UKALE RẸ OBENU OREGHEREGHE(Sojourning in Space, a short story in Urhobo)

Osia Rẹ

Akpobọmẹ Diffrẹ-Odiete

Gberi

Ẹdẹ Erha rẹ Ane, 2013

Ọ dia osio rhọre vwẹ ẹdẹ rẹ ihwe rẹ emeravwe rẹ

Ururuvwe naa, yẹ oma rẹ Umukoro Kpọrhọre no ada

rhe. Akpọ basaa, ọmọ rọye rọ rhe ọride chedia

agbara rode rọhẹ utuwevwi ọke rẹ ọsẹ rọye vwọ ruọ

uwevwi na.

“Papa, wẹ rhe/re?” Akpọbasaa de vrẹn brora.

“Me rhe re”, Umukoro de no tee nu te otọ. “wọ gba

rhe ra reyọ igho re”. Isukuru nana re rhieri vwẹ

odẹ rẹ Ukukoro Mohwo na kẹ ọ rẹ igho ẹguọnọ?”

“Ọ dia igho me rhe rehọọ, papa”. Akpọbasaa de

mu ekpu rọye mien. “Ọna oride rẹ Ikrisi masi”.

“Papa, die ru we oma wẹ vwọ kpọrhọ? Osio rhọre

obo wẹ ra re na?”.

“Ọna ọdja rẹ iroro rẹ obo Urhobo sa vwọ yan

obaro.” O ku ewun na no oma. “Mie wẹ vwọ ya isio

na”…

Akpọbasaa reyọ ewun rẹ oma na mie vwọ ya isio o

de chekọ egbru na rẹ o vwo rhuon na. Umukoro

chedia agbara rode na, o de se aye rọye, “otiti o!”

“Ọshare mẹ”, aye rọye nyori, ọ da yan no ukpe

ro utuwevwi.

“Ru emu kẹvwẹ me re”

“Mi nyori, ọse Basa”. Oma vwerhọ Akpọbasaa siẹ

rẹ ihwo de bro odẹ rọye na krẹẹ. Ọke buebu ọ vuẹ

aye nẹ ọyen dia ohwo rẹ Ikala-baa, nẹ e rhe se ọyen

Basaa, Kidie ọ họhọ Bassey, odẹ rẹ Ikalaba.

Umukoro vwọ re emu nu, o de gbe iku rẹ obo re

phiare vwẹ osikoko rẹ Urhobo Progress Union (UPU)

rẹ ukpe yena. A nẹ ihwo ejobi rhọvwephiyo eravwọ

buebu, marho raye kẹ ivẹ.

Ọrẹ ẹsosuọ, a nẹ o fori a vwọ kparọ odẹ rẹ

Urhobo kpenu ruọ edia rẹ oseghe-usuon vwẹ ẹkuoma rẹ

orukugbe rẹ Urhobo vẹ ukoko rẹ Arewa vẹ ihwo efa

vwẹ inajiria.

Ọrẹ ivẹ, a nẹ o fori Urhobo vwo jo ihwo kpo

ukale vwe obenu oreghereghe na. ena cha dia ihwo

rẹ Urhobo.

“Papa”, Akpọbasaa de se ọsẹ rọye.

“Ihwo Urhobo riẹn ona vẹ erianriẹn rẹ e vwo kpo

obenu oreghereghe?”

“E che yono,” ọsẹ rọye da vwọ obọ pẹpẹ ugbuko

rẹ Akpọbasa. “Ọdia obo rẹ a gua okọrenu wo ji yono

vwẹ Ukukoro Mohwo Yunivasiti rẹ Evwreni na?”

“Ẹhẹn. Ọdia nanana ọyen Urhobo che jo ihwo raa.

E che muegbe mamọ kpahọ, kidie ọna dia owian rẹ

rhuẹrẹ oma raye phiyọ, eyen e che ji ra. Ọtiọye

na, ọmọ mẹ gbe se ẹbe wẹn gan sienẹ wọ sa dia usun

rẹ ihwo na.

“Akpọbasaa gbe uyovwi phiyọ otọ rẹ ọ vwọ kerhọn

rẹ ota ọsẹ rọye tan a. O roro fioma jovwoo,

ẹkẹvuọvo, ọsọ rọye dje iroro kẹ nure. “Mi nyori,

ọsẹ mẹ”. Orua rode rẹ Akpọdiruẹ vwẹ Mọsoga oyen

Umukoro nurhe. Ihwo rẹ orua nana nabo vwẹ ẹwẹn

rayen ejobi ru emu.

Urhughwrẹ vwọ gbare, Akpọbasaa da nabọ mrẹ ota

rẹ UPU rẹ ọsẹ rọye vuẹrẹ. O de mu ota na phiyọ

avwre rẹ akpo eje rẹ e se nẹ ọbe0opharo (Oyibo se

nẹ Facebook). Igbeyan rọye ejobi vwẹ ọbe-opharo de

nyo kpahọ nẹ UPU guọnọ ihwo rẹ Urhobo rẹ riẹn ona

rẹ ọwena sansa, igbu rẹ ẹebe eyono, efuẹrẹ

erianriẹn kugbe ihwo sansan re sa wian kpahẹ obo rẹ

Urhobo se vwo ji ihwo kpo obenu oreghereghe. UPU

ta phiyọ ọbe-iyẹrẹ na nẹ te eberokpa, te ivie, te

UPU asan akpọ na fa ba te ihwo rẹ Urhobo soso

rhọnvwe re nẹ ayen cha je arhọghọ rẹ owian na.

Ihwo buebu vwo nyo kpahẹ iyẹrẹ na ayen da ghwiẹ

kpo asa rẹ UPU rhuẹrẹphiyọ rẹ e se Uwevwi rẹ

Koyagbodi re a da Fuẹrẹ. Ẹbe vẹ Erianriẹn, vwẹ

Ughọtọn rẹ Okpe. E se vwẹ oyibo nẹ Koyagbodi.

Research Center. E mu odẹ na kẹ ọtiọye rẹ dia ọbo-

ẹbeyono (PhD) vwẹ ẹbe ẹfuẹrẹ vẹ ẹgnọnọ rẹ aghwanre.

Ukoko rẹ Urhobo rohẹ inọko re se Urhobo Historical

Society (UHS) ji ihwo rhe. Ihwo ji no Urhobo

Studies Association vwẹ Delta State University,

Oruarivie-Abraka rhe. Ewena sansan, ihwo re gua

okọrenu jovwore, isodje ri ku owian ranye phiyọ rẹ,

emọrisukuru, isodje rẹ ame vẹ e rẹ enu kugbe idjene

rẹ e fan orhan jovwo ri kurhẹriẹ re e vọn etiyin.

Akpọ basaa vẹ ugboyan rọye ọmọte, Ọmọtughele je

rhe. Evun rẹ ihwo nana kọye a da sanọ buebu raye

rẹ ayen vwọ wan owian rẹ ẹbẹ vẹ erianriẹn ẹfuẹrẹ

kpahe obo rẹ Urhobo se jo ihwo kpẹ obenu oreghere-

ghe na.

Ọke yena UPU de ghwoghwo nẹ owian rẹ iroro ẹjẹ,

egbe emuo, ihwo eyono, igho egbon kugbe okọrenu

ẹbọn na cha rehọ ẹgbukpe ẹrẹren tavwe Urhobo ki se

ji ihwo kpo obenu oreghereghe na. Igho rẹ e bruru

a cha vwọ wian owian na ejobi de dia inaira oduduma

ujuorin irhirin, Oduduru erha gbẹ ujuvẹ, odu

irhirin gbẹ ujorha (900,340,960,000). Rẹ a sa vwọ

mrẹ igho na, e ghwoghwori nẹ ihwo rẹ Urhobo rhoma

mu owian rẹ okpa ẹbẹrẹ phiyọ no orere kpo orere.

Eghọn rẹ UPU ke cha dia vwẹ kẹ uvie kẹ uvie rẹ

Urhobo sienẹ etiyin kọye ihwo rẹ Urhobo se torho

igho ra. Osun rẹ UPU ejobi kpo isi ra guọnọ igho

mie eghọn rẹ UPU rehẹ Ghana, Amẹrika, Ibriteni,

Iyuropu sos vẹ akpọna ejobi.

Ikoko rẹ ewena sansan vwọba iroro ẹjẹ vẹ owian

na. Ukoko rẹ Uloho rẹ Iwevwi Ẹbọn vwẹ Ughele ọyen

mu owian rẹ iwevwi ebọn rẹ a cha dia de bọn okọrenu

vẹ ekuakua sansan rẹ a cha vwọ wian owian na.

Ukoko Ewena rẹ susu (UES) rẹ e vwo mu ọghọ kẹ

Akpọveta susu rẹ Olomu ọyen rehọ owian rẹ okọrenu

na ẹbọn vẹ ekuakua rẹ a cha vwọ bọn sansan. Evun rẹ

Agbarho ọyen e rhie Uwevwi Ẹgbẹn rẹ Okugbe Urhobo a

da Fuẹrẹ obenu-oreghereghe (OUFO) phiyọ. Etinẹ

ọyen idjene vẹ egba-erianriẹn te ewena cha dia di

sun okọrenu na siẹrẹ ọ da rhan kpo obenu re. Ayen

vẹ ihwo rẹ okọrenu na cha wẹnẹ ota kẹ ohwohwo bẹsiẹ

ayen vwo rhinvwi rhe akpọ obonẹ. Evun rẹ Agbarha

ọyen e de mu owian rẹ Agbada ebọn phiyọ. Agbada

nana Oyibo se ‘Launch Pad’ ọyen okọrenu n ache

mudia rẹ a cha de sa kpo obenu-oreghereghe. Emu

Bakery rẹ oruirhi Brume rẹ Udu vwoma kpahọ otọ tanẹ

ayen ke chere oghwo-evwri, amiedi, irhibo-otọ, ayen

miji gbe usi vẹ igari te ikara rẹ ihwo na cha ghwa

kpo oyan rẹ obenu-oreghere-ghe na. ayen tarọ nẹ

ayen se chere emu na idjerhe rẹ I di jẹ ẹkiọn a da

tobọ yanja ayen vwo ẹdẹ ighwrẹn.

UPU bọn uwevwi rẹ uyono kpahẹ obenu vẹ okọrenu

ẹgua phiyọ otughiẹvwen. E sere isukuru rẹ Isodje

enu rẹ Sama (115). Emuo odẹ na vwọ karophiyọ

ọgnokọrenu Sama rẹ oghwuru ọke rẹ okọrenu rọye vwo

she guọghọ vwẹ Ekpe dẹvure. Ukoko rẹ Isikọlashipi

rẹ Salubi vwẹ Agbọn hwosa kẹ ihwo nẹ ayen kpo uyono

vwẹ isukuru rẹ sama na. Ihwo rẹ a sanọ kpo isukuru

na da dia ihwo ri wontọ no iyunivasiti re. Ayen

dia etiyin yono ẹgbukpe-erha kpahẹ obenu-

oreghereghe vẹ obo rẹ a gua okọrenu. Ihwo ri wontọ

nu e de ji ayen kpo Nigerian Communication

Satellite (NIGCOMSAT) Limited vwẹ Abuja kpo uyono

rẹ ẹgbukpe ọvo.

Ihwo ri wontọ no uyono vwẹ NIGCOMSAT nu e de ji

ayen ivivẹ kpo irere sansan obẹ inọko kpo uyono rẹ

ẹgbukpe ivẹ efa. Akpọbasaa vẹ Ọmọtughele kpo

Orenburg pilot school vwẹ Russia rẹ Yuri Gagarin

wontỌ nu tavwe ọ ke dia ohwo ẹsosuo rọ rhan kpo

obenu-oreghereghe vwẹ ukpe re 1965. Ayen ji te

RKK Energiya Museum ra mrẹ Vostok 1, okọrenu rẹ

Gagarin gua kpo obenu-oreghereghe na. Ọmọtughele

Efeturi ọyen ọmọtẹ rẹ Okparabe. O yono Urhobo vẹ

ona ephẹrẹ vwẹ Delta State University, Abraka. O ji

yono kpahẹ ikọmputa vwẹ Umukoro Mohwo Iyunivasiti.

Ọ sa jẹ, oji nyo ephẹrẹ ẹrẹren.

Ẹkowa Agaren ọyen isodje enu rọ gua okọrenu vwọ

họnre vwẹ ofovwi rẹ Gowon vẹ ojukwu dẹvure. Ọ nabo

vwo erianriẹn vẹ evwomariẹn rẹ okọrenu ẹgua.

Omaroọye ohwo rẹ Ẹkpan rẹ Uvwiẹ. E jiro vẹ

Akpọwẹnẹ Iboyi kpo Johnson Space Center rẹ NASA

vwori rọhẹ Houston, Texas vwẹ Amẹrika. Akpọwẹnẹ

ohwo rẹ Idjerhe. O yono mẹkanika Ẹnjiniarini vẹrhe

vwẹ Umukoro Mohwo Iyunivasiti vwẹ Evwreni. ọ vẹ

Ekowa kpo Amẹrika re yono kpahẹ ẹgua vẹ ẹrhuẹrẹ te

ẹro-evwote rẹ okọrenu.

Ejiro Ọmọnefe ohwo rẹ oviri-Ogọ. Oma rọye

oyono rẹ ikun-awanre vwẹ Delta State University,

Abraka tavwe o ki kpo uwevwi re ronvwo oma. O yono

ẹbe kpahẹ ikun awanre rẹ inaijiria vwẹ University

rẹ Inaijiria vwe Nsukka. Ejiro vẹ Ọghẹnẹrọ

Mijitotu eyen e ji kpo Xinchange Satellite Launch

Center vwẹ Xinchang obẹ China ra fuẹrẹ obo rẹ oyan

rẹ obenu-oreghereghe rayen wanre. Ọghẹnẹrọ ọyen

ọmọtẹ rẹ Okere-Warri rẹ o wontọ no Iyunivasiti rẹ

Ibadan vẹ idigri rẹ ivẹ vwẹ ekọrame ẹbon tavwe o ki

kpo inọko re yono kpahẹ obo rẹ a bọn ekọrenu.

Ọnajite Ukọmọ vẹ Okẹ Akpọsoso kpo uyono vwẹ

Armed Forces Medical College (AFMC) vwẹ Pune, obẹ

India. Onajite Ọshare grinyan, ohwo rẹ Orẹrẹ vwẹ

Eghwu. O wontọ no Iyunivasiti rẹ Ẹko nu ọ da dia

ọbo rode ro sun Uwevwi rẹ oma esivwo rode rẹ Warri.

Ọsẹ rọye ọbo rode ro sivwi kọgan kọgan dẹvure vwẹ

Orẹrẹ-Eghwu. Ọsẹ rọye na orhuẹ jovwo. Dẹvure o

vwo kpo ibefi, ọ da mrẹ aziza rẹ ọ vọnye họnre.

Omarọye vwo phi aziza na kparobọ, aziza na da

kerianriẹn ọmọtẹ rẹ Agbarha-Warri. O wontọ no

Isukuru rẹ Inọsu vwẹ Warri ọ je wian vwẹ uwevwi rẹ

oma esivwo rẹ Uhwokori Kreki tavwe a ke rehọ phiyọ

owian rẹ oyan rẹ UPU na.

Egbukpe ivẹ na vwọ gba nu, ihwo na ejobi de no

inọko rhe. Ayen da ra vwomaba ewena vẹ ihwo efa re

wian owian rẹ okọrenu na ẹbọn vwẹ obẹ Ukoko Ewena

rẹ Susu (UES) vwẹ Okpar9-Olomu. Ayen dia etiyin de

wian ẹgbukpe ọvo fa tavwe ayen kerha vwomaba idjene

vẹ ihwo efa re wian vwẹ uwevwi ẹgbẹn rẹ Okugbe

Urhobo re fuẹrẹ obenu-oreghe-reghe (OUFO) vwe

Agbarho. Ayen dia etinẹ ẹgbukpe ọvo soso. Etiyin

ayen de kuo uyono rayen phiyo, re ayen vwọ rhavwọ

obo rẹ a rhan kpo enu nu.

Ẹkẹvuọvo, tavwe ayen ke rhan kpo obenu, ayen

kpo eha rẹ oma ẹsasọ vwẹ Uwevwi rẹ omesasọ rẹ

olympoiki rẹ Blessing Okagbare rẹ abọn kẹrẹ

istediọmu rẹ Oghara. Ayen no etiyi nu ayen de re

ru ọrhavwini rẹ ugboma vwẹ Uwevwi rẹ Orhavwini rẹ

Omakpokpo rẹ Odiete vwẹ Otọ-Eghwu. UPU ọyen rhie

uwevwi nana rẹ a da rehọ ọbara vẹ ekuakua rẹ ugboma

rẹ ohwo-rakpọ davwanẹ sẹ emiavwe hẹ oma na. E mu

odẹ rẹ Odiete vwọkẹ rẹ a vwọ karophiyọ Odiete

Diariarijere ro sunru vwẹ NCNC dẹvure o de mu

uwevwi rẹ eya de vwiẹ, ame rẹ ipọmpu, Isukuru rẹ

Isada rẹ Ẹghẹreka, kugbe Postal Agency rhe Eghwu

tavwe o ki ghwu vwẹ 1959.

Egbukpe ẹrẹren nag bare. UPU ghine ru, obo rẹ

ayen tare kpahẹ egbe emuo rẹ ukale ẹra rẹ obenu-

oreghereghe na. ure rẹ ukpe ẹrẹren na, vwẹ

emeravwe rẹ ururuvwe rẹ Urhobo vwọ ghwẹkoko rẹ a

vwọ riọ orẹ rẹ Urhobo soso vwẹ Uvwia-muge, etiyin

osun rẹ UPU ejobi, onini rẹ isodje ro ronvwomare,

Ẹkemọ Agbraran de ghwoghwo nẹ Urhobo muegbe na rẹ e

che vwo ji ihwo kpo obenu-oregheregbe re.

Ẹdẹ rivẹ rẹ orẹ na, ihwo rẹ Urhobo vẹ ihwo efa

sansan ri no inajiria vẹ Afika soso rhe da ghwẹkoko

vwẹ asa Agbada rẹ okọrenu na vwẹ Ẹdjẹba-Agbarha.

Ẹdẹ yena, enu ejobi pha hworhẹ hworhẹ, osio nama

biphiyọọ. Asa rẹ a bọn Agbada na phiyọ na, egbo re

ghwieri reghe-reghe. Agbada na ọ hẹ urherievie rẹ

asa re ghwieri na. oma rẹ ichiyi ujuorin esan no

uherevie na, a bọn umukpe riarẹ Agbada na phiyọ rẹ

inughe se mudia di no obo rephia. Umukpe na hẹre,

o ji kpenu te igbedabỌ iyorin. A jẹ gba omogba rẹ

itehru riariẹ Agbada na phiyọ sienẹ inughe je

etiyin ẹ yan te.

Tavwe a ke sa okọrenu na kpo enu, ebuine rẹ

Urhobo sansan de hworo ke akpọ vwẹ etiyi. Ema rẹ

Ughele gbe igbe. Ukoko rẹ ebuine rẹ Udje rẹ

Ughiẹvwen rẹ Udu son une ọvo kpahẹ oyan na:

Nonẹ ẹdẹ orẹ rode

E he

Urhobo, ọgbare e!

Ihwo r’ Urhobo

Kp’ ukale ob’ Ibadan

Mi nyori

Kpeha kp’ ukale vw’ Aka

Me riẹnre

Ukale ro’ oregberegbe

Ke mavỌ mi gbe ikun roye?

Nonẹ ede orẹ orde

Kete kete wo nurhie

Ihwo r’ Urhobo ejobi

Kpo ivwioni re evu re!

Okọrenu na mudia garọ unu vie enu vwẹ enu rẹ

agbada na. Ọpha kirẹ ekọ erha rẹ erha imudia kẹrẹ

ohwohwo e da tanmuohwohwo. Ọfa na rhoma tanmuy ọrẹ

uherevie na. Ọ rẹ uherevie na ọyen ma rho kparobọ.

Ọnana ọyen mu ofigbo re cheri no okpa rẹ urhobo

rhe. Ọfigbo nana ọyen che mu ẹgba rẹ inini rẹ

okọre-nu na vwọ wian. iuvẹ richekọ obonẹ vẹ obonẹ

re ọrode na kerha uvi rẹ okọrenu na. Oyibo se ayen

“Rocket Boosters”. Ena eyen ẹgba rẹ okọrenu na cha

vwọ kparoma no otọ vẹ ophephe rẹ akpọ na vwọ vrẹ

abọ rẹ ọtamu rẹ akpọ na rẹ ọ sa vwọ ruọ obenu-

oreghereghe. Ọ rẹ ọ tanmu enu rẹ orode na ọyen okọ

na dẹen. A gharọ ẹkẹ erha. Ubro obenu na e se

Ekpọfia rẹ okọ na. Ọ da dia nẹ a sa okọrenu na no

otọ nu, e teree, emu vo da chọ, okọrenu na da guọnọ

she, Ekpfia na ko che si ihwo na evurọye na ejobi

no, ko che mu ayen totọ dẹdẹen vẹ ibrobro rode.

Ubro rẹ uherevie na ọyen uwevwi rẹ ihwo na cha dia

bẹsieyen ayen vwo no obenu rhe. Etiyin emu rẹ ayen

cha re epha. Etiyi ame rẹ ayen cha da je epha.

Kemu kemu rẹ ubro rẹ uherevie nana re se utughẹ rẹ

Akpọ. Ubro nana ọvo oyen se rhinvwi cha akpọ na,

kidie erichekọ na ejobi tuan kufia vwẹ obenu-ore-

ghereghe. Ubro rẹ obotọ rọye na ọye e se utughẹ rẹ

ijini. Etinẹ ọyen ijini rẹ irhukpẹ vẹ aphopho rẹ

arhọ epha. Onana nẹrhẹ emu raye se djiro kọke.

Kọke vwẹ evun rẹ ekpeti rẹ udjidjiro. Siẹrẹ uvi na

ivẹ na da ton kfia nu, utughẹ rẹ ijini na kọye

nẹrhẹ okọrenu na sa rhan no asan kpo asan vwẹ

obenu-oreghereghe.

Ihwo re wian owian vwẹ Uwevei rẹ Eravwo Esio rẹ

Onobrakpeya vwẹ Agharha-Otọ eyen ke si obo rẹ ofori

okọ na dia tavwe e ki vwo rhe Ukoko Ewena re susu

obẹ Okparẹ-Olomu ayen ke bọn.

Ọren vwo vi uyovwi nu, ovwọvwọ vwọ kẹkẹ re,

Ẹkowa vẹ out rọye da ruọ okọrenu na ọvuọvo. Ẹkowa

Agaren ọyen osun rẹ ihwo na, ọ je dia ochuko vwọke

Akpọbasaa Umukoro rọ cha gua okọrenu na.

Ọmọtughele Efeturi ọyen cha rehọ ekuakua rẹ

ikọmputa vẹ iteliskopu vwo no enu na no ọke kpo

ọke. Omarọye je cha rehọ ifoto rẹ obo rẹ ayen

mrẹrẹ, ọ me je rehọ ayen vẹ ovuẹ vwo kpo obo Uwevwi

Ẹgbẹn rẹ a da fuẹrẹ obenu-oreghereghe (OUFO) vwẹ

Agbarho. Akpọwẹnẹ iboyi ọyen ọwena rọ cha vwẹro te

ijini vẹ ugboma rẹ okọrenu na. Ọnajite Ukọmọ ọyen

ọbo. Te omarọye te Okẹ Akpọsoso, inọsu na cha

vwẹro te omakpokpọ rẹ ihwo ejobi vwe evun rẹ

okọrenu na. Ayen ihwo esan, eshare ẹne vẹ eya ivẹ

eyen kpo obenu na. Ejiro Ọmọnefe vẹ Ọghẹnẹrọ

Mijitotu vwoma ba ihwo re cha dia uwevwi Egbẹn na

obẹ akpọ obonẹ da fuẹrẹ obo rẹ okọrenu nay an wan

vwẹ obenu.

Irhuon rẹ ihwo ri kpo oyan na irhuon re djẹ

ekpahe. Efeludu ọyen e vwo ko ayen. E phi emwa

elọlọhọ efa phiyọ obẹ erivwi rẹ iwun na ifi rẹ

irhuke jerọ rẹ ayen sa chẹrẹ phiyo inu sansan vwẹ

evun rẹ okọrenu na ọ de nẹrhẹ odju rẹ okọrenu na ọ

de nẹrhẹ odju rẹ ekpahe yẹrẹ oheri ruọ ayen oma

kirẹ obo rẹ ayen guọnọ re.

Ayen vwọ ruọ okọrenu na bọ, emu ọvo de she no

obọ rẹ Ẹkowa teyọn otọ.

“Oyẹn die?” Onajite da nọ.

“Oyen ọrhan mẹ”.

Ayen ihwo ejobi da hwẹ. Akpọwẹnẹ da nọ, “Ọsẹ;

wẹ je gọ edjọ?”

“Ọ vwọ ọsẹ rọye be gọ” Ẹkowa da ta kẹ ayen.

“Ọrhan nana ọyen sivwi vwe kpo ofovwi rẹ ibiafra ra

rhinvwi rhe”.

“Ọghẹnẹ ọyen sinvwi we ra rhe, ọsẹ” Ọmọtughele

ta nu kọ hwẹ.

“E, Ọghẹnẹ sinvwe” Ayen ejobi da ruọ okọ-renu

na.

Ayen vwỌ ruỌ okỌrenu na nu, ihwo ejobi ke hẹrhẹ

vẹ ẹwẹn rẹ oshọ vẹ omavwerho-vwẹ. Ayen de nyo

umirirẹ ota ro no ọgban agboro cha:

Urhobo vẹ isi re gbare

Ovwanvwan kerhọ

Nonẹ ẹdẹ rode vwỌkẹ Urhobo vẹ inajiria

soso.

Ihwo rẹ avwanre kpo isiorho vwẹ

Obenu-oreghereghe

Obo rẹ ayen mre vwẹ oboyin

Ayen cha ghwa rhe.

Ukeri n ache keri no ighwren kpotọ

re te odiodi

o de te odiodi, okọrenu na kọ cha kparọ

oma kpenu.

Etiyi e-de se orhirẹ rẹ Ọghẹnẹ ọvo, ọ da

nẹrhovwo rẹ oyoghwere vwọkẹ ikpukale na. Ọ je nẹ

vwỌkẹ Urhobo, inajiria vẹ akpọ na soso rẹ e vwo vwo

ufuoma.

Ukeri na ko muphiyọ. O vwo te erha, ivwi-rhi

ki no unusọn rẹ utughẹ rẹ ijini rẹ okọrtenu na cha.

Ọsho de mu ihwo buebu sẹ okọ na tuan. Esẹ vẹ init

e iniọvo rẹ ikpukale na evo mu ebo nene oma rhe

jovwo. Ayen de dju ifue raye vwẹ odju na. Evo

phopho ọrhen vẹ ẹbo fa ruọ odju na. ukeri na vwo

te odiodi, okọrenu na da kparoma no otọ. E no yẹ ọ

yanra. Ibrẹro na, ivwirhi re vọn etiyin ọvo kọye

ihwo na mrẹ. Ine rẹ aghọghọ rẹ Urhobo da vọn ọgban

agboro na vẹ aphopho na ejobi.

Ọmọ ọke krẹn rẹ okọrenu na vwọ ruọ obenu nu,

ayen da mrẹ nẹ ayen phorhe vwe evun rẹ okọrenu na.

Etiyin osun Ẹkowa da ta ota kea yen ejobi.

“Dohwo de umwamwa rọye churu gan” Umwamwa na

ọyen e ru phiyo agbara rẹ okọrenu na. Ohwo de

chedia kọ rehọ umwamwa na vwọ wan ehun rọye, ko

churo mu agbara na.

“Mavọ kọye ohwo sa vwọ yan?” Okẹ da nỌ osun

raye. “Kidie me guọnọ kpo enyuwevwi.”

“Ovwavwa kerhọn,” Osun Ẹkowa da vue ayen. “Wọ

da guọnọ yan no asan kpo asan, ẹsosuọ gbe mrẹ

unurhoro rẹ asa wọ guọnọ ran a. Wọ da rehọ oma wẹ

vwo vio unurhoro na nu, gba rehọ obọ wẹ vwo chu

igbẹrẹn yẹrẹ emu rọ kẹrẹ owẹ. Ọtiọye na kẹ wọ cha

rhan kirẹ ọphran.”

Ayen hwo ejobi da hwẹ. Okẹ ghini vwọ davwọ ọ

da wian. Ọtiọna kọye ayen vwọ yan no asan kpo asan

vwẹ obenu-oreghere-ghe na kidie ọnye h9 oboyii.

Kemu kemu phorhẹ. A je vuẹ ayen ọke rẹ ayen vwo

kpo uyono vwẹ ayen ọke rẹ ayen vwo kpo uyono vwẹ

obo akpọ jovwo. Ẹkẹvuọvo, obo rẹ ohwo nyori vẹ ọrẹ

ọ mrẹre dia ọvoo.

Ayen vwọhẹ oboyi na ayen da mrẹvughe nẹ obenu

na ghinẹ irareghe rode. O vwo obaa. Oyan ro

muayen yanra epha buebu. Ihwo buebu obo akpọ ta nẹ

ayen kparo mrẹ akpọ ọfa obenu rẹ e se Gootan. Ayen

je ta nẹ eka rẹ ihwo evo dia ri vwo ekọrenu re gan

vrẹ erẹ ihworakpọ. Urhobo guọnọ riẹn sẹ asa ọtiọye

ghine rọ. Ayen je guọnọ riẹn sẹ ughwu vẹ orhan ji

te oboyi. Enana usun rẹ obo ri mu ayen kpo oyan

na.

Ikpukale na ji che te Uwevwi Idadeghe rẹ ihwo

rẹ korho korho rẹ ihwo rẹ Amirika, Irosha, itili,

Ijapani vẹ asan efa dia de wian vwẹ obenu-

oreghereghe na. Ayen cha mrẹ obo rẹ owian na tere.

Aye ji cha fuẹrẹ obenu na sẹ a sa mrẹ obo rẹ e

sa ghwe erhuvwu rhe kẹ owian rẹ okpa ẹbẹrẹ vẹ owian

fa sansan rẹ ihwo rẹ Urhobo.

Ẹsosuọ, kẹ okọrenu na ke bi riariẹ akpọ rẹ

ihworakpọ na.

“Dia obone de rehọ ifoto rẹ akpọ na wo vwo rhea

yen obio akpo” Ẹkowa ta kẹ Ọmọtughele. “mi nyori” Ọ

vwọ rehọ ifoto na nu, ayen ejobi da mrẹ vwẹ ughegbe

rẹ ikọmputa rode rọhe igbẹrẹ rẹ okọ na.

Ọ rehọ ayen awa ọvo gbẹ ubro tavwe ayen ki se

bi riariẹ akpọ na obọ ọvo. Ayen vwo bi riariẹ nu kẹ

osun Ẹkowa tare nẹ ayen ke rehọ vwo vi obo akpọ ofa

obenu rẹ e se Gootan na.

“Ọmọtughele,” Ẹkowa de se,

“Ọga mẹ”

“Rehọ onuẹ kpo Uwevwi Ẹgbẹn obo akpọ tanẹ

avwanre garọ vi obo Gootan re.”

“Mi nyori”

Ọmọtughele nyẹ ibi sansan vwẹ ikọmpute na. oka

rẹ edo ọvo da phia. Ọmọtughele da ta ota, “Ọna

avwanre vwẹ ovue cha obo akpọ na. Ọyen”.

Ayen ejobi de nyo urhuru rẹ Ọghẹnẹro no obo

akpọ rhe.

“Mi nyo we. Gba tar he. Ọyen.”

Ọmọtughele da vwẹ uphẹn kẹ osun Ẹkowa siẹnẹ ọ

vuẹ ovuẹ na.

“Mẹvwẹ osun Ẹkowa rẹ okọrenu Urhobo ro kpo

obenu-oreghereghe. Avwanre te obonẹ gbẹsẹnẹdẹ.

Asia ọke pha na, avwanre garọ vi obẹ Gootan re.

Ọyen.

Ọghẹnẹro da kpahe rhe,”Ovwavwe Kobiruo. Ovwavwa

yan oyoghwerẹ o. Ọyen”.

Ọtiọtiọna, ayen vwọ rhan yanra na jẹ ayen rehọ

oruẹ vwo kpo obo akpọ kẹdi kẹdẹ. Ayen rhan vrẹ

isio sansan rẹ ayen mrẹn rẹ ayen vwọhẹ obo akpọ

jovwo. Ayen mrẹn isio erha re se okọ ofovwi, ayen

je mrẹ Emetẹ Erha “Oghẹnẹ kugbe ọhọ vẹ epha ayen da

mrẹn ayen vwẹ obo akpọ. Ọmọtughele rehọ ifoto rẹ

isio na, o da rehọ ayen vwo rhe iohwo rẹ obo akpọ -

wan evun rẹ ikọmputa na.

Ẹkowa dje isio erha evo kẹ ihwo ichekọ na vwe

evun rẹ ughegbe rẹ ikọmputa na. Ọ da vuẹ ayen,

“Isio nana erha na eyen e se, Tatamulele,

Tanumeketa vẹ Atanuareyọ. Oni mẹ rehọ edẹ raye vwọ

son ine kẹ avwanre ọke emọ”.

Ayen da hwẹ.

Ayen rhan re edijana ẹrẹren re. Sievuọvo na,

ayen gbesa ta ota vwo rhe ihwo rẹ obo akpọọ. Ayen

gbijise nyo mie ayeen, yẹ ọ dia nẹ ikọmputa na

miovwirii. Akpọwẹnẹ rọ rhuẹrẹ ekọrenu davwe bẹn,ọ

mrẹ emu vuọvo rẹ ọ gbwarọ rhee. Ọmọtughele kọ vuẹ

ayen nẹ oyen nyo eta phorophoro vwẹ egbeti agboro

na.

“Eta na cha vwẹ ephẹrẹ sansan rẹ obo akpọ”.

Okẹ da kpahe phiyọ, “mavo e se vwo nyo ephẹrẹn

sansan obo?”

“Ẹhẹn,” Onajite je kpahe phiyọ “Ọ dia ihwo rẹ

Urhobo ọvo eyen wian owian vwe evun re Uwevwi Egbẹn

na vwe obo Agbarho?”

Ọmọtughele da kparọ obọ kpenu. ọ nabọ rhuẹrẹ

ọgban agboro otete rẹ erhọn rọye na phiyọ ẹdia.

“Vwa kerhọn…”

Ayen ejobi nọfọ tovwin.

Ọmọtughele da ta, “Ọna dia obo akpo eta na nẹ

chaa.”

“Die?” Osun Ẹkowa kperi. “Kẹ bovọ?”

“Me riẹnree”

“Phio phiyọ ọgban agboro rode na ihwo ejobi nyo

eta na.”

Ọmọtughele ghine phio phiyọ ọgban agboro rode

rọhẹ oma rẹ okọrenu na. eta sansan vwẹ ẹphẹrẹ

sansan keye no ọgban agboro na cha.

“Ovwavwa kẹ obẹcha!”

“Amedi o!”

“Bittesechr”

“Ẹkabọ!”

“Irasshai!”

Eta na je cha ọtiọtiọye, o de gbe ayen unu.

Akpọwẹnẹ da ta, “Ihwo ejobi riẹnẹ nẹ ota ẹsosuọ na

Urhobo ọyen ohwo na jẹre”

“E” okẹ da kpahephiyọ “Ọrẹ ivẹ na ọyen ikalaba. Me

dia oboyi jovwore”

“Die ọrọ ivẹ na mudiaphiyọ?” Ẹkowa da nọ.

“O mudiaphiyọ nẹ ‘we kẹ obẹcha’”. Okẹ da vuẹ.

Ọmọtughele da ta, ota rẹ erha vẹ ọrẹ iyorin na jẹ

ota vuọvo na. Ọrẹ erha na igẹmani, ọ rẹ iyorin na

ephẹrẹ rẹ ihwo ri Ijapani. I mudiaphiyo ne, ‘Ovwavwa

kẹobecha’”.

“Ọ rẹ ẹnẹ na Iyoroba”, Akpọbasaa da kpahephiyọ “Jẹ

ota vuọvo na ọ ta”.

“Bovọ kọye a ra na’” Okẹ da nọ. “Obẹ erivwin gbinẹ

obẹ ẹgbẹn rẹ akpọsoso?”

Ẹkowa da ta, “obọ eravwọ na pha na, ọhọ-họre nẹ

ihwo na mre omahwo re, jẹ a mrẹ aye. Ọmọtughele, no

ughegbe na wọ vuẹ avwanre asan rẹ omahwo pha enẹna”.

“O gbe dia nẹ obẹ Uwevwi Idadeghe rẹ ihwo rẹ korho

korho na ọyen a ran a?” Okẹ da nọ A mre ohwo kpahe kẹẹ.

Ọmọtughele da nyẹ ibi vwẹ ikọmputa na, ifoto rẹ

idadeghe na da phia vwo. Ihwo ri chekọ mrẹ emu vuọvoo,

jokpẹnẹ isio ọvo. Osun Ẹkowa da nọ, “Die ọyen Ikọmpasi

na ta?”

“Ọ dia obẹ Uwevwi Idadeghe rẹ Ihwo rẹ korho korho

na ọyen a je pha. Ẹkẹvuọvo, e ji te asan rẹ edi se nyo

eta rẹ ihwo rẹ oboyii”.

Akpọbasaa da ta, “kọnye a riẹn asan rẹ eta na nẹ

chaa, yẹ ena eta rẹ ephẹrẹ rẹ ihworakpo?”

“Meriẹnree” ọyen Ọmọtughele kpahe kẹ.

siẹvuọvo na Akpọbasaa da kpọ okọrenu na gẹre kpo

obọhwẹre. Ihwo ri chekọ phiẹwẹn-phiyọ, ọ da nẹrhe ayen

rhan no oto vwẹ oma tẹyọn igbẹren rẹ ọkọrenu na.

“Osun Ẹkowa da nọ “Ọyen die?”

“Me mrẹ oravo nanana kirẹ ukuta vwẹ obaro mẹ”.

“Ọmọtughele, guọnọ vwẹ ughegbe na” Ẹkowa da ta kẹ.

Ọ vwọ nyẹ ibi, ọ da mrẹ.

Ọna akpọ ọfa rẹ obenu”

Ayen ihwo ejobi de no. Ọ do vrẹ akpọ rẹ ihworakpọ

na.

“E wonto vwẹ etinẹ tavwe, a mrẹ obo rẹ ọ pha?”

Akpọbasaa da nọ osun Ekowa.

Ekowa da ta, “Ja nabọ fuẹrẹ tavwe. ọ pha kirẹ

emeranvwe na, dede nẹ ọ do vrẹ”.

Ayen vwo siẹkẹrẹ na kẹ ayen mirẹre nẹ iwevwi e rọ.

Ize rẹ a vwọ kanrọ iwevwi na kugbe otọ rẹ orere na lo

wranwran-wran kirẹ oro. Orere na vwo ogba rẹ a gba

riariẹphiyọ. O ji vwo unurhoro rode. Ohwo ọvo mudia

unurhoro na. No asan unurhoro na re kpo obo otafe,

idjerhe grongro erọ rẹ o ji lo kire oro. A kanrọ echẹ

rode rẹ unurhoro na, ọhare na rẹ o mudia otafe rẹ

unurhoro na yọnrọ usiaphrẹ rode vwẹ obọ-hwẹre rọye. Vwẹ

obọrhen rọye kerha vwẹ ọlọkọ. Ihwo buebu yan vwẹ

idjerhe na bro ọshare na ra, a mrẹ obo rẹ idjerhe na vẹ

asan rẹ ayen nẹ chaa. yẹ, ayen de te unurhoro na,

ọhare na mi rhie echẹ rode na kẹ ituevo, ituefa, o rhie

kẹ ayeen.

“Wonto vwẹ asa ro phẹnre vwẹ idjerhe na”, Ẹkowa da

vuẹ Akpobasaa.

Ayen vwo wontọ nu, ayen day an nene ihwo re yan ruọ

ogba na. Ọshare na da kparọ ọlọkọ rọye na kpenu kẹ

ayen vwẹ asan unurhoro na.

“Ọvwavwa mudia etiyin,” ọ da vuẹ ayen. “Ki-die

ovwavwa hwo esan nana ji ghwuu”.

Okẹ da nọ Onajite memerha, “Die ọ ta na?”

Oshare na da ta, “Etinẹ Urhoro. Mevwẹ Orhurhoro.

Ihwo ri ghwure, rẹ e je riẹn ghwu eyen ọvo ruọ obonẹ”.

“Mavọ wẹsa vwọ jẹ Urhobo?” Okẹ da nọ.

“Ọghẹnẹ ọyen man kephẹrẹ kephẹrẹ. Ọrẹ ọ guọnọ jẹ

ọyen ọ jẹ. uwevwi rẹ Ọghẹnẹ ji vwe ọyen me yan na.”

“E” orhiurhoro da kpahe kẹ. “Asiaọke-phana, tẹ

ọkpo, te ifue, te erhanrẹ ovwavwa ghwa rhe ejobi e shua

nure. Ugboma rẹ ovwavwa ji che hirhe phiyọ erhi,

kidie, Ọghẹnẹ guọnọ nu, oma ko ruo ikpukale na

fanfanrhiẹ.

Ẹkowa de kperi, “Ọrhan mẹ.”

Okẹ da ta, “Ọrhan vọ? wo nyo obo a tan a?

Obọ Onajite ru emu ọvo. Ekpaye che hwevwe kufia”.

sievuọvo na, ayen gbe sat a ota ọfaa. Ayen vwọ mrẹ

oma rayen, ayen vwọ mrẹ omaraye kẹ evun rẹ orere na.

Orere na lo wranwaranwran, kidie oro ọyen e vwo ku

idjerhe rayen ejobi. Elo rẹ urhukpe rode ọvo vọn asa

ejobi, yẹ ifi rẹ irhukpe e rọọ. Ayen vwọ yan emerha,

amakashi vẹ ibekpe esan de sun ayen kpo asan ọvo.

Etiyin ayen da mrẹ emekashi vẹ ihworakpọ buebu.

Emekashi na evo vẹ ihwo evo jẹ Igbo, efa jẹ iyibo, evo

je ghwa jẹ Evwẹrẹ. Ọrẹ ọ rehọ ikpukale na yanra na, jẹ

Urhobo vwọkẹ ayen.

Obẹ ure rẹ asan na, a rhuẹrẹ egbara ibro phiyọ.

Ohwo ọvo chidia agbara ọvo, a sa nabọ mrẹ opharo rọye

tee, kidie olo wranwran-wran kirẹ ọren na. Elo nana

ọyen vọn orere na ejobi kirẹ urhukpẹ na. ikpukale na

vwọ mrẹ elo na ayen de guegue.

Ọrẹ o lo kire urhukpe rode na da kparu-nu ta, “ihwo

rẹ Urhobo, ovwavwa kẹ obẹcha. Me riẹnre nẹ ukpokpoma rẹ

ovwavwa ph buebu vwẹ obo Urhobo. Oshọ rẹ ughwu vẹ

orhan kpokpo ovwavwa omamọ, yẹ me kẹ kohwookohwo ogaga

rẹ o se vwo yere akpọ. Ovwavwa che phikparobọ siẹrẹ

ovwavwa de vwo oru-kugbe vwẹ Urhobo. Vwọkpahẹ eravwo

richekọ ri mu ovwavwa rhe ukale obenu-oreghere-ghe na,

a cha kẹ onwavwa uyono krẹn vwẹ etinẹ tavwe ovwavwa ki

kpo.

Ọ ta nu, o de se amakashi ọvo nẹ o sun ayen kpo asa

rẹ a da kẹ ayen uyono. Ayen de shiguẹ abọ buebun.

Amakashi na kea yen oka rẹ emu ọvo ọpha kirẹ ọne re

duvwuru ọ da ja hrẹhrẹhrẹ.

“Ọnana ọyen e se mana. Ọna emu rẹ emekashi.

Ayen re nu, o te ibrẹro iyorin, uyono na re nure.

Oma da vwerhọ ayen, kidie, ayen vwo erianre mamo re rẹ

obo rẹ ekankọ se vwo yovwi, vẹ obo rẹ obo rẹ ekankọ se

vwo yovwi, vẹ obo rẹ okpa ẹbẹrẹ sa vwọ rhoma rhọnvwọ.

Ayen che vwo kpore, amakashi na da vuẹ ayen nẹ ayen

karohọ obo rẹ Ọghẹnẹ vuẹ ayen kpahẹ orukugbe rẹ Urhobo

na.

Ayen vwo te Urhobo, Orhiurhoro de kuo ugboma rayen

rhẹriẹ kpo oma rẹ ihworakpọ. Sievu ọvu na kẹ ayen no

oma raye so nẹ ayen rhoma ghwo omamọ.

Okẹ da vuẹ Onajite,”No esha vọn uyovwi wẹn ejobi!”.

“Wo kpo Ọkokuaye nure, Okẹ” Ọ da kpahe kẹ.

“Die phia na vwo?” Akpọbasaa da nọ rẹ o vwo no

Ọmọtughele.

Orhiurhoro da ta kẹ ayen, “ibrẹro krẹn kirẹ

iphiorin Ọyen ovwavwa dia evun rẹ odjivwu na.

Ẹkẹvuọvo, ẹgbukpe ihwe”.

“Mavọ ọ sa vwọ dia ọtiọye?” Akpọwẹnẹ da nọ “Kọye mi

kpo omare re vwo”.

Ayen vwọ yan te okọrenu raye, odin din rhurho r, kẹ

ayen wiẹn odin na no asa echẹ rọye. Ayen vwọ ruọ evun

rọye, kẹ o ghine mu ayen ẹro nẹ o te ẹgbukpe ihwe ayen

yan jovwo re. Akpọbasaa davwọ okọrenu na, ijini rọye

wianree. Akpọwẹnẹ day an kpo obo rẹ inini nap ha. Ọ

da wian owian vwẹ etiyi kirẹ oma rẹ awa erha. O se ru

emu vuọvoo. Ẹkowa da ta nẹ ọyen yan bro orhiurhoro ra

ọyen rehọ ukẹcha mie. O kriri, ọ da rhoma ruọ okọrenu

na.

“Wo be ra ọfaa?” Akpọwẹnẹ da nọ.

“Evu rẹ ophephe na ọyen omahwo de phorhẹ, Te

orhiurhoro, te Urhoro, te orere na hrẹ no etiyi re”.

Ẹkowa de chedia vwọ obọ cha egban.

“Die wọ tan a”” Akpọbasaa de kperi.

Ugege yena, ayen da mrẹ amakashi ovọ ro mudia kẹrẹ

Akpobasas vwẹ asa rẹ ọguo- kọ na chedia na. Ọ nyẹ ibi

evo nu, inini na da rehọ. Okọrenu na de mu owian

phiyọ. Ayen da nọ enano buebu kpahẹ obo re phia kea yen

na. Ayen je nọ kpahẹ obo re phia kẹ orhiurhoro vẹ

orere na. Ọ da vuẹ ayen nẹ ohworakpọ sa vwẹ ẹgbe rẹ

obọrọye yan guọno asan rẹ urhoro vẹ odjivwu phaa. Ọ

vuẹ ayen nẹ Ọghẹnẹ dje omaphia vwọkẹ ayen kidie, oja rẹ

Urhobo tere ẹwẹn omamọ.

“Ke idjerhe vọ ọyen asa nabo ga Ọghẹnẹ wan?” Okẹ da

nọ.

“Kpo obo akpọ ra guọnọ otọ rọye. Emekashi ghwoghwo

iyesirii.” Ọ ta otiọye nu, ọ da rhoma karophiyọ ayen

ovuẹ rẹ orukugbe rẹ Ọghẹnẹ vuẹ ayen kpo na. O de hrẹ.

Ọke nana ejobi na vwẹ obo akpọ, uwevwi rẹ Ẹgbẹn rẹ

Agbarho bi nyo mie okọrenu naa na, kẹ ayen vwẹ orue rhe

ukoko rẹ NIGCOMSAT vwẹ Anmerika vẹ ihwo rẹ Irẹsha nẹ

ayen nene ayen guọno okọrenu rayen ro ghwuru vwẹ obenu-

oreghereghe.

Ikpukale na vwo rhinvwi cha obo akpọ, ayen da

vwẹriẹ uwevwi rẹ idadeghe rẹ ihwo rẹ korho korho na.

Etiyin, ayen mrẹ ihwo rẹ Amirika, Itili, Ijapani,

Iyuropu ejobi vẹ ihwo rẹ Irọsha te Ishaina re wian

owian vwẹ etiyin. Ayen vwo gbe ikun rẹ obo rẹ ayen mrẹ

re vwẹ obo odjivwu, o mu ayen ẹroo. Osun rẹ uwevwi na

da vuẹ ayen mẹ ọ vrẹ egbu-kpe uje ayen kiẹn vwẹ enu-

oreghereghe na re, nẹ ayen je mrẹ odjivwu dẹvo, kẹ mavọ

ihwo ibiebi rẹ Urhobo rẹ rhere bọ sa vwọ mrẹ? Ọ je ta

nẹ odjivwu asa vuọvoo.

Ẹkowa da nọ, “kidie nẹ wẹ je mrẹ na koyẹ sorọ vwẹ

vwọ ta nẹ wẹ je mrẹ na koyẹ sorọ vwẹ vwọ ta nẹ odjivwu

rọọ?”

A nẹ ọtiọye. Ekowa kọ tare nẹ akpọ efa re vọn enu

na rẹ ayen mrẹ dẹvoo na, kọye e je rọọ.

Dede nẹ iyibo na no ihwo rẹ Urhobo na fiemuu,

fikirẹ uyono rẹ a kẹ ayen vwẹ obo odjivwu na, ayen da

wian omamọ rẹ owian vrẹ iyibo na ejobi.

Ayen vwọ ruọ ophephe rẹ akpọ na re, ayen da davwoma

rẹ ayen vwẹ ovuẹ rhe Uwevwi ẹgbẹn rayen vwẹ Agbarho.

Ayen nyo emu vuọvo mie ayeen. NIGCOMSAT kọye nyo ovuẹ

raye. Ukoko nana da rehọ ovuẹ rhea yen nẹ uwevwi ẹgbẹn

rẹ obo Agbarho na fue owian ikpe iyorin re wan vrẹ re.

NIGCOMSAT de sun okọrenu na wontọ dẹdẹn vwẹ asa rẹ

ekọrenu de wontọ vwẹ Abuja.

Ikpukale na vwo te obo Urhobo, eravwọ buebu wene

re. Ihwo rayen kparọirorovrẹ ayen re. E rori nẹ ayen

ghwuru rhadẹye kidie, emu vẹ egbe rẹ ayen mu yanra dia

emu rẹ ayen chasa vwọ dia obenu-oreghe-regbe ẹgbukpe

ihwee. Ọtiọye na, a rehọ eya rẹ Onajite vẹ Ẹkowa vwo

ru eyuku. Ikrun raye gharọ eya na kẹ iniọvo raye re.

Aye rẹ Ẹkowa vwiẹ emọ ivẹ re. Ọrẹ Onajite vwiẹ emọ

erha re. Emọ raye ghwanre ganre. Ukpokpoma n ate ọsẹ

rẹ Akpọbasaa ẹwẹn omamo, o de mu ọgan rẹ ubiudu, o de

ghwu ikpe ẹne re wanre na.

E wene ode rẹ UPU kpo Urhobo re. Enẹ-na ke se

ukoko rẹ Eyahobaro rẹ Urhobo (UEU). Ukoko na ji yono

emọ rẹ ikpukale na kpo iyunivasiti re. Ayen je hwa osa

rẹ kemeravwe kemeravwe kẹ eya, vẹ esẹ te ini rẹ

ikpukale na.

Osun ejobi rẹ UEU ji ghwu re. Ọrẹ ọkpo-kpọ na vwo

nyo nẹ ikpukale na rhe re, o de se ẹguare ọkpakpata rẹ

UEU. Ihwo rẹ Urhobo ejobi da gba vwẹ uvwiamuge

Agbarho. Etiyin e de dede ayen phioma. Ẹkowa da vuẹ

ihwo rẹ Urhobo ovuẹ rẹ Oghẹnẹ vuẹ rhea yen.

Evwo no etiyin nu,ikrun rẹ Onajite rẹ Ẹkowa de

yovwunu kẹ emọ rayen. Ikrun rẹ Ẹkowa da rehọ aye rọyen

vwo rhinvwi kẹ. Onajite da ta nẹ oma vwo fu aye rọye

vwẹ orọnvwe kpokpọ na, ọyen gba gnọno kpokpo noo. Ọ da

rọnvwọ inọsu okẹ. Akpọbasaa da rọnvwọ Ọmọtughele.

Ayen ejobi da ghọghọ kugbe.

No okẹ yena yanra, ihwo rẹ Urhobo de vwo orukugbe.

Ayen da rhọnvwo owian rẹ okpa ẹbẹrẹ ọke rẹ ikpukale na

vwo yono ayen nu. No etiyin yanra, ufuoma otọnvwe,

erhunvwu kugbe omakpokpọ da dia vwẹ Urhobo.