+ All Categories
Home > Documents > The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil...

The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil...

Date post: 14-Mar-2020
Category:
Upload: others
View: 5 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
32
Chiang Mai University Journal of Economics 22/3 15 The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural Land Use in Southern Thailand Phattanan boonyanuphong 1 Faculty of Humanities and Social Sciences, Prince of Songkla University, Thailand Email: [email protected] Received September 10, 2018 Revised December 13, 2018 Accepted December 24, 2018 Abstract The objective of this study was to project the impacts of energy crop production ( oil palm) on prices of product and harvested area of other crops ( rubber, coconut, durian, mangosteen, and rice) under the Renewable Energy Plan and Alternative Energy Development Plan: AEDP2015 in Southern Thailand. The Partial Equilibrium Model of each energy crops and other related crops was developed and estimated by Seemingly Unrelated Regression and Two- Stage Least Square. The study revealed that, in normal case of area forecasting, the trend of harvested areas for palm oil, durian and mangosteen was increased. The expansion of mangosteen harvested area was the highest approximately 3.33 % per year, followed by palm oil at 1.94%. In contrast, the harvested areas of rubber, coconut and rice were decreased. In target case, harvested areas of rubber, coconut, durian, mangosteen and rice were declined. The reduction of durian harvested area was the highest approximately 15.83% per year followed by mangosteen, coconut and rice at 15.61%, 2. 71% and 2. 13% respectively. In addition, most price of energy crop and other related crops have shown an increasing trend in the long term projection in both cases. The results in this study were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop, notably in target case. Therefore, the results of the study suggested that the government need to analyze the adequacy and fertility of land before promote oil palm production. Moreover, the government should make a suitable policy to control and zoning of energy crop and other related crop lands in order to reduce a dilemma in resources management and the fluctuation of quantities and prices of crops. Keywords: Energy crop, Food crop, Land use, Southern of Thailand JEL Classification Codes: Q11, Q15, Q16 1 Lecturer, Faculty of Humanities and Social Sciences, Prince of Songkla University, Pattani Campus, 181 Rusamilae, Mueang, Pattani, 94000, Thailand. Corresponding author: [email protected]
Transcript
Page 1: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

15

The Impact of Oil Palm Expansions on

Agricultural Land Use in Southern Thailand

Phattanan boonyanuphong1 Faculty of Humanities and Social Sciences, Prince of Songkla University, Thailand

Email: [email protected]

Received September 10, 2018

Revised December 13, 2018

Accepted December 24, 2018

Abstract

The objective of this study was to project the impacts of energy crop production (oil palm) on

prices of product and harvested area of other crops ( rubber, coconut, durian, mangosteen, and

rice) under the Renewable Energy Plan and Alternative Energy Development Plan: AEDP2015

in Southern Thailand. The Partial Equilibrium Model of each energy crops and other related crops

was developed and estimated by Seemingly Unrelated Regression and Two-Stage Least Square.

The study revealed that, in normal case of area forecasting, the trend of harvested areas for palm

oil, durian and mangosteen was increased. The expansion of mangosteen harvested area was the

highest approximately 3.33 % per year, followed by palm oil at 1.94%. In contrast, the harvested

areas of rubber, coconut and rice were decreased. In target case, harvested areas of rubber,

coconut, durian, mangosteen and rice were declined. The reduction of durian harvested area was

the highest approximately 15.83% per year followed by mangosteen, coconut and rice at 15.61%,

2.71% and 2.13% respectively. In addition, most price of energy crop and other related crops

have shown an increasing trend in the long term projection in both cases. The results in this study

were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested

area and product prices of other crop, notably in target case. Therefore, the results of the study

suggested that the government need to analyze the adequacy and fertility of land before promote

oil palm production. Moreover, the government should make a suitable policy to control and

zoning of energy crop and other related crop lands in order to reduce a dilemma in resources

management and the fluctuation of quantities and prices of crops.

Keywords: Energy crop, Food crop, Land use, Southern of Thailand

JEL Classification Codes: Q11, Q15, Q16

1 Lecturer, Faculty of Humanities and Social Sciences, Prince of Songkla University,

Pattani Campus, 181 Rusamilae, Mueang, Pattani, 94000, Thailand. Corresponding author:

[email protected]

Page 2: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

16

ผลกระทบของการขยายการผลตปาลมน ามน ตอการใชประโยชนทดนทางการเกษตรในภาคใตของไทย

พฒนนต บญญานพงศ1 คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ประเทศไทย

Email: [email protected]

บทคดยอ การศกษานมวตถประสงคเพอคาดการณผลกระทบของการขยายการผลตพชพลงงาน (ปาลมน ามน) ทมตอราคาผลผลตและการใชทดนทางการเกษตรในการผลตพชเศรษฐกจอน (ยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว) ในภาคใตของไทย ภายใตแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก (Alternative Energy

Development Plan : AEDP2015) โดยการพฒนาแบบจ าลองดลยภาพบางสวน (Partial Equilibrium Model) ของพชแตละชนดทประกอบดวยแบบจ าลองพนทเพาะปลก และแบบจ าลองดลยภาพพชแตละชนด และประมาณคาดวยวธก าลงสองนอยทสดสองขนตอน (2SLS) และวธ Seemingly unrelated regression (SUR) เพอคาดการณผลกระทบในอนาคตภายใตแนวโนมปกต ซงไมมก าหนดเปาหมายการเพมพนทเพาะปลกปาลมน ามน และกรณแบบจ าลองอยภายใตเปาหมายแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก ผลการศกษาพบวาในกรณแนวโนมปกตคาพยากรณพนทใหผลผลตปาลมน ามน ทเรยน และมงคด มแนวโนมเพมขน โดยพนทใหผลผลตมงคดเพมขนสงสด คดเปนรอยละ 3.33 ตอป รองลงมา เปนพนทใหผลผลตปาลมน ามนรอยละ 1.94 ตอป ขณะทคาพยากรณพนทใหผลผลต ยางพารา มะพราว และขาว มแนวโนมลดลง ส าหรบกรณแบบจ าลองอยภายใตเปาหมายแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พบวาพนทใหผลผลตของยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว ลดลง โดยพบวาพนทใหผลผลตทเรยนลดลงสงสดรอยละ 15.83 ตอป รองลงมาเปนพนทใหผลผลตมงคด มะพราว และขาว รอยละ 15.61, 2.71 และ2.13 ตอป ตามล าดบ นอกจากน ในดานราคาผลผลตทงพชพลงงานและพชอนทเกยวของพบวามแนวโนมเพมขนในระยะยาวทงสองกรณ จากการพยากรณผลกระทบของการขยายพนทปลกปาลมน ามน พบวาการขยายพนทปลกปาลมน ามนสงผลกระทบตอพนทเพาะปลกและราคาผลผลตพชเศษฐกจอน ๆ ทเกยวของอยางชดเจน โดยเฉพาะในกรณทแบบจ าลองอยภายใตเปาหมายแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก ดงนน ในการก าหนดแนวทางการสงเสรมใหเกษตรกรขยายพนทปลกปาลมน ามน จ าเปนตองวเคราะหความ

1 อาจารย คณะคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร 15 ถ.กาญจนวณชย อ.หาดใหญ จ.สงขลา 90110 ประเทศไทย Corresponding author: [email protected]

Page 3: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

17

เพยงพอของพนท และความอดมสมบรณของพนทเพาะปลก และมการก าหนดโซนสงเสรมอยางชดเจน เพอลดผลกระทบตอการผลตพชเศรษฐกจอนทเกยวของ ค าส าคญ: พชพลงงาน, พชอาหาร, การใชประโยชนทดน, ภาคใตของประเทศไทย JEL Classification Codes: Q11, Q15, Q16

Page 4: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

18

1. บทน า การปรบตวเพมขนอยางรวดเรวของราคา

น ามนเชอเพลงในตลาดโลก ท าใหประเทศไทยซงพงพาพลงงานจากตางประเทศเปนหลกไดรบผลกระทบอยางสงจากความตองการการบรโภคพลงงานทสงขน และความผนผวนของราคาพลงงานโลก จากสถานการณความผนผวนดานราคาพลงงานและความตองการใชพลงงานโดยเฉพาะ น ามน ทมแนวโนมเพมขนอยางตอเนองอาจสงผลตอเสถยรภาพดานพลงงานของประเทศได ดงนนรฐบาลไทยจงเรงพฒนาเชอเพลงชวภาพท งเอทานอล และไบโอดเซล เปนทางเลอกเพอทดแทนน ามนเบนซนและน ามนดเซล ในการตอบสนองตอปรมาณความตองการพลงงานทสอดคลองกบอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยมเปาหมายในผลตเอทานอล ท 9 ลานลตร/วน ในป 2565 ส าหรบไบโอดเซลจากแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป กระทรวงพลงงานไดก าหนดเปาหมายสงเสรมการผลตและการใชไบโอดเซลไมนอยกวา 4.5 ลานลตร/วน ภายในป 2565 (Department of Alternative Energy

Development Efficiency, 2012) และภายใตแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก (Alternative Energy Development

Plan : AEDP2015) ในกลมไบโอดเซล ไดมการก าหนดเปาหมายการใชไบโอดเซลทดแทนน ามนดเซลท 14 ลานลตรตอวน ภายในป 2579 ดงนน จงมเปาหมายขยายพนทปลกปาลมน ามนในป 2560 เปน 5 ลานไร และขยายพนทปลกตอเนองปละ 250,000 ไร เปนพนทรวม 10.20

ลานไรในป 2579 รวมทงเพมเปาหมายผลผลตเฉลยตอไรจาก 3.0 ตน/ไร เปน 3.5 ตน/ไร ซงภาครฐไดก าหนดแนวทางในการด าเนนการสงเสรมการปลกปาลมน ามน โดยใหเกษตรกรขยายพนทปลกในเขตนาราง ไร ราง สวนยางพารา และพชอนทปลกในเขตเหมาะสมปลกปาลมน ามน รวมท งปลกปาลมพนธดทดแทนสวนปาลมน ามนเดมและสนบสนนใหมการปลกปาลมน ามนในลกษณะแปลงใหญ ผานระบบการให เ ช า ท ดนแปลงใหญของ รฐ ตลอดจนการถายทอดการใชเทคโนโลยการจดการการผลต การจดการสวนปาลมน ามนและการ เ กบ เ ก ยว ท ถกตอง นอกจาก นภายใตยทธศาสตรการปฏรปปาลมน ามนและน ามนปาลมท งระบบระยะ 20 ป (ป 2559-2579) ไดสงเสรมใหมการใชและการลงทนในการใชเทคโนโลยและนวตกรรม การวจยและพฒนา พฒน า ผ ล ต ภณฑ แ ล ะป ร บ โ ค ร ง ส ร า งอตสาหกรรมปาลมน ามนทงระบบ เพอรองรบอตสาหกรรมโอเลโอเคมคอล และในดานการตลาด ผลกดนใหมการบรหารอปสงคอปทานใหสอดคลองกน และจะยกเลกมาตรการแทรกแซงตลาดตงแตป 2565 เปนตนไป และจะมการผลกดน พ.ร.บ.ปาลมน ามน ใหมผลบงคบใชภายในกรอบเวลา คาดวาจะมการเสนอรางกฎหมายใหคณะรฐมนตรพจารณาภายในป 2560 และมผลบงคบใชในป 2561

นอกจากนนความตองการปรมาณผลผลตปาลมน ามนท งตลาดภายในประเทศและตลาดโลกทสงขนสงผลตอความผนผวนของ

Page 5: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

19

ราคาน ามนปาลมดบในประเทศอยางหลกเลยงไมได ประกอบกบผลผลตปาลมสดและน ามนป า ล ม ด บ ส ว น เ ก น จ า ก ก า ร บ ร โ ภ คภายในประเทศมไมเพยงพอทจะผลกดนใหเกดอตสาหกรรมตอเนองได จากราคาปาลมน ามนในตลาดโลกปรบตวเพมขนถง 468 เปอรเซนต จากราคา 183.00 เหรยญสหรฐ/เมตรกตน ในเดอนกรกฎาคม 2529 เปน 1 ,033.57 เหรยญสหรฐ/เมตรกตน ในเดอนกรกฎาคม 2554 ไดสงผลตอความผนผวนของราคาน ามนปาลมภายในประเทศเปนอยางสง กอนป 2550 ราคาน ามนปาลม ดบในประเทศเค ลอนไหวอยระหวาง 10.80 บาทตอกโลกรม ถง 20.17 บาทตอกโลกรม และราคาน ามนปาลมดบปรบตวสงสดท 58.20 บาทตอกโลกรม ในเดอนมกราคม 2554 และราคาน ามนปาลมดบภายในประเทศไมเคยมแนวโนมต ากวาระดบราคาในป 2550 อกเลย

และผลจากแนวนโยบายสนบสนนพลงงานทดแทนดงกลาว ท าให มความตองการพชพลงงาน เชน ขาวโพด ออย มนส าปะหลง และปาลมน ามน เปนตน เพอใชเปนวตถดบหลกส าหรบการผลตเอทานอล และไบโอดเซล น ามาสขอถกเถยงในประเดน “อาหารและพลงงาน” จากความตองการพชพลงงานทสงขนสงผลตออปทานและราคาของอาหาร จากงานศกษาขององคการสหประชาชาต (UN-Energy, 2007) พบวาการพฒนาของอตสาหกรรมผลตพชพลงงานขนาดใหญท าใหราคาอาหารสงขนและสงผลกระทบตอประชากรในประเทศยากจนทว

โลก และส าหรบประเทศไทยจากงานศกษาของ Salvatore M. and Damen B. ( 2010) ก า รเพมขนของราคาสนคาเกษตรจากการพฒนาของอตสาหกรรมไบโอด เซลสงผลกระทบตอครวเรอนยากจนในประเทศไทยมากขน และในขณะเดยวกนการผลตพชพลงงานยงสงผลขดแยงตอการใชทรพยากรตาง ๆ ในการผลตพชอาหาร ทงทดน แรงงาน แหลงน า และพลงงานเชอเพลง เปนตน ขณะท Malcolm et al. (2009) และ Rathmann et al. (2010) ชใหเหนวาเกษตรพลงงานท าใหมการเปลยนแปลงการใชทดนอยางเปนพลวตร แมยงไมมนยส าคญ แตมการเปลยนแปลงพนทด งเดมทใชส าหรบปลกพชอาหารเพอปลกพชพลงงานมากขน

การก าหนดเปาหมายการผลตไบโอดเซลและการขยายพนทเพาะปลกปาลมน ามนดงขอมลขางตน อาจสงผลขดแยงตอการใชทรพยากรในการผลตพชอาหารอน เชน ทดน น า แรงงาน และทน เปนตน นอกจากนนอาจสงผลกระทบตอผลผลตพชอาหาร อาท ขาว ผลไม มะพราว ทตองสญเสยพนทไป เพอเพาะปลกพชพลงงาน ดงนน การเขาใจถงผลกระทบของการขยายพนทปลกปาลมน ามนทมตอราคาผลผลต และผลกระทบดานการใชทดนทางการเกษตรจากขอจ ากดของทดนทอดมสมบรณในการปลกพชพลงงานและพชอาหาร จะเปนประโยชนอยางยงตอการวางแผนการพฒนาพลงงานทางเลอกของประเทศ เพอลดผลกระทบจากสถานการณดงกลาว ดงนน ในการศกษาครงนจ ง ม ง เ นนพฒน าโจทยว จ ย ท ค รอบค ลม

Page 6: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

20

วตถประสงค เพอวเคราะหผลกระทบของการขยายการผลตปาลมน ามนทมตอราคาผลผลตและการใชทดนทางการเกษตรในภาคใตของไทย ทมสดสวนการผลตปาลมน ามนมากกวารอยละ 80 ของประเทศ

2. การทบทวนวรรณกรรม การทบทวนวรรณกรรมและงานวจยท

เกยวของในงานวจยนจะแบงออกเปน 2 ประเดนหลก ดงน 1) การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบผลของการขยายการผลตพชพลงงานทมตอภาคเกษตร และ 2) การทบทวนวรรณกรรมแบบจ าลองทใชในการวจย

2.1 การทบทวนเอกสารผลกระทบของการขยายผลผลตพชพลงงานตอภาคเกษตร

การขยายการผลตพชพลงงานเพอใชเปนวตถดบในการผลตพลงงานทดแทน ท งในรปของเอทานอลและไบโอดเซล เพอสรางความยงยนดานพลงงานใหแกประเทศ ไดกลายเปนประเดนถกเถยงเรอง "อาหารและพลงงาน" เนองจากการขยายการผลตพชพลงงานสงผลตอการจดสรรทรพยากรในการผลตพชอาหารและพชพลงงาน ทงทรพยากรทดน น า แรงงาน ทน ตลอดจนปจจยการผลตอนๆ นอกจากนการเพมผลผลตพชพลงงานสงผลตอปรมาณผลผลตพชอาหาร และราคาของพชอาหารอยางหลกเลยงไมได แตในทางกลบกน การขยายผลผลตพชพลงงานอาจจะเพมผลตภาพการผลตของภาคเกษตรและเปนทางเลอกในการใชประโยชนทดนทเหมาะสมมากขนส าหรบเกษตรกร น ามาซงความมนคงทางดานรายไดแกเกษตรกร

โดยเฉพาะเกษตรกรในประเทศก าลงพฒนามากขน และอาจเปนโอกาสทประเทศจะสรางความสมดลดานพลงงาน ท าใหประเทศมพลงงานทางเลอกทเพยงพอตอความตองการใชพลงงานในอนาคตบนเสนทางทราคาพลง งานจากฟอสซลมแนวโนมดานราคาปรบตวเพมขนอยางตอเนอง

ความตองการพชพลงงานในปรมาณมากเพอเปนวตถดบในการผลตพลงงานทดแทน เชน ขาวโพด ออย หรอมนส าปะหลง ในการผลตเอทานอล และปาลมน ามน หรอ ถวเหลอง ในการผลตไบโอดเซล จะสงผลใหความตองการพชพลงงานกลมดงกลาวสงขน สงผลตอราคาพชกลมดงกลาวสงขนโดยอตโนมต แตตองไมลมวาพชพลงงานเหลานนอกจากสามารถใชเปนวตถดบหลกในการผลตพลงงานทดแทนแลว ในความเปนจรงพชพลงงานเหลานเปนอาหารส าหรบการบรโภคของมนษย ดงน นความตองการพชพลงงานทสงขนอยางรวดเรวจงกระทบตออปทานของพชอาหารอยางหลกเลยงไมได การทอปทานของขาวโพด ออย มนส าปะหลง ถวเหลอง หรอปาลมน ามนปรบตวสงขนยอมสงผลขดแยงตอการแขงขนการใชประโยชนทดนในการเพาะปลกพชอาหาร น ามาซ งราคาอาหาร ท สง ขน สงผลกระทบตอประชากรทยากจนทสดสวนของรายไดสวนใหญใชจายเพอการบรโภค ซงสอดคลองกบงานศกษาสวนใหญ เชนงานศกษาของ UN-Energy

(2007) , Koo and Taylor (2008) , Salvatore

and Damen (2 0 1 0 ) , Drabik,de Gorter, and

Timilsina (2014), Premashthira (2014) และ

Page 7: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

21

Suksai and Premashthira (2014) ทพบวาการพฒนาอตสาหกรรมไบโอดเซลไดสงผลตอการเพมขนของราคาผลผลตพชพลงงานและพชอาหารในทศทางเดยวกน

โดย UN-Energy (2007) พบวาการพฒนาของอตสาหกรรมผลตพชพลงงานขนาดใหญท าใหราคาอาหารสงขน เนองจากการแขงขนจากการใชปจจยการผลตรวมกน และสงผลกระทบตอประชากรในประเทศยากจนทวโลกทสดสวนของรายไดสวนใหญใชจายไปเพอการซออาหาร สอดคลองกบงานศกษาของ Salvatore and Damen ( 2010) ท พบว าการเพมขนของราคาสนคาเกษตรจากการพฒนาของอตสาหกรรมไบโอด เซลสงผลกระทบตอครวเรอนยากจนในประเทศไทยมากขน และในขณะเดยวกนการผลตพชพลงงานยงสงผลขดแยงตอการใหทรพยากรตาง ๆ ในการผลตพชอาหาร ทงทดน แรงงาน แหลงน า และพลงงานเชอเพลง เปนตน และยงสอดคลองกบงานการศกษาของ Koo and Taylor (2008) ทพบวาการเ พมขนของผลตภณฑเอทานอลภายใตนโยบายดานพลงงานป 2548 และ 2550 สงผลตอการปรบตวเพมขนของราคาขาวโพดอยางมนยส าคญ และนอกจากนการเพมขนของราคาขาวโพดสงผลตอเนองตอการเพมขนของราคาถวเหลอง ขาวสาล สารทดแทนความหวานสง และราคาปจจยการผลต เชน คาเชาทดน ปย สารเคม และเครองมอทางการเกษตร ปรบตวเพมขนอกดวย และงานของ Drabik, de Gorter, and

Timilsina (2014) ทวเคราะหผลกระทบของ

นโยบายพลงงานชวภาพและราคาน ามนดเซลตอตลาดเมลดพชน ามน การศกษาพบวา การเพมขนของราคาน ามนสงผลตอการปรบตวเพมขนของราคาไบโบดเซลภายใตการยกเวนภาษ ภายใตบรบทของการสงเสรมไบโอดเซล การเพมขนของราคาน ามนไมเพยงแตสงผลตอการเพมขนของราคาไบโอดเซล แตสงผลตอเนองตอราคาพชพลงงานกลมคาโนลาและถวเหลองเชนเดยวกน

ส าหรบงานศกษาในประเทศไทยในกลมของการเพมขนของผลผลตเอทานอล พบวามผลกระทบตอราคาผลผลตพชอาหารและพชพ ล ง ง า น เ ช น ก น จ า ก ง า น ศ ก ษ า ข อ ง Premashthira (2014) ทศกษาการปรบตวของภาคเกษตรไทยตอผลกระทบของการเพมการผลตพชพลงงาน ซงพบวาการเพมปรมาณการผลตเอทานอลใหเพยงพอกบความตองการในอนาคต จะสงผลกระทบดานราคาท งราคาพชพลงงานและราคาพชอาหารเพมขน โดยราคามนส าปะหลงมอตราการเพมสงสด ตามมาดวย สบปะรด ถว ออย และขาว ตามล าดบ และเชนเ ด ยวกบงานของ Suksai and Premashthira

(2014) ท ศกษาผลกระทบของการผ ลตพชพลงงานตอพชอาหาร ผลการศกษาพบวาพนทเพาะปลกมนส าปะหลงเพมขนเฉลยรอยละ 4.10 ตอป ขณะทพนทปลกออย ขาว ขาวโพดเลยงสตว และถว มพนทปลกลดลง ในดานราคาผลผลตพบวาทงพชอาหารและพชพลงงานทกชนดในกลมทศกษามแนวโนมเพมขน

แตอยางไรกตามยงมการศกษาวจยทใหผลการศกษาในประเดนความสมพนธของ

Page 8: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

22

การเพมขนของความตองการเชอเพลงชวภาพและราคาของพชอาหารและพชพลง ในทศทางตรงกนขาม อาทเชน การศกษาของ Ajanovic

(2011) ท าการตรวจสอบถงการเพมขนของการผลตเชอเพลงชวภาพตอการเพมขนของราคาสนคา เกษตรอยา ง มนยส าคญหรอไ ม ซง Ajanovic พบวาผลผลตเชอเพลงชวภาพตอราคาของสนคา เกษตรไมสามารถพบไดอยางมนยส าคญ ดงนนมความเปนไปไดของการพฒนาเชอเพลงชวภาพและความเพยงพอดานอาหารโดยเฉพาะอยางยงในชวงเชอเพลงชวภาพรนท 2 ซงสอดคลองกบการศกษาของ Kochaphum, et

al., (2013) ทท าการศกษาผลกระทบของความตองการไบโอดเซลตอราคาของปาลมน ามนและผลตภณฑทเกยวของ โดยแบบจ าลองฟงกชนอปสงคและอปทาน ผลการศกษาของเขาและคณะแสดงใหเหนวาความตองการปาลมน ามนทเพมขน เนองจากนโยบายสงเสรมการใชไบโอดเซลเปนพลงงานทางเลอกสงผลกระทบตอราคาปาลมน ามนคอนขางนอย

นอกจากน ความตองการพชพลงงานทสงขนอยางรวดเรวยอมสงผลตอการขยายพนทเพราะปลกขาวโพด ออยมนส าปะหลง ถวเหลอง หรอปาลมน ามน ดงนนจงสงผลขดแยงตอการแขงขนการใชประโยชนทดนในการเพาะปลกพชอาหารและพชพลงงาน จากงานศกษาผลของการขยายการผลตพชพลงงานตอการใชทดน โดยสวนใหญพบวามการจดสรรทดนเพอปลกพชพลงงานเพมขนอยางมนยส าคญ จากงานของ Jean Vasile et al., (2016) พบวาในระยะยาว

แลว ผลกระทบของการเพมขนของผลผลตเชอเพลงชวภาพตอการใชทดน และความมนคงดานอาหารจะมคอนขางสง เนองจากการเพมขนของตนทนดานพลงงานซงเปนผลใหการใชน ามนแบบเดมลดลง จะสงผลกระทบส าหรบการใชท ดนและความมนคงดานอาหารในทศทางของการเปลยนแปลงการใชทดนจากการผลตธญพชสการผลตพชพลงงาน ในท านองเดยวกบงานของ Susanto et al., (2008) พบวาพนทการผลตขาวโพดตอบสนองตอราคาคอนขาง สง ส งผลให พน ทการ เพาะปลกเปลยนแปลงจากการผลตพชอน เชน ฝาย ถวเหลอง และขาวสาล เปนการผลตขาวโพดอยางมนยส าคญ และจากการศกษาของ Malcolm et

al., (2009) ยงพบวาการทจะบรรลเปาหมายแผนการผลตเอทานอลของ EISA (The Energy

Independece and Security Act of 2 0 0 7 ) จะตองขยายพนทเพาะปลกพชพลงงานเปน 5 ลานเอเคอร โดยเพมการปลกขาวโพดและขาวสาล เพมขนรอยละ 3.5 และ 1.6 ตามล าดบ ซงทดนทใชในการปลกพชพลงงานมาจาก 2 แหลงใหญ คอ ทดนวางเปลา และทดนเพาะปลกพชทดแทนอน ๆ

นอกจากนยงมงานศกษาถงผลกระทบของการเพมผลผลตพชพลงงานตอการแขงขนการใชทดนในการผลตพชอาหารในประเทศไทย ซงพบวามผลไปในทศทางเดยวกบงานสวนใหญในตางประเทศ จากงานศกษาของ Katikarn et al. (2008) พบวาผลของการขยายพนทเพาะปลกพชพลงงานเพมขน โดยเฉพาะมนส าปะหลงทไดขยายพนทเพาะปลกอยาง

Page 9: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

23

กวางขวางในเขตภาคกลาง ภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สงผลตอการลดลงของพนท เพาะปลกขาวโพดเ ลยงสตวเ กอบทกภมภาค ขณะทออยโรงงานมพนทปลกลดลงในกลมพนททหางไกลจากโรงงานผลตน าตาล เชนเดยวกบงานของ Premashthira (2014) ทศ กษาการปรบตวของภาค เกษตรไทยตอผลกระทบของการเพมการผลตพชพลงงาน ซง พบวาการเพมปรมาณการผลตเอทานอลใหเพยงพอกบความตองการในอนาคต จะสงผลกระทบการเปลยนแปลงโครงสรางการใชทดน โดยเกษตรกรปรบเปลยนการใชทดนมาปลกมนส าปะหลงและออยเพมขน ในขณะทพนทปลกขาว ขาวโพดเลยงสตว ขาวฟาง และสบปะรด มแนวโนมของพนทปลกลดลง และงานศกษาของ Suksai and Premashthira (2014) ท ศ ก ษ าผลกระทบของนโยบายควบคมพนทเพาะปลกพชพลงงานตอการผลตพชอาหาร พบวาทงในกรณแนวโนมปกต (ไมมการใชนโยบายควบคมพนทเพาะปลกพชพลงงาน) และกรณแนวโนมตามเปาหมาย การขยายผลผลตพชพลงงานท าใหพนทเพาะปลกมนส าปะหลงเพมขน โดยในกรณปกตพนทเพาะปลกมนส าปะหลงเพมขนอยางมากเฉลยรอยละ 4.10 ตอป และมแนวโนมเพมขน ในกรณแนวโนมตามเปาหมายรฐ ในขณะทออย ขาวโพดเลยงสตว และถวมพนทเพาะปลกลดลง

2.2 การทบทวนเอกสารแบบจ าลองทใชในการศกษา

เครองมอในการวเคราะหผลกระทบการผลตพชพลงงานในการศกษาสวนใหญสามารถ

จ าแนกออกเปน 1) การวเคราะหแบบจ าลองดลยภาพทว ไป ( General equilibrium) ซ ง เ ปนการศกษาถงผลกระทบของการขยายผลผลตพชพลงงานทมตอระบบเศรษฐกจอยางครอบคลมทงระบบ และ 2) การวเคราะหแบบจ าลองดลยภาพบางสวน (Partial equilibrium) ทเปนการวเคราะหเฉพาะภาคเศรษฐกจใดภาคเศรษฐกจหนงของระบบเศรษฐกจ

การวเคราะหแบบจ าลองดลยภาพทวไป (General equilibrium) เชนงานศกษาของ Peter

et al. ( 2 0 0 8 ) , Banse et al. ( 2 0 0 8 , 2011) ,

Tebeau et al. ( 2 0 11) ซ ง เ ปนการศกษา ถงผลกระทบของการขยายผลผลตพชพลงงานทมตอระบบเศรษฐกจอยางครอบคลมท งระบบ งานศกษาขางตนจะประยกตใชแบบจ าลอง LEITAP โ ด ย แ บ บ จ า ล อ ง LEITAP เ ป นแบบจ าลองดลยภาพทวไปทขยายการใชงานแบบจ าลอง GTAP ทประกอบดวยการปรบปรงแบบจ าลองตลาดทดน ทนและพลงงาน สามารถทดแทนกนได รวมทงการทดแทนระหวางแหลงพลงงานทแตกตางกน เชน เชอเพลงชวภาพ ผ ลตภณฑพลอยไดในกระบวนการผ ลตเ ชอเพลงชวภาพ ตลอดจนการทดแทนกนระหวางสวนประกอบและผลตภณฑพลอยไดจากการผลต แบบจ าลอง LEITAP ครอบคลมระบบเศรษฐกจใน 57 ภมภาค ประกอบดวยหมวดพช 8 หมวด การปศสตว 4 หมวด ดานอาหาร 8 หมวด และพชพลงงาน 3 ชนด คอ น าตาล ขาวสาล และเมลดน ามน

แบบจ าลอง LEITAP ถกประยกตใชโดย Peter et al. (2008) ในการทบทวนคณภาพ

Page 10: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

24

และการเปรยบเทยบขอดและขอดอยของแบบจ าลอง ท งแบบจ าลองดลภาพทวไปและแบบจ าลองดยภาพบางสวน ในการวเคราะหนโยบายการผลตเชอเพลงชวภาพในสหภาพยโรป เชนเดยวกบ Banse et al. (2008, 2011) ไดประยกตใชแบบจ าลอง LEITAP ในการว เคราะหผลกระทบของนโยบายพลงงานชวภาพในสหภาพยโรปตอตลาดอาหารและการเกษตรของโลก โดยผลการวเคราะหพบวาการเพมอปสงคของเชอเพลงชวภาพในยโรป มผลกระทบตอการเกษตรท งในยโรปและในระดบโลก และมผลโดยตรงตอการเพมขนของราคาสนคาเกษตร ราคาทดน และรายไดของเกษตรกร นอกจากนยงมการศกษาของ Tebeau

et al. (2011) ไดน าแบบจ าลอง LEITAP มาใชในการศกษาผลกระทบของมาตรการ EU

Biofuel Directive (BFD) ตอตลาดอาหาร ผลการศกษาพบวา มาตรการ BFD สงผลกระทบโดยตรงตอตลาดธญพช เมลดน ามน และตลาดน าตาล และมผลกระทบอยางจ ากดตอผลผลตและการบรโภคพชอาหารอน ๆ ทไมไดรบผลโดยตรงจากการผลตเชอเพลงชวภาพ

การว เ คราะหแบบจ าลองดลยภาพบางสวน (Partial equilibrium) เชน งานศกษาของ Fortenbery and Park (2008) , Koo and

Taylor ( 2 0 0 8 ) , Fonseca, et al. ( 2 0 1 0 ) ,

Ubuolsook (2010) Suksai and Premashthira

(2014) และงานของ Premashthira (2014) เปนตน การวเคราะหผลกระทบของการผลตพชพลง ง านและผลกระทบ ท เ กด ขนตอภ าคการเกษตร ทประยกตใชแบบจ าลองดลยภาพ

บางสวนทถกพฒนาโดยหนวยงานระหวางประเทศตาง ๆ มการตรวจสอบและรวบรวมไวในหลายงานศกษาวจย

งานของ Fonseca et al. (2010) มงศกษาผลกระทบของนโยบายเชอเพลงชวภาพของสหภาพยโรปตอสนคาเกษตร การคา และการใชท ดน ท งในและนอกสหภาพยโรป โดยไดประยกตใหแบบจ าลองดลยภาพบางสวน 3 แบบจ าลอง คอ AGLINK-COSIMO, ESIM และ CAPRI โด ยแบบจ า ล อ ง AGLINK-

COSIMO รนป 2009 ถกพฒนาโดย OECD-

FAO เปนแบบจ าลองทครอบคลมสนคาเกษตรหลกและผลตภณฑแปรรป 39 รายการ ใน 52 ประเทศ และรวมถงโมดลเชอเพลงชวภาพในแตละประเทศ แบบจ าลองแสดงรายละเอยดโมดลเชอเพลงชวภาพในระดบสงในสหภาพยโรป แคนาดา สหรฐอเมรกา และ บราซล แบบจ าลอง ESIM ( European Simulation Model) เ ป นแบบจ าลองคงทเชงเปรยบเทยบการคาสทธแบบหลายประเทศในภาคเกษตร โดยแบบจ าลองรนปจจบนครอบคลม 27 ประเทศในสหภาพยโรป รวมทงประเทศตรก และสหรฐอเมรกา และอปสงคและอปทานของเชอเพลงชวภาพและสผลตภณฑผลพลอยไดของแบบจ าลอง ESIM ประกอบดวย กลเตนฟด (จาก ขาวสาล และข า ว โ พ ด ) แ ล ะ ผ ล ต ภ ณ ฑ อ า ห า ร ท มสวนประกอบของพชน ามน ไดแก เรพซด, เมลดทานตะวน และถวเหลอง และแบบจ าลอง CAPRI ( Common Agricultural Policy

Regional Impact) เ ปนแบบจ าลองคงท เ ชงเปรยบเทยบทถกออกแบบมาเพอใชในการ

Page 11: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

25

จ าลองตลาดสนคาโภคภณฑทางการเกษตรทวโลก ทย งแสดงรายละเอยดภาคเกษตรและนโยบายการคาของสหภาพยโรป แบบจ าลองประกอบดวยสองแบบจ าลองยอยทเชอมโยงกน คอ แบบจ าลองดานอปทานของสนคาเกษตรทเชอมโยง 27 ประเทศในสหภาพยโรป ทวดการตดสนใจในการท าการเกษตร การตอบสนองตอนโยบาย และผลกระทบดานสงแวดลอม และแบบจ าลองตลาดเชงพนทแบบหลายสนคาโภคภณฑทครอบคลม 50 สนคาโภคภณฑ และ 60 ประเทศทวโลก แบบจ าลองยอยของเชอเพลงชวภาพ ประกอบดวยผลตภณฑท งเอทานอลและไบโอดเซล โดยสนคาเกษตรหลกเพอผลตเอทานอล คอ ขาวสาล ขาวโพด และน าตาล ขณะทไบโอดเซล ใชน ามนเรพซด และน ามนดอกทานตะวน เปนพชเกษตรหลกในการผลต

และมงานศกษาวจยผลกระทบของการขยายการผลตพชพลงงานทมตอภาคเกษตรทไดประยกตใชแบบจ าลองดลยภาพพช และแบบจ าลองการใช ท ดน ขน เองตามความเหมาะสมของกรณศกษา เชน Fortenbery and

Park ( 2 0 0 8 ) , Koo and Taylor ( 2 0 0 8 ) ,

Ubuolsook (2010), Suksai and Premashthira

(2014) และงานของ Premashthira (2014) เปนตน โดย Fortenbery and Park (2 0 0 8 ) ไดประยกตใชระบบสมการดลยภาพบางสวนทประกอบไปดวย สมการอปทานขาวโพดเลยงสตว สมการอปสงคขาวโพดเลยงสตว สมการอปสงคขาวโพดเพอการสงออก อปสงคขาวโพดส าหรบอตสาหกรรมอน รวมถงอตสาหกรรมเอ

ทานอล (FAI) และสมการราคาขาวโพด โดยใชวธก าลงสองนอยทสดสามขน (3SLS) ในการประมาณคาระบบสมการ ซงผลการศกษาพบวาผลผลตเอทานอลมผลกระทบเชงบวกตอราคาขาวโพด และอปสงคขาวโพดส าหรบ FAI มผลกระทบตอราคาขาวโพดมากกวาอปสงคของขาวโพดส าหรบกจกรรมอน ๆ และเชนเดยวกบง า น ข อ ง Koo and Taylor ( 2 0 0 8 ) ท ไ ดประยกตใชแบบจ าลองดลยภาพพชในการศกษาผลกระทบของการขยายการผลตเอทานอลตออตสาหกรรมขาวโพด โดย Koo and Taylor

(2008) ไดประยกตใชแบบจ าลอง a global

multi- commodity partial equilibrium

simulation model ในการประมาณผลกระทบของการขยายการผลตเอทานอลตออตสาหกรรมขาวโพดของสหรฐอเมรกา โดยแบบจ าลองหลกในการศกษาประกอบดวย 1) แบบจ าลองดลยภาพขาวโพด และ 2) แบบจ าลองดลยภาพถวเหลอง ทประกอบดวยสมการอปทาน สมการอปสงค และสมการดลยภาพ และประยกตใชวธก าลงสองนอยทสดสองขนตอน (2SLS) ในการประมาณคาระบบสมการ ขณะท Ubuolsook

( 2 0 1 0 ) , Suksai and Premashthira (2014) ประยกตใชแบบจ าลองดลยภาพพช และแบบจ าลองพนทเพาะปลกพช ในการศกษาผลกระทบของการขยายการผลตเอทานอลตอภาคเกษตรของไทย ตลอดจนผลกระทบตอการใชทดนเพอการผลตพชพลงงานและพชอนทเกยวของในกรณของประเทศไทย ซง Ubolsook

(2 0 1 0 ) ท าการประมาณค าและพยากรณผลกระทบของการขยายการผลตเอทานอลตอ

Page 12: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

26

ภาคเกษตรของไทย โดยไดจ าลองแบบจ าลองดลยภาพบางสวนซงประกอบดวย 3 แบบจ าลองหลก คอ แบบจ าลองดลยภาพมนส าปะหลง แบบจ าลองดลยภาพขาวโพดเลยงสตว และแบบจ าลองพนทเพาะปลก โดยแบบจ าลองมนส าปะหลงและแบบจ าลองขาวโพดเลยงสตวประกอบดวยสมการอปสงค สมการอปทาน และสมการดลยภาพ ตามล าดบ และท าการประมาณคาแบบจ าลองโดยใชวธก าลงสองนอยทสดสองขนตอน (2SLS) ขณะทแบบจ าลองพน ท เพาะปลกประกอบดวยสมการ พนทเพาะปลกมนส าปะหลง ออย และขาวโพดเลยงสตว ภายใตเงอนไขสมการพนทเพาะปลกพชไรร ว ม กน โ ด ยป ร ะ ย ก ต ใ ช ว ธ Seemingly

unrelated regressions (SUR) ในการประมาณคาระบบสมการ และ Suksai and Premashthira

(2014) สรางแบบจ าลองดลยภาพบางสวน เพอศกษาผลกระทบของการผลตมนส าปะหลงและออ ย ต อ ภ า ค เ กษตรไทย ซ ง แบบจ า ลอ งประกอบดวย 2 แบบจ าลองหลกคอ แบบจ าลองพนทเพาะปลก และแบบจ าลองดลยภาพพช โดยแบบจ าลองลองพนทเพาะปลกประกอบดวยสมการพนทเพาะปลกมนส าปะหลง ออย ขาว ขาวโพดเลยงสตว และพนทเพาะปลกรวมของถวเหลอง ถวเขยว ถวลสง ภายใตเงอนไขสมการพนทเพาะปลกพชไรรวมกน โดยประยกตใชวธ Seemingly unrelated regressions (SUR) ในการประมาณคาระบบสมการ ขณะทแบบจ าลองดลยภาพพช ประกอบดวยแบบจ าลองมนส าปะหลง แบบจ าลองออย แบบจ าลองขาว

แบบจ าลองขาวโพดเลยงสตว และแบบจ าลองถว ทประกอบดวยสมการอปสงค สมการอปทาน และสมการดลยภาพ ตามล าดบ โดยใชวธก าลงสองนอยทสดสองขนตอน (2SLS) ในการประมาณคา และยงมงานศกษาใหมของ Premashthira (2014) ท า ก า ร ว เ ค ร า ะ ห ห าผลกระทบของการผลตพชพลงงานและพชอาหาร โดยการจ าลองแบบดลยภาพบางสวนของพชแตละชนด ไดแก มนส าปะหลง ออย ทเปนพชพลงงานหลก และ ขาว ขาวโพด ถว และส บ ป ะ ร ด ท เ ป น พ ช ท ด แ ทน อ น ๆ ซ งประกอบดวยสมการอปสงค สมการอปทาน และสมการดลยภาพ โดยท าการประมาณคาแบบจ าลองดวยวธก าลงสองนอยทสดสองขนตอน (2SLS) และแบบจ าลองพนทเพาะปลก ซงประกอบดวยสมการพนทเพาะปลกมนส าปะหลง ออย ขาว ขาวโพดเลยงสตว ขาวฟาง ถว และสบปะรด ภายใตเงอนไขพนทเพาะปลกทงหมดเทากบผลรวมของพนทเพาะปลกพชไร 7 ชนด โดยประยกตใชวธ Seemingly unrelated

regressions (SUR) ในการประมาณคาระบบสมการ

จ ากการทบทวนเค รอง มอ ท ใชในการศกษาผลกระทบของการขยายการผลตพชพลงงาน พบวามการใชแบบจ าลองทหลากหลายทมลกษณะเปนเชงพลวตร ทงการวเคราะหดลยภาพบางสวนและการวเคราะหดลยภาพทวไป ขนอยกบวต ถประสงคของการศกษาทย งเชอมโยงกบพชพลงงานและพชอนทเกยวของเปนหลก โดยเครองมอในลกษณะแบบจ าลอง

Page 13: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

27

ดลยภาพบางสวนทประกอบไปดวย สมการอปทาน สมการอปสงคและสมการดลยภาพของพชพลงงานและพชอนทเกยวของ เปนเครองมอกลมหลกทถกน ามาประยกตใช และนอกจากนจากงานศกษาวจยทเกยวของ พบวาการขยายการผลตพชพลงงานตามนโยบายสงเสรมพลงงานทางเลอกและพลงงานทดแทน สงผลกระทบตอภาคเกษตรทงในดานการใชทดนเพอการเกษตร ป รมาณผลผลตพชพลง ง านและพช อน ทเกยวของ ราคาพชพลงงานและพชอนทเกยวของ รายไดของเกษตรกร ประกอบกบเปาหมายหลกของการ ศกษา น ท ม ง เนนตอบค าถ าม ถ งผลกระทบของการขยายพนทปลกพชพลงงานภายใตพนททางการเกษตรทอดมสมบรณมอยอยางจ ากดจะน ามาซงการแขงขนระหวางพชพลง ง านและพ ช อน ท เ ก ย วขอ งอย า ง ไ ร โดยเฉพาะในดาน การใชทดน และดานราคาผลผลตท งพชพลงงานและพชทดแทนอนทเกยวของ

ดงนน ในการศกษานจะมงเนนใชปจจยดานการใชทดนเพอการเกษตร ผลผลตพชพลงงาน ผลผลตพชท เ กยวของ ราคาพชทเกษตรกรไดรบ เปนปจจยหลกในการศกษา และแบบจ าลองทเหมาะสมในการวเคราะหผลกระทบของการขยายพนทปลกพชพลงงานตอพชทดแทนอนทเกยวของ ทงในดานการใชทดน และดานราคาผลผลตพช ในการศกษาครงน จงประยกตใชแนวคดของแบบจ าลองทประกอบดวยองคประกอบทางดานอปสงคและอปทานของพชพลงงาน และพชทดแทนอนท

เกยวของ เพอคาดการณผลกระทบของการขยายการผลตปาลมน ามนทมตอการแขงขนการใชทดนทางการเกษตร และราคาของผลผลตพช แ ล ะ น า ผ ล ก า ร ศ ก ษ า ท ไ ด ม า ส ร ป เ ป นขอเสนอแนะเชงนโยบายในดานการสงเสรมการขยาย พนท เพาะปลกพชพลงงาน เ พอแกปญหาการแขงขนการใชทดนระหวางพชพลงงานและพชทดแทนอนทเกยวของตอไป

3. วธการศกษา เพออธบายถงผลของการขยายผลผลตพช

พลงงานทมตอภาคเกษตร ท าการศกษาในพชพลงงาน คอ ปาลมน ามน และพชทดแทนอน คอ ยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว ในการศกษาไดพฒนาแบบจ าลองดลยภาพบางสวน ( Partial Equilibrium Model) ของพชแตละชนดทประกอบดวยแบบจ าลองพนทเพาะปลก และแบบจ าลองดลยภาพพชแตละชนด โดยแบบจ าลองดลภาพพชถกจ าลองขนภายใตสถานการณอปสงคและอปทานของปาลมน ามนและพชทดแทนอน คอ ยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว ในรปแบบของ 2SLS (Two

Stage Least Squares) ขณะทแบบจ าลองพนทเพาะปลก สมการพนทปลกพชแตละชนดมตวแปรภายนอก เชน ราคา ทอาจสงผลตอการตดสนใจใชทดนของเกษตรกรในการเลอกปลกพชชนดตาง ๆ ท าใหการประมาณคาระบบสมการท งระบบมความเ กยวโยงกน ดงน น แบบจ าลองพนทเพาะปลกพชจะถกประมาณคาด ว ย ว ธ SUR ( Seemingly unrelated

regression) คาประมาณแบบจ าลองทไดจะ

Page 14: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

28

น ามาสรางเมทรกซ เพอการพยากรณผลกระทบของการผลตพชพลงงาน ในชวงป พ.ศ. 2560-2570 โดยแบงการพยากรณผลกระทบออกเปน 2 กรณ คอ 1) กรณศกษาแบบจ าลองอยภายใตแนวโนมปกต และ 2) กรณศกษาแบบจ าลองอยภายใตเปาหมายแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก

เพอประมาณคาราคาผลผลตพช และพนทใหผลผลตพชทกชนดแบบปตอป โดยมขนตอนในการศกษาดงน

แบบจ าลองพนทเพาะปลกI ประกอบดวยสมการพนทเพาะปลกพช 6 ชนด ไดแก ปาลมน ามน ยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว โดยแบบจ าลองพนทใหผลผลตถกพฒนาบนพนฐานของแนวคดการตอบสนองของอปทาน คอแบบจ าลอง Dynamic adjustment model ทแสดงถงความสมพนธระหวางพนทเพาะปลกและ ปจจย ท ม อท ธพลต อ พน ท เพาะป ลก (French, 1971 และ Suksai and Premashthira,

2014) โดยในการจ าลองแบบจ าลอง พน ทเพาะปลกส าหรบการศกษาน จะใชพนทใหผลผลตของปาลมน ามน และพชอนทเกยวของแทนพนทเพาะปลก เนองจากพชสวนใหญทเลอกใชในแบบจ าลองเปนไมยนตนจงตองใชเวลาในการเพาะปลก ดงน น จงก าหนดใหสมการพนทใหผลผลตในปปจจบน ขนอยกบพนทใหผลผลตในปทผานมา ราคาผลผลตในป

I พนทเพาะปลก ในการศกษาน หมายถง พนทใหผลผลต(เกบเกยว) เนองจากพชทใชในการศกษาเปนไมยนตน ดงนนการใชพชทใหผลผลต สามารถสะทอนประมาณ

ทผานมา และราคาผลผลตของพชทดแทนอนในปทผานมา ภายใตสมการขอจ ากดของทดนทางการเกษตรของพชทง 6 ชนด ทใชในแบบจ าลอง

แบบจ าลองพนทใหผลผลตพชประกอบดวยสมการพนทใหผลผลตปาลมน ามน (OP)

ยางพารา (RB) มะพราว (CC) ท เ รยน (DR)

มงคด (MT) และขาว (RC) แสดงดงสมการท (1)-(7) ตามล าดบ โดยสมการพนทใหผลผลตพชในปปจจบนขนอยกบพนทใหผลผลตในปทผานมา ราคาพชทเกษตรกรไดรบในปทผานมา และราคาพชทดแทนอนในปทผานมา ตามกรอบแนวคดการตอบสนองของอปทาน และนอกจากนแบบจ าลองพนทใหผลผลตพชจะอยภายใตสมการเงอนไขพนทใหผลผลตพชทง 6 ชนด )t(Land ทเลอกศกษา ดงสมการท (7)

การผลผลตไดถกตองตามความเปนจรงมากกวา เนองจากพชยนตนสวนใหญจะใชระยะเวลาปลก 3-5 ป จงจะสามารถเกบเกยวผลผลตได

Page 15: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

29

RC1tP,MT

1tP,DR1tP,CC

1tP,RB1tP,OP

1tP,OP1tAOP

tA f (1)

RC1tP,MT

1tP,DR1tP,CC

1tP,RB1tP,OP

1tP,RB1tARB

tA f (2)

RC1tP,MT

1tP,DR1tP,CC

1tP,RB1tP,OP

1tP,CC1tACC

tA f (3)

RC1tP,MT

1tP,DR1tP,CC

1tP,RB1tP,OP

1tP,DR1tADR

tA f (4)

RC1tP,MT

1tP,DR1tP,CC

1tP,RB1tP,OP

1tP,MT1tAMT

tA f (5)

RC1tP,MT

1tP,DR1tP,CC

1tP,RB1tP,OP

1tP,RC1tARC

tA f (6) เมอก าหนดให

RCtAMT

tADRtACC

tARBtAOP

tAtLand (7) และก าหนดให

OPtA คอ พนทใหผลผลตปาลมน ามนในปท t (ไร)

RBtA คอ พนทใหผลผลตยางพาราในปท t (ไร)

CCtA คอ พนทใหผลผลตมะพราวในปท t (ไร)

DRtA คอ พนทใหผลผลตทเรยนในปท t (ไร)

MTtA คอ พนทใหผลผลตมงคดในปท t (ไร)

RCtA คอ พนทใหผลผลตขาวในปท t (ไร)

OP1-tA คอ พนทใหผลผลตปาลมน ามนในปท t-1 (ไร)

RB1-tA คอ พนทใหผลผลตยางพาราในปท t-1 (ไร)

CC1-tA คอ พนทใหผลผลตมะพราวในปท t-1 (ไร)

DR1-tA คอ พนทใหผลผลตทเรยนในปท t-1 (ไร)

Page 16: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

30

MT1-tA คอ พนทใหผลผลตมงคดในปท t-1 (ไร)

RC1-tA คอ พนทใหผลผลตขาวในปท t-1 (ไร)

OP1tP

คอ ราคาปาลมน ามนทเกษตรกรไดรบในปท t-1 (บาท/กก.)

RSS31tP

คอ ราคายางแผนดบรมควนชนสามทเกษตรกรไดรบในปท t-1 (บาท/กก.)

CC1tP

คอ ราคาผลมะพราวทเกษตรกรไดรบในปท t-1 (บาท/100 ผล.)

DR1tP

คอ ราคาทเรยนทเกษตรกรไดรบในปท t-1 (บาท/กก.)

MT1tP

คอ ราคามงคดทเกษตรกรไดรบในปท t-1 (บาท/กก.)

RC1tP

คอ ราคาขาวทเกษตรกรไดรบในปท t-1 (บาท/กก.)

แบบจ าลองดลยภาพพช ก าหนดโดยสมการอปทานพช สมการอปสงคพช และสมการดลยภาพ โดยสมการอปทานพช ถกก าหนดจากพนทใหผลผลตหรอพนทเกบเกยวคณกบผลผลตตอไร พนทใหผลผลตของไมยนตนอาศยรปแบบของ Stock Adjustment ทก าหนดใหพนททคาดวาจะใหผลผลตขนอยกบราคาของพชนน ๆ และราคาของพชแขงขน และผลผลตตอไรของไมยนตนมกถกก าหนดโดยราคาในฤดกาลทผานมา และแนวโนมของ เทคโนโลยในการผลต เนองจากไมยนตนตองการการสะสมอาหาร เพอ

การเจรญเตบโตและใหผลผลต แตไมยนตนสวนใหญอาศยระยะเวลาในการตอบสนองตอการใสปย เกษตรกรจะใสปยมากนอยขนกบราคาผลผลตเปนตวก าหนด

ดงนน สมการอปทานของพชใด ๆ สามารถค านวณไดจากผลคณของพนทใหผลผลตพช (At

X) กบผลผลตพชเฉลยตอไร (YtX) และสมการ

ผลผ ลตต อไ ร ท ข นอย กบร าคาผลผ ลต ทเ ก ษ ต ร ก ร ไ ด ร บ ใน ป ท t (Pt

X) แ น ว โนมเทคโนโลยการผลต (Tt) และคาความคลาดเลอน (μt

X) สามารถแสดงไดดงสมการท (8) และ (9)

XtAX

tYXtS (8)

Xt

μt

TX2

αXt

PX1

α0

αXtY (9)

Page 17: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

31

สมการอปสงคพช เปนอปสงคสบเนองจากความตองการพช เพอใชในวตถประสงคตาง ๆ ซงในกรณศกษานแยกออกเปน ความตองการพชเพอการบรโภคภายในประเทศ (Dt

XDO) ความตองการพชเพอการสงออก (Dt

XEX) รวมสตอกคงเหลอ (STt

X) และหกออกดวยความ

ตองการน าเขา (DtXIM) ของพชนน เปนตน ซง

ปจจยทก าหนดอปสงคพชแตละชนดขนอยกบวตถประสงคของการใชพชชนดนน ๆ

โดยสมการอปสงคยอยตาง ๆ ของพชสามารถแสดงไดดงสมการท (10)-(13) ดงน

XDOtεtDXDO

3βXEXtPXDO

2βXtPXDO

1βXDO0β

XDOtD (10)

XEXtε

X1-t

STXEX3β

XEXtPXEX

2βXtPXEX

1βXEX0β

XEXtD (11)

XSTtε

X1-t

STXST3β

XEXtPXST

2βXtPXST

1βXST0β

XtS (12)

XIMtε

X1-t

STXIM3β

XIMtPXIM

2βXtPXIM

1βXIM0β

XIMtD (13)

เมอก าหนดให X แทนพชแตละชนด คอ ปาลมน ามน ยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว และ Pt

X = ราคาพช X ทเกษตรกรไดรบในปท t Pt

XEX = ราคาสงออกพช X ในปท t Pt

XIM = ราคาน าเขาพช X ในปท t STt-1

X = สตอกปลายปของพช X

Dt = ตวแปรหนแทนนโยบายการสงเสรมหรอการเปลยนแปลงพฤตกรรมการบรโภคในปท t จากสมการอปสงคยอยของพช จะสามารถเขยนสมการอปสงคของปาลมน ามน ยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว ไดดงสมการท (14)-(19)

สมการอปสงคน ามนปาลม

OPIMtDOPEX

tDOPDOtDOP

tD (14)สมการอปสงคยางพารา

RBt

STRBEXtDRBDO

tDRBtD (15)

สมการอปสงคมะพราว

Page 18: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

32

CCEXtDCCDO

tDCCtD (16)

สมการอปสงคทเรยน DREXtDDRDO

tDDRtD (17)

สมการอปสงคมงคด MTEXtDMTDO

tDMTtD (18)

สมการอปสงคขาว RCEXtDRCDO

tDRCtD (19)

ขนตอนการประมาณคาแบบจ าลอง

ในการประมาณคาแบบจ าลอง มขนตอนการศกษาและการประมาณคาแบบจ าลอง ดงรายละเอยดตอไปน ขนท 1 ประมาณคาสมประสทธของแบบจ าลองพนทใหผลผลตพชและแบบจ าลองดลยภาพพช

แบบจ าลองพนทใหผลผลตพช เพอจ าลองพนทใหผลผลตพชยนตนส าคญและขาวท ง 6

ชนด ทงพชพลงงานและพชอาหาร ไดแก ปาลมน ามน ยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว ทมความเกยวของกน เพอหาสมประสทธของความสมพนธส าหรบการคาดการณแนวโนมของพนทใหผลผลตพชแตละชนดในอนาคต โดยประยกตใชวธการ Seemingly Unrelated

Regression (SUR) แลวน าคาสมประสทธทไดจากการประมาณคาสรางเปนเมทรกซพนทใหผลผลต แสดงไดดงน

YWZ

Z =

[

0 -1 -1 -1 0 -1-1 -1 0-1 -1 -1-1 -1 -1-1 -1 -1

-1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1 -1

0 -1 -1-1 0 -1-1 -1 0 ]

,

W =

[

AtPO

AtRB

AtCC

AtDR

AtMT

AtRC]

, Y=

[ -Landt+ f(At-1

OP, Pt-1OP, Pt-1

RB, Pt-1CC, Pt-1

DR, Pt-1MT, Pt-1

RC )-Landt+ f(At-1

RB, Pt-1OP, Pt-1

RB, Pt-1CC, Pt-1

DR, Pt-1MT, Pt-1

RC )-Landt+ f(At-1

CC, Pt-1OP, Pt-1

RB, Pt-1CC, Pt-1

DR, Pt-1MT, Pt-1

RC )-Landt+ f(At-1

DR, Pt-1OP, Pt-1

RB, Pt-1CC, Pt-1

DR, Pt-1MT, Pt-1

RC )-Landt+ f(At-1

MT, Pt-1OP, Pt-1

RB, Pt-1CC, Pt-1

DR, Pt-1MT, Pt-1

RC )-Landt+ f(At-1

RC, Pt-1OP, Pt-1

RB, Pt-1CC, Pt-1

DR, Pt-1MT, Pt-1

RC )]

Page 19: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

33

แบบจ าลองดลยภาพพช เพอจ าลองดลยภาพพชท ง 6 ชนด โดยแบบจ าลองจะแยกระบบสมการอปสงค และสมการอปทาน ออกเปนรายพช เพอวเคราะหหาแนวโนมความตองการบรโภคอปโภคและความสามารถในการผลต

โดยจะประยกตใชวธก าลงสองนอยทสดสองข นตอน (Two Stage Least Squares: 2SLS) ในการประมาณคาสมประสทธ และน าค าสมประสทธทไดมาสรางเมทรกซดลยภาพพช โดยแสดงไดดงน

CBA

YX100000

AX010000

XIM001000

XEX000100

XDO000010

0010001

0001111

A

β

β

β

β

β,

Xt

P

Xt

Y

Xt

S

XIMt

D

XEXt

D

XDOt

D

Xt

D

B,

...)t

T,Xt

f(P

...)t

T,Xt

f(P

,...)Xt

f(P

,...)Xt

f(P

,...)Xt

f(P

0

0

C

เมอก าหนดให

X คอ ปาลมน ามน ยางพารา กาแฟ มะพราว ทเรยน มงคด และขาว WB, คอ เมทรกซตวแปรภายใน YC, คอ เมทรกซคาคงท ขนท 2 การคาดการณพนทใหผลผลต และราคา

การคาดการณพนทใหผลผลตพชในอนาคตจะท าการคาดการณทละป โดยการคาดการณเรมจากปปจจบน เชน การคาดการณพนทใหผลผลตในปท t จะใชขอมลพนทใหผลผลตและราคาผลผลตในปท t-1 เ ปนคาเรมตนในแบบจ าลอง โดยมรายละเอยดดงน

1) แทนคาขอมลพนทใหผลผลตและราคาผลผลตในปท t-1 ในเมทรกซพนทใหผลผลต

2) แกเมทรกซเพอหาคาคาดการณพนทใหผลผลตในปท t

3) น าคาคาดการณพนทใหผลผลตทไดจาก 2) คณกบสมการผลผลตตอไร จะไดสมการอปทานพชในปท t ของพชแตละชนด

4) แทนคาสมประสทธของสมการอปทานพชในปท t ในเมทรกซดลยภาพพช ท าการแกเมทรกซจะไดปรมาณและราคาผลผลต ณ ระดบดลยภาพ ในปท t

Page 20: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

34

5) ท าตามขนตอน 1) – 4) โดยแทนคาพนทใหผลผลตและราคาผลผลตในปท t เพอคาดการณปรมาณและราคาผลผลต ณ ระดบดลยภาพในปท t+1 โดยท าซ าตามขนตอน 1)-4) จนไดขอมลทตองการคาดการณตามเปาหมาย ขนท 3 การคาดพนทใหผลผลตในภาคใต

การคาดการณพนทใหผลผลตในอนาคตของพนทภาคใตจะท าการคาดการณทละป โดยการค าดการ ณ เ ร มจ าก ป ป จ จบน โดยท าก ารคาดการณภายใตแบบจ าลองพนทใหผลผลตของภาคใต และใชราคาดลยภาพจากการพยากรณจากแบบจ าลอง ดลยภาพพ ชในระดบประเทศในขนท 2 เชนการคาดการณพนทใหผลผลตของภาคใตในปท t จะใชขอมลพนท

ใหผลผลตของภาคใตในป ท t-1 และราคาผลผลตในปท t-1 จากการคาดการณราคาดลภาพในระดบประเทศ ตามผลการพยากรณในขนท 2 เปนคาเรมตนในแบบจ าลอง โดยมรายละเอยดดงน

1) แทนคาขอมลพนทใหผลผลตและราคาผลผลตในป ท t-1 ในเมทรกซพนทใหผลผลตของภาคใต

2) แกเมทรกซ เพอหาคาคาดการณพนทใหผลผลตในปท t

3) ท าตามขนตอน 1) และ 2) โดยแทนคาพนทใหผลผลตและราคาผลผลตในปท t เพอคาดการณพนทใหผลผลตในปท t+1 โดยท าซ าตามขนตอน 1) และ 2) จนไดขอมลทตองการคาดการณตามเปาหมาย

Page 21: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

35

Fig 1 Estimation procedure

Step 2

Step 3

Harvested Area matrix Harvested Area, Year t-1

Product Price, Year t-1

(Solve Matrix)

Harvested Area, Year t* Yield Equation คณ

(Equal to)

Crop Supply Equation, Year t

Product Price, Year t*

(Solve Matrix)

Crop Equilibrium matrix

Product, Year t*

Harvested Area matrix in Southern Harvested Area,Year t-1 Product Price, Year t-1

Harvested Area in Southern, Year t*

(Solve Matrix)

Step 1

Crop Equilibrium model

Harvested Areas model (SUR)

(2SLS)

Harvested Area matrix

Crop Equilibrium matrix

Page 22: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

36

การประยกตใชแบบจ าลองเพอการพยากรณพนทใหผลผลต และราคาของพชทเลอกเพอศกษาทง 6 ชนด ในชวงป 2560-2570 แบงเปน 2 กรณ คอ (1) กรณศกษาแบบจ าลองอยภายใตแนวโนมปกต และ (2) กรณศกษาแบบจ าลองภายใตสถานการณจ าลองพนทเพาะปลกปาลมน ามนตามแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทาง เ ลอก พ.ศ . 2558-2579 ท ง ในระดบประเทศและภาคใต

4. ผลการศกษาเชงประจกษ การศกษาผลกระทบของการขยายการผลต

ป า ล ม น า ม น ต อ ร า ค า ผ ล ผ ล ต แ ล ะ ก า รเปลยนแปลงการใชทดนทางการเกษตรในกรณศกษา น แบงออกเ ปนการคาดการณผลกระทบของการขยายการผลผลตปาลมน ามนตอราคาผลผลตและการใชทดนทางการเกษตรของไทย จากน นใชราคาดลยภาพจากผลการคาดการณในสวนแรก เปนตวแปรดานราคา เพอคาดการณการเปลยนแปลงการใชททางการเกษตรในพนทภาคใตของไทยในสนคาเกษตรกลมเดยวกน ซงผลการศกษาผลกระทบของการขยายผลผลตปาลมน ามนตอราคาผลผลตและการเปลยนแปลงการใชทดนทางการเกษตรในภาคใตของไทย มรายละเอยดดงน

4.1 การคาดการณผลกระทบของการขยายการผลตปาลมน ามนตอราคาผลผลตและการใชทดนทางการเกษตร

การศกษาในสวนนจะน าเสนอผลจากแบบจ าลองใน 2 สวน คอ การคาดการณภายใตแนวโนมปกต และการคาดการ ณภายใต

สถานการณจ าลองพนทเพาะปลกปาลมน ามนตามแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579

1) กรณแนวโนมปกต เปนกรณทตวแปรตาง ๆ ในแบบจ าลองสามารถเปลยนแปลงไดอยางอสระ ภายใตขอจ ากดของพนทเพาะปลกทสามารถใหผลผลตไดของพชท เ ลอกใชในแบบจ าลอง เพอดแนวโนมการเปลยนแปลงของพนทใหผลผลต และราคาดลยภาพของผลผลตพชพลงงานและพชทดแทนอนทเกยวของในอนาคต โดยใชขอมลทตยภมรายปตงแต ป 2534-2559 จากหนวยงานทเกยวของ อาท ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร กรมสงเสรมการเกษตร กรมพฒนาทดน ส านกนโยบายและแผนพลงงาน กรมพลงงานทดแทน เปนตน

ผลการพยากรณในกรณปกต พบวาคาพยากรณพนทใหผลผลตปาลมน ามน ขาว และยางพารามแนวโนมเพมขน โดยพนทใหผลผลตปาลมน ามนเพมขนสงสด คดเปนเพมขนเฉลยรอยละ 1.49 ตอป ขณะทคาพยากรณพนทใหผลผลตทเรยน มะพราว และมงคดมแนวโนมลดลง โดยพนทใหผลผลตทเรยนมแนวโนมลดลงมากทสด คดเปนลดลงเฉลยรอยละ 9.83 ตอป รองลงมาพบพนทใหผลผลตมะพราวลดลงเฉลยรอยละ 6.85 ตอป และพนทใหผลผลตมงคดลดลงเฉลยรอยละ 3.46 ตามล าดบ

ผลการพยากรณราคาผลผลต พบวาราคาผลผลตปาลมน ามน มะพราว มงคด และขาว มแนวโนม เ พม ขน โดยราคาปาลมน ามน มแนวโนมเพมขนสดสด คดเปนเพมขนเฉลยรอย

Page 23: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

37

ละ 1.91 ตอป รองลงมาพบราคาผลผลตมะพราวเพมขนเฉลยรอยละ 1.70 ตามล าดบ ในขณะทราคาผลผลตทเรยน และยางพารา มแนวโนมลดลง โดยพบราคาทเรยนลดลงสงสดทรอยละ 1.32 ตอป

2) กรณจ าลอง เปนกรณศกษาภายใตเปาหมายการผลตปาลมน ามนเปนพชพลงงานทดแทน ตามแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 ทก าหนดใหเปาหมายพนทเพาะปลกปาลมน ามนทมศกยภาพ

เปนไปตามยทธศาสตรปาลมน ามนและน ามนปาลม ป พ.ศ. 2558-2569 โดยก าหนดใหมพนทเพาะปลก 5.00 ลานไรในป พ.ศ. 2560 และใหมพนทเพาะปลกเพมขนปละ 250,000 ไร รวมเปนพนทเพาะปลก 7.50 ลานไรในป พ.ศ. 2569 จากเปาหมายตามยทธศาสตรยทธศาสตรปาลมน ามนและน ามนปาลม ป พ.ศ. 2558-2569 จะท าใหสามารถก าหนดพนทใหผลผลตปาลมน ามนตามเปาหมายได ดง Table 3 ตามอตราการเจรญเตบโตของปาลมน ามน ทใหผลผลตภายหลงการเพาะปลก 3 ปโดยเฉลย

Table 1 Forecasting areas for energy crops and other crops: normal case

Years Harvest area (Rai)

Oil palm Rubber Coconut Durian Mangosteen Rice 2560 4,137,711.00 12,664,934.00 1,461,649.00 1,159,841.00 1,110,671.00 55,294,953.00 2561 4,413,686.00 12,062,305.00 1,427,887.00 1,348,555.00 1,806,650.00 54,862,861.00 2562 4,776,035.00 11,887,746.00 1,441,161.00 1,466,547.00 1,177,056.00 55,169,949.00 2563 4,960,070.00 11,867,989.00 1,325,051.00 1,323,009.00 1,004,156.00 55,259,507.00 2564 5,054,439.10 11,954,827.90 1,181,090.00 1,146,027.90 908,597.90 55,394,930.50 2565 5,082,844.90 12,078,124.20 1,067,010.40 975,179.00 832,260.10 55,524,738.20

2566 5,065,031.00 12,212,438.30 974,273.70 823,058.40 771,127.10 55,650,242.40

2567 5,015,731.60 12,347,963.60 896,430.70 690,790.50 721,183.10 55,771,654.60 2568 4,945,535.90 12,480,891.60 829,076.70 575,612.10 679,374.60 55,889,252.70 2569 4,861,891.40 12,609,863.60 769,206.60 473,975.30 643,478.90 56,003,431.40 2570 4,769,943.40 12,734,560.30 714,738.40 382,648.70 611,888.10 56,114,632.40

Growth rate (%)

1.49 0.07 -6.85 -9.83 -3.46 0.15

Source: Calculated

Page 24: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

38

ผลการพยากรณเมอเพมพนทเพาะปลกปาลมน ามนตามเปาหมาย จะท าใหมพนทใหผลผลตปาลมน ามนเฉลย 5 ลานไรในป พ.ศ. 2562 และมพนทใหผลผลตปาลมเพมขนปละ 250,000 ไรตอป ท าใหมพนทใหผลผลตปาลมน ามนรวม 7 ลานไรในป พ.ศ. 2570 ซงจะสงผลใหพนทใหผลผลตของทเรยน มงคด มะพราว และยางพารา ลดลง โดยพบวาพนทใหผลผลตทเรยนลดลงเฉลยสงสดถงรอยละ 22.35 ตอป รองลงมาพบพนทใหผลผลตมงคดลดลงเฉลยถงรอยละ 20.95 ตอป พนทใหผลผลตมะพราวลดลงเฉลยรอยละ 14.82 ตอป และพนทใหผลผ ลตยางพาราลดลง รอยละ 0.44 ตอป ตามล าดบ แสดงใหเหนวาการเพมขนของพนทให

ผลผลตพชพลงงาน จะสงผลโดยตรงตอการลดลงของพนทใหผลผลตของพชทดแทนอนทเกยวของ

และจากผลการพยากรณราคาดลยภาพในกรณทปรบเพมพนทเพาะปลกปาลมน ามนตามเปาหมาย พบวาราคาผลผลตพชสวนใหญมแนวโนมเพมขน โดยราคามงคดเพมขนสงสด คดเปนเพมขนเฉลยรอยละ 9.95 ตอป รองลงมาพบราคาปาลมน ามนเพมขนเฉลยรอยละ 4.78 ตอป และพบราคามะพราวเพมขนเปนล าดบทสาม คดเปนเพมขนเฉลยรอยละ 2.96 ตอป ตามล าดบ ขณะทราคาทเรยนและราคายางพารามแนวโนมลดลง โดยราคาทเรยนมแนวโนมลดลงเฉลยถงรอยละ 3.76 ตอป ดงแสดงใน

Table 4

Table 2 Forecasting prices for energy crops and other crops: normal case

Years Prices of Production (Bath/Kilogram)

Oil palm Rubber Coconut Durian Mangosteen Rice 2560 4.0 55.4 8,291.3 71.7 27.5 8,728.7 2561 4.1 54.0 8,315.8 82.3 26.8 8,806.5 2562 4.4 53.6 8,292.9 84.7 33.2 8,825.3 2563 4.6 53.6 8,502.5 82.9 35.1 8,862.5 2564 4.7 53.8 8,777.5 80.1 35.3 8,896.4 2565 4.8 54.0 9,008.5 77.1 35.0 8,931.3

2566 4.9 54.5 9,205.7 73.9 34.3 8,966.8

2567 4.9 54.5 9,378.0 70.8 33.4 9,002.9 2568 4.9 54.8 9,532.5 67.8 32.3 9,039.5 2569 4.9 55.1 9,674.2 64.8 31.1 9,112.8 2570 4.9 55.3 9,806.8 61.8 29.9 9,149.4

Growth rate (%) 1.91 -0.01 1.70 -1.32 1.14 0.47

Source: Calculated

Page 25: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

39

4.2 การคาดการณผลกระทบของการขยายการผลตปาลมน ามนตอการใชทดนทางการเกษตรในภาคใต

การศกษาผลกระทบของการขยายการผลตปาลมน ามนตอการใชทดนทางการเกษตรในภาคใตของไทย จะน าเสนอผลการคาดการณ

การเปลยนแปลงการใชทดนทางการเกษตรภายใตแนวโนมปกต และการเปลยนแปลงการใชทดนทางการเกษตรภายใตสถานการณจ าลองพนทเพาะปลกปาลมน ามนตามแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579

Table 3 Forecasting areas for energy crops and other crops: target case

Years Harvest area (Rai)

Oil palm Rubber Coconut Durian Mangosteen Rice 2560 4,137,711.00 12,664,934.00 1,461,649.00 1,159,841.00 1,110,671.00 55,294,953.00 2561 4,413,686.00 12,062,305.00 1,427,887.00 1,348,555.00 1,806,650.00 54,862,861.00 2562 5,000,000.00 11,779,945.00 1,508,017.00 1,358,746.00 1,069,255.00 55,062,148.00 2563 5,250,000.00 11,854,047.40 1,246,482.20 1,197,881.20 925,587.10 55,180,938.00 2564 5,500,000.00 11,900,864.80 1,132,288.60 859,796.50 859,796.50 55,346,129.10 2565 5,750,000.00 11,937,313.90 946,178.90 730,724.10 711,428.60 55,403,906.70

2566 6,000,000.00 11,982,919.10 796,886.60 540,091.20 593,740.00 55,472,855.30

2567 6,250,000.00 12,029,612.50 663,054.50 335,200.70 487,806.80 55,538,278.40 2568 6,500,000.00 12,050,866.70 516,914.90 198,363.30 367,212.80 55,577,090.90 2569 6,750,000.00 12,087,819.40 406,370.50 178,132.10 233,869.00 55,488,520.20 2570 7,000,000.00 12,100,520.07 273,974.62 52,774.69 4,482.40 55,673,868.53

Growth rate (%)

5.43 -0.44 -14.82 -22.35 -20.95 0.07

Source: Calculated

Page 26: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

40

Table 4 Forecasting prices for energy crops and other crops: target case

Years Prices of Production (Bath/Kilogram)

Oil palm Rubber Coconut Durian Mangosteen Rice 2560 4.04 55.40 8,254.93 71.69 27.45 8,728.73 2561 4.11 53.99 8,315.82 82.29 26.80 8,806.48 2562 4.53 53.43 8,177.20 82.96 34.93 8,834.02 2563 4.75 53.57 8,650.13 80.63 36.83 8,868.76 2564 4.97 53.66 8,874.67 73.99 36.58 8,900.31 2565 5.20 53.73 9,266.65 71.15 39.33 8,940.85 2566 5.43 54.09 9,607.37 66.05 42.81 8,980.81 2567 5.67 53.91 9,935.07 59.38 48.48 9,021.30 2568 5.92 53.96 10,319.64 54.12 62.81 9,064.07 2569 6.17 54.04 10,631.15 53.37 65.31 9,117.06 2570 6.43 54.07 11,030.10 47.58 67.70 9,148.52

Growth rate (%)

4.78 -0.24 2.96 -3.76 9.95 0.47

Source: Calculated

1) กรณแนวโนมปกต เปนการพยากรณการเปลยนแปลงการใชทดนทางการเกษตรในภาคใต จากเปลยนแปลงราคาดลยภาพพชในระดบประเทศ ในกรณทพนทเพาะปลกปาลมน ามนเปลยนแปลงภายใตแนวโนมปกต และตวแปรตาง ๆ ในแบบจ าลองพนทเพาะปลกของพนทภาคใตสามารถเปลยนแปลงไดอยางอสระภายใตขอจ ากดของพนทเพาะปลกทสามารถใหผลผลตไดของปาลมน ามนและพชทดแทนอนทง 5 ชนดทใชในแบบจ าลอง เพอดแนวโนมการเปลยนแปลงของพนทใหผลผลตของทงปาลมน ามนและ พชทดแทน อน ท เ ก ย วขอ ง ในแบบจ าลองพนเพาะปลกพชของภาคใต

ผลการพยากรณในกรณปกต พบวาคาพยากรณพนทใหผลผลตปาลมน ามน ทเรยน และมงคด มแนวโนมเ พมขน โดยพนทใหผลผลตมงคดเพมขนสงสด คดเปนเพมขนเฉลยรอยละ 3.33 ตอป รองลงมา พบพนทใหผลผลตปาลมน ามนเพมขนเฉลยรอยละ 1.94 ตอป และพนทใหผลผลตทเรยนเพมขนเฉลยรอยละ 0.50 ตอป ตามล าดบ ขณะทคาพยากรณพนทใหผลผลต ยางพารา มะพราว และขาวมแนวโนมลดลง โดยพนทใหผลผลตขาวมแนวโนมลดลงมากทสด คดเปนลดลงเฉลยรอยละ 0.65 ตอป รองลงมาพบพนทใหผลผลตมะพราวลดลงเฉลยรอยละ 0.52 ตอป และพนทใหผลผลตยางพารา

Page 27: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

41

ลดลงเฉลยรอยละ 0.49 ตามล าดบ ดงรายละเอยดใน Table 5

Table 5 Forecasting areas for energy crops and other crops in Southern: normal case

Years Harvest area (Rai)

Oil palm Rubber Coconut Durian Mangosteen Rice 2560 3,886,470.20 12,273,941.90 929,611.30 403,476.60 366,902.40 1,031,842.60 2561 4,166,192.70 11,332,873.50 1,173,491.70 612,648.20 575,196.30 1,264,456.20 2562 4,404,484.20 11,051,037.00 1,065,516.50 596,849.60 623,261.70 1,351,776.30 2563 4,587,313.40 10,999,715.00 1,077,771.90 579,981.00 632,384.20 1,237,285.60 2564 4,655,926.50 11,051,711.40 1,072,701.20 517,992.50 578,833.90 1,186,160.90 2565 4,698,245.80 10,982,885.00 1,044,478.20 480,905.10 550,074.10 1,275,320.40 2566 4,668,394.40 11,304,284.10 937,034.30 388,067.80 457,695.60 1,180,417.50

2567 4,646,215.40 11,500,144.40 898,829.70 354,461.80 436,734.50 1,074,565.20

2568 4,622,620.90 11,680,993.10 849,175.00 324,024.70 405,669.30 993,422.40 2569 4,620,272.60 11,773,328.70 821,894.50 316,544.70 397,395.70 934,193.00 2570 4,688,205.00 11,638,491.70 845,438.30 364,743.80 439,942.00 925,568.60

Growth rate (%)

1.93 -0.49 -0.52 0.50 3.33 -0.65

Source: Calculated

2) กรณจ าลอง เปนการพยากรณการเปลยนแปลงการใชทดนทางการเกษตรในภาคใต ภายใตเงอนไข 2 ประการดงน (1) ใชราคาดลยภาพพชในระดบประเทศกรณขยายพนทเพาะปลกปาลมน ามนตามเปาหมายการผลตปาลมน ามนเปนพชพลงงานทดแทนตามแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 ดงแสดงใน Table 4 (2) ใชสดสวนการขยายพนทเพาะปลกปาลมน ามนเพมรอยละ 60 ของสดสวนพนทตามเปาหมาย คดเปนเพมพนทเพาะปลกปาลมน ามนในภาคใตปละ 150,000 ไร

การก าหนดอตราสวนการขยายพนทป ล กป าลมน า มน เ พ ม ร อ ยละ 60 เ พ อ ใหสอดคลองกบศกยภาพความเหมาะสมของพนท ซงพนทภาคใตมสดสวนพนททเหมาะสมในการปลกปาลมน ามนประมาณรอยละ 60 ของพนทเหมาะสมส าหรบการปลกปาลมน ามนท งประ เทศ (Dansakunpol et al., 1998) ดงน น จากเปาหมายการขยายพนทปลกปาลมปละ 150,000 ไร และอตราการเจรญเตบโตของปาลมน ามนทใหผลผลตภายหลงการเพาะปลก 3 ปโดยเฉลย ท าใหสามารถก าหนดพนทใหผลผลต

Page 28: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

42

Table 6 Forecasting areas for energy crops and other crops in Southern: target case

Years Harvest area (Rai) Oil palm Rubber Coconut Durian Mangosteen Rice

2560 4,067,400.30 12,029,740.10 933,752.10 407,617.30 372,041.90 1,085,834.10 2561 4,257,049.10 11,355,966.10 1,096,584.20 536,670.10 499,434.10 1,302,247.50 2562 4,492,676.00 11,060,957.50 1,085,826.90 598,422.60 552,610.80 1,274,839.50 2563 4,642,676.00 11,457,028.60 935,085.50 437,647.60 400,166.00 1,094,599.20 2564 4,792,676.00 11,357,200.80 926,611.50 329,475.30 329,622.30 1,187,341.50 2565 4,942,676.00 11,523,969.10 833,946.10 231,556.40 247,371.20 1,072,974.30 2566 5,092,676.00 11,419,907.50 817,538.10 231,503.30 253,376.50 1,026,651.50

2567 5,242,676.00 11,196,995.90 837,347.00 262,150.70 274,945.50 1,040,371.20

2568 5,392,676.00 11,417,180.60 711,585.70 153,772.30 146,137.50 921,732.80 2569 5,542,676.00 11,220,807.20 721,113.80 137,692.70 137,744.00 966,909.10 2570 5,692,676.00 11,389,937.77 681,402.02 25,408.59 14,924.13 828,158.51

Growth rate (%)

3.42 -0.51 -2.71 -15.83 -15.61 -2.13

Source: Calculated

ปาลมน ามนตามเปาหมายยทธศาสตรไดดง Table 6

จากเปลยนแปลงราคาดลยภาพพชในระดบประเทศ กรณขยายพนทเพาะปลกปาลมน ามนตามเปาหมายการผลตปาลมน ามนเปนพชพลงงานทดแทนตามแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 และตวแปรพนทปลกปาลมน ามนเปนไปตามเปาหมายการขยายพนทปลกเพมปละ 150,000 ไร ภายใตขอจ ากดของพนทเพาะปลกทสามารถใหผลผลตไดของปาลมน ามนและพชทดแทนอนทง 5 ชนดทใชในแบบจ าลอง เพอดแนวโนมการเปลยนแปลงของพนทใหผลผลตปาลมน ามนและ พชทดแทน อน ท เ ก ย วของใน

แบบจ าลองพนเพาะปลกพชของภาคใตสามารถแสดงผลการพยากรณไดดง Table 6

ผลการพยากรณเมอเพมพนทเพาะปลกปาลมน ามนตามเปาหมาย จะท าใหมพนทใหผลผลตปาลมน ามน 4,492,676.00 ลานไรในป พ.ศ. 2562 และมพนทใหผลผลตปาลมเพมขนปละ 150,000 ไรตอป ท าใหมพนทใหผลผลตปาลมน ามนรวม 5,692,676.00 ลานไรในป พ.ศ. 2570 ซ งจะ สงผลให พน ท ใหผลผ ลตของยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว ลดลง โดยพบวาพนทใหผลผลตทเรยนลดลงเฉลยสงสดถงรอยละ 15.83 ตอป รองลงมาพบพนทใหผลผลตมงคดลดลงเฉลยถงรอยละ 15.61 ตอป พนทใหผลผลตมะพราวลดลงเฉลยรอยละ

Page 29: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

43

2.71 ตอป และพนทใหผลผลตขาวลดลงรอยละ 2.13 ตอป ตามล าดบ แสดงใหเหนวาการเพมขนของพนทใหผลผลตพชพลงงาน จะสงผลโดยตรงตอการลดลงของพนทใหผลผลตของพชทดแทนอน ท เ กยวของในพนทภาคใตคอนขางสง

5. สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ การขยายการผลตพลงงานเชอเพลงชวภาพ

เ พอทดแทนพลงงานเ ชอเพลงจากฟอสซล ภายใตแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก (Alternative Energy Development

Plan : AEDP2 0 1 5 ) ใ น ก ล ม ไบโอดเซล ไดมการก าหนดเปาหมายการใช ไบโอดเซลทดแทนน ามนดเซลท 14 ลานลตรตอวน ภายในป 2579 ดงนนจงมเปาหมายขยายพนทปลกปาลมน ามนในป 2560 เปน 5 ลานไร และขยายพนทปลกตอเนองปละ 250,000 ไร เปนพนทรวม 10.20 ลานไรในป 2579 แตการขยายพนทผลผลตพชพลงงาน เพอใชเปนวตถดบในการผลตพลงงานทดแทน อาจสงผลขดแยงตอการใชทรพยากรในการผลตพชทดแทนอนทเกยวของ โดยเฉพาะทดนเพอการเกษตรทมอยอยางจ ากด ดงนน การศกษานจงมงเนนวเคราะหผลกระทบของการขยายการผลตพชพลงงานทมตอราคาผลผลตและการใชทดนในการผลตพชเศรษฐกจในภาคใตของไทย

โดยไดท าการพฒนาแบบจ าลองดลยภาพบางสวน (Partial Equilibrium Model) ของพชแตละชนดทประกอบดวยแบบจ าลองพนทเพาะปลก และแบบจ าลองดลยภาพพชแตละชนด

โดยแบบจ าลองดลภาพพชถกจ าลองขนภายใตสถานการณอปสงคและอปทานของปาลมน ามนและพชทดแทนอน คอ ยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว ในรปแบบของ 2SLS

(Two Stage Least Squares) ขณะทแบบจ าลองพนทเพาะปลก สมการพนทใหผลผลตพชแตละชนดมตวแปรภายนอก เชน ราคา ทอาจสงผลตอการตดสนใจใชทดนของเกษตรกรในการเลอกปลกพชชนดตาง ๆ ท าใหการประมาณคาระบบสมการท งระบบมความเกยวโยงกน ดงน น แบบจ าลองพนทเพาะปลกพชจะถกประมาณคาด ว ย ว ธ SUR ( Seemingly unrelated

regression) คาประมาณแบบจ าลองทไดจะน ามาสรางเมทรกซ เพอการพยากรณผลกระทบของการผลตพชพลงงานตอราคาผลผลต และการใชทดนทางการเกษตรของภาคเกษตรไทย และตอการ เป ลยนแปลงการใช ท ดนทางการเกษตรในภาคใตของไทย โดยแบงการพยากรณผลกระทบออกเปน 2 กรณ คอ 1) กรณศกษาแบบจ าลองอยภายใตแนวโนมปกต และ 2) กรณ ศกษาแบบจ าลองอยภ ายใตเ ปาหมายแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579

ผลการคาดการณผลกระทบของการขยายผลผ ลตป าลมน า มนต อก า รใช ท ดน เ พ อการเกษตรในภาคใตของไทย ในกรณปกต พบพนทใหผลผลตยางพารา มะพราว และขาว มแนวโนมลดลงในอนาคตซงมแนวโนมการลดลงแบบคอยเปนคอยไปทรอยละ 0.65 รอยละ 0.52 และรอยละ 0.49 ตามล าดบ ตามลกษณะ

Page 30: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

44

ของการแขงขนการใชพนทเพาะปลกในภาคใตของไทย และสอดคลองกบแนวโนมดานราคาของมะพราว และขาว ทมแนวโนมเพมขนตามการลดลงของพนทเพาะปลก ส าหรบกรณการขยายผลผ ลตปาลมน ามนตาม เ ป าหมายแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 ซงก าหนดเปาหมายขยาย พน ทปลกปาลมน ามนในภาคใตในสดสวนรอยละ 60 ของเปาหมายทงประเทศคดเปนขยายพนทปลกปาลมน ามนในภาคใตปละ 150,000 ไร จะท าให พน ทใหผลผลตของยางพารา มะพราว ทเรยน มงคด และขาว มแนวโนมลดลงในอนาคต โดยพบพนทใหผ ลผ ลตของ พช ท กช นด ท เ ก ย วขอ งตามแบบจ าลองมอตราการลดลงในระดบสงทรอยละ 15.83 รอยละ 15.61 รอยละ 2.71 รอยละ 2.13 และรอยละ 0.51 ตามล าดบ ซงเปนไปตามลกษณะของการแขงขนการใชพนทเพาะปลกพชเศรษฐกจในภาคใตของไทยทพนทปลกปาลมน ามนสวนใหญขยายตวเพมขนทดแทนพนทนาขาว พนทสวนมะพราว พนทยางพารา และพนทปลกผลไมผสมอนๆ ทใหผลผลตตอไรทต ากวาการปลกปาลมน ามน และสอดคลองกบการศกษาภาพถายทางอากาศทแสดงใหเหนวาการเพมขนของพนทปลกปาลมน ามนสวนใหญมาจากพนทนาราง พนทนาขาว พนทสวยยางพารา และพนทปลกผลไม แตอยางไรกตามผลการพยากรณแนวโนมการขยายตวของพนทเพาะปลกปาลมน ามนตอพชเศรษฐกจอน อาจมความคลาดเค ลอนจากแนวโนมของพนท

เพาะป ลกจ รงของ พชแตละช นดไปบาง เนองจากในการศกษานเลอกใชแบบจ าลองทก าหนดใหตวแปรตางๆ มการแจกแจงแบบปกต ซงอาจไมสอดคลองกบพฤตกรรมดานราคาของพชแตละชนดทมการแทรกแซงจากนโยบายของรฐในระดบสงและการเปลยนแปลงระดบราคาจากพฤตกรรมการบรโภคในปจจบน เชน ทเรยน ทราคาเพมขนอยางสงในชวง 2 ปทผานมา หรอราคาปาลมน ามนทไดรบผลกระทบจากมาตรการ zero palm oil ของสหภาพยโรป ตลอดจนมาตรการสนบสนนการโคนยางพาราเกา ปลกยางใหมคณภาพดทดแทน หรอปลกปาลมน ามนทดแทน ซงปจจยเหลานอาจจะเปนปจจยเรงทท าใหผลการพยากรณ กบขอมลสถานการณจรงมความคลาดเคลอนกน

และดานราคาผลผลตพบวาพชเกอบทกชนดทเกยวของมราคาเพมขน แสดงใหเหนวาภายใตแบบจ าลองและขอมลดานพนทใหผลผลตและราคาผลผลตทเกษตรกรไดรบในอดตมการทดแทนกนระหวางพนทเพาะปลกพชพลงงาน คอปาลมน ามน และพชเศรษฐกจอนในพนทภาคใต และสามารถเหนผลกระทบไดอยางชดเจนในกรณจ าลองแบบภายใตสถานการณการขยายผลผลตปาลมน ามนตามเปาหมายแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก พ.ศ. 2558-2579 โดยใหผลสอดคลองกบขอส รปผลการทบทวนงานว จ ย ด านผลกระทบของการขยายการผลตพชพลงงานตอภาคเกษตรหรอตอพชอนทเกยวของทผานมาขางตนทไดขอสรปวาการขยายพนทปลกพช

Page 31: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

45

พลงงานเพมขน สงผลตอการลดลงของพนทเพาะปลกพชอาหารและพชเศรษฐกจอนทเกยวของ

ดงนน เพอลดผลกระทบของการลดลงของพนทเพาะปลกและการเพมขนของราคาของพชอาหารหรอพชเศรษฐกจอนทเกยวของในพนทภาคใตของไทย โดยหนวยงานทเกยวของอาจจ าเปนตองมการใชนโยบายทชดเจนในการก าหนดพนทปลกใหมทเหมาะสม มการก าหนดโซนปาลมน ามนทชดเจนเพอลดการแยงชงพนทเพาะปลกพชอาหารและพชเศรษฐกจอนจนเกดความเสยหาย นอกจากนน จากขอมลเชงประจกษยงพบวาการด าเนนการตามเปาหมาย ท งเปาหมายในดานนโยบายการสงเสรมการ

ขยายพนทปลกปาลมน ามน และลดตนทนการผลตไบโอดเซล รวมท งการออกกฎระเบยบ มาตรการจงใจใหมการลงทนในการผลตไบโอดเซล และเปาหมายสงเสรมการใชพลงงานทดแทนจากพชพลง ง าน ย งพบว า มก ารด าเนนการในหลายประการทย งขาดความชด เ จนและต อ เ น อ ง ดงน น ร ฐบาลโดยหนวยงานทเกยวของจ าเปนอยางยงทตองเรงสรางเครองมอ มาตรการจงใจ รวมท งออกกฎระเบยบตาง ๆ ทเกยวของอยางเหมาะสม และจรงจง ในการพฒนาพลงานทดแทนจากปาลมน ามนและพฒนาอตสาหกรรมปาลมน ามนของประเทศ

กตตกรรมประกาศ

การศกษานเปนสวนหนงของโครงการ “การวเคราะหผลกระทบของการขยายการผลตปาลมน ามนตอการเปลยนแปลงการใชทดนทางการเกษตรในภาคใต และกรณศกษาในจงหวดนครศรธรรมราช” ซงไดรบทนอดหนนการวจยจากส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) (สญญาเลขท RDG6020005) References Ajanovic, A. (2011). Biofuels versus food production: Does biofuels production increase food prices? Energy, 36(4), 2070-2076.

Banse, M., van Meijl, H., Tabeau, A. A., & Woltjer, G. B. (2008). Impact of EU Biofuel Policies on World Agricultural and Food

Markets 107th Seminar, January 30-February 1, 2008, Sevilla, Spain: European Association of Agricultural

Economists.

Banse, M., van Meijl, H., Tabeau, A., Woltjer, G., Hellmann, F., & Verburg, P. H. (2011). Impact of EU biofuel policies on world

agricultural production and land use. Biomass and Bioenergy, 35(6), 2385-2390.

Dansakunpol, S., Sarakun, N. and Sinturahus, S. (1998). Agro-Ecological Zoning Analysis

for Oil Palm in The South of Thailand, National Research Council of Thailand. (in

Thai)

Department of Alternative Energy Development Efficiency. (2012). Alternative Energy Development Plan 25% in 10 years (2555-

2564) AEDP. Department of Alternative Energy Development Efficiency Ministry of Energy. (in Thai)

Drabik, D., de Gorter, H., & Timilsina, G. R. (2014). The effect of biodiesel policies on world biodiesel and oilseed prices. Energy

Economics, 44, 80-88.

French, B. C., & Matthews, J. L. (1971). A Supply Response Model for Perennial Crops. American Journal of Agricultural

Economics, 53(3), 478-490.

Fonseca, M. B., Burrell, A., Gay, H., Henseler, M., Kavallari, A., M'Barek, R., . . . Tonini, A. (2010). Impacts of the EU biofuel

target on agricultural markets and land use: a comparative modelling assessment. Luxembourg: Publications Office of

the European Union.

Fortenbery, T. R., & Park, H. (2008). The Effect of Ethanol Production on the U.S. National Corn Price. [Staff Paper No. 523].

University of Wisconsin-Madison.

Page 32: The Impact of Oil Palm Expansions on Agricultural …were clearly showed that the expansion of oil palm production has an impact on the harvested area and product prices of other crop,

Chiang Mai University Journal of Economics 22/3

46

Jean Vasile, A., Raluca Andreea, I., Popescu, G. H., Elvira, N., & Marian, Z. (2016). Implications of agricultural bioenergy crop

production and prices in changing the land use paradigm-The case of Romania. Land Use Policy, 50, 399-407.

Katikarn, K., Aiemthanon, K., Potiyaraj, S., Isvilanon, S., Aungsumalin, S. and

Sombatnimit, P. (2008). Policy Analysis in Producing Crops for Energy, Industry

and Animal Feed in Thailand. National Research Council of Thailand. (in Thai)

Kochaphum, C., Gheewala, S. H., & Vinitnantharat, S. (2013). Does biodiesel demand affect palm oil prices in Thailand? Energy

for Sustainable Development, 17(6), 658-670.

Koo, w.w., and R. Taylor. (2008). An Economic Analysis of Corn-based Ethanal Production. Center for Agricultural Policy and

Trade Studies. Department of Agribusiness and Applied Economics, North Dakota state university.

Malcolm, Scott A., M. Aillery, and M. Weinberg. (2009). Ethanol and a Changing Agricultural Landscape, Economic Research

Report 86, U.S. Dept. of Agriculture, Economic Research Service.

Peri, M., & Baldi, L. (2013). The effect of biofuel policies on feedstock market: Empirical evidence for rapeseed oil prices in EU.

Resource and Energy Economics, 35(1), 18-37.

Peter, W. H., Ignacio, P. D., Marc, M., Martin, B., Horst, G., Thomas, H., . . . Andrea, Z. (2008). Modelling of Energy-Crops in

Agricultural Sector Models - A Review of Existing Methodologies. [EUR - Scientific and Technical Research

Reports].

Premashthira, A. (2014). Agricultural Adjustment Projection Model for Energy Crops in

Thailand: A Case Study of Sugar Cane and Cassava. Bangkok: The Thailand

Research Fund. (in Thai)

Rathmann, R., Szklo, A., & Schaeffer, R. (2010). Land use competition for production of food and liquid biofuels: An analysis of

the arguments in the current debate. Renewable Energy, 35(1), 14-22.

Salvatore, M. and Damen, B. (2010). Bioenergy and Food Security The BEFS analysis for

Thailand. FAO, Rome 2010.

Suksai, K. and Premashthira, A. (2014) The Impacts of Plantation Area Control Policy

on Food Crop Production. Kasetsart J. (Soc. Sci) 35 : 419 – 431. (in Thai)

Susanto, D., P. Rosson and D. Hudson. (2008). Impacts of Expanded Ethanol Production on Southern Agricultural. Journal of

Agricultural and Applied Economics, 40, 2(2008): 581-592.

Su, S., Zhou, X., Wan, C., Li, Y. and Kong, W. (2016). Land use changes to cash crop plantations: crop types, multilevel

determinants and policy implications. Land Use Policy, 50, 379-389.

Tabeau, A., Banse, M., Woltjer, G., & Van Meijl, H. (2011). Impact of the EU Biofuels Directive on the EU Food Supply Chain.

Journal of Food Products Marketing, 17(2-3), 373-385.

Ubolsook, A. (2010). Sustainable Energy Crops: An Analysis of Ethanol Production from Cassava in Thailand. 794.

https://digitalcommons.usu.edu/etd/794

Xiao, R., Su, S., Mai, G., Zhang, Z., & Yang, C. (2015). Quantifying determinants of cash crop expansion and their relative effects

using logistic regression modeling and variance partitioning. International Journal of Applied Earth Observation and

Geoinformation, 34, 258-263.


Recommended