To nie moja wina

Henry CloudJohn Townsend

psych olog

ia

i

wiara

To nie moja wina

przełożył Krzysztof Pachocki

To nie moja wina

Jak zaakceptować siebiei zmienić swoje życie na lepsze

Henry CloudJohn Townsend

Tytuł oryginału

It’s Not My Fault. The No-excuse Plan to Put You in Charge of Your Life

Published by Integrity Publishers, a division of Thomas Nelson, Inc.,

P.O. Box 141000, Nashville, TN 37214

Copyright © 2007 by Henry Cloud and John Townsend

All Rights Reserved. This Licensed Work published under license

Copyright © for this edition by Wydawnictwo W drodze 2008

Redaktor

Redaktor techniczny

Justyna Nowaczyk

Łamanie komputerowe

Wojciech Niedzielski

Opracowanie okładki i stron tytułowych

Justyna Nowaczyk

Zdjęcie na okładce

Felipe Daniel Reis

ISBN 978-83-7033-812-1

Wydanie II

Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów

W drodze 2012

ul. Kościuszki 99, 60–920 Poznań

tel. 061 852 39 62, faks 061 850 17 82

sprzedaz@wdrodze.pl www.wdrodze.pl

Druk i oprawa: Drukarnia TOTEM, Inowrocław

Książkę tę dedykujemy ludziom, którzy borykają

się z problemem cudzej winy, a także tym,

którzy pragną zająć się swoją własną.

Obyście wreszcie znaleźli dla siebie właściwe

rozwiązanie i potrafi li spełnić swoje marzenia.

Niech wam w tym Bóg błogosławi.

7

Podziękowania

Autorzy pragną podziękować następującym osobom, które przy-czyniły się do powstania niniejszej książki:

Naszym agentkom literackim, Sealy Yates i Jeanie Ledbetter. Do-starczyłyście nam jak zwykle cennych wskazówek i uwag, wykracza-jąc przy tym daleko poza zakres swoich obowiązków. Dziękujemy za wasze poświęcenie, dzięki któremu udało nam się skutecznie ominąć wszelkie mielizny.

Byronowi Williamsonowi i Joey Paul. Dziękujemy wam obojgu za pomysł i zaangażowanie w jego realizację. Byron, twoje wizjoner-stwo i kreatywność pomogły nam rozwinąć i ukształtować pierwotny zamysł tego dzieła. Joey, dzięki twojej troskliwości i twojemu profe-sjonalizmowi praca nad książką posuwała się gładko do przodu.

Robowi Birkheadowi. To dzięki twojemu talentowi artystycznemu byliśmy w stanie przedstawić nasze idee również w formie grafi cznej.

Tomowi Williamsowi, Anicie Palmer i Jennifer Day. Wasza troska o właściwy sens i klarowność wywodu przyczyniła się ogromnie do przystępności naszej książki.

Personelowi z Cloud-Townsend Resources: Maureen Price, Stef-fanie Brooks, Jodi Cocker, Kevinowi Doherty, Belindzie Falk, Erinowi Kershaw, Debrze Nili, Krisowi Pattonowi, Patti Schenkel, Edrey Tor-res i Melanie Whittaker. Jesteśmy wam wdzięczni za waszą pilność, wysokie morale i poczucie humoru.

John pragnie podziękować ponadto:Swojej asystentce Janet Williams. To twoja sumienność i troska

uczyniły moją pracę wykonalną.Żonie Barbi i synom Ricky’emu i Benny’emu. Raz jeszcze dzię-

kuję wam za to, że jesteście tak wspaniałą, troskliwą i rozwijającą się rodziną.

To nie moja wina

9

Wstęp

Mówi się, że są na świecie dwa rodzaje ludzi: ci, którzy dostają od życia wszystko, czego pragną, i ci, którym się to nie udaje. Zwycięzcy i przegrani. Zdobywcy i bankruci. Smutne jest przy tym to, że niektó-rzy wierzą, iż przypadł im po prostu w udziale marny los i że są na zawsze skazani na życiową porażkę.

Rzeczywistość nie przedstawia się jednak tak czarno-biało. Choć istnieją z pewnością ewidentni zwycięzcy i przegrani, to jednak częś-ciej spotykamy ludzi, którzy odnosząc sukcesy w pewnych dziedzi-nach życia, w innych ponoszą porażki. Skoro już, drogi czytelniku, sięgnąłeś po tę książkę, to raczej wątpię, by twoje życie leżało całko-wicie w gruzach. Prawdopodobnie są w nim po prostu takie obszary, w których istnieje przepaść pomiędzy twoimi pragnieniami a tym, co zdołałeś osiągnąć. Jeśli tak jest w istocie, to książka ta przeznaczona jest właśnie dla ciebie.

Chociaż nie sposób prosto i jednoznacznie podzielić ludzi na zwy-cięzców i przegranych, to można z pewnością wymienić dwa typy ludzkiej osobowości. Twoja zdolność do uzyskania od życia czegoś

więcej niż dotychczas zależy niewątpliwie od tego, do którego z tych

typów się zaliczasz. O jakie typy chodzi?

O tych, którzy biorą odpowiedzialność za swoje życie, i tych, którzy

tego nie robią.

10

To nie moja wina

To właśnie jest tematem naszej książki. Możemy z całą stanow-czością stwierdzić, zarówno w oparciu o nasze badania, jak i osobiste doświadczenia, że informacje i wskazówki, które znajdziecie na kolej-nych stronach, mogą wam pomóc w tych dziedzinach życia, w których nie potrafi cie ruszyć z miejsca, a nawet wyrwać was z najbardziej beznadziejnych sytuacji. Nie chodzi tu tylko o jakąś teorię. Oferuje-my wam plan wzięcia życia we własne ręce, który jest skuteczny od zarania ludzkich dziejów.

Zwycięzcy w kulturze poszukiwania winnych

Żyjemy w kulturze wymówek. Ludzie są raczej skłonni obwi-niać za swoje nieudane życie wszystko i wszystkich wokoło, aniżeli wziąć za nie odpowiedzialność i samemu uczynić je lepszym. Zrzu-canie winy doczekało się obecnie swego rodzaju instytucjonalizacji w naszych sądach, ustawodawstwie i szkolnictwie. Zdominowało psychologię, nauki medyczne, a nawet moralność i życie duchowe. Jaki jest tego rezultat? Obserwujemy coraz większe rzesze coraz bardziej niezadowolonych ludzi, którzy zawsze potrafi ą zrzucić winę na kogoś innego.

Chociaż obwinianie innych pozwala co nieco uśmierzyć wewnętrz-ny niepokój, poprawić samopoczucie i uniknąć odpowiedzialności, to jednak samo w sobie w żaden sposób nie rozwiązuje problemów. Dopóki nasze myśli, uczucia i działania pozostają zdominowane przez przekonanie o własnej bezsilności, dopóty wciąż będziemy tkwić w tym samym miejscu.

Z pewnością znacie, lub przynajmniej znaliście kiedyś ludzi, któ-rzy zawsze potrafi ą usprawiedliwić swój marny los, unikając przy tym brania się z życiem „za bary”. Jeśli spotkaliście kogoś takiego, to wiecie, jak frustrującym zajęciem jest próba udzielenia pomocy człowiekowi, który nie chce brać za siebie odpowiedzialności. Jako

11

Wstęp

psychologowie doświadczyliśmy tego po tysiąckroć. Często już po pierwszych pięciu minutach rozmowy z kimś takim, jesteśmy w stanie stwierdzić, że proces rozwiązywania jego problemów będzie długą i mozolną wspinaczką. Nie chodzi o to, że jego problem sam w sobie jest tu nie do rozwiązania ani o to, że towarzyszą mu jakieś nadzwy-czaj niesprzyjające okoliczności. Rzecz w tym, że osobie takiej bra-kuje najważniejszego czynnika warunkującego jakąkolwiek życiową zmianę, a mianowicie chęci wzięcia odpowiedzialności za swój los.

Z drugiej strony, jeśli już stwierdzimy, że nasz pacjent posiada tę jedną jedyną zdolność, wówczas jesteśmy w stanie zaoferować mu o wiele więcej aniżeli tylko jakąś mglistą nadzieję. W takim przy-padku wiemy z niemal absolutną pewnością, że jego życie można zmienić na lepsze.

Podobnie myślimy o tobie, drogi czytelniku. Jeśli tylko zechcesz podjąć się tego, na co zdobywają się miliony życiowych zwycięzców na całym świecie, wówczas i ty możesz odmienić swój los. Wzięcie odpowiedzialności za siebie nie polega na wpędzaniu się w poczucie winy i zadręczaniu myślą o tym, że sam się wpakowałeś w tarapaty. Chodzi o to, że skoro już jest, jak jest, to powinieneś to przyjąć do wiadomości i zaakceptować po to, by coś z tym zrobić.

Potrzeba tu naturalnie czegoś więcej aniżeli tylko samych dobrych chęci. Są wszak na ziemi ludzie odpowiedzialni i pełni dobrej woli, którym jednak się nie udaje. To, czego im najczęściej brakuje do sukcesu, to niezbędne informacje i wskazówki. Wszystkiego tego po-staramy ci się dostarczyć w naszej książce. Będziemy ci towarzyszyć w twoich staraniach o wzięcie życia we własne ręce, nawet jeśli to nie ty sam wywołałeś swoje problemy ani sytuację, w której się znajdu-jesz. Pomożemy ci podejmować kolejne kroki, które doprowadzą cię tam, dokąd pragniesz dotrzeć. Dobrym, odpowiedzialnym ludziom do dokonania życiowej zmiany wystarczy często sama znajomość kolejnego kroku, który powinni zrobić.

Ktoś może przykładowo tkwić w związku z osobą, która faktycznie stanowi pewien „problem”. Wówczas wina rzeczywiście leży po dru-giej stronie. Jednak nawet w przypadku problematycznego partnera,

To nie moja wina

podejmując odpowiednie kroki, możemy odmienić nasz związek, a nie-kiedy i jego samego. Trzeba tylko wiedzieć, co należy zrobić. Weźmy inny przykład. Jeśli osoba zmagająca się z depresją lub wewnętrznym niepokojem dowie się, jak zachowywać się odpowiedzialnie w tym stanie (który mogły wywołać jakieś dawne traumatyczne wydarzenia lub zadawniona krzywda), to i wówczas może ona zmienić tę sytuację, pomimo tego, że sama jej nie spowodowała.

Znaleźć brakujące ogniwo

Niezależnie od tego, czy chodzi o depresję, wewnętrzny niepokój, czy o jakieś uzależnienie, o problemy w relacjach damsko-męskich albo w karierze zawodowej – jeżeli zechcemy zrobić to, na co nas stać, i odwrócimy swoją uwagę od tego, na co nie mamy wpływu, wówczas staniemy się zdolni do poprawy swojej sytuacji i rozwiązania własnych problemów. Bóg powołał nas do tego i dodaje nam sił, byśmy mogli temu sprostać.

Zwracając się do czytelników, zarówno do tych, którzy jeszcze nie wzięli odpowiedzialności za siebie, jak i do tych, którzy są do tego gotowi, ale nie wiedzą, co mają robić w danej, konkretnej sytuacji – namawiamy was, byście zechcieli dokończyć zaczętą lekturę. Spró-bujcie odkryć, że odpowiedzialność nie jest niczym negatywnym, ale że stanowi brakujące ogniwo, które musicie odnaleźć po to, by zabrać się do realizacji własnych marzeń.

Henry Cloud

John Townsend

223

Spis treści

Podziękowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

1. Możesz stać się panem swojego życia . . . . . . . . . . . . . 13

2. Możesz nauczyć się myśleć inaczej . . . . . . . . . . . . . . 39

3. Zawsze możesz wybierać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

4. Możesz się wychylić i zaryzykować . . . . . . . . . . . . . . 91

5. Możesz nawiązać kontakt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

6. Możesz się nauczyć mówić „nie” . . . . . . . . . . . . . . . 139

7. Możesz sobie poradzić z porażką. . . . . . . . . . . . . . . . 163

8. Możesz się zawziąć i wytrwać . . . . . . . . . . . . . . . . . 189

Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211

Ostatnio w serii ukazały się:

John Eldredge, Dzikie serce. Tęsknoty męskiej duszy

Simone Pacot, Powróć do życia

Jean Monbourquette, Od poczucia własnej wartości do poczucia jaźni

Daniel-Ange, Twoje ciało stworzone do życia

Daniel-Ange, Twoje ciało stworzone do miłości

Robert Hemfelt, Frank Minirth, Paul Meier, Miłość to wybór.

O terapii współuzależnień

Archibald D. Hart, Męska depresja

Anna A. Terruwe, Conrad W. Baars, Integracja emocjonalna.

Jak uwierzyć, że jesteś kochany i potrafi sz kochać

Alan Medinger, Podróż ku pełni męskości

John Eldredge, Pełnia serca

Archibald D. Hart, Adrenalina a stres

Henry Cloud, John Townsend, Mamo, to moje życie

Jacques Gauthier, Kryzys wieku średniego

Archibald D. Hart, Rozwód. Jak ratować dzieci

Cécile Dollé, Robert Neuburger, Po adopcji

Claudio Risé, Sztuka ojcostwa

Sidney Callahan, Kobiety, które słyszą głosy

Diane Purper-Ouakil, Mali tyrani

Tonino Cantelmi, Pasquale Laselva, Silvestro Paluzzi,

Dialog psychologii z teologią

Muriel Mazet, Zranione dziecko

Henry Cloud, Reguły sukcesu

Martin Rovers, Uzdrowić miłość

Heinz-Peter Röhr, Narcyzm – zaklęte „ja”

John Townsend, Kto nam zatruwa życie?

Xavier Lacroix, Naucz mnie żyć. Esej o ojcostwie

Archibald D. Hart, Catherine Hart-Weber, Depresja nastolatka

Mark Victor Hansen, Art Linkletter, Najlepsza reszta życia

Stephen Arterburn, Mężczyźni i ich sekrety

John Eldredge, Droga dzikiego serca

Hans Morschitzky, Lęk przed porażką

www.wdrodze.pl

Cena det. 33,00 zł

Patronat medialny

HENRY CLOUD i JOHN TOWNSEND, znani amerykańscy psychologowie kliniczni, od ponad dwudziestu lat prowadzą

Cloud-Townsend Clinic i Cloud-Townsend Resources. Ich bogate zawodowe i życiowe doświadczenie zaowocowało

licznymi publikacjami, programami radiowymi i telewizyjnymi. Nakładem Wydawnictwa W drodze ukazała się książka tej

samej spółki autorskiej: Mamo, to moje życie, a także Henry’ego Clouda Reguły sukcesu.

To nie moja wina – poradnik adresowany do tych wszystkich, którzy obwiniają siebie lub innych za swój los,

jest zbiorem konkretnych wskazówek, jak zaakceptować siebie i zmienić swoje życie na lepsze.

„Być może już dawno temu przestałeś marzyć, wytyczać sobie cele i planować. Mogłeś się po prostu

zniechęcić lub zrezygnować, uznając, że w twoim życiu nic się już nigdy nie zmieni. Nikt cię za to nie obwinia; to się przytrafia każdemu. Zniechęcenie wynika

z tego, że wybrałeś dla siebie niewłaściwą drogę. Jest wielce prawdopodobne, że istnieje gdzieś inna, lepsza.

POZWÓL SOBIE RAZ JESZCZE NA MARZENIA I NADZIEJĘ, przyjmując tym razem do wiadomości, że dobre

rzeczy naprawdę się zdarzają”.