z· • f1ÇJ>/O- d ·?r.ISÛ,.,. ~ TS:.Jt:=C/.-t/JC?7e VE/t./yHé(!:>.S _ t:..=/Y

Ie ook . //)"'~./c;., r .f/YtJE/YJ)/.t:/YJ"ré/Y •

'- ~ r •. •· -, 5· _

DOSSIER No.: .. OD 1_~0.?. rr··- ·r·--T- H ., r·-LrT·r- .. · -pT ' • I NAAM: --:'J '.':~": .. -::-~·'-' ... ~ .. '.J__'··'- ,J:_·:'.~·~:-:->1.

Uit In LTit In Uit In Uit In Datum I Aan -llitu~ '- Datum I Aan Datum--

óJ N }1p I 'f~ '~· ';

- - - - --- ---1---Datum Aan Datum Datum Aan Datum

MINUTENBLAD DOSSIER No. OD 13 O?.. .. .

1. Aang l ogd op 5 . 1. ' 49 in O Jdracht van C8 ACD 4C :

Op ll' rzo k van C ontrolo-staf :bit"l OD-tg~1Ïiiçjzie;d . 7.l u . 4~ : n

I

7 Voor zover van de geagendeerde stukken (in dit OD geborgen) het schutblad aanwezig was dit bijgevoegd. aug./ !J!P•

•

) 40216. '46

•

Afd.fSect.:

SPECIALE INSTRUCTIES AAN ACD, (Slechts bij definitieve opberging in te vullen).

ONAFGEDAAN

Dat.:

Interne aanwijzingen A C D.

I /Ij .... I Ac D. L, e Dat.: lr- z- s z

Aantekeningen (Nummeren s.v.p.!):

' f;· ... ~~- ~ ·;· . .. ~lï;;~~ --

~ 10192 - SI

CQ / ./1. ....... .. ........... ,<. ... •• .... /..! .. ·········

/;;;~ ················ · · · ·· ····························· ··· ····· ·················· f ········ .. ····· ········· ················

..... ········· ............................................... ············ ....................................... .

·············~-/~! ····················••••••••••••••••••· fó~ .................................. .

• "'u 3904ltb - c56 - C1/ps7

ft ~~ ~ ~

•

•

Land :

Onderwerp:

Refere nties :

Datum van

waarneming :

Bron:

Opmerkingen:

DUI TSLAND.

SSD in \'IEST-Bli!HLIJN.

15 November 1951 .

27

. ... . .... . ... . .... ... . . . . ... ... . . . ·.· . . . . . . . . . ..... .

Verzonden aan : B en C

6 Decemb er 195 1.

_ ét;_.f i 't --. I

f% .. , ">7/1 .,"/ '' -~ '"· i. -· -~ ~ ~- "'7 . -,) .,., • 'j ~u-

' -' l DEC. 19Si .....

Aan het Hoofd van de Binnenlandse Veilighe idsdienst, J avastraa t 68, ' sG RA V'.c}NHAGE .

'."

•

--·

U 39044b- C56- C1/ps7, 7 December 1951.

Betr.: Contr6le van de SSD op de CSR Militaire Missie in WEST-BERLIJN •

. ... . .... . ... . .... ... . . . . ... ... . . . ... . . . .. . . ... . . .

Nadat de plaatsvervangende leider van de Tsjecho-Slowaakse Militaire

{) {(/"\Missie, Dr • .:[iri FISL, naar de Ameri-' kaanse Sector van BErlLIJN gevlucht is,

wordt de Tsjecho-Slowaakse Militaire Missie in opdracht van de Tsjechische Inlichtingendienst door de Sovjetduitse Staatsveiligheidsdienst streng bewaèkt • Hiervoor kreeg de chef van de Militaire

C> 1<"/ l Missie, Gustav SOLAH, een flinke uit-, brander van de Tsjechische autoriteiten

De chauffeur van de Militaire Missie, lid van de Veiligheidsdienst van de CSR, zomede van de CSR Inlichtingen-

# /!-/ 1 dienst, Ferdinand v/URM, is één van · degenen, die belast zijn met de con­

tr6le van deze missie. De bewaking van het personeel van de Militaire Missie, evenals van de diplo­matieke Missie van de CSR bij de Sovjet 'Zone1• regering is opgedragen aan de

t)./t~ ambassadeur HRUBY.

/! );(~- ...

28 Juni

u 33341g - c 56 C1/cs2

Betr: Spionnage in OOSTENRIJK •

•

•

A )"

l' In antwoord op Uw schrijven, dd. 18 Juni jl, no:

CR/660 deel ik U het volgende mede. Over het geheel kan dit bericht wat betreft de methodes

wel a~~.fuetrouwbaar beschouwd worden. Ik teken hier nog het volgendi bij aan:

W~~f sprake is van Sektion 3 van het Sicherheitsministe rium wcr.dt kennelijk bedoeld Afd. III van het Ministerie Binneri~~ndse Zaken, gevestigd te PRAAG VII, Ul.krate Jiriho 85. D~ "Jiri WEHLE is Hoofd van de Sectie III A/C sinds Maart :1848. De Au~se.nstelle, Sektion 3 in PRESSBURG is kennelijk een afdel~ng van ditzelfde Mi nisterie. De in het artikel genoemde derde groep is waarschijnlijk een groep, die stond onder Afd. II van de GS, aangezien het bekend is, dat deze Afd. werkt via de Tsjechische Mil.At­taché's in het buitenland. De in het artikel genoemde vierde groep OBZ is de Ve Afd • van de GS. ~ Omtrent Dr Jiri WEHLE staan mij de volgende gegevens

ten dienste, die uitsluitend voor Uw e i g e n gebruik zij~ Hij werd geboren in 1908, is van Tsje~hische nationali­

teit;vanaf 1930 lid van de communistische partij, werd in 1937 uitgesloten wegens Trotskyisme, doch later weer geac­cepteerd; geniet nu het volle vertrouwen bij de partijlei­ders. Tijdens de oorlog in een Duits concentratiekamp,daar­na was hij werkzaam in DUITSLAND bij de Tsj. War Crimes Com mission, voordat hij in dienst trad bij Sectie III A/C, eerst als plaatsvervangend hoofd onder Dr. TOM.AN, vanaf Maart 1948 echter als hoofd.

A.

Aan het Hoof d van de Binnenlandse Veiligheidsdienst, Javastraat 68 's&RAVENHAGE.

CVV/II CO: 110688 ' ()

Nr. : 110688 ·· -·18 Juni 1951.

Uw Nr: U ~334l,i - 056 - 01/ PS 5.

Spionnage in OostenriJk.

VERTROffi1 ELIJK.

det verv.rijztilg naar Uw schrijven van 3I ei 1951 Nr . U 3334le C 56 - C1/ PS 5 heb ik de eer U te verzoeken mij te willen berichten of· de gegevens ver­vat in het toegezonden kran·tenberi·cht als juist kunnen worden beschotu~d.

Mochten U nog nadere bijzonderheden omtrent de in bedoeld krantenbericht ge­noemde processen . bere~en dan zal . ik hiervan ga~rne op de hoogte norden ge-

. . steld, vooral indien hieruit de werkwijze · van de diensten uit landen achter het

IJzeren Gordijn moch~ blijken4

R.A-;. . '

Bijlagen: gene

Aan de Heer Regeringscommissaris in Alg. Dienst Plein 1813 Ifr. 4~ te f

's- GRAV Erl HA

•

•

U 33341e - C 56 - C1/PS 5, 31 Mei 1951

.!.

Land:

Onderwerp:

Referenties :

Datum van

waarn eming :

Bron:

Opmerkingen :

Verzonden aan :

Oostenrijk.

Wie die CS-Spionage in Osterreich arbeitet.

Knipsel uit de sociali ~ tische'~eue 26 April 1951 •

. ..... . . . ·:· .... .. .

-NIET O.K.

ACD/ <{e/ _

DAl: .r1~·t1 PAR: &!-..L-

- · /1~~ . r Zeit", Graz, van

I!:îerbij moge ik U een fotocopie van bovengenoemd knipsel c;.·et:,n toekomen, betreffende de methodes, welke door de ~jechische dienst in Oostenrijk en wel in het bijzonder ~~or de OBZ zijn toegepast, voor zover zulks bij de yet schillende processen, welke in GRAZ zijn gevoerd, is· gebleken •

Aan het Hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdienst, Javastraat 68, rs-G r a v e n h a g e.

..

•

•

!'fintergrund zum FaH Heicher:

Wiedie DM rtdrilche Spi0114gtaffllre und die Pros:uat gegn N.apler un4 Releher ~"_ i . er aewesen war, mlt dem tsd!ech!sdlen

die O.trentllehkell darauf autmerk~am gemacht, da/1 ;,. Oeterretch eiM SpicmaiJC07IJ(illiV.Ofic~ na&edlenst In Berührung gekommen. Tal-der llchechllchen "Volkademokra!ie" am Werk Ut. Man MU bilher lllclll reellt filr I eh !st aber das Zusammentreffen von gehalten, daJJ die t'UI.Uche Beaatzungamacht, d i• doch 1e!brt llber e!Mil gfgcmtllch"" GMelm- Spl'i' age und Rausdlgifthandel gerade. dann, dlenrt verfilgt, tolche· Beatrebung der kleinen SaUII!tm duldm U>llrde. Die T~eheciiCil ' hab"' welin 011 sldl urn tsdlechlsdle Agenten handelt, durch die polltbchen Verhllltni,.e In Orterrelch aber viel gllllltlgeN Mllglichk•lln zu Splo- kcJ>:) Zufall. Alle tschesrusdlen Agenten haben ft411e all die RUllen. All ,.FIIlchtllnge" gelamt, leiinnen die llchechilehn AITf!ll!en viel leidlier auoo lhrer Bezahlung und ihren Spesenver­lnjlltrieren all die rursllchen. · gütungen das staatUche Privileg, mil allem zu

DM Spi0114ge der rtelrilchm Agenten hat dl!m trelaechilehen GeheimdleMf kelfte RWime•· han,deln, was ansonsten streng verboten !st. bUltter '" den Annalen der intemationalen Informa!iollldlenrte elngeltgt. Der FaU Reic"er' lm Jeder Agent, der nadl Osterreich kommt, ZU14mmmhang mil anderen, bbher unbekannt gebllebenen FèiUen glbt aber elnen gutm bat Morpblum und Kokain bel sich und kennt Ober-bliek llber die Arbeitnoelse der !lch~chbchen Spionageot'ganllatlo!O. \ auch die Absatzquellen In der Wlener Unter-

Der 'tsdlechlsche Gehelmdlenst In österrelcb CSR zurllcldusen muBte, ohne-lters abhole~ we!Èas 'ba~ elnen mebrfachen Zweelt: Der arbeitet In versebiedenen getrennten Gruppen, · wenn er elne kleine Geflllllgkelt macheq wilrele A&ént kann slcb so eln müheloses Nebenein­deren Wlrkungsberelch alcb gegenseltlg liber- Für lede Informatlon wird dem Mann d~ ko'l'IIIen verschaffen, kommt mit den dunkel­scbneldet. Nacb den blsherlgen Beobacbtungen wirkllcb elne Relse In die Tscbechoslowake sten Gestalten der Unterwelt In Berührung slnd fünt Gruppen zu untersdlelden. Die erste gewAhrt, auf der er aldl elnen TeU seiner vel' und trlfft Personen, die er sicb durcb das . untersteht der Sektion 3 des Prager Slcher- !oren geglaubten Sadlen milnebmen kalm. Rauschglft hörlg macben kann. Releher mlt heltsmln!steriums, die von einem Dr. Jlrl Wo das Zud<erbrot nlebtr nOtzt, haben dit seinen Beziehungen zur Gräfln Donnersmard< We h 1 e geleitel wlrd. Elne zwel te Gruppe Agènten auch die Peitrehe zur Hand: Sle drobJ :tt efn Sdlulbelsplel für diese Methode. bat lhre Zentrale bel der Aullenstelle der ten F!Ochtllngeq. deren Famlüenangehö~ Sekt19n 3 In· Prellburg. Die drltte Gruppe steht noch In der CSR• slnd, mlt Repreasalfen 1egell Das Rauachglfthandelsprlvlleg be;lebt slch direkt unter dem Kommando des tsdlechfscben lhre Verwandten und zwingen so maneben, füt nu~ · auf den Export aus der Tscbechoslowake!. M lilt ä rat t ach é 8 der Legatlon. In w 1 en, sle zu ar beften. Importlert darf keln Rausdlgift werden. Rin­die vlerte und wichtigsiP setzt sldl aus Allenten Informatlonen, die nicht direkt deq Spfo· gegen dOrfen die Agenten, wenn sle zurück­des OBZ, der tschechlschen m 1 1 1 t 11 r 1 s c ben nagecharakter erkennen lassen, wie etwa kommen, aUes mftnehmen, was In der T scbe­Sp!onageorganlsatlon, zusammen. Ibr sebelnt Namens- oder Adresaenfeststellungen, lassen choslowakel knap~ !st und damlt ungestraft aucb Releher angehört zu baben. Aullerdem sle gegen gule Bezablung vOl) österreld!lschen .Schle!chhandel t re•ben. Ela es In letzter Ze•t unterbält aucb d ie SNB, die tsd!echlsche P r 1 va t d"' te kt 1 v b 0 ros er ledigen, die wenlg Zud<er glbt In d er CSR. maeben die S t a at a po 11 ze 1 elne Agentengruppe In kelne Abnung haben. fUr wen ale da Infor- Splone mlt Sacbarln eln fabelhafles Gesdläfl öaterrelch. • matlonen· besorgen. Aucb Nllhmasdllnennadeln, die man In öster-

DREI OPERATIONSB~ Die Untersucbung gegen Reldier e~ reidl verhältnismllllfg billig elnkaufen kann,

Die Aktlonen aller dieser G{tppen werden aus der Tscbechoslowakei von drt f Operatlons­buen aua geleitel Elne Piftf!det slcb In Prellburg, elne In OlmU~ :r.oufld die drltte In elner b ö b m I a c b en Staát. Ad diese Basen geben die Meidungen .der f!2~elnen Agenten und werden von dort an dleozenthlen Dienst-atellen weltergelel tel ; • ;

Die elnzelnen Gruppen •sindo vonelnander unabhlln.glg und arbelten !i lliAer gewissen Konkurrenz. Den Agenten de.!! OSZ z. B. !st es nur In ganz besonderen Nottinen:erlaubt, lbre Meidungen ilber die tsd!ecl!i!Me Legatlon in Wien nacb Prag zu achlcken. well dadurch das Bereid! elner anderen Gruppe berührt wlrd. Die Aufgaben slnd auf die Gruppen nam ver­scbiedenen Geslcbtspunkten verteUt. ' Die Gruppe der Staatspollzei befallt alcb haupt­allcblleb mlt der Bekllmpfung der Emlgratlon und der Bespltzelung aller Organlsatlonen, die mlt tsd!ecbiscben Wlderstandsgruppen Ver­blndung aufgenommen haben. Die Agenten des OBZ befassen aleb hlngegen !lUSSd!liellllcb mlt mllltirlscber Spionage à la Relcber.

SPIONAGE INNERHALB DER SPIONAGE

Alle dlese Gruppen unterstehen dem Sicher­heltsreferat des zentraten Aktlonskomltees der tschechtsd!en KommunIstlachen !;"-& r• tel. V on dlesem Partelreferat aus wlrd die Bespltzelung der elnzelnen Gruppen g eg en· el na n der und die Beapltzeluns Inner­h a I b der elnzelnen Gruppen 11\leltet. lm all· gemefnen gilt der Grundsatz, áall elne Hand nicht wissen darf, waa die andere tul

Die Hauptagenten kommen auf dlploma­tlschen Weg offlzlell mlt Relsepall nach Oster­relcb und alnd hier völllg unantastbar. Die anderftl, die man vö!Ug geheimhalten wlll, geben mlt falscben Papleren Ober die Grenze, auch als .FIOdlU!nge•. Sle rtelgm In Wlen In elnem F!Uchtllngsqartler ab. Mandie Splone kommen als Studenten nacb Osterreldl und leben offlzlell In Wlen. Besonders · au! der Hocblebule fUr Welthandel slnd ale anzutreffen~

Die tschechladlen Agenten haben In Oster­reld! ausgezelcbnete Arbeltobedinguneen. Hat eln Agent elnen F!Udltllng oder Volksdeutscben gefunden, deuen ebarakter lhm fUr selne Zwecke braucbbar enchelnt, versprldlt er lhm, e r könne oelne Habsellgkelten, die er In der

den Elndruck, als sel Reldier lange, nl'dldem si net, In der Tsdlechoslowakel urn hohe Sdllelcb­er sdlon lange eln Hocbstapler und Raw:c:hglft• hanlielsprelse abzusetzen.

Rauscb iiL Nib ad- n~ und F ginserale Releher gab bei seiner Vemebmung ·~ er

ael durch eln Inserat mlt dem ~lscheq Spionagedienst In Berührung sekommert. Aucb die Agentén des Splonaaer!nges In ~mten wollen durcb ~ angeworben worden sein. Das bedeutet zu~rerst, dall sle nldlt zur ersten Gamitur des tsd!echlscben Informa­tlonsapparates gebören, die nur ausgeblldete Tschechen verwendel sondem sozusagen Rilb­agenten waren, wie rle der OBZ In grollen Mengen anwlrbl

Aucb In vleten anderen Fällen wurde fest­geateltt, dall der tschechlsche Splonagedll!nst mlt Fanglnseraten arbeltet, urn HUtsagenten anzuwerben. Dlese lnserate, In denen gewöhn­Uch .AuBenbeamte fUr interessante Tät!gkelt In der Wirtschaftsforsdlung• gesucht werden, slnd von elnem OBZ-Ageilten tanzlert.

Der OBZ und die Gruppen der drltten Sek­tion befassen slch bauptsicblich mlt der Beob­adltung alllierter Truppen.. Sie lntere!sieren slcll für aUes, worüber man Berichte sdln!iben kann, aucb dann. ·wenn es offenslebtllcb milltärlschen Wert lsl Bel elnem •--L-.~ ""' sdlen Agenten tand man bel der Verhaftung elne genaue Aufstellung der Dlenstringe bei der österrelchlsdlen Sldlerheltswache. Nacb selnem Bericht hätte man In Prag genau ge­wu6t, ob man In Wlen elnen Wacbmann mlt drel, Sternen als Rayonslnspektor oder Revier­inspektor anzusprechen hal

KAMPF GEGEN WIDERSTANDSGRUPPEN Neben dieser helteren Seite der Spitlnage

g!bt es ·aber aud! elne traur!le. Daa lat die Tätlgkelt, die zur Auarottung der tschecbl­seben Wldentandsgruppen fUbrt und zurit Teil Uber österrelch abgewld<elt wlrd. Vlele FIUdlt­llnge glauben nämllch, daO sle, nadldem ale In österrelch In Sldlerbelt slnd, über un.ge­nlert reden können. Alle derartlgen gen achnappen aber die der In die F!Udltllngsl!lller auf, und lelten rle

den, dahelmgel!Uebenen Widerstandskämpfern zum Verbängnls werden. Die SNB provozlert aucb solche Aullerungen.

Vlele Mlllerfolge haben das Ansehen des OBi· bel den Russen schwer geschädlgt. In den letzten Monaten wurden vlele Agenten aus­gewécbaelt. Auch das Personal der tsdlechl­schen Legatlon In Wlen wurde zum gröllten Teil' nach Prag berufen. Drel Angestellte, die früber elne bedeutende Rolle gesplelt batten, Irma Trksakowa, Anton H.a..Ylik und Frau S il"''Jl'ëi'W"à, weigerten si eh - zuliiëlëzukeh­ren. -

Obert~aupt wurde die tscbechlsohe Mllltär­mlsslon In Wlen so gründlich gesäuh&r>t, dall sle denlelt prakti:sdl n I c b t ex I st 1 e rt. Ibr Lelter Obers~ricb Kr y st o f und sein Adjutant St auptmann ~ wurden zu,.qcjtberufen, Krystof schon . er Grenze von der Staatlpol!zel verhaftel

Die atelrlsche Splonageaffäre wlrd nldlt da­zu beltragen, die Prager Partelsektlon zu be­ruhlgen. Neue Slluberungen werden die Folge sein,

TlTOISMUS BEI SPIONEN lp letzter Zelt lst man auf tltolstlscbe Um­

trlebe In der Splonageorganlsatlon sufmerk­aam aeworden. Die österrelcblsche Organlsa­tlon d011 OBZ batte nämllch . von der Komin­form die Aufgabe zugetellt erhalten, mlt den Asenten der jugoslawischen Splonageorganlsa­tlon Verbinduni aufzunebmen. Die Beziehun­gen zwlschen den Spitzen der tsd!echlsdlen :..egatlon In Wlen und den Chefs der jugosla­w: il!ben Informatlonsgruppen slnd bekannt. I

lese Bezlehungen, die den Prager und Moskauer Auflraggebem bisher angenehm waren, werden lhnen aber dUrdl die Ie t z t e n E re 11 n I a 1 e In der Tsdlechoslowakel un­helriUicb (FaU Clementla), well man nldlt mehr Wf,il,l. wie welt die Zusammenarbelt mlt den Jul(;lslawen der Kominform und wie welt sle Tl~·dlenl 1 Et wlrd allo weltersesäubert werden. Vlel­!olebt bedeuien die Sehlappen des tsdledllschen

• Informationsdienstes in der Stelermark und h Kämten In Verbindung mlt dem Mllltraue• gegen tltoistiscbe Umtrlebe das Ende der gum Zeiten fUr den OBZ in österreld!. Vielleld! werden selne Funktionen Immer mebr von russlscben MVD und seinen Nebenorganlsa !lonen Ubemommen werden. Die Österreiche werden mit Zufrledenheit zur Kenntnls neb men, dall d ie Eifersucht elnes betrogenen stel rlschen Mädels zur Verschärfung der polltisdleJ Krlse In der Tsdlechoslowakei beigetragen ha

\

~ U 33341a - C 56 - C1/cs2 9 Mei 1951.

•

•

••

L and:

Onderwerp:

Referenties :

Datum van

waarneming :

B ron :

Opmerkin gen :

Verzonden a / J

OOSTENRIJK ~IKA1 L~AR :--..-

Tsje chische Inlichtingendiens t WENEN

"'· ,) tl. /

~-11 MEl 851· ,,_ ·- --·- "'

WJ)~ /JJ1 g ~1 13 April 1951

betrouwbaar

Hierbij doe ik U afschrift van een artikel uit de Ar­beiterzeitung van 13 April jl toekomenbetreffende een opruiming, die in de Tsjechische dienst te WENEN zou zijn geh~~den(de juiste namen, voorkomende in dit artikel lui­den:.· Oberst 012:_fj.ch KB~$. tof; Kapi tän Bofi vo_j ~EIDm ; i[,.i.l ém K~). Volgens ontvangen inl ichtingen zou ook op de CSR fë1t~tie en het consulaat een o pruiming zijn gehouden met gex~lg, dat zelfs Weense Tsjechen, die daar in betrekking wat~n en ~s betrouwbare communisten golden, ontslagen zi~n: Van deze laatsten zijn 2 namen bekend, nl: I~TRKSAK(OVA), een vroegere onderwijzeres, die tijdens de·.~vriog in RAVENSBRUCK heeft gezeten. Zij was reeds se­dert 1945 aan het tsjechische consulaat verbonden. Men deelde haar thans mede, dat zij naar TSJECHOSLOWAKIJE werd overgeplaatst. Zij voelde er niet veel voor daarheen te gaan, en heeft zich· daarom tot de parti j gewend. Thans heeft men een uitweg gevonden, zij mag i n WENEN blijven en komt nu als onderwijzeres aan een van de tsjechische s cholen. ~AVLI~, een geestelijke uit het tiende Bezirk, die commu­nist -Jfs --en die als ambtenaar aa,n het consulaat verbonden was.

B en c.

Aan het Hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdi enst, Javastraat 68 1 sGRAVENHAGE.

•

AFSCHRIFT

Ar~eiterZeitung, 13 April 1951.

Die tschechische Militärmission liquidiert

Der Militärattaché aus WIEN zurückberufen und verhaftet.

Der tschechische Sp~onagedienst in Osterreich hat in letzter Zeit sehr viele Niederlagen und Blamagen einsteeken müssen. Die Ver­haftungen in der englischen Zone, die eine Reihe tschechischer Spio­ne unschädlich gemacht und die Armseligkeit der Prager gRm~«hKwapli schkas im Licht der Offentlichkeit gezeigt haben, waren den Machtha­bern in PRAG anscheinend so unangenehm, dass sie eine durchgreifende Säuberung anordneten •

In WIEN war bis vor kurzem für alle militärischen Angelegenhei­ten der Tschechoslowakei, also auch für den Geheimdienst, eer Oberst Oldrich KRYSTOF verantwortlich. Er bekleidete in der tschechischen Gesandtschaft den Posten eines Abteilungsleiters für militärische Angelegenheiten, eine Stellung, die im normalen diplomatischen Leben der eines Milj.;tärattachés entspricht. Er hatte ein Eüro mit etwa ein em halben D~e~d Offizieren als Mitarbeitern • ...

Vor etwa ~~ei Wochen ist Krystof plötzlich samt seinem Stellver­treter Stabs~4~tmann EERAN und seinem ganzen Eüro verschwunden, Aus verläszliph~n Quellen wird bekannt, dass die ganzae Militärmis­sion na dl PR.A.'G- : zurückberufen wurde. Major KRYSTOF wurde sofort nach Uberschreite~Q€r tschechischen Grenze vonder Staatspolizei verhaf-tet. : :

KRYSTOF w~~~ im Krieg in JUGOSLAWIEN, besuchte in den Jahren der volksdemokratischen Eintracht öfter BELGRAD und stellt auch die Ver­bindung zum jugoslawischen Spionagedienst her. Er war persönlich mit TITO sehr gut bekannt. Nach dem Eruch mit JUGOSLAWIEN wurde KRYSTOF diese Verbindung vorgeworfen. Der Legationssekretär KARAS, der per­sönliche Vertrauensmann der ~rager Dienststellen, war zu dieser Zeit in der Wiener Gesaridtschaft der Gegenspieler des Majors KRYSTOF.Vor einem Jahr wurde KARAS nach PRAG in das Innenministerium berufen, wo er nun eine hohe Stellung· bekleidet. Vondort aus dürfte er ICR~STOF zu Fall gebracht haben.

Vor einiger Zeit wurde in einem Hause auf der Wieden, das vond russichen Eesatzungsmacht besetzt ist, eine Auszenstelle der tsche­chischen Mil i tärrnission in WIEN eingerichtet ~- Sie dien te <l!zu, die Verbindung mit gleichartigen russisohen Geheimdienststellen, die im gleichen Haus untergebracht sind, herzustellen. Das Haus ist auszer­ordentlich bewacht und durch ein ganzes System von Alarmaulagen und automatischen Vorrichtungen gesichert. Erst vor einigen Wochen,~rz vor der Clementis-Krise in PRAG, übernahm ein tschechischer Oberst dieses Eüro.

Auch er ist samt allen seinen Mitarbeitern zur gleichen Zeit wie Oberst KRYSTOF nach PRAG zurückberufen worden. Das tschechische Büro in der Heumühlgasse steh~ leer. Auch die Räume der Militärmis­sion im Gesandtsch~ftsgebäude sind unbenützt. Als einziger Offizier ist ein Lt. zurückgeblieben. Es heiszt, dass die Militärmission in nächster Zeit völlig neu erga­nisiert und "verläszlich" gemacht werden soll. Geleichzeitig soll auch der tschech.Geheim~~~~~!-~~-Q~terreich ganz reorganisiert wer

••

•

~-~-1~ ti t 1 ~?. ';f :w

Rapport van C. j cthn. Z..

_,î (/). ..

---In het boek\7erk Jatc11ite I:c.te11i__;encc Jervices , I:r . 3 (Czechos1ov .... .lüa) komt voor:

L • ..::.jor Vac1o.v .c; 'r.L.ICH Depart ~e~J.t II, born C 1910. AlJlJOintcd 1lead of Office .B. V ( .. estern ...4 rope) in the s::_)rin..:; of 1948 , ho.ving ='revious1y been heç.d of :Je_)artnent II of the 8th Di vision at Ko1in .-Baid te b e anti- comnnm=Lst . Hei._;ht 5 ft . 7 ins,heavy bui1d , medi1..uJ. hair . A timid ·:lan VTi th an ar.rknard na..lller . Larried .

C 9 . 11 October 1950 •

f.;

• RAPPORT Van: KA.-RA. Aan: Hoofd C No.: FD.l7 ONDERWERP: ETTRICH (niet nader aangeduid), Tsjechisch Majoor.

Een goede bron heeft aan een relatie van Expresse geueld, dat de beroepsofficier (lltll.joor) ETTRICH, werkzaam bij de Tsjechische Intelligence Dienst, sedert 1948, speciaal belast is m. t de onder-groep: Frankrijk, Zwitserland, Benelux. Hij ia een man van middelmatige intelligentie, dieeen onaangename indruk maakt. Hoewel hij lid is ~an de Communisti sche Partij, schijnt hij nie t zeer overtuigd te zijn en verklaart, dat zijn Intel1igence-werkzaamheden sterk gehinderd worden door de inmenging van de Partij.

Signalement: 1.73 m. lang; corpulent; bruin haar'a la brosse); zeer dik hoofd); meestal in burger; spreekt perfect Duits en zeer weiBig Frans.

• 29.9.1950

UITGIBO

No.: 93887 ' è-Gravenhage, 11-10-50 Bijl.: .

Betr.: Geheime signa leri ng .

1.

2.

4.

5.

VERTROUWELIJK.

Ik mog e U v e rzoeken op de lijst van geheime sig­nalering en te plaatsen:

Naam: .. ~~ .e H. I C H voornamen: Vaclav Geboortepla ats en -datwn: OluS"troeks 1J10 woonplaats, straat en huisnumtner: Nationaliteit: ~sje ch . Beroep: lO.JOOr

Grenspassage moet wor~e~-~2.Q.Egemeld : a .;>.."m~~~~~~l. b, Tijdens kantooruren telefonisch.

:!~~=--.=,::::vr;~T C • Al't-.l~G-!:X'K'':r=~~r"t1'e=:e~-;:r"". •

Signalering gel dt langs: le. Gehele grens. 2e. a. ~~fim~.

b. ~~illl . c.~ d-~~.

3e. ~~~!l-Ç~D;fed.; 4e. ~~~~~).

De volgende bijzondere behandeling wordt verzocht~

Signalement wordt wel gevraagd . ~

6. Foto wordt wé l gevraagd. Zo :mo;;clijk ~

7. Reden van s ignalering: .... ubvel.~~:;icvo .. ct :.-v2:iïeii; 8. Bij uitreis mag buitenland met vermelding v a n reden van

signalering~ worden gevvaarschuwd . niet

9. ~ooptijd van de signalering: le. qg~~~~1~e tijd. 2e. B~à~~~~9c~ : 3 e. :á€~~~~m;g;:&~s~

u±ID.::K..:-.:en:J±n~~{;

10. ]ijzondere mededelingen:

.c. I,

U 19689n - C 56 - C1/C 2

Land :

Onderwerp:

Referenties:

Datum van waarneming:

Bron:

Opmerkingen :

Verzonden aan :

1/.J.~ TSJECHOSLOWAKIJE • "7tl- "/' tj 'I tsjevhiscbe inlichtingendiens

t; b b } I / ~ :22 JUU 050

mijn U 196891, d.d. 30-5-50

ACD/ t:~ J yP .

27-6-50 r óPKA"ARTI

uit betrouwbare bron l M DJ t.Jn

naar aanleiding van boven~enoemd schrijven deelt bron mij mede, dat ook hij de bewering als zou· · BROZ de leiding hebben over alle uitgezonden agenten in t'V(.ijfel trekt. Inmiddels lijkt bet mij niet onwaarschijnlijk, dat BROZ alle uitreisvisa zelf tekent, gezien bijgaand bericht.

Aan het Hoofd van de Binnenlandse Veiligheidsdienst, Javastraat 68 'sGRAVENHAGE.

' ' I •

U 19689n - 0 56 - C1/CS2, 15 Juli 195Q.

Betr: tsjechische inlichtingendienst.

1. Alle post van bet tsjechische rainisterie van Binnenlandse Zaken aan de vertegenwoordiging in Z\'fl:TSERLAND (== Gezant schap te BERN en Consulaat-Generaaal te ZtiRICH) wordt door BEOZ ondertekend.

2. Alle pas- en visa-aangelegenheden worden door het :Ministerie van Binnenlandse Zaken behandeld; een enkele maal worat- daarbij overleg gepleegd met het Ministerie van Buitenlandse Handel. Er is · geen enkel geval bekend, waarin ook het Ministerie van Buitenlandse Zaken zeggenschap beeft gehad.

(27-6-19.50).

•

•

.- ... U 19689 1 - C 56 - Cl/A~ 2 30 Mei 1950.

Land:

Onderwerp:

Referenties :

Datum van waarneming:

T~J~~~O~LOVAKIJ~

Tsjechische Inlichtingen lJienst /

19689 ddo 24ol0o49

13-5-50

'~- .. .. . -----'"1 ! .-5 JUKI 1950, I

J-Ä75//;t(~/

-----l3ron : 12

AAN1

/ Opmerkingen :

Verzonden aan :

i

Het lijkt mij niet twijfelach~ig,.dat Dr. Jaroelav ~KO!d genoemd in dit rapport, ident1ek 1S met de BKOZ, genoe in mijn bovenaangehaald schrijvn.

ar deze nu ook de leiding zou hebben over alle uitgezonden agenten, daarvan ben ik nog niet zo overtuigd. Het lijkt mij nl. niet waarschijnlijk, dat men de identiteit van deze persoon zou bloot geven door hem alle agentenpaspoorten te laten tekenen. Uit zijn rapport kan men alleen opmaken, dat betrokkene belsist over het verlenen van alle in- en uitreisvisa. Gezien het feit, dat het aantal daarvan nog altijd wal tamelijk groot zal zijn, komt het mij niet waarschijnlijk voor, dat hij de in- en uitreis• visa alle zelf tekent. Mogelijkerwijze tekent hij echter wel zelf de normale in- en uitreisvisa voor agenten en eveneens emigranten-paspoorten, die aan agenten worden uitgereikt. Als gezegd, impli­ceert dit echter niet, dat hij de leiding over alle agenten zou hebben •

het Hoofd van e Binnenlandse Veiligheidadienat

Javastraat 68 ' s•Gl:\A VENRAGE •

•

U 196 89 1 - U 56 - Ul/AS2, 30 Mei 1950.

Onderwerp' Tsjechische Inlichti ngendienst.

~migranten paspoorten. 1. Vaststaat, dat het in de zomer van 1949 nog nogalijk was in T~J~UHO~LOWAKIJE een z.g. statenloze pas te krijgen. Deze werden op grond van een regeringsdecreet uitgegeven volgens hetwelk personen, die afstand wensten te doen van hun Tsjechische nationaliteit, een dergelijke pas zouden \unnen krijgen, indien zij .aannemelijk konden maken, dat zij naar een ander land konden emigreren • Het decreet zou uitgevaardigd zijn met het o.og op ga­vallen van rijke joden•

2. 'J.'alrijke personen, vooral ádvocaten zouden van deze gelegenheid gebruik hebben gemaakt. '!'eneinde het

paspoort te verkrijgen moest men herhaaldelijk grote sommen betalen, met gevolg dat de meesten slechts met een paar koffers met inhoud konden afreizen. Het res­terende zou veelal nog bij de grenscontrole geconfis­queerd zijn.

3• Het is niet met zekerheid bekend of dergelijke emigranten­papieren thans nog worden afgegeven. Zulks wordt echter niet zeer waarschijnlijk geacht.

Dr. Jaroslav BROZ. jt~·/<.·1. -Deze persoon is degene, die in het 'l'sjechische Ministerie voor Binnenlandse Zaken beslist, wie een in-of uitreisvisum krijgt. Dit gold \geldt ?J ook voor bovenbedoelde emigranten paspoorten.

Normale Paspoorten.

BROZ is de secretaris van de Minister voot Binnenlandse Zaken NO~~K. Hij -is ! 35 jaar oud en sedert omstreeks 5 jaar een persoonlijke vriend van KUPECKY.

Het aantal personen, dat met normale Tsjechische paspoorten naar ~~N komt is gering. In Maart 1950 bedreeg het ·122, hoewel in die maand de Messa werd gehouden (Hongaren slechts 250i· (13-5-50)

J

_vc,.:_ -1 1

.. · SF~ 1949·

I

U 17256 g - C 56 - KC 1

Bet r: Tsjechische inlichtingendiensten.

Uit gewoonlijk bet rauwbare bron ve ::cnrun ik ond erst aand bericht:

1. De leiding der Tsjechische spionnage- en cominform ropa­ganda centrale in Z'.TITS:illlhD.'ID kan door het vol;ende schema worden aangegev en:

CHUD OBA ----GRUN'rORcl)OV.t~ FU.CHS

---&.SEK ______-

- 3T.illHIK, ..... ..

2. Personalia.

a . CEHEK CHUDOBA, k l eermaker, woont sedert de eerste we­reldoorlog i n Z 'IIT.3ERL.H.:f\IT) • .ddres: Linterchergasse 17, ZUTUCII. Ven~IDed conununist . Hij moet als bet hoofd der organisatie wor den aangezien, hl is het vla:.rschijnlijk, dat het brein van F~ ... ûNK hem daarbij behulpzaam is . Tot voor kort was bij voÖrzitter va n de Tsjechische Turnverein 11Sokol 11

' doch Ylerd door de niet - COiiDJ1UiJistis che leden als zodanig terzijde geschoven. Hij i s evenwel nog lid van de 11Soko l 11 , evenals van 2 andere Tsjechische ver­enigingen 11 Gesangverein11 en "Kultaurverein11

•

b. Kveta GRUNTORbDOV.b., gescheiden vrouw, J!la.itresse va n CHUDOB"~· •oont te GEï:lli"VE , Rue de l 1 ecole de. edicine 10, .:ltudeert aan de Faculte des .::icienS-es economioues et s ociales • .Gij wordt beschouwd als de (voornaamste) agente v;m CHIDO:fu. in GID· !NE. 'treedt verder op als koerierster, voorzover bekend , uitsluitend binnen "'TI'.rSj'L..:U...JID-:-. ~ogenaaJUd verzamelt zij gegevens voor H;~K, in diens lüïa­litei t van correspondent v an de "Ceteka11 (Tsjecb.dlov.nietms­agent schap) .

1 c . Karel FUCHS- JT.illHIK, woonachtig --1.rabienstra.sse 37 te .1-l.an bet U.ninisterie van Binnenlandse Zaken - 2-Jbvastraat 68 • sGR.h VEN1lAGE.

-2-

()

/ I

BAZEL, is boekhouddeskundi ge, s edert meer dan 15 jar en in ZVIITSEIIL AJ:ID geves tigd. Hij beef t o. a . de cen-trale boekhouding der SBB~gereorganiseerd. Hij leeft c onst ant in _pr eca ire finantiele OL1stanài g heden en he•Jft zich -van huis uit .:;e en conununist- aan F....tWEK ve r kocht. 1.:et dezen i s hij enige malen in PP .... ".: ... G geweest. Te neind e aan zijn financi ele moeili jkheden een eind te maken, heeft HASEK hem tot verantwoordeli jk redac­teur va n het tijdschrift der Tsjechische l~ner van hoop handel in Z\'II'l'Sill~ll'ID geboniba rdee rd en hem boven­dien de zee r lucratieve b aan van ve rtegenwo ordiger der "Technotex" b ezorgd. (Tec hnotex: de 'fs jechische ut aats­inkoop onderneming voor de textielindustrie. Inkoop van mac hines, werktuigen , grondstoffen e . d. in het buiten­land t.b .v. de Tsjechische textielindustrie ) . Bij is volledig va n Ht.::>EK af hankeli.:jk. I.lede dankzij •"-ndrial (afgesp ron en 'i'sjechisch gezant , thans in B ... umL woon­achtig) , heeft de politie in B11.SKL beslo ;en hem uit het land te zetten. De uitwijzingstermijn werd evenwel

meerdere ma len verlengd, zulks door inte r ventie va n 1ol­VILLE , lid der lmntonale Bazelse regering voor cult urele

zaken ; P . V • d . A. man.

- a • MIVILLE , lid a er kantona le turele zaken , P.d •. A.man.

Bazelse regering v oor cul-

e. B.ASEK is de hoofdkoe:!.'ier naar 1-"'Riià.G, omdat hij als Ceteka cor r espondent Jnakkelijk en zonder opzien te baren vaak

een en weer kan reizen.

'

ABC .

r

...

•

NOTITIE KB 136 .

BESI'.cl~u VOOl C.

1 Vo ' ~n"J. ,~. ,, ' ~. -\A~~/

. . LAc

Hi erb i j een overzicht j e van de rl il i taire Veiligheidsdienst in Tsje cho-Sl owak ij e . Een zelfäe b~ri cht i s aan de BIL gezonden .

LCB , 28 - 10- 48 •

•

•

Or~anisatie van de militaire veiligheidsinstantie in Tsjecho-Slowakije.

-------------------------------------------------------------------------

/ I

De organisatie van de ve i lligheidsdienst wordt naar het Russische voorbeeld vernieuwd . De militaire ~cilighcidsdienst krijgt een centrale leiding en v.rordt geconcentreerd in het Hoofdk\vart ier van het Min. van Oor log :. Praag XIX Namesti narodni obrany. De i ndeling is a l s vol gt : 1. IIde afdeling van de Genrule Staf in het J.lin. van Oorlog: berichtendienst

en spionnage . 2 . Vde afdeling van de Generale Staf in het Min.van Oorlog : (vroe ~ere o.B.Z. )

beveilig ings- , veiligheids- en berich~endienst. ... Het hoofd van de Vde afdeling van de vroege;re O. B. z. is Overste R]![CI N,

bekend communist , in Moskou geschoold . De andere hoofdpersonen van de Vde w. , afdeling van de Generale Staf in Praag zijn : Overste DVORAK, 'jr. RAPOS,

.,. eveneens in I.;.oskou opge l eid en 11 jr . BUKVA .

slo\vaki je :

In Sl a 1aki je i s de IIde en Vde afdeling van het Mi n . van Oorlo~ gevast i gd in het gebou; van llet vroegere Sl ovaakse Mi n . van Oorl og: Bratisl ava , Heydukova ul.

1 Het hoofd van de IIde afdeling was KORE.NKO, aanhanger van de democratische r i cht ing ..

' ,.. 1\tlda~e mede\-..erkers van d ze afdeli ng "varen : lljr . K(U'I NSKY , ll jr . STRAPAK, • ~ Kpt . l.QOHNA en 1 t . EO ZAK. ,

... Het hoofd van Q.e Vde afdel ing is l t . MALAR (communist ); zi jn -pl aatsvervanger , i s hx Mjr T.ri.KA.C ( COJnlilunist ). -

.. / " Verder bchoren tot deze afdeling : Ji jr .SJJLEL, skpt . DUG.AS , sk:pt SOLC, Kpt . - " PIIiMAN en 1..jr .LIPOVY .

Daar en i ge v n de h i ox 8Bnoemden aanhangera z i jn van de democratische richt i ng , i s het waarsch i jnlijk , dat deze n i et meer i n funct i e z i jn .

•

•

•

u

Aan: Hr. Pot Van: KB

2'~-5-' 48

Vo''"• -J-; 1 .fl .~~~ . .

---- ... ·· · .~ ..... -

Fierbij doen wij U een brief toekomen, die wij uit officieele Franse bron ontvin~en. Ik mog-e U verzoeken het ~"inisterie van Jus­titie·in te willen lichten •

AFSC HRIFT. ---

Le Ministre de l 0 Intérieur NOSEK et le VIIe Département (Services Spéciaux de la Police Tchèque) s'intéressent beaucoup à la Oommission Internationale de la ~olice Criminalle qui doit ee rPunir à PRAGUE en Septembre 1q4s . · -

· Le Département oroit pouvoir affirmer que les d~lAguPs occia.entaux seront des agente pnlitiques oamouflés. eous couverture police criminelle . · · · · -

Le Centrale de 1a Surêté d ' Etat (u. s.T.B. ) a char~é de reche cher·l'Office oentrnl de la Polioe Criminelle les noms de ces délé-~és . · ~-

Dans le cas ou ces persannages se révèleraient dan~erêuX au point de vue politique, le s . T.B. a l'intention d•arrêter ~our abus de·r.ouvoir les déléguéa ne bénéficiant pas de passe~ort de Service .

21 Mai 1q4s

G Et;

's-Gr'W3nh ·::~. e, 7 Juni. 1948.

no .. : Jo778

ond-.. w.: Inlieh tin ;en.

Aan

Ui.t F r anse l).z·on ontvir..::; ik de vol ._;:Jnde in.o m.'l tie, mR.l:'van de j :li }t tv::id r'lo•1 ~ ü · ni~t be )ordeeld kan wo ·den.

La Miniot;re de l'Int"rieur UOs~~,. et le VIIe 1'l5par­t .. :nsnt (Services Spéciaux de lq Polio .... Tch~que) s'int:S-rcd • nt benuooup lel Commission Interna.ti ·m·üe de la })olice Crim,nelle 11 _ui doi t se óunir PRA.GUE en s p-tembre 1 :j48. ·

e ·)óp· rtement croi t t' ,uv .... ir· a.frirmer, que les d~l >u•5s occidl3ntaux ser nt des a 0 ents poli ti ues, ca­moufl~s ou.s ceL v~ ... ·ture de p·.)l ice cri!lli~: lle .

Le Centrale de lo. Sur'èté d'Etat (u,., •· .• B.) e. churgé de reehereher l'Office can ·tral de lq, P lice Crimim~lle lea no~s de ces d.l'-u·s.

Dans 1 C".::l ol~ ces p. rsonn-:~ ->es se rév~le aient d n­~ereu ~u ~oint de vue politique, le s .T .. B~ a l'int~ntion d'arr~ter pour a us de pouvoir, le · d~l JU~s ne b~n:fi­ci mt p· s de pao.?.eport de Service •

HiJJT HOOFD VAN .E n: ~.>T

t . de Hoo0edel_;eetr .... n::.e a er .r .. J . P . .. ooseen Hoofd Bureau Kabinet van de AfdelinG Politie van ha c Mini3te ie van Jus·ti tie Ra"lm ·reg 47 t_ • s-G · A V E N H A rt E •