AKDENİz ÜNİvERSİTESi, AKDENİz DİL VE KÜLTÜRLERİNİ ARIŞTIRMA MERKEZİ

ARKEOLOJİ VE SANAT YAYıNLARı

•

LIKYA• •

INCELEMELERII

Yayımlayanlar:

Sencer Şahin - Mustafa Adak

Ebru N. Akdoğu Arca, N. Eda Akyürek Şahin, Murat Arslan,Nuray Gökalp. Fatih Onur, Burak Takrner ve Nihal Tüner'in katkılarıyla

TARKEOLOJİ VE SANAT YAYINLARI

ARKEOLOJİ VE SANAT YAYıNLARı

Epigrafi ve Tarihsel Coğrafya Dizisi: i İ(

LİKYA İNCELEMELERİ i

Yayımlayan ve YönetenNezih Başgelen

//

/

Kapak TasarımıLalehan Uysal

BaskıKanaat Basımevi

2002 İstanbul

ISBN: 975-6561-10-6

© 2002 Her türlü yayın hakkı saklıdır.Arkeoloji ve Sanat Yayınları

Hayriye Cad. çorlu Apt. 3/4 Galatasaray, 80060, İstanbulTel.: 0212 293 03 78 (pbx) Fax: O212 245 6838

www.arkeolojisanat.eom./info@arkeolojisanat.eom

Satış Mağazası / KitabeviYeniçarşı. Cad. Petek Han No: 32/ A 80060 Galatasaray/İstanbul

Tel.: 021224992 26

OINOANDA 'DAN BıR SOY: LICINNII

NURA Y GÖKALP

Augustus ile başlayan Roma İmparatorluk çağı, bir bakıma Anadolu kentleri için de sosyal,politik ve ekonomik açılardan bir dönüm noktası olmuştur. Peregrinus (yabancı) olarakAnadolu kentlerine gelen İtalik kökenli Roma vatandaşları arasında, tüccarlar, vergi toplayıcı-ları (publicani) ve emekli askerler (veterani) yer almaktaydılar. Bu aileler, İtalya ile olan bağla-nnı koparıp kısa süre içinde yerli soylu ailelerle evlilikler yaparak, ekonomik ve politik yönler-den bir güç haline gelip, kent yönetiminde söz sahibi olmuşlardır. Hatta bazı aileler, Anadolu'daRoma'ya bağlı bazı kraliyetlerle de evlilik yoluyla bağlantı kurmuşlardır. Roma vatandaşlıkhakkına sahip olan bu aileler, yerli eşraf ailelerle evlilikler yaparak arazilerini genişletmek gibi,onların büyük ölçüde ekonomik desteğini almışlardır. Öncelikle kendi kentlerinin ve eyaletlerikapsamındaki diğer kentlerin en yüksek memuriyetlerine gelmişler; hamam, gymnasion, tiyatrogibi yapılar yaptırarak kentlerinin mimari yapılanmalannda başrolü oynamışlardır. Aynca,halka devamlı para yardımı yapıp, şenlikler düzenleyen bu varlıklı kişiler, hayırseverliklerinihemen her fırsatta göstermişlerdir. Halk da bu kişilerin cömertlikleri karşısında kayıtsız kal-mamış, kent meydanlarında heykellerini diktirerek onları onurlandırrnıştır. Kentlerinde ses ge-tiren ailelerin nüfuzunu Roma İmparatorluğu, emperyalist amaçları doğrultusunda kullanmıştır.Bu ailelerin çeşitli fertleri, İ. S. 1. yüzyıldan başlayarak, Roma senatör ve şövalye sınıflannakabul edilmişler ve böylece imparatorluğun en üst yönetiminde söz sahibi olmuşlardır. Lykia vePamphylia kentlerinde de bu şekilde birçok aile bulunmaktadır. Aynca, Roma vatandaşlık hak-kına sahip olmadan yerli eşraf yapısını koruyup, sosyal hayatta ve kent yönetiminde en önemlirolleri üstlenen aileler de vardır. Antik kaynaklar, bu tip aileler hakkında bilgi edinmemize fazlaolanak tanımamaktadır. i Bu tür aileleri, fertlerini, kariyerlerini, diğer ailelerle olanbağlantılannı ve yaptıkları işleri, antik yazarların daha çok edebi eserler yazmaları nedeniyle,genelolarak epigrafik malzemelerden tanıyoruz. Roma İmparatorluğu'nun nüfuzu, erkendönemlerden itibaren sürekli artmıştır. Bu durum, Lykia topraklannda yaşayan insanlarınRoma'lılaşma süreci, varlıklı ailelerin taşıdıkları Romalı isimler, bu ailelerin, imparatora sada-kati simgeleyen imparator kültü rahipliği memuriyetini sürekli olarak üstlenmeleri, büyük meb-lağlarda para harcayarak Roma'da oldukça popüler olan gladyatör ve hayvan dövüşleri düzen-lemeleri ile açıkça anlaşrlmaktadır.s Yazıtlar aracılığıyla bilgi aldığımız ailelere·bir örnek deLykia'nın Oinoanda Kenti'nden Licinnİİ soyudur. Oinoanda Kenti'ndeki ünlü Licinnİİ soyu,IGR ın 500 nr.'lı yazıt aracılığıyla oldukça iyi bilirımektedirf

i Antik yazarlardan sadece, Genç Plinius'un, İmparator Traianus ile mektuplaşma1an, yine aynı dönemdeyaşamış olan Dio Khrysostomos'un konuşmalan, Plutarkhos'un Mora1ia adlı eseri; İmparator HadrianusDönemi'nde yaşamış olan Mysia'lı hatip ve sofıst Aeiius Aristeides'in söylevleri aracılığıyla bilgi edinmekteyiz.

2 Lykia ve Pamphylia kentlerinde, Roma İrnparatorluk Çağı'nda yaşayan ünlü aileler, akrabalık ilişkileri vefaaliyetleri hakkında aynntılı bilgi için bkz. Gökalp, Prosopografya.

3 Spratt-Forbes, Travels; Petersen-Luschan, Reisen, s. 180 vd.; Heberdey-Kalinka, Bericht 1897, s. 41 nr.60; IGR III 500; Stein, Römischer Ritterstand, s. 181 vd., 223 vd.; Larsen, TAM II 522, s. 55 vd.; Jameson,

AtK. I'. AtK. eoav'ttavou 8uya:tT\p cI>Aci~tA,A,aOivoavbtçKa'tEcrKE(u)acrE[v] 'tOTıProov, EV~ Ka'tEcr'tT\crEvcrCOJla'to8fı-Kaç 'trov YOVECOVaU'tllç Kat 'trov npojôveov . oUbdç bE EÇOU-oicv (ÇEl UA,A,o'tP1OVn'troJla E1ttcrEvEvKEıv't<!lTıpoocp,11 uno-reioeı 't<!l1.EpCO'ta'tcp'taJlElcp OTlvapta Jlupta, (cr'tatOEEnapa'toç 8Eoıç Kat 8wıç .

[fEVEaA,]oyia Tı E1ttXOO[P1OçAtKtVV]iaç cI>A,a~iA,A,TlçKat d1OYEVOUÇ'tou cruVYEVOUÇaU't[llçOivocvôerov]i

92

4

II.

Nuray Gôkalp

4

'H uno cI>A,auiaç [llA,a'tcoviooç Kt~u]-pa'ttıc1lç 'tllÇya[JlTl8Elcrrıç AtKtvvicp]e6av'tt YEvEaA,[oyla uno KA-Eavopou]'tou nEJl<p8€v'toç [uno 'tou 'AJluıcA.a Eiç TIıv]Kmoupeoıv Kt~u[pa'trov noA,tV JlEXpt 'Av]-

, 1::' [~ ']'ttxapouç utç 'to u ... ,.. JlTlvOÇ....OUKÇ' Exoucra oÜ['tcoç. "APXEl OE'to]YEVOÇuno re KA.E[avopou Kat 'AJluıcA.a]AaKEOatJlovi[ rov ]COV,'tou JlEv E1C1tEJl\jlav'toç't1tv [unot]-xiov; 'tou 'AJluıcA.a.,KA.Eavopou O[Euya]-yov'toç Kat oixlccvroç 't1tv 't[rov Kıj-~upa'trov nOA,tvKa'ta. röv [XPTlcrJlov].Tpoxôvôcç 'tptç (crXEvU1.-öv eoav'ta. Toiı eoav'toç U1.-Ot Moucuioç Kat eoaç, dlVoJlEVEXPTlJla'ttcrEvAtıcıv-Vt[oç] Mouocioç, o bE E't[E-poç MapK10ç eo[a]ç, UJl<pO'tE-POt b[E] EA,uKtaPXTlcrav. 'Ano'tou M[o]ucraiou Kat 'AJlJliaçKpoioou YElvov'tat U1.-Ot JlE[V]Aıxivvıoç eoaçKat AtKiVV10ç Moucuioç,oJlOOVUIlOÇ't<!ına'tpi, Kat 81>-[ya]tTlP Ta'ttov. 'Ano 'tou Map-[xiou eo [evroç Kat Mcpxicç[fllç, 8]uya'tpoç Mopxiou Mo-[A,E]~OUA,Ou~acrtoç,U1.0çMöp-[K1O]ÇcI>A,auıavoç e6aç Kat 8u-[ya]'tT\p Ta'ttov.'O'toU Mnpxijo»]Oôovro; U1.0çcI>A,auıavoç[eo ]aç a'tElCVoç'tEA,EU'ta,TıbE

8

12

4

8

12

16

20

Two Lycian Families, s. 125 vd.; Macmullen, Women's power, s. 434 vd.; Wörrle, Stadt und Fest, s. 35, 62vd., 70 vd., 98 vd., 103, 142,200,220 vd., 250; Hall et ahi, Mausoleum, s. 111-144.

--»>

Oinoanda'dan Bir Soy: Licinnii 93

24

[Su]yanıp Tcrıov ya~et'taı[Aı]ınvvıcp 06av'tt 't0 'tOu Aı-[xıjvviou Mou[o]aıou ui0 ıcat[yeHvemı EÇaimjlv uioç Aı-[xijvvıoç Maçı~oç. 'O OEOeu-[rsjpoç Aıxivvıoç Moıxmioç[ya]~et Aııcıvv[ı]av KveıAa.-..pov Suya'tEpa A[ıxıv ]v[t]?-ou 'AAeçtmtOu Xco~[a'tE]o[ç]ıcat Yelvov'taı EÇ[a]U['tmvJ1tatOe[ç] Aıxivvıjo]; [A]6[vyoç]6 Auıcıapxfıoaç ıcan Aucıvvij-a Maçı~a ıcat Aıxi]» ]v[ ı]oç<l>p6v'tcov.'A1to'tou A[ı]ıcıvvıou[0]6aV'toç ıcat oeu'tEp[a]ç yu[vaı]-ıcoç <l>AauıaçOAa'tco[vi]ooç,Suya'tpoç <l>AaUlOU['A]p[ıo'to]-ıcAEOUÇKı~upa'tou, [Yelvov'taı]1tatOeç Mouxurvo] ç ıcat <l>Aau]-ıavoç ıcat <l>Aa~ıAAa. ['H] 'to[u]oeu'tEpou Aııcıvv[ıou Mouj-orriou Suyanıp [Aıxıvvi]>a [Maçı~a ya]~e[t'ta]ı 't0 E-çaOEAq>[cp't0J 'tou A[ı]ıcıvvı-ou 06av't[ oç] ıcat 'tflç Tceriouui0 Maçı~cp ıcat E1ttya~ehaı['I]ouAıcp'Av'tcovelvcp, 't0 yevo-~EVCPE1tapxcp01telprıç 1tpro-nıç 1:[1t]avmvıcat [o]1telprıç 1tpro-'trıç KeA 'tt~fıpcov, XtlAıapxcpAeyemvoç'te'ta[p}'trı[ç 1:]ıcuSı-ıc[flçJ,u[iJ0 ra'{ou ['lou]Alou ~rı~o-OSEVOUÇ,öç EYEve'toXtlAt-apxoç Aeyemvoç1:ıOrı(paç) ıcat E-1tapxoç dArıç e~ö6~rıç <l>pu-ymv, E1tlrponoç au'toıcpa'to-poç Tprnrrvoiı E1tapXelaç1:ı-ıceAıaç ıcat 'tmv ouv'teAOU-omv vfı( o) coıv ıcat ~e'ta 'tou'tOAuıcıapxrıç. 'A1tOroô 'Ious.iou'Ajvjtmveivou ıcat 'tflç Aıxıv-vıaç Maçı~aç 9uyanıp 'Iou-Ata Auoı~axrı, flv ya~et KAau-ôıoç~puav'ttavoç Ilcrcp-

28

32

36

40

44

48

52

56

60

64

94 Nuray Gökalp

EUÇ(, AUKıa.Pxıl<HXÇ,1ta.TIıPU-1ta.nKOU Ka.t 1tEv8EPOÇKa.t1tI11t1tOÇ[K]a.t E1ti[1ta.1t1toÇcrovj-

68 KA:TrtıK&VK[a.]t U1ta.['tılcilÇYEVE-ak ['A1to] 'tou [K]Aa.U[öio]u ~pu[a.v]-na.[v]o[u] Ka.t [TI\]ç 'IOU[A]ia.çAu-crıı.ıax[Tıç] KAa.[U]öıoç 'Aypt1t-

72 1tEtV[OÇ.".]A. vOÇKa.t KAa.U-öi[a. 'E]AE[V]rı. 'A1tO'tou KAa.uölou'Ay[p]t1t nsivou Ka.t AtAia.çnAa.'toov[iö]oç Tı~Epıoç KAa.U-

76 ôıo; [~pu]a.vna.voç 'AV'tOOVEt-voç Ka.t KAa.uöla. 'Aı.ıı.ııa.vrı~pua[ v]nAA.a.. 'A1to 'tou ~pua.v-rıcvoô 'Avnoveivou KAa.uöıoç

80 Kc]cr[cıoç ,Aypı1t1tEtVOÇIII Ka.t K[Aa.]uöia. o[uE't]'tia. 'Aypı1t-

1tEtva. Ka.t Ma.[ ı] Kıa.Vrı 'AAE-çav(v) Öpa. Ka.t KAa.Uöia. ~puav-

4 nAAa. nAa.'tOOVtÇu1ta.nKıl·'A1to 'tfıç KAa.Uöia.ç 'Auınovfi;~PUa.V'tiAArıç Ka.t LOUA1ttKi-ou nooAAtOOVOÇcruvKArınKou

8 LOU[A]1ttKıoÇ 'Ioôcroç o uv8u-1ta.'tEucra.ÇAUKta.ÇKa.t Ilcqııpu-Ata.Ç Ka.t LOUA1ttKıoÇnooAAt-cov o 1tPEcr~Eucra.Çcruv .

12 'tC!>UÖEA<pC!>Ka.t LOUA1ttKta.'kfPt1t1tEtVa. lıya.ı.ırı8Etcra.[L]ocrcriep cI>aAKoo[v]ıU1ta.nK[C!>.]'A1to 'tfıs KAa.uöla.[ç] 'EAEVrıç

16 'tf\ç 8uya.'tpoç KA[a.]uölou [A]pula.v-na.vou Ka.t U1t[o] KAa.UÖ[i]ou .Trrıcvoiı cruvKA[rı]nKou 8u-[y]a.'tEPEÇKAa.UÖt[a.] Tına.[v]rı

20 Ka.t KAa.UÖta. 'IOU[A]ta. Ilpô-KAa.lıya.ı.ırı8Etcra. fa.tep KAa.U-ölep KAılı.ıEvn A ıxıvvı] a.]vC!>U1ta.nKC!>.'Eç 6lVU1.o[ÇI'ö.ıo];

24 K,Aa.uÖıoç KAılı.ırıç. 'O Aı[Ki]v-vıoç A6vyoç, o 'tou ÖEU'tEPOU(u) AıKıVVtOU Mououiou U1.-oç, ya.[ı.ı]Et Mcpxicv AUKt-

28 [a.]v Mnpxion Tvnovoô 8u-

Oinoanda'dan Bir Soy: Licinnii 95

yo:tEpa, 't01>y€VOJ.lEVOU7tp€ıJ.107t€lMxpıOUımt J.l€-"Ca."C01>'t0Auıcıapxou, J.l€8' ~[ç]

32 7tpO 'tilç Auıcıapxıaç i€pa("C)-'t€uO"aç "Cmvl:€~aO""CmvEV"cft 7ta'tpıôı E7ttapxı€pE-oç KMxuÔıou [l:]aıcEpÔO)"CoÇ

36 [J.lrı]voç Aroou E7tt't€A€'iKU-VrıYEO"ıaıcat 8ııpıoJ.la[xıaç]ıcat J.lovoJ.laxıaç, ıca8roç ÔEl-KVu['ta]ı Eıc't01>y€VOJ.lEVOU

40 ['ii]rı[ q>ıO"]J.la"CoçdO"MO"€roç"C€l[J.lilç]E7tta[Px]ı€pEOç Aouxiou [Oô]-ı[~rı]p€[ıvou, J.lrıVoç]3avÔııco1> ıç'.rElVov['t]aı ÔE"Ci!>[A]ovYQ>7ta'i-

44 Ô€Ça7to J.lEVtilç yu[va]ııcoç Au-ıcıaç Aıxivvıoç [Mojuouioçıcat Aıxıvvio; n[Aa"CroVt]ç ıcatAıxwvfo ril iı ıcat Auıc[i]a ıcat

48 Aucıvvio; MaçıJ.la, iıY€VOJ.lE-yrı J.lft"CrıpAıxıvvic«; <I>[Mx~JiA-Arıç, ıcat a7to Ô€U't[E]paç yuvaı-ıc[o]; Ai[AJiaç Aıxı] V]vıaç Aov-

52 rlAArıç "Cilçıcat 'ApO"aO"ıôoç,ilnç ~v J.lft'tTJpAiAıou 'ApıO"-"CoôftJ.lOU't01>avôpoç Aııctv-vıaç <l>Aa~ıAArıç, uioç Aov-:-

56 yoç. 'A7to "C01>Aıxıvviou <l>pov-"Crovoç,'t01>aÔ€Aq>01>Aovyou,ıcat Aıxıvvioc; Aıxıvviou9[o]av'toç 8uya"Cpoç <l>Aa~i[A]-

60 Arıç uioç Aıxivvıoç 00avn-evôç, o 7ta'tTıP Aucıv-v[ı]aç <l>Aa~ıAArıç. 'A7to "Cmv"C01>{[A]o[v]you} Aovyou 7t[aJiôrov Aı-

64 [ıc]ı[vv]i[a MaçıJ.l]a, roç 7tPOYE-. [y]pa7t'taı, ya[J.lcihaı 'ti!>"C01>a-

Ô€Aq>01>("C01>7ta"Cpoç) [u ]ii!>90[ rrv tı]avi!> ıcat .YElv€"C[a]ı iı<l>A[a~ı]AAa, iıya-

68 J.lrı8€'iO"a["C]i!>'A[pıO""Co]ôftJ.lQ>,ıcatYElvov'taı 7ta'iô€ç <l>pov"Crovıcat <l>Aa~ıMıavoç. 'H ril iı ıcatAuxic, iı ıcat aU"CTı't01>Aov-

72 you 8uya'tTJp, 7tPO"CEPQ>J.lEVya-

96 Nuray Gökalp

IlEı-taı Tl-tcp<l>AaUtcpKA,au-ôıavi!> Kanl-trovı Ihvcpei ıcatYEVV&.uiöv Ttrov <ı>Aa.UıoV

76 Trncvöv Kant'trova, ÔEU'tE-pcpôe Ma.pıccpKAaUÔtcp<l>Aa~ıavi!>KavÔuavÔEl ıcat YEVV&.uiovKAauÔıov Aovyov.

80 'A7to 'tou <l>A,aUt-LV ou Tvncvoô Kanl-trovoç ıcat Baı~taç

'Ava.crO'T\çna'taptÔoç, 9uya'tpoç Baı-~tOU 'l'taAııcou, <l>Aa.uıoçKant'trov (, ıcat

4 '!'taAııcoç ıcat <l>Aa.uıoçTvncvöç (, ıcat'AAıcıllEÔrovıcat <l>AaUtaAUıcla . 'Ano 'tou<l>A,auıouTvncvoô 'tou ıcat 'AAıcıIlEÔOV-roç uioç <l>Aa.uıoçAovyoç ıcat 9uya.'tT\p

8 <l>A,auıa"Avacrcra. TTtv<l>Aauıav AUıclav y(J.-IlEl I:ııırovıôrıç AıOYEvouç'tptç 'tou Mb-Arı'tOçOivoovôeoç ~at YElVE'taıuioç<l>A,auıavoçAıoYEVrıç(, AuıcıapxTtcra[ç.

12 '0] <l>Aauıavoç AıOYEVrıçEXEıEıcIlev]yuvaııcoç KA,auôıaç 'Avô[po~ıavflç]uiôv <l>Aauıavov AıOYEv[ıovôv ,], 'ô' ô' [' ]ano E Eu'tEpaç yuvaııc oç .......

16 A,aç tflç ıcat 8Eavouç uio[v <l>A,a-V ~]ıA[A]ıavov, öç acrıcı1craç nav-

ıcpa.nov iEPOUÇ[a ]yrovaçEcr'tE<pavrocra'to.[T]ou <l>A,auı-

4 ou Trncvoiı Ka[nl-t]rovoç a-ÔEA<pOÇAovyoç y[TtIı]aç ME't-riov KMrovıÔa :::a[v]Oıav, 9u-ya'tEpa MEutOU [Eijpn-

8 vodou Auıcıa.pxo[u], aÔEA-<PTtVMerrioo 'A~ôpo~ıouAuıcıa.pxou ıca[t M]E't'tı[u];[n'tO]Mllaıôoç [{ma?]n

12 [ıcflç, EXEtui]ov KAauÔ-[ov] ....... '0 KAauôıoç....... ["{]Ttııaç MEuı-[av 'Avôpo~ı ]avTtv, Ouya'tE-

16 [pa ME't'tı]ou 'Avôpo~ı[ou, EXEtOuy]a'tEpa KA,au-VI Ôtav 'Avôpo~ıavTtv ~v ıcat Au-

ıcıav, fıv yaııEl (, <l>Aauıavoç Aı-OYEVrıç,Eç ~ç uioç AıoYEvıa-

4 voç Eipnvaioç, 'Ano ôe 'trov naı-

Oinoanda'dan Bir Soy: Licinnii 97

ôoıv roô Aıxıvviou 06av'toç ıcal.[ep]A.auiaç nA.a'tooviöoç fı 9uyo.-['t]llP epA.o.~tA.A.a,ci:ıç1tpoYEypa1t'tat,

8 [ya]IlEı'tat Atıctvvicp epp6v'toovt[xcd] YEvva'tat b Aıxivvıoç Oocv-[nalvoç, b 1ta'tfıp 'tllÇ Atıctvvi-[aç epA.a]~iA.A.T\ç.Trıv wl> Auıcto.p-

12 xou A6vyou 9uya'tEp[a Aıxıv]>viov Maçiııav yallEı [Atxivvt]>oç 0oavnavoç ıcal. y[eıvov'tat]1taıÖEç il re epA.o.~tA.A.[a ıcal. b bııw]-

16 vUIlOÇ'tqı 1to.1t1tqıAuxı] o.pxn A6v]-yoç ıcal. Aıxivvıoç epp6[v'toov. 'A1to]'toı> Aıxıvviou epA.auıa[voı>]

"c. Licinnius Thoantianus'un kızı Oinoanda vatandaşı Licinnia Plavilla, içinde anne-baba-sının ve atalarının lahitlerinin bulunduğu heroon'u yaptırdı. Hiç kimse heroon'a başka bir ce-sedi gömmeye yetkili değildir. Aksi takdirde kutsal kent kasasına 10.000 denar ödeyecektir,tannı~~nrıçaıar huzurunda lanetlenmiş olacaktır.

Oinoanda'lı Licinnia Plavilla ve soydaşı Diogenes'in yöresel soyağacı:

/1. Licinnius Thoas ile evlendirilen Kibyra'lı Plavia Platonis'ten gelen soy, Amyklas tarafın-/ ?an Caisarea Kibyra'lılannın kentine gönderilen Kleandros'tan Antikhares oğlu Antikhares'e

kadar 27 kuşağı kapsamaktadır. Şu halde soy, Lakedaimonia'lı Amyklas ve Kleandros'tan baş-lar. Bunlardan birisi yani Amyklas, kolon i heyetini göndermiş, Kleandros ise kehanet uyarıncaönderlik ederek, Kibyra'lılann kentini iskan etmiştir.

II. Trokondas III'ün oğlu Thoas'tır. Thoas'ın oğulları Musaeus ve Thoas'tır. Bunlardanbiri Licinnius Musaeus, diğeri ise Marcius Thoas adını almıştır. Her ikisi de Lykiarkhos ol-muşlardır. Musaeus ve Kroisos kızı Ammia'dan, Licinnius Thoas ve babasıyla aynı adı taşıyanLicinrıius Musaeus ve kızları Tation dünyaya geldiler. Marcius Molebulubasis'in kızı MarciaGe ve Marcius Thoas'tan Marcius Flavianus Thoas isminde bir oğul ve Tation isminde bir kızçocuk dünyaya geldi. Marcius Thoas'ın oğlu Flavianus Thoas çocuksuz öldü. Tation iseLicinnius Musaeus'un oğlu Licinnius Thoas ile evlenir. Ve onlardan Licinnius Maximus doğar.İkinci Licinrıius Musaeus ise, Khoma'lı Licinnius Aleksippos'un kızı Licinnia Cneila ...ra ileevlenir. Ve onlardan, Lykiarkhos olan Licinnius Longus, Licinnia Maxima ve Licinnius Frontodoğarlar. Licinnius Thoas ve Kibyra'lı Flavius Aristokles'in kızı olan ikinci karısı FlaviaPlatonis'ten Mucianus, Flavianus ve Flavilla doğarlar. İkinci Licinnius Musaeus'un kızıLicinnia Maxima, Licinnius Thoas ve Tation'un oğlu olan kuzeni Maximus ile evlenir, (LicinniaMaxima.) i. Hispania Cohors'u ve i. Celtiberia Cohors'unun praefectus'u, IV. İskitLejyonu'nun tribunus militum'u olan Iulius Antoninus, Sidera Lejyonu'nun tribunus militum'u,VII. Phrygia Cohorsu'nun praefectus'u, İmparator Traianus'un Sicilia Eyaleti ve ona bağlıadalarının curator'u ve daha sonra Lykiarkhos olan Gaius Iulius Demosthenes'in oğlu ile İkincievliliğin i yapar. Iulius Antoninus ve Licinnia Maxima'dan Iulia Lysimache (doğar), bir consulbabası ve senatör sınıfına mensup kişilerin dedesi, kayınpederi ve atası olan Patara'lı

98 Nuray Gökalp

/

Lykiarkhos Claudius Dryantianus ile evlenir. Claudius Dryantianus ve Iulia Lysimache'denClaudius Agrippinus ....L.nus ve Claudia Helena (doğarlar). Claudius Agrippinus ve AeliaPlatonis'ten Tiberius Claudius Dryantianus Antoninus ve Claudia Ammiane Dryantilla(doğarlar). Dryantianus Antoninus'tan Claudius Cassius Agrippinus ve

III. Claudia Vettia Agrippina ve Maeciana Alexandra veconsul sınıfından Claudia DryantillaPlatonis (doğarlar). Claudia Ammiana Dryantilla ve senatör sınıfından olan Sulpicius Pollio'danLykia ve Pamphylia'nın proconsul'u olan Sulpicius Iustus ve kardeşleriyle birlikte legatus olanSulpicius Pollio ve consul sınıfından Sossius Falco ile evlendirilen Sulpicia Agrippina(doğarlar). Claudius Dryantianus'un kızı Claudia Helena ve senatör sınıfından olan ClaudiusTitianus'tan Claudia Titiana ve consul sınıfından Gaius Claudius Clemens Licinnianus ile ev-lendirilen Claudia Iulia Procla (doğarlar). Onlardan Gaius Claudius Clemens (doğar). İkinciLicinnius Musaeus'un oğlu Licinnius Longus, primipilarius ve bundan sonra Lykiarkhos olanMarcius Titianus'un kızı Marcia Lycia ile evlenir. (Licinnius Longus) karısıyla birlikteLykiarkhos'luktan önce, vatanında Loos ayında Claudius Sacerdos'un başrahipliği zamanındaAugustus rahipliği yaparak, av şenlikleri, hayvan dövüşleri ve gladyatör dövüşlerini düzenledi.Bu, Ksandikos ayının onaltısında Viberenus oğlu Lucius'un rahipliği sırasında verilen onurkararında da görülebilir. Longus'la ilk karısı Lycia'dan Licinnius Musaeus, Licinnia Platonis,Lycia adıyla da bilinen Licinnia Ge ve Licinnia Flavilla'nın annesi olan Licinnia Maxima(doğarlar); Arsasis diye de bilinen Aelia Licinnia Longilla - yani Licinnia Flavilla'nın kocasıAelius Aristodemos'un annesi - onun (Longus'un) ikinci karısı olup, bundan Longus isminde(bir erkek) çocuk dünyaya gelmiştir. (Baba) Longus'un kardeşi Licinnius Fronto ve LicinniusTh6as'ın kızı Licinnia Flavilla'dan Licinnia Flavilla'nın babası olan Licinnius Thoantianus(d6ğar). Longus'un çocuklarından Licinnia Maxima, yukarıda yazıldığı gibi (babasının) erkek~irdeşinin oğlu Thoantianus ile evlenir. Ve Aristodemos ile evlendirilen Flavilla doğar.

;Bunların da çocukları Fronto ile Flavillianus'dur. Longus'un kızı olan ve Lycia adıyla da bili-i ~en Ge, ilk önce Pinara'lı Titus Flavius Claudianus Capito ile evlenir ve Titus Flavius Titianusi Capito'yu doğurur. Daha sonra Kadyanda'lı Marcus Claudius Flavianus ile evlenir ve Claudiusi Longus'u doğurur.

ıv. Flavianus Titianus Capito ve Baebius Italicus'un kızı Patara'lı Baebia Anassa'danItalicus adıyla da bilinen Flavius Capito, Alkimedon adıyla da bilinen Flavius Titianus ve FlaviaLycia (doğarlar). Alkimedon adıyla da bilinen Flavius Titianus'dan Flavius Longus ve FlaviaAnassa (doğarlar). Flavia Lycia'yı Moles oğlu Diogenes ın oğlu Oinoanda'lı Simonides eş ola-rak alır. Ve Lykiarkhos olan Flavius Diogenes doğar. Flavianus Diogenes'in, karısı ClaudiaAndrobiana'dan Flavianus Diogenianus adında bir oğlu olur. İkinci karısı Theanes adıyla dabilinen ..... .la'dan,

V. kutsal yarışmalarda sırtı yere gelmeyen biri olarak taçlandırılan Flavillianus (doğar).Flavius Titianus Capito'nun erkek kardeşi Longus, Lykiarkhos Mettius Eirenaeus'un kızı,Lykiarkhos Mettius Androbius'un ve consul sınıfından Mettia Ptolemais'in kızkardeşiKsanthos'lu Mettia Kleonis ile evliliğinden Claudius .... adında bir oğlu olur. Claudius .... ,Mettius Androbius'un kızı Mettia Androbiana ile evlenir.

vı. Flavianus Diogenes He evlenen ve Lycia adıyla da bilinen Claudia Androbiana adındakızı olur. (Claudia Androbiana'dan) Diogenianus Eirenaeus (doğar). Licinnius Thoas ve FlaviaPlatonis'in çocuklarından Flavilla, yukarda yazıldığı gibi, Licinnius Fronto ile evlenir ve

Oinoanda'dan Bir Soy: Licinnii 99

Licinnia Flavilla'nın babası olan Licinnius Thoantianus doğar. Lykiarkhos Longus'un kızıLicinnia Maxima, Licinnius Thoantianus ile evlenir. Bunlardan FlaviHa ve Lykiarkhos dedesiyleaynı adı taşıyan Longus, ve de Licinnius Fronto doğarlar. Licinnius Flavianus'tan - - _ii.

Yukarıda çevirisi verilen yazıt, Gaius Licinnius Thoantianus'un kızı Licinnia Flavilla tara-fından yaptınlan anıtın fasadında yazılıydı. Bloklardan oluşan bu yazıt, bugün hala sit alanı-nın güney ucundaki lahitlerin arasında harap bir biçimde durmaktadır. Licinnii belki de, Romaİmparatorluğu'nda bütün aristokrat Lykia'lı ailelerin en iyi tanınanıdır.e Bu yazıtla oniki kuşakbir arada verilmiştir. Aile üyelerinden Licinnius Thoas ile evlenen Kibyra'lı Flavia Platonis'insoyu Sparta'lı mitolojik kahramanlara kadar dayandırılmaktadır.> Soy, Sergia Tribusu'na(kabile) kayıtlıdır. Licinnii'nin Roma isimleri taşıyan en eski üyeleri Licinnius Musaeus veMarcius Thoas'tır. Bu şahısların Roma vatandaşlık hakkını sırasıyla imparatorlardan Nero veVespasianus Dönemlerinde almış olmaları olasıdır. Licinnius Musaeus vatandaşlığı, torunununadının Mucianus olması nedeniyle legatus Augusti propraetor' (= vali) C. LicinniusMucianus'dan, Marcius Thoas ise Vespasianus Dönemi Lykia-Pamphylia legatus Augustipropraetor'u olan Sextus Marcius Priscus'dan almıştır.v İ. S. i. yüzyılda, amca çocukları olanLicinnia Tation ve Licinnius Thoas'ın evliliği örneğinde görüldüğü gibi, aile içi evlilikleryapılmaktadır." İ. S. II. yüzyılda, Licinnius Musaeus'un kızı Licinnia Maxima'nın ilk evliliğiniamcası Licinnius Thoas'ın oğlu Licinnius Maximus ile yapması, aile içi evliliğin devam ettiğinigöstermektedir.f

Ailenin ilk birkaç kuşağı, Likya Birliği'nin üst makamlarında görev almış, aldığı görevlerleeyalet dışına çıkmamıştır. Marcius Thoas, kardeşi Licinnius Musaeus ile birlikte İmparatorNero'nun yönetim döneminde Lykiarkhos (Likya Birliği Başkanı) olmuştur.? Flavius'lar veHadrianus Dönemleri arasında yaşayan, Roma ve Oinoanda vatandaşı Marcia Ge ile kocasıMarcius Thoas, imparatorluk kültü başrahibi olmuşlardır. LO Licinnius Musaeus da kardeşi gibiimparatorluk kül tü başrahibi olmuştur.U Licinnius Musaeus'un oğlu, Hadrianus'un yönetimdöneminde yaşayan Licinnius Longus Lykiarkhos olmuştur.I- Aile içi evliliklerin yanısıra,Licinnius Musaeus'un, Khoma'lı Licinnius Aleksippos'un kızı Licinnia Cneila ...ra ile,Licinnius Thoas'ın Kibyra'lı Flavius Aristokles'in kızı Flavia Platonis ile evliliklerinde görül-düğü gibi, Licinnii'nin çevre kentlerdeki soylu ailelerle de ilişkisi bulunmaktadır.UOinoanda'nın Pisidia'lılar tarafından kurulması, Pisidia'lıların Hellenistik Dönem KibyraBölgesi'ndeki Kibyra, Bubon ve Balbura'ya yerleşmeleri nedeniyle kentler arası ailelerin yakın

4 Licinnii, Oinoanda Kenti'ndeki tek önemli aile değildir. Önde gelen ve Roma ismi taşıyan öteki aileler lulii,Pilii, Sthenii, Crepereii, Eppii ve Mettii için bkz. Ras, Oinoanda, s. 31 vd.; Hall-Milner, Oenoanda, s. 26.

5 col. i 8.

6 Jameson, Two Lycian Farnilies, s. 125. Bu valiler için bkz. Magie, Roman Rule, s. 1386 vd.

7 col. II 9 vd. Krş. Adak, Anassa, s. 136 vd.8 col. II 42 vd.

9 col. II 2-7 ve IGR III 5OO'de ilgili dipnot.

LO IGR III 494, 496; Gökalp, Prosopografya, T 59-60, s. 40 vd.

ii IGR III 494, 496; Gökalp, Prosopografya, T 59-60, s. 40 vd.

12 col. II 31 vd.; IGR III 492; Gökalp, Prosopografya, T 63, s. 44.13 col. II 29, 38.

100 Nuray Gökalp

ilişki içine girmeleri söz konusudur.l+ Bu evlilikler aracılığıyla, aile üyeleri statülerini geliştire-bilirler ve Lykia'da önde gelen aile gruplarının parçası olabilirlerdi. 1. S. II. yüzyılla birlikte,soyun daha da genişlediği ve kent-eyalet aristokrasisinde roloynayan ailenin bir kolunun Romaşövalye sınıfına geçiş yaptığı ve statülerini yükselttiği gözlemlenmektedir. LicinniusMusaeus'un torunu Licinnia Maxima, ilk evliliğini Licinnius Thoas ve Tation'un oğlu olan ku-zeni Maximus ile yapar. 15 İkinci evliliğini ise aile dışından, yine Oinoanda'nın zengin ailelerin-den biri olan ve İmparator Augustus tarafından Roma vatandaşlık hakkı verilerı'v C. lulii men-subu, İmparatorlar Traianus ve Hadrianus'un yönetim dönemlerinde yaşamış, şövalye sınıfındahizmet eden C. lulius Demosthenes'inl? oğlu lulius Antoninus ile yapar. lulius Antoninus, ba-bası gibi atlı sınıfında hizmet etmiştir ve i. Hispania Cohors'u ile i. Celtiberia Cohors'ununpraefectus'u ve IV. İskit Lejyonu'nun tribunus militum'u olmuştur.tf Demosthenes, ünlü bireuergetes olarak 1. S. 124 yılında, yaşadığı kent olan Oinoanda'da Demostheneia adında birbayram kurmuştur.I? Soy, ilk defa bu evlilik aracılığıyla Roma şövalye sınıfıyla ilişki içinegirmiştir.S? Bir sonraki kuşakta, lulius Antoninus ve Licinnia Maxima'nın kızlan luliaLysimache, Patara Kenti'nin ünlü ailesi Tiberii Claudii'den, Lykiarkhos Claudius Dryantianusile evlenir.U Bu evlilikten, İmparator Antoninus Pius'un yönetim döneminde senatoya girenClaudius Agrippinus doğar.22 Licinnii'nin Roma Senatosu ile bağlantısı bu evlilik ile gerçekle-şir.23 İ. S. i. ve II. yüzyıllarda kent-eyalet içinde görülen evlilikler, II. yüzyıl sonunda,Tiberius Claudius Dryantianus Antoninus'un-e Syria'lı A vidia Cassia ile evlenmesi ile eyaletlerarası olmuştur. So~un diğer kuşaklan 1. S. III. 'yüzyılda da ey alet içinde ve Roma'da önemliailelerle ilişki kurmaya devam etmişlerdir. Licinnii soyağacına bakıldığı zaman birçok akraba-lık ilişkisi gözleırilenmektedir. Bununla beraber, yazıtta adı geçen kişilerin hepsi Licinnii men-~~bu değildir.A'azıt, çoğunlukla Licinnii'nin diğer ailelerle bağlantısını göstermektedir.Omeğin, Iulia Lysimache bir Licinnii değil Iuliii mensubuydu. Tiberius Claudius Dryantianusise sadec;büyÜkanneSi aracılığıyla Licinnii ile akrabaydı.

Lykilnın en önemli ve en geniş soylarından biri olan Licinnii'nin başlıca zenginlik kaynağı,Sidyma'dan Eukarpoi.P Attaleia'dan Calpumii-s ve Perge'den Plancii-? aileleri gibi uçsuz bu-caksız arazilere sahip olmalarıydı. Pinara Kenti'nde yaşayan kiracı Zosimos'un, Licinnii'denLicinnius Musaeus'u onurlandırdığı yazıttan, Musaeus'un, Pinara teritoryumunda toprak sahibi

/

14 Ras, Oinoanda, s. 22, 34.

15 coL n 42-46.

16 Bowersock, Augustus; s. 30.

17 IGR III 487; SEG 44 (1994) nr. 1185; coL n 53 vd.

18 coL n 48-52.

19 Wörrle, Stadt und Fest, s. 55 vd.

20 coL II 47 vd.

21 coL II 63-69.

22 coL i 69-72.

23 coL II 73 vd.24 co!. II 78 vd.

25 TAM n, i nr. 188-190 = IGR III 583-585.

26 Halfmann, Senatoren, s. 54; krş. Brandt, Gesellschaft, s. 156.

27 Mitchell, Plancii, s. 33 vd.; Halfmann, Senatoren, s. 54.

Oinoanda 'dan Bir Soy: Licinnii 101

olduğunu ve topraklarını kiraya verdiğini öğrenmekteyiz.P Aynca, yine Licinnii'den LicinniusLongus'un beşyüz kişiye buğday yardımı (sitometria) yaptığını öğreniyoruz.t? Aile, SekiOvası'ndaki tanm arazisinin çoğuna sahipti. Ancak, Licinnii'nin tanm gelirleri hakkında yeterlibilgiye sahip değiliz.F'

Aelius Aristides'in söylevleri, Anadolu insanının, emperyalist politikasını sürdürenRoma'ya bakışını göstermesi bakımından önemlidir. "Bütün dünya eski kostümünü çıkanyor.Kentler arasında rekabet sona erdi. Ama bir tekyanş, herkesin ilgisini çekti. Her yer,gymnasion'lar, çeşmeler, tapınaklarla doludur. Ne geçit vermez dağlar ne de misafirperverolmayan ilkel kabileler tehlike oluşturamaz. Güvenlik için Roma'lı olmak yeterlidir". 3 1 Licinniide birçok varlıklı aile gibi, "güvenlik içinde olinayı" tercih etmiş, kuşaklar boyunca, kent-eyaletgenelinde ve imparatorlukta görevler alan Lykia'lı ailelerden birisi olarak Roma'ya olansadakatini sürdürmüştür.

i

//

28 IGR III 576; Gökalp, Prosopografya, T 65, s. 45.

29 IGR III 493; Gökalp, Prosopografya, T 63, s. 44.

30 Ras, Oinoanda, s. 35 vd.

31 Lewis-Reinhold, Civilization, s. 58.

Trokondu i~

Trokondas ii~

Trokondas iii~

Thoui• •Licinnius Musaeus.lAmmia . Marcius Thoas&Marcia Ge

i i, ""Licinnius Thoas&licinnia Tation Licinnus Musaeiıs&Licinnia Cneil ..ra Tation M. FI. Thoas Tation&Licinnius Thou

&FI. PlatonisiT T T T

Licinnius Maximus Mucianus [2] Flavianus[2] Flavilla [2] Licinnius Longus&Marcia Lycia [I). Licinnia Maxima&Licinnius Maximus Licinnius Fronto&Licinnia Flavil1a&Licinnia Maxima &Licinnius Fronto l&Aelia Licilini. Longilla [2] &:IuliusAntoninus •, , 'T , •Licinnius Musaeus[t] Licinnia Platonis[ I] Licinnia Ge Lycia Licinnia Maxima Licinnius Longus lulia Lysimakhe&Claudius Dryantianus Licinnius Thoantianus&Licinnia Maxima

&T. FI. Capito[I] & Licinnius Thoantianus . , i , ~

•r-- -----_J!l%!:!.M~. C~1.Flavianus(2] Ci. Agrippinus&ıAelia Platonis CI. Helen@CI.Titianus

, , , T 'TT. FI.Titianus Capito[11 Baebia Anassa Ci. Longus [2lfMettia Kleenis Ti. CI. Dryantianus Antoninus CI. Ammiana Dryantilla CI. Titiana CI. lulia Procla

• • &Avm,. C'~' T""'';"' .omo , iC CI. Cie, LicinnianusFI. Capito Itılicus FI. Titianus Alkimedon FI. Lycia cl ..ı&Mettia Androbiane

&? &Simonides" I'. ~ ,FI. Longus FI. Anassa Flavinus Diogenes Ci. Androbiane&FI. Diogenes

&Ci. Androbiane[I],& ...la Theano[2],. . ,

FI. Diogenes Eirenaeus[l] Flavillianus[2] Licinnius Longus

Sulpicius Pollio Sulpicia Agrippina&Sosius Falco

C. Ci. ClemensSulpicius lustus

Licinnius Fronto

Ci. Ca(s)sius Agrippinus Ci. Vettia Agrippina Maeciana Aleksandra CI..Dryantilla Platonis Flavillianus

LICINNII SOY AGACI

Fronto

.....S

~~c;)o:~'s'