DIŞ KAYNAKLARDAN YARARLANMA(OUTSOURCİNG)

Dış Kaynaklardan Yararlanma ?

Outsourcing dilimize İngilizce’den geçen bir sözcüktür. Outsourcing

“Outside resoure using” ifadesinin kısaltılmış şeklidir. Türkçe karşılığı

olarak “dış kaynaklardan yararlanmak, dışsal tedarik, işi dışarıya vermek”

terimleri kullanılmaktadır.

Dış kaynaklardan yararlanma (DKY, OUTSOURCİNG),

işletmelerin kendi temel yeteneklerine odaklanarak, temel yeteneği

dışındaki faaliyetleri, işin uzmanı olan tedarikçilere bırakmasına denilir.

Dış kaynaklardan yararlanma, ilk kez 1979

yılında Oxford English Dictionary’de yer almıştır.

Literatüre geçmesi ise 1981 yılında Business

Week’te çıkan bir makale sayesinde olmuştur.

Yönetim stratejisi olarak 1990‘lı yıllardan itibaren

yaygınlaşmaya başlamıştır.

m

İlk olarak 19. yüzyılda İngiltere’de metal

üretim işletmelerinde dış kaynaklardan yararlanma

uygulamalarına rastlanmıştır.

Temel Yetenek

Bir işletmeyi

diğerlerinden ayıran,

işletmenin vizyonunu

gerçekleştirmesinde rol

oynayan, rakipler

tarafından kolayca taklit

edilemeyen bilgi, beceri

ve yeteneği ifade

etmektedir.

* Değerli olması

* Nadir olması

* Taklit edilememesi

* İkame edilememesi

* Müşteri için uzun dönemde önemli olması

* Temel yeteneğin

organizasyon sisteminin

içinde olması

OUTSOURCİNG

Dışarıya iş vermek

Fonksiyonel dış kaynak sağlamak

Dikey dış kaynak

sağlamak

Bütünleşik dış

kaynaklardan

yararlanmakStratejik dış kaynaklarda

n yararlanmak

Dış Kaynaklardan Yararlanma

Türleri OUTSOURCİNG

İşletmeleri Dış Kaynaklardan Yararlanmaya Yönelten Nedenler

Dış kaynaklardan

yararlanma yöntemi yaklaşık 40

yıldır tercih edilen oturmuş bir iş

yapış biçimidir. Önem kazanmasının

başta gelen nedeni: Karmaşık ve

hızlı hareket eder hale gelen

piyasalarda uzman hizmet

verebilmenin en hızlı yolu olmasıdır.

• Malzeme ve emeğin maliyetini düşürmek

• Temel yetenekleri geliştirmek

• Kaynak transferini gerçekleştirmek

• Kaliteyi artırmak

• Sabit maliyetleri değişken maliyetlere dönüştürmek

• Küçülerek iç departmanlar üzerinde etkinliği artırmak

OUTSOURCİNG

Outsourcing Instutiue ve

Dun&Bradstreet’in yaptığı

bir araştırmada işletmeleri dış

kaynaklara yönlendiren

nedenleri incelenmiş ve yanda

ki sonuçlar elde edilmiştir.

Ölçek ayrımı yapmaksızın işletmeler bir çok sebepten

dolayı dış kaynaklardan yararlanma yöntemini

uygulamaktadırlar.

(Öztürk ve Sezgili, 2002:139)

Finansal nedenler - % 7İnsan kaynakları - % 9Dağıtım ve lojistik - % 15Bilgi teknolojileri - % 20Pazarlama ve satış - % 6Emlak - % 10Müşteri hizmetleri - % 7.

OUTSOURCİNG

Dış Kaynaklardan Yararlanmanın Yeni Yönetim Yaklaşımları İle İlişkisi

Diğer yönetim modelleri ile dış kaynaklardan

yararlanma yöntemi neden sonuç ilişkisi içerisindedir.

İşletmeler kendi temel yeteneklerine yöneldikçe,

tamamlayıcı ve farklı sektörler arasındaki işbirlikleri ve

ortaklıklar gelişmekte ve bunun sonucu şebeke örgütleri

ortaya çıkmaktadır. Bu gelişmeler ise işletmelerin

küçülmesi, öğrenen örgütlere dönüşmesi ve daha esnek

yapılara bürünmesi sonucunu ortaya çıkarmaktadır.

OUTSOURCİNG

Dış Kaynaklardan Yararlanma Süreci1. DKY İhtiyacının Duyulması

2. İşletmenin Kendini Değerlendirilmesi

3.DKY Kararının Alınması

4. DKY Stratejilerinin Belirlenmesi

5 Teklif Formunun Yazılması

6. Teklif Formunun Değerlendirilmesi

7.Alternatif Tedarikçi İşletmelerin Değerlendirilmesi ve Seçimi8.Tedarikçi İşletme ile Sözleşmenin Görüşülmesi ve İmzalanması

Dış Kaynaklardan Yararlanmanın FaydalarıMalzeme ve Emeğin Maliyetini Düşürür

Ürün ve Hizmet Kalitesini Yükseltir

Bürokrasiyi Azaltır ve Esnekliğin Artmasını Sağlar

Gelişen Teknolojiye Uyum Sağlamaya Yardımcı Olur

Büyümeye Yardımcı Olur

Sağlıklı Küçülmeye Yardımcı Olur

Riski Azaltır

Rekabet Gücünü Arttırır

OUTSOURCİNG

Yanlış ve Yetersiz Dış Kaynak

Hizmeti Sağlayan Firma

Seçimi

Çabuk Karar Vermeden

Kaynaklanabilecek Sakıncalar

Her Zaman Hazır Bir Çözüm

Olarak Görülmesi

Anlaşmanın Kendi Kendini

Kontrol Edeceğini Düşünme

Önemli Becerilerin

Yitirilebilmesi

İşletmeye Ait Bilgilerin Rakip

İşletmelerin Eline Geçebilmesi.

Mali ve Yönetsel Konularda

Olumsuz Etkileri.

Dış Kaynaklardan Yararlanma Uygulamasında Karşılaşılan Sorunlar O

UTSOURCİNG

Dünyaca Ünlü Firmalardan DKY Kullanım Alanları

Coca Cola Company, DKY konusunda

ilk sıralarda yer almaktadır. Ana işi

üretim ve dağıtım olan firma

Türkiye’de iletişim altyapısını Siemens

Business Service Türkiye‟ye

devretmiştir.

(ERCAN,2011).

OUTSOURCİNG

Nike firması tasarım ve

pazarlama işlemlerini kendisi

yapıp, işgücünün ucuz olduğu

ülkelerde üretim faaliyetlerini

DKY yoluyla

gerçekleştirmektedir.

(Gilley 2000, 766).

OUTSOURCİNG

Almanya merkezli çalışan

Mercedes ve Man

firmaları ağır sanayi

konusunda DKY

kullanmaktadır.

(BİLGİNİNADRESİ),2010

OUTSOURCİNG

Boeing uçak firması Boeing 767

modellerinin üretiminin büyük

bölümünü Japon üreticisi olan Fuji,

Kawasaki ve Mitsubishi firmalarına

devrederek gerçekleştirmektedir.

(Gilley; Rasheed 2000, 763).

Dünyanın en büyük elmas üreticilerinden

Angyle Diamonds ayırma ve

sınıflandırma işlemleri dışındaki hemen

hemen tüm faaliyetlerini DKY yoluyla

gerçekleştirmektedir, aynı firma dağıtım

işlemini De Beers firmasına devretmiştir

(Karacaoğlu, 2001,7).

OUTSOURCİNG

Bilgisayar için hard disk sürücüleri satan İngiliz

Seagate Technology firmasının başarısı

ürünlerinin malzemelerini Asya‟dan ucuza mal

etmesinden kaynaklanmaktadır. Bu ürünler

tamamlandıktan sonra İngiltere’de satılmaktadır.

(BİLGİNİNADRESİ 2010).

British Telecom, Accentura HR Services ile yaptığı

anlaşma doğrultusunda işe alım, işten çıkarma ve iş gücü

veri tabanı faaliyetlerini dış kaynak kullanarak sağlama

yoluna gitmiştir.

(Ecerkale; Kovancı 2005)

OUTSOURCİNG

Dünya’da Dış Kaynak Kullanımının Uygulama Alanları

Kaynak: Maurice F. Greaver; Strategic Outsourcing: A Structured Approach to Outsourcing Decisions and Initiatives, AMA Publication, New York, p.300

OUTSOURCİNG

Avrupa Ülkeleri ve ABD'nin Dış Kaynaklardan Yararlanırken Tercih Ettikleri Ülkelerin Yüzdelik Sırası O

UTSOURCİNG

Türkiye’de DKYTürkiye’de dış kaynaklardan yararlanmanın gelişmesinde etken

nedenler diğer ülkelerdeki nedenlerle paralellik göstermektedir. Küreselleşme, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler, maliyetleri azaltma düşüncesi, rekabet yeteneklerini artırma istekleri dış kaynaklardan yararlanma yönteminin gelişmesinde etkili olmuştur.

Dış kaynaklardan yararlanma Türkiye’de ilk olarak inşaat sektöründe

taşeronluk şeklinde uygulama alanı bulmuştur. Türkiye’nin ekonomik koşullarının getirdiği özel bir takım nedenler de dış kaynaklardan yararlanma yönteminin gelişmesinde etkili olmuştur.

Türkiye’de DKY Kullanan Bazı Şirketler

Otomotiv sektöründe, Oyak-Renault firmasının otomobil parçalarını dışarıdan 140 ayrı şirkete devretmiştir.

Beyaz eşya sektöründe Arçelik firmasının kendi üretmediği parçaların tedariki için 350 farklı firma ile çalışmaktadır.

Gıda sektöründe şirketlerin ambalaj işini Tetrapak firmasına devretmişlerdir.

OUTSOURCİNG

Türkiye’nin en büyük kongre saraylarından biri olan Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayının yiyecek içecek hizmetlerinin Borsa Lokantaları tarafından karşılanmaktadır.

“Koç 2000 Projesi” çerçevesinde belirli alanlarda güçlenmeyi ve uluslararası piyasalarda rekabet gücü elde etmek isteyen Koç grubu, “çekirdek/ öz iş alanları ’’ modeli ile bazı sektörlerde yoğunlaşma stratejisini takip etmiştir. Bazı alanlardan çekilerek, kaynaklarını uzun vadede faaliyet göstermeyi hedeflediği sektörlere aktaran Koç Holding, rekabet gücünü her geçen gün daha da artırmıştır.

OUTSOURCİNG

  Zorlu grubu, bilgi teknolojileri altyapısının yönetimini dış

kaynaklardan yararlanma anlaşmasıyla, IBM Türk’e devretmiştir. İki işletme arasında yapılan dış kaynak anlaşması yedi yıllık bir süreyi kapsamaktadır. Zorlu grubunun bu sözleşmeden beklentisi yüzde 30 oranında tasarruf sağlamaktır.

Alarko Holding ise hiçbir şirketine araç satın almayıp bu ihtiyacını “rent a car” firmalarından karşılamaktadır.

OUTSOURCİNG

Türkiye’de Dış Kaynaklardan Yararlanılan Hizmetler

Kaynak: (Şahin, Bayram; İşletmelerde Dış Kaynaklardan Yararlanma ve Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisan Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005,s.113)

OUTSOURCİNG

Otel İşletmelerinde Dış Kaynaklardan Yararlanma

Turizm sektöründe dünyada ilk kez 1980‟li yıllarda Fransa’daki

bir otel bünyesinde tamamlayıcı hizmetlerde uygulanan DKY stratejisi, Türkiye’de 1997 yılında

Seferihisar’da bulunan Atlantis Tatil Köyünde konaklama

hizmetlerinde uygulanmıştır.

(Türksoy; Türksoy 2007, 85)

OUTSOURCİNG

Otellerin DKY Sebepleri

Otellerin İç kaynaklarını daha etkin kullanmak istemesi.

Otellerin, yerine getirmek zorunda olduğu faaliyetler için büyük yatırımlar yapmak istememesi.

Maliyetleri DKY yoluyla azaltılmak istenmesi.

Dış kaynak sağlayıcısının uzmanlığını, prestijini ve gücünü kullanmak

Yeni pazarlara açılmak ve var olan pazarları geliştirmek için dış kaynak.

Tedarikçisinin imkanlarından yararlanmak.

OUTSOURCİNG

TÜRKİYE’DE DKY’NİN KULLANIMINA ÖRNEKLER

İstanbul’daki 4-5 yıldızlı otellerde yapılan

bir araştırmada; İstanbul dışındaki oteller

animasyon faaliyetlerinde dış kaynak

kullanırken; İstanbul otellerinin büyük bir

kısmının, animasyon bölümünü otelin asıl

faaliyet alanı olarak gördükleri için bu

alanda DKY’ ye başvurmadıkları tespit

edilmiştir. İstanbul otellerinin büyük

çoğunluğu güvenlik ve banket

faaliyetlerinde DKY’ başvurmaktalar.

OUTSOURCİNG

Ankara’da ki otel işletmeleri için

gerçekleştirilen araştırmada otellerin %70

DKY uygulamakta geriye kalan %30 ise

DKY‟ ye başvurmamaktadır. Çamaşırhane,

toplantı, banket, güvenlik ve oda temizliği

gibi alanlar en çok DKY uygulanan alanlar.

Marmaris’teki otel işletmelerinin %85,

yiyecek- içecek departmanlarında DKY

yoluna gitmekte ve en çok bar

hizmetlerinde, en az ise mutfak

hizmetlerinde DKY’ den

faydalanmaktadırlar. DKY

uygulamasını tercih etmeyen oteller, dış

kaynak kullanmama nedenleri olarak

tedarikçi sayısının azlığını neden

göstermektedir. DKY uygulayan

otellerin ise gelecekte de tekrar

uygulamayı düşündükleri araştırmanın

diğer sonuçları arasında yer almaktadır.

OUTSOURCİNG

OTEL İŞLETMELERİNDE DIŞ KAYNAKLARDAN YARARLANMA NEVŞEHİR ÖRNEĞİ

OUTSOURCİNG

Araştırmanın konusu, otel işletmelerinde dış kaynaklardan

yararlanma stratejisinin uygulanması durumudur.

Çalışmanın amacı, turizm sektöründe yer alan otel işletmelerinde dış

kaynaklardan yararlanma uygulamalarına dair tespitler yapabilmektir.

Araştırmanın Yöntemi

Veri Toplama Tekniği ve Süreci

Anket Formunun Hazırlanması

OUTSOURCİNG

Otel İşletmelerine Yönelik Veriler OUTSOURCİNG

Otel yöneticilerinin “DKY hakkında yeterli

bilgiye sahip misiniz?” sorusuna;

Otel yöneticilerinden 36 tanesi (%81,8) dış

kaynaklardan yararlanma hakkında yeterli bilgiye

sahip olduğunu belirtirken, 8 tanesi (%18,2) konu

hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığını

belirtmiştir.

Otel işletmelerinin yöneticilerine herhangi bir alanda dış kaynaklardan

yararlanıp yararlanmadıkları sorulmuştur.

Araştırmaya katılan toplam 44 otel işletmesinden 24 tanesi (%54,5) herhangi bir

alanda DKY uygulamasına başvurduğunu belirtirken, geriye kalan 20 otel işletmesi ise

(%45,5) herhangi bir alanda dış kaynaklardan yararlanmadığını ifade etmiştir.

Araştırmaya katılan otel yöneticilerinden işletmelerinin DKY’ye yönelmesinin en önemli nedenini belirtmeleri

istenmiştir.OUTSOURCİNG

Otel işletmeleri yöneticilerinden uygulama sonucunda elde ettikleri avantajları

belirtmeleri istenmiştir.OUTSOURCİNG

Otel İşletmelerinin Karşılaştığı Sorunlar.

SONUÇ OUTSOURCİNG

Nevşehir’deki otel işletmeleri en çok ulaştırma ve taşımacılık (% 22), kat

hizmetleri ve çamaşırhane (%13) faaliyetlerinde, en az mutfak ve güvenlik hizmetlerinde

DKY uyguladıklarını tespit etmiştir. Nevşehir ilindeki otellerin %54,5‟i DKY

uygulamalarına başvurmakta geri kalanı ise DKY uygulamalarını tercih etmemektedir.

Yöneticiler bildiklerini belirtseler de, zaman zaman DKY uygulamalarının basit satın alma

işleriyle karıştırıldığı görüşmeler esnasında gözlenmiştir.

OUTSOURCİNG

OUTSOURCİNG

İşletme yöneticileri ve personele DKY ile ilgili eğitim

verilmesi önerilmektedir

Nitelikli ve alanında uzman

tedarikçilerin yapılandırılması

na

Otel işletmeleri DKY kararı

alırken asıl işi olan yetenekler iyi belirlemelidir

DKY uygulamaları bir

sözleşme kapsamında

gerçekleştirilmeli

EMRE AKOĞUL

OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMER

ENSTİTÜSÜ

TURİZM İŞLETMECİLİĞİ

YL-1

OUTSOURCİNG