FRvIILrBtoRuelprrl

Een l8de-eeu\Mse jojo van levenen dood.Zornergem, Jooren Bastiaen,5 vrou\M'en - (2)g kinderen.

Filip BASTIAEN

Vanuit onze hedendaagse contexl zouden we bij het lezen van eendergelijke (onder)titel bijna automatisch denken aan woorden in de zinvan sensationeel, extravagant e.d. Zelfs wie vertrouwd is met historischedemografie zal toch even de wenkbrauwen fronsen. De titel vergt uiteraarddan ook enige nuancering, die aantoont dat het allemaal niet is wat het ophet eerste gezicht lijkt. En toch.

Genealogen schenken bijzonder veel, en nauwgezette, aandacht aandata. Dit is evident en belangrijk, want er is nood aan een deugdelijkskelet om tot een goede familiegeschiedenis te komen. Veelal verstaan wehieronder dat het werk wordt gestoffeerd met allerlei andere gegevens,zodat het meer wordt dan een zogenaarnde graatgenealogie. De levens-data aanvullen met wat gegevens uit staten van goed en andere bronnen,maken van het werk daarom nog geen familiegeschiedenis. Het historischmétier vereist dat de gegevens in een echt verhaal worden gegoten, op zoeknaar verbanden, evoluties, verklaringen... In dit artikel zullen we de data,via een $ezinsfiche, echter amper overstijgen. We willen ze wel aanwendenom er een brok demografi.sche, maar zo mogelijk nog meer een stuk so-ciale (familie)geschiedenis mee te schrijven. De data zijn te frappant omze niet in een bredere context te stellen. Trouwens, geldt bij demografenniet het principe dat (de integrale uitwerking van) gezinsreconstructiesonvermoede benaderingen in de hand werken?t Onze benadering beperktzich echter tot een unieke gezinssituatie, in twee betekenissen, zodat zeenkel exemplarisch is te noemen en zelfs dan nog maar voor bepaaldefenomenen.

Appeltjes van het Meet-iesland, jl) {ì5 (2014.), p 45 - 6i 45

Ons JamilieuerhqctL speelt zich af tijdens de voor het Westen belang-rijke demografische transitie van 1750-1850/19OO.'We moeten er ons welvoor behoecien bepaaicie, korisionciige, karaklerislieken Le vcraigenenen.Er is wel sprake van een, schommelend, restrictief huwelijks- en nup-tialiteitspatroon met een geleidelijke verhoging van de huwelijksleeftijd,een vrij hoog terminaal-definitief celibaat ertz.2 Deze aspecten doen hierniet ter zake, al kan worden opgemerki ciai het eersie huweiijk varr irethuishoudhoofd op een vrij normale, gemiddelde, leeftijd plaatsvond. Hetmeermaals huwen trekt meer onze aandacht. Dit was een courant ge-beur=en tot err rnei de negentiende eeuw, aangezien ongeveer een dcrdcvan de verbintenissen niet langer dan tien jaar standhield, voornamelijkoversterfte van vrouwen (r,vaarbij het kraambed en venvikkelingen niet r¡ie-len te onderschatten). Huwelijkscombinaties met een weduwnaar of eenweduwe maakten 20 à 3Oo/o uit. Daarbij wordt er algemeen van uitgegaandat clit vooral een mannenzaak was. De aanwezigheid van kleine kindercustimuleerde hen te hertrouwen, terwijl dit bU de r,'rouwen net een drempelvormde.3 Tegen deze achtergrond willen we het verhaal van Jooren Bas-tiaen plaatsen. Het aantal huwelijken is daarbij, zoals hoger aan$ehaald,onder$eschikt aan het sociaal-economischc aspcct.a

I. EEN SIMPELE (HLIWELIJKS)CHRONOLOGIE

,Iooren Rastiaen z,aghet.levenslicht op 30 maart 1747 in Merendree.sEr werclen in clat Meetjeslandse dorp weinìg naamgenotcn gcboren, watrrrogellfk de aarrleldhrg wa$ vour tlc spclliug Bttstittn als familienaarn. Zijnouders waren Lieven en Pieternelle De Paepe . Hij was, zoals het gros vandeze struik, afkomstig van Zomergem. Moeder Pieternelle kreeg wel vakerMaria of Joanna als toevoeging, werd soms vermeld als geboortig of afkom-stig van Vosselare, maar lijkt ons toch een Zornergemse te zijn, geborenop 24 juni 1707.6 Joorens ouders huwden inZornergem op 13 april 1733en daar werden binnen een tijdsspanne van nog geen zes jaar vijf kinde-ren geboren. Het ging het gezin echter helemaal niet voor de wind. Tegenhet einde van hetjaar l74O waren vier dochters en het zoontje overleden.Enkel het eerste kind, Joanna Martina, zou een tweede verjaardag vieren.Het gezin kende slechts zeer kortstondig het geluk twee kinderen in huiste hebben. Dit was voor een tweede keer zo in december 17 38, maar beideukjes (waaronder een zuigeling van zes wekenl overleden al in januari1739, met slechts een tussenpoos van drie dagen. De kindersterfte wastraditioneel hoog, maar dit was toch extreem.T Toch moet worden opge-merkt dat het echtpaar, gelet op de geboorte-lntervallerr, gespaard bleefvan miskramen. De kort opeenvolgende zwangerschappen lieten echterook duidelijk sporen na, vermoedelijk via een (ver)zwak(t) nageslacht ofeen uitgeputte moeder: twee kinderen overleden al na enkele weken.

Vermoedelijk leidden deze gebeurtenissen er niet toe dat het kin-derloze echtpaar uitweek naar Merendree. Aldaar werden, tussen novem-ber l74L en juni 1756, nog eens zeven kinderen geboren. De gemiddeldetussenspanne tussen de geboortes bedroeg nu bijna 2 Vz jaar, wat op en

4ti

langere lactatie, en misschien hogere levenskansen kan wijzen. Van tweekinderen weten we met zekerheid dat ze zeer jong stierven. Een derde kindwerd misschien maar 9 jaar oud, terwijl ook de eerstgeborerr zoorr in Me-rendree (hoogstwaarschijnlijk) ten laatste als twintiger overleed.s Uitein-delijk zouden (slechts) drie kinderen opgroeien, huwen en zelf een gezinstichten. Deze situatie sluit zeer nauw aan bij de algemene, in casu lichtstijgende, demografische evolutie in de achttiende eeuw, maar met dit on-derscheid dat bij het ouderlijk gezin zowel de r.ryuchtbaarheid als de mor-taliteit zeer hoog waren.e Een van de overlevende kinderen was Jooren.

Bekijken we mr diens huwelijksleven: Jooren Bastiaen huwde voorhet eerst in l77O op vrij jonge leeftijd, amper 23 jaar, met de iets oudereMaria Petronella De Baets. Zoals zo vaak werd het huwelijk r,rij vlug af-gebroken door het overlijden van de vrouw. Als we met de geboorte-inter-vallen rekening houden, zijn we geneigd aan te nemen dat na de geboortevan het tweede kind zich miskramen voordeden. Maria Petronella werdnadien echter zwarrger. van een tweeling. De bevalling was vermoedelijkzwaari de kindjes werden op een verschillende dag geboren, het eerstekreeg een nooddoop en het tweede stierf postpqrtum, na de bevalling. Hetdrama werd nog erger, want ook de moeder bezweek na enkele dagen. Hetwerd zelfs een heel noodlottige zwangerschap daar het eerste kind geenvier weken levenskrachtig was.

In de lijn van de toenmalige verwachtingen hertrouwde de jonge va-der, met een dochtertje van vijf en een zoontje van bijna vier, al na een lut-tele acht weken, terwijl de uerLouing zelfs al na slechts zes weken plaats-vond (respectievelijk 16 en 2 september 1777). Zijn nieuwe echtgenote,Petronella Van Lovendeghem, was in zekere zin opnieuw een leeftijdsge-note, zij het weer iets ouder dan hijzelf. Zij was 34, hU 30 jaar oud ofjong.BU dit tweede huwelijk verbaasde ons - zoals wel vaker in dit verhaal - hetlange uitblijven van een geboorte. De verbazing nam nog toe toen we zelfseerst het overlijden van een kind aantroffen, namelijk van Maria AnnaBastiaen, op 10 apnl 1778, zogezegd een kind van hen beiden, maar vanwie de geboorte ons onLrekend was. De leeftijd van het meisje wees eropdat Nelle het kind had of in verwachting was bij het huwelijk. Er wasmet andere woorden een andere man in het spel, eventueel een rrroegereechtgenoot, van wie toentertijd geen gewag werd gemaakt in de kerkelijkehuwelijksakte. We overliepen bijgevolg alle geboorten in april-mei van hetvoorgaande jaar. Ons vermoeden werd bevestigd. Petronella beviel al op 28apnl 1777 posthumam, na het overlijden van Jooren Bultinck (l 22 maart1777). Ze zal er, weduwe zijnde, dus zeker ook niet tegenop hebben gezienom vlug te hertrouwen. Normaliter was het hebben van een kind voorvrouwen op de toenmalige huwelijksmarkt een handicap. Nelle had ver-moedelijk een andere troef, namelijk dat ze Fjeer: andere kinderlast torste.Ze }rad dan weliswaar die kleine spruit, maar de eerste vier kinderen dieze had met de 34 jaar oudere (!) Jooren Bultinck, overleden alle tijdenshet eerste levensjaar. Met het oog op voortplanting was dit weinig bemoe-digend. De postume dochter bleek evenmin echt levensvatbaar. Gelet op

¿.7

het grote leeftijdsverschil tussen de twee echtgenoten, lijkt het logischof toch op zljn minst aannemelijk dat de man al eens eerder getrouwd

--,-,-1------Ã --^^¿ ttr^J^ f^^^L^was. JOorcll IJulLlIIct{. was ltlucruaaLr vrocBct BcrruwLr rllcL rvrdrrd uduuudValcke. Nelle Van Lovendeghem had aanvankelijk zeker zorg te dragenvoor stiefkinderen Bultinck, waarvan er zeker drie ook jong overleden.Strikt genomen moest zij bij haar tweede huwelijk geen rekening houdenmei die kj¡rcleren. Het iijkt desorrdaiiks rriei ui'Lgesloten dat een ongeh'.iw-de stiefzoon nog even bij het nieuwe koppel Bastiaen-Van Lovendegheminwoonde. Deze jongeman overleed als 23-jarige op 14 maart 1778. Dehuishoudsituatie was dus wij complcx: een nieu'w samengesteld gezinmet zeker kinderen uit het eerste huwelijk van de man, even een postuumkind uit het eerste huwelijk van de vrouw en misschien een stiefzoon, eenzoon uit het eerste huwelijk van haar eerste echtgenoot.

De hoger aangehaalde naamsverwarring bij het overlijden van hetpostume kind kan uit meerdere zakert voortspruiten. Het feit dat het nogom een baby ging bij hun huwelijk en dat de natuurlijke vader en de stief-vader dezelfde voornaam hadden, droeg hoogstwaarschijnlijk flink bij totde verwarring en verhaspeling.lo

Hct paar Basti¿ren V¿-rn I¡rverrdcghern lü'ceg sarlÌelì slechts één zoon.Haar overlijdensdatum, een maand na de bevalling, doet veronderstellendat ook zij stierf ten gevolge van het kraambed.rr

Jooren ziin derde vrouw. Isabella Theresia De Greve, was evenminaan haar eerstc hr:wclijk t.oc. Zli was ccrder gehuwd op bijna 23-jarigelceftijd nret de dr:ie jaar oudere Pieter Jan Stock (uitzondcrlijh ooh Stocchgenoemd). Na een huwelijk van bijna 16 jaar, en zeven geregistreerde ge-boorten, overleed Pieter Stock op 25 maart 1778.Isabella bleef achter metvijf kinderen, van wie het jongste toen slechts twee jaar oud was. Voor-waar geen aantrekkelijke partij voor een nieuwe verbintenis .ln zekere zinkende ze dan toch enig geluk, want na bijna anderhalfjaar kon ze de staatvan weduwe achter zich laten door een huwelijk met de - vrij uitzonderlijk- achtjaarjongere Jooren Bastiaen. Daarenboven was haar oudste doch-ter toch al 15 en vooral, hij had maar twee (vermoedelijk nog inwonende)kinderen meer. Het ging om Petronella Judoca en Livin, respectieveliik 17en bijna 16 uit zijn eerste huwelijk. Zijn enige eigen kind uit zijn tweedehuwelijk had hij ook ten grave gedragen, terwijl er evenmin kinderen uiteen vorig huwelijk van die wouw restten.

Maar toch, het nieuw samengestelde gezin had negen monden tev<¡eden, maar enkele kinderen korrderr al icts bijdragen. En Isabella zelfwas ook bedrijvig aan het spinnewiel. Het kroost breidde evenmin uit. Wasde wouw misschien al te veel verzwakt varr zeveî bevallingen? Was er mis-schien toch opnieuw een kind op komst? Jooren zagzich, mr na iets meerdal drie jaar, al zijn derde echtgenote ontnomen!

Hoe moest het nu met dit geziî? Joorens eigen kinderen waren zogoed als volwassen, maar niet meerderjarig. Wat gebeurde met de viJf kln-deren van Isabella? Werden ze, .dta hun voogden, opgevangen door familie

48

van haar (eerste mans) zijde? Door een gebrek aan bronnen, zoals statenvan goed, hebben we hierop geen zicht.r2

Feit is dat Jooren blijkbaar geen tijd had om te piekeren. Hij wou(gedwongen door de omstandigheden?) vooruit. Na nog geen acht wekenhuwde hU op I I januari 1783 Maria Anna De Smet. Ze was ook van Zo-mergem afkomstig en pas 33 jaar. Hij was er ook nog altijd maar 36. En zewaren duidelijk beiden lichamelijk gezond. Een goede tien maanden na deechtverbintenis zag Pieter Jan het levenslicht. En binnen een tijdsspannevan zes jaar zouden nog drie kinderen volgen, zij }ret met ongelijke, onre-gelmatige intervallen, zodat opnieuw een eventueel miskraam niet valt uitte sluiten.

Het kinderbed werd deze wouw gelukkig niet fataal. Ze overleedniettemin woeg, op 53-jarige leeftijd, in september 1803. Het huwelijkhield 2O jaar stand, vrij lang naar de toenmalige normen.

Jooren was het nu gewoon om niet lang alleen in bed te liggen.Ondanks zijn 57 lentes besloot hij opnieuw de stap te wagen. De uitver-korene nu was Joanna De Rinck, geboortig van Waarschoot, maar sindslang inwoner van Zomergem, en slechts een jaartje jonger dan hij. Kinde-ren kwamen er niet meer. In tegenstelling met hem was ze slechts een-maal weduwe, met name van Bernard Hautekeete, met wie ze zeker zeverrkinderen kreeg. Toen ze hertrouwde had ze nog slechts één jong kind,namelijk de 8-jarige Jan Francies. De drie andere nog levende kinderenwaren minstens 17 jaar en konden dus vermoedelijk in het eigen onder-houd voorzien. Naar de effectieve samenstelling van dit zoveelste nieuwehuishouden hebben we helaas het raden.

We komen nog even terug op dat vijfde huwelijk zelf. Blijkbaar raak-te de familie en/of de administratie toch enigszins van slag. Aangezienwe ons al in 1804 bevinden, was de Franse instelling van de burgerlijkestand al een feit. De akten waren/zljn een stuk uitvoeriger dan die in deoude parochieregisters. Zo wordt de (vorige) burgerlüke staat vermeld ombigamie tegen te gaan. Een tijdlang probeerde men alle voorgaande hu-welijken te vermelden, zelfs soms met de overlijdensdata van de partners.V/ettelijk gezien moeten hiervoor documenten worden voorgelegd om detoestand te staven (doorgaans het laatste overlijden, want dit voldoet omde ongehuwde staat aan te tonen).Ì3 Bü dit huwelijk steunde men ver-moedelijk op mondelinge gegevens. Men was niet de tel kwijt, wel kreegzijn eerste echtgenote een verkeerde naam toegekend, namelijk De Paepe.Het kan ook om eerr zogezegde administratieve misslag gaan, namelijkeen schrijffout gezien Joorens moeder ook De Paepe heette. Er is nog eenandere verklaring. Omdat hertrouwen schering en inslag was, hoordendaar ook stiefkinderen bij. En inderdaad, Petronella De Baets werd weesop vie{arige leeftijd. Haar moeder hertrouwde toen ze elf jaar was, maardit belette de goegemeente niet haar te benoemen met de naam van haarstiefi¡ader: Joos De Paepe. En de stiefuader nam blijkbaar ook de rol van

'1()

de natuurlijke vader over. Dit bleek bij de geboorte van het eerste kind(dochter) van Jooren: de doopheffers waren zijn moeder en haar stiefr¡a-

-1,-,-1 - i-i --1 ItL -:!-- --^l^-- ^-^ t^-^-

-^^l^-

ñ^^-*^^Lrcr . _DrJ rrc L vulBcrruc ltlllLt wal urr (JtL LLJLI v auEl crl lladr lllucuct . udal ttlççwas de kring van de grootouders rond.

Bovenstaand voorval illustreert perfect een aspect van dit verhaal.- - Ll-!-- l-

-- II7^ I ^ii^-^ -r!f ^^LJ:^-^+^^duulell LLltLJuuILue wclu sLraall ccll rucrrl uurp. vvtr Lclrcrr vrJr curlLBcrruLcù,

waaryan er zelf al vier weduwe waren. TWee ervan waren zelf pas de tweedepartner van hun eerste man. Met andere woorden, in Joorens huis kon-dcn lvc thcorctisch kinderen l'inden van diverse eigen bedden, Cus onder-ling halfbroers en -zussen via vaderszijde, daarnaast stiefkinderen voorhem ten opzichte van zijn opeenvolgende echtgenotes, die eventueel zelfook stiefkinderen hadden ten opzichte van hun woegere partner. Met dezelaatste was er geen enkele bloedverwantschap noch met Jooren, noch metzün eigen kinderen. We veronderstellen dat deze laatste kinderen, voor zo-ver nog niet zelfstandig, doorgaans bij eigen familie terechtkwamen. Joo-ren verwekte zelf bij vier verschillende vrouwen negen (geboren) kinderen.Zijn opeenvolgende partners brachten zelf (louter theoretisch) tien eigenhirrtleren rnee, lerwiil er' dualnai,rst nog eens tien kinderen waren over-leden voor die vrouwen huwden met Jooren. Ats hij de som maakte vanzijn en hun kinderen en haar kinderen bij diverse partners, klokte hij afop negenentwintig. Het aantal te voeden monden was (gelukkig) een stukminder. We beschikken helaas lnogl niet over alle data, maar vermoedelijkgroeiden 14 lçinderen op (een stieflrind overleed na het huwelijk).

Jooren zou na een leven met gelukkige momenten, veronderstellenwe, maar vooral, met enige overdrijving, een dagelijkse confrontatie metde dood, overlijden in de Gentse Coupure op de gezegende leeftijd van 7Ojaar en 4 maanden. Men dacht dat hij er (zelfs) a\ 74 was. Zijn vijfde eegazou hem overleven.

2. VOOR- EN TEGENSPOED: EEN CIJFERMATIGE BENADERING

Onder dit titeltje bekijken we net dezelfde gegevens als hiervoor,maar op een deels andere en aanvullende manier, voornamelijk de in-tervallen tussen - vanuit onze hedendaagse context - goede en slechtetijden, vreugde en verdriet. We spitsen orrze aandacht toe op Joorenshuis(houden) en vermelden slechts terloops enige feiten over ouders enuitgehuwde kinderen. De figuur biedt een schematisch overzicht van devool'- elL tegenspoed, alsook van de duur van de huwelijken en het we-duwnaarschap.

2. 1 ZetrE:N wtrEBRooDSTAREN

We gaan ervan uit dat het eerste huwelijk van Jooren Bastiaen eenperiode inluidde van een zeker emotioneel geluk. Indien we geen rekeninghouden met eventuele miskramen, duurde dit persoonlijk/huiselijk gelukruim zeven jaar. Toeval of niet dat zeven algemeen als een geluksgetal

5LÌ

apr l?70 - le'huweli-jk

maalT'12 -o ldekind

dec 1773 - o 2d"kind

iuI 177'1 -ô 3d" + 4d" kindjultaug 1 777 - 1 3d* 4d' kind + I

d" vrourvsep 177? - 2d'huwelikaprt778-Ìstiefkindmei1779-"5d'krndjb 1779-t2d'vrouwaug 1779 - 3d"hurvetijksep 1719 - t 5d" kind

nov 1782 - t 3d'vrouw

.jan 1 783 - 4d" huwehjk

nov 1783 -o6dekind

maà 1786 - " 7dê kind

jàn1787-l7d'kind

moit787-oSs"kind

dec 1789-ogdekind

sepl803-t4evrouw

jan 1 804 - 5d" huwelijk

7j 3m 7j 3m

55d

2lm

49d

2j3m

53d

20j 8m

60d7m

l1 lm1m49d1m3j4m

4j

4m

1613m

4m4m

Voor- en tegenspoed - HuweLljk / tueduunaarscllap

51

wordt beschouwd. Die status dankt het aan het feit dat het de som is vande heilige getallen drie en vier. Veel betekenis kunnen we in dit verhaalhier niet aan hechten. Oíwei? in ciie periocìe kreeg ircl koppei dric kinrie-ren, in feite zelfs vier. Het vierde was echter een doodgeboren en naamlooskind, dat een rouwperiode in gangzette. Het maakte deel uit van een twee-ling. Moeder Petronella De Baets overleefde die bevalling niet en overleedrra zes dagen. Door ciit feit ciaalcien cie ievenskansen voor hei arrdere kin,iaanzienlijk. Het zou amper 24 dagen leven. De rouw sloeg wel heel hardtoe. Het jonge gezin was echter al voordien van dichtbij met de dood ge-. . ,-1,-^--)-^--s --^r^-. ^- *^^l^- -^^-^^¡r^,.^Ii¡l- l-i^ ^-,;^-uuf ll¡uIlLccILt. ùuulcttö v¿r.tlul cll lituuutrl wdlclr lcùPEUr¡svçr¡-j¡\ u¡¡u L¡¡ vrLr

jaar nadat Jooren en Petronella waren getrouwd, overleden.

2.2 EøN KoRTE RoLiwpERIoDÐ vAN zEVEN \ryEKEN

,Juistgeteld 46 dagen na de faliekante bevalling/doodgeboorte enslechts 41 dagen - zeven weken als het ware - na het overlijden van zijneerste wouw liet Jooren Bastiaen zijn dorpsgenoten via de kansel wetendat hij opnieuw in het huwelijk zou treden. TWee weken later stond hij alvoor hct altaar mct Pctronclla Van Lovendeghern. Ee¡r ¡n¿rurtd elvool ovel'-leed nog zijn jongste dochter (24 dagen oud). Vanuit onze context valt ditemotioneel moeilijk of niet te vatten.

2.3 Vr,m ,rnan (nnN) ,ro,ro vAN r,E{EN EN DooD

El kan veruroedelijk bezwaarlijk van nicuwc rozcngcur cn moncschijn worden gesproken. De dood loerde achter elke hoek. Na zevenmaanden moest opnieuw een kinderkistje worden besteld, nu voor hetstiefdochtertje Maria Anna tsultinck. Een nieuwe geluksperiode leek tezullen aanbreken in mei 1779, na iets meer dan een jaar, met de geboortevan hun eerste kind. De anticlima-< volgde na een luttele vijf weken metde dood van de moeder.

Cru gesteld ging voor de ouerbliiuers het Leuenvoort. We weten nietwat er vanbinnen in Jooren omging, tenzij misschien de drang om (zijngezin) te (laten) ouerleuen. Was het bewust of veeleer een samenloop varlomstandigheden, toevalligheden en mogelijkheden, maar na zes wekenvormde Jooren een nieuw gezin met Isabella De Greve. Een nieuw-sa-mengesteld, maar vooral uitgebreid, gezin weliswaar. Zij was ongeveeranderhalf jaar weduwe en vond vermoedelijk maar al te graag een nieuwonderkomen voor haar vijf opgroeiende kinderen. DaL ze acht jaar ouderwas darr haar-urarr lijkL ccu tlcLail.

Het woord geluk krijgt in deze context een wat wrange smaak' Nanet één maand sterft zijn laatstgeboren kind, vier maanden oud. Hetnieuwe gezin kent enerzijds evenmin nieuwe, gelukkige geboorten, maaranderzijds blijft het hierdoor wel gespaard van nog meer zuigelingen- enkindersterfte. Of is dit een te optimistische voorstelling? Geen periodiekegeboorten betekenden misschien miskramen? Werd een der$elijke ge-beurtenis voor Isabella fataal? Ze overleed alvast na een huwelijksduur

van opnier-rw slechts drie jaar en drie maanden. Ze was pas 43 jaar,

2.4 Dr, KENTERTNc

Jooren Bastiaen was pas 36 jaar toen hij zijn derde echtgenote ver-loor. Alles lijkt er echter op te wijzen dat de man gewoon geen tijd (enkeuze) had. Zijn leven stond in het teken van overleven, van hemzelf envan zijn kinderen. Zijn eigen gezinslast was nochtans vrij beperkt mettwee kinderen van respectievelijk tien en negen jaar. Maar waar kon hijmet hen terecht, zonder vrouw en zonder (groot)ouders? Zijn sociaal-eco-nomische situatie in aanmerking nemend, was er dan ook maar één optie:(her)trouwen, al dan niet tegen beter weten in. Ook nu liet hij er geen grasover groeien en na iets meer dan- zevert weken kreeg hij opnieuw hoop ...De sterren leken hem nu gunstig gezind: een vrij jonge wouw met hoogst-waarschijnlijk een minimale eigen kinderlast. Ze kregen samen nog vierkinderen en kenden een huwelijksduur van (maar liefst) twintig jaar. In-tussen huwden zijn oudste kinderen en kreeg de man ook kleinkinderen.

De doodsoorzaak van Maria De Smet is ons onbekend, maar hadhoogstwaarschijnlijk niets te maken met het baren van kinderen. Hetjongste uit deze verbintenis was dan ook al bijna veertien jaar. Met an-dere woorden stond vader Jooren, in tegenstelling tot woeger, niet ondereconomische druk om te hertrouwen. Het verbaast dan ook enigszins dathij na amper vier maanden toch al opnieuw een boterbriefie ondertekent.Opmerkelijk detail is dat de vrouw vermoedelijk meer belang had bij eenhuwelijk, daar zij mogelijk nog een zevenjarig zoontje had.

2.5 Noo MEER cTJFERS

Jooren Bastiaen huwde maar liefst vijfmaal in een tijdsspanne van34 jaar. Hij bleef al bij al slechts negen maand weduwnaar. Driemaal her-trouwde hij binnen twee maanden. Enkel na het overlijden vanzljnvierdevrolrw wachtte hij vier maanden, wat misschien te verklaren is door eenlagere sociaal-economische druk. Hij had hierbij het voordeel dat hij eenman was. We krijgen ook wel de indruk dat hij niet kieskeurig was: telkensweduwen, soms een stuk ouder en vaak rnet zelf ook meerdere kinderen.Begrüpelük datze die kansvlug aangrepen.

Rekening houdend met het weduwnaarschap duurden de eerste vierhuwelijken gemiddeld ruim acht jaar. De kortste echtverbintenis duurdeslechts 2l maanden, de langste ruim 20 jaar. Zijn laatste huwelijk werdontbonden door zijn overlijden, na ruim dertien jaar. In totaal kende hijmet zijn vijf echtgenotes toch een huwelijkse staat van meer dan 45 jaar.Toch opmerkelijk, zeker voor iemand die op zijn zeventigste overleed.

Vijf huwelijken impliceerden ook dat hij vier echtgenotes ten gravedroeg. Zijn huishouden(s) werd(en) nog meer met de dood geconfronteerd,doordat er ook nog eens vier eigen kinderen stierven (naast een stiefkind).Dit kwam neer op één sterfgeval van eigen volk om de twee jaar (zonder re-kening te houden met zijn ouders en andere familieleden). De dood maak-

.';. )

te dus echt deel uit van het leven. Dit was het meest uitgesproken tussenhet overlijden van zijn eerste en derde echtgenote: de droeve en blijde(re)gebeurtenissen wisselden elkaar soms om de maand al. Van rouwen kondan ook weinig sprake meer zijn.

Rekening houdend met het beperkte aantal gegevens heeft het wei-nigzin de gemiddelde leeftijd te behandelen. Voor de volledigheid kunnenwe nog meegeven dat twee echtgenotes overleden als dertigers, één ietsouder dan veertig en de vierde op 53-jarige leeftijd. De vier jong gestorwenkinderen overleden alle binnen het jaar.

3. SOCIAAL-ECONOMISCHE SITUATIE

Over de sociaal-economische situatie van Jooren Bastiaen weten weweinig. \Me beschikken wel over beroepsvermeldingen vanaf het einde vande achttiende eeuw, maar helaas houdt het hier voorlopig op, De eerstevermeldingen in de parochieregisters hebben het steevast over een wever.Hij was met andere woorden, zoals stilaan een meerderheid van de ge-wone man, actief in de huisnijverheid. In de Franse Tijd treffen we hemhonfilzakellk aan als lemand rìie ziJn arbeirì verhurrrl on<lel'tlc lretlatrtitr-gen van dagloner en zwingelaar of eenvoudigweg als arbeider of werkman.Voor vier echtgenotes konden we ook enige beroepsactiviteit achterhalen.Telkens ging het om spinsters. Dit paste dus perfect samen en verwijstopnierrw naar een gering hestaan. Weduwen uit de lagere klasse haddennu eenmaal minder kans te hertrouwen.ra De graad van geletterdheld kanook een lichte vingerwijzlng zijn. Dat allen ongeletterd waren, bevestigtons eerste, maar weinig onderbouwd beeld: het gaat om de eenvoudigevolkskÌasse. Om hierin nuancering aan te brengen, moeten we dus anderebronnen (kunnen) aanboren.

Staten val goed zijn voor het sociale en economische leven van onzevoorouders van onschatbare waarde, daar ze ons een beeld kunnen ver-schaffen van werk, woonomstandigheden, bezit, rijkdom en armoede vaneen gezin. Aangezien deze documenten werden opgesteld, naast de belas-tingfunctie, als een garantie voor de bescherming van de belangen vanminderjarige kinderen, zouden we louter theoretisch in functie van zijnmeervoudige voortijdig afgebroken huwelijken, verwachten er meer danéén te kunnen vinden, tenminste twee, aangezien de man bij twee wou-wen geen kinderen had en het kind bij zijn tweede echtgenote kort na haaroverleed. Helaas ontdekten we in diverse kJ.appers geen enkel spoor.15 Ookzijn echtgenotes-weduwert zatert bij hun huwelijk nog vaak in de kleinekinderen, maar ook hiervan vallen vooralsnog geen boedelbeschrijvingente onderkennen. Er zijn hiervoor meerdere mogelijke verklaringen. In eer-ste instantie kunnen die documenten verloren zljn gegaan. Dit lijkt onsechter een beetje te vaak zo. Daatdoor is het aannemelijker dat nooit eendergelijke inventaris is opgemaakt. Sommige auteurs, die onderzoek de-den op basis van deze bron, wijzen erop dat de minstbedeelden hierinondervertegenwoordigd zijn. Volgens een onderzoek (voor het Land vanNevele dan) lijken de bevolkingsgroepen wij representatief vertegenwoor-

44

digd.16 Niemand spreekt zich echter uit over de graad van volledigheid vandeze documenten. Het lijkt ons toch vrij aannemelijk dat de allerarmstenuit de boot vielen: er viel weinig te verdelen en dus ook weinig wezenbelan-gen te verdedigen noch belasting te heffen. Vanaf de Franse Tijd beston-den er trouwens officiële negatieve erfenisaangiftenlT, waarom zouden dievoordien niet zijn voorgekomen?

De enige, maar weinig gefundeerde, te trekken conclusie is dat Joo-ren Bastiaen en zijn omgeving behoorden tot de laagste sociale klasse(n).Hij moest zich (en zijn huishouden) alvast beredderen door zijn handar-beid en kon vermoedelijk niet terugvallen op enige reserve. In die weinigbenijdenswaardige context was het spoedig hertrouwen na de dood vaneen partner en met kleine kinderen een absoluut economische noodzaak.Cnr gesteld maakte het niet echt uit met wie, als ze rnaar zijn kinderengrootbracht. Mannen zouden vooral naar hulp en oppas hebben uitgeke-ken.18 Kieskeurig zijn was uit den boze. Jooren Bastiaen had in zekere zirthet geluk dat zijn kinderlast telkens vrij klein was en dat hij nog steedsvrij jong was tot zelfs bij zijn vierde huwelijk (pas 36 jaar). Wat wel opvalt,is dat hij telkens opnieuw enkel met een weduwe, weliswaar tweemaal zelfmet een beperkte kinderlast, kon huwen. De zogezegd betere kansen voormannen op de huwelijksmarkt, waarbij oudere mannen met de groene ofongehuwde blaadjes gingen lopen, schoten aan hem voorbij.re De situ-atie voor die wouwen was niet beter. Integendeel, zij moesten soms jarenwachten vooraleer opnieuw van de straat te geraken. We vermoeden dathij het hen geen tweemaal moest wagen. Dit kon ook bijna niet, om 50 da-gen na de begrafenis van je ene vrouw al met een andere wettelijk scheepte gaan.'We zouden kunnen stellen dat zijn sociaal-economische toestandwel toeliet met succes, gezien de quasi-onbestaande voorwaarden, in deweduwenvijver te vissen, maar niet om te hengelen naar jonge deernen.Het is daarbij ook treffend dat zljn eerste drie r,'rouwen ouder waren dan}rijzelf . Een 8 jaar oudere weduwe met 5 jonge kinderen huwen, lijkt tochop zijn minst sociaal-economisch dwangmatig.

TERAFRONDING

We komen even terug op onze inleiding. Een meer geschikt becom-mentariërend woord is in elk geval buítengeLDoon, maar dan ontdaan vanalle glamoureuze en andere franjes. In dit geval gaat het om een harde,rauwe werkelijkheid. Een realiteit van overleven, ordínqir Leuen orn als hetware in die sfeer te blijven, verre van extra-ordinair. Een niet-alledaagsleven, deels ook in een scharnierperiode met de overgang van Oostenrijksnaar Frans bestuur rnet zowaar nieuwe instellingen. Het menselijk leedleidde dan ook al eens tot een administratief kluwen. De arme man huwdevoor de vijfde keer. Hij was zeker de tel niet kwijt, maar herinnerde zichmisschien moeilijk de namen van zijn opeenvolgende eega's. Voor de toen-malige goegemeente lijkt hertrouwen een normale zaak. Ðn was het nuzijn, haar of hun kind? De volgende man nam de rol van de vorige over,met een eventuele informele naamsverandering tot gevolg, waarvan in ditonderzoek meerdere voorbeelden zijn aan te halen. Het lijkt alvast een

55

voorbode van de moeilükheden die toekomstige genealogen zullen onder-vinden om een weg te vinden tussen echtscheidingen, wettelijk en feitelijksamenwonen met steecis maar wisseiencie partners.

De trieste, harde werkelijkheid nu: zelfs hierin permitteerden wehet ons een zeker loopje met de waarheid te nemen. Het is niet wat hetlijkt, maar hoe je het bekijkt. Jooren Bastiaen was nameiijk vader vanslechts negen kinderen, niet van negenentwintig. Zljn vijf wouwen had-den samen wel zoveel kinderen. Hij was dus, voor die kinderen die nog inl------ --------- ---- t---r!- t----- ---l---- -^-- -----^r- ^rt^L-^ l^-- J^^-^ --^.^lcvc¡l waIcIl. ccit ucctJc ItuIl vaLlcl; Ilu ¡iPlcr{r"rr wc v¿llr srlclv¿{Lrcl , Lr_rcrr vairrschoonvader.

Schoon was hun leven op het eerste gezicht niet. Het veelvuldig hu-wen van ons hoofdpersonage was niet zorrraar zijn r,rije wil. We willen ditbestempelen als een sociaal-economische dwangmatigheid in zijn strijd,en r:lie van zijn kincleren, om te overle-ven, Elke vrnuw hood dan theore-tisch een opportuniteit. De praktijk was (helaas) minder rooskleurig. Hijhad, na het overlijden van zijn eerste echtgenote, maar weinig troeven inhanden op de huwelijksmarkt. Een pluspunt was zijn jonge leeftijd, maardaar hield het op. Dergelijke mannen liepen er bij de vleet. De andcrcelementen beschouwen we maar als handicaps: vermoedelijk een armedrommel - tot daar - maar met daarbovenop een kinderlast. Het een enander, in feite heel zijn situatie, maakte ook nog eens dat hij niet veel tijdharl We gehnrikten al meermaals het woord cnr, rnãAÍ het was niet an-ders: hij moest nernerì wat er kwam, liefst zo rap mogelijk. Voor hem dusgeel lorlgedochlers (hr Legenslellhrg urel sulull$e vlucgcre parLrrers varrzijn echtgenotes), wat zijn slechte positie onderstreept, Feit is echter ookdat hij hiermee niet bepaald een uitzondering was, noch wat het aantalhuwelijken betrof als de tussentijden. Het fenomeen van al schikkingentreffen om het bmidsbed opnieuw in orde te brengen als de ene r,rouwnog maar tcn $ravc was gcdragcn, was vroeger algemeen bekend. Het vertaalde zich in een zegswij ze'. Deuí!. de Jemme morte dure jusqu'à" La porte,2oJa, maar toch met de bedenking of dat het wel allemaal zo gewild was.

Kortom, Jooren Bastiaens leven werd bepaald door de dood. Dedood was natuurlijk, hoorde bij het leven. Door de stntggle for lgfe werd(kon) er niet lang (worden) bij stilgestaan, zodat van emotie geen sprakeis of kon zijn..

Joorens verhaal blijft grotendeels exemplarisch, maar is sprekend

iÌû

Nororu

I C. VANDENBROÐIIÐ, Karakterístieken uan het huu.selljks- en uoortplctntingspa-troon, Waanderen en Brabant, 17-1Ø. eeuut, irt: Bevolking, voeding en levens-standaard in het verleden. Verzamelde studies van prof. dr. Chris Vandenbroeke,Gent, 2004, p.249.

2 IBIDEM, p.252-262,3 C. VANDENBROÐIIE, Vrljen en trouu)en uan de Middeleeutoen tot heden, Brussel,

1986, p. 38-45.4 Een greep uit de artikels over veeltrouwerij: F. BASTIAEN, V!fuoudige ueduu.te.

VljJutedutonaars? Píeternelle Bntgneel (hmergem, 1695-1776), in: Maamse Stam.Tijdschrilt voor familiegeschiedenis, jg. 50 (2014), nr. 3, p.2BO-286; L. pOpLE-MONT, Negenmaal in het hutuelljksboofie, in Vlaamse Stam. Tijdschrift voor fami-liegeschiedenis, jg. 3 (1967), nr.2, p. I17-118; J. TANGHE, Liuinus Maenhout: zeshutuelliken in 3O jaa¡ in: Maamse Stam. Tijdschrift voor familiegeschiedenis, jg.15 (f979), nr. 6, p. 3\7-317t P. HLIYS, CuriosumoJ(droeuþ) rekord, in: MaamseStam. Tijdschrift voor familiegeschiedenis, jg. 14 (1978), nr. 11, p. 259-53O; R.MANNA-ERTS, Curiosum oJ droeuíg rekord (Mannaerts), in Vlaamse Stam. Tijd-schriftvoorfamiliegeschiedenis, jg. l5 (1979), nr.2, p.88; W. BÐÐLE, Nogwaton-noemelljlc gezinsleed. (Beele-Díkkebus / We stouter), in: Vlaamse Stam. Tij dschriftvoor familiegeschiedenis, jg. 15 (1979), nr. 5, p.325-329; W. BEELÐ, EueneensuljJmaal getrouwd (Staes), in: Maamse Stam. Tijdschrift voor familiegeschiedenis,jg. 15 (1979), nr. 1, p.5l-52 en R. DEBBAUT, GlrcertDllegheer: zeuenmaalge-troutod, in: Maamse Stam. Tijdschrift voor familiegeschiedenis, jg. 43 (2OOZ), nr.I, p. 7l-72.

5 Om de leesbaarheid te bevorderen opteren we in principe voor de Maamse vlei-vormen van de offlciële of religieus- en taalpolitiek-L¡eïnvloede voornamen. Dezevormen gebruiken we wel, al dan niet in combinatie, op de gezinsfiche (zie bijlage).

6 In Vosselare is helemaal geen passende geboorte te vinden. De leeftijdsvermeldingbij haar overlijden en een aantal elementen uit de Zomergemse doopakte zijn aan-wijzingen dat het om deze persoon gaat. Bü haar huwelijk en de geboorte van dekinderen luidde haar voornaam Petronella. De doopakte heeft het over PetronellaJoanna, terwijl de begraafakte het oorspronkelijk over Petronella had, waaraannadien Maria werd voorgevoegd. Ðr was ook nog een vijfjaar jongere wouw, maaraangezien geen van beide ouderparen als doopheffers optraden, maakt dit de zaakniet eenvoudig. Een fout is dus niet uitgesloten, maar wijzigt niets fundamenteelaart deze bijdrage.

7 Naargelang van de regio en de periode in de l8d. eeuw schommelde de ntigelin-gensterfte tussen de 15O en 20O promille, wat doorgaans neerkwam op 40 à5Oo/ovan de totale kindersterfte. In diezelfde eeuw stierven 3 à 4 kinderen voor huntiende verjaardag. Zie o.a. F. DAELÐMANS, Mortatiteit in Zuídu;est-Brabant in del8d" eeuu,:, in M. CLOÐT & C. VANDENBROEKE (red.), lien bijdragen tot de lokateen regíonale demografie in Waanderen, 2.p., 1989, p. LT I - 17 6.

8 Op 13 mei 1753 overleed er een Apolonia, maar de gelijknamige dochter overleedhet jaar ervoor, amper I maand oud. Bij dit overlijden is geen leeftijd vermeld, zo-dat we wellicht mogen aannemen dat een verkeerde naam werd genoteerd en dathet om Joanna Petronella ging. Het overlijden va¡t Joannes Francies vóor 1773leiden we af uit het feit dat een jongere broer doopheffer was bij de geboortenvan kleinkinderen, aangezien Lieven al was overleden. In principe werd hierineen strikte hiërarchie gehanteerd. Voor ons onderzoek baseerden we ons op debeschikbare originele klappers en latere uitgegeven bewerkingen. We keken debegrafenissen van Merendree zelfs enkele jaren bladzijde na bladzijde na in dehoop meer gegevens te sprokkelen.

9 Zie opnieuw F. DAELEMANS, a.ru., p. 165-167; I. VAN DRIESSCHE, De demogra-

57

fische euolutíe uan de gemeente kueneken eínd 17de-18de eeuu, in M. CLOE"I &C. VANDENBROEKE (red.), ?ien bljdragentotde lokale enregionale demografie inÍn^^^Å^- ^ -^ roao - oo Inl ôñìtr ôIñm!.n \IA\Inr\TE¡ÞaìflLIl fnloiàìnn..P., L¿v¿' P. vv rvrin M. CLOET & C. VANDENBROEKE (red.), Tien bljdragen tot de \okaLe en regio-

naLe demografie inWaanderen,2.p., 1989, p. 14 e.v.l0 We gebruiken in dit artikel doorgaans de Maamse (volkse of vlei-)vorm Jooren

voor de van oorsprong Griekse naam (zowel Geoorgos als Grègorias, die in het Ne-

derlands o.a. Jooris is). De afstand met Jeroen (Jerôme, Geroen, Joen), de volksevorm voor Hiëronymus, is niet zo groot. In de parochieregisters werden deze na-men door elkaar gebmikt. Jooren Bastiaen werd gedoopt als Georgius, maar in

L.....^l::1.^^t.+^-1.,¡¡l^ U¡A-^-'-"- l-i^;^^^^ì.lan.,onziin¿rjlr v1çI Iruwcluhùa^rçlr ruruuL ¿rJ1r ¡raq¡r¡ ¡ ¡¡Lrvr¡Jr¡¡uù. ¡¡¡ uL qvvlJqir

kinderen werden ook beide namen gebruikt. Over de betekenis en taalvariantenvan voornamen zie M. VAN ROOYEN, Het Groot Voornamenboek, Jabbeke, 1994,deel 2, p. 461 en deel 3, p. 571.

l1 In Zuidwest-Brabant stierf in deze periode 7 tot9o/o van de wouwen in het kraam-bed. Dit kwam neer op een sterfterisico varr ongeveer I,5o/o per geboorte. F. DA-ELEMANS, a.u.r., p. lB0.

12 We gingen niet alleen in Zomergem, maa¡ ook voor verschillende heerlijkheden inde omgeving, tevergeefs op zoek naar eventuele staten van goed.

13 Geregeld bij artikel 64 van het Burgerlijk wetboek.14 C. VANDENBROEI(E, Vryen..., p. 45 en 46.15 We deden alvast onderzoek in de terzake zeer nuttige klappers op de staten van

goed vt-lor Zornergern: R. DEBBAUT, SLuLe¡t uut Goetl ZttLagettL, tlccl 2 erl 3, z.p.

ñ\¡F), 1999 en 20O1; M. RYCKAERT, Indíces staten Dan goed hmergem 1634-1 7 9O, IJandzame, z.d.t L. NEYT, De staten uan goed uan het Ambacht Waarschoot,Oosturirr/tcl crr Runsclc, Tielt, l9B7; en andere.

16 C. SCHELSTRA-&ïE, H KIN'lAt',R'l'en l) l)Fl RIIYC)K, Hef ein¡|e tnn de onDeran-

derliikheid. Arbetd, beztt en uoonomstaruJrgheden In het Ldnd Ddn Nelele L|dertsde 17" ende 18'eeuu, Nevele, I986, p. f5-25.

17 Dit document werd offlcieel afgeschaft in 1852, maar gemeenten bleven dergelijkeattesten opmaken voor de reglstratlekantorerr. Zie G. DEMTIYNCK, De arclúeuenuu¡L tle regí-sLr uLie- er L ltgpoLlwekkutttoren (Vlctcutderen err Brussel.) beusaard in deRljksarchieuen. Handleíding uoor de genealoog en biograaJ, Deinze, 1991, p. 37.

18 Zie hiervoor C. VANDENBROEKE, Vrljen ..., p. 44.19 C. VANDENBROEKE, Vrljenen..., p.44: in l,otenhulle beliep dit in de l9d" eeuw

tot ruim 650/o, zie F. BASTIAEN, Krachtlijnen uan het demoçtraþcll- proces, in Ge-

schiedenís uan LotenhulLe, Aalten 2O06, p. 239.20 C. VANDENBROEKE, Vrlien ..., p. 49. De rouw om een overleden wouw duurt tot

aan de deur.

5B

BIJI.AGEGBzll,tsptcHp

BASTIAEN Jooren (Joris, Georges, Hieronymus ...)" Merendree 30 apr 1747 zv Livin (nr) en DE PAEPE Petronella

f Gent 4 sep 1817 (74)

Ca. lTS0washijacliefalswever VanafdeFranselijdtrelfenwehemhoofdzakelijkaanalsienanddiezijnorbeidverhuurtonds denoemervan daglone¡ zwingelaateneenvoudigals werktran ofarbetder.

Uit alle okten vanaf 1779 blijkt hij ongeletterd te zijnBijzonderheden " als Bastian en bij zijn over lijden dachl men dot hij 74 jaar oud was In werkelijkheidbleek dit maar 70 le zijn Die laalste akte wos lrouwens in het Frqns gesteld, gezien hij in hetadm i n is t ra t ie f v et'f'an s le G e n I overl e e d.

x Zomergem 28 april 1770DE BAETS Maria Petronella

" Zomergem 22 jul 1745

I Zomergem 23 jul 1777

1. Petronilla Judoca

dv Gabriel en MOERMAN JudocaHaar vader overleed in Zomergem op 28 nov 1749,waama haar moeder hertrouwde op 8 rnei 1756 met JoosDe Paepe.

o Zomergem 13 maa 1772

tAdegem 11 feb 1809x Zomergem 29 nov 1796

Ongeletterde spinster

p: Judocus De Pôepe m: PeLronilla De Paepe

met CLAEYS Bemardkv Livin en Van der Stiggele (Vanderstichele)Theresia"Adegem 17 jan 1771

f Maldegem 14 apr 1818 (47)

Ongeletterde kleemakerWoonde in Adegem bij huwelijk

2. Livino Zomergem 9 dec 1773

t Zomergem 10 mei 1810 (37)

x Zomergem 8 jun 1797

Zwingelaar: H; dagloner: mei l8l 0

Kon niet schrijvenEnkele kinderen stieruen vroeg

3. Maria Francisca

p: Livin Bast¡aen m: Judocâ MoermanEerst thuis door de vroedvrou!v vân Lovendegem gedoopt, 'sanderendaags nog eens in de kerk

met ARENS Joanna Mariakv Jan Francies en Van Waeyenberghe (Maria) Rosao Zomergem 12 dec 17682 (ca I 784)

1

Spinster: mei18l0:Kon niet schrijven(Joanna Regina zou ìogischer hjken:26 mei 1782)

o Zomergem 17 jlI 1771

t Zomergem 12 aug1771

4. filius anonvmus

p: Joannes Francies Vrint m: Marja Eljsâbeth De Bâets

Gedoopt op I 8 juli, ¡â bij de geboorte door de vroedvrouw te zijn gedoopt

o Zomergem l8 jtrl 1777

t Zomergem 18 jrí 1777p: - m: -" ob¡il ¡ndle posl patht|tll¡ils aûon!ilntt ab obstett ice bapl¡zalus"Bl¡jkt een tweel¡ng te zün, die op verschillende dagen werd geboren

xx Zomergem 1ó september 1777VAN LOVENDEG(H)EM Petronellar

o ìr^*^-¡-^^ a< î^t 11Áa ¡., r^^^L ^- \TEVT ^

6ñ^ Àlñfi4

t Zomergem 22 jun 1779

Spinsler: juni I 779

Zij wos eerst gehuwd (Lovendegem j0 seplember 1769) net Jooren Buhinck (" ca 1709 - f 22 maart

1777, zelfeerder gehuwd met Maria Jacoba Valcke, f 5 nov 1768; 5lj, bij zijn tweede huwelijkwarenzeker al drie kinderen uit de eersteverbintenis overleden; op 14 maarl 1778 overleed ooknog de 23-jarige Jan Baplist).Uil haar eerste huwelijk:

i . Maria Theresia Bultinck ¡'24 sep Ì 77 1 5 okt I 77 I als Maria Judoca, 10d)

2 Karel Francies Bultinck (1 I dec I 772 - I I dec 1772)

3 Joseph Bultinck (20 nov 1773 21 jan 1774; 8w)4 Maria Anna Bultinck (31 ntaart 1775 30 okl 1775; 7m)

5. Maria Anna Bultinck (28 apr 1777 l0 apr 1778; zie hieronder)

Maria Anna (Bultlnck)" Zomergem23 apr ),777

f Zomergem 10 apr 1778

5. Lar¡rens

p: Jan Lieven Bultinck m: Joanna Petronella Me¡resonne

OverLeed âls Bastiaen en kìnd van "hieronimi", I I maanden oud; geboren

als dochter "posthumam" van Ceorgi¡ Bult¡nck

o Zomergem I7 mei 1779

t Zomergem 9 sep 1779p: Laurent De Pape

dv Joris cn DE NEVE Maria

m: Joanna Cathar¡nâ Bastiaen

x3 Zomergem 10 augustus 1779DD GREVE I¡nbella There¡ia

o Zomergem 5 arg1739f Zomorgom 19 nov 1782

Ongclellerdc spinsler: aug 1779

Was voordien gehuwd ( Zomergem 4 mei 1762,) met Pieter Stock (t 25 mqa 1778; 42.i.) Ze baarde tiidens

haar eerste huwelijk zeker zeven kinderen, wqotnon er twee jong overleden'I HieronymusStock(14 jan 1763-I9maa 1763)

2 Maria Regina Srock (26 maa 1764)3. Jon Martin Stock (28 aug 1765)4. Maria Judoca Stock (19 apr 1768)5 Jacob Francies Slock (8 apr 1770)

6. Jan Baptist Stock (.12 opr 1774 - 22 apr 1'/ /4)7 Maria Catharina Stock (6 maa 1776)

x4Zomergem 11 janua i 1783DE SMET Maria Anna

o Zomergem 4maa1750 dv Joannes en ENGELS Livi a

t Zomergem 5 sep 1803 (tsrruuxt) (55)

Ongeletterde spinster (beperkte venfi eldlngen)Zij was eerst gehuv,l (Drugge IL hfaria ] 4 apr 1777) ntel Jatt Roelanl,lds (f Zontcrgcm I 6 maa 178 1: 7 3ien al weduwnaar von Georgio Batsleer). Zij hod uit dat huwelijk zeker één zoon (postuum; misschienslechts één, gezien hij bij dat huwelijk al de 70 noderde):

I Jan-Baptist oelant (26 maa 178)

6. Pieter Jano Zomergem 16 nov 1783

t Brugge 17jan 1816 (35)p: ArnoldDeJaeger tfìl LivinaEngelsOverleed in het St-Janshospitaal ìn Brugge; aangegeven als Bast¡aens

60

x Zomergem 14jut 1802

Zwingelaar: jun1802

Arbeider: feb l8l IDagloner: sepl 806Kon niet schrijven

xx Maldegem 17 feb 18 1 1

Woonde toen in Maldegem, ook bij zijnoverlijden

1. Jan Francies

met DE KEYSER Dorotheakv Joris en De Vogelaere Maria Anna

" Zomergem 9 jll 1774

t Zomergem 22 sep 1806 (32)

Spinster: sepl 806

met LA MOT(T)E Marie Theresekv Pieter en Dousselaere Anna Maria" Sijsele 17jul 1766

t najan 1816

Arbeidster: feb18l1Kon niet schrijvenWas eerder gehuwd met Bemard Reyserhove, die inMaldegem overleed op 17 aprìl 1807

" Zomergem2l maa 1786

I Zomergem 10 jan 1787 (9m)

8. Karel Francies

pi Francies Van Muelebroeck

t als Badaen

m: Joânna Maria De Smet

" Zomergem2S mei 1787

t Zomergem 26 apt 1835'Werkman: apr 1835

9. Jacob

pi Arrbroos De Cok m: Rosa Van Laeke

t bij de landman Pieter De Craeve op Dumen

" Zomergem 3l dec 1789Momenteel niet meer gegevens

p: Livin Vân de Veire m: Joanna Judoca Bonam¡

x5 Zomergem 11 januari 1804 (zonivosexrr)

DE RINCK Joânna Josepha2o Waarschoot 28 apr 1748 dv Pieter en BLONDIA U¡sulat Zomergem 12 feb 1823 (7 5)

Ongelellerde spinsler: na 1800

Zij was nog maar één keer weduwe. Ze was eersl gehuwd (Zomergem 30 jun 1776) met BernardHaulekeete (f 16 sep 1800) Ze had mel hem zeker zeven kinderen, waarvan er minslens drie jongoverleden.

l. Pieter Jan ()9 nov Ì776 27 jan 1777)2. Martin (31 jan 1778 22 apr 1795)3 Jan Baptist (20 apr 1780 - I I dec1803)4 Joanna Maria (23 nov 1782)5 Bernard (4jun 1785 - lSjul 1785)6 Maria Petronella (7 mei 1787)7. Jan Francies (4 feb I 796)

IIn de huwelijksakte met Jooren Bastiaen keeg ze Maria Petronella als voornaam. Bij haar overlijden luidde haar vadersnaam Aegidi. In de klapper op de huwelijken van Zomergem werd ze gewisseld met de getuige bij de verloving, namelijkMaria Anna De Bae¡demake¡ (wiens naan dan ook nog foutief was geschreven; in het kantsch¡ift van de akte waren degegevens nochtans jujst).2 Kreeg in haar overlüdensakte de voomaam Marie Joanna en de voomaam van haar moeder was dan Catharina.

6t

ti: