65
UNIVERZITET ZA POSLOVNI INŽINJERING I MENADŽMENT MARKETING U FINANSIJAMA I BANKARSTVU Doc.dr Darko Pašalić e‐mail: [email protected]
UNIVERZITET ZA POSLOVNI INŽINJERING I MENADŽMENT
MARKETING U FINANSIJAMA I BANKARSTVU
Doc.dr Darko Pašaliće‐mail: [email protected]
• Metode nastave koje će se primjenjivati‐ Predavanja i konsultacije‐ Vježbe i primjeri iz prakse‐ Seminarski radovi i studije slučaja‐ Kolokvijumi i ispit• Osnovna literatura: Zelenović Vera: Marketing u bankarstvu, Novi Sad, 2012.
• Dodatna literatura: Rože Klasens (2007): Marketing u finansijskim uslugama, Beograd, Udruženje bankara Srbije.
2
• Oblici provjere znanja i ocjenjivanje‐ Prisustvo na predavanjima i aktivno učešće...5 ‐ Seminarski rad ili studija slučaja.....................5‐ Prvi kolokvijum..............................................25‐ Drugi kolokvijum...........................................25‐ Završni ispit...................................................40Minimalan broj poena za položen ispit 51.
3
Sadržaj predmetaTendencije u savremenom bankarstvu‐Karakteristike savremenog bankarskog tržišta; Uvođenje menadžment strategija u bankarstvo
Tendencije u savremenom bankarstvu‐ Marketing koncept u bankarstvu; Elekronsko bankarstvo
Tendencije u savremenom bankarstvu‐ Kvalitet bankarstva
Marketing u bankarskom poslovanju‐Karakteristike marketinga u bankarskom poslovanju; Marketing miks u bankarstvu;
Marketing u bankarskom poslovanju‐Orjentacija na kupca; CRM; Brendiranje u bankarstvu
I parcijalna provjera znanja
Organizovanje marketinga u bankarstvu‐Pozicioniranje marketinga u banci; Korporativni identitet banke
Organizovanje marketinga u bankarstvu‐Poslovi koji se obavljaju u u marketingu u bankarstvu
Upravljanje marketingom u bankarstvu‐Upravljanje marketingom; Strateško planiranje; Marketing plan kao osnova planiranja; Strategije, Kontrola Savremeni trendovi u bankarstvu‐ Lateralni marketing u bankarskom poslovanju; Društveno odgovorno ponašanje banaka; Poslovni bonton u bankama.
II parcijalna provjera znanja
Završne konsultacije. 4
Uvod u bankarstvo
• Riječ banka (bank‐engleski) korištena je preko 2000 godina u značenju ,,klupa’’ ili ,,pult za razmjenu novca’’.
• To je potvrda da su mjenjački poslovi među prvim poslovima kojima su se banka počele baviti
• Trgovina se pojavila mnogo prije banaka ali je pojava banaka značajno olakšala trgovačke poslove
5
Uvod u bankarstvo
• Pritom možemo razlikovati četiri fazekroz koje su prolazile banke kroz istoriju:• 1. Prva faza (počinje od VII v.p.n.e.);• 2. Druga faza (nastaje početkom XIV vijeka);• 3. Treća faza (nastaje početkom XVIII vijeka);• 4. Četvrta faza (nastaje početkom XIX vijeka).
6
Uvod u bankarstvo
• Prva faza u razvoju banaka nastaje sa pojavomkovanog novca (negdje od VII v.p.n.e. pa sve do XIV vijeka)
• U ovoj fazi razvoja bankarstva posebno dolaze do izražaja mjenjački, transferni, založni i kreditni poslovikao i tri vrste banaka
– hramovi, gradske (državne) i privatne• Mjenjački (sarafski) poslovi su se razvili usledčinjenice da je u Antičkoj Grčkoj postojao veliki brojgradova –država koji su kovali sopstveni novac
7
Uvod u bankarstvo• Pojava specijalizovanih novčanih ustanova početkom XIV vijeka predstavlja drugu fazu u razvoju bankarstva . Dolaze do izražaja italijanske (u Sijeni i Firenci) i španske banke (u Barseloni)
• Prvom bankom u istoriji bankarstva se smatra Casa di Sant Georgio, osnovana 1407. godine,od strane guvernere Đenove
• Banke koje su nastajale nakon toga su su bile prije svega ustanove platnog prometa, čiji je osnovni cilj bio da uproste međunarodnenovčane transakcijezbog čega su organizovale žiro promet po računima svojih komitenata
8
Uvod u bankarstvo• Početkom XVIII vijeka nastaje treća faza u razvoju
bankarstva, čija je osnovna odlika bila osnivanje nizabankarskih ustanova privatnog i javnog karaktera
• Tokom XVIII i XIX vijeka su organizovane veće bankarskeinstitucije privatnog i javnog vlasništva
• Mnoge od tih institucija su imale meteorske uspone ipadove (bankrotstva), ali su bez obzira na to ostaviledubok trag u razvoju bankarskih poslova
• Tako je u Francuskoj 1716. godine osnovana “BanqeRoyale” (na osnovu ideje Džona Loa), u Rusiji je 1754. godine osnovana “Komerc Banka”, u Engleskoj 1834. “Westminister Bank” i sl.
9
Uvod u bankarstvo• Četvrta faza u razvoju bankarstva nastaje početkom XIX
vijeka, najprije u Engleskoj a zatim i u drugim zemljama. Banke se osnivaju kao akcionarka društva sa velikim sopstvenim (osnivačkim kapitalom), posmatarano u odnosu na ranije periode
• Njihovo osnivanje je povezano sa industrijalizacijom, tako da su ove banke napustile finansiranje države i posvetile su seposredovanju kreditnog i platnog prometa
• Na osnovu relativno visokog učešća sopstvenog kapitala, istesu uspjele da koncentrišu ogromna tuđa sredstva krozrazgranatu filijalsku mrežu
• Ovu fazu karakterišu i počeci naučnog istraživanja suštine bankarskog poslovanja (utvrđuju se zakonitosti u bilansima, formulišu strategije i sl.)
10
Tradicionalno bankarstvo
• Karakteristično za razvijene države u periodu od prve polovine 19.vijeka pa do druge polovine 20.vijeka
• Tradicionalno bankarstvo karakteriše decentralizacija i široka mreža poslovnica u kojima se nude proizvodi i usluge
• Cilje je bio što veći tržišni udio pri čemu se nude homogeni proizvodi
• Karakterišu ga veliki broj zaposlenih te visoki fiksni i varijabilni troškovi
11
Tradicionalno bankarstvo
• ,,Ulazni’’ troškovi novim ponuđačima bank.usluga su bili visoki što je čuvalo od konkurencije postojeće ponuđače te tjeralo korisnike bank.usluga da se prilagođavaju bankama (a ne banke korisnicima) –oligopolska tržišna struktura
• Banke orijentisane na što veću dobit preko standardizovanih proizvoda i usluga bez vođenja računa o specifičnim potrebama pojedinih grupa klijenata
12
Tradicionalno bankarstvo
• Karakteristike tradicionalne banke su:‐ Banka je osnovni nosilac bank.usluga koje uključuju prikupljanje slobodnih novčanih sredstava i plasiranje kredita
‐ Banka je neosjetljiva na konkurenciju jer je tražnja za kreditima mnogo veća od ponude
‐ Banka se bavi posredovanjem ali se ne osvrće mnogo na potrebe klijenata
13
Tradicionalno bankarstvo
‐ Banka razvoj planira i realizuje na stihijski i proizvoljan način
‐ Ponuda i tražnja palete bankarskih proizvoda i usluga je veoma siromašna
‐ Banka u poslovanju naglasak stavlja na propagandu a ne na kvalitet
‐ Kada je razvoj u pitanju, naglasak je na broju organizacionih dijelova
14
Tradicionalno bankarstvo
• Napušta se zbog savremenih potreba globalnog, nacionalnog i internacionalnog finansijskog tržišta
• Postoji niz promjena koje su uslovile transformaciju tradicionalnog u savremeno bankarstvo
15
Transformacija tradicionalnog u savremeno bankarstvo
1) Deregulacija bankarskog poslovanja (liberalizacija poslovanja unutar države i na međunarodnom tržištu)
2) Razvoj informacione tehnologije (dolazi do prilagođavanja bank.poslova potrebama klijenata, lakše upravljanja bankama i pojava novih servisa)
3) Globalizacija finansijskog tržišta (liberalizacija bankarskih nacionalnih propisa)
16
Transformacija tradicionalnog u savremeno bankarstvo
4) Rast vrijednosti pojedinačnih finansijskih transakcija (posledica globalizacije i rasta spoljnotrgovinske razmjene)5) Nestabilnost i rizik (nestabilnost pojedinačnih ekonomija i zavisnost od globalnih kretanja utiče na porast neizvjesnosti i nestabilnosti kojem bank.institucije moraju da se prilagode)6) Porast zahtjeva klijenata (bolje posluju banke koje svoje proizvode i usluge prilagođavaju specifičnim potrebama klijenata)
17
Modeli bankarskog sistema
• Američki model• Njemački model• Japanski model• Islamsko bankarstvo
18
Modeli bankarskog sistema• Poslovanje individualnih banaka, odnosno način na kojiobezbjeđuju sredstva, koriste ih i upravljaju njima da biostvarile profit, uglavnom je slično u većini zemalja, kada je upitanju tzv.“konvencionalno bankarstvo”
• Banke su u svim zemljama finansijski posrednici u poslovanjukoje podrazumijeva ostvarivanje profita
• Sa stanovišta strukture i poslovanja bankarskog sistema kaocjeline, razlikuje se više modela
• Neslaganje sa načelima na kojima je baziran“konvencionalni” bankarski sistem, dovela su do nastankaalternativnog sistema, tj. do određenih oblika beskamatnebankarske prakse
19
Američki model• U većini zemalja, četiri ili pet velikih banaka dominiraju usektoru bankarstva, dok samo u SAD-u postoji oko 8000komercijalnih banaka, 1500 štedno-kreditnih organizacija, 400štedionica i 10000 kreditnih unija
• Čime se objašnjava toliki broj bankarskih institucija, i da li toznači da je američki bankarski sistem efikasniji i konurentniji oddrugih?
20
Američki model• Savremeno bankarstvo SAD-a - Bank of North America uFiladelfiji 1782. g.
• U prvim godinama razvoja se postavilo pitanje da li biovlaštenja za rad banaka trebalo da daje federalna vlada ilisavezne države
• Rezultat zalaganja federalista je osnivanje Bank of UnitedStates 1791. g., koja je imala obilježja kako privatne tako icentralne banke odgovorne za količinu novca i kredita u zemlji
21
Američki model
• Protivnici centralizacije bankarstva su uspjeli izdejstvatizatvaranje pomenute banke 1811. g.
• zbog zloupotreba državnih banaka i potrebe zaobezbjeđivanjem sredstava tokom rata, 1816. g. se osnivaSecond Bank of United States kao nacionalne banke
22
Američki model
• Do 1863. g. su sve komercijalne banke SAD-a dobijaledozvole za rad od bankarskih komisija onih saveznih država ukojima su postojale (tzv. državne banke), koje nisu bile(dovoljno) stroge pa je dolazilo do prevara i propasti pojedinihbanaka
• usvajanjem Zakona o nacionalnom bankarstvu stvara senovi sistem banaka koje ovlašćenja dobijaju na federalnomnivou (tzv. nacionalne banke), tako da i danas postoji tzv.“dvojni bankarski sistem”
23
Američki model
• Centralno bankarstvo se uspostavlja 1913. g. formiranjemSistema federalnih rezervi
• Tokom Velike ekonomske krize oko 9000 banaka je propalo,pa se radi sprječavanja sličnih gubitaka formira FDIC –Federalna korporacija za osiguranje depozita
24
Američki model• Obzirom da je investiciono bankarstvo bilo jedan odznačajnijih uzroka propasti pomenutih banaka, Glass-Steagallovim zakonom iz 1933. g. je odvojeno komercijalno odinvesticionog bankarstva
• Pored toga, bio je donijet zakon koji je ograničavao filijalskumrežu svake američke banke samo na onu saveznu državu ukojoj se nalazi glavno sjedište banke
Tako je stvorena struktura bankarskog sistema sastavljena izjako decentralizovane mreže banaka i razgraničenja izmeđukomercijalnih i investicionih banaka
25
Američki model
• Pomenuti koncept je pomogao brži rast američkogfinansijskog tržišta, odnosno doveo je do jačanja uloge tržištakapitala
• Tako je stvoren sistem kontrole kompanija od straneberzi,čime je težište stavljeno na tu spoljnu kontrolu, iako jepostojala i kontrola od strane upravnih odbora kompanija
• Uloga banaka u spoljnoj kontroli većih kompanija nijenaročito značajna iz razloga što se investiciono finansiranjesamo manjih dijelom vrši preko bankarskih institucija a većimdijelom putem emisije dionica i obveznica na tržištu kapitala
26
Američki model
• Reagle-Nealovim zakonom iz 1994. g. je dozvoljenobankama da otvaraju filijale u drugim saveznim državama, kaoi da se vrše fuzije banaka čija su glavna sjedišta locirana uraznim saveznim državama
• Gramm-Leach-Blileyevim zakonom iz 1999. g. je ukinutozakonsko razdvajanje komercijalnih, investicionih banaka iosiguravajućih kompanija, čime su otvorene mogućnosti zafuzionisanje
27
Američki model
• U funkcionalnom pogledu i dalje postoje razlike izmeđukomercijalnih, investicionih banaka i osiguravajućih zavoda,dok je u vlasničkom pogledu moguće stvaranje onihkombinacija za koje dioničari procijene da su najkorisnije zastvaranje profita
28
Američki model• struktura sektora bankarstva u SAD-u se veoma razlikuje odstruktura u drugim razvijenim zemljama
• mnogo je više banaka u SAD-u nego ostalim razvijenimzemljama, što je posljedica ranijih zakona koji su ograničavalifilijalsku mrežu, iako je od sredine 1980-tih broj počeo daopada
• razdvajanje investicionog i komercijalnog bankarstva uprošlosti je predstavljalo osnovnu razliku između bankarskogsistema SAD-a i drugih zemalja
29
Američki model
• Pored Sistema federalnih rezervi, u okviru bankarskogsistema funkcionišu slijedeće vrste banaka:
1. Komercijalne banke (nacionalne i državne);2. Udružene štedne banke (Mutual Savings Banks);3. Investicione banke (Investment Banks);4. Trust banke (Trust Companies);5. Banka za izvoz i uvoz (Export-Import Bank of Washington).
30
Američki model
Pet najvećih US banaka, Decembar, 2011 bile su:JPMorgan Chase,Bank of America,Citigroup,Wells Fargo, iGoldman Sachs.
Njihov bilans je 56 % U.S. Ekonomije ($8.5 trillion)
Ukupno (2013.) u SAD posluje 6.895 banaka sa osiguranimdepozitima.
31
Njemački model
• Njemački model je karakterističan po znatno većem značajubanaka u odnosu na američki model
• znatno je manja uloga berzi
• za ovaj model je karakterističan koncept univerzalne banke,kao kombinaciju komercijalne i investicione banke
• Same univerzalne banke su sa jedne strane glavni izvorfinansiranja firmi svih veličina, dok sa druge strane vršefinansijske usluge u vezi sa emisijom dionica i obveznicakompanija, obzirom da je tržište kapitala znatno manjerazvijeno u odnosu na SAD
32
Njemački model
• obzirom da u njemačkom modelu postoji dominacijauniverzalnih banaka u odnosu na tržište kapitala, samim tim jei kontrola kompanija preko bankarskih institucija značajnija uodnosu na finansijske berze
• kontrola ekonomske efikasnosti upotrebe resursa unjemačkim kompanijama se vrši preko upravnih i nadzornihodbora samih kompanija, kao i nadzoru univerzalnih banaka
33
Njemački model
• Upravni odbor kojeg čine glavni menadžeri kompanijaneposredno upravlja svim procesima u istoj i predstavlja bazninivo upravljačke kontrole u kompanijama
• Nadzorni odbor sprovodi nadzor nad radom upravnogodbora, donosi najvažnije investicione i finansijske odluke ivrši izbor top menadžera kompanije
34
Njemački model• Skupština dioničara je treći upravljački nivo u kompaniji
• Univerzalna banka nad kompanijama ima znatno većiglasački potencijal od onog koji bi imali na osnovu dioničkogkapitala banke u kompaniji, iz razloga što mali dioničari svojedionice predaju banci u depo uz ovlašćenje da prestavnici tebanke koriste njihove glasove
35
Njemački model
• Osim toga, za njemački model je karakterističan konceptglavne ili domaće banke za nefinansijsku kompaniju, što značida je jedna kompanija ima banku koja je dioničar u istoj, i kojavrši glavni dio finansiranja
• savremeni trendovi u razvoju bankarskog i finansijskogsistema idu u pravcu jačanja uloge finansijskog tržišta, čimese njemački model sve više približava američkom
36
Njemački model
• Njemački bankarski sistem ima sljedeću institucionalnustrukturu:
1. Njemačka Bundesbanka;2. Zemaljske banke;3. Privatne i javne banke;4. Štedionice, kreditne zadruge i instituti za imobilisanikredit;
37
Njemački model
• ukupno egzistira oko 2400 banaka sa oko 700.000zaposlenih•Najznačajnije banke su: Deutsche Bank,CommerzbankAG, Dresdner Bank, Landesbank Berlin HoldingAG i Postbank;•Druga značajna grupa su štedionice organizovane pod:German Financial Group of Savings Banks•Treća grupa su: kreditne zadruge i udruženja koja podržavajumale biznise. Najpoznatija su: DZ BANK AG i WGZ-Bank.
38
Japanski model• U japanskom finansijskom sistemu je prisutna značajnadržavna kontrola finansijskog sektora kao i specijalizacijabanaka• Japanski model bankarskog sistema je karakterističan poulozi glavnih banaka oko kojih su formirani industrijskikonglomerati poznati kao keiretsu• U okviru svake keiretsku grupe se nalazi po jednakomercijalna banka koja je ujedno i stožer cijele industrijskegrupe• Kompanije u okviru keiretsu grupe imaju unakrsno učešće udioničkom kapitalu, što omogućava homogenizaciju samegrupe
39
Japanski model• korporacijska kontrola u odnosu na velike poslovne sistemevrši se uglavnom preko glavnih banaka koje su u centru samegrupe, čime se svode na najmanju mjeru tzv. informacioneasimetrije• drugim riječima, najveći broj regulativnih i kontrolnih mjerase smatra endogenim i neformalnim
• odnosi između kompanija i banaka se oslanjaju na japanskufilozofiju koja ističe poslovni moral i povjerenje u prvi plan• banka obezbjeđuje neophodno finansiranje kompanije poduslovom da kompanija garantuje banci očekivani nivo prinosa
40
Japanski model• u posljednje vrijeme prisutno slabljenje čvrstih odnosaizmeđu kompanije i banaka
• ovo se objašnjava na dva načina: kada su japanske firmepostale jače i manje zavisne od bankarskih kredita, ta veza jepočela slabiti;
Drugi faktor je vezan za preusmjeravanje dijela štednjestanovništva u kupovinu v.p. neposredno na tržištu ili uulaganja kod institucionalnih investitora, čime je pojačanauloga tržišta kapitala
41
Japanski modelFinansijski sistem (2012.) čini:-13 ‘’glavnih’’ i 64 manje komercijalne banke-7 banaka za dugoročne kredite,-7 trust banaka-69 štedno kreditnih banaka
Najveće japanske banke su:Dai-Ichi Kangyo Bank, Sumitomo Bank, Fuji Bank, MitsubishiBank, i Sanwa Bank.
42
Islamsko bankarstvo• ukupno društveno bogatstvo je danas jako neravnomjernoraspoređeno
• jedan od uzroka ovakvog stanja, je način finansiranjaekonomskog razvoja u zemljama “trećeg svijeta” koji sezasniva na inostranim zajmovima, koji kod njih stvarajuproblem servisiranja tako nastalih dugova
• usljed toga, pristalice beskamatnih banaka smatraju da jeglavni problem u kamati
43
Islamsko bankarstvo• neslaganje sa načelima na kojima je baziran bankarskisistem doveo je do nastanka alternativnih sistema, odnosnodo određenih oblika beskamatne bankarske prakse
• primjer beskamatnog bankarstva je “islamsko bankarstvo”
•standardno objašnjenje poslovne racionalnosti kojaopravdava konvencionalno komercijalno bankarstvo je učešćekomercijalnih banaka kao posrednika između onih koji imajusuficit i onih koji imaju deficit novčanih sredstava, zarađujućina razlici između pasivnih i aktivnih kamatnih stopa• iza ovakve argumentacije se krije jedan različit proces koji jevremenom postao suština bankarstva
44
Islamsko bankarstvo• ovo iz razloga što je bankarski sistem zasnovan na kamatirazvijen na osnovu prakse zlatara, od kojih su banke i nastale
•vremenom su bankari ovladali tehnikom emitovanja banknotabez pokrića u zlatu, koje bi stavljali u promet, čime bi “izničega” ostvarivali profit
• uslijed toga banke u nastojanju da zaštite svoje zajmove nabazi potvrda bez pokrića, izbjegavaju investicije uz dijeljenjeprofita i umjesto toga se fokusiraju na zajmove bazirane nakamati, koji su podržani kolateralom – (depozitom, hipotekomi slično) koji služi kao zaštita u slučaju neizmirivanja obavezeod strane zajmoprimca
45
Islamsko bankarstvo• to sa druge strane znači da je moguće posuđivanje novcaonima koji ga imaju, na teret onih koji ga nemaju, tako da upotpunosti dolazi do izražaja izreka koja glasi:
“Bankari su ljudi koji će vam posuditi novac jedino ukoliko immožete dokazati da vam novac i nije potreban”
46
Islamsko bankarstvo
• pravda i pravednost predstavlja osnovni princip islamskogekonomskog pristupa, odnosno islamskog bankarstva, kojinastoji da ravnomjerno izrazi etičku, moralnu i društvenudimenziju sa ciljem ostvarenja jednakosti u društvu, zadobrobit društva kao cjeline
• obzirom na zabranu upotrebe kamate, islamske banke svojufilozofiju zasnivaju na poslovnim aranžmanima kojipodrazumijevaju učešće u raspodjeli dobitka ili gubitka
Osnovno načelo islamskog bankarstva je apsolutna zabranaprimanja i davanja kamate!!!
47
Islamsko bankarstvo• Izvorni principi na kojima se zasniva islamsko bankarstvosu:1. Apsolutna zabrana plaćanja ili naplate kamate u bilo kojemobliku;2. Obaveza podjele profita ili gubitka;3. Nemogućnost zarade bez preuzimanja rizika;4. Zabrana stvaranje “novca novcem”;5.Zabranja kockanja, neodređenosti pretjeranog rizika,špekulacija u neizvjesnosti;6.Zabrana finansiranja ili rada sa, u islamu, zabranjenimproizvodima ili aktivnostima.
48
Islamsko bankarstvoNije dozvoljeno uslovljavanje naknade u novcu ili naturi, tj.uslovljavanje plaćanja penala, ukoliko dužnik zakasni sizmirenjem duga, bilo da se tekstualno navede iznos ili ne,bilo da se radi o naknadi za izgubljeni prihod (propuštenašansa), ili zbog promjene vrijednosti novca.
Isto tako, nije dozvoljeno sudsko potraživanje naknade, bilona početku dužničkog odnosa ili kod dospijeća duga, jer bi tobila kamata.
49
Islamsko bankarstvoU cilju pronalaženja rješenja za neodgovorne klijente,islamske banke uvele su član u ugovoru u kojem se klijentobvezuje da će u slučaju kašnjenja uplatiti određeni iznos iliprocenat u dobrotvorni fond koji je pod supervizijomŠerijatskog odbora banke, ne banke lično, a koji se troši uhumanitarne svrhe.
50
Islamsko bankarstvoPovjerilac ima pravo zahtjevati prodaju založene i drugeimovine koja pripada dužniku s namjerom da se ta imovinapretvori u likvidna sredstva iz kojih bi se mogao podmiriti dug.
Dozvoljeno je povjeriocu da uslovljava u ugovoru ili dakasnije od dužnika uzme punomoć za prodaju založene idruge imovine u njegovu vlasništvu, bez obraćanja sudu.
Preporuka je da se taj uslov ne aktivira dok se dužnik neupozori i dok mu se ne da dovoljno vremena u kom možeizmiriti dug. Taj period ne traba da bude kraći od dvijesedmice.
51
Islamsko bankarstvo (odgovor BBI banka)
Na čemu se zasniva islamsko bankarstvo? Koje su značajnerazlike između islamskog i konvencionalnog bankarstva?
Islamsko bankarstvo je partnerstvo u društveno korisnimprojektima (sa privatnim i državnim sektorom, pravnim ifizičkim licima) uz podjelu profita, ali i snošenje gubitka, tepružanje svih savremenih bankarskih usluga uz naplatuunaprijed poznate provizije.
52
Islamsko bankarstvoAko imamo u vidu da konvencionalne banke uglavnompoznaju samo pozajmljivanje novca uz kamatu, jasne su namrazlike između islamskih i konvencionalnih banaka.
Ipak, najznačajnije razlike se ogledaju u tome što jebankarsko poslovanje u skladu s islamskim principima:a) više je društveno odgovorno, jer ne finansira industriju
alkohola, duvana, pornografije, prostitucije, kockanja itd.,b) investicijski je orijentisano, jer većina proizvoda u sebi nosi
to svojstvo,
53
Savremeno bankarstvo
• Glavne promjene koje karakterišu savremeno bankarstvo (po čemu se i razlikuje u odnosu na tradicionalno) su:
1) Primjena bankarskog marketinga2) Kreditiranje sa promjenjivom kamatnom
stopom3) Projektno i korporacijsko finansiranje
privrede
54
Savremeno bankarstvo
4) Pojava sekjuritizacije5) Elektronsko bankarstvo6) Monitoring
55
Savremeno bankarstvo
• Glavni problem u savremenim bankama je efikasno upravljanje (u čemu dolazi do izražaja sposobnost menadžmenta)
• U savremenim uslovima (globalizacija) menadžeri banaka moraju da imaju i određene liderske karakteristike
56
Savremeno bankarstvo
• Liderstvo se ogleda u:‐ Stalnom unapređenju perfomansi zaposlenih;‐ Razvijanju bankarskih proizvoda i usluga kojima se izlazi u susret tražnji;
‐ Razvijanju fleksibilnih organizacionih struktura;
‐ Unapređenju produktivnosti;‐ Unapređenju kvaliteta usluga;‐ Razvoju prodajne kulture.
57
Savremeno bankarstvo
• Liderstvo u bankama podrzumijeva:1) Posjedovanje jasne vizije razvoja i poslovanja2) Jasno ekspliciranje razvojne i poslovne vizije
zaposlenima i javnosti3) Preduzetnički duh4) Sklonost ka perfekcionizmu
58
Savremeno bankarstvo
Ključnu ulogu u efikasnom upravljanju bankom ima njen top menadžment. Za efikasno upravljanje su neophodni:‐ Sposobnost upravljanja promjenama;‐ Strateško planiranje i strateški menadžment pristup;
‐ Fleksibilna organizaciona struktura;‐ Snažna marketing orijentacija
59
Savremeno pristup bankarstvu
• Savremeni pristup bankarstvu podrazumijeva:‐ Dobitak ili gubitak banke direktno zavisi od kvaliteta i kvantiteta usluga ali i od kvaliteta rukovođenja;
‐ Banka je orijentisana na prihodovanje po osnovu kamata, provizije, dividende, berzanskog kursa itd
‐ Osnovna djelatnost je kreacija, emisija i plasman bankarskih proizvoda
60
Savremeni pristup bankarstvu‐ plasman proizvoda i usluga se ne ostvaruje pojedinačno već pružanjem paketa usluga;
‐ problemi koji se javljaju lokalizuju se u samoj banci i ne šire se na ostale učesnike na fin.tržištu;
‐ banka posjeduje savremenu elektronsku opremu te obučenim kadrovima za njenu upotrebu;
‐ Klijent u savremenoj banci ima svog ličnog bankara koji je univerzalno obučen bank.službenik
61
Savremeni pristup bankarstvu
• Savremena banka počiva na decentralizaciji odlučivanja do neposrednih izvršilaca i centralizaciji informacija i strategije u rukama menadžementa
62
Savremena banka tržišnog tipa
• Savremenu banku tržišnog tipa karakteriše:‐ savremeni menadžment kao skup pojedinaca koji kolektivno upravljaju bankom;
‐ profesionalni bankarski kadar koji kao skup pojedinaca kolektivno izvršavaju aktivnosti banke;
‐ savremena organizacija, tehnologija i kontrola procesa;
‐ marketinški način plasmana bank.usluga;‐ tržišno i institucionalno restrukturiranje bilansa stanja i bilansa uspjeha banke
63
Moderno bankarstvo
• Moderno bankarstvo karakteriše primjena savremenih informacionih tehnologija
• Cilj je pružiti što širu paletu proizvoda i usluga što većem broju korisnika uz što niže troškove
• Moderno bankarstvo je zasnovano na sljedećoj filozofiji:
‐ klijent zna šta hoće i prepoznaće banku koja mu može pružiti to što hoće;
64
Moderno bankarstvo
‐ odluke o proizvodima i uslugama nikada ne treba donositi bez saradnje sa klijentima;
‐ potreban je veliki broj varijacija u ponudi bankarskih proizvoda (usluga) te ponuda mora nadmašiti tražnju za bankarskim proizvodima (uslugama)
‐ naglasak je na istraživanju tržišta;‐ zaposleni stalno unapređuju svoje vještine;‐ Naglasak je na ostvarivanju dohotka od naknada (provizija) a ne od kamata
65
