7/28/2019 Agape - May, 2013
1/36
7/28/2019 Agape - May, 2013
2/36
May 2013 t AGAPE t 2
www.mizoramsynod.org
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
3/36
May 2013 t AGAPE t 3
www.mizoramsynod.org
Editorial
|awng\ai hi ringtuin Pathian a pawlna leha biakna pawimawh tak a nih avangin ringtuzawng zawngten kan t ih ngei ngei tur a ni .Ringtu thawklakna, r ingtu leh a r in Pathianinbiakna leh inpawlna a ni a. Ringtuin a r inPathian hnenah a mamawh a thlenna leh a dilnaa ni. |awng\ai ngai lo Kristian a awm theih lohangin Kris t ian in t i s i , \awng\a i ngai lo chu
Pathian nen an inbe ngai lo tihna a ni.Bible-in \awng\ai dan chi hrang min hrilh
zingah kan hman lar deuhte chu thi l di l\awng\aina te, lawmthu sawi \awng\aina leh\awng\aina hrim hrim te an ni. |awng\ai dan chihrang hrang hian ringtuten kan rin Pathian chukan pawlin kan be thin a ni. |awng\aina chuan
kan rinna nun min t ichak a, thlamuanna leh beiseina a tinung \hin a, ringtu tan malsawmnahnar a ni.
Kan \awng\aina hi Lalpan a chhang \hina, amaherawhchu kan duh zawng leh kanduhthusam angin min chhang kher lo va. Kan\hatna turin min chhang zawk \hin a ni. Kan
mamawh te kan dil a, min pe lovin kan hria a, kandam loh changte pawhin dam kan dil a, kan damkher lo va, a chang phei chuan kan chhungte lehkan lainate damna turin kan dil a, mahse an thita tho va; hengte avang hian a chang chuan kanvuiin kan lunghnur hle \hin a ni. Mahse, hei hihre reng i la - Kan \hatna turin engkim minthawhsak \hin tih hi.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
4/36
May 2013 t AGAPE t 4
www.mizoramsynod.org
Kristian Chhungkua
IN TIANG |IAL RAWH URev. V.L. Krosschhuanmawia
Synod Office
Jakoban a u malsawmna dawn tur a dawn khalhvangin a u hlauin a pu Labana hnenah a tlanchhia a. Apu fanu Leaii leh Rakili nupuiah a nei a. Rakilin Josefaa hrin hnuah Padan ram a\anga Kanaan rama kir leh aduh a. A pu Labana chuan amah vanga malsawmna a dawnnasatzia a hmuhin a phal lo va; a ranvulhte insem turin
inremna an siampui ta zawk a. Ran rual chu Jakoban aendik vek ang a, berm znga a hngin a kah chik nuk leh a hngin a kah phoh phoh leh, kel zinga a varin a kahchik nuk leh a varin a kah phoh phohte chu Jakoba ta ani ang a, a lo piang zel pawh a ni bawk ang tiin. Jakobachuan a pu ran rual chu a enkawl zel a; a piang zinga achan tur chu a dah hrang zel bawk a. Pathian malsawmnaa dawng a, Jakoba chu nasa takin a lo pung a, ran rualtam tak te, bwihnu te, bwihpa te, sanghwngsei te,sabengtung te a lo nei ta a ni. He thu hre reng hian kanngaihtuah zui dawn a ni.1. Thlarau inchuhnakhawvelah kan awm :
Mi mal nun hi thlarau inchuhna hmasaber a ni. Kan nun hi neihtumin Diabola hian a beingar ngar a. Lalpa Isuameuh pawh thlemtu khankeiniho hi min hlah hauh lovang le. Chhungkua-ah pawh hian lalna chantumin min bei char char bawk. Chhung inkhawmneih loh chhuanlam tur \ha
tak tak kawng hrang hrangin min siamsak
thiam em em a ni.Khawtlang leh ram rorelnaLalpa duh dana kaltir hiDiabola hlauh ber a ni bawk. Kan fate nun pawhhmelma pa nen hian kaninchuh nasa a ni . Tunlaithiamna leh finna hrang hrang hmang te, hmel\hatleh nalh duh luat avangadamdawi hman sual maiduhna te, An \awng\ainaan duh anga a chhan mailoh avanga Pathian awm
rinhlelhna hmang te lehthil dangte hmangin kan
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
5/36
May 2013 t AGAPE t 5
www.mizoramsynod.org
fate nun hi Diabola hianneih a tum a ni. Mi mal nunleh chhungkaw nunah te,khawtlang leh ramrorelnaah te Pathian ram adin loh nan remchang zawngin a hmanhlel a. Hekhawvela kan nun tawpthlengin min chuh dawn a.Lalpa hminga kan do \alh\alh a ngai zel dawn a ni.2. Kan tiang \ial a \ul :
Beram leh kel anchan tur an siam fel hnuchuan Jakoba chuan hriang leh vai umkhal leh thingsetiang a la a, a pil a khawk var thliah a, a tiang pilkhawhte chu ran rualtenan rawn in \hnna tui inna
thlngah te, tui luannaahte chuan, ran rualte hmazwn zlah a dah ta a; tuiin tra an lo kal lai chuanan lo rai \an \hn a; a ze tante, a ze chik nuk te, a zephoh phoh te an rawnhring \hn a ni. Pathian thulama mi thiam Jerome-achuan, Hmanlaiin pawnlam thil hian pian fu ke awm dan tur a hril thei tihan ring a ni a ti a. NewBible Commentary chuan,thil kan hmuhte hian kanfa hrin tur a hril thei a ti bawk. Chhungkaw tha
siam turin engtin nge kantiang kan \ial ve ang le?
(a) Nau pai lai a\angin \ana ngai a ni . Dr. Frank Lakechuan, Damlo mi 1200
zinga mize fel lo, rilrumumal lo nei ho chu pai laithla thum mi lek annih laia\anga in\an a ni hapta11 an nih lai a\angin hlauhan nei tawh a ti. Dr.Thomas Verny chuan,Damlo 60% ka enkawl chuan pai laiin an nuten rilrunatna leh hlauhthawnnaeng emaw an nei, a ti bawk.Pawn lam thawm leh nurilru hian nasa takinchhung lam naute anghawng \hin a ni. MarinElizabeth-i chibai a buk khan Elizabethi chuan,
Ngai teh, i chibai buk thawm ka benga a luhveleh, a lawm avanginnaute ka pum chhungah ache a ni, (Lk.1:44) a ti a ni.
An pian chhuahhmaa enkawl hian awmziaa awm lo tia an lo sawi\hin-Blank Tablet theorychu Joseph and JitsukoSuzedik te nupahmuhchhuah Suzedik method an tih mai chuan aluahlan ta a. Polish-ho tihdan angin nau an pai laia\angin an naute chu an
thlahtute leh chhungkawchanchin an hrilh mawlh
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
6/36
May 2013 t AGAPE t 6
www.mizoramsynod.org
mawlh a, zaiin an awi bawk a. An fate pali chu IQnormal 100-120 chung lam
150-250 IQ an ni vek a ni.Hei hian fa tha Pathian tihmi kan hrin theihna turinpai lai a\anga enkawl a\ulzia min hriattir awm e.(b) Naupang enkawlna-ah: Kan inzawhna turpawimawh tak chu kan
chhungkuaah hian kan fatehian chhang dawn se eng nge an hmuh lansarh ber ang le? Lalpa kan biak hi nge,kan inhau thawm nge, kanfilm en nge, chhung inkhawm kan nei nge? Eng nge langsar ber ang. Kan inchhung cheimawina lehposter-te thlir ila, eng ngekan chhungkuaah langsar ber.Rila rah fanaute enkawltutenunah hian kan fate hianeng nge an hmuh. Duhamna,tauhna, thinrimna, hlem-hletna nge Lalpa an hmuhang tih hi kan inzawh a ngaia ni. Deut. 6:7,8-ah chuan infate \hahnemngai takin inzirtir ang a, in ina in \hut lai te, kawnga in kal lai te, inmut lai te, in thawh hun teinin sawi \hin tur a ni. Tin,chhinchhiahna atan inbanah in zem ang a, in mit
leh mit inkra chalhrennaatan a awm bawk tur a ni
tih kan hmu a ni. Englaipawhin thlarau fa dik neitur chuan Lalpa thua kan
nun leh chet zia, \awngkaleh thil tihin kan zirtir tur anih zia min hrilh a. Chuthutak chu min hmuh pawhalang thei tur khawpa tarlang chiang turin min ti a ni.
Naupang chu cementchawh nem ang hi an ni a,
an tlakna apiangah an beinghal chat mai \hin a ni, anti. An thil hmuh hian annun pum pui a nghawng nasa em em a ni.Homemade , November1985-in a tarlan dan chuanNu leh pa kut inthlak \hin
hmu fo naupang chu a lo\hanlen hunah mi dang aiina let 6 laiin an kawppuitechungah kutthlak anawlsam a. An tleirawl laiavuak tuar \hin chuan a let12 laiin an kawppuitekutthlak an awlsam a ni,
tiin a sawi a. Hei hiannaupang leh tleirawlte thilhmuh leh hriat hian nasatakin an nun a nghawng ani tih a tilang chiang hle.3. Engin nge kan tiangkan \ial ang:(a) Thutakin: Kristian
chhungkua din turinPathianin keimahni leh
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
7/36
May 2013 t AGAPE t 7
www.mizoramsynod.org
kan in chhung kan cheibawldan, kan hmuh duh zawng leh kan ngaihsan lamin
thutaka \ial a ngai a ni.Zirchianna pakhatin atarlan dan chuan tleirawl60%-te chuan an nunkaihruaitu chu ni tina anthil hmuh \hin hi a nih thuan sawi a ni. Chuti a nihchuan kan TV en duhzawng te, kan magazineduh zawng leh in chhung kan cheina hmanrua laminkan fimkhur a ngai a nih chu.
Kan fate mithmuhakan lantir tur chu thutak,takna, tih tak zetna a ni tura ni. Thutak kan tih chuan atawi zawngin Pathian leh athu chungchang sawina a nia. A lem a tel thiang lo. A dermaia kan tih a, pawn lamahpawisak kan neih si lohchuan thutak chu hliahin aawm thuai \hin. Tih tak zetinPathian kan bia a ni tih hikan fate hian hmu sela. Kannun chu thutakin \ial phawta \ul a ni.(b) Rinna-in: Rinna lovinPathian chettir rual a ni lo.Kan chhungkua rorel fel turleh kan fate thutaka hruaiturin Pathian thlarau\anpuina nen lo chuan tih
rual a ni lo vang. Pathianchettir turin amah kan rin a
pawimawh. Ka nun hi rinnanungin kan tial phawt chuanrinna fa kan hring thei ang.
Kan chhungte hnenah hianLalpa kan rinna leh amahakan innghahna hi chiang takin tar chhuah ni se. Kanfate nun leh chhungkua chuKrista duh angin kan herrem thei ang. Pawn lamathlarau mi, in chhungathlarau mina lang leh si lohian midang rilru a tibuai a,ringtu nun awhawmna a ti bo \hin.(c) Inpekna nen: Kan faterual awh hlauin nasa takinhna kan thawk \hin a.Chutih laiin an tan hunerawh kan inpe thei lo fo.Emma Kidel Hulder chuan,Nu leh pate hian engkimmai an mamawh ber thilpakhat tih chauh loh chupek an chak em em a ni. Chuchu hun hi a ni. Ngaihthlaknahun te, hriatthiamna hun te,\anpuina hun te,kaihhruaina hun te hi. A richu a ho mai thei; mahse, heihi thil har ber leh nu lehpate an inhlanna tur a ni,tiin a sawi. Charles FrancisAdams, kum zabi 19chhunga Politician ropui tak chuan a fapa nena nilenga
sangha an man chu a diary-ah chuan ni khawhralna
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
8/36
May 2013 t AGAPE t 8
www.mizoramsynod.org
mai mai angin a ziak a. Afapa Brook Adams thung erawh chuan chumi ni chu
a nuna hun ropui ber themost wonderful day of mylife! tiin a diary-ah a ziak thung a ni. A pain a hunpaih anga a ngaih lai chuana fapa tan hun hlu ber a nitlat si a ni. Fate kan hruaitumna goal hian kan hunhmanpui hlutna leh hlutlohna a hril \hin zawk a nitih a lang chiang hle. An nuleh pa kan hlut ang bawkinan taksa leh thlarau lammamawh phuhru turin kaninpek a \ul a hle a ni.4. Fin khalh a hun e:
Labana chuan Jakoba, bumtua chu bumin, Rakilihlawh tura a thawh \auhtauh laiin Leaii a pe a.Mahse, tunah erawh zawng a pu Labana chu a fin khalhve ta. Eden huan a\anginDiabolan nasa takin min bum a. Hnawh chhuah leh
sawisakin kan awm a.Krista avangin chu hnehnachu kan chang leh ta.Hmelma pa hian keimahnileh kan fate neih let tuminmin bei ngar ngar a ni tihhriain fin khalh a \ul a ni.
Jakoba pawh khan
beram - a hangin a kah phohphoh leh a kah chik nuk te
leh kel a varin a kah phohphoh hring zel turinhmanraw tlawmt a nei. A
ban phak, a bula awm hriang,vaiumkhal leh thingse thing chu a tial lang turin a hik a.Ran rualte hmuh turinawmze nei takin a dah a.Pathianin mal a sawm a, ranrual tam tak neiin a lo hausata a ni. Kan hmanraw neihsa, Pathian tana hmang thiam tura diabola kan finkhalh a \ul a ni.
Pathianin a mitehruaina leh thil mak tihnahmanrua atan Mosia tiang a hmang a, Berampu tiang chu Beram ven nan, Jakobatiang chu a chan tur ranrual tihpun nan a ni.Kristian Chhungkua dinnan thil danglam tak Pathianin a phut lo. Kanhmanraw neih sa hman\angkai a duh mai zawk \hin a ni. Chuvangin, kannun leh chhungkua chuKrista leh a thutak hmangin \ial ila, rinnahmangin sawh nghet sauhsauh ila, a hman theihturin a tan inpe bawk ila;thutaka fate kilkawi a,Pathian be ho \hinchhungkua kan din zel thei
dawn a ni.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
9/36
May 2013 t AGAPE t 9
www.mizoramsynod.org
Sermon
THLARAUVA KHAT NUN
Rev. R. LalnuntluangaVenghlui
U a i n r u i i n a w m s u h u , c h u m i a h c h u a n i n s u ml o h n a a a w m s i a ,T h l a r a u v a k h a t i n a w m z a w k r a w h u .
Ringtu zawng zawng mamawh, mahse ringtu zawng zawngin kan neih vek si loh chu Thlarauva khat nun hia ni. Ringtu chuan Chanchin |ha hril darhna hmanruaneiin, thiamna (degree) sang tak nei mahse arawngbawlna atana mamawh Thlarauva khat nun a neihsi loh chuan a rawngbawlnain mi nun a hneh thei lo vang.
1. Thlarauva khah chu engnge ni le?
Thlarauva khat tih hi
Grik \awnga a awmzia chueng lai pawha Thlarauchenchilh reng tihna a ni.Thlarauva khat tihawmzia ber chuThlarauvin a thunun lehchenchilh a ni. Paulachuan Ephesi 5:18-ah thil
pahnih danglam tak mai akhaikhin a. Zu ruih hmang mi chu zuin a thunun a, zuthiltihtheihna chuan a fana, a nun a tikhawlo zo vek \hin. Thlarauva khahpawh hetiang deuh hi a ni.Thlarauva thununin kan
lo awm a, keimahnichakna mai kan hmang lo
va, Thlarau thiltihtheihnachuan min tichak a, kan duhangin thil kan ti lo va,
Thlarau chuan minkaihruaiin, min thunun a, aduh angin min hruai ta \hina, chu chu Thlarauva khata ni.2. Engvangin nge Thlarauvakhat nun kan neih theih loh?
Thlarau tihkhah reng nun hi Isuan hetiangin asawi, Tu pawh mi ring chuPathian lehkha thuin a sawiangin tui nung luite apumah a lo luang chhuak ang (Joh. 7:38) tiin a sawi.Tui luang reng chuan
ringtute tana ThlarauThianghlim malsawmna
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
10/36
May 2013 t AGAPE t 10
www.mizoramsynod.org
dawn reng theih a nihzia atilang a. He tui nung,Thlarau Thianghlim
tihkhah reng nun Isuan asawi hi Pathianin min pek duh loh vang ni lovin, kanduh loh vangin kan nunaha luang lut \hin lo a nizawk.3. Pathian chawimawinan a ni:
Thlarau Thianghlimchu mahni hmasial nan nilovin Krista kanchawimawi theih nana lothleng a ni zawk. Anichuan kei mi chawimawiang (Joh. 16:13) a ti a ni.Krista kan chawimawitheih nan ThlarauThianghlima tihkhahaawm kan mamawh a;mahse engtin nge Kristachu kan chawimawi ang?Hei hi chhinchhiah ila.Pathian tan kan inpek a,amah kan hmangaih a, athu te kan zawm hianKrista kan chawimawi a loni. In eng chu mi mithmuhin eng rawh se,chutichuan in thil tih \hattean hmu ang a, in Pa Vanami an chawimawi thei ang,
(Mat. 5:16) a ti a. Paulapawhin, In ei pawhin, in in
pawhin, in tih apiangahpawh Pathian ropuina turhlirin ti rawh u. (I Kor.
10:31) a ti a. Kan thil tihapiang chu Pathianchawimawina tlaka hlutnanei lo ni zel rawh se. Kanmihring finna lehthiltihtheihna ringawt hiPathian chawimawina tlak a ni lo. Thlarau thiltih-
theihnaa thuam kanmamawh a ni.4. Thiltihtheih nan a ni:
Petera chu ThlarauThianghlima tihkhaha aawm avangin Pentikos niaa thusawi khan misangthum laiin baptisma anchang a (Tirh. 2:41).Thlarau Thianghlimin akhat a, Krista thihna lehthawhlehna thu chu hlaumiah lovin a puang darh taa. Petera chu arawngbawlna atanthiltihtheihnaa thuamin aawm a, Krista tana thihnatuar ngam khawpin a lohuaisen ta. ThlarauThianghlim tihkhah nun aneih meuh chuan thilengkim a lo danglam ta vek mai. Krista Chanchin \ha
huai taka an hril zel theihnan pek an ni a. Thlarauva
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
11/36
May 2013 t AGAPE t 11
www.mizoramsynod.org
tihkhahna chu thuhril nanchauh pek an ni lo va. Tirh.6:3-ah chuan, In zingah
Thlarau leh finnaa khat mihming\ha hlir pasarihthlang rawh u, tih kanhmu a. Hming\hatna te,Thlarauva khahna te, finnate chu rawngbawl nana thil\ul em em vek a ni.5. Thlarauva khat nunchu engtin nge kan neihtheih ang?
Thlarauva khat nun neitura hrilh kan ni si a,engtin nge kan tih tak ang?Thlarau Thianghlimawmpuina leh thiltih-
theihna chu engtin nge kannunah a rawn lan chhuahve theih ang? Hei hi kanthupuiah hian a pawimawhlai ber a ni. Bible chuan hethu hi a sawi nasa khawpmai. Thuthlung Thar bu hingun taka kan chhiar chuanThlarauva kan nun a rawnkhah dan te, thlarautihkhaha kan awm chianziate chu rinhlelh rual lohvina lang fiah em em a ni.Thuthlung TharinThlarauva khah dan asawite hi kawng thumin losawi ila.
(1) Hriatna : Pathianleh Mihring hmaa \haa kaninngaih angin tu mah hi kan
\ha lo vek. Kan nun a\angasual tihbo tum hi thil harsatak a ni a, kan sualzia hriatchhuah mai a tawk lo va,sual chu sim a ngai a ni.Kan nuna sual tihbo aharsatna ber pakhat chusual chuan sual lamah kanmit a tidel a, kan sualthukzia kan hre thei lo.Kan hriat sual satliahinpuan chu awlsawm tak ani maithei e. Lalpa nenakan len dunna khawih chhetheitu sual dang tam tak chu kan hai der \hin. Sualakan ngaihte chauh ni lovinBible-in sual tia a sawizawng zawngte chu kanpuang chhuak vek tur a ni.
Sual inpuanna chuankan thil tih sual zawng zawng a huap vek a. Sualtenau deuh anga kanngaihte pawh Lalpan angaimawh a ni. Kan sualzawng zawng chu a te bera\anga a lian ber thlenginKrista hmaah kan phawrhfai vek tur a ni. Ringtuzawg zawng kan inzawh
\heuh tur chu, Ka nunahhian tu nge thu nei ber?
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
12/36
May 2013 t AGAPE t 12
www.mizoramsynod.org
Krista hnenah ka inpe tak tak em? tih hi a ni.
(2) Inhlanna : Sualin inun a hneh nasat tawhzia ihria em? Krista thuneihnahnuaiah i inhlan tawh em?Kan nun thununtu chu tunge ni? Kan nuna sualnazawng zawng chu bansanin,Krista hnenah kan inhlanang a, Krista chuan minrawn thunun ang. Sual thillo awm ve reng chu mahnitana duhna, Krista aiamahni hmasialna kannunphunga a awm \hin hi ani. Thlarauva khat nun nei
tur chuan Krista thununnahnuaia awm a, Krista chukan nuna chawisan zawk hia ni. He nun nei tur chuanKrista hnena kan inhlan a,amah chu kan nunna Lal anih chauhvin a lo thleng thei a ni.
Thlarauva khat nun neitur chuan Pathian hnenahni tin kan inhlan ang a, kan
duh zawng aiin Lalpa duhzawng kan ngaihtuah hramhram ang. ThlarauThianghlim chenna,Pathian maicham (temple)chu kan ni a, mahse a hnenainpe duhte chauh Thlarauchuan a tikhat ang. A hnena
inpumpek leh Thlarau\anpuina dawng tura\awng\ai hi ni tinachhunzawm reng a ngai ani .
Isua Krista Lalnahnuaia i intuk luh a, i nunnai hlan chuan a hnenahthlamuang takin i cheng veang. A hnena i inpek chuan n i t in in achenchi lh ang che a ,Thlarauva khat nun a lopar chhuak ang a, Lalpana kaihruai ang che a, atichak bawk ang che.
Mite leh i faten Chanchin Tha an chhiar ngun berchu NANGMAH i ni.
Billy Graham
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
13/36
May 2013 t AGAPE t 13
www.mizoramsynod.org
THIANGHLIMNA R e v. T h a n g d e l a ( L )
Nangni in thianghlim tur a ni, kei ka thianghlim si a
(I Pet. 1:16) Kristian nun hmehbela thu pawimawh tak Bible-
in min zirtir chu Thianghlimna thu hi a ni.Amaherawhchu, Bible-in thianghlimna thu a sawi tamziangaihtuah chuan Kohhranhote hian kan tuipui tawk lovinkan sawi uar tawk lo hlein a lang thung a.
Thianghlimna hi
kan thlarau nun kawng atan thu \ul leh pawimawha ni. Bible-in Thianghlimna lochuan Pathian hi kan hmudawn lo tih min hrilh.Krista rorelna chhungahhian miin nun an neihnatura thil \ul kawng thum aawm a. Chung chuthiamchantirna, tihnunlehna leh tihthianghlimnaa ni. Heng thil pathumte hiringtuin a chan ngei ngeitur a ni a. Chhandama awmturin heng thil pathumte hia chan (neih) vek a ngai.
Tihthianghlimna hiThiamchantirna nen ngaihpawlh loh tur a ni.Thiamchantirna tih hirorelna \awngkam a ni.Thiamchantirna chu misual, thil tisualtu, a thil tihsual pawh finfiah vek,mahse Isua a rin avanga
thil tisual lo angathiamchantirna a ni. A
rinna avangin a sualna leh
bawlhhlawhna zawng zawng chu Krista felnaakhuh bo a ni a, mi felachhiar a lo ni ta. Krista tello erawh chuan mi sual ani. Tihthianghlimnaerawhchu miin Lal Isua arin a, chhandamtu atan apawm hnuah a in\an dawn
chauh a ni. Chuthianghlimna nun churingtu nun dik tak chu a ni.Krista felnaa kan sualtekhuh bova a awm chu nun bul \anna a ni a.Thianghlimna awmzia:
Thianghlimna thu hi
Bible hmun tam takah kanhmu a. A awmzia ber nialang chu Serh hran tihnaa ni. Biak In thianghlim kantih chuan Pathian biak nanchauhva hman tura serhhran, thil dang tih nanhman loh tur, in dang
zawng zawng aia danglam bik a nih sawifiahna a ni.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
14/36
May 2013 t AGAPE t 14
www.mizoramsynod.org
Lal Isua hi thiamkan chan nan leh kan sualngaihdam nana thi a, tholeh ringawta ngaitu chuana hnathawh chu a chanvechauhin a ring a ni. Sualthuneihna ata achhanchhuak a, a thlarau ape a; thiam chan nan chauhni lovin a thianghlim nanThlarau chuan a thinlung luah khatin, thianghlimna
a\angin thianghlim zelnaaha hruai a ni. Kan Lalpachuan a Pa hnenah,Anmahni avangin kanintithianghlim a ni, annipawh thutaka anthianghlimna turin, a ti a.Kan Lalpa khawvelah a lokal a, chhandamna a rawnsiam hi hremhmunpumpelhna ringawt a ni lo.Nun thar, nun danglam lehnun thianghlim min peturin min chhandam a ni.Mi \henkhat chuanhremhmun pumpelh nanathiam chantirna chauh antuipui \hin a, Krista minhruai thlen tumnathianghlimna chu anhlamchhiah \hin. Chu chuchatuan nun kawng achanve chauh zawh ang a ni.
Hebrai lehkhathawnziaktu chuan, Mi zawng zawng nena inremna lehthianghlimna um rawh u,
chumi thianghlimna lovintu man Lalpa an hmu lovang, a ti. Hebrai mite hian chanchin kan hre tamvak lo hle a, amaherawhchulehkhathawn a\ang hianringtu lo ni tawh, thil tamtak pawh lo zir tawh, mahsean bo leh mai ang tihhlauhthawnpui awm tak,nun hlui lama kir lehnarilru pu pawh an ang hle a.
Hebrai sakhuaa an ngaihhlut zawng zawng aia Isuaropuizia leh chungnunzianasa taka hrilh ngai an nileh ta. Nangmahnia cheng Thlarau Thianghlimhruaina che u zawm lo va,in bosan vaih chuan Lalpain hmu lo vang tiin a
vaukhan hial a ni. Mi tupawh thiam chantir mahsela, Lalpa hmu turathianghlimna nun kawng azawh si loh chuan eng ngehlawkna a hmuh ang? Isua\awng\ainaah chuan, Annichu thutakin tithianghlimrawh u, i thu chu thutak ani, tiin a Pa hnenah a dil anih kha.Thianghlimna chupiantharna rah a ni:
Mizote zingah hianpiantharna thu hi kan sawinasa hle a. Chutih laiinthianghlimna kawng kanzawh em? tih chu sawi ho
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
15/36
May 2013 t AGAPE t 15
www.mizoramsynod.org
tham tak a ni thung. Ringtudik tak chuan chhandamaawm theih nana Krista
hmangaihna leh inpeknaropuizia a hmu \hin a. Anun chhungril ber thlengafan chhuaktu a ni.Chuvangin hmangaihtuchu hmangaih let vein a tihtheih apiang a tana tih aduh \hin. Chhandamtu tana
nun chu a lawmna a ni \hin.Ringtu nun dik chu sawitam, sawi ring, leh sawithiam a ni lo, thianghlimnakawng zawh a, khawvel bawlhhlawh kai lovainsiam hi a ni.
Mizo Kristiante zingah
hian thiamchantirnachungchanga dinhmun feltaka ding, van thlen hunnghakhlel, mahsela tun damchhung ni hman dan thiam lohi kan tam ta a ni mai lomaw? Dik taka ti leh nunthianghlimte chu ka-in kanfak a, mahse an kawng zawhpui duh erawh kantlem hle.
Paula chuan,Pathian khawngaihnaavang hian, inthawinanung leh thianghlim leh
Pathian lawm tlak ni turinin taksa chu inhlanah ka
ngen a che u; chu chu inrawngbawlna awm reng ani, tiin Rom khuaa
ringtute chu a fuih a.Pathian thu awihte chuansual an kalsan a, an taksachu Pathian rawngbawlnan ni tin an hlan thar \hin.
Kan Lalpa chuankeimahni avanginthianghlimna kawng a
zawh a, chu kawng chu azirtirna leh nunin minkawhhmuh a ni. Ringtu dik tak chuan mahni insitna,induh tawk lohna,hmasawn zel duhna a rawnpian chhuahpui \hin. A nunhlui chu kalsan a duh a,kawng thar, thianghlim lehfel a zawh tawh \hin. Anunin rah \ha a chhuah\hin. Chu chu ringtu nunkawng dik tak chu a lo ni.Pathian hmaa kandinpui tur:
Pathian hnena kan
dinpui tur awmchhun chukan thianghlimna chu a ni.Thiamchantirna chukhawngaihna avanga athlawna kan hmuh a ni a,rorelna hmaah chhuan tura awm lo. ThlarauThianghlim \anpuina
avangin thianghlimnakawng chu zawh \hin mah
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
16/36
May 2013 t AGAPE t 16
www.mizoramsynod.org
ila, Lalpa thianghlimnanena khaikhin chuanchhuan tlak reng a ni lo
vang. Lalpa mithmuha anmawina tur awmchhun chuan inserhna nun chu a ni.Chu inserh nun,thianghlimna nun chuLalpan keimahniah hmuha duh a ni. Thianghlimnakawng zawha hma lam
pana pen khat chauh kankal pawh Lalpa tan ahmuhnawm ngei ang.
Thianghlimna rah hmuhtheihte:Kohhranho thu leh zirtir zawm - Kohhran chu Krista
taksa, Krista hruainaa hmalam pan mek a ni. Lalpachuan Kohhranhote rorelnaleh zirtirna hmangin a mitea kaihruai \hin a. Kohhranzinga tel te, a thu awih te,Kohhrana \hahnemngaihnate chu mi thianghlimte nun
lan chhuahna a ni.Krista thu awihna - Bible-ah Lal Isua zirtirna kanhmu a. Kan mihringpuitenena inlaichinna tur, dik leh \ha chu thu leh thiltihin min entir a.
Thianghlimna kawng zawhtute chuan Lal Isua
nun chu an kai ve a, annunpui \hin. Mikhawngaiha \anpui duhna,
hmangaihna leh \hatna chuan rawn nun chhuahpui\hin a ni.
Ringtute hianthianghlimna kawng kanpensan \hin avangin sualinmin tihmelhem a. Nuntuihalna ruk kan nei \hin.Zawlnei Hosea hun laia Is-rael-te nun chu mita hmuhtheih lamah chuan anhmuingil hle mai. Mahsethianghlimna anthlahthlam avangin dem anhlawh phah ta. Zoram hi
pawn lam a\anga thlirchuan ram nuam, Kristiantamna, inremna lehmuanna awmna a ni a; achhunga chengte nunerawh chuan miin min hrechiang ang tih hlauhna kannei fo. Mi dangten min
hriat chian kan hlau a nihchuan Lalpa hmaa ding ngam tur chua inbuatsaihnasat a \ul hle tihna a ni.
Pathian thuin Inthianghlim tur a ni, kei kathianghlim si a tih ang khan,inhlan tharin kawng dik zawh tura kan \an a hun ta.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
17/36
May 2013 t AGAPE t 17
www.mizoramsynod.org
MI CHAKU p a B o n n y L a l r i n d i k a
Mizote thinlunga thil bet tlat pakhat chu mi chak ngaihsanna hi a ni a. Hei hian kum za tel liamtaah khanMizote thinlung hi tun khawvel danglam tak mai atanhian mihring mamawh lian tak mai pakhat chu a lo kuitiak daih tawh mai a lo ni.
Chak kan ngaisang a, miin chakna a pai tamdan hriat chaknain kankhat a, mikhual thleng thlengin Zawlbuka buanluih luih mai thin hnam khakan ni a. Nunphungah mizawn inchuha la nun laiphei kha chuan mi chak neitlem khua chu an mualpho
hle thin a nih kha.Vawiin thleng hianmi chak hmuh chakatuihalna chuan Mizotethinlung a la luah reng a,sipai Lammualah belpuiinchuhna kan la huaihawtluai luai a, naupang kokichhuan pawl nen a enturin kan la luang khawmruih ruih reng a nih hi.
Nia, michak nih himitin mamawh a ni a, kanchakna erawh chu a inang lo a ni. He article-ah hian
banbul liante chakna hi kasawi tum a ni lo. Awm bawr
chhah thate thahruiropuina sawi ka tum bawk hek lo. Mahse tunlaikhawvel nunphung thang danglamin mi chak amamawh chu banbul sawitham nei lote pawhin an neithei tlat si.
Mi chu natnain buanchau sela, khum laizawl
bak pel thei lovin muthmuna chaw pek ngai pawhni sela, chakna ropui berchu a nei thei tlat. Chuchakna chu chhungril nunlungphum, nun innghahnanghet, eng thil mahin anihphung a thlaksak theihloh chu a ni.
Khawvel hi chutiang chakna nei thei lo tanchuan thui kal theihna chia ni ta lo tial tial a, vanglaihun hmang mekte pawh reilo teah mihring an tling zo
lo va, awm ve tlakin aninhre lo va, an inawk hlum
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
18/36
May 2013 t AGAPE t 18
www.mizoramsynod.org
leh nawlh mai thin. Michakte dam khawchhuahnakhawvelah hian nun
chhungril chakna chu imamawh dawn a ni.Eng vangin nge
thlemnaah i tluk? Samsonachakna ropuizia chu Bible-in a sawi a, mi nazawng neih phak loh chaknainPathianin a thuam a,mahse a thahrui ropuinachawimawitu ber turchhungril nun chakna a neitel lo. Kha ngei mai khathahrui ropui timualphotua lo ni ta a ni.
Technology lamah
khawvelin um phak hleihtheih loh khawpa chakinhma a sawn a, chu chuanmihring nun nasa takin athuai vel a, thil a inthlak zung zung a, a tha zawk achhuak zung zung a, tha tihzawng te, hlu tih zawng techu minute tinin a inthlak a ni mai.
Heng thilte hi thlipuiangin a sawi theih ang. Anuaitu hmaa mihring tlukna leh tluk lohna hi anuaitu thil nat leh chak
danah a innghat ngai lo va,a dinna hmun ngheh leh
ngheh lohvah a innghatzawk thin. Chu innghahnachu tuna CHAKNA kan
sawi hi a ni a, nuna bet tlata ni.Zu vanga kan
khawtlang nun hrehawmthinzia tan chhanahmangin zu khap tul tihnaa lo piang a, zu hi awm lose nun a ralmuang dawninkan hria a, tin, zu chukristian nun nen a inmil lohrim hrim bawk a. Mahsekhapna Dan khauh pui puihmang pawhin kan beiseichu kan thleng thei lo. Achhan chu zu khapna Dan
lek kawhtu chak ber turNUN lamin a lek ve miaulo a ni. Zu laka fihlim turhian MI CHAK nih a ngaia, zu um thuhruk zawnhmuh zawh loh vanga inlova nileng ta hram nilovin, zu um inhawng sa bula thu reng chungangaihnep theihna chakna ani i mamawh ni.
Chakna chu thahruiatanga lo chhuak tur a ni lova, chhungril lama ding tura ni. Chu chuan nun hi a
khalh tur a ni a, he chaknatel lo hi chuan Dan tha leh
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
19/36
May 2013 t AGAPE t 19
www.mizoramsynod.org
mihring thahrui tam tak fuan khawm hian eng mahtih theih an nei lo.
Awh tur leh it tur thiltam tak kan velah hianinlar sup sup mahsela, miina dinhmun atanga a en a, atana tul lote chu ngaineptur leh khawih lo tura nunchakna a neih phawt chuanchung thilte chuan a nunkhawih chhe turin chaknaan nei thei lo.
Sex hman sualnathanga i awh buai chhan te,tul lo taka leiba i neih teuhchhan te, thil ho tea i tihtauh bur bur thin chhan te,hnu thup tura mi hriatlohva i buai em em thinchhan te, i nunin lem a chanavanga i dinhmun dik tak thup tulna siam chawpa ital buai chhan te, harsatnachhuanlama nangma nun
ngei tichhe tura thil chintha lo i lo khawih tak chhante zawng zawng khachutiang thilte hneh tura ipalen tawk loh vang a ni lova, i nun a nep em vang anni vek.
Tichuan tunlaikhawvel, eng emaw vanga
nun hlawhchham leh beidawng tak neih thuttheih rengna hunah hian
harsatna chin fel hleihtheih loh leh lak kian hleihtheih loh hrui hnawkah inun a tal buai dawn em tihchu, ei leh bar dapnakawngah a ni emaw,khawsak phung nuam lehhrehawm thuah emaw, ikristianna nun vuan nghettlat tur emaw phatsan turemawa i nghehna lehngheh lohna tur zawng zawngah he nun lungphum,MI CHAK ni tura chelhding tur che hi i neih leh
neih lohvah engkim ainnghat dawn a ni.Chu chu i neih loh
chuan khawvel hiannangmah tanpui theih dankawng che a nei dawn miahlo tih hria la. I vela thil cheleh inlumlet hi lak sawntheih a ni dawn lo va,chutah chuan i phak tawk zelah nun chiai lo nghettaka dingin, i thlir lamhawiin hma i sawn ve theidawn em tih inen la, MICHAK ni turin i thinlung
buatsaih ang che. Chutiang chona i hmachhawn hunah
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
20/36
May 2013 t AGAPE t 20
www.mizoramsynod.org
chuan nangmah ngawtinchakna chu i nei dawn lova, Isua Krista ke bula awm
tlat chungin, a zirtirna lehkaihhruaina ngaichang la,chutianga i nun dawn
chuan a thin deuh hun aawm thin ang tih hria la,mahse i thing hlen dawn lo.
Tichuan ani chuan mi chak ni turin a tanpui ang che .
BEISEINAChr. Sakhawliana
Rabung Kohhran leh Pawl hote, Chhungkua leh mi mal
nun thlengin kan hma lam hun atan thil beisei kan nei\hin. Beiseina nei thei lo khawpa beidawn hi a hlauhawmhle a ni. Paulan Thessalonika khuaa mite hnenah,Unaute u, mi dang beiseina reng nei lote anga inlungngaih loh nan muhilte chanchin in hriat loh kan
duh lo ve(I Thes. 4:13), tia a sawi a\ang hian beiseinaneih a pawimawhzia leh beiseina neih loh pawizia a lang chiang hle awm e.
A hmasain mi malnuna beidawnna hi lo sawiila, mi mal nuna mi a beidawn tawh chuan a hmalam hun lo kal zel tur hi eng awm lo ang maiin a thimruih a; thil hi a \ha lozawng leh a thim zawng hlirin a thlir \hin a, nupakarah te, nulat tlangvalnakawngah te hian mal riauvainhriain beiseina eng a neih
miau tawh loh avanginkhawvelah a tan dam
chhan tur a hre tawh lo va,nun khawhar leh beidawng hrehawm ti lutuk chuandam zel tlakah inngai lovinmahni nunna hial a titawpduh mai \hin a ni.
Hetianga mi mal beidawnna hi kawng hnihin a sawi theih a. Damlohna khirh takin atlakbuak avanga rilru buaileh beidawnna hi a thleng
thei a. Ruihhlo hman thinavanga Pathian ngaih-
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
21/36
May 2013 t AGAPE t 21
www.mizoramsynod.org
damna pawh chang tlak tawh lo hial khawpa inngaia, lungngaihna leh
beidawnna a thleng thei bawk. Mahni nunna hial laduh khawpa beidawnna lothleng hi a pawiin ahlauhawm hle a ni. Biblechuan, Tu pawh tual thattu chatuan nunna pai reng an awm lo (I Joh.3:15) a ti nghe nghe a ni.
Chhung tinte hianhetiang thil \ha lo tak lothleng thei lakah hian kaninven ngun a \ulin apawimawh hle awm e. K|Phruaitute pawhin kanmember-puite awm danhriat tumin taimak chhuahthar leh zual ila, tisa lehthlarau nuna hnung-tawlhte hnuh hnaih hramhram hi rawngbawlna hlenkawnga kan hmalaknapawimawh tak a ningei ang.
Kohhran lehhruaitute lama beidawnnathleng thei hi han thlir veleh ta ila; Kohhran lehkhawtlangah hruaitu lehCommittee-te chuan kum alo thar angin rawngbawltu
tur leh chanvo chi hrang hrang kan inruat thar \hin.
Chungte chu kanrawngbawlpui lehthawhpuite an ni \hin a.
Kum thar atanainbuatsaihna tur Commit-tee hi a pawimawhinfimkhur pawh a ngai hle.Kum khat chhung atanarawngbawltu turte ruathun a nih avangin mi malnun thlenga sawiin fimkhur
takin inruat chhuah \hina ni.
Mi tam tak chu ruatzui tlak loh an awm fo mai.Hrisel loh vang lehtualchhunga an awm lohavanga ruat loh an awmlaiin mi \henkhat chuchhungkua leh khawtlangaan nun leh khawsak danina zir loh avanga ruat tlak loh an ni fo. Hetah hi chuanmi mal beidawnna ni lovinhruaitute lam beidawnna ani thung. A tuartu chu aruattute ni lovin an ruatngam loha kha a ni zawk \hin. Amaherawhchu,rawngbawlna peng hrangahan ruat tak zawk pawh anawm \hin ti hre tel ila, a \haawm e.
Inkhawm leh
rawngbawlna chanvo ti \haduh si lo phun peih em em
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
22/36
May 2013 t AGAPE t 22
www.mizoramsynod.org
an awm \hin a. Anmahni anrinawm loh vang a ni duhhle. Lal Isua hna thawhpui
lo chuan a tidarh \hin.Nang leh kei hi Kohhranleh khawtlangah eng ang takin nge nun kan lo hmanakan lo khawsak \hin?Mahni \heuh i in en fiah ang u.
Kohhran, K|P lehKohhran Hmeichhiatechuan kumin atanarawngbawltu turte beiseina sang tak neichungin rawngbawlnapeng hrang hrangah chanvoinbelin kan inruat leh ta a.A ruattu, hruaitute beisei ber chu kohhranhorawngbawlna peng tinahinpumkhat leh lungrualtaka thawhho te, KristaChanchin |ha zau zawkapuandarh leh rawngbawltuhnungtawlh leh member-ami hlate hnuh hnaih leh
hruai kir an nih zel theihnana rawngbawlna hlen hia ni.
Mahni chanvo lehtalent \heuhte Kohhranhotana a hun taka kan hman
chhuah \heuh hian mi dang tan malsawmna thlentukan lo ni \hin. Nih zel pawh
kan tum tur a ni.|hahnemngaihna chang kahriatin ka tan malsawmnaa lo ni fo \hin. Chutiang nun neitu chu kohhran,K|P leh KohhranHmeichhe hruaitute hianan lo hmuh hmaih ngaihauh lo va, rawngbawlnapuitling zawk an neih zeltheih nan an chawm lian\ha sauh sauh \hin.Kohhranhoten an beiseianga nun leh taima takarawngbawltute chu
kohhranho tan thutak banleh innghahna tlak an lo ninge nge \hin a ni.
Kristiante chuankan beisei ber chu VanKanan thar khi a ni a,chumi ram chu thlen hlan
nghakhlel takin hekhawvelah kan cheng mek a. Chu ram beiseitutechuan rinawm leh chheltaka nun hi kan hman hramhram a ngai a ni.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
23/36
May 2013 t AGAPE t 23
www.mizoramsynod.org
DT NOBy Rev. Lalrintluanga Ngente
Kathmandu
Dut leh Mizo nun :Mizote khawtlang nun lehchhungkaw nunah hian kan thupui hian engtik atangin ngehmun a rawn chan hi he thu ziaktu kei ngei pawh hian kahre hauh lo. Rambuai hma leh hnuahte kha chuan chhung tin deuhthawin thingpui tihpawt (pawl) nan te, buhfaithlak no atan te hman a ni tawh a. Dawrkaiah lei mai theiha aawm avang leh sipai Camp-ah chawhmeh (Thlai) nena
thleng theih kha a ni \hin bawk a. Tin, sipai puak phurtensipai hnen atanga an rawn hawn/neih a awm bawk \hin. Ahming hi Mizoten vai \awng Dut=Bawnghnute (A pangaMilkmaid) chuang hi kan tawng ang maiin kan hmang lar a, kum 1970 hma lam mi D u t hre lo chu an tlemkhawp ang.Dut leh Hip ruk: Dut burchu a chung lamah chemtelu zumin an chik pawp a,lehkhain an hnawh leh a,hmun khata tihpawh aiinhmun hniha tihpawh hian achhuak chak bik a, hip ruk pawh a haw chak bik a ni.Chu chu rapchungah emaw,thingpui no bulah emaw daha ni tlangpui a. Ina awmtenan lo hip ruk loh nan pa uluk deuh chuan an chhuahsanhlanin thingrem mawngahte pawh an dah \ha \hin.Hman dawn apiangin apawp pakhat kha an hawng a, an tilei a, a lo chhuak
ngiah ngiah \hin. Thingpuia tipaw mawi em em \hin a,
tin, a hlang phei chuan a tuiem em a ni. Fanghmirtepawhin an lo bawm ve \hina, chutiang dut chu chhung tin mai hian kan hmang tihtheih a ni. Pa ber, nu ber,naupang leh nula,tlangvalte hian mahnia awmemaw, mi dang hmuh lohhlan hian mahni ta tho kha
an hip ru ta \hin a, fawh natdeuh phei chuan rei lo techhung pawhin tam tawk ahip theih \hin. A tui emavangin vawi khat lo hip rutawh chuan remchang dang hi melh ran a awl khawpmai. Chung hun laia mite
chuan Dut (Milkmaid) hrepha chin hip ru lo chu khaw
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
24/36
May 2013 t AGAPE t 24
www.mizoramsynod.org
tinah hian chhiar dawn ilaan tam lo mai thei. Tunlaianu leh pa, kum 40-70 inkarte
hi han zawt ila, dut lo hip rudeuh vek tawh kan nih maihmel a ni.Dut No Buhfaithamtehna: Dut no chu Pavakhat dawng chiah hi a nireuh va. Buhfai no li a huihrual chu 1kg a ngaih a ni.Hmun \henkhatah chuan avuma tehte pawh an awmawm e. Buhfai\hamrawngbawlnain chhung tin ahan thlen \antirh lai leh ahnuah pawh buhfai\hamkhawntute chuan hman
berah neiin tehkhawng pawimawh a lo tling ta hiala ni. Kha bur kha a ruka anhip ruahna pawh ni se, aruah hnuah pawh rawng- bawlna hmanraw pakhatatan a la \angkai zel mai anih chu! (Hmun \henkhatah
chuan no beng nei YMA Nokan tih mai hmangte pawhan awm thei e).
Kohhran HmeichheInkhawmpui a lo thleng a,report zanah chuan kohhrantin Secretary-te chuan re-port an han pe a,Buhfai\ham zat tehna atan
chuan no chuti zah, tiin anhan report ngei mai a, chutaNo an tih chu he Dut No hi
a ni tlangpui \hin a ni. Achhunga bawnghnute tuitak kha ruak tawh mah se, aruak hnawhkhahna buhfaichu Lalpa tan rimtui a lotling thei a, Kristianchhungkaw tehnaa
Buhfai\ham a lawmmandawngte tan pawh he no hia bul tumtu pakhat chu a loni ta zel a ni.
Dut No leh Chanchin |ha:Dut no chu India ram hmuntinah hmuh theiha a awm
avangin Chanchin |hain athlenna ram chinah chuan atel ve zel a. Kristianchhungkaw rawngbawlnapawimawh buhfai\hamrawngbawlna atan vawiinthleng hian hmun a la luaha. India ram chauh pawh nilo, hei, Nepal ram thleng pawh hian buhfai\hamtehna atan no (dut no ngeimai chu) kan la hmang zelmai chu a ni e. Hmanrawtlawm leh mawl te pawh nise, Chanchin |hain a
thlenna ram chinah chuan atel zel mai zawng a ni e.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
25/36
May 2013 t AGAPE t 25
www.mizoramsynod.org
Eng hmanrua ngekan nih ve :Dut no a rukafawh ruahna no mah chuti
taka \angkai a nih chuan;Ama anpuia a siam hi Lalpatan hian kan va \angkai nasaleh zual dawn em! Lalpa taneng ang taka \angkai ngekan nih ve dawn le? Rahchhuah nun nei ve turin
inbun ruak ila, Lalparawngbawlna tehfung atan
leh Lalpa tana \angkai buhfai\hama No a khatangin, kan thinlung chhung
hi Lalpa tan lo khat ve rawhse. Kha le, Lalpan a teh vedawn che, Lalpa thuin i dutno ruak chu lo tikhat rawhle, no eng zat nge i nih vedawn le? Dut no ruak mahchuti taka \angkai a nih
chuan; nang phei chuan i vathawh hlawk nasa dawn em!
NI TIN LALPA NEN
V awi khat chu Rabbi Ben Jochai-a hi a zirlaipakhatin, Eng vangin nge Pathian khan Israelfate kha kum khat daih Manna a pek loh? tiin azawt a. Ben Jochai-a chuan, Tehkhin thuhmangin ka chhang ang che. Lal pakhat hiankum khat chhung khawsakna daih tur a fapahnenah a pe a. A fapa chuan kum khat danah apa chu a rawn hmu chauh \hin a. Nakinah chuanlal chuan a tih dan chu thlakin, ni khat daihchauh a pe ta \hin a. Tichuan, a fapa chuan a pahmangaihna leh duhsakna chu tuk tin amamawh ta a; tuk tin a pa chu a tlawh ta ziah a.
Chutiang bawk chuan Pathian chuan Israel fateleh keini pawh tuk tin a thar zela kan mamawhmin pek hi a duh a ni a ti a.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
26/36
May 2013 t AGAPE t 26
www.mizoramsynod.org
SALTANGTE THIAN(Luka 4:18-19)
C. Lalhmingliana
ITI Veng Mihring piang tawh zawng zawngten kan mamawh
\heuh chu Chanchin |ha dawn leh hmangaihtu neih hi ani awm e. Khawngaihna leh hmangaihna te, lainatna te,duhsakna te, malsawmna te hi mi tinin nei \heuh ila, kanmihringpuite leh Pathian hnen a\angin dawng \heuh ilakan duh awm e.
Chutih rual chuankan mihringpuite lak a\ang chuan eng emaw chen chukan dawng mial mahna.Pathian lak a\angamalsawmna dawng turerawh chuan a dawn thleng tur kan neih a \ul a, kanthlarau lam saltanna lak a\anga tal chhuakin,Pathian lam kan hawi a \ultel ngei ang. Thlarau lamsaltanna kan neih rual hian\henkhat chu ruihhlo chihrang hrang bawihah kantang a, chu chuan kan duhlohna lamah min hnuk a, a
\ha lo tih kan hriat chhuahmeuh chuan a lo tlai a, azunah kan lo uai thui fetawh \hin. Chutiang chuanThlarau lam saltan leh sualkhura tanna chuan Zofatemin phuar bet ta mek anih hi.
Aw le, kan ramahhian mi pangngai ni \hin,
Setana thiltihtheihnaavanga suala tlu a, a duhzawng ruihtheih thil chihrang hrang zawrh leh ruihtuipui tlat mai leh chumiavanga taksa thlarauthlengin a chhiatpui hialpawh kan kat ta nawk maia, taksa pangngai an puttak loh avang leh ruihtheihthilin a tihchhiat tak avanga rilru lam hahngawih ngawih te,dinhmun tleu vanga duhloh zawk kawng zawh a, talchhuak tura a ngaihna hre
tawh lo leh tal chhuah duhem em a, kal ngaihna hrechuang lo te, mi entleulaklawh tawh ni ainhriatna avanga rilruhnual te, pui punna hmunainkiltawih tlat mai leh milungten nia inhria te
chhuah leh na tura kawng buatsaih hi amah ringtute
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
27/36
May 2013 t AGAPE t 27
www.mizoramsynod.org
tih tur pawimawh tak a nia, an tana Chanchin |hathlen leh an \hiana insiam
hi kan mawh phurhna a ni.Kan ram chhungah
dinhmun tleu techhanchhuahna turinchhanchhuahna in kan neinual a, mahse mi kan tamangzia zelin chhanchhuahngai pawh kan pung mek zel
a, chuvangin Kohhranhmeichhiaten WomenCentre hial an han buatsaihta mai pawh hi a awm lohran lo ve. Tunah hian a bulan \an dawn chauh a, apuitlin thuai a, taksa lehthlarau lam saltangte tan a
va hlu dawn em. HeCentre hi hmeichhekhawngaihthlak, puihngaite puihna hmun leh ansualte sima hawikir tirnatura kawng inkawhhmuhnaleh an dam khaw chhuahnatura eizawn nan kut themthiamna thil zirtirna hmuna ni dawn si a.Thinlung takapuih ngaite puihna hmuntur hi puitling thuai sela, ava \ha dawn em.
Kohhran Hmei-chhiaten, an rawngbawlna
awm reng a ni tih pawmaheng centre din duhna
thinlung an lo pu pawh hiLalpa hriattir a nih ngeipawh a rinawm e. Ngawlvei
leh sual awp beh avangariangvai tam takte chuhmusit lo la, kawm la,kawng kawhhmuh rawh.Kan Lal Isua pawh khariangvaite hnena tirh a ni a,tirh a nih ang ngeiin anhnenah Chanchin |ha athlen a nih kha. Chuti anihchuan Lal Isua kawng zawhtute chuan riangvai,taksa leh thlarau lamsaltang te chhuah tur lehkawlbun te phelh a, sualkawng zawhtuten kawng
dik zawha lei rem an rahtheihna tur leh Pathianangchhung an thlen ngeitheihna tura puih hi amahringtute rawngbawlna awmreng a ni. ChuvanginWomen Centre pawh hi ahlawhtlin theihna tura kantha leh sum te senga kanthawhna hi Lalpaah chuana thlawn lovang tih ringinringtute rawngbawlna awmreng a ni tih kan pawmpawh a \ul a ni. Insengsovakan rawngbawlna hi a
hlawhtlin ngei theih nan ahmei a pain kan theihna
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
28/36
May 2013 t AGAPE t 28
www.mizoramsynod.org
mual apianga \an kan lak tlan hi a hun ta.
Hmun \henkhatah
chhungkaw dinhmunin azir loh avanga duh lohchunga mahni taksa hralhte, an nu leh pateinthurualin an hralh tak,mittui tla zawih zawihataksa inzuar tura tihluih tean awmin an sawi,\henkhat chu mi sual bumna thangah awka anthlan ngai loh mahniinzuar ta te pawh an awma. Heng harsatna hrang hrangte hi Pathianthiltihtheihna chuan a
chhan chhuak thei a,mahse mihringte hian kantih ve tur a awm, chu chukawng dika hruai tura\anpui hi a ni. Chu mawh-phurhna chu hlen thei turerawh chuan Pathianawmpuina kan ngai a,
Pathian rinchhan chungasaltangte hruai chhuak
turin nang leh kei hi min kova, a hmunah kan thawh arem vek lo nain, a puitlin
theihna tura \awng\ai lehthilpeka kan lo \ang ve hirawngbawlna hlu tak a ni.
Aw le, riangvaitehmangaiha, an mihringpuiten an lungten pawh tenphal lova hmangaihna kuta
kuangkuah duhtu kanLalpa hnung zuitute chuana hnathawh chhunzawm a,riangvaite leh saltangtetana malsawmna ni tur lehdinhmun tleu tawhte lehLalpa lam hawi thei lovasetana phuar behte phelhturin, kan tha, kan neihrosum te nen sengsovinriangvaite leh saltangte\hiana insiamin, an tanmalsawmna kan nih theihnan kan tawrh a \ul pawhatawrh huamin amah
ringtute hian \an i la sauhsauh ang u.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
29/36
May 2013 t AGAPE t 29
www.mizoramsynod.org
KOHHRAN HMEICHHE INKHAWMPUI LIAN - 2013THLENGTU TANPUINA PETE
Sl. No Bial/ Kohhran Hming Pek zat1. Sangau Bial Hmeichhia 5002. Hliappui Bial Hmeichhia 5003. Mission Vengthlang Bial Hmeichhia 5,0004. Ramhlun Vengthar Bial Hmeichhia 3,0005. Keifang Bial Hmeichhia 1,0006. Chanmari Bial Hmeichhia 5,0007. Tuikual Bial Hmeichhia 5,0008. Champhai Bethel Bial Hmeichhia 1,0009. Venghnuai Bial Hmeichhia 2,00010. Electric Veng Bial Hmeichhia 3,00011. Ramhlun North Bial Hmeichhia 5,00012. N. Vanlaiphai Damdawi Veng Bial
Hmeichhia 1,00013. Dawrpui Vengthar Bial Hmeichhia 5,000
14. N. Vanlaiphai Bial Hmeichhia 1,00015. Rabung Bial Hmeichhia 50016. Keitum Bial Hmeichhia 1,00017. West Phaileng Bial Hmeichhia 1,00018. Muallungthu Bial Hmeichhia 1,00019. Diakkawn Bial Hmeichhia, Kolasib 2,00020. Lungpho Bial Hmeichhia 50021. Rengdil Bial Hmeichhia 1,00022. Armed Veng Bial Hmeichhia 3,00023. Mission Veng Bial Hmeichhia 15,00024. Bungkawn Bial Hmeichhia 3,00025. Champhai Vengthlang Bial Hmeichhia 3,00026. Dawrpui Bial Hmeichhia 5,00027. Ramhlun Bial Hmeichhia 3,00028. Hlimen Bial Hmeichhia 2,000
29. Durtlang Bial Hmeichhia 2,00030. Bawngkawn Bial Hmeichhia 3,000
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
30/36
May 2013 t AGAPE t 30
www.mizoramsynod.org
31. Tlangnuam Kohhran Hmeichhia 1,00032. Farkawn Bial Hmeichhia 2,00033. Ramthar Veng Bial Hmeichhia 2,000
34. Vaivakawn Bial Hmeichhia 2,00035. Chhinga Veng Bial Hmeichhia 5,00036. Sairang Dinthar Bial Hmeichhia 1,00037. Zonuam Bial Hmeichhia 1,00038. Leitan Bial Hmeichhia 1,00039. Tuithumhnar Bial Hmeichhia 30040. Serchhip Vengchung Bial Hmeichhia 1,00041. Champhai Kahrawt Bial Hmeichhia 2,00042. Serchhip Bial Hmeichhia 1,00043. Pukzing Bial Hmeichhia 50044. Rengtekawn Bial Hmeichhia 50045. Chawngtlai Bial Hmeichhia 50046. Thenzawl Field Veng Bial Hmeichhia 50047. Guwahati Bial Hmeichhia 1,00048. Tlungvel Bial Hmeichhia 1,000
49. Zohmun Bial Hmeichhia 50050. Mamit Bial Hmeichhia 1,00051. Lallen Bial Hmeichhia 50052. Darlawn Bial Hmeichhia 50053. New Serchhip Bial Hmeichhia 1,00054. Kohima Bial Hmeichhia 2,00055. Kulikawn Bial Hmeichhia 2,00056. Ngopa Bial Hmeichhia 1,00057. East Phaileng Bial Hmeichhia 50058. Thuampui Bial Hmeichhia 2,00059. Tlabung Zodin Bial Hmeichhia 10060. Sihphir Vengthar Bial Hmeichhia 1,00061. Lawngtlai Bial Hmeichhia 50062. Khawzawl Vengthar Bial Hmeichhia 1,00063. Sairang Bial Hmeichhia 1,00064. Sihphir Bial Hmeichhia 1,00065. Lungdai Bial Hmeichhia 1,000
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
31/36
May 2013 t AGAPE t 31
www.mizoramsynod.org
66. Phullen Bial Hmeichhia 50067. Thenzawl Bial Hmeichhia 50068. Sesawng Bial Hmeichhia 1,000
69. Chaltlang Bial Hmeichhia 3,00070. Vaphai Bial Hmeichhia 1,00071. Chhiahtlang Bial Hmeichhia 2,10072. Reiek Bial Hmeichhia 1,00073. Khawzawl Dinthar Bial Hmeichhia 2,00074. Zemabawk Bial Hmeichhia 2,00075. Hnahthial Bial Hmeichhia 50076. Baktawng Bial Hmeichhia 50077. Lunglei Bazar Veng Bial Hmeichhia 50078. Khawbung Bial Hmeichhia 30079. Sateek Bial Hmeichhia 50080. Kelkang Bial Hmeichhia 1,00081. Lawngtlai Chanmari Bial Hmeichhia 30082. Khawruhlian Bial Hmeichhia 50083. Rawpuichhip Bial Hmeichhia 1,000
84. Kolasib Venglai Bial Hmeichhia 1,00085. Suangpuilawn Bial Hmeichhia 50086. Mualpheng Bial Hmeichhia 50087. E. Lungdar Bial Hmeichhia 1,00088. Zawlpui Bial Hmeichhia 50089. Khawhai North Bial Hmeichhia 1,00090. Chalrang Bial Hmeichhia 1,00091. Tanhril Bial Hmeichhia 2,00092. Lunglei Venglai Bial Hmeichhia 1,00093. Saiha Bial Hmeichhia 1,00094. Maubawk Bial Hmeichhia 2,00095. Shillong Bial Hmeichhia 2,00096. Chawnpui Bial Hmeichhia 2,00097. N. Hlimen Bial Hmeichhia 50098. Champhai Kanan Bial Hmeichhia 2,00099. Sialsuk Bial Hmeichhia 500100. Champhai Vengsang Bial Hmeichhia 1,000
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
32/36
May 2013 t AGAPE t 32
www.mizoramsynod.org
101. Chhingchhip Bial Hmeichhia 500102. Zote Bial Hmeichhia 500103. Khawlailung Bial Hmeichhia 600
104. Biate Bial Hmeichhia 300105. Ratu Bial Hmeichhia 300106. Lungleng - I Bial Hmeichhia 300107. LIKBKHP 1,000108. Luangmual Bial Hmeichhia 2,000109. Hmunsam Bial Hmeichhia 1,000
TOTAL ` 1,68,100
KAN VA LAWM EM!
Inkhawmpui Lian thlengtu puih nan CentralKohhran Hmeichhe Committee-in Rs. 4,00,000 (cheng nuai li) min pe a, he pawisa hi Mizoram chhunga kohhranhrang hrangte thawh khawm a ni a, thawh khawmtutezawng zawng chungah kan lawm em em a. Chuti chungin
ram chhung leh ram pawna Bial leh Kohhran Hmeichhiaa\angin Rs. 1,67,100 lai kan la dawn belh cheu bakah,LIKBKHP-in Rs. 1,000; min pe bawk a, Aizawl MunicipalCouncil-in Rs. 20,000-in min pui bawk. Thlengtu Bial 4(Venghlui Bial, Republic Veng Bial; Bethlehem Bial lehI.T.I. Veng Bial) a\angin 15,00,000; Thlengtu Bial 4chhunga Bial Kohhran Hmeichhia, Bial K|P, KohhranHmeichhia leh Branch K|P a\angin 2,58,000 kan dawng bawk. Inkhawmpui Lian thlenna tur atana sum kan dawnzawng zawngah hian kan lawm em em a ni.
Mizoram Presbyterian Kohhran HmeichheInkhawmpui Lian thleng theia keini Bial 4 kan awmpawh hi Pathian chungah leh Central Kohhran Hmeichhechungah kan lawm hle a ni.
Upa K. Lalthakima Jt. Secretary i/c Finance
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
33/36
May 2013 t AGAPE t 33
www.mizoramsynod.org
WOMEN CENTRE SAKNA ATANA SUM LUTTE
Women Centre sak \anpui nana thawhtute kan
han tarlang leh a, \hahnemngai taka sum thawhtutechungah lawmthu kan sawi nawn leh e (ReceiptNo.1601-1700). Thla leh lamah tihchhuah chhunzawma ni ang.S/N Petu Pek zat
1. Pi Lalsupuii Dinthar Veng Ex-Treasurer 2,0002. Hlimen Bial - W/C puala bawm dawh 2,552
3. Pi Lalrosangi, Zarkawt, A nuDr. Challian Kimi hriat reng nan 30,0004. Sihphir Vengthar Bial - W/C puala
bawm dawh 1,5005. Rengtekawn Bial - Ni khat tha 2,3406. Hnahthial Ni khat tha 7,000
Inkhawm thawhlawm 3307. Sangpuii W/C \anpuina 2008. Sakawrdai Bial - Inkhawm thawhlawm 170
Fund Raising 2,000KH Ni thawhlawm 405
9. Darlawn Venghlun Bial - Ni khat tha 15,00010. Hmawngbu Kohhran W/C \anpuina 50011. Nl. Darchawimawii, Missionary Nurse,
Dulupchera W/C \anpuina 1,000
12. Darlawn Bial - W/C \anpuina 3,500W/C \anpuina 2,00013. Champhai Zote Kohhran W/C \anpuina 1,00014. Champhai Vengsang Kohhran
W/C \anpuina 9,23015. Tuithumhnar Bial - Ni khat tha 75016. N. Vanlaiphai Bial - W/C \anpuina 3,00017. Ngur Kohhran W/C \anpuina 1,00018. Central Jail Veng W/C \anpuina 1,000
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
34/36
May 2013 t AGAPE t 34
www.mizoramsynod.org
Hriat atan
* Dt 28.3.2013 (Ningani) khan kum 2013-2015
chhunga Inkhawmpui Lian hruaitu tharte a \um khatnaatan Committee an \hu. Kum 2013 Inkhawmpui Lianrorelin bawhzui tura a dahte bawhzui dan tur anngaihtuah a ni.* Central Committee chuan kum 2013 - 2015chhunga Agape Editorial Board Member tur hetiang hiana ruat bawk:
Editor : Pi Lalfakmawii Jt. Editor : (i) Pi C. Lalneihthangi
(i i) Pi LalrindikiCir. Manager : Pi H. LalpianthangiPublisher : Rev. P.C Pachhunga, E/SMember-te : (i) Pi Rosangpuii
(ii ) Pi Parchhuaki(iii) Pi Sailuti(iv) Pi Vanrammawii(v) Rev. K. Lalpiangthara
* Synod Board/Committee 2013-2015 chhunga telturin hetiang hian ruat a ni bawk:
(i) Synod Ramthar Board-ah Pi Laltlanmawii(ii) MSSU Committee-ah Pi C. Lalneihthangi
(iii) Music Committee-ah Pi Parchhuaki(iv) Family Guidance & Councelling Centre
Committee-ah Pi Rochuangkimi, Vice Chairman* Dt. 1.4.2013 (Thawhtanni) khan Ramhlun Bial(Ramhlun Vengchung Kohhran Biak In)-ah LeadershipTraining neih a ni a. Pi C. Lalhmangaihi, Chairman lehPi Rochuangkimi, Vice Chairman te an kal.* Dt. 4.4.2013 (Ningani ) khan Chanmari Bial(Chanmari Kohhran Biak In)-ah Leadership Training
neih a ni a, Dr. Vanlalhruaii, Asst. Secretary lehPi Lalrindiki te an kal.
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
35/36
May 2013 t AGAPE t 35
www.mizoramsynod.org
KUM 2013-2015 INKHAWMPUI LIAN HRUAITUTE
Chairman : Pi C. LalhmangaihiVice Chairman : Pi RochuangkimiGen. Secretary : Pi H. Lalpianthangi
Asst. Secretary : Dr. VanlalhruaiiTreasurer : Pi C. LalneihthangiFin. Secretary : Pi Vanlaltluangi
Committee Member-te
1. Pi K. Lalthangmawii 2. Pi C. Lalrinliani3. Pi Parchhuaki 4. Pi Ramngaihsangi5. Pi Laltlanthangi 6. Pi Rosangpuii7. Pi Rochhungi 8. Pi Lalthansangi9. Pi Zohmachhuani 10. Pi H. Kapthangi11. Pi Lalrinzuali 12. Pi Lalrindiki13. Pi B. Zomawithangi 14. Pi C. Romawii15. Pi Lalsiammawii 16. Pi C. Zopari17. Pi R. Rengkhumi 18. Pi Tlangmawii19. Pi Lalhmingmawii Sailo 20. Pi Zothanpari21. Pi Rallianthangi 22. Pi Maria Lalchhanhimi23. Pi Vanlalhruaii 24. Pi P.C. Nuzawni
25. Pi Lalpianthangi 26. Pi Sailuti27. Pi K. Vanlallawmi 28. Pi Lalbiakengi29. Pi C. Chawngpuii 30. Pi Vanrammawii31. Pi Liankimi 32. Pi LalrokimiEx-officio Member-te
1. Rev. Lalramliana Pachuau, Moderator 2. Rev. H. Lalrinmawia, Synod Secretary (Sr.)3. Rev. P.C. Pachhunga, Executive Secretary4. Pi Laltlanmawii, Ex-Chairman5. Pi Lalfakmawii, Co-ordinator
http://www.mizoramsynod.org/http://www.mizoramsynod.org/7/28/2019 Agape - May, 2013
36/36
May 2013 t AGAPE t 36