iiBigu a tipan: I mahusay a baheta para ta panahun tam

New Testament in Agta, Casiguran Dumagatcopyright © 1979 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Casiguran Dumagat Agta (Agta, Casiguran Dumagat)Translation by: Wycliffe Bible TranslatorsContributor: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Copyright Information© 1979, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License:Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the text to different file formats, as long as you do notchange any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, providedthat you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the

Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The New Testamentin Agta, Casiguran Dumagat

© 1979, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with thoseScriptures and documents. For other uses, please contact the respective copyright owners.2015-03-17PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 29 Jan 2022 from source files dated 29 Jan 2022b43dfa9a-c520-5c01-b2d7-a8bd603586eb

Contents

Mateo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Marcos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Lukas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Tu Gimet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134Taga Roma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1711 Korinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1882 Korinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204Galasia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214Taga Epeso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220Taga Pilipos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226Taga Kolosas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2301 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2342 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2381 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2402 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246Tito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250Pilimon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252Hebreo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2661 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2712 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2761 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2792 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2843 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285Hudas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286Pahayag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288

iii

Mateo 1:1 1 Mateo 2:6

I Mahusay a Baheta tungkul niJesu Cristo a nisulat ni

MateoTu Lista Du Apo-apo Ni Jesus

1 Saye i listaa du apo-apo ni Jesu Cristoa gébwat ta lahi ni Dabid, a lahi be niAbraham.

2 Ti Abraham i ama ni Isak; ti Isak i amani Hakob, a siya man dén i ama de Huda apépétwadi. 3 Ti Huda i ama ni Pares sakayni Sara (ti Tamar i ina de). Ti Pares i amani Esrom, éy ti Esrom éy ama ni Aram. 4TiAram i ama ni Aminadab; ti Aminadab iama ni Nason; ti Nason i ama ni Salmon;5 Ti Salmon i ama ni Boos (ti Rakab i inana). Ti Boos i ama ni Obed (ti Rut i ina na).Ti Obed i ama ni Hese, 6 at ti Hese i ama niHari Dabid.

Sakay ti Dabid i ama ni Solomon (tuina na éy tu dati a asawa ni Urias). 7 TiSolomon i ama ni Roboam; ti Roboam iama ni Abias, at ti Abias i ama ni Asa.8 Nadid, ti Asa i ama ni Hosapat; éy tiHosapat i ama ni Horam, a siya i ama niOsias. 9 Ti Osias éy siya i ama ni Hotam, aama man dén siya ni Akas; at ti Akas i amani Esekias. 10 Ti Esekias i ama ni Manases;ti Manases i ama ni Amos, a siya i ama niHoseas. 11 Ti Hoseas i ama de Hekoniasa pépétwadi. Nadid, saya tu panahun anipéngiagton du Judeo ta Babilonia.

12 Nadid, to kéagton de ta Babilonia,éy naging anak ni Hekonias ti Salatiel.Sakay ti Salatiel i ama ni Sorobabel. 13 TiSorobabel i ama ni Abiud, a siya i amamandén ni Eliakim; at ti Eliakim i ama ni Asor.14Ti Asor i ama ni Sadok; ti Sadok i ama niAkim; ti Akim i ama ni Eliud. 15 Ti Eliud iama ni Eleasar; ti Eleasar i ama ni Matan,a siya i ama ni Hakob. 16 Sakay ti Hakob iama ni Hose a asawa ni Maria. Ey siya i inani Jesus a ngéngahinan de a Cristo.

17 Samakatuwid, éy sapulu éy ta épat asalin a lahi sapul ni Abraham a hangganni Dabid. Sakay sapulu be éy ta épat asalin sapul ni Dabid a hanggan ta panahuna niagton side ta Babilonia. Sakay sapulube éy ta épat a salin sapul to kéagton de taBabilonia a hanggan ni Cristo.

To Nipéngienak Ni Jesus18Nadid, kona se i pinéngienaka ni Jesu

Cristo. Ti Maria a ina na, sakay ti Hose,

éy nagkasundu dén side a magasawa. Perobagu side nagagum, éy méngilog dén tiMaria. (Saya i gimet na Banal a Espir-itu.) 19 Ey ti Hose a maging asawa na,pékabaheta na a méngilog dén siya, éytalaga na siya a hiwalayan, pero lihim san,monda éwan masanike ti Maria ta harapna banuwan. Mahusay tu ugali ni Hose.20 Nadid, pégisip-isip na pabi ta éya, éynipatagenép diya i esa a anghel, a kinagina kan diya, a “Hose, diyan ka méganteng.Tulosénmo san a asawan ti Maria, dahilani ilog naa éy gimet ina na Banal a Espiritu.21 Magenak siya ta lélake. Ey ta pégenakna,” kagi na, “éy ngahinan mo siya ni Je-sus, da siya ngani i méngiligtasa du sakupna a tolay ta kasalanan de.”

22Nadid, nanyari ya de Maria, a mondamatupad tu nipekagi na Panginoon topurupeta to araw. I kinagi naa, éy23 “Mangilog i esa a madiket, a tulos ma-genak siya ta lélake; Sakay ngahinan desiya a Manwel.” (I kahulugen na éya, éy“Kaguman tam i Diyos.”)

24Nadid, kélukag ni Hose, éy sinunud natu utus diya no anghel, a pinakasalan nati Maria. 25 Pero éwan na siya inadeneana hanggan éwan linumwas tu anak. Ey tokéenak na, éy nginahinan na ta Jesus.

2Kébisita Du Matalinung

1 Nadid, nienak ti Jesus ta Betlehemta Hudea to panahun ni Hari Herod.Ey to nikeenak na dén, éy dinumemétta Jerusalem i sénganya a Matalinunga lélake, a gébwat side ta sikatan.2Nagpakipakelagip side a kinagi de, a “Ahetu nienak a hari kan na Judeo? Da neta meta sikatan a linumitaw tu biton a tanda nonikeenak na. Kanya inumange kame se asumamba kame diya.”

3Nadid ti Hari Herod, pékabaheta na taéya, éy naligalig siya, éy kona be du tolayta Jerusalem. 4 Kanya pinapisan na dumataas a padi sakay dumaistu ta rilihiyon,a nipakelagip na dide éng ahe kan ienaktu tiniyak dén na Diyos a tagapagligtas.5 Ey kinagi de diya, a “Ienak kan siya taBetlehem ta Hudea; tukoy me ya, da sayetu nisulat du purupeta:

6 ‘Sikam a taga Betlehem, lalo atanyag i banuwan moya kesira du iba abanuwan ta Hudea, da ienak sina i esaa lélake a mataas, a siya i mamahala duétanan a sakup ko a tolay a Israel.’ ”

Mateo 2:7 2 Mateo 3:77 Nadid, pékabati ni Hari Herod ta éya,

éy nipauwet na ta lihim du Matalinung,a monda ipakelagip na dide éng nikésiyalinumitaw to biton dide. 8 Sakay tulospinéglakad na side ta Betlehem, a pinag-bilinan na side a kinagi na, a “Ikad moydén ahayukén moy tu anak. Ey péketamoy diya,” kagi na, “éy ikagi moy diyakén,a monda makaangeék be sa a sumambadiya.”

9Nadid, pékabati de to bilin no hari, éynéglakad dén side. Ey tu biton a neta dea linumitaw to éya éy neta de man dén.Tulos inunonod de a hanggan hinumintuto némo no édsean no anak. 10 Ey mésahatdu Matalinung to péketa de to biton. 11 Eykésdép de to bile, éy neta de de Maria apatena, éy linumuhud side a sinumambato anak. Sakay inukad de tu kébil de,a inatdinan de tu anak ta kaluub--gintu,sakay kamangyan, sakay pulurida i niatéddia. 12Ey nadid, to késoli duMatalinung tabanwande, éy dinumiman side ta iba dén adilan, da pinégkagian dén side na Diyos totagenép de a diyan side magsoli ni Herod.

Kéginan De a Tamo Ta Egipto13 Nadid, to kéhektat dén du Matalin-

ung, éy nipatagenép ni Hose i esa a anghela gébwat ta Panginoon. Kinagi na kandiya,a “Umikat ka dén, Hose, a kébilénmo agaddi patenaa ta Egipto. Sakay diyan kam sahuméhektat hanggan éwan ko kagin diko,da ahayukén ni Herod i anaka a bunonna.” 14 Nadid, pékabati ni Hose ta éya,éy inumikat siya agad, éy to kélép be sana éya éy ginuminan dén side a mététena,a inumange side ta Egipto. 15 Ey édsa saside a négiyan a hanggan to nikate ni HariHerod.

Nanyari ya a monda matupad tu nipek-agi na Panginoon to purupeta to araw, a“Utusan ko tu anak ko, a paluwasén taEgipto.”

Ipabunu Ni Herod Du Anak a Lélake16 Nadid ti Herod, pékapospos na a

linoko siya du Matalinung, éy méiyamutsiya a tahod. Kanya nipabunu na duétanan a anak a lélake ta Betlehem, sakayta palebut na Betlehem. Nipabunu na duétanan a anak a mabulol, a hanggan du teidad ta éduwa a taon. Da éduwa dén a taoni nakalipasa sapul to nipaketa de to biton atanda. I isipa ni Herod éy ipabunu namakati Jesus a anak.

17 Kona sa éy natupad ngani dén tukinagi ni Purupeta Heremias to araw, a18 “Mabati ta banuwan na Rama i

mégsésangitén a mégsésangitén.Du apo ni Rakel a bébe, éypégsangitan de du anak de. Salade a wile-wilen side, da pate déndu anak de.”

Késoli De a Gébwat Ta Egipto19 Nadid, to nikate ni Herod, éy nipata-

genép tu anghel ni Hose, a kinagi na kan,a 20 “Hose, umégkat ka dén, a sumoli kamdén a mététena ta banuwan na Israel, daminate dén tu hari a gustu na a ipabuno tuanak moy.” 21 Nadid, pékabati ni Hose taéya, éy inumégkat dén siya, a tulos nagsolidén side a mététena ta Israel.

22 Pero pékabaheta ni Hose a ti Arkelaoi hari dén ta Hudea, a siya i kapalit no amana a Herod, éy méganteng siya a umangesa. Ey huway siya a pinégkagian na Diyosto tagenép na, kanya inumange side taGalilea. 23 Ey mégiyan sa side ta banuwanna Nasaret. Ey dahil ta éya, éy natupad tunihula du purupeta to araw, a kinagi dea taga Nasaret kan tu tiniyak na Diyos amaghari ta mundua.

3Tu Pégtoldu Ni Juan a Mégbinyag

1 Nadid, ta panahun a éya, éy dinu-memét ti Juan aMégbinyag ta ilang a lugarta Hudea, a nagsapul sa siya a mégtoldu.2 “Magsisi kam a ibutan moy du kasalananmoy,” kagi na, “da adene dén a maghari iDiyos.” 3 Ti Juan i pinégkagiana ni Puru-peta Isayas to nipégkagi na to araw, a“Te magpahayag ta ilang a lugar, a i kagi

naa du tolay éy dapat maghandaside ta kédemét na Panginoon, ahusayén de be i péglakaden na.”

4 Nadid, tu badu ni Juan, éy ginametta buk na hayup. Sakay tu sinturon naéy katat. I kékanén naa éy pésah sakaypitukan. 5 Ey inumange diya du tolaya taga Jerusalem, sakay du taga Hudea,sakay dudu mégiyan ta magdibilew taHordan. 6 Ey nipagtapat de i étanan akasalanan de, a tulos bininyagen side niJuan ta dinuma na Hordan.

7 Pero péketa ni Juan ta meadu aPariseo sakay Saduseo a inumange diya aipabinyag, éy kinagi na dide, a “Sikam éymagkadukés kam a tolay. Anya i kailangan

Mateo 3:8 3 Mateo 4:17moya ta éye? Akala moy wade a makagi-nan kam ta parusa naDiyos? 8Baguénmoypa,” kagi na, “i ugali moya, a patunayanmoy a nagsisi kam dén a talaga. 9 Diyankam umasa a agawén kam na Diyos da apokamni Abraham, da éwan ya tu kabuluhanta Diyos. Da maski di bituae,” kagi na, “éymaari na Diyos a gemtén a maging apo niAbraham.

10 “Tandaan moy,” kagi ni Juan, “marai parusa na Diyos, éy wasay. Ey mehandadén nadid tu wasay a pagpukan du kayo.Eng mara, sikam éy kayo kam. Eydu étanan a kayo a éwan magbunga tamahusay a bunga, éy pukanén, sakay ibutta apoy. 11 Sakén éy binyagen ta kam tadinom a monda matukuyan kam a pinag-sisian moy dén i kasalanan moy. Perote ménegipo diyakén a dumemét. Engiparehoék moy diya, éy éwanék tu pasa,da mataas siya diyakén. Siya éy binyagenna kam ta Banal a Espiritu, sakay ta apoy.12Mara,” kagi ni Juan, “i pamuhubaan naata tolay, éy bilao. Mara te kébil siya abilao, monda tapan na tu béges na. Ey tumahusay a béges, éy iedton na ta bile na,éy tu lupés, éy itutod na ta apoy a éwanmaadép.”

Binyagen Ti Jesus13 Nadid, dinumemét ti Jesus a géb-

wat ta Galilea, a inumange siya ni Juana ipabinyag. 14 Ey sésawayén siya niJuan, a kinagi na, a “Mésanikeék a sakéni magbinyaga diko. Sakén i kailangana abinyagen mo!” 15 Pero, “Ewan,” kagi niJesus. “Saye i dapat a gemtén ta a mondamatupad i kaluuben na Diyos.” Ey nadid,to pégkagi ni Jesus ta éya, éy pinumayagti Juan. 16 Ey to nipangbinyag na dénni Jesus, éy inumahawas siya to dinom.Ey minapilak i langet, a tulos neta na iEspiritu na Diyos a dinumibi a koman idagalan, éy inumapon diya. 17 Ey négkaginadid i boses ta langet, a “Séˈ ina i anak koa mahal, éy mésayaék diya.”

4Tu Péngtokso Ni Satanas Ni Jesus

1 Nadid, tu Banal a Espiritu, éy niangena ti Jesus ta ilang a lugar, a monda toksonsiya ni Satanas. 2 Ey nagkulasiyon sa ti Je-sus ta épatapulu a aldew. Ey mégalép siya.3 Ey inumange diya ti Satanas, a kinagina, a “Eng anak ka na Diyos a talaga, éygamitén mo i kapangyarian mua a paging

tinapayén mo di bitoae.” 4 Ey mégidel tiJesus, a kinagi na, a “I kagia ta kasulatan naDiyos, éy éwan san kanén i ikabuhay mia,éngˈwan salita be na Diyos i ikabuhaya natolay.”

5Nadid, niange siya ni Satanas ta palukuno Templo ta Jerusalem. 6 “Eng siko i anakna Diyos,” kagi na, “éy tumépduk ka dén.Ewan kamaanya, da i kagia ta kasulatan naDiyos, éy utusan kan na Diyos du anghelna a mangalaga diko. Sakay agawén deka kan,” kagi ni Satanas, “monda éwan kamebagsak ta bito.” 7 Ey mégidel man dénti Jesus, a kinagi na, a “I kagi a iba ta kasu-latan, éy ‘Ewanmaari a puhubaan na tolayi Diyos, éng aguman na.’ ” 8Nadid, huwaya niange siya ni Satanas ta melélangkawa buked, a nipatan-aw na diya i étanan abanubanuwan ta mundua, sakay tu kaya-manan de. 9 Sakay kinagi na ni Jesus, a“Iatéd ko diko i étanan a éya, éng dumapaka san a sumamba diyakén.”

10 Pero kinagi ni Jesus, a “Umadeyo kadén, Satanas. Da utus be na kasulatanna Diyos, éy ‘Panginoon mo a Diyos, éysiya san i sambaan mua; éy siya be san ipéniwalaan mua.’ ”

11 Nadid, gininanan siya ni Satanas. Eydinumemét sa du anghel diya, a inagumande siya.

Mégsapul Ti Jesus a Mégtoldu12Nadid, pékabaheta ni Jesus a nipihesu

dén ti Juan, éy nagsoli siya ta Galilea.13 Ewan dén siya négiyan ta Nasaret, éngˈwan ta Kapernaum dén. I éya a banuwanéy édse ta digdig na diget, ta pag-itanna Sabulon éy ta Neptali. 14 Nanyari yaa monda matupad tu nihula ni PurupetaIsayas:15 “Du taga Sabulon sakay du taga Neptali,

éy side du édse ta adene na diget,to dibilew na Hordan. Sakay duéwan Judeo a mégiyan ta Galilea.16 Side i mégiyan ta kedikléman.Pero meta de i ngéngahinan de aDemlag. Side a mégiyan ta kedik-léman a méganteng side ta ka-matayan. Ipaliwanag dide na Dem-lag, da mégiyan dide i Panginoon.”

17Sapul ta éya a oras, éy négtétolduén tiJesus, a kinagi na, a “Magsisi kam a ibutanmoy du kasalanan moy, da adene dén amaghari i Diyos.”

Péngakit Ni Jesus Du Epat a Méngikan

Mateo 4:18 4 Mateo 5:2018To péglakad ni Jesus ta digdig na diget

na Galilea, éy neta na i éduwa a lélake aménggila. Patwadi side ti Simon, éy tiAndres. (Tu palayaw ni Simon éy ti Pe-dro.) 19Kinagi na dide, a “Kumuyoyog kamdiyakén a maging alagad ko. Sapul nadid,éy éwan kam dén mangalap ta ikan,” kagina, “éng ˈwan i alapén moya éy tolay apara diyakén.” 20 Ey pékabati du éduwata éya, éy basta gininanan de tu gila de, akinumuyog side ni Jesus.

21 Tulos side a néglakad, éy neta de deSantiago éy ti Juan, a patwadi, a anak sideni Sebedeo. Kagumande tamade to abeng,a mégayoma side to rambat de. Ey dinu-lawan side ni Jesus, 22éy agad de gininanantu abeng, sakay tama de, a kinumuyog beside ni Jesus.

Mégpahusay Ti Jesus23 Nadid, méglebut ti Jesus ta étanan

a Galilea, a mégtoldu siya du tolay dukapilya de, sakay mégpahayag siya taMahusay a Baheta tungkul ta péghari naDiyos. Sakay pinahusay na be du tolay taétanan a sakisaket de. 24Tulos tanyag siyata étanan a Siria. Kanya niange de diya iétanan a te saket, sakay du te hirap, sakaydu hinayup, sakay du mégkaramre, sakaydu pile. Ey pinahusay na side a étanan.25 Ey tinétagubet siya na meaadu a tolaya gébwat ta Galilea, sakay ta Dekapolis,sakay ta Jerusalem, sakay ta Hudea; sakaytolay be a gébwat ta dibilewa na Hordan.

5Tu Pégtoldu Ni Jesus To Buked

1 Nadid, péketa ni Jesus du meaadu atolay, éy nanohobuk siya to buked. Sakayinumeknud sa siya a magtoldu; éy inu-madene diya dudu alagad na. 2 Saye ipéngtoldu naa dide:

Du Masuwerte3 “Masuwerte du mababa, a Diyos san

i asaan dia, da masakup side nakaharian na. 4 Masuwerte dumélungkut, da pakasayaén side naDiyos. 5 Masuwerte du magkabait,da atdinan side na Diyos to nipan-gako na. 6 Masuwerte du pumilita gumamet ta kaluuben na Diyos,da iatéd dide na Diyos i gustu de.7 Masuwerte du mekagbi, da kag-bian be side na Diyos. 8Masuwertedu méniwala ta Diyos ta matapat,da meta de i Diyos. 9 Masuwerte

du mégpayo du méglébug, da sidei bilang tunay a anak na Diyos.10 Masuwerte du lélokon na to-lay dahil to péniwala de ta Diyos,da masakup side na kaharian naDiyos.

11 “Masuwerte kam dahil ta péngahewdikam du tolay,” kagi ni Jesus, “sakay tapéngloko de dikam, sakay ta péngupos dedikam a mebuli. O, bagay lélokon de kamda sikam i sakup ko, éy masuwerte kam.12 Bagay kona sa, éy dapat masaya kam,da dikél i gantimpala moy ta langet. Datandaan moy, kona be sa i péngloko de dupurupeta a neditol dikam.”

Asen Ey Ta Simbu13 “Sikam a alagad ko, mara sikam i asen

ta mundua,” kagi ni Jesus, “da sikam imagpahusay du tolay tamundua. Pero éngmaibut tu asen, a tumablal dén tu sida,éy pakodyan moy a mamasoli to asen na?Ewan dén nadid tu pasa. Kanya ibut sandén a tulos yudakén na tolay.

14 “Sikam i demlag a magpaliwanag tatolay ta mundua,” kagi ni Jesus. “Ewanmeliso i banuwan a édse ta buked. 15Mara,éwan tu mégtab ta simbu a taklében nata pégtakalan. Eng ˈwan, iedton na talamesa, monda matanglawan du édse tabile. 16Nadid, konabe sa imahusay a gimetmoy; diyan moy iliso. Ipeta moy du tolayi mahusay a ugali moy, monda purién deTama moy ta langet.

Tungkul Ta Utus Ni Moises17 “Diyan moy isipén a inumangeék se a

monda paibut ko tu utus ni Moises, sakaytu pégtoldu du purupeta,” kagi ni Jesus.“Ewan! Ewanék se kanya inumange éypaibut ko, éng ˈwan para ipaliwanag koya, sakay ganapén ko. 18 Da tandaan moyye: éwan maibut i maski isesa a utus talibru na Diyos, hanggan éwan maibut ilanget éy ta mundua. 19 Kanya i sindumanglabag ta maski isesa a utus a éye,a itoldu na i kona sa ta tolay, éy siya imababaa ta kaharian na Diyos. Pero tumanugsug ta utus a éye, a itoldu na i konasa ta tolay, éy siya i mataasa ta kaharian naDiyos. 20 Da tandaan moy ye: i pégsunudmoya ta Diyos, éng koman san i pégsunuddu maistu ta rilihiyon sakay du Pariseyo,éy éwan kam makasdép ta kaharian naDiyos.”

Tu Pégtoldu Na Tungkul Ta Kéiyamut

Mateo 5:21 5 Mateo 5:4821 “Tukoy moy dén i dati a utus,” kagi ni

Jesus, “a ‘Diyan ka mémuno, sakay sindumakabuno éy hukumén na huwes.’ 22Peronadid i kagin kua dikam, éy tu maiyamutta kapareho na, éy hukumén siya. Tumangdusta ta kaparehona, éy bistaan siya.Sakay tu mégkagi ta kapareho na a ‘Luku-luku ka,’ éy meange ta apoy ta impiyerno.

23 “Kanya éng mégatang ka ta Diyos,sakay maala-ala mo a te kasalahan ka tokaguman mo, 24 éy ginanan mo pa tuiatang mo ta harap no Templo, sakay angeka pa mékipagkasundu diya. Ey nadid,magsoli ka a tulos magatang ka ta Diyos.

25 “Eng te méngiabla diko ta huwes,”kagi ni Jesus, “éy mékipéguhon ka diyahanggan éwan kam pabi humarap tahuwes. Dahilan éng dumemét i oras naasuntu moy, éy iatéd na ka ta huwes, a tu-los iatéd de ka ta pulis, a tulosmepihesu kadén. 26Eng kona sa, éy éwan kamakaluwashanggan éwan mo mabayaden i étanan akasalanan mo.”

I Pégtoldu a Tungkul Ta Péngibébi27 “Tukoy moy dén tu dati a utus,”

kagi ni Jesus, “a diyan ka kan méngibébi.28 Pero nadid i kagin kua dikam, éy maskilumameng i lélake to bébe, a éwan tama iisip naa diya, éy te kasalanan siya, damén-gibébi dén siya diya ta isip na. 29Kanya na-did,” kagi na, “éng namatamo i mangatéddiko ta ipagkasala mo, éy lékwabén mosakay ibut mo! Da maigi pa éy maibutanka ta esa a kasangkapan na bégimua kesirata buu ka a ibut ta impiyerno. 30 Engna kamét mo be sana i mangatéd diko taipagkasala mo, éy kétulén mo sakay ibutmo! Maigi pa, éy maibutan ka ta esa akasangkapan na bégi mua kesira ta buu kaa ibut ta impiyerno.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Péghiwalay NaPasawa

31 “I kagi be ya no utus a iba, éy bagayhiwalayan kan na lélake tu asawa na, éydapat a atdinan siya ta katibayan ta péghi-walay. 32 Pero sakén,” kagi ni Jesus, “ikagin kua dikam, éy bagay hiwalayan nolélake tu asawa na a éwan be néngilélake,sakay paasawa siya a huway, i lélake a éyaéy te kasalanan, da nisonson na tu asawana améngilélake. Sakay éng temangasawato bébe a hiniwalayan éy méngibébi be.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Pénumpa33 “Nabati moy be dén tu dati a utus,

a diyan ka kan sumésida to pinanumpaan

mo a pangako, éng ˈwan tupadén mo tusinumpaan mo ta Panginoon. 34 Pero iba ikagin kua dikam,” kagi ni Jesus, “éy diyankam sumésumpa éngmangako kam. Diyanmoy kékagin a sistigu moy i langet, dasaya i édsean na Diyos. 35 Sakay diyanmoy kékagin a sistigu mo i luta, da Diyos itagapamahala ta éya. Sakay diyan moy bekékagin a sistigu mo i Jerusalem, da saya ibanuwan na Mataas a Hari. 36 Sakay diyanmo isumpa a ‘Ikate ko,’ da besa a siko imamahala ta buhay mua. 37 Maigi pa, ikagi mo san dén éy ‘O,’ o dikaya ‘Ewan’.Da éng méngisumpa ka éy gébwat ya niSatanas.”

Tungkul Ta Kéganti Ta Kalbug Mo38 “Tukoy moy dén tu dati a utus,” kagi

ni Jesus, “a ‘Tu mangbuhék ta mata mua,éy buhékénmo kan be, sakay tumanuntukta ngipén mua, éy suntukén mo kan be tangipén naa.’ 39Pero nadid éy iba i utus kuadikam: a diyan kam lumaban ta manglokodikam. Eng temangsapuk diko ta padingelmua, éy iadene mo pa i lipat. 40 Eng teméngiabla diko a monda maalap na i badumua, éy iatéd mo be diya tu diyaket mo.41 Mara, éng ipépilit diko no sundalu aipakébil tu karga na ta esa a kilumetru,éy hustuén mo dén a éduwa a kilumetru.42 Mangatéd ka ta mékeged diko, sakaydiyan mo péngawanan tu mékedem diko.”

Mahalén Moy Tu Kalbug Moy43 “Tukoy moy dén tu dati a utus, a

‘Mahalén mo kan tu kadimoy mo, sakaykaiyamutan mo tu kalbug mo.’ 44 Peroiba i utus kua dikam,” kagi ni Jesus. “Iutus kua, éy mahalén moy be tu kalbugmoy, sakay ipanalangin moy du manglokodikam. 45Eng pakunanmoy sa, éy umahegkam dén Nama moy a Diyos. Da entanmoy, éwan patanglawén na Diyos tu bilagdu mahusay san a tolay, éngˈwan pati dumedukés a tolay. Ey kona be sa tu uden,paudinan na be du makasalanan a tolay.46 Mara du mahal dikam, éng side san imahalén moya, éy anya pa i gantimpalaa uhayén moy? Maski du méngdédaya atolay, éy kona sa i ugali de. 47 Sakay éngdu kakaguman moy san i bébatién moya,éy anya i mégimet moya kesira du iba atolay? Maski du éwan mékidiyos a tolay,éy kona sa i ugali de. 48 Kanya sikam éydapat mahusay kam, a kona Nama moy talanget.”

Mateo 6:1 6 Mateo 6:256

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Péglimos1 “Mangilag kam a diyan moy san

gemtén i mahusay ta harap na tolay amonda purién de kam. Eng kona sa igemtén moya,” kagi ni Jesus, “éy éwankam tumaalap a gantimpalamoy a gébwatNama moy a Diyos.

2 “Kanya éng maglimos ka, éy diyan modén ipeta ta tolay a iba. Saya i ugaliadu palalo a tolay bagay manglimos side takapilya sakay ta karsada. Gustu de a metana tolay tu péglimos de, monda purién deside. Ey tandaan moy ye: purién side natolay a talaga, pero séˈ san ya i gantimpalade. Ewan side tu gantimpala a gébwat taDiyos. 3 Kanya sikam,” kagi ni Jesus, “éngmanglimos kam, éy diyanmoy dén ikagi tamaski ti ésiya, 4mondamelihim i péglimosmoya. Ey gantian kamNamamoy ta langetto ginimet moy a lihim, da meta na.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Panalangin5 “Bagay manalangin kam,” kagi ni Je-

sus, “éy diyan kam uméaheg du palalo.Mégwari-wari side a mékidiyos, a man-alangin side ta harap du tolay ta kapilyasakay ta karsada, monda mabati du tolayi panalangin de. Ey purién side na tolaya talaga. Pero sé ˈ san ya i gantimpala amaalap de. 6Kanya sikam, éngmanalanginkam, éy somdép kam ta lubuk na bilemoy, sakay iseradu moy tu pintuan. Sakaymanalangin ka sa a isesa Namamo, éy siyaéy gantian na ka a talaga, da meta na iétanan a gimet mo a lihim.

7 “Eng manalangin kam, éy diyan moypakadun tu kagi moy, a kona ta panalan-gin du éwan mékidiyos a tolay. Side, iakala dia, éy baten side na Diyos dahil takaatakdug na panalangin de. 8 Diyan kamuméaheg dide, da tukoy dén Nama moy aDiyos i kailanganmoybagumoy ikagi diya.9Nadid, kona se i panalangin moya:‘Améng a Diyos ta langet, Purién maka

dén na tolay i ngahen mua. 10 Sikomaka

dén i maghari ta mundua. Sundin makadén na tolay ta mundua i kaluubenmo a kona ta langet. 11Atdinan mokame ta kanén me nadid a aldew;12 Sakay patawadén mo kameta kasalanan me; éy sikame éypatawadén me be du te kasalanandikame. 13 Sakay diyan mo kameiharap ta mahigpit a mamuhuba

dikame, éngˈwan iadeyo mo kameta medukés.’

14Dahilan,” kagi ni Jesus, “éng patawadénmoy i te kasalanan dikam, éy patawadénkam be Nama moy ta langet. 15 Peroéng éwan moy patawadén du te kasalanandikam, éy éwan kam be patawadén Namamoy.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Pégkulasiyon16 “Bagay magkulasiyon kam, éy diyan

kammalungkut tumudet, a kona du palaloa tolay,” kagi ni Jesus. “Side, éy éwanside mégayus, sakay légian de tu matade, monda meta du tolay a mégkulasiyonside. Ey purién side na tolay a talaga.Pero séˈ san ya i gantimpala a maalap de.17 Kanya sikam, bagay magkulasiyon kam,éy magayus kam san, sakay magidemoskam, 18monda éwan mapospusan na tolaya mégkulasiyon kam. Basta Tama moy sani nakapospusa ta gimetmoy; éy gantian nakam, da meta na i étanan a gimet moy alihim.”

Tu Kayamanan Ta Langet19 “Diyan kam magimbak ta kayamanan

moy ta munduae,” kagi ni Jesus. “Dakutamén ya a talaga, sakay pikasén, sakaytakawén. 20 Maigi pa, éy gemtén moyi kaluuben na Diyos. Saya i mégeimbakmoya ta kayamanan moy ta langet. Eyéwan ya mebut, da éwan sa tu kutam,sakay pikas, sakay éwan sa tu mégtako.21Dahilan éng ahe i édsean na kayamananna tolay, éy siya be san ya i alélahanén naa.

22“Namatamua,” kagi ni Jesus, “éy sayai pinakang-simbu na bégi mua. Kanya éngmedemlag i mata mua, éy mademlagen bei étanan a bégi mo. 23Pero éng mediklém imata mua, éy mediklém be i étanan a bégimo. Samakatuwid, éng éwan mo tukoy itama, éy mediklém i isip mua.”

Diyos O Kayamanan24 “Ewan maari,” kagi ni Jesus, “tu isesa

a utusan a makasunud ta éduwa a amo na.Dahilan, éng éduwa i amo naa, éy mahalna san tu esa, sakay kaiyamutan na tuesa. Maniwala siya to amo na a esa, sakaylukoén na tu esa. Ey nadid, kona sa dikam--éwan kammaari améniwala ta Diyos, éngkuhata san i gustu moya.

25 “Kanya i pégtoldu kua dikam,” kagina, “éy diyan kam métageg ta buhay moy,éng anya i kanén moy éy ta badu moy. Datandaan moy, éng nilalang kam na Diyos,éy bakit isipénmoy a éwanna kamatdinan

Mateo 6:26 7 Mateo 7:21ta kanén moy éy ta badu moy? 26 Entanmoy di manuka. Ewan side méghasik;éwan side mégladey; éwan side tu budega.Pero atdinan side Nama moy ta kanénde. Ey sikam, éwan kam beman higit amahalaga ta manok? 27 Ataay,” kagi niJesus, “éng dumemét i oras a ikate mo,maari ka beman amagpaatakdug ta buhaymo ta maski esa a oras, éng mabalisa ka?

28 “Bakit métageg kam ta badu moy?Isipén moy éng kodya i kébékyaga na bu-laklak. Ewan side mégtarabaho, éwan sidemégimet ta badu. 29 Pero i mégebadu dia,éy memahal pa to badu no mayaman ahari to araw, a ti Hari Solomon. 30 Eynadid,” kagi ni Jesus, “éng bihisan naDiyos i bulaklak ta kona sa, maski sandalisan i buhay de, éy anya, éwan na kampabaduan? Bakit kétihék i péniwala moyadiya? 31 Kanya diyan kam mabalisa éngahe i paketan moya ta kanén moy sakay tainumén moy, sakay ta badu moy. 32 Sayai ugalia du iba a tolay a éwan mékidiyos.Pero Tama moy ta langet, éy tukoy nadén i kailangan moya. 33 Kanya sikam,éy pilitén moy a maghari i Diyos dikam,sakay gemtén moy san i kaluuben na, éyiatéd na dikam i étanan a kailangan moy.34 Sakay diyan kam métageg ta dumemétdikam ta esa a aldew. Bagumoy isipén éngdumemét dén. Tama dén tu péngisip moyta kabuhayan moy nadid a aldew.”

7Tu Pégpintas Ta Iba

1 “Diyan kam mégpintas ta kaparehomoy, monda éwan kam pintasan naDiyos,” kagi ni Jesus. 2 “Da pintasankam na Diyos ayun ta pégpintas moy tokapareho moy. Tu gemtén moy ta iba,éy siya be ya i gemténa dikam na Diyos.3 Mara, bakit pépintasan mo tu kagumanmo a te buhék tu mata, éy siko éwan momapansing tu adigi ta mata mua? 4 Kodyai pégkagi mua to kaguman mo, a ‘Kadon,ibutan ko i buhék mua,’ pero te adigi kasan tu mata? 5 Mégkukunwari ka bale aéwan ka tu kasalanan! Ibutan mo pa tuadigi ta mata mua, monda maketa ka tamahusay a maibutan tu buhék to mata nokaguman mo.

6“Mara,” kagi ni Jesus, “diyanmoy iatédta aso i mahalaga a bagay, da péngigewatmo, éy basta kagitén na ka a talaga. Eykonabe sa i kagi naDiyos, éng ipahayagmota medukés a tolay, éy basta habuhabukan

na ka san, da éwanna be tukoy i kabuluhanna éya diya.”

Tungkul Ta Panalangin7 “Eng mékeged kam ta Diyos, éy atd-

inan na kam. Eng mégahayok kam, éypaketan na kam. Eng tumuktuk kam tapintuan na Diyos, éy bukasan na kam.8 Dahilan maski ti ésiya i magagida taDiyos, éy atdinan na. Sakay tumégahayok,éy paketan na. Sakay tu mégtuktuk, éybukasan siya. 9 Anya,” kagi ni Jesus, “éngmagaged du anak moy ta tinapay, éy anyai iatéd moya, bito? 10 O éng magageddikam ta ikan, éy anya i iatéd moya, ulag?11 Nadid, entan moy; maski makasalanankam a tolay, éy atdinan moy du anak moyta mahusay. Ey Tama moy ta langet, éwanna beman iatéd i mahusay ta mékegeddiya?

12 “Gustu moy a aguman kam na tolay,tama? Pero i utus kua dikam, éy sikami mangaguma dide. Saya i kahulugina nokautusan ni Moises, sakay tu pégtoldu dupurupeta.

13 “Somdép kam ta mepiit a pintuan talanget. Da melawa i pintuan ta impiyerno,a éwan mehirap a dimanén a tamo ta éya.Kanya meadu i umangea ta éya. 14 Perotu pintuan ta langet, éy mepiit, sakaymehirap i dimanén a tamo ta éya. Kanyakétihék san i maketaa ta éya.”

Tu Bunga Na Kayo15 “Mangilag kam du mebuli a puru-

peta,” kagi ni Jesus. “Umange side dikam akoman side i mebait, pero metapang side,a lokon de kam a talaga. 16Kanya subukanmoy du mégtoldu ta kagi na Diyos, mondamapospusan moy éng mebuli side, bagaymeta moy tu ugali de. Mara entan moy,mapitas beman i mahusay a bunga tamedukés a kayo? Ewan, 17 da i bungana medukés a kayo, éy medukés be. Eykona be sa i tolay, éng medukés siya, éymedukés be i ugali na. 18 Ewan makapag-bunga tu mahusay a kayo ta medukés abunga,” kagi ni Jesus. “Sakay éwan maka-pagbunga tu medukés a kayo ta mahusaya bunga. 19 Ey tu bawat kayo a éwanmégbunga ta mahusay, éy pukanén sakayibut ta apoy. 20 Kona sa, éy mapospusanmoy be du mebuli a purupeta, bagay metamoy tu bunga de.

21 “Te meadu a méngdulaw diyakén aPanginoon. Pero éwan side a étanan imakasdép ta kaharian na Diyos. Basta du

Mateo 7:22 8 Mateo 8:20sumésunud Nama ko ta langet i makas-dépa. 22 Kédemét na aldew na péghukum,éy meadu i mégkagi diyakén, a ‘Pangi-noon, tanggapén mo kame, da nagtoldukame ta ngahen mua, sakay pinaibutme du dimonyo, sakay ginimet me imakataka-taka dahil ta péniwala me diko.’23 Pero i sengbet kua dide, éy ‘Ewan, éwanta kam minatenggi. Umadeyo kam dén,sikam a mégimet ta medukés.’ ”

Tu Eduwa a Mégbile24 “Maski ti ésiya i mégbati ta kagi kua,

éng sundin na, éy ikahalimbawa na éy tulélake a matalinung a nagpataknég ta bilena to bito. 25 Maski naguden ta mebak-ség, sakay binumihéng, sakay binagyo,éy éwan natumba, da te taknég to bito.26Pero,” kagi ni Jesus, “dumakabati ta kagikua, sakay éwan na sundin, éy ikahalim-bawa na éy tu lélake a luku-luku a nagbilesan to baybay. 27 Ey naguden ta mebakség,sakay binumihéng, tulos binagyo, éy bastaminatumba, a tulos minawasak a tahod.”

28 Nadid, kétapos dén ni Jesus a még-toldu ta éya, éy mégpégtaka a tahod dutolay to pégtoldu na, 29 da éwan siya még-toldu a kona du maistu na rilihiyon de,éngˈwan neta de a te kapangyarian siya tapégtoldu na.

8Pinahusay Na Tu Te Ketong

1 Nadid, namulnok ti Jesus to buked,éy tinagubet siya na meadu a tolay. 2 Eyinumadene diya i lélake a te saket a ke-tong. Linumuhud siya ta harap ni Jesus,a kinagi na, a “Panginoon, éng maari,éy pahusayénék pad.” 3 Ey ti Jesus, éykembilan na siya, a kinagi na, a “Maari,maghusay ka dén.” Ey to pégkagi na ta éya,éy bigla a naibut tu ladu na. 4 Ey kinagi niJesus, a “Diyan mo kékagin i éye ta maskiti ésiya, éng ˈwan umange ka pa pumetata padi, a mahusay ka dén. Sakay atdinanmo tu padi,” kagi ni Jesus, “ta péngiatangna diko, a kona to niutus ni Moises. Sayai pagpatunay mua ta tolay a mahusay kadén.”

Tu Sundalu a Umasa Ni Jesus5 Nadid, késdép ni Jesus ta Kapernaum,

éy inumadene diya i esa a kapitan nasundalu a taga Roma, a mékiohon diya.6 Kinagi na diya, a “Panginoon, tu utusanko éy te karamre, a te datay san dén tabile, a masiyadu a méghirap.” 7 Ey kagi

ni Jesus, a “Umangeék sina a pahusayénko siya.” 8 Pero kinagi no kapitan, a“Mésanikeék diko a umange ka ta bile me,da mataas ka diyakén. Basta kagi mo sandén, Panginoon, éy maghusay tu utusanko. 9 Maski sakén,” kagi no kapitan, “éyte mégutus be diyakén a heneral; sakaysakén, mégutusék be du sundalu ko, éysundin de san. Ey kona be sa du katulungko. Kanya éngmagutus ka san, Panginoon,éy maghusay siya a talaga.”

10 Nadid, pékabati ni Jesus ta éya, éynagtaka siya, a kinagi na du umunonoddiya, a “Sapul to éya, éy éwan ko pabi netai maski isesa a Judeo a méniwala diyakéna kona ta kapitanae. 11 Tandaan moyye,” kagi ni Jesus, “meadu i éwan Judeoa magébwat ta sikatan sakay ta sahéman,a dumulug side ta kaharian ta langet. Eynégdipon side de Abraham, sakay ti Isak,sakay ti Hakob. 12 Pero meadu dikam aJudeo, i ibut ta kedikléman ta luwas nakaharian. Ey édsa side a mégsésangitén amégéadiyoyén ta hirap de.” 13 Ey nadid,kinagi ni Jesus to kapitan, a “Ikad mo dén.Manyari ina ayun to péniwala mo.” Ey tuutusan no kapitan, naghusay dén to oras aéya.

Meadu a Pinahusay Ti Jesus14Nadid, késdépni Jesus to bile ni Pedro,

éy neta na tu manugeng na, a te katidugsiya, a mahigpit a mepalang. 15Tulos kem-bilan ni Jesus tu kamét na, éy minaibut tupalang na, a tulos inumégkat a nagasikasodiya.

16 To kélép a éya, éy niange du tolayni Jesus i meadu a hinayup a tolay. Eyesa san a kagi na, éy pinaibut na didedu medukés a espiritu. Sakay pinahusayna be du étanan a méladu. 17 Ey saya inipangtupada to hula ni Purupeta Isayasto araw, a “Alapén ni Cristo i étanan asaket tam, sakay ibutan na i étanan a hiraptam.”

18 Nadid, péketa ni Jesus ta meaadu atolay a dumédulug diya, éy inutusan nadu kakagumanna amaghanda a umahabesta dibilew. 19 Péghanda de pabi, éy in-adenean siya no esa a maistu ta rilihiyon,a kinagi na, a “Maistu, kumuyugék dikomaski ahe i angayan mo.” 20 Ey kinagidiya ni Jesus, a “Isipén mo pa, da entanmo, maski aso, éy te pégiyanan. Sakaydu manok éy te lobun a pégiyanan de.Pero sakén a lélake a gébwat ta langet,

Mateo 8:21 9 Mateo 9:14éy éwanék tu katidugen.” 21 Sakay kinagibe diya no alagad na a esa, a “Panginoon,kumuyogék diko; pero pabayanék pad pa,monda angen ko pa ielbéng tama ko.”22 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Kumuyog ka dénnadid. Pabayan mo du éwan méniwala taDiyos a méngielbéng to ama mo.”

Pinahintu Ni Jesus Tu Unos23 Nadid, sinumakay ti Jesus to abeng,

a kaguman na du alagad na. 24 Mamaya-maya, inabut side ta ditaw na mesibét aunos, a hanggan da talaga side a matab-wan. Ey tidug san ti Jesus. 25Kanya linukagsiya du alagad na, a kinagi de, a “Pangi-noon, tulungan mo kame! Omléd kitamdén!” 26 Ey ti Jesus, kéégkat na, éy kinagina dide, a “Bakitméganteng kam? Kétihékbale pabi i péniwala moya diyakén.” Tulossinaway na tu pahés sakay tu diget, a agadtinumahimik dén. 27Ey nagtaka du alagad,a kinagi de, a “Anyawade i lélakeae? Maskipahés éy ta diget, éy méniwala side diya!”

Pinahusay Na Tu Eduwa a Hinayup28 Nadid, kédemét de Jesus ta banuwan

na tolay a Gadareno ta dibilew, éy sinam-bat side na éduwa a lélake a hinayup, agébwat side to kapusanto. Metapang side,kanya éwan tu mangahas a dumédiman taéya. 29 Agad side a dinumulaw, a “Anyai pékialam mua dikame, siko a Anak naDiyos? Inumange ka se a pahirapan mokame? Maski éwan me pabi oras a maghi-rap?” 30 Nadid, te meadu sa a babuy totapat de, a alagaan du tolay. 31 Ey dudimonyo a édse to éduwa a lélake, éypinékiohon de ni Jesus, a “Eng ibutan mokame, éy pasdépénmo kame pad ta bégi dibabuy yae.” 32“Nay, ikadmoy dén sa,” kagini Jesus. Kanya inumibut side to éduwa, atulos sinomdép side du babuy. Ey bigla aminagpaginan du babuy a bulnok, a sinu-megbu to diget, a tulos de a minalimés.

33 Nadid, du mégbantay du babuy, éyginuminan side. Ey kédemét de tobanuwan de, éy nibaheta de i étanan ananyari; pati tu nanyari to éduwa a hi-nayup. 34 Kanya inumange sa du étanan atolay ta banuwan, monda meta de ti Jesus.Ey péketa de diya, éy nipékiohon de diya ahumektat siya to lugar de.

9Pinahusay Ni Jesus Tu Lumpu

1 Nadid, sinumakay de Jesus to abengde, a inumahabes man dén side, a tulos

nagsoli side to banuwan de. 2 Ey du tolaysa, kembil de diya i esa a lumpu. Siya éyte katidug san to kama na. Ey ti Jesus,péketa na a méniwala side diya, éy kinagina to lumpu, a “Patibayén mo i isip mua,Anéng. Pinatawad ka dén ta kasalananmo.” 3 Nadid, du maistu sa ta rilihiyon,pékabati de to kinagi ni Jesus, éy mégisipside a, “Anya i lélake a éye; isip na Diyossiya?” 4 Pero ti Jesus, tukoy na dén i isipdia, a kinagi na dide, a “Bakit mégisip kamta kona sina a medukés? 5 Tama,” kagina, “maari i maski ti ésiya a mégwari-wari a magpatawad ta kasalanan na tolay.Pero ti ésiya i maaria a makapagpalakad talumpu a tolay? 6Nadid,” kagi na, “sakén ilélake a gébwat ta langet; éy patunayan kodikam a te kapangyarianék a magpatawadta kasalanan, a péglakadén ko i lumpuae.”Nadid, kinagi ni Jesus to lumpu, a “Nay,umégkat ka dén, a alapén mo dén i kamamua, a ikad mo dén ta bile moy.” 7Nadid,pékabati no lumpu ta éya, éy inumégkatngani dén, sakay nagsoli ta bile na. 8 Ey dutolay sa, péketa de ta éya, éy mégantengside, a pinuri de i Diyos da nangatéd tatolay ta kona sa a kapangyarian.

Kumuyog Ti Mateo9 Nadid, to kéhektat ni Jesus ta éya, éy

neta na i esa a lélake a ti Mateo i ngahenna. Te eknud siya to pégsingihan ta buwes.Ey kinagi ni Jesus diya, a “Kumuyog kadiyakén a maging alagad ko.” Ey tinu-maknég ti Mateo, a inumunonod diya.

10 Nadid, to péngan ni Jesus to bile niMateo, éy inumange be sa a nékidipondide i meadu a makasalanan a tolay, sakaydu mégpabuwes. (Side i méngdaya tatolay.) Ey édsa be sa du alagad ni Jesus.11 Ey du Pariseyo, péketa de, éy kinagi dedu alagad ni Jesus, a “Bakit mékidipon tumaistu moy du makasalanan a tolay?”

12Ey ti Jesus, pékabati na dide, éy kinagina, a “Bakit? Du mahusay éy éwan sidetu kailangan ta magamot, éng ˈwan du tesaket. 13 Ikad moy dén,” kagi na, “sakayisipén moy i kahulugen na éye; da kagina Diyos, a bakén a regalo moy i gustunaa, éng ˈwan tu kagbi moy ta tolay. Dasakén, éy éwanék se inumange a mondatumulung du mahusay a tolay. Eng ˈwan,du makasalanan i tulungan kua.”

Tungkul Ta Pégkulasiyon14Nadid, du alagad ni Juan aMégbinyag,

éy inumange side ni Jesus, a kinagi de diya,

Mateo 9:15 10 Mateo 10:6a “Sikame, éy medalas kame a mégku-lasiyon. Ey kona be sa du Pariseyo. Perodu alagad mo, éy bakit éwan side mégku-lasiyon?” 15 Ey kinagi ni Jesus dide, a“Ataay, maari beman a mégsisi i tolay éngkaguman de pabi i ikasal? Bagay éwan dénsa tu kadimoy de a ikasal, éy saya i oras dea magsisi a magkulasiyon.

16 “Ewan tu nagtagpi ta bigu a resato todati dén a badu,” kagi ni Jesus. “Da éngkona sa, éy péknetén no bigu tu dati, éylalo dén amelawa tu ébut no badu. 17Ewanbe tu méngiasék ta bigu a alak ta dati apégaskanan. Bagay kona sa i ginamet, éypomtak tu pégaskanan, da dati, a tulosmebulak tu alak. Sakay mawasak be déntu pégaskanan. Maigi pa éy iasék i bigu aalak ta bigu be a pégaskanan. Eng kona saéy pareho side a male.”

Tu Anak a Minate, Sakay TuBébe a Minangkébil Ni Jesus

18 Nadid, to pégkagi pabi ni Jesus duPariseyo, éy dinumemét sa i esa amataas aJudeo. Linumuhud siya ta harapa ni Jesus,a kinagi na, a “Minate dén tu anak ko. Kitapad dén a itupu pad i kamét mua diya,monda mabuhay siya.” 19 Ey kinumuyog tiJesus diya. Pati du alagad na.

20-21 To péglakad de, éy kaununod nai esa a bébe a labindalawa dén a taon amégdédigién. Kinagi na dén to isip na,a “Eng makbilan ko san i damit naa, éymaghusayék dén.” Kanya inumadene siyato adég ni Jesus, sakay kembilan na tuontok san no badu na. 22 Ey sinumuleg tiJesus, éy péketa na diya, éy kinagi na, a“Anéng, diyan ka méganteng. Pinahusayka dén na péniwalamo diyakén.” Ey to éyabe san, éy naghusay tu bébe.

23Nadid, kédemét de to bile nomataas aJudeo, éy neta de dumégtogtog ta mosiko,sakay du meadu a tolay a mepehéng. 24 Eykinagi ni Jesus dide, a “Lumwas kam dén!Ewan minate i anaka; natidug san.” Eypinégngihitan de ti Jesus. 25 Pero nadid,to kéluwas du tolay, éy sinomdép ti Jesus,éy kembilan na tu kamét no anak, éyinumégkat. 26 Ey kinumalat ta étanan abanuwan ta éya i nanyaria.

27 Nadid, kéhektat ni Jesus ta éya, éytinagubet siya na éduwa a lélake a buhék.Mégdulaw side a kinagi de, a “Apo niDabid, kagbian mo kame!”

28 Ey késdép ni Jesus to bile, éy inu-madene diya du buhék. Ey kinagi ni Jesus

dide, a “Méniwala kam a magimet ko ye?”“O, Panginoon,” kagi de.

29 Ey nadid, kembilan na i mata dia,a kinagi na, a “Manyari dikam ayun tapéniwala moy.” 30 Ey naketa dén side.Ey pinagbilinan side ni Jesus ta mahigpit,a “Diyan moy ye iyébaheta ta maski tiésiya.” 31 Pero kéhektat de, éy nibébahetade ta étanan i tungkul ni Jesus.

Pinahusay Ni Jesus Tu Bulol32 Nadid, to kéhektat du buhék a

pinahusay na, éy niange de ni Jesus i esaa bulol a hinayup. 33 Ey to pémaibut nato dimonyo, éy négkagi dén tu bulol. Eynagtaka du tolay, a kinagi de, a “Sapulto éya, éy éwan tu mineta a kona se taIsraelae.” 34 Pero du Pariseyo, kinagide, a “Ti Satanas a mayor du dimonyoi nangatéda diya ta kapangyarian na amégpaibut du dimonyo.”

35 Nadid, linebut ni Jesus i étanan abanubanuwan ta éya, a nagtoldu siya dukapilya. Nipahayag na i Mahusay a Ba-heta tungkul ta péghari na Diyos, sakaypinahusay na du tolay ta étanan a sak-isaket de. 36 Ey péketa na du meaadu atolay, éy kinagbian na side, da mehirapi buhay de, a éwan tu méngtulung dide.Koman side i tupa a éwan tu mégpastordide. 37 Kanya kinagi na du alagad na, a“Meadu i gapasén, pero kulang i magapas.38 Ipanalanginmoy to te koo ta kapahayan,a paange na i meadu a magapas ta kapa-hayan na.”

10Du Labindalawa a Apostol

1 Nadid, pinauwet ni Jesus dulabindalawa a alagad na, sakay inatdinanna side ta kapangyarian de a magpaibutta medukés a espiritu, sakay magpahusayta étanan a te saket. 2 Saye i ngahina dulabindalawa a apostol: purumeru ti Simona pinalayawan de a Pedro, sakay ti Andresa wadi na. Sakay ti Santiago éy ti Juan, aanak side ni Sebedeo. 3 Sakay ti Pelip éy tiBartolome; ti Tomas éy ti Mateo (siya tumégpabuwes). Ti Santiago a anakni Alpeo,éy ti Tadeo; 4pati ti Simon a taga Kanan, éyti Hudas Iskarote, a néngitokyon ni Jesus.

Tu Utus Ni Jesus Du Apostol5 Pinéglakad ni Jesus diden ya, a pinag-

bilinan na side, a “Diyan kam uméangeta banuwan du éwan Judeo, maski tabanuwan na Samaritano. 6Engˈwan, itoldu

Mateo 10:7 11 Mateo 10:35moy san du kapareho tam a Judeo, alahi ni Israel. Mara side ya du nebuta tupa ni Israel. 7 Ipahayag moy dide,”kagi na, “a adene dén a maghari i Diyos.8 Sakay pahusayén moy du te saket, sakaybuhayén moy du pate. Pahusayén moydu te ketong, sakay paibutén moy du di-monyo. Ey tandaan moy, da inatdinankam na Diyos ta éwan tu bayad, éy konakam be sa a mangatéd kam be ta éwan tubayad.

9 “Ta péglakad moy,” kagi ni Jesus, “éydiyan kam mégkébil ta kuhata, 10 sakaydiyan kam be mégkébil ta suput, sakay tapégbaraduan moy. Diyan mo be kébilén ireserba a sinelas, maski sahukod. Da dapataguman kam du tolduan moy.

11 “Maski ahe a banuwan i demtanmoy,” kagi na, “éy ahayukén moy imahusay a tolay a tulusan moy, sakaytumulos kam sa a hanggan éwan kammaglakad. 12 Késdép moy ta tulusan moya bile, éy batién moy du édsa sa, a kagimoy, a ‘Demtan kam maka na kapaya-paan.’ 13 Nadid, éng mahusay du tolay taéya a bile, a tanggapén de kam, éy kagbianside na Diyos a talaga. Pero éng éwan sidemahusay, éy bawen moy tu nipangbatimoy dide. 14 Eng du tolay ta banuwan, éyéwande kam tanggapén, éy humektat kamsa, a ihalimbawa moy dide a ipagpag moyta tikéd moya tu alikabuk. 15 Kédemét naaldew na péghukum,” kagi ni Jesus, “éylalo a mehirap i mabati du tolay ta éya abanuwan kesira to nabati du taga Sodoma,sakay du taga Gomora to araw.”

Tu Hirap a Dumemét16 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus,

“péglakadén ta kam du medukés a tolay.Mara, koman kam i tupa a méglakadta lubuk du metapang a aso. Mangilagkam dide, pero dapat mebait kam bedide. 17 Mangilag kam, da te tolay améngitokyon dikam ta gubiyerno. Sakaybalbalén de kam ta kapilya de. 18 Dahildiyakén, éy iharap de kam ta gubernadorsakay hari. Saya i oras moy a pégpatunaymoy diyakén dide, sakay pati du éwanJudeo éy patunayan moy. 19 Bagay bistaande kam,” kagi na, “éy diyan kam métagegéng anya i katuwiran moya dide. Dakédemét na oras, éy iatéd san dikam ikatuwiran moya dide. 20 Da éwan sikami mégkagia, éngˈwan i Espiritu Nama moyi magpakagia dikam ta katuwiran moy.

21 “Kédemét na éya a hirap, éy itokyonna tolay du top de a ipabuno. Ey kona besa i gemténa na lélake to anak de. Sakaydu anak éy labanan de dema de, a ipabunode be side. 22 Sakay kaiyamutan kam naétanan, da méniwala kam diyakén. Perotu maniwala diyakén a matapat a hang-gan éwan siya mate, éy siya i meligtasa.23 Bagay lélokon de kam to banuwan a éd-seanmoy,” kagi ni Jesus, “éy guminan kamta banuwan a esa. Tandaan moy, éwanmoy pabi maabut i étanan a banuwan naIsrael, éy dumeméték dén. Ey sakén ilélake a gébwat ta langet.

24 “Ewan mataas tu alagad to maistuna; éwan be mataas tu utusan to amo na.25 Kanya sikam a alagad ko, éy gemtén dedikam tu kona to gégemtén de diyakén aamomoy. Eng ngahinanék de a Satanas, éylalo dén a medukés i pégpintas de dikam.”

I Dapat a Antingan Moy26 “Kanya diyan kam méganteng ta to-

lay,” kagi ni Jesus. “Da maski anya igemtén de nadid ta lihim éy lumitaw taesa a panahun. Maski anya i nipamende nadid, éy mehayag ta esa a panahun.27 Tu kinagi ko dikam nadid ta lihim, éyihuwaymoy a ipahayag ta étanan. 28Diyanmoy antingan du mamuno ta bégi moy,da éwan be side makabuno ta kaliduwamoy. I dapat moy a antingan éy Diyos, dasiya i magpakatea ta tolay. Sakay siya iméngibuta ta kaliduwa ta impiyerno.

29 “Mara,” kagi ni Jesus, “makabugtongkam ta éduwa a dignés ta esa san a sen-timos. Ey maski mura side, éy éwan sidemate éng éwan kaluuben Nama mo. 30 Eysikam,mahigit pa sa i péngalaga na dikam.Maski na buk moya, éy nabilang na aétanan. 31 Kanya, diyan kam méganteng:mahalaga kam diya kesira du meadu adignés.

32 “Maski ti ésiya i méngipagtapat du to-lay, a méniwala siya diyakén, éy ipagtapatko be Nama ko ta langet. 33 Pero maskiti ésiya i tumanggia diyakén ta harap natolay, éy itanggi ko be Nama ko ta langet.”

Ewan Magpayapa Ti Jesus Ta Tolay34 “Diyan moy isipén a kanyaék se inu-

mange éy magpayapa ta mundua. Daéwanék se inumange a magpayapa tamundua, éngˈwandahil diyakén, éymagla-ban i tolay ta mundua. 35Dahil diyakén, éymaglébug du patena; sakay maglébug du

Mateo 10:36 12 Mateo 11:20magmanugeng. 36Sakay tu kalbugna tolayéy du mététena na.

37 “Tu magmahal ta ama na éy ta ina nata higit pa diyakén, éy éwan siya maari aipasakup diyakén. Sakay tu magmahal taanak na ta higit pa diyakén, éy éwan besiya maari a ipasakup diyakén. 38 Sakayéwanmaari a ipasakup diyakén i tolay, éngéwan siya kumuyog diyakén a pabayan nai buhay na, maski bunon siya. 39 Dahilan,tu maghangad a meligtas i buhay na, éymebut a talaga. Pero tu mégpabaya tabuhay na alang-alang diyakén, éy siya imabuhaya a éwan tu katapusan.”

I Gantimpala40 “Maski ti ésiya i tumanggapa dikam,”

kagi ni Jesus, “éy bilang tinanggapék nabe. Sakay tu tumanggapdiyakén, éy bilangtinanggap na be tu nagpaange se diyakén.41Sakay tu tumanggap ta purupeta da utu-san siya na Diyos, éy atdinan siya na Diyosta kabahagi na gantimpala na éya a puru-peta. Sakay tu tumanggap to mahusay atolay a mékidiyos, dahil to pékidiyos na,éy atdinan siya na Diyos ta kabahagi nagantimpala na éya a tolay. 42 Sakay maskiti ésiya i mangatéda ta maski esa a baso adinom ta esa diden ye a mababa, da siya ialagad ko, éy atdinan be siya na Diyos tagantimpala na.”

11Du Alagad Ni Juan

1 Nadid, kétapos ni Jesus a nagbilin dulabindalawa a alagad na, éy hinumektatsa siya, da umange siya a magtoldu dubanubanuwan ta palebut ta éya.

2 Ey ti Juan a Mégbinyag, to édse nata pihesu, éy nabaheta na tu gégemténni Cristo. Kanya pinéglakad ni Juan dualagad na, 3 a ange de pakelagip diya éngsiya ngani dén i nipangakua na Diyos aumange se a tagapagligtas de, o maguhaypa side ta esa? 4 Ey to pégpakelagip de niJesus ta éya, éy kinagi na dide, a “Magsolikam ni Juan, a ikagi moy diya i minetamoy ta éye, 5 a naketa dén du buhék,nakapaglakad du lumpu, naghusay dén dute ketong, nakabati dén du tuléng, sakaynabuhay dén du pate. Sakay ikagi moybe ni Juan, a tinétolduan ko du pobre taMahusay a Baheta. 6 Sakay kagi moy bediya a masuwerte du tolay a éwanmégideldiyakén.”

7 Nadid, to kéhektat dén du alagad niJuan, éy négkagi ti Jesus du tolay sa tatungkul ni Juan. “To kéluwas moy ni Juanta ilang a lugar,” kagi na, “éy bakit inu-mange kam diya? Gustu moy wade metai lélake a mehina a koman san i lamon asésébyugén na pahés? 8 O siguru gustumoymeta i lélake a te badu ta kamahalan?Pero éwan, da du te badu ta kamahalanéy mégiyan side ta bile na hari. 9 I gustumoy ngani sa a meta moy éy purupeta!O, tama ya. Ey maigi ngani ti Juan duiba a purupeta. 10 Da ti Juan i nihulaa tokasulatan, to pégkagi na, a‘Tandaan moy. Siya i pinakangbégi ko.

Pégdetulén ko siya diko, mondapaghandaén na du tolay ta demtanmo.’

11Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “du étanana tolay ta mundua, éy éwan tu mataasni Juan a Mégbinyag. Pero i mababaaa tolay ta kaharian na Diyos, éy mataasside diya. 12 Sapul to pégtoldu ni Juan aMégbinyag, a hanggan nadid, éy pumépilitdu tolay a ipasakup ta kaharian na Diyos.Ey du metapang, éy pilitén de a somdép.13 Dahilan, du étanan a purupeta, sakaytu utus ni Moises, éy nagpahayag sidetungkul ta péghari na Diyos, a hanggan topanahun ni Juan. 14 Ey nadid, éng gustumoy a maniwala, éy siya ngani dén ina tiElias a kagi de a dumemét. Da nihula dea magsoli siya. 15 Eng makabati kam, éybaten moy ya.

16 “Pakodyan ko a méngihalimbawa ditolaya nadid?” kagi ni Jesus. “Mara, ka-pareho side na anak a te eknud ta plasa, amégpépintasén side ta kaéyag de. 17Marakagi de dide, a ‘Tinogtogen me kam, peroéwan kam nagsayaw. Ey to pégsanget me,éy éwan kam nalungkut dikame.’ 18 Eykona be sa di tolaya,” kagi ni Jesus, “daugali ni Juan, éy nagkulasiyon, a éwanméginom ta alak, éy pinintasan de a hi-nayup. 19 Pero sakén, éy mahusayék améngan éy ta méginom, éy pintasanékde be, a kagi de a medémoték a ménganéy ta méginom. Sakay pintasanék debe a mékiagumék du mégpabuwes sakaydu makasalanan. Pero pabayan moy ya.Tukoy moy éng tama i gimet ko bagaymeta moy tu bunga ko, éng mahusay.”

Du Banuwan a Ewan Méniwala20 Nadid, pinagsisian ni Jesus du

banubanuwan, da ginimet na dén dide i

Mateo 11:21 13 Mateo 12:17meadu a makataka-taka, pero éwan sidenagsisi to kasalanan de. 21 “Kakakagbikam,” kagi na, “sikam a taga Korasin!Kakakagbi kam, sikam a taga Betsayda!Da ginimet ko dén ta harap moy i meadua makataka-taka, éy éwan kam nagsisi.Pero du tolay ta Tiro sakay ta Sidon toaraw, éng neta de maka to araw tu minetamoy, éy talaga nagsisi side. Nagbadumakadén side ta kostal, sakay mégiknud ta abu,monda magpatunay side a nagsisi side atalaga. 22 Kanya ta péghukum na Diyos,éy masiyadu a mehirap i sapitén moykesira ta sinapit du taga Tiro éy ta Sidon.23 Sakay sikam a taga Kapernaum,” kagini Jesus, “i pégpalalo moya éy makaabutkam ta langet, pero i abutén moy sanaéy impiyerno! Pero éng mineta makadu taga Sodoma to araw i mineta moyaa makataka-taka, éy éwan side nibagsakna Diyos, da talaga a nagsisi side. 24Kanyatandaan moy, ta péghukum na Diyos, éymasiyadu a mehirap i sapitén moy kesirata sinapit na Sodoma!”

Umadene Kam Diyakén a Umimang25 Nadid, nanalangin ti Jesus, a kinagi

na, a “Mégpasalamaték diko, Améng. Sikoi Panginoon ta langet éy ta mundua. Sala-mat, Améng, da éwan mo nipékipospos tukaluuben mo du matalinung a mataas atolay; éngˈwan i néngipaliwanagenmua éydu mababa. 26O ngani, Améng, da kona sai gustu mua.”

27 Nadid, kinagi na du alagad na, a“Tama ko a Diyos, éy inatdinanék na taétanan. Ey éwan tu makatukoy diyakén,éng éwan Tama ko san. Ey éwan be tunakatukoy Nama ko, éng éwan sakén sana anak na, sakay du nagpahayagen kotungkul diya.

28 “Umadene kam diyakén, sikam aétanan a pagel dahil ta medégi a kébilmoy, sakay paimangén ta kam. 29 Sundinmoy san i utus kua, sakay magadal kamdiyakén. Da sakén éy mebaiték a mababa,éy paimangén ko i buhay moya. 30 Eymelagin i utus kua, sakay éwan medégi ipakébil kua dikam.”

12Tu Pégpasuway De Tungkul Ta Pangilin

1 To esa a aldew a pangilin, éy dinumi-man de Jesus to kapahayan. Ey nagalép dualagad na; kanya nagkétoh side ta tégesa aohay, a kékéselén de. 2 Ey péketa dide du

Pariseyo, éy kinagi de, a “Entanmo i gimetdi alagad mua! Bawal ina éng pangilin, datarabaho ina!”

3 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Bakit, éwanmoy wade nabasa tu ginimet ni Dabid toaraw, to pégalép de sakay du kaguman na?4 Basta sinomdép siya to bile na Diyos. Eytu te déton sa a tinapay a para ta Diyos, éykinanna; sakay pinakanna be du kagumanna. Ey bawal kan ya ta utus,” kagi ni Jesus,“da du padi san i maari kana a méngan taéya. 5 Bakit, éwan moy wade be nabasa tuutus ni Moises, a mégtarabaho du padi tatuwing pangilin, da gemtén de i tungkulinde ta lubuknoTemplo. Eymaski bawal kanya, éy éwan side tu kasalanan. 6 Ey sakénéy laloék a mahigpit kesira to Templo.

7 “Ewan moy maka pinintasan du éwantu kasalanan éng tukoy moy maka dén ikahulugen na kagi a éye na Diyos, a ‘Bakéna regalo moy i gustu kua, éng ˈwan kagbimoy ta tolay.’ 8 Da sakén i lélake a gébwatta langet,” kagi ni Jesus. “Ey sakén imégkagia éng anya i tama a gimet ta aldewa pangilin.”

Tu Lélake a Pile Tu Kamét9 Nadid, hinumektat sa ti Jesus, a inu-

mange to kapilya de a esa. 10 Ey te lélakesa a pile tu kamét. Ey te tolay be sa a iba,a gustu de a iabla ti Jesus a manglabag tautus. Kanya pinuhubaan de siya a kinagide, a “Anya wade, labag ta utus éng maga-mot ta tolay ta pangilin, o éwan?”

11 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Eng marasikam, éng melokbung tu tupa moy taébut, éy anya, éwan moy beman iahawasbagay pangilin! 12 Ey higit pa a mahalagai tolay kesira ta tupa. Kanya éwan bawalta utus tam éng aguman tam i te hirap tapangilin.”

13Nadid, kinagi ni Jesus to pile tu kamét,a “Iolnat mo i kamét mua.” Ey to pén-giolnat na, éy naghusay dén a kaparehono kamét na a esa. 14 Ey linumwas sadu Pariseyo, a néguhon side éng kodya ipamuno dia ni Jesus.

Tu Dati a Hula Tungkul Ni Jesus15 Nadid, pékatukoy ni Jesus ta hangad

de, éy hinumektat sa siya. Ey meadu itinumagubet diya. Ey pinahusay na duétanan a te ladu, 16a pinagbilinan na side adiyan de iyébaheta i tungkul diya. 17 Sayai pangtupada to nihula ni Purupeta Isayasto araw, a

Mateo 12:18 14 Mateo 12:4218 “Siya ya i utusan ko a pinili ko,” kagi na

Diyos. “Siya i mahal ko a késayaanko. Iatéd ko diya i Espiritu ko,sakay ipahayagna i katutuhanan tatolay. 19 Ewan siya makipaglébug,éwan siya mepehéng, éwan siyamégdulaw ta karsada ta banuwan;20 éwan na paghirapén du mehinaa tolay, éwan na édépén i simbua mégkulidépdép. Pumilit siyaa hanggan éwan manalo i katu-tuhanan; 21 Siya i asaan na étanana tolay.”

Nagpatunay Ti Jesus a Ewan Gébwat IKapangyarian Na Ni Satanas

22Nadid, niange de ni Jesus i esa a lélakea buhék sakay bulol pa siya, da hinayup.Ey pinahusay na; tulos nakapégkagi dénsakay naketa dén. 23 Ey nagtaka du étanana tolay, a kinagi de a “Séˈ wade ye i apoani Dabid a nihula de?” 24Pero du Pariseyo,pékabati de ta éya, éy kinagi de, a “Kanyamakapégpaibut siya du dimonyo éy inatd-inan siya ni Satanas ta kapangyarian na. TiSatanas a mayor du dimonyo.”

25 Pero tukoy ni Jesus i isip de, a ki-nagi na dide, a “Eng mara, maski ahe abanuwan, éng néglébug side, éy bumagsaka talaga. Sakay maski ahe a bile, éngnéglébug side, éy éwan male i buhay de.26 Ey nadid sakén, bakit kagi moy a inatdi-nanék kan ni Satanas ta kapangyarian naa magpaibut du katulung na a dimonyo?Lélbugén beman ni Satanas i sarili na? Engkona sa,” kagi ni Jesus, “éy bumagsak siyaa talaga. 27 Bakit kagi moy a gébwat niSatanas i kapangyarian ko a mangpaibutta dimonyo? Ey anya du tolay moy? Engibutan de i dimonyo, éwan beman gébwatta Diyos i kapangyarian de? Kanya sidei mégpatunaya a kakabulyan tu pénguposmoy diyakén! 28Pero éng Espiritu na Diyosi nangatéda diyakén ta kapangyarian koa magpaibut du dimonyo, éy saya i katu-nayana a dumemét dén dikam i péghari naDiyos ta tolay.

29 “Da éwan tu makapagpaibut dukasakupan ni Satanas, éng ˈwan na pamatalo ti Satanas. Pero éng natalo na dénsiya, éy maari na dén a alapén i kasakupanna.

30 “Tu éwan kampi diyakén,” kagi niJesus, “éy kontara diyakén. Ey tu éwantumulung diyakén a méngidulug ta tolay,éy nangangahulugen éy paadeyoén na du

tolay diyakén. 31-32 Kanya tandaan moy,pagpasensiyaan i tolay ta maski anya akasalanan de, sakay ta péngupos de tatolay. Maski ta péngupos de diyakén anagébwat ta langet, éy pagpasensiyaanside na Diyos. Pero tu mangupos ta Ba-nal a Espiritu, éy saya i éwana pagpasen-siyaan na Diyos, maski nadid, a hanggannikésiya.”

Tu Halimbawa To Kayo33 “Tu mahusay a kayo, éy mégbunga

ta mahusay a bunga. Ey tu medukés akayo,” kagi na, “éy mégbunga ta medukésa bunga. Da matenggi mo tu kayo bagaymeta mo i bunga naa. 34 Ey kona besa dikam, sikam a magkadukés a to-lay! Pakodya moy a mégkagi ta mahusay,bagay medukés kam? Da i kagi moya, éysiya be san i édse ta isip moya. 35Dahilan imahusay a tolay, éy gemtén de i mahusay.Ey du medukés a tolay, éy gemtén de imedukés.

36 “Ey tandaan moy,” kagi ni Jesus,“kédemét na péghukum, éy panagutanna tolay i bawat kinagi de a medukés.37 Makay parusaan kam dahil to kinagimoy, o makay meligtas kam.”

Ti Jesus Ey Kapareho Ni Honas38 Nadid, du maistu ta rilihiyon, sakay

du Pariseyo, éy inumange side ni Jesus, akinagi de diya, a “Maistu, ipeta mo dikamei tanda a makataka-taka.”

39 “Diden ye a lahi a Judeo éymagkadukés,” kagi ni Jesus. “Pinabayanmoy dén i Diyos. Piliténék moy a ipetako dikam i tanda, pero éwanék tu ipetadikam a tanda, éngˈwan tu nanyari san niPurupeta Honas to araw. 40 Eng kodya tiHonas a étélo a aldew to tiyan no dikéla ikan, éy konaék be sa, sakén a lélake agébwat ta langet, a étéloék be a aldew tadisalad na luta.

41 “Kédemét na péghukum na Diyos,”kagi ni Jesus, “éy tumaknég du taga Ninibea iabla de kama lahi a Judeo, danagsisi sideto pégtoldu ni Honas dide. Ey nadid éy temataas ni Honas ta éye a mégtoldu dikam,éy éwan kammégsisi. 42Pati tu hari a bébea taga Kabagatan to araw, éy tumaknég besiya ta péghukum a mangiabla dikam. Dasiya éy inumange se a gébwat ta adeyo,monda baten na i memahal a pégtoldu niSolomon. Ey nadid te mataas ni Solomonta éye a mégtoldu dikam, éy éwan moybébaten.”

Mateo 12:43 15 Mateo 13:22Halimbawa a Tungkul Ta Ewan

Méniwala Ta Diyos Ta Hustu43 “Bagay umibut tu medukés a espir-

itu ta bégi na tolay,” kagi ni Jesus, “éyméglebut ta ilang a lugar a mégahayok taimangan na. Nadid, éng éwan tu meeta,44éy kagi na, a ‘Magsoliék to kinagébwatanko a négiyanan ko.’ Ey kédemét na éydinemtan na a éwan tu lasén, sakay meli-nis a mahusay dén. 45 Kanya inakit na ipitu a iba a espiritu a medukés pa diya, éysinomdép side a négiyan sa side. Kanyalalo a medukés to neditol i kalagayan naéya a tolay. Ey nadid, éy kona be sa imanyaria dikam a medukés a lahi a éye!”

I Tunay a Top Ni Jesus46 Nadid, to pégtoldu pabi ni Jesus, éy

dinumemét sa dena na sakay du tétotopna. Méguhay side ta luwas, a gustu demékiohon diya. 47Te négkagi diya, a “Kéyeta luwas denamoéydu tétotopmo, a gustude ka a uhunén.” 48 Pero kinagi ni Jesus, a“Ti ésiya i ina kua sakay ta tétotop kua?”49Ey nitoldu na du alagad na, a kinagi na, a“Side ye di ina kua, sakay top ko, 50dahilan,du mangtupad ta utus Nama ko ta langet,éy side di ina kua éy ta tétotop ko.”

13Tu Halimbawa Tungkul To Mégsabug

1 Nadid, to éya a mismo a aldew, éylinumwas ti Jesus to bile, a inumange siya amégiknud to digdig no diget. 2Eymeaadu idinumulugadiya, a hangganda sinumakayti Jesus to abeng, a négiknud sa amégtoldudu tolay. Ey side éy te taknég san to bay-bay. 3 Ey tinolduan na side ta halimbawa akona se:

“Eng mara,” kagi na, “éy te esa kan alélake a mégsabug to binhi na. 4 Ey topégsabug na éy te sénganya wade a butil aminepégsek to dilan. Ey kinan na manok.5 Ey te sénganya wade be a nepégsek tobito-bito. Ey agad kan side a nagtubu, damelapis i luta ta éya. 6Perominalanés side,da mepasi i bilag, éy éwan kan masiyadui gimot de. 7 Ey te sénganya wade be anepégsek to kalamonan, éy nailongan nalamon. 8 Ey tu iba a binhi, éy nesabugkan dén ta mahusay a luta. Ey nagohayside. Te tégsésandaan, te tégéném a pulu,te tégétélo a pulu a butil i bawat ohay. 9 Eynadid,” kagi ni Jesus, “éng makabati kam,éy baten moy ya.”

I Layunin Na Halimbawa

10Nadid du alagad ni Jesus, nipakelagipde diya éng bakit purus a halimbawa igamitén naa, bagay mégtoldu siya du to-lay. 11 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ipetasan dikam na Diyos i kahulugen na lihimtungkul ta péghari na ta tolay. Pero duiba a tolay, éy éwan. 12 Dahilan side amégéisipén ta itoldu kua, éy dagdagen naDiyos i isip de, monda mapospusan de tamahusay. Pero du metamad a mégisip taitoldu kua, éy bawasan na Diyos tu isipde a hanggan éwan side tu mapospusan.13 Kanya halimbawa i gemtén ko, bagaymégtolduék dide; da maski metaék de, amégbati side diyakén, éy éwan de ma-pospusan. 14 Natupad ngani dén dide tunihula ni Isayas, to pégkagi na ta kagi naDiyos, a‘Mégbati kam a mégbati, éy éwan moy

be mapospusan; lumameng kama lumameng, éy éwan kam bemaketa ta katutuhanan. 15 Damehina i isipa di tolay a éye; Mehi-rap a makabati i talinga dia, niki-hép de i mata dia. Dahilan, sala deameta, sala de amakabati, sala de amapospusan. Da sala de a magsolidiyakén,’ kagi na Diyos, ‘mondapahusayén ko side.’

16 Pero sikam a alagad ko,” kagi ni Jesus,“éymasuwerte kam, damaketa kam, sakaymakabati kam ta katutuhanan. 17Tandaanmoy, meadu i purupeta sakay mahusay atolay a gustu de meta i meeta moya, peroéwan de neta. Sakay gustu de a mabati imébati moya, pero éwan de nabate.”

Ipaliwanag Na I Halimbawa Tungkul ToPégsabug

18 “Baten moy i kahulugen na hal-imbawa tungkul ta mégsabug,” kagi na.19 “Mara du mégbati ta kagi a tungkulta péghari na Diyos, sakay éwan de na-pospusan, éy kapareho side no binhi anepégsek to dilan. Ey dumemét ti Satanas,a inagew na ta isip de tu kagi a nabati de.20 Ey tu nepégsek to bito-bito, mara saya imakabatia ta kagi na Diyos, a masaya sidea tanggapén de agad. 21 Pero éwan sidemakatagal, da kapareho side no binhi aéwan nakagimot. Méniwala side ta san-dali, pero kédemét na paghirap de, dahilta péniwala de, éy ginanande tu tinanggapde. 22 Ey tu nepégsek to kalamonan, marasaya i makabatia ta kagi na Diyos, peroéwan magbunga tu kagi na Diyos ta isip

Mateo 13:23 16 Mateo 13:48dia, da kapareho side no binhi a nailongan.Mara i nakailonga dide éy tu pégisip deta kabuhayan de sakay ta kayamanan de.23 Ey tu binhi a nesabug ta mahusay aluta,” kagi ni Jesus, “mara saya imakabatiata kagi na Diyos, a mapospusan de. Eymagbunga i kagi na Diyos ta isip de tatégsésandaan, éy ta tégéném a pulu, éy tatégétélo a pulu.”

Tu Halimbawa Tungkul Ta Lamon To Ka-pahayan

24 Nadid, kinagi na dide i esa man déna halimbawa: “I pégharia na Diyos,” kagina, “éy kapareho no lélake a naghasik tamahusay a binhi to umana. 25Ey to esa kana kélép, a tidug san side, éy dinumemét tukalbug na, a tulos na nihasik to kapahayani medukés a lamon. Sakay minéglakad.26 Nadid, to pégtubu no pahay, a nagohaydén, éy minagtubu be kan tu lamon amagkadukés. 27 Ey du utusan no lélake, éyinange de kan a kinagi de diya, a ‘Ewanbeman mahusay a binhi tu nihasik mo touma mo? Bakit melamon nadid?’ 28 Eykinagi kan no lélake, a ‘Saya i gimita noesa a kalbug tam.’ ‘Ey anya,’ kagi de kan,‘gustu mo bagutén me diden ya?’ 29 ‘Diyanmoy,’ kagi na kan. ‘Makay pati pahay éymabagut moy. 30Basta pabayan moy dén amégtubu a kapareho na pahay, a hangganta pégladéy. Ey ta pégladéy,’ kagi na, ‘éyutusan ko san du magladéy, a bagutén depa du lamon, sakay bédbéden de a mondaipatutod ko. Sakay tu pahay éy ipalunpunde ta kamalig ko.’ ”

Tu Halimbawa No Bukél Na Mustasa31 Nadid, kinagi na dide i esa man dén

a halimbawa: “I péghari na Diyos,” kagina, “éy kapareho na éye: Te esa kan wadea lélake a nagmula ta isesa a bukél namustasa to uma na. 32 Kakétihékan yata maski anya a bukél, pero éng magtubudén éy kadikélan ya ta étanan a kayo,a hanggan makapaglobun du manok tatingi-tingi na.”

33Nadid, kinagi na dide i esa man dén ahalimbawa: “I péghari na Diyos,” kagi na,“éy kapareho no pégpaalsa a ihalu no bébeto étélo a takal a arina, éy umalsa tu étanana linamas.”

34 Nadid, i étanan a kinagi ni Jesus aéya du tolay, éy purus a halimbawa. Ewantu kinagi dide a éwan halimbawa. 35 Sayai pangtupada to nihula no purupeta toaraw, a

“Halimbawa kan i gamitén ni Cristo, bagaymagtoldu siya dide. Ipaliwanag nadide i bagay a éwan tu nakapospossapul to nipanglalang ta mundua.”

Ipaliwanag Na I HalimbawaTungkul To Lamon To Kapahayan

36 Nadid, gininanan ni Jesus du tolay, asinomdép to bile. Ey nipakelagip diya dualagad na éng anya i kahulugina no hal-imbawa tungkul to lamon to kapahayan.37 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Tu méghasikta mahusay a binhi éy sakén a lélake agébwat ta langet. 38Tu uma éy namundua.I mahusay a binhi éy du tolay a pégharianna Diyos, sakay du magkadukés a lamonéy du tolay a pégharian ni Satanas. 39 Eytu kalbug de a naghasik to lamon, éy tiSatanas ngani dén. I panahun a pégladéyéy saya i katapusan na mundua. Sakaydu anghel i magladéya. 40 Eng kodya ipémuhuna to lamon a tutudén, éy konabe sa i pamuhuna na anghel du tolayta katapusan na mundua. 41 Ey sakéni lélake a gébwat ta langet. Ey utusanko du anghel ko a angen de puhunén duétanan a tolay ta kaharian ko anangatéd tapagkasala, sakay puhunén de be du étanana mégimet ta medukés. 42 Sakay tulosibatikal de ta dikél a apoy. Ey édsa sa sidea mégsésangitén a mégéadiyoyén ta hirapde. 43Ey nadid magdemlag a koman i bilagdu mahusay a tolay, ta kaharian Nama de.Nadid,” kagi ni Jesus, “éng makabati kam,éy baten moy ya.”

Iba a Halimbawa44 “I péghari na Diyos,” kagi na, “éy

koman i kayamanan a te liso to uma.Mineta ya no esa a tolay, éy tinapohan naa huway, a mépagés siya a tahod. Nadid,minéglakad siya a nibugtong na i étanan aari-arian na, sakay binugtong na i uma aéya.

45 “Kona be sa, i péghari na Diyos éy ko-man i esa a lélake a mégnigosiyo ta mema-hal a perlas. 46 Nadid, naketa dén siya taesa a perlas a mahalaga, éy minéglakadsakay nibugtong na i étanan a ari-arian na,sakay binugtong na tu perlas.

47 “Kona be sa,” kagi ni Jesus, “i pégharina Diyos éy kapareho be na esa a dikél arambat a nibatikal to diget, sakaynakaalapta meadu a sari-sari a ikan. 48 Ey nadid,da minaputat dén éy hinela de to bay-bay, sakay négiknud sa du tolay a mondabukod-bukudén de du ikan. Du mahusay a

Mateo 13:49 17 Mateo 14:20

ikan, éy niasék de to pégdétonan de, perodu medukés éy nibut de dén. 49 Nadid,”kagi na, “kona be sa i manyaria ta kata-pusan na mundua! Dumemét du anghela ibukod de du medukés to mahusay.50 Sakay ibatikal de du medukés ta dikél aapoy. Ey édsa sa side a mégsésangitén amégéadiyoyén ta hirap de.

51 “Ey anya, napospusan moy dén iétanan a éya,” kagi ni Jesus du alagadna. Ey “O,” kagi de. 52 “Kanya ngani ibawat makapospos ta kagi na Diyos,” kagini Jesus, “éng ipasakup be siya ta pégharina Diyos diya, éy koman siya tu lélake amakaalap to bodega na ta bigu sakay tadati be.”

Ewan De Tinanggap Ti Jesus Ta Nasaret53Nadid, to nipégkagi dén ni Jesus diden

ya a halimbawa, éy hinumektat sa siya, 54anagsoli to sarili na a banuwan. Ey kédemétna sa, éy nagtoldu siya du tolay to kapilyade. Ey nagtaka du nakabati diya. I kinagidia, éy “Ahe i nangalapana na éya a lélaketa karunungan naa? Kodya i pékagimetnaa ta makataka-taka? 55 Ewan bemansaye tu anak no karpentero tam?” kagide. “Ti ésiya pa ina, éng éwan anak sanni Maria? I top na a lélake éy de Santiago,ti Hose, ti Simon, sakay ti Hudas. 56 Sakaydu tétotop na a bébe, éy mégiyan pabi seside,” kagi de. “Bakit mégpataas siya?”57 Kona sa tu kinagi du tolay to banwan niJesus. Kanya éwan side naniwala diya taéya.

Ey kinagi ni Jesus tungkul ta éya, a “Ipurupeta éy iyégalang ta maski ahe. Perota sarili na a banuwan, sakay sarili na abile, éy éwan siya iyégalang.” 58 Ey nadid,éwan minagimet ti Jesus ta éya ta meadua makataka-taka, da éwan side méniwaladiya.

14Tu Kamatayan Ni Juan a Mégbinyag

1 Nadid, to panahun a éya, éy naba-heta ni Mayor a Herod i tungkul ni Je-sus. 2 To pékabaheta na, éy kinagi na duutusan na, a “Siya ti Juan a Mégbinyag anabuhay a huway. Kanya makagimet siyata makataka-taka.”

3-4 Kanya binuno ti Juan, éy pinintasanna ti Mayor a Herod, a kinékagi na niHerod, a “Ewan maari a mékiagum kani Herodias, da asawa ina ni wadi mo.”(Ti Herodias éy asawa ni Pelip a wadi ni

Herod). Kanya nipadikép ni Herod ti Juan,a nipihesu. 5 Gustu na be ipabunu ti Juan,pero méganteng siya du Judeo, da kagi dea purupeta ti Juan.

6 Nadid, kédemét no kapanganakan niHerod, éy nagsayaw to harap du bisitana tu anak ni Herodias a madiket. Eyti Mayor a Herod, éy mésahat siya tomadiket. 7 Kanya nipangako na a iatédna diya i maski anya a agidén na. 8 Eynadid, tu nibilin diya nena na, éy kinagi nomadiket a, “Gustu ko éy iatéd mo diyakénnadid i penggan a te déton sa tu ulo ni Juana Mégbinyag!”

9 Nadid masiyadu a nagsisi ti Herod,pero éwan siya nakaidel, dahil to nipan-gakona ta harapdubisita na. Kanyaniutusna du sundalu a iatéd de to madiket. 10 Eynipaputol na ti Juan to pihesuan. 11 Eyniedton de tu ulo na to penggan, sakayniatéd de be to madiket. Sakay nitulos nadén nena na. 12 Ey du alagad ni Juan, éyinumange sa side a nangalap to bangkayna, a tulos de nielbéng. Ey to péngielbéngde, éy inange de nibaheta ni Jesus.

Tu Pémakan Na Ta Lima a Libu13 To pékabati ni Jesus ta éya, éy sinu-

makay siya to abeng a inumange siya toesa a lugar a éwan tu tolay. Pero du to-lay, pékabaheta de a hinumektat dén siya,éy tinumagubet side, a namaybay side alinumekaw. 14 Ey to képundu ni Jesus tobaybay, éy neta na i meaadu a tolay, éykinagbian na side. Sakay pinahusay na dute saket dide.

15 Nadid, to giapon dén, éy kinagi dualagad ni Jesus, a “Maistu, apon dén, sakayédse kitam ta ilang a lugare. Péglakadénmo dén di tolayae du bariyo-bariyo ta éye,monda makabugtong side ta kanén de.”16 “Diyan moy side péglakadén,” kagi niJesus, “sikam i mangatéda dide ta kanénde.” 17 “Ey pakodyan tam,” kagi de, “limasan a momon i bilon tama a tinapay, sakayéduwa a pindang?” 18 “Dah, iatéd moy se,”kagi na.

19Nadid, pinaeknud na du tolay to kala-monan, sakay inalap na tu lima a tinapay,sakay tu éduwa a pindang. Ey tinumangadsiya ta langet a nagpasalamat ta Diyos.Sakay pinuseng-puseng na tu tinapay, aniutus na du alagad na a nihayin de dutolay. 20 Ey minéngan side a étanan aminabsog side. Ey hinempésan du alagadtu sobha, éy naputat pa tu sapulu éy ta

Mateo 14:21 18 Mateo 15:20éduwa a gatang! 21 Ey lima a libu a lélakei minéngana ta éya; bukod san du bébe éyta anak.

Méglakad Ti Jesus Ta Dibo Na Diget22Nadid, pinasakayni Jesus du alagadna

to abeng, a pinégdetol na side ta dibilew.Ey siya, éy pinasoli na du tolay ta bilede. 23 Ey to kéhektat de, éy nanohobuk tiJesus to buked, a monda manalangin. Eykédemét no kélép, éy édsa sa siya a isesa.24 Du alagad, éy kéya dén side ta ditaw, asésalpukén side na tagmék, da songsongtu abeng. 25 Nadid, to tamo a amulaldew,éy tinumagubet dide ti Jesus, a méglakadta dibo na diget. 26 Ey du alagad, péketade diya a méglakad ta dibo na digita, éyinumanteng side a tahod, a kinumélangetside, a kinagi de a “Bélet.” 27 Pero kinagidide ni Jesus, a “Diyan kam méganteng, asakén ye.”

28 Nadid, kinagi ni Pedro, “Eng sikongani ina, Panginoon, éy paangenék padsina ta dibo na digita.” 29 Ey “Kadon,”kagi ni Jesus. Kanya inumogsad ti Pedroto abeng, a méglakad ta dibo na digitaa inumadene ni Jesus. 30 Pero to péka-pansing na to pahés, éy inumanteng siya,a nagsapul a inomléd. “Agawénék mo,Panginoon,” kagi na. 31 Nadid, agad siyaginewat ni Jesus. Sakay kinagi na, a “Bakitmégalanganin ka, Pedro? Kétihék balesan i péniwala mo diyakén.” 32 Ey nadid,késakay de to abeng, éy hinumintu tupahés. 33 Ey du alagad, sinumamba sidediya, a kinagi de, a “Tunay ka ngani a anakna Diyos!”

34Nadid, to kéahabes de, éy pinumunduside ta Genesaret. 35 Ey du tolay ta éya,pékatenggi de ni Jesus, éy nibaheta deagad du étanan a bariyo ta éya, mondaniange de diya i étanan a te ladu. 36 Eynékiohon side diya éng maari, éy kébilandu te ladu i ontok san na badu na. Eydu étanan a nangkébil to badu na, éynaghusay.

15Tu Pégtoldu Du Ninunu

1 Nadid éy te inumange ni Jesus aPariseyo, sakay maistu na rilihiyon, a géb-wat side ta Jerusalem. Kinagi de diya, a2 “Bakit du alagad mo, éy lélabagén de tupégtoldu a nipamana dikitam du ninunutam? Da éng méngan side, éy éwan de

ugisan i kamét de a kona ta ugali na ril-ihiyon tam.” 3 “Ey sikam,” kagi ni Jesus,“bakit lélabagén moy i utus na Diyos amonda sugsugénmoy tu ugali na rilihiyonmoy? 4 Da kagi na utus na Diyos, éy‘Igalang mo tama mo éy tena mo, sakaytu mégkagi ta medukés ta ama na éy taina na, éy dapat ipabuno siya.’ 5 Perosikam, éy iyétoldu moy a maski te hiraptu ama no lélake, éy ta ina na, éy éwansiya tu kailangan a tumulungdide, da iatédna ta Diyos i metulung na maka dide akuhata. 6 Kanya pébayan moy tu utus naDiyos, alang-alang ta mana moy a pég-toldu. 7 Sikam a mégkukunwari a éwankam tu kasalanan!” kagi ni Jesus. “Tamabale i nihulaa ni Isayas tungkul dikam:8 ‘Diden ya a tolay,’ kagi na Diyos, ‘éyigalangék de ta labi dia; pero ta isip diaéy éwan. 9 Ewan tu pasa tu pégsamba dediyakén, da kagi de éy gébwat ta Diyos tupégtoldu de, pero éwan.’ ”

Anya I Mégpadukésa Ta Tolay10 Nadid, pinaadene ni Jesus du tolay

diya, sakay kinagi na dide, a “Mégbati kama isipénmoy i kagin kuae: 11Ewan tu isubuna tolay i makapagpadukésa diya ta matana Diyos; éngˈwan tu bumébéswal ta labina tolay, éy saya i magpadukésa diya.”

12Nadid, kétapos na éya, éy inumadenedu alagad ni Jesus, a kinagi de diya, a “Na-pospusan mo a mégdamdam du Pariseyoto kinagi mo?” 13-14 “Pabayan moy side,”kagi ni Jesus. “Bagutén Nama ko i bawathalaman a éwan na nimula. Palagi sidea mégakay ta tolay, pero buhék be side.Bagay buhék i magakay ta buhék be, éypareho side a matépduk ta ébut.”

15 Ey kinagi ni Pedro, a “Ipaliwanag modikame i kahulugina no nihalimbawamo.”16 “Ataay,” kagi ni Jesus, “éwan moy balebe napospusan? 17Ewanmoy tukoy i isubumoy éy tumulos san ta tiyan, sakay iyétaymoy? 18 Pero tu bumébéswal ta labi, éykagi ya a gébwat ta isip na tolay. Saya imagpadukésa ta tolay, da méngatéd dideta kasalanan de. 19Dahilan, ta isip na tolayi kégébwatan na medukés. Da mégisipside ta pémuno, péngibébi, péngilélake,pégtako, mégbuli-buli, sakay péngupos.20Diden ya imagpadukésa ta tolay. Pero tuméngan a éwan maguges ta kamét, éwanya kasalanan.”

Tu Péniwala No Bébe a Ewan Judeo

Mateo 15:21 19 Mateo 16:1121 Nadid, hinumektat sa ti Jesus a inu-

mange ta dumanég a se na Tiro sakayta Sidon. 22 Te bébe sa a taga Kananeaa inumadene ni Jesus a kinékagi na tamedegsén, a “Panginoon, Apo ni Dabid!Kagbianék mo! Tu anak ko a bébe, éybinang-aw na dimonyo, sakay masiyadusiya a méghirap.” 23 Pero ti Jesus, éyéwan sinumengbet diya. Sakay kinagidiya du alagad na, a “Péglakadén mo dénsiya! Mepehéng siya a umunonod diki-tam.” 24 Ey kinagi ni Jesus, éy “Du Judeosan i niutusa diyakén Nama ko; du tupa niIsrael a netawtaw.”

25Pero nadid, inumadene tu bébe a linu-muhud ta harap ni Jesus, a kinagi na, a“Tulunganék pad, Panginoon.” 26 “Ewanmaari a alapén ko tu kanén na anak,”kagi ni Jesus, “a monda ipakan ko duaso.” 27 “Tahod ngani, Panginoon,” kagino bébe, “pero du aso éy méngan be sideta mumo a métépduk to lamesa no amode.” 28 Kanya nadid, éy kinagi ni Jesusdiya, a “Dikél i péniwala mo! Pumayagékta nipékiohon mua.” Ey to éya be san aoras éy naghusay tu anak na.

Pinahusay Ni Jesus I Meadu29 Nadid, hinumektat sa ti Jesus a inu-

mange siya ta diget na Galilea. Ey sinu-mangkay siya to buked ta éya, a négiknudsa siya. 30 Ey dinumemét diya i meaadu atolay, a te kébil side ta pile, sakay buhék,sakay lumpu, sakay bulol, sakay meadu paa iba. Niedton de du te ladu ta harapa ni Je-sus, éy pinahusay na side. 31 Ey dudu tolaysa, éy nagtaka side to péketa de a mégkagidén du bulol, sakay méképéglakad dén dulumpu, sakay méketa dén du buhék. Eynagpuri side ta Diyos.

Tu Pémakan Na Ta Epat a Libu32 Nadid, dinulawan ni Jesus du alagad

na, a kinagi na dide, a “Kagbian ko di tolaya éye. Etélo dén a aldew a kaguman ko sideéy éwan dén side tu makan. Sala ko sidea péglakadén a mégalép; makay kapuyénside ta dilana.” 33 Ey kinagi du alagad na,a “Ahe i pangalapan tama ta ipakan tamdide ta ilanga a lugare?” 34 “Ey sénganya,”kagi na, “i bilon moya sina a tinapay?”“Pitu a momon,” kagi de, “sakay sénganyaa kékétihék a ikan.”

35 Nadid, pinaeknud na dudu tolay toluta. 36 Sakay inalap na tu pitu a tinapaysakay du ikan. Nadid, to pégpasalamat nata Diyos, éy pinuseng-puseng na ya, sakay

niatéd na du alagad na, a tulos nihayin dedu tolay. 37 Ey minéngan side a étanana minabsog side. Nadid, hinempésan dualagad tu sobha, éy naputat pa tu pitu agatang. 38 Epat a libu a lélake i minénganata éya; bukod pa du bébe éy ta anak.

39Nadid, pinéglakad ni Jesus dudu tolay,sakay sinumakay siya to abeng, a naglakadta Magadan.

16Pilitén De Ti Jesus Ta Tanda

1 Nadid, inumange ni Jesus i sénganyaa Pariseyo, sakay du Saduseyo. Puhubaande siya a pilitén de a ipeta na dide i tandaa makataka-taka ta langet. 2 Ey kinagi niJesus dide, a “Mépospusan moy i tanda napanahun, da éng apon dén éy kagi moy amahusay i panahun ta gabia, damedemlagi langet. 3 Ey ta gagabi éy kékagin moy amaguden, da mediklém i langet. Nabasamoy bale i tanda ta langet, pero éwanmoytukoy du tanda a mégpatunay diyakén!4 Diden ye a lahi a Judeo éy magkadukés,”kagi ni Jesus. “Pinabayan moy dén i Diyos.Piliténék moy a ipéta ko dikam i tanda,pero éwanék tu ipeta dikam a tanda, éngˈwan tu nanyari san ni Purupeta Honas toaraw.” Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éyadide, éy gininanan na side.

Tu Pégpaalsa Du Pariseyo5 Nadid, kédemét de ta dibilew, éy

naleksapan bale du alagad a nagkébil tabilon de a tinapay. 6Ey kinagi ni Jesus dide,a “Mangilag kam ta pégpaalsa du Pariseyosakay du Saduseyo.” 7 Ey du alagad, pék-abati de ta éya, éy mégpéguhon side énganya i kahulugen na éya. “Kodya éwankitam tu kébil a tinapay,” kagi de. “Kanyana wade kinagi i éya.” 8 Ey tukoy ni Jesustu uhon de, kanya kinagi na dide, a “Bakitpéguhunan moy a éwan kam tu bilon atinapay? Masiyadu a kétihék tu péniwalamoy! 9 Ewan moy beman tukoy a éwantinapay i pégkagian kua? Bakit, éwan moynatandaan tupémuseng-puseng ko to limaa tinapay a para ta lima a libu? Sénganya agatang i sobha a nihempés moy? 10 Sakaytu pitu a tinapay para ta épat a libu, éysénganya a gatang i sobha a nihempésmoy? 11 Bakit, éwan moy napospusan abakén a tinapay i pégkagian kua? Engˈwan, i pégkagian kua a talaga éymangilagkam ta pégpaalsa du Pariseyo, sakay duSaduseyo.”

Mateo 16:12 20 Mateo 17:1212 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya, éy

napospusan de dén a bakén a tinapay ipangilagen dia, éng ˈwan tu pégtoldu duPariseyo sakay du Saduseyo.

Tu Kinagi Ni Pedro Tungkul Ni Jesus13Nadid, to kédemét de Jesus ta Sesarea-

Pilipo, éy kinagi na du alagad na, a “Tiésiyaék kan ayun ta kagi na tolay? Ti ésiyakan i lélake a gébwat ta langet?” 14 Eykinagi du alagad na, a “I kagi kana na ibaéy ti Juan ka kan a Mégbinyag. Kagi mandén na iba a ti Elias ka kan. Ey te iba be amégkagi a ti Heremias ka, o purupeta kakan a esa.” 15 “Ey sikam,” kagi ni Jesus,“anya i isipmoya? Ti ésiyaék?” 16Ey kinagini Simon Pedro, a “Siko i Cristo a tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta mundua! Sikoi anak na tunay a Diyos.” 17 “Masuwerteka, Simon,” kagi ni Jesus, “da éwan tolayi néngipaliwanag ta éya diko, éng ˈwanTama ko ta langet. 18 Ey tandaan mo, ipégngahen kua diko éy Pedro (kahulugenni Pedro ta kagi na Judeo éy bito). Eyta dibo na bitoae, éy pataknégén ko isimbaan ko, du sakup ko a tolay; éy éwanside madaig na kapangyarian ni Satanas.19 Iatéd ko diko a siko i tagapamahala dupégharian na Diyos a tolay. Tu ipagbawalmo ta mundua éy ipagbawal be ta langet,sakay tu pakultaden mo ta mundua, éypakultaden be ya ta langet.”

20 Nadid, to pégkagi na ta éya ni Pedro,éy nibilin na du alagad na ta mahigpit adiyan de kékagin ta maski ti ésiya a siya iCristo a tiniyak na Diyos a tagapagligtas.

Hinulaan Ni Jesus Tu Ikate Na21Nadid, sapul ta éya a oras, éy nipagta-

pat dén ni Jesus du alagad na a kailangana umange siya ta Jerusalem, a magtiis sa tameadu, a pahirapan siya du te tungkulina Judeo. “Ipabunoék de,” kagi na. “Sakayta ikatélo a aldew éy mabuhayék.” 22 Ey tiPedro, pékabati na ta éya, éy nikabukod nati Jesus, a pinégkagian na siya, a “Pangi-noon,” kagi na, “diyan ka mégkagi ta konasa. Ewan ka mate ta kona sa.” 23 Perohinumarap ti Jesus diya a kinagi na, a“Umadeyo ka dén, Satanas! Sésawayénékmo. Ewan ka mégisip ta kaluuben naDiyos, éngˈwan ta kaluuben na tolay.”

24Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a“Eng ti ésiya i te gustu a ipasakup diyakén,éy kailangan éy pabayan na pa i sarili na,sakay kumuyoyog diyakén, a maski bunonsiya na tolay. 25 Dahilan tu maghangad a

meligtas tu buhay na, éy mebut a talaga.Pero tu mégpabaya ta buhay na alang-alang diyakén, éy siya i mabuhaya a éwantu katapusan. 26 Anya i pékinabanga naesa a tolay éng siya i mayamana ta étanan,éng éwan na makamtan i buhay a éwan tukatapusan? Anya beman i bayada na tolayamate amondamagsoli tu buhayna? 27Dasakén i lélake a gébwat ta langet. Ey mag-soliék se a talaga a kébil ko i kapangyarianNama ko, sakay kaguman ko du anghel ko.Ey kédemét ko, éy gantian ko du étanana tolay ayun to ginimet de. 28 Ey tandaanmoy ye,” kagi na. “Te sénganya se dikama éwan mate hanggan éwanék de meta amagsoli se a maghari. Sakén a lélake agébwat ta langet.”

17Nabagu Tu Idsura Ni Jesus

1Nadid, kélipas na énéma aldew, éy kin-uyog ni Jesus de Pedro, sakay de Santiagoa patwade (ti Juan i wadi na). Nanohobukside to melangkaw a buked. 2Ey to édsa desa, éy neta de a nabagu tu idsura ni Jesus.I mata naa éy nagdemlag a koman i bilag,sakay linumatak i badu naa a medemlagbe dén. 3 Ey du étélo a alagad, éy neta denadid ti Moises sakay ti Elias, a kauhon niJesus. 4 Ey ti Pedro, kinagi na ni Jesus, a“Panginoon, maigi pa éy édse kitam sandén. Eng gustu mo, éy pagbile me kam taétélo a kékétihék a bile; esa diko, esa niMoises, sakay esa ni Elias.”

5 Nadid, mégkagi pabi ti Pedro, éytinaklében side nomedemlag a kuném. Eykinagi no boses to kuném, a “Sé ˈ ina imahal kua a anak, a kasahatan ko a tahod.Baten moy siya.” 6 Ey du étélo a alagad,pékabati de ta éya, éy inumanteng sidea tulos side minedapa. 7 Pero inadeneanside ni Jesus a kembilan na side, a kinagina, a “Tumaknég kam dén, a diyan kamméganteng.” 8 Ey to kéadngas de, éy éwanside tu mineta, éngˈwan basta ti Jesus.

9 Nadid, namulnok side to buked, éykinagi ni Jesus dide, a “Diyan moy kékaginta maski ti ésiya i mineta moya, hang-gan éwanék mabuhay a huway, sakén alélake a gébwat ta langet.” 10 Ey kinagidu alagad diya, a “Bakit du maistu ta ril-ihiyon, éy kékagin de a meditol kan seti Elias a umange, bagu tu tagapagligtasta mundua?” 11 “Tahod ngani,” kagi niJesus, “umange pa se ti Elias a talaga, amonda paghandaén na i étanan. 12 Pero

Mateo 17:13 21 Mateo 18:11tandaan moy, inumange dén se ti Elias,pero éwan siya natenggi na tolay. Bastalinoko de siya ayun to gustu de. Konabe sa sakén, pahirapanék de be. Sakén alélake a gébwat ta langet.” 13 Nadid, topégkagi dén ni Jesus ta éya, éy napospusandén du alagad a ti Juan bale a Mégbinyag ipinégkagian naa.

Pinahusay Na Tu Anak a Hinayup14 Nadid, késoli de to meadu a tolay,

éy inumadene diya i esa a lélake, a linu-muhud ta harapa ni Jesus, a kinagi na,a 15 “Panginoon, kagbian mo tu anak ko.Basta manghimatay siya, a masiyadu i hi-rap naa éng sumingga, da medalas siya ametumba ta apoy, o dikaya ta dinom. 16 Eyniange ko dén siya du alagad mo,” kagi na,“pero éwan de napahusay.”

17 Ey kinagi ni Jesus, a “Medukés a lahidi tolaya ta éye, da éwan kam méniwala!Pakodyan ko se a magtiis dikam? Nay,iange moy se tu anak.” 18 Nadid, topéngkébil de to anak diya, éy pinégkagianni Jesus tu dimonyo, éy inumibut dén siyato anak, sakay tu anak éy naghusay agad.

19 Kétapos na éya, éy nipakelagip dualagad ni Jesus ta lihim, éng bakit éwande napaibut tu dimonyo. 20 Ey kinagini Jesus, éy “Da kétihék pabi i péniwalamoya. Da tandaan moy, tu péniwala moyta Diyos, maski koman san i kadikél nabukél na mustasa, éy makagimet kam tamaski anya. Maski kagi moy ta bukidainaeh, a ‘Umadeyo ka,’ éy umadeyo inaa talaga. 21 Pero i kona sa a dimonyo,éy éwan moy mapaibut éng ˈwan kam pamanalangin, sakay magkulasiyon.”

22 Nadid, kédulug du alagad ta Galilea,éy kinagi ni Jesus dide, a “Sakén a lélake agébwat ta langet, éy itokyonék de, 23 sakaybunonék de. Pero mabuhayék a huway taikatélo a aldew.” Ey du alagad, pékabati deta éya, éy mélungkut side.

Péngatéd Ta Buwes Para Ta Templo24Nadid, kédemét de ta Kapernaum, éy

du mégsingeh ta buwes para ta Templo,éy kinagi de ni Pedro, a “Anya, méngatédtu maistu moy ta buwes para ta Templo?”25 Ey “O,” kagi ni Pedro, “méngatéd siya.”Nadid, kédemét ni Pedro to bile, éy kinagiagad ni Jesus diya, a “Anya i isip mua, Si-mon? Tamunduae, éy ti ésiya iméngatédata buwes ta hari, du sarili na a top, o duéwan na kaguman?” 26 “Du éwan na kagu-man,” kagi ni Pedro. Ey kinagi ni Jesus,

a “Nadid, éng kona sa, du top na hari, éyéwan side tu kailangan a mangatéd. Eysikitam, da top kitam na Diyos, éy éwankitam be tu kailangan a mangatéd ta parata bile na a Templo. 27 Pero maski konasa,” kagi ni Jesus, “éy maigi pa éy man-gatéd kitam, monda éwan side mégingéldikitam. Kanya umange ka nadid ta diget,Pedro, amanogbek. Ey tu purumeru a ikana maalap mo, éy patuyabén mo tu labi na,éy meta mo sa i plata. Alapén mo a tulosibayad mo ta buwes tam.”

18Ti Esiya I Mataasa?

1 Ta éya a oras, éy kinagi du alagad niJesus, a “Ti ésiya i mataasa ta kaharian naDiyos ta langet?” 2 Ey ti Jesus, dinulawanna tu esa a anak, sakay pinataknég na taharap dia. 3 “Tandaan moy ye,” kagi na.“Eng éwan kam magbagu, a magpababa akona ta anakae, éy éwan kam makasdépta kaharian na Diyos. 4 Da maski ti ésiyai magpakababa a kona ta anakae, éy siyai mataasa ta kaharian na Diyos. 5 Sakaymaski ti ésiya i tumanggap ta esa a konase a anak, dahil ta péniwala na diyakén, éybilang sakén dén i tinanggap naa.”

Maghirap Du Nangatéd Ta Pagkasala6 “Maigi pa ta esa a tolay, éy kalukalan

ta bito i leg naa, sakay ietbung ta ditaw,kesira ta makapangatéd siya ta ipagkasalana mababa a tolay a méniwala diyakén.7 Mehirap a talaga i kalagayan na tolayta mundua, dahilan éy te méngatéd dideta ipagkasala de. Ewan maibut maskinikésiya i tolay a méngatéd ta kasalanan.Pero makaanteng i kesapitan na kona sa atolay!

8 “Eng na kamét mua, o dikaya na tikédmua i mangatéd diko ta ipagkasala mo,”kagi ni Jesus, “éy kétulén mo sakay ibutmo! Maigi pa éy umange ka ta langeta putéd, kesira ta éduwa i kamét mo éyibut ka pa ta apoy a éwan tu kéédép.9 Sakay éng na mata mua i mangatéd dikota ipagkasala mo, éy lugitén mo sakay ibutmo! Maigi pa éy umange ka ta langet abuhék, kesira ta éduwa i mata mua éy ibutka ta apoy ta impiyerno.”

Tu Halimbawa No Minebut a Tupa10 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “a

diyanmoy apién imaski ti ésiya a anak. Datandaan moy, du anghel a mégalaga dideéy palagi side a kaharap Nama ko.” 11 (Da

Mateo 18:12 22 Mateo 19:5inumange se i lélake a gébwat ta langet amonda iligtas na du tolay a mebut.)

12 “Anya i isip moya a gemtén na esaa tolay a te alila ta sandaan a tupa éngmebut i esa dide? Ginanan na a talaga dusiyamapulu éy ta siyam to pégpastorannadide, a monda ahayukén na tu nebut. 13Eynadid, pag mineta na ya éy masahat siyadiya a talaga, kesira du nabuhay na a tupaa éwan minebut. 14 Nadid, kona man sa,éy éwan kaluuben Nama moy ta langet amapahamak imaski esa diden ye amababaa tolay.”

Eng Te Kasalanan I Esa a Top Mo TaPéniwala

15 “Eng magkasala diko i esa a top mo,éy gombék ka diya sakay méguhon kam aéduwa ta éwan tu makabati dikam. Engméniwala siya diko, éy magsuyuan kama huway a kona to dati. 16 Nadid, éngéwan siya méniwala diko, éy mangalap kata manga éduwa a kaguman mo, a mondasistiguan de éng anya i péguhunan moya.17Nadid, éng éwan be siya méniwala dide,éy kagin moy ya du kakaguman moy tasimbaan. Sakay éng éwan pa siya méni-wala du kakaguman moy ta simbaan, éyibilang moy siya a medukés, a adeyo dénta Diyos.

18 “Tandaan moy ye: tu ipagbawal moyta mundua éy ipagbawal be ta langet,sakay tu pakultaden moy ta mundua, éypakultaden be ya ta langet.

19 “Ey tandaan moy ye, éng te éduwadikam ta éye ta munduae a magkaisa amanalangin, éy talaga a pagkaluuben kamNama ko ta langet. 20Dahilanmaski ta ahe,éng te éduwa o dikaya étélo a magkapisandahil ta péniwala de diyakén, éy édsaék besa dide.”

Tu Halimbawa Tungkul ToUtusan a Ewan Mégpatawad

21Nadid, inumadene ti Pedro ni Jesus, akinagi na, a “Panginoon, sénganya a besesa patawadén ko tu kaguman ko a sosoli amagkasala diyakén? Maski pitu a beses,patawadén ko pa?”

22 “Maski higit pa ta éya i kasalanan nadiko, éy patawadén mo pa,” kagi ni Jesus.“Maski pitu a pulu a beses, éy patawadénmo pa siya. 23 Dahilan i pégharia na Diyoséy kapareho na éye: Mara te hari kan akinagi na a pagbayadén na du utusan na,da te utang side diya. 24 Ey tu neditola nipauwet na, éy tu te utang a meaadu

a libu-libu a pisu. 25 Anya da éwan siyatu ibayad, éy inutusan kan no amo na, aibugtong de siya, pati tu asawa na, sakaydu anak na, sakay étanan a ari-arian na,monda makabayad. 26Nadid tu utusan, éylinumuhud kan siya to harap no amo na,a nékikakagbi. ‘Pakultadenék mo ta esaa panahun,’ kagi na kan, ‘éy bayaden ko iétanan a utang ko diko.’ 27 Nadid, kinag-bian kan siya no amo na; kanya pinatawadna to étanan a utang na, sakay pinéglakadna siya.

28“Peronadid, kéhektat sa noutusan, éyneta na kan tu kaguman na a te utang bediya ta sandaan san a pisu. Ey kembilanna siya agad a sinakal, a kinagi na kan,a ‘Nay, magbayad ka dén to utang modiyakén.’ 29Ey tu sinakal na, éy linumuhuddiya a tinumawad diya. ‘Pakultadenék mopa,’ kagi na, ‘éy bayaden ta ka.’ 30 Perotu utusan, éy éwan kan siya pinumayag;éngˈwan nipepihesu na hanggan éwan siyamakabayad.

31 “Ey du kakaguman de a utusan,péketa de ta nanyari a éya, éy mégisip-isip kan side, a tulos inumange side to amode a niabla de i étanan a nanyari. 32 Eypékabaheta no amo de, éy nipauwet nakan tu utusan na. ‘Siko, napakasiyadu ka adukés!’ kagi na kan. ‘Isip ko pinatawad taka ta étanan a utang mo, da nékikakagbika diyakén. 33 Kinagbian ta ka, pero sikoéy éwan mo kagbian tu kaguman mo!’34 Ey nadid, dahil ta iyamut no amo na, éynipepihesu na kan siya hanggan éwan namabayaden tu utang na a étanan.

35 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “kona be sai gemténa dikam Nama ko ta langet, éngéwan moy patawadén du kaguman moy.”

Tu Pégtoldu Ni Jesus TungkulTa Méghiwalay a Pasawa

191Nadid, kétapos ni Jesus a mégtoldu, éy

hinumektat siya ta Galilea, a tulos na taHudea, ta dibilewa na Hordan. 2 Meadua tolay i tinumagubet diya ta éya, éypinahusay na sa side.

3Te Pariseyo a inumadene diya ta éya, atalaga de siya a pagkamalién ta kagi na. Ikinagi dia, éy “Maari wade a hiwalayan nalélake i asawa na tamaski anya a dahilan?”4 Ey kinagi ni Jesus, a “Ewan moy wadepabi nabasa to kasulatan, to pénglalang naDiyos, éy ginimet na i lélake éy ta bébe.5 Sakay kinagi be na Diyos, éy ‘Dahilan

Mateo 19:6 23 Mateo 20:4ta éya, éy ginanan no lélake dena na éytama na, monda mékiagum to asawa na;éy maging isesa side.’ 6 Kanya éwan dénside éduwa,” kagi ni Jesus, “éng ˈwan esasan dén side. Kanya i pinagagum na Diyos,éy diyan péghiwalayén na tolay.”

7 “Nadid, éng kona sa,” kagi du Pariseyo,“éy bakit niutus niMoises a atdinan kannalélake tu asawa na ta kasulatan ta péghi-walay, bagu na siya hiwalayan?” 8 “Dahilta kaktog na isip moya,” kagi ni Jesus,“kanya kam pinakultaden ni Moises a hi-walayan moy i asawa moya. Pero éwan sakona to sapul. 9 Ey tandaan moy ye, maskiti ésiya a lélake, éng humiwalay ta asawana, sakay éwan na be siya nipéngilélake,éng mangasawa siya ta iba, éy méngibébidén siya a talaga ta mata na Diyos.”

10 “Eng kona sa,” kagi du alagad, “éymaigi pa éy diyan dén mangasawa.” 11 Eykinagi ni Jesus, a “Ewan maari a tupadénna lélake i éya, éng éwan du pinagkalu-uben san na Diyos. 12 Dahilan éy te iba-iba a lélake a éwanmakaasawa: i sénganyaéy dahilan ta katétubu de a kalagayan de;kanya nagkakuna sa du iba éy dahilan tagimet na iba a tolay dide. Sakay te lélakebe a éwanmakaasawa dahil ta tarabaho deta Diyos. Eng maari, éy tanggapén moydén i pégtoldu ko a éye.”

Kinagbian Ni Jesus Du Kékétihék a Anak13 Te nagkébil du anak de ni Jesus,

a monda itupu na i kamét na dide aipanalangin na side. Ey pinégkagianside du alagad. 14 Pero kinagi ni Je-sus, a “Pabayan moy di anaka a umadenediyakén. Diyanmoy side sésawayén. Dahi-lan éy méghari i Diyos ta kona sina.” 15 Eytulos nitupu na dide i kamét naa bagu siyahinumektat.

Tu Lélake a Mayaman16 Te esa a lélake a inumange ni Je-

sus, a kinagi na diya, a “Maistu, anyawade i mahusay a gemtén ko, a mondamagkamiték ta buhay a éwan tu katapu-san?” 17 Ey kinagi ni Jesus, a “Bakit pake-lagipanék mo éng anya i mahusaya? Isesasan i mahusaya. Eng gustumo amagkamitta buhay a éwan tu katapusan, éy sundinmo i utus na Diyos.” 18 “Ahe a utus,” kagina. Ey kagi ni Jesus, a “Diyan ka mamuno,diyan ka méngibébi, diyan ka mégtako,diyan kamégbuli-buli, 19 sakay igalangmotama mo éy ta ina mo, sakay mahalén moi kapareho mo a kaparis ta pégmahal mo

ta bégi mua.” 20 “Sinunud ko dén ina aétanan,” kagi no lélake, “anya pa i dapat koa gemtén?” 21Ey kinagi ni Jesus diya, “Enggustu mo a maging mahusay ka, éy angemo ibugtong tu ari-arian mo. Sakay tukabugtungan na, éy iatéd mo du mahirap.Eng pakunan mo sa, éy te kayamanan kadén ta langet. Ey nadid, sumoli ka se akumuyoyog ka diyakén.”

22 Nadid, pékabati no lélake ta éya, éynalungkut dén siya, a hinumektat dén, danapakayaman siya.

23 Ey kinagi ni Jesus du alagad na, a“Mehirap a talaga a makasdép i mayamanta kaharian na Diyos. 24Makasdép beman ikabayo ta ébut na digum? Mas lalo amehi-rap a makasdép i mayaman ta kaharian naDiyos.” 25Nadid, pékabati du alagad ta éya,éy nagtaka side a tahod, a kinagi de, a “Engkona sa, éy ti ésiya i makaligtasa?” 26 Eytinitigen side ni Jesus, a kinagi na, a “Tamangani; éwan maari i tolay a mangiligtas tabégi na. Pero magimet na Diyos i maskianya.”

27 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Entan mo,Panginoon. Sikame, éy gininanan me déni étanan, a kinumuyog kame diko. Anyai gantimpala mia?” 28 “Tandaan moy ye,”kagi ni Jesus; “sakén i lélake a gébwat talanget. Pag maghariék ta bigu a mundu,éy sikam a alagad ko a labindalawa, éymaghari kam be du labindalawa a lahi naJudeo, du apo-apo ni Israel. 29 Sakay imaski ti ésiya a magtiis a guminan ta bilena éy ta tétotop na éy ta ina na éy ta amana, éy ta anak na éy ta luta na alang-alangdiyakén, éy atdinan siya na Diyos ta dubli-dubli a gantimpala nanadid, sakay atdinanna be siya ta buhay a éwan tu katapusan.30 Pero meadu du mataas nadid, éy side imababaa; sakay du mababa nadid, éy sidei mataasa ta éya.”

20Du Mégtarabaho Ta Luta No Lélake

1 Nadid, kinagi ni Jesus, a “I paghari naDiyos éy kapareho na éye: Mara te lélakea linumuwas to amulaldew, a mangentata magtarabaho to luta na. 2 Du neditol ainalap na, éy nagkasundu side a mamisu iupa de ta maghapun. Ey pinaange na sideto luta na. 3 Mamaya-maya, éy linumwassiya a huway to alas nuwebe i bilag, éy netana du tolay a te taknég san to palengke.4 Ey kinagi na dide, a ‘Magtarabaho kambe dén ta luta ko, éy upaan ta kam ta

Mateo 20:5 24 Mateo 21:2gustu moy.’ Ey tulos side a nagtarabaho.5 Mamaya-maya, linumwas man dén siyato alas dose i bilag, sakay to alas tres,éy kona be sa i ginamet naa. 6 Nadid,to manga alas singku dén, éy linumwasman dén siya a huway, éy naketa mandén siya ta éwan tu tarabaho. Ey kinagina dide, a ‘Bakit tu kataknég moy san senadid a maghapun?’ 7 ‘Ey éwan kame tutarabaho,’ kagi de. ‘Ey sigi,’ kagi no lélake,‘magtarabaho kam dén diyakén ta luta koyae.’

8 “Nadid, késibig de to apon, éy kinagino lélake to porman, a ‘Nay, dulawanmo dén du mégtarabaho, sakay atdinanmo side ta upa de. Bayaden mo pa duménegipo bagu du neditol.’ 9 Nadid, dunagsapul a nagtarabaho to alas singku, éyupaan na side ta mamisu. 10 Kanya duneditol, pégsingeh de éy akala de éy upaanside ta mahigit pa du ménegipo. Peromamisu bale be san i upa dia. 11 Ey topénanggap de, éy naglekramo side to tekoo to luta. 12 ‘Bakit,’ kagi de, ‘esa oras sanduménegipo amégtarabaho, pero sikame,éy nagtiis kame ta pasi no bilag to magha-pun. Bakit pareho kame san tu upa?’ 13 Eykinagi no lélake dide, a ‘Anya, kadimoy,dinaya ta kam? Isip ko nagkasundu kitamta upa a mamisu ta maghapun? 14 Alapénmoy dén i upa moya, sakay méglakad kamdén. Eng gustu ko upaan ko du ménegipota kapareho na upa moya, 15 éy éwan kobeman magimet i gustu ko ta sarili ko akuhata? Ataay, managhili kam beman dagustu ko mangatéd ta mahusay?’

16 “Kanya,” kagi ni Jesus, “du ménegiponadid améniwala, éy side imégdetol ta esaa panahun. Sakay du neditol nadid, éy sidei ménegipua ta éya.”

HinulaanManDénNi Jesus a Bunuén Siya17 Nadid, to péglakad de Jesus ta

Jerusalem, éy nibukod na du labindalawaa alagad na, a kinagi na dide, a 18 “Entanmoy, umange kitam nadid ta Jerusalem.Sakén i lélake a gébwat ta langet. Ey taéya éy itokyonék de du mataas a padisakay du maistu ta rilihiyon. Ey side imagpabunua diyakén. 19 Ey itugénék dedi dayuan yae a éwan Judeo. Ey side éytétoksonék de sakay balbalénék de, sakayipakoék de ta kudos. Ey ta ikatélo a aldew,éy mabuhayék a huway.”

Tu Ina De Santiago Ey Nékiohon Ni Jesus

20 Nadid, éy inumadene ni Jesus tuasawa ni Sebedeo, a kaguman na du anakna a éduwa. Ey linumuhud siya diya anékiohon diya. 21 “Anya i gustu mua?”kagi ni Jesus. Ey kinagi no bébe, a “Maano,atdinan mo i éduwa a éye a anak ko takatungkulan de a side i bisi mo, a side ikaguman mo éng maghari ka.” 22 “Ewanmoy tukoy i pékiohonmoya,” kagi ni Jesus.“Kaya moy wade a matiis i hirapa a tiisénko?” “O,” kagi de, “kaya me.” 23 “I hirapa tiisén ko éy matiis moy ngani be,” kagini Jesus, “péro éwan sakén i bahala éng tiésiya i bisi ko, a kaguman ko a maghari. Iéya a kinagimoy éy para du pinaghandaanNama ko.”

24Nadid, to pékabati ta éya du sapulu aiba a alagad, éy nagingél side du patwadi.25Kanya pinaadene side ni Jesus a étanan,a kinagi na dide, a “Tukoy moy dén dumataas a tolay, éy mégéutusén side dumababa. 26-27 Pero diyan sa kona i ugalimoya. Eng ˈwan, éng ti ésiya dikam igustu a mataas, éy dapat a maging utusansiya. 28 Kona sa sakén a lélake a gébwatta langet,” kagi ni Jesus. “Ewanék seinumange a monda utusan ko i tolay, éngˈwan sakén i utusan na tolay. Sakay inu-mangeék be se a monda iatéd ko i buhayko a monda matubus ko i meadu a tolay.”

Ginamot Na Du Eduwa a Buhék29 Nadid, to kéhektat de ta Heriko, éy

meadu i inumunonodani Jesus. 30Eynadidéy te éduwa a buhék a te eknud to digdigno dilan. Ey pékabati de a sumalegéd dénti Jesus, éy dinumulaw side a kinagi de,a “Panginoon, Apo ni Dabid, kagbian mokame pad!” 31 Ey du tolay sa, sinawayde side a diyan side tu pehéng. Perolalo pa side a dinumulaw, a kinagi de, a“Panginoon, kagbian mo kame!”

32Nadid, pékabati dide ni Jesus, éy din-ulawan na side a kinagi na dide, a “Anyai gustu moya a gemtén ko dikam?” 33 Eykinagi de, a “Panginoon, pabulagén mokame pad.” 34 Ey ti Jesus, éy kinagbian naside, a kembilan na imata dia. Ey agad sidenaketa, tulos kinumuyog side diya.

21Dumemét De Jesus Ta Jerusalem

1 Nadid, dinumemét dén side ta Bet-page, sakay ta Buked na Olibo, a adenedén side ta Jerusalem. Ey pinégdetol niJesus i éduwa a alagad na. 2 “Ikad moy

Mateo 21:3 25 Mateo 21:27dén ta bariyua ta dibilew yae,” kagi na, “éymeta moy sa agad i kabayo a te egut, a teanak. Ukadénmoy a iangemoy se diyakén.3 Eng te magpakelagip dikam, éy kagi moya kailangannaPanginoon, éy iatédna agaddikam.”

4Nadid, éy nanyari ya amondamatupadtu nihula no purupeta to araw, a kinagi na,a5 “Kagi moy du tolay ta Jerusalem, a ‘Entan

moy, dumemét dikam tu hari moy.Mebait siya, sakay te sakay ta bul-oa kabayo.’ ”

6 Nadid, inumange sa du alagad aginimet de tu utus ni Jesus. 7Tulos nitugénde ni Jesus tu kabayo sakay tu anak na,sakay sinapinan de side to damit de. Sakaysinumakay ti Jesus. 8 Ey meadu a tolay inaglatag ta damit de to kamino a dimanénni Jesus. Du iba éy nagkétol ta sanga-sanga, a nilatag de be to dimanénna. (Sayai pénggalang dia ta hari.) 9 Nagpagdulawdu tolay a mégdetol sakay du ménegipo,a kinagi de, a “Mabuhay i apuae ni Dabida maghari. Basbasan maka na Diyos ilélakeae a pinaange na se! Purien be siyata langet!”

10 Nadid, késdép ni Jesus ta Jerusalem,éy nagulo i buu a banuwan. “Ti ésiya wadeina?” kagi de. 11 Ey meadu a négkagi a “TiJesus ina, a purupeta siya a taga Nasaret,ta Galilea.”

Somdép Ti Jesus To Templo12 Nadid, sinomdép ti Jesus to Templo,

a pinaibut na sa du mamugtong sakay dumégpabugtong. Sakay pinégpasakéb nadu lamesa du mégpalit ta kuhata, sakaydu pégeknuden du mégtinda ta palapati.13 I kinagi naa éy “Isip ko nabasa ta libruna Diyos a i bile na Diyos éy dulawén dea bile a panalanginan. Ey bakit nadid,dahil dikam, kanya dulawén de a bile namégdaya!”

14Du buhék sakay du pile, éy inumangeside ni Jesus to Templo, éy pinahusay naside. 15 Ey du mataas a padi sakay dumaistu ta rilihiyon, péketa de ta memahala ginimet na, éy mégingél side. Sakaymégingél be side du anak a mégpégdulawta lubuk no Templo, a “Mabuhay i apuani Dabid a maghari!” 16 “Entan mo,” kagide ni Jesus, “éwan mo mébati i kékagindi anaka? Mégkamali side!” “Nabati ko,”kagi ni Jesus. “Ataay, éwan moy bale pabinabasa i kona sa a kagi ta libru na Diyos,

a ‘Tinolduan mo kan du anak a mondapurién de ka ta mahusay’?” 17 Ey nadid,to pégkagi ni Jesus ta éya, éy hinumektatsiya a linumwas ta banuwan, a inumangeta Betania. Ey minatidug sa siya.

Du Judeo Ey Koman I Kamahalana Kayo a Ewan Mégbunga

18 Nadid, to gagabi dén, éy nagsoli tiJesus ta banuwan. Habang méglakad siyaéy mégalép dén. 19 Ey péketa na to kayoa igos to digdig no dilan, éy inadeneanna. Pero éwan siya tu mineta a bunga na.Kanya kinagi na to kayo, a “Ewan ka dénmagbunga a hanggan, maski nikésiya!” Eyagad nalanés tu don na. 20 Péketa du ala-gad ta éya, éy nagtaka side. “Bakit nalanésagad i kayo a éye,” kagi de. 21 Ey kinagini Jesus dide, a “Tandaan moy, éng méni-wala kam, a éwan kam mégalanganin, éymagimet moy be i ginamet ko a éye takayoae. Ey éwan san ina. Maski kagimoy ta buked a éye, a ‘Umibut ka sina abumatikal ka ta diget ya,’ éy manyari yaa talaga. 22 Sakay maski anya i agidénmoya ta panalangin, éy maalap moy, éngméniwala kam diyakén.”

Mékipégpasuway Side Ni Jesus23Nadid, sinomdép dén ti Jesus to Tem-

plo. Ey to pégtoldu na sa, éy inumadene sadiya dumataas a padi sakay dumatétanda.Kinagi de diya, a “Anya i katungkulan muaa magimet ta kona sina a gimet mo? Tiésiya i néngatéda diko ta katungkulanmuaa ina?” 24Ey kinagi ni Jesus, a “Pakelagipanta kam be. Nadid, éng sengbeténék moy,éy kagin ko be dikam éng anya i katungku-lan ko a mégimet ta éye a gimet ko. 25Ahegébwat na katungkulana ni Juan a kanyanagbinyag siya--Diyos wade, o ta tolay?”

Nadid, méguhon-uhon side, éng anya isengbet dia ni Jesus. “Eng kagin tam a géb-wat ta Diyos tu katungkulan ni Juan,” kagide, “éy pégkagian na kitam a talaga éngbakit éwan kitam naniwala ni Juan. 26Peroéng kagin tam a tolay san i nagutusa niJuan, éy makay paginglan kitam di tolay aéye, da isip de a purupeta ti Juan a gébwatta Diyos tu katungkulan na.”

27 Kanya kinagi de ni Jesus, a “Ewan metukoy.” Ey “Maari,” kagi ni Jesus, “daéwanék moy sinengbet, éy éwan ta kambe sengbitén éng anya i katungkulan ko amégimet ta ginimet ko.”

Du Judeo Ey Koman I Anak aMasuwayin Nama Na a Diyos

Mateo 21:28 26 Mateo 22:928 “Anya i isip moya ta éye?” kagi ni

Jesus. “Eng mara, te lélake a te anak taéduwa a lélake be. Inutusan na tu pan-ganay a pinagtarabaho to luta na.” 29 Eykinagi no anak, a “Mégtamadék, Améng.”Pero mamaya-maya éy nagbagu tu isip na,a tulos nagtarabaho. 30Nadid, inutusan beno lélake tu anak na a esa. Ey inumo siyanama na, pero éwan be siya tinumulos.

31 “Nadid,” kagi ni Jesus, “ti ésiya didenya a éduwa i sinumunuda to kaluubennama na?” “Ey tu panganay,” kagi dutolay. “Tama,” kagi ni Jesus. “Ey tan-daan moy ye. Du medukés a tolay, maskidu pampam a bébe, éy meditol side amasakup ta paghari na Diyos, kesira dikama Judeo. 32 Da inumange dikam ti Juan, anagtoldu dikam ta tama a ugali, éy éwankam diya naniwala. Pero pinaniwalaansiya du medukés a tolay, sakay du pam-pam. Ey maski neta moy dén ya, éy éwankam pabi nagsisi sakay naniwala diya.”

Nihalimbawa Na Tu GinametDu Judeo Du Purupeta

33 “Baten moy i esa pa a halimbawa,”kagi ni Jesus. “Eng mara, te esa a lakay anagmula ta ubas to uma na. Sakay kinudalna. Sakay nagkotkot siya ta pégégikan nata ubas. Sakay nagbile siya ta pégbantayanna. Sakay nientarega na tu uma na dukahati na, sakay inumange siya ta iba alugar.

34 “Nadid, kédemét na panahun na pég-pitas ta ubas, éy pinaange sa no lakay duutusan na, a monda alapén de tu kabahagina to bunga no ubas. 35 Pero du kahati na,péketa de duutusanno amode, éy binalbalde tu esa, sakay binunu de tu esa, sakaybinatibatikal de tu esa. 36 Ey tu lakay, éypinaange na man dén sa du iba a utusan,a meadu pa kesira du négdetol. Pero konabe sa i ginimita du kahati na dide. 37 Tukatapusan a pégutus na, éy tu anak na déna lélake. ‘Igalang de tu anak ko a talaga,’kagi na.

38 “Pero du kahati na, péketa de to anakna, éy kinagi de a ‘Siya imagmanaa; bunontam dén, monda koo tam dén i lutaae amana na.’ 39 Kanya kembilan de siya aniluwas de to uma, sakay binunu de!

40 “Nadid,” kagi ni Jesus, “anya i isipmoya to lakay a te uma? Ta késoli na, éyanyawade i gemténnadukahati na?” 41Eykinagi dumégbati ni Jesus, a “Bunuén na atalaga diden ya a medukés a tolay, sakay

ientarega na tu uma na ta iba a kahatina, du mangatéd diya ta kabahagi na éngpanahun dén na pégpitas ta ubas.” 42 “Eynadid,” kagi ni Jesus, “éwan moy bale pabinabasa i éya a kagi ta kasulatan?‘Tu bito kan a inidelan du mégbile, da isip

de a éwan tu pasa, éy siya bale imahalagaa a bito a panuluk na bile.Saya i ginimet na Diyos, a saya ipagtakaan tama!’

43 Kanya nadid,” kagi ni Jesus du tolaysa, “éy besa dén sikam a Judeo i paghar-iana na Diyos, éng ˈwan iba a banuwan asumunud diya ta mahusay. 44 Maski tiésiya i mebagsaka ta éya a bito, éy matesiya. Sakay i bagsakana na éya a bito éymahémsit.”

45 Nadid, du mataas a padi sakay duPariseyo, pékabati de du halimbawa niJesus, éy naisip de a side du tauhan amedukés i pinégkagian naa. 46 Kanya ta-laga de a dekpén ti Jesus; pero inumantengside du tolay, da tukoy dén du tolay apurupeta siya.

Du Judeo Ey Koman I Kinombidaa Mégidel a Dumulug

221 Nadid, huway ti Jesus a négkagi dide

ta halimbawa. Kinagi na, a 2 “I pagharia naDiyos éy kaparehona éye: Engmara te haria naghanda ta anyaya; mara éy kasal ya naanak na a lélake. 3 Ey inutusan na du utu-sanna a angendeuwiténdukinombidana.Pero pénguwet de dide, éy mégidel side adumulug. 4 Kanya tu hari, éy nagutus siyadu utusan na a iba, a pinagbilinan na side,a ‘Kagi moy du kinombida ko a hinanda kodén i pagkasalan. Kagi moy dide a binunuko dén du baka ko, sakay du pinatabi koa bul-o. Sakay kagi moy dide a nahandadén i étanan, a paangen moy se side tapégkasalanae.’

5 “Pero éwan naniwala du kinombida.Basta inumange san side ta gustu de. Tuesa éy inumange san to umana; tu esamanéy inumange to pégtindaan na. 6 Sakaydu iba éy dinuklos de du utusan no hari,a linoko de side, sakay binuno de side.

7 “Nadid tu hari, éy mégingél siya atahod. Ey pinaange na sa du sundalu na,sakay pinabunu na diden ya a tolay, sakaynipatutod na tu banuwan de. 8 Nadid,kinagi na du utusan na, a ‘Nakahanda déni pagkasalan, pero éwan dén se maari aumange du kinombida ko. 9 Kanya nadid,

Mateo 22:10 27 Mateo 22:42éy umange kam dén du kamino a meadua tolay, sakay akitén moy du étanan ametamoy amakipagkasal ta éye.’ 10Nadid,inumange dén duutusan du kamino, sakaypinadulug de i étanan a meta de, pati dumedukés, sakay du mahusay. Kanya napu-tat ta kombidadu tu bile a pégkasalan.

11“Nadid, késdépnohari amonda entanna du tolay sa, éymineta na sa i esa a éwantu badu a pékipagkasal. 12 ‘Kadimoy,’ kagina, ‘bakit sinomdép ka se a éwan tu badua pékipagkasal?’ Ey éwan nakasengbettu tolay. 13 Kanya nadid, kinagi no haridu utusan na, a ‘Gapusén moy i kamétnaa sakay na tikéd naa, sakay ibut moysiya ta kedikléman ta luwas. Ey ta éya,éy mégsésangitén siya a mégéadiyoyén tahirap na.’ 14 Ey tandaan moy,” kagi niJesus, “meadu i inakit na Diyos ta kaharianna, pero kétihék san i napili.”

Tungkul Ta Pégbayad Ta Buwes15 Nadid, néguhunan du Pariseyo éng

pakodyan de a pagkamalién ti Jesus ta kagina. 16 Kanya pinaange de diya du alagadde, a kaguman be i sénganya a alagad niHerod. “Maistu,” kagi de, “tukoy me amatapat ka, a iyétoldu mo ta mahusay igustu na Diyos a gemtén na tolay. Sakayéwanmo ugali amanuyu tamataas a tolay,da éwan ka kumampi ta mataas a tolay.17Nadid,” kagi de, “anya i isip mua? Labagwada ta utus tam éng bumuwes kitam tahari ta Roma, o éwan?”.

18 Nadid, tukoy dén ni Jesus apépuhubaan de san siya. Kanya kinagina dide, a “Sikam a mégkukunwari aéwan tu kasalanan! Bakit gustu moy amagkamaliék? 19 Dah, ipeta moy diyakéni kuhata moy a pagbuwes.” To pégkagina ta éya, éy niatéd de diya i esa a plata.20 “Ké ˈ ni ésiya i éye a letrato?” kagini Jesus, “sakay ké ˈ ni ésiya a ngahen inakasulatae?” 21“Ey tu hari ta Roma,” kagide. “Tama,” kagi ni Jesus. “Nadid, tu koona hari ta Roma, éy iatéd moy diya. Perotu para ta Diyos, éy iatéd moy ta Diyos.”22 Nadid, du Judeo sa, pékabati de ta éyaa mahusay a sengbet ni Jesus, éy nagtakaside. Ey hinumektat sa side diya.

Tungkul Ta Huway a Kébuhay23 Nadid, ta éya a mismo a aldew, éy

inumange ni Jesus i sénganya a Saduseyo.(I Saduseyo, éy éwan side méniwala amabuhay i tolay a huway.) 24 “Maistu,”kagi de, “nitoldu ni Moises i kona se: Eng

mate kan tu lélake a éwan pabi tu anak, éytu wadi na éy dapat asawan na tu kayongna a bilo, monda magenak siya, para teanak tu aka na aminate. 25Nadid, Maistu,”kagi de, “éy te pitu a pépétwadi a lélake toéya dikame. Ey nangasawa tu panganay.Ey minate siya a éwan pabi tu anak. Kanyainasawa be no wadi na tu kayong na a bilo.26 Ey kona be sa i nanyaria to ikaduwa,hanggan to ikatélo, a hanggan to ikapitu.27Kéte de a étanan, éy minate be tu bébe.

28 “Ey nadid, Maistu,” kagi du Saduseyo,“saye i gustu mia a mapospusan: Nitoldumo a te buhay kan i tolay a huway. Engtalaga a kona sa, éy ti ésiya dide a pitu imaging asawa na ta kébuhay du tolay ahuway, da inasawa de siya a étanan?”

29 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Mali kama tahod, da éwan moy tukoy i kasulatanna Diyos, sakay éwan moy tukoy i kapang-yarian na Diyos. 30 Dahilan ta kébuhayna tolay a huway éy éwan dén maari amangasawa side, da kapareho dén side duanghel ta langet. 31 Ey sikam a Saduseyo,”kagi ni Jesus, “éy bakit isip moy a éwanmabuhay i tolay a huway? Ewanmoywadepabi nabasa tu kasulatan na Diyos? Kinagisa na Diyos, a 32 ‘Sakén i Diyos a péni-walaan ni Abraham, sakay ni Isak, sakay niHakob.’ Kahulugina na éya, éy méniwalaside nadid ta Diyos, maski minate side toaraw, da buhay dén side nadid ta langet.”33 Nadid du tolay sa, pékabati de ta éya anitoldu ni Jesus, éy nagtaka side diya.

Tu Mahalaga a Utus34 Nadid du Pariseyo, pékabaheta de a

natalo ni Jesus du Saduseyo, éy nagmitingside. 35 I esa dide, a maistu ta rilihiyon, éypinakelagipan na ti Jesus, a monda pagka-malién na maka siya. 36 “Maistu,” kagi na,“ahe i mahalagaa a utus ta kasulatan naDiyos?” 37 Ey kinagi ni Jesus, a “Mahalénmo i Panginoon mo a Diyos ta mahigpit, aisipénmo siya a palagi. 38Saya imahalagaaa utus. 39 Sakay tu ikaduwa a kapareho naéy kagi na a ‘Mahalénmo tu kaparehomoakona ta pégmahal mo ta bégi mo.’ 40Didenya a éduwa a utus,” kagi ni Jesus, “éngsundin moy side, éy natupad moy dén duétanan a utus ni Moises, sakay du étanan apégtoldu du purupeta.”

41Nadid, to pégmiting pabi du Pariseyo,éy kinagi ni Jesus dide, a 42 “Anya i isipmoya tungkul ta tiniyak na Diyos a taga-pagligtas? Ti ésiya i ninuno naa?” “Ti Hari

Mateo 22:43 28 Mateo 23:25Dabid,” kagi de. 43 “Eng kona sa,” kagi niJesus, “éy bakit dinulaw siya ni Dabid aamo na? Ey tu nagpakagi ni Dabid ta éyaéy tu Banal a Espiritu. Da kinagi ni Dabid, a44 ‘Kinagi na Diyos to amo ko, a “Mégiknudka ta tagirilan kuae a hanggan mapasukuko diko du kalabanmo.” ’ 45Nadid ti Dabid,éy dinulaw na a amo na tu tagapagligtas.Eng kona sa, éy bakit kékagi moy a ninunosiya ni Dabid?” 46 To pégkagi ni Jesus taéya, éy éwan tu nakasengbet dia. Ey éwandén tu nangahas a nagpakelagip diya ahuway.

23Kagi Ni Jesus a Medukés Du Maistu Ta

Rilihiyon1Nadid, kinagi ni Jesus du tolay sa, sakay

du alagad na, a 2 “Du maistu ta rilihiyonsakay du Pariseyo, éy tukoy tam a side itagapagpaliwanag ta kautusan ni Moises.3 Kanya dapat sundin moy i pégtoldu de,”kagi na, “pero diyan moy ahigén i gimetdia, da éwan de gégemtén i iyétoldu de.4Dagdagen de i mehirap a utus ta rilihiyonde, a pilitén de du tolay a manugsug; peroéwan de side tulungan. 5 Sakay gemténde i mahusay ta harap na tolay, mondapurién de side. Kanya niegut de tu ka-sulatan na Diyos ta bégi dia, sakay még-bihis side ta memahal! 6 Gustu de be amégiknud ta pégiknuden na mataas a to-lay ta anyayaan, sakay ta kapilya. 7 Sakaygustu de a saloduan side du tolay ta plasana banuwan. Sakay gustu de a dulawénside a maistu.

8 “Pero sikam,” kagi ni Jesus, “éy diyankam pédulaw a maistu, da isesa i Maistumoy. Sakay sikam a étanan éy minégtopkam. 9 Sakay diyan moy dédulawén aaméng i maski ti ésiya a tolay ta mundua,da isesa i Ama moy, éy siya tu Ama moy talanget. 10 Sakay diyan kam be pédulaw aamo, da isesa i Amomoy, tu pinili na Diyosa maghari. 11 Sakay i mataas dikam éy siyai dapat utusanmoy. 12Dahilan du pumilit amagmataas, éy pakasaniken side na Diyos.Pero du magpababa, éy pataasén side naDiyos.”

Pinintasan Ni Jesus Du Maistu Ta Rili-hiyon

13 “Kagbi kam, sikam a maistu ta rili-hiyon, sakay sikam a Pariseyo. Mégwari-wari kam a éwan kam tu kasalanan!” kagini Jesus. “Harangan moy du tolay monda

éwan sidemapaghariannaDiyos. Idelmoydén a pasakup ta péghari na Diyos, sakayharanganmoy be du iba a gustu a pasakup!

15 “Kagbi kam, sikam a maistu ta rili-hiyon, sakay sikam a Pariseyo. Mégwari-wari kam a éwan kam tu kasalanan!Lélakadén moy i digita, sakay abutén moyi maski adeyo a lugar, a monda makaakitkam ta maski isesa a tolay a pasakup tarilihiyon moy. Sakay éng maakit moy déni tolay, éy lalo a mahigpit i parusa na taimpiyerno, da pasakup dén dikam.

16“Kagbi kam, sikam amégakay ta tolay,pero buhék kam be!” kagi ni Jesus. “Ipégtoldu moya, éng isumpa na tolay taTemplo, éy éwan kan tu kailangan amang-tupad to pangako na. Pero éng isumpa nata gintu ta Templo, éy kagi moy a dapattupadénna i sumpana. 17Mali kam! Sikamabuhék a luku-luku! Ahe i lalo amahalaga,tu gintu o tu Templo a mégpabanal togintu? 18 Sakay kagi moy be, a éng isumpana tolay to pégatangan, éy éwan kan siyatu kailangan a mangtupad to pangako na.Pero éng isumpa na to te déton sa a regalo,éy kagi moy a dapat tupadén na tu sumpana. 19 Buhék kam a mégkamali! Ahe ilalo amahalaga, tu regalo, o tu pégatangana mégpabanal to regalo? 20 Kanya ngani,éng isumpa na tolay to pégatangan, éybilang isumpa na be dén i étanan a tedéton sa. 21 Sakay tu isumpa ta Templo,éy bilang isumpa na be dén ta Diyos amégiyan sa. 22 Sakay tu isumpa ta langet,éy bilang isumpa na be dén ta Diyos, sakaypati ta pégiyanan na Diyos.

23 “Kagbi kam, sikam a maistu ta ril-ihiyon, sakay sikam a Pariseyo,” kagi niJesus. “Mégwari-wari kam a éwan kam tukasalanan! Iatéd moy ta Diyos i ikasapuluna kabuhayan moy, a hanggan ta atongmoy a éwan tu halaga. Pero kinaleksapanmoy i lalo a mahalaga a utus, ta pégimetta mahusay, sakay ta péngagbi ta tolay,sakay ta matapat a ugali. Mangatéd kamta Diyos. Pero gemtén moy be i mahalagaa utus.

24 “Sikam a mégakay ta tolay, perobuhék kam be! Sundin moy i éwan ma-halaga a utus, pero du mahalaga a utus naDiyos, éy pébayan moy!

25 “Kagbi kam, sikam a maistu ta ril-ihiyon, sakay sikam a Pariseyo,” kagi niJesus. “Mégwari-wari kam a éwan kamtu kasalanan! Ugisan moy du tasa moysakay du penggan moy, pero i ihayin moy

Mateo 23:26 29 Mateo 24:14sa éymedukés, da inalapmoy to péngdayamoy, sakay to kedémot moy. 26Buhék kama Pariseyo! Pahusayén moy pa i ihayinmoya ta penggan moy, monda melinis bedu penggan.

27 “Kagbi kam, sikam a maistu ta rili-hiyon, sakay sikam a Pariseyo. Mégkukun-wari kam a éwan kam tu kasalanan! Ka-pareho kam na melatak a pantiyung, akamahalan i luwas na, pero i disalad naéy putat ta buyok sakay tulang na pate.28 Ey kona be sa dikam! Ta péketa dikamna tolay, éy memahal kam, pero i katu-tuhanana éy putat kam ta kakabulyansakay kasalanan.”

Hinulaan Ni Jesus Tu Parusa De29 “Kagbi kam, sikam a maistu ta ril-

ihiyon, sakay sikam a Pariseyo,” kagi niJesus. “Mégkukunwari kam a éwan kam tukasalanan! Ginimet moy du pantiyung dupurupeta to araw, sakay pinahusay moydu pantiyung du mahusay a tolay. 30 I kék-agin moya, éy ‘Eng sikame maka i buhayato panahun pa du apo tam éy éwan meipabuno dupurupeta.’ 31Aminénmoy balea sikam i apoa du nagpabuno du purupeta!32 Sigi! Tapusén moy i sinapulan du apomoy! 33 Sikam a magkadukés a tolay!Pakodyan moy a makaiwas ta hukum taimpiyerno? 34 Kanya ngani éy paangen kodikam i magtoldu ta kagi na Diyos, sakaydu makapospos ta Diyos. Pero bunuénmoy i sénganya dide. Sakay du agum éyipako moy ta kudos. Du iba éy yabaténmoy ta kapilya moy. Sakay du iba éylélokon moy side maski ahe angayan de.35 Ey dahil ta éya, i étanan a parusa a paradu nagbuno ta tolay éymeange dikam. Sa-pul to nipamuno to éwan tu kasalanan a tiAbel, a hanggan to nipamuno ni Sakarias,a anak ni Barakias. Binunomoy ti Sakariasto sélat no lamesa a pégatangan sakay toTemplo. 36 O, dumemét ina a talaga. Iparusa dahil ta étanan a éya, éymeange dutolay ta éye.”

Tu Pégmahal Ni Jesus Ta Jerusalem37 “Ayhay, sikam a taga Jerusalem. Kagbi

kam,” kagi ni Jesus. “Palagi kam a mé-muno du purupeta! Palagi moy a bat-ibatikalén du paangen dikam na Diyos!Ayhay, meadu a beses éy gustu ko makaa mégalaga dikam ta kapareho na manokéng léképan na du anak na, pero idel moy!38 Kanya nadid éy pabayan ta kam dén.39Ey tandaanmoy,” kagi ni Jesus, “éwanék

moy dén meta a huway, a hanggan éwandumemét i oras a kagin moy, a ‘BasbasanmakanaDiyos tu lélake apinaangena se.’ ”

24Tungkul Ta Dumemét a Hirap

1 Nadid, kéhektat de Jesus to Templo,éy nitoldu diya du alagad na tu Templo,a memahal. 2 “O,” kagi ni Jesus, “pero iTemplo a ina a te itan moy, éy tandaanmoy ye: dumemét i oras a éwan sina tumabuhay a bito a te tupo ta kapareho naa bito ta dingding naa. Matibatibag side aétanan!”

3 Nadid, inumeknud ti Jesus ta bukedna Olibo; éy du alagad na, éy nipakelagipde diya ta lihim, a “Nikésiya i deméta naéya a kinagi mo, Panginoon? Anya wade itandaa na huway a késoli mo se, sakay takatapusan na mundua?”

4“Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “mondaéwan de kam pagkamalién. 5 Dahilan éymeadu a umange se a mégkagi a side iCristo a tiniyak na Diyos a tagapagligtasta mundua. Ey meadu side a pagkamaliéna tolay. 6 Makabaheta kam ta meadu agera, pero ta pékabaheta moy, éy diyankam métageg. Dumemét a talaga i meadua gera, pero éwan ya tanda na katapu-san. 7 Dahilan éy maglaban-laban dubanubanuwan. Sakay dumemét i meadua alép, sakay te lindul ta iba-iba a lugar.8 I étanan a éya éy sapul pabi na hirap adumemét.

9 “Kédemét na panahun a éya,” kagi niJesus, “éy itokyon de kam, monda pahira-pan de kam sakay bunuén. Sakay kaiya-mutan kamna étanan a tolay, daméniwalakamdiyakén. 10Kédemét na éya éy umibuti meadu ta péniwala de diyakén. Sakaymaiyamut side ta kakagumande, a itokyonde be du kakaguman de. 11 Dumemét bei meadu a kakabulyan a purupeta a kaginde a gébwat side ta Diyos, a tulos de apagkamalién i meadu. 12 Lumalo a lumaloi medukés a ugali ta mundua, a hangganéwan mahalén na tolay i kapareho na.13 Pero du matapat a méniwala diyakén ahanggan ta katapusan, éy meligtas side.14 Sakay ipahayag de ta buu a mundu iMahusay a Baheta tungkul ta péghari naDiyos, monda mapospusan na étanan abanuwan. Ey nadid éy dumemét i katapu-san.”

Tu Kontara Ta Diyos a Mangsida

Mateo 24:15 30 Mateo 24:4515 “Nadid,” kagi ni Jesus, “dumemét i

oras a meta moy ta Templo tu kontarata Diyos a mangsida, a kona to kinagi niPurupetaDanyel. (Sikamamagbasa ta éye,éy isipén moy ye.) Péketa moy ta éya,éy 16 du édse ta Hudea, éy dapat guminanside ta buked. 17 Sakay du édse ta luwasno bile de, éy diyan dén side sumésdépa mangalap ta kasangkapan de. 18 Sakaydu édse ta uma éy diyan dén umuli amangalap ta badu de. 19 Kakakagbi dumabuktet sakay du te mabulol ta panahuna éya! 20 Ipanalangin moy a éwan metauni kéginan moy ta taglamig, o dikaya taaldew na pangilin. 21 Dahilan ta panahuna éya,” kagi ni Jesus, “éy du étanan a tolayéy magdanas side ta dikél a kahirapan.Ewan pabi nakekenaman na tolay i konasa a hirap sapul to péglalang ta mundua ahanggan nadid. Pero éwan tu kéhuway ikona sa a panahun. 22Pero paseplutén sanna Diyos i éya a panahun, da éng éwan napaseplutén éy éwan tu mabuhay a tolay.Kanya paseplutén na, éy alang-alang dupinili na a tolay a sakup na.

23 “Nadid,” kagi ni Jesus du alagad na,“éng te mégkagi dikam, a ‘Kéye dén setu tiniyak na Diyos a tagapagligtas,’ o temégkagi a ‘Kéye na dén sina,’ éy diyan kamméniwala. 24 Da te lumitaw ngani a kak-abulyan a tolay, a kagi de a side i tiniyakna Diyos a tagapagligtas, sakay kagi duiba, a purupeta side a gébwat ta Diyos.Sakay ipeta de be i makataka-taka a tanda,monda lukoén de, éngmaari, duméniwalabe ta Diyos. 25 Ey tandaan moy ina, dakinagi ko dén ya dikam bagu dumemét.

26 “Kanya éng kagin dikam na tolay, a‘Edsa ta éya a ilang tu tiniyak na Diyos atagapagligtas,’ éy diyan kam sa uméange.Sakay éng te mégkagi a ‘Edse dén siya talubuk na bileae,’ éy diyan kam be méni-wala. 27Dahilan,” kagi ni Jesus, “i demét koa se éy koman i kilat a bigla a mademlageni kabuuana na langet. Sakén i lélake agebwat ta langet. 28 Eng ahe i édseanana pate, éy séˈ man dén ya i dulugéna duwakwak.”

I Kédemét Na Lélake a Gébwat Ta Langet29 “Nadid, kétapos na kahirapan a éya,”

kagi ni Jesus, “éy dumiklém i bilag sakay tabulan, sakay matékneg du biton a gébwatta langet, da mayégyég side. 30 Ey nadid,éy pumeta ta langet i tanda na kédemét ko,sakén a lélake a gébwat ta langet. Tulos

magsanget i étanan a tolay ta mundua.Nadid, metaék de ta kuném a dumibi talutaa a maghari, a kébil ko i kapangyarianko. 31 Nadid, magténog ta medegsén itambuli, a tulos ko paangen du anghel kota maski ahe ta mundua, sakay ta langet, amonda tipunén de du étanan a sakup ko atolay.”

Tu Pégtoldu a Gébwat Ta Kayo a Igos32 “Isipén moy i kahulugina na halim-

bawaae na kayo a igos,” kagi ni Jesus.“Bagaymégogbus i tingi-tingi na, éy tukoymoy a adene dén i késinag. 33Nadid, konabe sa, bagay meta moy i étanan a éya anihula ko, éy tukoy moy dén a adene déni kédemét ko--a mégsapul dén. 34Tandaanmoy, manyari pa i étanan a éya bagu matei étanan a tolay a buhay nadid. 35 Maibuti langet éy ta luta, pero i kagi ko éy éwanmaibut.”

Ewan Tu Makapospos Ta Oras a Eya36 “Pero éwan tu nakapospos ta oras na

kédemét na éya,” kagi ni Jesus. “Maski duanghel ta langet, maski sakén a anak naDiyos--basta Tama ko san i nakapospusa taéya. 37-38 Sakén i lélake a gébwat ta langet.I kédemét ko éy kapareho na kédemét nobihéng to panahun ni Noe. I tolay toéya éy basta méngan side sakay méginomside, sakay mégasawa side, hanggan tooras a késakay de Noe to barko. 39 Sakaydinumemét tu bihéng a éwan de tukoy.Ey basta meanod side a étanan. Ey nadid,kona be sa i manyaria ta kédemét ko,sakén a gébwat ta langet. 40 Ta panahuna éya,” kagi na, “éy te éduwa a lélake amégtarabaho ta uma; maalap tu esa, éy tuesa éy mawahak. 41 Sakay te éduwa a bébea mégkaguman side a mégiling, éy maalaptu esa, éy tu esa éy mawahak. 42 Kanyasikam, éy bantayan moy, da éwan moytukoy éng nikésiya i deméta na Panginoonmoy. 43 Ey tandaan moy ye,” kagi ni Jesus,“éng mara tu lélake, éng napospusan namaka i kédeméta a kélép no nagtako tobile na, éy binantayan na maka, mondaéwan maka nakasdép tu nagtako. 44Kanyasikam, éy dapat nakahanda kam a palagi,da éwanmoy be tukoy i oras a kédemét ko;sakén a lélake a gébwat ta langet.”

Tu Matapat a Utusan45 “Ti ésiya wade i matapat a utusan

a matalinung?” kagi ni Jesus. “Marasiya tu pinamahalaa no amo na du iba autusan na, a siya i bahala a manggastos

Mateo 24:46 31 Mateo 25:29dide. 46 Masuwerte i éya a utusan, éngdemtan siya no amo na a mégtarabaho takona sa. 47 Ey ientarega diya no amo na iétanan a ari-arian na. 48Pero éngmedukési éya a utusan, a maisipan na a male pabibagu magsoli tu amo na, 49 sakay tulos naa lukoén du kaguman na a utusan, sakayméngan sakay mékipéginom du méglalas-ing, 50 éy demtan siya no amo na ta oras aéwan na tukoy. 51 Ey parusaan na siya tamahigpit, sakay iagum na siya ta édseandu mégpalalo a mégkagi a éwan side tukasalanan. Saya i lugara a mégsésangiténi tolay, a mégéadiyoyén side ta hirap de.”

25Tu Halimbawa Tungkul Ta Sapulu a

Madiket1 “Saya i kaparehua na késdép ta ka-

harian na Diyos,” kagi ni Jesus. “Mara tesapulu a madiket a linumuwas a sambaténde tu lélake a kasalén. Bawat esa dide éy tekébil a simbu. 2 Tu lima dide éy éwan sidenakahanda, da éwan side nagisip. Sakay tulima éy matalinung. 3-4Du matalinung, éynagkébil side ta simbu, sakay nagpataanside ta langis. Ey du éwan nakahanda,éy te simbu be side, pero éwan side nag-pataan ta langis de. 5 Nale i kédeméta nokasalén. Kanya nagtongka du madiket, anakatidug side a étanan.

6 “Nadid, to hatinggabi dén, éy te nag-dulaw, a ‘Dumemét dén tu kasalén! Nay!Angemoy dén sambatén!’ 7Agad inumikatdu sapulu a madiket, sakay hinusay de dusimbu de. 8 Ey du éwan nakahanda, éykinagi de du matalinung, a ‘Atdinan moykame ta kétihék a langis. Mégédép-édépdén di simbu miae.’ 9 ‘Makay éwan yehustu dikitam a étanan,’ kagi du matalin-ung. ‘Maigi pa éy umange kam ta tindaana mamugtong ta para koo moy.’ 10 Kanyaminaglakad du lima a madiket a éwannakahanda. Ey habang mamugtong sideéy dinumemét dén tu kasalén. Ey du limaa nakahanda éy kaguman na a sinomdépto pégkasalan, sakay sineraduan de tu pin-tuan.

11 “Mamaya-maya, éy dinumemét déndu lima a madiket a éwan nakahanda.‘Panginoon,’ kagi de, ‘bukasan mo kame.’12 Pero i sengbet sana dide no kasalén, éy‘Ewan, da éwan ta kam tukoy.’ 13 Kanyabantayan moy,” kagi ni Jesus, “da éwanmoy tukoy i oras a kédemét ko.”

Tu Halimbawa Tungkul Du Utusana Pégentaregaan Ta Kuhata

14 “I paghari na Diyos éy kapareho naéye,” kagi ni Jesus. “Eng mara, te lélakea méglakad, a dinulawan na pa du utusanna, a pégentaregaan na side ta ari-arianna. 15 Inatdinan na ta kuhata i bawat esadide, hanggan ta kaya de a pagnigosiyo.Inatdinan na i esa ta lima a libu a pisu; iesa man éy éduwa a libu; sakay tu esa paéy sanlibu. Ey nadid, hinumektat siya.

16 “Nadid, tu tinumanggap ta lima a libua pisu, éy nagtinda-tinda siya, éy nakatubusiya ta lima pa a libu. 17 Ey kona besa tu tinumanggap ta éduwa a libu, éynakatubu be ta éduwa pa a libu. 18 Pero tutinumanggap ta sanlibu, éy nagkotkot siyata lutaa sakay niliso na tu kuhata no amona.

19 “Nale a panahun, éy sinumoli tu amodu étélo a utusan, éy pinagbayad na side.20Kéadene no tinumanggap ta lima a libu,éy kinagi na, a ‘Amo, saye tu lima a libu apisu a niatéd mo diyakén. Sakay séˈ be ye ilima a libu a tubu no tinda ko.’ 21 Ey kinagino amo na, a ‘Mahusay tu ginamet mo.Mahusay ka a utusan a matapat. Nadid,da nagtapat ka ta kétihék a éye a halaga,éy pamahalaén ta ka ta dikél a halaga.Somdép ka se, a mékihati ka ta kasayaankua.’

22 “Nadid, inumadene be tu tinumang-gap ta éduwa a libu a pisu, a kinagi na,a ‘Amo, saye tu nientarega mo diyakén aéduwa a libu. Sakay séˈ be ye i éduwa a libua tubu no tinda ko.’ 23Ey kinagi no amo na,a ‘Mahusay tu ginamet mo. Mahusay ka autusan a matapat. Nadid, da nagtapat kata kétihék a éye a halaga, éy pamahalaénta ka ta dikél a halaga. Somdép ka se, amékihati ka ta kasayaan kua.’

24 “Nadid, inumadene be tu tinumang-gap ta sanlibu a monda mangatuwiran.‘Amo,’ kagi na, ‘tukoy ko a meingél kaa lélake, a alapén mo tu éwan mo koo.25Nagantengék diko, kanya nikotkot ko taluta tu kuhatamo. Séˈ dén ye tu kuhatamoa sanlibu; isoli ko dén diko.’ 26 ‘Medukés kaa utusan!’ kagi no amo na. ‘Akala mo baledén a alapén ko tu éwan ko koo? 27 Engkona sa, éy bakit éwan mo san nihulug tabangko, monda te naalapék maka nadida tubu na?’ 28 Nadid, kinagi na du ibasa, a ‘Nay, alapén moy diya i sanlibu apisu, sakay iatéd moy to te sapulu a libu.29 Dahilan, tu tolay a pégkatiwalaan ko to

Mateo 25:30 32 Mateo 26:13nientarega kodiya, éy dagdagenkopa siya.Pero tu éwan ko pégkatiwalaan, éy alapénko be tu kétihék a nientarega ko diya. 30Eynadid, i utusan kuae a éwan tupasa, éy ibutmoy dén ta kedikléman ta luwas. Saya ipégsangitana du tolay a mégéadiyoyén tahirap de.’ ”

Tu Péghukum31 “Nadid,” kagi ni Jesus, “kédemét ko

se a maghari, éy kaguman ko du étanana anghel, sakay maghariék, da sakén ilélake a gébwat ta langet. 32 Ta panahuna éya, éy matipun ta harapan kua i étanana tolay. Ey pabukudén ko du mahusaya kona ta gimet na mégalila ta tupa éyta kambing. 33 Du tupa éy iedton nata dumanég ta kawanan na; du kambingéy dumanég ta kawihe na. 34 Nadid, tapéghari ko,” kagi ni Jesus, “éy kagin ko duédse ta dumanég ta kawanan ko, a ‘Kamonse, sikam a kinagbian Nama ko. Somdépkam dén a mégiyan kam ta kaharian anihanda dikam sapul pa to pénglalang tamundua. 35 Da sakén,’ kagi ko, ‘to pégalépko éy pinakanék moy. Pati to pégeplék koéy pinenomék moy; sakay maski éwanékmoy natenggi, éy pinatulosék moy. 36 Toéwanék tu badu, éy pinabaduanék moy;to kéladu ko, éy dinalawék moy; sakay toképihesu ko éy dinalawék moy be.’

37 “Nadid, éng mégkagiék ta éya, éysumengbet du mahusay a tolay, a kagi dea, ‘Panginoon, nikésiya i nipagalép muaa pinamakan me diko? Sakay ta ahe kanageplék a pinenom me ka? 38 Nikésiyai nipamatulos mia diko sakay pinabaduanme ka? 39 Sakay nikésiya me ka mineta aminaladu, sakay nikésiya me ka mineta tapihesuan, a dinalaw me ka?’

40 “Nadid, pégkagi du mahusay ta éya,éy kagin ko dide, a ‘Tandaan moy, topénggimet moy ta éya a tulung du topko a mahirap, éy bilang sakén dén ya itinulungan moya.’

41 “Ey nadid, éy kagi ko man dén dudumanég ta kawihe kua, a ‘Umadeyo kamdiyakén, sikam a nisumpa na Diyos! Sikaméy meange kam ta apoy a éwan maadép,a handa dén a para ni Satanas sakay duutusanna. 42Da sakén,’ kagi ko, ‘to pégalépko éy éwanék moy pinakan. To pégeplékko éy éwanék moy pinenom. 43To kébisitako dikam, éy éwanék moy pinatulos, daéwanékmoy natenggi. Sakay to éwanék tubadu, éy éwanék moy pinabaduan. Sakay

to kéladu ko sakay to képihesu ko éyéwanék moy dinalaw.’

44 “Nadid, éng mégkagiék ta éya dide,éy kagin de, a ‘Panginoon, nikésiya i ni-paketamia diko a nagalép, sakay nageplék,sakay naladu, sakay ta pihesuan, sakay taéwan tu badu, a éwan me ka tinulungan?Nikésiya i éwan mia diko nipamatulos?’ ”

45 “Ey pégkagi de ta éya diyakén, éykagin ko dide, a ‘Tandaan moy, to niidelmoy a tumulung du mahirap, éy bilangsakén dén ya i inidelan moya.’ 46 Nadid,diden ya a tolay,” kagi ni Jesus, “éy itugénside ta pégparusaan a éwan tu katapusan.Pero dumahusay, éy atdinan side ta buhaya éwan tu katapusan.”

26Bantaén De a Bunon Ti Jesus

1 Nadid, kétapos ni Jesus a mégtoldu taéya, éy kinagi na du alagad na, a 2 “Tukoymoy dén a éduwa a aldew san dén éyPiyesta dén na Ala-ala. Ey sakén a gébwatta langet, éy itokyonék de, a ipakoék de takudos.”

3 Nadid, du mataas a padi, sakay dumatétanda, éy nagmiting side to bile nomataas a padi, a ti Kaipas. 4Naguhunan dea ipadikép ti Jesus ta lihim, sakay ipabunude. 5 “Pero éwan nadid a piyesta,” kagi de,“makay maligalig di tolaya.”

Tu Nangbulak Ta Pabango Ni Jesus6 Nadid, édsa ti Jesus ta Betania, to bile

ni Simon a te ketong to araw. 7 Ale naa méngan sa, éy inumadene diya i esa abébe a te kébil a boti a putat ta memahala pabango; sakay nibulak na ta uloa niJesus. 8 Ey du alagad, péketa de ta éya,éy nagingél side. “Bakit,” kagi de, “kak-enga dén ina! 9 Nibugtong mo maka inata mahal, sakay niatéd mo du mahirap ikabugtungan naa.”

10Tukoy dén ni Jesus tu kinagi de, kanyakinagi na, a “Bakit péginglanmoy i bébea?Mahusay i gimet na diyakén. 11 Palagia kaguman moy du mahirap,” kagi na,“pero sakén éy éwanék male a kagumanmoy. Makatulung kam dide ta maskinikésiya, pero sakén éy éwan. 12Mahusayda binulakan na i bégi kua ta pabangoae.Iduwel na dén ya diyakén, da ielbéngékdén. 13 Tandaan moy, maski ta ahe ipagtolduan dia ta Mahusay a Baheta, éyipaala-ala de be i ginimita na éye a bébediyakén.”

Mateo 26:14 33 Mateo 26:45

Sinundu Ni Hudas Du Kalaban Ni Jesus14 Nadid, tu esa du labindalawa, a

ngéngahinan de a Hudas Iskarote, éynékipéguhon siya du mataas a padi, 15 akinagi na dide, a “Sénganya i iatéd moyadiyakén éng itokyon ko dikam ti Jesus?”Ey nagkasundu side a inatdinan de siya taétélo a pulu a kuhata a plata. 16 Ey sapulta éya, éy mégisip dén ti Hudas ta oras apéngitokyon na ni Jesus dide.

Tu Péngapon De Jesus To Piyesta17 Nadid, kédemét na oras no piyesta a

péngan de ta melapis a tinapay, éy kinagidu alagad ni Jesus, a “Ahe i paghandaanmeta péngapon tam nadid a Piyesta na Ala-ala?” 18 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Umulikam ta banuwan, a kagi moy to lélake taéya, a ‘Dumemét dén i takda a oras noMaistu me.’ Kagi moy diya a méngaponkitam ta bile na nadid a Piyesta na Ala-ala.” 19Nadid, sinunud du alagad tu nibilinni Jesus, sakay nihanda de tu péngapon depara ta Piyesta na Ala-ala.

20 Nadid, to kélép a éya, éy néngan sade Jesus, a kaguman na du labindalawaa alagad na. 21 Hanggan méngan side,éy kinagi ni Jesus, a “Tandaan moy, esadikam i méngitokyon diyakén.” 22 Ey dualagad, pékabati de ta éya, éy nalungkutside, a kinagi na bawat esa dide, a “Sakénwade, Panginoon.” 23 “Tu kasabay koa néngisawsaw ta tinapay ta sabawae,”kagi na, “éy siya i méngitokyona diyakén.24 Kailangan a mateék ayun to nisulat dupurupeta to araw, pero kagbi tu méngi-tokyon diyakén! Maigi pa éy éwan dénnienak.” 25 Nadid, kinagi ni Hudas, a“Maistu, sakén wade?” “Siko ngani dén,”kagi ni Jesus.

26Nadid, to péngan de, éy inalap ni Jesustu kanén de a tinapay, éy to pégpasala-mat na ta Diyos, éy pinuseng-puseng na anitagtag na du alagad na. “Kanénmoy dénye,” kagi na, “a saye i bégi kua.” 27Nadid,inalap na tu tasa a te lasén a alak. Ey topégpasalamat na dén, éy nigewat na dide,a kinagi na, a “Inuménmoydén ye, sikamaétanan. 28Da saye i digi kua, a saye i tandana pangako na Diyos. Ey mebulak alang-alang ta meadu a tolay. Saye i pégpatawadta kasalanan na tolay. 29 Ey tandaan moy,”kagi ni Jesus, “éwanék dén uminom taalak, éng éwan magpisan kitam a uminomta bigu a alak ta kaharian Nama ko.”

30 Nadid, to pégkanta de ta kanta taDiyos, éy naglakad dén side ta buked naOlibo.

Hinulaan Ni Jesus a Tanggian Siya NiPedro

31 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na,a “Nadid a kélép éy ginananék moy aétanan, da nisulat du purupeta to araw,a ‘Ta ipagpabuno na Diyos to Pastor, éymatibuhahak du tupa.’ 32 Pero kébuhayko a huway,” kagi ni Jesus, “éy mégditulékdikam ta Galilea.”

33 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Sakén,Panginoon, éy éwan ta ka ginanan, maskiginanan ka du iba.” 34 “Ewan, Pedro,” kagini Jesus, “da tandaan mo, nadid a kélép,bagu magtarakot tu tandang, éy itanggiékmo ta pentélo a éwanék mo kaguman.”35Ey “Ewan,” kagi ni Pedro, “maskimateéka kaguman mo éy éwan ta ka itanggi!” Eykona be sa i kinagia du étanan a alagad.

Nanalangin Ti Jesus Ta Getsemani36 Nadid, kinuyog ni Jesus du alagad

na ta Getsemani. Ey kinagi na dide, a“Mégiknud kam pa se, a manalanginék tadumanég a sae.” 37 Ey kinuyog na ti Pedrosakay du éduwa a anak ni Sebedeo. Eynalungkut ti Jesus a métageg. 38 Ey kinagina dide, a “Métagegék tu isip, a komanéki mate. Maguhay kam se a mékipag-puyat kam diyakén.” 39 Nadid, kéadeyona ta kétihék, éy dinumapa a ménalangin.“Améng,” kagi na, “éng maari éy iadeyomo diyakén i paghirap ko. Pero éwanna kaluuben kua i masunud, éng ˈwan nakaluuben mo i masunud.”

40 Nadid, késoli na éy dinemtan na atidug du étélo a alagad. Ey kinagi na niPedro, a “Talaga bale a éwan kam maka-pagpuyat amaski esa a oras a kaguman ko?41 Magpuyat kam sakay manalangin kam,monda éwan kammadaig namangpuhubadikam. Méniwala kam diyakén ta isipmoya, pero i bégi moya éy mehina.”

42 Nadid, huway siya a inumadeyo didea ménalangin. “Améng,” kagi na, “éngéwan maibut i paghirap kua, éy manyarimaka dén i kaluuben mo.” 43Nadid, késolina a huway, éy dinemtan na man dénside a tidug, da mégtongka side a tahod.44 Kanya pinabayan na side to ikatélo, asoli na a ménalangin, a ménalangin siyata kona to kinagi na to ditol. 45 Nadid,nagsoli man dén siya du alagad a kinagina dide, a “Tidug kam bale pabi? Entan

Mateo 26:46 34 Mateo 26:74moy, dumemét dén i oras a péngitokyonde diyakén dumakasalanan a tolay. 46Nay,umikat kam dén a kitam dén. Dumemétdén i méngitokyon diyakén.”

To Péngdikép De Ni Jesus47 Mégkagi pabi ti Jesus éy dinumemét

dén ti Hudas, tu esa du labindalawa. Tekaguman siya a meadu a tolay a gébwatside dumataas a padi sakay dumatétanda.Sakay te kébil side a sondang éy ta ga-hoti. 48 Bagu pa side dinumemét ta éya,éy kinagi dén ni Hudas dide, a atdinan naside ta tanda, monda matukoy de ti Jesus.“Tu ahoben ko,” kagi na, “éy siya i dekpénmoya.” 49 Kanya nadid, éy inumadene tiHudas ni Jesus, a binati na siya, a tulosna inahoben. 50 Ey kinagi ni Jesus diya, a“Bakit, Kadimoy, magenya ka se?” Ey topégkagi na ta éya, éy dinikép de siya.

51 Nadid, tu kaguman ni Jesus a esa, éybinagut na tu sondang na, a tinegpas natu utusan no mataas a padi, a minahipasi talinga naa. 52 Pero kinagi ni Jesus diya,a “Ikaluban mo i sondang mua! I lumabanta sondang, éy sondang be i katayan naa.53 Ewan moy beman tukoy, a mékiohonéksan Nama ko, éy paangen na se agad imahigit pa ta labindalawa a batalyon naanghel? 54 Pero éng kona sa éy éwanmatupad i kasulatan na Diyos tungkul tahirap ko.”

55 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay sa ananikép diya, a “Bakit te armas kam a son-dang éy ta kayo a panikép diyakén? Ataay,tulisanék beman a metapang? Aldew-aldew éy mégtolduék ta Templo. Bakitéwanék moy sa dinikép? 56 Pero manyariye a monda matupad tu nihula du puru-peta ta kasulatan na Diyos.” Ey to pégkagini Jesus ta éya, éy gininanan siya du alagadna.

Nitugén De Ti Jesus Du Te Tungkulin aJudeo

57 Nadid, du nangdikép ni Jesus, éynitugén de siya to bile ni Kaipas, amataas a padi. Mégmiting sa nadid dumaistu ta rilihiyon sakay du matétanda.58 Tinumagubet dide ti Pedro, pero adeyosan. Kédemét ni Pedro to bile no mataas apadi, éy sinomdép siya to karsada no bile,sakay négeknud sa a kaguman du guwar-dia, monda meta na éng anya i manyaria.

59 Nadid, du mataas a padi sakay du tetungkulin a Judeo, éymégahayok pabi sideta magsistigu ta kakabulyan a kontara ni

Jesus, monda te katuwiran side a ipabunosiya. 60 Pero éwan side tu meeta, maskimeadu a kaharap amégkagi ta kakabulyantungkul diya. I katapusana, éy te éduwaa hinumarap, 61 a kinagi de, a “Kagi naina a lélake a maari na kan a hukatén iTemplo na Diyos, sakay huwayén na kan apataknégén ta étélo san a aldew.”

62 Nadid, tinumaknég tu mataas a padi,a kinagi na ni Jesus, a “Ewan ka bemantu isengbet di mégpehaya diko?” 63 Peroéwan négkagi ti Jesus. Kanya kinagi nomataas a padi, a “Ta ngahen na tunaya Diyos, i utus kua diko éy isumpa modikame éng siko a talaga i anaka na Diyos.Ikagi mo dén éng siko i Cristo a tiniyak naDiyos a tagapagligtas ta tolay ta mundua.”64 Ey kinagi ni Jesus, a “O, kona to kinagimo. Ey tandaan moy ye, sapul nadidéy metaék moy a mégiknud a magdatigkame ta Diyos, a kagumanék na amaghari.Sakén i lélake a gébwat ta langet. Sakaymetaék moy a dumemét a te sakay takuném ta langet.”

65 Nadid, to pékabati no padi ta éya,éy pinéknet na tu badu na a sarili, a ki-nagi na, a “Méglapastangan siya ta Diyos!Mégwari-wari siya a anak na Diyos! Bakitkailangan tam pa a mégbati du magsistigudiya ta kasalanan na? Da nabati tam dénnadid i pégkagi na a kontara ta Diyos!66 Anya i isip moya?” kagi na. “Ey dapatmate siya,” kagi de.

67Nadid, linoktaben de tumata ni Jesus,sakay sinésuntuk de. Sinapuk siya du iba,a kinagi de, a 68 “Nay, Cristo, tukuyan moéng ti ésiya i nanuntuka diko!”

Nitanggi Ni Pedro Ti Jesus69 Nadid ti Pedro, éy te eknud pabi to

karsada no bile. Ey inadenean siya no esaa bataan, a kinagi na diya, a “Siko bale ikagumana ni Jesus a taga Galilea!” 70 Peronitanggi ni Pedro ta harapan du étanansa. “Ewan ko tukoy tu kagi mo,” kagina. 71 Nadid, kéange ni Pedro to kudal tokarsada, éy neta siya no esa pa a bataan,a tulos kinagi na du édsa sa, a “Siya ina ikagumana ni Jesus a taga Nasaret.” 72Peronitanggi ni Pedro a huway, a nisumpana, a “Ewan ko natenggi i éya a lélake.”73 Mamaya-maya, éy inumadene ni Pedrodu édsa sa, a kinagi de, a “Kaguman na kangani a esa. Napospusan me ta pégkagimua!” 74 “Bakén a sakén,” kagi ni Pedro,“isumpa ko! Parusaanék na Diyos éng

Mateo 26:75 35 Mateo 27:29magbuli-buliék! Ewan ko tukoy i éya alélake!” Ey nadid, bigla a nagtarakot tutandang. 75 Ey naala-ala nadid ni Pedro tukinagi ni Jesus diya, a “Bagu magtarakot itandang, éy itanggiék mo ta pentélo.” Eyto pékaala-ala na ta éya, éy linumuwas siyasakay nagsanget ta mahigpit.

27Nitugén De Ti Jesus Ni Pilato

1 Nadid, to gagabi dén, du mataas apadi sakay du matétanda éy néguhunande éng pakodyan de a ipabuno ti Jesus.2 Ey nipagapus de siya sakay nitugén de niGubernador Pilato.

To Nikate Ni Hudas3 Nadid, ti Hudas a néngitokyon diya,

pékabati na a bunon de ti Jesus, éy nagsisisiya, sakay nisoli na du padi tu kuhataa étélo a pulu a plata. 4 “Nagkasalaék,”kagi na, “da nitokyon ko i lélake a éwantu kasalanan.” “Ey anya i pékialam miadiko?” kagi du padi. “Bahala ka sina!”5 Nadid, nibatikal ni Hudas tu kuhata tolubuk no Templo; sakay hinumektat sasiya a tulos na a nagusot.

6 Ey du padi, éy inalap de tu kuhata, akinagi de, a “Pagenyaan tam i kuhatae?Labag ta utus a iedton tam ta pégab-uluyan ta Templo, da kabayaden ye nabuhay na tolay.” 7 Ey nagkasundu sidea ibugtong de to luta no mégimet tabinga, monda gemtén de a péglébngan nadayuan. 8Kanya i luta a éya éy dédulawénde a “Luta na Dige” a hanggan nadid.

9 Nadid, to nipamugtong de ta éya,éy natupad dén tu nihula ni PurupetaHeremias to araw. I nisulat naa, éy “Inalapde tu kuhata a étélo a pulu a plata (da séˈ san ya i nihalaga de ta buhay ni Cristo),10 sakay nibugtong de to luta no mégimetta binga, a kona to niutus diyakén naPanginoon.”

Péngbista Ni Pilato Ni Jesus11 Nadid, niharap de ti Jesus to guber-

nador. Ey kinagi na diya, a “Siko wadebeman i haria na Judeo?” “O,” kagi niJesus, “kona to kinagi mo.” 12 Nadid, topéngpehay diya du mataas a padi sakaydu matétanda, éy éwan siya sinumengbet.13 Kanya kinagi ni Pilato diya, a “Bakitéwan ka sumengbet? Ewan mo mébati iiyépehay dia diko?” 14 Pero éwan sinu-mengbet ti Jesus, maski esa a kagi. Kanyanagtaka a tahod tu gubernador.

Gustu De a Bunon Ti Jesus15 Nadid, tuwing piyesta, éy ugali na

gubernador a magpaluwas ta isesa a pih-esu, maski ti ésiya i gustu du tolay. 16 Eyta éya a panahun éy te esa sa a tanyaga pihesu a ngéngahinan de a ti Barabas.17 Kanya nadid, to kédulug du tolay sa, éykinagi ni Pilato dide, a “Ti ésiya i gustumoya a paluwasén ko, ti Barabas o ti Jesusa ngéngahinan moy a Cristo?” 18 Tukoydén ni Pilato a nitugén de ti Jesus diyada ménaghili side diya. 19 Sakay pati, topégeknud ni Pilato to hukuman, éy kinagidiya no utusan, a “Nipekagi diyakén noasawa mo, a diyan ka kan mékialam talélake a ina a éwan tu kasalanan, da nag-tagenép kan siya ta medukés to kélép setungkul diya.”

20 Nadid, du mataas a padi sakay dumatétanda, éy pinégkagian de dén du to-lay, a i agidén dia ni Pilato éy ti Barabasi paluwasén na, sakay ti Jesus i pabunodia. 21 Kanya to pégpakelagip dide nogubernador éng ti ésiya i gustu dia apaluwasén na, éy ti Barabas i nisengbetdia. 22 “Eng kona sa,” kagi ni Pilato, “éyanya i gemtén kua ni Jesus a ngéngahinanmoy a Cristo?” “Ipako mo siya ta kudos,”kagi de. 23 “Bakit,” kagi ni Pilato, “anya ikasalanan na?” Pero lalo de san a nidulaw,a “Ipako mo siya ta kudos!”

24 Nadid, pékaisip ni Pilato a éwan siyatu mégimet, sakay adene be dén du tolaya magligalig, éy nagpaalap siya ta dinomsakay inugisan na i kamét naa ta harapdu tolay. (Saya i nihalimbawa naa didea éwan siya tu kasalanan.) “Ewanék tukapanagutan ta ikatea na éye a lélake,”kagi na “Sikam i bahala.” 25 Ey kinagi dutolay, a “Panagutan me i ikate na; sikamesakay du anak me!” 26 Ey nadid, pinaluwasni Pilato ti Barabas, sakay nipabalbal na tiJesus, a tulos niatéd na dide monda ipakode ta kudos.

Lélokon De Ti Jesus27Nadid du sundalu, éy niange de ti Je-

sus ta lubuk no bile no gubernador, sakaydinumulug sa diya du étanan a sundalu.28 Sakay inibutan de tu badu na, sakaysinolotan de siya ta badu a medideg, dasaya i kolor na damit na hari. 29 Sakaynagkawekaw side ta lanot ameset, a nisok-lop de to ulo na, a kurona na kan. Eypinakbilan de siya ta kayo a baston na kan.Ey tinokso de siya a linumuhud side diya, a

Mateo 27:30 36 Mateo 27:64kinagi de, a “Mabuhay i hariae na Judeo!”30 a tulos de siya a linéloktaben, sakaypinépakol-pakol de siya. 31Ey kétapos de anangloko diya, éy inibutan de tu badu na amedideg, sakay pinabaduan deman dén tosarili na a damit. Sakay pinaluwas de siyaa ipako ta kudos.

Nipako De Siya To Kudos32 Nadid, to péglakad de, éy mineta de

tu lélake a ti Simon i ngahen na, a tagaSirene. Ey pinilit de siya a minangbékle tokudos ni Jesus. 33 Ey kédemét de to lugar angéngahinan de a Golgota (a i kahulugenna éy Bungu), 34 éy inatdinan de ti Jesus taalak a te halu a gamot a meapsot, pero topékakenam na éy éwan na ininom.

35Nadid, to péngipako de dén to kudos,éy nagpalabunutan side a hinati-hati detu damit na. 36 Sakay négiknud sa side abantayan de. 37 Sakay niekpét de tu sulatto kudos ta uluan naa, a ikagi no sulat tuniabla de diya. I kagi naa éy “SIYA YE TIJESUS, A HARI NA JUDEO.” 38 Ey nipako debe sa i éduwa a tulisan a kasabay ni Jesus, anitolnékde side tamagtembang a tagirilanni Jesus.

39 Nadid, du sumésalegéd sa, éy diné-dusta de ti Jesus, 40a kinagi de, a “Siko balei manghukata ta Templo, sakay ipataknégmo a huway ta étélo san a aldew! Bakitéwan mo iligtas i bégi mua? Eng sikoi anak na Diyos éy umogsad ka dén takudusa!” 41 Sakay du te tungkulin a Judeo,éy dinédusta de be siya, a kinagi de, a42 “Entan moy, niligtas na kan du iba. Peroi bégi naa éy éwan na meligtas. Hari kansiya na Israel. Nadid, éng umogsad sansiya ta kudusa, éy maniwala kitam diya!43Umasa siya ta Diyos,” kagi de, “a kagi naa anak na kan siya. Nadid, éng gustu siyana Diyos, éy bakit éwan na siya iligtas?”44 Sakay pati du éduwa a tulisan a kasabayna a nipako, éy dinédusta de be siya.

Pate Dén Ti Jesus45 Nadid, sapul to tanghali, éy nagdik-

lém a hanggan to alas tres. 46 Ey tomanga alas tres dén, éy kinagi ni Jesus tamedegsén, a “Eli, Eli, lema sabaktani?” ai kahulugen na, éy “Diyos ko! Diyos ko!Bakit pinabayanékmo?” 47Ey du sénganyaa te taknég sa, éy nabati de siya, a akalade éy dédulawan na ti Purupeta Eliyas.48Ey agadminaginan i esa dide a nangalapta damit, sakay nibisa na to tuba, sakayniedton na ta ontok no kayo, a nipasépsép

na ni Jesus. 49 Pero kinagi du iba sa, a“Diyan ka pa! Entan tam pa éng dumemétti Eliyas a méngiligtas diya.” 50 Ey nadid,dinumulaw ti Jesus a huway, a tulos na déna nahéngsétan.

51 Nadid, tu kortina a dikél ta lubuk noTemplo, éy bigla aminapéknet sapul ta on-tok a hanggan ta sidung. Sakay naglindul,sakay pinomtak dudadéngli. 52Nabukasanbe i meadu a lébéng, a tulos nabuhayi meadu a tolay a minaniwala ta Diyos.53 Linumuwas side to lébéng de, sakay tokébuhay dén ni Jesus, éy sinomdép side taJerusalem, éy meadu i minaketaa dide.

54Nadid, tu kapitan sakay du sundalu akaguman na a nagbantay ni Jesus, péka-bati de to lindul, sakay ta étanan a nanyari,éy néganteng side a tahod, a kinagi de, a“Tunay bale ye a anak na Diyos!” 55Edsa besa imeadu a bébe amégtan-aw. Sapul pa taGalilea éy kinumuyoyog dén side ni Jesus,a side i katulung naa. 56 Kabilang dide éyti Maria Magdalena, sakay ti Maria a ina niSantiago sakay ti Hose, sakay tu asawa niSebedeo.

To Péngielbéng Ni Jesus57 Nadid, to giapon dén, éy dinumemét

sa i esa amayamana lakay a tagaArimatea.I ngahen na éy ti Hose. Ey alagad besiya ni Jesus. 58 Inumange siya ni Pilato ainaged na tu bangkay ni Jesus. Ey niutus niPilato a iatéd de diya. 59 Ey inalap ni Hosetu bangkay, sakay sinaputan na to bigu amanta, 60 sakay nielbéng na to sarili na apéglébngan, a éwan pabi nale a nipaébutto pader. Ey nadid, nigulung de tu dikéla bito a nitakléb de to pintuan no lébéng,sakay néglakad. 61 Ey ti Maria Magdalenasakay tu esa pa aMaria, éy édsa sa side a teeknud to tapat no lébéng.

Du Mégbantay To Lébéng62 Nadid, to gagabi dén a sabadu, du

mataas a padi sakay du Pariseyo, éy inu-mange side ni Pilato. 63 “Gubernador,”kagi de, “natandaan me tu kinagi na éyaa mebuli a lélake to kébuhay na pabi, amabuhay kan siya a huway makalipas iétélo a aldew. 64Kanyamaari éy ipabantaymo pad i lébéng naa, a hanggan ta ikatéloa aldew. Makay umange sa du alagadna a takawén de tu bangkay na, sakaykagin de du tolay a nabuhay dén a huway.Eng magkona sa side, éy mas mahigpit iménegipo a kakabulyan kesira to neditol.”

Mateo 27:65 37 Mateo 28:2065 Pékabati ni Pilato ta éya, éy kinagi na

dide, a “Maari, mangalap kam ta sundalu,sakay pabantay moy dide ta mahusay.”66 Kanya nadid, inumange side to lébéng,sakay dinétonan de ta tanda tu takléb naa bito, sakay pinabantay de tu lébéng,monda masiguru de a éwan tu mékialamto bangkay ni Jesus.

28Nabuhay Ti Jesus

1 Nadid, kélipas no pangilin, a simbadén a amulaldew, éy inumange ti MariaMagdalena to lébéng, sakay tu esa aMaria.2Ey kédemét de sa, éy bigla a linumindul tamesibét, a tulos dinumibi i esa a anghel agébwat ta langet. Siya éy nigulung na tubito a takléb no lébéng, sakay inumeknudsa siya. 3 Tu idsura na éy koman i kilat amakadile, sakay tu badu na éy melélataka tahod. 4 Ey du sundalu a mégbantay sa,namégpég side ta anteng de to anghel, atulos natumba side a koman side i pate.

5 Nadid, kinagi no anghel to éduwa abébe, a “Diyan kam méganteng. Tukoy koa ahayukén moy ti Jesus, siya a nipako de.6 Pero éwan se siya,” kagi na, “da nabuhaydén a kona to kinagi na. Kamon se, entanmoy i lébéng naa. 7 Sakay méglakad kamdén a kagin moy du alagad na a nabuhaydén a huway, a mégdetol dén siya dide taGalilea. Meta moy siya ta éya. Tandaanmoy i kinagi kua dikam.”

8 Nadid, pékabati du bébe ta éya a kagino anghel, éy agad side hinumektat tolébéng. Sakay naginan side a nibaheta dedu alagad i nanyaria. Ey méganteng side amésahat. 9Topéginande, éy sinambat sideni Jesus, a binati na side. Ey inumadeneside a kinébkében de i tikéd naa, sakaysinumamba side diya. 10 Ey kinagi ni Jesusdide, a “Diyan kam méganteng. Angenmoy kagin du top ko a umange side taGalilea, éy metaék de sa.”

Tu Baheta Du Nagbantay To Lébéng11Nadid, péglakad pabi du bébe, éy inu-

mange ta banuwan du sundalu a nagban-tay to lébéng, sakay nibaheta de du padii nanyaria. 12 Ey néguhon side du maté-tanda. Sakay inatdinande dunagbantay takuhata, 13a kinagi de dide, a “Basta ibahetamoy du tolay a inumange sa du alagad na,a tinako de tu bangkay na to kétidug moy.14 Diyan kam méganteng,” kagi de. “Engmabaheta ni Gubernador a natidug kam

kan, éy sikame i bahala a mégkagi diya,monda éwan na kam parusaan.” 15 Kanyadu nagbantay, éy tinanggap de tu kuhata,sakay ginamet de tu nibilin de dide. Eyhanggan nadid éy saya i péniwalaa duJudeo.

Pinumeta Ti Jesus Du Alagad Na16 Nadid, du sapulu éy ta esa a alagad,

éy inumange side ta Galilea, a hangganto buked a nibilin dide ni Jesus. 17 Ey topéketa de sa diya, éy sinumamba side diya;pero i sénganya dide éy nagalanganinside. 18 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Niatéddiyakén Nama ko i étanan a kapangyarianta langet éy ta mundua. 19 Kanya umangekam ta maski ahe ta mundua, a gemténmoy a maging alagad ko i tolay ta étanana banubanuwan. Binyagen moy side tangahen Nama tam, sakay sakén a anakna, sakay ta Banal a Espiritu. 20 Itoldumoy dide i étanan a niutus ko dikam. Eytandaan moy, sakén i kaguman moy apalagi, hanggan ta katapusannamundua.”

Marcos 1:1 38 Marcos 1:28

I Mahusay a Baheta tungkul niJesu Cristo a nisulat ni

Marcos1 Saye i Mahusay a Baheta a tungkul ni

Jesu Cristo, a anak na Diyos. 2 To pégtolduni Juan aMégbinyag, éy saya i sapul na éyaa baheta a kinumalat. Ti Juan i nangtupadato dati a kagi na Diyos to anak na, a nisulatni Isayas. “Tandaanmoy,” kagi na Diyos toanak na, “te lélake a pégdetulén ko diko,monda paghandaén na du tolay ta demtanmo.” 3 Ti Juan i pinégkagiana ni PurupetaIsayas to nipégkagi na, a “Te magpahayagta ilang a lugar, a i kagi naa du tolayéy dapat maghanda side ta kédemét naPanginoon, a husayén de be i péglakadenna.”

4Nadid, dinumemét ti Juan ta ilang a lu-gar, a mégtoldu siya du tolay a dapat mag-sisi side ta kasalanan de, a tulos ipabinyagside, monda pagpasensiyaan side na Diyosta kasalanan de. 5 Ey du étanan a tolayta Hudea sakay ta Jerusalem, éy inumangeside ni Juan. Ey nipagtapat de i étanan akasalanan de, a tulos bininyagen side niJuan ta dinuma na Hordan.

6 Nadid, i badua ni Juan, éy ginametta buk na hayup. Sakay tu sinturon naéy katat. I kékanén na éy pésah sakaypitukan. 7 To pégtoldu na du tolay, éykinagi na, a “Te lélake aménegipo diyakéna dumemét. Eng iparehoék moy diya,”kagi na, “éy éwanék tupasa, damataas siyadiyakén. 8 Sakén éy binyagen ta kam tadinom. Pero siya éy binyagen na kam taBanal a Espiritu.”

Bininyagen Ni Juan Ti Jesus9 Nadid, to panahun a éya, éy dinu-

memét ti Jesus a gébwat ta Nasaret,Galilea; éy bininyagen siya ni Juan ta di-nom ta Hordan. 10 Ey to kéahawas ni Jesusto dinom, éy neta na a minapilak i langet,a tulos dinumibi diya i Espiritu na Diyos akoman i dagalan. 11Ey tulos négkagi nadidi boses ta langet, a “Siko i anak ko a mahal,éy mésayaék diko.”

12 Nadid, tu Espiritu, éy niange na tiJesus ta ilang a lugar. 13 Ey édsa sa siyata épat a pulu a aldew, a tétokson siyani Satanas ta éya. Ey te hayup be sa amealiyas. Ey inaguman siya du anghel taéya.

Inakit Ni Jesus Du Alagad Na14 Nadid, to péngipihesu de ni Juan, éy

nagsoli ti Jesus ta Galilea. Ey nagpahayagsiya ta Mahusay a Baheta na Diyos ta éya.15 “Oras dén na Diyos a maghari,” kagina. “Magsisi kam dén, a ibutan moy dukasalanan moy, sakay maniwala kam taMahusay a Baheta.”

16 Nadid, to péglakad ni Jesus to digdigna diget na Galilea, éy neta na de Si-mon a patwadi ti Andres, a ménggila side.17 Ey kinagi na dide, a “Kumuyoyog kamdiyakén a maging alagad ko. Sapul na-did, éy éwan kam dén mangalap ta ikan,éng éwan i alapén moya éy tolay a paradiyakén.” 18 Ey pékabati du éduwa taéya, éy basta gininanan de tu gila de, akinumuyog side ni Jesus.

19 Ey to pémaybay de man dén ta kéti-hék, éy neta de de Santiago éy ti Juana patwadi, a anak side ni Sebedeo. Teeknud side to abeng de, a mégayoma sideto rambat de. 20 Ey dinulawan side niJesus; éy agad gininanan de tama de toabeng, sakay du iba sa a mégtarabaho, akinumuyog be side ni Jesus.

Tu Lélake a Hinayup21Nadid, inumange side ta Kapernaum.

Ey to aldew a pangilin, éy inumange tiJesus to kapilya de ta éya. Ey nagtoldu siyadu tolay sa. 22 Ey du tolay, éy mégpégtakaside a tahod to pégtoldu na, da éwan siyamégtoldu a kona dumaistu ta rilihiyon de,éngˈwan neta de a te kapangyarian siya tapégtoldu na.

23 Nadid, sinomdép to kapilya i esa alélake a hinayup. Dinumulaw siya a négk-agi, a 24 “Jesus, siko a taga Nasaret, anya ipékialam mua dikame? Bunuén mo kamewade a manga hayup? Natenggi ta ka asiko i tiniyak na Diyos a tagapagligtas!”

25 Ey ti Jesus, éy sinaway na tu hayup, akinagi na, a “Tama dén! Umibut ka dén taina a lélake!”

26 Nadid tu medukés a hayup, pékabatina ta éya, éy pinagkaramre na tu lélake.Ey nagkélanget siya, a tulos inumibut dénto lélake. 27 Ey du tolay sa, éy mégpég-taka side, a kinagi de, a “Anya wade ilélakeae? Iba i pégtoldu naa. Utus na san,éy sumunud du medukés a hayup diya!”

28 Ey dahil ta éya, éy nabaheta agad duétanan a tolay ta éya a lugar i tungkul niJesus.

Marcos 1:29 39 Marcos 2:14

29Nadid, hinumektat ti Jesus to kapilya,a inumange siya to bile de Simon a pat-wadi, a kaguman na be ti Santiago sakayti Juan. 30 Ey tu manugeng ni Simon éy tekatidug sa siya, amepalang siya to ladu na.Ey kinagi de ni Jesus a méladu siya. 31 Eykembilan ni Jesus tu kamét na a pinaégkat,éy naibut tu palang na, a tulos nagasikasosiya dide.

32Nadid, to kélép a éya, a giapon dén, éyniange de ni Jesus i étanan a te ladu, sakaydu hinayup. 33 Ey du étanan a tolay ta éyaa banuwan, éy dinumulug side ta harapna éya a bile. 34 Ey pinahusay ni Jesus imeadu a te ladu, sakay pinaibut na imeadua dimonyo. Ey sinaway na du dimonyo amégkagi, da tukoy de siya, a siya i gébwatata Diyos.

35 Nadid, to gagabi pabi a tahod, amediklém pabi, éy inumikat ti Jesus alinumwas to bile. Ey inumadeyo siya dudubile sa, a monda manalangin. 36 Pero deSimon éy tinumagubet side diya, a ina-hayok de siya. 37 Ey péketa de diya éykinagi de, a “Maistu, éahayukén ka mandén du tolay a étanan.” 38 Pero kinagi niJesus dide, a “Kitam dén. Umange kitamdu iba a bariyo. Kanyaék se inumangeéy magpahayagék be du tolay ta iba-iba abariyo.”

39 Kanya naglebut ti Jesus ta étanan aGalilea, a nagtoldu siya du tolay du kapilyade, sakay pinaibut na i meadu a dimonyo.

Ginamot Ni Jesus Tu Te Saket a Ketong40 Nadid, te esa a lélake a te saket a

ketong a inumadene ni Jesus. Linumuhudsiya diya a mékiohon. “Eng maari,” kagina, “éy pahusayénék pad.” 41Ey ti Jesus, éykinagbian na siya, éy kembilan na, a kinagina, a “Maari, maghusay ka dén.” 42 Ey topégkagi na ta éya, éy bigla a naibut tu laduna, a mahusay dén siya. 43 Ey pinéglakadsiya ni Jesus, a kinagi na diya ta mahigpit,44 a “Diyan mo kékagin i éye ta maski tiésiya; éng ˈwan umange ka pa pumeta tapadi, a mahusay ka dén. Da mahusay kadén,” kagi na, “éy atdinan mo tu padi tapéngiatang na diko, a kona to niutus niMoises. Saya i pagpatunay mua ta tolay amahusay ka dén.”

45 Pero tu lélake, to péglakad na dén,éy basta binébahetaan na i bawat meta nata nanyaria diya, hanggan éwan nabahetana étanan a tolay ta éya a lugar. Kanyati Jesus éy éwan dén siya maari a pumeta

ta tolay maski ta ahe a banuwan. Bastatumétulos siya ta adeyo ta banuwan. Peromaski adeyo siya, éy palagi a dumédulugdiya i meadu a tolay.

2Pinahusay Ni Jesus Tu Lumpu

1 To esa man dén a aldew, éy nagsoliti Jesus ta Kapernaum. Ey nabaheta dutolay a kaya man dén siya to bile na. 2 Eydinumulug i meaadu a tolay to bile, ahanggan damepiit side. Maski ta harap nobile, éy mepiit. Ey mégtoldu ti Jesus dide.3Nadid, te épat a tolay a dinumemét sa, ate kébil side a lélake a lumpu. 4 Pero éwanside makaadene ni Jesus, dahil ta meaadua tolay. Kanya binutbut de to atép tonémo ni Jesus, sakay nitostos de tu ayod aédsean no lumpu. 5 Ey ti Jesus, péketa na améniwala side diya, éy kinagi na to lumpu,a “Anéng, pinatawad ka dén ta kasalananmo.”

6 Nadid, du maistu sa ta rilihiyon, pék-abati de to kinagi ni Jesus, éy mégisipside, a 7 “Bakit mégkagi siya ta kona sa?Isip na wade a Diyos siya! Diyos san imakapagpatawad ta kasalanan na tolay.”

8 Ey ti Jesus, éy tukoy na dén i édse taisip dia. Ey kinagi na dide, a “Bakitmégisipkam ta kona sina? 9 Tama,” kagi na,“a maari i maski ti ésiya a mégwari-waria mégpatawad ta kasalanan na lumpuae.Pero ti ésiya i maari a makapagpalakadta lumpu a tolay? 10 Nadid,” kagi na,“éy sakén i lélake a gébwat ta langet. Eypatunayan ko dikam a te kapangyarianéka magpatawad ta kasalanan, a péglakadénko i lumpuae.” Nadid, kinagi ni Jesus tolumpu, a 11 “Nay, umégkat ka dén, a alapénmo dén i ayod mua, a ikad mo dén ta bilemoy.”

12 Nadid, pékabati no lumpu ta éya, éyinumégkat dén siya, a inalap na tu ayodna, sakay linumuwas siya to bile. Ey dutolay sa, péketa de ta éya, éy mégtaka sidea tahod, sakay pinuri de i Diyos. Sakaykinagi de a “Nadid kitam san naketa takona sa!”

Ti Lebi a Mégpabuwes13 Nadid, nagsoli man dén ti Jesus ta

sabeng ta Galilea. Ey dinumulug diya imeadu a tolay, éy nagtoldu siya dide. 14 Eyto péglakad na, éy neta na i esa a lélakea mégpabuwes, a te eknud to pégsingihanta buwes. Ti Lebi i ngahen naa, a anak

Marcos 2:15 40 Marcos 3:9-10ni Alpeyo. Ey kinagi ni Jesus diya, a “Ku-muyog ka diyakén amaging alagad ko.” Eytinumaknég ti Lebi, a inumunonod siya niJesus.

15 Nadid, to péngan ni Jesus to bileni Lebi, éy nékidipon be sa i meadu amedukés a tolay sakay du mégpabuwes.(Side i méngdaya ta tolay.) Dahilan éy temeadu a kumékuyoyog ni Jesus. 16 Ey dumaistu sa ta rilihiyon na Pariseyo, péketade a mékidipon ti Jesus du medukés atolay, éy kinagi de du alagad ni Jesus, a“Bakit mékidipon siya du makasalanan atolay?” 17 Ey ti Jesus, pékabati na dide, éykinagi na dide, a “Bakit? Du mahusay éyéwan side tu kailangan ta magamot, éngˈwan du te saket. Ey sakén éy éwanék seinumange amonda tumulung dumahusaya tolay. Engˈwan, du makasalanan i tulun-gan kua.”

Tungkul Ta Pégkulasiyon18 Nadid, du Pariseyo sakay tu alagad

ni Juan, éy ugali de a mégkulasiyon, ayunto rilihiyon de. Kanya te iba a tolay anagpakelagip ni Jesus éng bakit éwan bemégkulasiyon du alagad na. “Eng mégku-lasiyon du alagad du Pariseyo, sakay dualagad ni Juan a mégbinyag,” kagi de, “éybakit éwan mégkulasiyon du alagad mo?”

19 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ataay,maari beman a mégkulasiyon i tolay éngkaguman de pabi i ikasal? Ewan! Engkaguman de pabi siya, éy éwan pabi sidemégkulasiyon, da mésaya side. 20 Bagayéwandén sa tu kadimoyde a ikasal, éy sayai oras de a magkulasiyon.

21 “Ewan tu nagtagpi ta bigu a resato todati dén a badu,” kagi ni Jesus. “Da éngkona sa, éy péknetén no bigu tu dati, éylalo dén amelawa tu ébut no badu. 22Ewanbe tu méngiasék ta bigu a alak ta dati apégaskanan. Bagay kona sa i ginamet, éypomtak tu pégaskanan, da dati, a tulosmebut tu alak. Sakay pati tu pégaskanan,éy sayang be dén. Maigi pa éy iasék i bigua alak ta bigu be a pégaskanan.”

Tungkul Ta Pangilin a Aldew23 Nadid, to esa a aldew a pangilin, éy

dinumiman de Jesus to kapahayan. Ey topéglakad de, éy nagkétoh du alagad na tatégesa a ohay, a kékéselén de. 24 Ey duPariseyo, éy kinagi de ni Jesus, a “Entanmo du alagad mo! Bakit gemtén de i bawalta pangilin? Bilang tarabaho ina!”

25 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Bakit, éwanmoy wade nabasa tu ginimet ni Dabid toaraw, to pégalép de sakay du kaguman na?26Basta sinomdép siya to bile na Diyos. Eytu te déton sa a tinapay a para ta Diyos, éykinanna; sakay pinakanna be du kagumanna. Ey bawal kan ya ta utus, da du padisan i maari kana améngan ta éya. Nanyariya to panahun ni Abiyatar, to panahun apadi siya a mataas. 27 Tandaan moy,” kagini Jesus, “lalo a importante i tolay kesirata pangilin a aldew. Kanya san ginimetna Diyos i pangilin éy mondamakaimang itolay ta tarabaho de. 28 Ey sakén a lélake agébwat ta langet, éy sakén i mégkagia énganya i tama a gimet ta aldew a pangilin.”

3Tu Lélake a Pile Tu Kamét

1-2 Nadid, éy inumange ti Jesus tokapilya de a esa. Ey te lélake sa a pile tukamét. Ey du Judeo sa, éy sinubukan desiya, éng gamutén na tu lélake ta pangilin,monda maka éy iabla de siya a manglabagta utus. 3 Ey ti Jesus, éy kinagi na to piletu kamét, a “Kadon se.” 4 Ey kinagi nadu mégsubuk diya, a “Anya, bawal bemanta utus tam éng aguman tam i te hirap tapangilin? Isip ko bawal san éng pahirapantam i tolay?”

Ey du mégsubuk diya, éy éwan sidesinumengbet diya. 5 Ey ti Jesus éy léla-mengén na side, a mégingél siya dide. Eymélungkut be siya dide, da mekétog sidetu isip. Ey kinagi na nadid to pile tukamét, a “Iolnat mo i kamét mua.” Ey topéngiolnat na éy naghusay dén. 6 Ey duPariseyo sa a nagsubuk diya, éy linumwassa side; sakay néguhunan de éng kodya ipamunu dia ni Jesus. Ey kaguman de be dutolay ni Herod.

Du Meadu a Tolay Ta Sabeng Ta Galilea7 Nadid, pékatukoy ni Jesus ta hangad

dia, éy hinumektat sa siya a inumange tasabeng. Ey kaguman na du alagad na.Ey meadu i tinumagubet diya, a gébwatside ta Galilea, sakay ta Hudea, 8 sakay taJersualem, sakay ta Idumea, sakay ta du-manég a sa na Hordan, sakay ta Tiro, sakayta Sidon. Kanya dinumulug diya diden ya atolay, éy dahilan éy nabaheta de i ginimetnaa. 9-10 Ginamot na i meaadu a tolay a tesakisaket. Kanya du te ladu, éy pumépilitside a umadene diya, mondamakakbil sidediya. Kanya ti Jesus éy nipedahik na tu

Marcos 3:11 41 Marcos 4:9

abeng a sinakayan na. Dinumitaw siya takétihék, monda éwan siya sésélditén natolay. 11 Sakay du hinayup a tolay, bagaymeta de ti Jesus éy basta minatumba sideta harap na, a dinumulaw side, a i kinagidia, éy “Siko i anaka na Diyos.”

12 Ey ti Jesus éy pinégkagian na side tamahigpit, a diyan de iyébaheta i tungkuldiya.

Pinili Ni Jesus Du AlagadNa a Labindalawa

13 Nadid, pénohobuk ni Jesus to esa abuked, éy pinauwet na du tolay a gustuna a maging alagad na. Ey kédemét dediya, 14 éy pinili na i labindalawa, a sidei kaguman na. I pégdulaw naa dide éyapostol. Side i utusan na a uméange taiba-iba a lugar, a magpahayag ta Diyos.15 Ey inatdinan na side ta kapangyarian dea magpaibut ta dimonyo.

16 Du labindalawa a apostol a pinili naéy ti Simon, a pinalayawan na a Pedro;17 sakay ti Santiago éy ti Juan, a anak sideni Sebedeo. (Pinalayawan side ni Jesus, aBoanerges, a i kahulugen na éy koman ikéduh.) 18 Du iba a apostol éy ti Andres,sakay ti Pelip, sakay ti Bartolome, sakay tiMateo, sakay ti Tomas, sakay ti Santiagoa anak ni Alpeo, sakay ti Tadeo, sakayti Simon a taga Kanan, 19 sakay ti HudasIskarote, a néngitokyon ni Jesus.

Nagpatunay Ti Jesus a Ewan GébwatI Kapangyarian Na Ni Satanas

20 Nadid, nagsoli ti Jesus to bile na. Eydinumulug man dén diya i meaadu a tolay.Ewan sidemaari améngan, dahil ta kakaduna tolay. 21Ey du tétotop ni Jesus, pékabatide a te meaadu a dumédulug diya, éyinumange side diya a uwitén, da isip deéng luku-luku dén siya. 22 Pero du maistuta rilihiyon ta éya, a gébwat ta Jerusalem,éy kinagi de, a “Kanyamakapégpaibut siyadu dimonyo éy inatdinan siya ni Satanas takapangyarian na. Ti Satanas a mayor dudimonyo.”

23 Kanya kinagi ni Jesus dide i halim-bawa. “Pakodyan a lébugén ni Satanasi sarili na?” kagi na. 24 “Eng mara,maski ahe a banuwan, éng néglébug sideéy masida side a talaga. 25 Sakay maskiahe a bile, éng néglébug side, éy éwanmale i buhay dia. 26 Ey nadid sakén, bakitkagi moy a inatdinanék kan ni Satanas takapangyarian na amagpaibut du katulungna a dimonyo? Eng lébugén ni Satanas i

sarili na, éy bumagsak siya a talaga. Ewanmale i buhay na.

27 “Ewan tu makapagpaibut du kasaku-pan ni Satanas, éng ˈwan na pa matalo tiSatanas. Pero éng matalo na dén siya, éymaari na dén a alapén i kasakupan na.

28 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “pag-pasensiyaan na Diyos i tolay ta maski anyaa kasalanan de, sakay ta péngupos de tatolay. 29 Pero tu mangupos ta Banal aEspiritu, éy saya i éwana pagpasensiyaan,maski nadid, a hanggan nikésiya. I kona saéy te kasalanan a pirmi, a éwan maibut.”30 Kinagi ni Jesus i éya da nangupos sidediya, a te medukés kan siya a espiritu.

I Tunay a Top Ni Jesus31 Nadid, éy dinumemét sa tu ina ni

Jesus, sakay du tétotop na. Naguhay sideta luwas no bile, a nipauwet de siya. 32 Eydu meadu a tolay a te eknud ta palebut niJesus to lubuk, éy kinagi di diya, a “Kéyedén ta luwas dena mo, éy du tétotop mo, anipauwet de ka.”

33 Ey kinagi ni Jesus, a “Ti ésiya i ina kuasakay ta tétotop kua?” 34 Ey kélameng niJesus du tolay ta palebut na, éy kinagi na, a“Side ye di ina kua, sakay top ko! 35 I maskiti ésiya a mangtupad ta utus Nama ko, éyside ya di ina kua éy ta tétotop ko.”

4Tu Halimbawa Tungkul to Mégsabug

1 Nadid, inumange man dén ti Jesus todigdig no diget. Ey meaadu i dinumulugadiya, a hanggan da sinumakay ti Jesus toabeng, sakay dinumitaw ta kétihék, sakayinumeknud sa siya amégtoldu du tolay. Eyside éy édse side to baybay, a mégbati. 2Eytinolduan na side ta meadu a halimbawa.

3 “Baten moy,” kagi na. “Te esa kan alélake a mégsabug to binhi na. 4 Ey topégsabug na éy te sénganya wade a butil aminepégsek to dilan. Ey kinan na manok.5 Ey te sénganya wade be a nepégsek tobito-bito. Ey agad kan side nagtubu, damelapis i luta ta éya. 6Perominalanés side,da mepasi i bilag, éy éwan kan masiyadui gimot de. 7 Ey te sénganya wade be anepégsek to kalamonan, éy éwan kan benagbunga, da nailongan na lamon. 8 Eytu iba a binhi, éy nesabug kan dén tamahusay a luta. Ey tinumubu i éya, anagohay ta tégtétélo a pulu a butil, sakayta tégéném a pulu, sakay ta tégsésandaana butil i bawat ohay. 9 Ey nadid,” kagi ni

Marcos 4:10 42 Marcos 4:38Jesus, “éng makabati kam, éy baten moyya.”

I Layunin Na Halimbawa10Nadid, to kéhektat dén dumeadu a to-

lay, éy du alagad na éy nipakelagip de ni Je-sus ayun to nihalimbawa na du tolay. 11 Eykinagi ni Jesus dide, a “Ipeta san dikamna Diyos i kahulugen na lihim tungkul tapéghari na ta tolay. Pero du tolay a éwansakup na kaharian na Diyos, éy halimbawasan i kékagin kua dide, 12 monda maskimetaék de, sakay mégbati side diyakén,éy éwan de mapospusan. Da sala de amagsoli ta Diyos, amonda pagpasensiyaanna side.”

Ipaliwanag Na I HalimbawaTungkul To Pégsabug

13 “Bakit,” kagi ni Jesus, “éwan moybeman mépospusan i kahulugen na éya ahalimbawa? Eng kona sa, éy kodya i péka-posposmoya du iba a halimbawa? 14Mara,tu nisabug no lélake éy éwan binhi, éngˈwan kagi na Diyos. 15 I sénganya a tolayéy koman side tu binhi a minepégsek todilan, to pégsabug no lélake ta kagi naDiyos. Eng makabati side, éy dinumemétagad ti Satanas dide, a inagaw na tu kagia nabati de. 16 I iba a tolay éy koman sidetu binhi a nepégsek to bito-bito. Side, éngmabati de i kagi na Diyos, éy masaya side,a tanggapén de agad. 17 Pero éwan sidemakatagal, da kapareho side no binhi aéwan nakagimot. Méniwala side ta san-dali. Pero kédemét na paghirap de dahilta péniwala de, éy basta ginanan de tutinanggap de. 18 I iba a tolay éy komanside tu binhi a nepégsek to kalamonan.Makabati side ta kagi na Diyos; 19 peroéwan magbunga tu kagi na Diyos ta isipdia, da kapareho side no binhi a nailongan.Mara i nangilonga dide éy tu pégisip deta kabuhayan de sakay ta kayamanan de,sakay ta pénggustu dia ta sari-sari. Kanyaéwan side mégbunga. 20 Pero i iba a tolay,éy koman side tu binhi a minesabug tamahusay a luta. Eng makabati side ta kagina Diyos, éy tanggapén de. Ey magbungaside ta tégétélo a pulu, sakay ta tégéném apulu, sakay ta tégsésandaan.”

Tu Halimbawa to Simbu21 “Anya wade,” kagi ni Jesus, “taben na

tolay i simbu, amonda tulos taklében de tapégtakalan? O isahok de beman ta kama?Ewan, da iedton de ta lamesa. 22 Ey maskianya ameliso nadid, éymademlagen ta esa

a panahun. Sakay maski anya i ilihim natolay nadid, éy mehayag ta esa a panahun.23 Nadid,” kagi ni Jesus, “éng makabatikam, éy baten moy ya.

24 “Nadid,” kagi na, “isipén moy tu kagiko dikam. Da pintasan kam na Diyosayun ta pégpintas moy ta kapareho moy.Sakay lalo a mahigpit i pégpintas na Diyosdikam. 25 Dahilan side a mégéisipén taitoldu kua, éy dagdagen na Diyos i isipdia, monda mapospusan de ta mahusay.Pero du metamad a mégisip ta itoldu kua,éy bawasan na Diyos tu isip de a hangganéwan side tu mapospusan.”

Tu Halimbawa No Lélake a Naghasik26 Nadid, kinagi ni Jesus, a “I péghari

na Diyos éy kapareho no lélake a naghasikta binhi to luta na. 27 Ey tidug siya takélép-kélép; umikat siya ta aldew-aldew.Ey tulos san a tumétubu tu nihasik na.Pero éwanmépospusan no lélake éng anyai mégpatubua to nihasik na. 28 Basta lutasan i mégpatubua. Tulos a nagtagatod.Tulos a nagbuktet. Tulos a mégwasawas.29 Ey bagay nalutu dén tu pahay, éy tulosmégladey dén tu lélake, da oras dén amégladey.”

Tu Halimbawa No Bukél Na Mustasa30 “Nadid,” kagi ni Jesus, “anya wade

i kapareho na péghari na Diyos? Anyawade i halimbawaa na éya? 31 I kaparehuana éya éy tu isesa a bukél na mustasa animula no lélake to luta. Kakétihékan yatamaski anya a bukél tamundua. Pero éngimula mo, 32 éy kadikélan ya ta étanan akayo, a huméhabéng ta meadu, a hangganmakapaglobun du manok ta lédum naa.”

33 Kona sa i pégtoldu ni Jesus du tolay,a gamitén na i meadu a halimbawa, ayunta kaya de a mapospusan. 34 Ewan siyatu kinagi dide a éwan halimbawa. Peroéng bukod de Jesus, a du alagad na sani kaguman naa, éy nipaliwanag na dide iétanan a kahulugen no kinagi na du tolay.

Pinahintu Ni Jesus Tu Unos35Nadid, giapon dén na éya a aldew, éy

kinagi ni Jesus du alagad na, a “Umahabeskitam dén ta dibilew.” 36 Ey sinumakaydén side to abeng a te sakay dén ti Jesus,sakay gininanan de dén du tolay. Ey teiba be sa a abeng, a inumunonod dide.37 Mamaya-maya, éy inabut side na mesi-bét a unos, a tulos sésalpukén na tagméktu abeng, a hanggan da talaga amatabwandén tu abeng. 38 Ey ti Jesus éy tidug pabi

Marcos 4:39 43 Marcos 5:29siya to dipos, a te punganan siya. Eylinukag siya du alagad na, a kinagi de, a“Maistu, diyan mo kame pébayan! Omlédkitam dén!”

39 Ey ti Jesus éy inumégkat siya, a tu-los sinaway na tu pahés, sakay kinagi nato pahés, a “Tama dén, tumahimik kadén.” Ey hinumintu dén tu pahés, sakaytinumahimik dén tu diget. 40 Ey kinagi nadu alagad na, a “Bakit inumanteng kam?Ewan kam wade pabi méniwala diyakén?”41 Ey nagtaka du alagad, a kinagi de, a“Anya wade i lélakeae? Maski pahés éy tadiget, éy méniwala side diya!”

5Ginamot Ni Jesus Tu Lélake a Hinayup

1 Nadid, dinumemét de Jesus tabanuwan na tolay a Gadareno ta dibilew.2 Ey to kéahawas de to abeng, éy sinambatside no esa a lélake a hinayup, a gébwatto kapusanto. 3 Siya éy nale a négiyanto kapusanto. Ey éwan dén tu maaria méngiegut diya. Maski kadena éyéwan maari, 4 da ginapus de dén siya tameadu a beses ta kadena sakay bangkiling.Pero tu kadena éy binabégsot na, sakaytu bangkiling éy tinétéltég na san. Eyéwan tu tolay a makagipos diya. 5 Aldoéy ta kélép éy basta méglélebutén siyato lébélbéng sakay du bukibuked, amégkékélesén siya, sakay tinétalinguanna i bégi naa ta bito.

6 Nadid, pékatan-aw na ni Jesus, éynaginan siya a linumuhud diya, 7 sakaydinumulaw ta mebagség, a kinagi na, a“Anya i pékialammua diyakén, Jesus? Sikoi anak na mataas a Diyos! Diyanék padpéparusaan!” 8 Kinagi na dén i éya, da in-utusan dén ni Jesus tu medukés a espiritua umibut dén to lélake.

9 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Ti ésiyai ngahen mua?” “Ti keaduan,” kagi na,“i ngahen kua; da meadu kame.” 10 Eydinumaying siya ni Jesus, a “Diyan padiyébut didi hayupa ta adeyo.”

11Nadid, te meadu sa a babuy a mégkanta disat no buked ta éya. 12 Ey du di-monyo a édse to lélake, éy pinékiohonde ni Jesus, a “Iagton mo kame san tabégi didi babuy yae, a pasdépén mo kamedide.” 13Ey pinumayag dén ti Jesus. Kanyadu dimonyo éy inumibut side to lélake, atulos sinomdép side du babuy. Ey bigla aminagpaginan du babuy a bulnok, a sinu-megbu side a étanan to diget, a tulos de

a minalimés. Manga éduwa side a libu ababuy.

14 Nadid, du mégbantay du babuy, éyginuminan dén side. Ey nibébaheta de duétanan to banuwan de. Ey du tolay, éyinumange side ni Jesus, monda meta deéng anya i nanyaria. 15 Ey kédemét de niJesus, éy neta de tu lélake a hinayup, a teeknud dén siya, a mahusay dén. Sakay tebadu dén siya. Ey inumanteng du tolay.16 Ey du tolay a minaketa ta éya a nanyari,éy nibaheta de du iba i tungkul to lélake,sakay du babuy. 17 Ey nipékiohon de niJesus a humektat siya to lugar de.

18 Nadid, pékasakay ni Jesus to abengde, éy tu lélake a ginamot na, éy nékiohonsiya ni Jesus éng maari siya a kumuyog.19 Pero sinaway ni Jesus. “Sumoli ka sannadid ta bile moy,” kagi na, “sakay ikagimo dide i ginimet na Diyos diko, éng kodyai nipangagbi naa diko.” 20Kanya tu lélake,éynagsoli siya, a inumange siya taDekapo-lis, sakay nibaheta na du tolay éng anyai ginimita ni Jesus diya. Ey mégtaka duétanan a nakabati.

Tu Anak a Minate, Sakay Tu Bébe a Mi-nangkébil Ni Jesus

21 Nadid, to kéahabes de Jesus to ki-nagébwatan de, éy sinambat man dén siyanameadu a tolay to édse na pabi ta sabeng.22 Ey inumadene diya i esa a Judeo, a tiHayro i ngahen naa. Siya tu tagapamahalato kapilya ta éya. Ey péketa na ni Jesus éydinumapa siya ta harap na, 23 a dinumay-ing diya. “Adene a mate tu anak ko,” kagina. “Umange ka pad a itupu mo i kamétmua diya, monda maghusay siya, mondaéwan siya mate.”

24 Ey kinumuyog ti Jesus diya. Ey temeaadu be a tolay a kinumuyog be, ahanggan damepiit side ta palebut ni Jesus.

25 To péglakad de éy kaunonod ni Jesusi esa a bébe a te saket. Labindalawa dén ataon siya a mégdédigién. 26 Nagpagamotsiya ta meadu a doktor, a hanggan daginasta na dén tu kuhata na a étanan. Peroéwan siya nagamot, éngˈwan lumélalo santu saket na. 27-28Topékabaheta na ni Jesus,éy kinagi na to isip na, a “Eng makbilanko san i damit naa, éy maghusayék dén.”Kanya inumadene siya to adég ni Jesus,29 sakay kembilan na tu badu na, éy bastanaghusay siya agad. Ey nabati na a nag-amot dén i bégi naa.

Marcos 5:30 44 Marcos 6:1430 Pero ti Jesus, agad na naramdaman a

te nagkébil diya, a tulos nagamot. Kanyasinumuleg siya, sakay kinagi na du to-lay, a “Ti ésiya i minangkébila ta badukuae?” 31 Ey du alagad na, éy kinagi dediya, a “Bakit, Maistu, ipakelagip mo ya?Meséldit-séldit kitam didi tolayae! Meadui méngkébil diko!” 32 Ey linameng ni Jesusdu tolay, éng ti ésiya i nangkébil diya.33 Ey tu bébe, pékabati na a naghusaydén siya, éy inumanteng siya a tahod.Tulos tinumokém siya to tikéd ni Jesus,sakay kinagi na diya i buu a katutuhanan.34“Anéng,” kagi ni Jesus, “diyan kamégan-teng. Pinahusay ka dén na péniwala modiyakén. Ikad mo dén. Mahusay ka dén.”

35 Nadid, mégkagi pabi ti Jesus to bébe,éy te dinumemét a gébwat to bile nomataas a Judeo, a kinagi de diya, a “Minatedén tu anak mo. Diyan mo dén abalaén imaistua.”

36 Pero ti Jesus, pékabati na to kinagide to mataas a Judeo, éy kinagi na diya,a “Diyan ka méganteng. Umasa ka sandiyakén” 37Ey sinaway ni Jesus du iba a ku-muyog dide. Basta ti Pedro san i kagumanna, sakay de Santiago a patwadi, sakay tumataas a Judeo. 38 Nadid, kédemét de tobile no mataas a Judeo, éy neta ni Jesusa méligalig du tolay sa, a mégpégsangetside. 39 Ey sinomdép siya, a kinagi na dide,a “Bakit méligalig kam a mégpégsanget?Ewan minate i anaka. Natidug san siya.”

40 Ey du tolay sa, éy pinégngihitan desan ti Jesus. Ey ti Jesus, éy pinaluwasna side to bile. Basta i kaguman nasana to lubuk éy tu ina no anak, sakaytu ama na, sakay tu alagad na a étélo.Sakay sinomdép side to kuwarto no anak,41 sakay kembilan ni Jesus tu kamét na,sakay kinagi na diya, a “Anéng, umégkatka dén.”

42 Ey tu anak, éy inumégkat siya agad,sakay tulos siya a méglakad. I idad nasana éy sapulu éy ta éduwa a taon. Ey dutolay sa, éy mégpégtaka side a tahod. 43Eynibilin dide ni Jesus ta mahigpit, a diyande iyébaheta ta maski ti ésiya i nanyaria.Sakay inutusan na be side a mégpakan toanak.

6Ewan De Tinanggap Ti Jesus Ta Nasaret

1Nadid, hinumektat sa ti Jesus, a nagsolisiya to sarili na a banuwan. Ey kinumuyogdu alagad na. 2 Ey to pangilin a aldew, éy

nagtoldu siya du tolay to kapilya sa. Eydumeadu a nakabati diya, éy nagtaka side.“Ahe i nangalapana na éya a lélake ta éyaa pégtoldu na?” kagi de. “Ahe i gébwatna karunungan naa? Kodya i pékagimetnaa ta makataka-taka? 3 Ewan beman sayetu anak no karpintero tam?” kagi de. “Tiésiya pa ina,” kagi de, “éng éwan anak sanni Maria? Sakay i top na éy de Santiago,ti Jose, ti Hudas, sakay ti Simon. Sakay dutétotop na a bébe, éy mégiyan pabi se sidedikitam.” Kanya éwan side naniwala diyata Nasaret.

4Ey kinagi ni Jesus dide, a “I purupeta éyiyégalang ta maski ahe. Pero ta sarili na abanuwan, sakay ta sarili na a bile, éy éwansiya iyégalang.” 5 Ey nadid, éy éwan mi-nagimet ti Jesus ta éya ta makataka-taka agimet, da éwan side méniwala diya. Bastanitupu na i kamét na ta séngasénganya atolay a te ladu, a pinahusay na side. 6 Eymégtaka siya, da éwan side naniwala diya.

Tu Utus Ni Jesus Du Alagad NaNadid, linebut ni Jesus du bariyo-bariyo

ta éya, a nagtoldu siya du tolay. 7 Eynipauwet na du alagad na a labindalawa,sakay pinéglakad na side ta tégdéduwa, amonda mégtoldu side. Sakay inatdinanna side ta kapangyarian a monda maariside a mégpaibut du medukés a espir-itu. 8 Pinagbilinan na side, a “Diyan kammégkébil ta bilon moy,” kagi na. “Maskisuput, maski kuhata,” kagi na, “éy diyanmoy kébilén. 9 Basta sahukod i kébilénmoya, sakay magsinelas kam. Sakay diyanmoy kébilén i pégpalitan moy a badu.10 Sakay ta késdép moy ta tulusan moya bile,” kagi na, “éy tumulos kam sa ahanggan éwan kam maglakad. 11 Eng dutolay ta esa a banuwan, éy éwan de kamtanggapén, o éng sala de a bébaten tuipahayag moy, éy basta humektat kam sa,a ihalimbawa moy dide a ipagpag moy tatikéd moya tu alikabuk. Saya i tanda moyadide a te kasalanan side.”

12 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya dualagad na, éy hinumektat side, a nagtolduside du tolay a dapat de a ibutan tu ugalide a makasalanan. 13 Sakay pinaibut de imeadu a dimonyo; sakay i meadu a tolaya te ladu, éy nikulo de dide i langis, éynaghusay side.

Tu Kamatayan Ni Juan a Mégbinyag14 Nadid, ti Hari Herod éy nabaheta na

i nanyaria, da tanyag dén ti Jesus. Te

Marcos 6:15 45 Marcos 6:45sénganya a tolay a kagi de a siya éy ti Juan aMégbinyag, aminabuhaydén. Kanyamak-agimet kan siya ta makataka-taka, kagi de.15 I iba éy akala de éy ti Elias siya. Sakaykagi du iba éy purupeta kan siya, a konadu purupeta na Diyos to araw.

16 Pero ti Hari Herod, pékabaheta na tagégemtén ni Jesus, éy kinagi na, a “Talagaa siya dén ya ti Juan, a pinaputol ko.Minabuhay man dén siya!”

17-18Kanya binuno ti Juan, éy pinintasanna ti Herod, a kinékagi na ni Herod, a“Ewan maari a mékiagum ka ni Herodias,da asawa ina ni wadi mo.” (Ti Herodiaséy asawa ni Pelip a wadi ni Herod. Peroinagew siya ni Herod.) Kanya nipadiképni Herod ti Juan, a nipihesu. 19 Sakay tiHerodias a bébe, éyméiyamut siya ni Juan.Gustu na siya a ipabuno, pero éwan nakaya, 20 da sinaway siya ni Hari Herod. TiHerod éyméganteng siya ni Juan, da tukoyna a mahusay siya a lélake, a éutusan naDiyos. Sakay pati, éng mébati na ti Juan amégkagi, éy mégtaka siya. Kanya gustu nabe a mabati.

21 Nadid, dinumemét dén tupagkékataon ni Herodias. Kédemét nokapanganakan ni Herod, éy naganyayasiya, éy édsa be sa du te tungkulin a tolayta banuwan. 22 Ey tu anak ni Herodias amadiket, éy nagsayaw siya to harap dulélake. Ey mésahat de Herod to pégsayawna. Kanya kinagi ni Hari Herod diya aiatéd na diya i maski anya a gustu na.23 Nipangako na diya, a kinagi na, a “Kagimo san éng anya i gustu mua, éy iatéd kodén diko. Maski hanggan ta kalahati nakayamanan ko,” kagi na.

24 Ey tu madiket, pékabati na ta éya, éyinumange siya nagpakelagip to ina na énganya maka i agidén naa. “Agidén mo tuulo ni Juan a Mégbinyag,” kagi nena na.25 Ey tu madiket, nagsoli siya agad to hari,a kinagi na, a “I gustu kua, éy iatéd modiyakén nadid i penggan a te déton sa tuulo ni Juan a Mégbinyag!”

26 Nadid, pékabati no hari ta éya, éymasiyadu dén siya a nagsisi. Pero éwansiya makaidel, dahil to nipangako na taharap du bisita na. 27 Kanya inutusan naagad tu sundalu a umange mangalap toulo ni Juan. Ey tu sundalu, éy inange napinutulan ti Juan. 28 Sakay niedton natu ulo na to penggan, sakay niatéd na tomadiket. Sakay siya éynitulos na dénnenana. 29 Ey du alagad ni Juan, pékabaheta de,

éy inumange sa side mangalap to bangkayna, a tulos de nielbéng to pantiyung.

Tu Pémakan Ni Jesus Ta Lima a Libu30 Nadid, du apostol, éy sinumoli side

ni Jesus, a kinagi de diya i ginamet de,sakay tu nitoldu de du tolay. 31 Ey temeaadu nadid a tolay a uméange ni Jesusa aldew-aldew, a hanggan éwan be maaride Jesus a méngan. Kanya kinagi ni Je-sus du alagad na, a “Kitam dén mabukodta adeyo, monda éwan kitam maabala,monda makaimang kam.” 32 Tulos sinu-makay side to abeng a inumange side toesa a lugar a éwan tu tolay.

33Pero dumeadu a tolay, pékatan-aw dedide a hinumektat, éy tinumagubet side,da tukoyde ade Jesus side. Eynaginan sidea namaybay a linumekaw, éy neditol sidea dinumemét to punduan de Jesus. 34 Eynadid, to képundu ni Jesus to baybay, éyneta na i meadu a tolay. Ey kinagbian naside, da koman side i tupa a éwan tu pastora mégalaga dide. Tulos nagtoldu siya dide.

35Nadid, to giapon dén, éy kinagi du ala-gad diya, a “Maistu, apon dén, sakay édsekitam ta ilang a lugarae. 36Péglakadén modén di tolayae du bariyo-bariyo ta palebutta éye, monda makabugtong side ta kanénde.” 37 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Sikam éypékanén moy side.” “Ey pakodyan me?”kagi de. “Pamugtungén mo kame bemanta éduwa a datos a kuhata a tinapay aipakan tam dide?” 38 “Ey sénganya,” kagina, “i bilon moya sina a tinapay? Angenmoy entan.” Ey péketa du alagad, éykinagi de, a “Te lima kitam a momon atinapay, sakay éduwa a pindang.”

39-40 Nadid, pinaeknud ni Jesus dutolay to kalamonan ta éya, ta puktu-puktu a téglélimapulu éy ta tégsésandaan.41 Sakay inalap na tu lima a tinapay, sakaytu éduwa a pindang. Ey tinumangad siyata langet a nagpasalamat ta Diyos. Sakaypinuseng-puseng na tu tinapay, a niutusna du alagad na a ihayin de du tolay. Eykona be sa tu pindang. 42 Ey néngan side aétanan, aminabsog side. 43Eyhinempésandu alagad tu sobha, éy naputat pa tusapulu éy ta éduwa a gatang! 44 Ey duminéngan ta éya a tinapay éy lima a libu alélake.

Méglakad Ti Jesus Ta Dibo Na Diget45Nadid, pinasakayni Jesus du alagadna

to abeng, a pinégdetol na side ta dibilewta Betsayda. Ey siya, éy pinasoli na du

Marcos 6:46 46 Marcos 7:23tolay ta bile de. 46 Ey to kéhektat de,éy nanohobuk ti Jesus to buked, a mondamanalangin. 47Kédemét no kélép, éy édsadu alagad ta ditaw, éy édse ti Jesus toluta. 48 Ey neta na a mehirap i pégauddia, da sinongsong side no pahés. Nadid,to tamo a amulaldew, éy tinumagubet tiJesus dide, a méglakad ta dibo na diget.Talaga a lampasan na side, 49 éy neta desiya a méglakad ta dibo no diget, tuloskinomhad side, da akala de éng bélet, 50 éyméganteng side a étanan diya.

Pero kinagi ni Jesus dide, a “Diyan kamméganteng. Sakén ye.” 51 Ey sinumakaysiya to abeng, a tulos hinumintu dén tupahés. Ey mégtaka du alagad, 52 da maskitu ginamet ni Jesus a tinapay, éy éwan depabi napospusan éng ti ésiya siya. Ewanside méatutu.

53Nadid, to kéahabes de, éy pinumunduside ta Genesaret. 54 Ey to kéahawas de,éy du tolay sa, éy natenggi de a de Jesusside. 55 Ey naginan side agad du bawatbariyo ta éya, sakay niange de diya dudukabébayan de a te ladu. Hinamaka deside to nakabahetaan de ni Jesus a lugar.56 Kanya ti Jesus, maski ahe i demtan naaa banuwan, éy du tolay sa, éy pakatidugénde du kakaguman de a te ladu to dimananna. Ey nékiohon side diya, éng maari, éykébilan du te ladu i ontok san no badu na.Ey du étanan a nangkébil to badu na, éynaghusay side.

7Tu Pégtoldu Du Ninunu

1Nadid, du Pariseyo sakay i sénganya dumaistu ta rilihiyon a gébwat ta Jerusalem,éy dinumulug side ni Jesus. 2 Ey neta dedu alagad ni Jesus, a éwan de inugisan ikamét dia bagu méngan, ayun ta rilihiyonna Pariseyo. 3 Da ugali a dati na Judeo, éymaguges side bagu méngan, ayun ta ugalia nipamana dide du ninunu de. 4 Sakayutus be no rilihiyon de, éy éwan de maaria kanén i bébugtungén dia, éng éwan depa wahasikan ta dinom. Ey te meadu pabiside a sunudén a ugali a iba, éng kodya ipéguges ta iba a kasangkapan de.

5 Kanya du Pariseyo, éy kinagi de niJesus, a “Bakit du alagad mo, éy éwan desésundin tu pégtoldu a nipamana dikitamdu ninunu tam? Da éng méngan side, éyéwan de ugisan i kamét dia a kona ta ugalina rilihiyon tama?”

6 “Sikam a mégkukunwari a éwan kamtu kasalanan!” kagi ni Jesus. “Tama bale inihulaa ni Isayas tungkul dikam: ‘Diden yaa tolay,’ kagi na Diyos, ‘éy igalangék de talabi dia; pero ta isip dia éy éwan. 7 Ewantu pasa tu pégsamba de diyakén, da kagide éy gébwat ta Diyos tu pégtoldu de, peroéwan.’

8 “Bakit,” kagi ni Jesus, “éy sugsugénmoy tu ugali du ninunu moy, pero i utusna Diyos éy pébayan moy. 9 Bihasa kam,”kagi na, “a méngibut ta utus na Diyos,a monda ahigén moy tu ugali du ninunumoy. 10 Da utus na Diyos a esa, éy ‘Igalangmo tamamo éy tenamo, sakay tumégkagitamedukés ta amana éy ta ina na, éy dapatipabuno siya.’ 11-12 Pero sikam,” kagi niJesus, “éy iyétoldumoy amaski te hirap tuama no lélake, éy ta ina na, éy éwan siya tukailangan a tumulung dide, da iatéd na taDiyos i metulung na maka dide a kuhata.13 Kanya pébayan moy tu utus na Diyosalang-alang ta mana moy a pégtoldu. Eyte meadu kam be a iba a ugali a medukés.”

I Bagay a Mégpadukés Ta Tolay14Nadid, pinaadeneman dén ni Jesus du

tolay diya, sakay kinagi na dide, a “Batenmoy i kagin kuae, a isipén moy ye: 15Ewantu isubu na tolay i makapagpadukésa diyata mata na Diyos; éngˈwan tu bumébéswalta labi na tolay, éy saya i magpadukésadiya. 16 Eng makabati kam, éy baten moyya!”

17 Nadid, to kéhektat ni Jesus du tolay,a sinomdép to bile éy nipakelagip diya dualagad na i kahulugen no nihalimbawa nadu tolay. 18 “Ewan moy be napospusan?”kagi ni Jesus. “Ewanmoy tukoy tu isubu natolay, éy éwan ya mégpadukés diya, 19 daéwanuméange ta isip na, éngˈwan tumulosta tiyan na san, tulos iyétay na.” (Sayai nipabatia ni Jesus a maari a méngan tamaski anya a kalase a kanén.)

20 “Pero tu bumébéswal ta labi na to-lay,” kagi na, “éy saya i magpadukésa tatolay. 21 Dahilan, ta isip na tolay, éy sayai kégébwatan na mégpadukés dide. Damégisip side ta medukés, péngibébi, pég-tako, pémuno, 22 péngilélake, pénaghili,sakay méngloko side ta tolay, sakay bas-tos side, méngupos side, mégpalalo side,sakay iba a gimet de a medukés. 23Gébwatdiden ya ta isip na tolay,” kagi ni Jesus.“Saya i mégpadukésa ta tolay.”

Tu Péniwala No Bébe a Ewan Judeo

Marcos 7:24 47 Marcos 8:1724 Nadid, hinumektat ti Jesus ta éya, a

inumange ta Tiro sakay ta Sidon. Ta éyaéy sinomdép siya to esa a bile ta lihim,monda éwan mapospusan na tolay i tin-ulusan naa. Pero éwan siya makaiwas dutolay. 25 Te bébe sa a te anak a hinayupno medukés a espiritu. Siya, pékabahetana ni Jesus, éy inumange siya diya agad,sakay dinumapa siya to tikéd na. 26Nadid,i éya a bébe éy éwan Judeo, da taga Siriasiya. Dinumaying siya ni Jesus, a ibutanna tu dimonyo to anak na. 27 Pero kinagini Jesus, a “Dapat pékanén ko pa du anak.Ewanmaari a alapén ko tu kanén na anak,”kagi na, “a monda ipakan ko du aso.”

28Nadid tu bébe, tukoy na a i kahuluginano kinagi ni Jesus, éy dapat tulungan napa du Judeo, bagu du éwan Judeo. Kanyakinagi na, a “Tahod ngani, Panginoon.Pero maski du aso éy méngan be side tamumo a métépduk to lamesa no amo de.”29 “Tama tu kagi mo,” kagi ni Jesus. “Ikadmo dén sumoli ta bile moy. Naibut déntu dimonyo to anak mo.” 30 Pékabati nobébe ta éya, éy hinumektat dén siya. Eykédemétna to bile, éy dinemtanna tu anakna a te katidug san to kama, a naibut nganidén tu dimonyo diya.

Ginamot Ni Jesus Tu Tuléng31 Nadid, hinumektat de Jesus ta Tiro.

Ey tinumulos side ta Sidon, a hangganta sabeng ta Galilea sakay ta Dekapolis.32 Ta éya, éy te tolay a niange de diya iesa a lélake a tuléng, a utal pa, a nékio-hon side ni Jesus, a itupu na i kamét nadiya, monda maghusay. 33 Ey nikabukodsiya ni Jesus ta adeyo du tolay sa, sakaysinoldut na to toldu na tu talinga na, sakaypinugetan na be ta laway na tu dila na.34 Sakay tinumangad ti Jesus ta langet, ainumangés ta dikél, sakay kinagi na tolélake, a “Mabukasan i talinga mua.”

35 To pégkagi ni Jesus ta éya, éy bastamakabati dén tu lélake, sakay makakagidén siya ta mahusay. 36 Ey kinagi ni Jesusdide a étanan, a diyan de iyébaheta tamaski ti ésiya i nanyaria. Pero maskinibilin na dide i kona sa, éy lalo de san anibaheta. 37 Ey du nakabati, éy nagtakaside a tahod. “Memahal i gimet na éya alélake,” kagi de. “Maski du tuléng éy péka-baten na side, sakay du bulol éy pégkagiénna side ta mahusay.”

8Tu Pémakan Ni Jesus Ta Epat a Libu

1 To esa man dén a aldew, éy te meaaduman dén a tolay a dinumulug ni Jesus.Ey éwan side tu kanén. Ey dinulawan niJesus du alagad na, a kinagi na dide, a2 “Kagbian ko di tolay a éye. Etélo dén aaldew a kaguman ko éy éwan dén side tumakan. 3 Eng péglakadén ko side ta bilede a mégalép, éy kapuyén side a talagata dilan. Ey te sénganya dide a gébwatta adeyo.” 4 Ey kinagi du alagad, a “Ahei pangalapan tama ta ipakan tam dide tailanga a lugare?” 5 “Ey sénganya i bilonmoya a tinapay?” kagi ni Jesus. Ey “Pitua momon,” kagi de.

6 Nadid, pinaeknud ni Jesus du tolay toluta. Sakay inalap na tu pitu a tinapay. Eyto pégpasalamat na ta Diyos, éy pinuseng-puseng na, sakay niatéd na du alagad na, amonda ihayin de du tolay. Ey nihayin dedén dide. 7 Ey te kétihék be side a ikan.Ey nagpasalamat be ti Jesus ta Diyos a paradide, sakay nipehayin na be dide du tolay.8Ey néngan side a étanan, aminabsog side.Ey hinempésan de tu sobha, éy naputat patu pitu a gatang. 9 Te manga épat a libua lélake a minéngan ta éya. Ey nadid éypinéglakad ni Jesus du tolay. 10Sakay tulossinumakay de Jesus to abeng, a inumangeside ta Dalmanuta.

Pilitén De Ti Jesus Ta Tanda11 Nadid, inumange ni Jesus i sén-

ganya a Pariseyo, a mékipégsuway sidediya. Pilitén de siya a ipeta na dide itanda a makataka-taka ta langet, mondapuhubaan de siya. 12 Ey naghimutuk tiJesus tu isip, a kinagi na dide, a “Bakitpiliténék di lahi a éye a Judeo, a ipeta kodide i tanda? Talaga a éwan tu ipeta dide atanda.” 13 Ey to pégkagi ni Jesus ta éya, éygininanan na side. Sinumakayman dén deJesus to abeng de, a tamo side ta dibilew.

Tu Pégpaalsa Du Pariseyo Sakay Ni Herod14 Nadid, kinaleksapan de a magkébil

ta bilon de a tinapay. Basta isesa san ikébil dia to abeng. 15 Ey kinagi ni Jesus dualagad na, a “Mangilag kam ta pégpaalsadu Pariseyo, sakay ni Herod.” 16 Ey dualagad, éy mégpéguhon side éng anya ikahulugen na éya. “Kodya éwan kitamtu kébil a tinapay,” kagi de. “Kanya nawade kinagi i éya.” 17 Tukoy ni Jesus tuuhon de, kanya kinagi na dide, a “Bakitpéguhunan moy a éwan kam tu bilon a

Marcos 8:18 48 Marcos 9:8tinapay? Masiyadu a kétihék tu péniwalamoy! Bakit mehina pabi i isip moya? 18 Temata kam,” kagi na, “pero éwan kamwademaketa. Te talinga kam, pero éwan kamwade makabate. Ewan moy beman tukoya éwan tinapay i pégkagian kua? Bakit,éwan moy natandaan 19 tu pémuseng-puseng ko to lima a tinapay a para ta limaa libu? Sénganya a gatang i sobha a ni-hempés moy?” Ey “Labindalawa,” kagi de.20 “Sakay tu pitu a tinapay a para ta épata libu,” kagi na, “éy sénganya a gatang isobha a nihempés moy?” “Ey pitu,” kagide. 21 “Ey éwan moy bale mépospusan tukinagi ko?” kagi na.

Naghusay Tu Lélake a Buhék22Nadid, kédemét de ta Betsayda, éy du

tolay sa, éy niange de ni Jesus i esa a lélakea buhék, a mékiohon side diya a kébilanna siya. 23 Ey ti Jesus, éy kinabitan na tubuhék, a linumuwas side to bariyo. Nadid,linoktaben na tu mata no buhék, sakaynitupu na tu kamét na diya, sakay kinagina diya, a “Anya, maketa ka dén?” 24 Ey tulélake, to péglameng-lameng na, éy kinagina, a “Maketaék dén ta tolay, pero medik-lém, a koman side i kayo améglakad.” 25Eynadid, nitupu man dén ni Jesus i kamétnaa diya. Ey nadid, péglameng na mandén, éy naketa dén siya ta mahusay. 26 Eypinaglakad siya ni Jesus to bile na, a nibilinna diya, a “Diyan ka sumésoli ta bariyuae.”

Tu Kinagi Ni Pedro Tungkul Ni Jesus27 Nadid, inumange de Jesus du bariyo-

bariyo ta Sesarea-Pilipo. Ey to péglakadde, éy kinagi ni Jesus du alagad na, a “Tiésiyaék kan ayun ta kagi na tolay?” 28 Eykinagi du alagad, a “I kagi kana na iba éy tiJuan ka kan a Mégbinyag. Kagi man dénna iba a ti Elias ka kan. Ey te iba be amégkagi a purupeta ka kan a esa.” 29 “Eysikam,” kagi ni Jesus, “anya i isip moya?Ti ésiyaék?” Ey kinagi ni Pedro, a “Sikoi Cristo a tiniyak na Diyos a tagapagligtasta mundua!” 30 Ey nibilin dide ni Jesus, adiyan de kékagin ta maski ti ésiya a siya iCristo.

Hinulaan Ni Jesus Tu Ikate Na31 Nadid, éy nipagtapat ni Jesus du ala-

gad na a siya tu lélake a gébwat ta langet;éy dapat magtiis siya ta meadu, sakayidelan siya du te tungkulin a Judeo. “Sakayipabunuék de,” kagi na. “Sakay ta ikatéloa aldew éymabuhayék.” 32Nipaliwanag ya

ni Jesus dide ta mahusay, monda mapos-pusan de. Ey ti Pedro, pékabati na ta éya,éy nikabukod na ti Jesus, a pinégkagianna siya. 33 Pero ti Jesus, késuleg na, aneta na du alagad na, éy pinaginglan na tiPedro. “Umadeyo ka dén, Satanas,” kagina. “Ewan ka mégisip ta kaluuben naDiyos, éngˈwan ta kaluuben na tolay.”

34 Nadid, pinauwet ni Jesus du tolay,sakay du alagad na. “Eng ti ésiya i tegustu a ipasakup diyakén,” kagi na, “éykailangan éy pabayan na pa i sarili na,sakay kumuyoyog diyakén, a maski bunonsiya na tolay. 35 Dahilan tu maghangad ameligtas tu buhay na, éy mebut a talaga.Pero tu mégpabaya ta buhay na alang-alang diyakén, sakay ta mahusay a baheta,éy siya i mabuhaya a éwan tu katapusan.36Anya beman i pakinabangana esa a tolayéng siya i mayamana ta étanan, éng éwanna makamtan i buhay a éwan tu katapu-san? 37 Anya beman i bayada na tolaya mate a monda magsoli tu buhay na?38 I maski ti ésiya a mégpabaya diyakénnadid a panahun amedukés, sakay tumég-pabaya ta pégtoldu kua,” kagi ni Jesus, “éysakén éy pabayan ko be side ta késoli ko sea kaguman ko du anghel ko, a te kébilék takapangyarian Nama ko. Da sakén i lélake agébwat ta langet.

91 “Natandaan moy,” kagi ni Jesus. “Te

sénganya se dikam a éwan mate hang-gan éwan de meta i pégsapul na Diyos amaghari ta tolay.”

Nabagu Tu Idsura Ni Jesus2 Nadid, kélipas na éném a aldew, éy

kinuyog ni Jesus de Pedro, sakay ti Santi-ago sakay ti Juan; éy nanohobuk side tomelangkaw a buked. Ey to édsa de sa, éyneta de a nabagu tu idsura ni Jesus. 3 I badunaa éy linumatak a hanggan méngislapdén. Ewan tu makapagpalatak ta damit akona ta éya. 4 Ey du étélo a alagad, éy netade nadid ti Elias sakay ti Moises, a kauhonni Jesus. 5Ey ti Pedro, éy kinagi na ni Jesus,a “Panginoon, maigi pa éy édse kitam sandén. Pagbile me kam ta étélo a kékétihéka bile; esa diko, esa ni Moises, sakay esani Elias.” 6 Talaga a éwan napospusan niPedro i kékagin naa, da méganteng side atahod.

7 Nadid éy tinaklében side no kuném.Ey kinagi no boses to kuném, a “Séˈ ina imahal kua a anak. Baten moy siya.” 8 Ey

Marcos 9:9 49 Marcos 9:37kélameng du alagad, éy éwan dén side tumineta, éngˈwan ti Jesus san dén.

9 Nadid, namulnok side to buked, éykinagi ni Jesus dide, a “Diyan moy kékaginta maski ti ésiya i mineta moya, hang-gan éwanék mabuhay a huway, sakén alélake a gébwat ta langet.” 10 Ey sinunudde tu kinagi na, pero mégpéguhon sideéng bakit kagi ni Jesus a mabuhay siya ahuway. 11 Ey kinagi de ni Jesus, a “Bakitdu maistu ta rilihiyon, éy kékagin de ameditol kan se ti Elias a umange, bagu tutagapagligtas ta mundua?” 12 “Tutuhananya,” kagi ni Jesus, “umange pa se ti Elias atalaga, a monda paghandaén na i étanan.Ey sikam,” kagi na, “bakit wade nabasa tokasulatan, a tu lélake a gébwat ta langet, éymaghirap kan siya ta meadu, a apién siyana tolay? 13 Ey tandaan moy, inumangedén se ti Elias. Pero linoko de siya, ayunto gustu de. Ey tinupad dén ya to nabasata tungkul diya.” (Kinagi ni Jesus tungkulni Juan a Mégbinyag.)

Pinahusay Na Tu Anak a Hinayup14Nadid, késoli de Jesus du iba a alagad

a nawahak, éy neta de a te meadu saa tolay. Ey du maistu ta rilihiyon, éymékipégpasuway side du alagad. 15 Ey dutolay, péketa de ni Jesus, éy nagtaka side.Ey naginan side diya a binumate diya. 16Eykinagi ni Jesus du alagad na, a “Anya ipégpasuwayan moya?”

17 Ey kinagi no esa a lélake ta éya, a“Maistu, niange ko dén i anak ko yae diko,da te medukés a espiritu diya a mégpabu-lol diya. 18 Bagay atagén siya no espiritu,éy basta palugmukén na siya, tulos még-bugak i labi naa, sakay mégngilét-ngilétsiya, sakay mégkaramre. Ey nékiohonékdén du alagad mo, Maistu, a ibutan de tuespiritu, éy éwan de kaya.”

19 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ayhay ilahi di tolayae, da éwan kam méniwala!Pakodyan ko se a magtiis dikam? Nay,iange moy se tu anak.” 20 Nadid, pén-giange de to anak diya, éy neta no espirituti Jesus, a tulos pinagkaramre na to anak,tulos nalugmuk siya, sakay nagbileg-bilegsiya, a nagbugak i labi naa. 21 Ey kinagi niJesus to ama na, a “Nagsénganya bemandén ye diya?” “Ey sapul to kéanak na,”kagi na. 22 “Ey tu espiritu éy medalas apatumbaén na siya ta apoy, o dikaya tadinom, a talaga na siya a bunon. Kagbian

mo kame, Maistu,” kagi no ama na, “atulungan mo kame, éng maari.”

23 “Bakit kagi mo, ‘Eng maari,’ ” kagini Jesus. “Eng méniwala ka ta Diyos, éymakagimet ka tamaski anya.” 24“Eyméni-walaék,” kagi no ama no anak. “Patibayénpad i péniwala ko, monda hustu dén!”

25 Nadid, péketa ni Jesus ta mas meadua tolay a méginan a tamo diya, éy pinégk-agian na tu medukés a espiritu. “Siko aespiritu amégpabulol sakaymégpatuléng,umibut ka dén ta bégi na anaka ina, sakaydiyan ka dén sumésoli diya a huway!”26 Nadid, pégkagi ni Jesus ta éya, éynagkéles tu espiritu, sakay pinagkaramrena tu anak ta mahigpit, sakay inumibutsiya diya. Ey tu anak, éy koman dén ibangkay i idsura naa, a akala du tolay aminate dén. 27 Pero kembilan ni Jesus tukamét na a inégkat, éy tinumaknég siya.28 Ey to késdép de Jesus to bile, éy kinagidiya du alagad na, a “Bakit éwan kamemaari a magpaibut to espiritu ta anakyae?” 29 Ey kagi ni Jesus, a “I kona sa ahayup éy éwan moy mapaibut éng éwankam pa manalangin.”

30 Nadid, hinumektat sa side, a inu-mange side ta lihim ta Galilea, da sala niJesus a mépospusan du tolay éng ahe iangayan naa, 31 da tétolduan na du alagadna san. I kinagi naa dide, éy “Sakén alélake a gébwat ta langet, éy itokyonékde, sakay bunonék de. Pero ta ikatélo aaldew éy mabuhayék a huway.” 32 Ey dualagad, pékabati de ta éya, éy éwan denapospusan i kahulugen naa. Ey mésanikeside a mégpakelagip diya ta kahulugennaa.

Ti Esiya I Mataasa?33 Nadid, to édse de to bile ta Kaper-

naum, éy nipakelagip ni Jesus dide énganya i pégpasuwayan dia to dilan. 34 Peromésanike side a sumésengbet, da nagpa-suway side éng ti ésiya i mataasa dide.35 Kanya inumeknud ti Jesus, sakay kinagina du labindalawa a alagad na, a “Maski tiésiya i te gustu a mataas du kaguman na,éy dapat magingmababa siya du kagumanna. Dapat maging katulung siya du kagu-manna. Saya i ibilanga naDiyos amataas.”36Nadid, to pégkagi na ta éya, éy inalap natu esa a anak, a pinataknég na ta harap dia.Nadid, to péngkélkél na diya éy kinagi nadide, a 37 “Maski ti ésiya i tumanggap taesa a kona se a anak, dahil ta péniwala na

Marcos 9:38 50 Marcos 10:17diyakén, éy bilang sakén dén i tinanggapnaa. Sakay tu tumanggap diyakén, éybilang tinanggap na be tu nagpaange sediyakén.”

38 Nadid, ti Juan, éy kinagi na ni Je-sus, a “Maistu, neta me i esa a lélakea nagpaibut du dimonyo a gégamitén nai ngahen mua, éy sinaway me siya, daéwan sakup na gurupu tam.” 39 “Ewan,”kagi ni Jesus. “Diyan moy sésawayén ikona sa a tolay. Dahilan i maski ti ésiyaa gemtén i memahal a gimet ta pamag-itan na ngahen kua, éy éwan siya agadmangupos diyakén. 40 Dahilan,” kagi na,“tu éwan kontara dikitam éy kampi siyadikitam. 41 Ey tandaan moy, maski ti ésiyaa mangatéd dikam ta maski esa a baso adinom, da sakup kam ni Cristo, éy atdinanbe siya na Diyos ta gantimpala na.”

Maghirap Du Méngatéd Ta Ipagkasala42 “Maigi pa ta esa a tolay, éy kalukalan

ta bito i leg naa, sakay ietbung ta diget,kesira ta makapangatéd siya ta ipagkasalana mababa a tolay a méniwala diyakén.43 Kanya,” kagi ni Jesus, “éng na kamétmua i mangatéd diko ta ipagkasala mo,éy kétulén mo dén! Maigi pa éy umangeka ta langet a putéd, kesira ta éduwa tukamét éy umange ka ta apoy a éwan tukéédép. 45 Sakay na tikéd mua, éng siya imangatéd diko ta ipagkasala mo,” kagi na,“éy kétulén mo dén. Maigi pa éy umangeka ta langet a putéd tu tikéd, kesira taéduwa tu tikéd mo éy ibut ka ta apoy.47 Sakay éng na mata mua i mangatéd dikota ipagkasala mo, éy lugitén mo! Maigipa éy umange ka ta kaharian na Diyos abuhék, kesira ta éduwa i mata mua éy ibutka ta apoy na impiyerno. 48 Ta éya éyéwan mate i éhés, sakay tu apoy éy éwanmaadéadép.

49 “Dahilan,” kagi ni Jesus, “i étanan atolay, éy asinan side ta apoy. 50Mahusay iasen. Pero éng maibut tu asen, a tumablaldén tu sida, éy pakodyan moy a mamasolito asen na? Ey kona be sa dikam, a dapatmahusay kam a koman i asen. Sakaynégkasuyuan kam.”

Tu Pégtoldu Ni Jesus TungkulTa Méghiwalay a Pasawa

101Nadid, hinumektat sa de Jesus, a tinu-

mulos side ta Hudea, ta dibilewa na Hor-dan. Ey dinumulugman dén diya imeaadu

a tolay. Ey tinolduan na side, ayun tougali na. 2 Ey te Pariseyo a inumange diyata éya, a talaga de siya a pagkamalién takagi na. I kinagi dia, éy “Maari wade ahiwalayan na lélake i asawa na?” 3 Eykinagi ni Jesus dide, a “Anya tu nisulat niMoises tungkul ta éya?” 4 “Pinakultadenkitam ni Moises,” kagi de, “a hiwalayantam tu asawa tam, éng atdinan tam side takasulatan ta péghiwalay.”

5 “Dahil ta kaktog na isip moya,” kagi niJesus, “éy nisulat ni Moises i éya. 6 Peroto pénglalang na Diyos ta mundua, éyginimet na i lélake éy ta bébe. 7 Sakaykinagi be na Diyos, a ‘Dahilan ta éya éyginanan no lélake dena na éy tama na,mondamékiagum to asawana; 8éymagingisesa side.’ Kanya éwan dén side éduwa,”kagi ni Jesus, “éng ˈwan esa san dén side.9 Kanya i pinagagum na Diyos, éy diyanpéghiwalayén na tolay.”

10 Nadid, késoli de Jesus to bile de, éynipakelagip diya du alagad na i tungkul taéya. 11 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Maskiti ésiya a lélake a humiwalay ta asawa na,sakaymangasawa siya ta iba, éyméngibébisiya ta mata na Diyos. 12 Ey kona be sa tubébe a humiwalay ta asawa na,” kagi na,“éng mangasawa siya ta iba a lélake, éyméngilélake siya ta mata na Diyos.”

Kinagbian Ni Jesus Du Kékétihék a Anak13 Nadid, te nagkébil du anak de ni Je-

sus, a monda kébilan na side a ipanalan-gin na side. Pero pinégkagian side dualagad. 14 Ey péketa ni Jesus ta éya, éymégingél siya, sakay kinagi na du alagadna, a “Pabayan moy di anaka a umadenediyakén. Diyan moy side sésawayén,dahilan éy méghari i Diyos ta kona sina.15 Tandaan moy, éng éwan kam umasa taDiyos a kapareho na kéasa na anak to inana, éy éwan kam makasdép ta kaharianna.” 16 Ey to pégkagi ni Jesus ta éya, éyinalap na du anak a kinélkél; sakay nitupuna i kamét naa dide, a nipanalangin naside.

Tu Lélake a Mayaman17 Nadid, to kéhektat sa de Jesus, éy

te lélake a méginan a sambat diya. Eykéabut na ni Jesus, éy linumuhud siya diyaa kinagi na diya, a “Mahusay ka a maistu;kagin pad éng anya wade i gemtén kuaa monda makaalapék ta buhay a éwan tukatapusan.”

Marcos 10:18 51 Marcos 10:4518 “Bakit dédulawénék mo a

mahusayék?” kagi ni Jesus. “Ewantu mahusay éng éwan Diyos. 19 Tukoymo dén i kautusan na Diyos: diyan kamamuno, diyan ka méngibébi, diyan kamégtako, diyan ka mégbuli-buli, diyan kaméngdaya, sakay igalang mo tama mo éyta ina mo. Basta sundin mo san diden ya autus.”

20 “Maistu,” kagi na, “sinunud ko dénina side a étanan sapul to kéanak ko.”

21Nadid ti Jesus, éy te itan na tu lélake, amahal na siya. “Te esa pa a bagay a kulangdiko,” kagi na. “Angen mo ibugtong tuari-arian mo. Sakay tu kabugtungan naéy iatéd mo du mahirap. Eng pakunanmo sa, éy te kayamanan ka dén ta langet.Ey nadid éy sumoli ka se a kumuyoyog kadiyakén.” 22 Nadid, pékabati no lélake taéya, éy nalungkut dén siya. Ey hinumektatsan dén siya, da napakayaman siya.

23 Ey kinagi ni Jesus du alagad na, a“Mehirap a talaga a makasdép du maya-man ta kaharian na Diyos.” 24 Ey mégtakadu alagad na ta éya a kinagi na. Ey kinagini Jesus, a “Tahod ngani. Maniwala kam amehirap a talaga a somdép ta kaharian naDiyos. 25Makasdép beman i kabayo ta ébutna digum? Mas lalo amehirap amakasdépi mayaman ta kaharian na Diyos.”

26Nadid, lalo a nagtaka du alagad ta éya,a kinagi de, a “Eng kona sa, éy ti ésiya imakaligtasa?” 27 Ey te itan side ni Jesus,a kinagi na, a “Tama ngani; éwan maarii tolay a mangiligtas ta bégi na. Peromagimet na Diyos i maski anya.”

28 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Entan mo,Panginoon. Sikame, éy gininanan me déni étanan, a kinumuyog kame diko.” 29 “O,”kagi ni Jesus. “Sakay tandaanmoy: i maskiti ésiya a magtiis a guminan ta bile naéy ta tétotop na éy ta ina na éy ta amana, éy ta anak na éy ta luta na alang-alang diyakén, sakay taMahusay a Baheta,30 éy atdinan siya na Diyos ta dubli-dublia gantimpala na nadid a panahun. Daatdinan na Diyos i kona sa ta meaadu paa bili-bile, sakay tétotop na, sakay éenana, sakay éanak na, sakay luta na. Perodemtan de be i kahirapan. Ey ta panahuna dumemét, éy makamtan na be i buhaya éwan tu katapusan. 31 Pero meadu dumataas nadid,” kagi ni Jesus, “éy side imababaa ta éya. Sakay du mababa nadid,éy side du mataas ta éya.”

Hinulaan Man Dén Ni Jesus a Bunon Siya32 Nadid, méglakad side a tamo ta

Jerusalem, éy neditol ti Jesus du alagadna to dilan. Ey méganteng side. Ey mé-ganteng be du tolay a umunonod dide, date meadu a kontara ni Jesus ta Jerusalem.Ey nadid éy nibukod na du labindalawaa alagad na, sakay kinagi na dide i man-yaria diya. 33 “Entan moy,” kagi na.“Kédemét tam ta Jerusalem, éy itokyonékde du mataas a padi ta éya, sakay dumaistu ta rilihiyon. Ey side i magpabunodiyakén, sakén a lélake a gébwat ta langet.34 Itugénék de di dayuan yae a éwan Judeo.Ey side éy tétoksonék de sakay loktabenékde, sakay balbalénék de, sakay bunonékde. Ey kélipas na étélo a aldew, éymabuhayék a huway.”

Tu Pékiohon De Santiago a Patwade35 Nadid ti Santiago sakay ti Juan, a

anak ni Zebedeo, éy nékiohon side ni Je-sus. “Maistu,” kagi de, “éng maari, éyte kagin kame diko.” 36 “Ey anya i gustumoya?” kagi ni Jesus. 37 “Ey atdinan mokame pad,” kagi de, “ta katungkulan mea sikame i bisi mo, a sikame i kagumanmo éng maghari ka.” 38 “Ewan moy tukoyi pékiohon moya,” kagi ni Jesus. “Kayamoy wade be a matiis i hirap a tétiisén ko?Mabinyagenék tahirap. Kayamoywadebea mabinyagen ta éya?” 39 Ey “O,” kagi de,“kaya me.”

“I hirap a tiisén ko éy matiis moy nganibe,” kagi na, “sakay mabinyagen kam beta pangbinyagen diyakén. 40 Pero éwansakén i bahala éng ti ésiya i bisi ko, akaguman ko a maghari. I éya a kinagi moyéy para du pinaghandaan Nama ko.”

41 Nadid, pékabati ta éya du sapulu aiba a alagad, éy nagingél side de Santi-ago. 42 Kanya pinaadene side ni Jesus aétanan, a kinagi na, a “Tukoy moy dén adu tagapamahala du tolay éy mégéutusénside du mababa. 43-44 Pero diyan sa kona iugali moya. Engˈwan, éng ti ésiya dikam igustu a mataas, éy dapat a maging utusansiya. 45 Kona sa sakén a lélake a gébwatta langet. Ewanék se inumange a mondautusan ko i tolay, éngˈwan sakén i utusanna tolay. Sakay inumangeék be se amondaiatéd ko i buhay ko a monda matubus ko imeadu a tolay.”

Ti Bartimeo a Buhék

Marcos 10:46 52 Marcos 11:2346 Nadid, éy inumange de Jesus ta

Heriko. Ey to kéhektat na ta éya, a kagu-man na du alagad na, sakay du meadu aiba a tolay, éy te esa a lélake a buhék a teeknud to digdig no dilan, a mékilimos. TiBartimeo i ngahen naa, a anak ni Timeo.47 Ey siya, pékabaheta na a sumalegéd dénti Jesus a taga Nasaret, éy dinumulaw siyaa kinagi na, a “Jesus, Apo ni Dabid, kag-bianék pad!” 48 Ey du tolay sa, éy sinawayde siya a diyan siya tu pehéng. Pero lalo pasiya a dinumulaw. “Apo ni Dabid,” kagi na,“kagbianék mo!”

49Nadid, pékabati ni Jesus diya, éy hin-umintu siya, a kinagi na, a “Iange moyse siya.” Kanya dinulawan de tu buhék,a “Nay,” kagi de, “diyan ka méganteng.Umégkat ka dén; péuwet na ka.” 50 Ey tubuhék éy linumuksu siya a tinumaknég,sakay inibutan na tu ulés na, sakay inu-mange siya ni Jesus. 51 Ey kinagi ni Jesusdiya, a “Anya i gustu mua a gemtén kodiko?” “Maistu,” kagi na, “Gustu ko make-taék.” 52 Ey “O,” kagi ni Jesus, “ikad modén. Dahil ta péniwala mua, éy mahusayka dén.” Ey to pégkagi ni Jesus ta éya, éynaketa siya agad. Ey tulos inumunonodsiya ni Jesus to dilan.

11Dumemét Ti Jesus Ta Jerusalem

1 Nadid, dinumemét dén side ta Bet-page sakay ta Betania, sakay ta buked naOlibo, a adene dén side ta Jerusalem. Eypinégdetol ni Jesus i éduwa a alagad na.2 “Ikadmoy dén ta bariyua ta dibilew yae,”kagi na, “ey meta moy sa agad i bul-o akabayo a éwan pabi tinolduan, a te egut.Ukadénmoy a iange moy se. 3Eng te mag-pakelagip dikam éng bakit ukadénmoy, éykagi moy a kailangan na Panginoon; sakaykagi moy a isoli tam agad.”

4Nadid, inumange sa du alagad a éduwa,éy neta de i bul-o a kabayo a te egut dénto pintuan no bile. Ey to péngukad de,5 éy nipakelagip dide du tolay sa éng bakitéukadén de. 6 Ey kinagi de dide tu nibilinni Jesus. Ey pinakultaden de side.

7Ey nitugén de tu kabayo ni Jesus, sakaysinapinan de siya to damit de, sakay tu-los sinumakay ti Jesus. 8 Ey meadu atolay i naglatag ta damit de to kaminoa dimanén ni Jesus. Du iba a tolay éynagkétol side ta meadu a mehabéng asanga-sanga, a nilatag de be to dimanénna. (Saya i pénggalang dia ta hari.)

9 Ey du tolay a mégdetol diya, sakay duménegipo, éy nagpagdulaw side, a kinagide, a “Mabuhay! Basbasén maka na Diyosi lélakeae a pinaange na se! 10 Basbasénmaka naDiyos i kaharian napo tamaDabida dumemét! Purién be i Diyos ta langet!”

11 Nadid, késdép ni Jesus ta Jerusalem,éy tinumulos siya to Templo. Ey to pén-genta na ta éya, éy linumuwas siya a sinu-moli ta Betania, da apon dén. Ey kagumanna du alagad na.

Du Judeo Ey Koman I Kamahalana Kayo a Ewan Mégbunga

12Nadid, to gagabi, éy nagsoli de Jesus taJerusalemagébwat ta Betania. Eymégalépti Jesus. 13 Ey pékatan-aw na to kayo aigos a mehabéng tu don, éy inumadenesiya diya, monda meta na éng te bungadén. Peropéketa na, éy don sandén i édseadiya, da éwan pabi panahun a mégbunga.14Kanya kinagi na to kayo, a “Ewan dén tuméngan ta bunga a gébwat diko, a hang-gan!” Ey nabati du alagad na tu kinagi na.

Ti Jesus To Templo15 Nadid, kédemét de ta Jerusalem éy

sinomdép ti Jesus to Templo. Ey pinaibutna sa du mamugtong sakay du mégpabug-tong. Sakay pinégpasakéb na du lamesa dumégpalit ta kuhata, sakay du pégeknudendu mégtinda ta palapati. 16 Sakay sinawayna du te kébil a dumiman to Templo.17 Sakay tinolduan na du tolay, a kinagi na,a “Isip konabasa ta librunaDiyos a i bile naDiyos éy dulawén de a bile a panalanginana para du étanan a tolay ta mundua. Eybakit nadid, dahil dikam, kanya dulawénde a bile na mégdaya!”

18 Ey du mataas a padi sakay du maistuta rilihiyon, éy nabati de tu kinagi na.Kanya nagahayok side ta pagkékataon de amagpabuno ni Jesus. Méganteng side diya,da mégtaka du tolay ta pégtoldu naa. 19 Eyta éya a giapon éy hinumektat de Jesus tabanuwan.

20 Nadid, to kagagabian na, a méglakadde Jesus to dilan, éy natan-aw de tu kayo aigos, éy nalanés dén a hanggan to gimotna. 21 Ey naala-ala ni Pedro tu kinagi niJesus to kayo. Ey kinagi na diya, a “Entanmo, Maistu; tu kayo a igos a nisumpa mo,éy minalanés dén!”

22 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus du ala-gad na, “éng méniwala kam ta Diyos, 23 éymaari moy a utusan i buked yae a umibutsina a bumatikal ta diget. Eng éwan

Marcos 11:24 53 Marcos 12:14kammégalanganin, sakaymaniwala kam amanyari tu utus moy, éy manyari a talaga.24 Kanya maski anya i ipanalangin moya,éy maniwala kam a alapén moy, éy alapénmoy a talaga i maski anya a agidén moy.25 Pero éng ménalangin kam, éng te tolaya te kasalanan dikam, éy pagpasensiyaanmoy pa, monda Tama moy ta langet, éypagpasensiyaan na kam be ta kasalananmoy. 26 Eng éwan moy patawadén i iba atolay, éy éwan kam be patawadén Namamoy ta kasalanan moy.”

Te Mékipégpasuway Ni Jesus27Nadid, sinomdép man dén de Jesus ta

Jerusalem. Ey to péglakad ni Jesus to Tem-plo, éy inumadene diya du te tungkulina Judeo. 28 Ey kinagi de diya, a “Anya ikatungkulan mua a mégimet ta kona sinaa gimet mo? Ti ésiya i nangatéda diko takatungkulan mua a ina?” 29 Ey kinagi niJesus, a “Pakelagipan ta kam be. Eng sen-gbiténék moy, éy kagin ko be dikam énganya i katungkulan ko a mégimet ta éyea gimet ko. 30 Ahe gébwat na katungku-lana ni Juan a kanya nagbinyag siya--Diyoswade, o ta tolay?”

31Nadid, du te tungkulin, éy méguhon-uhon side, éng anya i sengbet dia ni Je-sus. “Eng kagin tam a gébwat ta Diyos ikatungkulan ni Juan,” kagi de, “éy pégk-agian na kitam a talaga éng bakit éwankitam naniwala ni Juan. 32 Pero éng kagintam a tolay san i nagutusa ni Juan, éymakay magingél dikitam didi tolay a éye.”Négkagi du te tungkulin ta kona sa daméganteng side du tolay, da kagi du tolaya purupeta ti Juan a gébwat ta Diyos ikatungkulan naa.

33 Kanya kinagi de ni Jesus, a “Ewan metukoy.” Ey “Maari,” kagi ni Jesus, “daéwanék moy sinengbet, éy éwan ta kambe sengbitén éng anya i katungkulan ko amégimet ta ginimet kua.”

Nihalimbawa Na Tu GinametDu Judeo Du Purupeta

121 Nadid, négkagi ti Jesus du tolay ta

halimbawa a kagi. “Eng mara,” kagi na,“éy te esa a lakay a nagmula ta ubas to umana. Sakay kinudal na. Sakay nagkotkotsiya ta ébut a pégégikan na ta ubas. Sakaynagbile siya ta pégbantayan na. Sakaynientarega na tu uma na du kahati na,sakay inumange siya ta iba a lugar.

2 “Nadid, kédemét na panahun na pég-pitas ta ubas, éy pinaange sa no lakay tuutusan na, a monda alapén na tu kabahagina to bunga no ubas. 3 Ey du kahati na,péketa de to utusan no amo de, éy binalbalde siya, sakay pinéglakad de siya a éwan tukébil. 4 Kanya tu lakay, éy pinaange na satu utusan na a esa. Pero du kahati na, éylinoko de be siya, a tinalengwan de tu ulona. 5 Ey pinaange man dén no lakay i esapa a utusan na. Pero binunu de siya. Eykona be sa tu ginimet de du iba a utusanno amo de a lakay. I sénganya éy binalbalde, sakay i iba éy binunu de.

6 “Nadid, te minabuhay pabi tu lakay aisesa san dén a utusan; éy siya éy tu anakna a mahal na. Kanya i katapusana, éypinaange na tu anak na to uma na. ‘Talagaa igalang de tu anak ko,’ kagi na.

7 “Pero du kahati na, péketa de to anakna, éy kinagi de a ‘Siya imagmanaa; bunontam dén, monda koo tam dén i lutaae amana na.’ 8 Tulos dinikép de siya sakaybinunu de. Sakay nibut de tu bangkay nato digdig no uma.

9 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “anya i isipmoya to lakay a te uma? Umange sa siya atalaga a bunon na diden ya a tolay, sakayientarega na tu uma na ta iba a tolay! 10Eynadid,” kagi ni Jesus, “anya i kahuluginana éya a halimbawa? Bakit, éwanmoy balepabi nabasa i éye a kagi ta kasulatan?‘Tu bito kan a inidelan du mégbile, da isip

de a éwan tu pasa, éy siya bale imahalagaa a bito a panuluk na bile.11 Saya i ginimet na Diyos, a saya ipagtakaan tama!’ ”

12 Nadid, du te tungkulin a Judeo, pék-abati de ta éya, éy naisip de a side dukahati a pinégkagian ni Jesus to halim-bawa. Kanya gustu de a dekpén ti Jesus.Pero inumanteng side du tolay. Kanyapinabayan de san siya, a hinumektat sideta éya.

Tungkul Ta Pégbayad Ta Buwes13 Nadid, du te tungkulin a Judeo, éy

pinaange de ni Jesus i sénganya a Pariseyo,sakay i sénganya a alagad ni Herod, mondapuhubaan de siya, éng pagkamalién demaka siya ta kagi na. 14 “Maistu,” kagi de,“tukoy me a matapat ka, a iyétoldu mota mahusay i gustu na Diyos a gemtén natolay. Sakay éwan mo ugali a manuyu tamataas a tolay, da éwan ka kumampi tamataas a tolay. Nadid,” kagi de, “anya i

Marcos 12:15 54 Marcos 12:37isip mua? Labag wade ta utus tam éngbumuwes kitam ta hari ta Roma, o éwan?”

15 Nadid, tukoy dén ni Jesus apépuhubaan de san siya. Kanya kinagi nadide, a “Bakit gustu moy a magkamaliék?Dah, atdinanék moy ta esa a kuhata moya pagbuwes.” 16 Nadid, to péngipeta dediya ta esa a plata, éy kinagi na dide, a“Ké ˈ ni ésiya i éye a letrato, sakay ké ˈ niésiya a ngahen i nakasulatae?” “Ey tu harita Roma,” kagi de. 17 “Ey tama,” kagi niJesus. “Ey nadid, tu koo na hari ta Roma,éy iatéd moy diya. Pero tu para ta Diyos,éy iatéd moy ta Diyos.” Nadid, du Judeosa, pékabati de ta éya amahusay a sengbetni Jesus, éy nagtaka side diya.

Tungkul Ta Huway a Kébuhay18 Nadid, éy inumange ni Jesus i sén-

ganya a Saduseyo. (I Saduseyo, éy éwansideméniwala amabuhay i tolay a huway.)19 “Maistu,” kagi de, “nisulat ni Moises ikona se: Engmate kan tu lélake a te asawa,éy éwanpabi side tu anak, éy tuwadi na, éydapat asawan na kan tu kayong na a bilo,monda magenak siya, para te anak tu akana a minate. 20 Nadid, Maistu,” kagi de,“éy te pitu a pépétwadi a lélake to éya. Eynangasawa tu panganay. Ey minate siya aéwan pabi tu anak. 21Kanya inasawa be nowadi na tu kayong na a bilo. Ey minate besiya a éwan pabi tu anak. Ey kona be satu ikatélo. 22 Ey kona be sa a hanggan toikapitu. Ey minate side a étanan a éwanpabi tu anak. Ey i katapusana éy minatebe tu bébe.

23 “Ey nadid, Maistu,” kagi du Saduseyo,“saye i gustu mia a mapospusan: Nitoldumo a te buhay kan i tolay a huway. Engtalaga a kona sa, éy ti ésiya dide a pitu imaging asawa na ta kébuhay du tolay ahuway, da inasawa de siya a étanan?”

24 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Mali kama tahod, da éwan moy tukoy i kasulatanna Diyos, sakay éwan moy tukoy i kapang-yarian na Diyos. 25 Dahilan ta kébuhayna tolay a huway, éy éwan dén maari amangasawa side, da kapareho dén side duanghel ta langet. 26 Ey sikam a Saduseyo,”kagi ni Jesus, “éy bakit isip moy a éwanmabuhay i tolay a huway? Ewan moywade pabi nabasa tu kasulatan ni Moises,to kéharap na to kayo amégdingat? Kinagina Diyos ni Moises, a ‘Sakén i Diyos a péni-walaan ni Abraham, sakay ni Isak, sakay niHakob.’ 27Kahulugina na éya, éyméniwala

side nadid ta Diyos, maski minate side toaraw, da buhay dén side nadid ta langet.Kanya mali kam!” kagi ni Jesus.

Tu Mahalaga a Utus28 Nadid, i esa a maistu ta rilihiyon, éy

neta na a mékipégpasuway side ni Jesus.Sakay neta na a mahusay tu sengbet ni Je-sus dide. Kanya kinagi na diya, a “Maistu,ahe i mahalagaa a utus ta kasulatan naDiyos?” 29 Ey kinagi ni Jesus, a “Saye imahalaga a utus: ‘Tandaan moy, sikam aIsrael; i Panginoon tam a Diyos, éy siya sani Panginoon ta étanan. 30 Dapat mahalénmo i Panginoon mo a Diyos ta mahigpit, aisipén mo siya a palagi.’ Saya i mahalagaaa utus. 31 Sakay tu ikaduwa a utus akapareho na éy kagi na, a ‘Mahalén motu kapareho mo a kona ta pégmahal mota bégi mo.’ Ewan tu iba a utus a masmahalaga diden ya a éduwa,” kagi ni Jesus.

32 Nadid, tu maistu ta rilihiyon, éy ki-nagi na ni Jesus, a “Tama ngani, Maistu,tu kagi mo, a i Panginoon tam a Diyos, éysiya san i Panginoon ta étanan, da éwan tuiba a Diyos. 33 Sakay tama be tu kinagi mo,Maistu, a dapatmahalén na tolay i Diyos tamahigpit, a isipén na siya a palagi. Sakaytama be tu kinagi mo, a dapat mahaléntam tu kapareho tam a kona ta pégmahaltam ta bégi tam. Diden ya a éduwa a utus,”kagi nomaistu, “éymasmahalaga a sundintam ya kesira ta pégatang tam ta hayup apara ta Diyos, sakay ta iba a péngatéd tamta Diyos.”

34Nadid, neta ni Jesus a mahusay i sen-gbita no maistu ta rilihiyon. Ey kinagi nadiya, a “Adene ka bale dén a ipasakup taDiyos.”

Ey kétapus na éya, éy éwan tu nangahasa nagpakelagip ni Jesus a huway.

Tu Pégpakelagip Ni JesusTungkul Ta Tagapagligtas

35Nadid, to pégtoldu ni Jesus to Templo,éy te nipakelagip siya du tolay. “Dumaistuta rilihiyon,” kagi na, “éy bakit kagi dea tu tiniyak na Diyos a tagapagligtas éyninuno siya ni Hari Dabid? 36Pero dinulawsiya ni Dabid a amo na! Ey tu nagpakagini Dabid ta éya éy tu Banal a Espiritu.Da kinagi ni Dabid, a ‘Kinagi na Diyos toamo ko, a “Mégiknud ka ta tagirilan kuaea hanggan mapasuku ko diko du kalabanmo.” ’ 37 Nadid ti Dabid, éy dinulaw na aamo na tu tagapagligtas. Eng kona sa, éy

Marcos 12:38 55 Marcos 13:19bakit kagi du maistu moy a ninuno siya niDabid?”

Nadid du tolay, éy gustu de a bébatenti Jesus. 38 Ey to pégtoldu na, éy kinagina dide, a “Mangilag kam du maistu tarilihiyon. Gustu de amégbihis tamemahala badu, monda meta du tolay a mataasside. Sakay gustu de a saloduan sidedu tolay ta plasa na banuwan. 39 Sakaygustu de be a umeknud ta pégiknudenna mataas a tolay ta anyayaan, sakay takapilya. 40 Sakay ugali de be a ménalanginta atakdug, monda isip du tolay a banalside. Pero éng te bébe a bilo, éy agiwénde san tu luta na. Kanya parusaan side naDiyos ta lalo a mahigpit!”

Tu Niatéd No Bilo Ta Diyos41 Nadid, to édsa ni Jesus to Templo,

éy inumeknud siya to tapat no kahon apégabuluyan. Ey te itan na du tolay anitékneg de i kuhata to kahon. Neta na imeadu amayaman a tolay a nitékneg de sai meadu a kuhata. 42 Ey nadid, éy neta nabe i esa a bilo a bébe a pobri, éy nitéknegna sa i éduwa san a sentimos. 43 Ey kinagini Jesus du alagad na, a “Entan moy i biloyae. Tu nitékneg na sina to kahon a para taDiyos, éy bilang mahigit pa to niabuluy duétanan a iba a tolay. 44 Dahilan du iba, éyniabuluy de ta Diyos tu sobha de san. Perosiya, maski pobri siya, éy niatéd na dén iétanan a kuhata na. Ewan siya tu buhay apamugtong ta kabuhayan na.”

13Tungkul Ta Hirap a Dumemét

1Nadid, kéhektat de Jesus to Templo, éykinagi diya no alagad na a esa, a “Entanmo, Maistu, memahal a tahod i pader naTempluae. Sakay kamahalan i bile naa!”2 Ey “O,” kagi ni Jesus. “Pero i Temploa ina a te itan moy, éy dumemét i orasa éwan sina tu mabuhay a bito a te tupota kapareho na a bito ta dingding naa.Matibatibag side a étanan!”

3 Nadid, te eknud de Jesus ta buked naOlibo to tapat no Templo. Ey de Pedro,sakay ti Santiago sakay ti Juan sakay tiAndres, éy négkagi side ni Jesus ta lihim.4 “Maistu,” kagi de, “nikésiya i deméta naéya a kinagi mo? Anya wade i tandaa amonda mapospusan me a dumemét dén iéya a hirap?”

5“Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “mondaéwan kam pagkamalién na tolay. 6 Da te

meadu a talaga a umange se a mégkagia side i Cristo a tiniyak na Diyos a taga-pagligtas ta mundua. Ey pagkamalién dei meadu a tolay. 7 Eng makabaheta kamta meadu a gera, éy diyan kam métageg.Dumemét a talaga i meadu a gera, peroéwan ya tanda na katapusan. 8 Dahilan éymaglaban-laban du banubanuwan. Sakayte meadu a lindul ta iba-iba a lugar, sakaydumemét i meadu a alép. I étanan a éya éysapul pabi na hirap a dumemét.

9 “Pero sikam, éy mangilag kam. Dakédemét na éya a panahun éy itokyonde kam, sakay méngidimanda side dikam,sakay balbalén de kam ta kapilya de. Sakaytumaknég kam ta harap na gubernadorsakay hari, da méniwala kam diyakén.Saya i orasmoy a pégpatunaymoydiyakéndide. 10Dapatmepahayag ta étanan a tolayta mundua i Mahusay a Baheta. 11 Engdekpén de kam, sakay bistaan de kam,”kagi ni Jesus, “éy diyan kam métagegéng anya i katuwiran moya dide. Engdumemét i éya a oras, éy basta kagi moysan i iatéd na Diyos a katuwiran moy. Daéwan sikam i mégkagia, éngˈwan i Banal aEspiritu i magpakagia dikam ta katuwiranmoy.

12 “Ta éya a panahun,” kagi ni Jesus, “éyitokyon na tolay du top de a ipabuno. Eykona be sa i gemténa du lélake ta anak de.Sakay du anak éy labanan de be dema de,a ipabuno de be side. 13 Sakay kaiyamutankam na étanan, daméniwala kam diyakén.Pero du maniwala diyakén a matapat ahanggan ta katapusan, éy meligtas side.”

Tu Kontara Ta Diyos a Mangsida14 “Nadid,” kagi ni Jesus, “dumemét i

oras a meta moy ta Templo tu kontara taDiyos a mangsida. (Sikam a magbasa taéye, éy isipén moy ye.) Péketa moy ta éya,du édse taHudea, éy dapat guminan side tabuked. 15Sakay du édse ta luwas no bile de,éy diyan dén side sumésdép amangalap takasangkapan de. 16 Sakay du édse ta umaéy diyan dén umuli a mangalap ta badude. 17 Kakakagbi du mabuktet sakay du temabulol ta panahun a éya! 18 Ipanalanginmoy a éwan metaun i éya a kahirapan tataglamig. 19 Dahilan ta panahun a éya,”kagi ni Jesus, “éy magdanas i étanan atolay ta dikél a kahirapan. Ewan pabinakekenaman na tolay i kona sa a hirapsapul to péglalang na Diyos ta mundua, ahanggan nadid. Pero éwan tu kéhuway

Marcos 13:20 56 Marcos 14:12i kona sa a panahun. 20 Ey pasepluténsan na Panginoon i éya a panahun, da éngéwan na paseplutén éy éwan tu mabuhaya tolay. Kanya paseplutén na, éy alang-alang du pinili na a tolay a sakup na.

21 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éng te mégk-agi dikam, a ‘Kéye dén se tu tiniyak naDiyos a tagapagligtas,’ o te mégkagi, a‘Kéye na dén sina,’ éy diyan kam méni-wala. 22 Da te lumitaw ngani a kakab-ulyan a tolay, a kagi de a side i tiniyakna Diyos a tagapagligtas, sakay kagi duiba, a purupeta side a gébwat ta Diyos.Sakay ipeta de be i makataka-taka a tanda,monda lukoén de, éngmaari, duméniwalata Diyos. 23Mangilag kam, da kinagi ko dénya dikam bagu dumemét.”

I Kédemét Na Lélake a Gébwat Ta Langet24 “Nadid, ta éya a panahun, kétapus

na éya a kahirapan,” kagi ni Jesus, “éydumiklém i bilag sakay ta bulan, 25 sakaymatékneg i biton a gébwat ta langet, damayégyég side. 26 Nadid, sakén a lélake agébwat ta langet, éy metaék de ta kunéma dumibi ta lutaa a maghari, a kébil koi kapangyarian ko. 27 Tulos paangen kodu anghel ko ta maski ahe ta mundua, ahanggan ta langet, monda tipunén de duétanan a sakup ko a tolay.”

Tu Pégtoldu a Gébwat Ta Kayo a Igos28 “Isipén moy i kahulugina na halim-

bawaae na kayo a igos,” kagi ni Jesus.“Bagaymégogbus i tingi-tingi na, éy tukoymoy a adene dén i késinag. 29Nadid, konabe sa, bagay meta moy i étanan a éya anihula ko, éy tukoy moy dén a adene déni kédemét ko--a mégsapul dén. 30Tandaanmoy, manyari pa i étanan a éya bagu matei étanan a tolay a buhay nadid. 31 Maibuti langet éy ta lutaa, pero i kagi ko éy éwanmaibut.”

Ewan Tu Makapospos Ta Oras a Eya32 “Pero éwan tu nakapospos ta oras

na kédemét na éya. Maski du anghel talanget, maski sakén a anak na Diyos--bastaTamako san i nakapospusa ta éya. 33Kanyasikam, éy bantayan moy, da éwan moytukoy éng nikésiya i deméta na éya.

34 “I kédemét ko, éy kona se,” kagi niJesus. “Eng mara, te lélake a méglakadta adeyo. Ey ta péglakad na, éy atdi-nan na pa i bawat esa a tauhan na tatungkulin de a tarabaho de. Sakay ibilinna to mégbantay a dapat magbantay siyata mahigpit. 35Kanya sikam,” kagi ni Jesus

du alagad na, “éy bantayan moy, da éwanmoy tukoy éng nikésiya i demét kua--énggiapon, éng kélép, éng amulaldew, o énggagabi. 36-37 Mangilag kam, makay biglai demét kua, a makay demtan ta kam atidug. Saye i bilin kua du étanan a tolay:bantayan moy!”

14Bantaén De a Bunon Ti Jesus

1 Nadid, éduwa a aldew bagu Piyestana Ala-ala, sakay piyesta a péngan de tamelapis a tinapay. Ey du mataas a padi,sakay du maistu ta rilihiyon éy néguhu-nan de a ipadikép ti Jesus ta lihim, sakayipabunu de. 2 “Pero éwan nadid a piyesta,”kagi de; “makay maligalig du tolay.”

Tu Nangbulak Ta Pabango Ni Jesus3 Nadid, édsa ti Jesus ta Betania, to bile

ni Simon a te ketong to araw. Ale na améngan sa, éy inumange sa i esa a bébe a tekébil a boti a putat ta pabango a memahal.Siya éy binukasan na tu boti, sakay nibulakna to ulo ni Jesus. 4 Ey du sénganya atolay sa, péketa de ta éya, éy nagingél side.“Bakit,” kagi de, “sayang dén i pabangua!5Nibugtong mo maka ina ta mahigit pa taétélo a datos a kuhata, sakay niatéd modu mahirap i kabugtungan naa.” Kona sai pégpintas dia to bébe.

6 Pero kinagi ni Jesus dide, a “Pabayanmoy siya. Bakit péginglan moy siya?Mahusay i gimet na diyakén. 7 Palagi akaguman moy du mahirap,” kagi ni Jesus,“maski nikésiya éy makatulung kam dide.pero sakén éy éwan, da éwanék male akaguman moy. 8 Gemtén na dén i kaya naa para diyakén. Nibulak na dén ya diyakénda iduwel na diyakén, da ielbéngék dén.9 Ey tandaan moy, maski ta ahe i pégtold-uan dia ta Mahusay a Baheta, éy ipaala-alade be i ginimita na éye a bébe diyakén.”

NékipagkasunduNi Hudas DuKalabanNiJesus

10 Nadid ti Hudas Iskarote, a esa dulabindalawa a alagad, éy inumange siyadu mataas a padi, a monda itokyon na tiJesus dide. 11 Ey du padi, pékabati de tokagi na, éy mésahat side. Ey kinagi dediya a atdinan de siya ta kuhata. Ey sapulta éya, éy mégisip dén ti Hudas ta oras apéngitokyon na ni Jesus dide.

Tu Péngapon De Jesus To Piyesta12 Nadid, kédemét na oras no piyesta a

péngan de ta melapis a tinapay, éy saya i

Marcos 14:13 57 Marcos 14:42oras de amégbuno ta tupa. Ey du alagad niJesus, éy kinagi de diya, a “Ahe i paghan-daan me ta péngapon tam nadid a Piyestana Ala-ala?” 13 Ey inutusan na i éduwa aalagad na, a kinagi na dide, a “Umuli kamta banuwan. Ey ta éya éy kasambat moyi esa a lélake a te kébil a dinom. Bastakumuyog kam diya 14 ta bile de. Sakay kagimoy to te bile ta éya, a ‘Tu Maistu me éygustu na a mapospusan éng ahe i kuwartoa péngaponan me ta Piyesta na Ala-ala.’15 Eng kagin moy diya i éya,” kagi ni Jesus,“éy ipeta na dikam tu kuwarto ta ontoka nakahanda dén. Ey saya i paghandaanmoya ta pangapon tam.”

16Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éya,éy inumuli dén tu éduwa ta banuwan. Eynanyari tu étanan a kinagi ni Jesus dide. Eynaghanda sa side ta péngapon de a para taPiyesta na Ala-ala.

17 Nadid, to kélép a éya, éy dinumemétsa ti Jesus, a kaguman na du alagad na alabindalawa. 18 Ey to péngan de, éy kinagini Jesus, a “Tandaanmoy, esa dikam imén-gitokyondiyakén. I esa dikamamékidiponta éye nadid.” 19 Ey du alagad, pékabatide ta éya, éy nalungkut side, a kinagi nabawat esa dide, a “Besa a sakén!” 20 Eykinagi ni Jesus, a “Ewan tu iba, éng ˈwani esa dikam a labindalawa. Tu kasabayko a néngisawsaw ta tinapay ta sabawae,”kagi na, “éy siya i méngitokyona diyakén.21 Kailangan a mateék ayun to nisulat dupurupeta to araw, pero kagbi tu méngi-tokyon diyakén! Maigi pa éy éwan dénnienak.”

Tu Katapusan a Péngapon22Nadid, to péngan de, éy inalap ni Jesus

tu kanén de a tinapay, éy to pégpasala-mat na ta Diyos, éy pinuseng-puseng na anitagtag na du alagad na. “Kanénmoy dénye,” kagi na, “a saye i bégi kua.” 23Nadid,inalap na tu tasa a te lasén a alak. Ey topégpasalamat na dén, éy nigewat na dide,éy ininom de a étanan. 24 Ey kinagi nadide, a “Saye i dige kua, a saye i tandana pangako na Diyos. Ey mebulak alang-alang ta meadu a tolay. 25 Ey tandaanmoy, éwanék dén uminom ta alak, éngéwanék uminom ta bigu a alak ta kaharianna Diyos.”

26 Nadid, to pégkanta de ta kanta taDiyos, éy naglakad dén side ta buked naOlibo.

Hinulaan Ni Jesus a Tanggian

Siya Ni Pedro27 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na,

a “Talaga a ginananék moy a étanan, danisulat du purupeta to araw, a ‘Ta ipag-pabuno na Diyos to Pastor, éy matibuha-hak du tupa.’ 28 Pero ta kébuhay koa huway,” kagi ni Jesus, “éy meditulékdikam ta Galilea.”

29 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Sakén, éyéwan ta ka ginanan, maski ginanan ka duiba.” 30 “Ewan, Pedro,” kagi ni Jesus, “datandaan mo, nadid a kélép, bagu mag-tarakot i tandang ta pénduwa, éy itanggiékmo ta péntélo a éwanék mo kaguman.”31 “Ewan,” kagi ni Pedro, “maski mateék akaguman mo éy éwan ta ka itanggi!” Eykona be sa i kinagia du étanan a alagad.

Nanalangin Ti Jesus Ta Getsemani32 Nadid, éy inumange de Jesus ta Get-

semani. Ey kinagi ni Jesus du alagad na, a“Mégiknud kam pa se, a umangeék sinae amanalangin.” 33 I kaguman na sana éy dePedro san, sakay ti Santiago sakay ti Juan.Ey métegeg ti Jesus. 34 Ey kinagi na dide,a “Métagigék tu isip, a komanék i mate.Maguhay kam se a mékipagpuyat kam.”

35 Nadid, kéadeyo na ta kétihék, éydinumapa siya a nanalangin a éng maariéy malipas san diya i hirap na a dumemét.36 “Améng,” kagi na, “maari ka a magimetta maski anya. Iadeyo mo pad diyakén ipaghirap ko. Pero éwan na kaluuben kuai masunuda, éng ˈwan na kaluuben mo imasunud.”

37 Nadid, késoli na éy dinemtan na atidug du étélo a alagad. Ey kinagi na niPedro, a “Simon, tidug kam bale! Ewankam beman makapagpuyat a maski esa aoras a kaguman ko? 38 Magpuyat kamsakay manalangin kam, monda éwan kammadaig na mangpuhuba dikam. Méniwalakamdiyakén ta isipmoya, pero i bégimoyaéy mehina.”

39 Nadid, huway siya a inumadeyo didea manalangin a huway ta pareho san akagi. 40 Sakay sinumoli siya dide a huway,a dinemtan na man dén side a tidug, damégtongka side a tahod. Ey éwan side tukagi diya, da mésanike side.

41 Huway man dén siya a manalangin,éy késoli na dide ta pentélo, éy kinagina dide, a “Tidug kam bale pabi! Tamadén. Dumemét dén i oras a péngitokyonde diyakén dumakasalanan a tolay. 42Nay,

Marcos 14:43 58 Marcos 14:71umikat kam dén a kitam dén. Dumemétdén tu méngitokyon diyakén.”

To Péngdikép De Ni Jesus43 Nadid, to pégkagi pabi ni Jesus,

éy dinumemét dén ti Hudas, tu esa dulabindalawa. Te kaguman siya a meadua tolay a gébwat side du te tungkulin aJudeo. Ey te kébil side a sondang éy tagahoti. 44 Bagu pa side dinumemét ta éya,éy kinagi dén ni Hudas dide a atdinan naside ta tanda, monda matukoy de ti Jesus.“Tu ahoben ko,” kagi na, “éy siya i dekpénmoya, a iange moy du amo moy.”

45 Kanya nadid, éy inumadene ti Hudasni Jesus, a binati na siya, a tulos na in-ahoben. 46 Ey du kaguman ni Hudas, éytulos dinikép de ti Jesus. 47 Ey tu kagumanni Jesus a esa, éy binagut na tu sondang na,a tinegpas na tu utusan no mataas a padi,a minahipas i talinga naa.

48 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay sa ananikép diya, a “Bakit te armas kam a son-dang éy ta kayo a panikép diyakén? Ataay,tulisan ék beman a metapang? 49 Aldew-aldew éy mégtolduék ta Templo. Bakitéwanék moy sa dinikép? Pero sigi kamdén, monda matupad tu nihula du pu-rupeta ta kasulatan na Diyos.” 50 Ey topégkagi ni Jesus ta éya, éy gininanan siyadu alagad na.

51 Nadid, to péngiange de ni Jesus tabanuwan, éy te esa a lélake a nangtonod-tonod dide, a te alikébkéb san a damit. Eyneta de siya, a talaga de siya a dekpén.52 Pero to péngkébil de diya, éy pinabayanna tu damit na, a ginuminan dén a uba.

Ti Jesus Ta Harap DuTe Tungkulin a Judeo

53 Nadid, éy nitugén de ti Jesus to bileno mataas a padi. Ey napisan dén sadu étanan a te tungkulin a Judeo. 54 Eytinumagubet dide ti Pedro ta éya. Eytulos sinomdép be siya to karsada no bile.Sakay inumeknud sa siya a kaguman na duguwardia, a nékipagdengdeng siya to apoyde.

55 Nadid, du mataas a padi sakay du tetungkulin a Judeo, éymégahayok pabi sideta magsistigu ta kakabulyan a kontara niJesus, monda te katuwiran side a ipabunosiya. Pero éwan side tu meeta, 56 da maskimeadu a kaharap amégkagi ta kakabulyantungkul diya, éy éwan paripareho i abladia. 57 Tinumaknég i sénganya dide, akinagi de, a 58 “Nabati me i ina a lélake

a négkagi a maari na kan a hukatén iTemplo na Diyos a ginimet na tolay, sakayhuwayén na kan a pataknégén ta étélosan a aldew; sakay éwan kan tulungan natolay.” 59 Pero pati tu abla de éy éwanparipareho.

60 Nadid, tinumaknég tu mataas a padi,a kinagi na ni Jesus, a “Ewan ka beman tuisengbet di mégpehaya diko?” 61 Pero teginék san ti Jesus, a éwan siya sinumeng-bet diya. Ey kinagi diya no mataas a padia huway, a “Anya, kagi mo dén éng siko atalaga i anak na Diyos. Ikagi mo éng siko iCristo a tiniyak na Diyos a tagapagligtas tatolay ta mundua.”

62Ey “O,” kagi ni Jesus, “sakénngani dénya. Ey sikam éy metaék moy a mégiknud amagdatig kame ta Diyos, a kagumanék na amaghari. Sakén i lélake a gébwat ta langet.Sakay metaék moy a dumemét a édseék takuném ta langet.”

63-64 Nadid, pékabati no padi ta éya,éy pinéknet na tu badu na a sarili, a ki-nagi na, a “Méglapastangan siya ta Diyos!Mégwari-wari siya a anak na Diyos! Bakitkailangan tam pa a mégbati du magsistigudiya ta kasalanan na? Da nabati tam dénnadid i pégkagi na a kontara ta Diyos!Anya i isip moya?” kagi na. Ey du mégbatito kagi no padi, éy kagi de a étanan adapat mate siya. 65Nadid, i sénganya dide,éy linoktaben de tu mata ni Jesus. Sakaytinaklében de tu mata na to damit, sakaysinésuntuk de siya, a kinagi de diya, a“Nay, tukuyanmo éng ti ésiya i nanuntukadiko!” Sakay du guwardia ta éya, éy sinés-apuk de siya.

Nitanggi Ni Pedro Ti Jesus66 Nadid, édse pabi ti Pedro to karsada

no bile. Ey tu esa a bataan no padi,67péketa nani Pedro amégdengdeng, éy teitan na siya, sakay kinagi na, a “Siko bale ikagumana ni Jesus a taga Nasaret!” 68Peronitanggi ni Pedro. “Ewan ko tukoy tu kagimo,” kagi na. Ey minabukod dén ti Pedroto kudal to karsada, tulos nagtarakot itandang.

69 Mamaya-maya éy neta man dén siyano bataan, tulos kinagi na du édsa sa, a“Siya ngani i kaguman na a esa.” 70 Peronitanggi man dén ni Pedro.

Mamaya-maya man dén, éy du tolaysa éy kinagi de ni Pedro, a “Diyan kasumuway. Siko i kaguman na a esa, da tagaGalilea ka be.” 71 “Bakén a sakén,” kagi ni

Marcos 14:72 59 Marcos 15:34Pedro, “isumpa ko! Parusaanék na Diyoséng mégbuli-buliék! Ewan ko tukoy i éya alélake a kékaginmoy!” 72Nadid, to pégkagini Pedro ta éya, éy bigla a nagtarakot tutandang ta penduwa. Eynaala-ala ni Pedrotu kinagi ni Jesus diya, a “Bagumagtarakottu tandang ta penduwa, éy itanggiékmo tapentélo.” Ey to pékaala-ala na ta éya, éytulos minagsanget siya ta mahigpit.

15Ti Jesus Ta Harap Ni Pilato

1Nadid, to gagabi dén, éy nagmiting dute tungkulin a Judeo, sakay néguhunan deéng pakodyan de ti Jesus. Ey nipagapusde siya sakay niange de ni GubernadorPilato. 2 Ey kinagi ni Pilato diya, a “Sikobale i haria na Judeo?” Ey “O,” kagi niJesus, “kona to kinagi mo.” 3 Ey nadid,da pinehayan siya du mataas a padi tameadu a kasalanan, 4 éy kinagi ni Pilatodiya, a “Meadu i iyépehay dia diko! Anya ikatuwiran mua?” 5 Pero éwan sinumeng-bet ti Jesus. Ey nagtaka ti Pilato.

Gustu De a Bunon Ti Jesus6 Nadid, tuwing piyesta, éy ugali ni Pi-

lato a magpaluwas ta isesa a pihesu, maskiti ésiya i gustu du tolay. 7 Ey nadid éyédsa dén to pégpihesuan i esa a lélake anakabuno, a ti Barabas i ngahen naa. Siyaéy kaguman na du iba a tolay to péngli-galig de ta banuwan. 8 Nadid, dinumulugdu tolay ni Pilato, a mékiohon side diya adapat paluwasén na i esa a pihesu. 9 Eykinagi ni Pilato, a “Gustumoy a paluwasénko dikam tu hari na Judeo?” 10 Tukoy dénni Pilato a du padi éy nitugén de ti Jesusdiya da ménaghili side diya.

11 Nadid, du mataas a padi, éy pinégka-gian de dén du tolay, a i pékiohon dia niPilato éy paluwasén na ti Barabas kesira niJesus. Ey to pékiohon de ni Pilato ta éya,12 Ey kinagi na dide, a “Eng kona sa, éyanya i gemtén kua to lélake a ngéngahinanmoy a hari na Judeo?” 13 “Ipako mo siyata kudos,” kagi de. 14 “Ey bakit,” kagi niPilato; “anya i kasalanan naa?” Pero dutolay, éy lalo de san a nidulaw, a “Ipakomosiya ta kudos!”

15 Nadid ti Pilato, éy gustu na a mék-isuyu siya du tolay. Kanya pinaluwas na tiBarabas dide. Sakay nipabalbal na ti Jesus,a tulos niatéd na du sundalu, monda ipakode ta kudos.

Lélokon De Ti Jesus

16 Nadid du sundalu, éy niange de tiJesus ta lubuk no bile no gubernador,sakay pinadulug de sa du étanan a sun-dalu. 17 Sakay sinolotan de ti Jesus ta baduamedideg, da saya i kolor na damit nahari.Sakay nagkawekaw side ta lanot a meset,a nisoklop de to ulo na, a kurona na kan.18 Sakay sinumalodu side diya, a kinagi de,a “Mabuhay i hari na Judeo!” 19 Sakaypinépakol-pakol de siya, sakay linélok-taben de siya, sakay linumuhud side diya.20Ey nadid, kétapus de a nangloko diya, éyinibutan de tu badu na a medideg, sakaypinabaduan de man dén to sarili na adamit. Sakay pinaluwas de siya a ipako takudos.

Nipako De Siya Ta Kudos21 Nadid, to péglakad de, éy nasambat

de i esa a lélake a somdép ta banuwan;éy pinilit siya du sundalu a minangbékleto kudos ni Jesus. I ngahen no lélake éyti Simon a taga Sirene. Siya tu ama niAlehandro sakay ti Rupus. 22 Ey niangede ti Jesus to lugar a ngéngahinan de aGolgota (a i kahulugen na éy Bungu). 23Taéya éy inatdinande ti Jesus ta alak a te halua gamot. Pero inidelan na.

24 Ey nipako de siya to kudos. Sakaynagpalabunutan side a hinati-hati de tudamit na, éng ti ésiya imakaalapa ta bawatpiraso. 25 To péngipako de diya, éy alasnuwebe dén na gagabi. 26 Sakay te sulat tokudos a te kagi to abla de diya. I kagi naaéy “TU HARI NA JUDEO.” 27 Ey nipako debe sa i éduwa a tulisan a kasabay ni Jesus, anitolnékde side tamagtembang a tagirilanni Jesus.

29 Nadid, du sumésalegéd sa, éy diné-dusta de ti Jesus, a kinagi de, a “Hala!Siko bale i manghukata ta Templo, sakayipataknég mo a huway ta étélo san aaldew! Bakit éwan mo iligtas nadid i bégimua. 30 Nay, umogsad ka dén ta kudusa!”31 Ey kona be sa du mataas a padi, éypinintasan de be siya, a kinagi de, a “Entanmoy, niligtas na kan du iba. Pero i béginaa éy éwan na meligtas. 32 Eng Cristosiya, a hari na Judeo, éy bakit éwan siyaumogsad ta kudusa, monda meta tam amaniwala kitam diya?” Sakay pati duéduwa a kasabay na a nipako, éy dinédustade be siya.

Tu Kamatayan Ni Jesus33 Nadid, kédemét na tanghali, éy

nagdiklém a hanggan to alas tres. 34 Ey

Marcos 15:35 60 Marcos 16:16

to alas tres dén, ey kinagi ni Jesus tamedegsén, a “Eloi, Eloi, lema sabaktani,”a i kahulugen naa, éy “Diyos ko! Diyos ko!Bakit pinabayanék mo?”

35 Ey du sénganya a te taknég sa, éyakala de a dédulawanna ti Purupeta Eliyas.36 Ey minaginan i esa dide a nangalap tadamit, sakay nibisa na to tuba, sakay nied-ton na ta ontok no kayo, sakay nipasépsépna ni Jesus. Sakay kinagi na, a “Entan tampa éng dumemét ti Eliyas a méngiogsaddiya ta kudusa.”

37Nadid, éy dinumulaw ti Jesus, a tulosnabégsot i angés naa. 38 Ey nadid, tu ko-rtina a dikél ta lubuk no Templo, éy biglaa minapéknet sapul ta ontok a hanggan tasidung. 39 Sakay tu kapitan du sundalu,éy te taknég san siya ta harap no kudos.Ey péketa na éng kodya a minate ti Jesus,éy kinagi na, a “Tunay bale ye a anak naDiyos!”

40 Nadid, éy édsa be sa i sénganya abébe a mégtan-aw. Kabilang dide éy tiMaria Magdalena, sakay ti Maria a ina nokétihék a Santiago, sakay ni Hose, sakay niSalome. 41 Side du kakaguman ni Jesus toédse na pabi ta Galilea, a side i katulungnaa. Sakay temeadu be a iba a bébe ta éya,a kinumuyog ni Jesus ta Jerusalem.

Tu Péngielbéng Ni Jesus42 Nadid, i éya a aldew éy disperas. Ta

gabia éy pangilin na Judeo. Ey to gi-apon, 43 éy dinumemét sa ti Hose a tagaArimatea. Siya éy sakup du konsiyal naJudeo, a iyégalang siya du tolay. Sakayinumasa be siya ta kédemét na Diyos amaghari. Ey nadid éy éwan siya mésanikea umange ni Pilato a mékiohon diya éngmakaalap siya to bangkay ni Jesus. 44 Eypékabati ni Pilato ta éya, éy isip na amakaybuhay pabi ti Jesus. Kanya pinauwet na tukapitan du sundalu, a nipakelagip na diyaéng talaga a minate dén ti Jesus. 45 Ey topékabaheta na to kapitan a minate nganidén, éy pinakultaden na ti Hose a umangemangalap to bangkay na.

46 Ey namugtong pa ti Hose to manta adamit a pagsapot. Sakay pineogsad na déntubangkay to kudos, sakay sinaputanna tomanta, sakay nielbéng na siya to kuwebaa ginimet de to pader. Sakay nigulung detu bito a nitakléb de to pintuan no lébéng.47 Ey ti Maria Magdalena sakay ti Maria aina ni Hose, éy neta de tu néngielbéngandia.

16To Kébuhay Ni Jesus

1 Nadid, kélipas no pangilin, ti MariaMagdalena, sakay ti Maria a ina de Santi-ago, sakay ti Salome, éy namugtong sideta don a mesépot, a monda ipahid de tobangkay ni Jesus. 2 Ey nadid, to simba déna amulaldew, éy inumange side to lébéng.3Habang méglakad side éy péguhunan de,a “Ti ésiya wade i maakit tama a méngigu-lung to bito a takléb no pintuan?” kagide, 4 “da medégi.” Ey kédemét de sa, éyneta de a negulung dén tu bito. 5 Tulossinomdép side to lébéng. Ey neta de sa iesa a lélake a te eknud sa, a melélatak ibadu naa. Ey méganteng side.

6 “Diyan kam méganteng,” kagi nolélake. “Tukoy ko a ahayukén moy ti Jesusa taga Nasaret, siya a nipako de. Peroéwan se siya, da nabuhay dén! Entan moyi lébéng naa, a éwan se siya. 7 Nadid,”kagi na, “éy ange moy pégkagian du ala-gad na, sakay ti Pedro be, a nabuhay dénsiya, a magdetol siya dikam ta Galilea. Eymeta moy siya ta éya, a kona to kinagi nadikam.”

8 Ey du bébe, pékabati de ta éya, éyginuminan side a linumuwas to lébéng, daméganteng side a tahod. Ey éwan sidenégkagi ta maski ti ésiya to mineta de,dahil to anteng de.

Pinumeta Ti Jesus Du Alagad Na9 Nadid, to kébuhay ni Jesus to simba

a gagabi, éy pinumeta pa siya ni MariaMagdalena. Siya tu bébe a inibutan niJesus ta pitu a dimonyo. 10 Sakay siya, éyinumange négkagi ta éya du iba a alagad niJesus. Dinemtanna side amégsanget. 11Eypékabati de to kagi no bébe, a neta na tiJesus a buhay dén, éy éwan side naniwaladiya.

12 Ey kétapos na éya, éy pinumeta mandén ti Jesus ta éduwa a alagad na a iba topéglakad de to dilan. Ey iba dén i idsuranaa. 13 Ey side, éy nagsoli side a négkagidu iba. Pero éwan be side naniwala dide.

14 Katapusana, éy pinumeta ti Jesus dusapulu éy ta esa a alagad na to péngande. Ey pinégkagian na side, da éwanside naniwala diya, sakay éwan side nani-wala du nagbaheta dide a buhay dén siya.15 Sakay kinagi na dide, a “Umange kam tamaski ahe ta mundua, sakay magpahayagkam ta Mahusay a Baheta ta étanan atolay. 16 I maski ti ésiya a maniwala, a

Marcos 16:17 61 Marcos 16:20tulos ipabinyag, éy meligtas side. Sakaydu éwan maniwala, éy hukumén side naDiyos.

17 “Ey saye du tanda a édse duméniwaladiyakén,” kagi ni Jesus; “makapagpaibutside du dimonyo ta pamag-itan na ngahenkua. Sakay mégkagi side ta iba-iba a kagia éwan mapospusan na tolay. 18 Sakay éngkébilan de i ulag, o éng inumén de i lasun,éy éwan side maanya. Sakay éng itupu detu kamét de du te ladu, éymaghusay side.”

19 Nadid, to pégkagi ni Jesus dide, éyinumontok siya ta langet, a kaguman nadén sa i Diyos a méghari. 20 Ey du ala-gad éy inumange dén side ta iba-iba abanubanuwan, a nagpahayag ta kagi naDiyos. Ey inaguman side na Panginoon.Nagpatunay siya du tolay a katutuhanantu nipahayag de, da inatdinan na side tatanda a makapangyarian.

Lukas 1:1 62 Lukas 1:28

I Mahusay a Baheta tungkul niJesu Cristo a nisulat ni

Lukas1Mahal ko a Teopilo: Meadu dén i tolay

a néngisulat tungkul to ginimet ni Jesus, topégiyan na dikitam ta mundua. 2 I nisulatdia éy tu nibaheta du kakaguman ni Jesusdikitam. Side du minaketa to ginamet niJesus, a tulos néngipahayag side ta éya aMahusay a Baheta.

3Kanya nadid, Apo Teopilo, éy inisip koa mahusay éng isulat ko nadid diko i tamaa baheta tungkul ta éya, da sakén éy inadalko i éya sapul to sapul na. 4Kanya isulat konadid i éye diko, monda mapospusan mota mahusay i buu a katutuhanan tungkulto nabaheta mo dén a ginimet ni Jesus.

Nihula No Anghel a Ienak Ti Juan5Nadid, to panahun ni Hari Herod ta Is-

rael, éy te esa a padi, a ti Sakarias i ngahennaa. Sakup siya du padi a ngéngahinande a Abias. Tu asawa na éy ti Elisabet, alahi be siya du padi, da apo be siya ni PadiAron to araw. 6 Mahusay a ugali ta matana Diyos diden ya a pasawa, a sésundin deta mahusay i utus na Diyos. 7 Pero éwanside tu anak, da baug dén ti Elisabet, sakaymatanda dén side a pasawa.

8 Nadid, to esa a aldew, éy te nanyarini Sakarias. Ta éya a aldew, éy édse dénsiya ta Templo, a ginamet na i tarabahona padi, da kalewas siya no kagurupu naa tagapanalangin ta éya. 9 Ey nadid, ayunta ugali du padi, éy nagpalabunutan sideéng ti ésiya dide i somdépa ta Templo amégsuub ta Diyos. Ey ta éya a aldew,éy ti Sakarias i nakabunuta. Kanya siyadén i sinomdépa. 10 Ey du iba a tolay, éynawahak side ta luwas, a nanalangin sideale ni Sakarias a mégsuub ta lubuk.

11 Nadid, mégsuub pabi ti Sakarias, éypinumeta diya i esa a anghel a gébwatta Diyos, a te taknég siya ta giled nolamesa a pégsuuben. 12 To péketa niSakarias to anghel, éy inumanteng siya.13 Pero kinagi diya no anghel, a “Diyanka méganteng, Sakarias. Nabati dén naDiyos tu panalangin mo diya. Mangiloga talaga tu asawa mo, a magenak siya talélake. Ey ta kéenak na, Sakarias,” kagina, “éy ngahinan mo siya ni Juan. 14 Siyai kasahatan moya, sakay te meadu be a

iba a tolay a masaya diya! 15 Siya i mag-ing memahal a lélake ta mata na Diyos,”kagi no anghel. “Ey kailangan éwan siyamaginom ta maski anya a kélasing. Eysapul ta kéenak na, éy édse diya i Banal aEspiritu. 16 Siya éy pasolen na i meadu aJudeo ta Panginoon de a Diyos. 17 Utusansiya na Diyos, Sakarias,” kagi na, “a tekapangyarian siya a kapareho ni PurupetaElias to araw. Pagkasunduén na du patena,sakay pagbaguén na i isip du masuwayin,monda umaheg side du tolay a mahusay.Mégdetol siya ni Cristo, a paghandaén nadu tolay ta demtan na.”

18 “Pakodyan ko a mapospusan éngkatutuhanan i éya a kinagi mo,” kagi niSakarias, “da lakayék dén, sakay bakés bedén tu asawa ko?”

19 “Ti Gabrielék,” kagi no anghel.“Kagumanék na Diyos, a siya i nagpaangease diyakén a mégkagi diko ta éya amahusay a kagi. 20 Pero siko, Sakarias,da éwan ka méniwala diyakén, a matupada talaga i éya a kinagi ko, éy maging bulolka dén nadid, a hanggan ta kédemét na éyaa nipangako ko diko, a magenak tu asawamo.”

21 Nadid, habang édse ti Sakarias tolubuk no Templo, éy mégéuhayén dutolay ta luwas, éng bakit minale siya.22Mamaya-maya, kéluwas na, éy éwan siyamakakagi. Basta lingguwahe san i kagi naadide. Kanya tukoy du tolay a te nipeta iDiyos diya to lubuk.

23 Nadid, kétapos no panahun niSakarias a mégtarabaho to Templo, éynagsoli dén siya to bile de. 24 Ey ta éyaéy nangilog dén ti Elisabet a asawa na.Lima a bulan a éwan siya linumwas tobile. 25 “Kinagbianék dén na Diyos,” kagina, “a inibutan na dén tu sanike ko, damabuktiték dén.”

Nihula No Anghel a Ienak Ti Jesus26 Nadid, to ikaéném dén a bulan no

buktet ni Elisabet, éy i Diyos éy pinaangena ti Anghel Gabriel ta Bariyo Nasaretta Galilea. 27 Pinaange na siya ta esa amadiket ta éya a i ngahen naa éy ti Maria.I éya a madiket, éy éwan pabi inadeneanna lélake. Pero sinakad dén no lélake, ati Hose i ngahen na, a apo siya ni HariDabid. 28 Ey tu anghel, éy inumange siyani Maria, a kinagi na diya, a “Maria, édsediko i Diyos, a kagbian na ka.”

Lukas 1:29 63 Lukas 1:68

29 Ey ti Maria, pékabati na to kagi noanghel, éymétageg siya, amégéisipén siyaéng anyawade i kahulugina na éya a kinagina. 30Ey kinagi no anghel diya, a “Diyan kaméganteng, Maria, da mahal ka na Diyos.31 Gemtén na Diyos a mangilog ka, a tulosmagenak ka ta lélake. Ey ta kéenak na,Maria,” kagi na, “éy ngahinan mo siya niJesus. 32Siya éymagingmataas, a dulawénde siya a anak na mataas a Diyos. Eyi Panginoon Diyos,” kagi no anghel, “éygemtén na a maging hari siya, a kona toapo na a Hari Dabid to araw. 33 Sakaymaghari siya du Judeo a éwan tu hanggan.Ey éwan tu katapusan i péghari naa!”

34 “Ey pakodya ye,” kagi ni Maria, “daéwanék pabi tu asawa?”

35“Umange diko i Banal a Espiritu,” kagino anghel, “sakay umédse diko i kapang-yarian na Diyos. Kanya tu ienak mo, éydulawén de a banal a anak na Diyos. 36 Eyentan mo ti dada mo a Elisabet, Maria.Kagi de a baug kan siya. Pero nadid, maskibakés dén siya, éymabuktet dén siya. 37Damakagimet i Diyos ta maski anya.”

38 “Ey maari,” kagi ni Maria, “da utu-sanék na Panginoon, éy tanggapén ko ikaluuben na diyakén.” Nadid, pégkagi niMaria ta éya, éy gininanan siya no anghel.

Bumisita Ti Maria To Dada Na39Nadid, ta éya a panahun, éy inumange

ti Maria to esa a banuwan ta buked taHudea, 40 a bumisita siya to dada na aElisabet. Ey kédemét na to bile de, éysinomdép siya a binati na tu dada na. 41 Eyti Elisabet, pékabati na to boses ni Maria,éy bigla a linuminés tu anak na ta tiyanna, éy tulos inumasék i Banal a Espirituni Elisabet. 42 Tulos kinagi na ni Mariata medegsén, a “Masuwerte ka, Anéng, tamaski ti ésiya a bébe, da tu anak mo, éysiya i mahaléna na Diyos! 43 Salamat taDiyos,” kagi ni Elisabet, “da bumisita déndiyakén tu ina na Panginoon ko! 44 Daentan mo, Maria,” kagi na, “to pékabati kodiko, éy linuminés tu anak ko ta tiyan kua,dahil ta kasahatan naa. 45 Masuwerte kadén, Anéng, da naniwala ka dén to kinagidiko na Panginoon!”

Purién Ni Maria I Diyos46 Nadid, kinagi ni Maria i kona se:

“Purién ko i Diyos ta isip kua! 47Mésayaék,da Diyos i tagapagligtas kua. 48 Sakén iutusan na a mababa, éy pinansingék dénna Diyos. Sapul nadid, éy dédulawénék na

tolay a masuwerteék, 49 dahil ta memahala gimet na mataas a Diyos diyakén. Siya ibanal. 50 Kékagbian na du umanteng diya,ta maski nikésiya a panahun. 51 Sakaygemtén na i kapangyarian na a ibutan nadu palalo a tolay, a patahantaén na i gayakdia. 52 Pinababa na dén du mataas, sakaypinataas na dén dumababa. 53Dumégalépéy atdinan na side ta kanén de, sakay dumayaman éy paibutén na side a éwan sidetu kébil a kanén.

54-55 “Nadid, éy inaguman na Diyos ikatulung na a Israel. Ewan na naleksapantupangakonadu apo-apo tam, amangagbidikitam. Kinagbian na ti Abraham. Sakaykagbianna be sikitama apo-apona, a éwantu katapusan.”

Saya i katapusana no kinagi ni Maria.56Ey kétapos na éya, éy tinumulos ti Mariato bile no dada na ta manga étélo a bulan,bagu nagsoli siya to bile na.

Nienak Ti Juan a Mégbinyag57Nadid, kédemét na oras, éy nagenak ti

Elisabet ta lélake. 58Ey du tétotop na sakaydu karatig na, pékabaheta de a nagenakdén, éy mésaya side diya, da kinagbiandén siya na Diyos. 59 Ey nadid, to ikawaludén a aldew a idad no anak, éy dinumulugside to bile de Elisabet, a monda bugiténde tu anak, sakay ngahinan de. Talagade a ngahinan siya ni Sakarias, da saya tungahen no amana. 60Pero “Ewan,” kagi noina na. “Maigi pa éy ngahinan tam siya niJuan.”

61 “Ey bakit,” kagi de. “Ewan ka tu topa maski isesa a te ngahen ta kona sa!”62 Tulos nisenyas de ni Sakarias éng anyai gustu na a ngahen no anak na. 63 Eynihalimbawa ni Sakarias dide a atdinan desiya ta panulatan na. Ey to péngiatéd dediya, éy nisulat na i ngahen a Juan. Eypéketa du tolay ta éya, éy nagtaka side.

64 Nadid, bigla a nakapégkagi agad tiSakarias, a tulos nagpasalamat siya taDiyos. 65 Ey inumanteng dén du karatigna, éng anya i kahulugen na éya. Ey i éyaa nanyari, éy nabahibaheta dén ta lebutana éya a lugar ta Hudea. 66 Ey du étanana nakabaheta, éy mégéisipén side ta éya aanak, éng maging anya siya. Da neta dutolay a édse diya i kapangyarian na Diyos.

Tu Pénghula Ni Sakarias67 Nadid, ti Sakarias a ama no anak, éy

édse diya i Banal a Espiritu, éy naghulasiya. 68 “Salamat ta Panginoon,” kagi na.

Lukas 1:69 64 Lukas 2:22“Siya i Diyos a péniwalaandu tolay a Israel!Da inumange se siya améngiligtas du tolayna. 69 Paangen na dén se i tagapagligtasdikitam, a lahi siya no katulung na a Dabid.

70 “Ey nadid,” kagi ni Sakarias, “saye tukinagi na Diyos to araw, to nipahula na dumahusay a purupeta na: 71 I nipangako naDiyos, éy agawénna kitamdu kalaban tam,a iligtas na kitam du méiyamut dikitam.72Nangako siya a kéagbian na du apo-apotam, a éwan na kaleksapan tu nipangakona dide to araw. 73Nipangako na be to apotam a Abraham, 74 a agawén na kitam dukalaban tam, a monda éwan kitammégan-teng a méniwala ta utus na. 75 Ibilang nakitam a tolay na, sakay ibilang na kitama éwan tu kasalanan, monda makaadenekitam diya a palagi.”

76 Nadid, pinégkagian ni Sakarias tuanak na, a saye tu kinagi na: “Siko aanak ko,” kagi na, “éy ngahinan de ka apurupeta na mataas a Diyos. Siko, Duduy,éy meditol ka ni Cristo a magtoldu, asiko i magpahanda du tolay ta demtan na.77 Siko i magbahetaa du tolay, a iligtas sidena Panginoon, a pagpasensiyaan na sideta kasalanan de. 78 I Diyos a péniwalaantam, éy mebait siya, a kagbian na i tolay. Ikédemét na a gébwat ta langet éy komani sikat na bilag. 79 Matalo na i diklém,da tanglawan na du mégiyan ta diklém amamakate dide, a monda igiya na side amékiagum ta Diyos.” Saya tu kinagi niSakarias.

80 Nadid, tu anak de Sakarias, éy tiJuan i ngahen naa. Ey dinumikél siya tamahusay, a natutu be siya tu isip. Ey tudiniklan na éy ta melawa a ilang a lugar.Saya i pégiyanan na a hanggan éwan dinu-memét tu oras na a umange nagpahayagdu tolay a Israel.

2Nienak Ti Jesus

1Nadid, ta éya a panahun, éy nagpasen-sos ti Hari Agosto ta tolay. I utus na, éykailangan a magpalista i étanan a tolay tasarili de a banuwan. 2 Saya tu purumerua sensos, to panahun pabi ni Kirinio agubernador ta Siria. 3Kailangan a umangei étanan a tolay ta sarili de a banuwan amagpalista.

4 Kanya ti Hose a katipan ni Maria, éygininanan na i Bariyo Nasaret ta Galilea,a inumange siya ta Betlehem ta Hudea.Kailangan siya a magpalista ta éya, da taga

Betlehem tu apo na a Dabid to araw, éy tiHose éy lahi siya ni Dabid. 5Ey kagumannasa ti Maria a katipan na. Ey siya éymabuk-tet dén. 6 Ey nadid, to édsa de pabi sa, éydinumemét dén i oras niMaria amagenak.7Ey kéenakno anakna apanganay a lélake,éy binalutan na ta damit, sakay pinatidugna to pénganan du baka, da éwan dén sidemeubus to bile a tétulusan.

Tu Mineta Du Mégpastor8Nadid, ta éya a kélép, éy te sénganya a

lélake ta adene ta Betlehem, a mégpastorside du tupa de. 9Ey bigla a pinumeta didei esa a anghel a gébwat ta Panginoon, atulos dinumemlag ta palebut dia i demlagna Diyos. Eyméganteng side a tahod. 10Eykinagi no anghel dide, a “Diyan kam mé-ganteng. Te ibahetaék dikam a memahala baheta. I éye a baheta éy kasahatan nameaadu a tolay. 11Tomamaya se,” kagi na,“éy nienak dén ta Betlehem tu Panginoonmoy a tagapagligtas moy, a ti Cristo. 12 Eysaye i tanda naa dikam,” kagi no anghel,“éy meta moy sa tu anak a te balut tadamit, a te katidug to pénganan na baka.”

13Nadid, to pégkagi no anghel ta éya, éybigla a inumagum diya i meaadu a tahod aanghel a iba, amégpégkanta side ta puri taDiyos. 14 “Salamat ta Diyos ta langet,” kagide, “da du mahalén na a tolay ta mundua,éy dumemét dide i kapayapaan!”

15Nadid, kéhektat dén du anghel a nag-soli ta langet, éy kinagi du mégpastor, a“Kitam dén ta Betlehem a entan tam énganya i nanyaria, a nibaheta dikitam naPanginoon.”

16 Kanya inumange sa side agad, éydinemtan de de Hose, a nagenak dén tiMaria, a te katidug tu anak na to péngananna baka. 17 Ey du mégpastor, éy nibahetade du tolay sa tu kinagi no anghel didea tungkul to anak. 18 Ey du étanan anakabati, éy nagtaka side. 19 Ey ti Maria,éy inisip na san i étanan na éya, a éwanna kaleksapan i éya. 20 Ey du mégpastor,éy nagsoli dén side, a pépurién de i Diyosdahil to mineta de, da kona bale to kinagidide no anghel.

21 Ey nadid, to ikawalu dén a aldew noidad no anak, éy binugit de siya. Ey ngi-nahinan de siya ni Jesus, da saya tu kinagino anghel ni Maria bagu siya nangilog.

Niange De Ti Jesus To Templo22Nadid, dinumemét dén i oras a péng-

tupad de Maria ta utus ni Moises ta

Lukas 2:23 65 Lukas 2:52

tungkul ta pégenak na bébe. Kanya kembilde tu anak de ta Jerusalem, monda ipala-gay de siya a iatéd ta Diyos tu buhay na.23 Saye i utus a esa ta kasulatan na Diyos,a “Tu panganay kan a anak, éng lélake,éy koo na Diyos.” 24 Ey inumange be saside, monda iatang de i éduwa a palapati,o dikaya éduwa a dagalan, ayun ta utus naDiyos.

25 Nadid, te lakay a mégiyan taJerusalem, a ti Simeon i ngahen na.Mahusay siya a lakay a mékidiyos. Eyumasa siya a umasa, a agawén na Diyosdu Israel ta kahirapan de. Ey édse diyata mahusay i Banal a Espiritu. 26 Eynipaliwanag diya na Banal a Espiritu aéwan siya mate hanggan éwan na metatu tiniyak na Diyos a tagapagligtas. 27 Eynadid, ta éya a aldew, éy pinéglakad siyana Espiritu na Diyos, a pinasdép na siya toTemplo. Ey mamaya-maya, éy neta na asinomdép de Maria a métatena, a talagade a tupadén tu kailangan de a para toanak de, ayun to utus ni Moises. 28 Ey tiSimeon, éy inalap na tu anak a kinélkél, atulos nagpasalamat siya ta Diyos.

29 “Anin, Panginoon,” kagi na, “maskimate ék dén nadid, da tinupad mo dén tunipangako mo diyakén, 30 a nipeta mo déndiyakén tu pinaange mo se a tagapaglig-tas ta tolay. 31 Siya ye i nihanda mua atagapagligtas, a patanyagén mo ta buu atolay. 32 Siya ye i magpaliwanaga du éwanJudeo a tolay ta plano mua. Dahil diya,”kagi ni Simeon, “éy tumanyag du tolay moa Israel.”

33 Nadid, du ina no anak, pékabati deta éya a kagi ni Simeon, éy nagtaka side.34 Ey tu lakay a Simeon, éy binasbasanna side a métatena, sakay kinagi na niMaria, a “I anak moyae, éy siya i piniliana Diyos. Dahil diya éy mapahamak imeadu a tolay ta Israel. Sakay pati éy dahildiya éy te meadu be a meligtas. Siya itandaa na Diyos. Ey temeadu amanglabagdiya. 35 Dahil diya,” kagi ni Simeon, “éymehayag i isip na meadu a tolay. Sakaysiko, Maria, éy dumemét diko i dikél akalungkutan mo, dahil ta gemtén de taanak mua.”

36-37 Nadid, te purupeta a bakés a édsabe to Templo. Tu ngahen na éy ti Ana, aanak ni Panuel, a sakup siya na lahi ni Aser.Matanda dén siya a bakés, a walu a pulu ataon i idad na. Nale dén siya a nabilo. Pitusan a taon a nékiagum siya to asawa na,

éy minate dén tu asawa na. I éya a bakés,éy éwan na géginanan tu Templo. Aldoéy ta kélép éy édsa sa siya a sumésambata Diyos. Sakay pamensan-mensan siya amégkulasiyon, sakay ménalangin.

38 Nadid, to pégkagi dén ni Simeon deMaria, éy dinumemét tu bakés dide, a tulosnagpasalamat siya ta Diyos, sakay tulosnipahayag na tu anak du étanan a uméasata kédemét na méngiligtas du Israel.

39Nadid, de Maria a pasawa, pékatupadde to kautusan ni Moises, éy nagsoli dénside ta Galilea, a hanggan to banuwan dea Nasaret. 40 Ey tu anak de a ti Jesus, éydinumikél siya a mesibét dén i bégi naa.Ey matalinung siya. Ey inaguman siya naDiyos ta mahusay.

Nawahak Ti Jesus To Templo41 Nadid, taon-taon, tuwing Piyesta na

Ala-ala, éy uméange du magulang ni Jesusta Jerusalem amamiyesta. 42Ey ti Jesus, tolabindalawa dén a taon tu idad na, éy kinu-muyog siya dide. 43 Ey kétapos no piyesta,éy nagsoli dén side, pero kineginanan deti Jesus ta Jerusalem. Du magulang naéy éwan de napansing a nawahak siya,44 éng ˈwan akala de éy kaguman de dénto gurupu de. Naghapun side a naglakadbagu de napansing a éwan siya kaguman.Nipépakelagip de siya du kakaguman de.45 Ey nadid, da éwan de neta, éy nagsoliside ta Jerusalem a mégahayok side diya.

46 Etélo side a aldew a nagahayok diya,bagu de mineta to Templo. Dinemtan desiya a kaguman na du matétanda a maistuna Judeo. Mégbati siya dide, sakay még-pakelagip. 47 Ey du étanan sa a nakabatidiya, éy nagtaka side, da neta de a matal-inung i sengbet naa du maistu. 48 Ey dumagulang na, péketa de ta éya, éy nagtakabe side diya. Ey kinagi no ina na diya,a “Anin, Duduy, bakit beman kona sina iginimet mo dikame? Nale kame dén tamamo a mégéahayukén diko.”

49 “Bakit ahayukénék moy?” kagi niJesus. “Ewan moy beman tukoy a dapatédseék ta bileae Nama ko?” 50 Ey éwan na-pospusan dena na i kahulugina no kinagina.

51 Ey kétapos na éya, éy kinumuyog tiJesus dide, a nagsoli dén side ta Nasaret.Ey siya, éy sinunud na dena na tamahusay.Ey tu ina na, éy alélahanén na i étanan ananyari. 52Ey ti Jesus, éy dinumikél siya tamahusay, a natutu be siya tu isip. Ey lalo a

Lukas 3:1-2 66 Lukas 3:22kinasahatan siya na Diyos, sakay du tolay,éy mésahat be side diya.

3Nagsapul Ti Juan a Mégtoldu

1-2 Nadid, to ikasapulu dén éy ta lima ataon ni Tiberio a naghari, éy inutusan naDiyos ti Juan a magsapul siya a mégtoldu.Tu Juan a anak ni Sakarias. Mégiyan pabinadid ti Juan ta melawa a ilang a lugar.Nanyari ye to panahun pabi ni PonsioPilato a gubernador ta Hudea. Ti Herodéy mayor ta Galilea. Tu wadi na a Pelip éymayor ta Iturea sakay ta Trakonite. Sakayti Lisanis éy mayor ta Abilinia. Sakay tiAnas éy ti Kaipas, éy side i mataas a padi.

3 Ey ti Juan, tulos naglebut siya du iba-iba a banubanuwan ta Hordan, a nag-toldu siya du tolay, a dapat magsisi sideta kasalanan de, a tulos ipabinyag side,monda pagpasensiyaan side na Diyos takasalanan de.

4 I éya a gimet ni Juan, éy saya i kinagiani Purupeta Isayas to nipégkagi na, a“Te magpahayag ta ilang a lugar, a i kagi

na du tolay éy dapat maghandaside ta kédemét na Panginoon, ahusayén de be tu péglakaden na.5 Du étanan a lébak a édse to di-lan na, éy tapuhan. Du étanana buked, éy pantayén. Du kiwél-kiwél a kamino, éy padiretyuén.Ey du mebito a dilan, éy patagén.6Monda du étanan a

tolay ta mundua, éy mapospusan de aagawén na Diyos du tolay na!”

7 Nadid, to pégtoldu ni Juan, éy dinu-mulug diya i meaadu a tolay a ipabinyag.Ey kinagi ni Juan dide, a “Sikam éymagkadukés kam a tolay. Anya i kailanganmoya ta éye? Akala moy wade a makagi-nan kam ta parusa naDiyos? 8Baguénmoypa,” kagi na, “i ugali moya, a patunayanmoy a nagsisi kamdén a talaga. Diyan kamumasa a agawén kam na Diyos da apo kamni Abraham, da éwan ya tu kabuluhan taDiyos. Da maski di bituae,” kagi na, “éymaari na Diyos a gemtén a maging apo niAbraham! 9Ey tandaanmoy,” kagi ni Juan,“mara i parusa na Diyos, éy wasay. Eymehanda dén nadid tu wasay a pagpukandu kayo. Eng mara, sikam éy kayo kam.Ey du étanan a kayo a éwan magbunga tamahusay a bunga, éy pukanén, sakay ibutta apoy.”

10 Ey du tolay, pékabati de ta éya a kagini Juan, éy kinagi de diya, a “Magenyakame, monda éwan kame parusaan naDiyos?”

11Ey kinagi ni Juandide, a “Eng te éduwaka a badu, éy iatéd mo i esa ta éwan tubadu. Ey kona be sa du te kanén.”

12 Nadid, te sénganya a mégpabuwes ainumange ni Juan a ipabinyag. Ey kinagide be diya, éng anya i dapat gemtén de.13 Ey kinagi ni Juan dide, a “Diyan kammégsingeh ta higit pa ta utus dikam nagubiyerno.”

14 Ey te sundalu be sa. Ey kinagide ni Juan, “Ey sikame, anya i dapatgemtén me?” “Ey diyan kam mangalapta sapilitan, sakay diyan kam mégpehayta éwan katutuhanan, sakay diyan kamméglekramo ta suweldu moy.”

15 Nadid, dahil to pégtoldu ni Juan, éynagsapul du tolay a uméasa diya, a akalade a makay ti Juan wade dén tu tiniyak naDiyos a tagapagligtas dide. 16 Ey, “Ewan,”kagi ni Juan. “Besa a sakén i tagapaglig-tasa na Judeo. Sakén éy binyagen ta kamta dinom. Pero te ménegipo diyakén adumemét. Eng iparehoék moy diya, éyéwanék tu pasa, da mataas siya diyakén.Siya éy binyagen na kam ta Banal a Espir-itu, sakay ta apoy. 17Mara,” kagi ni Juan, “ipamuhubaan naa ta tolay, éy bilao. Marate kébil siya a bilao, monda tapan na tubéges na. Ey tumahusay a béges, éy iedtonna ta bile na. Ey tu lupés, éy itutod na taapoy a éwan maadép.”

18 Nadid, kona sa éy meadu i nitoldu niJuan du tolay. Hinahatulan na side, sakaypinahayagen na side ta Mahusay a Baheta.19-20Pero ti Mayor a Herod, éy nipihesu nati Juan. Kanya nipihesu na siya, éy dahilanéy pinégkagian siya ni Juan, da inagew nati Herodias a asawa no wadi na. Sakaypinégkagian na be siya to kasalanan na aiba. Ey tu kasalanan ni Herod a dikél, éy tunéngipihesu na ni Juan.

Binyagen Ti Jesus21Nadid, to kétapos ni Juan a nagbinyag

ta meadu a tolay, éy bininyagen na beti Jesus. Ey to nipagpabinyag ni Jesus,a manalangin pabi siya, éy minapilak ilanget, 22 a tulos dinumibi diya i Banal aEspiritu, a te bégi a koman i dagalan. Eynégkagi nadid i boses ta langet, a “Siko ianak kua a mahal, éy mésayaék diko.”

Tu Lista Du Apo-apo Ni Jesus

Lukas 3:23 67 Lukas 4:1823Nadid ti Jesus, to pégsapul na a még-

toldu, éy manga étélo a pulu a taon i idadna. Ayun ta isip na tolay, éy anak kan siyani Hose, a anak ni Eli, 24 a anak ni Matat.I éya a Matat éy anak ni Lebi, a anak niMelki. Ey ti Melki man dén éy anak niHana, a anak ni Hose. 25 Ti Hose éy anakni Matatias, a anak ni Amos. I éya a Amoséy anak ni Nahum, a anak ni Esli. Ti Esli éyanak man dén ni Nage, 26 a anak ni Maat,a anak ni Matatias. Ti Matatias éy anak niSemey, a anak ni Hose. Ti Hose éy anak niHuda, 27 a anak ni Hoana. Ey ti Hoana éyanakman dén ni Resa, a anak ni Sorobabel,a anak ni Salatiel, a anak man dén ni Neri.28Ti Neri éy anak niMelki, a anak ni Adi. TiAdi éy anak ni Kosam, a anak ni Elmodam,a anak ni Eri. 29 Ti Eri man dén éy anak niHosue, a anak ni Elieser, a anak ni Horim,a anak ni Matat. Ti Matat éy anak ni Lebi,30 a anak ni Simeon, a anak ni Huda. Eyi éya a Huda éy anak man dén ni Hose.Ey ti Hose éy anak ni Honan, a anak niEliakim, 31a anakniMelea. I éya aMelea éyanak ni Mainan, a anak ni Matata, a anakni Natan, a anak ni Dabid. 32 Ti Dabid éyanak ni Hese, a anak ni Obed; éy ti Obedéy anak man dén ni Boos. Ey ti Boos éyanak ni Salmon, a anak ni Nason, 33 a anakni Aminadab, a anak ni Admin. Ti Adminéy anak man dén ni Arni, a anak ni Esrom,a anak man dén ni Pares. I éya a Pareséy anak ni Huda, 34 a anak ni Hakob. TiHakob éy anak ni Isaak, a anak man dén niAbraham. I éya a Abrahaméy anak ni Tare,a anak ni Nakor. 35 Ti Nakor éy anak niSerug, a anak ni Ragaw, a anak man dén niPeleg; éy ti Peleg éy anak ni Heber, a anakni Sala. 36Ti Sala éy anak ni Kainan, a anakni Arpasad, a anakman dénni Sem. Ti Seméy anak ni Noe, a anak ni Lamek, 37 a anakni Matusalem, a anak ni Enok. Ti Enok éyanak ni Hared, a anak ni Mahalalel, a anakni Kainan. 38 Ti Kainan éy anak ni Enos, aanak man dén ni Set. Ey ti Set éy anak niAdan, a anak na Diyos.

4Tu Pangtokso Ni Satanas Ni Jesus

1Nadid, nagsoli dén ti Jesus a gébwat taHordan. Ey édse diya ta mahusay i Banal aEspiritu. Ey tu Espiritu, éy niange na siyata ilang a lugar, para ta épat a pulu a aldew.2Ey ta éya, éy tinétokso siya ni Satanas. Eyta lubuk na éya a panahun, éy éwan siya

néngan. Ey to katapusan, éy mégalép dénsiya.

3 Ey kinagi ni Satanas diya, a “Eng anakka na Diyos a talaga, éy gamitén mo ikapangyarian mua a paging tinapayén modi bitoae.” 4 Ey mégidel ti Jesus, a kinagina, a “I kagia ta kasulatan na Diyos, éyéwan san kanén i ikabuhay mia, éngˈwansalita be na Diyos i ikabuhaya na tolay.”

5Nadid ti Satanas, éy niange na ti Jesusta melangkaw, sakay nipatanaw na diya iétanan a banubanuwan ta mundua ta esasan a minutus. 6-7 “Sakén i te kooa didenya a étanan,” kagi ni Satanas. “Ey maariko a iatéd i éya ta maski ti ésiya a gustuko. Nadid, éng sumamba ka diyakén, éyiatéd ko diko i étanan a kayamanan na éya,a siko i te kapangyariana dide.” 8 Ey tiJesus, éy mégidel man dén siya, a kinagina ni Satanas, a “I utus na kasulatan naDiyos, éy Panginoon mo a Diyos, éy siyasan i sambaan mua, sakay siya be kan sani péniwalaan mua.”

9 Nadid, éy niange na ti Jesus ta palukuno Templo ta Jerusalem. “Eng siko i anakna Diyos,” kagi na, “éy tumépduk ka dén.Ewan ka maanya, 10 da i kagia ta kasulatannaDiyos, éy utusan kan naDiyos du anghelna a mangalaga diko. 11 Sakay agawén deka kan,” kagi ni Satanas, “monda éwan kamebagsak ta bito.” 12 Ey mégidel man dénti Jesus, a kinagi na, a “Te kagi a iba, a éwankanmaari a puhubaan na tolay i Diyos, éngaguman na.”

13 Ey nadid, kétapos ni Satanas a nang-tokso ni Jesus, éy gininanan na siya, anaguhay siya ta esa a pagkékataon.

Mégsapul Ti Jesus a Mégtoldu14 Nadid, éy nagsoli dén ti Jesus ta

Galilea. Ey édse diya i kapangyarian na Ba-nal a Espiritu. Ey du tolay sa, éy nabahiba-heta de siya. 15 Ey nagtoldu siya du tolaydu kapilya de, éy pinépuri siya du étanana tolay.

16 Nadid éy inumange dén ti Jesus todiniklan na a banuwan a Nasaret. Ey topangilin a aldew, éy inumange siya tokapilya de, a kona ta ugali na. Ey tinu-maknég siya to miting de, a mégbasa takasulatan. 17 Ey nigewat de diya tu librua nisulat ni Purupeta Isayas. Ey binuklatna, éy saye tu binasa na:18 “Edse diyakén i Espiritu na Panginoon,

da piniliék na a magpahayag du

Lukas 4:19 68 Lukas 4:44mahirap ta Mahusay a Baheta. In-utusanék na a magpahayag du pih-esu, a agawén side, sakay du buhék,éy makabulag side, sakay du mahi-rap, éy ilibri side. 19 Inutusanékna a magpahayagék ta kédemét naPanginoon a mangiligtas dide.”

20 Nadid, pékabasa dén ni Jesus ta éya,éy tiniklup na tu libru, sakay nisoli na tolélake, sakay inumeknud siya a mégtoldu.Ey te itan siya du étanan a tolay to kapilya,éng anya i kagi naa. 21“I éya a hula a binasako dikam,” kagi na, “éy natupad dén nadida aldew ta harap moya.”

22Ey du tolay, pékabati de ta éya, éy kagide amahusay siya a lélake. Ey nagtaka sideto kinagi na a memahal. Ey kagi du iba, a“Ewan beman siya tu anak ni Hose?”

23 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Siguraduéy kagi moy diyakén i halimbawa, a ‘Nay,éng doktor ka, éy pahusayén mo pa isarili mua.’ O kagi moy siguru diyakén,a ‘Bakit éwan mo gemtén ta éye tu naba-heta me a ginimet mo kan ta Kapernaum?’24 Talaga,” kagi ni Jesus, “éwan tanggapénna tolay i purupeta, éng gébwat siya tabanuwan de.

25 “Tandaan moy,” kagi na; “to panahunni Purupeta Elias, éy éwan naguden taétélo éy ta kalahati a taon, a hangganmégalép i tolay. Ey te meadu a bébe abilo ta Israel ta éya a panahun, a naghirap.26 Pero entan moy,” kagi ni Jesus, “i Diyoséy éwan na inutusan ti Elias a mangtulungta maski isesa dide. Engˈwan, i tinulunganna sana éy tu bilo ta Sidon a taga Sarepta.Ey siya éy éwan bale Judeo!

27“Sakay to panahunni Purupeta Eliseo,éy te meadu a te saket a ketong,” kagini Jesus. “Pero éwan ginamot ni Eliseoi maski isesa dide. Eng ˈwan, basta tiNaaman san a taga Siria i ginamot naa. Eysiya éy éwan be Judeo!”

28 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya dutolay to kapilya, éy naiyamut side diya.29Ey kembilan de ti Jesus a inibutan de siyato banuwan de. Niange de siya to taytayno buked ta éya, a talaga de siya a itogpalto buked. 30 Pero ti Jesus, éy basta nagsolisiya a naglakad to lubuk de, a hinumektatsiya dide.

Tu Lélake a Hinayup31Nadid, éy inumange ti Jesus ta Kaper-

naum ta Galilea. Ey tuwing pangilin, éynagtoldu siya du tolay ta éya. 32 Ey du

tolay, éy mégpégtaka side a tahod to pég-toldu na, da neta de a te kapangyarian siyata pégtoldu na. 33 Ey nadid éy te esa alélake to kapilya ta éya a hinayup, a temedukés a espiritu diya. Ey dinumulawsiya ta medegsén, a kinagi na, a 34 “Jesus,siko a taga Nasaret, anya i pékialam muadikame? Bunon mo kame wade a mangahayup? Natenggi ta ka a siko i tiniyak naDiyos a tagapagligtas!”

35 Ey ti Jesus, éy sinaway na tu hayup, akinagi na, a “Tama dén! Umibut ka dén taina a lélake!” Ey tu dimonyo, pékabati nata éya, éy pinalugmuk na tu lélake, a tulosinumibut dén siya to lélake, a éwan na siyapinasakitan.

36 Ey du tolay sa, éy mégpégtaka side, akinagi de, a “Anya wade i kagi na lélakeae?Te kapangyarian siya, a iutus na san dumedukés a espiritu, éy umibut side tatolay!” 37 Ey kétapos na éya, éy nabahetadu étanan a tolay ta éya i tungkul ni Jesus.

Ginamot Ni Jesus I Meadu38Nadid, hinumektat ti Jesus to kapilya,

a inumange siya to bile ni Simon. Eytu manugeng ni Simon éy méladu siya,a mepalang. Ey kinagi de ni Jesus a teladu siya. 39 Ey inumange ti Jesus diya, apinégkagian na tu palang na. Ey naibuttu palang na, a tulos inumégkat siya anagasikaso siya dide.

40 Nadid, to giapon dén, éy du tolaysa a te kaguman a te ladu, éy niange deside ni Jesus. Ey ti Jesus, éy nitupo natu kamét na dide, éy pinahusay na side aétanan. 41 Sakay te meadu be a tolay aminaibut dide du dimonyo. Ey medegséntu kinagi de ni Jesus, a “Siko i anaka naDiyos!” kagi de. Pero pinégkagian sideni Jesus, a sinaway na side a mégkagi, datukoy de a siya i Cristo a tiniyak na Diyos atagapagligtas.

42 Nadid, to gagabi dén, éy hinumektatsa ti Jesus, a inumange siya ta adeyo du to-lay. Pero du tolay, éy inahayok de siya. Eypéketa de diya, éy talaga de siya a sawayéna maglakad. 43 Pero “Ewan maari,” kagina, “da te kailanganék a mégpahayag bedu tolay ta iba-iba a banuwan. Kanyaék sepinaange na Diyos, éy monda ipahayag koi Mahusay a Baheta tungkul ta péghari naDiyos.”

44 Kanya tulos nagpahayag ti Jesus tameadu a kapilya ta palebut na Hudea.

Lukas 5:1 69 Lukas 5:255

Inakit Ni Jesus Du Alagad Na1 To esa a aldew, éy édsa ti Jesus to

digdig no diget ta Genesaret. Ey temeaadua tolay a dumédulug diya, a pépilitén dea umadene diya, da gustu de a mégbati tapégtoldu na ta kagi na Diyos. 2 Ey ti Jesuséy neta na i éduwa a abeng a te pundu dénto baybay. Ey du te koo dide, éy inugisande du panti de. 3 Ey nadid, da pépiitén dutolay ti Jesus, éy sinumakay siya to abenga esa, a koo ni Simon, sakay kinagi na diya,a itulak na tu abeng, a dumitaw ta kétihék.Ey to kéditaw de, éy inumeknud sa ti Jesus,a tulos nagtoldu siya du tolay.

4 Ey nadid, kétapos ni Jesus a nagtoldu,éy kinagi na ni Simon, a “Nay, Iditaw moypa i abinga ta bétong yae, sakay itéknegmoy sa i pantia, monda makaalap kam.”5 Ey “Maistu,” kagi ni Simon, “nagdamagkame to kélép se a nagpanti, éy éwan kametu nalap. Pero éng siko i te utusa, éypuhubaan me man dén.”

6 Nadid, to péngitékneg de to panti de,éy meaadu bale side a naalap, a hangganda talaga amapéknet tu panti. 7Ey pinaya-payan de du kaguman de to iba a abeng, aaguman de side. Ey pinutat de du éduwaa abeng ta ikan, a hanggan da talaga aomléd side. 8-10 Ey de Simon Pedro, éynagtaka side a tahod to dinikép de a ikan. Ikakaguman ni Simon éy de Santiago sakayti Juan, a patwade side a anak ni Sebedeo.Ey ti Simon, péketa na ta nanyaria, éylinumuhud siya ni Jesus, a kinagi na, a“Diyan ka umadene diyakén, Panginoon,da meaduék a kasalanan!” Ey kinagi niJesus diya, a “Diyan ka méganteng; sapulnadid éy éwan ka dén mangalap ta ikan,éngˈwan tolay a para diyakén.”

11 Ey nadid, to péngidahik de to abengde to baybay, éy basta gininanan de iétanan, sakay kinumuyog side ni Jesus.

Pinahusay Na Tu Te Ketong12To esa a aldew, éy édse ti Jesus to esa a

banuwan. Ey te lélake ta éya a putat i bégina ta saket a ketong. Ey siya, péketa na niJesus, éy dinumapa siya, a nékiohon siya niJesus. “Panginoon,” kagi na, “éng maari,éy pahusayénék pad.”

13 Ey ti Jesus, éy kembilan na siya, akinagi na, a “Maari, maghusay ka dén.”Ey to pégkagi na ta éya, éy bigla a naibuttu ladu na. 14 Ey kinagi ni Jesus diya,a “Diyan mo kékagin i éye ta maski ti

ésiya, éng ˈwan umange ka pa pumeta topadi, a mahusay ka dén. Sakay atdinanmo tu padi,” kagi na, “ta péngiatang nadiko, a kona to niutus ni Moises, a sayai pagpatunay mua ta tolay a mahusay kadén.”

15 Pero nadid, lalo a nabaheta du tolay itungkul ta kapangyarian ni Jesus, a tulosmeaadu pa i tolay a dumédulug diya, amonda mégbati side diya, sakay gustu dea magamot side ta ladu de. 16 Kanya tiJesus éy palagi siya a uméange ta ilanga lugar, monda makaadeyo siya dide amanalangin.

Pinahusay Ni Jesus Tu Lumpu17 To esa a aldew, éy mégtoldu ti Jesus.

Ey te eknud sa i sénganya a Pariseyo sakaymaistu ta rilihiyon. Ey side éy gébwatta iba-iba a banuwan ta Galilea, sakay taHudea, sakay ta Jerusalem. Ey édse nadidni Jesus i kapangyarian na Diyos a maga-mot ta tolay. 18 Ey du iba a tolay sa, éykembil de ni Jesus i esa a lélake a lumpu, ate katidug siya to kama na. Talaga de siyaa iesdép to bile a égsean ni Jesus. 19 Peroéwan de kaya, da mepiit tu bile da meadua tolay. Kanya nisangkay de tu lumpu toatép no bile, sakay binutbut de tu atép,sakay nitostos de tu kama a édsean nolumpu, a hanggan ta harapa ni Jesus tolubuk.

20 Ey ti Jesus, péketa na a méniwala sidediya, éy kinagi na to lumpu, a “Kadimoy,pinatawad ka dén ta kasalanan mo.” 21 Eydu maistu ta rilihiyon, sakay du Pariseyo,pékabati de ta éya, éy kinagi de ta lihim,a “Ti ésiya i lélakeae, a mégwari-wari aDiyos siya? Diyos san i makapagpatawadta kasalanan na tolay.”

22 Ey ti Jesus, éy tukoy na dén i isip dia,a tulos kinagi na dide, a “Bakit mégisipkam ta kona sina? 23 Tama,” kagi na,“maari i maski ti ésiya a mégwari-wari amagpatawad ta kasalanan na tolay. Pero tiésiya i maaria a makapagpalakad ta lumpua tolay? 24 Nadid,” kagi na, “éy sakén ilélake a gébwat ta langet. Ey patunayan kodikam a te kapangyarianék a magpatawadta kasalanan, a péglakadén ko i lumpuae.”Nadid, kinagi ni Jesus to lélake a lumpu, a“Nay, umégkat ka dén, a alapén mo dén ikama mua, a ikad mo dén ta bile moy.”

25 Ey nadid, pégkagi ni Jesus ta éya, éybasta inumégkat agad tu lumpu ta harapdu tolay, sakay inalap na tu katidugen na,

Lukas 5:26 70 Lukas 6:15

sakay nagsoli siya to bile na, a mégpé-pasalamatén dén siya ta Diyos. 26 Ey dudutolay sa, éy mégpégtaka side a tahod atahod. Ey pinépuri de i Diyos, a kinagi de,a “Makataka-taka a gimet i mineta tamanadid ta éye!”

Ti Lebi a Mégpabuwes27Nadid, kétapos na éya, éy neta ni Jesus

i esa a lélake a mégpabuwes, a ti Lebi ingahen na, a te eknud siya to pégsingihanta buwes. Ey kinagi ni Jesus diya, a “Ku-muyog ka diyakén a maging alagad ko.”28 Ey ti Lebi, éy basta tinumaknég siya,sakay pinabayan na san tu tarabaho na,sakay inumunonod dén siya ni Jesus.

29 Nadid, da gustu ni Lebi ti Jesus, éynipaghanda na siya ta dikél a anyaya tobile na. Ey to péngan de, éy nékidiponbe sa i meadu a iba a mégpabuwes, sakayiba a medukés a tolay, 30 Ey du Pariseyo,sakay du kaguman de a maistu ta rili-hiyon, péketa de dide, éy kinagi de dualagad ni Jesus, a “Bakit mékidipon kamdu makasalanan a tolay?” 31 Ey ti Jesus,pékabati na dide, éy kinagi na, a “Bakit?Du mahusay éy éwan side tu kailanganta magamot, éng ˈwan du te ladu. 32 Eysakén éy éwanék se inumange a mondatumulungék du mahusay a tolay, éngˈwandu makasalanan i tulungan kua.”

Tungkul Ta Pégkulasiyon33Nadid du tolay, éy kinagi de ni Jesus, a

“Du alagad ni Juan, éy palagi side amégku-lasiyon, sakay ménalangin. Ey kona be sadu alagad du Pariseyo,” kagi de. “Ey bakitdu alagad mo, éy éwan? Basta ménganside.” 34 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ataay,pilitén moy beman a mégkulasiyon i tolayéng kaguman de pabi i ikasal? Ewan!35 Bagay éwan dén sa tu kadimoy de aikasal, éy saya i oras de a magkulasiyon.”

36 Ey tulos kinagi ni Jesus dide i esa paa halimbawa. “Ewan tu mangpéknet tabadu a bigu,” kagi na, “a itagpi ta badu adati. Da éng kona sa, éy sayang tu badu abigu, sakay pati tu bigu éy éwan kaparehono dati. 37 Ey éwan be tu méngiasék tabigu a alak ta dati a pégaskanan. Daéng kona sa i ginamet de, éy pomtak tupégaskanan, da dati, a tulos mebut tu alak.Ey sayang be dén tu pégaskanan. 38Maigipa, éy dapat iasék i bigu a alak ta bigu bea pégasakanan! 39 Sakay pati, éng maraininom mo dén i dati a alak, éy sala mo a

kenaman i bigu, da lalo a mehasa tu dati aalak.”

6Tungkul Ta Pangilin

1 Nadid, to esa a aldew a pangilin, éydinumiman de Jesus to kapahayan. Ey topéglakad de, éy nagkétoh du alagad na tatégesa a ohay, a kékéselén de, a kanén de.2 Ey du Pariseyo, éy kinagi de, a “Bakit,gemtén moy i bawal ta pangilin? Bilangtarabaho ina!” 3 Ey kinagi ni Jesus dide,a “Ewan! Bakit, éwan moy wade nabasatu ginimet ni Dabid to araw, to pégalép desakay du kaguman na? 4 Basta sinomdépsiya to bile na Diyos. Ey tu te déton saa tinapay a para ta Diyos, éy inalap na akinanna; sakay pinakanna be du kagumanna. Ey bawal kan ya ta utus, da du padi sani maari kana a méngan ta éya. 5 Ey sakéna lélake a gébwat ta langet,” kagi ni Jesus,“éy sakén i mégkagia éng anya i tama agimet ta aldew a pangilin.”

Tu Lélake a Pile Tu Kamét6 Nadid, to pangilin a esa, éy sinomdép

ti Jesus to kapilya a magtoldu. Ey te lélakesa a pile tu kamét. 7 Ey du te tungkulina Judeo, éy sinubukan de ti Jesus, énggamutén na tu lélake ta pangilin, mondamaka éy iabla de siya a manglabag ta utus.8Pero tukoyni Jesus tu isip de. Ey kinagi nato pile tu kamét, a “Kadon se. Tumaknégka se.” Ey tu lélake, éy tinumaknég siya toharap de. 9Ey kinagi ni Jesus dumégsubukdiya, a “Anya, bawal beman ta utus taméng aguman tam i te hirap ta pangilin?Isip ko bawal san éng pahirapan tam itolay?” 10 Ey ti Jesus éy lélamangén naside, sakay kinagi na to lélake a pile, a“Iolnat mo i kamétmua.” Ey to péngiolnatna, éy naghusay dén. 11 Ey du nagsubukdiya, éy méiyamut side a tahod diya. Eynégpéguhon side éng anyan de siya.

Pinili Na Du Labindalawa a Apostol Na12Nadid, ta éya a panahun, éy inumange

ti Jesus to buked a manalangin. Ey nag-damag siya a nanalangin ta Diyos. 13 Eyto gagabi dén, éy pinauwet na du alagadna, sakay pinili na i labindalawa dide, aside i ngéngahinan na a apostol. 14 Ingahen dia éy ti Simon, a pinalayawan naa Pedro, sakay ti Andres a wadi na, sakay tiSantiago éy ti Juan, sakay ti Pelip, sakay tiBartolome, 15 sakay ti Mateo éy ti Tomas,sakay ti Santiago a anak ni Alpeo, sakay

Lukas 6:16 71 Lukas 6:41ti Simon a metapang, 16 sakay ti Hudas aanak ni Santiago, sakay ti Hudas Iskarote anéngitokyon ni Jesus.

Mégtoldu Man Dén Ti Jesus17 Nadid, késoli de Jesus a gébwat to

buked, éyhinumintu side to dénak, a kagu-manna imeadu a alagad na. Ey dinumulugsa diya imeaadu a tolay a gébwat taHudea,sakay ta Jerusalem sakay ta Tiro éy taSidon. 18 Inumange sa side a mégbatidiya, sakay monda pahusayén na side tasakisaket dia. Ey inumange be sa i meadua hinayup, éy naghusay be side. 19 Eymeadu a tolay a pumépilit a mangkapotdiya, da te kapangyarian siya ta bégi naa amégpahusay ta te ladu. Ey naghusay sidea étanan.

20 Ey tinolduan ni Jesus du alagad na, akinagi na dide, a“Masuwerte kam a mababa,da masakup kam na kaharian na Diyos.21Masuwerte kam, sikam a mégalép,da atdinan kam na Diyos ta gustu moy.Masuwerte kam, sikam a mégsanget na-

did, da pakasayaén kam na Diyos.22 “Masuwerte kam éng méiyamut

dikam i tolay, o éng idelan de kam, o éngahewén di kam, o éng kagi de a medukéskam da sakup kam na lélake a gébwat talanget. 23 Eng dumemét dikam i kona sa,éy dapat masaya kam, da saya i tandaa adikél i gantimpalamoya ta langet. Da konabe sa i péngloko de du purupeta to araw.24 “Pero sikam a mayaman nadid,éy kagbi kam,da malipas dén i buhay moya a malaya!25 Sakay sikam a te meadu a kanén nadid,éy kagbi kam be,da dumemét dikam i alép!Sakay sikam a masaya nadid,éy kagbi kam be,da dumemét dikam i pégsanget moy!

26 “Sakay sikam a iba, éy kagbi kam be,”kagi ni Jesus, “éng purién kam na tolay, dakona be sa i ginamet du tolay to araw dumégbuli-buli a purupeta.”

Mahalén Moy Du Kalbug Moy27 “Nadid,” kagi ni Jesus, “saye i utus

kua dikam: mahalén moy du kalbug moy.Sakay du méiyamut dikam, éy gemténmoy dide i mahusay. 28Sakay dumégdustadikam, éy kagi moy dide i mahusay akagi. Sakay ipanalanginmoy dumanglokodikam. 29Eng temangsapuk diko ta padin-gel mua, éy iadene mo pa i lipat. Sakay

éng te mangalap ta diyaket mua, éy iatédmo be diya tu badu mo. 30Mangatéd ka tamékeged diko, sakay éng te mangalap takoomo, éy diyanmo dén ipeesoli. 31Gustumoy a aguman kam na tolay. Pero i utuskua dikam, éy sikam i mangaguma dide.

32 “Mara du mahal dikam, éng side sani mahalén moya, éy anya, purién kam be-man na Diyos? Da maski du makasalanana tolay, éy mahalén de du mégmahal bedide. 33 O éng tulungan moy san du még-tulung be dikam, éy purién kam bemanna Diyos? Da maski du makasalanan atolay, éy kona be sa i ugali dia. 34 O éngi potangan moy sana éy du makabayaddikam, éy bakit umasa kam a purién kamna Diyos? Da maski du makasalanan a to-lay, éy mégpotang side, monda patubuande tu nipotang de.

35“Kanya sikam,” kagi ni Jesus, “Imaigiaéy mahalén moy du kalaban moy, sakaygemtén moy dide i mahusay. Sakay mag-potang kam, a diyan kamumasa a bayadende dikam. Eng kona sa i gimet moya, éymaging anak kam dén na mataas a Diyos,sakay gumanti siya dikam ta mahusay.Dahilan i Diyos, éy kagbian na be dumedukés a tolay. 36 Kanya sikam éy da-pat mangagbi kam, a kona Nama moy talanget.”

Tu Pégpintas Ta Iba37 “Diyan kam mégpintas ta kapareho

moy, monda éwan kam pintasan naDiyos.” kagi ni Jesus. “Sakay diyan moysisién i iba a tolay, éy éwan kam sisiénna Diyos. Eng ˈwan, pagpasensiyaan moysan du iba, éy pagpasensiyaan kam be naDiyos. 38 Mangatéd kam ta iba a tolay,éy mangatéd be i Diyos dikam. Engkona sa i ugali moya, éy atdinan kam naDiyos ta meadu, a higit pa ta kaya moya kébilén. Tu takalan moy a gamiténmoy éng méngatéd kam ta iba, éy siyabe ya i takalan a gamitén na Diyos bagayméngatéd siya dikam.”

39 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay i ibaa halimbawa. “Ewan maari i buhék amégakay ta buhék be,” kagi na. “Da éngkona sa, éy sabay side a matépduk ta ébut.40 Ewan mataas tu alagad to maistu na.Pero éng nakaadal dén siya ta hustu, éymakaaheg siya to maistu na.

41 “Bakit pépintasan mo tu kagumanmo a te buhék tu mata, éy siko éy éwanmo mapansing tu adigi ta mata mua?

Lukas 6:42 72 Lukas 7:1742 Kodya i pégkagi mua to kaguman mo, a‘Kadon, Wadeng, ibutan ko i buhék mua,’pero éwan mo meta a te adigi ka san tumata? Mégwari-wari ka bale a éwan katu kasalanan! Ibutan mo pa tu adigi tamata mua, monda maketa ka ta mahusaya maibutan mo tu buhék to mata no kagu-man mo.”

Tu Bunga Na Kayo43 “I mahusay a kayo,” kagi ni Jesus,

“éy éwan mégbunga ta medukés a bunga.Sakay i medukés a kayo éy éwan még-bunga ta mahusay a bunga. 44 Kanyai maski anya a kayo, éy tukoy mo éngmahusay, o éng ˈwan, bagay meta mo ibunga naa. Tandaan moy, éwan mapitasi mahusay a bunga ta medukés a kayo.45 Ey kona be sa i tolay,” kagi ni Jesus; “dumahusay a tolay, éy gemtén de i mahusay.Sakay du medukés a tolay, éy medukés bei gimet dia. Dahilan i ugali na tolay, éygemtén de i édse ta isip dia.”

Tu Eduwa a Mégbile46 “Bakit ngéngahinanék moy a Pangi-

noon moy, pero éwan moy sésundin i utuskua dikam?” kagi ni Jesus. 47 “I maskiti ésiya a umange diyakén, sakay bébatenna i kagi kua, a tulos sundin na, 48 éyikahalimbawa naa éy tu lélake a mégbileta matibay a bile. Siya i mégkotkot tamedisalad a pundasiyon, a itupu na tu bilena ta bito. I éya a bile, maski binihéng,éy éwan natumba, da matibay. 49 Pero tumégbati ta kagi kua a éwan na sundin, éyikahalimbawa naa éy tu lélake amégbile tabile a éwan tu pundasiyon. Eng bihéngéni éya a bile, éy bumagsak agad, a tulosmawasawasak dén.”

7Pinahusay Ni Jesus Tu Utusan No Sun-

dalu1 Nadid, kétapos ni Jesus a mégtoldu ta

éya, éy inumange siya ta Kapernaum. 2 Eyte kapitan a sundalu ta éya a taga Roma.Siya éy te utusan a mahal na, a te ladu,a adene dén a mate. 3 Kanya tu kapitan,pékabaheta na ni Jesus, éy nibilin na tasénganya a matétanda a Judeo, a pékio-hon de ni Jesus a angen na pahusayén tuutusan. 4 Ey du matétanda, nékiohon sideni Jesus ta mahigpit. “Dapat tulungan moi éya a kapitan,” kagi de, 5 “da mahal nakitam a Judeo, sakay siya i nagpatolnékata kapilya mia ta éye.”

6 Kanya kinumuyog ti Jesus dide. Eyto kétamo de pabi to bile no kapitan, éypinasambat no kapitan du kadimoy na niJesus, a kinagi de ni Jesus, a “Panginoon,i gustua no kapitan me, éy diyan ka kantumulos ta bile na; mésanike siya diko,da mataas ka diya. 7-8 Kanya éwan siya inangangea diko, Panginoon, éy mésanikesiya. I kinagia dikame no kapitan me,”kagi de, “éy maski siya kan, éy te mégutusbe diya a heneral, sakay siya éy mégutuskan be siya du sundalu na. Maski anya iutus na kana du sundalu na, éy gemténde. Ey kona be sa tu katulung na, kagina. Kanya siko, Panginoon,” kagi de, “éngmégkagi ka san a maghusay tu utusan, éymaisip dén no kapitanme amaghusay siyaa talaga, maski adeyo ka.”

9 Nadid, pékabati ni Jesus ta éya, éynagtaka siya. Ey sinumuleg siya a kinagina du umunonod diya, a “Sapul to éya, éyéwan ko pabi neta i maski isesa a Judeoa méniwala diyakén a kona ta éya a kapi-tan!” 10Ey nadid, to késoli dén du kadimoyno kapitan to bile de, éy dinemtan de déntu utusan na a mahusay dén.

Pinabuhay Na Tu Anak No Bilo11 Nadid, kétapos na éya, éy inumange

de Jesus ta Nain. Ey kaguman na du alagadna, sakay i meadu pa a tolay. 12 Ey tokéadene de to banuwan, éy nasambat dei meaadu a tolay a lumuwas, a te usungside ta pate, a tamo side ta péglébngan.Ey tu lélake a minate a kébilén de, éy siyatu anak no bilo a bébe a isesa. 13 Ey tuPanginoon, péketa na to bilo éy kinagbianna siya a tahod, a kinagi na diya, a “Diyanka mégsanget.” 14 Ey kembilan ni Jesustu kabaong. Ey du te usung diya, éynihintu de. Ey kinagi ni Jesus to bangkay,a “Anéng, umégkat ka dén.” 15 Ey tulosinumeknud to lélake, a tulos na dén aminégkagi. Ey ti Jesus, éy niange na dénsiya to ina na.

16 Ey du tolay sa, éy inumanteng dénside a étanan. Ey pinuri de dén i Diyos,a kinagi de, a “Dinumemét bale dén imataas a purupeta dikitam!” Sakay kinagidu iba, a “Dinumemét bale dén i Diyos amangagaw siya du tolay na!” 17 Ey i éya agimet ni Jesus éy nabaheta dén ta étanana banubanuwan ta éya.

Du Alagad Ni Juan

Lukas 7:18 73 Lukas 7:4318 Ey du alagad ni Juan, éy nakabaheta

be side ta gégemtén ni Jesus, tulos niba-heta de siya ni Juan to pégpihesuan. 19 Eyti Juan, éy pinaange na i éduwa a alagadna ni Jesus. “Ipakelagip moy diya,” kagi niJuan, “éng siya ngani dén i nipangakua naDiyos a umange se a tagapagligtas tam, omaguhay kitam pa ta esa?”

20-21Ey du alagad ni Juan, kédemét de niJesus, éy dinemtan de siya a mégpahusaydu meadu a te saket, sakay du hinayup.Sakay mineta de be siya a nagpahusay tameadu a buhék. Ey kinagi de ni Jesus, a “TiJuan a Mégbinyag, éy pinaange na kamese diko. I gustu na a mapospusan.” kagide, “éng siko kan a talaga tu nipangako naDiyos a umange se a tagapagligtas me, omaguhay kame pa ta esa?”

22 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Basta kagimoy san ni Juan i mineta moya ta éye,a méketa dén du buhék, sakay du lumpuéy mékapaglakad dén side. Sakay kagimoy be diya a naghusay dén du te saketa ketong, sakay mékabati dén du tuléng.Sakay nabuhay a huway du pate. Sakaykagi moy be ni Juan a tinétolduan ko dumahirap a tolay taMahusay a Baheta. 23Eymasuwerte a talaga,” kagi ni Jesus, “duéwan mégidel diyakén.”

24 Nadid, to kéhektat dén du alagad niJuan, éy négkagi ti Jesus du tolay sa tatungkul diya. “To kéluwas moy ni Juanta ilang a lugar,” kagi na, “éy bakit kaminumange diya? Gustu moy wade meta tulélake a mehina a koman san i lamon asésébyugén na pahés? 25 O siguru gustumoy meta tu lélake a te badu ta kamaha-lan? Pero éwan, da du te badu ta kama-halan, éy mégiyan side ta bile no hari.26 I inange moy ngani sa a meta moy éypurupeta! O, tama ya. Ey maigi ngani tiJuan du iba a purupeta. 27 Da ti Juan inihulaa to kasulatan, to pégkagi na, a‘Tandaan moy,’ kagi na Diyos; ‘siya i

pinakangbégi ko. Pégdetulén kosiya diko, monda paghandaén nadu tolay ta demtan ko.’

28Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “du étanana tolay ta mundua éy éwan tu mataas niJuan. Pero i mababaa a tolay ta kaharianna Diyos, éy mataas side diya.

29 “Ey du étanan a tolay a nakabati niJuan, sakay pati du medukés a tolay, éynipasakup dén side ta Diyos, a nipabinyagside ni Juan. 30 Pero du Pariseyo, sakay du

maistu ta rilihiyon, éy inidelan de i kalu-uben na Diyos dide, a sala de a ipabinyagni Juan.

31 “Pakodyan ko a méngihalimbawa ditolaya nadid?” kagi ni Jesus. 32 “Mara,kapareho side na anak a te eknud ta plasa,a mégpépintasén side ta kaéyag de. Marakagi de dide, a ‘Tinogtogen me kam, peroéwan kam nagsayaw. Ey to pégsanget me,éy éwan kam nalungkut dikame.’ 33 Eykona be sa di tolaya,” kagi ni Jesus, “daugali ni Juan, éy nagkulasiyon, a éwanméginom ta alak, éy pinintasan de a hi-nayup. 34 Pero sakén, éy mahusayék améngan éy ta méginom, éy pintasanék debe, a kagi de a medémoték a méngan éy taméginom. Sakay pintasanék de be a méki-agumék du makasalanan a tolay, sakay dumégpabuwes. 35 Pero pabayan moy ya.Tukoy moy éng tama i gimet ko bagaymeta moy du bunga ko, éng mahusay.”

Tu Medukés a Bébe a Nagsisi36Nadid i esa a Pariseyo, éy inakit na ti

Jesus a méngan to bile na. Ey inumange sati Jesus a méngan. 37 Ey nadid, te bébe taéya a banuwan a medukés i ugali naa. Eypékabaheta na améngan ti Jesus to bile noPariseyo, éy binugtong na i esa a boti a telasén a pabango, 38 sakay inumange siya tobile. Ey sinuménsén siya to adég ni Jesus, amégsanget siya. Tulos binisa na tu tikéd niJesus to léwana, sakay pinahidenna to bukna, sakay inahoben na tu tikéd na, sakaynibulak na tu pabango.

39 Ey tu Pariseyo, péketa na ta éya, éykinagi na ta isip na, a “Eng tunay a puru-peta ti Jesus, éy tukoy na amedukés i éya abébe, a sawayén na siya amangkébil diya.”

40 Ey nadid, kinagi ni Jesus to Pariseyo,a “Simon, te istoriaék diko.”

“Ey anya, Maistu?” kagi no Pariseyo.41“Engmara,” kagi ni Jesus, “éy te lélake

a nagpotang ta éduwa a tolay. I utangno esa éy lima kan a datos a kuhata. Eytu utang no esa man éy limapulu san akuhata. 42 Ey nadid, da pareho side a éwannakabayad to lélake, éy pinagpasensiyaanna side a éduwa, a pinabayan na san déntu utang de diya. Ey nadid, Simon,” kagini Jesus, “anya i isip mua? Ti ésiya didea éduwa i magmahala to lélake a nag-potang?”

43 “Ey siguru,” kagi ni Simon, “éy tu teutang ta dikél, da pinagpasensiyaan siyano lélake ta mahigit pa to esa.”

Lukas 7:44 74 Lukas 8:17“Ey tama ka,” kagi ni Jesus. 44 Ey nadid,

péngsuleg ni Jesus to bébe, éy kinagi nato Pariseyo, a “Entan mo i bébeae, Simon.Siya i kahulugina na éya a halimbawa. Dato késdép ko ta bile moyae, éy éwanékmo inatdinan ta dinom a pagugisan ko tatikéd kua. Pero siya, éy inugisan na taléwa na, a pinahiden na ta buk na. 45 Eyto késdép ko se, Simon, éy éwanék moinahoben. Pero siya, sapul to késdép ko,éy éwan tu tahan ta pégéahob na ta tikédkuae. 46 Ewan mo pinahiden i ulo kua tamaski mura a langis. Pero siya, éy nipahidna i memahal a pabango ta tikéd kua. 47Eynadid, Simon,” kagi ni Jesus, “i dikél apégmahal na a nipeta na diyakén, éy sayai katunayana a pinagpasensiyaan dén siyata kasalanan na a meadu. Pero tu te kéti-hék san a kasalanan, éng pagpasensiyaanko, éy kétihék be i pégmahal na diyakén.”

48Nadid, kinagi ni Jesus to bébe, a “Pag-pasensiyaan ka dén na Diyos ta kasalananmo.” 49 Ey du iba a tolay a méngan taéya, pékabati de ta éya, éy kinagi de ta isipdia, a “Anya i lélakeae? Bakit isip na asiya i maaria a mangibut ta kasalanan natolay ta Diyos?” 50 Ey kinagi ni Jesus tobébe, a “Neligtas ka dén dahil ta péniwalamo diyakén. Ikad mo dén, a diyan kamétageg.”

8Du Bébe a Mégserbisiyu Ni Jesus

1Nadid, kétapos na éya, éy tinumulos tiJesus du banubanuwan, a nagpahayag siyata Mahusay a Baheta tungkul ta pégharina Diyos. Ey kaguman na du labindalawaa alagad na. 2 Ey kaguman na be i sén-gasénganya a bébe a pinahusay ni Jesus tasaket. Sakay du iba a bébe a pinahusay na ahinayup. I esa dide éy ti Maria Magdalena,a inibutan ni Jesus ta pitu a dimonyo.3 Sakay tu esa man dén éy ti Juana a asawani Kusa. (Ti Kusa éy mataas a katulungni Hari Herod.) Sakay kaguman de be tiSusana, sakay meadu be a iba a bébe. Sidea bébe, éy ginégastos de tu ari-arian de tapéngtulung de de Jesus.

Tu Halimbawa Tungkul to Mégsabug4 Nadid, te meaadu a tahod a tolay a

dinumulug ni Jesus, a gébwat ta iba-ibaa banuwan. Ey kinagi ni Jesus dide ihalimbawa a éye.

5 “Eng mara,” kagi na, “éy te esa kana lélake a mégsabug to binhi na. Ey to

pégsabug na éy te sénganya wade a butil aminepégsek to dilan, a kineyudak na tolay,sakay kinan na manok. 6 Ey te sénganyawade be a nepégsek to bito-bito; éy tokétubu na ta kétihék, éy minalanés, damemade san tu mebito a luta. 7 Ey te sén-ganya wade be a nepégsek to kalamonan,éy nailongan na lamon. 8 Ey tu iba a binhi,éy nesabug kan dén ta mahusay a luta. Eytinumubu ina. I bawat butil éy nagohayta tégsésandaan. Ey nadid,” kagi ni Jesus,“éng makabati kam, éy baten moy ya.”

I Layunin Na Halimbawa9 Nadid, du alagad ni Jesus, éy nipake-

lagip de diya éng anya i kahulugen na éyaa halimbawa. 10Ey kinagi ni Jesus, a “Ipetasan dikam na Diyos i kahulugen na lihim atungkul ta péghari na ta tolay. Pero du ibaa tolay, éy halimbawa san i iyétoldu kuadide, da maski metaék de, a sakay mégbatiside diyakén, éy éwan de mapospusan.”

Tu Kahulugen No Halimbawa Tungkul ToPégsabug

11 “Nadid, saye i kahulugen no halim-bawa tungkul ta mégsabug,” kagi ni Jesus.“Mara tu binhi, éy saya tu kagi na Diyos.12 Ey tu dilan a nepégsikan na sénganya abutil, éy saya du tolay a makabati ta kagina Diyos. Pero dumemét ti Satanas dide,a agewén na ta isip de tu kagi a nabatide, monda éwan side méniwala a tulosmeligtas side. 13 Ey tu mebito a luta anepégsikan na iba a butil, éy saya du tolaya makabati ta kagi na Diyos, a tanggapénde, a tulos masaya side. Pero éwan sidemakatagal, da éwanmakagimot tu binhi taisip dia. Méniwala side ta sandali san, peropabayan de éng dumemét dide i kahirapande. 14Ey tu kalamonan a nepégsikan na ibaa butil, éy saya du tolay a makabati ta kagina Diyos, pero éwan mégbunga tu kagi naDiyos ta isip dia, da i nakailonga dide éytu pégisip de ta kabuhayan de, sakay takayamanan de, sakay ta kasayaan de. 15 Eytu mahusay a luta a minesabugen na ibaa butil, éy saya du tolay a makabati takagi na Diyos, a tulos tanggapén de ta isipde, a sésundin de a hanggan magbunga tamahusay.”

Tu Halimbawa To Simbu16 “Anya wade,” kagi ni Jesus; “taben

moy i simbu, a tulos taklében moy tapégtakalan? O isahok moy ta kama?Ewan, da iedton moy ta lamesa, mondamatanglawan du somdép ta bile. 17 Ey

Lukas 8:18 75 Lukas 8:41maski anya a meliso nadid, éy mademla-gen ta esa a panahun. Sakay maski anya iilihim na tolay nadid, éy mehayag ta esa apanahun.

18 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éy isipén moytu kagi ko dikam. Dahilan du mégéisipénta itoldu kua, éy dagdagen na Diyos i isipdia. Pero du metamad a mégisip ta itoldukua, éy bawasan na Diyos i akala de aédse to isip de a hanggan éwan side tumapospusan.”

I Tunay a Top Ni Jesus19 Nadid, éy dinumemét sa tu ina ni

Jesus sakay du top na. Pero éwan sidenakaadene diya, dahil ta meaadu a tolay.20 Ey kinagi du tolay diya, a “Kéye dén taluwas dena mo éy du tétotop mo, a gustude ka meta.” 21 Ey kinagi ni Jesus du tolaysa, a “Du mégbati ta kagi na Diyos, a sakaysundin de, éy side i ina kua éy ta tétotopko.”

Pinahintu Ni Jesus Tu Unos22To esa a aldew, éy sinumakay de Jesus

to abeng, sakay kinagi na du alagad na, a“Umahabes kitam dén ta dibilew.” 23 Eyto péglakad de, éy nekatidug ti Jesus. Eyinabut side na mesibét a unos, a hangganda talaga a matabuwan tu abeng, a adenedén side amabagbag. 24Kanya linukag siyadu alagad na, a kinagi de, a “Maistu, omlédkitam dén!”

Ey ti Jesus, kéikat na éy sinaway na tupahés sakay tu dikél a tagmék, éy hinu-mintu side, a tulos a naglantap dén tu di-get. 25 Ey kinagi na du alagad na, a “Bakit,éwan kam bale pabi méniwala diyakén?”

Ey du alagad, éy nagtaka side, a inuman-teng dén side, a kinagi de, a “Anya wadei lélakeae? Sawayén na san i pahés éy tatagmék, éy méniwala side diya!”

Pinahusay Ni Jesus Tu Lélake a Hinayup26 Nadid éy inumange side ta banuwan

na tolay a Gadereno, a édse ta dibilew naGalilea. 27 Ey to kéahawas ni Jesus, éysinambat siya no esa a lélake a taga éya,a hinayup. Nale siya a uba, sakay éwansiyamégiyan to bile, éngˈwanmégiyan dénsiya to kapusanto. 28-29Meadu dén a beseséy bébang-awén siya no dimonyo. Sakaypati éy dinikép siya du tolay, a ginapus detu kamét na sakay na tikéd na ta kadena.Pero basta binabégsot na tu kadena, sakaytulos pinaginan siya no dimonyo ta ilang alugar.

Nadid, péketa na ni Jesus, éykinumélanget siya a linumugmuk to harapna, a kinagi na diya ta medegsén, a “Anyai pékialam mua diyakén, Jesus? Siko ianak na mataas a Diyos! Diyanék padparusaan!” Kinagi dén no hinayup i éya,da inutusan dén ni Jesus tu medukés aespiritu a umibut dén diya. 30 Ey kinagini Jesus diya nadid, a “ti ésiya i ngahenmua?” Ey “ti keaduan,” kagi na, “i ngahenkua.” Kanya kinagi na i éya, éy te meadu adimonyo a mégiyan diya.

31-32 Nadid, éy te meadu sa a babuy amégkan to disat no buked ta éya. Ey dudimonyo a édse to lélake, éy dinumayingside ni Jesus, a diyan na side iébut ta pég-parusaan a lugar ta Dinatagen, éng ˈwan,pakultaden na side a umagton ta bégi dubabuy. Ey pinaagton sa side ni Jesus.33 Kanya du dimonyo, éy inumibut side tolélake, a tulos sinomdép side du babuy. Eydu étanan a babuy, éy nagpaginan side abulnok, a sinumegbu side to diget, a tulosde a minalimés.

34 Ey nadid, du mégbantay du babuy,péketa de ta éya, éy ginuminan side. Eynibébaheta de du étanan to banuwan de.35 Ey du tolay, éy inumange side ni Jesus,monda meta de éng anya i nanyaria. Eykédemét de ni Jesus, éy neta de sa tu lélakea hinayup, a éwan dén tu dimonyo diya,a te eknud san siya to harap ni Jesus, amahusay dén. Sakay te badu dén siya. Eydu tolay éy inumanteng side. 36Ey du tolaysa a minaketa to nanyari, éy nibaheta dedu iba éng kodya a naghusay tu lélake ahinayup. 37 Ey du tolay a Gadareno, éynipékiohon de ni Jesus a humektat siyato lugar de, da méganteng side a tahod.Kanya sinumakay man dén de Jesus toabeng de, sakay hinumektat dén side.

38 Ey tu lélake a ginamot ni Jesus, éygustu na a kumuyog. 39Pero kinagi ni Jesusdiya, a “Sumoli ka san nadid ta bile moy,sakay ikagi mo dide i ginimet na Diyosdiko.” Kanya tu lélake, éy nagsoli siya tobanuwan na, a nibaheta na du étanan atolay sa tu ginimet ni Jesus diya.

Tu Anak a Minate, Sakay Tu Bébea Minangkébil Ni Jesus

40 Nadid, késoli de Jesus to kinagéb-watan de to dibilew, éy tinanggap siya dutolay, da nale side a naguhay diya. 41 Eyinumadene diya i esa a lélake, a ti Hayroi ngahen na, a tagapamahala to kapilya ta

Lukas 8:42 76 Lukas 9:11éya. Ey dinumapa siya to harap ni Jesus, adinumaying diya a umange to bile na, 42datu anak na a isesa, a dalagita, éy adene amate.

Ey to péglakad ni Jesus to bile na, éymeaadu a tolay a kinumuyog, a hangganda mepiit dén tu dilan a péglakaden na.43 Ey to péglakad de éy kaununod ni Je-sus i esa a bébe a te saket. Labindalawadén a taon siya a mégdédigién. Inubusna dén tu kabuhayan na ta pégpagamotna, pero éwan tu makagamot diya. 44 Eynadid, éy inumadene siya to adég ni Jesus,sakay kembilan na tu ontok san no baduna. Ey basta naghusay siya agad. 45 Ey tiJesus, éy kinagi na, a “Ti ésiya i nangkébiladiyakén?” Ey to éwan tu nangamin, éy ki-nagi ni Pedro, a “Bakit, Maistu, ipakelagipmo ya? Meséldit-séldit kitam didi tolayae!Meadu i méngkébil diko!”

46 Ey “Ewan,” kagi ni Jesus; “naram-daman ko a te nangkébil diyakén, anaghusay ta pamag-itan na kapangyariankua.” 47 Ey tu bébe, péketa na a éwan balenelihim tu ginimet na, éy namégpég siyato anteng na, a tulos tinumokém to tikédni Jesus. Sakay kinagi na ta harap du tolaysa éng bakit na kembilan ti Jesus, sakayéng kodya siya a naghusay agad. 48 Eykinagi ni Jesus diya, a “Anéng, pinahusayka dén na péniwala mo diyakén. Ikad modén.”

49 Nadid, mégkagi pabi ti Jesus to bébe,éy te lélake a dinumemét a gébwat to bileno tagapamahala to kapilya, a kinagi nadiya, a “Minate dén tu anak mo. Diyan modén abalaén i maistua.”

50 Pero ti Jesus, pékabati na to kinagina, éy kinagi na to tagapamahala, a “Diyanka méganteng. Umasa ka san diyakén,éy maghusay tu anak mo.” 51 Ey nadid,kédemét de to bile, éy sinaway ni Jesusdu iba a somdép. Basta i pinasdép nasana éy de Pedro, sakay ti Juan, sakay tiSantiago, sakay tumagulangno anak. 52Eyto késdép de, éy mégsésangitén dén dutolay to lubuk, dahil to anak. “Diyan kammégsanget,” kagi ni Jesus. “Ewan minate ianaka. Natidug san siya.”

53 Ey du tolay sa, éy pinégngihitan desan ti Jesus, da tukoy de a nate dén tuanak. 54 Pero ti Jesus, éy kembilan na tukamét na, sakay kinagi na diya, a “Anéng,umégkat ka dén!” 55 Ey minabuhay dén tuanak, a inumégkat siya agad. Ey inutusanside ni Jesus a magpakan diya. 56 Ey tu

magulang na, éy mégtaka side a tahod. Eynibilin dide ni Jesus a diyan de iyébahetata maski ti ésiya i nanyaria.

9Inutusan Ni Jesus Du Alagad Na

1 Nadid, nipauwet ni Jesus dulabindalawa a alagad na, sakay inatdinanna side ta kapangyarian a monda maariside a mégpaibut du dimonyo, sakaymégpahusay du te saket. 2 Tulospinéglakad na side a mégpahayag tatungkul ta péghari na Diyos ta tolay. Sakayinutusan na side a mégpahusay du teladu. 3 “Diyan moy kébilén i bilon moya,”kagi na. “Maski sahukod, maski suput,maski kanén moy, maski kuhata, maskipégbaraduan moy, éy diyan moy kébilén.4 Sakay éng somdép kam ta tulusan moya bile,” kagi na, “éy tumulos kam sa ahanggan éwan kam maglakad. 5 Sakaydu tolay na esa a banuwan, éng éwan dekam tanggapén, éy ta kéhektatmoy ta éya,éy ihalimbawa moy dide a ipagpag moy tatikéd moya tu alikabuk. Saya i tanda moyadide a te kasalanan side.”

6 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya dualagad na, éy hinumektat side a inumangeside ta meadu a bariyo-bariyo. Nagpa-hayag side ta Mahusay a Baheta, sakaypinahusay de be i meadu a tolay a te ladu.

Nagulo Tu Isip Ni Herod7 Nadid, ti Mayor a Herod, éy nabaheta

na i étanan a gégemtén ni Jesus. Ey nagulodén siya tu isip, da kagi na sénganya atolay a ti Jesus éy ti Juan kan a Mégbinyag,a minabuhay kan dén. 8 Sakay i iba éyakala de éy ti Elias siya, a nagsoli kan déna gébwat ta langet. Sakay kagi du iba, ati Jesus kan i esa du purupeta to araw, aminabuhay dén. 9 Pero, “Ewan,” kagi niHerod, “da pinaputol ko dén ti Juan. Peroti ésiya wade,” kagi na, “i éya a lélake amébaheta ko?” Kanya ti Herod, éy piliténna a meta ti Jesus.

Tu Pémakan Ni Jesus Ta Lima a Libu10 Nadid, du apostol, éy nagsoli dén

side ni Jesus, a kinagi de diya i ginimetde. Ey inakit side ni Jesus, a umange sideto esa a lugar a éwan tu tolay, ta Bet-sayda. 11 Pero du meadu a tolay, pékaba-heta de to inangayan de, éy tinumagubetside. Ey pékaabut de de Jesus, éy tinang-gap na side, sakay nagtoldu siya dide ta

Lukas 9:12 77 Lukas 9:39

tungkul ta péghari na Diyos ta tolay. Sakaypinahusay na be du te ladu.

12Nadid, to giapon dén, éy du alagad éykinagi de ni Jesus, a “Maistu, péglakadénmo dén di tolayae, monda umange side dubariyo-bariyo ta palebut ta éye, a matidugsa side, sakay monda maketa sa side takanén de. Da édse kitam, Maistu, ta ilanga lugare,” kagi de. 13 Pero kinagi ni Jesusdide, a “Sikam éy pékanén moy side.” “Eypakodyan tam,” kagi de, “i bilon tama éylima san a momon a tinapay, sakay éduwaa pindang. Ataay,” kagi de, “gustu moumuli kame beman amamugtong ta kanéna para didi meaadua a tolaye!” 14 (Temanga lima a libu a lélake ta éya.)

Ey kinagi ni Jesus du alagad na, a“Pégiknudenmoy du tolay ta puktu-puktua téglélimapulu.” 15 Ey kona ngani dén sa iginimet dia. 16 Ey inalap ni Jesus tu lima atinapay, sakay tu éduwa a pindang, sakaytinumangad siya ta langet a nagpasalamatta Diyos; sakay pinuseng-puseng na tutinapay sakay tu ikan, sakay niutus na dualagad na a nihayin de du tolay. 17 Eynéngan side a étanan, a minabsog side.Ey hinempésan du alagad tu sobha, éynaputat pa tu sapulu éy ta éduwa a gatang!

Tu Kinagi Ni Pedro Tungkul Ni Jesus18 To esa a aldew, éy nanalangin ti Jesus

a isesa, éy inumadene diya du alagad na.Ey kinagi na dide, a “Ti ésiyaék kan ayunta kagi na tolay?” 19 Ey kinagi du alagad,a “I kagi kana na iba éy ti Juan ka kan aMégbinyag. Kagi man dén na iba a ti Eliaska kan. Ey te iba be a mégkagi a puru-peta ka kan a nabuhay a huway.” 20 “Eysikam,” kagi ni Jesus, “anya i isip moya?Ti ésiyaék?” Ey kinagi ni Pedro, a “Sikoi Cristo a tiniyak na Diyos a tagapagligtasta mundua!” 21 Ey nibilin dide ni Jesus, adiyan de kékagin ta maski ti ésiya a siya iCristo.

Hinulaan Ni Jesus Tu Ikate Na22 Ey nipagtapat ni Jesus du alagad na a

siya tu lélake a gébwat ta langet; éy dapatmagtiis siya tameadu, sakay idelan siya dute tungkulin a Judeo. “Sakay ipabunoékde,” kagi na. “Sakay ta ikatélo a aldew éymabuhayék.”

23 Sakay kinagi ni Jesus du étanan sa,a “Eng ti ésiya i te gustu a ipasakupdiyakén, éy kailangan éy pabayan na aaldew-aldew i sarili na, sakay kumuyoyogdiyakén, a maski bunon siya na tolay.

24 Dahilan tu maghangad a meligtas tubuhay na, éy mebut a talaga. Pero tu még-pabaya ta buhay na alang-alang diyakén,éy siya i mabuhaya a éwan tu katapusan.25 Anya i pékinabanga na esa a tolay éngsiya i mayamana ta étanan, éng éwan namakamtan i buhay a éwan tu katapusan?26 I maski ti ésiya a mégpabaya diyakénnadid, sakay tu mégpabaya ta pégtoldukua,” kagi ni Jesus, “éy sakén éy pabayanko be side ta késoli ko se a kaguman kodu anghel ko, a te kébilék ta kapangyarianNama ko. Da sakén i lélake a gébwatta langet. 27 Ey tandaan moy ye,” kagina. “Te sénganya se dikam a éwan matehanggan éwan demeta i pégsapul na Diyosa maghari ta tolay.”

Nabagu Tu Idsura Ni Jesus28Nadid, kélipas namangawalu a aldew,

éy kinuyog ni Jesus de Pedro, sakay ti Juan,sakay ti Santiago. Ey inumange side tomelangkaw a buked, a manalangin. 29 Eyto pénalangin na, éy nabagu dén tu matana. Sakay tu badu na, éy linumatak adinumemlag dén. 30 Ey bigla a te éduwa alélake ta éya, a kauhon ni Jesus. Ti Moisesside, sakay ti Elias, 31 a medemlag be side.Pinéguhunan de i adene dén a ikate niJesus ta Jerusalem. 32 Nadid de Pedro, éytidug dén side, pero bigla side a nalukag,a neta de ti Jesus a nangislap, sakay tuéduwa a kaguman na a te taknég sa. 33 Eynadid, to péglakad du éduwa, éy kinagini Pedro ni Jesus, a “Maistu, maigi pa éyédse kitam san dén. Pagbile me kam taétélo a kékétihék a bile; esa diko, esa niMoises, sakay esa ni Elias.” (Talaga a éwannapospusan ni Pedro i kékagin naa.)

34 Nadid, mégkagi pabi ti Pedro, éytinaklében side no kuném. Ey inumantengdu alagad, da kinumulabut dide tu kuném.35 Ey kinagi no boses to kuném, a “Séˈ inai anak kua a pinili ko. Baten moy siya.”36 Ey to pékabati de ta éya, éy éwan déntu éduwa a lélake a nékiohon ni Jesus. Eyéwan pabi kinagi du alagad tumineta de tamaski ti ésiya, éngˈwan lalo de a nilihim.

Pinahusay Ni Jesus Tu Anak a Hinayup37 Nadid, to kagagabian, a késoli de a

gébwat to buked, éy nasambat de imeaadua tolay. 38 Ey kinagi no esa a lélake dide,a “Maistu, entan pad i anak kuae a isesa!39 Hinayup siya. Basta éatagén siya noespiritu, a tulos mégkélanget siya, sakay

Lukas 9:40 78 Lukas 10:5pégkaramrién na siya a hanggan még-bugak i labi naa. Palagi a pésakitan na siya,Maistu, sakay éwan na siya pébayan. 40 Eynékiohonék dén du alagad mo, Maistu, aibutan de tu espiritu, pero éwan de kaya.”

41 Ey kinagi ni Jesus, a “Medukés a lahidi tolaya ta éye, da éwan kam méniwala!Pakodyan ko se amégtiis dikam, aménatilidikam? Nay,” kagi na to lélake, “iange mose tu anak mo.”

42 Nadid, to péngiadene de to anak, éybigla a pinalugmuk siya no dimonyo, tu-los pinagkaramre na siya. Pero pinégka-gian ni Jesus tu medukés a espiritu, sakaypinahusay na tu anak, sakay nisoli na siyanama na. 43 Ey du étanan a tolay sa, éynagtaka side ta dikél a kapangyarian naDiyos.

Nadid, mégtaka pabi dudu tolay taétanan a ginégimet ni Jesus, éy kinagi nadu alagad na, 44 a “Tandaan moy i kagi koa éye dikam: Sakén i lélake a gébwat talanget. Ey itokyonék de a talaga.” 45 Perodu alagad, éy éwan de napospusan i éyaa kinagi ni Jesus dide. Da niliso dide naDiyos i kahulugen na. Ey nasanike side anagpakelagip diya éng anya i kahulugenna éya a kagi.

Ti Esiya I Mataasa?46 Nadid, négpasuway du alagad éng ti

ésiya dide i mataasa. 47 Ey ti Jesus, éytukoy na dén i isip dia. Kanya inalap natu esa a anak, sakay pinataknég na siya togiled na, 48 sakay kinagi na dide, a “Maski tiésiya i tumanggap ta kona se a anak dahilta péniwala na diyakén, éy bilang sakéndén i tanggapén naa. Sakay tu tumanggapdiyakén, éy bilang tanggapén na be tunagpaange se diyakén. Dahilan,” kagi na,“tu mababa dikam, éy siya i mataasa tamata na Diyos.”

49Nadid, kinagi ni Juan, a “Maistu, netame i esa a lélake a nagpaibut du dimonyoa gégamitén na i ngahen mua, éy sinawayme siya, da éwan sakup na gurupu tam.”50 “Ewan,” kagi ni Jesus, “diyan moy sés-awayén i kona sa a tolay. Dahilan,” kagina, “tu éwan kontara dikam, éy kampi siyadikam.”

Inidelan Du Samaritano Ti Jesus51 Nadid, te sénganya san dén a

panahun, éy umontok dén ti Jesus talanget. Ey naisip na dén a umangesiya ta Jerusalem. 52 Ey inutusan na isénganya a neditol diya. Ey mineditol

side, a sinomdép side to esa a banuwan taSamaria, monda ipaghanda de ta tulusanna. 53 Pero du tolay a Samaritano ta éya,éy éwan de siya tanggapén, da tukoy de atumulos siya ta Jerusalem. 54Ey ti Santiagoéy ti Juan, péketa de ta éya, éy kinagide, a “Anya, Panginoon, gustu mo wadeéy magpadibe kame ta apoy a gébwat talanget, monda mapuksa side?” 55 Peropinaginglan side ni Jesus. 56 Ey tinumulossan side ta iba a banuwan.

Du Talaga a Kumuyoyog Ni Jesus57 Nadid, to péglakad de, éy te esa a

lélake a kinagi na ni Jesus, a “Kumuyugékdikomaski ahe i angayanmo.” 58Ey kinagini Jesus diya, a “Isipén mo pa, da entanmo, maski aso, éy te pégiyanan. Sakaydu manok éy te lobun a pégiyanan de.Pero sakén a lélake a gébwat ta langet, éyéwanék tu katidugen.” 59Ey kinagi ni Jesusto lélake a esa, a “Kumuyog ka diyakén amaging alagad ko.” Pero kinagi no lélake,a “O, Panginoon, pero pabayanék pad pa,monda angen ko pa ielbéng tama ko.”60 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Pabayan mo duéwan méniwala ta Diyos a méngielbéng toama mo. Pero siko, éy umange ka mag-pahayag ta tungkul ta kédemét na Diyos amaghari.”

61 Ey kinagi diya no esa a lélake, a“Sakén, éy kumuyoyogék diko, Panginoon.Pero pakultadenék mo pa a ange mag-paalam to pamiliya ko.” 62 Ey kinagi niJesus diya, a “Tu alagad ko a mégéabalaénta ipatarabaho ko diya, éy éwan siya maaria ipasakup ta kaharian na Diyos.”

10Pinéglakad Na Du Alagad Na a Magtoldu

1Nadid, kétapos na éya, éy pinili ni Jesusi pitu a pulu a kakaguman na, a inutusanna side a péglakadén na side ta tégdé-duwa, a magdetol diya ta bawat angayanna a bariyo-bariyo. 2 “Meadu i gapasén,”kagi na, “pero kulang i magapas. Kanyaipanalangin moy to te koo ta kapahayan,a paange na i meadu a magapas ta ka-pahayan na. 3 Ikad moy dén,” kagi na.“Péglakadén ta kam du medukés a tolay.Mara, koman kam i tupa a méglakad talubuk du metapang a aso. 4 Diyan moykébilén i kuhata, o maski suput, o reserbaa sinelas. Sakay diyan kam magabala amégéuhunén du kasambat moy ta dilan.5 Sakay éng somdép kam ta tulusan moy a

Lukas 10:6 79 Lukas 10:28bile, éy batién moy du édsa sa, a kagi moy,a ‘Demtan kam maka na kapayapaan.’ 6 Eynadid, éngmahusay dumégiyan sa, a tang-gapén de kam, éy kagbian side na Diyos atalaga. Pero éng éwan side mahusay, éybawen moy tu nipangbati moy dide. 7 Eydiyan kam uméagton ta iba-iba a bile, éngˈwan tumulos kam ta isesa san a bile. Sakaydiyan kammésanike améngan ta ihayin dedikam, da dapat aguman kam du tolduanmoy.

8 “Bagay dumemét kam ta esa abanuwan, éng tanggapén de kam, éyméngan kam ta ihayin de dikam. 9 Sakaypahusayén moy du te ladu ta éya abanuwan, sakay ibahetamoy dide,” kagi niJesus, “a adene dén a dumemét i pégharina Diyos dide. 10 Pero éng dumemét kamta banuwan, éng éwan de kam tanggapén,éy kagin moy dide, a 11 ‘Pagpagen me ialikabuk na banuwan moya ta tikéd mia,a saya i tanda me dikam,’ kagi moy, ‘ate kasalanan kam ta Diyos.’ Sakay kagimoy be dide, a ‘Talaga a dumemét dikami Diyos a maghari, éy inidelan moy dén!’12 Katutuhanan a kédemét na péghukumna Diyos, éy lalo a mehirap i sapitén dutolay na éya a banuwan, kesira to sinapitdu taga Sodoma to araw!”

Du Banuwan a Ewan Méniwala13 Nadid, pégisip ni Jesus du mégidel

diya a banuwan, éy kinagi na, a “Kakakagbikam, sikam a taga Korasin! Kakakagbikam, sikam a taga Betsayda! Da ginimetko dén ta harap moy i meadu a makataka-taka, éy éwan kam nagsisi. Pero du tolayta Tiro sakay ta Sidon to araw, éng netade maka to araw tu mineta moy, éy talagaa nagsisi side. Nagbadu maka dén sideta kostal, sakay mégiknud side ta abu,mondamagpatunay side a nagsisi a talaga.14 Kanya ta péghukum na Diyos,” kagi niJesus, “éy masiyadu a mehirap i sapiténmoy kesira ta sinapit du taga Tiro éy taSidon. 15 Sakay sikam a taga Kapernaum,”kagi na, “i pégpalalo moy éy makaabutkam ta langet, pero i abutén moy sana éyimpiyerno!”

16 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na,a “maski ti ésiya i mégbati dikam a még-toldu, éy bilang mégbati be side diyakén.Sakay du mégidel dikam, éy bilang ide-lanék de be dén. Sakay du mégideldiyakén, éy bilang idelan de be dén tu Amako a nagpaange se diyakén.”

Tungkul Ta Késoli Du Alagad17 Nadid, to késoli du pitu a pulu a

alagad, éy mésahat side. “Panginoon,”kagi de, “maski du dimonyo, éy médaigme side bagay dinulaw me i ngahen muaa mégpaibut dide!” 18 Ey “O,” kagi niJesus. “Ey sakén éy mineta ko ti Satanasa linumugmuk. Ey tu kélugmuk na éymebakség a koman i kilat. 19 Ey tandaanmoy,” kagi na, “éy niatéd ko dén dikami kapangyarian a monda maski yudakénmoy i medukés a ulag, o maski kumékon-tara kamni Satanas, éy éwan kammaanya.20 Pero maski madaig du medukés a espir-itu dikam, éy diyan kam masahat ta éya.Eng ˈwan, i kasahatan moya éy da nilistadén na Diyos tu ngahen moy ta langet.”

21 Nadid, ta éya a oras, éy tu Banal aEspiritu, éy pinasahat na ti Jesus. Tuloskinagi ni Jesus ta Diyos, a “Mégpasala-maték diko, Améng. Siko i Panginoon talanget éy ta mundua. Salamat, Améng, daéwanmo nipékipospos tu kaluubenmo dumatalinung a mataas a tolay; éng ˈwan inéngipaliwanagen mua éy du mababa. Ongani, Améng, da kona sa i gustu mua.

22 “Tama ko a Diyos,” kagi ni Jesus,“éy inatdinanék na ta étanan. Ey éwantu makatukoy diyakén, éngˈwan Tama kosan. Ey éwan be tu nakatukoy Nama ko,éng éwan sakén san a anak na, sakay dunagpahayagen ko ta tungkul diya.”

23 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad nata lihim, a “Masuwerte kam a talaga, dameeta moy dén tu gimet ko! 24Da tandaanmoy, meadu i purupeta to araw, sakayhari, a gustu de a meta i meeta moya, peroéwan de neta. Sakay gustu de a mabati imébati moya, pero éwan de nabate.”

Tu Istoria No Mebait a Samaritano25Nadid, te esa a maistu ta rilihiyon na

Judeo, a inumangeni Jesus amégpakelagipdiya, a monda pagkamalién na maka siya.“Maistu,” kagi na, “anya wade i gemténkua, amondamakaabuték ta buhay a éwantu katapusan?”

26 “Ey anya i bébasaén mua ta libru naDiyos tungkul ta éya?” kagi ni Jesus. 27 Eykinagi no maistu ta rilihiyon, a “I kagiana Diyos to libru na, éy ‘Dapat mahalénmo i Panginoon mo a Diyos ta mahigpit, aisipén mo siya a palagi.’ Sakay i utus a esa,éy ‘Dapat mahalén mo tu kapareho mo akona ta pégmahal mo ta bégi mo.’ ” 28 Ey“O,” kagi ni Jesus, “tama tu sengbet mo.

Lukas 10:29 80 Lukas 11:11Sundin mo ina, éy makaabut ka ta buhaya éwan tu katapusan.”

29 Nadid tu maistu, éy gustu na a ma-ganap tu kagi na ni Jesus, monda isip dutolay a matalinung siya. Kanya kinagi nani Jesus, a “Ti ésiya wade i kapareho ko adapat mahalén ko?”

30 Ey saye tu nisengbet ni Jesus diya aistoria: “Mara,” kagi na, “éy te esa kana lélake a Judeo a inumange ta Heriko, agébwat ta Jerusalem. Ey to péglakad na,éy sinanéb siya na tulisan. Dinoklos desiya, sakay inalap de tu badu na. Sakaybinélbég de a hanggan kétihék a mate,sakay gininanan de.

31 “Mamaya-maya, éy te sinumalegéda padi a Judeo. Ey péketa no padi tote tayang a lélake, éy linumekaw siya asinalinan na san. 32Eymamaya-mayamandén, éy te sumalegéd be a esa a katulungta Templo, a Judeo be siya. Ey péketa nato te tayang a lélake, éy sinalinan na besan. 33 Nadid, mamaya-maya man dén,éy te sumalegéd man dén a éwan Judeo.Samaritano siya. Ey péketa na to lélake,éy kinagbian na siya. 34 Inumadene kansiya, a ginamot na tu talitalingo na, sakaybinédbéden na ta damit. Nadid, éy nisakayna siya to kabayo na, a niange na to bile apaupaan, sakay inalagaan na sa siya.

35 “To kagabian na, éy inupaan na tu tekoo to bile, a kinagi na diya, a ‘Alagaan mosiya. Ey éng mahigit pa ta éye i gastos modiya, éy dagdagen ko san ta késoli ko,’ kagina.

36 “Ey nadid,” kagi ni Jesus to maistu,“anya i isipmua? Ti ésiya diden ya a étélo asinumalegéd i nagpatunaya a mahalén natu kapareho na?”

37 “Ey siguru tu éwan Judeo a Samari-tano,” kagi no maistu, “da kinagbian na tute tayang a Judeo.”

“Ey anya pa,” kagi ni Jesus. “Ey nadid,éy dapat kona be sa i ahigén mua.”

Tinumulos Ti Jesus To Bile De Marta38 Nadid, to péglakad de Jesus, éy inu-

mange side to esa a bariyo. Ey te bébe sa atiMarta i ngahennaa. Ey siya, éy pinatulosna de Jesus to bile na. 39 Ey to péghanda niMarta to pénganan de, éy ti Maria a wadina, éy basta te eknud san to giled ni Jesus,a mégbati to pégtoldu na. 40 Ey ti Marta,éy métahanta, da meadu i handaén na.Kanya kinagi na ni Jesus, a “Panginoon,entan mo i wadi kuae, pinabayanék na

dén a méghanda ta étanan a tarabaho ko.Utusan mo siya beman a tulunganék na.”

41 Pero kinagi ni Jesus diya, a “Marta,bakit méligalig ka ta sari-sari? 42 Te isesasan a mahalaga a kailangan; éy saya igimita na wadi muae. Ey éwan maari asawayén ta siya.”

11Tu Pégtoldu Na Tungkul Ta Panalangin

1 To esa a aldew, éy nanalangin ti Jesus.Ey to kétapos na, éy kinagi diya no alagadna a esa, a “Panginoon, tolduan mo kamea manalangin, a kona to pégtoldu ni Juandu alagad na to araw.” 2 Ey saye tu nitolduni Jesus dide. “Kona se i dapat panalanginmoy,” kagi na.“ ‘Améng,’ kagi moy, ‘Purién maka dén na

tolay i ngahenmua. Sikomaka déni maghari ta mundua. 3 Atdinanmo kame ta kanén me nadid aaldew. 4 Sakay patawadén mokame ta kasalanan me; éy sikame,Améng, éy patawadén me be dute kasalanan dikame. Sakay diyanmo kame iharap ta mahigpit a ma-muhuba dikame.’ ”

5 Nadid, nitoldu pa dide ni Jesus itungkul ta panalangin, a kinagi na, a “Anyawade éng te bigla a dumemét ta kélép tabile moy, éng éwan ka tu ipakan dide?Anya wade, éng umange ka ta bile nokaratig mo, a dulawan mo, a ‘Kadimoy,padimanék pad ta ipakan ko du bisita ko,6 da te dinumemét dén ta bile ko, éyéwanék tu ipakan dide.’ 7 Ey anya wadeéng sumengbet diko tu karatig mo, a ‘Tagabia dén! Ewanék makapangatéd dikonadid, da tidug kame dén a métatena, ametamadék dén a umégkat. Ey seradu patibe dén tu pintuan me.’

8 “Entan moy,” kagi ni Jesus, “metamadtu karatig mo a mangatéd diko ta agidénmo, maski kadimoy mo. Pero éng piliténmo siya a pilitén, éy umégkat siya a talagaa méngatéd diko ta maski anya a gustumo. 9 Kanya sikam,” kagi ni Jesus, “éykona be sa i panalanginmoya ta Diyos. Engmékeged kam ta Diyos, éy atdinan na kam.Eng mégahayok kam, éy paketan na kam.Eng tumuktuk kam ta pintuan na Diyos,éy bukasan na kam. 10 Dahilan maski tiésiya i magagida ta Diyos, éy atdinan na.Sakay tumégahayok, éy paketan na. Sakaytu mégtuktuk, éy bukasan siya. 11 Anya,”kagi ni Jesus, “éng magaged du anak moy

Lukas 11:12 81 Lukas 11:34ta ikan, éy anya i iatédmoya, ulag? 12Oéngmagaged dikam ta bunay, éy anya i iatédmoya, kahame? 13Nadid entanmoy;maskimakasalanan kam a tolay, éy atdinan moydu anak moy ta mahusay. Ey Tama moyta langet, éwan na beman iatéd i Banal aEspiritu ta magaged diya?”

Nagpatunay Ti Jesus a Ewan GébwatI Kapangyarian Na Ni Satanas

14 Nadid, pinaibut ni Jesus tu dimonyoto lélake a bulol. Ey to pékaibut na dén, éynakapégkagi dén tu lélake. Ey nagtaka dutolay. 15 Pero du iba sa a tolay, éy inuposde ti Jesus, a kinagi de, a “Kanya makapég-paibut siya du dimonyo, éy inatdinan siyani Satanas ta kapangyarian na. Ti Satanasa mayor du dimonyo.”

16 Ey te iba be sa a tolay, a pinuhubaande ti Jesus, a kinagi de diya, a “Ipeta modikame i tanda a makataka-taka a gébwatta Diyos.” (Gustu de san a meta éngte kapangyarian siya a talaga a gébwatta Diyos.) 17 Pero tukoy ni Jesus i isipde, a kinagi na dide, a “Eng mara, maskiahe a banuwan, éng néglébug side, éybumagsak a talaga. Sakay maski ahe abile, éng néglébug side, éy éwan be malei buhay de. 18 Ey nadid sakén; bakit kagimoy a inatdinanék ni Satanas ta kapang-yarian na a magpaibut du katulung na adimonyo? Lélbugén beman ni Satanas isarili na? Eng kona sa, éy bumagsak siyaa talaga. 19 Bakit kagi moy a gébwat niSatanas i kapangyarian ko a mangpaibutta dimonyo? Ey anya du tolay moy? Engibutan de i dimonyo, éwan beman gébwatta Diyos i kapangyarian de? Kanya side imégpatunaya a kakabulyan tu pénguposmoy diyakén! 20 Pero éng ibutan ko dudimonyo ta pamag-itan na kapangyarianna Diyos, éy saya i katunayana a dumemétdén dikam i péghari na Diyos ta tolay.

21 “Eng mara,” kagi ni Jesus, “te mesibéta lélake a te armas, a mégbantay ta bilena, éy mahusay san tu kasangkapan na.22 Pero éng te lélake a lalo a mesibét diya,a duklusén na siya, éy madaig tu lélake amégbantay. Sakay tu dumuklos, éy alapénna tu armas na sakay tu kasangkapan na.Ey ti Satanas, éy siya i déduklusén kua.

23 “Ey tu éwan kampi diyakén,” kagi niJesus, “éy kontara diyakén. Ey tu éwantumulung diyakén a méngidulug ta tolay,éy nangangahulugen a paadeyuén na dutolay diyakén.”

Halimbawa a Tungkul Ta EwanMéniwala Ta Diyos Ta Hustu

24 “Bagay umibut tu medukés a espir-itu ta bégi na tolay,” kagi ni Jesus, “éyméglebut ta ilang a lugar a mégahayok taimangan na. Nadid, éng éwan tu meeta,éy kagi na, a ‘Magsoliék to kinagébwatanko a négiyanan ko.’ 25 Ey kédemét na,éy dinemtan na a éwan tu lasén, sakaymelinis a mahusay dén. 26 Kanya inakitna i pitu a iba a espiritu a mas medukéspa diya, sakay sinomdép side a négiyan saside. Kanya lalo a medukés to neditol ikalagayan na éya a tolay.”

27Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éya,éy kinagi no bébe a esa ta lubuk du meadua tolay, a “Masuwerte ngani dén tu inamo!”

28 Ey, “O,” kagi ni Jesus, “pero lalo amasuwerte du makabati ta kagi na Diyos,éng tulos de a sugsugén!”

Ti Jesus Ey Kapareho Ni Honas29 Nadid, to kédulug du tolay ni Jesus,

éy kinagi na dide, a “Diden ye a lahi aJudeo, éy magkadukés side! Piliténék moya ipeta ko dikam i tanda, pero éwanék tuipeta dikam a tanda, éng ˈwan tu nanyarini Honas to araw. 30 Dahilan tu nanyarini Honas, éy saya i katunayana du tolay taNinibe a pinaange siya na Diyos dide. Eykona be sa sakén. Te manyari be diyakéna kona ni Honas; éy saya i tandaa dikam apinaangeék se na Diyos.

31 “Kédemét na péghukum na Diyos,”kagi ni Jesus, “éy tu hari a bébe a tagaKabagatan to araw, éy tumaknég siya améngiabla dikam. Da siya, éy inumangese a gébwat ta adeyo, monda baten na imemahal a pégtoldu ni Solomon. Ey nadidéy temataas ni Solomon ta éye amégtoldudikam, éy éwanmoy bébaten. 32Sakay patidu tolay a taga Ninibe, éy tumaknég beside ta péghukum, a iabla de dikam a lahi aJudeo, da nagsisi side to pégtoldu ni Honasdide. Ey nadid éy temataas ni Honas ta éyea mégtoldu dikam; éy éwan kammégsisi!”

Tu Pinakang-simbu Na Bégi33 “Ewan tu mégtab ta simbu,” kagi ni

Jesus, “a tulos iliso na ta ébut, o taklébenna ta pégtakalan. Engˈwan, yedton na talamesa, monda matanglawan du somdépta bile. 34Ey tumatamo,” kagi na, “éy sayai pinakang-simbu na bégi mua. Kanya éngmedemlag i mata mua, éy mademlagen bei étanan a bégi mo. Pero éng mediklém

Lukas 11:35 82 Lukas 12:5i mata mua, éy mediklém be i bégi mua.35 Samakatuwid, éng éwan mo tukoy itama, éymediklém i isipmua. 36Kanya éngmaketa tu isip mo ta mahusay, éy éwanka tu mali tu isip. Basta tu isip mo éymedemlag a kona ta demlag na simbu.”

Pinaginglan Ni Jesus Du Mataas a Judeo37 Nadid, to kétapos ni Jesus a még-

toldu, éy inakit siya no esa a Pariseyo améngan to bile de. Ey to pégeknud dea méngan, 38 éy mégtaka tu Pariseyo, danapansing na a éwan bale naguges ti Jesus.39 Kanya kinagi ni Jesus diya, a “Bakitsikam a Pariseyo,” kagi na, “éy ugali moya palagi a mégugues du tasa moy sakaydu penggan moy, monda melinis? Perotu ugali moy a medukés, éy éwan moymalinisan! 40Ayhay,” kagi ni Jesus, “sikama mégkamali ta dikél! Ginamet na Diyos atalaga imeta na tolay. Pero ginamet na be iéwanmeta na tolay. Kanya tukoy na i édseta isip moya, da ginamet na be ya. 41 Enggustumoy a ibilang kamnaDiyos ameliniskam, éymangatéd kamdumahirap a tolay.

42 “Kagbi kam, sikam a Pariseyo!” kagina. “Iatéd moy ta Diyos i ikasapulu nakabuhayanmoy, a hanggan ta atongmoy aéwan tu halaga. Pero pinabayan moy déntu lalo a mahalaga a kailangan, da dayaénmoy tu kapareho moy, sakay éwan moymahal i Diyos. Maari, mangatéd kam taDiyos. Pero gemtén moy be i mahalaga akailangan.

43 “Kagbi kam, sikam a Pariseyo!” kagini Jesus. “Gustu moy a mégiknud tapégiknuden na mataas a tolay ta kapilyamoy. Sakay gustu moy a saloduan kamna tolay ta plasa na banuwan. 44 Kagbikam, da kapareho kam na lébéng a éwanmeta na tolay, a tulos yudakén de, a tulosmeahes tu buyok ta tikéd dia!”

45 Nadid, i esa a maistu na rilihiyon, éykinagi na ni Jesus, a “Maistu, éng mégkagika ta kona sina, éy pintasan mo kame be!”

46 “Ey o ngani,” kagi ni Jesus. “Patisikam a maistu ta rilihiyon, éy kagbi kambe! Da dagdagen moy i mehirap a utus tarilihiyonmoy, a piliténmoy du tolay a sug-sugén de. Pero éwanmoy side tulungan tamaski kétihék. 47Kagbi kam! Ginimet moydu pantiyung du purupeta to araw. Perodu apo-apomoy to araw, éy side ngani dénya di namunua dide! 48 Meramay kam atalaga du kasalanan de to araw. Da sideéy binunu de du purupeta, éy sikam, éy

ginimet moy du pantiyung de! 49 Kanyakinagi dén na Diyos a paangen na dikami magtoldu ta kagi na Diyos, sakay apostol.Pero bunonmoy i sénganya dide. Sakay duiba éy lélokon moy side.

50 “Kanya sikam a lahi nadid,” kagi niJesus, “éy parusaan kam na Diyos, dahildu purupeta a binunu du apo-apo moyto araw; 51 sapul to nipamuno de ni Abela hanggan to nipamuno de ni Sakarias.Ey ahe i pinamunuan de ni Sakarias éngéwan to sélat no Templo sakay to lamesaa pégatangan. O ngani, parusaan na Diyosa talaga didi tolay a éye nadid, dahil ta éyaa kasalanan a ginimet de du purupeta!

52 “Kagbi kam a talaga, sikam a maistuta rilihiyon,” kagi na Jesus, “da niliso moydu tolay i katutuhanan a tungkul ta Diyos.Idel moy dén a ipasakup ta péghari naDiyos, sakay harangan moy be du iba agustu a pasakup!”

53Nadid, to kétapos ni Jesus a négtoldudu tolay ta éya, éy hinumektat siya ta éyaa lugar. Ey du Pariseyo sakay du maistu tarilihiyon, éy pépintasan de siya ta mahig-pit. Sakay sigi san side a mékipégpasuwaydiya, da méiyamut side diya. 54Gustu de apagkamalién de siya, monda te katuwiranside a mangidimanda diya.

12Mangilag Kam Ta Pégtoldu Du Pariseyo

1 Nadid, samantala a mégtoldu pabi tiJesus, éy dinumulug diya a dinumulug imeaadu a libu a tolay, a hanggan éwanside nagsadét-sadét a tahod. Ey kinagi niJesus du alagad na, a “Mangilag kam tapégpaalsa du Pariseyo, a samakatuwid éymangilag kam ta pégwari-wari de a banalside a tolay. 2 Ey tandaan moy, maskianya i gemtén na tolay nadid ta lihim, éylumitaw ta esa a panahun. Sakay maskianya i nipamen de nadid, éy mehayag taesa a panahun. 3 Ey maski anya i uhonmoya ta lihim nadid, éy mepahayag taétanan ta esa a panahun. Sakay maskianya i anasaténmoy nadid ta lubuk na bilemoy, éy te mangidulaw ta éya a kagi taplasa na banuwan.

4 “Tandaan moy ye, a kékadimoy ko,”kagi ni Jesus, “diyan moy antingan du ma-muno ta bégimoy, da éwan sidemakabunota kaliduwa moy. 5 Engˈwan, i dapat moy aantingan éy Diyos, da siya i magpakatea tatolay. Sakay pati éy siya i te kapangyarianaméngibut ta kaliduwamoy ta impiyerno.

Lukas 12:6 83 Lukas 12:33Kanya siya ngani i dapat a antingan moy atalaga!

6 “Mara,” kagi ni Jesus, “makabugtongkam ta lima a dignés ta éduwa san asentimos. Ey maski mura side, éy éwankaleksapan na Diyos i maski esa dide. 7 Eybakit méganteng kam amakay kaleksapankam na Diyos? Mahalaga kam diya kesirata meadu a dignés. Maski na buk moya, éynabilang na a étanan!”

8 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus; “maskiti ésiya i méngipagtapat du tolay, a méni-wala siya diyakén, éy ipagtapat ko be siyadu anghel na Diyos. Ey sakén i lélake agébwat ta langet. 9 Pero maski ti ésiya itumanggia diyakén ta harap na tolay, éyitanggi ko be siya du anghel na Diyos.

10 “Maski ti ésiya i mangupos diyakéna nagébwat ta langet, éy pagpasensiyaanside na Diyos. Pero tu mangupos ta Banala Espiritu, éy saya i éwana pagpasensiyaanna Diyos.

11 “Nadid,” kagi ni Jesus, “bagay iharapde kam du tagapamahala ta kapilya de, oéng mangidimanda side dikam ta guber-nador, éy diyan kam métageg éng anyai katuwiran moya dide. 12 Da tu Banal aEspiritu i magpakagia dikam ta katuwiranmoy dide.”

Tu Halimbawa No Mayaman a Lélake13Nadid, te esa a lélake du tolay sa, a ki-

nagi na ni Jesus, a “Maistu, pégkagian moteka ko, monda hatianék na to nipamanadikame no ama me.”

14 “Ey anya,” kagi ni Jesus diya,“pakodyan ko a maghati to nipamanadikam no ama moy? Ewan ko tungkulina méghati ta luta.”

15 Ey nadid, tulos kinagi ni Jesus dutolay sa, a “Mangilag kam, a diyan kammedémot ta sari-sari. Dahilan maski dumayaman a tolay, éy éwan side dagdagenno yaman de tu buhay. 16 Mara,” kagi na,“éy te lélake kan a mayaman, a te lutata meadu a pahay. 17 Ey kinagi na kan,a ‘Magenyaék, da éwanék dén tu pagdé-tonan ta étanan a pahay ko, da meadudén. 18 Ay,’ kagi na, ‘saye i gemtén kua:hukatén ko du bodega ko a dati, a bilayanko ta dédekél pa sa a bigu, monda hustui pagdétonan ko ta pahay ko, sakay taari-arian ko.’ 19 Nadid, éy kagi kan nolélake, a ‘Ah, masuwerteék, da hustu déni gastos ko a hanggan ta maski sangan ataon. Melagen i buhay ko nadid,’ kagi na,

‘a i tarabaho ko nadid éy basta méngan,sakay maginom, sakay magsayaék.’ ”

20 “Pero éwan,” kagi ni Jesus; “da kinagina Diyos diya, a ‘Luku-luku ka tu isip, danadid dén a kélép éy mate ka dén. Eynadid,’ kagi na Diyos, ‘koo mo pabi bemani étanan ya a niimbak mo a ari-arian mo?’

21 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “kona sa imanyaria du mégpayaman. Medémot sideta kuhata, pero éwan de isipén i Diyos.”

Umasa Kam Ta Diyos22 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na,

a “Kanya diyan kam métageg ta buhaymoy, éng anya i kanén moy éy ta badumoy. 23 Da tandaan moy, éng nilalangkam na Diyos, éy bakit isipén moy a éwanna kam atdinan ta kanén moy éy ta badumoy? 24 Entan moy di manuka; éwan sideméghasik; éwan side mégladey; éwan sidetu bodega. Pero atdinan side na Diyos takanén de! Ey sikam, éwan kam bemanhigit a mahalaga ta manok? 25 Ataay,”kagi ni Jesus, “éng dumemét i oras a ikatemo, éymaari ka beman amagpaatakdug tabuhaymo tamaski esa a oras, éngmabalisaka?

26 “Ey nadid, éng éwan moy kaya apaatakdugén tu buhay moy, éy bakitmétageg kam pa ta kanén éy ta badu?27 Isipénmoy éng kodya i kébékyaga na bu-laklak. Ewan side mégtarabaho, éwan sidemégimet ta badu. Pero i mégebadu dia, éymemahal pa to badu nomayaman a hari toaraw, a ti Hari Solomon. 28 Ey nadid,” kagini Jesus, “éng bihisan na Diyos du bulaklakta kona sa, maski sandali san i buhay de,éy anya, éwan na kam pabaduan? Bakitkétihék pa i péniwala moya diya? 29Kanyasikam, éy diyan kammégisip amégisip éngahe i paketan moya ta kanén moy sakayta inumén moy; diyan kam mabalisa taéya. 30 Saya i ugalia du iba a tolay a éwanmékidiyos. Pero Tama moy, éy tukoy nadén i kailangan moya. 31 Kanya sikam,”kagi ni Jesus, “éy pilitén moy a magharii Diyos dikam, sakay gemtén moy san ikaluuben na, éy iatéd na dikam i kailanganmoya.”

Tu Kayamanan Ta Langet32 “Sikam a alagad ko, éy diyan kammé-

ganteng, maski kétihék kam san a gurupu,da i gustua Nama ko, éy sakupén na kamta kaharian na. 33 Ibugtong moy tu ari-arian moy, sakay iatéd moy du mahiraptu kabugtungan na. Eng kona kam sa, éy

Lukas 12:34 84 Lukas 12:59ibilang dén a te kayamanan kam dén talanget. Ey éwanmebut tu kayamananmoyta langet, da éwan tumégtako ta éya, sakayéwan be sa tu kutam. 34 Dahilan éng ahe iédsean na kayamanan na tolay, éy siya besan ya i alélahanén na.”

Utusan a Makahanda35-36“Maghanda kamdén,” kagi ni Jesus,

“ta koman i péghanda na utusan nomaya-man a lélake. Mara du utusan a mahusay,éngmaguhay side to amode, éymaghandaside, sakay taben de be du simbu de. Eynadid, éng dumemét tu amo de a gébwatta kasalan, éy handa dén side a magbukasdiya, a tanggapén de siya. 37 Masuwertedén diden ya a utusan, éng demtan side noamo de a nakahanda dén. I gimita no amode a talaga, éy pégiknudén na du utusanna, a tulos na side a pékanén. 38 O ngani,”kagi ni Jesus, “masuwerte a talaga didenya a utusan, éng dumemét dide tu amo deta hatinggabi, o ta amulaldew, éng demtanna side a nakahanda dén diya.

39 “Ey baten moy be i halimbawa a éye,”kagi ni Jesus. “Mara, tu te koo to bile,éng napospusan na maka i kédeméta nonagtako to bile na, éy binantayan namaka,monda éwan maka nakasdép tu nagtako.40 Kanya sikam, éy dapat nakahanda kama palagi, da éwan moy be tukoy i oras akédemét ko; sakén a lélake a gébwat talanget.”

Tu Matapat a Utusan41 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Anya,

Panginoon, i éya a nihalimbawa modikame, éy para dikame san a alagad mo,o pati be du étanan a tolay?”

42 “I éya a nihalimbawa ko,” kagi niJesus, “éy tungkul tamaski ti ésiya amatal-inung a utusan a makasunud to amo nata mahusay. Mara siya tu pinamahalaa noamo na du iba a utusan na, a siya i bahalaa manggastos dide. 43 Masuwerte i éyaa utusan, éng demtan siya no amo na amégtarabaho ta kona sa. 44 Ey ientaregadiya no amo na i étanan a ari-arian na.45 Pero i éya a utusan, éng maisipan na amale pabi bagu magsoli tu amo na, sakaytulos na a lokoén du kaguman na a utusan;sakay éng méngan siya éy ta méglasing,46éy demtan siya no amo na ta oras a éwanna tukoy. Ey parusaan na siya ta mahigpit,sakay iagum na siya ta édsean du tolay aéwan méniwala.

47 “Kanya tandaan moy ye,” kagi ni Je-sus; “tu utusan a nakatukoy ta kaluubenno amo na, sakay éwan na sugsugén, éydikél i parusa na a talaga. 48Pero tu utusana magkamali da éwan na tukoy i kaluubenno amo na, éy kétihék san i parusa na.Kanya,” kagi ni Jesus, “tu péngientaregaanta meadu, éy siya i pag-asa du tolay. Eytu péngientaregaan ta meaadu a tahod, éylalo a dikél i pag-asaa diya du tolay.”

Pégkahiwahiwalay Du Sabile49 Nadid, kinagi man dén ni Jesus du

alagad na, a “I kédemét ko ta munduae,éy koman i lélake a umange a magtutodto sikaw na, da maski ahe i demtan nakagi kua, éy te maligalig. Ey sakén, maskisala ko a te maligalig, éy gustu ko a ku-malat tu kagi ko ta mundua a koman iapoy! 50 Te dumemét diyakén a paghirapko. Kanya métagegék a hanggan éwan yamalipas. 51 Bakit, isip moy inumangeék seta mundua, a magpayapa ta tolay? Ewan!Ewanék se inumange a magpayapa ta to-lay, éng ˈwan dahil diyakén éy maglabani tolay ta mundua. 52 Sapul nadid,” kagini Jesus, “éng mara, ta esa a bile, éy éwanside isesa tu isip. Mara éng lima side, éy tuétélo éyméniwala diyakén, éy tu éduwa éyéwan. 53Mara tu patena, éy éwan isesa tuisip de. Sakay tu magmanugeng, éy éwanbe isesa tu isip de.”

Pékapospos Ta Kapanahunan54 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay, a

“Napospusan moy i tanda na panahun, daéng meta moy a mediklém ta sahéman,éy kagi moy a maguden. Ey mamaya éymaguden a talaga. 55 Sakay éng meta moya salatan dén, éy kagi moy a dumemét déni tékisinag. Ey mamaya éy tékisinag nganidén. 56 Ayhay, sikam a mégwari-wari aéwan kam tu kasalanan! Tukoymoy bale amébasa i tanda ta langet, pero éwan moytukoy du tanda a mégpatunay diyakén!57Bakit éwan moy maari a mapospusan tutama a gimet moy?

58 “Mara,” kagi ni Jesus, “éng te mén-giabla diko ta huwes, éy mékipéguhonka diya éng anya i pagkasunduan moya,bagu na ka iharap to huwes. Dahilan éngdumemét i oras na asuntu moy, éy iatédna ka ta huwes, a tulos iatéd de ka ta pulis,a tulos mepihesu ka dén. 59 Ey nadid, éngkona sa, éy éwan ka makaluwas hangganéwan mo mabayaden i étanan a kasalananmo.”

Lukas 13:1 85 Lukas 13:2613

Magsisi o Mapahamak1 Nadid, te tolay a dinumemét ni Jesus,

a nibaheta de diya tu ginamet ni Guber-nador Pilato, a binuno na kan du sénganyaa Judeo a taga Galilea, to pégatang de taDiyos.

2Ey pékabaheta ni Jesus ta éya, éy kinagina du tolay sa, a “Anya i isip moya? Akalamoy wade a lalo a medukés i kasalanandiden ya a minate kesira du iba a tagaGalilea? Akala moy wade a kanya ni-pabunu side na Diyos éy medukés side?3 Ewan! Da maski sikam, éng éwan kammagsisi, a ibutan moy du gimet moy amedukés, éy kona be sina i manyariadikam, a pabunu kam be na Diyos! 4 Eyanya i isip moya,” kagi na, “du sapulu éyta walu a tolay a minate ta Siloam? Tokétumba no melangkaw a bile dide, sigurui isip moya, éy pinakate side na Diyos date kasalanan side a mas medukés ta iba atolay ta Jerusalem? 5 Pero éwan! Da maskisikam, éng éwan kam magsisi, a ibutanmoy du gimet moy a medukés, éy kona besina i manyaria dikam, a pakaten kam naDiyos ta medukés.”

Nihalimbawa Ni Jesus a Tiisén PaNa Diyos Du Tolay a Medukés

6Nadid, kinagi ni Jesus dide i halimbawaa éye: “Te lélake kan,” kagi na, “a nagmulato kayo a igos to luta na. Ey to esa kanwade a aldew, éy inange na pitasén tubunga na; éy entan na, éy éwan bale déntu bunga. 7 Ey kinagi na kan to mégbantayto luta na, a ‘Entan mo, étélo dén a taoni kayoae a éwan nagbunga. Pukanén modén, monda éwan na abalaén i lutaa.’ 8 Ey‘Diyan mo san,’ kagi kan no mégbantay.‘Sakén, éy lamonan ko san, sakay détonanko ta pégpatabe i palebut naa. 9 Ey nadid,’kagi na ‘éng éwanmagbunga ta esa a taon,éy papukan mo dén.’ ”

Tu Bébe a Kébung10To esa a aldew a pangilin, éymégtoldu

ti Jesus to kapilya a esa. 11 Ey te bébe sa ahinayup, a kébung siya. Sapulu éy ta walua taon a pinagkébung siya no hayup. Eyéwan siya makaolnat. 12 Ey ti Jesus, péketana diya, éy kinagi na diya, a “Bakés,maibutdén diko tu pile mo!” 13 Tulos nitupu niJesus tu kamét na diya, éy nakaolnat dénsiya agad, a tulos pinuri na dén i Diyos.

14 Pero tu tagapamahala to kapilya, éynaiyamut siya, da pinahusay ni Jesus to

pangilin. Kanya kinagi na du tolay sa, a“Te éném kitam a aldew a maari kitam amégtarabaho. Diden ya a aldew éy maarikam a pagamot. Pero ta pangilin, éy bawaldén ya.”

15 Pero kinagi ni Jesus to tagapama-hala, a “Sikam a mégwari-wari a tolaykam na Diyos! Bakit! Eng te baka kam,o kabayo, éwan moy beman ukadén tapangilin, a iange moy penumén? 16 Peroi bakésae, maski apo siya ni Abraham, akapareho tam, éy éwanék balemaari nadida pangilin a magligtas diya to dati a gimetni Satanas diya! Bakit! Kagbian moydu kabayo moy; pero du kapareho moy atolay, éy éwan moy kagbian!”

17 Nadid, pégkagi ni Jesus ta éya, éynasanike dén du kalaban na. Pero du ibaa tolay, éy masaya side to meadu a gimetna a memahal.

Nihalimbawa Na Eng Kodya IPagkadua Du Tolay Na Diyos

18 Nadid, kinagi ni Jesus dide, a “Anyawade i kaparehua na kédemét se na Diyosa maghari? 19 I kaparehua na éya éytu isesa a bukél na mustasa a nimula nolélake to uma na. Ey tinumubu dén yaa hanggan naging kayo dén, a hangganmakapaglobun du manok ta sanga-sangana.”

20 Nadid kinagi man dén ni Jesus,a “Pakodyan ko a mangihalimbawa tapéghari na Diyos ta tolay? 21 Mara,” kagina, “i kaparehua na éya, éy tu pégpaalsa aihalu no bébe to étélo a takal a arina, éyumalsa tu étanan a linamas.”

Bihira San Du Makasdép Ta Langet22Nadid to kétamoni Jesus ta Jerusalem,

éy tinumulos pa siya du iba-iba a bariyo,sakay du iba-iba a banuwan, a négtoldu sasiya du tolay. 23 Ey kinagi diya no esa alélake, a “Anya wade, Panginoon, kétihékwade san i meligtas na Diyos a tolay?”

Ey kinagi ni Jesus dide, a 24 “Tu pintuana sésdépan ta langet, éy mepiit. Kanyapumilit kam a somdép. Te meadu a ta-laga a magpuhuba a somdép, éy éwanside maari; 25 dahilan mara, tu te bile,kédemét na oras, éy seraduan na tu pin-tuan na. Ey nadid, éng umange kamnadid to pintuan a tumuktuk, éy éwanna kam bukasan. Eng dulawan moy, a‘Panginoon, bukasan mo kame,’ éy i sen-gbet na sana dikam, éy ‘Ewan, da éwan takam natenggi.’ 26 Nadid,” kagi ni Jesus,

Lukas 13:27 86 Lukas 14:14

“éng kagi moy diya, a ‘Ewan, Panginoon,natenggi mo kame, da négdipon kitam aminéngan; sakay tinolduan mo kame patita banuwan me!’ 27 Pero i sengbet na sanadikam, éy ‘Ewan, éwan ta kam natenggi.Umadeyo kam dén, sikam a mégimet tamedukés.’

28 “Nadid,” kagi ni Jesus, “kédemét naéya a oras, éy meta moy sa depu moya Abraham ta kaharian na Diyos. Sakaymeta moy be sa ti Isak, sakay ti Hakob,sakay du purupeta. Pero sikam éy ibutde kam dén. Ey ta péketa moy ta éya,éy mégsésangitén kam a mégéadiyoyénta hirap moy. 29 Kédemét na éya a oras,éy dumulug sa i meadu a tolay, a gébwatside ta étanan a banubanuwan ta mund-uae. Pati éwan Judeo a tolay. Ey ménganside ta paanyaya na Diyos ta kaharian na.30 Ey tandaan moy ye,” kagi ni Jesus; “dumababa a tolay nadid, éy side i mataasa taéya. Sakay du mataas ta éye nadid, éy sidedi mababaa ta éya.”

Pégsangitan Ni Jesus I Jerusalem31 Nadid, ta éya a panahun, éy te sén-

ganya a Pariseyo a dinumemét ni Jesus, akinagi de diya, a “Ginanan mo dén i lugara éye, da ti Mayor a Herod, éy gustu na kaa ipabuno.”

32 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ikad moysa a mégkagi ta éya a mayor a medukéséng anya i gemtén kua. Kagi moy diyaa pahusayén ko du méladu, sakay du hi-nayup a tolay nadid a panahun. Ey ta esaa aldew, éy tapusén ko dén tu gimet ko.33 Ey maglakadék agad ta Jerusalem, daéwan maari a mate tu purupeta ta iba abanuwan, éng éwan ta Jerusalem.

34 “Ayhay, sikam a taga Jerusalem. Kagbikam,” kagi ni Jesus. “Palagi kam a mé-muno du purupeta! Palagi moy a bat-ibatikalén du paangen dikam na Diyos!Ayhay, meadu a beses éy gustu ko makaa mégalaga dikam ta kapareho na manokéng léképan na du anak na, pero idel moy!35 Kanya nadid, éy pinabayan ta kam dén.Ey tandaan moy,” kagi na, “éwanék moydénmeta a hanggan éwan dumemét i orasa kagin moy, a ‘Basbasan maka na Diyos tulélake a pinaange na se.’ ” Saya tu kinagi niJesus tungkul du Judeo ta Jerusalem.

14Pinahusay Na Tu Lélake a Te Ladu

1 Nadid, to pangilin a esa, éy nénganti Jesus to bile no mataas a Pariseyo. Eydu tolay sa, éy te itan de ti Jesus, énganya i gemtén na. 2 Ey nadid, éy telélake sa a inumadene ni Jesus, a te beri-beri. 3 Ey ti Jesus, éy nipakelagip na duPariseyo sa éng labag ta batas a magamotta tolay ta pangilin. 4 Pero éwan sidesinumengbet ni Jesus. Ey ti Jesus, tulosna pinahusay tu lélake, sakay pinéglakadna siya. 5 Ey kinagi ni Jesus du tolay sa,a “Bakit, éwan kam beman mégtarabahota pangilin? Anya éng melokbung tu anakmo, o dikaya tu kabayo mo ta ébut--éwanmoy beman agawén éng pangilin?” 6 Eyto pégkagi ni Jesus ta éya, éy éwan side tukatuwiran diya.

Diyan Moy Ipalalo I Bégi Moya7 Nadid, to pégiknud de a méngan to

anyaya no Pariseyo, éy neta ni Jesus dukombidadu a pumilit side a mégiknud dubangko a para koo du mataas. Kanyakinagi na dide ta halimbawa.

8 “Mara,” kagi na, “éng akitén de ka takasalan, éy diyan ka pumilit a umeknudta lamesa a para koo du mataas. Makayte mataas diko ta éya. 9 Eng kona sa, tunagpaanyaya, makay kagi na diko, a ‘Diyanka sina, da pégiknuden ina na iba a lélake.’Tulos masanike ka ta dikél, da paeknudénna ka ta lamesa ta sidung san. 10 Engˈwan,” kagi ni Jesus, “i maigi pa a gemténmo, éy umange ka san dén a umeknud tabangko ta sidung. Ey nadid, péketa dikono nagpaanyaya, éy kagi na, a ‘Diyan kasina ta sidung, Kadimoy. Sumangkay kase a mégiknud ta lamesa du mataas.’ Engkona sa,” kagi ni Jesus, “éy purién ka du ibaa méngan ta éya. 11 Dahilan du pumilit amagmataas, éy pakasaniken side na Diyos.Pero du magpababa, éy pataasén side naDiyos.”

12 Nadid, kinagi ni Jesus to Pariseyo anagpaanyaya to pinéngan de, a “Bagaymagpaanyaya ka, éy diyan mo akitén dukékadimoy mo, sakay du tétotop mo,sakay du mayaman a kabébayan mo, daside éy maari a gumanti diko, a akiténde ka be a méngan ta bile de. Ey sé ˈsan ya i gantimpala mua. 13 Eng ˈwan, imaigia éy akitén mo san du mahirap atolay, sakay du pile, sakay du lumpu, sakaydu buhék. 14 Eng kona sa i gimet mo,” kagini Jesus, “éy i gantimpala mua éy gébwatta Diyos, da kinagbian mo dén du éwan

Lukas 14:15 87 Lukas 15:5maari a gumanti diko. Kédemét na oras apabuhayén na Diyos du tolay, éy saya i orasa gantian na ka.”

Nihalimbawa Na Tu PégimetNa Diyos Ta Anyaya Na

15 Nadid, pékabati no esa sa a lélake tokinagi ni Jesus, éy kinagi na, a “Masuw-erte ngani dén du méngan ta paanyaya naDiyos ta kaharian na!”

16 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Mara telélake kan a naghanda ta dikél a anyaya,a kinombida na du meaadu a tolay. 17 Eykédemét na aldew na anyaya, éy inutusanna tu utusan na, a kagi na kan diya, a‘Angen mo uwitén du kinombida ko, danahanda dén tu anyaya ko dide.’ 18 Peroto pénguwet no utusan du kinombida noamo na, éy nagparaan side a étanan. Ikatuwiran kan no esa, éy ‘Magpasensiyaka, da te angayanék, a bisitaén ko tu bin-ugtong ko a luta ko.’ 19 I katuwiran no esaman, éy ‘Magpasensiya ka pa diyakén, daangen ko pa bisitaén du sapulu a baka abinugtong ko.’ 20 Sakay i katuwiran kanno esa, éy ‘Ewanék maari, da biguék pabia kinasal.’

21 “Nadid, sinumoli kan dén tu utusan, akinagi na to amo na i nanyaria. Ey tu amona, pékabaheta na ta éya, éy mégingél.Ey kinagi na to utusan na, a ‘Nay, soli kadén agad a maglebut ka ta banuwanae.Bawat meta mo a pobre a tolay,’ kagi na,‘éy akitén mo. Sakay akitén mo be dupile, sakay du buhék, sakay du lumpu.’22Mamaya-maya, soli man dén tu utusan,a kinagi na to amo na, a ‘Nasunud ko déntu utus mo, pero kulang pabi i tolay tapaanyaya mo.’ 23 Kanya tu mégpaanyaya,éy kinagi na diya, a ‘Nay, soli ka man dénnadid a humanggan ka ta pégiyanan dupobre a tolay, sakay du tolay ta adeyo, ahanggan ta buked. Ey pilitén mo a akitén imaski ti ésiya a meta mo ta éya. Gustu koa maputat i bile kuae,’ kagi na. 24 ‘Pero dukinombida ko dén a dati,’ kagi na kan, ‘éyéwan de dénmakenaman tu nihanda ko taéye.’ ”

Ewan Melagin a Maging Alagad Ni Jesus25 Nadid, to pégdema ni Jesus, éy

meaadu a tahod a tolay i kinumuyuga diya.Ey kinagi na dide, a 26 “Eng ti ésiya i tegustu a ipasakup diyakén a maging alagadko, éy éwan siya maari éng éwanék namahalén ta higit pa ta pégmahal na denana éy tama na éy ta asawa na, éy ta anak

na, éy ta top na. Sakay éng mahalénna pati i sarili na ta higit pa diyakén, éyéwan be siya maari a maging alagad ko.27Sakay éwan bemaari amaging alagad koi tolay éng éwan siya kumuyoyog diyakén,a pabayanna i buhayna,maski bunon siya.

28 “Mara,” kagi na, “éng te esa dikam amaghanda amagimet tamelangkaw a bile,éy éwan na pa beman isipén i halaga nobile, éng hustu dén tu kuhata na a mang-tapos to bile? 29 Dahilan, mara, éng éwanna pa isipén tu halaga no bile, éy makaymaubus tu kuhata na bagu matapos. Engkona sa, éy pintasan siya du kabébayan na,30 a kagi de, mara, a ‘Entan mo, mégpabilesiya, pero éwan na kaya a tapusén.’ ”

31 “Halimbawa man dén,” kagi ni Jesus,“éng mara, te hari a te sapulu a libu asundalu, éng magayak siya a lumaban tahari a esa a te duwapulu a libu a sundalu,éy éwan na beman isipén pa éng kodya ipanalu naa ta hari a esa? 32 Ey nadid, éngéwan na meta i panalu naa, éy utusan naagad tu katulung na a ange sambatén tuhari a esa, amondamékikasundu siya diya,monda éwan side maglaban. 33 Ey kona besa maka dikam,” kagi ni Jesus, “a isipénmoy pa. Damaski ti ésiya dikam, éng éwanmoy pa pabayan i étanan a mahalén moy,éy éwan kam maari a maging alagad ko.

34 “Mara i asen,” kagi ni Jesus, “éymahusay ya. Pero éng maibut tu asen, atumablal dén tu sida, éy pakodyan moy amamasoli to asen na? 35Ewan dénnadid tupasa i éya a asen. Basta ibut dén na tolay.Eng makabati kam, éy baten moy ya!”

Nihalimbawa Ni Jesus Eng KodyaNa Diyos I Tolay a Minebut

151Nadid, du makasalan a tolay, sakay du

mégpabuwes, éy dumédulug side ni Jesus,da gustu de a mébati i kagi naa. 2 Ey dute tungkulin a Judeo, péketa de ta éya, éyéupusén de ti Jesus. “Bakit tanggapén nadu makasalanan a tolay, a mékidipon siyadide,” kagi de.

3 “Ey ti Jesus, pékatukoy na to pénguposde diya, éy kinagi na dide i halimbawa aéye: 4 Eng mara,” kagi na, “te esa dikam ate sandaan a tupa, éng mebut tu esa dide,éy anya wade i gemtén na? Siguradu éypabayan na du siyam a pulu éy ta siyama tupa na to pégpastoran de, a mondaahayukén na tu nebut, a hanggan éwanna meta. 5 Ey nadid pag mineta na ya, éy

Lukas 15:6 88 Lukas 15:30masaya dén tu lélake, 6 a kébil na dén tutupa to bile. Ey kédemét na to bile, éyakitén na du karatig na, a kagi na dide, a‘Mékipagsaya kam diyakén, da mineta kodén tu tupa ko a minebut!’

7 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “i kahuluginana éya ahalimbawa, éymésahat a tahodduédse ta langet, bagay meta de i maski isesaa tolay a mégsisi a mangibut to kasalananna. Mésahat side a talaga ta éya a isesa atolay kesira du meadu a tolay a éwan tukasalanan.

8 “Sakay baten moy i halimbawa a éye,”kagi ni Jesus. “Eng mara, te bébe a tesapulu a plata a kuhata. Eng mebut tu esa,éy anya i gemtén na? Taben na agad tusimbu na a tulos nawalisan tu bile na, a éa-hayukén na a hanggan éwan na meta. 9 Eynadid, ta péketa na, éy akitén na du karatigna, a kinagi na dide, a ‘Mékipagsaya kamdiyakén, damineta ko dén tu plata ko a esaa minebut!’

10 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “éy kona besa i gimita du anghel ta langet, a mésahatbe side bagay meta de i maski isesa amakasalanan a tolay amégsisi, amangibutto kasalanan na.”

Nihalimbawa Na I Tolay a Umadeyo TaDiyos

11 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay, a “Telakay kan a te éduwa a anak a lélake. 12 Tudipos, éy kinagi na kan nama na, a ‘Améng,atdinanékmonadid tamana ko a kabahagiko.’ Ey inoan siya no ama na, a hinati na tuari-arian na du éduwa a anak na.

13 “Nadid, kélipas na sénganya a aldew,éy nibugtong kan no dipos tu mana na,sakay hinumektat dén a inumange taadeyo abanuwan. Ey kédemétna ta éya, éybasta inubus na kan a inubus tu kuhata nata nipagsunud na ta kalayaan na. 14Nadid,kéubus kan wade no kuhata na, éy dinu-memét kan sa i dikél a alép, a hanggan danaghirap dén tu dipos. 15Kanya nagpaupakan siya to esa a lélake ta éya. Ey tulélake, éy pinaange na kan siya to umana, a monda bantayan na sa du babuy na.16 Ey to pégbantay kan no dipos du babuy,éy gustu na maka a méngan ta kanén dubabuy, da éwan tu mémakan diya.

17 “Nadid, éy kinaisipan na kan wade, akinagi na, a ‘Bakit wade mégéeknudénéksan se a hanggan mateék ta alép, éy dutarabahador nama ko, éy meadu i kanéndia! 18 Ikad ko dén,’ kagi na kan, ‘ta bile

nama ko, a kagin ko diya, a “Améng, tekasalananék diko, sakay taDiyos.” 19Sakaykagin ko be nama ko, a “Ewanékmomaari,Améng, a ibilang a anak mo. Ibilangék mosan dén a magpaupa diko.” ’

20 “Nadid, pékaisip kan no dipos ta kagina nama na, éy nagsoli dén. Ey to kéadenena kan pabi to bile nama na, éy tinan-awsiya nama na. Ey pékatan-aw na kan diya,éy kinagbian na, a basta naginan dén asinumambat diya. Ey to péngsambat nawade diya, éy tulos na kan kinébkében, ainahob-ahoben. 21Ey tu anak na, éy kinagina kan diya, a ‘Améng, te kasalananék dikosakay ta Diyos. Ewanék maari a ibilangmo a anak mo.’ 22 Pero tu ama na, bastapinabayan na kan san tu kinagi na, a din-ulawan na agad du utusan na, a kinagina kan dide, a ‘Nay, baduan moy siya tamemahal a badu, sakay sapatusan moysiya, sakay atdinan moy ta sangkalan na.’23 Sakay inutusan na be side, a ‘Nay, angemoy bunuén tu pinatabi ko a baka, sakaylutuén moy. Maghanda kitam ta kasayaantam a anyaya. 24Entanmoy,’ kagi na kan, ‘ianak kuae; akala tam éy pate dén, éy entanmoy, buhay bale san. Akala tam,’ kagina kan, ‘éy nebut dén, pero entan moy,nagsoli dén.’ Nadid, to pégkagi no ama nata éya, éy tulos dén side a nagkasayaan.

25 “Nadid, tu anak na a esa a panganay,éy éwan na kan tukoy i nanyari a éya,da édsa kan siya to uma na. Mamaya-maya, késoli na kan wade, éy nabati na itogtog na kasayaan to lubuk no bile de.26 Nadid, to pékabati na kan ta éya, éypinakelagipan na tu utusan sa a esa énganya i kasayaan dia. 27 Ey kinagi kan noutusan, a ‘Dinumemét dén tu wadi mo.Ey binunu dén nama mo tu pinatabi na abaka. Naganyaya dén siya,’ kagi na kan, ‘danagsoli dén tu wadi mo a mahusay san.’

28 “Nadid, pékabaheta no panganay taéya, éy sinompél kan wade i isip naa,a nagingél dén siya. Ey mégidel siya asomdép. Ey nadid, linumuwas kan tamana a pasdépén na siya. 29 Ey kinagi kannopanganaydiya, a ‘Méghinanakiték diko,Améng. Bakit, sapul to kéanak ko, éymégtétarabahoénék san diko, a sésundinko a palagi i utus mo. Pero hanggan nadidéy éwanék mo pabi inatdinan ta maskikambing, a monda maganyayaék be dukakadimoy ko. 30Pero ti wadi ko, éy inobusna dén tu kuhata mo dahilan du pampam.

Lukas 15:31 89 Lukas 16:18Ey nadid, késoli na diko, éy tu pinatabi moa baka éy binunu mo a para diya.’

31 “ ‘Pero éwan,’ kagi kan no ama na,‘diyan ka méghinanakit, Anéng, diyakén;da palagi ka a kaguman ko, sakay patiéy siko i te kooa ta étanan a ari-arianko. 32 Bakit,’ kagi na kan, ‘éwan maari amagkasayaan kitam, da nagsoli dén ti wadimo a minebut? Akala tam éy pate dén, éynadid éy buhay bale san.’ Ewan dén,” kagini Jesus; “saya i katapusana na lagip.”

16Tu Lagip No Matalinung a Akontan

1 Nadid, kinagi man dén ni Jesus dualagad na i halimbawa. “Te esa kan wadea lélake a mayaman,” kagi na. “I éyaa mayaman, éy te esa siya a akontan anagentaregaan na ta ari-arian na. Peronadid kanwade, éy nabaheta nomayamana nékialaman no akontan tu kayamananna. 2Kanya nipauwet na kan siya, a kinagina diya, a ‘Bakit pinékialaman mo kan tunientarega ko diko! Nay, sulitan mo déntu nientarega ko diko, a paibutén ta ka atalaga.’

3 “Nadid, inisip kan no akontan, a‘Magenyaék, da paibuténék wade no amoko a talaga? Ahe wade i pangalapan ko takabuhayan ko, da éwanék makatarabahota medége, sakay mésanikeék be a mékil-imos. 4Ah, tukoy ko,’ kagi na kan, ‘i gimetko, a monda tanggapénék du tolay ta bilede éng éwanék tu tarabaho.’ 5Nadid, sayetu gimet kan wade no akontan: nipauwetna kan du te utang to amo na, a mondabawasan na tu utang de. Saya i pénuyunaa dide. Mara i kinagi na kan to esa, éy‘Sénganya i utang mo to amo ko?’ 6 ‘Eysandaan a tapayan a langis.’ Ey ‘Nay,’ kagina kan, ‘saye tu lista na utangmua; palitanmo a monda limapulu san dén.’ 7 Sakay ikinagi na kana to esa, éy ‘Sénganya i utangmua?’ ‘Ey sandaan a kaban a pahay.’ Ey‘Nay,’ kagi na kan, ‘saye tu lista no utangmo. Bawasan mo, monda walu a pulu sandén tu utang mo.’

8 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “anya kanwade i gemtén no mayaman, éng meta natu paraan no méngléloko a akontan na?Ey purién na siya, a ‘Memahal,’ kagi nakan, ‘i paraan no akontan ko, da naghandasiya a para ta esa a panahun.’ Entanmoy,” kagi ni Jesus, “du tolay ta mundua aéwan mékidiyos, éy lalo side a matalinunga magparaan kesira du tolay a sakup na

Diyos. 9 Kanya,” kagi ni Jesus, “i hatul kuadikam, éy gamitén moy tu kuhata moy atumulung du mahirap a tolay, monda éngmate kam, éy tanggapén kam na Diyos talanget.

10 “Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus, “tumatapat ta kétihék a tarabaho na, éy mat-apat be siya éng temangatéddiya ta dikél atarabahona. Pero tu éwanmatapat ta kéti-hék a tarabaho na, éy éwan matapat éngte mangatéd diya ta dikél a tarabaho na.11 Nadid, éng mara,” kagi ni Jesus, “éwankam matapat ta kuhata na munduae, éyanya, isip moy beman ientarega dikam naDiyos tu kayamanan na ta langet? Ewan!12 Sakay éng mara, éwan kam matapatta koo na iba, éy éwan be dén diko tumagkatiwala a mangatéd diko ta koo mo asarili.

13 “Ewan maari,” kagi ni Jesus, “tu isesaa utusan a makasunud ta éduwa a amo na.Dahilan, éng éduwa i amo naa, éy mahalna san tu esa, sakay kaiyamutan na tuesa. Maniwala siya to amo na a esa, sakaylukoén na tu esa. Ey nadid, kona sa dikam--éwan kammaari améniwala ta Diyos, éngkuhata san i gustu moya.”

14 Nadid, du Pariseyo a édsa sa a naka-bati ta éya, éy inahew de ti Jesus, da sidei te gustua ta kuhata. 15 Ey kinagi ni Jesusdide, a “Sikamngani dumégpalalo ta tolaya banal kam! Pero tukoy na Diyos i isipmoya, a medukés! Ey tandaan moy, imahalagaa ta tolay, éy saya i kéiyamutanna Diyos.” Saya tu kinagi ni Jesus tungkuldu medémot ta kuhata.

16 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “tuutus ni Moises, sakay du sulat du purupetana Diyos, éy saya i nagtoldua dikam ahanggan éwan dinumemét tu panahun niJuan a Mégbinyag. Pero nadid, sapul diya,i mahalagaa, éy tu Mahusay a Baheta atungkul ta kédemét na Diyos a maghari.Saya i importante a pahayag dikam nadid.Ey meadu a tahod i pumilit a ipasakup takaharian na. 17 Pero diyan moy isipén aéwan dén tu pasa nadid tu utus na Diyosa nisulat ni Moises. Engˈwan, melagin pa ilanget éy ta luta a mebut, kesira ta isesa autus ta libru na Diyos.

18 “I maski ti ésiya a lélake,” kagi niJesus, “éng humiwalay ta asawa na, sakaymangasawa siya ta iba, éy méngibébi dénsiya a talaga ta mata na Diyos. Sakay tulélake amangasawa ta bébe a hinumiwalay

Lukas 16:19 90 Lukas 17:10dén to asawa na a lélake, éy ibilang ya naDiyos a méngagew.”

Ti Lasaro Sakay Tu Mayaman19Nadid, kinagi ni Jesus, éy “Te esa kan

wade a lélake a mayaman. Basta i ugalina, éy mégbébihisén kan ta memémahal abadu, sakay pati i kanénnaa, éymemahal akalase. 20Nadid, te esa kanwadebe a lélakea mahirap, a ti Lasaro kan i ngahen na.Ey te ladu siya, a nagtalitalingo i bégi naa.Ey aldew-aldew, éy mégkatidug kan santo harap no bile no mayaman. 21 I gustuna kan sana, éy méngan siya ta mumo agébwat to lamesa no mayaman. At sakaypati, du aso ta éya, éy dédildilan de tu nénato talitalingo na.

22 “Nadid kan wade éy minate ti Lasaroa mahirap. Ey kembil siya du anghelta édsean napo na a Abraham ta langet.Ey kétapos na éya, éy minate kan be tumayaman, a nielbéng de. 23 Ey édsa dénsiya nadid ta impiyerno, amégtiis dén siyata mahigpit.

“Nadid, to kétangad na kan wade, éynatanaw na ta adeyo ti Abraham, a kagu-man na ti Lasaro. 24 Ey pékatan-aw nakan dide, éy kinagi na kan ta medegsén,a ‘Boboy, Abraham, kagbianék pad. Pén-giangen pad se ti Lasaro ta dinom a maskiilébléb na san i toldu naa a ipatuhog na talabi kua. Entan mo,’ kagi na kan, ‘Boboy,mégtiisék ta mahigpit ta apoyae.’

25 “ ‘Ey éwan maari, Anéng,’ kagi kan niAbraham. ‘Tandaan mo, to buhay ka pabi,éy melagin i buhay mua, éy ti Lasaro éymehirap i buhay na to araw. Pero nadid,’kagi na kan, ‘masaya dén siya ta éye, éysiko, mégtiis ka dén ta ina. 26 Ey entanmo,’ kagi kan ni Abraham, ‘maski gustudi tolayae a umahabes dikam, éy éwanmaari, da melawa i béngawa ta pag-itantamae. Pati di tolaya ina, éy éwan sidemakaahabes dikame.’

27 “ ‘Nadid,’ kagi kan no mayaman,‘paangen pad, Boboy, ti Lasaro du tétotopko a buhay pabi ta mundua, 28 mondapapangilagén na side. Entan mo, Boboy,éném kame a pépétwadi; éng éwan naside papangilagén, éy makay tumagubetbe side diyakén ta éye a pégparusaan alugar.’

29 “ ‘Ey éwan,’ kagi kan ni Abraham. ‘Ipangilagen de san déna sa, éy tu nipesulatna Diyos ni Moises, sakay tu nipesulat na

du purupeta. Eng mabati de i éya, éymangilag side a talaga.’

30 “ ‘Ey éwan wade maari, Boboy,’ kagikan no mayaman, ‘da éwan de ya baten.Pero éng te dumemét dide a gébwat tapate,’ kagi na kan, ‘éy magsisi side a talagaa baguén de tu ugali de.’

31 “ ‘Ey éwan,’ kagi kan ni Abraham.‘Eng éwan de baten tu utus niMoises sakaydu purupeta, éy éwan de be batenmaski temagpailag dide a gébwat ta pate.’ ”

17Maghirap Du Nangatéd Ta Pagkasala

1 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a“Ewan maiwasan na tolay i méngatéd tapagkasala de. Pero makaanteng i kesap-itan na tolay a méngatéd ta ipagkasala!2Maigi pa ta kona sa a tolay, éy kalukalanta bito i leg na, sakay ietbung ta diget,kesira ta makapangatéd siya ta ipagkasalana mababa a tolay. 3 Tandaan moy ya,”kagi ni Jesus, “a mangilag kam dén!”

“Eng magkasala tu kaguman mo, éypégkagian mo. Ey éng magsisi siya, éypagpasensiyaan mo. 4 Eng mara, maskipitu a beses a magkasala diko tu kagumanmo ta esa a aldew, éng makapitu be siya abeses a kékagin na diko a mégsisi dén siya,éy pagpasensiyaan mo dén siya.”

5Nadid du apostol, éy kinagi de ni Jesus,a “Panginoon, dagdagen mo pad i péni-wala mia diko.”

6 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Mara tupéniwala moy diyakén, éng koman san ikadikél na bukél na mustasa, éy maskiutusan moy i kayoae a mabuwal, a tulosmebut ta diget, éymaniwala diko tu kayo.”

Utusan Kam San Na Diyos7 “Eng mara,” kagi ni Jesus, “te utusan a

gébwat ta pégaraduan na, éy anya i kaginno amonadiya? Paeknudénna siya bemana maguhay ta kanén? 8 Ewan! Eng ˈwan,i kailangana no utusan, éy paglutu na patu amo na ta kanén na, sakay ipaghayinna siya. Ey kétapos na éya, éy maari déntu utusan a méngan. 9 Ey anya,” kagi niJesus, “tu amo na, purién na siya bemanto ginimet na? Ewan, da ugali san yana utusan. 10 Ey kona be sa dikam. Engtapusén moy tu tarabaho moy ta Diyos,éy dapat kagi moy, a ‘Mababa kitam san autusan, a i ginimet tam, éy kailangan tamsan.’ ”

Pinahusay Na Du Te Saket a Ketong

Lukas 17:11 91 Lukas 18:411 Nadid, to kéange de Jesus ta

Jerusalem, éy dinumaman side ta pag-itanna Samaria éy ta Galilea. 12 Ey to késdépni Jesus to bariyo a esa, éy kasambat nai sapulu a lélake a te saket a ketong. Tetaknég side ta adi-adeyo ni Jesus, 13 sakaykinagi de diya ta medegsén, a “Jesus,Panginoon, kagbian mo kame.” 14 Ey tiJesus, péketa na dide, éy kinagi na dide, a“Umange kam pumeta du padi, a mahusaykam dén.”

Eynadid, to péglakad du sapulu, éy biglaa mahusay dén side. 15 Ey tu esa dide,péketa na a mahusay dén, éy soli dén siyani Jesus, a mégpuri dén siya ta Diyos tamedegsén. 16 Ey dinumapa siya to harapni Jesus, a nagpasalamat siya diya. Ey tagaSamaria i éya a lélake. Ewan siya Judeo.17 Ey kinagi ni Jesus, a “Akala ko éy sapului naghusaya. Bakit isesa san i sinumoliata éye a nagpasalamat? 18 Ewan bale tuiba a magsoli ta éye a magpasalamat taDiyos, éngˈwan basta i dayuan a éye a éwanJudeo!” 19Nadid, to pégkagi dén ni Jesus taéya, éy kinagi na to taga Samaria, a “Nay,umégkat ka dén, Kadimoy, a ikad mo dén.Tu nagpahusay diko, éy tu péniwala modiyakén.”

Tungkul Ta Kédemét Na Diyos a Maghari20 Nadid, du Pariseyo éy nipakelagip

de ni Jesus éng nikésiya i kédemét napanahun na Diyos a maghari ta mundua.Ey saye tu sengbet ni Jesus dide: “Ewantu tanda a meta moy ta kédemét na éya,”kagi na. 21 “Ewan be tu magbaheta ta éyaa aldew, a ‘Dinumemét dén siya ta éye,’ o‘Edsa dén ta éya;’ da i édseana na kaharianna Diyos, éy ta isip na tolay.”

22 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na,a “Te dumemét a panahun a gustu moymaka a dumeméték, pero éwan moy metai demét ko. 23 Te tolay a mégkagi dikama talaga, a ‘Edsa dén ta éya a banuwan tutiniyak na Diyos a tagapagligtas,’ sakay temégkagi dikam, a ‘Kéye dén se siya.’ Perodiyan kam méniwala dide. 24 Dahilan,”kagi ni Jesus, “i demét ko a se éy komani kilat a bigla a mademlagen i kabuuanana langet. Sakén i lélake a gébwat talanget. 25 Pero baguék se sumoli ta konasa, éy kailangan éy dumemét pa diyakén imahigpit a hirap ko, a idelanék du tolay taéye nadid.

26 “I kédemét ko éy kapareho nakédemét no bihéng to panahun ni Noe.

27 Du tolay to éya a panahun éy bastaméngan side sakay méginom side, sakaymégasawa side, hanggan to oras a késakayde Noe to barko. Sakay dinumemét tubihéng, éy nalimés du tolay a étanan.Kona be sa i manyaria ta kédemét ko.28 I kédemét ko,” kagi ni Jesus, “éykapareho be no nanyari ta Sodom topanahun ni Lot. Du tolay ta éya, éy bastaméngan side, sakay méginom side, sakaynagbugtong side, sakay naghalaman side,sakaymégbile side; pero éwandemaisipani Diyos. 29Ey anya i nanyaria dide to aldewa niginan ni Lot ta Sodom, éy pinaudinanside na Diyos ta apoy sakay asupre, ahanggan daminapuksa side a étanan! 30Eynadid, éy kona be sa imanyaria ta kédemétko, sakén a gébwat ta langet.

31“Kédemét na éya a oras,” kagi ni Jesus,“du édse ta luwas no bile de, éy diyandén side somdép a mangalap ta kasangka-pan de a edse to bile. Sakay du édse tauma, éy diyan be side sumésoli ta bilede. 32 Natandaan moy tu asawa ni Lot, anaanya siya to talaga na a isoli to bile de.33 Dahilan tu pumilit a meligtas tu buhayna, éy mebut a talaga. Pero tu mégpabayata buhay na, éy siya imabuhaya. 34Ta éya akélép,” kagi ni Jesus, “éngmara te éduwa alélake a matidug ta esa a kama, éy maalaptu esa, éy tu esa éy mawahak. 35 Te éduwaa bébe a mégkaguman side a mégiling, éymaalap tu esa, éy tu esa éy mawahak. 36Teéduwa a lélake ta uma, éy maalap tu esa,éy tu esa éy mawahak.”

37 Nadid, pékabati du alagad ta éya, éykinagi de, a “Ta ahe manyari i éya, Pangi-noon?” Ey kinagi ni Jesus, a “Eng ahei édseana du bangkay, éy édsa be sa amatipun du wakwak.”

18Nihalimbawa Na a Diyan Metamad a

Manalangin1 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na i

lagip a te halimbawa, monda palagi side amanalangin, monda éwan side mégsawa amanalangin. 2 I kinagi naa, éy “Te huweskan wade to banuwan, a éwan matapat.Ewan siya méniwala ta Diyos, sakay éwanbe siya tu kagbi ta kapareho na a tolay.3 Nadid, te pobre kan wade a bébe a bilota éya a banuwan, a medalas a umadeneto huwes a dumaying. I kinagi na kandiya, éy ‘Isuhogék mo to kalbug ko.’ 4Nalea panahun a éwan pinansing no huwes

Lukas 18:5 92 Lukas 18:29tu bilo. Pero kédemét na oras, éy kinagina kan to isip na, a ‘Maski éwanék méni-wala ta Diyos, maski éwanék tu kagbi takapareho ko, 5 éy isuhog ko i éya a bilo,monda éwanék na abalaén a aldew-aldew.’

6 “Nadid,” kagi ni Jesus, “tandaan moytu naisipan no medukés a huwes. Maskiéwan siya tu kagbi, éy inagumanna tu bilo,da medalas siya a mégkagi diya. 7 Ey nadidi Diyos,” kagi ni Jesus, “éwan na bemanaguman agad du tolay na éng medalasside a dumaying diya? 8 O, aguman naside agad! Kanya diyan kam mégsawa amanalangin diya. Pero ta kédemét ko sea huway, éy bihira wade i demtan ko améniwala diyakén.”

Mahal Na Diyos Du Medukés a Tolay.Mégidel Siya Du Mégwari-wari aMékidiyos

9Nadid, kinagi ni Jesus ta halimbawa dusénganya sa a tolay a akala de éy banalside. Kanya ahewén de du iba a tolay.10 “Te éduwa kan wade a lélake,” kagi niJesus, “a sinumangkay to Templo a man-alangin. Tu esa éy Pariseyo, sakay tu esa,éy mégpabuwes. 11 Nadid, tinumaknég tuPariseyo, a nanalangin ta kona se: ‘Még-pasalamaték diko, Panginoon,’ kagi na, ‘daéwanék tu kasalanan a kona du iba a to-lay. Ewanék mégdaya; éwanék méngibébi;éwanék tu mégimet a mali. Salamat, daéwanék medukés a kona ta éya a lélakea mégpabuwes. 12 Makaduwaék a besesa mégkulasiyon ta esa a simba. Sakayinatdinan ta ka ta ikasapulu a bahagi naétanan a kabuhayan ko.’

13 “Nadid,” kagi ni Jesus, “anya inipanalangin no lélake a mégpabuwes?Basta te taknég san siya to iskina noTemplo a mésanike dén. Te dugséksan siya a mégsisi, a kinagi na, a‘Anin, Panginoon, kagbianék mo, a tekasalananék.’

14 “Entan moy,” kagi ni Jesus, “tu még-pabuwes, éy siya i pinagpasensiyaana naDiyos to késoli na to bile na. Pero tulélake a esa, éy éwan! Dahilan du pumilit amagmataas, éy pakasaniken side na Diyos.Pero du magpababa, éy pataasén side naDiyos.”

Gustu Ni Jesus Du Anak a Kékétihék15To esa man dén a aldew, éy niange du

tolay du anak de amabulol ni Jesus, mondaitupu na i kamét na dide a ipanalanginna side. Ey du alagad, péketa de dide,

éy pinégkagian de side. 16 Pero ti Jesus,éy dinulaw na du anak, sakay kinagi nadu alagad, a “Pabayan moy di anaka aumadene diyakén. Diyan moy side sés-awayén. Dahilan éy méghari i Diyos takona sina. 17 Tandaan moy,” kagi na, “éngéwan kam umasa ta Diyos a kapareho nakéasa na anak to ina na, éy éwan kammakasdép ta kaharian na.”

Bihira Du Mayaman a Ipasakup Ta Diyos18Nadid, i esa a te tungkulin a Judeo, éy

kinagi na ni Jesus, a “Maistu a mahusay,kagin pad éng anya wade i gemtén kuaa monda makaalapék ta buhay a éwan tukatapusan.”

19 “Bakit dédulawénék mo amahusayék?” kagi ni Jesus. “Ewan tumahusay éng éwanDiyos. 20Tukoymodéni kautusan na Diyos: Diyan ka méngibébi,diyan ka mamuno, diyan ka mégtako,diyan ka mégbuli-buli; sakay igalang motama mo éy ta ina mo.”

21 “Maistu,” kagi no lélake, “sinunud kodén ina side a étanan sapul to kéanak ko.”

22 Ey ti Jesus, pékabati na ta éya, éykinagi na to lélake, a “Te esa pa a bagaya kulang diko. Angen mo ibugtong tuétanan a ari-arian mo. Sakay tu kabug-tungan na éy iatéd mo du mahirap. Engpakunan mo sa, éy te kayamanan ka dénta langet. Ey nadid éy sumoli ka se akumuyoyog ka diyakén.”

23 Ey tu lélake, pékabati na ta éya, éynalungkut dén siya, da napakayaman siyaa tahod. 24 Ey ti Jesus, péketa na amélungkut siya, éy kinagi na, a “Mehirap atalaga a makasdép du mayaman ta kahar-ian na Diyos. 25Makasdép beman i kabayota ébut na digum? Mas lalo a mehirap amakasdép i mayaman a tolay ta kaharianna Diyos.”

26 Nadid du tolay sa, pékabati de taéya, éy kinagi de, a “Eng kona sa, éyti ésiya i makaligtasa?” 27 Ey kinagi niJesus, a “Tama ngani; éwan maari i tolaya mangiligtas ta bégi na. Pero magimet naDiyos i maski anya.”

28Nadid ti Pedro, éy kinagi na, a “Entanmo, Panginoon. Sikame, éy gininananme dén tu bile me, a kinumuyog kamediko.” 29 Ey “O,” kagi ni Jesus; “sakaytandaan moy: i maski ti ésiya a magtiisa guminan ta bile na éy ta tétotop na éyta ina na éy ta ama na, éy ta anak na amonda magpahayag siya ta kaharian na

Lukas 18:30 93 Lukas 19:15Diyos, 30 éy atdinan siya na Diyos ta dubli-dubli a gantimpala na nadid a panahun.Ey ta panahun a dumemét,” kagi ni Jesus,“éy makamtan na be i buhay a éwan tukatapusan.”

Méghula Man Dén Ti Jesus a Bunon Siya31Nadid, nibukod ni Jesus du alagad na,

a kinagi na dide, a “Entan moy, umangekitam nadid ta Jerusalem. Ey ta éya, éymatupad a talaga i étanan a nisulat du pu-rupeta to araw a tungkul diyakén a lélakea gébwat ta langet. 32 Itugénék de ta éyadi dayuan yae a éwan Judeo. Ey side éytétoksonék de, sakay lélokonék de, sakayloktabenék de. 33 Sakay balbalénék de,sakay bunonék de. Ey ta ikatélo a aldewéy mabuhayék a huway.”

34 Ey du alagad, pékabati de ta éya, éyéwan de napospusan, da niliso dide naDiyos tu kahulugen na.

Kinagbian Na Tu Mékilimos35Nadid, to kéadene de Jesus ta Heriko,

éy te esa a lélake a buhék a te eknud todigdig no dilan, a mékilimos. 36 Ey péka-bati na du tolay a sumalegéd, éy pinake-lagipan na side éng bakit meadu side. 37Eykinagi de diya a sumalegéd ti Jesus a tagaNasaret. 38 Ey pékabaheta na ta éya, éydumédulaw siya a kinagi na, a “Jesus, Aponi Dabid, kagbianék pad!” 39 Ey du tolayta ditol, éy sinaway de siya a diyan siya tupehéng. Pero lalo pa siya a dinumulaw.“Apo ni Dabid,” kagi na, “Kagbianék mo.”

40Nadid, pékabati ni Jesus diya, éy hinu-mintu siya, sakay inutusan na side a angende tu buhék. Ey to péngiange de ni Jesus,éy kinagi na diya, a 41 “Anya i gustu muaa gemtén ko diko?” “Panginoon,” kagina, “gustu ko maketaék.” 42 Ey “Maari,”kagi ni Jesus, “da méniwala ka diyakén, éymahusay dén imatamua.” 43Ey to pégkagini Jesus ta éya, éy naketa siya agad. Eytulos inumunonod siya ni Jesus to dilan, apépurién na i Diyos. Ey du tolay sa, péketade ta éya, éy pinuri de be i Diyos.

19Ti Jesus Sakay Ti Sakeo

1 Nadid, tulos sinomdép de Jesus taHeriko. 2 Ey ta éya éy te lélake a maya-man, a ti Sakeo i ngahen na. Medukéssiya a ugali, da siya i tagapamahala dumégpabuwes ta éya. 3 Pékabaheta na adumemét dén ti Jesus, éy pégpilitan na aentan. Pero éwan siya maari, da meaadu a

tolay to dilan; sakay pati, éy medibi siyaa lélake. 4 Kanya naginan siya to ditol,a inumunek to kayo to pahipad no dilan,monda meta na ti Jesus a sumalegéd.

5 Ey ti Jesus, kédemét na to sahok nokayo, éy tinangad na ti Sakeo, a kinagina diya, a “Nay, Sakeo, umogsad ka dén,da tumulosék nadid ta bile mo.” 6 Ey tiSakeo, pékabati na ta éya, éy inumogsadsiya agad; éy nasahat siya a nananggapni Jesus to bile na. 7 Pero du iba sa atolay, péketa de a tinumulos ti Jesus to bileni Sakeo, éy pinintasan de siya, a kinagide, a “Bakit siya tinumulos ta medukés alélake?”

8 Nadid, tinumaknég ti Sakeo to bilena, a kinagi na ni Jesus, a “Panginoonbaten pad i kagin kua diko: i kalahati nakayamanan ko, éy iatéd ko du mahirap atolay. Sakay éng nakadayaékman tamaskiti ésiya, éy sobra pa sa i isoli ko dide. Bawatkuhata a nadaya ko, éy isoli ko i épat abahagi.”

9 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Nadida aldew, éy niligtas dén na Diyos ibileae, da apo be ni Abraham i lélakeae.10 Kanyaék se inumange ta mundua, éymonda ahayukén ko du nebut a tolay, ailigtas ko side.”

Nihalimbawa Ni Jesus Eng Kodya IPangpuhuba Na Diyos Du Sakup Na

11Nadid, adene dén ti Jesus a dumemétta Jerusalem. Kanya du tolay, éy akalade éy dumemét dén nadid i panahun apagharién siya na Diyos. Kanya kinagi niJesus dide i halimbawa, monda meta de aéwan pabi.

12 “Te mataas kan wade a lélake,” kagina, “a inumange ta adeyo a banuwan,monda matanggap na i kapangyarian naa maghari, sakay magsoli siya. 13 Bagusiya hinumektat, éy nipauwet na i sapulua utusan na, a nientarega na ta bawatesa dide i esa a pilak a gintu. ‘Puhunanmoy ina a magtinda-tinda kam’ kagi na,‘hanggan éwanék sumoli.’

14 “Pero du kabébayan na éya amataas alélake, éy méiyamut kan side diya. Kanyainutusan de tu esa dide a ange mégkagi tomataas pa diya, a ‘Idel me a maghari siyadikame.’

15 “Nadid, to pékaalap no mataas alélake to kapangyarian na a maghari, éynagsoli kan dén. Ey kédemét na, éy ni-pauwet na du sapulu a utusan na, a monda

Lukas 19:16 94 Lukas 19:46meta na éng sénganya i tubua no kuhatana a nientarega na dide. 16 Tu purumerua utusan, éy kinagi na kan, a ‘Entan mo,Amo, i tubua no nientarega mo diyakén apilak a gintu, éy naging sapulu dén.’ 17 ‘Ah,mahusay ka a utusan,’ kagi kan nomataas.‘Nadid, da matapat ka to nientarega kodiko, éy idéton ta ka a mayor na sapulu abanuwan.’

18“Nadid, tu ikaduwa autusan, éy kinagina kan, a ‘Entan mo, Amo, i tubua nonientarega mo diyakén a pilak, éy naginglima dén.’ 19 ‘Ey tama,’ kagi kan nomataas.‘Kanya idéton ta ka a mayor na lima abanuwan.’

20 “Nadid tu esa man a utusan, éy kinagina kan to amo na, a ‘Saye tu nientaregamo diyakén a pilak. Basta nibalut ko santo panyo ko,’ kagi na kan, ‘monda éwanmebut. 21 Kanya éwan ko pinuhunan,éy mégantengék diko, da metapang ka.Tukoy ko a alapén mo tu éwan mo koo.’22 Ey kinagi kan no mataas, a ‘Medukéska a utusan! Tu kinagi mo, éy saya ikatunayana a te kasalanan ka. Eng tukoymo a metapangék, a alapén ko be i maskiéwan ko koo, 23 éy bakit éwan mo san dénnihulug ta bangko, monda makaalapék tatubu na?’

24 “Nadid, kinagi kan no mataas du ibasa, a ‘Nay, alapén moy diya i pilak a gintu,sakay iatéd moy to te sapalu dén.’ 25 ‘Eybakit, Amo,’ kagi de kan, ‘éy iatéd tamdiya, éy te sapulu dén siya nadid a kuhata?’26 ‘Ey tama,’ kagi kan no mataas. ‘Eytandaan moy, du tolay a pégkatiwalaan koto nientarega ko dide, éy dagdagen ko paside. Pero du éwan ko pégkatiwalaan, éyalapén ko be tu kétihék a nientarega kodide. 27 Ey nadid,’ kagi na kan, ‘diden ya akalaban ko amégidel diyakén amaghariékdide, éy paangenmoy se side a bunonmoyside ta harap kuae!’ ”

To Kédemét Ni Jesus Ta Jerusalem28 Nadid, kétapos ni Jesus a négkagi du

tolay, éy hinumektat siya dide, a négdetolsiya dide a umange ta Jerusalem. 29 Eykéadene na ta Betpage, sakay ta Betania,sakay ta Buked na Olibo, éy pinégdetol nai éduwa a alagad na. 30 “Ikad moy dénta bariyua ta dibilew yae,” kagi na, “éyta késdép moy sa éy meta moy sa i esaa bul-o a kabayo, a te egut, a éwan pabitinolduan. Ukadén moy a iange moy se.31 Eng te magpakelagip dikam éng bakit

ukadén moy, éy kagi moy a kailangan naPanginoon.”

32 Nadid, éy inumange sa du éduwa aalagad, éy neta de tu étanan a kinagi niJesus dide. 33Ey to péngukad de to kabayo,éy nipakelagip dide du te koo éng bakitéukadén de. 34 Ey kinagi de dide a kailan-gan na Panginoon. 35 Ey nitugén de tukabayo ni Jesus. Sakay sinapinan de siyato damit de, sakay tulos pinasakay de tiJesus. 36 Nadid, to péglakad na a sédép taJerusalem, éy du tolay éy naglatag side tadamit de to kamino a dimanén na.

37 Nadid, to kéadene na ta Jerusalem,a kébulnok de ta Buked na Olibo, éy dumeaadu a alagad na, éy nagsapul sidea nagpasalamat ta Diyos ta medegsén,sakay pinépuri de siya, dahilan ta meadua ginimet dén ni Jesus a mineta de.38 “Mabuhay!” kagi de. “Basbasén makana Diyos i hari tamae a pinaange na se!Mapayapa maka dén i langet, a purién be iDiyos ta éya!”

39 Ey du Pariseyo a édsa sa, éy kinagi deni Jesus, a “Maistu, sawayén mo du alagadmo a mégkagi ta kona sa. Ewan tama ipégdulaw dia diko.” 40 Ey “Ewan maari,”kagi ni Jesus. “Eng éwan side mégdulawta kona sa, éy lewasan side didi bituae amagpuri diyakén.”

Hinulaan Na a Mapuksa I Jerusalem41 Nadid, péketa ni Jesus ta Jerusalem,

éy nahabag siya du tolay sa, a mégsangetsiya dide. 42 “Ayhay,” kagi na, “sikama taga Jerusalem. Mapospusan moymaka i mangatéd dikam ta kapayapaanmoy. Pero éwan, éwan moy mapospu-san. 43 Dumemét dikam a talaga i orasa paghirap moy. Ey du kalaban moy éykulungén de i banuwan moya, a hangganéwan kam makaluwas. Sakay duklusén dekam, 44a puksaén de i banuwanmoya. Patidu dingding a pader ta banuwan moy, éypatumbaén de a étanan. Saya i paghi-rap moya,” kagi ni Jesus, “da éwan moynatenggi i Diyos to péngange na dikampéngagaw.”

Ti Jesus To Templo45 Nadid, sinomdép ti Jesus to Templo,

sakay pinaibut na sa du étanan a tolay amégtinda-tinda, 46 a kinagi na dide, a “Isipko nabasa ta libru na Diyos a i bile na Diyoséy dulawén de a bile a panalanginan. Eybakit nadid, dahil dikam, kanya dulawénde a bile na mégdaya!”

Lukas 19:47 95 Lukas 20:2547 Nadid, uméange ti Jesus to Templo a

aldew-aldew, a mégtoldu. Ey du mataas apadi, sakay du iba a te tungkulin a Judeo,éy gustu de a bunon ti Jesus. 48 Pero éwandemeta éng pakodya i pamunudia diya, dameaadu a tolay a te gustu diya, sakay gustude be a mébati i pégtoldu naa.

20Te Mékipégpasuway Ni Jesus

1 Nadid, to esa a aldew, éy mégtoldu tiJesus to Templo ta Mahusay a Baheta. Eyinumadene diya du te tungkulin a Judeo,2 éy kinagi de diya, a “Anya i katungkulanmua a nagimet ta kona sina a gimet mo?Ti ésiya i néngatéda diko ta katungkulanmua a ina?” 3 Ey kinagi ni Jesus dide,a “Pakelagipan ta kam be. Kagi moydiyakén,” kagi na, 4 “éng ahe i gébwat nakatungkulana ni Juan a kanya nagbinyagsiya; gébwat ta Diyos o ta tolay?”

5Nadid, du te tungkulin, pékabati de taéya, éynéguhon-uhon side, éng anya i sen-gbet dia ni Jesus. “Eng kagin tam a gébwatta Diyos i katungkulan ni Juan,” kagi de,“éy pégkagian na kitam a talaga éng bakitéwan kitam naniwala ni Juan. 6 Pero éngkagin tama tolay san i nagutusa ni Juan, éydi tolay ta palebut tamae, éy batikalén dekitam a talaga, da side éy isip de purupetati Juan a gébwat ta Diyos i katungkulanna.” 7 Kanya kinagi de ni Jesus, a “Ewanme tukoy.” 8Ey “Maari,” kagi ni Jesus dide,“da éwanék moy sinengbet, éy éwan takam be sengbitén éng anya i katungkulanko a mégimet ta ginimet ko.”

Nihalimbawa Na Tu GinametDu Judeo Du Purupeta

9 Nadid, négkagi ti Jesus du tolay tahalimbawa a kagi. “Eng mara,” kagi na,“éy te esa a lakay a nagmula ta ubas touma na. Sakay nientarega na tu uma nadu kahati na, sakay inumange siya ta ibaa lugar, a nale siya ta éya. 10 Ey nadid,kédemét na panahun na pégpitas ta ubas,éy pinaange sa no lakay tu utusan na, amonda alapén na tu kabahagi na to bungano ubas. Pero du kahati na, péketa deto utusan no amo de, éy binalbal de siya,sakay pinéglakad de siya a éwan tu kébil.11 Kanya tu lakay, éy pinaange na sa tuutusan na a esa. Pero du kahati na, éylinoko de be siya, a binalbal de be. Sakaypinéglakad de be siya a éwan tu kébil. 12Eytu lakay, éy pinaange namandén i esaman

dén a utusan. Pero siya éy pinasakitan de,sakay nibut de siya to luwas no uma.

13 “Nadid, kinagi kan no lakay, a ‘Anyawade i gemtén kua? Paangen ko sa tu anakko a mahal ko. Talaga a igalang de siya,’kagi na. 14 Pero du kahati na, péketa deto anak no amo de, éy kinagi de, a ‘Siyai magmanaa; bunon tam dén, monda kootam dén i lutaae a mana na.’ 15 Kanyakembil de siya to adeyo to uma, sakaybinuno de siya.

“Nadid,” kagi ni Jesus, “anya i isip moyato lakay a te uma? Anya wade i gemtén nadu kahati na? 16Umange sa siya a talaga abunon na diden ya a tolay, sakay ientaregana tu uma na ta iba a tolay!”

Nadid, du tolay sa a nakabati ta éya akinagi ni Jesus, éy kinagi de, a “Ewanmakakona sa i gemtén no lakay!” 17Ey linamengside ni Jesus, a kagi na, a “Eng isip moy aéwan sa kona i gemténa na Diyos, éy anyai kahulugen na éye a kagi ta kasulatan: ‘Tubito kan a inidelan du mégbile, da isip dea éwan tu pasa, éy siya bale i mahalagaa abito a panuluk no bile.’ 18 Maski ti ésiya imebagsaka ta éya a bito,” kagi ni Jesus, “éymate siya. Sakay i bagsakana na éya a bitoéy mahémsit.”

Tungkul Ta Pégbayad Ta Buwes19 Nadid, du te tungkulin a Judeo, pék-

abati de ta éya, éy naisip de a side dukahati a pinégkagian ni Jesus to halim-bawa. Kanya gustu de dén a dekpén tiJesus. Pero inumanteng side du tolay.20Kanya sinubukan de siya, éngmeta de tupagkékataon de a mangdikép diya, mondaitugén de siya ta gubiyerno. Pinaange dediya i iba a tolay a monda puhubaan desiya, éng pagkamalién de siyamaka ta kagina. Ey nagwari-wari side a matapat diya.21 I kinagi dia diya, éy “Maistu, tukoy mea matapat ka a mégtoldu ta tama; sakayéwanmo ugali amanuyu tamataas a tolay.Tukoy me be a mégtoldu ka san ta tunaya kaluuben na Diyos. 22 Nadid,” kagi de,“anya i isip mua? Labag wade ta utus taméng bumuwes kitam ta hari ta Roma, oéwan?”

23 Nadid, tukoy dén ni Jesus apépuhubaan de san siya. Kanya kinagina dide, a 24 “Nay, ipeta moy diyakén iesa a kuhata moy a pagbuwes. Ké ˈ niésiya i éye a letrato, sakay ké ˈ ni ésiya angahen i nakasulatae?” “Ey tu hari tamta Roma,” kagi de. 25 “Ey tama,” kagi

Lukas 20:26 96 Lukas 21:7ni Jesus. “Ey nadid, tu koo na hari taRoma, éy iatéd moy diya. Pero tu para taDiyos, éy iatéd moy ta Diyos.” 26Nadid, dumégsubuk diya, éy nagtaka side to sengbetna dide. Ey éwan side maari a mapilit siyaa mégkagi ta mali ta harap du tolay, daéwan side tu katuwiran diya.

Tungkul Ta Huway a Kébuhay27 Nadid, éy inumange ni Jesus i sén-

ganya a Saduseyo. (Du Saduseyo, éy éwansideméniwala amabuhay i tolay a huway.)28 “Maistu,” kagi de, “nisulat ni Moises ikona se: Engmate kan tu lélake a te asawa,sakay éwan pabi side tu anak, éy tu wadina, éy dapat asawan na kan tu kayong naa bilo, monda magenak siya, para te anaktu aka na a minate. 29Nadid, Maistu,” kagide, “éy te pitu a pépétwadi a lélake to éya.Ey nangasawa tu panganay. Eyminate siyaa éwan pabi tu anak. 30 Kanya inasawa nowadi na tu kayong na a bilo. 31 Ey kona besa tu ikatélo. Ey kona be sa hanggan toikapitu. Ey minate side a étanan a éwanpabi tu anak. 32 Ey katapusana éy minatebe tu bébe. 33 Ey nadid, Maistu,” kagi duSaduseyo, “saye i gustumia amapospusan:Nitoldu mo a te buhay kan i tolay a huway.Eng talaga a kona sa, éy ti ésiya dide a pitui maging asawa na ta kébuhay du tolay ahuway, da inasawa de siya a étanan?”

34Ey kinagi ni Jesus dide, a “Mali kam, daentan moy, du tolay ta munduae, éy ugalide a mangasawa. 35 Pero du tolay a maaria mabuhay a huway a umange ta langet,éy éwan side mangasawa, 36 da kaparehoside du anghel ta langet, a éwan side matea huway. Anak side na Diyos, da nabuhaydén side a gébwat ta pate. 37 Ey sikama Saduseyo,” kagi ni Jesus, “éy bakit isipmoy a éwan mabuhay i tolay a huway?Ti Moises i katunayana a mabuhay i tolaya huway. Da nabasa to kasulatan, a tokéharap ni Moises to kayo a mégdingat,éy nginahinan na i Diyos a siya i Diyosa péniwalaan ni Abraham, sakay ni Isak,sakay ni Hakob. 38 Kahulugina na éya,”kagi ni Jesus, “éy méniwala side nadid taDiyos, maskiminate side to araw, da buhaydén side nadid ta langet.”

39 Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éyadu Saduseyo, éy du maistu ta rilihiyon taéya, éy kinagi de, a “Tama, Maistu, tu ki-nagi mo.” 40 Ey du Saduseyo, éy mésanikeside a mékipagpasuway ni Jesus a huway.

41 Nadid, kinagi ni Jesus dide, a “Bakitkagi du tolay a tu tiniyak na Diyos a taga-pagligtas éy ninuno siya ni Hari Dabid?42 Pero dinulaw siya ni Dabid a amo na!Da kinagi ni Dabid to araw ta libru naManga Kanta, a ‘Kinagi na Diyos to amoko, a “Mégiknud ka ta tagirilan kuae 43 ahanggan mapasuku ko diko du kalabanmo.” ’ 44 Nadid ti Dabid, éy dinulaw na aamo na tu tagapagligtas. Eng kona sa, éybakit kagi dumaistumoy a ninuno san siyani Dabid?”

45 Nadid, hinatulan ni Jesus du alagadna. Ey du étanan a tolay sa, éy négbatiside to kinagi na. 46 “Mangilag kam dumaistu ta rilihiyon,” kagi na. “Gustu dea mégbihis ta memahal a badu, mondameta du tolay a mataas side. Sakaygustu de a saloduan side na tolay taplasa na banuwan. Sakay gustu de be aumeknud ta pégiknuden namataas a tolayta anyayaan, sakay ta kapilya. 47 Sakayugali de be a ménalangin ta atakdug,monda isip du tolay a banal side. Pero éngte bébe a bilo, éy ganggangén de san tuluta na. Kanya parusaan side na Diyos talalo a mahigpit!”

21Tu Niatéd No Bilo Ta Diyos

1 Nadid, to édse ni Jesus to Templo, éyte itan na du mayaman a tolay a nitéknegde tu kuhata to kahon a pégabuluyan. 2 Eyneta na be i esa a bilo a bébe a mahirap,a nitékneg na sa i éduwa san a sentimos.3Ey kinagi ni Jesus, a “Entanmoy i bilo yae.Tu nitékneg na sina to kahon, éy bilangmahigit pa to niabuluy du étanan a iba atolay. 4 Dahilan du iba, éy niabuluy de taDiyos tu sobha de san. Pero siya, maski po-bri siya, éy niatéd na dén i étanan a kuhatana, pati ta pamugtong ta kabuhayan na.”

Tungkul Ta Hirap a Dumemét5 Nadid du alagad, éy néguhunan de i

tungkul ta Templo, éng kodya i kamahalna, sakay du dédekél a bito ta dingdingna, sakay du dekoresiyon na a nidéton dutolay. 6 Ey kinagi ni Jesus dide, a “I étanana ina a te itan moy, éy dumemét i orasa éwan sina tu mabuhay a bito a te tupota kapareho na a bito ta dingding naa.Matibatibag side a étanan.”

7 “Maistu,” kagi di, “nikésiya i demétana éya a kinagi mo? Anya wade i tandaa

Lukas 21:8 97 Lukas 21:36a monda mapospusan me a dumemét déni éya a hirap?”

8“Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “mondaéwan kam pagkamalién na tolay. Da temeadu a talaga a umange se a mégkagia side i Cristo a tiniyak na Diyos a taga-pagligtas ta mundua. Sakay ipahayag debe a dumemét dén nadid i katapusan namundua. Diyan kam maniwala dide. 9 Engmakabaheta kam ta meadu a gera, sakaylaban, éy diyan kam métageg. Dumemét atalaga i meadu a gera, pero éwan ya tandana katapusan.

10 “Sakay maglaban-laban dubanubanuwan. 11 Sakay te meadu alindul,” kagi na, “sakay dumemét i meadua alép, sakay saket, ta iba-iba a lugar.Te meadu a dumemét a medukés amanyari, sakay dikél a makataka-takata langet. 12 Pero bagu dumemét didenya a hirap, éy ipadikép kam pa du tolay,a pasakitan de kam. Sakay ipakébil dekam ta kapilya de, sakay ta pégpihesuan.Sakay iharap de kam du hari, sakaygubernador, da méniwala kam diyakén.13Saya tu pagkékataonmoy amagpahayagta Mahusay a Baheta. 14 Patibayén moynadid i isip moya a diyan kam métagegéng anya i katuwiran moya dide, 15 daatdinan ta kam ta tama a kagi, sakay taisip moy a matalinung, monda du kalabanmoy, éy éwan side makaidel ta katuwiranmoya dide. 16 Pati du magulang moy,sakay du tétotop moy, sakay du kadimoymoy, éy itokyon de kam a ipadikép. Eyi sénganya dikam éy bunon de. 17 Sakaykaiyamutan kam na étanan, da méniwalakam diyakén. 18-19 Pero éng pagtiisan moysan, éy umabut kam ta buhay a éwan tukatapusan. Ey éwan kam mebut a talaga.”

Tungkul Ta Képuksa Na Jerusalem20 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éng dumemét

i oras a meta moy a kulungén dén dusundalu i Jerusalem, éy tukoymoy a adenedén a mapuksa i éya. 21Péketa moy ta éya,éy du édse ta Hudea, éy dapat guminanside ta buked. Sakay du édse ta lubuk nabanuwan, éy dapat humektat side. Sakaydu édse ta luwas na banuwan, éy diyanside sumoli ta banuwan. 22 Dahilan i éyaa panahun,” kagi ni Jesus, “éy saya i oras aparusaan na Diyos du Judeo. Saya i orasaa kétupad na étanan a nihula du purupetata kasulatan.

23 “Kakakagbi du mabuktet sakay du temabulol ta panahun a éya!” kagi ni Jesus;“da mahigpit a tahod i kahirapan du Judeota éye a luta. 24 I kalahati dide, éymate sideta laban. Sakay du iba, éy dekpén de side, aiange de side a pihesu ta iba-iba a banuwanta adeyo. Sakay i banuwan na Jerusalem,éy sakupén ya na iba a tolay a éwan Judeo,a hanggan éwan malipas i panahun de.

I Kédemét Na Lélake a Gébwat Ta Langet25 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éy dumemét

ta langet i kataka-taka, a te tanda ta bilag,sakay ta bulan, sakay du biton. Sakay dutolay ta mundua, éy méligalig side, sakayméganteng be side ta ugung na diget,sakay ta dalondun na a dikél. 26 Meadu atolay a manghimatay side tu isip, dahil taanteng de, ale de a maguhay ta manyari tamundua. Pati du biton, éy matékneg side,da mayégyég i langet. 27 Nadid, sakén alélake a gébwat ta langet, éy metaék de takuném a dumibi ta lutaa amaghari, a kébilko i kapangyarian ko. 28 Ey nadid,” kagi niJesus, “éngmeta moy amagsapul diden yaa nihula ko dikam, éy patibayén moy i isipmoya, a dapat masaya kam, da adene déna dumemét i kaligtasan moy.”

Tu Pégtoldu a Gébwat Ta Kayo a Igos29 Nadid, kinagi ni Jesus dide i halim-

bawa a iba. “Mara tu kayo a igos,” kagi na,“sakay du kayo a iba. 30 Bagay mégogbusside, éy tukoy moy a adene dén i késinag.31 Nadid, kona be sa, bagay meta moy iétanan a éya a nihula ko, éy tukoymoy déna adene dén i panahun na Diyos a magharitamundua. 32Ey tandaanmoy, manyari pai étanan a éya bagu mate i étanan a tolay abuhay nadid. 33Maibut i langet éy ta luta,pero i kagi ko éy éwan maibut.”

34 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “adiyan kam mékipégabala a méglasing,sakay mékipégsaya. Sakay diyan kammékipégabala a mégahayok ta kabuhayanmoy. Makay bigla a demtan ta kamdén a éwan kam nakahanda. 35 Dahilan,ta kédemét na péghukum, éy bigla amasakup i étanan a tolay ta maski aheta mundua. 36 Kanya sikam, éy bantayanmoy, sakay manalangin kam a palagi taDiyos, a patibayén na i isip moya, mondamabuhay kam ta éya a kahirapan, mondaéwan kam masanike a humarap diyakénta kédemét ko, sakén a lélake a gébwat talanget.”

Lukas 21:37 98 Lukas 22:2937 Nadid ti Jesus, éy mégtoldu siya

aldew-aldew taTemplo. Ey kélép-kélép, éynatidug siya ta Buked na Olibo. 38 Ey duétanan a tolay, éy dumédulug side aldew-aldew ta amulaldew to Templo, da gustude a mabati siya.

22Bantaén De a Bunon Ti Jesus

1 Nadid, éy adene dén i piyesta a ngén-gahinan de a Piyesta na Ala-ala. Saya ipiyesta a péngan de ta melapis a tinapay.2 Du mataas a padi, sakay du maistu tarilihiyon, éy naguhunan de a ipadikép tiJesus ta lihim, a monda ipabuno de. Peroméganteng side du tolay, da meadu du tegustu ni Jesus.

3Nadid ti Satanas, éy inumasék dén siyani Hudas Iskarote, a esa du labindalawa aalagad. 4Tulos ange nékipéguhon ti Hudasdumataas a padi sakay dupulis noTemplo,éng pakodyan na ti Jesus a padikép dide.5Eydupadi, éymésahat side, éy nagkasun-duan dén side de Hudas, a atdinan de siyata kuhata. 6 Ey sapul ta éya, éy nagisip dénti Hudas ta pagkakataon na a péngitokyonna ni Jesus dide, monda éwanmapospusandu tolay ta Jerusalem.

Tu Péngapon De Jesus To Piyesta7 Nadid, kédemét na oras no piyesta a

péngan de ta melapis a tinapay, éy sayai oras de a mégbuno ta tupa. 8 Kanya tiJesus, éy inutusan na de Pedro éy ti Juan, akinagi na dide, a “Ange kam maghanda tapaganyayaan tam para ta Piyesta na Ala-ala.” 9 Ey “Ahe,” kagi de, “i gustu mua apaghandaan me?”

10 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Entan moy,umuli kam ta banuwan. Ey ta éya éykasambat moy i esa a lélake a te kébil adinom. Basta kumuyog kamdiya a somdépkam ta bile a angayan na. 11 Sakay kagimoy to te bile ta éya, a ‘Tu Maistu me éygustu na a mapospusan éng ahe i kuwartoa péngapunan me ta Piyesta na Ala-ala.’12 Eng kagi moy diya i éya,” kagi ni Jesus,“éy ipeta na dikam tu kuwarto ta ontoka nakahanda dén. Ey saya i paghandaanmoya ta péngapon tama.”

13Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éya,éy inumuli dén du éduwa ta banuwan. Eynanyari tu étanan a kinagi ni Jesus dide. Eynaghanda sa side ta péngapon de a para taPiyesta na Ala-ala.

Tu Katapusan a Péngapon

14Nadid, oras de a péngan, éy négdiponde Jesus ta éya, sakay du apostol na. 15 Eykinagi na dide, a “Gustu ko a tahod amékidipon dikam nadid ta éye a Piyesta naAla-ala, baguékmate! 16Da kagin ko dikami katutuhanan, a sapul nadid éy éwan kodén kanén a huway i anyaya na Piyesta naAla-ala, hanggan éwan matupad pa tu tu-nay a kahulugen na ta kaharian na Diyos.”

17Nadid, inalap ni Jesus tu tasa a te laséna alak. Ey to pégpasalamat na ta Diyos,éy kinagi na, a “Hati-hatién moy dén yea inumén. 18 Da tandaan moy,” kagi na,“sapul nadid, éy éwanék dén uminom taalak a huway, hanggan éwan se dumeméti péghari na Diyos ta tolay.”

19 Nadid, inalap na tu tinapay, éy topégpasalamat na, éy pinuseng-puseng na,a nitagtag na du alagad na. “Saye i bégikua,” kagi na: “a pabunu na Diyos a paradikam. Bagay kanén moy ye, éy maala-alaékmoy.” 20Ey kona be sa tu ginamet na,ubus de a néngan, éy nigewat na dide tualak, sakay kinagi na, a “I alakae a inuméntam, éy saye i tanda na bigu a pangako naDiyos dikam, a i katibayan naa éy tu digi koa mebulak a para dikam.

21 “Pero entan moy,” kagi na, “tu mén-gitokyon diyakén, éy kaguman tam sannadid ta éye a méngan! 22 Kailangan amateék ayun to plano na Diyos. Pero kagbia tahod tu méngitokyon diyakén!”

23Pékabati du alagad ta éya, éy néguhu-nan de éng ti ésiya wade i méngitokyonani Jesus.

Tu Pégpasuway Eng Ti Esiya Dide IMataasa

24 Nadid, éy négpasuway du alagad éngti ésiya dide i mataasa. 25 Ey kinagi niJesus dide, a “Du hari du iba a tolay,éy mégéutusén side du tolay de. Sakaydu tagapamahala, éy gustu de a puriénside na tolay. 26 Pero éwan maka sakona dikam,” kagi ni Jesus. “Eng ˈwan,tu mataas dikam, éy dapat umaheg siyata ugali na mababa, a ipabataan makasiya du kaguman na. 27 Mara, ti ésiya imataasa, tu mégiknud san a méngan, o tuutusan na? Tu mégiknud a méngan, éysiya i mataasa. Pero sakén,” kagi ni Jesus,“éy maski mataasék dikam, éy komanék iutusan moy.”

28 “Tukoy ko dén a matapat kam sana kinumuyoyog diyakén,” kagi ni Jesus,“maski meaduék dén a hirap. 29 Ey nadid,

Lukas 22:30 99 Lukas 22:58da nidétunék dén Nama ko a maghari,éy atdinan ta kam be ta karapatan moy,30 a kaguman ta kam ta kaharian ko, anégdipon kitam sa, a mapisan. Sakaygemtén ta kam a sikam i magmayor dulabindalawa a lahi na Judeo, a apo-apo niIsrael.”

Kagi Ni Jesus a Tanggian Siya Ni Pedro31 Nadid, kinagi ni Jesus ni Simon Pe-

dro, a “Simon, pinumilit dén ti Satanas,a monda puhubaan na kam ta mahig-pit. 32 Pero nipanalangin ta ka dén, Si-mon, monda éwan maibut tu péniwala modiyakén. Ey nadid, Simon, éng magsisi kadén, a nagsoli ka dén diyakén, éy gustu koéy patibayén mo tu péniwala du kakagu-man mo.”

33 “Anin, Panginoon,” kagi ni Pedro,“éwan maibut tu péniwala ko diko. Maskiipihesu de kita a bunon de kita, éy éwan taka ginanan!”

34 “Ewan, Pedro,” kagi ni Jesus. “Datandaan mo, bagu magtarakot tu tandangnadid a amulaldew, éy tanggianék mo tapéntélo a éwanék mo kaguman.”

35Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a“To péglakad ko dikam to éya a mégtoldu,éy éwan ta kam pinagkébil ta kuhata, osuput, o reserba a sinelas; éy anya, kinu-lang kam beman ta maski anya?” “Ewan,”kagi de. 36 “Pero nadid,” kagi ni Jesus,“éng maglakad kam a huway a magtoldu,éng te kuhata kam, éy kébilén moy dén.Sakay kébilén moy dén i suput. Sakay éngéwan kam tu sondang a armas moy, éyibugtong moy tu badu moy ta sondang.37 Da tandaan moy, tu kagi ta kasulatanna Diyos a tungkul diyakén, a kagi na amebilangék kan du makasalanan a tolay,éy matupad dén ya nadid.”

38 “Entan mo, Panginoon,” kagi du ala-gad, “te éduwa kitam dén se a sondang.”Ey “Tama dén ya,” kagi ni Jesus.

Tu Panalangin Ni Jesus Ta Olibo39 Nadid, linumuwas de Jesus ta

Jerusalem, a inumange man dén sideto katidugen de to Buked na Olibo. Eykaguman na du alagad na. 40 Ey kédemétde sa, éy kinagi ni Jesus du alagad na,a “Manalangin kam, monda éwan kammadaig na mangpuhuba dikam.”

41 Nadid, inumadeyo siya dide ta kéti-hék, sakay linumuhud siya a ménalangin.42 “Améng,” kagi na, “Eng maari diko, éyiadeyo mo diyakén i paghirap ko. Pero

éwan na kaluuben kua i masunud, éngˈwan na kaluuben mo i masunud.” 43 Eyto pénalangin na ta éya, éy pinumeta diyai esa a anghel a gébwat ta langet, a nag-patibay diya. 44 Ey nadid, dahil ta tagegna, éy nanalangin siya ta lalo a mahigpit,a hanggan i asob na éy koman i tuhog nadige, dahil to anteng na.

45 Nadid, kétapos na a nanalangin, éynagsoli siya du alagad na, a dinemtan naside a tidug, da mélungkut side. 46 “Bakittidug kam?” kagi na. “Umégkat kam dén,a manalangin kam dén, monda éwan kammadaig na mangpuhuba dikam.”

To Péngdikép De Ni Jesus47Nadid, pégkagi pabi ni Jesus ta éya, éy

dinumemét sa i meaadu a tolay, a kagu-man de ti Hudas, a alagad ni Jesus a esa. Eyinumadene siya ni Jesus a monda ahobenna siya. 48 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Bakit,Hudas, itokyonék mo beman ta pamag-itan na péngahob mo diyakén?”

49Nadid, du alagad a kaguman ni Jesus,péketa de a dekpén siya du tolay, éy kinagide diya, a “Anya, Panginoon, tegpasén meside ta sondang mia?” 50 Ey tulos tu esadide a tinegpas na tu utusan no mataas apadi, a tulos minahipas tu talinga na.

51 Pero sinaway ni Jesus du alagad na, a“Tama dén,” kagi na, “diyan moy side ha-rangan!” Ey tulos kembilan na tu talingono utusan, éy mahusay dén!

52Nadid, kinagi ni Jesus du te tungkulina Judeo sa a manikép diya, a “Bakit tearmas kam a sondang éy ta kayo? Ataay,tulisanék beman a metapang? 53 Aldew-aldew éy édseék dikam ta Templo. Bakitéwanék moy sa dinikép? Pero nadid akélép, éy saye i oras moy a mangdiképdiyakén,” kagi ni Jesus, “da saye i oras amesibét i kapangyarian ni Satanas.”

Tinanggian Ni Pedro Ti Jesus54Nadid, éy dinikép de ti Jesus, a niange

de siya to bile no mataas a padi. Eytinonod-tonod side ni Pedro. 55 Ey nadid,to harap no bile no padi, éy nagdukotside ta apoy. Ey nékiagum ti Pedro dumégeknud sa, a nékipagdengdeng be sasiya. 56 Ey tu esa a bataan ta éya, péketana ni Pedro to demlag no apoy, éy kinagina du édsa sa, a “Siya bale ina i kagumanaa esa no dinikép moy!” 57 Pero nitanggini Pedro. “Ewan,” kagi na, “éwan ko siyatukoy!” 58 Mamaya-maya, éy mineta siyano esa a lélake, a tulos kinagi na, a “Siko i

Lukas 22:59 100 Lukas 23:18alagad na a esa!” Pero nisuwayman dén niPedro.

59Nadid, kélipas namanga esa a oras, éykinagi no esa a tolay, a “Kaguman na siyaa talaga, da taga Galilea be siya!” 60 Peronitanggi man dén ni Pedro, a kinagi na, a“Ewan ko tukoy tu kagi mo!” Ey nadid, topégkagi pabi ni Pedro ta éya, éy nagtarakottu tandang. 61 Ey tu Panginoon, éy sinulegna ti Pedro; éy nadid, péketa ni Pedrodiya, éy naala-ala na tu kinagi ni Jesusdiya, a “Bagu magtarakot i tandang nadida amulaldew, éy itanggiék mo ta pentélo.”62 Ey to pékaala-ala ni Pedro ta éya, éylinumuwas siya, sakay nagsanget siya tamahigpit.

Ti Jesus Ta Harap Du Te Tungkulin aJudeo

63 Nadid, du méguwardia ni Jesus, éylinéloko de siya, sakay binébalbal de.64Sakay tinaklében de tumata na ta damit,sakay sinésuntuk de, a tulos kinagi dediya, a “Nay, tukuyan mo éng ti ésiya inanuntuka diko!” 65 Sakay meadu pa a ibaa kagi i nipangdusta dia diya.

66 Nadid, to gagabi dén, éy nagmitingdén du te tungkulin a Judeo. Pati dumataas a padi, sakay du maistu ta rili-hiyon. Ey péngiange de ni Jesus to harapde, 67 éy kinagi de diya, a “Anya, siko atalaga i Cristo a tiniyak na Diyos a taga-pagligtas ta tolay ta mundua?” Ey kinagini Jesus dide, “Eng kagin ko ya dikam,éy éwan kam maniwala. 68 Sakay éngsakén i magpakelagipa dikam, éy éwankam sumengbet diyakén. 69 Pero sapulnadid, sakén a lélake a gébwat ta langet,éy magdatig kame ta Diyos, a kagumanékna a maghari.” 70 “Ey nadid,” kagi de,“siko ngani dén i isesa a anak na Diyos, oéwan?” “Tama tu kagi moy,” kagi ni Jesus.71 Nadid, pékabati du te tungkulin ta éya,éy kagi de, a “Bakit kailangan tam pa amégbati du magsistigu diya ta kasalananna?” kagi de. “Da nabati tam dén nadidtu sarili na a kagi a medukés!”

23Ti Jesus Ta Harap Ni Pilato

1 Nadid, du étanan sa a te tungkulin aJudeo, éy niange de ti Jesus ni GubernadorPilato. 2Ey niabla de siya ni Pilato, a kinagide, a “Gubernador, dinemtan me i lélake aéye, a mégtoldu ta mali du kabébayan mea Judeo, a sinaway na kan side amagbuwes

to harimo ta Roma. Sakay kagi na be a siyakan i tiniyak na Diyos a maghari.”

3 Ey ti Pilato, pékabati na ta éya, éykinagi na ni Jesus, a “Anya, siko i haria duJudeo?” Ey “O,” kagi ni Jesus, “kona tokinagi mo.”

4 Ey nadid, ti Pilato éy kinagi na dumataas a padi, sakay dudu meadu sa aJudeo, a “Ewan ko meta i kasalanan naéye a lélake a monda ipaparusa ko siya.”5 Pero du Judeo, éy pépilitén de san tiPilato, a “Ewan, medukés siya,” kagi de,“da léligaligén na du tolay ta Galilea, ahanggan ta éye, dahil ta pégtoldu naa!”

Siniyasat Siya Ni Herod6 Nadid, pékabati ni Pilato ta éya, éy

pinakelagipan na side éng taga Galilea tiJesus. Ey, “O,” kagi de. 7 Ey nadid,pékaisip na a sakup ni Herod a gubernadorta Galilea ti Jesus, éy nipeange na ti Jesusdiya, da netaun dén ti Herod a binumisitata Jerusalem. 8 Ey ti Herod éy mésahatsiya, da nale a panahun a nabaheta na dénsiya, kanya gustu na siya a meta. I asanaa, éymakay ipeta ni Jesus diya imilagro.9Kanya pinakelagipan na ti Jesus tameadua kagi; pero éwan sinumengbet ti Jesusdiya ta maski isesa a kagi. 10 Ey nadid, dute tungkulin a Judeo, éy te taknég side toharap ni Herod, a tulos niabla de ti Jesusta mahigpit. 11Pati ti Herod, sakay du sun-dalu na, éy linéloko de be ti Jesus, a inéapide. Binaduan de siya ta memahal a baduna hari, sakay pinasoli de siya ni Pilato.12 Bagu ta éya a aldew, éy nagkalinga tiHerod sakay ti Pilato. Pero sapul ta éya aaldew, éy naging nagkadimoy dén side.

Nipabuno Ni Pilato Ti Jesus13 Nadid, pinauwet man dén ni Pilato

du te tungkulin a Judeo, sakay du iba aJudeo. 14 Ey kinagi na dide, a “Tu ni-tugén moy se a lélake, éy kinagi moy atinolduan na kan du tolay ta mali. Pero topéngsiyasat ko diya ta harapmoy, éy éwanko mineta i kasalanan na, a kona to niablamoy diyakén. 15 Ey kona be sa ti Herod,éy éwan na neta i kasalanan na. Kanyapinasoli na siya diyakén. I éye a lélake,”kagi ni Pilato, “éy éwan siya tu kasalanan apangbunuan ko diya. 16Kanya éy ipabalbalko siya, sakay légsiwan ko dén.”

17 Nadid, tuwingg piyesta, éy kailanganni Pilato a magpaluwas ta isesa a pihesu apara du tolay, da saya i ugali de. Kanyatalaga na a légsiwan ti Jesus. 18 Pero

Lukas 23:19 101 Lukas 23:49

kinékagi du étanan a tolay ta medegsén,a “Ewan, bunon mo siya. I gustu me alégsiwan mo éy ti Barabas!” 19 (Ti Barabaséy pihesu siya a lélake a nakabuno. Siya éykaguman na du iba a tolay to péngligaligde ta banuwan.)

20 Ey gustu ni Pilato a légsiwan na tiJesus; kanya nékipégpasuway man dénsiya du Judeo. 21 Pero kinékagi de santa medegsén, a “Ewan, ipako mo siya takudos! Ipako mo siya ta kudos!” 22 Eykinagi ni Pilato dide a huway, a “Bakit?Anya i kasalanan na? Ewanék tu meeta akasalanan na a pamunuan ko diya. Kanyaéy ipabalbal ko siya, sakay légsiwan kodén.”

23 Pero du tolay, éy pépilitén de san tiPilato ta mahigpit, a pinégkagian de siyata medegsén, a “Ipako mo siya ta kudos.”Ey éwan nakasuway ti Pilato ta gustu de.24 Kanya pinaayunan na side ta gustu de.25 I pinaluwas na sana éy tu gustu de ati Barabas. Siya tu dati a nipihesu de, dalinigalig na du tolay, sakay namunu be. Eyti Jesus, éy nipetugén na dide a ipako takudos.

Nipako De Ti Jesus Ta Kudos26Nadid du sundalu, to péngiange de ni

Jesus ta péngipakoan de, éy kasambat dei esa a lélake a somdép ta banuwan. TiSimon i ngahen na a taga Sirene. Ey pinilitde siyaminangbékle to kudos a umunonodni Jesus.

27 Nadid, éy te meaadu pa a tolay ainumunonod be ni Jesus. Kaguman be sai sénganya a bébe a mégsésangitén sidediya. 28Ey sinuleg side ni Jesus, a kinagi nadide, a “Diyanék moy pégsangitan, sikama taga Jerusalem a bébe. Eng ˈwan, ipagsangitan moy makaa, éy na bégi moya,sakay anakmoy. 29Da entanmoy,” kagi na,“te dumemét a panahun a mahirap. Ey takédemét na, éy kagi du tolay a masuwertedu bébe a baug, a éwan tu anak a mabulol.30Lumalo a lumalo i éya a hirap, a hangganumasa du tolay a kayonwan maka sidedu buked, monda mate side maka dén.31 Entan moy,” kagi ni Jesus, “éng pahira-pan de dén nadid tu éwan tu kasalanan, éyanya wade i gemtén dia ta esa a panahundikam a te kasalanan?”

32 Nadid, to péngiange de ni Jesus aipako de, éy niange de be sa i éduwa atulisan a bunon de be. 33 Ey kédemét de tolugar angéngahinande aBungu, éynipako

de ti Jesus, sakay du éduwa a tulisan.Tulos nitolnék de side ta magtembanga atagirilan ni Jesus. 34 Ey ti Jesus, éy kinagina, a “Pagpasensiyaan mo side, Améng, daéwan de tukoy tu gemtén de.”

Nadid, to péngitolnék de dén du étélo,éy hinati-hati de tu badu ni Jesus, a nag-palabunutan side éng ti ésiya i makaalapadide. 35 Ey dudu tolay ta éya, éy te taknégsan side to digdig, a mégita. Ey du tetungkulin a Judeo, éy tinétokso de ti Jesus.“Entan moy,” kagi de, “niligtas na kan duiba. Ey nadid, éng siya i tiniyak na Diyosa tagapagligtas, éy bakit éwan na iligtasnadid i sarili na?” 36 Pati du sundalu sa, éytinétokso de be siya, a ginewatan de siya tatuba. 37 “Nay,” kagi de, “éng siko a talaga iharia na Judeo, éy iligtas mo beman i bégimua!”

38Nadid, te pastel to ontok no kudos niJesus, a i kinagi naa éy “SAYE I HARIA NAJUDEO.”

39Nadid, tu tulisan a esa a nipako de besa, éy pinégkagianna ti Jesus tamedukés, a“Bakit,” kagi na, “isip ko siko i tagapaglig-tasa ta tolay. Iligtas mo beman i bégi mua,sakay agawén mo kame be!”

40 Pero tu tulisan a esa, éy pinégkagianna tu kagumanna, a “Bakit, maskimate ka,éwan ka bale umanteng ta Diyos ta langet?Entanmo,” kagi na, “pareho i parusa tamaa étélo, 41 éy tama tu gimet de dikita, da tekasalanan kita. Pero i kaguman ta a éye, éyéwan tu kasalanan.” 42 Ey to pégkagi na taéya, éy kinagi na ni Jesus, a “Alélahanénékpad, Jesus, ta kédemét mo a maghari.”43Ey kinagi ni Jesus diya, a “Kagin ko diko ikatutuhanan, a nadid a aldew éy kagumanta ka ta langet.”

Tu Kamatayan Ni Jesus44 Nadid, sapul to tanghali, éy nagdik-

lém hanggan to alas tres. 45 Ey nadid,tu kortina a dikél ta lubuk no Templo,éy bigla a napéknet a nahati dén. 46 Eydinumulaw nadid ti Jesus, a kinagi na,a “Améng, ientarega ko diko i kaliduwakuae.” Ey to pégkagi na dén ta éya, éy tulosna dén nahéngsatan.

47 Nadid, tu kapitan du sundalu, péketana ta nanyaria, éy pinuri na i Diyos, akinagi na, a “I éye a lélake, éy éwan siyatu kasalanan a talaga!” 48 Ey du napisansa a tolay a mégita, péketa de ta nanyaria,éy nagsoli side ta bile de a mélungkut atahod. 49 Ey du dati a kakaguman ni Jesus,

Lukas 23:50-51 102 Lukas 24:24sakay du bébe a kinumuyoyog diya sapulto kéhektat na ta Galilea, éy édsa be sa sidea nangtan-aw ta nanyaria.

Tu Péngielbéng Ni Jesus50-51 Nadid, te esa a lakay ta Jerusalem

a taga Arimatea ta Hudea. Mahusay siyaa lakay, a siya be i maguhaya ta kédemétna Diyos a maghari. Maski mataas besiya a Judeo, a konsiyal siya, éy éwan siyainumayun ta gustu a gemtén du kagumanna ni Jesus. 52 Siya éy inumange ni Pilatoa inaged na tu bangkay ni Jesus. 53 Eynadid, éy pineogsad na dén tu bangkay tokudos, sakay sinaputan na tomanta, sakaynielbéng na to kuweba a nipaébut de topader, a éwan pabi ginamit. 54 I éya aaldew éy disperas. Ta gabia éy pangilin naJudeo.

55Ey du bébe a kinumuyoyog ni Jesus sa-pul to kéhektat na ta Galilea, éy kagumanni Hose to lébéng. Ey neta de éng kodyai pinéngielbéng dia diya. 56 Ey nagsolidén du bébe to bile de, a tulos nihandade tu don a mesépot, a para ipahid de tobangkay ni Jesus. Ey to kagagabian na éya,éy inumimang san side, ayun ta ugali nakautusan de.

24To Kébuhay ni Jesus

1 Nadid, to simba dén a amulaldew, éyinumange du bébe to lébéng, a kébil desa tu hinanda de a don a mesépot. 2 Eykédemét de to kuweba a lébéng, éy dinem-tan de a bukas bale dén, a negulung dén todigdig tu takléb na a bito! 3 Ey késdép deto kuweba, éy éwan bale sa tu bangkay niJesus. 4Nadid, to pégisip-isip de éng anya inanyaria, éy bigla a te taknég sa i éduwa alélake, améngislap i badudia. 5Ey dubébe,éy inumanteng side, a dinumukog side. Eykinagi du lélake dide, a “Bakit ahayukénmoy tu buhay a tolay ta lubuk na lébéng?6-7 Ewan moy naala-ala tu kinagi ni Jesusdikam ta Galilea? I kinagi na éy kailanganéy tu lélake a gébwat ta langet, éymetugénkan siya du medukés a tolay, a tulos ipakode ta kudos. Sakaymabuhay siya ta ikatéloa aldew. Kanya éwan se siya,” kagi duéduwa, “da nabuhay dén!”

8 Nadid, pékabati du bébe ta éya, éynaala-ala de dén tu kinagi ni Jesus dide taGalilea. 9 Ey nagsoli dén side, a inumangeside nagbaheta du iba a alagad ta nanyariadide to lébéng. 10 Diden ya a bébe, éy ti

Maria Magdalena, sakay ti Juana, sakay tiMaria a ina ni Santiago, sakay du kagumande a iba a bébe. 11 Pero du apostol abinahetaan de, éy akala de éy kabulyansan, kanya éwan side naniwala du bébe.12 Pero ti Pedro, éy inumégkat siya a tulosminaginan siya to lébéng a inentan. Eykédemét na to lébéng, éy niseleg na tulubuk, éy i neta na sana sa éy basta tu sapotna. Ey nagsoli dén siya nadid to bile de, amégisip-isip siya éng anya i nanyaria.

Tu Nanyari Du Néglakad Ta Emaus13 Nadid, ta éya a mismo a aldew,

éy naglakad i éduwa a alagad ta BariyoEmaus, a ikaadeyo na ta Jerusalem éymanga sapulu a kilometro. 14 Ey topéglakad de, éy péguhunan de i nabahetade a nanyari. 15 Ey nadid, to péguhonde a éduwa, éy inabut side ni Jesus akinumuyog siya dide a naglakad; 16 peroéwan de natenggi siya. 17 Ey pinakelagi-pan na side éng anya i péguhunan dia.Ey hinumintu side, a mélungkut a tahodi mudet dia. 18 Ey kinagi no esa, a tiKleopas i ngahen na, a “Anya gébwat ka taJerusalem, éy éwan mo bale nabaheta tunanyari ta éya to esa a aldew?”

19 “Ey anya i nanyaria?” kagi ni Jesus.Ey kinagi du éduwa, a “Te lélake a

pinaange se na Diyos, a ti Jesus i ngahenna, a taga Nasaret. Ey purupeta siya,” kagide. “Eymahal siya na Diyos sakay du tolay,da makapangyarian tu pégtoldu na, sakaytu ginamet na du tolay éymakapangyarianpati. 20 Pero du mataas a padi,” kagide, “sakay du tagapamahala, éy diniképde siya sakay nitugén de ta gubernador anipabuno. Sakay nipako de siya to kudos.

21 “Pero sikame,” kagi de, “éy inumasakame diya, da akala me a siya tu mang-tubus dikitam a Israel du kalaban tam ataga Roma. Pero besa ina. Da nadidéy ikatélo na dén a aldew sapul to ni-pangbuno de. 22 Ey nadid, i pégtakaanmia,” kagi de, “éy tu nibaheta dikame dukaguman me a bébe. Binisita de kan tulébéng to gagabi se. 23 Pero éwan kan satu bangkay. Ey to késoli du bébe dikame,éy kinagi de a pinumeta kan dide i éduwaa anghel, a kinagi de kan a nabuhay dénsiya. 24 Kanya du kaguman me a iba, éyinange de inentan tu lébéng, éy dinemtande ngani a éwan dén tu lasén, pero éwande neta ti Jesus.”

Lukas 24:25 103 Lukas 24:5325 Nadid, kinagi ni Jesus to éduwa, a

“Ayhay, bakit kulang i isip du tolay! Bakitmégalanganin kam a méniwala to nisulatdu purupeta to araw! 26 Ewan moy nabatia kailangan amate i Cristo ta kona sa, bagusiya maghari ta mundua?” 27Nadid, tulosni Jesus a néngipaliwanag dide ta étanan akagi ta kasulatan na Diyos a tungkul diya.Nitoldu na dide sapul ta libru ni Moises, ahanggan ta kasulatan du purupeta. Peroéwan de pabi natenggi a ti Jesus siya.

28Nadid, kéadene du éduwa a alagad tobariyo a angayan de, éy nagwari-wari tiJesus amagtulos. 29Pero tu éduwa, éy gini-pos de siya, a kinagi de, a “Matidug kitampa se, da apon dén.” Kanya tinumulos tiJesus dide. 30 Ey to péngan de, éy inalap niJesus tu tinapay, a nagpasalamat ta Diyos.Sakay pinuseng-puseng na, a niatéd na dukaguman na a éduwa. 31 Ey nadid, biglade a natenggi siya! Pero siya, éy bastalinompés ta harapan dia. 32 “Kanya baleéy nagtaka kita a nasahat kita tu isip,”kagi de, “to nipagpaliwanag na dikita topéglakad tam to dilan!”

33Nadid, éy inumégkat side agad, a nag-soli side ta Jerusalem. Ey kédemét de dualagad a napisan sa, 34 éy kinagi du alagaddide, a “Nabuhay ngani dén tu Panginoon!A pinumeta dén siya ni Pedro!”

35Ey “O, ngani,” kagi du éduwa, “minetame be dén siya.” Ey tulos de a nibahetadide i nanyaria dide to dilan, a “Bagu mesiya natenggi,” kagi de, “éy to pémusengna to kanén me a tinapay.”

Pinumeta Ti Jesus Du Alagad Na36 Nadid, to péguhon de pabi ta éya,

éy bigla a te taknég ti Jesus ta bélog dia,tulos kinagi na dide, a “Mapayapa kamdén.” 37 Ey du alagad, éy kinumégtot sidea inumanteng, a akala de éng bélet. 38 Eykinagi ni Jesus dide, a “Bakit mégantengkam? Bakit kulang pabi i péniwala moya?39 Entan moy i kamét kua sakay na tikédkua, a te talingo dén. Sakén dén ye. Nay,”kagi na, “kébilanék moy, a buhayék dén.Ewanék bélet,” kagi na, “da te bégiék.”

40Ey to pégkagi ni Jesus ta éya, éy nipetana dide tu kamét na sakay na tikéd na.41 Ey du alagad, éy basta natilihan side,a mégisip-isip side éng méniwala, o éngéwan. Ey nasahat side ta dikél. Ey nadidkinagi ni Jesus dide, a “Te ipakan kamdiyakén?” 42 Ey inatdinan de to nituno dea ikan. 43 Ey kinan na to harap de.

44 Ey tulos kinagi na dide, a “Ewan moynatandaan tu kinagi ko dikam to éya, akailangan a matupad i étanan a nipesulatna Diyos to araw a tungkul diyakén--i édseta kautusan ni Moises, sakay ta libru dupurupeta, sakay ta libru na Manga Kanta.”

45 Ey nadid, tulos ni Jesus a nipaliwanagdide i kasulatan na Diyos. 46 “Saye tunisulat du purupeta to araw,” kagi na,“a kailangan a mate tu tiniyak na Diyosa tagapagligtas ta mundua, sakay tulosmabuhay siya a huway ta ikatélo a aldew.47 Ey nisulat de be,” kagi ni Jesus, “a tapamag-itan no ngahen ni Cristo, éy mepa-hayag ta Jerusalem, a hanggan ta étanana mundu, a pagpasensiyaan na Diyos imaski ti ésiya a tolay, éng magsisi siya, aibutan na i kasalanan na. 48 Ey sikam imagpatunaya ta étanan a éya a nanyari.49 Ey sakén a mismo,” kagi ni Jesus dualagad na, “éy paangen ko dikam tu Banala Espiritu a nipangako dikam Nama ko.Pero maguhay kam pa ta Jerusalemae, ahanggan padibién ko dén siya dikam, dasiya i mangatéda dikam ta kapangyarianmoy a gébwat ta langet.”

Inumontok Siya Ta Langet50Nadid, éy niange ni Jesus du alagad na

ta luwas na banuwan, a hanggan ta Beta-nia. Ey ta éya, éy niontok na tu kamét na, anipanalangin na side. 51 Ey pénalangin napabi, éy inumadeyo siya dide, a inumontokdén ta langet. 52 Ey du alagad, éy nag-pagsoli dén side ta Jerusalem, a mésahatdén side diya. 53 Ey ta éya, éy kéya sidea palagi to Templo, a mégpépasalamaténside ta Diyos.

Juan 1:1 104 Juan 1:30

I Mahusay a Baheta tungkul niJesu Cristo a nisulat ni

Juan

Tu Mégkagi Ta Kagi Na Diyos1 To araw, bagu nilalang i mundua éy

édsa dén tu ngéngahinan de a kagi naDiyos. Kaguman siya na Diyos, sakay patiéy Diyos ngani dén siya. 2 Sapul to sa-pul éy édse siya ta Diyos. 3 Pinaglalangsiya na Diyos ta étanan. Maski anya anilalang, éy siya i naglalanga. 4Nadid, siyaa ngéngahinan de a kagi na Diyos, éy sayai kégébwatan na buhay tama. Sakay siya inagpaliwanag ta isip na tolay. 5 I Demlagna Diyos, éy pademlagén na i diklém. Idiklém éy éwan makadaig ta Demlag naDiyos.

6 Nadid, te lélake a inutusan na Diyos,a ti Juan i ngahen naa. 7 Pinaange nati Juan du tolay, a monda ipahayag nadide i ngéngahinan tam a Demlag, mondamaniwala side diya a étanan. 8 Bakén a tiJuan i Demlag; éngˈwan, i tungkulin naa éyipahayag na du tolay i Demlag. 9 I tunaya Demlag éy ti Jesu Cristo a dinumibi tamundua a magpaliwanag ta isip na tolay.

10 Nadid, nilalang ni Jesus i mundua.Pero to pégiyan na ta mundua, éy éwansiya tukoy na tolay, maski siya i naglalangadide. 11 Inumange siya to sarili na abanuwan, pero du kabébayan na a Judeo,éy éwan de siya tinanggap. 12 Pero dunananggap diya, a méniwala side diya atalaga, éy ginimet na side a maging anakside na Diyos. 13 Ey pakodyan de a naginganak na Diyos? Nienak wade side a huwayna bébe, ayun ta plano na tolay? Ewan! DaDiyos ngani dén i Ama dia.

14 Kanya nadid, tu ngéngahinan de akagi na Diyos, éy naging tolay siya anégiyan dikame. Siya éy ti Jesus. Eymebait siya, a katutuhanan i kagi naa. Eysikame éy neta me i pagkadiyos na. Ipagkadiyos na éymakapangyarian, da siyai isi-isesa a anak na Diyos.

15 Nipahayag siya ni Juan, a kinagina du tolay, a “Siya ya tu kinagi kodikam to éya, a te dumemét se a lélake aménegipo diyakén a kalewas ko. Mataassiya diyakén,” kagi ni Juan, “da baguéknienak, éy buhay dén siya.”

16Nadid, da mahal na kitam a tahod, éymebait siya dikitam a palagi, a kagbian nakitam. 17 To araw éy inatdinan ni Moisesdu tolay ta utus na Diyos. Pero nadidéy inatdinan kitam ni Jesu Cristo ta kagbina Diyos, sakay nipaliwanag na dikitam ikatutuhanan. 18 Ewan tu naketa ta Diyos,maski nikésiya. Basta tu anak na a isi-isesa, a kaguman Nama na a Diyos, éy siyai nagpahayaga diya.

Tu Katungkulan Ni Juan19 Nadid ti Juan, éy nagbinyag siya du

tolay ta Betania. Ey du tagapamahala aJudeo ta Jerusalem, éy kinagi de du padi, a“Angemoy pakelagipan ti Juan éng ti ésiyasiya, éng siya i tagapagligtas ta tolay.”20 Ey nagtapat ti Juan dide. “Besa a sakén itiniyak na Diyos a tagapagligtas,” kagi na.

21 “Ey nadid.” kagi de, “éng éwan sikoi tagapagligtas, éy ti ésiya ka? Ti Eliaska?” Ey “Ewan,” kagi ni Juan. “Ey sigurusiko i mahalaga a purupetana Diyos?” Ey“Ewan be,” kagi na. 22 “Ey ti ésiya ka,”kagi de. “Kagin pad dén, a monda te ikagikame du nagpaange se dikame diko. Anyaka, da mégtoldu ka ta kona sa?” 23 Nadid,kinagi ni Juan, éy “Ewan moy naala-alatu nihula ni Purupeta Isaya to araw? Inihula na, éy te dumemét kan a lélakea magpahayag ta ilang a lugar, a i kagina kan du tolay, a dapat husayén de ipéglakadennaPanginoon. Eynadid, sakéni éya a lélake a nihula na.”

24Nadid du Pariseyo, éy side i nagutusadide a inumange ni Juan a nagpakelagip.25 Ey kinagi de ni Juan, éy “Nadid, éngbesa ka tu tagapagligtas, éng besa ka bea ti Elias, sakay besa ka tu purupera naDiyos, éy bakit mégbinyag ka ta tolay?”26 “Sakén” kagi ni Juan, “éy binyagen ko itolay ta dinom. Pero te lélake a esa ta éye aéwan moy tukoy. 27 Siya, maski ménegipodiyakén a dumemét, éng iparehoék moydiya, éy éwanék tu pasa, da mataas siyadiyakén.” 28 I éya éy nanyari ta Betania, tadibilew na Hordan.

Tu Bilang Tupa Na Diyos29 Nadid, to kagagabian na éya, éy neta

ni Juan ti Jesus a tamodiya. Péketa na diya,éy kinagi na du tolay sa, a “Entan moy,siya ina i bilang tupa na Diyos. Siya i mag-ibuta ta kasalanan na tolay ta mundua.30 Siya ina tu kinagi ko dikam to éya a tedumemét se a lélake a ménegipo diyakéna kalewas ko. Mataas siya diyakén, da

Juan 1:31 105 Juan 2:8baguéknienak, éy buhay dén siya. 31Maskisakén,” kagi ni Juan, “to ditol éy éwan kobe tukoy éng ti ésiya i tagapagligtas. Peroi tungkulin ko éy binyagen ko i tolay tadinom a monda mepahayag dén siya taIsrael.”

32-33Nadid, nipahayag ni Juan ti Jesus ahuway ta kona se: “Bagu ko napospusanéng ti ésiya siya,” kagi na, “éy inutusanékna Diyos a magbinyag ta tolay. Sakaypati, éy kinagi na Diyos diyakén a metako i Espiritu na a dumibi to esa a lélakea tulos na umapon diya. Ey kinagi bena Diyos diyakén a siya éy binyagen nadu tolay ta Banal a Espiritu.” “Nadid,”kagi ni Juan, “to esa a aldew éy nanyaritu kinagi na Diyos diyakén, a mineta koi Espiritu na Diyos a dinumibi a gébwatta langet a koman i dagalan. Ey tulos nainumapon ni Jesus. 34 Ey nadid,” kagi niJuan, “damineta ko dén i éya éy sakén déni magpatunaya dikam a siya ya a talaga iisi-isesa a anak na Diyos.”

Du Neditol a Alagad Ni Jesus35Nadid, to kagagabian na éya, éy kagu-

man man dén ni Juan tu éduwa a alagadna. 36Ey to péketa de ni Jesus a sumalegéd,éy kinagi ni Juan du éduwa, a “Entan moy,siya ina i bilang tupa na Diyos!” 37 Ey tuéduwa a alagad ni Juan, pékabati de taéya, éy tinumagubet side ni Jesus. 38 Eyti Jesus, to késuleg na éy neta na side atumétagubet diya. Ey kinagi na dide, a“Anya i gustu moya?” Ey “Maistu,” kagide, “ahe i tulusan mua?” 39 “Ey kumuyogkam,” kagi na, “éy meta moy.” Kanyakinumuyog side ni Jesus, a mineta de tutinulusan na a bile. Ey tinumulos be saside, da apapon dén.

40 Nadid, tu ngahen na esa dide éy tiAndres a wadi ni Simon Pedro. 41 Kanyati Andres, éy inuwet na agad teka na, akinagi na diya a “Kadon dén, mineta medén tu Cristo.” (Séya i pégngahendu Judeoto lélake a éuhayén de a tiniyak kan naDiyos a tagapagligtas dide.) 42Nadid, tulosniange ni Andres tu aka na ni Jesus. Eypéketa ni Jesus diya, éy kinagi na, a “TiSimon ka kan, a anak ni Juan. Pero sapulnadid, i pégngahen mia diko éy Kepas.”(I kahulugen na éya, éy Pedro, sakay ikahulugen na a esa éy bito.)

43Nadid, to kagagabian na éya éy naisi-pan dén ni Jesus a umange ta Galilea. Eyto péglakad na éy neta na ti Pelip. Ey

kinagi na diya, a “Kumuyoyog ka diyakéna maging alagad ko.” 44 Ti Pelip éy tagaBetsayda. Siya be ya i banuwana deAndresa patwade. 45 Nadid ti Pelip, éy inange nati Natanel, a kinagi na diya, a “Natanel,natandaan mo tu hinulaan du purupetasakay ti Moises to pénulat na ta utus naDiyos, a te tagapagligtas kan a dumemétdikitam? Mineta me dén siya a talaga! TiJesus,” kagi na, “i ngahen na, a anak niHose a taga Nasaret.” 46 “Ataay,” kagi niNatanel, “te mégébwat bale be a mahusaya lélake ta éya a kétihék a banuwan naNasaret?” “O,” kagi ni Pelip; “kadon,angen ta entan.”

47 Nadid, péketa ni Jesus ni Natanel agébék diya, éy kinagi na du édsa sa, a“Entanmoy, i lélake a ina éy tunay a Judeo,a matapat siya.” 48 Ey ti Natanel, pékabatina ta éya, éy kinagi na ni Jesus, a “Ta aheékmo a napospusan?” “Bagu ka inange niPelip,” kagi ni Jesus, “éy neta ta ka déna te salendum to kayo.” 49 “Mégtakaék,”kagi ni Natanel. “Méniwalaék dén a sikongani dén i isi-isesa a anak na Diyos! Sikoi hari mia ta Israel a talaga!” 50 “Kanyaka wade san naniwala diyakén,” kagi niJesus, “éy dahilan to kinagi ko diko a netata ka dén a te salendum to kayo. Perometamo i lalo a kataka-taka ta esa a aldew.51Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “meta moyi langet a bumukas a tulos du anghel adumibi diyakén, sakay meta moy be side aumontok a gébwat diyakén. Sakén i lélakea gébwat ta langet.”

2Tu Kasal Ta Kana

1Nadid, kélipas na éduwa a aldew, éy tekasal ta Bariyo Kana ta Galilea. Ey édsasa tu ina ni Jesus. 2 Ey kéya be sa ti Jesussakay du alagad na, a kinombida sa side.3Nadid, to pégkasayaan de pabi, éy naubusdén tu alak. Ey kinagi no ina ni Jesus diya,a “Naubus dén tu alak.” 4 “Diyanék moutusan, Inéng,” kagi na. “Ewan pabi orasa ipeta ko i kapangyarian ko.” 5 Nadid,kinagi no ina na du bataan sa, a “Sundinmoy i maski anya a kagi na dikam.”

6 Nadid, te éném sa a tapayan a mé-glasén side ta manga téglélima a baldi.Side ya i hinanda du Judeo a pagugisan,ayun ta rilihiyon de. 7Ey kinagi ni Jesus dubataan sa, a “Putatén moy side ta dinom.”Ey pinutat de side. 8Nadid, kinagi ni Jesusdide, a “Nay, isalduk moy i sénganya, a

Juan 2:9 106 Juan 3:11kébilén moy ta namamahala ta kasalae.”Ey sinunud de tu kinagi ni Jesus dide.9Nadid, tu namamahala to kasal, éy kine-naman na tu dimom, éy alak bale dén. Eyéwan na be tukoy éng ahe i gébwata naéya a alak. Basta du bataan a nagsalduk inakapospusa. Kanya tu namamahala, éydinulawan na tu lélake a kékasalén, 10 akinagi na diya, a “Bakit, isip ko ugali natolay a iditol de pa a ipenomdukombidadude tu memahal a kalase a alak? Nadid,bagay nakainom dén side, éy iluwas nadide tu alak a mehina. Pero siko éwan, danadid mo san iluwas tu memahal a alak!”

11 I éya a ginimet ni Jesus ta Kana, éysáya i purumeru a gimet na a makataka-taka. Nagpatunay siya du tolay ta éyata pagkadiyos na. Ey du alagad na, éynaniwala dén side a siya i tiniyak na Diyosa tagapagligtas du Judeo.

12 Nadid, kétapos na éya, éy inumangede Jesus ta Kapernaum. Kaguman na tenana, sakay du tétotopna sakay du alagadna.Ey tinumulos sa side ta sénganya a aldew.

Tu Ginamet Ni Jesus Ta Templo13 Nadid, kédemét na piyesta na Judeo,

éy inumange ti Jesus ta Jerusalem. I nga-hen na éya a piyesta éy Piyesta na Ala-ala.14 Kédemét na ta Jerusalem, éy sinomdépsiya ta Templo. Ey to késdép na, éy netana sa i tolay a mégtinda-tinda, a iyébug-tong de i baka sakay tupa sakay palapati.Sakay neta na be sa dumégpalit ta kuhata.15 Ey naglubid ti Jesus ta pégyabat na, atulos na side a étanan a nitabuy ta luwasna Templo. Pati du tupa sakay baka éynitabuy na be side. Sakay du lamesa dumégpalit ta kuhata, éy binalibaleksad naside a tulos nesapwah dén tu kuhata de.16 Sakay kinagi na du méngibugtong tapalapati, a “Nay, paluwasén moy se side.Bakit, gemtém moy beman a palengke iBileae Nama ko?” 17 Nadid, du alagad niJesus, péketa de ta éya, éy naala-ala de tunisulat ni Dabid to araw, a i kagustuan nakana ta Bile na Diyos, éy saya i kaanyaanna kan.

18 Nadid, du mataas a Judeo, éy inu-mange side ni Jesus a kinagi de, a “Anyai ipeta mo dikame a kataka-taka, mondameta me éng te kapangyarian ka a nag-paibut du tolay ta Templo?” 19 “Hukaténmoy i Templua,” kagi na, “éy pataknégénko a huway ta étélo san a aldew.” 20 Ey“Areh!” kagi du Judeo. “Du neditol a

nagpataknég ta Templua, éy épat a pulu éyta énéma taon anagtarabaho side! Ey siko,isip mo beman éy mapataknég mo san taétélo san a aldew?” 21Ewan tukoy du Judeoa nihalimbawa sanni Jesus dide tu Templo.Pero bégi na san i kinagi naa dide. 22Nadid,to nikébuhay ni Jesus to ikatélo a aldew,éy nala-ala dén du alagad na tu kinagi na aéya. Ey naniwala side diya, sakay naniwalabe side ta kasulatan na Diyos.

23Nadid, to Piyesta na Ala-ala, éymeaduta Jerusalem a naniwala ni Jesus, a siyai tagapagligtas dide, da neta de i gin-imigimet na a kataka-taka. 24Pero ti Jesus,éy éwan siya nagkatiwala dide, da tukoyna dén side a étanan. 25 Ewan siya tukailangan ta magbaheta ta ugali na tolaydiya, da tukoy na dén i isip na tolay amaskiti ésiya.

3Ti Jesus Sakay Tu Te Tungkulin a Lakay

1 Nadid, te esa a lakay a namamahaladu Judeo, a ti Nikodemo i ngahen na.Sakup siya na rilihiyon a ngéngahinan dea Pariseyo. 2 To esa a kélép, éy inumangesiya ni Jesus a nékiohon. “Maistu,” kagi na,“napospusan me a maistu ka a gébwat taDiyos, da éwan kamakagimet ta gégemténmua a memahal éng éwan édse diko iDiyos.” 3 Ey kinagi nadid ni Jesus to lakay,a “Tandaan mo: éng éwan ienak i tolay ahuway, éy éwan siya maari a ipasakup takaharian na Diyos.” 4 “Ey kodya i péngien-aka tamatanda dén a tolay a huway?” kagini Nikodemo. “Makasdép wade siya tatiyana nena na a monda ienak a huway?”5 “Tandaan mo,” kagi ni Jesus, “éng éwanienak i tolay ta dinom sakay ta Espiritu naDiyos, éy éwan siya makasdép ta kaharianna Diyos. 6Tu ienak ta tolay, éy meaheg tatolay, sakay tu ienak ta Espiritu na Diyos,éy meaheg ta Diyos. 7Diyan ka mégtaka tokinagi ko diko a kailangan a ienak i tolay ahuway. 8Mara i pahés, éy mabati mo, peroéwan mo tukoy i kégébwatan na sakay taangayanna, daméglebut siya tamaski ahe.Nadid, éy kona be sa i tolay a ienak taEspiritu na Diyos, a éwan mo be tukoy éngkodya.” 9 Ey kinagi ni Nikodemo, a “Kodyaa manyari i éya?” 10 Ey “Anya,” kagi niJesus, “isip ko matalinung ka a maistuta Israel, pero éwan mo beman tukoy tukinagi ko? 11 Tandaan mo; tu napospusanme sakay tu mineta me, éy ibaheta medikam a talaga. Pero sikam, éy éwan kam

Juan 3:12 107 Juan 4:3méniwala ta kagi mia. 12Nadid, éng éwankamméniwala to kinagi ko dikam tungkultamunduae, éy pakodyanmoy amaniwalaéng ibaheta ko dikam i manyaria tungkulta langet? 13 Entan mo, éwan tu tolayta mundua a maski ti ésiya a gébwat talanget, éng éwan sakén san a ngéngahinande a lélake a gébwat ta langet.”

14Mara ti Moises to araw, to pégiyan deta ilang a lugar, éy nagimet siya ta ulaga tanso, a niekpét na to kayo a te tolnék.Nadid, éy kona be sa i lélake a gébwat talanget, a iekpét de be siya ta te tolnék akayo, 15 a monda maski ti ésiya a tolay améniwala diya, éy mabuhay siya a éwantu katapusan. 16 Mahal na Diyos a tahodi tolay ta mundua. Kanya pinaange na setu anak na a isesa, monda maski ti ésiya imaniwalaa diya, éy éwan mate, éng éwanmabuhay a éwan tu katapusan. 17 Ewanpinaange na Diyos tu anak na ta munduaa maghukum ta tolay, éngˈwan magligtasta tolay.

18 Kanya nadid, maski ti ésiya a méni-wala ta anak na Diyos, éy éwan siyahukumén na Diyos. Pero tu éwan méni-wala éymahukumdén, da éwan sideméni-wala ta isesa a anak na Diyos, a ti JesuCristo. 19Nadid, inumange dén ta munduai Demlag a ti Jesu Cristo. Pero inidelan siyadu tolay. Gustu du tolay i diklém kesirata demlag, da medukés i gimet dia. Kanyahukumén side na Diyos. 20Dahilan i maskiti ésiya a mégimet ta medukés, éy salade i demlag. Umadeyo side ta demlag dagustu de éwan meta i gimet de a medukés.21Pero side a te gimet ta tama, éy umadeneside ta Demlag, monda meta dén i gimetde, a ayun ta kaluuben na Diyos.

Ti Jesus Sakay Ti Juan22 Nadid, kétapos na éya, éy inumange

de Jesus sakay du alagad na ta Hudea.Négiyan sa side ta esa a panahun, a nag-binyag side ta tolay. 23-24 I éya a panahun,éy panahun pabi ni Juan a mégbinyag, daéwan de pabi nipihesu. Ey édsa nadid tiJuan ta Enon, a mégbébinyagén sa siya dutolay, da meadu sa i dinom (adene i Enonta Salim). Ey meadu i dumédulug sa diya anipabinyag.

25Nadid, du alagad ni Juan sakay tu esaa Judeo, éy négpasuway side tungkul tapégbinyag ni Juan sakay ta pégbinyag niJesus. 26 Kanya inumange side ni Juan, akinagi de diya, a “Maistu, anya tu kaguman

mo a lélake to éya ta dibelew na Hordan,siya a nipahayag mo? Mégbébinyagén kandén siya nadid ta tolay, éy meadu kan bediya a dumédulug. Bakit?” 27 “Ewan,”kagi ni Juan du alagad na. “Tama tugimet na. Tandaan moy, maski ti ésiyaa te kapangyarian, éy Diyos i méngatédadiya. 28 Ewan moy naala-ala tu kinagi kodikam? Tu kinagi ko, éy besa a sakén itiniyak na Diyos a tagapagligtas, éngˈwan,inutusanék san na Diyos a mégdetol diya,a paghandaén ko du tolay ta demtan na.29Mara tu bébe a kasalén,” kagi ni Juan, “tiésiya i te kooa sa, tu lélake a mangasawao tu bukabli na? Tu lélake a mangasawa,siya i te koo to bébe. Tu bukabli na, éymasaya siya éng meta na side a nagagumdén. Nadid, kona be sa sakén,” kagi niJuan. “Masayaék be éng meta ko du tolaya umange ni Jesus. 30 Ti Jesus, éy magingtanyag siya a éwan tu katapusan. Perosakén, éy malipas be san i kétanyag kua.”Saya tu kinagi ni Juan du alagad na.

Tu Gébwat Ta Langet31 Siya a gébwat ta langet, éy siya i

mataasa. Siya a édse ta mundua, éy még-toldu siya ta tungkul ta édse ta mundua,da sé ˈ san ya i kinatobuan na a lugar. TiJesus a gébwat ta langet, éy siya i mataasa.32 Mégbaheta siya ta neta na éy ta nabatina, pero éwan méniwala du tolay ta kaginaa. 33 Pero side a méniwala a talaga takagi ni Jesus, éy side i mégpatunaya akatutuhanan i Diyos. 34 Tu pinaange sena Diyos a ti Jesus, éy siya i mégkagia takagi na Diyos, da inatdinan siya na Diyosta Espiritu na. 35 Mahal na Diyos tu anakna a Jesus, a inatdinan na siya ta étanan, asiya dén i te kapangyarian. 36Nadid, maskiti ésiya a méniwala ta anak na Diyos, éymabuhay siya a éwan tu katapusan. Peroside a éwan sumunud to anak na, éy éwande kamtan i buhay a éwan tu katapusan,éng ˈwan, basta manatili dide i parusa naDiyos.

4Ti Jesus Sakay Tu Bébe a Samaritano

1 Nadid, du Pariseyo éy nabaheta de abébinyagen kan ni Jesus i mas meadu atolay kesira ni Juan. Sakay nabaheta de bea te mas meadu kan a tolay a nipasakupdiya, kesira ni Juan. 2 Pero éwan ti Jesus amismo i mégbinyaga du tolay, éngˈwan dualagad na san. 3Kanya ti Jesus, pékabaheta

Juan 4:4 108 Juan 4:36na ta éya, éy gininanan na i Hudea anagsoli siya ta Galilea.

4 Ey to péglakad na, éy dinumiman pasiya ta Samaria. 5 Ey to péglakad de ta éyaéy dinumemét side ta banuwan na Sikar.Adene i Sikar to luta a niatéd ni Hakob toanak na a Hose to araw. 6 Ey édsa be satu medisalad a bal-ong a kinotkotan kanni Hakob to araw. Kédemét sa de Jesus,éy tanghali dén tu bilag. Ey inumeknudsa siya a inumimang, da napagel. 7-8 Dualagad na, éy tinumulos side ta banuwana mamugtong ta kanén de.

Ey, kéimang ni Jesus to bal-ong, éyte dinumemét sa a Samaritano a bébea sumagéb. Ey kinagi ni Jesus diya, a“Penuménék mo.” 9 Tu bébe, pékabatina a mékiohon ti Jesus diya, éy nagtaka,da du Judeo, éy idel de a mékiohon duSamaritano. “Bakit,” kagi na, “mékienomka diyakén éy Judeo ka, éy sakén éy Samar-itanoék?” 10 Ey kinagi ni Jesus diya, “Engtukoy mo i iatéda na Diyos ta tolay, sakayéng tukoymobe imékienumadiko, éy sikomaka i mékienuma diyakén. Ey atdinanta ka maka dén ta dinom a makabuhay.”11 “Ey ahe i pangalapan mua ta dinom amakabuhay?” kinagi no bébe. “Ewanka be tu pégsalduk, éy medisalad pati ibalo-ongae. 12 Tu apo tam a Hakob,” kagina, “éy saye i enuman naa, pati du anakna sakay du baka na to araw. Saye iniatéd naa dikitam a dinom. Anya, isipmo mataas ka diya, a mahusay tu dinommo ta dinumae?” 13 Ey kinagi ni Jesus,a “Du uminom ta dinom ta bal-ongae, éymégeplék side a huway. 14 Pero tu iatédko a dinom, éy saya i buhay a éwan tukatapusan. Ey maski ti ésiya i uminomta éya, éy éwan siya mageplék a huway,maski nikésiya, da édse diya a palagi, akoman i bukal a éwan katian.” 15 “Eyatdinanék pad ta kona sa a dinom,” kagi nobébe, “monda éwanék mageplék a huway,monda éwanék tu kailangan a sumagéb.”

16Ey “Nay,” kagi ni Jesus, “ikadmo dén aangenmo tu asawamo, a soli kamse agad.”17 “Ey éwanék tu asawa,” kinagi no bébe.“Ah,” kagi ni Jesus, “katutuhanan a talagatu kagi mo. 18Da lima dén tu inasawamo alélake. Sakaypati tumékiagumdikonadid,éy besa a asawa mo.” 19 “Anin,” kagi nobébe, “purupeta ka bale! 20 Anya wade,Amay; i pégsambaan du apo me ta Diyosto éya, éy ta bukidae. Pero sikam a Judeo,éy kagi moy a ta Jerusalem kan san i tama

a pégsambaan tam ta Diyos?” 21 “Ewan,Anéng,” kinagi ni Jesus. “Tandaan mo,dumemét i oras a éwan sumésamba i tolayta Diyos ta bukidae. Pati ta Jerusalem, éyéwan de sa sésambaén. 22 Sikam a Samar-itano, éy éwan moy tukoy i sésambaanmoy. Pero sikame a Judeo, éy tukoy mei sésambaan me, da tu tagapagligtas tatolay, éy Judeo siya. 23 Ey nadid,” kagi niJesus, “dinumemét dén i oras a késambana tolay ta Diyos ta katutuhanan ta isipdia, side a tunay a méniwala diya. Gustuna Diyos éy sambaén siya na tolay ta konasa. 24 I Diyos éy Espiritu, éwan siya tu bégi.Ey side a sumamba ta Diyos, éy kailanganéy sambaén de siya ta katutuhanan ta isipdia.”

25Nadid, kinagi nobébe, a “Tukoyko a taesa a panahun, éy dumemét tu tiniyak naDiyos a tagapagligtas ta tolay, siya a ngén-gahinan de a Cristo. Ey ta kédemét na,éy ipaliwanag na kan dikitam i étanan.”26“Ey sakén amégkagi diko.” kagi ni Jesus,“éy sakén ngani dén ye.”

27Nadid, dinumemét du alagad ni Jesusa gébwat ta banuwan. Ey dinemtan de siyaa mégkagi to bébe. Ey nagtaka side damékiohon siya ta bébe. Peromésanike sidea mégpakelagip éng anya i éuhunén dia.

28 Ey nadid, basta pinabayan no bébetu iyésagéb na, a nagsoli ta banuwan. Eykédemét na ta banuwan, éy nibaheta nadu kabébayan na ti Jesus, a kinagi na, a29 “Kamon, ipeta ko dikam i lélake yae amineta ko. Siya i nakatukuya ta étanana ginamet ko sapul to kékétihék ko! Sig-uru siya i Cristo a tagapagligtas dikitam!”30Nadid, pékabaheta du tolay to kinagi nobébe, éy linumwas side a étanan a angende entan ti Jesus.

31 Samantala du alagad ni Jesus, éy in-akit de siya a méngan. 32 Ey “Ewan,” kagini Jesus, “da te kanénék dén a éwan moytukoy.” 33 Pékabati du alagad ta éya, éynégpakipakelagip side a kinagi de, a “Anyawade, te namakan wade diya to édse tamta banuwan?” 34 Ey “Ewan,” kagi ni Jesus,“i kanén kua, éy tupadén ko i kaluubenna nagpaangea se diyakén, a tapusén ko ipatarabaho na diyakén. 35Kagi moy a épatpabi a bulan bagu panahun na gapasan.Pero éwan,” kagi ni Jesus. “Entan moy,éwan moy meta a handa dén nadid i arad-uan yae a gapasén moy? Didi tolay ya atamo dikitam, éy side ya i gapasén moya.36 Entan moy, maski ti ésiya a magapas ta

Juan 4:37 109 Juan 5:13tolay a iange diyakén, éy atdinan ko siyata gantimpala na. Sakay du ginapas naa tolay, éy abutén de i buhay a éwan tukatapusan. Nadid, tu méngimula ta kagina Diyos ta isip na tolay, sakay tumégapas,éy pareho side a masahat. 37 Nadid éykatutuhanan tu kékagin na tolay, a még-mula kan tu esa, pero besa kan tumégapas,38 da inutusan ta kam,” kagi ni Jesus, “amégapas ta éwan moy nimula. Mara, ikahulugen na éya éy iba du néngibahetata kagi na Diyos ta tolay, pero sikam iméngiangea ta tolay diyakén.”

39Nadid, temeadu a Samaritano ta éya anániwala ni Jesus, dahil to kinagi no bébedide, a “Natukuyan na i étanan a ginametko sapul to kékétihék ko.” 40Kanya nékio-hon du Samaritano ni Jesus a tumulos siyata banuwan de. Ey négiyan sa siya taéduwa a aldew. 41 Ey lalo a meadu i nani-wala, da nabati de tu pégtoldu na. 42 Eykinagi du Samaritano to bébe, a “Nani-wala kame to purumeru dahil to kinagimo. Pero nadid méniwala kame dén atalaga da nabati me be dén tu pégtolduna. Tukoy me nadid a talaga ngani a siyai tagapagligtasa ta tolay ta mundua.”

Tu Anak a Méladu43 Nadid, kélipas na éduwa a aldew,

éy hinumektat de Jesus, a tamo side taGalilea. 44Kinagi ni Jesus a éwan iyégalangdu tolay tu purupeta éng kabébayan de.

45Nadid, kédemét de Jesus ta Galilea, éytinanggap siya du tolay sa. Kanya tinaggapde, éy natandaan de tu ginégimet na taJerusalem to piyesta, da namiyesta be sadu tolay a taga Galilea. 46Ey sinumoli ti Je-sus ta Kana. Saya i banuwan a pinagemtanna ta dinom a alak.

Nadid, te lélake sa a te tungkulin agébwat ta Kapernaum. Tu anak na taéya éy méladu. 47 Pékabaheta no lélake adinumemét sa ti Jesus, éy inumange sa anékiohon diya. Gustu na a umange ti Jesusto bile de amanggamot to anak na a adenedén a mate. 48 Ey kinagi ni Jesus diya, a“Ewan kam méniwala a talaga, éng éwanmoy pa meta i kataka-taka a gimet.” 49 Eykinagi no te tungkulin, a “Kumuyog ka padpa diyakén,Maistu, bagumate tu anak ko.”50 Ey kinagi ni Jesus diya, “Ikad mo dén,mabuhay san ya tu anak mo.” Pékabatino te tungkulin ta éya, éy naniwala siyato kagi ni Jesus, a tulos na dén a naglakad.51 Ey to péglakad na pabi a tamo to bile de,

éy sinambat siya du utusan na, a kinagi dediya, a “Mahusay dén tu anak mo!” 52 Eypinakelagipan na side éng nikésiya siyanagsapul a naghusay. Ey kinagi de a “Toapon se a ala una, éy naibut tu palang na.”53 Ey naala-ala na dén a séˈ bale ya i orasano pégkagi ni Jesus, amabuhay tu anak na.Ey naniwala side a métatena ni Jesus.

54 Nadid, saya tu ikaduwa a gimet niJesus amakataka-taka sapul to kédemét nata Galilea a gébwat ta Hudea.

5Tu Pégpahusay Na To Lakay a Méladu

1Nadid, kétapos na éya, éy inumange tiJesus ta Jerusalem, a mamiyesta. 2 Nadid,te diposito na dinom ta Jerusalem. I éd-sean na éy adene ta pintuan na banuwan asésdépan na tupa. I pégngahen na Judeo tadinuma a éya éy Betesda. Ey to digdig nodinom éy te lima a bile. 3 Saya i édseanadu te ladu a tolay a meadu. Te buhék, tepile, sakay te lumpu. Mégéuhayén sideta ipaglimet-limet no dinom. 4 Dahilanéng mensan éy te anghel kan a dumibito dinom a tulos na a maglimet-limet todinom, éy maghusay kan tu meditol atolay a lumogbut, maski anya i saket na.

5 Nadid, te lélake ta éya, a te ladu taétélo dén a pulu a taon éy ta walu. 6 Eyneta siya ni Jesus, éy tukoy na a nale dénsiya a te katidug ta éya. Ey kinagi na diya,a “Gustu mo a maghusay ka?” 7 Ey “O,”kagi no lélake, “pero éwan ko kaya, daéwan tu méngégkat diyakén a méngilog-but ta dinomae éng maglimet-limet. Dapinuhubaan ko dén, éy keditulanék be sandu kaguman ko.” 8 Ey “Nay,” kagi ni Jesus,“umégkat ka dén a méglakad ka dén, akébilén mo dén i abék mua.” 9 Ey pékabatino lélake ta éya, éy bigla siya a naghusay.Ey inalap na tu abék na, a néglakad dén.

Nadid, i éya a aldew, éy sabadu (Isabadu, éy pangilin na Judeo.) 10Kanya dute tungkulin a Judeo, péketa de to lélake anaghusay, éy pinaginglan de siya, a “Bakitkakébil mo i abék mua?” kagi de. “Isip kopangilin nadid. Labag ta batas i mégkébilta aldew a pangilin.” 11 “Tu lélake a nag-pahusay diyakén,” kagi na, “éy inutusanékna a méglakadék, a kébilén ko dén i abékkuae; kanya kinébil ko dén.” 12 “Ey tiésiya i nagutusa diko a méglakad ka dén akébilénmo i abékmua?” kagi de. 13 “Ewanko tukoy,” kagi no lélake. Kanya éwan natukoy éng ti ésiya i nagpahusay diya, éy

Juan 5:14 110 Juan 5:40hinumektat dén ti Jesus, dameaadu i tolayta éya.

14Nadid, kétapos na éya, éy neta ni Jesusta Templo tu lélake a ginamotna. Ey kinagina diya, a “Entan mo, mahusay ka dén.Nadid éy ibutan mo dén i kasalanan mo,monda éwan ka demtan na mas mahirappa to saket mo.” 15 Nadid tu lélake, éyinumange siya du te tungkulin a Judeo, akinagi na a ti Jesus i nagpahusaya diya.16 Nadid, saya i katuwirana du Judeo amékialam ni Jesus, da pinahusay na tulélake to pangilin.

17 Pero i katuwirana ni Jesus dide, éy“Tama ko a Diyos éymégtarabaho a palagi,maski pangilin; éy sakén éy konaék besa.” 18 Nadid, pékabati sa du te tungkulina Judeo, éy lalo dén a gustu de a bunonti Jesus. Naiyamut side diya da nilabagna tu ugali de tungkul ta pangilin. Sakaynaiyamut be side to kinagi na, a Diyos iama naa. I kahulugina na éya éy kagi naéy kapareho siya na Diyos.

Tu Kapangyarian No Anak Na Diyos19 Nadid, kinagi ni Jesus dide, a “Tan-

daanmoy ye: i tarabaho ko, éy éwan ta isipkua, éngˈwan ahigén ko i tarabaho Namako. Dahilan i gimet Nama ko, éy séˈ be yai gimet kua, sakén a anak na. 20 GustuékNama ko. Kanya nipaliwanag na diyakéni étanan a gimet na. Ey ipaliwanag na padiyakén i gimet ko a lalo a memahal, amonda meta moy a magtaka kam. 21MaraTama ko a Diyos, éy pabuhayén na i tolaya pate. Ey sakén a anak na, éy kona be sa igimet kua, a pabuhayén ko i maski ti ésiyaa gustu ko. 22 Ewan be méghukum Tamako, éng ˈwan inatdinanék na ta kapang-yarian a sakén i maghukuma, 23 mondaigalangék na tolay, a kona ta pénggalangde Nama ko. Tu éwan gumalang diyakén,éy éwanbe siya gumalangNamako, da siyai nagpaangea se diyakén.

24 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “maskiti ésiya a mangbate ta kagi ko, a sakayméniwala be siya ta nagpaangea sediyakén, éy éwan siya mahukum. Engˈwan, bilang nabuhay dén siya ta pate,da te buhay dén siya a éwan tu katapusan.25 Tandaan moy be ye: Dumemét i oras apangbate du bilang pate ta kagi na anakna Diyos. Ey du makabate, éy mabuhayside a éwan tu hanggan. Ey dumemétdén nadid i éya a oras. 26 Tama ko,éy siya i gébwata na buhay na tolay.

Sakay sakén a anak na, éy inatdinanékna be ta kapangyarian a magpabuhayta tolay. 27 Sakay inatdinanék na be takapangyarian a maghukum ta tolay,” kagini Jesus, “da sakén i lélake a gébwat talanget. 28 Bakit mégtaka kam ta éye akékagin ko? Entan moy, dumemét i oras amabati du étanan a édsa ta lébéng i dulawkua, 29 a tulos de a buméswal ta lebéng dia.Sakay du nagimet ta mahusay, éy tamoside ta buhay a éwan tu katapusan. Sakaydu nagimet ta medukés, éy tamo side tapéghukuman.”

Du Mégpatunay Ni Jesus30Nadid, kinagi ni Jesus, a “Ewangébwat

i kapangyarian ko ta sarili ko san, éngˈwansundin ko san i utus Nama ko ta paghukumko ta tolay. Kanya tama i péghukum kua.Ewan ko sundin i isip ko sana éng ˈwantupadén ko i kaluuben no nagpaange sediyakén. 31 Mara, éng sakén san i mégk-agia dikam a te kapangyarianék, éy éwankam maniwala. 32 Pero éwan,” kagi niJesus, “da entan moy, te esa a mégpatunaydiyakén. Ey tukoy ko a katutuhanan ipégkagi na tungkul diyakén. 33Mara entanmoy ti Juan, to péngisiyasat moy diya,éy nipagtapat na dikam i katutuhanan atungkul diyakén. 34 Sakén éy éwanék tukailangan a magpatunay i lélake diyakén.Pero ipaala-ala ko dikam ti Juan, mondamaniwala kam maka ta kagi na a mondameligtas kam. 35 Ti Juan éy koman idemlag na simbu, da nagpaliwanag dikamta katutuhanan. Ey gustu moy ta san-dali a panahun tu nipagtoldu na dikam.36 Pero entan moy, te iba a mégpatunaydiyakén a higit pa ni Juan,” kagi ni Jesus.“I tarabaho ko a niutus diyakén Namako, éy side ya i sistigu kua. Side ya imégpatunaya a pinaangeék se Nama ko aDiyos. 37 Pati Tama ko, éy mégpatunaybe diyakén. Pero sikam, éwan moy nabatitu boses na, éwan moy neta tu mata na;38 sakay éwan kam méniwala ta kagi na,da éwan kam méniwala ta pinaange nase. 39 Mégéadalén kam ta kasulatan naDiyos,” kagi ni Jesus, “da isip moy wadeéng adalén moy éy mabuhay kam a éwantu katapusan. Ey i éya a kasulatan éymégpatunay be diyakén! 40 Pero maskipatunayanék na kasulatan, éy idel moy aipasakup diyakén, monda te buhay kammaka a éwan tu katapusan.”

Juan 5:41 111 Juan 6:2741 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Sakén, éy

éwan ko hangad a puriénék na tolay.42Pero tukoy ko a éwan moy gustu i Diyos.43 Pinaangeék se Nama ko, a mégtoldudikam tungkul diya; pero éwanék moytanggapén. Pero éng dumemét dikam i esaa lélake a mégtoldu dikam, éy méniwalakam diya a talaga. 44 Ewan kam maari amaniwala diyakén, da i gustumoy sana, éypurién kamna tolay; pero éwanmoy gustua purién kam na Diyos.

45 “Diyan moy isipén a sakén i magablaadikam Nama ko,” kagi ni Jesus. “Engˈwan, Ti Moises i magablaa dikam diya.Umasa kamniMoises a siya imangtulungadikam, pero éwan. 46Kagi moy améniwalakam ta kagi ni Moises, pero éwan! Engnaniwala kam niMoises, éyméniwala kambe diyakén, da nisulaték na. 47Nadid, éngéwan kam naniwala to nisulat ni Moises,éy pakodyan moy a maniwala ta pégtoldukua?”

Tu Nipamakan Na Du Limaa Libu a Tolay

61Nadid éy nagsoli dén ti Jesus ta dibilew

na Galilea (I ngahen a esa na éya a diget,éy Tiberias.) 2 Ey te meaadu a tolay atumétagubet diya, dahilan to mineta de aginamet na du tolay a te ladu. 3 Nadid,inumange de Jesus ta buked, a kagumannadu alagad na. Ey négeknud sa side. 4 Sayai panahun na Piyesta na Ala-ala. 5 Nadid,pékatan-aw ni Jesus ta meaadu a tolay atumétagubet dide, éy kinagi na ni Pelip, a“Ahe i pamugtungan tam ta ipamakan tamdidi tolay yae?” 6 (To pégkagi ni Jesus taéya, éy napospusan na dén i gemtén na,pero nipakelagip na ni Pelip da puhubaanna siya.) 7 Ey kinagi ni Pelip ni Jesus,a “Pakodyan tam wade? Maski ibugtongtam i éduwa a datos a kuhata ta tinapay, éykulang de pa a kanén!” 8 Nadid, te alagada esa ta éya a ti Andres, a wadi ni SimonPedro. Ey kinagi na ni Jesus, a 9 “Te anakta éye a te kébil ta lima amomon a tinapaysakay éduwa a pindang, pero gasinu sandén ye ta kakadua na tolaye.” 10 Ey kinagini Jesus du alagad na, a “Pégiknudén moyside.” Nadid, da melawa i kalamonan taéya, éy pinégiknud de du tolay ta éya. Temanga lima a libu a lélake (puwera du bébesakay du anak). 11Nadid, inalap ni Jesus tutinapay no anak. Ey to pégpasalamat na,éy binahabahagi na tu tinapay du tolay.

Pati tu éduwa a pindang, éy binahagi nabe ta maski sénganya a gustu de. 12Nadid,to kébésog de dén, éy kinagi ni Jesus dualagad na, a “Hempésén moy i sobha dia,kakenga.” 13 Ey to péghempés de, éynaputat i labindalawa a gatang to sobha dea minéngan ta tinapay.

14 Nadid, péketa du tolay ta éya a gi-namet ni Jesus, éy kinagi de, a “Siya nganidén ya a talaga i purupeta a pinaange sena Diyos a tagapagligtas dikitam.” 15 Peroti Jesus, pékapospos na a pilitén de siyaa talaga a maghari dide, éy gininanan naside a inumange man dén siya a isesa tabuked.

Méglakad Ti Jesus Ta Dibo Na Diget16 Nadid, to apon, éy inumange du ala-

gad na to digdig no diget. 17 Ey sinumakayside to abeng a umahabes ta Kapernaum.Kélép dén, éy éwan pabi dumédemét tiJesus dide. 18 Nadid, inabut side na mesi-bét a pahés, a tulos no diget a mesalpuk-salpuk. 19 Nadid, to pégaud de ta mangapitu a kilumetru, éy bigla a neta de ti Jesusa méglakad ta dibo na digita a gébék dide.Ey inumanteng side. 20 Ey kinagi ni Jesusdide, a “Diyan kam méganteng, sakén ye.”21 Nadid, péketa de a siya ngani dén, éypinasakay de to abeng. Ey to késakay nadén, éy agad side dinumemét to punduande a lugar.

Ahayukén Du Tolay Ti Jesus22 Nadid, to kagagabian na éya, éy du

tolay a nawahak to tinulakan du alagad,éy inahayok de ti Jesus. Tukoy de a tedahik sa tu isesa san a abeng to apon se.Sakay tukoy de be a éwan kinumuyog tiJesus du alagad na to kétulak de ta éya aabeng. 23Nadid, ahayukén de pabi ti Jesus,éy te dinumemét a abeng dide a gébwatta Tiberias. Pinumundu side to tapat nopinénganan du tolay to tinapay a niatéddide ni Jesus. 24 Kanya du tolay, péketa dea éwan sa de Jesus, éy nipeahabes side dubigu a demét a abeng ta Kapernaum. Eykédemét de ta éya, éy inahayok de sa tiJesus.

Tu Kanén a Ikébuhay Na Tolay25 Nadid, péketa de diya éy kinagi de, a

“Maistu, nikésiya ka pa se dinumemét?”26 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Kanyaék moyinahayok, éy dahilan san to nipakan kodikam to apon se a tinapay. Pero éwanmoy maisipan i kahulugina na éya a gi-namet ko a tanda. 27 Diyan kam pirmi

Juan 6:28 112 Juan 6:55a mégéahayukén ta kanén moy, da éwanya matagal. Eng ˈwan, i ahayukén moymakaa éy tu kanén a iba a makabuhay tatolay a éwan tu katapusan. Ey sakén imangatéda ta éya a kanén, da inatdinanékNama ko aDiyos ta kapangyarian ko.” 28Eykinagi du tolay ni Jesus nadid, a “Anya imaigi a gemtén me, monda tupadén me ikaluuben na Diyos?” 29 Ey kinagi ni Jesus,a “Saye i gustua na Diyos a gemtén moy:maniwala kam diyakén, da pinaangeék nase.” 30-31 “Ey anya,” kagi de, “éng gustumo a maniwala kame diko, éy gemtén moi tanda a kataka-taka. Mara du apo tamto araw, to pégiyan de ta ilang a lugar, éypinépakan sideniMoises tamana a gébwatta langet. Saya i kagia ta kasulatan naDiyos. Nadid,” kagi du tolay “éng metame ka a magimet ta kona sa a tanda, éymaniwala kame diko.”

32 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Tandaanmoy, besa ti Moises i nangatéda du apotam ta kanén a gébwat ta langet, éngˈwanTama ko i nangatéda. Sakay nadid, éyatdinan kam Nama ko ta tunay a kanén agébwat ta langet. 33Nadid, tu kanén a iatédna Diyos, éy dinumibi a gébwat ta langet. Iéya a kanén, éy saya i makabuhaya ta tolayta mundua a éwan tu hanggan.” 34Nadid,pékabati du tolay ta éya éy kinagi de, a“Pekanén mo kame pad a palagi ta éya akanén.”

35 Ey kinagi ni Jesus dide. a “Sakéni kanéna a ikébuhay na tolay a éwantu hanggan. Maski ti ésiya a pasakupdiyakén, éy éwan siya mégalép a huway;sakay siya a maniwala diyakén, éy éwansiya mageplék a huway. 36 Nadid, anya tukinagi ko dikam? Tu kinagi ko, éy maskimineta moy tu gimet ko a kataka-taka,éy éwan kam méniwala diyakén. 37 Peromaski ti ésiya i iatéda Nama ko diyakén, éypásakup side diyakén. Ey sakén éy éwankoidelan i maski ti ésiya a pasakup diyakén.38 Da éwanék se dinumibi a gébwat talanget a monda gemtén ko i kaluubenkua,” kagi ni Jesus; “éng ˈwan i kaluubenno nagpaange se diyakén. 39 Ey i kaluubenna, éy éwan tu mebut a maski isesa a tolaya niatéd na diyakén, éng ˈwan gustu naéy buhayén ko side a étanan ta kédemétna katapusan na mundua. 40 Entan moy,”kagi ni Jesus; “saye i kaluuben Nama ko:Du étanan a makatukoy diyakén a anak naDiyos sakay maniwala be side diyakén, éygustu Nama ko éy mabuhay side a éwan

tu katapusan. Ey sakén i magpabuhaya takona sa a tolay ta katapusan na mundua.”

41 Nadid, pékabati sa du Judeo, éy pin-intasan de siya. Ewan side méniwala tokinagi na a siya i kanén a dinumibi agébwat ta langet. 42 “Anya,” kagi de, “isipko ti Jesus siya, a anak ni Jose. Bakitkagi na a dinumibi siya a gébwat ta langet,pero natenggi tam tu ina na éy tamana?” 43 Ey kinagi dide ni Jesus, a “Diyankam mégpintas diyakén. 44 Entan moy,éwan tu ipasakup diyakén a talaga éngéwan pa side amo-amon Nama ko. Eydu mananggap diyakén, éy pabuhayén koside kédemét na katapusan na mundua.45Mara entan moy, nisulat du purupeta toaraw a ipaliwanag kan na Diyos du étanana tolay. Kanya nadid, maski ti ésiya amaniwala ta ipaliwanag Nama ko dide, éypasakup side diyakén. 46 Pero éwan kokagin a te tolay a minaketa ta Diyos,” kagini Jesus. “Ewan. Basta sakén san i naketaata Diyos, da gébwaték diya.

47 “Tandaan moy i éye a kagi ko dikam,a maski ti ésiya a méniwala diyakén éy tebuhay a éwan tu katapusan, 48 da sakéni kanéna a ikébuhay na tolay a éwan tuhanggan. 49 Mara entan moy du apo moya négiyan ta ilang a lugar: Maski kinékande tu mana a nipépakan dide ni Moises, éynate be san side. 50 Pero tu tunay a kanéna dinumibi a gébwat ta langet, éy iba.Maski ti ésiya a méngan ta éya a kanén,éy te buhay siya a éwan tu katapusan.51 Ey sakén i kanéna a dinumibi a gébwatta langet a ikébuhay na tolay,” kagi niJesus. “Kanya maski ti ésiya a méngan taéya a kanén éy mabuhay siya a éwan tukatapusan. Ey tu kanén a iatéd ko éy tubégi ko. Iatéd ko a monda mabuhay i tolayta mundua.”

52 Nadid, pékabati du Judeo ta éya, éynégpasuway side, a kinagi de, a “Pakodyanna éye a lélake a méngipakan dikitam tabégi naa?” 53 Kanya kinagi man dén niJesus dide, a “Katutuhanan tu kagi kodikam; sakén i lélake a gébwat ta langet.Eng éwan kam méngan ta bégi kua sakayuminum ta digi ko, éy éwan kammabuhaya éwan tu hanggan. 54 Dahilan i maski tiésiya a méngan ta bégi ko sakay uminomta digi ko, éy te buhay siya a éwan tukatapusan. Sakay pabuhayén ko siya takatapusan na mundua. 55 Tandaan moy”kagi ni Jesus, “i bégi kua, éy sáya i tunay akanén; sakay i digi kua, éy sáya i tunay a

Juan 6:56 113 Juan 7:16inumén. 56Kanya maski ti ésiya a ménganta bégi kua éy ta uminom ta digi ko, éymégiyanék diya, sakay mégiyan be siyadiyakén. 57 Nadid, pinaangeék se Namako,” kagi na. “Siya i gébwata na buhay natolay. Kanya inatdinanék na ta buhay ko.Ey kona be sa i maski ti ésiya a ménganta bégi ko, éy atdinan ko be siya ta buhayna. 58 Kanya sakén i tunay a kanén adinumibi a gébwat ta langet. Besa ya tukinékan du apo tam, da nate side. Pero duméngan ta tunay a kanén éymabuhay sidea éwan tu katapusan.” 59 Sáya tu kinagi niJesus to pégtoldu na du Judeo to kapilya taKapernaum.

Tu Kagi Tungkul Ta Buhaya Ewan Tu Katapusan

60 Nadid, nabati be du alagad na tupégtoldu na. Kanya kinagi du keaduande, a “Mehirap i éya a pégtoldu na. Ewantu makatanggap ta éya a kagi.” 61 Nadid,natukoy agad ni Jesus i péngupos diya dualagad na. Kanya kinagi na dide, a “Anya,idelanmoybe i éya a nitoldu ko? 62Ey anyawade i isip moya éngmetaékmoy a umon-tok to dati ko a édsean ta langet? 63 Tuikébuhay na tolay éy Espiritu na Diyos. Tubégi éy éwan tu kabuluhan a makabuhayta tolay. Nadid, tu kinagi ko dikam, éygébwat ta Espiritu, éy makabuhay ya tatolay. 64 Pero te sénganya dikam a éwanméniwala.” Négkagi ti Jesus ta kona sa, datukoy na sapul to sapul du éwanméniwaladiya, sakay tu méngitokyon diya. 65 “Sayai katuwiran ko a négkagi dikam.” kagi na,“a éwan tu mananggap diyakén, éngˈwanpa side amo-amon Nama ko.”

66Nadid, kétapos ni Jesus a nagtoldu taéya, éy gininanan siya du keaduan du ala-gad na. Ewan dén side kinumuyoyog diyaa huway. 67 Ey kinagi ni Jesus du alagadna a labindalawa, a “Anya, ginananék moybe?” 68 Ey “Ewan,” kagi ni Simon Pedro.“Eng ginanan me ka, éy ahe i angayanmia? Ewan tu iba a mangiligtas dikameéng éwan siko. Siko i te kagia tungkul tabuhay a éwan tu katapusan. 69 Méniwalakame diko,” kagi ni Pedro, “da tukoy me asiko i tiniyak na Diyos a tagapagligtas.”

70 Ey kinagi ni Jesus, a “Pinili ta kama labindalawa, a sikam i alagad ko a tu-nay. Pero i esa dikam éy dimonyo atalaga.” 71 Négkagi ti Jesus tungkul niHudas Iskarote, da maski sakup siya na

labindalawa a alagad, éy tukoy ni Jesus aitokyon na siya ta mangdikép diya.

7De Jesus a Pépétwadi

1 Nadid, kétapos na éya, éy nagtulos tiJesus ta Galilea san. Ewan siya uméange taHudea, da gustu du te tungkulin a Judeota éya a bunuwén. 2 Nadid, adene dén ipiyesta ta Jerusalem a ngéngahinan de aPiyesta na Tolda. 3 Kanya du tétotop niJesus, éy kinagi de diya, a “Ikad mo dénta Hudea, monda meta du alagad mo taéya i gégemtén mua. 4 Eng gustu mo atumanyag ka a talaga,” kagi de, “éy bakitéwan mo ipeta i tarabaho mua? Umangeka ta piyesta ta Jerusalem, mondameta dutolay sa i gimet mua.” 5 Pati du tétotopni Jesus, éy éwan be side nániwala diya;kanya pinégkagian de ta kona sa.

6 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ewanékumange nadid ta piyesta, da éwan ko pabioras a tumanyag. Mara sikam.” kagina, “éy maari kam a umange ta éya tamaski nikésiya, 7 da éwan méiyamut dutolay dikam. Pero sakén, éy méiyamutdu tolay diyakén, da mégpatunayék dide amedukés i gégemtén dia. 8 Sikam san déni mamiyestaa,” kagi na. “Pero sakén éyéwanék sa umange. Ewan ko pabi oras atumanyag.” 9Nadid, to pégkagi ni Jesus taéya du top na, éy nawahak siya ta Galilea.

Umange Ti Jesus Ta Piyesta10 Nadid, to kéhektat dén du top na a

inumange to piyesta, éy tinumagubet tiJesus. Pero ta lihim san. 11 Nadid, du tetungkulin a Judeo ta Jerusalem, éy nipé-pakelagip de ti Jesus, éng ahe siya. Umasaside a umange siya ta piyesta. 12 Sakaydu tolay sa, éy masiyadu i pégbébahetade ni Jesus. Te sénganya a mégkagi amahusay siya a lélake. Sakay te mégkagibe a “Ewan, da pagkamalién na du tolay.”13 Pero lihim san i pégbébaheta dia. Ewantu néngipahayag diya, da méganteng sidedu te tungkulin a Judeo.

14Nadid, to pégkalahati dén no piyesta,éy inumange ti Jesus ta Templo a tulos siyaa mégtoldu du tolay. 15 Ey du te tungkulina Judeo, éy mégtaka side diya, da bihasaa mégtoldu. “Bakit wade matalinung iéye a lélake,” kagi de, “éy éwan be siyanagadal ta iskul tama?” 16 “Ey dahilan,”kagi ni Jesus, “i pégtoldu kua, éy éwan taisip kua, éng ˈwan gébwat ta Diyos. Siya

Juan 7:17 114 Juan 7:43i nagpaangea se diyakén. 17 Eng gustuna maski ti ésiya a manupad ta kaluubenna Diyos,” kagi na, “éy mapospusan na atalaga éng ahe i gébwata na pégtoldu kua--éng gébwat ta Diyos, o éng gébwat ta isipko sana. 18 Mara, tu mégtoldu ta isip nasan, éy gustu na éy purién siya na tolay.Pero éng te mégtoldu a inutusan siya naDiyos, éy gustu na éy purién na tolay iDiyos. I pégtoldua na kona sa a tolay éytama, a éwan tu mali-mali.

19 “Inatdinan kam ni Moises ta utus naDiyos, pero éwan moy sésundin. Ey nadidéy gustu moy a ipabunoék moy.” 20 “Tedimonyo ka a talaga.” kagi du tolay, “éngkona sa i isip mua. Ti ésiya beman imégpabunua diko?”

21 Ey kinagi ni Jesus, a “Bakit mégtakakam éng pahusayén ko tu lélake ta aldewna pangilin? 22 Mara entan moy tu pég-bugit: Inutusan kam ni Moises a bugiténmoy du anak moy (éy gébwat i éya a ugalidu apo tam a neditol ni Moises). Kanyabugitén moy du anak moy maski pangilin,23 monda tupadén moy i utus ni Moises.Nadid, éng maari kam a mégbugit maskipangilin, éy bakit mégingél kam diyakénda pinahusay ko tu lélake to pangilin?24 Kanya sikam,” kagi ni Jesus, “éy diyanmoy pintasan i tolay éng éwan moy tukoyi tunay a nanyari.”

Négpasuway Du TolayTungkul Ni Jesus

25 Nadid, i senganya du Judeo taJerusalem, éy kinagi de, a “Isip ko siyatu binanta de a bunon! 26 Ey entan moy,maski te taknég san se siya a mégtolduta harap dia, éy éwan tu néképégkagidiya a maski isesa! Bakit wade,” kagide; “siguru éwan de siya pékialaman danaisip de dén a siya i tagapagligtas tamaa talaga.” 27 Pero, “Ewan wade,” kagi duiba, “dahilan ta kédemét kan ni Cristo atagapagligtas, éy éwan kan tumakaposposta nagébwatan naa. Pero i éye, éy tukoytam dén i pégiyanan na a banuwan.”

28Nadid, to pégtoldu ni Jesus ta Templo,éy kinagi na, a “Isip moy tukoyék moy,sakay isip moy tukoy moy i kinagébwatankua. Pero éwan! Ey éwanék se inumangeta isip ko san, éngˈwan, te iba a nagpaangese diyakén. Siya i tunaya. Ey sikam éyéwan moy siya tukoy. 29 Pero sakén, éytukoy ko siya, da gébwaték diya, sakaypinaangeék na se.” 30Nadid, to pégkagi ni

Jesus ta éya, éy lalo de a gustu a dekpénsiya. Pero éwan de netulos, da éwan napabi takda a madikép. 31 Sakay meadu bea tolay to piyesta a méniwala diya. “Siya itagapagligtas a talaga,” kagi de, “da éwantu iba a makagimet ta kataka-taka a konadiya.”

32Nadid du Pariseyo, nabati de tu kinék-agi du tolay tungkul ni Jesus. Kanya in-utusan de du pulis a angen dekpén siya.33 Ey nadid, kinagi man dén ni Jesus dutolay, a “Kétihék san dén a panahun ipékiagum kua dikam, sakaymagsoliék déntominagpaange se diyakén. 34Ey sikam, éyahayukénékmoy, pero éwan ékmoymeta,da éwan kam makaange ta angayan kua.”

35 Nadid, pékabati du Judeo ta éya, éynéguhon-uhon side a kinagi de, a “Ahewade i angayan naa? Bakit kagi na a éwantam meta? Siguru umange siya mégiyandu Judeo ta adeyo a banuwan na Griego,monda tolduan na sa du Griego a tolay.36 Anya wade i kahulugen no kinagi na aahayukén tam kan siya, pero éwan tammeta? Bakit kinagi na a éwan kitam kanmakaange ta angayan na? Ahe wade iangayan naa?” Kona sa i uhuna du tetungkulin a Judeo.

37 Nadid, to katapusan a aldew nopiyesta ta Jerusalem, éy tinumaknég tiJesus ta harap du tolay, a kinagi na dideta medegsén. “Maski ti ésiya a mégeplék,”kagi na, “éy umange se diyakén a uminom.38Damaski ti ésiya améniwala diyakén, éykoman dén i te bukal a dinom ta disalad nabégi na a mégbulos a ikébuhay na. Konasa i kagia ta kasulatan na Diyos.” 39 (Iéya a kinagi ni Jesus, éy nihalimbawa nata Espiritu na Diyos a umasék ta tolay amaniwala diya. Pero éwan pabi umasék,da bagu kona sa i gimet na Espiritu éyumontok pa ti Jesus ta langet.)

40 Nadid, pékabati du tolay ta éya, éykinagi du sénganya, a “Siya i mahalagaa purupeta na Diyos a talaga!” 41 Sakayte iba be a mégkagi, a “Siya i Cristo atagapagligtas dikitam.” Pero, “Besa ina,”kagi du iba. “Magébwat beman i Cristota Galilea? 42 Isip ko i kagia ta kasulatanna Diyos éy i Cristo éy gébwat kan ta lahini Hari Dabid. Sakay ta kédemét na kan,”kagi de, “éy gébwat kan ta Bethlehem abanuwan ni Dabid.” (Akala de éy nienakti Jesus ta Galilea.) 43 Kanya du tolay, éyéwanparipareho i isip dia tungkul ni Jesus.

Juan 7:44 115 Juan 8:2044 I sénganya dide, éy gustu de maka siya adekpén. Pero éwan de nitulos.

Ewan Méniwala Du Te Tungkulin a Judeo45 Nadid, du pulis a talaga a manikép

ni Jesus, éy nagsoli side du nagutus didea Pariseyo. Ey kédemét de dide, éykinagi du Pariseyo, a “Bakit éwan moysiya dinikép?” 46 Ey kinagi du pulis, a“Mésanike kame diya, da éwan me pabinabati i memahal a kagi a kona to ki-nagi na.” 47 Ey “Anya,” kagi du Pariseyo,“pagkamalién na kam bale be? 48 Bakit,neta moy beman i maski isesa a mataas aJudeo a méniwala diya? Ewan! 49Pero diditolaya a mababa,” kagi de, “éy méniwalaside da éwan de inadal tu utus ni Moi-ses. Dumemét maka dide agad i parusa naDiyos.”

50Nadid, édsa be sa nadid ti Nikodemo,da Pariseyo be siya. Siya tu inumangenékiohon ni Jesus to kélép. Ey kinagina dide, a 51 “Bakit pépintasan moy siyaagad? Isip ko i ugali tama éy éwan kitammagparusa ta tolay éng éwan tam pa ma-bati tu katuwiran na?” 52 Ey “Anya,” kagide ni Nikodemo, “bakit kumampi ka diya,taga Galilea ka wade be? Hala, pagadalanmo i kasulatana, éy meta mo a éwan tupurupeta a gébwat ta Galilea.”

8Tu Bébe a Nadikép Ta Péngilélake

1Nadid, sinumoli dén du tolay ta bile de.Pero ti Jesus, éy inumange san ta Bukedna Olibo a édsa side a natidug. 2 Ey tokagagabian na, éy inumange man dén siyata Templo. Ey dinumulug diya du tolay.Ey inumeknud sa siya a nagtoldu dide.3 Nadid, to pégtoldu na, éy dinumemét sadu maistu ta rilihiyon sakay du Pariseyo,a te kébil side a bébe a nadikép de tapéngilélake. Ey niharap de siya du tolay sa.4 Ey kinagi du Pariseyo ni Jesus, a “Maistu,nadikép de i bébe a éye ta péngilélake.5Anyan tam siya, da utus ni Moises éy bat-ibatikalén tam i kona se a bébe a hangganmate? Anya i isip mua, Maistu, bunon mesiya, o éwan?” 6 Kanya pinakelagipan deti Jesus ta kona sa, éy puhubaan de siya.Gustu de maka a pégkagin siya ta mali,monda te katuwiran side a mangidimandadiya. Pero ti Jesus, éy basta hinumektensiya a pénulat na tu toldu na to luta.

7Nadid, to pémilit de diya a pégpépake-lagip, éy tinumaknég siya a kinagi na dide,

a “Maari; tu éwan tu kasalanan dikam,éy siya i meditula a mangbatikal.” 8 Eyto pégkagi ni Jesus ta éya éy hinumektenman dén siya a pénulat na tu toldu nato luta. 9 Ey du Pariseyo, pékabati de tokagi ni Jesus, éy mésanike dén side, datukoy de a te kasalanan be side. Kanyanétégitégesa dén side a néglakad, sapul tokatandaan de. Basta i nawahaka éy ti Jesussakay tu bébe. 10 Ey tinumaknég ti Jesusa kinagi na to bébe, a “Anéng, ahe déndu nagpehay diko? Ewan tu nabuhay amangparusa diko?” 11 Ey “Ewan, Maistu,”kinagi no bébe. “Ey sakén, éy éwan ta kabe parusaan,” kagi ni Jesus, “Ikad mo dén,a diyan ka magkasala a huway.”

Tu Demlag Ta Mundua12 Nadid, mégtoldu man dén ti Jesus

du tolay. “Sakén i Demlaga a még-paliwanag ta tolay ta mundua,” kagi na.“Maski ti ésiya i mékiaguma diyakén, éyéwan méglakad ta mediklém. Eng ˈwan,édse diya i Demlag a ikébuhay na tolay.”13 Nadid, pékabati du Pariseyo ta éya, éykinagi de, a “Ewan kameméniwala diko, daéwan tu iba a mégpatunay diko. Engˈwan,siko be san i mégpatunaya ta sarili mua.”

14 “Maski mégpatunayék ta sarili kua,”kagi ni Jesus “éy katutuhanan tu kagi ko,da tukoy ko i kinagébwatan ko éy ta an-gayan ko. Pero sikam,” kagi na, “éy éwanmoy tukoy i kinagébwatan ko éy ta an-gayan ko. 15Sikam, éy pintasanmoy i tolayayun ta isip moya, maski éwan moy tukoy.Pero sakén,” kagi na, “éy éwan ko ugalia mégpintas. 16 Pero éng magpintasékta tolay, éy katutuhanan tu pintas ko, daéwan san sakén i magpintasa, éng ˈwankaguman ko be i nagpaangea se diyakén.17Mara entan moy tu kautusan moy, i kaginaa éng te éduwa kan a mégpatunay tamaski anya a gimet, éy tanggapén moy akatutuhanan. 18 Ey nadid, isip ko te éduwaa mégpatunay diyakén, sakén, sakay tunagpaange se diyakén a Ama ko!” 19 “Eyahe tamamo?” kagi du Pariseyo. “Ewanékmoy tukoy,” kagi ni Jesus, “sakay éwanmoy be tukoy Tama ko. Eng tukoyék moy,éy tukoy moy be dén Tama ko.”

20 Saya tu kinagi ni Jesus du Pariseyo taTemplo. Tu édsean na a mégkagi, éy totapat no pégabuloyan. Ey du te tungkulina Judeo, éy éwan de siya nipadikép, daéwan na pabi takda a madikép.

Ewan KamMakaange Ta Angayan Kua

Juan 8:21 116 Juan 8:4821 Nadid, kinagi man dén ni Jesus du

tolay, a “Adene dén i oras a hektatan takam. Ey ahayukénék moy, pero éwanékmoy meta. Eng ˈwan basta mate kama te kasalanan pabi. Sakay éwan kammakaange ta angayan kua.” 22 “Bakit?”kagi du te tungkulin a Judeo. “Bakit kagina a éwan kitam kanmakaange ta angayannaa? Siguru mégusot siya, kanya éwankitam makaange diya!” 23 Ey kinagi niJesus dide, a “Sikam éy taga éye kam tadibeae. Sakén éy taga ontokék. Sikaméy taga mundu kam, pero sakén éy éwan.24 Kanya katutuhanan tu kinagi ko a matekam a te kasalanan pabi. Ey mate kam ate kasalanan pabi a talaga,” kagi ni Jesus,“éng éwan kammaniwala diyakén, a sakénngani i pinaange se na Diyos.” 25 “Ey tiésiya ka beman ye?” kagi du Pariseyo.“Ey to sapul ngani pa,” kagi ni Jesus, “éykinagi ko dén ya dikam. 26 Mapintasanta kam maka ta ugali moy, pero éwan.Dahilan tu ipahayag ko nadid ta tolay, éytu nipaliwanag san diyakén no nagpaangese diyakén. Siya i tunaya.”

27Nadid, du lélake amégbati ni Jesus, éyéwan de tukoy tu kagi na a te nagpaangese diya. Ewan de napospusan a kinagi nadide Tama na a Diyos. 28 “Sakén i lélake agébwat ta langet,” kagi na. “Ta péngiekpétmoydiyakén ta te tolnék a kayo, éymapos-pusan moy dén a sakén i pinaangea se naDiyos. Sakay mapospusan moy be a éwangébwat i pégtoldu ko ta sarili ko san; éngˈwan gébwat to nipaliwanag diyakénNamako. 29 Sakay tu nagpaange se diyakén,éy kaguman ko san. Ewanék na pabayan,da gégemtén ko i gustu naa.” 30 Nadid,to pégkagi ni Jesus ta éya, éy meadu inaniwala diya.

Tu Mégpalibri Ta Tolay31 Ey kinagi ni Jesus du Judeo a méni-

wala diya, a “Eng sugsugén moy i kagikua, éy sikam i tunay a alagad ko a ta-laga. 32 Sakay pati, éy mapospusan moyi katutuhanan. Sakay éng mapospusanmoy i katutuhanan, éy saya i magpalib-ria dikam.” 33 “Ey bakit te magpalibridikame?” kagi du Judeo. “Lahi kame beni Abraham. Ewan kame pabi inutusanna maski ti ésiya! Bakit kagi mo a temagpalibri dikame?”

34 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “maskiti ésiya a mégkasala, éy tu kasalanan naéy saya i mégutusa diya, da sésundin na

tu kasalanan na. 35 Mara tu utusan, éyéwan siya mégiyan a hanggan to bile noamo na. Pero tu anak no amo na, éymégiyan diya a palagi. 36Kanya sikam, éngilibri kam no anak na Diyos, éy libri kama talaga. 37 Tukoy ko,” kagi ni Jesus, “alahi kam ni Abraham. Ey maski lahi kamni Abraham, éy gustu moy a ipabunuékmoy, da éwanmoy tétanggapén i pégtoldukua. 38 Sakén,” kagi na, “éy mégtolduékta nipeta diyakén Nama ko. Sikam éygemtén moy tu kinagi dikam nama moy.”39 “Ti Abraham,” kagi du Judeo, “éy siyai ama mia.” Ey “Ewan,” kagi ni Jesus,“dahilan, éng lahi kam ni Abraham, éyahigén moy maka tu ugali na a mahusay.40 Pero éwan,” kagi na, “da gustu moy aipabunuék moy. Ey éwan sa kona tu ugalini Abraham. Ipabunuékmoy, maski kinagiko dikam i katutuhanan a nipaliwanagdiyakén na Diyos! 41 Ewan moy ahigénti Abraham, éngˈwan ahigén moy tu amamoy a esa.”

Nadid, mégingél du Judeo, a kinagi de niJesus, a “Ewan kame mungaw. Tukoy metama me, a Diyos i Ama mia!” 42 “Ewan,”kagi ni Jesus. “Dahilan éng Diyos i Amamoya a talaga, éy mahalék moy, da inu-mangeék se a gébwat ta Diyos. Ewanékse inumange ta isip ko san, éng ˈwanpinaangeék se na Diyos. 43 Bakit wadeéwan moy mépospusan tu kékagin ko?Dahilan siguru éy éwan kam makatiis amégbati ta pégtoldu kua. 44 Ewan Diyos iAma moya, éng ˈwan ti Satanas, da gustumoy a sugsugén i kaluuben na. Sapulto sapul éy siya i mégbuno. Sala na ikatutuhanan, da i katétubu na a ugali, éymebuli. Siya i nagsapulana na étanan akagi a kakabulyan. 45 Pero sakén,” kagini Jesus, “éy kinékagi ko dikam i katu-tuhanan, pero éwan kamméniwala ta kagikua. 46 Ti ésiya dikam i makapagpatunaya te kasalananék? Ewan. Ey nadid, éngmégkagiék dikam ta katutuhanan, éy bakitéwan kam méniwala? 47 Du tolay a tunaya anak na Diyos, éy mégbati side ta kagina Diyos. Pero sikam, éy éwan kam anakna Diyos; kanya sala moy amégbati ta kagikua.”

Ti Jesus Sakay Ti Abraham48 Nadid, pékabati du Judeo ta éya, éy

méiyamut side ni Jesus. “Tama bale tukinagi me a te dimonyo ka!” kagi de.“Ewan ka Judeo, éng ˈwan dayuan ka a

Juan 8:49 117 Juan 9:19Samaritano.” 49 Ey “Ewan,” kagi ni Jesus.“Ewanék tu dimonyo. Engˈwan, pataasénko Tama ko ta kagi ko. Pero sikam. éypépintasanék moy ta kagi moy. 50 Peropabayan ko san,” kagi na, “da éwan kogustu a magpataas ta sarili ko. Pero teesa a magpataas diyakén. Ey siya i bahala.51 Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus, “maskiti ésiya a mangtupad ta kagi kua, éy éwansiya mate, maski nikésiya.”

52 Nadid, pékabati du te tungkulin aJudeo ta éya, éy “Alakame!” kagi de,“minate ti Abraham. Minate du puru-peta na Diyos. Pero kagi na lélakeae éngtupadén na tolay i kagi na éy éwan kanside mate! Are! Hinayup siya a talaga!53Anya,” kagi de, “isipmomataas ka to apotam a Abraham a minate dén? Sakay dupurupeta éy minate be side. Bakit, isip moa siko i mataasa ta étanan ta munduae?”54 Nadid, kinagi ni Jesus dide, “Eng marapataasén ko i sarili ko, éy éwan ya tu pasaa magpataas diyakén. Pero éwan, da Tamako i mégpataasa diyakén. Kagi moy a siya iDiyosmoy, 55pero éwan, da éwanmoy siyatukoy a talaga. Sakén, éy tukoy ko siya,”kagi ni Jesus. “Mara éng kagin ko a éwanko tukoy i Diyos, éy magbuli-buliék a konadikam, da tukoy ko siya a talaga. Sakay ikagi naa, éy tupadén ko. 56 Tu apo moy aAbraham: asa na a metaék na a dumemét.Eyneta nangani dén i demét ko, éymésayasiya ta éya.”

57 “Ey pakodyan mo a naketa ni Abra-ham,” kagi de, “éy éwan ka pabi lakay?”58 “Ey tandaan moy ye,” kagi ni Jesus,“bagu nienak ti Abraham, éy naleék déna buhay.” 59 Nadid, pékabati du Judeo taéya, éy nangalap side ta bito, a talaga dea batibatikalén. Pero éwan, da linumiso tiJesus dide, a linumwas dén siya ta Templo.

9Pinahusay Ni Jesus Tu Buhék

1 Nadid, to péglakad de Jesus, éy netade tu lélake a buhék sapul to nikeeanakna. 2 Ey kinagi diya du alagad na, a “Anyawade, Maistu, bakit wade nienak i lélakea éya a buhék? Parusa ina na kasalananna a sarili, o na kasalanan dena na?”3 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Ewan ina gébwatto kasalanan na. Sakay éwan be gébwat takasalanan dena na. Engˈwan, kanya buhéksiya, éymondamepahayag i kapangyarianna Diyos a manghusay diya. 4 Kailangan atupadén tam i tarabaho no nagpaange se

diyakén bagu malipas i panahun a pang-tupad tam. Dumemét agad i kélép éyéwan tu makatarabaho. 5 Habang édseékta mundua, éy sakén i Demlag a mégpali-wanag ta tolay ta mundua.” 6 Nadid, topégkagi ni Jesus ta éya, éy linoktaben na tuluta a ginimet na a putik, sakay nikulo nato mata no buhék. 7 Sakay kinagi na diya,a “Ikad mo dén magidemos ta dinuma naSiloe.” Nadid inumange sa tu buhék anagidemos. Ey to késoli na to bile, éynaketa dén siya.

8 Nadid du karatig na, sakay du dati anakatenggi diya, éy kinagi de, a “Anya,éwan ye tu lélake a dati a te eknud amékilimos?” 9 Isip du kalahati a tolay éysiya ngani dén ya, pero “Ewan wade ina,”kagi du iba, “neubet wade san ye.” Ey“Ewan,” kagi no lélake, “sakén ngani dénye.” 10 “Ey pakodyan mo a nakabulag?”kagi de. 11 “Tu lélake a ngéngahinan dea Jesus,” kagi na, “éy nagimet ta putik tolaway na, sakay nikulo na ta mata kua,sakay inutusanék na amagidemos ta Siloe.Ey to pégidemos ko sa, éy naketaék dén.”12 “Ey ahe dén i éya a lélake?” kagi de. Ey“Ahéy,” kagi na. “éwan ko dén tukoy.”

Siyasatén Du Pariseyo EngKodya I Nipaghusay Na

13-14Nadid, to pégimet ni Jesus to putik apagamot na to mata no buhék, éy pangilina aldew. Kanya du tolay, éy niange detu lélake du Pariseyo. (Da bawal kantu ginamet ni Jesus, da pangilin.) 15 Eydu Pariseyo, éy nisiyasat de diya éngpinakodya na a minaketa. Ey kinagi nadide, a “Te lélake a nikulo na tu putik tamata kua, éy pégidemos ko, éy naketaékdén.” 16 Nadid, néguhunan du Pariseyoti Jesus. “Ewan gébwat ta Diyos i éya alélake,” kagi de, “da éwan siya méngilinta sabadu.” “Ewan,” kagi du iba. “Engmakasalanan siya a tolay, éy bakit mak-agimet siya ta kataka-taka?” Nadid, konasa i nipégpasuwaya du Pariseyo. Ewan sidenégkaisa tu isip.

17 Nadid kinagi de man dén to lélake,a “Siko, anya i isip mua, da siko kan ipinahusay na tu mata?” “Purupeta siya atalaga,” kagi na. 18Nadid, du te tungkulina Judeo, éy éwan side méniwala a buhéktu lélake to éya. Kanya nipauwet de denana, 19 a kinagi de dide, a “Anya, éng sayei anak moya a kagi moy a buhék sapul tonikeenak na, éy bakit naketa dén nadid?”

Juan 9:20 118 Juan 10:1020 “Ewan me tukoy,” kagi dena na. “Anakme ngani ina, a buhék sapul to nikeenakna. 21 Pero éwan me tukoy éng kodya inipaketa naa. Sakay éwan me be tukoyéng ti ésiya i nagpahusaya ta mata naa.Pakelagipan moy siya,” kagi de. “Mégkagiina dikam, da te idad be dén.” 22 Konasa i kinagi dena na du te tungkulin, daméganteng side dide. Tukoy de a nagka-sunduan dén du te tungkulin a ibutan deta kapilya de i bawat mégkagi a ti Jesusi tagapagligtas dia. 23 Kanya kinagi dedide a bahala tu anak de a sumengbet tonipakelagip de dide.

24 Kanya du te tungkulin a Judeo, éypinauwet deman dén tu lélake a naghusaytu mata. Ey kinagi de diya, a “Isumpamo ta Diyos éng katutuhanan tu kinagimo dikame. Ewan maari a ti Jesus i nag-pahusaya diko, da makasalanan siya a to-lay.” 25 “Ewan ko tukoy éng makasalanansiya, éng ˈwan,” kagi no lélake. “Basta itukoy ko sana, éy buhékék to éya, éy nadidéy naketaék dén!” 26 “Ey anya i ginametnaa diko a talaga?” kagi de. “Pakodyan naa nagpabulag ta mata mua?” 27 “Ey isip kokinagi ko dén ya dikam,” kagi na. “Bakitéwan kam méniwala to kinagi ko? Bakitpékelagipanék moy man dén? Gustu moywade be a maging alagad na?”

28 Nadid, pékabati du te tungkulin taéya, éy pinaginglan de tu lélake, a kinagide, a “Siko i alagad na a talaga. Sikame,éy alagad kame ni Moises. 29 Tukoy me ati Moises i utusan na Diyos. Pero i éya alélake, éy éwanme tukoy éng ahe i gébwatnaa.” 30 “Mégtakaék dikam!” kagi nolélake. “Neta moy dén a pinahusay na imata kua éy éwan moy bale tukoy i ki-nagébwatan naa! 31 Isip ko éwan tulunganna Diyos i tolay a makasalanan,” kagi na,“éngˈwan i tulungan na sana éy tu tunay améniwala diya. 32 Sapul to sapul, éy éwantu nakapagpabulag ta tolay a buhék sapulto nikeenak na. 33 Eng éwan gébwat i éyaa lélake ta Diyos, éy éwan siya makagimetta kona sa,” kagi no buhék. 34 “Alakame!”kagi du te tungkulin. “Siko imakasalananasapul to kéanak mo, sakay gustu mo be-man a siko i mégtoldua dikame?” Ey nadidéy, inibutan de siya to pégmitingan de.

35Nadid ti Jesus, éy nabaheta na a inibu-tan de tu lélake to pégmitingan de. Ey topéketa na diya, éy kinagi na a “Méniwalaka ta lélake a gébwat ta langet?” 36 “Tiésiya siya?” kagi no lélake. “Ikagi pad

diyakén, monda maniwalaék diya.” 37 “Eyneta mo dén siya,” kagi ni Jesus, “da sakéna mégkagi diko, éy sakén ngani dén ye.”38 “Ey méniwalaék dén diko, Panginoon,”kagi no lélake. Ey tulos na a sinumambadiya.

39 Nadid, kinagi ni Jesus a, “Kanyaékse inumange ta mundua, éy mondamahukum i tolay. Sakay inumangeék be semonda maketa du buhék ta katutuhanan,sakaymondamabuhék dumégkagi a metade i katutuhanan.” 40Nadid, du Pariseyo ate taknég sa, pékabati de ta éya, éy kinagide, a “Anya, kagi mo a buhék kame betu isip?” 41 “Eng buhék kam a talaga,”kagi ni Jesus, “éy éwan kam tu kasalanan.Pero nadid, da kagi moy a meta moy ikatutuhanan, éy saya i katunayana a tekasalanan kam a talaga.”

10Tu Halimbawa Ta Kulungan Na Tupa

1 “Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus.“Mara tu kulungan na tupa, maski ti ésiyaa umunek to kudal na a éwan dumimanto pintuan na, éy tulisan ya. 2 Pero tudumiman to pintuan na, éy siya i tunaya pastor du tupa. 3 Siya, bagay dumemétto kulungan éy bukasan siya no bantayto pintuan. Sakay tu pastor, éy dulawanna i ngahen du tupa na. Ey du tupa,éy pépansingén de tu dulaw no amo de.Ey kédulug de diya, éy iluwas na side tokulungan. 4 Nadid, péngiluwas na dide,éy mégdetol siya dide, a umunonod sidediya a mahusay, da tukoy de i boses naa.5 Ewan side umunonod ta iba,” kagi niJesus, “da éwan de tukoy tu boses na; éngˈwan ginanan de i kona sa.”

6 Saya i nihalimbawaa ni Jesus du tetungkulin a Judeo, pero éwan de napospu-san i kahulugen naa.

Ti Jesus I Mahusay a Pastor7 Kanya nipaliwanag ni Jesus dide, a ki-

nagi na, a “Tandaan moy: Sakén i pintuana sésdépan na tupa. 8 Du étanan a neditoldiyakén, a mégkukunwari a mataas, maraside ya i tulisan amégtako. Pero du tunay atupa ko, éy éwan de side pinansing. 9Marasakén i pintuan,” kagi na. “Eng sédpanékna maski ti ésiya a tolay, éy meligtas siya.Maari siya a tamo éy soli to kulungan ko.Sakay sakén, éy atdinan ko siya ta kanénna. 10 Mara tu tulisan, éy umange siya tokulungan a magtako sakay mamuno. Pero

Juan 10:11 119 Juan 10:42sakén, éy inumangeék se a monda atdinanko i tolay ta malaya a buhay.

11 “Sakén i mahusay a pastor,” kagi niJesus. “Tu mahusay a pastor, éy iatédna i buhay na alang-alang du tupa na.12-13 Pero tu upaan, éy éwan, da ginananna san du tupa éng meta na tu aliyas aaso a dumuklos. Pabayan na du tupa daéwan siya tu pastor de, sakay éwan na sidemahal, da upaan san siya. Nadid, tu aliyasa aso, éy kékagitén na side a hanggan daminasebunak side. 14-15 Pero sakén,” kagini Jesus, “éy sakén i mahusay a pastor.Nadid, tukuyék Nama ko, sakay tukoy kobe siya. Ey kona be sa sikame du tupako; tukoy ko side, sakay tukuyék de be.Ey iatéd ko i buhay ko alang-alang dide.16Nadid, te tupaék be a iba,” kagi ni Jesus,“a éwan édse ta kulungan ko. Kailanganéy alagaan ko be side. Ey pansingén de iboses ko a talaga. Nadid, ta pégpasakup dediyakén éy esa side a gurupu, a sakén be ipastor dia a isesa.

17 “Nadid, mahalék Nama ko, da iatéd koi buhay kua, sakay mabuhayék a huway.18 Ewan tu tolay a te kapangyarian a ma-muno diyakén, éngˈwan sakén san i baha-laa ta buhay ko, éng mateék, o éng éwan.Ey nadid, éy iatéd ko i buhay ko. Tekapangyarianék amamakate ta buhay kua,sakay te kapangyarianék be amagpabuhayta bégi kua. Saya i niutusa diyakén Namako.”

19 Nadid, to péghalimbawa ni Jesus taéya du Judeo, éy négpasuway man dénside, dahil to kinagi na. 20Kagi du kalahati,éy “Diyan moy siya bébaten. Luku-lukusiya! Te dimonyo siya!” 21 Pero “Ewan,”kagi du iba, “bakit memahal i pégtoldunaa? Ewan méképégtoldu i luku-luku takona sa. Anya, makapagpabulag i luku-luku ta buhék?”

Idélan Du Judeo Ti Jesus22 Nadid, oras dén na piyesta ta

Jerusalem a pékaala-ala de ta Templo.Taglamig ta panahun a éya. 23 Ey édse tiJesus to kwarto ni Solomon to Templo.24 Nadid du te tungkulin a Judeo, éydinumulug sa side diya, a kinagi de, a“Bakit iliso mo dikame i tungkulin mo?Ipagtapat mo dikame éng siko i Cristo atagapagligtas dikame, o éng éwan.” 25 Eykinagi ni Jesus dide, a “Isip ko kinagi kodén ya dikam, éy éwan kam naniwala. Itinarabaho ko a niutus diyakén Nama ko,

éy saya i mégpatunaya diyakén. 26 Perosikam, éy éwan kam méniwala, da éwankam kabilang na tupa ko. 27 Du tupako,” kagi ni Jesus, “éy pépansingén de iboses kua, éy tukoy ko side. Sakay side, éyumunonod side diyakén. 28 Ey atdinan koside ta buhay a éwan tu katapusan. Maskinikésiya éy éwan side mepahamak. Sakaypati éy éwan tu méngagew dide diyakén.29 Tama ko, éy siya i mataasa ta étanan.Ey siya i néngientaregaa dide diyakén.Ey éwan tu méngagew du tupa na diya.30 Nadid, sakén sakay Tama ko a Diyos, éyesa kame.”

31 Nadid, pékabati du Judeo ta éya, éyinalap deman dén du bito, a talaga demandén siya a batibatikalén. 32 Ey kinagi niJesus dide, a “Te meadu a mahusay a gi-namet ko ta harap moya, a niutus diyakénNama ko. Ahe sina i kasalanan ko a pang-batibatikalan moy diyakén?” 33 “Ewanto ginamet mo a mahusay i pangbati-batikalan mia diko,” kagi du te tungkulin,“éngˈwan i kasalananmua, éy lapastanganka ta Diyos. Mégwari-wari ka a Diyos, perotolay ka san.” 34-35 “Ey isip ko,” kagi ni Je-sus, “éy te kagi ta kasulatan na Diyos, a ng-inahinan na Diyos du utusan na a diyos beside. Ey éwanmalipas i kasulatan naDiyos.36 Ey nadid, bakit éwanék maari a mégkagia anakék na Diyos, éy inutusanék be naDiyos, a pinaangeékna se tamundua? Kagimoy a lapastanganék ta Diyos, pero éwan.37 Entan moy,” kagi ni Jesus, “éng éwan kogemtén i tarabaho Nama ko, éy diyan kamméniwala diyakén. 38 Per éng gemtén ko itarabahona, éymaski éwan kamméniwalata kagi ko, éy maniwala kam ta gemténkua. Da éng méniwala kam ta gemtén ko,éy mapospusan moy a édse diyakén Tamako, sakay sakén, éy édseék be diya.”

39 Nadid du te tungkulin a Judeo, péka-bati de ta éya, éy talaga de siya a dekpéna huway; pero éwan, da nakahektat siya taéya a bile.

40Nagsoli man dén ti Jesus ta dibilew naHordan a hanggan to pégbinyagen ni Juanto araw. Ey tinumulos sa siya. 41 Ey meadui inumangea sa diya. I kinagia du tolaysa, éy “Ti Juan, maski éwan siya nagimetta kataka-taka,” kagi de, “éy katutuhanana talaga i étanan a kinagi na tungkul talélake a éye.” 42 Ey nadid éy meadu inaniwalaa ni Jesus ta éya.

Juan 11:1 120 Juan 11:3611

To Nikate Ni Lasaro1Nadid, te lélake a nagkasakit. I ngahen

naa éy ti Lasaro a taga Betania. Eymégiyanbe diya du wéwadi na a éduwa; ti Mariasakay ti Marta. 2 Na éya a Maria, éy siyaya tu néngibulak ta pulurida to tikéd noPanginoon, a tulos na pinahiden to bukna. 3 Kanya side, péketa de a garabi déntu saket no aka de, éy pinauwet de tiJesus, a kinagi de a, “Panginoon, te sakettu kadimoy mo a Lasaro.” 4 Ey ti Jesus,pékabaheta na ta éya, éy kinagi na, a “Ikatapusan na éya a saket, éy éwan mate tiLasaro, éngˈwan, tumanyag san i kapang-yarian na Diyos, monda purién du tolay ianak na Diyos.”

5 Nadid, ti Jesus, éy mahal na de Martaa pépétwadi. 6 Pero maski mahal na side,éy pinalipas na pa i éduwa a aldew bagusa inumange dide. 7 Ey kélipas na éduwaa aldew, éy kinagi na du alagad na, a“Kitam dén sumoli ta Hudea.” 8 Ey “Anin,Panginoon,” kagi du alagad na, “éingen-gaén ka pabi du mataas a Judeo ta éyaa bunon, éy gustu mo bale sa a umangea huway?” 9 “Pabayan moy,” kagi ni Je-sus. “Ewan moy meta a te labindalawaa oras ta aldew bagu dumiklém? Nadid,éng mara méglakad i tolay ta aldew, éyéwan siya maanya, da tanglawan siya nademlag. 10 Basta éng kélép i péglakad naa,éy maanya siya, da éwan tu demlag diya.”11 Kona sa i nihalimbawa na du alagad na,monda mapospusan de a éwan pabi siyamaanya nadid ta Hudea. Sakay kinagi nabe dide, a “Tidug dén tu kadimoy tam aLasaro. Kanya umange kitam sa, éy angenko siya lukagén.” 12 “Ey Panginoon,” kagidu alagad, “éng tidug siya, éy maghusaysiya a talaga.” 13 Kanya négkagi side takona sa, éy akala de a tidug san ti Lasarota mahusay. Pero éwan; i kahulugina nokinagi ni Jesus, éy minate dén. 14 Kanyanipáliwanag dide ni Jesus a kinagi na, a“Minate dén ti Lasaro. 15 Ey alang-alangdikam,” kagi na, “éy mahusay da éwanéksa to nikate na, monda meta moy i man-yari, a tumibay i péniwala moya diyakén.Ey nay,” kagi na, “kitam dén diya ya na-did.” 16Nadid, ti Tomas a kambal, éy kinagina du kaguman na, a “Nay, kumuyog kitamdiya, maski mate kitam a étanan.”

Ti Jesus I Mégpabuhay Ta Tolay

17 Nadid, kédemét de Jesus ta Betania,éy épat dén a aldew a nielbéng ti Lasaro.18 I Betania, éy adene ta Jerusalem, a étélosan a kilumetro i kaadeyo naa. 19Temeadua taga Jerusalem a Judeo a dinumalaw deMarta a patwadi, monda wili-wilen de sidedahilan to aka de a minate.

20 Nadid ti Marta, pékabaheta na adumemét dén ti Jesus, éy inange na sinam-bat. Pero ti Maria a wadi na, éy nawahaksan to bile. 21 Ey késambat ni Marta ni Je-sus, éy kinagi na, a “Anin, Panginoon, éngédse ka maka se to éya, éy éwan minateteka ko. 22 Ey maski nadid,” kagi ni Marta,“éy tukoy ko a atdinan kanaDiyos tamaskianya i pékiohonmua diya.” 23 “Mabuhay ahuway teka mo,” kagi ni Jesus. 24 Ey, “O,”kagi ni Marta, “tukoy ko a mabuhay siyata pémuhay na Diyos ta tolay ta katapusannamundua.” 25“Tandaanmo,Marta,” kagini Jesus; “sakén i magpabuhay ta tolay,sakay sakén i kégébwatan na buhay natolay. Maski ti ésiya a méniwala diyakén,éng mate siya, éy mabuhay siya. 26 Sakaytu bawat tolay a buhay nadid a méniwaladiyakén, éy éwan siya mate a hanggan.Méniwala ka Marta ta éya?” 27 Ey “O,Panginoon. Méniwalaék a siko i Cristo aanak na Diyos. Tukoy ko a siko i pinaangease na Diyos a tagapagligtas dikame.”

Mégsanget Ti Jesus28 Nadid, to pégkagi ni Marta ta éya, éy

inange na ti wadi na a Maria. Kinagi nadiya ta lihim, a “Kéye dén tu Maistu, a ni-pauwet na ka.” 29 Ey pékabaheta ni Mariata éya, éy inumégkat siya agad i inange nasinambat ti Jesus. 30Ewanpabi dinumemétti Jesus to bariyo, éng ˈwan, édsa pabi topinagkasambatan de ti Marta. 31 Ey duJudeo a kaguman ni Maria to bile, péketade a linumwas siya agad, éy tinumagubetside diya, da akala de éy umange to lébénga magsanget.

32 Nadid ti Maria, kédemét na to éd-sean ni Jesus, éy tinumokém siya to tikédna, a kinagi na, a “Panginoon, éng édseka maka se to éya, éy éwan minate tekako.” 33 Nadid ti Jesus, péketa na diya amégsanget, pati du Judeo a kaguman naéy mégsanget be, éy métageg siya a tahod.34 Ey kinagi na dide, a “Ahe i néngielbén-gan moya diya?” Ey “Kadon,” kagi de,“Ipeta me diko.” 35 Nadid, mégsanget beti Jesus. 36 Ey du Judeo, péketa de diyaa mégsanget, éy “Entan moy,” kagi de,

Juan 11:37 121 Juan 12:9“talaga a ginustu na a tahod ti Lasaro.”37 Sakay kinagi du iba, a “Nagpabulag tabuhék i lélake a ina. Anya wade,” kagi de,“kaya na wade be a nagpahusay ni Lasaroéng inabut na maka a buhay?”

Nabuhay a Huway Ti Lasaro38 Nadid, kédemét de Jesus to lébéng,

éy mélungkut man dén siya a tahod. Tulébéng éy kuweba a te takléb a bito to pin-tuan na. 39 Ey kinagi ni Jesus, a “Bukasanmoy dén i lébénga.”

Ey sala ni Marta. “Anin, Panginoon,”kagi na, “épat dén siya a aldew a nielbéng.Mebuyok dén nadid.” 40 Pero kinagi niJesus, a “Ewan mo naala-ala, Marta, bakéna kinagi ko dén diko, éng méniwala kaéy meta mo i kapangyarian na Diyos?”41 Nadid, binukasan de tu lébeng, a inibu-tan de tu takléb na a bito. Ey tinumangadti Jesus a kinagi na, a “Salamat, Améng,da bébatenék mo. 42 Tukoy ko, Améng, apalagiék mo a bébaten. Pero ménalang-inék diko ta medegsén nadid alang-alangdi tolayae, monda maniwala side a siko inagpaangea se diyakén ta munduae.”

43Nadid, éy kinagi ni Jesus tamedegsén,a “Lasaro, lumwas ka dén!” 44 Ey to pégk-agi na, éy tulos a linumwas ti Lasaro abuhay dén, a te balut pabi tu kamét nasakay tu tikéd na to sapot na. Pati tu ulona, éy te balut pabi to sapot na. “Nay,” kagini Jesus, “ibutan moy tu balut na a damit,sakay pabayan moy siya a méglakad.”

Gayak De a Bunon Ti Jesus45Nadid, meadu du kaguman ni Maria a

Judeo a naniwala nadid ni Jesus, dahilanto ginamet na a mineta de. 46 Pero tesénganya dide a dinumiretso san side duPariseyo a binahetaan de side to ginimetni Jesus. 47 Kanya du Pariseyo sakay dumataas a padi, pékabaheta de ta éya, éynagmiting side, a néguhunan de ti Jesus.“Magenya kitam?” kagi de, “Meadu igimet na a kataka-taka. 48 Eng éwan tamsiya masaway, éy ipasakup diya du étanana Judeo. Nadid, éng mabaheta na gubiy-erno ta Roma a iba i amo tam, éy umangese side a talaga a hukatén de i Templotama, sakay pati éy bunon de i étanan aJudeo.”

49 Nadid, mégkagi ti Kaipas. Siya imataasa du padi ta éya a taon. I kinagina, éy “Anya kam ye. éwan kam beman tunapospusan? 50 Maigi pa éy pabunu tami éya a lélake alang-alang du tolay. Maigi

pa éy mate siya kesira dikitam a étanana Judeo.” 51 I éya a kinagi ni Kaipas, éyéwan ta isip na sana, éng ˈwan, da siya imataas a padi nadid, éy pinahula diya naDiyos amate ti Jesus alang-alang du Judeo.52 Ey éwan san Judeo, éng ˈwan mate besiya alang-alang du anak na Diyos maskita ahe ta mundua, monda mapisan side aétanan. 53Nadid, sapul ta éya a miting de,éy néguhunan du te tungkulin a Judeo éngpakodyan de a ipabuno ti Jesus. 54 Kanyati Jesus, éy éwan dén pinumeta a naglakadta Hudea. Engˈwan inumange dén side dualagad na ta Epraim ta digdig na ilang alugar. Ey négiyan sa side.

55Nadid, adene a dumemét i Piyesta naAla-ala na Judeo, éy meadu i inumange atolay ta Jerusalem, monda tupadén de tuutus ni Moises tungkul ta péglinis ta bégi.56Ey inahayok de sa ti Jesus, da umasa sidea dumemét be siya ta piyesta. Néguhunande siya ta Templo éng dumemét siya, o éngéwan. 57 Ey du mataas a padi sakay duPariseyo, éy kinagi de du tolay éng ti ésiyai makapospusa ta édsean ni Jesus, éy dapatibaheta na dide, monda madikép de siya.

12Te Nangbulak Ta Pulurida Ni Jesus

1 Nadid éném a aldew bagu Piyesta naAla-ala, éy dinumemét ti Jesus ta Beta-nia. Saya i bariyua a nangbuhayan nani Lazaro. 2 Kédemét na éy nipaghandade siya ta pangapon na. Ey naglamesa tiMarta ta nénganan de, éy ti Lasaro éy édsabe sa a méngan. 3 Ey ti Maria, éy inalap natu esa a boti a memahal a pulurida, a nibu-lak na to tikéd ni Jesus, sakay pinahiden nato buk na. Ey linumaganap tu sapot na taétanan a lubuk no bile.

4Nadid ti Hudas Iskarote, éy kinagi na, a5 “Bakit éwan nipabugtong i ina a puluridata étélo a datos a kuhata, sakay niatéd tammaka du mahirap i kabugtungan naa?”6 Pero éwan kanya kinagi ni Hudas i konasa éy kinagbian na du mahirap. Engˈwan,monda san éy makaalap siya ta kuhata de.Da dati a ugali na amégbawas ta kapisanande a kuhata. 7Ey kinagi ni Jesus ni Hudas, a“Pabayanmo siya, da handa na ye ta aldewa péglébéng diyakén. 8 Palagi a te tolay amahirap a maari moy a matulungan,” kagina, “pero sakén éy éwanék se dikammale.”

9Nadid, du meadu a Judeo a mémiyestata Jerusalem, pékabaheta de a dinumemétdén ti Jesus ta Betania, éy inumange be

Juan 12:10-11 122 Juan 12:36sa side. Gustu de a meta ti Jesus, sakaygustu de be a meta ti Lasaro a pinabuhayna. 10-11Dahil ni Lasaro, éy meadu a Judeoa pinabayan de dén du amo de a padi, améniwala dén side ni Jesus. Kanya du padi,éy ginayak de be a bunon ti Lasaro.

Tu Pénanggap De Ni Jesus Ta Jerusalem12 Nadid, to kagagabian na éya, éy du

meaadu a tolay a mémiyesta ta Jerusalem,éy nabaheta de a dumemét dén ti Jesus.13Kanya linumwas side ta banuwan a sam-batén de. Ey te kébil side a don na kayo.Ey pékasambat de diya, éy binate de siya,a “Mabuhay,” kagi de, “basbasan maka naDiyos i lélakeae a pinaangena se! Basbasanmaka na Diyos i hariae na Israel!” 14Nadid,neta ni Jesus tu bul-o a kabayo a sinakayanna. Ey i éya a gimet, éy siya bale ya i nang-tupada to hula a dati ta kasulatan na Diyos.I kagia na éya a hula, éy 15 “Diyan kamkan méganteng, sikam a taga Jerusalem.Entan moy, ta kédemét na hari moy, éymangabayo kan siya ta bul-o a kabayo.”16Dualagadna, éy éwandenaala-ala ta éyaa aldew i hula a éya. Pero to késoli dén niJesus ta langet, éy naala-ala de a neta dea natupad bale dén to péngiangkas de niJesus to kabayo.

17 Nadid, du tolay a édse to lébéng niLasaro to péngbuhay diya ni Jesus, éy side inagbahetaa du étanan a édse ta Jerusalem.18Kanyameadu a tahod dudu sinumambatni Jesus, dahilan tu nabaheta de a ginametna. 19 Ey du Pariseyo, péketa de a mégdu-lug du tolay diya, éy kinagi de, a “Entanmoy, natalo na kitam, da meadu a tahodi mégduluga diya a tolay!”

Gustu Du Griego a Mékiohon Ni Jesus20 Nadid, i kagumana du Judeo a inu-

mange ta Jerusalem a sumamba ta Diyos,éy sénganya wade a Griego. 21 Diden ya aGriego, éy inumange side ni Pelip, a kinagide, a “Engmaari, éymékiohonkamepadniJesus.” (ti Pelip, éy taga Betsayda, Galilea.)22 Kanya ti Pelip, éy kinagi na ni Andrestu gustu du Griego, a tulos de a éduwa akinagi ni Jesus. 23Ey ti Jesus, pékabati na taéya, éy kinagi na, a “Dumemét ngani dénnadid i oras a ipaliwanag na Diyos a sakéni lélake a gébwat ta langet. 24 Tandaanmoy,” kagi na, “mara tu esa a butil napahay, éngˈwan memula ta luta, éy éwantu pasa. Pero éng metépduk ta luta éykumadu i bunga na ta meadu. 25 Nadidi tolay: maski ti ésiya a mégmahal ta

bégi na, éy mebut a talaga. Pero siya amagpabaya ta bégi na, éy siya i mabuhaya éwan tu katapusan. 26 Kanya maski tiésiya a tunay a utusan ko,” kagi ni Jesus,“éy kailangan a umunonod siya diyakén.Nadid éy kaguman ko siya a palagi ta éd-sean ko. Sakay éngméniwala siya diyakén,éy atdinan siya Nama ko ta gantimpala na.

Nikagi Ni Jesus I Kamatayan Na27 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éy métagigék

tu isip. Ey anya wade i panalangin koNamako? Panalangin komaka a agawénékna ta kahirapan ko? Ewan, da sayai hangad kua a umange ta mundua, amagtiis ta hirap.” 28 Nadid nanalangin tiJesus a kinagi na, a “Améng, ipeta mo ikapangyarian mo ta tolay.” Ey to pégkagina ta éya, éy te boses ta langet a kagi na,a “Nipeta ko dén i kapangyarian kua toginamet mo. Ey nadid, éy ipeta ko mandén.”

29 Nadid du tolay sa, éy nabati de bei boses ta langet, a akala de éy mégké-duh. Pero “Bakén a kéduh,” kagi du iba,“pinégkagian siya no anghel.”

30 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Kanyanégkagi ta kona sa éy éwan alang-langdiyakén, éng ˈwan para dikam, mondamapospusan moy a gébwaték ta Diyos.31 Dumemét dén nadid i oras a hukuméndén i mundua. Sakay ti Satanas a amo natolay ta mundua, éy adene dén a matalo, aibut dén siya. 32 Ey sakén,” kagi ni Jesus,“ta péngiekpét de diyakén ta te tolnék akayo, éy paadeneén ko i étanan a tolaydiyakén a ipasakup diyakén.” 33 Kinagi niJesus i éya a monda tukoy du tolay éngkodya i kate naa.

34Nadid kinagi du tolay ni Jesus, a “Isipme kagi na libru na Diyos a mabuhaykan i tagapagligtas a éwan tu katapusan.Nadid, tu nginahinan mo a lélake a géb-wat ta langet, éng siya i tagapagligtas éybakit kagi mo a mate siya ta kayo? Tiésiya i lélake a gébwat ta langet?” kagide. 35 Ey kinagi ni Jesus, a “Kétihék sandén a panahun a kaguman moy i Demlag.Kanya sugsugén moy i Demlag, o makayabutén kam na diklém. Da maski ti ésiyaa méglakad ta diklém, éy éwan na tukoyi angayan na. 36 Kanya sikam, éy méni-wala kam ta Demlag bagu na kam ginanan,monda sikam, éy bilang anak kamna Dem-lag.”

Ewan Méniwala Du Judeo Diya

Juan 12:37 123 Juan 13:17Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya, éy

gininanan na du tolay a linumiso siya dide.37Ey du tolay, éwan side naniwala ni Jesus,maski ginimet na ta harap de i meadu akataka-taka. 38 Kanya nadid, tu nihula niPurupeta Isayas to araw, éy natupad dén.I kinagi na to libru na, éy: “Panginoon,éwan tu naniwala to nibaheta me dide.Maski nipeta me dide i kapangyarian naDiyos, éy éwan side naniwala.” 39 Kanyaéwan maari a méniwala side, éy tu kinagini Isayas a “iba, a 40 binuhék kan side naDiyos, sakay pinaktog na kan be tu isipde, monda éwan de maisipan ta mahusay,monda éwan side ipasakup ta Diyos a ilig-tas na side.” 41Kanya kinagi ni Isayas i éya,éy neta na to araw i pagkadiyos ni Cristo,a tulos na nibaheta siya.

42 Kona man sa, éy meadu be a tetungkulin a Judeo a méniwala diya. Perolihim san. Ewan de ipégtapat du kagumande, daméganteng side du Pariseyo. Makayibutan de side to kapilya. 43 Diden ya atolay a kona sa éy gustu de a purién sidena tolay kesira ta purién side na Diyos.

44 Nadid, kinagi ni Jesus ta medegsén,a “Maski ti ésiya a méniwala diyakén, éyéwan san sakén i péniwalaan naa, éngˈwan pati tu nagpaange se diyakén a Diyos.45 Sakay pati, tu méketa diyakén, éy metana be tu nagpaange se diyakén. 46 Sakéni Demlag a inumange ta mundua,” kagina. “Maski ti ésiya a maniwala diyakén,éy éwan siya manatili ta diklém. 47 Nadiddu makabati ta kagi kua, pero éwan de tu-padén, éy éwan sakén i maghukuma dide.Da éwanék se inumange a maghukum tatolay ta mundua, éngˈwan i hangad kua se,éy magligtas ta tolay. 48 Pero du mégideldiyakén sakay ta pégtoldu ko, éy hukuménside a talaga ta katapusan na mundua. Imagpahukuma dide éy tu kagi ko. 49Tamaya,” kagi ni Jesus, “dahilan éwanék négk-agi ta sarili ko san a isip, éng ˈwan Tamako i nagutusa éng anya i kagin kua tatolay. 50 Tukoy ko i utus Nama ko a saya imangatéda ta buhay a éwan tu katapusan.Kanya kékagin ko ta tolay i niutus diyakénNama ko.”

13Inugisan Ni Jesus Tu Tikéd Du Alagad Na

1 Nadid, éy disperas dén na Piyesta naAla-ala. Ey tukoy dén ni Jesus a oras dénnadid a humektat siya ta mundua a sumolidén Nama na ta langet. Sapul to éya, éy

mahal ni Jesus du alagad na. Ey nadid,maski da adene siya a mate, éy nipeta nadide éng hanggan ta ahe i pégmahal naadide.

2 To péngan de, éy nipaisip dén ni Sa-tanas ni Hudas Iskarote a itokyon na tiJesus (ti Hudas a anak ni Simon). 3 TiJesus, éy tukoyna a inatdinan siya naDiyosta kapangyarian na ta étanan. Tukoy naa gébwat siya ta Diyos, sakay tukoy nabe a sumoli ta Diyos. 4 Kanya nadid, topéngapon de, éy tinumaknég ti Jesus, ainékbus na tu badu na sakay minagkenta tuwalya. 5 Nadid nibulak na tu di-nom to palanggana, sakay tulos na in-ugisan tu tikéd du alagad na a tégitégesa,sakay pinahiden na side to pinagkenanna a tuwalya. 6 Nadid, kéadene nani Simon Pedro, éy kinagi ni Pedro, a“Diyan mo ugisan i tikéd kua, Panginoon,mésanikeék!” 7 “Ewan mo pabi tukoy na-did, Pedro, i gimet ko a éye,” kagi ni Jesus,“pero ta esa a panahun, éy tukoymo dén.”8 “Ewan,” kagi ni Pedro; “maski nikésiya,éy éwan ko ipauges diko i tikéd kua.” “Engéwan ka ipauges diyakén, Pedro, éy éwanka mékiagum diyakén a alagad ko.” 9 “Engkona sa, Panginoon,” kagi ni Pedro, “éyéwan san na tikéd kua, éng éwan pati nakamét kua éy ta ulo kua!” 10 “Ewan,” kagini Jesus. “Mara tu bigu a négdigus, éyéwan siya tu kailangan a ugisan na tu bégina, éng ˈwan tu tikéd na san. Ey sikam,melinis kam dén. Basta isesa san dén imelégi dikam.” 11 Tukoy ni Jesus a teméngitokyon diya a esa dide, kanya kinagina a te esa dide a melégi.

12 Nadid, to pénguges na to tikéd de,éy nisolot na tu badu na, sakay nagsolidén to bangko na to lamesa. Sakay kinagina dide, a “Natukoy moy wade i ginametkua dikam? 13Dédulawénékmoy aMaistu,sakay dédulawénék moy a Panginoon. Eytama ya,” kagi na, “da sakén ngani iMaistumoy éy ta Panginoon moy. 14 Nadid, éngsakén i Panginoon moy éy ta Maistu moy,sakay inugisan ko be i tikéd moya, éydapat a néguge-ugisan kam be ta tikédmoya. 15 Halimbawa ya tu ginamet kodikam,monda i éya éy dapatmoy a ahigén,a magpakabait kam be du kaguman moy.16 Tandaan moy, mara tu bataan,” kagi niJesus, “éy éwan siya mataas to amo na.Sakay tu utusan, éy éwan siya mataas tamégutus diya. 17 Nadid, éng mapospusanmoy i éye a kinagi ko dikam, sakay éng

Juan 13:18 124 Juan 14:10tupadén moy, éy masuwerte kam a talaga.

18“Pero éwanékmégkagi tungkul dikama étanan.” kagi ni Jesus, “da te esadikam a éwan masuwerte. Tukoy ta kama pinili ko, a te esa dikam a méngitokyondiyakén. Saya i mangtupada to kagi takasulatan, a taraidorénék kan no kagumanko a kadipon ko. 19 Ey nadid, ihula ko yedikam bagumanyari, monda éngmanyari,éy maniwala kam a sakén i tagapagligtas atiniyak na Diyos. 20 Tandaan moy be ye,”kagi ni Jesus; “maski ti ésiya a tumanggapta utusan ko, éy bilang tinanggapék na be.Sakay tu tumanggap diyakén, éy bilangtinanggapna be tunagpaange se diyakén.”

Hinulaan ni Jesus a Te Méngitokyon Diya21 Nadid, kétapos ni Jesus a négkagi

ta éya, éy métageg siya, a kinagi na dualagad na, a “Katutuhanan a te esa dikama méngitokyon diyakén.” 22 Ey du alagad,pékabati de ta éya, éy néglamilameng side,da éwan de napospusan éng ti ésiya ipinégkagian naa. 23Nadid, tu esa a alagadni Jesus a mahal na, éy te eknud to tagiri-lan ni Jesus. 24Ey sinenyasan siya ni Pedro,a kinagi na, a “Pakelagipanmo éng ti ésiyai négkagian naa.” 25 Kanya tu alagad, éysinumangdih siya to salapad ni Jesus, a“nipakelagip na éng ti ésiya i négkagiannaa?” 26 Ey kinagi ni Jesus, a “Entan moy,isawsaw ko i tinapayae ta sabawae, sakayiatéd ko diya.” Nadid, to péngisawsaw nato tinapay, éy niatéd na ni Hudas a anakni Simon Iskarote. 27Nadid, to pénanggapni Hudas to tinapay, éy tulos inumasék tiSatanas diya. Ey kinagi ni Jesus diya, a“Ikad mo dén a gemtén mo agad i gayakmua.” 28 Du alagad a iba to lamesa, éyéwan de tukoy éng bakit kinagi na ya niHudas. 29 Akala de san a inutusan na siyaa mamugtong ta kailangan de ta piyesta.Kanya isip de i kona sa, éy ti Hudas i bahalata kuhata de. Sakay isip du iba, éy inutusanna siya a umange maglimos du mahirap.30 Ey ti Hudas, to pénanggap na to tinapay,éy binuméswal dén. Ey kélép dén nadid.

Tu Bigu a Utus31 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Sakén i

lélake a gébwat ta langet. Ey nadid iorasa a atdinanék na Diyos ta pagkadiyosko. Ey mehayag be dén i kapanyarian naDiyos dahil ta gimet kua. 32 Ey nadid, éngmehayag i kapangyarian na Diyos dahildiyakén, éy ipahayagék be agad na Diyos.33 Sikam a mahal ko a anak ko,” kagi ni

Jesus, “éy kétihék san dén a panahun ipékiagum kua dikam. Ahayukénék moy,pero kagin ko dikam tu kinagi ko du Judeo,a éwan kam makaange ta angayan kua.34 Nadid,” kagi na, “éy atdinan ta kamta bigu a utus: négmahalan kam. Engkodya i pénggustu kua dikam, éy kona besa i négagum moya. 35 Saye i pégpatunaymoya du iba a tolay a sikam i alagad ko--éng négmahalan kam.”

36 Ey “Anya, Panginoon,” kagi ni Pe-dro. “Ahe i angayan mua a talaga?” Eykagi ni Jesus, a “Ewan kam makakuyogdiyakén nadid ta angayan kua, pero ta esaa panahun, éy tumagubet kam diyakén taéya.” 37 “Ey bakit éwanék makakuyog dikonadid, Panginoon,” kagi ni Pedro. “Iatédko i buhay ko alang-alang diko.” 38 “Anyawade, iatéd mo i buhay mo alang-alangdiyakén a talaga, Pedro? Ewan. Tandaanmo, bagu magtarakot tu tandang nadid aamulaldew, éy tanggianék mo ta pentélo aéwanék mo kaguman.”

14Ti Jesus I Dilan

1 “Diyan kam métageg tu isip,” kagi niJesus. “Maniwala kam san ta Diyos, sakaymaniwala kam be diyakén. 2-3 I bilea Namako, éy meadu a kwa-kwarto. Ey umangeéksa a maghanda ta para koo moy. Ey nadid,ta pékahanda ko dén ta para koo moy,éy magsoliék se a angen ta kam, mondanégpisan kitam ta édsean kua. Ey éwanko ya kinagi dikaméng éwan katutuhanan.4 Ey sikam, tukoy moy dén i dilan a tamota angayan kua.” 5 “Ewan, Panginoon,”kagi ni Tomas, “éwan me tukoy i angayanmua. Pakodyanme amapospusan i dilan?”6 “Sakén i dilan,” kagi ni Jesus. “Sakéni mégpaliwanag ta katutuhanan. Sakaysakén i kégébwatan na buhay na tolay.Ewan tu makaange Nama ko éng éwansakén i magpaangea sa diya. 7Eng tukoyékmoy, éy tukoy moy be dén Tama ko. Eysapul nadid, éy tukoy moy dén siya, sakayneta moy be dén siya.”

8 “Ey Panginoon,” kagi ni Pelip, “Ipetamo dikame Tama mo, éy tama déndikame.” 9“Naleék dén a nékiagumdikam,Pelip,” kagi ni Jesus, “éy éwanék moybale pabi tukoy? Bakit gustu mo a ipetako dikam Tama ko? Ewan moy bemantukoy tu naketa diyakén, éy neta na bedén Tama ko? 10 Bakit, Pelip, éwan kapabi méniwala a édseék Nama ko, sakay

Juan 14:11 125 Juan 15:4siya éy édse be diyakén? Entan moy,”kagi na du alagad na, “tu kinakagi kodikam, éy éwan ta isip ko a sarili, éngˈwan Tama ko a mégiyan diyakén, siyai mégpatarabahua diyakén ta kaluubenna. 11 Dapat maniwala kam to kinagi ko,a édseék Nama ko, sakay siya, éy édse bediyakén. Pero éng éwan kam maniwalata éya, éy dapat a maniwala kam dahilto tarabaho ko. 12 Tandaan moy; maskiti ésiya a maniwala diyakén, éy meahegta tarabaho kua. Sakay gemtén na be imahigit pa ta tarabaho ko, da méglakadékdén Nama ko ya. 13 Nadid, maski anya iagidén moya ta Diyos da méniwala kamdiyakén, éy atdinan ta kam a talaga,monda ipeta ko i kapangyarian Namako. 14 Kanya maski anya i agidén moyada méniwala kam diyakén, éy gemtén ko.”

Tu Pangako Tungkul Ta Banal a Espiritu15 Nadid, kinagi na du alagad na, “Eng

gustuék moy, éy sundin moy i utus kua.16 Ey sakén, éy manalanginék Nama ko aatdinan na kam ta Espiritu na a kalewasko, a siya i Katulung moy, a kaguman moya éwan tu katapusan. 17 Siya ya i Banala Espiritu na Diyos, a magpaliwanang takatutuhanan. Du iba a tolay tamundua, éyéwan de siya tanggapén, da ewan de meta,sakay éwan de siya tukoy. Pero sikam,éy tukoy moy siya, da ménatili siya dikamsakay mégiyan siya dikam.

18 “Ewan ta kam pébayan,” kagi ni Jesus,“éngˈwan sumoliék dikam. 19 Kétihék sandén a panahun, éy éwanék dén metan naiba a tolay. Pero sikam, éy metaék moy ahuway. Ey nadid, da te buhayék a éwan tukatapusan, éy kona kam be sa. 20 Nadid,kédemét na éya a oras, éy mapospusanmoy a édseék Nama ko. Sakay sikam, éyédse kam diyakén. Sakay sakén, éy édseékbe dikam. 21 Nadid,” kagi na, “maski tiésiya a mananggap ta utus kua, a sundinna, éy siya imégmahala diyakén. Ey nadid,tu mégmahal diyakén, éy mahalén be siyaNama ko. Sakay sakén, éy mahalén ko besiya, a ipaliwanag ko diya i sarili ko.”

22Nadid, te négkagi ni Jesus a ti Hudas,a i Hudas a éye, éy bakén a ti HudasIskarote. I kinagi naa éy, “Panginoon,bakit ipaliwanag mo dikame i sarili mo,pero éwan mo ipaliwanang du iba a tolayta mundua?” 23 “Eng mahalék na tolay,”kagi ni Jesus, “éy sundin na i kagi kua,éy mahal siya Nama ko. Ey sikame Tama

ko, éy umange kame diya a mégiyan kamediya. 24 Sakay tu tolay a éwan méngmahaldiyakén, éy éwan na sundin i kagi kua. Eytandaan moy,” kagi ni Jesus, “i kinékagikua dikam, éy éwan gébwat diyakén, éngˈwan kagi ya Nama ko. Siya i nagutusadiyakén.

25 “Nadid,” kagi na, “éy kagin ko dénye dikam habang kaguman ta kam pabi.26 Ey ta péngginan ko dikam, éy paangense Nama ko i Banal a Espiritu alang-alangdiyakén. Siya i Katulung moy. Magpali-wanang siya dikam ta étanan, a ipaala-alana dikam i étanan a kinékagi ko dikam.

27 “Nadid, i iwahak kua dikam, éy ka-payapaan. Pero du tolay ta mundua, éyéwan side makapangatéd dikam ta ka-payapaan. Pero sakén, éy iatéd ko dikami kapayapaan kua. Kanya diyan kam mé-tageg tu isip, sakay diyan kam mégan-teng. 28 Nabati moy dén tu kinagi ko,”kagi ni Jesus, “a umangeék ta iba a lugar,pero sumoliék dikam. Kanya diyan kammalungkut. Eng gustuék moy a talagaéy masaya kam be, da méglakadék dénNama ko ya. Ey siya, éy mataas siyadiyakén. 29 Kinagi ko ya dikam bagu man-yari, monda éng manyari, éy maniwalakam diyakén. 30 Nadid, kétihék san dén apanahun, éy éwanék dén huway amégkagidikam, da dumemét dén i amo na tolay tamundua, a ti Satanas. Ewan siya tu ka-pangyarian diyakén, 31 éng ˈwan tupadénko san i niutus diyakén Nama ko, mondameta du tolay a mahal ko Tama ko. Nay,tapusék dén a mégkagi,” kagi ni Jesus.“Umégkat kam dén a kitam dén.”

15Ti Jesus I Ponan Na Ubas

1 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Mara tukayo a ubas, éy sakén i ponan na. SakayTama ko, siya i mégalagaa diya. 2 Nadid,bawat sanga-sanga ko a éwan mégbunga,éy kétulén Nama ko. Sakay bawat sanga koamégbunga, éy pungusanna,mondamag-bunga ta mas mahigit pa. 3Nadid, sikam aalagad ko, éy melinis kam dén, dahilan tokinagi ko dikam a kagi. 4 Nadid, manatilikamdiyakén, sakay sakén éymanatiliék bedikam. Mara tu sanga no kayo éy éwanmakapagbunga éng éwan manatili to po-nan na. Ey kona be sa dikam, a éwan kambe makapagbunga éng éwan kammanatilidiyakén.

Juan 15:5 126 Juan 16:75 “Mara sakén i ponan na kayo,” kagi ni

Jesus. “Sikam i sanga-sanga ko. Nadid,tu manatili diyakén, sakay manatiliék bediya, éy siya i magbunga ta meadu, daéwan kam makagimet ta maski anya éngmehiwalay kam diyakén. 6 Kanya éngéwan manatili i tolay diyakén, éy ibutsiya a koman i sanga no kayo, a hangganmalanés. Ey nadid, iduhu de i kona sa asanga-sanga, sakay ibut de dén ta apoy,monda matutod side. 7 Ey nadid sikam,”kagi ni Jesus, “éng manatili kam diyakén,sakay manatili be i kagi kua ta isip moya,éy maari kam a magaged ta maski anya agustumoy, éy iatéd dikam a talaga. 8Sakayéng magbunga kam ta meadu, éy saya imagpahayaga ta kapangyarian Nama ko.Sakay saya i katunayan moya a sikam ialagad ko a talaga. 9 Nadid, éng kodyai pénggustua diyakén Nama ko, éy konabe sa i pénggustu kua dikam. Ey sikam,éy diyan moy pébayan i pénggustu kuadikam. 10 Entan moy, gustuék Nama koa palagi, da sinunud ko dén i utus naa.Nadid, éng kona kam be sa, a sundin moy iutus kua, éy gustu ta kam be a palagi.

11 “Nadid,” kagi na du alagad na, “ki-nagi ko dén ya dikam monda édse dikami kasayaan ko, monda masaya kam be tamahusay. 12 Saye i utus kua dikam, anégmahalan kam a kona ta pégmahal kuadikam. 13 Mara éng te tolay a iatéd na ibuhay na alang-alang to kadimoy na, éysaya i katunayan naa a mahal na siya atahod. 14 Ey sikam i kadimoy ko a talaga,éng sundin moy i utus kua dikam. 15 Sapulnadid, éy éwan ta kam dulawén a utusanko, éng ˈwan dulawén ta kam a kadimoyko. Dahilan du utusan, mara éwan detukoy i gimet no amo de, da éwan na ikagidide. Pero sakén, éy nipaliwanag ko déndikam i étanan a kinagi diyakén Nama ko.16 Tandaan moy,” kagi ni Jesus; “éwanékmoy pinili a sakén i amo moy, éng ˈwansakén i nagpilia dikam. Sakay inutusanta kam a magbunga ta meadu a bunga aéwan malipas, monda atdinan kam Namako ta maski anya i agidén moya diya, daméniwala kam diyakén. 17 Ey saye i utuskua dikam, a négmahalan kam.

Méiyamut Du Iba a Tolay18 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “éng

maiyamut dikam du iba a tolay, éy aléla-hanén moy a naiyamut pa side diyakénbagu side naiyamut dikam. 19 Mara éng

sakup kam du iba a tolay ta mundua, éygustu de kam be, da gustu du iba a tolayi kapareho de. Pero éwan, da pinili ta kama nibukod ta kam dide. Kanya méiyamutside dikam, da éwan kam dén ipasakupdide. 20Diyanmoy kaleksapan tu kinagi kodikam, a éwanmataas tu bataan to amona.Kanya éng linokoék de éy lélokon de kambe. Eng tinupad de i kagi kua, éy tupadénde be i kagi moya. 21 Kanya manglokoside dikam, éy dahilan éy sakup ta kam.Inidelanék de, da éwan de tukoy tu nag-paange se diyakén. 22 Mara éng éwanékse inumange a nagtoldu dide,” kagi niJesus, “éy éwan maka side tu kasalanan.Pero nadid, éy éwan side tu katuwiran takasalanan de. 23 Ey tu méiyamut diyakén,éy méiyamut be Nama ko. 24 Eng éwanéknagimet ta harap de ta éwan mégimet natolay, éy éwan side tu kasalanan. Peronadid te kasalanan side, da maski neta de igimet ko a kataka-taka, éy méiyamut sidedikame Tama ko. 25 Saye i mangtupadato kagi ta kautusan de, a éwan kan sidetu katuwiran a maiyamut diyakén.” 26 Takédemét na Katulung éy siya i méngipa-hayaga diyakén. Siya i Espiritu a gébwatNama ko, amagpaliwanag ta katutuhanan.Ey sakén i magpaangea se diya. 27 Sakaysikam, éy magpahayag kam be diyakén,da sikam i kinumuyuga diyakén sapul tosapul.

161 “Ey nadid, kinagi ko dén dikam i éya a

étanan, amonda éwanmaibut tu péniwalamoy diyakén. 2 Entan moy,” kagi ni Jesusdu alagad na, “dumemét i oras a paibuténde kam du kapilya de. Sakay pati, ta esaa panahun, éy te tolay a mégakala side amakatulung ta Diyos éng bunon de kam.3Kona sa i péngloko dia dikam, da éwan detukoy Tama ko, sakay éwanék de be tukoy.4 Nadid, kinagi ko dén ya dikam, mondakédemét na oras a pékialaman de kam, éymaala-ala moy a nihula ko dén ye dikam.

I Tarabaho Na Banal a Espiritu“Ewan ko kinagi dikam i éya to sapul,

da kaguman ta kam pabi. 5 Pero nadid,éy kinagi ko dén dikam, da magsoliék dénta minagpaange se diyakén. Nadid, éwanmoy ipakelagip diyakén éng ahe i angayankua. 6 Engˈwan, mélungkut kam san dahi-lan to kinagi ko dikam. 7 Pero entan moy,kagin ko dikam i katutuhanan, a kaigianmoy ye da maglakadék dén. Eng éwanék

Juan 16:8 127 Juan 16:33méglakad, éy éwan umange dikam tu Kat-ulung moy. Pero éng méglakadék dén, éypaangen ko siya dikam. 8 Ey kédemét naKatulung moy,” kagi ni Jesus, “éy ipali-wanag na du tolay ta mundua tungkulta kasalanan de, sakay ta tama a gimet,sakay ta péghukum na Diyos. 9 Ipaliwanagna dide a te kasalanan side, da éwanside méniwala diyakén. 10 Ipaliwanag nadide a tama i gimet ko, da magsoliék dénNama ko, éy éwanék moy meta a huway.11 Ipaliwanag na dide a hukumén side naDiyos, da hukumén dén i amo na tolay tamundua.

12 “Te meaduék pabi a itoldu dikam,”kagi ni Jesus du alagad na, “pero éwanpabi nadid, da éwan moy pabi kaya a ma-pospusan nadid. 13 Pero kédemét na Es-piritu a magpaliwanag ta katutuhanan, éyipaliwanag na dikam i buu a katutuhanan.Siya, éy éwan mégkagi ta sarili na a isip,éng ˈwan ipaliwanag na san i kinagi naDiyos diya. Sakay ipaliwanag na be dikami manyari ta esa a panahun. 14 Siya i mag-pahayaga ta kapangyarian ko, da alapénna be i kagi ko a tulos na itoldu dikam.15 I étanan a koo Nama ko, éy koo ko be,”kagi ni Jesus. “Kanya kinagi ko a alapén naEspiritu tu kagi ko, a itoldu na ya dikam.

Maibut tu Kalungkutan Moy16 “Kétihék san dén a panahun éy

éwanék moy dén meta. Nadid lumipasi kétihék man dén a panahun éy metaékmoy man dén.” 17 Nadid, pékabati dualagad na ta éya a kinagi na, éy nég-pakipakelagip side, a kinagi de, a “Bakitkagi na a kétihék kan san dén a panahunéy éwan tam dénmeta, sakay kétihék mandén a panahun éy meta tam kan dén siya ahuway? Sakay anya wade be i kahuluginano kinagi na, a kona sa da magsoli kanNama na? 18 Anya wade i kahulugina,”kagi de, “na kétihék kan a panahun?”Kona sa i uhuna du alagad, da éwan denapospusan tu kinagi ni Jesus dide.

19 Nadid ti Jesus, éy tukoy na dén a tepakelagip side diya. Kanya kinagi na dide,a “Anya, néguhunan moy wade tu kahulu-gen no kinagi ko? 20 Tandaan moy,” kagina, “kédemét na éya a oras, éy magsangetkam a magsisi kam. Pero du iba a to-lay ta mundua, éy masahat side. Perokétihék san dén a panahun, éy maibuttu kalungkutan moy a masahat kam dén.21 Mara tu bébe a mégenak, éy mégsisi

siya da méghirap dén. Pero ta kéluwasno anak na, éy maibut dén tu pégsisi na,da masahat dén siya to anak na. 22 Eykona be sa dikam,” kagi ni Jesus; “magsisikam nadid. Pero ta kédemét ko dikam ahuway, éy masahat kam dén. Ey éwan tumakapagpaibut ta sahat moy.

23 “Kédemét na éya a panahun, éy éwankam magpakelagip diyakén,” kagi ni Je-sus. “Eng ˈwan magaged kam Nama kota maski anya, a gamitén moy i ngahenkua, éy atdinan na kam. 24Hanggan nadid,éy éwan moy pabi ginamit i ngahen koéng mékiohon kam ta Diyos. Kanya sapulnadid, éy mékiohon kam diya, éy atdinanna kam, monda masaya kam ta mahusay.”

Napasuku Ni Jesus I Mundua25Nadid, kagi na du alagad na, a “Kinagi

ko dén dikam i meadu a halimbawa. Perodumemét i oras a éwan halimbawa i kaginkua dikam, éngˈwan ipaliwanang ko dikamTama ko ta medibo a kagi. 26 Ta éya apanahun, éy manalangin kam Nama koa gamitén moy i ngahen ko. Sakén, éyéwanék tu kailangan a ipanalangin ta kamNama ko, 27 da siya, éy gustu na kam be.Gustu na kam da ginustuék moy, a méni-wala kam be a gébwaték ta Diyos. 28 Eygébwaték ngani Nama ko a Diyos.” kagi niJesus, “a inumangeék se tamundua. Ey na-did, éy ginanan ko i mundua a magsoliékNama ko.”

29 Nadid, pékabati du alagad ta éya, éykinagi de, a “Medibo ngani dén i kagi mua,Panginoon. Ewan ya medisalad a halim-bawa! 30Nadid éy tukoy me a siko i naka-pospusa ta étanan,” kagi de, “da maskiéwan me ka pakelagipan éy napospusanmo dén i isip mia. Kanya méniwala kamea gébwat ka ta Diyos a talaga!” 31 “Anya,méniwala kam dén a talaga?” kagi niJesus. 32 “Pero entan moy, dumemét dénnadid i oras a mahiwahiwalay kam dén apabayanék moy, a guminan i bawat esadikam ta bili-bile moy. Pero te kagumanékpabi, da édse diyakén Tama ko. 33 Kinagiko dén ya dikam, monda mapayapa kamtu isip dahil diyakén. Du iba a tolay tamundua, éy paghirapén de kam. Peropatibayénmoy i isipmoya, da napasuku kodén tu amo du tolay ta mundua.”

17Panalangin Ni Jesus Du Alagad Na

Juan 17:1 128 Juan 17:261 Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éya

du alagad na, éy tinumangad siya ta langeta nanalangin. “Améng,” kagi na, “Dinu-memét dén nadid i oras. Palitawénmo padnadid i kapangyarian ko, monda palitawénko be i kapangyarian mo. 2Da inatdinanékmo, Améng,” kagi na, “ta kapangyarianko ta étanan na tolay, a monda du to-lay a niatéd mo diyakén, éy atdinan kobe side ta buhay a éwan tu katapusan.3Nadid, Améng, siko i tunay aDiyos a isesa.Sakén éy ti Jesu Cristo a pinaangeék mose. Nadid, du makatukoy dikita, éy sidei te buhay a éwan tu katapusan. 4 Nadid,Améng, éy nipahayag ko dén i kapang-yarianmo tamunduae, a tinupad ko dén tunipatarabaho mo diyakén. 5 Kanya nadid,Améng, éy atdinanék mo ta kapangyarianko ta harap mua, a kona to kapangyarianko to pékiagum ko diko to araw bagu ni-lalang i munduae.

6 “Nipahayag ta ka, Améng,” kagi niJesus, “du tolay a niatéd mo diyakén--dualagad ko. Side i koomo, éy niatédmo sidediyakén. Sinunud de tu kagi mo, 7 kanyatukoy de a gébwat diko i étanan a niatédmo diyakén a gimet ko. 8 Ey nipahayagko dide, Améng, tu niutus mo diyakén amégkagi dide, éy tinanggap de dén. Eytukoy de a gébwaték diko, sakay méniwalaside a siko i nagpaangea se diyakén.

9“Ewan ko ipanalangin, Améng, du iba atolay ta mundua,” kagi ni Jesus; “éngˈwanipanalangin ko san du tolay a niatéd modiyakén, da side i koomo. 10 I étanan a kooko, éy koo mo be. Sakay étanan a koo mo,éy koo ko be. Ey side ya di mégpahayaga takapangyarian ko. 11Nadid, éy humektatéktamundua, Améng, amagsoliék diko. Perodu alagad ko, éymawahak side tamundua.Améng, siko i banala. Alagaan mo padside ta kapangyarian mua a niatéd modiyakén. Alagaan mo side, monda magingisesa side a kona dikita. 12 To pékiagumko pabi dide, Améng, éy inalagaan ko sideta kapangyarian mo a niatéd mo diyakén.Inalagaan ko side, kanya éwan tu napa-hamak dide. Basta esa san tu napahamakdide, monda matupad tu kagi ta libru naDiyos ta tungkul diya.

13 “Ey nadid, Améng, éy magsoliék diko.Ey mégkagiék dén diko nadid ta konase, monda masakup di alagad kuae nakasayaan kua. 14 Nipahayag ko dide tukagi mo, Améng. Ey nadid, du iba a tolayta mundua, éy méiyamut side du alagad

ko, da éwan dén side umayun dide. Eykona be sa sakén, da éwanék be umayun tamundua. 15 Ewanék ménalangin, Améng,a ibukod mo side ta mundua, éng ˈwanbasta alagaan mo side ta gimita ni Sa-tanas. 16 Ewanék umayun du iba a tolay tamundua,” kagi ni Jesus. “Ey kona be sa dualagad ko, a éwan be side umayun du iba atolay tamundua. 17Patibayénmo, Améng,i isip dia a sumunud diko. I katutuhanan,éy saya i magpatibaya dide. Ey tu kagimo, saya i katutuhanana. 18Nadid, Améng,éng kodya i pégpaange mo diyakén tamunduae, éy kona be sa i pégpaange kua dialagad kua ta iba-iba a lugar ta munduae.19 Ey alang-alang dide, éy patibayén ko iisip ko a sumunud diko, Améng, mondadu alagad ko, éy sumunud be side diko, tapamag-itan na katutuhanan.

20 “Ey nadid, Améng,” kagi ni Jesus, “éyéwan ko ipanalangin san di alagad kuae,éng ˈwan ipanalangin ko be du tolay amaniwala diyakén ta esa a panahun dahi-lan ta ibaheta de dide. 21 Ipanalangin koside, Améng, a maging isesa maka side akapareho ta, da édse ka diyakén, sakaysakén éy édseék diko. Monda édsemaka beside dikita. Kona maka sa, Améng, mondamaniwala maka du iba a tolay ta munduaa pinaangeék mo se. 22 Inatdinanék mo,Améng, ta kataasan ko. Sakay sakén, éyinatdinan ko be side ta kataasande,mondamaging isesa side a kapareho ta. 23Nadid,éy édseék dide, sakay siko éy édse ka bediyakén, Améng, monda maging isesa sideta mahusay. Nadid,” kagi ni Jesus, “tukoymaka du tolay tamundua a pinaangeékmose. Sakay tukoydemakabe a gustumo sidea kona ta pénggustu mua diyakén.

24 “Ey nadid, Améng, éy niatéd mo dénside diyakén. Ey gustu ko a édse maka beside diyakén ta édsean kua, monda metade i kapangyarian ko. Inatdinanék mo,Améng, ta kapangyarian ko, da ginustuékmo bagu nilalang i mundua. 25 Améng,siko i mahusaya. Du tolay ta mundua, éyéwan de ka tukoy. Pero sakén, éy tukoy taka. Sakay diden ye a méniwala diyakén,éy tukoy de be a siko i nagpaangea sediyakén. 26 Nipahayag ta ka dide, Améng,éy ipahayag ta ka pabi, monda masakupbe side na pénggustu mua diyakén, sakaymonda édseék be dide.”

18Dekpén De Ti Jesus

Juan 18:1 129 Juan 18:321 Nadid, to kétapos ni Jesus a nanalan-

gin, éy hinumekatat side du alagad na taJerusalem, a inumahabes side ta Kedron, atulos de ta halamanan ta dibilew. 2 Nadidti Hudas a méngitokyon ni Jesus éy tukoyna be dén i éya a lugar, da madalas deJesus a tumétulos ta éya. 3Kanya nadid, éynigiya na sa du sundalu sakay du pulis, anégsolo side ta bombilya sakay sulo a kayo.Sakay te armas be side. Side du inutusandu mataas a padi sakay du Pariseyo.

4Nadid ti Jesus, éy tukoy na dén i man-yaria diya. Ey kédemét du sundalu tohalamanan, éy sinambat na side, a kinagina, a “Ti ésiya i ahayukén moya?” 5 “TiJesus a taga Nasaret,” kagi de. “Ey sakénngani dén ye,” kagi ni Jesus. Kaguman dusundalu ti Hudas. 6 Nadid, to pégkagi niJesus a “Sakén ngani dén ye,” éy inumisolside a tulos de a natumba. 7 Ey kinagina man dén dide, a “Ti ésiya i ahayukénmoya?” Ey “Ti Jesus a taga Nasaret,” kagide. 8 Ey kinagi ni Jesus, a “Kinagi ko nganidén dikam a sakén dén ye. Nadid, éngsakén san i haayukén moya, éy pabayanmoy di kaguman kuae.” 9 Kinagi ni Jesusi éya, monda matupad tu kinagi na to éya,a éwan mebut i maski isesa du niatéd diyaNama na.

10 Nadid ti Simon Pedro, éy binagut natu sondang na, a tinegpas na tu utusan nomataas a padi, a tulosminahipas tu talingana. I ngahen no utusan, éy ti Malko.11 Ey “Diyan mo,” kagi ni Jesus ni Pedro,“Ikaluban mo tu sondang mo. Isip moywade éwan ko tanggapén i hirap ko a iatéddiyakén Nama ko?”

12 Nadid du sundalu, sakay du pulissakay tu kapitan de, éy dinikép de ti Je-sus, a ginapus de, 13 sakay kinabitan dea niange de pa to bile ni Anas. Ti Anaséy manugen ni Padi Kaipas. Ti Kaipas imataas a padi ta éya a taon. 14 Siya inégkagia du te tungkulin a Judeo, a maigipa éy pabunu de siya alang-alang du tolay.15 Nadid ti Simon Pedro sakay tu esa bea alagad, éy tinumagubet side de Jesus.Ey kédemét de a éduwa to bile no mataasa padi, éy nakasdép tu alagad a esa tokarsada no bile, da tukoy siya no padi.16Peronawahak ti Pedro ta luwas no kudal.Kanya tu alagad a esa, éy pinékiohon nato bébe a mégbantay to pintuan no kudal,a pasdépén na ti Pedro. 17 Ey késdép niPedro, éy kinagi diya no bébe, a “Alagad ka

wade na éya a lélake?” Ey “Ewan,” kagi niPedro.

18 Nadid, du bataan sa, sakay du pulis,éy nagpabaga side ta uging, a pégdengden-gan de, da medégnin. Ey kaguman de tiPedro, a mégdengdeng be sa.

Nipakelagip De Ni Jesus19Nadid tumataas a padi éy nipakelagip

na ni Jesus du alagad na sakay tu pégtolduna. 20 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Naleékdén amégpahayag ta pégtoldu ko ta harapdu tolay. Ugali ko a palagi a mégtoldu dutolay ta kapilya sakay ta Templo, da sayai képisanana du tolay. Ewanék mégtolduta lihim. 21Bakit siyasaténék mo?” kagi niJesus. “Siyasatén mo du tolay a nakabatidiyakén. Tukoy de tu pégtoldu ko.” 22 Topégkagi ni Jesus ta éya, éy sinapuk siya noesa a pulis, a kinagi na, a “Bakit kona sai sengbet mua ta mataas a padi?” 23 “Engmali tu kinagi ko,” kagi ni Jesus, “éy kagimo dén. Pero éng éwan ko kinagi i mali,éy bakit sinapukék mo?”

24Nadid ti Anas, éy nipetugén na dén tiJesus a gapus pabi ni Padi Kaipas.

25Nadid, mégdengdeng pabi sa ti SimonPedro, éy kinagi diya du édsa sa, a “Ewansiko i alagad na éya a lélake?” Ey “Ewan,”kagi ni Pedro. 26 Nadid, te bataan sano mataas a padi. Top siya no lélake atinegpas ni Pedro tu talinga na. Ey kinagina ni Pedro, a “Isip ko neta ta ka be sa tahalamanan a kaguman na dinikép mia?”27 Pero inéwan man dén ni Pedro. Ey topéngawan na dén éy bigla a nagtarakot tutandang.

Péngbista Ni Pilato Ni Jesus28Nadid éy pinaluwas de ti Jesus to bile

ni Kaipas, a nitugénde to pégiyanannogu-bernador. Amulaldew pabi. Ey du Judeo,éy éwan side sinomdép to pégiyanan nogubernador, da ugali na rilihiyon de, éymehupet kan tu somdép. Ey bawal tumehupet a méngan ta anyaya na Ala-ala.29 Kanya linumwas dide ti Gubernador Pi-lato, a kinagi na, a “Anya i abla moya taéye a lélake?” 30 Ey kinagi du Judeo, a “Tekasalanan siya! Engˈwan siya tu kasalanan,éy éwan me nitugén diko.” 31 Ey kinagi niPilato a, “Bistaan moy siya ta sarili moy ahuwes.” Ey “Ewan maari,” kagi du Judeo,“da labag ta utus a pabunu me i tolay.”32Nanyari ya monda matupad tu kinagi niJesus, to pégkagi na amate siya ta te tolnéka kayo.

Juan 18:33 130 Juan 19:2033 Nadid, sinomdép man dén ti Pilato

to pégiyanan na a pinauwet na ti Jesus, akinagi na, a “Anya, siko i haria na Judeo?”34Ey kinagi ni Jesus, a “Anya, gébwat ina tasarili mo a isip, o te négkagi dikam ta ina?”35 “Ataay, Judeoék beman?” kagi ni Pilato.“Anya i kasalanan mo? Bakit nitugén kadiyakén du kabébayan mo?” 36 Kinagi niJesus, “I kaharian ko, éy éwan ta éye tamunduae. Mara éng édse i kaharian kota munduae, éy ipékilabanék du utusanko, monda éwanékmaka dekpén du Judeo.Pero éwan,” kagi ni Jesus, “da éwan édse ikaharian ko ta munduae.” 37 “Ey nadid,”kagi ni Pilato, “hari ka a talaga?” “Kagimo a hariék,” kagi ni Jesus, “éy séˈ nganiya i tungkulin kua. Kanya nienakék, éymonda ipahayag ko i katutuhanan. Kanyainumangeék ta mundua. Ey maski ti ésiyaa nasakup na katutuhanan, éy baten de ikagi kua.” 38 “Ewan wade tu makaposposta katutuhanan,” kagi ni Pilato.

Gustu De a Bunon Ti JesusNadid, to pégkagi ni Pilato ta éya, éy

linumwas man dén siya du Judeo, a kinagina dide, a “Ewanék tu meeta a kasalananna lélake a éye a pamarusaan ko diya.39 Nadid ayun ta ugali moy, éy paluwasénko i esa a pihesu éng Piyesta na Ala-ala,”kagi ni Pilato. “Anya wade éng légsiwanko i éye a lélake a hari kan na Judeo?” 40Ey,“Ewan.” kagi du tolay. “Bakén a siya, éngˈwan légsiwan mo ti Barabas!” (Ti Barabaséy tulisan.)

191Nadid ti Pilato, éynipayabat na ti Jesus.

2 Sakay du sundalu, éy kinawekaw de tulanot a te set, sakay nisoklop de ta ulo naaa kurona na kan. Sakay pinabaduan de tamedingat, da saya i kolor na damit na hari.3 Sakay nalelewas side a inumadene diya,a kinagi de a “Mabuhay! Siko a hari naJudeo!” a tulos de a sésapukén.

4Nadid, linumwas man dén ti Pilato dumeaadu a tolay, a kinagi na dide, a “Entanmoy, iharap ko siya dikam, monda tukoymoy a éwanék tu meeta a kasalanan na apamarusaan ko diya.” 5 Ey nadid, niluwasde ti Jesus ta harapan dia, a te kurona aset, sakay te badu amedingat. Ey kinagi niPilato, a “Entan moy, saye i lélakia!” 6 Eydu mataas a padi, sakay du pulis, péketade ni Jesus, éy kinagi de ta medegsén, a“Ipako mo ta kudos!” Ey kinagi ni Pilato,a “Alapén moy siya. Sikam i méngipakua

diya, da sakén, éy éwanék tu meeta akasalanan na a pamarusaan ko diya.” 7 Eykinagi du Judeo, a “Te kautusan kame, a ikagia ta éya, éy dapat mate siya, da siya éymégwari-wari a anak na Diyos.”

8 Nadid, pékabati ni Pilato ta éya, éylalo siya a umanteng. 9 Kanya sinomdépman dén siya to pégiyanan na, a kinagina ni Jesus, a “Ahe i gébwat mua a ta-laga?” Ey éwan sinumengbet ti Jesus. 10Ey“Bakit,” kagi ni Pilato, “éwan ka sumésen-gbet diyakén? Ewan mo beman tukoy asakén i te kapangyariana a mangpaluwasdiko, o dikaya ipako ta ka ta kudos?” 11 Eykinagi ni Jesus, a “Kanya ka san te kapang-yarian diyakén, éy kaluuben na Diyos aniatéd diko i kapangyarian mua. Kanya tunéngitugén diyakén diko, éy siya i lalo amedukés i kasalanan na.”

12 Nadid, pékabati ni Pilato ta éya, éylalo a gustu na a légsiwan ti Jesus. Péromégidel du Judeo, a kinagi de diya, “Englégsiwan mo siya, éy kontara ka ta haritam ta Roma, da maski ti ésiya a mégwari-wari a hari, éy kalaban no hari tam taRoma.” 13Nadid, pékabati ni Pilato ta éya,éy niluwas na ti Jesus, sakay négiknud siyato hukuman. I édsean na hukuman éy toplasa a semento (i pégngahen de ta éya takagi na Judeo, éy Gabata).

14 Nadid éy disperas dén na Piyesta naAla-ala, to tamo a tanghali. Ey kinagini Pilato du Judeo, a “Saye i hari moya!”15 Pero basta kinagi du tolay, a “Bunuénmoy siya! Ipako moy siya!” “Anya,” kagini Pilato, “ipako ko bale tu hari moy takudos?” Ey kinagi du mataas a padi, a“Ewan kame tu hari, éng éwan tu hari tamta Roma!” 16Kanya niatéd ni Pilato ti Jesusdide, a ipako de ta kudos.

Nipako De Ti Jesus17 Ey pinaluwas de ti Jesus ta banuwan

a békle na tu kudos na. Niange de siya talugar a ngéngahinan de a “Bungu” (ta kagina Judeo éy Golgota). 18 Ey du sundalu,éy nipako de sa siya to kudos. Sakaynipako de be sa i éduwa a lélake a nitolnékde ta magtembanga a tagirilan ni Jesus.19 Nagpasulat ti Pilato ta kagi to pastel, aniekpét na to kudos. I kagia to pastel éy“TI HESUS A TAGA NASARET, A HARI NAJUDEO.” 20 Meadu du Judeo a nakabasa topastel, da adene ta banuwan i pinéngitol-nékan dia to kudos ni Jesus. Ey nisulatya ta kagi na Judeo, sakay kagi na Latin,

Juan 19:21 131 Juan 20:7sakay kagi na Griego. 21 Kinagi du mataasa padi ni Pilato, a “Diyan mo isulat a harisiya na Judeo; éng ˈwan, i maigi a isulatmo, éy ‘Akala na éye éy hari na Judeo.’ ”22 “Ewan,” kagi ni Pilato. “Bagay nesulatdén, éy éwan dén maari a palitan.”

23 Nadid du sundalu, to péngitolnék dedén ni Jesus, éy hinati-hati de tu badu nata épat a bahagi. Esa bahagi bawat esa asundalu. Sakay inalap de be tu badu na aatakdug. Pero i éya, éy éwan tu nadige-tan, da ginamet a buu a damit. 24 Kanyakinagi de, a “Diyan tam pépapéknitén,sayang. Subali pa, éy magpalabunutankitam, éng ti ésiya dikitam i makaalapa.”Ey to pégpalabunutan de, éy natupad tukagi ta kasulatan, a “Pinaghati-hati de kantu badu na, sakay tu damit na kan, éypinagpalabunutan de.”

25Nadid, éy te taknég ta adene to kudosi épat a bébe: tu ina ni Jesus, sakay tu topnena na, sakay ti Maria a asawa ni Kleopas,sakay ti Maria Magdalena. 26 Ey ti Jesus,péketa na nena na, sakay tu alagad na a ésaa mahal na, éy kinagi na nena na, a “Entanmo, Inéng, sapul nadid, éy siya ina i bilanganak mua.” 27 Sakay kinagi na to alagadsa, a “Nadid, éy siya i bilang ina mua.”Kanya sapul ta éya a aldew, tu alagad éypinégiyan na tu ina ni Jesus to bile na.

Nate Ti Jesus28 Nadid, éy tukoy ni Jesus a naganap

dén i étanan a tarabaho na. Ey kinagi naa, “Mégeplékék.” (Kinagi na ya a mondamatupad tu kagi a esa ta kasulatan.) 29 Teahung sa a putat ta tuba. Kanya nibisade tu damit to tuba, sakay nisélpet de tokayo, sakay nisadét de to labi ni Jesus. 30Eyto péngsépsép ni Jesus to tuba, éy kinagina a “Naganap dén.” Ey to pégkagi na taéya, éy linuméngte dén, a tulos na dén anahéngsatan.

31 Nadid, da disperas no piyesta, éypékiohon du Judeo ni Pilato a papuseng natu tikéd du étélo a nipako, monda mateside agad, a iogsad de side to kudos. Saladu Judeo a te tolnék pabi side du kudosta kédemét na piyesta, da mahalaga ya aaldew. 32 Kanya du sundalu, éy pinusengde tu tikéd du éduwa a tulisan a nipakoa késabay ni Jesus. 33 Pero kéadene de niJesus, éy neta de a pate dén. Kanya éwande pinuseng i tikéd naa. 34Pero tu sundalua esa, éy binikal na tu hawes ni Jesus to

géyang, éy bigla a binumulos diya i digesakay dinom.

35 Sakén a nanulat ta éye, éy mineta kongani i nanyaria ta éya. Kanya tukoymoy akatutuhanan i sistigu ko a éye dikam. Még-patunayék dikam, monda maniwala kam.36 Nanyari i kona sa, monda matupad tukagi ta kasulatan, a “Ewan kan mapusengtu tulang na a maski isesa.” 37 Sakaynatupad be tu iba a kagi to kasulatan, a ikagi na, éy “Mémalasén de kan tu binikalde.”

Ielbéng De Ti Jesus38 Nadid, kétapos na éya, ti Hose a taga

Arimatea éy nékiohon siya ni Pilato, aalapén na tu bangkay ni Jesus. Méniwalati Hose ni Jesus, pero lihim san, da mé-ganteng siya du te tungkulin a Judeo. Eyto pékiohon na ni Pilato, éy inoan na siya.Kanya inalap na tu bangkay. 39 Kagumanni Hose ti Nikodemo. Siya tu nékiohonni Jesus to kélép to araw. Ey te kébil tiNikodemo amanga limapulu a kilo a sépota halu-halu a gébwat ta kayo. 40 Inalapde tu bangkay ni Jesus, a sinaputan deto manta, a niagum de be sa tu mesépot,da saya i ugalia na Judeo éng maglébéng.41Nadid, to adene no pinéngipakoan de niJesus, éy te halamanan. Ey te peglébngansa a bigu a kuweba a éwan pabi ginamit.42 Ey nielbéng de sa ti Jesus, da adene,éy mégagaw dén side, da adene dén ipangilin.

20Ewan Dén Tu Lasén Tu Lébéng

1Nadid, to simba a gagabi, amedidiklémpabi, éy inumange ti Maria Magdalena tolébéng. Ey kédemét na sa, éy neta naa bukas dén, a naibut dén tu takléb naa bito. 2 Ey naginan ti Maria a soli, aniange na nibaheta ni Simon Pedro sakayto alagad a esa a mahal ni Jesus. “Inalapde tu Panginoon to lébéng,” kagi na, “éyéwan tam tukoy éng ahe i néngiangayandia!” 3 Nadid, pékabati ta éya ni Pedrosakay tu alagad a esa, éy inumange sa sidea inentan de. 4 Pareho side a naginan,pero tu alagad a esa, éy neditulan na tiPedro to lébéng. 5 Niseleg na tu lubuk,éy neta na san tu sapot. Pero éwan siyasinomdép. 6 Nadid, pékaabut ni Pedro toalagad a esa to lébéng, éy basta tulos naa sinomdép. Ey neta na be sa tu sapot.7 Sakay tu panyo a nibalut to ulo ni Jesus,

Juan 20:8 132 Juan 21:3éy éwan na kaguman tu sapot, éng ˈwannihiwalay dén a tiniklup to digdig. 8Nadidtu alagad a neditol, éy tinumagubet niPedro a sinomdép to lébéng. Ey péketana a kona sa, éy naniwala siya a nabuhaydén ti Jesus. 9Ewan de pabi napospusan tunikagi ta kasulatan, a mabuhay kan siya ahuway. 10 Ey nadid, nagsoli side a éduwato bile de.

Pinumeta Ti Jesus Ni Maria Magdalena11 Pero nawahak ti Maria to lébéng a

mégsanget. Ey késeleg na to lubuk 12 éyneta na i éduwa a anghel a te badu tamelatak, a te eknud side to édsean nobangkay ni Jesus. Tu esa éy édse to uluanna: tu esa man éy édse to uyad na. 13 Eykinagi de diya, a “Bakit mégsanget ka,Anéng?” “Ey dahilan éy inalap de tubangkay no Panginoon ko,” kagi na, “éyéwan ko tukoy éng ahe i néngiangayandia.” 14 Pégkagi ni Maria ta éya, éy sinu-muleg siya a neta na a te taknég sa ti Jesus.Pero éwan na tukoy a ti Jesus. 15 Akalana san éy tu mégbantay ta halamananta éya. Ey kinagi ni Jesus diya, a “Bakitmégsanget ka, Anéng? Ti ésiya ahayukénmua?” Ey kinagi ni Maria, a “Eng siko inangalapa to nielbéng me ta éye, éy kaginpad éng ahe i néngiangayan mua, mondaangen ko siya.” 16 Ey kinagi ni Jesus, a“Maria.” Ey pékabati ni Maria ta éya, éyhinumarap siya diya, a pékatenggi na diya,a kinagi na a “Raboni!” (I kahulugina naéya, éy Maistu.) 17 Ey kinagi ni Jesus diya,a “Diyanék mo kékbilan, da éwanék pabiinumontok dén Nama ko. Ikad mo dén dukakaguman tam, a kagi mo dide a umon-tokék Nama ko. Siya i Diyos ko. Sakay kagimo a siya i Ama moy be sakay Diyos moybe.” 18 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya,éy inumange ti Maria du alagad, a kinagina dide a neta na dén tu Panginoon. Sakaykinagi na be dide tu nibilin na diya.

Pinumeta Siya Du Alagad Na19 Nadid, to kélép na éya a aldew, a

simba pabi, éy napisan du alagad ta esa abile. Ey seradu tu pintuan, da mégantengside du te tungkulin a Judeo. Ey nadid, éydinumemét sa ti Jesus a te taknég siya tabélog dia. Ey kinagi na dide, a “Mapayapakam dén.” 20 Ey to pégkagi na ta éya,éy nipeta na dide tu kamét na sakay tuhawes na. Ey du alagad, péketa de toPanginoon de, éy mésahat side! 21 Eykinagi na dide a huway, a “Mapayapa kam

dén. Eng kodya i nipagpaangea se diyakénNama ko, éy kona be sa i pagpaange kuadikam ta iba-iba a lugar.” 22 Ey to pégkagina ta éya, éy inangsan na side, a kinagina, a “Tanggapén moy i Banal a Espiritu.23 I patawadén moy ta kasalanan na, éypinatawad ngani dén. Sakay tu éwan moypatawadén, éy éwan ngani patawadén.”

Ewan Méniwala Ti Tomas24 Nadid, to nipeta ni Jesus dide, éy

éwan sa ti Tomas a Kambal. Siya i esadu labindalawa a alagad. 25 Kanya niba-heta diya du iba a alagad a neta de tuPanginoon. Pero éwan naniwala ti Tomas.“Baguék maniwala,” kagi na, “éy meta kopa tu talingo no pako to palad na, a itagédko ta toldu kua. Sakay éng kébilan ko be tutalingo to hawes na, éy maniwalaék dén.”

26 Nadid, kélipas na esa simba, éynapisanman dén du alagad to bile, a kagu-man de nadid ti Tomas. Seradu san tupintuan. Eydinumemét ti Jesus a te taknegta bélog dia, a kinagi na a “Mapayapakam dén.” 27 Sakay kinagi na ni Tomas, a“Entanmo i palad kua, Tomas, a itagédmota toldu mua. Nay, igewat mo se i kamétmua, a kébilan mo i hawes kua. Maniwalaka diyakén, Tomas.” 28 Ey ti Tomas, basta ikinagi na, éy “Siko i Panginoon ko, sakayDiyos ko.” 29 Ey kinagi ni Jesus diya, a“Méniwala ka dén da netaék mo dén. En-tan mo, masuwerte a tahod du maniwaladiyakén maski éwanék de meta.”

I Kailangana Ta Libruae30 Nadid, ginamet ni Jesus i meadu a

iba a kataka-taka ta harapan du alagadna. Pero éwan ko side nisulat ta libruae.31 Pero i nisulat ko a éye, éy monda mani-wala kam ni Jesus, a siya i Cristo, a anakna Diyos a tagapagligtas monda éng mani-wala kam éy te buhay kam a éwan tukatapusan.

21Pinumeta Ti Jesus Du Pitu a Alagad Na

1 Nadid, kétapos na éya, éy pinumetaman dén ti Jesus du alagad na ta diget naTiberias. Saye i nanyaria: 2 Négagum deSimon Pedro, sakay ti Tomas a Kambal,sakay ti Natanel a tagaKana, sakay du anakni Sebedeo, sakay éduwa pa a iba a alagad.3 Ey kinagi ni Simon Pedro, a “Ikad ko dénmangikan.” Ey kinagi du iba a “Kumuyogkame diko.” Tulos dinumitaw side toabeng de. Ey nagdamag side a nangikan,

Juan 21:4 133 Juan 21:25pero éwan side tu nalap. 4 Nadid, toamulaldew dén, éy te taknég ti Jesus tobaybay. Ey du alagad éy éwan de tukoy a tiJesus siya, da adeyo side. 5Eydinulawannaside, a kinagi na, a “Anya, nakaalap kam?”Ey “Ewan,” kagi de. 6 “Ilipat moy pa man irambat moya ta lipata, éy makaalap kam,”kagi na. Nadid, péngitékneg de ta lipat, éymeaadu bale i nalap dia a ikan, a hangganda éwan de kaya tu rambat a iahawas toabeng.

7Nadid, tu alagad a esa a mahal ni Jesuséy kinagi na ni Pedro, a “Siya bale ina tuPanginoon.” Ey nadid ti Pedro, péketa na ati Jesus ngani dén i édse to baybay, éy nag-badu siya daékbus siya, sakay sinumegbuto diget, a tulos na ta digdig. 8 Pero duiba a alagad, éy te sakay side a dinumigdig,a hela de san tu rambat a putat ta ikan.Ewan side adeyo ta baybay, basta sandaanwade san a metro. 9 Nadid, kéahawas deto baybay, éy naketa sa side ta apoy, ate ikan a nituno, sakay tinapay. 10 Eykinagi ni Jesus dide, a “Nay, iange moy se isénganya a momon a ikan a inalap moy, aitunu tam.” 11 Kanya sinumakay man dénti Simon Pedro to abeng, a hinela na turambat to baybay. Ey putat pa ta dédekél aikan. Sandaan éy ta limapulu éy ta étélo amomon. Pero maski meadu side a tahod,éy éwan napéknet tu rambat. 12 “Nay,”kagi ni Jesus, “méngan kitam dén.” Dualagad, éy mésanike side a mégpakelagipdiya éng ti ésiya siya, da tukoy de dén atu Panginoon siya. 13 Ey inalap ni Jesus tutinapay, sakay tu ikan, a nigewat na dide améngan.

14 Saya i ikatélo a beses a nipeta ni Jesusdu alagad na sapul to nikabuhay na.

Ti Jesus Sakay Ti Pedro15 Nadid, kétapos de a néngan, éy ki-

nagi ni Jesus ni Simon Pedro a, “Simon,mahalék mo wade ta mahigit pa didenyee?” Ey “O,” kagi ni Pedro, “Tukoy moa gustu ta ka.” “Siko i pastora du tupa koa kékétihék,” kagi ni Jesus. 16 Nadid kagini Jesus a huway, a “Simon, mahalék moa talaga?” Ey “O, Panginoon. Tukoy mo agustu ta ka.” “Pastoran mo du tupa ko.”

17 Nadid, kagi ni Jesus diya ta pentélo,a “Simon, gustuék mo a talaga?” Nadid,pékabati ni Simon Pedro a pékelagipan nasiya ta pentélo, éy mélungkut siya. Eykinagi na a “Panginoon, siko i nakapos-pusa ta étanan. Tukoy mo a gustu ta ka.”

Ey kinagi ni Jesus, “Pastoran mo du tupako. 18 Tandaan mo, Simon,” kagi ni Jesus,“to kéanak mo pabi, éy nagbadu ka san tabégi mo a naglebut ka ta maski ahe i gustumua. Pero kélakay mo, éy igewat mo tukamét mo a gapusén de, sakay iange de kata éwan mo gustu.” 19 Kinagi ya ni Jesusda ipaliwanag na ni Pedro éng kodya naa mate. Sakay kinagi na ya monda tukoyna a ipeta na i kapangyarian na Diyos taikate na. Ey nadid, kinagi na ni Pedro, a“Sumunud ka san diyakén.”

Ti Jesus Sakay Tu Alagad a Esa20Nadid, sinumuleg ti Pedro, éy neta na

tu alagad a esa to adég na. Siya tu alagada mahal ni Jesus. Siya tu sinumangdih tosalapad ni Jesus to péngan de to éya, anipakelagip na éng ti ésiya iméngitokyonadiya. 21 Ey péketa ni Pedro diya, éy kinagina ni Jesus, a “Anya wade, Panginoon, ilélakeae? Maanya siya?” 22 Ey kinagi niJesus ni Pedro, a “Eng gustu ko a buhaysiya a hanggan ta késoli ko se, éy anyai pékialam mua? Basta sumunud ka sandiyakén.” 23 Dahil ta éya a kinagi ni Jesus,éy akala du tolay a méniwala diya, a éwanmate i éya a alagad. Pero éwan kinagi niJesus a éwan siya mate. Engˈwan, i kinagina sana, éy “Eng gustu ko a buhay siya ahanggan ta késoli ko se, éy anya i pékialammua?”

24 Nadid, sakén a nanulat ta libruae, éysakén ngani dén i éya a alagad. Ey sakéni mégpatunaya ta étanan a éya a ginimetna. Ey tukoy ko a katutuhanan i isistigukua dikam. 25 Nadid, te meaadu be a ibaa ginamet ni Jesus, a éwan ko nisulat taéye. Anyawade éngmesulat side a étanan,éy siguru éwan meubus ta kabuuan namundua i libru na ginamet na.

Tu Gimet 1:1 134 Tu Gimet 1:25

Tu Gimet du Apostol1Mahal ko a Teopilo: Nisalaysay ko dén

to libru ko a esa i étanan a ginimet ni Jesus,sakay tu nitoldu na, 2 a hanggan to aldewa niontok na ta langet. Pero bagu siyainumontok, éy nibilin na pa du lélake apinili na a apostol na. Hinatulan na sideta pamag-itan na kapangyarian na Banal aEspiritu na Diyos. 3 Kélipas no hirap na, anabuhay man dén, éy pinumeta siya dideta meadu a beses, a pinatunayan na didea buhay siya. Pinumeta siya dide ta lubukna épat a pulu a aldew, sakay négkagi siyadide tungkul ta péghari na Diyos ta tolay.4 Habang kakaguman de pabi siya, éy ni-bilin na dide a “Diyan kam pa huméhektatta Jerusalem,” kagi na, “éng ˈwan uhayénmoy pa tu nipangako Nama ko, a kinagiko dén dikam tungkul ta Espiritu na Diyos.5Natandaan moy, tu tungkulin ni Juan, éybininyagen na du tolay ta dinom. Peronadid,” kagi ni Jesus, “éy éwan dén maleéy mabinyagen kam ta Banal a Espiritu.”

To Kéontok Ni Jesus Ta Langet6To esa a aldew, a kapisan de ti Jesus, éy

kinagi de diya, a “Anya wade, Panginoon?Panahun wade dén nadid a mapaibut modu mégmayor dikame a dayuan, mondalibri man dén i banuwan na Israel?” 7 Eykinagi ni Jesus dide, a “Tama ko san iméngitakdaa ta panahun na panggimetna. Ey éwan dén kailangan a mapospusanmoy éng nikésiya ya. 8 Pero sikam, takéogsad dikam na Banal a Espiritu, éy égsedén dikam i kapangyarian na Diyos. Tulosmagpatunay kam diyakén ta Jerusalem,sakay ta Hudea, sakay ta Samaria, a hang-gan ta buu a mundu.” 9Nadid, to pégkagina dén ta éya, éy inumontok dén siyata langet. Ey du alagad na, habang tetangaden de pabi siya, éy nataklében siyana kuném.

10 Nadid, te tangaden de pabi, éy bastabigla i éduwa a lélake a te badu a melataka tinumaknég ta giled dia. 11 “Sikam ataga Galilea,” kagi de, “bakit égsina kamsan sina a te tangad ta langet? Ti Jesus éykaya dén ta langet. Pero ta esa a panahunéy sumoli man dén se siya,” kagi de. “Eykésoli na éy kona be to nipaketa moy diyato niontok na.”

12 Nadid, nagsoli dén du alagad taJerusalem, a gébwat ta éya a buked na

Olibo. I kaadeyo na banuwan to bukedéy manga esa a kilumetro. 13 Diden ya éyde Pedro, Juan, Santiago, Andres, Pelipe,Tomas, Bartolome, Mateo, Santiago a anakni Alpeo, ti Simon a metapang, sakay tiHudas a anak ni Santiago. Nagsoli dén sideto kuwarto ta ontok no bile a tinulusan deta Jerusalem. 14 Ey kaguman sa du bébe,sakay ti Maria a ina ni Jesus, sakay du topni Jesus. Ey aldew-aldew éy pisan sa side aménalangin.

Tu Kalewas Ni Judas15 Nadid, nakalipas i sénganya a aldew,

éy nagpisan dén i meadu a méniwala niJesus. Manga sandaan éy ta duwapuluside. Ey tinumaknég ti Pedro ta harapdia a mégkagi dide. 16 “A tétotop ko,”kagi na, “kailangan a matupad i te sulat takasulatan a kinagi na Banal a Espiritu tapamag-itan ni Dabid. Da nihula ni Dabidti Hudas, a méngigiya siya du maniképni Jesus. 17 Kabilang ti Hudas dikame aalagad,” kagi ni Pedro, “da pinili be siyani Jesus a kaguman me. 18 Ti Hudas éynamugtong ta esa a sukat a luta to ni-bayad de diya a néngitokyon ni Jesus. Eyminate sa siya, a tulos pinomtak tu tiyanna, a tulos newadwad tu bituka na. 19 Eynabaheta dén ya na étanan a mégiyan taJerusalem. Kanya nginahinan de i luta aéya a Akeldama. I kahulugina na éya éyMedige a Uma. 20Nadid, te kagi ta libru naManga Kanta, a ‘Maibutanmaka ta tolay tubile na, sakay diyandén samégiyan imaskiti ésiya.’ Sakay, ‘Te lumewas maka a iba totungkulin na a para ta Diyos.’

21-22 “Kanya nadid,” kagi ni Pedro, “éydapat kitamamagpile ta kalewas niHudas,monda te kaguman kame a magpatunay anabuhay dén ti Panginoon Jesus. Kailan-gan éy pilién tam i esa du kagumanme sa-pul to péngkuyoyog dikame ni Jesus, sapulto nipangbinyag diya ni Juan a hangganéwan siya inumontok ta langet.”

23 Nadid, pékabati de ni Pedro ta éya,éy namili side ta éduwa a lélake: ti Matiassakay ti Hose (i palayaw ni Hose éy tiBarsabas Hustu). 24 Ey nanalangin side, akagi de, a “Panginoon, siko i makapospusata isip na tolay a étanan. Itoldu mo paddikame i pinili mo a lélake ta éduwa aéye 25 a maging apostol. Ti ésiya i pinilimo, Panginoon, a lumewas to tungkulinni Hudas, da gininanan dén ni Hudas tutungkulin na, a inumange dén siya ta

Tu Gimet 1:26 135 Tu Gimet 2:29impiyerno.” 26 Nadid, kétapos de a mé-nalangin, éy nagpalabunutan side éng tiésiya i pilién de. Ey ti Matias i naalap dia.Siya i nedagdag ta labindalawa a apostol.

2Tu Kédemét na Banal a Espiritu

1Nadid, kélipas na sapulu a aldew hang-gan to kéontok ni Jesus ta langet, éy dinu-memét dén i Piyesta na Pentekos. Ey duméniwala ni Jesus, éy napisan dén side aétanan. 2 Nadid, bigla de a nabati i ténoga gébwat ta langet, a koman i ténog namesibét a pahés. Ey meténog a tahod tolubuk no bile a égsean de. 3 Ey mineta dei kékétihék a koman i apoy, a kinumalat atinumupo ta bawat esa dide. 4Ey inumasékdén i Banal a Espiritu ta bégi dia a étanan,tulos négkagi side ta iba-iba a kagi, ayun tanipagkaluub dide na Espiritu.

5 Nadid, égsa nadid ta Jerusalem imeadu a mékidiyos a Judeo, a mamiyestaside. Gébwat side ta iba-iba a banuwan.6 Pékabati de to ténog, éy dinumulug sideto bile du alagad. Nagtaka side, da nabatina bawat esa dide amégkagi dén du alagadta iba-iba a kagi de. 7Mégtaka side a tahod,a kinagi de, a “Bakit, éwan beman tagaGalilea san diden ina? 8 Bakit mébati tamdide i sarili tam a kagi?” 9 Du tolay saa mégtaka éy éwan side taga Galilea, éngˈwan gébwat side ta iba-iba a banuwan aadeyo. Te taga Partia; te tagaMedo; te tagaElam; te taga Mesopatamia; te taga Hudea;te taga Kapadosia; te taga Ponto; te tagaAsia; 10 te taga Pirigia; te taga Pampiliya;te taga Egipto; te taga Libya a sakup naSirena. Sakay te binumisita sa a taga Romaa Judeo, sakay éwan Judeo a sakup dén narilihiyon na Judeo. 11 Te égsa sa a tagaKreta, sakay Arabia. Diden ya a étanan,maski iba-iba i kagi de, éy nabati de tuginimet na Diyos a memahal, da nibahetadide du alagad ta kanikaniya de a kagi.12 Ey basta mégtaka side a tahod, a nég-pakipakelagip side éng anya i kahuluginano gégemtén du alagad. 13 Pero te iba sa apinintasan de du alagad, a kagi de a lasingsan side.

Tu Talumpati Ni Pedro14 Ey nadid, tinumaknég du labindalawa

a apostol, éy tulos ti Pedro a négkagi dutolay tamedegsén. “Sikama kapareho ko aJudeo,” kagi na, “sakay sikam a binumisitata Jerusalemae, te kaginék dikam. Baten

moy, 15 éwan lasing didi kaguman kuae, daalas nuwebe pabi na gagabi. 16 Eng ˈwan,saye i péngtupad to nihula ni PurupetaHoel to araw. 17 Kinagi dén na Diyos igemténna ta katapusan a panahun, a iasékna kan i Espiritu na ta étanan a tolay,”kagi ni Pedro. “Tulosmagpahayag kan siyadu anak moy ta kagi na. Sakay du lélakemoy, éymaketa kan side ta tanda a kataka-taka. Sakay du matanda moy a lélake, éyipatagenép na kan dide. 18 Sakay du sakupna Diyos a tolay, i nihula be ni Hoel, éyiasék kan dide na Diyos i Espiritu na ta éyaa panahun; tulos ipahayag de kan i Diyos.19 Sakay ipeta na kan ta langet i pagtakaanna tolay, sakay ipeta na kan be i tanda tamunduae. Te meta kan a dige sakay apoysakay meaadu a asok. 20 Ey nadid, bagudumemét i aldew a késoli na Panginoon amaghukum,” kagi ni Pedro, “éy dumiklémkan pa i bilag. Sakay i bulan éy magingkoman i dige i kolor naa. 21 Pero i maski tiésiya a dumaying ta ngahen na Panginoonéy meligtas.

22 “Nadid, sikam a kabébayan ko aJudeo,” kagi ni Pedro, “éy baten moy ikagi kuae. Ti Jesus a taga Nasaret, éypinatunayan na Diyos dikam a gébwat talanget i tungkulin naa; da pinagimet siyana Diyos ta meadu a makataka-taka, sakaytanda. Ey tukoy moy dén ya, da ginimetna dén ya ta harap moya. 23 Sapul tosapul, éy tiniyak dén na Diyos a itugén nadikam ti Jesus. Ey pinabuno moy siya, dainutusan moy dén du medukés a tolay améngipako diya ta kudos. 24 Pero binuhaysiya na Diyos a huway. Pinaluwas na siyato lébéng, da éwanmaari a éwanmabuhaysiya a huway. 25 Baten moy tu nisulat niDabid. Nihula na to araw a manalangin tiJesus ta kona se:‘Neta ko a palagi a kéye se diyakén i

Panginoon. Siya i kaguman ko,monda éwanék méligalig. 26Kanyamasaya i isip kua, sakaymésahatékta kagi kua. Dahilan maski mateék,éy umasaék a buhayénék na Diyos.27 Ewan mo pébayan tu anak mo amahunot tu bégi na ta luta. 28 Iatédmo diyakén i buhay a éwan tu kat-apusan. Pasayaénék mo, da sikoi kaguman ko.’ Saya tu nisulat niDabid.

29 “A tétotop ko,” kagi ni Pedro, “i nisu-lat a éya ni Dabid, éy éwan na nibahetatu bégi na a sarili, da napospusan tam a

Tu Gimet 2:30-31 136 Tu Gimet 3:12minate dén siya, a kéye pabi i pantiyungnata banuwana a éye. 30-31Engˈwan purupetasiya. Nihula na ngani i tungkul ta kébuhaya huway ni Cristo. I Diyos, éy nisumpa nani Dabid a ta esa a panahun éy maghari tuapo na a esa ta kaharian naa. Ey nisulatni Dabid i éya. Ey tu apo na éy ti Cristo.Siya i éwana pabayan ta Dinatagen. Siyai éwana mahunot ta lébéng. 32 Ey nadid,”kagi ni Pedro, “i éya a Jesus, éy siya déntu binuhay na Diyos. Ey sikame i sistiguana éya, da mineta me dén. 33 Ti Jesus, éypinataas dén siya na Diyos, a kaguman nadén siya nadid a méghari ta langet. Sakaynaalap na dén Nama na tu nipangako naa Banal a Espiritu. Ey nadid, i minetamoya nadid ta éye éy tu Banal a Espirituna Diyos, a niasék na dén dikame. 34Tukoytam a éwan nibaheta ni Dabid i sarili na, daéwan inumontok tu bégi na ta langet. Eyte sulat ti Dabid a esa, a kona se: ‘Kinagina Diyos to amo ko, a “Mégiknud ka tatagirilan kuae, 35 a hanggan mapasuku kodiko du kalaban mo.” ’

36 “Kanya nadid,” kagi ni Pedro, “éydapat mapospusan na buu a banuwan naIsrael a i éya a Jesus a nipakomoy to kudos,éy siya i nidéton na Diyos a Panginoon naétanan. Siya i pinili naa a maghari ta tolayna munduae.”

37Nadid pékabati du tolay ta éya a kagini Pedro, éy nagsisi side a minasépduanside. “Adiyoy, Akéng,” kagi de, “magenyakame?”

38 Ey kinagi ni Pedro, a “Pagsisianmoy sakay ibutan moy du kasalanan moy.Sakay ipabinyag kam a ipasakup kam niJesu Cristo, monda patawadén na kamta kasalanan moy, sakay tanggapén moyi kaluub na Diyos, a Banal a Espiritu.39Dahilan i nipangakona a Espiritu éy paradikam be, sakay ta anak moy, a sakay duédsa ta adeyo a lugar. Para ina ta maski tiésiya a pinili na Panginoon Diyos.”

40 Kona sa i péghatul ni Pedro du tolay.Meadu i pékiohon naa dide, monda méni-wala side. “Umadeyo kam du magkadukésa tolay,” kagi na, “monda meligtas kam taparusa a dumemét dide.”

41Nadid, duméniwala to kinagi ni Pedroéy nagpabinyag side. Te manga étélo alibu a tolay a nipasakup du alagad ta éyaa aldew. 42 Tulos nanatili side a mégadalta iyétoldu dide du apostol, sakay négkak-aguman side ta mahusay. Négpisan side aaldew-aldew améngan sakayménalangin.

Tu Ugali Du Méniwala43 Du étanan a tolay sa, éy méganteng

side, dahil ta meadu a makataka-taka atanda a ginimet du apostol. 44 Ey duétanan a méniwala éy négpisan-pisan sideta mahusay, sakay nibugtong de i étanana ari-arian de. 45 Sakay i kabugtungana naéya éy niatéd de du kakaguman de ayun takailangan na bawat esa. 46Aldew-aldew éynégpisan side ta Templo. Sakay négdiponside ta mahusay aldew-aldew ta bili-bilede, amasaya side tu isip. 47Mégpuri side taDiyos; sakay du iba a tolay, éy iyégalang deside. Ey bawat esa aldew éy te tolay a bigua méniwala, a iyédagdag na Diyos dide, aniligtas na.

3Tu Lumpu a Naghusay

1 To esa a aldew, a alas tres tu bilag,éy inumange ti Pedro sakay ti Juan taTemplo, da oras dén na pénalangin. Tokésdép de 2 to memahal a pintuan, éyte lélake sa a lumpu sapul to nikeenakna. Du kaguman na éy iwahak de sa siyaaldew-aldew, monda mékilimos ta bawatsumalegéd. 3 Siya, péketa na de Pedro asomdép, éy nékeged siya ta limos. 4 Eylinameng siya du éduwa, sakay kinagi diyani Pedro, a “Oy, entamo ye.” 5Ey linamengside no lumpu, a inumasa dén a limusande siya. 6 Pero kinagi ni Pedro diya, a“Ewanék tu kuhata, pero te ibaék a iatéddiko. Ta pamag-itan na kapangyarian niJesu Cristo, éy utusan ta ka a umégkat amaglakad.” 7Nadid, kembilan ni Pedro tukamét na a inégkat, éy bigla a nakasibét tutikéd na a éduwa. 8 Tulos linumuksu dénsiya a tinumaknég, sakay tulos na dén anaglakad. Sakay sinomdép side a étélo taTemplo. Mésahat tu lumpu, a mégluksu-luksu siya, sakay mégpuri siya ta Diyos.9 Ey du tolay ta lubuk, éy neta de siya améglakad, a pépurién na i Diyos. 10 Eymégtaka side a tahod, da natenggi de a siyabale tu dati a égse to pintuan a mékilimos.

Mégtoldu Ti Pedro Ta Templo11 Nadid, habang te kébil siya ni Pedro

sakay ni Juan, éy méginan du tolay sa aétanan a dinumulug dide, damégtaka side.I égsean dia éy tu kwarto ni Solomon. 12Eyti Pedro, péketa na du mégdulug dide, éynégkagi siya dide. “Sikam a kabébayanko,” kagi na, “bakit mégtaka kam ta éye?Bakit te lamengan moy kame ta kona

Tu Gimet 3:13 137 Tu Gimet 4:13sina? Akala moy napalakad me siya tasarilime san a kapangyarian, o kabanalan?Ewan! 13 Diyos ngani dén i nagpalakad talumpuae! Siya ya i péniwalaana depo tama Abraham, sakay ni Isak, sakay ni Hakob.Diyos i nagpataas to utusan na a ti Jesus.Pero sikam éy nitugén moy siya du tekapangyarian, sakay inidelan moy siya taharap ni Gubernador Pilato, maski gustuna dén a légsiwan. 14 Ti Jesus i mahusay alélake, a éwan tu kasalanan. Pero inidelanmoy siya, a nipékiohon moy ni Pilato apaluwasén na ta pégpihesuan i esa a lélakea namuno, a ti Barabas. 15 Kanya sikam,”kagi ni Pedro, “éy binunu moy dén tuméngatéd dikitam ta buhay tam. Perobinuhay siya na Diyos. Ey sikame i sistiguana éya. 16Kanya i kapangyarian na ngahenni Jesus, éy saya i nagpahusaya ta lélakea éye. Naghusay siya da méniwala siya tangahen ni Jesus.

17 “Ey nadid, a tétotop ko,” kagi ni Pe-dro, “éy tukoy ko a éwan moy tukoy tuginimet moy, da éwan moy napospusana anak siya na Diyos; éy kona be sa dutagapamahala moy. 18 Pero tu ginimetmoy a éya, éy saya i nangtupad to datia nipahayag na Diyos ta pamag-itan dupurupeta, a ti Cristo éy kailangan amaghi-rap. 19Kanya nadid, i pékiohon kua dikaméy magsisi kam, sakay magsoli kam taDiyos, monda ibutan na du kasalananmoy,20 sakay atdinan na kam ta mahusay abuhay; sakay pasolen na se a huway tiJesus, a iligtas na kam. Da siya i pinili naa.21 Pero nadid a panahun, éy kailangan amanatili pabi ti Jesus ta langet, hangganéwan dumemét i panahun a pangbagu naDiyos ta étanan, ayun to nipahayag nata pamag-itan du purupeta na to araw.22 Da kinagi ni Moises a paangen kan naDiyos dikitam i esa a purupeta a konadiya. Ey gébwat kan siya dikitam, kagi na.Ey kagi be ni Moises a dapat tam siya abaten. 23 Da i maski ti ésiya kan a éwanmégbati ta éya a purupeta, éy ibutan siyana Diyos, a pakaten na. Ey nadid, i éya apurupeta éy ti Cristo. 24 Ey du étanan aiba a purupeta to araw, a sapul ni Samwel,sakay du sumunud diya, éy nagpahayagbe side tungkul ta panahun tam nadid.25 Ey sikam,” kagi ni Pedro, “éy lahi kamdiden ya a purupeta. Kanya para dikami pangako na Diyos du apo moy to araw.Da kinagi na Diyos ni Abraham, a gemténna kan i mahusay du étanan a tolay ta

mundua ta pamag-itan du apo-apo na.26 Ey nadid,” kagi ni Pedro, “éy pinaangedén se na Diyos tu anak na dikam, mondailigtas na kam, monda ibutan moy i ugalimoy a medukés.”

4De Pedro Ta Harap Na Huwes

1 Nadid, mégkagi pabi de Pedro du to-lay, éy inumange sa dide tu kapitan naguwardia ta Templo. Kaguman na du padi,sakay du sakup na rilihiyon na Saduseo.2 Mégingél side du éduwa a apostol, damégtoldu side du tolay a mabuhay i tolaya huway, da nabuhay dén ti Jesus. 3 Kanyadinikép de du éduwa, sakay nipihesu de pahanggan to gagabi, da apon dén. 4 Pero dumeadu a nakabate to pégtoldu ni Pedro, éynaniwala side ni Jesus. Tulos dinumagdagside ta gurupu du alagad, hanggan inum-abut side a étanan ta manga lima a libu alélake.

5 Nadid, to gagabi dén, éy nagmiting taJerusalem du tagapamahala a Judeo, sakaydu te tungkulin. 6 Kaguman de ti Anasa mataas a padi, sakay ti Kaipas, sakayti Juan, sakay ti Alehandro, sakay du ibaa top de. 7 Pinaharap de du éduwa, éynipakelagip de éng pinakodya de a nag-pahusay to lumpu. “Ahe i nangalapanmoya,” kagi de, “ta kapangyarian moy anagimet ta éya a tarabaho moy?”

8 Nadid, édse ni Pedro ta mahusay iBanal a Espiritu, tulos sinengbet na side takatuwiran na. “Sikam a mataas,” kagi na,9 “éng isiyasat moy dikame nadid tungkulta memahal a nanyari ta lumpuae, sakayéng kodya siya a naghusay, éy saye i seng-bet mia: 10 dapat mapospusan na étanana tolay, a kanya te taknég se i lumpuaea mahusay dén éy dahil ta kapangyarianni Jesu Cristo a taga Nasaret. Saya tunipako moy to kudos, a tulos binuhay naDiyos. 11 Mara siya tu bito a inidelan dumégbile, da isip de éy éwan tu pasa. Eysiya bale i mahalagaa a bito a panuluk nabile. 12 Kona sa ti Jesus, da siya san itagapagligtas ta tolay. Da maski ahe tamundua, éy éwan tu iba amakapagligtas tatolay, éng éwan na éya a pinili na Diyos.”

13Nadid, du te tungkulin ta éya, péketade a metapang de Pedro sakay ti Juan, abihasa side a mégtoldu, éy mégtaka sidedide. Da tukoy de a mababa san side a to-lay, a éwan nagadal. Ey nadid éy naala-alade a kaguman bale side ni Jesus to te buhay

Tu Gimet 4:14 138 Tu Gimet 5:4

na pabi. 14 Sakay péketa de to lumpu a tetaknég ta gileda du éduwa, amahusay dén,éy éwan side tumaisip a katuwiran a pang-parusaan de dide. 15 Kanya pinaluwas depa side to pégmitingan de, sakay néguhonside. 16 “Anya i gemtén tam diden ya alélake?” kagi de. “Da minehayag dén tabuu a Jerusalem i ginimet dia to lumpu.Ewan kitam makasaway ta éya. 17 Peronadid, monda éwan kumalat ta lalo i éya,”kagi de, “éy basta pégkagian tam side adiyan dén side magpahayag a huway tangahen ni Jesus.”

18 Kanya huway de a pinauwet de Pe-dro, sakay pinégkagian de side a diyanside huway a mégtoldu ta ngahen ni Je-sus. 19 Pero kinagi dide du éduwa, éy“Isipén moy éng anya i gustu na Diyos,éng sumunudkamedikam, o éng sumunudkame diya. 20 Pero para dikame,” kagide, “éy éwan maari a éwan me ipahayagi mineta me a ginimet ni Jesus, sakay tupégtoldu na dikame.” 21 Nadid, du tetungkulin, pékabati de ta éya, éy pinégk-agian de side ta lalo a mahigpit, sakaylinégsiwan de side. Ewan side tu maisipa katuwiran de a monda parusaan de duéduwa, dahilan du iba a tolay éy mégpuriside ta Diyos dahil to nanyari. 22 Sakaypati, tu lélake a pinahusay de éy mahigitdén ta épat a pulu a taon i idad naa.

Ménalangin Du Apostol23 Nadid, pékaluwas dén de Pedro, éy

nagsoli side du kakaguman de, sakay nik-agi de dide tu kinagi du mataas a Judeodide. 24 Ey to pékabati de ta éya, éypisan side a nanalangin a étanan. “Pangi-noon Diyos,” kagi de, “siko i nanggimetta langet, sakay ta diget, sakay ta luta,sakay ta étanan a égse dide. 25 Siko inégkagia ta pamag-itan ni Dabid a apome, ta tulung na Banal a Espiritu. Bakitmégingél kan du éwan Judeo a tolay, kagini Dabid to kasulatan na. Sakay bakitmégisip kan du tolay ta éwan tama? 26 Duhari kan, sakay du mayor, éy négagumside a lumaban side ta Panginoon, sakaytu pinili na Diyos a maghari. 27 Ey nan-yari dén ya, Panginoon, i éya a nihulani Dabid, da minagagum ngani dén tabanuwanae dudu linumaban ni Jesus. Eysiya tu inutusan mo, Améng, a pinili moa maghari. Pati ti Hari Herod, sakay tiGubernador Pilato, éy nékiagum side duJudeo sakay du éwan Judeo, a linumaban

side ni Jesus. 28 Ginimet de, Améng, iétanan a bagay a dapat manyari, a nitakdamo to éyapa. 29Eynadid, Panginoon,” kagide, “éy enta mo, mégbanta side dikamenadid a parusaan de kame. Aguman mokame autusanmo,mondametapang kamea mégtoldu ta kagi mua. 30 Itupu mo ikamét mo dikame, Panginoon, monda temeadu a tolay a magamot ta panalanginme. Monda makagimet kame ta tanda amakataka-taka ta pamag-itan no anak moa banal a ti Jesus.” 31 Nadid, kétapos de aménalangin ta éya a kagi, éy nayégyég tuégsean de a bile, a tulos inumasék dide tamahusay i Banal a Espiritu. Tulos meta-pang side a mégbaheta ta kagi na Diyos.

Ugali Du Méniwala a Mégbahabahagi32 Nadid, du étanan a méniwala, éy

négkaesa side tu isip. Ewan tu mégkagi akoo na san tu kasangkapan na, éng ˈwanpara ta étanan. 33 Ey tulos du apostola mégpahayag a minabuhay a huway tiJesus. Sakay égse dide i dikél a kapang-yarian na Diyos. Sakay niatéd na Diyosi biyaya na du étanan a méniwala diya.34Ewan side tu kailangan ta kabuhayan de,maski ti ésiya dide, dahilan du te luta éynibugtong de; sakay du te bile, éy nibug-tong de be. Sakay tu kabugtungan de, éyniatéd de 35 du apostol. Sakay du apostoléy binahabahagi de ta maski ti ésiya didei te kailangan. 36 Kona sa i ginimet niHose. Libita siya a taga Sipro. I palayawna éy ti Bernabe, a i kahulugina na éya éyMatulungin. 37 Nibugtong na tu luta nasakay niatéd na du apostol i kabugtunganna.

5De Ananias a Pasawa

1 Pero te esa a lélake a ti Ananias i nga-hen na. Tu asawa na éy ti Sapira. Te lutabe side a nibugtong de. 2 Pero ti Ananias,éy binawasan na pa ta lihim i kabugtunganna. Ey kaguman na tu asawa na. Bastasénganya san i niatéd na du apostol. 3Perokinagi ni Pedro diya, a “Bakit, Ananias, éynadaig ka dén ni Satanas? Nagbuli-bulika dén ta Banal a Espiritu! Bakit nilisomo i kalahati no kabugtungan no luta mo?4 Bakit?” kagi ni Pedro, “to éwan mopabi péngibugtong to luta, éy éwan bemankoo moya? Nadid, to néngibugtong moydén, éy éwan moy beman koo i kabug-tungan naa? Ewan kame nékeged diko.

Tu Gimet 5:5-6 139 Tu Gimet 5:34Bakit naisip mo a iliso dikame i kalahatina kabugtungan naa? Ewan ka nagbuli-buli dikame, Ananias, éng ˈwan Diyos ipinagbuli-bulian mua.”

5-6Nadid, pékabati ni Ananias ta éya, éybasta minebagsak siya a tulos minate dén!Ey du ulito sa, éy sinaputan de ta damit,sakay nielbéng de dén. Ey du étanan anakabaheta ta éya, éy méganteng side atahod.

7 Nadid, kélipas na étélo a oras, éydinumemét sa tu asawa na, a éwan siyatu malay ta nanyaria. 8 Ey kinagi diyani Pedro, a “Anya, Sapira, sé ˈ san ya ikabugtungana no luta moy?” Ey “O,” kagina, “sé ˈ ngani san ya.” 9 “Bakit,” kagi niPedro, “nagkaisa kam bale amamuhuba taEspiritu na Panginoon! Entamo, Sapira, diédse ta pintuana éy side ina du naglébéngto asawa mo; sakay siko man dén i ielbéngdia nadid!” 10Nadid, pékabati ni Sapira taéya, éy bigla be siya a minatumba ta harapni Pedro, a tulos nabégsot i angés naa. Eykésdép du ulito, éy neta de a minate be tubébe. Kanya niluwas de be, a nielbéng debe to giled no asawa na. 11Eyméganteng atahod du iba a tolay a nakabati ta éya.

Gégemtén Du ApostolI Meadu a Kataka-taka

12 Nadid, ginimet du apostol i meadu atanda a makataka-taka ta harap du tolay.Ey du étanan a méniwala, éy mégpisan-pisan side aldew-aldew to kuwarto niSolomon ta Templo. 13 Ey du iba a to-lay ta Jerusalem, éwan side nangahas amékiagum dide; pero te galang side duméniwala. 14 Ey tulos a kinumadu a kinu-madu aldew-aldew i méniwala ta Pangi-noon. Lélake éy ta bébe. 15 Sakay dudute saket, éy niange side du kakaguman deta karsada, a nipakatidug de ta kakama de,sakay abék de, monda éng sumalegéd tiPedro, éymaldumanmaka san no anino nai sénganya dide. 16Kanya inumange be sa imeadu a tolay a gébwat du banubanuwanta palebuta na Jerusalem, a kembil de sa dute saket, sakay du hinayup. Ey naghusayside a etanan.

Parusaan De Du Apostol17Nadid, dumataas a padi, éyménaghili

side a tahod du apostol. Ey kona be sa dukaguman de a Saduseo. 18 Kanya diniképde du apostol, a nipihesu de. 19 Pero tokélép, éy inumange dide i esa a anghel agébwat ta Panginoon, a tulos binuksan na

tu pintuan no pégpihesuan, sakay niluwasna side, sakay kinagi na dide, a 20 “Ikadmoy dén ta Templo, sakay magtoldu kamdu tolay ta tungkul ta bigu a buhay.” 21 Eysinumunud du apostol. To amulaldew, éysinomdép side ta Templo, tulos mégtolduman dén side ta tolay sa.

Mentaras mégtoldu side, éy dinumulugdu mataas a padi to pégmitingan de, datalaga side a mangbista du apostol. Nadid,to képisan de, éy nipauwet de du apostol tapégpihesuan. 22 Pero kédemét sa du pulis,éy éwan bale sa side! Kanya nagsoli dupulis ta pégmitingan, a kinagi de 23 a éwansa side! “Tu pintuan no pégpihesuan éynakakandadu ta mahusay,” kagi de. “Patidu guwardia éy mégbantay san side topintuan. Pero to péngbukas me,” kagi de,“éy éwan bale tu tolay ta lubuk!” 24Nadidtu hepe du pulis ta Templo, sakay du padi,pékabati de ta éya, éyméligalig side tu isip,éng anya i nanyaria du apostol. 25 Ey topégisip de pabi, éy te dinumemét dide anégkagi, a “Bakit? Du lélake a nipihesumoy éy kéya man dén side ta Templo amégtoldu!” 26 Nadid tu hepe, sakay dupulis, pékabati de ta éya, éy inange deside inuwet. Pero éwan de side pinilit, daméganteng side a makay batikalén side dutolay sa a mégbati.

27 Nadid, péngiange de dide to pég-mitingan de, éy siniyasat side no mataasa padi. 28 “Isip ko nibawal me dikam tamahigpit a diyan kam mégtoldu a huwayta éya a ngahen!” kagi na. “Pero en-tan moy i ginimet moya! Nekalat dén taJerusalem i pégtoldu moya! Sakay gustumoy pa a sikame i managuta to nikate naéya a lélake!”

29 Pékabati de Pedro ta éya, éy kinagide, éy “Diyos i dapat me a sundin, kesiradikam. 30 Sikam éy binunu moy ti Jesus tokudos. Pero i Diyos a péniwalaan du apo-apo tam, éy binuhay na siya. 31 Pinataasbe siya na Diyos ta étanan, a siya i kagu-man naa a maghari ta langet. Ti Jesus itagapagligtas, sakay mayor siya ta étanana tolay, monda maari du Judeo a ibutan detu kasalanande, tulos pagpasensiyaan sidena Diyos. 32 Ey sikame,” kagi ni Pedro, “isistigua na éya. Sakay pati i Banal a Es-piritu a iatéd na Diyos ta bawat méniwaladiya, éy siya be ya i mégpatunaya.”

33 Nadid, pékabati du te tungkulin taéya, éy méiyamut side a tahod, a gustude a ipabuno du apostol. 34 Pero te esa

Tu Gimet 5:35 140 Tu Gimet 6:15sa a Pariseyo, a ti Gameliel i ngahen naa.Maistu siya na rilihiyon na Judeo. Eyiyégalang siya du tolay. Siya, éy tinu-maknég to pégmitingan de. Niutus na ailuwas de pa du apostol, 35 tulos hinat-ulan na du kakaguman na. “Kabébayanko,” kagi na; “isipén moy ta mahusay igemtén moy di tolay a ina. 36 Tandaanmoy ti Teudas to éya; nagwari-wari siyaa mataas. Ey te manga épat a datos alélake a nékiagum diya. Pero to nikate naéy nahiwahiwalay du tolay na. Ey bastanaibut tu rilihiyon na. 37 Ey kétapos naéya, éy minetanyag man dén i esa mandén a lélake, to panahun no sensos; tiHudas a taga Galilea. Ey meadu be siyaa tolay a nipasakup diya. Pero minate besiya, a tulos nahiwahiwalay be du tolayna. 38 Kanya nadid,” kagi ni Gamaliel,“éy diyan kitam mékialam di tolaya a éye.Pabayan moy side. Eng gébwat ta isip desana i gimet dia, éy maibut. 39 Pero énggébwat ta Diyos, éy éwan moy maari amabawalan. Makay sakali éy Diyos dén ilabanan moya!” Nadid du te tungkulin,pékabati de ta éya a kagi ni Gamaliel, éypinumayag side.

40 Ey nadid, pinasdep de man dén duapostol, sakay binalbal de side, sakay bi-nawalan de side a mégpahayag a huwayta ngahen ni Jesus, sakay linégsiwan deside. 41 Ey du apostol, hinumektat side topégmitingan de a mésahat, da neta de atinanggap side na Diyos, a pinili na side amégtiis ta hirap alang-alang ni Jesus. 42 Eysigi san side aldew-aldew a méngipahayagni Jesus ta Templo sakay ta bili-bile, a siyai pinilia na Diyos a tagapagligtas.

6Nangpile Side Ta Pitu a Katulung De

1 Nadid, to panahun a éya, éynégkékakadu i méniwala ni Jesus. Perodu Judeo sa a dayuan, éy naglekramo sidedu taga Jerusalem a Judeo, dahilan, kagide, éy du bilo de a bébe ta gurupu de, éymépabayan kan side aldew-aldew bagaybahabahagién du apostol i kabuhayan.2Kanya du apostol éy inipun de i étanan améniwala a mégmiting side. “Ewan maaria sikame i bahala amégbahabahagi aldew-aldew ta gastos a para du kaguman tama pobri,” kagi de, “da bahala kame san amégpahayag ta kagi na Diyos. 3 Kanya, atétotop me,” kagi de, “éy pilién moy takakaguman moy i pitu a lélake. Magpili

kam ta matalinung a lélake a tukoy moya égse dide ta mahusay i Banal a Espiritu.Ey sikame a apostol, éy atdinan me sideta tungkulin de a side i tagahatia ta gastosa para du pobre. 4 Ey sikame,” kagi de,“éy tulos kame san a ménalangin, sakaymégtoldu ta kagi na Diyos.”

5 Nadid, pékabati du gurupu de ta éya,éy mahusay side tu isip. Tulos nagpili sideta pitu a lélake. Pinili de pa ti Esteban, dasiya i méniwala a tahod, sakay égse diya tamahusay i Banal a Espiritu. I iba a pinilide éy de Pelip, Prokoro, Nikanor, Timon,Parmenas, sakay ti Nikolas a taga Antiokia.Siya éy éwan Judeo, pero dati siya a sakupna ugali na Judeo. 6 Side éy niharap de duapostol; tulos nitupo de i kamét dia dide,sakay nipanalangin de side. 7 Ey nadid,tulos nagkabahibaheta dén i kagi na Diyos.Ey lalo a négkékakadu i nipasakup ni Jesusta Jerusalem. Sakay te meadu be a padi améniwala.

Tu Nipangdikép Ni Esteban8Nadid ti Esteban, éy inatdinan naDiyos

ta biyaya sakay ta kapangyarian na; tu-los gégemtén na i meadu a kataka-takata harap du tolay. 9 Nadid, te iba aJudeo a inumange sa a nékipagsuway niEsteban. Sakup side na gurupu na Lib-ertines. Te kaguman be side a Judeo a tagaSirene, sakay Alehandera, sakay Silisia,sakay Asia. 10 Pero éwan de nadaig tukarunungan ni Esteban, a niatéd diya naEspiritu. 11 Kanya side, éy sinulsulan deta lihim i sénganya a lélake a kagin de a tiEsteban éy nabati de kan siya a ménguposni Moises sakay ta Diyos. 12 Nadid, lini-galig de du tolay sakay du te tungkulin ahanggan naiyamut side ni Esteban. Tulosdinikép de siya sakay niharap de siya dumataas a padi. 13 To péngbista de, éyniharap de be sa du mégsistigu ta kakab-ulyan a kontara ni Esteban. “Palagi siya,”kagi de, “a mégkagi ta kontara ta Templo,sakay ta ugali ni Moises. 14Nabati me siyaa mégkagi a hukatén kan ni Jesus i Templotama, sakay baguén na kan i étanan augali tam a niutus dikitam ni Moises toaraw!” 15 Nadid, du étanan a te eknud saéy inentan de ti Esteban éy neta de imudetna éy koman bale dén i mudet na anghel agébwat ta Diyos.

7Tu Katuwiran Ni Esteban

Tu Gimet 7:1 141 Tu Gimet 7:29

1Nadid, tu mataas a padi éy kinagi na niEsteban, a “Anya, tutuhanan i éya a niablade? Anya i katuwiran mua?” 2 Ey saye iatakduga a nisengbet ni Esteban dide:

“Sikam a matétanda, sakay sikam a té-totop ko,” kagi na, “baten moy i kaginkuae. To araw éy pinumeta i Diyos to apotam a Abraham to pégiyan na kan pabi taMesopotamia, bagu négiyan ta Haran. 3Eyanya tu kinagi na Diyos diya? ‘Ginananmo, Abraham,’ kagi na, ‘du tétotop mo se,sakay tu luta mo, a umange ka ta iba alugar a ipeta ko diko.’ 4 Ey nadid,” kagini Esteban, “éy hinumektat ti Abraham tobanuwan na, a inumagton kan dén ta Ha-ran. Ey to nikate no ama na, éy pinaagtonman dén siya na Diyos ta banuwan tam aéye. 5 Pero éwan na inatdinan ti Abrahamta luta na a sarili, maski kétihék. Pero inipangako naa diya, éy iatéd na kan diya taesa a panahun i lutaae a étanan, a para koona apo-apo na. Ey to péngikagi na diya taéya, éy éwan bale pabi ti Abraham tu anak.6 Ey kinagi be na Diyos ni Abraham, a bagumégiyan se du apo-apo na, éy mégiyanpa side ta adeyo a banuwan. Ey piliténkan side na iba sa a tolay, a pahirapande side ta lubuk na épat a datos a taon.7 ‘Pero,’ kagi na Diyos, ‘éy parusaan kodiden ya a tolay a magpahirap du apo-apomo. Sakay humektat sa du apo-apo mo,’kagi na, ‘a umange se side a magsamba seside diyakén.’ 8 Ey nadid, to pégkagi naDiyos ni Abraham, éy inutusan na siya aipabugit, da saya i tanda no pangako na.Sakay ti Abraham, pégenak no anak na ati Isak, éy binugit na be siya, to walu pabia aldew i idad naa. Sakay ti Isak, anakna ti Hakob. Sakay ti Hakob, anak na dusapulu éy ta éduwa a lélake. Ey side yadi apo-apo tama to araw, sikitam a Judeo.Kanya binugit de du anak de, éy tanda yano pangako na Dios to apo tam to araw.

9 “Nadid, tu anak ni Hakob a esa, éyti Hose. Du aka na, éy sumésene kanside diya. Kanya nibugtong de siya; tulosnaging utusan siya ta Egipto. Ey kagumansa siya na Diyos, 10 a inaguman na siyata étanan a hirap na ta éya. Inatdinanna kan ti Hose ta katalinungan na, mondakéharap na ni Hari Paraon, éy gustu nasiya, tulos ginimet na ti Hose a naging gu-bernador ta étanan na banuwan na Egipto,sakay siya kan be i mayor to bile no hari.11Nadid, to panahun pabi ni Hose éy dinu-memét i dikél a alép ta buu a Egipto a

hanggan ta Kanaan. Te dikél kan a hirap,a hanggan éwan dén tu paketan du apotam ta kanén. 12 Ey ti lakay a Hakob,pékabaheta na a te pahay kan ta Egipto, éypinaange na sa du anak na a sapulu. Sayai purumeru a bisita de ta éya. 13 Nadid,”kagi ni Esteban, “to ikaduwa a bisita de taéya a mégipahay, éy nipatenggi kan dénti Hose du aka na, a siya bale dén tu wadide! Ey napospusan kan ni Hari Paraon itungkul du tétotop ni Hose. 14 Ey nadid,nipauwet ni Hose tu amana aHakob, sakaydu pamilya na a étanan; pitu a pulu éyta lima side a étanan. 15 Ey nagkobu kandén de Hakob ta Egipto. Ey minate kan sasiya, sakay minate be sa du apo-apo tam.16 I bangkay dia, éy kembil de ta Sikem,sakay nielbéng de to lébéng a binugtongni Abraham to éya pa du anak ni Hamor.

17 “Nadid, adene a matupad tu pangakona Diyos ni Abraham, éy meadu dén atahod du Judeo ta Egipto. 18 Ey nadid éyte hari dén a iba ta Egipto a éwan na kantukoy ti Hose. 19Siya éy pinagsamantalaanna kan du apo tam, sakay pinilit na sidea ibut de du anak de a bigu, monda mateside. 20 Ta panahun a éya éy nienak tiMoises, éy kamahalan kan siya a anak. Eyinalagaan siya nena na ta bile ta étélo abulan. 21 Sakay to péngibut de diya, éyinalap siya no bébe a anak no hari, sakaypinadikél na siya a koman na i anak asarili. 22 Sakay tinolduan de kan ti Moisesta étanan a adal na Egipto. Ey nagingmatalinung kan siya ta kagi éy ta gimet na.

23 “Nadid,” kagi ni Esteban, “to épat apulu a taon i idad ni Moises, éy naisipanna a umange bumisita du kapareho naa Judeo, du apo-apo ni Israel. 24 Ey tokébisita na dide, éy neta na kan a apiénno Egipto i esa dide. Kanya ti Moises éynisuhogna tu Judeo, a binununa tu Egipto.25 Akala ni Moises éy tukoy du kabébayanna a siya i pinilia na Diyos a mangagawdide ta hirap de. Pero éwan de kan tukoy.26 Dahilan, to kagagabian na éya, éy netana i éduwa a Judeo a méglébug; éy talagana kan side a awatén. ‘Kadimoy,’ kagina, ‘bakit méglébug kam? Pareho kama Judeo.’ 27 Pero tu te kasalanan, bastanitogpal na kan ti Moises, a kinagi na diya,a ‘Ti ésiya i nagutusa diko a mégmayordikame? 28Gustu mo bale a bunonék mo akona to ginimet mo to apon se to Egipto?’29 Ey ti Moises, pékabati na kan ta éya, éyginuminan dén siya ta banuwan na Egipto,

Tu Gimet 7:30 142 Tu Gimet 7:53a inumagton kan dén siya ta Madian. Eynagenak sa tu asawa na ta éduwa a anak alélake.

30 “Nadid, pékalipas na épat a pulu ataon, éy égsa ti Moises ta buked na Sinayta ilang a lugar. Ey pinumeta sa diya iesa a anghel a te tupo to kéhiték a kayo amedingat ta apoy. 31 Péketa ni Moises taéya, éy mégtaka kan siya. Ey to kégébékna a entan, éy nabati na i boses na Diyos.32 ‘Moises,’ kagi na, ‘sakén i Diyos a pinéni-walaan du apo moy a ti Abraham, Isak,sakay Hakob.’ Ey ti Moises, pékabati nata éya, éy méganteng kan siya a tahod, amésanike dén a lumameng a huway. 33 Eykinagi na Panginoon diya, a ‘Ibutan mo,Moises, i sinelas mua, da i luta a éye éyégsean na Diyos. 34 Nadid, Moises,’ kagina Diyos, ‘éy mineta ko ngani dén i hirapdu tolay ko ta Egipto, sakay nabati ko bedén i dayidaying dia diyakén. Ey nadidéy inumogsadék dén a mangagaw dide.Kadon, Moises,’ kagi na, ‘da paangen ta kata Egipto.’

35 “Nadid, i éya a Moises,” kagi ni Este-ban, “éy siya a mismo tu lélake a inidelandéndu Judeo to purumeru, a kinagi de diyaéng ti ésiya i nagutusa diya a magmayordide. Ey Diyos ngani dén i nagutusa diyaa magmayor dide, sakay mangagaw dide,ta pamag-itan no anghel a mineta na tokayo amedingat. 36Ey tiMoises éy ginimetna kan i meadu a makataka-taka ta Egipto,sakay ta Medideg a Diget, sakay ta ilanga lugar ta lubuk na épat a pulu a taon.Siya i nagpaluwasa du Judeo ta Egipto.37 I éya a Moises, éy siya be i négkagi duIsrael, a paangen kan na Diyos dikitam iesa a purupeta a kona diya. Ey gébwatkan siya dikitam, kagi na. 38 Ti Moises be ikagumana du tolay a Israel to pégiyan deto melawa a ilang a lugar. Napisan sideta buked na Sinay to pégkagi no anghel niMoises ta éya. Tinanggap kan ni Moises taéya i utus na Diyos a éwanmalipas, mondaiatéd na dikitam.

39 “Pero du apo tam,” kagi ni Esteban,“éy éwan de sinunud ti Moises. Inidelande kan siya, a gustu de maka a sumoli taEgipto. 40 Kanya, to péglakad ni Moisesto buked, éy kinagi de ni Padi Aron, a‘Magimet ka pad ta ribultu a diyos tam,monda te méngigiya dikitam. Dahilan,’kagi de, ‘ti Moises a néngigiya dikitam alinumwas ta Egipto, éy éwan tam tukoyéng ahe siya.’ 41 Tulos ginimet de kan i

diyos-diyosan de a ribultu na baka. Sakaynagatang side to harap na. Ey mésaya sideto ginimet de, a nipagpiyesta de. 42 Eydahil ta éya, éy inidelan side na Diyos, apinabayaan na side a sumésamba ta diyos-diyosan, ayun to nakasulat ta libru dupurupeta. ‘Sikam a Israel,’ kagi na Diyos,‘bakén a sakén i inatdinanmoya to niatangmoy ta hayup to pégiyan moy ta ilang alugar. 43 I sinésambaan moya éy du diyos-diyosan a biton a Molok sakay tu bitona Rempan, sakay du iba a ginimet moy aribultu. Kanya sakén,’ kagi na Diyos, ‘éyibut ta kam ta dumanég a sa na Babilonia.’

44 “Nadid,” kagi ni Esteban, “to pégiyanpabi du apo-apo tam to ilang a lugar, éynagimet side ta dikél a tolda a pégsimbaande, a kona to niutus na Diyos ni Moises.Saya i tanda a kaguman de i Diyos. I sukatna kan éy kapareho no nitoldu na Diyosni Moises. 45 Ey to panahun ni Hosue amayor de, éy kembil de tu tolda to késdépde ta luta a pégiyanan de. Sakay i Diyos,éy inibutan na du iba a tolay a dati a égsasa. Ey tu tolda, éy ginamit de a hanggan tapanahun ni Hari Dabid. 46 Ey kinasahatanna Diyos ti Dabid. Ey pinakelagipan na iDiyos éng siya i maari a magimet ta dikéla bile a pégiyanan na Diyos. 47 Pero tiSolomon i nagimita ta éya a bile.

48 “Pero entan moy,” kagi ni Esteban,“i mataas a Diyos éy éwan mégiyan taginimét na tolay a bile, ayun to kagi nopurupeta: 49 ‘Mégiyanék ta langet,’ kagi naDiyos, ‘sakay imundua éy saya i te tupuanana tikéd kua. Anya i bile a gemtén moya para diyakén. Anya,’ kagi na Diyos, ‘tekailanganék ta bile a imangan ko? 50Sakéni nagimita ta étanan.’

51 “Pero sikam,” kagi ni Esteban, “éymekétog i ulo moya! Ewan pabi nabagui isip moya! Sala moy a baten i katu-tuhanan! Bakit éidelan moy i Banal aEspiritu? Kona be sa du apo moy to araw,éy kona kam be sa nadid! 52 Entan moy,”kagi na, “du purupeta to araw, éy linélokoside du apo moy. Sakay du naghula adumemét se i anak na Diyos, éy binunude side. Ey nadid, to kédemét na dénse, éy nitokyon moy siya, sakay binunumoy! 53 Sikam i néngiatdinana na anghelta utus na Diyos to araw pero éwan moysésundin!”

Binunu De Ti Esteban

Tu Gimet 7:54 143 Tu Gimet 8:2554 Nadid, pékabati du te tungkulin ta

éya a kagi ni Esteban, éy méiyamut sidea tahod, a mégingél side diya. 55 Ey tiEsteban, basta te tangad san siya ta langet,a édse diya ta mahusay i Banal a Espiritu.Sakay neta na sa i demlag na Diyos, sakayti Jesus a te taknég ta giled naa. 56 “Entanmoy,” kagi na, “meta ko a bukas dén ilanget, sakay tu lélake a gébwat ta langet,éy te taknég siya ta giled na Diyos.” 57 Eydu te tungkulin, pékabati de ta éya, éybasta tinaklében de tu talinga de, sakayhinabuhabukan de siya, sakay bigla de adinale, 58 sakay hinela de a niluwas tobanuwan. Sakay binunu de siya a binatikalde siya ta bito. Ey du namuno diya, éyniedton de pa tu badu de to harap noesa a lélake, a i ngahen na éy ti Saulo.59 To péngbatibatikal de pabi diya, éynanalangin siya, a kagi na, a “Panginoon,agawén pad i kaliduwa kua.” 60 Tuloslinumuhud siya a kinagi na ta medegsén, a“Panginoon, diyan pad side sésisin ta éye akasalanan de.” Ey to pégkagi na ta éya, éytulos minate dén. Ey mésahat ti Saulo tokéte ni Esteban. Te sénganya sa a lélake amékidiyos, éy side ya i néngielbénga diya,a minagsanget side diya ta meadu.

81-2 Nadid, ta éya a mismo a aldew, éy

nagsapul du tolay ta Jerusalem a mén-gloko du méniwala ni Jesus. Mahigpit ipékialam de dide, a hanggan minasiwéd-sewéd dén side ta iba-iba a banuwan taHudea, sakay ta Samaria. Basta du apostolsan i nabuhaya ta Jerusalem. 3 Samantalati Saulo, éy pinumilit siya a mangloko duméniwala ni Jesus. Pinasdépnadu tolaynata bili-bile, sakay pinadikép na du méni-wala, sakay nipepihesu na side. Lélake éyta bébe.

Nabaheta Du Tolay Ta Samaria4 Nadid, du minasiwéd-sewéd, éy nag-

pahayag side ta kagi na Diyos ta bawatbanuwan a inangayan de. 5 Mara ti Pelipéy inumange siya ta Samaria, sakay nipa-hayag na ti Jesus du tolay sa. 6 Ey side éybinate de tu kagi na, da neta de tu gimetna a kataka-taka. 7 Da neta de a nagamotdén i meadu a pile éy ta lumpu; sakay imeadu a tolay a hinayup, éy naibut didedumedukés a espiritu, amégkélanget side.8 Te meadu a masaya a tolay ta Samaria.

9 Te esa a lélake ta éya a ti Simon i nga-hen na. Dati siya a mégimet ta pégtakaan

du tolay sa, da bihasa siya a mégsala-mangka. Nagpataas siya ta sarili na tapamag-itan na galing naa. 10 Binati siyana étanan sa a tolay, da te kapangyariankan siya a mahigpit a gébwat kan ta Diyos.11 Naniwala side diya, da nale a panahuna mégtaka side ta galing na a iyépeta nadide. 12 Pero nadid, éy nagpahayag tiPelip dide ta Mahusay a Baheta tungkulta péghari na Diyos ta tolay, sakay tangahen ni Jesu Cristo. Ey naniwala sidea tulos nipabinyag side. 13 Pati ti Simon,éy naniwala be, sakay nipabinyag be siya,sakay nékiagum siya ni Pelip, da mégtakasiya to gimigimet na a makataka-taka.

14 Nadid, pékabaheta du apostol taJerusalem a tinanggap dén du tolay taSamaria i kagi na Diyos, éy pinaange de sade Pedro sakay ti Juan. 15 Side, kédemétde ta Samaria, éy nipanalangin de du tolaysa, amonda umasék dide i Banal a Espiritu,16 da éwan pabi dinumibi dide. Dahilan, topékabinyag dide ni Pelip, éy ngahen san niPanginoon Jesus i dinulawan naa. 17Nadidti Pedro sakay ti Juan, péngitupu de takamét dia dide, éy inumasék dide i Banala Espiritu.

18 Nadid ti Simon a mégsalamangka, éymineta na tu ginimet de Pedro, a umasék iEspiritu du tolay bagay itupu de tu kamétde dide. Kanya talaga siya a mangatéddide ta kuhata. 19 “Nay,” kagi na, “at-dinanék moy be ta kabahagi na kapang-yarian moya, monda éng itupu ko i kamétkua ta tolay, éy umasék be dide i Banal aEspiritu.” 20 Pero ti Pedro, i kinagi naa éy“Mepahamak ka, Simon, sakay na kuhatamua. Bakit, isip mo makabugtong ka taEspiritu na Diyos? 21 Ewan ka tu kabahagita éye, da meeta na Diyos a medukés iisip mua. 22 Magsisi ka, Simon, ta gimetmo a medukés. Manalangin ka ta Pangi-noon, monda maka éy pagpasensiyaan naka ta isip mo a medukés. 23 Da minetako a ménaghili ka tu isip, a nadaig ka nakasalananmo.” 24 “Adiyoy,” kagi ni Simon,“ipanalanginék moy pad, monda éwan tumanyari diyakén a kona to kinagi mo.”

25Nadid, kétapos de Pedro anagpatunayta baheta ni Jesus ta Samaria, éy nagsoliside ta Jerusalem. Péglakad de, éy nagpa-hayag side ta Mahusay a Baheta ta bariyo-bariyo ta Samaria a dinaman de.

Ti Pelip Sakay Tu Taga Etiopia

Tu Gimet 8:26 144 Tu Gimet 9:1526 Nadid, te esa a anghel na Panginoon

a inutusan na ti Pelip. “Ange ka,” kagina, “dumiman to kamino a tamo ta Gasa,a gébwat ta Jerusalem.” I éya a kaminoéy édse ta ilang a lugar. 27-28 Ey ti Pelip,pékabati na ta éya, éy néglakad dén siya.Ey katagbu na sa i esa a lélake amégkalesa,a taga Etiopia. Gébwat siya ta Jerusalem,da inumange sa a sinumamba ta Diyos.Siya éy katulung no hari ta Etiopia a bébe.Iyégalang siya a lélake, da siya i bahalato kayamanan no hari. To péglakad nokalesa na, éy mégbasa siya ta kasulatan niPurupeta Isaya.

29 Ey tu Espiritu na Diyos, éy kinagi nani Pelip, a “Nay, abutén mo i éya a kalesa.”30Kanya minaginan ti Pelip a inabut na tukalesa, sakay nabati na tu lélake amégbasato kasulatan. Ey kinagi ni Pelip diya, a“Anya, mépospusan mo i kahulugina nabébasaén mo a ina?” 31 “Ey pakodyan koa mépospusan,” kagi na, “éng éwan tumagpaliwanag diyakén?” Tulos inakit nati Pelip a sumakay to kalesa na. 32Ey nadid,saye i nabasaa no lélake to kasulatan:“I tupa éy éwan mégsanget bagay kébilén

mo siya a bunon. Tahimik be siyabagay gupitan mo. Ey kona be sai éya a lélake. Ta pémasaket dediya éy umaheg san siya ta tupa,a te ginék san. 33 Ta péngloko dediya éy éwan side tu katuwiran.Medukes i éya a lahi a tolay, dabunon de siya.”

34 Kinagi no lélake ni Pelip, a “Ti ésiya ipinégkagiana no purupeta, sarili na a bégi,o iba?” 35 Kanya ti Pelip, éy nipaliwanagna diya i éya a kagi, tulos tinolduan nasiya ta Mahusay a Baheta tungkul ni Jesus.36 Ey to péglakad de, éy dinumemét sideto dinom. “Entan mo,” kagi no lélake, “tedinom dén. Maariék wade dén a binya-gen?” 37 “Maari,” kagi ni Pelip. “Engméniwala ka dén a talaga, éy maari dén.”“Méniwalaék,” kagi na, “a ti Jesu Cristo éyanak na Diyos.”

38 Nadid, pinahintu no lélake tu kalesa,a inumogsad side a éduwa, sakay linu-musung side to dinom, sakay bininyagensiya ni Pelip. 39 Ey kéahawas de to dinom,éy ti Pelip éy inalap na Espiritu na Pangi-noon. Ewan dén siya mineta no lélake.Nagtulos san dén siya ta Etiopia amésahat.40 Ey ti Pelip, éy édsa dén siya ta Asoto.Ey sapul ta éya éy nagpahayag siya taMahusay a Baheta ta étanan a banuwan a

dinimanan na hanggan dinumemét siya taSesarea.

9Tu Péngdulaw Ni Saulo

1Nadid ti Saulo, éy mahigpit dén i pén-gloko na du tolay a méniwala ni Jesus, abébantaén na side a bunon. Inumange siyanadid to mataas a padi, 2 a nagpasulat siyadiya ta katibayan na, a monda te ipeta siyadu Judeo ta Damasko a te kapangyariansiya a mangdikép ta maski ti ésiya ta éya anipasakup dén ta bigu a péniwala. Talagana side a kébilén ta Jerusalem a ipihesu;maski lélake éy ta bébe.

3 Nadid, méglakad ti Saulo a tamo taDamasko. Ey to kéadene na sa, éy bigla asinumiklab ta palebut naa i demlag a géb-wat ta langet, 4 a tulos nalugmuk ti Sauloto luta, sakay nabati na i boses a kinagina diya, a “Saulo, bakit lélabananék mo?”5 “Ti ésiya ka, Amo?” kagi ni Saulo. “TiJesusék,” kagi no boses. “Sakén i labananmua. 6 Umégkat ka dén, Saulo, a somdépka dén ta banuwan. Temégkagi diko ta éyata kailangan mo a gemtén.”

7Nadid, du kakaguman ni Saulo éy bastanatilihan side, da nabati de i boses, peroéwan side tu mineta a maski anya. 8 Eyti Saulo éy inumégkat dén siya, pero tokébulag na éy buhék bale dén! Kanya dukakaguman na éy kinabitan de a niange taDamasko. 9Nagidad sa siya ta étélo a aldewa éwan naketa, sakay éwan be siya nénganéy ta uminum.

10 Nadid, te esa a alagad ta Damaskoa i ngahen na éy ti Ananias. Pinumetadiya i Panginoon, a kinagi na diya, a “Ana-nias.” “Anya, Panginoon,” kagi ni Ana-nias. 11 “Umange ka, Ananias,” kagi na, “takarsada ya a deretyo, a hanggan ta bile niHudas. Ipakelagip mo sa i esa a lélake ataga Tarso, a i ngahen na éy ti Saulo. Egsasa siya nadid a ménalangin. 12 Sakay netana ka ta tagenép na a sinomdép ta égseanna, sakay nitupu mo kan i kamét muadiya, mondamaketa siya.” 13 “Pero, Pangi-noon,” kagi ni Ananias, “meadu i nag-bahetaa diyakén tungkul ta éya a lélake,a medukés i ginamet na du tolay mo taJerusalem. 14 Sakay du padi sa éy inat-dinan de kan siya ta kapangyarian na amagpadikép du étanan a méniwala diko taéye.” 15 “Ey éwan,” kagi na Panginoon,“diyan kaméganteng. Da pinili ko dén siyaa siya i maging katulung ko a magpahayag

Tu Gimet 9:16 145 Tu Gimet 9:43

ta ngahen ko du Judeo sakay du éwanJudeo, sakay ta mataas a tolay. 16 Sakayipatukoy ko diya i étanan a tiisén na alang-alang diyakén.”

17 Kanya inumange ti Ananias diya.Sinomdép siya to bile, sakay nitupu natu kamét na ni Saulo. “Akéng,” kagi na,“pinaangeék se ni Panginoon Jesus. Siyaya tu pinumeta diko to dilan to tamo kapabi se. Pinaangeék na se, Saulo, mondamaketa ka man dén, sakay umasék dikoi Banal a Espiritu.” 18 Nadid, to pégkagini Ananias ta éya, éy bigla a natépduk tomata ni Saulo i koman i keskes, éy naketadén siya. Ey inumégkat dén siya agad, atulos na dén a nipabinyag. 19 Ey néngandén siya, a sinumibét man dén i bégi naa.

Mégtoldu Ti Saulo Ta DamaskoNadid, tulos kaguman ni Saulo du ala-

gad ni Jesus ta Damasko ta sénganya aaldew. 20 Ey dinumiretso siya ta kapilyana Judeo, a nipahayag na dide ti Jesus, asiya i anak na Diyos a talaga. 21 Sakay duétanan a nakabati diya, éy nagtaka side.“Bakit,” kagi de. “Bakénwade a siya tu datia mékialam du méniwala ta Jerusalem?Ewan beman siya ina tu inumange se amangdikép du méniwala ta éye, a kébilénna du padi ta éya?”

22 Ey nadid éy lalo a naging mahusay tiSaulo a mégpahayag. Nagpatunay siya ati Jesus i Cristo a tagapagligtas. Natalo nadu Judeo ta Damasko. 23 Kanya du Judeoéy ginayak de a bunon siya. 24 Aldo éy takélép éy sésanébén de siya ta pintuan nabanuwan, a monda mabunu de siya énglumwas. Pero napospusan dén ni Saulotu gayak de. 25 Kanya to esa a kélép éynisakay siya du kaguman na to gatang,sakay nitostos de to lipat no dikél a paderta palebut na banuwan,mondamakaginansiya du mamuno diya.

Ti Saulo Ta Jerusalem26Nadid, kédemét ni Saulo ta Jerusalem,

éy talaga siya a mékiagum du alagad niJesus, pero méganteng side diya. Ewanside méniwala a nipasakup dén siya niJesus. 27Kanya kinuyog siya ni Bernabe duapostol; sakay nilagip na dide éng kodya inipetaa na Panginoon ni Saulo to dilan taDamasko, a négkagi diya. Sakay nilagip nabe a mesipag dén ti Saulo a mégpahayagta ngahen ni Jesus ta Damasko. 28 Eysapul ta éya, éy tinanggap de ti Saulo, atulos négkaguman dén side ta Jerusalem.

29 Ewan siya méganteng a mégpahayag taPanginoon. Sakaynékipagpasuwaybe siyadu Judeo a mégkagi ta Griego. Kanyaginayak de be siya a bunon. 30 Ey dukakaguman na, pékabaheta de ta éya, éyniange de siya ta Sesarea, tulos pinéglakadde siya ta Tarso.

31 Kanya nadid éy natahimik man déni buhaya du méniwala ni Jesus ta Hudea,sakay ta Galilea sakay ta Samaria. Tinu-mibay side sakay kinumadu side dahil tatulung na Banal a Espiritu. Ey méniwalaside ta Panginoon ta mahusay.

Ti Pedro Ta Lida Sakay Ta Hope32 Nadid ti Pedro, éy méglebut siya

a bumébisita du méniwala ta bawatbanuwan Ey kédemét na ta Lida 33 éynetaunan na i esa a lélake a lumpu, a tiEneas i ngahen naa. Walu dén siya a taona te saket. 34 Ey kinagi ni Pedro diya,a “Eneas, pahusayén ka ni Jesu Cristo.Umégkat ka dén, a lukutén mo dén i abékmua.” Ey ti Eneas, éy tinumaknég siyaagad. 35 Ey du étanan a tolay sa a taga Lidasakay Saron, péketa de diya a mahusaydén, éy nipasakup be side ta Panginoon.

36Nadid, te esa a alagad a bébe ta Hope,a i ngahen naa éy ti Tabita. I palayaw na éyti Dorkas, sakay Ogsa. Mebait siya a bébe,a palagi siya a tumulung dumahirap. 37Tokébisita ni Pedro ta Lida, éy naladu i éya abébe, a tulos minate. Ey to pékapunas deéy niedton de tu bangkay na to kuwartota ontok. 38 Nadid, adene dén i Lida taHope. Ey du alagad ta Hope, pékabahetade a kéye dén ti Pedro ta Lida, éy nipauwetde siya a umange agad ta Hope. 39 Kanyainumange ti Pedro ta Hope. Kédemét nasa, éy niange de siya to bile a égsean nominate. Ey agad dinumulug ni Pedro dumeadu a bébe a bilo, a mégsanget side.Nipeta de diya tu badu de a ginamet niTabita to buhay pabi siya. 40 Ey ti Pedro,éy pinaluwas na side a étanan to bile,sakay linumuhud siya a nanalangin. Na-did, kélameng na to bangkay, éy kinagi na,a “Tabita, umégkat ka dén.” Ey tu bébe,éy binumulag siya, éy péketa na ni Pedroéy tulos siya a inumeknud. 41 Ey kembilanni Pedro i kamét naa a pinataknég. Sakaydinulawan na dén du bilo sa, sakay du iba,tulos nipeta na siya dide a buhay dén. 42 Iéya, éy nabaheta dén ta buu a Hope, kanyameadu i méniwala ta Panginoon. 43 Ey tiPedro, éy nale siya ta Hope, a négiyan siya

Tu Gimet 10:1 146 Tu Gimet 10:32to bile ni Simon. Tu Simon a méglinis takatat.

10Ti Pedro Sakay Ti Kornelio

1 Nadid, ta Sesarea éy te esa a sun-dalu a éwan Judeo, a ti Kornelio i ngahennaa. Kapitan siya na gurupu na sundalu aItaliyano. 2Mékidiyos siya a lélake, améni-wala side a mététena ta Diyos. Pero éwande tukoy ti Jesus. Ugali na a méngatéddu Judeo a mahirap, sakay palagi siya aménalangin ta Diyos. 3 To esa a aldew, aalas tres tu bilag, éy te anghel a gébwat taDiyos a pinumeta ni Kornelio. Sinomdéptu anghel, a kinagi na diya, a “Kornelio.”4Ey ti Kornelio, linumameng siya amégan-teng a tahod, a kinagi na, a “Anya, Amo?”Ey kinagi no anghel, a “Nabati dén naDiyos, Kornelio, tu panalangin mo, sakaytinandaan na be tu kagbi mo du mahirap.5-6 Kanya nadid, Kornelio,” kagi na, “éy telélake ta Hope a ti Simon Pedro, a tinumu-los siya ta bile no Simon a esa, améglinis takatat, a i bile dia éy égse ta digdig na diget.Ey nadid siko, Kornelio,” kagi no anghel,“éy pauwet mo siya.” 7 Nadid, kéhektatno anghel, éy dinulawan ni Kornelio duutusan na a éduwa, sakay tu badigad na asundalu, a mékidiyos be. 8 Ey nibaheta nadide i nanyaria diya, sakay pinaglakad naside ta Hope.

9Nadid, to kagagabian na éya, éy adenedén du étélo a utusan ta Hope. Ey totanghali, éy sinumangkay ti Pedro to atépno bile a manalangin. (Tu atép no bile éypantay.) 10 To pénalangin na éy mégalépsiya. Habang méglutu pabi side ta kanénna, éy naketa ti Pedro ta himala. 11 Tekoman i tagenép ti Pedro, a mineta naa binumukas i langet, sakay te koman idikél a manta a iyétostos de ta lutaa, a teigut tu épat a iskina na. 12 I lasén naa éymeadu a kalakalase a hayup, sakay ulag,sakay manok. Diden ya éy bawal a kanénna Judeo. 13 Ey nabati nadid ni Pedro iboses a kinagi na, a “Nay, Pedro, alapénmo dén. Bunon mo side, sakay kanén modén.” 14 Pero “Ewan, Panginoon,” kagi niPedro, “bawal ina side a kanén me.” 15 Eykinagi man dén no boses, a “Diyan mokagin a bawal tu kagi na Diyos amahusay.”16 Pentélo a beses a nanyari i éya, sakayinapén tu manta a dikél ta langet.

17 Nadid, mégisip ti Pedro éng anya ikahulugina na éya a nanyari, éy dinu-memét dén du étélo a utusan ni Kornelio,a nagpakelagip side éng ahe tu bile niSimon. Te taknég side nadid to harap nobile, 18 sakay nipakelagip de éng tinumulosta éya ti Simon Pedro. 19 Ey ti Pedro,égse pabi siya to atép a mégisip, éy kinagidiya na Espiritu na Diyos, a “Entan mo,Pedro, te étélo a lélake ta sidung a mé-gahayok diko. 20 Umogsad ka dén, Pedro,sakay diyan ka magalanganin a kumuyogdide, da sakén ngani dén i nagpaangeadide ta éye diko.” 21 Kanya inumogsadti Pedro, a kinagi na du lélake, a “Sakénti Simon Pedro. Anya i gustu moya?”22 Ey kinagi de, a “Pinaange kame se niKapitan Kornelio a manguwet diko. Siyaéy mahusay a lélake a mékidiyos,” kagi de,“sakay iyégalang siya na étanan a Judeo.Ey nadid éy inutusan siya no esa a anghela nipauwet na ka, monda mabati na i kagimua diya.” 23 Nadid, pékabati ni Pedro taéya, éy pinatulos na side to bile.

Nadid, to kagagabian na, éy hinumektatside, a kaguman de ti Pedro. Sakay kinu-muyogbe i sénganya a Judeo améniwala niJesus. 24 Ey to kagagabian na éya, éy dinu-memét dén side ta Sesarea. Ey naguhayti Kornelio dide. Sakay égse be to bilena du tétotop na, sakay du kékadimoy na,da inakit na side a umange sa a maguhaydide. 25 Nadid, kédemét ni Pedro to bile,éy linumuhud ti Korneilo diya a sumambadiya. 26 Pero ti Pedro, éy pinaégkat na, akinagi na, a “Soh, diyan ka sina mégkona.Tolayék san a kapareho mo.” 27 Ey tulosside a néguhon a sinomdép to bile. Eykésdép de, éy mineta ni Pedro i meadu anapisan sa a tolay a éwan Judeo. 28 Eykinagi ni Pedro dide, a “Tukoy moy dén abawal i Judeo a mékiagum ta éwan Judeo,ayun ta rilihiyon me. Pero nikagi diyakénna Diyos a diyan ko ibilang a medukés imaski anya a kalase a tolay. 29Kanya,” kagini Pedro, “to nipanguwet moy diyakén éyéwanék inumidél. Ey nadid, kagi moy éngbakit nipauweték moy.”

30Nadid, kinagi ni Kornelio, a “To ikaé-pat a aldew, a alas tres i bilag, éy nanalang-inék ta bile miae. Ey bigla a te taknégta harap kua i lélake a méngislap i badunaa. 31 ‘Kornelio,’ kagi na, ‘nabati dén naDiyos tu panalangin mo sakay tinandaanna be tu kagbi mo du mahirap.’ 32 Tulosinutusanék na a pauwet ta ka ta Hope,

Tu Gimet 10:33 147 Tu Gimet 11:15Pedro. Sakay kinagi na be diyakén a égseka to bile ni Simon a méglinis ta katat, tadigdig kan na diget. 33 Kanya nipauwetta ka agad,” kagi ni Kornelio, “éy salamat,da inumange kam dén se. Ey nadid, éymeta dén na Diyos a kéye kitam dén se,monda baten me éng anya i nibilina dikona Panginoon.”

Tu Kagi Ni Pedro Du Ewan Judeo34 Nadid, pékabati ni Pedro to kinagi

ni Kornelio, éy kinagi na dide, a “Tukoyko dén nadid a maski bale éwan Judeo éygustu na Diyos, 35 sakay tanggapén na itolay na maski ahe a lahe, éng mégan-teng side diya, sakay éng gumamet side tamahusay. 36 Ey sikam,” kagi ni Pedro, “éynabaheta moy wade dén tu kagi na Diyosdu Judeo, da nipahayag na dén i Mahusaya Baheta a tungkul ta pégkasundu dahil togimet ni Jesu Cristo. Siya i Panginoon taétanan. 37 I éya a baheta, éy minepahayagdén ta buu a Hudea. Nagsapul i éya a nan-yari ta Galilea, to pégtoldu ni Juan tungkulta pégbinyag. 38 I kagin kua éy tungkulni Jesus a taga Nasaret. Nipagkaluubdiya na Diyos i Banal a Espiritu sakayta kapangyarian. Maski ahe i inangayannaa, éy nagimet siya ta mahusay, sakaypinahusay na du tolay a linoko ni Satanas;da kaguman siya na Diyos. 39 Sikame isistigua ta étanan a ginimet na ta banuwanna Judeo, sakay ta Jerusalem. Kona mansa éy binunu de siya to kudos. 40 Perobinuhay siya na Diyos to ikatélo a aldew,tulos pinumeta ti Jesus du tolay. 41 Peroéwan siya pinumeta ta étanan a tolay,éngˈwan sikame san a pinili dén na Diyosa mégpatunay diya. Sakay kaguman nakame be a néngan to nikabuhay na dén.42 Inutusan na kame,” kagi ni Pedro, “amagpahayag diya ta tolay, a siya i piniliana Diyos a maghukum ta tolay a minate,sakay ta tolay a buhay. 43 Siya i nikékagiana étanan a purupeta to péngipahayagde a maski ti ésiya i méniwalaa diya éypagpasensiyaan side na Diyos ta kasalanande, dahil ta kapangyarian ni Jesus.”

Umasék Tu Espiritu Du Ewan Judeo44Nadid, mégkagi pabi ti Pedro, éy din-

umibi dén i Banal a Espiritu du étanan aédse to bile. 45 Ey du kakaguman ni Pedroa Judeo, éy mégtaka side, da uméasék balebe i Banal a Espiritu ta maski éwan Judeo atolay. 46 Dahilan nabati de du éwan Judeo

a mégkagi ta iba-iba a kagi, sakay még-puri side ta Diyos. Ey kinagi ni Pedro, a47 “Kapareho tam bale di tolayae a dayuan,da tétanggapén de be i Banal a Espiritu!Ti ésiya i makasawaya dide a ipabinyag?”48 Tulos niutus ni Pedro a binyagen sideta ngahen ni Jesu Cristo. Ey kétapos naéya, éy inakit de ti Pedro a égsa pa side asénganya a aldew.

Tu Katuwiran Ni Pedro Eng BakitBininyagen Na Du Ewan Judeo

111 Nadid, du apostol sakay du iba a

Judeo a méniwala ta Hudea, éy nabahetade a te éwan Judeo a nipasakup dén takagi na Diyos, dahil to pégtoldu ni Pedro.2 Kanya du Judeo a méniwala ni Jesus, éypinintasan de ti Pedro to kédemét na taJerusalem. 3 “Bakit,” kagi de, “tinumuloska ta bile na dayuan a éwan Judeo, anékidipon ka pa dide? Ewan beman yabawal ta ugali tam?”

4 Kanya ti Pedro, éy kinagi na dide ikatuwiranna, a nisalaysay na dide i étanana nanyari. 5 “To esa a bulan,” kagi na,“éy égseék ta Hope. Ey to pénalanginko, éy naketaék ta himala. Te komanéki tagenép, a mineta ko i dikél a koman imanta ta langet a iyétostos. Te igut tu épata iskinana. Ey dinumibi a hanggan ta tapatkua. 6Nadid, tinitigen ko éy meadu bale akalakalase a hayup i lasén naa, sakay ulagéy ta manok. 7 Sakay nabati ko i boses akinagi na diyakén, a ‘Nay, Pedro, alapénmo dén.’ 8 Ey ‘Ewan, Panginoon,’ kagi ko,‘bawal ina side a kanén me.’ 9 Pero kinagidiyakén a huway no boses ta langet, a‘Diyanmo kagin a bawal tu kinagi na Diyosa mahusay.’ 10 Pentélo a beses a nanyari iéya, sakay inapén tu manta ta langet.

11“Nadid, ta éya amismo a oras,” kagi niPedro, “éy dinumemét to bile a tinulusanko i étélo a lélake a gébwat ta Sesarea,a manguwet diyakén. 12 Ey inutusanékna Espiritu a diyanék mégalanganin a ku-muyog dide. Kanya kinumuyogék dide tobile no esa a lélake a éwan Judeo, a ti Kor-nelio i ngahen naa. Sakay kinuyog ko be diénémae a kaguman ko. 13Ey ti Kornelio, éynibaheta na dikame a pinumeta kan diya iesa a anghel to bile de, a inutusan na kansiya a pauweték na ta Hope. 14 Kinagi kanno anghel diya a sakén i magbahetaa diyata kagi a méngiligtas diya, sakay du anakna. 15Ey nadid,” kagi ni Pedro, “to pégkagi

Tu Gimet 11:16 148 Tu Gimet 12:11ko pabi dide, éy dinumibi bale dide i Banala Espiritu a kona to nanyari dikitam tosapul. 16 Ey sakén, éy naala-ala ko tukinagi na Panginoon, a mégbinyag ti Juanta dinom, pero sikitam éy mabinyagenkitam kan ta Banal a Espiritu. 17 Ey nadid,éy magenyaék? Eng inatdinan side naDiyos ta Espiritu na a kona to nipéngiatédna dikitam to nipagpasakup tam diya, éyanya, sawayén ko beman i gimet na Diyos?Kanya tinumulusék dide.”

18Nadid, du pinégkagian ni Pedro, pék-abati de to katuwiran na, éy éwan dénside mégpintas diya. Nagpasalamat sideta Diyos, a kinagi de, a “Inatdinan bale beside na Diyos ta pagkékataon de a magsisita kasalanan de, a baguén de tu ugali de amonda mabuhay side; maski éwan Judeo atolay!”

Du Méniwala Ta Antiokia19 Nadid, du méniwala ni Jesus a

minasiwéd-sewéd to pémunu de niEsteban, éy nakaabut i sénganya dideta Penisia, sakay ta Sipre, a hanggan taAntiokia. Nipahayag de sa i baheta niJesus, pero Judeo san i néngibahetaandia. 20 Pero te séngasénganya a Judeo améniwala a taga Sipre sakay ta Sirene.Diden ya, kédemét de ta Antiokia, éynibaheta de ti Cristo du tolay sa a éwanJudeo. 21 Ey inaguman side na Panginoon,monda meadu sa a tolay i ipasakup taPanginoon.

22 Nadid, pékabaheta du alagad taJerusalem ta éya, éy pinaange de tiBernabe ta Antiokia. 23 Ey kédemét nasa, éy neta na i mahusay a gimet na Diyosdide, éy masaya siya. Tulos hinatulan naside a manatili side a matapat ta péniwalade ta Panginoon. 24Ti Bernabe éymahusaya lélake, a égse diya i Banal a Espiritu,sakay uméasa siya a tahod ta Diyos. Eymeadu i tolay a nipasakup ta Panginoon.

25 Kanya inumange ti Bernabe ta Tarsoa ahayukén na ti Saulo. 26 Ey to péketa nadiya, éy kinuyog na siya a soli ta Antiokia.Esa a taon side a négiyan ta Antiokia, sakaynagtoldu side ta éya ta meadu a tolay togurupu du méniwala. Du méniwala sa, éyside ya du neditol a ngéngahinan na tolaya Kristiano.

27 Nadid, ta éya a panahun éy te puru-peta a dinumemét ta Antiokia, a gébwatside ta Jerusalem. 28 Tinumaknég i esadide, a ti Agabo i ngahenna, sakay naghula

siya ta pamag-itan na Espiritu, a te dikélkan a alép a dumemét ta mundua. I éya ahula, éy natupad ngani dén to panahun niHari Klaudio. 29 Kanya du méniwala sa, éynaisipan de a ipatawed de i tulung de dutétotop de ta péniwala ta Hudea, sigun takaya na bawat esa dide. 30 Ey kona nganisa i ginamet dia. Nipatawed de tu tulungde du matétanda sa, a ti Bernabe sakay tiSaulo i bahala a nagkébil.

12Mangloko Man Dén Side Du Méniwala

1 Nadid, to panahun a éya, éy ti HariHerod éy nékialam siya du sénganya améniwala ni Jesus. 2 Pinutulan na pa tiSantiago a aka ni Juan. 3 Ey nadid, péketana a mésahat du Judeo ta éya, éy ti Pedroman dén i nipadikép naa. Nanyari ya topiyesta a péngan de ta melapis a tinapay.4 Pékadikép na ni Pedro, éy nipihesu nasiya, a pinaguwardia na siya ta sapulu éyta éném a sundalu. Tu plano ni Herod éyiluwas na ti Pedro ta kétapos na piyesta,monda ipabuno na siya ta harap du tolay.5 Kanya binantayan de ti Pedro to pégpih-esuan. Pero du kakaguman na améniwala,éy mahigpit a iyépanalangin de siya.

Pinaluwas No Anghel Ti Pedro6 To esa a kélép éy tidug ti Pedro ta

sélat na éduwa a sundalu, a ginapus siyata éduwa a kadena. Sakay te guwardiabe a mégbantay to pintuan no pégpihe-suan. Ta gagabi éy saya i takdaa a aldewa ipabuno siya no hari. 7 Nadid, bigla adinumemlag tu kuwarto a te katidugen niPedro, a te taknég sa i esa a anghel naDiyos. Kembilan na ti Pedro a linukag, akinagi na, a “Nay, Pedro, umikat ka dén.”Nadid, kéégkat ni Pedro, éy basta nalékbestu kadena ta kamét naa. 8 “Nay,” kagi noanghel, “magbadu ka dén, sakay magsolotka dén ta sapatusmua.” Kétapos na éya, éykinagi na, a “Nay, magalikébkéb ka ta ulésmua, a umunonod ka diyakén.” 9 Ey inu-munonod ti Pedro to anghel a linumwas topégpihesuan. Ey éwan tukoy ni Pedro éngtunay ya a nanyari. Akala na éy tagenépna san. 10 Péglakad de, éy sinalinan de santu éduwa a guwardia. Sakay kédemét de topintuan a bakal, éy basta binumukas dide,a tulos nakaluwas dén side. Péglakad deto esa a karsada, éy bigla a linompés tuanghel. 11 Ey ta éya san naisipan ni Pedroi nanyaria diya. “Tutuhanan bale,” kagi

Tu Gimet 12:12 149 Tu Gimet 13:12na, “a pinaange se na Diyos tu anghel naa mangagaw diyakén ni Herod, sakay tuasaan du Judeo a manyari diyakén.”

12Nadid, to pékaisip ni Pedro ta éya, éynagtulos siya to bile ni Maria a ina ni Juana dédulawén de aMarkos. Temeadu sa na-did a napisan a nanalangin. 13Tinumuktukti Pedro to pintuan, éy inumange tu bataanto pintuan a inentan na éng ti ésiya ya.14 Siya, pékatukoy na to boses ni Pedro,éy éwan na siya binukasan, dahil ta pagésna; éngˈwan naginan siya ta lubuk a kinagina du ménalangin sa a kéye dén ti Pedroto pintuan. 15 “Oy!” kagi de, “nabang-awka wade.” Pero iyépilit na a siya nganidén. Kanya kagi de a makay anghel na.16Samantala ti Pedro éymégtuktuk amég-tuktuk. Ey to péngbukas de éy neta de asiya bale dén. Ey nagtaka side. 17 Peropinéypéy na side. Sakay nilagip na dideéng kodya siya a pinaluwas na Panginoonto pégpihesuan. Sakay nibilin na dide aibaheta de de Santiago i nanyaria. Sakayhinumektat siya dide a inumange ta iba alugar.

18Nadid, to gagabi dén, éy naligalig déna tahod du sundalu, da éwan de tukoyéng ahe ti Pedro. 19 Ey ti Hari Herod, éypinaahayok na siya, pero éwan de neta.Kanya siniyasat na du nagbantay, sakaynipabunu na side. Ey kétapos na éya, éynagkobu ti Herod ta Sesarea.

Tu Kéte Ni Herod20 Nadid, nale ti Hari Herod a mégingél

du tolay ta Tiro sakay ta Sidon. Kanyanadid éy nagkasundu side a umange diya.Nékiohon pa side ni Blasto a bisi na, aaguman na side a mékiohon ni Herod.Gustu de a bumate ni Herod, da gébwatta banuwan na i kabuhayan de. 21 Nadid,kédemét no katugunan de a aldew, éy nag-bihis ti Herod to badu na amemahal, sakayinumeknud siya to bangko na ta harap dutolay, sakay nagtalumpati siya dide. 22 Eydu tolay, pékabati de diya éy kinagi de tamédegsén, a “Ewan siya tolay, éng ˈwandiyos siya a talaga!” 23 Ey nadid, da éwankinagi ni Herod aDiyos i nangtulunga diya,éy bigla a pinasakitan siya no anghel agébwat ta Diyos. Sakay enhés siya a tulosminate dén.

24 Ey tu kagi na Diyos, éy lalo a nagk-abahibaheta dén. 25 Ey ti Bernabe sakayti Saulo, da natapos dén tu gimet de ta

Jerusalem, éy nagsoli dén side ta Antiokia,a kinuyog de nadid ti Juan Markos.

13Tu Péglakad De Bernabe Ta Adeyo

1 Nadid, du méniwala ta Antiokia éy tesénganya dide a purupeta, sakay te sén-gasénganya be amégtoldu. I ngahendia éyti Bernabe, sakay ti Simion Niger, ti Lusioa taga Sirene, ti Saulo, sakay ti Manaen (tiManaen éy kaguman ni Herod to kéanakde). 2 To esa a aldew éy nagpisan sidea nagkulasiyon, monda sumamba side taDiyos. Ey kinagi dide na Banal a Espiritu,a “Pilién moy ti Bernabe sakay ti Saulo,a ibukod moy side, monda gemtén de itarabaho a nihanda ko dide.” 3 Ey kéta-pos de a nagkulasiyon sakay nanalangin,éy nitupu de dide tu kamét de, sakaypinéglakad de side.

Mégtoldu Side Ta Sipre4 Ti Bernabe sakay ti Saulo, éy inutusan

side na Banal a Espiritu. Kanya inumangepa side ta Selusia, sakay sinumakay sideta paraw a inumahabes side ta puduka naSipre. 5 Ey kédemét de ta Salamina, éynipahayag de du kapilya sa na Judeo i kagina Diyos. Kaguman de be ti Juan Markos akatulung de.

6 Nilebut de i éya a puduk, a hangganta Papus. Ta éya éy netaunan de sa i esaa mégsalamangka a Judeo a mégwari-waria purupeta siya. Ti Barhesus i ngahennaa. 7Kadimoy siya no gubernador ta éya,a ti Sergio Paulo, a matalinung a lélake.Siya éy nipauwet na ti Bernabe sakay tiSaulo, da gustu na éy mabati na i kagi naDiyos dide. 8 Pero tu mégsalamangka, éytalaga na a sawayén de Bernabe, da sala naa tumanggap tu gubernador ta péniwalade. (Tu palayaw no mégsalamangka éyti Elimas.) 9 Pero ti Saulo, éy édse diyai Banal a Espiritu. (Tu palayaw ni Sauloéy ti Pablo.) Ey linameng na tu mégsala-mangka, 10 a kinagi na diya, a “Utusan kani Satanas! Bakit kontara ka ta mahusaya gimet? Loko ka, a medukés ka a ugali!Bakit pakiwélénmo i katutuhanan tungkulta Diyos? 11 Pero nadid,” kagi ni Pablo,“éy parusaan ka na Diyos. Maging buhékka, a male a panahun éy éwan ka maketa.”Nadid, bigla a naramdaman ni Elimas adinumiklém i mata naa, tulos nagkapa-kapa siya ta mangkabit diya. 12 Ey tugubernador, péketa na ta éya, éy naniwala

Tu Gimet 13:13 150 Tu Gimet 13:43

siya; da néganteng siya ta pégtoldua deBernabe tungkul ta Panginoon.

Ta Antiokia-Pisidia13 Nadid, tinumulak de Pablo ta Pa-

pus, a inumahabes side ta Perge-Pamilia.Pero kédemét de sa, éy gininanan side niJuan Markos, a nagsoli siya ta Jerusalem.14 Ey sapul ta éya éy nagtulos de Pablo taAntiokia-Pisidia. Ey to pangilin a aldew,éy sinomdép side to kapilya na Judeo topégmiting de. 15 Ey kétapos du Judeo amégbasa to kasulatan, éy kinagi no taga-pamahala sa ni Pablo éng te kagin siya dunapisan sa a tolay. 16 Kanya tinumaknégti Pablo, a niontok na i kamet naa, sakaynagtalumpati siya dide.

“Sikam a Israel,” kagi na, “sakay sikama éwan Judeo a mékidiyos, éy te kaginékdikam. 17 I Diyos a péniwalaanna banuwanna Israel, éy siya i nangpilia du apo tamto araw, a side i tolay na. Sakay pinakaduna side to pégiyan de ta Egipto. Sakaypinaluwas na side ta éya ta pamag-itan nakapangyarian na. 18 Pinagtiisan na side topégiyan de ta melawa a ilang a lugar taépat a pulu a taon. 19 Kétapos na éya, éypinabuno na du tolay ta pitu a banuwan naKanan, sakay niatéd na tu luta de du apotam, 20 para ta panahun na épat a datos éyta limapulu a taon.

“Kétapos na éya éy ginimet na Diyos a tehuwes side a nagmayor dide, a hanggan topanahun ni Purupeta Samwel. 21 Ey nadidgustu du Judeo a te hari side. Kanya pinilina Diyos i esa a lélake a gébwat ta lahi niBendyamin. Ti Saulo i ngahen na, a anakni Kis. Siya i hari de para to épat a pulu ataon. 22 Ey nadid, to péngibut na Diyos niSaulo, éy pinili na ti Dabid a maghari dide.Da kinagi na Diyos a ti Dabid i gustu nakana, da tukoy na a tupadén na i kaluubenna. 23 Ey nadid,” kagi ni Pablo, “tu apo niDabid a esa éy ti Jesus; éy ginimet na Diyosa siya i tagapagligtas du Israel, da saya i ni-pangako na Diyos. 24 Ey bagu dinumemétti Jesus éy mégtoldu dén ti Juan du tolay, adapat magsisi side ta kasalanan de, a tulosipabinyag side. 25 Ti Juan, to kétapos nato tarabaho na, éy kinagi na, a ‘Akala moyéy sakén i tagapagligtas, pero éwan. Teménegipo diyakén a dumemét,’ kagi na,‘sakay éng iparehoékmoy diya, éy éwanéktu pasa, da mataas siya diyakén.’

26 “A tétotop ko,” kagi ni Pablo, “sikama apo ni Abraham, sakay sikam a éwan

Judeo a mékidiyos, batenék moy! I éya abaheta a méngiligtas i Diyos ta tolay, éypara dikam be! 27 Du Judeo ta Jerusalem,éy éwan de tukoy a ti Jesus i tagapaglig-tas. Sakay tu kasulatan du purupeta abébasaén de ta tuwing pangilin, éy éwande be napospusan. Kanya tinupad de tonipamuno de ni Jesus. 28Maski éwan sidetu katuwiran a magpabuno diya, éy pinilitde ti Pilato a ipabuno na siya. 29 Kanyatinupad de tu hula du purupeta, a ni-pabuno de siya. Ey to nikate na dén, éynidibe de tu bangkay na to kudos, sakaynielbéng de to pantiyung. 30 Pero binuhaysiya na Diyos a huway! 31 Sakay meadua aldew a pinumeta siya du alagad na akakuyoyog na to éya ta Jerusalem a gébwatta Galilea. Side ya i sistigua a nabuhay dénsiya. 32Pati sikame a éduwa,” kagi ni Pablo,“éy inumange kame se a monda ipahayagme dikam iMahusay a Baheta a nipangakona Diyos du apo tam to araw. 33 Tinupaddén na Diyos tu nipangako na dikitam, dapinabuhay na dén ti Jesus a huway. Te kagita ikaduwa a kanta tungkul ta éya. Siko ianak ko, kagi na, sakay sakén i ama mua.34 Sakay kinagi be na Diyos a atdinan nasiya ta mahusay a kalagayan a nipangakona ni Dabid. I kahulugina na éya,” kagini Pablo, “éy buhayén na ti Jesus, mondaéwan mahunot i bégi naa. 35 Sakay te kagia esa to kasulatan, a éwan na kan pabayana mahunot tu utusan na a banal. 36 Marati Dabid, sinunud na i Diyos to panahunna, pero minate siya, sakay nielbéng de besiya to lébeng du apo na, tulos nahunot tubégi na. 37 Pero ti Jesus éy éwan nahunottu bégi na, da binuhay siya na Diyos.

38 “Kanya nadid, a tétotop ko,” kagini Pablo, “éy dapat moy a mapospusana dahil ni Jesus éy pagpasensiyaan kamna Diyos ta kasalanan moy. 39 Da maskisésundin moy i kautusan ni Moises, éyéwan kam pagpasensiyaan ta kasalananmoy; pero éng maniwala kam ni Jesus éymakaligtas kam ta parusa na kasalananmoya. 40 Kanya sikam,” kagi ni Pablo, “éymangilag kam, makay makamtan moy tunisulat du purupeta to araw. 41Entan moy,kagi de, sikam a mégidel ta katutuhanan.Magtaka kam kan ta gimet na Diyos, peromate kam, da éwan kam maniwala, maskiipaliwanag de dikam.”

42Nadid, kéluwas de Pablo to kapilya, éyinakit side du tolay a sumoli side ta sabadua esa, a magtoldu side dide a huway. 43 Ey

Tu Gimet 13:44 151 Tu Gimet 14:17kétapos no miting, éy te meadu a tolay atinumagubet de Pablo, éy hinatulan sidede Pablo a diyan de pébayan i kagbi naDiyos dide.

44 Nadid, to esa man dén a aldew apangilin, éy dinumulug du étanan a tolayta banuwan, a monda mabati de tu pég-toldu ni Pablo ta kagi na Diyos. 45 Perodu mataas a Judeo, péketa de du meadu atolay a dinumulug de Pablo, éy nanaghiliside, sakay kinagi de a mali tu pégtolduna, a medukés kan siya a lélake. 46 Ey dePablo éy ti Bernabe, éy metapang side amégkagi. “Dapat a mégpahayag kame padikam ta kagi na Diyos,” kagi de, “da Judeokam. Pero nadid, da mégidel kam, a salamoy a te buhay a éwan tu katapusan, éypabayan me kam, a du éwan Judeo san itolduan mia. 47 Da saya i niutusa dikamena Panginoon. Pinili na kame, kagi na, asikame i magpaliwanag du éwan Judeo, asikame kagi na i bahala a mégtoldu ta ibaa tolay tungkul ta kaligtasan de.”

48 Nadid du éwan Judeo, pékabati deta éya, éy mésaya side. “Kamahalan,”kagi de, “i éya a kagi de Pablo tungkul taDiyos!” Ey nadid, du pinili dén na Diyosa para ta buhay a éwan tu katapusan, éynaniwala side. 49 Sakay tu kagi na Diyos éylalo a nagkabahibaheta dén ta éya a lugar.50 Pero du Judeo a mataas, éy sinulsulande du te tungkulin a lélake ta éya, sakayi sénganya a mataas a bébe a méniwala taDiyos. Tulos linoko de de Pablo a hangganpinaibut de side to banuwan de. 51 Eyde Pablo, kéhektat de, éy nihalimbawa dedide a nipagpag de dide tu alikabuk tatikéd dia. I éya éy bilang sistigu de ainidelan de i Diyos. Ey nadid éy inumangeside ta Ikonio. 52 Ey du bigu a méniwala taAntiokia éy mésaya side, sakay édse dide iBanal a Espiritu.

14Ta Ikonio

1Nadid, kona be sa i nanyaria ta Ikonio.Ti Pablo sakay ti Bernabe, éy inumange paside to kapilya sa na Judeo, sakay négkagiside ta mahusay, monda te meadu a Judeoa méniwala ni Jesus, sakay éwan Judeo be.2-3Nale sa de Pablo a négiyan, a metapangside a nagpahayag ta kagi na Panginoon.Sakay i Diyos éy pinatunayan na du tolaytu kagi de Pablo, da inatdinanna side ta ka-pangyarian a magimet ta tanda a kataka-taka. Pero du Judeo a éwan méniwala, éy

sinulsulan de du iba a tolay. Kinagi dea medukés du kabébayan de a nipasakupta pégtoldu de Pablo. 4 Kanya du tolay tabanuwan a éya, éy éwan side pariparehotu isip. Du kalahati éy kinumampi side duJudeo; du iba man éy kinumampi side dePablo.

5 Nadid, du tolay sa, sakay du konsiyalna banuwan, éy mégayak side a manglokode Pablo, a talaga de side a batibatikalén.6-7 Pero de Pablo, pékabaheta de ta éya,éy ginuminan sa side a inumange sideta Likaonia. Ta éya éy nagpahayag sideta Mahusay a Baheta ta Listra, sakay taDerbe, sakay ta bariyo-bariyo ta éya.

Ta Listra8 Ta Listra éy te esa a lélake a éwan

mékalakad. Lumpu siya sapul to nikeenakna. 9 Siya éy négbati to pégtoldu ni Pablo.Ey ti Pablo, éy neta na a méniwala siya apahusayén maka siya na Diyos. 10 Kanyakinagi na diya ta medegsén, a “Siko, tu-maknég ka dén.” Ey tu lélake, éy bastalinumuksu dén siya, a tulos néglakad! 11Eydu meadu sa a tolay, péketa de to ginimetni Pablo, éy akala de éy diyos side tiBernabe. Kinagi de to kagi de a sarili,a “Dinumibe bale dén dikitam diden yea éduwa a diyos, a naging tolay side!”12 Ti Bernabe éy nginahinan de ta ngahenno diyos de a Seus. Sakay ti Pablo éynginahinan de ta ngahen no diyos de aHermes, da bihasa ti Pablo amégkagi. 13Taéya a banuwan éy te bile a pégdasalande to diyos-diyosan de a Seus. Nadid,tu bahala ta éya a bile, éy niluwas na ibaka a te ulay ta bulaklak. Talaga de abunon, a ipagatang de de Bernabe. 14 Perode Bernabe, pékapospos de ta gemtén dutolay, éy naligalig side, a naginan side dutolay. “Adiyoy,” kagi de, 15 “diyan kamsinamégkona? Tolay kame san a kaparehomoy!” kagi de. “Kanya kame se inumangeéy monda ibaheta me dikam i Mahusay aBaheta ni Jesus, a monda maka éy ibutanmoy tu péniwala moy ta diyos-diyosan aéwan tu pasa, a tanggapén moy i tunay aDiyos. Siya i naglalang ta mundua éy talanget éy ta diget, sakay ta étanan a égsedide. 16 To éya,” kagi de, “éy pinabayanna Diyos du tolay a éwan Judeo. 17 Konaman sa, éy inatdinan kam be na Diyos takatunayan, monda matenggi moy siya tapamag-itan no gimet na a mahusay. Eyanya i gimet na, éy siya iméngatéda dikam

Tu Gimet 14:18 152 Tu Gimet 15:12ta uden; siya i mégpatubu ta halamanmoya; siya i méngatéda dikam ta kanénmoya sakay ta kasayaan moya.”

18 Nadid, maski kona sa tu kinagi dePablo, éy mehirap side a nangsaway didea mégatang dide ta baka. 19 Ey nadid,kétapos na éya, éy te dinumemét sa aJudeo a gébwat ta Antiokia éy ta Ikonio,a side du kalaban ni Pablo. Sinulsulan detu tolay ta Listra a hanggan da binébatikalde ti Pablo, sakay nihela de siya a nibut desiya to banuwan de, a akala de éy minatedén. 20 Pero du tolay sa a méniwala, tokétipun de diya, éy inumégkat dén siya, atulos sinomdép man dén siya to banuwan.Ey to kagagabian na éya éy hinumektat saside ti Bernabe, a nagtulos side ta Derbe.

Nagsoli De Pablo To Kingébwatan De21 Ta Derbe éy nagpahayag man dén de

Pablo ta Mahusay a Baheta. Ey te meadusa a nipasakup ni Jesus. Ey kéhektat de saéy nagtulos man dén side ta Listra sakayta Ikonio a hanggan ta Antioka-Pisidia.22 Pinatibay de sa du bigu a méniwala,a hinatulan de side a diyan de pébayantu péniwala de. “Magdanas kitam pa tameadu a hirap,” kagi de, “bagu kitammakasdép ta kaharian na Diyos.” 23 Sakaypati, éy pinili de ta bawat simbaan i maté-tanda a mamahala. Nagkulasiyon pa side,sakay nipanalangin de side. “Tu Pangi-noon a péniwalaan moy,” kagi de, “éy siyai bahala a mégalaga dikam nadid.”

24 Nadid, nagtulos side ta Pisidia sakayta Pampilia. 25 Ey to pégpahayag de takagi na Diyos ta Perga, éy nagtulos mandén side ta Atalia. 26 Ta éya éy sinumakayside to paraw, a nagsoli side ta Antiokia.Saya i hinektatan dia a banuwan to pu-rumeru a lakad de a nagtoldu. Saya tunéngipanalanginan du kaguman de dide, amonda aguman side na Diyos ta péglebutde. Ey nadid, natapos dén tu tarabaho de.

27Nadid, kédemét de Pablo ta Antiokia,éy pinadulug de du étanan a kakagumande a méniwala, sakay nibaheta de dide iétanan a ginimet na Diyos du banuwan ainangayan de, éng kodya i nipangbukasnaa to dilan a monda maari be du éwanJudeo amaniwala. 28Sakay nale a panahuna négiyan sa de Pablo, a kaguman de du ibasa a méniwala ni Jesus.

15Mégmiting Du Apostol Ta Jerusalem

1 Nadid, ta éya a panahun éy te sén-ganya a lélake a inumange ta Antiokiaa gébwat ta Jerusalem. Tulos tinolduande du méniwala ni Jesus ta éya. “Ewankammeligtas,” kagi de, “éng éwan kam beipasakup ta rilihiyon na Judeo a niutus niMoises to araw.” 2 Pero ti Pablo sakay tiBernabe, éy nékipagpasuway side dide tamahigpit. “Ewan tama i pégtoldu moya,”kagi ni Pablo. Nadid, da méligalig dutolay to simbaan ta éya, éy pinaange dede Pablo ta Jerusalem, a monda mékiohonside du apostol ta éya tungkul ta problemaa éye: éng te kailangan du éwan Judeoa sumunud ta kautusan ni Moises, o éngéwan.

3To péglakad de Pablo, éy nagtulos sideta Penisia sakay ta Samaria. Nibaheta dedu tolay sa a méniwala, a meadu dén aéwan Judeo a nipasakup dén ni Jesus tokinagébwatan de a banubanuwan. Ey duméniwala éy mésaya side ta éya. 4 Eykédemét de Pablo ta Jerusalem, éy tinang-gap side du apostol, sakay du iba sa améniwala. Ey kinagi dide ni Pablo i étanana pinagimet dide na Diyos. 5 Pero duPariseyo sa a méniwala ni Jesus éy kinagide, a “Du éwan Judeo a méniwala ni Jesus,éy kailangan be side a ipasakup ta kautu-san ni Moises.”

6 Kanya du apostol sakay du matétandaéy nagmiting side a monda péguhunan dei éya a problema. 7 Nale side a négpa-suway, éy tinumaknég ti Pedro a négkagidide. “A tétotop ko,” kagi na, “tukoy moydén a piniliék na Diyos to éya, a sakén imagpahayag du éwan Judeo ta Mahusay aBaheta, mondamabati de amaniwala side.8 I Diyos, éy tukoy na dén i isip na tolay.Ey nagpatunay siya dikitam a tinanggapna be du éwan Judeo, da inatdinan na sideta Banal a Espiritu a kona to nipéngiatédna dikitam. 9 Mahal na Diyos du éwanJudeo a kona be ta pégmahal naa dikitam,da pinagpasensiyaan na be side dahil topéniwala de diya. 10 Kanya nadid,” kagini Pedro, “éy bakit kontaraén moy i gimetna Diyos? Bakit pilitén moy du bigu améniwala a éwan Judeo a sumunud takautusan ni Moises? Maski du apo tamto araw éy éwan side nakasunud ta éya,éy kona be sa dikitam nadid. 11 Engˈwan,kanya kitammeligtas éy dahil san ta kagbina Panginoon Jesus dikitam. Ey kona be sadu éwan Judeo.”

12 Nadid, kétapos ni Pedro a négkagi,

Tu Gimet 15:13 153 Tu Gimet 16:3éy natahimik dén du iba sa. Tulos nég-bati side to katuwiran de Bernabe sakayti Pablo. Nibaheta de dide tu mema-hal a ginimet na Diyos dide a kataka-taka, to pégtoldu de du dayuan a tolaya éwan Judeo. 13 Ey kétapos de a négk-agi, éy ti Santiago man dén i négkagia.“A tétotop ko,” kagi na, “batenék moy.14 Nipaliwanag dén ni Simon Pedro éngkodya i nipagsapul na Diyos a nananggapdu éwan Judeo a tolay; éng kodya i ni-pangpili naa ta sénganya dide a sakup na.15 Sakay i éya éy ayun be ta hula du puru-peta, da kagi to kasulatan, a 16 ‘Magsoliék,kagi naDiyos, sakaypahusayénko ahuwayi péghari ni Dabid a nasida, 17 monda duiba be a tolay a éwan Judeo a pinili ko, éymaari be side a ipasakup diyakén.’ 18 Sayatu kinagi na Diyos to araw.

19 “Kanya i isip kua,” kagi ni Santiago,“éy diyan tam abalaén du éwan Judeo anipasakup dén ni Jesus. Diyan tam sidepilitén a umaheg ta ugali tam a Judeo. 20 Iisip ko sana, éy sulatan tam side a diyande kanén tu buhay no niatang, sakay diyanside méngibébi éy ta méngilélake; sakaydiyan side méngan ta dige éy ta pilas amedige. 21Dahilan sapul to araw éy nabatidén na tolay ta maski ahe a banuwan tukautusan ni Moises, da bébasaén ya duJudeo ta tuwing pangilin ta kapilya de.”

Ménulat Side Du Ewan Judeo22Nadid, du apostol, pékabati de to kagi

ni Santiago, éy naisipan de a péglakadénde i éduwa a lélake a kumuyog de Pablosakay ti Bernabe a sumoli ta Antiokia. Tunapili de éy ti Hudas Barsabas, sakay tiSilas, da iyégalang side du étanan a méni-wala. 23 Pinagkébil de side ta éye a sulat:

Tu Sulat“A tétotop me; sikame a apostol, éy

sinulatan me kam, sikam a mégiyan taAntiokia, sakay Siria, sakay Silisia. Sikama éwan Judeo. Kumusta kam? 24Nabahetame a te tolay a nangligalig dikam, a gébwatkan side dikame, a kagi de a te kailangankamkan a sumunud ta kautusan niMoises.Pero éwan me side inutusan. 25-27 Kanyanagmiting kame dén se tungkul to kinagide dikam a mali. Ey nadid éy naisipan mea paangen me dikam tu éduwa a kagumanme, a monda mégkagi side dikam ta katu-tuhanan. I ngahen dia éy ti Hudas sakay tiSilas. Pinakuyog me side de kadimoy tama Bernabe éy ti Pablo; da side éy nitaya

de i buhay de ta meadu a beses alang-alang ni Panginoon tam a Jesu Cristo. 28Dasikame, éy naisipan me dén ta pamag-itan na tulung na Banal a Espiritu, a éwanme kam pilitén a sumunud ta rilihiyon naJudeo. Basta i hatul mia dikam, 29 éy diyanmoy kanén tu buhay no niatang, sakaydiyan kam méngibébi éy ta méngilélake;sakay diyan kamméngan ta dige éy ta pilasa medige. Eng sundin moy san diden ya autus, éy tama dén. Ewan dén.”

30Nadid, pinéglakad de de Pablo ta An-tiokia, a kébilén de tu sulat. Ey kédemét desa, éy pinatipun de du étanan a méniwala,sakay niatéd de dide tu sulat. 31 Ey topékabasa de éy mésahat side to kagi nosulat. 32 Ey ti Hudas sakay ti Silas éy naleside a naghatul dide, a pinatibay de sidetu isip. 33 Ey kélipas na sénganya wade aaldew, éy nagsoli ti Hudas ta Jerusalem.34 Pero gustu ni Silas a mawahak ta An-tiokia. 35 Pati ti Pablo sakay ti Bernabe, éyédsa pabi side ta éya, a mégtoldu side takagi na Diyos, a kaguman de du iba sa amégtoldu.

Méglakad Man Dén Ti PabloTa Adeyo a Lugar

36 Nadid, kélipas na sénganya a aldew,éy ti Pablo éy kinagi na ni Bernabe, a “Kitadén bumisita a huway du bigu a méniwalata inangayan ta a banubanuwan to éya,éng mahusay pabi tu péniwala du tolaya tinolduan ta sa.” 37 Ey ti Bernabe éygustu na a kuyugén de man dén ti JuanMarkos. 38 Pero sala ni Pablo a kuyugén,da gininanan side ni Markos to éya taPampilia. 39 Néglébug side ta mahigpit taéya, a tulos naghiwalay side. Ti Bernabeéy kinuyog na ti Markos, a inumange sideta Sipre. 40 Sakay ti Pablo, éy pinili na tiSilas a kaguman na. Ey du tolay sa, éy ni-panalangin de de Pablo, sakay pinéglakadde side. 41Eynagtulos pa side ta Siria sakayta Silisia, a patibayén de du tolay a bigu améniwala ta éya.

16Kinuyog Ni Pablo Ti Timoteo

1 Inumange de Pablo ta Derbe sakay taListra. Ta éya éy te lélake a méniwala niJesus, a ti Timoteo i ngahen naa. Tu inana éy Judeo a méniwala be, pero tu amana éy Griego. 2 Du tolay ta Listra sakayta Ikonio, éy kagi de a mahusay a lélake tiTimoteo. 3 Ti Pablo éy gustu na kuyugén

Tu Gimet 16:4 154 Tu Gimet 16:29na ti Timoteo. Kanya binugit na pa siyaayun ta rilihiyon na Judeo. Binugit nasiya, monda éwan side idelan du Judeo taangayan dia a banubanuwan. Da tukoyde dén a éwan Judeo tu ama ni Timoteo.4 Nadid, to péglakad de Pablo ta bawatbanuwan, éy nipeta de du tolay ta simbaantu sulat a ginamet du apostol ta Jerusalem.Sakay nibilin de dide a dapat sundin de tuutus to sulat. 5 Kanya du tolay ta bawatsimbaan, éy lalo a tinumibay tu péniwalade, dahil to kagi ni Pablo, sakay lalo be akinumadu du méniwala ni Jesus.

Pinagtagenép Na Diyos Ti Pablo6 Nadid, nagtulos side ta Pirgia sakay

Galasia, da sinaway side naBanal a Espirituamégpahayag ta kagi na Diyos ta Asia. 7Eykédemét de to tapat na Misia, éy talagaside a umange ta Bitinia, pero sinawayman dén side na Espiritu ni Jesus. 8Kanyasinalinan de san i Misia, a nagtulos side taTroas. 9Ta éya a kélép, éy pinagtagenép naDiyos ti Pablo. Neta na kan i esa a lélakea te taknég, a taga Masedonia, a kinagi nakan diya tamahigpit, a “Kadon. Umahabeska pad se dikame ta Masedoniae, a tulun-gan mo kame.” 10 Nadid, to péngikagi niPablo dikame to tinagenép na, éy nagayakkame a inumahabes ta Masedonia, da netame a gustu bale na Diyos a umange kamesa a magpahayag ta Mahusay a Baheta.

To Egse De Ta Pilipos11 Nadid, tinumulak kame ta Troas, a

dinumiretyo kame ta puduk na Samotra-sia. Sakay to kagagabian na éya, éy nag-tulos kame ta Neapolis. 12 Kéahawas meta éya, éy inumange kame ta Pilipos, anégiyan kame sa a sénganya a aldew. IPilipos éy dikél a banuwan ta Masedo-nia. Sakay meadu a taga Roma a tolay amégiyan ta éya. 13 To aldew a pangilin éylinumwas kame to banuwan, a inumangekame to dinom, da te pénalanginan sa apara du Judeo. Ta éya éy négkagi kamedu bébe a édsa sa. 14 Ey te esa a bébe taéya a taga Tiatira, a ti Lidia i ngahen naa.I tarabaho na éy méglako ta kundiman.Mékidiyos siya a bébe. Pékabati na tokagi ni Pablo, éy pinagisip siya na Diyosta mahusay, a monda maniwala siya atahod to kinagi na. 15 Nadid nipabinyagsiya sakay tu kabile na. Tulos inakit nakame, a kinagi na, “Eng ibilangék moynadid a tunay a katulung na Panginoon,

éy tumulos kam pad ta bile mia.” Kanyatinumulos kame to bile de.

Tu Pégpihesuan Ta Pilipos16 To esa a aldew, éy umange kame

man dén to pénalanginan na Judeo, éykasambat me i esa a bébe a utusan, a tebunog a méngatéd diya ta kapangyarian amakapaghula. Du amo no bébe, éy dikéli mineta de a kuhata dahil to péghula nobébe. 17 Siya éy inumunonod dikame tiPablo, a i kékagi na ta medegsén, a “Didenye a lélake éy utusan side na mataas aDiyos. Mégpahayag side,” kagi na, “éngkodya kam ameligtas.” 18Kona sa i pénga-bala naa dikame ta meadu a aldew. Eyto esa a aldew, da naabala ti Pablo, éysinuleg na tu bébe a uméunonod, sakaykinagi na to medukés a espiritu, a “Utusanta ka ta pamag-itan na ngahen ni JesuCristo, umibut ka dén ta ina a bébe!” Ey topégkagi na ta éya, éy inumibut dén agadto bébe. 19 Pero du amo na, péketa de anaibutan dén side to péketan de ta kuhata,éy dinikép de de Pablo sakay ti Silas, sakayniange de side du konsiyal ta banuwan.20 Niharap de side du tagapamahala, anidimanda de side. “Diden ye a éduwa aJudeo,” kagi de, “éy méngligalig side tabanuwan tamae. 21Mégtoldu side ta ugalia labag ta batas tam. Taga Roma kitam,a éwan kitam maari a sumunud ta ugali aina.” 22 Pati du meadu sa a tolay éy pinag-inglan de be side. Ey du tagapamahala, éynipaékbus de tu badu de Pablo, sakay nipa-balbal de side ta meadu, 23 sakay nipihesude side. Sakay kinagi de to guwardia, abantayan na side ta mahigpit. 24 Kanya tuguwardia éy niesdépna side tamedisalad akuwarto to pégpihesuan. Sakay niegut nai tikéd dia ta sélat no éduwa a tabla.

25Nadid, to hatinggabi dén, éy nanalan-gin de Pablo, sakay négkanta side ta kantata Diyos. Ey du iba sa a pihesu éy négbatiside dide. 26Ey nadid éy bigla a linumindulta mebagség, a tulos nayégyég tu pégpi-hesuan. Ey dudu pintuan na, éy bastabinumukas side a étanan. Sakay naukadbe du igut du étanan a pihesu. 27 Ey tuguwardia, kélukag na éymineta na a bukasdén du pintuan. Ey binagut na tu sondangna, a talaga na a bikalén tu bégi na, daakala na éy ginuminan dén du pihesu aétanan. 28 Pero dinumulaw ti Pablo diya,a kinagi na a “Diyan mo bébunon i bégimua! Kéye kame san a étanan.” 29 Ey

Tu Gimet 16:30 155 Tu Gimet 17:17tu guwardia éy pinadingat na du simbu,sakay naginan siya de Pablo, a dinumapasiya to harap de. 30 Sakay niluwas na side,a kinagi na dide, a “Anya wade i gemténko, a monda meligtasék?” 31 Ey kinagi dePablo, a “Maniwala ka ta Panginoon Jesus,éymeligtas ka; siko sakay tu pamiliyamo.”32 Tulos nipahayag dide ni Pablo tu kagina Diyos. 33 Ey to kélép be san a éyaéy inugisan no guwardia tu talitalingo dePablo, sakay tulos nipabinyag siya, sakaydumététena na. 34Sakay pinatulos na sideto bile na a pinakan. Ey mésahat side amététena, da méniwala dén side nadid taDiyos.

35 Pero to gagabi dén, éy du tagapama-hala, éy pinaange de du pulis to pégpih-esuan a paluwasén de de Pablo. 36 Kanyakinagi no guwardia, a “Niutus kan du taga-pamahala a libri kam dén a lumwas. Maarikamdénahumektat.” 37Pero “Ewan,” kagini Pablo du pulis. “Side du te kasalanandikame, da binalbal de kame ta harap dutolay, sakay nipihesu de kame, maski éwankame tu kasalanan! Sakay taga Romakame be. Ey nadid éy paluwasén de kamebale ta lihim san? Ewan maari! Side i ba-hala a umange se a méngiluwas dikame.”

38 Nadid, kinagi du Pulis du tagapama-hala tu kinagi ni Pablo. Ey side, pék-abati de a taga Roma de Pablo, éy inu-manteng side, a makay iabla de side tagubernador. 39 Kanya inumange side agadto pégpihesuan, a tinumawad, Sakay sidea mismo i néngiluwasa dide ta harap dutolay, a pinékiohonan de side a humektatto banuwan de. 40 Ey to kéluwas de dén,éy nagtulos pa side to bile de Lidia. Ey topéghatul de du bigu a méniwala ta éya, éyhinumektat dén side.

17Ta Tesalonika

1 Nadid, dinumiman side ta Ampipolissakay ta Apolonia, sakay dinumemét sideta Tesalonika. Da te kapilya sa na Judeo,2 éy inumange pa sa ti Pablo, da saya iugali na. To lubuk no étélo a simba éynékipagpasuway sa siya du tolay ta tuwingpangilin, a gégamitén na tu kasulatan naDiyos. 3 Pinatunayan na dide a tu pinili naDiyos a tagapagligtas, éy kailangan a matepa ta hirap, sakay mabuhay a huway. “Iéya a Jesus a iyépahayag me,” kagi na, “éysiya i Cristo a tagapagligtas.”

4 Naakit dén i sénganya du Judeo, anékiagum dén side ni Pablo sakay ti Silas.Sakay te meadu be a éwan Judeo a méni-wala, sakay du sénganya a mataas a bébe.5 Pero du Judeo a iba éy nanaghili side.Kanya inakit de du istambay ta plasa nabanuwan, a kaguman de, a tulos linigaligde i banuwan. Linuuben de pa tu bile niHason, a inahayok de sa ti Pablo sakayti Silas, a monda idimanda de side. 6 Eynadid, da éwan de side neta, éy kembil deti Hason a niharap to mayor. Sakay niangede be sa i iba améniwala ni Jesus. Niabla deti Pablo, a kinagi de to mayor, a “Diden yaa lélake, éyméngligalig side ta tolaymaskiahe a banuwan! Ey nadid éy sendép dedén i banuwan tamae! 7 Sakay ti Hason,”kagi de, “éy pinatulos na side ta bile dia!Sumésuway side a étanan ta utus no haritam ta Roma, da mégtoldu side a te ibakitam kan a hari, a i ngahen na kana éy tiJesus!” 8 Nadid du tolay sakay tu mayor,pékabati de ta éya, éy naligalig be side.9Bagu de linégsiwan de Hason, éy nagagedpa side ta piyansa.

Ta Berea10 Nadid, ta éya be san a kélép, éy

du bigu a méniwala éy pinéglakad de dePablo sakay ti Silas ta Berea. Ey kédemétde sa éy inumange pa side to kapilya sadu Judeo. 11 Du Judeo ta Berea, éy masmebait side kesira du Judeo ta Tesalonika.Mésahat side a mégbati to pégtoldu dePablo, sakay bébasaén de aldew-aldew ikasulatan na Diyos, éng tahod ngani tupégtoldu de. 12 Kanya naniwala i meadu aJudeo ta éya. Ey kona be du éwan Judeo,sakay i sénganya a mataas a bébe. 13 Perodu Judeo ta Tesalonika, pékabaheta de anipahayag dén ni Pablo i kagi na Diyos taBerea, éy tinumagubet side, sakay sinul-sulan de du tolay sa, a monda lébugén dede Pablo. 14Kanya du tolay sa a méniwala,éy pinéglakad de agad ti Pablo ta diget.Pero nawahak de Silas éy ti Timoteo. 15Dunéngitugén ni Pablo, éy niange de siyata Atenas, sakay nagsoli side ta Berea, anibilin dide ni Pablo a tumagubet agad deSilas.

Ta Atenas16 Habang méguhay ti Pablo dide ta

Atenas, éy napansing na a putat i éya abanuwan ta diyos-diyosan a ribultu. Eynagdukés i isip naa. 17 Kanya nékipag-pasuway siya du Judeo to kapilya, sakay

Tu Gimet 17:18 156 Tu Gimet 18:8du éwan Judeo a mékidiyos, sakay maskiti ésiya a meta na ta plasa na banuwanaldew-aldew. 18 Sakay te sénganya amataas a maistu no iba a rilihiyon ta éya, amékipégpagsuway be side ni Pablo. Diné-dusta de siya, a kinagi de, a “Anya wade ikékagi-kagin na lélakeae amégpalalo?” Eykinagi du iba, a “Mégtoldu wade siya ta ibaa kalase a diyos.” Kona sa i kagi dia, damégtoldu ti Pablo tungkul ni Jesus sakayta kébuhay a huway. 19Niange de ti Pabloto pégmitingan du matétanda, a mondamabati de éng anya i iyétoldu naa. “Gustume a mapospusan éng anya i pégtoldumua,” kagi de, 20“da iba i pégtoldumua, éygustu me a mapospusan i kahulugen naa.”21 Du tolay ta Atenas, éy éwan side tu ibaa gimet, éngˈwan palagi side a méguhon-uhon ta maski anya a bigu a bagay.

22 Nadid ti Pablo, éy tinumaknég siyata harap du matétanda, a mégkagi dide.“Sikam a taga Atenas,” kagi na, “napans-ing ko dén a gustu moy i sari-sari a ril-ihiyon, 23 da neta ko a te meadu kam apuwesto a pégdasalan ta banuwan moyae.Sakay neta ko be tu pastel to pégdasalanmoy a esa, a i kagi naa éy ‘Saye i pég-dasalan tam to diyos a éwan tam pabitukoy.’ Nadid,” kagi ni Pablo, “i éya apéniwalaan moy, maski éwan moy pabitukoy, éy ipahayag ko dikam. 24 Siya i tu-nay a Diyos a nagimet ta mundua sakay taétanan a lasén na. Siya i makapangyarianata langet éy ta munduae. Ey maski anyaa kalase a bile a pégdasalan a gemtén natolay, éy éwan sa mégiyan i Diyos. 25 Ewanbe maari i tolay a méngatéd ta Diyos takaigian na, da éwan siya tu kailangan. Engˈwan siya i méngatéda dikitam ta buhay,sakay ta iba a kailangan tam. 26 I étanana kalakalase a tolay ta mundua, éy géb-wat side to neditol a ginimet na Diyos atolay. Sakay pinégiyan side na Diyos tamaski ahe ta mundua. Tiniyak dén naDiyos éng sénganya a taon i buhay nabawat tolay, sakay éng ahe i pégiyanan de.27 Ey bakit pinégiyan na Diyos i tolay tamundua? Monda maka éy isipén de siyaa matukuyan de siya. Ey éwan adeyo iDiyos ta tolay; éngˈwan adene siya ta bawatesa dikitam. 28 Siya i mégalagaa dikitam,”kagi ni Pablo. “Eng éwan siya éy éwankitam tu buhay. Natandaan moy tu kagino kabébayan moy a esa, a sikitam kan ianak na Diyos. 29Ey nadid, éng anak kitamna Diyos, éy bakit isipén moy a diyos du

ribultu moy? Maski ribultu a bito, maskiribultu a pilak, maski ribultu a gintu, éyginamet san ya dudu bihasa a mégimetta ribultu. 30 Nale a panahun a éwanpinarusaan na Diyos du tolay a éwan diyanakatukoy. Pero nadid éy iyéutus na ta to-lay ta maski ahe, a magsisi side, sakay ibu-tan de tu ugali de a medukés. 31 Tandaanmoy,” kagi ni Pablo, “nitakda dén na Diyosi aldew a péghukum ta mundua. Te lélakea pinili siya a maghukum. Ey siya ti Jesus!Sakay pinatunayan kitam dén na Diyos a tiJesus ngani dén i pinili naa, da binuhay nasiya to nikate na.”

32Nadid, to pékabati de to kagi ni Pablotungkul ta kébuhay a huway, éy pinégngi-hitan siya du kalahati. Pero du iba éygustu de a mabati a huway tu kagi na.33 Ey hinumektat ti Pablo to pégmitingande. 34 Te sénganya a lélake a nékiagum niPablo, a tulos naniwala side ni Jesus. I esadide éy ti lakay a Dionisio. Siya éy konsiyala esa. Tu esa man éy ti bakés a Damaris.Sakay iba pa.

18Ta Korinto

1Nadid éy inumange ti Pablo ta Korinto.2Ta éya éy netaunan na i esa a Judeo a tagaPonto, a ti Akila i ngahen naa. Tu asawana éy ti Priskila. Kédedemét de pabi agébwat ta Roma, da ti Gubernador Klaudioéy pinaibut na dén du Judeo ta Roma.Binumisita dide ti Pablo, 3 sakay tinumulossiya dide, da i tarabaho de éy mégimetta tolda. Ey siya be ya i hanap-buhayni Pablo. 4 Tuwing pangilin, éy nékipag-pasuway ti Pablo du Judeo to kapilya, apépilitén na maka side a méniwala; maskiJudeo éy ta éwan Judeo.

5 Ti Silas sakay ti Timoteo, pékaabut deni Pablo a gébwat side ta Masedonia, éydinemtan de a mégtoldu a aldew-aldew,a mégpatunay siya du Judeo a ti Jesus ipinilia na Diyos a tagapagligtas. 6 Pero duJudeo éy kontara side diya, a pinintasan desiya. Kanya ti Pablo éy nipeta na tu iyamutna dide, a nipagpag na dide tu alikabukto badu na. “Sikam san dén i bahala éngmepahamak kam,” kagi na. “Ewan ko dénkapanagutan. Sapul nadid éy magtolduékdu éwan Judeo.” 7 Tulos pinabayan side niPablo, a inumagton dén siya to bile ni TisioHusto. Siya éy éwan Judeo a méniwalata Diyos. Karatig no kapilya tu bile na.8 Tu tagapamahala ta éya a kapilya éy ti

Tu Gimet 18:9 157 Tu Gimet 19:6Krispo. Siya éyméniwala ta Panginoon. Eyméniwala be tu kabile na. Sakay te meadube a iba a tolay ta Korinto a nabaheta dei tungkul ni Jesus, a naniwala side, sakaynipabinyag side.

9To esa a kélép éy te tagenép ti Pablo, akinagi diya na Panginoon, a “Diyan ka mé-ganteng; itulos mo san tu pégpahayag mo,maski anya i manyaria. 10 Da égseék diko,kanya éwan ka maanya. Da te meadu atolay a maniwala diyakén ta banuwanae.”11 Kanya ti Pablo, éy nale siya ta éya abanuwan a nagtoldu ta kagi na Diyos. Esaa taon éy ta kalahati.

12Nadid, to panahun ni Galion a guber-nador ta Akaya, éy nagkaesa du Judeo adekpén de ti Pablo, a nitugén de siya tahuwes. 13 Niabla de siya ni GubernadorGalion, a kinagi de, a “I éye a lélake éyakitén na du tolay a baguén de tu péniwalade ta Diyos, éy labag ya ta batas!” 14Nadid,talaga a sumengbet ti Pablo, éy kinagi niGalion du Judeo, a “Eng talaga a dikél ikasalanan na éye a lélake, éy baten ta kam.Pero nadid, da éwan na nilabag i batas,15 éy bahala kam dén. Ewan ko tanggapéni asuntu moya, da tungkul san ta rilihiyonmoy i abla moya.” 16 Ey to pégkagi nogubernador ta éya, éy pinaibut nadu Judeoto opisina na. 17 Ey du iba a tolay sa, éydinale de tu tagapamahala to kapilya duJudeo, a ti Sostenes, sakay binélbég de siyata harap no opisina no gubernador. Perotu gubernador éy éwan na side pinansing.

Tu Késoli De Ta Antiokia18 Kétapos na éya, éy sénganya pa a

aldew amégiyan ti Pablo ta Korinto, sakaynéglakad siya ta Siria, a kaguman na dePriskila a pasawa. Kédemét de ta Senkrea,éy nipagupet ti Pablo, da natupad na déntu nipangako na ta Diyos. 19-21Kédemét deta Epeso, éy inumange ti Pablo to kapilyata éya, a nékipagpasuway siya du Judeota éya. Ey inakit de siya a tumulos dideta male a panahun, pero inidelan na side.Sinala na. “Magsoliék se éng kaluuben naDiyos,” kagi na. Ey hinumektat siya dide asinumakay siya to paraw.

22 Nadid, to képundu de ta Sesarea, éyinumange pa ti Pablo ta Jerusalem a binu-mate siya du méniwala ta éya, sakay nag-soli dén siya ta Antiokia. 23Kélipas na sén-ganya a aldew ta éya, éy hinumektat mandén siya a inumange man dén ta Galasia

sakay ta Pirigia, a binisita na du méniwalata éya, a pinatibay na tu péniwala de.

Ti Apolos Ta Epeso24 Nadid, dinumemét ta Epeso i esa a

Judeo, a ti Apolos i ngahen naa. Taga Ale-handria siya. Bihasa siya a mégtalumpati,sakay tukoy na ta mahusay i kasulatan naDiyos. 25Natolduan siya tungkul ta Pangi-noon, pero éwanétanan, da i tukoyna sanaéy tu dati a pégtoldu ni Juan tungkul tapégbinyag. Mesipag ti Apolos a mégkagidu tolay ta tungkul ni Jesus 26dukapilya duJudeo. Pero de Priskila a pasawa, pékabatide diya éy niange de siya to bile de, amonda ipaliwanag de diya i ugali na Diyosa éwan na pabi tukoy. 27 Ey nadid, naisipdén ni Apolos a umange ta Akaya. Ey dutolay to simbaan ta Epeso éy inagumande siya. Nanulat side du kaguman de taéya a méniwala, a dapat tanggapén de tiApolos ta mahusay. Ey kédemét na taéya, éy memahal tu péngtulung na duméniwala ta éya. 28 Da natalo na du Judeota pékipégpasuway naa dide ta harap dutolay. Ginamit na tu kasulatan na Diyosa nagpatunay dide a ti Jesus a mismo itiniyak na Diyos a tagapagligtas ta tolay.

19Tu Kédemét Ni Pablo Ta Epeso

1 Nadid, habang kéye pabi ti Apolos taKorinto, éy ti Pablo man éy nagtulos tabukibuked ta Pirigia, a linumwas siya taEpeso. Ey kédemét na sa, éy netaunan nasa i sénganya a tolay a méniwala. 2 Eykinagi na dide éng inumange dide i Banala Espiritu to péniwala de. Ey “Ewan,” kagide; “éwan me pabi nabaheta a te Banal aEspiritu.” 3 “Anya i kalase no pégbinyagdikam, éng kona sa?” kagi na. “Ey konabe to pégbinyag a nitoldu ni Juan to araw,”kagi de. 4 Ey kinagi ni Pablo dide, “i kahu-lugina no pégbinyag ni Juan, éy mondamagpatunay du tolay a inibutan de déntu kasalanan de. Sakay kinagi be ni Juandide a dapat side a maniwala ta adene déna dumemét a kalewas na. Ey ti ésiya tukalewas na, éng éwan ti Jesus?” 5 Nadid,pékabati de ta éya, éy nipabinyag sidea huway, a nipasakup side ta PanginoonJesus. 6 Ey ti Pablo éy nitupu na i kamétnaa dide, a tulos inumasék dide i Banal aEspiritu; sakay tulos négkagi side ta iba-iba a kagi. Sakay pinégkagi be side na

Tu Gimet 19:7 158 Tu Gimet 19:33

Diyos ta kagi na. 7 Manga sapulu éy taéduwa side a tolay.

8 Nadid, to étélo a bulan éy uméangeti Pablo to kapilya du Judeo ta éya, sakaymékipagpasuway siya du tolay ta éya.Metapang siya a mégtoldu dide, a nipali-wanag na dide éng anya i kapangyarian naDiyos ta tolay. 9 Pero tu sénganya dideéy mégidel side to kagi na, a éwan sidenaniwala. Inupos de ti Pablo, a kagi de dunapisan sa, a medukés tu ugali na Pangi-noon. Kanya gininanan side ni Pablo, ainumagton siya to iskul ni Tirano, a nag-toldu siya ta éya a aldew-aldew. Ey kin-uyog na sa du bigu a méniwala to kapilya.10 Nagtulos sa siya a nagtoldu to éduwa ataon. Kanya du étanan a négiyan ta Asia,éy nakabati side ta kagi na Panginoon. PatiJudeo éy ta éwan Judeo.

Du Pitu a Bunogen11 Nadid, minagimet i Diyos ta meadu

a kataka-taka ta pamag-itan ni Pablo.12Maski anya a damit ni Pablo, éng kébilandu te saket, éy maghusay side. Sakay dutolay a hinayup, éy naibut dide du espirituamedukés. 13-14Ey nadid te pitu a Judeo taéya, a i hanap-buhay dia éy méglebut sideamégamot du tolay a hinayup, amapaibutde kan i hayup dide. Anak side ni PadiEskeba. Pékabaheta de ni Pablo, éy inahegde tu ugali na. Talaga de a gamitén tungahen ni Jesus a magamot. I kinagi dia tomedukés a espiritu, éy “Utusan me kam tapamag-itan no ngahen ni Jesus a iyétolduni Pablo, a umibut kam dén.” 15 Pero tunisengbet dide no espiritu, éy “Tenggi koti Jesus, sakay tenggi ko ti Pablo, perosikam,” kagi na, “ti ésiya kam?” 16 Sakaytu lélake a hinayup, basta bigla na side adinale, sakay binélbég na side a hangganda ginuminan side ta éya a bile, a mina-talitalingo side. Sakay uba be side, dahinéhiklas na tu badu de.

17Ey du étanan ta Epeso, éy nabaheta dei nanyaria dide, a tulos inumanteng side.Ey lalo dén du tolay a nagpuri ni Pangi-noon Jesus. 18 Sakay meadu du méniwala,éy nipagtapat de tu ginamet de amedukés.19 Sakay du tolay sa a te bunog, sakay dumégtawas, éy ta mégilo, éy nagsisi be side,a niduhu de du sari-sari a kasulatan de taharapa du étanan, sakay tinutod de dén.Ey to péngbilang de to halaga diden yaa libru, éy abut bale ta limapulu a libu

a kuhata! 20 Ey dahil ta éya éy lalo anégkabahibaheta dén.

Tu Kaguluan Ta Epeso21 Nadid éy nagayak ti Pablo a umange

ta Masedonia sakay ta Akaya, bagu siyaumange ta Jerusalem. Ey kétapos na éyaéy tu plano na éy umange be siya ta Roma.22Kanya pinaditol na pa de Timoteo sakayti Erasto ta Masedonia. Pero siya éy nawa-hak pa ta Epeso.

23 Nadid éy nanyari i dikél a ligalig taéya, dahil du meadu a méniwala ni Jesus.24 Te esa a lélake ta éya a mégpandayta pilak, a ti Demetrio i ngahen naa. Ihanap-buhaynaa éymégimet ta kékétihéka bibile a pilak, a nipareho na to dikél a bileno diyos-diyosan de a Diana. Ey du taraba-hador ni Demetrio, éy meadu i meeta dea kuhata ta éya a iyélako de. 25 Kanyatinipun side ni Demetrio, a kinagi na dide,a “Kékaguman ko, tukoy moy a gébwat ikabuhayan tam ta gégemtén tam a bibile.26 Sakay nabaheta moy be dén ti Pablo, akontara tu pégtoldu na ta ugali tam, dakagi na a éwan kan diyos du gégemténtam a ribultu. Sakay te meadu dén nadida tolay a méniwala diya ta éye ta Epeso,sakay ta buu aAsia. 27 I antingan kua,” kagina, “éy makay pabayan du tolay i iyélakotam; a sakay pabayan de tu péniwala deto diyos tam a Diana, a péniwalaan naétanan a tolay tamundua. Makay sakali éymaibut tu péngigalang de diya, éng éwantam sawayén ti Pablo.”

28 Nadid, pékabati du tolay to kinagini Demetrio, éy naiyamut side a tahod, atulos de nidulédulaw, a “Memahal i Dianana taga Epeso!” 29 Négpépehéngén side ahanggan naligalig i étanan na banuwan.Dinale de tu éduwaakagumanni Pablo, a tiGayo sakay ti Aristorko, sakay dinumulugside a étanan to plasa na banuwan. 30 Ey tiPablo, gustu na maka a umange dide, perosinaway siya du kakaguman na. 31 Patidu sénganya a konsiyal ta éya, a kadimoyni Pablo, éy nibilin de to esa a umangemékiohon diya a diyan siya uméange toplasa. 32 Nadid, dikél i pehéng dia, ahanggan naligalig i buu a banuwan. Sari-sari nadid i pépehéngén dia. I keaduande, éy éwan de tukoy éng bakit minatipunside. 33 I sénganya dide éy akala de éybahala ti Alehandro, da pinataknég siya duJudeo ta harap dia. Niontok ni Alehandrotu kamét na, a magpatahimik dide, monda

Tu Gimet 19:34 159 Tu Gimet 20:22mégkagi maka siya dide ta katuwiran na.34 Pero du tolay, péketa de a Judeo siya, éylalo side a nagpehéng, a négkékagien sideta lubuk na éduwa a oras, a “Memahal iDiana na taga Epeso!”

35 To katapusan na éya éy napatahimikno mayor du tolay. “Kabébayan ko,” kagina. “Diyan kam métageg a maibut i diyostam a Diana. Ti ésiya a tolay i éwanamékatukoy a i Epeso éy puwesto na bile niDiana? Sakay tanyag be dén a minatépdukse to araw tu bito a gébwat ta langet ameu-bet diya. 36 Ewan tu makapégkagi a kakab-ulyan i éya. Kanya mégpakahusay kam, adiyan kamméligalig. 37Bakit abalaén moydiden ye a éduwa a lélake. Ataay, tinakode tu simbaan ni Diana? Eupusén debeman tudiyos tam? 38SakaydeDemetrio,éng gustu de a méngidimanda, éy umangemaka side ta munisipyo, da te abugadusa. Maari side a magabla ta éya. 39 Sakaysikam, éng te kagin kam pabi tungkul taligalig moyae, éy maguhay kam ta mitingdu konsiyal. 40Da dilikadu tu ligaligmoy taéye nadid, a makaymabintangan kitam nohari améngligalig kitam, éy éwan kitam tukatuwiran.” 41Nadid, kétapos no mayor anégkagi ta éya dide, éy pinasoli na side tobile de.

20Ti Pablo Ta Masedonia

1 Nadid, kélipas na éya a ligalig, éypinauwet ni Pablo du méniwala, sakayhinatulan na side. Ey kétapos na éya, éyhinumektat siya, a tinumamo ta Masedo-nia. 2 Tinumulos sa siya, a pinatibay nadu méniwala ta éya. Ey kédemét na taGresia, 3 éy tinumulos sa siya a étélo abulan. Ey to pégayak na pabi a umangeta Siria, éy nabaheta na a ahayukén siyadu Judeo a bunon. Kanya nagsoli siya taMasedonia. 4 Tu kakaguman na nadid éyti Sopater a taga Berea, a anak ni Piro,sakay ti Aristarko, sakay ti Segundu, a tagaTesalonika side. Kaguman na be ti Gayoa taga Derbe, sakay ti Timoteo, sakay tiTikoko éy ti Tropimo a taga Asia, 5 sakaysakén a ti Lukas. Nagdetol side, a naguhayside dikame ta Troas. 6Kélipas no piyesta,éy nénegipo kame dide, a sinumakay kameto paraw ta Pilipos. Lima a aldew i linakadme, éy pinumundu kame ta Troas, a inabutme sa du kakaguman me a minégdetol. Eyesa simba kame sa a tinumulos.

Tu Ulito a Natépduk7 To simba, éy napisan kame dén a

étanan, a monda umaheg kame to katapu-san a péngapon na Panginoon. Ey ti Pabloéy nagdamag siya a mégkagi du napisansa, da méglakad siya to gagabi. 8 Edsakame to ontok no bile, sakay te meadukame a simbu. 9 To hatinggabi éy te ulitoa te eknud to bintana, a ti Otiko i ngahennaa. Ta tongka na éy minagtongkog siyaa hanggan da nakatidug; tulos bigla siyaa minatépduk to sidung no melangkaw abile. Ey to péngégkat de, éy pate baledén. 10Ey inumogsad ti Pablo a yinapus na.“Diyan kam méligalig,” kagi na, “buhaypabi siya.” 11 Ey sinumangkay man dénsiya a minéngan side. Sakay négkagi mandén ti Pablo dide a hanggan to késikat nobilag. Ey to gagabi dén, éy hinumektatkame dén. 12 Ey mésahat side to ulito, daniange de siya to bile a buhay dén.

13 Nagsakay kame to paraw a tamo taAsos. Pero ti Pablo éy ginumisot. I nibilinnaa dikame éy isakay me siya ta éya. 14 Topégtagbu me ta Asos, éy nisakay me siya,a nagtulos kame ta Mitilene. 15 Kétulakme ta éya, éy dinumemét kame to ka-gagabian na to tapat no puduk na Kiyo.Ey to kasunud a aldew, éy linumampaskame ta Samos; éy to kahuway man déna aldew éy dinumemét kame ta Mileto.16Gustu ni Pablo a salinan me san i Epeso,monda éwan kame maabala ta Asia. Mé-gagaw siya, da gustu na maka a abutén iJerusalem bagu Piyesta na Pentekos.

Nagbilin Ti Pablo Du Taga Epeso17 Ta Mileto éy nipauwet ni Pablo du

matétanda a mémahala ta simbaan taEpeso. 18 Ey kédemét de, éy naghatul siyadide. “Tukoy moy,” kagi na, “éng kodyai ugali kua sapul to kédedemét ko dikamta Asia, 19 a mebaiték, sakay nagtiisék tameadu a hirap ta tarabaho ko ta Pangi-noon. Sakaymeadu be a nékialam diyakéna Judeo. 20 Tukoy moy a éwanék mégan-teng a mégtoldu dikam ta maski anya aikahusay moy, da nagpahayagék ni Jesusta harap na meadu a tolay, sakay ta bili-bile moy. 21Maski Judeo éy ta éwan Judeo,éy hinéhatulan ko dén side a dapat a idelande i kasalanan de, sakay magsoli side taDiyos, sakay maniwala ta Panginoon tama Jesu Cristo.

22 “Ey nadid,” kagi ni Pablo, “éyméglakadék ta Jerusalem, ayun ta utus

Tu Gimet 20:23 160 Tu Gimet 21:13diyakén na Banal a Espiritu. Sakay éwanko tukoy éng anya i manyaria diyakén taéya. 23 Basta i napospusan ko sana, éynipaliwanag diyakén na Banal a Espiritua maghirapék ta éya, sakay ipihesuék.24 Pero éwan tu halaga i buhay ko, éngˈwan maganap ko maka san i tungkulinko, sakay tapusén ko i tarabaho ko aniatéd diyakén na Panginoon Jesus, amégpahayagék ta Mahusay a Bahetatungkul ta kagbi na Diyos.

25 “Ey nadid éy naleék a négiyan dikam,habang mégtolduék tungkul ta péghari naDiyos ta tolay. Pero sapul nadid,” kagi niPablo, “éy éwanék moy dénmeta a huway.26Kanya i kagin kua dikam nadid, éy éwanko kapanagutan éng mapahamak i maskiisesa dikam, 27 da éwan ko niliso dikami maski anya tungkul ta plano na Diyos.28 Kanya mangilag kam, a alagaan moyta mahusay du tolay na Diyos ta Epesoa nientarega dikam na Banal a Espiritu.Pastoran moy du tupa na Diyos, da side ikoo na a sarili, da tinubus side na Pangi-noon to dige na to nikate na. 29 Enghumektaték éy tukoy ko a te metapanga aso a dumuklos dikam, a dalen de dutupa na Diyos. 30 Sakay pati éy dumeméti oras a humiwalay dikam i sénganya tagurupu moy, a magtoldu side ta kakab-ulyan, a monda pagkamalién de du tolaya méniwala ni Jesus. 31 Kanya mangilagkam, a tandaan moy: aldo éy ta kélép éytinétolduan ta kam tamahigpit to lubuknaétélo a taon.

32 “Nadid, da méglakadék dén,” kagi niPablo, “éy ménalanginék ta Diyos, a siyai mégalagaa dikam. Tu kagi na makai magpatibaya dikam. Maari i Diyos amagpatibay dikam ta péniwalamoy; sakayatdinan na kam be ta gantimpala moy aiatédnadu étanan a tolayna. 33Topégiyanko dikam, éy tukoy moy a éwan ko hangadtu kuhata moy o dikaya tu badu moy;34 engˈwan nagtarabahoék san ta sarili ko,a monda maketaék ta ikabuhay ko. Eykona be sa du kaguman ko. 35 Ta étanana pagkékataon ko, éy nipeta ko dikam adapat kitam a magtarabaho ta mahusay, amonda matulungan tam du tolay a mahi-rap. Tandaan moy,” kagi ni Pablo, “tukinagi na Panginoon, éy lalo kan a masayatu méngatéd kesira ta tumanggap.”

36 Nadid, to pégkagi ni Pablo ta éyadu matétanda, éy linumuhud side a mi-nanalangin. 37 Ey mégpégsanget side,

sakay yinapus de siya a étanan. 38 Inikalungkut dia éy tu kinagi na a éwan dedén siya meta a huway. Ey tulos niange desiya nitugén a nisakay to paraw.

21Tu Péglakad Ni Pablo Ta Jerusalem

1 Nadid, éy tinumulak kame dén, ainumahabes kame ta Kos. Ey to ka-gagabianna éya éynagtulos kame ta Rodassakay ta Patara. 2 Ta éya éy inumagtonkame to esa a paraw a tamo ta Penisia. Eyto péglakadme, 3éy tinan-awme tu pudukna Sipro. Sinalinan me san ya, a nagtuloskame dén ta Siria. Ta éya éy pinumundukame ta Tiro, da saya i néngitognana noparaw to karga na. 4 Dinemtan me sa isénganya a tolay améniwala, éy tinumuloskame dide ta pitu a aldew. Ey side éykinagi de ni Pablo a diyan siya tumulos taJerusalem. Da kinagi dide na Espiritu naDiyos a maghirap kan siya ta éya. 5 Ey tokéhektatme sa, éy kinumuyog side dikamea hanggan ta baybay. Linumuhud kame aétanan to baybay a minanalangin, 6 sakaysinumakay kame to paraw, sakay side, éynagsoli dén side to bile de.

7 Kétulak me sa, éy inumange kame pata Tolemayda. Ey nékiagum kame be sadu méniwala ni Jesus, a tinumulos kamedide ta esa a kélép. 8 Ey to gagabi dén éynéglakad kame man dén. Ey kédemét meta Sesarea, éy tinumulos kame to bile niPelip. Siya tu esa du pitu a lélake a pinili deto araw ta Jerusalem. I tungkulin na nadidéy mégpahayag siya ta kagi na Diyos. 9 TiPelip éy te épat siya a anak a madiket, abihasa be side a mégpaliwanag ta kagi naDiyos.

10 Nadid, kélipas na sénganya a aldew,éy dinumemét ta éya i esa a purupeta ai ngahen naa éy ti Agabo. 11 Kédemétna dikame, éy inalap na tu sinturon niPablo, sakay ginapus na i sarili na a kamétéy ta tikéd na. “Saye tu kinagi na Ba-nal a Espiritu,” kagi na, “a tu te koo tasinturonae, éy gapusén siya du Judeo taJerusalem, a tulos idimanda de siya duéwan Judeo ta éya.” 12 Ey sikame, pékabatime ta éya, éy pinékiohonan me ti Pablo adiyan siya tumulos ta Jerusalem. 13 Perokinagi ni Pablo dikame, a “Diyanék moysésawayén! Bakit mégsésangitén kam, apahinaén moy i isip kua? Ewanék mé-ganteng éng gapusénék de ta Jerusalem.Maski mateék alang-alang ta Panginoon

Tu Gimet 21:14 161 Tu Gimet 21:37Jesus, éy handaék dén.” 14 Nadid, péketame a éwan mésaway ti Pablo, éy éwan medén pinilit. “Masunud maka i kaluuben naPanginoon,” kagi me.

15 Nadid, kélipas na sénganya a aldew,éy nagayak kame a umange ta Jerusalem.16 Sakay i séngasénganya ta Sesarea améniwala, éy kinumuyog dikame. Niangede kame to bile no esa a lélake a tiManasona taga Sipro. Siya éy nale a méniwala niJesus. Ey tinumulos kame sa.

Binumisita Ti Pablo Du Apostol17 Kédemét me ta Jerusalem, éy tinang-

gap kame agad du méniwala ta éya. 18 Eyto kagagabian na éya, éy kaguman kameni Pablo a bumisita de Santiago. Ey édsabe to miting me du étanan a matétandaa tagapamahala ta simbaan ta Jerusalem.19 Binate side ni Pablo, sakay tulos niba-heta na dide tu nipagimet diya na Diyosdu éwan Judeo a tolay, to péglebut na taAsia sakay ta Masedonia. 20To pékabati deSantiago a meadu dén a éwan Judeo i ni-pasakup ni Jesus, éy mésaya side ta Diyos.Sakay kinagi de ni Pablo i éye: “Entan mo,wadeng, éng sénganya dén a libu a Judeo iméniwalaa ni Jesus. Ey mesipag be side atumupad ta kautusan ni Moises. 21 Ey sayei problema tama, Pablo,” kagi ni Santiago,“da side éy nabaheta de a iba kan i iyétoldumua du Judeo a mégiyan ta adeyo ta éye.I akala dia éy iyétoldu mo dide a éwankan dén side tu kailangan a tumupad takautusan ni Moises, sakay ta iba a ugalitam. 22Ey nadid, Pablo, éymégenya kitam,da nabaheta de wade dén a dinumemétka dén ta éye? 23-24 Kona se i naisipanme, Pablo, a gemtén mo a monda metadu Judeo a kakabulyan san tu nabahetade a tungkul diko: Te épat se a lélake akaguman me. Judeo side a méniwala niJesus. Ey te pangako side ta Diyos, a gustude tupadén. Kanya siko, Pablo,” kagi niSantiago, “éng maari, éy aguman mo sidea tupadén de tu pangako de ta Templo, amonda ipagupet side. Eng siko i bahala amagasta dide, éymeta du Judeo a sésundinmo bale pabi i kautusan ni Moises. 25 Eynadid,” kagi ni Santiago, “tungkul mandén du éwan Judeo a méniwala, éy éwanme side pilitén a sumunud ta ugali tam aJudeo; éngˈwan nanulat kame dén dide toéya, a basta diyan side méngan ta buhayno niatang, sakay diyan side méngibébi éy

ta méngilélake, sakay diyan side ménganta dige éy ta pilas a medige.”

26 Nadid, pékabati ni Pablo ta éya, éypinumayag. Ey to kagagabian na éya, éykinuyog na du épat a lélake, a inumangeside to Templo a monda tupadén de tuugali du Judeo a te pangako taDiyos. Sakaykinagi ni Pablo du padi sa i pedsa napéngtupad de to pangako de, a itugén deta Templo i pégatang de ta Diyos.

Tu Péngdikép De Ni Pablo27 Nadid, kélipas na pitu a aldew, éy te

Judeo ta éya a gébwat ta Asia, éy minetade ti Pablo to Templo. Tulos niligalig dedu meadu sa a tolay, a sakay dinale deti Pablo. 28 Dinulawan de du kaparehode a Judeo. “Kamon dén,” kagi de, “agu-man moy kame! Siya dén ye tu lélake amedukés,” kagi de, “a mégtoldu du tolayta iba-iba a banuwan a medukés kan irilihiyon tam a gébwat ni Moises! Sakayéwan be siya tu galang ta Templo tamae,da pinasdép na be se i tolay a éwan Judeo!”29 Kinagi de i éya, da neta de a kagumanni Pablo ti Toropimo to kédedemét na taJerusalem, éy éwan siya Judeo. Akala deéy pinasdép na siya to Templo.

30 Nadid, agad méligalig i étanan nabanuwan. Dinumulug side ni Pablo adinale de, sakay nihela de siya to Tem-plo, sakay sineraduan de tu pintuan na.31 Talaga de a bunon ti Pablo, éy naba-heta no kapitan du sundalu a méligaligdu Judeo. (Du sundalu éy taga Roma.)32 Ey agad siya naginan dide, a kinumuyogdu sundalu na. Ey du Judeo, péketa dedu sundalu éy nihintu de tu pégbélbégde ni Pablo. 33 Ey tu kapitan éy diniképna siya, a nipagapus na ta kadena, sakaypinakelagipan na side éng ti ésiya siya,sakay éng anya i kasalanan naa. 34 I nisen-gbita du Judeo éy basta pehéng, a éwanparipareho tu kagi de. Ey tu kapitan, daéwan na mépospusan éng anya i nanyaria,éy inutusan na du sundalu a kébilén deti Pablo to kwarter. 35 Ey kédemét deto agdenan, éy inégkat siya du sundalu anisangkay dahil ta kahigpit no ligalig duJudeo. 36 Da uméunonod side du sundalu,amepehéng side a tahod, a pinégkagian deside a bunon ti Pablo.

Tu Katuwiran Ni Pablo37 Nadid, to péngiesdép de ni Pablo to

kwarter, éy kinagi na to kapitan, a “Engmaari éy te kaginék diko.” Ey kinagi na ta

Tu Gimet 21:38 162 Tu Gimet 22:25éya ta kagi naGriego. Ey kinagi no kapitan,a “Tukoy mo bale i kagi na Griego? 38 Engkona sa, éy besa a siko tu komander a tagaEgipto a nékilaban dikame to esa a taon?Akala ko éy siko tu amo du épat a libu atulisan to ilang a lugar?” 39 Ey “Ewan,”kagi ni Pablo, “Judeoék san a taga Tarso,tu dikél a banuwan ta Silisia. Engmaari, éymégkagiék pad didi Judeo a éye.” 40Nadid,da pinumayag tu kapitan, éy niontok niPablo tu kamét na monda tumahimik side,sakay négkagi siya dide ta kagi na Judeo.

221 “A tétotop ko a kabébayan ko,” kagi na,

“baten moy i katuwiran ko a éye dikam.”2 Nadid, du Judeo, pékabati de a mégkagiti Pablo dide ta sarili de a kagi, éy lalo sidea tinumahimik. 3 “Saken,” kagi ni Pablo,“éy Judeoék. Nienakék ta Tarso, perodinumikélék ta éye ta Jerusalem, a ti PadiGameliel tu maistu ko. Kanya inadal ko tamahusay i étanan a kautusan depu tam.Mesipagék be a sumunud ta Diyos a konadikam. 4 Ey anya tu ginimet ko du tolaya naniwala ni Jesus to éya, éy linoko koside tamahigpit, a gustu ko side a ipabuno.Dinikép ko side a nipihesu. Pati lélake éyta bébe. 5 Maski tu mataas a padi, sakaydu tagapamahalamoy, éy side i sistigu ko aéwanék mégbuli-buli; da side i nangatédadiyakén ta sulat a te kapangayarianék amagdikép du tolay ta Damasko améniwalata éya a ugali. Sakay inumangeék be taDamasko, a monda dekpén ko sa didenya a tolay, a talaga ko side a kébilén taJerusalem a ipaparusa ko side.

6 “Ey anya i nanyaria diyakén? Tokéadene ko ta Damasko, a tanghali déntu bilag, éy bigla a sinumiklab ta palebutkua i demlag a gébwat ta langet. 7 Tulosnalugmukék to luta, sakay nabati ko iboses a kinagi na diyakén, a ‘Saulo, bakitlélabananék mo?’ 8 Ey kinagi ko, éy ‘Tiésiya ka, Amo?’ Ey kinagi no boses, a ‘TiJesusék a taga Nasaret. Sakén i lélabananmua,’ kagi na. 9 Ey du kakaguman ko, éyneta de tu siklab, pero éwan de nabati tuboses a négkagi diyakén. 10 Ey saken éykinagi ko, a ‘Magenyaék, Panginoon?’ Eykinagi diyakén no Panginoon, a ‘Umégkatka dén, a somdép ka dén ta Damasko, ate mégkagi diko ta éya ta gustu na Diyosa gemtén mo.’ 11 Ey nadid, kéégkat ko,éy buhékék dén dahil to siklab. Ey du

kaguman ko éy kinabitanék de a niangeékde dén ta Damasko.

12 “Ta éya,” kagi ni Pablo, “éy telélake a mékidiyos, a ti Ananias i ngahennaa. Tétupadén na i utus na rilihiyontam, sakay iyégalang siya du étanan aJudeo ta Damasko. 13 Siya éy inumangediyakén, sakay kinagi na, a ‘Wadeng,Saulo, maghusay ka dén tu mata,’ Eysakén, kélamang ko diya éy naketaék dén.14 Ey kinagi ni Ananias diyakén, a ‘Saulo,i Diyos a péniwalaan depu tam, éy sikongani dén i pinili naa, da gustu na mapos-pusan mo i plano na, sakay ipeta na dikotu anak na a banal. Sakay nabati mo déntu boses na. 15 Siko i magpatunaya diyata étanan a mineta mo sakay ta minabatimo tungkul ni Jesus. 16 Kanya nadid,’ kagini Ananias diyakén, ‘éy diyan ka maga-langanin a sumunud diya. Ipabinyag kanadid, Saulo, a monda maibut dén diko dukasalanan mo, a dulawan mo tu ngahenna.’

17 “Nadid,” kagi ni Pablo, “éy nagsoliékta Jerusalem. Ey to pénalangin ko ta Tem-plo a ina, éy naketaék ta himala. 18 Netako i Panginoon a négkagi diyakén, a ‘Nay,Saulo, ginanan mo dén i Jerusalemae, dadi Judeo a éye éy éwan de tanggapén ipégpatunay mua tungkul diyakén.’ 19 Eykinagi ko ta Panginoon, a ‘Maniwala wadeside Panginoon, da tukoy de a inumangeékdu étanan a kapilya, a pinarusaan ko duétanan a méniwala diko. 20 Sakay tukoyde be, Panginoon,’ kagi ko, ‘a to nipamunude ni Esteban, éy sinulsulan ko side, sakaybinantayan ko be tu badu du namunodiya.’ 21 Pero ‘Ewan,’ kagi na ‘Panginoondiyakén; ikad mo dén, da paangen ta ka taadeyo a banuwan, amonda ipahayagékmodu iba a tolay a éwan Judeo.’ ”

22 Nadid, ta éya a kinagi ni Pablo, éybinati siya du Judeo. Pero nadid, da ki-nagi na man dén a mégpahayag siya duéwan Judeo, éy nagpehéng man dén side:“Bunon moy dén!” kagi de. “Dapat matesiya!” 23 Négkélanget side sakay nisalude tu badu de, sakay nisapwah de be ialikabuk, da méiyamut side a tahod. 24 Eytu kapitan, éy pinasdép na ti Pablo tokwarter, sakay inutusan na du sundalu naa balbalén de siya, monda ipagtapat nadide éng anya i kasalanan na, éng bakitmégingél du Judeo diya. 25 Ey nadid, topénggapus de dén ni Pablo, éy kinagi na tosarhento ta éya, a “Ewan beman labag ta

Tu Gimet 22:26 163 Tu Gimet 23:22batas i mangbalbal ta taga Roma a tolay,éng éwan mo pa bistaan?” 26 Pékabati nosarhento ta éya, éy inange na kinagi tokapitan, a “Magenya ka? Taga Roma balei lélake a éya!” 27 Kanya tu kapitan éyinange na nipakelagip ni Pablo éng tagaRoma siya a talaga. Ey “O,” kagi ni Pablo.28 Ey kinagi no kapitan, a “Dikél i ginastako a kuhata,” kagi na, “baguék sinakup naRoma.” “Pero sakén,” kagi ni Pablo, “éytaga Romaék sapul to kéanak ko.” 29Nadid,du sundalu a talaga a mamalbal ni Pablo,pékabati de ta éya, éy agad side inumadeyodiya. Pati tu kapitan éy méganteng be, dasiya i nagpagapusa diya, éy taga Roma balesiya.

Ti Pablo To Harap Du Mataas a Padi30 To kagagabian na éya, éy gustu no

kapitan a mapospusan éng bakit iabla duJudeo ti Pablo. Kanya pinauwet na dumataas a padi, sakay du tagapamahala aJudeo. Sakay linégsiwan na ti Pablo, sakayniharap na siya dide.

231Ey ti Pablo éyminalas na du tagapama-

hala sakay kinagi na dide, a “Kabébayanko, tukoy ko a éwanék tu kasalanan taDiyos, sapul to kéanak ko.” 2 Nadid, topégkagi ni Pablo ta éya, éy tu mataasa padi, éy inutusan na du te taknég tagiled ni Pablo a sapukén de i labi naa.3 Ey ti Pablo éy kinagi na to mataas apadi, a “Sakupén ka maka na Diyos, sikoa mégwari-wari a mahusay ka! Kagi mo ate kasalananék, pero siko i te kasalanana,da pinasapukék mo!” 4Nadid, kinagi du tetaknég to adene ni Pablo, a “Pintasan mobale i mataas a padi?” 5 “O bale,” kagi niPablo, “éng tukoy ko a siya bale i mataas apadi, éy éwan ko pinégkagian, da utus nakasulatan na Diyos a diyan tam pintasandu pinuno tam.”

6 Nadid, neta ni Pablo a te Saduseyota éya, sakay Pariseyo be. Kanya ki-nagi na dide a étanan, “A tétotop ko,sakén éy Pariseyoék sapul to kéanak ko.Kanya bistaanék nadid ta éye éy dahil topag-asa ko a mabuhay i tolay a huway.”7 Nadid, to pégkagi na ta éya, éy négpa-suway ta mahigpit du Pariseyo sa sakay duSaduseyo. 8 Dahilan du Saduseyo éy éwanside méniwala a mabuhay i tolay a huway,sakay éwan be side méniwala a te espiritu.Pero du Pariseyo éy méniwala side ta éya.

9 Lalo side a nagpehéng, a hanggan tinu-maknég i sénganya a Pariseyo a maistu,a kinagi de, a “Ewan kame tu meeta akasalanan na éye a lélake. Anya wade éngte espiritu a négkagi diya?” 10 Kanya laloa négingél du Saduseyo, a tulos néglébugside. Ey tu kapitan du sundalu, éy mégan-teng siya a pasakitan de ti Pablo. Kanyainutusan na du sundalu na a angen deagawén ti Pablo, a kébilén de ta kwarter.

11To éya a kélép, éy inumadene i Pangi-noon ni Pablo, a kinagi na diya, a “Diyanka méganteng, Pablo. Eng kodya i péngi-pahayag mua diyakén ta Jerusalemae, éykona be sa i péngipahayag mua diyakén taRoma.”

Tu Gayak De a Bunon Ti Pablo12 Nadid, to kagagabian na éya, éy

pinéguhunan dén du Judeo a bunon tiPablo. Nanumpa side a éwan side ménganéy ta uminum hanggan éwan de mabunoti Pablo. 13 I nangakua ta éya a sumpa éymahigit pa ta épat a pulu a Judeo. 14 Topénumpa de, éy inumange side du mataasa padi, sakay kinagi de dide, a “Nipangakome a éwan kame méngan éy ta uminumhanggan éwan me pa mabuno ti Pablo.15Kanya sikam,” kagi de, “éy ikagimoypadto kapitan a paangen na se dikam ti Pablo,a monda siyasatén moy siya. Ey sikame éysanébén me siya, a bunon me siya bagu sesiya dumemét.”

16Nadid, tu anéng ni Pablo, éy nabahetana tu plano de. Kanya inumange siyato kwarter a nikagi na ni Pablo. 17 Eykinagi ni Pablo to sarhento ta éya, a “Iangemo i ulito a éye to kapitan, da te kaginsiya diya.” 18 Ey tu sarhento éy niangena tu anéng ni Pablo to kapitan, a kinagina diya, a “Gustu ni Pablo a iange ko sediko i ulitoae, da te kagin kan siya diko.”19 Ey tu kapitan éy kinabitan na tu ulito, apinadigdig, sakay nipakelagip na diya énganya i kagi naa. 20 “Du Judeo,” kagi na,“éy négkasundu dén side a mékiohon sidediko a paangen mo kan tamay ko a Pablota miting de ta gabiya, a monda siyasaténde siya. 21 Pero diyan ka méniwala dide,Kapitan. Te épat a pulu a mangsanéb diyato dilan. Nanumpa kan side a éwan sideméngan éy ta uminum hanggan éwan desiya mabuno. Ey nadid éy nakahanda dénside. Méguhay san side, éng méniwala kadide.” 22Nadid, pékabati no kapitan ta éya,éy pinéglakad na tu ulito, a kinagi na, a

Tu Gimet 23:23 164 Tu Gimet 24:16“Diyan mo kagin ta maski ti ésiya a kinagimo ya diyakén.”

Pinaange De Ti Pablo To Gubernador23 Nadid, dinulawan no kapitan tu

sarhento na a éduwa, a kinagi na dide, a“Ihanda moy i éduwa a datos a sundalu, akaguman be i pitu a pulu a kabayo, sakayéduwa be a datos a sundalu a te gayang.Da péglakadén ta kam nadid a kélép a alasnuwebe ta Sesarea. 24 Maghanda kam beta kabayo a sakayan ni Pablo, da gustu ko aitugénmoy siya ni gubernador. Ey alagaanmoy siya ta mahusay.” 25 Nadid, nisulatno kapitan to gubernador; éy saye i nisulatnaa:

26 “Mahal ko a Gubernador Pelik: Ku-musta ka? Gébwat ye ni Kapitan KlaudioLisias. 27 I lélake a éye a itugén ko sina dikoéy ti Pablo. Inagaw ko siya du Judeo, dainikép de siya, a talaga de siya a bunon.Ey taga Roma siya. 28 Niharap ko siya dumataas a Judeo, a monda mapospusan koéng anya i kasalanan na, éng anya i iabladia diya. 29 Ey neta ko a éwan bale siyatu kasalanan a pamunuan diya, o péngip-ihesuan diya. Eng ˈwan, tu abla de diyaéy tungkul san to rilihiyon de. 30 Ey topékabaheta ko a bunon siya du Judeo, éynaisip ko éy petugén ko siya diko. Sakaydu Judeo a nagabla diya, éy pinégkagianko side a umange side mégkagi diko tadimanda dia. Ewan dén.”

31 Nadid, du sundalu éy tinupad de tuutus no kapitan de, a nitugén de ti Pablota Antipatrida ta éya a kélép. 32 Sakayto gagabi, éy nagsoli side. Ey du sundalua te kabayo éy nagtulos side ta Sesarea.33 Ey kédemét de, éy nitugén de ti Pabloto gubernador, sakay niatéd de be diya tusulat no kapitan. 34 Ey tu gubernador éybinasa na tu sulat, sakay nipakelagip nani Pablo éng taga ahe siya. Ey pékabatina a taga Silisia ti Pablo, 35 éy kinagi na,a “Mégbatiék ta katuwiran mo kédemét sedu néngidimanda diko.” Sakay niutus nadu sundalu a bantayan de ti Pablo to bileni Herod.

24Tu Péngiabla De Ni Pablo

1 Nadid, kélipas na lima a aldew, éydinumemét ti Ananias a mataas a padi, akaguman na du matétanda a Judeo, sakaytu abugadu de a ti Tertulo. Nagharap sideto gubernador, a kinagi de diya tu abla

de ni Pablo. 2 Ey pénguwet de ni Pablo,éy niabla siya no abugadu. “Gubernador,”kagi na, “mahusay ka a amo me, da nale amapayapa nadid i banuwan mia. Siko éyhinusay mo be dén i meadu a problemame. 3 Kanya mégpasalamat kame diko.4 Ey nadid, Gubernador, magpasensiya kapad ta kagi mia diko. Monda éwan kamasiyadu a maabala, éy baten mo kame tasandali san. 5 Dahilan,” kagi no abugadu,“éy medukés i lélake a éye. Maski ta ahei angayan na, éy ligaligén na du Judeo.Sakay amo be siya du tolay a méniwalato lélake a taga Nasaret. 6 Higit pa taéya, éy éwan siya tu galang to Templome; éy dinikép me siya ta éya. Talaga mesiya a bistaan ayun ta sarili me a ugali.7 Pero ti Kapitan Lisias, éy sinaway nakame,” kagi no abugadu, “sakay nipadalena kame du sundalu na, a inalap na dikameti Pablo. 8 Sakay inutusan kame be nokapitan a umange kame se diko. Ey nadid,Gubernador, éng siyasatén mo nadid tiPablo, éy meta mo a katutuhanan i kagikua diko.” 9 Pati du Judeo ta éya, éy kinagide a tutuhanan tu kinagi no abugadu.

Tu Katuwiran Ni Pablo10 Nadid, tu gubernador éy pinakul-

taden na ti Pablo a mégkagi to katuwiranna. Ey kinagi ni Pablo, a “Tukoy ko,Gubernador, a nale a panahun a siko ihuwes na Judeo. Kanya mésayaék da sikoi pégkagian kua ta katuwiran ko. 11 Dasakén éy labindalawaék pabi a aldew sapulto kédemét ko ta Jerusalem. Kanyaék sainumange, éy gustu ko san a sumambaékta Diyos ta éya. 12 Ey anya,” kagi ni Pablo,“di Judeo a éye, éy dinemtanék de bemana léligaligén ko du tolay ta éya? Ewan!Ewanék be nékipagsuway du Judeo ta éya,maski ta Templo, maski ta kapilya de taéya. Kanya éwanék tu kasalanan. 13Didenye a Judeo éy éwan side maari a mag-patunay diko ta péngpehay dia diyakén.14 Basta i aminén ko sana éy méniwalaékta ugali a gébwat ni Jesus, a kagi de amedukés. Saya i pégsamba kua ta Diyos.Sakay méniwalaék be ta kasulatan ni Moi-ses, sakay tu nisulat du purupeta to araw.15 Sakay umasaék san ta Diyos a kaparehodiden ye a Judeo, a pabuhayén na a huwayi étanan a tolay ta mundua. Maski dumahusay éy ta medukés. 16 Kanya, Guber-nador,” kagi ni Pablo, “éy pumépiliték a

Tu Gimet 24:17 165 Tu Gimet 25:14mégimet ta mahusay, monda éwanék tukasalanan ta Diyos éy ta tolay be.

17 “Nadid, Gubernador, kélipas na sén-ganya a taon, éy nagsoliék ta Jerusalem, amonda itugén ko tu ambag me a kuhatadu Judeo a te hirap, sakay méngatédékta Diyos. 18 Ey nadid,” kagi ni Pablo, “toédse ko ta Templo, éy minetaék du Judeoa taga Asia, a tulosék de a dinikép. Peroéwanék tu kasalanan, da éwan tu ligaligta éya diyakén. 19 Diden ya a taga Asiaa nanikép diyakén, éy bakit éwan se sidenadid? Eng méngidimanda side diyakén,Gubernador, éy ahe side? 20 Ey nadid, daéwan se side, éymaski diden ye a Judeo, éygustu ko ipagtapat de maka diko éng anyai kasalanan kua amineta de to péngsiyasatde diyakén to nipagmiting de. 21 Basta ikasalanan kua siguru éy tu kinagi ko dide.Da kinagi ko dide a kanyaék de bistaan éydahil to pag-asa ko a mabuhay i tolay ahuway.” 22Nadid, pékabati ni GubernadorPelik to katuwiran ni Pablo, éy kinagi nadu Judeo, a “Ewan ko itulos nadid i bista niPablo. Eng ˈwan uhayén ko pa ti KapitanLisias.” Da tu gubernador, éy tukoy nadén i ugalia duméniwala ni Jesus, amebaitside. Kanya éwan siya naniwala to abla duJudeo. 23 Sakay inutusan na tu sarhento.“Siko i bahala ni Pablo,” kagi na, “perodiyan mo siya higpitan, sakay pakultadenmo du kadimoy na a méngatéd diya takailangan na.”

24 Nadid, kélipas na sénganya a aldew,éy dinumemét ti Gubernador Pelik, akaguman na tu asawa na. Tu asawa na éyJudeo, a i ngahen naa éy ti Drusila. Eynipauwet de ti Pablo, monda mabati de tukagi na tungkul to péniwala na ni CristoJesus. 25 Pero to pégkagi ni Pablo tungkulta mahusay a ugali, sakay ta pégipos tabégi na tolay, sakay ta péghukum na Diyosa dumemét, éy inumanteng ti Pelik. Kanyapinasoli na ti Pablo to kwarter. “Ikadmo dén,” kagi na. “Ipauwet ta ka ta esaa aldew.” 26 I isipa ni Pelik, éy makayatdinan siya ni Pablo ta kuhata, a mondalégsiwan na siya. Kanya medalas na siyaa nipauwet, a mékiohon diya. 27 Nadid,kélipas na éduwa a taon, éy te iba a guber-nador a linewasan na ti Pelik, a ti PorsioPesto i ngahen naa. Ey ti Pelik, da ménuyusiya du Judeo, éy pinabayan na ti Pablo topégpihesuan.

25Nabati Ni Pesto Ti Pablo

1 Nadid, dinumemét dén ti Pesto taSesarea. Ey kélipas na étélo san a aldew,éy inumange siya ta Jerusalem. 2 Ey dumataas a padi ta éya, sakay du te tungkulina Judeo, éy kinagi de diya tu abla de niPablo. Nékiohon side ni Presto 3 a pa-solen na ti Pablo ta Jerusalem. Te gayakside a sanébén de siya. 4 Pero “Ewan,”kagi ni Presto, “da pihesu pabi siya taSesarea, éy sumoliék ta éya agad. 5Kanya,”kagi na, “éng gustu moy a mabistaan, éypakuyugén moy diyakén du konsiyal moy.Sakay éng te kasalanan i éya a lélake, éyidimanda de siya ta éya.”

6 Nadid, kélipas na manga siyam aaldew, éy sinumoli ti Gubernador Pesto taSesarea, a kakuyog na du Judeo. Ey tokagagabian na, éy nipauwet na ti Pablo, amonda bistaan de siya. 7 Ey kédemét niPablo, éy niéabla siya du Judeo, a nilista deimeadu a ginamet na kan amedukés. Peroéwan side maari a mégpatunay to niablade. 8 Ey kinagi be ni Pablo tu katuwiranna. “Sumuwayék ta abla dia,” kagi na, “daéwan ko linabag i batas na Judeo sakay taTemplo. Sakay éwan ko linabag i batas nahari ta Roma.” 9 Ey ti Pesto, da ménuyusiya du Judeo, éy kinagi na ni Pablo, a“Gustu mo, Pablo, a umange ta Jerusalem,a monda bistaan de ka ta éya?” 10 Ey“Ewan,” kagi ni Pablo. “Dapat siko i mang-bistaa diyakén, da siko i pinakangbégiano hari ta Roma. Ewan maari a magbistadiyakén du Judeo, da éwanék tu kasalanandide. Ey tukoy mo dén ya, Gubernador.11 Gubernador, éng te kasalananék a pa-munuan diyakén, éy éwan ko iwasan. Peroéwan katutuhanan tu abla de diyakén éyéwan maari a iatédék mo dide. Gustu ko adumayingék to hari ta Roma, a siya san imagbistaa diyakén.” 12Nadid, pékabati niPesto ta éya, éy nipakelagip na du konsiyalna; sakay kinagi na ni Pablo, “Da gustu moa bahala tu hari a mangbista ta asuntumo,éy maari, paangen me ka ta éya.”

Ti Hari Agripa13 Nadid, kélipas na sénganya man dén

a aldew, éy dinumemét ta Sesarea ti HariAgripa (besa a siya tu hari ta Roma). Eykaguman na ti Bernise. Binumisita side niGubernador Pesto. 14 Da nale side ta éya,éy kinagi ni Pesto diya i tungkul ni Pablo.“Te lélake ta éye,” kagi na, “a niwahak

Tu Gimet 25:15 166 Tu Gimet 26:15ni Pelik to pégpihesuan to nihektat na.15 Ey sakén,” kagi ni Pesto, “to kébisitako ta Jerusalem, éy nidimanda siya duJudeo diyakén, a gustu de éy parusaan kosiya. 16 Pero kinagi ko dide a sikame ataga Roma, éy éwan me ugali a parusaani tolay éng éwan me pa bistaan. Ugali me,kagi ko, éy dapat mégbati pa tu pihesu duméngidimanda diya, monda makasengbetbe siya ta katuwiran na. 17Kanya, Agripa,”kagi ni Pesto, “éy inumange se du Judeoa méngidimanda diya. Ey to kagagabianno demét de, éy nipauwet ko tu pihesu,sakay nagharapan kame a binistaan kosiya. 18Pero du Judeo, to péngabla de diya,éy neta ko a éwan bale siya tu kasalanana labag ta batas tam! 19 Eng ˈwan i nén-giablaan dia diya éy tungkul san ta rili-hiyon de a sarili, sakay tu lélake a minate,a ti Jesus. Pero i iyépilit ni Pablo, éy buhaykan siya. 20 Ey sakén, Agripa, éy éwanko tukoy éng anya i gemtén ko ta éya aasuntu, da tungkul san ta ugali na Judeo.Kanya nipakelagip ko ni Pablo éng gustuna a umange ta Jerusalem amonda bistaande sa siya. 21 Pero sala ni Pablo ta éya.Gustu na éy paangen ko siya ta Roma, amonda bistaan siya na hari tam ta éya.Kanya ipabantay ko siya nadid, hangganéwan ko siya mapaange ta Roma.”

22 Nadid, kinagi ni Agripa ni Pesto, a“Eng maari, éy gustu ko a mabati maka ikatuwiran na.” “Maari,” kagi ni Pesto. “Tagabia éy mabati mo.”

23 Nadid, to kagagabian na, éy dinu-memét de Hari Agripa sakay ti Berniseto munisipyo. Ey kaguman de du mataasa sundalu, sakay du tanyag a tolay tabanuwan. Ey ti Gubernador Pesto éynipauwet na ti Pablo. 24 “Hari Agripa,”kagi ni Pesto, “sakay sikam a mégiknudta éye. Saye ti Pablo. Siya ye tu lélakea nagpitisyonan dén du étanan a Judeo, adapat kan siya a mate. 25 Pero sakén, topéngsiyasat ko diya, éy éwanék tu meeta akasalanan na a pamunuan diya. Ey nadid,da gustu na bistaan siya no hari tam taRoma, éy gustu ko éy paangen ko siya taéya. 26 Pero éwanék tu meeta a isulatto hari tam tungkul ta lélake a éye, énganya i kasalanan naa. Kanya niharap kosiya dikam, Agripa, monda ipakelagipmoydiya, a tulos ikagi moy diyakén éng anyai isulat kua to hari ta Roma. 27 Kodya ipémaange ko diya ta Roma, éy éwanék betu meeta a kasalanan na a monda bistaan

sa siya?”26

Mégkagi Ti Pablo ni Hari Agripa1Nadid, ti Hari Agripa, éy pinakultaden

na ti Pablo a mégkagi ta katuwiran na. Eytinumaknég ti Pablo a mégkagi. 2 “HariAgripa,” kagi na; “salamat, da siko i pégk-agian ko ta katuwiran ko tungkul ta nén-giablaan diyaken du Judeo; 3 da tukoy modén i étanan a ugali me a Judeo, sakay tarilihiyon me. Baten mo pad i kagin kuae:4 Du étanan a Judeo, éy tukoy de dén iugali ko a sapul to kéanak ko, da sapul tonikeenak ko éynégiyanék dide ta banuwanko sakay ta Jerusalem. 5 Napospusan de anale a tétupadén ko ta mahigpit i utus narilihiyon me, da Pariseyoék. 6 Ey nadid,Hari,” kagi ni Pablo, “éy bakit bistaanékmoy? Dahil ta pag-asa ko to pangako naDiyos du apo me to araw, a buhayén na itolay a huway. 7 Ey du labindalawa a lahina Judeo, éy umasa be side ta éya. Sé ˈsan ya, Hari, i néngidimandaana du Judeodiyakén. 8 Bakit isip moy a éwan buhayénna Diyos i tolay a minate?

9 “Pero maski sakén,” kagi ni Pablo, “éyakala ko be to araw, éy dapat labanan ko dutolay a méniwala ta éya a lélake, a ti Jesusa taga Nasaret. 10 Ey kona be sa tu ginimetko ta Jerusalem. Dahil to kapangyarianko a niatéd diyakén du mataas a padi, éynipepihesu ko i meadu du méniwala niJesus. Ey to nipamunu de ta sénganyadide, éy nékiagumék dide. 11 Meadu abeses, Hari, éy inumangeék du kapilya de,a nipaparusa ko side. Pilitén ko maka sidea ibutan de tu péniwala de ni Jesus. Dikél iiyamut kua dide, a hanggan inumangeékbe ta maski adiadeyo a banuwan a na-marusa dide.

12 “To mensan, Hari,” kagi ni Pablo, “éyinumange ék ta Damasko, a te kébilék akatibayan ko a nisulat du mataas a padi,a monda dekpén ko maka sa du méniwalani Jesus. 13 Ey nadid, Hari, saye i nan-yaria diyakén: to kétamo ko ta Damasko,a tanghali tu bilag, éy bigla a mineta kota langet i demlag, a natanglawan kamedu kakaguman ko. Ey medédemlag pa tabilag. 14Nalugmuk kame to luta, éy nabatiko i boses a négkagi diyakén ta kagi naJudeo, a ‘Saulo, bakit lélabanan ék mo?Siko be dén i masakitan ta gimet mo aina.’ 15 ‘Ti ésiya ka, Amo,’ kagi ko. Eykinagi na Panginoon, a ‘Ti Jesusék. Sakén

Tu Gimet 26:16 167 Tu Gimet 27:9i lélabanan mua. 16 Nadid, umégkat ka,Saulo,’ kagi na, ‘pinumeta ék diko da pinilita ka a siko dén i utusan kua. Ipahayag ékmo ta tolay a mineta ék mo nadid a aldew.Sakay ipahayag mo be i ipeta kua diko taesa a aldew. 17 Agawén ta ka,’ kagi na, ‘tagimet du Judeo sakay pati du éwan Judeo.Da paangen ta ka du éwan Judeo 18 damagpaliwanag ka dide, monda ginanande i mediklém a kapangyarian ni Satanas,a ipasakup side ta medemlag a kapang-yarian na Diyos. I plano ko,’ kagi na, ‘éyipaliwanagék mo du tolay, monda méni-wala side diyakén, a tulos pagpasensiyaanside ta kasalanan de, sakay makaagum beside du iba a tolay na Diyos.’

19 “Kona sa tu nikagi diyakén no boses,Hari. Ey éwan ék sinumway ta éya a utus agébwat ta langet. 20 Engˈwan, ta Damaskopa, sakay ta Jerusalem, sakay ta buu aHudea, éy nagtolduék du Judeo éy ta éwanJudeo, a dapat magsisi side ta kasalanande, a sumoli side a ipasakup ta Diyos.Sakay dapat side a magimet ta mahusay,a magpatunay side a inibutan de dén dukasalanan de a talaga. 21 Dahil ta éya agimet ko, Hari, éy dinaleék du Judeo taTemplo, a talaga ék de a bunon. 22 Peroéwanék pinabayan na Diyos. Kanya tetaknégék se nadid, amégpatunayék dikamta éya a baheta. Mégpatunayék ta mataasa tolay éy ta mababa be. Ey i iyétoldu kua,éy kona be san to nihula ni Moises sakaydu purupeta to araw, 23 a kailangan a matetu pinili na Diyos a tagapagligtas. Sakaynihula de be a siya i meditol a mabuhay ahuway. Siya be tu mégpahayag du Judeosakay du éwan Judeo, a iligtas na Diyos dutolay.”

24 Nadid, mégkagi pabi ti Pablo tokatuwiran na, éy kinagi ni Pesto diya tamedegsén, a “Pablo, luku-luku ka! Sobradén tu inadal mo, kanya naloko dén i isipmua!” 25 “Ewan,” kagi ni Pablo. “Ewanékluku-luku, Gubernador, da katutuhanan tukinagi ko. 26 Maski ipakelagip mo ni HariAgripa i éye, da tukoy na dén a nale a tu-tuhanan i iyébaheta kua dikam, da tanyagdén. Ewanékmésanike amégkagi ta éya niHari. 27Anya, Hari, isip ko méniwala ka takasulatan du purupeta?”

28 “Anya, Pablo,” kagi ni Hari Agripa,“piliténék mo beman a maging Cristianota sandali a panahun!” 29 Ey “O,” kagi niPablo. “Maski sandali a panahun, maskimale pabi, éy manalanginék a éwan san

siko, éngˈwan étanan a makabati diyakénnadid, éy umaheg maka side diyakén amaging Cristiano. Pero éwan ko gustu aumaheg kam diyakén ta kadena kuae.”

30 Nadid, tinumaknég tu hari, sakayti Bernise, sakay tu gubernador, 31 éylinumwas side a étanan. Néguhon-uhonande a kinagi de, a “Bakit gustu de a bunonsiya? Ewan siya tu kasalanan a pamunuandiya o péngipihesuan diya.” 32Ey kinagi niHari Agripa to gubernador, a “Eng éwannakitam pinilit a paangen tam siya ta Roma amonda bistaan siya no hari tam ta éya, éymaari tam maka siya a légsiwan.”

27Tu Péglakad Ni Pablo Ta Roma

1Nadid, kédemét na oras, éy péglakadénde ti Pablo ta Roma. Tu gubernador, éyinutusan na tu kapitan a esa a siya i bahalaa méngitugén ni Pablo ta Roma. Sakay teiba be a pihesu. Tu ngahen no kapitanéy ti Hulio. Kapitan siya no batalyon nohari ta Roma. 2 Sinumakay kame to parawa gébwat ta Adramite, a tumamu ta Asia.To kétulak me, éy te kaguman kame a esa,a ti Aristarko; Masedoniano siya a tagaTesalonika. 3 To kagagabian na, éy pinu-mundu kame ta Sidon. Ti Kapitan Hulio,éy mebait siya ni Pablo. Pinakultaden nasiya a umogsad, a umange bumisita dukadimoy na ta éya, a monda alapén na tukailangan na.

4 Nadid, kétulak me sa, éy kinumublikame ta puduk na Sipro, da sinongsongkame na pahés. 5 Ey nagtulos-tulos kameta tapat na Silisia, sakay Pampilia. Eypinumundu kame dén ta Mira, Lisia. 6 Taéya éy naketa tu kapitan me ta paraw aesa, a gébwat ta Alehandrina, a tamo taItalia. Kanya niagton na kame sa. 7 Nalekame a naglakad, da sinongsong kameman dén na pahés. Meadu a aldew ilakad mia, éy nakaabut kame to tapat naGinido. Da éwan kame nakatulos, dahilto pahés, éy inumahabes kame ta pudukna Kreta, sakay nagpakubli kame ta éyato tapat na Salmone. 8 Mehirap i lakadme, da balagbag i pahés. Nanigdig kamea hanggan dinumemét kame to luuk a kagide a Mahusay a Punduan. I éya a luuk éyadene dén ta Lasea. Ey nagpakubli kamesa.

9 Nadid, nale kame dén a naglakad, éyadeyo pabi i Italia. Ey méganteng kamedén a tumulos, da panahun dén nadid na

Tu Gimet 27:10 168 Tu Gimet 27:41amiyan. Kanya kinagi ni Pablo dide, a10 “Diyan kitam tumulos. I isip kua,” kagina, “éy dilikadu i lakad tama nadid, daamiyan. Masida a talaga tu paraw, sakaysayang be dén tu karga na, éng tumulos ki-tam. Sakay mégantengék be dén ta buhaytama.” 11 Pero tu kapitan du sundalu,éy pépansingén na tu kagi no te paraw,sakay tu timonel, kesira to kinagi ni Pablo.12 Sakay pati éy medukés a punduan i éyaa luuk éng amiyan. Kanya du keaduanme, éy gustu de a tumulak kame, a pumilitkame maka a umabut to luuk ta Penise, dapalingéd i éya ta amiyan. “Palipasan tamta éya,” kagi de, “i panahun na amiyan.”

Inabut Side Na Bagyo Ta Ditaw13 Nadid, péketa me a salatan dén tu

pahés, éy akala du timonel éy makatuloskame dén. Kanya binotbot de tu pasanget,sakay nagpabor kame dén. Nanigdigkame san a tinumamo kame ta luuk naPenise. 14 Ey nadid éy inabut kame agadna mebagség a bagyo, a tulos amiyan dén.15 Da éwan kame mékasongsong ta pahés,éy minepalad kame san dén ta ditaw.16Nadid, pékaabut me to kétihék a puduk,éy kinumubli kame sa, sakay binotbot metu rimorte, a naghirap kame a néngisakayto paraw. 17 Nadid, to péngisakay me,éy pinatibay me tu paraw, a binédbé-den me ta meadu, monda éwan umangattu tabla. Méganteng kame be a makaymesayad kame ta Sirte; kanya tiniklup metu layag, sakay peeanod kame san dén.18 To kagagabian na éya éy lalo a mesibéttu bagyo. Kanya nibut me tu karga. 19 Eyto ikatélo a aldew, éy nibut me be ta digettu kasangkapan no paraw. 20 Nadid, nalekame a binagyo; sénganya a aldewéy éwanme meeta tu bilag éy ta biton. I akala miaéy mate kame a étanan.

21 Nadid, da nale kame a éwan minén-gan, éy dinulawan ni Pablo du étanan sa,a kinagi na dide, “A kakaguman ko, éngnaniwala kam to kinagi ko, a diyan tamgininanan i puduk na Kreta, éy éwan tamsinapit i hirap tam a éye. 22 Pero nadid,”kagi ni Pablo, “éy patibayan moy i isipmoya, da éwan tu maanya dikitam. Bastana paraw sanae i masidaa. 23 Dahilanéy pinumeta diyakén to kélép se i esa aanghel na Diyos--i Diyos a péniwalaan koa te sakup diyakén. 24 Kinagi no angheldiyakén, a ‘Diyan ka méganteng, Pablo, dakaluuben na Diyos a humarap ka ta hari ta

Roma. Ey alang-alang diko, éy meligtas bedu étanan a kakaguman mo ta parawae.’25 Kanya, a kakaguman ko, éy diyan kamméganteng. Umasaék ta Diyos a iligtas nakitam ta bagyoae, a kona to kinagi diyakénno anghel. 26 Medagsa kitam san ta esa apuduk.”

27Nadid, to ikasapulu éy ta épat a kélépno bagyo, éy meepalad kame pabi ta digetna Adria. To hatinggabi i kélép, éy isipdu tarabahador éy adene kame ta kati.28 Kanya tinadul de to lubid, éy neta dea duwapulu san dén a dépa i kabétongna. Kégison de éy tinadul de man dén,éy sapulu san dén éy ta lima a dépa.29 Méganteng kame a makay mebanggakame ta bito-bito. Kanya nitékneg me iépat a pasanget to dipos, sakay inumasakame a mapsag maka dén agad. 30 Dutarabahador éy gayak de a ginanan tuparaw. Kanya niogsad de tu abeng, amégwari-wari side a iditaw de tu pasangetto dulung no paraw. 31Pero kinagi ni Pablodu sundalu, a “Eng ginanan de i parawa,éy malimés kam a talaga.” 32 Kanya dusundalu, éy kentol de tu igut no abeng,sakay pinabayan de a mineanod.

33-34 Nadid, to tamo a amulaldew, éypinilit side ni Pablo a méngan. “Nay,”kagi na, “méngan kam dén. Eduwa kamdén a simba a éwan minéngan ta antengmoy. Méngan kam nadid, monda sumibéti bégi moya. Diyan kam métageg; éwantu maanya dikitam a maski ti ésiya.” 35 Eyto pégkagi ni Pablo ta éya, éy inalap na tutinapay, sakay nagpasalamat siya ta Diyosta harap dia, sakay pinisad-pisad na tutinapay, a minéngan side. 36 Sakay du iba,éy minéngan be dén side, sakay pinatibayde i isip dia. 37 I kabilanganme a étanan toparaw éy éduwa a datos éy ta pitu a puluéy ta éném a tolay. 38 Nadid, kétapos mea minéngan, éy nibut me to diget tu kargame a pahay, monda lumatak tu paraw.

Tu Nikabagbag No Paraw39 To gagabi dén, éy natan-aw me dén i

digdig, pero éwan me tukoy éng ahe i éyaa lugar. Ey péketa me ta esa a luuk a tebaybay, éy kagi de ipundu de maka sa tuparaw. 40 Kanya inéukad me du pasanget,a niwahak me ta ditaw, sakay nisoli me tutimon to dipos, sakay nioklad me tu layag,sakay dinumigdig kame. 41 Kétihék san inilakad mia, éy minesadsad kame ta kati,a tulos minebaun tu dulung. Nadid, tu

Tu Gimet 27:42 169 Tu Gimet 28:22

dipos no paraw, éy minawasawasak déndahil to tagmék a mebagség. 42 Nadid dusundalu, éy ginayak de a bunon du pih-esu, monda éwan tu makaabut ta digdig aguminan. 43 Pero tu kapitan de éy gustuna a mabuhay ti Pablo. Kanya sinawayna du sundalu na. Sakay pinégkagianna du makanangoy, a sumegbu ta diget,sakay mégdetol ta digdig. 44 Sakay duéwan makanangoy, éy inutusan na side amagpataw ta tabla, a tumagubet. Ey konaman sa, éynakaahawas kamedéna étanan.

28Ta Malta

1 Nadid, kéahawas me, éy kagi de éyMalta bale i égsean mia a puduk. 2Du tagaéya, éy mebait side dikame. Tinanggap dekame, a nipagdukot de kame pa ta apoya nagdengdengan me, da meuden, sakaymedégnin kame a tahod. 3 Pati ti Pabloéy nagapoy be. To pégtolo na to apoy,éy te ulag bale a ginuminan to pasi noapoy, a kinaget na tu kamét ni Pablo. 4 Eydu tolay a taga éya, péketa de to ulag ate kaget to kamét ni Pablo, éy “Adiyoy,”kagi de, “talaga a nakabuno dén i lélakea ina. Maski nakaligtas siya ta diget, éypakaten be san siya na Diyos!” 5 Pero tiPablo, éy basta niwagseh na san to apoy,sakay éwan siya naanya. 6 Du tolay sa, éyte itan de san ti Pablo, éng maanya siya--éng bumage tu kamét na, o éng bigla siyaa matumba. Nadid, péketa, de a éwan siyamaanya, éy nagbagu side tu isip, a kinagide a diyos bale siya!

7 Nadid, to adene no inahawasan me,éy te luta sa a koo no mayor ta éya apuduk, a i ngahen naa éy ti Publio. Siyaéy tinanggap na kame a pinatulos na kameto bile de a étélo a aldew. 8 Nadid, éynagkataon a te saket tu ama ni Publio, ate palang siya, sakay bulus. Kébisita diyani Pablo, éy nitupu na diya tu kamét na,sakay nipanalangin na, éy naghusay siya.9 Ey dahil ta éya a gimet na, éy du étanana iba a tolay ta éya a puduk, éy inumangeside ni Pablo, éy naghusay be dén side.10-11 Kanya linimusan de kame ta meadu.Ey négiyan kame sa a étélo a bulan.

Nadid, to kéhektat me ta éya, éy sinu-makay kame to paraw a gébwat ta Alehan-drina. I tandaa na éya a paraw éy éduwaa ribultu a édse to dulung, a kambal side.Minale be sa siya, da pinalipas na be tupanahun na amiyan. Ey kétulak me sa, éy

du tolay a taga éya, éy inatdinan de kameta meadu a tulung de dikame. 12 Kétulakme sa, éy nagtulos kame ta Sirakusa, anégétélo kame sa a aldew. 13 Sapul taéya, éy nagtulos kame ta Regio. Ey tokagagabian na éy nagabagat dén. Kanyanagpabor kame dén a éduwa a aldew,hanggan dinumemét kame ta Putoli. 14 Taéya éy naketa kame ta tolay a méniwalani Jesus. Pinatulos de kame to bile deta pitu a aldew. Ey kéhektat me sa, éynagtulos kame dén ta Roma. 15 Ey duméniwala ni Jesus ta Roma, pékabaheta dea pinumundu kame dén ta Putoli, éy inu-mange side ta palengke ta Apio, sakay duétélo a tindaan,monda sambatén de kame.Péketa dide ni Pablo, éy nagpasalamat siyata Diyos, sakay tinumibay dén i isip naa.

Ta Roma16Nadid, kédemét me ta Roma, éy éwan

de nipihesu ti Pablo, éngˈwan pinatulos desiya to esa a bile, a kaguman na sa tu esa asundalu a méguwardiya diya.

17 Nadid, kélipas na étélo a aldew, éypinadulaw ni Pablo du mataas a Judeo taéya, a nipaliwanag na dide i katuwiranna. “A tétotop ko,” kagi na, “du Judeota Jerusalem, éy diniképék de, sakay ni-tugénék de a pihesu to gubernador ta éyaa taga Roma. Pero éwanék,” kagi na, “tuginamet a kasalanan ko du Judeo, sakayéwanék tu kontara ta rilihiyon tam a géb-wat du apo tam to araw. 18 Ey du tagaRoma, to péngsiyasat de diyakén, éy gus-tuék de a légsiwan, da neta de a éwanék tukasalanan a pamunuan diyakén. 19Pero duJudeo éy mégidel side a légsiwanék no gu-bernador. Kanya napilitanék a nékiohonto gubernador a paangenék na ta Roma,a monda bistaanék no hari ta éye, maskiéwanék tu abla a kontara du kapareho koa Judeo. 20 Kanya ta kam pinadulaw,” kagini Pablo, “éy monda magketa kitam, sakayméguhon kitam. Gustu ko a mapospusanmoy éng bakit éy te iguték a kadena, éydahil san ta pag-asa ko to pangakonaDiyosdu apo tam to araw.”

21Nadid, pékabati du Judeo ta éya a kagini Pablo, éy kinagi de diya, a “Ewan menabaheta i medukés a kagi a tungkul diko.Du Judeo ta Jerusalem, éy éwan de nisulatdikame tungkul diko. Sakay du Judeo adinumemét se a gébwat ta éya, éy éwan deka be pinintasan. 22Basta i nabaheta mia,”kagi de, “éy maski ahe kan a banuwan,

Tu Gimet 28:23 170 Tu Gimet 28:31éy pépíntasan kan du tolay i éya a bigu apéniwala a te sakup diko. Kanya gustu mea mégbati diko, Pablo, éng anya i isip muatungkul ta éya a bigu a baheta.”

23 Nadid, éy nitakda de i esa a aldew aumange side mégbati ni Pablo. Ey meadua tahod i dinumuluga diya to tétulusan naa bile. Ey naghapun siya a nagtoldu dide,a pinatunayan na side tungkul ta pégharina Diyos ta tolay. Sakay inakit na side améniwala side ni Jesus. I pégpatunay naadide éy tu kautusan ni Moises sakay tukasulatan du purupeta. 24 I sénganya duJudeo éy méniwala side. Pero du iba éyéwan. 25 Ewan side nagkaesa tu isip. Ey tokéégkat de a humektat, éy kinagi ni Pablodide, a “Tama bale tu nipesulat na Banal aEspiritu ni Purupeta Isaya to pénulat na duapo tam to araw. 26 I nisulat ni Isaya, éy‘Ikad mo dén a mégkagi du Judeo ta

kona se: maski mabati moy i katu-tuhanan, éy éwan moy mapospu-san. Maski meta moy i tama, éyéwan moy tukoy. 27 Entan moy i

kahinaan na isip moya. Tinampéngan dei talinga de, sakay kinumihép side,da salaék de a baten sakay salaékde a entan. Sala de a mapospusani Diyos. Idel de a sumoli diya, amonda pahusayén na maka side.’

28Kanya tandaanmoy ye,” kagi ni Pablo, “iMahusay a Baheta ni Jesus éy para du éwanJudeo a tolay. Side i maniwala, pero sikaméy éwan!” 29 Nadid, pékabati du Judeo taéya, éy hinumektat side a négpasuway sideta mahigpit.

30 Ey ti Pablo, éy éduwa a taon siya anégiyan ta Roma, to bile na a inupaanna. Sakay tinanggap na i maski ti ésiyaa tolay a binumisita diya. 31 Nagpahayagsiya a palagi tungkul ta péghari na Diyosta tolay. Sakay mesipag siya a iyétoldu nati Panginoon Jesus. Ey éwan tu nangsawaydiya.

Taga Roma 1:1 171 Taga Roma 1:26

Tu Sulat ni Pablo duTaga Roma1 Gébwat ye ni Pablo a utusan ni Jesu

Cristo. Piniliék na Diyos a maging apos-tolék, monda magpahayagék ta Mahusaya Baheta na Diyos. 2-3 I éya a baheta éytungkul to anak na Diyos a tagapagligtas tatolay. Siya i Panginoon tam a Jesu Cristo.Siya tu nipangako na Diyos to araw, danipesulat na du purupeta i éya a baheta.I nisulat dia, éy tu kasulatan na Diyos.Siya éy naging tolay, a apo siya ni HariDabid. 4 Nagpatunay i Diyos a anak na tiCristo, da ginamit na Diyos i kapangyarianna a nangbuhay diya to nikate na. Eyayun ya ta Banal a Espiritu. 5 Dahil takapangyarian ni Cristo, éy inatdinanék naDiyos ta tungkulin ko a maging apostolék.Kona sa, monda hatulan ko imeadu a tolayamaniwala ni Cristo, monda ipasakup sidediya. 6 Pati sikam a taga Roma, éy inakitkam dén na Diyos a ipasakup kam be niJesu Cristo.

7 Nadid, saye i sulat kua dikam a tagaRoma--sikam a étanan a mahal na Diyos.Sikam i pinilia na Diyos a maging tolay na.

Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Jesu Cristo, éy atdinan de kammakata biyaya éy ta kapayapaan.

Mégpasalamat Ti Pablo Ta Diyos8 Mégpasalamaték pa ta Diyos dahil

dikam, da nabaheta dén na étanan a to-lay tu péniwala moy. Mégpasalamaték tapamag-itan ni Jesu Cristo. 9 Pilitén koa tumulung ta Diyos, a mégpahayagék taMahusay a Baheta tungkul to anak na. Eytukoy na Diyos a ipénalangin ta kam apalagi. 10 Sakay ipanalangin ko be éngmaariék maka sina dikam a bumisita, éngpakultadenék na. 11 Da gustu ta kam abisitaén, monda itoldu ko dikam i kaluubna Banal a Espiritu dikitam, monda pati-bayén ko i isip moya. 12 I gustu ko a kaginéy monda négtulungan kitam. Tulunganta kam ta péniwala ko, sakay tulunganékmoy be ta péniwala moy.

13 Sikam a tétotop ko, gustu ko amapos-pusan moy a nagayakék ta meadu a besesa umangeék sina, monda tulungan ta kam.Pero éwanék nakatulos. Tinulungan kodén du iba a tolay a éwan Judeo; éy nadidéy gustu ko tulungan ta kam be. 14 Sakéni te karapatan a magtoldu ta maski anya a

lahi a tolay. Du tolay a nagadal éy ta éwannakapagadal éy tolduan ko. 15Dahil ta éya,éy gustu ko be a itoldu ko dikam sina taRoma i Mahusay a Baheta.

I Mahusay a Baheta Ey Makapangyarian16 Ewanék mésanike a méngipahayag ta

Mahusay a Baheta tungkul ni Cristo; dasaya i kapangyarian naDiyos améngiligtasta tolay a méniwala--du Judeo pa, sakaydu éwan Judeo. 17 Dahilan i Mahusay aBaheta, éy saya i katunayana a tanggapénna Diyos i tolay a méniwala diya, a ibilangna side a éwan tu kasalanan. Kanya tutolay a umasa ta Diyos éy tanggapén siyana Diyos, a tulos te buhay siya a éwan tukatapusan. Saya i kagia to kasulatan naDiyos.

Te Kasalanan I Tolay18 I ingél na Diyos ta langét, éy mehayag

dén, a parusaan na a talaga du étanan amedukés a tolay a éwan méniwala diya.Side a mégharang ta katutuhanan dahil taugali de a medukés. 19 Parusaan side naDiyos, da nipaliwanag dén na Diyos didei sarili na, éy napospusan de dén. Peroinidelan de pa. 20 Sapul to pénglalang naDiyos ta mundua, éy nehayag dén i ugalina--i kapangyarian na, éy ta pagkadiyosna. Tukoy dén na tolay i kapangyarianna Diyos, maski éwan de neta, dahilto péglalang na. Kanya éwan side tukatuwiran. 21 Maski tukoy dén na tolaya te Diyos, éy éwan de siya iyégalang,sakay éwan be side mégpasalamat diya.Mégisip san side ta éwan tu kabuluhan,a tulos naloko dén side tu isip. 22 Kagide a matalinung side, pero luku-luku sidea talaga! 23 Inibutan de dén tu péniwalade ta Diyos a éwan mate, a tulos side asumésamba ta diyos-diyosan a inidsuraansan na tolay. O dikaya sumamba side taribultu na manok, éy ta hayup, éy ta ulag.

24Nadid, da kona sa i kalukoan na tolay,éy pinabayan dén side na Diyos. Ewan naside sawayén amégimet ta hilig na bégi diaa medukés. Kanya mégpégimet dén sideta makasanisanike. 25 Pinabayan de dén itunay a Diyos, a tulos naniwala side ta kak-abulyan. I sésambaan dia éy du nilalangsan na Diyos. Pero i Diyos a naglalang éyinidelan de. Pero siya i dapat purién natolay, a éwan tu katapusan. Kona sa.

26 Nadid, da kona sa i tolay, éy pin-abayan side na Diyos. Ewan na sidesawayén a mégimet ta medukés a hilig na

Taga Roma 1:27 172 Taga Roma 2:21bégi dia. Pati i bébe, éy gininanan de déntu dati a ugali de ta lélake, a tulos inasawade i kapareho de a bébe. 27 Pati du lélake,gininanan de dén tu dati a ugali de ta bébe,a tulos kapareho de dén a lélake i asawande. Gégemtén de i bastos a gimet takapareho de a lélake. Mékasanisanike ya.Kanya parusaan side na Diyos ta kasalanande.

28 Nadid, da inidelan dén du tolay inapospusan de ta Diyos, éy pinabayanna be side. Ewan na side sawayénta medukés a isip de, sakay na éwantama a ugali. 29 Gégemtén de i étanana kalase a medukés sakay kalukoan agimet. Medémot side; méiyamut side; mé-naghili side; gustu de a mamuno. Mékel-bug side; méngdaya side; mégupos side;30 méiyamut side ta Diyos; hambug side amégmalaki side. Mégisip side ta medukés,a éwan de sundin i magulang de. 31Hangalside, sakay éwan side matapat. Sakayéwan tu kagbi; sakay éwan side mebait.32 Maski napospusan de dén i utus naDiyos, a dapat mate i étanan a mégimet takona sa, éy sigi san side. Ey laloén de pa adagdagen, da masahat pa side a maketa taiba a tolay a mégimet ta kona sa.

2Tama I Péghukum Na Diyos

1 Nadid, éng mapintasan moy i iba atolay ta kasalanan de, éy éwan kam tukatuwiran. Dahilan, éng mapintasan moyi iba, éy pintasan moy be tu sarili moy agimet, da tu gimet de a pinintasan moy,éy kona be sa i ugali moya! 2 Eng tukoymoy dén a tama i péghukum na Diyos tatolay a mégimet ta medukés a ugali, 3 éybakit gégemtén moy pa? Bakit pépintasanmoy i iba ta gimet de, pero gégemtén moybe i kona sa? Ataay, isip moy beman éymakaiwas kam ta péghukum na Diyos éngahigén moy be tu pinintasan moy a tolay!4Tama amebait i Diyos. Kanya, siguru, isipmoy éwan na kam parusaan. Pero éwan!Ewan moy beman tukoy a pégpasensiyaankam san na Diyos a monda te panahunkam maka a magsisi ta kasalanan moy?5 Pero sikam, da mekétog i ulo moya, aéwan kam mégsisi, éy lalo a dikél i parusamoy ta kédemét na péghukum na Diyos.Saya i oras a humayag i tama a parusana Diyos. 6 Da gantian na Diyos a talagai étanan a tolay ayun ta gimet dia. 7 Dutolay a mégimet ta mahusay, a umasa side

ta gantimpala na Diyos dide ta langet,éy atdinan na side ta buhay a éwan tukatapusan. 8 Pero du medukés a tolay aisipén de san tu sarili de, a éwanméniwalata katutuhanan, éy kéiyamutan side naDiyos, a parusaan na side ta mahigpit!9Du étanan a tolay a mégimet ta medukés,éy maghirap side ta dikél a hirap, maskiJudeo éy ta éwan Judeo. 10 Pero du tolaya mégimet ta mahusay, éy atdinan sidena Diyos ta gantimpala a memahal, sakayta kapayapaan; pati du Judeo éy ta éwanJudeo. 11Da éwan kumampi i Diyos ta isesaa lahi a tolay.

12Kanya du tolay a éwan Judeo, éy éwande tukoy i kautusan ni Moises a gébwatta Diyos. Pero parusaan side na Diyos takasalanan de. Ey du Judeo, da tukoy de déni kautusan ni Moises, éy parusaan side naDiyos ta kasalanan de ayun to kautusan alinabag de. 13 Dahilan, du mégbati ta kau-tusan, sakay éwan de sundin, éy éwan sidetanggapén na Diyos. Pero du makasunudto kautusan, éy side i ibilanga na Diyos aéwan tu kasalanan.

14-15 Du iba a tolay a éwan Judeo, éyéwan de tukoy i kautusan a gébwat taDiyos. Pero tukoy de dén ta isip de éngte kasalanan side. Saya i katunayana a na-pospusan dén na tolay i kautusan na Diyosdide, maski éwan de nabasa tu kautusan.Dahilan, éng mensan, éy sugsugén de ikautusan, maski éwan de pabi tukoy.

16 Nadid, dumemét i aldew a utusan naDiyos ti Cristo a maghukum ta tolay. Eyhukumén na Diyos i tolay ayun ta édse taisip dia. Saya i planonaDiyos a iyépahayagko.

Du Judeo Sakay Ta Kautusan17 Nadid, sikam a Judeo, éy mégmalaki

kam a sikam i tolay na Diyos. Sakay umasakam be ta péniwala moy to kautusan niMoises, a iligtas kam na Diyos. 18 Tukoymoy dén i kaluuben na Diyos. Makagimetkam tamahusay dahil to pinagadalanmoya kautusan. 19 Sikam a Judeo éy sikami makapagpaliwanag ta mahusay a ugalidu tolay a éwan makapospos. 20 Sikam imakapagtoldua du éwan pabi nakatukoyta Diyos! Isip moy a napospusan moy tamahusay i katutuhanan da inadal moy tukautusan ni Moises!

21 Nadid, éng mégtoldu kam ta iba atolay, éy bakit éwan moy tolduan tu sarilimoy? Bakit hatulan moy du mégtako,

Taga Roma 2:22 173 Taga Roma 3:25pero sikam éy mégtako kam be! 22 Bakithatulan moy i tolay a diyan méngibébi éyta méngilélake, pero sikam éy bakit mén-gibébi kam be? Kagi moy a kontara kamta diyos-diyosan. Ey tama ya. Pero bakitmégtako kam be ta kasangkapan a édse topégdasalan de. Mali ya! 23 Purién moytu kautusan na Diyos; pero lapastangankam ta Diyos dahilan a ugali moy. Dalélabagén moy i éya! 24Anya tu dati a kagito kasulatan? I kagi naa, éy “Du iba a tolayéy lapastangan kan side ta Diyos, dahil taugali na Judeo.”

25 Tama ngani a mahusay i pagkahudeomoy a rilihiyon, éng sundin moy i kau-tusan. Pero éng labagén moy, éy éwandén tu pasa tu pagkahudeo moy. 26 Kanyadu tolay a éwan Judeo, éng sundin de iutus na Diyos, éy ibilang side na Diyosa tolay na, maski éwan side ipasakup tarilihiyon na Judeo. 27 Sakay sikam a Judeo,maski sakup kam na rilihiyon moy, éyhukumén kam na Diyos a talaga; da éwanmoy sundin i kautusanmoy. Pero du éwanJudeo, éy sundin de. Ey side i katunayana ahukumén kam na Diyos. 28Ti ésiya i tunaya tolay na Diyos? Puwera du nipasakupta rilihiyon na Judeo; 29 éngˈwan i tunay atolay na Diyos éy du tolay a nabagu dén iisip dia. Ey éwan ya gébwat to kautusan,éngˈwan gimet na Espiritu na Diyos. Side ipuriéna na Diyos, maski éwan side puriénna tolay.

31Nadid, éng kona sa, éy anya i lamanga

na Judeo ta éwan Judeo? Anya i kabu-luhan na rilihiyon na Judeo? 2 Meaadu!I lamanga na Judeo, éy nipagkatiwala naDiyos dide i kagi na. 3 Maski éwan nani-wala i sénganya dide ta pangako na Diyos,éy éwan na pabayan tu nipangako na. 4Damatapat i Diyos, maski mebuli i étanan atolay. Kanya kagi no kasulatan, éy tama ikagi na Diyos; maski sisién siya na tolay, éyéwan siya tu kasalanan.

5 Nadid, te tolay a mékipégpasuwaydiyakén. I kagi dia éy mahusay kanéng mégimet kitam ta medukés, mondameta kan du tolay a mahusay i gimet naDiyos. Kanya, kagi de a éwan na kitam kanparusaan ta kasalanan tam. 6 Pero éwan!Mali ya! Da parusaan na Diyos a talagai tolay ta mundua. 7 Sakay te mégkagi adapat kitam kan a mégbuli-buli, mondameta du tolay a matapat i Diyos. Kanya

kagi de a éwan kitam kan parusaan naDiyos ta kasalanan tam. 8 Maigi pa, kagide, éy gemtén tam kan i medukés, mondameta du tolay a mebait i Diyos. Sakay teméngupos be diyakén, a kona sa i pégtolduko kana. Pero kakabulyan ya. Parusaanside na Diyos a talaga!

Ewan Tu Tolay a Ewan Tu Kasalanan9 Anya wade, sikitam a Judeo, mahusay

kitam wade ta iba a lahi a tolay? Ewan!Da nagpatunayék dén a i étanan a tolay éynadaig dén side na kasalanan. Pati Judeoéy ta éwan Judeo. 10 Tutuhanan ya, date kagi to kasulatan na Diyos, a “Ewan tutolay a éwan tu kasalanan ta Diyos, maskiisesa. 11 Ewan tu nakapospos ta Diyos.Ewan tu te gustu a méniwala diya. 12 Iétanan a tolay, éy inadgen de dén i Diyos.Naging medukés dén side ta Diyos. Ewantu mégimet ta mahusay, a maski ti ésiya.13 I labi na tolay éy koman i lébéng amebébuyok, da palagi side a mégbuli-buli.Lélokon de i tolay ta labi dia. 14 Sakaydédustaén de i kapareho de ta medukés.15 Sakay mémuno side agad. 16 Palagi sidea méngloko ta iba a tolay, a pahirapan deside. 17 Ewan de pabi tukoy i mapayapa abuhay. 18 Ewan side tu galang ta Diyos.”

19Nadid, napospusan tam dén a tu kau-tusan ni Moises, éy mégkagi tungkul duJudeo, da side ya i sakupa na éya. Peroéwan de tinupad. Kanya éwan side tukatuwiran ta Diyos. Dahil to kautusan,éy hukumén na Diyos i étanan a tolay tamundua. 20 Ewan tu tolay a nibilang naDiyos a mahusay da éwan tu sumunud tokautusan. Dahilan i kahulugen no kautu-san, éy monda mapaliwanagen i tolay a tekasalanan side.

Ibilang Na Diyos Du Tolaya Ewan Side Tu Kasalanan

21 Nadid, hinumayag dén a tanggapénna Diyos i tolay, a ibilang na side a éwantu kasalanan. Pero éwan ya gébwat tapégsunud de to kautusan. 22 Eng ˈwan,du umasa ni Jesu Cristo, éy side ya i ibi-langa na Diyos a éwan tu kasalanan; maskiJudeo éy ta éwan. (Tu dati a kasulatani mégpatunaya ta éya.) 23 Dahilan éy tekasalanan i étanan a tolay, kanya éwanside makaadene ta Diyos. 24 Pero nadid,dahil ta kaluub na Diyos a mebait, éy tang-gapén na i tolay, a ibilang na side a éwantu kasalanan. Ey gébwat ya ni Cristo Jesusa méngiligtas dikitam. 25 Tiniyak siya na

Taga Roma 3:26 174 Taga Roma 4:17

Diyos a mate alang-alang ta tolay, mondadu méniwala diya, éy pagpasensiyaan sidena Diyos ta kasalanan de, dahil to dige niJesus. Ginimet ya na Diyos, monda ipetana a tama i ugali na. To éya, éy éwan napinarusaan i tolay ta kasalanan de. 26Peronadid, éy pagpasensiyaannaDiyos i tolay améniwala ni Jesus. Side i ibilang na a éwantu kasalanan. Saya i katunayana a tama iugali na Diyos.

27 Kanya sikitam, éy éwan kitam maka-pagpalalo a mahusay kitam, da éwan tamtinupad i kautusan. Bakit meligtas kitam?Da sinumunud kitam wade ta kautusan?Ewan. Meligtas kitam dahil ta kéasa tamni Cristo. 28 Tukoy tam dén ya, a ibilangkitam na Diyos a éwan tu kasalanan dahilta kéasa tam ni Cristo. Ewan ya dahil topéngtupad tam to kautusan. 29 Ataay, isipmoy beman Judeo san i tolay na Diyos?Ewan. Iligtas na be i iba a tolay a éwanJudeo. 30 Siya i Panginoon na Judeo éyta éwan Judeo! Tanggapén na san tuJudeo a umasa ni Cristo. Ey kona be sadu éwan Judeo; basta du umasa ni Cristoi tanggapén naa. 31 Nadid, éng meligtaskitam dahil to kéasa tam san, éy anyawade? Kagi tamwade a éwan tu kabuluhantu kautusan na Diyos? Ewan. Lalo kitamnadid a makatupad to kautusan.

4Halimbawa Tungkul Ni Abraham

1 Mara ti Abraham a apo tam to araw,bakit tinanggap siya na Diyos? 2Engmara,nibilang maka siya na Diyos a éwan tukasalanan dahil to gimet na a mahusay,éy maari maka siya a magpalalo ta éya.Pero éwan tu makapagpalalo ta Diyos amahusay siya. 3 Da kagi ta kasulatan akanya tinanggap na Diyos ti Abraham aéwan tu kasalanan, éy dahil to kéasa nadiya.

4 Halimbawa man dén ye: mara éngmégtarabaho tu tolay a magpaupa, i iatédde diya éy éwan kaluub, éng éwan upana san. 5 Pero tu tolay a umasa san taDiyos, éy siya i ibilanga na Diyos a éwantu kasalanan. Tanggapén na Diyos i konasa a tolay a umasa san ni Jesus. Ewan natanggapén i tolay a umasa to tarabaho naa para ta Diyos.

6 Négkagi ti Dabid tungkul ta éyato araw, da kinagi na a masuwertei tolay a ibilang na Diyos a éwan tukasalanan, maski éwan nagtarabaho ta

Diyos. 7 “Masuwerte,” kagi na, “du tolaya pinagpasensiyaan na Diyos to kasalanande! 8Masuwerte du tolay a ibilang naDiyosa éwan dén tu kasalanan.”

9 Nadid, anya i isip moya? Akala moywade éy Judeo san i masuwertea? Ewan!Da kagbian be na Diyos du éwan Judeo.Mara entan moy ti Abraham: tinanggapsiya na Diyos a éwan tu kasalanan, dahilto kéasa na san. Ewan dahil to tarabahona diya. 10Ey nadid, nikésiya na tinanggapti Abraham? Tinanggap na siya bagu natinupad tu utus na diya. Kanya diyan moyisipén a Judeo san i tanggapén na Diyos!11 Kétapos na éya éy tinupad ni Abrahamtu utus na Diyos diya. To péngtupad na,éy saya i katunayana a tinanggap dén siyana Diyos dahil to kéasa na san diya. Maskiéwanpabi siya tinumupad, éy nibilang dénsiya na Diyos a éwan tu kasalanan. Kanyanadid, ti Abraham éy apo na du étanana umasa ta Diyos, a tanggapén na, maskiéwan side Judeo. 12 Sakay apo be siya duJudeo. Pero éwan na side apo dahil tapagkahudeo de, éng ˈwan dahil ta kéasade ta Diyos. Lahi side ni Abraham, daumaheg side diya a umasa ta Diyos bagu natinanggap tu utus na Diyos diya.

Tu Pangako Na Diyos Ey Para Du UmasaDiya

13 To araw, éy nipangako na Diyosni Abraham a siya i te kapangyarian taétanan ta mundua; sakay du apo-apo naéy te kapangyarian be. Nipangako nadiya i éya éwan dahil to késunud na takautusan, éngˈwan dahil to pag-asa na taDiyos. Kanya ibilang siya na Diyos a éwantu kasalanan. 14 Da enta moy: éng maradu méngtupad ta kautusan i matanggapana Diyos, éy éwan dén tu pasa tu pangakona; sakay éwan maka be dén tu pasa tukéasa tam diya. 15 Dahil to kautusan éyparusaan na Diyos i tolay, da linabag de.Pero éng éwan tu kautusan, éy éwan be tumanglabag ta éya.

16 Kanya tu pangako na Diyos éy paradu umasa diya. Saya i ikaluub na dutunay a apo-apo ni Abraham--éwan san dusumunud to kautusan, éng éwan, pati duumasa diya a kona ni Abraham to araw.Da ti Abraham i apo tam, sikitam a umasani Cristo. 17 Da nakasulat dén a kinagi naDiyos ni Abraham, a “Siko, Abraham, éygemtén ko a siko i ama na meaadu a lahina tolay.” Ey neta na Diyos a naniwala

Taga Roma 4:18-19 175 Taga Roma 5:17ti Abraham diya. Diyos i nangbuhay taminate. Siya i naglalang ta étanan tokagi na san. Kanya makatupad siya tonipangako na.

18-19 Kinagi na Diyos ni Abraham, a pa-genakén na tu asawa na ta anak, a siya imaging ama na meaadu a lahi a tolay. Eyti Abraham éy sandaan dén a taon i idadna. Sakay ti Sara a bakés na éy baug dén.Pero maski neta na a matanda dén side, éyinumasa san siya ta Diyos. Kanya tinupadna Diyos tu nipangako na diya, a nagenaktu asawa na; tulos kinumadu dén nadid duapo-apo na. 20Ewan naibut tu péniwala nato nipangako na Diyos diya. Kanya pinurina i Diyos, a tulos lalo a tinumibay tu péni-wala na diya. 21 Tukoy dén ni Abraham asiguradu a tupadén na Diyos tu nipangakona diya. 22 Ey dahil to kéasa na ta Diyos,éy ibilang na siya a éwan tu kasalanan.23 Nadid, i éya a kagi, a ibilang na kana éwan tu kasalanan, éy éwan san parani Abraham, 24 éng ˈwan para dikitam be,monda mapospusan tam be a tanggapénkitam be na Diyos--sikitam a méniwaladiya. Siya i nangbuhay ni Panginoon Jesusto nikate na. 25 Pinabuno ti Jesus dahil takasalanan tam. Sakay pinabuhay na Diyosa huway, monda ibilang kitam na Diyos aéwan tu kasalanan.

5Tanggapén Kitam Dén Na Diyos

1 Nadid, ibilang kitam na Diyos a éwantu kasalanan, dahil to kéasa tam ni Cristo.Kanya nadid, éy tinanggap kitam dén naDiyos, dahil to gimet ni Panginoon tama Jesu-Cristo. 2 Dahil ta péniwala tamdiya éy makamtan tam dén i kabaitanna Diyos. Tinanggap na kitam dén. Eymésaya kitam, da umasa kitam a kagumanna kitam ta lugar na a memahal. 3 Sakaypati, éy mésaya kitam be ta hirap tam;da tukoy tam éng te hirap kitam éy ma-tolduan kitam be a magtiyaga. 4 Sakayéng magtiyaga kitam éy saya i katunayanaa matibay i péniwala tam. Sakay éngmatibay i péniwala tam éy umasa kitam tamahusay. 5 Ey éwan kitam masanike éngumasa kitam ta Diyos, da mahal na kitama tahod. Ey mébati tam dén i pégmahal nadikitam dahil ta Banal a Espiritu a niatédna dikitam.

6 To éya a nadaig kitam pabi nakasalanan tam, éy minate ti Cristo parata makasalanan a tolay. To takda a

panahun éy niatéd na i buhay na para tamakasalanan. 7Tukoy tamabihira a talagai tolay a méngiatéd ta buhay na a para tamahusay a tolay. Pero, éng mensan, éyte tolay a méngitaya ta buhay na para tokaguman na. 8 Pero enta moy ti Cristo:to te kasalanan kitam pabi éy minate siyapara dikitam! Saya i nipetaa dikitam naDiyos a mahal na kitam a tahod.

9 Ey nadid, éng tinanggap kitam dén naDiyos dahil to dige ni Jesus to nikate na,éy anya? Ewan na kitam beman agawénta pégparusa na Diyos? 10 To péngkontaratam pabi ta Diyos, éy tinanggap na kitam akadimoy na dahil to kéte no anak na. Engkona sa, éy éwan kitam beman iligtas niCristo, da buhay dén siya? 11 Sakay pati,éy masahat kitam dén ta Diyos dahil taPanginoon tam a Jesu Cristo. Dahil diya éytinanggap kitam na Diyos a kadimoy na.

Ti Adan Sakay Ti Cristo12Natandaan moy ti Adan to araw. Siya

i neditol a tolay ta mundua, éy nagkasala.Ey hanggan nadid éy siya be i inahega naétanan a tolay, da side ngani i lahi naa.Kanya mégkasala be side. Ey anya i bungano kasalanan ni Adan? Ey dikamatayan!Kanya mate nadid i étanan a tolay, éy tekasalanan side a étanan. 13Bagu nanulat tiMoises to kautusan na Diyos, éy nagkasalapa i tolay. Pero éwan de kapanagutantu kasalanan de, da éwan de pabi tukoy ikautusan. 14Pero sapul ni Adan a hangganto panahun ni Moises, éy minate i étanana tolay, maski éwan de inaheg ti Adan, tokéidel na to utus na Diyos diya.

Mara ipareho mo ti Adan ni Cristo:15 éwan side pareho. Da maski mate iétanan a tolay dahil to kasalanan ni Adan,éy siguradu a meligtas nadid i meadu atolay dahil to gimet ni Jesu Cristo. Saya ikaluub na Diyos dikitam. 16 Kanya éwanpareho i gimet diden ya a éduwa. Dahilto kasalanan ni Adan, éy mégkasala nadidi étanan a tolay, a tulos parusaan side naDiyos. Pero nadid, maski meadu kitam akasalanan, éy naibutan dén side ni Cristo,a atdinan na kitam ta buhay a éwan tukatapusan! 17 Katutuhanan a dahil tokasalanan no esa a tolay éy mate nadid iétanan a tolay. Pero nadid dahil to gimetno esa man dén a tolay, a ti Jesu Cristo,éy lalo a mahigpit i makamtan na tolay!Du étanan nadid a tumanggap ta kaluubna Diyos, a tulos ibilang na side a éwan

Taga Roma 5:18 176 Taga Roma 6:22tu kasalanan, éy mabuhay side a éwan tukatapusan.

18 Kanya nadid, i kahulugina no kinagiko éy kona se: tu ginimet no esa a lélakea medukés i nangatéda ta ikate na étanana tolay. Pero tu ginimet no esa man dén alélake a mahusay, éy saya i méngiligtas tatolay, a atdinan na side ta buhay a éwan tukatapusan. 19 Samakatuwid éy inatdinanni Adan imeadu a tolay ta kasalanan, dahilto késuway na ta Diyos. Ey ti Cristo, dahilto késunud na, éy ibilang na Diyos i meadua tolay a éwan tu kasalanan.

20 Kanya to pégpahayag ni Moisesto kautusan, éy lalo a nadagdagen ikasalanan na tolay. Pero éng dikél ikasalanan na tolay, éy lalo be a dikél ikagbi na Diyos dide. 21 Kanya nadid éymate i tolay dahil ta kasalanan de. Peroatdinan kitam be na Diyos ta kaluub na,dahil to kabaitan na. Atdinan na kitam tabuhay a éwan tu katapusan, dahil to gimetni Jesu Cristo a Panginoon tam.

6Diyan Kam Utusan Na Kasalanan Moy

1 Nadid, neta tam a kagbian kitam naDiyosmaski nagkasala kitam. Ey anya i isipmoya? Itulos tam i pégkasala tam, mondakagbian na kitam ta lalo pa ta éya? 2Ewan!Bakit magkasala kitam pa, éng inagaw ki-tam dén na Diyos to dati a ugali tam amakasalanan! Minate tu dati a pagkatolaytam. 3 Ewan moy bale pabi napospusan,to nipagpabinyag tam a nipasakup kitamni Cristo Jesus, éy bilang kaguman tamsiya a minate. 4 Kanya to nipagpabinyagtam, éy bilang nielbéng kitam a kagumanni Cristo, monda kaguman na kitam bea mabuhay. Da pinabuhay siya Nama nata kapangyarian na. Kona sa, monda tebuhay kitam a bigu a éwan makasalanan.

5 Nadid, éng nagpasakup kitam dén niCristo, a kaguman tam siya a minate, éykaguman tam be siya a mabuhay a huway.6 Tukoy tam dén tu dati a pagkatolay tama makasalanan, éy kaguman dén ya niCristo a nipako to kudos. Kona sa, mondamate tu dati a pagkatolay tam a medukés,monda éwan kitam utusan na kasalanantam. 7 Dahilan, éng kaguman moy dénti Cristo a minate, éy inagaw na kamdén to dati a ugali moy a makasalanan.8 Dahilan eng kaguman tam ti Cristo aminate, éy tukoy tam a kaguman tam besiya a mabuhay a huway. 9Da tukoy tam a

binuhay dén na Diyos ti Cristo, a éwan dénhuway a mate. Ewan dén siya mate nadid,a hanggan. 10Mensan siya aminate para takasalanan tam. Hustu dén ya a katubusanna kasalanan na étanan a tolay. Ey nadid ibuhay na éy para ta Diyos. 11Kanya sikam,dapat ibilang moy a pate dén tu dati apagkatolaymoy amakasalanan, a bigu déni buhay moy nadid. I buhay moy nadid éypara ta Diyos, da sakup kam dén ni CristoJesus.

12 Nadid, dahil ta éya, éy diyan kamdén péutus a huway ta kasalanan. Diyankam méniwala ta hilig na bégi moya amedukés. 13 Eng ˈwan utusan kam naDiyos, da inagaw kam dén na Diyos takamatayan, a inatdinan na kam dén tabigu a buhay. Kanya iated moy ta Diyosi bégi moya, monda gamitén na kam tamahusay a gimet. 14 Ewan maari a utusankamna kasalanan, da éwan kamdén sakupna kautusan, éng ˈwan sakup kam dén nakagbi na Diyos. Aguman na kam nadid, amonda adgen moy tu kasalanan moy.

Inagaw Kam Dén To Kasalanan Moy15 Nadid, anya i akala moya ta éya?

Itulos tam wade i pégkasala tam, da éwankitamdén to kautusan, da sakup kitamdénna kagbi na Diyos? Ewan! Ewan maari!16 Ewan moy tukoy? Eng sundin moy imaski ti ésiya a magutus dikam, éy bilangsakupén na kam. Kanya éng sundin moyi kasalanan éy dekpén kam na kasalanan.Ey i bunga na éya éy kamatayan. Peroéng sundin moy i Diyos, éy tanggapén nakam, a atdinan na kam ta buhay a éwantu katapusan. 17 Salamat ta Diyos! Utusankam na kasalanan moy to éya. Pero nadidéy sundinmoy tamahusay i katutuhanan anitoldu dikamnaDiyos. 18 Inagawkamdénni Cristo to kasalanan moy. Ey nadid éyutusan kam dén na Diyos, a tulos gemténmoy i mahusay. 19 Mégkagiék ta éye tamedibo san a kagi, monda maseplot moya mapospusan. To éya éy sésundin moy apalagi imedukés a ugali. Ey nadid éy dapatsundin moy a palagi i mahusay a gimet, dasikam i tolay na Diyos.

20 To éya a sésundin moy pabi i ugalimoy a makasalanan, éy éwan kam pabinasakup na mahusay a ugali. 21 Pero anyai nasapit moya ta éya a mékasanisanikea ginamet moy? Ewan! Da i keangayansana na éya éy kamatayan! 22 Pero nadid,éy inagaw kam dén ni Cristo to kasalanan

Taga Roma 6:23 177 Taga Roma 7:24-25moy, a tulos utusan kam dén na Diyos na-did. Nakamtanmoy nadid a tolay kam dénna Diyos. Ey anya i keangayana na éya?Ey buhay a éwan tu katapusan. 23 Dahilani keangayana na makasalanan a ugali éykamatayan. Pero i kaluub na Diyos éybuhay a éwan tu katapusan. Ey gébwat yata Panginoon tam a Cristo Jesus.

7Libri Kitam To Kautusan

1 A tétotop ko, sikam a nakapospos takautusan, éy tukoy moy dén a sakup sanna kautusan i tolay habang buhay siya.2Mara kona se: i utus a esa to kautusan, éydiyan ginanan na bébe i asawa na habangbuhay siya. Pero éng mate dén tu asawana, éy libri dén tu bébe ta utus no kautu-san tungkul ta pasawa. Maari dén siya amamakét. 3 Mara, éng mékiagum siya taesa a lélake, a te buhay pabi tu asawa na,éy méngilélake ya. Pero éng mate dén tuasawa na, éy libri dén tu bébe ta utus nakautusan tungkul ta pasawa. Ewan siya tukasalanan éng mamakét. 4 Ey kona be sadikam, sakay to kautusan ni Moises. Librikam dén nadid to kautusan, da bilang patekam dén, da minate ti Cristo para dikam.Ey nadid éy sakup kam dén ni Cristo.Minabuhay siya a huway, monda gemténtam i mahusay para ta Diyos. 5 To éya apéngsunud tam to dati a pagkatolay tam,éy dinagdagen na kautusan tu kasalanantam, da pékabati tam ta éya, éy gustu tamta lalo a labagén. Pero i keangayana na éyaa ugali éy mahukum kitam. 6 Pero nadidéy libri kitam to kautusan ni Moises, dabilang pate kitam dén ta éya. Kanya nadidéy éwan kitam tu kailangan a sumunud takautusan; éngˈwan i sésundin tam déna éyDiyos, da binagu kitam na Espiritu a Banal.

Tu Kautusan Ey Mégpaliwanag TaKasalanan

7 Ey anya i kahulugina na éya? Medukéswade tu kautusan? Ewan! Pero éng éwantu kautusan éy éwan ko napospusan énganya i kasalanan na tolay. Eng éwan kinagino kautusan a “Diyan ka medémot,” éyéwan ko maka napospusan a kasalanani medémot. 8 Kanya tu kautusan éy di-nagdagen na tu kasalanan ko, da pinadikélna i kedémot ko. Dahilan, éng éwan mopabi tukoy i kautusan, éy éwan mo betukoy éng anya i kasalanan mo. 9 To éyaéy akala ko éy éwanék tu kasalanan. Pero

to pégadal ko to kautusan éy naisip ko ate kasalananék bale. Sakay dinagdagen kobe tu kasalanan ko ta higit pa ta éya. 10 Ikautusan éy dapat maka a méngatéd tabuhay a éwan tu katapusan. Pero sakén,da linabag ko éy siya bale i méngatédadiyakén ta panghukum diyakén. 11 Kanyatu kautusan éy dinagdagen na i kasalananko, da akala ko éy tétupadén ko dén, perobale éy éwan ko kaya. Kanya dahil tokautusan, éy talagaék a hukumén.

12 Kanya i kautusana éy gébwat taDiyos. Ewan medukés i kautusan, éngˈwan mahusay. 13 Nadid, éng mahusay tukautusan, éy bakit méngatéd ta tolay tapanghukum dide? Ewan! Kanya hukuménna Diyos i tolay éy dahil ta kasalanan de.Bakén a dahil to kautusan. I gimet nokautusan, éy mégpaliwanag ta kasalanan.Saya i katunayana a medukés i kasalanantam a talaga.

Tu Hilig Na Bégi Na Tolay14 Tukoy tam a gébwat ta Diyos tu kau-

tusan. Pero sakén, éy tolayék san a éu-tusanék na kasalanan ko. 15 Mégtakaékéng bakit éwan ko maari a pigilén i gimetko a medukés. Eng gustu ko a gemtén imahusay, éy éwan ko kaya. Sala ko bea gemtén i medukés a gimet; pero maskisala ko, éy gemtén ko be. 16 Nadid, énggemtén ko i éwan ko gustu éy minamaigiko i kautusan. 17 Kanya éwan ko gustu amégimet ta medukés. Pero tu katutubuko a pagkatolay ko a makasalanan, éysaya i mégpilita diyakén. 18 Tukoy ko amedukés i dati a pagkatolay ko. Kanyamaski gustu ko a gemtén i mahusay, éyéwan ko kaya. 19 Dahilan éy gustu ko agemtén i mahusay, pero éwan ko itulos.Sakay sala ko a gemtén i medukés, perosaya i gimet kua! 20Nadid, éng gemtén koi éwan ko gustu, éy sala ko a magkuna sa.Pero piliténékna katutubu ko a pagkatolayko a makasalanan.

21 Kanya nadid, éy saye i napospusankua: éng gustu ko a gemtén i mahusay,éy gemtén ko san i medukés. 22 Gustuko a tahod ta isip kua i utus na Diyos.23 Pero mébati ko be ta bégi kua tu datia pagkatolay ko a makasalanan. Saya imégpilita diyakén a magimet ta medukés.24-25 Kanya sakén, éy sundin ko i Diyos taisip kua. Pero tu dati a pagkatolay koéy siya i sumunuda ta hilig na bégi kua amakasalanan.

Taga Roma 8:1 178 Taga Roma 8:26Kakakagbiék a tahod! Ti ésiya wade i

mangiligtasa diyakén ta pagkatolay ko amakasalanan a méngatéd diyakén ta ikateko?

Salamat ta Diyos! Iligtasék na dahil togimet ni Panginoon tam a Jesu Cristo!

8I Buhay Tam Ey Ayun Ta Espiritu

1 Kanya nadid, éy éwan hukumén naDiyos i tolay a nékipagkaesa ni Cristo Je-sus. 2 Ewan kitam dén sakup na datia pagkatolay tam a makasalanan a mén-gatéd ta ikate tam; dahilan éy nilibri kitamna Espiritu. Siya i méngatéd ta buhay. Eygébwat ya ta pékiagum tamni Cristo Jesus.3Medukés i dati a pagkatolay tam. Kanyaéwan kitammeligtas dahil to késunud tamto kautusan. Pero iligtas kitam na Diyos. Iginimet naa, éy pinaange na tu anak na tamundua, a naging tolay. Pero éwan siyatu kasalanan. To nikate na éy nilibri nakitam ta kasalanan tam. 4 Ginimet na yamonda makatupad kitam nadid ta kautu-san na Diyos. Ey nadid éy sundin tam, daéwan kitam dén nadid sumunud ta dati apagkatolay tam a makasalanan; éngˈwan isundin tama nadid éy tu Banal a Espiritu.5 Du tolay a sumunud ta dati a pagkatolayde a makasalanan, éy sugsugén de san tugimet a medukés. Pero du sumunud taEspiritu na Diyos, éy sugsugén de i gustuna Espiritu. 6 Eng sugsugén mo tu dati apagkatolay mo amedukés, éy hukumén kana Diyos. Pero éng sugsugén mo i bagaya tungkul ta Espiritu na Diyos, éy éwanka maligalig, sakay mabuhay ka a éwan tukatapusan. 7 Dahilan tu tolay a sumunudto dati a pagkatolay na éy kontara siya taDiyos. I kona sa éy éwan maari a sumunudta utus na Diyos. 8 Kanya éwan maari ikona sa a tolay a gumimet ta kasahatan naDiyos.

9Pero sikam, éy éwan sa kona, da sikam,éy nékipagkaesa kam ta Espiritu na Diyos,éng talaga a mégiyan dikam i Espiritu.Dahilan éng éwan édse dikam i Espirituni Cristo, éy éwan na kam sakup. 10 Perosikam éy sakup kam dén ni Cristo a talaga,a mégiyan dén siya dikam. Talaga a matei bégi moya dahil to kasalanan moy, peroi kaliduwa moy éy mabuhay a éwan tukatapusan, da tinanggap kamdén na Diyosa ibilangna kama éwan tu kasalanan. 11TuEspiritu na Diyos, éy siya i nagpabuhay niJesus to lébéng. Kanya nadid, éngmégiyan

dikam i Espiritu na Diyos, éy buhayén nabe a huway i bégi moya.

12 Kanya nadid, a tétotop ko, éy tekailangan kitam a sumunud ta Espirituna Diyos, a diyan tam sugsugén tu datia pagkatolay tam a medukés. 13 Dahilanéng sundin moy i hilig na bégi moya, éyhukumén kam na Diyos. Pero éng idelanmoy i medukés a gimet dahil ta tulung naEspiritu na Diyos dikam, éy mabuhay kama éwan tu katapusan. 14Dahilan i étanan aalaga na Espiritu na Diyos, éy side ngani ianak na Diyos. 15 Kanya éwan kitam dénnadid méganteng ta parusa na Diyos, datinanggap na kitam dén a anak na. Maaria dulawén tam siya nadid a Ama tam. 16 IEspiritu na Diyos a édse dikitam, éy siyai mégpatunaya dikitam a anak kitam naDiyos. 17 Ey nadid, éng anak na kitam éyatdinan na kitam be ta gantimpala a iatédna ni Cristo. Dahilan éng kaguman tamsiya ta hirap na, éy kaguman tam be siyaéng maghari.

I Gantimpala a Dumemét18 I isip kua, éy éwan importante

diyakén i hirap tam nadid, bagay maala-ala ko i memahal a gantimpala a meangedikitam. 19 I étanan a nilalang na Diyos,éy umasa ta oras a ipataas na Diyos duanak na. 20Dahilan, i nilalang na Diyos, éynaging éwan tu pasa, da saya i kaluubenna Diyos. Pero te pag-asa be i tolay.21 Dahilan te dumemét a oras a malayaman dén i nilalang na Diyos, monda éwanmate i maski anya. Kédemét na éya, éyte kabahagi be diden ya a nilalang ta éyaa malaya a buhay a meange du anak naDiyos. 22Tukoy tam i nilalang na Diyos, éyméghirap a méghirap a tahod a hanggannadid. 23 Ey kona be sa sikitam. Ey nadidéy mégtiis kitam a umasa kitam ta oras aagawén na Diyos i bégi tama, a tanggapénna kitam a anak na. Ey tu neditol aniatéd na dikitam éy tu Espiritu na.24 Sapul to nipagligtas dikitam ni Cristo,éy umasa kitam ta dumemét dikitam, amaguhay kitam san ta asaan tam. Peroéng dinumemét maka dén i éya a éuhayéntam, éy éwan kitam dén tu uhayén, dadinumemét dén. 25 Pero umasa kitam beta éya, maski éwan tam pabi mineta, amégtiis kitam san a méguhay.

26 Nadid, éy aguman kitam be na Es-piritu ta kahinaan tam. Da éwan kitammarunung a manalangin ta tama. Mara,

Taga Roma 8:27 179 Taga Roma 9:13aguman kitam na Espiritu a dumaying taDiyos ta disalad a isip tam. 27 Sakay iDiyos, éy tukoy na dén i isip na tolay.Sakay tukoy na be i isip na Espiritu, dadumédaying diya i Espiritu alang-alang tatolay na Diyos, ayun ta kaluuben na Diyos.

28 Tukoy tam ye: ta maski anya a bagay,éy gemtén na Diyos i mahusay ta tolaya mégmahal diya--du étanan a inakit na,ayun to plano na. 29Dahilan, sapul to sapuléy tukoydénnaDiyos éng ti ésiya i koona atolay. Side, éy pinili na a maging kaparehoside na anak na a sarili, monda ti Jesus éysiya i panganay de. 30 Sakay du étanan apinili na éy side du inakit na. Sakay sidei tinanggap na a ibilang na side a éwan tukasalanan. Sakay side i pataasén na.

Ewan Tu Makapagpahiwalay Dikitam NiCristo

31 Nadid, anya be i makagi tam tungkulta éya? Eng Diyos i kaguman tam, éyti ésiya i makadaig dikitam? 32 I Diyos,éy éwan na niewad tu sarili na a anak,éng ˈwan niatéd na a minate to kudosa para dikitam. Nadid, éng kona sa igimet na Diyos, éy anya, éwan na bemanipagkaluub dikitam i kailangan tam? 33 Tiésiya wade i magablaa ta Diyos tungkuldikitam? Sikitam i pinili naa, a ibilangna kitam a éwan tu kasalanan! 34 Ti ésiyawade i manghukum dikitam? Mara tiCristo Jesus, hukumén na kitam wade?Ewan! Da minate siya para dikitam, sakaynabuhay a huway, a kaguman na i Diyosnadid. Siya i dumaying ta Diyos nadidpara dikitam. 35 Ti ésiya i makapagpahi-walay dikitam ta pégmahal ni Cristo diki-tam? Ewan, da éwan na kaleksapan imahalén na. Maski te hirap kitam, maskite mékialam dikitam, maski te alép kitam,maski adene kitam a mate, éy éwan tumakapagpahiwalay dikitamni Cristo. 36Eyte hirap kitam a talaga. Ey kagi to kasu-latan a palagi kitam a adene a bunon, daméniwala kitam diya. Kanya ibilang dekitam a koman i tupa a bunon. 37 Perota étanan a éya a hirap tam éy agumankitam ni Cristo, monda kaya tam side ataluén. Ewan na kaleksapan i mahalén naa tolay. 38 Méniwalaék a siguradu a éwantu makapagpahiwalay dikitam ta pégma-hal ni Cristo dikitam. Maski mate kitam,maski buhay kitam pabi. Maski anghel,maski espiritu a iba. Maski anya i manyaridikitam nadid a panahun sakay ta esa pa a

panahun. 39Maski du espiritu ta langet éyta lutaa. Maski kontara dikitam i étanan,éy éwan tu makapagpahiwalay dikitam taDiyos, da mahal na kitam dahil to gimet niPanginoon tam a Jesu Cristo.

9Du Judeo Ey Pinili Na Diyos

1 Nadid, te kaginék dikam tungkul duJudeo. Katutuhanan i éye a kagi ko.Sakupék ni Cristo, a éwanék mégbuli-buli. I Banal a Espiritu éy mégiyan taisip kua. Kanya tukoy ko a tama i kagikuae. 2 Mahigpit i kalungkutan kua dukapareho ko a Judeo! Mégsisiék tu isipdide, da lahi ko side! Side i kabébayan kua,éy talaga a maparusaan side. 3 Gustu koa sakén maka i isumpaa na Diyos kesiradide. Maski sakénmaka imaibuta ni Cristokesira dide. 4Du Judeo, éy side i pinilia naDiyos to araw, a naging tolay na. Side ianak na Diyos. Side i kaguman na to araw.Nékipagkasundu i Diyos dide, a inatdinanna side to kautusan na, sakay to pangakona. Side i sinumamba diya. 5 Du apo-apode to araw éy ti Abraham, sakay ti Isaksakay ti Israel. Ey ti Cristo, to naging tolaysiya, éy Judeo be siya a kabébayan de. Siyai Diyos amataas ta étanan. Purién tam siyaa éwan tu katapusan! Kona maka sa.

6 Kinagi dén na Diyos a tolay na duJudeo. Ey éwan naibut tu nipangako na,maski inidelan de ti Cristo. Da éwanétanan a Judeo i tinanggap na a tolay na.7 Ewan du étanan a apo-apo ni Abrahami tolay na Diyos. Da kinagi na Diyos niAbraham, a “Basta du apo no anak mo a tiIsak i mebilang a gébwat diko.” 8 Nadid, ikahulugan na éya, éy éwan tolay na Diyosi étanan a nienak ni Abraham, éng ˈwanbasta du anak a gébwat to pangako naDiyos. 9 Ey anya tu nipangako na Diyos niAbraham? “Ta esa a taon,” kagi na, “éymagsoliék dikam. Ta éya a panahun éymagenak ti Sara a bakésmo ta lélake.” Siyaéy ti Isak.

10 Sakay énta moy ti Rebeka a asawani Isak. Méngilog pabi siya to anak na akambal, 11-12 éy kinagi na Diyos diya, a “Tusumunud a ienak, éy mataas siya to akana.” Enta moy, éwan pabi side nienak, éypinili dén na Diyos tu ikaduwa, a ti Hakob.Makay isipmoy pinili na Diyos tu esa dahilto ugali na a mahusay. Pero éwan, da sayai kaluuben na. 13 Da kagi to kasulatan a

Taga Roma 9:14 180 Taga Roma 10:9pinili na Diyos ti Hakob, a inidelan na tuaka na a ti Esaw.

14 Nadid, éng kona sa, éy anya, makagitam wade a éwan tama i gimet na Diyos,da tanggapén na tu esa, sakay tu esa éyéwan? Ewan! 15 Da kinagi na Diyos niMoises to araw, a “Kagbian ko i maski tiésiya a gustu ko a kagbian.” 16 Kanya dutolay a tanggapén na Diyos, éy éwan yadahil to gimet de, éngˈwan gébwat san yata kagbi na Diyos.

17Mara entamoy ti Hari Paraon to araw:kinagi diya na Diyos, a “Ginimet ta ka aHari ta Egipto, monda éng ibutan ta ka,éy meta na tolay i kapangyarian ko, tulosmetanyag i ngahen ko ta buu a mundu.”18 Kanya sikitam, meta tam a kagbian naDiyos imaski ti ésiya a gustu na. Sakay patiéy paktogén na i ulo du iba a gustu na apaktogén.

Gemtén Na Diyos I Tolay Ayun Ta GustuNa

19 Nadid, éng kona sa i gimet na Diyos,éy makay kagi moy a bakit sisién na pa itolay éng éwan de siya sundin, da Diyosngani dén i nagpaktog ta ulo dia! 20 Peroi sengbet kua ta éya, éy éwan kam maari amagpintas ta plano na Diyos. Bakit, maariwade i linalang na Diyos a mégkagi diya,a “Bakit linalangék ta kona se?” 21 Ataay,tu mégimet ta binga, éwan bale siya maaria mégimet ta binga a memahal sakay tabinga a mura ta esa san a piraso a luta?

22 Nadid, kona sa i Diyos--gemtén na itolay ayun ta gustu na. Kanya du tolay amedukés, éy talaga a parusaan na. Perotiisén na pabi side, monda ipeta na i pég-parusa na dide. Sakay ta kapangyarianna éy ipeta na be. 23 Gustu na ipeta na ikapangyarian na amataas, sakay tu kaluubna du tolay a kagbian na, du pinili na amégiyan diya ta langet. 24Ey sikitamnganii pinili naa. Judeo éy ta éwan Judeo i pinilinaa. 25 To kasulatan ni Oseas, éy kinagina ta éye: “Du tolay a éwan Judeo, éytanggapén ko side a tolay ko, a mahal koside.” 26 To éya éy kagi de a éwan tolayna Diyos du éwan Judeo. Pero nadid éydumemét i oras a dulawén de side a anakna Diyos. 27 Sakay tu kasulatan ni Isayas,i kagi na tungkul du Judeo, éy “Maskimeaadu side a koman i baybay ta diget, éykétihék san i meligtasa dide; 28 da bigla naDiyos a ganapén i pégparusa na ta tolay tamundua.” 29 Sakay esa pa a kagi ni Isayas,

éy “I mataas a Panginoon, éng éwan nainagaw du sénganya du anak tam to tehirap tam, éy naubus kitam a koman ibanuwan na Sodoma sakay ta Gomora.”

Du Judeo Ey Ewan Méniwala Ni Cristo30 Nadid, i kahulugina na éya, éy kona

se: Du éwan Judeo, éy éwan side pinumilita tanggapén side na Diyos; pero nadid éytinanggap na dén side, a ibilang na side aéwan tu kasalanan, dahil to péniwala de niCristo. 31 Pero du Judeo éy pinumilit sidea tumupad ta kautusan, monda tanggapénside na Diyos. Pero éwan de kaya. 32Kanyaéwan side maari, éy dahil pinumilit side atanggapén side na Diyos dahil to ginimetde. Pero éwan side inumasa ni Cristo.Mara ti Cristo éy bito a kinehakpaan duJudeo. 33Da kinagi na Diyos to kasulatan, a“Enta moy, iedton ko ta banuwan na Judeoi esa a lélake. Mara bito siya a kehakpaanna tolay ta iyamut de. Pero du tolay améniwala diya, éy éwan side malungkut.”

101 A tétotop ko, i panalangin kua,

éy meligtas maka du kapareho ko aJudeo. Saya i gustu ko a tahod a tahod!2 Tutuhanan a mékidiyos side a tahod,pero mali i pékidiyos dia. 3 Da éwan detukoy éng kodya na Diyos a tumanggapta tolay. Ey nadid, da éwan de tukoy, éyginimet de i sarili de a rilihiyon, mondagustu maka side na Diyos. Pero éwan sideméniwala a tanggapén na Diyos i tolaya umasa ni Cristo. 4 Pero ti Cristo, éypinalipas na dén tu kautusan a péniwalaanna Judeo. Kanya nadid éy tanggapén naDiyos i maski ti ésiya a umasa ni Cristo, aibilang na side a éwan tu kasalanan.

Tanggapén Na Diyos I Maski Ti Esiya5 Nanulat ti Moises to araw, a i tolay a

sumunud ta étanan a édse to kasulatan,habang buhay, éy siya i tanggapéna naDiyos; siya i meligtas. 6 Pero tungkul tapénanggap na Diyos ta tolay a umasa niCristo, éy te kagi be: Diyan kam kanmégk-agi a te kailangan kam a umange ta langeta magpaange se ni Cristo, a monda iligtasna kam. 7 Diyan kam kan be mégkagi ate kailangan kam a magahayok ni Cristota Dinatagen, a monda aguman na kam.8Dahilan tu kagi na Diyos a ipahayag ko éytanggapén na Diyos du umasa ni Cristo. Eyéwan ya mehirap a mapospusan, da tukoymoy dén. 9 Eng ipagtapat mo a ti Jesus

Taga Roma 10:10 181 Taga Roma 11:13éy Panginoon, sakay éng méniwala ka atahod a binuhay siya na Diyos to lébéng,éy meligtas ka a talaga. 10 Dahilan, éngméniwala kitam a talaga, éy tanggapénkitam na Diyos, a ibilang na kitam a éwantu kasalanan. Eng ipagtapat tam a siya iPanginoon tam éy meligtas kitam. 11 Kagito kasulatan, a maski ti ésiya a méniwaladiya, éy éwan malungkut, 12 maski Judeoéy ta éwan Judeo. Da i Diyos éy Pangi-noon ta étanan. Méngatéd siya ta biyayata étanan a dumaying diya. 13 Dahilan imaski ti ésiya a dumaying ta ngahen naPanginoon éy meligtas.

14 Pero i tolay, éy éwan side dumayingta Panginoon éng éwan de siya tukoy.Ey pakodyan de siya a matukuyan, éngéwan de pabi nabaheta. Ey pakodyan de amabaheta éng éwan tuméngibaheta dide?15 Sakay éwan tu méngibaheta dide éngéwan tu magutus ta esa a ange mangiba-heta dide. Kanya te kagi to kasulatan, a“Masahat i tolay bagay te dumemét dide améngibaheta dide ta Mahusay a Baheta.”

16Pero temeadu be a tolay a éwanméni-wala to nabaheta de a tungkul ta Mahusaya Baheta. Maski ti Isayas to araw, éy ki-nagi na a “Panginoon, éwan sideméniwalato nibaheta ko dide.” 17 Kanya i tolay,méniwala side ni Cristo bagay mabahetade. Sakay mabaheta de bagay te magtoldudide tungkul ni Cristo.

18 Nadid, du Judeo a éwan méniwala;bakit wade? Ewan de wade pabi naba-heta? Ewan! Nabaheta de dén. Dahilanmaski ta ahe ta mundua, éy nabaheta dedén i Mahusay a Baheta. 19 Bakit, éwannapospusan du Judeo a tanggapén be naDiyos i tolay a maski éwan Judeo? Ewan!Napospusan de dén ya. Da kinagi niMoisesa gemtén na Diyos a ménaghili du Judeodahil ta kagbi na du iba a tolay a éwannakapospos. 20 Sakay kagi ni Isayas, apumeta i Diyos du éwan Judeo a tolay aéwan nagahayok diya. 21 Pero du Judeo,kagi na, éy gustu na Diyos a palagi na sidea tanggapén, pero masuwayin side.

11Ewan Inidelan Na Diyos Du Judeo

1Nadid, dahil ta éya a kinagi ko, éy anyaisip moya? Inidelan wade nadid na Diyosi tolay na a Judeo? Ewan! Mara sakén,Judeoék. Apoék ni Abraham. Sakupék talahi a gébwat ni Bendyamin. 2Kanya tukoytam a éwan inidelan na Diyos i tolay na

a Judeo a pinili na to araw. Ewan moymaala-ala tu kagi to kasulatan tungkulta éya? Ti Purupeta Eliyas, éy nagablasiya ta Diyos du kapareho na a Judeo, a3 “Panginoon,” kagi na, “binunu de déndu iba a purupeta a méniwala diko. Sakayhinukat de dén du pégdasalan me diko. Eynadid,” kagi na, “saken san dén i nabuhayaa méniwala diko. Sakay gustuék de be déna bunon.” 4 Pero “Ewan,” kagi na Diyos.“Ewan san siko i méniwalaa diyakén. Date pitu pabi a libu a Judeo a méniwaladiyakén, a éwan pabi sinumamba to diyos-diyosan a ti Baal.”

5Ey kona be sa nadid a panahun tam. Tesénganya pabi a Judeo a méniwala. Sidei pinilia na Diyos a tolay na, da kagbianna side. 6 Pinili na side dahil to kagbi na,éwan dahil to késunud de to kautusan na.Dahilan éng tanggapén na Diyos i tolaydahil ta késunud de, éy éwan tunay i kagbina dide.

7 Nadid, anya i kahulugan na éya? Ikeaduan na Judeo éy éwan tinanggap naDiyos, maski gustu de a tanggapén na side.Basta du séngasénganya san a pinili na, éyside san i tinanggap naa. Pero du iba, éymekétog side tu ulo. 8 Kagi to kasulatan,éy ginimet side na Diyos a mekétog tuulo, monda éwan de mapospusan i planona Diyos. Kanya hanggan nadid éy konasa i ugali na Judeo. 9 Sakay ti Dabid, éykinagi na tungkul du Judeo i kona se: “Ma-parusaan maka side,” kagi na, “da umasaside ta kasaganaan de, kesira ta Diyos.Mahukum maka side. 10 Atdinan makaside ta luku-luku a isip de, monda éwande mapospusan, monda dumemét dide imehirap a buhay.”

11 Nadid, meta tam a dikél i kasalanandu Judeo, da inidelan de ti Cristo. Eyanya wade, idelan wade be dén side nadidna Diyos? Ewan! Pero nadid, dahil tokasalanan de, éy meadu dén a tolay aéwan Judeo i makaligtas. Kona sa, mondasumene maka du Judeo dide, a tulos sidemaka a sumoli ta Diyos. 12Nadid, da éwannaniwala du Judeo, éy inatdinan na Diyosdu tolay a iba ta kaligtasan de. Kanyakédemét na oras a maniwala du Judeo niCristo, éy lalo a dikél i kaluub na Diyos dutolay a éwan Judeo.

Halimbawa Ta Sanga-sanga No Kayo13Nadid, te kaginékdikamaéwan Judeo.

Piniliék na Diyos a sakén i pinaange na a

Taga Roma 11:14 182 Taga Roma 12:2

mégtoldu du tolay a éwan Judeo. Kanyamesipagék ta éya, 14monda maka sumenedu kapareho ko a Judeo dikam, mondamaka éy tanggapén de be ti Cristo, a tulosmeligtas be side. 15 Dahilan, to péng-pabaya na Diyos du Judeo, éy tinanggapna du iba a tolay a éwan Judeo. Ey nadidkédemét na oras a tanggapén na du Judeoa huway, éy lalo a maigi i suwerte tama--koman kitam i tolay a nabuhay a huway!

16 Nadid, ti Abraham to araw, éy tolayna Diyos. Kanya du apo-apo na a Judeo,éy tolay be side na Diyos. Halimbawa, duneditol a Judeo, éy ponan na kayo. Engkoo na Diyos i ponan no kayo, éy kona besa i sanga-sanga na. Mara, i sanga-sangana éy du Judeo. 17 Ey nadid, kentol nadén i sénganya du sanga-sanga na. Sakaysikam a éwan Judeo, mara sikam i kalewasde, a nitongko kam dén nadid to ponan nokayo. Te buhay kam a gébwat to ponan.18Pero diyanmoy apién du sanga-sanga naaminebut. Diyan kammégkagi a mahusaykam du Judeo. Da sanga-sanga kam be san,a gébwat i kabuhayan moy to ponan.

19 Makay kagi moy a “Minebut dén dudati a sanga-sanga na, monda sikame ikalewas de.” 20 Tahod ya. Minebut side daéwan side méniwala. Sakay sikam a éwanJudeo, tinanggap kam dén na Diyos dahilsan ta péniwala moya diya. Kanya diyankam mégpalalo, éngˈwan dapat umantengkam ta Diyos. 21 Da entan moy, éngpinarusaan na Diyos du tolay na a Judeo,éy makay parusaan na kam be. 22 Entamoy i ugali na Diyos--mebait siya, perometapang be! Metapang siya du éwanméniwala, pero mebait siya dikam, éngéwan moy pabayan tu péniwala moy diya.Pero éng kaleksapanmoy tu péniwalamoydiya, éy parusaan na kam be. 23 Sakaypati du Judeo, éng soli side a méniwala ahuway, éy tanggapén side na Diyos. Maraitongko side na Diyos a huway to ponan nokayo. 24 Sikam a éwan Judeo, mara sanga-sanga kam a kentol to kayo a éwan még-bunga, a monda itongko kam to mahusaya kayo a te bunga. Ey du Judeo, da kentolside na Diyos a huway. I sanga-sanga naéya a kayo éy du tolay na Diyos.

Kagbian Na Diyos I Etanan25A tétotop ko, te kaginékdikama lihim,

a gustu ko a mapospusan moy, mondaéwan kam mégkagi a mahusay kam duJudeo. Saye i gustu ko a mapospusan moy:

I késuwaya na Judeo éy éwan pirmi. Nadidsan a panahun i pégidel dia ta Mahusaya Baheta, hanggan éwan pabi nagpasakupni Cristo i étanan a iba a tolay a pinili naDiyos. 26 Eng nanyari i éya, éy magsisi duJudeo a meligtas side a étanan. Da te kagito kasulatan, a“Tuméngiligtas, éy gébwat ta banuwan na

Judeo. Ibutan na i gimet na Judeoa medukés. 27 Sakay i Diyos, éymékipagkasundu dide, a ibutan nai kasalanan de a étanan.”

28 Du Judeo, da inidelan de i Mahusay aBaheta, éy naging kontara side ta Diyos.Ey dahil ta éya, sikam a éwan Judeo, éypagkékataon moy, da tanggapén kam dénnadid na Diyos. Pero du Judeo, éy mahalpabi side na Diyos, alang-alang du apo deto araw. Du Judeo, éy side i pinilia na Diyos29 a tolay na. Ey éwan siya magbagu tu isiptungkul du tolay a tiniyak na a kagbian.30 Mara sikam a éwan Judeo, dati kam amasuwayin ta Diyos to éya. Pero nadid,da éwan dén méniwala du Judeo, éy sikamdénnadid i kékagbiannaa. 31SikamaéwanJudeo éyméniwala kamnadid, éy du Judeoéy éwan. Sikam éy kinagbian kam dén naDiyos. Ey kona be sa du Judeo ta esa apanahun ta pagsisi de. 32Da kinagi dén naDiyos amasuwayin i étanan a tolay, mondakagbian na side a étanan.

Puri Ta Diyos33-34 Dikél a tahod i kagbi na Diyos ta

tolay! Matalinung siya a tahod, a mépos-pusan na i étanan! Ti ésiya i makapospusata isip na Diyos? Ti ésiya i makapagtoldudiya? Ti ésiya i makapagpaliwanag taugali naa? 35 Ti ésiya i nakapangatéd taDiyos, a monda te utang i Diyos diya?36 Ewan! Gébwat ta Diyos i étanan, da siyai naglalanga ta étanan! Siya i te koo taétanan. Puri ta Diyos a éwan tu katapusan!Kona sa.

12I Tunay a Kéasa Tam Ta Diyos

1 Kanya nadid, a tétotop ko, da kinag-bian kitam dén na Diyos, éy te pékiohonékdikam. Iatéd moy nadid i bégi moy taDiyos habang buhay kam. Diyan moygemtén i medukés, monda koo na i bégimoya. Saya i katunayana a méniwala kamdiya a talaga. 2 Diyan kam umayun taugali ta munduae. Engˈwan ipabagu kamta Diyos tu isip, monda mabagu tu ugali

Taga Roma 12:3 183 Taga Roma 13:9moy, monda mapospusan moy éng anyai kaluuben na Diyos. Monda mapospusanmoy éng anya i mahusay ta Diyos, o énganya i kasayaan na, sakay ta tama a gimet.

3Dahil to tungkulin ko a niatéd diyakénna Diyos, éy mégkagiék ta éye ta bawatesa dikam: diyan moy isipén a mahusaykam ta iba a tolay. Engˈwan isipén moy tamahusay, éng anya i kinamihasaan moy anipagkaluub dikam na Diyos. Magisip kamayun ta péniwala moy a nipagkaluub naDiyos ta bawat esa dikam. 4-5 Mara i bégina tolay éy meadu a kasangkapan, a éwanparipareho i gimet dia. Ey kona be sa i bégini Cristo. Nadid, sikitam i bégi ni Cristo, asikitam i kasangkapan na bégi naa. Sakaynaging isesa kitam dén. Sakay iba-ibai tungkulin tama. 6 Nadid, i tungkulintam a iba-iba a nipagkaluub dikitam naDiyos, éy gamitén tam side ta mahusay.Eng nipagkaluub diko na Diyos a bihasaka a magpahayag ta kagi na, éy magpa-hayag ka ayun ta péniwala mo. 7 Engpinagkaluuben ka na Diyos ta tungkulinmo a mangtulung ta iba, éy tulungan modén. Eng i tungkulin mo éy mégtoldu,éy magtoldu ka dén. 8 Eng i tungkulinmo éy maghatul, éy sigi ka; maghatul kadén. Eng nipagkaluub diko na Diyos itungkulin mo a méngatéd ta te kailangan,éy mangatéd ka dén ta mahusay. Engsiko i te kapangyarian ta gurupu mo, éytulungan mo du kaguman mo ta mahusay.Sakay éng aguman mo i te hirap, éy diyanka mégtamad.

9 Mahalén moy i kapareho moy tamatapat. Kaiyamutan moy i medukés.Sugsugén moy i mahusay a ugali.10 Négsuyuan kam a kona ta tunay apépétwadi. Igalang moy du kakagumanmoy ta mahusay. 11 Magpakasipag kamtu isip a magtarabaho ta Panginoon.12 Dapat masaya kam ta kéasa moy niJesus. Magtiyaga kam ta kahirapan moy.Manalangin kam a palagi. 13 Mangatédkam du tétotop moy a te kailangan.Patulusén moy ta bile moy i iba a tolay.

Tulungan Moy I Kalbug Moy14 Diyan moy isumpa du méngloko

dikam, éng ˈwan ipanalangin moy side.15 Mékipagsaya kam ta étanan a masaya.Eng te mégsanget, éy mékipagkaesa kambe dide. 16 Négsuyuan kam. Diyankam mégmalaki. Ey tanggapén moy

be i mababa a tolay. 17 Eng te mén-gloko dikam, éy diyan kam guméganti tamedukés. Piliténmoy a gemtén i mahusaya ugali. 18 Eng maari, éy mékiagum kam tamahusay ta étanan a tolay. 19A kékadimoyko, diyan kam bumébilés. Bahala san iDiyos ta éya. Da kagi to kasulatan, a bahalai Diyos a gumanti ta nagimet ta medukés.20 Eng ˈwan, i maari a gimet moy éy éngmégalép tu kalbug mo, éy pékanén mo.Engmégeplék, éy pénuménmo. Eng paku-nan mo sa, éy masanike siya to ginimet nadiko a medukés. 21 Diyan kam bumébilés,makay madaig kam na medukés. Maigi paéy gemtén moy i mahusay monda madaigmoy i medukés.

13Ipasakup Kam Ta Gubiyerno

1 I bawat esa a tolay éy dapat ipasakupdu pinunu na gubiyerno. Dahilan éyéwan tu pamahalaan a éwan Diyos i nag-pataas diya. Maski ahe a pinunu éy Diyosi nagpataasa diya. 2 Kanya i maski tiésiya a éwan méniwala ta pamahalaan nagubiyerno, éy kontara siya ta plano naDiyos. Tu magkuna sa, éy maparusaansiya. 3 Dahilan, du pamahalaan éy dapatantingan na mégimet ta medukés. Peroéwan be dén umanteng du mégimet tamahusay. Gustu mo a éwan ka mégantengta pamahalaan? Gumamet ka ta mahusay,éy purién de ka. 4 Dahilan, side a pinunuéy mégtarabaho side ta Diyos ta ikahusaymo. Pero éng gémtén mo i kasalanan,éy umanteng ka, da side éy te kapang-yarian a talaga a magparusa. Side éyutusan na Diyos a mégparusa ta magimetta medukés. 5 Kanya ngani, éy dapat kama ipasakup du pamahalaan na gubiyerno,monda maiwasan moy i parusa na Diyos.Sakay pati éy saya i tama a ugali.

6 Nadid, du pamahalaan na gubiyerno,éng tupadén de tu tungkulin de, éy sayai tarabaho dia ta Diyos. Kanya i maigiadikam éy magbuwes kam. 7 Bayaden moyside ta utang moy ta gubiyerno. Maniwalakam dide, a igalang moy side.

Isolot Moy I Ugali Ni Jesus8 Bayaden moy tu utang moy ta ka-

pareho moy, sakay mahalén moy tu ka-parehomoy. Eng kona kam sa, éymatupadmoy dén i utus na Diyos. 9 Dahilan, éngmahalén moy tu kapareho moy a konata pégmahal moy ta bégi moy, éy éwan

Taga Roma 13:10 184 Taga Roma 14:18moy labagén du utus a diyan ka mén-gibébi, diyan ka mémuno, diyan ka még-tako, diyan ka medémot, sakay du iba paa utus. 10 Tu mégmahal ta kapareho na,éy éwan siya mégimet ta medukés diya.Kanya éngmahalénmoy tu kaparehomoy,éy tupadén moy dén a talaga i utus naDiyos.

11 Dapat kona sa i ugali moy nadid, daéwan male a panahun éy sumoli se tuPanginoon a mangalap dikitam. Diyankam matidug, da adene dén nadid i orasa iligtas na kitam, kesira to ditol a péni-wala tam. 12 Adene dén a malipas ikahirapan tam ta munduae. Adene déna dumemét i aldew a agawén kitam naPanginoon. Kanya ékbusén tam nadid iugali ta mundua a medukés, a isolot tami ugali na Diyos. 13Gemtén tam i mahusay,da mégiyan kitam nadid ta demlag. Diyankitam méglasing, sakay diyan kitam még-pehéng ta bastos. Diyan kitam méngibébi.Diyan kitam méglébug. Diyan kitam mé-naghili. 14Diyan moy pépansingén tu datia ugali moy a medukés. Eng ˈwan isolotmoy tu ugali ni Panginoon Jesu Cristo.

14Diyan Moy Pintasan Du Top Moy a Iba

1Nadid, tungkul ta tolay a mehina pabita péniwala de ni Cristo, éy tanggapénmoy i kona sa. Pero diyan kam mékipag-pasuway dide tungkul ta ugali de. 2Mara,tu tolay a mehina pabi tu péniwala, éy isipna a bawal a méngan ta pilas. Kanya ikanén na sana éy tu imula. Pero du ibaa méniwala ni Cristo, éy isip de maari améngan ta pilas. 3 Sikam a méngan tapilas, éy diyan moy pintasan du ménganta nimula san. Sakay sikam a mégisip abawal tu pilas, éy diyan moy be pintasantu méngan ta pilas. Da tinanggap dénna Diyos i éduwa a éya a kalase a tolay.4Bakit! Isip mo tungkulin mo a mégpintasta utusan na iba? Tu Panginoon na sani makapégkagi ta utusan na, éng tama tugimet na, o éng éwan. Ey mahusay nganii gimet na, da aguman siya na Panginoonna.

5 Mara, te sénganya a tolay a ipangilinde i esa a aldew, a mahigit kan ya kesira taiba a aldew. Sakay te iba man dén a kagide a paripareho i étanan a aldew. Dapatmagpakatibay i bawat esa ta sarili na a isiptungkul ta éya. 6Dahilan i méngilin ta esaa aldew, éyméngilin side ayun ta péniwala

de ta Panginoon. Sakay i méngan ta pilas,éy méngan ta éya ayun ta péniwala deta Panginoon, da mégpasalamat be sideta Diyos ta kanén de. Ey kona be sa iméngan ta imula san--méngan be side takona sa ayun ta péniwala de ta Panginoon,damégpasalamat be side ta Diyos ta kanénde. 7 Sikitam, maski mate kitam o buhaykitam pabi, éy éwan tam koo a sarili i bégitam, 8 éng ˈwan koo na Panginoon tam.Kanya maski mate kitam nadid, o éwanpabi, éy dapat gemtén tam i kasayaan naPanginoon tam. 9Dahilan ti Cristo éy natesakay huway a nabuhay, monda magingPanginoon siya ta étanan. Pati du patesakay na étanan a buhay éy Panginoon desiya.

10 Kanya sikam, diyan moy pintasan tutop moy ta péniwala, éng iba i ugali de.Sakay diyan moy apién tu top moy. Dasikitam a étanan éy paharapén kitam naDiyos, bagay oras na dén a maghukum.Kanya siya san i bahala a mégpintas. 11Danakagi to kasulatan a kinagi na Panginoon,a “Tutuhanan a luméluhud i étanan a tolaydiyakén, sakay aminén de a étanan a sakénéy Diyosék.” 12 Kanya tukoy tam i bawatesa dikitam éy tumaknég kitam a talaga taharapnaDiyos, a aminén tamdiya i étanana ginimigimet tam.

Diyan Moy Pagkasalaén Tu KagumanMoy

13Nadid, éng kona sa, éy diyan moy dénpépintasan i iba. I maigia a isip moy éydiyan moy atdinan du kakaguman moy taipagkasala de. 14 Dahil ta pékiagum ko niPanginoon Jesus, éy nasiguru ko a éwanbawal a méngan ta maski anya. Pero éngakala na maski ti ésiya a bawal i pilas, éybawal ngani diya a talaga. Maigi pa éydiyan na kanén. 15 Eng atdinan mo tu topmo ta medukés a isip na, da méngan kata pilas, éy mali ka, da kinagi na a bawal.Bakit, éwan mo mahalén i top mo ta péni-wala? Minate ti Cristo para be diya. Kanyadiyan mo siya ipahamak dahil ta pénganmo. 16 Kanya i ugali mo, maski mahusaydiko, éy diyan mo itulos éng mapintasanna iba. 17 Dahilan sikitam a nipasakup taDiyos, éy éwan importante dikitam i kanénéy ta inumén. Eng ˈwan i importanteadikitam éy gemtén tam i gustu na Diyos,sakay mabati tam i mapayapa a buhaysakay ta kasayaan a gébwat ta Banal aEspiritu. 18 Imégtarabahoni Cristo ta kona

Taga Roma 14:19 185 Taga Roma 15:21sa, éy siya i kinagustuan na Diyos. Sakaysiya i iyégalang na tolay.

19Kanya pilitén tam a négsuyuan kitamdu kakaguman tam, sakay makapagpati-bay kitam ta bawat esa. 20 Diyan moysidaén i péniwala no esa dahil ta pénganmoy ta pilas. Talaga a maari kitam améngan ta maski anya. Pero mali kaméng pagkasalaén moy i iba a tolay dahilta péngan moy. 21 Maigi pa éy diyanmoy gemtén i maski anya a méngatéd takaguman moy ta ipagkasala na. Mahusayi éwan méngan ta pilas éy ta alak, éngmangatéd ya ta iba ta ipagkasala de.

22 Mara sikam, éng isip moy a éwankasalanan i méngan ta pilas, éy maari.Pero siko maka san dén, sakay naDiyos i dapat makapospos ta péniwalamo tungkul ta éya. Diyan moy yaipékipégsuway ta iba. I tolay a éwanmégalanganin tungkul ta tama a kanén,éy siya i mahusay tu isip. 23 Pero tumégalanganin tungkul ta pilas, sakaykanén na be, éy te kasalanan siya, da éwanayun ta péniwala na. Maski anya i gemténmoya, éng éwan ayun ta péniwala moya,éy kasalanan ya.

15Diyan Moy Isipén Tu Sarili Moy

1 Sikitam a matibay ta péniwala tam, éydapat a pagtiisan tam i ugali du mehinapabi. Diyan tam isipén i sarili tam san.2 Engˈwan aguman tam pa i kapareho tam,monda tumibay be i péniwala de. 3 Da en-tan moy ti Cristo: éwan na inisip tu sarilina. Da kagi ta kasulatan a tinanggap niCristo i étanan a iyamut na tolay ta Diyos.4 I étanan a nesulat to araw ta kasulatan naDiyos, éy monda mapospusan tam, mondaumasa kitam ta Diyos ta mahusay. I ka-sulatan, éy atdinan na kitam ta pégtiyagatam, sakay patibayén na be i péniwalatam. 5 Atdinan kam na Diyos ta pégtiyagamoy sakay ta kétibay na isip moya. Ey ipanalangin ko nadid, éy aguman na kammaka, monda négsuyuan kam ta mahusay,ayun ta kaluubén ni Cristo Jesus. 6 Konamaka sa, monda négkaguman kam a mag-puri ta Diyos. Siya i Ama na Panginoontam a Jesu Cristo.

7 Tinanggap kam na Diyos. Nadid, patisikam éy tanggapén moy be i bawat esaa kaguman moy, monda mapuri na tolayi Diyos. 8 Da tandaan moy, ti Cristo éyinumange ta munduae a tulungan na du

Judeo, a monda ipeta na a matapat i Diyos,sakay tinupad na i étanan a nipangako naDiyos du apo-apo de to araw. 9 Sakay patiéy inumange be se siya, monda du éwanJudeo, éy puriénde i Diyos ta kagbi nadide.Ayun ya ta kagi ni Cristo to kasulatan, a“Purién ta ka ta harap du tolay a éwanJudeo. Sakay purién ta ka ta kanta ko.”10 Sakay te kagi a esa a “Sikam a éwanJudeo, éy kaguman moy be du tolay naDiyos a magpasalamat!” 11 “Purién siyaa tahod na étanan a tolay ta mundua!”12 Sakay tu kasulatan ni Isayas, i kagi naaéy “Te dumemét a apo ni Hese a ienak.Humayag siya a siya i maghari du éwanJudeo a tolay. Siya i asaan dia.”

13 I Diyos i asaan tama. Ménalanginékdiya, a atdinan na kam maka ta kasayaanmoy sakay ta mapayapa a isip dahil tapéniwala moy diya. Monda i Banal aEspiritu éy patibayén na pa i pag-asa moydiya.

Tu Tungkulin Ni Pablo14 A tétotop ko, méniwalaék a mahusay

i ugali moya. Tukoy ko amépospusanmoydén ta hustu, monda maari kam a nég-paalalahanan. 15Pero ta sulatae, éymahig-pit i pégpaala-ala kua dikam tungkul tasénganya a bagay. Nisulat ko ye dikamta kaluub na Diyos diyakén 16 a nagingutusanék ni Cristo. I tungkulin kua éytulungan ko du éwan Judeo a tolay, dasakén i méngipahayaga dide ta Mahusaya Baheta. Mara sakén i méngatéda taDiyos du éwan Judeo a tolay. Ey tang-gapén na side, da pinabanal side na Banala Espiritu. 17 Dahil ta pékiagum ko niCristo Jesus, éymésayaék ta tarabaho ko taDiyos. 18 I éasaan ko sana, a pégkagian ko,éy tu nipagimet ni Cristo diyakén, mondamaakit ko du éwan Judeo a tolay, mondaméniwala side ta Diyos. Ey inakit ko dénside ta kagi ko sakay ta tarabaho ko be,19 sakay tanda a makataka-taka, sakay tatulung na kapangyarian na Banal a Es-piritu. Kanya sakén, sapul ta Jerusalemhanggan ta Iliriko, éy nipahayag ko déni Mahusay a Baheta tungkul ni Cristo.20 Saya i hangad kua, a méngipahayagékta Mahusay a Baheta ta maski ahe a lugara éwan de pabi tukoy ti Cristo, mondaéwanékmagtoldu ta natolduan dén na iba.21 Da kagi na kasulatan, éy “Du éwan pabinakabaheta ta tungkul diya, éy mabahetade, a mapospusan de dén.”

Taga Roma 15:22 186 Taga Roma 16:19Tu Gayak Ni Pablo

22 Kanya éwanék pabi sina makaangedikam, da mégtolduék pabi ta éye.23-24Pero nadid, da natapos dén i tarabahoko di banuwan a éye, éy mégayakék abumisita dikam ta Roma. Nale a panahunéy gustu ko dén a bumisita dikam. Eynadid gayak ko a tumulos dikam tapéglakad ko ta Espanya. I asaan ko bia, éytulunganék moy be, monda makatulosékta Espanya.

25 Pero nadid, éy méglakadék pa taJerusalem,monda kébilén ko pa sa i tulungme a para du Judeo a méniwala ni Jesusta éya, 26 da te tolay a mehirap ta éya.Ey du tétotop tam ta Masedonia sakay taAkaya, pékabaheta de a te hirap du Judeota Jerusalem, éy négambagen side ta paradide. 27 Nalowas side tu isip a négam-bagen. Ey talaga a dapat a tumulung sidedu Judeo a te hirap, da éwan side Judeo. Eydu éwan Judeo éy te kabahagi side nadid takaluub na Diyos du Judeo. 28 Kanya sakén,péngitugén ko ta ambag de ta Jerusalem,éy tumulosék dikam ta Roma, ta péglakadko ta Espanya. 29 Ey kédemét ko sina,éy agumanék ni Cristo, monda maariék amégkagi dikam ta kaigian moy.

30Nadid, a tétotop ko, te kaginék dikam.Alang-alang ta Panginoon tam a JesuCristo, sakay ta pégmahal moy diyakén agébwat ta Espiritu, éy tulunganék moy tapanalanginmoydiyakén. 31 Ipanalanginékmoy a alagaanék na Diyos du éwan méni-wala ta Hudea a kontara diyakén. Sakaydu Judeo a méniwala ta Jerusalem, man-alangin kam pad a tanggapén de tu itugénko dide a tulung a gébwat du éwan Judeo.32 Ipanalanginék moy, monda éng kalu-uben na Diyos, éy makademéték dikam amahusayék tu isip, monda makatulosékdikam ta mahusay a kéimang ko. 33 Edsinamaka dikam ta mahusay i Diyos. Siya ikégébwatan namapayapa a isip tam. Konasa.

16Mékikumusta Ti Pablo Du Kadimoy Na

1 Ti wadi tam a Pebe, éy katulung siyata gurupu ta simbaan ta Senkea. Mahusaysiya a bébe. 2 Tanggapén moy siya tamahusay, da sakup be siya na Panginoontam. Saya i mahusay a ugali na tolay naDiyos. Sakay aguman moy siya ta maskianya a kailangan na dikam, da meadu siyaa natulungan. Sakay inagumanék na be

dén. 3 Ipékikumustaék moy de Prisilaa pasawa. Side i kaguman ko to éya amégtarabaho ni Cristo Jesus. 4 Nitaya dei buhay de diyakén. Mégpasalamaték taDiyos dide, sakay du étanan a éwan Judeoa méniwala ni Jesus, éy mégpasalamat beside dide. 5 Ipékikumustaék moy be dutolay a mégsimba ta bile de Prisila.

Ipékikumustaék moy be ni Epeneto akadimoy ko. Siya i neditula ta Asia améniwala ni Cristo. 6 Ipékikumustaékmoybe ni Maria. Nagtarabaho siya dikam tamahigpit. 7 Ipékikumustaék moy be deAndroni a patwadi. Kabébayan ko side,sakay kaguman ko side to nikepihesu me.Tanyag side du apostol. Sakay neditol beside diyakén a méniwala ni Cristo.

8 Ipékikumustaék moy ni Amplia.Siya i kadimoy ko be ta Panginoon.9 Ipékikumustaék moy ni Urbano akaguman tam ta tarabaho tam ni Cristo,sakay ti Estaki a kadimoy ko. 10 Ey kona besa ti Apeles. Tukoy ko a matapat siya niCristo. Ipékikumustaék moy be de Aristoa mététena. 11 Pati de Herodi a kabébayanko, sakay de Narsiso amététena. Kagumantam be side ta Panginoon.

12 Ipékikumustaék moy be de Tiripesakay ti Tiposa, sakay ti kadimoy ko aPersida. Mesipag side a mégtarabahota Panginoon. 13 Mékikumustaék be niRupo. Utusan be siya na Diyos. Sakaytu ina na, a ibilang ko a dada ko a tu-nay. 14 Mékikumustaék be ni Asinki,sakay ti Pilegon, éy ti Hermes, ti Pa-trobas, ti Hermas, sakay du kakagumande. 15 Ipékikumustaék moy be ni Pilolo,ti Hulia, de Nereyo a patwade, sakay deOlimpas, sakay du kakaguman de a méni-wala ni Jesus.

16Négbatian kam tamatapat. Du étanana tolay du simbaan ta éye éy mékikumustabe side dikam.

17Nadid, a tétotop ko, te kaginék dikama esa. Mangilag kam ta tolay a mékialamta péniwala moy. Gustu de éy maghiwalaykam tu isip. I kona sa, éy kontara side tainadal tam a tungkul ni Cristo, a tinanggapmoy. Iwasan moy side. 18 Du mégtolduta kona sa, éy éwan side mégtarabaho niCristo, éng ˈwan ta sarili de san a gustu.Lélokon de du mebait a tolay dahil ta pék-isuyu de sakay ta pégkagi de a memahal.

19 Meadu a tolay i nakabaheta dén takésunud moy ni Cristo. Ey mésayaékdikam ta éya. Ey sakén, éy gustu ko éy

Taga Roma 16:20 187 Taga Roma 16:27mapospusan moy i mahusay, sakay gustuko a éwan kam tu malay ta medukés abagay. 20 Diyos i méngatéda dikitam takapayapaan tam. Ewanmale éy ipadaig nadikam ti Satanas.

Kagbian kammaka tamahusayni Pangi-noon tam a Jesu Cristo.

21 Ti Timoteo a kaguman ko se, éymékikumusta siya dikam. Ey kona be tiLusio, sakay ti Hason, sakay ti Sosipa. Sidei kapareho ko a Judeo.

22 Sakén éy ti Tersio. Nipagsulat koti Pablo ta sulatae. Bumateék be dikam.Méniwalaék be ni Cristo.

23 Mékikumusta dikam ti Gayo. Sakénéy tumulosék ta bile de nadid. Sakay dutolay ta éye, éy mégsimba side ta bile debe. Mékikumusta be dikam ti Erasto. Siyai tusureru ta banuwanae. Sakay tu top tama Kartus, bumate be siya dikam.

24 Kagbian kam maka ta mahusay niPanginoon tam a Jesu Cristo. Kona sa.

25Purién tam i Diyos! Patibayén na kamta péniwala, ayun ta Mahusay a Baheta aipahayag ko tungkul ni Jesu Cristo. Ayunbe ta katutuhanan a nale a nelihim to éya,26pero nadid éy tinumanyag dén ta étanana tolay, dahil to nisulat du purupeta naDiyos. Saya i utus na Diyos, monda iétanan a tolay ta mundua, éy maniwalamaka dén side. 27 Purién tam i isiisesaa Diyos! Siya san i matalinunga! Puriéntam siya a éwan tu katapusan, dahil ni JesuCristo. Ewan dén. Pablo

1 Korinto 1:1 188 1 Korinto 1:30

Tu Purumeru a Sulat ni PabloduTaga Korinto1 Gébwat ye ni Pablo sakay ti Sostenes

a top tam. Piniliék na Diyos a magingapostolék ni Cristo Jesus. 2 Séye i sulat miadu sakup na simbaan ta Korinto. Sikam itolay na Diyos, a kona du iba-iba a tolay améniwala ni Panginoon tam a Cristo Jesus.Pinili kam dén na Diyos.

3 Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Jesu Cristo, éy atdinan de kammakata biyaya sakay ta kapayapaan.

Kaluub Ni Cristo4Palagiék amégpasalamat ta Diyos para

dikam, da kinagbian kam na Diyos, dahilni Cristo Jesus. Mégpasalamaték diya, 5 damahusay dén i buhay moya, sakay ta kagimoya éy ta isip moya. Ey gébwat ya niCristo. 6 Salamat, da matibay dén i péni-wala moy a nitoldu me dikam a tungkulni Cristo. 7 Kanya dinumemét dén dikamdu étanan a kaluub na Diyos; éy méguhaykam dén ta késoli na Panginoon tam a JesuCristo. 8 Alagaan na kam hanggan ta kat-apusan, monda kédemét na a maghukum,éy demtan na kam a éwan tu kasalanan.9 Matapat i Diyos. Pinili na kam a sikami mékiaguma ta anak na a Jesu Cristo aPanginoon tam.

Dapat Négkaisa Kam10 Nadid, sikam a tétotop ko, dahil ta

Panginoon tam a Jesu Cristo, éy mékio-honék dikam. Négkaisa kam tu péniwala.Diyan kam néghiwalay. 11 Dahilan éynibaheta diyakén du kaguman ni Kloe anéglébug kam kan. 12 Eng mara, te esakan a mégkagi, a “Sakupék ni Pablo.” Teesa man dén a mégkagi, a “Sakupék niApolos.” Te esa man dén a mégkagi, a“Sakupék ni Pedro.” Sakay te mégkagi pa,a “Sakén éy sakupék ni Cristo.” 13 Bakit?Nahati-hati beman duméniwala ni Cristo?Ti Pablo beman i nipakua ta kudos a paradikam? Bininyagen kam beman ta ngahenni Pablo? 14-16 Salamat, da éwan ta kambininyagen, monda éwan tu méképégk-agi a “Bininyagenék ni Pablo.” Naala-ala ko bale, i bininyagen ko sana éy tiKrispo sakay ti Gayo, sakay de Esteban amététena. Pero éwanék wade dén tu ibaa bininyagen dikam. 17 Dahilan éwanék

se pinaange ni Cristo a magbinyag ta to-lay, éng ˈwan mégpahayagék ta Mahusaya Baheta. Sakay i pégpahayag kua éyéwan koman i matalinung a tolay. Dahilanéng mégkagiék ta medisalad a kagi, éyéwan mapospusan du péngipahayagen koi kahulugen na kamatayan ni Cristo tokudos.

Ti Cristo I Te Kapangyarian18 Pero du talaga a mapahamak, éy ide-

lan de tu nabaheta de to kudos. Ey siki-tam a meligtas, éy tukoy tam tu kudos,a tanda ya na kapangyarian na Diyos améngiligtas dikitam. 19 Da nesulat dénta kasulatan, a sidaén na Diyos i isip dumatalinung, monda éwan tu kabuluhan iisip dia. 20 Kanya nadid, éy éwan déntu kabuluhan du matalinung a tolay, danagpatunay dén i Diyos a mali-mali i isipdu matalinung.

21 Ey gemtén na Diyos i plano na amatalinung, a éwan maari du tolay a ma-pospusan de i Diyos ta katalinungan de. Eytu nipahayag me, éy kagi de a luku-luku.Ey saya i mangiligtas du méniwala. 22Perodu Judeo, éy éwan sideméniwala éng éwande pameta i tanda amakataka-taka. SakayduGriego, éwan sideméniwala, da kontaraina to inadal de. 23 Kanya éng ipahayagme a nagpakamatay ti Cristo to kudos parata tolay, éy méiyamut du Judeo. Sakaydu éwan Judeo, kagi de a luku-luku tunipahayag me. 24 Pero du pinili na Diyosa sakup na, éy Judeo, éy ta éwan Judeo.Side i méniwala a ti Cristo i te kapang-yarian a gébwat ta Diyos a méngiligtas tatolay. Siya i te isip a mahusay a gébwatta Diyos. 25 Kanya tu isip na Diyos éymas matalinung ta isip na tolay, sakay tukapangyarian na Diyos éy mas mahigit pata kapangyarian na tolay.

26 Sikam a tétotop ko, isipén moy tukalagayanmoy to péngpili dikamnaDiyos.Kétihék san dikam i matalinung. Kétihéksan dikam i mataas. Engˈwan mababa kamsan a tolay. 27 Pero du pinili na Diyosa sakup na, éy side ya du tolay a éwanmatalinung, monda kédemét na oras, éymasanike du matalinung a tolay. 28 Pinilina Diyos dumababa a tolay a ngéngahinande a medukés, monda maging éwan tupasa du mataas a tolay. 29 Kanya éwantu maari a magmalaki ta harap na Diyos.30 Pero i Diyos éy pinékiagum na kitamni Cristo Jesus. Siya i katalinungan tama.

1 Korinto 1:31 189 1 Korinto 3:8Tukoy tam i Diyos dahil ni Jesus. Dahilni Jesus éy ibilang kitam na Diyos a éwantu kasalanan; tolay na kitam dén. IligtaskitamnaDiyos, daminate ti Jesus to kudos.31Kanya te kagi ta kasulatan, a “Diyan kammagmalaki, éngˈwanDiyos i puriénmoya.”

2Tu Nitoldu Ni Pablo

1 Sikam a tétotop ko, to kéange ko sinadikam, éy nipahayag ko dikam i tungkulta Diyos. Pero éwanék nagtoldu dikamta medisalad a kagi. 2 I naisip kua éyéwanék tu iba a itoldu dikam éng ˈwan tiJesu Cristo a nipako to kudos. 3 Kanya tokéange ko dikam, éy nasanikeék dikam,a négantingék a tahod. 4 Ewanék nag-pahayag dikam ta medisalad a kagi a ko-man i kagi na matalinung; éngˈwan nikagiko ta kapangyarian na Espiritu na Diyos.5 Kanya tu péniwala moy to kinagi ko,éy éwan dahil ta kagi a medisalad, éngˈwan kapangyarian naDiyos i nagpatunayadikam a tutuhanan tu nitoldu ko.

Tu Plano Na Diyos6 Pero itoldu ko be i medisalad a kagi du

méniwala ni Jesus ta mahusay. Pero i éyaa medisalad a pégtoldu ko, éy éwan konata medisalad a pégtoldu na te tungkulin atolay. I pégtoldu dia, éy malipas san ya.7 Engˈwan, i pégtoldu kua éy medisalad akagi a gébwat ta isip na Diyos, a nelihimta tolay. I éya a kagi éy plano na Diyos anihanda na a para ta kahusayan tam. Eynihanda na bagu nilalang i mundua. 8Perodu te tungkulin a tolay, éwan de tukoy iéya a plano na Diyos. Eng napospusan demaka, éy éwan de binuno tu Panginoontam to kudos. 9 Pero nakagi dén ta kasu-latan, a “Nihanda dén na Diyos i kaluubna a para du mégmahal diya. Pero éwantu naketa to plano a nihanda na; éwan tunakabati éng anya i nihanda na. Ewan tunakaisip to nihanda na.” 10 Pero nadidéy pinaange se na Diyos i Espiritu na anéngipaliwanag dikitam to nihanda na aplano. Ey tu Espiritu éy tukoy na i maskianya a bagay. Maski i isip na Diyos, éytukoy na. 11 Mara, éwan tu makaposposta isip no iba a lélake. I mapospusan mosana éy tu sarili mo a isip. Ey kona be sai Espiritu na Diyos--siya san i makaposposta isip na Diyos. 12Ey nadid, i tukoy tam éyéwan gébwat ta ugali na tolay. Eng ˈwan,pinaange dikitam na Diyos i Espiritu na.

Siya i mégpaliwanaga dikitam ta memahala plano na Diyos dikitam.

13 Kanya éwan kame mégtoldu ta kagia gébwat ta isip me san; éng ˈwan i pég-toldu mia éy kagi a gébwat ta Banal aEspiritu. Kona sa. Mégkagi kame ta kagina Espiritu na Diyos, éng mégpaliwanagkame du tolay a pégiyanan na Espiritu.14 I tolay a éwan pégiyanan na Espiritu naDiyos éy éwan de tanggapén i gébwat taEspiritu na Diyos. Kagi de a luku-luku igimet na Espiritu. Ewan de mépospusan igimet na Espiritu, da éwan mégiyan dide.15 Pero i tolay a pégiyanan na Banal aEspiritu, éy tukoy de i maski anya; tukoyde i katutuhanan éy ta éwan. Pero du éwanméniwala éy éwan de tukoy i ugali du tolaya pégiyanan na Espiritu. 16 Da éwan tunakapospos ta isip na Panginoon. Ewan tumakapagtoldu diya. Pero sikitam éy tukoytam i isip ni Cristo.

3Utusan Kame San Na Diyos

1 Sikam a tétotop ko, to kébisita kodikam, éy éwanék nakapagtoldu dikam akona to gimet ko du tolay a pégiyanan naBanal a Espiritu. Da sikam, éy gégemténmoy pabi tu dati moy a ugali. Mara, mab-ulol kam pabi ta péniwala moy ni Cristo.Kanya medibo san a kagi tu nipagtolduko dikam. 2 Mara, inatdinan ta kam santa gatas, da éwan moy pabi kaya i kanéna mekétog. Ey hanggan nadid éy éwanmoy pabi kaya, 3 da sésundin moy pabi tuugali moy a dati. Bagay néglébug kam,sakay négpanapanaghili kam, éy saya ikatunayana a sundin moy pabi tu ugalimoy a dati. Bakit ahigénmoydu tolay a ibaa éwanméniwala ta Diyos? 4Bagay temég-malaki dikam a sakup ni Pablo, o dikayani Apolos, éy saya i tandaa a umaheg kampabi du tolay a éwan méniwala.

5 Bakit néglébug kam? Akala moy wadeéng mataasék ni Apolos, o éng ti Apolos imataas diyakén. Ewan moy beman tukoya pareho kame a mababa? Utusan kamesan na Diyos. Nipahayag me san dikam tupéniwala moy nadid. Basta éwan parehotu niutus dikame na Diyos. 6 Mara, sakéni nagmula ta bukél; ti Apolos i nagdileg.Pero besa a sikame i nagpatubu ta kayo.Diyos san i nagpatubua. 7Kanya éwan ma-halaga tu mégmula; éwan be mahalaga tumégdileg. Diyos san i mahalaga, da siya imégpatubua ta kayo. 8Tu mégmula, sakay

1 Korinto 3:9 190 1 Korinto 4:10tu mégdileg, éy pareho side a mababa.Gantian side na Diyos ayun ta tarabahode. 9 Ey sikame ti Apolos, éy mégkagumankame san a mégtarabaho ta Diyos ta umana. Ey sikam i uma na Diyos. Mara, tunimula me dikam, sakay tu dinileg me,éy éwan kayo, éng éwan tu Mahusay aBaheta.

Halimbawa sikam, éy bile kam dén naDiyos. 10 Ey sakén éy pinagkaluubenékna Diyos a tagapagbile ta bile na. Kanyanagimeték dén ta pundasiyon na bile. Na-did te iba a lélake a mégbile diya. Perodapat mangilag du tolay a mégbile tabile na Diyos. 11 Diyan side magimet taiba a pundasiyon, da te pundasiyon dénta bile na Diyos, a ti Jesu Cristo nganidén. Ewan maari a magimet ta iba a pun-dasiyon. 12 Nadid, sari-sari a kasangka-pan i gamitén de ta pégbile de ta pun-dasiyon. Te mégamit ta kasangkapan amahalaga: gintu, pilak, sakay mahalaga abito. Sakay te mégamit ta kasangkapan amahuna: kayo, sakay kawayan, sakay ku-gun. 13 Kédemét na aldew na péghukum,éymehayag i tarabahona bawat esa a tolayna Diyos, éng mahusay, o éng mahuna. Dapuhubaan na Diyos i tarabaho tam ta apoy.14 Tu tinarabaho na bawat esa to pun-dasiyon, éng mabuhay ta apoy, éy atdinansiya na Diyos ta gantimpala na. 15Pero éngmatutod tu tinarabaho de, éy éwan sideatdinan ta gantimpala de. Mara, komanside i tolay a lumuwas ta bile a métutod.Buhay side, pero natutod i étanan a ari-arian de.

16Bakit! Ewan moy beman mépospusana sikam i bile na Diyos? Kanya mégiyandikam i Espiritu na Diyos, 17 a sikam i bilena a sarili. Ey parusaan na Diyos i maski tiésiya amangsida ta bile na. Ey sikamnganidén i bile na, da mégiyan dikam.

18 Diyan kam magkamali tu isip. Eng tetolay sina dikam a isip de a matalinungside ayun ta ugali ta mundua, éy dapata ibutan de i kona sa a isip de. Maariéng maging mahina side tu isip, mondamakapospos side ta ugali na Diyos. Na-did, éng kona sa, éy matalinung side atalaga. 19 Dahilan du tolay a matalinungta ugali ta mundua, éy pégngihitan sidena Diyos. Kona man sa, éy nesulat dénta kasulatan, a “Pékebuyuén na Diyos tuisip du matalinung.” 20 Sakay “Tukoy naDiyos a éwan tu pasa i isip dumatalinung.”21 Kanya, diyan moy ipagmalaki i maski ti

ésiya a tolay. Inatdinan kam dén na Diyosta étanan a kailanganmoy: 22Sakén, sakayti Apolos, sakay ti Pedro i niatéd naa dikama mangtulung dikam. I mundua, i buhay, ikamatayan, sakay i panahun nadid, sakayi panahun a dumemét, éy sikam i amo de aétanan. 23 Pero sikam i sakup ni Cristo. Eyti Cristo éy sakup na Diyos.

4Du Apostol Ni Cristo

1 Tandaan moy; sikame ti Apolos, éyutusan kame san na Diyos. I tungkulinmiaéy méngipahayag ta Mahusay a Baheta,a nelihim to éya. 2 Nadid, i mahalaga agimet na utusan, éy sumunud to amo na.3 Ey anya sakén? Mahusayék a utusan, oéwan? Ewan ko tukoy, Ewanék malungkuténg pintasanék moy, 4 da Panginoon sani bahala a mégkagi éng sinunud ko siya,o éng éwan. I isip kua, éy éwanék tukasalanan, pero makay te kasalananék.Tukoy na Diyos. 5Kanya sikam, éy diyanékmoy pintasan, da éwan pabi oras. Késolina Panginoon, éy siya i bahala a magpali-wanag ta lihim a gimet na tolay, éng tama,o éng medukés. Siya i magpaliwanag tahangad na tolay, a ganti na dide ayun tagimet de.

6 Tétotop ko, i nisulat ko a éye dikaméy ginamit ko dén i ngahen me ti Apolos,monda éwan moy kaleksapan tu nitoldume dikam. Diyan moy ipagmalaki tu esa,a idelan moy tu esa; da pareho kame san tiApolos. 7 Bakit! Diyos i nangatéda dikamta mahusay a gemtén moy.

Bakitmégmalaki kam? Naleksapanmoywade a Diyos i nangatéd ta buhay moy.

8 Mégmalaki kam bale a sikam san ikampian na Diyos! Sikam bale san i maya-mana ta Diyos! Isip moy hari kam bale dénta banuwan na Diyos. Pero sikame a apos-tol, éy ewan pabi. Gustu ko maghari kammaka dén; makay pakultaden moy kamebe a maghari. 9 Pero éwan be. Da sikamea apostol, éy pinaghirap kame wade naDiyos ta mas mahigit ta iba a tolay. Apiénkame na tolay. Kapareho kame na pihesua adene a bunon na pulis. Tolay sakayanghel i maketaa ta hirap me. 10 Sikameéy luku-luku kame kan, daméniwala kameni Cristo. Pero sikam éy mégmalaki kam amatalinung kam ta péniwala moy. Sikameéy mehina kame kan, pero sikam éy mesi-bét i isip moya. Sikam éy purién kambale na tolay. Ey sikame, éy apién de

1 Korinto 4:11 191 1 Korinto 6:2kame san. 11 Hanggan nadid éy mégtiiskame ta alép, sakay eplék. Kulang i badumia. Ewan kame tu bile a sarili. Sakayéng méglebut kame éy pasakitan kame natolay. 12 Mégtarabaho kame ta mahigpitta kanén me. Bagay dustaén kame dutolay, éy panalangin me san side. Bagaylokuén de kame, éy tiisénme san. 13Bagayupusén de kame, éymebait kame san dide.Hanggan nadid, éy apién de kame a ibilangde kame a mehupet.

14 I éye éy éwan ko nisulat a mondamasanike kam, éngˈwan gustu ko éy hat-ulan ta kam. Da sikam i bilang anak koa mahal ko. 15 Dahilan, maski te meaadua mégtoldu dikam ta tungkul ta péniwalamoy ni Cristo, éy sakén san i ama moya.Da sakén i neditol a nagpahayag dikam taMahusay a Baheta ni Cristo. 16 I pékio-hon kua dikam, éy umaheg kam diyakén.17 Kanya nadid, éy paangen ko dén sinadikam ti Timoteo, monda siya i magpaala-ala dikam to pégtoldu ko ta bawat simbaana angayan ko. Ti Timoteo, éy siya i mahalko a anak a matapat ta péniwalaan tam.

18 Te sénganya wade sina dikam a még-malaki, da akala de wade éy éwanék sinadikam bumisita. 19 Pero éwan. Eng kalu-uben na Diyos, éy umangeék sina ta san-dali a panahun. Ey nadid, kédemét ko sina,éy puhubaan ko du mégmalaki sina, éngtalaga a te kapangyarian side a gébwat taDiyos. 20Dahilan, éng sakup kam na Diyosa talaga, éy éwan mahalaga tu kagi moy,éng ˈwan tu gimet moy. 21 Anya i gustumoya? Parusaan ta kam ta kédemét ko, omebaiték dikam? Eng éwan moy ibutantu kasalanan moy, éy parusaan ta kam atalaga.

5Parusa Ta Mégimet Ta Medukés

1Nadid, te kaginék dikam. Nabaheta kodén a te méngibébi ta ina ta gurupu moya,a nékiagum kan ta asawa nama na. Bakit?Maski du éwan mékidiyos, éy éwan side tuugali a kona sa. 2 Bakit mégmalaki kam,éng kona sa? Dapat kamamasanike. I bilinkua dikam, éy ibutan moy i lélake a éya tagurupu moy. 3 Sakén, maski adeyoék, éyisipén ta kam. Ey naisip ko dén a kailangana parusaan moy i éya a lélake ta kasalananna. Saya i bilin kua a gébwat ni PanginoonJesus. 4 Kanya, éng magmiting kam, éytandaan moy i bilin ko a éye. Ey agumankamnaPanginoon tam. 5 I bilin kua dikam,

éy ibutan moy i éya a lélake ta gurupumoy. Ipadiképmoy siya ni Satanas, mondapasakitan na siya. Eng kona sa, éy makaymagsisi siya,mondameligtas i kaliduwanata aldew na péghukum na Diyos.

6 Bakit mégmalaki kam a mahusaykam, pero pébayan moy i kona sa a tekasalanan? Ataay! Ewan moy bemantukoy, i tolay a te kasalanan éy koman i teladu a makaahes. Eng éwan moy iadeyotu te ladu, éy umahes tu ladu na dikam.7 Kanya ibutan moy i lélake a éya a tekasalanan,mondamahusay kama gurupu,a éwan tu te kasalanan dikam. Ey bilangéwan kam tu kasalanan a talaga; da tiCristo, éy niatéd na i buhay na para diki-tam. Mara, siya i tupa a binuno du Judeo toPiyesta na Ala-ala. 8 Kanya sikitam, dapattam a alélahanén tu nikate ni Jesus paradikitam. Sakay ibutan tam tu medukésdikitam,mondamahusay tu péniwala tam,a matapat kitam.

9 Nadid, kinagi ko dikam to sulat koa esa, a diyan kam mékiagum ta tolay améngibébi éy ta méngilélake. 10 Pero dumedukés a tolay a éwanmékidiyos, éy besaa side i kinagi kua dikam, da éwan kammakaiwas dide, da kabébayan moy side.11 Eng éwan, i kahulugen no kinagi kodikam, éy diyan kammékiagum du tolay akagi de améniwala sideni Jesus, peromén-gibébi side. Kanya du topmoy ta péniwala,éng medukés side, mara éng te medémot,éng te sumésamba ta diyos-diyosan, éngte méngdusta, éng te méglasing, éng temégtako, éy diyan kam mékiagum dide.Maski éng méngan kam, éy diyan kammékidipon dide.

12-13 Da sakén éy éwanék tu katungku-lan a magsumariya du éwan méniwala niJesus. Diyos i bahala dide. Pero du tekasalanan a kasakup na gurupu moy, éydapat moy side a sumariyaén. Kona sei kagi ta kasulatan: “Paibutén moy tagurupu moy tu medukés a tolay.”

6Eng Te Iabla Kam Ta Top Moy

1 Eng te esa dikam a magabla to kagu-man na, éy bakit mégabla kam ta tetungkulin a tolay a éwan mékidiyos? Da-pat du méniwala ni Jesus i magsumariyata abla moy. 2 Bakit! Ewan moy bemantukoy a du tolay na Diyos i magsumariyadu iba a tolay, ta kédemét na Diyos a

1 Korinto 6:3 192 1 Korinto 7:6maghukum? Nadid, éng sikam i mag-sumariya du éwan mékidiyos a tolay tapanahun a dumemét, éy bakit éwan kammaari nadid amagsumariya ta kétihék sana abla de? 3 Sakay pati, sumariyaén tambe du anghel na Diyos. Kanya maari kamnadid a magsumariya du kaguman moysina a te abla. 4 Pero éng te mégabla sinadikam, éy bakit mégpasumariya kam dutolay a éwan méniwala ta Panginoon tam.Sakay pati éy éwan side sakup na simbaanmoy? 5 Ewan kam beman mésanike dide?Bakit! Ewan beman tu esa dikam sinaa maari a magsumariya, a magpayo dukaguman moy a magabla? 6 Ewan wade,daméngidimanda kam tu topmoy ta péni-wala. Sakay pati éy tolay a éwanmékidiyosi pégsumariyaén moya!

7 Eng iabla moy tu kaguman moy, éysaya i katunayana a nagkamali kam. Ewanbeman maari a tiisén moy san dén tuméngapi dikam, sakay palipasén moy santu méngdaya dikam? 8 Pero sikam, éwanwade sa kona i ugali moya, da sikam imén-gapi du kaguman moy a méniwala, sakayméngdaya kam be dide! 9 Bakit! Ewanmoy beman tukoy, a du medukés a tolay,éy éwan side tu kabahagi ta kaharian naDiyos? Diyan kam magkamali tu isip. Tutolay a méngibébi, sakay du méngilélake,sakay duméniwala ta diyos-diyosan, sakaydu méngagew ta te asawa, sakay du bakla,10 sakay du mégtako, sakay du medémot,sakay du méglasing, sakay du méngdusta,sakay du méngdaya--du kona sa a tolayéy éwan side tu kabahagi ta kaharian naDiyos. 11Kona sa i sénganya dikam to éya.Pero nadid éy nilinis kam dén na Diyosta kasalanan moy. Sinakup na kam dén.Nibilang kam dén na Diyos a éwan kamtu kasalanan, dahil tu gimet ni PanginoonJesu Cristo, sakay tu gimet na Espiritu naDiyos.

Purién Moy I Diyos Ta Bégi Moya12 Nadid, makay te mégkagi sina, a

“Maariék a mégimet ta maski anya, danilinisék na dén to kasalanan ko.” Peroéwan. Da tandaan moy, te gimet be amagpadukés dikam. Mara sakén, maariéka magimet ta maski anya, pero éwanékipasakup ta madukés a ugali. 13 Mara,éwan ka tu kasalanan éng méngan ka,da gustu na tiyan mo i kanén. Pero tepanahun be a pahintuén na Diyos i pénganna tolay. Nadid, makay isip mo éwan ka be

tu kasalanan éng méngibébi ka, o dikayaméngilélake, da siya be ya i gustu na bégimo. Pero éwan! Kasalanan ya! I bégimo éyéwan para ta péngibébi, éngˈwan para taPanginoon. Ey sinakup dén na Panginooni bégi tama. 14 I Diyos, éy binuhay na ahuway ti Panginoon Jesus. Ey kona kitambe sa, a pabuhayén na be i bégi tama, dahilta kapangyarian na.

15 Ewan moy beman tukoy i bégi tamaéy sakup dén ni Cristo? Ey nadid, éngkona sa, éy éwan kam maari a mékiagumta medukés a bébe. Medukés ina a tahod!16 Ewan moy beman tukoy i méngibébiéy maging isesa side tu bégi. Da kagi naDiyos éy “Maging isesa side.” 17 Pero éngmékiagum kam ta Panginoon éy magingisesa kam tu isip.

18 Kanya diyan kam méngibébi éy taméngilélake. I iba a kasalanan éy éwanna paduksén i bégi na tolay. Pero tuméngibébi, éy paduksén na i bégi na asarili. 19 Bakit! Ewan moy tukoy a i bégimoy éy bile na Banal a Espiritu? Mégiyansiya dikam. Saya i kaluub na Diyos dikam.I bégi moy éy éwan moy koo, éngˈwan koona Diyos, 20da binugtong na kam ta dikél ahalaga. Kanya purién moy i Diyos ta bégimoya.

7Tu Pégpakelagip Tungkul Ta Péngasawa

1 Nadid, saye i sengbet kua dikamtungkul to nipakelagip moy diyakén tosulat moy: Eng éwan mangasawa i lélake,éy mahusay ya a ugali. 2 Pero dapat man-gasawa i bawat lélake, monda maiwasande i péngibébi. Dapat be a mangasawai bawat bébe, monda maiwasan de be ipéngilélake. 3 Sakay dapat tupadén nalélake i tungkulin na to asawa na. Sakaykona be sa tu bébe. Diyan moy idelantu asawa moy, éng mékidudug dikam.4 Dahilan tu lélake, siya i te kapangyarianta bégi na asawa na. Ey kona be sa tubébe, éy te kapangyarian be siya ta bégi naasawa na. I bégi mo, éy koo dén na asawamo. 5Kanya diyanmoy idelan i asawamoy.Maari a éwan kam magdudug éng nagka-sunduan moy a manalangin kam. Perosandali san. Kétapos moy, éy magdudugkam man dén. Makay éwan kam makatiis,a tulos kam a toksoén ni Satanas.

6 Nadid, saya i sengbet kua dikam tonipakelagipmoy. Ewan kam tu kailangan amangasawa; pero éng gustu moy éy maari

1 Korinto 7:7 193 1 Korinto 7:35be. 7 I gustu ko makaa éy kaparehoék moya éwan tu asawa. Pero éwan paripareho ikaluub na Diyos dikitam.

8 Ey saye i bilin kua dikam a éwan tuasawa, sakay sikam a bilo: éng umahegkam diyakén a éwan kam mangasawa, éymahusay. 9 Pero éng éwan kam makatiis,éy maari kam a mangasawa. Maigi pa i teasawa kesira ta magkasala.

10 Nadid, saye i utus kua dikam a teasawa dén. Ey gébwat ta Diyos i kagi koa éye: Diyan humiwalay i bébe ta asawana. 11 Pero éng humiwalay tu bébe, éydiyan siya mangasawa a huway. O dikayamakipagkasundu san siya to asawa na.Sakay diyan hiwalayan na lélake tu asawana.

12-13 Nadid, sikam a te asawa a éwanméniwala ta Panginoon tam, éy te bilinékbe dikam. Pero éwan ye utus na Diyos; éngˈwan gébwat san diyakén: Eng te asawaka a éwan méniwala, pero gustu na pabia mékiagum diko, éy diyan mo siya hi-walayan. 14 Dahilan tu éwan méniwala éysakupén siya na Diyos dahil to péniwalano asawa na. Eng éwan sa kona, éy éwansakup na Diyos du anak moy. Pero sakupside na Diyos a talaga. 15Pero tu asawa moa éwan méniwala, éng gustu na a humi-walay, éy pabayan mo siya a humiwalay.Pakultaden moy i kona sa, da gustu naDiyos éy mebait kitam san ta iba a tolay.16 Bakit isip mo a meligtas tu asawa moéng umagum san diko? Ewan mo tukoy,éng meligtas siya, éng éwan. Kanya éngpumilit siya a mékihiwalay, éy diyan mosiya sésawayén.

Diyan Moy Baguén I Kalagayan Moy17 Nadid, saye i utus kua ta bawat sim-

baan a angayan ko: Dapat sugsugén nabawat esa dikam i nipagkaluub dikamna Panginoon to nipangsakup na dikam.18 Mara, éng Judeo ka to nipangsakupdiko na Diyos, éy diyan mo ibutan tupagkajudeo mo. Eng éwan ka Judeo tonipangsakup diko na Diyos, éy diyan kamaging Judeo. Diyan ka ipébugit a konadu Judeo. 19 Da éwan mahalaga ta Diyosi lahi mua, éng Judeo ka, o éng éwan kaJudeo. Eng ˈwan i mahalaga a gimet moyéy sundin moy i utus na Diyos. 20 Kanyadiyan moy baguén i dati a lagay moy tonipangsakup dikam na Diyos. 21 Mara,éng utusan ka san to nipangsakup diko naDiyos, éy diyan mo iwasan tu pagkautusan

mo. Pero éng maketa ka ta kalayaan mo,éy maari be. 22 Da tandaan moy, tu utu-san, éng ipasakup siya ta Panginoon, éyibilang siya na Panginoon a malaya dén.Sakay tu malaya a tolay, éy siya i magingutusan ni Cristo. 23 Binugtong kam dénna Diyos ta dikél a halaga. Kanya diyankam magpasakup ta iba a tolay. 24 Kanyanadid, sikam a tétotop ko, éy diyan moypilitén a baguén tu dati a kalagayan moyto nipangsakup dikam na Diyos.

Tungkul Du Ewan Tu Asawa25 Nadid, tungkul man dén du éwan tu

asawa, éy éwanék tu utus a gébwat taPanginoon. Pero maari kam a umasa takagi ko a sarili, da agumanéknaPanginoontam. 26 Nadid, dahil ta mahigpit a hirapmoy, éy naisip ko a maigi pa a diyanmangasawa du éwan tu asawa. 27 Ey sikama lélake a te asawa dén, éy diyan moy sidehiwalayan. Pero éng éwan kam pabi tuasawa, éy diyan kam mangasawa. 28 Peroéng mangasawa kam, éy éwan kam tukasalanan. Pero du mangasawa, éy mag-danas side ta hirap. Ey gustu ko maiwasanmoy i mehirap a buhay.

29 A tétotop ko, kanya ibilin ko dikam ikona se, éy dahil éy adene dén i katapusan.Kanya sapul nadid, sikam a lélake a teasawa, éy diyan kam maabala du asawamoy. 30 Sakay diyan kam maabala takalagayan moy. Mara éng te hirap kam,éng masaya kam, 31 éng te meadu kama kasangkapan, éng mégnigosiyo kam, éydiyanmoy side kéabalaan ta péniwalamoyni Jesus, da adene dén i katapusan namundua.

32 I gustu kua éy éwan kam tu katagigena mangabala dikam. Mara tu lélake aéwan tu asawa, éy isipén na san i gimet naPanginoon, éng anya i kasayaan na diya.33-34 Sakay du madiket, éy isipén de be sani gimet na Panginoon. Gustu de tupadénde i kaluuben na Diyos dide. Pero du teasawa, éy isipén de i kalagayan de, énganya i kasayaan no asawa de. Du te asawadén, éy mégsalawahan side, da gustu dea aguman de i Diyos. Pero gustu de be aaguman du asawa de.

35 Kanya i nisulat ko a éye, éy mondaaguman ta kam. Ewan ta kam gipuséna mangasawa. Basta i gustu ko sana, éygemtén moy i mahusay, monda éwan tumaabala dikam ta péniwala moy ta Pangi-noon.

1 Korinto 7:36 194 1 Korinto 9:936 Nadid, tungkul ta magkatipan a

nagkasunduan de dén a éwan magagum.Eng gustu no lélake a tahod a magagumside to katipan na, mara éng mahigpit ipagkagustu na diya, éymaari. Dapat side amagasawa. Ewan ya kasalanan. 37Pero éngnaisip no lélake a éwan siya mangasawa,mara éng matiis na a éwan umadene tokatipanna, sakay éwan tumagpilit diya, éymaari be. Diyan siya mangasawa. 38Kanyatu mangasawa to katipan na, éy mahusayya. Sakay tu éwan mangasawa, éy lalo amahusay.

39 Nadid tu bébe, éy kailangan siya amékiagum to asawa na habang buhay tuasawa na. Pero éng mate tu lakay na, éymaari siya a mamakét. Basta tu pakét naéy dapat be a méniwala ni Jesus. 40 Perolalo a mahusay tu bilo éng éwanmamakét.Saya i isip kua. Ey méniwalaék a séˈ be ya ikaluuben na Espiritu na Diyos.

8Tungkul Ta Niatang De

1 Nadid, ipaliwanag ko dikam i tungkulta pilas a niatang de ta diyos-diyosan, éngmaari tam a kanén, o éng éwan.

Nadid, tukoy ko a sikitam a méniwalaéy sikitam i makapospos ta mahusay agimet. Pero mangilag kam--makay ipag-malaki moy i napospusan moy. Maigi paéy mahalén moy i iba a tolay kesira tamagmalaki kam dide. Saya i kahusayande. 2 Eng te magmalaki ta napospusanna, éy saya i katunayana a kulang pabi inapospusan na. 3 Pero tukoy na Diyos imangmahal diya, a saya i sakupén naa.

4 Nadid, tungkul to pilas a niatang tadiyos-diyosan, tukoy tam a éwan tu pasai diyos-diyosan. Ewan tu iba a diyos éngéwan i Diyos ta langet. 5 Te kalakalase atalaga a espiritu ta langet sakay ta luta, apéniwalaan du iba a tolay. 6 Pero sikitam,i péniwala tama éy isesa san i Diyos. Siyaéy Tama tam a naglalang tamundua. Siya iasaan tama. Isesa san i Panginoon tam. Eysiya éy ti Jesu-Cristo. Siya be san i asaantam. Pinaglalang siya na Diyos ta mundua.

7 Nadid, maski napospusan tam dén iéya, du iba a kaguman tam éy éwan depabi natukoy. Te séngasénganya ta gu-rupu moy a sinumamba ta diyos-diyosanto éya. Kanya isip de a te kasalanan sideéng kanén de i pilas a niatang ta diyos-diyosan. 8 Pero éwan, da éwan mégingéli Diyos éng kanén moy i pilas a niatang.

Ewan importante ta Diyos éng kanén moy,o éng éwan.

9 Pero entan moy. Maski maari kam améngan ta pilas a éya, éng kanén moy,éy mangilag kam. Makay mangatéd yata kasalanan du kaguman moy a mehinapabi tu péniwala. 10 Mara, tu tolay amehina pabi tu péniwala, éy tukoy na amékapospos ka dén. Nadid, éng meta naka a méngan ta pilas a niatang to diyos-diyosan, makay kagi na a maari be siya améngan, da éwan bawal diko. 11 Ey nadid,éng tulos na a kanén, éy makay magsisisiya a magsisi, da akala na a te kasalanansiya. Nadid,makay ipebutmodiya tu péni-wala na ni Jesus, a tulos mapahamak siya.Diyanmodén, da siya i topmo ta péniwala,a nagpakamatay ti Cristo diya. 12Eng konasa, éy te kasalanan kamni Cristo, da niatédmoy i nipagkasala no top moy a mehinapabi tu péniwala. 13 Kanya sakén, éng tepilas a mangatéd ta ipagkasala no top ko,éy éwan ko kanén, hanggan.

9Maari I Apostol a Ipagastos

1 Mara sakén, éy inutusanék ni Jesusa maging apostol. Ewanék tu kailangana sumunud ta iba a tolay, da naketaékta Panginoon Jesus! Sikam i bunga natarabaho ko ta Panginoon. 2Maski te iba amégidel ta pagkaapostol ko, éy tukoy moydén a apostolék, da sikam i mégpatunayaa apostolék a talaga. 3 Saya i sengbet kuadumégsiyasat diyakén, a kagi de a éwanékapostol ni Jesus.

4 Nadid, éng apostol kame ti Bernabe,éy bakit kagi de a éwan kame maari aipagastos dikam ta kailangan me? 5 Marasakén, éwanék bemanmaari amangasawa,éng gustu komaka, monda te asawaék be akumuyog diyakén ta péglebut me? Du ibaa apostol, sakay du top ni Jesus, sakay tiPedro, éy kékuyugén de du asawa de. Eysikame éy éwan kame bale maari? 6 Bakitsikame bale san ti Bernabe i te kailangana mégtarabaho ta gastos me, Pero du ibaa mégtoldu dikam éy éwan! 7 Mara tusundalu, éy gastosan siya na gubiyerno.Tu mégmula éy makinabang siya ta bungana. Sakay tu mégpastor ta tupa, éy mak-inabang siya ta gatas de. Pero sikame éyéwan kame tu suweldu ta pégtoldu me.

8 Ey éwan san sakén i mégkagi a dapatmagastos kam ta mégtarabaho dikam, danesulat be dén ta kautusan 9 ni Moises, a

1 Korinto 9:10 195 1 Korinto 10:7“Diyan mo busalan tu baka a ipagpaégikmo.” Ey anya, isip moy baka san i aléla-hanén na Diyos? 10 Ewan, sikitam i aléla-hanén na. Dahil dikitam éy nesulat ina,da du tolay a mégaradu éy umasa side amakinabang side éng oras dén a magapas.Ey kona be sa du mégégik, a umasa beside. 11 Ey nadid, éng nimula me dikam ikagi na Diyos, éy bakit éwan kame maari aumasa dikam, a gastosanmoy kame? 12Duiba a mégtoldu, éng maari side a ipagastosdikam, éy lalo dén sikame.

Pero maski maari kame éy éwan kamemégaged dikam, éng ˈwan tiisén me sani hirap me. Makay idelan du tolay iMahusay a Baheta ni Cristo, éng meta dekame a magaged. 13Mara du mégtarabahota Templo, éy alapén de tu kanén de ta éya.Te pékinabang side ta niatéd du tolay taéya. 14 Ey kona be sa i niutusa na Diyos éydu mégpahayag ta Mahusay a Baheta, éydapat gastusan side du tolay a mégbate tokagi de.

15Pero sakén, maski maariék a pagastosdikam, éy éwanék nagaged dikam. Sakayéwan ko kanya nisulat ye dikam éy mondamagagedék dikam. Ewan! Maski mateékéy éwanék magpagastos dikam; mondamaariék a mégmalaki a éwanék nagageddikam. 16 Pero, éwanék magmalaki a nag-pahayagék ta Mahusay a Baheta. Ewan.Da saya i niutus na Panginoon diyakén.Hus, magkamiték ta hirap éng éwanékmégpahayag ta éya. 17 Mara, i tungkulinko a éye a mégpahayag, éng ginimet kosan, éymaariék a ipagastos. Pero éwan, datupadén ko san tu niutus diyakén na Diyos.18 Nadid, éng éwanék tu upa, éy anya igantimpala kua? I panggantimpalaan sanadiyakén éy tu pégpahayag ko ta tolay aéwanék tu bayad. Maski maariék a ipagas-tos, éy inidelan ko.

19 Nadid, maski éwanék tu kailangan asumunud ta tolay, éy sumunudék dide.Naging utusanék de, mondamakaakiték talalo a meadu a ipasakup ni Jesus. 20 Bagaykaguman ko du Judeo, éy ahigén ko i ugalide, monda tanggapanék de éng akitén koside. Maski éwanék sakup ta utus naJudeo, éy ipasakupék be, monda maakitko side. 21 Bagay kaguman ko du éwanJudeo a tolay, éy ahigén ko be i ugali dia.Side, éy éwan side sakup ta utus na Judeo.Kanya éng kaguman ko side, éy éwanék beipasakup ta utus na Judeo. (Pero sundin kopa i utus ni Cristo.) Ahigén ko side, monda

méniwala side éng akitén ko side. 22Bagaykaguman ko du tolay a mehina pabi tupéniwala, éy ahigén ko be side, mondatanggapénék de be, monda patibayén ko ipéniwala de. Maski anya a kalase na tolay,éy ahigén ko side a mebaiték dide, mondaéy tanggapén de maka i pégtoldu kua, atulos meligtas side. 23Ginimet ko i étanana éya, alang-alang ta Mahusay a Baheta.Sakay gemtén ko be monda te kabahagiékta gantimpala na Diyos.

24 Mara ta rombaan, meadu i magi-nan, pero tu manalo san i makaalap tagantimpala. Ey nadid sikam améniwala niCristo, pumilit kambe amagtarabaho parata Panginoon, monda atdinan na kam tagantimpala moy. 25 Mara du magkontes,éy pilitén de i bégi dia a mégparaktis amégparaktis, monda makaalap side makata gantimpala de a maseplot san a maibut.Pero sikitam, éy pumilit kitam ta péniwalatam, monda makaalap kitam ta gantim-pala tam a éwan maibut. 26 Kanya sakén,éy pilitén ko a tupadén i tungkulin koa niutus diyakén na Panginoon. Mara,deretso i ginan ko. Mesipagék a méki-laban ta kontes. 27 Pahirapan ko i bégikua, a pilitén ko a éwanék magkasala.Mégantengék maski nagpahayagék ni Je-sus, makay éwanék atdinan na Diyos tagantimpala ko, éngmaabalaék ta péniwalako.

10Baheta Tungkul Ta Diyos-diyosan

1 Sikam a tétotop ko, gustu ko a aléla-hanén moy tu nanyari du apo-apo tam toaraw, to nikuyog de ni Moises to melawa ailang a lugar. To péglebut de, éy naldumanside no kuném a nangigiya dide. Inuma-habes side ta Medideg a Diget. 2 Mara,koman side i nabinyagen to kuném sakayto diget, da nagpasakup side ni Moises.3 Sakay néngan side a étanan to kanéna gébwat ta Diyos. 4 Sakay ininom de aétanan tu dinom a pinabukal na Diyos tobito. I éya a bito, éy halimbawa ni Cristo,éy siya éy kinumuyog dide to péglebut de.5 Pero maski kona sa, éy mégingél i Diyosta meadu dide, a tulos pinarusaan na sidehanggan minekalat dén tu bangkay de taéya a ilang.

6 Nadid, i éya a nanyari du Judeo toilang a lugar, éy himala ya dikitam, mondaéwan tam gemtén i medukés, a kona toginamet de. 7 Diyan kam sumésamba ta

1 Korinto 10:8 196 1 Korinto 11:3diyos-diyosan a kona ta sénganya dide.Nesulat dén a nagkasayaan kan side, anagsayaw to diyos-diyosan. 8 Sakay diyankitam méngibébi a kona ta sénganya dide.Kanya pinabuno na Diyos i éduwapulu éyta étélo a libu ta esa a aldew. 9 Sakay diyanmoy puhubaan i Panginoon, da éwan napabayan i kasalanan moy. Side éy pin-uhubaan de i Diyos, éy pinabuno na imeadu dide ta ulag. 10 Diyan kam mé-glekramo a kona ta sénganya dide. Kanyatu anghel a mégbébuno, éy binunu na dunaglekramo.

11Nadid, i éya a nanyari du apo-apo taméy monda tandaan du iba. Sakay nesulatdén para dikitam, monda matolduan ki-tam, a diyan tam ahigén tu kasalanan de.Da adene dén nadid i katapusan.

12 Makay isip moy éwan kam magimetta medukés. Mangilag kam; makaymagkasala kam. 13 Ewan pabi tu pagsubuka dinumemét dikam a éwan nadanasan naiba a tolay. Pero matapat i Diyos, éwan napakultaden amasubukankam tahigit pa takaya moy. Engˈwan, kédemét na pagsubukdikam éy patibayén na i isip moy, mondamatiis moy.

14 Nadid, a kakaguman ko, diyan kamméniwala ta diyos-diyosan. 15 Sikam éyte isip kam. Kanya isipén moy i kagi koa éye. 16 Bagay mapisan kitam a umahegto katapusan a péngapon na Panginoon,éy magpasalamat kitam to inumén tama alak; sakay ta péginom tam, éy mége-bahagi tam to dige ni Cristo. Sakay tutinapay a pisad-pisadén tam a kanén tam,éy saya i mégebahagi tam be to bégi niCristo. 17 Nadid, esa momon tu tinapay.Ey sikitam, maskimeadu kitam, éymagingisesa kitambe dén a bégi, da bahabahagiéntam a kanén tam i esa a momon a tinapay.18 Entan moy tu ugali du Judeo. Eng kanénde i pilas a niatang dén to pégatangan éymékipagesa side to mégatang.

19Nadid, anya i gustu a kagin no kinagiko a éya? Anya, kinagi ko a te buhay tudiyos-diyosan, o te kabuluhan tu niatangde ta diyos-diyosan? 20 Ewan! I gustu kuaa kagin, éy bagay mégatang du tolay tadiyos-diyosan, i péngihayinan dia éy éwanta Diyos, éngˈwan ta dimonyo! Diyan kammékidipon dide. Sala ko a mékiagum kamta dimonyo. 21 Ewan maari a mékidiponkam ta péngapon na Panginoon sakay tu-los kam be a mékidipon ta péghayinan deta dimonyo. 22 Ataay, isip moy beman

éwan mégingél i Diyos du mégkona sa? Osiguru isip moy mesibét kam diya, a éwantu maanya dikam?

23 Nadid, makay te mégkagi a maarikitam kan a magimet ta maski anya. Peroéwan. Da te gimet be a mégpadukésdikitam. Tutuhanan ya a maari kitama magimet ta maski anya, pero bakitmagimet kam ta éwan makatulung ta to-lay? 24Diyan moy isipén tu sarili moy, éngˈwan i sarili na iba.

25 Maari a méngan kam ta maski anyaa pilas a iyébugtong de ta palengke.Kanénmoy san; pero diyanmoy pakelagipéng gébwat ta pégatangan, monda éwankam matageg a makay te kasalanan kam.26Dahilan imundu, sakay i étanan a édse tamundu éy koonaDiyos. Kanya éwanbawala kanén tam.

27 Nadid, mara te tolay a éwan méni-wala, éng pékanén de kam, éy kanén moysan i maski anya a ihayin de dikam. Diyanmoy ipakelagip éng gébwat ta pégatangan,monda éwan kam matageg a makay tekasalanan kam. 28-29 Pero éng te mégkagidikam, a “Gébwat ina ta pégatangan tadiyos-diyosan,” éy diyan moy kékanén.Alang-alang to négkagi dikam éy diyanmoy kanén; makay matageg siya a tekasalanan kam.

Makay kagi moy, a “Maski métageg iiba a tolay a te kasalanan kitam, éy kanéntam san, da éwan be bawal.” 30 O makaykagi moy, a “Bakit sawayén de kitam takanén tam, éng nipagpasalamat tam bedén ta Diyos?” 31 I sengbet ko man déna taéya, éy gemténmoy san i mahusay, mondapurién na tolay i Diyos. Maski méngankam,maskiméginomkam, éy gemténmoyi pangpurian de ta Diyos. 32 Diyan kampégsapulan na kasalanan na iba a tolay,maski Judeo, maski éwan Judeo, maski dutop moy ta péniwala. 33Mara sakén, mék-isuyuék ta étanan a tolay. Pero éwanékkanyamékisuyu dide éymonda agumanékde. Eng ˈwan, alang-alang dide, mondameligtas side.

11Tungkul Ta Pégalibunbun Eng Manalan-

gin1 Ey sikam, ahigénék moy, a kona ta

péngaheg ko ni Cristo.2 Nadid, sakén éy masayaék dikam, da

maala-alaék moy, sakay sésundin moy iétanan a nitoldu ko dikam. 3 Pero gustu

1 Korinto 11:4 197 1 Korinto 11:34ko a mapospusanmoy a ti Cristo i te sakupta bawat lélake; i lélake éy te sakup taasawa na; i Diyos éy te sakup ni Cristo.4Kanya tu lélake, éng manalangin, o még-toldu ta kagi na Diyos a te alibunbun tuulo, éy éwan siya tu galang ni Cristo.5 Sakay tu bébe, éng manalangin siya, omégtoldu ta kagi na Diyos a éwan tu ali-bunbun, éy makasanisanike be ya. Komani pinokpukan a bébe. 6 Eng mégidel tubébe a mégalibunbun éy dapat pa siyaipapukpok. Pero kasanisanike i bébe aapehit tu buk. Kanya dapat i bébe amagal-ibunbun. 7 Pero tu lélake, éy éwan maari amégalibunbun, da te kapangyarian i lélakea kona ta Diyos. Pero tu bébe, éy sumunudsiya ta lélake. 8Dahilan tu neditol a lélaketo araw éy éwan gébwat to bébe. Engˈwan, tu bébe i négébwat to lélake. 9 Sakayéwan be nilalang i lélake para ta bébe, éngˈwan nilalang i bébe alang-alang ta lélake.10 Kanya dapat mégalibunbun i bébe, dasaya i tandaa a sakup siya na asawa na.Saya i patunay naa du anghel, a gumalangsiya ta asawa na. 11 Pero kaluuben naDiyos, éy umasa i bébe ta lélake, sakayumasa i lélake ta bébe. 12 Da gébwat tubébe to lélake to araw. Pero nadid éynienak na bébe i lélake. Sakay gébwat taDiyos i étanan.

13 Anya i isip moya? Maari tu bébe amanalangin a éwanmégalibunbun? Ewan!14Dahilan i ugali tam éymedukés tu lélakea mégpaatakdug ta buk na. 15 Pero mema-hal tu bébe a mégpaatakdug ta buk na, dasaya imégealibunbun naa. 16Nadid, éng temékipagpasuway ta éye, i makagi ko sana,éy éwan kame tu iba a ugali. Ey séˈ be ya iugalia du tolay a méniwala ta Diyos ta iba-iba a simbaan.

Tu Katapusan a Péngapon Na Panginoon17 Nadid, te hatulék man dén dikam a

iba. Pégkagian ta kam, dahilan éng még-pisan kam éy éwan mahusay tu pégmitingmoy, éng éwan medukés. 18 Dahilan éynabaheta ko a bagay magmiting kam éyéwan kam négkaisa tu isip. Eng ˈwan,magurugurupu kam kan. Katutuhanansiguru ya. 19 Kailangan wade dikam amagurugurupu kam, monda mapospusanmoy éng ti ésiya dikam imatapat. 20Bagaymégmiting kam éy kagi moy a ahigénmoytu katapusan a péngapon na Panginoon.Pero iba i péngan moy. 21 Dahilan i bawatesa dikam éy medémot a méngan ta bilon

na. Ewanmoy diponén du kagumanmoy akulang tu kanén. Sakay te sénganya dikama méglango. 22 Bakit! Eng kanén san iisipén moya, éy méngan kam pa ta bilemoy. Bakit apién moy du kakaguman moyta simbaan, a pakasanikién moy du éwantu kanén? Anya, purién ta kam ta éya?Ewan!

Tungkul Ta Péngaheg To Katapusana Péngapon No Panginoon

23 Saye i kagi na Panginoon a ihatulko man dén dikam. Ti Panginoon Jesus,to kélép a nipéngitokyon diya, éy inalapna pa tu tinapay, sakay 24 nagpasalamat,sakay pinuseng-puseng na, sakay kinagina, a “Saye i bégi kua a meatéd a paradikam. Ahigénmoy yemondamaala-alaékmoy.” 25 Ey kona be sa i ginamet na, ubusde a néngan éy inalap na tu alak, sakaykinagi na, a “I alakae, éy saye i tandana bigu a pangako na Diyos, a katunayanna digi ko. Bagay uminum kam ta éye,”kagi na, “éy maala-alaék moy.” 26 Nadid,bagay ahigén moy i éya, a méngan kam tatinapay sakayuminomkamta alak, éy sayai pékaala-ala moy to nikate no Panginoontam. Ahigén moy i éya a péngapon nahanggan ta késoli na se a huway.

27Nadid, dahil ta éya a kinagi ko, maskiti ésiya a umaheg ta éya a péngapon naPanginoon a éwan matapat, éy medukés.Mara éng kanénmoy tu tinapay, o inuménmoy tu alak, a éwan kam matapat, éy tekasalanan kam, da éwan moy iyégalang tubégi na Panginoon, éy ta dige na. 28Kanyaisipén pa na bawat esa dikam i sarili na,éng tama, bagu moy kanén tu tinapay,sakay inumén tu alak. 29 Dahilan, éngmékiagum kam du umaheg ta péngaponna Panginoon, sakay éwan moy aléla-hanén tu bégi na Panginoon, tu kinanmoyi mangatéda dikam ta parusa moy. 30 Sayai dahilana na pégladu na meadu dikam,sakay te sénganya dikam a minate dén.31 Kanya isipén moy pa, éng te kasalanankam se, o éng éwan, monda éwan kamparusaan na Diyos. 32 Ey parusaan ki-tam ngani na Diyos, monda matolduankitam, monda éwan kitam mahukum tapéghukum na du iba a tolay. 33 Kanyanadid, sikam a tétotop ko, bagay négpisankam a méngan éy diyan kam meditol dukaguman moy. Sabay kam san. 34 Engéwan kam makatiis ta alép, éy méngankam pa ta bile moy bagu kam négpisan.

1 Korinto 12:1 198 1 Korinto 12:28Makay parusaan kam na Diyos éng éwantama tu péngaheg moy to péngapon naPanginoon. Ey tungkul ta iba a bagay, éyhatulan ta kam kédemét ko sina.

12I Kaluub Na Banal a Espiritu

1 Nadid, tungkul du kaluub a gébwat taBanal a Espiritu, éy ipaliwanag ko dikam.Gustu ko a mapospusan moy tungkul taéye. 2 To éya, bagu kam naniwala ni Jesus,éy naniwala kam pa ta diyos-diyosan, aéwan be buhay. Side ya i nangatéda takamalian moy. 3 Pero nadid éy gustu koa mapospusan moy éng gébwat ta Espirituna Diyos i kagi du tolay a mégtoldu. Saye ipangpuhubamoya dide: Eng kagi namaskiti ésiya, a “Isumpa ko ti Jesus,” éy besa aEspiritu na Diyos imégpakagia diya. Sakayéng te mégkagi, a “Ti Jesus i Panginoon,”éy siya i tinulungan na Banal a Espiritu.

4Nadid, iba-iba i kaluuba dikitam. Peroisesa san i nipagkaluuba dikitam a Espirituna Diyos. 5 Iba-iba i serbisiyu tam. Peroisesa san a Panginoon i pagserbisiyuantam. 6 Iba-iba i tungkulin tam a gemtén.Pero isesa san a Diyos i néngipagkaluubdikitam ta tungkulin tam. 7 Nipagkaluubna Espiritu ta bawat esa dikitam i sarili tama tungkulin, monda magserbisiyu kitamta kakaguman tam. 8 Kanya tu iba éypinagkaluuben na Espiritu ta tungkulinna a mégpaliwanag ta mahusay ta kagina Diyos. Sakay tu iba éy pinagkaluubenna Espiritu a makapospos sakay mégtolduta kagi na Diyos. 9 Tu iba man dénéy pinagkaluuben na Espiritu a dikél ipéniwala na ta Diyos. Du iba pa éy tekapangyarian a mégpahusay ta te ladu.10 Du iba éy kaya de a mégimet ta kataka-taka. Ey du iba man dén éy kaya de amégpahayag ta kagi na Diyos. I iba mandén i makapospos éng ahe i gébwat nagimet na tolay, éng gébwat ta Espiritu naDiyos, o éng gébwat ta medukés a espiritu.Te iba a méképégkagi ta iba-iba a kagi.Sakay te iba man dén a mégpaliwanag takahulugen na iba-iba a kagi. 11 I étanan aéya a tungkulin éy gébwat ta Espiritu naDiyos. Ipagkaluub na ta bawat esa dikitami iba-iba a pégserbisiyu, ayun ta gustu na,monda magserbisiyu kitam ta kakagumantam.

Esa a Bégi a Meadu a Kasangkapan

12 Mara ti Cristo éy esa a bégi a meadua kasangkapan. Isesa san a bégi, peroiba-iba i kasangkapan na. 13 Ey sikitami kasangkapan na bégi na, da sikitam éyiba-iba kitam--te Judeo, te éwan Judeo, temehirap sakay te malaya dikitam. Peronaging isesa kitam a bégi to nipangsakupdikitam na Espiritu, da bininyagen kitamta Espiritu. Ey nadid éy édse dikitam aétanan i isesa a Espiritu na Diyos.

14 Halimbawa, sikam a étanan éy esakam san a bégi. Nadid, i esa a bégi na tolayéymeadu a kasangkapan. 15Mara éng kagino tikéd, a “Ewanék kamét, kanya éwanékkaguman na bégi.” Pero kaguman siyano bégi, da kasangkapan na. 16 Mara éngkagi no talinga, a “Ewanék mata, kanyaéwanék kaguman na bégi,” éy mali be,da kasangkapan be siya no bégi. 17 Engpurus a mata i bégi, éy pakodyan na amakabati? O éng purus a talinga i bégi, éypakodyan na a makaahob? 18 Pero inayusna Diyos i kasangkapan na bégi, ayun tagustu na. 19Mara éng isesa san i kasangka-pan na bégi, éy éwan ina bégi! 20 Peroi tutuhanana éy meadu a kasangkapan,pero isesa san a bégi.

21Kanya éwan maari a mégkagi tu matato kamét, a “Ewan ta ka kailangan.” Ewanbe maari a mégkagi tu ulo to tikéd, a“Ewan ta ka kailangan.” 22 Dahilan tukasangkapan na bégi a mehina éy kailan-gan be. 23 Sakay du parti na bégi a kagi dea éwan importante, éy alagaan tam side tamahusay a tahod. Sakay du parti na bégitam a éwan mahusay a entan, éy taklébentam ta badu. 24 Pero du iba a parti na bégitam éy éwan tu kailangan ta badu.

Inayus na Diyos i bégi ta mahusay,monda alagaan tam ta lalo a mahusaydu kasangkapan na a mehina, 25 mondamaging isesa a isip i iba-iba a kasangka-pan na bégi, monda négkasuyuan side tamahusay. 26 Eng masakitan i esa a parti nabégi, éy masakitan i étanan na bégi. Engnapuri i esa a parti na bégi éy masaya iétanan na bégi.

27 Nadid, i kahulugina na éya, éy sikami bégi ni Cristo. I bawat esa dikam éykasangkapan kam na bégi na. 28 Ey inayusna Diyos du tolay na. Nipagkaluub nata bawat esa dide i tungkulin de. Pu-rumeru a kaluub éy te apostol; ikaduwaéy te mégpahayag ta kagi na Diyos; ikatéloéy te mégtoldu. Sakay te makagimet takataka-taka; te mégpahusay ta te ladu;

1 Korinto 12:29 199 1 Korinto 14:9

te tumétulung ta te kailangan; te tolay abihasa a mamahala; sakay te méképégkagita iba-iba a kagi. 29 Iba-iba i tungkulintam a serbisiyu. Ewan kitam paripareho--te apostol dikitam; te mégpahayag ta kagina Diyos; te mégtoldu; te makagimet takataka-taka. 30 Te maari a mégpahusay tate ladu; te méképégkagi ta iba-iba a kagi.Sakay te mégpaliwanag ta kahulugen naiba-iba a kagi. 31 Kanya pumilit kam aatdinan na Diyos dumahalaga a kaluub na.

Ey nadid, éy ipaliwanag ko dikam i ugalia mahusay ta étanan.

13I Tunay A Pégmahal

1 Mara, éng méképégkagiék ta iba-ibaa kagi, maski méképégkagiék ta koman ianghel, éng éwan ko mahal i kaparehoko, éy éwan ya tu pasa. Koman san iténog a éwan tu kahulugen na kagi ko, éngkona sa. 2 Mara éng te kapangyarianék amégpahayag ta kagi na Diyos, sakaymatal-inungék, sakay mépospusan ko i meadua lihim, éy éwan ya tu pasa éng éwanko mahalén tu kapareho ko. Maski dikéli péniwala ko, a hanggan mapaagton koi buked ta panalangin ko, éng éwan komahalén i tolay, éy éwanék tu pasa. 3Maraéng iatéd ko ta pobre i étanan a ari-arianko, sakay itaya ko i buhay ko hangganmatutudék, éng éwan ko mahal i tolay, éyéwan tu kabuluhan i gimet ko.

4 Tu mégmahal ta tolay éy magpasen-siya ta tolay, sakay mebait siya. Ewan siyaménaghili. Ewan siya mégpalalo. 5 Ewansiya mégmalaki. Ewan siya malakiin.Ewan siya méiyamut. Ewan siya méghi-nanakit. 6 Ewan siya masaya ta medukésa gimet, éng ˈwan i kasayaan na éy tumahusay a gimet. 7 Tu mégmahal ta tolay,éy tiisén na i hirap na, sakay magkatiwalasiya ta iba a tolay, sakay umasa siya dide.Sakay matiyaga siya.

8Du iba-iba a kaluubnaDiyos dikitaméydumemét i panahun a malipas side. Marai tungkulin moy a mégpahayag, sakay tupégkagi moy ta iba-iba a kagi, sakay tukatalinungan moy, éy malipas ya. Perotu pégmahal moy éy éwan maibut, hang-gan. 9 Dahilan i katalinungan tam sakaytu pégpahayag tam, éy mediyo mahusaysan. 10 Pero kédemét na oras a mahusaydén i étanan, éy éwan dén tu kailangan tutungkulin tam a mediyo mahusay; kanyamalipas.

11 To éya pa a kéanak ko, éy négkagiékta koman i anak, te isipék ta koman ianak, sakay nangatuwiranék ta koman ianak. Pero nadid, da te idadék dén, éyinibutan ko dén tu pagkaanak ko. 12 Eykona sa i pékapospos tam ta Diyos. Komantam i meeta i larawan na ta salaming amediklém. Pero dumemét i oras a metatam siya a mismo. Nadid i pékapospos koéy koman i anak, pero kédemét na oras, éymapospusan ko tamahusay, a kapareho napékapospos diyakén nadid na Diyos.

13 Kanya nadid, éy te étélo a kailan-gan tam a manatili: i péniwala tam taDiyos; sakay i pégasa tam diya, sakay ipégmahal tam ta kapareho tam. Ey nadid ipinakamahalaga diden ya éy tu pégmahaltam.

14Tungkul Man Dén Ta Kaluub Na Espiritu

1 Nadid, éng kona sa, éy pumilit kam amagmahal ta kapareho moy a tolay. Sakaypilitén moy be a atdinan kam na Diyos dukaluub na; lalo dén tu pégpahayag ta kagina Diyos. 2 Dahilan tu mégkagi ta iba akagi éy éwan tolay i pégkagianna, éngˈwanDiyos, da éwan tu makapospos to kagi na.Mégkagi siya ta lihim a kagi ta tulung naEspiritu. 3 Pero tu méngipahayag ta kagina Diyos, éy tolay i pégkagian na, mondahatulan na side, a aguman na side. 4 Tumégkagi ta iba-iba a kagi, éy tulungan nasan tu sarili na, pero tu mégpahayag takagi na Diyos, éy tulungan na du kagumanna ta simbaan.

5 Nadid, gustu ko maka a méképégkagikam a étanan ta iba-iba a kagi. Pero i lalo agustu ko, éy makapagpahayag kam ta kagina Diyos. Mas mahalaga i magpahayagkesira ta mégkékagién ta iba-iba a kagi.Pero maigi be i iba-iba a kagi, éng te mag-paliwanag maka ta kahulugen na, mondamakatulung du tolay ta simbaan. 6 Marasakén, anya i pékinabangmoy diyakén éngiba-iba san a kagi i kékagin ko dikam?Ewan! Pero pakinabanganék moy éngipahayag ko dikam tunipaliwanag diyakénna Diyos.

7 Mara i pégtogtogen, mara tu turotot,éng éwan tama i ténog na, éy pakodyana mapospusan na tolay éng anya i togtogna? 8 Mara tu tambuli na sundalu, éngtambulién no sundalu ta mali, éy ti ésiyai makahanda ta panglaban? 9 Ey kona besa dikam éng iba-iba san a kagi i kékagin

1 Korinto 14:10 200 1 Korinto 14:38moya. Ey pakodyan a mapospusan na to-lay i kahulugen na kékagin moya. Sayangtu kagi moy.

10 Talaga ngani a meadu a kalakalase akagi ta mundua. Ey te kahulugen side aétanan. 11 Pero éng éwan ko mépospusani kagi a kékagin no kaguman ko, éy éwankamemagkaentendian. 12Kanya nadid, dagustumoydukaluubna Espiritu, éy piliténmoy du mahalaga a kaluub na, mondamakatulung kam du kakaguman moy tasimbaan.

13 Dahil ta éya, i méképégkagi ta iba-iba a kagi, éy kailangan ipanalangin de aatdinan be side ta kaluub a magpaliwanagta éya. 14 Eng manalanginék ta iba a kagi,éy Espiritu i mégpakagia diyakén, peroéwan ko tukoy i kahulugen no kagi ko.15 Nadid, éng kona sa, éy anya i mahusaya gimet ko? Manalanginék ta iba-iba akagi, sakay manalanginék be ta sarili koa kagi. Magkantaék ta iba-iba a kagi,sakay magkantaék be ta sarili ko a kagi.16 Eng magpasalamat kam ta Diyos ta iba-iba a kagi, du kakaguman moy a makabatidikam, éy éwan side maari a umo to kagimoy, da éwan de tukoy i kahulugen na.17 Maski memahal tu pégpasalamat moyta iba a kagi, éy éwan ya makatulung dukaguman moy, da éwan de mapospusan ikahulugen no kagi moy.

18 Sakén, éy mégpasalamaték ta Diyos,da mégkagiék ta iba-iba a kagi ta higit padikam a étanan. 19 Pero éng mékiagumékdu kakaguman ko ta pégmiting, éy gustuko a mégkagi ta maski sandali san a kagia makapagtoldu dide, kesira ta libu-libu akagi a éwan be tu makapospos.

20 A tétotop ko, diyan kam mégisip takoman i isip na anak. Koman kam i anaka éwan tu malay ta medukés a gimet. Peromégisip kam be ta mahusay. 21 Kona se ikagi ta kasulatan, a pinaange se na Diyosi tolay a dayuan, a monda pégkagian dedu tolay na ta iba-iba a kagi, pero éwande bébaten. 22 Kanya napospusan tam ikagi a iba-iba a gébwat ta Diyos, éy tandaya a para du éwan méniwala. Sakay tupégpahayag ta kagi na Diyos, éy tanda yapara du méniwala.

23 Nadid, éng mégpisan kam, sakaymégpégkagi kam ta iba-iba a kagi; éngdumemét ta ina i tolay a éwanméniwala, amakabati dikam, éy éwan de beman kagina luku-luku kam? 24Pero éngmégkagi kama étanan ta kagi na Diyos, sakay dumémét

dikam i tolay a éwan méniwala, éy maala-ala na i kasalanan na, a magsisi siya. 25 Tukasalanan na a lihim, éy mehayag dén, atulos siya a sumamba ta Diyos, a kagi na, a“Talaga a édse dikam i Diyos.”

Diyan Méligalig Eng Magmiting26 Anya i gustu ko a kagin? Bagay nég-

pisan kam ta pégmiting, éy maigi pa éyte mégkanta, sakay te mégtoldu, sakay temégbaheta ta kaluuben na Diyos, sakay temégkagi ta iba-iba a kagi, sakay te esa be amégpaliwanag du kagi a iba-iba. Gemténmoy i makatulung du kakaguman moy.27Eng temégkagi ta iba-iba a kagi, éy dapatéduwa san, o dikaya étélo, a méglelewasside. Sakay dapat be a te magpaliwanag tokagi de. 28Pero éng éwan tumagpaliwanagto kagi de, éy diyan side tumétulos. Dapatte ginék san side ta miting. Manalanginsan side ta lihim. 29 Eduwa o étélo dikami magpahayag ta kagi na Diyos. Sakaysikam a iba, éy isipén moy tu kagi de, éngtama. 30 Sakay éng te esa dikam ta mitingmoy a makabati ta pégpaliwanag diya naDiyos, éy humintu san tu mégkagi, mondalewasan na tu mégpaliwanag. 31 Kona sa,malelewas kam a étanan a magpahayagta kagi na Diyos, monda matutu i étanan,a patibayén de i isip dia. 32 Dahilan dupinamihasa na Diyos amagpahayag ta kagina, éy dapat humintu side a mégkagi, éngte esa a gustu a mégkagi. 33 Da éwangustu na Diyos a maligalig du tolay na éngmagmiting, éngˈwan matahimik kitam.

Nadid, maski ta ahe a simbaan, 34 dubébe éy kailangan matahimik side ta pég-miting moy. Bawal side a mégkagi, da sayai utus ta kasulatan na Judeo, a kailangan asumunud i bébe. 35 Du bébe, éng te gustuside a mapospusan, éy magpakelagip sideta asawa de kédemét de ta bile. Dahilanéy makasanisanike tu bébe a mégkagi tasimbaan.

36 Bakit éwan kam méniwala ta éya?Sikam wade beman i kégébwatan naMahusay a Baheta! Sikam bale san i maka-pospusa ta éya! 37Eng isip namaski ti ésiyadikam a i tungkulin na éy mégpahayag, éydapat na dén a napospusan a i sulat koa éye, éy utus na Diyos. Mara, i tolay apégiyanan na Banal a Espiritu, éy tukoy dedén a gébwat ta Diyos i utus ko a éye. 38Tuéwan méniwala ta éye, éy diyan moy siyaalintanaén.

1 Korinto 14:39 201 1 Korinto 15:3239Sikama tétotop ko, dahil ta éya, éy pil-

itén moy a magpahayag ta kagi na Diyos.Sakay diyan moy ipagbawal tu pégkagi taiba-iba a kagi. 40Basta diyan kamméligaligta pégmiting moy, monda maayus.

15To Kébuhay Ni Cristo a Huway

1Nadid, sikama tétotop ko, éy ipaala-alako dikam i Mahusay a Baheta a nipahayagko dén dikam. Tinanggap moy ya, a saya ipéniwalaanmoya nadid. 2Saya i méngilig-tasa dikam, éng éwan moy kaleksapan iéya a nitoldu ko. Pero éng éwan tunay tupéniwala moy, éy éwan tu pasa.

3 Dahilan éy nipahayag ko dén dikam imahalaga a baheta a dinumemét diyakén,a minate ti Cristo dahil ta kasalanan tam.4 Sakay nielbéng siya, sakay nabuhay siyaa huway to ikatélo a aldew. Saya i nipang-tupad na to kinagi to kasulatan. 5 Sakaytulos pinumeta siya ni Pedro, sakay dulabindalawa a alagad na. 6Sakay pinumetabe siya du tolay a mahigit a lima a datosa napisan, a méniwala side diya. Pate dénnadid i sénganya dide, pero meadu pabi ibuhay dide. 7Kétapos na éya, éy pinumetabe siya ni Santiago, sakay du étanan aapostol.

8 Nadid, i ménegipo a pinetaan na éysakén. Komanék i mehina a apostol,9 da sakén i mababaa ta étanan a apostol.Sakén i éwan maari a dulawén a apos-tol, da pinahirapan ko to éya du tolay améniwala ni Jesus. 10 Pero nadid, dahilta kaluuben na Diyos diyakén, éy nagingapostolék. Ewan sayang tu nipagkaluubna diyakén, da mesipagék ta mahigit padu dati a apostol. Pero éwan ta sarili kosan i kesipag kua, éng ˈwan tu tulung naDiyos diyakén. 11 Kanya maski sakén imagpahayag, maski du iba a apostol, éypareho san i péngitoldu mia. Ey saya ipéniwalaan moya.

Tu Katunayan a Mabuhay Kitam aHuway

12 Nadid, i itoldu mia éy nabuhay ahuway ti Cristo. Pero bakit kékagin nasénganya dikam a éwan mabuhay i patea tolay a huway? 13 Eng tahod a éwanmabuhay i pate a huway, éy éwan benabuhay ti Cristo. 14Nadid, éng éwan balenabuhay ti Cristo a huway, éy éwan tupasa tu pégpahayag me, sakay éwan betu pasa tu kéasa moy diya. 15 Eng kona

bale sa, éy kakabulyan san i pégpahayagmia, da iyétoldu me a binuhay na Diyosti Cristo. Pero kakabulyan ya, éng talagaa éwan mabuhay i pate a huway. 16 Engéwan mabuhay i pate a tolay a huway,éy éwan be nabuhay ti Cristo. 17 Peroéng éwan nabuhay ti Cristo, éy éwan balepabi naibut dikitam i kasalanan tam, sakayéwan be tu pasa tu kéasa tam diya. 18 Engkona bale sa, du tolay a naniwala ni Cristoa minate dén, éy napahamak bale san ikaliduwa de. 19 Eng paasaén kitam san niCristo éy kakakagbi kitam a tahod, kesirata iba a tolay.

20 Pero éwan! Da talaga a nabuhay dénti Cristo a huway. Saya i katunayana amabuhay be a huway du étanan a patea méniwala diya. 21 Mara, mate nadid itolay dahil to gimet ni Adan to araw. Eykona be sa, mabuhay nadid a huway i tolaydahil to gimet ni Cristo. 22 Mate i étanana tolay da lahi side ni Adan. Ey kona besa, éy mabuhay a huway i étanan a tolaya sakup ni Cristo. 23 Pero te iba-iba apanahun a mabuhay i tolay. Tu neditol anabuhay a huway éy ti Cristo. Sumunudéy buhayén na du sakup na ta késoli na tamunduae. 24 Sumunud ta éya éy dumeméti katapusan. Ta éya a oras, éy madaig niCristo du étanan a hari sakay du iba pa ate kapangyarian. Sakay iatéd na Nama naa Diyos a maghari ta étanan. 25 Dahilanéy maghari ti Cristo a hanggan éwan namadaig du étanan a kalaban na, a tulos namapasuku side. 26 I ménegipo a kalaban naa pasukuén na éy tu kamatayan. Sapul taéya éy éwan dén mate i tolay. 27 I Diyoséy mapasuku na ni Cristo i étanan a bagay.Kanya sakupén ni Cristo i étanan. Peroéwan na sakupén i Diyos, da Diyos i bahalaa magpasuku ta étanan. 28 Nadid, bagaymasakupan dén ni Cristo i étanan, éy tulosipasakup Nama na a Diyos. Sakay tulosmaghari i Diyos ta étanan.

29 Nadid, éng éwan mabuhay i pate ahuway, éy bakit ipabinyag i tolay alang-alang du tolay a minate? 30 Ey bakitsikame, éy palagi kame a metaya tu buhaya mégpahayag ta Mahusay a Baheta, éngéwan katutuhanan. 31 A tétotop ko, katu-tuhanan a itaya ko i buhay ko aldew-aldew.Mégkagiék ta éya, da masayaék dikam,alang-alang ni Cristo Jesus a Panginoontam. 32 Eng éwan mabuhay i pate, éy anyai pékinabang kua to nipékipagsuway ko dumetapang a kalbug ko ta Epeso? Eng éwan

1 Korinto 15:33 202 1 Korinto 16:4mabuhay i pate a huway, éy maigi pa éysundin tam san i péginom éy ta péngan, dakédemét na oros, éy mate kitam san.

33 Diyan kam magkamali tu isip. Engmékiagum kam ta medukés a tolay, éyahigénmoy side a talaga. 34Baguénmoy tuisipmoy amali, a ibutanmoy tu kasalananmoy. Te sénganya dikam a éwan de tukoyi Diyos. Ewan kam beman masanike?

I Idsura Na Bégi Tam Ta Huway aKébuhay

35 Makay te magpakelagip diyakén, a“Pakodyan a buhayén i pate a huway?Anya i idsura na bégi dia?” 36 Isipén moy!Mara tu bukél, éwan magtubu éng éwanmoy pa imula ta luta. 37Mara tu imulamoya pahay, éy éwan pabi tu tubu, éng ˈwanbukél pabi. 38 Pero patubuén na Diyos akona ta gustu na. I bawat esa a kalase abukél, éy iba-iba i tubu dia bagay tumubudén. 39 Ey kona be sa i idsura na hayup, aéwan paripareho. Iba a idsura i tolay. Ibabe a idsura i hayup; iba be a idsura imanok:sakay iba be a idsura i ikan. 40 Te sari-saria bégi ta langet, sakay te sari-sari be a bégita lutaa. Du édsa ta langet éy iba i kamahalde. Du édse ta lutaa, éy iba be i kamahalde. 41 Iba i demlag na bilag; iba be i demlagna bulan; sakay iba be i demlag na bawatbiton.

42Nadid, kona be sa du pate a mabuhaya huway, I bégi a ielbéng éymahunot. Peroi bégi a buhayén a huway éy mabuhay aéwan tu katapusan. 43 I bégi a ielbéngéy medukés, a éwan tu kaya. Pero éngbuhayén tu bégi éy memahal a mesibét.44 I bégi a ielbéng éy para ta luta; pero ibégi a buhayén a huway éy para ta langet.Te bégi a para ta luta, sakay te bégi bea para ta langet. 45 Kona se i kagi takasulatan: Tu neditol a amo na tolay éy tiAdan. Ey inatdinan siya na Diyos ta buhayna. Ey nadid tu ménegipo a amo tam éy tiCristo. Siya i Espiritu a méngatéd dikitamta huway a buhay. 46 I meditol a bégi taméy para ta luta. Pero i bégi tam a buhayéna huway, éy para ta langet. 47 Tu neditola lélake a ti Adan, éy gébwat ta luta, danilalang siya ta alikabuk. Pero ti Cristo éygébwat ta langet. 48 Ey nadid i tolay, éy tebégi side a koman i bégi ni Adan, a para taluta san. Pero du tolay a sakup na Diyos, éyte bégi side ta kapareho ni Cristo, a parata langet. 49 Mara nadid i bégi tama éy

meubet ni Adan. Pero kédemét na oras, éymeubet kitam ta bégi ni Cristo.

50 Saye i gustu ko a kagin, a tétotop ko:tu bégi a ginamet ta pilas sakay ta dige éyéwan makaabut ta kaharian na Diyos, dapara ta luta san. Tu bégi a para ta luta éyéwan mabuhay a éwan tu katapusan.

51 Entan moy. Ikagi ko dikam i lihim akagi: Ewan mate i étanan dikitam. Peromabagu kitam a étanan. 52 Ey bigla yaa manyari ta sandali. Koman i bakségna esa a kisép na mata. Kasabay nakéténog na tambuli ta katapusan a aldew.Ta kéténog na tambuli, éy mabuhay duminate a huway. Sakay sikitam amabuhaypabi, éymabagu kitama étanan. 53Dahilani bégi tama a mate, éy baguén na Diyos,monda éwan mate, a hanggan. 54 Bagaymabagu dén i bégi tam a para ta luta, éyte bégi kitam a para ta langet. Bagaymanyari ya, éy matupad dén tu kagi tokasulatan, a “Nanalo dén i Diyos, a éwandén mate i tolay.” 55 Ewan kitam dén mé-ganteng a mate. Nadaig dén i kamatayan.56Kanyamate i tolay éy dahil to kasalanande. Sakay i katunayana a te kasalanankitam éy tu utus na Diyos a éwan tamsinunud. 57 Pero nadid, magpasalamatkitam ta Diyos, da atdinan na kitam tapanalo tam ta kamatayan, dahil ta gimetna Panginoon tam a Jesu Cristo.

58A tétotop ko, dahil ta éya éy patibayénmoy i isip moya, a diyan kam masugputa péniwala moy. Magsipag kam ta gimetmoy ta Panginoon, a isipén moy a éwanmasayang i gimet moy a para diya.

16Tu Abuluy Para Du Tétotop Tam

1 Nadid, tungkul ta abuluy tam du té-totop tam ta Hudea a te hirap. Gemténmoy be tu nibilin ko du iba a simbaanta Galasia. 2 Tuwing simba, i bawat esadikam, éy dapat ibukod moy i sénganya tomineta moy, a iimbakmoy, monda éwanéktu kailangan a magaged dikam ta abuluymoy ta kédemét ko. 3 Ey nadid, kédemétko sina, éy péglakadén ko ta Jerusalem imaski ti ésiya a gustu moy, a magtugénta abuluy moy dide. Sakay manulaték beta simbaan ta Jerusalem, monda tukoy dea sakén i nagutusa du pinaange moy sa.4 Sakay éng maglakadék be ta Jerusalem,éy kuyugén ko dén du paangen moy sa.

Tu Gayak Ni Pablo

1 Korinto 16:5 203 1 Korinto 16:245 Nadid, éy umangeék pa ta Masedo-

nia. Kéhektat ko sa, éy tulos ko sinadikam. 6Makaymaleék sina dikam. Makaymégiyanék sina a esa a amiyan, mondapagayakanékmoy éngmaglakadék ta iba alugar. 7 Idelék a sumibel san sina; éngˈwan,gustu ko a matagal sina dikam, éng pakul-tadenék na Panginoon. 8 Pero édseék pabinadid ta Epesoae, hanggan éwan malipas iPiyesta na Pentekos. 9 Da maski te mead-uék a kakontara ta éye, éy te meadu be sea gustu a mégbati ta pégtoldu ko.

10 Eng dumemét sina ti Timoteo, éytanggapén moy siya ta mahusay, da még-tarabaho be siya ta Diyos, a kona diyakén.11 Diyan moy siya apién. Maigi pa, éypéglakadén moy siya ta mahusay, mondamakasoli se siya diyakén, da sakén éyuhayén ko siya sakay du kakaguman na.

12Sakay tu top tam aApolos, éy pinékio-honan ko siya a kuyugén na du iba a toptam ta péngbisita de dikam. Pero éwanpabi maari a makaange sina dikam. Bu-misita siya dikam, bagay te panahun siya.

Katapusan A Kagi13 Mangilag kam, a patibayén moy i

isip moya ta péniwala tam. Diyan kamméganteng. 14 I mahalaga a gemtén moyéy mahalén moy i kapareho moy.

15 Nadid, a tétotop ko, éy te bilinék padikam a esa: Tukoy moy dén de Estebana mététena, a side i neditol a méniwala taAkaya. Palagi side nadid a mégtulung dutolay na Diyos. 16 I pékiohon kua dikam, éypasakup kam ta kona sa a tolay. Pasakupkam du étanan a mégtulung du méniwalata Diyos.

17 Masayaék, da dinumemét dén se deEsteban, sakay ti Portuna, sakay ti Akay.Maski éwan kam se, éy side i katulung ko.18 Pinatibay de dén i isip kua, sakay ta isipmoya. Igalang moy i kona sa a tolay.

19 Du tolay ta bawat simbaan ta Asiaéy mékikumusta side dikam. De Akila éyti Priska, sakay du tolay a mégsimba tabile de, éy mékikumusta be side dikam,da top moy be side ta péniwala. 20 Sakaymékikumusta dikam du iba a top tam taéye. Sikam éy négbatian kam ta mahusay.

21 Sakén éy ti Pablo. Sakén a mismoi nagsulata ta éye. 22 Maski ti ésiya éngéwan na gustu i Panginoon tam--isumpasiya! Dumemét ka maka agad, Panginoon!23 Kagbian kam maka na Panginoon tam a

Jesu Cristo. 24Mahal ta kama étanan, dahilni Cristo Jesus. Ewan dén, Pablo.

2 Korinto 1:1 204 2 Korinto 2:4

Tu Ikaduwa a Sulat ni Pablo duTaga Korinto1 Gébwat ye ni Pablo a apostol ni Cristo

Jesus ayun ta kaluuben na Diyos, sakayti Timoteo a top tam. Saye i sulat miadu sakup na simbaan ta Korinto sakay duétanan a tolay na Diyos a édse ta Akaya.2Tama tam aDiyos sakay ti Panginoon tama Jesu Cristo, éy atdinan de kam maka tabiyaya sakay ta kapayapaan.

Pégpasalamat Ni Pablo3 Purién tam i Diyos, a Ama no Pangi-

noon tam a Jesu Cristo. Diyos i mangagbita tolay. Siya i mégpatibay ta isip natolay. 4 Siya i mangtulunga dikitam takahirapan tam, monda makatulung kitambe du iba a te hirap. Maari me a tulungandu te hirap, dahil ta péngtulung dikitamna Diyos. 5 Eng dikél i hirap tam a konato hirap ni Cristo to araw, éy dikél be ipéngtulung na dikitam. 6 Ey sikame éynaghirap kame, monda tulungan me kam,a tulos meligtas kam. Kanya tinulungankame na Diyos, éy monda tulungan mekam be. Patibayén me i isip moya, mondamakapagtiis kam éng madanasan moy be ihirap a kona ta nagdanasan me. 7 Umasakame dikam ta mahusay. Tukoy me, éngmadanasan moy i hirap a kona dikame, éyte kabahagi kam be dikame ta tulung naDiyos.

8A tétotop ko, ibaheta me dikam i kahi-rapan me a dinanas me ta Asia. Dikél atahod i hirap me ta éya, hanggan talagakame a mate. 9 Akala me éy dinumemétdén i oras me a mate. Pero nanyari yamonda éwan kame umasa ta sarili me, éngéwan ta Diyos. Siya i mégpabuhaya ta patea huway. 10 Inagaw na kame to tiyak aikate me. Ey umasa kame diya, a agawénna kame a huway. 11 Sakay sikam, éyaguman moy kame be ta panalangin moy.Eng meadu i méngipanalangin dikame, éypansingén na Diyos i panalangin dia, atulos aguman na kame. Eng kona sa,éy meadu be i magpasalamat ta Diyos tagimet na dikame.

Nabagu Tu Gayak Ni Pablo12 Saye i kasayaan mia. Tukoy me dén

a mahusay dén i ugali mia. Ey lalo déndikam. Matapat kame. I ugali mia éy éwankona ta ugali na tolay, éngˈwan gébwat tatulung na Diyos. 13-14 Ewan kame manulat

dikam ta éwan moy maari a mapospusan.Ey nadid, éng mapospusan moy i kalahatisan, éy umasaék a mapospusan moy iétanan. Eng kona sa, éy purién moy kame,sakay purién me kam be ta aldew a késolina Panginoon Jesus.

15-16 Nadid, da inumasaék dikam, éynaisip ko éy talagaék pa dikam a bu-misita, baguék tumulos ta Masedonia. Eynadid éy talagaék maka be a sumibeldikam to késoli ko a gébwat ta Mase-donia, monda patulusénék moy ta pen-duwa; sakay péglakadénék moy maka beta Hudea. 17 Ey nadid, da éwanék nakat-ulos, éy makay kagi moy a mégsalawa-hanék. Pero éwan. Diyan moy kékagin amégbagu-bagu i gayak ko, a kona du ibaa tolay a éwan matapat. 18 Maari kama magkatiwala ta kagi ko. Ewanék még-bulibuli. Matapat i Diyos, sakay matapatbe i kagi ko. 19 Sikame ti Silbano sakayti Timoteo, éy nagpahayag kame dikamta anak na Diyos, a ti Jesu Cristo. Eyéwan tu kakabulyan dia. Palagi siya amatapat. 20 Ti Jesu Cristo i méngtupadata étanan a pangako na Diyos. Dahil diya,éy méniwala kitam ta pangako na Diyos.Saya i péngpuri tama ta Diyos. 21 Diyos inagpatibaya dikitam ni Cristo. Sakay patiéy pinili na kitam, a inatdinan na kitam tatungkulin tam. 22 Tinandaan na kitam asikitam i koo na, a inatdinan na kitam taEspiritu. Saya i katunayana a tupadén na ipangako na dikitam.

23 Sistigu ko i Diyos a éwanék mégbu-libuli. Kanya éwanék sina dikam bumisitata Korinto, éy sala ko a paginglan ta kamta kasalanan moy. 24 Ewan ko gustu alaluan ta kam ta péniwala, da matibay déni péniwala moy. Eng ˈwan, gustu me atumulung dikam monda masaya kam.

21Kanya naisip ko dén a éwanék pabi bu-

misita dikam a huway nadid, monda éwanta kam man dén palungkutén. 2 Dahilan,éng atdinan ta kam ta ikalungkut moy, éyéwanék moy wade dén maari a pasayaén.3 Kanya nanulaték dikam to sulat ko aesa, monda éwanék moy palungkutén éngdumeméték sina. Da sikam i dapat amagpasaya diyakén. Da méniwalaék ai kahusayan ko éy kahusayan moy be.4 To pénulat ko dikam to sulat a esa, éynalungkuték dikam. Nakasangisangetéka makay éwan moy tanggapén tu nihatul

2 Korinto 2:5 205 2 Korinto 3:14-16ko dikam. Ey éwanék nanulat dikam apakasaniken ta kam; éngˈwan, monda ma-pospusan moy a mahal ta kam a tahod.

Pégpasensiya Ta Te Kasalanan5 Nadid, tu kaguman moy sina a te

kasalanan to éya, éy éwan san sakén i inat-dinan na ta kalungkutan, da pinakasanikena be i senganya dikam. 6 Pero nadidéy hustu dén tu nipangparusa moy diya.7 Pagpasensiyaan moy siya nadid, a tu-lungan moy siya, monda éwan masiyadui kalungkutan na. 8 Kanya i pékiohon kuadikamnadid, éy ipetamoy diya i pégmahalmoydiya. 9Kanyanisulat kodikam tu sulatko a esa, éy monda puhubaan ta kam, éngsumésunud kam diyakén tungkul ta éya alélake a te kasalanan. 10 Pero nadid, éngpatawadén moy siya to kasalanan na, éypatawadén ko be. Ey tukoy ni Cristo apinatawad ko dén siya nadid, alang-alangdikam. 11 Maigi éy patawadén tam siya,monda éwan kitam matalo ni Satanas. Datukoy tam dén i paraan na.

Métageg Ti Pablo Ta Troas12 Nadid, to kédemét ko ta Troas a

magpahayag ta Mahusay a Baheta, éyinatdinanék na Panginoon ta mahusay apagkékataon ko. 13Perométagegék tu isip,da éwan sa tinumagbu ti wadi ko a Tito.Kanya nagpaalamék du kakaguman ko sa,a nagtulosék dén ta Masedonia.

Nanalo Kitam Dahil Ni Cristo14 Pero salamat ta Diyos! Dahil ta péki-

agum tam ni Cristo, éy sinakup kitam dénna Diyos, da utusan kitam dén na Diyos améngipahayag ni Cristo ta tolay. Mara, iipahayag tama éy koman i sépot a mekalatta étanan a tolay. 15Mara, sikitam i sépotni Cristo a gustu na Diyos. Ey maahobya du tolay a meligtas, sakay du tolaybe a mepahamak. 16 Du mepahamak éykoman side i makaahob tamedukés a ahobamakate i ipahayag tam. Pero dumeligtas,éy koman ya i mesépot a ahob a mangatédta buhay. Ti ésiya i maari a magimetta kona se para ta Diyos? 17 Ewan kamekona du iba a mégtoldu ta kagi na Diyos amonda maketa side ta kuhata. Eng ˈwan,inutusan kame na Diyos. Ey tukoy naa mégtoldu kame ta matapat, da utusankame ni Cristo.

3Mégtarabaho Kame Ta Bigu a Pangako

1 Anya, kagi moy wade a ipagmalaki kodikam i sarili ko? O makay isip moy tekailanganék ta kasulatan a para dikam,o dikaya kasulatan a gébwat dikam, amagpatunay diyakén a tama i pégtolduko. Du iba a mégtoldu dikam ta mali,éy gustu de ipeta i kona sa a kasulatan.Pero sakén, éy éwan. 2 Da sikam dén amismo i katunayana a tama i tarabaho ko.Mara sikam i kasulatan kua, da tukoy naétanan a tolay a méniwala kam ni Cristodahil diyakén. 3Mara sikam i kasulatana agébwat ni Cristo. Ey sakén i néngitugénata éya a kasulatan. Ey éwan ya nesulat tatinta to bito, éngˈwan Espiritu na Diyos inagtoldua ta éya ta isip moya.

4 Nakagi me ye da mégkatiwala kameta Diyos, dahil ni Cristo. 5 Ewan me kayata sarili me a mangtupad ta tarabaho me.Eng kaya me a tupadén, éy gébwat ya takaluub na Diyos dikame. 6Diyos i nagkalu-uba dikame ta kabihasa me a tungkulinme, a mégtarabaho kame ta bigu a pan-gako na Diyos. I éya a pangako, éy éwangébwat ta kautusan ni Moises, éng ˈwanEspiritu na Diyos i nagpaliwanaga dikitamta éya. Dahilan i kautusan ni Moises, éyméngatéd san ta ikate. Pero i Espiritu éyméngatéd ta buhay.

7Tu kautusan éy nesulat dén to bito. Eyto péngiatéd ni Moises ta éya, éy mehayagdén i memahal a demlag na Diyos. Tumudet ni Moises éy medemlag a tahod.Ey du tolay a Israel, éy méganteng side alumameng ni Moises, da medemlag; peronalipas i éya a demlag. I éya a kautusan, éyméngatéd ta ikate. 8 Pero i Mahusay a Ba-heta nadid, a mégpaliwanag i Espiritu, éylalo ya a medemlag to kautusan. 9 Nadid,éng kamahalan tu kautusan ni Moises, améngatéd ta ikate, éy lalo a kamahalan iMahusay a Baheta, da kagi na éya a éwankitam dén tu kasalanan. 10 Dahil ta éya,éy makagi tam a tu dati a kautusan akamahalan, éy éwan dén. Dahilan éy ka-palitan na dén i mas memahal a Mahusaya Baheta. 11 Eng kamahalan tu kautusan analipas dén, éy mas mahigit a kamahalan iMahusay a Baheta nadid, da pirmi ina.

12 Nadid, da umasa kitam ta éya, éymetapang kitam a mégpahayag ta éya.13 Ewan kitam kapareho ni Moises a nag-takléb tomata na para éwanmeta du Israela mélipas i demlag to mudet na. 14-16 Perodu Judeo to araw, éy éwan de napospusan,da mekétog side tu isip. Ey maski nadid,

2 Korinto 3:17 206 2 Korinto 5:7bagay basaén de tu kautusan ni Moises,éy éwan de mépospusan i kahulugen na.Basta du mékiagum ni Cristo i nakapos-pusa ta kahulugen na. 17 Nadid, i éyaa Panginoon, éy siya tu Espiritu. Sakaydu mékiagum ta Espiritu na Panginoon,éy éwan side tu kailangan a sumunud tokautusan du Judeo. Libri dén side to datia ugali de a medukés. 18 Kanya sikitaméy mépospusan tam ta mahusay. Ey metatam i kamahalan a Panginoon. Sakaybaguén kitam dén na Panginoon, hangganpumareho kitam diya. Gébwat ya ta Pangi-noon; éy Espiritu siya.

4Tu Mehuna a Binga a Te Lasén a Gintu

1 Nadid, da kinagbianék na Diyos, éyinatdinanék na ta tungkulin ko. Kanyaéwanék manghina tu isip. 2 Iniwasanko i gimet a medukés a makasanisanike.Ewanék méngloko, sakay éwanék még-toldu ta kakabulyan. Ewan ko palitan ikahulugen no kagi a édse ta kagi na Diyos.Engˈwan, tukoy na Diyos a mégtolduék takatutuhanan. Ey du tolay, éy tukoy de akatutuhanan i pégtoldu kua. 3 Pero du to-lay amepahamak, éy éwandemépospusani ipahayag me. 4 Ewan side méniwala, dati Satanas éy pinaktog na i isip dia. Siyai diyos du éwan méniwala. Nékialam siyata isip dia, monda éwan de mapospusani Mahusay a Baheta. Ewan side maketata demlag na Mahusay a Baheta, sakay tademlag ni Cristo. Ti Cristo éy neubet siyata Diyos. 5 Ey sakén, éy éwan ko ipahayagi sarili ko, éng ˈwan ti Jesu Cristo, a siyai Panginoon. Sakén éy utusan moy san,alang-alang ni Jesus. 6 Da Diyos i négkagi,a “Tumanglaw i demlag ta kedikléman.”Siya i nagpaliwanag ta isip mia, mondamapospusan me a meta i demlag na Diyosta mudet ni Cristo.

7 Mara, sakén, éy komanék i mehunaa binga a te lasén a mahalaga a gintu.Da maski mababaék san a lélake, éy tekébilék ta Mahusay a Baheta. Sakay metana tolay a te kapangyarian i Diyos, dahilta pégtoldu ko. 8 Naghirapék ta meadu,pero éwanék mésaway. Eng mensan, éymégalanganinék, pero éwanék manghinatu isip. 9 Te meadu a mékelbug diyakén,pero éwanék pébayan na Diyos. Pinasak-itanék na tolay, pero éwanék de binuno.10-11 Aldew-aldew, éy bébantaénék de abunon, a kona ni Jesus to éya. Kona sa,

monda meta na tolay a buhay ti Jesus, aalagaanék na. Habang buhayék, éy palag-iék a adene a mate, dahil to tarabaho koni Jesus. 12 Dahil ta pégpahayag ko, éypalagiék a adene a mate. Pero dahil taéya, éy naketaun kam ta buhay a éwan tukatapusan.

13 Te kagi to kasulatan, a kagi na éy,“Magpahayagék ta péniwala kua.” Eysakén, éy kona be sa i péniwala ko. Kanyaipahayag ko be tu péniwala ko. 14Dahilan,binuhay na Diyos ti Panginoon Jesus. Eytukoy ko be a buhayén na kitam be, apakuyugén na kitam ni Jesus ta harap na.15 I étanan a pégtiis ko éy alang-alangdikam, monda éng kumadu a kumadu dumakatanggap ta kaluub na Diyos, éy ku-madu be du magpasalamat ta Diyos, sakaydu mégpuri diya.

Mabagu I Bégi Tama16Kanya sakén, éy éwanék ménghina tu

isip. Maski maging mehina i bégi kua, éysumibét a sumibét i isip kua. 17 I sandalisan a hirap ko nadid, éy tiisén ko, damangatéd ya diyakén ta dikél a gantimpalako, a éwan tu katapusan. 18Kanya éwanékumasa ta gantimpala tamunduae, damali-pas ya. Engˈwan, i asaan kua éy tu tunay agantimpala a éwan meta na tolay, da éwanya tu katapusan.

51 Nadid, kanya tiisén ko i hirap ko na-

did, éy tukoy ko éng mate i bégi tam, éyatdinan kitam na Diyos ta bégi tam a biguta langet a éwan mate. 2 Mégsawa kitamnadid ta bégi tam ta éye, a gustu tam atahod a tahod a mégiyan kitam ta bégitam a bigu ta langet. Koman ya i badutam a bigu. 3Monda mabihisan kitam déna éwan kitam demtan aékbus. 4 Habangmégiyan kitam pabi ta bégi tam a dati taéye, éymégsawa kitam ta hirap tam. Ewantam ngani gustu a mate, pero gustu tama magsolot ta bégi tam a bigu ta langet.I bégi tam a dati a mate, éy gustu tam amapalitan ta bégi tam a bigu, a te buhaya éwan tu katapusan. 5 Ey nadid, Diyos inéngitiyaka dikitam para ta kapalitan naéya. Ey nipagkaluub na i Espiritu na abilang katunayan a baguén na kitam tubégi.

6 Nadid, dahil ta éya, éy matibay déni isip kua. Tukoy ko a hanggan mégiyankitam pabi ta munduae, éy adeyo ki-tam ta Panginoon tam. 7 Maski éwan

2 Korinto 5:8 207 2 Korinto 6:13ko siya meta, éy mégkatiwalaék diya.8 Matibay dén i isip kua. Mahusay éngmateék, monda mégiyanék dén ta Pangi-noon. 9 Pero maski mateék nadid, o éwanpabi, éy gustu ko a gemtén i gustu naa.10Dahilan i bawat esa dikitam, éy humarapni Cristo ta péghukum na, monda gantianna kitam tamahusay, o dikaya tamedukés,ayun to ginimet na bawat esa dikitam tokébuhay tam pabi ta mundua.

Ibilang Kitam Na Diyos a Kadimoy Na11 Nadid, da isipén ko i péghukum na

Panginoon, a makaanteng, éy pilitén ko aakitén i tolay, monda magsoli side diya.Tukoy na Diyos a matapaték, éy umasaéka tukoy moy be ya. 12 Kinagi ko ye dikam,éwan monda ipagmalaki ko dikam i sariliko, éng ˈwan monda éwan kam masaniketa ugali ko. Saye i sengbet moya dumégtoldu sina amégmalaki, peromedukési isip dia. 13 Anya, luku-lukuék bemanéng mégkagiék ta kona se? Eng isip moyéy luku-lukuék, éy pabayan ko san, damégkagiék ta kona se damégtarabahoék taDiyos. Pero éng isip moy éy mahusayék tuisip, éy mahusay, monda aguman ta kam.14 Tu pégmahal ni Cristo dikitam, éy sayai méngatéd ta kesipag ko a sumunud diya.Méniwalaék a minate siya para ta étanana tolay. Ey nadid, éng siya i pinakangbégina étanan a tolay to nikate na, éy bilangpate dén i étanan a tolay. 15 Minate siyapara ta étanan a tolay, sakay nabuhay ahuway, monda du étanan a tolay éy éwande sundin i sarili de, éng ˈwan sumunudside diya.

16 Kanya nadid, éy éwan kame dénmékipospos ta maski ti ésiya ayun tapagkatolay de. To éya éy napospusan meti Cristo ayun san ta pagkatolay na. Peronadid éy éwan dén. 17 Eng mékipagesai maski ti ésiya ni Cristo, éy bigu dénsiya a nilalang. Nalipas dén tu dati apagkatolay na, a bigu dén siya a tolay.18 Diyos i nagimita ta étanan a éya. Dahilto gimet ni Cristo, éy sikitam a kalbug nato araw, éy ibilang kitam dén na Diyos akadimoy na. Sakay inatdinanék na Diyosta tungkulin ko, a pagsolién ko diya imeadu a tolay. 19 I gustu ko a kagin,éy nibilang dén na Diyos i tolay a kadi-moy na, dahil to gimet ni Cristo. Ewanna dén tandaan i meadu a kasalanan de.Sakay nipagkatiwala na diyakén i éya, amonda ipahayag ko. 20 Kanya sakén éy

utusanék na Diyos. Ey ginimiték na Diyosa pinakangbégi na a mékiohon dikam amakipagkasundu kam pad ta Diyos, alang-alang ni Cristo. 21 Ti Cristo éy éwan tukasalanan. Pero pinarusaan siya na Diyospara ta kasalanan tam, mondamékipagesakitam ni Cristo, a ibilang kitam na Diyos aéwan tu kasalanan.

6Tu Kahirapan Ni Pablo

1 Nadid, da katulung kame na Diyos,éy mékiohon kame dikam, a diyanmoy pébayan tu pagkékataon moy anipagkaluub dikam na Diyos. 2 Da kinagidén na Diyos, a “Ta tama a panahun ameligtas kam, éy binati ta kam.” Ey entanmoy, nadid dén i tama a panahun moy ameligtas kam!

3 Sakén, éy pilitén ko a gemtén i tama agimet, monda éwan tu mégpintas diyakénta tungkulin ko, a tulos umidel side taPanginoon ko. 4Kanya ipeta ko a mahusayi ugali ko, monda meta na tolay a tunayéka utusan na Diyos. Mégtiisék ta mahigpita kahirapan; 5 binalbalék de, sakay nipih-esuék, sakay binélbégék. Nagdanasék tamahigpit a tarabaho; nagpuyaték; sakaypinalasék. 6Nipeta ko a utusanék na Diyosta ugali ko a matapat, sakay ta katalin-ungan ko, sakay ta pégpasensiya ko tatolay, sakay mebaiték. Kona sa, da agu-manék na Banal a Espiritu. 7Matapaték amégkagi ta kapangyarian na Diyos. I ugaliko a mahusay, éy saya i panglaban ko takalinga ko. 8 Te gumalang diyakén. Perote mégpakasanike be diyakén a méguposdiyakén. Ey maski kagi de a mebuliék, éykatutuhanan san i kagi ko. 9Maski tukoyékna tolay, éy kagi de a éwanék de tukoy.Maski talagaék dén amate, éymabuhayék!Maski pinarusaanék na Diyos, éy éwanékna binuno. 10 Maski mélungkuték, éypalagiék be a masaya ni Cristo. Pobreék,pero inatdinan ko i meadu ta kayamanande. Ewanék tu kasangkapan, pero édsediyakén i dikél a gantimpala ko.

11 Sikam a taga Korinto, matapat san ikagi ko dikam, da mahal ta kam a tahod.12 Bakit méghinanakit kam diyakén?Ewanék mégtampo dikam, éngˈwan sikami mégtampua diyakén. 13 Magpasensiyakam. Sikam éy koman ta kam i anak.Mahal ta kam. Mahalénék moy be.

Diyan KamMékiagumTa EwanMéniwala

2 Korinto 6:14 208 2 Korinto 8:5

14 Diyan kam mékiagum ta éwan méni-wala ni Cristo. Maari beman a magagumi mahusay éy ta medukés? O dikaya idemlag éy ta diklém? 15 Maari bemana mégkaigi de Cristo sakay ti Satanas?Mékipagesa beman tu tolay a méniwalasakay tu éwan méniwala? 16 Maari be-man i tolay a sumamba ta diyos-diyosana ribultu ta bile na Diyos? Ey sikitamngani i pégiyanan na Diyos, da siya be déni négkagia, a“Mégiyanék dide, a édseék dide. Sakén

i péniwalaan dia, a side i tolayko. 17 Kanya sikam a tolay ko,kagi na Diyos, éy umadeyo kamdu éwan méniwala a tolay, a diyankammékiagumdide. Eng umadeyokam taugali de amedukés, éy tang-gapén ta kam. 18 Maging Amaékmoy, a sikam i maging anak ko.Saya i kagi na Panginoon tam amakapangyarian.”

7Nasaya Ti Pablo To Kagi Ni Tito

1 Nadid, kékadimoy ko, da nipangakodikitam na Diyos i éya, éy ibutan tam imaski anya a kasalanan tam amagpadukésta bégi tam éy ta isip tam. Sakay gumalangkitam ta Diyos, a gemtén tam i mahusay taharap na.

2 Mahalén moy kame. Ewan kame tukasalanan ta maski ti ésiya dikam. Ewankame nangloko ta maski ti ésiya. Sakayéwan kame nangdaya ta maski ti ésiya.3 Ewan ta kam sisién ta éya, da mahalta kam. Maski mateék éy éwan maibuttu pégmahal ko dikam. 4 Mégkatiwalaékdikam. Purién ta kam ta tolay. Maski tehirap kame, éy mélowasék tu isip dikam, amésayaék.

5 To édse me ta Masedonia, éy éwankame tu kéimang. Da panay i hirap meta éya. Sakay lébugén me du kontarame, sakay natageg kame dikam a natageg.6 Pero i Diyos, éy ugali na a tumulung dumélungkut. Ey tinulungan na kame be, dapinademét na ti Tito dikame. 7 Ey sikame,éy mésaya kame to demét na. Sakay lalokame a mésaya to péngibaheta na dikame,a tinulunganmoy siya. Nibaheta be ni Titodikame a nagsisi kam dén, a mégamwawkam kan dén diyakén, a isuhogék moykan dén. Kanya laloék dén a mahusay tuisip dikam. 8 Maski naghinanakit kam to

sulat ko a esa, éy éwanék nagsisi. Tala-gaék a magsisi, da pinalungkut ta kam.Pero éwan, da sandali san tu lungkut moy.9Nasayaék to sulat ko a éya dikam, da nag-sisi kam dén to kasalanan moy, a inibutanmoy dén. Diyos i nagpasisia dikam to sulatko. Kanya tu sulat ko, éy éwan nikasida naisip moya. 10 Dahilan i pagsésisi a gébwatta Diyos, éy siya i nangbagu ta ugali natolay a medukés, monda meligtas side.Pero i tolay a magsisi ta isip na san, peroéwan na ibutan tu ugali na a medukés, éymapahamak siya! 11Ey enta moy tu pagsé-sisi moy a gébwat ta Diyos. Dahil ta éya,éy nasanike kam, a naiyamut kam to gimetsina a medukés. Sakay pinarusaan moyagad tu te kasalanan. Naniwala kam déndiyakén. Nagpatunay kam dén diyakén aéwan kam tu kasalanan.

12 Tukoy na Diyos tu péngsulat kodikam, a éwan monda maparusaan tu tekasalanan, sakay éwan san alang-alang topinagkakasalananan na, éng ˈwan mondapalitawén ko dikam i tunay a pégmahalmoy diyakén. 13 Kanya tu ginimet moy éynangatéd dén diyakén ta mahusay a isip.

Sakay nasahat kame be to saya ni Tito topéngtulung moy diya. 14 Pinuri ta kam niTito to araw, éy éwanék dén mésanike na-did, da neta na dén a tutuhanan amahusaykam, a kona to kinagi ko diya. Négkagiékdikam ta katutuhanan. Ey nadid, tu kinagiko ni Tito, éy katutuhanan be. 15 Kanyanadid, éy lalo a dikél i pégmahal ni Titodikam, daméala-ala na tu pénggalangmoydiya, sakay tu péngsunudmoy. 16Ey sakén,éy mésayaék be, da sikam éy maari ko apagkatiwalaan.

8Tungkul Ta Péngatéd Du Te Hirap

1 Nadid, a tétotop ko, éy gustu ko aibaheta dikam i mahusay a kagbi na Diyosa dinumemét du kakaguman tam a méni-wala ni Cristo ta Masedonia. 2Pinuhubaanside na Diyos, a pinagdanas na side ta dikéla hirap. Pero maski édse dide i kahirapan,éy mésaya san side, a mebait side. Sakaynangatéd side ta meadu a ambag de apara du tétotop tam a te hirap ta Hudea.3 Nagsuul side a umambag ta kaya de.Sakay nangatéd be side ta higit pa ta kayade. Tutuhanan ya, 4 da side i nékiohonadiyakén, a atdinan ko side ta pagkékataonde a makatulung side du tétotop tam taHudea. 5Akala ko éy kétihék san tu ambag

2 Korinto 8:6 209 2 Korinto 9:5de, pero meadu bale! Sakay higit pa taéya, da nangatéd be side ta sarili de taPanginoon. Sakay tinulunganék de be,ayun ta kaluuben na Panginoon.

6 Nadid, sikam kan be san i nagsapul anag-ipun ta ambag moy be, a para du toptam ta Hudea a te hirap. Kanya pinékio-honan ko ti Tito a magsoli sina dikam,a monda aguman na kam a magtapos taiambag moy. Da ti Tito i nagpaipun dikamto éya. 7 Sikam éy tanyag dén i péniwalamoya, sakay ta pégtoldu moy, sakay takatiyagaan moy, sakay ta pégmahal moydikame. Nadid, i gustu kua, éy metanyagkam be dén ta pégambag moy du kakagu-man tam ta Hudea.

8Ewan ta kam pilitén a umambag. Bastanibaheta ko san dikam tu kétulung duiba, monda masubuk ta kam, éng kodya ipégtapat moya diyakén. 9 Dahilan sikam,éy tukoymoy éng kodya i kadikél na péng-tulung ni Panginoon Jesu Cristo. To sapuléy siya i te koo ta étanan. Pero pinabayanna i kayamanan na, a naging tolay siyaa mahirap, monda tulungan na kitam,monda yumaman kitam ta langet, dahilto kahirapan na. 10 Nadid, saye i hatulkua dikam ta éya: maigi pa éy tapusénmoy nadid tu talaga moy a iambag to esaa panahun. Da sikam i neditol a nagayaka umambag du tétotop tam ta Hudea.11 Dapat tapusén moy nadid tu ginayakmoy, a umambag kam nadid ta kaya moya iatéd. 12 Dahilan, éng gustu moy ngania umambag du tétotop tam ta Hudea, éytanggapén na Diyos i maski sénganya akaya moy a iatéd. Ewan na hangad a man-gatéd kitam ta éwan tam kaya. 13 Ewanékmégkagi a ubusén moy tu kuhata moyta pégtulung moy du iba monda magingmayaman side. Ewan! 14 Pero dapat kitama négtulungan. Da masagana kam nadid,éy dapat tulunganmoydu kakaguman tamta Hudea a te kailangan. Eng dumeméti oras a masagana side, sakay sikam i tehirap, éy tulungan de kam be. 15 Te kagitungkul ta éya ta kasulatan:“Du tolay a masagana, éy éwan side tu

sobha. Sakay du tolay a kulang tunaalap de, éy te hustu, da binunon-gan de side.”

16 Ey nadid, salamat ta Diyos, da kinag-bian kam ni Tito a kona ta péngagbi kuadikam. 17 Ewan na inidelan tu nipékiohonko diya amagsoli dikam. Engˈwan, nagsuulpa a siya i umangea sina. 18 Pakuyugén

ko be diya i esa a top tam. Siya, éytanyag dén ta maski ahe a simbaan, dahilta pégpahayag na ta Mahusay a Baheta.19 Sakay pati, éy siya i pinilia du tolay dusimbaan ta éye, a siya i kaguman me améngitugén ta iambag moy ta Hudea. Eyitugénme yamonda du tolay sa, éy puriénde i Diyos. Saya i pangtulung tama dide.

20 Siya i sistigu mia, monda éwan tumagpehay dikame a magkupit kame taiambag moy a kébilén me ta Hudea.21 Kuyugén me i éya a lélake a matapat,monda mapospusan na tolay a tama igimet me. Sakay tukoy be dén ya na Diyos.

22 Nadid, pakuyugén me de Tito i esapa a top tam. Siya éy pinuhubaan me tameadu a beses, éy palagi siya a matiyaga atumulung. Ey lalo siya nadid a matiyagaa tumulung dikam, da mégkatiwala siyadikam.

23Ey ti Tito, éy siya i kaguman ko amén-gagum dikam. Ey tu kaguman na a éduwa,éy utusan side du tolay du simbaan ta éye.Dahil ta gimet diden ya a éduwa, éymeadui méngpuri ta Diyos. 24 Kanya sikam, éytanggapén moy side ta mahusay, mondadu tolay du iba a simbaan ta ina, éy metade a tutuhanan tu kinagi ko dide a tungkuldikam; da kinagi ko dide a mahusay dén iugali moya.

9Dapat Umambag

1 Ewanék dén tu kailangan a sumulatdikam tungkul ta péngtulung moy du ibaa top tam ta péniwala. 2 Da tukoy kodén a sadya kam dén a tumulung du toptam ta Hudea. Pinuri ta kam du tagaMasedonia. “Du top tam ta Korinto,”kagi ko, “éy talaga side to esa a taon aumambag.” Ey nadid, du taga Masedonia,pékabati de ta éya, éy gustu de dén aumaheg dikam. 3 Ey nadid, pégdetulén kosina dikam de Tito, monda paghandaén dekam ta sadya moy a iambag. Maghandakam, monda éwanék masanike to kinagiko di tolayae, a naghanda kam to esa ataon. 4 Eng te taga Masedonia a kumuyogdiyakén, sakay demtan me kam a éwanpabi nakahanda, makay masanikeék. Eysikam, éwan kam lalo a masanike? Dapinuri ta kam dide. 5 Kanya paditulén kode Tito sina dikam, monda paghandaénde kam ta iambag moy a nipangako moy,monda éy demtan ta kam a nakahandadén. Kona maka sa, monda du kaguman

2 Korinto 9:6 210 2 Korinto 11:2ko, éy meta de a maluwag kam tu isip, aéwan kam sapilitan.

6 Tandaan moy ye: tu méghasik ta kéti-hék, éy kétihék be i ladéyén na. Ey tuméghasik tameadu, éymeadu be i ladéyénna. 7 I bawat esa, éy dapat mangatéd tagustu na san, amaluwag ta isip naa, a éwansapilitan. Da gustu na Diyos tu mégsuul.8Kaya naDiyos amangatéd dikam ta sobhapa ta kailangan moy, monda éwan kamtu kulang, monda palagi kam a maari amangatéd ta tolay a te kailangan. 9Kagi naDiyos tungkul ta mebait a tolay, a “Palagisiya a méngatéd du mahirap, a éwan tuhanggan i kabaitan na.” 10 Diyos i man-gatéda ta binhi a ihasik, sakay ta kanén amakan. Ey sikam, éng te kailangan kam,éy atdinanna kam ta sobhapa ta kailanganmoy, monda lalo kam a maari a mangatédta mahirap. 11Kona sa, pakaduén na Diyosi kabuhayan moy, monda maari kam amangatéd ta meadu. Ey meadu i mag-pasalamat ta Diyos, dahil ta ambag moydide, a itugén me. 12 I éya a iatéd moy éyaguman na du tolay na Diyos a mahirap.Sakay pati éy meadu i magpasalamat taDiyos dahil ta niatéd moy. 13 Eng meta natolay i ugali moy a tumulung du mahirap,éy purién de i Diyos dahil ta pégtulungmoy dide, da saya i katunayana a méni-wala kam a talaga ta Mahusay a Bahetani Cristo. 14 Sakay panalangin de kambe, sakay mahal de kam, dahil ta dikéla kaluub na Diyos dide, a gébwat dikam.15 Salamat ta Diyos, dahil ta dikél a kaluubna dikitam a éwan tu hanggan.

10Nangatuwiran Ti Pablo

1 Nadid, sakén éy ti Pablo. Te kaginékdikam, a ahigén ko i kabaitan ni Cristo.Te sénganya sina dikam a akala de éymégantengék a méngisuwat dikam éngdumeméték. Kagi de kan a metapangéksan ta sulat, pero éng kaharapék moy,éy mebaiték kan san. 2 I pékiohon kuadikam, éy diyanék moy puhubaan, éngmetapangék. Siguradu a talaga a isuwatko duméngupos diyakén sina; du mégkagia medukés i ugali ko. 3 Tutuhanan amehinaék san a tolay, pero éwan ko ahigéni ugali na tolay ta mundua ta pékilaban ko.4 I armas ko éy éwan kona ta armas na ibaa tolay; éngˈwan, kapangyarian na Diyos inipangdaig ko du kalaban ko. Médaig kodu mékipégsuway ta mali. 5 Sésugpuén ko

i tolay a mégmataas a kontara ta Diyos.Métalo ko i isip na tolay, monda sumukuside ni Cristo. 6 Sakay sikam, éng tuloskam a méniwala diyakén, éy handaék déna magparusa du édsina dikam a uméedelpabi.

7 Tandaan moy ye: Du tolay sina akontara diyakén, éy kagi de a koo side niCristo. Pero side, éy dapat alélahanan dea kooék be ni Cristo. 8 Maski ipagpalaloko i kapangyarian ko éy éwanékmésanike,da niatéd dén ya diyakén na Diyos a it-ulung ko dikam. 9 Diyan moy kékagin amégpakantengék dikam du sulat ko. 10 Temégkagi kan sina a “Metapang a meingélti Pablo éng sumulat, pero éng dumemétsiya éymeta tamamababa san siya, a éwanna tukoy a mégtoldu.” 11 Pero éwan! Tulélake a négkagi ta éya, éy dapatmapospu-san na i maski anya a kagin ko ta sulat ko aéye, éy tupadén ko éng dumeméték.

12 Ewan ko gustu a ipahero ko i sarili kodiden ya amaistu amégmalake. Luku-lukuside! Eng anya i gimet de, éy kagi de amahusay ya. 13 Pero sakén, éwanék lum-abis ta hanganan na tungkulin ko a niatéddiyakén na Diyos. Ey sakup ya ta pégtolduko dikam. 14 Kanya éwanék lumabis tatungkulin ko éng magtolduék dikam, dasakén i neditol a nakaabut dikam a nag-pahayag ta Mahusay a Baheta ta tungkulni Cristo. 15 Ewan ko ipalalo i éwan kotungkulin, sakay ta ginimet na iba a to-lay. Eng ˈwan, i asaan kua, éy tumibay ipéniwala moya, monda dumikél a dumikéli tarabaho ko dikam, 16 monda maariéka magpahayag ta Mahusay a Baheta dubanubanuwan sa ta banda a sa dikam. Peroéwanék magpalalo a sakén i nagimita tatarabaho a ginimet no iba.

17 Da kagi na Diyos, “Diyan kam mag-palalo, éng ˈwan purién moy i Panginoonmoy.” 18Da purién naDiyos tu tolay ametana amahusay. Pero éwan na gustu tu tolaya mégpalalo ta sarili na.

11Tungkul Du Mégwari-wari a Apostol

1 Nadid, pagpasensiyaanék moy,éng ipagpalalo ko i kapangyarian ko.2 Métagegék dikam, da mahal ta kam akoman i pégmahal na Diyos dikam. Dasakén i nangipahayaga ni Cristo dikam.Mara sikam, éy kapareho kam no madiketa adene a ikasal: matapat siya to katipanna. Mara sikam, éy katipan ni Cristo.

2 Korinto 11:3 211 2 Korinto 11:313 Natandaan moy ti Eba to araw: mahalna i Diyos, pero linoko siya no ulag.Ey i antingan kua nadid, éy makay temangloko dikam, a kaleksapan moy betu pégmahal moy ni Cristo. 4 Dahilangustu moy a tanggapén i maski ti ésiyaa dumemét dikam a mégtoldu ta iba atungkul ni Jesus, a puwera tu nitolduko dikam. Tinanggap moy kan tu iba apégtoldu. Sakay tinanggap moy kan be iiba a espiritu a éwan Espiritu na Diyos.

5 Nadid, diden ina a mégtoldu dikam, akagi de a apostol side, éy éwan sidemataasdiyakén. 6 Maski éwanék bihasa a mégk-agi ta talumpati, éy éwanék be mehuli takatalinungan. Ey sikam, tukoy moy dén akatutuhanan tu nitoldu ko dikam.

7 Bakit! To pégpahayag ko dikam ta Ba-heta na Diyos éy éwanék nipaupa dikam.Nagpababaék san dikam, monda agumanta kam. Kagi moy beman ya a kasalananko? 8 To péngtulung ko dikam, éy du ibaa simbaan i nanggastusa diyakén. Nag-paupaék dide, pero sikam i nagtarabahoankua! 9 Sakay pati, to kétulos ko dikam éyéwanék nagaged dikam ta kailangan ko.Eng ˈwan, du tétotop tam a taga Masedo-nia, éy tinognanék de ta tulung de. Ewanta kam inabala to éya ta kailangan ko.Sakay éwan ta kam abalaén habang buhay.10 Tutuhanan ya ta Diyos! Maski ahe iangayan ko ta Akaya, éy éwanék mékegedta maski ti ésiya ta kailangan ko. 11Nadid,maski éwanék mékeged dikam, éy diyanmoy isipén a éwan ta kam mahal. Ewan!Tukoy dén na Diyos a mahal ta kam.

12Nadid, itulos ko san i éya a ugali ko aéwan mékeged, monda ipeta ko a éwanékumaheg du iba sina a mégtoldu dikam.Kagi de a ahigénék de san ta pégpaupade dikam, pero éwan. 13 Diden ya a tolayéy éwan side tunay a apostol. Mégbuli-buli side, a mégwari-wari side a apostol niCristo. 14 Ey anya pa! Da maski ti Satanas,éy mégwari-wari siya a anghel a utusan naDiyos. 15 Kanya diyan kitam mégtaka éngkona be sa du utusan ni Satanas. Mégwari-wari be side a Diyos i nagpaangea dide sinaa magtoldu. Pero kédemét na oras, éymagantian side to gimet de a medukés.

Nilista Ni Pablo Tu Kahirapan Na16 Nadid, pékiohon ko man dén dikam.

Diyanék moy isipén a hangal. Pero éngkona sa i isip moya, éy pagpasensiyaanmoy be, monda san éy makapagpalaloék

be ta kétihék. 17 I kagi ko a éye éyéwan utus na Panginoon. Eng ˈwan, ipégpalalo ko a éye éy koman i kagi nahangal a tolay. 18 Da te meadu sina amégpalalo, éy magpalaloék be. 19 Isip moywade éymatalinung kam! Pero tanggapénmoy du mégtoldu sina a hangal! 20 Engmatalinung kam, éy bakit tanggapén moyi kona sa. Utusan de kam, alapén detu kuhata moy, sakay lélokon de kam,sakay apién de kam, pero pégtiisan moyside! 21 Pinakasanikeék moy; kagi moy amababaék san, da éwanék inumaheg didea matapang dikam.

Nadid, diden ina a mégwari-wari, éngmégpalalo side, éy makapagpalaloék be,maski komanék i hangal. 22 Mégpalaloside a Judeo side, a lahi side ni Israel, aapo-apo side ni Abraham. Pero konaék besa. 23 Eng utusan side ni Cristo, éy masmahusayék a utusan ni Cristo kesira dide.(Hus, komanék i hangal ta kagi ko a éye.)Higit pa dide i tarabaho ko ta Diyos. Higitpa dide i pégparusa na tolay diyakén, dahilta pégtoldu ko ta katutuhanan. Meadua beses a nepihesuék. Meadu a beses ayinabaték. Meadu a beses a talagaék amate. 24 Lima a beses éy binalbalék duJudeo ta meadu. Bawat esa a beses éy épata pulu a balbal. 25Etélo a beses a hinaplitékdu te tungkulin a taga Roma. Mensanéy binatikalék de. Etéloék dén a beses anabagbag ta te sakayan ko a paraw. Tomensan, éy esa a aldewék éy ta esa a kélépa te pataw. 26 To kedalas ko a péglebut,éy keetaunan ko i iba-iba a kahirapan.Bihéng, sakay tulisan. Sakay nékialamdiyakén du kabébayan ko a Judeo, sakaydu éwan Judeo. Nadanasan ko i hirap tabanuwan, sakay ilang a lugar, sakay tadiget, sakay du mégwari-wari a top tam tapéniwala. 27Nagdanasék be ta mahigpit ahirap a sari-sari. Measadékék a mégpuyat,sakaymégalép, sakaymégeplék. Nagtiisékbe dén ta dégnin, sakay nagkulangék tabadu. 28 Sakay naghirapék ta meadu pa.Sakay bukod ta éya, éy métagegék aldew-aldew du tolay ta étanan a simbaan. 29Engte mehina ta péniwala, éy meramayékdide. Sakay éng te nagkasala, éy méghi-rapék be tu isip.

30 Nadid, da piniliték moy dén a mag-palalo, éymégpalaloék san ta kahinaan ko.31 Ewanék mégbuli-buli. Ey tukoy dén yana Diyos. Siya i Ama na Panginoon Jesus.Purién siya a éwan tu katapusan.

2 Korinto 11:32 212 2 Korinto 13:232To édsa ko ta Damasko, tu gubernador

sa a sakup ni Hari Aretas éy pinaban-tay na tu pintuan na banuwan, mondaipadiképék. 33 Pero du kaguman ko éyniasékék de to gatang sakay nitostosék deta lipat no pader; tulos nakaginanék dén.

12To Kéange Ni Pablo Ta Langet

1 Kailangan éy magpalaloék, maskiéwan tu pakinabang ta éya. I kékaginkua dikam nadid, éy na nipetaa diyakénna Panginoon a lihim. 2-3 To éya éykembilék ta langet. Ewan ko tukoy éngkaliduwa ko san i kembil ta éya, o éng bégiko be. Diyos san i nakapospusa. Bastai napospusan ko sana, éy kembilék talanget. Nanyari ya to sapulu éy ta épata taon a nakalipas. 4 To édsa ko sa éynabati ko i éwan ko maari a ilagip, dabawal i maski ti ésiya a mégkagi ta éya.5Nadid, maski maariék a magpalalo ta éyaananyari diyakén, éy éwanko itulos. Bastai pégpalalo kua éy tu kahinaan ko. 6 Peroéngmagpalaloékmaka, éy éwanék hangal,da tutuhanan ya a nanyari diyakén. Peroéwanék magpalalo, da sala ko a maisip natolay a mataasék. Tama dén éng meta desan i ugali ko sakay ta pégtoldu ko.

7 Nadid, para éwan ko ipagmalakidu meadu a tanda a nipeta diyakén naDiyos, éy inatdinanék na ta kahirapanko. Pinakultaden na tu esa a utusan niSatanas a nagpahirap diyakén, mondaéwanék magmalaki. 8 Etélo a beses koa iyédalangin ta Panginoon a ibutan nai éya. 9 Pero i sengbet naa diyakén éy,“Ewan. Tama dén i péngagum ko diko,Pablo. Dahilan,” kagi na, “éng mehinaka, éy saya i oras a pékapospos mo tapéngagum ko diko a makapangyarian.”

Nadid, to pégkagi na ta éya diyakén, éymésayaék ta kahinaan ko, monda mapos-pusan ko i katibayan ni Cristo diyakén, amakapangyarian. 10Da umasaék ni Cristo,éy tiisén ko san éng mehinaék, éng tehirapék, éng lélokonék na tolay. Dahilan,éng mehinaék, éy saya i oras a mapospu-san ko i katibayan ni Cristo diyakén.

Magmalasakit Ti Pablo Du Taga Korinto11 Komanék i hangal ta pégpalalo ko a

éye. Pero piniliték moy. Sikam makai nagpuria diyakén. Da maski mehinaéksan a tolay, éy éwanék mehuli diden inaa mégkagi a apostol side. 12 To kétulos ko

sina dikam, éy neta moy a tunayék a apos-tol ni Cristo, dahil to ginimet ko. Maskinagtiisék sina éy neta moy tu ginimet kosina a tanda sakay kataka-taka. 13 Anyabeman ye i mineta moya a nitulung kodu iba a simbaan, a éwan ko be dikamniatéd? Ewan ta kam be inabala ta gastosko. Siguru saya i kasalanan ko, éy pag-pasensiyaanék moy.

14 Handaék nadid a bumisita dikam.Ikatélo dén ye nadid a beses a bumisi-taék dikam. Pero éwanék magaged dikam.Sikam a mismo i gustu ko a entan. Puweratu kuhata moy. Dapat éy magulang i mén-gatéd ta anak de, kesira to anak iméngatédto magulang. 15 Hus, maari a iobus ko tukuhata ko dikam, monda aguman ta kam.Maski éwanék moy mahal, éy sakén éymahal ta kam a tahod.

16 Pero maski éwanék nagpagastosdikam, éy te négkagi sina a nagparaanékkan dikam, a dinaya ta kam. 17-18 Bakit?Pinagsamantalaan ko beman i mahusay augali moy to péngiange ko sina de Tito?Dinaya kam beman ni Tito? Ewan! Dapareho kame tu isip. Pareho i ugali mia tiTito.

19 Makay isip moy mangalapék san takatuwiran ko ta sulat kuae. Pero éwan.Mégkagiék san ayun ta gustu ni Cristo.Ey tukoy dén ya na Diyos. I étanan akagi ko a éye, éy para aguman ta kam, akékadimoy ko. 20 Mégantengék a makaydemtan ta kam a éwan tama i gimet moy.Eng kona sa éymakay gemtén ko be i éwanmoy gustu. Makay demtan ta kam a teméglébug dikam, éy ta ménaghili; o temeingél éy ta medémot. Makay te mén-gupos dikam, éy ta méngdusta, éy ta még-malaki, sakay ligalig. 21 Mégantengék amakay masanikeék ta Diyos, dahil ta ugalimoya. Malungkuték éng dumeméték sina,éng te sénganya pabi dikam sina a éwanpabi nagsisi to ginimet de a medukés. Lalodu méngibébi éy ta méngilélake.

13Katapusan a Hatul Ni Pablo

1 Saye i ikatélo a beses a bumisitaékdikam. Kédemét ko, éy parusaan ko dute kasalanan. Pero maski anya a abla, éykailangan éy te éduwa a sistigu, o étélo.2 To ikaduwa a bisita ko dikam éy pinégk-agian ko du te kasalanan, a parusaan koside éng demtan ko side a huway a tekasalanan pabi. Ey pégkagian ta kam a

2 Korinto 13:3 213 2 Korinto 13:13huway nadid: du te kasalanan pabi éyéwan side makaiwas ta parusa ko. 3 Dagustu moy a meta i katunayan a ti Cristoi nagutusa diyakén, éy meta moy! Ewanmehina ti Cristo dikam, éng ˈwan dikéli kapangyarian na a mangparusa dikam.4 Mehina ngani ti Cristo to nikate na tokudos. Pero buhay dén siya nadid, dahilta kapangyarian na Diyos a édse diya. Eysakén, mehinaék be a kona diya. Pero éngdumeméték dikam, éy meta moy a édsebe diyakén i kapangyarian na Diyos, damékiagumék ni Cristo.

5 Tiyakén moy, éng manatili kam tapéniwala tam o éwan. Masdan moy isarili moy. Ewan moy baman tukoy aédse dén dikam ti Jesu Cristo? O siguruéwan. Siguru mégwari-wari kam san améniwala. 6Umasaék dikam, a isipén moya tunayék a apostol ni Cristo. 7 Iyédalanginko ta Diyos a éwan kam maka magkamali.Ewan ko gustu a magpatunay dikam atama i gimet ko. Engˈwan, i gustu kua éysikam i magimita ta tama a gimet, maskikagi de a éwanék tunay a apostol. 8 Daéwanék kontara ta katutuhanan a gimet naDiyos. Eng éwan, gustu ko a mapospusanna tolay i katutuhanan. 9 Masahaték éngdemtan ta kam a matibay i péniwala moy,monda éwanék tu kailangan a magparusadikam. Saya i panalangin kua, a magingmahusay kam ta péniwala. 10 Kanya nisu-lat ko ye baguék sina umange. Monda éngdumeméték sina éy éwanék tu kailangana magparusa dikam ta kapangyarian a ni-atéd diyakén na Panginoon. I éye a ka-pangyarian a édse diyakén éy éwanmondaparusaan ko i tolay, éngˈwan pégtulung kota tolay.

11Nadid, a tétotop ko, éy saye i katapu-san na sulat ko a éye dikam. Pilitén moy amagingmahusay kam. Sundin moy i hatulko a éye dikam. Magkaisa kam, négsuyuankam. Tu pégmahal na Diyos, sakay takapayapaan na Diyos, éy édsemaka dikam.

12 Négbatian kam ta matapat. Mékiku-musta dikam du étanan a méniwala niJesus ta éye.

13Kagbian kammaka na Panginoon JesuCristo. Edse maka dikam i pégmahal naDiyos, a mékiagum dikam ta mahusay iBanal a Espiritu. Ewan dén. Pablo.

Galasia 1:1 214 Galasia 2:4

Tu Sulat ni Pablo duTaga Galasia1 Gébwat ye ni Pablo a apostol. Bakén

a tolay i nangatéda diyakén ta tungkulinko a naging apostol, éngˈwan ti Jesu Cristo,sakay Tama na a Diyos. Siya i nangbuhayni Cristo a huway. 2 Pati du tétotop tamta péniwala ta éye, éy kaguman ko side ananulat ta éye dikam. Saye i sulat mia dusakup du simbaan ta Galasia.

3 Tama tam a Diyos sakay ti PanginoonJesu Cristo, éy atdinan de kam maka tabiyaya sakay ta kapayapaan. 4 Niatéd niCristo i buhay na dahil ta kasalanan tam,monda maagaw na kitam ta medukés tamunduae. Saya i kaluuben Nama tam aDiyos. 5 Purién maka siya na tolay a éwantu katapusan. Kona sa.

I Tunay a Mahusay a Baheta6Nadid, sakén éymégtakaék dikam, éng

bakit agad moy pinabayan i Diyos. Nan-gakit siya dikam dahil ta kagbi ni Cristo.Ey nadid, éy bakit inumagton kam dénta iba a rilihiyon? 7 Pero éwan tu ibaa tunay a rilihiyon. Kanya san éy teméngligalig dikam ta ina, éy pilitén dea baguén i Mahusay a Baheta tungkul niCristo. 8-9 Pero tandaan moy ye: saye tukinagi ko to éya: maski ti ésiya a magtoldudikam ta éwan kapareho no nitoldu medikam to éya, éy parusaan siya na Diyos!O ngani. Maski sikame, maski anghel agébwat ta langet, éy parusaan na Diyos atalaga. Kanya maski ti ésiya i magtoldudikam ta kontara ta Mahusay a Baheta, éyparusaan na Diyos.

10 Anya, akala moy wade éy tolay isuyuén kua? Ewan. Diyos i suyuén kua.Eng mékisuyuék pabi ta tolay, éy éwanékutusan ni Cristo.

Eng Kodya Naging Apostol Ti Pablo11 Gustu ko a mapospusan moy, a této-

top ko, a éwan gébwat ta tolay i nipahayagkua a Mahusay a Baheta. 12 Da éwan yagébwat ta tolay. Ewan be tolay i néngi-toldua diyakén ta éya. Eng ˈwan, ti JesuCristo a mismo i néngipaliwanaga diyakénta éya a baheta.

13 Nabaheta moy dén tu dati a ugaliko, to péniwala ko pabi ta rilihiyon naJudeo. Tukoy moy dén éng pinakodya ko anipaparusa du méniwala ni Cristo. Sakay

pilitén ko side a sidaén. 14 Mesipagékdu kaanakan ko a Judeo a ménugsug tarilihiyon me. Sakay dikél i pégmalasakitko ta ugali du ninuno me a Judeo.

15 Pero maski nagkunaék sa, éy kinag-bianék dén na Diyos. Baguék nienak, éypiniliék na, monda atdinanék na nadid tatungkulin ko a sakén i utusan na. 16 Eykédemét na takda na a oras, éy nipali-wanag na diyakén i anak na, da kaluubenna éy ipahayag ko siya du éwan Judeo atolay. Nadid, to nanyari a éya, éy éwanko nipakelagip ti Jesus ta maski ti ésiya.17Sakay éwanék be inumange ta Jerusalema néngisiyasat du neditol diyakén a apos-tol ni Jesus. Engˈwan, inumangeék san taArabia. Sakay kétapos na éya, éy nagsoliékdén ta Damasko. 18Nadid, kélipas na étéloa taon, éy inumangeék ta Jerusalem, anakipagketaék ni Pedro. Ey nagkagumankame sa ta sapulu éy ta lima a aldew.19 Pero éwanék sa tu mineta a apostol aiba, éngˈwan ti Pedro san, sakay ti Santiagoa top no Panginoon tam. 20 Tutuhananye a kagi ko ta sulatae. Tukoy na Diyos aéwanék mégbuli-buli.

21Nadid, kétapos na éya, éy inumangeékta Siria sakay ta Silisia. 22 Kanya éwanékpabi mineta du méniwala ni Cristo taHudea. 23 Basta nabaheta de san dén, a“Tu lélake a dati a nagpaparusa dikitam,a ti Pablo, éy méngipahayag kan dén na-did ta rilihiyon tam a gustu na ibutan toaraw.” 24 Kanya nagpuri side ta Diyos,dahil diyakén.

2Ti Pablo Sakay Du Iba a Apostol

1 Nadid, kélipas na sapulu éy ta épata taon, éy inumangeék a huway taJerusalem, a kaguman ko ti Bernabe sakayti Tito. 2 Inumangeék sa da inutusanékna Diyos. Nékipéguhonék pa ta lihim dumatétanda sa a apostol. Nipaliwanag kodide tu nitoldu ko du éwan Judeo. I nitoldukua éy iligtas na Diyos i tolay a méniwalani Cristo, maski éwan side maging Judeo.Gustu ko pumayag maka du apostol tapégtoldu ko, monda éwan maibut tutarabaho ko. 3 Ey pinumayag side a talagadiyakén. Tu kaguman ko sa a ti Tito, éyéwan siya Judeo, pero éwan de siya pinilita ipabugit, a ipasakup ta ugali na Judeo.4 Pero te sénganya sa a Judeo a nagwari-wari a méniwala side ni Jesus. Gustude mékiagum dikame monda subukan

Galasia 2:5 215 Galasia 3:4de éng sundin me pabi i ugali na Judeo.Pero inagaw kitam ni Cristo Jesus ta éya.Gustu de a ipasakup kame maka ta utusni Moises. 5 Pero éwan kame pinumayagdide, da sala me a mabagu i katutuhanantungkul ta Mahusay a Baheta. Mondaéwan moy isipén a kailangan kam be aipasakup ta rilihiyon na Judeo.

6 Pero du mataas sa a apostol, éy éwanside tu pintas to nipagtoldu ko tungkul niCristo (Ewan mahalaga diyakén a mataasside, da éwan kumampi i Diyos ta isesa atolay.) 7 Engˈwan, neta de a sakén i piniliana Diyos a méngipahayag du éwan Judeo,a kapareho be no nipangpili na ni Pedroa méngipahayag du Judeo. 8 Da ginimitékna Diyos a magpaliwanag du éwan Judeo,a kona to ginimet na ni Pedro a nagpali-wanag be du Judeo. 9 Nadid, du bilangmataas a apostol ta éya éy de Santiago,sakay ti Pedro sakay ti Juan. Diden ya,péketa de a inatdinanék na Diyos a talagata éya a tungkulin ko, éy pinayagen dekame ti Bernabe. Ey pinagkasunduan mea sigi kame a mégtoldu du éwan Judeo,sakay side éy sigi side amégtoldudu Judeo.10 Basta i nipékiohon de sana dikame, éydiyan me pébayan du kaguman de a mahi-rap. Ey gustu ko be ya a gemtén.

Pinégkagian Ni Pablo Ti Pedro11Nadid, kétapos na éya, éy pinégkagian

ko ti Pedro ta Antiokia, da nagkamali siya.12Dahilan to kédedemét na ta Antiokia, éynékidipon siya du éwan Judeo a tolay sa.Ey tama ya. Pero to kédemét sa du inutu-san ni Santiago, éy éwan dén nékiagum tiPedro du éwan Judeo, da néganteng siya apintasan siya du kapareho na a Judeo. Lalodu mégkagi a éwan tanggapén na Diyosi tolay éng éwan side ipabugit, a mondamaging Judeo side.

13 Nadid, du étanan a Judeo ta An-tiokia a méniwala ni Jesus, éy tulos beside a inumaheg ni Pedro, a éwan be sidenékidipon du éwan Judeo. Pati ti Bernabe.Nagwari-wari side a bawal kan ta Diyos imékidipon ta éwan Judeo. 14Kanya sakén,péketa ko a éwan side matapat ayun taMahusay a Baheta, éy kinagi ko ni Pedro taharapan de a étanan, a “Siko Pedro,” kagiko, “éy Judeo ka, pero sapul to péniwalamo éy pinabayan mo dén i ugali na Judeo.Ey bakit nadid, éy pilitén mo maka duéwan Judeo a umaheg ta ugali na Judeo?”

I Makapagpabanal Ta Tolay Ey

Tu Péniwala De Ni Jesus15 Tahod ngani a Judeo kame. Ewan

kamemakasalanan a tolay a kona du éwanJudeo. 16Pero tukoy me a éwan tanggapénna Diyos i tolay éng sundin de i utus niMoises. Eng ˈwan, i tanggapén na, a ibi-lang na a éwan tu kasalanan, éy tu umasani Jesu Cristo. Kanya sikame a Judeoéy naniwala kame dén ni Cristo, mondatanggapén kame be na Diyos. Da maskinikésiya éy éwan tanggapén na Diyos itolay dahil ta késunudde ta utus niMoises.17 Eng pilitén me a tanggapén kame naDiyos dahil ta péniwala me ni Cristo, éyneta du tolay a te kasalanan kame be.Kanya te mégkagi a ti Cristo i nangatédkana dikame ta kasalanan me. Pero maliya! 18Pero éng ipasakupék a huway ta utusni Moises a inibutan ko dén, éy saya i katu-nayana a linabag ko dén i éya a utus. 19 Topéketa ko a éwanék maging banal ta pég-sunud ko ta utus ni Moises, éy gininananko, monda ipasakupék ta Diyos. Kanyakomanék be dén i minate a kaguman niCristo to kudos. 20 Kanya nadid, éy bilangkaguman ko ti Cristo a nipako to kudos.I bigu a buhay ko nadid, éy éwan gébwatdiyakén, éng éwan, gébwat ni Cristo amégiyan diyakén. Sakay hanggan édseékta munduae, éy méniwalaék ta anak naDiyos. Siya, éy mahalék na, a niatéd na ibuhay na para diyakén. 21 Kanya sakén éyéwan ko idelan i kaluub na Diyos ta tolay.Dahilan, éng ibilang na Diyos a éwan tukasalanan i tolay dahil ta késunud de takautusan ni Moises, éy éwan tu pasa tunikate ni Cristo.

Diyan Kam Umasa Ta KésunudMoy Ta Utus Ni Moises

31Naloko kam dén, sikam a taga Galasia!

Bakit pinakultaden moy du Judeo a nan-gatéd dikam ta nipagkamali moy? Isip konipaliwanag me dikam ti Cristo sakay tonikate na to kudos? 2 Na éye san i gustuko a ipakelagip dikam: tinanggap moybeman i Banal a Espiritu dahil ta pégsunudmoy ta utus ni Moises? Ewan. Eng ˈwan,tinanggap moy siya dahil ta péniwala moytaMahusay a Baheta a nibahetame dikam.3 Loko kam! Ataay, to pégsapul moy améniwala ni Cristo, éy nékiagum kam taEspiritu. Pero nadid, akala moy wade mandén éy meligtas kam ta pégsunud moy tautus ni Moises. 4 Eng kona sa, éy maging

Galasia 3:5 216 Galasia 3:26éwan tu kabuluhan tu étanan a dinanasmoy alang-alang ni Cristo. 5 Bakit niatéddikam na Diyos i Espiritu na? Bakit niatédna dikam i kapangyarian moy a mégimetta mahusay? Dahil ta késunud moy tautus ni Moises, o dahil ta péniwala moy taMahusay a Baheta?

6 Mara entan moy ti Abraham to araw:“Naniwala siya ta Diyos; kanya nibilang nakan siya a éwan tu kasalanan.” 7 Isipénmoy ya; du méniwala ta Diyos, éy sidei tunay a lahi ni Abraham. 8 Nihula nokasulatan to araw, a tanggapén na Diyosdu éwan Judeo a tolay, a ibilang na sidea éwan tu kasalanan, dahil to péniwala dediya. Kanya kinagi na ni Abraham to araw,a “Dahil diko, éy pagkaluuben ko i étanan atolay ta mundua.” 9Nadid, pinagkaluubenna Diyos ti Abraham, dahil to péniwala nadiya. Ey kona be sa du étanan a méniwaladiya nadid, éy pagkaluuben na be side.

10 Pero du tolay a umasa a meligtas sidedahil to késunud de ta utus ni Moises, éyparusaan side. Da nakagi dén ta kasulatan,a “Parusaan du tolay a éwan sumésunudta étanan a utus ta kasulatan ni Moises.”11 Nadid, éng kona sa, éy tukoy tam dén aéwan ibilang na Diyos a banal i tolay dahilto késunud de ta kautusan. Da nakagi dénto kasultan, a “Du tolay a ibilang naDiyos aéwan tu kasalanan dahil to péniwala de, éyside ya dumabuhay a éwan tu katapusan.”12 Pero tu umasa ta kautusan ni Moises,éy éwan umasa ta Diyos, da nakagi takautusan a meligtas i tolay éng sundin nai étanan a utus ni Moises.

13 Pero nadid, inagaw kitam ni Cristo toparusa a gébwat to pégidel tam to kau-tusan. Tinanggap na dén i parusa tamto nikate na to kayo. Tukoy tam a katu-tuhanan ya, da nakagi dén ta kasulatan, a“Tu iekpét de ta kayo, éy siya i parusaanna Diyos.” 14Nadid, tinanggap ya ni Cristomonda du éwan Judeo, éy maari be side amasakup to kagbi na Diyos a nipagkaluubna ni Abraham. Ey nadid, dahil ta éya, éymaari tam be a tanggapén i Banal a Es-piritu a nipangako na Diyos du maniwaladiya.

Tu Kautusan Sakay Tu Pangako Na Diyos15 Mara, sikam a tétotop ko, saye i hal-

imbawa na éya: Mara i éduwa a tolay, éngnagkasundu dén side, a pinirmaan de déni katibayan de, éy éwan dén tu maari amakabagu ta éya. 16 Ey nadid, nipangako

na Diyos ni Abraham, sakay tu apo niAbraham. Pero éwan ya para du étanan aapo ni Abraham, éngˈwan tu apo na san aesa. Ey ti Cristo ngani dén.

17Nadid, saye i gustu ko a kagin: Pinat-ibay na Diyos tu nipangako na ni Abra-ham to araw. Ey bagu dinumemét tukautusan éy minalipas pa i épat a datos ataon éy ta étélo a pulu. Ey nadid, éwanmaari i éya a kautusan a mangbagu tonipangako na Diyos. 18 Mara, entan moy;éng pégkaluuben kitam na Diyos dahil topégsunud tam ta kautusan, éy éwan dénya dahil to nipangako na. Pero éwan, dapinagkaluuben na Diyos ti Abraham dahilto nipangako na diya.

19Nadid, éng kona sa, éy bakit inatdinankitam ni Moises ta kautusan? Nidagdag naya, a monda mapospusan tam éng anya ilabag ta Diyos, hanggan éwan dumemét tunipangako na, a apo ni Abraham, ti Cristo.Ey siya i nipangakua na Diyos. Ey éwanDiyos i nangatéda du tolay to kautusan, daanghel san i néngitugéna ta éya ni Moises,sakay ti Moises i nangiatéda du tolay tokautusan. 20 Pero tu pangako na Diyos toaraw pa, éy lalo a mahusay, da Diyos dén amismo i nangiatéda ni Abraham. Ewan nainutusan tu iba a méngitugén.

Tu Kautusan I Nagtoldua Ta Tolay21Pero diyan kammégisip a tu kautusan

ni Moises éy kontara to pangako na Diyosni Abraham. Ewan! Eng maari kitammaka a mabuhay a éwan tu katapusandahil ta pégsunud tam to kautusan, éy séngani ya i magpabanala dikitam ta matana Diyos. 22 Pero éwan, da nakagi dén takasulatan na Diyos a te kasalanan i étanana tolay. Dahil ta éya, éy napospusan tam adu méniwala ni Jesu Cristo, éy tanggapénde tu nipagkaluub na Diyos a pangako na,dahil to péniwala de.

23 Bagu dinumemét ti Cristo, éy sakupkitam pabi na kautusan. Mara tu kautusani nanggipusa dikitam hanggan éwan dinu-memét i panahun apéniwala tamni Cristo.24 Kanya tu kautusan ni Moises, éy saya inagtoldua dikitam hanggan to panahun niCristo, monda tanggapén kitam na Diyos,a ibilang na kitam a éwan tu kasalanan,dahil ta péniwala tam diya. 25 Ey nadid,da méniwala kitam dén ni Cristo, éy éwankitam dén tu kailangan a ipasakup ta kau-tusan ni Moises. 26 Da nadid éy anak kamdén na Diyos, a kaguman kam ni Cristo

Galasia 3:27 217 Galasia 4:26Jesus, dahil ta péniwala moya diya. 27 Eydu étanan a mégpabinyag ta péniwala deni Cristo, éy neaheg dén side ni Cristo.28 Ewan dén nagkaiba i Judeo éy ta éwanJudeo, sakay du pobre éy ta mayaman,sakay du lélake éy ta bébe, da naging isesakam dén a étanan, da sakup kam dén niCristo. 29 Ey nadid, éng sakup kam dén niCristo, éy bilang apo kam dén ni Abraham.Kanya tanggapén moy be tu nipangako naDiyos diya.

41 Saye i halimbawa a tungkul to kautu-

san ni Moises: Mara, to kéanak pabi nopamanaan, éy pobre pabi siya a komani utusan, maski siya i te ari ta étanan aipamana nama na. 2 Ale na a anak pabi,éy édse pabi tu mana na du tagapama-hala. Sakay side i mégalagaa diya, hang-gan éwan dumemét i oras a nitakda namana. 3 Ey kona be sa sikitam; to éwan tampabi péniwala ni Cristo, éy koman kitampabi i anak, da utusan kitam be na ugalita mundua a medukés. 4 Pero to kédemétno takda a oras, éy pinaange na Diyos tuanak na ta munduae. Nienak siya na bébe,sakay nipasakup be siya ta kautusan niMoises, 5monda agawén na du iba a sakupna kautusan. Eng kona sa, éy mebilangkitam dén a anak na Diyos.

6 Nadid, sikam éy anak kam dén naDiyos. Kanya pinagkaluuben kitam naDiyos ta Espiritu no anak na. Tu Espir-itu i nagpatunaya dikitam a Diyos i Amatam. 7 Kanya nadid, éwan kam dén sakupno kautusan, da anak kam dén na Diyos.Sakay éng anak na kam dén, éy sikam bei pamanaan naa.

Katagigen Ni Pablo Du Taga Galasia8 To éwan moy pabi pékapospos ta

Diyos, éy utusan kam san na diyos-diyosan. 9 Pero nadid, éy tukoy moy déni Diyos; sakay i Diyos éy tukoy na kam bedén. Eng kona sa, éy bakit gustu moy aipasakup a huway ta ugali ta mundua amedukés? Bakit gustu moy a utusan dekam pa a huway? 10 Bakit! Ipangilin moyi sénganya a aldew, sakay bulan, sakaypanahun, sakay taon, monda isuhog kammaka na Diyos. Pero éwan ya tu pasa.11 Mégantengék makay sayang san tu ni-toldu ko dikam to éya.

12 I pékiohon kua dikam, a tétotop ko, éyahigénék moy, a diyan kam dén ipasakup

to kautusan. Da natandaan moy, to ni-paniwala ko dén ni Cristo, éy inibutanko dén tu kautusan. Ey to kétulos kodikam, éy inagumanék moy. 13 Tukoymoy dén a kanyaék sina mineange a tulosnagpahayag dikam ta Mahusay a Baheta,éy dahilan to nikaladu ko. 14 Ey maskimedukés tu ladu ko, éy tiniisék moy, aéwanék moy inahew. Eng ˈwan, tinang-gapék moy a koman i anghel na Diyos.Tinanggapék moy a koman ti Cristo Jesus!15 To éya éy mésaya kam diyakén. Naala-ala ko a to éya éy gustu moy a mangatéddiyakén ta maski anya a kaya moy. Enganya wade pa san i mata moya, éy linugitmoy maka dén a niatéd diyakén. Peronadid, éy bakit éwan kam dén mésayadiyakén? 16 Bakit isip moy kontaraén takam, da kinagi ko dikam i katutuhanan?Ewan.

17 Du tolay sina a kumampi ta kautu-san ni Moises, isuhog de kam ngani, peroéwan tama i hangad dia. Gustu de sana pabayanék moy, monda side i sundinmoya. 18 Ewan medukés i péngisuhog tatolay, éng mahusay i hangad de, maskiéwanék sina dikam. 19 Sikam a anak koa mahal ko; dahilan dikam éy mégtiisékta hirap a huway, a kapareho na bébe agégsokan. Mégtiisék a hanggan éwan kammékiagum ni Cristo ta mahusay. 20 Gustuko maka a mékiagum dikam nadid, mondamakagi ko dikam i édse ta isip kua, damétagegék dikam.

Tu Halimbawa Ni Agar Sakay Ti Sara21Saye i pakelagip kua dikam, sikam a te

gustu a ipasakup ta kautusan: éwan moywade nabati i kagia ta kautusan? 22Kinagita éya a ti Abraham éy te éduwa a anaka lélake. Tu esa éy nienak no asawa na autusan na, sakay tu esa éy nienak no asawana a malaya. 23Tu anak na to utusan na éybesa ya tu nipangako naDiyos ni Abraham.Pero tu anak na to malaya a bébe, éy sayatu nipangako na Diyos ni Abraham. 24-25 Iéya éy halimbawa. Diden ya a éduwa abébe éy halimbawa na éduwa a pangakona Diyos. Tu esa éy saya tu kautusan niMoises a inalap na to buked ta Arabia,a ngéngahinan de a Sinay. Mara saya ikahalimbawaa ni Agar. Siya tu utusana nagenak ta anak ni Abraham. Ey duanak na éy utusan be. Mara side du tolaynadid ta Jerusalem a utusan be side, danipasakup be side ta kautusan. 26 Pero tu

Galasia 4:27 218 Galasia 5:23asawa ni Abraham a esa, éy malaya siya.Ey sikitam a méniwala, éy kapareho nakitam dén, da éwan kitam dén ipasakup tokautusan. 27Nakagi dén ta kasulatan, a“Diyan ka mélungkut, siko a bébe a éwan

nagenak!Dumulaw ka dahil ta kasayaan mo, siko a

éwan nakabate ta gésok na anak!Dahilan tu bébe a gininanan no asawa na,

éy atdinan siya ta meadu a anak, ahigit pa to bébe a te asawa!”

28 Nadid, a tétotop ko, sikitam éy anakkitam na Diyos ayun ta pangako na. Ka-pareho kitam ni Isak a nienak no bébe amalaya. 29 To éya, tu anak a nienak noutusan, éy pinahirapan na tu wadi na a tiIsak, a nienak ta Espiritu na Diyos. Ey konabe sa nadid, da pahirapan kitam nadid duméniwala ta kautusan ni Moises. 30 Eykona se i kagia na kasulatan: “Paibuténmo tu bébe a utusan sakay to anak na.Dahilan tu anak no utusan éy éwan maaria makahati ta mana no anak no malaya abébe.” 31Kanya ngani, éwan kitam anak naDiyos dahil ta pégsunud tam to kautusanni Moises, éng ˈwan anak kitam na Diyosayun to pangako na.

5Nilibri Kam Ni Cristo

1 Nadid, éwan kitam dén sakup no kau-tusan na Judeo, da nilibri kitam dén niCristo ta éya. Magpakatibay kam, a diyankam dén pasakup a huway ta kautusan.2 Tandaan moy i kagi kuae: éng pumayagkam ta utus du Judeo dikam, a ipabugitkam ayun ta ugali dia, éy bilang éwan déntu kabuluhan ti Cristo dikam. 3 O ngani,éng ipasakup kam ta ugali dia a esa, éykailangan sundin moy i buu a kautusande a gébwat ni Moises. 4 Maski ti ésiyaa pumilit a maging mahusay ta mata naDiyos ta pégtupad ta kautusan, éy hiwalaydén ya ni Cristo. Ewan dén ya kasakupna kagbi na Diyos. 5 Pero sikitam, éyumasa kitam a ibilang kitam na Diyos aéwan tu kasalanan, dahilan ta péniwalatam diya, sakay ta tulung na Espiritu naDiyos. 6Maski sinunud tamdén i kautusan,maski éwan, éwan ya importante. Bastai mahigpit a kailangan dikitam, éy mani-wala kitam ni Cristo, sakay mahalén tamsiya.

7 Mahusay tu péniwala moy to éya. Tiésiya wade i nanggipusa dikam nadid takésunud moy ta katutuhanan? 8 Ewan

ya gébwat ta Diyos, da siya éy nilibri nakam to kautusan. 9 Halimbawa, diden yaa mégtoldu dikam ta mali, éy koman sidetu pégpaalsa ta tinapay; da maski kétihék,éymégpaapsot ya tameadu. 10Pero sikam,éy umasaék pabi a éwan kam magkaiba tuisip tungkul ta péniwala tam ta Panginoontam. Ey masiguru ko a parusaan na Diyos imaski ti ésiya a mangligalig dikam.

11 Sikam a tétotop ko, te négkagi wadesina dikam a mégtolduék kan a dapat kama ipasakup ta kautusan na Judeo. Peroéwan, dahilan éng kona ngani sa, éy bakitpahirapanék pabi du Judeo? Eng katu-tuhanan ya, éy éwan dén side méligalig tapégtoldu ko tungkul to nikate ni Cristo tokudos. 12 Diden ya a mangligalig dikamta pégtoldu de a mali, éy maano makaipabating side!

13 Sikam a tétotop ko, nilibri kam naDiyos to kautusan na Judeo. Pero diyanmoy gamitén i kalayaan moy a sundinmoy i hilig na bégi moya a medukés. Engˈwan, négsuyuan kam a négtulungan kam.14 Dahilan i étanan a kautusan éy meangeta isesa a kagi: “Mahalén mo tu kaparehomo a kona ta pégmahal mo ta bégi mo.”15 Pero, éng néglébug kam, a meiyamutkam ta kaguman moy, éy mangilag kam,makay masida i gurupu moy.

I Banal a Espiritu Sakay Ta Hilig Na Bégi16 I hatul kua dikam, éy sundin moy i

Banal a Espiritu. Diyan moy sésundin ihilig na bégi moya a medukés. 17 Dahilani hilig na bégi tama éy kontara ya ta gustuna Espiritu. Sakay i gustu na Espiritu éykontara be ta hilig na bégi tama. Magkal-aban di éduwa a éya. Kanya éng piliténmoy a gemtén i kaluuben na Espiritu, éyte mangsaway dikam. 18 Pero éng agumankamna Espiritu éy éwan kamdén sakup nakautusan.

19Ewanmeliso i hilig na bégi amedukés.Péngibébi, péngilélake, 20 pégsamba tadiyos-diyosan, pégilo, kéiyamut, pégingél,pénaghili, kedémot, mégduwa-duwa iisip dia. 21 Sumésene side, méglangoside, sakay mégkasayaan side ta medukés,sakay iba be amedukés a gimet. Pégkagianta kam dén a huway, a éwan matanggap takaharian na Diyos du mégimet ta kona sa.

22Pero tu ugali na pékiaguman na Banala Espiritu éy négmahalan side, masayaside,mapayapa side,mebait side,mahusayside, matapat side, 23 sakay tipidén de i

Galasia 5:24 219 Galasia 6:18bégi dia. Du mégkona sa, éy éwan side tukailangan ta kautusan. 24 Ey du nipasakupdén ni Cristo Jesus, éy inibutan de dén tudati a pagkatolay de, sakay tu hilig na bégidia a medukés. 25 Tu Espiritu i nangatédadikitam ta buhay tama. Kanya Espiritu bei dapat maghari dikitam. 26 Diyan kitammagpalalo; diyan kitam mékelbug; diyankitam négpanaghilian.

6Négtulungan Kam

1 A tétotop ko, éng meta moy i kagu-man moy a esa a nagkasala, sikam a néki-agum ta Espiritu i mangpasolia diya taDiyos, a hatulan moy siya ta mebait. Peromangilag kam be, makay sikam man déni matokso. 2 Négtulungan kam; éng konasa i gémtén moy éy matupad moy i utusni Cristo. 3 Eng te mégisip a mahalagasiya, a éwan siyamagkasala, éymagkamalisiya tu isip. Ewan mahalaga i kona sa atolay. 4 Dapat isipén na bawat esa i sarilina a gemtén. Eng mahusay a talaga, éymasahat siya, sakay éwan na dén iparehotu gimet na ta gimet na iba. 5 Dahilanéy dapat tupadén na bawat esa i sarili naa kailangan. 6 Du tétolduan ta kagi naDiyos, éy dapat atdinan de ta mahusay tumégtoldu dide.

7 Diyan kam magkamali tu isip. Ewanmalokonamaski ti ésiya i Diyos. Eng anya iginimita na tolay, éy gantian siya na Diyosayun ta éya. 8 Eng sundin na tolay i hiligna bégi naa, éy dumemét diya i kamatayanna. Eng mégimet siya ta kaluuben na Es-piritu na Diyos, éy dumemét diya i buhaya éwan tu katapusan. 9Kanya diyan kitammégsawa amégimet ta mahusay. Kédemétna takda a oras éy dumemét dikitam igantimpala, éng éwan kitam manghina tuisip. 10 Kanya dapat mégimet kitam tamahusay ta tolay; lalo dén du tétotop tamta péniwala.

11 Entan moy, sakén a mismo i nanulatata éye. Entan moy i kadikél na letra anisulat ko dikam!

12 Du nagpilit dikam a tumanggap tautus ni Moises, éy mégpalalo side. Ihangadén dia, éy iwasan de i hirap adumemét du méniwala a minate ti Cristoto kudos. 13Maski du nagpabugit ayun taugali na Judeo, éy éwan side tumupad takautusan. Basta gustu de sana, éy bugiténde kam ayun to ugali de, monda mapuriside a nipasakup kam dén ta rilihiyon de.

14 Pero para diyakén, i purién ko sana éytu Panginoon tam a Jesu Cristo, to nikatena to kudos. Dahil ta éya, éy éwanék dénutusan na ugali ta mundua a medukés.15Tu kautusan, maski tinupad mo to araw,maski éwan, éy éwan ya importante. Bastai mahigpit a kailangan éy baguén kam dénni Cristo, amaging bigu i pagkatolaymoya.16Du étanan a sumunud ta nisulat ko a éye,éy mapayapa maka dén side, a kagbianside na Diyos. Kona maka sa du étanan atolay na Diyos.

17Kanya sapul nadid, éy diyanmaka déndagdagen na iba a tolay i hirap kua. Dahustu dén i pilat kua ta bégi kua. Saya ikatunayana a utusanék ni Jesus.

18 Kagbian kam maka na Diyos, sikam atétotop ko. Kona sa. Ewan dén. Pablo.

Taga Epeso 1:1 220 Taga Epeso 2:5

Tu Sulat ni Pablo duTaga Epeso1 Gébwat ye ni Pablo. Apostolék ni

Cristo Jesus ayun ta kaluuben na Diyos.Saye i sulat kua du sakupni Cristo ta Epeso,side a méniwala ni Cristo Jesus.

2 Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Jesu Cristo, éy atdinan de kammakata biyaya sakay ta kapayapaan.

Purién Tam I Diyos3 Purién tam i Diyos, a Ama no Pangi-

noon tama Jesu Cristo. Inatdinanna kitamta étanan a kagbi na a gébwat ta langet,dahilan ta pékiagum tam ni Cristo. 4 Bagunilalang i mundua, éy pinili kitam dén naDiyos a sakup na, dahil to gimet ni Cristo.Pinili na kitammondamaging banal kitama éwan tu kapintasan ta harap na. Dahilana gustu kitam na Diyos, 5 éy kanya tiniyakna kitam to éya pa amaging anak na, dahilta gimet ni Jesu Cristo. Saya i kaluuben nasapul to sapul. 6 Purién tam siya dahil tomemahal a kagbi na dikitam. Kagbian nakitam da sakup kitam no anak na a mahalna.

7Siya i nipanubus naa dikitam tu digi nato nikate na. Eng kona sa, éy pinagpasen-siyaan kitam dén na Diyos ta kasalanantam. Kona san dén sa i kabaitan na diki-tam, 8 da kinagbian na kitam a tahod.Sakay inatdinan na kitam ta tama a isiptam. 9 Ey nadid, éy ginimet dén na Diyostu tiyak a gemtén na, a nipaliwanag nadén dikitam tu lihim a plano na, da tiCristo i nangtupada ta éya. 10 I plano naDiyos, éy du étanan a édse ta langet éyta luta, éy ipasakup na side ni Cristo. Eytupadén ya na Diyos ta kédemét na takdana a panahun.

11 Dahilan i étanan a gemtén na Diyoséy ayun ta takda na a plano na. Tiniyakna a te kabahagi kitam ta gantimpala na apara du tolay na. 12 Kanya sikame a Judeoa neditol a inumasa ni Cristo éy pinili nakamemonda puriénme i kapangyarian na.

13Pati sikam a éwan Judeo, sapul to pék-abaheta moy ta Mahusay a Baheta a iligtaskam na Diyos, éy naniwala kam dén niCristo. Ey nadid, i katunayana a sakup nakam dén éy tu Banal a Espiritu a mégiyandikam. Tu Espiritu a nipangako na diki-tam, 14 éy saya i katibayana a maalap tam igantimpala tam a nipangako na Diyos para

du sakupna. Kanyamégkompiyansa kitama iligtas na kitam a talaga. Purién tam ikapangyarian na Diyos.

Ménalangin Ti Pablo15 Nadid, dahil ta éya, sapul to pékaba-

heta ko ta péniwala moy ni PanginoonJesus, sakay ta pégmahal moy du étanana sakup na Diyos, 16 éy éwan tu tahan ipégpasalamat kua ta Diyos dahil dikam.O, panalangin ta kam a palagi 17 ta Diyosna Panginoon tam a Jesu Cristo. Siya éyTama tam a kamahalan. I panalangin kua,éy atdinan na kam ta karunungan moy,sakay ipahayag na maka dikam i kaluubenna, monda mapospusan moy siya. 18 Ipanalangin kua, éy paliwanagen na Diyosi isip moya, monda mapospusan moy inipagakit naa dikam a alapénmoy; mondamapospusan moy be éng kodya i kamahalna gantimpala moy a nipangako na a paradu sakup na a tolay. 19 Sakay panalan-gin ko a mapospusan moy be éng kodyai kadikél na kapangyarian na a édse duméniwala diya. I éya a kapangyarian aédse dikitam, éy séˈ be ya i 20 ginamit naa kapangyarian to nipamuhay na ni Cristoa huway, a tulos kaguman na siya ta langeta méghari. 21 Nadid, éy méghari sa tiCristo, a te kapangyarian siya du étanana hari sakay du iba pa a te kapangyarian.Siya i mataasa nadid, sakay ta panahun adumemét, a éwan tu katapusan. 22 Sakaynipasakup dén na Diyos i étanan diya.Sakay nidéton na dén a ti Cristo i Panguluna étanan, alang-alang du méniwala diya.23 Ey du méniwala diya, mara side i bégi niCristo; kanya side i mangganap diya. Eysiya i namamahala ta étanan.

2Binuhay Kitam Na Diyos

1 To éya, éy bilang pate kam dén dahilto kasalanan moy. 2 Sinunud moy to éyai medukés a ugali ta mundua. Sinunudmoy ti Satanas. Siya i espiritu a te ka-pangyarian tamundua, amégutus du tolaya masuwayin. 3 Pati sikitam, éy kona besa i ugali tam to éya. Sinugsug tam betu hilig na bégi tama a medukés. Kanyakabilang kitambedukéiyamutannaDiyos,a kapareho du iba a tolay.

4 Pero nadid, éy kinagbian kitam naDiyos a tahod, a mahal na kitam ta mahig-pit. 5 Kanya maski bilang pate kitam déndahil to kasalanan tam, éy binuhay na

Taga Epeso 2:6 221 Taga Epeso 3:13

kitam a kapareho ni Cristo. (Niligtas na ki-tam dahil ta kabaitan na.) 6 Sakay gemténna a kaguman tam ti Cristo ta langet améghari. 7 Ginimet ya na Diyos, mondaipeta na a éwan tu katapusan i kadikél nakabaitan na dikitam, dahil ni Cristo.

8 Kanya meligtas kam éy dahil ta kabai-tan na Diyos, sakay ta péniwala moy niCristo. Ewan kam meligtas dahil ta gimetmoy a sarili, éng ˈwan gébwat ya ta kalu-uben na Diyos. 9 Kanya éwan makapag-palalo i maski ti ésiya a meligtas siya dahilta gimet na a mahusay. 10 Nilalang kitamna Diyos, a inatdinan na kitam ta bigua buhay dahil ta péniwala tam ni CristoJesus. Kanya binuhay na kitam éy mondagemtén tam i mahusay a tarabaho a ni-handa na to éya a para dikitam.

Pinagesa Kitam Ni Cristo11 Nadid, sikam a éwan Judeo, éy aléla-

hanén moy tu dati a kalagayan moy. Ng-inahinan kam du Judeo a dayuan kam, aéwan kam kan sakup na Diyos, da éwanmoy sundin i utus ni Moises. 12 Ey katu-tuhanan ngani ya, da hiwalay kam niCristo to éya, a éwankamkabilangdu tolayna Diyos. Sakay éwan kam tu kabahagi tanipangako na Diyos du tolay na a Judeo.To éya éy éwan kam tu pag-asa, sakayéwan moy tukoy i Diyos. 13 Pero nadid, damékiagumkamdénni Cristo Jesus, sikamadati a adeyo éymeadene kam dén, dahilanto digi ni Jesus. 14 Pinagkasundu kitam niCristo, sikame a Judeo sakay sikam a éwanJudeo. Pinagesa na kitam, da inibutan nadén tu utus ni Moises a nagpahiwahiwalaydikitam. 15 Inibutan na to nikate na tokudos, monda pagisesaén na i éduwa alahi a tolay, a sakupén na side a pareho,sakay pagkasunduén na side. 16 Kanyanadid, pati Judeo sakay éwan Judeo, éymékiagum dén side ta Diyos, sakay nagingisesa side a bégi, da minate ti Cristo to ku-dos. Sakay inibutan ni Cristo tu kéiyamutde. 17 Ey inumange se ti Cristo a nagtolduta Mahusay a Baheta na kapayapaan. Eysikam a éwan Judeo a dati a adeyo ta Diyos,éy nitoldu na dikam. Sakay nitoldu na bedikame a Judeo a dati a adene ta Diyos.18 Ey nadid, dahil ni Cristo, éy makaadenei maski ti ésiya ta Diyos, maski Judeo éy taéwan Judeo, da aguman kitam na Banal aEspiritu.

19 Kanya nadid, sikam a éwan Judeo,éy éwan kam dén dayuan, éngˈwan négk-

abébayan kitam dén a sakup kitam dénna Diyos ta bile na. 20 Mara, sikam be ikasangkapan na bile na Diyos. Du apostolsakay du purupeta, side i nagpataknég tabile. Ey ti Cristo Jesus, siya i panuluk na.21 Siya i mégpatibaya ta bile na Diyos, apahusayén na ta mahusay. 22 Ey dahil tapékiagum moy ni Cristo, éy sikam be ikagumana du iba ta pégiyanan na Diyos.Ey gébwat ya ta Banal a Espiritu.

3Tu Lihim a Kaluuben Na Diyos

1 Nadid, sakén éy ti Pablo a pihesuékalang-alang ni Cristo Jesus. Kanya nepi-hesuék éy nipahayag ko ti Cristo dikam aéwan Judeo. 2 Siguradu a nabaheta moydén a inatdinanék na Diyos ta tungkulinko a mégpahayag dikam ta kabaitan na.3 Tukoy moy be a nipaliwanag na diyakéntu nilihim na a plano na, a kona to nisulatko dikam. 4 Kanya éng mabasa moy ya, éytukoy moy i pékapospos kua to nilihim naDiyos a tungkul ni Cristo. 5 To nakalipasa panahun, éy éwan tukoy na tolay i éyaa lihim a plano na Diyos, pero nadid éynipaliwanag dén ya na Espiritu du apostolna sakay du purupeta na.

6 Ey nadid, saye i plano na a lihim: duéwan Judeo, éy te kabahagi be side tagantimpala na Diyos a kapareho du Judeo.Kanya nagagum dén side du Judeo, a nag-ing isesa side a bégi. Sakay te kabahagi beside ta pangako na Diyos, dahil ni CristoJesus. Ey gébwat ya ta Mahusay a Baheta.

7Nadid, éy ginimeték na Diyos a utusanna, a magpahayag ta Mahusay a Baheta.Sakay inatdinanék na ta kapangyarian naéy ta kabaitan na. 8Maski sakén i mababaadu étanan a tolay na Diyos, éy sakén ipinilia na Diyos a méngipahayag du éwanJudeo ta memahal a gemtén ni Cristo dide.9Sakay ipaliwanag ko ta étanan a tolay éngpakodyan na Diyos a gemtén i nilihim aplano na. Nale a panahun a nilihim na igemtén na, 10monda du espiritu ta langet,éy mapospusan de nadid i karununganna Diyos, bagay meta de i kahusayana nanipégagum du sakup na a tolay. 11 Eynadid, ginimet dén ya na Diyos ayun toplano na sapul to sapul. Ey ti Cristo Jesus,siya i nangtupada ta éya. 12 Ey nadidsikitam, dahil ta pékiagum tam diya sakayta péniwala tam diya, éymakaadene kitamta Diyos a éwan masanike. 13Kanya sikam,diyan kammanghina tu isip ta tétiisén kua

Taga Epeso 3:14 222 Taga Epeso 4:24se a hirap alang-alang dikam, damégtiisékmonda mapospusan moy i Diyos.

I Pégmahal Ni Cristo Dikitam14 Nadid, éy bagay isipén ko i memahal

a ginimet Nama tam, éy lumuhudék diya.15 Siya i Ama du étanan a tolay ta langetéy ta luta. 16 I panalangin kua, éy gamiténmaka na Diyos i Espiritu na a magpatibayta isip moya, ayun ta kapangyarian na.17 Sakay mégiyan maka ti Cristo dikam tamahusay, dahil ta péniwala moya. Sakaymanatili kam ta pégmahal ni Cristo dikam.18 Mapospusan moy maka be i kadikélna pégmahal ni Cristo dikitam. Sakaymapospusan maka be du étanan a tolayna Diyos 19 i pégmahal ni Cristo. (Peroéwan tu makapospos a talaga ta étanan amedisalad a pégmahal na ta tolay.) Sayai panalangin kua, monda sakupén kam naDiyos ta mahusay a tahod.

20 Purién ko i Diyos! Makagimet siya tamahigit pa ta étanan a pékiohon tam diya.Makaatéd siya ta mahigit pa ta étanan agustu tam, dahil ta kapangyarian na a édsedikitam. 21Du sakup na a tolay, éy agumanmaka side ni Cristo a purién de i Diyos.Purién maka siya a éwan tu katapusan.Kona sa.

4Sikitam I Bégi Ni Cristo

1 Sakén éy nepihesuék da sakupék naPanginoon. Kanya mékiohonék dikam, asugsugén moy i ugali a kona to niutusdikam na Diyos to péngpile na dikam.2 Dapat a mebait kam, a pagtiisan moy tukamalian na kaguman moy, sakay négma-halan kam. 3 Pagpilitan moy a patibayéni kapisanan moy a niatéd dikam na Es-piritu, sakay négsuyuan kam. 4 Sikitaméy négkaguman kitam dén, a naging isesakitam dén a bégi. Sakay isesa be san ipag-asa tam a nipagakit dikitam na Diyos.5 Isesa i Panginoon tam; isesa i péniwalatam; isesa i binyag tam. 6 Isesa i Diyos aAma na étanan a tolay. Siya i Panginoonna étanan. Gemtén na i étanan, a mégiyansiya ta étanan.

7 Pero inatdinan na Diyos i bawat esadikitam ta kaluub na, ayun ta gustu niCristo a méngatéd. Kona sa i kinagia takasulatan. 8 I kinagi na éy to kéontok kanni Cristo ta langet, éy kembil na kan saduminatalo na, sakay inatdinan na kan dutolay ta kaluubna. 9Nadid, éng inumontok

dén siya ta langet éy napospusan tam adinumibe pa siya ta lutaae, bagu inumon-tok. 10 Kanya tu dinumibe, éy siya be santu inumontok ta ontok a tahod a tahodta lipat na langet. Ey nanyari ya mondasakupén na i étanan.

11 Nadid, i niatéd na a kaluub dikitam,éy pinamihasa na du iba a maging apostol,sakay du iba éy maging purupeta, du ibaéy magpahayag ta Mahusay a Baheta, duiba éy maging pastor, du iba éy magtoldu.12Pinamihasa na sidemondamagtarabahoside diya, monda tulungan de du méni-wala diya, a patibayén de side ta péniwalade. 13 Ey nadid, i keangayana na éya, éymaging esa kitam tu isip ta péniwala tamdiya. Sakay mapospusan tam tu anak naDiyos ta mahusay. Sakay maging mahusayi pagkatolay tama a hanggan maging ka-pareho kitam na ugali ni Cristo. 14 Engkona sa, éy éwan kitam dén kona ta isipna anak, a agad mabagu-bagu ta maskianya a pégtoldu. Da éwan dén tu makapa-gloko dikitam ta pégtoldu de a kamalian.15 Engˈwan, dapat kitam a matapat du kak-aguman tam dahil ta pégmahal tam dide;sakay maging mahusay kitam ta péniwalatam ni Cristo. Siya i Pangulo tama. 16Maradu méniwala diya, side i bégi na. Tu uloéy namamahala ta bégi. Siya i méngatédata bégi ta kailangan na, monda sumibéta dumikél. I kahulugen na éya, éy lalo atumibay i nipégagum tam, da négmahalankitam.

Utus a Gébwat Ta Panginoon17 Nadid, te kaginék dikam a gébwat

ta Panginoon. Saye i kailangan moya amahigpit: diyan kam dén umaheg ta ugalidu éwan mékidiyos. Side éy éwan tu pasai isip dia. 18 Ewan side tu pékapospos.Ewan side tu kabahagi ta buhay a gébwatta Diyos, da éwan de tukoy i Diyos, sakaymekétog i isip dia. 19 Ewan side tu sanike.Basta gemtén de san i medukés, a bastos iugali dia.

20 Ewan sa kona i nitoldua dikam niCristo. 21 Talaga a nabaheta moy déndiya, sakay nagadal kam dén ta katu-tuhanan ni Jesus, da sikam éy sakup na.22Kanyaékbusén moy dén tu dati a pagka-tolay moy, da saya i talaga a méngi-pahamak dikam dahil to ginustu moy amedukés. 23Sakay baguénmoy i isipmoya.24 Isolotmoy dén i bigu a pagkatolaymoy a

Taga Epeso 4:25 223 Taga Epeso 5:25gimet na Diyos, monda umaheg kam diya,sakay mahusay kam, a maging banal kam.

25 Dahil ta éya, éy diyan kam dénmégbuli-buli. Mégkagi kam ta katu-tuhanan ta kaguman moy, da pisan ki-tam dén a méniwala ni Cristo. 26 Engmégingél kam, éy ilagen moy a diyanmagkasala. Ibutan moy tu ingél moy agadbagu sumahém tu bilag. 27 Makay sakaliéy atdinan moy ti Satanas ta pagkékataonna a mangloko dikam; da éng meingélkam, éy saya i panahun ni Satanas. 28 Tumégtako éy diyan dén huway a mag-tako. Maigi pa, éy magtarabaho siyata mahusay, monda makapangatéd siyata te hirap. 29 Diyan kam mégkagi tamedukés a salita. Eng ˈwan, mégkagikam san ta mahusay a kagi a pangtu-lung du makabati, monda melagin side tuisip. 30 Sakay diyan moy palungkutén iBanal a Espiritu ta gimet moy a mali, dai Espiritu éy siya i katunayana a pang-tubus dikam na Diyos a talaga, ta kédemétna takda na a aldew. 31 Mara, diyankam mégsekay, diyan kam méiyamut éyta mégingél, diyan kam méghabuhabuk,diyan kammégupos, diyan kammégdukéstu isip. 32 Eng ˈwan, i maigia éy mag-bait kam, a kagbian moy du kagumanmoy. Sakay négpasipasensiyaan kam a ka-pareho na nipagpasensiya dikam na Diyos,dahil ni Cristo.

5Mégiyan Kam Ta Demlag

1 Nadid, da anak kam dén na Diyos amahal na, éy umaheg kam diya. 2Mahalénmoy be a palagi du iba a tolay a kaparis napégmahal ni Cristo dikitam. Entan moy,dahil ta pégmahal na dikitam, éy niatéd natu buhay na para dikitam. Nagpakamataysiya a nangtubus dikitam ta kasalanantam.

3 Kanya sikam, da tolay kam dén naDiyos, éy diyan moy dén bébanggitén, tauhon moy, i péngibébi éy ta méngilélake.Sakay diyan kam mégkagi ta bastos, sakaydiyan kam medémot. 4 Mangilag kam adiyan uhunén i éwan tu pasa a kagi, sakayta bastos. Sakay diyan kammégdadahet tamedukés. Eng ˈwan, puri ta Diyos i uhonmoya. 5 Tukoy moy dén a siguradu a tubastos a tolay, sakay du méngibébi, éyéwan side tu kabahagi ta kaharianni Cristosakay ta kaharian na Diyos. Ey kona be sadu medémot, da iba i mégediyos dia.

6 Mangilag kam, a diyan tu magkamalidikam tungkul ta éya. Makay kagin dedikam a éwan ya kasalanan, pero parusaanngani na Diyos du éwan méniwala diya,dahil ta kona sa a ugali. 7 Kanya diyankam dén mékiagum ta kona sa a tolay abastos. 8 To éya, éy négiyan kam be tadiklém. Pero nadid, éy mégiyan kam dénta demlag, da sakup kam dén na Pangi-noon. Kanya éy sugsugén moy dén i ugalidu mégiyan ta demlag. 9Dahilan i ugali dumégiyan ta demlag éymahusay, a matapatside. 10 Magadal kam ta kasahatan naPanginoon. 11 Sakay diyan kammékiagumdu tolay a mégimet ta éwan tu pasa a ugalia gébwat ta diklém. Engˈwan, ipaliwanagmoy du tolay i kona sa a medukés a ugali.12 Dahilan éy kasanisanike san a bébang-gitén i gégemtén de a lihim. 13 Pero éngipaliwanag moy a medukés i kona sa augali, éy meta de i kasalanan de a talaga,a tulos maka side a ipasakup ta demlag.14Kanya temégkagi, a “Lumukag ka, siko atidug. Mabuhay ka a gébwat ta pate, sakaypaliwanagen ka ni Cristo.”

15 Kanya nadid éy ilagen moy i ugalimoya. Diyan kam pumaris du éwan maka-pospos; éngˈwan maging matalinung kamdén. 16 Samantalaén moy i pagkékataonmoy a magimet ta mahusay, da medukésye a panahun. 17 Diyan kam maloko;basta isipén moy éng anya i kaluuben naPanginoon dikam. 18 Sakay diyan kamméglango, da saya i makaloko ta buhaymoya. Engˈwan, pilitén moy a mékiagumdikam i Banal a Espiritu. 19 Mégpégkantakam ta kanta na Diyos. Mégkanta kamta puri diya, a matapat kam diya ta kantamoy. 20 Sakay magpasalamat kam a palagiNama tam a Diyos ta étanan a bagay, angahinan moy ti Panginoon Jesu Cristo.

Ugali Na Mahusay a Pasawa21 Nadid, négsunuran kam, a tanda ya

na kégalang moy ni Cristo. 22 Sikam abébekés, éy sundin moy i asawa moy,da saya i péngsunud moy ta Panginoon.23 Dahilan i lélake, éy siya i pangulo naasawa na, a kapareho ni Cristo éy siya ipangulo du sakup na a tolay. Du sakup na,mara side i bégi na. Ey siya i tagapagligtas.24 Kanya éng pakodyan i péngsunud diani Cristo, éy kona be sa i péngsunuda dubébekés du asawa de.

25 Nadid, sikam a lélake, mahalén moydu asawa moy, a kaparis na pégmahal ni

Taga Epeso 5:26 224 Taga Epeso 6:21-22Cristo du sakup na a tolay. I tandaa napégmahal naa dide, éy niatéd na i buhayna a para dide. 26 Ginimet na ya mondasakupén na side. Sakay lininisan na sideta kagi na sakay ta dinom na pégbinyag.27 Ginimet na ya monda tanggapén na dusakup na a tolay a memahal dén, a éwandén side tu kasalanan, sakay banal dénside.

28Nadid, sikam a lélake, dapat a kona sai pégmahal moy ta asawa moy. Mahalénmoy side ta kapareho na pégmahal moy tabégi moy a sarili. Tandaanmoy, tu lélake amégmahal ta asawa na, éy mahalén na betu sarili na a bégi. 29 Ey éwan tu mégidelta sarili na a bégi; éngˈwan pékanén na aalagaan na. Ey kona be sa i pégalaga niCristo du sakup na a tolay. 30 Da sikitama sakup na, mara sikitam i kasangkapanna bégi naa. 31 Kanya te kagi ta kasulatanna Diyos, a “Ginanan na lélake i ina na éytama na, a mékiagum siya ta asawa na, atulos a maging isesa side.” 32 Nadid, éymedisalad i éya a kagi; pero para diyakénéy méngikagi ya ta pékiagum ni Cristo dusakup na a tolay. 33 Pero méngikagi beya dikam a pépésawan; a dapat i lélake amagmahal ta asawa na ta kapareho ta bégina. Sakay dapat du bébekés a gumalang duasawa de.

6Ugali Na Mahusay a Patena

1Sikama anak, sundinmoy denamoy éyta ama moy, da tama ya a ugali. 2 Tandaanmoy, te dati a utus i Diyos tungkul ta éya,a te halu a pangako. I utus na éy “Igalangmo tamamo éy ta ina mo.” Sakay i dagdagnaa a pangako, éy 3 “Eng sundin mo ya,éy umatakdug i buhay mua,” kagi na, “amahusay be i buhay mua.”

4 Pati sikam a te anak, diyan moy sidemasiyadu apéginglan ta ikaiyamut de. Engˈwan, padikélén moy side ta mahusay, atolduan moy side ta pégtoldu na Pangi-noon tam.

Ugali Na Mahusay a Utusan, Sakay TaAmo Na

5 Sakay sikam a utusan, sundin moydu amo moy ta matapat, a igalang moyside. Sundin moy side a koman ti Cristoi pégtarabahoan moya. 6 Maski éwan dekam te itan, éy gemtén moy a mahusayi utus de dikam. Pilitén moy a gemtén ikagustuan na Diyos, da utusan kam be ni

Cristo. 7Kanya sumunud kam du amomoya melagin kam tu isip. 8Da tukoy moy déna gantian na Panginoon i maski ti ésiya taginimet na a mahusay, maski pobre éy tamayaman.

9 Ey nadid sikam a amo du utusan,éy dapat mebait kam be du utusan moy.Diyan moy side pégkagian ta medukés. Datandaanmoy, pareho kama utusan ta isesaa Amo moy ta langet. Ey siya éy éwankumampi ta isesa a tolay.

I Kasangkapan Na Sundalu Na Diyos10 Nadid, magpakatibay kam ta péki-

agum moy ta Panginoon; éy gébwat ya tatulung na kapangyarian na dikam. 11Marasundalu kam, éy isolot moy i kasangkapanna sundalu na Diyos, monda malabananmoy i tokso ni Satanas dikam. 12 Dahilani kalaban tama éy éwan tolay, éngˈwan dumesibét a espiritu a medukés ta langet, dute kapangyarian ta kedikléman ta mund-uae. 13 Kanya alapén moy i kasangka-pan na sundalu na Diyos, monda makata-gal kam a mékilaban dide, éng dumemétdikam i medukés a panahun. Nadid, kéli-pas na pékilaban moy, éy mahusay kam besan a te taknég, a éwan kam madaig.

14 Nadid, saye i gamitén moy akasangkapan ta pékilabanmoy de Satanas:mara i mégesinturon moya éy tu matapata ugali. I mégetakléb ta hako moya éy tumahusay a gimet moy. 15 I mégesapatusmoya éy tu péghanda moy a mégtoldu taMahusay a Baheta na kapayapaan. 16 Imégekalasag moya éy tu péniwala moy niCristo. Da saya i pégsalag moya ta pana niSatanas. 17 I mégehelmet moya éy tu pag-asa moy ta kaligtasan moy. Ey tu kagi naDiyos, éy siya i mégeispada moya a iatéddikam na Espiritu na Diyos.

18Nadid, manalangin kam a palagi ayunta kaluuben na Espiritu. Pilitén moy amanalangin ta mahigpit. Sakay ipanalan-gin moy be du étanan a tolay ni Cristo.19-20 Sakay ipanalanginék moy be, a agu-manék na Diyos ta pégpahayag ko taMahusay a Baheta, monda mesipagék atahod a méngipahayag ta lihim a planona Diyos. Alang-alang ta éya a Mahusaya Baheta, éy nepihesuék, da utusanék naDiyos.

21-22Nadid, éy paangen ko sina dikam tiTitiko, monda ibaheta na dikam i étanan akalagayan me ta éye; sakay patibayén nai isip moya. Ti Titiko éy top tam a mahal.

Taga Epeso 6:23 225 Taga Epeso 6:24Matapat siya a katulung, a kaguman tamta tarabaho na Panginoon.

23 I Diyos éy atdinan na maka du étanana méniwala diya ta kapayapaan, a agumanna kam a négmahalan, dahil ta péniwalamoy. Gébwat yaNama tamaDiyos sakay niPanginoon Jesu Cristo. 24Kagbianmaka naDiyos du étanan amégmahal ta Panginoontam a Jesu Cristo a éwan tu bagu. Ewandén. Pablo.

Taga Pilipos 1:1 226 Taga Pilipos 1:30

Tu Sulat ni Pablo duTaga Pilipos1 Gébwat ye de Pablo éy ti Timoteo.

Utusan kame ni Cristo Jesus. Saye i sulatmia du sakup ni Cristo Jesus ta Pilipos,sakay tu tagapamahala ta ina, sakay dukatulung ta simbaan ta ina.

2 Tama tam a Diyos sakay ti PanginoonJesu Cristo, éy atdinan de kam maka tabiyaya sakay ta kapayapaan.

Tu Panalangin Ni Pablo Dide3Mégpasalmaték ta Diyos bagay maala-

ala ta kam. 4 Sakay éng ipanalangin takam, éy mésahat ék dikam, 5 da maala-alako tu pékiagum moy diyakén to péngipa-hayag ko ta Mahusay a Baheta; da inagu-man ék moy sapul to pénanggap moy niCristo a hanggan nadid. 6 Nadid, Diyos ikégébwatan na kaligtasan moy. Ey tukoyko be a siya be ya i mangganapa ta éya,ta késoli se ni Cristo a huway. 7 Kanyamaala-ala ta kam ta mahusay, éy mahalta kam a tahod. Da inaguman ék moy tatungkulin ko a niatéd na Diyos diyakén. O,inagumanék moy nadid a pihesuék. Sakayinagumanék moy be to péngisuhog kota Mahusay a Baheta, a pégpahayag ko.8 Tukoy na Diyos i pagkagustu kua dikam.Kapareho ya na kadikél na pégmahal niCristo dikam.

9Kanya panalangin ta kam a négsuyuankam ta lalo a mahusay. Sakay panalanginko amapospusanmoy tamahusay, a tama iisipmoya, 10mondamatukoymoy i tama agimetmoy. Nadid éngmagkuna kam sa, éydemtan kamni Cristo a éwan tu kasalanan,ta kédemét na a maghukum. 11 Sakay temahusay kam a ugali nadid, a gébwat niJesu Cristo. Ey saya i pégpuri na tolay takapangyarian na Diyos.

Tu Isip Ni Pablo12 Nadid, a tétotop ko, éy gustu ko a

mapospusan moy i nanyaria a éye a hirapko éy éwan medukés. Da lalo a netanyagi Mahusay a Baheta, dahilan ta nikepihesuko a éye. 13 Pati du guwardia ta éye, sakaydu étanan a iba se a tolay, éy tukoy de déna pihesuék da utusanék ni Cristo. 14 Sakaymeadu du tétotop tam ta éye a méniwalani Jesus, éy tinumibay dén i péniwala diadahil ta nikepihesu kua, a tulos éwan dénside méganteng a méngipahayag ta kagi

na Diyos. 15 Tahod ngani a te séngasén-ganya dide a méngipahayag ni Cristo daménaghili side diyakén. Gustu de be amataas. Pero du iba, éy ipahayag de tamahusay, a éwan side ménaghili diyakén.16 Side, éy mahalék de, da tukoy de a pinil-iék na Diyos a méngisuhog ta Mahusay aBaheta. 17Perodu iba, éy éwan sideméngi-pahayag ni Cristo ta matapat. I hangad desana éy maging mataas side. Sakay gustude éy paghirapénék de hanggan égseék tapihesu.

18 Pero pébayan ko san side. Da maskiméngipahayag side ni Cristo ta éwan mat-apat, éy mésayaék san, da te méngipa-hayag ta Panginoon tam. 19Sakay tukoy kobe a makalégsewék ta éye dahil ta tulungna Espiritu ni Cristo, sakay ta panalanginmoy diyakén. 20 I gustu kua éy ganapénko ta mahusay i tungkulin kua. Ey lalonadid a nepihesuék, éy éwanék maka dénmésanike a méngipahayag ni Cristo. Dagustu ko purién na tolay ti Cristo dahil taugali ko, maski bunonék de éy ta éwan.21 Da para diyakén, éng buhayék pabi, éymahusay, da i buhay kua éy para ni Cristo.Ey dahil ta éya éy lalo a mahusay éngmateék. 22-23 Kanya mégsalawahanék énganya i gustu kua. Gustu ko mateék maka,monda makakuyogék ni Cristo ta langet,da mahusay ya. Pero éng buhayék pabi, éymakagimeték pa ta memahal a tarabaho.24 Kanya gustu ko be a buhayék pabi,monda matulungan ta kam. 25 Ey siguradua buhayék pabi, a tulos kaguman ta kam,monda mapatibay ko pa i péniwala moya;monda masaya kam. 26 Kanya nadid, énglégsiwanék de, éy purién moy ti Cristo tamahusay, da kaguman ta kam man dén.

27Nadid, i mahigpit a kailangan moy, éytu ugali moy a dapat umayun ta Mahusaya Baheta ni Cristo; monda maski éwanékmakasoli sina dikam, éy mabaheta ko amatibay kam san, amaging esa i isipmoya.Sakay isuhog moy i Mahusay a Baheta apéniwalaan tam. 28Diyan kam mégantengdu kalaban moy. I pégtiis moya dide,éy saya i tandaa dide a ipahamak sidena Diyos; pero sikam, éy iligtas kam naDiyos. 29 Da i katungkulan moya a gébwatta Diyos, éy éwan san tu péniwala ni Cristo,éngˈwan magtiis kam be alang-alang diya.30 Kanya nadid, éy pumareho kam déndiyakén, a mékipaglaban kam be dén dukontara ta Diyos. Mineta moy to éya tupégtiis ko ta éye a laban. Sakay tukoy moy

Taga Pilipos 2:1 227 Taga Pilipos 2:30

be dén a siya ye i tétiisén ko pabi.Tu Kabaitan Ni Cristo

Sakay Tu Kapangyarian Na2

1 Nadid, éng nabati moy dén i pégpati-bay ni Cristo dikam, sakay éng nabati moyi pégmahal na dikam, sakay éngmékiagumkam dén ta Espiritu na, sakay éng négka-suyuan kam ta mahusay, 2 éy baten moypad i hatul ko a éye dikam: éng gustu moya masaya i isip kua, éy maging isesa kamtu isip, a négmahalan kam. 3 Diyan moyhangadén a tumanyag i bégi moya. Sakaydiyan kam palalo. Eng ˈwan, dapat mag-pakabait kam; sakay diyan moy isipén amataas kam du iba. 4 Sakay diyan moy sanisipén i sarili moy san a gemtén; éngˈwanaguman moy be du iba a tolay ta gemténde. 5 Dapat a mebait kam a kapareho niCristo.

6Ti Cristo, maski kapareho siya na Diyoséy éwan siya pinumilit amangalap ta kara-patan na a pumareho ta Diyos. 7 Engˈwan,inibutan na tu pagkadiyos na, a tulos nag-ing tolay siya a mababa, monda tulunganna i tolay. 8 Ey to naging tolay na, éynagpakabait siya. Sakay sinunud na tuutus Nama na a hanggan minate siya. Eyanya i kinatayan naa, éy to kudos. 9Kanyanadid, éy pinataas siya na Diyos a tahod, ainatdinanna ta ngahen ahigit pa ta étanana iba a ngahen; 10 monda du étanan talanget, sakay ta luta, a hanggan du tolaybe a dati a minate, pékabati de ta ngahenni Jesus, éy lumuhud side diya a gumalangside diya. 11Sakay kagi de a étanan a ti JesuCristo, éy siya i Panginoon. Saya i pégpuridia Nama tam a Diyos.

Sikam I Demlag aMagpaliwanag Ta Tolay12 Kanya nadid, a kakaguman ko, da

sinunudék moy ta mahusay to éya a nipé-gagum tam, éy sundinék moy pa mannadid ta mahigit pa ta éya. Dapat uman-teng kam ta Diyos, a magtarabaho kamdiya ta mahusay, hanggan éwan maganapi kaligtasan moy. 13 Da i Diyos, éy siyai édsea dikam a méngatéd dikam ta isipmoya sakay ta kaya moy a magimet takaluuben na. 14 Gemtén moy i étanan akailangan moy a diyan kam méglekramo,15monda éy éwan kam mapintasan, sakaymebilang kam dén a anak na Diyos, hang-gan mégiyan kam ta munduae, a kahalukam na madudukés a tolay. Mara sikam i

demlag a mégpaliwanag ta tolay, 16 bagaykagi moy dide i kagi a mangatéd dide takaligtasan de. Eng pakunan moy sa, éypurién ta kam ta késoli se ni Cristo. Dasikam i magpatunaya a éwan sayang tutarabaho ko.

17 Mara tu péniwala moy ta Diyos, éysaya i iatéd moya diya. Kanya sakén, éngbunonék de ta éye nadid, éy mésayaéksan, da iatéd ko be i buhay kua ta Diyos.Ey mésaya kitam a pareho ta péngatédtama diya. 18 Ey gustu ko masaya kam bediyakén, monda pareho kitam a masaya.

Ti Timoteo Sakay Ti Epapro19 Nadid, éng kaluuben ni Panginoon

Jesus, éy paangen ko sina agad ti Tim-oteo, monda matahimik i isip kua éngibaheta na diyakén i kalagayan moya taina. 20 Ewanék tu iba a kaguman ta éye amébalisa dikam a kapareho diyakén, éngéwan ti Timoteo. 21 Dahilan du étanan aiba ta éye, éy isipén de san i sarili de agégemtén. Ewan de isipén i gimet ni JesuCristo. 22 Pero sikam be dén i nakapos-pusa ta ugalia ni Timoteo, a matapat siya.Inagumanék na a kapareho na péngagumna anak ta ama na, to péngipahayag ko taMahusay a Baheta. 23 Pero bagu ko siyapaangen sina, éngmapospusan ko dén énganya i manyaria diyakén ta éye. 24 Patisakén, éng kaluuben na Panginoon, éyumasaék a umangeék be sina ta sandali apanahun.

25 Nadid, éy naisip ko be dén a pasolenko sina dikam ti Epapro. Siya i kagumankua a mesipag ta tarabaho me ta éye, sa-pul to pémaange moy se diya a tumulungdiyakén. 26 Pero nadid, mégamwaw siyadikam, sakaymétageg siya dikam, amakayakala moy a minate siya, da nabaheta moya minaladu. 27 Ey tama ngani a melubhatu ladu na, a kétihék siya a mate. Perokinagbian siya na Diyos. Sakay kinag-bianék be na Diyos, da éng minate siya,éy lalo a nadagdagen i kalungkutan kua.28 Kanya gustu ko be pasolen ko ti Epaprodikam, monda meta moy siya, a masayakam. Sakay sakén éy maibut be dén ibalisa kua dikam. 29 Kanya dapat masayakam a tanggapén moy siya, a ibilang moydén a tunay a kaguman tam ta péniwalatam. Eng meta moy i tolay a kapareho naugalia ni Epapro, éy igalangmoy side. 30Dati Epapro, éy talaga siya a mate dahil totarabaho na ni Cristo. Sakay pinabayan na

Taga Pilipos 3:1 228 Taga Pilipos 4:6i buhay na a monda agumanék na alang-alang dikam.

3Tungkul Ta Utus Ni Moises

1 Nadid, a tétotop ko, dapat masayakam ta Panginoon. Ewanék mégsawa améngisulat dikam ta étanan a éye, dahilani éye, éy kahusayan moy be. 2 Mangilagkam du magkadukés a tolay--du Judeo akagi de a éwan kam kan iligtas na Diyos,éng éwan kam pa ipabugit ayun ta rili-hiyon na Judeo. 3 Diyan kam méniwalata éya, da i tandaa na tunay a anak naDiyos éy éwan ta pégpabugit, éng éwantu késamba na ta Diyos. Aguman kitamna Espiritu ta késamba tam ta Diyos. Ikasayaan tam éy ti Cristo Jesus. Ewan ki-tammégkatiwala ta utus niMoises. 4Mara,éng tanggapén maka na Diyos du méni-wala ta utus ni Moises, éy lalo dén sakéna tanggapén na, da bihasaék a dati ta utusni Moises. 5 Dahilan sakén, to ikawalua aldew san i idad kua, éy binugiték de.Sakén éy puruék a Judeo, a gébwaték talahi ni Bendyamin. Apoék ni Israel. Eysinugsug ko a tahod i utus ni Moises, daPariseyoék. 6 Dahil to kehigpit na pégma-hal ko to rilihiyonme, éy pinarusaan ko bedu méniwala ni Jesus. Sinunud ko i utus niMoises hanggan éwanék mapintasan.

7 Pero nadid, sapul to pénanggap ko niCristo, éy nibilang ko a éwan tu pasa iétanan a éya. 8 Talaga ngani, sapul topékapospos ko ta Panginoon ko, éy nibi-lang ko a éwan tu pasa i maski anya aginimet ko to éya. Basta i mahalaga akailangan ko éy tu pékiagum ko ni Cristo.Alang-alang diya éy naghirapék ta meadu.9 Kanya nadid, éy éwan ko dén hangadéna maging mahusayék pabi ta késunud kota utus ni Moises. Engˈwan ibilangék dénnadid na Diyos a éwan tu kasalanan, dahilta kéasa ko ni Cristo. 10 I gustu ko sananadid, éy mapospusan ko ti Cristo a tahod,sakay mapagdanasan ko i kapangyarianna to nikabuhay na. Sakay gustu ko bea umahegék diya to pégtiis na ta hirap,maski mateék be a kapareho na, 11mondaéng maari éy mabuhayék be a huway.

Tu Pégpilit Ni Pablo12 Ewanék tu isip a ginanap ko dén i

étanan a pékapospos ko ni Cristo. Peropilitén ko a ganapén, da sakupék dén niCristo. 13Tukoy ko a éwan ko pabi tinupad

i pékapospos ko ni Cristo. Pero éwan koisipén tu ginimet ko a nakalipas; éngˈwani isipén kua éy tu keangayan ko. 14 Kanyapilitén ko a ganapén i pékiagum ko niCristo, monda maalap ko i gantimpala anipagakit diyakén na Diyos, dahil ni CristoJesus. Ey saya i buhay a éwan tu katapu-san.

15 Dapat a kona sa i isipa na étanan améniwala ni Cristo ta matibay. Ey éngéwan sa kona i isip moya, éy ipaliwanagdikam na Diyos. 16 Basta i kailangan tamsana nadid, éy sundin tam san tu napos-pusan tam a péniwalaan tam.

17 Nadid, a tétotop ko, umaheg kamdiyakén ta éya a ugali ko. Sakayumaheg kam be du méniwala diyakén.18 Natandaan moy tu kinékagi ko dikamto éya, a meadu i méngkontara tapéniwala tam tungkul to kudos ni Cristo.Makasangeték dide, 19 da i kesapitan diaéy impiyerno. I mégediyos de sana éy tugustu na bégi dia. Ewan side mésanike tagégemtén de a medukés, éngˈwan masayaside ta éya. Gustu de san i gimet na tolayta munduae. 20 Pero sikitam, éy sakupkitam na langet. Ey umasa kitam ta késolina tagapagligtas tam a gébwat ta éya--ti Panginoon Jesu Cristo. 21 Kédemét naéya a aldew, éy baguén na i bégi tam amehina, a gemtén na a mahusay dén,a kapareho na bégi na. I kapangyarianna a nipamasuku na ta étanan, éy saya igamitén na a mangbagu dikitam.

4Tu Pégbilin

1 Nadid, sikam a tétotop ko a mahalko, sikam i kasahatan kua. Sikam i katu-nayana a éwan sayang tu tarabaho ko.Mégamwawék dikam. Magpakatibay kamta késunud moy ta Panginoon.

2 Siko, Eyodi, sakay siko Sintike, i pékio-hon kua dikam a éduwa, éy magkasundukam dén, da magtop kam dén ta Pangi-noon. 3 Sakay siko, kadimoy, agumanmo diden ya a éduwa a bébe. Side be inangtulunga diyakén, sakay ti Klemente,to pégpahayag me ta Mahusay a Baheta.Sakay du iba be a kaguman ko. Nakalistangani dén i ngahen dia ta libru ta langetdu te buhay a éwan tu katapusan.

4 Masaya kam san a palagi ta Pangi-noon. Saya i mahigpit a gemtén moy.5 Ipeta moy ta étanan i mebait a isip moy.Adene a dumemét i Panginoon. 6 Diyan

Taga Pilipos 4:7 229 Taga Pilipos 4:23kam mabalisa ta maski anya. Maigi paéy ipanalangin moy ta Diyos i étanan akailangan moy, a magpasalamat kam diyaa palagi. 7 Matahimik i isip moya, dahilta kapayapaan na Diyos, da méniwala kamni Cristo Jesus. Ewan tu makapospos takapayapaan naa.

8 Nadid, a tétotop ko, dapat a isipénmoy a palagi i mahusay a bagay sakayta pégpuri moy. Isipén moy i mahusay,sakay ta tama a gimet, sakay ta mebait augali. 9 Gemtén moy i étanan a nitolduko dikam. Sakay ahigén moy tu ugali ko.Eng pakunan moy sa, éy mékiagum dikami Diyos, a iatéd na dikam i kapayapaan.

Salamat Ta Kaluub Moy Diyakén10 Sakén éy masayaék ta Panginoon,

da dinumemét man dén i pagkékataonmoy a méngipatawed diyakén ta tulungmoy. Tukoy ko a éwanék moy kinalek-sapan, pero nale a panahun a éwan kamnéngipatawed diyakén ta kaluub moy.11 Ewanék méglekramo ta hirap ko taéye. Ewan, da mahusayék san tu isipmaski anya i lagay kua. 12 Nadanasan kodén i hirap, sakay nadanasan ko be déni sagana. Pero tahimik san i isip kua,maski mégalépék éy ta bésogék; maskipobreék, maski te kuhataék. 13Makatiiséktamaski anya, dahil ta pégpatibay diyakénni Cristo.

14 Eng kona man sa, éy mahusay tuginimet moy, da tinulunganék moy ta hi-rap ko ta éye. 15 Sikam a taga Pilipos,natandaan moy be tu tulung moy diyakénto ditol a néngipahayag ko ta Mahusaya Baheta ta ina. Sakay to kéhektat kota Masedonia, éy éwan tu iba a simbaana néngatéd diyakén ta kuhata, éng ˈwansikam san. 16 Pati to édsa ko dén ta Tesa-lonika, éy sénganya a beses a pinatawe-denék moy ta tulung moy. 17 Ewan kohangad a magaged a palagi ta kaluub moy,éng ˈwan i gustu kua, éy gantian kam naDiyos to pégtulung moy diyakén.

18 Nadid tu kuhata a nipetugén moy seni Epapro, éy tinanggap ko dén. Ey sobhadén ya. Ewanék dén tu kailangan nadid. Iéya a tulung moy diyakén, éy saya i bilangkaluub moy ta Diyos, éy mésaya siya taéya. 19 Atdinan kam na Diyos ta étanan akailangan moy, a gébwat ya ta kayamananna a éwan maubus, da sikam i sakup niCristo Jesus. 20Purién maka na tolay Tamatam a Diyos, a éwan tu katapusan.

21 Pékikumustaék moy du étanan sinaa méniwala ni Cristo Jesus. Du tétotoptam ta éye, éymékikumusta be side dikam.22 Sakay du étanan a iba a méniwala ni Je-sus ta éye, éy mékikumusta be side dikam.Ey lalo du mégiyan ta hari ta éye.

23 Kagbian kam maka na Diyos, sikam aétanan. Ewan dén. Pablo.

Taga Kolosas 1:1 230 Taga Kolosas 1:27

Tu Sulat ni Pablo duTaga Kolosas1 Gébwat ye ni Pablo a apostol ni Cristo

Jesus ayun ta kaluuben na Diyos, sakay tiTimoteo a top tam. 2 Saye i sulat mia dusakup ni Cristo ta Kolosas, sikam imatapata top me ta péniwala. Atdinan kam makaNama tam a Diyos ta biyaya sakay ta ka-payapaan.

Tu Panalangin Ni Pablo Dide3 Palagi kame a mégpasalamat ta Diyos,

a Ama na Panginoon tam a Jesu Cristo,bagay ipanalangin me kam. 4 Dahilan éynabaheta me dén i péniwala moy ni CristoJesus sakay ta pégmahal moy du étanan asakup na Diyos. 5 Kona sa i ugali moya, date asa kam ta gantimpalamoy ta langet. Eynabahetamoy dén i gantimpalamoy sapulto néngipahayag de dikam ta Mahusay aBaheta. 6 I éya a baheta éy linumaganapdén ta étanan a mundu. Meadu dén itolay a méniwala diya, a tulos nabagu déni ugali dia. Ey sikam, éy kona kam be dénsa, da nabagu kam be dén tu ugali sapulto pékabaheta moy éy ta pékapospos moyta kagbi dikam na Diyos. 7 Ti Epapras inagpahayaga dikam ta éya a Mahusay aBaheta. Siya i kagumanme amahal, a utu-san be na Diyos. Matapat siya a katulungni Cristo, alang-alang dikame. 8Ti Epaprasi nagbahetaa dikame ta pégmahal moy taiba; i pégmahal moy a éya, éy gébwat taBanal a Espiritu.

9 Kanya nadid, sapul to pékabaheta medikam, éy palagi me kam a pénalangin. Idalangin mia ta Diyos, éy ipékipospos namaka dikam i kaluuben na dikam. Sakayatdinan na kam maka ta tama a isip moya gébwat ta Espiritu. 10Nadid, makagimetkam maka ta kagustuan na Panginoon,monda masaya siya dikam. Sakay mak-agimet kam be ta meadu a mahusay agimet. Sakay tukoy moy maka a lalo iDiyos. 11 Ipanalangin me kam a patibayénkam maka na Diyos ta kapangyarian naa,monda makatiis kam ta mahusay ta maskianya. 12 Sakay magpasalamat kam makaNama tam, a masahat kam be. Siya éygemténna a te kabahagi kambe ta gantim-pala na a para du sakup na a tolay ta ka-harian na a medemlag. 13 Inagaw na kitamta kapangyarian ni Satanas a mediklém, aniagton na kitam ta kaharian na anak na

a mahal na. 14 Siya tu nangtubus dikitam,a pinagpasensiyaan na kitam ta kasalanantama.

Tu Ginimet Ni Cristo15 Ti Cristo i larawan na Diyos a éwan

meeta. Siya i mataasa ta étanan a nilalangta mundua. 16Dahilan pinaglalang siya naDiyos ta étanan. I étanan a édse ta langetéy ta luta, maski meta mo éy ta éwan, éypinalalang diya na Diyos. Pati du étanan ate kapangyarian a anghel éy ta espiritu, éynilalang be side ni Cristo para ta sarili na.17 Siya i ditol ta étanan, sakay siya i bahalata kaayusan na étanan. 18 Siya i punu duétanan a méniwala diya--mara, siya i ulona bégi. Siya i gébwata na buhay na bégi.Siya i neditol a nabuhay a huway, mondasiya i pinakangmahal ta étanan. 19Dahilannitakda dén na Diyos a édse to anak na iétanan a pagkadiyos na. 20 Ey nadid, dahilto ginimet no anak na, éy makaadene déni tolay ta Diyos. Dahilan to nikate ni Cristoto kudos, éy nagkasundu dén i Diyos sakayta étanan a mégiyan ta lutaa éy ta langet.

21 Pati sikam, to éya éy dati kam a hi-walay ta Diyos, a kontara kam diya, dahilto gimet moy a medukés. 22 Pero nadid éyginimet kam dén na Diyos a kadimoy na,dahilan to bégi ni Cristo aminate to kudos.Ginimet na yamondamakaharap kamdiyaa éwan tu kapintasan, a naging banal kamdén. 23 Pero i kailangan moya, éy manatilikam a matapat ta péniwala tam. Diyanmaibut tu pag-asa moy a tinanggap moyto pékabaheta moy to Mahusay a Baheta.Ey sakén éy naging utusanék na Diyosalang-alang ta éya a Baheta. Ey nadid éymepahayag dén ya ta étanan a tolay tamundua.

Tu Tungkulin Ni Pablo24 Ey nadid, éy masahaték ta hirap ko

alang-alang dikam. Da éng te hirapéktu bégi, éy ganapén ko dén tu hirap niCristo to araw alang-alang du sakup na atolay. Mara, side i bégi naa. 25 Da sakén,éy naging utusanék na Diyos, da piniliékna a méngipahayag dikam ta kagi na. Itungkulin kua, éy ipahayag ko i kagi na taétanan. 26 Nale a panahun a nilihim naDiyos tu plano na. Pero nadid éy inisipna dén a ihayag na dén ya du sakup na atolay. 27 I memahal a plano na a lihim éypara ta étanan a tolay. Ey anya i plano naa lihim: mégiyan dikam ti Cristo. Ey saya

Taga Kolosas 1:28 231 Taga Kolosas 2:23i katunayana a te gantimpala kam ta esa apanahun.

28 Kanya sikame, éy méngipahayagkame ni Cristo ta étanan a tolay. Hatulanme i maski ti ésiya, a tolduan me side tamahusay, monda maganap maka dén ipéniwala de ni Cristo. 29 Kanya sakén, éypilitén ko ta mahigpit a méngipahayag taéya. Sakay gamitén ko i tulung ni Cristodiyakén a makapangyarian.

21 Nadid, éy métagegék dikam. Kanya

ipanalangin ta kam ta mahigpit. Sakaypanalangin ko be du édsa ta Laodisia,sakay du étanan a méniwala ta Diyos aéwan ko pabi neta. 2 O ngani, panalan-gin ta kam a étanan, monda tumibay iisip moya ta péniwala, sakay négmahalankam. Panalangin ta kam a maganap déni pékapospos moya ta nilihim na Diyosto éya: éy saya ti Cristo. 3 Kéye diya iétanan a karunungan na Diyos. Siya san imakapagpaliwanag ta tolay tungkul ta isipna Diyos.

4Kagin ko ye dikammonda éwan dikampagkamalién ta kakabulyan a kagi namaski ti ésiya. 5 Da maski éwanék sinadikam, éy alélahanén ta kam a palagi.Sakay mésayaék, da tukoy ko a esa dén iisip moya, sakay matibay dén i péniwalamoya ni Cristo.

Mahusay I Buhaya Du Mékiagum NiCristo

6 Ey nadid, da tinanggap moy dén tiCristo Jesus a Panginoon moy, éy méki-agum kam diya ta mahusay. 7 Manatilikam diya, monda tumibay ta lalo i péni-wala moya a nitoldu dikam de Epa-pras. Sakay magpasalamat kam ta Diyos apalagi.

8 Mangilag kam makay pagkamaliénkam na tolay to kagi de a éwan tu kab-uluhan. Te kagi side a mali a gébwat tapégtoldu du matétanda, sakay du espiritua medukés. Bakén a gébwat ni Cristo.9 Dahilan ti Cristo, éy édse dén ta bégi nai buu a pagkadiyos na Diyos. 10 Ey nadidsikampati, éy nagingmahusay dén i buhaymoya, dahil ta pékiagum moya diya. Eysiya imataasa du étanan a te kapangyariana anghel éy ta espiritu. 11 Mara tu ugalidu Judeo, éy sundin de i utus ni Moises,monda umayun side ta utus na Diyos dide.Pero sikitam, i kéayun tama ta Diyos éyéwan sa kona. Mara i pag-asa tama éy tu

péngagaw dikitam ni Cristo ta kasalananna bégi tama. 12 Sakay to nipagpabinyagmoy, éy saya i halimbawaa a minelbéngkam dén a kaguman ni Cristo, sakay kagu-man moy be siya a nabuhay. Kona sa,da naniwala kam dén ta kapangyarian naDiyos to nipamuhay na ni Cristo a huway.13 To éya, éy hiwalay kam ta Diyos. Bilangpate kam dahilan to kasalanan moy, sakaypati éy éwan kam Judeo. Pero nadid, éybinuhay kam dén na Diyos a kapareho niCristo. Sakay pinagpasensiyaan na kitamta kasalanan tam. 14 To éya éy bilangnahukum kitam dén da linabag tam i utusna. Pero nadid éy nibut dén ya na Diyos tonikate ni Cristo to kudos. 15 To nikate niCristo to kudos, éy tinalo na du medukés aespiritu. Sakay nagpatunay be dén siya taétanan a siya i nanaloa.

16 Ey nadid, dahil ta éya, éy diyan kamméniwala du mégtoldu ta mali. Diyankam pasakup ta maski anya a kagi detungkul ta bawal kan a pagkain sakay tainumén. Diyan kam maniwala ta pégtoldude tungkul ta kailangan moy kan éng tebigu a bulan, sakay ta pangilin na Judeo.17 Diden ya a ugali éy éwan side pirmi; dabilang tanda san side na bagay a dumemét.Ey nadid éy dinumemét dén ya, éy ti Cristosiya ngani dén. 18 Te mégtoldu a tolaya kagi de a matalinung kan side da netade kan i himala. Gustu de a tolduan dekam maka ta magpakumbaba kam, sakaypilitén de kammaka a sumamba ta anghel.Pero diyan kam méniwala dide. Mag-malaki side, da isip de éy mataas side.19 Pero éwan side pasakup ni Cristo. Marati Cristo éy siya i Pangulu. Du méniwaladiya éy side i bégi. Mara i ulo éy namama-hala ta bégi. Siya i méngatéda ta bégi takailangan na, monda sumibét at dumikélayun ta kaluuben na Diyos.

Isipén Moy I Langet20 Nadid, éng nate kam dén a kaguman

ni Cristo, éy nakaligtas kam ngani dén dumedukés a espiritu. Ey nadid, da konasa, éy bakit sugsugén moy pabi i ugali tamundua? Bakit méniwala kam pabi tapégtoldu du kontara ta Diyos? 21 Marakagi de, “Diyan moy ye kékbilan,” sakay,“Diyan moy ina kenaman.” 22 Pero didenya a utus éy gébwat san ta isip na tolay.Ewan bawal a méngan ta maski anya apagkain, da éng kanén mo, éy maubus be.23 Kagi du tolay éy memahal i kona sa a

Taga Kolosas 3:1 232 Taga Kolosas 4:1utus, da mékidiyos kan i sumunud ta éya.Sakay tolduan ka kan na éya a utus tapanalangin. Sakay gipusénna kan i bégi natolay, a diyan mégimet ta medukés. Sakaymagpababa ta tolay. Pero éwan tu pasa ikona sa a utus a magibut ta hilig na bégimua a medukés.

31Nadid, éng nabuhay kam dén a huway

a kaguman ni Cristo, éy isipén moy i édseta langet. Tandaan moy, saya i édsean niCristo, a kaguman na sa i Diyos a méghari.2 O, isipén moy a palagi i langet, kesira taétanan a bagay ta munduae. 3 Da tandaanmoy, bilang nate kam dén, a sakay édsekam dén ta Diyos, a kaguman ni Cristo. 4TiCristo i nangatéda dikitam ta buhay tam abigu. Nadid, ta késoli na se, éy kagumanna kam be, a hatian na kam ta pagkadiyosna.

Ibutan Moy Tu Dati a Ugali5 Kanya nadid, éy ibutan moy ta bégi

moya i medukés a ugali a gimet du tolayta mundua. Diyan kam méngibébi éy taméngilélake. Diyan kammégisip ta bastos.Diyan kam mégimet ta medukés. Sakaydiyan kam medémot, da éng medémotkam, éy saya i mégediyos moya. 6 Kanyangani éy parusaan na Diyos du éwanméni-wala diya, éy dahil ta kona sa a gimet. 7Patisikam to éya, éyminagimet kambe ta konasa a medukés, bagu kam naniwala.

8 Pero nadid, éy ibutan moy i étanan amedukés a gimet: Diyan kam méiyamut;diyan kam mégdukés tu isip; diyan kammégupos; diyan kam mégkagi ta bastos;9 diyan kam be mégbuli-buli, da tandaanmoy, inékbus moy dén nadid tu dati apagkatolaymoy, 10a nisolotmoy dén i bigua pagkatolay moy a gébwat ta Diyos. Eyaldew-aldew éy aguman na kam, mondamakaaheg kam diya ta mahusay, sakaymatukoy moy siya ta mahusay. 11 Kanyaéwan dén nagkaiba i Judeo éy ta éwanJudeo, sakay ta dayuan, sakay ta tolay aiba. Ewan dén nagkaiba i pobre éy tamayaman. Engˈwan, duméniwala ni Cristoéy naging isesa dén side a étanan, maskiiba-iba side a lahi, da sakup dén side niCristo.

12 Ey sikam be dén i tolay na Diyos.Sikam i pinili naa a mahal na. Kanyadapat kam a mangagbi ta iba, sakay agu-man moy tu te hirap, sakay magpakabaitkam, sakay matiyaga kam. 13 Négsuyuan

kam be, sakay éng néghinahinanakitankam éy négpasipasensiyaan kam, da entanmoy, pinagpasensiyaan kam dén na Diyos.14 Sakay i kailangan moya a mahigpit, éynégmahalan kam, da saya i mangayusata isip moya a maging isesa. 15 Sakay tukapayapaan a gébwat ni Cristo, éy saˈmakaya i magpahusaya ta isip moya. Kanyapinili kam na Diyos, éy monda magingesa kam a mahusay, a sikam i bégi niCristo. Nadid, magpasalamat kam ta Diyosa palagi.

16 Ala-alaén moy a palagi tu kagi niCristo. Sakay négtolduan kam tamahusay,a néghatul-hatulan kam be. Magkantakam ta puri ta Diyos, a isipén moy tuutang a luub moy ta Diyos. 17 Maski anyai gemtén moy éy ta kagi moy éy sundinmoy i kaluuben na Panginoon Jesus dikam.Sakay éngmagpasalamat kamNama tam aDiyos, éy ngahinan moy ti Cristo.

Tu Tama a Ugali Moy18 Sikam a bébekés, éy sundin moy i

asawa moy, da saya i tama a ugali naméniwala ta Panginoon. 19 Sikam a lélake,éy mahalén moy tu asawa moy, a diyanmoy side kéiyamutan.

20 Sikam a anak, éy sundin moy a palagidena moy éy ta amamoy, da siya ya i kasa-hatan na Panginoon. 21 Sikam a te anak,éy diyan moy side masiyadu a péginglan;makay manghina side tu isip.

22 Sikam a utusan, éy sundin moy apalagi du amo moy. Maski éwan de kamte itan éy gemtén moy a matapat i utusde dikam. Kona kam maka sa dahil tapéniwala moy ta Panginoon. 23 Maskianya i tarabaho moy, éy gemtén moy amelagin ta isip moya, da éwan san du amomoy i pégtarabahuan moya, éngˈwan patii Panginoon. 24 Ala-alaén moy, kédemétna oras, éy atdinan kam na Panginoon tagantimpala moy. Kanya i tunay a Amomoy a pégtarabahuan moy éy ti Cristo.25 Sakay tandaan moy, éwan kumampi iDiyos ta maski ti ésiya. Kanya tu magimetta medukés, éy gantian siya na Diyos takasalanan na.

41 Ey nadid sikam a amo du utusan, ipeta

moy dide i tama a ugali moy, a matapatkam dide. Da tandaan moy, sikam a amo,éy te amo kam be ta langet.

Taga Kolosas 4:2 233 Taga Kolosas 4:182 Nadid, éy magtiyaga kam a manalan-

gin, a diyan moy pébayan. Sakay mag-pasalamat kam ta Diyos. 3 Sakay ipanalan-ginmoy kame be, a aguman kame na Diyosta pégpahayag me ta plano na, dahil tonikepihesu ko. 4 O, ipanalanginék moy,monda makapagpaliwanagék ta tolay tatungkul ni Cristo.

5 Mangilag kam a ipeta moy i mahusaya ugali du tolay sina a éwan méniwala niJesus. Samantalaén moy i pagkékataonmoy a mégimet ta mahusay. 6 Mégkagikam dide ta mahusay tungkul ni Cristo.Sakay dapat i sengbet moya dide, éy tamaa kagi, sakay mebait, éng ipakelagip dedikam tu péniwala moy.

7-8 Nadid éy paangen ko sina dikam tiTikiko, monda ibaheta na dikam i étanan akalagayan me ta éye; sakay patibayén na iisipmoya. Ti Tikiko éy top tamamemahal.Matapat siya a katulung, a kaguman tamta tarabaho na Panginoon. 9 Kaguman nati Onesimo a kabébayan moy. Siya be imemahal a top tam a matapat. Side aéduwa i méngibahetaa dikam ta étanan ananyari ta éye.

10Ti Aristarko a kaguman ko ta éye a pi-hesu, sakay tiMarkos a pensan ni Bernabe,éy mékikumusta be side dikam. Nibilin kodén dikam ti Markos, a tanggapén moy tamahusay éng dumemét sina dikam. 11Patiti Jesus Hustus, éymékikumusta be dikam.Diden ya a étélo a Judeo i nangtulungadiyakén ta tarabaho ko a para ta kaharianna Diyos. Ey inagumanék de ngani tamahusay.

12 Mékikumusta be dikam ti Epapras akabébayan moy. Utusan be siya ni CristoJesus. Panalangin na kam a palagi tamahigpit. Ménalangin siya a maniwalakam maka dén ta mahusay a tahod, amatibay kam dén tu isip, a tukoy moymaka a palagi i kaluuben na Diyos dikam.13Mégpatunayék dikam éng kodya i sipagna a méngipanalangin dikam, sakay duédsa ta Laodisea, sakay du édsa ta Hirapo-lis.

14 Mékikumusta be dikam ti Demas,sakay tu mahal tam a doktor a ti Lukas.

15 Pékikumustaék moy du top tam taLaodisea. Pékikumustaék moy de Nimpa,pati du kaguman na a mégmiting ta bilena. 16 Nadid, pékabasa moy dén ta éye asulat, ipabasa moy be ta kakaguman tamta Laodisea. Sakay pati, éy basaén moybe i sulat a gébwat dide ta éya. 17 Ikagi

moy ni Arkipo a itulos na i pégimet diyana Panginoon.

18 Entan moy, sakén a mismo i te pirmata sulatae, a ti Pabloék a nanulat ta éye.Alélahanénék moy a kéyeék ta pégpih-esuanae. Kagbian kam maka na Diyos.Ewan dén. Pablo.

1 Tesalonika 1:1 234 1 Tesalonika 2:13

Tu Purumeru a Sulat ni PabloduTaga Tesalonika

1Gébwat ye ni Pablo, sakay ti Silas sakayti Timoteo. Saye i sulat mia du sakup nasimbaan ta Tesalonika. Sikam a nipasakupNama tam a Diyos sakay ni Panginoon JesuCristo. Edse maka dikam i biyaya na Diyossakay ta kapayapaan.

I Ugali Du Taga Tesalonika2 Mégpasalamat kame ta Diyos a palagi

dahil dikam, sakay panalangin me kambe a palagi. 3 Dahilan, bagay ménalan-gin kame ta Diyos, éy méala-ala me tumahusay a ugali moy a gébwat ta péniwalamoy; sakay méala-ala me tu péngtulungmoy du iba da mahal moy side; sakayméala-ala me tu kéasa moy a matibay niPanginoon Jesu Cristo. 4 Sikam a tétotopme, tukoyme amahal kam na Diyos, sakaypinili na kam dén a sakup na. 5 Dahilanto pégpahayag me dikam ta Mahusay aBaheta, éy éwan san na éya a kagi me inagpatunaya dikam, éng ˈwan pati i ka-pangyarian na Banal a Espiritu. Siya i nag-patunaya dikam a katutuhanan tu pégpa-hayag me. Sakay tukoy moy be a mahusaytu ugali me to kétulos me dikam, mondamakatulung kame dikam ta mahusay.

6 Inahegmoy kame, sakay ta Panginoon,da sapul to pénanggap moy ta Mahusay aBaheta, éy nagdanas kam be ta meadu ahirap. Pero maski kona sa, éy inatdinankam na Banal a Espiritu ta kasayaan moy.Kona sa i péngaheg moya dikame. 7Nadid,ta éya a ugali moy, éy ahigén kam be duétanan a méniwala ta Masedonia sakay taAkaya. 8 Pero éwan san Masedonia sakayta Akaya i nakabahetaa ta kagi na Diyosdahil dikam; éngˈwan linumaganap dén tamaski ahe i péniwala moya ta Diyos. Ewankame tu kailangan a magbaheta dide, 9 datukoy de dén, a side dén i mégbahetaaéng pinakodya moy a nananggap dikame,sakay kékagin de be a inibutan moy kantu péniwala moy ta diyos-diyosan, a tulosméniwala kam kan nadid ta tunay a Diyos.10Kagi de be a umasa kam kan ta kédemétna anak na Diyos a gébwat ta langet. TiJesus siya, a binuhay na Diyos a huway.Siya i méngiligtasa dikitam ta parusa adumemét.

2Tu Tarabaho Ni Pablo Ta Tesalonika

1 Nadid, a tétotop me, tukoy moy bedén a pinakinabangan moy to kébisita mesina dikam. 2 Tukoy moy be a bagu kamedinumemét sina dikam, éy pinékialamande kame dén ta Pilipos, a nipihesu dekame sa. Pero i Diyos éy pinatibay na iisip mia, monda kédemét me dikam, éymagpahayag kame dikam ta Mahusay aBaheta. Ewan kame nagalanganin, maskite meadu a kontara dikame ta banuwanmoya.

3 Tandaan moy, i pégtoldu mia éy éwanmali, sakay éwan tungkul ta medukés augali. Sakay éwan me be hangad a man-glinlang ta tolay. 4 Eng ˈwan, i pégtoldume sana éy tu niutus dikame na Diyos.Da nipagkatiwala na dikame i Mahusay aBaheta, a pinili na kame a magpahayag taéya. Kanya éwan me hangad a pasayaén itolay, éngˈwan Diyos i pakasayaén mia. EyDiyos i méngpuhubaa ta isip tama.

5 Tukoy moy be a éwan kame nagwari-wari a sinumuyu ta maski ti ésiya tabanuwan moya. Diyos i sistigu mia a éwankame tu hangadén a lihim. Ewan megustu tu kuhata moy, 6 éwan me gustu adéyawén kame na maski ti ésiya. Maskite kapangyarian kame, da apostol kameni Cristo, éy éwan kame nagaged dikam.7 Engˈwan, mebait kame dikam a kaparehona péngalaga na bébe to anak na. 8Mahalme kam a tahod. Kanya éwan san tuMahusay a Baheta i niatéd me dikam, éngˈwan pati i bégi mia, da gustu me kam atahod. 9 Ewan moy beman natandaan, anagtarabaho kame to kétulos me dikam,to pégpahayag me dikam ta Mahusay aBaheta? Aldo éy ta kélép éy nagtarabahokame, monda éwan kame tu kailangan amagaged dikam ta gastos me.

10 Diyos i sistigu mia a mahusay san iugali mia dikam, a éwan kame tu kapin-tasan. Sakay sikam be i sistigu mia, damineta moy be i ugali mia. 11 Tukoy moybe i ugali mia dikam, éy kona ta ugali nalélake to anakna. Pinatibayme i isipmoya,sakay hinatulanme kam 12a dapat gemténmoy i ikasaya na Diyos. Siya i nagpiliadikam a ipasakup ta kaharian na sakay takapangyarian na.

13Kanya mégpasalamat kame ta Diyos apalagi, da tinanggap moy i kagi na Diyos,to pégpahayag me dikam. Napospusan

1 Tesalonika 2:14 235 1 Tesalonika 4:5moy a éwan san kagi na tolay, éng ˈwantukoy moy a saya i tunay a kagi na Diyos.Ey katutuhanan ngani ya. Ey saya i még-toldua dikam, sikam a méniwala. 14 Tukoymoy, a tétotop me, a tu nanyari dikaméy kapareho to nanyari du méniwala niJesus ta Hudea. Pinékialaman kam nakabébayan moy. Ey kona be sa du sakupna Diyos ta Hudea, a pinékialaman be sidedu kapareho de a Judeo. 15 Du Judeo, éyside ya di namunua ni Panginoon Jesus.Sakay Judeo be i namunua du purupeta toaraw. Sakay sikame pati, éy pinahirapande kame be ta mahigpit, Sakay inidelan debe du tolay a iba. Sala na Diyos i ugalidia. 16 Sakay pati, éy talaga de kame bea sawayén a magpahayag du éwan Judeoa tolay ta kagi na Diyos a monda melig-tas side. Saya i medukésa ta étanan akasalanan de a meadu. Pero nihanda dénna Diyos i parusa de.

Gustu Ni Pablo a Bumisita Side a Huway17 Nadid, sikam a tétotop me, maski

néghiwalay kitam ta sandali a panahun,éy éwan me kam kaleksapan. Mégamwawkame dikam. Talaga kame a bumisitadikam, 18 da gustu me kam a meta. Lalodén sakén a mismo, éy pépilitén ko abumisita dikam, péro sinaway kame niSatanas. 19 Tandaan moy, ta kéharap meta Panginoon Jesus ta késoli na, éy dikél ipag-asa me diya dahil dikam. Sakay dikélbe i kasayaanme dikam. Sakay éwan kamemésanike diya, da sikam i katunayana amahusay i tinarabaho me diya. 20 Sikamngani dén i pépuriénmia, damésaya kamedikam.

31-2Nadid, kédemét no oras a éwan kame

nakatiis ta amwaw me dikam, éy naisipme a pinaange me dikam ti Timoteo. Siyai utusan na Diyos, sakay kaguman me bea mégpahayag ta Mahusay a Baheta niCristo. Ey sikame, éy nawahak kame taAtenas a naguhay diya. Kanya pinaangeme siya dikam, éy monda patibayén nai isip moya, a tulungan na kam ta péni-wala moy, 3 monda éwan moy maka ibu-tan tu péniwala moy dahil du mékialamdikam. Diyan moy kaleksapan tu kinagina Diyos a te hirap a talaga du méniwaladiya. 4 Ewan moy natandaan tu kinagi medikam to pégiyan me sina, a te manglokodikam a talaga? Ey nadid, éy nanyaringani dén ya. 5 Kanya pinaange ko sina

dikam ti Timoteo, éy éwan ko dén natiis itageg kua dikam. Pinaange ko siya dikammonda mapospusan ko tu péniwala moy,éng mahusay pabi. Mégantengék makaytinokso kam dén ni Satanas, éy sayang déntu tinarabaho me dikam.

6 Pero éwan bale. Dahilan to késoli seni Timoteo a gébwat dikam éy binahetaanna kame a mahusay san i péniwala moyasakay na pégmahal moya. Kinagi na bea alélahanén moy kame kan ta mahusay,sakay mégamwaw kam kan dikame a konata pégamwawmia dikam. 7Kanya nadid, atétotopme,maskimeadu i hirapme ta éye,éy matibay san i isip mia, da nabaheta medén a mahusay kan san i péniwala moya.

8 Kanya nadid éy mahusay man dén iisip mia, da tukoy me dén a matibay dén ipéniwala moya ta Panginoon tam. 9Kanyamégpasalamat kame ta Diyos a tahod takasayaan me a niatéd moy dikame. 10 Eynadid, éy dumédaying kame ta mahigpitta Diyos, a pakultaden na kame maka abumisita dikam a huway, monda tolduanme kammaka ta éwan moy pabi napospu-san tungkul ta péniwala tama. Aldo éy takélép, éy saya i daying mia.

11 Ipagkaluub maka Nama tam a Diyossakay ti Panginoon Jesus amakaange kamesina dikam. 12 Patibayén maka na Pangi-noon i pinégagummoy sakay ta pégmahalmoy ta iba a tolay, a hanggan umaheg kamta pégmahal me dikam. 13 Eng kona kammaka sa, éy patibayén na Diyos i isipmoya.Sakay pati, ta kédemét se ni PanginoonJesus, a kaguman na du étanan améniwaladiya, éy gemtén kam Nama tam a Diyos abanal ta kéharap moya diya.

4I Tama a Ugali a Ikasaya Na Diyos

1 Nadid, a tétotop me, nitoldu me déndikam i tama a ugali moy a ikasaya naDiyos. Ey tukoy me a kona dén sa i ugalimoya nadid. Pero i hatul mia dikam nadid,éy sipagen moy ta lalo i késunud moy taéya. Saya i hatul mia dikam a gébwatni Panginoon Jesus. 2 Nabati moy dén tuniutus me dikam a gébwat ta PanginoonJesus. 3 I kaluuben na Diyos, éy magingbanal kam, sakay diyan kamméngibébi éyta méngilélake. 4 Basta asawan moy san isarili moy a asawa, da saya i kaluuben naDiyos. 5 Pero diyan mékialam i maski tiésiya dikam ta éwan mo asawa. Da kona

1 Tesalonika 4:6 236 1 Tesalonika 5:12sa i gimita du tolay a éwan makatukoy taDiyos.

6 Mangilag kam. Diyan moy lélokon dukapareho moy a tolay ta éya, a diyan moypékialaman tu asawa de. Natandaan moytu kinagi me dikam a mahigpit to éya, aparusaan na Diyos a talaga i méngibébiéy ta méngilélake. 7 Tandaan moy, éwankitam pinili na Diyos amondamagimet ki-tam tamedukés, éngˈwanmondamagimetkitam ta mahusay. 8 Kanya maski ti ésiya imangpabaya ta éye a nitoldu ko, éy éwanutus na tolay i pabayan naa, éngˈwan utusna Diyos. Ey Diyos i méngatéda dikitam taEspiritu na a Banal, monda éwan tam sapakunan.

9Nadid, éwan kame tu kailangan aman-ulat dikam tungkul ta pégmahal moy dutop moy ta péniwala, da tinolduan kamdén na Diyos a négmahalan kam. 10 Tukoyme a mahal moy dén du étanan a té-totop tam ta maski ahe ta Masedonia.Kanya i hatul me sana dikam, éy sigi kama négmahalan kam ta lalo. 11-12 Piliténmoy a tahimik san i buhay moya. Diyankam mékialam ta éwan moy katungkulan.Magtarabaho kam ta hanap buhay moy,monda éwan kam tu kailangan amagaged.Saya i nibilin mia dikam to éya, mondaigalang kam du iba a tolay a éwan méni-wala.

Tungkul Ta Késoli Ni Jesus Ta Mundua13 Nadid, a tétotop me, gustu me a ma-

pospusanmoy tungkul du kakaguman tama minate, monda éwan kam malungkuta kona du iba a tolay a éwan tu pag-asata huway a buhay. 14 Méniwala kitam aminate ti Jesus, a nabuhay siya a huway;tama? Nadid, kona be sa du kakagu-man tam a minate; ta késoli ni Jesus tamundua, éy pakuyugén side na Diyos adumibe. 15 Baten moy, saye i toldua naPanginoon: Sikitam a buhay pabi ta késolina Panginoon tam, éy éwan kitammeditoldu kakaguman tam a minate. 16 Kédemétna éya a oras éy te magdulaw a medegsén,a dulawan kitam na anghel a mataas.Sakay tomnog tu tambuli na Diyos, sakayi Panginoon tam, éy dumibi siya a gébwatta langet. Ey du naniwala ni Cristo aminate, éy mabuhay side. Saya i meditola manyari.

17 Nadid, kétapos na éya, sikitam abuhay pabi, éy iontok na kitam be takuném, a sambatén tam i Panginoon tam

ta ontok. Ey iagum na kitam du kakagu-man tam a minabuhay dén. Nadid, éngkona sa, éy kakaguman tam i Panginoontam a éwan tu katapusan. 18 Kanya nadid,du tétotop tam sina a mélungkut, éy wili-wilen moy side ta kagi ko a éye.

5Tu Péghanda Ta Késoli Na Panginoon

1Nadid, a tétotop me, éwan kame man-ulat dikam éng nikésiya i ideméta na éya.2 Da tukoy moy dén i aldew na péghukumna Panginoon, a i kédemét naa éy konata kédemét na mégtako ta kélép. 3 Bagaykagin du tolay a mahusay i buhay dia, aéwan tu antingan, éy bigla a dumemét didei kapahamakan de. Ewan side makaiwas,da i kédeméta na éya éy kapareho na bébea gégsokan, a bigla.

4Pero sikam, a tétotopme, éy éwan kammégiyan ta diklém a kona du tolay a éwanméniwala. Ewan kam biglaén na éya aaldew. Mara kona du mégtako a biglaénde i tolay, éy éwan sa kona i manyariadikam. 5 Da sikam, éy sakup kam dénna demlag, sakup kam dén na aldew, akahulugen na éya, éy sakup kam dén naDiyos. Ewan kitam dén sakup na kélép éyta diklém. 6 Kanya dapat kitam a palagia lukag a nakahanda. Mara, diyan kitamtidug a kapareho na iba a tolay. Engˈwan, ingatan tam i bégi tama. 7 Engkélép éy tutuhanan a tidug i tolay. Sakayta kélép be i tutuhanan a péglasing de.8 Pero sikitam, da sakup kitam na aldew,éy dapat a nakahanda kitam, a ingatan tami bégi tama. Mara sundalu kitam, éy ikalasag tama éy tu péniwala tam sakay tupégmahal tam. Ey tu helmet tam éy siyatu pag-asa tam ta kaligtasan tam. Side ya idipensa tama ni Satanas.

9 Tandaan moy, éwan kitam pinili naDiyos a monda hukumén na kitam. Engˈwanpinili na kitama iligtas na kitamdahilta Panginoon tam a Jesu Cristo. 10 Siyaéy nagpakamatay para dikitam. Kanyamaski pate kitam o buhay kitam man, éykagumanna kitam a buhay ta késoli na se ahuway. 11Nadid, dahil ta éya, éy patibayénmoy i isip na bawat esa, sakaynégtulungankam, a kapareho na gimet moya nadid.

Katapusan a Bilin12Nadid, i hatul me a éye dikam, a této-

top me, éy igalang moy du tagapamahaladikam a mégtarabaho dikam. Da side i

1 Tesalonika 5:13 237 1 Tesalonika 5:28pinilia na Diyos amagtoldu dikam. 13 Ipetamoy dide i mahusay a pénggalang moydide sakay ta pégmahal moy dide, dahil takatungkulan de. Sakay sikam, éy négkagu-man kam a mapayapa.

14 I hatul mia dikam, a tétotopme, éy pégkagian moy du metamad amégtarabaho. Patibayén moy i isipadu ménglupaypay. Tulungan moy duménghina tu isip. Sakay pagtiisan moyi maski ti ésiya a tolay. 15 Diyan kamguméganti ta magimet ta medukés dikam.Eng ˈwan, maigi pa éy gemtén moy imahusay ta kagumanmoy sakay ta étanana tolay.

16 Dapat a masahat kam a palagi.17 Magtiyaga kam a manalangin.18 Mégpasalamat kam ta Diyos a palagi,maski anya i buhay moya. Saya i gustuana Diyos du sakup ni Cristo Jesus. 19Diyanmoy sésawayén i gimet na Banal a Espiritu.20 Mara, diyan moy isipén a medukési pahayag na tolay a gébwat ta Diyos.21 Siyasatén moy pa i maski anya a bagay,éy nadid, éng mahusay, éy sugsugénmoy. 22 Pero iwasan moy i maski anyaa medukés.

23 Nadid, i Diyos éy siya i méngatédata kapayapaan. Gemtén na kam maka abanal, a alagaan na kammaka ta mahusay.Patibayén na maka i isip moya éy takaliduwa moya éy ta bégi moya, mondaéwan kam tu kasalanan ta késoli se naPanginoon tam a Jesu Cristo. 24 Diyos imangtupada ta éya dikam, da siya i nag-pilia dikitam a ipasakup diya, éy matapatsiya.

25 Panalangin moy kame be, a tétotopme. 26 Mékikumusta kam du étanan atétotop tam ta ina. 27 Utusan ta kam tautus na Panginoon, a kailangan a basaénmoy i sulatae du étanan a tétotop tam sina.28 Kagbian kam maka na Panginoon tam aJesu Cristo. Ewan dén. Pablo.

2 Tesalonika 1:1 238 2 Tesalonika 2:12

Tu Ikaduwa a Sulat ni Pablo duTaga Tesalonika1Gébwat ye ni Pablo, sakay ti Silas sakay

ti Timoteo. Saye i sulat mia du sakup nasimbaan ta Tesalonika. Sikam a nipasakupNama tam a Diyos sakay ni Panginoon JesuCristo. 2 Side éy atdinan de kam maka tabiyaya sakay ta kapayapaan.

Tu Pégparusa Ni Jesus Ta Kédemét Na3 Sikam a tétotop me, mesipag kame

a mégpasalamat ta Diyos a palagi dahildikam. Tama ya, da tumibay dén i péni-wala moya ni Cristo, sakay lalo be a hu-migpit dén i pégmahalan moya. 4 Kanyasikame, bagay bumisita kameduméniwalani Jesus ta iba-iba a banuwan, éy pépuriénme kam dide. Pépurién me kam didedahilan ta péniwala moya sakay ta pégtiismoya,maski temeadu kamahirap dahilandu mékialam dikam.

5 Nadid, i matibay a péniwala moy,éy saya i katunayana a tama i gimet naDiyos. I keangayana na ina a hirap moy,éy gemtén kam na Diyos a mahusay kam aipasakup ta kaharian na. Kanya i pégtiismoya nadid, éy alang-alang ta kaharianna. 6 Ey tama ngani i gimet na Diyos,da paghirapén na a talaga du mégpahirapdikam. 7 Sakay sikitam a méghirap nadid,éy agawén na kitam ta késoli ni PanginoonJesus a gébwat ta langet. Ey ta késolina, éy kaguman na du anghel na a maka-pangyarian. Sakay palebut siya na apoya medingat. 8 Nadid, ta kédemét na, éyparusaan na du éwan makatukoy ta Diyossakay du éwanméniwala ta Mahusay a Ba-heta ni Panginoon Jesus. 9 Maghirap sideta parusa na Diyos a éwan tu katapusan, dahiwalay side ta Panginoon sakay hiwalaybe side ta kapangyarian na. 10 Saya imanyaria dide ta aldew a kédemét na. Taéya a aldew éy purién siya du tolay na améniwala diya. Sakay sikam éy kabilangkam be ta éya, da tinanggap moy be iMahusay a Baheta a nipahayag me dikam.

11 Kanya pénalangin me kam a palagi,éy monda gemtén kam maka na Diyos amahusay kam a ipasakup ta péngakit naadikam. Gamitén na maka i kapangyarianna a mangatéd dikam ta étanan a gustumoy a kasayaan na Diyos. Sakay agumanna kam maka ta tarabaho moy a gébwatta péniwala moy. 12 Eng pakunan moy sa,

éy purién du iba a tolay i kapangyarianna Panginoon tam, dahil ta ugali moy amahusay. Sakay siya éy purién na kambe. Ey manyari ya dahil ta kagbi na Diyos,sakay ta kagbi ni Panginoon Jesu Cristo.

2Tu Lélake a Masuwayin

1Nadid, a tétotop me, te itolduék dikamtungkul ta késoli ni Panginoon Jesu Cristosakay ta kédulug tama diya. I bilin miadikam, 2 éy diyan kam méligalig tu isip tonabaheta moy a dumemét kan dén nadidi péghukum na Panginoon. Diyan kamméniwala ta éya. Makay te naghula anabati moy, o makay te nagtoldu wade taéya dikam, o makay te négkagi a saya tunisulat me to éya. 3 Pero éwan. Diyankam mégkamali ta kona sa a paraan. Dabagu dumemét i péghukum, éy maganappa i dikél a kéidel na tolay ta Diyos. Sakaylumitawbe i esa a lélake amasuwayin. Siyai nitakdaa a mapahamak. 4 I éya, éy kon-tara siya ta maski anya a rilihiyon. Sakaypataasén na i sarili na ta Diyos. Sakay patii Templo na Diyos, éy saya i pégiknudennaa, a tulosmagpahayag siya a siya i Diyos.

5 Ewan moy natandaan a saya tu kinagiko dikam to pégiyan ko dikam to éya?6Pero éwan pabi nanyari i éya, da teméng-saway diya. Ey tukoy moy dén éng anya iméngsawaya diya. Pero kédemét na takdana a panahun, éy lumitaw a talaga i éya alélake a masuwayin. 7 Nadid, i tarabahoana éya a masuwayin, éy nagamit dén talihim. Pero i bégi na amismo, éy éwanpabilinumitaw, da éwan pabi naibut tamunduatu méngsaway diya. 8 Eng maibut dén tuméngsaway diya, éy lumitaw dén i éya alélake a masuwayin, 9 a gébwat i kapang-yarian na ni Satanas. Kanya nagimet siyata meadu a milagro, sakay ta makalinlanga tanda, sakay ta kataka-taka. 10 Gemténna i sari-sari a paraan a pagkamalién na duétanan a tolay amapahamak. Mapahamakside da éwan de tanggapén i katutuhanana monda meligtas side.

11 Nadid, da éwan de tanggapén i katu-tuhanan, éy paangen dide na Diyos tumégtoldu dide ta kamalian, monda mani-wala side ta kakabulyan. 12 Nadid, ikeangayana na éya, éy maparusaan dén iétanan a éwan méniwala ta katutuhanan.Basta i gustu de sana, éy tu gimet dea medukés. [8b] Sakay tu lélake a ma-suwayin, éy yopyopan san ni Panginoon

2 Tesalonika 2:13 239 2 Tesalonika 3:18Jesus, éy mate dén. Ey talaga ngani amanyari ya, dahilan ta késoli ni Jesus tamunduae, éy ibutan na i kapangyarian naéya a lélake.

Pinili Na Diyos Du Iligtas Na13Nadid, sikam a tétotop me a mahal na

Diyos, éy mesipag kame a mégpasalamatta Diyos a palagi dahil dikam. Dahilan éysapul to sapul, éy pinili kam dén na Diyosa sikam i iligtas naa. Ey gébwat ya ta gimetna Espiritu dikam, da naniwala kam takatutuhanan. 14Ey nadid, éy dinulawan nakam to pégpahayag me dikam ta Mahusaya Baheta, mondamaging kagumanmoy beti Panginoon tam a Jesu Cristo ta kapang-yarian na.

15 Kanya nadid, a tétotop me, éy man-atili kam ta péniwala moya. Sundin moytu nitoldu me dikam sakay tu nisulat medikam. 16 Nadid, éy manalangin kame niPanginoon tam a Jesu Cristo sakay Namatam a Diyos. Siya i mégmahala dikitam;siya i palagi a mégpatibay ta isip tama;sakay siya i nangatéda dikitam ta pag-asa tam, dahil ta kagbi na dikitam. 17 Ipanalangin mia, éy patibayén na maka iisip moya ta lalo, a aguman na kam maka,monda mahusay i étanan a gimet moy éyta kagi moy.

31 Nadid, a tétotop me, éy panalangin

moy kame be, monda lumaganap agad ikagi na Diyos, monda tanggapén ya dutolay a kona dikam to éya, a purién demaka be i kagi na Diyos. 2 Panalanginmoy kame be a agawén kame na Diyosdu medukés a tolay. Da éwan méniwala iétanan a tolay.

3 Matapat i Panginoon. Patibayén nakam tu isip a talaga, a alagaan na kam niSatanas. 4Dahil ta Panginoon, éy mégkati-wala kame dikam, a sundin moy a palagi iétanan a utus me dikam. 5 Nadid, ipaala-ala maka dikam na Diyos i pégmahal naadikam, sakay ta pégtiyaga ni Cristo.

Kailangan a Magtarabaho Kitam TaKanén

6 Nadid, a tétotop me, te utus kamedikam a gébwat ni Panginoon tam a JesuCristo: I utus mia, éy paibutén moy déni maski ti ésiya dikam a metamad a még-tarabaho, sakay ta éwan sumunud to ni-toldu me dikam. 7 Da tandaan moy, dapata ahigén moy tu ugali me to pégiyan me

dikam. Ey anya i ugali mia, éy éwankame metamad, 8 éwan kame inumasa tamaski ti ésiya dikam ta kabuhayanme, éngˈwan binayaden me kam ta maski anya atinanggap me dikam. Aldo éy ta kélép éynagtarabaho kame monda éwan kame tukailangan a magabala dikam a magaged tagastos me. 9 Dahilan ta tungkulin me, éydapat kame maka a magaged dikam, peroéwan kame sa kona, da gustu me ipetadikam i mahusay a ugali a monda ahigénmoy. 10 Natandaan moy, to pégiyan medikam, éy niutus me dikam a diyan moypékanén i metamad a mégtarabaho.

11Kanya ipaala-alame dikamnadid i éyaa utus, éy dahilan éy nabaheta me a meta-mad kan i séngasénganya dikam a még-tarabaho, a basta i tarabaho de kana éyabalaén de du kaguman de amégtarabaho.12 Nadid, diden ya a tolay, éy ihatul medide i kagi a gébwat ni Panginoon JesuCristo, a kailangan a magtarabaho side tapagkain de, sakay patamaén de tu ugalide. 13 Sakay sikam a étanan, éy diyan kammagsawa a magimet ta mahusay.

14 Nadid, éng te éwan méniwala sinadikam ta éya a utus ko, éy tandaan moysiya. Paibutén moy siya, monda masanike,a pagsisian namaka tu ketamad na. 15Perodiyan moy siya ibilang a kalaban moy. Engˈwan, hatulan moy siya, da siya éy bilangtop moy.

16 Nadid i Panginoon tam, éy atdinanna kam a palagi ta kapayapaan, da siya itagapagpayapaa. Kaguman na kam makaa palagi. 17 Entan moy, sakén a mismo,éy pirmaan ko dén i sulatae, a sakén éy tiPabloék a nanulat ta éye. Kona se i pénulatkua ta étanan a sulat ko. 18 Kagbian kammaka na Panginoon tam a Jesu Cristo.Ewan dén. Pablo.

1 Timoteo 1:1 240 1 Timoteo 1:20

Tu Purumeru a Sulat ni PabloniTimoteo1 Gébwat ye ni Pablo a apostol ni Cristo

Jesus. Inutusanék na Diyos amagbaheta tatolay. Siya i méngiligtasa dikitam. Sakaysakén éy inutusanék ni Cristo Jesus. Siya iasaan tama.

2 Saye i sulat kua ni Timoteo a tunayko a anak ta péniwala tam. Tama tama Diyos sakay ti Panginoon tam a CristoJesus, éy atdinan de ka maka ta biyaya,sakay kagbian de ka maka, sakay atdinande ka maka ta kapayapaan.

Mangilag Ka Ta Mali a Pégtoldu3 Nadid, Timoteo, diyan mo ginanan i

Epeso. Da saya tu nibilin ko diko to éya,to péglakad ko ta Masedonia. Te tolaykan sina nadid a mégtoldu side ta mali, éysiko i bahala a mangsaway dide. 4Hatulanmo side a diyan dén side mégéisipén tasari-sari a lagip, sakay diyan side mégadaldu listaan du matétanda to araw. Dumégadal ta kona sa, éy pinégsuwayén dedu kaguman de a talaga. Nadid, éng konasa i gemtén du tolay mo sina, éy éwanside makasunud ta kaluuben na Diyos, dakulang i péniwala dia diya.

5 Kanya gustu ko éy hatulan mo dutolay sina, Timoteo, monda négmahalanside ta mahusay. Ewan kitam maari anégmahalan éng éwan kitam pa méniwalata mahusay, sakay éng éwanmatapat i isiptama. 6 Pero te sénganya sina a tolay apinabayan de dén i éya a nisulat ko diko.I gustu de sana éy négpasupasuway side taéwan tu pasa a kagi. 7 Gustu de éy side imagtoldu ta utus na Diyos. Isip de éy tamatu pégkagi de, pero éwan de tukoy a talagai kahulugina no pégtoldu de.

8 Nadid, mapospusan tam a mahusay iutus na Diyos, éng gamitén na tolay tamahusay. 9 Pero tandaan mo ye: i utus naDiyos, éy éwan para du mahusay a tolay;éng éwan, i gimet na utus na Diyos éy paramatolduan du medukés a tolay. Ginametya para du éwanméniwala, sakay du éwanmékidiyos, sakay du te kasalanan, mondameta de tu kasalanan de. Sakay ginametbe ya para du mémuno ta ina de éy taama de, sakay du mégbuno ta iba a tolay.10Ginamet be ya para du méngibébi sakaydu méngilélake, sakay du bakla. Sakay

para be du mégkidnap ta tolay, sakay dumégbuli-buli. Kanya i utus na Diyos, éypara du tolay a mégimet ta maski anya abawal ta tunay a pégtoldu. I éya éy paradide, monda meta de a te kasalanan side.11 I éya a pégtoldu éy gébwat ta Mahusaya Baheta a tungkul ta Diyos. Ey sakén éyinutusanék na Diyos a méngibaheta ta éyaa pégtoldu.

Mégpasalamat Ti Pablo TaKagbi Na Diyos Diya

12 Mégpasalamaték ni Cristo Jesus aPanginoon tam, da pinatibay na i isipkua. Purién ko siya, da sakén be i pinilinaa a mégtarabaho diya. Tinanggapékna, 13 maski linapastangan ko siya toaraw. Pinékialaman ko du naniwala diya, apinahirapan ko side. Pero kinagbianék naDiyos, da éwan ko pabi tukoy a medukéstu ginamet ko, da éwanék pabi méniwaladiya. 14Nadid éy mebait diyakén a tahod iPanginoon tam. Binagu na dén i isip kua,monda maniwalaék diya, sakay mondamahalén ko be du iba a tolay. Ey gébwatya ni Cristo Jesus.

15 Nadid, Timoteo, tandaan mo i kagiko a éye, da tunay ya. Maniwala maka taéye i étanan a tolay: “Inumange ti CristoJesus ta mundua a monda méngiligtas tatolay a te kasalanan.” Ey sakén imedukésadide, da dikél i kasalanan ko. 16Pero kinag-bianéknaDiyos, da gustuna amagpatunayta tolay a makapagpasensiya siya ta maskimedukés a tahod a lélake. Kanya sakén ihalimbawaa na Diyos du tolay a éwan pabiméniwala,mondaumabut be side ta buhaya éwan tu katapusan. 17 Purién tam makadén i hari tamaDiyos. Ewan tu katapusan ipéghari naa. Buhay siya a hanggan, a éwantu naketa diya. Siya ya i Diyusa a tunay.Kéye diya i kapurian a éwan tu katapusan.

18 Nadid, Anéng, tandaan mo tu nihuladiko du matétanda, a siko kan i magingtagapamahala du méniwala. I hula a éya,éymagpasipagmaka diko amékipaglaban.19 Patibayén mo tu péniwala mo sakay tuisip mo a matapat. Te tolay a nagkamali.Maski tukoy de a medukés tu gimet de, éysigi san side, tulos naibut dén tu péniwalade ta Diyos. 20Kabilang de pati ti Himeneosakay ti Alehandro. Kanya pinabayan koside ni Satanas, monda tolduan maka sidena kahirapan de a diyan sideméglapastan-gan ta Diyos.

1 Timoteo 2:1 241 1 Timoteo 3:112

Tungkul Ta Ugali Moy Ta Simbaan1 Nadid, Timoteo, i kailangan moya, éy

ipanalangin moy du étanan a tolay. Du-maying kam ta Diyos, a kagbian na side.Sakay purién moy i Diyos éng tulunganna side. 2 Ey ipanalangin moy be du harimoy, sakay du iba a tagapamahala, mondamapayapa dén i buhay moya. Ipanalan-gin moy side, monda mahusay i péniwalamoya, monda igalang kam be na tolay.3 Saya i mahusay a gimet moy a kagus-tuan na Diyos. Siya i méngiligtas dikitam.4 I kaluubena na Diyos, éy makaligtas iétanan a tolay ta mundua; sakay i kalu-uben na bia, éy mapospusan de i katu-tuhanan. 5 Entan mo, isesa i Diyos. Sakayisesa be i mékiohon ta Diyos a para tatolay. Ey saya i lélakia a ti Cristo Jesus.6 Kanya kédemét na takda a oras, éy nag-pakamatay siya, éy saya i nipangtubus naata étanan a tolay. Nadid, saya i katunayanaa gustu na Diyos a makaligtas i étanana tolay. 7 Kanya inutusanék na Diyos amagtoldu du éwan Judeo a tolay, mondamagpahayagék dide ta katutuhanan a ba-heta a tungkul ta péniwala tam. Sayei katutuhanan a kagi, Timoteo. Ewanékmégbuli-buli.

8Maski ta ahe i pégpisanan duméniwalani Jesus, éy gustu ko éy manalangin dulélake, a iontok de i kamét dia. Sakay éngmanalangin side éy dapat éwan side tukasalanan, sakay diyan side meiyamut takapareho de. 9 Sakay saye i utus kua dubébe: Mangilag side ta pégbadu de. Diyanside magbadu ta masiyadu a memahal adamit. Diyan side palalo. Sakay diyande maka dédekoresyonan ta masiyadu ibuk dia éy ta badu dia. Sakay diyan degégamitén a masiyadu i alahas. 10 Maigipa, i pinakang-dekoresyon na bégi dia, éyna ugali dia amebait. Saya i tama a gemténdubébe amékidiyos. 11Sakay éngmégmit-ing kam, éy dapat manahimik san i bébe,a magpakabait side a mégbati. 12 Ewanko pakultaden du bébe a mégtoldu, Sakaypati, éwan sidemaari a te kapangyarian dulélake. Kailangan san side a manahimik tapégmiting.

13 Nadid, Timoteo, bakit kona sa i utuskua? Dahilan i neditol a ginamet na Diyoséy tu lélake a ti Adan, bagu na nisunudti Eba a bébe. 14 Sakay pati, éy éwan tiAdan i linokua ni Satanas, éngˈwan tu bébe

i linoko naa. Tu bébe i naglabaga ta utusna Diyos. 15 Kanya méghirap du bébe éngmagenak side. Pero agawén side na Diyoséng méniwala side diya, sakay éng mebaitside, sakay éng éwan side tu kasalanan,sakay éng kagbian de du kapareho de.

3Utus Tungkul Ta Maging Pastor

1Nadid, tandaan mo i kagi a éye a katu-tuhanan: Eng gustu na lélake a magingpastor du tolay ta simbaan, éy mahusay,da memahal ya a tarabaho. 2Pero tandaanmo ye: i kailangana na pastor ta simbaan,éy éwan siya tu kapintasan. Sakay isesasan i asawa na. Kailangan be a éwansiya méglasing, sakay mahusay be i ugalina. Sakay kailangan éy igalang siya natolay. Sakay bihasa be siya a mégtoldu.Sakay ugali na makaa, éy patulusén na tamahusay du bisita na. Ewan maari i lélakea maging pastor éng éwan sa kona i ugalina. 3 Sakay éwan be maari éng i ugalinaa éy méglasing sakay mékelbug sakaymedémot ta kuhata. Eng ˈwan, mebaitmaka san i pastor ta simbaan.

4 Sakay i dapat ta pastor éy alagaan nadu mététena na ta mahusay, sakay sundinmaka siya du anak na, a igalang de siya.5 Da éng medukés i lélake a mégalaga dumététena na, éy pakodya na a mangalagadu kagurupu na ta simbaan? 6 Sakay pati,éwan maari a maging pastor tu bigu pabia méniwala ni Jesus. Makay ipagpalalo naa mataas dén siya. Nadid, éng mégkonasa siya, éy parusaan siya na Diyos, akona ta péngparusa na ni Satanas. 7 Engˈwan, i maging pastor makaa, éy maskidu éwan méniwala ni Jesus éy gumalangside diya, monda éwan siya mapintasan,monda éwan siya mabiklugen ni Satanas.

Utus Tungkul Ta Katulung Na Pastor8 Nadid, du katulung na pastor ta sim-

baan, éy dapat mahusay maka i ugali dia,a diyan side mégbuli-buli, a diyan sideméglasing, sakay diyan side medémot.9 Kailangan be a sundin de ta mahusayi tunay a pégtoldu ta péniwala, sakaymatapat maka i isip dia. 10 Puhubaanmoy pa side, Timoteo, éng mahusay sidea talaga. Nadid, éng meta moy a éwanside tu kasalanan, éy atdinan moy side tatungkulin de, a maging katulung side napastor. 11 Pati du asawa de, éy kailanganéy mahusay maka be i ugali dia, a diyan

1 Timoteo 3:12 242 1 Timoteo 4:16side tu upos, sakay diyan be side méglas-ing. Dapat maka a umasa dide i tolay.12 Du katulung na pastor ta simbaan, éykailangan éy isesa san i asawa de, sakayalagaan de maka ta mahusay du mététenade. 13Nadid, éngmégtarabaho tamahusaydu katulung ta simbaan, éy igalang sidedu kaguman de. Sakay lalo a tumibay tupéniwala de ni Cristo Jesus.

Makataka-taka I Rilihiyon Tam14-15 Gustu ko éy bumisitaék diko agad,

Timoteo, pero makay maabalaék pabi.Kanya i sulat kua a éye diko nadid, éymonda maski éwanék pabi makademétdiko ta ina, éy makapagadal ka pa ta hatulkua a éye diko, éng anya i tama a ugali duanak na Diyos. Sikitam i anak na Diyos atunay. Sikitam i bahala a mégpatibay takatutuhanan a pégtoldunaDiyos. 16Tukoytam a masiyadu a kataka-taka i rilihiyontam a nipaliwanag dikitam na Diyos. Nag-ing tolay ti Cristo. Nipaliwanag siya naEspiritu na Diyos dikitam. Neta siya duanghel. Nipahayag de siya du étanan atolay ta mundua. Meadu i méniwala diyata mundua. Pinaontok dén siya nadid talanget.

4Tungkul Du Mégtoldu Ta Kakabulyan

1Nadid, éy nipaliwanag dén dikitam naEspiritu na Diyos, a te dumemét kan apanahun a ibutan na sénganya a tolay ipéniwala de ni Cristo. Nadid, i sugsugéndia, éy du mégtoldu ta kakabulyan, sakaytu pégtoldu du dimonyo. 2 Du mégtolduta éya, éy tolay a mégbuli-buli. Ewan demaari a ibutan tu kasalanan de, da sakupside ni Satanas. 3 I pégtoldua diden ya atolay, éy bawal kan a mangasawa, sakaybawal kan i kalakalase a kanén. Pero éwanya tama, dahilan i ginamet na Diyos a sari-sari a pagkain, éy para ta tolay. Kanyasikitam a makapospos ta katutuhanan, éydapat masaya kitam a méngan, a mag-pasalamat kitam ta kanén tam. 4 Tandaanmo, makan tam i maski anya a kanén,éng mégpasalamat kitam pa ta Diyos, damahusay i étanan a ginamet na Diyos.5Nadid, éngmégpasalamat kitam ta kanéntam, sakay maala-ala tam i kagi na Diyos,éy maski anya éy maari tam a kanén.

Tungkul Ta Mahusay a Katulung NiCristo

6 Nadid, Timoteo, éng itoldu mo dukakaguman mo sina i éye a nisulat ko, éymahusay ka a katulung ni Cristo Jesus.Sakay lalo a matibay i péniwala mo, éngalélahanén mo i tunay a pégtoldu ta kagina Diyos. 7 Nadid, Timoteo, iwasan modu sari-sari a medukés a lagip, da éwanya tu kabuluhan. Engˈwan, magpamihasaka a sugsugén mo i kaluuben na Diyos.8 Eng mara, pamihasaén na tolay i bégina a magtarabaho, éy mahusay. Perolalo a mahusay éng mamihasa i tolay amékidiyos. Saya i magpahusaya ta buhaytam nadid, sakay ta buhay tam ta langetta esa a panahun. 9Nadid, méniwala makata éya du étanan a tolay, da tunay ya akagi. 10 Kanya, Timoteo, éy pilitén tamta mahigpit a magpahayag ta Mahusay aBaheta, da umasa kitam ta tunay a Diyos.Siya i mangiligtasa ta tolay. Ey lalo dén duméniwala diya.

11 Nadid, Timoteo, itoldu mo ya dukakaguman mo sina, a ihatul mo dide améniwala side ta éye a kagi. 12 Sakaymagimet ka ta mahusay, monda éwan deka pintasan, maski éwan pabi masiyadu iidad mua. Ipeta mo dide tu ugali mo amahusay, monda meta de i ugali na méni-wala ni Cristo, a mahusay. Monda ahigénde. Mahalén mo side, sakay ipeta mo bedide i péniwala mua ni Cristo, sakay ipetamo be dide a éwan ka tu isip a medukés.

13Nadid, Timoteo, i gustu kua a gemténmo a hanggan éwanék sina dumemét diko,éy basaén mo a palagi i kagi na Diyos dukakaguman mo. Sakay pati, éy hatulanmo side a itoldu mo dide i kahulugina nabébasaén mua. 14 Diyan mo kaleksapan,Timoteo, tu oras a nipéngiatéd me dikoto tungkulin mo a naging pastor ka, topinéngitupo du tagapamahala ta kamétdia diko. Sakay nihula de a iatéd diko naEspiritu na Diyos tu kapangyarian mo amagtoldu. Kanya, Timoteo, éy diyan kamésanike amanggamit ta éya a niatéd dikona Espiritu. 15 Sakay diyan mo pébayani éya a hatul ko diko; éng ˈwan sundinmo ya, monda meta du tolay a mahusayi péniwala mo ta Diyos. 16 Mangilag ka,a diyan ka magkamali. Sakay isipén mo ipégtoldu mua, makay makapagtoldu ka tamali. Eng sundin mo a palagi i éya a hatulko diko, éy meligtas ka, sakay meligtas bei tétolduan mua.

1 Timoteo 5:1 243 1 Timoteo 5:225

1 Nadid, Timoteo, éng te matanda dikota gurupu moya a te kasalanan, éy diyanmo pégkagian; éngˈwan mékiohon ka diyatameimayas, a kona ta pékiohonmo namamo. Sakay du kabataan a lélake, éy ibilangmo side a top mo. 2 Sakay du bébakés, éyibilang mo side a ina mo. Sakay du bobe,éy ibilang mo side a wadi mo, a diyan kamégisip dide ta medukés.

Tungkul Du Bilo a Bébe Ta Simbaan3 Nadid, Timoteo, du bébe ta ina a bilo,

éng éwan tu mégalaga dide a talaga, éytulungan moy side. 4 Pero éng te bilo ate anak, o éng te apo, éy side i bahala amangtulung diya. Dahilan éng gustu de atalaga i Diyos, éy dapat side i mégalaga taina de a bilo. Saya i ganti dia ta dédikélde. Saya i kaluuben na Diyos. 5 Pero éngte bilo a bébe a éwan tu mégalaga diya, éyumasa san siya ta Diyos, a manalangin sansiya aldo éy ta kélép a monda aguman siyana Diyos. 6Pero éng te bilo a sundin na sani kalayaan na, éy medukés. Maski buhaypabi i mégkonaa sa a bilo, éy bilang patedén, da éwan tu pasa tu pékidiyos na.

7 Nadid, Timoteo, ikagi mo du kakagu-man mo sina i nisulat ko a éye tungkulta bilo a bébe, monda éwan tu magpintasdikam. 8 Kagi mo be dide, a tu éwanmégalaga ta dédikél na, éy medukés siyaa ugali. Ey lalo dén du éwan mégalagata pamilya de. I kona sa éy éwan tukabuluhan tu péniwala de ta Diyos. Entanmo, lalo a medukés i kona sa a tolay ke-sira du éwan mékidiyos, dahilan du éwanmékidiyos, éy alagaan de du pamilya de.Pero side éy éwan.

9 Nadid, Timoteo, diyan moy ilista dubilo a éwan pabi tu idad. Eng ˈwan, iilista moy sana, éy du bilo a inumabut taéném a pulu a taon tu idad. Diden yasan i tulungan moya. Pero diyan moyiyélista du minangasawa dén ta penduwa.10 Engˈwan, i ilista moy sana, éy du tanyaga mahusay tu ugali de sapul to éya pa.Mara éng inalagaan na bilo du anak nata mahusay, sakay pinatulos na du bisitana ta mahusay, sakay tinulungan na duméniwala ta Diyos, sakay tinulungan nadu mahirap, éy maari. Saya i maari ailista moy a bilo. 11 Pero du bilo a éwanpabi bakés, éy diyan moy iyélista. Dahilankédemét na oras, éy makay pabayan de tupangako de ni Cristo, a makay gustu de a

mamakét. 12 Nadid, éng magkuna sa side,éy pintasan side du tolay, da gininanan detu pangako de. 13Sakay pati, éng ilistamoydu bébelo a éwan pabi bakés, éy metamadside a talaga a magtarabaho. Basta i gustude sana, éy méglélebutén ta bawat bile, amégéupusén ta sari-sari. Sakay mékialamside ta tarabaho na iba.

14 Kanya, Timoteo, i gustu kua éy ma-makét du bébelo a éwan pabi bakés. Sakayi gustu ko bia, éy magenak side a alagaande du anak de. Eng kona sa, éy éwan tukatuwiran du kalinga tam a mangpintasdikitam. 15Tandaan mo, Timoteo, te bilo apinabayan de dén ti Cristo, a i sésugsugénde déna éy ti Satanas. Kanya kona se ihatul kua diko. 16 Nadid, éng te tolaysina a te top a bilo a bébe, éy kailanganalagaan de siya, monda éwan masiyadua mahirapan i gurupu moya. Monda ialagaanmoy sandéna, éy dubébelo a éwantu asaan.

Tungkul Du Tagapamahala Ta Simbaan17 Nadid du tagapamahala a mémahala

ta mahusay ta simbaan, éy dapat dubli iupa dia. Ey lalo dén du mesipag dide amégtoldu. 18Upaanmaka side tamahusay,da saya i kahulugina no kagi na Diyos, a“Diyan mo kan busalan tu baka a ipag-paégik mo, mondamakakan.” Sakay te ibabe a kagi, a “Kailangan kan a te upa tumégtarabaho.”

19 Nadid, Timoteo, éng te magabla dikoa te kasalanan kan i tagapamahala a esa,éy diyan ka méniwala éng éwan tu sistigua éduwa, o dikaya étélo. 20 Pero éng tenagkasala a talaga, éy pégkagian mo taharap na gurupu moy, monda umantengside a éwan de ahigén tu kaguman de anagkasala.

21Nadid, Timoteo, te utusék diko nadida mahigpit. Ey tandaan mo, i Diyos sakayti Cristo Jesus, sakay du anghel a banal,éy side i sistigu kua a tama i utus ko aéye diko: Baten mo; i utus kua, éy sundinmo i sulat ko a éye, a pégkagian mo tute kasalanan. Pariparehuén mo du kagu-rupu mo; maski kadimoy mo, maski éwan.Diyan mo kampian tu esa dide. 22 Sakay,Timoteo, éy diyanmo atdinan agad imaskiti ésiya a lélake ta tungkulin na a magingpastor, éng éwan mo pa mapospusan iugali na. Makaymagimet siya ta medukés.Makay meramay ka du kasalanan na iba.

1 Timoteo 5:23 244 1 Timoteo 6:19

Sakay ingatan mo be, Timoteo, i bégi mua.Makay magkasala ka be.

23 Nadid, Timoteo, éy diyan san dénpurus a dinom i inumén mua. Eng ˈwanuminum ka be ta kétihék a alak a gamotna tiyan mua, monda éwan ka medalas améladu.

24 Te sénganya a tolay a nehayag déntu kasalanan de nadid, éy parusaan sidena Diyos a talaga. Pero i kasalanana duiba a tolay, éy lihim pabi nadid. Pero taesa a panahun, éy mehayag dén be. 25 Eykona be sa i mahusay a tolay, a mehayagdén be nadid i ugali dia a mahusay. Odikaya, maski éwan pabi mehayag nadid,éy ipahayag na Diyos ta esa a panahun.

61 Nadid, Timoteo, du utusan sina, éy

dapat a igalang de du amo de, monda duiba a tolay, éy éwan side tu katuwiran amangpintas ta Diyos, sakay ta pégtoldutama. 2Sakay éng te sénganya sina dikamate amo améniwala be ni Cristo, éy diyan depébayan tu utus no amode. Mara, diyandekagin, a “Pabayan ko tu amo ko, da nagtopkame dén.” Engˈwan, sundin de maka sansiya ta lalo a mahusay. Bakit éwan de betulungan tu amo de, éy sakup be siya niCristo, a mahal be na Diyos!

Tungkul Ta Pékipéglébug SakayTa Pénggustu Ta Kuhata

Tandaan mo, Timoteo, i éye a isulatko, éy siko i bahala a méngitoldu ta to-lay. 3 Eng te mégtoldu ta iba, a éwan napayagen i tunay a kagi ni Panginoon tama Jesu Cristo, éy medukés. O ngani, duéwan ménugsug ta pégtoldu tama, 4 éykulang i isip dia. I pégpalalo diden ya,éy maging mataas side. Gustu de a palagia mékipagpasuway ta maski anya a kagi.Nadid, i keangayana na éya, éy managhiliside, sakay magdusta side, sakay mégisipside ta medukés ta kaguman de, 5 sakaymékelbug side. I mégkunaa sa a tolay, éyéwan side tu isip, sakay nileksap de dén ikatutuhanan. Saya i ugalia du mégtolduta kontara dikitam. I isip dia siguru éy turilihiyon de éy ipagyaman de.

6 Ey tama ngani, te pakinabang ka tarilihiyon éng tahimik ka san tu isip; peroéwan kuhata. 7Entanmo, to nikeenak tam,éy éwan kitam tu kébil a kayamanan tam.Sakay éngmate kitam, éy éwankitambe tukébil a kayamanan tam. 8-9 Ey bakit gustupa du tolay a maging mayaman? Eng te

kanén kitam san sakay te badu kitam, éytama dén ya. Pero du mégpilit a magingmayaman, éy side ya i tétoksoéna ni Sa-tanas. Tu meadu a gustu de a alapén, éymedukés. Saya i méngatéda ta kasalanande, sakay sé ˈ be ya i méngipahamakadide, sakay sé ˈ be ya i mamakatea dide.10 Dahilan i gimita na tolay a medukés, éygébwat ta pagkagustu dia ta kuhata. Eyte sénganya a tolay a pinabayan de déntu péniwala de, dahilan ta pégpilit de takuhata. Ey nadid, tulos a naghirap side tuisip.

11 Pero siko, Timoteo, iwasan mo i ugalia éya, da siko i katulung na Diyos. Diyanka mégimet ta medukés. Mékidiyos ka,a méniwala ka a tahod. Sakay mahalénmo i tolay, sakay magpakabait ka, sakaytiisénmo imaski anya a hirapmo. 12Sakaygemtén mo i étanan a kaya mo ta pék-ilaban tam alang-alang ta péniwala tam,monda manalo ka ta buhay a éwan tukatapusan. Da entan mo, dinulawan ka naDiyos, a inatdinan na ka ta éya. Ey nanyariya to péngitapat mo ta meadu a tolay tapéniwala mua.

13 Nadid, Timoteo, éy te iutusék dikoa mahigpit. Diyos i sistigu kua a katu-tuhanan i sulat ko a éye a utus ko diko.Siya i nagsapulana na buhay na étanan.Sakay ti Cristo Jesus i sistigu ko bia. Siyai nagpatunaya ta katutuhanan to kéharapna ni Gubernador Pilato. 14Batenmo; sayei utus kua diko: éy sundinmo tamahusay ipégtoldua ni Cristo, monda éwan tumang-pintas ta pégtoldu naa. Saya i tungkulinmua, Timoteo, hanggan éwan sumoli se tuPanginoon tam a Jesu Cristo. 15Tinakdaandén na Diyos i aldew a kédemét se ni Cristota mundua. Kamahalan i Diyos. Siya i isi-isesa a mataas ta étanan. Siya i haria naétanan a hari. Siya i Panginoon ta étanan.16 Siya san i éwana mate. Siya i mégiyanata demlag a éwan tam maadenean. Ewantumaketa diya. Kéye diya i kapurian sakayta kapangyarian a éwan tu katapusan.

17 Nadid, Timoteo, ihatul mo du kagu-man mo a mayaman, a diyan side még-palalo, sakay diyan side umasa to kaya-manan de, da maibut ya agad. Eng ˈwan,i asaan dia éy Diyos. Siya ya i méngatédadikitam ta biyaya a monda mahusay ibuhay tama. 18 Ihatul mo be dide amagimet side ta mahusay, sakay magpak-abait side, sakay magkaluub side, a maka-pangatéd side du iba. 19Engkona sa i gimet

1 Timoteo 6:20 245 1 Timoteo 6:21dia, éy bilang te kayamanan side ta langeta éwanmaibut. Sakaymagkamit be side tatunay a buhay a éwan tu katapusan.

20Nadid, Timoteo, bantayan mo tu pég-toldu ni Cristo a nipagkatiwala diko naDiyos. Iwasan mo tu éwan tu kabuluhana uhon a kontara ta Diyos. Sakay iwasanmo be tu mali a katuwiran, da mégwari-wari a matalinung i kona sa a tolay. 21 Tetolay a manugsug ta éya, éy i keangayanana éya, éy naibut dén tu péniwala de niCristo. Kagbian kam maka na Diyos. Ewandén. Pablo.

2 Timoteo 1:1 246 2 Timoteo 2:8

Tu Ikaduwa a Sulat ni Pablo niTimoteo1 Gébwat ye ni Pablo a apostol ni Cristo

Jesus ayun ta kaluuben na Diyos. In-utusanék na Diyos a méngibahetaék topangako na tungkul ta buhay a éwan tukatapusan. Saya i édsea du nipasakup niCristo Jesus. 2 Saye i sulat kua ni Timoteoa bilang anak ko.

Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Cristo Jesus, éy atdinan de ka makata biyaya, sakay kagbian de kamaka, sakayatdinan de ka maka ta kapayapaan.

3 Mégpasalamaték ta Diyos, a még-tarabahoék diya ta tapat, a kaparehodu apo ko to araw. Mégpasalamatékdiya dahil diko, Timoteo, sakay palagi taka a alélahanén éng manalanginék diya.4Naala-ala ko be tu pakasangi-sanget mo,Timoteo, to péghiwalay ta, sakay gustuko a tahod a tahod a meta ta ka, mondamalowas i isip kua. 5 Naala-ala ko be ipéniwala mua ni Jesus a matapat. Kona besa tu péniwala no apo mo a Loida. Sakaykona be sa tu péniwala nena mo a Yunise.Tukoy ko a kona be sa nadid i péniwalamua.

6 Kanya, Timoteo, éy ipaala-ala ko dikoa sipagen mo i tungkulin mo a niatéd naDiyos diko sapul to péngitupu ko diko takamét kua. 7 Da tandaan mo, i Espiritu aniatéd na Diyos dikitam, éy éwan na kitampakasanikién. Eng ˈwan, saya i mégpati-baya ta isip tama. Sakay atdinan na kitamta pégmahal tam ta iba, sakay ta pégtipidtam ta sarili tam. 8 Kanya éy diyan kamésanike a magpatunay tungkul ta Pangi-noon. Sakay diyanék mo be ikésanike, dapihesuék alang-alang diya. Sakay diyan kaalanganin amagtiis ta hirap alang-alang taMahusay a Baheta tungkul ni Jesus. Diyosi mégpatibaya ta isip mua. 9Niligtas kitamna Diyos, a pinili na kitam a sakup naa tolay. Bakén a dahil to gimet tam amahusay, éngˈwan niligtas na kitam dahilta kagbi na dikitam sakay ta kaluuben na.Saya i nihanda na dikitam bagu nilalangi mundua. Ey ti Cristo Jesus, siya i nang-tupada ta éya a nihanda na. 10 Ey nadidéy nepaliwanag dén dikitam tu nihanda naDiyos, sapul to kédemét se no mégligtasdikitam a ti Cristo Jesus. Siya i nagpali-wanaga ta buhay a éwan tu katapusan to

pégpahayag na ta Mahusay a Baheta. Siyai néngibuta ta kapangyarianna kamatayantam.

11 Ey nadid, éy ginimiték na Diyosa apostol sakay maistu, a inutusanékna a mégpahayag ta Mahusay a Baheta.12 Kanya méghirapék a nepihesuék. Peromaski, éwanék mésanike, da tukoy ko ipagkatiwalaan kua. Sakay tukoy ko be aagumanék na ta pégtoldu ko a nikatiwalana diyakén, hanggan ta aldew a késolina se a maghukum. 13 Nadid, Timoteo,sugsugén mo i tunay a kagi a nitoldu kodiko. Sakay manatili ka be ta péniwalatam, sakay mahalén mo du kaguman mo;da saya i ugalia na mékiagum ni CristoJesus. 14 Diyan mo pébayan tu tunay apégtoldu a nikatiwala diko na Diyos. IBanal a Espiritu a mégiyan dikitam, éyaguman na ka.

15 Tukoy mo dén a gininananék duétanan a méniwala ta Asia. Pati ti Pigeliosakay ti Hermogenes, éy gininananék debe. 16 Pero ti Onesiporo, éy éwan. Kagbianmaka na Diyos de Onesiporo a mététena,da inagumanékna tameadu abeses. Maskipihesuék éy éwanék na ikésanike, 17 éngˈwan to kédemét na se ta Romaae, éypiniliték na a inahayok hanggan éwanéknaneta. 18Sakay natandaanmowade be tupéngtulung na diyakén ta Epeso to araw.Maanomaka kagbian siya na Panginoon taaldew na péghukum.

2Tu Matapat a Sundalu Ni Cristo

1Nadid, Anéng, patibayénmo i isip muata tulung ni Cristo Jesus. 2 Te meadu amégpatunay to nitoldu ko diko. Ey siko éydapat mo a itulos a magtoldu ta éya a ni-toldu ko diko. Tolduan mo du mapagkati-walaan mo a tolay, a monda maari be sidea magtoldu man dén ta iba. 3 Tiisén mo ihirap mo, da siko i sundalu ni Cristo Jesusa matapat. 4 I tunay a sundalu, éy éwanna masugsug i éwan na katungkulan. Engˈwan, pilitén na a mangatéd ta kasayaanno kapitan na. 5 Sakay tu mégkontes, éyéwan siya manalo éng éwan na sundin iutus no kontes de. 6 Sakay tu mesipag amégaradu, éy dapat a meditol a mangalapta pakinabang na. 7 Isipén mo diden ya aétélo a halimbawa, Timoteo, éy ipaliwanagdiko na Diyos i étanan a kahulugen na éya.

8Alélahanén mo ti Jesu Cristo, a nagéb-wat ta lahi ni Dabid, a nabuhay a huway.

2 Timoteo 2:9 247 2 Timoteo 3:9Saya i Mahusay a Baheta a ipahayag ko.9 Kanya méghirapék a pihesu, dahilan tanipahayag kua. Sakay pati, éy kinade-naanék de be a komanék i tulisan. Peroéwan de makadenaan i kagi na Diyos.10 Kanya tiisén ko i maski anya a hirapalang-alang du pinili na Diyos a tolay na,mondamagkamit be side ta kaligtasan de agébwat ni Cristo Jesus, sakay ta kamahalana buhay a éwan tu katapusan. 11 Nadid,tandaan mo i kagi a éye a tunay: “Engmate kitam kan a kaguman ni Jesus, éykaguman na kitam be a buhay. 12 Engtiisén tam san i hirap tama, éy kagumantam siya a maghari. Pero éng idelan tamsiya, éy idelan na kitam be. 13Maski éwankitam matapat diya, éy matapat kan pabisiya dikitam, da éwan maari a malipas ipangako na.”

14 Ipaala-ala mo ya du kakaguman mosina, Timoteo, sakay ihatul mo dide adiyan side mékipégsuway ta sari-sari asalisalita. Ewan tu iatéd a mahusay i konasa a pégpasuway. Eng ˈwan mepahamaksan i isipa du mégbati. Ey Diyos i sistiguta péghatul mua dide. 15 Pumilit ka apumeta ta Diyos amégtoldu ka tamahusayta kagi na, monda purién na ka, mondaéwan ka be masanike ta tinarabaho modiya. 16 Sakay iwasan mo tu éwan tu kab-uluhan a uhon a kontara ta Diyos, dahilani mégkagia ta kona sa, éy lalo a umadeyota Diyos. 17 Koman i saket a mékeahes ikona sa a pégtoldu, da kumalat ta iba atolay a pagkamalién na side. Kagumandiden ya a mégtoldu éy de Himeneo éy tiPileto. 18 Side a duwa, éy inumadeyo dénside ta katutuhanan. Sakay sésidaén de ipéniwala du iba, a kékagin de a éwan kitamkan mabuhay a huway da nakalipas dén iéya. 19 Pero entan mo, pinatibay na Diyosi sakup na a tolay. Koman dén side i dikéla bito a éwan mo mayégyég. Sakay i kagiano tanda na éya a bito, éy “Tukoy kan naPanginoon éng ti ésiya i sakup na a tunay.”Sakay i tanda a esa, éy kagi na a, “Tu bawatkanmégkagi a sakup siya na Panginoon, éydapat a ibutan na tu gimet na a medukés.”

20 Mara du mégiyan ta memahal a bile,éy te kasangkapan side a gintu, sakaypilak, sakay kayo, sakay binga. Du iba,éy mahalaga side; du agum éy éwan sidemasiyadu a importante. 21 Nadid, maradu tolay ta simbaan, éy koman be side ikasangkapan na bile. Eng ibutan de tuugali de a medukés, éy talaga a handa

dén side a tumulung to amo de. Gamiténna Diyos i kona sa ta mahalaga a gimet.22 Kanya siko, Timoteo, éy iwasan mo imedukés a kagustuan du olito. Piliténmo a gemtén i mahusay éy ta mapayapaa buhay. Sakay manatili ka ta péniwalamua, sakay mahalén mo i kapareho mo.Saya i ugalia du méniwala ni Jesus ta tu-nay, a éwan side tu kasalanan ta isip dia.23 Iwasanmo be dumégpasuway a tolay, daéwan ya tu kabuluhan. Tukoy mo i kean-gayana na éya, éy lébug. 24 Ewan maari amékelbug i utusan na Panginoon. Engˈwandapat mebait siya ta étanan. Sakay dapata matiyaga siya a mégtoldu ta mahusay.25 Sakay dapat be a mégpasensiya siyadu kontara na, a patamaén na i isip dia.Makay sakali éy atdinan side na Diyos tapanahun de a magsisi, monda mapospu-san de maka i katutuhanan. 26 Eng konasa, éy makalégsew maka side ta biklog niSatanas, da siya ngani i nagdiképa dide apinilit na side a sundin de i kagustuan na.

3Tu Ménegipo a Panahun a Dumemét

1Tandaanmo ye: Te dumemét a hirap taménegipo a panahunbagu sumoli ti Cristo.2 I ugali na tolay ta éya a panahun, éy gustude san i sarili de, sakay medémot side takuhata, sakay palalo side, sakaymégpintasside. Masuwayin side ta magulang de;éwan side tu utang a loob; éwan sidemékidiyos; 3 éwan side tu kagbi; mekétogi isip dia; mégahew side; éwan de tipidéni sarili de; metapang side; méiyamut sideta mahusay a tolay; 4 mégtaraidor side;éwan de isipén i gimet dia; hambug side;sakay éwan de sundin i Diyos, éng ˈwansundin de san i kalayaan dia. 5 Mégwari-wari side a méniwala side ta rilihiyon tam,péro inidelan de dén i Panginoon tam.

Iwasan mo, Timoteo, i kona sa a tolay.6 I sénganya dide éy makasdép side tapamilibilea, a tulos de a mégtoldu ta malidu bébe a kulang tu isip. Du kona sa abébe, éy mélungkut side ta kasalanan de,sakay sésundin de san imaski anya a gustude. 7 Diden ya a bébe, éy bébaten de imaski ti ésiya a mégtoldu, pero éwan sidemakaadal ta katutuhanan. 8 Nadid, didenya a lélake, éy ahigén de de Hanes sakayti Hamberes to késuway de ni Moises toaraw, da sumuway be side nadid ta katu-tuhanan. Ewan side tu isip, sakay éwan tupasa tu péniwala de. 9 Pero éwan de itulos

2 Timoteo 3:10 248 2 Timoteo 4:21i ugali dia a kona sa, da humayag agad ikalukoan dia. Matalo side a kona de Hanesto araw.

Tu Ménigipo a Hatul Ni Pablo10 Nadid siko, Timoteo, éy napospusan

mo dén i nipagtoldu kua sakay ta ugalikua sakay ta layunin kua. Tukoy mo bedén i péniwala ko éy ta pégtiyaga ko éy tapégmahal ko ta tolay. 11 Sakay tukoy mobe dén i nipékialama diyakén du tolay taAntiokia sakay ta Ikonio sakay ta Listra,éng pinakodya de a nagpahirap diyakén.Pero inagawék na Panginoon ta étanan aéya. 12 Ey maghirap a talaga du étanan améniwala ni Jesus ta mahusay, da lélokonside na iba a tolay. 13 Ey du medukés atolay sakay du méngloko, éy lumalo sidea medukés, hanggan maloko be side.

14 Pero siko, Timoteo, éy diyan mokaleksapan i katutuhanan a inadal mo,da saya i péniwala mo a tahod. Da-pat ka a magkatiwala du nagtoldu diko.15 Natandaan mo, sapul to kékétihék mo,éy tukoy mo dén i kasulatan na Diyos.Saya i pagadalan mua a monda meligtaska, dahil ta péniwala mo ni Cristo Jesus.16 I étanan a kasulatan na Diyos, éy Diyosi nagpasulata. Saya i méngatéda diko tapégtoldu mo sakay ta ipégsaway mo dumégkamali. Sakay saya i péghatul mo dumakasalanan. Sakay saya i pégadalan mota tama a ugali. 17 Kona sa i iatéda nakasulatan, monda tu utusan na Diyos, éyhanda dén siya a magimet ta maski anya amahusay a tarabaho.

41 Nadid, Timoteo, Diyos i sistigu kua

ta iutus ko a éye diko. Sakay ti CristoJesus i sistigu ko bia. Siya i maghukumadu tolay a buhay sakay du pate. Alang-alang ta késoli na sakay ta péghari na, éyutusan ta ka a 2 magpahayag ta bahetana Diyos. Maski nikésiya, maski melagen,maski mehirap, éy sipagen mo a magpa-hayag. Magpatunay ka dide, sakay hatulanmo side, sakay pégkagian mo du mégka-mali. Sakay pagtiyagaan mo san a mag-toldu. 3 Kanyaék mégbilin diko ta konase, Timoteo, éy dahilan éy te panahuna dumemét a éwan tanggapén na tolay itunay a pégtoldu. Eng ˈwan i sundin desana éy dumégtoldu ta gustu de a mabate.4 Idel de amakabate ta katutuhanan. Bastasari-sari a lagip i péniwalaan dia. 5 Kanyasiko, Timoteo, éy patibayén mo a palagi i

isipmua. Pagtiisanmo i hirapmo. Sigi ka amagpahayag taMahusay a Baheta. Sundinmo i katungkulan mo.

6 Ey sakén, dumemét dén nadid iikate ko alang-alang ta Panginoon tam.7Natupad ko den i pékilaban ko. Sinipagenko a nangtupad ta tungkulin ko. Ewan koinibutan tu péniwala ko. 8 Kanya nadidéy nihanda dén na Diyos i gantimpala ko.Ey ti Panginoon Jesus, éy siya i mangatédadiyakén ta kédemét na se a maghukum.Ey éwan san sakén i atdinan na, éngˈwanpati du étanan a méguhay diya a umasa takédemét na. Siya i mahusay a maghukum.

9 Pilitén mo, Anéng, a dumemét ta éyeagad. 10 Dahilan ti Dimas, éy pinabayanékna dén. Isipén na wade san i kalayaanna. Inumange dén siya ta Tesalonika.Ti Kresente éy inumange dén ta Galasia.Sakay ti Tito, éy inumange ta Dalmasia.11 Basta ti Lukas san dén i kaguman kuanadid. Ahayukén mo ti Markos a kuyugénmo ta éye, da dikél i metulung na diyakén.12 Ti Titiko éy pinéglakad ko dén ta Epeso.

13 Kéange mo se, éy kébilén mo tudiyaket ko a niwahak ko ni Karpo ta Troas.Pati du libru. Pero i mas mahalaga akébilén mo éy du sulat.

14-15 Mangilag ka ni Alehandro a még-panday, da pinékialamanék na ta mahig-pit. Kontara siya a tahod ta pégtoldume. Gantian siya na Panginoon a ta-laga ta ginamet na a éya dikame. 16 Tuneditol a sisiyon de diyakén, éy éwan tunéngisuhog diyakén. Basta gininananékde a étanan. Patawadén maka side naDiyos. 17 Pero i Panginoon, éy éwanékna pinabayan. Pinatibay na i isip kuaa monda maariék a mégpahayag ta kagina, monda mébati du éwan Judeo a tolay.Sakay pati, éy inagawék na to talaga ko aikate. 18 Ey agawénék pabi na Panginoontamaski anya amedukés, hanggan éwanékna kébilén ta kaharian na ta langet. Puriénmaka siya a éwan tu katapusan.

19 Ipékikumustaék mo de Priska a pa-sawa, sakay de Onesiporo a mététena.20 Nawahak ti Erasto ta Korinto; sakayniwahak ko ti Tropino taMelito da naladu.

21Nadid, Timoteo, pilitén mo a umangese bagu taglamig. Mékikumusta diko tiYubalo. Pati ti Prudente, ti Lino, ti Klaudia,sakay du iba améniwala ta éye, éymékiku-musta be side diko.

2 Timoteo 4:22 249 2 Timoteo 4:2222 Mékiagum maka diko i Panginoon

tam. Kagbian kam maka na Diyos. Ewandén. Pablo.

Tito 1:1 250 Tito 2:9

Tu Sulat ni Pablo niTito1 Gébwat ye ni Pablo a utusan na Diyos,

sakay apostol ni Jesu Cristo. Inutusanéknaa monda patibayén ko i péniwala du pinilina Diyos a tolay na, monda ipaliwanag kodide i katutuhanan ayun ta péniwala tama.2 I katibayan na péniwala tam éy tu kéasatam ta buhay a éwan tu katapusan. Sayatu nipangako na Diyos bagu na nilalang imundua. Ey éwan mégbuli-buli i Diyos.3 Ey nadid, kédemét na takda na a oras,éy nipaliwanag na tu nipangako na. Sakaynipagkatiwala na diyakén a sakén i mag-pahayaga ta kagi na ayun ta utus na Diyos.Siya i tagapagligtas tama.

4 Saye i sulat kua ni Tito, a tunay aanak ko ta péniwala tam. Tama tam aDiyos sakay ti Cristo Jesus a tagapagligtasdikitam, éy atdinan de ka maka, Tito, tabiyaya sakay ta kapayapaan.

Tu Katungkulan Ni Tito Ta Kreta5 Kanya niwahak ta ka ta Kreta, Tito, éy

monda husayénmo i étanan a bagay ta inaa éwan pabi mahusay du simbaan ta ina;sakay monda pilién mo du tagapamahaladu simbaan ta bawat banuwan sina, a at-dinan mo side ta tungkulin de. Tandaanmo tu nibilin ko diko: 6 Du matétanda atagapamahala ta simbaan, éy kailangan aéwan side tu kapintasan, sakay isesa san iasawa de, sakay méniwala be du anak de,sakay éwan side manggugulo. 7 Kailangana éwan tu kapintasan i tagapamahala tasimbaan, da side i bahala ta tarabaho naDiyos. Kailangan a éwan side palalo, éwanside maiyamutin, éwan side méglélasing,éwan side manggugulo, sakay éwan sidetu démot ta kuhata. 8 Eng ˈwan, dapat augali de, éy patulusén de ta mahusay dubisita de, sakay mahusay i ugali de, sakaytipidén de i sarili de, sakay mékidiyos sideta mahusay. 9 Kailangan be a sugsugén dea palagi i tunay a pégtoldu, monda maaride ya a gamitén ta péghatul de ta tolay.Sakay sawayén de du tolay a kontara ta éyaa pégtoldu.

Du Mégtoldu Ta Mali10 Da entan mo, Tito, te meadu a tolay

a mekétog tu isip, a pagkamalién de duiba ta pégtoldu dia a éwan tu pasa. Konabe sa i meadu a Judeo a méniwala ni Je-sus. 11 Kailangan a masaway side agad, da

pinagkamali de dén i péniwala na meadua mététena. Monda san éy maketa sideta kuhata, kanya mégtoldu side ta mali.12 Entan mo, tu kinagi no purupeta de aesa éy, “Du taga Kreta kan, éy palagi sidea mégbuli-buli; koman kan side i hayupa metamad side, sakay medémot side.”13 Ey tama ngani ya. Kanya, Tito, éypégkagian mo side ta mahigpit, mondatumibay i péniwala dia ni Jesus, 14mondaéwan de sugsugén i sari-sari a lagip agébwat du Judeo to araw, sakay mondaéwan de sundin du tolay a inumidel takatutuhanan. 15 Melinis i étanan a bagayéngmelinis ka be tu isip. Pero dumedukésa tolay a éwan méniwala, éy éwan sidetu mahusay a gimet, da mehupet a tahodi isip dia. 16 I kékagin dia, éy tukoy dei Diyos, pero éwan. Da i gimet dia, éyéwan umayun ta kagi dia. Medukés side atahod, sakay masuwayin side. Ewan sidemakagimet ta maski anya a mahusay.

2Tu Tama a Pégtoldu

1Kanya siko, Tito, éy kailangan éy még-toldu ka ta tama a pégtoldu. 2 Ihatulmo du matétanda a lélake a diyan sideméglasing, sakay mahusay maka i ugalide, sakay tipidén de i sarili de. Hatulanmo side a patibayén de tu péniwala de,sakay mahalén de i tolay, sakay magtiyagaside. 3 Pati du matétanda a bébe, Tito,éy hatulan mo be side a gemtén de apalagi i kagustuan na Diyos; sakay diyanside mégupos; diyan side mahilig ta alak.Dapat magtoldu side tungkul ta mahusay,4mondamatolduan de du kabataan a bébea mahalén de du asawa de sakay du anakde. 5 Kona maka sa, monda magadal dukabataan a bébe a magtipid ta sarili de, adiyan side meana-ananya. Dapat magsi-pag side sakay mebait side, sakay sundinde tu asawa de. Konamaka samonda éwanmapintasan i kagi na Diyos.

6 Pati du kabataan a lélake, éy hatulanmo be side a magtipid ta sarili de. 7 Sakaypati siko, Tito, éy ipeta mo i ugali mo amahusay, monda ahigén de ka. Magtolduka ta matapat, a diyan mo gégemtén abiro. 8 Magtoldu ka ta tama a kagi aéwan mapintasan. Eng pakuna mo sa, éymasanike du kalaban tam, da éwan side tumakagi a medukés dikitam.

9 Pati du utusan, éy hatulan mo be side,Tito, a sumunud side ta amo de, a diyan

Tito 2:10 251 Tito 3:15side pulusupiya. Pilitén de maka a gu-mamet ta kasayaan na amo de. 10 Diyanside mégkupit. Eng ˈwan, dapat a mata-pat side to amo de, monda mepeta de ikamahalan a pégtoldu na Diyos ta gimetdia. 11 Dahilan éy nipaliwanag dén nadidi memahal a gimet na Diyos a kaligtasanna tolay. 12 Saya i mégtoldua dikitam améngibut ta labag ta Diyos sakay ta ugalita mundua a medukés. Saya i mégtolduadikitam a magtipid ta sarili tam sakay tapégpatama ta ugali tam, sakay ta pékidiyostam. 13 Dapat kona sa i ugali tam, habangumasa kitam ta éya a memahal a aldew auhayén tam. Saya i aldewa a dumemét iDiyos tam a ti Jesu Cristo a tagapagligtas.Ey dikél i kapangyarian na ta éya a aldew.14Niatéd na tu sarili na, a monda meligtasna kitam ta medukés. Sakay lininisan nakitam, monda sikitam i tolay na a sar-ili, monda mesipag kitam a magimet tamahusay.

15 Itoldu mo ya, Tito. Gamitén mo i ka-pangyarian mo a maghatul ta tolay, sakaypégkagian mo side. Diyan mo pakultadena te umidel diko.

3I Dapat a Ugali Du Méniwala Ni Jesus

1 Ipaala-ala mo du méniwala sina, Tito,a dapat side sumunud du mayor de sakaydu iba a tagapamahala. Dapat sundin deside, sakay palagi side a handa a gumametta mahusay. 2 Pégkagian mo side a diyanside mégupos, sakay diyan side mékelbug.Kailangan a mebait side, sakay gumalangside ta maski ti ésiya a tolay.

3 Da tandaan mo, pati sikitam, éymedukés i ugali tam to araw. Mekétog iisip tam, sakay masuwayin kitam. Sakayéutusan kitam to éya na maski anya agustu tam a medukés. Ugali tam sana toéya, éy medukés, sakay sumésene kitam.Naiyamut dikitam du iba, sakay naiyamutkitam be dide. 4 Pero nadid, éy mepali-wanag dén i ugali na Diyos a mebait, 5 daniligtas na kitam. Pero éwan na kitamniligtas dahil to gimet tam amahusay, éngˈwan kanya niligtas na kitam éy to kagbina san dikitam. Mineligtas kitam dahilta péglinis na dikitam. Dahil ta éya, éynienak kitam a huway, a naging bigu ibuhay tama. Ey gébwat ya ta Banal aEspiritu. 6Niatéd na Diyos dikitam i Banala Espiritu ta pamag-itan ni Jesu Cristo atagapagligtas tam. 7Kona sa i ginamet na,

monda tanggapén kitam na Diyos, a ibi-lang na kitam a éwan tu kasalanan, mondamagkamit kitam ta buhay a éwan tu kata-pusan. Saya i asaan tama. 8 Tandaan mo ikagi ko a éye, Tito, da tunay ya.

Kanya gustu ko a tiyagaan mo ya, Tito,a itoldu mo du méniwala ta Diyos, mondamesipag side a gumamet ta mahusay. Iéya éy mahusay, a pakinabangan na tolay.9Diyan ka mékipégsuway ta éwan tu pasa,sakay du atakdug a listaan du matétandato araw. Iwasan mo be i pékelbug tungkulta kautusan. I éya éy éwan tu kabuluhan.10 Sakay éng te tolay sina dikam a pinég-suwayén na du kaguman moy, éy pégka-gian mo. Nadid, éng éwan siya maniwalaéy pégkagian mo a huway. Nadid, éngsigi san siya éy diyan mo pakultaden amékiagum dikam. 11 Da tukoy mo dén amedukés i kona sa a tolay. Te kasalanansiya, sakay tukoy na be ta isip na a tekasalanan dén siya.

12 Paangen ko diko ti Artemas, o dikayati Tikiko. Kédemét na diko, Tito, éy piliténmo a umange diyakén agad ta Nikopolis,da saya i pégpalipasan kua a talaga nadida taglamig. 13 Pilitén mo a pagayakande Senas éy ti Apolos, monda mahusay ilakad dia. Pagayakan mo side ta étanana kailangan de. 14 Matolduan maka duétanan a kaguman ta a magtarabaho tamahusay, monda matulungan de du tekailangan. Diyan side mégbébulakbolén.

15 Du kaguman ko ta éye, éy mékiku-musta side diko. Sakay sakén, éy ipékiku-mustaék mo du kaguman tam ta ina améniwala. Kagbian kam maka na Diyos.Ewan dén. Pablo.

Pilimon 1 252 Pilimon 25

Tu Sulat ni Pablo niPilimon

1 Gébwat ye ni Pablo a pihesu alang-alang ni Cristo Jesus. Sikame ti Timoteoi nanulata ta éye. Saye i sulat mia niPilimon, tu mahal me a katulung me tatarabaho tam. 2 Sulatan me be ti Apia atop tam, sakay ti Arkipo a katulung tam takalaban tam, sakay du iba sina a méniwalaa te sakup du mégsimba ta bile moy.

3 Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Jesu Cristo, éy atdinan de kammakata biyaya sakay ta kapayapaan.

4 Mégpasalamaték ta Diyos a palagi,dahil diko, Pilimon, a alélahanén ta ka tapanalangin ko. 5 Dahilan éy nabaheta kodén i pégmahal mo du étanan a méni-wala, sakay nabaheta ko be a matibaydén tu péniwala mo ni Panginoon Jesus.6 Ménalanginék a mapospusan maka dutolay i mahusay a dumemét dikitam agébwat ni Cristo. Mapospusan de maka yadahil ta péniwala mo a ipahayag mo. 7 Tupéngmahal mo du iba a tolay, Wadeng, éysaya i nagpasayaa diyakén, da pinatibaymo kan i isip du étanan a méniwala taDiyos.

8 Kanya nadid, Pilimon, éy te kaginékdiko. Pero éwan ko gamitén i kapang-yarian ko a gébwat ni Cristo a mangpilitdiko a mangtupad ta gustu kua. 9 Engˈwan, alang-alang ta pégkasuyu taa, éymékiohonék san diko. Maski lakayék anepihesu alang-alang ni Cristo, éy éwanta ka pilitén. 10 I pékiohon ko sana diko,Pilimon, éy alang-alang ni Onesimo. Dahi-lan éy bilang anak ko dén siya a tunay, datinolduan ko siya a ipasakup ni Jesus takinepihesuan kuae. 11 To éya éy éwan katu pakinabang ni Onesimo. Pero nadid, éyte pakinabang ka dén diya; sakay sakén éyte pakinabangék be, da inagumanék na.

12 Nadid, Kadimoy, éy pasolién kodén nadid diko ti Onesimo, maski mag-amwawék diya. 13 Gustu ko maka a gi-pusén ko pa se siya a kaguman ko, mondasiya maka i mégebégi mo a tumulung sediyakén ale ko a pihesu. 14 Pero éwan, damésanikeék a gamitén tu utusan mo éngéwan mo pakultaden. Ewan ta ka piliténéng éwan mo isuul diyakén.

15 Kanya wade nehiwalay diko ti Ones-imo a sandali a panahun, éy monda mag-ing kaguman mo siya a huway habangbuhay. 16 Ey éwan dén siya nibilang autusan mo san nadid, éngˈwan higit pa tautusan, da naging top mo siya nadid tapéniwala. Sakén éy gustu ko siya a tahod.Pero siko, éy mas mahigit i pénggustumua diya a talaga, da te utusan ka mandén, sakay te top ka be dén a méniwala taPanginoon tam.

17Kanya Pilimon, éng magkadimoy kitaa talaga, éy tanggapén pad ti Onesimo akona maka be ta pénanggap mo diyakén.18 Eng te kasalanan siya diko, o éng teutang diko, éy sakén i bahala. 19 Tandaanmo, sakén a mismo, éy pirmaan ko déni sulatae, monda maniwala ka a sakén ibahala a magbayad ta utang na. Pero,Pilimon, diyan mo be kaleksapan a teutang a luub ka be diyakén, da sakén inéngipaliwanaga diko ta buhay a éwan tukatapusan. 20 Kanya, Wadeng, éy umayunka pad ta pékiohon ko a éye diko dahil tapéniwala ta ta Panginoon. Pakasayaénékpad, da patwadi kita dén ta péniwala.21 Mégkompiyansaék diko, Pilimon, datukoy ko a sundin mo i pékiohon kua dikota sulatae. Tukoy ko a gemtén mo i masmahigit ta gustu ko. 22Maghanda kam beta demtan ko, da umasaék a paluwasénékde ta pégpihesuanae, dahil ta panalanginmoya diyakén, a tulos bumisitaék dikam.

23 I kaguman ko a éye a ti Epapras, éymékikumusta diko. Nipihesu be siya dahilta péniwala na ni Cristo Jesus. 24 Sakaydu katulung ko a iba ta tarabaho ko, a tiMarkos, ti Aristarko, ti Demas, ti Lukas, éymékikumusta be side diko.

25Kagbian kammaka na Panginoon tama Jesu Cristo. Ewan dén. Pablo.

Hebreo 1:1 253 Hebreo 2:8

Tu Sulat a para duHebreo

1 To éya éy nipaliwanag na Diyos i kagina du apo-apo tam ta pamag-itan du pu-rupeta na. Nipaliwanag na ya ta iba-iba a panahun, sakay ta iba-iba a gimetna. 2 Pero nadid, éy nipaliwanag na déndikitam i kagi na ta pamag-itan no anakna. Siya i pinaglalanga na Diyos ta étanan.Siya i inutusan na a bahala ta étanan. 3 Tuanak na Diyos, éy siya i méngipetaa tapagkadiyos na Diyos ta mundua. Dahilan,éng kodya i Diyos, éy kona be dén sa tuanak na. Siya be i bahala ta sanlibutan tapamag-itan no kagi na a makapangyarian.To nikate na a para malinis i tolay takasalanan de, éy nagsoli siya ta langet, akaguman na sa i Diyos a méghari.

Mataas Ti Jesus Du Anghel4 Kanya tu anak na Diyos, éy pinataas

siya na Diyos du anghel. Dahilan itungkulin na a makapangyarian, éymahigit pa du anghel. 5Da bakén a angheli pinégkagiana na Diyos ta kagi a éye,a “Siko i anak ko. Sakén i Ama mua.”Tu anak na san i pinégkagian na ta éya.Ti Jesus san i nginahinan na a anak na.6 Sakay to pégpaange na Diyos to anak naa isesa ta mundua, éy kinagi na, a “Dapata siya i sambaana na étanan a anghel ko.”

7Nginahinan na Diyos du anghel a utu-san na, a koman kan side i pahés éy taapoy, da mesibét side a gemtén de agad iutus na Diyos. 8 Pero i ningahen naa toanak na éy Diyos! Da kinagi na diya, a“Siko éy Diyos ka. I kapangyarian mua, éyéwan tu katapusan. Méghari ka ta tama.9 I gimet a mahusay éy kasahatan mo.Pero i gimet a medukés éy kaiyamutanmo. Kanya sakén a Diyos, éy pinili ta kadén a mataas ka du iba. Sakay inatdinanta ka ta kasayaan mo.” 10 Sakay i kagi aiba a tungkul to anak na Diyos, éy “Siko,Panginoon, i naglalanga tamundua. Sakayi étanan ta langet, éy linalang mo be.11 Kédemét na oras éy maibut side. Perosiko éy éwan ka maibut, maski nikésiya.Maluma side a étanan a koman i badu.12 Ey siko, iduho mo i mundu, sakay duédsa ta langet, a koman side i dati adamit. Mabagu side; pero siko éy éwan kamabagu. Ewan ka tumanda, sakay éwan ka

mate.” 13 Sakay bakén a anghel i pinégka-gian na Diyos ta éye, a “Kaguman ta ka se amaghari, a hanggan mapasuku ko diko dukalabanmo.” Tu anakna san i pinégkagianna ta éya.

14 Ey anya i tungkulina na anghel? Sideéy du espiritu a mégtarabaho ta Diyos.Side i utusan na Diyos a ange tumulung dutolay a meligtas.

2Diyan Moy Pébayan Tu Inadal Moy

1 Nadid, éng kona sa i kapangyarian niJesus, éy dapat a pansingén tam ta mahig-pit i katutuhanan a inadal tam tungkuldiya, monda éwan tam kaleksapan. 2 Daentan moy tu kahigpitan no kautusan naDiyos a nipahayag du anghel ni Moises toaraw. Eng maparusaan na Diyos a talaga imaski ti ésiya a éwanméniwala ta éya, 3 éyanya, isip moy makaiwas kitam beman taparusa na nadid, éng pabayan tam tu nipa-hayag no Panginoon tungkul ta pégligtasta tolay? Da lalo ya a mahigpit to kautu-san. Ey tandaan moy, du tolay a nakabatini Jesus, éy side ya di nagpatunaya dikitama katutuhanan ya. 4 Pati i Diyos, éy nag-patunay be siya dikitam a katutuhanan tunitoldu de dikitam. Da inatdinan na sideta kapangyarian a monda makagimet sideta kataka-taka ta harapan tama, mondaméniwala kitam. Sakay inatdinan na be duméniwala ta iba-iba a kaluub na a gébwatta Banal a Espiritu, ayun ta gustu na aiatéd. Diden ya a kaluub éy sa ˈ be yai mégpatunaya dikitam a katutuhanan tunitoldu de.

Ti Jesus I Tagapagligtas5 Nadid, te kagin ék tungkul ta bigu

a mundu a dumemét: bakén a anghel ipinilia na Diyos a bahala ta éya, éng éwantolay. 6Da kinagi ye to kasulatan:“Siko, Diyos, bakit tolay i pansingén mua?

Maski éwan side tu pasa, éy ala-gaan mo side. 7 Ta sandali apanahun, éy ginamet mo side amababa side du anghel. Sakaypinataas mo side a koman i hari,8 da inatdinan mo side ta kapang-yarian ta étanan.”

Nadid, éng kinagi na Diyos a inatdinanna i tolay ta kapangyarian ta étanan, éyi kahulugen na éya, éy éwan tu bagay aéwan ipasakup ta tolay. Nadid a panahunéy meta tam a éwan pabi makapangyarian

Hebreo 2:9 254 Hebreo 3:17i tolay ta étanan. 9Pero entanmoy ti Jesus.Ta sandali a panahun éy pinababa siyana Diyos du anghel, a naging tolay siya,mondamate siya para ta étanan a tolay. Eyginimet ya na Diyos da kéagbian na kitam.Pero nadid, éy pinataas dén siya na Diyosa hari, da minate siya para dikitam.

10 Linalang na Diyos i étanan, a siya ibahala ta étanan. Kanya tama i plano naa naghirap ti Jesus, monda maging ganapdén ti Jesus a tagapagligtas ta meaadu atolay na Diyos, a iange na side ta langet.11 Ey nadid éy inibutan na dén dikitam tukasalanan tam. Ey nadid, i Ama na, atsakay na Ama tam, éy isesa. Kanya ti Jesus,éy éwan siya mégalanganin a dulawan nakitam a top na. 12 Kona se i kinagi naata Diyos, a “Ipahayag ta ka, Améng, dutétotop ko. Ta pégpisan de, éy purién taka ta harap de.” 13 Sakay kagi na be, éy“Umasa ék ta Diyos.” Sakay kinagi na be,a “Kéye ék dén se, a kaguman ko du anakna Diyos a naging tétotop ko.”

14 Nadid, sikitam a anak na Diyos, éytolay kitamamate kitambe. Kanya ti Jesuséy naging tolay be siya, a te bégi be,mondamate siya para dikitam. Ey ta pamag-itan no nikate na, éy natalo na ti Satanas,da ti Satanas i kégébwatan na kamatayan.15 Minate ti Jesus to kudos, a mondaagawén na kitam ta anteng tam ta ikatetam. 16 Bakén a du anghel i tétulungannaa, éng ˈwan sikitam a lahi ni Abraham.17Kanya naging tolay siya a kona dikitam atétotop na, monda meramay siya ta hiraptam, monda kagbian na kitam. Ginimet naya a monda siya i tagapanalangin dikitamta harap na Diyos. Minate siya para tatolay, monda pagpasensiyaan na Diyos itolay ta kasalanan de. Matapat ti Jesus, akinagbian na kitam dén. 18Ey nadid, maarina dén a aguman du tétokson ni Satanas,monda éwan side magkasala; da naghirapsiya a tinokso be siya ni Satanas to éya.

3Mataas Ti Jesus Ni Moises

1 Sikam a tétotop ko ta péniwala, pinilikam be dén na Diyos a anak na. Isipénmoy ti Jesus, siya a nibaheta tam ta tolay.Siya i pinaange se na Diyos ta mundua,monda siya i maging tagapanalangin diki-tam. 2 Inatdinan siya na Diyos ta tungkulinna; éy matapat siya ta Diyos, a kona niMoises. Da ti Moises, éy matapat be taDiyos to araw, to péngatéd diya na Diyos

to tungkulin na a siya i tagapamahala tabile na Diyos. (I bile na éy du tolay naa Judeo.) 3 Pero ti Jesus éy mas higit pani Moises, da siya i naglalanga du tolayna Diyos. Ey ti Moises éy linalang san.4 Tokoy tam dén a i bawat bile, éy te tolaya nagimet ta éya. Ey Diyos i nagimita taétanan. 5 Nadid ti Moises, éy matapat autusan na Diyos a tagapamahala ta étanana tolay na Diyos to araw. I tungkulin nasana, éy ipahayag na du tolay i gimet naDiyos ta esa a panahun a dumemét. 6 Peroti Cristo éy éwan utusan na Diyos a konani Moises, éng ˈwan anak ngani na Diyos,a matapat siya a tagapamahala ta tolayna Diyos nadid. Ey sikitam i tolay na,éng éwan tam pébayan i pag-asa tam diya,sakay éng mégkompiyansa kitam diya tamahusay.

Tu Lugar a Para Du TolayNa Diyos a Imangan De

7 Kanya isipén moy i kagi na Banal aEspiritu du Judeo to araw: “Bagay mabatimoy nadid i kagi na Diyos, 8 éy diyan kammekétog tu ulo, a kona du apo moy toaraw, to péngidel de ta Diyos to ilang alugar. 9Da du Judeo to araw, maski minetade i memahal a gimet na Diyos to lubukna épat a pulu a taon, éy pinuhubaan desiya éng pabayan na i ugali de a medukés.10 Kanya kinaiyamutan na Diyos diden yaa tolay, da kinagi na a palagi side a éwanméniwala ta utus na, a medukés be i isipdia. 11Mégingél i Diyos dide, a nisumpa naside” a kinagi na, a “Ewan side makasdépta lugar a nihanda ko dide a kaginhawaande.”

12 Sikam a tétotop ko, mangilag kam,makay te sénganya dikam a te medukés aisip, a maibutan tu péniwala moy ta Diyos.13 Maigi pa éy négpaalélahanan kam aaldew-aldew, habang te panahun pabi,monda éwan tu esa dikam a maloko nakasalanan na; monda éwan tu esa dikama umidel ta Diyos. 14 Da kaguman kitamni Cristo a étanan, éng méniwala kitamdiya ta matibay hanggan éwan dumemét ikatapusan. 15Séˈ ngani ye i kinagia to kasu-latan: “Bagay mabati moy i kagi na Diyoséy sundin moy. Diyan kammekétog tu uloa kapareho du Judeo to araw.” 16Ey ti ésiyadiden ya i nakabatia to kagi na Diyos, atulos de inidelan? Du Judeo ngani a étanana niluwas ni Moises ta Egipto. 17 Ti ésiyai pinaginglana na Diyos to lubuk no épat

Hebreo 3:18 255 Hebreo 5:5a pulu a taon? Diden ya ngani a Judeo ate kasalanan. Ey minate side a étanan toilang a lugar. 18 Ti ésiya du pinégkagianna Diyos a éwan side makasdép to lugara nihanda na dide a kaginhawaan de? Dutolay a masuwayin. 19 Kanya tukoy tam aéwan side nakasdép to luta a nipangako naDiyos a para dide, da éwan side naniwala.

41Nadid éy nipangako na Diyos a makas-

dép du tolay na to adene na, a maginhawa.Ey i éya a pangako éy para dikitambe. Peromangilag kam; makay te esa dikam a éwanmakasdép ta éya a nipangako na. 2Da siki-tam éy nabati tam be dén i Mahusay a Ba-heta a kona du Judeo to araw, a méngilig-tas i Diyos ta tolay. Pero side, éy éwande pinakinabangan i éya, da éwan sidenaniwala. 3 Ey sikitam a méniwala nadid,éy makasdép kitam a kaguman tam i Diyosa maginhawa. Pero du éwan méniwala éyéwan maari. Da mégingél i Diyos ta konasa, a kinagi na a éwan makasdép i kona sato lugar a nihanda na dide a kaginhawaande. Ey kinagi na i éya, maski nakahandadén tu lugar na sapul to nipaglalang na tamundua. 4 Da linalang na Diyos i étananta éném san a aldew. Sakay to ikapitua aldew, éy inumimang kan dén siya topéglalang na. Saya tu kagi to kasulatan.5 Sakay kagi na be ta éya, a diden ya atolay éy éwan side makasdép a kagumanna Diyos a umimang ta kaginhawaan de.6 Kanya du tolay to araw a nakabati taMahusay a Baheta, éy éwan side nakasdépto lugar na Diyos, da éwan side naniwala.Pero te iba a makasdép a monda kagumandén side na Diyos a maginhawa. 7 Kanyahuway siya a néngitakda ta esa a panahuna makasdép i tolay ta lugar na. Ey nadidngani dén i panahun a éya! Da kélipasno panahun du tolay a éwan méniwala, éykinagi ni Dabid tu kagi na Diyos a kona se:“Bagay mabati moy i kagi na Diyos,” kagina, “éy diyan kam mekétog tu ulo.”

8Nadid, i éya a lugar a kaginhawaan, éybakén a banuwan na Israel a dinemtan duJudeo to péngigiya dide ni Hosue. Da éngkona sa éy éwan maka dén négkagi i Diyosa ta esa pa a panahun éy te dumemét aginhawa. 9 Samakatuwid, éy te imanganpa a lugar a nakahanda a para ta tolayna Diyos, a kaginhawaan de. 10 I maski tiésiya a makasdép ta éya éy kaguman naDiyos a maginhawa, a kona to kéimang na

Diyos to péglalang na to éya. 11 Kanyamagpilit kam a sumunud ta Diyos, mondamakasdép kam ta éya a lugar, a kagumanmoy siya a maginhawa. Diyan sumuwayi maski ti ésiya dikam; makay te éwanmakasdép dikam, a kona du Judeo to arawa masuwayin. Dapat kitam a sumunud,12da i kagi naDiyos éy éwanmalipas, sakaymahigpit ina a méngipeta ta édse ta isiptama. Mara i kagi na Diyos éy metadémta maski ahe a sondang a magtembang itadém naa, da bumébétko a hanggan taisip tama sakay ta angés tama, a puhubaanna i gayak na tolay. 13 Ewan tu makaliso taDiyos. Meta na i maski anya a gimet na to-lay éy ta gayak de. Siya i péngatuwiranantam ta kasalanan tam.

Ti Jesus I Tagapanalangin14 Nadid, dapat patibayén tam ta

mahusay i péniwala tam ni Jesus. Date tagapanalangin kitam a inumange talanget amékiohon ta Diyos a para dikitam--ti Jesus amismo, a anak na Diyos! 15Maigida ti Jesus i tagapanalangin ta Diyos apara dikitam. Da siya éy tukoy na déni pagkatolay tam a medukés. Da tolaybe siya a tinokso be ni Satanas. Ewantu pégtokso ni Satanas ta tolay a éwannabati ni Jesus. Pero éwan siya nagkasala.Kanyaméhabag siya dikitam. 16Ey dahil niJesus, éy diyan kitammésanike a umadeneta Diyos, da mebait siya. Manalanginkitam diya, monda kagbian na kitam,sakay agumanna kitambagay te kailangankitam.

51Nadid, i bawat mataas a padi na Judeo,

éy pinili siya ta tolay, a i tungkulin na éytagapanalangin ta Diyos a para dide. Mé-gatang siya ta Diyos dahil ta kasalanan de,monda patawadén side na Diyos. 2 I konasa a padi éy tolay be siya amakasalanan be.Kanya mahusay siya a mangagbi du tolaya iba a te kasalanan. 3 Ey siya, da mehinabe, éy kailangan mégatang siya éwan sanpara ta kasalanan du tolay, éngˈwan parata kasalanannabe a sarili. 4Nadid, tungkulta tungkulin na mataas a padi éy éwanmaari i esa a tolay a mangalap ta éya atungkulin. Da Diyos san i nangpilia éng tiésiya i mataas a padi, a kona to nipangpilina ni Aron to araw.

5 Ey kona be sa ti Cristo. Ewan siyanagpataas ta sarili na a monda siya i taga-panalangin. Engˈwan, Diyos i nagpilia diya

Hebreo 5:6 256 Hebreo 6:17a tagapanalangin, to pégkagi na diya, a“Siko i anak kua. Sakén i Ama mua.” 6 Teiba be a kagi na Diyos diya, a “Siko i taga-panalangin ta tolay a éwan tu katapusan,a kona ni Padi Melkisedek to araw.”

7 Ti Jesus, to pégiyan na pabi ta mund-uae, éy ménalangin siya ta Diyos, a dumé-daying siya a makasanget, da tukoy na aDiyos i maari a méngiligtas diya ta ikatena. Ey pinansing siya naDiyos, da neta na amasiyadu i péniwala na diya. 8Maski anaksiya na Diyos éy natutu siya a méniwaladiya, dahil to hirap a tiniis na. 9 Ey nadid,naganap dén ti Jesus ta mahusay, a tulossiya tagapagligtas nadid ta étanan a tolaya sumésunud diya. 10 Ey pinili dén siya naDiyos, a siya i tagapanalangin ta tolay, akona ni Padi Melkisedek to araw.

Diyan Moy Pébayan Tu Péniwala Tam11 Te meadu ék maka pa a makagi

tungkul ta éya, pero mehirap a ipaliwanagdikam, da sala moy a mapospusan. 12Nalekamdén améniwala ni Jesus! Bakit kailan-gan kampa a tolduan tamedibo a pégtolduna Diyos? Dapat sikam maka dén i még-toldu! Koman kam pabi i anak a mégsusopabi, da éwan moy pabi kaya a ménganta kanén. 13 Eng gatas san i kaya moy akanén, éy koman pabi i anak i isip moya.Mehina pabi i péniwala moya, a éwanmoypabi tukoy i kagi na Diyos a mégtoldu tamahusay a ugali. 14 I mekétog a kanénéy saya i medisalad a pégtoldu. I éya éypara san du te isip; side a gumégimet tamahusay, da mapospusan de i mahusay éyta medukés.

61 Kanya sikam, éy dapat kam a magadal

ta medisalad a pégtoldu ni Cristo, mondatumibay i péniwala moya. Diyan kamsan magadal a huway-huway ta medibosan a pégtoldu. I medibo a pégtoldu éytungkul san ta péngibut ta ugali a éwan tupasa, sakay ta péniwala ta Diyos, 2 sakayta pégbinyag, sakay tungkul ta péngitupomoy ta kamét moya ta tolay a basbasanmoy, sakay ta kéhuway a buhay, sakayta parusa na Diyos a éwan tu katapusan.3Magadal kam be ta medisalad a pégtoldu,éng pakultaden kam na Diyos.

4 Da entan moy: i tolay a nagpasakupdén ni Jesus, éng idelan de man dén, éyéwan dén maari a makapagsisi i kona sa,sakay éwan be maari a mapasoli side a

huway. Du tolay a kona sa, éng naliwan-agen dén side, a nabati de dén i kaluubna Diyos, sakay naging kabilang dén sidedu tinumanggap ta Banal a Espiritu, éyanya éng idelan de? 5 Eng nakabati sidea mahusay i kagi na Diyos, éng makaram-dam side ta kapangyarian na Diyos adumemét a maghari, éy anya éng idelande? 6 Eng mabati na tolay i kona sa,sakay tulos idelan de, éy éwan dén maaria makapagsisi i kona sa; éwan dén maaria makasoli side a huway, da koman de inipako a huway ti Jesus ta kudos, dahil takéidel de diya ta harap na meadu a tolay.

7-8 Mara i tolay a nipasakup ni Jesus,sakay tulos idelan de, éy koman side iluta a demtan na uden, pero i imula saéy éwan magtubu. Ewan ya tu pasa aluta, da medukés san a lamon i tumubuata éya, sakay set. Talaga a idelan no tekoo i kona sa a luta, a tulos na a tutudén.Samakatuwid éy parusaan na Diyos i tolaya kona ta éya a luta, a inumidel ni Jesus.Pero du manatili diya, éy tulungan na.

9 Kékadimoy, maski kona sa i kinagi ko,éy tukoy ko a memahal i kalagayan moy, ailigtas kam na Diyos ta mahusay. 10 Tamai gimet na Diyos. Ewan na kéleksapani ginimet moya sakay tu pégmahal moydiya a iyépeta moy to pégtulung moy dutop moy ta péniwala. Ey sé ˈ pabi ya iugali moya nadid. 11 Sakay sakén, i gustukua, éy tulos mesipag i bawat esa dikama méniwala a hanggan buhay kam, mondakamtan moy i asaan tama. 12 Diyan kammetamad. Engˈwan, ahigén moy du iba atolay a tétiisén de i hirap de, a uméasa sideto nipangako na Diyos dikitam.

Tu Nipangako Na Diyos13 Entan moy ti Abraham: to péngako

na Diyos diya, éy nipangako na Diyos atupadénna. Ey pinatibay na tu pangako nata sarili na a ngahen. Ey éwan tu mataasta ngahen na Diyos. 14 Kinagi na Diyosdiya, éy “Pagpalaén ta ka a talaga, sakaypakaduén ko i lahi moy.” 15 Ey entan moyti Abraham: nale siya a naguhay, peronakamtan na be tu nipangako na Diyosdiya. 16 Eng sumumpa i tolay ta pangako,éy ngahinan na i esa a tolay a mataaspa diya. Ey du makabati, éy méniwalaside ta pangako na éng isumpa na. 17 Eykona be sa i Diyos to araw--pinatibay natu pangako na ta pamag-itan na pénumpa,monda du pinangakuan na, éy tukoy de a

Hebreo 6:18 257 Hebreo 7:22éwan malipas tu kagi na. 18 Kanya sikitama nipasakup ta Diyos, éy umasa kitam tonipangako na, da nisumpa na be. Eymatibay i kéasa tam diya, da éwan siyamégbuli-buli. 19-20 Tukoy tam a siguradua tanggapén tam i nipangako na Diyosdikitam, da ti Jesus, éy neditol siya dikitamta langet, a siya i tagapanalangina dikitamta harap na Diyos, a éwan tu katapusan.Koman siya ti Padi Melkisedek.

7Ti Padi Melkisedek

1 Ti Melkisedek, éy siya i hari to araw taSalem. Sakay padi be siya a tagapanalan-gin ta Diyos. Ey ti boboy tam a Abra-ham, to késoli na a gébwat to banuwana nagpabuno du hari a kalaban na, éysinambat siya ni Melkisedek. Tulos na abinasbasan ti Abraham, a monda kagbiansiya na Diyos. 2 Nadid ti Abraham, éyinatdinan na ti Melkisedek to ikasapulu nosinamsam na du kalaban na. Tu ngahenni Melkisedek, éy éduwa i kahulugen na.Tu esa éy hari na tama a gimet. Sakaytu kahulugen na a ikaduwa, éy hari nakatahimikan, da hari siya na Salem. (Ikahulugen na Salem éy tahimik.) 3 Ewantunakapospos to amaniMelkisedek, sakayto ina na, o dikaya to kinégébwatan na.Ewan be nisulat tu nikeenak na o dikayatu kamatayan na. Kanya ti Melkisedek,halimbawa éy koman siya ti Jesus a anakna Diyos, a naging padi a tagapanalanginta tolay, a éwan tu katapusan.

4Entanmoy: mataas siya a tahod. Maskimataas be ti boboy tam a Abraham, éyinatdinan na ti Melkisedek to ikasapulu nosinamsam de du kalaban de. Nigalang siyani Abraham. 5 Kanya tu padi a koman tiMelkisedek éy mataas siya du padi a aponi Lebi. Da side san i maaria a mangalapdu kapareho de a Judeo ta ikasapulu nakabuhayan de. Ey du apo ni Lebi éy apobe side ni Abraham. 6 Ey ti Abraham,éy mataas siya, da siya i pinangakuan naDiyos. Ey ti Melkisedek, maski éwan siyaapo ni Lebi éy inatdinan siya ni Abrahamto ikasapulu no sinamsam na. Sakay tiMelkisedek, siya i nagbasbasa ni Abra-ham. 7 Ey talaga tu mégbasbas, éy siyai mataasa to basbasan na. Kanya masmataas ti Melkisedek ni boboy Abraham.8Da entan moy, du apo-apo ni Lebi éy padiside. Ey alapén de i ikasapulu to hanapno kapareho de. Pero maski padi side,

éy mate be side. Pero ti Padi Melkisedek,éy kagi na kasulatan a buhay pabi siya.9 Kanya ti Abraham, to nipangatéd na niMelkisedek to ikasapulu no sinamsam na,éy bilang nangatéd be ti Lebi, 10 da aposiya ni Abraham, maski éwan pabi nienak.Kanya mataas ti Melkisedek ni Lebi.

11 Tu utus a niatéd na Diyos du Judeoéy monda maging mahusay side. Nadid,éng naging mahusay side ta pamag-itandu padi a gébwat ta lahi ni Lebi, éy éwanmaka dén kinailangan i iba a padi, ayunta pagkapadi ni Melkisedek. Pero te ibanadid a tagapanalangin ta tolay, a ti Jesusngani dén. Ey éwan kaparis ni Aron a aponi Lebi i pagkapadi naa. 12 Ey to péngbagunaDiyos to tagapanalangin diya, éy binaguna be tu kautusan. 13 Ey tu Panginoon tama Jesus, éy siya i nanglewasa du dati a padia tagapanalangin ta tolay. Ey éwan siyalahi du dati a padi, 14 da gébwat siya talahi ni Huda. Ey ti Moises, to pégkagi nata tungkul du padi, éy éwan na kinagi amaging padi du Judeo a sakup ta lahi niHuda.

Maari Ti Jesus Du Dati a Padi15 Kanya tukoy tam a naibut dén i

tungkulin du dati a padi, da i kalewasdia éy ti Jesus. Siya i tagapanalangina kapareho ni Melkisedek to araw. 16 Ipagkapadi naa éy éwan gébwat to datia kautusan, éng éwan inatdinan siya naDiyos ta tungkulin na a tagapanalangindikitam, dahil ta kapangyarian na, sakaypati éy nabuhay siya a huway, a éwan tukatapusan. 17 Diyos i nagpatunaya ta éya,da kagi na to kasulatan, a ti Jesus i taga-panalangin ta tolay a éwan tu katapusan, akona ni Padi Melkisedek to araw. 18 Kanyatu dati a kautusan éy nalipas dén, daéwan tu pasa, a éwan na kitam tinulungan.19Da éwan tu tolay a makasunud ta éya tahustu, a monda mebilang dén a éwan tukasalanan. Pero nadid i kalewas na éya, éyti Jesus. Siya i pag-asa tama. Dahil diya, éymakaadene kitam dén ta Diyos.

20 Lalo a mahusay i bigu a ginimet naDiyos, a niatédna ti Jesus a tagapanalangintam. Ewan nangako i Diyos du dati a padi.21 Pero nangako siya ni Jesus. Da kagito kasulatan, a nangako dén i Diyos a tiJesus i tagapanalangin ahanggan. Ey éwanmabagu i isip na Diyos. 22 Ey dahil ta éya apangako, éy tukoy tam a lalo a mahusay ti

Hebreo 7:23 258 Hebreo 9:5Jesus to gimet du dati a padi. Umasa kitamta tipan ni Jesus.

23 Du dati a padi éy meadu side, daéng mate i esa, éy kailangan lewasan naiba. 24 Pero ti Jesus éy te buhay a éwantu katapusan. Ewan siya tu kalewas tatungkulin na a méngipanalangin dikitam.25Kanyamaski nikésiya, éymaari ti Jesus améngiligtas ta tolay a umadene ta Diyos tapamag-itan na. Da buhay siya a hanggan,a mékiohon siya ta Diyos a para dide.

26Kanya ti Jesus, éy siya i tagapanalang-ina dikitam. Banal siya, a éwan siya tukasalanan. Ewan siya tu medukés a konata iba a tolay. Sakay inumange dén siyata langet, a siya i mataasa ta éya. 27 Ibasiya du padi a tagapanalangin. Side éymégatang side aldew-aldew ta bayad nokasalanan de a sarili, sakay na kasalananna iba a tolay be. Pero ti Jesus, éy mensansan a niatéd na tu bayad du kasalanan natolay. Ey anya i niatéd naa? Tu bégi naa sarili to nikate na to kudos. 28 Du ibaa padi éy pinili side ayun to kautusan niMoises, maski makasalanan be side. Perotu kasunud no kautusan éy tu pangako naDiyos. I pinili naa a tagapanalangin éy tuanakna. Ey éwan siya tu kasalanan amaskiisesa, a hanggan.

8Ti Jesus I Padi Tam

1Nadid, saye i kahulugen na éya a kinagiko: Te pinakangbégi kitam a kaguman naDiyos a méghari ta langet, a ti Jesus. 2 Siyai mékiohon ta Diyos a para dikitam. Marasiya i padi amanalangin dikitam ta tunay abile na Diyos ta langet. I éya a bile éy éwansimbaan a nitaknég na tolay, éng ˈwan iPanginoon i nagimita ta éya.

3Du padi a Judeo, i tungkulin dia éy mé-gatang, a méngatéd side ta Diyos. Kanyatu padi tam a ti Jesus, éy kailangan améngatéd be siya. 4 Pero éng mégiyanpabi ti Jesus ta mundua, éy éwan siyamaari a maging padi, da te padi dén aJudeo a mégatang dén ta Diyos ayun tokautusan. 5 I tarabahua diden ya a padi, éyhalimbawa san na édsa ta langet. Tukoytam dén ya, da ti Moises, to péngitolnékna to tolda a kapilya, éy nibilin diya naDiyos. “Magimet ka ta tolda,” kagi na, “akona to nipeta ko diko to buked.” 6 Sakaytu tungkulin ni Jesus a tagapanalangin,éy mahigit pa ta tungkulin du iba a padi.Dahilan tu bigu a tipan a ginimet na a

monda tanggapén kitam na Diyos, éy masmahusay be. Da i bigu a tipan, éy pinatibayna Diyos to pangako na.

7 Eng éwan kulang tu neditol a tipan naDiyos a nitoldu ni Moises, éy éwan makadén kailangan i bigu. 8Pero i Diyos, éy netana a temali du tolay na. Kanya i kinagi naa,éy“Dumemét i oras amékipéguhonék ta bigu

a tipan du tolay ta Israel. 9 Ewankapareho no tipan ko du apo deto araw, to péngiluwas ko dide taEgipto. Da éwan side matapat,”kagi na Diyos, “to tipan ko dideto éya. Kanya pinabayan ko side.10 Saye i bigu a tipan a pangakoko du Israel: Kédemét na oras,”kagi na, “éy imula ko i utus kota isip dia. Sakén i maging Diyosde, sakay side i maging tolay ko.11Ta éya a panahun,” kagi na Diyos,“éy éwan dén kailangan a itolduna maski ti ésiya to kabébayan na,a ‘Dapat tenggi mo i Panginoon,’da tenggiék de dén a étanan, sapuldu mababa a hanggan du mataas.12 Sakay sakén, éy patawadén koside ta kasalanan de, sakay kagbianko side.”

13 Saya i bigu a pangako na Diyos a tipan.Inibutan na dén tu dati a tipan. Dahilan tudati a tipan éy minalipas dén.

9Nakasdép Ti Cristo Ta Kuwarto Na Diyos

1 Tu dati a tipan a nitoldu na Diyos niMoises, éy te maneho ta pégsamba, sakayte simbaan be a édse ta lutaa. 2 Tu ni-pataknég de a simbaan éy tolda a dikél, a teéduwa a kuwarto. Tu esa éy ngéngahinande a kuwarto a panalanginan. I édsaa taéya éy tu simbuan, sakay tu lamesa sakaytu tinapay a niatéd ta Diyos. 3 Ey te tabinga dikél ta lubuk no tolda. Ta lipat na éyaéy te kuwarto a ikaduwa, a ngéngahinande a kuwarto na Diyos. 4 I édsaa sa éytu pégsuuben a gintu sakay tu kaban agintu. I éya a kaban éy tanda no pangakona Diyos. Sakay tu lasén no kaban éy tugarapon a gintu a te lasén a kanén a mana.Edse be to lubuk no kaban tu sahukod niAron a nagdon, sakay tu éduwa a bito apelpel a te sulat sa tu pangako na Diyos.5 To dibo no kaban éy te éduwa a ribultua anghel. Side i tandaa a saya i édseanana Diyos. Nataklében no pakpak de tu

Hebreo 9:6 259 Hebreo 9:25puwestu a pégdétonan na padi ta dige nabaka éng mégatang, monda mapatawadna Diyos i kasalanan de. Pero éwan koipaliwanag dikam nadid i éya.

6 Kona sa i pégkaayusa no lubuk notolda a pégsimbaan de. Sakay du padi éysumésdép side aldew-aldew to purumero akuwarto, monda ganapén de tu tungkulinde. 7 Pero tu mataas san a padi i makas-dép to ikaduwa a kuwarto. Sakay siya éymensan san ta esa a taon. Késdép na, éykailangan éy te kébil siya a dige a iatéd nata Diyos. Iwahasek na tu dige to kaban.Saya i pégatang na, monda patawadén naDiyos tu kasalanan na, sakay ta kamaliandu tolay.

8 Saya i gimita du padi to simbaan de.Ey dahil ta éya, éy ipaliwanag dikitam naBanal a Espiritu a éwan pabi tu tolay toéya a makaadene ta Diyos, da gégamiténde pabi tu tolda. Ey éwan tu nakasdépto kuwarto na Diyos to tolda, éng ˈwanbasta tu mataas san a padi. 9 Nadid, i éyaa ugali to tolda éy halimbawa ya a paradikitam nadid. Mégtoldu i éya dikitam, adu sumésamba ta Diyos to éya, sakay dumégatang, éy éwan yamaari amangibut takasalanan na tolay. 10Dahilan i éya a ugalide a mégsamba éy tungkul san ta bawal akanén, sakay ta péginom, sakay ta iba apéglinis. Utus san ya tungkul ta bégi natolay. Ugali san ya a nalipas dén to kéangese ni Cristo ta mundua. Da siya éy binaguna i éya a ugali to tolda.

11 Ey nadid éy dinumemét dén ti Cristo.Ewan kitam dén tu kailangan ta padia manalangin para dikitam to tolda, dati Cristo dén i tagapanalangina dikitam.Nakasdép dén ti Cristo ta tunay a kuwartona Diyos ta langet. 12 Inumadene dén tiCristo ta Diyos. Bakén a dige na hayup ikébil na a iatéd, éngˈwan tu digi na a sarili.Tanda ya a minate siya a para dikitam.Saya i bayad na kasalanan tam, mondailigtas kitamnaDiyos a éwan tu katapusan.13 To éya, ayun to kautusan, éng te tolaya bilang melége ayun to rilihiyon de, éywahasikan siya du padi ta digi na hayup,sakay ta abu no baka a tinutod. Eng konasa éy bilang melinis siya. 14 Nadid, lalo amahusay tu digi ni Cristo a mangibut takasalanan tam. Ti Cristo éy niatédna i bégina ta Diyos; éy éwan siya tu kapintasan.Ey inaguman siya na Espiritu na Diyos. Tapamag-itan no digi na, éy binagu na i isiptama,monda éwan tamdéngemtén i dati a

pagkatolay tam a medukés. Monda maarikitam a mégtarabaho ta Diyos ta mahusay.

15 Ti Cristo i bahala ta bigu a tipan naDiyos ta tolay. Minate siya para ta tolay,monda maibut dide tu dati a kasalanande a labag to neditol a tipan na Diyos,a nitoldu ni Moises. Kanya nadid, dutolay a pinili na Diyos, éy makamtan dei gantimpala a nipangako dén na Diyos, abuhay a éwan tu katapusan.

16 Eng mara, i ikahalimbawa na éya éytu lakay a mégimet to katibayan na éng tiésiya i pamanaan na to kasangkapan na.Kailangan a mapatunayan a minate dén tulakay 17 bagu makaalap tu pamanaan nata kasangkapan na. Da éng buhay pabitu lakay éy koo na pabi tu imana na. Eykona be sa ti Jesus, éng éwan siya minateéy éwan kitammakaalap ta gantimpala naDiyos. 18 Ey kona be sa tu dati a tipanna Diyos a gébwat ni Moises, éwan ma-patutuhanan éng éwan ta pamag-itan nadige du hayup a niatang de. 19 Nibahetani Moises du tolay i bawat maneho tokautusan. Kétapos na, éy inalap na tudigi na hayup a te halo a dinom, sakaynisawsaw na tu buk no tupa a te egut tokayo, sakay tulos na winahasikan tu librua te sulatan du utus. Sakay winahasikanna be du tolay to buk a te egut to kayo.20 “Saye i dige a mégpatibay to nipangakona Diyos dikam,” kagi na, “a ipatupad nadikam.” 21 Ey kona be sa, éy niwahasekna be tu dige to tolda sakay tu kagamitande ta pégsimba. 22 Da ayun to kautusanlahus étanan a bagay éywahasikan ta dige,monda mahusay. Sakay i Diyos, éy éwanna patawadén i tolay ta kasalanan na éngéwan pa tu mate, a mebulak tu dige na.

Niatang Ti Cristo MondaIbutan Na I Kasalanan Tam

23 Kanya tu simbaan du Judeo ta mund-uae, sakay tu kasangkapan sa, éy halim-bawa san ya ta édse ta langet. Kanyakailangan wahasikan side ta dige bagutanggapén na Diyos. Pero tu simbaanta langet, éy kailangan i mas mahigit apégatang. 24 Kanya tu niatang ni Cristoéy tu bégi na a sarili. Ey dahil ta éya éysinomdép dén siya ta tunay a kuwarto naDiyos ta langet. Bakén a simbaan na Judeoi sendépan naa, da halimbawa san ya natunay a simbaan ta langet. Ey édsa siyanadid ta harap na Diyos, a mékiohon diyapara dikitam. 25 Mara tu padi a Judeo,

Hebreo 9:26 260 Hebreo 10:25

éy sumésdép side to kuwarto na Diyosto tolda a taon-taon, a te kébil side adige na hayup. Pero ti Cristo éy mensansan a sinomdép to kuwarto na Diyos talanget, a niatéd na tu bégi na, a tama dénya. 26 Eng éwan sa kona, éy kailangana huway-huway maka siya a mate sapulto nipaglalang ta mundua. Pero éwan,da mensan san siya a dinumemét nadid aadene dén i kétapos na panahunae, mondamate siya para ta tolay, monda ibutan nai kasalanan de. 27 Tukoy tam a mensansan a mate i tolay. Sakay kétapos na éya,éy hukumén na Diyos. 28 Ey kona be sa tiCristo, a mensan san siya aminate, a saya inipégatanga ta Diyos, a monda ibutan nai kasalanan na meadu a tolay. Nadid, takédemét na a huway, éy éwan na ibutan ikasalanan, da tinupad na dén ya; éngˈwaniligtas na du umasa diya a méguhay diya.

101 Tu kautusan a gébwat ni Moises, éy

tukoy tam dén a halimbawa san ya namahusay a gimet ni Cristo ta kédemét na.Ayun to kautusan, éy mégatang du paditaon-taon. Pero éwan maari a ibilangna Diyos du tolay a éwan tu kasalananta pamag-itan na éya. 2 Da entan mo:éng naibut dide tu kasalanan de to pé-gatang, éy bakit aminén de a te kasalananpabi side? Bakit mégatang side a huway-huway? 3 Tutuhanan éy mégatang sidetaon-taon, da naala-ala de a te kasalananpabi side ta Diyos. 4 Da éwan maari idige na hayup a mégpaibut ta tolay takasalanan de.

5 Kanya ti Cristo, kédibi na ta mundua,éy kinagi na i éye Nama na a Diyos:“Ewan mo gustu, Améng, i hayup a iatang

de. Engˈwan, na bégi kua i nihandamua a para iatang. 6 Ewan mogustu i hayup a iatéd de diko tapégatangan,” kagi na. 7 “Diyos,”kagi ni Cristo, “kaye ék se a mondatupadén ko i kaluuben mo, ayunto kagi to kasulatan a tungkuldiyakén.”

8Kinagi ni Cristo a sala na Diyos i pégatangde diya a hayup, maski ayun ya to kautu-san. 9 Sakay kinagi na be ta Diyos, a “Kayeék se, a monda tupadén ko i kaluubenmo.” Ey dahil ta éya a kinagi na, éytukoy tam dén a inibutan dén na Diyostu dati a pégatang, a i kalewas na éy tupéngiatang to bégi ni Cristo to kudos. 10Ey

nadid, da sinunud ni Cristo tu kaluuben naDiyos diya, éy melinis kitam a étanan tokasalanan tam. Lininis kitamni Jesu Cristota pamag-itan no bégi na a niatéd na. Eyéwan siya tu kailangan a mate a huwaypara ta tolay.

11 Pero entan moy tu dati a ugali napadi. Mégatang side a huway-huway tahayup. Pero i éya a ugali éy éwan maaria mangibut ta kasalanan na tolay. 12 Peroti Cristo éy niatang na tu bégi na a men-san san, éy saya i nagpaibuta dikitam takasalanan tam. Ey kétapos na éya, éyinumange siya ta langet, a kaguman nasa i Diyos a méghari. 13 Méguhay sasiya hanggan mapasuku diya na Diyos dukalaban na. 14 Samakatuwid, ta pamag-itan na isesa san a péngatéd ni Cristo taDiyos éy ibilang kitam na Diyos a éwan tukasalanan.

15 Sakay i Banal a Espiritu, éy mégpatu-nay be dikitam tungkul ta éya; da kinagina pa, a 16 “Sakén i Panginoon. Saye i bigua tipan a pangako ko du tolay: kédemétna oras, éy imula ko i utus ko ta isipdia. 17 Sakay,” kagi na, “patawadén koside ta kasalanan de, sakay ta ugali de amedukés.” 18 Ey nadid, da pinagpasen-siyaan kitam dén na Diyos ta kasalanantam, éy éwan dén tu kailangan amégatangta Diyos a para malinis i tolay ta kasalanande.

Makaadene Kitam Dén Ta Diyos19 Kanya ngani, a tétotop ko, éy malaya

kitam a makaadene ta Diyos a manalan-gin diya, dahil to dige ni Jesus to nikatena. 20 To nikate ni Jesus, éy saya i péng-bukas na dikitam ta bigu a dilan, mondamakaadene kitam ta Diyos. I éya a dilanéy tamo ta buhay a éwan tu katapusan.21 Nadid éy ti Jesus dén i tagapanalangindikitam, a siya dén ya i bahala du tolay naDiyos. 22Kanya sikitam, éy dapat umadenekitam ta Diyos a matapat tu isip, a umasakitam diya ta mahusay. Da melinis ki-tam dén to dige ni Jesus, a tukoy tama éwan kitam dén tu kasalanan. Sakaynabinyagen kitam be dén ta melinis a di-nom. 23Dapat magpakatibay kitam ta pag-asa tam, a diyan kitam mégalanganin, datapat i pangako na Diyos dikitam. 24 Sakaysikam, éy négsuyuan kam ta mahusay.Négmahalan kam, a aguman moy i bawatesa dikam a magimet ta mahusay. 25Diyanmoypébayan tumitingmoya kona ta ugali

Hebreo 10:26 261 Hebreo 11:10du iba. Engˈwanmapisan kamamagsimba.Patibayén moy tu isip du kaguman moy.Lalo dén nadid da tukoy tam a adene dén ialdew a kédemét na Panginoon.

26Nadid, éng tanggapén na tolay i pég-toldu a tungkul ni Cristo, a sakay tulos ibu-tan de, éy éwan dén tu huway a péngatédta Diyos a para ta éya a kasalanan. Ewanpatawadén na Diyos i kona sa a kasalanan.27Basta i keangayana na magkuna sa éy tumakaanteng a péghukum na Diyos, sakaymepépasi a apoy a mangtutod du kalabanna Diyos. 28Mara entanmoy tuménglabagto kautusan ni Moises: éng te sistigu amanga étélo a te kasalanan siya, éy éwantu kagbi diya. Basta bunon de dén. 29 Eyanya i tolay a mégidel ta anak na Diyos, akagi na a éwan tu pasa tu dige na to nikatena? Da i éya a dige, éy saya tu nagpaibut tokasalanan tam to éya, ayun to pangako naDiyos. Anya tu mégkona sa, a idelan na bei Banal a Espiritu a nangagbi diya? Ewanbeman lalo a dikél i parusa na éya? 30 Datukoy tam dén a kinagi na Diyos, a “Sakén igumantia. Sakén i magparusa.” Hukuménna Diyos a talaga i tolay na. 31Makaantenga tahod i péghukum na Diyos du tolay aumidel diya.

32 Natandaan moy tu nanyari dikam toéya, to pékabaheta moy ta Mahusay aBaheta. Eng pakodya tu pégdanas moyta meadu a hirap, pero éwan kam nadaig.33 Eng mensan éy linoko kam na tolay,sakay inapi de kam, da méniwala kam niCristo. Sakay éngmensan be éynékiramaykam du kakagumanmoy to parusa dide natolay. 34 Inaguman moy be du nepihesu.Sakay to péngagew de du kasangkapanmoy, éy éwan kam nalungkut, da tukoymoy dén a te gantimpala kam ta langet aéwan mebut dikam.

35 Kanya diyan kam maibutan nadid takéasa moy ta Diyos. Da éng umasa kamdiya ta mahusay, éy atdinan na kam tadikél a gantimpala. 36 Kailangan a magtiiskam, monda masunud moy i kaluubenna Diyos, tulos maalap moy tu pangakona. 37 Da kétihék san dén a panahunéy dumemét dén ti Cristo. Ewan dénmale. 38 Du méniwala diya, a ibilang naDiyos a mahusay, éy atdinan na side tabuhay a éwan tu katapusan. Pero dusumuway ta Diyos éy éwan na side tang-gapén. 39 Pero sikitam, éy éwan kitamkabilang du sumuway ta Diyos a mepa-

hamak. Da méniwala kitam diya, a melig-tas kitam.

11Ugali Du Méniwala Ta Diyos

1 Eng méniwala kitam ta Diyos a talaga,éy tukoy tam a siguradu a dumemét diki-tam i asaan tam a éwan tampabi neta. 2Dutolay to araw, éy kinasahatan side na Diyosdahilan éyméniwala side diya tamahusay.

3 Nadid sikitam, dahil ta péniwala tamta Diyos, éy mépospusan tam a linalangna Diyos i mundua to kagi na. Sakay duétanan a bagay ameeta taméy gébwat sideta éwan tam meeta.

4Mara ti Abel to araw, dahil to péniwalana ta Diyos, éy nangatéd siya ta Diyos tamas mahusay a bagay kesira to niatéd noaka na a Kain. Dahil to péniwala ni Abeléy nibilang siya na Diyos a mahusay, atinanggap na tu niatéd na. Maski naledén a pate ti Abel, éy mégtoldu pabi siyadikitam, da nabaheta tam tu péniwala na amahusay.

5 Sakay ti Enok: dahil to péniwala naéy éwan siya nate, éng ˈwan niagton siyana Diyos ta langet. Ewan kan dén siyamineta, da niagton dén na Diyos ta langet.Ey kona sa, da ti Enok éy kinasahatan naDiyos. 6 Ewan kasahatan na Diyos i éwanméniwala diya. Dahilan i maski ti ésiya amagpasakup ta Diyos, éy dapat méniwalaa te Diyos. Sakay dapat be a méniwala amangatéd i Diyos ta gantimpala du mag-pasakup diya a talaga.

7 Sakay ti Noe: dahil to péniwala naéy binati na tu banta na Diyos tungkul todilobiyo a dumemét, maski éwan na pabimineta. Nagimet siya ta dikél a abeng,mondameligtas side amététena ta bihéng.Sinunud ni Noe i Diyos, éy saya i katu-nayana ni Noe a te kasalanan du iba atolay. Sakay siya éy nibilang na Diyos amahusay dahil ta péniwala na diya.

8 Sakay ti Abraham: dahil to péniwalana, éy sinunud na i Diyos to pégpaangena diya ta iba a banuwan a iatéd na diya.Gininanan na tu dati a banuwan na, maskiéwan na pabi tukoy éng ahe i angayanna. 9 Dahil to péniwala na, éy inumange anégiyan ta iba a banuwan. Dayuan siya taéya, maski nipangako diya na Diyos a iatédna diya i éya a luta, sakay tu anak na a Isak,sakay tu apo na a Hakob. I bile de sana taéya éy tolda. 10 Da inumasa ti Abraham ta

Hebreo 11:11 262 Hebreo 11:32pirmi a banuwan ta langet a éwan masida,a pinalano na Diyos a ginimet na.

11 Sakay ti Sara a asawa ni Abraham:dahil to péniwala de, éy pinagkaluubensiya na Diyos a nagenak, maski da bakésa baug. Kanya nagbuktet ti Sara, éy nani-wala siya to nipangakonaDiyos diya, ama-genak siya. 12Kanya ti Abraham, maski dalakay dén a tahod éynagenak tu asawana abakés dén. Ey gébwat ta éya i étanan a lahini Abraham a meaadu a tahod! Ey nadidi apo-apo ni Abraham éy éwan mabilang,da meadu side a koman i biton ta langet, odikaya baybay ta diget.

13 Nadid, diden ya a étanan, éy minateside bagu de nakamtan tu nipangako naDiyos dide, a luta de. Pero maski kona sa,éy éwan de inibutan tu péniwala de, dainumasa san side a atdinan side na Diyos.Tukoy de a dayuan san side ta mundua,a i tunay a banuwan de éy ta langet.14 I tolay a kona sa, éy kagi de a éwanta munduae i banuwan de, da i tunay abanuwan de éy ta langet. 15 Eng maala-alade Abraham tu banuwan a kinagébwatande, a saya i banuwan de a sarili, éy tepagkékataon side a magsoli ta éya. 16 Peroéwan side nagsoli, dahilan i gustu dia éytu esa a banuwan a lalo a memahal. I éya abanuwan éy édse ta langet. Kanya i Diyos,éy éwan siya mégalanganin a tanggapénna side a tolay na, da nipaghanda na sideta esa a banuwan.

17-18 Nipangako na Diyos ni Abraham ameadu siya a apo, a gébwat side ni Isak aanak na. Pero i Diyos, éy pinuhubaan nati Abraham, a inutusan na a iatang na tuanak na a bunon. Ey ti Abraham, dahilto péniwala na, éy talaga na a bunon tuanak na. 19 Naisip ni Abraham éng matetu anak na, éy buhayén siya na Diyos ahuway. Ey halimbawa a kagi, éy koman inabuhay ngani dén a huway tu anak na,da talaga a bunon siya ni Abraham, perosinaway siya na Diyos.

20 Ey nadid ti Isak: dahil to péniwala na,éy nipanalangin na du anak na a ti Hakobsakay ti Esaw, a kinagi na dide a dumemét ioras a talaga a paginhawaén side na Diyos,ayun to nipangako na.

21 Sakay ti Hakob, naniwala be siya taDiyos. To adene siya a mate, éy kinombilsiya to sahukod na a sinumamba ta Diyos.Sakay nipanalangin na du apo na a éduwa,a anak ni Hose.

22 Sakay ti Hose, naniwala be siya taDiyos. To adene siya a mate, éy kinagi naa siguradu a humektat du Judeo ta Egipto.Da matibay i péniwala na ta éya, éy nibilinna du apo na a kébilén de tu tulang na énghumektat side.

23 Sakay ti Moises: dahil to péniwaladena na ta Diyos, éy sinuway de tu utus nohari, a kailangan a bunon de du anak duJudeo a lélake. Kanya niliso de ti Moisesta étélo a bulan, da neta de a memahal aanak.

24 Ey ti Moises, éy naniwala be siya taDiyos. To te idad na dén, éy idel na aibilang a anak siya no bébe a nagpadikéldiya. I éya a bébe éy anaknohari. 25 I gustunaa éy mékiagum siya du tolay na Diyos aJudeo ta hirap de, kesira ta pékiagumnaduEgipto. Maski masaya du Egipto, éy tukoyni Moises a malipas, da kasalanan ta Diyosi ugali de. 26 I isip ni Moises éy maigi paéymaghirap siya alang-alang ta tiniyak naDiyos a tagapagligtas ta mundua, kesira tate kayamanan siya ta Egipto. Da umasasiya ta gantimpala a iatéd na Diyos diya.

27 Dahil to péniwala ni Moises éy gini-nanan na i Egipto, a éwan siya mégantengto hari ta éya a mégingél diya. Matibayi isip naa, da koman na i meeta i Diyos.28 Dahil to péniwala ni Moises, éy nitatagna i Piyesta na Ala-ala. Inutusan na duJudeo a pahidende ta dige i pintuandubilede, monda tu anghel a mamuksa éy éwanna bunon du anak de a panganay.

29 Sakay du Judeo, dahil ta péniwala de,éy nakaahabes side ta Medideg a Diget.Pinakatian ya na Diyos, monda makaa-habes side ta memade a luta. Pero duEgipto a nanghagad dide, to kéahabes de,éy nalimés side.

30 Sakay du Judeo, éy naniwala be sideta Diyos. Dahil to péniwala de, éy nayunotu pader ta palebut no banuwannaHeriko,kétapos de a linebut ta pitu a aldew.31 Tulos dinuklos side du Judeo. Ey tebébe sa a medukés, a ti Rahab i ngahenna. Naniwala siya ta Diyos, a tinulunganna i éduwa a Judeo a nagsubuk ta éya abanuwan. Ey dahil ta éya, éy éwan siyaneramay du kabébayan na a minapuksa,side a éwan naniwala ta Diyos.

32 Ey te meadu pa a nagpatunay tapéniwala de ta Diyos. Ewan ko maaria isalaysay side a étanan dikam. Marade Gideon, ti Barak, ti Samson, ti Hepte,ti Dabid, ti Samwel, sakay du purupeta.

Hebreo 11:33 263 Hebreo 12:1733 Dahil to péniwala de, éy natalo de dukalaban de. Du iba éy nagimet side tamahusay. I iba man éy inatdinan sidena Diyos ta mahusay. I sénganya dideéy sinaway de du liyon, monda éwan sidemégkaget. 34 I iba éy éwan natutod talandub na apoy. I iba éy nakaiwas side dutalaga dide a mamuno. Du iba a mehinatu bégi éy pinasibét side na Diyos. Du ibaéy metapang a lumaban, a tinalo de dudayuan a sundalu. 35 I sénganya a bébe,éy naniwala be ta Diyos. Ey du anak de aminate éy binuhay na Diyos.

Sakay te iba be to araw a naniwala taDiyos a naghirap. I sénganya dide éypinahirapan side na tolay a hanggan aéwan side mate. Idel de a ipalégsew, dainumasa side a buhayén side na Diyos tahigit pa a mahusay a buhay. 36 I iba éydinusta side sakay binalbal. Sakay te édsabe a nepihesu, a ginapus ta kadena. 37 I ibaéy binébatikal, sakay pinilak side ta lagari.I iba éy binuno side ta sondang, dahil topéniwala de. I iba éy kulet san na hayup ibadu dia. Inapi side na tolay, a pinaghirapde side. 38 I iba éy ginuminan side ta buked,a négiyan side ta kuweba. Pero ta Diyos éyside i mahusay a tolay ta mundua.

39 Nadid, diden ya a étanan éy kasa-hatan na Diyos, da naniwala side diya tamahusay. Pero i pangako na Diyos dide, éyéwan natupad to kapanahunan de. 40 Damas memahal i plano na Diyos dikitamnadid, a sikitam éy kaguman de bagu tu-padén na Diyos tu nipangako na.

12Parusaan Na Diyos Du Anak Na

1 Nadid, kona sa i ugalia du méniwalato araw. Kanya sikitam éy dapat kitama umaheg dide, da nipeta de dén i tamaa ugali na méniwala ta Diyos. Dapat tama ibutan i maski anya a kasalanan tam,monda masugsug tam i Diyos ta mahusay.2 Isipén tam ti Jesus. Siya i kinagébwatanna péniwala tama. Siya be i mégpatibayata péniwala tam. Ewan siya nasanike anate to kudos, da tukoy na a masaya siyata kétapos na éya. Ey nadid éy kagumansiya na Diyos ta langet a méghari.

3Alélahanénmoy éng kodya na a nagtiista hirap dahil du makasalanan a tolay améiyamut diya. Isipén moy ya, mondasikam éy éwan kammanghina tu isip. 4Daentanmoy, maski te hirap kam da inidelan

moy tu medukés a ugali, éy éwan tu nang-buno dikam. 5 Bakit, kinaleksapan moywade dén tu hatul na Diyos dikam a anakna? I kinagi naa, éy“Sikam a anak ko, éy pansingén moy ta

mahusay bagay tolduan ta kam tahirap moy. Diyan kam malungkutbagay parusaan ta kam. 6 Da told-uan ko du anak ko a mahal ko,a parusaan ko i bawat esa dide,monda matutu side.”

7 Tanggapén moy i parusa na Diyosdikam. Bakit, tu te anak, éwan na bemanparusaan, monda matutu siya? Saya ikatunayana a ibilang kam na Diyos a anakna a tunay. 8 Eng éwan na kam parusaan,éy siguru éwan na kam anak a tunay.9 Mara du dédikél tam éy pinarusaan dekitam to kéanak tam pabi, éy gumalangkitam dide. Ey anya, éwan lalo a maaria ipasakup kitam Nama tam a Diyos éngparusaan na kitam? Da parusaan na kitamta mahusay, monda mabuhay kitam. 10Dudédikél tam, éy pinarusaan de kitam tokéanak tam, ayun ta isip de. Pero i Diyoséy parusaan na kitam ta ikaigi tam, mondamagsisi kitam, monda maging mahusaykitam a kona diya. 11 Mentaras parusaankitam na Diyos, éy malungkut kitam. Perokélipas na éya éymahusay dén i ugali tam,a mapayapa dén i buhay tama.

Dumiretso Kam Ta Tunay a Dilan12 Kanya sikam a mélungkut ta pé-

marusa na Diyos dikam, éy patibayén moytu péniwala moy. 13 Dumiretso kam tatunay a dilan, monda du kaguman moy aménghina tu isip ta péniwala, éy mapati-bay moy side.

14 Pumilit kam a mékisuyu ta étanan atolay, sakay gemtén moy i mahusay. Daéwan moy meta i Panginoon éng éwankam sa kona. 15 Mangilag kam, a diyanginanan na maski ti ésiya dikam i kagbina Diyos. Mangilag kam, makay te esadikam a mégimet ta medukés; éng kona saéy makay matolduan na du kaguman moyta medukés be. 16 Mangilag kam, makayte esa dikam a pabayan na tu péniwalana ta Diyos, a kona ni Esaw to araw. Dati Esaw éy nipalit na i karapatan na abilang pagkapanganayna, para ta esa san apéngan. I kaluuben na Diyos diya, éy bastapinabayan na a para ta kanén san. 17 Eykétapos na éy nagsisi siya a nagsanget, dagustu na atdinan siya nama na tomana na.

Hebreo 12:18 264 Hebreo 13:14Pero inidelan siya nama na, da nipalit nadén to wadi na ta kanén.

18 Nadid, i pégpasakup tam ta Diyosnadid, éy éwan kona du Judeo to araw.Da side, to pégpasakup de ta Diyos, éyinumange side to dikél a buked ta Sinay.Te méglandub a apoy ta éya. Sakay tediklém, sakay te bagyo. 19 Nakabati sideta éya ta ténog no tambuli, sakay ta bosesna Diyos a medegsén. Pékabati de ta bosesna Diyos, éy méganteng side. Mékiohonside diya a diyan dén siya mégkagi dide.20Da éwande kaya tu utus naDiyos, a éwankan maari i maski ti ésiya a umadene tobuked. Maski tolay, maski hayup, kagi na,éng umadene side to buked éy batikalén dea hanggan mate. 21 Talaga makaanteng imétan-aw dia to buked. Pati ti Moises éyméganteng a tahod.

22 Pero sikitam, to pégpasakup tam taDiyos, éy éwan kitam inumanteng a konadiden ya to araw. Da meramay kitamdén du tolay a sumésamba ta Diyos taiba a buked a ngéngahinan de a Sion.Halimbawa éy saya i banuwana na Diyosta langet. Saya i édseana na meaadu aanghel. 23 Nasakup kitam dén du étanana anak na Diyos a nelista dén i ngahen deta langet. Nékiagum kitam dén ta Diyos.Siya i manghukum ta tolay. Tumagubetkitam dén du kaliduwa dumahusay a tolayna Diyos a minate dén. 24Nipasakup kitamdén ni Jesus. Siya i nagimita ta bigu a tipana monda tanggapén kitam na Diyos. Tapamag-itan no dige na, éy nilinis na kitamdén to kasalanan tam. Mahusay tu dige nato dige ni Abel, da tu dige ni Abel éy tandaya na parusa na Diyos.

25Kanya sikaméymangilag kam, a pans-ingén moy tu kagi na Diyos. Da entanmoy du tolay to araw a inumidel to kagi niMoises dide a gébwat ta Diyos: pinarusaanside na Diyos! Ey anya sikam? Isip moyéwan kam maparusaan be éng pabayanmoy tu kagi na Diyos nadid? 26 To éyaéy naglindul i lutaa to boses san na Diyos.Pero nadid éy kinagi na a kédemét na oraséy palindulén na man dén i luta éy talanget! 27 I kahulugen na éya, éy ibutanna Diyos i étanan a linalang na. Basta imanatili sana éy tu kaharian na.

28 Kanya magpasalamat kitam ta Diyos,da sakup kitam dén na kaharian a éwanmaibut. Dapat sumamba kitam diya takasahatan na. Dapat gumalang kitam diya

a umanteng kitam. 29Da i Diyos éy komani apoy a makaapong.

13Gimet a Kasahatan Na Diyos

1 Tulos mahalén moy tu top moy tapéniwala. 2 Patulusén moy be i tolay ataga iba a banuwan a éwan moy natenggi.Te tolay to éya a nagpatulos ta tolay tabile de, éy éwan de tukoy a anghel baleside a gébwat ta langet! 3 Aguman moydu kaguman moy a pihesu dén. Kagbianmoy side a koman kam be i nepihesu tapégéisip. Aguman moy be du méghirap, akoman kam be dén i méghirap.

4 Diyan tu mégkagi a medukés a ugali ipéngasawa. Matapat kam ta asawa moy,a diyan tu méngibébi. Parusaan na Diyostu méngibébi sakay tu méngagew. 5Diyankam medémot ta kuhata. Basta tamadén dikam tu kuhata a édse dikam. Dakagi na Diyos a éwan na kam pébayan.6Magkompiyansa kam ta Diyos, a mégkagikam ta kona se: “I Panginoon ko i tumétu-lung diyakén. Ewan ék méganteng. Anya ipékialama diyakén na tolay?”

7 Alélahanén moy du bahala dikam toéya. Side i nagpahayaga dikam ta kagi naDiyos. Isipén moy tu ugali de to nikate de,sakay ahigénmoy tu péniwala de. 8Ti JesuCristo éy éwan mabagu, hanggan to araw,a hanggan nadid, a éwan tu katapusan.9 Diyan kam malinlang ta iba a pégtoldu asari-sari. Maigi pa éy patibayén tam i isiptama ta tulung na Diyos, da éwan maari tuutus a tungkul ta pagkain a mangtulungdikitam ta péniwala tam.

10Sikitamaméniwala ni Cristo, éy tukoytam a niatang siya to kudos a para dikitam.Ey du padi a Judeo a mégatang pabi tahayup éy éwan side tulungan ni Cristo, daéwan side umasa diya to péngiatang diyato kudos. 11 Du padi to simbaan de, éykembil de tu dige na hayup ta lubuk nokuwarto na Diyos, a saya i iatéd na a parata kasalanan de. Pero du hayup a binunode, éy tutudén de ta luwas no banuwan de.12 Ey kona be sa ti Jesus, da binuno de besiya ta luwas no banuwan, monda malinisna i tolay du kasalanan de ta pamag-itanno dige na. 13 Kanya sikitam, éy dapatkitam a uméange ni Jesus a aldew-aldew,a diyan kitam dén umasa to dati a rili-hiyon na Judeo. Dapat mégtiis kitam be tahirap a kona diya, to péngiluwas de diyata banuwan a bunon. 14 Da éwan kitam

Hebreo 13:15 265 Hebreo 13:25se tu pirmi a banuwan ta munduae. Engˈwan, uhayén tam i kédemét na banuwanna Diyos. Saya i pirmi a pégiyanan tam.15 Kanya sikitam éy dapat purién tam iDiyos a palagi, dahil ni Jesus. Saya i iatédtama diya. Mégkagi kitam ta tolay a gustutam ti Jesus. 16 Gemtén moy i mahusay,sakay tulungan moy i iba a tolay, da sayai kasahatan na Diyos.

17Pasakupkamdu tagapamahala dikam,da side i mégalagaa dikam a méniwala. Eypanagutan de ta Diyos tu tungkulin de, éngtama, o éng mali. Eng sundin moy side, éymasahat side ta pégtupad de to tungkulinde. Pero éng éwan, éymalungkut side. Engkona sa, a éwan kam sumunud, éy éwan yamakaigi dikam.

18 Ipanalangin moy kame. Tukoy mea éwan kame tu medukés a ugali, éngˈwan gustu me san a gemtén i mahusay.19 Ipanalangin ék moy, a gemtén na Diyosa makasoli ék agad dikam.

20Diyos i méngatéd ta kapayapaan. Siyai nangbuhay ni Panginoon tam a Jesus. TiJesus i mégpastor dikitam a tupa na, dahilto dige na to nikate na. I dige na éy sayai katibayan no pangako na a tanggapénkitam na Diyos. Ey éwan ya malipas.21 Maano, tulungan na kam ta étanan, amonda makagimet kam ta buu a kaluubenna. Maano gemtén na dikitam i kasahatanna, ta pamag-itan ni Jesu Cristo. Puriéntam ti Cristo a éwan tu katapusan.

22 Sikam a tétotop ko, i pékiohon kuadikam, éy baten moy ta mahusay i hatulko a éye dikam ta sulatae, da apehit sanye a sulat. 23 Ti Timoteo a top tam, éynakaluwas dén ta pihesu. Eng dumemét sesiya agad, éy kuyugén ko siya ta kéange kosina dikam.

24 Ipékikumustamoy kame duméniwalani Jesus ta ina, sakay du tagapamahaladikam. Mékikumusta dikam du top tam ataga Italia.

25 Maano kagbian kam na Diyos tamahusay. Ewan dén.

Santiago 1:1 266 Santiago 1:27

Tu Sulat niSantiago1 Gébwat ye ni Santiago a utusan na

Diyos, sakay ta Panginoon Jesu Cristo.Saye i sulat kua du étanan a tolay na Diyosa mégiyan ta iba-iba a parti na munduae.Mékikumustaék dikam. 2 A tétotop ko, ihatul kua dikam, éy dapat masaya kaméng te dumemét dikam a hirap. 3 Dahilanéy tukoy moy dén a lalo a tumibay tupéniwala moy éng tiisén moy ta mahusaytu hirap moy. 4 Kanya tiisén moy santu hirap moy, monda maging mahusaytu péniwala moy ta Diyos, monda éwankam kulang tu isip. 5 Pero éng te esadikam a éwan makapospos ta mahusay agemtén na, éng manalangin siya ta Diyos,éy atdinan na siya ta tama a isip na. Da iugalia na Diyos éymebait, sakayméngatédsiya. 6 Pero éng manalangin kam ta Diyos,éy kailangan a méniwala kam a agumanna kam. Diyan kam mégalanganin diya.Dahilan tu mégalanganin, éy kapareho natagmék ta diget a pasoli-soli, éng mabatina i pahés. 7 I Diyos, éy éwan na atdinana talaga i kona sa a tolay a mégalanganindiya, 8 da éwan siya mégkatiwala ta Diyos,éng éwan, pasoli-soli san tu isip na.

Du Mayaman Sakay Du Mahirap9 Nadid, du kaguman tam a mahirap,

éy dapat masaya side, da mahal side naDiyos. 10 Sakay du kaguman tam a maya-man, éy dapat masaya be side éng magingmababa side. Dahilan dumayaman a tolay,éy malipas san side a koman i bulaklak11 bagay mabati na tu pasi na bilag. Dakésikat na bilag a mepasi, éy malanés ibulaklak a hanggan mate. Pati tu kemahalde, éy maibut be. Nadid, kona be sa imayaman a tolay, a mate be side a ginanande tu kayamanan de.

Anya I Mangtokso Ta TolayTa Ipagkasala Na?

12 Masuwerte ngani i tolay éng éwanna ibutan tu péniwala na ta Diyos, éngdumemét diya i hirap na. Da kélipas napéngpuhuba na Diyos diya, éy atdinan nasiya ta gantimpala na a nipangako na apara du tolay a mégmahal diya---buhay aéwan tu katapusan.

13Nadid, éngmabati na tolay a teméng-tokso diya ta ipagkasala na, éy diyan siyamégkagi a “Tinoksoék na Diyos.” Ewan!

Da éwan méngtokso i Diyos ta tolay, éyéwan be tu makapagtokso ta Diyos taipagkasala na. 14 Eng ˈwan, tu gustu natolay a medukés, éy saya i méngtoksoadide ta ipagkasala de. 15Nadid, tu gustu natolay a medukés, éy tulos na a mangatéddide ta ipagkasala de. Ey nadid tu ginimetde a kasalanan, bagay meadu dén, éy siyadén ya i mamakatea dide. 16 Kanya, atétoptop ko, diyan kam magkamali ta éya.

17 Tandaan moy ye: i étanan adumédemét dikitam a mahusay, éy Diyosi méngatéda dide. Siya i naglalanga dumedemlag ta langet. Ey side a medemlagta langet, éy mabagu, da éng mensan éymehina tu demlag de. Pero i Diyos, éyéwan mébagu, maski nikésiya. 18 Sakayginimet kitam na Diyos a anak na, dasaya i kaluuben naa. Ginimet na yato pégpaliwanag na dikitam ta tunay abaheta. Ginimet na ya da gustu na éymataas kitam du iba a linalang na a tolay.

Sugsugén Moy I Kagi Na Diyos19Nadid, a tétotop ko, tandaan moy ye:

maigi pa éy sipagen moy a mégbati takagi na Diyos. Pero diyan kam méseplota mégkagi, at sakay mégingél. 20 Dahilanéng meingél i tolay, éy éwan de masugsugi kaluuben na Diyos dide.

21 Kanya ibutan moy i étanan a ugalimoy amedukés. Magpasakup kam taDiyosta mahusay, a tanggapén moy i kagi naa nipaliwanag na dén ta isip moya. Dasaya iméngatéda dikam ta kaligtasanmoy.22 Pero éng isip moy a tama dén tu gimetmoy éng baten moy san tu kagi na, éymagkamali kam! Kailangan sundin moybe. 23 Dahilan, tu mégbati san ta kagi naDiyos, sakay éwan na sundin, éy mali siya!Mara kuman siya i esa a tolay a entan na tumudet na ta salaming. 24 Pero kéhektat naéy kaleksapanna agad tumudet na. 25Peroi utus na Diyos éy tama, a maari a még-palaya ta tolay. Kanya éng sugsugén moyina ta mahigpit, a éwan moy kaleksapan,éy atdinan kam na Diyos ta suwerte moyta maski anya a gemtén moy.

26 Anya, makay sakali éy te tolay sinadikam a isip na éy mékidiyos ta mahusay?Pero tandaan moy, éng éwan na matipidtu dila na a mégkagi, éy éwan tu pasa tupékidiyos na. 27 I tunay a mékidiyos éytu mégalaga ta ulila sakay ta bilo a bébeta hirap de. Sakay éwan siya umaheg ta

Santiago 2:1 267 Santiago 2:26ugali ta mundua a medukés. Saya i tunaya mékidiyos ta mata Nama tam.

2Diyan Moy Apién I Tolay

1 Nadid, sikam a tétotop ko, éng méni-wala kam a talaga ta Panginoon tam aJesu Cristo, éy bakit du mayaman san iiyégalang moya, sakay apién moy du po-bre? 2-3 Halimbawa, te lélake a mayamana somdép ta pégmitingan moy a te badua memahal, sakay te sangkalan a gintu.Ey igalang moy siya, a pégiknudén moyta bangko a mahusay. Mamaya-maya éyte somdép kan be a lélake a pobre, amedukés i badu na, sakay pégiknudénmoysan siya ta luta. 4 Eng kona sa éy anya?Ewan beman ya katunayan a te isip kama medukés? Da akala moy éy mahusaydu mayaman, pero du pobre éy apién moysan. 5Tandaanmoy ya, a tétotop ko; du po-bre a tolay ta mundua, éy side ya di piniliana Diyos améniwala diya tamahusay. Sideya di pinili naa a te sakup ta kaharian na,da saya i pangako na a gantimpala na dumégmahal diya.

6 Pero sikam, bakit apién moy du po-bre? Ti ésiya i méngdayaa dikam? Tiésiya i méngidimandaa dikam, éng éwandu mayaman? 7 Side ngani i méngpintasata memahal a ngahen ni Jesus a te sakupdikitam.

8 Nadid, tama ngani tu gimet moy éngsundin moy a talaga tu mahalaga a utusna Diyos a édse ta kasulatan na, a i kaginaa, éy “Mahalén mo tu kapareho mo akona ta pégmahal mo ta bégi mo.” 9Kanyaéng igalangmoydumayaman, sakay apiénmoy du pobre, éy te kasalanan kam ayunta utus na Diyos; dapat kam a parusaan.10 Mara, éng sundin na maski ti ésiya iétanan a iba a utus na Diyos, pero nilabagna tu isesa san, éy ibilang na Diyos anilabag na dén i buu a utus na. 11 Dakinagi na Diyos, a “Diyan ka mengibébiéy ta méngilélake.” Sakay utus na bea esa, éy “Diyan ka mémuno.” Nadid,maski éwan ka méngibébi, éng mamunoka éy nilabag mo i buu a utus na Diyos.12Kanyamangilag kam ta gimetmoy sakayta pégkagi moy, dahilan éy hukumén kamayun ta utus amagpalaya ta tolay. 13Sakayi Diyos éy éwan siya tu kagbi éng hukuménna i tolay a éwanmakapospos a méngagbi.Pero i mekagbi éy éwan dapat a umantengta oras na péghukum.

I Katunayan Na PéniwalaMoy Ey Tu Gimet Moy

14 A tétotop ko, anya wade i pékina-banga na tolay éng kagi na améniwala siyata Diyos, pero éwan na bemapatunayan tugimet na a mahusay? Meligtas wade siyata kona sa a péniwala? Ewan. 15 Mara,éng te kaguman kam a mahirap, a éwanside tu badu sakay kanén. 16 Eng mara,péglakadén moy side a kagi moy, a “Kag-bian kammaka na Diyos, a paketan na kamta badu moy éy ta kanén moy.” Nadid,anya i kabuluhan na éya a kinagi moy éngéwan moy side atdinan ta kailangan de?17Eng kona san sa tu péniwalamoy, a éwantu kahalo a gimet a mahusay, éy éwan déntu pasa tu péniwala moy.

18 Makay te mékipégsuway, a kagi na,“Eng méniwala san i tolay, éy tanggapénsiya na Diyos.” Pero i sengbet kua taéya, éy importante be a gemtén na tolayi mahusay. Da éng éwan moy gemtén imahusay éy ahe i katunayanmoya améni-wala kam a talaga? Kanya éng gemtén tami mahusay éy meta du tolay a méniwalakitam ni Cristo a talaga. 19 Ataay, isip momeligtas ka daméniwala ka a isesa i Diyos?Ewan! Da pati du dimonyo éy méniwalata éya, sakay side éy méganteng a tahod!20 Dikél i kamalian na tolay, éng isip nahustu dén tu péniwala na, éng éwan nabe gemtén i mahusay. Entan moy 21 tuapo tam a Abraham. Tinanggap siya naDiyos dahil to gimet na a mahusay. Dasinunud na i Diyos, a talaga na a iatéd diyatu anak na a ti Isak to pégatangan. 22Entanmoy: tu péniwala na éy te halu a gimet amahusay. Tu ginimet na, éy saya i nag-patibaya to péniwala na. 23 Kanya katu-tuhanan tu kagi to kasulatan, a kagi na a“Kanya tinanggap na Diyos ti Abraham éydahil to péniwala na diya.” Sakay dinulawde ti Abrahama kadimoy naDiyos. 24Ewanmoy meta? Kanya tinanggap na Diyos itolay éy dahil to gimet na amahusay; éwandahil ta péniwala na san.

25 Kona be sa tu medukés a bébe, a tiRahab--tinanggap be siya na Diyos dahilto gimet na a mahusay. Da pinatulos na iéduwa a Judeo amégsubuk to banuwan na.Sakay pinadiman na be side to iba a dilan,monda éwan side madikép. 26 Tu bégi aéwan tu espiritu, éy pate dén. Ey konabe sa i péniwala mo; éng éwan meagum igimet a mahusay, éy éwan be tu pasa.

Santiago 3:1 268 Santiago 4:83

Tu Halimbawa Ta Dila1 A tétotop ko, diyan moy pilitén a

meadu dikam i magtoldu. Da tukoy moy,sikame a mégtoldu, éy lalo a mahigpit iparusa me éng mégtoldu kame ta mali.2 Medalas kitam a étanan a mégkamali. Itolay a éwanmégkamali ta kagi na amaskinikésiya, éy siya i mahusay a tolay. Siyai maari a mangtipid ta sarili na. 3 Engmara tu kabayo, bagay binukaduan tam ilabi naa, éy maari tam siya mapasuku, apaangen tam ta maski ahe i gustu tam.4 Ey kona be sa tu paraw. Maski dikél siya,maski itoglad namesibét a pahés, éymaaritu timonel a péglakadén na ta maski ahei gustu na, dahil to timon a kétihék. 5 Eykona be sa i dila na tolay, da maski kétihékbe, éy mesibét be a kapareho na kétihék abukadu sakay kétihék a timon. Ey dikél bei tarabaho na.

Mara i dila, éy kapareho no kétihék adingat na apoy a makatutod ta dikél atalon. 6 I dila na tolay, éy koman i apoy,da makagimet ta medukés. I kégébwatanana medukés ta mundua, éy tu dila. Siyai mégpadukés ta étanan a bégi tam. Siyai ménglokua dikitam ta étanan a buhaytam. Ey tu gimet na dila a medukés,éy gébwat ni Satanas. 7 Maari i tolay amégpaamo tamaski anya a kalase a hayup.Pati i manok, sakay ulag, sakay ikan, éynasupil na tolay. 8 Pero éwan masupil natolay i dila. Medukés i dila, a éwan momadaig. Putat ina ta kamandag a makate,da makasaket éng mégkagi. 9 Saya i gamittama a mégpuri ta Panginoon tam a Amatam. Ey siya be ya i gamit tama a mégbauyta tolay a linalang na Diyos a kapareho na.10 Bakit lumwas ta esa a labi i mahusaya kagi éy ta medukés a kagi? A tétotopko, éwan maka maari a mégkuna kitamsa. 11 Bakit, te mahusay a dinom sakayte medukés be a dinom a lumwas ta esa abukal? Ewan! 12 Mara tu abukadu, éwanmakapagbunga ta bayabas. Sakay tu lanotéy éwan makapagbunga ta abukadu. Eykona be sa i diget--éwan ka sa makasagébta mahusay a dinom. Ey kona maka be sadikitam: mahusay maka san i kagin tama,a éwan tu halo a medukés.

Ugali Na Tolay a Te Talinunga Gébwat Ta Diyos

13 Nadid, éng te tolay dikam a matali-nung, a maari a magtoldu, éy maigi éng

palagi a mahusay i ugali na. Maigi beéng mebait siya, da saya i katunayan na amatalinung a talaga. 14Pero éngménaghilikam du kapareho moy, a gustu moy asikam i mataasa dide, éy medukés. Mara,éng te esa dikam a kona sa, éy diyan siyamégpalalo a matalinung, da mebuli ya.15 I éya a kalase na katalinung, éy éwangébwat ta Diyos, éng éwan, gébwat santa ugali ta mundua sakay ta isip na tolay,sakay du dimonyo. 16 Tandaan moy, maskita ahe, éng te tolay a ménaghili, a gustude a maging mataas du kapareho de, éyte ligalig ta éya dide, sakay te gimet sa amedukés. 17 Pero tu tolay a te talinung agébwat ta Diyos éy mahusay siya. I ugaliana éya éy mebait sakay kagbian na dukapareho na, a tulungan na side. Ewansiya mégbagu-bagu tu isip, sakay éwanbe siya mégwari-wari. 18 Nadid, side atiwasay, a mégpayo side du kapareho de,éy pagemtén de side ta mahusay.

4Diyan Moy Sugsugén I Ugali Ta Mundua

1 Anya wade i sapula na pinéglébugenmoya? Ewan beman gébwat ta hilig nabégi moya a medukés. Saya i mangligaligta isip moya. 2 Te gustu kam a alapén,pero éwan moy maalap. Kanya magayakkam a mamuno. Gustu moy i koo naiba, sakay éng éwan kam makaalap, éymékelbug kam. Ewan moy maalap i gustumoy, da éwanmoy agidén ta Diyos. 3Sakaytu agidén moy ta Diyos, éy éwan na iatéd,da medukés i hangad moya. Gustu moysan para ta kalayaanmoy. 4Ayhay, sikam apinabayan moy tu péniwala moy ta Diyos!Ewan moy beman tukoy a du ménugsugta ugali a medukés ta mundua, éy magingkontara side na Diyos? Entan moy, maskiti ésiya a te gustu ta ugali ta mundua,éy kalaban na Diyos. 5 Bakit, akala moywade éy éwan importante tu kasulatanna Diyos? I kagi naa éy Tu Espiritu aniatéd na Diyos dikitam, éy sala na amahaltam i kontara ta Diyos. 6 Pero tulungankitam na Diyos ta mahusay. Da kagi nokasulatan, a “Kontara na Diyos du palalo,pero tumulung siya du mababa.”

7 Kanya i maigia dikam, éy ipasakupkam ta Diyos. Labanan moy ti Satanas,éy ginanan na kam a talaga. 8 Umadenekam ta Diyos, éy umadene be siya dikam.Sikam a makasalanan, éy linisan moy iugali moy. Sikam a mégsalawahan san

Santiago 4:9 269 Santiago 5:16ta péniwala moy, éy patibayén moy i isipmoya. 9 Sakay magsisi kam a pagsangitanmoy tu kasalananmoy. Diyan kammasayaa mégngihit ta kasalanan moy. 10 Sakaymagpababa kam ta Diyos, éy itaas na kam.

Diyan Kam Mégpintas11A tétotop ko, diyan kammégpintas ta

kakaguman moy. I mégpintas ta kagumanna, éy idelan na be i utus na Diyos. Nadid,éng idelan moy i utus na Diyos, éy talaga aéwan moy sundin. 12 Bakit isip moy maarikam amégkagi a te kasalanan du kagumanmoy? Ewan ya tama. Diyos i nagimita tautus na. Siya san i maaria a magpintas tatolay. Tandaan moy, siya san i maari amangiligtas ta tolay. Sakay siya be san imaari a manghukum ta tolay.

13 Nadid, batenék moy, sikam a mégk-agi, a “Maglakad kame ta gabia ta iba abanuwan, a magnigosiyo kame sa ta esa ataon, a monda maging mayaman kame.”14Bakit mégisip kam ta kona sa, pero éwanmoy isipén i Diyos? Entan moy, éwantam tukoy i manyaria dikitam ta gabia, dakoman i kuném i buhay tam, a matunawagad. 15 Ewan! I maigi a kagi moy, éy“Eng kaluuben na Panginoon, éymabuhaykame, sakay itulos me tu gayak me agemtén.” 16 Pero sikam, éng mégpalalokam ta gayakmoy a gemtén, éymagkamalikam ta dikél. 17 Tandaan moy ye: éngtukoy na maski ti ésiya i tama a gemténna, sakay éwan na tulos a gemten, éy tekasalanan siya.

5Dapat Mangilag I Mayaman

1 Nadid, sikam a mayaman, tandaanmoy i kagin kuae. Magsisi kam amagsanget kam ta dikél, da te dumemétdikam a hirap a talaga! 2 Neta na Diyos aéwan tu pasa tu kayamanan moy. Sakaytu meadu a damit moy, éy kutamén dén.3 Sakay tu kuhata moy a niimbak moy,éy pinikas dén. Sakay tu pikas na, éysaya i tandaa na kasalanan moy. Saya ikatunayana a medémot kam. Isip moywade éy tu niimbak moy a para ta esaa panahun, éy kuhata. Pero éwan! Engéwan, i niimbak moy a éya, éy parusamoy a apoy! 4 Enta ˈ moy, neta dén naDiyos a te liso ta bile moy tu suweldu dudinaya moy a tarabahador moy. Sakaynabati dén na Mataas a Diyos i sangetdia. 5-6 Pinarusaan moy be du éwan tu

kasalanan, sakay pinabunu moy side. Eyéwan side linumaban dikam. Pero sikam,éy melagin san i buhay moy, a meadu ikalayaan moy. Pero éwan moy alélahanéni péghukum na Diyos dikam. Kaparehokam no baka a pinatabi a éwan na tukoyéng adene dén siya a bunon.

Magtiyaga Kam a MaguhayTa Kédemét Na Panginoon

7 Nadid, sikam a tétotop ko, magtiyagakam pa a hanggan ta kédemét na Pangi-noon. Mara, entan moy tu ménubigan,mégtiyaga san siya a hanggan éwan ma-luto tu pahayna. Sakaymaguhaybe siya tapanahun na uden, monda makataluk. 8 Eynadid sikam, éy dapat kam be amagtiyaga.Patibayén moy i isip moya, da adene déni kédemét na Panginoon. 9 Diyan kamnégpipintas, a tétotop ko, monda éwankam hukumén na Diyos. Da adene dén ipéghukum na Diyos ta tolay. 10 Tandaanmoy du purupeta to éya a inutusan naDiyos. Basta tiniis de san tu kahirapan de.Ey séˈ maka ya i ahigén moya. 11 Kagi tama masuwerte du mégtiyaga, sakay mégtiis.Nabaheta moy dén ti Hob, tungkul topégtiis na. To kélipas no hirap na, éyginimet siya na Panginoon a mahusay.Saya i katunayan a mebait i Panginoon, améngagbi ta tolay.

12Nadid, a tétotop ko, i mahalaga a utusko dikam nadid, éy diyan kam ménumpabagay mangako kam ta tolay. Diyan moykagin a i sistigu na kagi moya éy luta éy talanget. Diyan moy isumpa a maski anya isistigu na kagi moya. Eng éwan, i maigia,éy umokamsandén, o dikaya éwanénmoysan dén, monda éwan kam parusaan naDiyos.

Hatul a Tungkul Ta Panalangin13 Nadid, éng te esa dikam a te hi-

rap, éy dapat manalangin siya. Eng teesa dikam a masaya, éy dapat magkantasiya ta kanta a puri ta Diyos. 14 Eng teesa dikam a te saket éy dapat pauwet nadu tagapamahala a matétanda ta simbaanmoya, monda ipanalangin de siya. Sakaykuluan de ta langis, a dulawan de i ngahenna Panginoon. 15 Ey du manalangin, éngumasa side ta Diyos, éy maghusay tu tesaket. Pahusayén na Panginoon a talaga.Sakay éng te kasalanan siya a dati, éypagpasensiyaan siya na Diyos ta éya.

16 Kanya i maigia dikam, éy ipagtapatmoy du kaguman moy i kasalanan moy.

Santiago 5:17 270 Santiago 5:20Sakay ipanalangin moy be i bawat esa,monda magamot kam éng te saket kam.Da entan moy, i panalangin na mahusaya tolay, éy dikél i kabuluhan na. 17 Marati Elias to araw: kapareho tam san siyaa tolay, pero to pénalangin na a éwanumuden, éy étélo a taon éy ta kalahati aéwan tu uden! 18 Nadid, to pénalangin naa huway, éy nagudenman dén, a nagbungaman dén i halaman na tolay.

19 A tétotop ko, éng mara te esa dikama umadeyo ta tunay a péniwala tam, éymaigi éng mapasoli siya no esa a kagumanna. 20 Tandaan moy, éng mapasoli moy tukaguman moy a te kasalanan, éy meligtasmoy tu kaliduwa na ta parusa na Diyos.Sakay pati, éy pagpasensiyaan na Diyos ikasalanan na a meadu. Ewan dén. Santi-ago.

1 Pedro 1:1 271 1 Pedro 1:23

Tu Purumeru a Sulat niPedro

1 Gébwat ye ni Pedro, a apostol ni JesuCristo. Saye i sulat kua du pinili na Diyosa tolay na a nangalat dén ta iba-iba abanuwan: ta Ponto, sakay ta Galasia, sakayta Kapadosia, hanggan ta Asia, hanggan taBitinia. 2 Sikam éy pinili kam Nama tama Diyos sapul to sapul, da saya i kaluubenna. Kaluuben na a sikam i ibukod naa amaging tolay na, a ipasakup kam ni JesuCristo. Ey gimet ya na Banal a Espiritu. Inipangibut naa ta kasalananmoy éy tu digina. Edse maka dikam i biyaya na Diyos,sakay ta kapayapaan.

Matibay I Pag-asa Tam3 Salamat ta Diyos, a Ama no Panginoon

tam a Jesu Cristo. Dahil ta kagbi na adikél, éy nienak kitam dén a huway, a anakkitamnadid na Diyos, sapul to nikabuhay ahuway ni Jesu Cristo. Kanyamatibay i pag-asa tama, 4 a umasa kitam ta gantimpalana Diyos a para dikitam a sakup na a tolay.Hinanda na dén ya ta langet, da éwan samabagu, sakay éwan maibut, sakay éwanmalipas. 5 Dahil ta péniwala tam, éy ala-gaan kitam na Diyos ta kapangyarian na,hangganméguhay kitam ta kaligtasan tama dumemét ta katapusan na panahunae.

6 Nadid, dapat a masahat kam ta éya,maski mélungkut kam nadid ta sari-sari ahirapmoy. Diden ya a hirapmoy éy ipang-puhuba dikamnaDiyos. 7Mara ta gintu, éypuhubaan na tolay ta apoy, monda metade éng tunay. Ey kona be sa i péniwalamoy; puhubaan na Diyos, monda meta naéng tunay. I péniwala moya, éy mahigit pata kamahal na gintu. Nadid, éng meta naDiyos a tunay i péniwala moya, éy puriénna kam ta aldew a késoli ni Jesu Cristo.Sakay igalang na kam be. 8 Nadid, maskiéwan moy pabi neta ti Jesus, éy tukoy ko amahal moy dén siya sakay méniwala kamdén diya. Kanya mésahat kam a tahod atahod, 9 da makamtan moy i kaligtasan nakaliduwa moya, da saya i keangayana napéniwala moya.

10 Entan moy du purupeta to araw,siniyasat de ta mahigpit i tungkul ta éyaa kaligtasan. Side i naghulaa tungkulta mahusay a iatéd na Diyos dikam.11 Siniyasat de éng nikésiya i deméta na

éya, sakay éng kodya na a manyari, dahi-lan nipaisip dide na Espiritu ni Cristo itungkul ta panahun a éye. Sakay ni-pahayag dide na Espiritu a maghirap tiCristo, sakay nipahayag na be dide ikapangyarian ni Cristo ta kétapos na amaghirap. 12 Nipahayag na Diyos didenya a purupeta a éwan matupad i éya apéghula de ta panahun de a sarili, éngˈwannadid a panahun tam. Ey nadid, du utusanna Diyos, éy nipahayag de dén dikam iMahusay a Baheta, da nipaliwanag dide naBanal a Espiritu. Ey du anghel ta langet, éygustu de be a mapospusan i éya.

Kailangan a Maging Banal Kam13 Kanya nadid, éy patibayén moy i isip

moya. Ingatan moy i bégi moya. Umasakam ta mahigpit ta memahal a iatéd naDiyos dikam ta késoli ni Jesu Cristo. 14 Daanak kam na Diyos, éy sundin moy siya.Diyan moy gégemtén a huway tu ugalimoy to éwan moy pabi pékapospos takatutuhanan. 15 Engˈwan, dapat a magingbanal kam ta étanan a gimetmoy, da banali Diyos. 16 Da i kagia ta kasulatan, éykailangan kan a magpakabanal kam, dabanal i Diyos.

17 Nadid, éng dulawén moy i Diyos aAma moy ta panalangin, éy kailangan aigalang moy siya habang buhay kam. Tan-daan moy, siya i maghukuma ta étanan atolay ayun to ginamet de, a éwan siya tukampian. 18 Tukoy moy dén éng anya inipanubus naa dikam to medukés a ugalimoy a gébwat du apo moy. Bakén akuhata i nipanubus naa dikam, da maibutya. 19 Eng ˈwan i nipanubus naa dikam,éy tu dige ni Cristo. Siya i tupa a éwantu kapintasan, a nipagtubus na Diyos takasalanan na tolay. 20 Bagu linalang imundua, éy nihanda dén siya na Diyos taéya a gimet na. Ey nadid a panahun, éypinaange se siya na Diyos monda tubusénna kitam. 21 Dahil ni Cristo éy méniwalakam ta Diyos. Ey Diyos i nagpabuhaya diyaa huway, a inatdinan na siya ta kapang-yarian na. Kanya nadid éy méniwala kamta Diyos a umasa kam diya.

22 Nadid, éy melinis kam dén dahil takésunud moy ta katutuhanan. Ey matapatdén i pégmahal moy du top moy ta péni-wala. Kanya pilitén moy a négmahalankam. 23 Tandaan moy, nihuway kam dén anienak, a Diyos dén nadid i Ama moya. Eygébwat ya ta kagi na Diyos a éwanmalipas.

1 Pedro 1:24 272 1 Pedro 2:22I éya a kagi i méngatéda ta bigu a buhay aéwan tu katapusan. 24 Dahilan te kagi takasulatan, a i kagi naa éy: “Koman kan ilamon i tolay, da sandali san i buhay dia.Sakay i kamahal na tolay éy komankan sani bulaklak, a malanés agad i lamon sakaytu bulaklak na. 25 Pero i kagi na Diyos, éypirmi.” Nadid, i éya a kagi na Diyos, éysaya i Mahusay a Baheta a nepahayag déndikam a talaga!

2Tu Bito a Maging Hari

1 Kanya nadid sikam, éy ibutan moy iétanan a medukés a ugali. Diyan kammégbuli-buli; diyan kam mégwari-wari;diyan kam ménaghili; diyan kam mégpin-tas. 2 Mara entan moy tu mabulol, gustuna a palagi i gatas, monda sumibét siya.Nadid éy kona maka sa i ahigén moya--dapat a gustu moy a palagi i kagi naDiyos, monda sumibét i péniwala moya, ahangganmagkamit kam ta kaligtasan. 3Dasikam, éy nabati moy dén i kabaitan naPanginoon.

4 Umadene kam ta Panginoon. Marasiya i bito a inidelan na tolay. Pero i Diyos,éy pinili na siya a mahal na. 5 Ey nadidsikam, mara maging bito kam be, mondagamitén kam na Diyos a kasangkapan nata pégbile na. Nadid, éy sikam be i taga-panalangin, a méngatéd kam ta Diyos tagustu na, ta pamag-itan ni Jesu Cristo. 6Dakinagi na Diyos ta kasulatan, a te pinilikan siya a maging hari. Mara bito siyaa mahalaga. Ey pataknégén na kan siyata Jerusalem, a siya i bito a panuluk nabile. Ey éwan kan magsisi i maski ti ésiyaa méniwala diya. 7 Kanya ngani mahalagati Jesus dikam a méniwala diya. Pero duéwan méniwala, éy side i mangtupada taéye a kagi ta kasulatan, a i kagi naa éy: “Tubito a inidelan du tagapagbile, da isip deéwan tu pasa, éy siya bale kan i mahalagaaa bito a panuluk na bile.” 8 Sakay te kagibe a iba, a “I éya a bito, éy keehakpaan kanna tolay.” Kanya side meehakpa, éy éwanside méniwala ta kagi na Diyos. Nadid, ikahulugina na hakpaa, éy hukum! Ey sayai nihanda na Diyos dide a parusa.

9 Pero sikam, éy éwan kam sa kona,da sikam i lahi na a pinili na. Sikam itagapanalangina ta tunay a hari. Sikam itolay na, a pinili kam na Diyos a mondamagpahayag kam ta memahal a gimetna. Pinaadeyo na kam ta kedikléman, a

pinégiyan na kam ta demlag naa a mema-hal. 10To éya, éy éwan kam tolay na Diyos.Pero nadid, éy tolay na kam dén. To éya,éy éwan kam pinagpasensiyaan na Diyos,pero nadid éy kinagbian na kam dén apinagpasensiyaan na kam dén.

Du Utusan Na Diyos11Nadid, kakaguman ko amahal, natan-

daan moy, éwan kitam dén sakup namunduae, éng ˈwan sakup kitam dén nalanget. Kanya i bilin kua dikam na-did, éy iwasan moy tu gustu na bégimoya a medukés, da saya i méngsawayata késunud moy ta Diyos. 12 Dapat amahusay san i ugali moya ta harap duéwanmékidiyos, mondamaski pépintasande kam nadid, éy meta de a mahusay balei ugali moya. Nadid, éng kona sa, éypurién de be i Diyos ta aldew a késoli nata mundua.

13 Nadid, alang-alang ta Panginoon, éydapat ipasakup kam du te kapangyarian tabanuwan. Maski hari, da siya i mataasa,14 maski mayor, éy sundin moy be, daside i utusan na hari a mégparusa dute kasalanan. Sakay purién de be dumégimet ta tama. 15 Da saye i kaluubenna Diyos: Magimet kam san ta mahusay,monda meta na tolay a kakabulyan san tupégpintas dikam du iba a tolay a kulangtu isip. 16 Sikam éy libri kam dén, daniligtas kam dén na Diyos. Pero diyan kammégisip a makagimet kam ta medukés dalibri kam. Eng ˈwan dapat a utusan kamna Diyos. 17 Igalang moy i maski ti ésiyaa tolay. Sakay mahalén moy du top moyta péniwala. Igalang moy be i Diyos, sakayigalang moy be tu hari moy.

Ahigén Moy Tu Tiniis Ni Cristo18Sikamautusan, éy kailangan a igalang

moy du amo moy. Ipasakup kam didemaski mebait side, maski meiyamut side.19 Dahilan, éy kasahatan na Diyos i konasa a tolay a mégtiis ta parusa, éng éwansiya tu kasalanan, da isipén na éya i Diyos.20 Pero anya, purién kam beman na Diyoséng tiisén moy i parusa dahil ta ginametmoy a medukés? Ewan! Pero éng ti-isén moy i parusa dahil ta ginamet moya mahusay, éy kagbian kam na Diyos.21Tandaanmoy, kanya pinili kamnaDiyos,éy mondamagtiis kam be. Nagtiis ti Cristota hirap alang-alang dikam. Ey nadidéy dapat ahigén moy siya. 22 Ewan siyanagimet ta maski anya a kasalanan. Ewan

1 Pedro 2:23 273 1 Pedro 3:21tu nakabati diya a nagbuli-buli. 23Topéng-dusta de diya, éy éwan siya ginumanti dideta salita a medukés. To péghirap na, éyéwan siya nagbanta dide. Engˈwan, bastainumasa siya ta Diyos, da Diyos i tunaya maghukum dide. 24 Naparusaan dén tiCristo ta kasalanan tam to péngipako dediya to kudos, monda sikitam, éy ibutantam tu kasalanan tam, a tulos gemtén tami mahusay a gimet. I nipamahusay naadikam, éy tu talitalingo na. 25 To éya, éykoman kam i tupa a netawtaw ta talon.Pero nadid, éy pinasoli kam dén na Diyosta Pastor moy a tagaalaga dikam.

3Ugali Na Pasawa a Méniwala Ni Jesus

1 Nadid, sikam a bébekés, éy dapatipasakup kamdu asawamoy, mondamaskiéwan sideméniwala nadid ta kagi naDiyos,éy amo-amon moy side dahil ta ugali moya mebait. Nadid maniwala side, maskiéwan moy side pégkagian, 2 éng meta dei ugali moya a mahusay sakay tu péng-galang moy dide. 3 Sikam a bébekés, éydiyan kammasiyadu amagpaganda ta bégimoya, kaparis na pégaayus ta buk, sakayta pégsolot ta gintu, sakay ta pégbihis tadamit a mahalaga. 4 Eng ˈwan, i mégebi-his moy makaa, éy tu mebait a isip moy,da éwan malipas i kona sa a kamahal nabébe. Sakay pati, éy dulawén ya na Diyosa memahal a tahod. 5 Kona sa i ugalia dubébe to éya a panahun a inumasa ta Diyos.I mégebihis dia éy tu ugali de a mebait toasawa de. 6 Saya i gimita ni Sara to araw.Tu asawa na a Abraham, éy dinulaw na aamo na, a sinunud na siya. Ey nadid sikama bébekés, éy sikam ngani i lahi naa éngmagimet kam tamahusay, sakay éng éwankam méganteng.

7 Nadid pati sikam a lélake, dapat akagbian moy du asawa moy, a igalang moybe side, da mehina side kesira ta lélake.Diyan moy kaleksapan a mebilang be sideta buhay a éwan tu katapusan. Nadid, éngkona sa, éy éwan abala i panalangin moya.

Tungkul Ta Hirap Du Méniwala8Nadid, saye i bilin kua dikam a étanan:

Maging isesa kam tu isip. Négsuyuan kam.Mahalén moy du top moy ta péniwala.Sakay maging mebait kam a diyan kampalalo. 9Diyanmoy gantian ta medukés tumégimet ta medukés dikam. Sakay diyanmoy dustaén tumégdusta dikam. Engˈwan

i ganti moy maka dide, éy ipanalanginmoy side a kagbian maka side na Diyos.Da tandaan moy, maski nagkasala kam taDiyos éy pinili na kam a bendisiyonan nakam. 10 Kanya kagi na kasulatan, a “Tu tegustu a magkamit ta malaya a buhay, éydiyan kan siya mégkagi ta medukés, sakaydiyan mégbuli-buli. 11 Dapat pabayan nakan i gimet a medukés, a magimet siyata mahusay. Sakay pilitén na kan be imapayapa a buhay. 12 Da alagaan kanna Panginoon du mahusay, a baten na apalagi i panalangin de. Pero du mégimetta medukés, éy idelan na kan.”

13 Kanya nadid, ti ésiya i magpasakitadikam éng mesipag kam a magimet tamahusay? 14 Pero maski maghirap kamda mégimet kam ta mahusay, éy masuw-erte kam. Diyan kam méganteng ta tolay,sakay diyan kam métageg. 15 Eng ˈwan,basta méniwala kam ni Cristo, a gemténmoy a Panginoon moy. Sakay handakam maka dén a palagi a magpaliwanagta maski ti ésiya a magpakelagip dikamtungkul ta kéasa moya ta Diyos. 16 Peroéng magpaliwanag kam ta tolay éy dapatmebait san i kagimoya dide, a igalangmoydu pégkagian moy. Pamihasaén moy amatapat kam tu isip, monda éng pépin-tasan kam na tolay dahil ta ugali na péni-wala moy, éy masanike side. 17 Mara, éngmaghirap kam dahil ta gimet moy a mali,éy parusa ya to kasalanan moy. Pero, éngmaghirap kam dahil ta gimet moy a tama,éy mahusay ya, da tukoy tam a kaluubenna Diyos a maghirap i sakup na a tolay.18 Kaluuben na a ahigén tam ti Cristo tahirap na. Ey nagpakamatay ti Cristo paradikam. Minate siya para ta kasalanan naétanan, monda maari kam a ipasakup taDiyos. Minate tu Mahusay alang-alangdu medukés. Minate tu bégi na, pero tuespiritu na éy buhay, 19 a tulos inumangetu espiritu na du nepihesu a kaliduwa natolay a minate to araw, a nagpahayag siyadide. 20 Side ya du éwan naniwala ta Diyosto panahun ni Noe to nipagimet na tobarko. Nale a nagtiis i Diyos to ugali dea medukés. Ey nadid, sénganya du sinu-makay to barko a nakaligtas to bihéng?Walu san a tolay!

21 Ey nadid, i dinom na éya a bihéng éysaya i halimbawa na pégbinyag a maglig-tas dikam. I pégbinyag éy éwan mondamaibut tu légi ta bégi, éng ˈwan mondaatdinan kam na Diyos ta melinis a isip a

1 Pedro 3:22 274 1 Pedro 5:2éwan tu kasalanan. Kanya nakaligtas déndu nagpabinyag, éy dahil to nikabuhay ahuwayni Jesu Cristo. 22Eynadid éynagsolidén siya ta langet, a kaguman na sa i Diyos.Ey siya i te kapangyariana ta étanan aanghel sakay du espiritu sakay du iba paa mataas ta langet.

41 Nadid, da naghirap ti Cristo, éy dapat

a maghanda kam be a maghirap. Dahilanmaski ti ésiya a mégtiis ta hirap, éy éwansiya maabala ta kasalanan. 2 Kanya sapulnadid, éy ipasakup kam ta kaluuben naDiyos dikam, habang buhay kam. Diyanmoy sésundin tu gustu na bégi moya amedukés. 3 To éya éy nagimet kam beta gimet du éwan mékidiyos a kagustuande. To éya éy bastos tu ugali moy; sakaymedukés i gustu na bégi moya; sakayméglélasing kam; sakay sumésamba kambe ta diyos-diyosan, maski bawal. Peronadid éy tama dén ya a pégimet moy tamedukés. Diyan kam dén huméhuway.4 Kanya mégtaka nadid dikam du éwanmékidiyos, da éwan kam dén mékiagumdide ta kona sa a medukés a gimet. Kanyadédustaén de kam nadid. 5 Pero kédemétna oras a humarap side ta Diyos, éypanagutan de i kasalanan de. Ey handadén nadid i Diyos a maghukum du tolaya buhay, sakay du pate. 6 Nadid minepa-hayag be dén i Mahusay a Baheta du tolaya pate. Kanya maski naparusaan side tokébuhay de to araw, éy makasapit be dén ikaliduwa de ta buhay a éwan tu katapusan,a kona ta Diyos.

Gamitén Moy Tu Utus NaDiyos a Namihasaan Moy

7 Tandaan moy, adene dén i katapu-san na mundua. Kanya mangilag kam atipidén moy i bégi moya, monda maka-panalangin kam ta mahusay. 8 I mahigpita kailangan moy, éy négmahalan kam tamahusay. Dahilan du mégmahal ta tolay,éy nabuha dén i kasalanan de. 9 Tu topmoy ta péniwala, éy patulusén moy sideagad ta bile moy, a diyan kam mégdukéstu isip. 10 Nadid, éng pinagkaluuben kamna Diyos ta maski anya a tungkulin moy,éy saya i gemtén moya a pangtulung moydu kaguman moy. Nadid, éng pakunanmoy sa, éy mahusay i pégamit moya taniatéd dikam na Diyos. 11 Mara, éng ni-pagkaluub diko na Diyos a magtoldu, éysigi ka a magtoldu ka ta kagi na Diyos. Eng

nipagkaluub na diko a mangtulung ta topmo ta péniwala, éy tulungan mo side talalo, a gamiténmoy i niatéd dikonaDiyos atungkulin mo. Nadid, éng kona kam sa, éypurién na tolay i Diyos dahil ni Jesu Cristo.Siya san i purién na tolay. Siya san i tekapangyarian a éwan tu katapusan.

Maghirap a Talaga Du Méniwala Ni Jesus12 Nadid, a kakaguman ko, diyan kam

mégtaka ta dikél a hirap moy a tétiisénmoy nadid, da saya i péngpuhubaa dikamna Diyos. 13 Engˈwan dapat a masahat kamta éya, da saya i kabahagi moya to hirapni Cristo. Nadid, éng pakunan moy sa, éymasahat kam a tahod a talaga ta aldew akésoli ni Cristo a ipeta na i kapangyarianna. 14 Sakay éng ahewén kam na tolayda sakup kam ni Cristo, éy masuwertekam, da tanda ya a édse dikam a talagai memahal a Espiritu na Diyos. 15 Peromangilag kam, a diyan kam magimet tamedukés, monda éwan kam maparusaan.Mara diyan kammémuno, diyan kammég-tako, diyan kam mékialam ta éwan moykatungkulan. 16 Pero éng maparusaan imaski ti ésiya dikam da méniwala kamni Jesus, éy diyan na ikésanike tu parusana; éngˈwan dapat a magpasalamat siya taDiyos, da sakup siya ni Cristo.

17 Da entan moy, dumemét dén nadidi oras a puhubaan na Diyos du sakup naa tolay. Ey nadid, éng paghirapén nakitam pa, éy anya wade i hirapa du éwanméniwala ta Mahusay a Baheta a gébwatta Diyos éng puhubaan na side? Mahigpita talaga! 18 Dahilan, “Eng talaga a éwanmeligtas du mahusay a tolay, éy anyawade i keangayana du éwan mékidiyos amakasalanan?” 19 Kanya sikam a te hirapayun ta kaluuben na Diyos dikam, éy bastasigi kam san ta gimet moy a mahusay, aumasa kam san ta Diyos, da matapat siya.

5Du Tupa Na Diyos

1Nadid, sikam a tagapamahala duméni-wala ta ina, éy te kaginék dikam. Eytandaan moy, sakén éy tagapamahalaékbe. Sakay sistiguék be to péghirap niCristo to kudos. Sakay te kabahagiék beta kapangyarian na a humayag ta késolina. Nadid, saye i bilin kua dikam a taga-pamahala: 2 Pastoran moy du tupa naDiyos a nipagkatiwala na dikam. Perodapat a maluwag kam tu isip, da saya

1 Pedro 5:3 275 1 Pedro 5:14i gustua na Diyos. Sakay diyan moyhangadén a maketa kam ta kuhata, éngˈwan i hangadén moy sana, éy tulunganmoy du tupa na Diyos. 3 Diyan kam meta-pang du nipagkatiwala dikam na Diyos tasimbaan moy, éng ˈwan ipeta moy didei mebait a ugali moy, monda ahigén demaka i ugali na tunay a méniwala ni Jesus.4 Ey nadid, késoli se na Mataas a Pastor, éyatdinan na kam ta gantimpala moy a éwanmalipas.

5Nadid, éy kona be sa sikam a kabataan:Kailangan a ipasakup kam du matétanda.Sakay négsuyuan kam a étanan, da en-tan moy, “Du palalo, éy idelan kan naDiyos; pero dumebait, éy kagbian na kan.”6Kanya, éy ipasakup kamnadid ta kapang-yarian na Diyos, monda itaas na kam tatakda na a panahun. 7Umasa kam ta Diyosta étanan a hirap moy, da siya éy mahal nakam.

8Mangilag kam, dahilan tu kalinga moya Satanas, éy palebut-lebut san a komani metapang a liyon a mégéngéh, a méga-hayok ta duklusén na a tolay. 9 Labananmoy siya, sakay patibayén moy i péniwalamoya, monda éwan na kam madaig. Datukoy moy a kona be sa i pégtiisa dukapareho moy a méniwala ta maski aheta mundua. 10 Ey nadid, kétapos moy amagtiis ta sandali, éy pahusayén na Diyos ipéniwalamoya, a patibayén na i isipmoya.Siya i méngagbia ta tolay. Siya i nagpiliadikam a monda te kabahagi kam be ta ka-pangyarian na a éwan tu katapusan, dahilni Cristo. 11 Siya i te kapangyarian a éwantu katapusan! Kona sa.

12 Ti Silbano i katulung ko a nanulat tasulatae dikam. Ey ibilang ko siya a top ko amatapat. Kanya nisulat ko i éye dikam, éymonda hatulan ta kam, monda patunayanko dikam a saye i tunay a kagbi na Diyosdikam. Manatili kam ta éye.

13 Nadid, di top tama ta simbaanae naBabilonia, éy mékikumusta side dikam.Side be i pinilia na Diyos. Sakay tiMarkos abilang anak ko ta éye, éy mékikumusta bedikam.

14 Négbatian kam a négmahalan kam.I kapayapaan éy umagum maka dikam,sikam a tagasunud ni Cristo. Ewan dén.Pedro.

2 Pedro 1:1 276 2 Pedro 2:5

Tu Ikaduwa a Sulat niPedro1 Gébwat ye ni Simon Pedro, a apostol

sakay utusan ni Jesu Cristo. Saye i sulatkua dikam a tinumanggap ta péniwala.Nadid éy kaparehome kam dén a sakup naDiyos. Ey gébwat ya tamahusay a gimet naDiyos tam a ti Jesu Cristo a tagapagligtas.

2 Edse maka dikam i biyaya na Diyossakay ta kapayapaan, dahil ta pékaposposmoy ta Diyos éy ta Panginoon tam a Jesus.

I Dapat a Ugali Du Méniwala3 Pinili kitam na Diyos, monda mabati

tam i kapangyarian na éy ta kabaitanna. Da tukoy tam siya, éy patibayén nai isip tama, ta pamag-itan na kapang-yarian na, monda matapat kitam diya tuugali. 4 Ey nadid, dahil ta kapangyarianna, éy nangako siya dikitam ta mahalaga abagay, mondamakaiwas kitam tamedukésa gimet na tolay ta munduae a kapa-hamakan, sakay maaheg tam i ugali naa.5 Kanya nadid, dahil ta éya, éy magimetkam ta mahusay, monda metibay i péni-wala moya. Sakay mégisip kam ta tama;6 sakay tipidén moy i bégi moya; sakaytiisén moy i hirap moy; sakay mékidiyoskam ta mahusay; 7 sakay négsuyuan kam;sakay négmahalan kam. 8 Nadid, éy konasa i ugalimoya a talaga, éy tukoymoy dén iPanginoon tama Jesu Cristo, sakaymagingmahalaga i tarabaho moya diya. 9 Pero imaski ti ésiya a éwan sa kona i ugali na,éy koman dén siya i kulang tu isip. Nalek-sapan na wade den tu nipagpasensiya diyana Diyos ta kasalanan na.

10 Kanya nadid, sikam a tétotop ko, dapinili kam dén na Diyos a dinulaw na kam,éy patibayén moy i éya a lagay moy. Engpakunanmoy sa, éy éwan kammebut a ta-laga. 11 Sakay matanggap kam a mahusayta kahariannaPanginoon tama Jesu Cristoa tagapagligtas. Ey éwan tu katapusan ikaharian na.

12 Nadid, maski matibay dén i péniwalamoya sakay tukoy moy dén i éya a nisulatko, éy ipaala-ala ko san dikam a huway-huway. 13 Dahilan habang buhayék, éyminamaigi ko a ipaala-ala ko ye dikam,monda isipén moy. 14 Tukoy ko a adenedén i oras amaibut i buhay ko tamunduae,ayun to kinagi diyakénni Panginoon Jesus.15 Kanya nadid éy gemtén ko i kaya ko

a magimet ta sulat a para dikam, mondamaski mateék éy te magpaala-ala dikamtungkul ta éye a pégtoldu.

Du Naketa Ta Kapangyarian Ni Cristo16 Tandaan moy, to pégpahayag me

dikam tungkul ta késoli na Panginoon tama Jesu Cristo, éy éwan me sinugsug i sari-sari a kakabulyan a lagip. Da sikamea mismo i naketaa ta kapangyarian na.17-18 Entan moy, kaguman kame ni Jesusto édse na to buked a pinégkagian dikamena Diyos. Nabati me tu boses Nama na talanget to péngpuri na diya, a dinemlagenna i bégi naa. I kinagi naa, éy “Saye i anakko a mahal ko, éy mésayaék diya.”

19 Nadid, i éya a nanyari ta harap mia,éy saya i nagpatunaya a tama tu nihuladu purupeta to araw. Kanya sikam, éysugsugén moy i éya a hula, da koman yai simbu a mangdemlag ta kedikléman, ahanggan éwan dumemét a huway i Pangi-noon. Mara, koman siya i palawayan amagpaliwanag ta isip moya. 20 Pero imahigpita a kailangan a matandaan moy,éy éwan tu makapagpaliwanag ta maskianya a hula ta kasulatan na Diyos, éng isipna san. 21 Dahilan i nihula du purupeta,éy éwan gébwat ta isip na tolay, éngˈwanpinégkagi na Banal a Espiritu diden ya atolay, to pégpahayag de ta kagi na Diyos.

2Tungkul Du Mégtoldu Ta Mali

1Pero te mebuli be a purupeta to araw anagtoldu du Judeo ta kakabulyan. Ey konabe sa nadid, te umange be dikam a talaga atolay a mebuli, a mégtoldu ta kamalian. Ipégtoldu dia, éy makay makasida ta péni-wala moya. Sakay pati, éy idelan de tuPanginoon de a néngiligtas dide. Kanyabigla a dumemét dide i kapahamakan de.2 Sakay pati, éy meadu a tolay du simbaana umaheg ta ugali de a bastos. Ey nadid,dahil ta éya, éy mapintasan na tolay ipéniwala tam. 3 Diden ya a mégtoldu tamali, éy linlangén de kam ta sari-sari auhon de, monda maalap de i kuhata moy.Pero nakahanda dén a dati i maghukumadide.

4 Mara, entan moy du anghel a iba anagkasala. Ewan side pinatawad na Diyos,éngˈwan nibut na side ta impiyerno, a nip-ihesu na side ta mediklém a lugar. Sakayginapus na sa side ta kadena a hangganta aldew na péghukum. 5 Sakay du tolay

2 Pedro 2:6 277 2 Pedro 3:5to araw a nagkasala, éy pinabihéng naDiyos i mundua a hanggan da minapuksaside. Basta i niligtas na sana éy de Noe amététena, a walu side. Ti Noe a nagtolduta mahusay a ugali. 6 Sakay du banuwanna Sodoma sakay Gomora, éy pinarusaanside na Diyos a pinuksa na side ta apoy.Ey saya i tandaa para ta étanan a tolay, ahukumén na Diyos a talaga du medukés.7 Basta i niligtas na sana ta éya, éy ti Lot,da mahusay siya. Ti Lot, éy mélungkut amélungkut ta medukés a ugali diden ya abastos a tolay. 8 Dahilan to pégiyan ni Lotdide, éy neta na aldew-aldew i ugali de amedukés. Kanya mélungkut siya.

9 Nadid, i kahulugina na éya a étélo ahalimbawa, éy monda meta moy i ugalina Panginoon a méngagaw du mékidiyosa tolay ta hirap de. Sakay ugali na be améngipihesu du medukés a tolay a hang-gan ta aldew na péghukum. 10 Ey laloi parusa na du tolay a sundin de san ikalayaan na bégi dia a bastos, sakay dumégidel ta tagapamahala dide.

Nadid, diden ya a mégtoldu ta mali, éykona be sa i péngparusa naa dide. Side éyméngahas, sakay palalo side. Sakay éwanside gumalang du anghel ta langet, éngˈwan dustaén de side. 11 Pero du anghel,maski mataas side diden ya a mégtolduta mali, éy éwan de side iabla ta harapna Panginoon. 12 Pero side a mégtoldu tamali, éy sugsugén de san tu katétubu de augali a medukés. I isip dia éy koman sani isip na mealiyas a hayup a linalang naDiyos a monda bunon na tolay. Dustaénde be i maski éwan de tukoy. Pero mateside a koman i mealiyas a hayup. 13 Saya ikabayadena no gimet de amedukés. Maskialdew dén éy sundin de san i kabastosande a ikésaya de. Sakay éng mékidipon sidedikam ta pégmiting moy, éy kapintasantu péngan moy. Mésaya side ta pénglokode dikam a pégtoldu de. 14 Ewan side tuiba a ahayukén, éngˈwan bébe a kasayaande. Ewan side mégsawa ta gégemtén dea kasalanan. Pagkamalién de du tolay amehina san tu péniwala de. Namihasa sidea medémot. Pero nisumpa dén side naDiyos. 15 Diden ya a mégtoldu ta mali, éypinabayan de dén i tunay a péniwala, atulos naibut dén side. Inaheg de tu ugali niBalam a anak ni Bosor to araw. Ey anya tuugali ni Balam, éy nagimet siya tamedukésmonda maketa siya ta kuhata. 16 Pero totalaga na a pagkasala, éy sinaway siya no

kabayo na, a pinégkagian na siya ta bosesna tolay, dahil to gimet na a medukés.

17 Side a mégtoldu ta mali, éy komanside i bukal a natian, da éwan dén side tupasa. Kuman side i kuném a nianod napahés. Ey nadid, éy nipaghanda dén sidena Diyos ta mediklém a lugar a medukés.18 Isip de matalinung i pégkagi dia, peroéwan tu pasa a talaga a kagi. Mara du tolaya bigu a méniwala ni Jesus, éy talaga aginanan de i kaguman de a medukés. Perodiden ya a mégtoldu, éy tétatangguan deside. I nipangtatanggu dia dide, éy éwankan bawal i gustu na bégi dia a kabastosan.19 I pégtoldu dia, éy maging malaya kamkan éng ipasakup kam dide. Pero side,éy éwan side malaya, da gégipusén sidena ugali de a méngipahamak dide. Bakit,éwan de wade tukoy a matalo i tolay taugali de a medukés?

20 Entan moy, éng makalégsew i tolayta ugali a medukés ta mundua, da tukoyde ti Panginoon Jesu Cristo, éy mahusay.Pero nadid, éng madikép man dén sidena ugali ta mundua, éy lalo a medukés ilagay dia kesira to neditol. 21 Maigi makasan dén éy éwan napospusan na kona sa atolay i péniwala tam, kesira ta tinanggapde, sakay tulos pinabayan de. 22 Eng konasa, éy tupadén de tu lagip, a “Ugali na aso,maski i ota na kan, éy kanénna be a huway.Sakay tu babuy kan, maski digusén mo, éysumoli san ta putik.”

Tu Pangako Ni JesusTungkul Ta Késoli Na

31Nadid, a kakaguman ko, saye i ikaduwa

a sulat a nisulat ko dikam. Kanya konisulat dikam i éduwa a éye a sulat, éymonda éwan moy kaleksapan tu péniwalatam. 2 I gustu kua, éy ipaala-ala ko dikamtu nihula du purupeta na Diyos to araw.Sakay ipaala-ala ko be dikam tu utus naPanginoon a nipahayag dikam du apostol.3 I kailangan a mapospusan moy, éy bagudumemét i katapusan na panahunae, éy telumitaw a tolay a mangloko dikam. Sideéy sundin de san i kalayaan de. I panglokodia dikam 4 a kagi, éy “Bakit, ahe se tuPanginoon moy? Isip me i pangako na éysumoli kan? Bakit,” kagi de, “nale dén anate du apo tam, péro éwan pabi nabagu imunduae sapul to pénglalang na Diyos!”

5 Pero entan moy, du mangloko dikamta kona sa, éy naleksapan de dén i ginamet

2 Pedro 3:6 278 2 Pedro 3:18na Diyos to araw. Basta kinagi na Diyos,éy nalalang dén i mundu éy ta langet.I nipanglalang na ta mundua, éy dinom.6 Sakay pati, i nipamunu naa ta tolay toaraw, éy dinom be, da pinabihéng na tadikél i mundua. 7 Ey nadid, i mundu tamaéy ta langet, éy kagi na Diyos a matutodside ta apoy. Matutod kan side kédemét naaldew a péghukum na Diyos du medukés atolay.

8Nadid, a kakaguman ko, tandaan moy,maski malipas i sanglibu a taon, éy komansan ya i esa a aldew ta Diyos. 9 Kanyadiyan moy isipén a naleksapan dén naPanginoon tu nipangako na tungkul takatapusan na mundua. Eng ˈwan kanyameale pabi, éy mégpasensiya siya ta to-lay. Umasa siya a magsisi maka side takasalanan de, da sala na a mapahamakside.

10Pero entanmoy, i aldewna péghukumna Panginoon, i kédemét na éy komani kédemét na mégtako, a basta bigla!Kédemét na éya a oras, éy bigla a maibuti langet, a te makaanteng a ugung. Sakaymatunaw ta apoy i bilag, sakay tu bu-lan, sakay du biton. Pati i mundua, éymatunaw be. 11 Nadid, da kona sa i kat-apusana na étanan, éy dapat a mahusayi ugali moya, a sumunud kam ta Diyos.12 Maguhay kam san ta éya a aldew naDiyos, a gemtén moy i kaya moy mondadumemét agad. Saya i aldewa a matutodi langet, a tulos matunaw. Sakay tu pasina apoy, éy tunawén na tu bilag, sakay tubulan sakay du biton. 13 Pero sikitam éyumasa kitam ta bigu a langet sakay ta bigua mundu, da saya i pangako na Diyos. Eyéwan tu medukés ta éya a maski anya.

14 Kanya nadid, a kakaguman ko, alemoy a maguhay ta éya a aldew, éy piliténmoy a magimet ta mahusay, a mapayapai isip moya, monda demtan kam na Diyosa éwan kam tu kasalanan. 15 Alelahanénmoy, kanya meale pabi i Panginoon, éymonda madagdagen pa du tolay a melig-tas. Kona be sa tu nisulat no top tam aPablo. Ey Diyos i nangatéda diya ta katal-inungan na a nanulat dikam. 16 Négkagiti Pablo ta étanan a sulat na ta tungkul taéya. Pero te kagi be du sulat ni Pablo amedisalad, éy mehirap ya a mapospusan.Kanya du mali tu isip, éy ipaliwanag de taéwan tama. Ey kona be sa i gimet dia ta ibaa kasulatan. Kanya mapahamak side.

17 Pero sikam a kakaguman ko, da na-pospusan moy dén ya, éy mangilag kam.Makay pagkamalién kam du medukés atolay a mégtoldu ta mali. Ey mebut kambe. 18 Tumibay a tumibay maka i péni-wala moya ni Jesu Cristo, dahil ta kagbina dikam sakay ta pékapospos moya diya.Siya i Panginoon tam a Tagapagligtas tam.Siya san i purién na tolay, a éwan tukatapusan. Ewan dén. Pedro.

1 Juan 1:1 279 1 Juan 2:16

Tu Purumeru a Sulat niJuan1 Ménulaték dikam nadid tungkul diya.

Sapul to sapul éy siya dén imégkagi ta kagina Diyos a méngatéd ta buhay. Ey sikameéy nabati me dén siya, sakay mineta me,sakay kinapot me be. 2 Siya, to kédemétna, éy mineta me ngani dén. Ey nadidéy ipatunay me dikam. Ey siya bale iCristo a méngatéd ta buhay a éwan tukatapusan. Kaguman na Tama tam aDiyos bagu dinumemét dikame. 3 Nadidéy ibaheta me dikam i éya a mineta mesakayminabatime,mondamékiagumkamdikame a makipagkaesa kitam Nama tama Diyos, sakay ta anak na a Jesu Cristo.4 Ey isulat ko ye dikam nadid, monda laloa masaya kitam ta mahusay.

I Diyos Ey Demlag5 I Diyos éy siya i demlag, a éwan tu

diklém diya. 6 Kanya éng kagin tam akaguman tam siya, pero tulos kitam pabita kedikléman a medukés, éy mégbuli-bulikitam. 7 Pero éng tulos kitam ta dem-lag a kona ta Diyos a édse ta demlag, éymahusay. Eng kona kitam sa éy négkaesakitam. Sakay tu digi no anak na a Jesuséy siya i nipaglinis na dikitam ta étanan akasalanan tam.

8 Eng mégkagi kitam a éwan kitam tukasalanan, éy lélokon tam san i isip tama,a maibut dén tu katutuhanan ta isip tam.9 Pero éng ipagtapat tam i kasalanan tamta Diyos éy pagpasensiyaan na kitam takasalanan tam. Sakay linisan na kitam taétanan a medukés ta isip tama, da tama igimet naa. 10 Pero éng kagin tam a éwankitam tu kasalanan, éy nangangahulugana mebuli i Diyos, da éwan ya umayun takagi na Diyos. Eng kona sa i kagi moya, éyinadgen moy dén i kagi naa.

2Ti Cristo I Katulung Tama

1 Manulaték dikam a anéng ko, mondaéwan kammagkasala. Pero éngmagkasalai esa dikitam, éy te magsangki dikitam, ati Jesu Cristo. Siya i éwana tu kasalanan.Siya i mékiohuna Nama na a para dikitam.2 Ti Cristo a mismo, éy siya i nangtubusadikitam ta kasalanan tam. Ey éwan sandu kasalanan tam, éngˈwan kasalanan naétanan a tolay.

3 Nadid, éng sundin tam san i utus naDiyos, éy mapospusan tam a tukoy tamsiya. 4Mara, éng mégkagi i maski ti ésiya,a tukoy na dén siya, pero éwan na sundini utus na, éy mebuli siya. Maibut tu katu-tuhanan ta isip naa. 5-6 Pero tu sumunudta kagi na, éy siya i mégmahal ta Diyosta mahusay. I maski ti ésiya a mégkagia ménatili siya ta Diyos, éy dapat siya aumaheg ta ugalia ni Jesu Cristo. Eng konakitam sa, éy mapospusan tam a ménatilikitam dén ta Diyos a talaga.

Tu Bigu a Utus7 Enta moy ye, a wéwadi ko. Ewan ye

bigu a utus i isulat kua dikam nadid. Ewanbigu, da nabati moy dén ye a nale. Nabatimoy dén ye to pékabaheta moy ta hatul niJesus to éya. 8 Pero i utus a éye a isulat kodikam, éy bigu be, dahilan éy méglililipasdén i diklémamégdédedemlag dén i tunaya demlag. Ey katutuhanan ngani be i éyea utus, da méniwala kam diya, éy gébwatya ni Cristo. 9Mara, i mégkagi a édse dénsiya ta demlag ni Cristo, sakay te iyamutpabi ta kaguman na, éy égse pabi i konasa ta diklém. 10 I mégmahal ta kagumanna, éy siya dén ya i ménatilia ta demlag.Sakay éwan siya méngatéd ta ipagkasalana kapareho na. 11 Pero tu méiyamut takaguman na, éy égse pabi siya ta kediklé-man. Méglakad siya ta kedikléman, sakayéwan na be tukoy éng ahe i angayan na, dabinuhék siya na diklém.

12 Manulaték dikam a anéng ko,da pinagpasensiyaan dén na Diyosdu kasalanan moy, dahil ni Jesus.13Manulaték dikam amatétanda, da tukoymoy ti Jesus, a buhay dén siya to éwan pabitu mundu. Manulaték dikam a kabataan,da nadaig moy dén ti Satanas a medukés.Manulaték dikam a anéng ko, da tukoymoy Tama tam.

14 Manulaték dikam a matétanda, datukoy moy a buhay dén siya to éwan pabitu mundu. Manulaték dikam a kabataan,da matibay dén i isip moya. Edse a palagi ikagi na Diyos ta isip moya. Ey nadaig moydén ti Satanas.

15 Diyan moy mahalén i gustu na tolayta mundua. Eng mahalén moy i ugali tamundu, éy éwan kam mégmahal Namatam. 16 Kona se i gustua du tolay a ibata mundua: méghangad side ta sari-sari aisip de. Méghangad be side ta bawat metade a gustu de. Hambug side. Ewan ya

1 Juan 2:17 280 1 Juan 3:10kaluuben Nama tam, éng éwan, sé san yai gustua du tolay a iba ta mundua.

17 I Mundu, sakay i étanan a égse diyaa gustu na tolay, éy maibut. Pero i tumé-tupad ta kaluuben na Diyos éy mabuhay aéwan tu katapusan.

Tu Kontara Ni Cristo18 Sikam a anéng ko, adene dén i kata-

pusan. Tandaan moy, nabaheta moy dén adumemet se tu kontara ni Cristo. Ey entanmoy, te meadu dén nadid a dinumemét akontara na, a mégtoldu side ta éwan tama.Kanya tukoy tam a adene dén i katapusan.19 Diden ya a tolay a kakontara ni Cristo,éy dati a kaguman tam to éya. Pero éwanside tunay a mékipagkaesa dikitam. Daéng tunay a kaguman tam side, éymanatilimaka side dikitam. Pero hiniwalayan dekitam, kanya maliwanag dén a side éyéwan tam kaguman.

20 Pero sikam, éy inatdinan kam niCristo ta Espiritu a Banal. Kanya napos-pusan moy dén i katutuhanan tungkul taDiyos. 21Nadid, manulaték dikamda tukoymoy dén i katutuhanan. Ewanék tu isip aéwan moy tukoy. Napospusan ko a tukoymoy dén. Sakay tukoy moy be a éwankakabulyan i tunay a pégtoldu ni Cristo.22 Nadid, ti ésiya i mégbuli-bulia? Side amégkagi a ti Jesus éy éwan Cristo, éy sidei mégbuli-bulia. Tu mégkagi ta kona sa, éyséˈ ngani ya i kontaraa ni Cristo a talaga.Mégidel side Nama tam sakay to anak na aJesus. 23 Side i mégidela to anak na Diyos.Sakay i maski ti ésiya a tumanggap ta anakna Diyos, éy umédse be diya Tama na aDiyos.

24 Kanya diyan moy ibutan ta isip moyatu nabaheta moy to éya. Eng pirmi kam améniwala ta éya a nabahetamoy to éya, éypirmi kambe ameagumNama tamaDiyos,sakay ta anak na a Jesu Cristo. 25 Ey anyai nipangakua dikitam ni Cristo? Buhay aéwan tu katapusan!

26 Nadid, i isulat kua dikam a éye, éytungkul du kontara ni Cristo, da puhubaande kam a lokon ta péniwala moy. 27 Perosikam éy inatdinan kam ni Cristo ta Es-piritu na. Bagay mégiyan dén i Espiritudikam, éy éwan dén kailangan a te még-toldu dikam a maski ti ésiya. DahilanEspiritu na Diyos i mégtoldua dikam taétanan. Ey éwan kakabulyan i pégtoldu

naa. Kanya sikam, éy sundin moy i pég-toldu na Espiritu, sakay mékiagum kam niCristo ta mahusay.

28 Sikam a anéng ko, mékiagum kamni Cristo ta mahusay, monda éwan kamumanteng ta aldew a kédemét na. Mondaéwan kam mésanike. 29 Napospusan moydén a mahusay i Diyos. Kanya dapatmapospusan moy be a side a mégimet tamahusay, éy anak side na Diyos.

3Du Anak Na Diyos

1 Enta moy éng kodya i pégmahal diki-tam Nama tam! Da nginahinan na kitama anak na! Ey tutuhanan ya. Saya idahilana na bakit éwan kitam tukoy na ibaa tolay, da éwan de be tukoy i Diyos. 2 Akakaguman ko, anak kitam dén na Diyos.Ewan pabi mehayag éng anya i kalagayantama. Pero tukoy tam a kédemét se niCristo éy meaheg kitam diya, da meta tamsiya ta tunay na a kalagayan. 3 Ey nadid, imaski ti ésiya a umasa ni Cristo, éy idelanna imedukés,mondamelinis siya a konaniCristo. 4 I bawat mégkasala, éy labagén nai kautusan na Diyos. Da labag ta kautusan ikasalanan. 5Tukoymoydén a inumange seti Cristo a mangibut ta kasalanan na tolay.Ey siya éy éwan tu kasalanan. 6 Kanyaside a mékiagum ni Cristo, éy éwan sidemagtulos ta kasalanan. Ey side a magtulosta pégkasala, éy éwan de pabi siya tukoy.

7 Mangilag kam, sikam a anéng ko;makay pagkamalién kam na tolay. Imaski ti ésiya a mégimet ta mahusay, éymahusay siya a koman ti Cristo. 8 Sakayi mégtulos ta pagkasala, éy sakup ni Sa-tanas. Da ugali ni Satanas a sapul to sapuléy makasalanan. Kanya inumange se tuanak na Diyos, monda ibutan na tu gimetni Satanas.

9 I maski ti ésiya a tinanggap na Diyosa bilang anak na, éy éwan mégtulos tapégkasala, dahilan siya éy te bigu a buhaya gébwat ta Diyos. Da Diyos dén i Amana nadid, éy éwan siya maari a magtulospa ta pégkasala. 10 Saye i pakapospusanmoya éng ti ésiya i anaka na Diyos, sakayti ésiya i anaka ni Satanas; i maski ti ésiyaa éwan mégimet ta mahusay, sakay éwanmégmahal ta kaguman na, éy side i éwanaanak na Diyos.

Dapat Négmahalan Kam

1 Juan 3:11 281 1 Juan 4:1211Saye i pégtoldu anabatimoy to éyapa:

dapat négmahalan kitam. 12 Diyan kitamumaheg ni Kain. Siya éy sakup ni Satanas.Kanya binunu na tu wadi na. Ey bakitbinunu na siya? Da medukés tu gimet na,pero mahusay tu gimet no wadi na.

13 Kanya, a wéwadi ko, éy diyan kammégtaka éng méiyamut dikam du tolaya iba. Da umaheg san side ni Kain tokeiyamut na to wadi na. 14 Napospusantam a inumagton kitam dén ta buhay, agébwat kitam ta kamatayan, damahal tamdén nadid i kakaguman tam. Du éwanmégmahal ta kakaguman de, éy manatilita kamatayan. 15 I tolay a méiyamut takapareho na a tolay, éy bilang nagbunodén ta tolay. Ey tukoy moy, i mégbunota tolay éy éwan siya tu buhay a éwan tukatapusan. 16 Ti Jesus i nagtoldua dikitaméng kodya i pégmahal tam ta kagumantam, da niatéd na i buhay na para dikitam.Kanya dapat a iatéd tam be i buhay tampara ta kaguman tam. 17 Mara éng temayaman a tolay ameta na i kagumanna ate kailangan, sakay éwan na siya tulungan,éy kodya na a mégkagi a mahal na i Diyos,éng kona sa i ugali na? 18 Anéng ko, éwanhustu tu kagi moy a mahal moy du kak-aguman moy, éng éwan moy patunayan.Kanya patunayan moy be tu pégmahalmoy dide a tulunganmoy side tamahusay.

Diyan Kam Mésanike Ta Diyos19 Eng kona sa i pégmahal tam, éy tukoy

tam a tunay kitam a sakup na Diyos. Ewankitam mésanike ta harap naa. 20 Peromaski éng mésanike kitam diya ta isip tamdahil to kasalanan tam, éy diyan kitamdénmésanike. Dahilan Diyos i mékapuspusata étanan. 21 A kakaguman ko, éng éwankitam mésanike diya éy éwan kitam bemégalanganin a umadene diya a manalan-gin. 22 Ey matanggap tam i maski anya aagidén tamdiya, dahilan éy sésundin tam iutus na, sakay gégemtén tam i ikasaya na.23 Ey anya i utus naa? Maniwala kitam taanak na a Jesu Cristo, sakay négmahalankitam, a kona to nikagi ni Cristo dikitam.24 Maski ti ésiya a sumésunud ta utus naDiyos éy ménatili dén siya ta Diyos, sakayménatili be i Diyos diya. Ey bakit tukoytam aménatili i Diyos dikitam? Tukoy tamya dahil ta Espiritu na a niatéd na dikitam.

4Mangilag Kam Du Mégtoldu Ta Mali

1 A kakaguman ko, diyan kam méni-wala agad ta bawat mégkagi a égse didei Espiritu na Diyos. Eng ˈwan puhubaanmoy pa side, mondamapospusanmoy énggébwat ta Espiritu na Diyos i pégtoldu dia.Dahilan éy te meadu dén a mégtoldu taéwan tama. 2 Saye i pékapospusan moyaéng gébwat ta Espiritu na Diyos i pégtoldudia; éngmégpahayag side a inumange se tiJesu Cristo ta mundua, a naging tolay, éygébwat ngani ta Espiritu i kagi dia. 3 Perotu éwan mégpahayag ta kona sa tungkulni Jesus éy éwan gébwat ta Espiritu i pég-toldu dia. Engˈwan, i espiritu no kontara niCristo i égse ta kona sa a tolay. Nabahetamoy dén a umange se tu kontara ni Cristo.Ey nadid éy dinumemét dén.

4 Pero sikam a anéng ko, éy sakup kamdén na Diyos, sakay nadaig moy dén dumégtoldu ta kakabulyan. Dahilan tu Es-piritu a égse dikam éy makapangyariansiya ta espiritu a égse du tolay a sakupna ugali ta mundua. 5 Side, i pégtoldudia éy gébwat ta ugali ta mundua. Eydu iba a tolay éy méniwala side dide, dasakup be side na ugali ta mundua. 6 Perosikitam éy tolay kitam na Diyos. Maski tiésiya a makapospos ta Diyos éy mégbatiside dikitam. Sakay du éwan mékatukoyta Diyos éy éwan mégbati dikitam. Sayai tandaa éng ti ésiya i égsean na Espirituna Diyos, sakay éng ti ésiya i égsean naespiritu no kontara ni Cristo.

Mégmahal I Diyos Ta Tolay7 A kakaguman ko, dapat négmahalan

kitam, da Diyos i kégébwatan na éya augali. 8Siya a éwanmégmahal ta kaparehona, éy éwan na be tukoy i Diyos, da ugalina Diyos a mégmahal. 9 Saye i katunayanana Diyos a mahal na kitam: Pinaangena se i isesa a anak na ta munduae, amonda magkaruun kitam ta buhay a éwantu katapusan. 10 Ewanék nanulat tungkulta pégmahal tam ta Diyos, éng éwan, isulat kua, éy tungkul ta pégmahal na Diyosdikitam. Da mahal na kitam a pinaangena se tu anak na a mangtubus dikitam takasalanan tam.

11 Nadid, a kakaguman ko, éng kona sai pégmahal na Diyos dikitam, éy dapatkitam be a négmahalan. 12Enta moy, éwanpabi tu naketa ta Diyos. Ey maski éwantam pabi siya neta, éy mékiagum dén siyadikitam éng négmahalan kitam. Sakaypati éy husayén na i pégmahal tam ta iba.

1 Juan 4:13 282 1 Juan 5:1713 Nadid, séye i tandaa dikitam a méki-

agum kitam dén ta Diyos, sakay siya éymékiagum be dikitam: i tandaa éy tu Es-piritu na a niatéd na dikitam. 14 Ey sikameéy mineta me dén, sakay ipahayag menadid, a Diyos i nagpaangea se to anak naa méngiligtas ta tolay ta mundua. 15Maskiti ésiya a mégpahayag a ti Jesus éy anak naDiyos, éy siya i mékiaguma ta Diyos, sakayi Diyos éy mékiagum be diya. 16 Ey sikitaméy tukoy tam a mahal kitam na Diyos.

Ugali na Diyos a mégmahal ta tolay;kanya side a mégmahal ta kapareho de, éymékiagum side ta Diyos, sakay mékiagumbe i Diyos dide. 17Nadid, husayén na Diyosi isip tama, monda mahalén tam tu ka-pareho tam, sakay ta Diyos; monda éwankitam méganteng kédemét na péghukumna Diyos. Da sikitam éy kapareho kitam niCristo, maski kaye kitam pabi ta mundua.18 Kodya i péganteng tama ta Diyos, éymahal na kitam ta mahusay? Sakay éngmahal tam be siya ta mahusay, éy éwankitam méganteng diya. Eng mégantengkam pabi diya, éy éwan pabi mahusay ipégmahal moya diya.

19 Nadid sikitam éy mahalén tam i ka-pareho tam, dahilan Diyos i neditula anagmahal dikitam. 20 Eng mégkagi i maskiti ésiya amahal na i Diyos, sakayméiyamutbe siya ta kapareho na, éy mebuli siya.Dahilan éng éwan mo maari a mahaléni kapareho mo a meeta mo, éy kodya ipéngmahal mo ta Diyos, éy éwan mo bemeta? 21 Saye i utus a nibilin ni Cristodikitam: i mégmahal ta Diyos, éy dapat bea mahalén na i kapareho na a tolay.

5Makadaig Kitam Ta Ugali Ta Mundua

1 I maski ti ésiya a méniwala a ti Jesusi pinilia na Diyos a tagapagligtas, éy anakside na Diyos. Sakay i tunay a mégmahalNama tam a Diyos, éy mahalén na be duanak na. 2 Nadid, éng mahal tam i Diyos,a méniwala kitam ta utus naa, éy tukoytam a mahal tam be du anak na Diyos.3 Ey anya i gemtén tama éng mahal tami Diyos? Maniwala kitam ta utus na. Eyéwan be mehirap i utus na, 4 dahilan ibawat anak na Diyos, éy makadaig side tamaski anya a ugali tamundua amedukés. Ipéniwala tam, éy saya i mégpatibay ta isiptama, monda makadaig kitam ta ugali tamundua. 5 Ti ésiya i makapanalo ta ugali

tamundua? Tuméniwala a ti Jesus éy anakna Diyos.

Te Etélo a Tanda aMagpatunay Ni Cristo

6 Ti Jesu Cristo i inumangea ta mundua.Tu tanda no kédemét na éy dinom, sakaydige, da bininyagen siya ta dinom, sakaybinumulos tu dige na to kudos. Bakén adinom san i tanda naa, éng éwan, digebe. I nagpatunaya ta éya éy Espiritu naDiyos. Ey katutuhanan i Espiritu. 7 Kanyate étélo a tanda a mégpatunay ni Jesus,a anak siya na Diyos. 8 I Espiritu, sakayto dinom a nipangbinyag diya, sakay tudige na to nikate na. Ey diden ya a étélo,éy nagkaesa side. 9 Nadid, éng méniwalakitam ta katunayan na tolay, éy lalo dén ikatunayan na Diyos a méniwala kitam. Eytu ételo a katunayan na, éy ipahayag de ati Jesus éy anak na Diyos. 10Nadid, maski tiésiya, éng méniwala siya ta anak na Diyos,éy tukoy na ta isip na a tama i péniwalanaa. Pero maski ti ésiya a éwan méniwalata éya, éy nangangahulugan a mebuli iDiyos, da éwan méniwala to pégpatunayna Diyos tungkul to anak na. 11 Ey saye ikatunayana na Diyos: inatdinan na kitamta buhay a éwan tu katapusan. Ey i buhaya éya éy gébwat ta anak na. 12 Siya anipasakup ta anak na Diyos éy te buhaya éwan tu katapusan. Ey siya a éwannipasakup ta anak na Diyos, éy éwan siyatu buhay.

Tu Buhay a Ewan Tu Katapusan13 Nadid, i sulat ko a éye éy para dikam

a méniwala ta anak na Diyos. I isulatko a éye dikam, éy monda mapospusanmoy a talaga a te buhay kam a éwan tukatapusan. 14 Ewan kitam mégalanganin aumadene ta Diyos a manalangin, da tukoytam dén a baten na kitam ta agidén tam,éng manalangin kitam ayun ta kaluubenna. 15 Ey tukoy tam a katutuhanan ya.Sakay éngmabati na i agidén tam, éy tukoytam be a iatéd na dikitam.

16 Nadid, éng te esa dikam a meta natu kaguman na a mégimet ta kasalanan,éy dapat ipanalangin na siya, éy atdinansiya na Diyos ta buhay a éwan tu kata-pusan. Pero éng mégimet tu kagumanmoy ta kasalanan a magpahiwalay diyata Diyos a hanggan, éy diyan moy siyaipanalangin. Dahilan te esa a kasalanana pahiwalayén na i tolay ta Diyos a éwantu katapusan. 17 I maski anya a gimet a

1 Juan 5:18 283 1 Juan 5:21medukés éy kasalanan ta Diyos. Pero teisesa a kasalanan a pahiwalayén na i tolayta Diyos a hanggan.

18Tukoy tam a éwan tulos a mégkasala itunay a anak na Diyos, da éalagaan side noanak na Diyos. Ey éwan maari a mékialamdide ti Satanas.

19 Tukoy tam a sakup kitam dén naDiyos. Pero du étanan a tolay ta munduaéy sakup dén side na kapangyarian ni Sa-tanas.

20Nadid, tukoy tam be dén a inumangedén se ta mundua i anak na Diyos. Eypinaliwanagen na dén i isip tama mondamépospusan tam i tunay a Diyos. Ey nadid,éy mékiagum kitam dén ta tunay a Diyos,da mékiagum kitam be dén ni Jesu Cristo aanak na. Ey siya i tunay a Diyos. Ey gébwatdiya i buhay a éwan tu katapusan.

21Sikam a anéng ko, umadeyo kamdududiyos-diyosan. Ewan dén. Juan.

2 Juan 1 284 2 Juan 13

Tu Ikaduwa a Sulat niJuan1 Gébwat ye ta lakay a tagapamahala.

Saye i sulat kua a para ta mahusay a bakésa pinili na Diyos, sakay du anak na. Sakénéy mahal ta kam. Sakay du étanan amakapospos ta katutuhanan, éy mahalénde kam be; 2 da nipasakup kitam dén takatutuhanan, éy éwan ya maibut dikitam,a hanggan.

3Tama tam a Diyos sakay tu anak na a tiJesu Cristo, éy atdinan na kitam ta biyayaéy ta kapayapaan, sakay kagbian na kitam.Ey aguman na kitam ta péniwala tam takatutuhanan, sakay ta pégmahal tam takakaguman tam.

Dapat Négmahalan Kitam4 Sakén, Dada, éy mésahaték a tahod,

da dinemtan ko i sénganya a anak mo aménatili ta tunay apéniwala tam, a kona toniutus dikitam Nama tam. 5 Kanya, Dada,i bilin kua diko nadid, éy négmahalankitam. Ey éwan ya bigu a utus i isulat kuanadid diko, éng éwan, nabati tam dén yaa nale. 6 Nadid, éng mahal tam i Diyos,éy méniwala kitam dén ta utus na. Eyanya i utus na a nabati moy dén to araw:négmahalan kam.

Mangilag Kam Du Mégtoldu Ta Mali7 Nadid, te meadu a tolay a kinumalat

dén ta mundu, a mégtoldu side ta éwantama. Ewan side mégpahayag a inumangese ti Jesu Cristo ta mundua, a naging tolay.Side éy kakontara ni Cristo, éy mégtolduside ta pégkamali na tolay. 8 Kanya sikam,Dada, éy mangilag kam; makay pagkamal-ién de kam be. Mangilag kam, mondaéwan masayang tu ginimet moy a parata Diyos, monda makamtan moy i buu agantimpala Nama tam.

9 I maski ti ésiya, éng dagdagen na tupégtoldu ni Cristo, éy éwan siya sakup naDiyos. Ewan siya ménatili ta pégtoldu naa dati. Pero side a ménatili ta pégtolduna, éy sakup side Nama tam, sakay ta anakna. 10 Eng te dumemét dikam a bakén ana éya i kébil na a pégtoldu, éy diyan moytanggapén ta bile moy; sakay diyan moybe pansingén. 11 Dahilan i bumati ta konasa, éy maging kaguman na ta gimet na amedukés.

12Nadid, éy temeaduékmaka pa a kagindikam, pero sala ko a isulat ta papelae. Eng

ˈwan, mégayakék a ange bumisita dikam,monda masaya kitam a méguhon. 13 Duanak no wadi mo a kaguman ko se, éymékikumusta side dikam. Ewan dén. Juan.

3 Juan 1 285 3 Juan 15

Tu Ikatélo a Sulat niJuan1 Gébwat ye ta lakay a tagapamahala.

Saye i sulat kua ni kadimoy ko a Gayo, amahal ko a tunay.

2Kadimoy, ipanalangin ta ka a mahusaymaka i kalagayan mo, a éwan ka tu ladu.Tukoy ko a matibay dén i péniwala mua.3 Melubhaék dén a sahat, Gayo, to kéd-edemét se na sénganya a top tam, danibaheta de diyakén a matapat ka dén amahusay ta péniwala tam. Saya i ugali moa palagi. 4 Saye i kasahatan kua, bagaymébati ko a ménatili du anéng ko ta katu-tuhanan.

Mahusay Ti Gayo5 Kadimoy, tu nipangtulung mo du top

tam ta péniwala, maski éwan mo sidenatenggi, éy saya i katunayana a matapatka. 6 Side, kédemét de se a gébwat ta bilemo, éy nagpatunay side dikame ta sim-baan ta éye tungkul ta kabaitan mo dide.Kanya lalo a mahusay éng matulunganmo pa side ta kailangan de, éng tumulosman dén side diko. Da side i méglebut amégtoldu ta tungkul ni Cristo. 7Uméangeside ta bawat banuwan, a mégpahayagni Cristo, sakay sala de a tumanggap tatulung na tolay a éwanméniwala ni Cristo.8 Kanya sikitam a méniwala, éy dapat tu-lungan tam side ta kabuhayan de, mondasikitam be i katulung dia ta tarabaho de taDiyos.

Ti Diotrepes Sakay Ti Demetrio9 Nadid, Gayo, éy nipatawed ko dén tu

sulat ko a esa ta gurupu mo ta ina tasimbaan moy. Pero ti Diotrepes éy pin-abayan na dén, da siya éy gustu na a siyai tagapamahala ta simbaan moy ta ina.10 Pero sakén, kédemét ko sina éy ikagi koi étanan a ginimet na a medukés, sakaytu medukés a upos na dikame, sakay tukagi na a mebuli. Sakay i kasalanan niDiotrepes a iba, éy éwan na tanggapén dutop tam a mégtoldu éng dumemét sidediya. Sakay pati éy sésawayén na be i ibaa kaguman moy éng tanggapén de side.Gustu na a paibutén na side ta simbaan.

11 Kadimoy ko, diyan ka umaheg tamedukés a ugali, éng ˈwan ahigén mo imahusay. Tu mégimet ta mahusay a ugali,éy sakup siya na Diyos, sakay tu mégimet

ta medukés a ugali, éy éwan na tukoy iDiyos.

12 Tungkul ni Demetrio, éy mégkagi iétanan amahusay siya a lélake, da umayunsiya ta katutuhanan. Sakay sikame be éymégpatunay kame a mahusay siya. Eytukoy moy a katutuhanan i kagi mia.

13 Te meaduék maka pa a kagin diko,pero sala ko a isulat ta papelae. 14Umasaéka magketa kita agad, monda magkauhonkita ta mahusay.

15Umange maka diko i kapayapaan. Dukadimoy mo ta éye éy mékikumusta diko.Ikumustaék mo du kadimoy ta ta ina.Ewan dén. Juan.

Hudas 1 286 Hudas 15

Tu Sulat niHudas

1 Gébwat ye ni Hudas, a utusan ni JesuCristo, a wadi be ni Santiago. Saye i sulatkua du pinili na Diyos a maging tolay na.Side ya i mahala Nama tam a Diyos. Sakayside ya i éalagaana ni Jesu Cristo.

2 Kagbian kam maka na Diyos, a édsemaka dikam ta mahusay i kapayapaan,sakay ta pégmahal na Diyos.

Tungkul Du Mebuli a Mégtoldu3 Sikam a kékadimoy ko. Talagaék

a manulat dikam tungkul to péngiligtasdikitam no te sakup dikitam. Pero nabatiko a dapat ko pa a isulat dikam, mondahatulan ta kam a sumuway ta pégtolduna tolay a kontara ta péniwala tam. Ni-paliwanag dén na Diyos i katutuhananta tolay na; éy éwan maari a palitan yana tolay. 4 Dahilan éy te tolay a éwanmékidiyos a nékiagum dén dikitam; éyéwan tam san side napansing. Side éyidelan de ti Panginoon Jesu Cristo a Amotam. Ey nadid éy palitan de maka i datia baheta a tungkul ta kagbi na Diyos tatolay. I katuwirana no ugali de a medukéséy éwan kan magparusa i Diyos ta tolay takasalanan de, da mebait kan siya. Pero tedati a kagi ta kasulatan tungkul ta parusaa makamtan na kona sa a tolay.

5 Nadid, maski tukoy moy dén a dati augali na Diyos a mégparusa, éy ipaala-alako man dén dikam i ginimet na a éye: éngkodya a inagawna Diyos du lahi ni Israel tote hirap de, a pinaluwas na side ta Egipto.Pero to nipangagaw na dide, éy pinuksa nadu éwan méniwala diya.

6 Sakay tandaan moy be du anghel toaraw a inumidel to tungkulin de, a gini-nanan de i édsean dia ta langet. Ey nadidnipihesu dén side na Diyos ta mediklém alugar, a ginapus na side ta kadena a éwanméukad. Ey niwahak na sa side hanggan taaldew a péghukum. 7 Sakay tandaan moybe i banuwan na Sodoma sakay Gomora,sakay du banuwan ta palebut dia. Dutolay sa éy inaheg de du anghel a bastos,a néngibébi side sakay néngilélake. Sakayi ugalia du lélake sa, éy melétog side takapareho de a lélake. Ey pinarusaan sidena Diyos a pinuksa na side ta apoy. Ey sayai tandaa a para ta étanan, a te apoy a iba a

éwan maédéédép. Ey saya i pégparusaanna Diyos.

Nadid, diden ya a étélo a nilagip ko,éy saya i katunayana a ugali na Diyos amégparusa.

8 Nadid, diden ya a tolay a nékiagumdikitam, a mégtoldu ta mali, éy kona besa i ugali de. Da éwan side makapospos,éy paduksén de i bégi dia. Sakay idelande i kapangyarian na Diyos dide. Sakaydédustaén de du anghel na Diyos ta langet.9 Pero entan moy ti Migel a mataas aanghel; maski da anghel siya, éy éwansa kona i ugali na. Nagpasuway side tiSatanas to araw to bangkay ni Moises,éng ti ésiya i makaalapa diya. Ey maskida naglébug side, éy méganteng ti Migela mangdusta ni Satanas. Basta i kinagina sana, éy “Sawayén ka maka na Diyos.”10Pero diden ya a tolay amégtoldu tamali,éy dustaén de i éwan de tukoy. Komansan side i hayup, da sugsugén de san tukatutubu de a ugali a medukés. Ey sayai mamakatea dide. 11 Kagbi side. Inahegde tu ugali ni Kain. Sakay inaheg detu kasalanan ni Balaam, monda makaalapside ta kuhata. Pero ipabunu side na Diyosa kapareho ni Kore, to pégidel de Kore takapangyarian ni Moises.

12 Diden ya a mégtoldu ta mali, bagaymékidipon side dikam ta pégmiting moy,éy paduksén de tu péngan moy, damedukés tu ugali de. Ewan side tu sanike.Makasarili san side. Koman side i kunéma éwan tu kabuluhan, da éwan tu laséna uden. Kapareho side na kayo a éwanmégbunga. Kapareho be side na kayo aminate a tulos nabuwal. 13 Kapareho beside na dikél a tagmék, da i gimet dia amedukés, éy koman i melégi a bugak natagmék a éwan tu pasa. Kapareho be sideno biton a gininanan na tu édsean na. Peronipaghanda dén side na Diyos ta medukésamediklém a lugar. Ey saya i pégiyanan dea éwan tu katapusan.

14 Enta moy ti Enok a ikapitu dén asalin ni Adan. Siya i nanghulaa to arawta tungkul diden ya a mégtoldu ta mali. Ikinagi naa, éy “Tandaan moy, dumemét sei Panginoon, a kaguman na du libu-libu aanghel na a banal. 15Eymaghukum siya duétanan a tolay,” kagi na. “Hukumén na duétanan a te kasalanan a éwan mékidiyos,dahilan to gimet de a labag diya. Sakayparusaan na be side, dahilan to kinagi dea medukés a kontara diya.”

Hudas 16 287 Hudas 24-2516 Nadid, diden ya a medukés a tolay a

mégtoldu ta mali, éy palagi side a még-pintas, a méiyamut side ta suwerte de.Sugsugén de san i maski anya a gustu dea medukés. Sakay mégpépalaluén side.Sakaymanuyu síde du iba amondamalokode side.

17Nadid sikam a kékadimoy ko, éy aléla-hanén moy tu kinagi dikam du apostol niJesu Cristo to éya. 18 Tu kinagi de dikam,éy kédemét na iba a panahun, éy te man-gloko dikam a tolay dahil ta péniwala moy.Gemtén de san tu ugali de a medukés.19Side kan imagimet ta pégkahiwahiwalayna tolay. Ewan égse dide i Espiritu naDiyos, éngˈwan sugsugén de san i ugali tamundua.

20 Pero sikam, a kékadimoy ko, pati-bayén moy tu péniwala moy ta tunay apégtoldu. Manalangin kam ta pamag-itanna tulung na Banal a Espiritu. 21 Manatilikam ta pégmahal naDiyos dikam, hangganméguhay kam ta Panginoon tam a JesusCristo amagkaluub dikam ta buhay a éwantu katapusan, dahil ta kagbi na dikitam.22 Kagbian moy du mégalanganin ta péni-wala tam. Agawén moy side ta apoy.

23 Nadid, te iba be a tolay a dikél ikasalanan de. Kagbian moy side, peromangilag kam dide, a idelan moy tu ugalide. Makay pagkamalién kam na ugali de amedukés.

24-25 Nadid i isesa a Diyos a mangilig-tas dikitam, éy siya i mégalagaa dikama monda éwan kam magkasala. Siya imagpaadenea dikam ta harap na ta langet,a pakasayaén na kam. Ta pamag-itan niJesu Cristo a Panginoon tam, éy tanyagdén i Diyos a siya i mataasa. Sakay dikéli kapangyarian na. Saya i katutubu na asapul to sapul, a hanggan nadid, a éwan tukatapusan. Ewan dén. Hudas.

Pahayag 1:1 288 Pahayag 2:1

Tu Pahayag ni Jesu Cristo aNisulatni Juan

1 Saye i pahayaga a niatéd na Diyos niJesu Cristo, monda tulos ti Cristo a méngi-pahayag du méniwala diya, éng anya iadene dén a dumemét. Ey tulos ni Cristo anipaange na to anghel na ti Juan a méngi-pahayag diya. Ti Juan a utusan na. 2 Eysakén éy ti Juan. Sakén amismo i nanulatata éye. Nadid éy nipahayag ko dén i étanana mineta ko. Saye i ipahayag kua a kagia gébwat ta Diyos, at sakay gébwat be takatutuhanan a nipahayag ni Jesu Cristo.

3 Masuwerte i magbasa ta libru a éye.Sakay dumégbati ta hula a éye, a sugsugende, éy masuwerte be side. Da adene dén ipanahun a maganap i étanan a nisulat koa éye.

4 Gébwat ye ni Juan. Saye i sulat kua dutolay ta pitu a simbaan ta Asia:

Atdinan kam maka na Diyos ta biyayasakay ta kapayapaan. Siya i te buhaysapul to sapul, a hanggan nadid, a éwantu katapusan. Pati i Banal a Espiritu aédse ta harap na Diyos. Siya i te pitu atungkulin. 5 Sakay ti Jesu Cristo. Ti Cristoi mégpatunaya ta katutuhanan. Siya ineditol a nabuhay a huway. Siya i mataasadudu hari ta mundua.

Mahal kitam ni Cristo. To nikate na, éynilibri na kitam ta kasalanan tam, dahilto digi na a nebulak. 6 Sinakup kitam niCristo ta kaharian na, a sikitam i puriénna, a manalangin kitam Nama na a Diyos.Siya san i purién na tolay. Siya san i tekapangyarian a éwan tu katapusan. Konasa.

7 Tandaan moy, ta kédemét na éy édsesiya ta kuném. Ey meta siya na étanan.Pati du nagpabikal diya to gayang, éymetade be siya. Ey dahil diya, éy magsanget iétanan a tolay ta mundua, dahil ta parusana dide. O, magkakuna ngani sa.

8 “Sakén i neditula ta étanan,” kagi naDiyos, “Sakay sakén i katapusana.” Siyai Panginoon a makapangyarian. Siya i tebuhay sapul to sapul, a hanggan nadid, aéwan tu katapusan.

Neta Ni Juan Ti Cristo9 Sakén éy ti Juan a top moy. Sakén

i kaguman moy ta hirap tam, sakay ta

kaharian na Diyos, sakay ta pégtiis tam. Eykaguman tambe ti Jesus ta éya a hirap. Na-did, sakén, éy nibuték ta puduk na Patmosdahil to pégpahayag ko ta kagi na Diyossakay ni Jesus. 10 To esaék dén a simbata éya, éy te nanyari diyakén: Nipaisipdiyakénna Espiritu naDiyos, a tulos nabatiko ta adég kua i boses amebakség, a komani ténog na tambuli. 11 I kinagi naa diyakénéy “Isulat mo dén i étanan a meta mo, aipatawed mo du pitu a simbaan. Ipatawedmo,” kagi na, “duméniwala ni Jesus a édsata Epeso, sakay du taga Esmirna, sakay dutaga Pergamo, sakay du taga Tiatira, sakaydu taga Sardis, sakay du taga Piladelpia,sakay du taga Laodisea.”

12 Nadid, pékabati ko ta éya, éy sinulegko, monda meta ko i négkagia diyakén.Ey tu neta ko éy pitu a simbu a gintu.13 Sakay to lubuk du simbu éy naketaékbe sa ta koman i lélake. Te badu siyaa atakdug, sakay te bédbéd ta hako naai gintu. 14 Koman i bulak i kalatak nabuk naa, a melélatak a tahod. At saka imata naa, éy medédingat a koman i apoy.15 Sakay i tikéd naa, éy mégdiléng-diléng akoman i tanso a tinunaw ta apoy. Sakayi boses naa éy koman i pahungupong nadinom. 16Sakay te kébilan na i pitu a bitonta kamét naa. Ey linumwas ta labi naa iispada a magtembang i tadém naa. I matanaa éy makadile a kapareho na bilag éngtanghali.

17 Nadid, péketa ko diya, éy minalug-mukék to tikéd na, a komanék i pate.Pero kembilanék na a kinagi na a, “Diyanka méganteng, Juan, Sakén i neditol taétanan, at sakén i katapusana. 18 Sakéni nabuhaya,” kagi na. “Entan mo, mi-nateék, pero nabuhayék dén nadid a éwantu katapusan. Sakén i te kapangyarian takamatayan sakay ta Dinatagen.

19 “Kanya nadid, Juan,” kagi na, “éyisulat mo dén i étanan a mineta mo nadid,sakay na ipeta kua diko a manyari ta esa apanahun. 20 Mara, i kahulugen na pituaea biton a te kébilan ko, éy side ye di pitua tagapamahala ta pitu a simbaan ta Asia.Sakay di pituae a simbu,” kagi na, “maraside ye du pitu a simbaan.”

2Tu Sulat To Simbaan Ta Epeso

1Nadid, kinagi no lélake diyakén, a “Isu-lat mo ye to tagapamahala to simbaan taEpeso:

Pahayag 2:2 289 Pahayag 2:20“Saye i peekagia ni Jesus. Siya i te kébila

to pitu a biton. Siya tu méglakad ta lubukno pitu a simbu a gintu:

2 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na. “Tukoy ko dén i étanana tarabaho moy a mahigpit, éy ta pégtiismoya. Sakay tukoy ko be a inidelan moy imedukés a tolay. Sakay du mégwari-waria apostol, éy pinuhubaan moy dén side, apinatunayan moy a mebuli side. 3 Tukoyko a matiyaga kam, a nagtiis kam ta hirapalang-alang diyakén. Sakay éwan kamnanghina tu isip. 4 Pero, te kasalanan kampabi diyakén, da éwanék moy mahaléna masiyadu, a kona to dati. 5 Kanya,alélahanén moy tu dati a kalagayan moy,a pagsisian moy i medukés a gimet moy.Sakay gemténmoy a huway tu dati a gimetmoy to ditol. Eng éwan kam magsisi, éyumangeék sina a ibutan ko ta édseanmoyai simbu moya.

6 “Pero sé ˈ man dén ye i napuri kuadikam, da kéiyamutan moy be a konadiyakén i ugalia du Nikolaita a medukés.

7 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan!

“Du éwan madaig na medukés tamundua, éy atdinan ko side ta karapatande a méngan ta bunga no kayo amakabuhay, a édse ta kaharian na Diyos.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Esmirna8 Nadid, kinagi na man dén diyakén, a

“Isulat mo ye to tagapamahala to simbaanta Esmirna:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya i neditulata étanan, at sakay siya i katapusana. Siyai minatea sakay siya be i minabuhay ahuway.

9 “Napospusan ko dén i hirap moya,”kagi na, “da pobre kam a tahod (pero tekayamanan kam ta langet). Napospusankobe i pégpintas dikamdu Judeo. Kagi de aJudeo side a sakup kan side na Diyos. Peroéwan, da sakup side ni Satanas! 10 Diyankam méganteng ta pagdanasan moy a hi-rap a adene a dumemét dikam. Batenmoy,ipepihesu ni Satanas i sénganya dikam,monda puhubaan na kam. Ey maghirapkam ta sapulu a aldew. Basta manatili kama matapat diyakén, hanggan ta ikate moy,éy atdinan ta kam ta gantimpala moy, abuhay a éwan tu katapusan.

11 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.Du éwan madaig na medukés ta mundua,

éy éwan side magdanas ta ikaduwa a ka-matayan.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Pergamo12 Nadid, kinagi no lélake diyakén, a

“Isulat mo ye to tagapamahala to simbaanta Pergamo:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya i te ispadata magtembang tu tadém:

13 “Napospusan ko i pégiyanan moya,”kagi na, “a mesibét i kapangyarian ni Sa-tanas ta banuwan moya. Ey maski konasa, éy ménatili kam a matapat diyakén.Sakay éwan moy inibutan tu péniwalamoy diyakén, maski binunu de ti Antipasta édsean ni Satanas ta banuwan moya.Siya i matapata a utusan ko a nagpatunaydiyakén. 14 Pero te sénganya kam pabi akasalanan diyakén, da te sénganya dikama sumésunud ta pégtoldu ni Balam. TiBalam i néngitoldua ni Balak to éya, apagkasalaénnadu Israel, da tinolduan sideni Balak a méngan ta kanén a niatéd de tadiyos-diyosan. Sakay tinolduan na be sideta péngibébi éy ta péngilélake. 15 Sakayte sénganya be dikam a sumésunud tapégtoldu du Nikolaita. 16 Kanya pagsisianmoy a ibutan moy i kasalanan moy. Engéwan kam magsisi, éy umangeék sina ahukumén ko du tolay ta ina dikam ta is-padaa a luméluwas ta labi kua.

17 “Eng mékabate kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.Du éwan madaig na medukés ta mundua,éy atdinan ko side ta te liso a kanén a géb-wat ta langet. Ey atdinan ko be i bawat esadide ta melatak a bito a te sulat a ngahen abigu. Ey éwan tu iba a makapospos ta inaa ngahen, éng éwan tu néngiatdinan san.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Tiatira18 Nadid, kinagi man dén no lélake

diyakén, a “Isulat mo ye to tagapamahalato simbaan ta Tiatira:

“Saye i peekagia no anak na Diyos. Siyai te mataa a medédingat a koman i apoy.Sakay siya i te tikéda ta mégdiléng-dilénga koman i tanso.

19 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na, “sakay ta pégmahal moydiyakén sakay ta pégtapat moy diyakén.Tukoy ko be i pégtulung moy ta iba sakayna pégtiyaga moy. Sakay tukoy ko be alalo dén a mahusay i gimet moya nadidkesira to neditol. 20 Pero saye i hinanakitkua dikam: bakit pinakultaden moy tu

Pahayag 2:21 290 Pahayag 3:12bébe a ti Hesebel a mégtoldu du kakagu-man moy? Lélinlangén na du utusan koa méngibébi at méngan ta kanén a iatédta diyos-diyosan. Mégwari-wari siya agébwat i pégtoldu na ta Diyos. 21 Inatdinanko dén i éya a bébe ta tama a panahun amonda magsisi siya ta ugali na a bastos,pero éwan siya mégbagu. 22 Kanya nadid,éy padatayén ko siya to kama na. Patidu méngibébi diya éy pagdanasén ko sideta mahigpit a hirap de éng éwan sidemagsisi ta médukés a gégemtén de diya.23 Sakay pati, éy bunon ko du anak na,monda mapospusan du simbaan a sakénsan i nakapospusa ta isip na tolay. Mondamapospusan de a gégantian ko i bawat esadikam ayun ta gimet moya.

24 “Pero sikam a iba ta Tiatira a éwanméniwala ta medukés a pégtoldu niHesebel, éy éwanék tu idagdag a utusdikam. Da sikam, éy éwan kam nagadalta magkadisalad kan a lihim ni Satanas.25 Basta i utus kua dikam, éy manatilikam ta péniwala moya hanggan éwanékdumemét. 26-27 Du éwan madaig namedukés ta mundua, sakay du mangtupadta kaluuben ko a hanggan ta katapusan,éy atdinan ko side ta kapangyariana kona to niatéd diyakén Nama ko.Gemtén ko a side i mamamahala dubanubanuwan ta mundua. Magmayorside du banubanuwan ta mahigpit, apéparusan de side a hanggan madurugside a koman i kédurug na binga.28 Sakay atdinan ko side ta talang-umaga; samakatuwid éy buhay a éwantu katapusan.

29 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.”

3Tu Sulat To Simbaan Ta Sardis

1 Nadid, kinagi man dén no lélakediyakén, a “Isulat mo ye to tagapamahalato simbaan ta Sardis:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya ipégiyanan na Banal a Espiritu a te pitu atungkulin. Siya i te pitu a biton.

“Napospusan ko dén i gégemténmoya,”kagi na. “Kagi de a buhay kam dén, peropara diyakén éy pate kam dén! 2 Kanyanadid, éy mangilag kam, a patibayén moyi péniwala moya, da adene dén a magli-pas. Neta na Diyos a éwan pabi naganapi gégemtén moya a para diya. 3 Isipénmoy tu nabaheta moy a tinanggap moy to

éya. Sugsugén moy ya, sakay ibutan moytu gégemtén moy a medukés. Eng éwankam mangilag, éy demtan ta kam a biglaa talaga. Ey éwan moy mapospusan i orasa kédemét ko.

4 “Pero te sénganya sina dikam ta Sardisa éwan tu kasalanan. Mara éwan de hin-upitan i badu dia ta medukés a ugali taina. Kumuyoyog ya side diyakén a te solotside ta melatak, da mahusay side. 5 Ey duéwan madaig na medukés ta mundua, éypégbaduén ko side tamelatak, a tanda ya abanal side. Sakay éwan ko ibutan i ngahende to libru a listaannangahennamabuhaya éwan tu katapusan. Sakay ipagtapat koside Nama ko sakay du anghel na, a side isakup kua.

6 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Piladelpia7 Nadid kinagi na man dén diyakén, a

“Isulat mo ye to tagapamahala to simbaanta Piladelpia:

“Saye i peekagia no banal a lélake apégkatiwalaan tam. Siya i te kapangyarianta kaharian ni Dabid. Ewan tu makasawayta pasdépén na ta kaharian na, at sakayéwan tumakasdép to pintuan éng éwan napakultaden.

8 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na. “Tukoy ko amaskimehinai kapangyarian moy, éy sinunud moydén i pégtoldu kua. Sakay éwanék moypinabayan. Ey nadid éy binukasan ko déni pintuan ko ta harap moya. Ey éwan tumakasaway dikam a somdép. 9 Entan moy,padulugén ko dikam du tolay a sakup niSatanas, sakay paluhudén ko side ta harapmoya. Mégwari-wari side a Judeo side améniwala ta Diyos, pero éwan. Ipeta kodide a sikam i mahal kua.

10 “Ey nadid, da tinupad moy dén i niu-tus kua dikam a nagtiyaga kam, éy agawénta kambe ta hirap a dumemét tamundua. Iéya a hirap i pangpuhuba ta étanan a tolayta mundua. 11 Dumeméték agad. Kanyamanatili kam ta péniwala moya diyakénmonda éwan tu makaagew ta gantimpalamoya. 12 Du éwan madaig na medukésta mundua éy gemtén ko side a manatilia pirmi ta pégiyanan na Diyos, a éwanside maibut ta éya, maski nikésiya. Sakaytandaan ko side ta ngahen na Diyos ko.Sakay tandaan ko side a side i sakup nabigu a Jerusalem a dumibi a gébwat ta

Pahayag 3:13 291 Pahayag 5:1Diyos. Sakay tandaan ko side ta ngahen koa bigu.

13 “Eng mékabate kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Laodisia14 Nadid, kinagi no lélake diyakén a

huway, a “Isulat mo ye to tagapamahala tosimbaan ta Laodisia:

“Saye i peekagia nomatapat amégpatu-nay ta katutuhanan. Siya i kégébwatan naétanan a nilalang na Diyos.

15 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na. “Tukoy ko a éwanékmoy kéiyamutan. Pero éwanék moy bemémahalén. Maano maka éy kaiyamu-tanék moy, o dikaya éy mahalénék moy.16 Pero nadid, éwanék moy kéiyamutansakay éwanék moy be mahalén. Bastaéwanék moy isipén. Kanya isopha ta kamta labi kua. 17 Sikam, éy kagi moy amayaman kam, a sagana kam ta étanan.Pero éwan, da éwan moy tukoy a kakak-agbi kam, sakay pobre kam, sakay buhékkam, sakay uba kam. 18 Kanya i bilin kuadikam, éy mangalap kam diyakén ta tunaya kayamanan moy, monda mayaman kama talaga. Sakay mangalap kam be diyakénta melatak a damit a takléb na bégi moya,da makasani-sanike. Sakay mangalap kamdiyakén ta gamot na mata moya, mondamaketa kam.

19 “Tandaan moy, paginglan ko duétanan a tolay ko amahal ko, a parusaan koside. Ey purusaan ta kambe éng éwanmoyibutan tu ketamad moy diyakén, sakayéng éwan kam magsisi. 20 Entan moy, tetaknégék ta luwas na pintuan a mégté-tuktukén. Eng batenék na maski ti ésiya,a bukasan na i pintuan na, éy somdépékta pégiyanan na, sakay magagum kame tamahusay. 21 Du éwan madaig na medukésta mundua, éy atdinan ko side ta kapang-yarian, a kagumanko side amaghari. Konasa Tama ko diyakén, a kagumanék na be améghari, da nadaig ko i mundua.

22 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.”

4Tu Neta Ni Juan Ta Langet

1Nadid, kétapos na éya, éy linameng koa huway, éy neta ko ta langet i bukas apintuan. Sakay nabati ko a huway tu bosesa koman i ténog na tambuli, a kinagi nadiyakén, a “Sumangkay ka se. Ipeta ko

diko i manyari ta esa a panahun.” 2Nadid,éy nipaisip diyakén na Espiritu na Diyoséy neta ko ta langet i bangko a édseanna Diyos a méghari. 3 Tu mudet na Diyoséy mégdiléng-diléng a kapareho na maha-laga a bito. Sakay te balaghari ta palebutno bangko, a asul i kolor naa. 4 Sakaypinalebutan siya na bangko a duwapuluéy ta épat, a pégiknuden du matétanda aduwapulu be éy ta épat. Te badu side amagkalatak, sakay te kurona side a gintu taulo dia. 5Te sumésiklab a kilat a gébwat tobangko a pégiknuden na Diyos, a kasabayi mebakség a kéduh. Te pitu a medingat asulo to harap no bangko na Diyos. Ey sideya i pitu a tungkulin na Banal a Espiritu naDiyos. 6 Ey te édsa be to harap no bangko ikoman i diget a melélekmang a koman pai salaming.

Ey te épat be a hayup ta palebut nobangko na Diyos, a putat ta mata i harapdia éy ta adég dia. 7 Tu neditol a hayupéy koman i liyon. Tu ikaduwa a hayup éykoman i baka. Tu ikatélo éy te mudet akoman i tolay. Sakay tu ikaépat a hayupéy koman i sébed a uméegbéh. 8 Tégénémside ta pakpak. Sakay putat ta mata i bégina bawat esa dide, ta lubuk éy ta luwas.Ewan tu bagu i pégkanta dia, maski aldo éyta kélép. I kanta dia, éy“Banal a tahod i Panginoon Diyos a maka-

pangyarian ta étanan. Siya i tebuhay sapul to sapul, a hanggannadid, a éwan tu katapusan.”

9Mégkékantaén du épat a hayup ta purita Diyos, sakay na kemahal na, sakay napégpasalamat de diya. I pégkantaan dia,éy tu mégiknud to bangko. Siya i tebuhay a éwan tu katapusan. Ey bagaymégkanta side diya, 10 éy dumédapa diyadu duwapulu éy ta épat a matétanda, asumésamba side diya. Siya i te buhay aéwan tu katapusan. Sakay itogpal de dukurona de ta harap naa, a kékagin de a,11 “Siko a Panginoon me a Diyos! Kailan-

gan éy purién na tolay i kemahalmo sakay na kapangyarianmua, dasiko i naglalanga ta étanan. Sakaynilalang mo side ayun ta kaluubenmo.”

5Tu Kasulatan Sakay Tu Tupa

1 Nadid éy neta ko i Diyos a te eknudto bangko, a te kébil siya a kasulatan. Ipapel a te kébilan na éy te sulat ta harap

Pahayag 5:2 292 Pahayag 6:8éy ta adég. Pero éwan tu makabuklat, dakempétan ta pitu a képét. 2 Sakay netako be i mesibét a anghel a kinagi na tamebakség, a “Ti ésiya i maaria a mangsidadu képét sakaymangbuklat ta kasulatan?”3 Pero éwan tu minaketa ta langet éy taluta éy ta disalad na luta ta makapagbuk-lat ta kasulatan, a monda meta i lasénna. 4 Kanya sakén, éy nagsangeték tamahigpit, da éwan tu meeta a maari amangbuklat ta ina. 5 Pero nadid, kinagidiyakén no matanda a esa, a, “Diyan kamégsanget. Entan mo ti Jesus ina. Siya ingéngahinan de a liyon, a gébwat ta lahini Huda, a apo-apo siya ni Dabid. Siya éynanalo dén. Kanya siya i te kapangyariana mangsida ta pitu a képét, sakay mang-buklat ta kasulatan.”

6Nadid, to pégkagi no anghel ta éya, éynaketaék ta esa a Tupa a te taknég to lubukdu matétanda. Sakay to bangko na Diyos,sakay du épat a hayup. Samakatuwid éyti Jesus dén ya. Ey mineta ko a te pilatbale, a koman i te namuno diya. Te pitusiya a saduk, sakay te pitu be a mata, aside ya du pitu a tungkulin na Espiritu naDiyos a pinaange na ta mundua. 7 Nadid,inumadene tu Tupa ta Diyos to bangko,sakay inalap na tu kasulatan a te kébilanna. 8 To péngalap na ta éya, éy dinumapadiya du épat a hayup, sakay dinumapa bediya du duwapulu éy ta épat a matétanda.Te kébil i bawat esa dide ta pégtogtogensakay ahung a gintu a putat ta suub. Tusuub, éy saya i halimbawaa na panalanginna tolay na Diyos. 9Nadid, kékantaén de ikanta a bigu, a i kagi dia, éy“Siko i maari a mangalap ta kasulatan,

sakay siko be i maari a mangsidata pitu a képét na a seradu na. Dasiko, éy binunu de ka dén, éy dahilto nikate mo, éy tinubus mo i tolaya para ta Diyos, tolay a gébwat taétanan a lahi ta mundua, sakayta étanan a banubanuwan, sakaykanikanya a salita. 10 Sinakup moside ta kaharian na Diyos, a sidei magpuri ta Diyos, a manalangindiya.”

11 Nadid, kélameng ko a huway, éynabati ko i meaadu a libu-libu a anghel.Te taknég side to palebut no bangko naDiyos, sakay du hayup, sakay du maté-tanda. 12Kinagi de ta medegsén, a“I Tupa a binuno, éy kailangan éy purién

na tolay i kemahal na ugali na.

Siya i maaria a te kapangyarian, sakaykayamanan, sakay karunungan!”

13 Nadid, nabati ko i étanan a nilalangna Diyos a mégpuri diya. Du étanan talanget, sakay ta luta, sakay ta disalad naluta, sakay ta diget, éy mégpégpuri sidediya. I kinagi dia, éy“Purién na tolay i Diyos a méghari, sakay

tu Tupa. Purién de i kemahal naugali de sakay na kapangyarian de,a éwan tu katapusan.”

14 Ey nadid, kinagi du épat a hayup, a“kona sa.” Ey du matétanda, éy dinumapaside, a sinumamba side diya.

6Péngisida No Tupa To Pitu a Képét

1 Nadid, neta ko a sinida no Tupa tuneditol a képét to kasulatan. Sakay nabatiko a mégkagi tu esa a hayup a koman ikabakség na kéduh, a “Kadon se,” kagina. 2 To pégkagi na ta éya, éy neta ko alinumitaw i kabayo amelatak, a te sakayanna te kébil ta busog. Inatdinan siya takurona, a tulos hinumektat siya a angemangdaig to kalaban na.

3 Nadid, sinida no Tupa tu ikaduwa aképét to kasulatan, éy nabati ko i kagino ikaduwa a hayup, a “Kadon.” 4 Ey topégkagi na ta éya, éy linumitaw man déni kabayo a esa, a medideg. I te sakaya taéya, éy inatdinan siya a te kapangyariana magsapul ta gera ta mundua, mondanégpatayan i tolay. Esa a dikél a sondangi niatéda diya. 5 Nadid, péngsida no Tupato ikatélo a képét, éy nabati ko a kinagi noikatélo a hayup, a “Kadon.” To pégkagi nata éya, éy te kabayo sa amengitet aminetako, a te sakayan na te kébil ta timbangan.6 Sakay nabati ko i koman i ténog a gébwatto édsean du épat a hayup, a kinagi nadiya, a “Gemtén mo a esa san a takal apahay i mabugtunga du tolay to upa de tamaghapun. Sakay étélo san a takal amaes imabugtunga to upa de ta maghapun. Perodiyanmohalagaan i langis éy ta alak,” kagina.

7 Nadid sinida no Tupa tu ikaépat aképét to kasulatan, a tulos nabati ko tukagi no ikaépat a hayup, a “Kadon.” 8 Topégkagi na ta éya, éy neta ko sa i kabayoa esa, a putla i kolor naa. I ngahina nasakaya na éya éy ti Kamatayan. Sakay ikaunonoda na éya éy ti Dinatagen. Inat-dinan side ta kapangyarian de ta ikaépata bahagi na mundua, monda mamuno sa

Pahayag 6:9 293 Pahayag 7:14side ta sondang, sakay ta alép, sakay tasaket, sakay ta mebagsik a hayup.

9 Nadid, péngsida no Tupa to ikalima aképét, éy neta ko ta sahok no dambanadudu kaliduwa du binuno. Binuno sidedahil to pégpahayag de ta kagi na Diyos.10Side, éy kinagi de tamedegsén, a “Pangi-noon a makapangyarian! Siko i tunaya abanal. Sénganya pa i paguhay mia diko,”kagi de, “bagu mo hukumén dudu tolayta mundua? Nikésiya pa i iganti mua duminamuno dikame?”

11 Nadid, to pégkagi de ta éya, éy inat-dinan i bawat esa dide ta melatak a badu.Sakay kinagi dide no esa sa, a “Umimangkam pa ta kétihék a panahun a hangganéwan mabunu i sénganya pa a tétotopmoy, da bunon be i sénganya dide a konadikam.”

12 Nadid, neta ko a sinida no tupa tuikaéném a képét. Ey to péngsida na, éylinumindul ta mesibét, a tulos nginumitettu bilag a koman i pégluksa a damit. Sakaytu bulan, éy koman i dige i kolor naa.13 Sakay du biton, éy natépduk side talutaa. I kétépduk dia éy koman i kétép-duk na bunga na kayo bagay yégyégénna mesibét a pahés. 14 Sakay tu langet,éy basta naibut a koman i abék a bigla anilukot. Sakay naibut be du buked sakaydu puduk to édsean de. 15 Ey nadid duduhari ta mundua, sakay dudumataas, sakaydu heneral, sakay du mayayaman, sakaydu te kapangyarian, éy linumiso side aétanan du kuweba sakay ta sahok du bitoto bukibuked. Pati du étanan a tolay,maski malaya, maski mababa, éy linumisobe side. 16Dinumaying side du bukibuked,sakay dudu bito, a “Anin, tapuhan moykame,” kagi de, “monda éwan kame metano méghari ta langet. Sakay monda éwanme masapit i iyamuta dikame no Tupa!17 Da dumemét dén,” kagi de, “i aldew akéiyamut na Diyos, éy ti ésiya i makaiwasta parusa na!”

7Du Sandaan Ey Ta Epatapulu Ey Ta Epat

a Libu a Tolay1 Nadid, kétapos na éya, éy naketaék

ta épat a anghel, a natagtag side a tetaknég ta épat a digdig na mundua. Igimet dia, éy sésawayén de i épat a pahésta mundua, monda éwan dén pumahés talutaa sakay ta digita, sakay maski ta ahea kayo. 2 Ey nadid, éy neta ko be i esa

a anghel a sumésangkay ta dumanég tasikatan. Kébil na i marka na Diyos. Nadid,dinumulaw siya du épat a anghel. (Sideya i te tungkulina a gébwat ta Diyos, amangsida ta luta éy ta diget.) 3 I kinagi naadide, éy “Diyan moy pa péperdién i lutaaéy ta diget éy ta kayo, hanggan éwan mepa mamarkaan du sakup na Diyos ta kidépdia.”

4Nadid, kinagi de diyakén éng sénganyai mamarkaan dia, a sandaan kan éy ta épata pulu éy ta épat a libu. Ey gébwat side taétanan a lahi na Israel.

5 Labindalawa a libu a gébwat ta lahini Huda; labindalawa a libu a gébwat talahi ni Ruben; labindalawa a libu a géb-wat ta lahi ni Gad; 6 labindalawa a libu agébwat ta lahi ni Aser; labindalawa a libua gébwat ta lahi ni Neptali; labindalawaa libu a gébwat ta lahi ni Manases;7 labindalawa a libu a gébwat ta lahi niSimeon; labindalawa a libu a gébwat ta lahini Lebi; labindalawa a libu a gébwat ta lahini Isakar; 8 labindalawa a libu a gébwatta lahi ni Sabulon; labindalawa a libu agébwat ta lahi ni Hose; labindalawa a libua gébwat ta lahi ni Bendyamin.

Du Meadu a Tolay a Niligtas No Tupa9 Kétapos na éya, éy péngenta ko, éy

te meadu bale a tolay a éwan mabilangna maski ti ésiya. Side éy gébwat tabawat lahi, sakay banubanuwan, sakaykanikanya a salita. Te taknég side ta harapna Diyos, sakay ta harap no Tupa. Tebadu side a melatak, sakay te kébilan dei meadu a kayakas. 10 Sabay-sabay sidea négkagi ta medegsén, a “I Diyos tamaea te eknud ta bangkuae,” kagi de, “sakayna Tupaa, éy side i néngiligtasa dikitam!”11 Te taknég i étanan a anghel ta palebutno bangko a édsean na Diyos, sakay tapalebut dumatétanda, sakay ta palebut duépat a hayup. Ey nadid, dinumapa side toharap no bangko a sinumamba ta Diyos.12 I kinagi dia, éy “Purién na tolay i Diyostam,” kagi de, “a magpasalamat side diya.Siya i kamahalan; siya i marunung; siyai te kapangyarian, a éwan tu katapusan.Kona sa.” 13 Nadid, kinagi diyakén nomatanda a esa a, “De ésiya di tolaya ate badu ta melatak? Ahe i kinagébwatandia?” 14 “Ewan ko tukoy,” kagi ko. “Sikoi nakapospusa.” Ey kinagi na diyakén,a “Side ina di nagébwata to mahigpit ahirap. Lininis de sakay pinalatak de to

Pahayag 7:15 294 Pahayag 9:9digi no Tupa i badu dia. Samakatuwid éynaibut dén tu kasalanan de to digi ni Jesus.15 Kanya édse side ta harap no bangko naDiyos,” kagi na, “a tulungan de siya aldoéy ta kélép ta bile naa. Sakay i Diyos ate eknud to bangko, éy alagaan na side.16 Ewan dén side magalép. Ewan dén sidemageplék. Ewan be dén side makabati tapasi na bilag. 17 Dahilan tu Tupa a édseto bangko,” kagi na, “éy siya i magalagaadide. Sakay iange na side ta bukal a dinoma méngatéd ta buhay. Sakay pahiden naDiyos i léwa ta mata dia, monda maibut ilungkut dia.”

8Tu Ikapitu a Képét

1 Nadid, péngsida no tupa to ikapitu aképét to kasulatan, éy matahimik i langetta manga kalahati a oras. 2 Ey kétapos naéya, éy neta ko du pitu a anghel a te taknégta harap na Diyos, a inatdinan na i bawatesa dide ta tambuli.

3Nadid, te esa pa a anghel a inumange toharap no dambana. Te kébil siya a ahung agintu a pégsuuben. Sakay inatdinan siya tameadu a kamangyan, monda iedton na todambana a gintu a édse to harap na Diyos.Gamitén na ya monda meagum tu asok nato panalangin du sakup na Diyos a tolay.4 Ey tu asok no kamangyan éy mégalalutota gébwat to kamét no anghel, a kasabayna panalangin du sakup na Diyos. 5Nadid,inalap no anghel tu baga to dambana, aniasék na to ahung a pégsuuben, sakaynibatikal na ta lutaa. Ey agad nagké-duh, sakay te ugung, sakay nagkilat, sakaynaglindul.

Du Pitu a Tambuli6 Nadid, du pitu a anghel a te kébil ta

pitu a tambuli, éy nakahanda dén side amangyopyop to tambuli de.

7 Nadid, enyopan no neditol a angheltu tambuli na, éy inumuden ta yelo sakayapoy, a te halu a dige. Natutod i ikatélo abahagi na lutaa, sakay i ikatélo a bahagi dukayo, pati du étanan a sariwa a lamon.

8 Nadid, enyopan no ikaduwa a angheltu tambuli na, éy binumagsak to digeti koman a dikél a buked a minatutod.Naging koman i dige i ikatélo a parti nadigita, 9 sakay minate i ikatélo a bahagi naikan, sakay nawasak i íkatélo a bahagi nasésakyan ta digita.

10 Nadid, enyopan no ikatélo a angheltu tambuli na, éy natépduk a gébwat talanget i esa a dikél a biton a mégdingat.Sakay binumagsak ta ikatélo a bahagi namanga dinom, sakay ta manga bukal. 11 Iéya a biton éy ngéngahinan de a Meapsot.Ey inumapsot i ikatélo a bahagi na dinom.Sakaymeadu a tolay iminate to kéinomdeta éya, da inumapsot.

12 Nadid, enyopan no ikaépat a angheltu tambuli na, éy naperdi i katélo a bahagina bilag, sakay na bulan, sakay du biton, ahanggan da minaibut i ikatélo a bahagi nademlag de. Nagdiklémbe i ikatélo a bahagina aldo. Sakay pati éy éwan tumanglaw iikatélo a bahagi na kélép.

13 Nadid, kétapos na éya, éy péngentako, éynabati ko i esa a sébed amégegbéh taontok, a kinagi na ta mebakség, a “Adiyoy,adiyoy, adiyoy, i hirap beman di édsea tamundua bagay éyupan pa du étélo pa aanghel du tambuli de.”

91Nadid, enyopan no ikalima a anghel tu

tambuli na, éy neta ko ta lutaa i komani biton a minatépduk dén. Sakay niatéddiya i susi no ébut a medédisalad. 2 Sakaybinukasan na tu ébut, éy tinumébwag iasok to ébut a koman i asok na dikél adagmang. Ey nagdiklém i bilag sakay talanget, dahil to asok a gébwat to ébut.3 Ey tulos nagbéswal to asok i meadu apésah, a tulos side nangalat tamundua. Eyinatdinan side ta kapangyarian de a mag-pasaket side a koman i kaget na kahame.4 Pinagbilinan side a diyan de péperdiéni lamon éy ta kayo, sakay maski anya ahalaman. Basta du tolay a éwan tu markana Diyos ta kidép dia, éy saya i pasakitanadu pésah. 5 Ewan side pinakultaden abunuén de i tolay, éng ˈwan pasakitan desan side hanggan lima a bulan. Komani kaget na kahame i kasaket dia, mondamahirapan du tolay. 6 To lubuk no lima abulan, éy gustu du tolay amate, pero éwanmaari, da umadeyo i kamatayan dide.

7 Dudu pésah, éy koman side i kabayoa handa ta pékilaban. Te soklong side akoman i kurona a gintu, sakay koman imudet na tolay i mata dia. 8 Sakay i bukdia éy koman i buk na bébe. I ngipén dia éykoman i ngipénna liyon. 9Sakay i hakodia,éy nataklében ta koman i badu a bakal. Ipayadpad na pakpak dia, éy koman i ténognameadu a kalesa a hela na kabayo a tamo

Pahayag 9:10 295 Pahayag 11:2ta gera. 10 Te ipos side a mekamandag akoman i kahame i dégés naa. Ey kéye taipos dia i kapangyarian de a magpasaketta tolay para ta lima a bulan. 11 I hari diaéy tu anghel a medukés a bahala to ébuta medédisalad. Ti Abadon i ngahen na takagi na Hebreo. Ey du Griego, i pégngahende dia éy ti Apoliyon. (I kahulugen na éyaéy siya i magwasaka.)

12 Nakalipas dén i neditol a hirap.Eduwa pa i dumemét.

13Nadid, enyopan no ikaéném a angheltu tambuli na, éynabati ko i boses a gébwatta épat a iskina no dambana a gintu taharap na Diyos. 14 Kinagi no boses toikaéném a anghel, a “Du épat a medukésa anghel a te gapus to digdig no dinomna Uprates, éy ukaden mo.” 15 Kanyainukaden na du épat a anghel, a mondabunon de i ikatélo a bahagi na mangatolay. Talaga a hinanda side a para ta takdaa oras a mamuno. 16 Te négkagi diyakénéng sénganya du sundalu a nakakabayo taéya, a éduwa a datos a milyon. 17 Sayetu nipeta diyakén. Neta ko du kabayo,sakay du te sakay dide, éy te badu side amedingat a koman i kolor na apoy, sakayasul, sakay dilaw. Koman i ulo na liyon iuloa du kabayo. Sakay bumébéswal ta labidia i apoy, sakay asok, sakay asupre. 18 Teétélo a peste i mamuno ta ikatélo a bahagina manga tolay: apoy, sakay asok, sakayasupre. Diden ya a étélo éy gébwat sideta labia du kabayo. 19 I kapangyarian dukabayo, éy kéye ta labi dia sakay ta iposdia. I ipos dia éy koman i ulag, a te ulo side,monda gégamitén de ta pégpasaket de.

20 Nadid, du tolay a nawahak to hirapa éya a éwan minate, éy éwan side nag-sisi. Ewan de inibutan tu pégsamba de tadimonyo sakay ta diyos-diyosan a ginimetde--du larawan a gintu, pilak, tanso, bito,sakay kayo. Pero éwan maketa i diyos-diyosan; éwan side makabate, éwan sidemakapaglakad! 21 Sakay du tolay, éy éwande be pégsisian tu binuno de, sakay tupégilo de, sakay tu péngibébi de, sakay tupégtako de.

10Tu Anghel a Te Kébil To Kétihék a Kasula-

tan1 Nadid, kélipas na éya, éy neta ko

man dén i esa pa a anghel a mesibét, ainumogsad a gébwat ta langet. Te balutsiya ta kuném, sakay te balaghari ta némo

na ulo naa. Makadile a koman i bilag imata naa, sakay i tikéd naa éy medingata koman i adigi a apoy. 2 Te kébilan na ikétihék a kasulatan a binuklat. Niepdék nai kawanan a tikéd na ta digita. Sakay tukawihe a tikéd na éy niepdék na be to luta.3Dinumulaw siya, éy koman bale i boses naliyon i kabakség na dulaw naa. To kédulawna, éy nagténog i pitu a kéduh. 4Nadid, éytalaga ko a nisulat tu kinagi no kéduh, éysinawayék no boses ta langet, a kinagi na,a “Diyanmo ina isulat! Ilihimmo tu kinagidu pitu a kéduh.”

5Nadid, tu anghel amineta ko a te pédékto diget éy to luta, éy niontok na tu kamétna, 6-7 a tulos nanumpa siya ta Diyos. Ikinagi naa, éy “Ewan dén male. Engˈwan,bagay yopyopan no ikapitu a anghel tutambuli na,” kagi na, “éy tupadén na Diyosi plano na a lihim. Tupadén na a konato nipahayag na dudu purupeta a utusanna to araw. Diyos i te buhay a éwan tukatapusan,” kagi na, “a siya i naglalanga talanget, sakay ta luta, sakay ta diget, sakaydu étanan a édsa sa.”

8 Nadid, kétapos na éya, éy kinagi mandén diyakén no boses ta langet, a “Angemo alapén i kasulatana a binuklat,” kagina, “a te kébilan na anghela. Na te pédékta digita sakay ta lutaa.”

9 Kanya sakén, pékabati ko ta éya, éyinadenean ko tu anghel sakay inaged ko tukasulatan. “Alapén mo dén,” kagi na, “akanén mo dén. Metam-is ina ta labi mua,”kagi na, “a koman i tam-is no pitukan.Pero meapsot ina ta tiyan mua.” 10Nadid,ginewat ko tu kétihék a kasulatan, sakaykinan ko dén. Ey metam-is ngani ta labikua; pero to péngietlén kodén, éymeapsotbale ta tiyan kua.

11 Ey nadid te négkagi diyakén, a“Kailangan ihula mo a huway du meadua tolay, sakay dudu nasiyon, sakay duduhari.”

11Tu Eduwa a Sistigu

1 Nadid, te nangatéd diyakén ta atak-dug a kayo a pégsukat. Sakay kinagi nadiyakén, a “Angen mo sukatén tu templona Diyos, sakay no dambana. Sakay bi-langén mo du sumésamba ta éya. 2 Perodiyan mo sésukatén tu karsada to pale-but no templo,” kagi na. “Pabayan moya, da niatéd dén ina dudu tolay a éwanmékidiyos. Pusungén de i éya a banuwan

Pahayag 11:3 296 Pahayag 12:5na Jerusalem para ta ételo a taon éy takalahati. 3 Pero paangen ko sa i éduwa asistigo ko, a te badu side ta sako a damit,”kagi na. “Ey magpahayag side ta kagi naDiyos para ta étélo a taon éy ta kalahati.”

4 Diden ya a éduwa a sistigu, mara sideina di éduwa a kayo a olibo, sakay naéduwa a simbu a édse ta harap na Diyos.5 Eng te magayak a magpasaket dide, éybuméswal ta labi dia i apoy a mangtutodta kalaban de a mamuno dide. 6 Te ka-pangyarian be side amangsaway ta langet,a monda éwan maguden ta panahun napégpahayag de ta kagi na Diyos. Sakay tekapangyarian be side a paging digién de imeadu a bukal a dinom. Sakay mangatédbe side ta tolay ta mundua ta maski anya apeste, kada gustu de.

7 Nadid, kétapos du éduwa a sistigua magpatunay, éy buméswal i metapanga hayup a édse to ébut a medédisalad.Mékipaglaban siya dide a éduwa, éy mat-alo side a mabunu side no hayup. 8-9 Eynadid tu bangkay de, éy te dégso santa karsada na éya a dikél a banuwan taétélo a aldew éy ta kalahati. Ey pégitaandu étanan a tolay ta mundua tu bangkayde, a éwan side pumayag a méngielbéngdide. Saya tu banuwan a néngipakuan deto Panginoon de. I palayawa na éya abanuwan, éy Sodoma, sakay Egipto. 10 Eymasahat du tolay ta mundua, dahil éyminate dén du éduwa. Magkasayaan side,sakay mangatéd side ta regalo, da minatedén du éduwa a éya a purupeta a nagpahi-rap dide ta masiyadu.

11 Nadid, kélipas na étélo a aldew éy takalahati, éy inatdinan na Diyos du éduwaa bangkay ta angés, a tulos de a nabuhay,tulos tinumaknég side. Ey du étanan anaketa ta éya, éy néganteng side a tahod!12 Nadid, nabati du éduwa i medegsén aboses ta langet, a kinagi na, a “Umon-tok kam dén see!” Ey hanggan te itanside du kalaban de, éy inumontok sidea hanggan da sinomdép side to kuném.13 Ta éya a mismo a oras, éy linumindul tamebébakség. Tulos nebagsak i ikasapulua bahagi no banuwan, sakay pitu a libu atolay i minatea. Ey du nabuhay a tolay,éy méganteng side, a pinuri de i Diyos talanget.

14 Nakalipas dén i ikaduwa a hirap. Esasan dén i dumeméta.

Tu Ikapitu a Tambuli

15 Nadid, enyopan no ikapitu a angheltu tambuli na, éy te mebakség a boses talanget, a kinagi de, a “I péghari na tolayta mundua, éy niagton dén to Panginoontam, sakay tu pinili na a ti Cristo. Magharisiya a éwan tu katapusan,” kagi no boses.

16Nadid, du duwapulu éy ta épat amaté-tanda a kaeeknud du bangko de ta harapna Diyos, pékabati de ta éya, éy dinumapaside sakay sinumamba side ta Diyos. 17 Ikinagi dia, éy“Panginoon Diyos a makapangyarian ta

étanan. Siko i te buhay sapul to sa-pul, a hanggan nadid. Magpasala-mat kame diko, da ginamit modén i kapangyarian mo, a nagsapulka dén a maghari. 18 Du éwanmékidiyos, Panginoon, éy méiya-mut side. Pero dinumemét dén ioras mo a mégingél. Dinumemétdén i péghukum du pate. Dinu-memét dén i oras a péngatéd mota gantimpala mo du utusan mo apurupeta, sakay du étanan a méni-wala diko, mataas éy ta mababa.Oras dén nadid a lipulén mo duétanan a nagpahirap ta mundua.”(Saya tu kinagi du matétanda.)

19 Nadid, nabukasan i templo na Diyosa édse ta langet, éy neta me tu kaban aédsean no pangako na a kasulatan. Eynadid, tulos nagkilat sakay te ugung, sakaynagkéduh, sakay linumindul, sakay nagu-den ta meadu a yelo.

12Tu Bébe Sakay Tu Biklat

1 Nadid, kétapos na éya, éy linumitawta langet i tanda a dikél, a nipeta na imanyaria ta esa a panahun: te esa a bébe ate taknég to bulan, a mabuktet siya. I ulonaa éy te kurona ta labindalawa a biton,sakay i badu naa éy medédemlag a komani bilag. 2 Sakay adene dén siya a magenak.Gégsokan siya hanggan da yékéhéyona.

3 Nadid, esa pa a tanda i linumitawa talanget: Neta ko ti Satanas a koman dénsiya i medideg a biklat a napakasiyadu adikel. I éya éy pitu i ulo naa, sakay sapului saduk naa. Sakay te kurona i bawat ulona. 4Dinagil no ipos na du ikatélo a bahagidu biton ta langet, a tulos nibatikal na tamundua. Dinumoho tu biklat ta tikéda nobébe a adene dén a magenak, a mondaietlén na maka agad tu anak ta péngienakna. 5 Nadid tu bébe éy nienak na tu anak

Pahayag 12:6 297 Pahayag 13:11a lélake--tu tiniyak a maghari ta mahigpitta étanan a banubanuwan. Ey nadid, agadinagaw tu anak a kembil na siya ta Diyosto bangko na. 6 Tu bébe man dén, éyginuminan ta ilang a lugar--linumiso siyato esa a lugar a nihandanaDiyos a para koona, monda maalagaan sa siya para ta étéloa taon éy ta kalahati.

7 Nadid, kélipas na éya, éy nagsapul igera ta langet. Ti Anghel a Migel sakaydu kakaguman na a anghel, éy linumabanside to medideg a biklat sakay du kagu-man na a anghel a medukés. 8 Natalo tubiklat sakay du anghel na, tulos naibutside ta langet. 9 Tu dikél a biklat, éy siyatu matanda a ulag, a ngéngahinan de aDiyablo. Ti Satanas ngani dén. Siya tuminangloko ta étanan amundu. Nibut siyata mundua, a kaguman na dudu étanan aanghel na.

10Nadid, nabati ko man dén i medegséna boses ta langet. I kinagi naa, éy“Dumemét dén i pégligtas na Diyos.Nipeta dén na Diyos i kapangyarianna a maghari! Hinumayag be dén ikapangyarian no pinili na a ti Cristo!Dahilan éy pinaibut dén ta langet tupalagi a mégpintas du tétotop tam. 11 Dutétotop tam,” kagi no boses, “éy nanaloside to nilaban de ni Satanas, dahil to digino Tupa. Sakay nanalo be side dahil tokatutuhanan a nipahayag de. Ewan sidenanghinayang ta buhay de. 12Kanya sikama mégiyan ta langet,” kagi na, “éy masayakam. Pero sikam amégiyan ta mundua, éymakaanteng i pagdanasan moya! Dahilanéy inumogsad dén dikam ti Satanas, éyméiyamut siya a tahod! Tukoyna a kétihéksan dén a panahun i nabuhaya diya.” (Sayatu kinagi no boses a nabati ko.)

13Nadid tumedideg a biklat, péketa na anibut dén siya tamundua, éyhinagadna tubébe a néngienak to anak a lélake. 14 Perotu bébe, éy inatdinan siya ta éduwa apakpak a dédekél a gébwat to dikél a sébed,monda ginanan na tu ulag. Makaegbéhsiya ta lisawan na ta ilang a lugar. Eyalagaan sa siya ta para étélo a taon éy takalahati. 15 Nadid tu biklat, péketa na aéwan na maabut tu bébe, éy néngisophasiya ta dinom a meadu, a monda meanodtu bébe. 16 Pero tu luta, éy tinumulungto bébe, da pinomtak a tulos na ininum tudinom a nisopha no biklat. 17 Ey tu biklat,péketa na ameligtas tu bébe, éyméiyamutsiya diya. Kanya nagsoli a monda geraén

na du étanan a lahi na éya a bébe. Sideya du sumésunud ta utus na Diyos, dumégpatunay ni Jesus ta matapat. 18 Ey tetaknég tu biklat ta digdig na diget.

13Tu Hayup a Gébwat To Diget

1Nadid, neta ko i dikél a hayup a meta-pang a linumitaw ta diget. Pitu i ulonaa, sakay sapulu i saduk naa. Sakay tekurona i bawat saduk na. Sakay nakasulatta bawat ulo na i ngahen a medukés akontara ta Diyos. 2 Koman siya i tigre. Itikétikéd na éy dédekél. Sakay na labi naaéy koman i labi na liyon. Ey tu medideg abiklat, éy niatéd na tu sibét na to hayup.Sakay niatéd na be diya tu kapangyarianna a maghari ta mundua. 3 I uloa a esano hayup, éy te talingo ta ikate na, perobuhay san siya. Sakay du étanan a tolayta mundua, éy nagtaka side to hayup, asumésunud side diya. 4 Pati tu biklat, éysinamba siya du étanan a tolay, da niatédna tu kapangyarian na to hayup a meta-pang. Sakay sinamba de be tu hayup. “Tiésiya i makaahiga to hayup?” kagi de. “Tiésiya i makalabana diya?”

5 Nadid maari tu hayup a magpalalo,sakay mégkagi ta kontara ta Diyos,sakay maghari ta étélo a taon éy takalahati. Ewan siya sinaway na Diyos.6 Linapastangan na i Diyos, sakay tangahen na Diyos, sakay ta pégiyanan na.Sakay linapastangan na be dudu mégiyanta langet. 7 Sakay maari be tu hayup alumaban du sakup na Diyos a tolay na,sakay taluén na side. Sakay inatdinansiya ta kapangyarian na a mémahala taétanan a tolay ta mundua. 8 Ey sésambaansiya du étanan a tolay. Pwera du tolay anakasulat i ngahen de to libru a péglistaanta mabuhay a éwan tu katapusan. I éya alibru éy koo no Tupa a binuno. Ey nelistadén i ngahen de ta éya bagu nilalang imundua. 9 Eng mékabati kam éy batenmoy ye. 10 Eng ti ésiya i takdaa a madikép,éy madikép ngani. Sakay du takda abunon, éy bunon side a talaga. Kanyakailangan éy mégtiis a méniwala du tolayna Diyos.

Tu Hayup a Gébwat To Luta11 Nadid, éy neta ko i esa pa a dikél a

hayup a metapang a linumitaw to luta. Tesaduk siya a éduwa a koman i saduk natupa. Pero i boses na éy koman i boses na

Pahayag 13:12 298 Pahayag 14:15biklat. 12 Inaguman na tu neditol a hayup,sakay ginamit na i étanan a kapangyarianna éya. Sakay pilitén na du étanan atolay ta mundua a sumamba to neditola hayup. Siya tu te talingo ta ikate anaghusay dén. 13 Makataka a milagro iginimita no ikaduwa a hayup. Pinadibi nabe ta harapa du tolay i apoy a gébwat talanget. 14 Naloko na du étanan a tolay,dahil to milagro a ginégimet na ta harapano neditol a hayup. Sakay pati, éy naakitna be side a magimet ta ribultu no neditola hayup--tu te talingo ta sondang a ikatena, pero buhay san siya. 15 Nadid, maaribe tu ikaduwa a hayup a magpabuhay toribultu no neditol a hayup. Pinakultadensiya na Diyos. Kanya méképégkagi turibultu, sakay ipabunu na du étanan aéwan sumamba diya.

16Nadid, pinilit no hayup a minarkaan iétanan a tolay ta kamét dia sakay ta kidépdia. Pati du mababa éy ta mataas, patimayaman éy ta pobre, éy minarkaan sidea étanan ta tanda na. 17 Ey éwan maaria mamugtong o dikaya magpabugtong dutolay a éwan tumarka ta ngahennohayup,o tu numero a kapareho no ngahen na.

18 Isipén moy, sikam a mégbasa ta éye--dumatalinung san imakapospusa ta kahu-lugen no numeru no hayup. Dahilan ikaparehua nonumeruna éy ngahenna esaa lélake. I numeru na éy 666.

14Mégpégkanta Du Tinubus Na Diyos

1Nadid, kélameng ko, éy kéya sa tu Tupaa te taknég ta Buked na Sion, a kagumanna i sandaan éy ta épat a pulu éy ta épat alibu a tolay. Te sulat ta kidép dia i ngahenno Tupa sakay tu ngahen no Ama na.2 Sakay nabati ko nadid i boses ta langeta i ténog na éy koman i pahungupong nadinom, sakay ta kadegsén na kéduh. Sakaykoman be i togtog na meadu a gitaha.3 Mégpégkanta side a étanan ta bigu akanta ta harapan na Diyos sakay ta harapdu épat a hayup, sakay ta harap du duwa-pulu éy ta épat a matétanda. Ey éwan tumakaadal ta éya a kanta, éngˈwan side sana tinubus na Diyos tamundua--du sandaanéy ta épat a pulu éy ta épat a libu. 4 Side yadu lélake a éwan inumadene ta bébe, sakayéwan side nangasawa. Basta uméunonodside to Tupa maski ahe i angayan na. Tin-ubus side ta étanan a tolay. Side ya duneditol a méniwala ta Diyos sakay to Tupa.

5 Ewan side nagbuli-buli, maski nikésiya.Sakay éwan side tu kapintasan.

Tu Etélo a Anghel6 Nadid, mineta ko man dén i esa pa

a anghel a uméegbéh ta ontok. Siyaéy te Mahusay a Baheta a éwan malipas,monda ipahayag na dudu étanan a tolayta mundua. Ibaheta na du tolay ta maskiahe a banubanuwan, sakay maski anya alahi, sakay ibaheta na du tolay a iba-ibatu kagi. 7 Kinagi no anghel ta medegsén,a “Gumalang kam ta Diyos, sakay puriénmoy i kapangyarian na. Da dumemét dén ioras a péghukumna. Sambaénmoy i Diyosa naglalang ta langet,” kagi na, “sakay talutaa, sakay ta diget éy ta bukal na dinom.”

8Nadid, neta ko man dén i esa a anghela kasunud, a kinagi na, a “Bumagsak déna talaga i dikél a banuwan na Babilonia!Da side i néngitoldua du étanan a tolay tagimet dia a medukés, sakay ta pégsambade ta diyos-diyosan.”

9 Nadid, te anghel a esa a tinumagubetdu éduwa. Ey kinagi na be ta medegsén, a“Sindu sumésamba to hayup a metapangsakay to ribultu na, sakay tinanggap detu marka na ta kamét dia éy ta kidép dia,10 éy parusaan side na Diyos ta dikél,”kagi na, “a éwan na side kagbian ta maskikétihék. Pahirapan side ta apoy sakayta asupre ta harapan no Tupa sakay dubanal a anghel. 11 Ey tu asok a gébwatto apoy a magpahirap dide,” kagi na, “éyéwan tu bagu i tumétébwaga. Aldo éy takélép éy éwan tu kéimang du sinumambato hayup sakay to ribultu na; sakay sindutinumanggap to marka no ngahen na.”

12 Dahil ta éya a kinagi no anghel, éykailangan éy magtiis du sakup na Diyos.Side a méniwala ta utus na Diyos sakay niJesus.

13 Nadid, nabati ko man dén i boses talanget, a kinagi na, a “Isulat mo ye: Ma-suwerte du étanan a mate sapul nadid éngédse side ta Panginoon!” “Tahod ngani,”kagi na Banal a Espiritu, “da umimangside to tarabaho de, sakay kamtan de be igantimpala no tarabaho de.”

Tu Mégapas Ta Mundua14 Nadid, kélameng ko, éy neta ko i

melatak a kuném, a te eknud sa i komani lélake. Te kurona siya a gintu, sakay tekébilan na i metadém a gapas.

15 Nadid, linumuwas to templo i esa paa anghel, sakay kinagi na ta medegsén to

Pahayag 14:16 299 Pahayag 16:9

te eknud to kuném, a “Gamitén mo dén igapas mua,” kagi na, “a magapas ka dén,da panahun dén na pégapas. Nalutu dén igapasén ta mundua.” 16Nadid, pékabati taéya no te eknud to kuném, éy nagapas dénsiya, éy nagapas dén i gapasén ta mundua.

17Nadid, linumuwas to templo ta langeti esa man dén a anghel. Siya éy te kébil beta gapas a metadém.

18 Sakay te linumuwas man den todambana a esa a anghel. Siya tu namama-hala ta apoy. Kinagi na to anghel a tegapas a metadém, a “Nay, gamitén mo déni gapas mua, a ladéyén mo dén i bungana ubas a étanan ta mundua,” kagi na,“da minalutu dén side.” 19 Kanya ginamitno anghel tu gapas na a linadéy na duubas, sakay nibatikal na to pégpésitan tabunga na ubas. Kahulugen na éy nibatikalna du tolay to pégparusaan na Diyos dukéiyamutan na. 20Ey tulos pensépsit de duubas ta luwas na banuwan. Ey binumulosto pégpésitan i dige, a hanggan da étéloa datos a kilumetru i kalawa no bihéng adige. Sakay i kabétong na éy sadpa.

15Du Pitu a Ménegipo a Peste

1Nadid, neta ko i esa pa a dikél a tandata langet: pitu a anghel a te kébil ta pitua peste. Saye i katapusana a peste, dakélipas de, éy humintu be i iyamut naDiyos.

2 Nadid, te minetaék a koman i diget amelélekmang a te halu a apoy. Neta ko besa du nanalo to metapang a hayup a dikél,sakay to ribultu na. Sakay nanalo be sideto te numero a kapareho no ngahen na. Tetaknég side to diget a melélekmang, sakayte kébilan de i gitaha a niatéd na Diyos.3Kékantaén de tu kanta niMoises a utusanna Diyos, sakay tu kanta no Tupa:“Panginoon Diyos a makapangyarian ta

étanan. Kamahalan a tahod iétanan a gimet mo! Siko i Hariadu étanan a banubanuwan. Tamaa katutuhanan i étanan a ugalimo! 4 Ti ésiya i éwana uman-teng diko, Panginoon? Ti ésiyai umidila a méngipahayag ta ka-pangyarian mo? Ange sumambadiko du étanan a tolay, da meta naétanan i tarabaho mo a tama.”

5Nadid, kétapos na éya, éy neta ko be abinumukas i templo ta langet. Sakay netako be sa tu tolda a édsean no pangako na

Diyos. 6 Ey nadid éy linumuwas to templodu pitu a anghel a te kébil ta pitu a peste.Te badu side ta melinis a manta. Sakayte gintu a te bédbéd ta hako dia. 7 Nadid,du épat a hayup, éy esa dide i nangatédadu pitu a anghel ta ahung a gintu. Didenya a ahung éy putat ta iyamut na Diyos.Diyos i te buhay a éwan tu katapusan.8 Ey tu templo éy putat ta asok. Sayai tanda a kamahalan i kapangyarian naDiyos. Ey éwan tu makasdép to templohanggan éwan matapos du pitu a peste akébil du pitu a anghel.

16Méngibulak Du Pitu a Anghel To Ahung

De1 Nadid, nabati ko i medegsén a boses

to templo a mégutus du pitu a anghel. Ikinagi naa, éy “Angen moy dén ibulak tamundua i lasén na pitu a ahung a iyamutna Diyos!”

2 Kanya inumange tu neditol a angheléy ange na nibulak ta mundua tu lasén nokébil na a ahung. Ey dahil ta éya, éy natal-italingo du tolay ta medukés a meaapdés atalingo--du te marka to ngahen no dikél ahayup, sakay du mégsamba to ribultu na.

3 Sakay tu ikaduwa a anghel, éy nibulakna tu lasén no ahung na to diget. Ey tudiget éy naging koman i dige na pate atolay. Ey minate du étanan a te buhay tadiget.

4 Tu ikatélo a anghel, éy nibulak na tulasén no ahung na ta bawat dinom sakaydu bukal, éy naging dige be i éya. 5 Tulosnabati ko a kinagi no anghel a tagapama-hala du étanan a dinom, a“Siko i banal; siko i te buhay sapul to

sapul, a hanggan nadid. Tamatu gimet mo a péghukum, Pangi-noon, 6 da binunu de du sakupmo a tolay, sakay du purupeta mo.Kanya pinenom mo be side ta digea inumén de. Séˈ ina i tamaa dide.”

7 Sakay nabati ko be i boses to dambana, akinagi na, a“Panginoon Diyos a makapangyarian ta

étanan, talaga a mahusay a tama ipéghukummua!”

8Nadid, tu ikaépat a anghel, éy nibulakna tu lasén no ahung na to bilag. Inat-dinan na ta pasi na a monda tutudén naa masiyadu i tolay. 9 Pero maski da na-pasi side to bilag, éy éwan side nagsisi tokasalanan de; éng ˈwan linapastangan de

Pahayag 16:10 300 Pahayag 17:8pa i Diyos. Ewan de pinuri i kapangyarianna, maski da siya i namamahala diden ya apeste.

10Nadid, nibulak no ikalima a anghel tulasén no ahung na to bangko no dikél ahayup, éy nagdiklém i kaharian na. Tulosdu tolay a kinaget de tu dila de dahil tosaket de. 11 Sakay linapastangan de i Diyosdahil to saket de sakay du talitalingo de.Sakay éwan be side nagsisi to gimet de amedukés.

12 Nadid, nibulak no ikaéném a angheltu lasén no ahung na to melawa a dinomna Uprates. Tulos natian tu dinom a parate dimanén du hari a gébwat ta sikatan.13 Ey neta ko nadid i étélo a medukés aespiritu, a koman side i tukak. Natagtagside a binuméswal to labi no medideg abiklat, sakay to labi no dikél a hayup, sakayto labi no mebuli a purupeta. 14Di espiritua éye éy du dimonyo a mégimet ta kataka-taka. Lélebutén de du étanan a hari tamundua, a monda tipunén de side a parata laban ta takda a aldew na Diyos. Diyos imakapangyarian ta étanan.

15 “Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus. “Ikédemét ko éy koman i kédemét na még-tako, a basta bigla! Masuwerte du még-bantay diyakén, a hinanda de dén tu badude. Side éy éwan maglakad a uba a tuloséwan side masanike.”

16Nadid, du étélo a medukés a espiritu,éy tinipun de i étanan a hari ta lugar angéngahinan de a Armagedon ta kagi naHebreo.

17 Nadid, tu ikapitu a anghel éy nisap-wah na ta ontok tu lasén no ahung na,monda makébil no pahés. Tulos te kagia medegsén a gébwat to bangko na Diyosta langet, a kinagi na, a “Naganap déni parusa ko du tolay.” 18 Nadid, kinu-milat, sakay te ugung, sakay nagkéduh,sakay linumindul ta mebébakség. Sapulto péglalang ta tolay ta mundua, éy sayai mebébakséga a lindul. 19 Pinomtak taétélo a bahagi tu dikél a banuwan, sakaybinumagsak be i étanan a banubanuwanta mundua. Tinandaan ngani na Diyosi dikél a banuwan na Babilonia. Sakaypinarusaan na side ta masiyadu dahil taiyamut na. 20 Naibut dén du étanana puduk, sakay nayuno be du étanan abuked. 21 Inumuden be ta dédekél a yelo,a i timbanga na bawat esa a pirasu éylimapulu a kilu. Ey binumagsak ya dutolay. Ey linapastangan de i Diyos, dahil

to uden a yelo. Medukés a tahod i peste aéye!

17Tu Tanyag a Bébe a Medukés

1 Nadid, kétapos na éya, éy inumadenediyakén i esa du pitu a anghel a te pitu aahung. Kinagi na diyakén, a “Kadon se.Ipeta ko diko éng kodya i pamarusaa totanyag a bébe a medukés. Siya i magharito dikél a banuwan a édse ta meadu adinom. 2 Dudu hari ta mundua,” kagi na,“éy inaheg de dén i ugali na éya a bébe.Sakay dudu tolay ta mundua, éy nalangoside to alak na a bastos. (Samakatuwid éyinaheg de tu ugali na a bastos.)”

3Nadid, nipaisip diyakén na Espiritu naDiyos, a tulos kembilék no anghel to ilanga lugar. Ey neta ko sa tu tanyag a bébe,a te sakay to medideg a hayup. I hayup aéya éy te pitu a ulo sakay sapulu a saduk.Ey nakasulat ta étanan a bégi na i meadua ngahen a kontara ta Diyos. 4 Sakay tubébe, éy te solot tamedideg a baduna hari.Sakay te meaadu siya a alahas a gintu,sakay mahalaga a bito, sakay perlas. Tekébilan na i ahung a gintu a putat ta ugalina a medukés. 5 Te sulat ta kidép naa ingahen a lihim i kahulugen na. I kagia nosulat éy “I dikél a banuwan na Babilonia,éy siya i kégébwatan na étanan a medukésa ugali sakay ta étanan a makasanisaniketa mundua.”

6 Sakén, to péketa ko ta éya a bébe, éymégtakaék, da lasing dén siya ta digi natolay ni Jesus a binunu na.

Méngipaliwanag Tu Anghel Ta Kahulu-gen No Bébe

7 “Bakit mégtaka ka?” kagi diyakén noanghel. “Ipaliwanag ko diko i kahulugenna bébea a ina sakay na te sakayan naaa hayup. 8 Tu hayup a mineta mo éybuhay to éya, pero nadid éy pate dén. Perobuméswal pa siya to ébut a medédisalad,”kagi na, “a tulos umange ta kapahamakan.Ey du tolay ta mundua, éy magtaka side.Saya du tolay a éwannakasulat i ngahendeto libru a péglistaan ta mabuhay a éwan tukatapusan. Ey nelista dén i ngahen ta éyabagu nilalang i mundua. Diden ya a tolay,”kagi na, “bagay meta de tu hayup a pitu tuulo sakay sapulu i saduk naa, éy magtakaside a tahod, da minate dén sakay huway alumitaw.

Pahayag 17:9 301 Pahayag 18:139 “Nadid, isipén mo,” kagi diyakén no

anghel, “du matalinung san i makapos-pusa ta kahulugen na éye: Du pitu a uloéy side ina du pitu a buked a édsean nobanuwan a pégharian no bébe. 10 Sakay ikahulugen be na éya,” kagi na, “éy pitu bea hari. Nakalipas dén i lima. Ey mégharipabi nadid i esa; sakay tu ménegipo éyéwan pabi dinumemét. Ey ta kédemét na,”kagi na, “éy maghari san siya ta sandali.11 Sakay tu hayup a dikél a minate, éy sayatu ikawalu a hari. Ey esa be siya du pitu.Ey mepahamak be siya.”

12Nadid, kinagi pabi no anghel diyakén,a “I sapulu a saduk a mineta mo, éy sapulube side a hari a iba. Pero éwan pabi sidenaghari. Ta péghari de, éy mamahala sidea kaguman no hayup ta sandali san. 13 Esai isip di sapulu a éye. Sakay iatéd de tohayup tu kapangyarian de. 14 Labanan detu Tupa,” kagi na, “pero natalo na side,da siya i Panginoon ta étanan, sakay siyai Hari ta étanan a hari. Ey du kagumanno Tupa, éy side duméniwala diya a inakitna.”

15 Sakay kinagi man dén no angheldiyakén, a “Tu mineta mo a dinom apégharian no bébe a tanyag,” kagi na, “éytolay ya a gébwat ta étanan a lahi sakaybanubanuwan. 16 Sakay tu sapulu a sadukaminetamo, sakay tu hayup, éymaiyamutside to bébe a tanyag. Agiwan de siyata étanan a ari-arian na, sakay ginanande a uba. Kanén de tu pilas na,” kagino anghel, “sakay tutudén de tu bégi na.17 Ipaisip dide na Diyos, monda gemtén dei kaluuben na, maski éwan de tukoy. Eykaluuben na Diyos,” kagi na, “éy magesaside a iatéd de tu kapangyarian de tohayup. Kona sa éy maganap dén i kagi naDiyos.

18 “Sakay tumedukés a bébe a netamo,”kagi no anghel, “samakatuwid éy saya tudikél a banuwan a makapangyarian duduhari ta mundua.”

18Tu Kébagsak Na Babilonia

1 Nadid, kétapos na éya, éy neta koi esa man dén a anghel a inumogsad agébwat ta langet. Dikél i kapangyarianna. Dinumemlag i mundua dahil to bégina a medingat. 2 I kinagi na ta medegsén,éy “Binumagsak dén tu tanyag a bébea medukés. (I kahulugen na éya, éybinumagsak dén i dikél a banuwan na

Babilonia.) Pégiyanan dén nadid du di-monyo,” kagi na, “da péglebutan ya namagkadukés a espiritu. Sakay péglobunanna magkadukés a manok a makaanteng.3Da inaheg dén du tolay i ugali na a bastos.Sakay dudu hari ta mundua, éy binébi desiya. Sakay du mégnigosiyo,” kagi na,“éy nagyaman side to kayamanan na amedukés.”

4Nadid, to pégkagi no anghel ta éya, éynabati ko i boses a iba ta langet, a kinagi na,éy “Umadeyo kam diya, sikam a sakup koa tolay. Diyan kam mékihati ta kasalananna, monda éwan kam maparusaan a kagu-man na. 5 Da neta na Diyos i meadu akasalanan na,” kagi no boses, “sakay éwanna pabayan i kaduksan na. 6 Gemtén diyana Diyos i ginamet naa dikam. Gantianna siya ta dubli to ginamet na a medukés.Mara, penumén siya na Diyos ta higit pa tonipenom na dikam a alak a meapsot. 7 Toéya éy nagmataas siya a malaya siya. Peronadid,” kagi na, “éy atdinan moy siya tahirap na sakay ta pégsisi na. Kinagi na a‘Mataasék ta étanan. Ewanék bilo. Ewanékmakasapit ta medukés a malas.’ 8 Peroéwan! Da entan moy, dahil to kinagi naa éya, éy demtan siya ta esa a aldew nameadu a peste! Sabay a dumemét diya isaket, sakay pégsisi na sakay alép. Tulostutudén siya na apoy. Dahilan i Panginoona maghukum diya, éy makapangyariansiya.”

9 Nadid, dudu hari ta mundua, a kagu-man na a malaya, a néngibébi diya, éymagsanget side a magsisi bagay tan-awénde tu asok no banuwan a natutod. 10 Tetaknég side ta adeyo, da méganteng side ameramay ta sinapit naa a parusa. I kékagindia, éy “Anin! Makaanteng! Esa san déna oras éy natunaw dén i éya a dikél abanuwan na Babilonia!”

11 Pati dudu mégnigosiyo ta mundua,éy magsanget be side a magsisi, da éwandén tu mamugtong ta tinda dia. 12 Ewandén tu mamugtong ta gintu de, sakaypilak, alahas a bito, perlas, sakay sari-sari a mahalaga a damit (manta, seda,sakay kundiman); éwan dén tu mamug-tong ta kalakalase a mahalaga a kayo,sakay sangho na elepante, tanso, bakal,mina, 13 rikadu, kamangyan, pulurida;éwan tu mamugtong ta alak éy ta langis,arina, pahay, baka sakay tupa, kabayo,kalesa, sakay tolay a ibugtong de.

Pahayag 18:14 302 Pahayag 19:1114 “Naibut dén du étanan a memahal a

ari-arian mo,” kagi de. “Sakay naibut bedén i étanan a kayamananmo, sakay éwanmo side meta a huway.” 15 Du tolay anaging mayaman dahil to pégnigosiyo deta éya a banuwan, éy éwan side inumadeneta éya, da méganteng side a meramay takahirapan na. Magsanget side a magsisi,16 a kagi de, a “Anin! Makaanteng i nan-yaria ta dikél ya a banuwaneh! Dati anagbihis ta sari-sari a memahal a damitsakay sari-sari a alahas a gintu, sakay per-las. 17Pero nadid,” kagi de, “naibut ya sideta esa san a oras.”

Sakay du kapitan du paraw, sakay tuméglakad ta diget, sakay du étanan amég-tarabaho ta diget, pékatan-aw de 18 toasok a tumétébwag to banuwan a natu-tod, éy “Adiyoy,” kagi de. “Ewan tukapareho tu kadikél i banuwan a éya!”19 Tulos kinuluan de ta alikabuk i ulo dia,sakay nagsanget side, a kinagi de, a “Anin!Makaanteng i nanyaria ta éya a dikél abanuwan! To éya éy nagyaman du étanana pinumundu to pégpunduan na,” kagi de,“pero nadid, éy nawasawasak dén i éya abanuwan ta esa san a oras!”

20Kanyamasahat kam, sikam amégiyanta langet, da nawasak dén i éya a dikél abanuwan. Masahat kam, sikam a sakup naDiyos, sakay sikam a apostol, sakay sikama purupeta, da hinukum dén siya na Diyosdahil to ginamet na dikam!

21 Nadid, i esa a anghel a mesibét, éyinégkat na tu dikél a tahod a bito, a tulosnibakség na a nibatikal to diget. Sakay ki-nagi na, a “Kona sa i péngibagsaka ta dikéla banuwan na Babilonia, a éwan dén siyameta a huway! 22 Ewan dén mabati ta éyai togtog du mégmosiko! Ewan dén metaa huway ta éya du mégtarabaho! Ewandén mabati ta éya i ténog na kiskisan!23 Ewan dén meta ta éya i maski isesa asimbu! Ewan dén mabati ta éya i bosesna kasalén!” kagi no anghel, “dahilandu kabébayan de a mégnigosiyo, éy sidei makapangyariana ta mundua. Sakay dutaga éya a tolay, éy linéloko de i tolay tamundua ta mebuli a salamangka!”

24 Pinarusaan i Babilonia da mineta besa diya i dige du purupeta sakay tu dige dutolay na Diyos, sakay du iba pa a tolay abinuno.

191 Nadid, kétapos na éya, éy nabati ko

i medegsén a ténog ta langet, a komani boses na meaadu a tolay a mégkanta.“Salamat ta Diyos!” kagi de. “Diyos inéngiligtasa dikitam. Purién na tolay ikapangyarian na! 2 Mahusay a tama ipéghukum na! Hinukum na dén tu tanyaga bébe a medukés; siya i nagpadukésa tamundua to ugali na a bastos. Pinarusaansiya na Diyos dahil to nipangbunu na duutusan na Panginoon!” 3 Nadid, huwayside a négkanta, a “Salamat ta Diyos!” kagide. “Ewan san tu bagu i tumétébwagaa asok to dikél a banuwan a natutod.”4 Nadid, to pégkanta de ta éya, éy tu-los dinumapa du duwapulu éy ta épat amatétanda a sumésamba side ta Diyos. Eykinagi de a “Kona sa; salamat ta Diyos!”Diyos i mégiknud to bangko a méghari talanget.

Tu Kasal No Tupa5Nadid, te négkagi to adene no bangko

na Diyos, a “Purién moy i Diyos tam,” kagina, “sikam a étanan a utusan na. Igalangmoy siya a étanan, sikam a mababa éyta mataas.” 6 Ey to pékabati ko ta éya,éy nabati ko i ténog a koman i boses nameaadu a tolay. Koman i pahungupong nadinom sakay ta kabakség na kéduh. I ki-nagi dia, éy “Salamat ta Diyos! Damégharidén i Panginoon tam! Siya i makapang-yarian ta étanan! 7Dapat masahat kitam,”kagi de, “sakay purién tam siya! Da adenedén i kasal no Tupa. Nakahanda dén tukatipan na a bébe, 8da pinagbadu dén siyata melinis a melélatak a damit.” (Maratu damit, éy saya du mahusay a gimet dusakup na Diyos.)

9 Nadid, kinagi diyakén no anghel, a“Isulat mo ye: Masuwerte du kombidaduto kasal no Tupa.” Sakay kinagi be noanghel diyakén, a “Saya i tunay a kagi naDiyos.” 10 To pégkagi ta éya no angheldiyakén, éy dinumapaék ta tikéd na asumamba diya. Pero kinagi na diyakén, a“Diyan mo! Utusanék be san a kaparehomo. Utusanék san a kona du étanan atétotop mo a méniwala ni Jesus. BastaDiyos i sambaan mua.” kagi na. (Dahilani keangayana na pégtoldu du purupeta, éymagpatunay ni Jesus.)

Tu Te Sakay To Kabayo a Melatak11Nadid, nabukasan i langet, éy neta ko

i esa a kabayo a melatak. I te sakaya taéya, éy ngéngahinan de a Matapat a Katu-tuhanan. Ey tama i péghukum na sakay

Pahayag 19:12 303 Pahayag 20:12tu pékilaban na. 12 I mata naa éy koman idingat na apoy, sakaymeadu siya a kuronata ulo naa. Te sulat ta bégi naa i ngahen na,pero siya san i nakapospusa ta kahulugenna. 13 I badu naa éy memansa ta dige.Sakay i pégngahen de diya, éy “Siya i kagina Diyos.” 14 Sinumunud diya du étanana sundalu na langet, a te badu be side tamelinis a damit a melatak. Sakay te sakaybe side ta kabayo a melatak. 15 Linumuwasta labi naa i sondang a metadém. Saya igamit na a pénalu na du étanan a banuwanta mundua. Sakay tulos maghari siyadide ta mahigpit. Sakay bunon na side tapégpésitan ta bunga na ubas. (Mara, saya ipégparusaan na Diyos du kéiyamutan na.)16 Te sulat ta badu na sakay ta pukél na ingahen, a “Hari siya dudu étanan a hari,sakay siya i Panginoon ta étanan.”

Du Inanyayaan a Manok17 Nadid, neta ko man dén i esa a

anghel a te taknég to bilag. Dinulawanna du manok, a kinagi na, a “Kamon se;mapisan kam ta dikélae a anyaya na Diyos!18 Kamon dén. Méngan kam dén ta pilasna hari, sakay ta pilas na heneral, sakaysundalu, sakay kabayo, sakay du te sakaydide. Nay,” kagi na, “kanén moy dén ipilas na étanan a tolay, pati mababa éy tamataas, pati mayaman éy ta pobre!”

19 Nadid, neta ko a dinumulug tu dikéla hayup a metapang, sakay dudu hari tamundua, sakay dudu sundalu de, mondalabanande tu te sakay to kabayo amelatak,sakay du sundalu na. 20Ey nadikép tu dikéla hayup. Sakay nadikép be tu mebuli apurupeta a nagimet ta milagro ta harapano hayup. Saya i ginamet na a péngloko nadu tolay a te marka ta ngahen no hayup,sakay du sinumamba to ribultu na. Eynadid, di éduwa a éya, éy nibatikal side abuhay to melélawa a apoy a mégdingat taasupre. 21 Sakay du sundalu de éy binunoside to sondang a luméluwas to labi no tesakay to kabayo, hanggan da nagsawa déndu manok ta pégkékan de to bangkay de.

20Tu Panahun Na Sanlibu a Taon

1Nadid, kélipas na éya, éy neta ko i esaa anghel a inumogsad a gébwat ta langet.Te kébilan na i dikél a kadena sakay susino ébut a medédisalad. 2 Nadid diniképna tu medideg a biklat, a siya ya tu ulaga dati, a ngéngahinan de a Diyablo, sakay

Satanas. Pékadikép na diya, éy ginapusna to kadena, a ipihesu na ta sanlibu ataon. 3 Nibatikal siya no anghel to ébuta medédisalad, sakay sineraduan na a ki-nandaduan, monda éwan siya makaluwasa makapangloko a huway dudu tolay tabanubanuwan, a hanggan éwan mataposi sanlibu a taon. Kétapos na éya, éypaluwasén siya ta kétihék a panahun.

4 Nadid, naketaék ta meadu a bangko.Sakay dumégiknud sa éy inatdinan side takapangyarian de a makapaghukum. Netako be sa du kaliduwa du binuno dahil topégpahayag de ni Jesus sakay ta kagi naDiyos. Side ya du éwan sinumamba todikél a hayup sakay to ribultu na; sakayéwan de tinanggap tu marka no hayup takidép dia sakay ta kamét dia. Side éy bin-uhay side a monda kaguman de ti Cristo amaghari ta sanlibu a taon. 5Saya i neditulaa pémuhay ta pate a tolay. Bagu buhayéndu iba pa a minate a tolay, éy makalipaspa i sanlibu a taon. 6Masuwerte a magingbanal du neditol a nabuhay. Ewan sidemagdanas ta ikaduwa a kamatayan. Mag-puri side a manalangin ta Diyos sakay niCristo. Sakay kaguman na side a magharita sanlibu a taon.

Tu Nikatalo Ni Satanas7 Nadid, kélipas na sanlibu a taon,

éy légsiwan ti Satanas to ébut a medis-alad. 8 Paluwasén siya a monda lukoén naman dén dudu tolay ta banubanuwan tamundua. Du tolay a ngéngahinan de a Gogsakay Magog. Padulugén side ni Satanasa monda kaguman na side a lumaban.Koman i kakadu na baybay ta digdig nadiget didi sundalu a éya. 9 Kumalat sideta étanan a mundua a monda kulungénde du sakup na Diyos a tolay, sakay tumahal na a banuwan. Pero dumibi i apoya gébwat ta langet a tutudén na side. 10 Eynadid ti Satanas a nangloko dide éy ibut tamelélawa a apoy a te halu ta asupre. Sayatu pinéngibatikalan be to dikél a hayupsakay tomebuli a purupeta. Eymapisan saside a pahirapan, aldo éy ta kélép, a éwantu katapusan.

Tu Dikél a Péghukum11 Nadid, kétapos na éya, éy neta ko i

esa a dikél a bangko na hari a melatak.Sakay neta ko be i Diyos a te eknud ta éya.Tulos linompés ta harap naa i munduaéy ta langet; éy éwan dén side meta ahuway. 12 Ey neta ko a te taknég sa ta

Pahayag 20:13 304 Pahayag 21:21harap no bangko du étanan a minate atolay, mayaman éy ta pobre. Ey bukasdén du libru. Pati tu libru a péglistaan tangahen na mabuhay a éwan tu katapusan,éy bukas be. Ey hukumén du minate ayunto ginimet de a nakalista du libru. 13 Sakaypati éy nitugén sa na diget du étanan apate a édse diya. Sakay nitugén be naKamatayan sakay na Dinatagen du étanana pate a édse dide. Ey hukumén side aétanan ayun to ginimet de.

14Nadid, kétapos na éya, éy nibatikal tamelélawa a apoy du étanan aminate sakaydu étanan a édsa ta Dinatagen. 15 Maskiti ésiya a éwan nakasulat i ngahen deto libru a péglistaan ta mabuhay a éwantu katapusan, éy nibatikal to melélawa aapoy.

21I Bigu a Langet Sakay I Bigu a Mundu

1 Nadid, kétapos na éya, éy neta ko ibigu a langet sakay bigu a mundu. Ewandén tu dati a langet, sakay tu dati a luta,sakay tu dati a diget. 2 Sakay neta ko bea dumédibe a gébwat ta Diyos ta langeti bigu a Jerusalem, a banuwan na Diyos.Kamahalan dén a kapareho na kamahal nobébe a kasalén, a nakahanda dén a sumam-bat to lélake a maging asawa na. 3 Nadid,nabati ko i medegsén a boses to bangko, akinagi na, a “Nadid, i pégiyanan na Diyoséy édse dén ta tolay! Mégiyan siya dide, éyside i sakup na a tolay. Ey palagi na side akaguman. 4 Sakay pahiden na Diyos i léwata mata dia,” kagi na, “sakay éwan dén tumate; éwan dén tu kalungkutan; éwan déntu magsanget; éwan dén tu te saket; danakalipas dén i étanan a dati a nanyari.”

5 Nadid, kinagi man dén na Diyos, a“Entanmo, baguén ko dén nadid i étanan abagay.” Sakay kinagi na be diyakén, a “Isu-lat mo ye, da maasaan ye a katutuhanani kagi a éye. 6 Naganap dén i tarabahoko,” kagi na. “Sakén i neditula ta étanan,sakay sakén i katapusana. Sindumégeplékéy atdinan ko ta dinom a éwan tu bayada gébwat to bukal a méngatéd ta buhay.7 Sakay du éwan madaig na medukés tamundua, éy atdinan ko side ta gantimpalade. Ey sakén i Diyos de, sakay side imaging anak ko. 8 Pero du mégantenga manatili diyakén,” kagi na, “sakay duéwan méniwala, sakay du medukés, sakaydu mémuno, sakay du méngibébi, sakaydu méngilélake, sakay du mégilo, sakay

du sumésamba ta diyos-diyosan, sakay duétanan amégbuli-buli, i pagdanasan dia éytu melélawa a lumélagablab a apoy sakayasupre, a saya i ikaduwa a kamatayan.”

I Bigu a Jerusalem9 Nadid, inumadene diyakén i esa du

pitu a anghel a néngibulak to pitu a ahunga putat ta peste. Kinagi na diyakén,a “Kadon se, a ipeta ko diko tu bébea maging asawa no Tupa.” 10 Pékabatiko ta éya, éy nipaisip diyakén na Espir-itu na Diyos, a tulos kembilék no anghelto melangkaw a buked, sakay nipeta nadiyakén i Jerusalem a banuwan na Diyos,a dumédibe a gébwat ta langet. 11 I dem-lag na Diyos i mégpademlaga ta éya abanuwan. Ey méngislap i éya a kaparehona mahalaga a bito--melélekmang a ko-man pa i salaming. 12 Sakay tu pader tapalebut no banuwan éy melangkaw, sakayte labindalawa siya a pintuan. I bawatesa dide éy te guwardia a anghel. Eynakasulat ta bawat pintuan i ngahen nalabindalawa a lahi na Israel. 13 Te étélo apintuan ta bawat parti no pader: te étélota sikatan; te étélo be ta kamiyanan; teétélo ta kabagatan, sakay te étélo be tasahéman. 14 I padera no banuwan éy tetupo ta labindalawa a bito. Ey te sulat bedide i ngahen du labindalawa a apostol noTupa.

15 Nadid, tu anghel a négkagi diyakénéy te kébil ta pégsukat a gintu, a mondasukatén na tu banuwan, sakay du pintuanna, sakay tu pader na. 16 Tu banuwan éykwadradu--éng kodya i kaatakdug naa, éykona be sa i kalawa naa. Ey nadid, to péng-sukat no anghel to banuwan, éy duwapuluéy ta épat a datos a kilumetru i kaatakdugnaa, sakay ta kalawa naa. Ey kona be sa ikalangkaw naa. 17 Sinukat na be tu pader,éy épat a pulu a dépa i kalangkaw na. 18Tupader éy ginimet tamahalaga a bito, sakaytu banuwan éy purus a gintu, a komani bubug a melekmang. 19-20 Sakay dulabindalawa a bito a te topwan no pader,éy nahiyasan side ta étanan a kalakalase amahalaga a bito. Te bito a medideg, sakaydilaw, sakay mengitet, sakay asul, sakayberde, sakay du iba a bito éy halu-haluside a kolor. Ey kamahalan side a tahod.Labindalawa side a kalakalase. 21 Sakay dulabindalawa a pintuan, éy ginimet i bawatesa dide ta esa a perlas. Sakay tu karsada

Pahayag 21:22 305 Pahayag 22:19na banuwan éy ginimet ta purus a gintu, akoman i bubug a melekmang.

22Nadid, napansing ko a éwan tu templota banuwan a éya a panalanginan de taDiyos. Da édsa sa I Panginoon Diyos sakaytu Tupa. Kanya éwan side tu kailangan aumange ta templo a manalangin. 23 Sakayéwan dén kailangan i bilag éy ta bulana demlag de ta éya, da demlag na Diyosi tanglaw de ta éya, sakay i demlag noTupa. 24 Sakay mégiyan i étanan a tolay taéya a demlag. Sakay du étanan a hari tamundua, éy purién de i éya a banuwan, agumalang side diya.

25 Palagi a bukas ta maghapun du pin-tuan na éya a banuwan. Ewan sidemégseradu, da éwan dén sa dumemét ikélép. 26 Sakay kébilén sa du tolay ikayamamanan de a gébwat dudu iba abanuwan. 27 Pero éwan somdép ta éya imaski anya a medukés. Sakay éwan be samakasdép i maski ti ésiya a mégimet tamedukés, sakay du mégbuli-buli. Basta dunakasulat tu ngahen to libru a makabuhaya koo no Tupa, éy side ya di makasdépa taéya a banuwan.

221 Nadid, nipeta be diyakén no anghel

tu dinom a méngatéd ta buhay. I dinoma éya éy koman i kalekmang na bubug.Mégbukal ya to bangko na Diyos sakay toTupa, 2 a bumébulos to lubuk no karsadano banuwan. To magtembang a dibilewno dinom éy te kayo a makabuhay, a még-bunga side a bulan-bulan. Sakay i don naaéy pégamot ta saket du tolay ta iba-ibaa banuwan. 3 Sakay éwan ka tu meta taéya a maski anya a nisumpa na Diyos. Eysaya i pégharian na Diyos sakay no Tupa, asambaan siya du étanan a méniwala diya.4 Meta de i mata naa, sakay mesulat takidép dia i ngahen naa. 5Ta éya éy éwan tukélép; sakay éwan dén side mangailanganta simbu éy ta bilag, dahilan éy PanginoonDiyos i tanglaw dia. Ey du tolay na, éymaghari sa side a éwan tu katapusan.

Tu Kédemét Ni Jesus6 Nadid, kinagi diyakén no anghel, a

“Maasaan a katutuhanan i kagi a éye. IPanginoon Diyos a mégpaliwanag du pu-rupeta na ta hula, éy siya i nagpaangease to anghel na, a monda ipahayag nadu méniwala diya i étanan a adene dén amanyari.”

7 “Tandaan mo,” kagi ni Jesus,“dumeméték agad! Masuwerte dumakasunud ta hula a nesulat ta libruae.”

8 Sakén éy ti Juan. Sakén éy nabatiko sakay neta ko i étanan a nisulat ko talibruae. Ey to pékabati ko, éy dinumapaékto tikéd no anghel a sumamba diya. 9 Perokinagi na diyakén, a “Diyan mo! Utusanékbe san a kapareho mo. Utusanék san akona du étanan a tétotop mo a purupeta.Kaparehoék be san du iba a sumésunud takagi ta libru a ina. Basta Diyos i sambaanmo,” kagi na. 10Sakay kinagi be diyakénnoanghel, a “Diyan mo iyélihim i hula a édseta libru a ina,” kagi na, “da adene dén amatupad i étanan a ina. 11Kédemét na éyaa oras,” kagi na, “éy sigi pabi du medukésa mégimet ta medukés; sigi pabi du tekasalanan a mégkasala. Pero du mahusaya banal, éy sigi san side a mégimet tamahusay.”

12 “Tandaan mo,” kagi ni Jesus,“dumeméték agad! Kédemét ko éy gantianko i bawat esa ayun to gimet de! 13 Sakén ineditula ta étanan,” kagi na, “sakay sakéni katapusana.”

14 Masuwerte du méglinis ta badu dia--samakatuwid éy naibut dén tu kasalanande to digi ni Jesus. Da atdinan side ta kara-patan de a makasdép ta éya a banuwan,sakay méngan side ta bunga no kayo amakabuhay. 15 Pero mawahak ta luwas nobanuwan du tolay a medukés, du mégilo,du méngibébi sakay du méngilélake, dumémuno, sakay du ménalangin ta diyos-diyosan, sakay du mégbuli-buli ta kagi deéy ta gimet de.

16 “Sakén éy ti Jesus a nagpaange toanghel ko ta ina a monda ipahayag na iéye dikam. Sikam a étanan a sakup dudusimbaan. Sakén éy gébwaték ta lahi niHariDabid. Sakén i talang-umaga.”

17 I Espiritu na Diyos, sakay tu bébe akasalén, éy kagi de, a “Kadon.” Du étanana nakabati ta éya, éy dapatmégkagi be sidea “Kadon.”

Umadene se i maski ti ésiya a mégeplék.Kamon se a mangalap ta dinom a mén-gatéd ta buhay, a éwan tu bayad.

18Nadid, sakén éy ti Juan, éymagbilinékta maski ti ésiya a makabati ta kagi talibru a éye: Eng ti ésiya i magdagdag talasén na libruae, éy idagdag be na Diyosdiya to parusa na i peste a nakasulat taéye. 19 Sakay i maski ti esiya a mangibutta maski anya a hula a nesulat ta éye,

Pahayag 22:20 306 Pahayag 22:21éy ibutan be na Diyos tu karapatan nata bunga no kayo a makabuhay. Sakayibutan na be tu karapatan na a somdépta banuwan na Diyos. I éya a banuwan anikagi ko ta libru a éye.

20 Nadid, tu mégpatunay ta étanan a

kagi a éye, éy kinagi na dén a “Dumemétékagad a talaga!”

Kona sa, dumemét ka maka dén, Pangi-noon Jesus! 21Maano maka éy masapit naétanan i kagbi ni Panginoon Jesus.