Ο Ρόλος των Πληροφοριακών Συστημάτων σε συνθήκες κρίσης
Γεώργιος Ι. ΦαράντοςΥποψήφιος Διδάκτορας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Οι.κρίσεις.χαρακτηρίζονται.από.μη.τετριμμένες.απειλές.για.τη.ζωή.,.την.ευημερία.,.ή.άλλα.σημαντικά.αγαθά.ή.αξίες,.από.το.απρόβλεπτο.και.τον.επείγοντα.χαρακτήρα..Τα.πληροφοριακά.συστήματα.αποτελούν.κομβικό.στοιχείο.για.την.αντιμετώπιση.των.κρίσεων.μέσω.της.διαχείρισης.ενός.μεγάλου.όγκου.πληροφοριών..Η.διαχείριση.της.πληροφορίας.παίζει.πρωτεύοντα.ρόλο.στη.διαφοροποίηση.της.αντιμετώπισης.των.κρίσεων.από.τις.επιχειρήσεις.και.επιτυγχάνει.ένα.ανταγωνιστικό.πλεονέκτημα.με.το.στρατηγικό.μάνατζμεντ.των.τεχνολογιών.πληροφορικής,.όπως.φαίνεται.και.από.την.κρίση.στα.Μ.Μ.Ε.,.την.πετρελαϊκή.και.την.ενεργειακή.κρίση,.ειδικά.όσον.αφορά.την.αποτελεσματική.αντιμετώπιση.των.πετρελαιοκηλίδων.και.στην.καταστροφή.από.το.σεισμό.της.Ιαπωνίας..Συστήματα.υποστήριξης.αποφάσεων.(DSS).διαδραματίζουν.καίριο.ρόλο.στην.ταχύτητα.της.διαδικασίας.λήψης.απόφασης..Συστήματα.υποστήριξης.διαπραγμάτευσης.(NSS),.ειδικευόμενα.σε.Συστήματα.υποστήριξης.αποφάσεων.ομάδων.(GDSS.-.PERSUADER,.DENEGOT).υποστηρίζουν.την.αντιμετώπιση. κρίσεων,. όπως.αυτές. των.διεθνών.σχέσεων.. Στην.αντιμετώπιση.κρίσεων. πυρηνικού. ατυχήματος,. χρησιμοποιείται. το. GDSS. λογισμικό. web-HIPRE.(HIerarchical.PREference.analysis.on.the.web)..Ένα.ολοκληρωμένο.εργαλείο.διαχείρισης.πληροφοριών.που.απαιτείται.στις.κρίσεις.πετρελαιοκηλίδων,.αποτελεί.το.OSIMS.(Oil.Spill.Information.Management.System)..Λαμβάνοντας.υπόψη.τη.χρήση.και.τη.χρησιμότητα.των.πληροφοριακών.συστημάτων.σε.συνθήκες.κρίσης,.καταλήγουμε.σε.παρατηρήσεις.αναφορικά.με.το.ρόλο.που.μπορεί.να.διαδραματίσουν.στις.συνθήκες.αυτές.
1. Γενικά για τις κρίσειςΟι.κρίσεις,.είτε.αυτές.είναι.κοινωνικές.ή.οργανωτικές,.χαρακτηρίζονται.από.μη.τετριμμένες.απειλές.για.τη.ζωή,.την.ευημερία,.ή.άλλα.σημαντικά.αγαθά.ή.αξίες,. από. το.απρόβλεπτο.και. τον. επείγοντα. χαρακτήρα. (Leidner,. 2009:.80),.από.δυσλειτουργίες.σε.κάθε.πιθανό.μέτωπο.των.επιπέδων.διοίκησης.ενός.οργανισμού,.διανοητικό,.σωματικό,.ηθικό.και.πνευματικό.(Mitroff,.2005:2)..Η.κρίση.και. ιδίως.η.κρίση. του.κράτους.ορίζεται. και.ως.η.στιγμή. της.απο-φασιστικής.παρέμβασης.και. όχι. απλώς.μια.στιγμή.κατακερματισμού,. εξάρ-
144 +++++
θρωσης. ή. καταστροφής. (Hay,. 1999:317).. Η. οικονομική. όπως. η. παγκόσμια.οικονομική.κρίση,.θεωρείται.ως.μια.κρίση.του.μετά.τον.2ο.παγκόσμιο.πόλεμο.κοινωνικού.και.πολιτικού.κράτους.που.αναπτύχθηκε.για.να.αποσοβήσει.μια.ύφεση.παρόμοια.με.τη.δεκαετία.του.1930,.και.της.αδυναμίας.αυτού.του.συ-στήματος.να.ανταποκριθεί.στις.απαιτήσεις.του.σύνθετου.και.μεταβαλλόμενου.περιβάλλοντος. (Castels,. 2012:1).. H. κρίση. των. διεθνών. σχέσεων. ή. διεθνής.κρίση,. χαρακτηρίζεται. από. την.απειλή. για. τις. βασικές. αξίες. της.ανθρωπό-τητας,.περιορισμένο.χρόνο.για.την.επίλυση.και.υψηλή.πιθανότητα.εμπλοκής.σε.στρατιωτικές.επιχειρήσεις.(Wilkenfend,.1995:370)..Οι.κρίσεις.στον.τομέα.του.τουρισμού.σχετίζονται.με.φυσικές.καταστροφές,.οικονομικά.φαινόμενα,.πολιτικές.αναταραχές,.συνθήκες.υγείας,. τρομοκρατικές. ενέργειες.και.άλλα.περιστατικά. που. επηρεάζουν. αρνητικά. τις. τουριστικές. ροές. (Speakman,.2006:67)..Η.περιβαλλοντική.κρίση,.που.αφορά.τις.περιπτώσεις.της.περιβαλ-λοντικής.καταστροφής.όπως.οι.μεγάλης.έκτασης.βλάβες.από.εκπομπές.ραδι-ενεργών.ή.τοξικών.αερίων.από.πυρηνικά.ατυχήματα.ή.ατυχήματα.μεταφορών.(Benamrane,. 2013:239),. της.φυσικής. καταστροφής.ή. της. κρίσης. των.απει-λούμενων.ειδών,.συνδέεται.με.την.υποβάθμιση.του.φυσικού.περιβάλλοντος.(Georgopoulou,.1997:38).και.απαιτεί.για.την.αντιμετώπιση.της.υψηλό.βαθμό.οργάνωσης. και. προετοιμασίας. (Douligeris,. 1995:255).. Η. προσωπική. κρίση.αφορά.τα.άτομα,.όπως.για.παράδειγμα.η.συναισθηματική.κρίση,.η.οποία.πε-ριλαμβάνει.τον.κίνδυνο.για.τον.εαυτό.ενός.ατόμου.και.για.τα.άτομα.του.πε-ριβάλλοντος.του.(Henlund,.1987:109),.η.κρίση.ασφαλείας,.όπως.η.ασφάλεια.ελέγχου.της.εναέριας.κυκλοφορίας,.η.διαχείριση.του.στόλου.και.η.δημόσια.ασφάλεια. (Hendrics,. 2013:. 542-543). και. η. πολιτική. κρίση. (Offe,. 1976:29)..H.κρίση.-.crisis.–.ετυμολογία.από.την.Ελληνική.λέξη.κρίσις.(Lidell & Scott,.1940:402),.ορίζεται.ως.η.διατάραξη.της.ομαλής.πορείας.μιας.διαδικασίας,.η.κακή.λειτουργία.ή.η.έμπρακτη.αμφισβήτηση.καθιερωμένων.δομών,.αξιών.ή.θεσμών.(Μπαμπινιώτης,.1998:965),.στη.νεώτερη.και.δημοτική.Ελληνική.Γλώσ-σα.χρησιμοποιείται.για.την.περίοδο.ανώμαλου.καταστάσεως,.δυσχερούς,.κιν-δυνώδους.εκτροπής.από.των.κανονικών.ομαλών.συνθηκών.του.βίου,.όπως.η.οικονομική.ή.η.ηθική.κρίση.(Δημητράκος,.1964:4132).και.αναφέρεται.σε.ένα.αρνητικό.γεγονός.που.αναμένεται.να.οδηγήσει.σε.μια.ασταθή.ή.επικίνδυνη.κατάσταση.που.επηρεάζει.ένα.άτομο,.μια.ομάδα,.μια.κοινότητα.ή.ολόκληρη.την.κοινωνία..Η.κρίση.είναι.περίοδος.όπου.θίγονται.δομές.και.αξίες.ενός.συ-στήματος.και.τίθεται.υπό.αμφισβήτηση.η.ύπαρξη.του.(Κριαράς,.1995:767).ή.μια.περίοδος.ανωμαλίας.με.δυσχέρειες.και.κινδύνους.(Τεγόπουλος & Φυτρά-κης,.1993:403)..Χαρακτηριστικό.της.κρίσης.είναι.ότι.συμβαίνει.απότομα,.με.ελάχιστη.ή.καθόλου.προειδοποίηση..
Τα.αίτια.και.οι.υπαίτιοι.των.κρίσεων,.ιδίως.των.οικονομικών,.όπως.της.οικο-νομικής.κρίσης.των.Η.Π.Α..και.της.παγκόσμιας.οικονομικής.κρίσης,.ανάγονται.στα.ευθυγραμμισμένα.κίνητρα.των.συμμετεχόντων.και.των.εξωγενών.γεγο-νότων,. όπως. των.πολέμων. στο. Αφγανιστάν. και. στο. Ιράκ. και. δημιουργούν.
Γεώργιος Φαράντος 145
αποτυχίες.και.εντάσεις.στις.βασικές.αγορές,.δηλαδή.στα.αγαθά,.στην.αγορά.κατοικιών,.στις.μετοχές.και.στις.πιστώσεις.(Shahroki,.2011:193)..Παραδείγ-ματα.κρίσεων.που.διαθέτουν.αντιπροσωπευτικά.χαρακτηριστικά.των.κρίσε-ων,.είναι.η.πετρελαιοκηλίδα.του.Exxon.Valdez,.ο.σεισμός.της.Loma.Prieta,.ο.τυφώνας.Hugo,.ο.τυφώνας.Άντριου,.ο.σεισμός.Northridge,.οι.σεισμοί.του.1999.στην.Τουρκία,.η.επίθεση.της.11ης.Σεπτεμβρίου.2001.στο.Παγκόσμιο.Κέ-ντρο.Εμπορίου.και.το.Πεντάγωνο..Οι.κοινωνικές.κρίσεις. -.αυτές.που.έχουν.μακρο.κοινωνικές.και.οικονομικές.επιπτώσεις.-.περιλαμβάνουν.συνήθως.πολ-λαπλούς. ιδιωτικούς. και. δημόσιους. οργανισμούς. και. τους. οργανισμούς. που.εργάζονται.μαζί.για.την.επίτευξη.επίλυσης.κρίσεων..Ως.εκ.τούτου,.ο.συντονι-σμός.της.συλλογής,.σύνθεσης,.της.ερμηνείας.των.πληροφοριών.και.η.επικοι-νωνία.μεταξύ.των.πολλών.οργανισμών.γίνεται.μια.κεντρική.πρόκληση.στην.αντιμετώπιση.κρίσεων..Οι.οργανισμοί.και.τα.ιδρύματα.των.Η.Π.Α.,.αλλά.και.των.υπολοίπων.χωρών,.βρίσκονται.σε.κρίση.αντιμετωπίζοντας.προβλήματα.σε.κάθε.πιθανό.μέτωπο,.από. την.αντιμετώπιση. της. τρομοκρατικής.απειλής.και.κάθε.είδους.απειλών,.τα.οικονομικά.σκάνδαλα.μεγάλων.οργανισμών.που.έχουν.αλυσιδωτές.επιπτώσεις.στην.οικονομική.αλυσίδα.και.έχουν.διαβρώσει.τις.ηθικές.κατευθύνσεις.των.οργανισμών,.την.απαξιωτική.και.καταστροφική.συμπεριφορά.σε.σχέση.με.την.επικοινωνία.των.οργανισμών.με.τους.πελάτες.και.προμηθευτές..Υπηρεσίες.για.την.αντιμετώπιση.των.κρίσεων.στις.Η.Π.Α.,.όπως.η.Ομοσπονδιακής.Υπηρεσίας.Διαχείρισης.Καταστάσεων.Έκτακτης.Ανά-γκης.(FEMA),.η.οποία.υπάγεται.στον.Πρόεδρο.των.Η.Π.Α..και.έχει.αρμοδιότητα.για.ετοιμότητα.και.δραστηριότητες.αντιμετώπισης.κρίσεων.σε.οργανισμό,.ενώ.φορείς. του. Υπουργείου. Δικαιοσύνης. (DOJ),. της. Υπηρεσίας. Προστασίας. του.Περιβάλλοντος.(EPA).των.ΗΠΑ,.της.Ακτοφυλακής,.του.Υπουργείου.Ενεργείας.(DOE).και.του.τμήματος.Υγείας.και.ανθρωπίνων.Υπηρεσιών.(DHHS).φέρουν.την. ευθύνη. για. την.αντιμετώπιση. τρομοκρατικών. επιθέσεων,. κρίσεων.σχε-τικά.με.το.πετρέλαιο.και.την.κυκλοφορία.επικινδύνων.υλικών,.τα.πυρηνικά.ατυχήματα.και.τις.καταστάσεις.έκτακτης.ανάγκης.για.την.υγεία..Το.Ομοσπον-διακό.Πλάνο.Αντιμετώπισης.εξασφάλισε.την.παροχή.ενός.μηχανισμού.για.την.οργάνωση.και.το.συντονισμό.των.πόρων.των.27.ομοσπονδιακών.υπηρεσιών.που.ασχολούνται.με.τις.κρίσεις.και.το.αμερικανικό.Ερυθρό.Σταυρό.(Ramesh,.1997:21)..Η.κρίση.για.έναν.οργανισμό.είναι.μια.ακραία.περίπτωση.που.κυριο-λεκτικά.απειλεί.την.ύπαρξη.του,.προκαλώντας.σημαντικές.ζημίες,.οικονομικό.κόστος,.ζημιές.σε.εταιρική.φήμη.και.φθάνοντας.ακόμη.και.στην.ολοκλήρωση.του.κύκλου.ζωής.της.επιχείρησης..
H.παρούσα.παγκόσμια.οικονομική κρίση. έχει.συγκεκριμένα.χαρακτηριστι-κά.που.τη.διαφοροποιούν.από.τις.προηγούμενες.οικονομικές.κρίσεις.που.την.καθιστούν.σοβαρή.και.δισεπίλυτη,.ώστε.να.χαρακτηρίζεται.ως.παγκόσμια.οι-κονομική.πανδημία.(Shahrokhi,.2011:194)..Η.παρούσα.οικονομική.κρίση.χα-ρακτηρίζεται. από. πολλαπλασιασμό. των. επιπτώσεων. λόγω. των. σύγχρονων.αγορών.και.των.διασυνδέσεων.των.χρηματοπιστωτικών.αγορών.
146 +++++
2. Διαχείριση κρίσεων και Τεχνολογίες ΠληροφορικήςΗ.έρευνα.για.τη.διαχείριση κρίσεων.αναγνωρίζει.το.σημαντικό.ρόλο.των.πλη-ροφοριών.(Leidner,.2009:80),.αν.και.λίγες.μελέτες.σχετίζουν.την.αντιμετώ-πιση.κρίσεων.ρητά.με.τα.συστήματα πληροφοριών..Οι.κοινόχρηστες.οργα-νωσιακές.δραστηριότητες.με.τη.χρήση.τεχνολογιών.πληροφορικής.αποδίδουν.προστιθέμενη.αξία.στις.επιχειρήσεις.με.διάφορους.τρόπους,.αλλά.κυρίως.με.την.εξοικονόμηση.πόρων.και.αποδίδουν.πρόσθετη.αξία.στις.επιχειρήσεις.οδη-γώντας.σε.οικονομίες.κλίμακας.(Day & Norris,.2006:13)..Η.διαφοροποίηση.της.συμπεριφοράς.των.επιχειρήσεων.ως.προς.το.στρατηγικό.μάνατζμεντ.της.πλη-ροφορίας.και.των.τεχνολογιών.πληροφορικής.επιτυγχάνουν.ένα.στρατηγικό.πλεονέκτημα.για.τις.επιχειρήσεις.σε.περίοδο.κρίσης.(Βourletidis,.2013:6-9)..Ένα.πολύ.σημαντικό.ρόλο.στη.διαφοροποίηση.της.συμπεριφοράς.των.επιχει-ρήσεων.αποτελούν.οι.πόροι.που.διατίθενται.για.την.αντιμετώπιση.κρίσεων,.ο.τρόπος.συνδυασμός.των.πόρων.των.Πληροφοριακών.Συστημάτων.με.τους.πόρους.των.μη.Πληροφοριακών.Συστημάτων,.και.ο.αποτελεσματικός.συντο-νισμός.αυτών,.τα.υπάρχοντα.στοιχεία.του.φορέα.αντιμετώπισης.της.κρίσης,.όπως.η.υποδομή.τεχνολογίας.των.πληροφοριών,.η.ηγεσία,.και.τα.υπάρχοντα.πληροφοριακά. δίκτυα,. τα. οποία. είναι. ζωτικής. σημασίας. για. την. αντιμετώ-πιση.της.κρίσης..Οι.υπεύθυνοι.του.χειρισμού.της.κρίσης.έχουν.την.τάση.να.μειώνουν.τον.όγκο.των.πληροφοριών.με.αποτέλεσμα.να.αγνοούνται.σημα-ντικές.πληροφορίες..Η.συλλογή,.επεξεργασία.και.εξαγωγή.συμπερασμάτων.από.τις.πληροφορίες.αποτελεί.αντικείμενο.των.Πληροφοριακών.Συστημάτων..(Leidner,. 2009:80)..Όταν.κατέρρευσε.η.Lehman.Brothers,. το.2008,.προκα-λώντας. την. αρχή. της. παγκόσμιας. οικονομικής. κρίσης. κανείς. δεν. έδινε. την.πρέπουσα.προσοχή.στη.σημασία.των.ηλεκτρονικών.αρχείων.των.τεχνολογιών.πληροφορικής.στην.τέλεση.της.κατάρρευσης..Ωστόσο,.τελικά.αποδείχτηκε.ότι.οι.αδυναμίες.και.τα.προβλήματα.στην.εκμετάλλευση.των.πληροφοριών.των.ηλεκτρονικών.αρχείων.των.τεχνολογιών.πληροφορικής.έπαιξε.έναν.ενεργό.ρόλο.στην.κατάρρευση.που.αποτέλεσε.την.αρχή.του.χάους.της.παγκόσμιας.οικονομικής.κρίσης.(Lemieux & Limonand,.2011:29).
H.οικονομική κρίση στις Η.Π.Α..αποκάλυψε.καταστροφικούς.κινδύνους.για.τις.επιχειρήσεις..Οι.μάνατζερς.και.τα.διοικητικά.συμβούλια.των.εταιριών.δεν.μπόρεσαν.να.προβλέψουν.την.μείωση.των.αξιών.των.εταιριών.τους.και.δεν.έκαναν. τίποτα. για. να. την. αποτρέψουν..Οι. τεχνολογίες πληροφοριών,.ως.μέρος.ενός.συστήματος.διοίκησης.σε.μια.σύγχρονη.επιχείρηση,.αφορούν.το.πώς.γίνονται.αντιληπτές.και.διανέμονται.οι.πληροφορίες,.πως.μετράται.η.δια-χείριση.κινδύνου.και.οι.ανταμοιβές,.και.πως.οι.εκτιμήσεις.από.τα.συστήματα.πληροφοριών.επηρεάζουν.τη.στρατηγική.και.την.τακτική..Η.επαρκής.διαχεί-ριση.των.τεχνολογιών.πληροφορικής.και.των.πληροφοριακών.συστημάτων,.θα.δημιουργήσει.μια.ισορροπία.μεταξύ.των.διαφόρων.παραγόντων.που.απαρ-τίζουν.μια.επιχείρηση.και.μπορεί.να.αποφευχθεί.ή.να.μετριαστεί.η.οικονομι-
Γεώργιος Φαράντος 147
κή.κρίση.και.οι.επιπτώσεις.της.που.γίνονται.αισθητές.σε.παγκόσμιο.επίπεδο.(Cucu,.2004:47-54).
Η.Ελληνική οικονομική κρίση.έχει.επηρεάσει.αρνητικά.τις.επιχειρήσεις.στη.μείωση.των.πωλήσεων,.τη.συρρίκνωση.των.κερδών.και.τις.σχέσεις.με.τους.πελάτες..Στον.αντίποδα,.επιχειρήσεις.επιβιώνουν,.προσθέτουν.αξία.και.κερ-δίζουν.εν.μέσω.της.κρίσης..Η.διαφορά.αυτή.παρατηρείται.μεταξύ.επιχειρήσε-ων.της.ίδιας.γεωγραφικής.περιφέρειας,.ακόμα.και.της.ίδιας.τοπικής.αγοράς..Η.διαχείριση.της.πληροφορίας.φαίνεται.να.παίζει.έναν.πρωτεύοντα.ρόλο.σε.αυτή.τη.διαφοροποίηση..Η.διαχείριση της πληροφορίας.έχει.ένα.στρατηγικό.νόημα.στην.αντιμετώπιση.και. τη.διαχείριση.της.κρίσης,.όπως.φαίνεται.στα.Μ.Μ.Ε.. Τα.Μ.Μ.Ε.. που. υποφέρουν. από. την. κρίση. δραστηριοποιούνται. επι-τυγχάνοντας.ένα.ανταγωνιστικό.πλεονέκτημα.με. το.στρατηγικό.μάνατζμεντ.της.πληροφορίας.και.των.τεχνολογιών.πληροφορικής..Ένα.πολύ.σημαντικό.ρόλο.στη.σύνδεση.της.διαφοροποίησης.της.συμπεριφοράς.των.Μ.Μ.Ε..και.των.επιχειρήσεων.γενικότερα.φαίνεται.να.παίζει.η.διαφορετική.αντιμετώπιση.της.διαχείρισης.της.πληροφορίας..Επίσης,.κάποιες.επιχειρήσεις.έχουν.καταφέρει.να. εντάξουν. σαν. ένα.αναπόσπαστο. μέρος. της. δραστηριότητας. τους. τη. συ-γκέντρωση. και. την. επεξεργασία. των.πληροφοριών,. οι. οποίες. προέρχονται.από.όλους.αυτούς.που.τις.συλλέγουν.(πελάτες,.υποστηρικτές).ακόμα.και.από.τους.ανταγωνιστές..Η.Ελληνική.επιχειρηματική.αγορά.και.ειδικά.η.αγορά.των.Μ.Μ.Ε.. διαφόρων. τύπων. και. μεγεθών.φαίνεται. να. επηρεάζεται. από. την. ε-φαρμογή. των. Τεχνολογιών.Πληροφορικής. και. των.Πληροφοριακών. Συστη-μάτων..Η.διαχείριση.της.Πληροφορίας.αποτελεί.μια.επιτυχημένη.στρατηγική.όταν.έγκειται.σε.μια.διαδικασία.η.οποία.χαρακτηρίζεται.από.συστημική.ανά-λυση.και.συνάδει.με.τους.σκοπούς.της.επιχειρηματικότητας..Αυτή.η.συστημική.ανάλυση.είναι.αναγκαία.για.τέσσερις.πράξεις.οι.οποίες.πρέπει.να.εκτελού-νται.χωρίς.διακοπή:.1).η.συλλογή.των.πληροφοριών,.2).ο.διαχωρισμός.και.η.επιλογή.των.πληροφοριών,.3).η.επεξεργασία.των.πληροφοριών.και.4).την.ενσωμάτωση.των.πληροφοριών.στις.επιλογές.και.τη.διαδικασία..Οι.επιχειρη-ματίες.συμφωνούν.ότι.η.συστηματική.συλλογή.και.ανάλυση.των.πληροφοριών.καθώς.και.ο.στρατηγικός.σχεδιασμός.στην.πριν.την.οικονομική.κρίση.περίο-δο.αποφέρουν.οφέλη.για.την.επιχείρηση..Η.επεξεργασία.των.πληροφοριών.με.τα.Πληροφοριακά.Συστήματα.έγκειται.σε:.1).πληροφορίες.σχετικά.με.την.αγορά.όπου.δραστηριοποιούνται,.όπως.αναζήτηση.μέσω.ίντερνετ.ή.ESS.για.επιχειρηματικές.ευκαιρίες.ή.εναλλακτικούς.τρόπους.διανομής.αγαθών.χαμη-λού.κόστους,.νέες.μεθόδους.αποτελεσματικής.αντιμετώπισης.της.κρίσης,.2).πληροφορίες.για.την.αντιμετώπιση.των.ασσύμετρων.πληροφοριακών.προβλη-μάτων,.όπως.ανάλυση.πωλήσεων.σε.εβδομαδιαία.μηνιαία.και.ετήσια.βάση,.αναλύσεις.κέρδους,.λειτουργικού.κόστους.και.απαιτήσεων,.3).πληροφόρηση.από.αναφορές.και.συνέδρια,.4).πληροφόρηση.από.τα.ενδιαφερόμενα.μέλη.–.πελάτες.(Βourletidis,.2013:6-9)..Στα.πλαίσια.αυτά,.τα.Πληροφοριακά.Συστή-ματα.Διοίκησης.και.οι.Τεχνολογίες.Πληροφορικής.είναι.απολύτως.χρήσιμα.στη.
148 +++++
διαδικασία.απόκτησης.ανταγωνιστικού.πλεονεκτήματος,.όσον.αφορά.τη.συλ-λογή,.επεξεργασία.και.εξαγωγή.συμπερασμάτων.σχετικά.με.τις.πληροφορίες.του.εργασιακού.περιβάλλοντος,.σε.περίοδο.οικονομικής.κρίσης..
Οι.αναλυτές.απόφασης.χρησιμοποιούν.τα.DSS.για.την.χάραξη.πολιτικής.στον.τομέα.της.ενέργειας.και.στον.ενεργειακό.σχεδιασμό,.ώστε.να.αντιμετωπίσουν.μεταξύ.άλλων.και.τις.κρίσεις..Στη.διάρκεια.της.δεκαετίας.του.εβδομήντα.και.εντεύθεν,.μετά.την.πετρελαϊκή κρίση,.οι.αναλυτές.απόφασης.κατεύθυναν.τις.προσπάθειες.τους.στα.ενεργειακά.μοντέλα,.με.στόχο.τη.διερεύνηση.των.σχέ-σεων.ενεργειακής.οικονομίας.που.έχουν.θεσπιστεί.στον.τομέα.της.ενέργειας.μετά.την.πετρελαϊκή.κρίση,.ώστε.να.αντιμετωπιστεί.μεταξύ.άλλων.η.επανά-ληψη.του.φαινομένου.της.κρίσης..Οι.στόχοι.τέτοιων.συστημάτων.και.των.συ-στημάτων.υποστήριξης.λήψης.απόφασης.είναι.να.προσδιοριστεί.με.ακρίβεια.η.μελλοντική.ενεργειακή.ζήτηση.και.να.προσδιοριστούν.οι.πιο.αποτελεσματικές.επιλογές.ενεργειακού.εφοδιασμού.(Georgopoulou,.1998:483).
Η. περιβαλλοντική κρίση. συνδέεται. με. την. την. κατασκευή. νέων. σταθμών.ενέργειας.με. ταυτόχρονη.υποβάθμιση.του.φυσικού.περιβάλλοντος.ήδη.από.τη.δεκαετία.του.‘60..Η.επιδείνωση.αυτή.ενθάρρυνε.την.ευαισθητοποίηση.των.περιβαλλοντικών. αξιών. και. έκανε. τις. διαδικασίες. λήψης. αποφάσεων. πολύ.πιο.περίπλοκη.(Georgopoulou,.1997:38)..Η.χρήση.των.ανανεώσιμων.πηγών.ενέργειας.έθεσε.το.πρόβλημα.της.διαδικασίας.λήψης.αποφάσεων.και.των.πο-λυκριτηρίων.επιλογής.των.εγκαταστάσεων.που.πρόκειται.να.λειτουργήσουν..Οι.ενεργειακές.πολιτικές.έχουν.να.αντιμετωπίσουν.πρόβλημα.πολυκριτηρίων.επιλογής.σε.ένα.περιβάλλον.ενεργειακής.κρίσης.που.αφορά.την.παραγωγή.ηλεκτρικής.ενέργειας.σε.περιοχές.με.αυξημένη.ζήτηση..Η.συμβολή.της.πολυ-κριτήριας.μεθόδου.αποφάσεων.στη.διαδικασία.λήψης.αποφάσεων.σε.αυτήν.την.περίπτωση.είναι.σημαντική..Η.διαδικασία.λήψης.αποφάσεων.αναφέρεται.σε.μια.πληθώρα.παραγόντων.που.περιλαμβάνει.την.ταυτοποίηση.των.φορέων,.την.επιλογή.κριτηρίων.εγκατάστασης,.τη.διαμόρφωση.εναλλακτικών.στρατη-γικών,.την.εφαρμογή.ειδικών.μεθόδων,.την.ανάλυση.των.αποτελεσμάτων.και.την.ανάλυση.της.αντίδρασης.των.φορέων.
Η.διαχείριση πληροφοριών. σε. συνθήκες. περιβαλλοντικής. κρίσης. και. ειδι-κά.όσον.αφορά.την.αποτελεσματική.αντιμετώπιση των πετρελαιοκηλίδων.απαιτεί.επεξεργασία.κρισίμων.πληροφοριών.σε.πραγματικό.χρόνο,.συμπερι-λαμβανομένων.των.δεδομένων.παρακολούθησης.των.περιβαλλοντικών.συν-θηκών,.των.οικολογικών.παραγόντων,. των.τεχνολογικών.και. των.νομικών.δεδομένων (Douligeris,.1995:255).
Στη.δραστηριότητα.αυτή,.εμφανίζεται.η.ανάγκη.ενσωμάτωσης.σε.πραγματικό.χρόνο.ωκεάνιων.ή.ατμοσφαιρικών.μοντέλων.και.παρατηρούμενων.πληροφορι-ών.για.την.παροχή.ολοκληρωμένης.κλιματικής.και.θαλάσσιας.πληροφόρησης.σχετικά.με.τους.ωκεάνιους.και.ατμοσφαιρικούς.παράγοντες.που.διαμορφώνουν.
Γεώργιος Φαράντος 149
την.τροχιά.της.πετρελαιοκηλίδας,.τη.διασπορά,.την.πρόβλεψη.και.τα.μοντέλα.επιπτώσεων..Αυτή.η.πληροφόρηση.είναι.σημαντική.για.την.υποστήριξη.των.αποφάσεων.σχετικά.με.την.επιλογή.των.αντιμέτρων.της.πετρελαιοκηλίδας..Οι.οργανισμοί.που.συμμετέχουν.στη.διαχείριση.της.κρίσης.της.πετρελαιοκηλίδας.απαιτείται.να.έχουν.πρόσβαση.σε.κρίσιμες.πληροφορίες,.οπότε.ένας.υψηλός.βαθμός.οργάνωσης.και.προετοιμασίας.με.χρήση.Πληροφοριακών.Συστημάτων.Διοίκησης.καλείται.να.υποστηρίξει.τις.διαδικασίες.διαχείρισης.της.κρίσης.
Η.νομοθεσία.των.Η.Π.Α..για.την.Ηλεκτρονική.Διακυβέρνηση.ζητά.από.τις.Υπη-ρεσίες.που.εμπλέκονται.σε.κατάσταση.έκτακτης.ανάγκης.να.διασφαλίσουν.ότι.οι.μελέτες.που.διεξάγονται.στη.χρήση.των.τεχνολογιών πληροφοριών.για.να.βελτιώσουν.την.ικανότητα.αντιμετώπισης.κρίσεων.και.την.διαχείριση.των.συ-νεπειών.των.φυσικών και ανθρωπογενών.καταστροφών.(Ramesh,.1997:1,15)..
Στην.περίπτωση. της. διαχείρισης. της. κρίσης.από. το. σεισμό.στην.Ανατολική.Ιαπωνία.και.τη.φυσική.καταστροφή.από.το.τσουνάμι.που.δημιουργήθηκε.εκεί,.παρόλο.που.οι.υπηρεσίες.αυτοδιοίκησης.είχαν.δημιουργήσει.σχέδια.αντιμε-τώπισης.καταστροφών,.καμία.από.τις.υπηρεσίες.τεχνολογιών.πληροφορικής.και.επικοινωνιών.δεν.είχε.σχεδιάσει.συνεχές.σχέδιο.επιχειρήσεων.και.η.αντι-μετώπιση. της.κρίσης. είχε.αφεθεί.σε.κάθε.μία.πληγείσα.περιοχή. ξεχωριστά.(Shakurai,.2012:2)..Κατά.τη.διάρκεια.της.κρίσης.ανέκυψαν.διαφοροποιημένες.καταστάσεις.σχετικά.με. την.απώλεια,. την.ανάκτηση.δεδομένων.και. τη.λει-τουργία.των.δικτύων,.οι.οποίες.δεν.μπορούσαν.να.αντιμετωπιστούν.οργανω-μένα.από.τις.υπηρεσίες.τεχνολογιών.πληροφορικής.και.επικοινωνιών..Υπήρξε.αρνητική.μεταστροφή.της.εμπιστοσύνης.προς.τις.υπηρεσίες.τεχνολογιών.πλη-ροφορικής.και.επικοινωνιών,.καθότι.αυτές.λειτουργούσαν.με.μειωμένο.προ-σωπικό.με.αποτέλεσμα.να.μην.μπορούσαν.να.ανταποκριθούν.στην.έγκαιρη.δι-άθεση.πληροφοριών.για.σημαντικές.δραστηριότητες.αντιμετώπισης.κρίσεων,.όπως.την.προσωπική.πληροφόρηση.για.την.διάσωση.ατόμων.και.την.κατεύ-θυνση.επιζώντων.σε.κέντρα.περίθαλψης..Πολλά.τμήματα.ΤΠΕ.δεν.υπέστησαν.ζημιές.από.το.σεισμό,.εξ.αφορμής.της.εφαρμογής.των.κτιριοδομικών.κανονι-σμών,.ωστόσο.παραθαλάσσια.τμήματα.υπέστησαν.ζημιές.από.το.τσουνάμι..Ο.ιδιωτικός.τομέας.έπαιξε.σημαντικό.ρόλο.στην.ανάκτηση.δεδομένων.και.στην.παροχή.πληροφοριών.ακόμα.και.πέρα.από.τις.συμβατικές.του.υποχρεώσεις..Πολλά.δεδομένα.αποθηκευμένα.σε.δημόσιες.υπηρεσίες.χάθηκαν,.ως.αποτέ-λεσμα.της.μη.ύπαρξης.αντιγράφων.ασφαλείας.για.λόγους.προσωπικών.δεδο-μένων..Διαπιστώθηκε.η.κρισιμότητα.της.διασφάλισης.επάρκειας.ηλεκτρικής.ενέργειας.για.τη.λειτουργία.των.δικτύων.τηλεπικοινωνιών.καθώς.και.η.ίδια.η.λειτουργία.των.δικτύων.επικοινωνιών.και.πληροφοριών..Οι.υπηρεσίες.αυτο-διοίκησης.χρησιμοποίησαν.διάσπαρτα.συστήματα.πληροφοριών,.όπως.Excel.αντί.για.ένα.ειδικό.σύστημα.που.αναπτύχθηκε.από.εταιρία.μετά.το.μεγάλο.σεισμό.Hanshin,.με.σκοπό.να.παρέχει.ολοκληρωμένη.υποστήριξη.σε.δημοτικές.αρχές.σε.περίπτωση.ενός.σεισμού,.τυφώνα.ή.άλλων.φυσικών.καταστροφών..
150 +++++
Το.2005,.το.πρόγραμμα.του.συστήματος.καταχωρήθηκε.στο.κέντρο.ανάπτυξης.συστημάτων.της.βιβλιοθήκης.Τοπικής.Αυτοδιοίκησης.(LASDEC).για.τις.δημο-τικές. επιχειρήσεις. της.κυβέρνησης.και.παρέχεται.δωρεάν.για. τις.δημοτικές.κυβερνήσεις.σε.όλη.την.Ιαπωνία.
Σε.μία.κρίση,. το.πρόβλημα.μιας. έλλειψης.μιας.μοιρασμένης.πλατφόρμας.ή.παρόμοιων.μεθόδων.επικοινωνιών,.μεταξύ.των.συμμετεχόντων,.συνήθως.εκ-δηλώνεται.μέσα.σε.λίγες.ώρες..Ενώ.μια.κρίση.απαιτεί.γρήγορη.ανταπόκριση.παραγόντων.του.μάνατζμεντ.για.τις.περιπτώσεις.κρίσεις,.η.πραγματικότητα.συνήθως.αναπαρίσταται.με.ένα.στατικό.τρόπο..Ωστόσο,.μια.προσαρμοσμένη.πραγματικότητα.για.μια.αναπαράσταση.κρίσης.γνώσεων,.απαιτείται.να.βο-ηθήσει.να.συνδεθούν.οι.πραγματικές.ανάγκες.σε.διαφορετικές.καταστάσεις.κρίσεων..Στην.περίπτωση.του.τυφώνα.Κατρίνα.και.της.κρίσης.τσουνάμι,.οι.τεχνολογίες.πληροφοριών.έχουν.χρησιμεύσει.στη.διαχείριση.της.κρίσης.μέσω.της.επικοινωνίας.και.της.επίλυσης.των.προβλημάτων.της.διαφορετικής.γλώσ-σας.(Jennex,.2011:85).
Πίνακας 1:.Τεχνολογίες.πληροφορικής.και.διαχείριση.κρίσεων
Α.α. 1 2 3 4
Χρονική.περίοδος
2008- 2009- 1970-1980 1960-
Κρίση οικονομική κρίση στις Η.Π.Α.
Ελληνική οικονομική κρίση
πετρελαϊκή κρίση
περιβαλλοντι-κή κρίση
Πληρο-φοριακό.σύστημα
τεχνολογίες.πληροφορι-ών
ίντερνετ.ή.ESS.
DSS DSS.πολυκριτή-ριας.μεθόδου.αποφάσεων
Διάστημα.κρίσης
5. 4 10 Ανά.διαστή-ματα
Συνοπτική.περιγραφή
Ενσωμά-τωση.ως.μέρος.ενός.συστήματος.διοίκησης.σε.μια.σύγχρονη.επιχείρηση.
Συλλογή.πλη-ροφοριών.από.διάφο-ρες.πηγές
Υποστήριξη.λήψης.από-φασης
Αντιμετώπιση.προβλήματος.πολυκριτηρίων.επιλογής.σε.ένα.περιβάλ-λον.ενεργεια-κής.κρίσης.για.την.παραγωγή.ηλεκτρικής.ενέργειας.σε.περιοχές.με.αυξημένη.ζήτηση
Γεώργιος Φαράντος 151
Τρόπος.χρησιμο-ποίησης
πώς.γίνονται.αντιληπτές.και.διανέμο-νται.οι.πλη-ροφορίες,.πως.μετράται.η.διαχείριση.κινδύνου.και.οι.ανταμοιβές
για.επιχει-ρηματικές.ευκαιρίες.ή.εναλλακτι-κούς.τρόπους.διανομής.αγαθών.χαμηλού.κόστους
διερεύνηση.των.σχέσεων.ενεργειακής.οικονομίας.που.έχουν.θε-σπιστεί.στον.τομέα.της.ενέργειας
ταυτοποίηση.των.φορέ-ων,.επιλογή.κριτηρίων.εγκατάστασης,.διαμόρφωση.εναλλακτικών.στρατηγικών,.εφαρμογή.ειδι-κών.μεθόδων,.ανάλυση.των.αποτελεσμά-των.και.της.αντίδρασης.των.φορέων.
Ενδεικτικές.αναφορές
Cucu Βourletidis Georgopoulou Georgopoulou
Πίνακας 2:.Τεχνολογίες.πληροφορικής.και.διαχείριση.κρίσεων.(2)
Α.α. 5 6 7
Χρονική.περί-οδος
Περιστασιακή 2012 2012
Κρίση περιβαλλοντική.κρίση.και.αντι-μετώπιση των πετρελαιοκηλί-δων
Διαχείριση της κρίσης.από.το.σεισμό.στην.Ανα-τολική.Ιαπωνία.και.το.τσουνάμι.
Διαχείριση.κρίσης.στον.τυφώνα.Κα-τρίνα.και.τσουνάμι
Πληροφοριακό.σύστημα
Προσομοίωση.με.ωκεάνια.ή.ατμοσφαιρικά.μοντέλα
διάσπαρτα.Π.Σ.,.ειδικό.σύστημα.μετά.το.σεισμό.Hanshin,.του.κέντρου.ανά-πτυξης.συστημά-των-.βιβλιοθήκη.Τοπικής.αυτοδι-οίκησης.(LASDEC).
Π.Σ..μοιρασμένης.πλατφόρμας.ή.πα-ρόμοιων.μεθόδων.επικοινωνιών
Διάστημα.κρίσης
Όποτε.συμβεί.περιστατικό.πε-τρελαιοκηλίδας
1 1
152 +++++
Συνοπτική.περιγραφή
Επεξεργασία.κρισίμων.πληρο-φοριών.σε.πραγ-ματικό.χρόνο,.συμπεριλαμβα-νόμενος.των.δε-δομένων.παρα-κολούθησης.των.περιβαλλοντικών.συνθηκών,.των.οικολογικών.πα-ραγόντων,.των.τεχνολογικών.και.των.νομικών.δεδομένων
Συστήματα.υπηρεσιών.τεχνολογιών.πληροφορικής.και.επικοινωνιών.για.την.απώλεια,.την.ανάκτηση.δεδομένων.και.τη.λειτουργία.των.δικτύων..
Εξασφάλιση.γρήγο-ρης.ανταπόκρισης.παραγόντων.του.μάνατζμεντ.για.τις.περιπτώσεις.κρίσεων..Σύνδεση.πραγματικών.ανα-γκών.σε.διαφορε-τικές.καταστάσεις.κρίσεων
Τρόπος.χρησι-μοποίησης
Ενσωμάτωση.σε.πραγματικό.χρόνο.ωκεάνιων.ή.ατμοσφαιρικών.μοντέλων.και.πληροφοριών.για.την.παρο-χή.κλιματικής.και.θαλάσσιας.πληροφόρη-σης.για.τους.ωκεάνιους.και.ατμοσφαιρικούς.παράγοντες.που.διαμορφώνουν.την.διασπορά.της.πετρελαι-οκηλίδας,..την.πρόβλεψη.και.τα.μοντέλα.επιπτώ-σεων.
Αντιμετώπιση.ζημιών.ανάκτη-σης.δεδομένων.λόγω.φυσικής.καταστροφής..Ανάκτηση.μέσω.της.συνεργασίας.με.τον.ιδιωτι-κό.τομέα.και.παροχή.πληρο-φοριών.ακόμα.και.πέρα.από.τις.συμβατικές.του.υποχρεώσεις..Αντιμετώπιση.προβλημάτων.προσωπικών.δεδομένων..
Χρησιμοποίηση.των.τεχνολογιών.πληροφορικής.για.τη.διαχείριση.της.κρίσης.μέσω.της.επικοινωνίας.και.της.επίλυσης.των.προβλημάτων.της.διαφορετικής.γλώσσας
Ενδεικτικές.αναφορές
Douligeris Shakurai Jennex
Γεώργιος Φαράντος 153
3. Πληροφοριακά συστήματα διοίκησης σε περιπτώσεις κρίσεων
Οι.υπεύθυνοι.λήψης.αποφάσεων.αναγκάζονται.συχνά,.ιδιαίτερα.σε.περιόδους.κρίσης.να.επεξεργάζονται.τεράστια.ποσά.πληροφοριών..Στις.κρίσεις.των.διε-θνών.σχέσεων,.τα.χαρακτηριστικά.μιας.κρίσης.περιλαμβάνουν.απειλή.για.τις.βασικές. αξίες. της. ανθρωπότητας,. περιορισμένο. χρόνο. για. την. επίλυση. και.υψηλή.πιθανότητα.εμπλοκής.σε.στρατιωτικές.επιχειρήσεις..Οι.καταστάσεις.σε.τεταμένη.κρίση.μπορούν.να.δημιουργήσουν.ένα.μειωμένο.εύρος.προσοχής,.γνωστική.ακαμψία.και.μια.διαστρεβλωμένα.άποψη.του.χρόνου..Συστήματα υποστήριξης αποφάσεων. (DSS). μπορούν. να. διαδραματίσουν. καίριο. ρόλο.στην.απόφαση.διαδικασίας.λήψης.ώστε.να.διερευνηθούν.μεγάλες.ποσότητες.πληροφοριών.γρήγορα.και.να.διερευνηθούν.αλληλεξαρτήσεις.μεταξύ.των.πα-ραγόντων.που.εμπλέκονται.στις.αποφάσεις..Συστήματα.υποστήριξης.διαπραγ-μάτευσης.(NSS),.εξειδικευόμενα.σε.Συστήματα.υποστήριξης.αποφάσεων.ομά-δων.(GDSS).σε.συνθήκες.ατελούς.πληροφόρησης,.διαφορετικών.υποστόχων,.και.διαφοροποιημένης.οπτικής.των.μελών.των.ομάδων.αυτών,.υποστηρίζουν.τις.διαπραγματεύσεις.(Wilkenfend,.1995:370-375).
GDSS.που.χρησιμοποιούνται.στις.διεθνείς.κρίσεις:
PERSUADER:.Χρησιμοποιεί.τεχνικές.τεχνητής.νοημοσύνης.(νομολογία.με.βάση.το.σκεπτικό).και.της.θεωρίας.αποφάσεων.των.μεθόδων.πολλαπλών.χαρακτη-ριστικών.κοινής.ωφέλειας)..Είναι.σε.θέση.να.προτείνει.τροποποιήσεις,.στα-διακά.να.εκπονήσει.προτάσεις.για.να.βοηθήσει.τα.μέρη.να.περιορίσουν.τις.αποκλίνουσες.απόψεις.τους..Μπορεί.να.βοηθήσει.τα.μέρη.να.επικοινωνούν.με.επιχειρήματα.και.αιτιολογημένα,.καθώς.και.να.προτείνει.κατάλληλα.επιχει-ρήματα..Το.PERSUADER.είναι.ένα.έξυπνο.DSS.που.μαθαίνει.από.παρελθούσες.περιπτώσεις.διαπραγμάτευσης.και.χρησιμοποιεί.αυτό.το.απόκτημα.γνώσεων.καθώς.και.τις.προτιμήσεις.των.φορέων.στον.καθορισμό.του.προτεινόμενου.συμβιβασμού.
DENEGOT:.είναι.ένα.DSS.που.λειτουργεί.ως.ένα.πλαίσιο.σχεδιασμού.που.στηρί-ζει.την.επίλυση.της.σύγκρουσης.σχετικά.με.τη.διαπραγμάτευση..Οι.διαπραγ-ματεύσεις.θεωρούνται.ως.κατανεμημένες.αναζητήσεις.μέσω.δυνητικών.συμβι-βασμών.όπου.κάθε.ομάδα.μελών.εισάγει.στη.διαπραγμάτευση.ειδικές.ανάγκες.σχετικά.με. το. τι. θεωρεί.αποδεκτό.αποτέλεσμα..Παρέχει. σχεδόν.βέλτιστους.συμβιβασμούς.που.μπορούν.να.επιτευχθούν.με.ανεκτή.ποσότητα.ακρωτηρια-σμού.απαιτήσεων.
Ο.συντονισμός.και.η.διαχείριση μιας κρίσης από.τα.διοικητικά.όργανα.του.δη-μοσίου.τομέα.περιλαμβάνει.τα.τεχνικά.πληροφοριακά συστήματα.που.χρησι-μοποιείται.στο.συντονισμό.και.την.ολοκλήρωση.των.ενεργειών.της.διοίκησης,.όπως.φαίνεται.από.την.περίπτωση.της.διαχείρισης.κρίσεων.από.την.τοπική
154 +++++
αυτοδιοίκηση.στη.Σουηδία.(Ramsell,.2011:304)..Δύο.μεγάλες.καταστροφές.(καταιγίδες). προκάλεσαν. κρίση. στη. Σουηδία. το. 2005,. 2006. και.ώθησαν. το.κοινό.να.απαιτήσει.την.ανάπτυξη.διαδικασιών.για.την.αντιμετώπιση.των.κρί-σεων..Η.κυβέρνηση.αποφάσισε. τη.δημιουργία. του.Οργανισμού.Διαχείρισης.Καταστάσεων. Έκτακτης. Ανάγκης. (SEMA),. με. την. ταυτόχρονη. διαμόρφωση.νέας. νομοθεσίας. για. την. αντιμετώπιση. των. κρίσεων. και. την. ανάπτυξη. της.διαχείρισης.της.πληροφορίας.με.την.ανάπτυξη.πληροφοριακών.συστημάτων..Τα.πληροφοριακά.συστήματα.που.αναπτύχθηκαν.ήταν.το.εθνικό.web-based.σύστημα.πληροφοριών.(WIS),.αλλά.και.ένα.περιφερειακό.σύστημα.πληροφο-ριών. (eNavet),. που. εκπληρώνει. την. απαίτηση. του. Σουηδικού. Συντάγματος.για.αυτόνομη.διαχείριση.των.Περιφερειών..Η.διαδικασία.λήψης.αποφάσεων.μέσω.των.διαδικασιών.που.εφαρμόζει.η.κυβερνητικότητα,.προχωράει.σταδι-ακά.στην.διακυβέρνηση,.στην.οποία.περιλαμβάνεται.η.αμφίδρομη.επικοινω-νία.κυβέρνησης.και.δημοσίων.και.μη.δημοσίων.οργανισμών..Η.επιλογή.των.τεχνικών.συστημάτων.πληροφοριών.είναι.σημαντική.για.τη.Δημόσια.Διοίκηση.και.την.εφαρμογή.της.πολιτικής.της..Στην.περίπτωση.του.πληροφοριακού.συ-στήματος.WIS,.τα.χαρακτηριστικά.του.τα.οποία.συντελούν.στην.επιλογή.του.είναι.η.εύκολη.πρόσβαση.στο.πληροφοριακό.σύστημα,.η.υψηλή.χρηστικότητα.του.και.η.χαμηλή.τεχνική.του.πολυπλοκότητα..Κάθε.νομαρχιακή.διαίρεση.έχει.τουλάχιστον. έναν. εργαζόμενο.που.χρησιμοποιεί. το.πληροφοριακό.σύστημα.WIS..Το.πληροφοριακό.σύστημα.WIS.βασίζεται.στην.πλατφόρμα.Windows.και.έτσι.οι.απαιτήσεις.για.εκμάθηση.και.για.εφαρμογή.της.τεχνολογίας.χρήσης.του.είναι.χαμηλή..Το.πληροφοριακό.σύστημα.eNavet.βασίζεται.σε.αποκεντρωμένη.βάση.και.κάθε.σημείο.εφαρμογής.του.λειτουργεί.ως.κόμβος.από.όπου.δίδονται.τα.στοιχεία..Το.σύστημα.eNavet.μπορεί.να.χρησιμοποιηθεί.για.την.επικοινωνία.με.το.ευρύ.κοινό.και.τα.Μέσα.Μαζικής.Ενημέρωσης.μέσω.του.τηλεπικοινωνι-ακού.δικτύου.και.του.διαδικτύου..Ο.βαθμός.σημαντικότητας.των.κριτηρίων.επιλογής.των.τεχνικών.συστημάτων.πληροφοριών.κατά.τη.διαχείριση.των.το-πικών.κρίσεων.καθορίζει.την.επιλογή.και.τη.χρησιμοποίηση.των.συστημάτων.αυτών..Σημαντικός.παράγοντας.που.καθορίζει.την.επιλογή.των.συστημάτων.είναι.τα.επίπεδα.υποστήριξης.που.βιώνουν.οι.δημοτικοί.υπάλληλοι.από.την.πολιτική.διοίκηση.του.δήμου.σε.σχέση.με.τους.δημοσίους.υπαλλήλους..Στους.μεγαλύτερους.δήμους.υπάρχει.ατομική.και.προσωπική.αρμοδιότητα.επί.της.διαδικασίας.με.αποτέλεσμα.να.υπάρχει.η.δυνατότητα.ανάπτυξης.εξατομικευ-μένων.συστημάτων.πληροφοριών.των.δήμων.αυτών.κατάλληλων.για.τις.δικές.τους.ανάγκες..Η.στάση.των.υπαλλήλων.παίζει.σημαντικό.ρόλο.για.την.επιλογή.του.πληροφοριακού.συστήματος.WIS.στο.οποίο.οι.υπάλληλοι.αναλαμβάνουν.το.ρόλο.της.διαχείρισης.και.χωρίς.αυτούς.η.επιλογή.και.η.λειτουργία.του.πλη-ροφοριακού.συστήματος.WIS.δεν.θα.είχε.πραγματοποιηθεί..
Μια.εξειδικευμένη.αντιμετώπιση.για.την.την.αντιμετώπιση.κρίσεων πυρηνι-κού ατυχήματος,. αποτελεί. το. εξειδικευμένο. το.GDSS. λογισμικό.web-HIPRE.(HIerarchical. PREference. analysis. on. the.web),. που. επιτρέπει. την. καταμε-
Γεώργιος Φαράντος 155
μνημένη.MATV-.μοντελοποίηση.σε.δίκτυο.ίντρανετ.ή.ίντερνετ..ΜΑΤV.λέγεται.μια.αναλυτική.προσέγγιση.απόφασης.για.την.υποστήριξη.πολλαπλών.αξιο-λογήσεων.με.πολλαπλά.κριτήρια..Βασίζεται.στην.ιεραρχική.αποτύπωση.των.στόχων.στο.δέντρο.του.προβλήματος,.με.το.γενικό.στόχο.στην.κορυφή.και.μετρήσιμα.χαρακτηριστικά.στα.κατώτερα.επίπεδα..Με.το.λογισμικό.σχεδιά-ζεται.η.αντίδραση.σε.ένα.υποτιθέμενο.πυρηνικό.ατύχημα..Τα.θέματα.πυρηνι-κής.ασφάλειας.συχνά.περιλαμβάνουν.πολλαπλές.πολιτικές.και.ενδιαφερόμε-νους.με.διαφορετικά.συμφέροντα,.και.οι.πιο.επιτυχημένες.αποφάσεις.έχουν.εφαρμοσθεί.από.γκρουπ.αποφάσεων..Οργανώνεται.ένα.συνέδριο.απόφασης.(ημερίδα).όπου.οι.συμμετέχοντες,.με.τη.βοήθεια.συντονιστή.και.ομάδας.απο-φάσεων,.καταλήγουν.σε.βέλτιστη.απόφαση.από.αυτή.που.θα.έπαιρνε.ο.κάθε.συμμετέχων.μόνος.του.(Mystajoki et al,.2006:2-5).
H.ημερίδα.περιλαμβάνει.τέσσερις.φάσεις:.1).Εισαγωγή.στην.προσέγγιση.και.την.περίπτωση.(νομοθεσία,.προστασία,.περιγραφή.ατυχήματος),.2).δόμηση.του. δέντρου. αξίας. (προτάσεις. συμπερίληψης. ιδιοτήτων. στο. δέντρο. αξίας,.υποβολή.εναλλακτικών.μεθόδων.αντίδρασης),.3).Εκμαίευση.των.προτιμήσεων.(βαθμολόγηση.και.αξιολόγηση.των.τεχνικών.εναλλακτικών.λύσεων),.4).ανά-λυση.των.αποτελεσμάτων.(συνολικές.τιμές.της.εναλλακτικής.λύσης.για.κάθε.ομάδα,.πιθανές.εναλλακτικές.στρατηγικές)..Η.χρησιμοποίηση.της.μεθόδου.αυ-τής,.έχει.αποβεί.αποτελεσματική.στη.διεξαγωγή.ημερίδων.για.τη.διαχείριση.καταστάσεων.έκτακτης.ανάγκης.στο.χώρο.των.πυρηνικών.ατυχημάτων,.παρά.τις. δυσκολίες. στη. διαχείριση. λόγω. του. απορρήτου. των. πληροφοριών,. της.διάθεσης.της.κοινής.γνώμης.και.της.εμπλοκής.των.ενδιαφερόμενων.μερών..Εμφανίζεται. η. αναγκαιότητα. ύπαρξης. κατάλληλων. διαμεσολαβητών. για. να.υποστηρίξουν.τις.διαδικασίες..Το.διαδίκτυο.καταλαμβάνει.ολοένα.και.περισ-σότερο.εύρος.στις.διαδικασίες.διαχείρισης.και.είναι.φυσικό.η.χρήση.λογισμι-κού.GDSS.να.αποτελεί.αναγκαιότητα.για.την.αποτελεσματική.διαχείριση.των.κρίσεων.
156 +++++
Εικόνα 1. Δέντρο.αξιών.της.περίπτωσης.επαρχίας.(Mystajoki,.2006:5)
Eικόνα 2: Δέντρο.αξιών.της.αστικής.περίπτωσης.(Mystajoki,.2006:10)
Γεώργιος Φαράντος 157
Το. σύστημα. εξομοίωσης. διασποράς. ατμόσφαιρας. -. atmospheric. dispersion.modeling. (ADM),.αποτελεί. ένα.πληροφοριακό.σύστημα.που.χρησιμοποιήθη-κε.μεταξύ.άλλων.στις.περιπτώσεις.του.πυρηνικού.ατυχήματος.και.της.συνε-πακόλουθης.κρίσης.στο.Τσέρνομπιλ.και.στη.Φουκουσίμα,.ώστε.να.μελετηθεί.η.διασπορά.του.ραδιενεργού.νέφους.(Benamrane,.2013:239)..Η.εξέλιξη.του.πληροφοριακού.συστήματος.κατά.τα.25.χρόνια.λειτουργίας.του.οδηγεί.σε.ση-μαντική.βελτίωση.της.αποτελεσματικής.χρησιμοποίησης.του.
Ένα.ολοκληρωμένο.εργαλείο διαχείρισης πληροφοριών.που.απαιτείται.για.την.αντιμετώπιση.κρίσεων πετρελαιοκηλίδων,.αποτελεί.το.OSIMS (Oil Spill Information Management System),. το.οποίο.αποτελείται.από.ένα.σύστημα.διαχείρισης.βάσεων.δεδομένων,.ένα.ευφυές.σύστημα.υποστήριξης.αποφάσε-ων,.ένα.προηγμένο.σύστημα.απεικόνισης.(AVS).και.ένα.γεωγραφικό.σύστημα.πληροφοριών.(GIS)..Το.OSIMS.χειρίζεται.μεγάλες.και.ποικίλες.βάσεις.δεδομέ-νων.πληροφοριών.περιβάλλοντος,.οικολογικές,.γεωγραφικές,.μηχανικής.και.κανονιστικές.και.χρησιμοποιείται.για.την.ανάλυση.των.κινδύνων.και.των.επι-πτώσεων.πετρελαιοκηλίδων.(Douligeris,.1995:255-256)..Το.OSIMS.επιτυγχάνει.την.επίτευξη.των.βέλτιστων.αποφάσεων,.χειριζόμενο.αντικειμενοστραφείς.βά-σεις.δεδομένων,.υποστηρικτικά.εργαλεία.απόφασης.εμπειρογνομόνων,.εργα-λεία.βελτιστοποίησης,.μοντελοποίησης.και.εργαλεία.προσομοίωσης..Το.OSIMS.είναι.ένα.δυναμικό.πληροφοριακό.σύστημα.το.οποίο.ενσωματώνει.ετερογενή.συστήματα.σε. ένα.συνολικό. έργο..Η. επιτυχία. του. έγκειται. στη.δυνατότητα.πρόβλεψης.της.εξέλιξης.της.κατάστασης.και.τη.δυνατότητα.αποτελεσματικών.προβλέψεων.σε.πραγματικό.χρόνο,.ακόμα.και.εάν.τα.δεδομένα.τροφοδότησης.του.συστήματος.δεν.είναι.απολύτως.πλήρη..Η.ανάπτυξη.του.OSIMS.υποστη-ρίζει.την.έρευνα.διαρροής.πετρελαίου.παρουσιάζοντας.σε.πραγματικό.χρόνο.περιβαλλοντικές.πληροφορίες.που.θα.οδηγήσουν.τις.λειτουργικές.πληροφο-ρίες.για.την.υποστήριξη.των.δράσεων.για.τις.πετρελαιοκηλίδες,.βελτιώνει.τις.δυνατότητες.επιτήρησης.για.την.ανίχνευση.πετρελαιοκηλίδων.από.τη.σύνθεση.πληροφοριών.διάχυσης.πετρελαιοκηλίδων.και.περιβαλλοντικών.πληροφορι-ών.και.αυτοματοποιεί. το.συντονισμό.μεταξύ.νομικών,.περιβαλλοντικών.και.μηχανικής.πληροφοριών.για.τη.διευκόλυνση.της.επιχειρησιακής.διαδικασίας.λήψης.αποφάσεων.
158 +++++
Εικ. 3:.Έξοδος.–.παρουσίαση.AVS.(προηγμένα.συστήματα.απεικόνισης).με.τα.ωκεάνια.ρεύματα.και.τις.κατευθύνσεις.(Douligeris,.1995:259).
Στην.εικόνα.3.παρουσιάζεται.μια.έξοδος.συστήματος.απεικόνισης.OSIMS.που.απεικονίζει.τα.ωκεάνια.ρεύματα.και.τις.κατευθύνσεις.που.χρησιμοποιείται.στις.μελέτες.της.διάχυσης.πετρελαιοκηλίδων.
Τα.παραδοσιακά.μοντέλα.προβλέψεων.οικονομικών.στοιχείων.μπορεί.να.είναι.αδύναμα.στο.να.προβλέψουν.τις.επιπτώσεις.της.εμφάνισης.της.οικονομικής κρίσης και.εκ.των.πραγμάτων.κρίνονται.αποτελεσματικά.σε.διάφορες.χώρες..Τέτοιο.παράδειγμα.είναι.η.Ρουμανία,.στην.οποία.δύο.παραδοσιακά.μοντέλα προβλέψεων. (dobrescu.model.και.μοντέλο.της.εθνικής.επιτροπής.πρόγνω-σης,.NCP). εκ. των.πραγμάτων.αποδείχτηκαν.αναποτελεσματικά.στα.ανωτέ-ρω.πεδία..Νέα.μοντέλα.πρόγνωσης.που.αναδείχτηκαν.μέσα.από.την.κρίση,.βασιζόμενα.σε.στατιστικές.μεθόδους.(μη.παραμετρικές.δοκιμές.και.λογιστική.
Γεώργιος Φαράντος 159
παλινδρόμηση).οι.οποίες.μέσω.νέων.πληροφοριακών.συστημάτων.απέδειξαν.την.εναρμόνιση.των.αποτελεσμάτων.των.υπολογισμών.με.τις.πραγματικές.τι-μές.(Bratu,.2012:109)..Εκ.της.περίπτωσης.αυτής,.διαφαίνεται.καθαρά.πως.τα.Π.Σ..χρειάζεται.να.μετεξελιχθούν.ώστε.να.μπορούν.να.αποδώσουν.μια.ρεα-λιστική.απεικόνιση.των.πραγματικών.συνθηκών.σε.επίπεδο.πρόβλεψης.που.θα.βοηθήσουν.τα.πολιτικά.όργανα.να.λάβουν.τις.ορθολογικές.αποφάσεις.σε.περίοδο.κρίσης.
Η.διαχείριση.της.αλλαγής.προκαλεί.κρίση.αλλαγής.και.απαιτεί.αντιμετώπι-ση. των.συνεπειών.της.κρίσης.αυτής..Στην.περίπτωση.της.Νέας.Ζηλανδίας,.όπως.και.σε.αυτή.του.Ηνωμένου.Βασιλείου,.η.διαχείριση.της.πληροφορικής.και. η. τεχνολογία.πληροφοριών. θεωρούνται. κομβικής. σημασίας. θέματα. για.την.επίτευξη.των.στρατηγικών.στόχων.του.στρατηγικού.σχεδίου.που.έχει.εκ-πονηθεί.για.τη.βελτίωση.της.κατάστασης.της.υγείας.του.πληθυσμού.(Day & Norris,.2006:15)..Η.χάρτα.πληροφοριών.για.την.υγεία.του.Ηνωμένου.Βασι-λείου,.που.δημοσιεύτηκε.το.1998.και.το.σχέδιο.πληροφοριών.για.την.υγεία.της.Νέας.Ζηλανδίας.το.2001,.ανέφεραν.τις.επιδιώξεις.των.σχεδίων.για.αδιά-λειπτη.φροντίδα.των.ασθενών.με.GPS,.απευθείας.σύνδεση.των.κλινικών.και.των.νοσοκομείων.με.τα.αρχεία.των.ασθενών,.και.πληροφορίες.για.καλύτερη.κλινική.πρακτική.και.τη.χρήση.μεθόδων.μεγαλύτερης.αποτελεσματικότητας.όπως.την.τηλεϊατρική..Ένα.μεγάλο.έργο.πραγματοποιήθηκε.στη.Νέα.Ζηλανδία.ώστε.να.πραγματοποιηθεί.ένα.σχέδιο.κατασκευής.ενός.οργανισμού.παροχής.υπηρεσιών.διαχείρισης.πληροφορικής.στα.αρχεία.του.οποίου.θα.είχαν.πρό-σβαση.όλοι.οι.οργανισμοί.υγείας,.ώστε.να.προωθηθεί.μια.μεταρρύθμιση.που.θα. εξυπηρετούσε. τους.στρατηγικούς.στόχους. του.στρατηγικού.σχεδίου. της.κυβέρνησης..Στα.πλαίσια.του.έργου.αυτού.100.άτομα.εργάστηκαν.για.να.κα-τασκευάσουν.ένα.πληροφοριακό.σύστημα.που.αφορούσε.επτά.εκατoμμύρια.ηλεκτρονικές.διευθύνσεις,.τέσσερα.νοσοκομεία,.53.περιοχές,.4000.υπολογι-στές.και.7300.χρήστες.των.υπηρεσιών.πληροφορικής..Το.σημαντικότερο.για.το.έργο.ήταν.να.καταστεί.διαχειρίσιμη.η.κρίση.αλλαγής.που.εμφανίστηκε.κατά.την.οργανωσιακή.αλλαγή.που.επέφερε.το.έργο..Η.οργανωτική.αλλαγή.και.η.συνεπακόλουθη.κρίση.εμφανίζεται.κατά.την.έναρξη.της.λειτουργίας.ενός.έργου,.όπως.το.νέο.πληροφοριακό.σύστημα,.είναι.απρόβλεπτη.και.αφορά.την.περίοδο.της.διαδικασίας.μετάβασης.από.μία.συγκεκριμένη.εργασιακή.ρουτίνα.την.οποία.έχουν.συνηθίσει.να.πραγματοποιούν.τα.άτομα.και.οι.ομάδες,.στην.επόμενη.σταθερή.κατάσταση.της.νέας.εργασιακής.ρουτίνας.αφού.αποκατα-σταθεί.ο.νέος.τρόπος.εργασίας.(Day & Norris,.2006:19)..Για.τους.εργαζόμε-νους.στον.οργανισμό,.η.ασάφεια.και.η.αβεβαιότητα.σχετικά.με.την.τύχη.του.έργου,.ο.φόρτος.εργασίας.των.συμμετεχόντων,.η.αμφισβήτηση.της.ηγεσίας.του.έργου,.η.κρίση.επικοινωνίας.και.πληροφόρησης.για.το.έργο,.η.έλλειψη.πόρων.και.η.προαναγγελία.της.αποτυχία.του.έργου.αποτέλεσαν.παράγοντες.ώστε. να. εκδηλωθεί. προσωπική. επαγγελματική. κρίση. ή. κρίση. ομάδων. στα.πλαίσια.του.οργανισμού.που.δημιουργήθηκε.με.το.έργο...Τα.οκτώ.βήματα.της.
160 +++++
αλλαγής.του.Κotter.παρατηρήθηκαν.κατά.τη.διάρκεια.της.αλλαγής,.ωστόσο.η.κρίση.αντιμετωπίστηκε.στο.βαθμό.που.η.απόφαση.για.την.ολοκλήρωση.του.έργου.ήταν.ειλημμένη.και.που.δόθηκαν.στο.προσωπικό.οι.πληροφορίες.και.οι.λεπτομέρειες.για.το.έργο..Η.στιγμή.της.κρίσης.είναι.ένα.σημείο.που.αφο-ρά.όλους.τους.εργαζόμενους.που.εμπλέκονται.στα.έργα.αλλαγής,.ωστόσο.η.στιγμή.της.κρίσης.μπορεί.να.αξιοποιηθεί.ως.πλεονέκτημα.για.να.οδηγήσει.τον.οργανισμό.με.αποτελεσματικότητα.προς. τον.προορισμό. του. (Day & Norris,.2006:24).
Μετά.την.κατάρρευση.της.Lehman.Brothers,.η.οποία.αποτέλεσε.την.έναρξη.της.παγκόσμιας.οικονομικής.κρίσης,.ένα.πρόγραμμα μοντελοποίησης.έχει.κατα-σκευαστεί.για.να.μελετηθεί.η.εκδήλωση της κρίσης και.η.μετάδοση της στις χρηματιστηριακές αγορές..Το.μοντέλο.αυτό.ξεκινά.με.βάση.τη.φιλοσοφική.ανάλυση.των.εννοιών.που.εμπλέκονται.στις.κρίσεις.και.με.βάση.τη.συστημι-κή.θεωρία.αναπαριστά.τη.μετάδοση.των.κρίσεων.με.σκοπό.την.εύρεση.των.αρχείων. των.πληροφοριακών.συστημάτων. τα. οποία. είναι.ωφέλιμα.για. την.αποτροπή.της.μετάδοσης.μιας.οικονομικής.κρίσης..Η.θεωρία.και.η.μέθοδοι.διαχείρισης.αρχείων.κα.εγγραφών.με.τη.χρήση.πληροφοριακών.συστημάτων.και.συγκεκριμένα.με.την.κατασκευή.εργαλείων.προγραμματισμού.για.την,.με.βάση.τη.γραμματική,.εύρεση.αρχείων.που.μπορούν.να.αποδειχτούν.ωφέλιμα.κατά.τη.μελέτη.τους.στην.αποφυγή.της.χρησιμοποίησης.των.αρχείων.που.πε-ριέχουν.πληροφορίες.που.μπορεί.να.συντελέσουν.σε.οικονομική.κρίση,.αποτε-λεί.πεδίο.έρευνας.το.οποίο.ήδη.έχει.μελετηθεί.ως.ένα.βαθμό,.αλλά.χρειάζεται.επιπλέον.και.περεταίρω.μελέτη.(Lemieux & Limonand,.2011:38-39).
Τα.μοντέλα.είναι.αναπαραστάσεις.μιας.σύνθετης.πραγματικότητας.και.δημι-ουργούνται.για.να.εξηγήσουν.πως.λειτουργεί.ο.κόσμος..Τα.μοντέλα.χρησιμο-ποιούνται.για.να.διερευνήσουν.τις.επιπτώσεις.και.αντιφάσεις.της.λειτουργίας.ενός.φαινομένου..Τα.νοητικά.μοντέλα.χρησιμοποιούνται.από.το.ανθρώπινο.μυαλό,.για.να.κατανοήσει.τις.λειτουργίες.του.κόσμου..Τα.μαθηματικά.μοντέλα.είναι.σύνθετα.μοντέλα.που.αναπαριστούν.ένα.πρόβλημα.σε.επιστημονική.μορ-φή..Η.χρησιμότητα.των.μοντέλων.έγκειται.στο.γεγονός.ότι.επιτρέπουν.στους.ανθρώπους.να.δοκιμάσουν.πραγματική.συμπεριφορά.σε.τεχνητό.περιβάλλον.με.αποτέλεσμα.να.είναι.εύκολο.και.φθηνό.να.εκτελεστεί.σε.επανάληψη..Με.τη.συνεχώς.αυξανόμενη.ισχύ.του.υπολογιστή,.τα.πληροφοριακά.συστήματα.είναι.σε.θέση.να.ασχοληθούν.με.ολοένα.πιο.μεγάλα.και.πιο.πολύπλοκα.σύ-νολα.δεδομένων..Η.χρήση.δυναμικών.μοντέλων.προσομοίωσης.σε.διαχείριση.υδάτων.έχει.μια.μακρά.παράδοση,.αντιμετωπίζοντας.τα.προβλήματα.με.έναν.αποτελεσματικό.τρόπο. (Winz & Brierley & Trowsdale,.2009:1303)..Κατά.τα.τελευταία.50.χρόνια,.οι.εφαρμογές.των.πληροφοριακών.συστημάτων.σχετικά.με.το.σχεδιασμό.αστικών.λυμάτων,.τις.πλημμύρες,.την.άρδευση.και.τα.μοντέ-λα.διαχείρισης.υδάτινων.πόρων,.έχουν.αναπτυχθεί.και.επεκταθεί.σε.πολλές.κατευθύνσεις.. Η. ολοκληρωμένη. διαχείριση. των. υδάτινων. πόρων,. όχι. μόνο.
Γεώργιος Φαράντος 161
αναγνωρίζει.τον.ολοκληρωμένο.χαρακτήρα.των.προβλημάτων.των.υδάτινων.πόρων,.αλλά.και.την.ανάγκη.να.ενσωματώσει.πολλαπλούς.στόχους.και.συμ-μετοχή.πολλών.φορέων.στην.διαδικασία.λήψης.αποφάσεων..Η.ολοκληρωμένη.διαχείριση.των.προβλημάτων.των.υδατίνων.πόρων.ξεκίνησε.από.τις.Ηνωμένες.Πολιτείες,.ωστόσο.την.τελευταία.δεκαετία.υπάρχει.μια.παγκόσμια.εξάπλωση.με.ιδιαίτερη.έμφαση.στην.Ευρώπη..Οι.τρείς.τάσεις.για.την.ολοκληρωμένη.δια-χείριση.των.προβλημάτων.των.υδάτινων.πόρων.με.τη.χρήση.πληροφοριακών.συστημάτων,.αναφέρονται.στον.επιχειρησιακό.σχεδιασμό,.στην.υποστήριξη.της. μάθησης.και. στο.συμμετοχικό.στρατηγικό.σχεδιασμό..Περιπτώσεις. στις.οποίες.εφαρμόστηκαν.με.επιτυχία.η.χρήση.πληροφοριακών.συστημάτων.και.συστημάτων.λήψης.αποφάσεων.για.τη.διαχείριση.των.προβλημάτων.των.υδα-τίνων.πόρων,. αποτελούν. οι. περιπτώσεις. μελέτης. των. αυξημένων.αναγκών.της.αστικής.περιοχής.στον.ποταμό.Middle.Rio.(Middle.Rio.Grande.River.Basin.Mode),.το.μοντέλο.λεκάνης.απορροής.για.τη.διαχείριση.των.υδάτων.στο.Las.Vegas,.Nevada.και.το.μοντέλο.μελέτης.των.ροών.του.ποταμού.Snake.(Snake.River.Basin).στην.Washington.D.C..(Lemieux & Limonand,.2011:1312-1315).
Πίνακας 3:.Πληροφοριακά.Συστήματα.Διοίκησης.σε.περιπτώσεις.κρίσεων
Α.α. 1 2 3
Χρονική.περί-οδος
Διάφορες Διάφορες 2005-2006
Κρίση κρίσεις.των.διε-θνών.σχέσεων
κρίσεις.των.διε-θνών.σχέσεων
Μεγάλες.καταστρο-φές.(καταιγίδες).στη.Σουηδία
Πληροφορια-κό.σύστημα
PERSUADER DENEGOT web-based.σύστημα.πληροφοριών.(WIS)
Διάστημα.κρίσης
Από.1.έως.10 Από.1.έως.10 1
Συνοπτική.περιγραφή
Χρησιμοποίηση.τεχνικών.τεχνη-τής.νοημοσύνης.(νομολογία.με.βάση.το.σκεπτικό).και.της.θεωρίας.αποφάσεων.των.μεθόδων.πολλα-πλών.χαρακτη-ριστικών.κοινής.ωφέλειας.κοινής.ωφέλειας..
DSS.που.λει-τουργεί.ως.ένα.πλαίσιο.σχεδι-ασμού.που.στηρί-ζει.την.επίλυση.της.σύγκρουσης.σχετικά.με.τη.διαπραγμάτευση..
Εύκολη.πρόσβαση.στο.Π.Σ.,.η.υψηλή.χρηστικότητα.και.χαμηλή.τεχνική.πολυπλοκότητα.για.τη.διαχείριση.πλη-ροφοριών.σχετικά.με.τις.διασώσεις.και.την.ανάκτηση.δεδομένων.
162 +++++
Τρόπος.χρη-σιμοποίησης
Προτείνει.τρο-ποποιήσεις.και.εκπονεί.προτάσεις.υποβοήθησης.περιορισμού.των.αποκλίνουσων.απόψεων..Υπο-στήριξη.επικοινω-νίας.των.μερών.με.επιχειρήματα.και.αιτιολογη-μένα..Μαθαίνει.από.παρελθού-σες.περιπτώσεις.διαπραγμάτευσης.Χρησιμοποιεί.το.απόκτημα.γνώ-σεων.καθώς.και.τις.προτιμήσεις.των.φορέων.στον.καθορισμό.του.προτεινόμενου.συμβιβασμού.
Θεωρεί.τις.δια-πραγματεύσεις.ως.κατανεμημέ-νες.αναζητήσεις.μέσω.δυνητικών.συμβιβασμούς.όπου.κάθε.ομάδα.μελών.εισάγει.στη.διαπραγ-μάτευση.ειδικές.ανάγκες.σχετικά.με.το.αποδεκτό.αποτέλεσμα..Παροχή.σχε-δόν.βέλτιστων.συμβιβασμών.που.μπορούν.να.επιτευχθούν.με.ανεκτή.ποσότητα.ακρωτηριασμού.απαιτήσεων.
Κάθε.νομαρχια-κή.διαίρεση.έχει.τουλάχιστον.έναν.εργαζόμενο.που.χρησιμοποιεί.το.πληροφοριακό.σύστημα.WIS..Το.πληροφοριακό.σύ-στημα.WIS.βασίζεται.στην.πλατφόρμα.Windows..Εύκολη.εκμάθηση.για.το.χειρισμό.των.δεδο-μένων.
Ενδεικτικές.αναφορές
Wilkenfend Wilkenfend Ramsell
Πίνακας 4:.Πληροφοριακά.Συστήματα.Διοίκησης.σε.περιπτώσεις.κρίσεων.(2)
Α.α. 4 5 6
Χρονική.περίοδος
2005-2006 1986,.2011 1986,.2011
Κρίση Μεγάλες.κατα-στροφές.(καταιγί-δες).στη.Σουηδία
κρίσεων.πυρηνικού.ατυχήματος
Πυρηνικό.ατύχη-μα.Τσέρνομπιλ,.Φουκουσίμα
Πληροφορι-ακό.σύστημα
Περιφερειακό.σύστημα.πληρο-φοριών.(eNavet)
GDSS.λογισμικό.web-HIPRE.(HIerarchical.PREference.analysis.on.the.web)
Σύστημα.εξομοί-ωσης.διασποράς.ατμόσφαιρας.-.atmospheric.dispersion.modeling.(ADM)
Γεώργιος Φαράντος 163
Διάστημα.κρίσης
1 1 1
Συνοπτική.περιγραφή
Βασίζεται.σε.αποκεντρωμένη.βάση..Κάθε.ση-μείο.εφαρμογής.του.λειτουργεί.ως.κόμβος.από.όπου.δίδονται.τα.στοι-χεία.για.διασώ-σεις.και.ανάκτηση.δεδομένων..Κάθε.δήμος.έχει.τη.δική.του.βάση.
Ιεραρχική.αποτύπω-ση.των.στόχων.στο.δέντρο.του.προβλή-ματος,.με.το.γενικό.στόχο.στην.κορυ-φή.και.μετρήσιμα.χαρακτηριστικά.στα.κατώτερα.επίπεδα
Μελέτη.διασπο-ράς.του.ραδιε-νεργού.νέφους
Τρόπος.χρη-σιμοποίησης
Αξιοποιεί.τα.ατο-μικά.στοιχεία.που.απαιτούνται.για.την.αντιμετώπιση.της.κρίσης.της.καταστροφής..Χρησιμοποιείται.για.την.επικοι-νωνία.με.το.ευρύ.κοινών.και.τα.Μέσα.Μαζικής.Ενημέρωσης.μέσω.του.τηλε-πικοινωνιακού.δικτύου.και.του.διαδικτύου
Τέσσερις.φάσεις:.1).Εισαγωγή.στην.προ-σέγγιση.και.την.πε-ρίπτωση,.2).δόμηση.του.δέντρου.αξίας.(προτάσεις.συμπερί-ληψης.ιδιοτήτων.στο.δέντρο.αξίας,.υπο-βολή.εναλλακτικών.μεθόδων.αντίδρα-σης),.3).Εκμαίευση.των.προτιμήσεων.(αξιολόγηση.των.εναλλακτικών.λύ-σεων),.4).ανάλυση.των.αποτελεσμάτων.(συνολικές.τιμές.της.εναλλακτικής.λύσης,.πιθανές.εναλλακτι-κές.στρατηγικές).
Με.μοντέλα.εξο-μοίωσης.μελετώ-νται.παράγοντες.όπως.η.ταχύτητα.και.η.κατεύθυνση.του.ανέμου,.το.κλίμα.και.συνά-γονται.συμπερά-σματα.σχετικά.με.τη.διασπορά.του.ραδιενεργού.νέφους
Ενδεικτικές.αναφορές
Ramsell Mystajoki.et.al. Benamrane
164 +++++
Πίνακας 5: Πληροφοριακά.Συστήματα.Διοίκησης.σε.περιπτώσεις.κρίσεων.(3)
Α.α. 7 8 9
Χρονική.περίοδος
Διάφορες 2009- 2001
Κρίση Διαχείριση.πετρελαιοκη-λίδων
επιπτώσεις.της.οικονομικής.κρίσης.στη.Ρουμανία
Κρίση.αλλα-γής.στρατηγι-κού.σχεδίου.
Πληροφορι-ακό.σύστη-μα
OSIMS.(Oil.Spill.Information.Management.System)
dobrescu.model.και.μοντέλο.της.εθνικής.επιτροπής.πρόγνωσης,.NCP
Κατασκευή.ολοκληρωμέ-νου.Π.Σ..για.νέο.οργανι-σμό.παροχής.υπηρεσιών.διαχείρισης.πληροφορι-κής
Διάστημα.κρίσης
Έως.3 4 2
Συνοπτική.περιγραφή
Σύστημα.διαχείρισης.βάσεων.δεδομένων.&,.ευφυές.σύστημα.υπο-στήριξης.αποφάσεων.&.προηγμένο.σύστη-μα.απεικόνισης.(AVS).&γεωγραφικό.σύστημα.πληροφοριών.(GIS).
Χρησιμοποίηση.κλασσικών.μεθό-δων.επεξεργασίας.των.δεδομένων.αντί.νέες.στατι-στικές.μέθοδοι.που.εφαρμόζονται.σήμερα.(μη.παρα-μετρικές.δοκιμές.και.λογιστική.παλινδρόμηση)
Νέο.πλη-ροφοριακό.σύστημα.που.ενσωματώ-νει.στοιχεία.από.Π.Σ..και.διαχει-ρίζεται.επτά.εκατoμμύρια.ηλεκτρονικές.διευθύνσεις,.4.νοσοκο-μεία,.53.πε-ριοχές,.4000.υπολογιστές.
Γεώργιος Φαράντος 165
Τρόπος.χρησιμοποί-ησης
Χειρίζεται.μεγάλες.και.ποικίλες.βάσεις.δεδομέ-νων.πληροφοριών.περι-βάλλοντος,.οικολογικές,.γεωγραφικές,.μηχανι-κής.και.κανονιστικές..Αναλύει.τις.επιπτώσεις.πετρελαιοκηλίδων..Επίτευξη.των.βέλτιστων.αποφάσεων,.αντικειμε-νοστραφείς.βάσεις.δε-δομένων,.υποστηρικτι-κά.εργαλεία.απόφασης.εργαλεία.βελτιστοποί-ησης,.μοντελοποίησης.και.προσομοίωσης.
Ο.τρόπος.προ-βλέψεων.με.την.εφαρμογή.κλασσι-κών.μεθόδων.που.δεν.περιλαμβάνουν.σύνθετα.δεδομένα,.αναδεικνύει.την.αναποτελεσματικό-τητα.των.Π.Σ..που.χρειάζεται.να.με-τεξελιχθούν.ώστε.να.αποδώσουν.μια.ρεαλιστική.απεικό-νιση.των.πραγματι-κών.συνθηκών.που.θα.βοηθήσουν.τα.πολιτικά.όργανα.να.λάβουν.τις.ορθολο-γικές.αποφάσεις.σε.περίοδο.κρίσης
Οργανωτική.αλλαγή.ώστε.να.καταστεί.δυνατή.η.δια-χείριση.τερά-στιου.όγκου.δεδομένων.για.την.επιτυχία.των.στρατηγικών.σχεδίων.με.ταυτόχρονη.αντιμετώπιση.της.κρίσης.αλλαγής.και.μετάβασης.στη.νέα.κα-τάσταση.
Ενδεικτικές.αναφορές
Douligeris Bratu Day.&.Norris
Πίνακας 6:.Πληροφοριακά.Συστήματα.Διοίκησης.σε.συνθήκες.κρίσης.(4)
Α.α. 10 11
Χρονική.περίοδος
2008- 2000-
Κρίση Παγκόσμια.οικονομική.κρίση.και.μετάδοση.της.σε.όλες.τις.αγορές
Κρίση.υδατίνων.πόρων.-.σχε-διασμός.αστικών.λυμάτων,.πλημμύρες,.άρδευση.και.απο-τελεσματικής.διαχείρισης
Πληροφορι-ακό.σύστημα
Πρόγραμμα.μοντελοποίη-σης.για.την.αποτροπή.της.επανάληψης.της.μετάδοσης.της.κρίσης.στις.αγορές
Ενσωμάτωση.πολλαπλών.στόχων.και.συμμετοχή.πολ-λών.φορέων.στην.διαδικασία.λήψης.αποφάσεων
Διάστημα.κρίσης
5 >10
166 +++++
Συνοπτική.περιγραφή
Εύρεση.των.αρχείων.των.πληροφοριακών.συστημά-των.τα.οποία.είναι.ωφέλι-μα.για.την.αποτροπή.της.μετάδοσης.μιας.οικονομικής.κρίσης.και.απόρριψη.των.αρχείων.πληροφοριών.που.συντελούν.στη.μετάδοση.της.κρίσης
Ανάλυση.επιχειρησιακού.σχεδιασμό,.υποστήριξη.της.μάθησης.για.τα.προβλήματα.υδάτινων.πόρων.και.συμβολή.στο.συμμετοχικό.στρατηγικό.σχεδιασμό
Τρόπος.χρη-σιμοποίησης
κατασκευή.εργαλείων.προγραμματισμού.για.την,.με.βάση.τη.γραμματική,.εύ-ρεση.αρχείων.που.μπορούν.να.αποδειχτούν.ωφέλιμα.κατά.τη.μελέτη.τους.στην.αποφυγή.της.χρήσης.πλη-ροφοριών.που.μπορεί.να.συντελέσουν.σε.οικονομική.κρίση
Μελέτη.των.αυξημένων.ανα-γκών.της.αστικής.περιοχής.στον.ποταμό.Middle.Rio,.το.μοντέλο.λεκάνης.απορροής.για.τη.διαχείριση.των.υδάτων.στο.Las.Vegas.και.το.μοντέλο.μελέτης.των.ροών.του.ποτα-μού.Snake,.Washington.D.C.
Ενδεικτικές.αναφορές
Lemieux.&.Limonand Lemieux.&.Limonand
4. ΣυμπεράσματαΤα.πληροφοριακά.συστήματα.διοίκησης.και.οι.τεχνολογίες.πληροφοριών.δι-αδραματίζουν. κομβικό.ρόλο.στην.αντιμετώπιση. των.κρίσεων..Η. διαχείριση.του.μεγάλου.όγκου.των.πληροφοριών.στις.καταστάσεις.κρίσεις.με.τον.επεί-γον.και.απειλητικό.χαρακτήρα.τους,.η.εξαγωγή.των.συμπερασμάτων.από.τη.διαχείριση.των.πληροφοριών.και.η.υποστήριξη.λήψης.απόφασης,.αποτελούν.τα.σημεία.συμβολής.των.πληροφοριακών.συστημάτων.διοίκησης.και.των.τε-χνολογιών.πληροφορικής..Η.διαχείριση.αυτή.δύναται.να.δημιουργήσει.αντα-γωνιστικό.πλεονέκτημα.για.τις.επιχειρήσεις.που.χρησιμοποιούν.τα.πληροφο-ριακά.συστήματα.και.τις.τεχνολογίες.πληροφοριών,.έναντι.αυτών.που.δεν.τα.χρησιμοποιούν,.στα.πεδία.της.αποδοτικότητας.και.της.αποτελεσματικότητας..Τα.συστήματα.υποστήριξης.αποφάσεων.(DSS),.συστήματα.υποστήριξης.δια-πραγμάτευσης.(NSS).και.συστήματα.υποστήριξης.αποφάσεων.ομάδων.(GDSS),.υποστηρίζουν.τη.διαχείριση.των.πληροφοριών.και.τη.λήψη.αποφάσεων.στις.οικονομικές.κρίσεις,.στις.κρίσεις.των.διεθνών.σχέσεων,.τις.περιβαλλοντικές.κρίσεις,. τις. πυρηνικές. κρίσεις,. τις. κρίσεις. των.ατόμων.και. γενικά.στις. συ-στημικές.κρίσεις.και.τις.κρίσεις.των.οργανισμών.και.των.επιχειρήσεων..Τα.πληροφοριακά.συστήματα.διοίκησης.εξελίσσονται.με.γρήγορους.ρυθμούς.και.
Γεώργιος Φαράντος 167
αναμένεται.να.διαδραματίσουν.ένα.ολοένα.και.σημαντικότερο.ρόλο.στην.αντι-μετώπιση.των.κρίσεων.στο.μέλλον..
Πηγές—. Bourletidis,. Konstantinos,. 2013,. The. strategic. management. of. market.information.to.SME’s.during.economic.crisis,.Procedia, Social and Behavioral Sciences (73),.Elsevier,.p.p..4-7.
—.Benamrane,.Y..&.Wybo,.J..L..&.Armand,.P.,.2013,.Chernobil.and.Fucusima.nuclear. accidents,. what. haw. change. in. the. use. of. atmospheric. dispertion.modeling,.Journal of environmental radioactivity, 125,.p.p..239-252..
—.Brau,.Michaella,.2012,.Macroeconomic Forecasts Comparisons in Romania During the Crisis Using New Methods of Assessing the Predictions Accuracy,.Ovidius.university.press,.p.p..109-114.
—.Castels,.Manuel.&.Caraca,.Johao.&.Cardoso,.Gustavo,.2012,.Aftermath, The culture of the economic crisis,.Clays.Ltd,.St.Ives.plc,.Oxford,.p..1..
—. Cucu,. Ioan,. 2011,. The. role. of. the. management. of. financial. institution.in. reducing. the.effects.of. the.economic.crisis,.Annals of the university of Petrosani, Economics 11(3), University.of.Petrosani,.p.p..47-54..
—.Day,.K..J..&.Norris,.A..C.,.2006,.Supporting.information.technology.across.health.boards.in.New.Zealand:.themes.emerging.from.the.development.of.a.shared. services. organisation,.Health Informatics Journal, vol. 12(1),. Sage,.p.p..13-25..
—.Δημητράκος,.Δημήτριος,.1964,.Μέγα.λεξικό.όλης.της.Ελληνικής.Γλώσσης,.Τόμος.Η΄,.Δομή,.Αθήνα,.σ..4132
—.Douligeris,.Christos.&.Collins,.John.&.Iakovou,.Eleftherios,.&.Sun,.Peixing.&.Riggs,.Rogger.&.Moers,.Christopher,.1995,.Development.of.OSIMS:.an.Oil.Spill.Information.Management.System,.Spill Science and Technology Bullentin, Vol. 2, No 4,.p.p..255-263.
—. Georgopoulou,. E.. &. Sarafidis,. Y.. &. Diakoulaki,. D.,. 1998,. Design. and.Implementation.of.a.group.DSS.for.systaining.renewable.energies.explositation,.European Journal of Operation Research,.Elsevier,.p.p..483-500.
—.Georgopoulou,. E..&. Lalas,. D..&. Papagiannakis,. L.,. 1997,.A.miltucriteria.decision.aid.approach.for.energy.planning.problems:.the.case.of.renewable.energy.option,.European Journal of operation research,.p.p..38-44
—. Hay,. Colin,. 1999,. crisis. and. the. structural. information. of. the. state:.interrogating.the.process.of.state,.British journal of Politics and International relations, vol. 1, no 3,.p.p..317-344.
168 +++++
—. Hedrics,. Teun. &. Van. de. Laar,. Pierre,. 2013,. METIS:. Depedable.cooperativesystems. for. public. safety,. Procedia Computer Science (16),.Elsevier,.p.p..542-543.
—. Henlund,. James. &. Vieweg,. Bruce. &. Dong,. Won,. Cho,. 1987,. Computer.Consultation. for. Emotional. Crises:. An. Expert. System. for. “non. experts”,.Computer in Human Behavior, vol. 3,.Pergamon.Journals,.p.p..109-127.
—. Jennex,. Murray,. 2011,. Crisis. response. and.management. and. emergency.information.systems,.critical.applications,.ICI Global – ISR,.Hersley.,.p.p..5-20.
—.Κριαράς,.Εμμανουήλ,.1995,.Νέο.Ελληνικό.Λεξικό,.Εκδοτική.Αθηνών.Α.Ε.,.Αθήνα,.767.
—.Leidner,.Dorothy.&.Pan,.Gary.&.Pan,.Shan,.2009,. the. role.of. IT. in.crisis.response,.Journal of Strategic information systems,.Elsevier,.p.p.80-99
—.Liddell,.Henry.&.Scott,.Robert,.1940,.A greek – English Lexicon,.Clarendon.Press,.Oxford,.p..40.
—.Lemieux.&.Limonand,.2011,.what.‘good’.look.like:.Understanding.records.ontologically.in.the.context.of.the.global.financial.crisis,.Journal of information science 37 (1),.Sage,.p.p..29-39..
—.Mitroff.I..Ian,.2005,.Why.some.companies.emerge.stronger.and.better.from.a.crisis,.Soundview excecutive book summaries, vol 27, No 8.
—.Μπαμπινιώτης,.Γεώργιος,.1998,.Λεξικό.της.νέας.Ελληνικής.Γλώσσας,.Κέ-ντρο.Λεξικολογίας,.Αθήνα.
—. Mystajoki,. Juri. &. Hamalaien,. Ramo. &. Sinkko,. Kari,. 2006,. Interactive.computer. support. in. decission. conferensing:. two. cases. of. off-site. nuclear.emergency.management,.Science Direct,.Elsevier,.p.p..1-10.
—.Offe,.Klauss,.1976,.Crisis.of.crisis.management:.elements.of.a.political.crisis.theory,.International journal of politics, vol. 6, no. 3,.p.p..29-31.
—.Ramesh,.Rao.&.Eisenberg,.Jon.&.Schmitt,.Ted,.2007, Improving Disaster Management: The Role of IT in Mitigation, Preparedness, Response, and Recovery Committee on Using Information Technology to Enhance Disaster Management,.National.Research.Council,.p.p..1..
—. Ramsell,. Elina. &. Whilborg,. Elin,. 2011,. Governing. technical. information.systems.in.local.crisis.management,.Public works management and policy 17 (3),.Sage,.p.p..303-307.
—.Shahrokhi,.Manuchehr,.2011,.The.global.financial.crisis.of.2007-2010.and.the.future.of.capitalism,.Globale Finance journal 22,.Elsevier,.p.p..193-210.
Γεώργιος Φαράντος 169
—. Shakurai,. Mihoko. &. Kokuryo,. Jiro,. 2012,. Municipal. Government. ICT. in.3.11. Crisis:. Lessons. from. the. Great. East. Japan. Earthquake. and. Tsunami.Crisis,.Berkman center for internet and society at Harvard University,.Keio.University,.p.p..2-5..
—.Speakman,.Mark.&.Sharpley,.Richard,.2012,.A.chaos.theory.perspective.on.destination.crisis.management,.Evidence.from.Mexico, Journal of destination marketing and management 1,.Elsevier,.p.p..67-77.
—.Τεγόπουλος.&.Φυτράκης,.1993,.Ελληνικό.Λεξικό,.Εκδόσεις.Αρμονία,.Αθήνα,.σ..403.
—.Wilkenfeld,.Jonathan.&.Kraus,.Sarit.&.Holley,.Kim.&.Harris,.Michael,.1995,.GENIE:.A. decision. support. system. for. crisis. negotiation,. Decission Support System.14,.Elsevier,.p.p..369-391.
—.Winz,. Ienz.&.Brierley,.Gary.&.Trowsdale,. Sam,.2009,.The.use.of. system.dynamic.simulation. in.water. resources.management,.Water resour manage 23,.p.p..1301-1323.
Λέξεις κλειδιάcrisis,. Decision. Support. Systems. (DSS),. Negotiation. Support. Systems. (NSS),.Group.Decision.Support.Systems.(GDSS),.Information.Technology.(IT)