TAAK 1: RADIOGRAFIE
VAN EEN FAMILIELIDPhilomène Frederickx Servranckx
Naam: Furkan Yoney
Docent: Prof. dr. L. Van Molle
Sam De Schutter
Opleidingsonderdeel: Onderzoeksmethoden Nieuwste Tijd [F0LI4a]
Academiejaar: 2013-2014
Inhoud
1. HUWELIJK........................................................1a. TRANSCRIPTIE..................................................1b. ANALYSE.......................................................2
2. OUDERSCHAP......................................................4a. TRANSCRIPTIE..................................................4b. ANALYSE.......................................................4
3. DE GEMEENTE.....................................................64. DE STAAT........................................................85. LIJST VAN GECITEERDE BRONNEN EN WERKEN.........................106. BIJLAGEN.......................................................12
1. HUWELIJKa. TRANSCRIPTIE1
ACTE DE MARIAGE, N° 87
L’an mil huit cent nonante-deux, le vingt-un du mois de mai, à dix heures
du matin, devant nous Adrien Fonson, Échevin délégué, Officier de l’État
civil de la ville de Louvain, arrondissement de Louvain, province de
Brabant et en la maison commune du dit lieu, sont comparus en séance
publique : Jean-François Frederickx, ouvrier plombier, né à Louvain, le quinze mai mil
huit cent soixante-huit, y domicilié, fils majeur de Sébastien Frederickx, journalier, et d’Anne-
Marie Baudewijns, ménagère, conjoints, domiciliés à Louvain, ci-présents et contentant.
Nous ayant exhibé le certificat de milice.
Et Anne-Marie Servranckx, couturière, née à Louvain, le cinq janvier mil huit cent
septante-un, y domiciliée, fille majeur de Richard-Simon Servranckx, décédé à Louvain, le
vingt-sept juillet mil huit cent septante-cinq, et de Félicité Vandermeeren, conjoints,
ménagère, domiciliée à Louvain, ci-présente et contentant.
Lesquels nous ont requis de procéder à la célébration du mariage
projeté entre eux, et dont la publication a été faite devant la
principale porte de notre maison commune, le dimanche huit de ce mois, à
dix heures du matin.
Aucune opposition au dit mariage ne nous ayant été signifiée, et
faisant droit à leur réquisition, après avoir donné lecture de
toutes les pièces ci-dessus mentionnées, ainsi que du chapitre six
du titre du Code civil intitule du Mariage, nous avons demandé au
futur époux et à la future épouse s’ils veulent se prendre pour mari
et pour femme ; chacun d’eux ayant répondu séparément et
affirmativement, nous avons déclaré, au nom de la loi, que Jean-
François Frederickx et Anne-Marie Servranckx sont unis par le mariage.
1 LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de mariage 1892, microfilm 2343892, fol. 44. Zie bijlage 1.
Le dits époux nous ont déclaré que le vingt Janvier mil huit cent nonante-un, il est né d’eux
à Louvain, un enfant du sexe féminin, inscrit aux registres de l’Etat civil tous le nom de
Philomène Servranckx, qu’ils reconnaissent pour leur fille.
De quoi avons dressé acte en présence de : François Janssens, ajusteur, âgé de vingt-
neuf ans, beau-frère de l’épouse ; Auguste Demuylder, cordonnier, âgé de trente-cinq ans,
non parent des époux ; Léopold Frederickx, ajusteur, âgé de vingt-huit ans, frère de l’époux,
et Henri Decoster, scieur de long, âgé de quarante-cinq ans, non parent des époux, tous
quatre domiciliés à Louvain.
Et après lecture du présent acte, ont signé avec nous. Anne-Marie Baudewijns a
déclaré ne le savoir.
(Signé)
Frederickx
Servranckx
Frederickx
Vandermeeren
F. Janssens
A. Demuylder
Frederickx
H. Decoster
A. Fonson
b. ANALYSE
Het doel van deze paper is om een radiografie van een familielid op
te stellen, maar zal wegens het gebrek aan familieleden voor 1965 in
België handelen over een willekeurige Leuvenaar.2 Hiervoor is de
keuze gevallen op Philomène Servranckx, de oudste dochter van Jean-
François Frederickx en Anne-Marie Servranckx.
In dit eerste deel komt de analyse van de huwelijksakte van
haar ouders aan bod. De geboortestad van haar ouders was Leuven,
waardoor de huwelijksakte in het rijksarchief van Leuven is terug te
vinden. Het huwelijk tussen Jean-François en Anne-Marie werd vooraf
2 S. TOPCU, informeel gesprek, 10 juli 2014.
aangekondigd zoals de wet het voorschreef en uiteindelijk voltrokken
in het stadhuis van Leuven op 21 mei 1892. Jean-François en Anne-
Marie waren respectievelijk 24 en 21 jaar toen het huwelijk
plaatsvond.
De trouwleeftijd van beide week af van het gemiddelde,
dat voor Leuvense bruidegoms en bruiden respectievelijk 26-27
jaar en 24-25 jaar was.3 De reden hiervoor staat vermeld in een
bijkomende mededeling van de gehuwden aan de afgevaardigde
schepen. Hierin erkenden ze Philomène Servranckx, geboren op 20
januari 1891, als hun dochter. Tevens blijkt uit de
bevolkingsregister van 1890 dat Anne-Marie op het moment van
trouwen zwanger was, want twee maanden later – op 27 juli 1892
– kregen ze hun tweede dochter.4 De wet maakte vóór 1987 een
onderscheid tussen wettige (geboren binnen een huwelijk) en
natuurlijke (geboren buiten het huwelijk) kinderen.5 Die status
had juridische en sociale gevolgen.6 Met een natuurlijk kind en
een tweede kind op komst, kon het zijn dat er veel familiale
en/of sociale druk op het koppel werd uitgeoefend om te
trouwen. Of dit de echte reden was waarom het koppel op een
vroegere leeftijd trouwde kan niet met zekerheid gezegd worden,
doch is deze hypothese een sterke mogelijkheid.7
De moeders van beide gehuwden oefenden geen beroep uit,
de vader van de bruidegom daarentegen was een dagloner. De
vader van Anne-Marie was overleden in 1875 en diens beroep is
onbekend. Jean-François was zelf een loodgieter en Anne-Marie3 K. MATTHIJS, De mateloze negentiende eeuw: bevolking, huwelijk, gezin en sociale verandering,Leuven, 2001, 179.4 LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de population 1890, microfilm 2384665, fol. 381. Een kopie hiervan is terug te vinden in bijlage 2.5 Ongehuwd samenwonen, de kinderen, 2014 (http://www.notaris.be/huwen-samenwonen/ongehuwd-samenwonen/kinderen). Geraadpleegd op 12 juli 2014.6 P. BORSCHEID, ‘Romantic Love or Material Interest: Choosing Partners in Nineteenth-Century Germany’, Journal of Family History, 11 (1986), 164.7 Bij de analyse van de geboorteakte wordt er dieper ingegaan op de wettiging van Philomène.
was in tegenstelling tot beide moeders als naaister wel actief
in het beroepsleven. Ook na het huwelijk bleef ze verder werken
als naaister, zoals blijkt uit de bevolkingsregister.8 Ze was
dus niet louter gaan werken om het financiële gat dat er was
ontstaan na het overlijden van haar vader op te vullen.
De beroepen van loodgieter en naaister hadden geen hoog
aanzien in de negentiende-eeuwse samenleving en behoorden tot
de laagste categorie van economische beroepen.9 Ook de getuigen
kwamen uit deze laag van de samenleving. Twee van de vier
getuigen waren namelijk arbeiders, de andere twee schoenmaker
en houtzager.
Na voorlezing ondertekenden alle vier getuigen de
huwelijksakte. Ook de moeder van Anne-Marie ondertekende de
huwelijksakte. Als weduwe beschikt over het recht om dit in
haar eigen naam te doen. Jean-François’ moeder verklaarde niet
te kunnen schrijven.
Tot slot werd ook het militieattest van Jean-François
getoond, wat wil zeggen dat hij zijn dienstplicht heeft gedaan.
8 LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de population 1890, microfilm 2384665, fol. 381.9 Volgens de classificatie van Matthijs in K. MATTHIJS, De mateloze negentiende eeuw: bevolking, huwelijk, gezin en sociale verandering, Leuven, 2001, 73.
2. OUDERSCHAPa. TRANSCRIPTIE10
ACTE DE NAISSANCE N° 45
ANNOTATIONS
mentionnées
dans
l’arrêté du
8 juin 1823.
Journal
officiel n°
21Philomène
Servranckx dont
l’acte de naissance
ci contré a été
légitimée par le
mariage
subséquent de ses
père et mère Jean-
François Frederickx
et Anne-Marie
Servranckx à
Louvain le vingt-un
mai mil huit cent
nonante deux.
A. Fonson
L’an mil huit cent nonante-un, le vingt-un du mois de
janvier, à deux heures de relevée par devant nous Adrien
Fonson, Échevin délégué civil de la ville de Louvain,
arrondissement de Louvain, province de Brabant, a
comparu : Catherine Smolders, âgée de quarante-un ans,
profession de garde couches, née à Louvain, domiciliée à
Louvain, laquelle nous a exhibé nous exhibé un enfant du
sexe féminin, qu’elle a déclaré être né en cette ville,
le vingt de ce mois, à cinq heures du soir, d’Anne-Marie
Servranckx, journalière, âgé de vingt-un ans, née à Louvain, y
domiciliée, cour des templiers, numéro nonante-un, célibataire,
auquel enfant elle a déclaré vouloir donner le prénom
de : Philomène.
Les dites présentation et déclaration faites en
présence de : François Frederickx, âgé de vingt-deux ans,
profession d’ouvrier zingueur, domicilié à Louvain, et de
Henri Anthoon, âgé de vingt-deux ans, profession de
journalier, domicilié à Louvain.
Et après qu’il leur a été donné lecture du présent
acte, ont signé avec nous à l’exception de Catherine Smolders qui a
déclarer ne le savoir.
(Signé) Fr. Frederickx Anthoon Henri A. Fonson
b. ANALYSE
10 LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de naissance 1891, microfilm 2343638, fol. 13. Zie bijlage 3.
Op 20 januari 1891 werd het eerste kind van Jean-François en Anne-
Marie geboren: Philomène Servranckx. Een dag later om twee uur ’s
middags werd hiervan aangifte gedaan door Catherine Smolders bij de
ambtenaar van burgerlijke stand, omdat Jean-François en Anne-Marie
nog niet getrouwd waren. Zo werd Philomène aanvankelijk enkel
ingeschreven als de dochter van de ongetrouwde Anne-Marie.11 Pas
later werd in de kantlijn opgeschreven dat met het huwelijk tussen
Jean-François en Anne-Marie, op 21 mei 1892, ze erkend en gewettigd
werd door het koppel.
In 1891 was één op zes Leuvense geboorten onwettig. Dit cijfer
lag beduidend hoger dan het aandeel illegitieme kinderen in
bijvoorbeeld Bierbeek; rond de vijf percent.12 Hier bestaan twee
contesterende visies over: een eerste visie toont de drang van
vrouwen naar seksuele bevrijding uit mannelijke machtsstructuren als
hoofdoorzaak, terwijl de tweede visie de toename van het aantal
buitenechtelijke kinderen tracht te verklaren door de verarming.13
Volgens deze tweede visie zouden vrouwen een partner zoeken om aan
economische kwetsbaarheid te ontsnappen. Een zwangerschap of een
kind zou de partner dan onder huwelijksdruk kunnen zetten.14 De
informatie over Anne-Marie’s economische achtergrond is te gering om
te concluderen of dit het geval was voor Jean-François en Anne-
Marie. Wat de reden ook geweest moge zijn, het staat vast dat men
het kind een jaar later door huwelijkssluiting heeft gewettigd. De
wettiging van een kind zorgde ervoor dat ze niet meer uitgesloten
werd van bepaalde rechten, zoals erfenissen en publieke bijstand.15
11 De hoge kindersterfte was de reden voor deze snelle registratie12 K. MATTHIJS, De mateloze negentiende eeuw: bevolking, huwelijk, gezin en sociale verandering, Leuven, 2001, 143.13 Ibid., 140-141.14 Ibid., 142.15 Ibid., 140.
Eén vierde van de onwettige kinderen geboren in Leuven werden door
huwelijk gewettigd.16
De vader van Philomène was als getuige aanwezig, samen met een
verder onbekend persoon. Tussen de geboorte en het huwelijk is Jean-
François hetzelfde beroep blijven uitoefenen, weliswaar wordt zijn
beroep eerst vermeld als zink-arbeider en later in de huwelijksakte
als loodgieter. Het was zo dat zink onderdelen plaatsen tot de taken
van een loodgieter behoorde.17 Anne-Marie daarentegen was
aanvankelijk dagloonster, maar toen ze trouwde werkte ze als
naaister.
De naam Philomène komt van een martelares die op veertienjarig
leeftijd zou zijn gestorven. De graf van Philomena of Filomena is
gevonden in 1802 in de catacomben van Priscilla in Rome.18 Ze was een
beroemde heilige en tevens ook patroonheilige van kinderen en
toekomstige moeders.
Na het voorlezen van de akte ondertekenden de getuigen, met
uitzondering van Catherine Smolders, die verklaarde niet te kunnen
schrijven, uiteindelijk de akte. Kortom bleef de werksituatie van
beide ouders tot de huwelijk hetzelfde en kunnen ze tot dezelfde
sociale groep gerekend worden.
16 Ibid., 145.17 La zinguerie, 2014 (http://www.construction-86.fr/tout-savoir-sur-la-zinguerie-et-les-gouttieres_std_1261_fr.html). Geraadpleegd op 14 juli 2014.18 D. FARMER, ‘Philomena’, The Oxford Dictionary of Saints, V, Oxford, 2011, 360.
3. DE GEMEENTE
Een volgende bron die Philomène’s geboorte beter binnen de context
van de stad Leuven plaatst, is de krant De Liberaal: nieuwsblad van het
arrondissement Leuven van 24 januari 1891.19 De krant wordt bewaard in
het stadsarchief van Leuven, evenals alle andere regionale kranten
van Leuven.20
Mede dankzij een artikel van de uitgever geadresseerd aan de
lezers wordt de identificatie van de krant eenvoudiger. In de
uitgave van 3 januari 1891 blikte de uitgever terug in het 22-jarig
bestaan van De Liberaal.21 Hij stelde fier en gelukkig te zijn omdat ze
de vrijheidslievende zaak nuttig ten dienst hebben gestaan door de Leuvense burgerij tegen
de universiteitsingrepen en de klerikalen te hebben verdedigd.22 Vervolgens gaf de
uitgever een opsomming van alle verwezenlijkingen van alle liberaal-
denkenden, met inbegrip van de Liberale Partij, tegen het
klerikalisme. Samenvattend beoogde De Liberaal het klerikalisme als
hinderpaal te overwinnen om zo de vrijburgerij als doel te beogen.
Uiteindelijk sloot de uitgever zijn tekst af met het motto van de
krant; Eendracht, vooruitgang en wettelijkheid.23 Wat feitelijk uit de titel
blijkt, werd wederom door de uitgever bevestigd, namelijk dat de
krant in de eerste plaats bestemd was voor liberaal geïnspireerde
mensen van Leuven en omstreken.24
De krant telde vier pagina’s (2 vellen) en kwam uit in
broadsheetformaat, met maten van 50 op 37,5 centimeter.25 Ze19 De Liberaal: nieuwsblad van het arrondissement Leuven (24 januari 1891). Zie bijlage 4. 20 LEUVEN, Stadsarchief.21 De Liberaal: nieuwsblad van het arrondissement Leuven (3 januari 1891). Zie bijlage 5.22 Ibid., 1.23 Ibid.24 Aangezien men zich ook kon inschrijven voor een abbonement van De Liberaal buiten Leuven zoals bleek uit de nota bij de inschrijvingsprijs.25 Dit was een gangbare formaat en grootte voor die tijd. Een ander Leuvensekrant, namelijk Gazette de Louvain had voor 24 januari 1891 afmetingen van 52 op 38. In Gazette de Louvain (24 januari 1891).
verscheen elke zaterdag van de week voor een prijs van tien
centiemen per editie of zes Belgische frank voor een
jaarabonnement. Verder haalde het zijn inkomsten uit reclame
(50 cent/regel) en aankondigingen (10cent/regel). De voorpagina
bestond uit twee delen; de hoofding (28%) en nieuws (72%).26
De titelpagina van 24 januari 1891 was volledig gewijd aan de
dood van prins Boudewijn en bestond uit drie delen. Allereerst stond
de auteur van de krant de lezers te woord over de dood van de prins.
Nadien leidde hij het tweede deel, namelijk de proclamatie van de
dood door de burgemeester van Leuven, in. De Leuvense burgemeester,
Leopold Vander Kelen, had een dag eerder aan de bevolking van Leuven
in een officiële mededeling bekendgemaakt dat prins Boudewijn om
drie uur ’s morgens overleden was. Verder vertelde hij dat de
Leuvense bevolking zal deelnemen aan de nationale rouw en dat de
Stedelijke Raad dezelfde avond nog zou vergaderen om de Koninklijke
familie een rouwbetuiging te sturen. Deze betuiging van rouw vormt
de derde en laatste deel van de titelpagina.
De Liberaal was de enige Leuvense krant die een volledige
voorpagina wijdde aan het overlijden van prins Boudewijn. Doch bood
de krant verder geen nieuws over de redenen van prins Boudewijns
overlijden. Volgens officiële kanalen zou de prins gestorven zijn
aan een longcongestie oftewel longoedeem.27 De Koninklijke familie
had hiervoor echter nooit vermeld dat prins Boudewijn ziek was,
waardoor er vraagtekens blijven over de exacte doodsoorzaak. De
geruchten die destijds de ronde deden, werden door Thierry Debels
verzameld in zijn boek Kroongeheimen.28 Het voornaamste gerucht was
26 De krant had een totale grootte van 1875 cm2. De hoofding telde 525 cm2, terwijl de overgrote meerderheid plaats maakte voor nieuws met 1350 cm2.27 New York Times (24 januari 1891). Online geraadpleegd op 15 juli 2014 (http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf?_r=1&res=9806E6DD1F3BE533A25757C2A9679C94609ED7CF&oref=slogin). 28 Tierry Debels heeft een master in bedrijfseconomie en is gespecialiseerd in financiele economie. Hij publiceerde sinds 2010 verscheidene werken overhet Belgisch Koningshuis. Zie: Recensie: Kroongeheimen – Tierry Debels, 2014
dat Boudewijn betrapt werd in het Brusselse Hotel de Suède met Sibyl
Anderson, vriendin van prins de Ligne, door de Ligne zelf.29 Deze zou
Boudewijn hierna in het dijbeen geschoten hebben, waarop prins
Boudewijn diezelfde avond nog overleed. Hoewel dit verhaal door
Debels als waarheid wordt gepresenteerd, is er geen bron die dit
ondersteunt. Wel deed de onzekerheid over de precieze doodsoorzaak
van prins Boudewijn mensen terugdenken aan het drama van Mayerling van
1889 waarbij kroonprins Rudolf, schoonzoon van Koning Leopold II van
België, eerst zijn maîtresse en nadien zichzelf vermoordde.30
Daarnaast waren er nog artikels over de herziening van enkele
Grondwettelijke artikelen voor het algemeen stemrecht en over het
harde ingrijpen van het leger bij een wettige en vreedzame betoging van de
Liberale Associatie voor het invoeren van het algemeen stemrecht.31
Over het algemeen is de ideologische achtergrond van De Liberaal uit
elke artikel te achterhalen. De contrasten met andere denkbeelden is
alomtegenwoordig. Bovendien was het taalgebruik bijzonder gekleurd
en opiniërend.32
Samengevat had de krant door zijn levensbeschouwing
voornamelijk succes bij de liberalen van de stad Leuven.
(http://boekenkast.jimdo.com/recensie-kroongeheimen-thierry-debels/). Geraadpleegd op 15 juli 2014.29 T. DEBELS, Kroongeheimen, Antwerpen, 2013, 50.30 Precies 125 jaar geleden vond op 30 januari 1889 het drama van Mayerling plaats, 2014 (http://duten.wordpress.com/2014/01/30/precies-125-jaar-geleden-vond-op-30-januari-1889-het-drama-van-mayerling-plaats/). Geraadpleegd op 15 juli 2014.31 De Liberaal: nieuwsblad van het arrondissement Leuven (24 januari 1891), 2-3.32 Enkele citaten ter illustratie: Het gouvernement zit met de poepers, een laat het zien.[…] Welnu, het is die zegepralende beweging van het herzienigsgedacht welk de bisschoppen en hunebazuinblazers hebben willen tegenhouden, met eenen tocht van schrikaanjaging in te richten. Zie:De Liberaal: nieuwsblad van het arrondissement Leuven (24 januari 1891), 2.
4. DE STAAT
In dit laatste luik wordt Philomène binnen de context van de
Belgische staat geplaatst door de synthese van de parlementaire
handeling van 22 januari 1891.33 Parlementaire handelingen zijn de
verslaggevingen van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.34
De Kamer van Volksvertegenwoordigers speelde een prominente rol
bij de verantwoording van de inkomsten en uitgaven van de regering.35
Doch kon de Kamer vanaf de jaren tachtig door de toename van het
aantal begrotingen en het aantal sprekers de belangrijkste
begrotingen niet tijdig goedkeuren.36 De Katholieken hadden de
overgrote meerderheid in de zetelverdeling in 1891 met 98 zetels op
44 Liberale zetels.37 De voorzitter van de Kamer, Théophile de
Lantsheere, kwam eveneens uit de Katholieke kringen.38
Op 22 januari 1891 werd de discussie omtrent het budget
van Justitie voor het fiscale jaar 1891, dat reeds enkele dagen
aan de orde was, verdergezet. Nadat de voorzitter de
agendapunten van de dag inlichtte, gaf hij het woord aan de
Minister van Justitie, Jules Le Jeune.39 De Minister van
Justitie ving zijn voordracht aan met een samenvatting van de
toespraak van Charles Woeste.40 Woeste was een conservatieve33 Parlementaire Handelingen van België (22 januari 1891), Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 1891. Zie bijlage 6.34 E. WITTE en J. CEULEERS, ‘De parlementaire verslaggeving in en over de Kamer’, E. GERARD e.a. red., Geschiedenis van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers 1830-2002, Brussel, 2003, 316.35 E. GERARD, ‘Kamer versus regering? Vertrouwensstemmingen, begrotingsdebatten en interpellaties’, E. GERARD e.a. red., Geschiedenis van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers 1830-2002, Brussel, 2003, 251.36 Ibid., 264.37 E. GERARD e.a. red., Geschiedenis van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers 1830-2002, Brussel, 2003, 453.38 Ibid., 451. En O. SCHEPENS, La Chambre des Représentants, Brussel, 1896, 289-291.39 Parlementaire Handelingen van België (22 januari 1891), Kamer van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 1891, 293.40 Deze toespraak werd een in de zitting van 21 januari 1891 door Charles Woeste gehouden. Zie Parlementaire Handelingen van België (21 januari 1891), Kamer
katholiek en in 1884 nog de Minister van Justitie.41 Terwijl Le
Jeune meer wou investeren in de uitbouw van een cellulair
gevangenissysteem, wou Woeste de aandacht trekken op het aantal
marginale bevolkingsgroepen, zoals bedelaars, landlopers en
prostituees, in de gevangenissen. Hiervoor stelde hij voor om
deze onder te brengen in depôts mendicité. Deze konden gezien
worden als tijdelijke opvangtehuizen voor deze hierboven
vermelde groepering, waar ze na een korte periode werden
ontslaan om zo terug in de samenleving te kunnen functioneren.42
Het cellulaire gevangenissysteem was het idee van Edouard
Ducpétieux, eerste inspecteur-generaal van de
strafinrichtingen.43 In zijn bewind ontstond er een centraal
beheer van het gevangeniswezen dat vanaf 1832 ressorteerde tot
het ministerie van Justitie. Aanvankelijk had België een grote
variëteit van opsluitingsplaatsen die onder controle stonden
van gemeenten, steden of andere instanties. Duckpétiaux was van
mening dat een gevangenisstraf gericht moest zijn op innerlijke
verbetering. Een complete cellulaire afzondering zou de
gevangene van alle moreel-schadelijke invloeden beschermen.44
Nadat de wet op het cellulair regime op 4 maart 1870 werd
aangenomen in het parlement, konden de wensen van Duckpétiaux
in praktijk worden omgezet.45 In tegenstelling tot Duckpétiaux
was zijn opvolger Stevens voorstander van een progressiever
systeem, dat internationaal de voorkeur begon te krijgen,
van Volksvertegenwoordigers, Brussel, 1891.41 Charles Woeste (1837-1922), 2012 (http://www.odis.be/lnk/PS_4795p). Geraadpleegd op 2 augustus 2014.42 G. THUILLIER, ‘Le désordre de l'administration napoléonienne : l'échec des dépôts de mendicité (1808-1815)’, La Revue administrative, 55 (2002), 30.43 Edouard Ducpétieux was van 1830 tot aan zijn vrijwillig ontslag in 1861 inspecteur-generaal. Zie A. NEYS en T. PETERS, ‘De geschiedenis van het gevangeniswezen’, A. NEYS e.a. red., Tralies in de weg. Het Belgisch gevangeniswezen: historiek, balans en perspectieven, Leuven, 1994, 8-9.44 Ibid., 10.45 Ibid., 15.
waarbij de cellulaire afzondering tot een minimum werd
beperkt.46 Desondanks bleef het cellulair systeem van
Duckpétiaux tot na de Tweede Wereldoorlog.
Het debat dat hoofdzakelijk gevoerd werd door Jules Le
Jeune, Minister van Justitie, en Charles Woeste vond plaats bij
het opkomen van Stevens gedachtegoed over een progressiever
systeem. Woeste haalde de humanitaire en antropologische
beweegredenen van Stevens aan om marginale groepering niet meer
in cellulaire gevangenissen op te vangen. Le Jeune daarentegen
weerlegde alle argumenten van Woeste en probeerde aan de Kamer
het belang van de uitbreiding van het bestaande gevangeniswezen
te tonen.
De zitting werd na twee uur en een kwartier afgesloten
door de voorzitter. De discussie betreffende het budget van het
Ministerie van Justitie voor het fiscale jaar 1891 werd de
volgende dag verder besproken. Uiteindelijk is Charles Woeste
erin geslaagd om een wetsvoorstel voor landloperij en bedelarij
goed te laten keuren.47
46 Ibid.47 F. HAYEZ, Table décennale et alphabétique des pièces imprimées par ordre de la Chambre des Représentants 1881-82 à 1890-91, Brussel, 1893, 280.
5. LIJST VAN GECITEERDE BRONNEN EN WERKEN
BRONNEN
Geschreven bronnen
De Liberaal: nieuwsblad van het arrondissement Leuven (24 januari 1891).
Gazette de Louvain (24 januari 1891).
LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de mariage 1892, microfilm
2343892, fol. 44.
LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de naissance 1891, microfilm
2343638, fol. 13.
LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de population 1890, microfilm
2384665, fol. 381.
New York Times (24 januari 1891).
Parlementaire Handelingen van België (21 januari 1891), Kamer van
Volksvertegenwoordigers, Brussel, 1891.
Parlementaire Handelingen van België (22 januari 1891), Kamer van
Volksvertegenwoordigers, Brussel, 1891.
Mondelinge bronnen
TOPCU, S., informeel gesprek, 10 juli 2014.
WERKEN
BORSCHEID, P., ‘Romantic Love or Material Interest: Choosing Partners in Nineteenth-Century Germany’, Journal of Family History, 11 (1986).
DEBELS, T., Kroongeheimen, Antwerpen, 2013, 50.
FARMER, D., ‘Philomena’, The Oxford Dictionary of Saints, V, Oxford, 2011, 360.
GERARD, E., WITTE, E., GUBIN, E. en NANDRIN, P. red., Geschiedenis van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers 1830-2002, Brussel, 2003.
MATTHIJS, K., De mateloze negentiende eeuw: bevolking, huwelijk, gezin en sociale verandering, Leuven, 2001.
NEYS, A. e.a. red., Tralies in de weg. Het Belgisch gevangeniswezen: historiek, balans en perspectieven, Leuven, 1994, 8-9.
SCHEPENS, O., La Chambre des Représentants, Brussel, 1896, 289-291.
THUILLIER, G., ‘Le désordre de l'administration napoléonienne : l'échec des dépôts de mendicité (1808-1815)’, La Revue administrative, 55 (2002), 30.
DIGITALE INFORMATIE
Charles Woeste (1837-1922), 2012 (http://www.odis.be/lnk/PS_4795p). Geraadpleegd op 2 augustus 2014.
La zinguerie, 2014 (http://www.construction-86.fr/tout-savoir-sur-la-zinguerie-et-les-gouttieres_std_1261_fr.html). Geraadpleegd op 14 juli 2014.
Ongehuwd samenwonen, de kinderen, 2014 (http://www.notaris.be/huwen-samenwonen/ongehuwd-samenwonen/kinderen). Geraadpleegd op 12 juli 2014.
Precies 125 jaar geleden vond op 30 januari 1889 het drama van Mayerling plaats, 2014 (http://duten.wordpress.com/2014/01/30/precies-125-jaar-geleden-vond-op-30-januari-1889-het-drama-van-mayerling-plaats/). Geraadpleegd op 15 juli 2014.
Recensie: Kroongeheimen – Tierry Debels, 2014 (http://boekenkast.jimdo.com/recensie-kroongeheimen-thierry-debels/). Geraadpleegd op 15 juli 2014.
6. BIJLAGEN
Bijlage 1: LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de mariage 1892,
microfilm 2343892, fol. 44.
Bijlage 2: LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de population 1890,
microfilm 2384665, fol. 381.
Bijlage 3: LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de naissance 1891,
microfilm 2343638, fol. 13.
Bijlage 4: De Liberaal: nieuwsblad van het arrondissement Leuven (24 januari
1891).
Bijlage 5: De Liberaal: nieuwsblad van het arrondissement Leuven (3 januari
1891).
Bijlage 6: Parlementaire Handelingen van België (22 januari 1891), Kamer van
Volksvertegenwoordigers, Brussel, 1891.
Bijlage 1: LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de mariage 1892,
microfilm 2343892, fol. 44.
Bijlage 2: LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de population 1890,
microfilm 2384665, fol. 381.
Bijlage 3: LEUVEN, Algemeen Rijksarchief, Registre de naissance 1891,
microfilm 2343638, fol. 13.
Bijlage 4: De Liberaal: nieuwsblad van het arrondissement Leuven (24 januari
1891).
Bijlage 5: De Liberaal: nieuwsblad van het arrondissement Leuven (3 januari
1891).
Bijlage 6: Parlementaire Handelingen van België (22 januari 1891), Kamer van
Volksvertegenwoordigers, Brussel, 1891.
