8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 1/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
1
For a great many days, great distances away Expending much pay,
traversing lands far away I have gone to view the
mountain ranges The oceans I have gone to view.
But I have not lifted mine eyes to see Beyond my doorstep,two footfalls away from me Upon a single stalk of grain
A single drop of dew.
– Translated by Ajanta Dutt
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 2/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
2
›“ Ê√Ȭ±Ê≈√Ȭ¸˜±˚≈Mê√±˜ÀX«μ≈fl‘¡Ó¬À˙‡¬ı˛± ƒº Œ˘±‰¬ÚS˚˛ —˚≈Mê√±— ¬Û”ÀÌ«μ≈ ‘√˙±ÚÚ± ƒºº
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 3/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
3
¸”ø‰¬¬ÛS
4 ¸•Û±√fl¡œ˚˛
6 ’À˝√√Ó≈¬fl¡ ’±D± ¤fl¡øȬ õ∂øÓ¬À¬ı√Ú
8 ˙œÀ¯∏«μ≈ ‰¬Sê¬ıÓ«¬œ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± - ¬ı˛¬ıœf ’±À˘±‰¬Ú±
15 Ê√˚˛ôLœ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛ ƒ › ¬ı¬ıœfÚ±Ô - ¬ı˛¬ıœf ’±À˘±‰¬Ú±
22 Œ√¬ı±ø˙¸ ¬ı±·‰¬œ fl¡ø¬ı¬ı Â√ø¬ı [2] - ø‰¬Sø˙äœ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô 36 fl‘¡¯û± ˘±ø˝√√άˇœ Œ^±Ì-ø˙¯∏… ¸—¬ı±√ - ˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ·ä
41 √œ¬Û±¬ı˘œ Œ¸Ú ˙¬ıø√μ≈¬ı˛ ¸√±ø ¬ı fl¡±G - ˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛ øfl¡À˙±¬ı˛ Ú±˚˛fl¡
49 øÚ¬ı?Ú Œ¶⁄±øS ˛ ¤fl¡øȬ Œ¬ı-Œ¬ı˛±Ê√·±¬ı ŒÂ√À - fl¡ø¬ıÓ¬± [’Ú≈¬¬ı±√ - fl¡äÚ± Œ√ fl¡œøÓ«¬]
52 ˜ÀÚ±Ê√ ˜˝√√±¬Û±S ’±À¬ı˛±·… - ·ä
59 Œ¸Ã˜… ˜≈‡±Ê«√œ øfl¡Â≈√ ’˚±ø‰¬Ó¬ ά◊¬ÛÀ√ - fl¡ø¬ıÓ¬±
61 Œ¬ı˛‡± Ú±Ô Î¬¬ı˘ ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛Ì - ·ä
65 ÚμÚ √±˙&5 Œ˜‚Ú±√¬ıÒ fl¡±¬ı… [4] - ˜˝√√±fl¡±À¬ı…¬ı˛ fl¡±ø˝√√Úœ
74 Tarini Mukherjee Amritsar to LA - Going Places
77 Manoj Joshi Venice of the North - Going Places
80 Soumya Mukherjee The Custodian - Short Story
83 Monojit Lahiri National Awards - Creative Spaces
86 Maitrayee Sen Oxford India Tagore - Book Review
30 ¬Ûø¬ı˛À˘‡ - ¸¬ı˛˘± Œ√¬ıœ 30 Profile - Sarala Debi
32 Ò“±Ò± ¬ı¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı ·ä, ά◊¬ÛÚ…± ˝◊√√Ó¬…±ø√¬ı˛ Ú±˜
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 4/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
4
Œ¸ÀõI◊•§À¬ı˛¬ı˛ ¬ı¯∏«Ì ≈‡¬ı˛ ø√Ú&À˘± Œ˙¯∏ ˝√√ÀÓ¬ Ú± ˝√√ÀÓ¬ ◊√√ øø~ÀÓ¬ qè ˝√√˘ Á¡˘˜À˘ ’±fl¡±À˙¬ı˛ ÚœÀ‰¬ ά◊»¸¬ı±ÚÀμ¬ı˛ ø√Ú&À˘±¬ı˛ ά◊“øfl¡ Á≈“¡øfl¡, ø¬ıÀ˙¯∏ fl¡À¬ı˛ Ó¬±¬ı» ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛ ˜ÀÚ õ∂±À̺ Ó“¬±À√¬ı˛ ’øÓ¬ ’±¬ÛÚ ˙±¬ı˛À√±»¸À¬ı¬ı˛ ø√Ú&À˘± ’±·Ó¬õ∂±˚˛º ¸¬ıøfl¡Â≈√ ŒÁ¡Àάˇ ŒÙ¬À˘ ¤¬ı±¬ı˛ Œfl¡±˜¬ı˛ Œ¬ı“ÀÒ ˘±·ÀÓ¬ ˝√√À¬ı ά◊»¸À¬ı¬ı˛ õ∂døÓ¬¬ı˛ Ê√Ú…º ˜ÀÚ Ó¬±À√¬ı˛ &?ø¬ı˛Ó¬ ˝√√ÀÓ¬ Ô±Àfl¡ ñ
Œ√À‡ ’±˚˛ ŒÓ¬±¬ı˛± ø˝√√˜±‰¬À˘ ›øfl¡ ’±À˘± ˆ¬±À¸ Œ¬ı˛,
ά◊ ± ’±˜±¬ı˛ ’±À¸ ¬ı≈øÁ¡ ά◊ ± ’±˜±¬ı˛ ’±À¸À¬ı˛º
ˆ¬Mê√õ∂¬ı¬ı˛ ¿ ˙ø˙ˆ”¬¯∏Ì √±˙&5 ˜˝√√±˙À˚˛¬ı˛ õ∂ùü ¤¬ı— ά◊M√√¬ı˛ ¤fl¡ ◊√√ ¸Àe - ë¬ı±—˘±À√À˙ ά◊ ±¬ı˛ ’±ø¬ıˆ«¬±¬ı fl¡‡Ú∑ ˙¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ¶§26√ Œ¸±Ú±¬ı˛ ’±À˘±ÀÓ¬ ˚‡Ú¬ı±—˘±¬ı˛ √˙ø√fl¡ ά◊æ√±ø¸Ó¬ ˝√√ ◊√√˚˛± ά◊Àͬ, fl¡˜À˘ fl≈¡ ≈À√ Œ˙Ù¬±ø˘ÀÓ¬ ¬ıÀÌ« ·Àg
˚‡Ú ˝√√+√˚˛ Ú ’±¬ÛÚ± ˝√√ ◊√√ÀÓ¬ ◊√√ ’ÚôL ≈μÀ¬ı˛¬ı˛ ’±ˆ¬±¸ ¬Û±˚˛... Œ¸ ◊√√ ¸˜À˚˛ ◊√√¬ı±—˘±¬ı˛ Œ˜À˚˛¬ı˛± ˜±-¬ı±À¬Û¬ı˛ ‚À¬ı˛ øÙ¬ø¬ı˛ ˛± ’±À¸ ·ÀÌ˙Ê√ÚÚœ ά◊ ± ¬ı˛+¬Û ˘ ◊√√˚˛±ºí
Ê√·7¡¡¡ÚÚœ ‰¬±¬ı˛øȬ ø√Ú ø˝√√˜±˘À˚˛¬ı˛ ¬ÛøÓ¬·‘ √√ ŒÂ√Àάˇ ø¬ÛÓ‘¬·‘À˝√√ ’±À¸Ú ¬Û≈Sfl¡Ú…± ¸˝√√ ¤ ◊√√ Ò¬ı˛Ìœ¬ı˛ √˙ø√fl¡ ά◊æ√±ø¸Ó¬ fl¡À¬ı˛ ø√ÀÓ¬º ˙¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ¶§26√ Œ¸±Ú±¬ı˛ ’±À˘±¬ı˛ Â√Ȭ± Ó¬‡Ú ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛ ˜ÀÚ õ∂±À̺ Œ¸ ¬ı±„√√±ø˘ Ó¬‡Ú ¬ıe fl¡ø˘e ¬ı± ¬Û±?±¬ı, ø¸g≈, &Ê√¬ı˛±È¬, ˜±¬ı˛±Í¬±, ^±ø¬ıάˇ øfl¡•§± ◊√√ά◊À¬ı˛±¬Û, ’±À˜ø¬ı˛fl¡± Œ˚ Œ√À˙ ◊√√ Ô±fl≈¡Ú Ú± Œfl¡Ú, ¶§26√ Œ¸±Ú±¬ı˛ ’±À˘±¬ı˛ Â√Ȭ± Ó“¬±¬ı˛ ˜ÀÚ ˘±·À¬ı ◊√√º ëfl¡Ú…± ¤À¸ÀÂ√Ú ø¬ÛÓ‘¬·‘À˝√√í¬ı˛ ˆ¬±¬ıȬ± fl¡±øȬÀ˚˛ ø√À˚˛ Ó¬‡Ú Ó“¬±¬ı˛± ˜˝√√±¬Û”Ê√±¬ı˛ ά◊»¸À¬ı Œ˜ÀÓ¬ ά◊ÀͬÚ
˜±Ó‘¬¬ı˛+À¬Û Œ√¬ıœÀfl¡ ¬ıμÚ± fl¡¬ı˛ÀÓ¬º
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 5/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
5
¤ ◊√√ fl¡Ú…±¬ı˛+ø¬ÛÚœ › ˜±Ó‘¬¬ı˛+ø¬ÛÚœ Œ√¬ıœ øfl¡c ˆ¬œ¯∏̱ ¬ı˛+¬Û ¬Ûø¬ı˛¢∂˝√√Ì fl¡À¬ı˛Ú ˚‡Ú øÓ¬øÚ ’Ó¬…±‰¬±¬ı˛œ ’ ≈¬ı˛ √˜ÀÚ ¬ı…±¬Û‘Ó¬± ˝√√Úº ¤ ◊√√ ’ ≈¬ı˛ √˜ÀÚ¬ı˛ ø¬ı¬ı¬ı˛Ì ø˝√√μ≈ Ò «±¬ı˘•§œÀ√¬ı˛ Ò «¢∂Lö ¿¿ ‰¬GœÀÓ¬ Œ√¬ıœ ˚≈À· ˚≈À· ’±ø¬ıˆ”«¬Ó¬± ˝√√À˚˛ øfl¡ˆ¬±À¬ı ’ ≈¬ı˛À√¬ı˛ ’Ó¬…±‰¬±¬ı˛ ŒÔÀfl¡ Œ√¬ıÓ¬±À√¬ı˛ ά◊X±¬ı˛ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú Ó¬±¬ı˛ fl¡±ø˝√√Úœ¬ıøÌ«Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√º ¬ı˛±Ê√± ≈¬ı˛Ô › Δ¬ı˙… ¸˜±øÒÀfl¡ Œ√¬ıœ-˜ø˝√√˜± ¬ıÌ«Ú± õ∂¸Àe
˜Ò≈Õfl¡È¬ˆ¬ › ’Ú…±Ú… ’ ≈¬ı˛À√¬ı˛ ¬ıÒ fl¡¬ı˛¬ı±¬ı˛ ¸—¬ı±√ Ê√±Ú±À˘Ú Ÿ¬ø¯∏ Œ˜Ò±ºŒ√¬ıÓ¬±¬ı˛± ˜˝√√±À√¬ıœ¬ı˛ døÓ¬ÀÓ¬ ¬ı˘À˘Ú ñ
˙∫‰¬Sê·√±˙±e·‘« √√œÓ¬¬Û¬ı˛ ±˚≈ÀÒº õ∂¸œ√ Δ¬ı¯û¬ıœ¬ı˛+À¬Û Ú±¬ı˛±˚˛øÌ ÚÀ˜±˝√√dÀÓ¬ºº
: :
õ∂ÌÓ¬±Ú±— õ∂¸œ√ Q— Œ√¬ıœ ø¬ıù´±øÓ«¬˝√√±ø¬ı˛Úœº ΔSÀ˘±fl¡…¬ı±ø¸Ú±¸œÀˆ¬… Œ˘±fl¡±Ú±— ¬ı¬ı˛√± ˆ¬¬ıºº
Δ√øÚfl¡ Œàȃ¬¸˜…±Ú, fl¡˘fl¡±Ó¬± [19-9-2010]
ø‰¬M√√¬ı˛?Ú ¬Û±fl¡Î¬ˇ±˙œ ¤¬ı— ÚμÚ √±˙&5 ¸•Û±ø√Ó¬ ø√ø~¬ı˛ ¬ÛøSfl¡± ëø˝√√Àμ±˘í-¤¬ı˛ ¤˝◊√√ ¸—‡…±øȬ Ú±Ú±ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ ¸—¢∂˝√√À˚±·…º ŒSê±Î¬ˇ¬ÛSøȬ ŒÂ√±È¬À√¬ı˛ øÚÀ˚˛º Ó¬±¬ı˛¬ı±˝◊√√À¬ı˛ Œ˚ Œ˘‡±&ø˘ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ Ó¬±¬ı˛ ˜ÀÒ… ø¬ıÀ˙¯∏ˆ¬±À¬ı ά◊À~‡À˚±·… ˝√√˘ ˜Ó¬˘≈¬ı ’±ø˘¬ı ëø‰¬Sø˙äœ ¬ı¬ıœfÚ±Ôí ¤¬ı— ÚμÚ √±˙&À5¬ı 댘‚Ú±√¬ıÒ fl¡±¬ı…íÀfl¡ ¬ı…±‡…±
fl¡À¬ı˛ ‰¬˜»fl¡±¬ı˛ ¤fl¡øȬ Œ˘‡±º
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 6/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
6
’±˜±À√¬ı˛ fl¡±Â√±fl¡±øÂ√ Œ˚¸¬ı ¬ı±„√√±ø˘ ¬Ûø¬ı˛¬ı±¬ı˛ ’±ÀÂ√Ú Ó“¬±À√¬ı˛ ˜ÀÒ… ¬ı±—˘± ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ‰¬‰«¬± ¬ı±Î¬ˇ≈fl¡, ø¬ıÀ˙¯∏Ó¬ Ú¬ıœÚ õ∂Ê√Àij¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘ ŒÂ√À˘À˜À˚˛¬ı˛± ˜±Ó‘¬ˆ¬±¯∏± › Ó¬±¬ı˛ ¸±ø˝√√Ó¬… ø‰¬Ú≈fl¡, Ê√±Ú≈fl¡, ˆ¬±˘¬ı±¸≈fl¡ ¤˝◊√√¬ı˛fl¡˜ ¤fl¡øȬ ά◊ÀV˙… øÚÀ˚˛ ¬ıÂ√¬ı˛ ≈√˝◊√√ ’±À· ’±˜¬ı˛±
fl¡À˚˛fl¡Ê√Ú ø˜À˘ ë’À˝√√Ó≈¬fl¡ ¸ˆ¬±í ¤¬ı— ë’À˝√√Ó≈¬fl¡ ’±D±í¬ı˛ ¸”S¬Û±Ó¬ fl¡À¬ı˛øÂ√˘±˜º õ∂Ô˜ fl¡À˚˛fl¡øȬ ’±D± ¬ıÀ¸øÂ√˘ Δfl¡˘±¸ fl¡À˘±ÚœÀÓ¬ ë≈√·«±¬ı±Î¬ˇœí ø¶öÓ¬ Δfl¡˘±¸ ¢∂Lö±·±À¬ı˛º Ó¬±¬ı¬Û¬ı øͬfl¡ √√À ˛øÂ√ ’±D± ¬ı¸À¬ı õ∂øÓ¬˜±À¸¬ı ø¡ZÓ¬œ ˛ ¬ıø¬ı¬ı±À¬ı ’±˜±À√¬ı ˜ÀÒ… fl¡±À¬ı±¤fl¡Ê√ÀÚ¬ı˛ ¬ı±øάˇÀÓ¬º ¸˜˚˛È¬± ˝√√À¬ı ¸fl¡±˘ ¸±Àάˇ √˙Ȭ± ŒÔÀfl¡ ≈√¬Û≈¬ı˛ ¸±Àάˇ ¬ı±À¬ı˛±È¬± ¬Û˚«ôLº ’Ô«±» õ∂±Ó¬¬ı˛±À˙¬ı˛ ¬ÛÀ¬ı˛ ¤¬ı— ˜Ò…±˝ê Œˆ¬±Ê√ÀÚ¬ı˛ ˜Ò…¬ıÓ«¬œ ≈√ ‚KI◊±º fl¡±¬ı˛Ì ’±˜¬ı˛± ‘√Ϭˇ õ∂øÓ¬: øÂ√˘±˜ Œ˚ ¤È¬±Àfl¡ ’±˜¬ı˛± ‰¬±-Ê√˘‡±¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ’±D±˚˛ ¬Ûø¬ı˛ÌÓ¬ ˝√√ÀÓ¬ Œ√¬ı Ú±º¬ı˘ÀÓ¬ øfl¡, ͬ±G± Ê√ , ¬ıά ŒÊ√±¬ı ·¬ıÀ˜ ͬ±G± ¬Û±Úœ ˛ ¤¬ı— ˙œÀÓ¬ ¤fl¡ fl¡±¬Û ·¬ı˛
‰¬± Â√±Î¬ˇ± ¤ ’±D±˚˛ ’Ú… øfl¡Â≈√ ¬Ûø¬ı˛À¬ı˙ÀÚ¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ fl¡Àͬ±¬ı˛ øÚÀ¯∏Ò±:± Ê√±ø¬ı˛ fl¡¬ı˛± ’±ÀÂ√º¤˝◊√√ ’±D±˚˛ fl¡œ ˝√√À¬ı∑ ’±D±¬ı˛ Ú±˜ ’À˝√√Ó≈¬fl¡˝◊√√ ¬ı± Œfl¡Ú∑ qˆ¬±Ú≈Ò…±˚˛œ¬ı˛± øÊ√:±¸±
fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Úº øfl¡c ’±˜±À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Ó¬‡Ú ¶Û©Ü Œfl¡±ÀÚ± ά◊M√√¬ı˛ øÂ√˘ Ú±º ’±˜¬ı˛± ≈√¬ı˛fl¡À˜¬ı˛ ’±D±¬ı˛ fl¡Ô± ˆ¬±¬ı˘±˜ - ¤fl¡øȬÀÓ¬, ¤fl¡Ê√Ú ¬ıMê√± Œfl¡±ÀÚ± ¤fl¡øȬ ¬Û”¬ı«øÚÒ«±ø¬ı˛Ó¬ ø¬ı¯∏˚˛ ¸•§Àg Ó“¬±¬ı˛ ¬ıMê√¬ı… ά◊¬Ûø¶öÓ¬ fl¡¬ı˛À¬ıÚº Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ øfl¡Â≈√é¬Ì ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ¸ˆ¬…À√¬ı˛ ˜ÀÒ… ’±˘±¬Û ’±À˘±‰¬Ú± ¬ı± ¬ıMê√À¬ı…¬ı˛ ¶Û©Üœfl¡¬ı˛À̬ı˛ Ê√Ú… õ∂Àùü±M√√À¬ı˛¬ı˛ ¬Û±˘± ‰¬˘À¬ıº ’±¬ı˛ Œ˚À˝√√Ó≈¬ ø¬ı¯∏˚˛øȬ ¬Û”¬ı«À‚±ø¯∏Ó¬, Œ¸Ê√Ú… ¸fl¡À˘˝◊√√ ’äø¬ıô¶¬ı˛ ΔÓ¬ø¬ı˛ ˝√√À˚˛ ’±¸À¬ıÚº ’±D±¬ı˛ ¤˝◊√√Ò±¬ı˛±øȬ ¤‡ÀÚ± ‰¬˘ÀÂ√ ¤¬ı— ˆ¬ø¬ı¯∏…ÀÓ¬› ‰¬˘À¬ıº ¤˝◊√√ˆ¬±À¬ı˝◊√√ ’±˜¬ı˛± qÀÚøÂ√ ø˙fl¡±À·±ÀÓ¬ ø¬ıÀ¬ıfl¡±ÚÀμ¬ı ¬ıMê‘√Ó¬± ¤¬ı— ø¬ıÀ√À˙ Ó¬±¬ı õ∂ˆ¬±¬ı [13˚9˚2009], qÀÚøÂ√ ÒÀ˜«¬ı˛ ¶§¬ı˛+¬Û,Ò˜« ˙Às¬ı˛ ø¬ıøˆ¬iß ’Ô« ÒÀ˜«¬ı˛ Ò±¬ı˛Ì±¬ı˛ Sê˜ø¬ı¬ıÓ«¬ÀÚ¬ı˛ ¤fl¡øȬ ¸—øé¬5 ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸[13˚12˚09]º 14 ˝◊√√ ˜±‰«¬ 2010 -¤ ’±˜¬ı˛± qÚ˘±˜ ά±fl¡øȬøfl¡ÀȬ¬ı˛ ‰¬˜fl¡õ∂√ fl¡±ø˝√√Úœº ø¬ıËøȬ˙ ¸±•⁄±Ê√… ŒÔÀfl¡ ¶§±ÒœÚÓ¬±-¬Û¬ı˛¬ıÓ«¬œ ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏« ά±fl¡øȬøfl¡ÀȬ¬ı˛ ø¬ıø‰¬S ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸º
’±˜±À√¬ı˛ ’À˝√√Ó≈¬fl¡ ’±D±˚˛ fl¡‡ÀÚ± fl¡‡ÀÚ± ¤fl¡Ê√ÀÚ¬ı˛ Ê√±˚˛·±˚˛ Œ¬ı˙ fl¡À˚˛fl¡Ê√Ú¬ıMê√± Ô±Àfl¡Úº 15 ˝◊√√ ÚÀˆ¬•§¬ı˛, 2009 -¤¬ı˛ ’±D±¬ı˛ ø¬ı¯∏˚˛ øÂ√À˘Ú fl¡ø¬ı ø¬ı¯≈û Œ√º ’±˜±À√¬ı˛ ’±˜La ÀÌ Œ¸ø√Ú ¸ˆ¬± ˛ ά◊¬Ûø¶ö Ó¬ øÂ√À˘Ú ø√ø~¬ı˛ fl¡À˚ fl¡Ê√Ú ≈ ¬Ûø¬ı ø‰¬Ó¬ ’±¬ı‘ øM√√fl¡±¬ıº
õ∂ÔÀ˜ ’±˜±À√¬ı˛ ¤fl¡Ê√Ú ¸√¸… ø¬ı¯≈û Œ√-¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ › ¸±ø˝√√Ó¬… ¸•§Àg fl¡À˚˛fl¡øȬ Ó¬Ô…
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 7/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
7
¬Ûø¬ı˛À¬ı˙Ú fl¡¬ı˛À˘Úº Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ’±¬ı‘øM√√fl¡±¬ı˛¬ı˛± Œ˙±Ú±À˘Ú ø¬ı¯≈û Œ√ ¤¬ı— øÓ¬ø¬ı˛À˙¬ı˛ ’Ú…±Ú…
fl¡ø¬ıÀ√¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú±º õ∂±˚˛ ¤fl¡˝◊√√ ¬ı˛œøÓ¬ÀÓ¬ ’Ú≈øá¬Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘ 12 ˝◊√√ Œ¸ÀõI◊•§¬ı˛ 2010 -¤¬ı˛ ’±D±º ¤ø√ÀÚ¬ı˛ ø¬ı¯∏˚˛ øÂ√˘ ¬Û¬ı˛q¬ı˛±À˜¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú±º øfl¡c ¬ı±˝◊√√À¬ı˛¬ı˛ Œfl¡±ÀÚ± ’øÓ¬øÔ Œ¸ø√Ú Î¬◊¬Ûø¶öÓ¬ øÂ√À˘Ú Ú±º ¤˜Úøfl¡ õ∂±fl‘¡øÓ¬fl¡ ≈√À˚«±À·¬ı˛ Ê√Ú… ’±˜±À√¬ı˛ øÚ˚˛ø˜Ó¬ ¸√¸…À√¬ı˛ fl¡À˚˛fl¡Ê√Ú› Œ¸ø√Ú ’±¸ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ÚøÚº øfl¡c ’±¸¬ı˛ Ê√À˜ ά◊ÀͬøÂ√˘º ˚Ô±¬ı˛œøÓ¬ ¬Û¬ı˛q¬ı˛±˜ ¸•§Àg fl¡À˚˛fl¡øȬ fl¡Ô± ¬ı˘± ˝√√˘, ¬Ûάˇ± ˝√√˘ ¬Û¬ı˛q¬ı˛±À˜¬ı˛ ·ä, fl¡ø¬ıÓ¬±º Ó¬À¬ı ¤ø√ÀÚ¬ı˛ëÚé¬S ’±fl¡¯∏«Ìí øÂ√˘ |n∏øӬڱȬfl¡ - ¬¬Û¬ı˛q¬ı˛±À˜¬ı˛ ëø‰¬øfl¡»¸± ¸ÇÈ¬íº Ú±È¬Àfl¡¬ı˛ fl≈¡˙œ˘¬ı¬ı˛± ¸fl¡À˘˝◊√√ √é¬ ’øˆ¬ÀÚÓ¬± ¬ı± ’øˆ¬ÀÚSœ ÚÚ, øfl¡c ¤ø√Ú ¸fl¡À˘¬ı˛ fl¡F±øˆ¬Ú˚˛ øÂ√˘ ’-
¸±Ò±¬ı˛Ìº ¤ø√Àfl¡ ˜≈¯∏˘Ò±À¬ı˛ ¬ı‘ø©Ü ¬ÛάˇÀÂ√, ø¬ı≈√…» ·Ê«√Ú fl¡¬ı˛ÀÂ√ ¤˜Ú ≈√À˚«±À·¬ı˛ ø√ÀÚ ¬ı±øάˇ øÙ¬¬ı˛ÀÓ¬ ’¸≈ø¬ıÀÒ ˝√√À¬ı ŒÊ√ÀÚ› ’±˜±À√¬ı˛ ˜Ú ‰¬±˝◊√√øÂ√˘ ’±D± ‰¬˘≈fl¡ ’±À¬ı˛± øfl¡Â≈√é¬Ìº
’±¸À˘, ’±Rù≠±‚±¬ı˛ ˜Ó¬ Œ˙±Ú±À˘› ¤fl¡Ô± ¸øÓ¬… Œ˚ ’±˜±À√¬ı˛ ¸¬ı fl¡øȬ ’±D±˝◊√√Œfl¡±Ú± Ú± Œfl¡±ÀÚ± ˆ¬±À¬ı ø¬ıø˙©Ü ˝√√À˚˛ ›Àͬº Ó¬À¬ı, ¤‡ÀÚ± ¬Û˚«ôL Œ|ᬠ’À˝√√Ó≈¬fl¡ ’±D± ˝√√À˚˛øÂ√˘ 25 À˙ Δ¬ı˙±‡ ˚ 9 ˝◊√√ Œ˜, 2010 -¤º ø¶ö¬ı˛ fl¡¬ı˛± ˝√√À˚˛øÂ√˘, õ∂ÀÓ¬…fl¡ ¸√¸…˝◊√√¬ı˛¬ıœf-¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ Œfl¡±ÀÚ± ¤fl¡øȬ ’—˙ ¬Û±Í¬ fl¡¬ı˛À¬ıÚº ¸˜À˚˛¬ı˛ ÿÒ«¸œ˜± øÂ√˘ ¬Û“±‰¬ ø˜øÚȬº ¸ˆ¬±˚˛ Œ¸ø√Ú ¸ÀÓ¬À¬ı˛± Ê√Ú ¬ıMê√± ά◊¬Ûø¶öÓ¬ øÂ√À˘Ú, Œ¸˝◊√√ ¸ÀÓ¬À¬ı˛± Ê√Ú ’±¬ı±¬ı˛ Œ|±Ó¬±›º
¤Â√±Î¬ˇ±› øÂ√À˘Ú ’±À¬ı˛± ά√Ê√Ú ‡±ÀÚÀfl¡¬ı˛ Œ¬ıø˙ Œ|±Ó¬±º ¬Û”¬ı« õ∂døÓ¬ øÂ√˘ ¸fl¡À˘¬ı˛˝◊√º√ ˚P¸˝√√fl¡±À¬ı˛ ’±˜¬ı˛± Œ¬ıÀÂ√ øÚÀ˚˛øÂ√˘±˜ ¬Û±Í¬…±—˙º Ó¬±˝◊√√ ¬Ûάˇ±¬ı˛ ’Ú±˚˛±¸ ¸±¬ı˘œ˘Ó¬±˚˛Œfl¡±ÀÚ± ¬ı±Ò± øÂ√˘ Ú±º ’±˜±À√¬ı˛ ’øˆ¬:Ó¬± ’¬ı˙… ¸œø˜Ó¬º Ó¬¬ı≈ ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ ά◊»fl¡À¯∏«¬ı˛¤fl¡øȬ ø¬ıÀ˙¯∏ ø¬ıμ≈ ¶Û˙« fl¡À¬ı˛øÂ√˘ Œ¸ø√ÀÚ¬ı˛ ¸ˆ¬±º ¤˜Ú˝◊√√ øÂ√˘ 22 À˙ |±¬ıÌ Î¬◊¬Û˘Àé¬8˚8˚2010 -¤¬ı˛ ’±D± - 31 Ê√Ú Î¬◊¬Ûø¶öÓ¬ øÂ√À˘Ú Œ¸ø√Ú, Œ¬ıø˙¬ı˛ ˆ¬±· øÂ√À˘Ú ¬ıMê√±º
¤˝◊√√ˆ¬±À¬ı˝◊√√ ‰¬˘ÀÂ√ ’±˜±À√¬ı˛ ’À˝√√Ó≈¬fl¡ ’±D±º ’±Ê√ Œ¬ı±Ò˝√√˚˛ ’±˜¬ı˛± qˆ¬±Ú≈Ò…±˚˛œÀ√¬ı øÊ√:±¸±¬ı˛ ά◊M√√¬ı˛› ø√ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛º ’ôLÓ¬, ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ ’À˝√√Ó≈¬fl¡ ’±D±˚˛ ’±˜¬ı˛± fl¡œ ‰¬±˝◊√√, ’±¬ı˛ fl¡œ ‰¬±˝◊√√ Ú±º ’±˜¬ı˛± :±Ú ·ˆ«¬, ˚≈øMê√fl¡KI◊øfl¡Ó¬ ¬ıMê‘√Ó¬± qÚÀÓ¬ ‰¬±˝◊√√ Ú±º ’±˜¬ı˛± qÚÀÓ¬
‰¬±˝◊√√Ú± ¶§¬ı˛ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬ı± ·äº ¤ ≈√À˚˛¬ı˛ ’¬Ûø¬ı˛¸œ˜ &èQ ’±ÀÂ√ Ê√±øÚ, øfl¡c ¤‡Ú ’±˜¬ı˛±¬ı±—˘± ¸±ø˝√√ÀÓ¬…¬ı˛ Ú±-¬Ûάˇ±, Ú±-Ê√±Ú± ’—˙&ø˘ ¬ÛάˇÀÓ¬ Ê√±ÚÀÓ¬ ‰¬±˝◊√√, Œfl¡±ÀÚ± ¤fl¡øȬ ·ä, ά◊¬ÛÚ…±¸ ¬ı± fl¡ø¬ıÓ¬±¬Û±Àͬ ¤fl¡Ê√ÀÚ¬ı˛ ’±Úμ, ˆ¬±À˘± ˘±·± ¸=±ø¬ı˛Ó¬ fl¡À¬ı˛ ø√ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√√ ¸fl¡˘ ¸√À¸…¬ı˛ ˜ÀÚº ’±˜¬ı˛± øÙ¬À¬ı˛ Œ˚ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√√ ¬ıU ¬ÛøͬӬ, ’øÓ¬ ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ ¸±ø˝√√Ó¬…fl¡À˜«¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º Ó¬±Àfl¡ Œ√‡ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√√ ÚÓ≈¬Ú Œ‰¬±À‡º Ê√±øÚ qˆ¬±Ú≈Ò…±˚˛œ¬ı˛± ¤ ά◊M√√¬ı˛ qÀÚ ¸c©Ü ˝√√À¬ıÚ Ú±º Ó“¬±¬ı± ¬ı˘À¬ıÚ, ’±¬ı˛ ŒÓ¬±˜±À√¬ı õ∂±Ôø˜fl¡ ά◊ÀV˙…∑ ’À √√Ó≈¬fl¡ ’±D± Ú¬ıœÚ õ∂Ê√Àij¬ı fl¡Ê√ÚÀfl¡¬ı±—˘± ¸±ø˝√√ÀÓ¬…¬ı˛ õ∂øÓ¬ ’±fl‘¡©Ü fl¡À¬ı˛ÀÂ√∑ Ú±, ¤ õ∂Ó¬…±˙± ’±˜±À√¬ı˛ ¬Û”Ì« ˝√√˚˛øÚº øfl¡c ’±Ê√
˝√√˚˛øÚ ¬ıÀ˘ øfl¡ Œfl¡±ÀÚ± ø√Ú˝◊√√ ˝√√À¬ı Ú±∑ ’ôLÓ¬, ’±˙± ¬ı˛±‡ÀÓ¬ é¬øÓ¬ øfl¡/ — ❑
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 8/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
8
Œ˚ Œfl¡±Ú› ˜ÚÚ˙œ˘ ’±À˘±‰¬Ú±˚˛ ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬±¬ı˛ Œ˚ ¸—:± õ∂±˚˛ ¸¬ı«Ê√Ú¶§œfl‘¡Ó¬, Ú±Ú±‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ fl¡±¬ı˛ÀÌ Ó¬±ÀÓ¬ ˚˛≈À¬ı˛±¬Ûœ˚˛ ø‰¬ôL±ˆ¬±¬ıÚ±¬ı˛ õ∂ˆ¬±¬ı ’Ú¶§œfl¡±˚«º ˚˛≈À¬ı˛±À¬Û ’±Ò≈√øÚfl¡Œ‰¬Ó¬Ú±¬ı˛ ά◊Àij¯∏ fl¡œˆ¬±À¬ı ‚ÀȬÀÂ√ ¤¬ı— fl¡œˆ¬±À¬ı Ó¬± ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏« ¸=±ø¬ı˛Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ Œ¸ ø¬ı¯∏À˚˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ’¬ıø˝√√Ó¬ øÂ√À˘Úº øfl¡c õ∂Ô˜ ŒÔÀfl¡˝◊√√ ¤˝◊√√ ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± › Ó¬±¬ı˛ ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛
’Ú≈fl¡¬ı˛Ì ¸•ÛÀfl«¡ øÓ¬øÚ ¸øμ˝√√±Ú øÂ√À˘Úº õ∂Ô˜ ø¬ıù´˚≈ÀX¬ı˛ ¬Û¬ı˛ Œ˚ ¸—fl¡ÀȬ¬ı˛ ¡Z±¬ı˛± ˚˛≈À¬ı˛±¬Û ’±Sê±ôL ˝√√˚˛, Ó¬±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛Àõ∂øé¬ÀÓ¬ Œ¬ı˛±˜±øKI◊fl¡ ˆ¬±¬ıõ∂¬ıÌÓ¬± ’Ô¬ı± øˆ¬À"√√±ø¬ı˛˚˛±Ú ÚœøÓ¬¬ı±·œ˙ ’±Rõ∂Ó¬…˚˛ ø¬ı¬Û˚«ô¶ ˝√√À˚˛ ¬ÛÀάˇº Ù¬À˘ ›˝◊√√ Ê√±Ó¬œ˚˛ Ú±μøÚfl¡ ’±√˙« ¬ı± õ∂¬ıÌÓ¬±¬ı˛ ø¬ıèÀX ø¬ı—˙ ˙Ó¬±sœ¬ı ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± ·Àά ›Àͬº
fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı ø¬ı ∏ ¬ıd ¤¬ı— ’¬ı ˛À¬ı ≈·¬Û»ˆ¬±À¬ı Œ˚ ’øˆ¬Ú¬ıÀQ¬ı ¸±Ò√Ú± qè √√ ,ë¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛í ¬ÛøSfl¡±˚˛ 1932 ¸±À˘ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ë’±Ò≈øÚfl¡ fl¡±¬ı…í õ∂¬ıÀg ¬ı¬ıœfÚ±Ô Ó¬±Àfl¡ ˚ÀÔ±¬Û˚≈Mê√ ¶§œfl‘¡øÓ¬ ø√À˚˛ÀÂ√Úº ¸˜¸±˜ø˚˛fl¡ ˝◊√√—À¬ı˛øÊ√ fl¡ø¬ıÓ¬± ŒÔÀfl¡ ά◊X‘øÓ¬ ’Ô¬ı± ’Ú≈¬ı±√ ¸˝√√À˚±À· øÓ¬øÚ ø¬ı¯∏˚˛ ¤¬ı— ’±øefl¡ ¤˝◊√√ ≈√À˚˛¬ı˛˝◊√√ ÚÓ≈¬ÚQ øÚø«√©Ü fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº Amy
Lowell, Ezra Pound ¤¬ı— ’¬ı˙…˝◊√√ T.S. Eliot -¤¬ı fl¡ø¬ıÓ¬± ’±À˘±‰¬Ú± õ∂¸Àe øÓ¬øÚ ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬±¬ı˛ ’øˆ¬:±Ú ø˝√√À¸À¬ı ø‰¬ø˝êÓ¬ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ¤fl¡ øÚ¬ı˛±¸Mê√ ’Ô‰¬ ¸—À¬ı√ÚŸ¬X, øÚÀ˜«±˝√√ ‘√ø©Üˆ¬øe ¤¬ı— Ó¬±¬ı˛ ¡Z±¬ı˛± ’Ú≈õ∂±øÌÓ¬ ¤fl¡ ø¬ıø˙©Ü ø˜Ó¬¬ı±fl¡ ¬ı±‰¬Úˆ¬øeº øfl¡Â≈√Ȭ± ”√¬ı˛Q ŒÔÀfl¡ ΔÚ¬ı«…øMê√fl¡ ‘√ø©ÜÀÓ¬ Ê√œ¬ıÚÀfl¡ Œ√‡±¬ı˛ ˜ÀÒ… Œ˚ fl¡øÍ¬Ú › ¸¬ı˛¸ ¸ÀÓ¬…¬ı˛ ¸y±¬ıÚ±, Ó¬±¬ı Ù¬À˘ Œ˚Àfl¡±Ú› ø¬ı ∏ øÚÀ ˛ fl¡ø¬ı fl¡ø¬ıÓ¬± Œ˘‡±¬ı ≈√–¸± √√ Œ¬ı±Ò fl¡À¬ıÚº¬ı˘± ¬ı±U˘…, ¤ÀÓ¬ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı Ê√·» ¤fl¡ ÚÓ≈¬Ú ø¬ıô¶‘øÓ¬ ˘±ˆ¬ fl¡À¬ıº ¤ ◊√√ Ú±μøÚfl¡ ¬Ûø¬ı¬ıÓ«¬ÀÚ¬ı˛ ’±ˆ¬±¸ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Œ¬ÛÀ˚˛ÀÂ√Ú Ezra Pound-¤¬ı ¤fl¡øȬ fl¡ø¬ıÓ¬± ˛, Œ˚‡±ÀÚ Pound Ó“¬±¬ı˛
øÚ¬ı˛±¸Mê√ ‘√ø©ÜÀÓ¬ ¤fl¡øȬ Œ˜À˚˛¬ı˛ Œ¸Ãμ˚« ¤¬ı— ¤fl¡ ¬ı±' ¸±øΫ¬Ú ˜±ÀÂ√¬ı˛ Œ¸Ãμ˚« Ó≈¬˘…˜”˘…
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛fl¡ø¬ıÓ¬±– ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬±›˜≈øMê√¬ı˛¶§¬ı˛+¬Û
˙œÀ ∏«μ≈ ‰¬Sê¬ıÓ«¬œø√ø~ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘˚˛
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 9/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
9
øfl¡Ú± Œ¸˝◊√√ øÊ√:±¸± ¬Û±Í¬Àfl¡¬ı˛ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬¢∂±˝√√… fl¡À¬ı˛ Ó≈¬À˘ÀÂ√Úº ÿÚø¬ı—˙ ˙Ó¬±sœÀÓ¬ 똱˚˛±¬ı˛
¬ı˛À„√√ Œ˚Ȭ± ¬ı˛ø„√√Ú øÂ√˘ ’±Ê√ Œ¸È¬± øÙ¬Àfl¡ ˝√√À˚˛ ¤À¸ÀÂ√í ñ Amy Lowell Ó¬±˝◊√√ Œ˚ ≈μ¬ı˛ œ¬ı˛ fl¡Ô± ø˘À‡ÀÂ√Ú Ó¬±¬ı˛ ¸Àe ø˜À˙ Œ·ÀÂ√ ¤fl¡ ¬ı±øÓ¬˘ √√À ˛ ˚±› ˛ ± ¬ı±ø¸ Œ¸Ãμ « À¬ı±Òº
¤fl¡˝◊√√ ¸Àe ’Ó¬œÀÓ¬¬ı˛ fl¡±¬ı…±√˙« ¬ıÊ«√ÀÚ¬ı˛ ά◊»¸±À˝√√ › ¶ÛÒ«±˚˛ ’±Ò≈øÚfl¡ fl¡ø¬ı Œ˚ õ∂Ô˜ ŒÔÀfl¡˝◊√√ ’øÓ¬¬ı˛ø?Ó¬ ŒÚøÓ¬¬ı±‰¬fl¡Ó¬± ¤¬ı— ‰¬È¬fl¡√±¬ı˛ ΔÚ¬ı˛±˙…ø¬ı˘±À¸¬ı˛ ø˙fl¡±¬ı˛ ˝√√À˚˛¬ÛÀάˇÀÂ√Ú, ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ Œ‰¬±À‡ Ó¬± Ò¬ı˛± ¬ÛÀάˇ Œ·ÀÂ√º ’±Ò≈øÚfl¡ fl¡ø¬ı¬ı˛± ¬ı˘ÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ÀÂ√ÚŒ˚ 댘±˝√√ øÊ√øڸȬ±ÀÓ¬ ’±¬ı˛ Œfl¡±ÀÚ± √¬ı˛fl¡±¬ı˛ ŒÚ˝◊√√í, øfl¡c Œ¬ı˛±˜±øKI◊fl¡ øˆ¬À"√√±ø¬ı˛˚˛±ÚŒ˜±˝√√±À¬ı˙ fl¡±È¬±ÀÓ¬ ø·À˚˛ Ó“¬±¬ı˛± ˜±ÀÁ¡ ˜±ÀÁ¡˝◊√√ ’±¬ı˛ ¤fl¡ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ Œ˜±˝√√±À¬ıÀ˙ ’±¬ıX ˝√√À˚˛
¬ÛÀάˇÀÂ√Úº Eliot- › ¤˝◊√√ ‰¬˜fl¡õ∂√ Ú¤ûÔ«fl¡Ó¬± ŒÔÀfl¡ ¸¬ı¸˜˚˛ ˜≈Mê√ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ÚøÚº Ó“¬±¬ı˛'Aunt Helen' fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ¤˝◊√√ ˜À˜« ø¬ıÀù≠¯∏Ì fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú - ¤ÀÓ¬ Œ˚ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ øˆ¬iß ô¶À¬ı˛¬ı˛ ø˜|Ì Eliot ‚øȬÀ˚˛ÀÂ√Ú, Ó¬±¬ı˛ ¬ı˛À¸±M√√œÌ«Ó¬± ø¬ı¯∏À˚˛ ’±˜±À√¬ı˛ ’±¶ö± Ô±Àfl¡ Ú±º ¬ıMê√¬ı… ¸˜Ô«ÀÚ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô øfl¡Â≈√Ȭ± ¬Ûø¬ı˛˝√√±À¸¬ı˛ ˆ¬øeÀÓ¬ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, Œfl¡±Ú› Œ˜À˚˛¬ı˛ ¸≈μ¬ı˛ ˝√√±ø¸ Œ˚‡±ÀÚ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¬ıøÌ«Ó¬ Œ¸‡±ÀÚ ŒÎ¬øKI◊Àà¬ı˛ Œ‰¬±À‡ Ò¬ı˛± ¬Ûάˇ± “√±ÀÓ¬¬ı˛ Œ¬Û±fl¡± ˜±Ú± ˛ Ú±, Œ¸ ◊√√ õ∂¸e ŒÊ√±¬ı fl¡À¬ı øÚÀ ˛ ¤À˘ ¬Û±Í¬fl¡Àfl¡ ¤fl¡È¬± ‰¬˜fl¡ Œ√› ˛± Œ˚ÀÓ¬¬Û±À¬ı˛, ’±¬ı˛ øfl¡Â≈√ Ú˚˛º ¬ı˘± ¬ı±U˘…, ˚≈ÀX±M√√¬ı˛ ø¬ı¬Û˚«˚˛ ¤øάˇÀ˚˛ ˚±›˚˛± ˚˛≈À¬ı˛±À¬Û¬ı˛ ’±Ò≈øÚfl¡
fl¡ø¬ı¬ı˛ ¬ÛÀé¬ ¸y¬ı øÂ√˘ Ú±º øfl¡c ø¬ı·Ó¬ ˚≈À·¬ı˛ ˜”˘…À¬ı±ÀÒ¬ı˛ õ∂øÓ¬ ø¬ıÓ‘¬¯û±› ¤fl¡È¬± Œ˜±˝√√, Ó¬±¬ı˛ õ∂ˆ¬±À¬ı fl¡ø¬ı ˆ≈¬À˘ Œ·ÀÂ√Ú Œ˚ ’¸≈¶öÓ¬± ¬ı± ø¬ıÒ√ıô¶ ¬ı±ô¶¬ı ø˙Àä¬ı˛ ά◊¬Û±√±Ú ˝√√ÀÓ¬¬Û±À¬ı˛, øfl¡c Ó¬± fl¡‡ÀÚ±˝◊√√ ø˙Àä¬ı˛ ˘é¬… ¬ı± ø¸øX ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Ú±º ¤˝◊√√ Eliot- ˝◊√√ ˚‡Ú Ó“¬±¬ı˛ The Waste Land fl¡±À¬ı… heap of broken images ¬ı± Ò√ı—¸ô¶”À¬Û¬ı fl¡Ô±¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, Ó¬‡Ú øÓ¬øÚ Œ¸&À˘±Àfl¡ ά◊¬Û±√±Ú ø˝√√À¸À¬ı˝◊√√ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú, Ó¬±À√¬ı˛ ˘é¬…¬ı± ø¸øX Œ˚ fl¡ø¬ıÓ¬± Ó¬± Œ˜±ÀȬ ◊√√ ¤fl¡øȬ Ò√ı—¸ô¶”¬Û Ú ˛º ø¬ı¬Û « › ¸±˜±øÊ√fl¡ ø¬ıfl¡±¬ı˛ ˚Ó¬˝◊√√ ¬ı…±¬Ûfl¡ ˝√√ífl¡ Ú± Œfl¡Ú, Ó¬±¬ı˛ ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ fl¡±¬ı˛Ì ˚Ó¬˝◊√√ ’øÚ¬ı±˚« Œ˝√±√fl¡ Ú± Œfl¡Ú, Ó¬±Àfl¡˝◊√√ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ¸Ó¬… ¬ıÀ˘ õ∂øÓ¬¬Ûiß fl¡¬ı˛À˘ ¸ÀÓ¬…¬ı˛ õ∂øÓ¬ ’ø¬ı‰¬±¬ı˛ fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛,
fl¡±¬ı˛Ì ˚± ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡ Ú˚˛ Ó¬± ¸Ó¬…› Ú˚˛º ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú, ˝◊√√ÚÙv≈¬À˚˛?±˚˛ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏ ’±Sê±ôL ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ øfl¡c Ó¬±˝◊√√ ¬ıÀ˘ Ó¬±Àfl¡ ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡ ’¬ı¶ö± ¬ı± ¶§±À¶ö…¬ı˛ ˘é¬Ì¬ı√˘± ˚±˚˛ Ú±º
˚˛≈À¬ı˛±¬Ûœ˚˛ ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬±˚˛ Œ˚ Ú¤ûÔ«fl¡ ˜ÀÚ±ˆ¬±¬ı ’ÀÚfl¡ ¸˜˚˛ ‰¬˜fl¡õ∂√ˆ¬±À¬ı ¬ı…¬ı˝√√+Ó¬ √√À ˛ÀÂ√ Ó¬± Œ˚ ’±¸À˘ ¤fl¡ Ò¬ıÀÚ¬ı, ÚÓ≈¬Ú Ò“±À‰¬¬ı ˆ¬±¬ıõ∂¬ıÌÓ¬±, ¤ ◊√√ ¸˜±À˘±‰¬Ú± ¬ı¬ıœfÚ±Ô Ó“¬±¬ı˛ ˝◊√√—À¬ı˛Ê√œ Œ˘‡±˚˛ ’Ô«±» ˝◊√√—À¬ı˛Ê√œ ˆ¬±¯∏œ ¬Û±Í¬Àfl¡¬ı˛ Ê√ÀÚ… fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº 'The Religion
of an Artist' õ∂¬ıÀg øÓ¬øÚ ’±Ò≈øÚfl¡ ¸±ø˝√√ÀÓ¬… wisdom-¤¬ı˛ ’ˆ¬±¬ı Œ√À‡ÚøÚ, øfl¡c
the extravagant and the unusual-¤¬ı˛ õ∂øÓ¬ ¬Û±Í¬fl¡fl≈¡À˘¬ı˛ ’±fl¡¯∏«Ì Œ˜È¬±ÀÓ¬ ø·À˚˛
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± – ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± › ˜≈øMê√¬ı˛ ¶§¬ı˛+¬Û
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 10/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
10
fl¡ø¬ı Œ¸˝◊√√ wisdom- Àfl¡ ø¬ı¬ı‘Ó¬ fl¡À¬ıÀÂ√Ú – 'It is sad to see wisdom struggling
to seem clever'º ¤˝◊√√ ˜ÀÓ¬¬ı˛ ¸˜Ô«ÀÚ øÓ¬øÚ ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬±¬ı˛ ¤fl¡øȬ ø¬ıø˙©Ü › ’øˆ¬Ú¬ı õ∂¬ıÌÓ¬±¬ı˛ ø¬ıô¶±ø¬ı˛Ó¬ ’±À˘±‰¬Ú± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú –
...I have read some modern writing in which the coming out
of the stars in the evening is described as the sudden eruption
of disease in the bloated body of darkness. The writer seems
afraid to own the feeling of a cool purity in the star sprinkled
night which is usual, lest he should be found out as
commonplace.
ø‰¬Sfl¡äøȬ¬ı ¬ı±ô¶¬ıÒ «œÓ¬± ¬ı¬ıœfÚ±Ô ¶§œfl¡±¬ı fl¡À¬ıÀÂ√Ú, øfl¡c Ó¬±Àfl¡ ø˙Àä¬ı ¸•ú±ÚŒ√ÚøÚ –
'But this is not art, this is a jerky shriek, something like
the compulsive advertisement of the modern market that
exploits mob psychology against its inattention.'
¬ı±‰¬Úˆ¬øe¬ı˛ ¤˝◊√√ ‰¬È¬fl¡√±¬ı˛ øfl¡c ’¸±¬ı˛ ÚÓ≈¬ÚQ ¸g±Ú ’±¸À˘ ·Ó¬ ˙Ó¬±sœ¬ı˛ [’Ô«±» ÿÚø¬ı—˙ ˙Ó¬±sœ¬ı˛] ¸±ø˝√√ÀÓ¬…¬ı˛ ø¬ıèÀX ø¬ıÀ^±˝√√º õ∂øÓ¬øSê˚˛±¬ı˛ ˚ÀÔ©Ü fl¡±¬ı˛Ì øÂ√˘, Œfl¡ÚÚ±¤˝◊√√ ¸±ø˝√√Ó¬… 'developed a mannerism too daintily saccharine... (and)
seemed to have reached an extreme limit of refinement'º øfl¡c ¤fl¡ Ò¬ıÀÚ¬ı˛ ˜≈^±À√±¯∏ ¬ı± ’±øÓ¬˙À˚…¬ı˛ ¬ı√À˘ ’±¬ı˛ ¤fl¡ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ˜≈^±À√±¯∏ ¬ı± ’±øÓ¬˙˚… ¸±ø˝√√ÀÓ¬… ¸—Sê±ø˜Ó¬ √√À ˛ÀÂ√º
¤˝◊√√ ≈ ±À√± ∏ Eliot-¤¬ı 'Aunt Helen' fl¡ø¬ıÓ¬±øȬÀÓ¬ Œ√‡ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ˘› ¸±˜ø¢∂fl¡ˆ¬±À¬ı¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Ó“¬±¬ı˛ ˜ÀÒ… øÚÀ˜«±˝√√, fl¡øÍ¬Ú ¸ÀÓ¬…¬ı˛ ¸±ÒÚ± ˘é¬… fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº Ó¬±¬ı˛ ¸¬ıÀ‰¬À˚˛ ¬ıάˇ õ∂˜±Ì Eliot-¤¬ı˛ 'Journey of the Magi' fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ¬ı ¬ı¬ıœfÚ±Ôfl‘¡Ó¬ ’¬Û”¬ı« ¬ı±—˘± ’Ú≈¬ı±√º ˘é¬Ìœ˚˛ Œ˚, ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ’Ú…±Ú… ’Ú≈¬ı±À√¬ı˛ ¸Àe ¢∂øLöÓ¬ Ú± ˝√√À˚˛ ’Ú≈¬ı±√øȬ
ë¬Û≈Ú(í fl¡±¬ı…¢∂ÀLö õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º ë’±Ò≈øÚfl¡ fl¡±¬ı…í õ∂¬ıgøȬÀÓ¬ øÓ¬øÚ Eliot-¤¬ı˛'Preludes' ŒÔÀfl¡ øfl¡Â≈√ ¬Û—øMê√ ’Ú≈¬ı±√ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú, Ó¬±ÀÓ¬ ’±Ò≈øÚfl¡ ˙˝√√À¬ı˛¬ı˛ ŒÒ“±˚˛±-fl¡±ø˙,¬Û”øÓ¬·g˜˚˛ ’±¬ıÊ«√Ú± ¶Û©Üˆ¬±¯∏±˚˛ ø¬ı¬ı‘Ó¬º øfl¡c ¤˝◊√√ ¸¬ı øflv¡ißÓ¬±¬ı˛ ‘√À˙… fl¡ø¬ı øÚÂ√fl¡ ‰¬˜fl¡ ˘±·±ÀÚ±¬ı˛ Œ˘±Àˆ¬ ’±È¬Àfl¡ Ô±Àfl¡ÚøÚ, ’øÓ¬Sê±ôL ˝√√À˚˛ÀÂ√Ú ¤fl¡ ’¬Û±¬ı˛ fl¡è̱À¬ı±ÀÒº øflv¡ißÓ¬± ¤‡±ÀÚ Î¬◊¬Û±√±Ú˜±S, ’ˆ¬œ©Ü Ú˚˛º øfl¡Â≈√Ȭ± ’øÓ¬˙À˚˛±øMê√ ˝√√À˘› ¬ı˘± Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛¬ı¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı ˆ¬± ∏± ˛ Œ˚ Eliot Ó“¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ˜ÀÚ¬ı˛ ˜±Ò≈¬ı˛œ ø˜ø˙À˚˛˝◊√√ Œ˙¯∏ ¬Û˚«ôL ¬ı±ô¶¬ıÀfl¡Œ√À‡ÀÂ√Úº ˝◊√√—À¬ı˛øÊ√ fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ ŒÔÀfl¡ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ¸¬ı˛±¸ø¬ı˛ ά◊X‘øÓ¬ ø√À˚˛ÀÂ√Ú –
I am moved by fancies that are curled
Around these images, and cling :
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± – ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± › ˜≈øMê√¬ı˛ ¶§¬ı˛+¬Û
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 11/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
11
The notion of some infinitely gentle
Infinitely suffering thing. ˙˝√√À¬ı˛¬ı˛ ’Ú≈¬ı˛+¬Û ø¬ı¬ı¬ı˛Ì ¬Û±˝◊√√ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ø¬ı‡…±Ó¬ fl¡ø¬ıÓ¬± ë¬ı“±ø˙íÀÓ¬º fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ Œ˚
¸˜À˚˛ ¬ı˛ø‰¬Ó¬, Œ¸ ¸˜À˚˛ ë’±Ò≈øÚfl¡ fl¡±¬ı…í õ∂¬ıgøȬ› øÓ¬øÚ ø˘À‡ÀÂ√Ú ¤¬ı— õ∂ÔÀ˜ë¬Ûø¬ı˛À˙¯∏í fl¡±¬ı…¢∂ÀLö ’ôLˆ≈«¬Mê√ ˝√√À˘› ¬ÛÀ¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ¬ı˛ ¶ö±Ú ˝√√˚˛ ë¬Û≈Ú(í fl¡±¬ı…¢∂ÀLö ’Ô«±» 'Journey of the Magi'-¬ı˛ ’Ú≈¬ı±À√¬ı˛ ¸Àeº ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¤˝◊√√ Ó¬ÀÔ…¬ı˛ Œˆ¬Ó¬À¬ı˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛Eliot ¬Û±Àͬ¬ı˛ ¤fl¡È¬± ˝◊√√øeÓ¬ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º ’¬ı˙… ¤¬ı˛ ŒÓ¬À¬ı˛± ¬ıÂ√¬ı˛ ’±À· ëø˘ø¬Ûfl¡±í¬ı˛ë·ø˘í fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ ¤fl¡˝◊√√ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ Â√ø¬ı ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º ≈√øȬ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛˝◊√√ øflv¡ißÓ¬±Àfl¡ ’¶§œfl¡±¬ı˛
Ú± fl¡À¬ı˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ¤fl¡ øˆ¬iß Ê√·ÀÓ¬ ά◊M√√¬ı˛À̬ı˛, ˜≈øMê√¬ı˛ ’±ˆ¬±¸ ø√À˚˛ÀÂ√Ú – 똱ÀÁ¡ ˜±ÀÁ¡ ¸≈¬ı˛ ŒÊ√À· ›Àͬ ¤ ·ø˘¬ı˛ ¬ıœˆ¬»¸ ¬ı±Ó¬±À¸í [ë¬ı“±ø˙í]º Ó¬‡Ú ŒÂ“√άˇ± Â√±Ó¬± ’±¬ı˛ ¬ı˛±Ê√Â√S, ˝√√ø¬ı˛¬Û√Œfl¡¬ı˛±øÚ ’±¬ı˛ ’±fl¡¬ı¬ı˛ ¬ı±√˙±À˝√√¬ı˛ ˜ÀÒ… Œfl¡±Ú› Œˆ¬√ Ô±Àfl¡ Ú±º ë¬ı“±ø˙í¬ı˛ ≈√ ¬ıÂ√¬ı˛ ¬ÛÀ¬ı˛ë¸±ø˝√√ÀÓ¬…¬ı˛ Ó¬±»¬Û˚«í õ∂¬ıÀg ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Ú±·ø¬ı˛fl¡ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ø¬ıfl‘¡Ó¬-¬ıœˆ¬»¸ ¬ı˛+¬ÛÀfl¡ Ó¬±¬ı˛ ‰¬¬ı˛˜ ¸Ó¬… ¬ıÀ˘ Œ˜ÀÚ ŒÚÚøÚ –
ëŒfl¡Î¬◊ ¬ı˘À¬ı Ú±, ˙˝√√À¬ı˛¬ı˛ ¸Ó¬… ’±¬ı˛ fl¡√˚« ø¬ıfl‘¡øÓ¬&À˘±º Œfl¡ÚÚ±, ˙˝√√À¬ı˛¬ı˛ ¸Àe ˙˝√√¬ı˛¬ı±¸œ¬ı˛ ’Ó¬…ôL øÚfl¡ÀȬ¬ı˛ Œ˚±·, Œ¸ Œ˚±· ¶ö±˚˛œ Œ˚±·, Œ¸ Œ˚±· ’±Rœ˚˛Ó¬±¬ı˛ Œ˚±·, ¤˜Ú Œ˚±· Ú˚˛ ˚±ÀÓ¬
Ó¬±¬ı˛ ’±R±¬ı˜±ÚÚ±ºí
¬ı¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı fl¡ø¬ıÓ¬± ˛ õ∂¬ıÀg ˚ø√ ¤fl¡ ◊√√ ¸Àe øÚÀ «±À √√¬ı ¸±ÒÚ± ¤¬ı— ˜± ˛±¬ı˛ ’¬Ûø¬ı˛˝√√±˚«Ó¬±¬ı˛ ¸˝√√±¬ı¶ö±Ú Œ√‡± ˚±˚˛, Ó¬±˝√√À˘ Ó“¬±¬ı˛ ‘√ø©Üˆ¬øe¬ı˛ Œˆ¬Ó¬À¬ı˛ øfl¡ ¤fl¡ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛¬Û¬ı˛¶Û¬ı˛ø¬ıÀ¬ı˛±øÒÓ¬± ’±ÀÂ√∑ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÔÀfl¡ ¸±˜ø¢∂fl¡ˆ¬±À¬ı ¬ı≈ÀÁ¡ ›Í¬±¬ı˛ õ∂˚˛±À¸ õ∂ùüøȬ õ∂øÌÒ±ÚÀ˚±·…º
ë’±Ò≈øÚfl¡ fl¡±¬ı…í õ∂¬ıÀg øÓ¬øÚ Œ˚˜Ú Œ˜±˝√√ ŒÔÀfl¡ ˜≈øMê√¬ı˛ ’±À˘±‰¬Ú± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ŒÓ¬˜øÚ øÓ¬øÚ Œ√À‡ÀÂ√Ú ë¸‘ø©Üfl¡Ó«¬±¬ı˛ ¸‘ø©ÜÀÓ¬ ¬ÛÀ√ ¬ÛÀ√ Œ˜±˝√√, ¤˝◊√√ Œ˜±À˝√√¬ı˛ Δ¬ıø‰¬S…˝◊√√ Ú±Ú± ¬ı˛+À¬Û¬ı˛ ˜Ò…
ø√À˚˛ Ú±Ú± ¸≈¬ı˛ ¬ı±øÊ√À˚˛ ŒÓ¬±À˘ºí õ∂fl‘¡øÓ¬¬ı˛ ˜ÀÒ… ø¬ı:±Ú Œ√‡ÀÓ¬ ¬Û±À26√ fl¡±¬ı«Ú, Ú±˝◊√√À¬∏C±ÀÊ√Ú
˝◊√√Ó¬…±ø√ øfl¡c ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ¤¬ı— Ó“¬±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± Œ¸fl¡±À˘¬ı fl¡ø¬ıÀ√¬ı fl¡±ÀÂ√Œ¸&À˘± øÂ√ Œ·ÃÌ, 똱˚±Àfl¡ ◊√√ ≈ ‡…
¬ıÀ˘ Ê√±ÚÓ¬±˜ºí ’Ó¬¤¬ı 븑ø©Üfl¡Ó«¬±¬ı˛
¸Àe ¬Û±~± ø√À˚˛ Â√Àμ ¬ıÀg ˆ¬±¯∏±˚˛ ˆ¬øeÀÓ¬ ˜±˚˛± ø¬ıô¶±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ Œ˜±˝√√ Ê√ij±¬ı±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛øÂ√, ¤ fl¡Ô± fl¡¬ı≈˘
fl¡¬ı˛ÀÓ¬˝◊√√ ˝√√À¬ıºí ë’±˜±Àfl¡í ¬ı±√ ø√À ˛
˚‡Ú ø¬ı:±ÀÚ¬ı˛ ’±À˚˛±Ê√Ú, Ó¬‡Ú
ø˙äœ – ¬ı¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡¬ı
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± – ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± › ˜≈øMê√¬ı˛ ¶§¬ı˛+¬Û
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 12/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
12
Œ˜±˝√√› Œ¸‡±ÀÚ ’Ú±¬ı˙…fl¡º ’ø¶úÓ¬±À¬ı±ÀÒ˝◊√√ ˜±Úø¬ıfl¡ ¸‘Ê√Ú˙œ˘Ó¬±¬ı˛ ’Ç≈¬ı˛ Ú±øfl¡ Ó¬±
¸Ó¬… ά◊¬Û˘øt¬ı˛ ¬ÛÀÔ ’ôL¬ı˛±˚˛∑ ë’±ø˜í fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ø¡ZÒ±˝√√œÚ Œ‚±¯∏̱ - ë’±˜±¬ı˛˝◊√√ Œ‰¬Ó¬Ú±¬ı˛¬ı˛À„√√ ¬Û±iß± ˝√√˘ ¸¬ı≈Ê√ºí
’±¬ı±¬ı˛ Ó¬±¬ı˛˝◊√√ ¬Û±˙±¬Û±ø˙ Œ√ø‡ ë¤ ’±ø˜¬ı˛ ’±¬ı¬ı˛Ì ¸˝√√ÀÊ√ Öø˘Ó¬í √√À ˛ Œ·À˘ fl¡ø¬ıë¤ Ê√Àij¬ı˛ ¸Ó¬… ’Ô« ¶Û©Ü Œ‰¬±À‡ ŒÊ√ÀÚí øÚÀÓ¬ ‰¬±Ú [’±À¬ı˛±·…, 33]º ë¬ı˛+¬Û-Ú±¬ı˛±ÀÚ¬ı˛ fl”¡À˘í
øÓ¬øÚ Œ˜±˝√√˜≈Mê√ ¸Ó¬… ’Ú≈Ò±¬ıÚ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú – ë¸Ó¬… Œ˚ fl¡øͬÚ, fl¡øͬÀÚÀ¬ı˛ ˆ¬±À˘±¬ı±ø¸˘±˜ Œ¸
fl¡‡ÀÚ± fl¡À¬ı˛ Ú± ¬ı=Ú±ºí øÚÀÊ√Àfl¡ øfl¡Â≈√Ȭ± øÚ¬ı˛±¸Mê√ ”√¬ı˛Q ŒÔÀfl¡ Œ√‡±¬ı˛ fl¡Ô± qøÚ댬ı˛±·˙˚…±˚˛í fl¡±¬ı…¢∂ÀLö¬ı˛ 35 Ú•§¬ı˛ fl¡ø¬ı√Ó¬±˚˛ –
¸≈‡≈√–À‡ øÚ¬ı˛ôL¬ı˛ ø˘5 ˝√√À˚˛ ’±ÀÂ√ Œ˚ ’±¬ÛÚ± ’±¬ÛÚ-¬ı±ø˝√√À¬ı˛ Ó¬±À¬ı˛ ¶ö±¬ÛÚ fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ Œ˚Ú ¬Û±ø¬ı˛ ¸—¸±À¬ı˛¬ı˛ ˙Ó¬˘é¬ ˆ¬±¸˜±Ú ‚Ȭڱ¬ı˛ ¸˜±Ú Œ|ÌœÀÓ¬ øÚ–˙Ç øÚ¶Û‘˝√√ Œ‰¬±À‡ Œ√ø‡ Œ˚Ú Ó¬±À¬ı˛
’Ú±Rœ˚˛ øÚ¬ı«±¸ÀÚ
øÚÀ˜«±˝√√ ‘√ø©Üˆ¬øe¬ı˛ Œ¬ÛÂ√ÀÚ Œ˚ øÚ¬ı˛±¸øMê√ øSê˚˛±˙œ˘, Ó¬±Àfl¡ ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô fl¡‡Ú› Δ¬ı¬ı˛±À·…¬ı˛ ¸Àe ø˜ø˙À˚˛ ŒÙ¬À˘ÚøÚ – ëΔ¬ı¬ı˛±·…¸±ÒÀÚ ˜≈øMê√ Œ¸ ’±˜±¬ı˛ Ú˚˛í [˜≈øMê√í -
ΔÚÀ¬ı√…]í ëÊ√œ¬ıÚ¶ú‘øÓ¬í-ÀÓ¬ Ó“¬±¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ√˙«ÀÚ¬ı˛ ’e ø˝√√À¸À¬ı øÓ¬øÚ ’±À˘±‰¬Ú± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úëõ∂fl‘¡øÓ¬¬ı˛ õ∂øÓ¬À˙±Òí-¤ ¸¬ı« Ó¬…±·œ ¸iß …±¸œÀfl¡ fl¡œ ˆ¬±À¬ı ¤fl¡øȬ ŒÂ√±È¬ Œ˜À ˛¬ı õ∂øÓ¬ ¬ı±»¸À˘…¬ı˛ Ȭ±ÀÚ ¸—¸±À¬ı˛¬ı˛ ˜±˚˛±¬ıgÀÚ Ò¬ı˛± ø√ÀÓ¬ ˝√√˚˛º ’±¸À˘ Œ˜±˝√√˜≈Mê√, øÚ¶Û‘˝√√ Δ‰¬Ó¬ÀÚ…¬ı˛ øˆ¬øM√√ÀÓ¬˝◊√√ ¸‘ø©Ü¬ı˛ ˜±˚˛±˜˚˛ Δ¬ıø‰¬S…˘œ˘±Àfl¡ ˚Ô±À˚±·… ¤¬ı— ¬Ûø¬ı˛¬Û”Ì« ¶§œfl‘¡øÓ¬ Œ√›˚˛± ¸y¬ıº ˚‡Ú ’±˜¬ı˛± ¬ı≈Á¡ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ Œ˚ ¸‘ø©Ü¬ı˛ ˜±˚˛±¬ı˛ ÚœÀ‰¬ ø¬ı˛Mê√Ó¬± ¬ı± ˙”Ú…Ó¬±¬ı˛ ’¬ıø¶öøÓ¬ Ó¬‡Ú˝◊√√ ¤˝◊√√ ‘√˙…˜±Ú, øÚ˚˛Ó¬ø¬ı˘œ˚˛˜±Ú Ê√·ÀÓ¬¬ı˛ ¸Àe ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ¸‘Ê√Ú˙œ˘ ’ø¶úÓ¬±À¬ı±ÀÒ¬ı˛Œ˚±· ¶Û©Ü ˝√√À˚˛ ›Àͬº ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ Œ˙¯∏ ¬ÛÀ¬ı«¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ Ó¬±˝◊√√ øÓ¬øÚ √˙«Àfl¡¬ı˛ ˆ”¬ø˜fl¡±˚˛ ’¬ıÓ¬œÌ«, Œ√‡ÀÂ√Ú Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ’øÚ–À˙¯∏ ‰¬ø˘¯≈ûÓ¬± Ú√œÀ¶⁄±ÀÓ¬¬ı˛ ’Ô¬ı± ˆ¬±¸˜±Ú Œ˜À‚¬ı˛
ø‰¬Sfl¡Àä, Â√ø¬ı ’±“fl¡±¬ı˛ ¬ı+¬ÛÀfl¡º ¬ıMê√À¬ı…¬ı ¸˜Ô« ÀÚ ≈√-¤fl¡øȬ ά◊ X‘øÓ¬ ø√ø26√, ˚ø√› ά◊ √± √√¬ıÀ̬ı˛Œ˙¯∏ ŒÚ˝◊√√ –
’Ú±‘√Ó¬ ø√Ú Œ˜±¬ı˛ øÚèÀV˙ Œ¶⁄±ÀÓ¬ øÂ√i߬ı‘ôL ‰¬ø˘˚˛±ÀÂ√ Œˆ¬À¸
[’±À¬ı˛±·… ë11í]
’±˜±¬ı˛ ≈√˝◊√√ ‰¬é≈¬ Œ˚±· ø√˘ fl¡˚˛‡±Ú± ˝√√±˘fl¡± Œ˜À‚¬ı˛ √À˘º
›¬ı˛± Œˆ¬À¸ ¬ÛÀάˇÀÂ√ øÚ–À˙À¯∏ ø˜ø˘À˚˛ ˚±¬ı±¬ı˛ Œ‡˚˛±˚˛º
[¬ÛS¬Û≈Ȭ, ë2í]
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± – ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± › ˜≈øMê√¬ı˛ ¶§¬ı˛+¬Û
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 13/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
13
¤ fl¡Ô± ¬ı˛±ø‡Ú≈ ø˘À‡
ά◊√±¸œÚ ø‰¬Sfl¡¬ı˛ ¤˝◊√√ Â√ø¬ı ˜≈øÂ√¬ı±¬ı˛ ’±À·[’±À¬ı˛±·…, ë6í]
ëÚ¬ıÊ√±Ó¬fl¡í fl¡±¬ı…¢∂ÀLö ë˝◊√√¸ƒÀȬ˙Úí fl¡ø¬ıÓ¬±øȬÀÓ¬ ’ø¬ı¬ı˛Ó¬ Â√ø¬ı ’±“fl¡± Œ˜±Â√±¬ı˛ ¬ı˛+¬ÛÀfl¡Ò¬ı˛± ¬ÛÀάˇ ëø‰¬Sfl¡À¬ı˛¬ı˛ ø¬ıù´ ≈¬¬ıÚ‡±øÚºí é¬Ì¶ö± ˛œÀQ ◊√√ Ó¬±¬ı õ∂±Ì¶ÛμÚ, Ó¬±¬ı õ∂fl‘¡Ó¬ Œ¸Ãμ «,ë’±“fl¡Àάˇ Ò¬ı˛±¬ı˛ øÊ√øÚ¸ ¤ Ú˚˛, Œ√‡±¬ı˛ øÊ√øÚ¸ ¤È¬±ºí Œ˚ Œ‰¬Ó¬Ú±¬ı˛ ¬ı˛À„√√ ¬Û±iß± ¸¬ı≈Ê√ ˝√√À˚˛ ›Àͬ,Œ¸˝◊√√ Œ‰¬Ó¬Ú±˝◊√√ ˜≈ÀÂ√ ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Œ¸˝◊√√ ¬ı˛„√√ – ëõ∂Ó¬œé¬± fl¡ø¬ı˛˚˛± ’±øÂ√ ’±À˘± ˝√√ÀÓ¬ ˜≈ÀÂ√ ˚±fl¡
¬ı˛À„√√¬ı˛ õ∂À˘¬Ûí [Œ¬ı±·˙˚…± ˛ ë35í]º
˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ˚± øfl¡Â≈√ ¸‘Ê√Ú˙œ˘, Ó¬±-˝◊√√ é¬Ì¶ö±˚˛œ, ·øÓ¬˜˚˛, øÚ˚˛Ó¬±¬ı˘œ˚˛˜±Úº Ó¬±˝◊√√ë˜˚˛”À¬ı˛¬ı˛ ‘√ø©Üí fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ [’±fl¡±˙õ∂√œ¬Û fl¡±¬ı…¢∂Lö] fl¡ø¬ıõ∂fl‘¡øÓ¬ › ˜˝√√±fl¡±À˘¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ¬ı‘˝√√» Δ¬ı¬ı˛±·… øÚÀÊ√¬ı˛ ’˘¸ Œ‰¬Ó¬Ú±˚˛ ŒÈ¬ÀÚ øÚÀ˚˛› ’±ø¬ı¶®±¬ı˛ fl¡À¬ı˛Ú ëé¬øÌÀfl¡¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ˝√√±¬ı˛ ˜±ÚÀ¬ı
ø¬ı¬ı˛±È¬ fl¡±À˘¬ı˛ Δ¬ı¬ı˛±·…íº ˙…±˜˘œ fl¡±¬ı…¢∂ÀLö ëõ∂±À̬ı˛ ¬ı˛¸í fl¡ø¬ıÓ¬±øȬÀÓ¬ ø√ÀÚ¬ı˛ Œ˙À¯∏ ¬Û±ø‡¬ı˛·±ÀÚ fl¡ø¬ı qÚÀÓ¬ Œ¬ÛÀ ˛ÀÂ√Ú
Œfl¡¬ı˘ ¤˝◊√√È≈¬fl≈¡ fl¡Ô± ñ ’±øÂ√, ’±˜¬ı˛± ’±øÂ√, Œ¬ı“À‰¬ ’±øÂ√
Œ¬ı“À‰¬ ’±øÂ√ ¤˝◊√√ ’±(˚« ˜≈˝”√√ÀÓ«¬ºñ
Ó“¬±¬ı˛ ¸Àe ø˜À˙ Œ·ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ é¬Ì¶ö±˚˛œQ Œ‰¬Ó¬Ú±¬ı˛ ’±Úμ – ’±˜±¬ı˛ ¤˝◊√√ ¤fl¡È≈¬‡±øÚ ’¬ı¸¬ı˛ ά◊Àάˇ ‰¬À˘ÀÂ√
é¬ÌÊ√œ¬ıœ ¬ÛÓ¬Àe¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¸”˚«±ô¶À¬ı˘±¬ı˛ ’±fl¡±À˙
¬ı˛ø„√√Ú Î¬±Ú±¬ı˛ Œ˙¯∏ Œ‡˘± ‰≈¬øfl¡À˚˛ ø√ÀÓ¬ ñ
¬ÛȬ ” ¬ø˜ÀÓ¬ ” Ú…Ó¬±, ’ÚôL fl¡± , ¬Û≈ À¬ı˛ ± ” ¬ø˜ÀÓ¬ ˜±Ú≈ À ∏ ¬ı˛ øÚ˚ Ó¬¬Ûø¬ı¬ıÓ« ¬˜±Ú ‘ Ê√Ú œ˘Ó¬± – fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√Àμ¬ı˛ Œ‡˘± Œ¸› Ô±øfl¡ Ô±øfl¡ øÚø(˝ê fl¡±À˘¬ı˛ ·±À˚˛ Â√ø¬ı ’±“fl¡±-’±“øfl¡ fl¡±˘ ˚±˚˛, ˙”Ú… Ô±Àfl¡ ¬ı±øfl¡º¤˝◊√√ ’±“fl¡±-Œ˜±Â√± øÚÀ˚˛ fl¡±À¬ı…¬ı˛ ¸‰¬˘ ˜¬ı˛œø‰¬fl¡±
[Œ¬ı˛±·˙˚…±˚˛, ë30í]
¤˝◊√√ Ê√œ¬ıÚÀ¬ı±ÀÒ Œ˜±˝√√ ¤¬ı— øÚÀ˜«±À˝√√¬ı˛ ø¬ıÀ¬ı˛±Ò ‚≈À‰¬ Œ·ÀÂ√, fl¡ø¬ı Œ˚Ú ¸À‰¬Ó¬Úˆ¬±À¬ı,Œ¶§26√±˚˛ ¸‘ø©Ü¬ı˛ ø¬ıø‰¬S Â√˘Ú±Ê√±À˘ Ò¬ı˛± ø√À˚˛ÀÂ√Úº ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Ó“¬±¬ı˛ ¬ıø˝√√˜≈«‡œ ’˝√√—À¬ı±Ò ø˙øÔ˘ fl¡À¬ı˛ ¤fl¡ ¬Ûø¬ı˛¬Û”Ì« ¢∂˝√√Ì˙œ˘Ó¬±¬ı˛ ø√Àfl¡ ¤ø·À˚˛ Œ·ÀÂ√Ú, ¬ıÀ¸ ’±ÀÂ√Ú fl¡±Ú Œ¬ÛÀÓ¬, ˜Ú Œ¬ÛÀÓ¬, Œ‰¬±‡ Œ˜À˘ [ëõ∂±À̬ı˛ ¬ı˛¸í]º Ó“¬±¬ı˛ ˜Ú ¬ı˘ÀÂ√, ë¢∂˝√√Ì fl¡¬ı˛±› øÙ¬ø¬ı˛À˚˛ Œ√›˚˛±¬ı˛
¬ı˛+¬Û±ôL¬ı˛í [¬ÛS¬Û≈Ȭ, ë7í]º ¤ ◊√√ ≈øMê√ Δ¬ı¬ı±À·…¬ı ≈øMê√ Ú ˛, ¬ı…øMê√Àfl¡øffl¡, õ∂øÓ¬À˚±ø·Ó¬± ” fl¡,
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± – ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± › ˜≈øMê√¬ı˛ ¶§¬ı˛+¬Û
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 14/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
14
ά◊¬Ûfl¡¬ı˛Ì¬ıU˘ ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± ŒÔÀfl¡ ¬ı‘˝√√M√√¬ı˛ ˜±Ú¬ıÀ‰¬Ó¬Ú±˚˛ ά◊M√√¬ı˛Ìº ë‹fl¡Ó¬±Úí fl¡ø¬ıÓ¬±øȬ¬ı˛
¸±Ò±¬ıÌ |˜Ê√œ¬ıœ ˜±Ú≈À ∏¬ı ¸±Ò±¬ıÌÀQ¬ı ›¬Û¬ı ˆ¬¬ı ø√À ˛ ‰¬˘ÀÂ√ ¸˜ô¶ ¸—¸±¬ı, fl¡ø¬ı Ó¬±¬ı˛ ¸Àe ¤fl¡±R ˝√√ÀÓ¬ Œ‰¬À˚˛ÀÂ√Úº ¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ Œ˚ ëø¬ı¬Û≈˘ Ê√ÚÓ¬±í fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛ ‰¬À˘ 똱Ú≈À¯∏¬ı˛ øÚÓ¬…-õ∂À˚˛±Ê√ÀÚí, “√±Î¬ˇ Ȭ±ÀÚ, ˝√√±˘ ÒÀ¬ı˛, ¬ıœÊ√ Œ¬ı±ÀÚ, Ò±Ú fl¡±ÀȬ, Ó¬±À√¬ı˛ fl¡±Ê√ ¸±•⁄±ÀÊ√…¬ı˛ ά◊O±Ú¬ÛÓ¬Ú ’øÓ¬Sê˜ fl¡À¬ı˛ ‰¬À˘ ˚±˚˛ ’˜¬ı˛Ó¬±¬ı˛ ˜≈øMê√ÀÓ¬, Œ¸‡±ÀÚ ¬ı…øMê√ø¬ıÀ˙À¯∏¬ı˛ ¤fl¡fl¡ Úù´¬ıÓ¬± ¬ı‘ √√ÀQ¬ı ¸Àe ¸eøÓ¬ ¬ı± ’Ú≈¬Û±Ó¬ ¬ı鬱 fl¡À¬ı ‰¬À˘ –
˜øfÓ¬ fl¡ø¬ı˛˚˛± ŒÓ¬±À˘ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ˜˝√√±˜LaÒ√ıøÚº ˙Ó¬˙Ó¬ ¸±•⁄±ÀÊ√…¬ı˛ ˆ¬¢üÀ˙¯∏ í¬ÛÀ¬ı˛
›¬ı˛± fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛º
[›¬ı˛± fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛]
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ·Àä-ά◊¬ÛÚ…±À¸ ¸±Ò±¬ı˛Ì ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ˆ”¬ø˜fl¡± ø¬ı¯∏À˚˛ ’ÀÚÀfl¡˝◊√√ ’¬ıø˝√√Ó¬º¤˝◊√√ ¸±Ò±¬ı˛À̬ı˛ õ∂øÓ¬ ’±fl¡¯∏«Ì øfl¡c ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬±¬ı˛ 댸Ãø‡Ú ˜Ê√≈√ø¬ı˛í Ú˚˛, Ó¬±¬ı˛ Œ¬ÛÂ√ÀÚ›¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ¸ÀÓ¬…¬ı˛ Ó¬±ø·√ – 댸Ȭ± ¸Ó¬… Œ˝√√±fl¡, qÒ≈ ˆ¬øe ø√À˚˛ Œ˚Ú Ú± Œˆ¬±˘±˚˛ Œ‰¬±‡í [‹fl¡Ó¬±Ú]º ¸±Ò±¬ıÌÀfl¡ ¬ı¬ıœfÚ±Ô ¸¬ı ¸˜ ˛ ø¬ı˙±˘Ó¬±¬ı ¸Àe ’øˆ¬iß ¬±À¬ı Œ√À‡ÀÂ√Úº ˆ¬^À˘±Àfl¡¬ı˛ ¸˜±ÀÊ√ ¶aœ ¬Û≈èÀ¯∏¬ı˛ ˆ¬±À˘±¬ı±¸± ø¬ı¬ı±À˝√√¬ı˛ ˜ÀÒ… Œ˚ ¤fl¡È¬± ’±RÀfl¡øffl¡ ¸—fl¡œÌ«Ó¬± ’±ÀÂ√, Ó¬±¬ı˛ Œ˜±˝√√ ŒÔÀfl¡ ë‚À¬ı˛-¬ı±˝◊√√À¬ı˛í ά◊¬ÛÚ…±À¸ øÚø‡À˘˙ ά◊M√√œÌ« ˝√√˚˛ ¬ı‘˝√√M√√¬ı˛ Œ˚±·¸”SÀ¬ı±ÀÒ
– ë¤fl¡Ê√Ú ¶aœÀ˘±Àfl¡¬ı˛ ¸Àe ø˜˘Ú-ø¬ıÀ26√À√¬ı˛ ¸≈‡ ≈√–‡ Â√±øάˇÀ˚˛ ¤ ¬Û‘øÔ√¬ıœ ’ÀÚfl¡ ”√¬ı˛ ø¬ıô¶‘Ó¬º ø¬ı¬Û≈˘ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ Ê√œ¬ıÚ, Ó¬±¬ı˛˝◊√√ ˜±Á¡‡±ÀÚ “√±øάˇÀ˚˛ Ó¬À¬ı˝◊√√ Œ˚Ú øÚÀÊ√¬ı˛ ˝√√±ø¸fl¡±iß±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛˜±¬Û fl¡ø¬ı˛ºí
Ó¬±˝◊√√ ˚‡Ú Ó¬±¬ı˛ 댸˝◊√√ Œ˙±¬ı±¬ı˛ ‚À¬ı˛¬ı˛ ˆ¬±„√√± ‡“±‰¬±øȬ¬ı˛ øˆ¬Ó¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡í øÚø‡À˘˙ Œ¬ıø¬ıÀ ˛ ¤˘ëŒ¸˝◊√√ Œ˝√√˜ôL ˜Ò…±À˝ê¬ı˛ Œ‡±˘± ’±À˘±¬ı˛ ˜ÀÒ…í, Ó¬‡Ú Ó¬±¬ı ˜ÀÚ √√ , ëø¬ıÀù´¬ı˛ ¤˝◊√√ ˚± øfl¡Â≈√ ‡≈¬ı
¸˝√√Ê√ ’Ô‰¬ ’Ó¬…ôL ¬ı‘˝√√» ’±ø˜ Ó¬±¬ı˛˝◊√√ ¶ÛøμÓ¬ ¬ıÀ鬬ı˛ ‡≈¬ı fl¡±ÀÂ√ ¤À¸ ¬ıÀ¸øÂ√ºí ë‚À¬ı˛-¬ı±˝◊√√À¬ı˛í-¬ı˛ ≈√-√˙fl¡ ¬ı±À√ ëõ∂±øôLfl¡í fl¡±¬ı…¢∂ÀLö ë˜≈øMê√ ¤˝◊√√í fl¡ø¬ıÓ¬±øȬÀÓ¬ ¬Ûø(À˜ ˚±¬ı±¬ı˛ ˜≈À‡ fl¡ø¬ıŒ˚ Œ˙¯∏ õ∂±Ô«Ú± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú Ó¬±ÀÓ¬› Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ‹ù´˚«˜˚˛ é¬Ì¶ö±ø˚˛Q Ù≈¬ÀȬ ά◊ÀͬÀÂ√ – ë’Ê√¶⁄
‹ù´˚«¬ı˛±ø˙ ¸˜≈8˘ ¸˝√√¶⁄ ¬ı˛øù¨¬ı˛ ¸¬ı«˝√√¬ı˛ ’±“Ò±À¬ı˛¬ı˛ √¸≈…¬ı‘øM√√ Œ‚±¯∏̱¬ı˛ ’±À·íº ¤‡±ÀÚ Î¬◊ij≈Mê√ õ∂fl‘¡øÓ¬¬ı˛ ˜ÀÒ… Ó¬…±·œ ¸iß…±¸œ¬ı˛ Ê√¬Û˜La ø˜À˘ Œ·ÀÂ√ ¬ÛÓ¬e &?ÀÚº ’±RÀfl¡øffl¡ Œ˜±˝√√ Ó¬…±· fl¡À¬ı˛ ¬ı‘˝√√» ¸‘ø©Ü¬ı˛ ˘œ˘±˚˛ ’±Úμ ’Ú≈ˆ¬¬ı fl¡¬ı˛±¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√√ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ õ∂fl‘¡Ó¬ ˜≈øMê√ –
ë˜≈øMê√ ¤˝◊√√ ñ ¸˝√√ÀÊ√ øÙ¬ø¬ı˛˚˛± ’±¸± ¸˝√√ÀÊ√¬ı˛ ˜±ÀÁ¡ ÚÀ˝√ fl‘¡4¸±ÒÚ±˚˛ øflv¡©Ü fl‘¡˙ ¬ıø=Ó¬ õ∂±À̬ı˛ ’±R-’¶§œfl¡±À¬ı˛º ø¬ı˛Mê√Ó¬±˚˛ øÚ–ù´Ó¬±˚˛, ¬Û”Ì«Ó¬±¬ı˛Œõ∂Ó¬26√ø¬ı Ò…±Ú fl¡¬ı˛± ’¸•ú±Ú Ê√·»˘Ñœ¬ı˛º
[˙œÀ¯∏«μ≈ ‰¬Sê¬ıÓ«¬œ ø√ø~ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛ ˝◊√√—À¬ı˛øÊ√¬ı˛ ’Ò…±¬Ûfl¡]
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± – ’±Ò≈øÚfl¡Ó¬± › ˜≈øMê√¬ı˛ ¶§¬ı˛+¬Û
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 15/88
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 16/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
16
¤Ó¬È¬±˝◊√√ Ó¬œ¬ıË Œ˚ ø¬ıÀ√À˙ ø¬ıÀ√˙œÀ√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ øÓ¬øÚ Ê√±Ó¬œ˚˛ ¸—·œÓ¬ ˆ≈¬À˘ Œ·øÂ√ ¬ı˘ÀÓ¬›
ø¡ZÒ± fl¡À¬ı˛ÚøÚº˘˘ 2 ˘˘
¤‡Ú õ∂ùü ˝√√˘ 1912 ¸±À˘ ¬ı¬ıœfÚ±Ô ˚‡Ú ˘GÀÚ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛ ƒ ·± ◊√√ÀÂ√Ú, Ó¬‡Ú·±ÚøȬ øfl¡ Ê√±Ó¬œ ˛ ¸—·œÓ¬ ø √√À¸À¬ı ¶§œfl‘¡øÓ¬ Œ¬ÛÀ ˛ Œ·ÀÂ√∑º ¤ fl¡Ô± ¬ı˘±¬ı ¸˜ ˛, ¤·±ÀÚ¬ı ’Ó¬…±( « Ê√Úøõ∂ ˛Ó¬±, ’¸±Ò±¬ıÌ õ∂±Ì˙øMê ¤¬ı— ˆ¬±¬ıÀÓ¬¬ı ¶§±ÒœÚÓ¬± ¸—¢∂±À˜ Ó¬±¬ı˛ ’ø¬ı¶ú¬ı˛Ìœ˚˛ ˆ”¬ø˜fl¡± ’¬ı˙… ˆ≈¬À˘ ˚±ø26√ Ú±º ˆ≈¬À˘ ˚±ø26√ Ú± Œ˚ õ∂fl¡±˙ ˜±S˝◊√√ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ¬ıU ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ‘√ø©Ü ’±fl¡¯∏«Ì fl¡À¬ı˛øÂ√˘º 1896 ¸±À˘ fl¡—À¢∂À¸¬ı Ê√±Ó¬œ ˛ ’øÒÀ¬ı˙ÀÚ ·±ÚøȬ
Ê√±Ó¬œ˚˛ ¸—·œÓ¬ ø˝√√À¸À¬ı˝◊√√ ·œÓ¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º ’±¬ı˛ ¬ıeˆ¬e ’±Àμ±˘ÀÚ¬ı˛ ¸˜˚˛ [1905- 1908] ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ¬Û√¬ıg ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ Œù≠±·±ÀÚ ¬Ûø¬ı˛øÌÓ¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡¬ı˛±¬ı˛ Ê√Ú… fl¡Ó¬ ˜±Ú≈¯∏Àfl¡ õ∂±Ì ø√ÀÓ¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º
’¬Û¬ı˛¬ÛÀé¬ ¤fl¡Ô±› ˆ≈¬˘À˘ ‰¬˘À¬ı Ú± Œ˚ fl¡—À¢∂¸ ›˚˛±øfl«¡— fl¡ø˜øȬ ·±ÚøȬ Ê√±Ó¬œ˚˛ ¸—·œÓ¬ ø˝√√À¸À¬ı ’±Ú≈ᬱøÚfl¡ˆ¬±À¬ı ¢∂˝√√Ì fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú 1896 ¸±À˘¬ı ‰¬±¬ı √ fl¡ ¬ÛÀ¬ı,1937 ¸±À˘¬ı˛ 24 À˙ ’À"√√±¬ıÀ¬ı˛º ’±¬ı˛ ˚ø√ Ê√±Ó¬œ˚˛ ¸—·œÓ¬ ¬ı˘ÀÓ¬ ¬ı˛±©Ü™¶§œfl‘¡Ó¬ Ê√±Ó¬œ˚˛ ¸—·œÀÓ¬¬ı fl¡Ô±√√ Òø¬ı, Ó¬± √√À˘ ¬ı˘¬ı, ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛ ·±Ú Œ¸ ¶§œfl‘¡øÓ¬ Œ¬ÛÀ ˛ÀÂ√ 1950
¸±À˘¬ı˛ 24 À˙ Ê√±Ú≈˚˛±ø¬ı˛º ›ø√Ú ¬Ûø¬ı˛¯∏À√¬ı˛ ¸ˆ¬±˚˛ ¶§±ÒœÚ ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ õ∂Ô˜ ¬ı˛±©Ü™¬ÛøÓ¬¬ı±ÀÊ√fõ∂¸±√ Œ‚± ∏̱ fl¡À¬ıøÂ√À˘Ú, 'the song Vande Mataram, which has played
a historic part in struggle for Indian freedom, shall be honoured
equally with Jana Gana Mana and shall have equal status with it.'
øfl¡c ¤‡±ÀÚ› ˜ÀÚ ¬ı˛±‡ÀÓ¬ ˝√√À¬ı Ê√Ú·Ì˜Ú ¤¬ı— ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ≈√øȬ¬ı˛˝◊√√ Œfl¡¬ı˘ õ∂Ô˜ ô¶¬ıfl¡˝◊√√ Ê√±Ó¬œ˚˛ ¸—·œÓ¬ ø˝√√À¸À¬ı ·‘˝√√œÓ¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘, ¸•Û”Ì« ·±Ú Ú˚˛º
Ó¬±˝√√À˘, ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô ø¬ıÀ√À˙ ø¬ıÀ√˙œÀ√¬ı˛ ά◊¬Ûø¶öøÓ¬ÀÓ¬ Ê√±Ó¬œ˚˛ ¸—·œÓ¬Àfl¡ ˚ÀÔ±¬Û˚≈Mê√ ¸•ú±Ú Œ√‡±ÚøÚ ¤fl¡Ô± ¬ı˘± Œ¬ı±Ò˝√√˚˛ ˚≈øMê√¸eÓ¬ ˝√√À¬ı Ú±º Ó¬À¬ı, øÚÓ¬…øõ∂˚˛ Œ‚±À¯∏¬ı˛
¬ıMê√À¬ı…¬ı˛ ’¬Û¬ı˛±—˙ øÚÀ˚˛ ø¡Z˜ÀÓ¬¬ı˛ Œfl¡±ÀÚ± ’¬ıfl¡±˙ ŒÚ˝◊√√º ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ-¤¬ı˛ Ó‘¬Ó¬œ˚˛ ¤¬ı— ‰¬Ó≈¬Ô« ô¶¬ıfl¡ fl¡‡ÀÚ±˝◊√√ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ’Ú≈À˜±√Ú ¬Û±˚˛øÚº ¤˜Úøfl¡ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ¸•ÛÀfl«¡› øÓ¬øÚ ≈√ ¤fl¡¬ı±¬ı˛ ¸—˙˚˛ õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛ ¬ıU ˜ôL¬ı… ά◊X±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ øÚÓ¬…øõ∂˚˛ Œ¸fl¡Ô± õ∂øÓ¬øá¬Ó¬› fl¡À¬ıÀÂ√Úº ’±¬ı±¬ı ¬ı¬ıœfÚ±Ô Œ˚ ¤fl¡¸˜À ˛ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛ ¸•§Àg øˆ¬iß ˜Ó¬Œ¬Û± ∏Ì fl¡¬ıÀÓ¬Ú, Œ¸fl¡Ô±› ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú øÚÓ¬…øõ∂ ˛º fl¡—À¢∂À¸¬ı˛ 1896 ¸±À˘¬ı ’øÒÀ¬ı˙ÀÚ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜-¤¬ı˛ ¸≈¬ı˛fl¡±¬ı˛ ¤¬ı— ·±˚˛fl¡ ≈√˝◊√√-˝◊√√ øÂ√À˘Ú ¬ı˛¬ıœfÚ±Ôº ¬ıeˆ¬e ’±Àμ±˘ÀÚ¬ı˛ ¸˜ ˛ Œ˘‡± ¬ı¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı ¬ıU õ∂¬ıÀg ¤¬ı— ·±ÀÚ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛ ƒ ¤¬ı ά◊À~‡ ¤¬ı— Â√± ˛±¬Û±Ó¬ ˘é¬… fl¡¬ı˛± ˚±˚˛º Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ¤fl¡ ¸˜À˚˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıøÓ«¬Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ ˜ÀÚ±ˆ¬±¬ıº ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ
¤¬ı— ¤ ·±ÀÚ ø¬ıù´±¸œ Œ√˙ˆ¬Mê√À√¬ı˛ øÓ¬øÚ fl¡Àͬ±¬ı˛ ¸˜±À˘±‰¬Ú± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº
¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ › ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 17/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
17
¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ·±ÀÚ¬ı˛ õ∂øÓ¬ ¬ı˛¬ıœf-˜±ÚÀ¸¬ı˛ ¤˝◊√√ ά◊O±Ú¬ÛÓ¬Ú, ’Ú≈¬ı˛±· ø¬ı¬ı˛±À·¬ı˛ ¤˝◊√√
ø¬ıø‰¬S ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸˝◊√√ ¬ıÓ«¬˜±Ú õ∂¬ıÀg¬ı˛ ˜”˘ ø¬ı¯∏˚˛º˘˘ 3 ˘˘
¸y¬ıÓ¬ 1875 ¸±À˘ ¬ıøǘ‰¬f ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ [1838-1894] õ∂‰¬ø˘Ó¬ ˆ¬øMê√·œøÓ¬¬ı˛ ’±√À˘ Œ√¬ıœ˜ø˝√√˜±:±¬Ûfl¡ øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ ·±ÚøȬ ¬ı˛‰¬Ú± fl¡À¬ı˛Ú ñ
¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ¸≈Ê√˘±— ¸≈Ù¬˘±— ˜˘˚˛Ê√˙œÓ¬˘±—
˙¸…˙…±˜˘±— ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒº qw ŒÊ√…±»¶ß± ¬Û≈˘øfl¡Ó¬ ˚±ø˜Úœ˜ƒ Ù≈¬~fl≈¡¸≈ø˜Ó¬ ^n˜√˘À˙±øˆ¬Úœ˜ƒ ¸≈˝√√±ø¸Úœ— ¸≈˜Ò≈¬ı˛ˆ¬±ø¯∏Úœ˜ƒ ¸≈‡√±— ¬ı¬ı˛√±— ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒºº
øS—˙Àfl¡±øȬ fl¡F fl¡˘ fl¡˘ øÚÚ±√ fl¡¬ı˛±À˘, ø¡Z¸5Àfl¡±øȬ ≈¬ÕÊ√Ò‘«Ó¬ ‡¬ı˛ fl¡¬ı˛ ¬ı±À˘ ’¬ı˘± Œfl¡Ú ˜± ¤Ó¬ ¬ıÀ˘º
¬ıU¬ı˘ Ò±ø¬ı˛Úœ— Ú˜±ø˜ Ó¬±ø¬ı˛√Úœ— ø¬ı˛¬Û≈√˘ ¬ı±ø¬ı˛Úœ— ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒº
Ó≈¬ø˜ ø¬ı√…± Ó≈¬ø˜ Ò•ú«, Ó≈¬ø˜ ˝√√+ø√ Ó≈¬ø˜ ˜•ú«, Q— ø˝√√ õ∂±Ì±– ˙¬ı˛œÀ¬ı˛ºº¬ı±UÀÓ¬ Ó≈¬ø˜ ˜± ˙øMê√
˝√√+√À˚˛ Ó≈¬ø˜ ˜± ˆ¬øMê√
ŒÓ¬±˜±ø¬ı˛ õ∂øÓ¬˜± ·øάˇ ˜øμÀ¬ı˛ ˜øμÀ¬ı˛º
Q— ø˝√√ ≈√·«± √˙õ∂˝√√¬ı˛Ì Ò±ø¬ı˛Ìœ¬ı±Ìœ ø¬ı√…±√±ø˚˛Úœ Ú˜±ø˜ Q±—
Ú˜±ø˜ fl¡˜˘±— ’˜˘±— ’Ó≈¬˘±— ¸≈Ê√˘±— ¸≈Ù¬˘±— ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ,¬ıÀμ ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ
˙…±˜˘±— ¸¬ı˛˘±— ¸≈ø¶úÓ¬±— ”¬ø¯∏Ó¬±˜ƒ
Ò¬ı˛Ìœ— ˆ¬¬ı˛Ìœ— ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒºº
¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ › ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 18/88
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 19/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
19
Ù¬À˘ ͬ±fl≈¡¬ı˛¬ı±øάˇ ŒÔÀfl¡ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ¤˜Ú ¤fl¡øȬ fl¡±·ÀÊ√ Œ¸˝◊√√ ·±Ú ¸ø‰¬S ˜≈ø^Ó¬ ˝√√˘ ¶§¬ı˛ø˘ø¬Û ¸˝√√∑ ¤˝◊√√ Œfl¡ÃÓ”¬˝√√˘ õ∂ùü fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ¤fl¡Ê√Ú ¸˜±À˘±‰¬fl¡ Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ øÚÀÊ√˝◊√√ ¸y±¬ı…¤fl¡øȬ ά◊M√√¬ı˛ ø√À˚˛ÀÂ√Ú, ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú ë¤˜Ú øfl¡ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ ¬ıøÇÀ˜¬ı˛ ¤˝◊√√ ·±Ú ’±Úμ˜Àͬ
õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√¬ı±¬ı˛ ’±À·√˝◊√√ ·œÓ¬ ¬ı± õ∂‰¬±ø¬ı˛Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘ ¤¬ı— SêÀ˜ SêÀ˜ ÒœÀ¬ı˛ ÒœÀ¬ı˛Œ√˙¬ı±¸œ¬ı˛ øÚfl¡È¬ ¤˝◊√√ ·±Ú ’Ó¬…ôL ‡…±øÓ¬ ˘±ˆ¬ fl¡À¬ı˛øÂ√˘ºí ¤‡Ú Ó“¬±¬ı˛ ¤˝◊√√ ’Ú≈˜±ÚÀfl¡ ¸˜Ô«Ú ¬ı± Ú¸…±» Œfl¡±ÀÚ±øȬ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± øÚø(Ó¬ Œfl¡±ÀÚ± Ó¬Ô… ’±˜±À√¬ı˛ Ê√±Ú± ŒÚ˝◊√√, øfl¡c ¤È¬± øͬfl¡ Œ˚ ˝√√˚˛Ó¬ ¶§Ó¬La ˆ¬±À¬ı ¬ı˛ø‰¬Ó¬ ˝√√¬ı±¬ı˛ Ù¬À˘ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ·±ÀÚ¬ı˛ ¤fl¡øȬ øÚÊ√¶§ ·Í¬Ú, øÚÊ√¶§ õ∂±Ì˙øMê√ ¸À¬ı«±¬Ûø¬ı˛ ¶§Ó¬La ¤fl¡øȬ ¸M√√± ’±ÀÂ√º Ó¬±˝◊√√ ¶⁄©Ü± ¬ıøǘ‰¬f, ’±Ò±¬ı˛ ’±Úμ˜Í¬Àfl¡ ’øÓ¬Sê˜ fl¡À¬ı˛› ¤ ·±Ú Œ¬Û“ÃÀÂ√ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Œ|±Ó¬±¬ı˛ ˝√√+√À˚˛, Œ˚˜Ú¤fl¡ø√Ú Œ¬Û“ÃÀÂ√ ø·À˚˛øÂ√˘ &Ê√¬ı˛±ÀȬ Ó¬èÌ Œ˜±˝√√Ú√±¸ fl¡¬ı˛˜‰“¬±√ ·±gœ¬ı˛ ˝√√+√À˚˛º Ó“¬±Àfl¡
’±ø¬ı©Ü fl¡À¬ı˛øÂ√˘ ¤ ·±ÀÚ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ Œ√˙Àõ∂˜, 'as a lad when I knew nothingof Anandamath or even its immortal author Bankim, Vande Mataram
had gripped me and when I first heard it sung, it enthralled me. I
associated the purest national spirit with it."
˘˘ 5 ˘˘
1890 ¸±À˘ ¬ı±—˘±˚˛ ·…±ø¬ı˛¬ıøã¬ı˛ fl¡±ø˝√√Úœ ø˘‡À˘Ú Œ˚±À·fÚ±Ô ø¬ı√…±ˆ”¬¯∏̺ Ó¬èÌÀ√¬ı˛ ά◊¡Z≈X fl¡¬ı˛±˝◊√√ øÂ√˘ Ó“¬±¬ı˛ ά◊ÀV˙…º Ú±˝√√À˘ ˝◊√√Ó¬±ø˘¬ı˛ ¬ıœ¬ı˛À˚±X±¬ı˛ Ê√œ¬ıÚœÀÓ¬ Œfl¡Ú øÓ¬øÚ ˚≈Mê√ fl¡¬ı˛À˘Ú øÚ•ßø˘ø‡Ó¬ ¬Û—øMê√ – ë¸fl¡À˘ ··Ú ø¬ı√±ø¬ı˛˚˛± ·±› ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒºí
Ê√±øÚ Ú± Œ¸ø√Ú fl¡Ê√Ú Ó“¬±¬ı˛ ’±˝3√√±ÀÚ ¸±Î¬ˇ± ø√À˚˛øÂ√À˘Úº øfl¡c ˙Ó¬±sœ¬ı˛ ¸”‰¬Ú±ÀÓ¬˝◊√√
1885 ¸±À˘ ˝√√ø¬ı˙‰¬f ˝√√±˘√±¬ı˛ fl¡Ó‘«¬fl¡ ’±“fl¡± ˆ¬±¬ıÓ¬ ±Ó¬±¬ı Â√ø¬ı
¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ › ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 20/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
20
’øÓ¬^nÓ¬ √±¬ı±ÚÀ˘¬ı˛ ˜Ó¬ ¬ı±—˘±¬ı˛ ¤fl¡õ∂±ôL ŒÔÀfl¡ ’¬Û¬ı˛ õ∂±ôL ¬Û˚«ôL Â√øάˇÀ˚˛ ¬Ûάˇ˘
¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ Ò√ıøÚº ’¬ı˛ø¬ıÀμ¬ı˛ ˆ¬±¯∏±˚˛,'it was thirty years ago that Bankim wrote his great song and few
listened, but in a sudden moment of awakening from a long delusion
the people of Bengal looked around for the truth and in a fated
moment somebody sang Bandemataram. The mantra had been given
and in a single day a whole people had been converted to the religion
of patriotism.
øͬfl¡ ¤fl¡ø√ÀÚ Ú± Œ˝√√±fl¡, ‡≈¬ı ’ä ¸˜À˚˛¬ı˛ ˜ÀÒ… ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛ õ∂±ÀÌ Œ√˙Àõ∂À˜¬ı˛ ¤fl¡È¬±
õ∂‰¬G ŒÊ√±˚˛±¬ı˛ ¤À¸øÂ√˘ Ó¬±ÀÓ¬ Œfl¡±ÀÚ± ¸Àμ˝√√ ŒÚ˝◊√√º Œ¸È¬± øÂ√˘ 1905 ¸±˘º Ó¬√±ÚœôLÚ ˝◊√√—À¬ı˛Ê√ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ Œ‚±¯∏̱ fl¡¬ı˛À˘Ú ¬ı±—˘±Àfl¡ ≈√øȬ ¬Û‘Ôfl¡ õ∂À√À˙ ø¬ıˆ¬Mê√ fl¡¬ı˛± ˝√√À¬ıº¤fl¡øȬÀÓ¬ Ô±fl¡À¬ı ¬Ûø(˜¬ıe, ø¬ı˝√√±¬ı˛, ά◊øάˇ¯∏…± ¤¬ı— ’¬Û¬ı˛øȬÀÓ¬ ¬Û”¬ı«¬ı±—˘± ’±¬ı˛ ’±¸±˜º ’± ˛Ó¬ÀÚ ’Ó¬…øÒfl¡ ¬ıeÀ√ Àfl¡ ≈√øȬ ¶§Ó¬La õ∂À√À˙ ø¬ıˆ¬Mê√ fl¡¬ıÀ˘ õ∂˙±¸ÀÚ¬ı ≈ø¬ıÒ± √√À¬ı¤˝◊√√ øÂ√˘ ø¬ıˆ¬±Ê√ÀÚ¬ı˛ ˚≈øMê√º øfl¡c ¬ı±„√√±ø˘¬ı˛ S꘬ıÒ«˜±Ú ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ ¸À‰¬Ó¬ÚÓ¬± Œ˚ ˝◊√√—À¬ı˛Ê√ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ’¶§øô¶¬ı˛ fl¡±¬ı˛Ì ˝√√ø26√˘, ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ÚøÔ¬ÛÀS Ó¬±¬ı˛ ˚ÀÔ©Ü õ∂˜±Ì ’±ÀÂ√º ø¬ı˛Ê√ø˘ ¸±À˝√√¬ı ø˘À‡øÂ√À˘Ú "Bengal united is a power, Bengal divided will
pull in several different ways... one of our main objects is to split
up..."
Œ¸ø√ÀÚ¬ı˛ ø˙øé¬Ó¬ ¬ı±„√√±ø˘ ¸¬ı˛fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ¤˝◊√√ Œ·±¬ÛÚ ’øˆ¬¸øg ¸•§Àg fl¡Ó¬È¬± ’øˆ¬ø˝√√Ó¬ øÂ√À˘Ú Ê√±øÚ Ú± øfl¡c Ó“¬±À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ø¬ıˆ¬±Ê√ÀÚ¬ı˛ ø¸X±ôL øÂ√˘ Ê√±øÓ¬¬ı˛ øÚÊ√¶§ ¸M√√±¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛‡Î¬ˇ·±‚±ÀÓ¬¬ı˛˝◊√√ Ú±˜±ôL¬ı˛º ’±¬ı˛ ¤È¬±˝◊√√ ˝√√˘ ’¬ı˛ø¬ıμ fl¡øÔÓ¬ 'sudden moment of
awakening'º ø˙øé¬Ó¬ ¬ı±„√√±ø˘ ¬ıeˆ¬e ø¸X±ÀôL¬ı õ∂¬ı˘ õ∂øÓ¬¬ı±√ fl¡¬ıÀ˘Úº fl¡‡ÀÚ± Ê√Ú¸ˆ¬±˚˛ ŒÓ¬Ê√¬Û”Ì« ¬ıMê‘√Ó¬± ø√À˚˛, fl¡‡ÀÚ± ¬ı± ˙˝√√À¬ı˛¬ı˛ ¬ÛÀÔ ¬ÛÀÔ ø˜øÂ√˘ fl¡À¬ı˛, õ∂øÓ¬¬ı±√œŒÚÓ¬±¬ı ± ¸±Ò±¬ı˛Ì ˜±Ú≈ ∏Àfl¡ ¬ıeˆ¬Àe¬ı ø¬ıèÀX ά◊¡Z≈X ¤¬ı— ¶§À√ Œõ∂À˜ √œøé¬Ó¬ fl¡¬ıøÂ√À˘Úº
ø¬ıÀ√˙œ ¬ÛÌ… ¬ıÊ«√Ú fl¡À¬ı˛ ¶§À√˙œ ¬ıd ¬ı…¬ı˝√√±À¬ı˛¬ı˛ ’Ú≈À¬ı˛±Ò Ê√±Ú±ø26√À˘Úº ¸—¬ı±√¬ÛÀS, ά◊¬ÛÚ…±¸, ŒÂ√±È¬·ä, õ∂¬ıg ¤¬ı— ’¸—‡… ·±ÀÚ ¤fl¡˝◊√√ ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬¬ı˛ õ∂fl¡±˙ ˝√√ø26√˘º
’±¬ı ¤¸¬ı øfl¡Â≈√¬ı ¸Àe Œ˚Ú ’e±eœˆ¬±À¬ı Ê√øάÀ ˛ ø·À ˛øÂ√ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛ ƒ ¸•Û”Ì« ·±Ú ¤¬ı— qÒ≈˜±S ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ¬Û√¬ıg ≈√˝◊√√-˝◊√√º 1905 ¸±À˘¬ı˛ 7 ’±·à fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ Ȭ±Î¬◊Ú ˝√√À˘ ¬ıeˆ¬e ’±À√À˙¬ı˛ õ∂øÓ¬¬ı±À√ ø¬ıÀ√˙œ ¬ÛÌ… ¬ıÊ«√ÀÚ¬ı˛ ø¸X±ôL ¢∂˝√√Ì fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛º ¸Àe ¸Àe ¸ √√¶⁄ fl¡ÀF ά◊2‰¬±ø¬ıÓ¬ √√ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛ ƒ Ò√ıøÚº ¸y¬ıÓ¬ õ∂fl¡±˙… Ê√Ú¸ˆ¬± ˛ Œ¸ ◊√√ õ∂Ô˜º ¤¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ’À"√√±¬ı¬ı˛ ˜±À¸ ¤fl¡√˘ Ó¬èÌ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ¸•x√±˚˛ ·Àάˇ ŒÓ¬±À˘Úº
˙˝√√À¬ı˛¬ı˛ ¬ÛÀÔ¬ÛÀÔ ‚≈À¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛± ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ·±˝◊√√ÀÓ¬Ú ¤¬ı— Œ√À˙¬ı˛ fl¡±ÀÊ√¬ı˛ Ê√Ú… ’Ô«
¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ › ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 21/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
21
¸—¢∂˝√√ fl¡¬ı˛ÀÓ¬Úº ‹ ¬ı»¸¬ı˛˝◊√√ ¶§À√˙œ ˆ¬±¬ıÚ± ¬Û”Ì« ¸—·œÓ¬ ¸—¢∂˝√√ õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú
Œ˚±·œfÚ±Ô ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛º ¬ı˝◊√√À˚˛¬ı˛ Ú±˜ ø√À˚˛øÂ√À˘Ú ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒº ¤fl¡ ¬ı»¸À¬ı˛¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√√ Ó¬±¬ı˛¬Û“±‰¬øȬ ¸—¶®¬ı˛Ì ˝√√À˚˛øÂ√˘º 1906 ¸±À˘ ø¬ıø¬ÛÚ‰¬f ¬Û±˘ ¤¬ı— ’¬ıø¬ıμ Œ‚±À ∏¬ı Œ˚ÃÔ ¸•Û±√Ú±˚˛ ’±¬ı˛y ˝√√˘ ø¬ı‡…±Ó¬ ˝◊√√—À¬ı˛øÊ√ Δ√øÚfl¡ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒº ¬ÛÀ¬ı˛ ø¬ıø¬ÛÚ‰¬f ¬Û√Ó¬…±· fl¡¬ı˛À˘, ’¬ı˛ø¬ıμ ¤fl¡±˝◊√√ Δ√øÚfl¡øȬ¬ı˛ √±ø˚˛Q øÚÀ˚˛øÂ√À˘Úº
¬ı±„√√±ø˘¬ı˛ ¤¬ı—ø¬ıÒ ’±‰¬¬ı˛ÀÌ Î¬◊ø¡Z¢ü ˝◊√√—À¬ı˛Ê√ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ ’±À¬ı˛± ¸—˙À˚˛ ¬ÛάˇÀ˘Úº ≈√ √˙fl¡ ¬Û”À¬ı«√√ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ά◊¬ÛÚ…±¸ ’±Úμ˜Í¬ ¤¬ı— ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ·±ÀÚ¬ı˛ ’Ô«±Ú≈¸g±ÀÚ ¸À‰¬©Ü ˝√√À˘Ú ˙±¸fl¡¬ı·«º øfl¡Â≈√ Œ˘‡±ø˘ø‡› ˝√√˘º øfl¡c ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ·±ÀÚ Œfl¡±Ú Œ√¬ıœÀfl¡ ˜±Ó‘¬-
¸À•§±ÒÀÚ õ∂ÌøÓ¬ Ê√±Ú±ÀÚ± ˝√√À26√ Œ¸ ¸•§Àg ¸±À˝√√¬ı¬ı˛± ¤fl¡˜Ó¬ ˝√√À˘Ú Ú±º ¤fl¡Ê√Ú¬ı˘À˘Ú ¤˝◊√√ ˜± ’±¬ı˛ Œfl¡Î¬◊ Ú±, ø˝√√μ≈ ’±¬ı˛±Ò…± Œ√¬ıœ Ò√ı—¸ › ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ Œ√¬ıœ fl¡±˘œ, fl¡±¬ı˛Ì ø˝√√μ≈À√¬ı˛ ˜±Ó‘¬ˆ”¬ø˜ ¸•§Àg Œfl¡±ÀÚ± Ò±¬ı˛Ì±˝◊√√ ŒÚ˝◊√√º ’±À¬ı˛fl¡Ê√Ú ¬ı˘À˘Ú ¤ ·±Ú ˜±Ó‘¬ˆ”¬ø˜¬ı˛¬ıμÚ±º ¤˝◊√√ ¬ı±√±Ú≈¬ı±À√¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±¬ı˛ ’±¬ı˛ Á“≈¡øfl¡ øÚÀÓ¬ ¸±˝√√¸ fl¡¬ı˛À˘Ú Ú±º ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ Ò√ıøÚ › Â√±SÀ√¬ı˛ ¬ÛÀé¬ ¸ˆ¬±¸ø˜øÓ¬ÀÓ¬ Œ˚±·√±Ú øÚø¯∏X fl¡À¬ı˛ ¤fl¡øȬ ¸±fl≈«¡˘±¬ı˛ Ê√±¬ı˛œ fl¡¬ı˛À˘Úº ø¬ıÀ˙¯∏ fl¡À¬ı˛ ¬Û”¬ı«¬ıÀe¬ı˛ ø¬ıøˆ¬iß ¶≈®À˘¬ı˛ Â√±SÀ√¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ ¤˝◊√√ ’¬Û¬ı˛±ÀÒ ’Ô«√G,Œ¬ıS±‚±Ó¬, ¬ıø˝√√©®±¬ı˛ õ∂ˆ‘¬øÓ¬ Ú±Ú±¬ı˛fl¡˜ ˙±øô¶¬ı˛ ø¬ıÒ±Ú fl¡¬ı˛± ˝√√˘º ’±¬ı˛ ’±À√˙ ’˜±Ú…
fl¡¬ıÀ˘ ˙±øô¶ õ∂À ˛±· fl¡¬ı± √√ º ø¬ı:ø5¬ı õ∂± ˛ ¸Àe ¸Àe ◊√√ Œfl¡±˘fl¡±Ó¬± ˛ ¤…±øKI◊ ¸±fl≈«¡˘±¬ı˛Œ¸±¸±˝◊√√øȬ ¶ö±ø¬ÛÓ¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º ¸√¸…¬ı˛± ¬ÛÀÔ ¬ÛÀÔ Œ˙±ˆ¬±˚±S± fl¡À¬ı˛ ·±Ú ·±˝◊√√ÀÓ¬Úº ¤˝◊√√ ¸˜˚˛ ¬ı˛ø‰¬Ó¬ õ∂±˚˛ ¸¬ı ·±ÀÚ˝◊√√ ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ¬Û√¬ıgøȬ Ô±fl¡Ó¬º ¬ıø¬ı˛˙±˘ õ∂±À√ø˙fl¡ ¸À•ú˘ÀÚ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ Ò√ıøÚ Î¬◊2‰¬±¬ı˛À̬ı˛ ’¬Û¬ı˛±ÀÒ ¬Û≈ø˘˙ Ú±Ú±ˆ¬±À¬ı ’Ó¬…±‰¬±¬ı˛ fl¡À¬ı˛º Œfl¡±ÀÚ± Œfl¡±ÀÚ±ŒÚÓ¬± ’Ó¬…±‰¬±ø¬ı˛Ó¬, ¬ÛœøάˇÓ¬ ˝√√¬ı±¬ı˛ ¬ÛÀ¬ı˛, Œ˘‡± ˝√√À˚˛øÂ√˘ -
똱À·± ˚±˚˛ Œ˚Ú Ê√œ¬ıÚ ‰¬À˘ qÒ≈ Ê√·» ˜±ÀÁ¡ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ fl¡±ÀÊ√
¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ¬ıÀ˘ºí
[Sê˜˙]
[Ê√˚˛ôLœ ‰¬ÀA±¬Û±Ò…±˚˛ ø√ø~ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘À˚˛¬ı˛ ˜Î«¬±Ú ˝◊√√ø`¬˚˛±Ú ˘…±e≈À˚˛Ê√ øά¬Û±È«¬À˜ÀKI◊¬ı˛ õ∂±Mê√Ú ’҅鬱]
¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ › ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô
● ● ¬ ı ¬ ı œ f ’
± À ˘ ± ‰¬ Ú ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 22/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
22
fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√ø¬ı¬ı˛ fl¡±èfl‘¡øÓ¬ › Δ˙˘œ øÚÀ˚˛ ’±À˘±‰¬Ú±¬ı˛ ’±À· ¤ ø¬ı¯∏À˚˛ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ’±Úμ¬ı±Ê√±¬ı˛ ¬ÛøSfl¡±¬ı˛ õ∂øÓ¬À¬ı√ÚøȬ¬ı˛ ø√Àfl¡ ÚÊ√¬ı˛ Œ√›˚˛± ˚±˚˛º [¬ı˛¬ıœf-õ∂¸e 13 ˜±‰«¬,1922 - 21 ˜±‰«¬ 1922]º Œ¸‡±ÀÚ Œ˘‡± –
¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Ó“¬±¬ı˛ ¬Û±G≈ø˘ø¬Û¬ı˛ ¸—À˙±ÒÚ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Œ˚ fl¡˘˜ ‰¬±˘±ÀÓ¬Ú Ó¬±¬ı˛ Ù¬À˘ fl¡‡Ú› fl¡‡Ú› ¬ı˛+¬Û˜˚˛ ’˘—fl¡¬ı˛Ì › ˜≈‡±ˆ¬±¸ Œ√‡± ø√Ó¬º ¤È¬±˝◊√√ Ó“¬±¬ı˛ ø‰¬S¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ õ∂Ô˜ ¸”‰¬Ú±º ¬Û±G≈ø˘ø¬ÛÀÓ¬ ø‰¬ÀS¬ı˛ ‡¸Î¬ˇ± ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ õ∂¬ıÌÓ¬± Œ¬ıø˙ fl¡À¬ı˛ Œ√‡± ˚±˚˛ ˚‡Ú øÓ¬øÚ 1924 ¸±À˘ ’¸≈¶ö ˙¬ı˛œÀ¬ı˛ √øé¬Ì ’±À˜ø¬ı˛fl¡±˚˛ øˆ¬À"√√±ø¬ı˛˚˛± ›fl¡±˜À¬Û±¬ı˛ ’±øÓ¬Ô… ¢∂˝√√Ì fl¡À¬ı˛Ú ¤¬ı— ÒœÀ¬ı˛ ÒœÀ¬ı˛ ¸≈¶ö ˝√√À˚˛ ë¬Û”¬ı˛¬ıœí¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬±&ø˘ ø˘‡ÀÓ¬ ’±¬ı˛y fl¡À¬ı˛Úº ¬Û±G≈ø˘ø¬Û¬ı˛ Â√ø¬ı¬ı˛ ¤˝◊√√ ¸¬ı ‡¸Î¬ˇ± ŒÔÀfl¡˝◊√√ øÓ¬øÚ ø‰¬S±ÇÀÚ¬ı˛ Œõ∂¬ı˛Ì± ˘±ˆ¬ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Úº Â√ø¬ı ’±“fl¡± Ó“¬±¬ı˛ õ∂±Ó¬…ø˝√√fl¡ ’ˆ¬…±À¸ “√±øάˇˇÀ˚˛ ˚±˚˛º ’±“fl¡±¬ı˛ Ê√Ú…¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬Ú ¸ô¶± fl¡±·Ê√, ¬ı˛„√√ › Ó≈¬ø˘º ŒÓ¬˘ ¬ı˛À„√√¬ı˛ Â√ø¬ı ’±“fl¡±¬ı˛ ¸˜˚˛ ›
ΔÒ˚« Ó“¬±¬ı˛ øÂ√˘ Ú±º ¤Àfl¡ ¤Àfl¡ fl¡ø¬ı¬ı˛ ’ÀÚfl¡&À˘± Â√ø¬ı Ê√À˜ ά◊ͬ˘º ¤À√¬ı˛ ˜ÀÒ…ŒÔÀfl¡ 125 øȬ Â√ø¬ı¬ı˛ õ∂√˙«Úœ ˝√√˚˛ ¬Û…±ø¬ı˛À¸º 2 Œ˜, 1930º ¤˝◊√√ õ∂√˙«Úœ¬ı˛ ’Ú…Ó¬˜
ά◊À√…±Mê√± øÂ√À˘Ú øˆ¬À"√√±ø¬ı˛˚˛± ›fl¡±À•Û±º fl¡ø¬ı ˝◊√√øμ¬ı˛± Œ√¬ıœÀfl¡ ¤fl¡ ø‰¬øͬÀÓ¬ ø˘À‡ÀÂ√Ú– ëÒ¬ı˛±Ó¬À˘ Œ˚ ¬ı˛ø¬ıͬ±fl≈¡¬ı˛ ø¬ı·Ó¬ ˙Ó¬±sœ¬ı˛ 25 Δ¬ı˙±À‡ ’¬ıÓ¬œÌ« ˝√√À˚˛ÀÂ√Ú, Ó“¬±¬ı˛
fl¡ø¬ıQ ¸•xøÓ¬ ’±26√iß øÓ¬øÚ ¤‡Ú ø‰¬Sfl¡¬ı˛¬ı˛+À¬Û õ∂fl¡±˙˜±Úºí
¤Àfl¡ ¤Àfl¡ Ó“¬±¬ı˛ ’±“fl¡± Â√ø¬ı¬ı˛ õ∂√˙«Úœ ˝√√˚˛ ’'ÀÙ¬±Î«¬, ¬ı±ø˜«—˝√√±˜, ˘GÚ, ¬ı±ø˘«Ú, ø˜Î¬◊øÚfl¡, Œfl¡±À¬ÛÚ ˝√√…±À·Ú, ˜À¶®±, Œ¬ı±àÚ, øÚά◊ ˝◊√√˚˛fl«¡ õ∂ˆ‘¬øÓ¬ ¶ö±ÀÚº ø¬ıÀ√À˙ ¸˜±‘√Ó¬ ˝√√¬ı±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬ ¬ı˛¬ıœf ø‰¬Sfl¡˘±¬ı˛ õ∂Ô˜ õ∂√˙«Úœ ˝√√À˚˛øÂ√˘ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ’±È«¬ ¶≈®À˘º Œ¸‡±ÀÚ fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√ø¬ı › ’Ú…±Ú… ¬fl¡±èø˙Àä¬ı˛ øÚ√˙«Ú&ø˘ õ∂√ø˙«Ó¬ ˝√√˚˛º
20 ŒÙ¬¬ıËn∏˚˛±¬ı˛œ 1932 ·ˆ¬Ú«À˜KI◊ ’±È«¬ ¶≈®À˘ fl¡˘± õ∂√˙«Úœ¬ı˛ ά◊À¡Z±ÒÚœ ’Ú≈ᬱÀÚ
fl¡ø¬ı¬ı˛Â√ø¬ı[2]
Œ√¬ı±ø˙¸ ¬ı±·‰¬œ¡Z±¬ı˛fl¡±, øÚά◊ ø√ø~
[¤˝◊√√ õ∂¬ıÀg¬ı˛ õ∂Ô˜ ’—˙ ëø˝√√Àμ±˘í-¤¬ı˛ Δ¬ı˙±‡, 1417 ¸—‡…±˚˛ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√˚˛]
● ●
ø ‰¬ S ø ˙ ä œ¬ ı ¬ ı œ f
Ú ± Ô
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 23/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
23
¤fl¡ ø¬ıø˙©Ü Ê√Ú˜G˘œÀfl¡ ¸À•§±øÒÓ¬ fl¡À¬ı ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú ¬ı¬ıœfÚ±Ô –¤˝◊√√ õ∂√˙«Úœ¬ı˛ ά◊À…±·fl¡Ó«¬± ’±˜±Àfl¡ øfl¡Â≈√ ¬ı˘ÀÓ¬ ’Ú≈À¬ı˛±Ò fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº ¤˝◊√√ Â√ø¬ı&ø˘
¸•§Àg Œ˙±Ú¬ı±¬ı˛ Œ˚±·… Œfl¡±ÀÚ± fl¡Ô± ¬ı˘±¬ı˛ ˙øMê√ ˚ø√ fl¡±À¬ı˛± Ú± Ô±Àfl¡ Œ¸ ’±˜±¬ı˛º¤ ¸•§Àg ’À˚±·… ¬ıÀ˘˝◊√√ ’±ø˜ ¤ fl¡Ô± ¬ı˘øÂ√, Ú•⁄ ¬ıÀ˘ Ú˚˛º õ∂Ô˜Ó¬– ’±˜±¬ı˛
øÚÀÊ√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ’±˜±¬ı˛ Â√ø¬ı¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ ’øÓ¬ ’äfl¡±À˘¬ı˛, Ó¬±Â√±Î¬ˇ± ø˙äfl¡˘± ¸•§Àg ’±˜±¬ı˛ Œ˚È≈¬fl≈¡ ø˙鬱, ¤˝◊√√ Â√ø¬ı&ø˘¬ı˛ ¬ı±˝◊√√À¬ı˛ Ó¬±¬ı˛ Œfl¡±ÀÚ± ”¬ø˜fl¡± ŒÚ˝◊√√º ¤˝◊√√ Â√ø¬ı&ø˘˝◊√√ ’±¬ÛøÚ ΔÓ¬ø¬ı˛ ˝√√ÀÓ¬ ˝√√ÀÓ¬ ’±˜±Àfl¡ ø˙鬱 ø√À˚˛ÀÂ√, ø¬ıø‰¬S fl¡äÚ±¬ı˛ ¬ÛÀÔ ’±˜±¬ı˛ ’±e≈˘Àfl¡ Ó¬±¬ı˛± ‰¬±˘Ú± fl¡À¬ı˛À‰¬, Ó¬±¬ı˛±˝◊√√ ¸—À˙±ÒÚ ¸•ú±Ê«√Ú ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ ’±˜±¬ı˛ŒÚÓ¬±º ˚±¬ı˛± ’±˜±¬ı˛ ¤˝◊√√ ¬ı˛‰¬Ú±&ø˘Àfl¡ Œfl¡±Ú õ∂‰¬ø˘Ó¬ ø˙ä¬ı˛œøÓ¬¬ı˛ Œ|ÌœÀÓ¬ ŒÙ¬˘ÀÓ¬
’鬘 ˝√√À˚˛À‰¬Ú, ˚“±¬ı˛± ¤À√¬ı˛ ¬ı…±‡…± ¸g±ÀÚ Ò“±Ò±˚˛ ŒÙ¬À¬ı˛Ú ’±˜±¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ Ó“¬±¬ı˛±Œ˚Ú ¸±˝√√±À˚…¬ı˛ ’±˙± Ú± fl¡À¬ı˛Úº ¬ıdÓ¬, Ó¬±¬ı˛± ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√ ¤ Â√±Î¬ˇ± Ó¬±À√¬ı˛ ¸•§Àg
’Ú… Œfl¡±Ú ¬ı…±‡…± ‰¬˘À¬ı Ú±º ¤fl¡È¬± Œ·±˘±¬Û Ù≈¬˘ ŒÓ¬± Œ·±˘±¬Û Ù≈¬˘ ˜±S, Ó¬±¬ı˛Œ¬ıø˙ øfl¡Â≈√˝◊√√ Ú˚˛º Œ¸ Œfl¡±ÀÚ± ˝√√+√˚˛ ˆ¬±¬ı õ∂fl¡±˙ fl¡À¬ı˛ Ú±, Œfl¡±ÀÚ± Ó¬Nfl¡Ô± ˘≈øfl¡À˚˛¬ı˛±À‡ Ú±, Œ¸ fl¡Ô± Ê√±ÀÚ Ú±, Ó¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Œfl¡¬ı˘ Œ¬ı˛‡±¬ı˛ ¸eøÓ¬, ¬ıÀÌ«¬ı˛ ˆ¬øe˜±º¬ı˛¸-¸À‰¬Ó¬Ú ˜ÀÚ¬ı˛ ¸—¶⁄À¬ı ¤À˘ Œ¸ ’±Úμ Œ√˚˛, ø˙鬱 Œ√˚˛ Ú±º ¸—¬ı±√ Œ√˚˛
Ú±, ˚± Ó¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ˜ÀÒ… ŒÚ˝◊√√ Ó¬±¬ı˛ Œfl¡±Ú øfl¡Â≈√ ˆ¬±¯∏… fl¡¬ı˛¬ı±¬ı˛ ˆ¬±¬ı˛ Œ¸ ŒÚ˚˛ øÚº Ó¬±¬ı˛ ˜”˘·Ó¬ ’±RÓ¬±˚˛ Œ¸ Ú± õ∂±‰¬…, Ú± ¬Û±(±Ó¬… ¤ ø¬ıˆ¬±· Ó¬±¬ı˛ ¬ı±ø˝√√…fl¡º ’±ø˜
’±˙± fl¡ø¬ı˛ ’±˜±¬ı˛ Â√ø¬ı&ø˘ ¤ Ê√±ÀÓ¬¬ı˛, ¤¬ı˛ Œ¬ıø˙ ’±˜±¬ı˛ øfl¡Â≈√ ¬ı˘¬ı±¬ı˛ ŒÚ˝◊√√º ˚ø√Œfl¡Î¬◊ Ó¬±À√¬ı˛ ŒÔÀfl¡ øfl¡Â≈√ Œ¬ı±Á¡¬ı±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛Ú Ó¬± ˝√√À˘ õ∂˜±Ì ˝√√À¬ı Ó¬±¬ı˛± ≈√À¬ı«±Ò,
fl¡±¬ı˛Ì Ó¬±¬ı˛± ¤fl¡±ôL ¸˝√√Ê√º
Ê√±Ú± Œ·˘ ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ Â√ø¬ı¬ı˛ õ∂Ô˜ õ∂√˙«Úœ ˝√√À˚˛øÂ√˘ fl¡À¬ıº Œ¸ ¸•§Àg Â√íøȬ ‡¬ı¬ı˛ Œ¬ıø¬ı˛À˚˛øÂ√˘ ’±Úμ¬ı±Ê√±¬ı˛ ¬ÛøSfl¡±¬ı˛ ¬Û±Ó¬±˚˛º ’Ú≈ᬱÀÚ õ∂√M√√ ˆ¬±¯∏ÌøȬÀÓ¬ fl¡ø¬ı¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ Â√ø¬ı ¸•§Àg Ó“¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ¬ıMê√¬ı…øȬ› ¬Û±›˚˛± Œ·˘º ˚ø√› ø‰¬S±ÇÀÚ ˝√√±ÀÓ¬ ‡øάˇ Ó“¬±¬ı˛ Δ˙˙À¬ı˝◊√√ Eø˚˛— ø˙é¬Àfl¡¬ı˛ fl¡±ÀÂ√, ’±¬ı˛ ¸±˜ÀÚ ¬ıÀ¸ ’±“fl¡ÀÓ¬ Œ√À‡ÀÂ√Ú ’±‰«¬±¬ı˛Àfl¡ Ó“¬±¬ı˛ õ∂øÓ¬fl‘¡øÓ¬ › ˜˝√√ø¯∏« Œ√À¬ıfÚ±Ô Í¬±fl≈¡À¬ı˛¬ı˛ õ∂øÓ¬fl‘¡øÓ¬, 1900 ¸±À˘ ˜Ò… Œ˚ìıÀÚ¬ı˛
¬ı˛¬ıœfÚ±Ô - Ê√·√œ˙ ‰¬f ¬ı¸≈Àfl¡ øÓ¬øÚ Ê√±øÚÀ˚˛ÀÂ√Ú Ó“¬±¬ı˛ Œ¶®‰¬ ¬ı≈Àfl¡¬ı˛ fl¡Ô± ’±¬ı˛ ø˘À‡ÀÂ√Ú ë¬ı˘± ¬ı±U˘… Œ¸ Â√ø¬ı ¬Û…±ø¬ı˛À¸ Œ¸À˘±ÀÚ¬ı˛ Ê√Ú… ΔÓ¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛ø‰¬ÀÚ ¤¬ı— Œfl¡±Ú Œ√À˙¬ı˛
Ú…±˙Ú±˘ ·…±˘±ø¬ı˛ Œ˚ ¤&ø˘ ... øfl¡ÀÚ ŒÚÀ¬ıÚ ¤˜Ú ’±˙DZ ’±˜±¬ı˛ ˜ÀÚ Œ˘˙˜±S ŒÚ˝◊√√ºí ’Ô«±»,¬ıU˜≈‡œ õ∂øÓ¬ˆ¬±Ò¬ı˛ fl¡ø¬ı ’ÇÚ ø˙Àä¬ı˛ ¬ı˛+¬ÛÀ¬ı˛‡±øȬ ’øÒ·Ó¬ fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú Œ¶§26√±˚˛, ’±¬ÛÚŒ¶ß˝√√26√±À˚˛º ’±Õ˙˙¬ı ¬ı˛ø‰¬Ó¬ Ó“¬±¬ı˛ ’¸—‡… fl¡ø¬ıÓ¬±˚˛ Â√øάˇÀ˚˛ ’±ÀÂ√ ø‰¬S¬ı˛À¸¬ı˛ ˜±Ò≈¬ı˛œº ’±¬ı˛ ˚ÀÔ©Ü Ó¬èÌ ¬ı ˛À¸ ◊√√ ’ôLÓ¬– ø¬ıÀ√ w˜À̬ı ¸˜À ˛ ø¬ıÀù´¬ı Œ|ᬠø˙äœÀ√¬ı ø˙ä¬ıœøÓ¬ › ø¬ı‡…±Ó¬ ø‰¬S › ˆ¬±¶®À˚«¬ı˛ ¸Àe ˜≈À‡±˜≈ø‡ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ ˝√√À˚˛ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛º ˝√√˚˛Ó¬ ¤ ¸˜À˚˛ Œ¬ı˙
fl¡À˚˛fl¡ ¬ıÂ√¬ı˛ ÒÀ¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ ˜±Ú¸ ¸ôL±ÀÚ¬ı˛± ¬ı±fl¡…¬ıÀg˝◊√√ ¬ı˛À˚˛ Œ·ÀÂ√ ˆ¬±¶§¬ı˛ Ó¬¬ı≈› fl¡ø¬ı¬ı˛ ¸M√√±
fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√ø¬ı [2]
● ●
ø ‰¬ S ø ˙ ä œ¬ ı ¬ ı œ f
Ú ± Ô
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 24/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
24
› ø˙䜬ı˛ ¸M√√±ÀÓ¬ ˜”˘·Ó¬ ¬ıάˇ ¤fl¡È¬± Ó¬±¬ı˛Ó¬˜… ŒÚ˝◊√√º ŒÒ˚˛±ÀÚ¬ı˛ ÒÀÚ¬ı˛± Ó¬í ’À·±‰¬À¬ı˛˝◊√√
¶ö±Ú fl¡À¬ı˛ Œ¬ı˛À‡øÂ√˘ ˜ÀÚ ¬ıø˝√√Ê«√·ÀÓ¬¬ı˛ ‚±Ó¬ õ∂øÓ¬‚±ÀÓ¬ ˚± øÂ√˘ ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛À̬ı˛ ’À¬Û鬱˚˛º¬ı≈ÀÁ¡øÂ√À˘Ú øÓ¬øÚ ’ÀÚfl¡ ’±À·˝◊√√ ëÊ√·»È¬± ’±fl¡±À¬ı˛¬ı˛ ˜˝√√˚±S±... ’±˜±¬ı˛ fl¡˘À˜ › ’±¸ÀÓ¬ ‰¬±˚˛ºí
’±¬ı˛ õ∂±: fl¡ø¬ı¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬ıøÓ«¬Ó¬ ø˙ä ˜±Ò…À˜ ˝√√ͬ±» ά◊»¸±¬ı˛ ¤˘ Â√ø¬ı¬ı˛, qè ˝√√˘ ¬ı˛À„√√¬ı˛Œ‡˘± ¬ı˛+À¬Û¬ı˛ Œ˜˘± ’¸œ˜ ¸±√±˚˛ fl¡±À˘±˚˛º Ó¬±À√¬ı˛ øÓ¬øÚ ˆ¬±˘À¬ıÀ¸ÀÂ√Úº Ó¬±˝◊√√ fl¡ø¬ı ’ø˜˚˛ ‰¬Sê¬ıÓ«¬œÀfl¡ ø˘À‡ÀÂ√Ú Œ¸˝◊√√ ¸À‡…¬ı˛ fl¡Ô±, ë’±¬ı˛ ’±ÀÂ√ ’±˜±¬ı˛ Â√ø¬ıº Œfl¡±Ô± ŒÔÀfl¡
Œ√‡± ø√ÀÓ¬ ¤À¸ÀÂ√ ¤˝◊√√ Œ˙¯∏ Œ¬ı˘±˚˛, ˚‡Ú Œ¬ı˛±V≈¬ı˛ ¬ÛÀάˇ ¤˘ºí
ø¸ÀXù´¬ı˛ Œ¸Ú ¬ı…±‡…± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú,
ë’±øeÀfl¡ ’±¬Û±Ó¬ ·Î¬ˇˇÀÚ¬ı˛ ’±ˆ¬±¸ ŒÔÀfl¡ ¤fl¡ Ò¬ı˛ÀÚ¬ı˛ ’ÚÚ… ’±øeÀfl¡¬ı˛ ’±ø¬ı©®±À¬ı˛¬Û±G≈ø˘ø¬Û fl¡±È¬±fl≈¡øȬ¬ı˛ Â√Àμ±˜˚˛ ’˘—fl¡¬ı˛Ì › Úfl¡¸± ŒÔÀfl¡ ø¬ıw˜ › ¬ı±ô¶À¬ı¬ı˛
¸œ˜±Ú± ˜Ò…¬ıÓ«¬œ, Œ‰¬Ó¬Ú ’À‰¬Ó¬Ú ñ ’ÀÚfl¡È¬±˝◊√√ ’¬ıÀ‰¬Ó¬Ú-Œ·±Ò≈ø˘¬ı˛ Œ¬ı˛‡±¬ı˛À„√√¬ı˛ øé¬õ∂ ¬ı≈ÀڱȬ › ø¬ıÚ…±À¸, ’À¬ı±Ò, ’±ø√˜ ø¬ı¶úÀ˚˛¬ı˛ ¸±¬ı˛˘… ŒÔÀfl¡ Ê√øȬ˘ ’Ò…±¸ › ’Ó¬˘Ó¬±˚˛ Œ¬Û“ÃÀÂ√ ˚±ø26√À˘Ú fl¡ø¬ı Œ˙¯∏ Ê√œ¬ıÀÚ Â√ø¬ı¬ı˛ ¤˜Ú ˜±ÀÓ¬±˚˛±¬ı˛± ¶§Ó¬–¶£”¬øÓ«¬ › ¢∂ô¶ ŒÚ˙±˚˛ ˚± ’±˜±À√¬ı˛ ‰¬é≈¬ø¬ı˛øf˚˛ › ’Ú≈ ”¬øÓ¬¬ı˛ ¸—À˚±·Àfl¡ Ê√…±¬ıX√ fl¡À¬ı˛
¬ı˛±À‡ºí
Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ Œ˙¯∏ ¬ÛÀÚÀ¬ı˛± ¬ıÂ√À¬ı˛ ¤fl¡ ’¬Ûø¬ı˛¸œ˜ ’±À¬ıÀ·¬ı˛ ¬ıÚ…±˚˛ Ó“¬±¬ı˛ Ó≈¬ø˘ fl¡˘˜
ŒÔÀfl¡ Ù≈¬ÀȬ ά◊ͬ˘ ’±Î¬ˇ±˝◊√√ ˝√√±Ê√±À¬ı˛¬ı˛ ˜Ó¬ Â√ø¬ı ˙±‡±˚˛ õ∂˙±‡±˚˛ ø¬ıø‰¬S ˝√√ÀÓ¬ ø¬ıø‰¬SÓ¬¬ı˛Œõ∂鬱¬ÛÀȬº ’±¬ı±¬ı˛ ¿ Œ¸ÀÚ¬ı˛ fl¡À˚˛fl¡øȬ ˘±˝◊√√ÀÚ Ò¬ı˛± ’±ÀÂ√ Ó¬±¬ı˛ ø¬ıô¶±¬ı˛ –
ë... Œ·±È¬± õ∂±À̬ı˛˝◊√√ ˝◊√√øÓ¬¬ı‘ÀM√√¬ı˛ ά◊Àij±‰¬Ú Ó“¬±¬ı˛ ø˙ä¬ÛÀȬ - ˝◊√√˚˛— ˚±Àfl¡ ¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛ÀÓ¬ÚŒ˚ÃÔ-’À‰¬Ó¬Ú± ñ Ó¬±¬ı˛ ŒÔÀfl¡˝◊√√ Œ˚Ú Î¬◊Àͬ ¤˘ õ∂Ô˜ ø√fl¡fl¡±¬ı˛ Œ¸˝◊√√ Œ·±S
’øˆ¬Ò±˝√√œÚ Œ¢∂±ÀȬ¶®-¤¬ı˛ ¬ı +¬Û ø˜øÂ√˘ - fl¡ø¬ı øÚÀÊ√˝◊√√ ˚±À√¬ı˛ ¬ı˘ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√√À¬ıÚ ëΔ√¬ıSêÀ˜Œfl¡±Ú ’:±Ó¬ fl≈¡˘˙œ˘ Œ‰¬˝√√±¬ı˛±...í ¬Û≈À¬ı˛± ¸‘ø©Ü¬ı˛˝◊√√ ø¬ı¬ıÓ«¬Ú ¤À¸ Œ·ÀÂ√ Œ¸ ¬ÛÀȬ ñ
”¬¸—¶ö±Ú ŒÊ√À· ά◊ÀͬÀÂ√ Ê√˘˜¢üÓ¬±¬ı˛ fl¡äÀ˙À¯∏ - ¤˘ ά◊øæ√√ ’Ê√±Ú±, ¬ı‘é¬ fl≈¡¸≈˜ ˘Ó¬±, ¤˘ Ê√œ¬ı, õ∂±fl¡-¬Û≈¬ı˛±øÌfl¡ › ’æ≈√Ó¬√˙«Ú, øfl¡˜±fl¡±¬ı˛ Ê√˘‰¬¬ı˛, ¬ı‘˝√√√±fl¡±¬ı˛ Œ‡‰¬¬ı˛,
ά±Ú±, õ∂±‰¬œÚ ¬Û±ø‡¬ı˛ ‰¬é≈¬, Œ‰¬Ú±-’À‰¬Ú±¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¸¬ı ”¬Ò¬ı˛, øÚ¸·«, õ∂¬ı±˝√√, Ú√œº Œ¸˝◊√√ SêÀ˜ ¸À¬ı«±¬Ûø¬ı˛ ¤˘ ˜±Ú≈¯∏ ¬ÛȬ, Ú‘Ó¬…¬ÛøȬ˚˛¸œ, ˜≈À‡±¯∏ ñ ’±Ò≈øÚfl¡ ø˙Àä¬ı˛ ë¬Û±À¸«±Ú±íŒ˚Ú, fl¡±¬ı˛› ŒÍ“¬±ÀȬ¬ı˛ Œ¬ı˛‡±˚˛ ø¬ı^n¬Û, Œfl¡ÃÓ≈¬fl¡, ’øÚÀ«√˙… ’±øÓ«¬ fl¡±À¬ı˛± Œ‰¬±À‡ ˜≈À‡,·”Ϭˇ ’±À¬ı· ‰¬±¬Û± ¬ı…?Ú± Œfl¡±Ô±›, ˜±Ô± ˜≈À‡¬ı˛ ·Î¬ˇÀÚ ˆ¬¬ı˛±È¬ ˆ¬±¶®˚« ¬Û≈è¯∏,Œfl¡±˜˘˙±ôL ø¬ı¯∏±À√ Â√±˚˛±¬ı‘Ó¬± Œfl¡Î¬◊ ’À˘Ãøfl¡fl¡ Ú±¬ı˛œº ’±¬ı˛ ¬Û≈Ú¬ı˛±¬ı‘M√√ ˝√√À˚˛ ¤˘ ›˝◊√√
fl¡ø¬ı^©Ü±¬ı˛ ˝◊√√ ’±Rõ∂øÓ¬fl‘¡øÓ¬ - ’ôL·« Ó¬ ˆ¬±¶§¬ı˛Ó¬± ’ôL«‘√ø©Ü¬ı˛ õ∂±‡À˚«, Ó¬ij˚˛ › ’¸±˜±Ú…ºí
¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ Â√ø¬ıÀÓ¬ ≈√íøȬ øÊ√øÚ¸ ˘é¬Ìœ˚˛º Œ˚˝◊√√ ˆ¬±¬ı±, Œ¸˝◊√√ ’±“fl¡±º ¤fl¡È¬± Ó¬±Î¬ˇ±UÀάˇ±º ¬ı˛±Ìœ ‰¬μÀfl¡ ¬ı˘ÀÂ√Ú, ëŒ√‡ ŒÓ¬± ’Àg¬ı˛ ˜ÀÓ¬± ¬ıÀ¸ ¬ıÀ¸ ¤˝◊√√ Â√ø¬ı‡±øÚ fl¡¬ı˛˘≈˜º
qÒ≈ ˘±˝◊√√ÀÚ Œ¬ı˛À‡ ø√˘≈˜º... Ú˚˛ÀÓ¬± ’±˜±¬ı˛ ¶§ˆ¬±¬ı˝◊√√ ˝√√À26√ Ú©Ü fl¡À¬ı˛ Ó¬±¬ı˛¬ÛÀ¬ı˛ Ó¬±Àfl¡ ά◊X±¬ı˛ fl¡¬ı˛±ºí
fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√ø¬ı [2]
● ●
ø ‰¬ S ø ˙ ä œ¬ ı ¬ ı œ f
Ú ± Ô
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 25/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
25
ø¡ZÓ¬œ˚˛ ¬ı˛œøÓ¬ › ά◊¬Ûfl¡¬ı˛À̬ı˛ ˚ÀÔ26√ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛º Â√ø¬ıÀfl¡ Â√ø¬ı¬ı˛ ¬ı˛±ÀÊ√… Ù≈¬øȬÀ˚˛ Ó≈¬˘ÀÓ¬ øÓ¬øÚ
¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú fl¡˘À˜¬ı˛ ’±“‰¬Î¬ˇ, ¬ı˛À„√√ ŒÎ¬±¬ı±ÀÚ± Ú…±fl¡Î¬ˇ±¬ı˛ ŒÂ√±¬Û, ’±„≈√√À˘¬ı˛ ‚¯∏±, Ù≈¬À˘¬ı˛¬ı˛¸, øÚÀ¬ı¬ı˛ ά◊ÀåI◊±ø√fl¡, øȬά◊¬ı ¬ı˛„√√, ¬Û…±Àà˘ ¬ı± ¤ø‰¬—º
Â√ø¬ıÀÓ¬ fl¡ø¬ı ¸¬ı ¬ı˛fl¡À˜¬ı˛ “√±‰¬ Œˆ¬Àe ÚÓ≈¬ÀÚ¬ı˛ ≈√–¸±˝√√¸œ ’±ø¬ı©®±À¬ı˛ Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ ¬ÛÀάˇÀÂ√Ú ’±¬ı˛ ¤ÀÚÀÂ√Ú ’±ôLÀ«√ø˙fl¡Ó¬±º ¶Û©Ü ø˘À‡ÀÂ√Ú,
ëfl¡ø¬ıÓ¬± ˚‡Ú ø˘ø‡ Ó¬‡Ú ¬ı±—˘±¬ı˛ ¬ı˛±Ìœ¬ı˛ ¸Àe Ó¬±¬ı˛ ˆ¬±À¬ı¬ı˛ Œ˚±· ’±¬ÛøÚ ŒÊ√À· ›Àͬº Â√ø¬ı ˚‡Ú ’±“øfl¡ Ó¬‡Ú Œ¬ı˛‡± ¬ıÀ˘± ¬ı˛„√√ fl¡±À˘± Œfl¡±ÀÚ± ø¬ıÀ˙¯∏ õ∂À√À˙¬ı˛¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ øÚÀ˚˛ ’±À¸ Ú±º... ’±ø˜ Œ˚ ˙Ó¬fl¡¬ı˛± ¤fl¡À˙± ˝√√±À¬ı˛ ¬ı±„√√±ø˘ Ú˝◊√√, ’±ø˜ Œ˚
¸˜±Ú ˝√√±À¬ı˛ ˚˛≈À¬ı˛±À¬Û¬ı˛ › ¤˝◊√√ fl¡Ô±È¬±˝◊√√ õ∂˜±Ì Œ˝√√±fl¡ ’±˜±¬ı˛ Â√ø¬ı ø√À˚˛ºí
˚±ø˜Úœ ¬ı˛±˚˛ ¤˝◊√√ ¸Ó¬…øȬÀfl¡ Ò¬ı˛ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ¬ı˛ ø˘À‡øÂ√À˘Ú,...’±Ê√ ¬Û˚«ôL ’±˜±À√¬ı˛ Œ√À˙¬ı˛ Â√ø¬ıÀÓ¬ Œ˚ ’ˆ¬±¬ı Œ¬ıÀάˇ ‰¬À˘øÂ√˘, ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Œ¸˝◊√√
’ˆ¬±À¬ı¬ı˛ ø¬ıèÀX˝◊√√ õ∂øÓ¬¬ı±√ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±Ú, Â√ø¬ı¬ı˛ Ê√Ú… Œ‡“±ÀÊ√Ú ¸ÀÓ¬Ê√ ø˙¬ı˛“√±Î¬ˇ±º
Œ˚ Â√ø¬ı ¸•§Àg øˆ¬Ó¬À¬ı˛¬ı˛ ø√Àfl¡˝◊√√ Ó“¬±¬ı˛ ŒÚ˙±, ¬ı±˝◊√√À¬ı˛¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ά◊»¸±À˝√√¬ı˛ Œfl¡±ÀÚ± õ∂À˚˛±Ê√Ú Ó¬±¬ı˛ Ê√Ú… øÓ¬øÚ ˜ÀÚ fl¡À¬ı˛ÚøÚº ø¬ıÀ√À˙ õ∂Ô˜ õ∂√˙«Úœ ŒÔÀfl¡˝◊√√ ¸±√À¬ı˛ ·‘˝√√œÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ Ó“¬±¬ı˛ Â√ø¬ı, ¸•§øÒ«Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√º Ê√˜«Úœ ŒÔÀfl¡ ¬Û≈S ¬ı˛ÔœfÚ±ÔÀfl¡ ø˘À‡ÀÂ√Ú, 뤇±Úfl¡±¬ı˛
‡≈¬ı ø¬ı‡…±Ó¬ Œ˜À˚˛ ’±øÈ«¬à fl¡…±ÀÔ Œfl¡±˘Î¬◊˝◊√√Ê√ ‡≈¬ı˝◊√√ ø¬ıø¶úÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√Úº ·…±˘±ø¬ı˛›˚˛±˘±¬ı˛± ¬ı˘ÀÂ√
¤Àfl¡¬ı±À¬ı˛ ’±˙±Ó¬œÓ¬ºí [^©Ü¬ı… – ’±Ê√ ÔÀfl¡ õ∂± ˛ ¬Û=±˙ ¬ıÂ√¬ı ’±À· fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı ’±qÀÓ¬± ∏ fl¡À˘Ê√ ˝√√À˘ fl¡…±ÀÔ Œfl¡±˘Î¬◊˝◊√√ÀÊ√¬ı˛ ø¬ıø˙©Ü ø˙ä fl¡À˜«¬ı˛ ¤fl¡øȬ ¤fl¡fl¡ õ∂√˙«Úœ Œ√‡¬ı±¬ı˛Œ¸Ãˆ¬±·… ˝√√À˚˛øÂ√˘ ’±˜±¬ı˛º] ¬Û≈S¬ıÒ” õ∂øÓ¬˜± Œ√¬ıœÀfl¡ ø˘À‡øÂ√À˘Ú, ë¤fl¡È≈¬ ¤fl¡È≈¬ ¬ı≈Á¡øÂ√ ¤¬ı˛±
fl¡±Àfl¡ ¬ıÀ˘ ˆ¬±À˘±, Œfl¡Ú ¬ıÀ˘ ˆ¬±À˘±ºí
¸±Ó¬±iß ¬ıÂ√¬ı ’±À· Δ¬ı˙±‡ 1360 ¸˜fl¡±˘œÀÚ¬ı˛ õ∂Ô˜ ¬ıÀ ∏« ø¬ıø˙©Ü ø˙ä ¸˜±À˘±‰¬fl¡ ’ÀÒ«f fl≈¡˜±¬ı˛·Àe±¬Û±Ò…±À˚˛¬ı˛ [› ø¸ ·±e≈˘œ] ë¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ø‰¬S±¬ı˘œí Ú±À˜¬ı˛ õ∂¬ıgøȬ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º ¤øȬ ¸•xøÓ¬ ‰¬±èfl¡˘±-2 ¬Û≈Ú ≈«ø^Ó¬ fl¡À¬ıÀÂ√Úº õ∂¸eÓ¬ ¶ú¬ıÌ fl¡¬ı± Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı Œ˚ ˆ¬±¬ıÀÓ¬¬ı ¤fl¡ Œ|ᬠfl¡˘±¬ı˛ ø¸fl¡ › ¬ı+¬ÛÓ¬ÀN¬ı ø¬ıù´ ø¬ı‡…±Ó¬ √± « øÚfl¡ ’±Úμ fl≈¡˜±¬ı˛ ¶§±˜œ fl¡ø¬ı¬ı˛ ø‰¬S¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ¤fl¡ ¬Û±øGÓ¬…¬Û”Ì« › ¸¬ı˛¸ ¸˜±À˘±‰¬Ú± ø˘À‡øÂ√À˘Ú ˝◊√√— 1930 ¸±À˘ fl¡ø¬ı¬ı˛ ø‰¬S±¬ı˘œ ’±À˜ø¬ı˛fl¡±ÀÓ¬ õ∂√ø˙«Ó¬ ˝√√¬ı±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ºŒ¸øȬ¬ı˛ fl¡Ô±˚˛ ¬ÛÀ¬ı˛ ’±¸± ˚±À26√º
Œ˚ ˚≈À· ¬ı˛¬ıœf ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˘œÀÓ¬ ’±˝√√+Ó¬ ø¬ı¬Û≈˘ ø˙äœ – ¬ı¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡¬ı
fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√ø¬ı [2]
● ●
ø ‰¬ S ø ˙ ä œ¬ ı ¬ ı œ f
Ú ± Ô
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 26/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
26
¸±ø˝√√Ó¬… ¸y±¬ı˛ fl¡ø¬ı¬ı˛ fl¡±¬ı…, ڱȬ… ·±Ú, ·ä, õ∂¬ıg, øÚ¬ıg › ά◊¬ÛÚ…±À¸¬ı˛ ø¬ıô¶±¬ı˛ ¬ı˛¸ø¬ı»
¬Û±Í¬fl¡ ¸˜±ÀÊ√¬ı˛ ø‰¬ÀM√√ ¤fl¡ ˝◊√√fÊ√±À˘¬ı˛ ¸‘ø©Ü fl¡À¬ı˛øÂ√˘º õ∂±‰¬œÚ › ˜Ò…˚≈À·¬ı˛ ¸±ø˝√√ÀÓ¬…¬ı˛ ’±√˙«, ¬ı˛œøÓ¬, ÚœøÓ¬ › ¬ÛXøÓ¬¬ı˛ ·Gœ ’øÓ¬Sê˜ fl¡À¬ı˛ Ú¬ıÓ¬¬ı˛ ά◊Àij¯∏ ˙±ø˘Úœ ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ˜ÀÒ… Ó‘¬ø ∏Ó¬ ¬Û±Í¬fl¡fl≈¡À˘¬ı Œ˚ ’¬ı±Ò õ∂À¬ı˙ ‚Ȭ±À˘Ú ¶§26√Àμ Ó¬± øÂ√ ’Ó≈¬˘Úœ ˛ › ’ˆ”¬Ó¬¬Û”¬ı«º
øfl¡ôL fl¡ø¬ı¬ı˛ ’À˘Ãøfl¡fl¡ ø‰¬S ‰¬‰«¬±¬ı˛ ¸±ÒÚ± › ø‰¬Sfl¡˘±¬ı˛ ’±¬ı˛±ÒÚ± Ó“¬±¬ı˛ ’øÓ¬ ¬ıάˇ ô¶±¬ıfl¡ › ’g ˆ¬Mê√À√¬ı Œ‰¬±À‡ ’±¬ı˛ › ’æ≈ √Ó¬ › ’±( « ¬ıÀ¸¬ı˛ ¸‘ ø©Ü fl¡¬ı˛ ˘º ·Àe±¬Û±Ò…±À ˛¬ı˛ fl¡Ô±˚˛, ëÓ“¬±˝√√±¬ı˛± Ó“¬±˝√√±À√¬ı˛ øõ∂˚˛ fl¡ø¬ı¬ı˛ øfl¡y≈Ó¬ øfl¡˜±fl¡±¬ı˛ ‰¬±é≈¬¯∏ ¬ı˛+¬Û ¸‘ø©Ü¬ı˛ ˜ÀÒ… - Œfl¡±Ú› õ∂˙—¸±¬ı˛
¬ıd ’Ú≈¸g±Ú fl¡ø¬ı˛˚˛±› ‡≈“øÊ√˚˛± ¬Û±Ú Ú±˝◊√√º ’ÀÚÀfl¡ ø‰¬øôLÓ¬ ˝√√˝◊√√˚˛±øÂ√À˘Ú ¤˝◊√√ ˆ¬±ø¬ı˚˛± Œ˚, ˝√√˚˛ÀÓ¬±¬ı± Œ˙¯∏ ¬ı˚˛À¸ ø¬ıù´fl¡ø¬ı¬ı˛ ¬ı≈øX w—˙ ˝√√À˘±ºí
˚˛≈À¬ı˛±¬Û › ’±À˜ø¬ı˛fl¡±¬ı˛ ’¸—‡… døÓ¬¬ı±√ ˜±Ô±˚˛ øÚÀ˚˛ Œ¸˝◊√√ ¸¬ı Œ√À˙ ¸Ù¬˘ õ∂√˙«Úœ¬ı˛ ¬Û¬ı˛ Â√ø¬ı ˚‡Ú Œ√À˙ øÙ¬¬ı˛˘ - ëÓ¬‡Ú ˆ¬Mê√À√¬ı˛ ˆ¬øMê√ ˆ¬±e±¬ı˛ ’±˙DZ ’ÀÚfl¡È¬±
øÓ¬À¬ı˛±ø˝√√Ó¬ºí ˚ø√› ’ÀÚfl¡ Œˆ¬À¬ı ø‰¬ÀôL˝◊√√ ¤Ó¬±¬ı» fl¡±˘ øÚÊ√ Œ√À˙ fl¡ø¬ı Ó“¬±¬ı˛ ¬ı˛+¬Û¸‘ø©Ü¬ı˛ ά◊√±˝√√¬ı˛Ì&ø˘ Ó“¬±¬ı˛ 눬Mê√·À̬ı˛ ‰¬é≈¬ ˝√√˝◊√√ÀÓ¬ ¸ôL¬Û«ÀÌ ”√À¬ı˛ ¬ı˛±ø‡˚˛±øÂ√À˘Úºí fl¡±¬ıÌ ¤ Œ√À˙ Œ¸ ¸¬ı Â√ø¬ı Œ√À‡ Œ¬ı±Á¡¬ı±¬ı˛ Œ‰¬±‡ Ó¬‡Ú› ΔÓ¬ø¬ı˛ ˝√√˚˛øÚ ˚Ô±˚Ôˆ¬±À¬ıº ¬ı˛¬ıœf Ê√˚˛ôLœ ά◊¬Û˘Àé¬ fl¡ø¬ı¬ı˛ Œ˚ ø‰¬S˜±˘± ¤À√À˙ õ∂Ô˜ õ∂√ø˙«Ó¬ ˝√√˘ fl¡˘fl¡±Ó¬±¬ı˛ Ȭ±Î¬◊Ú ˝√√À˘, Œ¸ ø‰¬S¸‘ø©Ü¬ı˛ ¬ı˛¸ ’±¶§±√Ú fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Ú øÚ ’ÀÚÀfl¡˝◊√√º ë’ÀÚfl¡ ¸˜±À˘±‰¬Àfl¡¬ı˛ ·¬ı«, ’øˆ¬˜±Ú
› √¬Û« ‰”¬Ì« fl¡ø¬ı˛˘ ¤˝◊√√ √¬Û«˝√√±ø¬ı˛ ø‰¬S˜±˘±º ... ¬ı±e˘± Œ√À˙¬ı˛ ’±Ò≈øÚfl¡ fl‘¡ø©Ü¬ı˛ ˝◊√√øÓ¬˝√√±À¸ ¤fl¡øȬ
¬ıάˇ ¸±Ô«fl¡ ¶§œfl‘¡øÓ¬ › ’Ô«¬Û”Ì« ’±R¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ºí
’Ó¬¤¬ı ·¬ı˛ÀÊ√ ¬ÛÀάˇ˝◊√√ ’±˜±À√¬ı˛ ¬ı˛+¬Ûø¬ı√…±¬ı˛ ë’鬬ı˛í ¬Ûø¬ı˛‰¬À˚˛ ˜ÀÚ±øÚÀ¬ı˙ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√˘º
fl¡±¬ı˛Ì, ¬ı˛+¬Û-ø¬ı√…±¬ı˛ ˜”˘Ó¬N ’±˚˛M√√ fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ Ú± ¬Û±ø¬ı˛À˘, ø‰¬S¸‘ø©Ü¬ı˛ ˜˜«-¢∂˝√√Ì fl¡¬ı˛± ’¸±Ò… ¬ı…±¬Û±¬ı˛º øfl¡c ø‰¬S‰¬‰«¬±¬ı˛ ά◊¬ÛÀ˚±·œ Ó‘¬Ó¬œ˚˛ ‰¬é≈¬ ¬ı˛±Ó¬±¬ı˛±øÓ¬ Ù≈¬È¬±˝◊√√˚˛± ŒÓ¬±˘±
˚±˚˛ Ú±, ¬ı˛+¬Û-ø¬ı√…±¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ¤fl¡ø√ÀÚ˝◊√√ √‡˘ fl¡¬ı˛± ˚±˚˛ Ú±º fl¡ø¬ı ¸±¬ı«Àˆ¬ÃÀ˜¬ı˛ ø‰¬S±¬ı˘œÀÓ¬ ¤fl¡È¬± fl¡Ô± ¸≈¶Û©Ü ˝√√˝◊√√˚˛± ’±ÀÂ√º Œ¸È¬± ¤˝◊√√ Œ˚ - Â√ø¬ı&ø˘ õ∂fl‘¡øÓ¬¬ı ¬Ûø¬ı ø‰¬Ó¬ ¬ı+À¬Û¬ı ◊√√26√±-¬Û” ¬ı« ø˘ø‡Ó¬ ’Ú≈ø˘ø¬Û ÚÀ √√º fl¡ø¬ı¬ı fl¡˘±Àfl¡Ã˙˘Œfl¡±Ú ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ ¬ı± øÚø«√©Ü ¬ı˛+À¬Û¬ı˛ Úfl¡˘ õ∂øÓ¬¬ı˛+¬Û, ¬ı± õ∂øÓ¬fl‘¡øÓ¬ ø˘ø‡ÀÓ¬ Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛
Ú±˝◊√√º ¤˝◊√√ ø‰¬S˜±˘±¬ı˛ ˜ÀÒ… ˚ø√ Œfl¡±ÚøȬ Œfl¡±Ô±›, Œfl¡±Ú› ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ ¬Û≈©Û, ¬ı‘é¬ Ê√œ¬ı¬ı± ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ¬ı˛+À¬Û¬ı˛ ¸±‘√˙… ¬ı˝√√Ú fl¡À¬ı˛, ¤˝◊√√¬ı˛+¬Û ¸±‘√˙… ˝◊√√26√±fl‘¡Ó¬ ÚÀ˝√√º ¸•Û”Ì«¬ı˛+À¬Û
’±fl¡ø¶úfl¡º ¬ı±ô¶ø¬ıfl¡˝◊√√ fl¡ø¬ı¬ı˛ ø‰¬S ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ¬Û(±ÀÓ¬, Œfl¡±Ú› ø¬ıø˙©Ü ¬ı˛+À¬Û¬ı˛ õ∂øÓ¬fl‘¡øÓ¬·øάˇ¬ı±¬ı˛ Œfl¡±Ú Œ‰¬©Ü± ¬ı± ’øˆ¬¸øg ø¬ı√…˜±Ú Ú±˝◊√√º ø‰¬S&ø˘ ø‰¬ôL±˝√√œÚ, Œ‰¬©Ü±˝√√œÚ
fl¡˘˜¬ı±øÊ√¬ı˛ ’¬ı±Ò ø¬ı‰¬¬ı˛À̬ı˛ õ∂¸”Ó¬ ’±fl¡ø¶úfl¡ Ù¬˘º ˝√√±ÀÓ¬¬ı˛ fl¡˘˜ fl¡±·ÀÊ√¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛
fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√ø¬ı [2]
● ●
ø ‰¬ S ø ˙ ä œ¬ ı ¬ ı œ f
Ú ± Ô
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 27/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
27
˚ÀÔ©Ü ø¬ı‰¬¬ı˛Ì fl¡ø¬ı˛˚˛± Ú±Ú± ’æ≈√Ó¬ ¬ı˛œøÓ¬¬ı˛ Œ˜Ãø˘fl¡ fl¡äÚ±Àfl¡ ¬ı˛+¬Û√±Ú, fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√..
fl¡ø¬ı¬ı˛ ’À‰¬Ó¬Ú ˜ÀÚ¬ı˛ ˝◊√√øeÀÓ¬, ¸≈5 ˜ÀÚ¬ı˛ ’:±Ó¬¸±À¬ı˛, ˝√√±ÀÓ¬¬ı˛ fl¡˘˜ Â√μ˜˚˛¬ı˛+À¬Û¬ı˛ ¸g±ÀÚ Ó¬œÔ«˚±S± fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√ - ˜ÀÚ¬ı˛ ¶§±ˆ¬±ø¬ıfl¡ ά◊»¸±À˝√√ ˚La-‰¬±ø˘Ó¬ ¬Û≈ M√√ø˘fl¡±¬ı˛
˜Ó¬ Œõ∂ø¬ı˛Ó¬ ˝√√˝◊√√˚˛± fl¡ø¬ı¬ı˛ fl¡˘˜ ¬ı˛+À¬Û¬ı˛ ¸g±ÀÚ - ’Àg¬ı˛ ˜Ó¬ ˝◊√√Ó¬ô¶Ó¬– ø¬ı‰¬¬ı˛Ì
fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√ ¬ı˛+¬Û ¸±·À¬ı˛ ’¬ı·±˝√√Ú fl¡À¬ı˛ ñ ’¬ı˛+¬Û ¬ı˛Ó¬Ú ¬Û±À¬ı± ¬ıÀ˘º
fl¡Ó¬&ø˘ Œ¬ı˛‡±¬ı˛ ’±fl¡ø¶úfl¡ ¬Û¬ı˛•Û¬ı˛± ¤fl¡È¬± ˝√√˚˛ÀÓ¬± ’æ≈√Ó¬ ¬ı˛œøÓ¬¬ı˛ ¬Û≈À©Û¬ı˛ ¸‘ø©Ü fl¡¬ı˛ÀÓ¬ qè fl¡ø¬ı˛˘ ñ øfl¡c ¬ı˛+¬Û-¸‘ø©Ü¬ı˛ ’ÀÒ«fl¡ ¬ÛÀÔ ø˙䜬ı˛ Œ¶§26√±‰¬±¬ı˛œ fl¡˘˜, Ù≈¬À˘¬ı˛ ¬ı˛+¬ÛÀfl¡ ’¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡ø¬ı˛˚˛± ø¬ı¬Û¬ı˛œÓ¬ ¬ÛÀÔ ‰¬ø˘˘ ¤¬ı— ¸‘ø©Ü Ó¬ÀN¬ı˛ ¸˜ô¶ ’±˝◊√√Ú-fl¡±Ú≈Ú-’¬ı:± fl¡ø¬ı˛˚˛±, ¤˝◊√√ Ù≈¬À˘¬ı˛ ëw+Ìí ’¬ıÀ˙À¯∏ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ë˜Ó¬Úí ¬ı˛+¬Û ˘˝◊√√˚˛±
Ù≈¬øȬ˚˛± ά◊øͬ˘º fl¡À˚˛fl¡øȬ Œ¬ı˛‡±-¸˜±˝√√±À¬ı˛¬ı˛ Ê√øȬ˘ Ú'±¬ı˛ ·ˆ¬œ¬ı˛Ó¬˜ õ∂À√À˙ ¤fl¡È¬± Ù≈¬À˘¬ı˛ ë’±ˆ¬±¯∏í ˝√√˚˛ÀÓ¬± é¬œÌ Œ¬ı˛‡±˚˛ Ù≈¬øȬ˚˛±øÂ√˘, øfl¡c Ù≈¬À˘¬ı˛ ¬ÛÀÔ Ú± ˚±˝◊√√˚˛±, Ù≈¬À˘¬ı˛ Ê√ij › ˆ¬±·… ’¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡ø¬ı˛˚˛± ¤˜Ú ¤fl¡È¬± ’æ≈√Ó¬ ’¬ı˚˛À¬ı¬ı˛ ’¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ Ê√œÀ¬ı¬ı˛ ’±fl‘¡øÓ¬ ¸‘ø©Ü fl¡ø¬ı˛˚˛± ¤˝◊√√ ’Ú±¸‘ø©Ü Ê√ij˘±ˆ¬ fl¡ø¬ı˛˘, ˚±˝√√±¬ı˛ ¸øͬfl¡ ¸±‘√˙… øfl¡ ά◊øæ√√ Ê√·ÀÓ¬, øfl¡ Ê√œ¬ıÊ√·ÀÓ¬, øfl¡ ˜±Ú≈¯∏ Ê√·ÀÓ¬ Œfl¡±Ô±› ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ Ú±º ¤ Œ˚Ú ¸‘ø©Ü˘œ˘±¬ı˛ ¤fl¡¬Ûø¬ı˛˝√√±À¸¬ı˛ ¬ÛLö± - õ∂˝√√¸ÀÚ¬ı˛ ¬Û±˘±º ¤˝◊√√¬ı˛+À¬Û fl¡ø¬ı¬ı˛ ¬ı˛+¬Ûfl¡äÚ± ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬ › ’¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬¬ı˛+¬ÛÀ˘±Àfl¡¬ı˛ ¡ZÀiZ¬ı˛ ˜ÀÒ… ’±¬ÛÚ ˆ¬±·… ’Ài§¯∏Ì fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√º fl¡‡Ú› fl¡‡Ú› Ó¬±˝√√±À√¬ı˛
’‘√À©Ü ¸y¬ı-Œ˘±Àfl¡¬ı˛ ¬ı˛+¬Û-¸±‘√À˙… ‰¬˜»fl¡±¬ı˛ Ú'±¬ı˛ Ú¬ı fl¡À˘¬ı¬ı˛ › ’±fl≈¡øÓ¬ ˘±ˆ¬ ‚ÀȬ - fl¡‡Ú› ¬ı± øS˙Ç≈¬ı˛ ˜Ó¬ Ó¬±˝√√±¬ı˛± ¸y¬ı › ’¸yÀ¬ı¬ı˛ ˜Ò…¶ö±˚˛œ ˙”Ú… Œ˘±Àfl¡ ‚≈ø¬ı˛˚˛± Œ¬ıάˇ±˚˛º fl¡±¬ı˛Ì, fl¡è̱ Ó¬±˝√√±À√¬ı˛ fl¡¬Û±À˘ ’Ú… Œfl¡±Ú› Œ¸Ã¬ı˛+À¬Û…¬ı˛ Œ¸Ãˆ¬±·…
ø˘ø‡˚˛± Œ√Ú Ú±˝◊√√º [‹]
fl≈¡˜±¬ı˛ ¶§±˜œ 1930 ¤ ◊√√ fl¡ø¬ı¬ı Â√ø¬ı¬ı Δ¬ıø˙©Ü… ¸•§Àg ˚± ø˘À‡øÂ√À˘Ú - ˚Àԩܬıάˇ˝◊√√ øÂ√˘ Œ˚ Œ˘‡± - Ó¬±¬ı˛ Œ˜±V± fl¡Ô±È¬±, Ó“¬±¬ı˛ fl¡Ô±˚˛,
ëά±– ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡À¬ı˛¬ı˛ ø‰¬S±¬ı˘œ¬ı˛ õ∂√˙«Úœ fl¡˘±¬ı˛ø¸fl¡À√¬ı˛ ‰¬Àé¬ ø¬ıÀ˙¯∏ Œfl¡ÃÓ≈¬fl¡õ∂√¤¬ı— ’±À¬ı˛¬ı˛ ¸±˜¢∂œ - ¤˝◊√√ fl¡±¬ı˛ÀÌ Œ˚, ¬ıÓ«¬˜±Úfl¡±À˘¬ı˛ ’±ø√˜fl¡±˘œÚ fl¡˘±-¸‘ø©Ü¬ı˛
˚Ô±Ô« ‡“±øȬ øÚ√˙«Ú ¤˝◊√√ ¸¬ı« õ∂Ô˜ õ∂√ø˙«Ó¬ ˝√√˝◊√√˘º ¤˝◊√√ õ∂ùü ¸˝√√ÀÊ√˝◊√√ ’±˜±À√¬ı˛ ˜ÀÚ ˝√√˚˛ Œ˚ ¸˜ô¶ ø‰¬S-ø˙äœ › fl¡˘±¬ı˛ø¸fl¡¬ı˛± - ˚“±˝√√±¬ı˛± ¤Ó¬±¬ı»fl¡±˘ ˚˛≈À¬ı˛±À¬Û õ∂¸”Ó¬ fl¡©Üfl¡äÚ±¬ı˛ Œ‰¬©Ü±˚˛ ¬ı˛ø‰¬Ó¬ Ó¬Ô±fl¡øÔÓ¬ ’±ø√˜ ¬ı˛À¸¬ı˛ ø˙ä ¸‘ø©Ü › fl‘¡øS˜ Œ¸Àfl¡À˘¬ÛÚ± › ’¸ˆ¬…Ó¬±¬ı˛ ˆ¬±ÀÚ øÚø˜«Ó¬ ¬ı˛‰¬Ú±Àfl¡ ’±¬ı±˝√√Ú fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√Ú ¤¬ı— ά◊2‰¬fl¡ÀF ’øˆ¬ÚøμÓ¬ fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√Ú - Ó“¬±˝√√±¬ı˛± fl¡ø¬ı¬ı˛ ø‰¬S¬ı˛‰¬Ú± Œ√ø‡˚˛± ’±Ê√ øfl¡ ά◊M√√¬ı˛ ø√À¬ıÚ∑ Ó“¬±˝√√±¬ı˛± øfl¡
¤˝◊√√ ‡“±øȬ ¬ı˛+¬Û - ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ¸Ó¬…¬ıdÀfl¡ õ∂˙—¸± fl¡ø¬ı˛À¬ıÚ∑
¤&ø˘ Ó“¬±˝√√±¬ı˛ ‡“±øȬ Œ˜Ãø˘fl¡ ¬ı˛‰¬Ú± ¤¬ı— Ó“¬±˝√√±¬ı˛ ˜ÀÚ¬ı˛ ¸˝√√Ê√, ¸¬ı˛˘ › ’fl‘¡øS˜ õ∂fl¡±˙º ¤¬ı— ¤fl¡Ê√Ú ¬Û!¡Àfl¡˙ ¸•ú±øÚÓ¬ › ˜±ÚÚœ˚˛ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ’Ù≈¬¬ı˛ôL, ’ÚôL ›
ø‰¬¬ı˛ôLÚ Œ˚ìıÀÚ¬ı˛ ’æ≈√Ó¬õ∂˜±Ì › ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛º
fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√ø¬ı [2]
● ●
ø ‰¬ S ø ˙ ä œ¬ ı ¬ ı œ f
Ú ± Ô
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 28/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
28
¤˝◊√√ ø‰¬S&ø˘ÀÓ¬ ¬ı±˘…¸≈˘ˆ¬ ¸¬ı˛˘Ó¬± ’±ÀÂ√ - øfl¡c ŒÂ√À˘ø˜¬ı˛ Œfl¡±Ú Â√±˚˛± Ú±˝◊√√,
ø˙q¸≈˘ˆ¬ øfl¡c ø˙qÊ√±Ó¬ ÚÀ˝√√º..¤˝◊√√ ø‰¬S˜±˘±˚˛ ¤fl¡øȬ &Ì ‡≈¬ı ¬Ûø¬ı˛¶£≈¬È¬ ˝√√˝◊√√˚˛± ¬ı˛ø˝√√˚˛±ÀÂ√ ñ Œ¸øȬ ˝√√˝◊√√˘ ¤˝◊√√ ¤&ø˘
’±√˙«¬ı˛+À¬Û › Ê√±øÓ¬·Ó¬ ˆ¬±À¬ı ¸•Û”Ì« ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ ¤¬ı— ø¬ıÀ˙¯∏ ˆ¬±À¬ı ¬ı˚˛¶®Q ¬ı± ¸±¬ı±˘fl¡Ó¬±¬ı˛ Â√±¬Û ¬ı˝√√Ú fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ÀÂ√ Ó¬±˝√√±À√¬ı˛ ¸˝√√Ê√ ¸¬ı˛˘Ó¬± fl¡±Ú± Â√±¬Û±˝◊√√˚˛±º ¤˝◊√√&Ì ’Ú±˚˛±À¸ õ∂fl¡±˙ ¬Û±˝◊√√˚˛±ÀÂ√ Ú±Ú± ø‰¬M√√˝√√±¬ı˛œ › ˜Ú Œˆ¬±˘±ÀÚ± ¬ı‰¬Ú±ÀÓ¬º ¶Û©Ü
“√±À√ fl¡øäÓ¬ ¸≈μ¬ı˛ Â√À챬ıgÀÚ, ¤¬ı— ’±fl‘¡øÓ¬¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¬Û±øȬÀÓ¬ Œ¬ı˛‡±¬Ûø¬ı˛øÒÀÓ¬º ¤&ø˘Œfl¡±Ú› ø¬ıø˙©Ü ¬ıd¬ı˛ õ∂øÓ¬¬ı˛+¬Û ÚÀ˝√√, øfl¡c øÚÀÊ√¬ı˛ ¶§Ó¬–õ∂fl¡±À˙¬ı˛ ˜ÀÒ… ¸¬ı«ÀÓ¬±ˆ¬±À¬ı
¶§˚˛— ¸•Û”Ì«º ¤˝◊√√ ø√fl¡ ˝√√˝◊√√ÀÓ¬ ø‰¬S&ø˘Àfl¡ ˚Ô±Ô« ¬ı˛¸˝√√…˜˚˛ ¸‘ø©Ü ¬ı˘± ˚±˝◊√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º
¤¬ı— ’ÀÚfl¡ ø˜Ô…±‰¬±¬ı˛œ fl¡¬ÛȬ ¬ı˛˝√√¸…¬ı±À√¬ı˛ Á¡±¬Û¸± › ¸ô¶± ˆ¬±¬ı≈fl¡Ó¬±¬ı˛ ø‰¬S ’À¬Û鬱 ’ÀÚfl¡±—À˙ ø‰¬M√√˝√√±¬ı˛œ › ¸≈˜Ò≈¬ı˛º..
fl¡ø¬ı ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Ó“¬±˝√√±¬ı˛ ø‰¬ÀS¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ Œfl¡±Ú› ¬ı…±‡…± ¸”‰¬fl¡ Ú±˜fl¡¬ı˛Ì Ê≈√øάˇ˚˛± ø√ÀÓ¬
¬Û±À¬ı˛Ú Ú±˝◊√√ - Œfl¡˜Ú fl¡ø¬ı˛˚˛± ¬Û±ø¬ı˛À¬ıÚ∑
¤&ø˘ Œfl¡±Ú ø¬ı¯∏˚˛¬ıd ’¬ı˘•§Ú fl¡ø¬ı˛˚˛± Œ˘‡±ø‰¬S ¸‘ø©Ü ÚÀ˝√√ - ¤&ø˘ Ó“¬±˝√√±¬ı˛ øÚÀÊ√Àfl¡ Œfl¡f fl¡ø¬ı˛˚˛± Œ˘‡± øÚÊ√¶§ø‰¬Sº ¤˝◊√√ ø√fl¡ ˝√√˝◊√√ÀÓ¬ ø¬ı‰¬±¬ı˛ fl¡ø¬ı˛À˘ ¬ıø˘ÀÓ¬ ˝√√˚˛ - Œ¬ı±Ò˝√√˚˛ ¤&ø˘ Ó“¬±˝√√±¬ı˛ fl¡ø¬ıÓ¬± ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ Œ‰¬À˚˛ - Ó“¬±˝√√±¬ı˛ ¸eœÓ¬ ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ’Ú≈¬ı˛+¬Û
¸‘ø©Üº
...Ó“¬±˝√√±¬ı˛ ø‰¬ÀS¬ı˛ ˜ÀÒ… ¤˜Ú ¤fl¡øȬ øÚø¬ıάˇ › ¸≈˜Ò≈¬ı˛ ‚øÚá¬Ó¬± ’±ÀÂ√ - ˚±¬ı±¬ı˛ Ó≈¬˘Ú± › ¬ı˛¸-¸±˜…Ó¬± ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛ ≈√˝◊√√ ¬ıg≈¬ı˛ Œ·±¬ÛÚ ¬ÛS±¬ı˘œ¬ı˛ õ∂fl¡±À˙ › õ∂‰¬±À¬ı˛º øfl¡c ø¬ıø‰¬S › ¬ı˛ø„√√Ú ˜±Ú≈¯∏øȬ¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ ’±˜¬ı˛± ¬Û±˝◊√√ÀÓ¬øÂ√ Ó“¬±˝√√±¬ı˛ ø‰¬S˜±˘±¬ı˛ ˜ÀÒ…º¤fl¡‡±øÚ ø‰¬ÀS ¤fl¡øȬ ’±(˚« Â√ø¬ı Ù≈¬øȬ˚˛± ά◊øͬ˚˛±ÀÂ√ - ˚±˝√√±¬ı˛ ˜ÀÒ… ˙±˝◊√√˘fl¡(Shylock) ¤¬ı— ˆ¬œ˜ ˜”øÓ«¬ (Ivan) -¤¬ı˛ ’±À˘‡… ’æ≈√Ó¬ ¬ı˛À¸ ¸ø•úø˘Ó¬ ˝√√˝◊√√±˚˛ÀÂ√
- ˚±˝√√±¬ı˛ ˜ÀÒ… ·øÔfl¡ ø·Ê«√±¬ı˛ ¬ı˛ø„√√Ú ·¬ı±À鬬ı˛ ά◊»fl¡È¬ ¬ı˛À„√√¬ı˛ ·Ê«√ÀÚ¬ı˛ õ∂øÓ¬Ò√ıøÚ ’±ÀÂ√º ’Ú…±Ú… ø‰¬ÀS ¤˜Ú ¸¬ı ˜”øÓ«¬¬ı˛ ¸±é¬±» Œ˜À˘, ˚“±¬ı˛± fl¡ø¬ı¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ˆ¬±¯∏±˚˛ - ëŒfl¡±Ú› ¸y¬ı Ê√c¬ı˛ ¬ı˛+À¬Û¬ı˛ ’Ó≈¬…øMê√ ¸—˚Ó¬ õ∂fl¡±˙, ˚“±¬ı˛± ’øÚø«√©Ü fl¡±¬ı˛ÀÌ ”¬ø˜fl¡±
˝√√¬ı±¬ı˛ Œ¸Ãˆ¬±·… ˝√√±ø¬ı˛À˚˛ÀÂ√Úºí ¤˜Ú ¸¬ı ¬Û±ø‡¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ ’±˜¬ı˛± ¬Û±˝◊√√, Œ˚ ¸¬ı ¬Û±ø‡Œfl¡¬ı˘ ’±˜±À√¬ı˛ ¶§Àõü¬ı˛ ’±fl¡±À˙˝◊√√ ά±Ú± Œ˜À˘ ¤¬ı— ¤˜Ú ¸¬ı ÚœÀάˇ¬ı˛ ˜ÀÒ… ¬ı±¸±
¬ı“±ÀÒ - fl¡ø¬ı ø‰¬S¬ÛÀȬ ˚±À√¬ı˛ ¸≈À˚±· Œ¬ı˛‡±‰¬ÀSê¬ı˛ ’±øÓ¬ÀÔ˚˛Ó¬± øÚ˜LaÌ Œ˘‡± ’±ÀÂ√º
fl¡ø¬ı¬ı˛ ’Ú… ø‰¬ÀS Œ√ø‡ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ˜≈À‡¬ı˛ ·±yœ˚«, ¬Ûq ¬ı…e ˜”øÓ«¬¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛˝√√±À¸,¬ı—˙œ¬ı±√Àfl¡¬ı˛ ¬ı“±ø˙ qÚÀÓ¬ ˆ¬œÎ¬ˇ fl¡À¬ı˛ “√±Î¬ˇ±ÀÚ± ¤fl¡øȬ √˘ ’ÚÀôL¬ı˛ ά±Àfl¡ ’±ø¬ı©Ü, Ú‘Ó¬…˜±Ú ·ÀÌ˙ ˜”øÓ«¬ ˙±¶a ˘é¬À̬ı˛ ø¬ı¬Û¬ı˛œÓ¬ ¬ı˛œøÓ¬ÀÓ¬ ˚±¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú±, Œfl¡±Ô±› ˚ø√ ¬ı˛ø„√√Ú Ù≈¬À˘¬ı˛ ø¬ıø‰¬S &26√, Œfl¡±Ô±› Œfl¡±˜˘ Œ¬ı˛‡±¬ı˛ Ȭ±Ú± ø√¬ı…À˘±Àfl¡¬ı˛ ‘√˙…-‰¬ø¬ı˛S, Œfl¡±Ô±› Ù≈¬ÀȬ ά◊ÀͬÀÂ√ Œfl¡±Ú ¬ıe¬ı±˘±¬ı˛ ¸≈˘ø˘Ó¬ ’±À˘‡…›º
’±˜±À√¬ı˛ Œ√À˙¬ı˛ õ∂±‰¬œÚ ¸‘ø©ÜÓ¬ÀN¬ı˛ ˜ÀÓ¬, ’±˜±À√¬ı˛ Œ‰¬±À‡ ‘√©Ü › ‘√˙…˜±Ú Ê√·»
fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√ø¬ı [2]
● ●
ø ‰¬ S ø ˙ ä œ¬ ı ¬ ı œ f
Ú ± Ô
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 29/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
29
Â√±Î¬±› ’Ú…±Ú… ’±¬ı› ’ÀÚfl¡ Ê√·» ’±ÀÂ√ Œ˚‡±Úfl¡±¬ı˛
’øÒ¬ı±¸œ › ¸‘©Ü Ê√œ¬ıÀ√¬ı˛ øˆ¬iß øˆ¬iß ¬ı˛+¬Û › ¶§Ó¬La ’¬ı˚˛¬ı ’¶§œfl¡±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛¶£≈¬È¬º ¬ıdÓ¬– ¤˝◊√√ Ê√·ÀÓ¬˝◊√√ õ∂±‰¬œÚ fl¡±À˘ ’ÀÚfl¡ ’æ≈√Ó¬√˙«Ú ¬Ûq¬Û±ø‡ øÂ√˘ ˚±¬ı˛±¤‡Úfl¡±¬ı˛ õ∂±ÌœÊ√·» ŒÔÀfl¡ Œ˘±¬Û Œ¬ÛÀ˚˛ Ê√œ¬ı±Àù¨ ¬Ûø¬ı˛ÌÓ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√º ’Ú±·Ó¬ ˆ¬ø¬ı¯∏…ÀÓ¬› ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ¤˜Ú ø¬ıø‰¬S √ « Ú õ∂±Ìœfl≈ ¡À˘¬ı ’±ø¬ı « ¬±À¬ı¬ı ¸y±¬ıÚ±º ˆ¬±¬ı ÀÓ¬¬ı¬ı˛+¬Û-ø˙䜬ı˛± √±¬ıœ fl¡À¬ı˛Ú Œ˚ ëÚÓ≈¬Ú ¬ı˛+¬Û ¸‘ø©Ü fl¡ø¬ı˛¬ı±¬ı˛
ø˙䜬ı˛ Ê√ij·Ó¬ ’øÒfl¡±¬ı˛ ’±ÀÂ√ºí ’Ó¬œÀÓ¬› ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ ø˙䜬ı˛± ’ÀÚfl¡ ’øˆ¬Ú¬ı
¬ı˛œøÓ¬¬ı˛ ¬Ûq ˜±Ú≈¯∏ › Œ√¬ıÓ¬±¬ı˛ ˜”øÓ«¬ ¸‘ø©Ü fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº ˚±¬ı˛ ’Ê√¶⁄ Ú˜≈Ú± ’Ê√¶⁄ ˜øμ¬ı˛ ·±ÀS ’±Ê√› Œ√‡ÀÓ¬¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º ø¬ıÀ√À˙¬ı˛ ø˙äœÀ√¬ı˛ ˜ÀÒ…› ¤ Ò¬ı˛À̬ı˛ ø¬ıø‰¬S ˜”øÓ«¬ ¸‘ø©Ü¬ı˛ õ∂¬ıÌÓ¬± øÂ√˘º ’±˜±À√¬ı˛ Œ√À˙¬ı˛ ø‰¬ÀS › ˆ¬±¶®À˚« ·ÀÌ˙, ·èάˇ, fl¡±˜ÀÒÚ≈, ·Ê√ø¸—˝√√ ˝◊√√Ó¬…±ø√, ø˜˙À¬ı˛ ’ø¸ø¬ı˛¸, Œ¸fl¡À˜È¬, ¶£¬œ—flƒ¡¸, ¢∂œÀ¸ ··«Ú, õ∂±‰¬œÚ
’…±ø¸ø¬ı˛˚˛±˚˛ ¬Ûé¬˚≈Mê√ ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ˜≈‡ ¸—˚≈Mê√ ¬ı‘¯∏ › Ú±Ú± ø·Ê«√±¬ı˛ ¬Û±À˚˛ ά◊»fl¡œÌ« ø¬ıø‰¬S¬Ûq¬Û±ø‡ › ˘Ó¬± ¤˝◊√√ ¸¬ı fl¡äÚ±¬ı˛ õ∂Ó¬œfl¡º ¸±‘√˙…ø¬ı˝√√œÚ ¤˝◊√√ fl¡äÚ±¬ı˛ ¬ı˛+¬ÛÀfl¡ ¬ı˘± √√À ˛ ÀÂ√ ◊√√—¬ı±Ê√œ ˆ¬± ∏± ˛ 댢∂±ÀȬ¶®¡ºí ¬ı¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı ø‰¬S±¬ı˘œÀÓ¬› ’±˜¬ı± ’Ú≈ ¬ı˛ +¬Û ¬Ûq¬ı˛ +À¬Û¬ı˛ ¸‘ø©Ü Œ√À‡øÂ√º
·Àe±¬Û±Ò…± ˛ ¬ıÀ˘ÀÂ√Ú “±¬ı± Œfl¡±Ú› ø¬ıø˙©Ü ¸±ÒÚ± ¬ı± ’ˆ¬…±¸ ¡Z±¬ı± ¬ı± ◊√√À¬ı¬ı Ê√·ÀÓ¬¬ı˛Œ‰¬Ó¬Ú±Àfl¡ ô¶t fl¡À¬ı˛ ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Ú, ¤˝◊√√ ’¬ıÀ‰¬Ó¬Ú± ’Ô«±» sub-conscious ’Ú≈ˆ”¬øÓ¬Àfl¡ Ê√±ø·À˚˛ Ó≈¬˘ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Ú, Ó“¬±¬ı˛± ¬ı˛+À¬Û¬ı˛ ¤˝◊√√ ’øˆ¬Ú¬ı ¬ı˛P±fl¡¬ı˛Àfl¡ ˜LöÚ fl¡À¬ı˛ Ú±Ú± ÚÓ≈¬Ú Ê√±øÓ¬¬ı˛ ¬ı˛+À¬Û¬ı˛ ˜øÌ-˜±øÌÀfl¡…¬ı˛ ¸±é¬±» ¬Û±Úº fl¡ø¬ı õ∂øÓ¬ˆ¬±¬ı˛ ¤˝◊√√ ÚÓ≈¬Ú ¬ı˛+¬Û ¸ø‘©Ü¬ı˛ fl¡äÚ±
’±˜±À√¬ı˛ ¸±˜ÀÚ Î¬◊¬Ûø¶öÓ¬ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ¬ı˛+¬Û-Ó¬ÀN¬ı˛ øˆ¬øM√√·Ó¬ ¶§fl¡œ˚˛ ’±√˙«øȬÀfl¡º ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Ó“¬±¬ı˛ ø‰¬S±¬ı˘œ¬ı˛ ÀÚ±¬ı˛˜ ¤fl¡ ¸—¶®¬ı˛ÀÌ ø˘À‡øÂ√À˘Ú –
ë’ø˚˛/ ø‰¬SÀ˘‡± Œ√¬ıœ 鬘 Œ˜±À¬ı˛,ŒÓ¬±˜±¬ı ˜ø √√ ± ˚ø√ ‡¬ı« fl¡À¬ı Ô±øfl¡ ø√ÀÓ¬ ø·À˚˛ ¬ı±Àfl¡… Œ‚¬ı˛± ¸œ˜±,¬ı±Àfl¡…¬ı˛ ’Ó¬œÓ¬ Ó≈¬ø˜/...í
[Œ√¬ı±ø˙¸ ¬ı±·‰¬œ ø¬ıø¬ıÒ ø˙鬱 › ¸±˜±øÊ√fl¡ õ∂øӬᬱÀÚ¬ı˛
fl¡±˚«øÚ¬ı«±˝√√œ ¬Ûø¬ı˛¯∏À√¬ı˛ ¸ˆ¬… ¬ı± ’Ò…é¬]
ø˙äœ – ¬ı¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡¬ı
fl¡ø¬ı¬ı˛ Â√ø¬ı [2]
● ●
ø ‰¬ S ø ˙ ä œ¬ ı ¬ ı œ f
Ú ± Ô
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 30/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
30
¸¬ı˘± Œ√¬ıœ Œ‰¬ÃÒ≈¬ı±Úœ[1872-1945]
ͬ±fl≈¡¬ı˛¬ı±øάˇ¬ı˛ ’±À¬ı˛± ¤fl¡ ¬ıU˜≈‡œ õ∂øÓ¬ˆ¬±º ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ø√ø√ ¶§Ì«fl≈¡˜±¬ı˛œ¬ı˛ ø¡ZÓ¬œ˚˛± fl¡Ú…± ¸¬ı˛˘± Œ‚±¯∏±˘º ˝◊√√—À¬ı˛øÊ√ÀÓ¬ ¶ß±Ó¬fl¡ ˝√√À˚˛ øfl¡Â≈√ø√ÀÚ¬ı˛ Ê√Ú… ˜˝√√±¬ı˛±Úœ ·±˘«¸ ¶≈®À˘¬Ûάˇ±ÀÓ¬ ˜˝√√œ˙”¬ı˛ ˚±Úº 눬±¬ı˛Ó¬œí¬ı˛ ¸•Û±√Ú± fl¡¬ı˛±fl¡±˘œÚ ˙¬ı˛»‰¬Àf¬ı˛ ë¬ıάˇø√ø√í õ∂fl¡±ø˙Ó¬ fl¡À¬ı˛ Ó“¬±Àfl¡ ø¬ı‡…±Ó¬ ˝√√ÀÓ¬ ¸±˝√√±˚… fl¡À¬ı˛Úº ëø‰¬¬ı˛fl≈¡˜±¬ı˛ ¸ˆ¬±í-› õ∂Ô˜ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√˚˛ ˆ¬±¬ı˛Ó¬œÀÓ¬ - ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Œ˘À‡Ú ¸¬ı˛˘±¬ı˛˝◊√√ ’±s±À¬ı˛º ¬ıU ·ä, fl¡ø¬ıÓ¬±, õ∂¬ıg, ¸˜±À˘±‰¬Ú± ø˘À‡ÀÂ√Ú, ’Ú≈¬ı±√ fl¡À¬ı˛ ÀÂ√Úº ¬ıøǘ‰¬Àf¬ı õ∂˙—¸± ’Ê« √Ú fl¡À¬ı˛ Úº Œ˙ ∏ Ê√œ¬ıÀÚ ’±RÊ√œ¬ıÚœŒ˘À‡Ú - Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ Á¡¬ı˛±¬Û±Ó¬±º Ó“¬±¬ı˛ ¬ı˛ø‰¬Ó¬ ·±ÀÚ¬ı˛ ¸—fl¡˘Ú ë˙Ó¬·±Úí Ú±À˜ õ∂fl¡±ø˙Ó¬º¬ıU ·±ÀÚ ¸≈¬ı˛ Œ√Úº øfl¡Â≈√ ¬ı˛¬ıœf¸—·œÓ¬ Ó“¬±¬ı˛ ’¬ı√±Úº ¬ıÀμ˜±Ó¬¬ı˛˜ƒ ·±ÀÚ ¸≈¬ı˛ ø√À˚˛ fl¡—À¢∂¸ ’øÒÀ¬ı˙ÀÚ Œ·À ˛øÂ√À˘Úº
¸¬ı˛˘± Œ√¬ıœÀfl¡ ’¬ı˙… ˜ÀÚ ¬ı˛±‡± ά◊ø‰¬Ó¬ Œ√˙Àõ∂˜œ › õ∂·øÓ¬˙œ˘± ø˝√√À¸À¬ıº ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ¬ÛøSfl¡±˚˛ Œ¬ıÀ¬ı˛±˘ õ∂¬ıg - ¬ı…±˚˛±˜‰¬‰«¬±, ø¬ı˘±øÓ¬ ‚≈ø¯∏ ¬ıÚ±˜ Œ√˙œ øfl¡˘, ˝◊√√Ó¬…±ø√º ¶≈®˘ fl¡À˘ÀÊ√¬ı˛ ŒÂ√À˘¬ı˛± ’±¸ÀÓ¬ ˘±·˘º ø¬ıõ≠¬ıœ √˘ ΔÓ¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛À˘Ú ¸¬ı˛˘±À√¬ıœº Œ√˙À¸¬ı±¬ı˛ õ∂øÓ¬:± fl¡¬ı˛±ÀÓ¬Ú Ó¬±À√¬ı˛ ø√À˚˛, ˝√ √ ±ÀÓ¬ Œ¬ı “ÀÒ
ø√ÀÓ¬Ú ˘±˘ ¸≈ÀÓ¬± ¬ı ˛ ¬ı˛±‡œº ¤È¬± ¬ıeˆ¬Àe¬ı˛ ˜˚˛ ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ¬ı˛±‡œ ¬Û¬ı ±ÀÚ±¬ı ’ÀÚfl¡ ’±À·¬ı fl¡Ô±º ¶§À√ œ øÊ√øÚ¸¬ÛS ø¬ıSêœ fl¡¬ı ˛ ± ¬ı ˛ Ê√Ú…ë˘Ñœ¬ı ˛ ˆ¬±G±¬ı ˛ í › 붧À√˙œ Œà± «í Ú±À˜Œ√±fl¡±Ú Œ‡±À˘Úº õ∂Ó¬±¬Û±ø√Ó¬… ά◊»¸¬ı ›¬ıœ¬ı ˛ ±©Ü˜œ-¬ı ËÓ¬ ά ◊»¸¬ı ¬Û±˘Ú fl¡À¬ı˛Úº ¶§±˜œÊ√œ › ø¸à±¬ı ˛ øÚÀ¬ıø√Ó¬± ¬ı±¬ı˛¬ı±¬ı˛ Ó“¬±Àfl¡ ø¬ıÀ√À˙Œ˚ÀÓ¬ ¬ıÀ˘Ú ˆ¬±¬ı˛Ó¬œ˚˛ Ú±¬ı ˛œÀ√ ¬ı ˛ õ ∂øÓ¬øÚøÒ ø √√À¸À¬ı, Ó¬À¬ı Œ¸È¬± √√À ˛ ›ÀͬøÚº ¬Û±?±¬ıœ ¬ı˱p¡Ì¬ı˛±˜ˆ¬Ê√ √M√√À‰¬ÃÒ≈¬ı˛œÀfl¡ ø¬ıÀ ˛ fl¡À¬ı˛ ˘±À √√±¬ı ‰¬À˘ ˚±Úº Œ¸‡±ÀÚ ¶§±˜œ¬ı˛ ¶ö±ø¬ÛÓ¬ ¸—¬ı±√¬ÛS ëø˝√√μ≈¶ö±Úí-¤¬ı˛ √±ø˚˛Q ŒÚÚº 눬±¬ı˛Ó¬ ¶aœ ˜˝√√±˜G˘í ¶ö±¬ÛÚ± fl¡À¬ı˛Ú, ˚±¬ı˛ ˙±‡± Œ√À˙¬ı˛ ¬ıU ˙˝√√À¬ı˛ Â√øάˇÀ˚˛ ¬ÛÀάˇº ˜˝√√±R± ·±gœ¬ı˛ ’¸ √√À˚±· ’±Àμ±˘ÀÚ ¸øSê ˛ ¬±À¬ı Ê√øάÀ ˛ ¬Ûά±ÀÓ¬ ¶§±˜œ¬ı ¸±ÀÔ ˜ÀÚ±˜±ø˘Ú… ¤¬ı— øfl¡Â≈√ø√ÀÚ¬ı˛ Ê√Ú… ’Ú…S ¬ı±¸ ˝√√˚˛º ¤fl¡˜±S ¸ôL±Ú ¬Û≈S √œ¬ÛÀfl¡¬ı˛ ø¬ı¬ı±˝√√ ˝√√˚˛ ˜˝√√±R± ·±gœ¬ı˛ Ú±»Úœ ¬ı±Ò±¬ı ¸±ÀÔº 1923 ¸±À˘ ¶§±˜œ¬ı˛ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ¬Û¬ı˛› ¸˜±Ê√À¸¬ı±˜”˘fl¡ fl¡±Ê√ ‰¬±ø˘À˚˛
˚±Úº ¸¬ı˛˘± Œ˙¯∏ Ê√œ¬ıÚ ’±Ò…±øRfl¡ ’Ú≈˙œ˘ÀÚ fl¡±È¬±Úº
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 31/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
31
Sarala Debi Chaudhurani(1872-1945)
One of the most remarkable and multi-faceted women of her times,
Sarala Debi (daughter of Rabindranath's famous sister Swarnakumari)
graduated with Honours in English from Bethune College, Calcutta,
being the seventh woman graduate in India. She abandoned
preparations for a post-graduation degree in Sanskrit to shift to Mysore
to teach at the Maharani Girls School. After returning, as editor of
'Bharati', she introduced writers like Saratchandra with his long story
'Bordidi'. A favorite niece, she virtually forced Rabindranath Tagoreto write 'Chirakumarsabha' by advertising in the magazine that he
would write a social satire in the next issue! Prolific writer and talented
composer, she set many songs to music, including Tagore's songs. She
also scored Bankimchandra's 'Vande Mataram' initially and trained a
group to sing it at the 1904 meeting of the Congress.
She is however best known for her role in women's emancipation
and the Indian National movement, drawing praise from Swami
Vivekananda and Sister Nivedita. 'Bharati' was publishing articles on
bodybuilding and self defence against police atrocities. She organized
groups of young men for training in martial arts, making them swear
allegiance to the country and tying a red thread on their wrist during
the initiation ceremony, made famous later in 1905 by Rabindranath.
She started 'Lakshmir Bhandar' and 'Swadeshi Stores', shops that
stocked Indian goods. She continued with her nationalist activities in
Lahore, establishing the 'Bharat Stree Mahamandal', after getting
married there to a Punjabi Brahmin, Pundit Rambhaja Dutta Chaudhuri
at the age of 32, late by even current standards, and came to be knownas Sarala Debi Chaudhurani. She took over her lawyer husband's
newspaper 'Hindustan' till the paper was sealed under the Rowlatt Act.
She was an active participant of Mahatma Gandhi's non-cooperation
movement leading to an estrangement with her husband for some time.
Their son Dipak eventually married the Mahatma's granddaughter
Radha. She continued with social welfare work even after her
husband's death in 1923; in 1930 she started the 'Bharat Streeshiksha
Sadan', a girls' school in Calcutta. A few years thereafter, she retired
to a life of spiritualism.
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 32/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
32
·Ó¬¬ı±À¬ı¬ı ¸—‡…± ˛ ¤fl¡øȬ ¬Ûø¬ıÀ26√√ ŒÔÀfl¡ ¬ı±—˘± ˛ ’±·Ó¬ ø¬ıÀ√ œ ˙s ‡≈“ÀÊ√ ¬ı±¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬ı˘± ˝√√À˚˛øÂ√˘º
ˆ¬± ∏ ±Ó¬±øNfl¡¬ı± ¬ı±—˘±¬ı˛ ˙s¸˜ø©Ü (Vocabulary) ˜” ˘Ó¬ ‰¬±¬ı˛ øȬ ˆ¬±À· ø¬ıˆ¬Mê√ fl¡À¬ı˛ À - fl¡] Ó¬»¸˜, ‡] Ó¬æ√¬ı, ·] Œ√ œ ¤¬ı— ‚] ø¬ıÀ√ œº fl¡] Ó¬»¸˜ – Œ˚¸¬ı ¸—¶‘®Ó¬ ˙s ¬ı±—˘± ˆ¬± ∏± ˛ ’ø¬ıfl‘¡Ó¬ˆ¬±À¬ı ·‘ √√œÓ¬ √√À ˛ÀÂ√,
Ó¬±À√¬ı˛ Ó¬»¸˜ ’Ô«±» Ó¬±¬ı˛ ¸˜±Ú ¬ı˘± ˝√√˚˛ Œ˚˜Ú Ú√œ, ¬Û¬ı«Ó¬, ’iß, fl‘¡¯û, ¬Û≈è¯∏, Ú±¬ı˛œº
‡] Ó¬æ√¬ı – Œ˚¸¬ı ¸—¶‘®Ó¬ ˙s øfl¡Â≈√Ȭ± ¬Ûø¬ı¬ıøÓ«¬Ó¬ √√À ˛ ¬ı±—˘± ˛ ¤À¸ÀÂ√, Ó¬±À√¬ı˛ Ó¬æ√¬ı ’Ô«±» Ó¬±¬ı˛ [¸—¶‘®Ó¬] ŒÔÀfl¡ ά◊æ≈√Ó¬ ¬ı˘± ˝√√˚˛ Œ˚˜Ú ˝√√±Ó¬ [˝√√ô¶], fl¡±Ú≈ [fl‘¡¯û], fl¡±Ê√ [fl¡±˚«], fl¡±Ú [fl¡Ì«], ˜±Ú≈¯∏ [˜Ú≈¯∏…]º Ó¬æ√¬ı ˙s&ø˘˝◊√√ ¬ı±—˘±¬ı˛ õ∂fl‘¡Ó¬ ¸•Û√ º
·] Œ√˙œ – ¬ı±—˘±˚˛ ’±˚«¬ı˛± ’±¸¬ı±¬ı˛ ¬Û”À¬ı« ¤‡±ÀÚ ’ø©Ü™fl¡, ^±ø¬ıάˇ Ê√±øÓ¬¬ı˛ ¬ı±¸ øÂ√˘º Ó¬±À√¬ı˛ ˆ¬±¯∏± ŒÔÀfl¡ ·‘˝√√œÓ¬ ˙s Œ√˙œ Ú±À˜ ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬, Œ˚˜Ú ά±¬ı, ŒÏ¬±˘, øϬ˘, Á“¡±È¬±, fl≈¡À˘±, ά±e±º
‚] ø¬ıÀ√ œ – Œ˚ ¸fl¡˘ ˙s ø¬ıøˆ¬iß ø¬ıÀ√ œ ˆ¬± ∏± ŒÔÀfl¡ ¬ı±—˘± ˛ ¤À¸ÀÂ√, Ó¬±À√¬ı˛
ø¬ıÀ√˙œ ¬ı˘± ˝√√˚˛º
·Ó¬ ¸—‡…±¬ı Ò“±Ò±¬ı ά◊M√√¬ıChinese - ‰¬±, ø‰¬øÚ, ¤˘±‰¬Arabic - ’±˘±√±, Ó¬±¸, Œ·±˘±˜, ‡±ø˘, ø˝√√À¸¬ı, Ê√˜±, ¬ı±øfl¡Persian - ¬ı˛„√√, ‰¬˙˜±, ¬ı˛±ô¶± [¸—¶‘®Ó¬ ¬ı˛Ô…± ŒÔÀfl¡› ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛], Œ√±fl¡±Ú,
¬ı±¬ı˛±μ±, ’±μ±Ê√, ø¬ıø¬ı, ’±˚˛Ú±, ‡¬ı˛‰¬, Œ¬ı˛±Ê√, ’±˜√±øÚ
Burmese - ˘≈øe
Ò“±Ò±
● ●
Ò “ ± Ò ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 33/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
33
Dutch - è˝◊√√Ó¬ÚHindi - Ù¬±˘Ó≈¬, ‰¬±‰¬±Portuguese - ŒÓ¬±˚˛±À˘, ¬Û“±Î¬◊èøȬ, Œ¬ı±Ó¬±˜, ‰¬±ø¬ı, Œ¬ÛÀ¬ı˛fl¡, È≈¬ø¬ÛEnglish - ˝√√…±ø¬ı˛Àfl¡Ú (hurricane lantern), ŒÈ¬±à, ¸±È«¬, Œ·˘±¸Japanese - ø¬ı˛'±Turkish - ‰¬flƒ¡˜flƒ¡
15 -Ȭ±¬ı˛ Œ¬ıø˙ ¸øͬfl¡ ά◊M√√¬ı˛ ø√ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ¬ı˛ÀÂ√Ú õ∂√œ¬Û ‰¬…±È¬±Ê«√œ, Δfl¡˘±¸ ø˝√√˘ƒ¸, ø√ø~,
Ó¬Ú≈¿ ˜≈‡±Ê«√œ, ¸±ø˝√√¬ı±¬ı±√, ά◊M√√¬ı˛ õ∂À√˙ › ¬ı˛±Ê√± √±˙&5, fl¡˘fl¡±Ó¬±º30 -Ȭ±¬ı˛ Œ¬ıø˙ ¸øͬfl¡ ά◊M√√¬ı˛ ø√ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ¬ı˛ÀÂ√Ú ¬ı˛˜± ¬Û±ø˘Ó¬, ¬ı±˘œ·? Œõ≠¸, fl¡˘fl¡±Ó¬±, ’ø˜Ó¬ ˆ¬A±‰¬±˚«, ¸±ø˝√√¬ı±¬ı±√ ¤¬ı— Œ¸Ã˜… ˜≈‡±Ê«√œ, Œ¬¢∂Ȭ±¬ı˛ Δfl¡˘±¸, øÚά◊ ø√ø~º
¤¬ı±¬ıfl¡±¬ı˛ Ò“±Ò± Œ¸ø√Ú ëø˝√√Àμ±˘í-¤¬ı˛ fl¡±·Ê√¬ÛÀS¬ı˛ ˜ÀÒ… ˝√√ͬ±» ¤fl¡øȬ ¬ıg ‡±˜ Œ‰¬±À‡ ¬Ûάˇ˘º ‡±À˜¬ı˛ ›¬ÛÀ¬ı˛
Œ˘‡± ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ -
fl¡˘…±Ìœ˚˛± ¿˜Ó¬œ Δ˝√√˜ôLœ ø·ø¬ı˛ õ∂˚ÀP ¿ ˙Ǭı˛ ø·ø¬ı˛ Δfl¡˘±¸, øÚά◊ ø√ø~
‡±À˜¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ øȬøfl¡È¬ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√ ¬ıÀȬ, øfl¡c postage mark ¤Ó¬ ’¶Û©Ü Œ˚ øfl¡Â≈√˝◊√√ ¬Ûάˇ± ˚±À26√ Ú±º ’±(˚« ŒÓ¬±, ¬ı±—˘±˚˛ øͬfl¡±Ú± Œ˘‡± ¤ ø‰¬øͬ ¤˘ fl¡œ fl¡À¬ı˛∑ øͬfl¡±Ú±› ŒÓ¬± Œ√‡øÂ√ ¸•Û”Ì« Ú˚˛º ’Ô‰¬, ¸øͬfl¡ øͬfl¡±Ú±, ŒÈ¬ø˘ÀÙ¬±Ú ’±À¬ı˛± ˚±¬ıÓ¬œ˚˛ Ó¬Ô… ø˘À‡ fl≈¡ø¬ı˛˚˛±À¬ı˛ ¬Û±Í¬±ÀÚ± ¸ÀN› fl¡Ó¬Œ˘±fl¡ ëø˝√√Àμ±˘í ¬Û±Ú Ú±º ¬ı…±¬Û±¬ı˛È¬± fl¡œ/ Œfl¡ÃÓ”¬˝√√˘ √˜Ú fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Ú± Œ¬ÛÀ¬ı˛ ‡±˜È¬± ‡≈˘˘±˜, Ó¬À¬ı
Œˆ¬Ó¬À¬ı˛¬ı˛ ø‰¬øͬȬ± ¬ÛÀάˇ õ∂ÔÀ˜ ‡≈¬ı ˝√√Ó¬±˙ ˝√√˘±˜º ¤ÀÓ¬± Œ√ø‡ ˜±˜≈ø˘ ¤fl¡øȬ ¬Û±ø¬ı˛¬ı±ø¬ı˛fl¡ ø‰¬øͬ, ¤fl¡¬ı‘ÀX¬ı˛ Œ˘‡±º ‡±˜ ¸À˜Ó¬ ø‰¬øͬȬ± ŒÂ“√άˇ± fl¡±·ÀÊ√¬ı˛ Á≈¡øάˇÀÓ¬ ŒÙ¬˘¬ı, ¤˜Ú ¸˜˚˛ Œfl¡Ú Ê√±øÚ Ú± ’±¬ı˛¤fl¡¬ı±¬ı˛ ø‰¬øͬ¬ı˛ ø√Àfl¡ ÚÊ√¬ı˛ ¬Ûάˇ˘º ’±¬ı˛ Ó¬‡Ú˝◊√√ ¬ı…±¬Û±¬ı˛È¬± ¬ı≈Á¡˘±˜º ¬ı≈Á¡˘±˜ Œ˚ ¬ÛSÀ˘‡fl¡ Œ˚˝◊√√Œ˝√√±Ú, ¸±Ò«˙Ó¬ Ê√ij¬ı±ø¯∏«fl¡œ ά◊¬Û˘À鬅 ¬ı˛¬ıœfÚ±ÀÔ¬ı˛ ŒÂ√±È¬·ä, ά◊¬ÛÚ…±¸, ڱȬfl¡ ¤¬ı— fl¡±¬ı…¢∂ÀLö¬ı˛ Ú±˜
’±˜±À√¬ı˛ ˜ÀÚ fl¡ø¬ı˛À˚˛ ø√ÀÓ¬ ‰¬±Úºëø √ √Àμ± í-¤¬ı ¬Û±Í¬fl¡À√¬ı Ê√Ú… Ó¬± ◊ √√ ø‰¬øͬȬ± ¬ÛÀ¬ı¬ı ¬Û±Ó¬± ˛ U¬ıU ŒÂ√À¬Û Œ√›˚± ˝√√ º ·ä
˝◊√ √Ó¬…±ø√¬ı Ú± ‡≈“ÀÊ√ ¬ı±¬ı fl¡èÚº¸øͬfl¡ ά◊M√√¬ı ˚“±¬ı± ø√ÀÓ¬ ¬Û±¬ıÀ¬ıÚ Ó“¬±À√¬ı Ú± ¬Û¬ı˛¬ıÓ«¬œ ¸—‡…±˚ Â√±¬Û± ˝√√À¬ıº
¸•Û±√fl¡, ø˝√√Àμ±˘ ● ●
Ò “ ± Ò ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 34/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
34
Ú¬ı¡Zœ¬Û
˜±‚œ ¬Û”øÌ«˜±¬Û¬ı˛˜ fl¡˘…±Ìœ˚˛±¸≈ ˜± Δ˝√√˜ôLœ,
¤˝◊√√˜±S ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¬ÛS ¬Û±˝◊√√˘±˜º ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¬ÛS ¬Û±˝◊√√ÀÓ¬ ¤Ó¬ ø¬ı˘•§ ˝√√˝◊√√ÀÓ¬øÂ√˘ Œ˚ ά◊ø¡Z¢ü ˝√√˝◊√√˚˛± ¤‡±Úfl¡±¬ı˛ Œ¬Û±à˜±à±¬ı˛¬ı±¬ı≈¬ı˛ ¸ø˝√√Ó¬ Œ√‡± fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ ø·˚˛±øÂ√˘±˜º ˆ¬^À˘±fl¡ ’øÓ¬ ¸7¡¡¡Ú ¤¬ı— ’±˘±¬Ûœº øfl¡c Œfl¡±ÀÚ± ά◊¬Û±˚˛ ¬ıø˘ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Ú Ú±˝◊√√º ’±Ê√ ’¬ı˙…,ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¬ÛÀS Ê√±øÚ˘±˜ Ó≈¬ø˜ ·À¬ı¯∏̱¬ı˛ fl¡±À˚« ’Ó¬…ôL ¬ı…ô¶ øÂ√À˘ ¤¬ı— ø√Ú¬ı˛±øS
˘…±¬ıÀ¬ı˛È¬±¬ı˛œÀÓ¬˝◊√√ fl¡±È¬±˝◊√√ÀÓ¬ Ó¬±˝◊√√ ¤Ó¬ ø¬ı˘•§ ¤¬ı— Ó≈¬ø˜ 鬘±õ∂±øÔ«Úœº ˜± Δ˝√√˜, Ó≈¬ø˜ ŒÓ¬± Ê√±Ú ’±ø˜ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ fl¡‡ÀÚ±˝◊√√ ¬ı˛±· fl¡ø¬ı˛¬ı Ú±, øfl¡c ’±˜±¬ı˛ fl¡Ô±È¬±› ˆ¬±ø¬ı˚˛± Œ√‡º·‘À˝√√ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ Ê√…±Í¬±˝◊√√˜± øˆ¬iß ø¡ZÓ¬œ˚˛ õ∂±Ìœ Ú±˝◊√√º øÓ¬øÚ› ¤Ó¬ø√Ú Œ¬ı˛±·˙˚…±˚˛ fl¡±È¬±˝◊√√À˘Ú, ¸À¬ı˜±S ’±À¬ı˛±·… ˘±ˆ¬ fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√Úº Ó¬À¬ı ¤‡ÀÚ± ¬Û”¬ı« ¶§±¶ö… øÙ¬ø¬ı˛˚˛± ¬Û±Ú Ú±˝◊√√, ˙¬ı˛œ¬ı˛¤‡ÀÚ± fl¡Ç±˘ ¸‘√˙º ˝◊√√˝√√± ¬ı…Ó¬œÓ¬, Ó≈¬ø˜ Ê√±Ú˝◊√√ ’±˜±¬ı˛ ¬Û≈SøȬ ø¬ıÀ√À˙˝◊√√ ¶ö±˚˛œˆ¬±À¬ı¬ı¸¬ı±¸ fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ ˝◊√√26≈√fl¡º Ó¬±˝√√±¬ı˛ Ò±¬ı˛Ì± Œ¸À√À˙ õ∂‰≈¬¬ı˛ ’Ô« ’Ê«√ÀÚ¬ı˛ ¸≈À˚±· ’±ÀÂ√º ˜e˘˜˚˛ Ê√·√œù´¬ı˛ Ó¬±˝√√±¬ı˛ ˝◊√√26√±¬Û”¬ı˛Ì fl¡èÚ, ’±ø˜ ˆ¬±ø¬ı˚˛± ¬Û±˝◊√√ Ú± ’±À˜ø¬ı˛fl¡± ¶§Ì«˜‘À·¬ı˛
Ú…±˚˛ ’±¬ı˛ fl¡Ó¬ø√Ú ’±˜±À√¬ı˛ Œ√À˙¬ı˛ ˚≈¬ıfl¡À√¬ı˛ ø¬ıw±ôL fl¡ø¬ı˛À¬ıº Ó¬±˝√√±¬ı˛ ¶aœ¬ı˛ ¬ÛS ’¬ı˙… ˜ÀÒ… ˜ÀÒ… ¬Û±˝◊√√º qøÚ˚˛±Â√ Œ¬ı±Ò˝√√˚˛ ·Ó¬˜±À¸ ’±˜±¬ı˛ ¤fl¡øȬ Œ¬ÛÃS Ê√øij˚˛±ÀÂ√º Ó¬À¬ı Ú¬ıÊ√±Ó¬Àfl¡¬ı˛ Ú±˜fl¡¬ı˛Ì ¤‡ÀÚ± ˝√√˚˛ Ú±˝◊√√º
ŒÓ¬±˜±Àfl¡ ’±¬ı˛ ¤fl¡øȬ ¸≈¸—¬ı±√ Ê√±Ú±˝◊√√º ’±·±˜œ Δ¬ı˙±‡ ˜±À¸ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¬ıάˇ ø¬Ûø¸˜±Ó¬± ¬ı˛±¸˜ø̬ı˛ ŒÂ√À˘ ’øÚÀ˘¬ı˛ ø¬ı¬ı±˝√√ ø¶ö¬ı˛ ˝√√˝◊√√˚˛±ÀÂ√º ¬ı˛±¸˜ø̬ı˛ ≈√ˆ«¬±À·…¬ı˛ fl¡Ô±ŒÓ¬± ¸¬ı˝◊√√ Ê√±Úº ø‰¬¬ı˛ø√Ú Ó¬±˝√√±Àfl¡ ‚À¬ı˛ ¬ı±˝◊√√À¬ı˛ ’À˙¯∏ ˘±>Ú± ¸˝√√… fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√˝◊√√˚˛±ÀÂ√º ’±˙± fl¡ø¬ı˛ÀÓ¬øÂ√ ¤˝◊√√¬ı±¬ı˛ Ó¬±˝√√±¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ øfl¡Â≈√Ȭ± ˙±øôL ’±ø¸À¬ıº ¬Û±Sœ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ’¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬± ÚÀ˝√√º ’±˜±À√¬ı˛ ¬Û”¬ı« õ∂øÓ¬À¬ıø˙Úœ ˜˝√√±˜±˚˛± Œ√¬ıœ¬ı˛ fl¡Ô± øfl¡ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ˜ÀÚ ’±ÀÂ√∑ ¬Û±Sœ
Ó“¬±˝√√±¬ı˛˝◊√√ fl¡øÚᬱ fl¡Ú…± ø‰¬S±º ’Ô‰¬ ¬ı˛±¸˜øÌ ¤Ó¬ø√Ú Òø¬ı˛˚˛± Œ˚±·… ¬Û±Sœ ¸g±ÀÚ¬ı˛ Ê√Ú… fl¡Ó¬ øfl¡Â≈√ fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√º Œ¬ı±Ò˝√√˚˛ ˝◊√√˝√√±Àfl¡˝◊√√ ¬ıÀ˘ õ∂Ê√±¬ÛøÓ¬¬ı˛ øÚ¬ı«gº ¬Û±S › ¬Û±Sœ ά◊ˆ¬˚˛ ά◊ˆ¬˚˛Àfl¡ ¬ÛÂ√μ fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√º ø¬ı¬ı±˝√√ ’Ú≈øá¬Ó¬ ˝√√˝◊√√À¬ı ˜˝√√±˜±˚˛± Œ√¬ıœ¬ı˛ ÚÓ≈¬Ú ¬ı±¸·‘˝√√ ˜±˘=-¤º ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ˚ø√ ¸≈ø¬ıÒ± ˝√√˚˛ Ó¬±˝√√± ˝√√˝◊√√À˘ ø¬ı¬ı±˝√√-ά◊»¸À¬ı Œ˚±· ø√›, ’±˜¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√√ ’±Ø√√±ø√Ó¬ Œ¬ı±Ò fl¡ø¬ı˛¬ıº
ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ø√ø√ ¬ı±¸ôLœ Œfl¡˜Ú ’±ÀÂ√∑ Œ¸ ŒÓ¬± ’±˜±¬ı˛ ¸Àe Œfl¡±ÀÚ± Œ˚±·±À˚±·˝◊√√¬ı˛±À‡ Ú±º Ó¬±˝√√±¬ı˛ ’Ò…±¬Ûfl¡ ¶§±˜œ¬ı˛˝◊√√ ¬ı± ‡¬ı¬ı˛ øfl¡∑ ¬ı±¸ôLœ¬ı˛ ’Ò…±ø¬Ûfl¡± ¬ı±g¬ıœ qˆ¬±
’±˜±À√¬ı˛ ÿÒ«Ó¬Ú øÓ¬Ú¬Û≈èÀ¯∏¬ı˛ Ê√œ¬ıÚœ ø˘ø‡¬ı±¬ı˛ ˝◊√√26√± õ∂fl¡±˙ fl¡ø¬ı˛˚˛±øÂ√˘, Œ¸ Ê√œ¬ıÚœ ● ●
Ò “ ± Ò ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 35/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
35
øfl¡ ø˘ø‡ÀÓ¬ ’±¬ı˛y fl¡ø¬ı˛˚˛±ÀÂ√, Ú± ¸˜ô¶ ø¬ı¯∏˚˛øȬ ¤‡ÀÚ± fl¡äÚ±ÀÓ¬˝◊√√ ¬ı˛ø˝√√˚˛±ÀÂ√∑
˝◊√√øÓ¬˜ÀÒ√… øÚÓ¬±ôL ’±fl¡ø¶úfl¡ˆ¬±À¬ı˝◊√√ ¤fl¡øȬ Œ¬ı˛±˜±=fl¡¬ı˛ Ó¬Ô… Ê√±øÚÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛˘±˜ºŒÓ¬±˜¬ı˛± ¸fl¡À˘˝◊√√ Ê√±Ú, Œ‚±¬ı˛ ¬ı¯∏«±˚˛ ·e± Ú√œÀÓ¬ ŒÓ¬±˜±À√¬ı˛ ͬ±fl≈¡¬ı˛√± ’Ô«±» ’±˜±¬ı˛ ø¬ÛÓ¬±¬ı˛ ŒÚÃfl¡±Î≈¬ø¬ı ˝√√˝◊√√˚˛±øÂ√˘ ¤¬ı— Œ¸˝◊√√ ≈√‚«È¬Ú±¬ı˛ Ù¬À˘˝◊√√ Ó“¬±˝√√±¬ı˛ ˜‘Ó≈¬… ˝√√˚˛º ˜±S ·Ó¬¬ı˛ø¬ı¬ı±¬ı˛ Ê√±øÚÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛˚˛±øÂ√ Œ˚ ŒÚÃfl¡±Î≈¬ø¬ı õ∂±fl‘¡øÓ¬fl¡ ≈√À˚«±À·¬ı˛ Ù¬À˘ ˝√√˚˛ Ú±˝◊√√, Ó¬± ˝√√˝◊√√˘ ’±˜±À√¬ı˛ ¢∂±À˜¬ı˛ ˝√√±˘√±¬ı˛¬ı±øάˇ¬ı˛ ¬ıάˇ ŒÂ√À˘ Ó¬±¬ı˛±õ∂¸Ài߬ı˛ fl¡œøM«√√º Ó¬±¬ı˛±õ∂¸iß ’¬ı˙… ’¬Û¬ı˛±Òœ ¶§ˆ¬±À¬ı¬ı˛ ŒÂ√À˘, ¬ÛÀ¬ı˛ ’Ú…±Ú… fl≈¡fl¡À˜«¬ı˛ Ù¬À˘ Ó¬±˝√√±¬ı˛ ˚±¬ı7¡¡¡œ¬ıÚ fl¡±¬ı˛±√G ˝√√˝◊√√˚˛±øÂ√˘º øfl¡c, ’Ó¬œ¬ı ≈√–À‡¬ı˛ ø¬ı¯∏˚˛ Œ˚ ¤ fl¡±ÀÊ√ Ó¬±˝√√±Àfl¡ õ∂À¬ı˛±ø‰¬Ó¬ fl¡ø¬ı˛˚˛±øÂ√À˘Ú
’±˜±¬ı˛ ‡≈~Ó¬±Ó¬º øÓ¬øÚ ’±˜±¬ı˛ ø¬ÛÓ¬±¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ õ∂øÓ¬ø˝√√—¸± øÚÀÓ¬ ‰¬±ø˝√√˚˛±øÂ√À˘Ú fl¡±¬ı˛Ì ’±˜±¬ı˛ ͬ±fl≈¡¬ı˛√± ø¬ÛÓ¬±Àfl¡˝◊√√ Ó“¬±˝√√±¬ı˛ ¸˜ô¶ ¸•ÛøM√√ ¸˜¬Û«Ú fl¡À¬ı˛Úº Œ¸ø√Ú ’¬ı˙… ’±˜±¬ı˛‡≈~Ó¬±ÀÓ¬¬ı˛ Œfl¡±ÀÚ± ˙±øô¶ ˝√√˚˛ Ú±˝◊√√, fl¡±¬ı˛Ì ¤ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ Ó“¬±˝√√±¬ı˛ ˆ”¬ø˜fl¡± Œfl¡˝√√ Ê√±øÚÀÓ¬Ú Ú±º øfl¡c ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛ ’±√±˘Ó¬ Ó“¬±˝√√±Àfl¡ ˜≈øMê√ ø√À˘› ¤fl¡Ê√Ú ’‘√˙… ø¬ı‰¬±¬ı˛fl¡ ‡≈~Ó¬±Ó¬Àfl¡ Ó“¬± √√±¬ı fl¡ « Ù¬À˘¬ı Œ˚±·… ˙±øô¶ ø√ ±øÂ√À˘Úº ’À˙ ∏ Œ¬ı˛ ±·˚La̱ Œˆ¬±· fl¡¬ı˛ ±¬ı ¬Û¬ı˛ ‡≈ ~Ó¬±ÀÓ¬¬ı˛ ˜‘Ó≈¬… ˝√√˚˛º ’±¬ı˛ ‡≈άˇœ˜±Àfl¡ øˆ¬‡±ø¬ı˛Ìœ¬ı˛ Ú…±˚˛ Œ˙¯∏ Ê√œ¬ıÚ fl¡±È¬±˝◊√√ÀÓ¬ ˝√√˚˛º
Ó≈¬ø˜ Ê√±øÚÀÓ¬ ‰¬±ø˝√√˚˛±Â√ ’±ø˜ fl¡œˆ¬±À¬ı ø√Ú fl¡±È¬±˝◊√√º ˝◊√√˝√√±¬ı˛ ¸˝√√Ê√ ά◊M√√¬ı˛ ˝√√˝◊√√˘, øfl¡Â≈√˝◊√√
Ú± fl¡ø¬ı˛˚˛±º ‘√ø©Ü˙øMê√ é¬œÌ ŒÔÀfl¡ 鬜ÌÓ¬¬ı˛ ˝√√˝◊√√ÀÓ¬ÀÂ√º Ù¬À˘ ¸˜ô¶ ¬Ûάˇ±qÚ± ø¬ı¸Ê«√Ú ø√ÀÓ¬ ˝√√˝◊√√˚˛±ÀÂ√º ¤˜Úøfl¡ Œ˚ ¸eœÓ¬ ’±˜±¬ı˛ ’¬ı¸À¬ı˛¬ı˛ ¸eœ øÂ√˘ |¬ıÌ˙øMê√ ˝}√√±¸ ¬Û±˝◊√√¬ı±¬ı˛ Ù¬À˘ Ó¬±˝√√±ÀÓ¬› ¬ı±Ò± ¬ÛÀάˇº ¤˝◊√√ ŒÓ¬± Œfl¡±ÀÚ± õ∂øÓ¬À¬ı˙œ¬ı˛ ·‘À˝√√ ά◊»¸¬ı ά◊¬Û˘Àé¬ ¸±Ú±˝◊√√¬ı±øÊ√ÀÓ¬ÀÂ√, øfl¡c ’±ø˜ øfl¡Â≈√ÀÓ¬˝◊√√ ¸≈¬ı˛È¬± øͬfl¡ ˜Ó¬ Òø¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛ÀÓ¬øÂ√ Ú±º ¬ı˛±·È¬± øfl¡ ¬Û”¬ı˛¬ıœ Ú± ¬Û≈ø¬ı˛˚˛± Ò±ÀÚ¿/ ¬ıdÓ¬ ¬Û‘øÔ¬ıœ ˝√√˝◊√√ÀÓ¬ ø¬ı√±˚˛ ˘˝◊√√¬ı±¬ı˛ ¸˜˚˛ ˝√√˝◊√√˚˛±ÀÂ√ øfl¡c ÷ù´À¬ı˛¬ı˛ fl‘¡¬Û± Ú± ˝√√˝◊√√À˘ ˜≈øMê√¬ı˛ ά◊¬Û±˚˛ øfl¡ øfl¡Â≈√ ’±ÀÂ√∑
˚±fl¡, ’±¬ı˛ ’øÒfl¡ ø˘ø‡˚˛± ŒÓ¬±˜±À√¬ı˛ ˜”˘…¬ı±Ú ¸˜˚˛ Ú©Ü fl¡ø¬ı˛¬ı Ú±º ŒÓ¬±˜±À√¬ı˛ ¸fl¡À˘¬ı˛ fl≈¡˙˘ fl¡±˜Ú± fl¡ø¬ı˛º
˝◊√√øÓ¬ŒÓ¬±˜±À√¬ı˛ ø‰¬¬ı˛qˆ¬±Ô«œ
Œ·±¬ı˛±‰“¬±√ ¬ı¸±fl¡
¬Û≈Ú( – ¬ı˛¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡À¬ı˛¬ı˛ Ê√Àij¬ı˛ Œ√άˇ˙ ¬ı»¸¬ı˛ ¬Û”Ì« ˝√√˝◊√√˘º ¬ı˛¬ıœf‰¬‰«¬±˚˛ ’¬ıÀ˝√√˘± fl¡ø¬ı˛› Ú±º
댷±¬ı˛±í
● ●
Ò “ ± Ò ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 36/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
36
˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛Ó¬ ˙s ά◊2‰¬±¬ı˛Ì fl¡¬ı˛À˘˝◊√√ ˜ÀÚ ˝√√˚˛ fl≈¡èÀé¬S ’Ô«±» õ∂˘˚˛Ç¬ı˛œ ˚≈Xº ¸˜ô¶ ˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬˝◊√√ Œfl¡˜Ú ¤fl¡È¬± ˚≈X— Œ√˝√√œ ˆ¬±¬ı ¬ıÓ«¬˜±Úº fl¡±¬ı…¢∂LöøȬ¬ı˛ qè ŒÔÀfl¡˝◊√√ ø˝√√—¸±,Œ¡Z¯∏, ø¬ıÀ¡Z¯∏, õ∂øÓ¬ø˝√√—¸±-¬Û¬ı˛±˚˛ÌÓ¬± ¤¬ı— ¶§±Ô«¬Û¬ı˛Ó¬±¬ı˛ øÚá≈¬¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ ¬Û±›˚˛± ˚±˚˛º ¬ı¬ı˛— ¶aœ ‰¬ø¬ı˛S&ø˘ Œfl¡±˜˘¶§ˆ¬±¬ı±, ‘√Ϭˇõ∂øÓ¬:, ¬ı≈øX√œ5, ˚ÀÔ©Ü ¸±¬ı˘œ˘º Œ¸ ˚≈À· ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¸˜±Ê√ ¬ı…¬ı¶ö± ¤˜Ú øÂ√˘ Œ˚ ¸ôL±ÀÚ±»¬Û±√ÀÚ¬ı˛ Ê√Ú… Œfl¡±Ú› Ú±¬ı˛œ¬ı˛ ¬ıU¬ÛøÓ¬ÀÓ¬ ¬ı±Ò± øÂ√˘
Ú± ’Ô¬ı± ˜˝√√±Ó¬¬Û±– ˜˝√√ø¯∏«¬ı˛± ’ø¬ı¬ı±ø˝√√Ó¬ ŒÔÀfl¡› ¸ôL±ÀÚ¬ı˛ ø¬ÛÓ¬± ˝√√›˚˛± ¸ÀN› ¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œ¬ıÀ˘ ø¬ıø√Ó¬ ˝√√ÀÓ¬Úº ¬ıÓ«¬˜±Ú ˚≈À·¬ı˛ ˜Ó¬Ú Ó¬‡Ú› ˝√√˚˛ÀÓ¬± ø¬ıÀ˙¯∏ õ∂øSê˚˛±¡Z±¬ı˛± ˜±Ó‘¬·Àˆ«¬¬ı˛¬ı±˝◊√√À¬ı˛› ¸ôL±ÀÚ¬ı˛ Ê√ij ˝√√ÀÓ¬± ¤¬ı— Ó“¬±¬ı˛± ¤fl¡ ¤fl¡Ê√Ú :±Úœ, Œ¬ı√¬ıM√√± ˜˝√√±¬Û≈è¯∏ ΔÓ¬ø¬ı˛ ˝√√ÀÓ¬Úº ¤˜Ú˝◊√√ ¤fl¡ ά◊8˘ ‰¬ø¬ı˛S ¸˜ô¶ ˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛Ó¬Àfl¡ ˆ¬±¶§¬ı˛ fl¡À¬ı˛ Œ¬ı˛À‡ÀÂ√º Ó“¬±¬ı˛¬ıËp¡‰¬±¬ı˛œ ø¬ÛÓ¬± fl¡μ¬Û«˙À¬ı˛ ø¬ıX ˝√√›˚˛±¬ı˛ fl¡±¬ı˛ÀÌ ¶aœÀ˘±Àfl¡¬ı˛ ·ˆ«¬¬ı…øÓ¬À¬ı˛Àfl¡ ¬Û‘øÔ¬ıœÀfl¡ fl¡˘≈ø¯∏Ó¬ Ú± fl¡À¬ı˛ fl¡˜G˘≈¬ı˛ øˆ¬Ó¬À¬ı˛ ¬ıœ˚« Ö±˘Ú fl¡À¬ı˛ Ê√ij ø√À˘Ú ¬Û≈S ¸ôL±ÀÚ¬ı˛º ’·Àô¶…¬ı˛ ø˙¯∏… ˆ¬¬ı˛¡Z±Ê√ ˜≈øÚ fl¡˜G≈˘≈ ¬ı± Œ^±Ì Ú±˜±Ú≈¸±À¬ı˛ ¬Û≈ÀS¬ı˛ Ú±˜ ¬ı˛±‡À˘Ú Œ^±Ìº
ˆ¬¬ı˛¡Z±Ê√ ˜≈øÚ :±ÀÚ¬ı˛ ˆ¬±G±¬ı˛º Ó“¬±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¬ıËp¡±¶a ’±ÀÂ√º ’±|˜› ’±ÀÂ√ øfl¡c ’ÀÔ«¬ı˛¬ıÀά± ’ˆ¬±¬ıº Œ^±Ì ø¬ÛÓ¬±¬ı fl¡±ÀÂ√ ˚±·˚: ¤¬ı— ’¶aø¬ı√…± ø˙鬱 fl¡¬ıÀ˘Úº ˆ¬¬ı¡Z±ÀÊ√¬ı˛ ˜‘Ó≈¬…¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ø¬ÛÓ¬±¬ı˛ ø˙¯∏… ’ø¢üÀ¬ıÀ˙¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Œ^±Ì ˜˝√√±Ú ’¶aø¬ı√…±˚˛ ¬Û±¬ı˛√˙«œ ˝√√›˚˛±¬ı˛ Ê√Ú… ·˜Ú fl¡¬ı˛À˘Úº Ó“¬±¬ı˛ ˚±·˚: ’À¬Û鬱 Ú±Ú± ’¶a˙¶a ø¬ı√…±˚˛ Œ¬ıø˙ ˜ÀÚ±À˚±· øÂ√˘º ’ø¢üÀ¬ıÀ˙¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¬Û±=±À˘¬ı˛ ¬ı˛±Ê√± ¬Û‘ø¯∏ÀÓ¬¬ı˛ ¬Û≈S ^n¬Û√› ’¶aø¬ı√…± ø˙鬱 fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ’±À¸Úº Œ^±Ì › ^n¬Û√, ¬ı˱p¡Ì › é¬øSÀ˚˛¬ı˛ ˜ÀÒ… ¬ıg≈Q õ∂·±Ï¬ˇ ˝√√À˚˛ ›Àͬº ˆ¬±¬ı±À¬ıÀ˙ ^n¬Û√ õ∂øÓ¬:± fl¡À¬ı˛Ú Œ˚ ¬ı˛±Ê√± ˝√√À˚˛ ’ÀX«fl¡ ¬ı˛±Ê√Q ¬ıg≈Àfl¡ √±Ú fl¡¬ı˛À¬ıÚº ¤ø√Àfl¡ ≈√Ê√ÀÚ¬ı˛ ’¶aø˙鬱 ¸˜±5 õ∂±˚˛º ^n¬Û√ ’À¬Û鬱 Œ^±Ì ’ÀÚfl¡ Œ¬ıø˙ fl‘¡Ó¬ø¬ı√… ˝√√À˚˛ ’ø¢üÀ¬ıÀ˙¬ı˛
fl¡±ÀÂ√ ¸Ù¬˘Ó¬±¬ı˛ Ê√Ú… ˆ¬¬ı˛¡Z±Ê√ õ∂√M√√ ¬ıËp¡±¶a ά◊¬Û˝√√±¬ı˛ Œ¬ÛÀ˘Úº ¤˝◊√√ ’¶a Œfl¡±Ú› ˜±Ú≈À¯∏¬ı˛
Œ^±Ì-ø˙¯∏…¸—¬ı±√
fl‘¡ û± ˘±ø˝√√άˇœ
ø‰¬M√√¬ı˛?Ú ¬Û±fl«¡, øÚά◊ ø√ø~
● ●
˜ √√ ± ¬ ±¬ ı ˛ À Ó¬
¬ ı · ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 37/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
37
ά◊¬Û¬ı˛ õ∂À˚˛±· øÚÀ¯∏Ò fl¡À¬ı ø√À˘Ú ’ø¢üÀ¬ı˙º ¬ıËp¡±¶a fl¡±ÀÂ√ Ô±fl¡±˝◊√√ ˙Sn∏¬ÛÀ鬬ı˛ fl¡±ÀÂ√
ˆ¬œÓ¬õ∂√º ^n¬Û√ øfl¡c ¬ıg≈¬ı˛ ¤˝◊√√ ˙øMê√˘±Àˆ¬ ¸c©Ü ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À˘Ú Ú±º øÓ¬øÚ ˜ÀÚ ˜ÀÚ õ∂øÓ¬ø˝√√— ± ¬Û¬ı˛±˚˛Ì ˝√√À˚˛ ά◊ͬÀ˘Úº ˜ÀÚ ˝√√˚˛ ¬ıÓ«¬˜±Ú ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬¬ı˛ Œé¬ÀS› Œ˚˜Ú øÚά◊øflv¡˚˛±¬ı˛Œ¬ı±˜±¬ı˛ ’±øÒfl¡±¬ı˛œfl¡ ˝√√›˚˛±˝◊√√ ˚ÀÔ©Ü ˆ¬À˚˛¬ı˛ fl¡±¬ı˛Ì ¤¬ı— Ó¬±¬ı˛ õ∂À˚˛±À·¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ¤Àfl¡ ’ÀÚ…¬ı˛ õ∂øÓ¬ øÚÀ¯∏Ò±:± Ê√±¬ı˛œ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬ı…ô¶, Ó¬‡Ú› ŒÓ¬˜øÚ ’¬ı¶ö±¬ı˛ ά◊æ√¬ı ˝√√À˘±º
ø˙鬱 ¸˜±ø5¬ı˛ ¬Û¬ı˛ Œ^±Ì fl‘¡À¬Û¬ı˛ ˆ¬¢üœ fl‘¡¬ÛœÀfl¡ ø¬ı¬ı±˝√√ fl¡À¬ı˛Ú ¤¬ı— ¬Û≈S ’ù´O±˜±¬ı˛ Ê√ij ˝√√˚˛º ¸±—¸±ø¬ı˛fl¡ ’¬ı¶ö±¬ı˛ ά◊ißøÓ¬ ˝√√À˘± Ú±º ’ù´O±˜± ≈√* ˆ¬±˘¬ı±À¸ øfl¡c Œ^±À̬ı˛·±ˆ¬œ Sê˚˛ ¬ı± ≈√* ‡±›˚˛±ÀÚ±¬ı˛ 鬘Ӭ±¬ı˛ ’ˆ¬±¬ıº Ó¬‡Ú ¬ıg≈ ^n¬ÛÀ√¬ı˛ fl¡Ô± ¶ú¬ı˛Ì ˝√√À˘±
- Œ¸ Ó¬‡Ú ¬Û±=±À˘¬ı˛ ¬ı˛±Ê√±º Œ^±Ì ^n∏¬ÛÀ√¬ı˛ ¬ı˛±Ê√¸ˆ¬±˚˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝√√À˘ ¬ı˛±Ê√± õ∂øÓ¬ø˝√√—¸±¬Û¬ı± ˛ÌÓ¬±¬ı ¬ıÀ˙ ¬ıg≈Q ’¶§œfl¡±¬ı fl¡À¬ıÚº Œ^±Ì ¤fl¡øȬ ˜±S ·±ˆ¬œ ˚±=± fl¡¬ıÀ˘Ú ¤¬ı— ’¬Û˜±øÚÓ¬ › õ∂Ó¬…±‡…±Ó¬ ˝√√À˘Úº Œ^±Ì ˜˝√√ø¯∏« ˝√√›˚˛± ¸ÀN› ŒSê±Ò ¸—¬ı¬ı˛Ì fl¡¬ı˛ÀÓ¬¬Û±¬ı˛À˘Ú Ú±º Ó“¬±¬ı˛ ˜ÀÚ› ø˝√√—¸±¬ı˛ Ê√ij ˝√√À˘±º ¬Û≈Sfl¡˘S¸˝√√ Œ^±Ì ’¬ıÀ˙À¯∏ fl‘¡À¬Û¬ı˛ ’±|À˜ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝√√À˘Úº
Œ¸˝◊√√ ¸˜À˚˛ ˝√√øô¶Ú±¬Û≈À¬ı˛¬ı˛ ¬ı˛±Ê√¬Û≈S·Ì fl‘¡À¬Û¬ı˛ ’±|À˜ ¬Û±Í¬¬ı˛Ó¬º ¤˝◊√√ ¬ı±˘fl¡À√¬ı˛ ¸±ÀÔ ’ù´O±˜±¬ı› ¬ıg≈Q ·Àά ›Àͬº ¸fl¡À˘ ¤fl¡ÀS Œ¬ı√±Ò… ˛Ì › ’¶a ø¬ı√…± ˛ ø˙鬱
˘±ˆ¬ qè fl¡À¬ı˛º ¤fl¡ø√Ú ¬ı±˘fl¡À√¬ı˛ Œ‡˘±¬ı˛ Â√À˘ øÚfl¡È¬¶ö fl”¡À¬Û¬ı˛ ˜ÀÒ… Œ‡˘±¬ı˛Œ˘Ã˝√√À·±˘fl¡øȬ ¬ÛÀάˇ ˚±˚˛º Œ‡˘± ˆ¬e ˝√√›˚˛±¬ı˛ ¸y±¬ıÚ±˚˛ Ó¬±¬ı˛± ø•⁄˚˛˜±Ú ˝√√À˚˛ ¬ÛÀάˇºŒ^±Ì Ó¬»é¬Ì±» Ó¬±À√¬ı˛ ‹ Œ˘Ã˝√√ Œ·±˘fl¡ Ó‘¬Ì±¢∂ ¡Z±¬ı˛± ά◊øOÓ¬ fl¡À¬ı˛ ά◊»¸±ø˝√√Ó¬ fl¡¬ı˛À˘Ú¤¬ı— ’±¬ÛÚ ’e≈¬ı˛œ˚˛ fl”¡˚˛±˚˛ øÚÀé¬À¬Û fl¡À¬ı˛ Ó≈¬À˘ ¤ÀÚ ¬ı±˘fl¡À√¬ı˛ ‰¬˜»fl‘¡Ó¬ fl¡¬ı˛À˘Úº ø¬ÛÓ¬±˜˝√√ ˆ¬œÉ ¤˝◊√√ ‚Ȭڱ ’¬ı·Ó¬ ˝√√À˚˛ ø¶ö¬ı˛ fl¡¬ı˛À˘Ú Œ˚ Œ^±Ì˝◊√√ ¬ı˛±Ê√¬Û≈SÀ√¬ı˛ ά◊¬Û˚≈Mê√ ø˙é¬fl¡º Œ^±Ì fl‘¡¬Û±‰¬±À˚«…¬ı˛ ’±|À˜˝◊√√ ¬ı±˘fl¡À√¬ı˛ ’±‰¬±˚«¬ı˛+À¬Û ’øˆ¬ø¯∏Mê√ ˝√√À˘Úº ¤˝◊√√¬ı±˘fl¡À√¬ı ’±|À˜ ˚‡Ú ¬Û±Í¬±ÀÚ± ˝√√˚˛ Ó¬‡Ú Ò‘Ó¬¬ı˛±©Ü™ ¬ı˛±Ê√±º ¬ıUfl¡±˘ fl¡Ó«‘¬fl¡ √√Ô±fl¡±¬ı˛¬ÛÀ¬ı˛ ¸Ó¬…¬ıÓ¬œ ≈√˝◊√√ ¬Û≈S¬ıÒ” ’ø•§fl¡±-’•§±ø˘fl¡±¸˝√√ ¬ı±Úõ∂À¶ö ·˜Ú fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº ·±g±¬ı˛œ
ŒÊ√ᬅ± ¬ı˛±Ê√˜ø˝√√¯∏œº øÓ¬øÚ ’±‰¬±˚«À√¬ı˛ Ê√±øÚÀ˚˛ ø√À˘Ú Œ˚ Ò‘Ó¬¬ı˛±À©Ü™¬ı˛ ¬Û≈SÀ√¬ı˛ ¸±ÀÔ ø¬ıÒ¬ı± fl≈¡ôLœ¬Û≈SÀ√¬ı˛ ˜ÀÒ… Œ˚Ú Œfl¡±Ú› ø¬ıÀˆ¬√ Ú± fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛º
Œ¸ ˚≈À·¬ı˛ Ÿ¬ø¯∏¬ı˛±› ˜±Ú≈¯∏º Ó“¬±¬ı˛± ¬ıU&Ì ¸•Ûiß ˝√√À˘› fl¡‡Ú› fl¡‡Ú› é≈¬^ ˝√√+√˚˛À√ìı«˘…Àfl¡ ¬Ûø¬ı˛Ó¬…±· fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛øÚº ¬ıÓ«¬˜±ÀÚ¬ı˛ ˜Ó¬Ú Œ¸ ˚≈À·› ¬Û鬬۱øÓ¬Q Œ√±¯∏ ˚ø√ Ú± Ô±fl¡ÀÓ¬± Ó¬±˝√√À˘ ¤Ó¬¬ıάˇ fl¡±¬ı…¢∂Lö ˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ ¬ı˛‰¬Ú± Œfl¡˜Ú ˝√√ÀÓ¬± ¬ı˘± ˚±˚˛ Ú±º ≈√À˚«±ÒÚ › ˆ¬œ˜ ¤fl¡ø√ÀÚ ¤fl¡˝◊√√ Úé¬ÀS Ê√ijº ¸˜±Ú ¬ı˘˙±˘œ ˝√√À˚˛ ά◊ͬÀ˘› ˚≈øÒøᬬÀ¬ı˛¬ı˛ ø˙∏鬱˚˛ ˆ¬œ˜ ≈√À˚«±ÒÀÚ¬ı˛ ˜Ó¬ ≈√ø¬ı«¸˝√√ ˝√√À˚˛ ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛øÚº ’Ú… ø√Àfl¡
Ò‘Ó¬¬ı˛±À©Ü™¬ı˛ ’g ¬Û≈SÀ¶ß˝√√ Ó¬±Àfl¡ ’¬ÛÀ¬ı˛¬ı˛ ø√Àfl¡ ‘√ø©Ü¬Û±Ó¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Œ√˚˛øÚº ≈√À˚«±ÒÀÚ¬ı˛ ˜Ó¬
Œ^±Ì-ø˙¯∏… —¬ı±√
● ●
˜ √√ ± ¬ ±¬ ı ˛ À Ó¬
¬ ı · ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 38/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
38
ˆ¬œÀ˜¬ı˛ ˜ÀÚ Œfl¡±Ú› ø˝√√—¸± ¬ı± õ∂øÓ¬ø˝√√—¸± ¬Û¬ı˛±˚˛ÌÓ¬± Ê√ij ˝√√˚˛øÚº ’Ú…ø√Àfl¡ ’Ê≈«√Ú
ø¬ı˙±¬ı˛√ ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√ ’¶aø¬ı√±˚˛º Ó¬±¬ı˛ ¬ı≈øX¬ıM√√±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛‰¬À˚˛ Œ^±À̬ı˛ ’ôL–fl¡¬ı˛ÀÌ ¤fl¡È≈¬ ≈√¬ı«˘Ó¬±¬ı˛ Ê√ij ˝√√˚˛º øÓ¬øÚ ’Ê≈«√ÚÀfl¡ ø¬ıÀ˙¯∏ ø¬ıÀ˙¯∏ ø˙鬱√±ÀÚ¬ı˛ ¸˜˚˛ ‡≈¬ı Œfl¡Ã˙À˘ ’Ú…À√¬ı˛ Ó¬Ù¬±ÀÓ¬ ¬ı˛±‡ÀÓ¬Úº øÓ¬øÚ ’Ê≈«√ÚÀfl¡ ¬ÛøÔ¬ıœ¬ı˛ ¸¬ı«À|ᬠÒÚ≈ø¬ı«√ ΔÓ¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¸À‰¬©Ü ˝√√À˘Úº ’Ê√≈«Ú› ˝√√˚˛ÀÓ¬± ˜ÀÚ ˜ÀÚ ¤fl¡È≈¬ ‡≈ø˙ øÂ√À˘Úº
¤fl¡ø√Ú ¬ı±˘fl¡À√¬ı ¸Àe Œ^±Ì ø˙鬱√±Ú fl¡¬ı±¬ı ¸˜À ˛ ¬Û±G¬ıÀ√¬ı ¤fl¡øȬ fl≈¡fl≈¡À¬ı¬ı˛ ˜≈À‡ ¸±Ó¬øȬ ˙¬ı˛ø¬ıX Œ√À‡˝◊√√ ¸¬ı±˝◊√√ ø¬ı‰¬ø˘Ó¬ ˝√√À˚˛ ’Ú≈¸g±Ú fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Ô±Àfl¡Úº Œ√‡± Œ·˘ øÚ¯∏±√ ¬ı˛±Ê√¬Û≈S ¤fl¡˘¬ı… ˜ÀÚ ˜ÀÚ Œ^±ÌÀfl¡ &è¬ÛÀ√ ¬ı¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ ¬ı‘é¬Ó¬À˘ ˜”øM«√√ ¶ö±¬ÛÚ
fl¡À¬ı˛ ÒÚ≈ø¬ı«√…±˚˛ ¬Û±¬ı˛√˙«œ ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√º ’Ê≈«√ÀÚ¬ı˛ ˜ÀÚ ˙DZ Œ√‡± ø√˘º Œ^±Ì &è√øé¬Ì± ø˝√√¸±À¬ı ¤fl¡˘À¬ı…¬ı˛ √øé¬Ì ˝√√Àô¶¬ı˛ ¬ı‘X±e≈ø˘ õ∂±Ô«Ú± fl¡¬ı˛À˘Úº
¤‡±ÀÚ ¬õ∂ùü ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Œ˚ Œ^±Ì ¤fl¡˘¬ı…Àfl¡ ø˙¯∏… ø˝√√¸±À¬ı ¢∂˝√√Ì fl¡À¬ı˛øÚ√√, Œ¸ øÚÊ√ ¬ı…øMê√Q¡Z±¬ı˛± ø˙鬱˘Àˆ¬ ¸˜Ô« ˝√√À˚˛ÀÂ√ ¤¬ı— ’ôLÀ¬ı˛ Œ^±ÌÀfl¡ &è¬ÛÀ√ ¬ı¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛ÀÂ√º ’Ó¬¤¬ı Œ^±À̬ı˛ &è√øé¬Ì± õ∂±Ô«Ú± øfl¡ ¸•úÓ¬∑ ’ÀÚÀfl¡¬ı˛ ˜ÀÓ¬˝◊√√ ¤È¬± ¤fl¡˘…À¬ı¬ı˛ õ∂øÓ¬ ’ø¬ı‰¬±¬ı˛º ¸”ш¬±À¬ı ¬Û˚«±À˘±‰¬Ú± fl¡¬ı˛À˘ Œ√‡± ˚±À¬ı Œ˚ ¤fl¡˘¬ı… ˚± ø¬ı√…± ø˙鬱 ‰¬‰«¬± fl¡À¬ı˛ÀÂ√ ¸¬ı˝◊√√ ’ôL¬ı˛±À˘ ŒÔÀfl¡ ’Ô«±» &è¬ı˛ ’Ê√±ÀôL ˚± Ó“¬±¬ı˛ øÚÊ√¶§ Ò…±ÀÚ¬ı˛ ÒÚ ¤¬ı—
Œ˜Ò±¬ıœ ¬ı…øMê√¬ı ’± ˛M±ÒœÚº ’Ó¬¤¬ı ¤fl¡˘À¬ı…¬ı˛ ¤ ◊√√ ø¬ı√…± ˛ ø˙鬱 Œ‰¬Ã «¬ı‘ øM√√¬ı˛ ¬Û «± ˛ ≈¬Mê√º¤Ê√Ú… Œ^±À̬ı˛ ˙±øô¶ ø¬ıÒ±ÀÚ¬ı˛ ¬Û”Ì« ’øÒfl¡±¬ı˛ Ê√ij±˚˛º ’Ê≈«√ÀÚ¬ı˛ õ∂øÓ¬¡ZiZœ ˚±ÀÓ¬ ¸‘©Ü Ú± ˝√√˚˛ Œ¸È¬±› ˝√√˚˛ÀÓ¬± Œ^±À̬ı˛ ˘é¬… øÂ√˘º
¬ı±Ê√¬Û≈ÀS¬ı± ¬ıU ’¶a ±¶a ø˙鬱˘±ˆ¬ fl¡À¬ıÀÂ√ ñ ¸˜±¬ıÓ«¬ÀÚ¬ı ¸˜ ˛ ’±·Ó¬õ∂± ˛º Ó¬‡Ú Œ^±Ì Ó¬±À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ &è√øé¬Ì± õ∂±Ô«Ú± fl¡¬ı˛À˘Úº ˝√√øô¶Ú±¬Û≈¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ¬ı±˘fl¡À√¬ı˛ ¸˜øˆ¬¬ı…˝√√±À¬ı˛ Œ^±Ì ¬Û±=±˘ ¬ı˛±ÀÊ√… ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝√√À˚˛ Ê√±Ú±À˘Ú Œ˚ ¬ı˛±Ê√… Ê√˚˛ fl¡À¬ı˛ ^n¬Û√¬ı˛±Ê√±Àfl¡ ¬ıμœfl‘¡Ó¬ ’¬ı¶ö±˚˛ Ó“¬±¬ı˛ ¸•ú≈À‡ ’±Ú˚˛Ú fl¡À¬ı˛ &è√øé¬Ì± õ∂√±Ú fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº ≈√À˚«±ÒÚ ¸¬ı«õ∂ÔÀ˜ Œ¶§26√±fl‘¡Ó¬ˆ¬±À¬ı ¤ø·À˚˛ Œ·À˘Ú › ˝√√Ó¬±˙ ˝√√À˚˛ øÙ¬À¬ı˛ ¤À˘ Œ^±Ì
’Ê≈«√ÚÀfl¡ Œõ∂¬ı˛Ì fl¡¬ı˛À˘Úº ’±Sê˜Ì õ∂øÓ¬˝√√Ó¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¸é¬˜ ˝√√À˚˛ÀÂ√Ú ø‰¬ôL± fl¡À¬ı˛ ^n¬Û√¬ı˛±Ê√± ˚‡Ú Ê√À˚˛±~±À¸ ˜M√√ Ó¬‡Ú ’Ê≈«√Ú ’±‰¬ø•§ÀÓ¬ ¬ı˛±Ê√Ò±Úœ ’±Sê˜Ì fl¡À¬ı˛ ¬ı˛±Ê√±Àfl¡¬ıμœ ’¬ı¶ö±˚˛ Œ^±À̬ı˛ ‰¬¬ı˛ÀÌ ¸˜¬Û«Ì fl¡¬ı˛À˘Úº ¬ı˛±Ê√± ’¬Û±¬ı˛· ˝√√À˚˛ Œ^±À̬ı˛ ¬ıg≈Q õ∂±Ô«Ú± fl¡À¬ı˛ ¬Û±=±˘ ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ¤fl¡±—˙ Œ^±ÌÀfl¡ ø√ÀÓ¬ ¬ı˛±Ê√œ ˝√√À˘Úº Œ^±Ì Ê√±Ú±À˘Ú Œ˚, ¬ı˛±Ê√± ˚‡Ú ¬ıμœ Ó¬‡Ú ›˝◊√√ ¬ı˛±Ê√… Œ^±À̬ı˛ ’øÒfl‘¡Ó¬ ¤¬ı— ^n¬ÛÀ√¬ı˛ √±Ú fl¡¬ı˛±¬ı˛ Œfl¡±Ú› ’øÒfl¡±¬ı˛ŒÚ˝◊√√º é¬Ó¬ÀÓ¬ ’±¬ı˛› ’±‚±Ó¬ Œ˝√√ÀÚ Œ^±Ì Ê√±Ú±À˘Ú Œ˚ ¬ıμœ ˝√√À˘› øÓ¬øÚ ¬ıg≈ ¤¬ı— ’øÒfl‘¡Ó¬ ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ’X«±—˙ ^n¬Û√Àfl¡ √±Ú fl¡À¬ı˛ ¬ıg≈ÀQ¬ı˛ ¬ıgÚ ‘√Ϭˇ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ’øˆ¬˘±¯∏œº
Œ^±Ì Ó¬‡Ú ^n¬Û√Àfl¡ ·e±¬ı˛ ά◊M√√À¬ı˛ ˜±fl¡øμ Ú·¬ı˛œ › fl¡±ø•Û˘…¬Û≈¬ı˛œ √±Ú fl¡À¬ı˛Ú › √øé¬ÀÌ
Œ^±Ì-ø˙¯∏… —¬ı±√
● ●
˜ √√ ± ¬ ±¬ ı ˛ À Ó¬
¬ ı · ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 39/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
39
‰¬•ú«i§Ó¬œ Ú√œ¬ı˛ ’ø˝√√S±Ú·¬ı˛œ ¬Û˚«ôL øÚÀÊ√¬ı˛ ’ÒœÚô¶ fl¡À¬ı˛Úº ¤fl¡˜±S õ∂øÓ¬À˙±Ò ¶Û‘˝√√±¬ı˛
¬Ûø¬ı˛Ó‘¬ø5¬ı˛ Ê√Ú… Œ^±Ì ¤˝◊√√ ˚≈X fl¡À¬ı˛Úº øÓ¬øÚ øÚÀÊ√ fl¡‡Ú› ·e±¬ı˛ √øé¬Ì Ó¬œ¬ı˛¬ıÓ«¬œ ’øÒfl‘¡Ó¬ ¬ı˛±ÀÊ√… ¬ı¸¬ı±¸ fl¡À¬ı˛Ú Ú±˝◊√√º ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ’X«±—˙ ˝√√±ø¬ı˛À˚˛ Œ^±À̬ı˛ ¬ı±˘fl¡À¸Ú±¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ¬ıμœ ˝√√À˚˛ ^n¬Û√ ¬ı˛±Ê√±¬ı˛ ˜ÀÚ¬ı˛ Œé¬±ˆ¬ ˘≈!¡±ø˚˛Ó¬ ¬ı˛À˚˛ Œ·˘º ¤˝◊√√ ¬Û¬ı˛±ˆ¬À¬ı¬ı˛ õ∂øÓ¬À˙±Ò øÓ¬øÚ øÚÀ˘Ú fl≈¡èÀé¬ÀS¬ı˛ ˚≈ÀX ø¬ıÀ¯∏±ƒ√·±¬ı˛ fl¡À¬ı˛º
¬ı±˘fl¡À√¬ı˛ ’¶aø¬ı√…± õ∂±˚˛ ¸˜±5, Œ^±Ì Ó¬±À√¬ı˛ ˘é¬…Àˆ¬√ ø¬ı√…±ÀÓ¬ ¬Û¬ı˛œé¬± øÚÀ˘Ú¤¬ı— ¤fl¡˜±S ’Ê≈«√Ú Î¬◊M√√œÌ« ˝√√ÀÓ¬ ¸é¬˜ ˝√√À˘Úº Œ^±Ì øõ∂˚˛ ø˙À¯∏…¬ı˛ õ∂øÓ¬ ¸c©Ü ˝√√À˚˛¤fl¡øȬ ¬ıËp¡±¶a Ó¬±Àfl¡ √±Ú fl¡¬ı˛À˘Úº ¬Û¬ı˛±˙¬ı˛ ˜≈øÚ¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ øÓ¬øÚ ø¡ZÓ¬œ˚˛ ¬ıËp¡±¶a ˘±ˆ¬
fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Úº ’Ê≈«√ÚÀfl¡ øÓ¬øÚ ¤˝◊√√ ¬ıËp¡±À¶a¬ı˛ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ ø¬ıøÒ ¤¬ı— øÚÀ¯∏Ò±:± ¬ı…Mê√ fl¡¬ı˛À˘Úº¤‡Ú Ó“¬±¬ı˛ ˝◊√√26√± ¬ı˛±Ê√¬Û≈¬ı˛¬ı±¸œÀ√¬ı˛ Ò‘Ó¬¬ı˛±©Ü™Àfl¡, ˆ¬œÉ ø¬ÛÓ¬±˜˝√√Àfl¡ ¬Û≈SÀ√¬ı˛ ¬Û±¬ı˛√˙«œÓ¬± ¤¬ı— øÚÀÊ√¬ı˛ ¸Ù¬˘Ó¬± õ∂√˙«Ú fl¡¬ı˛±¬ı˛º ø¬ÛÓ¬±˜˝√√ ˆ¬œÉ ά◊~ø¸Ó¬ ˝√√À˚˛ ˜˝√√±¬ı˛±Ê√ Ò‘Ó¬¬ı˛±À©Ü™¬ı˛ ¸Àe¬Û¬ı˛±˜À˙«¬ı˛ ά◊¬ÛÀ√˙ √±Ú fl¡¬ı˛À˘Úº Ò‘Ó¬¬ı˛±©Ü™ ¸˜œÀ¬Û ¤˝◊√√ õ∂√˙«Úœ¬ı˛ fl¡Ô± ά◊À~‡ fl¡¬ı˛À˘ÚŒ^±Ìº Ò‘Ó¬¬ı˛±©Ü™ ¸ôL±ÚÀ√¬ı˛ ¬ıœ¬ı˛Q › ά◊263√ø¸Ó¬ õ∂˙—¸± ¬ı±fl¡… Œ˙±Ú±¬ı˛ Ê√Ú… ά◊√¢∂œ¬ı ˝√√À˚˛ ά◊ͬÀ˘Úº Ó¬»é¬Ì±» ˜˝√√±õ∂±: ø¬ı≈√¬ı˛Àfl¡ ¬Û¬ı˛±˜˙« fl¡À¬ı˛ ø√Ú ø¶ö¬ı˛ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ’±À√˙ ø√À˘Úº øÓ¬øÚ ’±˙± õ∂fl¡±˙ fl¡¬ı˛À˘Ú Œ˚ ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ¸˜ô¶ ’±¬ı±˘-¬ı‘X-¬ıøÌÓ¬±, Ê√Ú¬Û√¬ı±¸œ·Ì,
¬ı˛±Ê√’ôL–¬Û≈¬ı˛¬ı±¸œ·Ì õ∂ÀÓ¬…Àfl¡˝◊√√ ¤˝◊√√ ’¬Û¬ı˛+¬Û õ∂√˙«Úœ õ∂Ó¬…é¬ fl¡À¬ı˛ ¸ôL±ÚÀ√¬ı˛ ά◊»¸±˝√√¬ıÒ«ÀÚ ¸é¬˜ ˝√√ά◊fl¡º Ó¬»é¬Ì±» ˜ô¶ ¬ı˛e˜= ΔÓ¬ø¬ı˛ ˝√√À˘±º Ê√Ú¬Û√¬ı±¸œ¬ı˛± ˝◊√√øÓ¬¬Û”À¬ı« ¤˜Ú ‘√˙… ’¬ıÀ˘±fl¡ÀÚ ¬ıø=Ó¬ øÂ√˘º Ó¬±¬ı˛± ά◊263√ø¸Ó¬ ˝√√À˚˛ ά◊ͬÀ˘±º ·±g±¬ı˛œ õ∂ˆ‘¬øÓ¬› Œ¸˝◊√√ ’ ”¬Ó¬¬Û”¬ı« ‘√ … Œ√‡±¬ı Ê√Ú… ά◊»¸±ø √√Ó¬ √√À˘Úº ø¬ı≈√¬ı ’g¬ı±Ê√±Àfl¡ ¤¬ı— fl≈¡ôLœ ‰¬é≈¬¬ıgÚ¬ıÓ¬±·±g±¬ı˛œÀfl¡ ‘√À˙…¬ı˛ ¬Û≈∫±Ú≈¬Û≈∫ ¬ıÌ«Ú± fl¡¬ı˛À˘Úº
·√±˚≈X, ˜~˚≈X ˝√√øô¶¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ¬ı± ’Àù´¬ı˛ ά◊¬ÛÀ¬ı˛ ˚≈X õ∂ˆ‘¬øÓ¬¬ı˛ Œ˙À¯∏ ’Ê≈«√ÀÚ¬ı˛ÒÚ≈ø¬ı«√…±¬ı˛ õ∂√˙«Úœ› qè ˝√√À˘±º øÓ¬øÚ ˙¬ı˛ ¡Z±¬ı˛± fl¡‡Ú ¬ı±ø¬ı˛¬ı¯∏«Ì, fl¡‡Ú ’¢ü≈»¬Û±Ó¬ fl¡À¬ı˛ ά◊¬Ûø¶öÓ¬ Ê√Ú˜G˘Àfl¡ ‰¬˜»fl‘¡Ó¬ fl¡À¬ı˛ ø√À˘Úº ά◊~ø¸Ó¬ Ê√ÚÓ¬± ’Ê≈«√ÀÚ¬ı˛ Ê√˚˛Ê√˚˛fl¡±¬ı˛
ø√ÀÓ¬ ˘±·À˘Ú ¤¬ı— Œ|ᬠÒÚ≈Ò«¬ı˛ ¬ıÀ˘ ø‰¬»fl¡±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ά◊ͬÀ˘Úº ¤˜Ú ¸˜À˚˛ ’øÒ¬ı˛Ô ¸≈Ó¬¬Û≈S ¬ı˛±Ò±¬ı˛ ¬Û±ø˘Ó¬ fl¡Ì« ¬ı˛e˜À= ά◊¬Ûø¶öÓ¬ ˝√√À˚˛ ’Ê≈«√ÚÀfl¡ õ∂øÓ¬¡ZøiZÓ¬±˚˛ ’±˝3√√±Ú fl¡¬ı˛À˘Úº fl‘¡¬Û±‰¬±˚«… fl¡ÀÌ«¬ı˛ ø¬ÛÓ¬‘¬Ûø¬ı˛‰¬˚˛ Ê√±ÚÀÓ¬ ‰¬± ◊√√À˘Ú ¤¬ı— ¬ı˛±Ê√± ¬ı± ¬ı˛±Ê√¬Û≈S ¬ı…Ó¬œÓ¬ ’ÀÚ…¬ı˛ ’Ê≈«√ÀÚ¬ı˛ ¸Àe ˚≈ÀX¬ı˛ ’øÒfl¡±¬ı˛ ¬ıø˝√√ˆ”«¬Ó¬ Ê√±Ú±À˘Úº Ê√Ú˜Ó¬ ø¡ZÒ±ø¬ıˆ¬Mê√ ˝√√À˘±º fl¡Ì«Àfl¡ ’øÒ¬ıÔ ˆ¬±¸˜±Ú ’¬ı¶ö± ˛ Ú√œ ŒÔÀfl¡ Ó≈¬À˘ ¤ÀÚ ˘±˘Ú-¬Û±˘Ú fl¡À¬ıÀÂ√Ú, Œ¸ øÚÀÊ√› ÒÚ≈ø¬ı«√…±˚˛ ¬Û±¬ı˛√˙«œ ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√º ø¬ÛÓ‘¬ ¬Ûø¬ı˛‰¬À˚˛ ·ø¬ı«Ó¬ ’Ô‰¬ ¬ı˛±Ê√¬Û≈S Ú˚˛ ¤Ê√Ú… fl¡Ì« ø¬ı˜”Ϭˇ ˝√√À˚˛ Œ·À˘Úº ≈√À˚«±ÒÀÚ¬ı˛ ¬Û±G¬ıÀ√¬ı˛ Œ˝√√˚˛ õ∂øÓ¬¬Ûiß fl¡¬ı˛±¬ı˛ ¸≈5 ¬ı±¸Ú± ¸±fl¡±¬ı˛
˝√√À˚˛ Œ√‡± ø√˘º Œ¸ Ó¬‡øÚ ¬ı˛±Ê√˜≈fl≈¡È¬ øÚÀ˚˛ Œ¸˝◊√√ ¬ı˛e¶öÀ˘˝◊√√ øÚÊ√ ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ¤fl¡ ’—˙
Œ^±Ì-ø˙¯∏… —¬ı±√
● ●
˜ √√ ± ¬ ±¬ ı ˛ À Ó¬
¬ ı · ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 40/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
40
fl¡ÀÌ«¬ı˛ ˝√√±ÀÓ¬ ¸˜¬Û«Ì fl¡À¬ı˛ ’e¬ı˛±ÀÊ√… ’øˆ¬ø¯∏Mê√ fl¡¬ı˛À˘±º Ó¬‡Ú ’±¬ı˛ ’Ê≈«√ÀÚ¬ı˛ ¸Àe
fl¡ÀÌ«¬ı˛ õ∂øÓ¬¡ZøiZÓ¬±˚˛ Œfl¡±Ú ¬ı±Ò± ¬ı˛˝◊√√˘ Ú±º Œ¸ ˚≈À· ¸g…±¬ı˛ ¬ÛÀ¬ı˛ Œfl¡±Ú› õ∂√˙«Úœ ¬ı± ˚≈X ˝√√ÀÓ¬± Ú±º Œ^±Ì Œ¸˝◊√√ ¸≈À˚±· ¢∂˝√√Ì fl¡À¬ı˛ Ê√±Ú±À˘Ú Œ˚, ¸”˚« ’ô¶±‰¬À˘ ·˜Ú fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ’Ó¬¤¬ı ¬ıe˜À=¬ı ¸˜ô¶ õ∂√ «Úœ¬ı ¸˜±ø5º Ê√·Ó¬ ¸˜Àé¬ ’Ê≈«√Ú ◊√√ Œ|ᬠÒÚ≈Ò«¬ı ¬ıÀ˘¬Ûø¬ı˛·øÌÓ¬ ˝√√À˘Úº fl¡ÀÌ«¬ı˛ Œfl¡±Ú› ¸≈À˚±· ˝√√˘ Ú± ¬ıœ¬ı˛Q õ∂fl¡±À˙¬ı˛º Ê√ij ˝√√ÀÓ¬˝◊√√ fl¡Ì« ≈√ˆ«¬±·±º fl≈¡˜±¬ı˛œ fl≈¡ôLœ¬ı˛ ·Àˆ«¬ ¸”À˚«…¬ı˛ ŒÓ¬ÀÊ√ Ó¬±¬ı˛ Ê√ijº øfl¡c ˆ¬±·…À√±À¯∏ Œ¸ ¸”Ó¬¬Û≈S¬ıÀ˘ ¬Ûø¬ı˛ø‰¬Ó¬º ¬ı˛e¶öÀ˘› fl¡Ì« ¬ı˛±Ê√¬Û≈SÀ√¬ı˛ ¸˜±Ú ˜˚«±√±˚˛ ά◊iߜӬ ˝√√ÀÓ¬ ¬ı…Ô« ˝√√À˘Úº
fl¡ÀÌ«¬ı˛ ˝◊√√26√± øÂ√˘ øÓ¬øÚ Œ^±À̬ı˛ ¸˜ô¶ ø¬ı√…± ¢∂˝√√Ì fl¡À¬ı˛ ’Ê≈«√ÀÚ¬ı˛ ¸˜fl¡é¬ ˝√√À˚˛
ά◊ͬÀ¬ıÚº Œ^±À̬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ø˙¯∏…Q ¢∂˝√√À̬ı˛ Ê√Ú… õ∂Ó¬…±‡…±Ó¬ ˝√√À˚˛ ’øÒ¬ı˛Ô¸˝√√ fl¡Ì« ˆ¬œÉ ø¬ÛÓ¬±˜À˝√√¬ı˛ ¸øißÒ±ÀÚ Î¬◊¬ÛÀ√˙ õ∂±Ô«Ú± fl¡¬ı˛À˘Úº ˆ¬œÉ Ê√±Ú±À˘Ú Œ˚ Œ^±À̬ı˛ ’±|À˜¬ı˛ ø˙鬱 ¸•Û”Ì« Ó“¬±¬ı˛ øÚÊ√¶§ ¶§±˚˛Q˙±¸Ú±ÒœÚ Œ¸‡±ÀÚ ø˙¯∏… øÚ¬ı«±‰¬Ú Ó“¬±¬ı˛ ˝◊√√26√± øÚˆ«¬¬ı˛º Ó¬À¬ı ¬ı˛±Ê√±¬ı˛ ’Ú≈À¬ı˛±ÀÒ ˝√√˚˛ÀÓ¬± Œfl¡±Ú› ά◊¬Ûfl¡±¬ı˛ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º Ò‘Ó¬¬ı˛±©Ü™ ¤ ¸•§Àg ø¬ı≈√À¬ı˛¬ı˛ ˜Ó¬±˜Ó¬ Ê√±ÚÀÓ¬ ‰¬±˝◊√√À˘Úº ’¬ıÀ˙À¯∏ ø¬ı≈√¬ı˛ › Œ^±À̬ı˛ ’±À˘±‰¬Ú±˚˛ ø¶ö¬ı˛ ˝√√˚˛ Œ˚ fl¡ÀÌ«¬ı˛ ’øÒfl¡±¬ı˛ ’±ÀÂ√ &è øÚ¬ı«±‰¬ÀÚ øfl¡c Œ^±Ì ø˙¯∏… ø˝√√¸±À¬ı ’¶§œfl¡±¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛Ú, Ó¬À¬ı Â√±S ø˝√√¸±À¬ı ø˙鬱√±Ú fl¡¬ı˛À¬ıÚº Œ^±Ì øfl¡c øÚ¯∏±√ ¬ı˛±Ê√¬Û≈S ¤fl¡˘¬ı…Àfl¡ Œ¸ ¸≈À˚±·
ø√ÀÓ¬› ¬ı˛±Ê√œ øÂ√À˘Ú Ú±º fl¡Ì«Àfl¡ Â√±S ø˝√√¸±À¬ı ¢∂˝√√Ì fl¡¬ı˛À˘› ø¬ıÀ˙¯∏ Œé¬ÀS øÓ¬øÚ ’Ê≈«√ÀÚ¬ı˛ ¸Àe ¬Û±Ô«fl¡… fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ’±¬ı˛y fl¡À¬ı˛Ú ¸¬ı±¬ı˛ ’˘À鬅º¬ı˛e¶ö˘ ŒÔÀfl¡ ˚‡Ú fl¡Ì« ¬ıø˝√√·«Ó¬ ˝√√À˘Ú øô¶ø˜Ó¬ ¸”˚«±À˘±Àfl¡ fl≈¡ôLœ¬ı˛ Œ‰¬±À‡ ¬ÛάˇÀ˘±
fl¡ÀÌ«¬ı˛ ¸”˚«… õ∂√M√√ fl¡¬ı‰¬-fl≈¡G˘º fl≈¡ôLœ Œ¸˝◊√√ ‘√À˙… ’À‰¬Ó¬Ú ˝√√À˚˛ ¬ÛάˇÀ˘Úº øfl¡c Ê√ڷ̬ı± ·±g±¬ıœ Œfl¡Î¬◊ Ê√±ÚÀÓ¬› ¬Û±¬ıÀ˘± Ú± fl≈¡ôLœ¬ı ˜±Ó¬‘ÀQ¬ı ¬ı…Ô±º ¸ôL±ÚÀfl¡ ¬ı≈Àfl¡ øÚÀÓ¬ Ú± ¬Û±¬ı˛±¬ı˛ ≈√–‡ ¬˚± øÓ¬øÚ ’±Ê√œ¬ıÚ Œˆ¬±· fl¡¬ı˛ÀÂ√Ú Ó¬±¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ Ó¬“±¬ı˛ Ê√Ú¸˜Àé¬ ¤˝◊√√ ’¬ı˜±ÚÚ±º fl≈¡ôLœ¬ı˛ é¬Ìfl¡±À˘¬ı˛ :±Ú ˘≈5 ˝√√›˚˛± øfl¡Â≈√˝◊√√ ’±(À˚«¬ı˛ Ú˚˛ - øÓ¬øÚ Œ˚ ˜±Ó¬±º
¤˝◊√√ˆ¬±À¬ı ¤ø·À˚˛ ‰¬À˘ÀÂ√ fl≈¡èÀé¬S ˚≈ÀX¬ı˛ õ∂døÓ¬¬Û¬ı« ¬ıU ¬ıÂ√¬ı˛ ’±À·¬ı˛ ŒÔÀfl¡˝◊√√º
≈√À˚«±ÒÀÚ¬ı˛ ¬ı˛±Ê√…±fl¡±∫±, Œ^±À̬ı˛ › ^n¬ÛÀ√¬ı˛ ¬Û¬ı˛¶ÛÀ¬ı˛¬ı˛ õ∂øÓ¬ õ∂øÓ¬ø˝√√—¸±¬Û¬ı˛±˚˛ÌÓ¬±,Ò‘Ó¬¬ı˛±À©Ü™¬ı˛ ’g ¬Û≈SÀ¶ß˝√√, ¬Û鬬۱øÓ¬Q Œ√±¯∏ ˝◊√√Ó¬…±ø√¬ı˛ ˜±Ò…À˜ ø¬ı¬ı˛±È¬ ¬Û¬ı˛±Ê√À˚˛¬ı˛ ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸Œ˘‡± ˝√√À˚˛ ¬ı˛˝◊√√˘ ˜˝√√±ˆ¬±¬ı˛ÀÓ¬¬ı˛ õ∂øÓ¬øȬ fl¡ø¬ıÓ¬±¬ı˛ ô¶¬ıÀfl¡º ¤Ó¬ ¬ı»¸¬ı˛ ˚±¬ı» ¤˝◊√√ ˜˝√√±fl¡±¬ı…¬ÛͬÚ-¬Û±Í¬Ú › ·À¬ı¯∏̱¬ı˛ ¬ÛÀ¬ı˛› øfl¡ Œfl¡±Ú› ˜Ò≈¬ı˛ Ù¬˘ ˘±ˆ¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√∑ ’±Ê√› ¸˜±Ê√ õ∂øÓ¬ø˝√√—¸± ¬Û¬ı˛±˚˛ÌÓ¬±, Œ˘±ˆ¬, Œ˜±˝√√, ¬Û鬬۱øÓ¬Q Œ√±À¯∏ ≈√©Üº ¡Z±¬Û¬ı˛ ˚≈À·¬ı˛ ¸˜±Ê√¬ı…¬ı¶ö± ˆ¬±˘ ˜Àμ ø˜ø|Ó¬ ˝√√À˚˛ fl¡ø˘˚≈À·¬ı˛ ’¬ı¸±Úfl¡±˘ ¬Û˚«ôL õ∂¬ı±ø˝√√Ó¬ ˝√√À˚˛ ‰¬À˘ÀÂ√º — ❑
[fl‘¡¯û± ˘±ø˝√√άˇœ õ∂±¬ıøgfl¡]
Œ^±Ì-ø˙¯∏… —¬ı±√
● ●
˜ √√ ± ¬ ±¬ ı ˛ À Ó¬
¬ ı · ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 41/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
41
˘˘ 1 ˘˘
Œ¬ı…±˜Àfl¡˙ › ¬ı¬ı˛√±¬ı˛ ¬Û±À˙ ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ŒÓ¬˜Ú Œfl¡Î¬◊ Œ‰¬ÀÚ Ú±º øfl¡c Œ¬ı…±˜Àfl¡˙ › ¬ı¬ı˛√±¬ı˛ ˜Ó¬˝◊√√ ¸√±ø˙¬ı ¤˜Ú ¤fl¡øȬ ‰¬ø¬ı˛S ˚±Àfl¡ Ó¬±¬ı˛ ¶⁄©Ü± ˙¬ı˛ø√μ≈ ¬ıÀμ…±¬Û±Ò…±˚˛¤Àfl¡¬ı ¬Û¬ı ¤fl¡ ·Àä, ’Ô«±» ·ä˜±˘± ˛ (series), Ú± ˛fl¡ õ∂øÓ¬À¬ı√fl¡ ¬ı˛+À¬Û ά◊¬Û¶ö±ø¬ÛÓ¬
fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ øÚÀ ˛ Œ˘‡± ·ä&À˘±¬ı˛ ˙¬ıø√μ≈ ¤fl¡È≈¬ Œfl¡ÃÓ≈¬fl¡ˆ¬À¬ı˛ ◊√√ Ú±˜fl¡¬ıÌ fl¡À¬ı˛ øÂ√À˘Úë¸√±ø˙À¬ı¬ı ’±ø√fl¡±Gí, ë¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ’ø¢üfl¡±Gí, ë¸√±ø˙À¬ı¬ı Œ√ÃÀάˇ ±À√Ãøά fl¡±Gí, ë¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ëΔ˝√√ Δ˝√√ fl¡±Gí › ë¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ Œ‚±Î¬ˇ± Œ‚±Î¬ˇ± fl¡±Gíº
’±¬ı˛› fl¡À˚˛fl¡øȬ ëfl¡±Gí Œ˘‡±¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ ˝◊√√26√± øÂ√˘º ˝√√À˚˛ ›ÀͬøÚº ë¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ¬ı˛Mê√±¬ı˛øMê√ fl¡±Gí øfl¡—¬ı± ë¸√±ø˙À¬ı¬ı ø¬ı√‚≈ÀȬ fl¡±Gí ŒÔÀfl¡ ’±˜¬ı± ¬ıø=Ó¬ ¬ıÀ ˛ Œ·øÂ√º
˜”˘Ó¬ ëõ∂¬ı±¸œ ¬ı±„√√±ø˘í ˙¬ı˛ø√μ≈ ˜Ò… › Œ˙¯∏ Ê√œ¬ıÚ Œ¬ı±•§±˝◊√√ › ¬Û≈̱ÀÓ¬ fl¡±È¬±ÚºŒ¸ ◊√√ fl¡±¬ıÀÌ ◊√√ ø˙¬ı±Ê√œÀfl¡ øÚÀ ˛ Ó“¬±Àfl¡ ·ä ø˘‡ÀÓ¬ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú ¬ı±Ê√À˙‡¬ı˛ ¬ı ≈º ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛
õ∂Ô˜ øÓ¬ÚøȬ ·ä ¤fl¡S fl¡À¬ı˛ ˚‡Ú [¬ı˛±©Ü™œ˚˛ ¬Û≈¬ı˛©®±¬ı˛õ∂±5] ë¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ øÓ¬Úfl¡±Gí õ∂fl¡±ø˙Ó¬ ˝√√˚˛, Ó¬‡Ú Œ¸øȬ ˙¬ı˛ø√μ≈ ¬ı˛±Ê√À˙‡¬ı˛ ¬ı¸≈Àfl¡˝◊√√ ά◊»¸·« fl¡À¬ı˛Úº
1959 ŒÔÀfl¡ 1962 ¤˝◊√√ ‰¬±¬ı˛ ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√√ ¤˝◊√√ ·ä˜±˘± ¬ı˛ø‰¬Ó¬ ˝√√À˚˛øÂ√˘º õ∂Ô˜·äøȬ - ë¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ’±ø√fl¡±Gí, Œ¬ıÀ¬ı˛±˚˛ 댘ɬ±Àfl¡í 1959 ¸±À˘º ¸¬ı«À˙ ∏ 댂±Î¬±-Œ‚±Î¬ˇ± fl¡±Gí Œ¬ıÀ¬ı˛±˚˛ 1962 -¬ı ë˙±¬ı√œ ˛± ¸ÀμÀ˙íº
ë˙¬ıø√μ≈ ’˜øÚ¬ı±¸í-¤¬ı ‰¬Ó≈¬Ô« ‡G - ëøfl¡À˙±¬ı ·ä ¸˜À¢∂í ¤¬ı ¸¬ı fl¡øȬ ◊√√ ¸—·‘ √√œÓ¬º¬Û=±˙ Œ¬Ûø¬ı˛À˚˛ ’±Ê√› ¤&À˘± ’±˜±¬ı˛ ¬ıάˇ øõ∂˚˛ - ˚ø√› ˚‡Ú õ∂Ô˜ ¬ÛÀάˇøÂ√˘±˜ Ó¬‡Ú
’±ø˜› øÂ√˘±˜ øfl¡À˙±¬ı˛œº
˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛¸√±ø˙¬ıfl¡±G
√œ¬Û±¬ı˘œ Œ¸Ú
¬ı¸ôLfl≈¡?, øÚά◊ ø√ø~
● ●
¬ ı ˛ ø √ μ ≈ ¬ ı
ø fl¡ À ˙ ±¬ ı Ú ± ˚ ˛ fl¡
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 42/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
42
˘˘ 2 ˘˘
¤˝◊√√ ·ä&À˘±˚˛ Œ˚ ¸¬ı ‚Ȭڱ¬ı˛ fl¡Ô± ¬ı˘± ˝√√À˚˛ÀÂ√ Œ¸&À˘± ’±Ú≈˜±øÚfl¡ 1460
¸±À˘ ‚ȬÀÂ√º ’¬ı˛±Ê√fl¡Ó¬±, ’Ê√ij±, ά◊M√√¬ı˛ ŒÔÀfl¡ Œ˜±·˘ ’±Sê˜Ì ’±¬ı˛ √øé¬Ì ŒÔÀfl¡ ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ı˛œ ’Ó¬…±‰¬±À¬ı˛¬ı˛ Ù¬À˘ ˜˝√√±¬ı˛±À©Ü™¬ı˛ ¢∂±˜±=À˘¬ı˛ ’¬ı¶ö± Ó¬‡Ú ‡≈¬ı˝◊√√ ‡±¬ı˛±¬Ûº
ø˙¬ı±Ê√œ Ó¬‡Ú ˚≈¬ıfl¡, ¸À¬ı √˘ ·Î¬ˇÀÂ√Ú, Â√À˘¬ıÀ˘ Œfl¡Ã˙À˘ ŒÂ√±È¬‡±ÀȬ± ≈√·« √‡˘ fl¡¬ıÀÂ√Úº ¸√±ø˙¬ı ¤fl¡øȬ ¬ı±¬Û-˜± ˜¬ı± 17-18 ¬ıÂ√¬ı ¬ı ˛À¸¬ı ŒÂ√À˘º ’±ÒÀ¬ÛȬ± Œ‡À ˛ ˜±˜±¬ı˛ ’±|À˚˛˝◊√√ Œ¸ Ô±fl¡Ó¬ øfl¡c ˜±˜± ’±¬ı˛ Ó¬±Àfl¡ ¬ı˛±‡ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√√øÂ√À˘Ú Ú±º ¢∂±À˜¬ı˛ ’Ú…±Ú… Œ˘±fl¡› Ó¬±Àfl¡ ¢∂±À˜¬ı˛ ¬ÛÀé¬ ¤fl¡È¬± Œ¬ı±Á¡± ¬ıÀ˘ ˜ÀÚ fl¡¬ı˛Ó¬º ¢∂±À˜¬ı˛ Œ˜±Î¬ˇ˘
ø¬ıÒ√ı˘ ¬Û±øȬ˘ Ó¬±Àfl¡ ¤fl¡ø√Ú ¢∂±˜ ŒÔÀfl¡ Ó¬±øάˇÀ˚˛ ø√À˘Úº¢∂±À˜ ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ¤fl¡øȬ ˜±S qˆ¬±fl¡±∫œ øÂ√˘ ‹ Œ˜±Î¬ˇÀ˘¬ı˛˝◊√√ Œ˜À˚˛ 13-14 ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛
fl≈¡Ç≈º ˜±˜± ’±ÒÀ¬ÛȬ± Œ‡ÀÓ¬ ø√À˘›, fl≈¡Ç≈ øÚÀÊ√¬ı˛ ‡±¬ı±À¬ı˛¬ı˛ ’—˙ ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ¤ÀÚ ø√Ó¬º¤¬ı±¬ı˛ Œ¸-˝◊√√ ¬Û¬ı˛±˜˙« ø√˘, ø˙¬ı±øÊ√¬ı˛ √À˘ Œ˚±· ø√ÀÓ¬º
fl≈¡Ç≈ ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ¬ı˘˘, ëø˙¬ı±Ê√œÀfl¡ Œ˘±Àfl¡ ά±fl¡±Ó¬ ¬ıÀ˘, øfl¡c øÓ¬øÚ ¸øÓ¬… ά±fl¡±Ó¬ ÚÚº øÓ¬øÚ ø¬ıÀ√ œ ˙Sn∏À√¬ı Œ√ ŒÔÀfl¡ Ó¬±Î¬±¬ı±¬ı Ê√Ú… ˘Î¬ÀÂ√Úºí fl≈¡Ç≈¬ı fl¡Ô± ˛ ¸√±ø˙¬ı ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ √À˘ ˆ¬øÓ«¬ ˝√√¬ı±¬ı˛ Ê√Ú… ¢∂±˜ ŒÔÀfl¡ ‰¬À˘ Œ·˘º ‰≈¬ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ øÚÀ˚˛ Œ·˘ Œ˜±Î¬ˇÀ˘¬ı˛
˝√√±Î¬ˇ øÊ√¬ı˛øÊ√À¬ı˛ Ú±-Œ‡ÀÓ¬ ¬Û±›˚˛± Œ‚±Î¬ˇ±È¬±Àfl¡º¬ÛÀÔ Œ˚ÀÓ¬ Ó¬±¬ı˛ Ú±Ú±¬ı˛fl¡˜ Œ¬ı˛±˜±=fl¡¬ı˛ ’øˆ¬:Ó¬± ˝√√˘º ≈√Ê√Ú ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ı˛œ ø¸¬Û±˝√√œ¬ı˛ ˜±øȬÀÓ¬ ¬Û≈“ÀÓ¬ ¬ı˛±‡± ˘≈Àͬ¬ı˛ Ȭ±fl¡± Ó¬±¬ı˛ fl¡¬Û±À˘ Ê≈√ÀȬ Œ·˘º qÒ≈ Ó¬±˝◊√√ Ú˚˛, ¬ı¬ı˛±Ó¬ ŒÊ√±À¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ’Ê√±ÀôL Œ¸ Œ¸±Ê√± ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛˝◊√√ ¸±øißÀÒ… Œ¬Û“ÃÀÂ√ Œ·˘ ¤¬ı— ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ √À˘ ˆ¬øÓ«¬ ˝√√¬ı±¬ı˛ ¸≈À˚±· Œ¬Û˘º ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ øÚ˚˛˜ øÂ√˘ Œ˚ Ó“¬±¬ı˛ √À˘ Œ˚ ˚≈X fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ’±¸À¬ı Œ¸ Ó¬±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ Œ‚±Î¬ˇ± ’±¬ı˛ ˝√√±øÓ¬˚˛±¬ı˛ øÚÀ˚˛ ’±¸À¬ıº ¢∂±À˜¬ı˛ Œ˜±Î¬ˇÀ˘¬ı˛ Œ‚±Î¬ˇ± ’±¬ı˛ ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ı˛œ ø¸¬Û±˝√√œÀ√¬ı˛ ˘≈ͬ-fl¡¬ı˛± Ȭ±fl¡± ø√À˚˛ Œfl¡Ú± ˝√√±øÓ¬˚˛±¬ı˛ ñ ¤˝◊√√ ø√À˚˛˝◊√√ ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ÚÓ≈¬Ú Ê√œ¬ıÚ qè ˝√√À˚˛ Œ·˘º ¤È¬±˝◊√√ Ó¬±¬ı˛ ë’±ø√-fl¡±Gíº
˘˘ 3 ˘˘
¤¬ı¬Û¬ı ¸√±ø˙À¬ı¬ı ë’ø¢üfl¡±Gíº ø˙¬ı±Ê√œ Ó¬‡Ú ëŒÓ¬±Ì«±í Ú±À˜¬ı˛ ¤fl¡øȬ ŒÂ√±È¬ ≈√À·« ’±ÀÂ√Úº Ó“¬±¬ı˛ Ú±ø¬ÛÓ¬ Ê√œ¬ı
˜˝√√±˘±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ¸√±ø˙¬ı Ó¬À˘±˚˛±¬ı˛ Œ‡˘± ø˙‡ÀÂ√º ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ˜± øÊ√Ê√±¬ı±÷-› ŒÓ¬±Ì«± ≈√À·« Ô±Àfl¡Úº ¸√±ø˙¬ı øÊ√Ê√±¬ı±÷-¤¬ı˛ Œ¶ß˝√√ˆ¬±Ê√Ú ˝√√ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ¬ı˛ÀÂ√º ¤˜Ú ¸˜˚˛ ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ı˛œ Δ¸Ú…¤À¸ ŒÓ¬±Ì«± ≈√À·« ëÔ±Ú± ·±Î¬ˇ˘í (laid a siege)º Ó¬±À√¬ı˛ ¸Àe ’ÀÚfl¡ fl¡±˜±Ú ’±¬ı˛ ’ÀÚfl¡ ø¬ÛÀ¬Û ¬ı±è√º ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ fl¡±˜±Ú› ŒÚ˝◊√√, ¬ı±è√› ŒÚ˝◊√√, ≈√·«È¬±› ŒÓ¬˜Ú
˙Mê√À¬Û±Mê√ Ú±º
˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛ ¸√±ø˙¬ı fl¡±G
● ●
¬ ı ˛ ø √ μ ≈ ¬ ı
ø fl¡ À ˙ ±¬ ı Ú ± ˚ ˛ fl¡
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 43/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
43
ø˙¬ı±Ê√œ Ó¬‡Ú ¤fl¡È¬± ¬ı≈øX fl¡¬ıÀ˘Úº ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ øÓ¬øÚ ˘é¬… fl¡À¬ıøÂ√À˘Ú, ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛
õ∂Ó¬…≈»¬ÛiߘøÓ¬ÀQ¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ ¤fl¡È¬± ’±¶ö± Ê√ÀijøÂ√˘º ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ øÓ¬øÚ ¬Û±øͬÀ˚˛ ø√À˘Ú ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ıœ Δ¸Ú…À√¬ı ø˙ø¬ıÀ¬ı ñ Ó¬±Àfl¡ Œ¬ı±fl¡±À¸±fl¡± ¤fl¡±È¬ ¬ı±‡±˘ ŒÂ√À˘ ¸±øÊ√À ˛º ¸Àe ø√√À˘Ú øfl¡Â≈√ Â√±·˘ ’±¬ı˛ √øάˇº ¸√±ø˙¬ı Δ¸Ú… ø˙ø¬ıÀ¬ı˛ Ï≈¬Àfl¡ ø·À˚˛ ¬ı±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ øÚ˘ ¬ı±èÀ√¬ı˛ ø¬ÛÀ¬Û Œfl¡±Ô±˚˛ ’±ÀÂ√º Œ¸ Ó¬±¬ı˛ ¸Àe ’±Ú± Â√±·˘-¬ı“±Ò± √øάˇ¬ı˛ ¤fl¡ õ∂±ôL ¬ı±èÀ√¬ı˛ ˜ÀÒ… Ï≈¬øfl¡À˚˛ ø√˘º ¬ÛÀÔ Œ¸ ¤fl¡È¬± ‰¬fl¡˜øfl¡ ¬Û±Ô¬ı˛ Œ¬ÛÀ˚˛ ø·À˚˛øÂ√˘º ¤¬ı±¬ı˛ Œ¸È¬± ø√À˚˛ √øάˇ¬ı˛ ’Ú… õ∂±ÀôL ’±&Ú Òø¬ı˛À˚˛ ø√˘º Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ Œ¸ ’±¬ı±¬ı˛ ŒÓ¬±Ì«± ≈√À·« øÙ¬À¬ı˛ Œ·˘º ¤fl¡È≈¬¬ı±À√˝◊√√ ’±&Ú √øάˇ¬ı˛ ’Ú… õ∂±ÀôL Œ¬Û“ÃÀÂ√ Œ·˘ ’±¬ı˛ ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ı˛œ Δ¸Ú…√˘ øÚÀÊ√À√¬ı˛
¬ı±èÀ√¬ı˛ ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛ÀÌ øÚÀÊ√¬ı˛±˝◊√√ Œ˙¯∏ ˝√√À˚˛ Œ·˘º ’ø¢üfl¡±G fl¡À¬ı˛ ¸√±ø˙¬ı ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ˆ¬¬ı˛¸±¬ı˛ ˜˚«±√± ¬ı˛±‡˘º
˘˘ 4 ˘˘
¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ëŒ√ÃÀάˇ±À√Ãøάˇ fl¡±Gí¤¬ı˛ øͬfl¡ ¬Û¬ı˛¬ıÓ«¬œ ‚Ȭڱ øÚÀ˚˛º ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ¬ı±¬ı± ˙±˝√√Ê√œ ¶aœ¬Û≈ÀS¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ”√À¬ı˛ Ô±fl¡ÀÓ¬Úº øÓ¬øÚ ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ı˛œÀ√¬ı˛˝◊√√
¤fl¡ ˜Ú¸¬ı√±¬ı˛ øÂ√À˘Úº ø˙¬ı±Ê√œ ¬ı≈Á¡ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À˘Ú, ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛À̬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ı˛œ ¸≈˘Ó¬±ÀÚ¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Œ¬Û“ÃÂ√ÀÚ± ˜±S øÓ¬øÚ ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ¬ı˛±· fl¡À¬ı˛ ˙±˝√√Ê√œÀfl¡ ˙±øô¶
Œ√À¬ıÚº ˙±˝√√Ê√œ Œfl¡Ú Ó“¬±¬ı˛ ŒÂ√À˘Àfl¡ ¸±˜À˘ ¬ı˛±À‡Ú Ú± - ¤˝◊√√ ’¬Û¬ı˛±ÀÒ¬ı˛ √G Œ¬ÛÀÓ¬ ˝√√À¬ı Ó“¬±Àfl¡º ø˙¬ı±Ê√œ › øÊ√Ê√±¬ı±÷ ø¶ö¬ı fl¡¬ıÀ˘Ú Œ˚ fl¡À¬ı Œ √√±fl¡ ˙± √√Ê√œÀfl¡ ¸Ó¬fl«¡ fl¡À¬ı ø√ÀÓ¬
˝√√À¬ıº ŒÓ¬±Ì«± ≈√À·«¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ı˛œ Δ¸Ú…ø˙ø¬ıÀ¬ı˛ Œ˚ ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛Ì ˝√√À˚˛ÀÂ√ Ó¬±¬ı˛ ‡¬ı¬ı˛ ø¬ıÊ√±¬Û≈À¬ı˛ Œ¬Û“ÃÂ√¬ı±¬ı˛ ’±À·˝◊√√ Œ¸È¬± ˙±˝√√Ê√œÀfl¡ Œ¬Û“ÃÀÂ√ ø√ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº Ó¬±˝√√À˘ øÓ¬øÚ øfl¡Â≈√Ȭ± ¸±¬ıÒ±Ú ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À¬ıÚº
√œ‚« ¬ÛÀÔ Ú±Ú±Ú ¬ı±Ò±º ¸√±ø˙¬ı Œ¸¸À¬ı¬ı˛ Œ˜±fl¡±ø¬ı˘± fl¡¬ı˛˘º ’±¬ı±¬ı˛ ŒÂ√±È¬ ¤fl¡øȬ ˜±¬ı˛±Í¬œ Œ˜À˚˛¬ı˛ ¸˝√√±˚˛Ó¬±› Œ¸ Œ¬Û˘º 댸¬ıôLœ ¬ıø˝√√Úí fl≈¡Ç≈¬ı˛˝◊√√ ˜Ó¬ ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ Ê√Ú…
˘≈øfl¡À˚˛ øfl¡Â≈√ ‡±¬ı±¬ı˛ ¤ÀÚ ø√˘º ø¬ıøˆ¬iß ’øˆ¬:Ó¬±¬ı˛ ˜Ò… ø√À˚˛ ¸√±ø˙¬ı ’¬ıÀ˙À¯∏ ˙±˝√√Ê√œ¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Œ¬Û“ÃÂ√ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛˘º
ø˙¬ı±Ê√œ › øÊ√Ê√±¬ı±÷ ¤‡Ú› Ó“¬±¬ı˛ Ê√Ú… fl¡Ó¬ ˆ¬±À¬ıÚ, ¤È¬± Œ√À‡ ˙±˝√√Ê√œ ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ¸±˜ÀÚ˝◊√√ ’øˆ¬ˆ”¬Ó¬ ˝√√À˚˛ ¬ÛάˇÀ˘Úº
øÙ¬¬ı˛øÓ¬ ¬ÛÀÔ ¸√±ø˙¬ı ø¬ıÊ√±¬Û≈¬ı˛ ˙˝√√¬ı˛È¬± ¤fl¡È≈¬ ‚≈À¬ı˛ Œ√À‡ øÚ˘º Œ¸¬ıôLœ › fl≈¡Ç≈¬ı˛ Ê√Ú… ά◊¬Û˝√√±¬ı˛› øfl¡ÀÚ øÚ˘º Œ¸¬ıôLœ¬ı˛ Ê√Ú… èÀ¬Û±¬ı˛ ·˚˛Ú±, fl≈¡Ç≈¬ı˛ Ê√Ú… Œ¸±Ú±¬ı˛ ’±—øȬº fl≈¡Ç≈Àfl¡ ¸√±ø˙¬ı Œˆ¬±À˘øÚº fl≈¡Ç≈¬ı fl¡Ô± Ó¬±¬ı ˜ÀÚ ¬ÛάӬ ñ qÒ≈, Œfl¡Ú ˜ÀÚ ¬ÛάӬ
Œ¸ ¸•§Àg Œ¸ ¸À‰¬Ó¬Ú øÂ√˘ Ú±º
˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛ ¸√±ø˙¬ı fl¡±G
● ●
¬ ı ˛ ø √ μ ≈ ¬ ı
ø fl¡ À ˙ ±¬ ı Ú ± ˚ ˛ fl¡
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 44/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
44
˘˘ 5 ˘˘
¤˝◊√√ ëŒ√Ãάˇ±À√Ãøάˇí fl¡±ÀG¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¤fl¡ ¬ıÂ√¬ı˛ Œfl¡ÀȬ Œ·˘º ¸√±ø˙¬ı ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ’±À¬ı˛± fl¡±ÀÂ√¬ı˛ Œ˘±fl¡ ˝√√À˚˛ ά◊ͬ˘º ¤‡Ú Ó¬±Àfl¡ ŒÊ√±˚˛±Ú ¬ı˘± ˝√√˚˛ ˚ø√› Œ·“±Ù¬ ŒÓ¬˜Ú ›ÀͬøÚ¬ıÀ˘ Ó¬±¬ı˛ ˜ÀÚ ¤fl¡È≈¬ ≈√–‡º ¤˜Ú ¸˜˚˛ øÊ√Ê√±¬ı±÷ fl≈¡Ç≈¬ı˛ Ê√Ú… øfl¡ÀÚ ¬ı˛±‡± ’±—øȬȬ±¬ı˛ fl¡Ô± ŒÊ√ÀÚ ŒÙ¬˘À˘Ú ¤¬ı— ŒÂ√À˘Àfl¡ ¬ı˘À˘Ú ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ fl¡íø√ÀÚ¬ı Â≈√øȬ ø√ÀÓ¬ ˚±ÀÓ¬Œ¸ ¢∂±À˜ ø·À˚˛ fl≈¡Ç≈Àfl¡ ’±—øȬȬ± ø√À˚˛ ’±¸ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º
ø˙¬ı±Ê√œ ˜±¬ı˛ fl¡Ô±¬ı˛ ˜±Ú ¬ı˛±‡À˘Úº ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ Â≈√øȬ ø√À˘Úº øfl¡c Œ¸˝◊√√ ¸Àe ¤fl¡È¬± fl¡±Ê√› ø√À˚˛ ø√À˘Úº ¬ÛÀÔ ¬ÛÀάˇ 뉬±fl¡Úí ≈√·«º ø˙¬ı±Ê√œ Ó¬± √‡˘ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ‰¬±Úº øfl¡c
¸•ú≈‡ ¸˜À¬ı˛ Ú˚˛º ≈√À·«¬ı˛ ¤fl¡Ê√Ú Œ˘±fl¡ Ó“¬±Àfl¡ Œ·±¬ÛÚ ˆ¬±À¬ı ¸±˝√√±˚… fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º øfl¡c Ó¬±Àfl¡ ‡¬ı¬ı ¬Û±Í¬±ÀÚ± ‡≈¬ı fl¡øͬں Œ¸±Ê√± ≈øÊ√ ¸y¬ı Ú ˛º ø˙¬ı±Ê√œ ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ¤fl¡È¬± ø‰¬øͬ ø√À˘Úº ¸ôL¬Û«ÀÌ Œ¸øȬ øͬfl¡ Œ˘±fl¡Àfl¡ Œ¬Û“ÃÀÂ√ ø√ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº
¬ı≈øX ‡±øȬÀ˚˛ ¸√±ø˙¬ı ¤ fl¡±Ê√› fl¡¬ı˛˘º ≈√À·«¬ı˛ ¸±˜ÀÚ ¬ı˛±Ó¬ fl¡±È¬±¬ı±¬ı˛ ¸˜˚˛, ’±&ÚŒ¬Û± √√±ÀÓ¬ fl¡ ˛ ±¬ı ¬ı…¬ı¶ö± fl¡¬ı˛ º Ó¬±¬ı¬Û¬ı fl¡ ˛ ±&À˘± øS ”À˘¬ı ’±fl¡±À¬ı ¸±øÊ√À ˛ øÚ˘º ’±&Ú ;±˘ÀÓ¬, ˜±øȬ¬ı˛ ά◊¬ÛÀ¬ı˛ ’gfl¡±À¬ı˛ ¤fl¡È¬± øS˙”˘ Ù≈¬ÀȬ ά◊ͬ˘º øS˙”˘ ˜±ÀÚ ø˙¬ı - ø˙¬ı±Ê√œº ≈√À·«¬ı˛ Œˆ¬Ó¬À¬ı˛ ˚“±¬ı˛ Œ¬ı±Á¡¬ı±¬ı˛ fl¡Ô±, øÓ¬øÚ ¸—Àfl¡Ó¬È¬± ¬ı≈Á¡À˘Úº ŒÚÀ˜ ¤À¸
Œ·±¬ÛÀÚ ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ø‰¬øͬȬ± øÚÀ˚˛ øÚÀ˘Úº ˝◊√√øÓ¬˜À√… ¸√±ø˙¬ı ‡¬ı¬ı˛ Œ¬ÛÀ˚˛ Œ·ÀÂ√ Œ˚ ¢∂±À˜ fl≈¡Ç≈¬ı˛ ø¬ıÀ˚˛ ˝√√À˚˛ ˚±À26√ ¤fl¡ ≈√©Ü≈ ¬ı≈Àάˇ±¬ı˛ ¸Àeº ¸√±ø˙¬ı ¢∂±À˜ ø·À˚˛ fl≈¡Ç≈¬ı˛ ¬ı±¬ı± Œ˜±Î¬ˇ˘ ø¬ı̓¬Í¬˘ ¬Û±øȬ˘Àfl¡ ¬ı≈Àάˇ±¬ı˛ ¶§¬ı˛+¬ÛȬ± Ê√±Ú±ÀÓ¬ Œ‰¬©Ü± fl¡¬ı˛˘º Ó¬±¬ı˛ Œ‚±Î¬ˇ± ‰≈¬ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ¬Û±ø˘À˚˛ ˚±›˚˛±˚˛ ¤˜øÚ˝◊√√ Œ˜±Î¬ˇ˘ ø¬ı̓¬Í¬˘¬Û±øȬ˘ ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ‰¬ÀȬ øÂ√˘º ¤¬ı±¬ı˛ Œ¸ ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ¤fl¡È¬± ‚À¬ı˛ ¬ıg fl¡À¬ı˛ ŒÙ¬˘˘ ñ Œ˜À˚˛¬ı˛ ø¬ıÀ˚˛È¬± ‰≈¬Àfl¡ Œ·À˘ ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ø˜¬ı˛±¸√±À¬ı˛¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ øÚÀ˚˛ ˚±À¬ıº
øfl¡c ø¬ıÀ˚˛¬ı˛ fl¡ÀÚ øÚÀÊ√ ¤À¸ ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ‚¬ı˛È¬± ‡≈À˘ ø√˘º ¸√±ø˙¬ı Ó¬±Àfl¡ Œ‚±Î¬ˇ±˚˛ ‰¬±¬ÛÀÓ¬ ¬ıÀ˘, øÚÀÊ√› Œ‚±Î¬ˇ±˚˛ Œ‰¬À¬Û ¬ı¸˘º ¤¬ı±¬ı˛ Œ˜±Î¬ˇÀ ¬ı˛ Œ‚±Î¬ˇ± Ú˚˛, Œ˜±Î¬ˇÀ˘¬ı˛
Œ˜À˚˛Àfl¡˝◊√√ øÚÀ˚˛ ‰¬À˘ ¤˘ ¸√±ø˙¬ıº ›ø√Àfl¡ ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ø‰¬øͬ¬ı˛ ŒÊ√±À¬ı˛ ø¬ıÚ±˚≈ÀX ‰¬±fl¡Ú ≈√·« √‡˘ ˝√√À˚˛ Œ·ÀÂ√º
¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ fl¡±Gfl¡±¬ı˛‡±Ú±˚˛ ëΔ˝√√ Δ˝√√í ¬ÛÀάˇ Œ·˘º˘˘ 6 ˘˘
Œ˙ ∏ ¬Û¬ı« ¸√±ø˙À¬ı¬ı 댂±Î¬± Œ‚±Î¬±í fl¡±Gº fl≈¡Ç≈ øÊ√Ê√±¬ı±÷À ˛¬ı fl¡±ÀÂ√ Ô±fl¡ÀÓ¬ ˘±·˘º ¸√±ø˙¬ı ø˙¬ı±Ê√œ¬ı √À˘¬ı ¤fl¡Ê√Ú ¸«√±¬ı √√À ˛ ά◊ͬ˘ ñ ¤˜Úøfl¡ Ó¬±¬ı Œ·“±Ù¬›·øÊ√À˚˛ Œ·˘º
øfl¡c ˝√√ͬ±» › ’=À˘ Œ·±˜Î¬ˇÀfl¡¬ı˛ ˜Ó¬ Œ‚±Î¬ˇ±¬ı˛ ˜Î¬ˇfl¡ Œ√‡± ø√˘º ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛
˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛ ¸√±ø˙¬ı fl¡±G
● ●
¬ ı ˛ ø √ μ ≈ ¬ ı
ø fl¡ À ˙ ±¬ ı Ú ± ˚ ˛ fl¡
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 45/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
45
Œ‚±Î¬ˇ±&À˘± ¤Àfl¡ ¤Àfl¡ ˜À¬ı˛ Œ˚ÀÓ¬ ˘±·˘º ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ Œ¸˝◊√√ ¸±˜Ô«… ŒÚ˝◊√√ Œ˚ ÚÓ≈¬Ú ÚÓ≈¬Ú
Œ‚±Î¬ˇ± øfl¡ÚÀ¬ıÚº øÓ¬øÚ ¸˜¸…±˚˛ ¬ÛάˇÀ˘Úº øÓ¬øÚ ‡¬ı¬ı˛ Œ¬ÛÀ˘Ú Œ˚ ¬Û≈̱¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ’ä˝◊√√ ”√À¬ı˛ Ó“¬±¬ı˛ ’±¬ÛÚ ˜±˜±¬ı˛ ≈√À·« ≈√ ˝√√±Ê√±¬ı˛ Œ‚±Î¬ˇ± ’±ÀÂ√º øfl¡c ø˙¬ı±Ê√œ Œfl¡±Ú ¤fl¡ fl¡±À˘ õ∂øÓ¬:± fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú Œ˚ ˜±˜±¬ı˛ ≈√·« fl¡‡Ú› ’±Sê˜Ì fl¡¬ı˛À¬ıÚ Ú±º Ó¬±˝◊√√ Œ¸±Ê√±¸≈øÊ√ Œ¸˝◊√√Œ‚±Î¬ˇ±&À˘±Àfl¡ ˘≈ͬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À˘Ú Ú±º Ù¬μœ ¤“ÀȬ ˜±˜±Àfl¡ ¬Û≈̱˚˛ ŒÚ˜ôLiß fl¡¬ı˛À˘Ú, ¸˜ô¶ Œ¸¬Û±˝◊√√ ¸±Laœ ¸À˜Ó¬º ˜±˜± √˘¬ı˘ øÚÀ˚˛ Œ‚±Î¬ˇ±˚˛ Œ‰¬À¬Û ¤À˘, Œfl¡±Ú ˆ¬±À¬ıŒ‚±Î¬ˇˇ±&À˘±Àfl¡ ‰≈¬ø¬ı˛ fl¡ø¬ı˛À˚˛ Œ√À¬ıÚº øfl¡c ˜±˜±-› ‰¬±˘±fl¡ Œ˘±fl¡º ¸˜ô¶ Œ‚±Î¬ˇ± ≈√À·« Œ¬ı˛À‡, ¤À˘Ú ·è¬ı˛ ·±øάˇ ‰¬Àάˇº ø˙¬ı±Ê√œ ˝√√Ó¬±˙ ˝√√À˚˛ ¬ÛάˇÀ˘›, ¸√±ø˙¬ı ˜±˜±¬ı˛ ≈√À·«
‰¬À˘ ø·À˚˛ ‰≈¬ø¬Û¸±À¬ı˛ ˜±˜±¬ı˛ Œ¬ı˛À‡ ’±¸± Œ‚±Î¬ˇ± ¸¬ı ‰≈¬ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ øÚÀ˚˛ ¤˘º Œ˚ fl¡íÊ√Ú ø¸¬Û±˝√√œ ≈√À·« øÂ√˘ Ó¬±¬ı˛± øfl¡Â≈√˝◊√√ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛˘ Ú±º
‡≈ø˙ √√À ˛ ø˙¬ı±Ê√œ fl≈¡Ç≈¬ı ¸Àe ¸√±ø˙À¬ı¬ı ø¬ıÀ ˛ ø√À ˛ ø√À˘Úº˘˘ 7 ˘˘
øfl¡À˙±¬ı˛ ˜ÀÚ¬ı˛ Œ‡±¬ı˛±fl¡ ŒÊ√±·±ÀÓ¬, ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ fl¡±Gfl¡±¬ı˛‡±Ú± ˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛ ‰¬˜»fl¡±¬ı˛ ά◊æ√±¬ıÚº ¤˝◊√√ ·ä&À˘±˚˛ ¸¬ı˛±¸ø¬ı˛ ˚≈X ’±ÀÂ√, ¬ı≈øX¬ı˛ Œ‡˘± ’±ÀÂ√, ’±¬ı±¬ı˛ õ∂Ô˜ Œõ∂À˜¬ı˛ ά◊Àij¯∏› ’±ÀÂ√º øfl¡À˙±¬ı˛ ˜Ú adventure ‰¬±˚˛, action ‰¬±˚˛, ’±¬ı±¬ı˛ romance › ‰¬±˚˛º
›È¬±˝◊√√ ŒÓ¬± ¬ı˚˛¸/ ¤˝◊√√ ≈√øȬ ά◊¬Û±√±Ú˝◊√√ ¤˝◊√√ ·ä&À˘±˚˛ ¸≈¯∏˜ˆ¬±À¬ı ¬Ûø¬ı˛À¬ıø˙Ó¬ ˝√√À˚˛ÀÂ√ºRobin Hood -¤¬ı˛ ·Àä¬ı˛ ˜Ó¬˝◊√√ ›&À˘± ˜Ú Ȭ±ÀÚº ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ õ∂Ô˜ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ ¸Àe¬ı˛ø¬ıÚ UÀά¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ¬ı˛ øfl¡Â≈√ ¸±‘√˙… ŒÓ¬± ’±ÀÂ√˝◊√√º ≈√˝◊√√ ¬ıœ¬ı˛˝◊√√ ¬Û=Ó¬ÀLa¬ı˛ ¤˝◊√√ ø‰¬ôL±øȬÀfl¡ Ó“¬±À√¬ı˛ fl¡˜«¬ÛXøÓ¬ÀÓ¬ [’¬ı˙…˝◊√√ ’Ê√±ÀôL] ’Ú≈¸¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Ú ñ ë¬ı≈øX˚«¸… ¬ı˘— Ó¬¸… øÚ¬ı≈«ÀXô¶ fl≈¡ÀÓ¬± ¬ı˘˜ƒ.....º
øfl¡À˙±¬ı˛À√¬ı˛ Ê√Ú… Œ˘‡± ¤˝◊√√ ·ä&À˘±˚˛ Œ˚ øÓ¬ÚøȬ Ú±¬ı˛œ ‰¬ø¬ı˛S ’±ÀÂ√ Ó¬±À√¬ı˛ ˙¬ı˛ø√μ≈ Œ¬ı˙ |X± ¸˝√√fl¡±À¬ı˛ ¤“Àfl¡ÀÂ√Úº
fl≈¡Ç≈Àfl¡ øÓ¬øÚ Œ¬ı˙ ¬ı≈øX˜Ó¬œ › ¸±˝√√¸œ ¤fl¡øȬ Œ˜À˚˛ ø˝√√À¸À¬ı Œ√ø‡À˚˛ÀÂ√Úº Œ¸√
¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ø˙¬ı±Ê√œ¬ı √À˘ Œ˚ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛ « Œ√ º Œ¸- ◊√√ ¬ÛÀ¬ı ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ¬ıμœ√ ± ŒÔÀfl¡ ˜≈øMê√ Œ√˚˛ ¤¬ı— øÚÀÊ√¬ı˛ Œ‚±Î¬ˇ±¬ı˛ ø¬ÛÀͬ Œ‰¬À¬Û ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ¸Àe ¬Û±ø˘À˚˛ ˚±˚˛, øÚÀÊ√Àfl¡ ’¬ı±ø>Ó¬ ø¬ı¬ı±˝√√¬ıgÚ ŒÔÀfl¡ ˜≈øMê√ Œ√˚˛º
Œ¸¬ıôLœ› ø¬ıÚ± ¬Û˚˛¸±˚˛ ø¬ıÚ± ¬Ûø¬ı˛‰¬À˚˛ ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ‡±¬ı±¬ı˛ ¤ÀÚ ø√À˚˛ ¬ÛÔ ‰¬˘ÀÓ¬ ¸±˝√√±˚… fl¡À¬ı˛º
’±¬ı˛ øÊ√Ê√±¬ı±÷ ŒÓ¬± ˝◊√√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ ¸•úøÓ¬ÀÓ¬˝◊√√ Ó“¬±¬ı˛ ¬Û≈ÀS¬ı˛ ¬ı≈øX√±Sœ, ˙øMê√¬ı˛+ø¬ÛÌœº ˙¬ı˛ø√μ≈ › Œ¸˝◊√√ˆ¬±À¬ı˝◊√√ Ó“¬±Àfl¡ ¤“Àfl¡ÀÂ√Úº ŒÂ√À˘¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛fl¡äÚ±&À˘± øÓ¬øÚ ’±¢∂˝√√ øÚÀ˚˛
Œ˙±ÀÚÚ, Ó¬±¬ı˛ ¬ıg≈¬ı±g¬ı › ≈√À·« ÚÓ≈¬Ú-ˆ¬øÓ«¬-˝√√›˚˛± ø¸¬Û±˝√√œÀ√¬ı˛ ¸Àe ¤fl¡È¬± ˜±Ó‘¬-¸•Ûfl«¡
˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛ ¸√±ø˙¬ı fl¡±G
● ●
¬ ı ˛ ø √ μ ≈ ¬ ı
ø fl¡ À ˙ ±¬ ı Ú ± ˚ ˛ fl¡
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 46/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
46
¬ı˛±À‡Úº ’±¬ı±¬ı˛ øÚÀʬı˛√ ˝√√±ÀÓ¬ ≈√À·«¬ı˛ ¸±Ù¬¸±Ù¬±˝◊√√ fl¡À¬ı˛Ú, ¬ıËÓ¬-ά◊¬Û¬ı±¸ ¬ı˛±À‡Ú, ˆ¬±˘˜μ
Œ¬ı˛“ÀÒ Œ˘±fl¡Àfl¡ ‡±›˚˛±Úº ˜±, Œ¬ı±Ú › øõ∂˚˛± - øÓ¬Ú¬ı˛+À¬Û˝◊√√ ¤‡±ÀÚ ˙¬ı˛ø√μ≈ Ú±¬ı˛œÀfl¡ ¤“Àfl¡ÀÂ√Ú, ˜±Ò≈˚« ¤¬ı—
˜˚«±√± ø√À˚˛º ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ fl¡±Gfl¡±¬ı˛‡±Ú± øÚÀ˚˛ ¤˝◊√√ ·ä&À˘±˚˛ ˝◊√√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ Ó¬Ô… ŒÓ¬± ’±ÀÂ√˝◊√√, Ó¬±¬ı˛
ŒÔÀfl¡ Œ¬ıø˙ fl¡À¬ı ’±ÀÂ√ ◊√√øÓ¬ √√±À¸¬ı ¬ı±Ó¬±¬ı¬ıÌ (environment, ambience)º ˙¬ı˛ø√μ≈ øÚÀÊ√˝◊√√ ø˘À‡ÀÂ√Ú, ˝◊√√øÓ¬˝√√±À¸ ˆ¬±˘ Ú± ˝√√À˘›, ŒÂ√À˘À¬ı˘± ŒÔÀfl¡˝◊√√ Ó¬“±¬ı˛ ë˝◊√√øÓ¬˝√√±¸ ¸•ÛÀfl«¡
¤fl¡È¬± Œ˜±˝√√í øÂ√˘º ˝◊√√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ ·ä ø˘À‡ øÓ¬øÚ Œ˚ ëÓ‘¬ø5í Œ˚ 댸k ’¬ı Ù≈¬˘øÙ¬˘À˜KI◊í
[Ó“¬±¬ı˛ ◊√√ ˆ¬± ∏± ˛] Œ¬ÛÀ ˛ÀÂ√Ú, Ó¬± Œ¬ı…±˜Àfl¡À˙¬ı ·ä ø˘À‡ ¬Û±Ú øÚ ñ ˚ø√› ¬Û±Í¬fl¡À√¬ı˛ √±¬ıœ Œ¬ı…±˜Àfl¡À˙¬ı˛ Ê√Ú…˝◊√√ ŒÔÀfl¡ÀÂ√ Œ¬ıø˙º
‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ ·ä Œ˘‡±¬ı˛ Œõ∂¬ı˛Ì± ¬Û±˝◊√√ ¬ıøǘ‰¬f ¬ÛÀάˇº ¬ıøǘ‰¬Àf¬ı˛ fl¡±Â√ ŒÔÀfl¡ ø˙À‡øÂ√ ˆ¬±¯∏±¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√√ ¬ı±Ó¬±¬ı¬ı˛Ì ¸‘ø©Ü fl¡¬ı˛± ˚±˚˛ ñ ø¬ıÀ˙¯∏ fl¡À¬ı˛ ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡¬ı±Ó¬±¬ı¬ı˛Ìº ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸ ŒÔÀfl¡ ‰¬ø¬ı˛S&À˘± Œfl¡¬ı˘ øÚÀ˚˛øÂ√, øfl¡c ·ä ’±˜±¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛º
¸¬ı«√± ˘é¬… Œ¬ı˛À‡øÂ√ øfl¡ fl¡À¬ı˛ Œ¸˝◊√√ ˚≈·Àfl¡ Ù≈¬øȬÀ˚˛ ŒÓ¬±˘± ˚±˚˛º Œ˚ ¸˜À˚˛¬ı˛ ·ä Ó¬‡Úfl¡±¬ı˛ ¬ı˛œøÓ¬ÚœøÓ¬, ’±‰¬±¬ı˛-¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ Œ¬Û±¯∏±fl¡, ’¶a, ’±˝√√±¬ı˛, ¬ı±øάˇ‚¬ı˛ ˝◊√√Ó¬…±ø√
‡≈“øȬڱøȬ ¸¬ı Ú± Ê√±ÚÀ˘ ˚≈·Àfl¡ Ù≈¬øȬÀ˚˛ ŒÓ¬±˘± ˚±˚˛ Ú±º
¤˝◊√√ ë‡≈“øȬڱøÈ¬í ¬ı± ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ ’Ú≈¬Û≈∫ (historical details) ¸√±ø˙À¬ı¬ı ·Àä ’ÀÚfl¡ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º Œ˚˜Ú, Percival Spear-¤¬ı˛ ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏«¬ı˛ ˝◊√√øÓ¬˝√√±À¸ ’±ÀÂ√ Œ˚ ø˙¬ı±Ê√œ Ó“¬±¬ı˛ ˘≈ͬӬ¬ı˛±ÀÊ√¬ı˛ Ȭ±fl¡±¬ı˛ ’Ò«±—˙ ¬ı˛±Ê√Àfl¡±À¯∏¬ı˛ Ê√Ú… Œ¬ı˛À‡ ¬ı±øfl¡È¬± √À˘¬ı˛ Œ˘±fl¡À√¬ı˛ ˜ÀÒ… ˆ¬±· fl¡À¬ı˛ ø√ÀÓ¬Úº ë¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ’±ø√fl¡±ÀGí ¤¬ı˛ ¬ıÌ«Ú± ’±ÀÂ√º ¸√±ø˙¬ı “√±øάˇÀ˚˛ “√±øάˇÀ˚˛Œ√‡ÀÂ√, ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ‡±Ê√±ø= √À˘¬ı˛ Œ˘±Àfl¡À√¬ı˛ ’±Ú± Â√±˘± ˆ¬¬ı˛±-ˆ¬¬ı˛± Ȭ±fl¡± ¤fl¡S fl¡À¬ı˛ Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ≈√ˆ¬±· fl¡¬ı˛ÀÂ√Úº ¤fl¡ ˆ¬±· Ò±˜±˚˛ fl¡À¬ı˛ ŒÓ¬±¯∏±‡±Ú±˚˛ øÚÀ˚˛ ˚±À26√Úº ¬ı±øfl¡ Ȭ±fl¡±[ëŒ˝√√±Úí] ‰¬ø~˙Ê√Ú Œ˘±Àfl¡¬ı˛ ˜ÀÒ… ¸˜±Ú ‰¬ø~˙ ˆ¬±· ˝√√˘, Œ˚ ˚±¬ı˛ ˆ¬±· øÚÀ˚˛ ‰¬À˘
Œ·˘... õ∂ÀÓ¬…Àfl¡¬ı˛ ˆ¬±À· ¬Ûάˇ˘ ¤fl¡À˙± ’±ø˙ Œ˝√√±Ú [’Ô«±» Œ¸¬ı±¬ı˛ 14,400 Œ˝√√±Ú ˘≈ͬ fl¡¬ı˛± ˝√√À˚˛øÂ√˘]º¤Â√±Î¬ˇ±, ‰¬˜»fl¡±¬ı˛ ¬ıÌ«Ú± ’±ÀÂ√ ¬Ûø(˜‚±ÀȬ¬ı˛ ¬Û±˝√√±Î¬ˇœ ¤˘±fl¡±˚˛ ¬ı‘ø©Ü¬ı˛, ø¸¬Û±˝√√œ
ø˙ø¬ıÀ¬ı˛ ŒÚÀ˜ ’±¸± ¬ı˛±ÀÓ¬¬ı˛, ’gfl¡±¬ı˛ 뉬f·Àάˇí¬ı˛ øfl¡—¬ı± 뉬±fl¡Úí ≈√À·«¬ı˛...‡±¬ı±¬ı˛√±¬ı±À¬ı˛¬ı˛› ‡≈“øȬڱøȬ ’±ÀÂ√º ¢∂±À˜ Ô±fl¡ÀÓ¬ ˜±˜œ ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ ’±Ò‡±Ú± qfl¡ÀÚ±
¬ı±Ê√ø¬ı˛¬ı˛ èøȬ ‡±˝◊√√À˚˛ ¬ı˛±‡ÀÓ¬Úº ˜±ÀÁ¡˜±ÀÁ¡ ˝√√˚˛ÀÓ¬± fl≈¡Ç≈ ¤ÀÚ ø√Ó¬ ¬Û”¬ı˛Ì¬Û≈¬ı˛œº ¢∂±˜ ŒÔÀfl¡ ‰¬À˘ ’±¸±¬ı˛ ¸˜˚˛ Œ¸ ø√À˚˛øÂ√˘ fl¡À˚˛fl¡ ˜≈Àͬ± ˆ≈¬A±¬ı˛ √±Ú±, ≈√ÀȬ± ¬ı±Ê√ø¬ı˛¬ı˛ èøȬ ’±¬ı˛¤fl¡øȬ ¬ıËÊ√ fl¡øÍ¬Ú ≈À·¬ı ˘±Î¬≈º [¬ÛÀ¬ı Œ¸¬ıôLœ › ø√À ˛øÂ√ fl¡À ˛fl¡ ≈øͬ qfl¡ÀÚ± ŒÂ√±˘±,
fl¡À˚˛fl¡È¬± Ê√Ú±À¬ı˛¬ı˛ èøȬ ’±¬ı˛ ¤fl¡ ŒÏ¬˘± ’±Àfl¡¬ı˛ &άˇº] øfl¡c ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ √À˘ ˆ¬øÓ«¬ ˝√√ÀÓ¬
˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛ ¸√±ø˙¬ı fl¡±G
● ●
¬ ı ˛ ø √ μ ≈ ¬ ı
ø fl¡ À ˙ ±¬ ı Ú ± ˚ ˛ fl¡
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 47/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
47
¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ’±¬ı˛ ¤fl¡È≈¬ ˆ¬±˘ ‡±›˚˛±√±›˚˛± Ê≈√ȬӬº øÊ√Ê√±¬ı±÷ ˜±ÀÁ¡˜±ÀÁ¡ Ó¬±Àfl¡ øÚÀÊ√¬ı˛
˝√√±ÀÓ¬ ‡±¬ı±¬ı˛ ΔÓ¬ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ‡±›˚˛±ÀÓ¬Úº fl¡‡Ú› ¬ÛÔ ‰¬˘ÀÓ¬ ˝√√À˘, ¸Àe ø‚À˚˛ ˆ¬±Ê√±ŒÊ√±˚˛±ø¬ı˛¬ı˛ èøȬ, ŒÂ√±˘±¬ı˛ ά±À˘¬ı˛ Á¡±˘ ‰¬fl¡ø¬ı˛, Œ˜±øÓ¬‰≈¬À¬ı˛¬ı˛ ˘±D≈ ¤¸¬ı ø√À˚˛ ø√ÀÓ¬ÚºŒ¸ Ó¬±¬ı˛ ë’ø¢üfl¡±GíøȬ fl¡¬ı˛±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ Ó¬±Àfl¡ Œfl¡±À˘ ŒÈ¬ÀÚ øÚÀ˚˛ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú ëøfl¡ ‡±ø¬ı ¬ı˘∑í ¸√±ø˙¬ı ¬ıÀ˘øÂ√˘ ≈√øÒ¬ı˛ ˝√√±˘≈˚˛± ’Ô«±» ˘±Î¬◊À˚˛¬ı˛ ˝√√±˘≈˚˛± ñ ˚± Œ¸ fl¡‡Ú› ‡±˚˛øÚ, qÒ≈ Ú±˜˝◊√√ qÀÚÀÂ√º ¤˝◊√√ ŒÂ√±A fl¡Ô±øȬ ’±˜±À√¬ı˛ ’±¬ı˛ ¤fl¡øȬ ·¬ı˛œ¬ı ‚À¬ı˛¬ı˛ ŒÂ√À˘¬ı˛ fl¡Ô± ˜ÀÚ fl¡ø¬ı˛À˚˛ Œ√˚˛º ¬ı±—˘±¬ı˛ ë‚À¬ı˛¬ı˛ ŒÂ√À˘í ’¬Û≈ ø‚-ø√À˚˛ ΔÓ¬ø¬ı˛ Œ˜±˝√√ÚÀˆ¬±· Œ‡À˚˛ ’¬ı±fl¡ ˝√√À˚˛ ø·À˚˛øÂ√˘º ≈√øÒ¬ı˛ ˝√√±˘≈˚˛± ’±¬ı˛ ø‚À˚˛¬ı˛ ˝√√±˘≈˚˛± ñ ¬ı…?Ú± ¤fl¡˝◊√√º ¤fl¡˝◊√√ ˆ¬±À¬ı Ó¬±
’±˜±À√¬ı˛ ˜˜« ¶Û˙« fl¡À¬ı˛º øfl¡ ’¬Û≈, øfl¡ ¸√±ø˙¬ı, ¬ıάˇ Ê√œ¬ıôL ˝√√À˚˛ Ù≈¬ÀȬ ›Àͬº¤˝◊√√¸¬ı ‡≈“øȬڱøȬ ’Ú≈¬Û≈À∫¬ı˛ ˜ÀÒ… ø√À˚˛˝◊√√ ˙¬ı˛ø√μ≈ Ó“¬±¬ı˛ ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ ¬ı±Ó¬±¬ı¬ı˛Ì ¬ı˛‰¬Ú±
fl¡¬ı˛ÀÓ¬Úº˘˘ 8 ˘˘
¸√±ø˙¬ı ¬ıÀ˘ ¸øÓ¬…˝◊√√ øfl¡ Œfl¡Î¬◊ øÂ√˘∑ ¤È≈¬fl≈¡ Œ˙±Ú± ˚±˚˛ Œ˚ ø˙¬ı±Ê√œ ≈√·« Ê√˚˛ fl¡¬ı¬ı±¬ı Ê√Ú… ’ÀÚfl¡ ¸˜ ˛ ≈√À·«¬ı &5¬ÛÔ ø√À ˛ õ∂À¬ı˙ fl¡¬ıÀÓ¬Ú ¤¬ı— ¤fl¡øȬ ŒÂ√±È¬‡±ÀȬ±·Î¬ˇÀÚ¬ı˛ ŒÂ√À˘Àfl¡ õ∂ÔÀ˜ Ï≈¬øfl¡À˚˛ ø√ÀÓ¬Úº øfl¡c Œ¸˝◊√√ Œ˚ ¸√±ø˙¬ı Ó¬± Ú±› ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º
ø˙¬ı±Ê√œ, øÊ√Ê√±¬ı±÷, ˙±˝√√Ê√œ, Ó¬±Ú±Ê√œ, Ê√œ¬ı ˜˝√√±˘±... ¤“¬ı˛± ¸¬ı±˝◊√√ ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ ‰¬ø¬ı˛SºŒÓ¬±Ì«± ≈√À·«¬ı˛ ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛ÀÌ, ø¬ıÚ±˚≈ÀX ‰¬±fl¡Ú ≈√·« ’øÒfl¡±¬ı˛, ¤&À˘±› ˝√√˚˛ÀÓ¬± Œ˜±È¬±˜≈øȬŒ¸ˆ¬±À¬ı˝◊√√ ‚ÀȬøÂ√˘ Œ˚ˆ¬±À¬ı ˙¬ı˛ø√μ≈ Ó¬±À√¬ı˛ ¬ıÌ«Ú± fl¡À¬ı˛ÀÂ√Úº
øfl¡c ¸√±ø˙¬ı øÚÀÊ√ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¸•Û”Ì«˝◊√√ ¤fl¡øȬ fl¡±äøÚfl¡ ‰¬ø¬ı˛Sº ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ¸˜fl¡±˘œÚ ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸ ¬Û±Í¬fl¡À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Ó≈¬À˘ Ò¬ı˛±¬ı˛ ¤fl¡È¬± ˜±Ò…˜ ¬ı± ά◊¬Û±˚˛ ˜±Sº
‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ ·ä-ά◊¬ÛÚ…±¸ ¬ı˛‰¬Ú±¬ı˛ ¤øȬ ¤fl¡øȬ õ∂‰¬ø˘Ó¬ ¬ÛXøÓ¬º 1844 -¤ ø¬ı‡…±Ó¬ Ù¬¬ı˛±¸œ ά◊¬ÛÚ…±¸ Les Trois Mousquetaires [’±˜±À√¬ı˛ Three Musketeers) -¤Alexandre Dumas ¤˝◊√√ ¬ÛXøÓ¬øȬ ’Ú≈¸¬ı˛Ì fl¡À¬ı˛øÂ√À˘Úº ά◊¬ÛÚ…±À¸¬ı˛ Cardinal
Richelieu, Louis XIII ¬ı± Duke of Buckingham ‹øÓ¬ √√±ø¸fl¡ ¸Ó¬…º øfl¡cD'Artagnan øfl¡—¬ı± Athos-Porthos-Aramis fl¡±äøÚfl¡ ‰¬ø¬ıSº 1878¤ ë˜˝√√±¬ı˛±©Ü™ Ê√œ¬ıÚ õ∂ˆ¬±Ó¬í ά◊¬ÛÚ…±À¸› ¤˝◊√√ ¬ÛXøÓ¬¬ı˛ õ∂À˚˛±· ˝√√˚˛º ø˙¬ı±Ê√œÀfl¡ Œfl¡f fl¡À¬ı˛˝◊√√ ¤˝◊√√¬ÛXøÓ¬¬ı õ∂À ˛ ±· √√ º ¬ıÀ˜˙‰¬f √M√√ Ó“¬±¬ı ά◊¬ÛÚ…±¸øȬ Œ˘À‡Ú øfl¡c Ó¬±¬ı Ú± ˛fl¡ õ∂øÓ¬À¬ı√fl¡ fl¡À¬ı˛Ú ¬ı˛‚≈Ú±Ô Ú±À˜ ø˙¬ı±Ê√œ¬ı˛ ¤fl¡ Ó¬èÌ ˝√√±ø¬ı˘√±¬ı˛Àfl¡º
Ó¬À¬ı øfl¡À˙±¬ı˛ ¸±ø˝√√ÀÓ¬… ¤¬ı˛ õ∂Ô˜ õ∂À˚˛±· Œ¬ı±Ò˝√√˚˛ ˙¬ı˛ø√μ≈˝◊√√ fl¡À¬ı˛Úº ’±Ê√fl¡±˘ ¸≈ˆ¬^± Œ¸Ú&5 Ó“¬±¬ı˛ ŒÂ√±È¬À√¬ı˛ Ê√Ú… Œ˘‡± ·ä ά◊¬ÛÚ…±À¸ ¤˝◊√√ õ∂Ô± ’Ú≈¸¬ı˛Ì fl¡¬ı˛ÀÂ√Ú,
¤¬ı— ˙¬ıø√μ≈¬ı fl¡±ÀÂ√ Ó“¬±¬ı Ÿ¬Ì øÓ¬øÚ ¶§œfl¡±¬ı fl¡À¬ıÚº
˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛ ¸√±ø˙¬ı fl¡±G
● ●
¬ ı ˛ ø √ μ ≈ ¬ ı
ø fl¡ À ˙ ±¬ ı Ú ± ˚ ˛ fl¡
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 48/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
48
˘˘ 9 ˘˘
¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ fl¡±Gfl¡±¬ı˛‡±Ú± Â√±Î¬ˇ± ’Ú… ‹øÓ¬˝√√±ø¸fl¡ Œ˘‡±› ˙¬ı˛ø√μ≈ øfl¡À˙±¬ı˛À√¬ı˛ Ê√Ú… ø˘À‡ÀÂ√Úº ˜˚˛”¬ı˛fl”¡È¬, ¬¬ıœ˚«q{√®±, øÁ¡˘˜ Ú√œ¬ı˛ Ó¬œÀ¬ı˛º
øfl¡c Œ¸&À˘± ’±¬ı› ’Ó¬œÀÓ¬¬ı fl¡Ô± ’±¬ı Œ¸&À˘± ˛ fl¡äÚ±¬ı ˜±S± ◊√√ Œ¬ıø˙º ¸√±ø˙¬ıÀfl¡ øÚÀ ˛ Œ˘‡± ·ä&À˘± ¸˜À ˛¬ı ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ ’±¬ı ¤fl¡È≈¬ fl¡±ÀÂ√¬ı ’±¬ı ’±¬ı›Œ˚Ú Ê√œ¬ıôL, ’±¬ı› Œ˚Ú ¬ı±ô¶¬ıº
Ó¬± ◊√√ ¤&À˘±Àfl¡ ø¬ıÀ˙ ∏ fl¡À¬ı øfl¡À˙±À¬ı±¬ÛÀ˚±·œ qÒ≈ Ú ˛, ≈À·±¬ÛÀ˚±·œ ¬ı˘¬ıº ’±Ê√fl¡±˘ ¸±Ò±¬ı˛Ìˆ¬±À¬ı ˝◊√√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ õ∂øÓ¬ ¶≈®À˘¬ı˛ ŒÂ√À˘À˜À˚˛À√¬ı˛ ŒÓ¬˜Ú ’±¢∂˝√√
Œ√‡± ˚±˚˛ Ú±º Social Studies ¬ıÀ˘ ¤fl¡øȬ ø¬ı ∏ Ó¬±À√¬ı √ ˜ Œ|Ìœ ’¬ıøÒ ’±¬ıø˙…fl¡ ˆ¬±À¬ı ¬ÛάˇÀÓ¬ ˝√√˚˛ ñ Œ˚øȬ Ó¬±À√¬ı˛ ’Ó¬…ôL ’øõ∂˚˛º Œ¬ı±ÀΫ¬¬ı˛ ¬Û¬ı˛œé¬±˚˛ ‹ Œ¬Û¬Û±¬ı˛øȬ¬ı˛Œ˚ø√Ú ¬Û¬ı˛œé¬± ˝√√À˚˛ ˚±˚˛, Œ¸ø√Ú Ó¬±À√¬ı˛ øfl¡ ά◊~±¸ ñ ’±¬ı˛ Ê√œ¬ıÀÚ ‹ ¸¬ı ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸ øȬøÓ¬˝√√±¸ ¬ÛάˇÀÓ¬ Ó¬±¬ı˛± ¬ı±Ò… ˝√√À¬ı Ú±/ [˚±À√¬ı˛ ˝◊√√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ õ∂øÓ¬ øÚÀÊ√ ŒÔÀfl¡˝◊√√ ¤fl¡È¬± ’±fl¡¯∏«Ì ’±ÀÂ√ Ó¬±À√¬ı˛ fl¡Ô± ’±˘±√±, øfl¡c Ó¬±À√¬ı˛ ¸—‡…±› fl¡˜º]
¤¬ı˛ ¤fl¡È¬± õ∂Ò±Ú fl¡±¬ı˛Ì, ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸ Ó¬±À√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ’±fl¡¯∏«fl¡ fl¡À¬ı˛ ά◊¬Û¶ö±ø¬ÛÓ¬˝◊√√ fl¡¬ı˛± ˝√√˚˛ Ú±º ÚÓ≈¬Ú Ò±¬ı˛±˚˛ ˝◊√√øÓ¬˝√√±À¸¬ı˛ ¬Û±Í¬…¬Û≈ô¶fl¡ ¬ı˛‰¬Ú± fl¡¬ı˛ÀÓ¬ Œ·À˘› Œ√‡± Œ·ÀÂ√ Ó¬±ÀÓ¬
qÒ≈ Ó¬fl«¡ ø¬ıÓ¬fl«¡ ◊√√ Œ˘À· ˚± ˛º ø¬ı√*¬ı± Œ¸ ◊√√ Ó¬Àfl«¡ Œ˜ÀÓ¬ ›ÀͬÚ, øfl¡À˙±¬ı-øfl¡À˙±¬ıœ ø¬ı¯∏˚˛È¬±¬ı˛ õ∂øÓ¬ ø¬ıÓ‘¬¯û ˝√√À˚˛ ›Àͬº ¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ ·ä&À˘± Ó¬±À√¬ı˛ Œ¸˝◊√√ ø¬ıÓ‘¬¯û ˆ¬±¬ıȬ± ”√¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º ˜˝√√±¬ı˛±©Ü™ Ó¬Ô±
ˆ¬±¬ı˛Ó¬¬ıÀ¯∏«¬ı˛ ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸ - ¸±Ò±¬ı˛Ìˆ¬±À¬ı ˝◊√√øÓ¬˝√√±¸ ø¬ı¯∏˚˛È¬±ÀÓ¬ ñ Ó¬±À√¬ı˛ ’±¢∂˝√√ Ê√øijÀ˚˛ ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛º fl¡±¬ı˛Ì Œ¸&À˘±¬ı˛ ˜ÀÒ… Ó¬ÀÔ…¬ı˛ ˆ¬±¬ı ŒÚ˝◊√√, ’±ÀÂ√ ˆ¬±¯∏± › ’Ú≈¬Û≈∫ ø√À˚˛ ΔÓ¬ø¬ı˛ fl¡¬ı˛± ¤˜Ú˝◊√√ ¤fl¡È¬± ¬Ûø¬ı˛À¬ı˙ ñ ¤˜Ú˝◊√√ ¤fl¡È¬± ¬ı±Ó¬±¬ı¬ı˛Ì ñ Œ˚ øfl¡À˙±¬ı˛ ˜Ú ’Ú±˚˛±À¸˝◊√√ Ó¬±¬ı˛ ˜ÀÒ… õ∂À¬ı˙ fl¡À¬ı˛, Ó¬±¬ı˛ ¸Àe ¤fl¡±R ˝√√À˚˛ ˚±˚˛º
’±Ê√fl¡±˘ ˜˝√√±¬ı˛±À©Ü™¬ı˛ ¬ı˛±Ê√ÚœøÓ¬ Œ˚ˆ¬±À¬ı øȬøˆ¬ › ‡¬ıÀ¬ı˛¬ı˛ fl¡±·ÀÊ√ ¬Ûø¬ı˛À¬ıø˙Ó¬ ˝√√˚˛
Ó¬±ÀÓ¬ ŒÂ√À˘À˜À˚˛À√¬ı˛ ø˙¬ı±Ê√œ ¸•§Àg ¤fl¡È¬± ˆ≈¬˘ Ò±¬ı˛Ì± ˝√√À˚˛ ˚±›˚˛± ‡≈¬ı˝◊√√ ¸y¬ıº ø˙¬ı±Ê√œ¬ı ’±√ « øfl¡ øÂ√ ∑ øfl¡ ¬Ûø¬ıø¶öøÓ¬ÀÓ¬, øfl¡ ¸—¶ö±¬ÛÚ fl¡¬ıÀÓ¬, fl¡±À√¬ı ø¬ıÚ±˙ fl¡¬ıÀÓ¬ Ó“¬±¬ı˛ ά◊O±Ú ‚ÀȬøÂ√˘∑ øfl¡À¸¬ı˛ ŒÊ√±À¬ı˛ Ó¬‡Úfl¡±¬ı˛ Ó¬èÌ ¸•x√±˚˛Àfl¡ øÚÀ˚˛ ¤fl¡È¬± õ∂øÓ¬¬ı±√œ √ ·Í¬Ú fl¡À¬ı fi¬ıeÀÊ√À¬ı¬ı ˜Ó¬ ¬ı±√ ±Àfl¡› øÓ¬øÚ ŒÍ¬øfl¡À ˛ ¬ı±‡ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ¬ıøÂ√À˘Ú∑
¸√±ø˙À¬ı¬ı˛ Œ‰¬±‡ ø√À˚˛ ø˙¬ı±Ê√œÀfl¡ Œ√‡À˘, ’±Ê√Àfl¡¬ı˛ øfl¡À˙±¬ı˛ ˝√√˚˛ÀÓ¬± ¤&À˘±¬ı˛ øfl¡Â≈√ ’±μ±Ê√ ¬Û±À¬ıº — ❑
[√œ¬Û±¬ı˘œ Œ¸Ú ø√ø~¬ı˛ ¿ &è Œ·±ø¬ıμ ø¸—˝√√
fl¡À˘Ê√ ’Ù¬ fl¡˜±¸«-¤ ’Ô«ÚœøÓ¬¬ı˛ ’Ò…±ø¬Ûfl¡±]
˙¬ı˛ø√μ≈¬ı˛ ¸√±ø˙¬ı fl¡±G
● ●
¬ ı ˛ ø √ μ ≈ ¬ ı
ø fl¡ À ˙ ±¬ ı Ú ± ˚ ˛ fl¡
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 49/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
49
¤fl¡ Œ¬ı-À¬ı±Ê√·±¬ı ŒÂ√À˘ øÂ√ ˝◊√√√±øÚ— Ó¬±¬ı˛ ˜ÀÚ ˝√√íÀÓ¬±Œ¸ ¤fl¡ ø‡È¬ø‡ÀȬ ’¬ı¸±√¢∂¶ö
ά◊ijÚ± ˜≈˝”√√ÀÓ«¬¬ı˛ ά◊¬ÛÊ√º
øÚÀÊ√¬ı Δ˙˙¬ıÀfl¡ ’¬ıÀ √√ ± fl¡À¬ı˛·±√± ·±√± ¬ı˝◊√√ ’±¬ı˛ ‡¬ıÀ¬ı˛¬ı˛ fl¡±·Ê√ ¬ÛÀάˇ fl¡±øȬÀ˚˛ÀÂ√ Œ¸ Ó¬±¬ı˛ ŒÂ√À˘À¬ı˘± ’±¬ı˛ Ó¬±¬ı˛˝◊√√ ˜ÀÒ… fl¡‡Ú Œ˚Ú ¸˜À˚˛¬ı˛ é≈¬¬ı˛Ò±¬ı˛ “√±Ó¬ È≈¬fl¡À¬ı˛± È≈¬fl¡À¬ı˛± fl¡À¬ı Œfl¡ÀȬ ŒÙ¬À˘ÀÂ√ Ó¬±Àfl¡º
¸—¸±À¬ı¬ı ’Àfl¡ÀÊ√± ’√œ5 Úé¬S Œ¸,
¤˝◊√√ ¤fl¡˝◊√√ ˙Às¬ı˛ ¬Û≈Ú¬ı˛±¬ı‘øM√√ qÚÀÂ√ flv¡±ôL ˜±À˚˛¬ı˛ ¸‚Ú øÚ–ù´±À¸, Ù¬…±fl¡±À¸ ¬ı±À¬Û¬ı øÚÀô¶Ê√ fl¡±ø˙ÀÓ¬Œ¬ı±ÀÚ¬ı Œ·±˘±¬Ûœ &Ú&Ú±øÚ ’±¬ı˛ ˆ¬±À˚˛¬ı˛ õ∂˙—¸Úœ˚˛ Œ¶®±À¬ı˛
ëŒ˘±fl¡ Œ¸¬ı± ’±À˚˛±·í Œ˘‡±‡±À˜¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ά±fl¡øȬøfl¡È¬ ’±“ȬÀÓ¬ ’±“ȬÀÓ¬
øÚ¬ı?Ú Œ¶⁄±øS˚˛
’Ú≈¬ı±√ – fl¡äÚ± Œ√ fl¡œøÓ«¬¡Z±¬ı˛fl¡±, øÚά◊ ø√ø~
¤fl¡øȬ Œ¬ı-À¬ı±Ê√·±¬ı˛ ŒÂ√À˘
● ●
fl¡ ø¬ ı Ó¬ ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 50/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
50
ά◊8˘ ˝√√À˚˛ ά◊ͬӬ Ó¬±¬ı˛ Œ‰¬±‡
ˆ¬¬ı˛¸±˚˛ ¬ı≈fl¡ ˆ¬À¬ı˛ ά◊ͬӬº ’±¬ı˛ Œˆ¬Àe Œ·À˘ Â√˘ Â√˘ fl¡À¬ı˛ ά◊ͬӬ ˜±À˚˛¬ı˛ Œ‰¬±‡º
¤fl¡ø√Ú Œ¸ ˚‡Ú ¬ı±øάˇ øÙ¬¬ı˛˘ Ó¬±¬ı˛ ¬ÛÀfl¡ÀȬ ˚ÀP ˆ“¬±Ê√ fl¡À¬ı˛ ¬ı˛±‡± øÂ√˘ ‰¬±fl¡ø¬ı˛
fl¡Î¬ˇ± ˜˙˘± ø√À˚˛ ˜± ά±˘ ¸…±Ó¬˘±À˘Ú -¬ı±¬ı± Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ ¬ÛάˇÀ˘Ú ‡¬ı¬ı˛È¬± ø√ÀÓ¬Œ¬ı±Ú ¬ıÀ¸ ¬Ûάˇ˘ ëø¬Ûfl¡‰¬±¬ı˛í Œ√‡ÀÓ¬ ˆ¬±˝◊√√ ¸ÀÊ√±À¬ı˛ ¤fl¡ Œ‰¬Ãfl¡± √±·À˘±
Ú±˘± ¬Û±¬ı˛ fl¡À¬ı˛º › øÚÀÊ√› ¤˝◊√√ ‡≈ø˙ÀÓ¬ ˙ø¬ı˛fl¡ ˝√√ÀÓ¬ ‰¬±˝◊√√øÂ√˘ ñ øͬfl¡ Œ¸˝◊√√ ˜≈˝”√√ÀÓ«¬ øÚˆ≈¬ øÚˆ≈¬ ˝◊√√À˘fl¡ø¬∏Cfl¡ ’±À˘±˚˛Œ¸ Œ√‡ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ˘±¬ÛÀfl¡ÀȬ ¬Û±È¬ fl¡À¬ı˛ ¬ı˛±‡± øÊ√øڸȬ±
‰¬±fl¡ø¬ı˛
ø ˙ ä œ
–¬ ı ¬ ı œ f
Ú ± Ô Í¬ ± fl ≈ ¡
¬ ı ˛
¤fl¡øȬ Œ¬ı-Œ¬ı˛±Ê√·±¬ı˛ ŒÂ√À˘
● ●
fl¡ ø¬ ı Ó¬ ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 51/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
51
Œ˚ ¤fl¡È¬± ø˘fl¡ø˘Àfl¡ ’‰¬˘ Œfl“¡À‰¬±
Ó¬±¬ı˛ ‰¬˘ÀÓ¬ ˜±Ú±, Ê√œ¬ıÚÀˆ¬±¬ı Œ¸ ø‰¬¬ÛÀfl¡ Ô±fl¡À¬ı ˙¬ıœÀ¬ıº ˝√√ͬ±»˝◊√√ Œ¸ ’Ú≈ˆ¬¬ı fl¡¬ı˛˘Œ¸ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ ¤fl¡ ’øˆ¬ÀÚÓ¬±Œ˚ ¸¬ı ¬ı˛fl¡˜ ‰¬ø¬ı˛ÀS¬ı˛ ˜ÀÒ… Ù≈¬ÀȬ ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛,¤fl¡ ø‰¬Sfl¡¬ı˛ ñ ≈√øÚ˚˛±¬ı˛ Œ¶®À‰¬ øÚÀÊ√¬ı˛ ¬ÛÂ√μ˜Ó¬ ¬ı˛— ˆ¬À¬ı˛ ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛
’Ô¬ı±Œfl¡±Ú ¤fl¡ Δ¬ı:±øÚfl¡Œ˚ Ó¬±¬ı˛ õ∂øÓ¬ˆ¬±¬ı˛ ŒÊ√±À¬ı˛ ø˜øȬÀ˚˛ ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛¬Û‘øÔ¬ıœ¬ı˛ ¸¬ı ά◊√±¸œÚÓ¬±º
Ó¬± ¤fl¡ ¬ÛÀfl¡ÀȬ øÂ√˘ ˆ“¬±Ê√ fl¡¬ı˛± ‰¬±fl¡ø¬ı˛ ’Ú… ¬ÛÀfl¡ÀȬ ≈√øÚ˚˛±Àfl¡ ¬ı√À˘ Œ√¬ı±¬ı˛ ¬E±Ù¬È¬
Œ¸˝◊√√ øÚÌ«±˚˛fl¡ ˜≈˝”√√ÀÓ«¬ ’±¬ÛÚ±¬ı˛± øfl¡ Ê√±ÀÚÚ øfl¡ ‰¬˚˛Ú fl¡À¬ı˛ øÂ√˘ Œ¸∑
øÚ(˚˛˝◊√√ Ê√±ÀÚÚ ˚± ¸‰¬¬ı˛±‰¬¬ı˛ ¸¬ı±˝◊√√ fl¡À¬ı˛ Ô±Àfl¡º
[’Ú≈¬ı±√fl¡±¬ı˛ fl¡äÚ± Œ√ fl¡œøÓ«¬ ø√ø~¬ı˛ Œ√˙¬ıg≈
fl¡À˘ÀÊ√ ¬ı±—˘±¬ı˛ ’Ò…±ø¬Ûfl¡±]
[fl¡ø¬ı øÚ¬ı?Ú Œ¶⁄±øS ˛-¬ı Ê√ij 1960 ¸±À˘ ά◊7¡¡¡ø ˛ÚœÀÓ¬º ø¬ıSê˜ ø¬ıù´ø¬ı√…±˘ ˛ ŒÔÀfl¡Ph.D. fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú ¬ıÚ¶ÛøÓ¬ ˙±À¶aº ø¬ıøˆ¬iß ¸±ø˝√√Ó¬… ¬ÛøSfl¡±˚˛ Ó“¬±¬ı˛ ·ä, fl¡ø¬ıÓ¬±, ڱȬfl¡ ø¬ıø¬ıÒ ¸˜À ˛ õ∂fl¡±ø˙Ó¬ √√À ˛ÀÂ√º 1989 -ÀÓ¬ ’øˆ¬Ú¬ı fl¡˘± ¬Ûø¬ı˛¯∏√ ˆ”¬¬Û±˘ ¡Z±¬ı˛± ë˙s ø˙äœí ¸•ú±ÀÚ ø¬ı ”¬ø ∏Ó¬º ¸•xøÓ¬ ˙±¸fl¡œ ˛ ¶ß±Ó¬Àfl¡±M√√¬ı ˜ √√±ø¬ı√…±˘ ˛, &̱ [˜– õ∂–]ŒÓ¬ ’Ò…±¬Ûfl¡ › ’Ò…é¬ ø˝√√¸±À¬ı fl¡˜«¬ı˛Ó¬º]
Œ˚±·±À˚±· - [email protected]
¤fl¡øȬ Œ¬ı-Œ¬ı˛±Ê√·±¬ı˛ ŒÂ√À˘
● ●
fl¡ ø¬ ı Ó¬ ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 52/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
52
’fl‘¡Ó¬√±¬ı˛ ά– ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ø˜S øˆ¬’±¬ı˛¤¸ ’Ô«±» øfl¡Ú± ˆ¬˘±KI◊±ø¬ı˛ ø¬ı˛È¬±˚˛±¬ı˛À˜KI◊ øÚÀ˚˛ ˙˝√√À¬ı˛ ‰¬À˘ ¤À˘Úº ¢∂±˜·À?¬ı˛ ¬ı˛±Ê√ÕÚøÓ¬fl¡ ¬Ûø¬ı˛À¬ı˙ ’±Ê√fl¡±˘ ˆ¬œ¯∏Ì ‡±¬ı˛±¬Ûº õ∂±˚˛ø√Ú ’¬ıÀ¬ı˛±Ò, ø˜øÂ√˘, Œ·±˘±&ø˘, ˜±¬ı˛±˜±ø¬ı˛ Œ˘À·˝◊√√ ’±ÀÂ√º Ó¬±¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ¬ı˛±ô¶± ¬ıg fl¡À¬ı˛Œ√›˚˛± øÚÓ¬… ¸˜¸…±º ¢∂±À˜¬ı˛ ¸±Ò±¬ı˛Ì ˜±Ú≈¯∏&À˘±¬ı˛ ˜±Ô± ø¬ı·Àάˇ ø√À˚˛ÀÂ√ ŒÚÓ¬±¬ı˛±º
¢∂±˜·? ’±Ê√fl¡±˘ ˙˝√√À¬ı˛¬ı˛ ŒÔÀfl¡› ˆ¬˚˛±Úfl¡ ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√º fl¡‡Ú øfl¡ ˝√√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Œfl¡Î¬◊¬ı˘ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Ú±º ’Ô‰¬ ’±Ê√ ŒÔÀfl¡ ¬Û“ø‰¬˙ ¬ıÂ√¬ı˛ ’±À·› ¢∂±À˜¬ı˛ øfl¡ Œ‰¬˝√√±¬ı˛± øÂ√˘º ˜± ‡≈¬ı ˆ≈¬À·øÂ√À˘Ú - øfl¡ Œ¬ı˛±· Œfl¡Î¬◊ øͬfl¡ Ò¬ı˛ÀÓ¬˝◊√√ ¬Û±À¬ı˛øÚº ¬Û=±À˙¬ı˛ ‚À¬ı˛ ¬Û±
ø√ÀÓ¬ Ú± ø√ÀÓ¬˝◊√√ ‰¬À˘ Œ·À˘Úº Ó¬‡Ú ŒÔÀfl¡˝◊√√ ˜ÀÚ¬ı˛ ˜ÀÒ… ¤fl¡È¬± ‘√Ϭˇ ¸—fl¡ä øÚÀ˚˛¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬ı±¬ı≈ ¸¬ı˛fl¡±ø¬ı˛ ‰¬±fl¡ø¬ı˛ øÚÀ˚˛ ¢∂±À˜˝◊√√ ‰¬À˘ ø·À˚˛øÂ√À˘Úº ·øάˇ˚˛± ¬ı±¸à…±À`¬¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ øÚÀÊ√¬ı ¬ı¸Ó¬ ¬ı±øάÀÓ¬ Ó¬‡Ú ¬ı±¬ı± ¤fl¡± Ô±fl¡ÀÓ¬Úº Œ√‡±À˙±Ú±¬ı Ê√Ú… ¤fl¡ fl¡±ÀÊ√¬ı ˜ø √√ ± øÂ√À˘Úº ˜±ÀÁ¡˜ÀÒ… ¢∂±À˜› Œ˚ÀÓ¬Ú ŒÂ√À˘¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º ŒÂ√À˘¬ı˛ ø¬ıÀ˚˛¬ı˛ ¬ıU Œ‰¬©Ü± fl¡À¬ı˛› ø¬ıÙ¬˘ ˝√√À˚˛ÀÂ√Úº Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ¤fl¡ø√Ú øÓ¬øÚ› ¤˝◊√√ ¬Û‘øÔ¬ıœ ŒÂ√Àάˇ ‰¬À˘ Œ·À˘Úº ≈√‰¬±¬ı˛ ¬ıÂ√¬ı˛ŒÔÀfl¡˝◊√√ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬ı±¬ı≈¬ı˛ ¢∂±À˜ Œ¬ı˙ Ú±˜ ˚˙› ˝√√À˚˛øÂ√˘º Œ¸ ¬ı˛fl¡˜ ¸≈À˚±· ¢∂±À˜ Ú±Ô±fl¡À˘› ’¬Û±À¬ı˛˙Ú fl¡¬ı˛±˚˛ øÓ¬øÚ øÂ√À˘Ú ¤Àfl¡¬ı±À¬ı˛ ø¸X˝√√ô¶º ”√¬ı˛≈”¬ı˛±ôL ¤˜Úøfl¡ ˙˝√√¬ı˛ŒÔÀfl¡ Œ¬ÛÀ˙KI◊ ’±¸Ó¬º ¢∂±À˜¬ı˛ ˜±Ú≈¯∏¬ı˛± õ∂±˚˛ ˆ¬·¬ı±Ú ¬ıÀ˘ ˜±ÚÓ¬º ’±¬ı˛ ’±Ê√Àfl¡¬ı˛ ø√ÀÚŒ¸˝◊√√ ˜±Ú≈¯∏&À˘± Œfl¡˜Ú ˆ¬˚˛±Úfl¡ ˝√√À˚˛ ά◊ÀͬÀÂ√º ¤fl¡È≈¬ øfl¡Â≈√ ˝√√À˘˝◊√√ ˝√√˘ - ŒÚÓ¬±¬ı˛ ά◊¶®±øÚÀÓ¬ Œ‚¬ı˛±›, ’±&Úº ¤Àfl¡¬ı±À¬ı˛ Ó¬±G¬ı qè fl¡À¬ı˛ Œ√˚˛º
ø¬ı˛È¬±˚˛±¬ı˛À˜ÀKI◊¬ı˛ ’±¬ı˛ ¬ıÂ√¬ı˛ ¬Û“±À‰¬fl¡ øÂ√˘ ˜±Sº ˜ÀÚ¬ı˛ ˜ÀÒ… Œfl¡±Ú ’±Ù¬À˙±¯∏ ŒÚ˝◊√√º ˆ¬˘±KI◊±ø¬ı˛ ø¬ı˛È¬±˚˛±¬ı˛À˜KI◊ ŒÚ¬ı±¬ı˛ ’±À· õ∂À˜±È¬±¬ı˛Àfl¡ ø√À˚˛ Δ¬ÛÓ‘¬fl¡ ¬ı±øάˇÈ¬± Œˆ¬Àe ¤fl¡È¬±
Ùv¬…±È¬ ¬ı±øάˇ fl¡ø¬ı˛À˚˛ øÚÀ˚˛øÂ√À˘Úº øÚÀ‰¬ ¤fl¡È¬± ·…±¬ı˛±Ê√ › ¤fl¡È¬± Œ‰¬•§±¬ı˛› ¬ı±øÚÀ˚˛ øÂ√À˘Úº
’±À¬ı˛±·…
˜ÀÚ±Ê√ ˜˝√√±¬Û±S
¸±ø˝√√¬ı±¬ı±√, ά◊M√√¬ı˛õ∂À√˙
● ●
· ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 53/88
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 54/88
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 55/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
55
˘˘ 3 ˘˘
ά±Mê√±ø¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ øÚÀÊ√¬ı˛ ø√Àfl¡ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ’±¬ı˛ ¸˜˚˛ ø√ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ÚøÚº ¸øÓ¬…˝◊√√ŒÓ¬± ¸˜˚˛ Œ˚ Œfl¡±Ô± ŒÔÀfl¡ Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ ˚±˚˛ Œfl¡ Ê√±ÀÚº “√±ÀÓ¬¬ı˛ Œ·±˘˜±˘ Œ˘À·˝◊√√ Ô±Àfl¡º¤fl¡ø√Ú ’¸˝√√… ¬ı…Ô±º øÚÀÊ√¬ı˛ ¬ÛÂ√μ ˜ÀÓ¬± ¤fl¡È¬± Œ¬ÛÚ øfl¡˘±¬ı˛ Œ‡À˚˛ ¤fl¡È≈¬ ά◊¬Û˙˜ ˝√√À˘ ’±˚˛Ú±¬ı˛ ¸±˜ÀÚ ø·À˚˛ “√±Î¬ˇ±À˘Úº ˜≈‡È¬± ˝“√√± fl¡À¬ı˛ Œ¬ı±Á¡¬ı±¬ı˛ Œ‰¬©Ü± fl¡¬ı˛øÂ√À˘ÚŒ·±˘˜±˘È¬± Œfl¡±Ô±˚˛º ˝√√ͬ±» Œ√À‡Ú ¤øfl¡/ ˜±Ô±˚˛ ¸±√±fl¡À˘± ‰≈¬˘&À˘± ˜±ÀÁ¡¬ı˛ Ȭ±fl¡È¬±Àfl¡ øfl¡ ¸≈μ¬ı˛ ø‚À¬ı˛ Œ¬ı˛À‡ÀÂ√º Ȭ±fl¡È¬±Àfl¡ Œ˚Ú ÚÓ≈¬Ú fl¡À¬ı˛ ’±ø¬ı©®±¬ı˛ fl¡¬ı˛À˘Úº “√±ÀÓ¬¬ı˛ fl¡Ô±Œ¬ı˜±˘≈˜ ˆ≈¬À˘ Œ·À˘Úº Œ¸˝◊√√ ø√Ú˝◊√√ Ú±ø¸«— Œ˝√√±À˜ ø·À˚˛ ¸¬ı±˝◊√√Àfl¡ ŒÎ¬Àfl¡ ¬ı˘À˘Ú Œ√‡≈Ú
’±˜±¬ı˛ Ȭ±fl¡‡±Ú±, øfl¡Â≈√ ˜ÀÚ ˝√√À26√∑ ¬ıg≈¬ı˛± Œfl¡Î¬◊ Œfl¡Î¬◊ ¬ı˘˘ - Œ¬ı˛±Ê√˝◊√√ Œ√‡øÂ√, ÚÓ≈¬Ú øfl¡Â≈√ ’±ÀÂ√ øfl¡/ ’±ÀÂ√ ’±ÀÂ√ - Œfl¡˜Ú ˜±Á¡‡±ÚȬ± Œ·±˘±fl¡±¬ı˛ Ȭ±fl¡, ’±¬ı˛ ‰¬Ó≈¬ø«√Àfl¡ ˆ¬¬ı˛± ¸±√±-fl¡±À˘± ‰≈¬˘º Œ˚Ú ¬Û≈fl≈¡¬ı˛ fl¡±È¬± ˝√√À˚˛ÀÂ√ ‰¬±ø¬ı˛ø√Àfl¡ ˜±øȬ ŒÙ¬À˘º
˝√√±ø¸ ˜¸fl¡¬ı˛±¬ı˛ ¬Û¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ά– ¬ı˛±˚˛Àfl¡ ¬ı˘À˘Ú, ’±˜±¬ı˛ ¤fl¡Ê√Ú ŒÎ¬øKI◊à-¤¬ı˛‡¬ı¬ı˛ ‰¬±˝◊√√, “√±Ó¬&À˘± ¬ıάˇ ;±˘±À26√º ά– ¬ı˛±˚˛ ¬ıÀ˘˘Ú, ¤fl¡Ê√Ú ˆ¬±˘ ˜ø˝√√˘± ŒÎ¬øKI◊à ’±ÀÂ√Ú - ά◊ÀåI◊±Î¬±„√√±˚˛, øάÀˆ¬±¸«œ, ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ≈√‰¬±¬ı˛ ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ ŒÂ√±È¬˝◊√√ ˝√√À¬ı, Œ¬ı˙ Ú±˜ fl¡À¬ı˛ÀÂ√Ú, Ó¬À¬ı ‰¬±é≈¬¸ Œ√ø‡øÚ fl¡‡Ú›º ¤˘±øÊ«√ ŒÚ˝◊√√ ŒÓ¬± ˜ø˝√√˘± ά±Mê√±À¬ı˛∑ Ó≈¬ø˜ÀÓ¬±
’±¬ı±¬ı˛ ˆ¬œÉ ø¬ÛÓ¬±˜˝√√ - ¸±¬ı˛±Ê√œ¬ıÚ ø¬ıÀ˚˛ Ú± fl¡À¬ı˛ fl¡±øȬÀ˚˛ ø√À˘º ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬ı˘À˘Ú,¤Ó¬ ¸À¬ı ’±˜±¬ı˛ øfl¡ √¬ı˛fl¡±¬ı˛º “√±Ó¬ Œ√‡±ÀÚ± øÚÀ˚˛ fl¡Ô±º ˆ¬±˘ ά±Mê√±À¬ı˛¬ı˛ √¬ı˛fl¡±¬ı˛, Ó¬±¬ı˛ øͬfl≈¡Ê√œ øÚÀ˚˛ ’±˜±¬ı˛ √¬ı˛fl¡±¬ı˛ ŒÚ˝◊√√º Œfl¡±Ô±˚˛ ¬ıÀ¸Ú, fl¡‡Ú ¬ıÀ¸Ú Œ¸È¬±˝◊√√ √˚˛± fl¡À¬ı˛ ¬ı˘ŒÓ¬± fl¡±˘ Œ√ø‡À˚˛ ’±ø¸º
˘˘ 4 ˘˘
ά◊˜±¬ı˛ Œ‰¬•§±¬ı˛ Œ√À‡ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¤fl¡È≈¬ ’¬ı±fl¡ ˝√√À˚˛ Œ·À˘Úº ŒÓ¬˜Ú øfl¡Â≈√ ¸±—‚±øÓ¬fl¡ Ú± ˝√√À˘› Œ√À‡˝◊√√ Œ¬ı±Á¡± ˚±˚˛ Œ¬ı˙ ˆ¬±˘˝◊√√ õ∂…±fl¡øȬ¸ Ê√ø˜À˚˛ÀÂ√Ú ˜ø˝√√˘±º Ê√±˚˛·±È¬± Œ¬ı˙ ˆ¬±˘˝◊√√ - ¤fl¡±È¬ ø¬ı˛À¸¬Û¸˙Ú fl¡±Î¬◊KI◊±¬ı˛ ’±ÀÂ√º Ó¬±Â√±Î¬ˇ± ά±Mê√±À¬ı˛¬ı˛ Œ‰¬•§±¬ı˛È¬±¬ı˛ ¸±˝◊√√Ê√›
‡±¬ı˛±¬Û Ú˚˛º ¬Û≈À¬ı˛±È¬±˝◊√√ ¤ø¸ ˘±·±ÀÚ±º ¬ı±˝◊√√À¬ı˛ ¬ı¸±¬ı˛ Ê√±˚˛·±˚˛ Œ¬ı˙ øfl¡Â≈√ ˜…±·±øÊ√Ú ¤ø√fl¡ ›ø√fl¡ ¬ı˛±‡±º √¬ı˛Ê√±˚˛ Ú±˜È¬± Œ√À‡ øÚÀ˚˛ Œˆ¬Ó¬À¬ı˛ Ï≈¬Àfl¡ Œ√‡À˘Ú ¤fl¡ ˜ø˝√√˘± ŒÈ¬ø¬ıÀ˘ fl¡±·Ê√ ¬ÛS Œ·±Â√·±Â√ fl¡¬ı˛ÀÂ√º Œ√›˚˛±À˘ øfl¡Â≈√ Œ¬Û±à±¬ı˛ ¸“±È¬±Úº ˚± ¸¬ı Ê√±˚˛·±˚˛ øfl¡Â≈√ Ú± øfl¡Â≈√ Ô±Àfl¡˝◊√√º ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¤fl¡È≈¬ ’±À·˝◊√√ ¤À¸ ø·À˚˛øÂ√À˘Úº øÚÀÊ√¬ı˛ fl¡±Î«¬È¬± Òø¬ı˛À˚˛ ø√ÀÓ¬ Ê√±ÚÀ˘Ú ά◊øÚ ’…±ø¸¸ÀȬKI◊º ˜…±Î¬±˜ ¤é≈¬øÚ ’±¸À¬ıÚ, ¤fl¡È¬≈ ’À¬Û鬱 fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬ıÀ˘Œ¸ øÚÀÊ√¬ı˛ fl¡±ÀÊ√ ˜Ú ø√˘º
ά– ά◊ ± øͬfl¡ ¸˜À ˛ ◊√√ ¤À˘Úº ¤‡Ú› Œ‰¬•§±À¬ı ’Ú… Œfl¡±Ú Œ¬ÛÀ¸KI◊ ¤À¸ Œ¬Û“ÃÂ√ øÚº
øfl¡Â≈√é¬Ì ¬ÛÀ¬ı˛˝◊√√ Œˆ¬Ó¬À¬ı˛ ά±fl¡ ¬Ûάˇ˘º Œˆ¬Ó¬À¬ı˛ Ï≈¬Àfl¡ ¸±˜Ú± ¸±˜øÚ ¬ıÀ¸ ¤fl¡È≈¬ ’¶§øô¶
’±À¬ı˛±·…
● ●
· ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 56/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
56
˝√√ø26√˘ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±À¯∏¬ı˛º ά– ά◊˜± øfl¡c Œ¸±Ê√± õ∂ùü fl¡¬ı˛À˘Ú - ’±¬ÛøÚÀÓ¬± Œ¬ı˙ Ú±˜fl¡¬ı˛±
ά±Mê√±¬ı˛ - ’±¬ÛÚ±¬ı˛ Ú±˜ ’±ø˜ ’ÀÚfl¡ qÀÚøÂ√ - ’±˜±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ øfl¡ Ê√Ú… ¤À¸ÀÂ√Ú∑¬Ûø¬ıÀÓ¬±À ∏¬ı ¤fl¡È¬± ·¬ı« Œ¬ı±Ò √√ø26√ ˜ÀÚ ˜ÀÚ Ó¬¬ı≈› øfl¡ ¬ı˘À¬ıÚ øͬfl¡ ¬ı≈ÀÁ¡ ά◊ͬÀÓ¬ Ú± Œ¬ÛÀ¬ı˛ Œ¸±Ê√±¸≈øÊ√ ¬ı˘À˘Ú ˜±øάˇ¬ı˛ “√±Ó¬ ˜±ÀÁ¡ ˜ÀÒ… ˚La̱º ά– ά◊˜± ¤fl¡È¬± Œ¬ı˛±ÀȬøȬ—Œ‰¬˚˛±¬ı˛ Œ√ø‡À˚˛ ¬ı˘À˘Ú, Œ‰¬˚˛±À¬ı˛ qÀ˚˛ ¬Ûάˇ≈Úº ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ Œ‰¬˚˛±À¬ı˛ ¬ıÀ¸ ÒœÀ¬ı˛ ÒœÀ¬ı˛ ˜±Ô±È¬±¤ø˘À˚˛ ø√À˘Ú - ˝√√±ÀÓ¬ ¢≠±ˆ¬¸ ¬ÛÀ¬ı˛ ˜…±Î¬±˜ Œ¬ı˛øά ˝√√À˘Úº ’…ø¸à…±KI◊ ˘±˝◊√√Ȭ ŒÊ√À˘ È≈¬˘À¸¬ı˛ Œ¬∏CȬ± ¤ø·À˚˛ ø√˘º ˜≈À‡¬ı˛ ›¬Û¬ı˛ ˘±˝◊√√Ȭ ¬Ûάˇ±˚˛ ά– ά◊˜±¬ı˛ ˜≈‡È¬± Œ√‡± ˚±ø26√˘ Ú±º Ó¬À¬ı ˜≈‡È¬± ›“¬ı˛ ˜≈‡ ŒÔÀfl¡ ‡≈¬ı ¤fl¡È¬± ≈√À¬ı˛ Ú˚˛º ¤Ó¬ fl¡±ÀÂ√ Œ˚ ˆ¬˚˛ ˝√√ø26√˘ -
ˆ¬±ø·…¸ Œ√‡± ˚±À26√ Ú±º ά– ά◊˜±¬ı˛ ·˘± Œ˙±Ú± Œ·˘, Œ√‡≈Ú ≈√ÀȬ± “√±Ó¬ ‡±¬ı˛±¬Û - ¤fl¡È¬± øÙ¬ø˘— fl¡ø¬ı˛À˚˛ ‰¬±˘±Ú ˚±˚˛ øfl¡c ’څȬ±¬ı˛ Œfl¡±Ú ·…±¬ı˛±øKI◊ ŒÚ˝◊√√º ’±˜±¬ı˛ ˜ÀÚ ˝√√˚˛ Ó≈¬À˘ŒÙ¬˘±˝◊√√ ά◊ø‰¬Ó¬º ¬ı±øfl¡ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ˝◊√√À26√º ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¤Ó¬é¬ÀÌ ’ÀÚfl¡È¬±˝◊√√ ¸˝√√Ê√ ˝√√À˚˛ Œ·ÀÂ√Ú - ¤ ¬ı…±¬Û±À¬ı˛ ’±¬ÛøÚ˝◊√√ ά±Mê√±¬ı˛ ¬˚± ˆ¬±˘ ˜ÀÚ ˝√√˚˛ fl¡èÚº ά– ά◊˜± ¬ı˘À˘Ú, ¤ ¬’±¬ı±¬ı˛ øfl¡/ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ “√±Ó¬ ŒÙ¬˘À¬ıÚ øfl¡ ¬ı˛±‡À¬ıÚ Œ¸È¬± ’±¬ÛøÚ ¬ı˘À¬ıÚ, ’±ø˜ Œfl¡∑ ¬ı˘≈Ú øfl¡ fl¡¬ı˛¬ıº ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¤fl¡È≈¬ ˆ¬…±¬ı±‰¬…±fl¡± Œ‡À˚˛ Œ·À˘Ú - ¤ÀÓ¬± ø˜ø˘È¬±ø¬ı˛ Œ˜Ê√±Ê√º ’±¬ı˛Œ¬ıø˙ fl¡Ô± Ú± ¬ıÀ˘ ¬ı˘À˘Ú, Ó≈¬À˘ ø√Úº
Œfl¡±Ú ¬ı˛fl¡˜ ’±¬ı˛ øfl¡Â≈√ Ú± ¬ıÀ˘ ˝◊√√ÚÀÊ√fl¡˙Ú ø√À˚˛ “√±Ó¬ Ó≈¬À˘ ø√À˚˛ ά◊˜± ¬ı˘À˘Ú - ≈√ÀȬ± Ȭ…±¬ıÀ˘È¬ ø˘À‡ ø√˘±˜ - ˝√√±Ù¬-¤Ú-›˚˛±¬ı˛ Œfl¡±Ú fl¡Ô± Ú˚˛º Ó¬±¬ı˛¬Û¬ı˛ ˜≈À‡ Œ˚ Ó≈¬À˘± ˘±·±ÀÚ± ’±ÀÂ√ Œ¸È¬± ŒÙ¬À˘ ¤fl¡È¬± ’±˝◊√√¸Sꜘ ‡±À¬ıÚº ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ Œ¬ı±¬ı± ˜≈À‡¬Û±¸«È¬± Œ¬ı¬ı˛ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬ı˘ÀÓ¬ ˚±ø26√À˘Ú fl¡Ó¬ ø√ÀÓ¬ ˝√√À¬ı∑ õ∂±˚˛ ˜≈‡ ŒÔÀfl¡ fl¡Ô±Œfl¡Àάˇ øÚÀ˚˛ ά– ά◊˜± ¬ı˘À˘Ú, øͬfl¡ ’±ÀÂ√ øͬfl¡ ’±ÀÂ√ - ά±Mê√±¬ı˛ ø˝√√¸±À¬ı ¤È≈¬fl≈¡ ’±ø˜ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±ø¬ı˛º øfl¡Â≈√ÀÓ¬˝◊√√ øÚÀ˘Ú Ú±º ¬ı˘À˘Ú ¸˜˚˛ ˝√√À˘ øÚÀ˚˛ ŒÚ¬ıº “√±Ó¬ ¬ı“±Ò±ÀÓ¬ Œ·À˘ Ó¬‡Ú Œ√‡± ˚±À¬ıº ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ø¬ı√±˚˛ ˝√√À˘Ú - ˜ÀÚ ˜ÀÚ ˆ¬±¬ıÀ˘Ú, ά– ά◊˜± øͬfl¡ øfl¡¬ı˛fl¡˜¬ı≈ÀÁ¡ ά◊ͬÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛˘±˜ Ú±º
˘˘ 5 ˘˘
Œ¬ıø˙ ø√Ú Œ·˘ Ú±º ά– ά◊˜±¬ı˛› √¬ı˛fl¡±¬ı˛ ˝√√˘ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏Àfl¡º ≈√ø√Ú ÒÀ¬ı˛ ˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛ Ú±ô¶±Ú±¬ı≈√º øfl¡ fl¡¬ı˛± ˚±˚˛ ˆ¬±¬ıÀÓ¬ ˆ¬±¬ıÀÓ¬ ˝√√ͬ±» ά– ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ø˜ÀS¬ı˛ fl¡Ô± ˜ÀÚ ¬Ûάˇ˘º ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ ˝√√±ÀÓ¬¬ı˛ ¬ı…±·È¬± ˝√√±Ó¬Àάˇ fl¡±Î«¬È¬± Œ¬ı¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ŒÙ¬±Ú fl¡¬ı˛˘º Œ√‡≈Ú - ’±˜±¬ı˛¤fl¡È¬± fl¡Ô± ¬ı˘±¬ı˛ øÂ√˘º ’±˜±¬ı˛ ˜±¬ı˛ ¤fl¡È¬± ¬Û≈À¬ı˛±ÀÚ± ˝√√±øÌ«˚˛±¬ı˛ õ∂¬ıÀ˘˜ ’±ÀÂ√º ¤‡Ú ˜ÀÚ ˝√√˚˛ ¸±˜˘±ÀÚ± ˚±À26√ Ú± - øfl¡ fl¡¬ı˛± ˚±˚˛ ¬ı˘≈ÚÀÓ¬±/ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬ı˘À˘Ú, ˜…±Î¬±˜¤fl¡ fl¡±Ê√ fl¡èÚ - ˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛ Ú±ø¸«—À˝√√±À˜ ‰¬À˘ ’±¸≈Ú - ¤fl¡È≈¬ ¬Û¬ı˛œé¬± fl¡À¬ı˛ Œ√‡ÀÓ¬
˝√√À¬ıº ¤fl¡È≈¬ Œ¬ıø˙ fl¡À¬ı˛ Ê√˘ ‡±˝◊√√À˚˛ øÚÀ˚˛ ’±¸À¬ıÚº ’±ø˜ ¤‡±ÀÚ˝◊√√ ’±øÂ√º
’±À¬ı˛±·…
● ●
· ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 57/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
57
ŒÙ¬±ÚȬ± Œ¬ı˛À‡ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¤fl¡È≈¬ ’Ú…˜Ú¶® ˝√√À˚˛
Œ·À˘Úº ’±Ê√fl¡±˘ ˜±ÀÁ¡ ˜±ÀÁ¡ ’¬ı¸±√¢∂ô¶ ˝√√À˚˛¬ÛÀάˇÚ - øfl¡ Ê√Ú… ¬Û˚˛¸± Œ¬ı˛±Ê√·±¬ı˛ fl¡¬ı˛øÂ√º ¤fl¡±¬ı˛ Ê√Ú… ¤Ó¬ øfl¡ √¬ı˛fl¡±¬ı˛ - ‚≈À¬ı˛ Œ¬ıøάˇÀ˚˛˝◊√√ ŒÓ¬± fl¡±È¬±Ú ˚±˚˛º øfl¡c ¤fl¡± ‚≈À¬ı˛ øͬfl¡ ’±Úμ ŒÚ˝◊√√º ¬ıg≈¬ı±g¬ı ¸¬ı±¬ı˛ ‚À¬ı˛ Œ¬ıà ¬ı±2‰¬±, ŒÊ√±¬ı˛ fl¡¬ı˛± ˚±˚˛ Ú±º ˜ÀÚ ˜ÀÚ ˆ¬±¬ıÀ˘Ú ά◊˜± Œ¬ı±À¸¬ı˛ øͬfl¡ ¤fl¡˝◊√√ ’¬ı¶ö± ˝√√À¬ıº ’±ø˜ ŒÓ¬± Á¡±Î¬ˇ± ˝√√±Ó¬¬Û± - ›¬ı˛ ’±¬ı±¬ı˛ ¬ı˚˛¶®±
˜± ’±ÀÂ√Úº ’±¬ı±¬ı˛ ˜ÀÚ ˝√√˘ øfl¡c Ó¬¬ı≈› ŒÓ¬± ›¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ Œfl¡Î¬◊ ’±ÀÂ√º ˚±fl¡À· ¤¸¬ı ¬Ûø¬ıÀÓ¬± ∏ ¬ı±¬ı≈¬ı˛ ˆ¬±¬ı±¬ı fl¡Ô± Ú ˛º
ø¬ıÀ¬Û±È«¬ Œ√À‡ ◊√√ ¬Ûø¬ıÀÓ¬± ∏ ¬ı˘À˘Ú ’¬Û±À¬ı˛ ±Ú fl¡ø¬ı˛À˚˛ ŒÚ›˚˛±˝◊√√ ˆ¬±˘º ’±¬ÛÚ±¬ı˛ øfl¡ ˜Ó¬ ¬ı˘≈Úº Œ˜øάø¸Ú-¤ Œ¸ ¬ı˛fl¡˜ øfl¡Â≈√ ˘±ˆ¬ ˝√√À¬ı¬ıÀ˘ ˜ÀÚ ˝√√˚˛ Ú±º ά– ά◊˜± “√±Ó¬ ŒÓ¬±˘±¬ı˛ ¸˜˚˛ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±À¯∏¬ı˛ fl¡Ô±È¬±˝◊√√ øÙ¬ø¬ı˛À˚˛ ø√À˘ÚºŒ√‡≈Ú ¤ ¬ı…±¬Û±¬ı˛ ’±˜±¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ’±¬ÛÚ±¬ı˛± ˆ¬±˘ ¬ı≈Á¡À¬ıÚ - ’±¬ÛøÚ ˚± ˆ¬±˘ ¬ı≈Á¡À¬ıÚ
Ó¬±˝◊√√ fl¡èÚº ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ¬ı±¬ı≈ ¬ı˘ÀÓ¬ ø·À˚˛› ¬ı˘À˘Ú Ú± Œ˚ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ˜± ’±¬ÛøÚ ˚± ¬ı˘À¬ıÚ Ó¬±˝◊√√ ˝√√À¬ı, ’±ø˜ Œfl¡º ¤Ó¬È¬± ¬ı˘± øͬfl¡ ˝√√À¬ı Ú±º ¤¬ı˛fl¡˜ ’±‰¬¬ı˛Ì ¬Û≈è¯∏À√¬ı˛ Œé¬ÀS øͬfl¡Œ˙±ˆ¬± Œ√˚˛ Ú±º
˘˘ 6 ˘˘
Ú±ø « —À √√±À˜ ’±¸±¬ı ¬Û¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ◊√√ ά◊ ˜±¬ı˛ ˜± ¬Ûø¬ı ÀÓ¬±À ∏ ¬ı˛ ˜±¸œ˜± ¸À•§ ±ÒÚ Œ¬ÛÀ ˛ øÂ√À˘ÚºÒœÀ¬ı˛ ÒœÀ¬ı˛ ά◊˜±¬ı˛ ˜± Â√±Î¬ˇ± ά◊˜±¬ı˛ Œ¬ı±Ú › ’ø¸Ó¬¬ı¬ı˛Ì Œ˚Ú ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±À¯∏¬ı˛ ‡≈¬ı fl¡±ÀÂ√¬ı˛Œ˘±fl¡ ˝√√À˚˛ Œ·˘º ’ø¸Ó¬¬ı¬ı˛Ì ˙±È¬˘fl¡Àfl¡¬ı˛ ˜Ó¬ ¤¬ı±øάˇ ›¬ı±øάˇ ’Ô«±» øfl¡Ú± ά◊˜±¬ı˛ ¬ı±øάˇ ’±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±À¯∏¬ı˛ ¬ı±øάˇ ‚≈¬ı˛¬Û±fl¡ Œ‡À˚˛ ˙…±˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛ ¬ı…±e±À˘±¬ı˛ øÙ¬À¬ı˛ Œ·˘º ›¬ı˛±
≈√Ê√ÀÚ˝◊√√ Œ¬ı˙ ‰¬Ú˜ÀÚ - õ∂±Ì õ∂±‰≈¬À˚« ˆ¬¬ı˛¬Û≈¬ı˛º ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±À¯∏¬ı˛ ¬∏Eø˚˛—èÀ˜ ¬ıÀ¸ ’ø¸Ó¬ ˜Ê√± fl¡À¬ı˛ ¬ıÀ˘ Œ·˘, ¤Ó¬ ¬ıάˇ ¬ı±øάˇÀÓ¬ ¤fl¡± ¤fl¡± ¸˜˚˛ fl¡±È¬±Ú Œfl¡˜Ú fl¡À¬ı˛∑ ¤‡Ú› ¸˜˚˛ ˚±˚˛øÚº Œ¬ıȬ±¬ı˛ Œ˘È¬ √…±Ú ŒÚˆ¬±¬ı˛º ά◊˜±ø√Àfl¡› fl¡Ó¬¬ı±¬ı˛ ¬ıÀ˘øÂ√, ˜± ‰¬À˘ Œ·À˘ øfl¡ ˝√√À¬ı∑¬ıάˇ øϬȃ¬º ’±¸À˘ øfl¡ Ê√±ÀÚÚ, ‚¬ıÀ¬Û±Î¬ ± ·è¬ı ø “≈√À¬ı Œ˜À‚› ˆ¬ ˛º ¬Ûø¬ıÀÓ¬± ∏ ¬ıÀ˘øÂ√À˘Ú, Ê√œ¬ıÀÚ¬ı øÓ¬Úˆ¬±· õ∂± ˛ Œ˙ ∏, ’±¬ı ¤fl¡ˆ¬±· ’±ÀÂ√º ¤ ¬ı ˛À¸ ’±¬ı Œfl¡ ¸eœ √√À¬ıº ˝“√√±øȬ ˝“√√±øȬ ¬Û± ¬Û± fl¡À¬ı˛ Œfl¡ÀȬ ˚±À¬ıº
Œfl¡ÀȬ› ˚±ø26√˘ Œ¬ı˙º fl¡±¬ı˛ÀÌ ’fl¡±¬ı˛ÀÌ ˜±¸œ˜±¬ı˛ ’Ê≈√˝√√±ÀÓ¬ ά◊˜±À√¬ı˛ ¸±ÀÔ Œ¬ı˙
Œfl¡ÀȬ ˚±ø26√˘º ˜±¸œ˜±¬ı˛ Œ¶ß˝√√› Œ˚Ú ø√Ú ø√Ú Î¬◊¬ÛÀ‰¬ ¬ÛάˇøÂ√˘º ˆ¬±˘ øfl¡Â≈√ ‡±›˚˛±,
’ÇÚ – ¬ıø?Ó¬ ø¸— √ √ ø·˘ Artist : R. S. Gill
’±À¬ı˛±·…
● ●
· ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 58/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
58
ˆ¬±˘ øfl¡Â≈√ fl¡¬ı˛±, ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏Àfl¡ Â√±Î¬ˇ± Ú˚˛º ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ Â≈√øȬ¬ı˛ ø√ÀÚ ¸˜˚˛ Ú± fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ¬Û±¬ı˛À˘
ά◊˜±Àfl¡ øÚÀ˚˛ ˜±¸œ˜±˝◊√√ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±À¯∏¬ı˛ ¬ı±øάˇÀÓ¬ Œ¬Û“ÃÀÂ√ ˚±Úº ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ά– ¬ı˛±À˚˛¬ı˛ ¬ı±øάˇÀÓ¬ ˜±ÀÁ¡ ˜ÀÒ… ¸˜˚˛ fl¡±È¬±ÀÓ¬Ú, ’±Ê√fl¡±˘ ’±¬ı˛ ˝√√À˚˛ ›Àͬ Ú±º ¤fl¡ø√Ú Î¬– ¬ı˛±˚˛˝◊√√ ά◊˜±À√¬ı˛ ά◊¬Ûø¶öøÓ¬ÀÓ¬ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±À¯∏¬ı˛ ¬ı±øάˇÀÓ¬ ˝√√±øÊ√¬ı˛º ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ Œfl¡±Úø√Ú fl¡Ô±¬ı˛ ø¬ÛÀͬ fl¡Ô± ¬ı˘ÀÓ¬¬Û±À¬ı˛Ú Ú±º ά◊˜± ’¬ı˘œ˘±˚˛ ˜≈À‡¬ı˛ ά◊¬Û¬ı˛ ’•°˜Ò≈¬ı˛ fl¡Ô± ¬ıÀ˘ ˚±˚˛, ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ qÒ≈ ˜≈‰¬øfl¡ ˝√√±À¸Úº ά◊˜±¬ı˛± ‰¬À˘ Œ·À˘ ά– ¬ı˛±˚˛ ¬ı˘À˘Ú, Œfl¡±øfl¡˘ Â√±˝◊√√ ά±fl≈¡fl¡ Ú± ά±fl≈¡fl¡, ¬ı¸ôL ¤À¸ÀÂ√º Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ ¬Ûάˇ ˆ¬±˚˛±, ·±À˚˛ √ø‡Ú ˝√√±›˚˛± Œfl¡˜Ú ˘±À· Œ√‡º ¤‡ÀÚ± ’±ÀÂ√ ¸˜˚˛ - ’±¬ı˛ ø¬ı˘•§ Ú˚˛º
¸øÓ¬…˝◊√√ ø¬ı˘•§ ˝√√˘ Ú±º ˜±¸‡±ÀÚÀfl¡¬ı˛ ˜ÀÒ…˝◊√√ ’ø¸ÀÓ¬¬ı˛ ¬ÛœÎ¬ˇ±¬ÛœøάˇÀÓ¬ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏Àfl¡ ά◊˜±À√¬ı˛ ¸Àe ¬ı…±e±À˘±¬ı˛ Œ¬ıάˇ±ÀÓ¬ Œ˚ÀÓ¬ ˝√√˘º ’ø¸ÀÓ¬¬ı˛˝◊√√ ¬Û±~±˚˛ ¬ÛÀάˇ ¸¬ı øfl¡Â≈√¤À˘±À˜À˘± ˝√√À˚˛ Œ·˘º øϬȃ¬ ά◊˜±› ¬Û±ÀåI◊ Œ·˘º ά– ¬ı˛±˚˛ ŒÙ¬±ÀÚ ¬ı˘À˘Ú, ˜øμÀ¬ı˛ ˚±›, ˜¸øÊ√À√ ˚±›, ˚± Œ˝√√±fl¡ øfl¡Â≈√ fl¡¬ı˛º ’±¸˘ ø¬ıÀ˚˛ ¤‡±ÀÚ ¤À¸˝◊√√ ˝√√À¬ıº
˝√√˘› Ó¬±˝◊√√º ‡≈¬ı ‚Ȭ± fl¡À¬ı˛ Ú± ˝√√À˘› ¸¬ıøfl¡Â≈√˝◊√√ ˝√√˘º Ê√ø˜À˚˛ ¬Û±øÈ«¬› ˝√√˘º ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ fl¡Ó¬È¬± ‡≈ø˙ ˝√√À˘Ú Œfl¡ Ê√±ÀÚ, ¬ıg≈¬ı±g¬ıÀ√¬ı˛ ˜ÀÒ… ‡≈ø˙¬ı˛ ŒÊ√±˚˛±¬ı˛ ¬ıÀ˚˛ Œ·˘º ά◊˜±›¬ı≈ÀÁ¡ Œ·˘ ¤˝◊√√ ¬ı˚˛À¸ ‡≈¬ı ¤fl¡È¬± ˘±ˆ¬ Ú± ˝√√À˘› é¬øÓ¬∑ ø¬ı˘ƒfl≈¡˘ Ú˚˛º
¬Û±øÈ«¬ Œ˙¯∏ ˝√√À˚˛ Œ·˘º øÚÀÊ√À√¬ı˛ Œ¬ıάèÀ˜ ά◊˜± ’±¬ı˛ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏º ¤fl¡Ô± Œ¸fl¡Ô± ‰¬˘˘ ’ÀÚfl¡ ¬ı˛±øS ¬¬Û˚«ôLº fl¡Ó¬é¬Ì ’±¬ı˛ ŒÊ√À· Ô±fl¡± ˚±˚˛º ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ˙¬ı˛œ¬ı˛È¬±Àfl¡ ø¬ıÂ√±Ú±˚˛ ø¬ıøÂ√À˚˛ ø√À˘Úº ’±À˘±È¬± ŒÚˆ¬±ÀÓ¬ ˘7¡¡¡± ˘±·øÂ√˘º ά◊˜± ¬Û±À˙ Œ˙±˚˛±¬ı˛ ’±À·˝◊√√ ˘±˝◊√√ȬȬ± øÚøˆ¬À˚˛ ø√˘º ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±À¯∏¬ı˛ ˜ÀÚ ˝√√˘ øÓ¬øÚ Œ¬ı˛±ÀȬøȬ— Œ‰¬˚˛±À¬ı˛ ¬qÀ˚˛ - ά◊˜±¬ı˛ ˜≈‡È¬± ‡≈¬ı fl¡±ÀÂ√˝◊√√ Œfl¡±Ô±›º øÚ–ù´±À¸¬ı˛ ˙sȬ± fl¡±ÀÚ ’±¸øÂ√˘º ’À¬Û鬱˝◊√√ ¸±¬ı˛ - øfl¡Â≈√˝◊√√ ˝√√˘ Ú±º ’√˜… ¸±˝√√¸ øÚÀ˚˛ ¬Ûø¬ı˛ÀÓ¬±¯∏ ≈√˝√√±Ó¬ ø√À˚˛ ’gfl¡±À¬ı˛ ά◊˜±Àfl¡ øÚø¬ıάˇˆ¬±À¬ı fl¡±ÀÂ√ŒÈ¬ÀÚ øÚÀ˘Úº — ❑
[˜ÀÚ±Ê√ ˜˝√√±¬Û±S Œ¬ı¸¬ı˛fl¡±¬ı˛œ ‰¬±fl≈¡À¬ı˛]
’±À¬ı˛±·…
● ●
· ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 59/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
59
˚ø√ ˝√√› ¬ı±¬ı± ˜±, qÀÚ Ú±› ¸”‰¬Ú±, fl¡‡ÀÚ± fl¡√±ø¬Û fl¡ˆ≈¬ øȬøˆ¬ Œ¸È¬ øfl¡ÀÚ± Ú±º
Œ˚Ô± ˚±˝◊√√ ˚±¬ı˛ ¬ı±øάˇ, Œ√À‡ Œ˜±¬ı˛ Â√±Àάˇ ڱάˇœŒÂ√±ÀȬ± ŒÂ√±ÀȬ± Â√±Ú±&À˘± ˝√√À˚˛ Œ·ÀÂ√ Œ‡“±Î¬ˇ± Ú≈À˘±,
ŒÚøÓ¬À˚˛ÀÂ√ ˝√√±Ó¬ ¬Û±, ˜≈‡&À˘± fl¡À¬ı˛ ˝“√√± fl¡±À¬ı˛± ¬Û±ÀÚ Ú±ø˝√√ ‰¬±˚˛, øȬøˆ¬È¬±Àfl¡ ø·À˘ ‡±˚˛º
¤È¬± Œˆ¬À¬ı ‡≈ø˙ Ó≈¬ø˜, ˆ≈¬À˘ Œ·ÀÂ√ ≈√©Ü≈ø˜, ˜±¬ı˛±˜±ø¬ı˛ fl¡À¬ı˛ Ú±,·±Â√ ŒÔÀfl¡ ¬ÛÀάˇ Ú±,¬ı±øάˇ¬ı˛ øˆ¬Ó¬À¬ı˛ Ô±Àfl¡,Œ‚±À¬ı˛ Ú±Àfl¡± Ú±Ú± ¬Û±Àfl¡º
Œfl¡±ÀÚ± Œ·±˘˜±˘ Ú±˝◊√√, ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ’±¬ı˛ øfl¡ ‰¬±˝◊√√∑
øfl¡c ˆ¬±¬ı±¬ı˛ fl¡Ô±, ˆ¬±¬ıÀÓ¬˝◊√√ Œ·ÀÂ√ ˆ≈¬À˘º fl¡äÚ±˙øMê√Ȭ± ˜±Ô± ŒÔÀfl¡ Œ·ÀÂ√ ‡≈À˘º
øͬfl¡ ’±ÀÂ√, ¬ı˘ÀÂ√± Ó≈¬ø˜, øȬøˆ¬ ˚ø√ ŒÙ¬˘˘≈˜˝◊√√ ’±˜±À√¬ı˛ Â√±Ú±fl¡øȬ øfl¡ fl¡À¬ı˛ fl¡±È¬±À¬ı Â≈√øȬ∑¬ıø˘ ’±ø˜ ˜ÀÚ ¬ÛÀάˇ,
øȬøˆ¬È¬± ’±¸±¬ı˛ ’±À·
Œ¸Ã … ˜≈‡±Ê«√œŒ¢∂Ȭ±¬ı˛ Δfl¡˘±¸- 1, øÚά◊ ø√ø~
øfl¡Â≈√’˚±ø‰¬Ó¬Î¬◊¬ÛÀ√˙
● ●
fl¡ ø¬ ı Ó¬ ±
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 60/88
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 61/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
61
‡±ø˘ Œ¬ÛȬ Ò˜« ˜±ÀÚ Ú±º ά◊˜±Àfl¡ Œ√À‡ õ∂ÔÀ˜ ’±˜±¬ı˛ ¤˝◊√√ fl¡Ô±È¬±˝◊√√ ˜ÀÚ ˝√√À˚˛øÂ√˘º ˝√√±ÀÓ¬ õ≠±øàÀfl¡¬ı˛ ˙“±‡±-¬Û˘±, ø¸“øÔÀÓ¬ ¤fl¡È≈¬‡±øÚ ø¸“≈√À¬ı˛¬ı˛ ŒÂ“√±˚˛±º Ú±˜ øÊ√À:¸ fl¡¬ı˛±ÀÓ¬¬ıÀ˘øÂ√˘ - ά◊˜±º ›¬ı˛ ¸Àe fl¡Ô± ¬ıÀ˘˝◊√√ ¬ı≈Á¡ÀÓ¬ Œ¬ÛÀ¬ı˛øÂ√˘±˜ Œ˚ ά◊˜± ˜≈¸˘˜±Úº ø˝√√μ≈ ¬ı±øάˇÀÓ¬ fl¡±Ê√ ¬Û±›˚˛±¬ı˛ ’±˙±˚˛ ¬ı≈øÁ¡¬ı± ¤˝◊√√ Œˆ¬fl¡ Ò¬ı˛±º ά◊˜±Àfl¡ Œ√À‡ ¬ı˚˛¸ ’±μ±Ê√
fl¡¬ı± Œ¬ı˙ fl¡øͬں øÓ¬ø¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ‰¬ø~À˙¬ı ˜ÀÒ… ˜ÀÚ √√ º Œ¬ı±·± ø˘fl¡ø˘Àfl¡ ˙¬ıœ¬ıºŒ¬ı˙ Ϭ…±e±º ¬ı˛—Ȭ± ˙…±˜˘± øfl¡c ˜≈‡È¬± ˆ¬±¬ı˛œ ø˜ø©Üº ·±À˚˛ ¤fl¡È¬± ’±Ò ˜˚˛˘± ¸≈Ó¬œ¬ı˛ ˙±øάˇ Ê√άˇ±ÀÚ±º ¤fl¡È¬± άœ¬Û ·˘±¬ı˛ ¬ıv±Î¬◊Ê√ ¤¬ı— Ó¬ÀÓ¬±øÒfl¡ άœ¬Ûfl¡±È¬± ø¬Ûͬº ά±Ú ø√Àfl¡¬ı˛¬ı·À˘¬ı˛ Ó¬˘±˚˛ ‡±¬ı˘±ÀÚ± Ò¬ı˛À̬ı˛ ŒÂ“√άˇ± ¬ıv±Î¬◊Ê√Ȭ±º ¸±ÀÔ øÂ√˘ ŒÂ√±È¬ ¤fl¡øȬ Œ˜À˚˛º
ñ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ Œ˜À˚˛ ¬ı≈øÁ¡º ñ U“º ’±˜±¬ı˛ Œfl¡±˘À¬Û“±Â√± Œ˜À˚˛º ¤˝◊√√ ·Ó¬ ˜±À¸ ¬Û“±À‰¬ ¬Ûάˇ˘º ñ fl¡œ Ú±˜ ŒÓ¬±˜±¬ı∑ Œ˜À ˛øȬÀfl¡ øÊ√À:¸ fl¡¬ı˛ ±˜ºŒ˜À˚˛øȬ ˘7¡¡¡±˚˛ ˜±À˚˛¬ı˛ ’±“‰¬À˘¬ı˛ Ó¬˘±˚˛ ˜≈‡ ˘≈Àfl¡±˚˛º ñ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ fl¡øȬ ŒÂ√À˘À˜À˚˛∑ ñ ‰¬±¬ı˛øȬº ’±˜±¬ı øͬÀfl¡ øÁ¡ ˜œ¬ı± øÚÀ ˛ ¤À¸øÂ√ ά◊ ±Àfl¡º ¬ı±ô¶± ˛ ˜œ¬ı±Àfl¡ ÒÀ¬ıøÂ√ fl¡±ÀÊ√¬ı˛
Ê√Ú…º ’±˜±¬ı˛ fl¡±¬Ûάˇ fl¡±‰¬±¬ı˛ øÁ¡ ¬ÛÀÚÀ¬ı˛± ø√ÀÚ¬ı˛ Â≈√øȬ øÚÀ˚˛, Œ¸˝◊√√ Œ˚ Œ√À˙¬ı˛ ¬ı±øάˇ À·ÀÂ√ ’±¬ı˛ ŒÙ¬¬ı˛±¬ı˛ Ú±˜ ŒÚ˝◊√√º ¤¬ı˛± ¤fl¡¬ı±¬ı˛ Œ√À˙¬ı˛ ¬ı±øάˇ Œ·À˘ ≈√-øÓ¬Ú ˜±À¸¬ı˛ ’±À· ŒÙ¬À¬ı˛ Ú±º ’±˜±¬ı˛› fl¡±¬Ûάˇ fl¡±‰¬±¬ı˛ Ê√Ú… øÁ¡À˚˛¬ı˛ ‡≈¬ı √¬ı˛fl¡±¬ı˛ øÂ√˘ Ó¬±˝◊√√ ’Ê√±Ú±, ’À‰¬Ú± ά◊˜±Àfl¡¬ıÀ˘ fl¡À˚˛˝◊√√ fl¡±ÀÊ√ ¬ı˝√√±˘ fl¡¬ı˛˘±˜ Œ˚ ’±˜±¬ı˛ ¬Û≈¬ı˛±ÀÚ± øÁ¡ øÙ¬À¬ı˛ ¤À˘˝◊√√ Ó¬±Àfl¡ fl¡±Ê√Ȭ±
Â√±Î¬ˇÀÓ¬ ˝√√À¬ıº ά◊˜±› ¬ı˘˘ Œ˚ Œ¸› ¬Û±fl¡±¬Û±øfl¡ˆ¬±À¬ı fl¡±ÀÊ√ øÚ˚≈Mê√ ˝√√ÀÓ¬ ‰¬±˚˛ Ú± fl¡±¬ı˛Ì
ά¬ı˘ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛Ì
Œ¬ı‡± Ú±Ô ŒÈ¬À·±¬ı˛ ¬Û±fl«¡, øÚά◊ ø√ø~
● ●
· ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 62/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
62
›¬ı˛ ¬ı¬ı˛ ø√ø~¬ı˛ Œ˜À¬∏C±ÀÓ¬ fl¡±Ê√ Œ¬ÛÀ˚˛ ¤À¸ÀÂ√º ≈√ ˜±À¸¬ı˛ fl¡Î¬ˇ±À¬ı˛º fl¡±Ê√ Œ˙¯∏ ˝√√À˘˝◊√√
›¬ı˛± øÙ¬À¬ı˛ ˚±À¬ıº ›¬ı˛± ¸≈”¬ı˛ ¬ı±—˘±À√˙ ŒÔÀfl¡ ¤À¸ÀÂ√ Ê√œø¬ıfl¡±¬ı˛ Ê√Ú…º ø√ø~ ’±¸±¬ı˛ ’±À· ’¬ı˙… ›¬ı˛± fl¡À˚˛fl¡ ˜±¸ ¬ıÀ•§ÀÓ¬ øÂ√˘º
ñ ¤‡±ÀÚ Œfl¡±Ô±˚˛ Ô±fl¡± ˝√√˚˛∑ ˜±ø˘fl¡¬Û≈À¬ı˛∑ [˜±ø˘fl¡¬Û≈¬ı˛ ’±˜±À√¬ı˛ ¬Û±Î¬ˇ± ŒÈ¬À·±¬ı˛¬Û±Àfl«¡¬ı ˜ÀÒ… ’¬ıø¶öÓ¬ ¤fl¡øȬ ¬ıøô¶ ¤˘±fl¡±º]
ñ ø√ø~ÀÓ¬ ¬ı±¸± ˆ¬±Î¬ˇ± fl¡À¬ı˛ Ô±fl¡øÓ¬ Œ·ø˘, fl¡±˜±˝◊√√ fl¡À¬ı˛ ’±¬ı˛ Œ√À˙ øÙ¬À¬ı˛ Œ˚øÓ¬ ˝√√À¬ıøÚº ˚± ˆ¬±Î¬ˇ±º ’±˜¬ı˛± ά◊˝◊√√ ø√Àfl¡ ø˚‡±ÀÚ Œ˜À¬∏C± Œ¬ı˛À˘¬ı˛ fl¡±Ê√ ‰¬˘Ó¬±À¸ ø¸‡±ÀÚ˝◊√√¬ı˛±ô¶±¬ı˛ Ò±¬ı˛ Œ‚“À¯∏ ¬ı±¸± ¬ı±Ú±˝◊√√ø¸º
˜ÀÚ ¬Ûάˇ˘, ø˘—fl¡ Œ¬ı˛±Î¬ ¬Û±¬ı˛ fl¡À¬ı˛, fl¡…±•Û ˚±›˚˛±¬ı˛ ¬ÛÀÔ Œ˚‡±ÀÚ Œ˜À¬∏C± Œ¬ı˛À˘¬ı˛ fl¡±Ê√ ‰¬˘ÀÂ√ Œ¸‡±ÀÚ ¬ı±ô¶±¬ı Ò±¬ı Œ‚“À ∏ ¬ı“±˙ › õ≠±øàfl¡ ø√À ˛ ΔÓ¬ø¬ı ’ÀÚfl¡&ø˘ Œ˜À¬∏C±Œ˘¬ı±¬ı˛À√¬ı˛ ’¶ö±˚˛œ ‚¬ı˛ Œ√À‡øÂ√º Œ¸‡±ÀÚ˝◊√√ Œ¬ı±Ò˝√√˚˛ Ô±Àfl¡º ¸±¬ı˛± ø√ø~ Ê≈√Àάˇ ¬ı˛±ô¶±˚˛¬ı˛±ô¶±˚˛ Œ‡“±Î¬ˇ±‡≈“øάˇº ^nÓ¬ Ó¬±À˘ ‰¬˘ÀÂ√ Œ˜À¬∏C±¬ı˛ Œ¬ı˛À˘¬ı˛ fl¡±Ê√º ’±˜±À√¬ı˛ ¬Û±Î¬ˇ± ŒÈ¬À·±¬ı˛¬Û±fl«¡, ˜Àά˘ Ȭ±Î¬◊Ú › øfl¡—¸›À˚˛ fl¡…±À•Û› Œ˜À¬∏C± Œ¬ı˛À˘¬ı˛ fl¡±Ê√ ‰¬˘ÀÂ√ ŒÊ√±¬ı˛ fl¡√À˜º
Œ¬ı˛±Ê√ ¸fl¡±˘-¸fl¡±˘ ά◊˜± › Ó¬±¬ı˛ ¬Û“±‰¬ ¬ıÂ√À¬ı˛¬ı˛ Œ˜À˚˛ ˜ø~fl¡± ¤À¸ ˚±˚˛ fl¡±ÀÊ√º ˜±À˚˛¬ı˛ ¸±ÀÔ-¸±ÀÔ ˜ø~fl¡±› fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛º ŒÂ√±È¬ ŒÂ√±È¬ ˝√√±ÀÓ¬ Œ¸ ŒÂ√±È¬ fl¡±¬Ûάˇ&ø˘ ŒÒ±˚˛º
¬ıάˇ fl¡±¬Ûάˇ&ø˘ ¤fl¡˘± Œ¸ ¸±˜˘±ÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛ Ú±º fl¡ø‰¬ ˝√√±ÀÓ¬ŒÂ√±È¬ fl¡±¬Ûάˇ&ø˘ øÚ—Àάˇ±˚˛º ά◊˜±¬ı˛ fl¡±¬Ûάˇ fl¡±‰¬± ˝√√À˚˛ Œ·À˘ ˜ø~fl¡± Á“¡±È¬± ø√À˚˛ fl¡˘Ó¬˘±¬Ûø¬ı¶®±¬ı fl¡À¬ı ŒÒ± ˛ ¤¬ı— ¸˜ô¶ Ê√˘ Á“¡±øȬÀ˚˛ ŒÙ¬À˘º ’±¬ı˛ õ≠±øàÀfl¡¬ı˛ Ȭ±¬ı › ¬ı±øåI◊&ø˘
¸¬ı ά◊¬Û≈άˇ fl¡À¬ı˛ &øÂ√À˚˛ ¬ı˛±À‡º ˜±À˚˛¬ı˛ ¤À!¡¬ı±À¬ı˛ ά◊ÀåI◊±
Œ˜À˚˛/ ά◊˜±¬ı˛ Œ˚˜Ú Œ‰¬±À‡- ˜≈À‡ fl¡Ô±º ¸¬ı ø√Àfl¡ Ó¬œéƬ ÚÊ√¬ı ˛º ŒÓ¬˜øÚ˝◊ √ √ ˜ø~fl¡±¤À!¡¬ı±À¬ı˛ ˆ¬…±¬ı˘± Ò¬ı˛À̬ı˛º Ù¬…±˘-Ù¬…±˘ fl¡À¬ı˛ qÒ≈ Ó¬±øfl¡À˚˛
Ô±Àfl¡º Œfl¡±Ú› øfl¡Â≈√ øÊ√À:¸ø˙äœ – ¬ı¬ıœfÚ±Ô Í¬±fl≈¡¬ı
ά¬ı˘ ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛Ì
● ●
· ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 63/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
63
fl¡¬ı˛À˘˝◊√√ ˜±À˚˛¬ı˛ ’±“‰¬À˘¬ı˛ Ó¬˘±˚˛ ˜≈‡ ˘≈Àfl¡±˚˛º ˝√√±Ê√±¬ı˛ õ∂Àùü› ˜≈À‡ ¬ı˛± fl¡À¬ı˛ Ú±º Ú±≈√¸-
Ú≈≈√¸ Œ‰¬˝√√±¬ı˛±º ˜±Ê√± ¬ı˛—º ¸≈¿º ’±˚˛Ó¬ ≈√À‰¬±À‡¬ı˛ ‚Ú ¬Û~À¬ı ¬ı˛±ÀÊ√…¬ı˛ ˘7¡¡¡± Œ˚Ú ˆ¬¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ’±ÀÂ√º ’±¬ı˛ ά◊˜±∑ ˘7¡¡¡±¬ı˛ Œfl¡±Ú› ¬ı±˘±˝◊√√ ŒÚ˝◊√√º ŒÂ“√άˇ± ¬ıv±Î¬◊ÀÊ√¬ı˛ Ù“¬±fl¡-ŒÙ“¬±fl¡¬ı˛ŒÔÀfl¡ ’±˜ø˙¬ı˛ ˜Ó¬ ô¶Ú ≈√øȬ õ∂±˚˛ Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ Ô±Àfl¡º
’±˜±¬ı˛ ·±À˚˛ ’±“Ȭ ˝√√À˚˛ ˚±›˚˛± Œ¬ı˙ øfl¡Â≈√ ¬ıv±Î¬◊Ê√ ά◊˜±Àfl¡ ø√À˚˛ ¬ıø˘ ñ ¤¬ı±¬ı˛ŒÔÀfl¡ ¤˝◊√√ ¬ıv±Î¬◊Ê√&ø˘ ¬ÛÀ¬ı˛ ’±¸À¬ıº ˝√√˚˛Ó¬ ¤fl¡È≈¬ øϬÀ˘ ˝√√À¬ı øͬfl¡ fl¡À¬ı˛ øÚ›º ŒÓ¬±˜±¬ı˛Œ˜À˚˛Àfl¡ ’±˜±¬ı˛ Œ˜À˚˛¬ı˛ ŒÂ√±È¬À¬ı˘±¬ı˛ fl¡Ó¬&ø˘ Ê√±˜± ø√˘±˜ ˝√√±Ó¬ Œ¬ÛÀÓ¬ øÚ˘, ¬ÛÂ√μ √√À ˛ÀÂ√, øÊ√À:¸ fl¡¬ı˛ ±˜ øfl¡Â≈√ ¬ı˘˘ Ú± ñ ŒÓ¬±˜±¬ı Œ˜À ˛ Œ¬ı±¬ı± Ú±øfl¡∑ ¤fl¡√ fl¡Ô±
¬ıÀ˘ Ú±º ά◊¬Û˝√√±¸ˆ¬¬ı˛± ·˘±˚˛ ά◊˜± ¬ıÀ˘ ñ U“, Œ¬ı±¬ı±º ¬ı±¸±˚˛ ø·˚˛± √…±‡À¬ıÚ, fl¡…±˜ÀÚ Ó¬±¬ı˛
fl¡Ô±¬ı˛ ‡˝◊√√ ŒÙ¬±ÀȬº ’±¬ÛÚ±À√¬ı˛ ˘À· ˘7¡¡¡± ¬Û±˚˛º flv¡±¸ ¤˝◊√√ÀȬ ¬Ûάˇ± ’±˜±¬ı˛ ¤fl¡˜±S Œ˜À˚˛ Ó‘¬¯∏± ’±˜±˚˛ Œ¬ı˛±Ê√˝◊√√ ’Ú≈À¬ı˛±Ò fl¡À¬ı˛, ˜±
Ó≈¬ø˜ ›˝◊√√ ¬Û≈“‰¬Àfl¡ Œ˜À˚˛ÀȬ±Àfl¡ ø√À˚˛ fl¡±Ê√ fl¡¬ı˛±› Œfl¡Ú∑ ñ ’±ø˜ ˜ø~fl¡±Àfl¡ ø√À˚˛ Œfl¡±Ú› fl¡±Ê√ fl¡¬ı˛±˝◊√√ Ú± Œ¸±Ú±º ›¬ı˛ ˜±˝◊√√ fl¡¬ı˛±˚˛º ’±ø˜
¬ı±¬ıÌ fl¡¬ıÀ˘› ˜ø~fl¡± qÚÀ¬ı Ú±º › øÚÀÊ√¬ı ˜±À ˛¬ı fl¡Ô± ◊√√ qÚÀ¬ıº
’±ø˜ ά◊˜±Àfl¡ ¬ıø˘ ñ ¤˝◊√√ ¬Û≈“‰¬Àfl¡ Œ˜À˚˛È¬±Àfl¡ ø√À˚˛ Ó≈¬ø˜ Œfl¡Ú fl¡±Ê√ fl¡¬ı˛±›º ›¬ı˛ŒÓ¬± ¤‡Ú Œ‡˘±¬ı˛ ¬ı˚˛¸º Ó≈¬ø˜ ŒÓ¬± ¤fl¡˘±˝◊√√ ¤˝◊√√ fl¡È¬± fl¡±¬Ûάˇ Œfl¡À‰¬ øÚÀÓ¬ ¬Û±À¬ı˛±º ά◊˜± Á¡—fl¡±¬ı˛ ø√À˚˛ ¬ıÀ˘ ñ fl¡±Ê√ Ú± fl¡¬ı˛À˘ Œ¬ÛȬ ˆ¬¬ı˛À¬ı∑ ›Àfl¡ Œ√‡ÀÓ¬˝◊√√ ŒÂ√±È¬
øfl¡c › ¸¬ı fl¡±Ê√ fl¡À¬ıº ¬ı±¸± ˛ › ◊√√ ¸¬ı fl¡±Ê√ fl¡À¬ıº ’±˝√√±, ·¬ı˛œ¬ı, ’ˆ¬±¬ıœ ˜±Ú≈¯∏, fl¡Ó¬”√¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ¤À¸ÀÂ√ Ê√œø¬ıfl¡±¬ı˛ Ê√Ú…º õ∂øÓ¬ø√Ú
≈√Ê√ÚÀfl¡ øfl¡Â≈√ Ú± øfl¡Â≈√ Œ‡ÀÓ¬ ø√˝◊√√º ’±ø˜ › ’±˜±¬ı˛ Œ˜À˚˛, ≈√Ê√ÀÚ¬ı˛˝◊√√ ø¬ıÀ˙¯∏ fl¡À¬ı˛ ˜ø~fl¡±¬ı˛ Ê√Ú… ˆ¬œ¯∏Ì ˜±˚˛± ˝√√˚˛º ›˝◊√√È≈¬fl≈¡Ú ¬Û≈“‰¬Àfl¡ Œ˜À˚˛ ˜±À˚˛¬ı˛ ¸±ÀÔ ¸±ÀÔ Œfl¡˜Ú ¬ı±øάˇ¬ı±øάˇ fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛ Œ¬ıάˇ±˚˛º ˜≈À‡ ¤fl¡øȬ› fl¡Ô± ŒÚ˝◊√√º ’±˜±¬ı˛ Œ˜À˚˛ Ó‘¬¯∏± øÚÀÊ√¬ı˛
ŒÂ√±È¬À¬ı˘±¬ı Œ‡˘Ú±, øõ∂ ˛ Ê√±˜± Œ˚&ø˘ Œ¸ fl¡±À¬ı±Àfl¡ ø√ÀÓ¬ ø√Ó¬ Ú±, ˚P fl¡À¬ı Œ¬ıÀ‡ ø√À˚˛øÂ√˘ Œ¸&ø˘ Œ¸ ’¬ı˘œ˘±˚˛ ˜ø~fl¡±Àfl¡ ø√À˚˛ Œ√˚˛º ¶≈®˘ ˚±›˚˛±¬ı˛ ’±À· õ∂øÓ¬ø√Ú ˜ø~fl¡±¬ı˛ Ê√Ú… øfl¡Â≈√ Ú± øfl¡Â≈√ ‡±¬ı±¬ı˛ øÊ√øÚ¸ Œ¬ı˛À‡ ˚±À¬ı fl¡‡Ú› ø¬ıø¶®È¬, fl¡‡Ú› ‰¬fl¡À˘È¬ øfl¡—¬ı± ȬøÙ¬º ˚‡Ú Œ˚˜Ú Ô±Àfl¡º ’±ø˜› ›Àfl¡ õ∂øÓ¬ø√Ú Œ‡ÀÓ¬ ø√˝◊√√º ˝√√±Ó¬ ¬ı±øάˇÀ˚˛ ŒÚ˚˛ øfl¡c ¤fl¡È¬±› ≈À‡ fl¡Ô± ¬ıÀ˘ Ú±º
Ó‘¬ ∏± ¤fl¡ø√Ú ’±ø¬ı©®±¬ı fl¡¬ı˛ , Œ˚ ‡±¬ı±¬ı&ø˘ ›¬ı Œ‡ÀÓ¬ ˆ¬±˘ ˘±À· Ú± Œ¸&ø˘Œ¸ fl¡˘Ó¬˘±˚˛ ά◊¬Û≈άˇ fl¡¬ı˛± ¬ı±øåI◊¬ı˛ Ó¬˘±˚˛ ˘≈øfl¡À˚˛ Œ¬ı˛À‡ ˚±˚˛º ’Ô‰¬ ˜≈À‡ øfl¡Â≈√ÀÓ¬˝◊√√
¬ı˘À¬ı Ú± Œ˚, ¤&ø˘ Œ¸ ‡±À¬ıÚ±º
ά¬ı˘ ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛Ì
● ●
· ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 64/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
64
˘˘ 2 ˘˘
Œ¸ø√Ú fl¡±¬Ûάˇ fl¡±‰¬ÀÓ¬ ¬ıÀ¸ ˜± Œ˜À˚˛ÀÓ¬ øfl¡ ˝√√À˚˛ÀÂ√ øfl¡ Ê√±øÚ/ ˜ø~fl¡± Ó¬±¬ı˛¶§À¬ı˛ ø‰¬»fl¡±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ fl“¡±ÒÀÂ√ ’±¬ı˛ ά◊˜± fl¡±¬Ûάˇ - Œ¬ÛȬ±øÚ ø√À˚˛ ˜ø~fl¡±Àfl¡ Œ¬ı√˜ Œ¬ÛȬ±À26√º ’±ø˜ ¬ı˛±iß±‚¬ı˛ ŒÔÀfl¡ Â≈√ÀȬ ¤À¸ ά◊˜±¬ı˛ ˝√√±Ó¬ ŒÔÀfl¡ fl¡±¬Ûάˇ - Œ¬ÛȬ±øÚȬ± Œfl¡Àάˇ øÚÀ˚˛ fl¡Î¬ˇ± ¸≈À¬ı˛ ά◊˜±Àfl¡ ¬ıø˘ - fl¡¬ı˛ÀÂ√±È¬± øfl¡∑ Œ˜À˚˛È¬±Àfl¡¡ Œ˜À¬ı˛ ŒÙ¬˘À¬ı Ú±øfl¡∑
ά◊˜± ˆ¬˚˛—fl¡¬ı˛ ¬ı˛±·œ ·˘±˚˛ ¬ıÀ˘ - √…±À‡Ú Ú±, ’±˜±¬ı˛ ¸±¬ı˛± ·±À˚˛ ¬Û±øÚ ŒÏ¬À˘ ø√À¸º ˜ø~fl¡±¬ı˛ ˜±Ô±˚˛ øfl¡ ≈√©Ü≈¬ı≈øX Œ‰¬À¬ÛøÂ√˘ Œfl¡ Ê√±ÀÚ∑ Ê√À˘¬ı˛ ¬Û±˝◊√√¬Û ø√À˚˛ ¤Àfl¡¬ı±À¬ı˛
øˆ¬øÊ√À˚˛ ø√À˚˛ÀÂ√ ά◊˜±Àfl¡º
’±ø˜ ˝√√±ø¸ Œ‰¬À¬Û ¬ı˘˘±˜ - Ê√˘ ŒÏ¬À˘ ø√À˚˛ÀÂ√ ŒÓ¬± øfl¡ ˝√√À˚˛ÀÂ√º ·¬ı˛À˜¬ı˛ ø√ÀÚ¤‡≈øÚ qøfl¡À˚˛ ˚±À¬ıº Ó¬±Â√άˇ± fl¡±¬Ûάˇ fl¡±‰¬±¬ı˛ ¸˜˚˛, Ó≈¬ø˜ ŒÓ¬± Œ√ø‡ õ∂±˚˛˝◊√√ øˆ¬ÀÊ√ ˚±›º
˙±øάˇ Œˆ¬Ê√±¬ı˛ Ê√Ú… Ú˚˛º Ȭ±fl¡± ¬ı˛±‡ø¸˘±˜ ¬ıv±Î¬◊ÀÊ√¬ı˛ øˆ¬Ó¬¬ı˛ › ¸±˚˛±¬ı˛ øˆ¬Ó¬¬ı˛ ¸¬ı øˆ¬ÀÊ√ ·…±À¸º
fl¡Ó¬&ø˘ fl¡±¬ÛÀάˇ¬ı˛ ¬Û≈“Ȭø˘ ¸±˚˛±¬ı˛ øˆ¬Ó¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ¬ıv±Î¬◊ÀÊ√¬ı˛ øˆ¬Ó¬¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ¬ı±¬ı˛ fl¡À¬ı˛ ά◊˜± Œ√‡±˚˛ ’±¬ı ¬ıÀ˘ - ≈√ øÓ¬Ú ÒÀ¬ı Œ‰¬±¬ı˛ ’±¸Ó¬±À¸ ’±˜±À√¬ı ¬ı±¸±˚˛º ’± ¬ı˛± ˚‡Ú fl¡±ÀÊ√ ø¬ıÀ¬ı˛±˝◊√√ Ó¬fl¡Ú ’±À¸º ¸¬ı ¬ı±'-¬Û…“±È¬¬ı˛±, ˝“√√±øάˇfl≈¡øάˇ, ά◊ÀåI◊-¬Û±ÀåI◊ ‡≈“Ê√Ó¬±À¸ øfl¡c
øfl¡Â≈√ ¬Û±˚˛ Ú±˝◊√√º ¬Û±À¬ı øfl¡ fl¡À¬ı˛ Ȭ±fl¡± ŒÓ¬± ’±ø˜ ’±˜±¬ı˛ ˘À· ¬ı˛±‡ø¸º fl¡Ó¬ Ȭ±fl¡±∑ ñ ’±ø˜ øÊ√À:¸ fl¡ø¬ıº¬Û=±˙ ˝√√±Ê√±¬ı˛/¬Û=±˙ ˝√√±Ê√±¬ı˛/ ñ ’±ø˜ ø¬ı¶úÀ˚˛ ˝√√Ó¬¬ı±fl¡º ’±˜±¬ı˛ ’¬ı±fl¡ ˝√√›˚˛± Œ‰¬±À‡¬ı˛ ø√Àfl¡ Ó¬±øfl¡À˚˛ ά◊˜± ¬ıÀ˘ - √˙ ˝√√±Ê√±¬ı˛ ŒÓ¬± ¬ıΫ¬±À¬ı˛˝◊√√
ø√ÀÓ¬ ˘±·À¬ıº √…±À˙ øÙ¬À¬ı˛ ¬ıάˇ Œ˜À˚˛¬ı˛ ø¬ı˚˛± ø√ÀÓ¬ ˘±·À¬ıº ’±ø˜ ¬ı˛±·Ó¬ ¶§À¬ı˛ ¬ı˘˘±˜ ñ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ Ȭ±fl¡± ŒÓ¬± øˆ¬ÀÊ√ÀÂ√ ˜±Sº ˆ¬±ø·…¸ ¬ÛÀάˇ
˚±˚˛øÚ ˚± øÂ√ø¬ı˛¬ı˛ ¬ıv±Î¬◊Ê√ Ó≈¬ø˜ ¬ÛÀ¬ı˛±º Œ¬ı±Ó¬±˜ ˝√√œÚ, ‰¬±¬ı˛ø√fl¡ ŒÂ“√άˇ±º fl¡Ó¬ ÚÓ≈¬Ú ÚÓ≈¬Ú
¬ıv±Î¬◊Ê√ › ˙±øάˇ ŒÓ¬±˜±˚˛ ø√˘±˜º ’Ô‰¬ Œ√‡ Ó≈¬ø˜ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¤˝◊√√ ŒÂ“√άˇ± ¬¬ıv±Î¬◊Ê√ › ŒÂ“√άˇ± ˙±øάˇ ¬ÛÀ¬ı˛ ’±˜±À√¬ı˛ ¤‡±ÀÚ fl¡±Ê√ fl¡¬ı˛ÀÓ¬ ’±À¸±º
˝√√±Î¬ˇ ;±˘±ÀÚ± ø¬ÛøM√√ ;±˘±ÀÚ± ˝√√±ø¸ Á¡ø¬ı˛À˚˛ ά◊˜± ¬ıÀ˘ - ’±˜±¬ı˛ ¬ı¬ı˛ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ¬ıv±Î¬◊Ê√¬Û¬ı˛øÓ¬ ˜±Ú± fl¡À¬ı˛, ¬ıÀ˘ - ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ¬ıv±Î¬◊Ê√ ¬Û¬ı˛À˘ ’±˜±˚˛ ¬ı≈άˇ± ¬ı≈άˇ± ˘±À·º — ❑
[Œ¬ı˛‡± Ú±Ô ·äfl¡±¬ı˛]
ά¬ı˘ ø¬ıÀ¶£¬±¬ı˛Ì
● ●
· ä
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 65/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
65
[õ∂Ô˜ ¸·« - ¬ıœ¬ı˛¬ı±U¬ı˛ ˜‘Ó≈¬…º ˝◊√√føÊ√» ˘Ç±˚˛ Œ¬Û“ÃÂ√±À˘Ú ¸g…±À¬ı˘±º øÚfl≈¡øy˘± ˚: fl¡¬ı˛± ˝√√À¬ı øͬfl¡ ˝√√˘º
ø¡ZÓ¬œ˚˛ ¸·« - ¸±¬ı˛±¬ı˛±Ó¬ ÒÀ¬ı˛ Œ√¬ıÓ¬±¬ı˛± ¬ı˛±¬ıÌ ’±¬ı˛ Œ˜‚Ú±À√¬ı˛ ø¬ıèÀX ¯∏άˇ˚La fl¡¬ı˛À˘Úº]
[·Ó¬ ¸—‡…±˚˛ ø¡ZÓ¬œ˚˛ ¸À·«¬ı˛ õ∂Ô˜±ÀÒ« ˚± Œ√À‡øÂ√ - Œ˜‚Ú±À√¬ı˛ øÚfl≈¡øy˘± ˚À:¬ı˛ õ∂døÓ¬
ŒÚ›˚˛±¬ı˛ fl¡Ô± ˘ÑœÀ√¬ıœ ˝◊√√fÀfl¡ Ê√±Ú±ÀÓ¬ ˝◊√√f ’±¬ı˛ ˙‰¬œ Δfl¡˘±˙¬ÛøÓ¬¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ˚±Ú Œ˚‡±ÀÚ Ó“¬±À√¬ı˛˜± ≈√·«±¬ı˛ ¸±ÀÔ Œ√‡± ˝√√˚˛, Ê√±Ú± ˚±˚˛ Œ˚ Œ¬ı…±˜Àfl¡˙ ≈√·«˜ ¬Û¬ı«ÀÓ¬ Ó¬¬Û¸…±˜¢üº ≈√·«± ¬ıÀ˘Ú Œ˚ ¬ı˛±é¬¸fl≈¡˘ ˙—fl¡À¬ı˛¬ı˛ ’±|À˚˛ ’±ÀÂ√Ú ¤¬ı— Ó¬±“¬ı˛ ’Ú≈˜øÓ¬ › õ∂|˚˛ Â√±Î¬ˇ± øfl¡Â≈√ fl¡¬ı˛± ’¸y¬ıº ’ÀÚfl¡¬ÛœÎ¬±¬ÛœøάÀÓ¬› øÓ¬øÚ ˜ √√±À√À¬ı¬ı fl¡±ÀÂ√ ’±À¬ı√Ú ¬ı±‡ÀÓ¬ ’¸•úÓ¬ √√Úº ¤ ◊√√ ¸˜ ˛ ¬ı±À˜¬ı ’fl¡±˘¬Û≈ ÀÊ√±˚˛
˜± ≈√·«±¬ı˛ ø¸—˝√√±¸Ú ÚÀάˇ ›Àͬº ˜± ≈√·«± Ó¬‡Ú ¶§±˜œ¬ı˛ øÚfl¡ÀȬ ˚±›˚˛± ø¶ö¬ı˛ fl¡À¬ı˛Úº]
ø¡ZÓ¬œ˚ ¸·« - ø¡ZÓ¬œ ±Ò« ˆ¬À¬ı˙ˆ¬±ø¬ıÚœ1 [·Ó¬ ¸—‡…±¬ı˛ ˜Ó¬˝◊√√ øfl¡Â≈√ Ú±À˜¬ı˛ ’Ô« Œ√›˚˛± ˝√√˘º ¬Û±Í¬Àfl¡¬ı˛ ’Ú… ’Ô« Ê√±Ú±
Ô±fl¡À˘ ’Ú≈¢∂˝√√ fl¡À¬ı˛ ¸•Û±√fl¡Àfl¡ Ê√±Ú±À¬ıÚº] ’ÀÚfl¡ Œˆ¬À¬ı-ø‰¬ÀôL ˜√ÀÚ¬ı˛ ¬ıά◊ ¬ı˛øÓ¬Àfl¡ ¶ú¬ı˛Ì fl¡¬ıÀ˘Úº ¬ıøÓ¬ ¤À¸ õ∂̱˜ fl¡¬ıÀ˘ ά◊øÚ øÊ√:±¸± fl¡¬ıÀ˘Ú øfl¡ fl¡À¬ı ø˙À¬ı¬ı Ó¬¬Û¸…± ˆ¬e fl¡¬ı˛± ˚±˚˛º ¬ı˛øÓ¬ ¬Û¬ı˛±˜˙« ø√À˘Ú, 똱Ӭ–, ’±¬ÛøÚ Œ˜±ø˝√√Úœ ˜”øÓ«¬ Ò±¬ı˛Ì fl¡èÚº ’±À√˙ fl¡èÚ, ’±ø˜ ’±¬ÛÚ±Àfl¡ ¸±øÊ√À˚˛ ø√˝◊√√ºí
¬ı˛øÓ¬ Ó¬‡Ú ˚P fl¡À¬ı˛ ÚÀ·f¬ı±˘±¬ı˛ ‰≈¬À˘ ŒÓ¬˘ ˜±ø‡À˚˛ ø¬ıÚ≈øÚ fl¡À¬ı˛ ø√À˘Ú, ¬Ûø¬ı˛À˚˛ ø√À˘Ú ˝√√œÀ¬ı˛, ˜≈ÀMê√± ¤¬ı— ’Ú…±Ú… ¬Û±ÔÀ¬ı˛¬ı˛ Ê√Àάˇ±˚˛± ’˘Ç±¬ı˛, ˘±·±À˘Ú ‰¬μÚ, fl≈¡˜fl≈¡˜,Œfl¡˙¬ı, fl¡d¬ı œ, ¬Û¬ı˛ ±À˘Ú Œ¬ı˛ ˙˜œ fl¡±¬Ûά, ¬Û±À˚ ˘±·±À˘Ú ’±˘Ó¬±º Œ¸ÀÊ√&ÀÊ√ ≈ ¬¬ıÚÀ˜±ø √√Úœ
˜±˝◊√√Àfl¡˘˜Ò” ≈√Ú√ÀM√√¬ı˛ëŒ˜‚Ú±√¬ıÒfl¡±¬ı…í[4]
ÚμÚ √± &5
Œ¢∂Ȭ±¬ı˛ Δfl¡˘±¸- 1, øÚά◊ ø√ø~
1. ˆ¬À¬ı˙Àfl¡, ’Ô«±» ø˙¬ıÀfl¡, ø˚øÚ Î¬◊8˘ fl¡À¬ı˛Ú - ≈√·«± ● ●
˜ √√ ± fl¡ ± À¬ ı …¬ ı fl¡ ± ø √√ Ú œ
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 66/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
66
¬ı˘À˘Ú, 뤬ı±¬ı˛ ά±fl¡ √±› Œ√ø‡ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¶§±˜œÀfl¡ºí
¬ı˛øÓ¬¬ı˛ ά±Àfl¡ ˜√Ú ¤˜Úˆ¬±À¬ı Â≈√ÀȬ ‰¬À˘ ¤À˘Ú õ∂¬ı±À¸ Œ˚˜Ú øÚÀÊ√¬ı˛ Œ√À˙¬ı˛ ·±Ú qÚÀÓ¬ Œ¬ÛÀ˘ õ∂¬ı±¸œ Â≈√ÀȬ ’±À¸º ˜√ÚÀfl¡ Δ˙À˘˙ ≈Ó¬± ¬ı˘À˘Ú, ëŒ˙±ÀÚ±, ’±ø˜ Ò…±Ú˜¢ü ˜˝√√±À√À¬ı¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ ˚±ø26√, Ó≈¬ø˜› ‰¬˘ ’±˜±¬ı˛ ¸Àeºí
˜√Ú ‚±¬ıÀάˇ ø·À˚˛ ¬ı˘À˘Ú, 똱À·±, ’±˜±Àfl¡ Œfl¡Ú Œ˚ÀÓ¬ ¬ı˘ÀÂ√Ú Œ¸‡±ÀÚº Œ¸¬ı±¬ı˛ ˚‡Ú √鬬ı˛±ÀÊ√¬ı˛ Œ¬ı±fl¡±ø˜¬ı˛ Ê√Ú… ’±¬ÛøÚ ¸Ó¬œ¬ı˛ Œ√˝√√ Ó¬…±· fl¡À¬ı˛ ¬Û¬ı«ÀÓ¬¬ı˛ fl¡Ú…± ˝√√À˚˛ Ê√ij±À˘Ú ’±¬ı˛ ˜˝√√±À√¬ı øÚÀÊ√¬ı˛ ¸¬ı √±ø˚˛Q ŒÂ√ÀάˇÂ≈√Àάˇ ø√À˚˛ ·ˆ¬œ¬ı˛ Ò…±ÀÚ ˜¢ü ˝√√À˘Ú, Ó¬‡Ú Œfl¡±Ú fl≈¡é¬ÀÌ Œ˚ ’±ø˜ ˝◊√√Àf¬ı˛ ’±À√À˙ Œ¸‡±ÀÚ ø·À˚˛øÂ√˘±˜, ’±¬ı˛ Œfl¡±Ú fl≈¡é¬ÀÌ
Œ˚ ’±ø˜ Ù≈¬À˘¬ı Ó¬œ¬ı Œ˜À¬ıøÂ√ ±˜ Ó¬“±Àfl¡º Ó‘¬Ó¬œ ˛ ŒÚÀS¬ı Ó¬±À¬Û øÓ¬øÚ ˆ¬¶ú fl¡¬ıÀ˘Ú ’±˜±Àfl¡º fl¡œ ˆ¬ ˛±Úfl¡ ˚La̱ √√À ˛øÂ√ ˜±À·±, øfl¡ ¬ı˘¬ı ’±¬ÛÚ±Àfl¡º fl¡Ó¬ fl¡À¬ı˛ ŒÎ¬Àfl¡øÂ√ ±˜ ¸¬ı±˝◊√√Àfl¡, ˝◊√√fÀfl¡, ¸”˚«, ‰¬f, ¬Û¬ıÚÀ√¬ıÀfl¡ - Œfl¡Î¬◊ Œ¸ø√Ú ¬ı“±‰¬±ÀÓ¬ ’±À¸øÚº Ú± Ú±, ˜±À·±Œé¬˜Ç¬ıœ2, ˆ¬À¬ıÀ˙¬ı˛ fl¡Ô± ˆ¬±¬ıÀ˘˝◊√√ ˆ¬À˚˛ ’±˜±¬ı˛ ˝√√±Ó¬-¬Û± ͬ±G± ˝√√À˚˛ ’±À¸º ’±ø˜ øfl¡Â≈√ÀÓ¬˝◊√√ ˚±À¬ı± Ú±, ’±˜±Àfl¡ ’±¬ÛøÚ é¬˜± fl¡èÚºí
˝√√±˚˛, ˜±, fl¡Ó¬ Œ˚ ;±˘± ¸ø˝√√Ú≈, Œfl¡˜ÀÚ øÚÀ¬ıø√ › ¬ı˛±„√√± ¬Û±˚˛∑ ˝√√±˝√√±fl¡±¬ı˛ ¬ı˛À¬ı, ά±øfl¡Ú≈ ¬ı±¸À¬ı, ‰¬Àf, ¬Û¬ıÀÚ, Ó¬¬ÛÀÚ,
Œfl¡˝√√ Ú± ’±˝◊√√˘, ˆ¬¶ú ˝√√˝◊√√Ú≈ ¸QÀ¬ı˛/- ˆ¬À˚˛ ˆ¬À¢ü±√…˜ ’±ø˜ ˆ¬±ø¬ı˚˛± ˆ¬À¬ıÀ˙ –
鬘 √±À¸, Œé¬˜Çø¬ı˛/ ¤ ø˜ÚøÓ¬ ¬ÛÀ√º
˙Ǭıœ ¬ı˘À˘Ú, ë’±À¬ı ¬ı±¬ı±, ’Ó¬ ˆ¬ ˛ ¬Û±26√ Œfl¡Úº Ó≈¬ø˜ ŒÓ¬± ’±˜±¬ı ¸Àe ˚±À¬ıº øÚø(ôL ˝√√À˚˛ ‰¬˘º Œ˚ ’ø¢ü Œfl¡±ÀÚ± ¤fl¡ ’qˆ¬ ˜≈˝”√√ÀÓ«¬ ŒÓ¬±˜±Àfl¡ ¬Û≈øάˇÀ˚˛ÀÂ√Ú, ’±Ê√Œ¸˝◊√√ ’ø¢ü˝◊√√ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¬Û≈ÀÊ√± fl¡¬ı˛À¬ıÚ Œ√À‡±º Œ˚ ø¬ıÀ¯∏ õ∂±Ì ˚±˚˛, Œ¸˝◊√√ ø¬ı¯∏˝◊√√ ’±¬ı±¬ı˛ ø¬ıøÒ˜Ó¬ õ∂À˚˛±À· ›¯∏≈ÀÒ¬ı˛ fl¡±Ê√ fl¡À¬ı˛ºí
fl¡±˜À√¬ı ά◊˜±Àfl¡ ¬ı˘À˘Ú, ëŒ˝√√ ’ˆ¬˚˛±, ’±¬ÛøÚ øÚÀÊ√ ˚‡Ú ’ˆ¬˚˛ ø√À26√Ú, Ó¬‡Ú ’±¬ı˛ ˆ¬˚˛ øfl¡À¸¬ı˛º Ó¬À¬ı ¤˝◊√√ ˆ¬±À¬ı ¬ı±˝◊√√À¬ı˛ Œ¬ıÀ¬ı˛±À¬ıÚ Ú±øfl¡ ’±¬ÛøÚ∑ ¤˝◊√√ Œ˜±ø˝√√Úœ ¬ı˛+¬ÛŒ√‡À˘ ŒÓ¬± ¸fl¡À˘ ά◊ij±√ √√À ˛ ˚±À¬ıº ¤‡ÀÚ± ’±˜±¬ı ˜ÀÚ ¬ÛÀά ¸±·¬ı ˜LöÀÚ¬ı ¸˜ ˛ ˚‡Ú ’˜‘ÀÓ¬¬ı˛ ˆ¬±· øÚÀ˚˛ Œ√¬ıÓ¬± ’±¬ı˛ ’¸≈¬ı˛À√¬ı˛ ˜ÀÒ… fl¡±Î¬ˇ±fl¡±øάˇ ¬ÛÀάˇ Œ·˘, Ó¬‡ÚŒ˜±ø √√Úœ Œ¬ıÀ˙ ¸¬ı± ◊√√Àfl¡ Œˆ¬±˘±ÀÓ¬ ¤À˘Ú ø¬ı ≈ûº ˜ÀÚ ¬ÛάÀ˘ √√±ø¸ Œ¬ÛÀ ˛ ˚± ˛, ¸fl¡À˘Œfl¡˜Ú ¸À•ú±ø˝√√Ó¬ ˝√√À˚˛ ¬ÛÀάˇøÂ√À˘Úº Œ˚ ’˜‘ÀÓ¬¬ı˛ Ê√Ú… ¤Ó¬ ˜±¬ı˛ø¬ÛȬ, Œ¸˝◊√√ ’˜‘Ó¬ ŒÂ√Àάˇ ø√À˚˛ ¸¬ı±˝◊√√ Ó“¬±¬ı˛ ŒÍ“¬±ÀȬ¬ı˛ ’˜‘ÀÓ¬¬ı˛ Ê√Ú… ø¬Û¬Û±¸≈ ˝√√À˚˛ ¬ÛÀάˇøÂ√À˘Úº ¸±¬Û¬ı˛± Ó“¬±¬ı˛ ø¬ÛÀͬ¬ı˛
2. ø˚øÚ Œé¬˜, ’Ô«±» ˜e˘ fl¡À¬ı˛Ú - ≈√·«±
˜±˝◊√√Àfl¡˘ ˜Ò”¸≈√Ú √ÀM√√¬ı˛ 댘‚Ú±√¬ıÒ fl¡±¬ı…í [4]
● ●
˜ √√ ± fl¡ ± À¬ ı …¬ ı fl¡ ± ø √√ Ú œ
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 67/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
67
’ÇÚ – ¬ıœÀ¬ıf ø¸— √ √ ¬ı±˝√√œ Artist : V.S. Rahi
Œ˜±ø˝√√Úœ
˜±˝◊√√Àfl¡˘ ˜Ò”¸≈√Ú √ÀM√√¬ı˛ 댘‚Ú±√¬ıÒ fl¡±¬ı…í [4]
● ●
˜ √√ ± fl¡ ± À¬ ı …¬ ı fl¡ ± ø √√ Ú œ
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 68/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
68
Œ¬ıÚœ Œ√À‡ ˜La˜≈* ˝√√À˚˛ ø·À˚˛øÂ√˘, ¬Û¬ı«Ó¬ Ó“¬±¬ı˛ ά◊“‰≈¬ ô¶Ú Œ√À‡ Ô˜Àfl¡ ø·À˚˛øÂ√˘º ’±¬ı˛
Œ¸ ŒÓ¬± øÂ√˘ Úfl¡˘ Œ˜±ø˝√√Úœ - Œ¸±Ú±¬ı˛ ø·øåI◊ fl¡¬ı˛± Ó¬±˜± ˚ø√ ¤Ó¬ ¬ı˛+¬Û ÒÀ¬ı˛, Ó¬À¬ı¤˝◊√√ ø¬ıqX Œ¸±Ú±Àfl¡ Œ√‡À˘ fl¡œ ˝√√À¬ı ¬ı˘≈Ú ŒÓ¬±∑í
˜˘•§± ’•§À¬ı˛ Ó¬±•⁄ ¤Ó¬ Œ˙±ˆ¬± ˚ø√ÒÀ¬ı˛, Œ√ø¬ı, ˆ¬±ø¬ı Œ√‡ ø¬ıqX fl¡±=Ú -
fl¡±øôL fl¡Ó¬ ˜ÀÚ±˝√√¬ı˛/
¤˝◊√√ fl¡Ô± qÀÚ ’ø•§fl¡± ‚Ú ˜±˚˛±À˜À‚ øÚÀÊ√Àfl¡ ø‚À¬ı˛ ŒÙ¬˘À˘Úº ˝√√±˚˛ Œ¬ı˛, Œ˚Ú ø√ÀÚ¬ı˛ Œ˙À¯∏ ¸g…±À¬ı˘±˚˛ ¬ÛΩ Ó¬±¬ı˛ ˜≈‡ ˘≈øfl¡À˚˛ ŒÙ¬˘˘º ’±&Ú Œ˚Ú ˝√√±ø¸ Œ‰¬À¬Û
Â√±˝◊√√À˚˛¬ı˛ ·±±√˚˛ ˘≈øfl¡À˚˛ ¬Ûάˇ˘º Œ˚Ú ˝◊√√f ‚≈Ì«˜±Ú ‰¬ÀSê ‰“¬±À√¬ı˛ ŒÊ√…±øÓ¬Àfl¡ ŒÏ¬Àfl¡ŒÙ¬˘À˘Úº[¤‡±ÀÚ ¸˜≈^-˜LöÀÚ¬ı˛ ‚Ȭڱ¬ı˛ ˝◊√√øeÓ¬ ¬ı˛À˚˛ÀÂ√º ’˜‘Ó¬ øÚÀ˚˛ ˜±¬ı˛±˜±ø¬ı˛¬ı˛ ¸˜˚˛ ø¬ı¯≈û ‰¬Sê ø√À˚˛
’˜‘Ó¬-fl≈¡yÀfl¡ ˘≈øfl¡À˚˛ ŒÙ¬À˘øÂ√À˘Úº]
˝√√±˚˛ Œ¬ı˛, Úø˘Úœ Œ˚Ú ø√¬ı±-’¬ı¸±ÀÚ Ï¬±øfl¡˘ ¬ı√Ú˙˙œ/ øfl¡•§± ’ø¢ü-ø˙‡±, ˆ¬¶ú¬ı˛±ø˙ ˜±ÀÁ¡ ¬Ûø˙, ˝√√±ø¸ ˘≈fl¡±˝◊√√˘±/ øfl¡•§± ¸≈Ò±-ÒÚ Œ˚Ú, ‰¬Sêõ∂¸¬ı˛ÀÌ,
Œ¬ıøάˇÀ˘Ú Œ√¬ı ˙Sê ¸≈Ò±—q-˜GÀ˘/: : :
Δfl¡˘±¸ ¬Û¬ı«ÀÓ¬¬ı˛ ‰”¬Î¬ˇ±˚˛ Œ˚±·±¸Ú Ú±À˜ ¤fl¡ ˆ¬˚˛Ç¬ı˛ ø˙‡¬ı˛, Œ˚‡±ÀÚ Â√±˝◊√√ Œ˜À‡,Œ‰¬±‡ ¬ıg fl¡À¬ı˛ Œ˚±·øÚ^±˚˛ ˜¢ü Ê√Ȭ±Ò±¬ı˛œ ˜˝√√±À√¬ı, Œ¸‡±ÀÚ Œ¬Û“ÃÀÂ√ ˆ≈¬¬ıÚÀ˜±ø˝√√Úœ¬ı˘À˘Ú ˜√ÚÀfl¡, ëÓ¬À¬ı ’±¬ı˛ øfl¡, ¤¬ı±¬ı˛ ‰¬±˘±› ŒÓ¬±˜±¬ı˛ Ó¬œ¬ı˛ºí
fl¡μ¬Û« Ó¬œ¬ı˛ Â≈√άˇÀ˘Ú Œfl“¡À¬Û ά◊ͬÀ˘Ú ˙”˘¬Û±øÌ, ’±&Ú ;À˘ ά◊ͬ˘ Ó“¬±¬ı˛ fl¡¬Û±À˘º ˆ¬À˚˛ ˘±Ù¬ Œ˜À¬ı˛ fl¡±˜À√¬ı ˘≈øfl¡À˚˛ ¬ÛάˇÀ˘Ú ˆ¬¬ı±Úœ¬ı˛ Œfl¡±À˘, Œ˚˜Ú ø¸—À˝√√¬ı˛ ¬ı±2‰¬± ˆ¬À˚˛¬ı˛Œ‰¬±ÀȬ ˘≈fl¡±˚˛ Ó¬±¬ı˛ ˜±í¬ı˛ Œfl¡±À˘, ˚‡Ú ø¬ıfl¡È¬ ’±›˚˛±Ê√ fl¡À¬ı˛ ‚Ú Œ˜À‚¬ı˛ ˜ÀÒ… ø¬ı≈√…» Á¡˘¸±˚˛º
Œ‰¬±‡ Œ˜À˘ ‰¬±˝◊√√À˘Ú ·e±Ò¬ı˛º ά◊ijœø˘ Ú˚˛Ú ¤À¬ı ά◊øͬ˘± Ò”7«¡¬¡øȬº
˜±˚˛± ’±¬ı¬ı˛Ì Ó¬…±· fl¡¬ı˛À˘Ú ¬Û¬ı«Ó¬≈√ø˝√√Ó¬±º ˜±˚˛±-‚Ú-’±¬ı¬ı˛Ì Ó¬…øÊ√˘± ø·ø¬ı˛Ê√±º
Œ˜±ø˝√√Úœ ¬ı˛+À¬Û ¬ı˙ ˝√√À˘Ú ¬Ûq¬ÛøÓ¬º ¬ı˘À˘Ú, ë¤øfl¡, ·ÀÌfÊ√ÚÚœ Œ˚∑ Ó≈¬ø˜ ¤fl¡±Œfl¡Ú∑ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ Ê√˚˛±-ø¬ıÊ√˚˛± Œfl¡±Ô±˚˛ ˙Ǭı˛œ∑ ŒÓ¬±˜±¬ı˛ ¬ı±˝√√Ú ø¸—˝√√˝◊√√ ¬ı± Œfl¡±Ô±˚˛∑
ά◊˜± Œ˝√√À¸ ¶§±˜œ¬ı˛ ¸±ÀÔ ¬ı˛e fl¡À¬ı˛ ¬ı˘À˘Ú, ëfl¡Ó¬fl¡±˘ Œ√ø‡Ú± ŒÓ¬±˜±Àfl¡,
˜±˝◊√√Àfl¡˘ ˜Ò”¸≈√Ú √ÀM√√¬ı˛ 댘‚Ú±√¬ıÒ fl¡±¬ı…í [4]
● ●
˜ √√ ± fl¡ ± À¬ ı …¬ ı fl¡ ± ø √√ Ú œ
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 69/88
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 70/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
70
Œ¸±Ú±˚˛ ¬ı“±Ò±ÀÚ±, ˝√√±øÓ¬¬ı˛ “√±ÀÓ¬¬ı˛ fl¡±Ê√ fl¡¬ı˛± √¬ı˛Ê√±˚˛ “√±øάˇÀ˚˛ ˜√ÀÚ¬ı˛ ¶aœ ¬ı˛øÓ¬, ¬ÛøÓ¬¬ı˛
ø¬ı¬ı˛À˝√√ Ó¬±¬ı˛ Œ‰¬±‡ Â√˘Â√˘º ˜√Ú Œ¬Û“ÃÂ√±ÀÓ¬˝◊√√ ά◊26√ø¸Ó¬ ˝√√À˚˛ ≈√Ê√ÀÚ Ê√øάˇÀ˚˛ Ò¬ı˛À˘Ú¬Û¬ı˛¶Û¬ı˛Àfl¡º ˜√Ú ¬ı˛øÓ¬¬ı˛ fl¡±ÀÚ øfl¡Â≈√ õ∂Ì˚˛¸y±¯∏Ì fl¡À¬ı˛ Ó“¬±Àfl¡ Ó≈¬©Ü fl¡¬ı˛À˘Úº ¬ı˛øÓ¬¬ı˛Œ‰¬±À‡¬ı Ê√ ¸Àe ¸Àe qøfl¡À ˛ Œ·˘, Œ˚˜Ú Œˆ¬±¬ıÀ¬ı˘± ¬ÛÀΩ¬ı ά◊¬Û¬ı ø˙ø˙¬ı ø¬ıμ≈ ”À «¬ı ’±À˘± ˛ qøfl¡À ˛ ˚± ˛º
ø¡Z¬ı˛√-¬ı˛-øÚø•ú«Ó¬ Δ˝√√˜˜˚˛ ¡Z±À¬ı˛ “√±Î¬ˇ±˝◊√√˘± ø¬ıÒ≈˜≈‡œ ˜√Ú-Œ˜±ø˝√√Úœ, ’|n∏˜˚˛ ’±“ø‡, ’±˝√√±/ ¬ÛøÓ¬¬ı˛ ø¬ı˝√√ÀÚ/Œ˝√√Ú fl¡±À˘ ˜Ò≈-¸‡± ά◊Ó¬ø¬ı˛˘ Ó¬Ô±º
’˜øÚ ¬Û¸±ø¬ı˛ ¬ı±U, ά◊~±À¸ ˜ijÔ ’±ø˘eÚ-¬Û±À˙ ¬ı“±øÒ, Ó≈¬ø¯∏˘± ˘˘ÀÚŒõ∂˜±˘±À¬Ûº q‡±˝◊√√˘ ’|n∏ø¬ıμ≈, ˚Ô±
ø˙ø˙¬ı˛-ÚœÀ¬ı˛¬ı˛ ø¬ıμ≈ ˙Ó¬√˘-√À˘,
√¬ı˛˙Ú ø√À˘ ˆ¬±Ú≈ ά◊√˚˛-ø˙‡À¬ı˛º
¶§±˜œ¬ı˛ ŒÍ“¬±ÀȬ ŒÍ“¬±È¬ Â≈“√˝◊√√À˚˛ ¬ı˛øÓ¬ ¬ı˘À˘Ú, ë¬ı“±‰¬˘±˜ Œ·± Ó≈¬ø˜ øÙ¬À¬ı˛ ’±¸ÀÓ¬º fl¡œŒ˚ ¬ı˘¬ı ˜±Ô±˚˛ fl¡Ó¬ ¸¬ı ‡±¬ı˛±¬Û ‡±¬ı˛±¬Û ø‰¬ôL± ’±¸øÂ√˘º fl¡œ fl¡¬ı˛¬ı ¬ı˘, ¬ı˛+À^¬ı˛ Ú±˜
qÚÀ˘˝◊√√ ˆ¬˚˛ fl¡À¬ı˛º ¬Û≈À¬ı˛±ÀÚ± fl¡Ô± ¸¬ı ˜ÀÚ ¬ÛÀάˇ ˚±˚˛, ¬ıάˇ ¬ı˛·‰¬È¬± ά◊øÚº ’±˜±¬ı˛ ø√ø¬ı… õ∂±ÌÚ±Ô, Œ√±˝√√±˝◊√√ ŒÓ¬±˜±¬ı˛, ’±¬ı˛ fl¡‡ÀÚ± Ó“¬±¬ı˛ Ò±À¬ı˛ fl¡±ÀÂ√› Œ˚À˚˛±Ú±ºí ˜√Ú Œ˝√√À¸¬ı˘À˘Ú, ëøõ∂À˚˛, Â√±˚˛±¬ı˛ ’±|À˚˛ Œ˚ ’±ÀÂ√, Œ¸ øfl¡ fl¡‡ÀÚ± ¸”À˚«¬ı˛ Ó¬±¬ÛÀfl¡ ŒÓ¬±˚˛±!¡± fl¡À¬ı˛∑ ‰¬˘ ˚±˝◊√√, Œ√ø‡ Œfl¡±Ô±˚˛ ˝◊√√fÀ√¬ı, ‡¬ı¬ı˛È¬± ø√˝◊√√ ›“Àfl¡º
[¤‡±ÀÚ› ’±À¬ı˛fl¡øȬ ¬ı˛+¬Ûfl¡ ¬ı± pun -¤¬ı˛ ¬ı…¬ı˝√√±¬ı˛ fl¡¬ı˛± ˝√√À˚˛ÀÂ√º Œ¬ı˛Ã^ ŒÔÀfl¡ ¬ı“±‰¬ÀÓ¬ ˝√√À˘ Â√±˚˛±˚˛ ¸À¬ı˛ Œ˚ÀÓ¬ ˝√√˚˛º Â√±˚˛± ¸”À˚«¬ı˛ ¶aœº ’Ô«±» ¬Û≈èÀ¯∏¬ı˛ ŒSê±ÀÒ¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ’±Î¬ˇ±˘ fl¡¬ı˛À¬ı Ó¬±¬ı˛
¶aœº ÷˙±Ú ’¸c©Ü ˝√√À˘ ¬ı˛é¬± fl¡¬ı˛À¬ıÚ ÷˙±Úœº]
: : :
˝◊√√f Œ¬Û“ÃÂ√±À˘Ú ˜˝√√±˜±˚˛±¬ı˛ õ∂±¸±À√º õ∂̱˜ fl¡À¬ı˛, ’±˙œ¯∏ øÚÀ˚˛ ¬ı˘À˘Ú, ëŒ√¬ıœ, ˜˝√√±À√À¬ı¬ı˛ ’±À√À˙ ¤À¸øÂ√ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ fl¡±ÀÂ√º ά◊øÚ ¬ıÀ˘ ø√À˚˛ÀÂ√Ú Œ˚ ’±¬ÛÚ±¬ı˛ ’±˙œ¬ı«±À√ fl¡±˘ ≈ø˜S±-¬Û≈S ˘ÑÌ ¬ı±¬ıÌ-¬Û≈S Œ˜‚Ú±√Àfl¡ ˜±¬ıÀ¬ıº fl¡œ fl¡À¬ı Ó¬± ¸y¬ı √√À¬ı ¬ı≈øÁ¡À ˛¬ı˘≈Ú Œ√¬ıœºí
øfl¡Â≈√é¬Ì ø‰¬ôL± fl¡À¬ı˛ ˜˝√√±˜±˚˛± ¬ı˘À˘Ú, ë˚‡Ú Ó¬±¬ı˛fl¡±¸≈¬ı˛ ŒÓ¬±˜±Àfl¡ ¶§·« ˝√√ÀÓ¬ Ó¬±øάˇÀ˚˛ ø√À ˛øÂ√ , Ó¬‡Ú Œ˚ ’¶a ¶a ¸Àe ø√À ˛ ¶§ — ø˙¬ı fl¡±øM«√√fl¡Àfl¡ ¬Û±øͬÀ ˛øÂ√À˘Ú Ó¬±Àfl¡ ˜±¬ı˛ÀÓ¬, ¤˝◊√√ Œ√‡ Œ¸˝◊√√ ’¶aº ¤˝◊√√ Œ√‡ Œ¸˝◊√√ Ϭ±˘-Ó¬À˘±˚˛±¬ı˛, ›˝◊√√ Œ√‡ Œ¸˝◊√√ ÒÚ≈fl¡,
Œ¸˝◊√√ Ó¬œÀ¬ı˛ ˆ¬¬ı˛± ’é¬˚˛-Ó”¬Úœ¬ı˛º ¤˝◊√√ ¸˜ô¶ ’¶a˙¶a ø√À˚˛˝◊√√ ˘ÑÌ Œ˜‚Ú±√Àfl¡ ˜±¬ı˛À¬ıº
˜±˝◊√√Àfl¡˘ ˜Ò”¸≈√Ú √ÀM√√¬ı˛ 댘‚Ú±√¬ıÒ fl¡±¬ı…í [4]
● ●
˜ √√ ± fl¡ ± À¬ ı …¬ ı fl¡ ± ø √√ Ú œ
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 71/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
71
Ó¬À¬ı ¤› øͬfl¡ Œ˚ øSˆ”¬¬ıÀÚ ¤˜Ú Œfl¡Î¬◊ ŒÚ˝◊√√ Œ˚ Œ˜‚Ú±√Àfl¡ ¸±˜Ú±¸±˜øÚ Ò˜«˚≈ÀX
˜±¬ıÀÓ¬ ¬Û±À¬ıº Ó≈¬ø˜ fl¡±Î¬◊Àfl¡ ø√À ˛ ¤ ◊√√ ’¶a&ø˘ ˘ÑÌÀfl¡ ¬Û±øͬÀ ˛ √±›, ’±ø˜ øÚÀÊ√ ˘Ç±˚˛ ø·À˚˛ Ó¬±Àfl¡ ¬ı≈øÁ¡À˚˛ ’±¸¬ı fl¡œ ˆ¬±À¬ı Œ˜‚Ú±√Àfl¡ ˜±¬ı˛ÀÓ¬ ˝√√À¬ıº ˚±›, Œ√¬ıÓ¬±À√¬ı˛Œ√À˙ øÙ¬À¬ı˛ ˚±› Œ√¬ı¬ı˛±Ê√, fl¡±˘ ¸fl¡±À˘ ’±ø˜ ˝◊√√føÊ√»Àfl¡ Œ˜À¬ı˛ ŒÓ¬±˜±Àfl¡ øÚø(ÀôL, ˆ¬˚˛˙”Ú… fl¡¬ı˛¬ıºí
˝◊√√f ’±ÚÀμ ά·˜· ˝√√À˚˛ ¸¬ı ’¶a˙¶a øÚÀ˚˛ ˝◊√√fÀ˘±Àfl¡ ‰¬À˘ Œ·À˘Úº ˜˝√√±ÚÀμ Œ√¬ı-˝◊√√f ¬ıøμ˚˛± Œ√¬ıœÀ¬ı˛,
’¶a ˘À˚˛ Œ·˘± ‰¬ø˘ øS√˙-’±˘À˚˛º
: : : ˝◊√√Àf¬ı˛ ¸ˆ¬±˚˛ ά±fl¡ ¬Ûάˇ˘ ·g¬ı«¬ı˛±Ê√ ø‰¬S¬ı˛ÀÔ¬ı˛º ˝◊√√f ø‰¬S¬ı˛ÔÀfl¡ ¬ı˘À˘Ú ’¶a&ø˘
øÚÀ˚˛ ˘Ç±˚˛ Œ˚ÀÓ¬ ¤¬ı— ¬ı˛±˜Àfl¡ ¬ı˘ÀÓ¬ Œ˚ ˜˝√√±˜±˚˛± øÚÀÊ√ ø·À˚˛ ¬ı≈øÁ¡À˚˛ Œ√À¬ıÚ fl¡œˆ¬±À¬ı ˘ÑÌ Œ˜‚Ú±√Àfl¡ ˜±¬ıÀ¬ıº ¬ı˘À˘Ú, ë¬ı±˜Àfl¡ ¬ı˘À¬ı Œ˚ Œ√¬ıÓ¬±¬ı± Ó“¬±¬ı ˜e˘fl¡±˜Ú± fl¡À¬ı˛Ú, Œ‡±√ ¬Û±¬ı«Ó¬œ Ó“¬±¬ı˛ õ∂øÓ¬ õ∂¸iߺ ¬ı˘À¬ı Œ˚ Œ˜‚Ú±√ ˜¬ı˛À˘ ¬ı˛±¬ıÌ› ’¬ı˙…˝◊√√ ˜¬ı˛À¬ı, ¸œÓ¬± ά◊X±¬ı˛› ˝√√À¬ıº ’±¬ı˛ Œ˙±ÀÚ±, ŒÓ¬±˜±Àfl¡ ¬ı˛±é¬¸¬ı˛± Œ√À‡ ŒÙ¬˘À˘ Œ·±˘˜±˘ Œ˘À· ˚±À¬ıº Ó¬À¬ı ø‰¬ôL± Œfl¡±À¬ı˛± Ú±º Ó≈¬ø˜ ‰¬À˘ ˚±›, ŒÓ¬±˜±Àfl¡ ˚±ÀÓ¬ Œfl¡Î¬◊ Œ√‡ÀÓ¬ Ú± ¬Û±˚˛ Ó¬±¬ı˛ Ê√Ú… ’±ø˜ øfl¡Â≈√ Œfl¡Ã˙˘ fl¡¬ı˛øÂ√ºí ø‰¬S¬ı˛Ô øÚø(ÀôL ¬ı˛›Ú± ˝√√À˚˛ Œ·À˘Úº
˝◊√√f Ó¬‡Ú ¬Û¬ıÚÀ√¬ıÀfl¡ ŒÎ¬Àfl¡ ¬Û±Í¬±À˘Úº ’¬ı¶ö±È¬± ¬ı≈øÁ¡À˚˛ ¬ı˘À˘Ú, ëqÚ≈Ú, ’±¬ÛøÚ¤é≈¬øÚ ˘Ç±˚˛ ‰¬À˘ ˚±Úº ¸¬ı ¬ı±˚˛≈À√¬ı˛ fl¡±¬ı˛±·±¬ı˛ ŒÔÀfl¡ ŒÂ√Àάˇ ø√Úº Œ˜À‚À√¬ı˛› ¸Àe øÚÚº ’±ø˜ ¤ø√fl¡ ŒÔÀfl¡ ¬ı<Àfl¡ ¬Û±Í¬±26√º ’±¬ÛÚ±¬ı ˙Sn∏ ¸ ≈À^¬ı ¸±ÀÔ ˜±¬ıø¬ÛȬ ˘±ø·À ˛ ˆ¬œ¯∏Ì ¤fl¡È¬± Á¡Î¬ˇ Ó≈¬˘≈Ú ŒÓ¬± Œ¸‡±ÀÚºí
¬Û¬ıÚÀ√¬ı Œ˚Ú ¤¬ı˛ ’À¬Û鬱ÀÓ¬˝◊√√ øÂ√À˘Úº ø˙fl¡˘ ¬ı“±Ò± ø¸—˝√√Àfl¡ ‡≈À˘ ø√À˘ Œ˚˜ÚŒ¸ ˘±Ù¬ Œ˜À¬ı ¬Û±˘± ˛, ¬Û¬ıÚÀ√¬ı› ’±¬ı Œfl¡±ÀÚ± fl¡Ô± Ú± ¬ı±øάÀ ˛ Œ¬ıÀ· Œ¬ıø¬ıÀ ˛Œ·À˘Úº √±èÌ Î¬◊»¸±À˝√√ Â≈√ÀȬ Œ·À˘Ú Œ¸˝◊√√ ¬Û±˝√√±Î¬ˇœ &˝√√±¬ı˛ ø√Àfl¡ Œ˚‡±ÀÚ øÓ¬øÚ ¬ı±˚˛≈À√¬ı˛
¬ıμœ fl¡À¬ı˛ Œ¬ı˛À‡øÂ√À˘Úº Œ¸‡±ÀÚ ¬ı±˚˛≈¬ı˛± õ∂±Ì¬ÛÚ Œ‰¬©Ü± fl¡¬ı˛øÂ√˘ Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ ’±¸ÀÓ¬ ’±¬ı˛¬Û¬ı«Ó¬ Œfl¡±ÀÚ±˜ÀÓ¬ Ó¬±À√¬ı˛ ’±È¬Àfl¡ Œ¬ı˛À‡øÂ√À˘Úº
¬Û±Ô¬ı˛ ¸ø¬ı˛À˚˛ &˝√√±¬ı˛ ˜≈‡ ‚≈À˘ ø√ÀÓ¬˝◊√√ ¬ı±˚˛≈¬ı˛± UDZ¬ı˛ ø√À˚˛ Œ¬ıø¬ı˛À˚˛ ¬Ûάˇ˘, Œ˚Ú ˝√√ͬ±» ¬ı“±Ò Œˆ¬À„√√ ¬ıÚ…± ¤˘º õ∂±Ì¬ÛÀÚ Ó¬±¬ı˛± ¸˜≈^Àfl¡ ’±Sê˜Ì fl¡¬ı˛˘, ¸˜≈^ ·Ê«√Ú fl¡À¬ı˛ ά◊ͬÀ˘Úº ≈√ø√Àfl¡¬ı˛ ¸—‚±ÀÓ¬ ¬Û¬ı«Ó¬-õ∂˜±Ì ŒÏ¬Î¬◊À˚˛¬ı˛ ˜±˘± Œ√‡± ø√˘ ¸±·À¬ı˛¬ı˛¬ı≈Àfl¡, ¬ı¸≈g¬ı˛± Œfl“¡À¬Û ά◊ͬÀ˘Úº &άˇ≈&άˇ≈ ˙Às Œ˜‚¬ı˛± Â≈√ÀȬ ¤˘º ˆ¬˚˛ Œ¬ÛÀ˚˛ ‰“¬±√ Ó¬±¬ı˛±À√¬ı˛ øÚÀ˚˛ Ó¬±Î¬ˇ±Ó¬±øάˇ ¬Û±˘±À˘Úº ø¬ı≈√…» ‰¬˜Àfl¡ ‰¬˜Àfl¡ ά◊ͬ˘, fl¡Î¬ˇ˜Î¬ˇ ˙Às ¬ı±Ê√
¬Ûάˇ˘, Ó¬±ÀÓ¬ ’±&Ú Œ˘À· Œ·˘ ¬ıU Ê√±˚˛·±˚˛º õ∂‰¬G ˝√√±›˚˛± ø√À˚˛ Á¡Î¬ˇ ’±¬ı˛y ˝√√˘º
˜±˝◊√√Àfl¡˘ ˜Ò”¸≈√Ú √ÀM√√¬ı˛ 댘‚Ú±√¬ıÒ fl¡±¬ı…í [4]
● ●
˜ √√ ± fl¡ ± À¬ ı …¬ ı fl¡ ± ø √√ Ú œ
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 72/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
72
¬ı±˚˛≈¬ı˛± Ó¬±G¬ı Ú‘ÀÓ¬… ·±Â√-·±Â√άˇ±À√¬ı˛ ˜Î¬ˇ˜Î¬ˇ fl¡À¬ı˛ ά◊¬ÛÀάˇ ŒÙ¬˘ÀÓ¬ ˘±·À˘±º ӬάˇÓ¬Î¬ˇ
fl¡À¬ı˛ ø˙˘±¬ı‘ø©Ü ’±¬ı˛y ˝√√˘º ˜ÀÚ ˝√√˘, ’±Ê√Àfl¡¬ı˛ ¤˝◊√√ ˆ¬˚˛±Úfl¡ Á¡Î¬ˇ¬ı‘ø©ÜÀÓ¬ ¬ı≈øÁ¡ ¸˜ô¶ ¸‘ø©Ü˝◊√√ Î≈¬À¬ı ˚±À¬ıº
UUDZø¬ı˛ ¬ı±˚˛≈fl≈¡˘ ¬ı±ø˝√√ø¬ı˛˘ Œ¬ıÀ· ¬Û˘±˝◊√√˘± Ó¬±¬ı˛±Ú±Ô Ó¬±¬ı˛±√˘ ˘À˚˛º ˚Ô± ’•§≈¬ı˛±ø˙, À¬ı ˆ¬±À„√√ ’±‰¬ø•§ÀÓ¬ Â√±˝◊√√˘ ¬˘Ç±˚˛ Œ˜‚, ¬Û±¬ıfl¡ ά◊·ø¬ı˛ Ê√±„√√±˘/ fl“¡±ø¬Û˘ ˜˝√√œ, ·øÊ«√˘ Ê√˘øÒ/ ¬ı˛±ø˙ ¬ı˛±ø˙ , ¬ıÀÚ ¬ı‘é¬ ¬Ûøάˇ˘ ά◊¬Ûøάˇ Ó≈¬e-˙‘eÒ¬ı˛±fl¡±À¬ı˛ Ó¬¬ı˛e-’±¬ı˘œ ˜Î¬ˇ˜Àάˇ, ˜˝√√±Á¡Î¬ˇ ¬ıø˝√√˘ ’±fl¡±À˙, fl¡À~±ø˘˘, ¬ı±˚˛≈-¸Àe ¬ı˛Ì¬ı˛Àe ˜±øÓ¬/ ¬ıø¯∏«˘ ’±¸±¬ı˛ Œ˚Ú ¸‘ø©Ü Î≈¬¬ı±˝◊√√ÀÓ¬Ò±˝◊√√˘ Œ‰¬Ãø√Àfl¡ ˜Àf Ê√œ˜≈Ó¬, √√±ø¸˘ õ∂˘À˚˛º ¬ı‘ø©Ü˘ ø˙˘± ӬάˇÓ¬Î¬ˇÓ¬Àάˇº
é¬Ì-õ∂ˆ¬±. fl¡Î¬ˇ˜Àάˇ Ú±ø√˘ √Ày±ø˘º ¸¬ı ¬ı˛±é¬¸¬ı˛± ˆ¬À˚˛¬ı˛ Œ‰¬±ÀȬ øÚÀÊ√¬ı˛ øÚÀÊ√¬ı˛ ¬ı±øάˇÀÓ¬ Ï≈¬Àfl¡ ¬Ûάˇ˘º øͬfl¡ Œ¸˝◊√√ Ù“¬±Àfl¡
¸¬ı±¬ı ’˘À鬅 ø‰¬S¬ıÔ ’±‰¬˜fl¡± ¬ıÔ øÚÀ ˛ ¬ı±À˜¬ı ø˙ø¬ıÀ¬ı ŒÚÀ˜ ¬ÛάÀ˘Úº ¬¶§·«œ ˛ ’±À˘±˚˛ fl¡À˘¬ı˛ Œ‰¬±‡ Ò“±øÒÀ˚˛ Œ·˘º ¶§·«œ˚˛ Œ¸Ã¬ı˛Àˆ¬ ‰¬±ø¬ı˛ø√fl¡ ≈¬ı˛øˆ¬Ó¬ √√˘º ·g¬ı«¬ı˛±ÀÊ√¬ı˛ fl¡±ÀÂ√ 鬘± Œ‰¬À ˛ øÚÀ ˛ ¬ı±˜ fl≈¡˙±¸Ú Œ¬ÛÀÓ¬ Ó“¬±Àfl¡ ¬ı¸ÀÓ¬ ø√À˘Úº Ó“¬±¬ı ¸¬ı fl¡Ô± Œ˙±Ú±¬ı˛¬Û¬ı˛ ¬ı˛±˜ fl‘¡Ó¬:Ó¬±˚˛ ’±õ≠≈Ó¬ ˝√√À˚˛ ¬ı˘À˘Ú, ëŒ˝√√ ·g¬ı«¬ı˛±Ê√, ’±ø˜ ’øÓ¬ ¸±˜±Ú… ˜±Ú≈¯∏,Œ√¬ıÓ¬±À√¬ı ¤ ◊√√ Ÿ¬Ì ’±ø˜ fl¡œ ˆ¬±À¬ı Œ˙±Ò fl¡¬ı¬ı∑í ø‰¬S¬ıÔ ’ä ¤fl¡È≈¬ Œ √√À¸ ¬ı˘À˘Ú,
ë√ø¬ı˛^À√¬ı˛ ά◊¬Ûfl¡±¬ı˛ fl¡¬ı˛±, ˝◊√√øf˚˛À√¬ı˛ ¸—˚À˜ ¬ı˛±‡±, ÒÀ˜«¬ı˛ ¬ÛÀÔ ‰¬˘±, õ∂øÓ¬ø√Ú Œ√¬ıœÀfl¡¬Û≈ÀÊ√± fl¡¬ı˛±, ¤˝◊√√ ¸¬ı ά◊¬Û±À˚˛˝◊√√ Œ√¬ıÓ¬±À√¬ı˛ ‡≈ø˙ fl¡¬ı˛± ˚±˚˛ºí ¬ı˛±˜‰¬fÀfl¡ ’±˙œ¬ı«±√ fl¡À¬ı˛ ø‰¬S¬ı˛Ô øÙ¬À¬ı˛ Œ·À˘Úº
˝√√ͬ±» Á¡Î¬ˇ ¬ı‘ø©Ü ¸¬ı ŒÔÀ˜ Œ·À˘±, Œ˜‚ ¸À¬ı˛ Œ·À˘±, ¸˜≈^ ˙±ôL ˝√√˘º ¤˝◊√√ Œ√À‡ Ó¬±¬ı˛±À√¬ı˛ øÚÀ˚˛ ‰“¬±√ ’±¬ı±¬ı˛ Œ√‡± ø√À˘Úº Ó“¬±¬ı˛ õ∂øÓ¬26√ø¬ı Œ√‡± ø√˘ Ê√À˘, Œ˚Ú ·˘± ’¬ıøÒ ¬ı˛+À¬Û±˘œ ·± Î≈¬¬ı±À˘Ú øÓ¬øÚº Ó“¬±Àfl¡ Œ√À‡ fl≈¡˜≈√ Œ˝√√À¸ ά◊ͬ˘, Œ˚Ú ¬ı˘˘, Ê√±ÀÚ±ŒÓ¬±, Œfl¡˜Ú ¤fl¡È¬± ˜Ê√±¬ı˛ ‚Ȭڱ ‚ÀȬ Œ·˘º
Ô±ø˜˘ Ó≈¬˜≈˘ Á¡Î¬ˇ, ˙±øôL˘± Ê√˘øÒ,
Œ˝√√ø¬ı˛˚˛± ˙˙±ÀÇ ¬Û≈Ú– Ó¬±¬ı˛±√˘ ¸˝√√, ˝√√±ø¸˘ fl¡Úfl¡˘Ç±º Ó¬¬ı˛˘ ¸ø˘À˘¬Ûø˙, Œfl¡Ã˜≈ø√Úœ ¬Û≈Ú– ’¬ı·±À˝√√ Œ√˝√√
¬ı˛Ê√˜˚˛, fl≈¡˜≈ø√øÚ ˝√√±ø¸˘ Œfl¡ÃÓ≈¬Àfl¡º
Œ˙˚˛±˘, fl≈¡fl≈¡¬ı˛, ˙fl≈¡øÚ¬ı˛± ˚≈ÀX ˜‘Ó¬ Δ¸Ú… ¤¬ı— ¬ÛqÀ√¬ı˛ ˜±—¸ Œ‡ÀÓ¬ ’±¬ı±¬ı˛ Â≈√ÀȬ¤˘ ¬ıÌÀé¬ÀS, ¬ı±é¬¸¬ı± Œ¬ıø¬ıÀ ˛ ¤À¸ ’±¬ı±¬ı fl≈¡‰¬fl¡±› ˛±Ê√ qè fl¡À¬ı ø√ º
[ø¡ZÓ¬œ˚ ¸·« ¸ ±5]
[Sê˜˙]
˜±˝◊√√Àfl¡˘ ˜Ò”¸≈√Ú √ÀM√√¬ı˛ 댘‚Ú±√¬ıÒ fl¡±¬ı…í [4]
● ●
˜ √√ ± fl¡ ± À¬ ı …¬ ı fl¡ ± ø √√ Ú œ
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 73/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
73
With Best Wishes
to
HINDOL
JYOTSNA SENGUPTA
P.K. SENGUPTA
Noida
Œfl¡˜Ú fl¡À¬ı˛ ˝√√À¬ı˛¬ı˛ ‚À¬ı˛øÂ√ø˘ ά◊ ± ¬ı˘ƒ ˜± Ó¬±˝◊√√º
fl¡Ó¬ Œ˘±Àfl¡ fl¡Ó¬˝◊√√ ¬ıÀ˘,qÀÚ õ∂±ÀÌ ˜À¬ı˛ ˚±˝◊√√ºº
[’±·˜Úœ·±Ú]
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 74/88
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 75/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
75
important role in that. We soaked in the serenity of the place before
leaving for the Wagah border.The route to Wagah was as interesting as the destination. Vast fertile
farms spread their wings on the sides of the linear road. The overhead
water tanks on the houses were shaped as a bird or a football or crazier
still, an airplane. Wagah brings about something inside us. All of a
sudden you start to feel like an Indian. Just a barricade away, our
neighbors are stationed in a similar arena like ours. So close, yet so far
away. Soon, the service began and of course was conducted in true
"love thy neighbor ishtyle". Guards on either side, trying to do a one
up on each other. Common people hooting and shouting out slogans
topped with a flag down ceremony. We were separated by just a wall.
The landscapes, the colours, the people are same but the wall remains.
After a few hours, we realized we had to get going if we planned
on getting some dinner and everything packed to make it back on time
for the night procession at the gurudwara. Food is another important
thing to experience in Amritsar. Everything from the tandoori chicken
to the fish, naan, lassi and endless kebabs are a must. The Palki Sahib
procession was as big as a wedding procession with bands, bugles andthousands of people at 4:00 in the morning. We as tourists were I guess
the most enthusiastic lot and I say so because even after the procession
got over, we were up and about for our binges of shopping before
boarding the train back home. Short and sweet trip to a place big on
life with even bigger appetites.
* * *
Amritsar has a long history of people wanting to settle abroad.
How do I know this? Well, visit Los Angeles and you would see a
Punjabi thriving in every nook and cranny of the city. I felt as if I wasback in India, that too north India, as I walked the Hollywood Walk of
Fame, or any street in LA for that matter.
Flying to Los Angeles, we passed over the venerable and majestic
Mt. Rainier. Stunning as always and now quite covered with snow, the
peak of Rainier shone out through the cloud cover. I stayed at a friend's
place in Glendale, just a few minutes drive away from Universal
Studios. Unlike Amritsar, everything, everyplace, every corner needs
a car to drive to. Recession? What recession? Almost everything in
America is BIG. Big sized people, big portions of food, big cars, big
Amritsar to LA
● ●
G o i n g
P l a c e s
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 76/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
76
trees, big attitudes, even big sized squirrels. A squirrel there is equal to
6 squirrels in India.I found the weather and outdoor lifestyle a nice change of pace
from any other part of USA. LA sunsets are hard to beat and there is
nothing like a day at the beach chilling out and I did exactly that.
While you're there, swim in the ocean, head over to Catalina, spend
some time on the beach, check out Universal Studios and experience
the Hollywood nightlife. Universal was a treat for the eyes. Special
effects, make up and crazy rides leave you craving for more. I was like
this one ping pong ball jumping from one side to the other to ensure a
full throttled tour. Almost all retails, groceries, food joints are owned
by our "desis". I kept asking just one question, who is an American?
Everyone is at home in LA. People have been transplanted from all
ends of the world. In fact after a point I stopped feeling homesick and
simply soaked in what the city had to offer.
Another 'do' apart from the beaches, Hollywood, Universal,
Chinatown and endless food binges is Disneyland. People who don't
get a chance to see Florida's Disneyworld can get an equivalent charge
from this Disneyland. I went crazy there so cannot imagine what kidswould go through. The screaming roller coaster rides almost gave me
a heart attack but were so much fun. The colorful parades, fireworks at
the sleeping beauty castle, the rides, the sets, and the cartoon characters
are so mesmerizing. It was a living fairytale. My friend had to constantly
pinch me for me to believe that all of it was real. My ultimate moment
of joy was when I bumped into Tigger, a character from Winnie the
Pooh. It was all so magical. Why do all good things come to an end?
LA is famous for its glitz and glamour and daring dreams, truly
welcomed and so often rewarded. The place gives one the freedom tomake a new life and the opportunity to work in a wildly diverse society.
Los Angeles, love it or hate it you need to experience it at least once.
Sure it is plastic and tacky but it's still good fun. Postcard images are
everywhere from the white Hollywood sign on the hill, then Disneyland,
through to the tall palm trees lining the famous beaches. You just need
good company and a go.
BALLE BALLE...............Amritsar to LA! — ❑
(Tarini Mukherjee is an entrepreneur and a designer)
Amritsar to LA
● ●
G o i n g
P l a c e s
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 77/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
77
Stockholm is Sweden's cultural, political, economic and media
centre with nearly a quarter of its population and GDP. The northern
city with splendid public buildings, clean air and abundant water is
easily among the more beautiful cities of the world. It is spread out on
14 islands, but you wouldn't really know it as you glide along the roads
and bridges with ease. Its maritime heritage is all too visible in terms
of excursion boats, ferries and berthed yachts in its harbour. Unlike
Norway which faces the unruly Atlantic, Stockholm is at one end of
the placid Baltic sea and has connections with Finland, Estonia,
Lithuania, Germany and Russia.
The best way to get from the Arlanda airport to the city centre is
by the Arlanda express train which takes 20 minutes to cover the
distance of 40 kms, and charges just 240 SEK as compared to 520 by
taxi.
I was lucky to stay in an area adjacent to Gamla Stan or the oldestpart of the city where the old houses and narrow streets have been kept
as they were, perhaps the best preserved medieval city centres
anywhere. Adjacent is the massive royal palace of Stockholm which
was built in 1754. One morning driving to the station, I saw the royal
carriage and cavalcade waiting in front of the Royal Palace, but the
taxi driver told me that this was merely the official residence where
the king conducted his official duties. He actually resided in another
palace outside the city.
The other building I saw was only from a distance, the Stockholm
Venice of the North
Manoj Joshi
Kailash Colony New Delhi
● ●
G o i n g
P l a c e s
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 78/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
78
city hall where the Nobel banquet is held. Our hotel was on Nybrokajen,
opposite the water from the Strand, the most expensive housing districtin Stockholm. Across the harbour on the island of Djurgarden, you
could see the Vasa museum, where a seventeenth century royal flagship
built to fight Poland that sank in its maiden voyage has been restored,
and is one of the most popular tourist destinations in the city.
Stockholm at the beginning of October was already like Delhi in
January, with crisp mornings and clear skies, great for walking and
cycling, especially since the city, unlike our capital, is designed for
both.
I had the opportunity to make a day trip to Linkoping (pronounced
Linchoping) a small town about two hours away by the super-fast X
2000 train. The attraction for an aviation buff like me was that it is the
place where the Saab Jas 39 Gripen fighter jet which is competing in
the Indian MMRCA acquisition is manufactured. But my story is not
about the Gripen facilities but the discovery of Sweden's major role in
modern military aviation which I found by visiting the fantastic
Flygvapenmuseum or the Swedish Air Force Museum, which has
restored an original aircraft that flew in Sweden as well as in otherparts of Europe.
Besides almost all
types of Swedish
aircraft, it had two
prized possessions -
a German World War
II Messerschmitt Me
109 and a Junkers
JU 86 bomber. Ilearnt that tiny
Sweden had been
responsible for four
major breakthroughs
in aviation history-
the first country to
have a jet with
swept-back wings,
the first to have an
Venice of the North
● ●
G o i n g
P l a c e s
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 79/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
79
aircraft with an ejection seat, the first to have a double delta wing
(Draken) and the first with a canard (two small wings in front of themain wing that many modern fighters possess). Why did this happen?
Clearly, the reason is that Sweden was part of the European industrial
revolution and has possessed considerable scientific and technical
capabilities through the last couple of centuries. Stockholm, for
example is, after all, the home of the Karolinska Institut and the Nobel
prize. While service industry is predominant, the country is also home
to Ericsson, Volvo, Saab and Electrolux.
Stockholm is a great place to eat. Not surprisingly, the variety is
staggering because Sweden is a rich agricultural area with a long
coastline and many lakes. The staple Swedish food may be meat balls,
sausages and mashed potatoes and Swedish crisp bread which is like a
thick papad but without any spices and lingonberry jelly. Then there
are marine products like pickled herring, crayfish and other kinds of
fish. A special delicacy is reindeer steak which takes care of any group
of people who eschew beef or pork. My two meals out were in the area
of the old town and the Operahouse the first night at the Naglo restaurant
where I tried Swedish food, taking a poached halibut and prawns asthe main course.
The next night I went to what is probably the best restaurant in
Stockholm, with a star in the Michelin Guide, the Operakallaren (which
means the cellar of the Opera). It is behind the Opera House in
Stockholm. The menu for the dinner which was in the Opera Terrace,
was lime marinated salmon with sambal sauce with mango and
pineapple salsa flavoured with coriander, the mai course was fried corn
chicken with apple cider vinegar sauce and served with roasted parsnips
and dessert was an autumn apple compote with crumble on cinnamonpanna cotta. And the wine Sancerre Vieilles Vignes 2008. — ❑
(Manoj Joshi is a journalist, editor and an expert on security,
foreign policy and media related issues.
He was a member of India's National Security Advisory Board.)
Venice of the North
● ●
G o i n g
P l a c e s
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 80/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
80
It was the worst trip of my life. My guardian angel was working
overtime battling some ancient curse which was determined to end my
young life or so it seemed.
I was a marketing executive touring Himachal, when electrifying
news came from Delhi that my imminent parenthood was getting pre-
poned by a fortnight and if I did not rush back, I would miss the most
significant event of my life.
The day dawned with terrible weather and the flight from Delhi
was getting delayed. My frustrating vigil was shared by two anxious
co-passengers, a Punjabi fellow salesman and a Gujarati realtor. The
Punjabi gentleman in his eagerness to meet targets had missed his
previous marriage anniversary - his first and missing his second, he
feared might make him single again. Mehtabhai having concluded some
business in HP was keen to return to a property deal and delay would
cause losses, which was like losing a limb to him. To our combinedhorror, it was announced that the flight from Delhi could not land and
has flown back and we should try our luck the next day. We three then
decided to encash our tickets and hire a taxi at whatever rates available,
to be shared by us,three desperate people. That way, we could hope to
reach next morning.
As we started negotiations, a young lady approached us and
requested that we let her be the fourth passenger. Gallantry and economy
ensured we agree and convince a taxi to brave the weather for a small
fortune. But weather and fate had other plans. A few miles from Bhunter,
The Custodian
Soumya Mukherjee
Greater Kailash I New Delhi
● ●
S h o r t S t o r y
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 81/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
81
we were jolted by a crashing sound and saw the horrifying sight of the
hillside slowly collapse on the road, some boulders narrowly missingour vehicle.
The unnerved driver refused to proceed, offering us a ride back to
town and when we refused returned our money and left us stranded by
the roadside. The lady too against our advice, threw her lot with us.
She confided that she had with great difficulty convinced her parents
to bless her engagement with a man from another community and the
date set was tomorrow. Missing it she was convinced would leave her
no option but to choose between family and beau, a choice she dreaded.
So we waited for the road to be cleared, while trying to hitch lifts
from the stranded trucks on the road. We finally convinced a very merry
gentleman driving a fruit laden truck who had been making good use
of the forced break journey by fortifying himself with liquid sustenance.
On our anxious inquiries about his ability to drive, he assured us
he intended to hand over the wheel to his apprentice, while he enjoyed
a well deserved siesta on the cabin roof. So the four of us squeezed
into the cabin, the proximity being uncomfortable for the lady and
guiltily pleasurable mixed with discomfort for us three. But fate wasnot a spent force yet. A few hours later just as it was getting dark, we
were dozing off and so was our designated driver. Speeding around a
bend, he noticed too late another truck hurtling around the same bend
from opposite direction. There was no time to brake, so he swerved
left. Sitting by the window, I could see the truck veer inexorably towards
the gorge to our left and felt the wheels slip off the road. The moment
is indelibly frozen in my memory. It seemed to be happening in slow
motion. The truck was slowly toppling left into the gorge. My mind
was absolutely clear. We were going to die. My companions, joltedout of a doze, had not quite realized what was happening. The adhoc
driver was trying to jump off the truck on to the road. But my life was
not flashing before my eyes as it was supposed to. My only thoughts
were 1. I will not see my child. 2. How will my wife bring up the child
all alone?
But my guardian angel had not called it a day either. Instead of a
free fall into the void, the truck stopped with a huge thump. There was
a six feet ledge of terraced cultivation, six inches below road level.
The truck was stuck, veering crazily in a small field of maize. Shocked
The Custodian
● ●
S h o r t S t o r y
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 82/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
82
out of the daze, we all scrambled out of the driver's side, shaken and
stirred but in one piece and jumped on to the road. Other trucks hadstopped and people were gathering. Ten feet ahead, the ledge ended
and had we gone off the road a second later, we would be deep down
in the gorge and up again towards our respective heavens or hells.
On head count we realized that the truck owner was missing and
feared the worst. But there is a special god for the inebriated and we
found him sprawled in the field of maize looking dead. On closer
inspection, he proved to be still peacefully sleeping. People really
helped, perhaps the presence of the lady inspired chivalry. Some
construction crew came with their equipment and helped haul the truck
back on road. The spilled goods were reloaded. The engine was working
fine. The by now sober driver took the wheels. The spilled sacks were
reloaded with lots of volunteer labour including us. We got back on
the truck and the journey resumed late in the night.
Early next morning, as dawn was breaking, we were at ISBT waiting
for our auto, tired dirty but ecstatic to be almost home. We now had to
part ways and go to our respective lives. Having been through hell
together was a bond and contacts were being exchanged. The ladywanted to visit the washroom to freshen up, and asked us to closely
guard her belongings, as it had all her valuables for the coming
ceremony. I jokingly told her not to trust strangers with such precious
burdens. She told us - Look, as I have trusted my most valuable
possession, myself, in the custody of three strange men through the
day and night of hell, in the most desolate of areas, in comparison
these material possessions are nothing. I can trust you with them, and
you are welcome to them if you so desire. We were left without an
answer.
POST SCRIPT
A few days later, she came to visit my daughter in the nursing
home and we three with our family were guests at her wedding a month
and a half later. Messrs Singh and Mehta too are still occasionally in
touch.
Years have gone by, but my most memorable journey refuses to
fade from my memory. — ❑
(Soumya Mukherjee works for a public sector undertaking)
The Custodian
● ●
S h o r t S t o r y
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 83/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
83
It's the time of the year again, ladies and gentleman and as the
newest of the NA gets ready to do its number, there is a general sense
of [amusement?cynicism?expectancy?boredom?] deja vu. Will this
year's show be any different?
"Nuts?"offers the local wit. "This year's annual tamasha too will
be played out exactly in the same way as it always is. Insane star spotting
by the hungry and starved Delhi-Wallas, never-ending speeches by the
august powers that are [including the Hon'ble President of the country
and the I&B Minister] about the significance of cinema as "an agent of
change and a vehicle of ideas that can entertain and empower;" a
comical parade of the pan-India award winners; bored, disinterested
and perfunctory clapping by a (mostly sarkari) clueless audience
desperately looking and waiting for star-glitter and finally, a near-
stampede at the end of the show to get up-close to the stars … maybe
even a "photoo", pappe! Before you know it, the photo-ops, interviews{bombarded with mind-numbing clichés like "I feel humbled" and "its
about prestige and honour that is beyond commercial gain"} and media
slugs are over and in a couple of days the great National Awards
phenomenon has been forgotten clean n' proper … until the next year
that is, when there will be more of the same!"
So what's the big deal about the National Awards? Who's doing
what for whom? Who cares? Not the Film Industry, trade, popular
press or the paying-audience, if its existence, importance or impact is
anything to go by. Does it really translate into great roles in big projects
The National Awards -
Who's Doing
What For Whom?!
Monojit Lahiri
Alaknanda, New Delhi
● ●
C r e a t i v e
S p a c e s
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 84/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
84
with reputed directors and hot banners for the award-winning actors?
Do these revered, prize-winning directors, technicians and the whole"chloroformed" lot [walking on air] take off to new heights? Mostly
they return with a thud to terra firma after their ek din ka badshah
experience with flashbacks and soundbytes, right? So what's the whole
point of this very expensive shoshaa ?!
Aruna Vasudev - Delhi's Big Mamma of good cinema and the force
behind CINEMAYA and the OSIAN FILM FESTIVAL - is not amused.
"The people who pursue this line of thinking are either cynics, cinema-
illiterates, hard-core down-market Bollywood junkies or the most
dangerous - guys with a clear agenda to destroy any form of meaningful,
artistic endeavour that {for them} goes beyond their miniscule
knowledge / intelligence radar!" Vasudev points out that every civilized
nation has a National Film Culture and Awards in place. The idea is
"to showcase aesthetic and cinematic excellence across India.
Remember there is life beyond Mumbai's Bollywood factory and
regional films - with their own voices, cultures, layers and nuances -
are treasure troves that deserve to be seen, shown, cherished and
championed … " Had it not been for the Film Festivals, regional filmswould never have got a chance to enter the public space, {says Vasudev}
denying thousands of lovers of good cinema the opportunity to see
quality cinema, which - otherwise - is impossible. "Film Festivals and
National Awards are a part and parcel of a nation's culture. Only morons
can deny it!" concludes a furious Vasudev.
Collegian Pat {Pratap} Khanna begs to differ. "What art? What
culture? What crowds? It's total nonsense! It's a festival that celebrates
fakes and phonies who -with some exceptions - use public money to
present their tortured, crazed and weird vision of life and the world!Most of it is neither entertaining, engaging nor enriching … just plain
exercises in confusion-ridden creative self-indulgence. Introspection,
inward journeys, identity crisis, alienation … gimme a break guys!
Scrap the awards dotted with jury members who have zilch qualification
to be there and riddled with politics. It's a joke! Give me Bollywood
and the new multiplex movies any day. Gimme entertainment. I'll
figure out the meaning-of-life - stuff as I live a little more - and I'll do
it better without these arty-crafty peddlers of bakwas!"
Ooops - strong words, huh? So what gives? Is there really a ● ●
C r e a t i v e
S p a c e s
The National Awards
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 85/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
85
relevance, validity, meaning and need for the Festival films … or are
they completely out-of-sync with a world that's moved miles aheadfrom the 70's when they rocked? Fact is, there is a definite need indeed
for these films largely because they deal with issues that neither
Bollywood nor the multiplex masala connect with … a definitive set
of liberal-humanitarian values embracing progressive solutions; a
sensitivity to the disfranchised of the world; a faith in the human
condition and movement of people towards change. They represent a
cinema of social significance and artistic sincerity superimposed on a
humanist perspective that mainstream commercial cinema-despite their
token take on realism-consciously avoids. It's important to remember
that there will always be a large, niche constituency of people deeply
interested in cinema of a different kind. If the crowds that throng the
halls where these films play during the Festival is any indication then
despite all the taunts and broadsides of critics, - these films and the
National Awards MUST be respected, recognised and celebrated.
Dabangg to chalta rahega and Munni will continue to be badnam, so
chill! — ❑
(Monojit Lahiri is a Media & Communication
practitioner for more than three decades)
The National Awards
● ●
C r e a t i v e
S p a c e s
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 86/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
86
"Give me the strength to make my love
fruitful in service"
The Oxford India Tagore is a part of the Oxford India Collection,
"a series that brings together writings of enduring value published by
OUP." It is one of several books to come out of the long years of research
on Tagore and history of Shantiniketan, Sriniketan and Viswa-Bharati
by Dr. Das Gupta. It brings to the reader a remarkable collection of
Tagore's English writings and translations, containing a wealth of
information on the life and times of the poet and his work, not only asa poet, but also as a playwright, novelist, short-story writer and
visionary. It is a book that will undoubtedly be of great interest to
students, admirers of Tagore in general, as well as scholars of Indian
history and culture.
The Oxford India Tagore brings to light a fact that not too many
people are probably aware of; that Rabindranath left a great deal of
material written in English. It is interesting to learn from the editor
that a good forty percent of all that he wrote in Bengali, exists in English.
This anthology focuses on his educational work, his unique concepts
THE OXFORD INDIA TAGORE
Edited by Uma Das Gupta
Oxford University Press, 2009Pages : 505
Price : Rs. 950
● ●
B o o k
R e v i e w
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 87/88
ø˝√√Àμ±˘ ❐ fl¡±øM«√√fl¡, 1417
87
of nationalism and internationalism and his pioneering work in rural
reform. However, in the first chapter, called 'Autobiographical', thereader gets many interesting glimpses of his childhood and early life.
These autobiographical writings 'reflect how his thought and action
grew out of his family's non-conventional, patriotic influences' as well
as the politically charged times in which he grew up.
Of his early childhood, often heartrendingly lonely, but filled with
wonder, magic and mystery of all that surrounded him, he writes, "I
remember my childhood, when the sunrise, like my playfellow, would
burst into my bedside with its daily surprise of morning, when the
faith in the marvellous bloomed like fresh flowers in my heart every
day, looking into the face of the world in simple gladness, when insects,
birds and beasts, the common weeds, grass and the clouds had their
fullest value of wonder, when the patter of rain at night brought dreams
from the fairyland, and mother's voice in the evening gave meaning to
the stars."
The first chapter also gives us many details about the Tagore
household and its day to day happenings, his boyhood days, his early
lessons, and many charming anecdotes, sometimes touching, oftenamusing, of his growing years, his experiences in England when he
was in his teens, his early writing days, and much more.
The Oxford India Tagore contains five chapters : 'Autobiographical',
'Founding A New Education', 'East and West in the Scientific Age',
'The Problem of India' and 'A Self-Respecting Nationalism as Our
Salvation'. I have already mentioned some of the contents of the first
chapter. In the others, too, substantial excerpts have been given, and
sometimes full texts of his writings. There are also his letters, essays
and addresses, given in order to follow his concepts and argumentsregarding these subjects.
All along, this anthology reveals to us his passion for the ideal of
unity in all his ideas and concepts, whether of education, nationalism
or spirituality. Through his writings we come to know of his hopes and
disillusionments, his deep pain at the then unfolding world events,
and, despite his many disappointments, of his abiding faith in humanity.
It ends with the full text of his novel - 'Four Chapters', his romantic, at
the same time politically spurred novel, 'Char Adhyay.'
Dr. Das Gupta's erudite introduction, by itself, forms a significant
The Oxford India Tagore
● ●
B o o k
R e v i e w
8/2/2019 HINDOL 6th Issue October 2010
http://slidepdf.com/reader/full/hindol-6th-issue-october-2010 88/88
88
part of the volume. Most of Tagore's admirers are familiar with aspects
of his work as a writer. She has shown how there is every reason toremember him and study him for his lifelong work in experimenting
with a new education -his idea of education- about which he wrote,
"We must make the purpose of our education nothing short of the highest
purpose of man, the fullest growth and freedom of soul." This was to
be achieved at his 'Vishva-Bharati'-where "all sects" could gather
together and "communicate about each other".
Dr.. Uma Das Gupta is a former Research Professor, Social Sciences
Division, Indian Statistical Institute, Kolkata, and is the author of
'Rabindranath Tagore - A Biography,'(OUP 2004).
(The reviewer, Maitryee Sen is retired from All India Radio.
She lives in Greater Kailash-I, New Delhi)
(Jacket cover by Abanindranath Tagore)
"When a body of men train themselves for a particular narrow purpose, it becomes a common interest with them to keep up that purpose and preach absolute loyalty to it. Nationalism is the training of a whole people for a narrow ideal, and when it
gets hold of their minds it is sure to lead them to moral degeneracy and intellectual blindness."
"Wh hi id f h N i hi h h i h i l
The Oxford India Tagore