1

maart 2012

Verwondering nr 6

Voedsel voor Verstand en Spirit met o.a. Rumi Orang Pendek Licht eten Ann Lee en de Shakers Bruidstaartjes Gaatje....! Dit e-zine wordt gemaakt en volgeschreven door Loes Modderman info@scienceart.nl

2

Do not Believe. Do not Disbelieve. THINK !

In dankbaarheid en bewondering opgedragen aan: Helderzienden en profeten, sectariërs en magiërs , klunzen, fantasten en dappere wetenschappers, nieuwsgierigen, bevlogenen en geïnspireerden, idealisten en utopisten, eenpitters en eigenwijzen en allen die hun eigen ster durven te volgen, vertegenwoordigd in Plinius de Oude 23-79 John Aubrey 1626-1697 Emma Hardinge-Britten 1823-1899 Charles Hoy Fort 1874-1932 William Corliss 1926-2011

Coen Vermeeren 1962 - en de onsterfelijke Fries Klaas Dijkstra, die in 1965 nog zeker wist dat de aarde plat is.

3

DE Liefde van RUMI De Perzische Sufi wijze en dichter Mevlana Jalal al-Din Rumi is in onze tijd een van de meest gelezen dichters. Dat is wonderlijk, want Rumi leefde in de 13de eeuw (1207-1273) Er is een bibliotheek te vullen met de mooie, rijk geïllustreerde en aantrekkelijke boeken met Rumi's gedichten en zijn belangrijkste werk, de Mathnawi, verschijnt steeds in andere uitgaven. Ook de commentaren op zijn werk zijn talrijk. Wat maakt Rumi zo populair? Misschien is het het exotische, of zijn bijzondere leven, of vanwege de Sufi orde van de dansende Dervisjen die door hem werd gesticht. Of misschien komen meer mensen met hem in aanraking omdat ze in Konya zijn geweest, een 'must' voor mensen die een reis maken door Turkije. Als u er ooit geweest bent, dan herinnert u zich de Duizend en

Een Nacht-achtige oosterse rijkdom van het heiligdom/museum ▼ ► waar Rumi is bijgezet.

Maar wie was Rumi eigenlijk? Jelal- al Din Rumi werd geboren in Balkh in het huidige Afghanistan in een familie van theologen. Op invitatie van de Sultan settelde de familie in 1228 in Konya. Toen Rumi's vader stierf in 1231, volgde hij hem op als professor in de religieuze studies. Op 24 jarige leeftijd was Rumi al een bekende wetenschapper. Toen Burhaneddin al-Tirmithi, een beroemde Sufi-geleerde naar Konya kwam, studeerde Rumi 9 jaar onder diens leiding in alle aspecten van de Sufi-filosofie en praktijk. Onderdeel van die praktijk was bidden en vooral dienen van mensen die het Sufi-centrum bezochten, want het dienen van mensen is dienen van God. Rumi vervolgde zijn studie in Aleppo waar hij klassieke Islamitische wetenschap studeerde en veel geleerden van die tijd ontmoette die zijn ontwikkeling beïnvloedden, o.a. in Damascus, waar hij vier jaar

woonde. Terug in Konya verzamelde Rumi een kring om zich heen. Hij was een populaire leraar en honderden studenten kregen onderwijs van hem tussen 1240 en 1244. In dat jaar werd Rumi's leven ingrijpend veranderd door de ontmoeting met de oudere Shams i-Tabriz. Blijkbaar had Rumi grote behoefte aan een vriend met wie hij zijn mystieke gevoelsleven kon delen. Volgens de legende was het Shams die al Rumi's studieboeken in het water gooide, omdat hij die volgens hem niet meer nodig had. Shams was niet als iedereen en had zo zijn eigen methoden. De spirituele vriendschap tussen beide mannen was ongekend, en Rumi werd erdoor veranderd van een ingetogen leraar tot een extatische mysticus. Rumi's dichtkunst kwam nu pas echt op gang, en zou niet meer opdrogen tot aan zijn dood in 1273. Maar deze intense vriendschap zou niet langer dan 4 jaar duren. Leerlingen van Rumi waren jaloers, en bedreigden Shams, waardoor die zich genoodzaakt voelde Konya te verlaten. Rumi was verloren en zond gedichten en brieven naar Shams, hem smekend terug te komen. Dat gebeurde, maar op de avond van 5 december 1248, toen de beide mannen in een mystiek gesprek gewikkeld waren, werd Shams naar de deur geroepen. Hij ging naar buiten, en werd nooit meer gezien. Waarschijnlijk is hij vermoord door jaloerse leerlingen van Rumi, die twee jaar lang rondreisde in de hoop hem terug te vinden. Tijdens die reizen drong het tot hem door dat hun eenheid niet verbroken was, en hij schreef:

4

"Waarom zou ik zoeken? Ik ben hetzelfde als hij,

Zijn essentie spreekt door mij. Ik heb naar mijzelf gezocht!"

Rumi ging terug naar Konya, onderwees het Sufisme en ontwierp de spirituele dans waardoor zijn Mevlevi orde in de afgelopen 7 eeuwen beroemd is geworden. De rest van Rumi's leven tot aan zijn dood bestond uit lesgeven en het doorgeven van de esoterische leer van het Sufisme. Daarnaast schreef hij ongelofelijk veel gedichten en niet te vergeten zijn uit 6 delen bestaande meesterwerk, de 'Matnawi', dat hij opdroeg aan zijn leerling Husam, zelf een belangrijke Sufi-meester. De Mathnawi is een verzameling leringen, overleveringen, verhalen en parabels, extatische gedichten en grappen. In december 1273 werd Rumi ziek. Hij voorspelde zijn eigen dood, en op 17 december stierf Rumi in extase en vrede, omringd door zijn meest geliefde leerlingen en zijn naaste familie. Sadr al Din Qunyawi, een andere grote Sufi-meester in Konya, las het gebed voor de doden, waarna de stoffelijke resten werden bijgezet in de tombe in Konya. Daar is het graf van Rumi nog een van de belangrijke bedevaartplaatsen van de Islamitische wereld, en voor de Sufi's het spirituele centrum van Turkije.

Rumi's gedichten ademen zijn mystieke verlangen naar God, die wordt aangesproken als 'De Geliefde'. Soms is het niet duidelijk of Rumi daarmee God of Shams i Tabriz bedoelt. Shams heeft een onuitwisbare indruk op Rumi achtergelaten, en in hun mystieke communicatie gebeurde iets met beider ziel dat in al Rumi's werk voelbaar is gebleven. Hier is zo'n gedicht, willekeurig gekozen: "De vlammen die dansen met liefde - O Geliefde, wees dat voor mij. De brandende hitte van het vuur - O Geliefde, wees dat voor mij. Mijn kaars brand van verlangen. Het huilt tranen van was. Als de pit van een smeltende kaars - O Geliefde, wees dat voor mij. God is alles geworden. Hij heeft deze dichter zacht aangeraakt Alles wat ik beroer en zie wordt het vuur van de liefde - O Geliefde, wees dat voor mij De dag dat je liefde me aanraakt

Zal ik zo gek worden dat gekken voor mij op de vlucht slaan." Er zijn veel gedichten van Rumi op muziek gezet, wat weer een hele andere dimensie aan zijn taal geeft. Ter verduidelijking: Het Sufisme is de mystieke richting van de Islam, die zich richt op gebed (Dikr) en het 'kennen van God' via religieuze praktijken en inkeer. Enkele Sufi beginselen zijn: - Geloof in de Goddelijke Eenheid en leven in overeenstemming daarmee. - Gehoorzaamheid aan de Goddelijke Kracht en Wil zoals die zich manifesteert in het universum. - Overvloeien van Goddelijke liefde en respect voor andere wezens zoals het Universum dat van ons vraagt. - Voorrang geven aan het geluk van anderen boven dat van jezelf. - Handelen in overeenstemming met de eisen van de Goddelijke Wil, en niet met die van onszelf. - Open zijn voor liefde, spiritueel verlangen, vreugde en extase. - Leren te onderscheiden wat er leeft in het hart en de geest, en welke bedoeling er ligt in het goddelijk mysterie. - Spirituele plaatsen bezoeken en omgang hebben met mensen die de weg van God gaan. - Niet meegevoerd worden in wereldlijke ambities waardoor we van eeuwige waarheden worden afgehouden. - Begeleiding is nodig van een ervaren spirituele meester om kennis te verwerven van de religieuze en gnostische wetenschap. Zegt de Sufi: "Mensen slapen. Als ze sterven worden ze wakker."

5

ORANG PENDEK Het is alweer een jaar of 10 geleden dat ik als lid van de CFZ - het Centre for Fortean Zoology, de vraag kreeg om in Nederlandse dierentuinen te informeren naar een goudharige kattensoort uit Sumatra, de naam ben ik vergeten, en of ze daar een paar haren van konden leveren. Een vreemde vraag, maar eentje waar ik

natuurlijk gehoor aan gaf. Na verschillende dierentuinen gebeld te hebben bleek dat dier in de Rotterdamse diergaarde Blijdorp voorradig te zijn. Men stuurde de haren over naar Engeland. Waarom nu zoiets? Als je iets onbekends wilt vinden is elimineren van wat je niet zoekt het eerste wat je moet doen. Haren van alle bekende wilde dieren op Sumatra waren inmiddels in kaart gebracht en op DNA onderzocht. Alleen die bepaalde kat uit Rotterdam ontbrak nog. Vandaar. Het CFZ http://www.cfz.org.uk/ onder de bezielde leiding van Jon Downes, doet onderzoek naar bekende maar onvindbare diersoorten en dat onderzoek wordt serieus aangepakt, door expedities te organiseren naar de betreffende gebieden en daar de plaatselijke legenden te verzamelen en mogelijk het ongrijpbare dier zelf tegen te komen. Dat laatste lukt meestal niet, maar aan getuigenverklaringen en mooie avonturen geen gebrek. Het CFZ is niet zomaar een clubje enthousiaste 'geestenjagers'; er zijn gerenommeerde biologen bij betrokken, ze hebben een interessante website, geven een tijdschrift uit, organiseren congressen en het ene na het andere bijzondere boek rolt van hun pers. Hun werkveld betreft niet alleen dieren van vlees en bloed, maar ook de meer occulte verschijningen van onbestaanbare dieren, zoals bijvoorbeeld 'Mothman', 'Owlman' en 'Nessie'-en-familie elders in de wateren van de aarde. Vandaar de toevoeging 'Fortean' aan hun naam. Want vergis je niet: er zwemt en vliegt en rent veel onverklaarbaars. Mensen zien dingen die niet kunnen, maar er toch zijn. Maar daarover een andere keer. Terug naar de Orang Pendek.

We herinneren ons waarschijnlijk de opzienbarende vondst in 2005 op het Indonesische eiland Flores: de 'Hobbit' , zoals hij al gauw bekend stond. Homo Floresiensis, in wetenschapstaal. Botten werden gevonden van een uitgestorven mensachtige van ongeveer een meter groot. En wat het meest bijzondere was: hij was er nog zo'n 12.000 jaar geleden. In de paleontologie is dat gisteren. Natuurlijk sprongen de sceptici boven op de botten en braken ze bijna: het ging hier niet om een werkelijk nieuw mens/aap ras, maar om dwergen, afwijkingen, uitzonderingen, genetische foutjes zoals dat bij mensen nu ook voorkomt. De strijd barstte los, en de wetenschappelijke tijdschriften verschaften een forum voor de onenigheid. Natuurlijk dacht iedereen die iets van cryptozoölogie weet meteen aan de Orang Pendek, niet uitgestorven maar misschien nog springlevend, niet op Flores maar op Sumatra, waar de waarnemingen al eeuwen lang plaatsvinden en in sommige streken horen bij de omgang met de natuur. Want als zo'n mensachtige op Flores is uitge -storven, dan kan hij het op een groter eiland nog goed hebben volgehouden. Tenslotte hangt onze kennis af van wat we vinden, terwijl het niet zo is dat wat we niet vinden dan per se ook niet bestaat. Richard Freeman, een van de mensen die op zoek ging in de CFZ Sumatra expedities van 2003 en 2004, en opnieuw in 2009, zegt: "Waar je het meest over hoort is Bigfoot. Maar voor elke Bigfoot is er een 'Littlefoot' De verhalen over

kleine harige mensen zijn wijdverbreid, maar op Sumatra zijn ze het meest algemeen. We kunnen westerse berichten over de Orang Pendek (Maleis voor 'korte man' ) traceren uit de tijd van het kolonialisme. Nederlanders hadden het er al over in de 19de eeuw. Het zou zomaar kunnen dat er vondsten in de kelders van musea liggen waar niemand raad mee wist. Veel cryptozoölogische vondsten zijn verkeerd geïnterpreteerd en onder een andere naam opgeborgen, tot iemand ze misschien weggooit.

Ook tegenwoordig wordt de Orang Pendek gezien, een enkele keer door een wetenschapper. Maar het contact is zo vluchtig dat er nog altijd geen onbetwistbaar en daarom voor de wetenschap aanvaardbaar bewijs is. " Richard Freeman en de zijnen zullen blijven zoeken.

6

AANGEVLOGEN Bron: FATE Mei 2002

Hoewel er in alle godsdiensten zo nu en dan vreemde en onverklaarbare dingen gebeuren, spant de Rooms Katholieke kerk vermoedelijk de kroon. Daar zijn de mirakelen niet van de lucht, en als je denkt dat je alles wel een keer gelezen hebt, blijkt het altijd nóg gekker te kunnen. Maar dat is nou net zo leuk van dat geloof; heiligheid en feilbare menselijkheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In FATE van mei 2002 vond ik een lang artikel over een minder bekend verschijnsel: zichzelf apporterende schilderijen van Maria.

Het kleine stadje van Cava dei Tirreni hangt aan een stijle berghelling bij Italië's Amalfi kust. Hoog op de berg bevindt zich de kerk van Santissima Trinita, en in die kerk hangt een schilderij uit een andere wereld. De historie van het kunstwerk begint in de 11de eeuw, als plaatselijke schaapherders het schilderij van een vrouw hangend aan de takken van een iep vinden. Denkend dat het vast een portret van Maria moest zijn, namen ze het mee naar de dichtsbijzijnde abdij. Maar blijkbaar zag het doek dat niet zitten, en het verdween weer, om opnieuw aangetroffen te worden in de iep. Lokale prelaten beslisten dat de wensen van Maria gehonoreerd dienden te worden, dus bouwden ze een kleine tempel, die in 1400 door Franciscus van Paola werd vervangen door de huidige schrijn. Zo'n 30 kilometer verderop, in Carpignano, werd in de 12de eeuw een ander schilderstuk van Maria door herders gevonden op een heuvel. De Madonna van Carpignano ▲ verwierf naam en faam, en er werd een kerk gebouwd op de plek waar ze was gevonden. Oorlogen en aardbevingen brachten schade aan de omgeving en de kerk, maar het schilderij bleef ongeschonden. Na de Middeleeuwen hielden de miraculeuze verschijningen van Madonna-schilderijen op, maar niet de wonderen. Zo heeft bijvoorbeeld de Madonna dell'Arco, ► in een kerk in de omgeving van Napels al 400 jaar wonderen voortgebracht. Het eerste wonder was wel een heel vreemde geschiedenis. In 1589 wilde een vrouw uit een naburig dorp Maria een passend cadeautje brengen: een big. Het beest zag dat niet zo zitten, en worstelde zich uit de armen van de aanbiddende vrouw. Die had een kort lontje, greep Maria van de wand en koelde haar woede op het schilderij. Maria nam wraak. Precies

een jaar later, in 1590, vielen de voeten van de vrouw van haar benen. Hoe we ons dat moeten voorstellen weet ik ook niet, maar de voeten hangen nu in gemummificeerde toestand in de winkel van de kerk. Het katholieke geloof is vol verrassingen, en lugubere details hebben de verering van heiligen nooit in het minst in de weg gezeten. De wraak van Maria leverde haar een plaats op van kostbaar marmer en hout op het altaar. Het wonder wordt nog steeds gevierd met een processie op tweede paasdag. Kan ik me iets bij voorstellen; zo'n Maria kun je maar beter te vriend houden. Intussen deed ze ook een hoop mooie wonderen, waarvan de vele 'ex voti', dankbaarheidsbordjes en in zilver gesmede afbeeldingen van genezen lichaamsdelen getuigen. Maria heeft nog een ander ongewoon kenmerk: op veel foto's die er van haar genomen worden verschijnt ze met een zwarte baard. Miraculeuze verschijningen en verdwijningen bleven ook in later eeuwen opzien baren. Beelden schenen geapporteerd te worden, en soms verscheen Maria in eigen persoon om haar icoon aan een herder te geven. Want herders en het Christelijk geloof zijn sinds die ene winternacht in het jaar 0 onlosmakelijk met elkaar verbonden. In 1294 verscheen 'Maria's huis' op een heuvel in de stad Loreto, alwaar het heengevlogen was door Engelen vanuit Nazareth. In de Renaissance werd het zelfs vereerd door Galileo, en er werd een mooie kerk omheen gebouwd. De oorsprong van het huis ligt waarschijnlijk bij de Tempeliers, en niet bij de engelen, maar dat maakt niet uit. Hoewel Maria ophield met afbeeldingen van zichzelf te materialiseren, ontstond er in de 18de en 19de eeuw een ander fenomeen dat voor Spiritualisten dan weer interessant is: geesten lieten hun sporen na op perkament en kleding. Aan de Tiber, richting Vaticaan ligt het Museum van het Vagevuur. Toen er in 1897 brand uitbrak in een kerk in de buurt, werd er een gezicht in de vlammen gezien. De brand werd geblust, maar het gezicht leek ingebrand in de muur van de Mariakapel.

7

De pastoor, padre Victor Janet zag hier wel een kans, en verkondigde dat dit een ziel was waarvoor gebeden moest worden en missen opgedragen. Vervolgens ging hij op zoek naar meer van zulke gevallen in Italië en elders, en hij vond ze, meer dan hij verwachtte. En zo werd dit museumpje het onderkomen van textiel met verbrande vingers, boeken met een brandhand, en meer van zulke voorwerpen, vaak ontstaan na een verschijning aan een familielid, met de vraag om veel te bidden en nog

meer missen op te dragen, om verlost te worden uit het vagevuur. O jee. De meest opmerkelijke geest was die van een Italiaanse priester die in het klooster van St. Leonardo in Montefalco verscheen om te verzoeken om missen, waarvoor hij zelfs betaalde. Tussen augustus en november 1919 liet de beleefde ziel 30 bankbiljetten van 10 lire achter voor de dienstdoende priesters. Niet verbrand.

BRIEF AAN GOD uit: Two Worlds

Een bijzonder verhaal dat oorspronkelijk van internet schijnt te komen, geselecteerd voor het Engelse Spiritualistische maandblad 'Two Worlds'. Iemand schrijft: Abby, onze 14 jaar oude hond, stierf verleden maand. De dag na haar dood, huilde mijn 4 jarige dochter Meredith en ze hield niet op over de hond te praten, want ze miste haar zo. Ze vroeg of we niet een brief aan God konden schrijven, zodat. als Abby in de hemel aankwam, God haar zou kunnen herkennen. Dat kan, zei ik, en Meredith dicteerde:

Lieve God, Wilt u alstublieft voor mijn hond zorgen? Ze stierf gisteren en is nu bij U in de hemel. Ik mis haar heel erg. Ik ben blij dat u haar aan mij gaf als mijn hond, ook al is ze ziek geworden.

Ik hoop dat u met haar wilt spelen. Ze houdt ervan te spelen met een bal en ze houdt ook van zwemmen. Ik stuur u een foto van haar, zodat u haar zult herkennen als mijn hond als u haar ziet. Ik mis haar erg. Liefs, Meredith. We deden de brief in een envelop met een foto van Abby met Meredith, en adresseerde hem aan God, Hemel. De afzender zette ik op de envelop. Meredith deed er een flink aantal postzegels op, want ze dacht dat die wel nodig waren om de brief naar de hemel te sturen. Die middag deel ze hem in de brievenbus van het postkantoor. Een paar dagen later vroeg ze zich af of God de brief gekregen had. Ik zei dat ik dacht van wel. Gisteren lag er een pakje in ons portiek, in mooi goudpapier gewikkeld. "Aan Meredith" , stond erop, in een onbekend handschrift. Meredith opende het. Er zat een boekje in: 'Als een huisdier sterft.' Aan de binnenkant van de cover zat de brief geplakt die we aan God hadden geschreven, in de geopende envelop. Op het schutblad was de foto van Abby en Meredith, en dit briefje:

Lieve Meredith, Abby is veilig in de hemel aangekomen. De foto hielp erg, en ik kon haar meteen herkennen. Abby is niet ziek meer. Haar spirit is hier bij mij net als hij in jouw hart blijft. Ze vond het heerlijk om jouw hond te zijn. Omdat we ons lichaam niet nodig hebben in de hemel, heb ik ook geen zakken om de foto in te bewaren, en dus stuur ik hem aan je terug in dit kleine boekje, zodat je iets hebt om je Abby te herinneren. Dank je wel voor je mooie brief. En bedank je moeder voor haar hulp om hem te schrijven en naar Mij te sturen. Wat een lieve moeder heb jij. Ik zocht haar speciaal voor jou uit. Ik stuur je iedere dag Mijn zegeningen. Onthoud dat ik heel veel van je hou. En het is altijd makkelijk om mij te vinden. Ik ben overal waar liefde is. Love, God

8

SUPER PSI Voor wie zich interesseert voor parapsychologie een bekende term. Even een uitleg: het woord psi is de algemene term voor

parapsychologische talenten zoals buitenzintuigelijke waarneming (ESP) of telekinese. Het is geen afkorting van drie woorden, zoals ESP, NDE (Near Death Experience) of RV (remote viewing) . Psi is een griekse letter , de 23ste van het Griekse alfabet, beginletter van het

Griekse woord 'psychè', ziel. Daarom wordt psi ook niet met hoofdletters geschreven zoals met een afkorting het geval zou zijn.

Naast psi is er 'super-psi' , en dat is een theorie die uit de kast wordt gehaald als

andere verklaringen voor een fenomeen niet meer werken. Met name waar het gaat om bewijzen voor leven na de dood. We kunnen ons daar iets bij voorstellen. Mensen die er van uitgaan dat dood

gaan is als het vallen in een zwart gat, overtuig je niet met de beste mediamieke bewijzen. En dus , als die mensen hun mening aan de media toevertrouwen, komen er 'verklaringen' die meestal meestal even simpel zijn als (in veel gevallen) onjuist : bedrog, doorgestoken kaart, 'cold reading' ( het aflezen van gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal om het juiste antwoord te vinden), of een 'lucky guess'. Om anderen te overtuigen van de juistheid van zulke beweringen worden vaak de vreemdste complotten verzonnen: parapsychologen worden beschuldigd van systematische fraude, mediums krijgen het voor hun kiezen als zouden ze een leger mensen in dienst hebben die tevoren alle gegevens verzamelen van toeschouwers, zodat de 'boodschappen' vlot en raak afgeleverd kunnen worden. Daarbij zouden ze dus heel wat uit hun hoofd moeten leren, avond aan avond, zonder overigens te weten wie er in de zaal zal zitten. Hoe belachelijk ook, psychologisch zoekt ieder mens de verklaring die het meest aansluit bij zijn eigen (on)geloof. Dat doen we allemaal. De rest wordt vaak opzij geschoven als niet relevant. Maar ook onder integere wetenschappers die zich bezighouden met paranormale informatie, leven er verschillende overtuigingen. Sommigen van hen weten zeker dat er geen leven na de dood is, en zij zoeken dus naar andere verklaringen voor de 'hits' van mediums. Of ze gaan ervan uit dat we het niet moeten zoeken in zoiets onwaarschijnlijks als voortbestaan, maar eerst moeten kijken welke andere verklaringen er eventueel mogelijk zijn. Een van die verklaringen is 'super-psi'. Super-psi is de hypothese dat onze geest - of liever die van een goed medium - in staat is uit verschillende aardse bronnen informatie te 'downloaden' , en die tot een geheel te breien en af te leveren als een samenhangende boodschap. Daarbij zou het medium onbewust telepathisch toegang hebben tot de geest van anderen, maar ook tot feiten uit de geschiedenis of documenten die nooit binnen het bereik zijn geweest van degene die een boodschap krijgt. Met andere woorden: super-psi maakt gebruik van de hypothese dat alles wat bestaat verbonden is, en mediamiek - of helderziend - in principe toegankelijk is. Dat idee is niet zo vreemd. De oude Indiërs noemden die registratie van het bestaande de Akasha-kroniek, die zich niet alleen in het verleden maar ook naar de toekomst uitstrekte. Voorspellingen zouden nooit gedaan kunnen worden als de toekomst al niet 'ergens' was, en 'Tijd' werkelijk zo lineair is als wij haar beleven. Laten we aannemen dat dat waar is, en er mensen zijn - misschien wij allemaal, in potentie - die in trance of op een andere manier in die totaal onvoorstelbaar grote hoeveelheid informatie uit verleden, heden en toekomst, willekeurige informatie kunnen vinden die op dat moment relevant is. Daartoe moet hun onderbewuste tentakels uitzenden naar precies de goeie plekken. De vraag is: hoe doen ze dat? Hoe selecteren ze? Wie bestuurt die actie? En waarom heeft diezelfde ongelofelijke geest het dan nodig om te doen alsof die bij elkaar gesprokkelde informatie komt van een bron die Spiritualisten duiden als 'spirit'?

9

En dan de tegenspraak: als onze geest zover en zo fantastisch buiten ons lichaam kan opereren, dan is dat op zichzelf al een bewijs dat geest en lichaam twee verschillende dingen zijn, tijdens ons leven - en bij ons overlijden. In feite bewijzen super-psi aanhangers dat leven na de dood mogelijk is, of ze dat nou bedoelen of niet. Er is een adagio dat je niet moet gaan voor een ingewikkelde verklaring, als er een eenvoudige voorhanden is. De meest ingewikkelde is super-psi - althans in de zin zoals die door veel parapsychologen wordt gehanteerd. Want ook al is ongetwijfeld alles met alles verbonden, dat betekent niet automatisch dat het onderbewuste van een goed medium de juiste selectie kan maken uit de oneindige voorraad 'bits en bytes' . Daarvoor is geen enkel bewijs. De eenvoudige verklaring is dat er inderdaad sprake is van contact met overledenen. Dat zeggen ze zelf, en, bij gebrek aan een werkelijk steekhoudend alternatief, moeten we dat, denk ik, maar geloven.

Reb Zusya zei : 'Wanneer ik tegenover het hemelse tribunaal zal staan, dan zal me niet gevraagd worden waarom ik niet Abraham, Jacob of Mozes geweest ben. Mij zal gevraagd worden waarom ik niet Zusya was.' Elie Wiesel ,uit: ' Souls on Fire'

Er zijn duizend-en-één poorten die leiden naar de boomgaard van mystieke waarheid. Ieder mens heeft z'n eigen ingang. Nooit moeten we de fout begaan om de tuin te betreden via een poort die niet de onze is. Het is gevaarlijk om dat te doen voor degene die binnengaat, en ook voor degenen die er al zijn. Elie Wiesel, uit: 'Night'

10

VREEMDE WERELD - uitscheidingen Sarita Bista, een 12 jarig meisje uit Kalai, in het uiterste westen van Nepal, heeft een unieke kwaal. Nadat ze drie jaar geleden plotseling flauwviel, vormde zich een blaar op de zijkant van haar voorhoofd die begon te bloeden. Er kwam een glasscherf uit. Sindsdien heeft ze regelmatig andere driehoekige stukken glas uit haar hoofd gehaald. Het record ligt op 12 op één dag. Sinds januari 2006 heeft het meisje, dat onder constante medische observatie is, meer dan 130 stukken glas uitgescheiden, met een gemiddelde lengte van 4 cm. Het lijkt erop dat Sarita een probleem heeft met de huid van haar voorhoofd, zegt Dr. M. Kiduwai, want de stukken glas lijken niet uit haar bot tevoorschijn te komen. Verder onderzoek is nodig.

Velen in Nepal denken dat ze spirituele gaven heeft. Nepalese dokters hebben hulp ingeroepen van de Nepalese Academie voor Wetenschap en Technologie, maar daar weet ook niemand wat er aan de hand is. Sarita is volgens haar moeder altijd gezond geweest, en haar gestel schijnt van de afscheidingen niet te lijden te hebben. Ook doet het glas haar blijkbaar geen pijn. Fortean Times 218 2007

Een ander geval van uitscheiding: Siti Suhana Saadon , een jonge vrouw uit Alor Gajah in Maleisië, is een plaatselijke beroemdheid geworden toen ze op de televisie was geweest met een bizarre gave: er komen kristallen uit haar grote teen. Haar moeder zegt dat de teennagel zich opent en de kristalletjes, soms zo groot als een knikker, gewoon naar buiten

komen. Dan sluit de opening zich weer. Er zijn mensen geweest die de kristallen wilden kopen, en vanuit de wetenschap is er ook belangstelling geweest, hoewel men er, terecht, sceptisch over is.

Een ouder geval van wonder is dat van het Libanese meisje dat kleine kristalletjes produceert in haar ooghoeken. De 12 jaar oude Hasnah Mohamed Meselmani haalde er in 1996 er gemiddeld 7 per dag uit. Het verschijnsel duurde enkele maanden en hield toen op. Hoewel na de aanvankelijke 'wonder' verhalen de pers het allemaal verklaarde als een geval van fraude, hebben diverse oogartsen het meisje onderzocht en gezien en gefilmd hoe de kristallen haar ooghoeken uitkomen. Fraude? Hoe dan? Het meisje blijkt zo nu en dan visioenen te hebben van wat ze een 'witte

ridder' noemt, een figuur die ook door haar broertje wordt gezien. Hij zegt een boodschapper van God te zijn en de kristalletjes zijn een deel van Zijn plan. En de meest recente: De zevenjarige Kura Nitya uit Karimnagar, India huilt sinds oktober 2011 stenen. Ze komen alleen uit haar rechteroog. 12 tot 15 per dag. Het ooglid begint te zwellen, en even later: pop, een steentje. Het schijnt geen pijn te doen. Oogartsen zijn geraadpleegd, maar die zien zoiets niet vaak in hun praktijk. En dus is de diagnose: geen idee.

11

Boekbespreking : DE DERDE MAN Na de zoveelste verwijzing naar het boek kwam ik eindelijk ertoe om: 'The Third Man Factor', van John Geiger te lezen, hoewel het al een tijd in de kast stond. Het boek is een beschouwing over een fenomeen dat in vele vormen voorkomt, en daarom een naam heeft gekregen: 'de derde man', ontleend aan het

gedicht 'The Waste Land' van T.S.Eliot uit 1922. Het gaat om een ervaring. Dat mensen in de meest extreme situaties weten te overleven is bekend. Dat ze daarbij soms geholpen worden door een onzichtbare tochtgenoot, een stem, een handreiking van een onbekende is minder algemeen bekend, niet in de laatste plaats omdat de overlevenden zulke ervaringen liever voor zich houden. Zeker als ze na hun avontuur het licht van de publiciteit op zich gericht weten, staan ze niet te trappelen om een paranormale ervaring te vertellen. Maar vergeten wordt de ervaring niet, en soms komt hij later aan het licht in privé gesprekken of persoonlijke memoires. Geiger ontleedt het verschijnsel vanuit verschillende gezichtspunten. Aan de hand van ervaringen overweegt hij de mogelijkheid dat de afwezigheid van prikkels soms een rol speelt, of de extreme uitputting en hydratatie die mogelijk visioenen opwekt. Is de Derde Man een wensdroom? Een prikkeling van de temporaalkwab, die zoals de Amerikaan Persinger heeft beweerd, de oorzaak kan zijn van religieuze ervaringen? Is er iets aan de hand met de chemicaliën in onze hersens? Komt het door zuurstofgebrek? Net als bij Bijna Dood Ervaringen is er de patstelling tussen de wetenschappelijke verklaringen en de beleving van degene die het meemaakt, en die 'weet' dat geen enkele stoffelijke verklaring de lading dekt. Het verschil met 'de derde man' is dat een BDE per definitie een individuele belevenis is, terwijl de ervaring van 'de derde man' vaak gedeeld wordt door alle betrokkenen. Die gezamelijke ervaring komt vaak pas aan het licht als iemand de moed heeft te vertellen wat hij heeft meegemaakt. Dan blijkt dat de anderen hetzelfde voelden. Hoewel verschillende psychiaters en neurologen het verschijnsel hebben belicht, is geen van al die verklaringen een zinvolle bijdrage aan de verklaring van een fenomeen dat juist NIET optreedt als degene die het ervaart aan het hallucineren slaat door de extreme psychische en lichamelijke ontberingen,

maar integendeel diegene beschermt tegen 'los raken van de werkelijkheid', waardoor iemands leven gered wordt. Geiger wijst op het verband met de 'invisible playmate' van veel kinderen. Weliswaar onzichtbaar voor de omgeving, maar totaal werkelijk voor het kind. Het gevoel dat er iemand aanwezig is die helpt, zichtbaar of onzichtbaar, is een ervaring die in veel vormen voorkomt en zo oud is als de wereld. In de parapsychologische literatuur vinden we steeds weer vermeldingen van reddingen, mensen die gewaarschuwd worden, vastgegrepen door een onzichtbare hand, een dringende stem horen die ze gehoorzamen 'tegen beter weten in'. Noem het een beschermengel, een gids, een overleden vriend of familielid - in alle gevallen is de aanwezigheid onverwacht maar welkom, en vaak is er sprake van actieve interventie, antwoord op vragen, goede raad en leiding. Zoals in het geval van Ron DiFrancesco, een man die op 9/11 op het moment van de impact in de South Tower op de 84ste verdieping aan het werk is, een paar verdiepingen boven de impact zone. DiFrancesco begeeft zich naar de externe noodtrappen, daalt verdiepingen lang af, maar ontmoet dan mensen die hem zeggen dat hij naar boven moet omdat het vuur omhoogkomt en er geen weg naar beneden meer is. Hij gaat omhoog, probeert het ergens anders, maar de rook is verstikkend en stijgende en afdalende vluchtenden verdringen elkaar. Dan is het of hij ineens iemand naast zich voelt die hem zegt af te dalen. Hij wordt geleid naar de trap die hij naar beneden blijft volgen, door de vlammen en de rook heen ziet hij een licht, en aangemoedigd door zijn onzichtbare helper tuimelt hij uiteindelijk de straat op. Enkele seconden later stort de zuidelijke toren in. DiFrancesco is de laatste die het WTC levend is uitgekomen. Alle anderen die met hem vluchtten komen om. DiFrancesco, een gelovig mens, is overtuigd dat zijn beschermengel naast hem liep. Het boek staat vol voorbeelden van ontdekkingsreizigers, bergbeklimmers, piloten en schipbreukelingen die allemaal de ervaring van de 'Third Man' beleven, hoe verschillend de omstandigheden ook zijn. Waar de derde man een beroep op doet is hun wil om te leven, en het niet op te geven, ook al is de situatie schijnbaar uitzichtloos. Soms wordt die mysterieuze figuur gezien, en in die gevallen is het vaak een ouder of vriend die verschijnt, en meeloopt tot de betrokkene uit de gevarenzone is en menselijke hulp het overneemt. Het komen en gaan wordt heel precies ervaren. Men kan zich afvragen waarom sommigen zulke ervaringen hebben en anderen niet, terwijl ze in dezelfde omstandigheden zijn en hun avontuur misschien niet overleven. De gedachte 'het is iemands tijd nog niet' komt op. En verder: misschien triggert een extreme traumatische ervaring, net al dat het geval is met een BDE, een grotere paranormale ontvankelijkheid?

12

TABERNAKEL EN TENTAKEL Gelukkig zijn er mensen die vooruit denken. Waar zouden we zijn zonder degenen die zich afvragen wat er moet gebeuren met Aliens die nog niet naar de mis gaan. Die wijzen denken daarover na nog voordat er - voor

zover wij mogen weten - een Alien met goedkeuring van de Amerikaanse overheid op aardse bodem is geland, en dat is wijs, want als het eenmaal zover is, dan is het misschien te laat. Dan hebben we wel andere dingen aan ons hoofd dan de vraag of ze God al ontmoet hebben. Maar eerst is er natuurlijk de vraag die voor de meeste mensen nog steeds niet beantwoord schijnt te wezen: zijn wij alleen in het universum, of is er leven, elders, in het heelal, in andere dimensies, in onze toekomst, whatever. En de volgende vraag: stel dat...maar dan: hoe komen ze hier? Dan volgt meestal de blabla over onoverbrugbaar grote afstanden en technische obstakels en de snelheid van het licht. Die laatste grens is in opspraak, en het is duidelijk niet aan ons om uit te maken wat de technische problemen zijn waarmee Aliens onoverbrugbare afstanden overbrugbaar kunnen maken. Laat dat maar aan hen over. De handleiding vinden we in StarTrek, want Gene Roddenberry wist meer dan hij losliet. Tot nu toe blijken zijn visies aardig te kloppen. Om Aliens tot ons bewustzijn toe te laten, dát is pas een onoverbrugbare afstand die genomen moet worden! Vraag het uw buurman; hij zal er 'niet in geloven' . Maar Hemel, stel buurman zit er naast, en ze bestaan. Sterker nog: ze zijn er al. En de lang verwachte Disclosure is aanstaande (vergeet dat maar). Maar stel. Dan zal de Kerk God moeten oprekken. Een nieuwe theologie moeten ontwerpen. Een theologie die eindelijk afstapt van het idiote en gevaarlijke idee dat de mens, als enig intelligent en zelf-bewust wezen het centrum van de schepping is. En daarmee doen kan wat hij wil. Want blijkbaar staan wij dan nog in de aardse kinderschoenen terwijl andere zelf-bewuste en intelligente wezens zich opmaken om ons onze exclusiviteit te ontnemen. Ooit woonde ik naast een vriendelijk echtpaar dat zich bekende tot de Jehova's Getuigen. Zij gingen langs de deuren, zoals we weten dat Jehova's Getuigen doen.

Op een dag stonden er twee keurige heren bij hen op de stoep: Mormonen. Want ook Mormonen gaan langs de deur, en ook Mormonen wanen zich uitverkoren. Helaas kon ik het gesprek niet horen, maar het moet bizar geweest zijn. Twee waarheden, twee uitverkorenheden, twee hemels; God doormidden. Zo'n situatie zou er kunnen ontstaan als vrome Aliens, aanhangers van de Grote Grey, langs onze deuren gaan om ons de Universele Waarheid te verkondigen. Waarbij ze onherroepelijk stuiten op een kerkgebouw, waar de dienstdoende pastoor hen, als hij van de schok is bekomen, zal uitleggen dat hun Grote Grey niet werkelijk bestaat, maar dat Jezus Christus de Weg is, de Waarheid en het Leven. En in het belang van hun onsterfelijke ziel doen ze er goed aan hun eigen God voor die van ons te verruilen.

Ik zie een bijbelse strijd ontstaan, gelijk aan die van Elia met de dienaren van Ba'al (1 Kon. 18) of van Petrus met Simon Magus (Hand. 8:9 ev.), rond het beproefde thema: wie is de grootste, de machtigste, de WARE God? De astronoom van de paus, Broeder Guy Consolomagno staat wijd open. Hij moet de Aliens nog zien komen, maar hij zal ze, volgens een recent bericht, van harte verwelkomen in de Christelijke gemeenschap, en ze graag dopen, hoeveel tentakels ze ook hebben. Maar alleen als ze er om vragen, voegt hij er aan toe. God is groter dan de aarde, hij is tenslotte ook de God van de engelen. We moeten het niet zo beperkt zien. Persoonlijk zit hij er niet zo mee, want wat is de kans dat Aliens gevonden worden, toch? Om het over de communicatie -problemen nog maar niet eens te hebben. Hm.

13

RINGING ROCKS In Pennsylvania is een natuurwonder dat we hier ook wel zouden willen hebben. Het heet 'Ringing Rocks Park', en het ligt in Bucks County, voor 't geval u het wilt bezoeken. Midden in een rijkbegroeid natuurgebied ligt een veld met grote stenen, op en over elkaar. Die stenen maken, voor een deel althans, muziek. Mensen die erheen gaan nemen hamers mee om de stenen aan het zingen te krijgen. Op YouTube kun je horen hoe dat klinkt. De stenen zijn van alle kanten onderzocht en be-speculeerd. Hoe ze daar komen, op dat stuk grond in het bos en nergens anders, waarom ze niet zijn begroeid, waarom de ene hoorbaar klinkt en de andere niet - dat alles is min of meer

een raadsel. Wat wel zeker is: de stenen bevatten veel ijzer. Dat zou de verklaring zijn voor hun

stem, die bij elke steen anders is. Stenen zijn in de regel zwijgzaam, maar dit veld met door reuzen gestrooide kiezels heeft het traditionele zwijgen doorbroken. Toch is ook het verband tussen ijzerhoudend en klank vol onzekerheden, want bij uitstek ijzerhoudende stenen - meteorieten - zijn niet muzikaal begaafd. Daarentegen maken die wel een hoop vreemde geluiden onder het vallen, maar dat heb ik alleen van horen zeggen. De laag stenen van de Ringing Rocks is ongeveer 3 meter dik, en men denkt dat ze op de rotsbodem liggen. Zulke kanjers verplaats je niet even om eronder te kijken; ze wegen gemiddeld een halve ton. Theorieën genoeg. Men heeft gedacht dat het de plek was die de gewichtige brokken steen aan het klinken kreeg. Maar stenen die verplaatst werden binnen of buiten het veld bleven zingen. In 1965 heeft een groep wetenschappers de stenen onderhanden genomen, ongeveer zoals vroeger katten werden ontleed op zoek naar de bron van hun spinvermogen. De conclusie was dat ook de niet-zingende brokken geluid geven, maar voor het menselijk oor te laag om te vernemen. Maar wat nou precies de stenen aan het zingen brengt bleef - en blijft - een raadsel.

Pennsylvania is niet de enige staat van Amerika die zo'n veld heeft. Ook Montana heeft klinkende boulders, en in Western Australia is een 15 km lange bergketen waar de stenen klinken als klokken en die daarom 'Bell Rock Range' heet. Mexico heeft een 'Hill of the Bells', maar daar bevinden zich maar enkele stenen die geluid maken. Rond 1785 wandelde Peter Crosthwaite, een excentrieke uitvinder, in Skiddaw

in North Cumbria , Engeland. Misschien had hij toevallig een hamer bij zich, want toen hij sloeg op een hoornstenen rotsblok gaf dat een inspirerend geluid. Maanden was hij bezig geschikte stenen te vinden voor een instrument dat hij in gedachten had: een lithofoon,▲nu nog te bewonderen in het Keswick museum in Cumbria. Er zijn mensen die zich hebben laten inspireren door de lithofoon van Peter Crosthwaite en er muziek voor hebben geschreven. Steenmuziek.►

14

BRUIDSTAARTJES Bent u ook zo onder de indruk van de kunsten van banketbakkers? Net als bij mooie vrouwen gaat het om het uiterlijk. Het innerlijk valt bijna altijd tegen. In 'The Strand', een populair Engels magazine uit lang vervlogen tijden, vind ik een lang artikel over opmerkelijke bruidstaarten, dat aanvangt met de opmerking dat 'maar weinig lezers zich de trouwdag van Hare Majesteit zullen herinneren'...op 10 februari 1840. Inderdaad, we herinneren ons die niet. Koningin Victoria was voor onze tijd, maar het Victoriaanse tijdperk heeft zijn sporen ruimschoots nagelaten in de geschiedenis van de spiritualiteit. Het moet voor bruidstaart makers een hele eer geweest zijn om er eentje te mogen maken, maar ze zullen allicht ook erg blij geweest zijn als het weer zonder ongelukken was gelukt. Met name het veilig vervoer naar hun bestemming zal menig banketbakker zorgen hebben gebaard. Uit de beschrijvingen blijkt dat hooggeplaatste taarten niet alleen waren om op te eten, maar vooral om naar te kijken. Degene die er het mes inzette moet zich een barbaar gevoeld hebben. Gelukkig werden zulke enorme en bewerkelijke taarten soms eerst tentoongesteld bij de maker, zodat ook het gewone volk er van kon genieten...op afstand. De grootste taart die er in die dagen werd gemaakt door het banketbakkershuis Gunters, was 4 m hoog en woog 250 kilo, en kostte in die tijd £ 300.-, toen een enorm bedrag. De taart ◄ hier is uit 1871, opgegeten op de bruiloft van Prinses Louise met de een of andere markies, en hij was bijna 2 meter hoog. Het is logisch dat bruidstaarten een

object van status waren, hoe groter, duurder en zwaarder hoe meer men had om over op te scheppen. Onder de rijken schijnt er een bruidstaartenoorlog te zijn uitgebroken. Waar men nu opschept met Porsches en jachten liet men toen zijn welstand markeren door de grootte

van de bruidstaart. Een hoogstaande dame gaf de hofleverancier opdracht voor een taart van 60 kilo en een hoogte van anderhalve meter, afgezet met prachtige struisveren in overeenstemming met de jurk van de bruid. Een ander liet zijn reusachtige taart versieren met jachtscènes van paarden en honden en vossen, terwijl een trouwlustige visser zijn bruidstaart met vissen opgetuigd wilde zien. Veel bruidstaarten waren in de vorm van paleizen en tempels met klassieke engelen en standbeelden, en naar het uitkwam een schip of een hertenkop in top. Al met al waren veel taarten zo ingewikkeld en zwaar geworden dat er aan het vervaardigen van de constructie -hulpmiddelen meer tijd werd besteed dan aan het eetbare gedeelte. Dikwijls werden daarom kleinere cakes gemaakt voor consumptie terwijl het pronkstuk meer ter glorie van het bruidspaar diende dan om er van te eten. Toen de een of andere Schotse hoge piet trouwde waren er 30 bedreven

werklieden nodig om de bruidstaart te maken, en in het tempo van die tijd was daar maar een week voor nodig. Die taart was 2 m. hoog, had een omvang van bijna 3 m en woog bijna 250 kilo Takelwerktuigen moesten speciaal worden gemaakt, en een ander team verzorgde de bloemen die de bruidstaart een feestelijk aanzien moesten geven. Een zijdekoopman zorgde voor de aankleding van wat er onder de taart moest liggen. In de twee dagen dat de taart in Edinburgh te bezichtigen was, kwamen 14.000 mensen langs zodat er een contingent politie nodig was om de menigte in goede banen te leiden....

15

KONTOMBLÉ Wij westerlingen geloven al of niet in natuurgeesten. Meestal niet. Niet echt tenminste. De meeste mensen hebben ze nooit gezien, en in Nederland is dat ook maar aan weinigen gegeven. Sprookjes drijven op

elfen en kabouters en tovenaars en sprekende dieren, maar dat zijn sprookjes, en wij zijn echt. Niet zo in Afrika. Daar is bij stammen die een met de natuur verbonden bestaan leiden de werkelijkheid van andere werelden dan de onze geen geloof maar een zekerheid, voortgekomen uit ervaring. In het boek van Malidoma Somé, 'Of Fire and the Spirit' worden gebeurtenissen beschreven die ons verstand te boven gaan. Terwijl velen van ons toch wel wat gewend zijn. Somé is een lid van de Dagara stam uit Burkina Faso in west Afrika. Het boek is zijn levensverhaal. Ik zal er vaker iets uit overnemen, omdat dit boek een van de meest bijzondere is die ik in jaren heb gelezen, en het helaas niet in het Nederlands is vertaald. Malidoma vertelt een jeugdervaring, van toen hij 3 of 4 was. Die ervaring bleef hem bij en was vormend voor de rest van zijn leven. Hoewel buitengewone ervaringen voor de Dagara gewoon deel zijn van het dagelijks leven, is alles aan rituelen gebonden. Sommige ervaringen zoals de onderstaande worden niet aangemoedigd als een kind nog te jong is, omdat ze zijn ontwikkeling in de war kunnen brengen. Alles op z'n tijd. Maar soms heeft de 'andere wereld' zijn eigen idee.... Vrouwen van de Dagara stam gaan het oerwoud in om hout te sprokkelen. Jonge kinderen worden op de rug meegedragen, en 'losgelaten' tijdens het werk. Malidoma is gewend in het bos rond te rennen op zoek naar dieren die hij achterna kan zitten. Daar hoeft hij nooit ver voor te gaan. Maar deze keer rent hij achter een konijn aan dat zich in het hoge gras schuilhoudt, en hij raakt verder en verder van zijn moeder vandaan. Dat is niet erg, hij kent dit stuk van het bos goed genoeg. Dan: "Ik volgde het konijn voorzichtig, terwijl ik de graspollen uit elkaar duwde, maar het dier was me steeds te vlug af. Toen ik hem eindelijk klem had gezet en bovenop hem wilde duiken, leek het of ik halverwege in de lucht bleef hangen. Waar ik dacht dat het konijn was, zat een kleine man, ongeveer net zo groot als het konijn. Hij zat op een soort stoel die maar vaag zichtbaar was. Zijn haar was zo wit en zo glanzend dat het haast onnatuurlijk leek, en hij had een witte lange baard die op zijn borst hing. Daarbij droeg hij een witte Dagara mantel.

Om hem heen hing een schijnsel, regenboogkleurig, als een ronde toegang tot een andere realiteit. Hoewel zijn lichaam het portaal grotendeels opvulde, kon ik toch zien dat er een immense wereld achter zat, die leek op de normale wereld maar toch anders. De figuur zat op een hellend vlak, maar hij viel niet om. Ik was niet bang maar wel verstijfd, alsof ik elektrisch geladen was. M'n hele lichaam prikkelde. De man zei: "Ik sla je al heel lang gade, sinds je moeder met jou hierheen komt. Waarom wil je dat konijntje, jouw kleine broeder, pijn doen? Hij heeft je toch niets gedaan? " De stem van de man was dun en ik zag zijn lippen nauwelijks bewegen. Verward antwoordde ik " eh...ik weet het niet." "Wees dan voortaan vriendelijk voor hem" hernam de figuur. Het konijn houdt ook van deze plek, van de frisse lucht, en hij heeft net als jij een moeder die voor hem zorgt. Wat zou die zeggen als jij haar zoon pijn doet? Ga nou maar, want je moeder is ongerust. " Terwijl hij tegen mij sprak hoorde ik een krakend geluid alsof de aarde zelf opensprong. De oude man stond op, slingerde zijn stoel over zijn schouder en liep de opening binnen. De aarde sloot zich achter hem. Op datzelfde moment hoorde ik mijn moeder roepen : "Malidoma, Malidoma, waar ben je, geef alsjeblieft antwoord!" Het duurde even voor ik instaat was terug te roepen. Ze rende naar me toe. "Ik heb als sinds het middaguur naar je gezocht" zei ze hijgend. "Het is bijna donker, wat heb je al die tijd gedaan?" "Ik zag een man in een bosje en die zei dat ik vrienden moest zijn met konijnen." "Welke man, welke konijnen?" vroeg mijn moeder paniekerig. "Waar heb je het over?" "De man was heel klein en heel oud, mama. Hij woont daar in dat bosje, maar nu is hij weg" zei ik. "Oh, de voorouders helpe ons, mijn kind heeft een Kontomblé gezien. Je mag hier met niemand over spreken, hoor je me?" Toen hing ze mij op haar heup en hees de zware mand met hout op haar hoofd. De lange weg naar het dorp zei ze geen woord meer en ook zong ze niet, zoals ze altijd deed. Over de Kontomblé hebben we nooit meer gesproken." In 'The Healing Wisdom of Africa' schrijft Malidoma: "als ik deze wezens later niet vele malen had ontmoet en met hen gepraat had, en zelfs hun stemmen op de band had opgenomen, zou ik waarschijnlijk de ervaring die ik als kind had hebben afgedaan als een hallucinatie. Steeds als ik in de natuur ben vraag ik me af hoeveel ogen er naar ons kijken zonder dat we het in de gaten hebben...."

16

BEZIELD BEZIT Op zich is het niets unieks dat voorwerpen bezield kunnen zijn. Spirituele schilders beweren dat hun werk iets uitstraalt dat te danken is aan de manier waarop het schilderij tot stand kwam: door hulp of interventie van de geestenwereld. Zulke schilders zijn vaak Spirit(ual)ist. De koper van zo'n schilderij zal zeker door zo'n 'extra' worden aangetrokken en het bijzondere ervan ook ervaren. We hechten aan voorwerpen, zeker als ze een heel persoonlijke herkomst hebben en een herinnering met zich mee dragen. Mensen die bestolen worden zijn vaak veel meer bekommerd door de emotionele waarde van het verlies dan vanwege de financiële derving. We kennen allemaal het verschijnsel psychometrie. Een psychometrisch medium of paragnost kan ons de bevestiging geven van wat we zelf voelen: een voorwerp is méér dan een ding, het draagt z'n geschiedenis met zich mee. Het draagt óns met zich mee. Maar alles wat goed is heeft ook even makkelijk een andere kant. Niet alleen de mooie dingen blijven hangen, ook negatieve emoties hechten zich aan voorwerpen. Daarom zijn er mensen die nooit iets tweedehands willen kopen en zeker geen kleding, omdat ze bang zijn voor wat er verder nog rond zo'n afgedankt item hangt. Als ik zo m'n boekenbezit bezie van voor het grootste deel tweedehands boeken, dan vraag ik me wel eens af wat een psychometrist allemaal zou ontdekken..... Wie googelt kan terechtkomen op eBay, waar soms een schilderij wordt aangeboden om ongebruikelijke redenen: het deugt niet. Rondzingend op verschillende websites wordt gesproken over de griezelige kwaliteiten van dat schilderij. Suggestie? Best mogelijk. Als duizenden mensen hun negatieve gevoel op een schilderij projecteren, wordt het vanzelf iets engs. Het omgekeerde gebeurt tenslotte ook, toch? Een relikwie, een beeld, een ikoon die zo vaak aanbeden wordt dat er werkelijk wonderen gebeuren? Maar wat nu als er werkelijk een geest bezit neemt van een voorwerp? Wijlen je oom die het niet bevalt dat zijn piano bij jou in huis staat kan je bij het spelen misschien een ongemakkelijk gevoel geven. Je kind kan nachtmerries krijgen omdat de antieke pop, erfstuk van tante Betsy, haar met de ogen schijnt te

volgen...en zelf had je ook al steeds het gevoel dat die pop niet kosjer is. Zulke dingen gebeuren vaker dan we denken, maar worden meestal aan suggestie toegeschreven. Maar...niet alle geesten spoeden zich naar het Licht, en niet alle geesten zijn te vertrouwen. Onlangs las ik een verhaal van een fotograaf die een prachtige verzameling 'Graven Images' had gefotografeerd: grafstenen met een bijzonder uiterlijk. Sommige grafstenen dragen een portret. De fotograaf ; laadde een van die portretten, een sinister kijkende man, in de computer, en die sloeg gelijk op tilt. Bij een volgende poging was ze alles kwijt en kon ze opnieuw beginnen. Ze heeft toen de man die ze toch al niet zag zitten maar niet meer voor een derde keer geladen...Met het portret van zijn vrouw had ze overigens geen enkel probleem. Voorwerpen kunnen ook opzettelijk bezield worden

door de levenden. Dat is magie. De zwarte soort noemen we Voodoo, en terecht hebben we daar geen boodschap aan. Een bekend voorbeeld is de Balinese kris (of keris), dat gegolfde steekwapen waar je je kinderen niet mee alleen wilt laten. Toen Indonesië nog Nederlands Indië heette hing zo'n ding in veel huizen aan de wand. Op Bali, en in de rest van Indonesië is de kris vooral een traditioneel en ritueel wapen, zoals de degen bij ons. Sterker nog: Op Sulawesi kan

een bruid bij afwezigheid van de bruidegom legaal met de kris huwen. Krissen zijn vaak erfstukken, mooi bewerkt metaal met een even mooie hardhouten schede. De kris speelt in veel griezelverhalen een rol, natuurlijk vanwege zijn magische kwaliteiten. In een boek van Lyall Watson, 'On the Nature of Things' lees ik: "Op Bali kan de kris zo potent zijn dat hij kan doden alleen door met de punt naar het slachtoffer te wijzen, of te steken in zijn voetstappen in het zand."

Vooral de oude krissen hebben een sterke wil: ze maken een welwillend geluid als ze getrokken worden en kreunen als ze teruggaan in de schede... De sleutel tot die macht komt van de maker die er zijn goede of kwade ziel mee verbindt. Er zijn verhalen van een kris die kan praten, vliegen, zwemmen, in een slang kan veranderen en zelfs kinderen kan verwekken. H.W.M.J. Rijnders schreef het boekje 'Stille krachten van de Kris' , en vertelt daarin hoe hij een kris, gekocht voor zijn krissenverzameling, onder zijn hoofdkussen legde om te testen of er 'leven' in de kris zat...en in zijn droom een man hoorde zeggen: 'ja-iki' - Javaans voor 'Hier ben ik'. Wat zegt men in zo'n geval tegen een kris...prettig met u kennis te maken?

17

DE DIEPE GROND VAN HET NOEMEN Namen.... Wanneer er een kind op komst is kijken we soms in boeken wat de naam betekent, maar meestal komt dat pas achteraf, en kiezen we om hele andere redenen. Een naam moet ' lekker klinken' en liefst passen bij de achternaam, of bij de namen van de andere kinderen. Ook moet de drager geen problemen krijgen met zijn initialen. Het jongetje dat Willem Cornelis heet zal z'n leven lang doorgaan voor W.C. Iets om bij stil te staan voor het te laat is. Namen zijn in, of uit. Er zijn populaire namen en zeldzame of zelfs unieke namen, traditionele namen en verzonnen namen. Namen. Ik heb ze altijd intrigerend gevonden. Vooral om de diepere grond onder de naam, en die wil ik hier in het kort verkennen. Want wat geloven we als we onze kinderen naar iemand 'vernoemen' ? In de katholieke traditie gaf men kinderen vroeger namen van heiligen, die samenvielen met de grootouders waarnaar vernoemd werd. Maar of het gekozen voorbeeld nou een Sint of een popzanger is, in alle gevallen is er de bewuste of onbewuste wens dat het kind iets zal meekrijgen van de kracht, aantrekkelijkheid, talenten of vroomheid van degene naar wie hij vernoemd is. De ouders kiezen, het kind moet het waarmaken. Worden opgezadeld met een scheldnaam is pijnlijk, het raakt ons in onze ziel en brengt onze identiteit in gevaar. Van onze omgeving verwachten we dat ze onze naam niet verwarren met die van een ander, en hem goed uitspreken en schrijven. We zijn niet zomaar iemand, we willen bij onze eigen naam genoemd worden. Voor wie ik liefheb wil ik heten' , schreef Neeltje Maria Min, en het gedicht maakte haar op slag beroemd.

Zo intuïtief hebben we weet van het belang van de Naam. Soms kiezen we onze naam zelf. Om te beginnen bij onze eigen Christelijke traditie: wie vroeger intrad in het klooster koos zichzelf een nieuwe naam. Annie Derks werd Zr. Annunciata, om maar iets te noemen. Men raakte met die naam zo vergroeid dat men op den duur niet anders wist. Maar het krijgen van een kloosternaam had een diepe grond: men gaf daarmee te kennen dat men het oude leven achter zich liet, en zich bekleedde met een nieuw, aan God gewijd bestaan. Kloosterlingen die uittraden hadden vaak grote moeite om hun naam, het symbool van hun religieuze identiteit, achter te laten. Naam is ziel, is wezen. Veel mysterie- en oosterse tradities kennen hetzelfde gebruik. Dat werd bij ons heel duidelijk in de glorietijd van Baghwan, toen alle sanyassins zich plotseling tooiden met kleurrijke en soms moeilijk uit te spreken Indiase namen. Maar zij zijn de enige niet. In het Westers en in het Islamitisch Soefisme bestaat hetzelfde gebruik. Wie werkelijk het pad wil gaan krijgt bij zijn inwijding een nieuwe, en betekenisvolle Islamitische naam, die hij draagt met trots. In die naam is geborgen alles wat diegene wil zijn. Worden wat je bent, want de naam wordt je gegeven op grond van wat er in je gezien wordt. Benoem het, en het wordt werkelijkheid. Zo magisch is een naam. Prachtig, vind ik. In het orthodoxe Jodendom krijgt een kind twee namen: een dagelijkse en een die alleen in rituelen gebruikt wordt. Die naam komt natuurlijk uit Tenach (het Oude Testament) Een kind wordt bij zijn bijbelse naam genoemd als het Bar (zoon) of Bat (dochter) Mitzwa (van de geboden) wordt: met 13 en 12 jaar, een overgangsritueel van kind naar volwassen aansprakelijkheid. Op iemands graf komt zijn bijbelse naam.

De bijbel zelf kent een aantal naamsveranderingen: Abram wordt Abraham, Sarai wordt Sarah (Gen. 17), Petrus was Simon Bar Jona, en Saulus van Tarsus werd Paulus, na zijn bekering op de weg naar Damascus. Nieuw leven, nieuwe naam. God zelf gelooft in namen. Als Mozes God naar zijn naam vraagt ( Exodus 3:14) zegt God: "Ehyeh Asher Ehyeh" :Ik ben die is", of: "Ik ben die zal zijn" En hij voegt eraan toe: zeg maar dat 'Ehyeh' je gezonden heeft: de God van jullie vaderen, de God van Abraham, Izaak en Jacob. Dit zal voor altijd mijn Naam zijn, en zo wil Ik genoemd worden. Maar die naam is geen Naam, hij is het wezen van God, geopenbaard en tegelijk verborgen in dit prachtige verhaal. God heeft vele namen in Tenach. De Joodse traditie verbiedt God bij zijn vierletterige naam, het Tetragrammaton, te noemen. Toen de Tempel van Salomo nog bestond werd één maal per jaar, op Jom Kippoer (Grote Verzoendag) de Naam door de hogepriester aangeroepen, in het Heiligste der Heiligen. Niemand wist de juiste uitspraak dan hij alleen. Vaak wordt God 'HaSjem' genoemd, wat simpelweg 'De Naam' betekent. Afhankelijk van de traditie vinden we in de Bijbel de naam 'Elohim' , een meervoudsvorm, die in de Statenvertaling vertaald wordt als 'Heer der Heerscharen' , of Jahweh, zoals voor het gemak het Tetragrammaton wordt uitgesproken. Maar niet door Joden. Een Jood zegt dan 'Adonai' : Heer. Want de Naam is 'HaShem HaMeforash' , de onuitsprekelijke Naam. En zo heilig is die Naam dat onherstelbaar beschadigde Torahrollen en gebedenboeken worden begraven, met eerbied en rituelen, alsof het om een mens ging. Wij kunnen God en elkaar be-noemen met duizend namen, maar het wezen, gevoeld en ervaren in Namen, blijft voor ons verborgen.

18

DE STRIJD OM HET GELIJK

Geweld is gek, oorlog is gek, terrorisme is gek, fanatisme is gek, maar het allergekst is je leven op het spel zetten om een triviale reden, zoals de voorkeur voor rood of groen, de liefde van een verre vrouw of een misverstand over een spelletje kaarten. Allemaal redenen waarom mannen in de 17de en 18de eeuw elkaar dwongen tot een duel, want je eer kwijtraken was in die tijd erger dan je leden of je leven verliezen. Kwestie van prioriteiten stellen. Volgens een kroniek van die dagen vielen er van 1601 tot 1619 in Frankrijk 2000 mannen 'van nobele geboorte' in duellen, om niks. Er werd wel tegen geprotesteerd, door

vrouwen en moeders, stel ik me voor, maar dat had weinig effect. Alles kan een gewoonte worden, en zo vocht men zich dood in straten en parken en in privé vertrekken. Een prettige omstandigheid voor wie iemand anders te lijf wilde gaan was de degen die gedragen werd als deel van het chique uniform. Dat grijpt zo makkelijk weg. Behalve de degen was er natuurlijk het pistool, en hoewel er vaak gemist werd, schoot men ook wel raak. Als een van de twee geluk had was de ander dood. Het kon ook zijn dat ze allebei dood waren. Jammer dan. Tot in Frankrijk twee duellisten werden onthoofd door de overheid. Dat bracht de schrik er even in, maar niet voor lang, en nadat iedereen weer aan het duelleren was geslagen vielen er opnieuw koppen, deze keer aan de galg. Tot aan de Franse Revolutie was duelleren ongekend populair. Daarna had men wat anders aan het hoofd. Tegenwoordig zijn er sommigen die niet meer schieten op

een bekende maar gelijk een massa onbekenden neermaaien. De voorkeur gaat in dat geval uit naar een beschaafd duel. Zoals dat wat ik tegenkom in 'All the Year Round' , een tijdschrijft uitgegeven door Charles Dickens in 1889. Het gaat hier om een duel dat in 1808 in de lucht werd uitgevochten Twee heren en een dame, dat vraagt om moeilijkheden. Een duel lag voor de hand. De heren le Pique en Grandpré bestelden beiden dezelfde ballon, lieten de dame, een operazangeres, bevestigen dat ze haar gunsten aan de overlevende zou schenken, en kapten, onder grote belangstelling van het Franse publiek, de touwen. De ballonnen stegen een paar honderd meter, en door

gebrek aan wind bleven ze keurig op tachtig meter van elkaar in de lucht hangen, met de heren en hun secondanten in het mandje. Op het afgesproken teken schoot men op elkaars ballon met een donderbus - een pistool was ontoereikend - en ja hoor, le Pique miste, maar Grandpré schoot raak. De ballon van le Pique flapte in elkaar en zijn mandje kwam met angstwekkende snelheid naar beneden. En sloeg te pletter. Grandpré, niet gekweld door schuldgevoel, zette zijn luchtreis triomfantelijk voort en kwam ergens een flink eind verderop aan de grond. Hij zal zich allicht ijlings naar de opera hebben begeven. Of de dame blij of teleurgesteld was vermeldt het bericht niet.

19

Wolken lijken soms op UFO´s maar zijn het niet. In de meteorologie heten dit soort stabiele wolken ´Lenticular Clouds´, of linzenvormige wolken. Hier een paar voorbeelden.

ZIJN WIJ GEK, BLIND

OF ALLEEN

20

GILLIAN AND JENNIFER Bron: Ian Stevenson M.D., "European Cases of the Reïncarnation Type'

De eeneiïge tweeling Gillian and Jennifer Pollock werd in 1958 in Hexam, Engeland geboren. Gillian was 10 minuten ouder dan Jennifer. Enkele jaren voor hun geboorte waren twee kinderen uit

hetzelfde gezin, Joanna en Jacqueline, gedood door een dronken bestuurder die de kinderen op de stoep had geschept. Joanna was toen 11, en Jacqueline was 6. Moeder Florence had geen interesse in reïncarnatie, maar vader John wel, en hij was ervan overtuigd dat hun twee dochtertjes zouden terugkomen als tweeling. Toen Gillian en Jennifer werden geboren was dat dus voor John geen verrassing. Al vanaf dat ze konden praten maakten de kinderen af en toe opmerkingen over hun leven als Joanna (Gillian) en Jacqueline (Jennifer). Ze herkenden

plaatsen die in het leven van de overleden meisjes een rol hadden gespeeld, maar waar zijzelf nooit eerder waren geweest. Hoewel de tweeling uiterlijk veel op elkaar leek, waren er fysieke verschillen in bouw, die overeenkwamen met de kenmerken van hun overleden zusjes. Ook had Jennifer bij haar geboorte een soort litteken op haar voorhoofd dat correspondeerde met een litteken dat Jacqueline van een val op haar hoofd had overgehouden. Omdat Joanna al jaren naar school ging was ze bedreven met de pen. Haar zusje had nog niet leren schrijven. De tweeling was in dit opzicht net zo verschillend: Gillian leerde meteen de pen op de goeie manier vast te houden, maar Jennifer hield hem in haar vuist, zoals kleine kinderen doen. Beide meisjes hadden een grote angst voor auto's. In hun gedrag waren ze heel verschillend, en spiegelden ze de voorkeur en karaktereigen- schappen van hun verongelukte zusjes. Gillian was de meest sociale van de twee, en zij had een voorliefde voor verkleden en acteren, net als Joanna had gehad.

Natuurlijk kan het zijn dat de ouders hun wensen op de tweeling projecteerden, maar de uitgesproken fysieke- en karakterverschillen van beide meisjes kan daarmee niet afdoende worden verklaard.

http://www.beleven.org/verhalen/top100/ Op deze website staan een massa sprookjes en volksverhalen die je kunt printen, als je wilt.

http://www.leylijnen.com/heiligdommen.htm Een interessante website over Leylijnen en bijzondere plekken in Nederland

http://www.dutchcropcircles.com/ Een Nederlandse website over graancirkels, met veel informatie

I N T E R N E T

21

ZIJN WIJ GEK, BLIND OF ALLEEN MAAR

OLIEDOM? Er zijn bloggers op internet die ik met genoegen lees. Sommige schrijvers houd ik nauwlettend in de gaten. Een van die mensen is Chris Holly, een vrouw met een passie voor paranormale onderwerpen en een kritische geest. Ze schrijft, zoals bloggers betaamt, wat ze vindt, in 'Chris Holly's Paranormal World' . Deze week schreef ze een stuk dat ik grotendeels vrij ga vertalen, omdat het ons allen aangaat. "Terwijl de maatschappij zich focust op nieuwsberichten die verre van aardverschuivend zijn, lijken werkelijk belangrijke gebeurtenissen ons te ontgaan. Behalve de door mensen begane fouten met atoomcentrales, de dreiging van nieuw uit te testen wapens die meer dan ons lief is vernietigen, de onbeheersbare bosbranden, de rampen en gevaren die ons op microbiologisch niveau boven het hoofd hangen, zijn daar ook bv barsten in de aarde die in een paar uur tijd overal op de wereld aan het ontstaan zijn, alsof de aarde uit haar huid groeit. Hebt u ervan gehoord? Ik ook niet, tot nu toe. "Als schrijver over het paranormale", schrijft Holly,"heb ik me menigmaal afgevraagd waarom de vele UFO sightings, de vreemde ontmoetingen en geloofwaardige video's en foto's verdwijnen in de draaikolk van nieuws dat geen nieuws is maar een steeds terugkerende zoethouder waar programma's en hoofden mee gevuld worden.

Wie het met wie doet, wie er gaat scheiden, welke voetballer er naar een andere club is verkocht en wat een politicus nou weer heeft uitgehaald - hoe kan dat ooit belangrijker zijn dan die ongelofelijke waarneming in de lucht boven een nabijgelegen stad? Ik ben in de war en verbijsterd dat we zulke dingen niet duizend maal belangrijker vinden en willen weten wat er gebeurt zodra zich onbekende verschijnselen voordoen. Hoe kan de hoed van de vrouw van een bobo of de lengte van iemands pik ooit belangrijker zijn dan dat?" We leven in Nederland. Hebt u ook maar iets gehoord op het nieuws over die twee zonnen die in China in juni werden gezien, of een verklaring gelezen? Of over die ongelofelijke mirages boven een rivier in China, alsof er een stad met tempels en wolkenkrabbers in de lege lucht was verschenen? De films zijn te vinden op YouTube. "Er is iets raars aan de hand dat zulke fenomenen zich voordoen", zegt Holly. "Als het natuurlijk is dan wil ik dat weten. Als het een door mensen gemaakt hologram is dan wil ik dat weten. Als het iets compleet raadselachtigs is dan wil ik dat weten." Ik ook, denk ik dan. En ik vul in stilte aan: wanneer horen we hier in Nederland iets over UFO's, aliens en abductions? Wanneer is er eens een serieus programma, met werkelijk deskundige mensen, over paranormale ervaringen? Wanneer rept er eens iemand op informatieve wijze over de bewijzen voor leven na de dood? Of over de vreemde onbestaanbare wezens die er overal worden waargenomen? Of over veeverminkingen, ook al gebeuren die hoofdzakelijk in Amerika? Of over Poltergeistgevallen? Wie hier in Nederland, van jou en mijn familie, gaat een licht op als we het hebben over de Taos Hum, Area 51, het Philadelphia experiment, de gezichten van Belmez, Sasquatch, gaten die spontaan in de aarde vallen, Tunguska, de dansende zon van Fatima, de tranen van Seton, Mothman, de kringen in de woestijn van Namibië, de onderwatervondsten bij Japan, Filippijnse en Braziliaanse healers, Stigmata ? Wie kent Ted Owens, Mirin Dajo of Uri Geller (anders dan als showmaster)? Masaru Emoto? Larry Dossey? Dean Radin? Stephen Greer? Charles Tart? John Keel? Wie kan er wat vertellen over het Disclosure Project, watermonsters, bilocatie, reïncarnatieonderzoek, of mensen met 'X-Ray eyes'? Maar er is meer. Zo oneindig veel meer. Wat de Amerikanen flikken met hun HAARP, of het Black Budget van ongetelde miljarden waar geen verantwoording over afgelegd hoeft te worden, of de griezelige genetische experimenten die er in het diepste geheim worden uitgevoerd, bijvoorbeeld. De 'medische' experimenten op soldaten. Chemtrails. En ga zo maar door. Hoort u daar ooit wat over bij Pauw en Witteman? In het journaal? In de Volkskrant? Mij dunkt dat zulke dingen nieuwswaarde hebben. Alles wat niet algemeen bekend maar belangrijk is heeft per definitie nieuws-waarde. Zou je zeggen. Nee dus. Wij zijn een volk dat in duisternis wandelt, en dat willen we blijkbaar graag zo houden. Ooit komen we er vanzelf achter.

22

DE GROTE SNEEUWSTORM VAN 9 maart 1891 in een Engelse en Nederlandse krant.... Men schrijft ons uit Londen: De sneeuwstorm, die in geheel Engeland geheersd heeft, was vooral in het zuiden des lands hevig. Vele menschenlevens gingen verloren, veel schade werd aangericht en het verkeer ondervond groote vertragiug. In Londen was de storm ook bijzonder hevig en viel er tevens veel fijne sneeuw, die in de meer open gedeelten in de voorsteden soms tot verscheidene voeten hoogte werd opgewaaid. De sneeuw was zoo verblindend, dat machinisten van treinen niet steeds de lichten konden zien. Niet minder dan 16 treinen werden door de sneeuw belet verder voort to gaan, en dat vooral in het zuiden, waar sedert de spoorwegen aangelegd werden zoo iets nooit is voorgekomen. Sommige reizigers waren genoodzaakt den geheelen nacht in den ingesneeuwden trein door te brengen. De telegrammen naar zuidelijk Engeland ondervonden en ondervinden nog steeds groote vertraging. De groote westerspoorweg geeft geene biljetten voor steden als Falmouth, Penzance en Plymouth meer uit. Sommige treinen liepen in het geheel niet, andere niet verder dan Tiverton of Taunton. De straten van Londen zijn overal bedekt met dichte massa's sneeuw, die op drukke punten spoedig in een dikke, vette modder verandert en velen het uitgaan onmogelijk maakt. Maar hoe onaangenaam de toestand op het land ook was, op zee was het honderdmaal érger. De passagiers, die de reis waagden, hadden allen een hoogst gedenkwaardigen, maar tevens alleronaangenaamsten overtocht. Aan de zuidelijke kusten, op punten, waar anders zelden sneeuw wordt gezien, woei de blizzard zoo hevig, dat verscheidene menschen van koude omkwamen. Eerst langzamerhand komen berichten van schipbreuken en andere ongevallen ter zee in. De eigenaar van het jacht Sapphire, van Vlissingen naar Harwich, werd overboord gespoeld en verdronk. De reis van de Calais— Dover stoomboot Victoria was in het bijzonder onaangenaam en duurde, in plaats van één uur, 12 uren. Dit schip vertrok te 7 uur 's avonds van Dover en dat was reeds 2 uren te laat. Er gingen 21 passagiers mede, waaronder 8 dames. De Hertogin van Edinburgh, die ook mede zou gaan, bleef op het laatste oogenblik achter. De wind woei een orkaan uit het oosten en de sneeuw was zoo dicht dat de gezagvoerder en zeelieden niets konden zien. In plaats van 18 a 19 knoopen, als gewoonlijk, werd de vaart tot 12 knoopen teruggebracht. De zee stond zeer hoog en sloeg herhaaldelijk over de brug. Het eenige middel om te zien waar men was bestond in peilingen. Twee uren na het vertrek uit Dover dacht de kapitein, dat hij bij Calais was, maar hij achtte het voorzichtig, ofschoon er genoeg water was, de haven niet binnen te gaan. Trouwens men zag geene lichten en vond de haven niet. Het anker werd geworpen nabij Grisnez, en hier bleef men tot 4 uur 's morgens, toen men het licht van Calais even kon zien, doch toen was er niet genoeg water in de haven. Eerst te 9 uren worden de passagiers te Calais geland. De geheele voorraad steenkolen was uitgeput. De storm is sedert eenigszins bedaard, maar het weder blijft nog vinnig koud, en nog steeds valt er veel sneeuw, die de autoriteiten zeer veel last bezorgt. In de City gaat het opruimen vrij geregeld voort, maar in de voorsteden' is de toestand der wegen bijna overal afschuwelijk. De schade aan boomgaarden en gewassen in het algemeen moet zeer aanzienlijk zijn. In de eerste dagen van Maart liepen de boomen reeds uit en menige tuin begon er reeds vriendelijk en aanlokkelijk uit te zien. Thans is alles, zoover het oog reikt met een dik kleed van ijs bedekt. In het geheel hebben, voor zoover tot nu toe bekend is geworden, twintig personen in den onstuimige nacht van Maandag den dood gevonden.

23

HAARGRENS EN WORTELMENS In China gebeuren vreemde dingen. Misschien hebben we het wel ergens gelezen: in 2007 is er een steen gevonden. Nou is dat op zich niet ongewoon, natuurlijk. Maar deze steen moet hebben gedroomd dat hij een dier was. Of misschien wel een mens. De 30 cm lange, gladde muisgrijze steen heeft 15cm lange haren, en ze schijnen, onder de juiste condities, te groeien. Het haar is grover dan menselijke haren, en tussen steen en haar zit een dun laagje 'huid' . Hij werd gevonden ergens op een strand in China en bevindt zich na een oponthoud in Chengdu nu in een vitrine in een gebouw in Beijing. De waarde van de steen is meer dan een miljoen dollar.

Hairy is niet enig in z'n soort; er zijn nog twee andere exemplaren, beide in een museum in Taiwan. Of die haren misschien een andere kleur hebben is onbekend. Natuurlijk lijkt het een grap, maar de grens tussen levende en dode materie is niet te trekken. Wie weet kwamen harige stenen vroeger wel vaker voor. In principe niet gekker dan vleesetende planten of de vele vormen van leven die kenmerken hebben van zowel planten als dieren. De verbijsterde boer Zheng Dexun in Langzong, China, groef een poligonum multoflorum, of liever Chinees Knotweed op en vond deze mensvormige wortel van 62cm hoog. Het leek hem beter die maar weer aan de aarde terug te geven... ► Een ander kocht het vreemde mannetje rechtsonder, van dezelfde plant. En dan dit: een Chinees uit de Shandong provincie was aan het inkopen doen en zag deze wortel in een groentenstalletje. ▼ Hij kocht de 30cm lange wortel voor 600 yuan, ongeveer €50.- Niet goedkoop, maar dan heb je ook wat. Volgens de koper heeft hij niets gedaan aan het wonderlijk voorkomen van dit wortelpaar, dat afkomstig is van een plant die medicinaal wordt gebruikt in China, vooral

voor de verlaging van cholesterol. Toeval? Grapje van moeder natuur? In ieder geval ziet het paar er gezellig uit.

En ook nu weer is dit niet een unicum. Wie Harry Potter heeft gelezen of gezien is bekend met de 'mandrake root' , de wortel van de mandrake, 'alruin' of ook wel 'mandragora' plant die in de oudheid en de middeleeuwen werd gebruikt voor magische praktijken , en waaraan veel wonderen werden toegeschreven. Wel deed je er goed aan om was in je oren te stoppen als je een mandrake wilde ontwortelen, want de plant kon ijselijk gillen. Volgens de overlevering ontstond de plant wanneer het zaad van een gehangene op de grond drupte. De Romeinse naturalist Plinius de Oude (23-79 A.D.) had handige tips voor het opgraven van een mandrake wortel: zorg dat hij net even boven de grond

uitsteekt - en bind dan je hond (waar je niet aan gehecht bent) eraan. Stop was in je oren en loop weg. De hond zal je volgen, de wortel uit de aarde trekken en in plaats van zijn baas sterven. Daarna kan de wortel helemaal zonder risico gehanteerd worden. Wat een opluchting.

24

ANN LEE "Put your hands to work, and give your hearts to God."

-- Mother Ann Lee, Founder of the Shakers

Hoewel mannen in de meerderheid zijn spelen vrouwen een belangrijke rol in de ontstaansgeschiedenis van menige godsdienstige groepering. Zo ook Ann Lee (1736-1784), een simpel kind uit het grote gezin van een smid uit Manchester. Al op haar vijfde jaar hielp ze de kost te verdienen. Scholing kreeg ze niet. In het kleine huis waar tien mensen een onderdak vonden was intimiteit geen privézaak. Ann kreeg er als de op een na oudste een hoop van mee, en dat zal allicht de reden zijn voor haar levenslange fanatieke afkeer van seks. Ann was een sterke persoonlijkheid. Ze wist haar eigen huwelijk uit te

stellen tot ze 26 was, en trouwde toen gedwongen met Abraham, net als zijzelf analfabeet. Ze kregen 4 kinderen, waarvan er geen ouder werd dan 6 jaar. Van jongs af had Ann visioenen van God en bovennatuurlijke wezens. Haar moeder stierf jong, en Ann moest meehelpen om geld voor het gezin te verdienen en voor haar vader en de jongere kinderen te zorgen. Respijt van haar zware taken vond ze in religie. Hoewel ze Anglicaans gedoopt was, bezocht ze bijeenkomsten die door Jane Wardley, een Quaker profeet, geleid werden. Jane Wardley, 'Mother Jane' , zoals ze door haar aanhangers werd genoemd, preekte op straat, want vrouwen mochten niet op de kansel. Ze leerde dat het eind van de wereld naderde, en dat Christus zou terugkeren als vrouw. Haar diensten waren een mengsel van publieke schuldbeken- tenissen en religieuze dansen. De van vervoering trillende gelovigen werden de 'Shaking Quakers' genoemd, later de Shakers. Ann deed een publieke confessie en werd een aanhanger. Na de dood van het laatst overgebleven kind raakte Ann de weg kwijt, en weet de dood van haar kroost aan haar eigen zonden. Ze vastte en bad, en schudde. De Shakers waren een plaag voor de openbare orde, en Ann en anderen werden opgesloten. Ann was 34 toen ze in de gevangenis een visioen had van de Zondeval. Bij haar vrijlating hervatte ze met hernieuwde kracht haar preken, waarmee ze nu ook kerkdiensten verstoorde... en werd opnieuw opgepakt. In het gesticht had ze weer een visioen, deze keer van Jezus. Haar aanhangers zagen haar nu als 'De Vrouw

gekleed in de Zon', die in de Openbaring van Johannes wordt beloofd. Jane Wardley en haar man James droegen het leiderschap van de Shaking Quakers over op Ann Lee. Maar het klimaat in Engeland zat tegen. Ann nam met een aantal volgelingen, waaronder haar man en andere familieleden de boot naar Amerika.

Op 6 augustus 1774 arriveerden ze na een bewogen reis in de haven van New York, toen nog een rustige, groene stad. In Engeland stierf met het vertrek van Ann Lee het Shakerisme snel uit. In 1776 werd er een stuk land in de buurt van New York aangekocht om een Shaker gemeenschap te stichten.

25

De groene vallei werd door de Indianen 'Niskeyuna' genoemd: daar waar het water stroomt. Zij leerden de kolonisten de beginselen van het bewaren en drogen van voedsel en hoe ze manden konden maken, een kunst

waarin de Shakers later zouden uitblinken. Omdat Ann een grote toename van bekeerlingen verwachtte was vooral de kunst van het voedsel opslaan nuttig. Maar die toevloed bleef uit. Pas in 1780, toen enkele baptisten toetraden waaronder een dominee, en het publieke preken van Ann Lee ondersteund werd door een zonsverduistering, was het hek van de dam. Tegen het eind van die zomer liep Niskeyuna vol, en was er ernstig ruimtegebrek in de accomodaties van de tot dan toe kleine gemeenschap. Ann was een gedreven prediker, maar het meest effectief was ze in persoonlijk contact. Volgelingen berichtte dat alleen haar aanraking al een golf van Goddelijke kracht door hen heen liet gaan.

De religieuze ceremonies van de shakers gingen gepaard met lang en opwekkend (maar vermoeiend) dansen. Die praktijk vond iedere avond plaats. Men klapte ritmisch in de handen en er werd hoog gesprongen. Soms vielen mensen in trance. In principe niet veel anders dan wat er in sommige andere culturen bereikt wordt met drums en ritmische bewegingen, in de verwachting dat de geesten het overnemen. Het groeien van de reputatie had ook een schaduwzijde: aandacht van de overheid. Ann Lee en enkele volgelingen werden opnieuw gearresteerd in de zomer van 1780, maar later weer vrijgelaten. Daarop vertrok Ann samen met haar broer William en enkele getrouwen voor een zendingstrip, en in 1781 veroverde de beweging gaandeweg Massachusetts, Connecticut en Rhode Island, waar ze Shaker gemeenschappen stichtten. Ann Lee was niet alleen voor de seculiere machthebbers een bedreiging. Ook het gevestigde Christendom zag haar liever gaan dan komen. Haar boodschap was duidelijk: alleen het directe geloof en contact met God was van belang. Daar waren volgens de Shakers geen regels, kerkdienaren, liturgie of sacramenten voor nodig. Lee zocht het in de eenvoud, en veroordeelde rijkdom, het huwelijk, seks, machthebbers en oorlog. Daartegenover bood ze het gemeenschappelijk bezit en het gemeenschapsleven, gelijkheid van de seksen in het verkondigen van Gods woord, en in de inspraak in de gemeenschap. God was volgens haar leer zowel mannelijk als vrouwelijk.

In 1783 had Ann zoveel weerstand over zich heen gehaald dat de Shakers teruggedreven werden naar Niskeyuna. Een jaar later stierf Ann Lee, kort na de dood van haar geliefde broer William. Haar dood was niet het einde van de beweging; haar volgelingen stichtten overal gemeenschappen, tot aan Indiana en Florida aan toe. Zij pasten zich aan en verwierven bekendheid als boeren, volkskunstenaars, uitvinders en zakenlieden. Op het hoogtepunt van de beweging waren er 6000 leden, 'in de wereld maar niet van de wereld'. Het pacifisme van de Shakers heeft velen geïnspireerd. Hoewel er nog maar een Shaker nederzetting over is, de Sabbathday Lake Shaker Community in New Gloucester, Maine, heeft de beweging van Ann Lee op veel manieren haar sporen nagelaten.

26

BATTERY MAN Dat er mensen zijn die met elektriciteit kunnen spelen zonder daar last van te krijgen, of een vreemde invloed hebben op apparaten is een bekend feit. Heel vervelend soms, zeker als die gave niet te reguleren is. Geen verzekering die op den duur nog betaalt. De Serviër Slavisa Pajkic is een ander geval. Hij werkt voor zijn derde record in het Guiness Book of Records. Of misschien heeft hij het al gehaald, want berichten op internet zijn niet altijd actueel. Pajkic heeft een filmpje op YouTube dat een aardige indruk geeft van zijn talent, dat hij op 17 jarige leeftijd ontdekte, toevallig, terwijl hij met zijn maten een metalen hek aan het plaatsen was. Het regende, en telkens als hij in de buurt van het ijzer kwam werd het voor de anderen schrikdraad, terwijl Pajkic zelf niets

voelde. Dat bracht hem op het idee dat hij onkwetsbaar was voor elektrische schokken. Uit experimenteren bleek dat hij ieder apparaat aan de praat kon krijgen en een lamp kan laten branden door een draad in zijn mond te stoppen. Ook geeft hij veel warmte af. Blijkbaar heeft hij alles onder controle. Mensen aarzelen om hem een hand te geven, zegt Pajkic. Terecht, misschien. De eerste keer dat hij in het Guinness book kwam was in 1983, toen hij 20.000 volt door zijn lichaam liet circuleren. Het volgende record was in 2003, toen hij een kop water aan de kook kreeg in 1 minuut 37 seconden. Nu streeft hij naar een miljoen volt, zodat hij laserstralen uit zijn vingers kan schieten. Lijkt me een mooi gezicht. Hoe zouden Kirlian foto's van deze man eruitzien? Hij heeft zich ook met healing ingelaten, en dat schijnt goed te werken. Maar nergens lees ik dat de parapsychologie in hem geïnteresseerd is. En het zijn toch de buitengewone gaven die ons meer kunnen vertellen over de minder buitengewone van ons allemaal. Hoe dan ook, als u hem wilt zien terwijl hij een hot dog verhit met twee vorken in zijn handen, dan moet u hier kijken: http://www.youtube.com/watch?v=X_YqHL7p5Yk

27

LICHT ETEN

Vandaag heb ik weer wat nieuws ontdekt. Ik wist wel dat er mensen waren die het eten en drinken hadden opgegeven, maar wie schetst m'n verbazing toen ik al googelend zag dat het een hype aan't worden is om alleen van de lucht te leven? Of liever, van licht? En dat zo'n licht persoon een naam heeft: een Breatharian? Ofwel een ademhaler? In het Nederlands is er geen woord voor. Waarschijnlijk eet

iedereen hier, gelukkig voor AH, nog gewoon voedsel. En het zal ook wel even duren voor het bij ons als dieetmethode wordt aangeprezen. Intussen heeft het Breatharianisme wereldwijd al duizenden aanhangers, en er is zelfs een Breatharian Institute in Amerika. Waar anders. Voor de duidelijkheid : ' Inedia' is een verwante levensstijl, waarin de betreffende persoon geen vast voedsel meer eet, maar nog wel vloeistoffen tot zich neemt. Daarin zitten dan de broodnodige vitaminen en mineralen. Zo'n vastenprogramma hoeft niet altijd levenslang te

duren, sommige mensen doen dat als een periodieke 'schoonmaak' van hun lichaam. Anderen houden het jaren vol, en voelen zich er blijkbaar goed bij. De Breatharian pakt het grondiger aan. Het begint allemaal met in de zon kijken. Daar komt alle energie vandaan. Dat is niet ongevaarlijk, daarom moet men het staren langzaam opvoeren, met 10 seconden per dag volgens één recept, en alleen tot een half uur na zonsopgang en vanaf een half uur voor zonsondergang. Op die manier worden onze chakra's opgeladen en actief en kunnen we er ook zonder voedsel tegen. Waarom moet men nu per se in de zon kijken? Is het leven in een zonnig land met frisse lucht niet genoeg? Licht komt toch op alle manieren bij ons binnen? Nee, zegt Sri Hira Ratan Manek, oprichter van het Solar Healing Center. Geen sprake van. Hijzelf vast al sinds 1995. Hij zegt dat hij zijn lichaam heeft veranderd in een zonnecel. Volgens hem wordt het zonlicht door de retina en de pijnappelklier ( 'derde oog'), die daarvoor receptoren bezitten, omgezet in energie. Net als dat bij planten gebeurt. Het oog is het perfecte orgaan om alle kleuren van de regenboog te absorberen en regelrecht naar de hersens te voeren. Volgens hem is het onwijs dat we allemaal al vroeg leren om niet in de zon te kijken. We zouden juist moeten leren om dat wél te doen. Zelf heb ik eigenlijk het gevoel dat we niet voor niets vanuit de evolutie die knijpreflex hebben, en in mijn

herinnering duikt een blinde fakir op: te lang in de zon gekeken. Mager was ie ook. Speurend op internet blijken de meningen verdeeld te zijn. Sommigen zeggen dat licht datgene is waarop de Breatharian leeft, terwijl anderen meer de levenskracht van Prana zien als het meest essentieel. Prana (Sanskriet) is energie die al het biologisch leven onderhoudt. 'Vloeibaar licht' dat stroomt in de natuur en in alles wat leeft. Door onze ademhaling krijgen we dat binnen. Een 'handleiding' zegt dat het wijd open staan van alle chakra's een voorwaarde is voor het succesvol leven van licht. Dat betekent dat maar weinig mensen een goeie kans maken op deze uiterst voordelige levenswijze, want wie heeft al z'n chakra's maximaal in orde, toch? Er zijn ook waarschuwingen: voor het op de loer liggende verhongeren, voor schade aan

het skelet, maar ook voor te groot optimisme wat betreft onsterfelijkheid of het uitblijven van veroudering - zaken die door sommige Breathanarians worden beloofd. Zolang we een stoffelijk lichaam hebben, zegt iemand, moet ons voedsel ook stoffelijk zijn. IJle zaken als Prana en licht zijn onvoldoende voedzaam, en hebben niet genoeg componenten voor het gezond houden van onze grofstoffelijkheid. Kortom, een hamburger op z'n tijd....Maar hoe zit dat dan met die heiligen? De katholieke kerk heeft geen gebrek aan figuren die in de loop van hun leven de merkwaardigste dingen deden. Therèse Neumann ▲ (1898 - 1962) was zo iemand. Behalve dat ze in 1926 stigmata ontwikkelde, at ze geen vast voedsel meer vanaf 1922, en vier jaar later hield ze zelfs op met drinken. Het enige wat ze nog binnenkreeg was de dagelijkse hostie. Wanneer die niet geconsacreerd was kon ze hem niet doorslikken. "Ik leef door Gods Licht", vertelde ze aan Paramahansa Yogananda, die haar in 1935 in haar woonplaats Konnersreuth, Beieren, opzocht. "Ik begrijp het" zei Yogananda. "U weet dat er uit de ether, de lucht en de zonnestralen energie in uw lichaam stroomt." Neumann is uitvoerig en in afzondering door wetenschappers onderzocht , maar niemand heeft haar op bedrog kunnen betrappen. Haar gewicht bleef gelijk, en haar energie was aanzienlijk. Aan twee uur slaap had ze genoeg. En zij was niet de enige. Catharina van Sienna, 14de eeuw, ontwikkelde zo'n weerzin tegen voedsel dat ze op den duur ook alleen nog maar de hostie kon verdragen. Lidwina van Schiedam (+ 1433) at 28 jaar lang niets, net als Nicolaas von Flue (+ 1487), die 19 jaar lang vastte. Tijdgenoten en historici hebben over hun leven geschreven, maar soms is het onderscheid tussen heiligheid en anorexia moeilijk te maken. Zeker is dat het lichaam een beroep kan doen op een grote flexibiliteit van de normale fysiologie, en dat religieuze passie die mechanismen blijkbaar in werking kan zetten.

28

HET RAADSEL VAN DE MOAI Of er onder ons veel mensen zijn die zich interesseren voor oude culturen en de raadselen van de menselijke geschiedenis weet ik niet, maar ik waag het er toch maar op om mijn eigen interesse in zulke onderwerpen af en toe met de lezer te delen. Zo kwam ik een artikel tegen van Robert Schoch ►, een geoloog die bekend is geworden in het alternatieve circuit door zijn herdatering van de Egyptische Sfinx, ergens in de 80er jaren. Schoch ontdekte dat het verweringspatroon van de sfinx duidde op erosie door water, in plaats van door zand, zoals je zou mogen verwachten in de woestijn. Dat zou betekenen dat de Sfinx duizenden jaren ouder is als gedacht, en stamt uit een tijd toen de Sahara nog een vruchtbaar en regenrijk gebied was. Andere geologen waren het op grond van detailfoto's met hem eens, tot ze ontdekten dat Schoch het over

de Sfinx had, waarna hun mening ineens 180º draaide.... Op Schoch is sindsdien natuurlijk vaker een beroep gedaan als het gaat om controversiële

vondsten, en met bewonderenswaardige diplomatie heeft hij zich door de jaren als wetenschapper weten te handhaven, en tussen vriend en vijand weten door te laveren zonder z'n mond te willen houden. Deze keer gaat het over een onderzoek dat hij zelf deed op Paaseiland, of liever 'Rapa Nui', zoals de echte naam luidt. U kent ze wel, de 'Moai' , die merkwaardige beelden waar het kleine eiland in de Pacific zo rijk aan is. Wie hakten de honderden beelden, wat hadden ze voor doel en betekenis, en vooral: hoe kreeg men ze op hun plaats? Want de maat van de Moai varieert tussen de 4 en 10 meter hoog en de massieve beelden wegen vele tonnen; niet iets wat je op een verloren zondagmiddag even vele kilometers over de rotsige grond sleept. Schoch, die zijn huwelijksreis op Rapa Nui doorbracht, greep de gelegenheid aan om zijn geologisch geschoolde blik over de beelden en hun raadsels te laten gaan, en hij deed daarbij merkwaardige ontdekkingen. De heersende theorie is dat de Moai voornamelijk dateren uit het eerste millenium AD, en dat er met het hakken van beelden is doorgegaan tot de Europeanen het eiland in 1722 ontdekten en de beschaving snel en efficiënt om zeep hielpen. Verschillende Moai liggen nog half uitgehakt in de groeves, en daar is er een bij van 25 meter hoog, die 250 ton zou wegen. Volgens de theorie heeft zich een ecologische ramp voltrokken; voor het

verplaatsen van de Moai met boomstam rollers werd het eiland ontbost en kon erosie z'n gang gaan. Daarvoor, zegt Schoch, zijn geen bewijzen. Het is een theorie die de blanken wel goed uitkwam, maar de werkelijke ramp voor het eiland waren zij zelf. De meeste Moai zijn van vulkanisch gesteente, want vulkanisme is er volop op het eiland. Maar Schoch ontdekte dat de oudste Maoi van graniet zijn, en er zijn geen groeves op het eiland waar graniet Moai's gehakt kunnen zijn. Zijn theorie is dat die onder de zeespiegel liggen. Wat zou betekenen dat delen van het eiland onder water kwamen te staan. Wanneer? Aan het eind van de laatste ijstijd, 10.000 jaar geleden, toen de zeespiegels mondiaal stegen. Schoch is van plan zelf te gaan duiken naar onderwatergroeves. Als hij gelijk heeft dateert de Moai cultuur dus van vóór het einde van de laatste ijstijd. Dat is behoorlijk wat ouder dan tot nu toe werd aangenomen. Bij gebrek aan aanwijzingen over hoe de beelden zijn verplaatst, speculeert Schoch dat een eiland- beschaving die 2.000 tot 3.000 km verwijderd is van andere eilanden, noodzakelijkerwijs een heel eigen ontwikkeling doormaakt. Zijn voorlopige conclusie is dat parapsychologische fenomenen in die ontwikkeling misschien een rol hebben gespeeld. De mythologie van Rapa Nui maakt gewag van 'mana' als middel om de beelden op hun plaats te krijgen. Mana is het Polynesische woord voor levenskracht, datgene wat in de Starwars-mythologie 'The Force'

wordt genoemd, en wat door alle oorspronkelijke culturen erkend wordt als de bezieling van levende zowel als niet-levende dingen. Mana is de kernkracht waarop magie berust. Paaseiland mythologie spreekt van Moai die door mana door de lucht verplaatst werden. Levitatie - het opheffen van de zwaartekracht - is een bewezen fenomeen, en heel vaak is er al over gespeculeerd dat zo de piramiden zijn gebouwd, steencirkels zijn aangelegd en ook de Moai uit de groeven naar hun plek gebracht zijn. Ook Tibet heeft op dat gebied een reputatie.

Schoch acht het niet uitgesloten dat de Moai inderdaad via telekinesis geleviteerd zijn, vooral ook omdat een kleine populatie op een zo afgelegen eiland bepaalde vermogens heeft kunnen cultiveren en doorgeven.

29

AAPJES De aapjes van Horen , Zien, en Zwijgen. We kennen ze allemaal. Vroeger stonden ze op elk dressoir. Ik weet niet hoe het met u

is, maar ik heb altijd gedacht dat die uitdrukking, onbegrijpelijk vorm gekregen in die drie aapjes, betekende dat je dient te zwijgen over wat je ziet en hoort. Afgaand op de apen begreep ik daar niets van. Want hoe kun je horen met je handen voor je oren, of zien met afgedekte ogen. En apen kunnen immers helemaal niet spreken? Maar nu is het licht opgegaan. In het Spiritualistische tijdschrift 'Two Worlds' van februari 2010 staat een verhaal over de oorsprong van dit enigmatische verzamelobject. Het blijkt dat er oorspronkelijk nog een vierde wijze aap in het spel is: 'Do No Evil' - of in goed Nederlands: gedraag je; een aapje met de handjes in de schoot. De Engelse versie verklaart een hoop. Hoor, zie, spreek en doe geen kwaad. Een heel andere betekenis dus dan die de meesten van ons hebben gelegd in 'Horen, zien...en zwijgen.'

Maar wat is nu de oorsprong van het drie-of viertal? Op de 17de eeuwse Japanse Nikko Toshogo Shrine

staan drie apen afgebeeld; de neerslag van een hele oude traditie die teruggaat op Confucius ( 551-479 v. Chr.) van wie alle vier de gedragsregels overgeleverd zijn. Maar drie is een magisch getal dat meer voor de hand ligt dan vier, en dus heeft de traditie er maar een aapje afgehaald. Maar juist de vierde aap is de aap van de persoonlijke verantwoordelijkheid. Doe geen kwaad. De keuze die we steeds weer hebben en waarin de andere drie uitspraken zijn inbegrepen. De schrijfster van het artikeltje vergelijkt de vier Confuciaanse regels met de zeven principes van het Spiritualisme. Je zou ze ook met de tien geboden kunnen vergelijken. Het komt uiteindelijk op hetzelfde neer. De Japanse woorden voor 'Zie geen kwaad, hoor geen kwaad, spreek geen kwaad en doe geen kwaad' zijn veel leuker dan in het Nederlands: Mizaru, Kikazaru, Iwazaru en Shizaru. Waarbij de suffix 'zaru' betekent 'doe niet' . En daar hebben we dan meteen de link naar de apen, want 'saru' betekent 'aap' in het Japans. Een woordgrapje met culturele consequenties. Bedenk de volgende keer dat u de aapjes afstoft: U hebt een ethisch erfgoed op uw vensterbank.

HET WONDER VAN DE HONDENTAND Uit Alexandra David - Neel: Mystiek en Magie in Thibet, vert. J.H.W.Boelens 1938

De oude moeder van een koopman die elk jaar naar India ging, vroeg haar zoon op zekere dag een reliek uit het heilige land voor haar mee te brengen. (Voor de Tibetanen is India, de bakermat van het Boeddhisme, het Helilige Land) De koopman beloofde dat te zullen doen, maar doordat zijn zaken hem voortdurend bezighielden, vergat hij het. De oude Tibetaanse was diep bedroefd, en toen een jaar later de karavaan van haar zoon opnieuw naar India trok, liet ze hem nogmaals beloven dat hij een reliek voor haar mee zou brengen. De zoon beloofde het...maar vergat het ook nu weer. Nog een jaar daarna deed zich precies hetzelfde voor. Maar bij deze derde gelegenheid schoot de koopman op de terugweg het verzoek van zijn moeder te binnen, waarbij de gedachte aan het hevige verdriet dat hij de vrome vrouw nu al voor de derde keer zou aandoen, hem oprecht bedroefd deed zijn. Terwijl hij nadacht over een middel om de aangelegenheid toch nog in orde te kunnen brengen, viel zijn blik op een langs de kant van de weg liggend afgebroken stuk van een hondenkaak. Toen kreeg hij opeens een ingeving. Hij maakte uit het verdorde kaakbeen een tand los, ontdeed die van de laag stof waarmee hij bedekt was, en wikkelde hem daarna in een lapje zijde. Bij zijn thuiskomst bood hij zijn moeder dit voorwerp aan als een zeer waardevolle reliek: een tand van de grote Saripoetra (een leerling van Boeddha). Buiten zichzelf van blijdschap en vol verering, legde de goede vrouw de tand in een relikwie-kastje die op een altaar stond. Ieder dag verrichtte ze er een eredienst voor, waarbij ze lampen aanstak en wierook brandde. Er voegden zich nog andere gelovigen bij haar, en na verloop van tijd begon de tot heilige reliek gepromoveerde hondentand licht uit te stralen.

30

NATUURWONDER: ONTIKA FALLS , LETLAND

31

PLUVIFUGE Het verrassende blad 'Notes and Queries' van 1860 besteedt aandacht aan een nuttige uitvinding, van iemand die uitzonderlijk begaafd is met gezond verstand.... " Voor de Academie van Wetenschap in Parijs is een wonderbare vinding gepresenteerd van de heer Helvetius Otto van Leipzig. Volgens de uitvinder zullen we in het vervolg altijd goed weer hebben - want in feite is het zo dat wanneer men gebruik maakt van zijn idee er geen regen meer kan vallen tenzij gewenst. Zijn plan is simpel genoeg. Hij richt een platform op dat hoog de lucht ingaat. Daarop plaatst hij een propeller die door stoom wordt aangedreven. De bladen van deze propeller die heel krachtig is, blazen de wolken weg, En aangezien regen uit de wolken komt, kan men begrijpen dat waar geen wolken zich kunnen verzamelen, er ook geen regen kan vallen. De Heer Helvetius Otto houdt vol dat als een aantal van zijn regen propellers, of liever 'Pluvifuges' zoals hij ze wenst te noemen, op diverse plaatsen in de stad worden neergezet, hij voor de inwoners continu goed weer kan verzekeren en bescherming tegen plotselinge stortbuien en modderige straten, waar de voetgangers zozeer onder te lijden hebben. De Academie heeft het voorstel van de heer Otto met algehele bijval ontvangen, en we verwachten dan ook dat het plan spoedig ten uitvoer zal worden gebracht. De inventie doet nauwelijks onder voor die van de bliksemafleider van de heer Benjamin Franklin, en als de Amerikanen slagen in aantrekking, waarom zou de heer Otto dan niet slagen in afstoting? Eh...gezien ons eigen wisselvallige weer, zouden er wel eens Pluvifuges stiekem worden ingezet? Ben ik hier op het spoor van een nieuw type conspiracy? Hm.... een propeller gezien, iemand?

OMENS

Het is niet alleen voorbehouden aan helderzienden om de toekomst te (willen) voorspellen. De behoefte om te weten wat

voor de meesten van ons verborgen blijft is universeel. In de loop van onze evolutie zijn we het voorspellende karakter van de natuur om ons heen uit het oog verloren, maar in oude culturen zijn sommige inzichten bewaard gebleven. Wij noemen dat doorgaans bijgeloof. Maar bijgeloof is in veel gevallen gebaseerd op ervaringsfeiten en waarnemingen. De natuurlijke fenomenen waar iedere natuurmens mee te maken heeft zijn de vele gezichten van het weer, en de verschijnselen in het dierenrijk, zoals de vlucht van vogels. Het is dan ook geen wonder dat juist daarin meestal tekenen werden gevonden. Maar een teken is een ding, interpretatie is een ander. Wat de een voor een gelukkig toeval houdt zal voor de ander misschien een omen van naderende rampspoed zijn. Net als bij mediums is de interpretatie van het waargenomene vaak het moeilijkst en het meest onzeker. In een boek over synchroniciteit - zinvol toeval - kwam ik een historisch verhaal tegen over de Romeinse Keizer Augustus (63 BC - 14 AD) dat het probleem van interpretatie illustreert. Tijdens het verrichten van een religieuze ceremonie stak er een plotselinge storm op en een standbeeld

van Augustus werd getroffen door de bliksem: bij uitstek het wapen van de goddelijke interventie. Hoewel het beeld van Augustus op zijn sokkel bleef staan, werd door het natuurgeweld de letter C van Caesar (keizer) losgerukt. De letter C heeft een numerieke waarde van 100. Augustus, bijgelovig als hij was, ging op bed liggen in de overtuiging dat hij binnen 100 dagen dood zou zijn. Een vriend bezocht hem en legde de keizer uit dat zijn conclusies wel erg voorbarig waren, omdat de getroffen C net zo goed een teken kon zijn van 100 weken of maanden, dus of de keizer nu maar als de bliksem z'n plichten wilde gaan vervullen. Augustus, opgelucht, herrees uit zijn depressie en regeerde nog vele jaren. De kans dat hij inderdaad binnen 100 dagen dood zou zijn geweest als zijn vriend hem niet had gewezen op andere interpretaties van het omen, is groot. Maar ook de vriend zat ernaast. Want in dit geval was de numerieke duiding niet de juiste. Toen de C van 'Caesar' afviel, bleef er het woord 'Aesar' over, wat zoveel betekent als 'van de goden'. Augustus 'van de goden' zou vele jaren later door het Volk en de Senaat van Rome tot god worden verheven, maar daar was op het moment van deze bliksemende gebeurtenis nog geen sprake van en niemand had dat kunnen voorspellen. Zo zie je maar...

32

GÁÁTJE ......! De ouderen onder ons herinneren zich vast nog wel de Amsterdammer Bart Huges, ◄ die groot opzien baarde toen hij in 1962, tijdelijk onder invloed van marihuana en op zoek naar meer permanente mooie ervaringen een gaatje boorde in zijn eigen hoofd. Een riskante onderneming. Infectie onder je hersenpan is iets waar niemand op zit te wachten. Maar het beviel goed, blijkbaar, want Huges riep een trepanatie-beweging in het leven die

volgelingen kreeg. Trepanatie is geen nieuw begrip. Doorgaans verstaat men daar het lichten van de schedel onder, in gevallen van hersenchirurgie. Maar het boren van een gat in de schedel is een heel oude praktijk. Schedels met gaten zijn overal gevonden; de oudste in een neolitische grafheuvel van meer dan 7.000 jaar oud, in Ensisheim in de Franse Elsace. ► Oude culturen pasten trepanatie toe, soms meerdere malen, in sommige gevallen als, waarschijnlijk, onderdeel van bepaalde rites.

In de Middeleeuwen werd de methode toegepast zonder dat men wist wat men deed, en zonder verdoving. Sommige patiënten zullen de behandeling dan ook wel niet overleefd hebben. Het werd gezien als een behandeling voor epilepsie, gekte, en hoofdpijn. Het bekendst is het schilderij van Jeroen Bosch, 'Het ontrekken van de steen van de waanzin' waar een man geboord wordt tussen de toeschouwers. Blijkbaar dacht men toen dan een gestoord mens een steen in zijn hoofd had die er nodig uit moest. Hier ◄ een 18de eeuwse Franse arts doende met het hoofd van een patiënt, en een afbeelding uit 1525 die er pijnlijk uitziet! ►. Bart Huges' achterliggende gedachte was dat baby's geboren worden met een open

fontanel die zich in de kindertijd langzaam sluit. De intense beleving van kinderen verdwijnt als de schedel eenmaal is gesloten. Toen de mens rechtop ging lopen, werd de bloedtoevoer naar de hersenen beperkt door de zwaartekracht. Dat kunnen we tijdelijk beïnvloeden door Yoga houdingen, hete en koude baden en natuurlijk door drugs, maar Huges wilde een meer permanente oplossing, door zijn hersens uit de restricties van zijn pan te bevrijden.

Zijn beloning was behalve mooie vergezichten een opname in een inrichting. Gelukkig kortstondig. Er valt wat te zeggen voor de angst van menig ouder dat hun kinderen naar de handboor zullen grijpen. Huges stierf in 2004, en is pas in 2000 in staat geweest om artsen te vinden die zijn operatie op een veilige manier wilden uitvoeren. Van 2000 tot

2004 zijn er dan ook 15 mensen van een gat voorzien, en gescreened op het effect. In 1965 kreeg Huges een medestander in de Brit Joey Mellen, die hij ontmoette in hippieparadijs Ibiza. Mellen schreef een boek over zijn eigen boorproces: Bore Hole. Dat proces verliep niet zonder ups en downs, maar uiteindelijk, na de derde poging, spoot het bloed eruit. Joey overleefde, en voelde zich 'briljant, goddelijk, en in staat om alles te begrijpen. Intussen had hij kennis gemaakt met Amanda Feilding, die zonder blikken of blozen een gat in haar schedel boorde. Ze trouwden, openden een galerie, maken reclame voor hun unieke 'permanent high' optie en leven gelukkig. Hoe lang weet ik niet. Het 'derde oog' , de pijnappelklier, wordt van oudsher in verband gebracht met helderziendheid. De Engelse loodgieter annex Tibetaanse monnik Lobsang Rampa beschrijft het proces van trepanatie in zijn boek 'Het derde oog' , dat een bestseller werd. Jammer alleen dat Rampa nooit in Tibet is geweest, en men daar niet aan trepanatie doet. Maar dat het openen van de schedel in het midden van het voorhoofd gelijk staat aan het stimuleren van de pijnappelklier is logisch. Merkwaardig is dat bot aangroeit en weefsels zich herstellen. Je

zou denken dat het zoiets is als een facelift: even leuk, maar daarna verdwijnt langzaam het effect. Intussen leert een internet surf dat er een vereniging is: ITAG - International Trepanning Advocacy Group, http://www.trepan.com/ , die zich bezig houdt met

voorlichting en het winnen van vertrouwen, en probeert onderzoek te stimuleren onder supervisie van medici. Vanaf 2005 is dat onderzoek inderdaad van start gegaan. Wie zich wil aanmelden kan dat doen op de site.....

33

AFRIKAANSE LEVENSBOOM Een jaar of 40 geleden maakte ik kennis met de houtsnijkunst van de Makonde, een Afrikaanse stam die woont in het gebied van noord Mozambique en zuid Tanzania. Een bevriend echtpaar had in Mozambique ontwikkelingswerk gedaan en enkele specimen van Makonde-kunst mee naar huis genomen. Een grote foto van een metershoog kunstwerk heeft jarenlang in m'n kamer gehangen, zonder dat ik me er eigenlijk verder in verdiepte. Op een gegeven moment gaf ik de foto aan iemand anders. Gelukkig heeft internet genoeg foto's en informatie te bieden. De Makonde- houtsnijders gebruiken hun verhalen en mythen als inspiratie voor hun kunst. Maskers, mensen, muziekinstrumenten, dieren en symbolische voorstellingen, en vooral ook 'spirits' van mensen en dieren en andere bovennatuurlijk wezens worden veelvuldig gesneden. Maar het bekendst zijn de Makonde geworden door hun 'levensboom' , een 'Ujamaa' , een woord dat 'familie' betekent. Daarmee onderscheiden ze zich van de houtsnijkunst van andere Afrikaanse volken. Een Ujamaa is

onmiddellijk herkenbaar als een werk van de Makonde. Hoewel er tegenwoordig geëxperimenteerd wordt met meer moderne vormen, is de klassieke Ujamaa levensecht en zeer gedetailleerd, tot en met de haardracht en de kleding van de figuren. Een houtsnijder doet gemiddeld 9 maanden over een Ujamaa van formaat. Het hout hoeft niet recht of zonder knoesten te zijn: een goede kunstenaar weet gebruik te maken van de onregelmatigheden. Zulk gecompliceerde motieven kunnen alleen in hard hout vorm krijgen. Het maken van een Ujamaa vraagt grote vaardigheid en kunstzinnigheid, en de kunst gaat over van vader op zoon. Van het kernhout van de 'mpingo boom' , teakhout, wordt in een tafereel van ongelofelijke levendigheid de eenheid van de familie uitgebeeld, met de voorouders aan de voet van de kolom of in het midden, en daaromheen de opeenvolgende generaties. Soms is er bovenaan een moeder met kinderen te zien. In een mythe van de Makonde heeft in het verre verleden een houtsnijder een vrouw gemaakt die tot leven kwam en hem veel kinderen schonk. Iedere kunstenaar maakt een Ujamaa op zijn eigen manier maar de symboliek is hetzelfde: iedere generatie steunt en bouwt voort op de vorige, en de voorouders zijn een steun en blijven wezenlijk deel van de stam.

Omdat het Makonde-gebied een van de laatste was dat onder Portugese heerschappij werd gebracht, heeft het betrekkelijk lang geduurd voor de kunst van de Makonde het Westen bereikte. Nu zijn de Ujamaa en ook de andere houten beelden van dit volk erg in trek en wordt er flink in gehandeld. Ze zijn te vinden in menig museum en particuliere collectie. In sommige dorpen is er dan ook een groot aantal houtsnijders actief. Hier ▲ een groep Makonde op een plaatselijke markt. Helaas begint de kunst uit te sterven, mede omdat de toeristenindustrie met veel vervalsingen van zwartgemaakt hout komt, en ook omdat de echte mpingo boom als tropisch

hardhout beschermd is. Daarom wordt er nu ook soms ander hout gebruikt dat hard genoeg is voor de traditionele voorstellingen. De Makonde zijn er nooit in geslaagd hun unieke kunst voor een goede prijs te verkopen, en het zijn dan ook de tussenhandelaren die er het meeste geld aan verdienen. Het is te hopen dat de Spirit van de Makonde hen in staat zal stellen hun schitterende kunst te blijven beoefenen.

34

WAAROM 'VERWONDERING' ?

Mocht u zich afvragen waarom dit e-zine 'Verwondering' heet: Voor mij is verwondering een kernbegrip in mijn eigen leven. Ik ben nooit opgehouden me te verwonderen en te verbazen over het vele merkwaardige, interessante en prachtige op deze wereld, en dat zijn ook de dingen waarover ik wil schrijven. Niet met een 'starry eyed' New Age-blik, maar met belangstelling, ironie en be-wondering. Daarnaast is er nogal wat waarover ik me op kan winden, en ook dat zal de lezer niet bespaard blijven. Mijn opvatting van 'spiritualiteit' is ruim, en mijn eigen ervaring is dat zo ongeveer alles interessant wordt als je je erin verdiept. Dit e-zine is geboren om anderen te laten delen in mijn fascinatie, en soms ook in mijn verbijstering. Ook niet erg spirituele mensen zullen er hopelijk iets in vinden. Elie Wiesel schrijft in 'The Town Beyond the Wall': "emotie, goed of kwaad is menselijk, maar onverschilligheid is dat niet. Wie zich niet meer kan laten raken verliest zijn menselijkheid." Erger u, wind u op, verdiep u, bespiegel en verwonder u met mij.

COLOFON Dit e-zine verschijnt 12 x per jaar, onder redactie van en, tenzij anders vermeld, volgeschreven door Loes Modderman. Het is gratis voor wie zich er per email op wil abonneren, en zal in PDF worden verstuurd. Prints zijn helaas niet verkrijgbaar. Bijdragen naar: info@scienceart.nl

Stuur het gerust door naar anderen, maar vraag hen zich bij mij aan te melden.

© Overname van

artikelen voor ander gebruik alleen met schriftelijke toestem- ming van de redacteur.