499
Namensregister
Abel 239, 471Adam 239, 464, 471Albertus Magnus 132, 140Allesch, Christian G. 491Amazja 5Amos 3-5, 7, 8, 14, 437Anselm von Canterbury 231 f., 470Arendt, Hannah XX, XXX-XXXII,
XXXV, 156, 259-275, 373 f., 429 f., 434, 474-479, 492 f.
Aristoteles (Aristotle) 130, 140, 144, 190 f., 213, 243, 261, 283, 462, 484, 490
Arnheim, Rudolf XXXI, XXXIII f., 355-366, 368, 434, 491 f.
Augustinus von Hippo XXXIV, 127, 136 f., 141-143, 220, 281, 469
Auras, Christiane VIII, XXXII, 474Averroes 137Bacon, Francis 126Baeck, Leo 55, 59, 423, 429, 442 f.Barth, Karl XXVII, XXXI f., 216,
321-323, 325-331, 433, 470, 484-486Beckman, Morris 446Behler, Ernst 456Bergmann, Hugo 441, 482Bergson, Henri 155, 350 f., 461Bertalanffy, Ludwig von XXXI,
333, 336-340, 433, 487 f.Blanshard, Brand 105Bloch, Ernst XVIIIBoethius 274, 456Böhler, Dietrich XV, XXI, XXIII f.,
XXVII-XXX, XXXII, XXXIV, 417, 429, 435, 453, 457, 463, 474, 482, 494, 496 f.
Bonaventura 456
Bongardt, Michael 494Borchers, Klaus 417Bornkamm, Günther 399, 498Botticelli, Sandro 359Brecht, Bertolt 386, 496Brentano, Franz 207 f., 302-304, 466,
483Brune, Jens Peter XXIV, XXVII f.,
XXIX, XXXII, 430, 463, 496Bruno, Giordano 140Buber, Martin XXII-XXIV, XXXV,
77, 197, 255, 428 f., 444 f., 465, 474, 495
Buddha XXXIX, 201, 395Bultmann Lemke, Antje 436Bultmann, Rudolf XXXII, XXXV,
XXXVII, 256 f., 283 f., 375, 400 f., 404, 407, 436, 472, 497
Callahan, Daniel 435, 493Calvin, Johannes 321Cato 269, 475Cemal, Ahmet 439Chasanowitsch, Leon 52Cicero, Marcus Tullius 475Cobb Jr., John B. 232, 239, 244 f.,
249, 251, 470, 472Cohen, Hermann XXIX, 59 f., 443-
445, 496Comte, Auguste 240Coriando, Paola-Ludovika 473, 475Corsten, Michael 462Crescas, Chasdai 140, 143Crick, Francis 431Dahn, Felix 281Daske-Bentele, Klaus 435Davidson, Herbert A. 456Descartes, René XXXI, 118, 186-
500
Anhang
192, 213, 216, 220, 264, 292, 308, 313, 319, 381, 463, 487
Deuterojesaja 7, 10, 12, 438Dilthey, Wilhelm 278, 350Dionysius Areopagiticus 121, 127Diotima (des Symposion) 361Drieling, Raymundus 139Driesch, Hans 338, 488Duns Scotus, Johannes 131 f., 134,
140, 142-145, 457 f.Ebbinghaus, Julius 399, 405-407,
409, 422, 453, 497 f.Ebeling, Gerhard 399, 498Eccles, John 293, 481 f.Edward, Jonathan 382, 495Eliot, Thomas Stearns 362, 492Engelhart, Tristam H. 435, 493Epiktet 274Eschbach, Achim XXXIVEucken, Rudolf 219Euklid 320Faber, Marvin 217Fuchs, Ernst XXVII, 399-405, 435 f.,
497 f.Gabirol, Solomon Ibn 137, 140Gadamer, Hans-Georg 278Galilei, Galileo 140, 319, 337Gersonides 137 f.Ghazali (Abū Ḥāmed Muḥammad ibn
Muḥammad al-Ghazālī) 128 f.Gibbon, Edward 281Goethe, Johann Wolfgang von 161-
166, 265, 279, 283, 459 f., 481, 494Gogarten, Friedrich 401, 403Goldstein, Kurt XXXI, 343-347,
370, 434, 489 f.Gordon, Neve 489Grathoff, Richard 490-492Gronke, Horst 456, 463 f., 474, 494Gurwitsch, Aron XXXI, XXXV,
369-371, 434, 491 f.
Gustafson, James N. XVIII, XXXI, XXXVIII, 377-379, 381 f., 389, 435, 493
Guttmann, Julius 127, 129 f., 137 f., 140, 143
Haam, Achad 24Haller, Max 17Hartmann, Nicolai 283Hegel, Georg Wilhelm Friedrich
113, 121, 147, 188, 191 f., 214, 217, 240, 274, 365, 401, 495
Heidegger, Elfriede 429Heidegger, Martin XVIII, XXII f.,
XXVII f., XXX, XXXII f., XXXV-XXXVII, 147, 205 f., 218-226, 228-236, 240-254, 256, 266, 269 f., 283-287, 373, 399-402, 404-410, 429 f., 453, 462 f., 466 f., 470-473, 475 f., 482-484, 492, 497 f.
Heise, Jürgen 405, 435 f., 497Hempel, Carl Gustav 334, 336, 339,
487Herder, Johann Gottfried 494Herrmann, Bernadette 474, 494Herrmann, Friedrich-Wilhelm von
470, 472 f., 475Hermann, Ingo XXIV, 474Herz, Elise 21Herzl, Theodor 14, 69, 437 f., 448Hesekiel (Ezechiel) 5-8, 10, 12, 15Hiob (Job) 384, 454Hitler, Adolf XXVIII, 61-63, 67 f.,
71, 74-76, 78, 84, 149, 155, 205, 222, 254, 326, 328, 391, 394, 423 f., 445, 471 f., 485
Hofmann, Wilhelm 461Horowitz, Leo 481Hosea 5 f., 8, 13Hume, David XX, 129, 188, 216,
308, 463Husserl, Edmund XXX-XXXV,
183, 185, 188-190, 192-195, 205-
501
Namensregister
224, 283 f., 288, 301 f., 305-308, 310-313, 317-319, 350-352, 357, 360, 369, 371, 428 f., 432, 437, 453, 460, 463-467, 471, 482 f., 491 f.
Jacobi, Friedrich Heinrich 494Jacobson, Eric 437James, William 370Jaspers, Karl 273, 283, 373, 406 f.,
480Jeremia 4-6, 8, 10, 15, 458Jesaia (Jesaja) 5, 10, 14, 59, 157, 438,
459Jesus Christus 324, 378, 404, 408,
485, 495, 498Johannes Scotus Erigena (Eriugena)
121, 127Jonas, Gerhart XXVIII, 425Jonas, Hans VII f., XVII-XXXIX,
3, 76 f., 96, 149, 161, 172, 177, 333, 342, 353, 368, 372 f., 375, 377, 395, 399-411, 417, 422, 423-430, 434-440, 442-467, 470-475, 477-485, 487-498
Jonas, Lore 415 f., 423 f., 450, 454Jüngel, Eberhard 399Kain 239, 471Kant, Immanuel XXI, XXIV, XXX,
103, 130 f., 147, 165 f., 187 f., 216, 220, 269 f., 273 f., 282, 318, 365, 368, 370, 387, 405, 409, 443, 452-454, 460, 476 f., 496, 498
Kaspi, André 439Kierkegaard, Søren XXXI, 220Koelbl, Herlinde XX, XXIX f., 149-
157, 426, 442, 458Kohn, Hans 24, 429Kraus, Hans Joachim 454Kraus, Oskar 466, 483Krojanker, Gustav 422Laube, Reinhard 461Lazier, Benjamin 470Leibniz, Gottfried Wilhelm 144,
292, 370
Lenzig, Udo 436Locke, John 216Löffler, Roland 439Löw, Reinhard XXIX, 426, 454Lowenstein, Steven M. 440Luther, Martin 59, 321 f., 399, 401,
404, 408 f., 495, 498Maimonides, Moses 129-134, 137-
139, 151, 459Malebranche, Nicolas 129Mannheim, Karl 177, 181, 428, 461 f.Margenau, Henry 293, 481Marx, Karl 85, 240, 266, 295Matisse, Henri 357Mendelssohn, Moses 494Meyer, Conrad Ferdinand 337, 488Micha 8, 14, 239, 453, 465Mommsen, Wolfgang J. 481Morgenbrod, Birgitt 481Morris, Benny 452Moses 151, 230, 255, 380, 385, 408,
459, 469, 494Motzkin, Gabriel 489Mozart, Wolfgang Amadeus 351Müller, Wolfgang Erich XXINall, Randall 435Nebukadnezar II. 438Neumaier, Otto 491Nietzsche, Friedrich XXX, 100,
137, 141, 147, 220, 253, 277, 460, 473, 481
Noah XXXVIII, 385Noone, Timothy B. 458Oppenheim, Paul 487Origenes (Origen) 137Ott, Heinrich 225, 231 f., 238, 243-
245, 248-250, 399, 406, 470, 472, 498
Pannenberg, Wolfhart 403Parmenides 183 f., 188, 248, 454, 463Pascal, Blaise 137, 387Pascha, Jemal 419, 439
502
Anhang
Petrus Aureoli 139, 457 f.Petry, Erik 440Philo von Alexandrien 226 f., 230,
468 f.Picht, Georg 454Pinsker, Leo 330, 486Platon 137, 144, 185, 210, 220, 222,
224, 230, 242 f., 247, 254 f., 261, 274, 309, 313, 318, 361, 367 f., 452, 454, 463, 469, 488, 490
Plotin (Plotinus) 77Pöggeler, Otto 399, 498Raab, David 77, 424, 449Rad, Gerhard von 454Rickert, Heinrich 278, 350Ritter, Joachim 218Robertson, John M. 126Robinson, James M. 232, 239, 244-
246, 249, 251, 470, 472Rosenzweig, Franz 77Ross, James R. 447Roth, Leon 341, 433, 488 f.Rothschild, Eli XXV, 417Rothschild, Evelina de 21Saame, Otto 473Saame-Speidel, Ina 473Salamander, Rahel XXISalomo 265Sar, Onur 439Schatz, Boris 47Scheler, Max 211 f., 310Schiff, Jakob 51Schleiermacher, Friedrich 217Schluchter, Wolfgang 481Schneeberger, Guido 240, 467, 471Scholem, Gershom 455, 482Schopenhauer, Arthur 163 f., 253Schunack, Gerd 436Schütz, Alfred XXXI, XXXV, 349-
352, 370 f., 434, 490-492Seidel, Roman 426Sieg, Ulrich 444
Silver, Daniel Jeremy 426Sokrates 144 f., 171, 184 f., 200, 210,
272, 274, 309, 365, 452, 463Sombart, Werner 177, 461Sonne, Isaiah 77Spengler, Oswald 240Spinoza, Baruch de 247, 292, 489 f.,
494Spranger, Eduard XVIII f., XXX,
167, 427, 460Stein, Edith 154Sternberger, Dolf 295, 492 f.Steubing, Hans XXXI, 485Szilasi, Wilhelm 464, 466, 483Teilhard de Chardin, Pierre 382, 495Thomas von Aquin (Thomas Aqui-
nas) 130, 132-134, 136, 140, 143, 381, 456 f.
Thon, Jakob Johanan (Thon, Yaa-kov) 19, 439
Thukydides 479Tirosh-Samuelson, Hava 474 f.Trabant, Jürgen XXXIVTrunz, Erich 459 f., 481Ursinus, Zacharias XXXIUssischkin, Menachem 25Vaihinger, Hans XXX, 460Vogel, Lawrence 435Wälde, Martin 464Watson, James 431Watts, Martin 448Weber, Alfred 177, 461 f.Weber, Max 277, 282, 288 f., 350 f.,
432, 461, 481Weiner, Esther 90 f., 96Weiner, Franz Joseph 81 f., 86-88,
91-93, 95 f.Welter, Rüdiger 464Whitehead, Alfred North XXXI,
247, 292, 359, 455, 495Wiener, Norbert XXXI
503
Namensregister
Wiese, Christian XXX, 423, 437, 440, 455, 470, 474, 494
Williams, Thomas 458Windelband, Wilhelm 453Wittgenstein, Ludwig XXXIV
Wöhler, Hans-Ulrich 458Wolfson, Harry Austryn 140Wolgast, Eike 430Young-Bruehl, Elisabeth 474Zimmermann, Moshe 440
505
a priori/apriorisch/Apriori 127, 181 f, 134, 187, 198, 318, 337, 366, 484, 491
Abstraktion/abstrahieren 143, 308, 356-361, 363-365, 367, 458, 489
Ägypten 8, 10 f., 285, 379 f., 459, 494
aim 99, 139, 349, 351, 380, 382, 389, 391, 420
Alijah 50, 442, 451Allgemeingültigkeit/allgemeingül-
tig/allgemeine Gültigkeit 177, 282, 286, 308, 312 f., 405 s. a. Allgemeinverpflichtung
Allgemeinverpflichtung XXXII, 167-169, 171 s a. Allgemeingültigkeit
Allmacht/allmächtig XXIX, XXXI, 68, 151 f., 168, 454, 486
Altes Testament/alttestamentarisch XIX, XXIV f., XXXVIII, 115, 154, 173, 382, 403, 410, 454
Analyse (analysis) XXI, 60, 77, 98, 103, 105, 113, 188, 211, 234, 242, 263, 286, 310, 315 f., 336 f., 350-352, 367, 399 s. a. Daseinsanalyse, Existenzanalyse, Psychoanalyse
ancient XXII, 84, 117, 126, 138, 146, 367, 425 f.
Angst (anxiety) 230, 297, 480 s. a. Furcht
Anschauung XXXIII, 21, 186, 188, 191, 193-195, 211, 214-216, 219, 226, 303, 305, 307-310, 314, 316-318, 330, 465, 467kategoriale Anschauung XXXIII, 308reine Anschauung 211, 307, 309sinnliche Anschauung 314
Anthropologie/anthropologisch 100, 141, 184, 212, 260, 352, 454, 459
Anthropozentrismus/anthropozen-trisch XXXVIII, 378, 385, 496
Antike/antik XXVIII, 42, 281, 285 f., 409, 450, 454, 468-470 s. a. ancient
Antinomie 167, 169 f., 457Antisemitismus/antisemitisch
XXIV, 65 f., 70, 154, 325antizionistisch 439Aporie 409Arabien/arabisch 30, 34, 38, 41, 43,
46, 77, 82, 85, 87 f., 92-95, 119, 127, 142, 150, 418-421, 429, 448 f., 451 f., 456
arché/archai 186, 188Aristotelismus/aristotelisch 121 f.,
127, 129 f., 132, 137 f., 140, 143, 227, 292, 381, 456, 490
Armee VII, XXVI, 79 f., 84, 91, 93, 149 f., 391, 446-452 s. a. Jüdische Brigade
Ästhetik/ästhetisch XXVI, 33 f., 58, 162, 259, 368, 384
Atheismus/atheistisch XX, 152, 154, 156, 242, 464
Aufklärung (Enlightenment) 106, 167, 171, 185, 281, 306, 316, 393, 444, 461
augustinisch 142, 257Auschwitz XXXVII f., 88, 150-152,
435, 455, 459, 494Auswanderung/auswandern 22, 40,
149, 451 s. a. EmigrationAuthentizität/authentisch XVII,
101, 119, 139, 290, 252
Begriffs- und Sachregister
506
Anhang
Autonomie/autonom 25, 32, 122, 147, 169, 228, 285
Autorität 3, 20, 91, 97, 100 f., 107, 117, 122, 137, 140, 152, 168 f., 252, 290, 366, 369, 371, 389, 446
Axiom/axiomatisch 74, 248, 313, 333, 336-338, 388, 445
Babylon/babylonisch 7, 285, 438Barmer Theologische Erklärung
XXXI, 485Begründung XXXII, XXXIX, 20,
41, 55, 185, 326, 487, 494, 496 s. a. reason, Rechtfertigung
belief 88, 106, 107 f., 382, 393, 446Berlin XIX, XXIII-XXV, XXIX f.,
3, 217, 369 f., 415-417, 460, 482, 489Bewegung (motion, movement)
XXIII, XXV, XXIX, 24, 28, 67, 77, 82, 129 f., 135, 163, 177, 183-185, 200, 264, 275, 294, 321, 326, 371, 380, 441, 446, 448
Beweis (evidence) XXXVI, 59, 65, 67 f., 128 f., 148, 170, 211, 224, 259, 308, 331, 339, 343-346, 356, 358, 444, 448Beweisgrund 211, 310
Bewußtsein (consciousness) XXIV, XXXIV, 4, 66 f., 76, 96, 113, 119, 155, 177, 186-188, 193-195, 211, 214-216, 219, 267, 288, 290, 293, 296, 308, 310, 317 f., 327, 350-352, 370, 402, 460, 463, 480, 486, 490Bewußtseinsphilosophie XXX, 188,
287, 460, 463, 491Selbstbewußtsein 142, 192, 446
Bibel/biblisch VIII, XXIV-XXVII, XXXII, XXIV, XXX, XXXII, XXXVIII, 30, 36, 38, 86 f., 97-100, 106-109, 123, 125-127, 130, 136, 145, 151, 153-155, 168, 226 f., 229, 234, 239, 243, 254 f., 325, 341,
378-383, 385 f., 402, 404, 408, 437, 443 f., 454, 458, 464, 494
Biologie/biologisch XVIII, XXXI, 36, 52, 99, 104, 107, 109, 111 f., 152, 200, 263, 288 f., 291, 333, 336, 339 f., 343-346, 356, 389, 455, 487, 489
Bonn XXV, 55, 322 f., 415, 422Böse, das (evil) 112, 151 f., 154, 248,
328, 387, 452Buchenwald VIIcartesianisch 147, 187-189, 334cause XXVIII, 78, 81, 84, 91, 98,
102, 106, 112, 129, 135 f., 138 f., 143 f., 339, 343, 362, 367 f., 377 f., 446, 452, 457
Chemie/chemisch 36, 42, 52 f., 104, 337
Christentum/christlich XXVII f., XXXII, XXXVI, XXXVIII; XXX-IX, 70 f., 78, 101, 113-122, 126 f., 132-134, 136, 138, 141-143, 147 f., 151, 157, 189-213, 226-230, 233-235, 238-242, 245, 252 f., 257, 285, 311, 321-331, 366, 378-280, 382, 389, 407, 418-422, 426, 444, 455 f., 464, 472, 484, 486, 493
cognition 361, 363 f. s. a. Erkenntnis, Wahrnehmung
condition humaine (human condi-tion) 259-262, 272, 286, 395, 478
creed XXI, 100, 119, 146, 425, 426Darwinismus/darwinistisch 99 f.,
488Dasein XX, 56 f., 62-64, 70, 163,
165, 177, 201, 219-222, 285, 295, 402, 405, 408-410, 423, 455, 467, 496
Daseinsanalyse/Daseinsanalytik XXXVII, 256 f., 285
datum/data 217, 343, 350, 358
507
Begriffs- und Sachregister
Demut/demütig (humility/humble) XXXV, 103, 108 f., 228, 239, 252, 328, 347, 382, 453 f.
Deportation 8, 392Determination/determiniert 83,
100, 104 f., 119, 128 f., 131, 140-143, 145, 238, 341, 344, 349, 351, 373, 378, 468 f.
Deuteronomium 3-6, 13Deutschland/deutsch VII, XXII-
XXV, XVII, XXXIII, 21-24, 27, 38, 41, 43, 61, 63, 77, 84, 149, 161, 205 f., 215-223, 225, 232, 251, 259-262, 278, 287, 292, 301, 311, 321-326, 328-330, 337 f., 350, 362, 369 f., 373, 391, 402, 405, 407, 409, 415 f., 419, 423, 425 f., 428, 430, 432, 434 f., 437, 439 f., 443, 446, 448-450, 452, 454, 461, 474, 482, 484-488, 491 f., 494 s. a. Hitlerdeutschland, Nazideutschlanddeutsch-jüdisch/deutsche Juden VII,
XVII, XXIII f., XXXII f., 21 f., 259, 440, 444 f., 474
deutsches Reich 222, 439Dialektik/dialektisch 101, 117, 125,
134, 136, 141, 147, 183, 243, 257, 400, 407, 463
Dialog/dialogisch XXII f., XXXI, XXXV, 197, 255, 465, 474, 496platonische Dialoge XXXVII, 431
Diaspora 67, 69, 72, 438, 441 f., 444, 447, 449, 468 s. a. Galuth, Golah
Diskurs/diskursiv XXXII, 117, 120, 134, 256, 286, 334, 364 f., 374, 378, 435, 455 f.
Dogma/Dogmatismus/dogmatisch XX, XXXIX, 85, 106, 121, 132, 156, 182, 200, 245, 249, 310, 322, 345, 360, 389, 462, 489
Dualismus/dualistisch XXXVI, 138, 142, 187, 189, 286-288, 291, 318,
323, 356, 409, 463, 495Dynamik/dynamisch 79, 104, 201,
335 f., 339, 346, 358, 455Ebenbild(-lichkeit)/imago Dei
XVIII, XXIX f., XXXVIII f., 99, 104, 106 f., 110 f., 125 f., 131, 381, 383, 385-389, 394, 453, 494, 496
Ego 147, 189, 352Ehre (honor) 62, 69, 75, 79, 126,
146, 328, 375, 391, 393Eidos/eidetisch 227, 319 f.Emanzipation 65, 69, 77, 283, 362
424Emigration/emigrieren VII, XX-
VIII, 149, 287, 349, 369, 374, 392, 417, 425, 440, 451, 461, 487, 492 s. a. Auswanderung
Emotion/emotional 102, 169, 171, 334, 380, 388, 391, 393 s. a. Gefühl
empirisch 172, 211, 306, 309, 336 f., 339, 344, 391
end XXXIX, 88-90, 93 f., 98, 104-106, 108, 110, 112, 124 f., 127, 139, 143, 355 f., 362, 370, 378, 380-382, 385, 387, 395, 469, 492, 495
England/englisch XXVIII, 21, 29, 37, 39-41, 43 f., 46, 49, 61, 63, 71, 77 f., 83, 140, 149, 232, 251, 261 f., 269, 277, 287, 308, 321, 362, 370, 418-423, 430, 434, 468 f, 471, 493
Entität 115, 333 f., 338, 346, 364Entmythologisierung XXXV-XXX-
VIII, 241, 256, 258, 285, 401, 403Epistemologie/Erkenntnistheorie
143, 178, 188, 288, 350, 356, 358 f., 457, 461 f.
Erkenntnis XX, XXIV, XXVI, XXXVIII f., 12, 15, 23, 161, 177 f., 184, 187, 189, 191, 193 f., 198, 209-214, 216, 219, 230, 269 f., 273, 304, 308-313, 317, 319 f., 326, 329 f.,
508
Anhang
404 f., 455, 457, 459, 461, 463, 465, 467, 476, 478-480 s. a. cognitionErkenntnisgegenstand 462Erkenntnissubjekt 181, 187, 280, 463,
467Gotteserkenntnis 7, 55, 226
Eschatologie/eschatologisch 142, 147, 240, 382
Essenz (essence) 99, 101, 105, 124 f., 127 f., 134, 139, 141 f., 144-146, 346, 358, 373, 456, 458, 468.
Ethik/ethisch XVII-XXII, XXIV-XXXIX, 7, 12 f., 55, 70, 85, 97, 100-106, 110 f., 165 f., 168, 189, 208, 212, 281, 293-296, 378-400, 405 f., 409, 425 f., 435, 444, 452-454, 457, 464, 489 f., 493, 495 f. s. a. Zu-kunftsethik, Verantwortungsethik
Ethos VIII, XVII, XXV, 151, 164, 168 f., 171-173, 193, 207, 214, 282, 302
Evolution/evolutionär XXXI, 99 f., 104, 111, 122, 145, 362, 384, 382, 495
Ewigkeit (eternity) 123-125, 127, 130, 132, 201, 456 f., 459
Exil/Exilierung XVII, 4, 6 f., 12 f., 16, 349, 437 f., 447, 474, 491 s. a. Diaspora, Galuth, Golah
Existentialismus 105, 141, 286 f., 384 s. a. Existenzphilosophie
Existenzanalyse 281faith XXVIII, 78, 97, 114, 117 f.,
120-122, 127, 131-135, 137, 142 f., 146, 345, 366, 369, 375, 377 f., 382 s. a. Glauben, creed, belief
Faktizität 178 f, 181, 442, 462Faktum 201, 233, 263 f., 274, 402Fallibilität/fallibel 107, 111, 394Fatalismus/fatalistisch XXII f., 68,
297, 482
Faust/faustisch XX, 161-166, 265, 460, 482
formal/formalistisch 144, 186 f., 242, 246, 248, 312, 335 f., 339, 357, 367, 388, 464 f., 488
Forschung/Forschen (research) 80, 260, 279 f., 285, 287 f., 290 f., 301, 306, 311, 344, 371, 431, 439, 487, 491
Fortschritt (progress) 13, 25, 108, 226, 280, 382, 391, 393 f., 469, 444, 497
Frankreich/französisch 21 f., 38, 41, 44, 62, 63, 71, 155, 327 f., 369 f., 374, 418 f., 423, 440, 445, 486, 490, 493
Freiburg XXIII, 203 f, 216-221, 283, 301, 311, 369, 453, 460, 470 f., 473 f., 482, 492, 494, 498
Freiheit XXIII, XXXIV f., 59, 67, 79, 84, 93, 110 f, 141 f, 151 f., 154, 199 f., 236, 261, 264, 292 f., 295, 317, 327 f., 364, 374, 380 f., 384, 386, 400, 403, 431, 458»Organismus und Freiheit« XX f,
XXXI, 454, 489Frieden 327, 386, 443, 459, 486Furcht (fear) XXXVII, 78 f., 111,
126, 250, 280, 288, 294, 297, 327 s. a. Angst
Galuth 5, 13 f. 24, 46, 69, 438, 447 s. a. Diaspora, Golah
Ganzheit/ganzheitlich (wholeness) 164, 177, 333, 336, 339, 345 f, 461, 489, 495 s. a. Holismus
Gefahr (danger) 58, 78, 87, 111, 173, 183, 191, 252, 257, 265, 273, 277, 295, 322, 384, 405, 444
Gefühl XXIII, XXVI, 3, 11, 58, 61 f., 68, 163, 171-173, 199, 267, 288, 306, 427 s. a. emotion
509
Begriffs- und Sachregister
Geist/geistig VII, XVII, XIX, XXI, XXIV, XXIX, XXXVI, 20, 31, 33, 55, 65, 70, 154 f., 161, 173, 177-179, 186 f., 189, 193, 199, 205, 207-209, 217, 220, 222, 224-226, 238, 249, 253, 255, 257, 259, 261 f., 269, 272 f., 281 f., 285-287, 292 f., 321 f., 326, 330 f., 407 f., 418, 437, 443, 450, 455, 460, 462, 475 f., 478 f., 487, 481, 489 s. a. Heiliger Geist, mind, spirit
Geisteserbe XXVII, 74Geistesgeschichte/geistesgeschich-
tlich 38, 210, 287, 289, 309, 454Geisteswissenschaft(-en)/geisteswis-
senschaftlich XXI, 277 f., 280, 282, 289, 350, 431, 481
Geistfremdes 178 f., 181Geltungsanspruch XVIIIGenesis XXXVIII, 109, 137, 383,
385, 469Genozid 393, 448Gerechtigkeit 3, 7, 12, 17, 111, 142,
152, 250, 336, 341, 349, 364 f., 368, 387
Gesetz (law) 4, 65 f., 98, 106 f., 109, 129 f., 144-146, 150, 165, 192, 199, 222, 240, 257, 306, 318, 322, 333-338, 340, 345, 364 f., 367, 385, 403 f., 407 f., 472allgemeines Gesetz (universal/general
law) 128, 165, 337, 384moralisches Gesetz 103, 144 f., 454Naturgesetz 130, 144, 146, 151, 211,
306, 310Sittengesetz 167-169, 171
Gewissen (conscience) XXVII, 58, 70, 164, 192, 194, 214, 218, 234, 370, 407 f., 452Vernunfgewissen 183, 206
Gewißheit (certainty) XXIII, 15, 68, 79, 81, 93, 105, 188, 191 f., 193 f.,
213, 306 f., 314, 352, 364, 387Glauben/Glaube XX, XXIII f.,
XXX, XXXV, XXXVIII, 3, 8, 11, 13, 15 f., 56 f., 151-154, 156 f., 200, 202, 215 f., 218, 230, 238 f., 241, 252, 257, 270, 293, 298, 324, 327, 402, 404, 407, 443, 469, 477, 484-486, 489 s. a. belief, creed, faith
Glaubensbekenntnis 208, 303Glaubenslehre 151, 459Gnosis/gnostisch XXXV f., 77, 187,
226, 249, 281, 284-287, 291, 431, 450, 455 f., 494
Golah 64, 66, 72, 330, 423 f., 447, 486 s. a. Diaspora, Galuth
Gott/Gottheit XX, XXIV, XXVI, XXIX-XXXII, XXXVI-XXXVIII, 3 f., 6-9, 11-17, 98-101, 103, 106 f., 109-112, 118, 123-134, 136-141, 144-147, 151-154, 156 f., 168, 174, 187, 199, 201 f., 216, 226 f., 231 f., 238 f., 241-248, 250 f., 254, 257 f., 265, 286, 307, 326, 328, 341, 378-387, 389, 394, 400, 402-408, 410, 445, 450, 454-456, 459, 464, 468 f., 472-474, 486, 489 f., 493 f., 494-496 s. a. Jahwe, Schöpfer, Ebenbild(-lichkeit)
Göttingen 225, 369, 403Griechenland/Griechen/griechisch
77, 114, 122, 141, 184, 186, 191, 195, 211 f., 215, 218, 226 f., 236 f., 255, 259, 272, 309, 313, 315 f., 341, 359, 409 f., 418 f., 457, 468 f., 479 f., 484
Haganah 83-86, 88, 90, 92 f., 96, 449, 451
Haifa 23, 27, 29, 41-44, 48, 51, 91-93, 96, 449 f.
Harvard 370, 426, 491Heidelberg XXII f., 218, 278, 430,
461, 481, 492
510
Anhang
Heidelberger Katechismus XXXIHeidentum/heidnisch (heathen,
pagan) XXVII, XXXI, 70 f., 114, 126, 229, 241 f.
Heilige/heilig (holy, sacred) XXIX, XXXVIII, 6, 10, 16, 56, 64, 99, 119, 122, 126, 144 f., 242, 249, 385, 393, 423, 439, 453, 472, 495
Heiliger Geist 148Heilige Schrift/Texte 31, 46, 282,
455Heimat (homeland) VII, 13, 25, 155,
369, 444Heimatlosigkeit/heimatlos 5, 155,
263Hellenismus/hellenistisch/ helle-
nisch 77, 142, 367, 454, 468Hermeneutik/hermeneutisch XXI-
XXIII, XXVII, XXXIV-XXXVI, 225, 256, 285, 399, 410, 435, 462
Historizismus 209, 304Hitlerdeutschland VII, 61, 63, 84,
423Hitlerismus 62, 65, 75, 424Holismus/holistisch 343, 345, 487 f.Holocaust 295, 391Homo faber 266Homunculus 161Humanismus/humanistisch 41, 103,
218, 242, 341, 380, 384, 406, 472Humanität (humaneness) XVIII, 70,
393 f., 422, 443husserlsch XVII, XXXIII f., 312,
316, 318Hybris 252, 401Idealismus/idealistisch 184, 288, 292,
318, 385, 460, 494Idee
Idee der Philosophie XXXIII, 189 f., 192, 194, 209, 213 f.
Idee der Rechtfertigung XXXIII, 190, 213
Idee der Selbstverantwortung XXXIII, 189, 212, 463 f., 467
Idee der Verantwortung 194, 212Missionsidee XVIII, XXV f., 7, 55-58,
443platonische Idee 210, 309, 454
Identität/identisch XXIV f., 282, 334 f., 357, 369, 391 f., 437 f. 444, 447, 467, 483
Ideologie/ideologisch 24, 56-60, 63, 86, 110, 179, 310, 328, 386, 422, 461, 463
Imperativ 99, 101, 169, 294 f., 339, 496kategorischer Imperativ XXI, XXIV,
147, 165 f., 172Individualismus 142, 148, 162, 164,
385Individualität 139, 143 f., 165Individuum/individuell XXI, 6, 62,
71, 83, 112, 122, 137-144, 164-166, 266, 313, 316, 331, 334-356, 379, 381, 384, 388, 427, 458
Innerlichkeit 183, 186, 292, 321, 330Institution 20, 25, 90, 146, 365, 439,
488Intentionalität/intentional 188, 308,
317, 351, 357, 360, 464Interdisziplinarität/interdisziplinär
XVII, XXXI, 491Interesse 3, 26, 50, 57, 62, 73, 75, 79,
110, 116, 119, 138, 172, 260, 277, 283, 312, 364, 366, 370, 374, 378, 380, 382 f., 388, 395, 431, 447, 455, 497philosophisches Interesse 216, 302
Interpretation XXI, XXV, XXVIII, 210, 256, 286, 292, 309, 338, 344 f., 401, 403, 408 f., 437, 443, 444, 471, 480existentiale Interpretation XXXV-
XXXVII, 404 f., 408
511
Begriffs- und Sachregister
phänomenologische Interpretation 351, 462
philosophische Interpretation 142religiöse Interpretation XXVIII
Intersubjektivität/intersubjektiv XXXII, 167, 169, 266, 351 f., 427, 484, 491
Intuition/intuitiv 194, 214, 259, 292, 313, 351, 356, 367, 461, 465, 467
Irreversibilität/irreversibel 104 f., 107
Islam/islamisch 89, 121, 133, 137, 141 f., 324, 421, 456
Isomorphismus 333 f., 336, 360-362Israel/israelisch VIII, XVII, XXII,
XXVI, XVIII, 3-12, 14, 24, 26, 29, 36, 38, 55 f., 64-66, 68, 70, 72 f., 81, 88 f., 93 f., 96, 150 f., 153, 155 f., 226, 282, 325, 365, 380, 422, 424, 429, 437-440, 443 f., 447 f., 450-452, 458, 469, 494
Italien/italienisch 44, 391-393, 450, 491, 497
Italienfeldzug 149, 450Jerusalem XVII, XXXIII, 6, 10, 12,
15-17, 19, 21-23, 27 f., 33 f., 41 f., 45 f., 48-53, 85, 89, 91, 95 f., 148 f., 206, 301, 311, 341, 419-422, 429, 438, 441 f., 446, 449, 482, 488 f.
Jischuw 19-21, 24 f., 28, 32, 34, 39, 42, 50, 53, 72 f., 448
Jude/Jüdin XX, XXIII f, XXVII, XXX, XXXV, 6 f., 14, 21-23, 57, 61 f., 64 f., 69, 71, 76 f., 80, 87, 107 f., 112, 140, 154-156, 170, 208, 220, 225, 303, 326, 330, 341 f., 375, 379, 392, 407, 411, 415, 421, 424, 437, 440-448, 450 f., 455, 459, 485
Judentum (Judaism, Jewishness) XVII, XIX, XXIV-XXVI, XXIX, 26, 55-59, 64-66, 70-72, 102, 106, 108, 114 f., 119 f., 127, 138, 140,
142, 149-151, 156, 206, 301, 311, 341, 389, 424, 426, 437, 439 f., 442-444, 446 f., 470, 475, 496
Judenheit 54, 64-66, 72 f., 423 f., 486jüdisch VIII, XVII-XX, XXII-XXVI,
XXVIII-XXXII, 7 f., 19-27, 29, 31, 33-38, 41, 43, 48 f., 51-54, 57-59, 61, 63-79, 89, 92, 94, 97, 99, 106, 108-111, 113-122, 126 f., 133 f., 136 f., 140-142, 147-151, 153-157, 242, 253, 282, 285, 301, 310 f., 330, 341, 382 f., 391 f., 407, 411, 417-426, 433, 437-452, 455 f., 459, 464, 468, 488 f., 495
jüdisch-arabisch 87, 119, 142jüdisch-christlich/judäo-christlich
XXXI, XXXIII, XXXVIII, 113-118, 122, 126, 141, 147, 189, 234, 255, 259, 380, 382, 455, 464, 486
jüdisch-deutsch VII, XVII, XXIV, 261, 440, 474
jüdisch-islamisch 121, 141Jüdische Brigade (Jewish Brigade)
XXVIII, 149 f., 391 f., 446, 448, 450, 452 f., 497
Kabbala/kabbalistisch 455Kalam 127 f., 130, 456Kanada XVII, 150, 433(Neu-)Kantianismus/kantianisch
XXX, 129, 422, 443 f., 452 f., 460, 498
kantisch (Kantian) XXIV, XXVI, XXIX f., 129, 452, 477, 496
Kasuistik 331Kategorie/kategorial XXXIII, 31,
49, 130, 198, 247, 256, 263, 266, 286, 292, 352, 402, 404, 468, 475, 481
Katholizismus/katholisch 91, 155, 324, 349, 418, 495
Kausalität/kausal 12, 128, 168, 292 f., 296, 306 f., 339, 358 f.
512
Anhang
Kehre (Heidegger) XXXV, 251, 470Kollektivschuld (deutsches Volk)
328 f.Kommunikation/kommunikativ 82,
135, 289, 294, 352, 446, 469, 484, 491
Kontingenz/kontingent 106, 126-130, 135, 140, 244, 364, 456
Körper/körperlich (body/bodily, corporeal) 10, 31, 33 f., 36, 80, 115, 140, 266, 346, 357, 359, 480, 495 s. a. Leib
Kosmos/kosmisch 102 f., 127, 129 f., 179, 209, 240, 292, 295, 305, 381-383, 454, 495
Kosmologie 292, 495Krieg XXVI f., 29, 38, 40-42, 51,
61-63, 69-81, 87, 149, 326-328, 393, 419, 422 f., 429, 445, 447, 453, 479, 486 s. a. Unabhängigkeitskrieg, Welt-krieg
Kritik (critique, criticism) XXVII, XXXII, XXXIV, 58, 128, 132, 140, 180, 183, 185, 225, 274, 308, 318, 321 f., 360, 364, 405, 437, 461 f., 472, 491, 494Erkenntniskritik 188Sinnkritik XXIX, 465Vernunftkritik(-en) (Kant) XXX, 318,
453 f., 477Kultur/kulturell XVII, XXIV, 20,
23, 25, 28, 34, 37-39, 42, 44, 50, 62, 71, 100, 208, 271, 289 f., 303, 326, 377, 399, 418, 437, 440, 444, 478, 491
Lebenswelt/lebensweltlich XXI, 351Leib/Leiblichkeit XXXI, 65, 207,
218, 287 f., 303, 449Liebe 9, 11, 82 f., 85-88, 91, 153, 254,
257, 327, 341, 347, 355, 360, 368, 372, 386, 393, 401, 403, 451, 495
Logos/Logoi (λόγος) 186, 188, 226, 315, 366, 469
Machtergreifung (Hitler) 221 f., 482 Marburg VII, XXVII, XXXI f.,
XXXVI, 205, 225, 245, 284, 373, 399, 435 f., 444, 453, 472, 474, 497 f.
Materialismus 156, 179, 465Mathematik/mathematisch 36, 42 f.,
79, 170, 206-208, 301 f., 304, 306, 312-314, 319, 335, 337, 339, 369 f., 419, 466, 487
Mechanik/mechanisch 30, 99, 339Menschheit (humanity, mankind)
XXVIII, XXXIX, 7, 70 f., 110, 112 f., 117, 148, 165, 278, 331, 341, 365, 379 f., 385, 388, 391, 393-395, 443 f., 454, 460, 496
Messias/messianisch/Messianismus XVIII, 8, 55, 148, 156 f., 443-445, 459
Metabolismus 338 f.Metaphysik/metaphysisch XXXVI,
XXXVIII f., 62, 70, 100-104, 111, 125-127, 131, 135, 141, 156, 182, 190, 192 f., 229, 242 f., 245-247, 250, 255, 264, 269 f., 273 f., 286, 330, 339, 346, 359, 388, 454, 468, 471, 473, 476, 479 f., 490, 495Metaphysik der Sitten (Kant) XXIV,
282Methode/methodisch XX,
XXXII f., XXXV f., 19, 30, 34, 43, 85, 97, 102, 156, 188, 191, 193-195, 215 f., 280, 282, 287-289, 312-314, 336 f., 340, 343 f., 349-352, 367, 431, 462, 464, 484, 487 f.phänomenologische Methode 195,
208, 215, 304, 308mind/mental XXXV, 79, 83, 85,
89 f., 97, 113-115, 126, 261 f., 333 f., 343-346, 355, 360, 364, 373 f., 379, 394, 468
513
Begriffs- und Sachregister
Mittelalter/mittelalterlich (Middle Ages/medieval) 127, 131, 137, 139, 141 f., 146, 177, 227, 366, 456-458, 470, 472
Moderne/modern XX, XXIV, XX-VII, XXIX, 7, 19-22, 24, 26, 31, 33, 36 f., 41 f., 70 f., 77, 97-102, 104-111, 113, 123, 126, 130, 135, 139-141, 146, 173 f., 229, 259, 261 f., 266, 284, 286 f., 292, 309, 319, 341, 386, 394, 418, 420, 439, 443, 448, 452
Mönchengladbach (München-Glad-bach) XXV, 3, 150, 426
Monotheismus/monotheistisch XX-VII, XXXI, 55, 126 f., 145, 154, 341, 444, 489
Moral/Moralität/moralisch VII, XIX f., XXIII-XXVII, XXX, XXXII, XXIX, XXXVIII f., 58, 61, 68, 73, 78, 85, 92, 100-103, 107, 111, 131, 144 f., 147, 152 f., 164, 190, 193, 213 f., 216, 364 f., 369, 373 f., 380, 386, 388 f., 393 f, 422, 435, 437, 443, 446 f., 452-454, 493 f.
Mortalität 112, 263, 435 s. a. Ster-blichkeit
Moslem/muslimisch 108, 127, 136, 421
Mythologie/mythologisch XXX-VI f., 63, 109, 256 f., 285, 394
Mythos/mythisch XXXV, XXX-VII f., 256, 258, 285, 362, 401, 408
Natalität 263-265Nation 7, 69, 90, 217, 444 f., 447, 486Nationalismus 20, 24, 155, 217Nationalsozialismus/ National sozia-
listen/nationalsozialistisch XXIV, XXVII, 65, 69-71, 220 f., 222 f., 322-326, 331, 424, 448, 474, 484 f., 487, 491 s. a. Nazis
Naturalistischer Fehlschluß XX, 496
Naturwissenschaften/naturwissen-schaftlich (natural science) 36, 38, 41-43, 48, 101 f., 129, 140, 280 f., 288-291, 293, 319, 334, 349 f., 370, 381, 430, 457 s. a. Wissenschaft
Nazi/Nazis 154, 221, 223, 391 s. a. Nationalsozialismus
Nazideutschland XXIII, 326, 342, 485
Nazismus/Nazitum XVII, XX-VII f., 63, 65 f., 373, 424
Nazizeit XXXI, 224Neues Testament/neutestamentlich
XXXV-XXXVII, 115, 257, 284, 326, 375, 399, 407, 472
Neuplatonismus/neuplatonisch 121 f., 127, 137, 456
New School for Social Research 262, 343, 353, 368-371, 490, 492
New York XVII, 46, 111, 150, 262, 269, 373, 375, 399
Nihilismus/nihilistisch 97, 106, 286, 405 f., 409, 478, 494
Nominalismus 139, 142, 144, 146, 458
Objektivierung/Objektivation/objektivieren 219, 225 f., 219, 226, 229, 233, 241, 246, 249 f., 255 f., 258, 285
Ohnmacht/ohnmächtig XXIII, 5, 61, 63, 68, 296, 423, 482
ontisch 188, 230, 244-247, 250, 473Ontologie/ontologisch XX, XXX,
XXXII f., XXXVIII, 125, 138, 140, 183 f., 186 f., 190-192, 212 f., 230, 241-243, 245-247, 250 f., 255, 257, 288, 292, 334, 350, 352, 455, 463, 468, 471, 473ontologische Differenz 241, 245-247,
473Organismus XXXI, 292, 333, 336 f.,
340, 343-346, 370, 488 f.
514
Anhang
»Organismus und Freiheit« XX f., XXXI, 454, 489
Philosophie des Organismus 281, 295Orient/orientalisch 22, 24, 52, 66 f.,
85, 418 f., 424, 439 f.Palästina XVII, XXIII, 6 f., 19, 21 f.,
24 f., 27-29, 33-36, 42 f., 47, 54, 65-67, 72-74, 77 f., 90, 92, 149, 391 f., 417-421, 424 f., 437-442, 445-449, 451
Paradigma/paradigmatisch XXXIV, 103, 277, 359, 379, 464
paulinisch 134, 142, 257, 470Pessimismus/pessimistisch 68, 315,
387Phänomen (phenomenon, -na)
XXXIII, 113, 119, 147, 193-195, 211, 214, 234, 256, 279, 295, 308, 310, 339 f., 344 f., 350, 399 f., 405, 407, 461, 487, 491, 495
Phänomenologie/phänomeno logisch XXXIII, 194 f., 206, 208, 211 f., 215-218, 224, 257, 283, 288, 301 f., 304-306, 310-312, 318, 346, 351 f., 357, 362, 369-371, 462, 464 f., 467, 488, 490-492transzendentale Phänomenologie
XXX, XXXIII, XXXV, 350 f., 460, 464 f.
Philosophieantike Philosophie 117, 122, 126, 128,
138, 456Bewußtseinsphilosophie XXX, 188,
216, 287, 350, 460, 463, 491christliche Philosophie 116, 118, 122dialogische Philosophie XXII, XXXVExistenzphilosophie 466griechische Philosophie 77, 227, 313,
457jüdische Philosophie 116, 140, 455 f.,
459Moralphilosophie 464naturalistische Philosophie 209, 304
Naturphilosophie 288, 290Philosophiegeschichte 190, 213, 292,
464Religionsphilosophie XXIX, 411westliche Philosophie 113 f., 118 f.
121 f., 145, 323, 426physical 78 f., 85, 103, 125, 229, 132,
334, 337 f., 350, 362, 366, 386Physik/physikalisch (physics) 36,
42 f., 52 f., 98, 104, 125, 129 f., 140, 211, 288, 291-293, 310, 319, 382, 487 f. s. a. physical
physisch XXVII, 6, 14, 61, 67, 287 f., 292, 325, 448, 487 s. a. physi-cal
Pluralismus/Pluralität 100, 263Politik/politisch VII, XVII, XXIV,
XXVI-XXVIII, XXXI, 36 f., 57, 61-63, 65 f., 68 f., 72, 74, 77, 85 f., 89, 92, 104, 111, 155, 208, 217, 263 f., 269, 275, 278, 303, 321-324, 326, 329, 366, 369, 373 f., 386, 394, 406 f., 410, 418, 424, 437, 439 f., 442-444, 446-448, 451, 453 f., 461, 471, 481, 485
Positivismus/positivistisch 100, 106, 156, 185, 308, 460
Pragmatik/Pragmatismus/pragma-tisch XXX, XXXIV, 105, 266, 350, 388, 401
Premio Nonino XXI, XXXIX, 391, 435, 497
Prinzip XXI f., XXIX, XXXVII, 22 f., 33, 39, 41, 63, 65, 70, 99, 104 f., 111, 123, 127, 129-131, 140 f., 143 f., 151 f., 167 f., 186, 188, 190, 207, 213, 237, 264, 278, 285, 302, 308, 314, 334, 337, 339, 346, 351, 380, 387 f., 401 f., 409, 422, 442, 452, 465, 468 f., 484, 498 s. a. archéIndividuationsprinzip 138, 144
515
Begriffs- und Sachregister
Prinzip aller Prinzipien 194, 214, 465, 467
»Prinzip Verantwortung« XVIII, XXI, XXXVIII, 298
Prophet/prophetisch XIX, XXIV-XXVI, 3-16, 55 f., 58-60, 126, 151, 173, 255 f., 282, 365, 402, 437 f., 443-445, 459
Prophetologie/Prophetentum XXV, 249
Psyche/psychisch 100 f., 292, 306 f., 250, 350
Psychoanalyse 99, 101Psychologie/psychologisch 42, 46,
99 f., 101 f., 104, 107, 111, 118, 141, 210, 230, 274, 306, 308-310, 343, 350, 356, 369 f., 386, 393, 491
Psychologismus 185, 210, 308 f., 463Qualität/qualitativ XXXI,
XXXV f., 42, 83, 103, 142, 188, 265, 296, 350, 362, 364 f., 373, 421, 431
Quantität/quantitativ 162, 296, 334 f., 338-340, 431
Radikalismus 164, 193 f., 214, 310, 465
Rassismus/rassistisch XVII, XXVII, 393 f., 435, 491
Rationalismus/rationalistisch 77, 147 f., 385, 456
Rationalität/rational XX, XXVII, XXX, XXXV, XXXVII, 70, 102, 116, 120, 124 f., 129-135, 143, 170, 210, 218, 251, 289, 305, 378, 387, 389, 393, 401 f., 457, 461, 484
Reason/reason XXVIII, XXXIX, 78-80, 88, 97, 100, 105, 108, 112, 115, 117 f., 120 f., 124, 127, 130-134, 136 f., 142, 145, 147 f., 338, 352, 362, 377, 387-389, 394, 452, 457 s. a. Begründung, Vernunft, Ver-stand
cunning of Reason 118pure reason 124reasonable 111speculative reason 107, 130
reasoning 110, 130-132, 139, 355, 359, 361, 367, 387
Rechtfertigung/rechtfertigen (jus-tification/justify) XIX, XXVI, XXXIII, 7, 55 f., 58, 108 f., 119, 140, 162, 189 f., 192, 194 f., 213-215, 220, 230, 269, 304, 322, 331, 380, 467, 476Selbstrechtfertigung XXXIII, 189,
194, 213Rechtfertigungsideal 193, 214Relativismus/relativistisch XXVII,
XXX, 100, 185, 210, 309, 377, 463Religion/religiös VII, XIX, XXV-
XXX, XXXIII, XXXVI-XXXIX, 4, 6, 15 f., 20, 38 f., 70 f., 78, 97, 103, 110, 115-118, 122 f., 127, 150-152, 154 f., 190, 202 f., 213, 226, 230, 242, 248, 257, 264, 278, 282, 286, 321-324, 329 f., 378 f., 383, 386, 388 f., 395, 400, 406, 409, 418, 437, 439, 442 f., 455, 457, 460, 468, 484, 494, 496israelitische/jüdische Religion 4, 57,
150 f., 157, 383, 443 f.Religionsgeschichte 3, 282, 455Religionswissenschaft 285
Renaissance 119, 188, 320, 431, 455res cogitans 188 f., 487res extensa 188 f., 334, 487Satan/satanisch 64, 240, 342, 423Schanghai 64, 423, 447Schicksal (fate) XXI, XXIII, XXVII,
7 f., 12 f., 61, 64 f., 68, 72, 88, 91, 106, 154, 168, 199, 220, 235-238, 240, 246, 255, 259, 288 f., 293-295, 353, 394 f., 462
516
Anhang
Scholastik/Scholastiker/ (School-men) 119, 127, 455
Schöpfung/Schöpfer (Creation/Creater) XX, XXX, XXXVIII f., 98 f., 102 f., 106 f., 109-111, 120-123, 125, 128-133, 135-142, 151 f., 161, 198, 244, 254, 341, 351, 381-387, 389, 395, 454-457, 459, 464, 468, 472, 489, 493-495
science/scientific 79, 97 f., 101 f., 104, 106-110, 129, 139 f., 277, 333 f., 336, 339, 343, 345, 347, 349-352, 370, 457, 468, 487 f. s. a. Naturwissenschaft, Wissenschaftexact science 333natural science/science of nature
101 f., 129, 140, 334, 349 f., 370, 381, 457
political science 89social science 349-352, 369 f.
Seele XXXI, 5, 64 f., 67, 80, 89-91, 103, 142, 162, 198, 201, 224, 271, 288 f., 306 f., 316, 353, 386, 423, 450 f., 468 f., 491, 496
Seiende XXX, XXXII, 191, 226, 241, 243-246, 253, 298, 473, 495
Seinslehre/Lehre vom Sein 193, 288, 292 f. s. a. Ontologie
Seinsvergessenheit 237, 251, 471Semantik/semantisch XXXIV, 360,
362 f.Sensualismus 184Sinai XXIV, XXXIX, 151, 153, 341,
380, 395sinnlos (senseless) XXII, 202, 441,
465Sittlichkeit/sittlich XIX, XXVI, 3,
13, 16, 165 f., 169, 171 f., 174 f., 293, 296 f., 331, 427 f., 442 s. a. Ethik, Moral
sokratisch 145 f., 171, 185, 188, 242Solidarität VIII, XXXIX, 395
Soziologie/soziologisch 40, 178, 181 f., 282, 349-352, 428, 461-463, 490
spirit/spiritual XXVIII, 77 f., 88 f., 91, 101, 107, 117, 121, 134, 341, 344, 347, 349, 353, 366, 377, 380, 382 f., 387, 494 s. a. Geist
Holy Spirit 148Sprachereignis 249, 399 f., 403, 406,
410 f., 498Staunen (wonder) 103, 112, 243 f.,
274, 290, 347, 357, 384 f., 454, 480, 490
Sterblichkeit 263 f., 288, 298 s. a. Mortalität
Stoa/stoisch 409, 454Stoffwechsel 266, 287, 292 s. a. Me-
tabolismusStolz/stolz (pride) 101, 183, 223,
228, 343, 391, 394, 401, 494Subjekt 56, 69, 102, 104, 131, 138,
163, 165, 167, 172, 175, 177, 187, 191, 193, 198, 214 f., 218 f., 229, 238, 246, 254, 278-280, 293, 314, 350, 362, 367, 401 f., 427, 431, 481 s. a. Erkenntnissubjekt, Intersubjektivität, Subjektivität
Subjekt-Objekt-Spaltung 253 f.Subjektivismus/subjektivistisch 210,
250, 309Subjektivität/subjektiv XIX f.,
XXX, 100, 106, 108, 141 f., 152, 164 f., 170, 172 f., 175, 186, 188, 230, 252, 277, 279 f., 292, 306 f., 350, 383, 427, 431, 464, 498 s. a. Intersubjektivität
Substanz XXXIX, 140, 144, 155, 188, 245, 247, 256, 336, 344, 358, 374, 494 s. a. Essenz
Sünde/Sünder 7, 12, 14, 141, 379, 386, 395, 404, 407, 409
517
Begriffs- und Sachregister
Erbsünde (Original Sin) XXXIX, 133, 142, 395
Todsünde XXIII, 482Synagoge 64 f., 140, 325, 423 f., 450 Synthese/synthetisieren XXI, 26,
130, 143, 147, 164 f., 180, 182, 357, 461
Systemtheorie XXXI, 333 f., 336, 339 f., 487
Talmud 19, 24, 26, 29-31, 38, 46, 151, 420
Technik/technisch (engineering/ technique) VII, 23, 37, 42-44, 79, 89, 104, 107, 111, 268, 281, 293, 295-297, 337, 389, 393, 464
Technologie/technologisch XX, XXII, XXXVII, XXXIX, 97, 101-104, 107, 109, 111, 255, 295-297, 366, 386, 394
Tel-Aviv 41, 82, 417Teleologie/teleologisch 12, 339, 346,
381 f., 407, 488, 495Theologie/Theologe/theologisch
XVIII, XXIII, XXV-XXVII, XXX-XXXII, XXXVI-XXXIX, 14, 97, 121 f., 128, 132, 141, 147, 151 f., 225-229, 231-235, 238, 240-252, 255-257, 282, 321-325, 377-389, 399 f., 403, 410, 436 f., 454-457, 459, 470, 472 f., 484 f., 493-498christliche Theologie/Theologen
XXXVIII f., 226, 228, 233, 235, 238, 245, 252, 256, 378 f., 382, 389, 493
natürliche Theologie (theologia naturalis) 120, 133, 143, 242 f., 381, 383
Theorem 367, 471theoria (θεωρία) XXXIII, 193, 211,
214, 309 f., 468Theorie/Theoretiker XXX, 58, 79,
99, 101, 121, 123, 125, 127, 141, 144, 148, 178, 180, 186, 209 f., 218, 255, 293-295, 304 f., 308, 310, 313,
337, 339, 343, 346, 350 f., 359, 361, 366, 370, 382 f., 448, 458, 462, 464 f., 467 f., 481, 487 f., 491 s. a. Epistemologie/Erkenntnistheorie, System-theorieethische Theorie XXIX, 97, 105, 295(natur-)wissenschaftliche Theorie 101,
293philosophische Theorie 123, 278, 293politische Theorie 261, 374
Thora (Tora, Torah) 19, 24, 26, 29-31, 38, 49, 100, 151, 385, 420, 459, 468
Timaios 454, 469Tod XXXII, XXXIX, 81, 94, 96,
106, 112, 142, 219, 221, 254, 263-265, 334-336, 370, 372, 388, 407, 466 f., 492
Tradition XXVII f., 55, 78, 108, 113, 121 f., 131, 143-145, 147, 155, 183 f., 189 f., 193, 212 f., 218, 230, 235, 255, 259, 270, 275, 341, 368, 382, 387, 389, 451 f., 454 f., 464, 469, 472, 476 f., 484biblische Tradition 155, 255, 464christliche Tradition XXVIII, 78, 378judäo-christliche Tradition XXXVIII,
382jüdische Tradition XXIX, 26metaphysische Tradition 242, 476philosophische Tradition XXX, 97,
113 f., 118, 121 f., 136, 144, 147, 228, 426, 456
prophetische Tradition 402, 437religiöse Tradition XXXVIII, 97westliche/abendländische Tradition
XXVII, 113-115, 118, 121, 426transzendental XXXII, XXXV, 188,
193, 195, 215, 219, 312, 350-352, 371, 455, 460, 464 f., 467, 491
Transzendenz/transzendent XXIX, XXXV, 12, 98-101, 106-108, 110,
518
Anhang
128 f., 136, 143, 156, 186, 241, 244, 288, 388, 480
Türkei/türkisch 22, 38, 41, 324, 419, 421, 439, 448
Unabhängigkeitskrieg (Israel) XX-VIII, 81, 150, 451 f.
Unendlichkeit/unendlich (eternity/eternal) XXXI, 99, 101, 103, 112, 123-125, 127, 130, 132, 141 f., 145 f., 161, 197, 200, 209, 245, 278 f., 291, 305, 317, 357, 388, 454, 456, 480, 494
Universalien (universals) 139, 142, 364, 458
Universalienstreit 458Universalität/universal XX, XXV,
15, 55, 99 f., 126, 137, 139, 141, 143 f., 147 f., 185, 191, 194, 333, 365, 379, 384, 388, 402 f., 443, 457 f., 461, 487, 489
Ursache 13, 168, 265, 322, 490 s. a. cause
Utopie/utopisch/Utopismus XVIII, 107 f., 386 f., 394, 463
Verantwortlichkeit/verantwortlich XVII, XXXIX, 74, 83, 91, 105, 109, 165, 253 f., 293, 321, 384, 410
Verantwortung XXI, XXIV, XX-VII f., XXX, XXXII f., XXXVII f., 109 f., 165, 189 f., 194, 213, 254 f., 296, 329, 395, 427, 454, 464, 472, 496 s. a. Verantwortungsethik, Zuku-nftsverantwortung»Prinzip Verantwortung« XVIII,
XXI, XXXVIII, 298Selbstverantwortung XXXII f., 189,
212, 236, 463 f., 467Verantwortungsethik XXXVII,
XXXIX, 489Verbindlichkeit/verbindlich (obliga-
tion) XX, XXXIII, 86, 170, 178 f., 308, 322, 365, 380, 384, 459, 494
Vereinigte Staaten von Amerika (USA) VII f., 371, 374, 489-491, 493 f.
Verifikation/verifizieren/ verifizier-bar 100, 106, 171, 180, 257, 334
Vernunft/vernünftig XXVII, XX-IX-XXXI, XXXIII,152, 167, 169 f., 172, 183-193, 206, 212-214, 219 f., 228, 236, 240, 269 f., 273, 275, 282, 293, 296 f., 310, 313-318, 403, 427 f., 453 f., 463, 467, 476 f., 480, 484, 490, 496 s. a. Reason
Verstand 33, 170-172, 192 f., 269 f., 296, 315, 318, 457, 477 f., 484 s. a. Reason
Verstehen (comprehension/under-standing) XXXV, 91, 118, 259, 278, 286, 343-345, 350 f., 358, 366 f., 385, 490Fremdverstehen 351Selbstverstehen 288Sinnverstehen 350
Vita activa 260-263, 266, 475Vita contemplativa 261 f.Volk (people) 3-8, 10-17, 22, 36,
61-63, 67-69, 73, 79, 86, 88, 93, 154, 173, 222, 373, 380, 391-393, 418, 437 f., 442 f., 454, 469, 484, 486, 494
deutsches Volk 328 f.jüdisches Volk 7, 61, 68 f., 72, 74-76,
446 f.Volk Israel 12, 55, 153, 325, 437, 458Vorsokratiker 236, 255, 408Wahrheit XXXII, XXXIII f., 3, 59,
63, 83, 86, 97, 100, 106, 108, 111, 116 f., 126, 133, 138, 145, 148, 154, 179 f., 184, 190-195, 208-210, 213-216, 220, 224, 227 f., 234, 237, 240, 242, 252-254, 257, 270, 273, 278 f., 294, 303, 305-307, 309, 312, 315-317, 328 f., 333, 352, 360, 366-368, 374, 386, 402 f., 408, 410, 452, 454,
519
Begriffs- und Sachregister
459, 462 f., 467, 470., 472, 476 f., 486 s. a. aletheiaBegriff der Wahrheit 190-193, 213,
220, 463göttliche Wahrheit (sacred truth) 119,
122, 126mathematische Wahrheit (arithmetical
truth) 313religiöse Wahrheit 443Wahrheitsanspruch 179, 462 f.
Wahrnehmung/Perzeption (percep-tion) XXXIII f., 355-357, 359 f., 363-365, 367, 491 s. a. Anschauung, cognitionclara et distincta perceptio 192Wahrnehmungspsychologie 491
Weisheit (wisdom) XXXVIII, 15, 108 , 111 f., 141, 145 f., 209 f., 304 f., 346, 454 f., 469
Weltkrieg XVII, XXIV, 41, 44 f., 76, 84, 88, 92, 218, 222, 288, 369, 391, 439 f., 448, 451-453
Wert (value) XXVII f., XXX, 43, 64, 70 f., 78, 98, 100 f., 108, 112, 145, 164, 166, 168, 170, 172-174, 200, 209, 220, 304, 334, 359, 383, 423, 447, 459 f.Unwert (countervalue) XXVIII, 66,
78, 424Wertproblem XXX, 173
Widerstand XXXI, 19, 66, 248, 450Wille (will) XXIII, 13 f., 79, 98, 102,
105, 107, 109, 122, 128, 131, 134, 140-147, 163, 165, 169, 171, 239, 253, 365, 380, 385, 407, 447, 458, 490Erkenntniswille 193, 214, 297Wertwille 170, 174Wille Gottes (divine will) 127-131,
137-139, 141, 143-146, 380, 385, 490Wissen (knowledge) XXXIII, 76, 77,
79, 85, 87, 89, 97, 100, 102, 104, 108 f., 111, 113, 116 f., 122, 125,
128, 131 f., 137 f., 143-145, 147, 151 f., 177, 182, 191, 194, 202, 210, 215, 219, 222, 237, 258, 269-271, 273, 275, 278, 280, 288-290, 294, 296-298, 307, 309, 312 f., 338, 341, 343, 346 f., 355, 358, 365, 431, 465, 477, 480, 482
Wissenschaft/wissenschaftlich XVII, XXXV f., 36, 43, 50, 183-186, 188 f., 194, 206-212, 218, 229, 231, 250 f., 268-270, 272, 277-285, 289 f., 295-297, 301-306, 308-310, 313, 318-320, 431 f., 455, 457, 461 f., 464, 466, 473, 477, 479, 483, 487 f., 490 f. s. a. Geisteswissenschaft, Natur-wissenschaft, scienceerklärende & verstehende Wissen-
schaften 278, 350exakte Wissenschaften 207, 278, 282,
290, 302, 431, 481strenge Wissenschaft 188 f., 193 f.,
207-210, 214, 303-305, 309, 312, 314, 432, 464, 466, 483
Würde (dignity) 62, 85, 100, 102, 111, 255, 303, 346, 385, 437Würde des Menschen 62, 149, 325 f.,
331, 485Ziel XXVI, XXX, XXXVII, 7, 15,
52, 74 f., 152 f., 191, 209, 257, 268, 288, 302, 305, 401, 439-441, 448, 476 s. a. telos, Zweck, aim, end
Zionismus/zionistisch XVII f., XXII, XXIV-XXVI, XXXV, 19, 24, 26, 28 f., 31 f., 38, 45, 51-54, 60, 65, 69, 72-74, 77, 82, 92, 155, 417, 421, 424, 427, 437-445, 447 f., 451, 489
Zukunft (future) XXVI, XXX, XXXVII, 3, 11, 13, 24, 45, 56, 64, 66, 84, 86, 92 f., 104-107, 111, 143, 156, 189, 295 f., 298, 329, 367, 382, 388, 446, 472, 444, 485, 496
520
Anhang
Zukunftsethik XVIII, 496Zukunftsverantwortung/zukunfts-
verantwortlich VIII, XVII, XX-VII, XXXVII, 189
Zwang (compulsion) XXIX, 21, 105, 185, 306 f.
Zweck (purpose) 7, 50, 57, 75, 83, 85 f., 95, 98, 108, 115, 119, 126,
141, 162, 165, 191, 200, 268, 272, 289, 314, 339, 380 f., 389, 394, 420, 490 s. a. aim, end, telos, Ziel
Zweifel (doubt) 14, 170 f., 191, 287, 296, 482