+ All Categories
Home > Documents > Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar...

Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar...

Date post: 12-Jul-2020
Category:
Upload: others
View: 17 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
18
Warehousing en fysieke distributie
Transcript
Page 1: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

Warehousing en fysieke distributie

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 1 4/6/09 11:37:52 AM

Page 2: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

logistiek verbeteren

Deel 4 Warehousing en fysieke distributie

Jan Engelbregt en Niels Kruijer

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 3 4/6/09 11:37:53 AM

Page 3: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

Voorwoord

Je hebt een boek in handen over fysieke distributie: de route van fabrikant tot consument, die bestaat uit opslag, interne verwerking en transport. Het boek is bedoeld als een bron van inspiratie voor ervaren managers in de logistiek, maar je kunt dit boek ook gebruiken als studieboek. Bijvoorbeeld als je je wilt voorbereiden op het examen van de EJ- en ESLog-module Warehouse Manage-ment of Transport Management.

Dit boek staat niet op zichzelf, het is een onderdeel van een serie.

Bij het onderwerp warehousing gaan we in op de verschillende activiteiten die je in een dc tegenkomt. In het bijzonder besteden we aandacht aan opslag, or-derverzamelen en intern transport. We laten stap voor stap zien hoe je een lay-out kunt ontwikkelen en geven een tienstappenplan voor het ontwerp van een dc. Verder behandelen we de mogelijkheden die je mag verwachten van een wms (warehouse management system).Bij transport gaan we uitgebreid in op de verschillende transportmodaliteiten, zoals de papierwinkel die het internationaal transport met zich meebrengt, de mogelijkheden van een tms (transport management systeem), planning van ritten en routes en de problemen bij de kostprijsberekening in het transport. Daarnaast gaan we uitgebreid in op outsourcing van warehousing en transport. Als (logistiek) manager zul je immers vaak betrokken zijn bij het strategisch uitbesteden van activiteiten aan een specialist. Want het kan altijd beter, snel-ler, flexibeler of goedkoper.

Dankbetuigingen

We bedanken Peter Voet en Johan Kalkoven voor hun waardevolle adviezen en kritische opmerkingen, die we in dank hebben aanvaard. Verder bedanken we Marieke en Marijke voor de vele uren geduld die zij moesten opbrengen, toen wij over dit boek gebogen zaten.

In het bijzonder bedanken we Rinus Jansen voor de inspirerende samenwer-king die we met hem hebben gehad bij het samenstellen van een syllabus voor de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 5 4/6/09 11:37:53 AM

Page 4: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

ESLog-exameneisen en over de didactische vorm en inhoud van de cursusstof voor de ESLog-opleiding.

Nu de serie is voltooid, willen we uitgeverij Boom Onderwijs bedanken voor alle steun en begeleiding die we hebben gekregen tijdens het schrijven van de boeken.

Alkmaar, januari 2009

Jan Engelbregt,Niels Kruijer

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 6 4/6/09 11:37:53 AM

Page 5: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

Inhoud

Voorwoord 5 1 Inleiding 15 1.1 Voor wie is dit boek bedoeld? 15 1.2 Waar is dit boek voor bestemd? 15 1.3 Hoe kun je dit boek gebruiken? 16 1.4 Verantwoording 17 1.5 Gehanteerde termen en begrippen in dit boek 18 1.6 De opbouw van het boek 18

2 Fysieke distributie 21 2.1 Toegevoegde waarde 21 2.2 Supply chain management 21 2.3 De plaats van fd in de keten 24 2.4 De functies van fd 25 2.5 De plaats van fd in de planningscyclus 26 2.6 Ontwikkelingen binnen fd 29 2.7 Fysieke distributie en milieu 29

3 De functies van transport en van knooppunten 33 3.1 Transport 33 3.1.1 De weg 33 3.1.2 Het knooppunt 34 3.1.3 De transportmodaliteiten 34 3.1.4 Wegvervoer 35 3.1.5 Binnenvaart 36 3.1.6 Spoorvervoer 37 3.1.7 Pijpleidingtransport 37 3.1.8 Zeevervoer 38 3.1.9 Luchtvaart 38 3.1.10 Gecombineerd en geïntegreerd transport 39 3.2 Functies van knooppunten 41

4 Goederen, verpakkingen en lastdragers 47 4.1 Inleiding 47 4.2 Goederen 50 4.2.1 Algemeen 50 4.2.2 Massagoederen 52 4.2.3 Stukgoed 56

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 7 4/6/09 11:37:54 AM

Page 6: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

8W a r e h o u s i n g e n f y s i e k e d i s t r i b u t i e

4.3 Verpakking 57 4.4 Laadeenheden 64 4.4.1 Eenheidslast 64 4.5 Transporteenheden 68 4.5.1 iso-container 68 4.5.2 Luchtvrachtcontainer 69 4.5.3 Wissellaadbak 70 4.5.4 Vrachtwagen 70 4.6 Stuwen 70 4.7 Modulaire maatafstemming 72 4.8 Coderen 75 4.9 haccp 77

5 Distributiestructuren 82 5.1 Distributienetwerken 82 5.1.1 Route 85 5.2 Distributiekanalen 86 5.3 Vestigingsplaatsen voor dc’s 90 5.3.1 Het aantal dc’s 90 5.3.2 De beste plaats voor een dc 94 5.3.3 Analytische vestigingsplaatsmodellen 96 5.3.4 Heuristische modellen 101 5.3.5 Vestigingsplaatsonderzoek 104 5.3.6 Vestigingsplaatsbeoordeling 104 5.3.7 De gewogen factorscoremethode 105

6 Kostenaspecten van fysieke distributie 108 6.1 Inleiding 108 6.2 Activiteiten en kostenplaatsen binnen fd 109 6.3 Kostendrijvers en tarieven 111 6.4 Activity based costing 113 6.5 Direct product profitability (dpp) 114 6.6 Bedrijfseconomische afwegingen 116

7 Zelf doen of distributie activiteiten uitbesteden? 120 7.1 Inleiding 120 7.2 Strategisch uitbesteden 121 7.2.1 Financieel-economische overwegingen 122 7.2.2 Marktfactoren 122 7.2.3 Beschikbaarheid 123 7.2.4 Overige factoren 124 7.3 Wat voor soort dienstverlening en hoeveel? 125

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 8 4/6/09 11:37:54 AM

Page 7: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

9I n h o u d

7.3.1 De matrix van Kraljic 126 7.3.2 Vraag en aanbod 128 7.3.3 Productkenmerken 129 7.3.4 Klant- en orderkenmerken 130 7.3.5 Transportstromen 131 7.3.6 dc-processen 131 7.3.7 Beoordeling van de besluitvorming 132 7.4 Doelstellingen en prioriteiten 132 7.5 De weg naar uitbesteding 134 7.5.1 Voorselectie 134 7.5.2 Offertetraject 138 7.5.3 Offertes aanvragen en beoordelen 139 7.6 Contracteren en invoeren 140 8 dc-processen 142 8.1 Type magazijnen 142 8.1.1 Productiemagazijnen 142 8.1.2 Distributiemagazijnen 143 8.1.3 Open magazijnen 143 8.1.4 Gesloten magazijnen 144 8.1.5 Gesloten en open magazijnen 144 8.2 Functies van een dc 144 8.2.1 Aanvoer 145 8.2.2 Ontvangst 146 8.2.3 Kwaliteitscontrole 148 8.2.4 Herverpakken/voorverpakken 148 8.2.5 Afvoer naar magazijn 149 8.2.6 Opslag 149 8.2.7 Orderverzamelen 149 8.2.8 Consolideren 150 8.2.9 Expeditie 150 8.3 Orderstroom 151

9 Opslagsystemen 154 9.1 Opslag voor stukgoed 154 9.2 Opslag van massagoed 154 9.2.1 Vast massagoed 155 9.2.2 Vloeibaar massa goed 156 9.2.3 Gasvormig massa goed 156 9.3 Magazijnen voor stukgoed 157 9.4 Opslagtechnieken 159 9.5 Opslagtechnieken en ruimtebenutting 162

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 9 4/6/09 11:37:55 AM

Page 8: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

10W a r e h o u s i n g e n f y s i e k e d i s t r i b u t i e

9.6 Beheer van opslaglocaties 165 9.6.1 Groeperen van goederen 165 9.6.2 Locatiebeheer 168 9.6.3 Locatiecodering 169 9.6.4 Toewijzen van een opslaglocatie 171 9.7 Uit opslag nemen 171 9.8 Gegevens per opslageenheid 172

10 Orderverzamelen en verdelen 177 10.1 Verzamelen of verdelen 177 10.2 Orderverzamelen 178 10.3 Orderverzamelprincipes 179 10.3.1 Man naar artikel 179 10.3.2 Ordergeoriënteerd sequentieel orderverzamelen (orges) 182 10.3.3 Ordergeoriënteerd parallel orderverzamelen (orgep) 184 10.3.4 Artikelgeoriënteerd parallel orderverzamelen (artip) 185 10.3.5 Pick-to-packsysteem 185 10.3.6 Goederen naar man 187 10.3.7 as/rs 188 10.4 Orderverzameltrucks 190 10.5 Orderpicklijsten 192 10.6 Pickrobots en semi-automaten 194 10.7 Routeoptimalisatie 196 10.8 Aanvullen van de grijpvoorraad 198 10.9 Verdelen 200 10.10 De eisen van afnemers 202 10.11 Soorten orders 203 10.12 Automatisering in opslag- en orderverwerkingssystemen 204 10.13 Kwaliteitsbewaking bij orderverwerking 205 10.14 De tien regels van Frazelle 206

11 Intern transport en magazijnhulpmiddelen 207 11.1 Transportprincipes 207 11.2 Transportwerktuigen 208 11.3 Stapelwerktuigen en stellingbedieningsapparaten (sba’s) 211 11.4 Automatisch gestuurde voertuigen 214 11.5 Transporteurs 217 11.5.1 Sorteersystemen 220 11.5.2 Splitsingen en merges 227 11.5.3 Hangbanen 228 11.6 Overige handling-systemen 230 11.7 Mechanisering en automatisering 231

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 10 4/6/09 11:37:55 AM

Page 9: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

11I n h o u d

11.8 Onderhoud 233 11.9 Efficiëntie in intern transport 237

12 Plannen en beheersen van warehouseactiviteiten 239 12.1 Inleiding 239 12.2 Beheersen van de prestaties 241 12.3 Beheersen van de mankracht 247 12.4 Normproductiviteit van orderverzamelen 250 12.5 Normproductiviteit van heftrucks 255 12.6 Wachttijden 257 Bijlage 12. 1 259 Bijlage 12.2 260

13 Warehouse management systemen 261 13.1 Communicatie met het magazijn 262 13.2 wms-basismodules 263 13.3 Specifieke wms-modules 271 13.4 Advanced planning en operationele research 275 13.5 Koppelingen 276 13.6 Identificatie 277 13.7 Identificatie-etiketten 279

14 Lay-outontwerp 280 14.1 Functionele analyse 281 14.2 Gegevens verzamelen 283 14.2.1 Product en hoeveelheid 283 14.2.2 Bewerkingen en hun volgorde 285 14.2.3 Machines en apparaten 293 14.3 Het ontwerp 293 14.3.1 Ruimtediagram 293 14.3.2 Lay-outs tekenen 294 14.3.3 Intern transport 295 14.3.4 Evaluatie van de alternatieven 296 14.4 Ontwerpcriteria voor een orderverzamelsysteem 299 14.5 Slotting 300 14.6 Bouwkundig ontwerp 302 14.6.1 Laad- en losmogelijkheden 303 14.6.2 De vloer 306 14.6.3 Kolomafstanden 308 14.6.4 Inbraakpreventie 309 14.7 Programma van eisen 311 14.8 Een nieuw dc in tien stappen 313

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 11 4/6/09 11:37:55 AM

Page 10: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

12W a r e h o u s i n g e n f y s i e k e d i s t r i b u t i e

14.8.1 Projectplan en voorlopige begroting 314 14.8.2 Keuze van de locatie 315 14.8.3 Globale totaallay-out 315 14.8.4 Gedetailleerde lay-out 316 14.8.5 Onderzoeken van combinatiemogelijkheden 317 14.8.6 Detailontwerp van deelprocessen 317 14.8.7 Kiezen en concretiseren 318 14.8.8 Aanbesteden 320 14.8.9 Bouwen en installeren 321 14.8.10 Evalueren 321

15 Transportmodaliteiten 323 15.1 Wegvervoer 325 15.1.1 Kenmerken 325 15.1.2 Zendingsgrootte 327 15.1.3 De sector wegvervoer 328 15.1.4 Kosten in wegvervoer 329 15.1.5 Soorten vrachtauto’s 330 15.1.6 Infrastructuur 332 15.2 Railvervoer 332 15.2.1 Kenmerken 333 15.2.2 Soorten treinen en typen wagons 334 15.2.3 Infrastructuur 335 15.3 Luchtvracht 337 15.3.1 Kenmerken 337 15.3.2 Luchtvaartmaatschappijen en tussenpersonen 339 15.3.3 Laadeenheden 340 15.3.4 Tarieven en kosten 341 15.4 Zeevracht 343 15.4.1 Kenmerken 343 15.4.2 Container als laadeenheid 344 15.4.3 Schepen 344 15.4.4 Rederijen en tussenpersonen bij containers 346 15.4.5 Tarieven en kosten 348 15.5 Binnenvaart 351 15.5.1 Kenmerken 351 15.5.2 Kosten en tarieven 352 15.5.3 Vervoermiddelen 352 15.5.4 Infrastructuur 353 15.5.5 Externe effecten 353 15.6 Pijpleidingtransport 354 15.6.1 Kenmerken 354

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 12 4/6/09 11:37:56 AM

Page 11: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

13I n h o u d

15.7 Kiezen van een transportmodaliteit 355

16 Intermodaal en multimodaal transport 358 16.1 Direct – indirect 360 16.2 Consolidatie 361 16.3 Fasespreiding 362 16.4 Intermodaal zee- en landvervoer 363 16.5 Partijen bij intermodaal transport 364 16.5.1 Zeecontainers 364 16.5.2 Vrachtauto’s, opleggers en wissellaadbakken 367 16.6 Snelheid van intermodaal containervervoer 367 16.7 Terminals voor intermodaal transport in Nederland 368 16.8 Voor- en nadelen van intermodaal transport 368

17 Verantwoordelijkheid voor de lading 370 17.1 Inleiding 370 17.2 Vervoersrecht 370 17.2.1 Aansprakelijkheid 372 17.2.2 Juridische relatie tussen verlader en vervoerder 372 17.2.3 Regelingen per transportmodaliteit 373 17.2.4 Algemene voorwaarden 377 17.3 Incoterms 378 17.3.1 Named place en named port 383 17.3.2 Varianten van Incoterms 384 17.3.3 fob in de Verenigde Staten 385 17.4 Transportgerelateerde documenten 386 17.4.1 Commercie 386 17.4.2 Overheidsdocumenten 386 17.4.3 Verzekering en betaling 387 17.4.4 Douane 389 17.4.5 Transport 391 17.5 Transportverzekering 397 17.5.1 Risico’s tijdens het transport 398 17.5.2 Aansprakelijkheidsverzekering 399 17.5.3 Claimprocedure 399 17.5.4 Polisvormen, voorwaarden, clausules en aanvullingen 401 17.6 Afdragen van btw en accijnzen 402

18 Beheersen van uitbesteed transport 404 18.1 Snelheid en tijd 405 18.2 Beheersen van de levertijd 408 18.3 Beheersen van transportkosten 410

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 13 4/6/09 11:37:56 AM

Page 12: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

14W a r e h o u s i n g e n f y s i e k e d i s t r i b u t i e

18.3.1 Tarieven 410 18.3.2 Voor- en nacalculatie 414 18.3.3 Problemen bij het toerekenen van kosten in transport 416 18.3.4 Besparingspotentieel voor een verlader 417 18.4 Prestatie-indicatoren 418

19 Transportplanning 423 19.1 Rit- en routeplanning 423 19.1.1 Combinatie van zendingen tot ritten 424 19.1.2 Ritsamenstelling 425 19.1.3 Rondritten 426 19.1.4 Rit- en routeplanning 427 19.1.5 Automatische rit- en routeplanning 433 19.1.6 Multidepot-vehicle-routing 434 19.2 Plannen van rijdend personeel 437 19.2.1 Rijtijdenwet 438 19.2.2 Ritplanning en chauffeursplanning 438 19.3 Voertuigparkbeheer en onderhoud 441 19.3.1 Beschikbaarheid en inzetbaarheid 441 19.3.2 Onderhoud 442

20 Toepassingen van ict in transport 444 20.1 Informatiestromen in transport 444 20.2 Transport management systemen (tms) 446 20.2.1 Specifieke tms-functies 447 20.2.2 Automatische identificatie 448 20.2.3 Electronic data interchange (edi) 448 20.2.4 E-mail 449 20.2.5 Tracking & tracing 449 20.2.6 Proof of delivery 453 20.2.7 Boordcomputer 454 20.2.8 Navigatie 454 20.2.9 Vrachtuitwisseling 455 20.2.10 Elektronische marktplaatsen 455

Literatuur 456 Boeken 456 Artikelen 458 Verantwoording van foto’s en illustraties 459 Register 460 Over de auteurs 468

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 14 4/6/09 11:37:57 AM

Page 13: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

1I nleiding

In de logistieke praktijk zoek je naar verbeteringsmogelijkheden. Beter, snel-ler en goedkoper. Dit boek biedt je de juiste aangrijpingspunten, ideeën en concepten op het gebied van warehousing en transport.

1.1 Voor wie is dit boek bedoeld?

Dit boek is geschreven als handboek of als naslagwerk tijdens het werken met logistiek. Voor logistici die al enige kennis en ervaring hebben opgedaan. Zij zullen veel ideeën en methoden herkennen en daardoor de theorie gemakkelijk oppakken die nodig is voor het realiseren van logistieke verbeteringen. Dit boek is ook geschreven voor deelnemers aan cursussen, die zich onder des-kundige leiding voorbereiden op examens, bijvoorbeeld voor het EJLog- of ESLog-certificaat.

1.2 Waar is dit boek voor bestemd?

Logistiek is een breed werkterrein. Het omvat:– het ontwerpen van structuren, grondvormen, processen, informatiesyste-

men en lay-outs;– het inrichten van distributiecentra en handling-stations;– planning en forecasting;– het beheren van voorraad, van equipement, van gebouwen en wagenparken;– het aansturen van grote groepen mensen van heel verschillende pluimage;– het efficiënt verzorgen van inkoop, opslag, handling, intern en extern trans-

port;– het realiseren van besparingen door efficiëntie en door verbetering van kwa-

liteit; – het samenwerken met andere bedrijven, leveranciers, afnemers, partners. Kortom, logistiek is integrale beheersing van goederenstromen.

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 15 4/6/09 11:37:57 AM

Page 14: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

16W a r e h o u s i n g e n f y s i e k e d i s t r i b u t i e

Met de boeken in de serie Logistiek verbeteren dekken we dit brede terrein. We hebben overlaps tussen de boeken zo veel mogelijk voorkomen. Dat heeft dan wel tot gevolg dat een examen niet compleet wordt afgedekt met de inhoud van één boek. Het zal nodig zijn om aanvullend ook onderwerpen uit andere boe-ken van de serie te putten.

Dit boek gaat over fysieke distributie. Maar niet over alle facetten. Voorraadbe-heer, forecasting en drp behandelen we in het boek Voorraadbeheer en materi-alsmanagement. Overwegingen over de plaats van het koop en diverse trends en ontwikkelingen kun je vinden in het boek Integrale logistiek. Personele en bedrijfseconomische aspecten zoals veiligheid, activity based costing en dpp staan in het boek Peoplemanagement en resourcemanagement. Die stippen we in dit boek hooguit even aan. Maar in dit boek vind je onderwerpen als intern transport, lay-outontwerp en outsourcing, terwijl die ook best in Voorraadbe-heer en materialsmanagement hadden kunnen staan. We hebben keuzes moe-ten maken, om binnen de ruimte van de boeken alle onderwerpen tot hun recht te laten komen.

1.3 Hoe kun je dit boek gebruiken?

Natuurlijk kun je dit boek doorbladeren op zoek naar een direct toepasbare op-lossing voor een logistiek probleem. Daar is op zich niets tegen, alleen bestaat het risico dat je de essentie van logistiek denken mist. Dat je dus niet bezig bent met een integrale benadering, maar dat je bezig bent met suboptimalisatie.Je zou de inhoud ook uit je hoofd kunnen leren. Of liever, het grondig kunnen bestuderen. Dan heb je een stevige basis om te kunnen meepraten over logis-tieke vraagstukken. Dat is voldoende om te slagen voor een examen dat voornamelijk toetst op ken-nis, zoals EJLog. Maar je leert daarmee nog niet om integraal te denken, om logistiek toe te passen. Wil je dat wel, dan moet je het boek kritisch bestuderen. Ook moet je steeds zelf actief zoeken naar toepassingsmogelijkheden voor de aangeboden stof. Steeds weer moet je nadenken op welke plek of moment in een proces of in een logis-tieke keten het behandelde concept, het model of de methode op zijn plaats is. Als je op die manier met dit boek omgaat, zul je ervaren dat het geheel je veel meer biedt dan de som der delen.

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 16 4/6/09 11:37:57 AM

Page 15: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

17I n l e i d i n g

1.4 Verantwoording

Logistiek zien we als een denkwijze, als een reeks activiteiten en als een inhoudelijk vakgebied.

Logistiek gaat over hoe je integraal naar je situatie kijkt. Je moet daarbij vooral in de gaten houden dat je bij elk besluit, bij elke aanzet tot actie, steeds veel din-gen over het hoofd kunt zien of juist bewust buiten beschouwing laat. Bij het gebruik van technieken en formules moet je je steeds weer afvragen hoe be-langrijk de dingen zijn die je wilt gaan doen of juist buiten beschouwing laat en wat dat voor gevolgen heeft. Immers: hoe mooi het resultaat ook kan zijn, het is zinloos om het kantoor een schilderbeurt te geven als het bedrijf bijna fail-liet gaat. En: van alle instrumenten waar je als automobilist over beschikt, is je voorruit het belangrijkste. Kijken waar je naartoe gaat, is nog belangrijker dan kijken waar je vandaan kwam. En dan in de gaten houden of je niet te hard of te zacht rijdt. Voorkom dat je weliswaar in de juiste versnelling en met een volle tank tegen een tegenligger botst.

De boeken uit de serie hebben we zo veel als mogelijk is, doordrenkt met deze integrale blik. Je ziet dat niet overal in de tekst terug, daar zou je tijdens het bestuderen gek van worden. Maar door het bestuderen van deze boeken zul je merken dat je steeds meer boven de materie uitstijgt, steeds meer vanuit de he-likopter naar problemen kijkt en er steeds meer in slaagt om over grenzen heen te kijken.

Logistiek gaat ook over het voortdurend verbeteren. Soms met sprongen tege-lijk, meestal met kleine stapjes. Logistiek gaat over het verbeteren van onder andere:– de service;– de reactietijd;– de kosten en uiteindelijk van het rendement en de continuïteit;– de logistieke grondvorm;– de vestigingslocatie;– de ict;– de lay-out;– de werkmethoden en -procedures.

Logistiek gaat ook over het verbeteren van:– de manier van leiding geven;– de samenwerking:

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 17 4/6/09 11:37:57 AM

Page 16: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

18W a r e h o u s i n g e n f y s i e k e d i s t r i b u t i e

– de werkomstandigheden;– de voortgangsrapportages;– de voorraadhoogte;– de hoeveelheid onder handen werk;– de fabricagedoorlooptijd. En van nog veel meer.

In de serie boeken besteden we veel aandacht aan zowel de analysemethoden die je kunt gebruiken als aan het inrichten van je organisatie om met succes verbeteringsprojecten uit te voeren.

Logistiek als inhoudelijk vakgebied omvat het beheren, besturen en verzor-gen van stromen materiaal, mensen en informatie. Van verwerven tot en met afleveren en aftersalesservice. Van productieplanning tot en met fysieke dis-tributie. Onder het vakgebied vallen dus allerlei ict-toepassingen en docu-mentenstromen, transportmiddelen voor zowel intern als extern transport, opslagmiddelen, planningstechnieken, kostentoerekensystemen en besluit-vormingstechnieken. Aan elk van deze delen van het vakgebied besteden we ruime aandacht in de serie Logistiek verbeteren.

1.5 Gehanteerde termen en begrippen in dit boek

Door de snelle ontwikkeling van logistiek zijn veel Engelse termen ingeburgerd geraakt in het jargon. Soms bestaan er wel Nederlandse versies, maar zijn toch de Engelse termen beter bekend. In dit boek hebben we de termen gebruikt waaraan wij zelf de voorkeur geven. Vaak zijn dat de Nederlandse termen en de Engelse afkortingen. Maar welk woord het beste past, is ook een beetje af-hankelijk van de context waarin het wordt gebruikt. Men gebruikt naar onze ervaring in het spraakgebruik vaker de Nederlandse afkorting fd (fysieke dis-tributie) dan pd (physical distribution), maar weer vaker de Engelse afkorting drp (distribution requirements planning) dan dbp (distributiebehoefteplan-ning). We ontkomen er dus niet aan om regelmatig een term in het Engels aan te halen of een Engelse afkorting te gebruiken.

1.6 De opbouw van het boek

Dit boek is een onderdeel van de serie Logistiek verbeteren. Een serie die ge-schikt is als leermiddel voor de Europees geharmoniseerde examens EJLog en

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 18 4/6/09 11:37:58 AM

Page 17: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

19I n l e i d i n g

ESLog. Met de serie dekken we de complete examenstof af. Veel onderwerpen uit het brede vakgebied logistiek behandelen we in Integrale logistiek en veel analysemethoden en managementhulpmiddelen kun je terugvinden in het boek Peoplemanagement en resourcemanagement.De verschillende methoden voor het beheersen van voorraad voor de onafhan-kelijke en de afhankelijke vraag, masterplanning, mrp en productieplanning komen in de serie Logistiek verbeteren aan de orde in het boek Voorraadbe-heer en materialsmanagement. In dat boek hebben we ook aandacht besteed aan drp, hoewel dat onderwerp ook in dit boek over fysieke distributie op zijn plaats zou zijn geweest. We hebben keuzes moeten maken voor de indeling van de stof en hebben gemeend er goed aan te doen om zo weinig mogelijk overlaps te creëren. Dat houdt tegelijkertijd in dat we op verschillende plaatsen in dit boek verwijzen naar andere boeken uit de serie, omdat we de betreffende stof daar beter op z’n plaats vonden.

Wil je je voorbereiden op een EJLog- of ESLog-examen, houd er dan rekening mee, dat de exameneisen van de zeven modules elkaar overlappen. Concreet betekent dit als je je voorbereidt voor het examen ‘Warehouse Management’, dat je naast de inhoud van de hoofdstukken over warehousing in dit boek ook op de hoogte moet zijn van:– koop: Integrale logistiek, hoofdstuk 4;– bedrijfsveiligheid: Peoplemanagement en resourcemanagement, hoofdstuk 4;– kwaliteitsprocessen: Integrale logistiek, hoofdstuk 12;– analyse van vraagpatronen: Voorraadbeheer en materialsmanagement,

hoofdstuk 4;– voorraadbeheer voor de onafhankelijke vraag: Voorraadbeheer en materials-

management, hoofdstuk 13, 14 en 15;– drp: Voorraadbeheer en materialsmanagement, hoofdstuk 7;– Pareto-analyse: Integrale logistiek, hoofdstuk 12;– prioriteitsregels: Integrale logistiek, hoofdstuk 5;– investeringsbeslissingen: Peoplemanagement en resourcemanagement, hoofd-

stuk 14;– plannen van processen: Voorraadbeheer en materialsmanagement, hoofd-

stuk 2.

En als je je voorbereidt op het examen ‘Transport Management’, dan zul je er rekening mee moeten houden dat je ook de volgende stof beheerst:– koop: Integrale logistiek, hoofdstuk 4;– Activity Based Costing: Peoplemanagement en resourcemanagement, hoofd-

stuk 10.

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 19 4/6/09 11:37:58 AM

Page 18: Warehousing en fysieke distributie...de module Transport Management voor de vlm. We hebben dankbaar gebruik gemaakt van de vele gesprekken die we bij die gelegenheid voerden over de

20W a r e h o u s i n g e n f y s i e k e d i s t r i b u t i e

TipGa bij je voorbereiding uit van de meest recente exameneisen, want die kunnen in de loop van de tijd worden aangepast.

7380 Warehousing en fysieke distr.indd 20 4/6/09 11:37:58 AM


Recommended