| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |
My Neighbor Totoro (โทโทโรเพอนบานของฉน)
ชอเมอฉายในประเทศไทย :
โทโทโร เพอนรก
ปทฉาย : ๒๕๓๑
ประเภทหนง : แอนเมชน
ผก�ากบ : ฮายาโอะ มยาซาก
(Hayao Miyazaki)
ความยาวภาพยนตร : ๘๓ นาท
ผผลต : Ghibli Studio
ภาษา : ภาษาญปน ค�าบรรยายไทย หรอ พากยไทย
เปนภาพยนตรทถายทอดเรองราวมตรภาพระหวางโทโทโร ผผดแล
ปาและเดกหญง ๒ พนอง คอ ซทสก พสาว และเมย นองสาว ครอบครวของ
เดกหญงทงสอง ซงมพอและแมเพงยายบานจากโตเกยวมาอยบานใหมในเมอง
เลก ๆ แหงหนงในชนบท ซงอยใกลกบโรงพยาบาลทแมของเดกทงสองตอง
พกรกษาตวอย บานทเดกหญงยายมาอยใหมนน เปนบานไมสองชนคอนขาง
เกาทแวดลอมไปดวยธรรมชาตเขยวขจ ทองทงกวางและตนไมใหญมากมาย
วนหนงขณะทพอก�าลงเตรยมการสอนทมหาวทยาลย ซทสกพสาวของเมย
ไปโรงเรยน เมยจงเลนอยคนเดยวตามล�าพงทบานและไดพบกบภตหรอผ
รกษาปาตวนอยทก�าลงถอถงลกโอคเดนออกจากบานของเมยโดยบงเอญ
เธอเดนตามผดแลปาตวเลก ๆ เพอตามเกบลกโอคทพวกเขาท�าตกเอาไวโดยท
| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |
ผนอยทงสองไมรตววาเมยนนมองเหน จนกระทงพบวาเมยก�าลงเดนตามพวก
เขาอยางตงใจ ท�าใหผตวนอยวงหนเขาอโมงคตนไม เมยวงตามไปจนท�าให
ตกลงไปในอโมงคตนไมและไดพบกบผผดแลปา หรอโทโทโรทก�าลงนอนอยใน
โพรงไมใหญ เมยหายเขาไปในโพรงไมนนอยนานจนเผลอหลบไป เมยหายไป
นานจนพอและซทสกไดชวยกนตามหารอบ ๆ บาน จนพบวาเธอก�าลงนอน
หลบอยในอโมงคตนไมใกล ๆ บานนนเอง
หลงจากทเมยไดพบกบโทโทโรในวนนน เธอพยายามเลาใหพอและ
พสาวฟงวาเธอไดพบกบโทโทโร ซงเปนสตวขนปยตวใหญยกษทอาศยอยใน
ตนไมใหญ ท�าใหพอของเธอคดวาเมยนาจะไดพบกบผผดแลปาไม ซงเปนความ
เชอของชาวญปน (ในภาพยนตร) ซงคนทจะพบผผดแลปาไดสวนใหญจะเปน
เดก ๆ
ในวนหนงฝนตกลงมาอยางหนก ซทสกและนองสาวจงพากนน�ารม
ไปรอพอกลบจากมหาวทยาลยทปายรถทางเขาหมบาน ซทสกรออยนานจน
นองสาวเรมงวง เธอจงใหนองขหลงนอน ในระหวางทรอรถโดยสารของพอ
ซทสกไดพบกนโทโทโรทเดนออกมาจากปา เมอซทสกไดเหนโทโทโรจงมอบ
รมเพอใหกนฝน และโทโทโรจงมอบถงทบรรจดวยลกโอคเปนการตอบแทนแก
ซทสกกอนทเขาจะนงรถแมวจากไป หลงจากนนรถโดยสารของพอกจอดลงท
ปายรถพอด จากเหตการณทไดพบกบโทโทโรเธอและนองสาวรดใจมาก จง
เลาเรองทงใหพอฟง
จากการพบกนโดยบงเอญกอเกดเปนมตรภาพทดตอกน จนวนหนง
ในขณะทพอไปท�างานทมหาวทยาลย ซทสกไดรบขาวรายเรองแมจากโรง-
พยาบาล ท�าใหเกดความกงวลใจ เปนเหตใหชทสกพสาวดวาเมยนองสาว และ
ดวยความเปนหวงแม เมยจงตดสนใจไปหาแมเพยงล�าพงและหลงทางในทสด
| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |
สดทายซทสกจงออกตามหาเมยดวยความชวยเหลอจากคนในหมบาน และไป
ขอความชวยเหลอจากโทโทโรใหชวยตามหานองสาว ท�าใหโทโทโรน�ารถแมว
ใหซทสกนงไปตามหานองสาวจนพบกนและพาไปเยยมแมทโรงพยาบาลได
ในทสด
สงทไดเรยนรผานการชมภาพยนตร
นกเรยนจะไดซมซบบรรยากาศ วถชวตชนบท และความเชอดงเดม
ของคนในประเทศญปนผานการชมภาพยนตรเรองโทโทโร เพอนรก ซงเปน
ภาพยนตรทแสดงใหเหนถงประเทศญปนชนบทเมอหลายสบปกอน ทไดแฝง
แงคดใหเดกนกเรยนไดรจกถงความส�าคญของครอบครว ความรบผดชอบ
ความสมพนธระหวางคนในครอบครว และระหวางคนในชมชน การอดกลน
การใหอภย การขอโทษ รวมถงกระตนใหเกดความรกตอธรรมชาตและ
สงแวดลอม
ประเดนทน�ามาพดคย
๑. บรรยากาศวถชวต ครอบครวและชมชนของชาวญปนชนบทท
เหนไดจากภาพยนตร
๒. สงทแสดงถงวฒนธรรมญปนในภาพยนตร เชน ภาษา เครอง
แตงกาย อาหาร การด�ารงชวต ความเชอเรองภต ผ วญญาณในสงคมญปน
เปนตน
๓. ความคลายและความแตกตางระหวางวฒนธรรมไทยและญปน
| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |
๔. ไดเรยนรแงคดตาง ๆ ทแฝงไวในภาพยนตรเพอใหเดกไดรจกถง
ความรบผดชอบ ความขยนขนแขง การชวยเหลอตวเอง และการสงเสรมให
รกธรรมชาตและสงแวดลอม
ภาพยนตรเรองนแสดงใหเหนภาพบรรยากาศความอบอ นของ
ครอบครวทแสดงถงความรกและการดแลซงกนและกน แมวาซทสกจะเปน
เดกทยงอย ในวยเรยน เธอยงไมโตมากพอทจะออกไปท�างานชวยเหลอ
ครอบครว แตซทสกถกเลยงดใหมหนาทรบผดชอบในฐานะพสาวในยามท
คณแมตองนอนรกษาตวอยทโรงพยาบาล และคณพอตองออกท�างานนอกบาน
เชน ท�าอาหาร ท�างานบาน เปนตน เธอจงเปนเดกทจ�าเปนตองแบกรบความ
รบผดชอบสงและเปนผใหญเกนตว และการทตองดแลนองเลกแทนพอและ
แมท�าใหสองพนองมความสนทสนมกนมาก
นอกจากนเนอหาของภาพยนตรเรองนยงแสดงใหเหนถงบรรยากาศ
ของหมบานแถบชานเมอง ทเตมไปดวยทงนา ตนไม และล�าธาร มวถชวตแบบ
ชาวชนบทของประเทศญปน ผคนสวนใหญด�ารงชวตดวยการท�าเกษตรกรรม
อาศยอยในหมบานเดยวกนซงมการชวยเหลอซงกนและกน บานของซทสก
และเมยไดรบความชวยเหลออยเสมอ โดยเฉพาะคณยายเพอนบานทมก
ชวยดแลในชวงทคณพอของเดกทงสองไปท�างานทมหาวทยาลย เชน ชวยเกบ
กวาดบาน หงขาว เกบผา หรอแมแตพาเดก ๆ ไปเลนทสวนของเธอ เพอให
เดกทงสองคลายความเหงาจากการอยหางแมทยงนอนรกษาตวอยทโรง-
พยาบาลรวมไปถงตอนทเมยหายตวไป คณยายและชาวบานไดมารวมตวกน
เพอคนหาเมย แสดงใหเหนถงความรกและเอออาทรตอกนในชมชนชนบทของ
ญปน (ในภาพยนตร) ซงมลกษณะคลายคลงกบสงคมทพงพาอาศยกนของ
| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |
ประเทศไทย
โทโทโรเพอนรก มการน�าเสนอทแฝงไปดวยวฒนธรรมญปนแสดง
ใหเหนถงวถชวต ความคดตาง ๆ ทสงผลตอความเปนอยของชาวญปน เชน
ภาษา ทอย อาศย การรบประทานอาหาร การด�ารงชวตทสอดคลองกบ
ธรรมชาต หรอความเชอเกยวกบภตผวญญาณ เปนตน
ประเทศญปนมภาษาพดและภาษาเขยนเปนของตนเอง ภาษาญปน
จงเปนภาษาหลกในการสอสาร และมวฒนธรรมเปนเอกลกษณโดดเดน ไมวา
จะเปนเครองแตงกายแบบญปน อาหารญปน แนวคดทใหความส�าคญกบ
สงแวดลอม หรอแนวความคดทางศาสนาหรอลทธความเชอตาง ๆ ซงเปน
พนความเชอดงเดมจนกลายเปนรากฐานทางวฒนธรรมทไดรบอทธพลมา
จากศาสนาชนโต ศาสนาพทธ และความเชอในลทธขงจอ
| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |
นกเรยนจะไดเรยนรภาษาและวฒนธรรมของประเทศญปนผาน
การชมภาพยนตร สามารถอธบายจากสงทพบเหน เปรยบเทยบความเหมอน
และความแตกตางทางวฒนธรรมระหวางไทยและญปนได เชน ชาวญปนใช
ภาษาญปนในการสอสาร นกเรยนจะไดเหนซทสกเขยนจดหมายถงคณแม
ดวยอกษรภาษาญปน หรอภาพของบานหรอทอยอาศยของชาวญปน การ
รบประทานอาหาร รวมไปถงเครองมอหรออปกรณในการด�ารงชวต อาท
ชาวญปนใชตะเกยบในการรบประทานอาหาร การท�าขาวกลอง มการแชรอน
รวมกนในอางอาบน�า การทกทายหรอแสดงการขอบคณของชาวญปนใชการ
โคงค�านบ เปนตน แตในขณะเดยวกนวฒนธรรมของญปนกมความใกลเคยง
กบของประเทศไทย เชน รบประทานขาวเปนอาหารหลก การท�าเกษตรกรรม
การรวมแรงรวมใจเออเฟอเผอแผ การแบงปนกนในชมชน เปนตน
จากพนฐานความเชอดงเดมทไดรบอทธพลจากศาสนาชนโต ศาสนา
พทธนกายเซน และลทธขงจอ จะเหนไดวาภาพยนตรเรองนสอใหเหนถงความ
สมพนธระหวางคนและธรรมชาต บรรยากาศทสวยงามของบานเมองชนบท
ของญปนทแวดลอมไปดวยตนไมใหญ รมรน ผคนตางถอยทถอยอาศยกบ
ธรรมชาต มผผดแลปาไมทนารกอยางโทโทโร ซงแฝงแนวความคดใหเดก
รกตนไมและธรรมชาต การสงเสรมใหคนรกธรรมชาตนนแสดงใหเหนอยใน
หลากฉาก เชน เมยและซทสกน�าลกโอคทไดจากโทโทโรมาปลกในแปลงดน
หนาบาน ในความฝนนน โทโทโรและภตตวนอยอกสองตว มาชวยท�าให
ลกโอคนนกลายเปนตนไมใหญ แผกงกานไปทวทงบรเวณบานจนรมครม ภาพ
นแสดงใหเหนถงพลงของธรรมชาต และตองการใหเดก ๆ ชวยกนดแลรกษา
ตนไม ไมตดไมท�าลายปา เมอผคนอนรกษปาไมหรอธรรมชาตใหสมบรณ
ธรรมชาตกจะเออเฟอใหความรมเยนกบมนษยเชนเดยวกน
| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |
ประเดนค�าถาม
• ตวละครส�าคญของภาพยนตรเรองนมใครบาง
• วฒนธรรมญปนทพบเหนในภาพยนตรมอะไรบาง
• วถชวต ความคดและการกระท�าของคนญปนคลายและแตกตางจาก
ไทยมอะไรบาง ท�าไม ?
• ขอคดทไดจากภาพยนตรเรองน/เรองนสอนอะไรกบเราบาง
กจกรรม
ส�าหรบเดกในระดบประถมศกษาตอนตน เปนชวงวยทสามารถเขยน
หนงสอไดบางแลว เพอเปนการฝกใหนกเรยนแสดงความคดเหน จงแบง
กจกรรมออกเปน ๒ สวนคอ กจกรรมแรกเปนการถาม-ตอบ โดยใหนกเรยน
ยกมอเพอแสดงความคดเหนในประเดนทน�ามาพดคยหลงจากชมภาพยนตร
ดานหนาเวทกจกรรม และกจกรรมสวนท ๒ คอ การตอบค�าถามลงในการด
๔ ชอง (ดงรปตวอยาง)
ชองท ๑ : ชองส�าหรบเขยนขอมลนกเรยนทเขารวมกจกรรม ไดแก
ชอ-นามสกล ระดบชน โรงเรยน วนทเขารวมกจกรรม และเลขทนงในโรง
ภาพยนตร
ชองท ๒ : ตวละครทชนชอบมากทสด เพราะอะไร
ชองท ๓ : วฒนธรรมญปนทพบเหนในภาพยนตร
ชองท ๔ : ขอคดทไดจากภาพยนตรเรองโทโทโรเพอนรก
| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |
ผลทคาดวาจะไดรบ
๑. นกเรยนไดเหนภาพจ�าลองบรรยากาศวถชวต ครอบครวและชมชน
ของชาวญปนชนบท
๒. นกเรยนไดรจกวฒนธรรมญปนผานการชมภาพยนตร เชน เชน
ภาษา เครองแตงกาย อาหาร การด�ารงชวต ความเชอเรองภต ผ วญญาณใน
สงคมญปน เปนตน
๓. นกเรยนสามารถแยกแยะถงความคลายและความตางระหวาง
วฒนธรรมญปนและไทย
| คมอดหนงยงใหเกดปญญา |
๔. นกเรยนไดเหนถงแงคดตาง ๆ ทแฝงไวในภาพยนตรเพอใหเดกได
รจกถงความรบผดชอบ ความขยนขนแขง การชวยเหลอตวเอง ความเหนอก
เหนใจกน และการสงเสรมใหรกธรรมชาตและสงแวดลอม
ปญหาทพบและวธแกไข
๏ นกเรยนบางสวนยงไมรจกประเทศญปน
วธแกไขปญหา กอนเรมชมภาพยนตร ผด�าเนนกจกรรมควรใหความ
รเกยวกบประเทศญปนพอสงเขป เชน ประเทศญปนตงอยทใด อยในทวปใด
หรอขอมลพนฐานของประเทศ เปนตน
๏ นกเรยนบางสวนอาจจะยงไมเขาใจค�าวาวฒนธรรม หรอไม
สามารถบอกไดวาสงใดคอวฒนธรรม
วธแกไขปญหา ผด�าเนนกจกรรมควรมการอธบายความหมายของค�า
วาวฒนธรรม อยางงาย ๆ เพอปพนฐานกอนกจกรรมถามตอบในประเดน
ค�าถามทเกยวของกบภาพยนตร เพอใหนกเรยนไดสงเกตเหน และเพอเปน
แนวทางใหนกเรยนน�ามาใชในการตอบค�าถามได เชน วฒน หรอ พฒนา แปล
วา ความกาวหนา เจรญงอกงาม ดขน ธรรม แปลวา ความเปน วฒนธรรมจง
แปลวา ความเปนทกาวหนา ทด ทเจรญ อะไรกตามทเปนความเปนไปทด ท
เจรญ ทงาม กเปนวฒนธรรม แตอะไรทกาวหนา ทเจรญ แสดงวามนไมไดหยด
นง ความเปนกไมไดหยดนง เพราะมนตงอยบนกาลหรอเวลา หรอการเคลอนท
ดงนนวฒนธรรมจงไมหยดนงตายตว จงเปลยนแปลงได อะไรทวาดในอดต
อาจจะไมดในปจจบน อะไรทวาไมดในปจจบน อาจจะดในอนาคต