II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu

1

Kastamonu Üniversitesi

II. ULUSLARARASI ŞEYH ŞA’BÂN-I VELÎ SEMPOZYUMU

-KASTAMONU’NUN MANEVİ MİMARLARI-

4–6 Mayıs 2014

Kastamonu Üniversitesi

2

Sempozyum Başkanı Prof. Dr. Seyit Aydın

(Kastamonu Üniversitesi Rektörü)

Sempozyum Koordinatörü Prof. Dr. A. Rafet Özkan

(Kastamonu Üniversitesi Rektör Yardımcısı) (İlahiyat Fakültesi Dekanı)

Düzenleme Kurulu Prof. Dr. Mehmet ATALAN Doç. Dr. Burhan BALTACI

Doç. Dr. Dilaver SELVİ Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir ÇEKİN

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Gedik Yrd. Doç. Dr. Ahmet ÖZDEMİR

Yrd. Doç. Dr. Cengiz ÇUHADAR Yrd. Doç. Dr. Mustafa KİSBET Yrd. Doç. Dr. Mehmet BULUT Yrd. Doç. Dr. Recep ÖZDİREK

Arş. Gör. Yusuf KOÇAK Arş. Gör. C.Ceren ÇAVUŞ

II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu

3

Bilim Kurulu Prof. Dr. Ali Rafet ÖZKAN (Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Hasan ONAT (Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Mehmet RIHTIM (Qafqaz Üniv. Kafkasya Araştırmaları Enstitüsü-Azerbaycan) Prof. Dr. Himmet KONUR (Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Hülya KÜÇÜK (Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. İsa ÇELİK (Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. İsmail ERDOĞAN (Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Kadir ÖZKÖSE(Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Kemalettin TAŞ (Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. M. Erol KILIÇ (Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Mehmet ATALAN (Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Mustafa AŞKAR (Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Mustafa KARA ( Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Necdet TOSUN (Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Ramazan UÇAR (Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Osman TÜRER (Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Sabri HİZMETLİ ( Yabancı Diller ve Mesleki Kariyer Üniversitesi Kazakistan) Prof. Dr. Sönmez KUTLU (Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Adem TUTAR ( Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Temel YEŞİLYURT (Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Yusuf BENLİ (Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Prof. Dr. Arif NAUSHAHİ (Government Gordon College Rawalpindi-Pakistan) Prof. Dr. Ghulam MOEEN UDDİN (Punjab University Oriental College Lahore-Pakistan) Doç. Dr. John CURRY (Universty of Nevada-ABD) Doç. Dr. Dilaver SELVİ (Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Doç.Dr. İhsan ÇAPCIOĞLU (Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Doç. Dr. İhsan SOYSALDI (Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Doç. Dr. Vahit GÖKTAŞ (Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi) Doç. Dr. Sultan Murat ABJALOV (El-Farabi Üniversitesi-Kazakistan)

Kastamonu Üniversitesi

4

EDİTÖRLER Prof. Dr. Mehmet ATALAN Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir ÇEKİN

Yrd. Doç. Dr. Cengiz Çuhadar (Kastamonu Üniversitesi, Türkiye)

Metinlerin her hakkı saklıdır. Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. Eserdeki bildiri metinlerinde ileri sürülen görüşlerin ilmî ve hukukî

sorumluluğu bildiri sahiplerine aittir.

II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu

5

İÇİNDEKİLER GİRİŞ ............................................................................................................... 9

Prof. Dr. Seyit AYDIN ................................................................................. 9 Kastamonu Üniversitesi Rektörü .................................................................. 9 Orhan ERDEM ........................................................................................... 11 Milli Eğitim Bakan Yardımcısı .................................................................. 11

AZERBAYCAN-ANADOLU TASAVVUF ALAKALARI VE HALVETİLİĞİN YAYILMASINDA SEYYİD YAHYA ŞİRVANİ'NİN YETİŞTİRDİĞİ SUFİLERİN ROLÜ ......................................................... 16

Prof. Dr. Mehmet RIHTIM ........................................................................ 16 MANEVÎ MIMARLARIN İHYA ETTIĞI PEYGAMBERI MIRAS ...... 17

Doç. Dr. Dilaver Selvi ................................................................................ 17 TASAVVUFİ DÜŞÜNCEDE NEFİS KAVRAMI ...................................... 41

Prof. Dr. İsa ÇELİK ................................................................................... 41 HAKİKATİN ESTETİK BOYUTU TASAVVUF VE DİVAN ŞİİRİNİN MÜŞTEREKLERİ ........................................................................................ 57

Yrd. Doç. Dr. Nurgül SUCU ...................................................................... 57 HARÎRÎZÂDE’NİN KENZÜ’L-FEYZ İSİMLİ ESERİNE GÖRE HALVETİYYE’DE TASAVVUFÎ EĞİTİM VE ÂDÂB ............................ 73

Prof. Dr. Necdet Tosun ............................................................................... 73 ŞEYH ŞA’BAN-I VELİ MÜZESİNDE BULUNAN TEFSİRLİ KUR’AN MEALİ ÜZERİNE ........................................................................................ 81

Prof. Dr. Önder ÇAĞIRAN ........................................................................ 81 “İSLÂM GARİP BAŞLADI…” HADİSİNE ORİJİNAL BİR BAKIŞ AÇISI GETİREN MEHMET FEYZÎ EFENDİ’NİN PEYGAMBERLİK ve SÜNNET ANLAYIŞI ............................................................................... 89

Doç. Dr. Bekir TATLI ................................................................................ 89 MEHMET FEYZÎ EFENDİ’NİN KUR’ÂN’I ANLAMA İLKELERİ ... 125

Doç. Dr. Burhan BALTACI ..................................................................... 125 KASTAMONULU ÂLİM MEHMET FEYZİ EFENDİ’NİN FİKİR DÜNYASINDA DEVLET-VATAN VE MİLLET KAVRAMLARI....... 133

Hamdi ÖZDEN......................................................................................... 133 Yrd. Doç. Dr. Cengiz ÇUHADAR ........................................................... 133

MEHMET FEYZÎ EFENDİ’NİN KENDİ HAYAT SAFHALARINI İFADE EDERKEN KULLANDIĞI TASAVVUFÎ KAVRAMLAR “HUBBÎ-CÜBBÎ-SÜKÛTÎ-TÜRÂBΔ ....................................................... 147

Naile Baltacı ............................................................................................. 147 ŞABANİYYE KOLUNUN ÖNEMLİ BİR TEMSİLCİSİ NASUHİ EFENDİ’NİN RIZA VE TESLİMİYETLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ ....... 157

Doç. Dr. Vahit Göktaş .............................................................................. 157 Yrd. Doç. Dr. Ali Tenik............................................................................ 157

ŞEYH ŞA’BAN-I VELÎ’NİN HOCASI HAYREDDİN-İ TOKÂDÎ ........ 163

Kastamonu Üniversitesi

6

Yrd. Doç. Dr. Nazlı Rânâ GÜREL ........................................................... 163 Yrd. Doç. Dr. Zeki GÜREL ..................................................................... 163

TÜRBE ZİYARETLERİNİN PSİKO-SOSYAL NEDENLERİ BAĞLAMINDA ŞEYH ŞABAN-I VELİ TÜRBESİ ................................ 175

Yrd. Doç. Dr. Hüseyin İbrahim YEĞİN ................................................... 175 KASTAMONULU A‘RECZÂDE AHMED EFENDİ VE İHLÂS SÛRESİ TEFSİRİ ....................................................................................................... 199

Yrd. Doç. Dr. Şükrü MADEN .................................................................. 199 KASTAMONULU KIRAAT ÂLİMİ HAFIZ ÖMER AKÖZ ................. 209

Yrd. Doç. Dr. Ahmet ÖZDEMİR ............................................................. 209 Mehmet UZUN......................................................................................... 209

BEDİUZZAMAN METAFİZİĞİNİN KAVRAM VE KURAMLARI ... 219 Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hopaç .................................................................. 219

BİR ŞA’BÂNÎ-İ HALVETÎ MÜNTESİBİ OLARAK MEHMED ZİHNİ EFENDİ........................................................................................................ 231

Adem ERSOY .......................................................................................... 231 AZİZ MAHMÛD-I HÜDÂÎ HULEFÂSINDAN DEVÂTÎ MUSTAFA EFENDİ VE KASTAMONU’DA KURDUĞU CELVETÎ TEKKESİ .... 247

Osman GÖRDEBİL ................................................................................. 247 SAFRANBOLULU İSMAİL NECATİ EFENDİ (1840-1919) ................. 259

Fatih YILDIZ ........................................................................................... 259 KASTAMONU’NUN MANEVİ MİMARLARINDAN BENLİ SULTAN’IN HAYATI VE HİZMETLERİ .............................................. 271

Nail KARAGÖZ....................................................................................... 271 ŞEYH AHMED SİYAHÎ/HÂLİDÎ DERGÂHI VAKFİYESİ VE KÜTÜPHANESİ ......................................................................................... 291

Doç. Dr. Mehmet Serhat YILMAZ .......................................................... 291 Mustafa GEZİCİ ....................................................................................... 291

KASTAMONU MEVLEVİHANESİ POSTNİŞİNLERİNDEN KAYSERİLİ AHMET REMZİ (AKYÜREK) DEDE .............................. 305

Doç. Dr. Murat SERDAR ......................................................................... 305 KIRKÇEŞME NAKŞÎ-HÂLIDÎ DERGÂHI: DERGÂH KÜTÜPHANESI VE ESERLERI ............................................................................................ 321

Dr. Necdet Yılmaz .................................................................................... 321 KASTAMONU’DA TÜRK İSKÂNININ GERÇEKLEŞMESİNDE ZAVİYELERİN ROLÜNE BİR ÖRNEK: SEYDİLER’DE ŞEYH EMRE ZAVİYESİ ................................................................................................... 331

Doç. Dr. Cevdet YAKUPOĞLU .............................................................. 331 BİR ŞABANÎ DERVİŞİ OLAN SULTAN III. MURAD’IN TASAVVUFÎ GÖRÜŞLERİ ............................................................................................... 359

Yrd. Doç. Dr. Türkân ALVAN................................................................. 359 SEYYİD AHMET HİCABİ HAZRETLERİNİN (K.S) (1826-1889) İCÂZETNÂMESİNE GÖRE: YETİŞMESİ VE ALMIŞ OLDUĞU EĞİTİM ....................................................................................................... 389

Yrd. Doç. Dr. Ercan ÇELEBİ ................................................................... 389 TÜRK TƏSƏVVÜF ƏDƏBİYYATİNİN GÖRKƏMLİ NÜMAYƏNDƏSİ XOCA ƏHMƏD YƏSƏVİ .......................................................................... 399

Aytən Abbasova ....................................................................................... 399

II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu

7

HALVETILIK VE NIMETULLAHIYE: ORTAK FELSEFI VE AHLAKI YÖNLER .................................................................................... 407

Doç. Dr. Sabira Nematzadeh .................................................................... 407 Doç. Dr. Sebine Nimetzade ...................................................................... 407

SÖZLÜ KÜLTÜR ORTAMINDAN ELEKTRONİK KÜLTÜR ORTAMINA HAZRET-İ PÎR ŞEYH ŞABÂN-I VELÎ İLE İLGİLİ ANLATILAR ............................................................................................... 415

Yrd. Doç. Dr. Gülten Küçükbasmacı ....................................................... 415 ŞEYH ŞA’BÂN-I VELÎ KÜLLİYESİ HAZİRESİ’NDE BULUNAN HALVETİ - ŞABANİYYE TÂC-I ŞERİFLİ MEZAR TAŞLARI .......... 433

Dr. Mustafa ÇETİNASLAN ..................................................................... 433 Özgür YENİ ............................................................................................. 433

ŞEYH ŞA’BAN-I VELİ VE KASTAMONU’YA HİZMET ÇERÇEVESİNDE HZ. PİR ŞEYH ŞA’BAN-I VELİ KÜLTÜR VAKFI....................................................................................................................... 465

Yrd. Doç. Dr. Muharrem AVCI ............................................................... 465 CANDAROĞLU İSMÂİL BEY’İN HULVİYYÂT-I ŞÂHÎ İSİMLİ İLMİHAL KİTABINDA İBADETLERİN HİKMETLERİ .................... 477

Yrd. Doç. Dr. Recep ÖZDİREK............................................................... 477 TAŞKÖPRÜLÜZÂDE’NİN FELSEFE, KELÂM VE TASAVVUF İLİMLERİNE BAKIŞI ............................................................................... 533

Yrd. Doç. Dr. Fatma Zehra PATTABANOĞLU ..................................... 533 SOFUZÂDE MEHMED TEVFİK EFENDİ’NİN HULVİYYÂT ADLI ESERİNDE VE DİĞER ŞİİRLERİNDE ŞA’BÂNİYYE ETKİSİ .......... 549

Yrd. Doç. Dr. Şerife UZUN ..................................................................... 549 ÖMER FUADÎ (V. 1560/1636)’NİN RİSALE-İ VİRDİYYE ADLI ESERİNDEKİ TASAVVUFÎ GÖRÜŞLERİ ............................................. 557

Asuman UNAL ÖZCAN .......................................................................... 557 KASTAMONU’LU ÖMER FUÂDÎ’NİN HALVET RİSÂLESİ VE HALVET ...................................................................................................... 563

Arş. Gör. Cennet CEREN ÇAVUŞ .......................................................... 563 ÖMER FUÂDÎ VE SADEFİYYE VE MUSLİHU’N-NEFS ADLI ESERLERİ .................................................................................................. 571

Ülkü ŞAHİN ............................................................................................. 571 ŞEYH ÖMER FUADİ HAZRETLERİNİN MENAKIB VE TÜRBENAME'SİNDE MEVLANA, SADİ VE HAFIZ'DAN FARSÇA DİZELER ..................................................................................................... 589

Prof. Dr. Saime İnal SAVİ ....................................................................... 589 YENİ BELGELER IŞIĞINDA KASTAMONULU HASAN HİLMİ EFENDİ VE TESİRLERİ .......................................................................... 595

Cihat DEMİRCİ ....................................................................................... 595 MENÂKIB-I HASENİYYE’YE GÖRE KASTAMONULU HASAN HİLMÎ EFENDİ .......................................................................................... 605

Yrd. Doç. Dr. İbrahim AKYOL ............................................................... 605 BİR NAKŞÎ HALİFESİNİN KASTAMONU’DA SÜRGÜN YILLARI VE BURADA YAZDIĞI ESERİ ...................................................................... 615

Necmettin Azak ........................................................................................ 615

Kastamonu Üniversitesi

8

ŞEYH ŞA’BÂN-I VELÎ TÜRBESİ’NDE ORTAYA ÇIKAN SEBİL YAPISI ......................................................................................................... 627

Özgür YENİ ............................................................................................. 627 ŞEYHÜLISLÂM SA‘DÎ ÇELEBI VE KÂDÎ BEYZÂVÎ HÂŞIYESININ DEĞERLENDIRILMESI ........................................................................... 637

Ersin ÇELİK ............................................................................................. 637 TASAVVUFİ EĞİTİM ANLAYIŞI İLE GÜNÜMÜZDEKİ BAZI EĞİTİM KAVRAMLARININ ÖRTÜŞTÜĞÜNE DAİR BİR ÇALIŞMA....................................................................................................................... 653

Öğr. Gör. Ahmet Yaşar ZENGİN ............................................................. 653 DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TASAVVUF ÖĞRETİMİ ........................................................................... 667

Yrd. Doç. Dr. Abdulkadir ÇEKİN ............................................................ 667 RAHMETLİ PROF. DR. ABDULKERİM ABDULKADİROĞLU’NUN KASTAMONU’NUN MANEVİ MİMARLARI VE MUTASAVVIFLARIYLA İLGİLİ ARAŞTIRMALARI ........................ 677

Nail TAN .................................................................................................. 677

II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu

627

ŞEYH ŞA’BÂN-I VELÎ TÜRBESİ’NDE ORTAYA ÇIKAN

SEBİL YAPISI Özgür YENİ (Kastamonu Üniversitesi) Özet Sebil, kutsal gün ve gecelerde, halka karşılık beklemeksizin şerbet, süt,

ballı süt vb. ikramın yapıldığı yapılara verilen isimdir. Sebil yapısının Anadolu’daki en erken örneklerine baktığımızda, 11. ve

13. yüzyıllarda Konya, Beyşehir gibi Anadolu Selçuklu Devleti’nin önemli şehirlerinde sebillerin inşa edildiğini, günümüzde hala varlığını devam ettiren örneklerden ve mevcut kaynaklardan öğrenmekteyiz. Osmanlı Dönemi Mimarisi’nde ise sebiller ayrı bir önem kazanmış, başta İstanbul olmak üzere dönemin birçok önemli şehrinde sebil inşa edilmiştir. Bu dönemde inşa edilen sebiller; köşe sebilleri, cephe sebilleri, abidevi sebiller ve pencere sebilleri olarak gruplandırılmıştır.

Kastamonu Şeyh Şa’bân-ı Velî Türbesi’nin kuzey beden duvarı içerisinde, önden bir sivri kemerli küçük pencere geri planda dikdörtgen forma sahip yekpare taştan yapılmış küçük bir bölme bulunmaktadır. Yapmış olduğumuz tespitler sonucu bu kısmın, türbe ile beraber 1611 yılında inşa edilen, basit ve sade formlu bir pencere sebili olduğunu kanaatindeyiz. Söz konusu sebil yapısı bu bildirimizde ayrıntılı olarak ele alınacak ve tanıtılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Sebil, Şeyh Şa’bân-ı Velî, Şeyh Şa’bân-ı Velî Külliyesi, Kastamonu.

Structure Of Public Fountain Constructed in Şeyh Şa’bân-ı Velî

Tomb Abstract Public Fountain is a name given for structures where public is offered

free of charge some drinks such as sherbet, milk and honey milk etc. in some holy days and nights.

When we look at the earliest samples of public fountain structure in Anatolian, we learn from patterns which still continue their existences at the present time and from existing sources that public fountains were constructed in very important cities of Anatolian Seljuk Empire such as Konya and Beyşehir during 11th and 13th centuries. Public fountains have had a particular importance in Ottoman Period Architecture and public fountain was constructed in many important cities and in particularly Istanbul in that period. Public Fountains constructed in said period are

Kastamonu Üniversitesi

628

grouped as corner public fountains, front public fountains and monumental public fountains.

Inside northern main wall of Kastamonu Şeyh Şa’bân-ı Velî Tomb, there is a small lancet window in front plan and also there is a small section made of monolith which is rectangular-shaped in background. As a result of determinations having carried out by us, we believe that this section is a simple and plain window public fountain constructed together with the tomb in 1611. Structure of this public fountain will be discussed and introduced in detail.

Key Words: Public Fountain, Şeyh Şa’bân-ı Velî, Şeyh Şa’bân-ı Velî Social Complex, Kastamonu.

Sebil, kutsal gün ve gecelerde, halka karşılık beklemeksizin şerbet, süt,

ballı süt vb. ikramın yapıldığı yapılara verilen isimdir. Sebil yapısının Anadolu’daki en erken örneklerine baktığımızda, 11. ve

13. yüzyıllarda Konya, Beyşehir gibi Anadolu Selçuklu Devleti’nin önemli şehirlerinde sebillerin inşa edildiğini, günümüzde hala varlığını devam ettiren örneklerden ve mevcut kaynaklardan öğrenmekteyiz (Urfalıoğlu: 2000, 62). Anadolu Selçuklu Mimarisi’nin güzide örnekleri arasında yer alan (Önge: 1984, 281) ve Mimar Kölük bin Abdullah tarafından 1258 yılında inşa edilen (Sönmez: 1995, 270) Sahip Ata Camii Taç Kapısı’nın her iki yanında, birer pencere biçiminde emzikli sebil bulunmaktadır. Bu sebillerde antik döneme ait lahitler sebil teknesi olarak kullanılmıştır (Önge: 1982, 15-21).

Osmanlı Dönemi Mimarisi’nde ise sebiller ayrı bir önem kazanmış, başta İstanbul olmak üzere dönemin birçok önemli şehrinde sebil inşa edilmiştir. Bu dönemde inşa edilen sebiller; köşe sebilleri, cephe sebilleri, abidevi sebiller ve pencere sebilleri olarak gruplandırılmıştır (Urfalıoğlu: 2000, 63).

Osmanlı sebil mimarisi içerisinde çok az örneği bulunan pencere sebilleri, bir duvar yüzeyine açılan bir veya birden fazla pencereden oluşan sebillerdir (Tali: 2010, 570). İstanbul Eminönü’nde bulunan ve 1562 yılına tarihlendirilen Rüstem Paşa Sebili pencere sebillerinin en tipik örneğini teşkil etmektedir (Tali: 2009, 53).

Bu bildirimizde incelediğimiz sebil yapısı ise, Osmanlı su mimarisinin ortaya koyduğu sebil yapılarından biraz farklılık göstermektedir.

Kastamonu Şeyh Şa’bân-ı Velî Türbesi’nin uzun yıllar kuzey cephesine bitişik olan ve yapıya sonradan eklenmiş olduğu belirlenen kütüphane yapısı (Fot. No: 1,2), 2009 yılında gerçekleştirilen restorasyon sonrası Ankara I. Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Kararı ile kaldırılmıştır (Fot. No: 3,4). Bu restorasyon sonrası Şeyh Şa’bân-ı Velî Türbesi’nin kuzey beden duvarı içerisinde, önden bir sivri kemerli küçük pencere, geri planda 80x45x17 cm. ölçülerinde dikdörtgen forma sahip yekpare taştan yapılmış küçük bir tekne yapısı ortaya çıkarılmıştır (Fot. No: 5,6). Zeminden yaklaşık 80 cm. yükseklikte başlayan sivri kemerli bu kısım iki katlı bir yapıya

II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu

629

sahiptir (Fot. No: 7,8). Alt kısımda 65x45 cm. ölçülerine sahip bir taslık, onun hemen 40 cm yukarısında 80x45x17 cm. ölçülerinde dikdörtgen forma sahip yekpare taştan yapılmış küçük bir tekne bulunmaktadır (Fot. No: 9,10). Bu teknenin ağız açıklığı dıştan 45x20 cm. ölçülerine sahiptir (Fot. No: 11). Bu kısmın zeminden yüksekliği yaklaşık 120 cm dir.

Yapmış olduğumuz tespitler sonucu bu kısmın, türbe ile beraber 1611 yılında inşa edilen, basit ve sade formlu bir pencere sebili olduğunu kanaatindeyiz. Zira sebilin yapısına baktığımızda küçük bir kazan ya da bakraç aracılıyla dağıtımı yapılacak olan ikramlık, bu sivri kemerli küçük pencere içerisinden hemen geri plandaki dikdörtgen formlu tekne içerisine, 45x20 cm. ölçülerindeki açıklıktan boşaltılıyor ve sonrasında sebilci adı verilen kişi tarafından ya da küçük taslar aracılığıyla dağıtımı gerçekleştiriliyordu. Bu yönüyle incelemiş olduğumuz sebil yapısı, şuan için bir türbe duvarı içerisinde yer aldığını bildiğimiz ilk örnek olması bakımından ayrı bir öneme sahiptir.

Günümüzde ilk tasarımındaki fonksiyonunu tamamen yitirmiş olan bu kısım, ziyaretçiler tarafından adeta bir bağış kutusu olarak kullanılmakta, sebil teknesi içerisine bozuk para, çul, çaput vb. eşyalar atılmaktadır (Fot. No: 12). Günümüzde bu mekân içerisinde, ilk tasarımındaki fonksiyonunu devam ettirme adına hiç olmazsa kutsal gün ve gecelerde şerbet, süt, ballı süt vb. ikram gerçekleştirilmelidir.

Fotoğraf No: 1 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Restorasyon Öncesi

Kastamonu Üniversitesi

630

Fotoğraf No: 2 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Restorasyon Öncesi

Fotoğraf No: 3 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Restorasyon Sonrası

II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu

631

Fotoğraf No: 4 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Restorasyon Sonrası

Fotoğraf No: 5 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Restorasyon Sonrası

Kastamonu Üniversitesi

632

Fotoğraf No: 6 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Restorasyon Sonrası

Fotoğraf No: 7 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi Kuzey Duvarı - Sebil

Yapısı

II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu

633

Fotoğraf No: 8 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi Kuzey Duvarı - Sebil

Yapısı

Fotoğraf No: 9 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Sebil Yapısı

Kastamonu Üniversitesi

634

Fotoğraf No: 10 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Sebil Yapısı

Fotoğraf No: 11 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Sebil Yapısı

II. Uluslararası Şeyh Şa’bân-ı Velî Sempozyumu

635

Fotoğraf No: 12 - Kastamonu Şa’bân-ı Velî Türbesi - Sebil Yapısı

Kaynakça Nur URFALIOĞLU, “Osmanlı Sebil Mimarisi”, Tarihi, Kültürü ve

Sanatıyla IV.Eyüp Sultan Sempozyumu, İstanbul, 2000, s. 60-67. Şerife TALİ, “İstanbul Su Mimarisi’nde Eminönü Sebillerinin Yeri ve

Önemi”, Sanat Dergisi, Sayı:15, Erzurum, 2009, s. 47-64. Şerife TALİ, “İstanbul Su Mimarisi’nde Fatih Sebillerinin Yeri ve

Önemi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 10, 2010, s. 558-571.

Yılmaz ÖNGE, “Konya Sahip Ata Hankâhı”, Suut Kemal Yetkin’e Armağan, Hacettepe Üniversitesi Armağan Dizisi; 1, Ankara, 1984, s. 281-292.

Yılmaz ÖNGE, “Türk Sebil Mimarisinin Bilinmeyen Örnekleri: Emzikli Sebiller”, Lale Dergisi, Sayı: 1, Konya, 1982, s. 15-21.

Zeki SÖNMEZ, Başlangıcından 16. Yüzyıla Kadar-Anadolu Türk-İslam Mimarisinde Sanatçılar, Ankara, 1995.