Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak,Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal?Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal...Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.
Mehmet Âkif ERSOY
“Eğitimdir ki, bir milleti ya özgür, bağımsız, şanlı, yüksek bir topluluk halinde yaşatır;
ya da esaret ve sefalete terk eder.”
M. Kemal ATATÜRK
İÇİNDEKİLER1. ÜNİTE OKULUMUZDA HAYAT
Güçlü ve Güçlendireceğim Yönlerim ........7Arkadaşlarıma Karşı Davranışlarım ........9Arkadaşlarımın Davranışları .......................11Arkadaşlık Bağları ........................................13Kroki Çiziyoruz ................................................15Okulumuzun Bize Katkıları ......................17Sosyal Yardımlaşmalara Katılıyorum ....19Tasarruflu Kullanalım ...................................21Meslekleri Araştırıyorum ............................23Etkinliklerle Okulumuzda Hayat ..........25Değerlendirme - 1 .........................................272. ÜNİTE EVİMİZDE HAYAT
Geçmiş ve Şimdiki Zaman .....................31İyi ki Komşularımız Var .............................33Evimiz Nerede? ...........................................35Evdeki Sorumluluklarım ............................37Teknolojik Ürünler .......................................39Evimizde Tasarruf - Planlı Olalım .........41Paranı Tutumlu Harca ..............................43Etkinliklerle Evimizde Hayat ..................45Değerlendirme - 2 ......................................47Belirli Günler ve HaftalarAtatürk Haftası - Öğretmenler Günü ...493. ÜNİTE SAĞLIKLI HAYAT
Kişisel Bakım .................................................53Satın Alırken ..................................................55Neyi Ne Zaman Yemeliyim? ..................57Dengeli Besleniyoruz ................................59Sağlık İçin Temizlik ....................................61Etkinliklerle Sağlıklı Hayat .....................63Değerlendirme - 3 ........................................65
4. ÜNİTE GÜVENLİ HAYAT
Trafik İşaret ve Levhaları .........................69Trafik Kurallarına Uyalım ........................71Aman Dikkat! Kaza Olmasın ....................73Acil Bir Durum Var ....................................75Eyvah! Tehlikedeyim ..................................77Güvenliğim Tehlikede mi? .........................79Güvenli Oyun .................................................81Etkinliklerle Güvenli Hayat .....................83Değerlendirme - 4 ........................................855. ÜNİTE ÜLKEMİZDE HAYAT
Yönetim Birimleri ........................................89Ülkemizin Yönetim Şekli ..........................91Tarihi ve Doğal Güzelliklerimiz .............93Ülkem İçin Çok ÇalışmalıyımOrtak Kullanıyoruz ......................................95Milli Birlik ve Beraberliğimiz......................97Ülkemizde Farklı Kültürler ....................99Atatürk’ün Kişilik Özellikleri ...................101Ülkeme Katkıda Bulunanlar ..................103Etkinliklerle Ülkemizde Hayat ...............105Değerlendirme - 5 ......................................107Belirli Günler ve HaftalarMilli Bayramlar - Orman Haftası .........1096. ÜNİTE DOĞADA HAYAT
Ya Olmasalardı? ............................................113Meyve ve Sebzeler Nasıl Yetişir? ........115Doğada Yönümü Buluyorum ................117Doğal Çevreye Etkilerimiz .....................119Doğayı ve Çevreyi Koruyorum ..............121Geri Dönüşüm .............................................123Değerlendirme - 6 .....................................125Cevap Anahtarları .....................................127
OKULUMUZDA HAYAT1ÜNİTE
KONULAR
Güçlü ve Güçlendireceğim YönlerimA.
Arkadaşlarımın DavranışlarıC.
Okulumuzun Bize KatkılarıF.
Arkadaşlarıma Karşı DavranışlarımB.
Kroki ÇiziyoruzE.
Arkadaşlık BağlarıD.
Sosyal Yardımlaşmalara KatılıyorumG.
Tasarruflu KullanalımH.
Meslekleri AraştırıyorumI.
7
OKULUMUZDA HAYAT Güçlü ve Güçlendireceğim Yönlerim
A. Aşağıda Nergis’in güçlü ve zayıf yönleri verilmiştir. Nergis’in güçlü yön-lerinin olduğu kutuları yeşile boyayalım.
B. Aşağıda Tolga’nın güçlü ve zayıf yönleri verilmiştir. Tolga’nın güçlü yön-lerinin önündeki harfleri sırasıyla elmalara yazarak, şifreyi bulalım.
Güzel sulu boya resim yaparım.
Matematik problemlerini çözebiliyorum.
İyi satranç oynuyorum.
Planlı ders çalışamıyorum.
Güzel yazı yazamıyorum.
Odamı düzenli tutmayı beceremiyorum.
Güzel şarkı söylüyorum.
Bisiklet sürerken dengemi tam olarak sağlayamıyorum.
Hayal gücüm iyi olduğu için güzel hikayeler yazıyorum.
...... ...... ...... ...... ......
Güzel basketbol oynarım.
Satrançta arkadaşlarıma yeniliyorum.
Zihinden işlem yapabiliyorum.
Düzenli ve çalışkanımdır.
Şiir okuma konusunda başarılı değilim.
Yaptığım resimler hoşuma gitmiyor.
Çok hızlı koşuyorum.
Bazen dikkatimi toplayamıyorum.
Güzel hikayeler yazabiliyorum.
E
L
Z
Ü
Ü
L
A
Y
N
E Y L Ü L
8
C. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Kendinize uygun olan cümlenin önün-deki kutuyu boyayalım.
D. Aşağıda Oktay kendini tanıtıyor. Oktay’ın güçlü yönlerini yan taraf-taki tabloya yazalım.
A. Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Noktalı yerlere uygun ifadeleri yazalım.
durumu yazısını yürüme
Murat’a üyelere sıkıntılar
görsellerini Kızılay görülmeye kampanya
Mutluluklarpaylaştıkçaçoğalır.
Üzüntülerpaylaştıkça
azalır.
a. Murat okulumuzun birinci sınıfında okuyan ................................ engeli olan bir çocuktur.
b. Murat’ın ailesinin maddi ............................... iyi olmadığından tekerlekli sandalye alamıyorlar.
c. Murat okula gidip gelirken çok ............................... yaşıyor.d. Ben ve sınıf arkadaşım ............................... Kulübü üyesiyiz.e. Kulüp toplantısında Murat’ın durumunu diğer ............................. anlattı.f. Kulüp üyeleri olarak oy birliğiyle ............................... başlatmaya karar
Gereksiz yere yanan ışığı söndürmek hepimizin görevidir.
Oturduğumuz sırayı hiç bir koşulda çizmemeliyiz.
Okulumuzu temiz tutmak hepimizin görevidir.
OKULUMUZDA HAYAT
23
Meslekleri Araştırıyorum
A. Aşağıda harfleri karışık olarak verilmiş olan meslekleri bularak alttaki kutulara yazalım.
B. Aşağıdaki resimleri inceleyelim. Hangi mesleği ifade ettiğini yazalım.
a. A A KU V T b. O D RK T O
d. G S OR A Nc. M A ER S S
e. S Ü H NM D E İ f. R N E ÖE M T Ğ
.......................
.......................
.......................
....................... .......................
.......................
.......................
.......................
A U AV K T D K OO T R
G R OA S NR S AE S M
M H N İÜ E D S Ö R T EĞ E M N
Ressam
Mühendis
Fırıncı
Terzi
Doktor
Öğretmen
Pilot
Manav
24
C. Uygun olan mesleği boyayalım.
HANGİ MESLEĞİ SEÇEBİLİRİM?
a. Hayvanları çok seviyorum ; mühendis veteriner sekreterb. Üniformayı çok seviyorum ; çiftçi polis bankacıc. Çiçek yetiştirmeyi ve doğayı
çok seviyorum; uçak mühendisi ziraat mühendisi spor muhabirid. Güzel resim yapıyorum ; sanatçı ressam marangoze. Çok güzel yemek yapıyorum ; garson kasiyer aşçıf. Sorun çözme yeteneğim iyidir ; manav avukat mimarg. Oyuncaklarımı söküp tekrar
takabiliyorum ; doktor şoför mühendis
1. Aşağıdaki mesleklerden hangisi-nin özel kıyafeti yoktur?
A. itfaiyeci B. Postacı C. Kırtasiyeci
2. “Bize en uygun meslek ................ ve ................ uyan meslektir.’’(II)
A. Derslerimizi yapmak B. Televizyon izlemek C. Oyun oynamak
7. I. sevgi II. saygı III. hoşgörü Yukarıda belirtilen durumların
hangilerinin olduğu ailelerde so-run yaşanmaz? A. I - II B. I - III C. I - II - III
8. Aşağıdaki durumlardan hangisi ai-lede sorun çıkmasının önüne geçer?A. Çocuklara görev ve sorumlu-
luk verilmemelidir.B. Aile bireyleri arasındaki görev
dağılımı adaletli olmalıdır.C. Evdeki kuralları baba koymalıdır.
9. “Ablası ders çalışırken Ayşe ışıktan dolayı uyuyamıyor.’’
Yukarıdaki sorunun en uygun çö-zümü hangisidir?A. Masa lambası kullanılmalıdır.B. Ayşe ablasının dersinin bitme-
sini beklemelidir.C. Ablası dersini okulda yapmalıdır.
10. Aşağıdaki önerilerin hangisi yerine ge-tirilirse evde yaşanan sorunlar azalır?A. Evdeki işleri anne yapmalıB. Evde çocuklara söz hakkı verilmeliC. Baba, çocukların yaptıklarını
görmezlikten gelmeli
39
A. Aşağıda evde kullanılan teknolojik ürünlerin isimlerini yazalım.
B. Aşağıdaki açıklamalarla uygun teknolojik ürünü eşleştirelim.
Buzdolabının kapağı gereksiz yere açılıp kapatılmamalıdır.
Bayatalayan ekmekler farklı şekilde değerlendirilmelidir.
Dişler fırçalanırken su kapalı tutulmalıdır.
Yatmadan önce lambaların ya-nıp yanmadığı kontrol edilmelidir.
c. Oyundan sora oyuncaklar toplanmalıdır.
d. Bayatlayan ekmekler farklı şekilde değerlendirilmelidir.
e. Arızalı musluklar tamir edilmelidir.
f. Günde iki defa dişler fırçalanmalıdır.
g. Dişler fırçalanırken su kapalı tutulmalıdır.
h. Buzdolabının kapağı gereksiz yere açılıp kapatılmamalıdır.
ı. Komşular gürültü yaparak rahatsız edilmemelidir.
i. Yatmadan önce lambaların yanıp yanmadığı kontrol edilmelidir.
42
B. Aşağıda bir gün içerisinde yapılan olaylar karışık olarak verilmiştir. Verilen olayların önündeki harf-leri saatlerin önüne yazalım.
A Okula gitmek için evden ayrılmak
L Kıyafetini değiştirip dinlenmek
P Erkenden kalkıp elini yüzünü yıkamak.
I Oyun oynamak
L Kahvaltı yapıp dişleri fırçalamak
Y Akşam yemeği yemek
M Dişleri fırçalayıp yatmak
I Dersleri yapmak
N Okuldan dönmek
PLANLI YAŞAMAK
07.00.....P
07.30.....L
08.00.....A
15.00.....N
15.30.....L
16.00.....I
18.00.....Y
19.00.....I
21.30.....M
1. Aşağıdakilerden hangisi çocuklar için uygun bir planlama değildir?
A. Yıllık plan B. Haftalık Plan C. Günlük plan
2. Plan yapmanın bizlere sağlaya-cağı en önemli katkı hangisidir?A. Sağlıklı bir birey olmamızı sağlar.B. İşlerimizi zamanında yapma-
mızı sağlar.C. Hoşgörülü olmamızı sağlar.
3. Ömer yaptığı günlük ve haftalık plana uyuyor. Ömer için hangisi söylenebilir?A. Tehlikelerle karşılaşmazB. Güvenilir biri olurC. Okul hayatında başarılı olur
4. I. Dinlenme II. Eğlenme III. Yatış ve kalkış Yukarıdakilerden hangileri gün-
lük planda yer almalıdır? A. I - II B. II - III C. I - II - III
5. I. Tabağımıza yiyebileceğimiz kadar yemek almalıyız.
II. Kulaklık takarak müzik dinle-meliyiz.
Hangisi veya hangileri kaynakla-rın tasarrufuyla ilgilidir?
A. I B. I C. I - II
43
EVİMİZDE HAYAT Paranı Tutumlu Harca
A. Aşağıdaki resmi inceleyelim. Belirtilen parayla alabileceklerimizin bu-lutlarını maviye boyayalım.
B. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun kelimeleri yazalım.
a. Harçlığımızın bir kısmını ......................... atarak biriktir-meliyiz.
b. Paramızı harcarken ......................... göre harcamalıyız.
c. Para ......................... aracıdır.
d. Para olmadan ihtiyaç ve ......................... karşılayamayız.
e. Tutumlu olanlar biriktirdikleri parayla sevdiklerine ......................... alabilirler.
f. Biriktirdiğimiz ......................... aile büyüklerine danışa-rak harcamalıyız.
alışveriş
isteklerimizi
hediye
ihtiyacımıza
parayı
kumbaraya
kumbaraya
ihtiyacımıza
alışveriş
isteklerimizi
hediye
parayı
44
1. Aşağıdakilerden hangisi tutum-lu bir çocuğun davranışlarından değildir?A. Para biriktirmek B. Öncelikle ihtiyaçlarını karşılamakC. Her gördüğünü almak
2. “Yusuf oyuncakçıda gördüğü ku-mandalı arabayı almak istiyor.’’
Yusuf aşağıdakilerden hangisini yaparsa doğru davranmış olur?A. Babasından istemeliB. Harçlığının bir kısmını biriktirmeliC. Bir işe girip çalışmalı
3. Hayallerini gerçekleştirmek is-teyen bir çocuk aşağıdakilerden hangisini yapmaz?A. Eline geçen paranın tümünü
harcar.B. Kendisine verilen paranın bir
kısmını kumbaraya atar.C. Biriktirdiği parayı gereksiz yere
harcamaz.
4. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi tutumlu olmakla ilgilidir?A. Tencere yuvarlanmış, kapağını
bulmuş.B. Bir elin nesi var, iki elin sesi
var.C. Damlaya damlaya göl olur.
C. Aşağıda belirtilen kadar paranız var. Bu parayla öncelikle ihtiya-cınız olan 3 ürünü alacaksınız. Artan parayla da isteğiniz olan ürünlerden alabilirsiniz. Aldıkla-rınızı tabloya yazalım.
A. Aşağıda verilmiş olan ifadelerle cümleleri tamamlayalım.
ninemiz görüşühürriyetlerineverimli
barınmasırasına
hoşgörükabul
zamanını sağlık sözlü
a. Ailede bir karar alınırken herkesin .................................. alınmalıdır.b. Günlük işlerimizi önem .................................. göre düzenlemeliyiz.c. Başarılı olmak isteyen öğrenci zamanını .................................. kullanmalıdır.d. İnsanların birbirleriyle yüzyüze konuşarak anlaşması ..................................
iletişime örnektir. e. Atatürk insan hak ve ......................................... çok önem vermiştir.f. Aile içinde çıkan sorunlar karşılıklı saygı ve .................................. ile aşılır.g. Ebe ve hemşireler .................................. ihtiyacımızı gideren meslek sa-
hipleridir.h. Fiziksel özelliklerimizi olduğu gibi .................................. etmeliyiz.ı. Annemiz, babamız, dedemiz ve .................................. de bir zamanlar
çocuktu.i. En temel ihtiyaçlarımızdan bir tanesi de .................................. İhtiyacıdır.
ninemiz
görüşü
hürriyetlerine
verimli
barınma
sırasına
hoşgörü
kabul
sağlık
sözlü
46
B. Aşağıdaki bulmacada gizlenmiş kelimeleri bularak boyayalım. Yan tarafa yazalım.
C. Aşağıdaki cümleler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” kutusunu boyayalım.
T E K N O L O J İ PK Y A A K L R I H LB E S L E N M E T Aİ L L T N Ü Ö Y İ NT K I L A V U Z Y ZT R K Y E Ü N E A BE O G Ö R E V H Ç İN K M E Ü N Y L C RÜ İ K O M Ş U Ü A ET A S A R R U F H Y
a. Okulda olduğu gibi evde de kurallar vardır.D Y
d. Dede ve babaannemiz de bir zamanlar çocuktu.D Y
b. Makas elektronik bir üründür.D Y
e. İsteklerimiz, ihtiyaçlarımızdan önemlidir.D Y
g. Evimizin yeri bilinen yerlerden yararlanarak tarif edilmelidir.D Y
h. Zengin insanların tasarruf yapmasına gerek yoktur.D Y
c. Kurallar düzenin bozulmasına neden olur.D Y
f. Ev işleri sadece annelerin görevidir.D Y
ı. Günlük işlerimizi televizyondaki dizilere göre planlamalıyız.D Y
Teknoloji
Komşu
Kılavuz
Plan
Kroki
Beslenme
Tasarruf
Görev
Birey
İhityaç
47
EVİMİZDE HAYAT Değerlendirme - 2
1. I. Beslenme II. Eğlenme III. Barınma Yukarıdakilerden hangileri her-
kesin ortak temel ihtiyaçlarıdır? A. I - II B. I - III C. I - II - III
3. I. Bilgisayar oyunları II. Saklambaç III. Körebe Yukarıdaki oyunlardan hangi-
leri dedemizin çocukluk dönemi oyunlarındandır?A. Yalnız - I B. Yalnız - II C. II - III
7. I. Oyuncakları toplamak. II. Market alışverişi yapmak. Yukarıdakilerden hangileri ço-
cukların yapabileceği görevler-dendir?A. Yalnız - I B. Yalnız - II
C. I - II
2. Günlük plan yapmanın en önemli faydası hangisidir?A. Oyun oynamaya zaman ayır-
mış oluruz. B. Görev ve sorumluluklarımızı zamanında yerine getirmiş
oluruz. C. Az zamanda çok iş yapmış
oluruz.
4. Aşağıdakilerden hangileri eski dönem yaşantılarıyla ilgili bize bilgi vermez?A. Eski dönem resimler B. Eski dönem meslekler C. Eski dönem isimler
5. Komşuluk ilişkileri açısından han-gisi yanlıştır?A. Bayramlarda ve özel günler-
de komşularımızı ziyaret et-meliyiz.
B. Her akşam komşunun ziline basıp iyi akşamlar demeliyiz.
C. Komşularımıza ikramda bu-lunmalıyız.
6. Evimizin yerini arkadaşımıza han-gisi ile tarif edebiliriz?A. Kroki ile B. Pusula ile C. Ana yönler ile
48
8. I. Ütü II. Makas III. Mikser Yukarıdakilerden hangileri elekt-
rikle çalışan teknolojik ürünler-dendir?
A. I - II B. II - III C. I - III
14. I. Derslerinde daha başarılı olur. II. Oyuna daha fazla zaman ayırır. III. Okuldan daha erken çıkar. Yukarıdakilerden hangileri gün-
lük plan yapmanın faydaların-dandır?
A. I - II B. II - III C. I - III
12. “Bir yerin kuşbakışı görünüşünün kaba çizimine ...................... denir.” Noktalı yere hangisi gelmelidir?A. pusulaB. krokiC. plan
13. Aşağıdakilerden hangisi kaynak-ları tasarruflu kullanmaya yöne-lik bir öneri değildir?A. Bayat ekmeklerle ekmek tatlısı
yapılabilir. B. Araba hortumla değil de ko-
vaya su konularak yıkanabilir. C. Günde üç öğün yerine iki
öğün beslenme yapılabilir.
15. Aşağıdaki durumları önem sıra-sına göre sıraladığımızda hangisi son sırada yer alır?A. Ödevleri yapmak. B. Televizyon izlemek. C. Akşam yemeği yemek.
9. Evde kullandığımız teknolojik ürün-lerin en büyük faydası hangisidir?A. Zamandan ve kaynaklardan
tasarruf etmemizi sağlarlar. B. Derslerimizde daha başarılı
olmamıza katkı sunarlar. C. Komşuluk ilişkilerimizin geliş-
mesine yardımcı olurlar.
11. Aşağıdaki durumların hangisinde gereksiz su tüketimi en yüksek seviyededir?A. Bulaşıkları yıkarkenB. Banyo yaparkenC. Araba yıkarken
10.
Yukarıdaki teknolojik ürünlerden hangisinin kullanımında güvenlik önlemlerine çok dikkat etmeliyiz?A. B. C.
. Televizyon
. Ocak
. Fırın
49
BELİRLİ GÜNLER VE HAFTALAR Atatürk Haftası - Öğretmenler Günü
A. Aşağıdaki metni okuyalım. Soruları cevaplandıralım.
Mustafa Kemal ATATÜRK 1881 - 1938
Atatürk 1881 yılında Selanik’te doğdu. Annesi Zübeyde Hanım, babası Ali Rıza Bey’dir. Kız kardeşinin adı Makbule’dir. Elli yedi yıllık ömrünü vatanına ve milletine harcayan Atatürk 1938 yılında İstanbul’da Dolmabahçe Sarayı’nda saat dokuzu beş geçe hayata gözlerini yumdu. Atatürk’ün naaşı Ankara’da Anıtkabir’dedir. Her yıl 10 - 16 Kasım tarihleri arasında Atatürk’ün yaptıkları anlatılır, sevgi ve saygıyla anılır. 1. Yurdumuzun düşman işgalinden kurtarılması, 2. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması, 3. Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi, 4. Padişahlık ve halifeliğin kaldırılması, 5. Yeni alfabenin kabul edilmesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşamı boyunca yaptığı önemli çalışmaların sadece bir kaçıdır.
B. Aşağıda mevsiminde tüketilen ve tüketilmeyen sebze ve meyvelerin fay-daları ve zararları verilmiştir. Faydaları ve zararları maddeler halinde yazalım.
Mevsiminde tüketilen sebze ve meyvelerin besin değeri daha yüksektir.1
Mevsimi dışında tüketilen sebze ve meyvelerin besin değeri düşüktür.3
Mevsiminde tüketilenler daha lezzetli ve ucuzdur.5
Mevsim koşullarına göre tüketilenler bağışıklık sistemimizi destekler.2
Mevsimi dışında tüketilenler daha lezzetsizdir.4
Mevsimi dışında üretilenlerde çok fazla kimyasal ilaç kullanılır.6
C. Aşağıda verilen durumları okuyalım. “Doğrusu hangisi?” sorusunu sorarak doğru kutuyu boyayalım.
a. Erkan ve ailesi ormanda piknik yaptı. Pikniğin sonunda etrafta çöpler oluştu.
Erkan ve ailesi etraftaki çöpleri bir araya toplayarak yakmalıdır. Erkan ve ailesi etraftaki çöpleri çöp poşetine doldurup yanlarında götürmelidirler.
b. Süleyman okulun bahçesinde oyun oynarken bir öğrencinin yere tü-kürdüğünü gördü.
O öğrenciyi yaptığın bu davranış yanlış, diyerek uyarmalıdır. Beni ilgilendirmez diyerek, oyununa devam etmelidir.
c. Uğur ve Oğuz teneffüste sınıfta koşarak oyun oynuyor. Nöbetçi öğrenci toz kalktığı için dışarı çıkmalıdır. Uğur ve Oğuz’u dışarı çıkardıktan sonra sınıfı havalandırmalıdır.
d. Derya, terli iken soğuk su içti ve hastalandı. Hapşırmaya ve öksürmeye başladı.
Hapşırırken ve öksürürken sola dönerek hapşırmalı ve öksürmelidir. Hapşırırken ve öksürürken kolu ile ağzını kapatmalıdır.
e. Dilek Hanım sofrayı hazırladıktan sonra Tolga’yı yemeğe çağırdı. Tolga yemeğe oturmadan önce ve yemek sonunda ellerini yıkamalıdır. Tolga yemeğe oturmadan önce ve yemek sonunda dişlerini fırçalamalıdır.
f. Turgut teneffüste aldığı gofreti sınıfta dolaşarak yedi. Turgut gofretini dolaşarak değil oturarak yemeliydi. Turgut gofretini sınıfta değil okul bahçesinde yemeliydi.
63
SAĞLIKLI HAYAT Etkinliklerle Sağlıklı Hayat
A. Aşağıdaki bulmacada yer alan “Sağlıklı Hayat” ünitesi ile ilgili kelimeleri bularak boyayalım. Yan tarafa yazalım.
B. Aşağıdaki sorulara “Evet”, “Hayır” şeklinde cevaplar verelim.
C Ç E O U Ü H Y E TB E S İ N N İ D Ü ET V U E A U J İ U MS R E M K İ Y Y Ü İM E V S İ M E A E ZÜ N D O Ğ A N B B LZ E H M E R İ E N İK Ö O B E Z İ T E KL E O R G A N İ K ZA B İ L İ N Ç L İ Ü
..............................................
KELİMELER
..............................................
..............................................
..............................................
..............................................
İsteklerin, ihtiyaçlarından önemli midir? evet hayıra.
evet hayırSebze ve meyvenin tazeliğine dikkat ediyor musun?d.
evet hayırAyran alırken serin ortamda saklandığına dikkat ediyor musun?
b.
evet hayırGıdaların zehirlenmelere yol açabileceğini biliyor musun?
2. Aşağıdakilerden hangisi kişisel bakım yaparken yanlış davranış-lardandır?A. Banyo yaparken suyun özenli
kullanılması. B. Dişler fırçalanırken suyun
boşa akıtılması.C. Temizlik ürünlerinin bilinçli
kullanılması.
5. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?A. Açıkta satılan besinler daha
kaliteli ve sağlıklıdır.B. Süt, ayran, yoğurt gibi besin-
ler serin yerde bekletilmelidir.C. Taze ve ambalajlı ürünler
tercih edilmelidir.
7. Erkan kişisel bakımına gerekli özeni göstermiyor. Erkan’ın kar-şılaşacağı sonuç hangisidir?A. Derslerinde başarısız olur.B. Çevresindeki arkadaşları tara-
fından dışlanır.C. Akşam erken yatamaz.
1.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri sağlıklı hayatla il-gilidir?A. Yalnız B. Yalnız
C.
. Kişisel bakım
. Günümüzü planlama
. Alışveriş yapmak
6.
Yukarıdakilerden hangileri kişisel bakım ürünüdür?A. B. C.
. Meyve bıçağı
. Tırnak makası
. Mikser3.
Noktalı yere hangisi gelmelidir?A. son kullanma tarihi geçen
ürünler daha ucuz olur. B. son kullanma tarihi ürünün
kalitesini gösterir.C. son kullanma tarihi geçen ürün-
ler zehirlenmelere neden olur.
Ece: Ürünlerin son kullanma tarihini kontrol etmeliyiz.
Oya: Niçin?Ece: Çünkü .................................. .
4.
Bilinçli tüketici alışveriş yaparken hangilerine dikkat eder?A. I - II B. II - III C. I - III
I. Reklamların etkisinde kalmaz.II. Kutulu ve pahalı olanı tercih eder.III. Ürünün içindekilerini kontrol
eder.
66
8. I. Pırasa II. biberIII. patlıcan IV. lahanaV. fasulye VI. domates
Yukarıdakilerden hangileri yaz sebzesidir?
A. I - III - IV - VI B. II - III - V - VI C. I - II - V - VI
10. I. Mevsiminde yetişen ürünlerin besin içeriği daha zengindir.
II. Mevsiminde yetişen ürünlerde daha fazla ilaç kalıntısı vardır.
Yukarıdaki ifadeler için hangisi doğrudur?
A. I doğru, II yanlış B. I yanlış, II doğru C. İkisi de doğru
12. Diyabet hastaları aşağıdakilerden hangisine çok dikkat etmelidirler?A. Ekşi besinlereB. Şekerli besinlereC. Limonlu besinlere
13. Özellikle vitamin yönünden zen-gin besin grupları hangileridir?A. Et ve süt ürünleri B. Unlu gıdalar C. Meyve ve sebzeler
15. Çocuklar kahvaltıda çay yerine hangisini tercih etmelidir?A. Kahve B. Gazoz
C. Meyve Suyu
9. Kışın pazar tezgahlarında en faz-la karşılaşacağımız meyve grubu hangisidir?A. Kiraz, kayısı, şeftali B. Kavun, erik, muz C. Ayva, nar, mandalina
11. Aşağıdakilerden hangisi yaprakla-rın döküldüğü, havaların soğuma-ya başladığı dönemin meyvesidir?A. Üzüm B. Karpuz
C. Kestane
14.
Noktalı yerlere “D”, “Y” yazdığı-mızda hangisi doğru olur?
A. B. C.
(......) I. Ortak kullanım alanları-nın temiz kullanmak he-pimizin görevidir.
(......) II. Yeteri kadar beslenme-yen kişilerde obezite gö-rülür.
(......) III. Çocukların günde iki öğün beslenmesi yeterlidir.
DDY
IYDD
IIYYD
III
GÜVENLİ HAYAT4ÜNİTE
KONULAR
Trafik İşaret ve LevhalarıA.
Aman Dikkat! Kaza OlmasınC.
Güvenliğim Tehlikede mi?F.
Trafik Kurallarına UyalımB.
Eyvah! TehlikedeyimE.
Acil Bir Durum VarD.
Güvenli OyunG.
69
GÜVENLİ HAYAT Trafik İşaret ve Levhaları
A. Aşağıdaki trafik levhalarının anlamlarını noktalı yerlere yazalım.
Duraklamak ve Park Etmek Yasaktır Bisiklet GeçebilirIşıklı İşaret Cihazı
Yolda Çalışma VarYaya GeçidiOkul Geçidi
Park YeriDikkatTrafiğe Kapalı Yol
Yabani Hayvan Çıkabilir
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
............................
Duraklamak ve Park
Etmek Yasaktır
Bisiklet Geçebilir
Işıklı İşaret Cihazı Yolda Çalışma Var
Yaya Geçidi
Okul Geçidi Park Yeri
Dikkat Trafiğe Kapalı Yol
Yabani Hayvan
Çıkabilir
70
B. Aşağıdaki cümleler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” kutusunu boyayalım.
C. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun ifadeleri yazalım.
a. Trafik işaret ve levhaları sürücüler içindir.D Y
d. Trafik işaret ve levhaları güvenliğimiz için oluşturulmuştur.D Y
b. Yayalar, trafik işaret ve levhalarından sorumlu değildir.D Y
e. Işıklı işaret cihazındaki renkler sarı, kırmızı ve mavidir. D Y
g. Kazaların bir nedeni de trafik işaret ve levhalarına uyulmamasıdır.D Y
h. Yaya geçidinin olduğu yerlerde geçiş önceliği yayanındır.D Y
c. Sürücüler ve yayalar levhalara uymak zorundadırlar.D Y
f. Trafik polisi de trafiğin güvenli akışına yardımcı olur.D Y
ı. Okul geçidi tabelasını gören sürücü yavaşlamak zorundadır.D Y
a. Okul önlerinde güvenli geçiş için .......................................... bulunur.
b. Evden okula gidip gelirken en .......................... yolu kullanmalıyız.
c. Motorlu ya da motorsuz araçları kullanan herkese ................... denir.
d. Trafik polisi .......................... düzenlemekle görevli kişidir.
e. Trafik işaret ve levhalarına .......................... vermek suçtur.
f. Trafik ışığı ve levhaları trafiğin .......................... .
trafiği okul geçidi
güvenli
dilidir sürücü
zarar
trafiği
okul geçidi
güvenli
dilidir
sürücü
zarar
71
Z Ö E H L İ Y E T L N DT E K E R N A Z A R L İR A A E K T Y L Ş R E KA B L Ç D V A Ü I Y Z KF E D T O N U S T F Z Aİ L I Ç H J Ö T K L E TK U R A L P S G Ş E T GP Ğ I L A S T E G N L UO U M A R I Z Ç Ö Y O LL E V H A T E İ M A T İİ L E R İ S İ T E O İ LS Ü R Ü C Ü O T O Ü B Sİ Ç R L E D N İ Z G R DH J Y A Y A G E Ç İ D İ
A. Aşağıda trafikle ilgili verilmiş olan kavramları bulmacadan bulup sarıya boyayalım.
B. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun ifadeleri yazarak cümleleri tamamlayalım.
LEVHA TRAFİK POLİSİ
KURAL TAŞIT
SÜRÜCÜ ÜST GEÇİT
YAYA YOL
EHLİYET YAYA GEÇİDİ
DİKKAT KALDIRIM
a. Trafik polisinin ..................................... ve işaretlerine uygun davranmalıyız.
b. Trafik işaret ve ...................................... ile kurallara uymayanlar kazalarla karşılaşabilir.
c. Karşıdan karşıya geçerken ...................................... ışıklarının olduğu yerleri tercih etmeliyiz.
d. Trafik ışıklarının olmadığı yerlerde ........................... geçidinden karşıya geçmeliyiz.
e. Hem ......................................... hem yayalar trafik kurallarına uymak zorundadır.
f. Trafik kurallarına uymak aynı zamanda ................................... görevimizdir.
5. Aşağıdaki levhalardan hangisi “okul geçidi” anlamındadır?
7. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A. Trafik kurallarına uymak va-tandaşlık görevidir.
B. Evden okula giderken kestirme yol tercih edilmelidir.
C. Taşıtlara sağdan binip, sağ-dan inilmelidir.
8. Aşağıdakilerden hangisi güvenli geçiş kuralı değildir?
A. Yola inmeden önce sola bakılır. B. Solu kontrol ettikten sonra
sağa bakılır. C. Ağır adımlarla yolun karşısına
geçilir.
6. I. Trafik ışıkları II. Yaya geçidi III. Üst geçit Karşıdan karşıya geçerken yuka-
rıdakilerden hangilerini kullan-malıyız?
A. I - II B. I - III C. I - II - III
73
GÜVENLİ HAYAT Aman Dikkat! Kaza Olmasın
A. Aşağıdaki cümleleri uygun kelimelerle tamamlayalım.
B. Aşağıdaki durumların sebep olabileceği olumsuz sonuçları yazalım.
duvarlara
zehirlenmelere
denize
sürücüleri
mutfakta
sağ
ısıtıcılara
koridorda
a Merdivenlerin sağ tarafından çıkmalı ve ....................... tarafından inmeliyiz.
c Yüksek ağaçlara ve ......................................... tırmanmak tehlikelidir.d Sınıfta ve ......................................... top oynamamalıyız.
g Temizlik malzemeleri ......................................... neden olabilir.
b Isınma amaçlı kullanılan ......................................... yaklaşmamalıyız.
e Kurallara uymayan ......................................... uyarmak hakkımızdır.f Evde kazaların çoğu ......................................... meydana gelir.
h Tek başımıza göl veya ......................................... girmemeliyiz.
a
NİÇİN
OLAY : Küçük parçalı oyuncakları ağzımıza almamalıyız.
11. I. OyuncaklarII. Kibrit, çakmak gibi maddelerIII. Kesici aletler
Yukarıdakilerden hangileri ev ka-zalarına sebep olabilir?
A. I – II B. II – III C. I – III
12.Doğal afetler; Can ve mal kaybına, Açlık ve susuzluğa, ...................... , sebep olabilir. Noktalı yere hangisi gelmelidir?
A. Çevrenin güzelleşmesineB. Salgın hastalıklaraC. Sağlıklı bir çevreye
9. Deprem sonrası tahliye sırasın-da yapmamız gereken en doğru davranış hangisidir?A. Binanın çatısına çıkmakB. Balkondan atlamakC. Asansör yerine merdivenleri
kullanmak
10. . Deprem çantası hazırlamak. Doğalgaz ve elektrik sigorta-larını kapatmak. Panik yapmamak
I. Depremden önce II. Deprem sırasında III. Deprem sonrasında İki grup eşleştirildiğinde hangisi
doğru olur? I II III A. B. C.
13.
İfadeler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazdığımızda hangisi doğru olur?
A. B. C.
(......) I. Yangın çıktığında 110 nu-maralı telefonu arayarak itfaiyeye haber vermeliyiz.
(......) II. Gerekli ilk yardım tele-fonlarını ezbere bilmeliyiz.
(......) III. Sel baskınlarından korun-mak için evlerimizi dere kenarlarına yapmalıyız.
DYD
IYDD
IIYYY
III
ÜLKEMİZDE HAYAT5ÜNİTE
KONULAR
Yönetim BirimleriA.
Tarihi ve Doğal GüzelliklerimizC.
Milli Birlik ve BeraberliğimizF.
Ülkemizin Yönetim ŞekliB.
Ortak KullanıyoruzE.
Ülkem İçin Çok ÇalışmalıyımD.
Ülkemizde Farklı KültürlerG.
Atatürk’ün Kişilik ÖzellikleriH.
Ülkeme Katkıda BulunanlarI.
89
ÜLKEMİZDE HAYAT Yönetim Birimleri
A. Aşağıda verilen yönetim birimlerini büyükten küçüğe doğru sıralayalım.
B. Aşağıdaki yönetim birimlerinin kimler tarafından yönetildiğini noktalı yerlere yazalım.
Halk kendisini yönetecek insanları seçmeye başladı.
Devletimizin adı Türkiye Cumhuriyeti oldu.
İlk cumhurbaşkanımız Mustafa Kemal Atatürk oldu.
Cumhuriyetin ilanıyla Türk milleti pek çok hak ve özgürlüklere sahip oldu.
Devletimizin adı Osmanlı Devleti idi.
Devleti padişahlar yönetirdi.
Halkın devlet yönetiminde söz hakkı yoktu.
Padişahlık babadan oğula geçerdi.
92
C. Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Atatürk’ün önderliğinde yapılmış olan hizmetleri belirten cümle-lerin önündeki harfleri sırasıyla elmaların içine yazalım.
1. İstanbul Boğazı’ na yanaşan düş-man gemilerini gören Atatürk:
- Geldikleri gibi giderler, demişti. Atatürk’ün bu sözü söylemesi
hangi kişilik özelliğinin sonucudur?A. Çalışkan ve zeki olmasıB. Sabırlı ve planlı olmasıC. Geleceğe güvenli bakması
2. . Yeniliklere açık olmak . Vatanını ve milletini çok sevmek . Gururlu ve kibirli olmak Atatürk’ü kendine örnek alan bir
kişi yukarıdaki kişilik özelliklerin-den hangilerine sahip olmalıdır?
A. , B. , C. , ,
3. Atatürk’ün iyi bir komutan ol-duğunu aşağıdakilerden hangisi göstermektedir?A. Soyadı kanununu çıkarmasıB. Kurtuluş Savaşı’nı kazanmasıC. Bir çok yenilik yapması
4. I. Savaşmayı sevmekII. Diğer milletleri küçümsemekIII. Güçlükler karşısında pes etmek
Yukarıdakilerden hangileri Ata-türk’ün kişilik özellikleri arasında yer almaz?
A. I – II B. II – III C. I – II – III
T Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasıÖ Matbaaların kurulmasıÜ Cumhuriyetin ilanıR Soyadı kanununun kabul edilmesiÇ Erkeklere askerlik hakkının veril-
mesiK Padişahlığın kaldırılmasıİ Kadınlara seçme ve seçilme hak-
kının verilmesiY Kılık kıyafette yenilik yapılmasıE Yeni Türk alfabesinin kabul
edilmesiZ Futbol takımlarının kurulmasıM Millet meclisinin açılması
..... .......... .......... .......... .....T İR EÜ YK M
93
ÜLKEMİZDE HAYAT Tarihi ve Doğal Güzelliklerimiz
A. Aşağıdaki tarihi eserlerle isimlerini ok kullanarak eşleştirelim.
B. Aşağıdaki doğal güzelliklerle isimlerini ok yardımıyla eşleştirelim.
Sümela Manastırı
SafranboluEvleri
MamureKalesi
AnkaraKalesi
Çifte MinareliMedrese
SultanahmetCamisi
NemrutHarabeleri
Dolmabahçe Sarayı
PeriBacaları
AbantGölü
Ölüdeniz
Pamukkale
Karain Mağarası
AyderYaylası
Uzungöl
DüdenŞelalesi
94
C. Aşağıda Anıtkabir’le ilgili açıklamaları okuyalım. Soruları cevaplandıralım.
D. Aşağıda Topkapı Sarayı ile ilgili açıklamaları okuyalım. Soruları cevaplandıralım.
Mustafa Kemal Atatürk’ün anıt mezarı olan Anıtkabir Ankara’dadır. Anıtkabir’in inşasına 9 Ekim 1944’de başlanmış ve 1 Eylül 1953’te bitirilmiştir.
Anıtkabir yabancı ülkelerden ve Türkiye’nin bazı bölgelerinden getirilen fidanlarla oluşturulan Barış Parkı içinde yükselmektedir. Anıtkabir Anıt Bloku
Aslanlı Yol, Tören Meydanı ve Mozole olmak üzere üç bölümden oluşur. Anıtkabir her yıl milyonlarca yerli ve yabancı insan tarafından ziyaret edilir.
Topkapı Sarayı Fatih Sultan Mehmet döneminde 1460 - 1478 ta-rihleri arasında yaptırılmıştır. 3 Nisan 1924’te Mustafa Kemal Ata-türk’ün emriyle müzeye dönüştürülmüştür. Topkapı Sarayı İstanbul’dadır. Mukaddes emanetler, padişah hazinesi, Osmanlı Devleti İmparatorluğu dönemi arşivleri en çok ziyaretçi çeken bölümleridir. Müze, salı günleri ziyaretçi girişine kapalıdır. Müzeye giriş ücreti kişi başı 20 TL’dir. Müzeyi her yıl milyonlarca yerli ve yabancı turist ziyaret etmektedir.
1. Anıtkabir nerededir? Yapımına ne zaman başlanmıştır?
1. Topkapı Sarayı nerededir? Kimin döneminde yapılmıştır?
2. Anıtkabir kaç bölümden oluşur? İsimleri nelerdir?
2. Müze hangi günler kapalıdır? Giriş ücreti kaç liradır?
a Kurtuluş Savaşı’nda Türk mil-leti milli birlik ve
b Marmara Depremi’nin yol açtığı büyük yaralar
c Fenerlisi, Galatasaraylısı, Be-şiktaşlısı, Trabzonlusu, Bur-salısı
d Kızılay ve diğer gönüllü ku-ruluşlar birlik ve beraberliğin en güzel
c milli maç olunca birlik ve be-raberlik içerisinde aynı coşku-yu ve heyecanı yaşar.
a beraberlikle büyük zaferler elde etti.
b milli birlik ve beraberlik saye-sinde sarıldı.
d temsil edildiği kuruluşlardır.
Milli Birlik ve Beraberliğimiz
Başarıya ulaşmak için birlik olmak
gerekir.
Tek bir taş ile duvar örülemezse, insan
da tek başına zorlu işler yapamaz.
Öyle şeyler vardır ki, ancak yardımcı ile iş-
birliği yapılırsa başarılabilir.
Zorlu işleri insanlar bir
araya gelerek yapmalı ve birlik olmalıdır.
98
C. Aşağıdaki metni okuyalım. Soruları cevaplandıralım.
Akşam ailece oturuyorduk. Yarın toplayacağımız pamuklarla ilgili ko-nuşuyorduk. Pamuk tarlamız çok büyüktü. Bu kadar pamuğu nasıl top-layacağımız beni kara kara düşündürüyordu.
Babam:- İmece yaparak pamukları toplayacağız.
Meltem:- Baba, imece nedir?- İmece, elbirliği yaparak işlerin daha kısa sürede bitirilmesidir.- Komşularımız bize yardıma gelir mi?- Gelirler kızım. Bizim tarlayı topladıktan sonra biz de onlara yardıma gideceğiz.
Annem:- Evet, bu çok güzel bir yöntem, dedi.
Babam komşuları arayarak durumu anlattı. Ertesi gün üç komşumuz bize yardıma geldi. On beş günde bitiremeyeceğimiz tarlayı üç günde topladık. Bizim tarla bitince imeceye devam ettik. Komşularımızın pamuk-larını da imece usulüyle rahatlıkla topladık.
İMECE
3. Meltemler komşularının pamuk toplamalarına niçin yardım ettiler?
2. Meltemler pamuk toplama işini kısa sürede nasıl bitirebildi?
Kendilerine yardım eden komşularına yardım etmeleri gerektiği için.
İmece usulü ile komşularının yardım etmesi sayesinde.
El birliği yaparak işlerin daha kısa sürede bitmesini sağlamak.
99
ÜLKEMİZDE HAYAT Ülkemizde Farklı Kültürler
A. Ülkemize zorunlu veya gönüllü göç etmiş insanlar vardır. Farklı kül-türlere sahip bu insanların karşılaştığı zorlukların bulutunu boyayalım.
B. Aşağıdaki cümleler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” kutusunu boyayalım.
DilProblemi
AlışverişProblemi
UyumProblemi
SporProblemi
EğitimProblemi
DenizeGirme
Problemi
KültürProblemi
Piknik YapmaProblemi
ÇalışmaProblemi
a. Ülkemize başka ülkelerden gelerek yerleşenler yoktur.D Y
d. Ülkemize zorunlu göç eden insanların kültürlerine müdahale etmeliyiz.
D Y
b. Ülkemize farklı ülkelerden gelerek yerleşen insanlar vardır.D Y
e. Ülkemize zorunlu göç eden insanlara yardımcı olmalıyız.D Y
g. Ülkemize zorunlu göç eden insanların yaşamlarına karışmalıyız.D Y
h. Ülkemize zorunlu göç eden çocukları oyunlarımıza almalıyız.D Y
c. Ülkemize zorunlu göç eden insanlardan uzak durmalıyız.D Y
f. Ülkemize zorunlu göç eden insanlara dil öğrenmelerinde yar-dımcı olmalıyız.
D Y
ı. Ülkemize zorunlu göç eden insanların yaşamlarını kolaylaştıra-cak tedbirler almalıyız.
D Y
100
MİNİ TEST - 5
2. I. Çocuk ParklarıII. Alışveriş MerkezleriIII. KütüphanelerIV. Eczaneler
Yukarıdakilerden hangileri milletin ortak malıdır?
A. I - II B. III - IV C. I - III
3. Arda: Toplu taşıma araçlarına binerken sıraya girmeliyiz.
Temel: Kütüphaneden aldığımız kitabı özenle okuduktan sonra geri vermeliyiz.
Cemal: Okulda oturduğumuz sı-raya adımızı yazabiliriz.
Yukarıdaki çocuklardan hangisi-nin ifadesi yanlıştır?A. Temel B. Cemal C. Arda
1. Aşağıdaki maçların hangisinde millet olarak milli birlik ve bera-berlik duygusu içinde oluruz?A. Türkiye - RomanyaB. Fenerbahçe - GalatasarayC. Trabzon - Beşiktaş
6. Aşağıdaki eserlerin karşısına bulunduğu şehirler yazılmıştır. Hangisinde yanlışlık yapılmıştır?A. Topkapı Sarayı İstanbulB. Anıtkabir SamsunC. TBMM Ankara
4. . Askere gitmek.. Ev işlerinde aile büyüklerine yardımcı olmak.. Okul çıkışı bir işte çalışarak aile büyüklerine katkı sağlamak.
Yukarıdakilerden hangileri ço-cukların görev ve sorumlulukla-rından değildir?A. B. C.
5.
İfadeler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazdığımızda hangisi doğru olur?
A. B. C.
(......) a. Topkapı Sarayı doğal gü-zelliklerimizdendir.
(......) b. Manavgat Şelalesi önemli tarihi eserlerimizdendir.
(......) c. Pamukkale turistlik yerle-rimizdendir.
YDY
aYYD
bDDY
c
101
ÜLKEMİZDE HAYAT Atatürk’ün Kişilik Özellikleri
A. Aşağıdaki kişilik özelliklerini okuyalım. Atatürk ile ilgili olanları ok işa-retiyle eşleştirelim.
B. Aşağıdaki cümleler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” kutusunu boyayalım.
a. Atatürk vatanını ve milletini çok severdi.D Y
d. Atatürk büyük, küçük herkesle iletişim kurardı.D Y
b. Atatürk çevresindekilerin düşüncelerine önem vermezdi.D Y
e. Atatürk güvenilirdi.D Y
g. Atatürk güçlükler karşısında pes ederdi.D Y
h. Atatürk düşünmeden aceleyle karar verirdi.D Y
c. Atatürk acele karar vermezdi, sabırlıydı.D Y
f. Atatürk önemli kararları tek başına alır, kimseye danışmazdı.D Y
ı. Atatürk önemli konularda arkadaşlarının fikirlerini alırdı.D Y
ilerigörüşlü
zeki veçalışkan inatçı
güvenilir
karamsar
planlı ve düzenlihoşgörülülideraceleci
sabırlı
kararlı
102
C. Aşağıdaki örnek olayları okuyalım. Olayların Atatürk’ün hangi kişilik özel-liğini gösterdiğini işaretleyelim.
a. İstanbul Boğazı’na yanaşan düşman gemilerini gören Atatürk:
- Geldikleri gibi giderler, demişti.
İnsan sevgisi Çalışkan özelliği Geleceğe güvenle bakma özelliği
b. Kurtuluş Savaşı’nda Türk milletinin Atatürk’ün etrafında toplanması ve büyük zaferler kazanılması.
Kararlı olma özelliği Hoşgörülü olma özelliği Liderlik özelliği
c. Atatürk eski alfabeyi kaldırarak, yeni alfabeyi ülkemize kazandırdı.
Vatan sevgisi Yeniliklere açık olma özelliği Tarafsızlık özelliği
d. Atatürk, Kral Edward’ı karşılamak için deniz kıyısına gelir. Kral Edward kıyıya çıkarken tekne sallanır. Bu sırada eli yere değerek tozlanır. O sırada Atatürk elini uzatmıştır. Kral Edward da elini uzatmadan önce mendiliyle silmek ister.
Atatürk: - Yurdumun toprağı temizdir, o elinizi kirletmez, diyerek kralı elinden
tutup rıhtıma çıkarır. Toprak sevgisi İnsan sevgisi Vatan sevgisi
103
ÜLKEMİZDE HAYAT Ülkeme Katkıda Bulunanlar
A. Aşağıda ülkemize hizmet edenlerle, yaptıkları hizmetleri harfleri kulla-narak eşleştirelim.
B. Sabiha Gökçen’le ilgili açıklamaları okuyalım. Soruları cevaplandıralım.
L Mehmet Akif ERSOY
B Nene Hatun
R Engin ARIK
E Zihni Derin
E Jale İnan
K Nuri DEMİRAĞ
T Vecihi HÜRKUŞ
İ Aziz SANCAR
R Naim SÜLEYMANOĞLU
T Türkiye’nin ilk yerli uçağını yapmıştır.
E Ülkemizin ilk kadın arkeoloğudur.
B Erzurum’da Rusların işgaline direnmiştir.
R Bor madeniyle ilgili çalışmalar yapmış bilim adamıdır.
İ Nobel ödülü almış bilim insanımızdır.
K Demir yolları inşaatının yapımını baş-latan kişidir.
L İstiklâl Marşı’mızın yazarıdır.
E Ülkemizde çay üretimini başlatan kişidir.
R Halterde rekorlar kıran dünya şampi-yonumuzdur.
Sabiha Gökçen 1913 yılında Bursa’da doğdu. Genç yaşta ailesini kaybeden Gökçen, Atatürk’e giderek oku-mak istediğini söyledi. Atatürk, Sabiha’yı evlatlık edindi ve çeşitli okullarda öğrenim görmesini sağladı. Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu’nda aldığı eğitimin ardından
pilot oldu. Sabiha Gökçen, dünyanın ilk kadın pilotlarından birisidir. Ay-rıca dünyanın ilk kadın savaş uçağı pilotudur.
Sabiha Gökçen okumak istediği için Atatürk’e gitmiştir.
104
C. Mimar Sinan’la ilgili açıklamaları okuyalım. Soruları cevaplandıralım.
D. Mahmut Gazi Yaşargil ile ilgili açıklamaları okuyalım. Soruları cevaplandıralım.
Koca Sinan diye de anılan Mimar Sinan, dünyanın en büyük mimar ve yapı sanatçılarındandır.
Mimar Sinan, 15 Nisan 1489 tarihinde Kayseri’nin Ağırnas köyünde dünyaya geldi. Elli yıla yakın mimarlık yaptı. Bu süre içerisinde bir çok eserin mimarlığını yaptı.
En ünlü eserleri Selimiye Camii, Süleymaniye Camii ve Mihrimah Sultan Camii’dir. Bunların dışında 78 cami, 51 mescit, 55 medrese, 17 türbe, 3 hastane, 5 su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray ve 48 ha-mamın mimarlığını yaptı.
17 Temmuz 1588’de İstanbul’da vefat etti.1. Koca Sinan hangi alanda hizmet vermiştir?
2. Koca Sinan’ın en ünlü eserleri hangileridir?..............................................................................
Yaşargil 6 Temmuz 1925 yılında Diyarbakır’ın Lice il-çesinde Dünya’ya geldi. İlk, orta ve lise eğitimini Ankara’da tamamladı. Üniversitede tıp eğitimi görerek doktor oldu. Yurt dışında bir çok üniversitede beyin cerrahı olarak gö-rev yaptı. Beyin ameliyatlarına mikroskobu sokan Yaşargil,
epilepsi ve beyin tümörlerinin tedavisi için yeni yöntemler buldu. Yaptığı bu çalışmalar sonucunda ismini tıp tarihine altın harflerle yazdırdı.
Mahmut Gazi YAŞARGİL
Mimarlık ve yapı alanında hizmet vermiştir.
6 Temmuz 1925’te Diyarbakır Lice’de doğmuştur.
Tıp alanında hizmet vermiştir.
Selimiye, Süleymaniye ve Mihrimah Sultan Camiileridir.
105
ÜLKEMİZDE HAYAT Etkinliklerle Ülkemizde Hayat
A. Aşağıdaki ifadeler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” kutusunu boyayalım.
B. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakın yerleri uygun kelimelerle tamamlayalım.
a. En büyük yerleşim birimi muhtarlıktır.D Y
d. Görevlerimizi en iyi şekilde yaparak ülkemizin gelişimine katkı yaparız.
D Y
g. İnsanlar çeşitli nedenlerden dolayı ülkelerinden göç ederler.D Y
b. Cumhuriyetin ilanından sonra kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi.
D Y
e. Ortak kullanım alanlarına zarar verenleri uyarmalıyız.D Y
h. Atatürk planlı ve düzenli çalışırdı ama acele karar verirdi.D Y
c. Müzelerde günümüz ressamlarının yaptığı resimler sergilenir.D Y
f. Belediye otobüsleri ortak kullandığımız taşıtlardandır.D Y
ı. Vecihi HÜRKUŞ ilk erkek arkeoloğumuzdur.D Y
cumhuriyet toplu mahallenin
tarihimilletini
a. Muhtar .............................. yönetiminden sorumludur.
b. Halkın kendini yönetecek kişileri seçtiği yönetime ............................. denir.
c. Eskiden kalan cami, kale, köprü .............................. eser grubuna girer.
d. Okullar, spor salonları bir çok insanın yararlandığı ..............................
kullanım alanlarıdır.
e. Atatürk, vatanını ve .............................. çok severdi.
cumhuriyet
toplu
mahallenin
tarihi
milletini
106
C. Aşağıda ülkemize hizmet etmiş insanları meslekleriyle eşleştirelim.
D. Aşağıda harfleri karışık olarak verilmiş olan kelimeleri yazalım.
YAPI SANATÇISIMehmet Akif ERSOY
SPORCUSabiha GÖKÇEN
ARKEOLOGMahmut Gazi YAŞARGİL
PİLOTMimar SİNAN
ŞAİRNaim SÜLEYMANOĞLU
BİLİM İNSANIJale İNAN
DOKTORAziz SANCAR
T
T
T
Ü
A
T
K
K
A
A
R
R
Ü
A
H
U
R
A
T
T
U
H
A
R
M
M
M
M
A
R
İ
N
İ
M
N
İ
N
N
M
İ
S
S
A
A
R
A
U
C
M
U
H
Y
E
M
U
İ
İ
T
Y
U
T
R
R
E
C
H
İ
İ
M
M
L
İ
B
L
İ
B
P
Ü
A
A
K
Ü
H
H
N
E
Ü
K
Ü
P
E
N
T
T
107
ÜLKEMİZDE HAYAT Değerlendirme - 5
1.
Noktalı yerlere harfleri yazdığı-mızda hangisi doğru olur?
A. B. C.
a. Vali I. (.....) Köyün yö-neticisidir.
II. (.....) İlin yöneti-cisidir.
III.(.....) İlçenin yö-neticisidir.
b. Kaymakam
c. Muhtar
cbc
Ibaa
IIacb
III
2. Aşağıdaki ifadelerden hangisi cumhuriyetin ilanından sonra
gerçekleşmiş bir haktır?A. Askere gitmeB. Vergi vermeC. Seçme ve seçilme
3. Müzeyi ziyaret ettiğimizde aşa-ğıdakilerin hangisiyle karşılaşma-mız mümkündür?A. Tarihi eserlerB. Doğal güzelliklerC. Organik besinler
et lahanasüt pırasabal havuçyumurta kerevizkatı yağ bezelyebalık mısır
115
DOĞADA HAYAT Meyve ve Sebzeler Nasıl Yetişir?
A. Aşağıdaki ürünü tanıyalım. Soruları cevaplandıralım.
B. Aşağıda verilen ifadeleri harfleri kullanarak eşleştirelim.
Çay bitkisi, hem bol yağışı, hem de nemi se-ver. Bu nedenle çay, nemli ve yağışlı bölgelerde yetiştirilir. Her mevsim bol yağış alan yerlerde doğal olarak yetiştirilmektedir.
Rize ilimiz bol yağış alan bir yerdir. Çay bit-kisi en çok bu ilimizde ve çevresinde yetişir.Çay
1. Çay bitkisi en çok hangi iklim koşullarında yetişir?
2. Çay bitkisi niçin en çok Rize’de yetişmektedir?
8. Çevreyi korumanın en etkili yön-temi hangisidir?A. İnsanların çevre konusunda
bilinçlendirilmesi.B. Ağaç kesenlerin cezalandırılması.C. Çevremizin ağaçlandırılması.
2. I. DomatesII. MarulIII. Lahana
Yukarıdakilerden hangilerinin yap-raklarını besin olarak kullanırız?
A. I - II B. II - III C. I - II - III
6. I. Nüfus artışıII. Ağaçların kesilmesiIII. Sanayi atıkları
Yukarıdakilerden hangileri doğayı olumsuz etkileyen faktörlerdendir?
A. I - II B. I - III C. I - II - III
126
13. I. Ormanlık alanlara ev yapılmasıII. Piknik alanlarının temiz bıra-
kılmasıIII. Fabrika atıklarının suya karışması
Yukarıdakilerden hangileri insan-ların yaşamlarını olumsuz etkiler?
A. I – II B. II – III C. I – III
14. I. İnsanlar günümüzde ihtiyaç-larını tek başına karşılayabilir.
II. Özellikle çiftçiler çevre şartla-rından olumsuz etkilenebilir.
Yukarıdaki ifadeler için aşağıdaki-lerden hangisi doğrudur?A. I doğru, II yanlışB. I yanlış, II doğruC. İkisi de yanlış
9. Aşağıdakilerden hangisi doğal çevrenin bozulmasının sonuçla-rından değildir?A. Yabani hayvanların yaşam
alanlarının yok olması.B. Ormanların azalması.C. İşsizliğin artması.
10. Aşağıdaki gönüllü kuruluşlardan hangisi erozyonla mücadele için kurulmuştur?A. TEMAB. ÇEKÜLC. ÇEVKO
15. ................................. Annem doktor ol diyor, Babam mimar istiyor. Ama onlar bilmiyor Ben bakkal olacağım. Çocuklara masallar Oyunlar satacağım. Tezcan ÖZBEY Şiire en uygun başlık hangisi olur?
A. Hayatım DeğişiyorB. Ne Olacağım?C. Yeteneklerimiz
11. “Taşıtların egzozlarından çıkan gazlar hava kirliliğine neden olur.”
Yukarıdaki olumsuzluğu azaltmak için hangisini yapmak doğru olur?A. Çöpleri çöp kutusuna atmalıyız.B. Tatil günlerini evde geçirmeliyiz.C. Toplu taşıma araçlarını kul-
![RETGREGTGTGRTGTRGGT[Metni yazın] 10. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI](https://static.documents.pub/doc/80x56/63202b1d01d52108cc01a39f/retgregtgtgrtgtrggtmetni-yazin-10-sinif-tuerk-edebiyati-ders-notlari.jpg)