+ All Categories
Home > Documents > # 189 Kanuni Sultan Suleyman'in 1566 Szigetvar seferi, sebepleri ve hazirliklari "

# 189 Kanuni Sultan Suleyman'in 1566 Szigetvar seferi, sebepleri ve hazirliklari "

Date post: 31-Jan-2023
Category:
Upload: independent
View: 1 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
14
...v"j ri til,+:il ttit ii ii ii KANK.f N$ gi{ig"MYMAN,&N S&MHPLffiffii VM s$sffi sgfiffiffiT'WAm sffip,ffiRf &{AtrHRX"TKN,ART i$fl. Fr*gggpd& #f$-&&ffgfxr sernis Ari Fagaonln s&dareti esnaslnda, Avusturya ire Busr:ecq,- in el6iliii ile sekis s*nerik !:ir *nt*gn * lr*p,ruo,6tr. su anragmanrn fn:salanmasrndan $onra da #srnanrl-Avusturya rrudutlarrnda ve fulacaristan'da baur *laylar cereyftn etmiE, Avusturya hrikfimeti, beiki de bu yrizcren evveree taahhrid ett;$i vergiyi iki sene iist l"ist* gondermemi*ti. Bu anlagrnadan ik; $ene sonra imparator Ferdinand oldtifti. vakit {25 Temmuu 1564) vezirAzam, Avustnr* ya'ntn lsta*bul'daki elqisi All:ert oon ruilyss,i nezdine celbederek h*m mriterakirn iki ser:erik vergiyi i*t*J;q, rrem de, anraqmanrn geri kalan altt senelik rniiddetiniri yenilenmesi*i talep etrnigti. Yeni imparator h{axirnirien Ir -puru- grinderrneyi anlaqmanrn yenilenmesine ta'lik etrneii fyqun gcirrnrirrtri, Kanuni,surtan,stiley_ *,fr{r ise *tilt* tebriki iein ssrf $uu{*'u viy*n*,ya g.cinderdigi vakit frnpar*t*run eski arrid-nfrm*yi y*nilennek lrru**unria mlup crmadr_ g'rnr cfa s*rclnrn:nptu. ffirr *snmua Hr*el lqrr;lr ve xiip*iy*i,,rlrr".*r; Hsigrnond -!rln{}s sratm;ir b#igesine mridatraie ctmigti. Krclellilerin telalclcisinn gcire, imparator o ramnn& kadar hurayr furfiri iggar nltrnda bulundurrnugtu. su oray iiirerine imparat*r, bu hususta gikfryette ve isteklerd* bulunrnak maksadr jl* eskiden Venedik ferciim*m *l;rn fuiicher tsernnwi*a'i trstanhura geind*rdi. Fakat ilx*rn*wiq:x K*mrw*rri';r g'*ldisi u***n rxu*in beyrerbeyisi yahya F;*gn-xsde Arsian Fa$a rarafrndan *lure*urullcke ve devlete verilmesi isnlm getren pfirfr"r?rl: tediyesi taahhiid sdirm*elilcEe Hsntergiln san* *akheyi*in kerudisinn siaha iieniy* gitmek i6in rnfisaade i***iy*_ **ii bildirildi. Ay*r :rarnanda *igu, ,nlit*l*roika_bagr Hicrayet {arv*g vasrtasr ir* impara.tora haher"geinderdi ki, iki senerik vergi *lan 6{i'{}{:}s dukft ve ISusb*cq tara$rrxia* vesirlere venixmesi t-rah-
Transcript

...v"jritil,+:il

ttit

iiiiii

KANK.f N$ gi{ig"MYMAN,&NS&MHPLffiffii VM

s$sffi sgfiffiffiT'WAm sffip,ffiRf&{AtrHRX"TKN,ART

i$fl. Fr*gggpd& #f$-&&ffgfxr

sernis Ari Fagaonln s&dareti esnaslnda, Avusturya ire Busr:ecq,-in el6iliii ile sekis s*nerik !:ir *nt*gn * lr*p,ruo,6tr. su anragmanrnfn:salanmasrndan $onra da #srnanrl-Avusturya rrudutlarrnda vefulacaristan'da baur *laylar cereyftn etmiE, Avusturya hrikfimeti,beiki de bu yrizcren evveree taahhrid ett;$i vergiyi iki sene iistl"ist* gondermemi*ti. Bu anlagrnadan ik; $ene sonra imparatorFerdinand oldtifti. vakit {25 Temmuu 1564) vezirAzam, Avustnr*ya'ntn lsta*bul'daki elqisi All:ert oon ruilyss,i nezdine celbederekh*m mriterakirn iki ser:erik vergiyi i*t*J;q, rrem de, anraqmanrngeri kalan altt senelik rniiddetiniri yenilenmesi*i talep etrnigti.Yeni imparator h{axirnirien Ir -puru-

grinderrneyi anlaqmanrnyenilenmesine ta'lik etrneii fyqun gcirrnrirrtri, Kanuni,surtan,stiley_*,fr{r ise *tilt* tebriki iein ssrf $uu{*'u viy*n*,ya g.cinderdigi vakitfrnpar*t*run eski arrid-nfrm*yi y*nilennek lrru**unria mlup crmadr_g'rnr cfa s*rclnrn:nptu. ffirr *snmua Hr*el lqrr;lr ve xiip*iy*i,,rlrr".*r;Hsigrnond -!rln{}s sratm;ir b#igesine mridatraie ctmigti. Krclellilerintelalclcisinn gcire, imparator o ramnn& kadar hurayr furfiri iggarnltrnda bulundurrnugtu. su oray iiirerine imparat*r, bu husustagikfryette ve isteklerd* bulunrnak maksadr jl* eskiden Venedikferciim*m *l;rn fuiicher tsernnwi*a'i trstanhura geind*rdi. Fakatilx*rn*wiq:x K*mrw*rri';r g'*ldisi u***n rxu*in beyrerbeyisi yahya

F;*gn-xsde Arsian Fa$a rarafrndan *lure*urullcke ve devlete verilmesiisnlm getren pfirfr"r?rl: tediyesi taahhiid sdirm*elilcEe Hsntergiln san**akheyi*in kerudisinn siaha iieniy* gitmek i6in rnfisaade i***iy*_**ii bildirildi. Ay*r :rarnanda *igu, ,nlit*l*roika_bagr Hicrayet{arv*g vasrtasr ir* impara.tora haher"geinderdi ki, iki senerik vergi*lan 6{i'{}{:}s dukft ve ISusb*cq tara$rrxia* vesirlere venixmesi t-rah-

M. TAYYiS cCIKellcin

h{id edilen }rediyeleri ir.trnil *lrnayan hig bir elqinin mtir*rtttt;r rti{$

saade edilmemesi hakktnda emir ve talimat afmlqtrr.

Hidayet {Hrdelli *lup Aile adr Sz*nt-Marc Scherer idi} v* l$iilft

Savuglar $:ara.nln yal*rnda g*nderil*ceffi vaadi il: $xelt*tf,xl:

hakklndaki isteklerden bahs eder: bir msktupla ve bernbet"lq:ritr*l',

tzernowicz erlduiu halde t5 Kasrm 1564'de Viyana'dan xyr"il*tr"

lar. Yanlanndn Cecrge Albany vs Achay Cxabi adlarrnd* ikirefakat lnemuru daha olduiu halde 2? Arahk 1564'de lstanliul';t

vasrl *lctuiar. ffiu refatrqat memnrlarlndan birincisi krsa bir mtidd*t

sonra {S*alc 1SSS} lstanbulda *lclti. Diierleri padiqahrn huzur*n*

kr:bul *lunmadnn &nce 4 $uhat tSSS'd* t*planan Div*n'r F{iinr$.l-

yfin"da Avusturyn'nrn iki s*nelik h*rcu {6fi.00ff duka} ile veuirl*re

r,*nilmesi gerekln 3fr.**0 dukalrk hediyeyi teslirn ettiler. TrirK

kaynaklapndan $etAniki h/lustafa'ntn L:n 3*.0fi0 dnlta yerine 35.*fi*

kuruq kaydr, o de virele brir dukanrn 1 I" /6 kuruga rnusavi o,ldusu-

nu anlatmalstadrr. Hu esnada, Avusturya elgileri [rdet hakkrnein

gikiyette bnlunmakta iditer; diyorlardi ki, Erdel Beyi bir sancak*

beyinin yardrrnr ile mevcut bang anlagmastna ayktrt olarak, bir-

qoil l**t*leri"almrgtrr- Buidanhlar da bu ]rar*kette H,rdellilere yar-jrm etrniqlerdlr. Zira bunlar, B6br&li tarafrndan t'esmen A{oldavy;r

Beyi tanrnan Alexsandre iv. Lapurneanu'ya karqt, Dirnitrascn

adinda birisini iltizfirn etmektedirler ve b,u hal de bu bolgede bir"

huzursuzluk dogurmaktadlr.Filhakika, saclnA;ram,sulhtiru sekiz $ene rniirldett* uzattlmaslnir

miisaade ed**e$.ini, ancak *srnanh Devleti'nin Tisza nehrri ote-

sinde snhip *ld6g* btitiin t*praklan rnuhafaaa ndeceiini elgiler*

bilclirrniqti. Sadece kraliqe fxabe]la'ntn r:ihartna dahi] o]an mem-

leketlerden E;inya'yr (Neustadt ve Frauenbach) bundan rniistesna

tutacafrrnr itrive ctii. ?3 Ocak 1565'de M. de Peternol adrnda bir

franslr, cliplr:*:atrx:ln lstanbul'dan rnemlek*tille g*nderdiii rapsr"

dan Sgrendigimiz* g*re, sadrr,frzam Ali Pa$a il)ivnn'da Avustury*

inlparat*ru ile L:arrry iqinr{e ynryartak p*litik*rsrnr takip *Lmekte \i{r

ilqinei v*xir Meirm*ql llar*a (Tuvi[, $erk*llu] is* ffirdel v* Euidanlllann

tnra$lnr tutrnakLa idi. Hlqi ve aeiarnlan hr-l esaslar iizerine barrr;

Siaprneya ntre?-url *lmadrklartnr bildirdiler ve #zernawics F{iday*l

qur,rg'i* birlikte Viyana'ya harelcet etti. Aq:hai ilsabi istanbul'd;r

kalch.ffiu srrada r*ig*r bir pritef*rrika qavugu da, bartqt muhafauit

3SZiCETVAR SATERI

etrnesini hildirm*k iqin, T'ransilvanya'ya g*nderildi. Aynr ramandabir rniiddetten beri Istanbul'ela rnevkuf hulunan Hrdet asilzadesipe.bek Gyorgy de istanbul'daki Erdel fevkalsde elgisi K";;;;;;lSdkds Gdspiir'rn _tavassutu ile ve fird*l 1crrah f,sigmlnd Jiinos'*hesienen'teveccilh dolayrsr ile serbest brrakrldr.

txernowicx $urln'ya vastl oldugu srrada peginden grinderileniki qavury tarafrndan geri gevrildi ve tekrar istinbul'a getirildi.Hira, tatn bu esnadao iurparatr:run Tokaj rizerine bir teEebbiis{ihakkrnda ve CInun emrile Lrirqok asker tclplandrgl yolunda Budinbeyierb*yisi Arslan Parya'dan bir mektup geim;*ti, lmparator birtnraftan. $r.atrn*r'ln indcsini talep ****t**'n ot* ynndan Tokaj,rxapt *diy*rdu ki, bu durum padiryahrn ve llivsn-l F-triimsyfrn'unnreseleyi

-yeni barytan incel*melerine sebep oldu. Avnsturya argi-vinde bulunan *lqilerin rap*rlan, kendilerirre verilen talimat iie,lmparat*run ve padigahrn buna dfiir m*ktuplarr bu husus hak*kurela ksfi derecede tafsilfrt vermektedir. Qorlu'dan geri gevrilenilrernowicu'e, imparatorun Tr:kaj hakkrndaUi t-i-nUfi-ii"ti" padi-gah taraflnd*n qok fena karqrlanrtrir iyice anlatrldrktan sonraHiclayet {avng il* lrirlikte yine ycllarrna hreraher devamlanna mri-saade edildi. F{idayet Qavuq'a verilen talimat, imparatorun $zat-rn;ir hakkrndaki talebinin cevabrnr beklern*clen Trkaj'l bu gekildeistils ctmesinden dcilayr qiddetli [:ir prr:testoda ye qikayette bu-lunmastnr S,rnirdi. Filhakika Hiclayet Qavug Maximilien [arafrndan

\ib\tt olundugu zaman vazifesini Lamamen yerine g*tirrniq ve pa*cli$ahrn, Buciin v# Tamqveir beyl*rheyilerine yedi sancaktieyi ilel:irlikte x*igmand Jdu*s'un yardrmlnn kt:qrnalarrnr **, *itiginihildirmiqti. *l*yanqJan hr-r emri arlan ffiudin b*yl*rbeyi Arelan pagaderh6.l altr lrin kiqilik brir kuvveti Hrdel'e yaidrm igin g$ndermig,Tanrqvar beylerbeyi Hasan Pasa da Avusturyahlardan paikota kale-sini xapt eylemigti' l}u *laylar iix*rine trernCIwicr yeniden Istanhuluagr!:derilnrelc nvcletine kadar }-{idayet Savr:g o*lri' olarak viy*-ma'e{a ;rlrl**nu}efu. ilxE:rnctr,vi*.x *trdrgr Lnlir:rat mucihin*e, $}aukotn'nrn Avu*ttlryn'ya iadesini v* H,rd*l beyi** $zatrndr hailkrnda ih*t*r*fa bulunulmnslnl Lnlep ve lemin *d*r:ekti; fakat txernnwi*r,fstanbul'a g*ldiii xamnn hiik0mette hriyiik bir defriqiklik gordti.istanbul'daki Franstr xnaslahatgiirarr ni. ** Pet*rlol'tin lj Tem-muzd'r krral Charles'* hitaben yardrgr bir rnehtupta, sad*&uamAli Faga'trtn vsf*tr ile yerine Sukcllu Mehrmed Paqe'nrn getirilme-

M. 'rAYYiB gognilcltl

sil* vxl*u h:ulan d*iiqiktise L*mas ederek **er ki, bw variy*t &da-

caristan meselesinde yeni vaeiy*t doiuracaffa benziyor" Siinki,Semis Ali Pagannrn mevcut ihiilafiaru sulh yoki ile halledeeeii

ilmidi vnretr. FnlEat ryiindi Avffisturya'ya kmrgr hirqnk harptrer yap-

r*ig *lan hir sfrtin iktidara gelmesi ile *ski dtign"ranhgrn tekerrtl,r

etmesi ihtim&li gaktrlr. Avusturya'ya kargr bir sefer aqllayak biz-

uat buna pa*$iqahrn iglir&k etmesinin miimlc^tin *lduf'u serilmektedir"

ffiergekten yer:i sadnAzarntn bu rneseledeki tutumu selefinden

iy!c* fnrUtr idi. ISasrlarr rnr: harbe mtit*rnayil bir galus nlarak

**tuta* ediycrlardr. txernnwicr.'i ilk k;rbulti esnastnda demiqti ki,

imparat*r*n Tqrkali v* Saer*n*r'i i6de etrn**i }s"rtrn g*l*r:*gi gihi'

Srrrtm*r nhidn-tmesi padigahur muvaf akati nllnmadan yetprldrfr

iqin hiiktin:l*ri*in y*rin* geLirilr*esi astrA mriirnktin ctegilclir" Sadn$-

uh** gsre , v*rginin *denrnesin* kadar her tril lii n'riir,akerel*r

tatil edile*ek ve sulhiin yenilennresi iqi ]:undan sonra bahis ko-

nusu olabilecekti.Elqi Albert cle Wy*s ile ilzernowicz, bu ttirlti teklifleri kabule

sel6hiyettar $lmadrlslannr bildirrniqXerdir ve Czernowicz yeniden

Eabrlali'nin cevablnr imparat*ra bilclirrnck iizer* Viyana'ya hare*

kete hartrlanrntqtrr. Tam tru strada Hrdel'den yeniden a*etre yer*

drm isteyen mektuplar gelince *-ki h:u m*ktuplarda aksi hftlcle

Erdel'in tamamen irnparat*run eline c{tlqmesi ihtimali ileri siirtil-

rnekte idi.* tz*rn*wi*r muvaklcaten ahkon*ldu. "Famryvar Beyler*

beyisi F{*san Faga'dau Krd*d kaiesinin t4 T*mxnu'xnda xapt edi}diiiyc,iu*da m{i*ait trir ir*hr*r iixerine de nnelrr.*.ram {J:eernawi*x'*, padi-

qaht,r Sxatm;ir muahedesini tantrnachirnr v* Nag"y S*nya v* T*knikaleierinin Krd*l h*yine teslirni ile flrclel'cleki Avusturya kuvvet*

lerinin gekipne*ini, i-lidayet davuq'un serhest l:rrakrlmaslnl iste-

yen bir mekiup vererek yola qtkmastna miisaade etti. tzerno'r /icr S Ag.ilstrln tSSS'd* fstanhul'd;rn har*ket ed*rk*n llivfin*r

F{iinn&y** i*o sudin h*y}erb*yisin* *lEiler* ir*r t{irlti kolayh$rn

g*steriIn:esi y*luncta *xnir vcriSr*rr{u'

Su slyac{a sae}rr&ual{}tm am*a-nfiri*si *}an $*k*nlu &d*stnfa Fmga

ffiosna beylerheyliginct* bulunuy*rdu" ffird*l rnssele*inin l:u tiirltiihtiififiar ve iirtilatlar dngurdufrunu ftirrinr:* v* imparat*r kuvvet-

lerinin ilrdel'qien bir ilqi kaleyi alcdrlclannr cigrenin** Fhrvntistnn

cephesinrie Avus[uryn'ya karqr harekete g"egti. gxrrelfi. f;rinyi Mik-

!&s'a ,Sii bulnnan Krmppn katesini rnuhasara etti, kumandant l\4$t-

szic[T"VAn saFHRi

is ,*sxkics te*trimc arnv*t tekiiffrui r*de$*tti ve Avusturya knman*rnls*ndan, exciimre. tarnynre ,-,srisi

'-rcrtiert Auer:b*ng ire xrin_'rI$n, $luni v* Hr*{ij{V'*J*n yardrrn jstedi.

"Sskq1llu &{usrnfn l}arqa'nppa'yl tr6 grin, kmt'i bir netiq:e ahnak*,uil, rnurrasar* *irikter:rrm britrln miihirnrnattnr ttlketmig ; ilili eynt*tin* bai' ikitr*den (EanyaluIea, verboeen).yoni e*phan* ve sirfrh getirmi*ti.*snada Au*rsrrerg ?sss rer*;rilq hir t;;;r; ir* u*na n*irrininrryt sahiline vfisrl *rdu, $uraEran

:r*-u -n-r-i- rnris*demede bu_rqjnlnrsa da nel:ri gepee"*k niri;il *uri*r,*.un r:arerq*iin* g.iriq:necri*" $dacnr kurc ar:ela*l*,r*,n _qu;r* lrur;;;- l',; ;_in_ yag:f: kl** r*k lif itc$*tn'riry, iste*itr*n bin ki6iyi o*n**kt*n initi*a *ytrcmrigri. Macurterrleri hu faxlar:a ihtiyati hnrek*ti *ri*ilr,r* s*refin*te tavsify*rlardr. sciylec* . Avusturyakl;rr u**ir*o*ru ;il, Kruppe*:sini kurtarmak iEin i.rnemii t,i, t*+*il;;;- Lru*inmadrlar vs*nin Mustafa Faqa rarafrndan. unpt,nl- --,ut*t kardrrar. $okorustafa Paga bunda* sonra * *i"*r*to rr*ron*n N*vi kar*sini de't etti ve sber*rc'y* kacrar ilerrecri. rurut rrarekstr rruradaqlurdu.

{566 senesi jntidasrncla cla v*ziyct tlersislllgl*1 rnuhafa:ra edi-riu. imparutrr,, *{urnr;rnn ci*Jiy*t;*i gi}r #n*Ine ararnk hir ta*;tn rnuharnbeye hasrrlanrynr, n{ig**, t*ourt#"*u .sulhii kurtarmakyeni bir teqehrl:tisten geri jur,*,yrrr;;. "mr, *ut *ple yrri:aryrnda,ft h{acar *lnn y*ni bir- elEiyi, Hl*srutl*iv,l,i grr*i*ujlul.'g.riu_{t" &u fevk;r}&rt* or*i o*vi;;;;- }r*diy*i*; il s*rl:*sr hrr&rcrranri esir ite fsinr:r"rur'* *r*hir oi*tu {3r

-*r:ar- is**1.-T;rJ;;'*'**,**: Falati* M$dasriy T;l*:;[s i*o""*tt*ri L*r*frndam esir *diimi6 ve*dilmesi' i*ihrirnah sultan {fndiry*hrr k,r, uu m*r}rum }*iistem* xevcesi) tarafr*eJan tarep *urilrn;g :ni";r" Kasrnr {avury era

'.{r arasrnda ir"ri. Faka} i-fissxur}roty K;*$*}ra,nin i$id**ini t.,h}if{c*n mritenaki* v*rsiyi ri* g*tirr**,*ig ;#;i;;y-ro T*kaj iqin creinksr izahnt vcr*miy*re{u.'$m s*h*p}* *, *** cs}qi *rqi Arb*rtff,rss'in h:ulumc$ugu evde n*anr"er arirnm alr*e{r v* miit**k!rr*rrrfurya'3ra kargr s*fer i]s'n *diidi"

f"nrihqi &elib*lu']{e JVfffist-f- Ali" Kriru}iii,l_Ahh&r,dn,Sxigntv;iritti *lli yedin*i v*kra oi;rrak ,*nyrc ed*r o*" l--i*rt &d*clis acl*:rkil eserinde hu."seferi bngtan $snilna r*ad*rr yazdrirnr vsi:r"tre ise hrn* hrirssn *edu*ugini l:ilcririr" niiyu gcSr*, t:u $**s*bepte ri, $zf $y*rv*r kar*sinct*Xqi lsuvve ri*;,J ;--1;iil**u-'y*g_

M. 'TAYYIB GOKHiLfiiN

ffi14 ve garet yaptp ve Lrr:r tanafa taarrur ederek reayayl rencide

etmeleri idi. Krsmen Hrrvat ve Macarlardan rntiteqekkil bu eEki-

yanln mlitemadi iecaviizleri karqrstnda bizzat padiqah, hastahsrnave ihtiyarhfrna rairnen, sefere qrkmaga karar vermigii.

Kanunt $ultan biile3r,nan't,: bu qnrtlar altrnda bu sefere bizzatigtir6kini, b6zr tarihgiler, qirndiye kadar baqartstuhkia neticelen-

rniq olan ve Avusturyahlarrn qnk miistahkern bir knleleri bulunan

$nigetvAr ve Lger (Egri) kalelerini alarak Ma*aristan'da bir mukave-,**t yuoasl brrakm*mak arzusuna atf *derler. tr-{attfi (iycir {Yanrk*kalej ve Komdrom'u da zapt ederek Macaristan'daki frituhat silsile-sini ryan ve qerefle Lritirmek istediiini tahnrin ederler. Aneak, onun

bu karagnda, bir sene evvelki Uatta seferi muvaffakryetsizliiininintikamrnr alrnak arunsu kadnr, *I? sen*detr faxla trir xamandtr

snun sefere qrkmamasrnr tenkit edenleri tatrnin ve tesk,in eimekemeli de mevcuttur, denebilir. Bu tiirlii hognutsuzluklar ve ten-

kitler agrktan yaprhyordu. MeselA $*yh Nureddin isminde biribizzat cihat varifesini yapmayan bir hiikiirndann muahezeye 5i-yan oldu$"unu soyltiyor ve padiqahr sefere tegvik ediyordu. Bu

hususta krrr Mihrirnah $ultan da aynr tegviki yapryordu. Digeryandan Macaristan'daki timeradan, beylerbeyilerinden, ilrdel kr-

ralrndan gelen arizalar da azarni surette teqviklc&r idi' Boyle birharekete bd*to zorlanryordu. Peqevi'ye gcire, Budin beylerbreyisi

Yahya Faga.rfrde Arslan Faqa qcbiddefaat rikfitr-r hiim*yfina mii'k&teb&t g$ndertih hll*car serhaddinde olan mel&tn riy&de b'ozulub

giin be-gtin qekavetleri efzirn ve fesadlan igtiet&d bulmuqtur, diyunrz ettikten gayrr Hrdel r:ilu Sirn*n Y;tncg Beq klr*hndan fery&d

ve.". nice def'a yarub istimdfr'd'r etmiEtiMacaristan'da Arslan Faqa'ntn Eohr*ti Qoh btiyiiktti' Ttirk

yigitleri arastnda bir tane idi. Sk atrnakta, krlrq kullanmakta,miibarexeds fsvkalsde rnexiyetlere sahipti. *nu hAacar kiilttirriniininkiryafln* da hizrnet *trniq Lrir idar* sdamrt s;rymak miimktindr"ir.

ffiudin'clc resmi dili tfltine* y*rine mac&rea yapen! Macar deilc'-lag hiametinde kullan*n ilk beyl*rbe3ri t] *ltnurytur. Sulir ve stikfin

iqin gayret gostermiq erhnastna ve Avusturya ilr: miinasel:etlerin

dostffne olmasrnr istemesine raffmen hfidiseler aksi qetr<llde oere-

yan eylemiqtir. O, Viyana hiik&metinin vergi ve hediyelerini sa-

*u*rndu gfindermeleri iqin miltemadiyen rnektupl&r yazmakta idi;fakat onun iyi niyeti n"riinasehetlerin miisait bir gekilde cievnmrna

SUIGETVAR SEFERI 7

kafi gelmedi vs imparat*r Maxirniiien,e yazdrir rulektuplardanmiisbet bir netice hasrl r:lmadr ve nihayef; gayretleri kroga gi-dince, kendisi de hudutta harbe baqladi ve Avurturya'ya kaiqryeni bir seferin aErlr*asrna s'nil *rslu. srfcr-i hiimfiyfin iruqlume-san rlnce ikinci vexir Fertev papa serdar t*yin edllerek Erdel,eyind*rildi. vaxifesi ramqvar r*ih"ddind* lr,,ilonan HrJel kalele-.inden Gyula kalesini f*th etmek nlacaktr. $u is, berhalde L;-'nivrslin de igaret ettiii gibi, padigahrn ve Divsn-l Hiirn&y*n'nn,;eferin icrast [eararlagtrnldrktan sCInra, Rurneli beylerine ve ilgili-ere Tuna'yr g*q*r*k irarek&ta baglamalan hususun,:lu verilen em-'in bir, krsmr *lacaktrr. ffin plana grire, hem Hrrvatist;rp rarafln*$an , hem de ffirdel *iltetinden taarrur eq*erslq trr.itiin Tuna b6l-Sesini issal eylernek ve KomArr:rn iizerine de yiiriicliikten .$CIilr& d;;-nanl viyana'ya dcgru geri g*kirmeye xurlarnik harekitr uygulani-:aktr' Bu xebeple, Pertev Faqa'nrn claha rjnceden miihin:, tio kuu-'etle seferi aqmasr gerekiyorclu. o, Mart ortalarnda 3000 y-";q-risekban-baqr ile), uhifeciy$n boliigii ve silahdarlardarr rnd r*iryifif.eqme hir krt'a, 63 nefer sa,vu$ asnlar, &ynea ls00 nefer kutogluipahi-uAdeler ile birlilste h&nek*t etti. l*u s*nuncular seferdenafer ile d$ntildiigti ra$ran padiqahrn ferrnanr ile bciliiklere ilhak'Iunacaklardr, Fertev F*qn'ya, bunlardan hagka Tamqvar beyler-'eyisi ile Belgrad sancakbegi d* b{ittin kuvvetleri ile refakatdeceklerdi.

Fertev Faqa'ntn B*lgrae*'a gittikten .{iclnra va:uiyeti iner:lcdi$.ie }:una gtire harekAt istikarneti hakkrnda bir *rnr arldrgr anlalirl-tnktadtr. *rduy-r htimfiyfinun her:iiz lstambul'dan l:nr*L*t *ttifriir srrada kendisine verilen direktif, trnva nehrinin feyexan ha-nele bulunmasr sebebiyl* srigetviir tarafrna gitm*kten vazgegip'aradin'den geqirilip dogrucn flger liuerine varrrmasl ve bayrece'$mgvflr tar*rfrnda *lan -rsk*r* d* y*rdlmcla hulunrnasr qeklinde3i" Fertnv Paga bn rniinaseLretle ve hu *mri alc{lktan sclnrft, pe_igahfi g*r:d*reiiffi ar*rntfa, k*nc$isinir: ele baryiangrqtan itibarepnig*tv;ir v* ilger istilEarn*tl*rind*n har:gisi*in

..u*olt* isah*tli

lacafflnt *ti$rindiigtinii, ,Saig*tv$.r t*rafrnda eilaru timrer,tnrn o tn-rfa gidilmesini istedikleri, fakat ba6l*a bir 5yririirye gcire, uf,grirnfp/erfnc varrlmak su/ci.,.,) bnlunduguniln scylenmekte *ldng;rinuilc{irn"rekte ieli. l3u ikin*i rsriigii savunanlar diyorlardr ki ("..Anle-ifr'rf ne snn Jdsf *l*n/cxr' /cfA *J*nrsp r.'d *J ndru,lin kt;ffdrt rnes*

hd. 'rAYYis cCIKsiLGiN

sifid olx6 f,nde/ nrfdgreffra tlen ritegf ds/lf &wur** prJlrlrdcn S*rr *;rftifentstrablardan in1allah halds olundu$undan gagri sssdettrfi p:adfpaA

hmrretlerine ve eisfrer-l fsJdma da/zi wlddtr... we Sztgetwd,r memle-

/esgfmrs !*enurtdw, &erytrerine run.rfir *lunub krcvr.t*t, weriltn** egydm^t

sceedtelferinde her x*.mumds /capus*n ap$trmagub insallah ol rJa/rf

feth al.unar... gdgle ktm, ertvsl Szigeta&.r'a dtigtil{ih bu ypl'r. mrtbd*yek l<adem*i 6ertf lerile Igrr tdniblerinl, warzlmak wildget'i Erdelkawgasmdan AcJds alunmugub grllarca #iikenmez *rim s*f*rlers'e jgJer ldatm nJur.-.> I,

ffiu arxtnda Fertev Faqa, bununla l:erab'er, karart pacliqaha

birakry*r, harek&t v* ;rldrgr tedl:iri*r haklqlnda tafsil*t veriy*r*tu.ffiunu tfrkiben hedefi olan fiyula kalcsine giderek orayr mu*

hasarastnr dig*r hir arx ile anlatmrg ve hu &rada, aldlir bir q*khaberlere atfen, Sugdan ve fi,f16k halkrnrn mritemadiyen kagarakmemleketlerine gittiklerini bildirmiqtir 2 ki, bir mtiddet sonra bukaleyi feth edecek ve kendisine Syula ffitihi denecektir.

Fadiqah nrduy*r htim&yfinun bagrnda r:ldugu h&lde, 11 $evval973 (1 Mayrs 1566i'da britiin devlet erkAnr ile birlikte on riqtinciive sCInuncu seferine qrktr. Berabrerindekiler veziris.zam SokolluMehmed Faga, tiEtincti vezir Ferhad Faga, dordrincil vezir AhrnedFaga (Rtistem Paqa ve iVlihrimah Sultan'rn darnadr), Lreginci vezirKrzrl-Ahrnedli'li hilustafa Faga, Rurneli kadraskeri H6mid Hfendi,Anadolu kadraskeri Ferviz Hfendi, bandefterdar, yeniqeri aiasrAli Aga {Milerxin-uade Ali Fagai idi. F{iqan*r Hgri Abdi-rfid*&llehrned SeX*bi, baqmiiteferrika fiei&l-z6rie Mnstafa fielebi de qlr-

duy-r hiimfiyfrnda b*lunuyor, difer belli bagh tim*ra arasrnda Ka*raman beylerbeyisi Qerkes Srileyman Faga, Kostendil rnirliv&srMehmed Flan, Trrhala {Teselya} mirlivflsr *sman-$ah Bey binlskender Paga-z6,de Mustafa Paga, Kocaeli mirlivAsr Ali Portiikffiey mevcut idiler.

#r*tu birinci rnerhfile olan {lrprcl-qaytn'nt tR,tistern $*lebi qa-

yrnr) t&kib*n Satatr*a, $ilivri, Kdirne F$lu iie rxritaql gtinerg&hr

tskip ed*rk*n padigah evvelki sef*nlerde *iduiu gihri atla eleiil,fakat itrtiyar, hastn ve naylf *trdugu iqin araha ile seyahat edi-yCIrdu. Arabadan hiq grkrnryor, vazifelilere bile huradan ernirlrr

r Krs I 'f*pkapr $nrayr Argivi, fi' l''l?1'$ &ynr Srerde, fr. 1tSS9"

SZIGETV,AR SAIiflR!

veriy*rdu. Sac{m&r"*rn her lvrexlzi}e ge}dikEe il*risini k*6f* qrkryr:n*yollan nrabanrn e*gebileceii geicilde dtizelttiriy*rdu" 15 Xi'1k,fl-de'de Filibe'ye, bu fi,yrn s*nunda {F{ariran *rtm}*n} S*fya'ya nla-ryrldr. Niq llieasrnda ilsi giinliik mrcla xeirfmda paciirynh i:an3r* *kJr"tr9 $-iasiran'da Selgnad'a g*lindigi vakit Tuna'nrn f*yss6r, h&trincle*lduffu g*,riildri. $erncnclire $anc&kbeyi $}ayr;rm $3*y'* ffi*grlrdelenkalesi {Sab6cs} civarunda Savn nehri tiserine kr}prui kurulmasl*rnr *diln:iryti. Paeliryah ilynr xamanda, yeni6*ri affnsrna, ciefterdarve hazi,re ile hirlilc.te ve Rum*li, Anad*Ix, K;rrarnan askeri*rinenehri gerniler ile gegrnelerini vfi $irrni*mr sahr;rsrnda rnuntax&*)hir qekilel* durrnalarrnr *nrr *tmig, k*ndisi geqine:* q:itlarr t:erslrhulmayr istem:ipti- ffi*lgrad iI* ffi*g:rird*l*n arrn$rnc{aki y*}, hu sr*radn, y*ffrnurlardaln q*k xnrar rr:rrmil$ v* l:r"rzulmurytu" S* seh*p-ten q*k rahrnet q*kildi v* pndiqah aiay ile ls*&alq y*ri** g*lin**lEurulmug ctag l:ulamadrir igin sndrr*s;rffirn gae$rrunda bir g*c*yigegirmefe rn*cbur kahnrgtr. hlihay*t Sayr*rn }*ey k*pr,iiyii kurciuve padi$ah da Snva nehrini g*qer*k Sirsrn sahraslna indi. ffiraclabriyiik hir resm-i geqit t*rtip ulundu ki, tarihqi Selfinikt Mustafabunun tafsilstrnr verrnel't*dir. Kurban bayrarnr arif*sincie pndiqahslrdunun L:aqrnda *lcluiu hftlde $*mlin {Xirnony}'e geldi v* }:ayna-xnln bnrada kutlanma$lnt *mr*Lti. ffi;rynanr tiireninin hir *xellifficila*aktr. * da, c{aha Xstanhul'dan hnr*k*t *dilmecl*n *ncc birSfivtl$ vasttast ile firdel beyi Xsigmor:d .$;inos *rcluya davct q:dil-miSti' lgte bu srrac{a ikind} div*nr }<rrrulc}uiu srrarda {irqi*l h*yi-min {fr,rc$*l krrah jiin*s *g'i* fst*f;rn} crt**i g;iln "$"unn'e*nn ryayk*-{nrla g*}***ii }:n.klsli:lrfa mokLubu ii* r"rdnrn}ean ge}c*i v* *y[*si griniikriiyrik [.lir istikt]al merasiminin y*prlac*:fr ]ui*usmndn nsk*rc y"r{)

;rl$isadarlar& t*nbihatta bulurlulclu. Fill"lakika l:ckl*ru*n grinr{e }rir-q*k asilzideler v* maiyeti ile birlikt*: il.*len Xsigmnnd J6nos *tag-rhiin:dy*na trendan sni:rcnkb*yl*ri v* {fivnql*run r*fnlcalin{d* i}*r}cc{i.*rdug*lta vare*rir v*kit {)smairh t*pqnlarmln tr:p ;*^tlqr i]e s*l&m-I*ndt" K*:nqiis*l:* qavugi:*r$r{}}rr qacilru ymn*rcin krrrr:ry,l 5in *tai ku-v*klu- l$ayraem lncrilsitniudeil hiir g1^iin ${"}i}tril. r$n g:n*iryahrn }:nxur*n;rkml:*l eilu*Cu. I3n mer*sim essi$slrlria pr*nsin *n{lltd* ve r*,yk&$rnr{anr*rasirn *lt:riseleri ile *trli;*r savrl$ gidiy*r, ynkT*i*ct* cr:ri vexir,ycr:iqeri ii.s'a$r, siliil:clar i:r-iluruuy*rdu" Xsigrnq;nd *t;rg*r hirm$y*1unyRnrna vasil *lunq:n attan inip yiiz y*nigerinin tnryrdrir l:eCiy*!*rinpacligaha tnl*dimini ir*klE:di. lSun}*r igind* *'nyet *.iizel igiegn:ig

1{} ki. "rAYY{B s*Keilcirol

E;rrtiar m{}sait r:lrnnctlffr iqi*, }:*ryerrun *}du" Xira, }ier yende reforrneiort alhn yaldrzh giirntiq kupa, 5{}S'] dulqa krymetinde bir yakutvarc{t. Mtiteakiben rr:aiyychindeki }:tiyiik riitbeii asilzAdelerdend*kuz kiqi ile pacliqab.rn tairtr untine lsa{Xar gitti. Tahtrrun etrafurdadart vezir mevki alrnrqlarcir. Krral riq clefa diz ristii qdktii. Pacli-,.sah da iler dtfasrnda ayalXa kalkmastnt emretmig ve nihayet Adet*ldr:fr"1r iirere sel&m r*smini ifa etrniS vr: p:ncligah da crpmek rizereelini u:,:atrnlE[1" ]3ir.znt vreiriSxarn inci ve elrnas ile srislri bir is-kenrle getirmiq ve prt:ns buna oturrnuqtur. Kanunt Sultan Siiley"iTlar: *ft{*, ke*disini lbta*ar Lahtrna i*}Ss *tm*elikqe sii&hr e}ct*nbrrakmryacafflnr sriyl*di" Snun **c:dfnri ,*lll ogfu ferulrunt, fermanperdipri/urer h*"xveLt'trfnrr#u', sii:riinc karqr gradiqah -rgi/ttr r"isdune o/-sruru, rgiff/c g#resfnn rierniEti" Fadigaha yaulh hir arrr:hAl sunduktansl}xlra i:ta$dan dtgetri qlklm*;t t*rctiru*rn fbrahim &ey'* <<Sir r/rflgam/crrrgrsrric{u rntiteh*tttlir fcnJdrnr, rXe* *t&*get' /reruf $iArtg etti, nntkatakatim *crJn:eidr> eiiyerek hissiyatrnr tiildiriyorriu. Ertesi gtinii pa-diqah da Zsigrnond'un hediyelerin* rnukabil hediyelerini il(i qa-vugla gonderdi, Sunlann iqind* krymetli nriicevherlerle rnurassabir krirq ve bir hanqer, dnrt siizel at da bulunuyordu. Padiqahnrua bir ziyafet de v*rrur*lq isternig, falqat sac*nAzam, zayif bir biin-yeye sahip olan prensin ahqkln olmadrSi Tiirlq ycmelclerinden ra*hatstz *labilecegini ve rra*arlarrn hur:u bir zehirlenmeye atf ede-bilecekleri ihtimalini ileri siirerek, bu tn"savvrlrdan onu vaugeqirrniqii.lki g'iin sCInr& veeia iqin padiryahrn hururuma ],abul olunrluiu vakit,Kanuni *na ry*yle t"ledi l .,#.s*$ru {,t;nr.edo lewrsirn fs##rr&rrue p*JrErru,

e$er &fr r/lCr$*r:r.n. a{.ursrr $rse /:efrtrr,rcf, $sr*srrrf Smf&lrm,}"Xsigrn*nd JSn*s padigaira sur:du*u arxuhalinqie Tis'ra (Theiss)

mehri ile [rdel hududu arasrndaki arariyi isternig, igerisinde c*miyaprlmrg *lan Tamgvar ve l*ippa ile flJ*brecen ve $rr:lnok qehir-lerinin kendisine verilm*sini tal*tr rtrniqti" }}u arada perdigah r"iq

yuz erd*lli *sirin serb*st brrakilmaslnl *mnediyor v* Lru se$erinsununda k*ndisine istedikl*rinin iiq mrislixri il:smn *du*eSini ssd-nS,uam vaslt:rsr il* hildiriy*rdm.

Savaql artrle hir eruy*i vaki ryiarak g$r*n irnparaterr, irs*n sa-hib oldu$* mem:lelsettrenden ;rslc*r t*q$arikine qahrytrir gib,i, impa-ratortruffun diier k:srmlan"rndan rin vmrchrn tnlcb *rtiy*rdu" Papa'ya,$spanya ktrritrtna ve hlristiyan Avl npaunln biitiir: hiiktirndarlarrnarntlracaatlart{a hnlunuyor*{r:, Ffilqat hn tn}r:tr v(-o ricalaro hriraz r1a

SZIGnTVAR sEr[Ri

ryartlnr mtisait olmadrit iqin, b*gurua cl]du. Xira I:*r y*rde n*f*rcnbuhranlan, b,u harcketlerin t*vlid ettiffi pargaianmnlai, kokleryrnigkinler, kollektif bir hareket* pek inrlqsn verrniSrsydu. ffiununla be-raber, Augusburg Diyet &ltreclisi {?S fulart 15SS} ilir rniktar $}era yar*drmr yaprnaga, 4090 piyade vc SS0il stivari giinderilmesine kararverdi. Ancak, tamamen yeni bir qart ileri stirdti. Trirk hskimiye-tinden kurtanlacak *lan lVlacar t*pnaklaru inrparat*rluffa ilhak*lunacaktr. Habsburg'larun merkezi Avrupa'yr kendi hskimiy*t-l*ri altrnda hrirtreqtirrn*k arxu ve iemayiililnr$e olciuiu iqin *g ka-r&r& kargr hiqi:rir ihtrrazt kayld derr:r*yan cdilrnedi, Bl.lm raig*nnknanlarrn vaadl*ri tarurnmen nazar? kaldr. i*pmnya krr*lr Fhiiippetrr. ise, biitiin *skeri kuvvetlerini Fays-ffia*'d* tnhgig *ttiii i,*Akdenis'deki E{CInanmasr da Tiirk xi* Kuxey Afrika d*nanrnnlarrile grig bir rniicadele iginde bulunduiu iqin, Avusturya'1 lsuxeninehiq bir mriessir yardtmda bulunamryordu. Dini rxricadeleler iqindeQlrplnan Fransa raten asmanhlarla ittifakl muhafaza ediyordu.Yalntzr Fapa Pius V Macaristan rneselesi iirerinde biiyrik bir alska$uydufu igin, hiq bir garta muallak olrnaksrzrn yardrm ediyor,Maximilien'e 50.000 duka alttnt grinderiyor, bir krsrrn italyan pren$*Ierine de Avusturya kuvvetlerine iltihik *tmelerini smr ve tav-siye eyliyardu. Br silretle qnk gffyrr mrltecanis unsurlardan lnti-rekkep bir rniidafaa kuvveti teqkil edildigi ve bunlapn Kom6r*mcivartnda teglcilstlanchnldrgr srrada O*manh *rdusnnun $ava'yrl*sirirdelen'den regerek Sernlin'e muvasalat ettigi ve ilrd*l krr*llxgism*nd Jdnas'u padisahrn kah*r *ttifri *g.r"eniidi.

tatherir:* cte Mddicis, Framsa-nrn nilihe-i hiikfim*ti, Ayusturyuniyaseti ile yakrndan alAkadar olmakla v* {:nu tehelit *den t*}:-likeye keirgr fazla kayrdsrx knlarnryacairnr hissetmclcle b*raber,uzun zamandan beri kesilmig olan miinasnhetl*ri y*nil*rnek mak*sadr ile yeni hir l"rey*ti fstanhnl'n giind*rdi. Frans*'r:rn * d*vir-deki rniihim $nhsiyetlerinden biri clar: yeni *lgi k1. rie Grel*tr**cle frraildchamps'in birin*i varzif*si,hiikilrn*tin**n a{dril t*iimatiiuerin*, Maximilien II. lehins E*hqrnak idi" *, hu vaxif*siftsl* rnu-vaffak olamamlg, padigah tarafrnd*n kah*l *ciilcbilrn*Ic iqin Sai-setviir s*ferinde *na rcfalcat etrnek liizumnnu <J*ynruigtu. nstan-bul'a gelip de padigahr b'larnayrn*a CInu tdkih*n y*la qrlcmrg veSirmium gahrastnda Xsigmoncl "|*nos"nn kablil ootil*iginin *rt*sigtin'ii padi*atun husurunn trqab*l t:Xunrnugtn. Slr katr*t resmi dc

11

'l r][,T. "I'AYYi}3 il*KEiLGNN

q*k sanricnt v* iki *svt*{ ;.rrresurdaki mrrinassb*tieri y*nil*megemnvnffale *lmuqn f;*treaf p*diryahr v* Ssrnanlr ordusrenu seferdenvaxgeg.ir*rnemiq v* yririly{igt*n ahk*yamarnlgtrr. HattA Hammeroinknynaklarlna r$r*, [-s ffir:i tl*s-*]:r*ti*m'in elqisi, Xsig'mond "[ii-trl$$'u, }<ntolik n:exh*hirui t*rtre *dip }{lteramist a:ldugu igin tebrikbile etn:i6tir.

S*ffilin"*{s iken Finr&xnar} }:*3rX*rb*yisi {erkes ,stileyrnan FagaSuclin tix*rin* muhafaxaya gsnei*riidi. FadiEah da hizzat Kgerti:rerin* SitiriS5rec*lcti" 33ra maksadla Varadin {Pdt*rvrlrad} kalesi ya*kintnda rttevu:r:t *lmn lcciprrie$en g{*qnrek fizer* b:ir krslrn aslssr #n-c*d*n g*nd*rilmiq v* i:uniayrn l:ir trq:sm:r q{n kopriiyii gcqr*i.gti.ffiir krsu* ;lsk*r d* Yanlk-knI* {fiy*::r} v* K*rn*rnm ka}sleri etrafrnaatrcrn etrn*k ilx*r* ilc*n h*lrelc$t pl&nr degigtirildi ve kriprii Vu*k*v*r kalssi q:ntinc** hailansrn e$iye ferrx:an q:trundu. ffiu c{egigik-ligin sel:ebi 6u idi:

Sxigetv'r lcwrnnndar:l Xninyi l\dikl*s"un Trrhaia san*alcbeyih{elimed Rey'i Ksseld ka}*si *iva'rrunda Drava nehrini qemiler ilegeqerk*n pnsuda kent{isini vc oglnnu ii}efuirdriff'{i, irazinesini veaErrllklarinl rapt ettigi, is*vv*tlerinden rlritkim bir krsmrnrn da$ikl*s kalesine kaqrp kurhildugu hal:eri ge]*:iqti" XSt*n qjteden

bsri serhad ilmerast cia Xrinyi'nin hir *rn ernce ele Eegirilmesinitavsiye eCiyorlardl. {Jnlara fr:r*, Xrinyi hirvat iqinde kuvvet vekndrst il* irarndftr ve haha'Crrlrls ile mfi.mr-Av*r rneghfir Liir latn idi.Suigetvdr'r *pey** n:lrtstnhk*rn bir h*tre k*yffin.l$, iiq: h:inden $nslaseqkim ath vc alay&yl t*slih *d*relE katr*y* k;lpan:rgtr. Kiiftin iVlacarve }*{rrvst h*yl*ri s*nradan bunu lqlra} y;rg:a*nknarula ahd ve ye-r:l'iri *trni*l*rdi.,. Sr"l sehcple padirynh qla nr-:drnr/sden rnuf<gddern$arnu sr,ine/r.frrne* elie#rddrr cliyc ferman *din*n, *rdunun istikametio tarafa gevriidi. Vuk*v;tr yakrnlnda Tnr:a tir.erine kurulan keipriikrs* x*manda t;rrnnrnlnmdl, hiitrin *rdu p*cti. Hatt& *tnf;"l hilms-viin da gay*t s*ri lrir qeki]de nn]sl *diidi" $u srrnda "luna nehyi-nilr ir:kr;lr yiiks*trmlesi .**lifi*riind* bu k*g:rtiyii swl;:lr g$tilrdil" }}u-nun tlx*nime padiqiih ffisx*k civ*vulda .*ravri n*hrinin i:xerine b,irleilpril t*uruXmnsux *r1"lr ctti lci, hu ki.lp:rii 1? x{imd* 11$ g*rnininyemyena g*tirilip hirl:irine Lra*"lar:runsr il* v{l*uda g*tirildi" Fadi-gnl: k*priir:lrln itrnllmrtnl rq:rrnelq il;r*rs frsaei: civ;u"1sls *'itm*k iizerehax:rl;rnr{lir srra{-{a irri:e e$r:nanrT}rr iJ* l\1i Frirti}k Sey'il"r (Rodossam*alEbeyi, *ur*kt;:r y*niq*ri) Tnrui"dnn g"*lcliii g*rilldii. *, l:u

s3{ffnrvAR SAflsRi t3

q$*nanmayr istnilhul"da* x{mr*d*nix'e qlk;**ftr,i} $r}$ra Tuna,ya gi-ver*k Vukov$r"a lsadar g*lmigti. $3*rah*rinele padigahrg i*i*nt ul'ria bindigi kayrir da g*tirmiqti iri, x{*anun? $nltan suil*y,r,o* hunabindi ve b*nunla Sr;rirel lix*ri*cl* L:*gianan kcip:nlyti grlrrneg* gitti.I3u l*tiprii 1"9 T*n:muxdm ti.lm*rnen g*qil*i v*{) bri *sn;rda pae*i6ahmeml*k*ti Srsg** *tm*yi, ksyleri y*kmnyr qidd*t!* *:r:n rtti. u,J*up.Vrrndlr SrerfereJe &intt Sruf*rs* llsx ler";rf l rdfrufsr diye sadps::arnx, *:mirverdi" i(a!e muilasara terplarr l\4chaq iskel,:sir"le qrkarrlaral{. huracjaAnadolu ask*ri tanaftndan m*ndnl*rla $;rig*tv;itr lqnl*sine r-rln4tl-rllmast da f*rrman *lu*du. I3u t*g:lar i*raslneln t543 d* ilaxi g-llis-rev sey il* F*nh;ld $}r:y'in K;ltrian*r ile y;r5:l*klmry mmi"rar*h*i$e*[e reqirdik]*ri rr:*6hr"lr hriyfil* ieig: c{n {Kerqiyarr i*pu} i:uiur:u,y*r-du. ilrd* *vvelii Sikl*s civaruna qr*s:} qi}{$il. # xamirniarsla }:u ka-ieniru etrafl der*, s;rr.ll v* Eriihi hai;ekhkl*r *idugu iqir: huradad*rulmi*dt ve karavsfih ,Sikl*s il* Fequy iira$tnria [-{ans;iny $:ev*klinele ve ot;rg-r hrirniiy*n da Lrnraetal*i bir tepe rgerincie kuruldu.ffiu rnnvlei, [$udin [:*y]erh*yisi Ar.slan l=aga"niri, $s1 ;rylarda ugr;r-drgr hezimetlerirl vs s$rum$*u hir q*kildelqi hnr*lcntlerluin h*s;rLrniverdiiii ve hunu hayatr ile Sd*digi bir yer cld*. 43, se$er kar*rrqoerildigi i{&fi:an, evvel& lqendisinin seriurqiqt* s;rvfi$;t harylarnasrl$zrru geldiiin* inanmtg v* pac*iryah 1\{*r:aristftn'i} Eclrr:ed*n svvt*lbir bagarl geistermek ist*rniryli. ilclxti*e Fn}*ta i<ale.sini k*stirmiryri"&u kal*yi kr:rnandartt c*$ur Thury fryilrg'y il* hirlikt* atra*ak v*xeiferi il* padiqah cs*adinrJ* ftit",*r e**q,fi*if, kakklffid*lci itr*latsrs_hgl gid*recekti" S*{}* kigilik hir kuvv*t}* hareketr: r;.eqti" Knl*yirmwhft'sara *tti, $atrqat hritiin g;eyn*Ni h*rya gilti v* *iilrr*6*ui istih-lqar *tmmsi f*yda v*rm*di. "I-iu-lry, &rslar: P,rq;t"nrn beitiin hri*nrn-Iarunt pii*kiirtrniiql ve y*ptlir hunrq herrsk*Lkrri iI* Tiirk lquvvell*:rin*rnrihirn zayial verdirrniqti. Pak:.ia isalesin* Viyana'dan hfiyiik yar-dtrnct kuvv*tler g*ldigi riuyulur:*a Arslan Pary* y1juh;1sffrnyr 1<*ld:rdrv* ffiudin'e drinrn*k xurnnria knldl. $ilh*kilcx ffi*ru*r,rl Salm $)s:l*ta'nrn{mrc{m.dtm* gc}lltiry v* [:u $trac$a 'l;*l* i]* V*sxg,:rsnr lsm$*]*rifti q:]s.i"tirl* kltvv*ileri elir:d*;? ielr:xgtr. l*u i:**{ise}*r cl*n $q}ruil:nu r:lrnnsrifisrm g*I*re Arsinn Fla6a ilrtrk {3nr$in"*$* rnuk*c{derahna intixetr*c{{yr:rdu ki, iryt* kerudini Lernix* q:lkarrnak m*ksndr il* hr:rad_rpadi$mha rnn.ruxntta hull.lnrr:ak iqin g'*ldiSfi srr*r-ja padigahrn s&:ril-brna ufradr, ;rsk*rlerinden ay*kp g*tt*o*i **,: ayru*u o*=*u3r,* snti*i_taltmk g*rlil*r*k, f*rrnsru-r l:iirrlfiyiin ilr,: iqj&r$ eilnreclll.

14 r\ll. TAYYig CCKglt CIt't

Ft:E*y *vasrn{ia xlay t*rtibi ve r*sm-i geqid icrast *rnredil-m:iqti" Vnzirler *sbehAnel*rini, *sliha vs pntiheimmat sandrklannragarak, sitlise v* takrmlarunt tevzi *derelc kuvvet ve kudret gris-terisinde bnlunuy*rlardr" $adruAxam kendi alayrnr tertiplediii srrada*smllarr Kurd B*y ile Fdasan Hey'i de yantna almrg ve padiqahrnt*ftiqine aru etmiqti- Kanuni $uitan Siileyman, strasile l:iitiin alay-lan arabasl ile geqerek sel&mladr. 4 Agustos'da Rurneli askeri$rigetv&r k*lesinin doiu tarafrnda $rm&na yakin bir yerde k*nduve Run:eli beylerb*yi kendi *tairnda kurduiu div$na iimera ve

xiiemr&yr toplnyarak mtisak*:rede bulundu ve padiqahrn otaitnrnkurula*ngr miisaid bir Sreri seqmeyi karanlaqllrdr" Aynr xamandaaslser iqind* kai*d*n q*lc urak nlmarya*ak, fakat tr:p ateqinden de

cnmsfin kalacak hir yer intihap edilecekti. Qiinkti 1556"da HadrmAli FaEa bu kaleyi muhasara eitiii sarnan tcp xrteqi tesirind*kalan bir yere konulduiu igin zarar gormiiqtii. Padiqahrn ota$riqin kalenin miintehasrndaki Sernilihov tepesini seqnrir;lerdi.

Siier yandan, padiqah Fequy"dnn Szigetv{r"a gelirken yanrna

evvelA rigiincti vezir F*rhnd FaEa'yr qaffrrarak ona Anadolu bey-lerbeyisi Zel Mahrnud Fary* ile hiriikie kaleyi bir taraftan kuqat-ma,srnr, rnetrisler ile t*pl;lr kurup cliivnresini ferrnan etmiqti. SonraKrarl-Ahmedli'li &dustafa Faga ile kard*qi $emsi Ahmed Paqa'ya ka-lenin diier tarafrnda mevziye girmelerini soylernigti ki, muhasaraesnasrnda yaprlan bir kr*ki Ssmanh kuvvetlerinin ne qekilde ter-tiplendigini gfistermektedir" Bu durum 5 Agust*sndan itibarenu sa-

va$rn devaml mriddetinc* &v. Eck degigmittir. Felih tarihi *lan'7 Hylfrle kadarki mutrrapara tarihi Ssmanh kaymaklanirda htitiintafsi$fitr ile t*sbit olnnmurytur.


Recommended