Zal China’s “Opstijging” tot Wereldmacht Vreedzaam zijn ?

Willem van Kemenade

NRC Handelsblad Academie Shanghai 20 oktober NRC Handelsblad Academie Shanghai 20 oktober 20102010

Willem van Kemenade Recente publikaties (Selectie):

• European and Chinese Engagement in the Iran Nuclear Dispute, in: China, Europe and International Security: Interests, Roles, and Prospects, Routledge, October 2010

• Which way will China lean on Iran, YaleGlobal, September 2010

• China vs. the Western Campaign for Iran Sanctions, The Washington Quarterly, CSIS, July 2010 

• Iran's Relations with China and the West: Cooperation and Confrontation in Asia, Clingendael 2009

• Détente Between China and India: The Delicate Balance of Geopolitics in Asia, Clingendael 2008.

• China’s Post-Olympic Rise and its Place in the Global Concert of Nations, Clingendael 2008.

• The Fragile Pakistani State: Ally of the United States and China, Clingendael 2008.

• China and Japan: Partners or Permanent Rivals? Clingendael 2007.

23/4/21 2

China’s Interne Politieke Situatie en de China’s Interne Politieke Situatie en de Nobel Vredes-prijsNobel Vredes-prijs

• Recentelijk nieuw activisme voor politieke hervormingen, met name afschaffing van censuur; onafhankelijke bestrijding van corruptie.

• Premier Wen Jiabao steunde actie in interview met CNN, maar dit verscheen gecensureerd op Chinese TV.

• Harde kritische brief van “Partij-Ouderen”: grote invloed.• Nobel Vredes-prijs voor Liu Xiaobo is door China fel

veroordeeld als “zelf-ontering” en “samenzwering”. • “Diepe moedwillige internationale belediging van China.” • Intern effect in China dubieus. Liu Xiaobo is geen Sakharov,

Walesa of Aung San Suu Kyi

23/4/21 3

From: Zbigniew Brzezinski, The Grand Chessboard: American Primacy and its Geostrategic Imperatives, Washington DC, 1997

23/4/21 5

““1991”: Illusie VS: Enige Permanente Supermacht: 1991”: Illusie VS: Enige Permanente Supermacht: 21e Eeuw zal nieuwe “Eeuw van Amerika” worden21e Eeuw zal nieuwe “Eeuw van Amerika” worden

• “9/11”: VS zal alle nodige militaire macht aanwenden om aangetaste gezag in de wereld te herstellen.

• Oorlogen in Afghanistan en Iraq hebben grenzen aan VS macht getoond en hebben China “uitgenodigd” strategische invloed als Aziatische grootmacht te vestigen.

• Financieel-Economische crisis in 2008 heeft Chinese veerkracht en VS-EU zwakheden gemanifesteerd.

• China is nu tweede economische supermacht in de wereld en zal naar verwachting de komende decennia de “politiek-militaire hegemoon” van Azie worden.

23/4/21 6

VS en Japan betwisten VS en Japan betwisten China’s “MachtsopstijgingChina’s “Machtsopstijging””

• - Amerika omdat het zelf “hegemoon” over de Stille Oceaan, Azie en de wereld (?) wil worden/blijven.

• - Japan’s DNA verwerpt Chinese dominatie en Tokyo wil liever “junior-partner” van VS dan van China zijn.

• EU-stijl relatie tussen China en Japan vooralsnog ondenkbaar.

• VS standpunt is dat in geval van gewapende Japans-Chinese incidenten, VS-Japans Veiligheidsverdrag in werking komt. Taiwan …..

• Als VS volhardt in ambitie om hegemoon van perifeer Oost-Azie te blijven, zal strategische conflict met China escaleren

23/4/21 7

Het Chinees-Japanese Conflict Het Chinees-Japanese Conflict over de Diaoyu / Senkaku over de Diaoyu / Senkaku

• “Terra Nullius”, 1.000 km t.z. van Japan en 200 km n.o. van Taiwan, geannexeerd door Japan in 1895.

• 1945-1972 Amerikaanse bezetting; door VS onder luide protesten van China en Taiwan overgedragen aan Japan.

• 1978: Deng Xiaoping: “Oudere generatie kan dit niet oplossen; laat toekomstige generatie dat doen, maar laten we nu gebied gemeenschappelijk exploiteren”.

• 1975,1997: Chinese-Japanse Visserij-overeenkomsten, die visserij loskoppelen van de territoriale kwestie.

• Incidenten steeds geweldloos geregeld door “Kustwacht”• Dit jaar: Japanse hardliners beweerden dat VS hen zou

steunen in geval van incidenten rond Senkaku/Diaoyu.

23/4/21 8

Diaoyu Dao/Tai

钓鱼岛 / 台

9

23/4/21 10

De Feodaal-Militaire De Feodaal-Militaire Monarchie Noord-KoreaMonarchie Noord-Korea

• China bezorgd dat crisis in N.-Korea tot vluchtelingen-exodus, of zelfs oorlog kan leiden.

• Vandaar voedsel- en energie-hulp en investeringen. Sluipende “satellitisering”.

• Z.-Korea en de VS zijn ontstemd omdat zij een machtig, herenigd Korea wensen, dat met Japan, China indamt.

• China gelooft dat strategische belangen het best gediend zijn door het regime overeind te houden als buffer tussen Noordoost-China en de Amerikaanse troepen in Zuid-Korea en Japan.

• Het laatste wat China wenst is ineenstorting van N.-Korea gevolgd door Amerikaanse en Z.-Koreaanse troepen aan de Chinese grens.

23/4/21 11

De Zuid-Chinese ZeeDe Zuid-Chinese Zee

• China claimt souvereiniteit over de 3.5 miljoen km2 ZC Zee. Kuststaten en VS betwisten dat. Doorgaans slapend probleem.

• In 1974 en 1988 heeft China geweld gebruikt tegen de eilanden die Vietnam claimt.

• In juli koos Hilary Clinton Vietnam’s zijde en critiseerde China’s claims.

• VS en Japanse media veroorzaakten crisis met “lek” dat China de ZC Zee tot “core interest” had verklaard

• Vietnam zoekt nu toenadering tot vroegere vijand om te helpen in geval van Chinese agressie. Japan verwacht hetzelfde van de VS, maar heeft een defensie-verdrag.

23/4/21 12

23/4/21 13

De Kwestie TaiwanDe Kwestie Taiwan Zal China het Hong Kong Model “toepassen”?Zal China het Hong Kong Model “toepassen”?

• De facto, niet-erkende staat, 23 miljoen inwoners met geavanceerde high-tech economie.

• “Pro-China” regering bevordert economische integratie maar volk verzet zich tegen politieke hereniging.

• China streeft naar “Vreedzame Hereniging” maar sluit geweld niet uit. Honderden raketten in positie.

• VS erkent Taiwan niet (meer), maar heeft wet (Taiwan Relations Act) die militaire hulp mandateert.

• Na 2012 presidents-verkiezing zou Taiwan weer een “anti-China” regering kunnen krijgen.

• Hoe lang kan de VS nog als effectieve militaire “protector” van Taiwan optreden ? Vijf, tien jaar ?

23/4/21 14

China & AfPak + IraqChina & AfPak + Iraq

• China Metallurgical Group Corp, invested $ 3.4 billion in one of the world's largest copper deposits. Afghan troops, protect the Chinese miners against the Taliban.

• Chinese investors offer jobs and are more popular than the gun-toting US troops. The Chinese paid a high price for their copper mining rights and took a huge risk.

• “If it pays off, our war against the Taliban might someday be remembered as the war that paved the way for Chinese domination of Afghanistan”. (WP, 28-9-10)

• America fights, while China does business, and not only in Afghanistan

• In Pakistan, where billions in American military aid helps the government keep the Taliban at bay, China is investing heavily in energy and ports.

23/4/21 15

Greater TibetGreater Tibet

23/4/21 16

De nieuwe “Great Game”:De nieuwe “Great Game”:China vs. India ~ Mini Cold WarChina vs. India ~ Mini Cold War

• Grensgeschil sinds oorlog 1962 onopgelost. • Dooi pas in 1988. In 2005: Media-hype. Swap-

deal Aksai-Chin ~ Arunachal Pradesh ? (Zuid-Tibet). • In 2006, een week voor Hu Jintao’s bezoek aan India,

herhaalt China met kracht zijn aanspraken op niet alleen Tawang maar geheel Arunachal Pradesh (93.000 km2).

• Overkoepelende redenen: Tibetaanse politiek, China’s steeds intensievere betrekkingen met Pakistan en India’s versterking van relaties met VS.

• India: Geen concessies: “China cannot be allowed to have any sub-Himalayan space” !

23/4/21 17

China & Iran: China & Iran: Gezamenlijk Verzet tegen Gezamenlijk Verzet tegen Westerse Dominatie Westerse Dominatie • China werd na vertrek van VS en VK

in 1979 Iran’s grootste investeerder en handelspartner – gas en olie. (Voorgenomen) Investeringen $ 40 miljard.

• China werkte voorwaardelijk mee aan VN sancties maar verwerpt unilaterale VS/EU-sancties.

• China veroordeelt VS/Israel politiek als gevaar voor de hele regio en zal zijn strategische belangen verdedigen.

• Als het Iraanse regime zou bezwijken onder sancties, zou het hele Midden Oosten en Centraal Azie onder Amerikaanse en NAVO-dominatie kunnen komen.

• Dat is wat China, Rusland en Iran willen voorkomen.

23/4/21 18

De lage Chinese Yuan: De lage Chinese Yuan:

Inzet van Valuta Inzet van Valuta Oorlogen ?Oorlogen ?

• China heeft hoogste deviezen-reserves in wereld $ 2.64 bljn. In september toename van $ 194 mrd. Centrale Bank koopt dollars op en verkoopt yuan in locale markt. Interventies zijn hoofdoorzaak van “global imbalances”

• Conflict over wisselkoersen domineerde recente IMF meeting. G-20 in Seoul in november zal verder “strijden”.

• VS politici eisen substantiele revaluatie van yuan of anders straf-tarieven op Chinese exporten.

• China wil slechts gefaseerd en mondjesmaat revalueren om val in exporten, faillissementen en werkeloosheid te voorkomen en om speculatief kapitaal buiten te houden.

23/4/21 19

De “Machtsaufstieg” van Pruisen / Duitsland De “Machtsaufstieg” van Pruisen / Duitsland na 1860 en de “Herrijzenis” van China Nuna 1860 en de “Herrijzenis” van China Nu

• 1864-1871: Drie Pruisische oorlogen: vs Denemarken, Oostenrijk en Frankrijk ….. om Duitse Bond te verenigen. Europese “equilibrium” van 1815 omvergeworpen.

• Waarom geen coalitie om Pruisen te stoppen ? Geloof heerste dat Pruisen slechts beperkte “revisionistische” ambitie had; niet om “continentaal hegemoon” te worden.

• Is China een revisionistische of “status quo” macht ?• Sinofoben in VS, Japan, India etc. willen “balancing-

coalitions” vormen tegen “Gele Gevaar”.• Is dit gevaarlijke over-reactie of is er opnieuw zoals van

1864-1914 en 1933-1939 “under-balancing” ?

23/4/21 20