Ruoth!"

Roho bende wacho ni, "Ee, gin johaw ia d i e r, nikech giniyue kuom tichgi mat e k ,nimar timbegi noluwgi."

Keyo Mar Piny 1 4To ne ang'icho, mi naneno e nyima

bor polo mara c h a r, to ewi bor polono nenitie ng'ama obetie "machalo gi wuodd h a n o." Nosidho osimbo mar dhahabu ew i ye, kendo ne oting'o pala mabith marke yo e lwe t e. 1 5Eka malaika machielon owuok oa e Hekalu kaluongo gi duolmaduong’ jal mobedo e bor polono niya ," Kaw pandi mar ke yo mondo ike, nike c hsaa mar ke yo osechopo, nimar cham maniep i n y, osechiek." 1 6O m i yo jal mane obet ebor polo notiyo gi pande mar ke yo e piny,mi nokayo piny ka cham.

1 7To malaika machielo nowuok oa eHekalu manie polo, en bende ne en gi palam abith mar ke yo. 1 8Eka malaika morom a c h i e l o, mane nigi teko kuom mach,nobiro kowuok e kar kendo mar misangokendo nolw o n go gi dwol maduong’ jalnomane nigi pala mabich mar ke yo now a-chone niya, "Kaw pandi mabithno marke yo mondo ikago olemb mzab i bu magp i n y, nikech olembege ochiek ahinya ! "1 9O m i yo malaikano notiyo gi pande marke yo e piny, ne okayo olembe mzab i bukendo noke t ogi kar biyo mzab i bumaduong' mar mirimb Nya s aye.2 0O l e m b ego ne obi kinyo n ogi gi tielo ekar bichono e pap oko mar dala, to remonochuer kamol kawuok kar bichono,mochopo mabor moromo kilomita miaadek koa e dala, to tut remono ne nya l oromo mita achiel gi nus.

Malaike Abiriyo Makelo MasicheAbiriyo

15 Eka ne aneno ei polo ra n y i s imachielo malich ahinya: Ne aneno

M a l a i ke, ab i r i yo, moting'o masiche ab i r i yom ogik nikech kuomgi mirimb Nya s ayeochopo kare. 2Ne aneno gima chalo nammar glas moru gi mach to e bathe kanyone aneno joma oseloyo ondiek malichnokod kido machalo kode to gi namba marnyinge ko-chung’. Ne giting’o nyat i t imane omigi gi Nya s aye, 3ka giwero we n dMusa jatich Nya s aye gi wend Nya r o m b okama:

" Yaye; mano kaka tijeni dongokendo lich aa Ruoth Nya s ayeM a n yalo Gik Moko Duto. Yoreni nikare kendo gin adiera, Aa Ru o d hogendini manyaka nene. 4En ng'amaok nyal luori aa Ruoth, maok nya lm i yo nyingi duong'? Nikech in ke n d iema iler, ogendini duto nobi nyimimondo olami, nimar timbeni makareo s e f we n yore rat i r o. ”

5Eka-ne ang’iyo mi aneno ka Hekalumar Hemb Rapar oyawore e polo.6M a l a i ke ab i r i yo moting’o masiche ab i r i yon owuok e hekalu. Ne giru a kore gi lew n imaler mapakni kendo manyilni to neg i t we yo kamba mar dhahabu e ko r g i .7Achiel kuom gik mangima ang'wen ka neo m i yo malaike ab i r i yogo tewni ab i r i yom ag dhahabu mopong', gi mirimbN ya s aye, Nya s aye mosiko nyaka chieng'.8Hekalu ne iye opong' gi iro moa e duong'maler mar Nya s aye kod teko n e. To ongeng'ama ne nyalo donjo ei hekalu kapokmasiche ab i r i yo mag malaike ab i r i yogoo ru m o.

Tewni Abiriyo Mag Mirimb Nyasaye

16 Eka ne awinjo duol maduong'k a kok koa ei hekalu kaw u oyo gi

m a l a i ke ab i r i yogo kawachonigi niya" Koro dhiuru, mondo upuk tewni ab i r i yomopong' gi mirimb Nya s aye e piny."

2Malaika mokuongo nodhi mopuko t a p ee piny, mi adhonde malich mang'uem a rach ne omako ji duto mane nigi alamamar ondiek malich kendo mane lamo gimaket ko d e.

309 FWENY 16:2

3Malaika mar ariyo noolo tape e nembemi pi nembegi nolokore machal rembn g ' at motho, kendo gik mangima dutomodak e nembego ne otho.

4Malaika mar adek noolo tape e aore gisokni mag pi kendo pigegi ne oloko r er e m o. 5Bang'e ne awinjo malaikamochung’ne pige kawacho niya:

"In kare kuom kelo kumgi, AaNg'ama ler mantie bende mane nitie,n i kech iseng'ado bu ra kare; 6n i m a rj ogi ne osechwero remb jogi maler,gi jonabi, mane onegi to ko r oi s e m i yo gimadho remo mana kakaowinjore kodgi."

7Eka ne awinjo duol kawuok e ke n d omar misango kawacho niya,

"Ee Ruoth Nya s aye Manyalo GikM o ko Duto kumni nikare kendo ginadieri."

8Malaika mar ang'wen noolo tape ewang’ chieng’ mi chieng' nomi teko marwang'o ji gi mach mag e r. 9Liet mager marchieng' now a n g ' ogi to ne gidhi nyimemana giya n yo nying Nya s aye man gitekomar geng'o masichego, kendo ne gitamorehulo richogi mondo gimiye duong’.

1 0Eka malaika mar abich noolo tape ewi kom duong’ mar ondiek malichno, topiny ruodhe nolokore mudho. Ji nokayol ewgi nikech rem malit mane gin-go1 1kendo ne giya n yo Nyasach polo nike c hrem mane gin-go gi adhondegi; to kat akamano ne gitamore lokore kuom richomane gisetimo.

1 2Bang'e malaika mar auchiel noolotape e aora maduong' mar Yufret, mi pigenoduono mondo yo olosre ni ruodhi manebiro koa yo wuok chieng'. 1 3Eka nanenojochiende adek machalo og we n d e, negiwuok e dho Thuol maduong’ kendo edho ondiek malich kendo e dho Ja n abi marm i r i a m b o. 1 4Gin chunje mag jochiendem atimo timbe honni kendo gidhi ir ru o d-hi duto mag piny ngima mondo gichokgini lweny ma nobedie chieng' maduong’

Mar Nya s aye Manyalo Gik Moko Duto. 1 5" N e u ru! Abiro ka jakuo! Ng'at n o e n

j a h awi ma nonwang’ kaneno kendo mao r w a ko lepe mondo wiye kik kuodi kaoyude duk.

1 6Bang' mano chunjego nochoko ru o d-h i go kanyakla kama iluongo gi dhoH i b rania ni Arm agedon.

1 7Kendo malaika mar ab i r i yo bendenoolo tape e yamo; eka duol maduong'n owuok koa ei Hekalu e nyim ko mmaduong' mar loch kawacho niya ,"Osetimore!" 1 8Bang’ mano, ne nitie milpolo makakni, koriadore kod mor polo giyiengni malich mar piny. Piny noy i e n g n im atek mapok oyiengni kamano nyaka aachuech dhano. Adiera chutho ne en yieng-ni mar piny marachie moloyo. 1 9D a l amaduong' nobarore mopogore didekkendo mier madongo mag pinje og e n d i n in o m u kore mogore piny. Nya s aye noparoB abulon dala maduong', mi ne omiyek i kombe mopong' gi divai mar mirimbem ag e r. 2 0Chula ka chula nolal nono ke n d ogode duto bende nolal kamano. 2 1Pem a d o n go dongo ma pek moro ka morodirom kilo piero abich, noa e polo mogoyoji. To ne giya n go Nya s aye nikech masichp e n o, nimar ne en masira marach, moloyo!

Dhako Mobet Kuom Ondiek Malich

17 Eka achiel kuom malaike ab i r i yomane nigi tewni ab i r i yo nobiro

i ra, mowachona niya; "Bi mondo anyisikum mar jachode maduong' mobet ew ipige mang'eny. 2En ema ruodhi mag pinynoterore ko d e, kendo ji duto modak e pinybende osemadho divai mar terruokne mio m e r."

3Bang'e malaika nokawa kapong' giRoho kendo otera e thim. Ekanyo n onaneno dhako moro koidho ondiek malichm a k w a r, ma dende duto nochadhore ginyinge mag aya n y, kendo ne en gi wiyeab i r i yo kod tunge apar. 4D h a kono nor-w a kore gi lewni maralik gi makwar, ke n d onolichore gi dhahabu kod kite mab e yom a n e n gogi tek gi lulu. To noting'o e lwe t e

310FWENY 16:3

k i kombe mar dhahabu, mopong' gi gikm o dw a n yore kod timbe mochido mag ter-ru o k n e. 5Kendo nyingni nondik e lendawang’e niya:

" H O N O, BABU LON MADUONG'MIN JOCHODE DUTO, KENDO MINGIK MODWA N YORE MAG PINY."

6Bende ne aneno dhakono komer giremb jo-maler mag Nya s aye, remb jogomane ohulo ni Yesu e Ruoth. Kane AneneNe Awuoro Ahinya.

7Eka malaika cha nopenja ni, "Ere gimao m i yo iwuoro kamano? Abiro nyisi tiendwach mopondo mar dhakono kod marondiek malich moidho gi wiye ab i r i yo ko dtunge apar. 8Ondiek malich mane ineno,yande nitie, to tinde oonge kendo obirowuok oa e Bur Matut Maonge Gikone kao d h i yo e kar ke t h ru o k n e. Ji duto modak ep i n y, ma nyingegi ok ondiki e kitap ngiman yaka aa chakruok mar piny nowuor kagineno ondiek malichno, nikech ya n d eentie to tinde oonge, to nochak oduog i -ke n d o.

9" N g ' e yo tiend wachni dwaro parom atut man-gi rieko. Wi ye ab i r i yogo gingode ab i r i yo ma dhakono obetie. 1 0Tobende gin ruodhi ab i r i yo. Ma abich kuom-gi osep o d h o, to achiel pod nitie, tomachielo pod ok obiro; to kapo ni obiro tonobedi kuom thuolo mabor mat i n .1 1Ondiek malichno ma yande nitie, totinde oonge, en ruoth mar ab o r o. Bendeen achiel kuom ruodhi ab i r i yogo, ke n d oo d h i yo e kar ke t h ru o k n e.

1 2Tunge apargo mane ineno, gin ru o d-hi apar ma pok oyudo pinyruoth to ibirom i yogi teko mar locho kuom saa achielke n d e, kaka ruodhi kaachiel gi ondiekm a l i c h n o. 1 3Gin duto gin gi paro achielkendo ginichiw tekogi kod lochgi niondiek malichno. 1 4G i n i ked gi Nya r o m b o,to Nyarombo nologi nikech en e Ja d u o n g 'mar jodongo, kendo Ruodh ruodhi, toj ogo manobed ko d e, gin joge moluongi,j o m oyier gi jogo maluwe ga d i e ra . ”

1 5Eka malaikano nowachona niya ," P i g ego mane ineno ma dhako ma jachodeo b e d o e, gin ji gi ogendini mang’eny ko ddhout pinje gi joma wacho dhokm o p ogore opogo r e. 1 6To ondiek malichnogi tunge apargo mane ineno biro bedom ager kod dhakono ma jachode.G i n i h i n ye k ag i t i e ke kendo we ye duk;ginicham r i n g e, ma giniwang'e te gi mach.1 7Nimar Nya s aye oseketo e chunyg imondo gitim gima odwaro ka gimiyoondiek lochgi mondo olochi, nyaka wachN ya s aye ochopi. 1 8D h a kono mane inenoen e dala maduong’ man gi loch kuomruodhi mag piny."

Babulon Opodho

18 Bang’ mani ne aneno malaikamachielo kalor piny aa e polo. Ne

en gi teko maduong', kendo lerne nem e n yo piny. 2N o kok gi dwol maduong'kowacho niya,

" Yaye! Babulon dala maduong' ose-podho! Osepodho! Osedoko kar dakmar jochiende, kendo odoko gundama chuny duto mochido odakie,kaachiel gi winy duto makelo luorogi mago maok ler makuero. 3M a n oosetimore nikech ogendini e pinjeduto osemadho divai mar neko magt e rru o k n e, Ruodhi mag pinyoseterore ko d e, kendo jo-ohala magpiny bende osedoko jomwandun i kech ohala ma ngimane oyo m b o r emane odhialorego. ”

4Eka nawinjo dwol moro machielo moae polo kawacho niya:

"Un joga, wuog u ru ua kuome,mondo kik ubed achiel kode er i c h o n e, mondo omi kik unwang'm a s i c h e n e, 5n i kech richone osebi-wore mochopo e polo malo, ke n d oN ya s aye koro oseparo timbenem a m o n ogo. 6T i m n e u ru kaka oseti-mono! Medneuru nya d i r i yo kuomgik ma osetimo! Losneuru mat h n emane omiyo ji e kiko m b e n e

311 FWENY 18:6

n ya d i r i yo. 7M i ye u ru sand kod ywa-gruok mang'eny marom gi duong'kod dhialruok mar ngima moyo m-bore manodakie kendo manomiyo r eowuon. Nosungore kowacho e chun-ye niya, 'Abedo kaka ruoth madhako,ok an chie liel kendo ok ane gimadimi ay w ag ngang'. 8E m o m i yom a s i c h ege chieng’ moro achieln o l oye: masichego gin tho gi ywa-gruok kod kech. Mach now a n g ' ekendo tieke duto, nikech Ru o t hN ya s aye mang'adone bu ra, nigi tekomaduong' moloyo!'

9" To ruodhi mag piny mane oteroreko d e, kendo bedo kode e ngima moyo m-bore noy w age kendo sedo kod nyinge kagineno yiro madum ka ow a n g ' .1 0Ginichung' mabor ka giluoro sandnekendo ka giywak niya,

" To mano kaka lit! To mano kakalit!" Yaye dala maduong’. YayeB abulon; dala maduong' man-git e ko! Ke t h ruokni osechoponi kuomsaa achiel kende!"

1 1" Johala mag piny noy w age ka giden-go, nikech onge ng'at ma nochak ong’iewmwandugi ke n d o. 1 2M w a n d u g i go gin:d h a h abu gi fedha kod kite mab e yo manen-gogi tek gi lulu kod lewni mab e yo, gil ewni maralik, lewni marep r ep kod lew n imakwar gi yien duto madum tik mamit, gigik moko duto molos gi lak liech, gi yienma neng'ogi tek kod molos gi nyinyo, ko dmula kendo molos gi kite mab e yo, 1 3ko dgik moko kaka dalasini gi gik mang'ueng'ar; kaka ubani gi mor wir madum tikmamit kod uvumba gi divai kod morm z ab i bu gi mogo mayom gi ngano ko ddhok gi rombe gi farese gi geche lwe n ykod ringruok gi chunje ji bende.

1 4"Giniwach niya, ‘Olembe ma ya n d ei gombo oserumoni. Mwandugi duto ko dgik mab e yo malombo wang' oselal chutho,ok nibed kodgi kendo ngang’.’ 1 5Jo - o h a l amane ouso gigegi kendo obedo momew o

n i kech gigege nochung' mab o r, ka g i l u o rn i kech sandru o k n e. Giniywagi k ag i d e n go,1 6kendo goyo nduru ka giwacho niya:

“Mano kaka lit! Mano kaka lit, Yayedala maduong' morwakore gi lew n im ab e yo kod lewni marep r ep gi mak-w a r, mapakni gi dhahabu gi kitem ab e yo manengogi tek kod lulu!1 7Mano kaka mwandu mat h o t hkama osekethi motieki kuom saaachiel ke n d e ! ’

" Jotend yiedhi duto, gi jowuoth dutom awuotho gi yiedhi kod jokwang' yiedhigi jogo duto ma loko ohala e nam,ginichung' gichien. 1 8Ka gineno yichedum kowang' gini wach niya: 'Bende nenitie dala moro machalo gi dalamaduong'ni? 1 9G i n i ket bu ru e wigi ke n d ogoyo nduru ka giywak niya:

“Mano kaka lit! Mano kaka lit, Yayedala maduong' Kama ji duto manenigi Yiedhi e nam, nobedo jomao m ewo nikech m w a n d u n e. Manokaka osekethe kendo otieke chuthomana kuom saa achiel ke n d e. 2 0Yayepolo bed mamor kuom ke t h n e. Unjomaler mag Nya s aye gi joote ko dj o n abi, beduru mamor! Nya s ayeoseng’adone bu ra kendo kumen i kech timbe mane otimonu.2 1Eka malaika marat ego nokawo kidi

machalo gi pong' rego maduong', noting'ekendo nobologo e nam, kowacho niya:

"Mana gi gero malich kama, e kakaB abulon dala maduong' nomukikendo ok nonene ngang'. 2 2We n d ej ogo thum nyatiti gi jowe r, kod jogoasili gi jogo tung', ok nowinji e iyikendo ngang'. Kata johala moroa m o ra ok noyud e iyi kendo nga n g ' ,bende dwond pong' marego ok now-inj kendo e iyi ngang'. 2 3Ler mart aya ok norieny kendo e iyi chutho.Dwond wuon kisera gi dw o n dmiaha bende ok nowinj eiyi ke n d on gang'. Jolok ohala magi ne gin jim a d o n go e piny. To pinje duto

312FWENY 18:7

nobaro mokethore nikech wuondnikod timbeni mayore mag juok. 2 4N eoyud kuome remb jonabi gi remb jo-m a l e r, kod remb ji duto mane osene-gi e piny.

Haleluya!

19 Bang' mani, nawinjo gima chalogi ko ko maduong' mar oganda ei

polo kawacho niya: " H a l e l u ya! Wa rruok gi duong' ko dt e ko odok ne Nyasachwa, 2n i ke c hbuchene gin adiera kendo kare.Oseng'ado bu ra ni jachodenomaduong' mane oketho piny gi ter-ru o k n e. Adier Nya s aye osekumen i kech nonego jotich Nya s aye.'

3Eka ne gigoyo ko ko kendo niya: " H a l e l u ya! Iro moa kuome kow a n g 'nodum mochuere manyaka chieng'."

4To jodongo piero ariyo ga n g ' wen gigik mangima ang'wen kande, nopodhopiny auma kendo ma gi dendo Nya s ayemane obedo e kom duong' mar loch.N egiywak niya:

Amin! Haleluya!" 5Eka dwol noa e kom duong' mar loch,

k awacho niya: " Pa k u ru Nyasachwa, un jotichned u t o, un joge moluore, jomat i n d okod jo madongo!"

6Bang'e ne awinjo gima chalo gi ko kooganda mang’eny machalo gi ko ko marpige maringo matek, bende machalo gipolo mamor matek, kawacho niya:

" Ruoth omi duong'! Haleluya !Nimar Ruoth Nya s aye Manyalo GikM o ko Duto, olocho. 7Wabed moilkendo mamor ahinya ke n d ow a m i ye u ru duong'! Nikech kindemar arus mar Nyarombo osechopo,to miahane oseiko r e. 8O s e m i ye lawm aber marep r ep, mapichni ke n d om a l e r, mondo orwaki.

( L aw mab e rno ochungo kar timbemakare mag jomaler.)

9Eka malaikano nowachona ni, Ndikkama: Jogo gin johawi moluongi e chiemba rus mar Nyarombo!' Eka nomedo wachon i ya, "Magi gin weche ma adier magN ya s aye." 1 0Eka napodho piny e tiendemondo alame. To nowachona niya ," N gang'! Kik itim kamano! An bende anmana jatich wadu kaachiel gi jowe t e n imohulo gichir wach kuom Yesu. Nya s ayekende ema owinjore ilam! Wach adiera n omar Yesu e ma kelo koro wach mar jon-abi."

Jaith Faras Marachar1 1Eka naneno polo koyawore ke n d o

naneno faras marachar ko c h u n go e nyimama jaithne iluongo ni Ja rat i r o, ke n d oJa a d i e ra. Ong'ado bu c h ege e yo makarekendo okedo lwe n j ege gi rat i r o.1 2Wengene chalo mach makakni toosimbe mang'eny ni e wiye. En gi nying'mondik kuome, maonge ng'ama ong'eyo,makmana en owuon. 1 3Kendo orwakore gikandho moling' e remo, to nyinge enWach Nya s aye. 1 4Ogend lweny mag polon e l u we, ka giidho farese marachere ke n d oka girwakore gi lewni mab e yo marep r epmarochere kendo maler. 1 5To liga n g l am abith wuok e dhoge ma ochwow ogoogendini manie pinje. Obiro locho ko r i t o-gi gi ludh nyinyo. To enonyon-gi ka jab i-cho mar divai ko t oyo mirimb Nya s ayeM a n yalo Gik Moko Duto kuom-gi. 1 6E ngi nying mondik e kandhone kendo ebamne ni:

RUODH RUODHI, KENDOJADUONG' MAR JODONGO.

1 7To bang'e ne aneno malaika morokochung'e wang' chieng’; nogoyo ko ko gidwol maduong' ne winy duto mane huyoe kor polo niya, "Biuru, uchokru kaachiel ekar chiemo maduong' mar Nya s aye,1 8mondo ucham ringre ruodhi, gi ringr ejotend lweny kod ringre joma rat e ke, gi

313 FWENY 19:18

r i n gre farese kod joithgi kaachiel gi ringr eji duto, joma ni thuolo gi wasumbini, jomatindo gi joma dongo. 1 9Eka naneno ondiekmalichno gi ruodhi mag piny kod og e n-dinigi mag lweny ko c h o kore kaachielmondo giked gi Jalno moidho faras ko dogandane mar lwe n y. 2 0To ne omakondiek malichno kaachiel gi janabi marm i r i a m b o, mane osetimo timbe honni en y i n g e. Honnigo ema ne osew u o n d ogojoma ne oketinigi alama mar ondiekmalichno kendo negilamo gima ket ko d e.Kargi gik moko ariyogi ne owitgi kag i n g i-ma e ataro mar mach maliel mag e r. 2 1Toj og egi mane odong’ noneg gi liga n g l amane owuok e dho jaidh fara s, kendo winyduto nokidho ringr egi.

Higni Alufu Achiel

20 Eka naneno malaika kalor oa ep o l o, koting'o e lwete kifungu mar

Bur Matut Maonge gikone kod nyo r o r omaduong'. 2Ne omako matek Thuolm a d u o n g ’ n o, thuol machon cha, ma enJachien kata Satan, kendo notueye kuomhigni alufu achiel. 3Ne owite e Bur Mat u tMaonge giko n e, kendo nolorone modi-none e iye, mondo kik ochak ow u o n dogendini mag pinje ngang' nyaka hignialufu achielgo rum. To bang'e nogo n yemondo obed thuolo kuom kinde matin.

4Bang' mano, ne aneno kombe magloch, ma joma ne obet e ko m b ego nosemit e ko mar ng'ado bu ra. Bende ne anenochunje joma ne ong'ad wiyegi nikech wachyie margi motegno mane gihulo kuomYesu kendo wach Nya s aye mane gilando.Jogi ne ok olamo ondiek malichno kat agima ket kode kendo alama mare ne oko ket e lenda we n g egi kata lwe t egi. Neg i d o ko mangima kendo negilocho giKristo kuom higni alufu achiel. 5Ma echier mokwongo. (To jo motho man-odong' mane ok ochier e chierni, ne oko d o ko mangima nyaka higni alufu achiel-go noru m o.) 6Gin johawi kendo mopuod-hi jogo mochier e chier mokwongo. Thomar ariyo onge gi teko kuomgi, to ginibed

jodolo mag Nya s aye kendo mag Kristokendo giniloch kode kuom higini alufuachiel.

Oloo Satan 7To bang' ka higni alufu achiel oseru-

m o, Satan nogony mobed thuolo koa e bu rmane otueye, 8kendo now u og oko ko d h i yomondo owuond ogendini duto mag tungea n g ' wen mag piny, ma gin Gog gi Magog,kendo nochokgi kaachiel mondo gidhi elwe n y. To kar kwan-gi romre gi kuoyomanie dho nam. 9Ne giwuotho mi gik-w a ko piny te, kendo ne gilworo kar jotmar jo-Nya s aye, dala maduong' ma ohero.To mach ne oa e polo mobiro e piny ke n d on ow a n g ' ogi motiekogi. 1 0To Ja c h i e n ,mane ow u o n d ogi ne owit e ataro marmach maliel mag e r, kama ondiek malichnogi janabi majaw u o n d n o n ow i t i e. Ka n yo n onosandgie odiechieng' gi otieno nya k achieng'.

Jomotho Ing'ado Nigi Bura 1 1Eka naneno kom mar loch maduong'

m a rachar kaachiel gi jal manobedo eko m n o. Piny gi polo noringo oa e nyimekendo ne gilal maok nonegi ke n d o. 1 2Tone aneno jo motho, jotelo madongo gi jo-m at i n d o, ne gichungo e nyim ko mmaduong' mar loch, kendo kitepe noyaw.K i t abu moro noyaw, ma en kitap ngima.Jo m o t h ogo nong'ad nigi bu ra ko l u w o r ekod gik mane gisetimo kaka ondiki e kite-p ego. 1 3Nam nogolo oko jomotho maniei ye, to Tho gi Piny Joma otho nogolo okojomotho manie igi, kendo ng'ato ka ng’at onong'adne bu ra koluwore kod gik maneo s e t i m o. 1 4Eka tho gi Piny Joma othon owiti e ataro mar mach. Ataro marmachno e tho mar ariyo. 1 5N g ' ato ang'at ama nyinge ne ok onwang’ kondiki e kitapngima, nowit e ataro mar mach.

Jerusalem Manyien

21 Eka ne aneno polo manyien gipiny manyien. Polo mokwongo gi

piny mokwongo noselal, to nam bende

314FWENY 19:19

noselal kamano. 2Bang'e naneno DalanoM a l e r, ma en Je rusalem manyien kalorpiny oa e polo ir Nya s aye, ka oikore kamiaha morwakore maber ni chuore. 3Tone awinjo dwol maduong' moa e ko mduong' mar loch mawacho niya, "Koro kardak mar Nya s aye ni kod ji kendo enodagkodgi, ginibed jog e, to Nya s aye ow u o nenobed kodgi kendo nobed Nya s a c h g i .4E n oy we pi we n g egi duto. Tho kata ywakgi nduru kod rem ok nochak obedie ke n d on gang', nikech gik machon oserumo'.

5Jal manobed e kom duong' mar lochn owacho niya, 'Neuru! Aloso gik mokoduto bedo manyien! "Eka nowacho ke n d on i ya, "Ndik mani, nikech we c h egi ginmigeno kendo gin adiera . ”

6Bang' mano nowachona niya :" O s e t i m o r e. An e Alfa gi Omega ,C h a k ruok gi Giko, Ng'at ma riyo oloyoanami modho pi soko mar ngima, nonoma onge nengo. 7N g ' at molocho noy u dgigi duto kaka gir keni, kendo anab e dN ya s a c h e, to en obed wuoda. 8To jomalu-o r, gi joma ok oyie kod joko ko gi jonek ko dj o m at e r o r e, gi jojuogi gi jomalamonyiseche manono kod jomiriambo duto,kargi nobed mana ataro mar mach malielm ag e r, ma en tho mar ariyo!

9Eka achiel kuom malaike ab i r i yogomane nigi tewni ab i r i yo moting'o masicheab i r i yo mogik nobiro ira mowachona niya ,"Bi, mondo anyisi miaha ma en chiN ya r o m b o." 1 0To malaikano noting'akapong’ gi roho motera malo e wi go tmaduong' kendo mab o r, mi nonyisaJe rusalem, Dala Maler, kalor piny aa epolo ir Nya s aye. 1 1Ne orieny gi ler marduong' Nya s aye, to lerne ne rieny ka kidima nengone tek, kaka jaspa maler ahinya .1 2Ne en gi ohinga maduong' kendo mab o rman gi dhora n g e ye apar ga r i yo ke n d oman gi malaike apar-ga r i yo e dhor-a n g e yego. E dhora n g e yego nondikienying ogendini apar ga r i yo mag Isra e l .1 3D h o ra n g e ye adek ne ni yo wuok chieng’,to adek yo nya n dw at, kendo adek yo mil-ambo gi adek mamoko yo podho chieng'.

1 4To ohinga mar dalano ne nigi misingiapar ga r i yo, mane ondikie nying jooteapar ga r i yo mag Nya r o m b o. 1 5M a l a i k a n omane ow u oyo koda, ne nigi luth marrapim molos gi dhahabu mipimogod a l a n o, gi dhora n g e yene kod ohinga n e.1 6Dalano noger ma bethene ang'we nr o m o r e, borne rom gi lachne. Nopimodala gi luth kendo noyudo ni borne gilachne kod kaka oidho malo ne romo kilo-mita alufu ariyo gi mia ariyo maromore.1 7Ne opimo ohingane bende, mi oyudo nipek mar kore oromo bede mia achiel gipiero ang'wen ga n g ' wen, kipimo gi batmar dhano, ma en rapim mane malaikao t i yogo. 1 8O h i n gano noger gi jaspa, todala hie ne dhahabu lilo marieny ka glasm a l e r. 1 9Misingi mar ohinga mar dalan o kedi gi kite mab e yo duto ma nengog itek. Misingi mokwongo nolos gi jaspa, tomar ariyo ne safir, eka mar adek ne kalke-do kendo mar ang'wen ne zumaridi, 2 0t omar abich ne sardonikso, mar auchiel nes a r d i u s, eka mar ab i r i yo ne krusolith, tomar aboro ne berul, mar ochiko ne topaz,to mar apar ne kru s ko p ra s o, kendo marapar gachiel ne huakintho, to mar aparga r i yo ne amethusto. 2 1D h o ra n g e ye aparga r i yogo ne gin kite mag lulu ma nengog itek, kendo dhora n gach ka dhora n ga c hnolos gi lulu achiel achiel moriwore. Yo rdalano ne dhahabu lilo marieny maler kag l a s.

2 2To ne ok aneno Hekalu ie dalano,n i kech Ruoth Nya s aye Manyalo GikM o ko Duto kod Nyarombo ema obedoHekalu mare. 2 3Dalano ok dwar chieng'k ata due mondo orienyne, nimar dw o n g 'N ya s aye ema miye ler, kendo Nyarombo et a c h e. 2 4Ogendini mag pinje nowuothi el e rn e, kendo ruodhi mag pinje nokel bergie iye. 2 5D h o ra n g e yene ok nolor odiechieng'moro amora, to otieno bende ok nobedien gang' kuro. 2 6Duong' gi mwandu magogendini mag pinje nokel e iye. 2 7Togimoro amora ma ok ler, kata ng'ato mat i-mo gik mamono, kata mariambo, okn o d o n j i e, makmana jogo ma nying-gi

315 FWENY 21:27

ondiki e kitap Nyarombo mar ngimake n d e.

Aora Mar Ngima

22 Bang'e eka malaika nonyisa aoramar pi mar ngima, marieny

maler ahinya, kendo mamol kaa e ko mduong' mar loch mar Nya s aye gi marN ya r o m b o, 2ne omol e dier yo maduong’mar dalano. To bath aora koni gi koni nenitie yath mar ngima ko n yago olembeapar ga r i yo kendo ne onyago olem-b eg ego due ka due, bende ite yadhno emai t h i e d h ogo ogendini mag pinje. 3Ku o n g 'moro amora ok nobedie ke n d o. Ko mduong' mar loch Nyasaye gi marN yarombo ema nobedie ei dalano, tojotichne notine. 4Gininene wang' giwang' kendo nyinge nobed e lendawengegi. 5Otieno ok nobedie kendon gang'. Ok ginidwar ler mar taya kata lermar chieng', nikech Ruoth Nya s aye emanomigi ler. To ginilochi nyaka chieng'.

6Eka malaikano nowachona niya ," We c h egi gin weche migeno kendo maa d i e ra. To Ruoth ma Nyasach chunje magj o n abi, nooro malaikane mondo onyisjotichne gik mabiro timore mapiyo."

Yesu Biro 7" N e u ru abiro mapiyo! Ng'atno en

j a h awi momako weche mokor maniek i t abuni!"

8An, Johana ema nawinjo gigi kendo nea n e n ogi. To kane asew i n j ogi kendo neno-gi, napodho piny e tiend malaikano manen y i s agi. 9To nowachona niya, "Kik itimk a m a n o. An bende an jatich wadu mat i yokodi kaachiel gi joweteni ma jonabi gi jogoduto morito weche manie kitabuni. MiN ya s aye duong’!”

1 0Bang' mano nowachona niya, "Kikiling' mak ihulo weche mokor maniek i t abuni, nikech kindeno ma gigo onego

timre chiegni. 1 1We ng'at matimo richoodhi nyime kod timo richo; kendo ng'atma chunye ochido odhi nyime timo timbemochido; to ng'at matimo makare bendeodhi nyime gi timo makare, to ng'at malerodhi nyime gi bedo maler."

1 2" N e, abiro piyo! Ating'o michna, toabiro miyo ng'ato ka ng'ato koluwore ko dgima osetimo. 1 3An Alfa gi Omega, Ja lM w o ko n go kendo Mogik kendo An eC h a k ruok gi Giko.

14"Johawi gin jogo ma lwoko kand-hogi maler, mondo omi gibed gi ratiromar chamo olemb yath mar ngimanokendo gikadh ka gidonjo e dhorangeyemag dalano. 15To guogi, gi jojuogi, gijomaterore kod jonek, gi joma lamonyiseche manono kod ji duto ma oheromiriambo kendo matimo gik maokadiera, duto nobed oko."

1 6"An, Yesu aseoro malaikana mondoohulni we c h egi iko n ygo kanise. An Tiendanyuola kendo Koth Daudi, to bende anS u lwe Maler mar Okinyi."

1 7Roho gi miaha wacho ni, "Bi!" Ton g ' ato maw i n j o, bende owach niya, "Bi!"Ng'ama riyo oloyo, mondo obi, ke n d on g ' at mohero, mondo obi oyud pi ngimamochiw nono.

1 8An Johana asiemo ng'ato ka ng'at om awinjo we c h egi mokor mag kitabu n ikama: Ka ng'ato moro nomed gimoroa m o ra e we c h egi, Nya s aye nomednen g ' atno masiche mondik e kitabuni. 1 9Tobende ka ng'ato moro nogol oko we c h emanie kitabuni mar ko r o, Nya s aye nogo lo ko kamaye pokne manie yath mar ngimakendo manie dala maler, mondiki ek i t abuni.

2 0Jal mawacho we c h egi wacho ke n d on i ya, "Ee, Abiro mapiyo."

Amin! Bi, Ruoth Yesu. 2 1Ng'wono mar Ruodhwa Yesu obed gi

j o - N ya s aye. Amin.

316FWENY 22:1