TAP CHI KHOA HOC XA HQI SO 12(172)-2012 KINH T£' HOC - XA HOI HQC NH&NG DAC OltWI CUA HON NHAN HAN-VIET*^' VA CAC XUNG DOT NAY SINH ANH HU'ONG D^N Sif PHAT TRI^N B^N V&NG CUA GIA OJNH DA VAN HOA HAN-VIET THU'C TRANG VA CAC DjNH HU'ONG GlAl PHAP TRAN THI THU LU'ONG AHN KYONG HWAN T6M TAT Bai viet dat trong tam vio tong kit cic dac diem cOa hdn nhan Han-Viet va phan tich cac xung dot, bao gim ci xung ddt van hda ma gla dinh da van hda dang phai doi mat, vdi hy vong gdp phin lam sing to nhCrng nguyen nhan gay ra sw bit on cua loai gia dinh nay, ddng thdi di xuit nhwng djnh hwdng giai phap d tam vT md cho viec giam thieu cac xung dot trong gla dinh da van hda Han-Viet Trong khoang mot thgp nien gin day s l lupng ngudi nude ngodi dinh cu d Han Qulc'^' tang len nhanh ehong. Sau sy gia tang mang tinh dot phd ve so lupng ngudi nude ngodi luu tru tai Han Quoe vao nam 2007 len din mpt trigu ngudi, thi tinh din cull nam 2011 da tang len thanh 1.395.077 ngudi chiem 2,6% dan s l Han Qule'^*(Xem Bilu dl 1). Tran Thj Thu Luong. Ph6 Gido su tien sT. Trudng Oai hgc Khoa hpc Xa h^i va Nhdn v^n Thanh pho Hi Chi Minh. Ahn Kyong Hwan. Gido su Tiln sT. Ogi hgc Chosun, Hdn Quoc Hign nay vln d l xa hpi da van hoa da trd nen hi^n thyc vdi Han Quoc - mpt quie gla trong suit qud trinh phat triln lau dai cua Itch su vln luon ty ton vl tinh thuin nhlt eua epng dong Han. Trong eae thanh to elu thdnh tinh da van hoa eua xa hpi Han Quic thi kit hon da van hoa Id mpt thanh t l quan trpng vd cung gia tang manh me (Xem Bang 1). Kit hon da van hoa gia tang nen cac gia dinh da van hoa eung gia tang va tac dong sau sac den xa hpi Han Quoc. Gia dinh da van hoa da va se cung tin tgi, phdt then vdi xa hpi Han Quoc nhu mpt bo phgn mdu thjt. Cae tae dpng eua no vi vgy tu ben trong chif khong phai tu'ben ngoai ciu true; nd tin tgi trong hien tai nhung hg luy thi eon tac dpng din ea twong lai; no khong ehl Id vln d l kinh te ma eon Id van d l ndi giong, van d l tinh cam, vln de van hda. Do dd gia dinh da van hoa du hien nay ehua chilm mot ty lg Idn trong xa hpi Hdn Quic nhung sy nay sinh, sy tin tgi, sy phat triln vd cae hg qua cua no thi da vd se tdc dpng sdu sdc din xd hpi Han Quoc. Tuy nhien tren thye t l gia dinh da van hoa d Hdn Quic ehua thi hign dupe sy hpi
Transcript
TAP CHI KHOA HOC XA HQI SO 12(172)-2012
KINH T£ ' H O C - XA H O I HQC
NH&NG DAC OltWI CUA HON NHAN HAN-VIET* ' VA CAC XUNG DOT NAY SINH A N H HU'ONG D^N Sif PHAT TRI^N
B^N V&NG CUA GIA OJNH DA VAN HOA HAN-VIET THU'C TRANG VA CAC DjNH HU'ONG GlAl PHAP
TRAN THI THU LU'ONG AHN KYONG HWAN
T6M TAT Bai viet dat trong tam vio tong kit cic dac diem cOa hdn nhan Han-Viet va phan tich cac xung dot, bao gim ci xung ddt van hda ma gla dinh da van hda dang phai doi mat, vdi hy vong gdp phin lam sing to nhCrng nguyen nhan gay ra sw bit on cua loai gia dinh nay, ddng thdi di xuit nhwng djnh hwdng giai phap d tam vT md cho viec giam thieu cac xung dot trong gla dinh da van hda Han-Viet
Trong khoang mot thgp nien gin day s l lupng ngudi nude ngodi dinh cu d Han Qulc'^' tang len nhanh ehong. Sau sy gia tang mang tinh dot phd ve so lupng ngudi nude ngodi luu tru tai Han Quoe vao nam 2007 len din mpt trigu ngudi, thi tinh din cull nam 2011 da tang len thanh 1.395.077 ngudi chiem 2,6% dan s l Han Qule'^*(Xem Bilu d l 1).
Tran Thj Thu Luong. Ph6 Gido su tien sT. Trudng Oai hgc Khoa hpc Xa h i va Nhdn v^n Thanh pho Hi Chi Minh. Ahn Kyong Hwan. Gido su Tiln sT. Ogi hgc Chosun, Hdn Quoc
Hign nay v ln d l xa hpi da van hoa da trd nen hi^n thyc vdi Han Quoc - mpt quie gla trong suit qud trinh phat triln lau dai cua Itch su v ln luon ty ton v l tinh thuin nhlt eua epng dong Han. Trong eae thanh to elu thdnh tinh da van hoa eua xa hpi Han Quic thi kit hon da van hoa Id mpt thanh t l quan trpng vd cung gia tang manh me (Xem Bang 1).
Kit hon da van hoa gia tang nen cac gia dinh da van hoa eung gia tang va tac dong sau sac den xa hpi Han Quoc. Gia dinh da van hoa da va se cung t in tgi, phdt then vdi xa hpi Han Quoc nhu mpt bo phgn mdu thjt. Cae tae dpng eua no vi vgy tu ben trong chif khong phai tu'ben ngoai ciu true; nd t in tgi trong hien tai nhung hg luy thi eon tac dpng d in ea twong lai; no khong ehl Id v ln d l kinh te ma eon Id van d l ndi giong, van d l tinh cam, v ln de van hda. Do dd gia dinh da van hoa du hien nay ehua chilm mot ty lg Idn trong xa hpi Hdn Quic nhung sy nay sinh, sy t in tgi, sy phat triln vd cae hg qua cua no thi da vd se tdc dpng sdu sdc d in xd hpi Han Quoc. Tuy nhien tren thye t l gia dinh da van hoa d Hdn Quic ehua th i hign dupe sy hpi
TRAN THI THU LUONG, AHN KYONG HWAN - N H P N G DAC C I £ M COA HON NHAN...
nhap tot d l trd thinh mdt td bio ty nhidn trong ca th i xa hdi Han. Nhdng n l lye tra giup tren nhilu phyang di§n: kinh t l , giao dgc con cai, dao tap nghi nghidp, bap v$ nhan quyin, ching bac hanh, v.v. oua ehinh phu hay cae t l chde xa h|i d Han Quie dpi vdi gia dinh da van hba tuy da cd nhdng tac dyng nhlt djnh nhyng dydng nhy van la nang v l xu hydng giai quylt hau qua, trong khi v ln d l la d ch l phai tap dyac che Ipai gia dinh nay mpt sy phat tri ln lanh manh vdi sdc sing hdi nhap ty than.
Myc tieu dd dang khien oho trong giai doan g in day vi$c nghidn cdu v l gia dinh da van hda dyac nhieu nha nghien edu trong va ngoai Han Quic quan tam. Chung tdi
cOng hydng tdi myc ti§u dd qua vi#c nghidn cdu trydng hap hdn nhan Han-Viat va gia dinh da van hda Han-Vi^t.
1. CAC BAC B\tU C O A H O N N H A N HAN-
VIET VA CAC XUNG DOT N A Y SINH 1.1. oac di lm thj trydng cae nghian edu v l hdn nhan da van hda d Hdn Quie d iu xac nhan hi#n tyang gia tang ki t hdn quic te d Han Qupc khdng phai la hien typing xult hien dp sy md rpng pham vi d l i tyang lya chpn ma chinh la de ca hdi Iwa chpn bpn ddi trong nwdc eiia nam giat Hin Qude bi thu hpp. Od la he qua xa hpi eua sy phat tri ln mit can d l i gida eac khu vye dd thi-nong thin, sy phan hda ve kinh t l va giai t ing trpng xa hpi Han Quic hifn dai. He qua nay da gay
Bleu dp 1. Sy gla tang ngydi nydc ngoai liru tru tai Han Quie td 2002 din 6/2012 Dan vj tinh: ngan ngydi'*'
12tl-^
BO j
20 J
20U2 2003 :uo<i
^^-x-— r ^ l
2UUS :uu6 2UU7 :uu< 2U09
^
—:
...-,= Nguon: www.immigration.go.kr.
Bang 1. S l ngu'di lyu trCi kit hdn hang nam tai Han QuIo td 2007 din thang 6/2012
TRAN THI THU LU'ONG, AHN KYONG HWAN - NHCfNG PAC P [ £ M CDA HON NHAN .
ndn khung hoang hon nhan dl i vdi mpt bp phan nam gidi nong thon vd dan ngheo do thi d Hdn Quie vd tgo ra m0t thj trwdng cln tim kilm bgn ddi d mpt d i t nude khdc ngodi Han Quie, vdi sy h i trp eua hang logt eong ty moi gidi h6n nhan. Trong th$p nien qua do thugn Ipi tu sy phdt triln mgnh vd nhanh ehdng eua quan hg Hdn Quic-Vigt Nam, thi trudng tim kilm bgn ddi cua nam eong dan Han Quie da hudng mgnh sang Vi^t Nam va bit nh|p dupe mpt nguon eung Id s6 lupng kha dong cdc cd gdi tre d nong thon Vi§t Nam san sdng chip nhgn hon nhan quoc t l de hy vpng doi ddi (Xem Bang 2). Theo do s l lupng cd ddu Vigt Nam d Han Quic dung thu 2, ehilm ty lg 26,3% ehi sau Trung Quic la nude co ty le eao nhlt 43,3% Mgc diJ s l luong gia tang mgnh me nhu vgy nhung hon nhan Han-Viet tru mpt s l trudng hpp cd bigt con v l eo ban khong phai Id loai hon nhan tren co sd tinh yeu doi lua md Id hon nhan dgt tren quan he cung-elu vd do do tinh thi trudng da tae dpng ro rgt d in qua trinh tgo lgp logi hdn nhdn nay.
Trude hi t tinh thj trudng the hign d dpng CO ki t hon cua hai d l i tupng kit hon: ben nam Han Quoc c ln tim ngudi ket hon vd bo tien ra d l thue djch vy dap ung nhu cau
ndy, ben nCp Vi$t Nam ein t i ln d l giup dd gia dinh vd muln dupe sing d d i t nude ti$n nghi hon n§n cung ding y ddp ung cdc ydu c lu eua dich vy, ke ca vigc b| xem m$t nhu mpt mdn hdng. Cung do tinh thj trudng md t i t ca quy trinh eua hon nhan truyin thing da bj djch vu hda trong mpt thdi gian ky lyc Id chf khoang vdi ba ngdy tu ehuygn ggp mgt lan d iu eho din vi$e t l chuc cudi hoi, trang mgt. v.v.
Hogt ding cua cac dl i tac trung gian: eong ty moi gidi h6n nhdn hogc hoat dpng cong khai hpp phdp nhu d phia Han Quic hay hogt dpng len lut bi t hpp phap d phia Vigt Nam deu thuan tuy Id hoat dong kinh doanh. Do do tu quang cdo (rao hdng) den gid ca vd cac cong doan d|ch vu moi gidi deu bj quy lugt thj trudng ehi phli trong do bao gim ca su lua dao, d l i tra gian lgn v ln gan lien vdi hogt dpng kinh doanh. Do ban chit he trpng va thieng lieng cua hon nhan d l i vdi cupc ddi cua mi l eon ngudl, moi gia dinh mau thudn vdi tinh th| trudng nen cdc bilu hign thj trudng eua hdn nhdn loai ndy da bj du lugn len dn vd dup'c coi Id nguyen nhan chinh gay ra cdc hg lyy d giai dogn gia dinh da van hoa sau ndy. Cdc dieu tra xa hpi qua bang hoi v l
Bang 2. S l lupng di dan kit hon tgi Han Quic theo quoe gia vd gidi tinh Don vj tinh: ngudi
TRAN THI THU LUONG, AHN KYONG HWAN - NHIJ'NG BAG B |£M CCIA HON NHAN..
nguydn nhan ki t h in danh cho cac d i i tyang tham gla loai hin nhan nay vl th i b| mit d in tinh chlnh xac vi cao d l i typ'ng nay khdng muln thda nhan bin chit thj trydng cua loai h in nhan ma minh tham gia. Nhyng trdn thyc t l tai oac dja phyang c i s l lyang nhllu cdng dan l ly ehing nyde ngpai ndi chung l ly ngydi Hdn Quic ndi ridng thupc ode tinh miln Tay Nam B i thi td ehinh quyin d in dan chung diu xao nhan nguydn nhan d in d in hidn lyang nay tai dja phyang la do tao nhan kinh t l . Ching han trydng hap xa Trydng Xuan mpt xa vung ven thupe thanh phi Cln Tha cd dac dilm 90% ngydi sing bang nghi ndng, dien tich 2.812,98ha, ddn s i la 3 052 hp vdi 13.988 ngydi, g in ddy ml i nam cd khoang td 50 d in 70 phy nd tre trong xa ki t h in vdi ngydi nydc ngoai trong dd chu y lu Id ki t h in vdi ngydi Han Quic Bao oao oua Ban Ty phdp xa Trudng Xuan xac nhan: "Viec kit hdn vdi ngydi nyde ngpai g in day duae xem nhy mpt hien tuang ph i biln trong gidi tre, dac biet la ngydi tre d ndng thin, d ddy nhilu gia dinh od d in 3, 4 con l ly ehong nude ngodi. Nil ve kinh t l day la nguin thu hut ngpai te tuang dl i idn va la dieu kien giup nhilu hp ddn thpat nghep trpng thdi gian ngin"'".
Trudng hap khdo, phydng Trung Kien thupe thanh ph i Cln Tha, mot dja phyang eung duac xac dinh la diem ndng v l hien tuang phy nd lay ching Han Quic. Phudng Trung Kien cd dien tich 1.416,37ha, dan s l 28.000 ngydi treng dn nd chilm 51,85%, thu nhap chu y lu Id td ning nghiep. Nam 2010 phudng cap 120 giay xao nhan tinh trang h in nhan cho 120 phy nd lam h i sa l ly ching nydc ngpai, ghi
chy ki t h in che 79 trydng hap phy nd da cd gily k i t h in td nydc ngoai trong dd da s l la td Hdn Quic. Bao cao cua Oy ban Nhan ddn phydng Trung Kien cQng xac nhan: "Treng cao nSm qua, mi t s l gla dinh trong phudng cd con em ki t hdn vdi ngydi nydc ngpai ndi ehung va k i t hdn vdi ngydi Hdn Quic ndi ridng, phin Idn kinh t l d iu duac cai thi^n, td d i tdc ddng din tinh hinh k i t h in vdi ngydi Hdn Quic ngay cdng cd xu hydng gia tang"'^'.
Hdi Phy nd thanh ph i C ln Thy t ing ki t va xac nhan: "Tinh hinh phy ny tren dja ban Cln Tha ki t hdn vdi ngydi nydc ngpai ngay mpt tang. Cac cupe h in nhan nay khing xay dyng tren tinh yeu ehan chinh va khdng t h i phu nhgn iy dp chu y lu lly ehing nude ngoai oua eao cd gai d day Id ly do kinh t l bdi da s l hp Id con nhd ngheo, cuic sing thilu th in, l ly ehong ngoai d l hy vpng d l i ddi, giup gia dinh ein tinh ydu vdi ehing heac sy hda nhap cupe sing ben ehing t h i nao da s l chj em khing quan tdm"'".
Rd rang la y lu to kinh t l cpng hydng vdi tae dpng cua sy bung n l tren phuang tien truyin thing: phim anh. ca nhae, thdi trang, my phim, v.v. V l cac hinh anh va van hoa Han Quie (Han lyu) da tao ra mpt tac nhan kich thich manh me vap nhu elu muln thoat nghep, muln tim kilm mpt cupc sing tyang lai t i t dep han chp ban than va gia dinh cua cac phy ny ning thdn Viet Nam treng dd da s l Id phy nd cac tinh miln Tdy Nam B i , hydng hp d in vleo dap dng nhu c ly k i t h in cua cac nam oing dan Han Quic thep kilu thj trydng bit chap dy luan xa h i i va nhyng mao hilm da duae oanh bdo.
TRAN THj THU LU'ONG, AHN KYONG HWAN - NHU'NG DAC DIEM COA HON NHAN.,
1.2. Dgc di lm ty phat
Dgc di lm nl i bgt thu hai cua hon nhdn Han-Vigt la tinh ti/ phat. Tinh ty phdt th i hi$n tryde hit Id d si/ thiiu chuin bj cua cac chu th i trong vigc chuln bj xay dyng gia dinh da van h6a. Vigc xdy dyng mpt gia dinh binh thudng d hon nhdn dong vdn hoa cung da lufin Id mOt c6ng vi$c hg trpng cua cupc ddi con ngudi vd cung phdi dupe chuln bj rat ky vdi sy tham dy tu v ln, trdn trd cua cdc bgc sinh thdnh, Hon nhan da van hoa chle chdn se eon g§p nhieu thdeh d l hon do vgy vigc chuln bj con c ln phai dupe t i ln hanh tich cyc, cac dieu kign hpi nhdp phai dupe ehuin bj san sdng ca tu hai phia nhu thong thgo ngon ngu eua nhau, hilu biet van hoa, phong tyc tgp quan, hilu bilt ro thdng tin ve dilu kign kinh t l va hoan canh cua dl i tuong kit hon de suy nghT ky vd quylt djnh lya chpn, CO nghi nghiep de tham gia san xult kinh t l , an toan sue khoe tam thin, sue khoe sinh san, thong hilu luat phap dge bigt Id lugt phdp lien quan d in hdn nhan vd gia dinh da van hoa.
Xet t i t ca cdc dilu Itign tren vdi thue ti ln hon nhan Hdn-Vi$t, chung ta de ddng nhdn thiy do bj ehi phli bdi quy lugt thj trudng hdn nhan Hdn-Vigt hau nhu bj dan dat vdo su vgn hdnh hodn todn ty phdt ma khong CO sy ehuan bj thgm chi la t l i thilu cho cdc di lu kign tren, trong do quan trpng nhlt Id dieu kign hilu bilt ngdn ngij' cua nhau. Ty lg co ddu co the su dyng luu loat tilng Han hoge chu re luu loat tilng Vigt r i t thip. Mpt so hpan todn khdng bilt edn da so CO bilt chut it nhung chua du d l hpi nhgp dupe mpt each vOng vang. S l lieu di lu tra thang 2/2012 eua Trung tdm Hdn Quoe v l chinh sdeh nhan quyin
cua Lidn Hi$p Quic (KoCun) vdi 152 ed ddu thupc 10 tinh thdnh phia Nam Vi$t Nam theo hpc chuong trinh cung elp thdng tin trude khi sang Hdn Qu6e dupe KoCun t l chuc tgi Cin Tho thi 136 cd ddu trong s l 152 ngudi chilm 89,47% Id ehua bilt hodc mdi bilt chut it tilng Hdn, s l lupng c6 th i ndi luu lodt chi ehilm hon 10%*^°'.
s l ligu dieu tra 62 chu r l Hdn trong gia dinh da van hda Hdn-Vigt d khu vye Gwangju-Cheonnam v l ndng lye su dyng tilng Vigt cung cho kit qua tuong ty, 56 ngudi ehilm 90,32% Id tu kem den trung binh, trong s l dd s l lupng ed nang lyc kem ehilm 50%. S l ngudi cd the trao d l i vdi vg bdng tilng Vigt chi chiem 9,7%'^^'. Tren day chf la hai vi dy cy the d l tham khao nhung nd cd th i phan anh dung thuc trang ehung bdi vi chung ta da bilt ring ea hai d l l tupng trong hdn nhan Hdn-Vigt, cd dau Vigt vd ehu re Hdn diu thude tang Idp ngheo, da so hpc van d trinh dp thap, sinh sing d vung ndng thdn, do dd vigc hpc tgp d l Idm ehu mpt ngoai ngi> la ngoai kha ndng eua hp. Hon nij-a tilng Han vd tilng Vigt von khong phai Id ngogi ngO dupe su dung phi biln tren th i gidi nen cdc co sd dao tgo nlu ed d ea hai quie gia eung deu ehl tgp trung tgi eac trung tdm do thj ldn vi vdy vigc t i lp cdn eac ngogi ngu ndy vdi ea hai deu r i t khd khan. Tuy nhien do tinh ty phat ma hp da vpi va thilt lgp hdn nhan khi chua chuln b| dieu kign tien quyet nhlt cho sy ton tgi cua gia dinh da van hda trong tyong lai: ngdn ngu giao ti lp. Vigc thilu edng ey ngdn ngi> di giao ti lp vdi nhau va vdi xa hpi cua eac thanh vien trong gia dinh da vdn hda da khien cho cdc
TRAN THI THU LUONG, AHN KYONG HWAN - NHffNG BAC BlfeM COA HON NHAN...
gia dinh ndy trd thanh mit loai t l bdo thilu kha nang t i lp can vdi nguin dinh dudng cae quan h i trpng h i thing gia dinh dd dd thilu dilu ki#n ea ban d l t in tai, d l cdn bing va dilu chlnh sy tuang hap hing giup gia dinh da van hpa o i th i hi i nhap nhu mit t l bdd ldnh manh vap xa hi i Han Quic.
Han th i nua, thye t l hdn nhdn nan-Viet khdng ohi thilu vide chuln b| cing cy ngin ngy giao t i lp md c in hlu nhy thilu t i t cd oac di lu ki in d l hilu bilt v l van hoa, chya chuln bj du cdo ..y nang d l tUch nghi, d l hpi nhap, nhung chuln bj t l i c ln thilt giup gia dinh da vdn hda cd th i thyc hien duac nhdng chdo ndng ouan trpng va phdo tap oua gia dinh*^^'. DP cdo dao dilm tren eua hon nhdn Han-Viet ma gia dinh da van hda Hdn-Viet da va dang phai d l i dien vdi hang loat xung dit gdy anh hudng nghiem trpng d in sy hpi nhdp thanh eing va phdt triln bin vdng cua cac gia dinh ndy trong thdi gian qua.
Trydc hit la xung dpt kinh td. Vi myc tieu kinh te la dpng ca ki t h in td phia c i ddu va gia dinh c i dau nen cdc ddi hdi ohi tidu kinh t l v l phia c i ddu la quan trpng va thydng tryc. Mat khao do dilu kien va nang lyc hi i nhdp kem (trinh d i hpc v ln thip, khdng du ngoai ngy, thilu hilu bilt vdn hia Han) nen cae c i dau nay sau khi kit h in va sing d Han Quic c i it kha nang tham gia vao san xult de cd thu nhap kinh t l Vi vdy hp thydng d vio vi tri bi ddng vi ip thude ve kinh td vao ching hay gia dinh ehing. Kha nang dap dng d i i hdi ehi tieu kinh te theo yeu elu cua od ddu cua eao ehu r l Han la rat gidi han do hp
v in thuie giai t ing nghee tai ning thin hay d i th|. Han nda do tinh thj tnj'dng eua loai hin nhdn nay ma hp chya du tinh cam, tinh nghia va tdm thyc d l s in Idng thoa man nhu c lu nay. Mit s l t ry ing hap tham chl cdn oing khai bdy td sy khing hdi Idng va xilt chat ki lm soat kinh t l han vdi cac chi tieu cua cd ddu. Nhy vay viec thye hien duac myc tieu kinh t l qua k i t h in oua cdc c i dau Viit trong h in nhan Han-Viit thydng tuy thuie vao hio tam vi dilu kiin cy th i oua chu r l hay gia dinh chu r l . Do d i xung di t dd s in sang nay sinh. Khao sat sau ddy thye hi in vdi 62 c i ddu Viet cd ching Han Quie sinh sing d khu vyc Gwangju-Cheonnam v l van d l gdi ti ln v l chp gia dinh Id mpt vi dy minh hpa Trong s l 62 ngydi cd 38 ngydi ehilm 61.3% hodn toan khdng co t i ln d l gdi v l ehp gia dinh. 24 ngydi e in lai (38.7%) co gdi duac t i ln ve nhyng khing d iu vd cd SP Iuang khing Idn, khing vupl qua SOO.OOOwpn/thang'"'. Nhu vay xet v l myc tieu kinh t l thi ngcai SP t i ln cd dyac ban d iu qua djeh vu hin nhdn, da s i e i dau trpng hin nhan Han-Viet khing nhan duac nhilu t i ln che ca nhan va ehp gia dinh nhy mong muln. Xung di t kinh t l nay tuy am i nhyng khi cpng hudng vdi cac xung di t dp khae biit van hda se tpo ra nhdng ran ndt nguy hiem de dpa sy t i n tai cua gia dinh da vdn hda Hdn-Viet.
DP gia dinh la mi t t l bap xa hi i ca so quan trpng va ed mi t chdo nang chat che nen n i luin ddi hoi cdc chu the tad lap vd phat tr i ln no phai duy tri duac khing nhdng Id mi l quan h$ tyang hap vdi nhau ma cdn od vdi mi t mang lydi quan he rupt
TRANTHI THU LUONG, AHN KYONG HWAN - NHO'NG DAC Dt^M COA HON NHAN..
thjt: cha mg, anh ehj em, hp hdng eua hai ben vd rpng hon Id ca vdi e0ng ding cu dan trong xa hpi md gia dinh da vdn hda chung song.
Tu hdn nhan d in gia dinh, khi eon cdi ra ddi, mgng ludi quan hg l y khdng nhO'ng cln eung e l ma cdn c ln md rpng. VI v§y vigc giu' dup'c sy tuong hpp tronQ cdc quan hg, trdnh xung dpt d l thyc hign t i t cdc chuc nang cua gia dinh ludn Id thdch thue vdi mpi d l i tupng xdy dyng gia dinh Vdi cdc chu t h i cua gia dinh da vdn hda thi cdn khd khan hon ni>a, bdi vi edy sao trude hit va eao nhlt phai vupt qua d l tgo dyng dup'c ml i quan hg tuong hpp Id vigc ca hai phia phai thich nghi dupe van hda eua nhau, phai trdnh dupe xung dot van hda Tuy nhien vdi gia dinh da van hda Han-Viet do tinh thj trudng vd tinh ty phdt cua giai dogn hdn nhan nen khdng nhung khdng tranh dupe md cdn phai d l i mat gay gat vdi cdc xung dpt ndy. Van hda cua moi cpng ding se ludn thim thiu trong suy nghT ung xu eua ehu the. Xung dpt van hda v l eo ban dupe hieu theo hai nghTa. Thw nhat dd Id su dl i lgp, ggt bo phu djnh hg gid trj trong nin van hda cua nhau giua hai d l i tupng xung dpt. NghTa ndy thudng thiy rd trong cac xung dot sle tpc hay tdn giao, d dd van hda la d l i tupng ddc lgp cua xung dpt Nhung xung dpt van hda cdn dupe hilu theo nghia thw hai do Id xem van hoa nhu mpt tham s l cua cdc xung dot nay sinh do cae chu the khi u'ng xu vdi nhau da khdng hilu van hda cua nhau hogc khdng thfch nghi d l hda hp'p van hda vdi nhau. Trudng hpp xung dpt van hda trong gia dinh da van hda Han-Vigt Id theo nghTa thu hai ndy.
Tr6n thyc t l vdn hda truyin thing Hdn Quic vd Vigt Nam cd nh&ng ndt tuong ding cdn bin vi eung trdn nin tang cua vdn hda phuong Odng, nin tang cua vdn hda ndng nghidp vd eung ehju anh hudng sdu s ic cua Nho giao. Sy g in gOi nay eQng Id m|t trong nhifng nguyen nhdn tgo ra sy tim d in nhau eua hdn nhdn Hdn-Vigt. Tuy nhidn v l ban sle, v l phong tyc tgp qudn vd i l i sing thi eac khae bigt r i t ddng k l , dgc bigt Id khi phai di d in sy hda hp'p vd thich nghi trong cupc sing gia dinh. Xung dpt van hda trude hit md gia dinh da van hda phai d l i mgt ve khaeh quan la djnh kiln bdi ngogi do tinh don van hda truyin thing eua xa hdi Han Quoc. Trong hang ngan nam Ijeh su tinh don dan tpc, don van hda da khiln cho ngudi Hdn Quie khdng trai nghiem va khdng cd kinh nghi0m v l vide ehung sdng trong xa hpi da van hda, da ddn tpc. Quan trpng hon tinh don van hda, don dan tdc nay da dupe tdn vinh trong he gid tri ty tdn ve tinh thuin Hdn cua ddn tpc Han Quic nen djnh kien vdi ngudi nude ngoai nhap eu la mpt dinh kiln sdu sac md khdng de ddng cdi bd cua xa hpi Han Quie.
Mgt khdc do thilu kinh nghigm vd tam thuc khoan dung van hda nen xu hudng dong hda van hda Id xu hudng ung xu chu y lu cua xd hpi Hdn Quoc vdi ngudi nude ngodi nhgp eu. Thdng digp yeu c lu ngudi khae phai thieh nghi vdi mpi dieu cua vdn hda Han la thdng digp dupe coi Id tw nhien md khdng thiy ring bi quylt d l xa hpi da van hda binh I n dup'c ehinh Id thdng digp khoan dung van hda: eae ben phai hpc each hieu van hda eua nhau, tdn trpng ban sac van hda eua nhau va nhd dd cCing thong nhat trong da dgng de ton tgi.
TRAN THI THU LUONG, AHN KYONG HWAN - NHIjNG OAC B I £ M CIlA HON NHAN...
Dilu aang luu y han nda la vide thilu kinh nghilm vd tdm thde khoan dung vdn hda khing ohi tdng tinh dao thdi cua oa th i xa hi i Han vdi t l bao mdi la gia dinh da vdn hda d th i h i cha me ma cdn gdy t in thuang van hia cho cd th i h i con cai khi Chung khing nhyng bj phan biit d l i xd ma cdn hoang mang khing bilt phai dng xd nhy th i nao vdi oi l nguin van hia eua me va bdn ngoai nlu van hda dd khdng duac t in trpng trpng xd hi i cua cha.
Dilu bi kjch cua xung di t vdn hda mang tinh xa hi i nay edn d ehl gia dinh da vdn hda hay xa hpi da van hda la h i qua bdn than sy phat tri ln eua Han Quio va n i da xuat hien de ddp dng chlnh nhdng nhu olu cua xa hi i Han Quic. Nlu khing tfnh tap de thde ngp va dieu ohfnh dng xd thep thing diep khoan dung van hda thi xung dpt vdn hia v ln t i n tai va se lam tang sy bit I n cua xa hi i Hdn Quic trong khi khuynh hudng da van hda da la khuynh hydng phat tri ln khd dap nguae Xung ddt van hia trpng gia dinh da van hda edn Id mdt thach thde Idn vdi viec hdi nhap van hda cua od ddu Viet do sy khae biet khaeh quan gida eac dac tryng van hia gia dinh, loi sing cua hai ben kha Idn. Vdi Han Quio van hda tdn ti \a ddc tryng da dyyc hinh thanh td ban chit c lu true xa hi i Han. dd c i Ijeh sy hdng ngan nam, aa duac cung o l , b l sung I n dinh bang ty tudng djnh phdn vd dng xd thee phan oua Nhp giap cung cd hdng ngan nam anh hudng. Vi vay n i dd nglm vdp t i t ca cae dng xd xa hi i cua ngydi Han trpng mpi quan he, mpi hoan eanh. Trpng van hia t i n ti oua ngudi Hdn Quic, ngoai viee dng xd theo thd bao xa hi i eon
c i sw bdt binh ding gidi trpng nam khinh nO' r i t rd ret. Sy b i t binh ding nay thuie van hda Nhp giao ndn khing phai chi cd d Hdn Quic ma t i n tai trong nhilu quie gla dnh hudng Nho giap. Tuy nhidn dp van hia tdn ti r i t manh d Hdn Quic ndn mit khi phy nd dd bj x ip vap bac thang gia trj th ip han la phai tuyet d i i phyc tung va t in kinh ngudl trdn vi vay ngydi phy nd, ddc biit la opn day trpng gla dinh Hdn Quic phai chju ap lyc b i t binh ding rit Idn. van hda t in ti c i n chi phli mit ddc trung khdc oua van hda Hdn la tinh tip quydn, vi vdy trong gia dinh tinh gia trudng cua ngydi cha, ngydi ching cdn tao them ap lye b i t binh ding gidi Idn han. Cung do vdn hda t i n ti, ngydi Hdn f i t c ln trpng trong oaoh dng xy giao ti lp. Trong gla dinh hay ngoai xa h i i hp d iu ed nhdng quy tic chit che vd id nghi, vd thii dp Ong xw cung nhw vd ngdn ngw giao tidp (kinh ngy).
Trong khi d i ddc tryng eua van hia Viet ddo biet la van hoa Viet d Nam B i co mit sy khae biet re rpt vdi cac dae dilm tren eua van h ia Han Quic. Mac diJ cung ehju anh hydng cua Nho giap nen v ln de hilu than vdi cha me hay trpng nam khinh nd cung c i treng vdn h ia Viet nhyng tren can ban cua van hia dan ehu lang xa va trpng phy nd cua van hoa ban dja, i l l sing trong gia dinh ngydi Viet la dan ohu, xu l xia. it quy t ic, le nghi va sy b i t binh ding gidi khing qua nang n l . Vdi khu vyc ning thin mien Tdy Nam B i thi sy cdi md, xue xda, ty do phdng khpdng con rp net han vi Nhe giao it anh hudng d khu vye ndy va vi th i cdc e i dau ra di td day r i t It cd thoi quen phyc tung tuyet a l l , it c i khdi niem
TRAN TH! THU LU'ONG. AHN KYONG HWAN - NHU'NG DAC DIEM COA HON NHAN.,
ve Id nghi. Vdi hdnh trang vdn hda khde nhau nhu vgy md do tinh thj trudng vd tinh ty phat, cde ehu t h i cua gia dinh da vdn hda da khdng ed thdi gian, dilu ki$n d l tim hilu, d l chuln bj tdm 1 thich nghi. Hon the nu-a Igi thilu nhllu dilu ki$n d l hdi nhgp trong dd nan gidl nhlt, quan trpng nhlt Id thieu edng ey ngdn ngu giao tilp. Vi vgy tren thyc t l cdc xung d|t vdn hda xay ra trong gia dinh da vdn hda Han-Vigt la dilu khd tranh khdi. Sy ton tgi vd phdt tri ln cua cac gia dinh ndy trong thdi gian qua Id diy khd khan va thyc t l sy do vd cung khd ph i biln. Theo thing ke nam 2007 cua dudng day dign thoai khdn c lp 1366 d Han Quoc thi rieng nam 2007 so trudng hp'p tu van ly hdn eua gia dinh da van hda la 13.277 vy, trong do gia dinh da van hda Hdn-Vigt ehilm ty lg 42,94% Tgi tfnh Kyongnam s l vy ly hdn cua gia dinh Han-Viet ehilm tdi 30,6%, eao thu hai sau Trung Quoc (45%)' "*'. Cdc phan tich neu tren ve ddc dilm va eae xung dot trong qud trinh tgo lap va phdt triln gia dinh da van hda Hdn-Vigt trong thdi gian qua da cho thiy hdn nhan Han-Vigt bpc lp nhieu yeu t l tieu cyc lam anh hudng sdu sac den sy phdt triln bin vij-ng eua gia dinh da van hda d giai doan sau. Nhung mat khae hign tugng nay nay sinh ti> mpt nhu c lu cd thgt cua cdc dl l tupng ea d hai phia vd nguyen nhan xult hign eua nd Id hg qua cua chfnh sy phat triln xa hdi cua hai quoc gia. VI vgy cdc phe phdn hodc dp dgt duy y chi se khdng phai la lua chpn dung eho trudng hpp ndy.
2. KI^N NGHj GlAl P H A P
Be giam thilu su tieu eye, ehdng ta phai tu sy nhdn dien dung d in eac dgc dilm.
ban chat cua hi$n tupng ndy d l d l ra cdc ehinh sdch quan 1 phu hp'p, dua nd trd v l quy dgo phdt tri ln dung din. Theo tinh thin dd chdng tdi cho ring djnh hwdng tit cho cac giii phip li phii nhim tdi vi$c giam tii da dac diim thj trwdng vi tu" phit cua loai hdn nhin niy. Chung ta khdng th i do tudng xda bd tinh thj trudng cung-elu cua logi hdn nhan nay bdi vi nd thupc ban ehlt cua nguyen nhdn phdt sinh ra nd. Nhung vi ban chit cua hdn nhan Idnh mgnh Id mdu thuin vdi tinh th[ trudng nen phai bing mpi cdch keo giam tinh thj trudng nay xuong vd tgo dilu kign eho cdc d l i tupng ban diu ed th i do cung-elu gap mat nhau nhung eo sd de hp quylt djnh ehung sing thi d mue dp ndo do v ln phai Id tinh cam lua ddi. Cung nhu th i , tinh tu phdt phai dupe giam thilu t l i da bang each bupc cdc dl i tupng phai cd sy ehuan bj va chi" khi ndo hp ehung td da chuln bj du dilu kign de dam bao giam thieu cae xung dot mdi eho phep ki t hdn. Do tinh rdng Idn vd phuc tap eua v ln de nen viec de xult cdc giai phdp giam thieu tidu cyc cho hdn nhan Hdn-Vlgt vd gia dinh da van hda se can phai dupe nghien cuu ky tren thye te va de xult eae giai phdp cy th i 0 bai vilt nay tu tam vT md Chung tdi ehi de xult djnh hudng giai phdp tren mdt so ITnh vyc
2.1. LTnh vye nhgn thuc Hai quoc gia c ln diy mgnh ede nghien cuu khoa hpe ve hdn nhdn da vdn hda va gia dinh da van hda ndi ehung, hdn nhan Han-Vigt vd gia dinh da vdn hda Hdn-Vigt ndi rieng tren quy md quie gia d l phdt tri ln dung ban chit vd quy lugt v^n dpng cua nd nham Idm co sd cho chiln lupe
TRAN THI THU LU'ONG, AHN KYONG HWAN - NHL^NG DAC D|£M COA HON NHAN...
quan ly xa hpi vT md v l v ln d l ndy. Trong thdi gian qua chinh vi sy b| d|ng vd thilu chiln lyp'c qudn ly nen ede ddc dilm thj trydng vd ty phdt cua logi hdn nhdn ndy dd cd dilu ki|n bung phdt gdy ra nhilu tidu cyc nhu vdy-
V l nh$n thuc cho xd h|i, cdc phuong ti$n truyin thdng ndn dup'c chf dgo tuydn truyin theo hudng khoan dung vdn hda nhdm gidm thilu sy m$c cam, khuyin khich sy hdi nhdp hda ding cua gia dinh da vdn hda vdo sy phdt tri ln cua xa hdi. Cdc CO sd gido dgc tu ph i thdng d in dgi hpc phai dupe chi dgp qudn tridt tu tudng tu trong sdch gido khoa d in cdc quy djnh hpe dudng nham md rpng ednh cua phdt triln vd hpi nhap eho th i hg con cdi cua eae gia dinh da vdn hda, 2 2. Nhdm giai phdp trong ITnh vyc phdp ly Cac nOi dung van ban phap lugt eua hai quic gia lien quan den hdn nhan da quie gia c ln phai dupe rd sodt, dieu chlnh vd bo sung sao eho du sue ch l tdi ngdn chgn tieu cyc, ngan ngua cdc xung dpt, dam bao quan ly vd kiem soat dupe hi$n tupng nay trong quy dgo phdt triln Idnh mgnh. Cae eo quan quan ly phdp lugt vd eae nhd khoa hpe cua hai quoc gia tu elp Trung uong den dja phuong c ln t l ehue cdc hpi thao d l phdt hign eac xung dpt phdp ly (sy khdng ding bp, ehing chdo vd mdu thudn hoge khdng higu qua trong eae quy djnh phdp ly) lien quan d in vi0e qudn ly hdn nhan va gia dinh da van hda d l kiln nghj dieu chfnh vd phli hpp t i t d l thyc hi$n. Song song vdi vigc tang cudng sy chgt che cua van ban phdp ly Id sy quan ly ehgt che vd ch l tdi nghiem khdc eua cde co quan quan ly vd eo quan hanh phap d l
dua hidn tupng ndy trd v l qu^ dgo phdt tri ln an todn.
2.3. Nhdm gidi phdp h i trp' nhdn dgo Theo djnh hudng gidm tinh thj trudng va ty phdt ede gidi phdp h i trp' cd th i chia Idm hai giai dpgn h i trp hdn nhdn vd h i trp- gia dinh da vdn hda. Di gidm tinh thj trudng c ln h i trp ndng eao nh^n thyc cho cdc d l i tup'ng tham gia hdn nhdn qua cdc trung tdm tu v ln vd ddc bidt t l chuc h i trp cdc d l l tup'ng ndy chuln bj du cdc t^lu kign ddp ung hdn nhdn da vdn hda trong dd quan trpng nhlt Id h i trp- hpc ngdn ngu vd h i trp hi lu bilt vdn hda. Cdc v ln d l tren hi^n nay cung da dupe cdc CO quan quan ly cua hai quic gia chu y vd da t l chuc nhilu hinh thuc h i trp nhung d ddy ehung tdi muln nhin mgnh tinh chiin lw<?c, tinh dong bd, tinh hiiu qua cua cdc giai phdp b l trp' ndy tren quy mo hp'p tde vd phl i hc^p chdt che giua hai quic gia. M$t khae eac hd tre ndy phai cd tinh sdng Ipc, nghTa Id h i trgr phai di kem theo ede di lu kign vd ydu cau de phdn logi vd khuyin khich sy c l gdng cua cae doi tup'ng dup'c h i trp-.
Tdm Igi, v l n de tim giai phdp cho sy phat tri ln b in vi>ng eua gia dinh da van hda ndi chung, gia dinh da van hda Hdn-Vidt ndi neng id mpt v ln d l xd hpi quan trpng doi hdi phai dup-c ddt trdn nhung nghien cuu cd tinh lien ngdnh cua nhilu khoa hpc, phai dup'c thyc thi tu mpt chiln lup'c quan ly ding bp eua nhilu e lp nhilu nganh va sy phli hp'p chdt che cua hai quic gia. Chf cd nhu vgy hdn nhan xuyen quic gia va gia dinh da van hda ndi chung, hdn nhan Hdn-Vigt va gia dinh da vdn hoa Han-Viet ndi ridng mdi cd t h i phdt trien b in vyng. •
TRAN THj THU LU'ONG, AHN KYONG HWAN - N H C T N G D A C D I E M C O A H O N N H A N .
C H U THiCH
'^' Thyc ra hdn nhdn Hdn-Vidt khdng chi mdi xu l t hidn trong thdi gian g i n ddy md dd cd ti> thdi chi ln tranh khodng tCr 1964 d i n 1973 giO'a qudn nhdn Hdn vd phy r\Cr Vi$t Nam, chu y l u Id d khu vyc ddng qudn cOa Hdn Quic tgi mdt s l tinh mien Trung Vidt Nam Tuy nhidn cdc gia dinh da vdn hda ndy khdng t i n tgi binh thudng do cdc v l n d l cua ch i ln tranh. S l lupng con lai trong thdi gian ndy cung Idn d i n con s6 ngdn vd cOng phai gdnh chju nh&ng hd lyy bi bd rai, bj hyt hdng v l tinh cdm vd nguin g l c ngudl cha. Trong bdi v i l t ndy chung tdi chl d l cdp d i n hidn tupng hdn nhdn Hdn-Vidt mdi xul t hidn trong khodng vdi thdp nidn g i n ddy vd cdc gia dinh da vdn hda Hdn-Vidl (cd ddu Vidt-chu r l Hdn) trong xd hdi Hdn Quic hidn dgi.
'^' Hdn Qu i c trong bdi v i l t ndy Id Dai Hdn ddn quoc d phfa Nam bdn dao Korea * ' Park Song Soon. Khii quit chlnh sich xuit nhip cinh cho ngwdi nude ngoii. Bdo cdo tgi Hdi thao Gidi thiiu luit quin ly xuit nhip cinh Viet Nam do Lanh sy qudn Hdn Qu ic phoi hap vdi Cgc Xu l t nhap canh Bd Cdng an Vidl Nam to chde ngay 12/9/2012 tgi TPHCM. (41. (5). (61 pg j ^ gQ^g g^Q^ j^ i ij^u ^g ^g^
' ' ' Oy ban Nhdn ddn xd Trudng Xudn, thdnh ph i C l n Tha, Bdo cdo ngdy 4/3/2011 ve thyc trgng phy nu l l y ehong Hdn Qu6c ndm 2010 tgi dja phuang (Tdi lidu trong Hoi thao Tinh hinh phu nU Cin Tho kit hdn vdi ngudi Hin
11 Quic do Hdi Lidn hidp Phu nu Can Tho to chi>c ngay 10/3/2011).
'^' Oy ban Nhan ddn phudng Trung Kien, thdnh pho Can Tho, Bdo cdo v l thyc trgng phu nu lay ehong Han Qu ic tgi d|a phuong, s l 03/BC-UBND ngdy 10/1/2011 (Tdi ligu Hpi thao Tinh hinh phu nw Cin Tha kit hdn vdi ngudi nwdc ngoii), tdi lidu dd d i n '^' Hdi Lien hidp Phy nu C l n Tha. Binh gii
thuc trang tinh hinh phu nO Cin Tha kit h6n vdi ngudi Hin Quic trong nim 2010. Tdi lidu Hdi thdo khoa hpc Tinh hinh phu nO- Cin Tha kit hdn vdi ngwdi Hin Quic. t l chde tgi C l n Tho ngdy 10/3/2011,
" ° * Bio cio thing 2/2012 cua Trung tim KoCun tgi thdnh p h i C l n Tha v l 125 cd ddu thudc 10 tinh phfa Nam tham gia chuang trlnh cung c l p thdng tin trude khi xul t ngogi. Tdi lidu do Ldnh sy qudn Hdn Quic cung c l p ndm 2012 ' " ' Ahn Kyong Hwan, Nghiin cOv thuc trang thich nghi vin hda ci)a ngwdi Viit nhip cw tai Hin Qudc (qua trudng hpp ngudi Vidt s ing d Gwangju-Cheonnam. Tgp chl Khoa hpc Xd hdi Vidn Phdt trien B i n vung vung Nam Bd- So 2/2012, tr. 31 .
'"* Cdc chuc ndng ca ban cua gia dinh bao g i m
1. ChOfc ndng kinh t l bao g i m chuc ndng sdn
xuat vd tidu diing.
2 Chuc ndng smh san bao gom sinh hogt tinh dye vp ch ing vd sinh con.
3. Chuc ndng du&ng dye con cdi vd xd hdi hda.
4. Chuc ndng quan hd tinh cdm vd sinh hoat trong thdi gian rdi.
5. Chuc ndng phuc lpi xd hpi bao gom vide nudi dudng ngudi gid, ngu&i bgnh tgt, ngudi tdn tdt.
6. Chi>e ndng tdi sdn xu l t giai c l p
(Xem: Ha young Chul, St/ biin dii cua gia dinh Hin Quic, Ban dich tieng Vidt cua Hd Thi Thu Thuy, Luy Thyy T l Lan, Phgm Qu^nh Giang, Nxb. Gido due, TPHCM, 2007, tr. 43). '^^' Ahn Kyong Hwan, Nghiin cOv thuc trang thich nghi vSn hda cua ngwdi nhip cw Viit Nam tai Hin Qudc (qua trwdng hop ngudi Viit sdng d Gwangju-Cheonnam). Tgp chl Khoa hpc Xd hdi Vidn Phdt trien Ben vO-ng vCing Nam Bd. S l 2/2012, tr. 31 .
