Μία Τελική Εκτίμηση για τις Σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ

Έλεγα τις προάλλες για την ομαλοποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με την

Ρωσία και το Ισραήλ, και για τις προοπτικές συνεργασίας που ανοίγονται

για τις τρεις χώρες στον τομέα του φυσικού αερίου. Τόσο σε επίπεδο Turk

Stream (αγωγός Ρωσίας-Τουρκίας), όσο και σε επίπεδο Leviathan (αγωγός

Ισραήλ-Τουρκίας). Και γιατί όχι και σε επίπεδο αποστολής Ρωσικού αερίου

μέσω Τουρκίας και Ισραήλ στην Ινδία, κάτι που είχε συζητηθεί και στο

παρελθόν. Βλέπε “Ο Αγωγός Ρωσίας-Τουρκίας-Ισραήλ Μέρος 2”.

http://iakovosal.blogspot.gr/2016/06/2.html

Στην συνέχεια έλεγα για τις δυσκολίες που θα δημιουργήσει η ομαλοποίηση

των σχέσεων της Τουρκίας με την Ρωσία και το Ισραήλ στις σχέσεις της

Τουρκίας με έναν από τους βασικούς συμμάχους και χορηγούς της, το

Κατάρ, και στις ήδη δύσκολες σχέσεις της με το Ιράν, με το οποίο ήδη

σκοτώνεται στην Συρία, και το οποίο ήδη την τροφοδοτεί με 10 δις κυβικά

μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, αλλά και με πετρέλαιο. Και του οποίου Ιράν

το φυσικό αέριο η Τουρκία φιλοδοξεί να στείλει στην Ευρώπη, μαζί με το

φυσικό αέριο του Κατάρ. Βλέπε “Πως θα Αντιδράσουν το Ιράν και το

Κατάρ στην Προσέγγιση της Τουρκίας με την Ρωσία και το Ισραήλ”?

http://iakovosal.blogspot.gr/2016/06/blog-post_29.html

Ο Ερντογάν λέει ότι δεν πρέπει να διαχωρίζονται οι Μουσουλμάνοι σε

Σουνίτες και Σιίτες, ούτε σε Άραβες, Πέρσες και Τούρκους. Ο Ερντογάν

ελπίζει να αποτελέσει η Τουρκία τον βασικό παίκτη και προστάτη ενός

ενιαίου Μουσουλμανικού καρτέλ πετρελαίου αερίου, και να είναι η Τουρκία

ο προνομιακός συνομιλητής αυτού του καρτέλ με την Δύση, την Ινδία και

την Κίνα, ως η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη του Μουσουλμανικού

κόσμου. Οι πολύ σκληρές επιθέσεις του Ερντογάν προς την Δύση, προς τους

“σταυροφόρους”, έχουν κάνει μεγάλη ζημιά στις σχέσεις της Τουρκίας με

την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά έχουν ανεβάσει κατακόρυφα το κύρος του

Ερντογάν στον Μουσουλμανικό κόσμο. Βλέπε “Παν-Αραβισμός VS Παν-

Ισλαμισμός”

http :// iakovosal . blogspot . gr /2016/05/ vs . html

Στην συνέχεια ανέβασα ένα άρθρο του Foreign Affairs, το οποίο έλεγε ότι

είναι πολύ δύσκολο για την Τουρκία να καταφέρει να διατηρήσει την

βελτίωση των σχέσεων της με το Ισραήλ, γιατί όταν θα ξεσπάσει ο επόμενος

πόλεμος στην Γάζα, και κάποια στιγμή θα ξεσπάσει, ο Ερντογάν θα πρέπει

ξανά να αποσύρει τον πρέσβη της Τουρκίας από το Ισραήλ, αν όχι και να

διώξει τον πρέσβη του Ισραήλ από την Τουρκία. Τουλάχιστον αν συνεχίσει

να διεκδικεί τον ρόλο του ηγέτη του Μουσουλμανικού κόσμου. Για το

άρθρο του Foreign Affairs βλέπε “Terrorism and Turkey's Deal

with Israel”, Ιούνιος 2016.

Εννοεί το άρθρο ότι αν το Ιράν, που προμηθεύει με όπλα την Χαμάς, ή

ακόμη και το Κατάρ, που τροφοδοτεί με πάρα πολλά χρήματα την Χαμάς,

ξεσηκώσουν την Χαμάς και προκαλέσουν έναν νέο πόλεμο στην Γάζα, θα

είναι πάρα πάρα πολύ δύσκολο για τον Ερντογάν να μην τους ακολουθήσει,

την στιγμή που διεκδικεί τον ρόλο του ηγέτη ολόκληρου του

Μουσουλμανικού κόσμου, και έχει δηλώσει ότι ο Μουσουλμανικός κόσμος

θα πρέπει ενωμένος να μπει νικηφόρα στην Ιερουσαλήμ.

Και γι’αυτό και το άρθρο ισχυρίζεται ότι είναι πιο πιθανό στο μέλλον να

δημιουργηθεί ξανά κάποιο πρόβλημα στις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ, και να

μην μακροημερεύσει αυτή η ομαλοποίηση στις σχέσεις τους. Το άρθρο

ανέφερε και την πίεση που ασκούν οι Αιγύπτιοι στους Ισραηλινούς,

προκειμένου οι τελευταίοι να κρατήσουν πιο σκληρή στάση απέναντι στην

Τουρκία στην Γάζα..

Άρα τι ισχύει? Είναι τόσο σημαντική η συνεργασία της Τουρκίας με το

Ισραήλ στον τομέα του φυσικού αερίου, ώστε να καταφέρουν οι δύο χώρες

να έχουν μία αρμονική συνεργασία στο μέλλον, ή είναι τα συμφέροντα της

Τουρκίας με το Ιράν και το Κατάρ πιο σημαντικά από αυτήν την

συνεργασία, και σύντομα η Τουρκία και το Ισραήλ θα διακόψουν ξανά τις

διπλωματικές τους σχέσεις?

Νομίζω ότι τα πράγματα είναι αρκετά πιο απλά απ’όσο φαίνονται. Το

Ισραήλ έχει φυσικό αέριο για να πουλήσει, και μετά την ανακάλυψη του

κοιτάσματος Zohr στην Αίγυπτο τον Αύγουστο του 2015, η Αίγυπτος δεν

μπορεί να είναι ένας μακροπρόθεσμος αγοραστής του Ισραηλινού αερίου.

Άρα το σχέδιο του Ισραήλ και της Ρωσίας, σύμφωνα με το οποίο μαζί θα

έστελναν αέριο στην Αίγυπτο για πολλά χρόνια από τα κοιτάσματα του

Ισραήλ, φαίνεται να ναυαγεί. Ο άλλος μεγάλος πιθανός αγοραστής στην

περιοχή είναι η Τουρκία, με την οποία υπάρχουν τα γνωστά προβλήματα.

Υπάρχει φυσικά και η Ινδία, αλλά από μόνοι τους οι Ισραηλινοί με τον 1

τρις κυβ μέτρα που διαθέτουν δεν νομίζω ότι ήταν ποτέ σοβαρή

εναλλακτική για την Ινδία.

Ακόμη και όταν η Τουρκία δεν είχε διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ,

ήταν διατεθειμένη να αγοράσει το φυσικό του αερίου, και η πρόταση της

ήταν “strictly business”, που σημαίνει “έχετε φυσικό αέριο, δεν έχετε που να

το πουλήσετε, θέλουμε φυσικό αέριο στην Νότια Τουρκία, δεν έχουμε από

που αλλού να αγοράσουμε, πουλήστε μας φυσικό αέριο, και συνεχίσουμε να

σκοτωνόμαστε στην Γάζα”. Strictly business. Ούτε διπλωματικές σχέσεις

ούτε τίποτα.

Αυτό οι Ισραηλινοί δεν είχαν κανένα πρόβλημα να το δεχτούν, εκτός από το

ότι θα τους χτυπούσε η Χεζμπολάχ από τον Λίβανο, με την υποστήριξη όχι

μόνο του Ιράν αλλά και της Ρωσίας. Και σε καμία περίπτωση δεν αξίζει για

τους Ισραηλινούς να πάνε σε έναν πόλεμο με την Χεζμπολάχ, και να έχει η

Χεζμπολάχ την υποστήριξη της Ρωσίας, μόνο και μόνο για να στέλνουν 10-

15 δις κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Τουρκία κάθε χρόνο.

Αυτό λοιπόν που συμβαίνει τώρα είναι ότι είτε η Gazprom θα μπει στον

Leviathan του Ισραήλ, και μαζί θα στείλουν αέριο στην Τουρκία, είτε επειδή

κάτι συμφώνησαν η Τουρκία και η Ρωσία για τον Turk Stream, έναν μικρό

Turk Stream και όχι αυτόν των 63 δις, οι Ρώσοι θα επιτρέψουν στους

Ισραηλινούς να πουλήσουν αέριο στην Τουρκία. Πιο πιθανό μου φαίνεται το

πρώτο.

Άρα αν πράγματι οι Ισραηλινοί και οι Τούρκοι τα ξανασπάσουν στην Γάζα

σε 1, σε 2 σε 5 χρόνια, ποιο θα είναι το πρόβλημα? Εκεί που ήταν θα

βρίσκονται και πάλι, και το φυσικό αέριο του Ισραήλ θα πηγαίνει στην

Τουρκία με τις ευλογίες της Ρωσίας. Αυτό είναι κάτι που ήθελαν οι Τούρκοι

και οι Ισραηλινοί όταν ακόμη σκοτώνονταν. Άρα αν βρεθούν ξανά να

σκοτώνονται, αλλά ταυτόχρονα ρέει και το αέριο του Λεβιάθαν προς την

Τουρκία, θα είναι και οι δύο κερδισμένοι. Ο ένας θα πουλάει αέριο, και ο

άλλος θα αγοράζει φθηνό αέριο.

Είναι σαν να είμαι εγώ σε πόλεμο με κάποιον από εσάς, και να έχουμε και οι

δύο εισόδημα 10.000 ευρώ τον χρόνο, και να έχουμε την ευκαιρία να

κάνουμε κάτι και να αυξήσουμε το εισόδημα και των δύο στις 20.000. Θα το

κάνουμε και θα συνεχίσουμε τον πόλεμο. Αυτό θα έχει συμβεί στην

Τουρκία και το Ισραήλ, αν όπως λέει το Foreign Affairs, οι σχέσεις τους

καταρρεύσουν ξανά στο μέλλον. Θα βρίσκονται και οι δύο εκεί που

βρίσκονταν, αλλά θα είναι και οι δύο σε καλύτερη θέση οικονομικά. Από

την στιγμή που η Ρωσία έδωσε τις ευλογίες της, για τους Τούρκους και τους

Ισραηλινούς η κατάσταση θα είναι win win.

Χώρια που όπως είπα θα έχει ανοίξει το ενδεχόμενο να στείλει η Ρωσία

αέριο στην Ινδία μέσω της Τουρκίας και του Ισραήλ, κάτι που θα ανεβάσει

πάρα πολύ την Τουρκία και το Ισραήλ στην γεωπολιτική ατζέντα της Ινδίας,

μίας μεγάλης οικονομικής δύναμης με 1.3 δισεκατομμύρια κατοίκους, αλλά

ταυτόχρονα θα τους αποφέρει και προμήθειες.

Χάρτης

Άρα είναι πολύ απλά τα πράγματα, και θα πρέπει να τα διαχωρίζουμε σε δύο

σενάρια. Το πρώτο είναι αν η συνεργασία Τουρκίας συνεργασίας αφορά

μόνο στον Λεβιάθαν, και το δεύτερο αν η Ρωσία, η Τουρκία και το Ισραήλ

στείλουν αέριο και στην Ασία πχ Ινδία.

Στην πρώτη περίπτωση το πιθανότερο είναι να γίνει αυτό που λέει το

Foreign Affairs, να συνεργαστούν η Τουρκία και το Ισραήλ στον τομέα του

αερίου με τις ευλογίες της Ρωσίας, αλλά κάποια στιγμή οι σχέσεις

Τουρκίας-Ισραήλ να καταρρεύσουν ξανά, αλλά το αέριο του Leviathan να

συνεχίσει να ρέει προς την Τουρκία.

Οι Ισραηλινοί θα συνεχίσουν να στέλνουν αέριο στην Τουρκία, και η

Τουρκία θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις επιθέσεις της Χαμάς εναντίον του

Ισραήλ, χωρίς όμως να επιτρέπει να λοξοδρομήσει κάποια ρουκέτα προς τον

Leviathan. Ενδεχομένως μαζί με την Gazprom και την Αμερικανική Noble

στον Leviathan να μπει και κάποια από τις κρατικές Τουρκικές BOTAS ή

TPAO. Αλλά αυτά θα τα μάθουμε στην πορεία.

Εξάλλου λόγω του ναυτικού αποκλεισμού της Γάζας από το Ισραήλ και την

Αίγυπτο, η Τουρκία, το Ιράν και το Κατάρ δεν μπορούν να εξοπλίσουν την

Χαμάς στον βαθμό που το Ιράν έχει μέσω της Συρίας εξοπλίσει την

Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Άρα η Χαμάς μπορεί να πετάει ρουκέτες στο

Ισραήλ, αλλά οι Ισραηλινοί πάντα θα μπορούν να μπούνε στην Γάζα και να

την νικήσουν. Όσο φυσικά στην Αίγυπτο παραμένουν στην εξουσία οι

σοσιαλιστές και δεν παίρνει την εξουσία η Μουσουλμανική Αδελφότητα.

Να θυμίσω ότι ο Μοχάμεντ Μόρσι, τον οποίο είχαν στηρίξει η Τουρκία, το

Κατάρ και το Ιράν, μόλις πήρε την εξουσία στην Αίγυπτο ανακοίνωσε ότι

θα διακόψει την ανακωχή που υπέγραψαν η Αίγυπτος και το Ισραήλ από το

1979, και κάλεσε τον Ιρανό πρόεδρο στην Αίγυπτο. Η πρώτη επίσκεψη από

το 1979 και την άνοδο των Ισλαμιστών στην εξουσία της Αιγύπτου.

Στην δεύτερη περίπτωση, αν δηλαδή η Ρωσία, η Τουρκία και το Ισραήλ

στείλουν αέριο στην Ινδία, και η συνεργασία δεν αφορά απλά στον

Leviathan, τότε θα θίξουν ζωτικά συμφέροντα του Ιράν και του Κατάρ, και

η Τουρκία και το Ισραήλ θα πρέπει να συνεργαστούν πολύ πιο στενά

εναντίον του Ιράν, το οποίο θα ξεκινήσει μπαράζ τρομοκρατικών επιθέσεων

εναντίον και των δύο. Αυτό έχει σημασία κυρίως για την Τουρκία, γιατί στο

Ισραήλ το Ιράν ήδη το κάνει.

Χάρτης

Άρα το πως θα εξελιχθούν οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ νομίζω ότι έχει να

κάνει με το τι είδους συνεργασία θα έχουν στον τομέα του φυσικού αερίου,

και αν οι δύο χώρες θα λειτουργήσουν ως hub για αποστολή Ρωσικού

αερίου στην Ασία.

Αυτό που στην πραγματικότητα άλλαξε τώρα δεν είναι κάτι ανάμεσα στην

Τουρκία και το Ισραήλ, αλλά ανάμεσα στην Τουρκία και την Ρωσία. Γιατί η

Τουρκία και το Ισραήλ έτσι κι αλλιώς είχαν συμφέρον να συνεργαστούν

στον τομέα του αερίου, άσχετα αν σκοτώνονταν. Απλά τώρα που η Τουρκία

φαίνεται να ομαλοποιεί τις σχέσεις της με την Ρωσία και αυτό κατέστη

εφικτό.

Κλείνοντας. Μία εύκολη πρόβλεψη. Αν η συνεργασία Τουρκίας-Ισραήλ

αφορά μόνο στον Leviathan, οι σχέσεις τους θα ξανακλονιστούν. Αν

στείλουν αέριο στην Ασία, τότε πράγματι μπορεί να υπάρξει μία στενή

συνεργασία των δύο χωρών. Έτσι δείχνει τουλάχιστον το πράγμα, αλλά

φυσικά επιφυλάσσομαι να επανέλθω με διορθώσεις. Γιατί το μόνο σίγουρο

είναι ότι τίποτα δεν είναι σίγουρο.

Χάρτης

Άρθρα

“Terrorism and Turkey's Deal with Israel”, Ιούνιος 2016 On Tuesday, three machine gun-wielding suicide bombers

attacked Istanbul’s Atatürk Airport, killing 41 and injuring hundreds. News of the attack

quickly overshadowed the week’s other major development in the country: a deal to

normalize relations between Turkey and Israel after a six-year falling out. Although the

two events might seem unrelated, they are connected in that one of the major factors

driving reconciliation was cooperation on intelligence and counter-terrorism. Whether

the deal will survive long enough for such benefits to be realized is a question that only

becomes more urgent after the horrific terrorist attack.

Israel and Turkey’s announcement that they had agreed on the terms of their

reconciliation came after years of false starts. Under the deal, Israel will pay Turkey $20

million in compensation for the nine Turkish citizens killed during the raid on the Mavi

Marmara flotilla in 2010, allow Turkey to send humanitarian supplies to Gaza via the

Israeli port city of Ashdod, and permit Turkey to support building projects in Gaza,

including a hospital, power plant, and desalination plant. In return, Turkey has promised

to end the lawsuits still pending in its courts against four high-ranking Israeli military

officials involved in the flotilla raid, stop Hamas from launching or financing terrorist

operations against Israel from Turkish territory, and intercede with Hamas on Israel’s

behalf to secure the return to Israel of two Israeli civilians and the bodies of two Israeli

soldiers being held in Gaza. Both sides have also agreed to return their ambassadors to

the other country and to drop any remaining sanctions against each other.

On paper, this all sounds great, and there is no question that reconciliation can

theoretically help both sides. The drivers of past aborted attempts at normalization,

namely potential energy cooperation and coordination onSyria and counter-terrorism,

are still at work, and there are benefits for both sides to be realized. Nonetheless, the

celebrations in Jerusalem and Ankara are more likely than not to be short-lived for two

reasons: the parameters of the deal may be more difficult to abide by than appears at

first glance, and the entire structure could well fall apart at the first sign of the inevitable

next round of fighting in Gaza.

Because Israel formally apologized to Turkey in March 2013 and only now has to now

transfer the money for compensation, its side of the bargain is unlikely to face many

hurdles, particularly after Israel’s security cabinet on Wednesday voted seven to three in

favor of the deal. Israel had already offered to facilitate the passage of Turkish

humanitarian supplies to Gaza through Ashdod subject to Israeli inspection, and so,

although snags may occur, Israel’s commitments under the agreement are relatively

straightforward.

Turkey’s commitments to Israel, however, are bound to run up against the limits of

Turkish domestic politics andTurkey’s regional influence. For example, Ankara has

repeatedly requested that its courts drop the lawsuits against Israeli officers. The courts

have refused because the families of those aboard the Mavi Marmara and the IHH—the

group that organized the flotilla and that has been accused of having ties to al Qaeda—

have refused to drop them. The Turkish government has no standing in the case. To get

around that problem, Turkey intends to simply pass legislation invalidating any current

lawsuits against IDF officers and soldiers stemming from the flotilla. Although this is a

creative solution, it is bound to be enormously controversial in Turkey, where the

victims’ families and the IHH both have massive public support. In fact, President Recep

Tayyip Erdogan is already taking fire over the accord in Turkey, where

#IsrailinDostuErdoğan (Erdoğan, friend of Israel) has been trending on Twitter, and not

in a complimentary way. Although Erdogan tends to get what he wants, the public outcry

may make passage of the legislation in the Grand National Assembly less automatic than

other presidential priorities.

Even thornier will be fulfilling the parts of the deal pertaining to Hamas. Turkey held the

line on expelling Hamas from Turkey altogether (something Israel wanted). The

negotiators instead promised to rein in Hamas’ activity, but how its efforts will be

monitored or enforced is anyone’s guess. Should there be terrorist attacks

inIsrael that Jerusalem suspects were planned and executed from Istanbul, Turkey will be

hard pressed to definitively prove that Israel is mistaken. Further, with Erdogan having

cultivated a close relationship with Hamas chief Khaled Meshaal for the better part of a

decade, it is doubtful that the Turkish president will be more inclined to be harsh with

Hamas than to maintain plausible deniability in the face of any evidence about Hamas

attacks emanating from Turkish territory. Finally, Turkey’s pledge to pressure Hamas

into returning the Israeli civilians and bodies of the soldiers is based on a calculation

that Hamas’ political wing, with which Turkey has influence, is the ultimate arbiter of

this issue, rather than its military wing, which tends to operate according to its own

whims. That seems like a risky bet.

Even if Turkey is able to fulfill its promises regarding Hamas activity, the deal still has a

fatal flaw: it depends on continued quiet in Gaza, which is a long shot. The two years of

quiet since Operation Protective Edge enabled this deal, but conditions in Gaza have not

improved since the last round of fighting, and, in recent times, fighting has broken out

every two years. That neither side is eager to rejoin the battle may not matter; the

last Gaza war, which lasted 50 days in the summer of 2014, was one that

neither Israel nor Hamas appeared to want but were unable to stop.

Although no one can predict with certainty when another war in Gaza will break out,

another round of fighting seems inevitable, and with it will come the end of the current

Israeli-Turkish detente. The Turkish public still has low opinions of Israel, and Erdogan

will be forced to recall his ambassador at the first sign of Palestinian civilian casualties,

not to mention what will happen if any nascent Turkish building projects are struck by

Israeli fire. Israel, meanwhile, would be hard pressed to retain normal relations with

Turkey once Erdogan began his instinctual verbal broadsides against Israel, which in the

past have included comparing Israel to Hitler and calling Zionism a crime against

humanity. Turkish-Israeli rapprochement, in short, is resting on a house of cards that will

be easily blown over at the first sign of Israeli-Palestinian trouble.

And even before fighting breaks out, Egypt will put pressure on Israel to back away from

closer relations withTurkey given the current tensions between Cairo and Ankara. If

there is one regional ally that Israel will go out of its way not to antagonize, it is Egypt.

That Turkey will now be launching construction projects in Gaza is bound to cause even

more friction between Erdogan and the Abdel Fattah el-Sisi government, which wants to

limit Turkish influence in Gaza and also wants to avoid opening any escape hatch for

Hamas. Egypt will no doubt make its displeasure known to Israel. Although such an

eventuality did not prevent the deal from being finalized,Egypt’s ability to play spoiler

should not be discounted.

Normalization of ties between Israel and Turkey is a good thing, but expectations should

be kept in check. It is unlikely that the rapprochement will play out the way both sides

intend, and it may not be too long before we are once again talking about how to

get Israel and Turkey back together. The Istanbul terrorist attack only reinforces that

renewed ties between the two is more important than ever, and it will be up to both

governments to keep this in mind each time events inevitably transpire that subject closer

relations to a renewed rupture.

https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2016-06-29/terrorism-and-

turkeys-deal-israel?cid=nlc-fatoday-

20160630&sp_mid=51728956&sp_rid=aWFrb3ZvczEwMDBAeWFob28uZ

3IS1&spMailingID=51728956&spUserID=MTA3MTc0NjI3NDAxS0&spJo

bID=944339509&spReportId=OTQ0MzM5NTA5S0

“Turkey Moves To Restore Relations With Russia And Israel On The Same

Day”,Ιούνιος 2016

http://www.huffingtonpost.com/entry/turkey-russia-israel-

relations_us_57716029e4b017b379f6b5cd?

&utm_medium=email&utm_campaign=World+Post+062716&utm_content

=World+Post+062716+CID_ba287544e704ce98dc38115b8ef7eacf&utm_so

urce=Email+marketing+software