LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS
Vak: TV Mechanica
4 lt/w
Studierichting: Elektromechanica
Studiegebied: Mechanica – Elektriciteit
Onderwijsvorm: TSO
Graad: tweede graad
Leerjaar: eerste en tweede leerjaar
Leerplannummer: 2002-094
(vervangt 99021)
Nummer inspectie: 2002/109//1/N/SG/1/ll/ /D/
pedaGOgische begeleidingsdienst
Emile Jacqmainlaan 20 1000 Brussel
TSO – 2e graad – Elektromechanica 1
TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
INHOUD
Visie ....................................................................................................................................... 2
Beginsituatie ......................................................................................................................... 3
Algemene doelstellingen ..................................................................................................... 4
Leerplandoelstellingen / leerinhouden ............................................................................... 5
Theoretische mechanica .......................................................................................................................... 5 Technologie ............................................................................................................................................10
Pedagogisch-didactische wenken .................................................................................... 17
Timing ................................................................................................................................. 19
Minimale materiële vereisten ............................................................................................. 20
Evaluatie ............................................................................................................................. 21
Toelichting bij gebruik van het leerplan ........................................................................... 22
Jaarplan ..................................................................................................................................................22 Bibliografie ..............................................................................................................................................24
TSO – 2e graad – Elektromechanica 2
TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
VISIE
Theoretische mechanica is een basisvak voor verschillende richtingen in de derde graad. De leerstof moet dan ook bijdragen tot de algemene technische vorming waarop kan verder gebouwd worden bij de verdere studies.
Het technisch theoretisch denken moet gestimuleerd worden.
In de tweede graad moet de basis gelegd worden voor het vinden van creatieve oplossingen voor technische problemen, zin voor nauwkeurigheid en plichtsbesef.
Zij moeten bewust gemaakt worden van de snelle evolutie in het domein van de technieken.
Kennismaking met sturingen en CAD-tekenen is een must in functie van de latere beroepsuitoefening.
TSO – 2e graad – Elektromechanica 3
TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
BEGINSITUATIE
De leerlingen zijn afkomstig van de A-stroom van de eerste graad.
Als voorkennis moeten de eindtermen van Technologische Opvoeding genomen worden.
TSO – 2e graad – Elektromechanica 4
TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
ALGEMENE DOELSTELLINGEN
het kunnen toepassen van normen, normschrift en toleranties
het kunnen inzien tussen symbolen en de eraan beantwoordende werkelijkheid
het vlot kunnen lezen van technische tekeningen
het kunnen raadplegen van diverse tabellen
aan de attitudes: nauwkeurigheid, orde, zorg en netheid zal de nodige aandacht besteed worden
om de leerlingen te motiveren zal daar waar het enigszins mogelijk is, men de theoretische begrippen zo concreet mogelijk in verband brengen met toepassingen uit de praktijk en de ervaringswereld van de leerling.
vermijd het geven van wiskundige bewerkingen die de leerlingen nog niet hebben geleerd in de lessen wiskunde (vb. goniometrische verhoudingen bij het analytisch oplossen van samenstellen en ontbinden van krachten).
afspraken met de leraar wiskunde zijn in hoge mate aangewezen.
het verband tussen techniek en andere wetenschappen (wiskunde, fysica) doen inzien.
TSO – 2e graad – Elektromechanica 5 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN
THEORETISCHE MECHANICA
1ste jaar: 2e lestijden/week 2de jaar: 2 lestijden/week
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
1 de leerstof van de eerste graad toelichten;
de begrippen rust, beweging, baan, zin, snelheid en afgelegde weg verklaren;
de gebruikte symbolen herkennen, benoemen en toepassen;
de SI eenheden correct toepassen.
1 INLEIDENDE BEGRIPPEN
Rust en beweging
Baan
Recht- en kromlijnige beweging
Richting en zin van de beweging
Afgelegde weg, lengte, tijd en snelheid
SI- eenheden
Herleiden van eenheden
2 2 KINEMATICA
2.1 de definitie van een eenparig rechtlijnige beweging reproduceren;
de verschillende diagrammen op schaal voorstellen, lezen en interpreteren.
2.1 Eenparige rechtlijnige beweging
Definitie van E.R.B.
Bewegingswet
Tijd - snelheidsdiagram
Tijd – verplaatsingdiagram
Lezen van diagrammen
TSO – 2e graad – Elektromechanica 6 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
2.2 de definitie van een cirkelvormige beweging reproduceren;
de begrippen omtreksnelheid en hoeksnelheid omschrijven;
het verschil verklaren tussen omtrek- en hoeksnelheid;
de formule van omtreksnelheid en hoeksnelheid toepassen in praktische vraagstukken en toelichten.
2.2 Eenparige cirkelvormige beweging
Plaatsbepaling van een punt op een cirkelomtrek
Definitie van E.C.B.
Begrip radiaal
Omtreksnelheid
Hoeksnelheid
Formules
Verband tussen de omtreksnelheid en de hoeksnelheid
Omtreksnelheid van twee punten op dezelfde schijf
2.3 de overbrengingsverhouding bepalen, de formule opstellen en toepassen;
de specifieke eigenschappen van elk systeem verduidelijken met voorbeelden;
de bewegingsrichting aanduiden.
2.3 Overbrengen van cirkelvormige bewegingen
Overbrengingsverhouding
Riemoverbrengingen
Wrijvingswielen
Kettingwielen
Tandwielen
2.4 de begrippen verduidelijken met voorbeelden;
de theorie toepassen in technisch gerichte vraagstukken;
de grafische voorstelling interpreteren en toelichten;
de eenheden correct toepassen.
2.4 Eenparig veranderlijke rechtlijnige beweging
Definitie van E.V.R.B
Versnelling
Vertraging
Gemiddelde snelheid
Tijd- snelheidsdiagram
Tijd- verplaatsingdiagram
Lezen van diagrammen
Valbeweging (U)
Verticale worp (U)
TSO – 2e graad – Elektromechanica 7 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
3 3 STATICA
3.1 de bestanddelen van een kracht toelichten;
voorbeelden opgeven en toelichten.
3.1 Bestanddelen van een kracht
Grootte
Richting
Zin
Aangrijpingspunt
3.2 betekenis van deze grootheden onderscheiden en toelichten;
meten met hefboom- en veerbalans;
de relatie tussen massa en gewicht verklaren.
3.2 Gewicht en massa
Verband tussen gewicht en massa
Meten van gewichten en massa’s
3.3 de wetten van Newton toepassen. 3.3 Wetten van Newton
Dichtheid
Traagheid
3.4 de begrippen resultante en evenwichtmakende kracht toelichten;
de resultante van twee hoekmakende krachten grafisch en analytisch bepalen;
de resultante van meerdere hoekmakende krachten grafisch voorstellen en analytisch berekenen, zowel met hetzelfde als met verschillend aangrijpingspunt;
de grootte, richting, zin en plaats van de resultante bepalen van twee evenwijdige krachten;
3.4 Samenstellen van krachten
Resultante van krachten op dezelfde werklijn
Resultante van twee hoekmakende krachten
Grafische methode
Analytische methode
Resultante van meerdere hoekmakende krachten met gemeenschappelijk aangrijpingspunt
Grafische methode
Analytische methode
Resultante van twee evenwijdige krachten
Beide krachten hebben dezelfde zin
Beide krachten hebben tegengestelde zin
TSO – 2e graad – Elektromechanica 8 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
de resultante van meerdere krachten in een vlak door een poolfiguur en stangenveelhoek construeren (U).
Grafische methode
Analytische methode
Resultante van meerdere krachten in een vlak door poolfiguur en stangenveelhoek (u)
3.5 de goniometrische verhoudingen toelichten;
vertrekkende van een praktisch voorbeeld de ontbinding van krachten aantonen.
3.5 Ontbinden van krachten
Ontbinden van een kracht in twee componenten
Grafische- en analytische methode
3.6 de betekenis toelichten en de formule toepassen;
de stelling toepassen in praktische vraagstukken.
3.6 Momenten
Moment van een kracht t.o.v.een punt
Eenheid en teken van een moment
Momentenvector
Momentenstelling van Varignon
3.7 met eigen woorden een koppel omschrijven en praktische voorbeelden opnoemen.
3.7 Koppel van krachten
Definitie
Moment van een koppel van krachten
Eigenschappen van koppels
3.8 de begrippen toelichten;
grafisch en analytisch het zwaartepunt bepalen.
3.8 Zwaartepunt
Zwaartelijn en zwaartepunt
Definities
Eigenschappen
Rechte en scheve symmetrie
Bepalen van het zwaartepunt van vlakke figuren
De figuur heeft een as van symmetrie
De figuur heeft geen as van symmetrie
TSO – 2e graad – Elektromechanica 9 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
4 4 DYNAMICA
4.1 de leerstof van de eerste graad toelichten;
de formules opstellen en toepassen.
4.1 Arbeid
Arbeid van een constante kracht
Arbeid van een tangentiaalkracht
Arbeid van een koppel van krachten
Grafische voorstelling
Eenheden
4.2 de leerstof van de eerste graad toelichten;
formules opstellen en toepassen;
eenheden correct toepassen.
4.2 Vermogen
Vermogen bij een rechtlijnige beweging
Vermogen van een tangentiaalkracht
Overbrengen van vermogen
Eenheden
4.3 de begrippen omschrijven.
het praktisch belang toelichten met een voorbeeld
4.3 Rendement of nuttigheidsgraad
4.4 de begrippen met eigen woorden omschrijven;
enkele voorname energievormen toelichten aan de hand van een voorbeeld;
de betekenis van de wet aantonen.
4.4 Energie
Begrip energie
Energievormen
Potentiële energie
Kinetische energie
Wet van behoud van energie
Eenheden
TSO – 2e graad – Elektromechanica 10 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
TECHNOLOGIE
1ste jaar: 2 lestijden/week 2de jaar: 2 lestijden/week
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
5 5 MEETTECHNIEK
5.1 de begrippen meten, nauwkeurigheid, en meetbereik omschrijven aan de hand van een voorbeeld.
5.1 Inleiding
Wat is meten?
Nauwkeurigheden
Meetbereik
5.2 het principe verklaren;
de schuifmaten gebruiken en aflezen;
het principe van de nonius verklaren, gebruiken en aflezen;
een werkstuk opmeten en aan de hand van de meetresultaten een technische schets maken.
5.2 Schuif-, hoogte- en dieptematen
1/10 mm
1/20 mm
Digitale aflezing bij meetinstrumenten
5.3 de toepassingsmogelijkheden inzien;
de schroefmaat gebruiken, instellen en aflezen.
5.3 Schroefmaten
In- en uitwendig
5.4 de toepassingsmogelijkheden inzien;
de universele hoekmeter gebruiken en aflezen.
5.4 Universele hoekmeter
Controle tweevlakshoeken
5.5 de toepassingsmogelijkheden inzien;
gebruiken en aflezen.
5.5 Mechanische meetklok
5.6 de toepassingsmogelijkheden inzien;
de eindmaten gebruiken en maten samenstellen.
5.6 Eindmaten
Lengte-eindmaten
Hoekeindmaten
TSO – 2e graad – Elektromechanica 11 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
5.7 de soorten controlegereedschappen benoemen aan de hand van hun specifiek toepassingsgebied.
5.7 Controlegereedschappen (U)
Winkelhaken
V-blokken
Vlakplaat
Rechte regels
Diktepasser
Waterpas
5.8 de soorten passingen toelichten;
de ISO tabellen gebruiken;
het principe toelichten a.h.v.een schets;
een passing bespreken en vakoverschrijdend toepassen.
5.8 Toleranties
Soorten
Tabellen
Controle
Normalisatie
5.9 de soorten schroefdraad herkennen en de kenmerken ervan opzoeken en weergeven;
een eenvoudige controle uitvoeren van een schroefdraad;
de normalisatie en documentatie raadplegen.
5.9 Schroefdraad
Soorten
Tabellen
Controle
Normalisatie
5.10 de basis symbolen herkennen en verklaren aan de hand van de normalisatie;
de relatie aangeven tussen oppervlakteruwheid, vorm-, plaats- en maattolerantie aan de hand van een technische tekening. (U)
5.10 Vorm-, en plaatstoleranties – oppervlakteruwheid
Eenvoudige begrippen
Ruwheidparameters (U)
Verbanden tussen oppervlakteruwheid, vorm- en plaatstole-ranties en maattoleranties (U)
5.11 de kalibers herkennen, benoemen en het gebruik toelichten.
5.11 Kalibers
Penkalibers
Bekkalibers
Schroefdraadkalibers (U)
Controle van conussen (U)
TSO – 2e graad – Elektromechanica 12 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
6 WERKTUIGMACHINES 6 WERKTUIGMACHINES
6.1 aan de hand van gekende machines de bepaling van de verschillende hoofdbewegingen afleiden;
de instructiekaart fabrikant toelichten;
de formule toepassen;
de begrippen verklaren en toelichten.
6.1 Algemene begrippen in functie van snijtechniek
Snijsnelheid, Voeding, Aanzet, Standtijd, Eenheden
Ronddraaiende beweging
Rechtlijnige beweging
Snijbeweging
6.2 een snelheidsdiagram aflezen;
de factoren die de snijsnelheid beïnvloeden opsommen;
de soorten opsommen en rangschikken volgens toenemende hardheid en slijtageweerstand;
het snijgereedschap herkennen aan de hand van hun aanduiding;
gebruik maken van documentatie en software voor de parameters te bepalen.
6.2 Snijmaterialen
Snelstaal
Hardmetalen
Keramisch
Diamant (U)
6.3 de verschillende toestellen herkennen en het toepassingsgebied omschrijven;
de te nemen voorzorgen i.v.m.veiligheid aangeven;
gebruik maken van onderhoudskaarten.
6.3 Spaanloze vormgeving (U)
Vingerzetbank
Plooibank
Plaatschaar
Hoekschaar
Guillotineschaar
6.4 de verschillende machines herkennen en het toepassingsgebied omschrijven;
de te nemen voorzorgen i.v.m.veiligheid aangeven;
gebruik maken van onderhoudskaarten;
de functie van de verschillende constructies toelichten;
positioneren volgen coördinaten.
6.4 Kolom- en tafelboormachine
Werking van de machine
Tafel of coördinatentafel
Veiligheid en onderhoud
6.5 de specifieke veiligheidspunten aangeven;
de functie van de machine omschrijven.
6.5 Studie van de universele paralleldraaibank
Werking van de machine
TSO – 2e graad – Elektromechanica 13 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
6.6 functie en uitvoering van de diverse onderdelen omschrijven;
de afmetingen op een tekening aanduiden;
tabellen aan de machine verduidelijken.
6.6 Onderdelen van de universele paralleldraaibank
Bed, vaste kop, hoofdas – vergrendeling, losse kop, voedingskast, slotkast, sleden, langsslede, dwarsslede, beitelslede, motor, snelheden (kast), hoofdafmetingen
6.7 de afmetingen op een tekening aanduiden
de gegevens van een kegel opzoeken in de normalisatie tabellen.
6.7 Opnamegereedschappen (U)
Kegelafmetingen
6.8 de afmetingen op een tekening aanduiden en de gegevens opzoeken door gebruik te maken van normalisatie tabellen;
de handelsvormen van schroefdraad opzoeken en rangschikken volgens het gebruik.
6.8 Schroefdraad
Kenmerken schroefdraad
Afmetingen
Soorten
6.9 de toerentallen instellen en snelheden aflezen;
gebruik maken van de machinekaart;
de veiligheidsvoorschriften toepassen.
6.9 Universele freesmachine
Werking van de machine, Hoofdas, Tafel, langsbeweging, Dwarsbeweging, Verticale beweging, Freesbevestigingen
6.10 de werkmethode om de hulpgereedschappen te monteren en demonteren in functie van de toepassing;
6.10 Hulpgereedschappen (U)
Freesassen
Clarcksonhouder
Dedlockhouder
Aanslagen
6.11 de voor- en nadelen verklaren;
de noodzaak van de opheffing van de speling bij meeloopfrezen verklaren;
de bijzonderheden aangeven.
6.11 Mee- en tegenloopfrezen
6.12 de bijzonderheden aangeven. 6.12 Soorten freesmachines (U)
Verticale freesmachine
Boor/freesmachine
TSO – 2e graad – Elektromechanica 14 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
7 7 CNC – VERSPANEN
7.1 de assen aan een machine herkennen en de polariteit aanduiden.
7.1 Assenstelsels
7.2 een onderscheid maken tussen punt-, lijn- en baanbesturing.
7.2 Besturingsvormen
7.3 het onderscheid en gebruik toelichten van machine-, referentie- en werkstuknulpunten.
7.3 Nul- en referentiepunten
7.4 maatvoering toepassen in functie van de programmeermethode.
7.4 Maatvoering
7.5 onderscheid maken tussen een directe en indirecte positiemeting.
7.5 Meetsystemen
7.6 eenvoudige ISO - codes opzoeken en toepassen in een eenvoudige oefening.
7.6 Elementaire ISO - codes
7.7 met de G0, G1, G2, G3 een eenvoudig programma opmaken ingeven in een simulatieprogramma en simuleren;
fouten opsporen in een eenvoudig programma.
7.7 Programmeren
7.8 de onderdelen aan de machine herkennen en de werkmethode van de bediener omschrijven en notuleren.
de startprocedure toelichten
de veiligheidsregels herkennen.
7.8 Bezoek CNC - centrum
7.9 het verschil aanduiden in de diverse opspantechnieken;
catalogi raadplegen bij het bepalen van opspansystemen en aanverwanten;
de richtlijnen opsommen voor een verantwoorde opspanning.
7.9 Opspannen van werkstukken
Mechanisch
Magnetisch
Pneumatisch
Hydraulisch (U)
TSO – 2e graad – Elektromechanica 15 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
8 8 VERBINDINGEN
8.1 de soorten herkennen en opzoeken in catalogi. 8.1 Demonteerbare verbindingen
Bouten, schroeven en moeren
Spieën en pennen
8.2 de begrippen lassen, solderen, klinken en lijmen omschrijven.
8.2 Vaste verbindingen
Lassen
Solderen
Klinken en lijmen
8.3 het doel van diverse borgmiddelen herkennen. 8.3 Borgmidelen
Handelsdocumentatie
9 9 MATERIALENLEER
9.1 het proces via didactische hulpmiddelen toelichten. 9.1 Van erts tot de staalbereiding
Van ijzererts tot ruw ijzer
Staalbereiding
9.2 aanduiding van staalsoorten herkennen en hun toepassingsgebied opzoeken;
documenten in verband met normalisatie raadplegen.
9.2 Staalsoorten
Gelegeerd- en ongelegeerd staal
Handelsvormen van staal
9.3 de voornaamste eigenschappen van gietijzer weergeven. 9.3 Gietijzer
Soorten gietijzer
9.4 de voornaamste non-ferrometalen herkennen en hun eigenschappen verwoorden;
de definitie van een legering verduidelijken;
tabellen en documentatie gebruiken.
9.4 Non-ferro metalen
Eigenschappen
Legeringen
Toepassingen
TSO – 2e graad – Elektromechanica 16 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN
9.5 het verschijnsel verklaren;
gebruik van beschermingsmiddelen toelichten;
enkele voorbeelden geven van beschermingstechnieken.
9.5 Corrosie (U)
Algemene begrippen
Corrosievormen
Beschermingsmaatregelen
9.6 de kunststoffen indelen in hoofdgroepen;
met voorbeelden toepassingen van kunststoffen toelichten;
diverse vervaardigingsprocessen elementair verklaren.
9.6 Kunststoffen
Algemene begrippen
Thermoplasten
Thermoharders
Verwerking
9.7 het belang en de noodzaak van smering verwoorden. 9.7 Smering (U)
Functies en eisen
TSO – 2e graad – Elektromechanica 17 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN
Het leerplan is opgesteld voor 25 lesweken/schooljaar.
De overige lestijden moeten door de leerkracht besteed worden aan uitbreidings- en/of
verdiepingsitems in functie van de specifieke klassituatie
een leerplan is geen handboek, maar een document dat doelstellingen bevat die de leerkracht continu voor ogen moet hebben als werkinstrument, zowel bij de redactie van zijn jaarplan als bij de voorbereiding van zijn lessen;
leerplandoelstellingen geven een nadere differentiatie van de einddoelstellingen. Ze geven duidelijk aan wat er in een bepaald leerjaar dient te worden bereikt en geven het gedragsniveau en de (leer) inhoud aan.
METHODOLOGISCHE RICHTLIJNEN:
het is belangrijk van in het begin de leerlingen een goede en juiste werkmethode aan te leren;
in het geheel van de leerstofbehandeling staat het inzicht centraal;
de gehanteerde werkvormen staan doordacht in functie van de leerinhouden en doelstellingen;
een goede coördinatie tussen de verschillende leervakken is van belang voor een gestructureerde aanpak mogelijk te maken gedurende volledige 2
de graad;
bij het gebruik van ICT materiaal voor demonstraties kan met meer leerlingen aan één computer gewerkt worden;
de inbreng van elke leerling bij het uitwerken van een opdracht kan de leraar benutten om de creatieve capaciteiten van de individuele leerling aan te moedigen. Op deze wijze krijgt de leerling een beter inzicht in zijn technische en creatieve mogelijkheden;
men zal ervoor zorgen de theoretische en technologische uitleg zoveel mogelijk te verduidelijken met didactisch materiaal, illustraties en praktische demonstraties;
de inbreng van elke leerling bij het uitwerken van een opdracht kan de leraar benutten om de creatieve capaciteiten van de individuele cursist aan te moedigen.
DAARNAAST ZULLEN DE LEERLINGEN VOLGENDE VAARDIGHEDEN ONTWIKKELEN TIJDENS DE
OPLEIDING:
Veiligheids- en milieubewustzijn
in staat zijn om actief en proactief in te staan voor de veiligheid en om situaties te voorkomen die mens en milieu kunnen schaden;
gevaarsymbolen interpreteren.
Functionele rekenvaardigheid
het begrip percent functioneel gebruiken;
grootheden schatten, meten en berekenen in functionele situaties;
de schaal functioneel gebruiken;
een schematische voorstelling lezen en interpreteren;
verwerven wiskundige denkmethoden (o. a. ordenen, schematiseren, structureren) om probleemoplossend te redeneren en problemen uit het dagelijkse leven op te lossen;
kunnen een schematische voorstelling lezen en interpreteren.
TSO – 2e graad – Elektromechanica 18 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Functionele informatieverwerving
relevante en voor hen toegankelijke informatie in herkenbare concrete situaties vinden, selecteren en gebruiken;
informatie uit uiteenlopend voor hen bestemd tekstmateriaal en voor hen bestaande formulieren begrijpen en gebruiken.
Organisatiebekwaamheid
individuele opdrachten van beperkte omvang onder zelfstandig organiseren, uitvoeren en evalueren;
bij groepsopdrachten onder begeleiding;
overleggen en actief deelnemen; instructies uitvoeren; reflecteren.
omgaan met formele en informele afspraken, regels en procedures;
hulp inroepen.
Accuratesse
in staat zijn binnen de voorgeschreven tijd een taak nauwkeurig te voltooien.
Receptieve taalvaardigheid moedertaal
in staat zijn om als luisteraar en/ of lezer in de moedertaal op adequate wijze een gesproken, geschreven of audiovisuele boodschap te ontvangen en te verwerken;
de instructies begrijpen en opvolgen.
Functionele taalvaardigheid
informatief luisteren en lezen;
hanteren gepaste taal en omgangsvormen.
Kritische ingesteldheid
in staat zijn zichzelf en zijn omgeving in vraag te stellen, de waarde van een bewering of een feit, de haalbaarheid van een vooropgesteld doel te verifiëren, alvorens een stelling in te nemen.
Creativiteit
in staat zijn om persoonlijke ideeën en oplossingen te bedenken.
Beslissingsvermogen
in staat zijn een standpunt in te nemen of tot een handeling over te gaan, en er ook de verantwoordelijkheid voor op te nemen.
Maatschappelijk bewustzijn, weerbaarheid en verantwoordelijkheid
verantwoordelijkheidszin hebben voor de eigen gezondheid en welzijn, en dat van anderen;
spontaan een veilige houding aannemen in dagelijkse situaties;
het belang inzien van levenslang leren.
Zin voor samenwerking
in staat zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te werken;
in staat zijn om, ondanks moeilijkheden, op een doel gericht te blijven.
Leerbekwaamheid
via geëigende leerprocessen, zijn competenties te verbreden en te verdiepen;
de nieuwe ontwikkelingen op gebied van de mechanica en aanverwante takken bij te houden.
TSO – 2e graad – Elektromechanica 19 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
TIMING
Het is moeilijk aan te geven hoeveel tijd er aan elk hoofdstuk besteed wordt, daar het tempo van de leerlingen afhankelijk is van de inzet, bereidwilligheid van de leerling, zelfstudie, leesvaardigheid, probleemstelling. De opgemaakte timing is dan ook een advies.
Mechanica
Nr. Pedagogisch-didactische wenken Timing
1 Inleidende begrippen 2
2 KINEMATICA 14
3 STATICA 24
4 DYNAMICA 10
Technologie
Nr. Pedagogisch-didactische wenken Timing
1 Meettechniek 10
2 Werktuigmachines 16
3 CNC 16
4 Verbindingen 4
5 Materialenleer 4
TSO – 2e graad – Elektromechanica 20 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN1
De uitrusting en de inrichting van de lokalen, inzonderheid de werkplaatsen, de vaklokalen en de laboratoria, dienen te voldoen aan de technische voorschriften inzake arbeidsveiligheid.
1 Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing:
- Codex
- ARAB
- AREI
- Vlarem.
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.:
- de uitrusting en inrichting van de lokalen;
- de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat:
- duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn;
- alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen;
- de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;
- de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
TSO – 2e graad – Elektromechanica 21 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
EVALUATIE
Onderscheid moet gemaakt worden tussen de evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct.
Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van het leerproces, met de bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke leerling op de meest effectieve manier kan leren.
De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de leerling.
Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leraar uitgetekend. Zij/hij bepaalt
welke de verschillende stappen zijn;
welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn;
welke fouten kunnen gemaakt worden.
Afhankelijk van het resultaat van feedback-momenten (kleine toetsen, gesprekken, volgsystemen, …) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd.
Om de leerling te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer.
Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (bijvoorbeeld na een hoofdstuk, een opdrachtenreeks, een project, een trimester…). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de leerling de basisdoelstellingen bereikt heeft.
Iedere evaluatie gebeurt in 3 stappen
Registreren (veelvuldig afnemen van proeven, oefeningen, opdrachten, kleine toetsen, …);
Interpreteren (de gegevens toetsten aan de criteria of normen die de vakwerkgroepen vooraf duidelijk heeft bepaald);
Rapporteren (de leerling en de ouders krijgen op een duidelijke wijze een beeld van de vorderingen van de leerling door geregelde momenten van feedback voor de leerling en door een schriftelijke rapportering door middel van agenda, rapport...).
TSO – 2e graad – Elektromechanica 22 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
TOELICHTING BIJ GEBRUIK VAN HET LEERPLAN
In het leerplan zijn een aantal uitbreidingsdoelstellingen opgenomen. Uitbreidingsdoelstellingen worden aangeduid door een (U) na de doelstelling.
Uitbreidingsdoelstellingen moeten enkel bereikt worden als het niveau van de leerlingen dit toelaat. Zij kunnen ook gebruikt worden indien een of meerdere lestijden complementaire activiteiten besteed worden aan de vakspecialiteiten van deze studierichting.
JAARPLAN
Van elke leraar wordt verwacht dat hij/zij in het begin van het schooljaar een jaarplanning maakt. Die planning kan gemaakt worden volgens het bijgevoegd model. Eenvormigheid is een noodzaak voor de verschillende collega's.
De verschillende jaarplannen moeten zodanig gemaakt worden dat er - waar mogelijk - per week een coördinatie is tussen de verschillende vakken.
Een overleg tussen de verschillende leraars zal absoluut noodzakelijk zijn!
Tijdens het schooljaar zullen de vorderingen door de verschillende collega's samen regelmatig geëvalueerd worden met het doel de verschillende jaarplannen eventueel bij te sturen.
De timing is gemaakt voor 25 weken per schooljaar. De resterende tijd kan door de lerares/leraar vrij gebruikt worden voor uitdiepingen en/of uitbreidingen. Ook nieuwe ontwikkelingen kunnen hier eventueel aan bod komen.
De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen zijn niet bindend. Indien afgeweken wordt, moet
dit in overleg tussen de verschillende collega's gebeuren en moeten – indien nodig – de andere
jaarplannen eveneens aangepast worden. Steeds moet erover gewaakt worden dat de noodzakelijke
voorkennis aanwezig is.
TSO – 2e graad – Elektromechanica 23 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
Jaarplan Optie: ........................................................................................ Leerkracht: ...........................................................
Vorderingsplan
Onderwijsvorm: .............. Graad: .................... Jaar: ......................... Schooljaar: ………… / …………..
Vak: .......................................................................................... Leerplannummer: ...........................
Handboek/cursus:........................................................................... Lestijden/week: ...........
JAARPLAN VORDERINGSPLAN
Week
nummer
Nr in
leerplan
Leerinhouden Gegeven op
(datum)
Opmerkingen
TSO – 2e graad – Elektromechanica 24 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
BIBLIOGRAFIE
Alonso M., Energiewerktuigen deel 1 en deel 2, Nijgh & Ditmar Educatief
Belmans J., Eenvoudige mechanica, Wolters Plantyn, 90 301 6069 9
Belmans J., Mechanica leerboek, Wolters Plantyn, 90 301 5893
Belmans J., Mechanica werkboek en oplossingen, Wolters Plantyn, 90 301 58921
Belmans J., Pneumatische en elektropneumatische technieken, Standaard
De Clippeleer W., Theoretische mechanica, Wolters Plantyn, 90 301 65561
De Clippeleir, Tabellenboek voor metaaltechniek, Plantyn
De Lepeire e.a., Theoretische mechanica deel 1 en deel 2, Standaard
Dreezen M., Lemmens M., Rutten, Werkboek 1, 90 301 67629
Dreezen M., Lemmens M., Rutten, Werkboek 2, 90 301 67637
Festo Didactic, Opleidingscursussen, Festo Belgium
Heidenhain, Digitale uitlezingen
Janssen W. e.a., Materialenkennis, Standaard
M.B., Tijdschriften M.B. productietechniek, De Vey Mestdagh Drost A. e.a.
Mechanica BSO, De Sikkel, 90 260 3473 3
Mechanica, Elsevier
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Educatieve software
Philips, Handboek voor fijnmechanische tehnieken, Philips technische bibliotheek
Ros F., Materialenkennis, Standaard
SBM, Selectie van de Belgische normen
Telemecanique, Handboeken vermogens- en besturingspneumatiek
Van den Driessche, Fysische metaalkunde, Standaard
Vercaigne W., Pneumatische automatisering, Vermeulen Roeselare
Aanvullen met leerboeken derde graad of andere
Budinski, Kenneth, G., Materialenkunde technici, Academic Service, 90 395 0150 5
Cremers F., Verspanende technieken, Wolters Plantyn, 90 301 6815 3
Evens, Janssens, Milis, Roels, Van Der Steen, Werkboek BSO & oplossingen, 90 301 7268 1
Evens, Janssens, Milis, Roels, Van Der Steen, Werkboek TSO & oplossingen, 90 301 7266 5
Gijbels J., Vermeiren C., Meettechniek en materialenleer, Wolters Plantyn, 90 301 6730 0
Heling A., Vakleer voor plaat- en constructiebankwerken, STAM, 90 11 41305 9
Kluiver H.R., Lassen, STAM, 90 11 114213
Tschätsch, Heinz, Verspaningstechniek, Academic Service, 90 395 0465 2
TECHNIEKEN EN MACHINES
Heeren, Leenders, Gereedschapsleer, STAM, 90 11 11306 3
Ingels H., Materialenleer, Standaard, 90 02 16735 0
Leenders J., Janssen H.J.F., Mechanische metaalbewerking, STAM, 90 11 41450 0
Matek Roloff, Machine-onderdelen, Academic Service, 90 395 0482 2
Quak A., Materialenleer/eigenschappen, Educaboek
TSO – 2e graad – Elektromechanica 25 TV Mechanica (1e jaar: 4 lestijden/week, 2e jaar: 4 lestijden/week)
TOEPASSINGEN MATERIALEN
Boonen, Stroobants, Mechanische meettechniek, Van In
Claerbout J., Kunststoffen vandaag en morgen
Declerck, Thoen, Technologie van het lassen, Standaard
Duverger J.M., Metaal – elektriciteit, De Sikkel, 90 260 3369 9
Ingels H., Verspaning, Standaard, 90 02 17550 7
Aanvullen met leerboeken over:
Pneumatica – hydraulica – autotechniek-vaktechnieken praktijk, Catalogi
cd-roms:
Coro Guide Sandvik
CREMMET, Frezen (Hugo Byl)
S K F, Lagertechnieken
WALTER, Snijgereedschap
Andere
Organisaties ter informatie:
Agoria( Fabrimetal ) regels van goed vakmanschap
Documentatie en leerboeken over C N C
Instituut voor Normalisatie
Veiligheidsinstituut Antwerpen
Videofilms
Links naar enkele interessante sites:
http://www.tihh.be/tihhosp/links.html#elektr
http://werktuigbouw.techniekweb.nl/
http://jersey.uoregon.edu/vlab/ energie – mechanica – thermodynamica - tools
http://www.phys.uu.nl/~wwwnatdc/lokaal/lokaal.html#mechanica
http://www.phys.uu.nl/~wwwnatdc/lokaal/lokaal.html
http://www.meergronden.nl/een/2/natuurkunde/natuurkunde-simulaties.htm#Elektriciteit
http://www.phys.hawaii.edu/~teb/java/ntnujava/
http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/hframe.html