Title <研究論文>ベトナム語における様態・性質の指示詞 - 現場指示・非現場指示をめぐって -
Author(s) Nguyen, Thi Ha Thuy
Citation 京都大学言語学研究=Kyoto University Linguistic Research(2015), 34: 41-68
Issue Date 2015-12-31
URL https://doi.org/10.14989/218953
Right © Department of Linguistics Graduate School of Letters 2015
Type Departmental Bulletin Paper
Textversion publisher
Kyoto University
NGUYEN THI HA THUY
th này-th -th kia2
[ ] th này th kiath
[ ] thkia th kia
thth này
th kia
[ ]
1.
th này-th -th kia
th
Nguyen Thi Ha Thuy (2014) Nguyen (2014)
[ ]
- y -kia Nguyen
(2014)
th này-th -th kia th
này-th -th kia
2.
, này, y, kia1 (substitutes)
Thompson (1965) Nguy n Phú Phong (2002) (2008,
2009) , này, y, kia
_______________________________________ 1
2000:84
Tr n Ng c Thêm (1985)
1 2
7 (N) (V) (L) (T) (K) (D)
(C)
4 (1) (2) (3)
(4)
1
th này-C1, th n 3-C2, th kia-C3
1 Tr n Ng c Thêm (1985)
________________________________________ 2
3 th n th này th này th n
1 2 3 4m g c m g n m xa Nghi v n/Phi m ch
Ni
TÔI, TAO, t …
MÀY, c u, anh, ông, ng chí… H N, Y,
th , H NÓ, CHÚNG,T T C
AITA
MÌNH NHAU
VS v t GÌ
LS ng BÂY NHIÊU B Y NHIÊU BAO NHIÊU
TTh i gian
BÂY GI , NAY
BÂY (GI )BAO GI
NÃY, MAI
KKhông gian
Y
trên, sau… KIA
DD u hi u NÀY N , Y NÀO
CCách th c TH , V Y SAO
Nguy n H u Qu nh (2001)
này n kia
y
y, , kia
th v y
(2000)
2
2
4
3
4
2 (2000)
________________________________________ 4 2000:98
3
3. [ ]
[ ] [ spatial] Nguyen (2014)
Hoji et al. (2003) (2010)
Hoji et al. (2003)
[+D]
[-D] (1) (2)
(3)
_______________________________________ 5 Nguy n Phú Phong (2002)
6 này (a)này
(b)a. Xin gi i thi u, ch Hà là v c a
b. Ch này là ai?
5
cái này
ch này
y ( )/cái y ( )
y ( )/ch y ( )
kia/cái kia
kia/ch kia
/này6 y kia
th này…
th (v y)…
th kia…
( )nay/này/nãy y/ kia
( )/
y/ y/
th (v y)/
kia/kìa/
này y/ y/
kìa
7
(1)
{ /# }
2010:302-3
(2)
[{ /* } ]
2010:306
(3) { /* }
2010:306
[+D] [+Proximal]
[-Proximal]
[+/-Proximal]
[+Proximal]
[-Proximal]
[-D]
[-Proximal]
[+Proximal]
[+D]
[-D]
Hoji et al. (2003) (2010)
(2010)
________________________________________ 7 (2000)
A A B BC …
Hoji et al. (2003) (2010)
[+/-Proximal]
2010:315
(4)
Nguyen (2014)
(ku) 8
(5) Ch nói “chuy n { y / ?kia ng nên gi u![ ] /
?
Nguyen 2014:179
_______________________________________ 8 (2002) (2006)
ce( )ce( )
(c) (d)c. A B C A B C A B
C C C A B
{*ku / ce} salam, nwukwu-ni? 2002:236{* }
d. ce chanlanha-n paykcey-uy munhwa! 2006:108- -
[+D]::
[-D]
Nguyen (2014) Hoji et al. (2003) (2010)
[ ] [±spatial]
[
]
[ ]
(6) (i) (ce) [ ]
(ku) [ ]
(6)
Nguyen (2014)
(7)
- y -kia
kia
kia
[ ](i):
(ce):
[ ] (ku)
[ ]
[ ] kia[ ] kia[ ]
kia
Nguyen 2014:193 Nguyen (2014)
[ ] (8)
(8) [ ]
[ ]
[ ] [ ]
[ ]
9
[ ]
[ ] [ ]
[ ]
[ ]
[ ]
[ ]
kia [ ] (7) [ ]
kia (8) kia
[ ] 10
________________________________________ 9 (1978:24) (1978)
10 kia
4.
4.1 th
th
này-th -th kia th
Thompson (1965) Nguy nh Hòa (1997) th manner
demonstratives predicative substitutes that way, so, as was
demonstrated, refers to the way something is accomplished
(9) Con l m, con chó n y th th .[ ] [ ]
That dog is very vicious, this dog is really just as bad.Thompson 1965:148
(10) Anh Ba v a m t. - th .[ ]
(Brother) Ba is both hungry and tired. - I am, too. / So am I.Nguy nh Hòa 1997:132
_______________________________________ kia
e. 3
B o: Hoàn c nh c a này/? y / kia} có khác nào hoàn c nh c a u… [ ] [ ] / / [ ] [ ] [ ] [ ]
H u du c này/? y / kia} [ ] [ ] [ ] [ ]
ng h t ph c a mình…[ ] [ ]
:Nguyen 2014:189
kiaf.
Thi ng: Anh ch còn m t cách thôi, anh hi u không? Anh ph i d ng l i toàn b1 [ ] [ ]
câu chuy n này, câu chuy n v Nguy n Thái H c và i ph n vô danh {*này/ y /kia}. [ ] [ ]
Nguyen 2014:182
kiag. A: i b m em chuy n chúng ta s k t hôn. i b m
[ ] [ ] [ ] [ ] [ ]
B: Anh nói r i. B m m ng l m.[ ]
A: À, còn chuy n {*này /* y / kia} i ch ?[ ] [ ] [ ] [ ]
B: Chuy n chúng ta s không sinh [ ] [ ] [ ]
A: B:A: B: Nguyen 2014:191
Lê Th Minh H ng (2010) th
th
(11) (15) (11) A: Tôi r t thích ng m c nh m t tr i l n.
th .
A:B:
Lê Th Minh H ng 2010:68
(12) A: Tôi là anh y s n.[ ] [ ] [ ]
th .
A:B:
Lê Th Minh H ng 2010:68
(13) Ch i Hà N th .[ ]
Lê Th Minh H ng 2010:69
(14) A: B n Nam h c ti ng Anh 30 phút m i ngày.[ ]
B: H c th thì làm sao mà không gi i c![ ] [ ] [ ] [ ]
A: 30B:
Lê Th Minh H ng 2010:71
(15) th , ngh hè là tôi v [ ]
Lê Th Minh H ng 2010:76
th (16) (17)
(16) Bé Mai v u r t to. Anh bé Mai nhìn th y và nói: Em v th không .
[ ] [ ]
Lê Th Minh H ng 2010:77
(17) Tân n t nhi c vào n i. V anh nói: Anh làm th c .
[ ] [ ]
Lê Th Minh H ng 2010:77
(16) (18) (19) (17) (20) th
(21) th
th này th 11
(18)
Em v th này/*th[ ] [ ]
(19) 6
Hoa v p ?th / th kia mà![ ] [ ] [ ]
(20)
Anh cho nhi c th này/*th không c[ ] [ ]
(21) T th này /*th . Chúng ta c,
sau thì[ ]
th -th này-th kia
th th này-th kia
(2000) 4 (2009)
th này-th y)-th kia
th
th
th
_______________________________________ 11
th này-th -th kia
4.2
4 (2009)
4.2
12
(1966)
_______________________________________ 12
th này-th -th kia
(1989) 13
p.57
(1966) (1983) (2010)
14
p.17
15
p.28
(1983)
(1983)
(22) ‘ ’deictic
1936 1950
________________________________________ 13 (1989)14 (2010)15 (2010)
1983:73
(23)
(24)
(23)
(24)
(25)
(1983) (26)
(27) (26)
(27) (1966) (1983) (1989)
(2010)
( ) ( )
( )
1989:7
( )
( )
( )
( )
( )
1989:65
(27)
4.3 th này-th -th kia [ ]
4.2 3
[ ] th này-th -th kia
(28) th này-th -th kia
th
này-th -th kia
th
(8) [ ]
th này-th -th
kia
(29)
[ ] th này
th kia th này th kia
[ ]th này :th kia :
[ ] th
[ ]
th
4.3.1 [ ] th này th kia
4.1 th
th này th kia
th này (30) (36) th kia (37) (39) (40)
th này
(47) (49) th kia
(30) (31) (32)
(33) (34)
(35)
(36)
[ ] th này
(30)
Lan: C m th này/*th /*th kia nhé![ ]
John: Th này/*th /*th kia á?[ ]
(31)
Con dám vi t th này /*th /*th kia h ! [ ]
(32)Món quà quý th này / *th /*th kia mà cho Lan à?[ ] [ ] [ ] [ ]
(33)M cái h to th này / *th /*th kia mà ch ng tìm c gì.
[ ] [ ] [ ]
(34)Nhà to th này/ *th /*th kia sao h t?
(35)L n th này / *th /*th kia y.
[ ]
(36) Nóng th này /*th /*th kia ch ng mu n gì, ch mu n kem[ ]
(37)
[ ] th kia (38)
th kia th
(37) 50*th này / ?th /th kia sao?
[ ]
(38) 50C ch có ít nh t 5 nghìn tên .
[ ] [ ]
*th này / th /*th kia sao? [ ]
: 5:
(39) (40)
th kia (40) (38)
th
(38) (40)
th
(39) 30Nh i có nhà to *th này / ?th /th kia thì ch c giàu l m.[ ] [ ]
(40) 30John: Kia là nhà c a Lan y!
[ ] [ ] [ ] [ ]
Minh: Nhà to *th này / th / *th kia Ch c giàu l m nh ? [ ]
Nguyen (2014) (41) (42)
th kia th th kia
th th kia
th này
(41)Con làm sao mà m thành ra th này / th /th kia h ?
[ ] [ ]L i ai à?
[ ] [ ]
(42)Tr i rét th c th này / th /th kia
[ ] [ ]
kia (43)
y( ) kia kia
y( ) y( )
kia
th này th kia [ ]
(44) (46)
(43) Xuân Lan: Chúng ta ph i hi sinh b n thân chúng ta Chúng ta ph i t b d c tính… [ ]
Chung: Tôi không tin Xuân Lan…Xuân Lan không dám thành th c v i mình.[ ] [ ] [ ] [ ] [ ]
Cái áo x tà {*này / / kia }, m t chút son ph n trên khóe mi ng [ ] / /
{*này / / kia }, b trang ph {*này / / kia }… [ ]
T t c là t cáo, là b ng ch ng c a d c v ng.[ ] [ ] [ ]
( )
Nguyen 2014:172
(44) Hôm nay thì nói th này, ngày mai l i nói th kia.[ ]
(45) i nói th này i nói th kia. Ch bi t mà tin. [ ] [ ]
(46) n mu n r i còn i th này th kia.[ ] [ ]
…
(47) (48)
th này
(1973:188)
(47) 4.3.2 [
] th (48)
[ ] th
(49)
th này16 th kia
_______________________________________ 16 (1992)
(47)
Tr c khi i mà bi t là i th này / th /*th kia[ ] [ ]
thì không ch n![ ] [ ] [ ]
(48) Tháng này ngoài ngày Ch nh t ra, không có m t ngày ngh nào khác. [ ] [ ] 1
Sao l i có tháng vô v th này / ?th /*th kia nh ![ ]
(49) Chuy n là th này/*th /*th kia ng h c…[ ]
…
[ ] th này th kia
th này
th kia
th này [
] th kia
kia
4.3.2 [ ] th
(50) (51)
(52) (53)
th
(50)
Ch i ki u *th này / th / *th kia à?[ ]
(51)c t ng có m i bông hoa mà c u vui n
1 [ ] [ ]
*th này / th /*th kia à?[ ] [ ]
(52) C u c cái gì mà khoái chí *th này/ th /*th kia?[ ]
(53) Minh hát hay ?th này /th /*th kia thì tr c y![ ] [ ] [ ]
[ ] th (54)
(57)
th
(54) (55) th này (47) (48)
(54)H i con còn nh , có bao gi m n ng l i ?th này / th /*th kia
[ ]
(55) nói n ?th này / th /*th kia mà sao không nghe h ?[ ] [ ] [ ] [ ]
(56)L n *th này / th /*th kia. ch !
(57)Minh: Phát nhi u n *th này / th /*th kia mà không có m t ai
[ ] [ ] 1 [ ]
[ ] th
th [ ]
th
[ ] th
th
th [ ]17
(8) [ ]
[ ]
[ ]
[ ]
th [
]
th Nguyen (2014)
__________________________________ 17 y Nguyen (2014)
th [ ] 18
4.1
th v y 19
(50) (57) (58)
(60) th
(58) (59)
(60)
th này th kia
(58) C p trên : Rõ ràng mày nhìn vào m t tao r i i kh y.[ ] [ ]
C i: Không , em dám làm vi c th t l[ ] [ ] [ ]
*th này / th /*th kia .[ ]
…
(59) Minh: C u nói s cho t n v mà![ ] [ ] [ ]
Lan: T có nói *th này/ th /*th kia à?[ ]
(60) i Vi t à?[ ]*th này / th /*th kia.
th
[ ]
______________________________________ 18 Hoji et al. (2003) (2010) Hoji et al. (2003) (2010) 19 v y
th th
[ ]
5.
th này-th -th kia
[ ] th này
[ ] th kia
th
[ ] th
th
kia th kia
th
th này th
kia
(2008) , , kia
27, 207-216.
(2009)
kia 28, 1-11.
(2000) 4
(vol.19) , 169-181.
(2004)
83 , 59-70.
(2010) .
(1983) 2, 11
, 71-83.
(2006) .
(2002)
4
, 217-247.
(1989) 4
.
(1992) 1 .
(1973) .
(1966) 1983
(2010) .
(2000) .
(1978) 8 , 23-44.
Hoji, Hajime, Satoshi Kinsui, Yukinori Takubo, and Ayumi Ueyama (2003) The
Demonstratives in modern Japanese. Yen-hui Audrey Li and Andrew Simpson
(eds.), Functional Structure(s) Form and Interpretation: Perspectives from East
Asian Languages, 97-128.
Lê Th Minh H ng (2010) “th /v y th c hành ti ng” [th /v y
] Ngôn ng s 1, 68-79.
Nguy Vietnamese – Ti ng Vi t không son ph n [
] John Benjamins Publishing Company.
Nguy n H u Qu nh (2001) Ng pháp ti ng Vi t [ ] Nhà xu t b n
T n bách khoa.
Nguy n Phú Phong (2002) Nh ng v ng pháp ti ng Vi t – Lo i t và ch th t
[ ] Nhà xu t b i h c Qu c gia
Hà N i.
Nguyen Thi Ha Thuy (2014)
33, 167-95.
Thompson, Laurence C. (1965) A Vietnamese Grammar University of Washington Press.
Tr n Ng c Thêm (1985) H th ng liên k n ti ng Vi t [
] Nhà xu t b n Khoa h c xã h i.
Demonstratives of Manner and Quality in Vietnamese
NGUYEN THI HA THUY
Abstract
This paper attempts to (1) reconsider the definition of the feature [±spatial] proposed by Nguyen
Thi Ha Thuy (2014), (2) suggest a definition of referent indicated by demonstratives of manner
and quality, and (3) consider the possibilities of analyzing the function of th này-th -th kia using
[±spatial]. The results are as follows:
Demonstratives of manner and quality have a three-term system of th này-th -th kia. Along with
the deictic function, demonstratives of manner and quality also have the function of describing the
manner of the action or the quality of the subject mentioned in the utterance, of which the
reference is either the agent of the action or the subject itself.
In deictic uses, th này (proximal) indicates a referent spatiallyclose to the speaker, while th kia (distal)
indicates a referent far from the speaker. th does not possess a spatial distinction, and identifies a
referent close or belonging to the hearer, or the hearer him/herself as the agent of the action. Meanwhile,
th has a typical memorative use identifying a non-present referent recalled from the speaker’s
memories. In other words, any non-present referent is indicated by th .
Syntactically, th has an anaphoric use referring back to a phrase/clause mentioned in earlier
text/utterance, a sentence, or an utterance itself. th này and th kia do not have this use.
[+spatial]th này : proximalth kia : distal
[-spatial] th
受領日 2015年9月28日受理日 2015年11月23日
