CEBUANO
1 Hosted for free on livelingua.com
3-
Teaching a foreign language through dialogs is the core ofsecond language teaching theory; it springs from the linguistictheory that language is basically a spoken phenomenon, not awritten one. Achieving fluency in hearing and speaking a newlanguage must pre4d reading and writing in the new language.
Dialogs are particularly effective in teaching language because,.they are not only purely oral and therefore primary exercises inlanguage learning; they are also immediately useful outside of clar;:sbecause they are colloquial; they can-be made so that they keepclass interested; and the structures in them can be easily adaptedfor use in other dialogs or as a base for habit- forming drills.
In these lessons you will confront a plethora- of dialogs. aroundwhich the lessons are built. Try to notice the failures and sue,-ceases of the dialogs you will be exposed-to, so that when .you areon your own learning Cebuano you will be able to construct good.dialogs with an informant and then learn them with his helps
Notice also the technique of lenrning lAth.dialogs. Whethertherit'is only one studedt or twenty, you can follow. similar steps... .
1.* The teacher. should present the dialog in a clear and in-teresting way. He should act it out or present it with visual aids,so that as you listen and watch you know who says what, to whom,about what, and when.
2. Lfter you have watched and listened to the dialog several.'times, say each line after the tacher first in groups, thenindividually. It doesn't matter if your understanding and pro-nunciation aren't perfect.
3. After you have repeated the whole dialog after your teaqherseveral times, have him take one part and you take the other firstin groups, then individually.
4. Then switch roles.
5. You should pretty well memorize the dialog so that thepatterns and intonations become a habit for you. act it out withas much true --to life reality as possible; or batter, exaggeratesso that meaning is associated with the words and sentences
Once you have memorized'a good dialog' you. will all of a suddendiscover. that you are fluent in certain situations, and can toolpeople into talking more Cebuano to you than-you undertstand. Thatis when you begin to learn; .if you keep your ears and brain and heart
.open the language and the culture will begin to make good sense.
_ .4., n. "3_ vt..1,:u
2 Hosted for free on livelingua.com
r-t-,77 t
DRILLS
Every language has basic patternsr subject and predicateorder, clause order, word order' etc. Various Visayan structuresare presented in the dialogs. The drills following the dialogsgive practice on these structures and expand them.
Drills make your production of a pattern become a habit. First* the teacher models the pattern and you imitate it. In same drills,
the teacher firstgives a model then only a word, picture, or gesturecue: you reproduce the full pattern. -This is done as group, thenas individuals; If you need help the teacher will again model thepattern. You repeat after the teacher. After a pattern is fairlywell learned, you and the other students use it in context (suchas a dialog, a chain response drill, or free conversation).Don't feel limited by your lack of vocabulary. Use English words.
You should reapet. the drills until you cnn spy them withreasonable ease.
Since language is mainly a smiken phenomenon, not a.writtenone (especially in the Philippines) the dialogs and the drillswill be presented to you orally first. After you have worked withthem orally you 411 get copies of the lessons: they may be usedfor additional practice, review, and aids for those who also learnby reading.
3 Hosted for free on livelingua.com
4,`,7`. . _ 7"577.."1 .?". TNINT17
MINIMAL PAIRS
When you learn a foreign 'langanse-it is often dicTicult topronounce some of the sounds you hear. In fact, it is sometimeseven difficult to hear risht the sounds which assault your errs.
To help you hear, then distinluish sounds you hear, then makethe sounds yourself and .use them in your conversation, you can useminimal pairs. That is, you can orally study a pair of words,differ from ech other in only one sound, Cie sound which you hr..-:edifficulty hearing and saying.
For instance, if you are Filipino and cannat'say afoot.' becaUseyou can't hear ord say the II" sound you 'can study the words afootifand nputu in contrast. In a pair of words like this the difficultsound is isolated after a while, you learn to hear the. differencebetween words th once sounded tho same to you, then you learn tosay them.
Or, if you are American and cannot say ''natii because you can'thear and say the glottal stop, you cant study the words "nato andonan, in cw,rast.
In these lessons you will study five sounds which may bexlif"icult for Americans learning Visayah. They are 1) the ;lottalatop (2) the consonant "ng" (3) the consonants "p", Ilk" and "t",pronounced without a puff of air. As you learn these sounds cbservethe method of the pronunciation lessons, so that you will be ableto continue them with a teacher in the place where you're asligned.
4 Hosted for free on livelingua.com
-77-3.fr t,;vr.or17rVr7Ss',r..
Notice that a complete lesson consists of four parts:
1. listening
The teacher presents pictures of the pairs to youand identifies each one with a word or a sentence.You only listen, you don't say anything.
2. tecognition
a. The teacher says two words of a pair. Sometimeshe will say the same word. Sometimes he will saythe pair. You indicate whether they are differentor the same.
b. Then you identify a word with its meaning. Theteacher holds the two pictures and says one word.You indicate which picture the word.belongs to.
c, The teacher then says word (from the minimalpair list. (from'column I and column II). Youindicate whether the word belongs in column Ior column II.
* During the recognition stage you still don'trepeat the words. , You listen and signal yourrecognition by-yes-no answers, gestures, or sighssuch as raising one hand or two hands, standingor sitting, etc.
3. production (this comes only, after successful completionof recognition)
- You finally get to say the difficult sound' in wordsand santances. You identify pictures by sayingthe word repeating after the teacher. Work tomaster the sound.
4. enrichment .
The teacher present& rime9, riddles, games, complexsentences, dialogsvild songs which use the difficultsound. This increases your habitual use of thecorrect sound,,
.-You and your teachers quit as soon as you get tired.Study minimal pairs with your teacher for only afew minutes ata time.
5 Hosted for free on livelingua.com
717,.0 ,- i.e. 1
4'1,
(Visayan - Cebuano)
DIALOte
(English)
A
utp, Dialog
Situation: Si Betty ug si Lite Situation: Betty and Lita meet in
nagkitaf as plass. Nagdala si tlie plaza.. Lita is carrying a
Lita ug basket. Nazdala si . basket. Betty is carrying a
Betty ug sulat. letter,
Betty: Asa man ka, Lite?
Litz's. Se Mkarkado. Ikaw?
Betty: 'Ss poet office.
o'
Where are you going, Lite?
To the market. (How about) you?
To the post office.
6 Hosted for free on livelingua.com
T`
DRILLS FOR DIALOG,
I. Pattern: Asa man ka? Sa
A. Response drill: Students give short, answers, using Englishwords for destinations.
TeacherAsa man kaAsa man-ka?Asa.man ka?Asa man ka?
etc.
Student(s)Sa library,Sa post office.Sa swimming pool,
tennis court,
B. Chain response drill: students ask and answer each other, usingEnglish words for destinations.
Student . StudentAsa man kar7 Sa dormitory.
,
Asa man ,ka? Sa night club.Asa man ka? Sa municipal building.
etc.
C. Introduction of new vocabulary: important places.in a town orpoblacion. The tencher introduces the placeswith pictures and shows a typical town layouton a map..
7 Hosted for free on livelingua.com
8 Hosted for free on livelingua.com
"8"""..
D. Students say new words as they see pictures.
.A-3
E, Students say new words as teacher. points to places on the map.
F. Relponoe drill:
Tea herAsa man a,Asa man ka?Asa man ka?
students give short answers cried by teacher'spointing.
(Points by 4tudentgarket Sa merkado.
. Church Sa simbahan..CoOkpit Ss bulangan.etc.
G. Response drill: .everybody asks one student where he is going;single student answers, either cued or at will.
StudentsAsa man ka, Joan?Asa man ka, Bill?
etc.
Student.Sa klinika.'Se eskuwelahan.
H.-,Short dialog exchange; either cued or free.
let StudentAsa man ka?Ass .man katAsa man ka?
2nd 44dent lltauchgSa eskuwelahan, Ikaw? , StipIasa.Sa pantalan. Ikaw? Sa merkado.
etc."'
I. Minor Dialog: to memorize.
Situation: Si. Ben uc. RaulNagkita' as dalan. Nagdala'sila ug sunoy.
Ben: Asa man ka?Raul: Sa bulangan, Ikaw,
asa man?Ben: Sa bulangan nab.
po m a 1m I I re r is wo
Situation: Ben and Raul meeteach other'in the street, Theyare carrying roosters.
'Awe are you coing?To the cock pit. Where are izt-
going?To the cock pit too.
J. Conversion drill: students transform sentence; cue Omen byteacher.
Teac =rAsa man aAsa man ka?
etc,
udentsaw, asa man? .
Ikaw, asa man?
9 Hosted for free on livelingua.com
K. Response drill: response
1st StudentIkaw, asa man?Ikaw, asa man?
L. Response drill:
1st StudentTE7 iiigrir7ca
Asa man ka?
4°4
cued by pictures or map.
21.151 Student.3-6meng337Sa bulangan.
etc.
cued by pictures or map, or can be freeexpression.
2nd Student 1st Student.
Ikaw, asa man? Sa dormitory sab.Sa library.
etc.Ikaw, asa man? Sa pizza parlor.
M4 Response drill: cued by pictures or map, or by nodding orshaking head.
2nd Student 4t StudentSecaaFiTa . ... .
Ikaw, asa man? (nod) Sa cafeteria -ea%Asa man ka? Sa pantalan. Ikaw,
asa man? (shake) Sa merkado.etc.
1st Student73.; man 6/
N. Act out liwith appropriate props. Work toward completelyfree and correct expression.
10 Hosted for free on livelingua.com
Supplement A -'5
I. Vocabulary introduced in the lesson
A. Dialog
asa where (with future sense)ka you (singular pronoun)Day you (singular prohoun, long form)man (a particle withOut content meaning; one use
is for euphony)merkado marketsa (functions as a preposition here; serves for
English at,' in, on, to, etc.)
B. Drills
bulangan
klinika
eskuwelahanmunisipiyopantalan
plasasabsimbahan
cockpit, where cockfights are held onSundays and holidaysmedical clinic ("k" follows "b" in theCebuano alphabet)school, elementary schoolmunicipal building, town halldock, pier, wharf (structure that extendsinto the sea)plaza, town squaretoo (meaning also)church
II. Cultural notes
A.. Asa man ka? - This question is the commonly used greeting;it'is equivalent to nhi" or god morning!'in English.
B. Map of a typical Philippine.town
1. The municipal building, church, plata, market,tennis court, school and higti school are usuallynear each other, clustered around the ,center oftown.
2. Besides these things a town might have a movietheater, bowling alley, recreation hall, clinic,'PACD office, court, Rural Health Office, cockpit.
3. The municipal building houses the legislative,executive, and Judicial branches of the governnemt.'
4. The market gives the town its daily food supply.Most markets have me market day a week duringwhich other commodities are available. Peoplefrom the surrounding barrios and towns flock tothe market on market day to buy and sell theirproduce and wares.
5. The poblacion, or town proper, usually has pavedroads. The outlying barrios are reached by dirtroads or sometime0 Paths.
11 Hosted for free on livelingua.com
DIALO.G
Ikaduhanp,splas144.- Semid, Waage
Situation: Si Imelda ug si Situation: Imelda and Maria meet in
Maria itaztagbot sa dalan.si the street. Imelda is carrying a
Imelda.nagdala ug bronda. veil.
Maria: Asa man ka?
Imelda: Sa simbahan.
Maria: Layo' ba ang simbahan?
Imelda: 0. Layo'
-Where are you going?
To the church.
Is the church far (away)?
Yes.'(Itts)-far. (a'way).
12 Hosted for free on livelingua.com
DRILLS FOR DIaLOG 11
I..Structure: Layo' ba ang simbahan? OR Layo'.
A. Repetition drill: class repeats atter the teacher.
TeacherLayo'Laye ba ang merkado?Layo' ba ang dormitory?
etc.
Student(s)Layo' ba,anaTgMbahan?Layo' ba ang merkado?Layo' be ang dormitory?
B. Simple substitution drill: teacher cues single word.
TeacherLayo' ba ang merkade
plasapost officesimbshandormitorybulanganpantalan
B-1
Student(s)Layo' ba ang merkado?Layo' be ang plasa?Layo' be ang post office?Layo'' ba ans-simbahan?Layo' be ang dormitory?Layo' be ang bulangan?Layo' ba ang pantalan?
etc.
C. Response drill: teacher asks questions, students giveaffirmative answers.
Teacher St dents)Layo' be areagahan? 0. Layot,Layo' ba ang merkado? 0. Layol.Layo' ba ang pantalan? 0. 'Jaye.Layo' ba ang beer joint? 0. LayotsLayo' ba ang bulangan? '0. Layot.
etc.
D. Chain response drill: one student asks another, who, aftetanswering, asks a third student a different question, and so on.Students make their own questions, using English or'Cebuano.
John: Lay& ba ang pantalan, Ric?Ric: 0. 'Jaya'.
Ric: Layo' ba and simbahan? Peter?Peter: 0. Layo'.
Peter: Layo' ba ang drug store, Anne?Anne: 0. Layo'.
Anne: Layo' be ang ? etc.
13 Hosted for free on livelingua.com
E. Short
John:Mike:John:Mike:
dialog: teacher sets modelt then
Asa man ka, Mike?Sa Eddie's Log Cabin.Layo' ba ang Eddie's?O. Layo'.
B -2
students substitute freel
II. Structure : Ilayo' ba'ang simbahan?.Dili'. Dili' layo'.
A. Repetition drill: students learn to say d
B. Response drill: teacher asks questions, students give negativeshort answers.
TeacherLayo' ba ang munisipyo?Layo' ba ang merkado?Layo' ba ang post office?
etc.
St e t(p)layoff
Dilil.layol.Dili layo'.
C. Response drill :. students ask and answer each ether; teachercues with pictures.
Teacher 1pt, Student 2nd Stlide4tLayo' ba ang bulangan? LAYorTrgEth bulan layo
munisipiyo LayO' ba ang munisipyo ?Dili'. Dili' layopantalan Layo' ba .ang pantalan? Dili'. Dili' layo'
etc.
D. Introduction of new vocabulary: "adjectives". Teacher uses eachadjective to describe. objects in the classroom or pictures.The teacher uses the predicate -topic word order.
gamydako'du' ofnindot
E. Simple substitution drill using new vocabulary.
TeacherLayo' ba ;17iiibaban?Du'olDako'GamayNindot
etc.
Students''Layol EnErambahan?Du'ol ba ang/simbahan?Dako' bE4 ang simbahan?Gamay ba ang simbahan?Nindot. ba ang simbahan?
14 Hosted for free on livelingua.com
F. Repeat drill # E, but weTeacher,
1. Layo' ba ang pantalan?. Gamey
etc2. flak& ba ang merkado?
Layo'etc.
34 Etc.
different plsce nouns;
aMbat(s)Layo' ba eng pantelan?Gamey ba ang pantalan?
Dako' ba ang merkado?Layo' be 8713. merkado?
G. *yin& slot substitution drill.
Layo ba ifgTiUbahlin?Liu' of
jierkadodanisipiyo
Delco'
Nindot
LayckiGamay
Nindot
Du' of
plasa
simbahan
merkadoklinika
eskuwelahan
bulangen
Student(s)Lapp' ba anrainhan?Dulol be ang simbahan?Du' of be an merkado?Du'ol ba ang munisipiyo?Delco' ba ang munisipiyo?Dako' be ang plasa?Nindot ba,ang plasa?Nindot ba ang simbahan?Layo' ba ang simbahan?Qamay ba ang simbahan?Gamay be ang merkado/.Gamay be ang klinika?Nindot be ang klinika?Nindot be ang eskuwelahan?Dulol ba angeskuwelaben1Dui of be ang bulangan?
B-3
H. Substitution-responsedrill: teacher cues slot; first group ofstudents makes questions; second group givett affirmativeshort answers.
teacherLayo' baDu' off.
Dako'munisiptyoplasa
klinikabulangat
Nindot
1 t Student(s)Layo a ang simbahan?Du' al ba ang simbahan ?.Dako' bn eng simbahan?Dako' ba ang munisipiyo?Dako' ba ang plasa?Nindot be eng plasa?Nindot baang klinika?Nindot ba ang bulangan?
etc.
wAtudent(8)0. Layo'.
. 0. Du' of0. Dakote0. Dako!.0. Dakol.0. Nindot..0. Nindot.0. Nindot.
15 Hosted for free on livelingua.com
B-4
I Substitute-response drill: same as drill All but with negativeshort answers.
Teacher lit Stu4ent(t) bidLayo, be ang simbahan? Layo r ba wig simbnhan? Dar;Du'ol Du' of ba ang simbahen? Di/ilp
merkado Du'ol be ang merkado? Diii'.etc. (use drill #G for cues).
udent(s)li ayo'.
Dili' du'ol.Dili' du'ol.
J. Response drill.: students ask each other about objects in the room.English or Cebuano,'free answer.
1st ptudentIs)Gamay biiang pencil?Dakol ba ang room?Nindot ba ang view?Du'ol be ang Bill's Joint?
etc.
ang ptudent(!s)
g: glincaolr.
Dili, nindot.Dili'. Dili' du'ol.'
III. Structure: Layo' .ang simbehan. Diii' layo' ang simbahan.
A. Introduction of new vocabulary:
lalaki'bOpayebata'tawobalay
B. Simple substitUtion drill.
TeacherDakot ang bilayGamayDu'olLayo'Nindot
= v
etc. (repeat with other
Stude t(s)Dako' and; slayGamay anrs belayDu' ol ang belayLayo' ang balayNindot ang belay
place nouns if necessary)
16 Hosted for free on livelingua.com
C. Moving slot substitution drill
TOShAllDoke anililiki.
batsGamay
babayemunisipiyo
klinikaLayo'
NindotDulol
Gamaypantalan
tawoetc.
:S--rwscycairv, 7-1^XS37-0
Student(a)Dakot wunki.DakOf ang beta/.Gamay ang beta/.Gamay ang babaye.Gamay ring munsipiyo.kayo' ang munisipiyo.-Layol ang klinikaNindot ang klinika.Dulol ang klinika.Du' of ang pantalan.Gamey ang pwrita1anGamay an tawo..
8.5
D. Conversion dill: students transform Statement into question
Tea hDako' ang a aGamey ang beta I.Layo' ang munisipiyo.Nindot ang simbahan.Du' of ang pantalan.Dako' ang tam.Gamay ang klinika.Nindot ang.babayw.Dako' ang belay.
etc.
Student(a)Dako' be 7nGamay ba .ang bate?Layo' ba ang muniapiyo?Nindot be ang simbahan?Du/01 be ang pantalan?Dakot ba ang tawo?Gamay be ang klinika?Nindot ba ang babaye?Dako be any belay?
17 Hosted for free on livelingua.com
B.Converseon- -response drill: firststudent transformss tatement to question;
recond student gives
positive angrier.
leachqr
Camay ang beta'.
Layo' arg bulangan.
Nindot Eng plasa.
Dako' ang-lalaki.
Layoff
ang munisipiyo.
Gameyang
Nindot
Eng simbahan.
Dt!oI ape; bulangan.
Dako' ang angpantalan
Camay an
tawo.
LayO': ang merkado.
Gamey.ang simbehan.*
Deka' ang
1.gt S
(8)
Gamay ba ang
eta
Layo' ba ang bulangan?
Nindot( baan plasa?
Dakot ba
an
laIaki?
Layo' ba angmunisipiye
damay ba
ang klinika?
Nindot by
an; simbahan?
Du' of ba
bulangan?
Mak& ba
ang pantalan?
.Gamay ba
ang tawo?
Layo' ba aug merkado?
Camay baang simbahan?
Oak°, ba
an; Imlay?
etc.
2nd Student s)'
O. Gamey ang nataT.
0. 'mayo* an
bulangan.
Nindot
ang
O. Dakoi
an
lalaki.
.
O. Layo' angmunisipiyo.
O. Gmayang
klinika.
O. Nindot
an:-; simbahan.
0. Duiol
and bulangan.
O. Dako'
ang pantalan.
0* Gamey
ang tawo.
O. lanyot
ang merkado.
0. Gamaya ng s imbahan.
taeDr.kol ant.
Conversion-response drill= first
student transforms.statement to question,
second student givesnegativeanswer.
Teacher
Gmnpy &ET-REP.
?,aye' err7 bulangan.
Mindot tag plena.
%la Student(s)
Camay ba
ana bate'?
Layo' be
an bulangan?
Nindot ba
aug plasa?
etc., using
structures from
2nd Students)
Diliriamay-a
ng,b
iayo' angbulanm.
Dili'. Dili,
nindot augplasa.
Responce drill: affirmatlreanswers cued bynod, negative
by headsheke.
leacher
.Gamey 7.577U7re.
Layer'
tng bulangan:
Nindotang plasa.
1 A.ISndent(s)-
.Cue
Gamae ba
aug batat?
(nar
Layof ba
ang bulingani
[shake)
Nindot beang p3 3sa?
(shake),
etc.; using
structures fromckill-
2nd Student(s)
O. gamafFigW.
Dili
layo'
ang tang=
pilit. Dili'
nindotang plasa
0.
18 Hosted for free on livelingua.com
H. Synonym drill: the student gives woad which means the same aswhat the teacher -says.
Y4scherdu'ol
dili' gamaydiii' layotdili' dako'
Stuiant(s)lay&dako'du'ol3amay
I. Response drill: students.answer in negative and assert theopposite.
TeacilerMike ha ang bebaye?live ba ang bulangen?Gamy ba ang bata'?Du'ol be ang munisipiyo?
etc.
J. Short DialogGinny:Linda:Ginny:Linda:
Studs t(s)Dili', dako'. Gamey.Dili'. Dili, Du'ol.
Dili' .gamay. Dakol,Dili'. Dili' dulol. Layot.
Asa man ke, Linda.Sa Merkado,Du' of ba angmerkado?Dili'. Dili' dutol. Layot.
K. Free variations on drill 0, using du'ol, layot, gamay. dakol,. and the place names.
L. Introduction of new vocabulary
guwapaguwapoma'ayo
. kugihan
M. Use of new vocabulary:. students say something about a picture ofa boy, girl, ox child.
Picture ttudent(e)Handsome man Guwapo an "'lalaki.Doing good Ma'ayo ang lalaki.Working hard Kudlan ang lalaki.
etc.
19 Hosted for free on livelingua.com
-.1,,,,s7p,s,r, ,,,
N. Students ask and answer each. other's questions about variousthings. Either English or 0ebuanot
1st Studenp(a)Guwapa ba ang babaye?Kugihan ba ang bats '?Dako' ba ang chair?Happy ba ang teacher?Smart ba ang students?Way° ba ang tawo?
. etc.
Aist pdent(s)O. Guwapn anebabaye,Dili', kugihan ang bata'.0. Dako' ang chair.0. Happy ang teacher.Dili'. Dili' smart ang students.-O. Way() ang tawo.
20 Hosted for free on livelingua.com
.
.Supplement
I. Vocabulary introduced intthe lesson
A. Dialog
B-9
ang (a word that 4.ndicates the topic of thesentence)
ba (a particle with several uses; here it indi-cates a qulstion that can be answered byyes or no)
layo' far
B. Drills
batat childkugihan industrious, hardworkingdakot bigdlii' '(a negative which negates adjectives, nouns,
etc., and certain verb constructions)dutol nearmay small
guwapo handsome1.alnki man, boy, malematayo good .
nindot nice, pretty
II. Cultural NotGa
1. Words derived from Spanish that. apply to peopleoften have masculine and feminine forms. Themasculine ends in ft-on and the feminine 'ends inff-ao, as guwapo and guwapa, malistro and malestra,Ameilkano a4d,Amerikana.
.. y M....-.
21 Hosted for free on livelingua.com
4
Ikali.19ng Dia=
.
D I A 0 0
Situation: Use ka Peace Corps.I .
nihapit ea use ka belay aimas pagpaniayal utg tubig.
Utuatian: kftade Corps Voiunteerstopped at a house' to ,sek for
water,
Doug (PCV) :. tetaieyol Malayot Hello* (Anybody tome?)
Tiguleng: (busy in the kitcheno . Who's there? Who ere .you?
00.10.3 ka?
Doug (P07).1 i I'm Doug.
Tiguiang: Dayon1.1She comas out Oome in.
and sees.Doug);
Amerikano ka bet
tiOug (PCV): O. keno ako.
4.
Are you en Agarioan?
Yes, Its. Aseriesiu
, .
47,
22 Hosted for free on livelingua.com
Mal tal Pilaw III
I. Pattern: Kinsa ka? Ako si Doug.
A. Repetition-substitutionteacher.
TeacherKinsa ka? Ako si Doug.Kinsa ka? Babie.Kinsa ka? BomboyKinsa ka? EsperanzaKinsa ka? Gaming
drill: students repeat answer after
etc.
Student4s)Ako siAko si Babie.Ako si Bomboy.Ako si Esperanza.Ako si Gamin?,
B..Response drill: students ask each other's names.
1st Student(s)Kinsa ka?Kinsa ka?
, Kinsa ka?
2nd S de t(s)si Mir .
Ako si Lani..Ako si. Bill.
etc.
II. Pattern: Amerikano ka be? 0. ilmerikano A°
. A. Fixed slot substitution drill,
Teacherimerikano*-177517PeaceCorpsMaistro.Bisaya'PilipinoBabayeTagalogLalaki
etc.
B. Moving; slot substitution drill
TeacherAmerikanoa=Peace CorpsBisaya'
kaMa'istroBabaye
akoEstudiyante
kaLalaki
Student(s)Amerikano ka ba?Peace Corps ka ba?Nhlistro ka ba?Bisayal ka ba?Pilipino ka ba?Babaye ka ba?Tagalo:; ka ba?Lalaki ka ba?
aMicAta. 4.imerikiihr5-6k6;
Peac© Corps ako.Bisaya' ako.Bisaya ka.Wistro ka.Babaye ka.Babaye ako.Estudiyante ako.Estudiyante ka.Lalaki ka.
23 Hosted for free on livelingua.com
C. Substitution-response drill: affirmative answers
TeacherAmerikano ka ba?Ptace CorpsMa'istroBisaya'PilipihoBabayeLalakiEstudiyante
la S ent(s)Amerikano 4a a O.Peace Corps ka be? O.Wistro ka be? O.Bisaya' ka be? O.Filipino ka ba? O.Babaye ka ba? O.Lalaki ka be? O.Estudiyante ka be? O.
C.2
2nd 5 u ent(s)Amori ano a o.Peace Corps ako.Ma'istro ako.Bisaya' alto,Pilipino alto.Babaye ako.Lalaki ako.Estudiyante ako.
D. Fixed slot substitution drill: requires amnesiac students
1.9.11112tAmerikah6-54-iko?Peace CorpsMa'istroBisaya'Babaye
etc.
Student(s)AmerikanciTrinco?Peace Corps be akb?Mhistro be ako?Bisaya' be ako?Babaye ha ako?
E.lubstitution.response drill: affirmative answers
TeacherPeace C713;73 ako?Bisaya'PilipinoMh'istro .
InsikBabaye
1st allent(sPeace DliFias ba o?Bisaya ba ako?Pilipino ba ako?Ma'istro be ako?Insik be ako?Bnbaye he ako?
TeacherO. Pe7377gps ke.O. Bisya' kn.O. Pilipino ka.O. Ma'istro ka.O. Insik0. Babaye ako,
F. Response drill: student6 ask and answer each other, using; Englishor Cebuano words. answers are affirmative.
Student(s)iaerikano ka bafSmart ka be?Peace Corps ka be?Tall ka ba?Asko/ ka ba?
2nd Student(s)0, hmerikano ako.0, smart ako.0, Peed Corps aka.0, tall alto.0, dako' ako.
etc.
G. Short dialog: a school child holds a conversationvith Niss Eisen,
Kinsa ka, Mum?Miss Eisen:*ako si Miss Eisen.Child: Ma'istra ka be, Mum?
. Miss Eisen: 0, me'istre ako.
24 Hosted for free on livelingua.com
H. Moving slot pubStitution-response
drill: affirmative
answers
Peace
Gamay
Teacher
CorpiUarig babaye?
Dako'
Lay&
Malay°
Kugihan
Amerikana
lalaki
bate'
bulangan
pantalan
tawo
ako
babsye
1st Student(s)
Peace Corps birgEFEabaye?
Gamay ba ang babaye?
Gamay ba ang lalaki?
Gamay-ba ang batas?
Dako' be ang bates?
Dako' be ang bulangan?
Layer' ba ang bulangan?
Layos ba
ang pantalan
Ma'ayo be ang pantalan?
Ufa ay° beang tawo?
Malay(' ba ako?
Kugihan be ako?
Kugihan ba
ang babaye?
Amerikana ba ang babaye?
2nd Student(p)
O. Peace Corps
ang babaye.
O. Gamay ang babaye.
Gamay ang lalaki.
O. Gamaya ng beta'
.
O. Dako' ang bate.
O. 'Mk OAR ng bulangan.
O. La yo' ang bulangan.
O. Layot an, pantalan.
O. Mateyo ang pantalan.
O. Mateyo ang tawo.
0: Ma'ayo ka.
O. Kugihan ka.
O. Kugihan ang babaye.
0. Amerikana
ang babaye.
I..Moving slot
substitution-response drill: people's
names, affirmative answers
Teacher
1st Student(s)
2nd Student(s)
Peace Corps ba si Miss Bolan?Peace Corps ba si Miss Bolan? a:Peace
Pftraitin.
Amerikana
Amerikana ba si Miss Bolan?
Mrs. Brown
Amerikana ba si Mrs. Brown?
Guwapa
Guwapa ba at Mrs. Brown?
maim'
Dako' ba si hrs. Brown?.
Mum Perez
Dakos ba si Mum Perez?
Mrs. Ruiz
Dpkos be si It..... Ruiz?
KugihEn
..
Kugihan ba si Mr. Ruiz?
J dith
Kugihan ba si Judith?
Gamay
/7
Gamay ba si Judith?
Pedro
Gamay be si Pedro?
Miss. Orat
Gamay ba si Miss Orat?
etc.
O. Amerikana si MissUam,
O. Amerikana si Mrs
O. Guwapa si Mrs.
Brown.
O. Berko' si hi.s. Brown.
O. Dako' si MOm Perez.
O. Dako' si mr. Ruiz.
O. Kugihan si Mr.
Ruiz.
O. Kuirlhan si Judith.
O. Gamay si Judith.
U. Gamay si Pedro.
O. -Gamay si )!Miss °rats
25 Hosted for free on livelingua.com
J. Short Dialog (review):Brucel WaY01Chuck: Dayon, lea an ka?Bruce: Ss merkado.Chuck:.Layo' ba ang merkado?Bruce: Dili'. Dili' layo' ang merkado.
Pattern: Dili'. Dili' ako AmerikanO.
A. Fixed slot. substitution drill.
TeacherDili'. Dilil^akolmerikano Dili'. Dili' a o
Peace Corps- Dili'. Dili' akodako'. Dili'. Dili' akoPilipino Dili'. Dili' akoKugihan Dili'. Dili' akoma'istro. Dili'. Dili' ako.gamay Dili'. Dili' akoestudiyante Dili'. Dili' akoInsik Dili'. Dili' ako
laki Dili'. Dili' ako
tude (8).erikano.
Peace Corps.dako'.Pilipino.kuglhanrmeistro,gam ay.
estudiyante.Insik.lalaki.
B. 3ubstitution.reeponse drill: negative answers
IlAghtrAmerikaio-ki be?Peace CorpsMa'istra .
Guwapo
144 :icleel (s)Amifikdifo-ki-ba?Peace Corps ka ba?Ma'istra ka ba?Guwapo ka ba?
etc.
2nd.Student(i)Amerikano.
Dili'. Dili' ako Peace Cools.Dili'. Dili' ako meistra.Dili'. Dili' ako guwapo.
C. Substitution response drill, cued by head gesture.
TeacherFilipino ka Abe?EstudiyanteBabayeBata'
1st LVA1911t(s)Pilipino ka ba?Estudayante ka ba?Babbyo ka ba?Bata' ka ba?
(hgke)(nod)(nod)(shake)
D. Free conversation, using the paUerns:
Os hmerikano Elko,
Dili'. Dili' ako Amerikano.
Amerikano ka ba?
."'+' 4"
2nd aulant(s)DiTIT.FiXtriiko0, estudiyante ako.o babaye ako.Dili'. Dili' ako bats"
26 Hosted for free on livelingua.com
VocabularYtouvo:DakotGamayGuwa poMalay°Matistro
KugihanAmetikanoBiaaya'Filipino
tnsikaabayeSstudiyantelalaki
E. Cumulative Dialog:
Ben: Asa man ka?Dadorig: Sa eskuwelahan.Ben; 01 Nieistro kit ba?Dodong: Dili' ako matistro. Estudiyante
27 Hosted for free on livelingua.com
Supplement
I. Vocabulary introduced in the
A. Dialog
ako I (personal pronoun, topic form)kinsa who.dayon come inif (used' to indicate a proper name, topic form)
lesson
B. Drills
Amerikano.babayeBisayat
estudiyanteInsikmat istroMain
Pilipino
II. Cultural Notes
A. matayo
Americanwomant, girl, femaleVisayan 'Derma or thing (the VisayanLanguage is Binisayat)student (girl or boy)Chinese person or thingteacher(term of address for female teachers)Filipino person or thing
In this situation matayo means "Is anybody home?"It is polite to shout this as you wait at thedoor or stairs of the house.' When the, occupantof the house is ready to have you'come in, heshouts back dayon.
B. Peace Corps - Peace Corps volunteers usually call them-selves "volunteers'', but Filipinos usually usethe whole for the pert: "In my town there's aPeace Corps named Jim..."
11,
28 Hosted for free on livelingua.com
DIALOG
ikatuData 9.11121
situation: Si Pedro mi'adto sa
belay ni Juan, ustIca opaw.
Nakita' ni Pedro .ang amigo
ni Juan.
Pedro : He' in man ang tawong
opaw?
Amigo: Ang opew ng tawo?
Pedro: (N.
Amigo: Tu'a didto sa
barberiya.
Pedro: Salamat, ha?
Amigo: Walay sapsyan.
fourth, plaos
Situation: Pedro went
house of Juan, a bald
Peddo saw a friend of
Where's the bald man?
D
to
(man).
Juan.
Bald man.
Yes.
(There) at the barber shop.
Thanks.
You're weloonte.
29 Hosted for free on livelingua.com
Pa lv_
I. Pattern: He angytawo?Hatin man si eping?
A. Introduction of now Vocabulary
tarolapislibrosininatkalebir
siyalaminaartistsmayorsinesiyudad
hotelbelaynanaytatayiro'
B. Fixed slot substitutiondrill: use new vocabulary
IWO.=Xatia man ang taro?
lapislibrobatatlalakimunisipiyo
etc.
_HeinHeinHeinHainHeinHa'in
Stud ent,(
man ang tawolmar) ang lapis?man ang libro ?
man ang beta'?man ang lalaki?ran ang munisipiyo?
0. Fixed slot lubstitution drill: people's names
Teadielp
Malin most ?aping?CarlosPabloCartop
etc.
S dent(s)Ha' in man s aping?Malin man el Carlos?Hein man si Babie?Haqh man si Carmen?
D. Fixsti slot isubt4it*pion drill:: mixed nouns
TosjiiarHa sin man' an111iipls?
NOSCarlossiyalibroJuanbalay
Studentt(s)Hein man a ng lapis?Ha' in man si Peping?Hein man si Carlos?Hatin man ang siya?Balla man ang libro?Ha' in man si Juan?Ha' in man eng balay?
or;74/...41.4ASWAV
30 Hosted for free on livelingua.com
II, Pattern: At's didto es eel*. .
A. Pied slot substitution drill
la pile
Tuts didto as SugbusiyudadManilahotelmunieipiyomerkado
etc.
12
alyjent(s)Tula did o sa Sugbu.Tugh didto as eiyudad.Tu' a didto sa Manila.Tu' a didto sa hotel.Tula didto sa munisipiyo.Tu'a didto sa merkado.
Bs, SuhstitutionresponWdrill: people's names
LitHein manHain manHein manHa'in man
(a)I1 arlos?si Carlos?si Carlos?si Carlos?
T ameruaopantalanbulangarisimbahan
etc.
d n (a)Tula dit ea me do.Tu'a didto 421 pantalan.Tula didto se bulangan.Tula didto sa sinbahan.
C athStitatiOnrikePOrlSe drill: common "nouns"
Teacher 1§tyltont(s) gakMalin min an tawot Herb- man ant t3wo? eiliilelihan
lalaki Hein man ang laliki?plasabeta ' !Win man ang betel? klinikababaye Ha' in man ang babaye?simbahan
etc.
D. Substitutionftrosponse drill: treed "nouns" and names
Yeapher 1.11:N091A(8)Hein man ang artista?Halin-manang artiste?
. lalaki Malin men ang lalaki?Carlos Hein man si Carlos?babaye Hein man ang babaye?aria Hein man si Maria?
2nd S (s)tan' to sa
eskuwelahan.Tula didto as
plase.Tu'a didto saklinika.
Tula didto saeimbahan.
2nd Student(sigisipiyo Tu'a didto saslyuded munieipiyo,Sugbu Tula didto sehotel alluded.Manila Tula didto ca.
Sugbu.Tu'a didtosa
hotel.Tu'a didto as
Manila,
31 Hosted for free on livelingua.com
D-3
E. Short Dialog:
Child: Tatay, hatin man si nanay?Father: Tea .didto sa ntrkado.
F, Free. expression; students ask each other where their friendsare, using names or nicknames; the answers, in the pattern ofnuts didto sa can be in Sag lisp or Gebuano.
G. Short dialog:
Dick, to his roomate: Hein man ang doctor's office?Nike: Tina didto sa Lincoln Street.
H. Free expression: practice using 'ang' and 'sit correctly by-asking an4 telling 'where things are.
/IL Pattern: Na'a dinhat.sa belay.
A. Fixed slot substitution drill
TeacherNata dinha sa-balay.
lamzsa.siya (chair).eskuwelahansine
etc.
S ent(s)Nate di a sa balayeNola dinha' sa lamisa.Nafa dinha sa siya.Rata dinha! sa eskuwelahan.Bata dinhatsa sine.
B. Response d rill: teacher asks students a bout t Binge in t he room.
C.
T acherHa tin man ang apis?Hein man ang bi!?Hein man ang chalk?Hatin man ang paper?
etc.
Chain response drill: studentsthem.
12,1 tud ent,
Hein-man ang nct ebook?Ha' its man ang libro?Hein man ang glasses?
etc.
Stud9nt(s)Nee dinha' sa lamisa.Nata dinha,' sa lamisa.Nea dinha sa blackboards. .
Nara dinha' as siya.
ask each other aboUt objects near
2nd Student(a)Hata dIRE0 ea desk.Nate dinha' sa floor.Pea dinha' sa siya.
32 Hosted for free on livelingua.com
IIV. Pattern: Nita dinhi_namerkado*
A
A. Substitution-response
drill
Teacher
1st Student(s)
Hr Ain man si Bill?
Ha 'Tr man si bill?
Win man ang doctor?
Ha'in man ang doctor?
HO in man ang mayor?
Hatin man ang, mayor?
His' in
man ang chief of police? Ravinman aug cp?
Win man si Oscar?
Ha' in. man.si Oscar?
HO-in manang post office? Ha'in
aug P.O.?
etc.
B. Response drill: teacher
Teacher
Hat in in
si. Jing?
HO in man ang libro?
&tin man si.Jovelita?
Ha' in man ang batat?
Hatin.man aeg babaye?
2nd Student(s)
NitraiREI7i7munisipiyo.
Nita dinhi
sa munisipiyo.
Nita dinhi
sa munisipiyo.
Nita dinhi
sa munisipiyo.
Nita dinhi _,5a tunisipiyo.
Nita dinhi
sa munisipiyo?
cues response bypointing far away
or near.
C.
Dialog
PCV
: Hein
man
si Betty?
Maid: T
u,a didtos a library.
PCV
: lair)) baaug. library.?
Maid:
Du' of lang.
Cue
near
far
middle
nearetc.
D. D
ialog variation:T
he studentsvary the dialog.
.PC
V: H
atirim
anang irol?
Maid:
Ni'
dinhi sa front yard.
PCV: Dakar ba
ang irol?
Maid: O. Dako'.
Student(s)
Tuta didto.
Nita dinhi.
Tuta didto.
Nava
Nits dinhi.
33 Hosted for free on livelingua.com
Pattern: "Adjective""Noun" / rig
A. Converaloh dtill
TeacherAn tawong opawAng .simbahang dakolAng librong gamayAug plaaang berdeAng bstang guwepo
Conversion drill
ihticherAng opswirEgE7Ang dakong simbahanAng gamayng libroAng berdeng plaeaAng guwapong bate'Aug dakong einina'
ng )1 "noun""adjective!
AugAngAngAugAngAng
Student(s)Ang opawngtawo'Ang dakong simbehanAng gamayng libro.Ang berdeng plasaAng guwapong beta'
etc.
Stydent(s)opawng tawodakong simbahangamayng libroberdeng plasaguwapong bate,dakong"einina,etc.
C. Moving slot substitution drill
Aug geig:g "sinina,
gameybate'twit()
dako,merkado
etc.
,2nd Stulent(a)Ang tawong opawAng simbahang dakolAng librong gamayAng plasang Oerde:Ang.bateng gawapoing sininang 44!
Stu a (0).Ang da ong roAng berdeng libroAng berdeng sinina,Ang gamayngAng gamayng beta,Anggemayng tawoAng dakong tawoAng dakong merkado
34 Hosted for free on livelingua.com
.
D. substitution-response drill
Teacher.
Hatin man an
dakong
berde
gamay
dako'
1st Students)
.?.121 AWitak(s)
1st
libro?
Ravin manrirEkong libro?
i%ng librong dako'
757
Hatin man ang berdeng libro? Ang librong berde?
0.
sininat Hain man ang berdeng sinina'? ang sininang berde? 0.
Ha' in mai ang gamayng sinind/Ang sininang gamay?
-0.
bat&
Ha' in mai ang gamayng batat? kng batang gamay?
0.
tawo
Ha' in maa ang gamayng tawo?
ang tawong gamay.
0.
Ha' in man ang dakong tawo?. Ang tawong dako'?
0.
merkado Ha' in man ang dakong berkado? Ang merkadong dako'? 0.
B. Substitution- response drill: teacher gives a spoken and pointed cue
Teacher
.1st Student(s)
Cue
Hatin man ang opawng-taw02
Hatin man ang opawng tawo?
near Nita dinhi *ng'opawg tawo.
dakong simbahan Ha in man ang dakong simbahan?far Tula didto ang
dakong simbahan
berdeng sinina
Hatin man ang berdeng sinina? middle Nita dinhi
ang
berdeng zlnina.
gamayng libro
Hein man ang gamayng libro?
far
Tu'a didto ang
gamayng libro.
guwapong bats'
Hatin man ang guwapong beta'? middle Naga dinha'
ang
guwapong.batato
dakong lapis
Hein man ang dakong lapis?' near
Nita dinhi ang
dakong lapis.
F. Moving slot substitution drill
Teacher
Nile eigirarig guwapong babaye.
.Tuta didto
mat istra
Na'a dinha'
Nita dinhi
dako'
gamay
iro'etc.
etc.
Student(s)
Nita dinhi ang guwapang babaye.
Tuna didto ang guwapong bOaye.
Tuta didto ang guwapang matistra.
Tulo. didto ang dakong matistra.
Tu'a didto ang dakong.irot.
Na'a dinha' ang dakong iro'.
Nata dinha' ang gamayng
Niga dinhiang gamayng irot.
35 Hosted for free on livelingua.com
G. Dialog
?CY boy: Hein min .ang bebayeng (merikana?Passerby: 'mg guwapang'babaye?PCV boy: 0.Passerby: Tu'a diet sa esicuwelahan.
D-7
H. Free expression: students ask each othir where people, things, orplaces are, :using the linked adjective and noun. EnglishCebuano can b e used.
Ex.: Ha 'in man ang lnetayong restaurant?Tula didto erg aistayong restaurant.
36 Hosted for free on livelingua.com
4.
Supplement D-8
1. Vocabulary introduced in the lesson
A. Dialog
barberiya barber shopdidto there (location far from both the sneaker
and the person spoken to)hatin where (with present sense)ha? O.K.? (used at the end of a sentence to
ask permission)-ng (contracted form of the linker nga)opaw . baldseal Mat thank you used less frequently than Ameri-
cans .say thank you)tawo men (generic term for men and women), man
(in singular applicable only to a male)tut a there (location far from both the speaker
and the person spoken to)walay sapayan you're welcome
B. Drills'
artistaberdebirkalayokalo'dinhal
dinhi
irotlamisalapislibrorata
sinesininalsiyasiyudad
Cultural Notes
actressgreenbeerveryhatthere (1. near the person spoken to 2. nottoo far from both .the speaker and theperson spoken to)
here (1. near the speaker 2. near both thespeakei and the person spoken'to)dogtablepencilbookthere (1. near the person spoken to 2. nottoo far from both the speaker and the per-son spoken to)
here (1. ne:lr the speaker 2. near both thespeaker and the person spoken to)
moviesdredschair (the accent on the first syllable)city
A. Cebuanos frequently use physical characteristics to identifypeople whether or not they knoW the person's name. 'macare you looking for, the bearded guy ?"
amang w dumb (can't speak) bungoton - beardedbulhog - blind in one eye
4
37 Hosted for free on livelingua.com
DIALOG
'WA= Riau Fifth, Zags
Situation: Usa ka Peace Corps Situation: it Peace Corps Voluntecnakakita' ug lalaki nga saw a man drinking tuba at aNag'inom ug tuba' sa tindahsn. store. He asked what he wasNongutana tail unsay iyang drinking.
Peace Corps: Unsa man na'?
Lalaki: Tuba' ni.
Peace Corps: Lamil be, icana'?
.1salakil 0. (slurp) lami' kalayo.
What's that?
This is tuba.
Id that good?
Yes. (It's) very good,
38 Hosted for free on livelingua.com
,,E1
DRILLS FM DIALOG FIVE
1, Structure: Unsa man ni? Sinina' na'.
A. Response drill: teacher cues by pointing to objects near her.
Teac er(pointing)nsa man ni?
Unsa man ni?Unsa man ni?Unsa man ni?
etc.
Student(s)STRIFIT na.Libro na'.Siya nal.Lapis nal.
B. Response drill: student indicates an object near him and askanother student what it is.
1st Student(s)pmgranUnsa man ni?Unsa man ni?Unsa man ni?
etc.
Studrt(s)
Desk nal.. Picture nat.
Libro nat..
C. Response drill: teacher indicates object near student
Teacher(pointing)UW7g7an na'?Unsa man na'?Unsa man nat?
D. Chain responsp drill.st Student (s)se man na'?
Unsa man na'?Unsa man na'?
etc.
etc.
S u (a)na ni.
Libro ni..Lapis ni.
2r St4lent(s);WS
Lamisa ni,Glasses ni.
L Response drill: teacher points to objects far 'away from everyonein the room.
Teacher.
trirsdriiaun to?
Unsa man to?Unsa man to?Unsa man to?
etc.
itiltak(s)itahoy to.Balay to.Bintana' to.Pultahan to.
ti
39 Hosted for free on livelingua.com
E-2
F, Response drill: teacher points to an object and asks what it is.if pointing is too vague or does not allow enough control,use picture, cues.
Teacher,Unsa man nal?Unsa man to?Unsa man ni?Unsa man ni?
etc.
Ataiall(s)lapis ni.Kahoy to.Notebook na'.$iya nai.
G. Free expression: students ask each.other what objects are.
II. Pattern: Kini ang bongbong;
A. Introduction of new vocabulary
boagbongkuwarto
B. Fixed slot substitution drill
TeacherKini ang bong
kuwartolibrokusinasalelapis .
munisipiyoetc.
C. Substitutionftconversiond.ill
TeacherKini ang simbahan.
pantalanbetaAmerikanosiyudadKusina
kusinasala
St e t(s)Kini ang ng ongKini ang kuwarto.Kini ang libro.Kini ang kusina.Kini ang sale.Kini ang lapis.Kini ang munisipiyo
1st (s)Kinini 0 mba an.Kini ang pantglan.Kini ang bata'.Kini ang Amerikano.Kini ang slyudad.Kini, ang knsina.
stud
etc.
2nd S udent(s)SimbaSiinrantalanBata' ni, .
Amerikano ni._Siyudad ni.Kusina ni.
40 Hosted for free on livelingua.com
D. ConVeraiondrill
T aas nat .
Babaye nat.Kalof, nal.Lamiss nat.Bongbong
etc.
E3
§tudent(s)Karla / ang lalaki.Kann' ang babaye.Kanat angKanat angKanat ang bongbong..
E. Free expression: students talk about things near them and nearthe people they are talking to. This can be done in a
chain,
1st Student:'Kini ang lapis. Kana' ang siyal2nd Student: Kira sag aiya. 'Canal ang lease."3rd Student: Kini sue lamisaw Kanat anblackboard.4th Student: Kini ang bXackboird, Kanal ang notebooks
etc.
F. Fixed slot.substitution drill: teacher cues by pointing or withWords, or both.
Tea liar.ladto ang kahoy,
bintanefpantalaneskuwelahanbabaye
etc.
G. Moving slot substitution drill
TiocOetKini ang babaye.
Kanaklibro
klinikaFilipino
Kadtokahoybulanga n
Kin'kusins
etb,
OtudeKadto angAadto angKadto angKadto angKadto .ang
p(s)ahoy.
bintanatpantalan.eskuwelahanebabaye,
Students)Kini ang babaye.Kini ang libro.Kana{ ang libro.Kana' ang klinika.Kane ang 411pino4Kadto ang Filipino.Kadto ang kahoy.Kadto ang bulangan.Kini ang bulangan..Kini ang kusina.
41 Hosted for free on livelingua.com
H. Chain response drill: student points'another student what it. IAN
Stuz nt(s)Unsa man nUnsa man to?.Unsa man ni?
etc.
Er4
to an. object and asks
2nd. S.u.dent( s)ang apts.
Kadto ang kahoy.Kana' ang
I. Free dialog exchange: students can find out new' words from t heteacher using this Method,
Student:Teacher:Student:Teacher:
Unsa man.na'?Kini?0 kanat.Kini ang sapatos.
. III. Pattern: Kini si Maria.
A. Moving slot substitution drill
TeacherKini si Ana.
Juan.KadtoKana t
JovelitaKadto
Student )
Kini si Juan.Kadto si Juan..Kana' si Juan.Kana' si Jovelita.Kadto si Jovelita.
etc.
B. Response drill: teacher points and asks
:reacher,Kinsa man.na'?Kinsa man ni?Kinsa man to?
etc.
Student(5)Kini at John.Kini si Robert.Kadto si Ellen.
C. Response drill: student uses intonation for asking the samequestion a second time.
£'eacherKini ang m%Kini si Rebecca.Kadto si Mary.Kane ang bintana'.
ate*
Student(S)Unsa man na'?Kinsa,man na'?Kinsa man kadto?Unsa man ni?
42 Hosted for free on livelingua.com
E 5
D. Dialog: a Schoolboy introduces his ECV teacher to his mother.Carlos: Nay, kini 01.Mk!. Taylor.Mother: Matietro Ica bar sir?Mr. Taylor; Os ma'istroako.Mother: 'Bright ba si uarlos?-Mr. Taylor: Or 'bright' kasayo, Nang.
E. Dialog: two bench- .sitters dicuse tvp passing PCV's.One crony: Kinsa man kadtaOther crony: A, kadto ang Peace Corps.One Crony: Asa man toOther crony: Sa eskuwelahan.
F. Free expression Students describe pictures shown to them by theteacher. They use as many patterns and as much vocabularyas they know.Ex. Dicture-of a boy on the wharf.he teacher, if the student has trouble can guide byasking a question. The parentheses indicate questionswhich may be asked lf neceftprx, and the possible ahsworsto those questions.
TeachertKinsa kinitiMbar, ba ei ?redo?)
(Dario' .ba si Freda)(Buwapo be si Fredo?)(Estudiyante ba si ?redo?)
Fa' in man si Predo?)(Gemay be ang pantalan?
etc.
IV. Pattern: Kini ba ang merkado?
Kini be sj. Julia?
A. Conversion expansion d rill.
TeacherKini ang merkado.Kini ang kusina.Kit*1 ang bateKini, ang plass.Kini ang Insik.Kini ang lapis.Kini ang einiriarq
etc.
St a (8)Kini si re o.(Dilif. babaye si Fredo)Lalaki si ?redo*.0.) Delco' si Fredo.O.) Guwapo si Fredo.Dint.) Dili' estudiyante si
Fredo.Ma'istro si Fredo.Tu'a didto si Fredo SA pantelan.
Dakof ang pantalano
Student(s)Kini be ang merkado?Kini ba ang kusiria?Kini be ang bate'?Kini ba ang plasa?Kini ba sag Insik?Kini ba ang lapis?Kini ba ang sinina?
43 Hosted for free on livelingua.com
B. Conversion...response drill
Teacher la Pludiat ( 6 )Kane' ang merkado. Kan& ang merkado.iro' Kane' ang iro ' .
bir Kane ang bir.etc., continue as in
C. Cohversion..reiponse drill
Teacher . 1st S d (8)-Kadto ang siyudad. KaTfo ang s yudad.
kahoy' Kadto end kahoy.etc., as in .IV..A
D.' Moving Slot substitution drill
loshatKini be afg755figbong?Kadto
RicardoKahon
KaneKini
Kane
Kadto
sala
Ramon
etc.
E-6
Almdlat(s)Kana a ang.merkado?Xana' ba ang iro'?Kanal be ang bir?
IVAA
25A,Stuftnt(stKadto ba ang siyudad?Kadto be afig kahoy?
. St4doht(s)'Kini be ang bongbong?Kadto ba ang bongbong?Kadto ba si Ricardo?Kadto ba aug kahon?Kane ba ang kahoy?Kini ba bug kahon?Kini ba ang sale?Kane' be ang sale?Nana' ba si Ramon?Kadto ba si Ramon?
E, Response drill: students make their on question, using the wordthe teacher gives. Affirmative answers.
TeachArin
kana'KadtoKadto
F. Dialog
la Student(s)Kini be ang kuwarto?Kane ba ang notebook?Kadto ba si Raul?Kadto ba ang trap?
etc.
Pedro: Hein man si Nhnuel?Tony: Tuta didtom Manoling's Store.Pedro: Kadto ba ate Manoling's Store?Tony: 0, kadto durol katayo.
.04
2nd S u (s)0. MEI aug warto.0. Kanarang notebook,.0. Kadto si Raul.O. Itadto ang trek.
44 Hosted for free on livelingua.com
G Free e*pression udents ask about objects in the room, pictures,. etc., using the pattern:
lanai ba ai Ruth?o
and the.short answer:0, si Ruth nal.
V. Pattern: Dili' kini ang merkado,Dili' kini si Julia.
As Moving slot drill
TeacherDili' kini ang merkado.
pantalan.kana,
babayeRectolibroBebe
kadtokahoy
tu 4s)Dili' .k a merkado.Dili' kini ang pantalan.Dili, Iona' ang. pantalan.Dili' kanal'ang babaye.Dili' kana' si Recto.Dili' kana' angDili' kana' si Bebe.Dili, kadto Si Bebe.Dili' kadto ang kahoy.
etc.
. B. Response drill: teather puea by head gesture
. TeacKini ba ang api$1Kadto b a ang kusina?kana' ba ang sip?
(yes)(no)(yes)
C. Response general. questions
12§S. S ud. Siya ba na
Lapis ba to?Bongb9ng ba ni?
n (a)
etc.'
etc.
0. Knaitig:tga.Dili'. Dili, kadto.angkusina.0. Kana' ang siya.
2nd Itacleat(8)0. 3iya kini.Dili'. Dili' to lapis.0. Bongbong nat.
45 Hosted for free on livelingua.com
Supplement. E.a
I. Vocabulary introduced in the leison
A. Dialog
kanat
lamitunsa
B. Drills
bintana tAnfiabongkahonkahoykusinakuwartodilay
pultahansala
. II. Cultural Notes
that (object pronoun for something nearperson spoken to. 2. something not too farfrom. both tile speaker and the person spokento)
delicious, nicewhat
windowwa 11big boxwood, tree, firewoodkitchenbedroom(porticle with many uses; here it.is usedto express surprise; thG speaker has learnedsons thing he hadn't known before)
doorlivingtoom
A. Tubas is an alcoholic drink made from the sap of'the coconut pal..
B. Trak, from the English word truck, means bus.
46 Hosted for free on livelingua.com
DIALOG
11...almta ma. Dia lop;
e. Situation: Si Natio ug si Ben
nagkite ea pantalan. Si Mario
nagda]a ug dnkong kahon. Si
Ben nagdala ug isda,. Nangutana
si Ben Unsay gidala ni Mario.
Bent Unsa tan na'?
Mario: Xining dakong kahon?
Ben: 0. Kanang kahon.
Mario: Sant' (Whisper)
'Blue Seal' cigarets:
Ben: Uyl Siugtler La ditay!
E
,
Sixth Dialog
Situation: Mario ant; Ben met in the
wharf. Wrio was carrying a big box.
Ben was carrying fish, Ben ask
whet Mario was carrying.
*What's that?
This big box?
Yes, that box.
Sssstl 'Blue Seal' c carets!
Ch, you're a smusftlert
47 Hosted for free on livelingua.com
pRILiq Foa DiadoG SI
I. Pattern: "demonstrative' and linkar Inca) and 'noun!
A...Moving slot substitution drill: sentence fragment
kining
kaha'kadto
kini .
Dana'kadto
Teacherka onbata'
kahoybalay
lalaki
etc.
Student(s)kiningaiT'ssrnr.kining batalanangbatat
kadtong bats'kadtong kahoykadtong balaykinin(; belay
lalakikanang lalakikadtong lalaki
8, Expansion drill: students substitute 4kinit and 'ingl
Teacher'Dakof aniTEEE:Ganiay ang kahoy.Nindot a ng plasa.
etc.
Student's)Dako' krarEahon.Gamay kining kahoy.Nindot kining plasa.
F-1
for gang'
G. Repeat Isai using Ikana' ang ang then Ikadtol and Inglr as the expansion.
D. Haying slot substitution d rill
TeacherDako' kiningGamay
kanaltrotkalo'
kadtoNindot
sininalkini
etc.
Student(s)Dako'Gamay kining kahon.Gamay kining iro'Gamay kanang iro'Gamay kanang kalo'.Gamay kadtong kale.Nindot kadtong kalol.Nindot kadtong sinina'.Nindot kining sininal.
48 Hosted for free on livelingua.com
NE
. Integration drillT
eacherK
ahon kint7715WE
'.Ira' kana,
Gapay.
.
SininaL kadto. B
erde.B
abaye kana,. Ouw
apa.
Bata' kini. N
ear,.L
alali kadto. Am
erikano.etc:-
Student is)B
ake), kining kahon.G
gmay kanang
Berde kadtong
Gilw
apa kanang babays.M
alayo kining batal.A
rdarikano kadtong lalaki.
F. Exparisionrisponsedeill, chance the given Etatement to the interrogation:
affirmative answ
ersT
eacher.
PakoTTfrimig kahon.
Gray kining kahon.
.Gam
ay kining iro'.I4a Iayo kining Ira°.M
a ayo kanang iro'.M
a f.ayo kanang tuba,.L
and., kanang tuba'.Laurit
kanang aininatekanang'sinina'.
1st Stedient(s)
.111pkolThrkT.
rEirkahon?
Cam
ay ba kining kahon?G
amay ba kining ito*?'
atlayo, ba kining ire?M
atayo ba, kanang irort
Ma , ayo ba ken ang. tuba*?
Unit ba kanang tuba'?
Last ba kanang sird.na?
Nindot ba kanang sininat?
2nd Student is)0; dakoT
Tanang kahon.
0; almsy kanang kahon.
0; gamy kanang- iro'.
0; ma' ago A
anang iro *.
0; ma lay° kining iro '.
0; ma 'ay° kining tuba' .
0; leaf kining tuba*.0; lam
it kinirig airline.0, nindot kininesinina
49 Hosted for free on livelingua.com
Supplement F-3
I. No new vocabulary was introduced in the lesson.
. II. Cultural Notes
A. blue seal Blue seal cigarets which are supposedlymade and taxed in the United States. Theyare smuggled into the. Philippine's andthus avoid the white Phi lipoine tax stamp.ftlillue Sear! 1:s regarded as a seal of quality.U.S. products find a ready .market in thePhilippines; blue seal cigarets and alco-holic beverages top the list of popularU.S. products. Other goods, chiefly in themanufactured categpry are referred to as"state- side" commodities, and are quitepopular. Smuggling of these goods into thePhilippines is an unceasing problem forlocal customs.officials. Read any articlein the Free Press about smuggling.
51)
50 Hosted for free on livelingua.com
DRILLS, FOR pIitLOG SLVEN
I. Pattern: Kinsa and topic phrase
A. Introduction of new vocabulary
B. Fixed
Kinsa
tambokniwangteas
slot substitution drill
Teacherkiningkana'Kadto
etc.
C. Moving slot substitute drill
Teacher
Kinsa kining tawo?bate
kadto
kanatkini
lalaki
babaye
etc.
abogadomayormubo'
Student(s)Kinsa kining tawo?Kinsa kanang tawo?Kinsa kadtang tawo?
.Student(s)
Kinsa kining .tawo?Kinsa kining Bata'?Kinsa kadtong bata'?Kinsa kadtong babaye?Kinsa kanang babaye?Kinsakiningbabaye?Kinsa kining lalaki?
D. Fixed slot substitution drill
Teacher Student(s)Kinsa.kanang tawong tcmbok? Kinsa Hang tawong
. niwang Kinsa kanang tawonggamay Kinsa kanang tawongkugihan Kinsa kanang tawongdeice Kinsa kanang tawongtatas Kinsa kanang tawongguwapo Kinsa kanang tawong
etc.
G1
tambok?niwang?Ramey?kugihantdakot?teas?guwapo?
WHO, WM, A' Ynk ^, 2,4 + 4,04474A7Z.3,
51 Hosted for free on livelingua.com
E. Moving slot substitution drill,
TmberKinsa
kikanani
-Tiriiiongtambok?
niwang
kadto
kane'
bats'
lalakiteas
babaye
eta.
II.Pattern; Kinsa siya?Unsa siya?
ftWAMS311)Kinsa kiffiht-fawong tambok?Kinsa kining tawoag tambok?Kinsa kining tawong niwang?Kinsa kining Wang niwaag?Kinsa kadtong batang niwang?'Wm kadtong lalaking niwang?Kinsa kadtong lalaking teas?4inss kadtong babayeng teas?Kinsa kanang babayeng to
A. Chain response drill,: one student points to someone and asksanother student the question; continue around the room.
slaIptu4ent(s) Studeny(a)Kinsikanang tawo? Siya s uatt"Kinsa kanang babaye? Siya si Ginny.Kinsa kanang lalaki? Siya si Doug,
etc,
B. Substitution response drill: 2nd Student(s) use any appropriatename.
!MaarKinsa anang tawo?
batd/kining
babaye
C.. Reduction drill
Teas rUnsa lna siya?Ikea kadto siya?Unsa kini a iya?
D. Response drill
1na61414for
toni.
to
Xst,Student(s)Kinsa kanang'tawo?Kinsa kanang beta'?Kinsa kining bata'?Kinsa kining babaye?
etc.
2ndStyriaSiya siSiya siSila si
ud (s)nsa nat siya?
Unsa to siya?Unsa ni siya?
(1) I41411CUnsa na aiya? MalistroUnsa to siya? mayorUnsa ni siya? ostudiyanteUnsa to a iya? abogado
etc.
ent(s)oe
Fred.Rolando.Becky.
24d S e (3)Ma tistro s ya.Mayor, siya.Estudiyante siya.Abogado siya.
52 Hosted for free on livelingua.com
F.
0.3
E. Moving slot substitutiondrill: use as much appropriatevocabulary as possible. .
Teacher AW41941(5)
'Wrestler' siya. {Wrestler' siya.Tambok Tambok sip'.
ka Tambok ka.Ito TainbOk ko .
Niwang ; NiWang ko.siya Niwang siya.
Abogado. . 4bogado siya.Mubo' Mubo'.
kaye .
ka Mubd t
KThanKugthan ka.etc.
F. Dialog
Caridadt Ktnaa kanang tawong toFay: Kanang.imerikano?Caridad: 0, kinsa na' siya?Fay: Siya si Michael. Peace Corps stye sa*Ormoc.
G. Free expression: students describe theftelves, the people.they're talking to, and the people they're talking abOut.Teacher sets the pattern.
Ako si Jack.Eatudiyante aka.Ikaw si Miss Castro.MhlistraSiya si Richard.Estudiyante .
iimerikano stye.Teat; ka'ayo siya.
etc.
III. Pattern Guwapa be el Missleyee?.
0. Quwapa siya.Dili'. Dili siya guWapelp
4. Reduction drill
!Milk 4900(110)Quwapa ba Reyes? Ouwapa si?Klgihan ba si Juan? . Kugihan be' siya ?
53 Hosted for free on livelingua.com
. Tales ba si Pedro?Tambok ba si Pita? ,
Kiwang be si Mariano?Mubo' ba si Pedro?
etc,
Tatas ba s iye?Tambok be 'stye?Niwang be siya?.Mubo' be s lye ?
B. Reduction drill
22APIRE Student(s) gag'Mao' MubebeliirRta'? Mubo ' ba. e aNiwang ba si Jack? Niwang ba si Jack? Niwang be siya?Tambok ba ang irol? Tambok ba amirol? Tambok be siya?Ta'as be Rachel? Teas be Si Rachel? Teas ba eiya?Kugihan ba si Bill? KUgihan be si Bill.? Ku ihan be siya?.Guwapa ba ang babaye? Guwapa ba ang babaye? Gpa be siya?
etc.
s )
C. Response drill: a/II/native answers
T nAmerikano be s ye?DA& ba si Ferdinand?Ma' intro be siya?Abogado be si mt. Bongato?Gamey ba siya?
etc.
D. Response drill: negative answers
TeacherGuwapa be s iMary Poppins?Mayor be si mt.
babaCorte? ez?Tg
Mubo' ba si Ginny?y
Tambok be si Lent?Gamey ba ang bite?Kugihan be ang .1aleki?
etc,
*tuplenp(s)0. Amerikano siya 6
0. Dako' siya.-0. Ma tistro s iya0* Abogado eiya.0. Gamey stye.
(s)Dili'. D s ya guwapa.Dili'. Dili' siya mayor.
Dili' siya teas.Dili'. Dili' siya muboi.Dili'. Dili' siya tambok,..Dili'. Dilit siya f:maK;Dili'. Dili' siya gi n.
E. Response drill...miked answers cued by gesture
lush= galDeka' ba ang tawo? yesGamey ba si Lita? noTates ba ang lalaki? YesKugihan be si Mary? noMubo' ba ang babaye?. no
.
etc.
(0)0. Deko s ya.Dili'. Dili siya gamey.-0* TOtta siya.
Dili' eiya kugihan.Dili'. Dili' siya mubo'.
54 Hosted for free on livelingua.com
F. Free expression: teacher askt questions aboUt pictures or people.
Studenti answer: . loftEx.: Kiwis Nan 140,
fOnsCuan siya?Teas be siya?Battu man siya?
etc.
G. Free Expression: a student asks as many questions 410 he canabout a picture or a person. Other students answer.
R. Teaoher presents a situation in-English, and the students.make a spontaneous%dialog to suit the situation. .
For example: an woman who cannot see. confronts a Peace, Corps Volunteer end milks h4m about himself.
etc.
IV. Patterns Kinea kenang mga babaye?'
Sila at Baby ug si Petra.
k, Dielog
Roberto: Kinsa kelvin mg.a babayeng niwang2Pedro; Si3.a si Barbara Peres ug si Celia hodrigues.Roberto: Unsa kanat snotPedro: Mga, model' sila sa Manila
.
(
B, Expansion drill: fragment. ..
Teacher *1.9nt(15.)tawo mga taWobabaye mga babapebats, saga batelamis0 toga ludasAmerikano up Amerikano-
, matistro mga, matistrolalaki mga lalaki
etc.
Co Response' drill: teacher she pictures of objecta and people;students name. object, using mga, if there is. merethan one object.
55 Hosted for free on livelingua.com
De Expansion drill: fragment
12Alhatkanang bate'kihing tawokadtong bintanakanang kahoykadtong babayekanang abogado'
I. Expansion drill
IaiplftEkanang-44-6bogadokadtong mga tawo.kining mga babayekadtongmgalalakikanang mga Amerikanokiningmgabatal
etc.
etc.
(s)kanang raga
kining mga tawokadtong mga bintanalkanang mga kahoykadtong mga babayekanang mga abogado
Student(s)Kinsagmga abogado?Kinea kadtong nga taw041Kinsa Mining mga babaye?Kinsa kadtong mga lalaki?Kinsa leaner% mga limerikano?Kinsa kining mga bats'?
F. Find slot subotitutionwreaponse drill: alternate man a women
laubstaudjavo
.gia 2 (a)Elmo .kanang mga tawo? Kinsa kanang mga tawo? bob /Pete Sila d o ug
si Pete.kadto Kinsa kadtong mga babaye?Betty/Petra Silo si
Be* ug Si_,.a.
Petra.dy Skinl Kinsa kining mga tawo? Boy/RuilgAlt 80Y tri
Ai al Rudy:lama Atha' kanang mga babaye? Fely/Maita Sila si
Ary ug si .
littiria.
kini Kinsa kining mga tawo? Manoy/Sildboy Sila siManoy us siBimboy.
etc.
O. Chain response drill: teacher points to two people; onestudent asks another student who they area Studentsanswers; continue around room.
ti
Kinsa Eft? Sila si arc ug si Joan.etc.
56 Hosted for free on livelingua.com
V. Pattern: Unsa kale' sila?
. Mga ma sistra
A. Substitution-response drill
§tudeilt (a )Unae kanal aila?Unsa kana' aila?Unsa kana, oils?.Unsa kana' Gila?Unsa kana' aila?Unsa kana'sila?
S. Expansion drill
TOpcherEstudiyante siya.Amerikano
BatasMOor
ssiya.Pilipino
iya.
Babaye alga.
abogadOMasistraestudiyantoAmerikanoIneikFilipino
etc.
etc.
G7
and /t1- t( s)Mga aboado-iiia.14g4 mas istra sila.Mga estudiyante sila.Mga Amerikano sila.Mga Insik sila.Mge Pilipino sila.
6t14440(s)Mga eatudiyante sila.Mga Lai rikeno silaMga Mayor ail..Mga bate' sila.
.
Mga PilipinoMga babay sila.
Co Substitution-response drill: teacher tuxes pronoun with numberof fingers.
(s).Unsa ana siya?Unsa kana' silt?;Una& kanas siya?Unsikanal sila?
rive fingers)one finger)four fingers)
etc.
aInstma,istraPeace CorpsPeace Corps
Insei sIga ma'istra sila.Peace' Corp; iya.Mga Peace cOrps
si144p
(p)
VI. Pattern: Mga tafistra bi si.Miss Reyes ,ug si Miss Untenaii
O. malistra ails.Dili Elltis sila mgs masistra.
57 Hosted for free on livelingua.com
B. Reduction-substitution drill
Ricardo
Ellen cnd Jane
Roberto.
Bill ang Pete
§tudent(s)
ad mildew
s)Ma' istri) b t si Ricardot
Ma' intro ba siya?
Mga Ma' Tatra. be si Ellen ug si Jane? Mga meistra be Bile?
Manstro ba si Roberto?
Matistro ba.siya?
Mga matistro be si .Bill ug si Pete? Mga matistro be sila?
etc..; change matistro to other professions
1.
or nationalities
G. Guessing game: teacher gives a name-or several names and the students try to
guess the profession, nationality, or
characteristic of the
people named.
.
For example: teacher is thinking of the name Bill.. Bill is
a student.
(Only one answer should be correct.)
Teacher
t-DI=
Ma'istro ba si
11?
Kugihan ba si Bill?
Estudiyante ba at Bill?
Fely ug Corazon MBA abogado ba sila?etc.
D. Substitution-response drill:: negative answer
Teacher
Kugihan
Ma'am
Lalaki
Estudiyante
la Stude t (s)
(Mga) Kugihan ba
(Mga). Way() ba Gila?
Mga lelaki ba sila?
Mga estudiyante be sila?.
etc.
.
Te -ct=r
Dllit.' Dili
siya malistro
Dili'. Dili! siya kugihan. '-
O. Estudiyante siya.
DOW 4141poso4ged..
t(s)nal kugthanmga) =Ono.
age Maki.
estudiyants.
Dili'
Dili' si
Dili". Dill' sila
Dint.
sila
Dili'. Dili' sila
58 Hosted for free on livelingua.com
G9.116 Picture drill; Students talk about pictures of people: They
say several negative sentences before sayingan affirtkative one.
ixample:- a picture of some boys playing:Dili' .ails tales (taas).Dili' ails alga ma' intro.Dili,. silo zap babaye.Dili! ,silairagi) kualhan.Mgt estudiyante el le.
etc.
P. Guessing game: students take all parts.as in .
Play the same way
59 Hosted for free on livelingua.com
Supplement
I. Vocabulary introduced in the lesion
A. Dialog
,sueArl."."4.114kWer......
G-10
Manila the largest city in the Philippinessiya he, she (personal pronoun, topic fan)
(accent on the last syllable)tambok fat
B. Drills
abogado lawyer.mayor mayormubot shorttitwang thinsila they (personal pronoun, topic form)tams tall, long
II. Cultural Notes
A. The words poli3 for police and mayor, with a Visayanpronunciation, for mayor have been borrowed fromEnglish and Spanish.
B. Some adjectives form the plural by the addition of theconsonant net at the end of the first syllable.
taus tagtasdakot dagkotmubot - mugbotlapad lagpad,gamay - gamey
C. Boy is a common nickname in the Philippine; it isusually given to the first son.
Baby is a nickname given to a young female child, ina family.
D. mga pluralizes substantives. It does not replace thetopic or object indicator:
ang lapis the pencilang mga lapis the pencilssa mga lapis the pencils'
60 Hosted for free on livelingua.com
DI LOG
Ilinagas Riau
Situation: Si Norma ug si Rolly
.116004kod as garden. iilabay
ang usa ke lalaki.
Norma: Sus: Kaguwapol Kinss
man nal siys?
Holly: Siva si Fernando.
Norma: ba stye palikero?
Holly: Dili!. Dili' sip
palikero.
id= kialcas
Situation: Norma .and Holly
were sitting in the garden.
A man'went by.
Wow! How handsome'
Who's' he?
He Fernando
Isn't he'a playboy?
No. W' isn't a playboy.
61 Hosted for free on livelingua.com
7 1'
t.
MIA golaidd
Pattern: Diii' ba piya Paiikero?
Dili'. Dili' siya
A: Fixed slot substitution drill
,TeachnDili' basiya palikera?
estudivantekugihanabogadoMateyoFilipino
etc.
I
ptvdeni(s)ba s ye-paliketo? .
Did, t ba siya estudiyante?Dilitba siya.kugihan/
b9 siya abogado?.Dili' ba siya ma'ayo?DOS.' ba'siya Filipino?
B. Substitutionreeponse drill: negative answers
Tqachcrbs. siya palikero?
Ineikguwapo
..abogadoma'ayodako'
VADAdant(s)Dili ! be- siya palikero?DilitDili' be siya Insik? Dili'Dili' ba siya guwapo? Dili'Dili' ba stye abogado? Dili'Dili' 150 aiya ma'ayo? Dili'Dili' ba. siya .dakol? Dili'
etc.
2zig. Stud0,t(e)-6Dili sirs palikero
Dili siqa Inaik.Dili' stye gutapo..Dili' sir) abcgadoDili' siya ma'ayo.Dili' siya dako'.
C. Substitution-response drill: affirmative answers
:mattabogadomayor )
tat asFilipino.
babaye
dDili ba, pipDili' be siyaDili' ba siyeDili' ba siyaDail be siyaDili' ba siya
ts)bogado?
mayor'?talTato?.
Filipino?miboltbabaye?
etc.
Zati (s0abogado sMayor aiyfWas -WeiPflipino siya9maestri*Babeyel'aiya#
Substitutionresponsa drill= apawirs.cupd by baadisaturas
Teacher,palikeromatistre
uwapatgeas
ljecgtudenVs)..Di be siy* pelikero?Dili' be siys melistre.
Dili' ba siya swaps?Dili' ba eiya tataal
ate.
Eheir ) Piffigeftshe isn't) Dili'. Dili' 81341
matiatrs.
(ohs, Ouwap stye.the tsj Teas We.
t. .
62 Hosted for free on livelingua.com
II. Pronoun d rails;
A.Fixod'stot sUbstitUtion drill
TAASIIMEEba siya pa ikero?
sila-kaakasiyaakoka.sila'
etc.
B. Response drill:'affirmapive
TochkrDili' ba siya palikero?Dili ba ails teas?Dili' ka. ba- ma'ayo?Dili' be *Ito niwangtDEW ba diya guwapo?
ka ba Amerikano?Dili' ba sila Pilipino?Dili' ba ako malistra?
etc.
Atacitakts) -
Dili' ba siya palikero?Dili' ba sila palikero?
ka ba palike.ro?Dili' be ako-Pilikerow
ba siya palikero?Dili' ba ako palikero?Dili' ki 141 PalikerotDili' ba sila palikero?
C. Response drill: negative answers
USWDili! be. sir, eetudiyante?Dili! ba' ako unfayo?Dili' ka ba Filipino?Dili! ba sila abcgado?Dili' ha ako tafas?Dili' ka ba mubo'?
etc.
D. ResPonse drill; mixed answers
Dili' ba ako nsik? noDili' ba siya mayor? yea
. Dili'lba sila.guwspol YeeDili' ka be palikero? noDili' ba sila'Amerikono? yesDili' ba ako.ta!as? no
etC.
ptuderrkt et)
Patikero siya.Teas. (tag-as) silt'.!Way° ako.Miwang ka.Guwapo. siya.Amerikano ako.Filipino silaeMatistra ka.
Dili'. Dili' siya esiudiyantesDili! Dili' ka matey°.Dili'. Dili' koDili'. Dili' sila abogado.Dili'. Dili' ka ta'as.Dili'. Dili' ako muhote
Dill'; Di iMayor .41tei
. Guwapo oils:Dili ko palikero.Amerikano.sila.Dili'. Dili' ka ta'as.
t(e)a Irisik.
63 Hosted for free on livelingua.com
E. Substitution-response
drill: cued bylord,
picture* and head gesture.
Teacher
Dili' ba iiiTTglikero?
sila
(ma'istro)
ako
(kugihan)
ka
(babaye)
sila. (iiiwangl
1st Student(s)
Dili' ba
p3likero?
Dili
ba sila malistro?
ba ako kugihan?
Dili' ka
bababaye?
Dili' basila niwang
etc.
Cue"
2nd Student.(s;yes: Palikerof-irya.no.
Dill'. D
i ii ! sliam
atistroyes K
ugihan ka,,.
noD
ili.
Dili'!, ako babaye.
no.D
ilit.'Dili' silo -niiitang.._
F. Frep expressions ,student
asks a negative questionbeginning with
b
For example,,
as student Indicates two other stulePti3.4th
hisband,
he asks a third the
question!
ba :sila to as?'
III. Pattern: Nita.badinhi si Daltd?.
Nita swig. diphi.
Ni'a ba eiya dinhi?
Substitution-correlation
drill
..
Teacher
Naga dinha I Ai. David.
Nita
Student(s)N
a la Try ha
David.
dirito si David.
Nita dinhi si
David.
eta.
B. :Reduction-transpositiondrill
aTula
gateNita
Tuts
NO,
Teacher
dinhaer717D;Vit.
didto et Maria.
dinha' si Trish.
dithi si Marty.
didto si Pete.
dial. Si Julia:
etc.
Student(s)
Na' a irrya
sdinha
IT
ulasiya didto.
Na' a eiya
dinha'Ni la siya
dinhi.Tula siya
didto.
Ni'a siya
dinhi.
0.0041
64 Hosted for free on livelingua.com
C. Moving slot (correlative) substitUtion drill
S9121arlNaladinhavid.Tula
siyaNi'a
Tula
-Na'a
si Juan
siya
si Ginnyetc.
Student(s)Nale=si David.Tu'a didto si David.Ws siyaNi'a siya dinhi.Nita dinhiTufa didto si Juan.Tula siya didto.Nala siya dinheeNa!a difihat iiGinny.
De Responie drill: affirmative answers
TeacherNa'a ba dinhe 'si Betty?Nita ba dinhi si ixturo?Mita ba didto si Manuel?Nita ba dinhi si Fedring?Nala ba dinhal si Vincente?
etc.
E. Transposition drill
TeacherNa'a ba inha si Cleofe?Ni'a ba dinhi si Cora?Tula ba didto si 2on?
etc.
Studs0,-Na a s yaNdinhe.O. Ni'a siya dinhi.Os Tula sip 4idtosO. Nila siya dinhi.0. Na'a siya di iei.
Students)NalaWsiya dinbil?:
ba siya dinhi?Tula ba siya didto?
F. Free .expression: students ask and answer each other.
1st Student: Hein man si Juan?.ilifa be siya dinhi?2nd Student: O. Ni'a' dinhi.
G. Fixed slot substitutiontill: pronouns
Tesila disiyakoka
etc.
(e)Nile a.la dinhi.Ni'a siya dinhi.Nile! ko dinhi.Ni'a ka dinhi.
65 Hosted for free on livelingua.com
ww,nw ,.e.0(4^W.,ti
H. Repeat #G with 'Nate and 'TWO
I. Moving slot substitUtiondliill
alghteNa'a site dinhal.Nita
siyaakosiya
TutaNata
silaTuveNita
J. Expansion-response
TAW=Na'a sila dinhe.Na'a siya Ainhat.Nita siya dinhi.Tula siya didto.Nita ako dinhi.
IV. Pattern:
A. Dialog:
etc.
nt(s)Hata sila nhay.Nita sila dinhi.Nita siya dinhi.Nita ako dinhi.Nita siya dinhi.Tura siya didto.Nata siya dinhat.Na is Sila dinha'.Tuts sila didto.Nita sila dinhi.
drill: question intonation
12.1 e t(s)Nate ba s la inhaf? 0.Nata ba siya dinhat? 0.Nita ba siya dinhi. 0.Tufa ba siya didto? O.Ni fa ba ako d inhi? 0.
etc.
H-5
2nd Studea(Vs)Bata sila dinhat.Na'a siya dinhat.Nita siya dinhi.Tlea siya didto.Nita ka dinhi.
Wata siya dinhi.
U86 ka Peace Corps mihapit se .belay sa lyang amigo.A Peace Corps Volunteer stopped in at his friend's
house.PCV: MatayolRaul:. Dayon: .
PCV: (sees "Beware of Dog" sign)Gamay ba ang iro'?
Raul: Dili' stye gamey.. Disko' siyyaa.PCV: (Hesitates more) Ni's ba dinhi angirof?Raul: .Walal Walat siya dinhi.
B. Fixed slot substitution drill
TeacherWala' dinhi ang, iro'.
matistromayorabogadopalikeroAmerikanoestudiyante
etc.
Vela"WalaWale'WalatWaistWale'Vela
ptudent.(s)dinhi ang irodinhi arsgmalistrodinhi ang maiorodihhiang abogado.dinhi ang pelikero.dinhi ang iimerikano.dinhiang eatudiyante.
--T:8'"'ZZ.W.W.4;=Wl-=w,.g.m=m=z.ttmtttWO=ttactmp=mptuwre.to.t4tmotawtm...............7......7.70tmtmmtttt.a.ymigfinmw
66 Hosted for free on livelingua.com
.1
C. Repeat 0 using iiinbs! and didto...
D. tubstitut ion.7transpositim.drillx reduction to pr:onouns
Teachev ; laWalt/ didtb-ang'bilbaye:-...
PiLipinobate/
. .Johnma'igitra.Bruce
E4 Respotise drill
Tea 114sit
Wale didtoWela' -didtoWale' didtoWala/ didtoWale' didtoWale' didto
didtoetc.
..Wala' "dinhi a /ng babaye.,
didto sling mga 1?ata0-,:ang abogado.
si Bruce lag .si Pete),iala ang .filga lalaki.
. Wale!. 'diriha" ang ',Walat didto eing mga Peace Corpe
etc.
Hft6
tachat(s) 2nd audent (s)ang babaye. Wala' diya didto.ang lalaki. Wale' siya didto.ang Pilipino Wala, siya didto.ang beta Wale' siya didto.si John. Wala siya didto.a ng ma'±stra. Wala'siya didto.si Bruce. Wala' siya didto.
(smWala si dinhi.Wale' 'sila didto.Wa la s iya dinhaWale' sila didtoVial.al sila dinhi..
siya dinhasila didto.
F. Moving slot substitutionCOnversion drill-TeaoherralUab4e.
siya*. Cruz.:
siyasulfa
Benma'istro
kadinhal
. .
akobatal
Wale din
dinha
didto
eta.
gadent(s)Viola dinhi ang bAbayeWala siya dinhi. .
Wall/dinhi si Mr. Cruz.Wala dinhal si _Cruz.Wala a iya dinha
sila dinhaWale sila didto.Wala' didto si Ben.Wala ,didto a ng ma 'istro.Wala' ka didto.Wala' ka dinhaWala ko. dinhaWalal dinha' ang beta.
4
67 Hosted for free on livelingua.com
0. Responsu drill: negative answers
Teacher
Nita ba dinhi si Pedro?
Nita
Nata ba dinha' ang mga malistra? Na/a
Tula be didtO ang mayor?
Tula
Na'
a.to. dinhal si Carlos?
Nata
:Nita ba dinhi ang mga Amerikano? Nita
Tuta ba didto 51. Tony?
Tufa
etc.
t Student(s)
2nd §tudent(s)
ba dinhi.
lialat. Waist siya dinhi,
ba dinhat ang mgamdistta? Walat. Wale' sila
dinhi.
ba didto sng mdydr?
Wale'. Wale' siya didto.
be dinhat'si Catosl
Walat. Wale- siyadInhal.
ba dinhi ang mga ismerikancRlialat. Nalat sila
dinhi.
ba
didto si Tony?
Wale. 'gala' siya didii
Response, drill: answers cued by head gesture;
question cued by distance gesture.
Teacher
Ni'a blfriing Zeistro?
(middle) sila
(far) and mga lalaki
(near)
siya
(middle)
Carlos
laStudenti s )
Ci.....12.
2nd Student(s)
Nita ba dinhnng matistro? yes 0.
NIT
Ssiya dinhi.
Tula ba didto and batat:
-no
Igg0-11. Wale siya didto..
Nata ba sila dinha?
yes CG Nata sila dinhate
Tula be didto ang mga lalaki?no Male% gala' Gila didto
Nita be siya dinhi?
no WSW.
'.;alal-siya dinhi
Nata ba dinha' si Carlos?
.yes.0. Nata siya dinha'.
etc.
Dialog
.
Loloy: Nita be si Carding?
Ismael:. Wale. Wale' siya dinhi.
Loloy: Talin-man kadto siya?
Ismael: Tula siya didto sa
munisipiyo.
J.Variations: Students act outtheir
own variations of
thedialog.
68 Hosted for free on livelingua.com
Pattern: dinhit dinhe' and didto. (loistionY*440tid,b1 "walk" --contrasted with adjectiyesi
A. Short Answer response drill
Tea4i1911Amerikano ka be?tmerikano ba siya?Mga guwapo be sila?Dili',ba siya Pilipino?Magstro .ha ako?Mge Pilipino be sila?Dili t ba sila mga Insik?Ma'ayo ka ba? .
etc.
B. Short answer response.ctrill
1142.b9X,Nita 136 siya dinhi?Tu'a be sila didto?Rata ba dinha' ang abogado?Nita ba Bile dinhi.Tu'a ba didto ang mga mayor?
. etc.
C. Short answer response drill
TeacherPilipino kp ba?.Dili' ba siya.estudiyante.Nita ba siya dinhi?Tula ba sila didto?Dili' be sila matey()Nara ba ya dinha'?Abogado ka ba?Na'a ka ba dinha?Nita ba sila dinhi?
etc.
A
sDili'Dili,Dili'Dili'Dili tDili'Dili'
WA a- Walal-
Vela'Weis'Wale'
Dili,Wale'Wale'
Wale'Dili'ValeWa10.
8)
D. Conversation: teacher asks lofiger questions which studentsanswer as they wish.
Bxamples: Dili' ba Pilipino kanang dakong tawo?Ni' a ba dinhi sa kining eskuwelahan prig Ilia
meistrong Peace aorp07:
Dili'.Wale.
69 Hosted for free on livelingua.com
H.9E. Guessing ome: teacher says he is thinking of tometh$4, andthe studeilts must guess-first who ols
what it iss-soMe a its characteristics, and, then where it is.For example:
Stud nt TlachTawo a na . III:" awo0Babayi ba siya? Dili'.Lalak be na' siya 0.Bata' ba siya?. Dili'.S. Ricardo ba ang bate'? Dili'.Si Ferdinand ba siya? 0.Guwapo be siya?
. OAetc.
Tuts be siya didto sa pantzlan, Wala. Wilfil siya. didto.Nita be siya dinhi sa kiase? Wale'. Wale siya
dinhi.etc,
70 Hosted for free on livelingua.com
.8Upgement
Xi Iteabulary.intrbdwad in thi- MasonA. Dialog'
Ica t Howpa akfro pia igir"
"B. Drills
11-10
sigi 0.1(,,, go ahead, continuewalat (a neutive which negates existential
sentences, location, and oertain :verbconstructions)
71 Hosted for free on livelingua.com
lokiarani asa Riau
Situation: Sila at te ug si
Fely nilabaysa balarni Gemma
nga nagsulob ug nindot. alga.
giants,
Gesso: Wow!! Ka lamii Asa man
kanto?
Titai iodto kami sa bayli.
Gem : Nein man ang bayli?
Tita: Tu'a didto sa munisipiyo.
Fely: ;kawt.asaman?
Gem: Anhi lang ko dinhi.
Tita: Sue, Kildyoyl.
14112.11k1sg.
Situation: Tita and Fely went
by GentaWs house wearing pretty
clothes.
Wow!! How nice!' Where axe
you all going?
Were going to the dance.
fterete-the dance?
(There) at the municipal
Where're you going?
I'll just be (stay) here.
Kill-joyi
72 Hosted for free on livelingua.com
DRILLS FOR DritLoG NINE
I. Pattern:. (Asa man ka?) Asa man kamo?Adto* ko ea .bayli.
4, Fixed slot sibditution drill
TeacherAdto ko arRFri.
merkadomunisipiyopantalanpiyereskuwelahansimbahanbulangan
B. Response
itirchor
DongBayDay.
$tudentjs)Adto ko saAdto ko sa merkado.
, Adto ko samunisipiyo.Adto ko sa pantalan.Adto ko s a piyer.Adto ko sa askuwelahan.Adto ko 46 simbahan.Adto ko s a bulangan.
drill: teacher cues terms of address and place
Cue 2DAi IttlitSMIJs)Bayli i,dto ko as bayli.'bulangtin Adto ko- ea bulangan.pantalan. Adto ko ea pantalan..sidbahan Adto ko s a simbahan.
10:S41deli(s)Asa tan kai Day?Asa man kai Dong?Asa man kai Bay?Asar man ke, Day?
etc.
C. Chain response drill: students use appropriate address for theirfellow They pan use Foglia/1 or Cebuano for theirdestinations,
Jack: Asa man kai Bay?Jim: Adto ko a- "Dormitory".Jim: Asa man kat Day?Marge: Adto kola hairdresser.
Marge: Abe man keg Dong?Bill: Adto ko s a Lincoln Hall.
etc. .
D. fixed Slot substitution drill: pronouns
luau.Asa man ka?.
kamokamisiyaila
kite
t(a)Alm man aAsa tan kamo?Asa man kami?Asa man siya?Asa man ails?Aia kita?
etc.73 Hosted for free on livelingua.com
H. Fixed slot sOatitution dints, distinction between Ike andtkamoi; the teacher gostUtie to indicate virbither algaeIs addressing one person or more than' one.
&whetonethreetwoone
etc,
(s)Asa man kaAsa man kamo?Asa man kamo?Asa man. ka? -
F. Response drill: teacher cues .place; to vary the drills the.first group can ask, then the second can asity and 'so oneback and forth.
...rage' As
kamo?kamo?kamo?
Sksa manAsa man46a manAsa man
CigZIA 4usLont (a)
Adto kami-sa Cebu.piyer AdtO kami sa piyer,eskuwelahan Adto .kami sa eakuwelahan.bayli 4dto kami sa bayli.
etc.
G. Response drill: teachershouid help verbal understanding byusing gestures; destination is c mutant.
Tepcher.Asa man Ka?Asa man-kamo?Asa man ka?-Asa man kamo?
etc.
41241Adto .sa ormAory..Adto kami aa dormitory.Adto ko s a dormitory.Adto kami sa dormitoryo
H.. Substitution.- response drill: t eacher inlicates who willanswer; destination is constant
Taasuronegrouponegroupgroup
sAsa man. kaAsa man kamo?Asa man ka?Asa man kamo?Asa man kamo?
etc.
dentte 2114L 4ertIA)Adto ko se merkado,Adto kami s a Marked*.Adto ko Oa .morkadotAdto land sa merkadosAdto kami aa terkado.
I. Free expression students ask each other where they're going.
74 Hosted for free on livelingua.com
fr. *"'
.
J. Moving AlOt substitution 014
Ing ism Student (s )Adto ko sa bayli. - Mita ko sa bayli.
ka 41to ka sa bayli:Adto ka sa merkado.
kami Adto kami .sa merkado.sila Adto sila sa merkado.
Adto sila sa -sitabahan.kamo. Adto kamo sa simbahan.siya 'Aft° siya sa simbahans
hmynisipiyo -114to .siya sa niunisipiyo.
etc. ,
merkado
simbahan
K. Fixed slot substitution drill: teacher elicites correct'question by carefully grouping the people to be asked.There should be three separate groups fromitich theteacher picks various numbers of people to be addressedor talked about.
L. Short Dialog: various combinations of students ask eachother where t hey 're going or where someone else (siya,sila) is going.
II. Pattern: Adto kami aa bayli.Adto kits sa bayli.
A. Distinguish between 'kaolin and 'kits': When the teacher says"Adto kami ", he makes a parting gesture and heseparates from the person'hels talking to. When theteacher.. says nAdto kits", he makes an inclusive gestureand walks with t le person he's talking to.
B.. Same 'as #A, but when the teacher speaks it is the 'studentindicates whether the parting or the inclusive gestureshould be used.
C, Students perform the acted monolog with each. other.
Do Reponse drill: constant destinationTeacher
Asa man kamo?Asa man kita?Asa man kamo?
etc.
&WOO ( a )Adto kami s a bayli.edto kits as.Adto karat Eke bayli
75 Hosted for free on livelingua.com
s-re13, Dialog: students perform with appropriate gestures'
Aia mitnIkamcitAdta kami as
F. Substitution iespense drip.
TOaeher la ,student (s) ,
Asa man kat Asa man ka? . ..
sly& Asa man siya?kamo Asa man Immo?site Asa man ails?
. kits Asa man. kites?ko Aso man ko?Xami Asa man karat?
vtc.
221§10L01.4)Adto ko sa merkado..Adto-siya-sa merkado.Adto kami se merkado.Adto silt as merkado.Adtoicita sa merkado..Adto Ica sa merkado.-Adto-kamo as merkado."
G. Free expression, varying the pronouns and thedestinations;all the pronound should be used correctly;
Pattern: Anha' siya dinhat,Anhi siya dinhi.
A. Fixed clot substitution drillTcaoher
Anhi ko dinhiisilasiyakakamokamikite
etc.
B. Response *drill: alibi
IkagperAsa man ka?Asa man kamo?Asa man siya?
etc.
Student (s).41107673.nhi.Anhi sila dinhi.Anhi siya .dinhiAnhi ka dinhi:Anhi kamo dinhi.Anhikamidinhi.Anhi kite
to e.Anhi,Anhi kami
. Anhi siya dinhi,
76 Hosted for free on livelingua.com
$
C. Filed slot substitution drill: anhat
AnW144kamo
etc.
InhaAnha'Lnha'Anha'
D. .Substitution-response anha'
1112=Asa man siya?
kako
SAlisaAnan siyaAsa man ka?Asa man 'Co?
*tic.
t(s)'CO c inhat.
kita dinhat.kamo dinhat.kami dinhat.
Iso 5
2ndatugat(s)Anha' siya dinhat.Anha' ko dinhat.Anhat ka dinha'.
Pkyving slot substitution correlation drill
aaahttAnha kaAnhat
Adto
Anti.
dinhi.
siyasilakamo
kami
eta.
aldgat(s)Anhi ko dinhi.Anhat ko dinhat.Anha' siya dinhat.Anha' siya dinha.Anha' kamo dinha'.
-ildtokamodidto.Adtokamididto.Anhi kamidinh14
F. Substitutionresponsedrill: cued by word and by pointingdistance
..12.41.0.hat
Asa man sila?kakamokita
kaggp.t(s)Asa man ails?Asa ranks?Asa man kamo?Asa man kits?
etc.
farmiddlenearmiddle
2ndLaud2W9)Adto sila didto.Anha' ko dinhat.Anhi kami dinhi.
kita dinhat.
G. Guided expression students address each other using variouspronouns; teacher cues the distance word.
IV. Pattern: distinguish between answers to Ilia tint and lass'
77 Hosted for free on livelingua.com
k. Correlat#ewsubstitution drillTepcher
Tuta siya didtoAdtoAnha'NitaAnhi;Na'a.Tufa
etc. .
Stadent(s)Tula flirt didto.Adtd siya didto.Anhat,siya dinha'.Nita siya dinhi..Anhi siya dinhi.Nata siya dinha',Tu'a siya didto.
B. Transposition drill: teacher gives answer, it.udent givesqueption.'
Teacher,Anhi kadinhi.Tula siya didto.Anha'' kamo dinhaNita kita dinhi.Nays a dinhat.'Adto sila didto,
gs42/A(s)Asa man ka?Ha' in man siya?
1. Asa man kami?Ha' in man kita?Hain man ko?Ls& man sila?
etc.
Studtent(s)Anhisko dinhiTuts siya didto.Anha' kamo dinhat.Nita kita dinhi.'Nate ka'dinhat.
Adto sila didto.
C. Substitution!.tesponse drill: teacher cues by pointing
TeacherHain man iya?Asa man ka?Asa man kamo?Ha tin man kamo?He in man s ila?Asa man kita?
atideatts )Hein man siye?Asiman ka?Asa man kamo?Ha' in marl kamo?Hain man sila?usa men kits?
D. Dialog
Peter: Mateyo'.Paul: Dayon.Peter: Nita ba et Carlos?Paul: Wale siya dinhi,Peter: Hein man siya?Paul: Tula siya didto ea pantalan.Peter: Asa. man siya?,Paul: Adto siya sa Cebu.
Cut
nearmiddlenearmiddlefar
St en (s)Tu 1a siya d dto.Anhi ko dinhi.Anha' kami dinha'.Nita kami dinhi.Nate sila dinhal.Adto kita didto.
78 Hosted for free on livelingua.com
8.8m -a The word 'Sus" is an abbrovaition of Josue; it lodes itsblasphemous connotations through =anon usage,. and mostoases can be regarded as an expression of surprise or a*mord that gives added emphasis to a sentence* $anetimeethe expression is also uttered in anrer* but not often.
4
'or",....A.4...44,q.1641-4,68,-44;af:.Wkl ,Sit...-p,
I
Sizpplemeni
I. Vocabulary introduoed in the lesson
A. Dialog
adto there (future sense* far frau both the speaker and. the person .spoken to).
anki are (future sense* 1. near the speaker 2. nearboth the speaker and the person' spoken to)
beyii danceland We (personal pronoun* tOpflo form* eicluiing the
person spaken to)ksmito You (peratmal pronoun, topic form'kildyty kallor I spoilsport
D. Drills
Ha y (term of address used men far other men around theiraft age and status)
bukid mountain, inland .
kite ve (personal pronoun, topic fon* inoluding theperson spoken to)
dfigat sea..,.....
Day 'Iteilm of address for limn the 8823P age cas youngeras yourself) .
fang (term of address for men and boys the ssme age oryounger than yourself)
IX. Cultural notee
A. kIldjoy 4 Many.ppressions in Cebusno are taken directly fromEnglish.English. With their 'adaptation into Cebuano, theirpraiounolation* -spelling* and semetimss meaning change.
79 Hosted for free on livelingua.com
S ~
D I AL O G
Ikanatoulong 12.taus Tenth Lialas
Situation: Si Fe nagbasa ug kothiks. Situation: Fe was readingcomi^s.
Ang iyang inahan nagbasa ug.pisaya'. Her mother was reading
p:1flalmagazine.
Fe: Susmariosep: Oh my God: What's this?
Unsa man ni?
Inahan: Hain? Where?
Fe: Kining lakeot nga tawo4 This ugly man.
Ihahan: A... Abat kand' qiya. 16 660 It's an abat.
80 Hosted for free on livelingua.com
41$
DRILLS' FAL, Igg.190
I. Pattern: Consonant, & linker & word
A. Conversion drill:
Teacherlaksot nga tawotambok nga tawotambok nga lalakiniwang nga lalaki,niwang nga irobut ang nga iro
B. Conversion drill:
.74.111b2ZTagbok-nga manokniwang nga manok.niwang nga kandinglaksot nga kanding,mahal nga kandingmahal nga lapis
nindot nga lapisnindot nga iring
Student(s)tawonE17177atawong tamboklalaking tamboklalakingniwangirong niwangirong Wang
etc.
I Student(s)tambok nga manokniwang nga manokniwang nga kandinglaksot nga kandingmahal uga kandingmahal nga lapisnindot nga lapisnindot nga iring
C, Moving siot substitution 4fsill
TeacherAng taiMni& manok
niwangkandiu
laksotmahal
nindotlapii
iringetc.,
D. Substitution- response d rill
T9091APUnsa man ni?Uhaa man to?Unsa man na'?Unsa man ni?Wm man to?Unsa man na'?
.
;_0t44ent,(s)manok nga tambokmanok nga niwangkanding nga niwangkanding nga laksotkanding nga mabellapis nga mahallapis nga nindotiring nga nindot
§tudept,(s)Ang tambok nga manokAng niwang nga manokAng niwang 'nga kandiqgAng laksot nga kandingAng mahal nga kandingAng mahal nga lapisAng nindot nga lapisig nindot nga iring
Ea d (8) .
Lakeot nga tawo Karla ang laksot nga tawo.Niwang Kadtong ang niwang nga tawo.ma' of Kini ang =tot nga tawo.tambok Kano' ang tambok nga tawo.ta'as Kadto ang talaa nga tawo.laksot Kini ang laksot nga tawo.
etc.
81 Hosted for free on livelingua.com
II. Pattern: Review
Matistro b. kemot-
4.2
0. Ma'istro kami.Dili' kami ma tistro..
A Response drill: affirmative answers
TeacherMa' introMatistro.ba sila?Estudiyante ba sila?Abogado be sila?Abogado ba kita?Babaye be kite?Babaye be siya?Babaye balami?Lalaki ka be?Lalaki ba ako?.
etc.
B.- Response drill: negative.answers
TeacherNeisa Erg IMMayor ba siya?Estudiyante ba siya?Estudiyante ba sila?Filipino be kami?Filipino ba ako?Insik ba kame?Amerikano ba kamo?Amerikano be kite?
etc.
.42191A 00. ,Ma' intro .ami.0. Ma'istio silo.0. studiyante sila.0. aogado silo:0. Abogado kite.0. Babaye kita.C. Babaye siya .Or. Babaye kamo.0. Lalaki ako.0. Lalaki ka.
S e t(s)Dili siya malistra.Dili', Dili' siya mayor*Dili'. Dili' siya estudiyante.Dili*. Dili' sila estudiyante*atlii. DiliT kamo Filipino.Dili'. Dili' ka PilipinoiDili'. Dili' kami Insik
Dili' kami Amerikano.Dili I. Dili' kita 4marikano.
C. Response drill: mixed answers clued by heed gesture
:g9antler,
Layal ba ang simbahan?Dakol ba si Pedro?Ta'as, ba sila?Amerikano ka ba?Guwapo ba kami?Gamey ba ang Ira'?Niwang ba kita?Mindot ba ang siyudad?War. ba Si Angel:
9411 antis).yes 0, Layo' ang s m ahan.no DiW. Dili dakesi Pedro.
Kr-0.Tatas.sila.
Dili'. Dill' ako 4merikano.no Dili'. Dilit:kamo.guwapa.yes 0. Gamey ang iro!.no Dilil; Dili t kita niwang.no Dili'. Dili' nindOt ang siyudad.ye4 O. *Way° si Angel.
etc.
82 Hosted for free on livelingua.com
1
Af
J.
]v
74144...s.m.ry7awonll4e.ftwomsereICIP4r.,....4,
%.470. :;.; 1: Nzn.I' ; ' T41.,
".Ir-1,..
D-Free ex
j
%.'4- 1:0# 4,4494,e each :other quistions using .the
ot.'Wit:47,6babulary.* They- answer eitheryes..or. .i14. The uestions c an be cued. by
.pictureia.t."objeCts,. etC
Trr
11, .1#
J-3
XII. Pattern: Review
Dili' ba keno na4istro?
As Response; dri 111 contradicting answer
Dili'Dili'Dili'DiliDili'Dili'
ba kamo ma intro?ba sila ma listro?ba sila estudiyante?ba sila abogado?ba kita abogado?ba aka- to as?be Filipino si 'Miguel?ba dako .ang babaye?.
Response d agreesing answer
biellia..mayorl-. Dili' ba ang.Dili! ba .kamo 'teas* Itag41:47
ba ails Amerikaito?ba ako gaiety?ba berde ang libro?
Dilivba ba diko ang kalo*?'Dili' ba kite guwapo? 2
etc.
is
Ma tistro
O. Dili, kami me 'istro,
Students}Ma'Ma istro si laEstudiyante ale*ibogado silaAbogado: kite.TeasFilipino si Miguel.Dekko' ang babaye.
ludjoi( s )P-7aiya .mayor. "-
O. nindstiit ang0, bat' kodi tatasitag-as)..0, Dili' ails itmerilchno..0. ke gamey.O. Dili' berde ang0. Dili' dako. ang kalo'.0. Dili' kits' guwapp:
C. Reaponse drill.: mixed answers cued by headshake.Tqactier
Dili . ba..,bata t?Dili', bac siya tambokDili' be ako mube
ba kami estUdiyailit*ba :siia imalfetrO?
Dili! ba to as ant beta '?Dili' ba tambok. gi Henry?Dili' ba malayo et *iirat
galyesnoyesYesnono.yes
'etc,
4t4dentis)patat.IQ. tambok.0. Mubo ka.ZstuttiyaOte kamo...0. idle malistro.
"04 ta t as ang bate'Tambok: pi 4047
'.4i0Yayo si Sara.
.4=41,.+4,...10.61=4..414====14,4= 4,004044183 Hosted for free on livelingua.com
D. Response drill: mixed answers
CudDili' ba layo ang merkado? yeaTambok ba si Juan? noWas ba siya? yesDin' ba siya mayor? noFilipino ba si Ben? yesDili' ba Insik si John? no
etc.
. §,IRdf..ant.ts)
Layo' ang merkado.Dilitambok si Juan.
O. Teas siya.O. Dili' siya mayor.O. Pilipino_si.Ben.0. Dili Insik si John.
E. Free expression: teacher indicates whether student should tAquestion beginning with idilit or not. Student.answers appropriately.
V. STORY
Ilatagglalaki si Ricardo. Tu'a siya di :=to sa merkadoo"Nanay! Tataytab'in .man kamo?"Si NanayugalTatay tu'a'didtosa gElmayng tindahan. Layo
tindahan."Nanayi Tatayl Hain man katho?Nava dinha' brig babayeng Peace Corps.
"Kinsa. kat Dong?""Ako si Ricardo. Kinsa man ka?","Ako si Margaret. Peace .Corps ako. Wistra akodidto
sa.Talisay.""Halin than si Nanay ug si.Tatay? Wain' sila dinhis
ni'a.na sila si Nanay ug si Tatay.""Cy! Ricardo: Kinsa tan.ni?""Kini si Nhrgaret. Pease Corps siya."" Asa man ka, Margaret?""Adto ],ang ko sa indahan.""0. Sigi. Babay.""Babay.".
84 Hosted for free on livelingua.com
eupplfiluezit
Vooabulary introduoed In thp lesson
A. Dialog
abat a creature like a witchlaksotausmari.osep my goodnesS1
I. Drillsbu'ang mazy, foolbanding goat
oatiiisnok chickenmath badtindahan store
XI. tulturaI notes
A. mahal o Like the Snglish word dear, the word mahal has twomeanings* one means expensive or costl,y, the othermeans cherished at, beloved. Thus, both a 'person andan article can be !list hall the person is beloved, thearticle is expensive.
B. itusmarlosep Like Sus, susmariosep is a word indioating surprise,concern, or bewilderment. It is. only used by untiett,
85 Hosted for free on livelingua.com
:
ondut ag:
D I A. L 0 0
Situation: Si Bebe ug ei Norma.
nagkatabof sa ka eekina.
Norma. Uy, Bebie Di tin man ,ka?
Bebie: Didto sa dagat. Init
dinhi sa Pilipinie.
Norma: Bttend Init*ka'ayo.
Bebieit Ikaw? Ditin man ka?
Norma: Didto ea merkado4
10JorJ4.1131 LI4gUM
Situation: noble and Norm met on a
.COrnar
Well, Bebiot Where edive you.heen?
Ohere) at thp. ocean.
It's hot here in the Philippines.
It Very hot.
Nov:about you? Where have you been?
(There) in the market.
86 Hosted for free on livelingua.com
: :`:;,`v.,t
1;
.4s, ,ir- +. A
- ..
I. Patter Di'in man ka?Didto sa dagat.
A. IhtroductiOn of .
ikavijkaako/kokita/takami/mikamo/mo
B. trixedout substitution drill .
Teacher
tan ako?ka
siyakitakamikaiAosila
sabortenad.. pronoun forms
etc.'
C. .Reduction drill: student chaageo long
Teacher
Di'in man ako?Di'in man ikawtDi'in man kita?Di' in man kamo?Ditin man siYEaDi'in man kami?Di'in man aila?
. etc,
D. FLINIII slot substitution drill
Teachet
Didto ako aa'manisipyO..siyakakamo.kitaGilakami
etc.
,
Aludtnt(s)
Di'in mean ako?Di 'in ran ka?Di'in man siya?.Ditin.mankitatDMA man kami?Di'in man kamot:Ditin man sila?
pronoun fo
tulle
rm to short form
(s)
Di'inDi'inWinWinDi'inDitin
Student(s)
Didto oi sa raunieipiyo.Didto siya Oa munisipiyo.Didto ka sa dunisipiyo.Didto kamo se munisipiyo.Didto kita sa munisipiyo.Didto sila sa manisipiyo.Didto kami sa munisipiyo.
man ko?:man ka?man ta?man mo?manNsiya?an mi?man ale
.**..t.r.".(...-,A.b 44,o;4e0-87 Hosted for free on livelingua.com
K-2 .
Reeiponse drill:. long form in question, short form in answer.
Teacher
Ditin man kamo?Di' in man 040D1 tin man kami?Ditin man ikaw?Di' in ban ako?Di' in man siya?Di'in man kita?
etc.
Student(s)
Didto tai sa dagat.bidto sila sa dagat.Didto mo.sa dagat.Didto ko sa dagat.Didto ka sa dagat*Didto siya sa dagat.Didto ta sa dagat.
F. Reductionsubstituton-response drillt first student shortenscue; second student answers, also with short form,
Teacher First, Student(s) 19.4 amid Stuctent(s)
Kamo Di'in man mo?kita Di' in man ta?ko Di'in man ko?siya Di' in man siya?ka Di' in man ka?kami -Difin man mi?sila Di' in man siXa?
etc.
dagat Didtosimbahan 1)idtobukid Didtopantalan Didtomunisipiyo.DidtotiAdahan Didtobulangan Didto
mi sa dagat.ta sa simbahan.ka sa bUkid,siya sa pantalan.ko sa munisipiyo,mo sa tindahan.sila sa bulanlan.
0. Dialog: students act out the following dialog or One like it.
Roger: MafayoiPhilip: Dayon. 0, Roger) Di,' in man ka?Roger: Didto ko sa Hongkong.
H. Semi-free expression teacher divides class into groups to 'elicitthe various pronouns in two-sentence dialog exchanges.Teacher cues the places students have just come from.
I. Response drill: distinction in answers to "hatin, 'lase andifdlie
Teacher Student(S)
Ha'in man siya?Asa man sila?Di'in man mo?Asa man mi?Di'in man ta?Hafin.man ko?Ditin man ka?
Nita siya dinht,Adto sila didto.Dinh. kami.
. Anha' mo dinhaf.Dinhat ta.Na'a ka dinhaf.Didto ko.
etc.
88 Hosted for free on livelingua.com
ti
J. Moving slot Correlation drill
Teacher
Tufa siya didtoAnha,'
Nita
AdtoDidtoAnhi
Na'aDinhat
sa merkado
piyer
plasa
simbahan
pantalan
K.3
Students)
Tufa siya didto sa merkado.Anhat siya dinhat sa merkado.Anhat siya dinhat sa piyer.Nita siya dinhi sa piyer.Nita siya dinhi sa plasa.Adto siya didto sa plasa.Didto siya sa plasa.Anhi siya dinhi sa plasa.Anhi siya dinhi sa simbahan.Na'a siya dinhat se simbahan.Dinha' siya sa simbahan.Dinhat siya sa pantalan.
etc.
K. Response drill: gesture indicates distance.
Teacher
Hatin man sila?Asa man mo?Di'in man ta?Hat in man ka?Ditin man ko?Asa man mi?Hatin man siya?Ditin man sila?Asa man mo?
Cue
farnearmiddlenearfarfarmiddle
Student(s)
Tufa sila didto.Anhi mi dinhi.Dinhat ta.Nita ko dinhi.Didto ka.
_Adto mo didto.lInta siya dinhat.
near Dinhi sila.middle Anha' mi
etc.
L. Controlled quebtion.response: oneor more Students go somewhere(for example, to the window), wait, and finally come back.During each atagethe teacher asks s'uestions with asa,hat in and ditin.
Teacher
Asa man siya?Hein man siya?Ditin man siya?
Student(s)
Anha' siya dinhat sa bintanal.Nata siya dinhat sa bintana.Dinha siya sa bintanat.
II. Pattern: Adjective and location Word and phrase
A. Fired slot substitution drill
Teacher Student(e)
Init dinhi sa Filipinas. Init dinhi sa Filipinas.
89 Hosted for free on livelingua.com
Ma' ayoNindotBugnwLamil
etc.
K.-4 \AllAhyo dinhi sa Pilipinas.Nindot dinhi sa Pilipinae:Bugnaw dinhi sa nlipinatc.Lodi dinhi sa Pilipinase
B, Moving slot substitution drill .
Teacher
Init dinhididto
Ma' ayo
Bugnaw
dinhiNindot
Laid'
ea Pilipinas.
Luzon
bukid
BoholNegros
Sugbu
Man (s)/nit dinhi sa Pilipinas.Init didto sa Pilipinas.Mat ayo 'didto sa Pilipinas.Matayo didto sa Luzon.Bugnaw didto sa Luzon.Bugnaw didto sa bukid.Bugnaw dinhi sa bukid.Nindvb dinhi.sa bukid.
, Nindot dinhi sa Bohol,Nindot dinhi sa Negros.
dinhi sa Negros.Land' dinhi sa Sugbu.
etc.
C. Free expression: students talk about state, tOwn, school,.classroom they're it..
III. Patern; Taga dilin man ka?
Taga Cebu-ko.A.
Dialog
Bob: Kinsa kadtong babaye? Lard' katayo.Bill: 01 Kadto si MiAda Miranda.Bob:. Taga dilin man siya?Bill: Taga Ormoc siya,
B. Fixed slot substitution drill
Teacher Student(e)
Taga di t in man siya?silamoka
Ode
G. Moving slot substitution drill
rt
Taga dilin man siya?Taga ditin man sila?Taga difin man mo?Taga dilin man ka?
90 Hosted for free on livelingua.com
Teacher Student(s)
5Tags Ormoc siya. Taga OrMoc siya.
Leyte Taga Leyte siya.
sila. Taga Leyte sila.
Mindanao. Taga Mindanao sila.
Zamboanga Taga . Zamboanga sila
ako . Taga Zamboanga ako.
Cebu Taga Cebu ako..
kamo Taga Cebu kamo.
Negros Taga Negros-kamo.etc..
D. Substitution.response drill"
Teacher Firit Student(s) Gua Second Studeni.......... ..M4... IW.....044*
Taga di "in siya? Taga ditin man siya? Leyte Taga Leyte sip
sila Taga ditin man sila? Manila Taga Manila si3
1 mo 'raga ditin .man mo? Cebu Taga Cebu kami.
ka Tags ditin man ka? Amerika Tap Amerika
sila Taga ditin man silo. Taga BohOl sill
kamo Taga ditin man kamo? Mindanao Taga Mindana'
etc. kami.
E. Free expression: students ask each other what states and tow
they're from.
F. Free expression: students ask each other as many questions
as they can think of.
Example: Kinsa ka?Taga ditin man ka?Amerikano ka ba?Dili' ka ba Filipino?Unsa man nat.?Mal:110'13a are mga Peace Corps Volunteers?Hatin man si Dick?Nita ba si Presidente Marcos?etc.
-91 Hosted for free on livelingua.com
1UPPUINUff
Xe VoCiantlaillintrodtioisit in the lessz'
A4 Dialog
B. Distils
bitav
di in
lxitt
Ptipiae
bagnaw
Leyte
Mindanao
Tho
Nemo
tóg
tik
really C a work or agreement. )
where (4th pad sense)
hot
Philippines
X 6
Gold
province in the v4itaias bordering on the Pacitio
ve (short form of kami)
large .southern iislandj the Philippines westernfrontier
yaa (short form of kamo)
gragar.prduoing island in the VisaYas, vest of Cebu
city in western Leyte
wo (short fora of kite)
from (in tlie.expressiont ltaga sirsiadt, eta.).
Zamboanga city- at western p of Mindanao
II. Cultural notes* Bugnaw and tngna w 4, bugnaw means °col. or cold, and refers
to the coolition of tangible obSeCtat tugnav meant cold and milers
to olimsiio cOnditices«
CaiPoliat %Pot an 'deka:
%%yaw dinhi sa siyudado
92 Hosted for free on livelingua.com
Ikadcisinz Df,g
akanapulot ug. Duhang Dialog).
DIALOG
Twelfth 13112g
L
Situation.: Si Chito nilabay sa Situation: Chito went
"waiting shed" nga tilingkoran
ni Lino.
Lino: 0, bay: Difin man ka?
Chito: Didto sa plasaj
Lino: Nagfunsa ka didto?
Chito: Nageuroysuroy Ian&
1.,r
waiting shed where Lino ms
sitting.
Heirf-Chitoiyherit've you been
(There) in the plasa..
What did yoxi *do there?
'Just walked around:
93 Hosted for free on livelingua.com
plus, FOR DIALOG TWELVE
I. Pattern::.Nagfunei ka didto?Nagsuroysuroy. ko didto.
A, Introduction of new vocabulary.
nagtutonnagluto'nagkaton
nagtinamnagdulatnagsayaw
B. Fiked slot. substitution drill
Teacher
Nagtunsa ka didto?dinhidinha.dihat
etc.
C. Fixed slot substitution drill
Teacher
Nagtu'on ko didto.lutotka'oninomdula'sayawiliasuroysurpy
etc.
D. Response drill: picture cue
Teacher
NagtUnsa ka didto?Nag'unsa ka dinhi?Nagtunsa ka diha?Naglunsa ka didto?Nag'unsa ka dinha?Nagtunea ka dinhi?Nag'unsa ka didto?Nagtunsa ka dinhi?
Cue
eatcook.studydrinkgo aroundchangedanceplayetc.
L.-1
nagtilisnagsuroysuroy
Student(s)
gagtansa ka didto?NastUnsa ka dinhi?Nag'unsa ka dinha?Nag'unsa ka dihat?
Student(s).
Nagtuton ko'didto,Naglutot ko didto.Nagkaton ko didto.Nagtinom ko didto.Nagdula' ko didto.Nagaayaw ko didto.Nagtilis ko didto,Nagsuroysuroy ko didto.
Student(e)
Nagkaton ko didtoiNagluto' ko dinhi.Nagtu'on ko dihat,Nag'inom ko didto.Nagsuroysuroy ko dinha'.Nagtilis koNngsayaw ko didto.Nagdula' ko dinhi.
94 Hosted for free on livelingua.com
E. Free dialog: students vary the
Of Ditin man katDidtd-ko sa eskuwelahan.Naeltmisalcaidiao?.Nagdulat ko didtb.
F. Moving siOt substitution drill
Teacher
Nagtunsa ka didto?mo
dinhatsila
dinhito
didtosiya
etc.G. noving slot substitution drill
Teacher
Nagluto' ko didtO.siya
katonuswimuroom
modinha'
sayawsila
dale.kami
L-2
dialog in the.underl'ined
First Stuc1entSebond StudentFirst StudentSecond Student
etc.
0. Substitution-response drill
Teacher First Student(s)
Nagtunsa ka didto?mosilakosiya
tami.
NagtunbaNagtunsaNagtunsaNag'unsaNagtunsaNagtunsaNagtunsa
etc.
Student(s)
Nag'unsaHaeunsaNaglunsaNagtunsaNag'unsaNag'unsaNag'unsaNagtunsa
slots.
ka didto?mo didto?ma dinha?sila dinha ??sila dinhi?ta dinhi?tkdidta.siya didto?
Student(s)
Nagluto' ko didto..Naglutol siya didto.Nagkaton siya didto.Nagswim siya didto,Nag'inom siya-didto,Nag'inom mo didto.Naglinom mo dinhat..Nngsayaw.mo dinhat.Nagsayaw sila dinhat.NagdUlal saa dinha'.Nadula, kami dinhat.
Cue
ka didto? suroysuroymo didto, lutotsila didtOkatonko didto? sayawsiya didto?dulami didto? inomta didto? ills
2nd Stddent(S)
Nagsuroysuroy kodidto.
NaglutotBagke(54.sila \
Nagsayaw-ka didtp,Nagdulat siya
didto.Nagtinom mo didto;,Nag 'ilia ta didto.
95 Hosted for free on livelingua.com
L-3
I. Free dialon.teacher sets up various individuals and groupsao that all pronouns may be used.
"`"!.."7-{"v".-tr77...
Divin man silalDinhat sila sa merkado.Naeunsa Leila dinhat?Nagfinom sila dinhat.
J. Students can ask each other where they've been and what thc7t7been doing, They can use: English or Visayan. BUTthey should use the base form of the English verb, nota tense form, since the nag-prefix carries the tense.
For instance: Nagbaseball ko dinhi.Nagsit sila didto.
Note that at this stale only clintransitivel verbs shouldbe used.
K. Dialog:
Hein man si Charlie?Tuta siya didto sa tuwarto.Nagiunsa man siya?.Naglilis siya
L. Substitution.response.drill: individuals or groups performan action; part of the class asks what the person isdoing, and the .other part answers.
lst Student (s) grid Student (s) rd Student(s)
(drinks). Naglunsa man siya? Nag'inom siya.
M. Conversation centered around a picture.,
For example: the studentsttalk about a picture of a boyeating; besides other questions and commentsthey know how to say, they can ask eachother:
Hatin man si Fredo?Nata siya dinha' sa balay.Nagfunsa man siya dinha'.Nagkalon siya.
N. Using the pictures from Iii, show them to the class, then putthem away, to indicate that the action is over. Then theclass will ask and answer:
Ditin man si Fredo?Dinh& siya sa balay,Nagfunsa man siya dinha?Ndgka ton siya,
96 Hosted for free on livelingua.com
O
L40: Dialogs: question, anFmer, question, answer: varying numbers
of people; free expression
Situations:21..an individg4 coning back froursomeyhere,2) a group coming back from somewfiei4e:3) an American coming back from somewhere. A
Cebuano wants to know where the Americanhas been. There is a bilingual Peace CorpsVolunteer who translates.
Pilipino: Dilin man' ka?American: (looks puzzled,' because he cant
understand)PCV: He asked,mffhere were you?"American: I was at the wharf.PCV: Didto si.ya sa pantalsh.'Filipino; (to American) Hagfunsa man ka
.didto?
PCV: He asked, ',What did you-do there?"
Amerioan:' I was working there.
PCV: Ilagtrahano sty* didtoo.
Filipino: Al,
4) A srOup of Americans coming back fromsomewhere. Same as above, but with pronounschanged. Different.vests and places.
97 Hosted for free on livelingua.com
SUPPLEMENT
I. Vocabulary introduced in the lesson
A. Dialog:
B. Drills
L -5
lang just, only (various nuances of meaning)
nag--- (tense to indicate continuing action;
nagtunsa what is /was /are /were (subiect) doing?
suroysuroy go' around aimlessly for enjoyment
'talon eat
dulat play
ilis change
inom drink
luiot cook
tuton study
II. .Cultural notes: suroysuroy . Going for a suroysuroy is popular.
After supper in the evenings, esnecially at the full
moon, parks, plazas, and public places are crowded with
people.
98 Hosted for free on livelingua.com
I
D. I AL G
(
Ikatrising aig Thrtn Dialog
(ikanapulot tig Tulong Dialog.)
Situation: Si. Ken mihapieVsa usa Situation: Ken stopped at a nipaka nnipa huts' aron sa. pagdagkot .hut to 115;ht his cigaretsa iyang sigarilyod
ten: tia ayo I Eat ayoj
Tigulang: 0, Dayon.
Anybody home?
Come in.
Ken: Duna ka bay posporo, Intl Have you g-:.t any matches, Iyal?Tigulang: 0. Duna, Dons Yes, .(I) have,. Don,
cTe^ f;o0..z4-
99 Hosted for free on livelingua.com
3RILL3 FOR DillianG TTII'''7741vg*owe...* ..
I. Pattern: Duna ka bay posporo?
0. Duna,
A. Introduction of new vocabulary.
posporomanokkandingiring
kuwartapapelIyatIyot
B. nxed slot substitution drill.
Teacher
.Duna ka bay posporo, Iyat? DunaBong Duna
DotDuna
Nong DunaNang DunaNuy Duna
etc.
0. Fixed slot substitution drill.
Teacher
Duna ka bay posporo?lapislibrobirkuwartasigarilyomanokkendingiring
etc.
M-1
NongNangNuy
Students)
ka bay pospor9, Iyat?ka bay posporo, Don;?ka bay posporo, Bay?ka bay posporo, Dot?ka bay posporOp.Nong?ka bay posporo, Nang?ka bay posporo, Nuy?
Student(s)
Duna ka bay posporo?Duna ka bay lapis?Duna k6 bay libro?Duna ka bay bir?Duna ka bay kuwarta?Duna ka bay sigarilyo7Duna ka bay manok?'Duna ka bay kanding?Duna ka. bay ir1.4g?
D. Substitution.- response drill: groups I and II alternate questions.
Teacher: lapis1st Student(s): Duna ka.. bay lapis?2hd Student(s): 0. Duna.
Teacher: sigariiyo.1st Student(s): Duna ka bay sigarily42nd Student(s): 0: Duna.
100 Hosted for free on livelingua.com
. *
M-3
TeaCherl Pos oro. .
1st Studenfts : Duna ka ba1
y.posporo?2nd Students :'0. Duna.
etc., #uwartal bir, papel, irof, etc.
E. Free expression: students ask each other whether they havevarious objects. The answers must be affirma-tive.
II. Pattern: Duna kay
A.- Fixed slot substitution drill
Teacher
Duna kay lapis.Trot.sigarilyoposporokuwartabirpapelbalay.
etc.
Student(s)
Duna kay, lapis.Duna kay irot.Duna kay sigarilyo..Duna kay posporo.Duna koy kuwarta.Duna koy bir.Duna koy papal.Duna koy balay.
B. Substitution-.response drill: affirmative answers.
Teacher 2nd Students)
Puna ka bay lapis? Duna ka bay lapis? 0. Duna koy lapis:batai? Duna ka bay batal? 0. Puna koy bata'.libro Duna ka bay libro? 0. Duna koy libro.sinina'Duna ka bay sinine170. Duna koy sininat.kalot Duna ka bay kalot? 0. Duna-koy kalat.kehon Duna ka bay kahon? 0. Duna koy kahon.iring Dana ka bay iring? 0. Duna koy iring.
etc.
C. Free expression: students use the pattern to ask and answerquestions. English can be used for nouns whenVisayan vocabulary is unknown.
D. Fixed slot substitution drill
Teacher
Dunalcoy lapis.kasiyasilatrio
tomi
etc.
Student(s)
Duna koy lapis.Duna- kay lapis.Duna siyay lapis.Duna silay lapis.Dana moy lapisDuna tay. lapis.Duna miy lapis.
.3
101 Hosted for free on livelingua.com
E. Hoving slot substitution drill
Teacher
Duna koy iro'.iring.
siyaka
sininatmi
papelsila
kuwartaetc.
F. Fixed slot substitution drill
TeacilareW.M.MY
Duna ba siyay kuwarta?karno
silaakokitakamikasiyamo
etc.
G. Moving slot substitution drill:.
Teacher
Duna ba kamoy manok?kuwarta
papel
posporo
ka
siya
tako
silalapis
etc.
H. Substitution-response drill
Teacher
Students)
DunaDunaDunaDunaDunaDunaDunaDunaDuna
M.4
koy iro'.koy iring.siyay iring,kay irin.kay sininat.miy sinina'.miy papal.silay Dapel.silay kuwarta.
Student.(s)
Duna ba siyay kuwarta?Duna ba kamoy kuwarta?Duna ba silay kuwarta?Duna ba akoy kuwarta?Duna ba kitay kuwarta?,Duna ba kamiy kuwarta?Duna ka bay kuwarta?Duna ba siyay kuWarta?Duna ba moy kuwarta?
Student(s)
Duna ba kamoy manok?Duna ba kamoy kuwartaDuna ka bay kuwarta?Duna ka bay papel?Duna ba siyay papel?Duna ba siyay posporo?.Duna ba tay posporo?Duna ba koy posporo?Duna ba koy lapis?Duna ba silay lapis?
1st Student.(s) 2nd Student(s)
Duna ba silay irbt? Duna ba silay irbt?0. Duna silay iro'.ta Duna ba tay irot? 0. Duna tay irotb
4
102 Hosted for free on livelingua.com
5siyakakamokamiko
I. Expension drill:
Teacher
Duna ba siyay irot?Duna ka bay irot?Duna ba kamoy irot?Duna 134 kamiy iro'?Duna ba koy irot?
there is/are
04 Duna siyay iro'.0. Duna koy iro'.0. Duna miy iro'.0. Duna moy itot.0. Duna kay iro'.
.... he laas
Cue Stude4(s)
Duna bay papel? moDuna bay Coke? ..kaDuna bay lamisa? silaDuna bay lapis? taDuna bay iro'? siya
etc.
X. Dialog's
Shopper: Duna ba moy'Pihnterfs Peanuts?.Storekeeper: 0. Duna.Shopper: Ha' in man?Storekeeper: Tu'a didto sa second shelf.
L. Free dialog situation: students buy various items in asari store.
Duna ba moy papel?Duna ka by Coke?Duna ba silay lamisa?Duna ba tay lapis?Duna ba siyay irol2
Bill: Duna ka bay tuba'?Ling: 0. Duna koy tuba'. (She pours Bill some.)
g. Cumulative dialog
Dale: Kinsa kadtong gawapang baba ye?
Herb: Si Helen to.
Dale:. Duna ba siyay trato?
Herb: 0. Dana siyay trato. - Si Ricardo.
Dale: Taga ditin man siya?
Herb: Kinsa, si 7.1slen?
Dale; Dint. Si.Ricardo.
Herb: Taga Zamboanga siya,
Dale: fluslim ba?
Herb: Dilit. Dili' siya
103 Hosted for free on livelingua.com
-Kat -.- .'n,
SUPPLEMENT
,..4-,- -*ge
I. Vocabulary introduced in the lesson
A. Dialog .
ay .(intranlatable)
duna There is/was/are/were
posporo match
B. Drills
kuwirta money
papel paper
trato boyfriend, girlfriend
II.. Cultural notes
A.-Iyat: term of address for an old woman
lyot: terms of address for an old man
B. Nang: term of address for a woman older than you.
Nbng, Nuy: terms of address for a man older than you,
4,4,W ,-N1,,,, , ..e.
- 6
A
104 Hosted for free on livelingua.com
,N
DIALOG
'Ikakatorsing Dialog hog Fourthent atasis
(Ikanapulo ug upat nga dialog). .
Situation: Si Peter nildto sat :*2Situation: Peter, went to the
tindahan arOn sa pagpalit ug * store to.buy.cigarets.
sigarilyo, 2Good morning;
Peter: Fafiyong buntagl Duna Do you have Marlboros?
kabayarlborodigarets? No, (There areYChelseas.
lindera:14alaf. May Chelsea though.
hinolon. Oh, never mind.-
Peter: 0. sagdi'lang.
'....,,..;,07,C,X4aS4a04:4010,4424..rostro'odsootosososioaorossoonsshons.. ovostsoss,r.-sm ooo. s s ts,ss p oo oo,S ,os......00s000eeet.k.kkmaotonoonfttp,rossraidlosewon4so iii4S,44.0.otts.*:44,Ptooreortio '*;11:4,1*.o.okie.WICotseeoo
105 Hosted for free on livelingua.com
DRILLS FOR DI.:LOG FOURTEEN
I. Pattern: fiat ayong buntagl.
A. Substitution . new vocabulary introduction
B.
Teacher
Matayong buntag.udto.hapon.gabiti.
'ree
dent(s)s
pia t ayong buntag.Ma tayong udto.Mat ayong hapon.Mat ayong gabi t 1.
expression: students greet each other.
11. Pattern: Walat kay
A. Fixed slot substitution drill
B.
C.
Teacher
Walat koy lapis:kalot.papel.libro.-lamisa.kehon.kuwarta..trato;Axing.
etc.
Student(s)
WalatWalatWaalWalatWaleWalatWalatWalatWalat
koy lapis.koy kalot.koy.papel,-koy libro.koTlemisa.koy kahon.koy kuwarta.koy trato.koy iring.
Substitution- response drill: negative answars
Teacher Student ( s
Duna ka bay lapis? WalPt.Duna ba moy trato? Walat.Duna ba silay kahon? Walat.Duna ba tay kuwarta? ". Walat.Duna ba miy papel? Walat.Duna ea bay kalot? Walat.
etc.
la t'gala ?
'Alai a ITle la ??gala
kay lapis.miy trato.silay kahon.siyay libro.moy papel.koy kalot.
Response drill: mixed answers cu ed by ha.ixi gesture
Teacher Cue......._.........Student(s)
Duna %a bay iring? Yes .00 Duna koy iring:
106 Hosted for free on livelingua.com
Duna ba siyay lapis?Duna ba moy sininal?Duna ba silay irot?Puna ba kitay kahoy?Duna ba miy kanding?Duna ba key manok?
noyesyesnononoetc.
W tat.0, Duna0, DunaWalat.Walaf.Nalat.
Wala! siyay lapis.miy sininat.silay irot.Walat tay kahoy.Walal may kandinq;.14:31a! kay
D. Dialog: students pretend to buy things--The storethings but not others.
III. Patterns: May Chelsea kamit.
A. Introduction of new vocabulary
relosingsingsinilas
B. Fixed slot substitution drill
Teacher
kalsonissapatos
May Chelsea Mid.singsing.sinilas.kalsonis.sapatos.relo.irot.kanding.
etc.
May
:rayFlayi sayMayMay
C. Moving slot substitution drill.
Teacher
May Chelsea kami.sila.
tratorelo
kamo.sapatos
kita.singeing.
siyasinilaskalsonis
MayNAYMayMayMayMayMayMayMayMay
Student(s)
Chelsea 'card.singsing kami.sinilas kami.kalsonis kami.sapatos kami.relodiv! kami.kanding kami.
StuAnt.(s)
Chel.ea kami.Chelsea sila.trato sila.relo sila.relo kemo.sapatos kamo.sapatos kita.singsing kita.singsing siya.sinilas siya.kalsonis siya.
107 Hosted for free on livelingua.com
5522SMV.rriMer".
efr
D. Fixed slot substitution drill
Teacher
May kalsonis ba mo?relosapatossingsingsinilaskalotirotiring
etc.
E. Moving slot substitution
Teacher .
May kalsonis ba mo?relo
sapatos
singsing
kasila
kita
kamiko
etc.
Student(s)
May kalsonis 'pa mo?May relo ba mo?May sapatos ba mo?May singsing ba mo?May sinilas ba mo?May kalot ba mo?May irot ba mo?May iring ba mo?
drill
Stuflant.(s)
May kalsonis ba mo?May relo ba mo?May relo ka ba?May relo ba sila?May sapatos ba sila?May sapatos ba kita?May singsing ba kita?May singsing ba kami?iiuy singsing ba ko?
F. Response drill: affirmative answers.
Teacher. Student(s)
May kalsonis ba mo? MayMay relo ka ba? MayMay singsing ba sila? MayMay belay ba siya? MayMay kalot ba ko? MayMay irot ba kita? MayMay kuwarta ba kami? MayMay iring, ba si Maria? May
kalsonis ba mo? 0#relo ka ba? 0.singsing ba sila2belay ba siya? 0.kalot ba ko? 0.irot ba kita? 0.kuwarta ba kami?0.iring ba si Maria?etc.
N-3.
Student(s)
May kalsonis kami.May relo ako,0. May singsingMay belay siya.May kalot ka.nay irot kita.May kuwarta kamo.0. May iring si
Maria,
G. Short dialog: students ask each other whether they have thingsusing may.
Thief: May kuwarta ka ba?Houseowner; 0. May kuwarta.ako.Thief: Hatin man ang kuwarta?Houseowner: Nate dinhat sa llmisa.Thief: Dilit kini kuwartal Papal kinil
og.,MINAMI.1.10
108 Hosted for free on livelingua.com
V. Pattern: distinction among wOrd'order: dung, may, waltal
A. Moving slot substitution drill
Teacher
May relo siya.Duna
kaWalat
kuwartaMay
kamoWalatDuna
kalsonisNay etc.
Student(s)
h ay relo siya.Duna siyay relo.Duna kay relo.Walat kayWalat kalj- kuwarta.May kuwartaMay kuwarta kamo.ITslat kamoy kuwarta.Duna kamoy kuwarta.Duna kamoy kalsonis.May kalsonis kamo.
N..4
B. Response drill: students answer affirmatively using structureof question.
Teacher
May irot ka ba?Duna ba siyay trato?Duna ba silay sinilas?May sapatos ba kita?Duna ba kay amigo?I ay trato ba kami?
etc.
Student(s)
0. May irot ko.0. Diana siyay trato.0. Duna silay sinilas.0. May sapatos kita.0. Duna koy amigo.0. May trato kamo.
C. Conversion resonse drill: students change one existentialpattern to the other, thensanswer,
Teacher I Student II Student
May trato ka ba?
Mayba siyay irot?
May kalsonis ba sila?
Duna ba moy sinilas?May amigo ba ko?flay lapis ba siya?
Duna ka bay kuwarta?
Duna ka bay trato? 0, Duna koy trato.May irot ba siya? 00 Nay iro't siya.Dune ba silay kalsonis? 0. Duna sUsy
kalsonis.0. Eay sinilas mi.0. May amiv ka.0.. Duna siyay
lapis.0. Eay kuwarta ako.
May sinilas ba'mo?Duna ba koy amiv9Duna ba siyay lapis?
May kuwarta ka ba?etc.
D. Response drill; alternate croups use duna,and may:.efiraativeanswers: kuwarta remains constant; teachercues pronOnn
Model: May kuwarta ,ba sila?
r
109 Hosted for free on livelingua.com
Teacher:
I Studentf::):II Student(s)
I Studentli;):Teac4r:
I Student(s):II Student(s).:
I Student(s):Teacher:
I Student(s):II Student(s):
Student(s):
ka - may
May kuwarta ka ba?0, may -kuwarta ako.Duna ka bay kuwarta?0, duna kcey kuwarta.siya dunaDuna ba.siyey kuwarta?0, duna'siyay kuwarta.May kuwarta siva?.'0, may kuwarta siya.kamo - mayMay kuwarta_ ba kamo?0, may kuwarta kami.Duna ba uoy kuwarta?
0, duna miy kuwarta..etc.
E. Response drill: short answers cued by head
.r-ffr...,..w,-^!-".7..
shake
.5.1e.a_ghex LAtudInSagj. ,Cue
.kay Chelsea ka ba?Duna ba siyay trato?May kalsonis ba kits?Duna ka bay irot?May sinilas ba J :amo?
May Chelsea ka lac? YesDuna ba siyay trato?noMay kalsonis ba kitano.Duna ka bay fro'? yesNay siulla;3 ba kamo?no
etc,
N-5
Duna.Wa la'Wala t .
Duna.Walal.
F. Guessing game: One student protends to have something. Theotherss take turns until the object is guessed.Use both' du= and max patterns.
5tvdept II Stuacit
Duna ka bay irof?May einilas ka ba?.Duna ka bay iring? Walat.
etc.
G. Dialog: Carlos:Tindera:Carlos:Tindera:Carlos:Tindera:Carlos:
Ma'ayong gabi'i.Gabi'i sab.May tanduay ba kamo?qalat. Tuba' lang.Duna ka bay Pepsi?0.. Duna.Sigi. Pepsi ug tuba'.(Nag inom siya)
V. Pattern: existential sentences with a '.noun"
A. Moving slot substitution drill
Or "noun phrase.*
110 Hosted for free on livelingua.com
Teacher Suderit(s)
Dunay sinilas si Juan.May
sigarilyoDgnaWala'
May
Duna
ang tindera.
si Bacario.tuba'
N-6
Dunay sinilas si Juan.May sinilas si Juan.May si Juan.Dunay sigarilyo si Juan.Walay, sigarilyo si Juan.Walay sigarilyo angtindera.hay sigarilyo ang tindora.May sigarilyo si Bacario.May tuba' si Bacario.Dunay tuba' si Bacario.
etc.
B. Moving slot substitution drill: que.7tfon.
Teacher StI4dent(s)
Duna bay sinilas si Cardo Duna bay sinilas si Cardo?
sinina' Duna bay sinina' si Cardo:
May sinina' ba si Cardo?sapatos :by sapatos ba si Cardo?
Duna Duna bay sapatos si Cardo?May Piay sapatos ba si Betty?
lapis May lapis ba si Betty?ang estudiyante Nny lapis ba ang estudiyante?
Duna bay lapis ang estudiyante?Amerikano .Duna bay lapis ang Lmerikano?
Wilay lapis ba ang Amerikano?
Duna
Nay .
etc.
3,
111 Hosted for free on livelingua.com
N-7
VI. Pattern: TAW ka bay tuba'?
DunaWale'
A. Fixed slot substitution drill
Teacher '.-tudentt.9,1
Wala' ka bay tuba'? Wala' ka bay tuba'?mo Vain' ba moy tuba'?sila Wala' ba silay tuba'?ka Weiss' ka bay tuba'?mi Wale' ba miy tuba'?ta ba tay tuba'?.ko ,Walal ba koy tuba'?siya Wale' be siyay tuba'?
etc.
B. Moving slot substitution drill
Teacher Student(s)
Wale' ka bay tuba'? Wale' ka bay tuba':sigarilyo. Wale' ka bay sigarilyo?
siya Wala' be siyay'sigarilyo?ta ',ialal ba tay sigarilyo?
corn beef Wale' bri tay corn beef?mo Wale' ba moy corned beef?sila !gala' ba silay corned beef?
lapis Wale' ba silay lapis.etc.
C. Response drill: mixed answers cued by head gesture.
Teacher 2adatUd=4.11/
. Wale ka bay posporo? Wala'ka bay posporo?. yes Duna.Wale' ba silay iring?.Walatba silay iring? no Wala'Wa la' ba may irol? ba nark; iro'?- no .Wala'Wala' ba tay kanding? Wale' be tay kanding? yes Duna.Wala' ba miy tuba'? Wala' be miy tuba'? yes Duna.
etc.
D. Free expression: students ask each other questions beginningwith wala'. They answer as they wish.
E. Dialog:
Dick: Duna ka bay tuba'?Tinders: Wale' na.Dick: Wala na di'.ay kay tuba'? Tanduay, duns pa?Tindera: 0, Duna pay tanduay.
112 Hosted for free on livelingua.com
- - .
SUPPLEMENT..
N -$
I. Vocabulary introduced in the lesson
A. Dialog
buntag morning
Chelsea a brand of Philippine cigarets
hinoton though, in
B4 Drill
may there is/was/are/were
sagdi lang never mind
amigo friend
kalsonis pants
gabiti evening, last night
hapon afteriloon
pulseras wristwatch
relo clock
sapatos shoes
singeing ring .
sinilas sandals, thongs, fliglops
udto noon
II. Cultural notes: greetings like Matayong buntag" and "Ma -ayong
hapon" dontt seem to be used much, except possibly
for greeting your elders or superiorS. .11ASa man ka"
or "Di.' in man ka" is the greeting for peers.
113 Hosted for free on livelingua.com
C.
Res
pons
edrill: mixed-answers
Teacher -
-1st
atz
ntio
lie.,,
Cue
Duna bay iring si Jankt?
Duna bay-
irin
gs.-
AtI
tTan
ett
yes
Nay kuwarta ba si Ginnk?
May kuwarta
ba a
iGinny1:-,'llo
-
Duna
bay
kalsonts Si Bo*? Duro: bay *Alson44.141,A01,
Aio
,nay
sininal ba si PaUlineOlaY
ba:-St4'01:Ine?- tes
.
,,etc
1
Reduttion .drill
cher
1),04y. iring
Jane
tsi
Boy
."Kai kuwarta
%%in: ug,
si P
ete.
Wst
ay,s
i Lita
ug s
i Joa
n;.D
unay
,sap
atos
,si F
red
Nay
kal
oI s
i Ber
t..
ett.
E.
iteSn
ittg
slot iubstitution drill
Teachei.
Malay tuba' ang tindera.
siya
-sigarilyo
silo
May
etc.
F. Free expreesio;i:
students .andteachertalk: about each other and
themselves usingthe pOterne:
Dun
a ka
baysigarilyo:
Duna koy
sigarilyo..
koy sigarilyo.
May
sig
arily
o ka
ba?
1.61
/
1.=
:.2=
1,_
s
2114
Sjda
figa
rtia
l
'-Dun
ay
Tia
lay
kal8
,sN
EI
s
tkud
ent t
p,)
Dun
a ..t
iyay
... it
ing.
siya
y -k
aIsO
nis.
lay
kuwarta 4311a.
*tie ",..,0140- :eininet
Diu* 'siyay .sapatos
"
May
SiYa.
f
Stud
ent(
s)-
-
llay. tuba' ang
tinde
ra.
Pala
t si
yay
tuba
*.
-
fala
/sigarilyo siya.
May Sigarilyb.siya.
Duna siyay sigarilyo.
Duna
inlay sigarilyo.
May
-si
gatil
yo
C
pt
114 Hosted for free on livelingua.com
.DIALOG
Ikakin-linE DIA= .EILt4gAth Dial=
(Ikanapulo ug Limang Dialog)
Situation: Si Janet nagshopping 'SitUtion: Janet went shopping in
sa merkadci.
Tindera: Unsay imo, Day?
Janet: Bag ako', Nang. .
Tindera: Kining itom nga bag?
Janet: 0, Kam'.
the market.
What would you like, Miss?
A bag.
This black bag?
Yes, that one.
115 Hosted for free on livelingua.com
DRILLS OR DIALOG FIFTEEN
I, Pattern: Unsay imo?
Bag akol.
A. Introduction of new vocabulary
bagsabonsudlay
tu'alyapulseras
B.Fixed slot substitution drill:
Teachqr
Unsay-imot Day?MumDongSirNangNoyNongBayIya'Iyo'
etc.
C. Fixed slot substitution drill
/ocher
'Bag kol.sabonkalsonisTu'alyasingsingSapatoskalo'pulseraS
etc.
D. Response drill
StIlApt ta Qua.
forms of address
Day Unsay imo, Day? bagNang Unsay tom, Nang? KalsonisBay' Unsay into, 'ay? SapatosDong Unsay into, Dong? sudlayNong Unsay into, Nong? singeingTye Unsay /mot Tyal? pulseras
etc.
AtIlderMai
Unsay imp, Day?Unsay limo, Mum?Unsay into, Dong?Unsay imo,-Sir?Unsay imo, Nang?Unsay into, Noy?Unsay into, Nong?Unsay imo, Bay?Unsay into, 40?Unsay into, lyo'?
StauntialBag akot.Sabon ako'.KalsonisTulalya ako'.$ingsing akotaSapatos ako'.Ka to aXot4Pulseras ake.
ANLAmdvntial
Bag akol.Kaleonis akoi.Sapatos ako'.Sudlay.ak04.Singsing alto'Pulseras :ako''.
Ora
116 Hosted for free on livelingua.com
E. Free questions using "Day", 'Tong", or i'BayffStudents answer, naming things they would
Student (girl) Studeni (boy)ViTgiImo, Dong? Sapatbs aka', Day.-
etc.
II. Pattern: Imo ba kini?Ako'
A. Dialog:
Petra: Ha' it man ang lapis?Mrs. Reyes: Nit in dinhi sa
Imo ba kini?. Petra: 0. Ako' kana'.
B. Fixed slot substitution drill
0 -2
forms of address,like. Example:
Teach= Student (s)
Imo ba kini?kana'kadto
etc.
Imo ba kini?Imo ba kana?Imo ba kadto?
C. Substitution-response drill: teacher points to objects nearor far from a student, and the stuient identifies it ashis.
Teacher
far bookmiddle pencilnear notebook
D; Response drill
Teuher
Imo ba kini?Into ba kana'?Imo bn kadto?
etc.
etc.
_Uudent()'
Jikol kadto.Ako' kana'.Ako' kini.
Ltailzatal0, ako: kana'.0 ako' kanal.0, ako' kadto.
C. Substitution-response drill: teacher points to objects near orfar student, and the student identifies it as his,
Teacher =Lut(s )far book .
Ako' kadto.
117 Hosted for free on livelingua.com
middle pencilnear notebook
D. Response drill
leach=
Imo ba kini?'Imo ba kana?Imo ba kadto?
etc.
etc:
Ako' kana'.Ako' kini.
Studentis).
0, Ako' kana'.0, ako.' kanal.0, ako' kadto.
0-3
E.Free expression: students ask each other whether things atvarious distances. are theirs.
..TD4her §tudaatia)
Ako/ ba kini?Imo
kana'Ako'
kadtoImo
etc.
Ako' ba kini?Imo ba kini?Imo ba kana'?Ako' ba kana'?Aka' ba kadto?Imo ba kadto?
0. Response drill: teacher points to various objects, studentanswers affirmatively*
Teacher
Aka' ba kini?Imo ba kadto?Ako' 'ba Iona'?
Student s
0, imo kanal.0, ako' kadto.0, imo kini.
etc.
H. Free expression: students ask each other whether things atvarious distances are theirs. They use liako" and "imo"to begin their questions.
For- example: 1st Student:2nd Student:1st Student:2nd Student:
III. Pattern: Imo ba kining trot?
0. Ako' kanang iro'.
A. Moving slot substitution drill
Imo 1:),a kadto?
Kadtong lapis?0.0. Ako' kadto.
118 Hosted for free on livelingua.com
4 Imo ang lapis.kini
Akottutalyasabon
Imosudlay
kanat
B Transformation-response d.rill
Teacher
Imo ang lapis. lino
Ako' .kini. Ako'Imo ang tutalya. ImoAko' kadto. Ako'Ako' ang sudlay. Ako'Imo ang batat. Imo
C. Exransion d rill
TegchPr
Ako' ang sabon.Imo ang papel.Ako' ang tutalya.Imo ang singsing.Ako' ang sapatos.Ako' ang kalsonis.
ba ang lapis?ba kini?
ba ang tutalya?ba kadto?ba ang sudlay?
ba ang bntat?etc.
Cue
kinikana'kadtokana'kiniKadtoetc.
D. tioving slot substitution drill
IstIaban
Imo ba kining s abon?
kana'tu'alyn
5
Imokadto
toothbriashetc.
(.14I-legs.Y2111,)
Imo ang lapis.kini.
Ako' kini.Ako' ang tutelya.Ako' ang sabon.Ito' ang sabon.Imo ang sudlay.Ako' ang s udlay.Ako' kana .
2aa.A'VJAIltiai
0. Ako' ang lapis.0. Imo kanat.0. Ako'-ang tulalya.0. Imo kadto.0, Imo ang sudlay.0. : Ako' ang bats'.
qtUd2ratiZi
Ako' s nbon.Imo kanang papel.Ako' kadtong tu'alya.Ino kanang singsing.
. kining sapatos.Ako' kadtong kalsonis.
btudqnt(s)
Imo ba kining sabon?Aka' ha kining sabon?Ako' ba kanang sabon?Ako' ba kanang tutalya?Imo ba kanang tutalya?Imo ba kadtong tulalya?Imo ba kadtong toothbrush?
Free expression: students ask each other whettrix.various thingsare theirs. °They use the full pattern.
119 Hosted for free on livelingua.com
Example: Imo ba kanang siya?O. nor kanang siya.
IV. Pattern: Imo ba kinini berdeng bag?
0. Ako' kanang berdeng bag.
A. Introduction of new vocabulary: colors
itom kapeputi, berdepulaasul
B. iqoving slot substitution drill
TSSSheX 4udgrktigi
Ako' 'ang pu ting si-ninat. Ako, ang puting'sinina'.sapatos. Ako, ang puting sapatos.
Imo Imo ang puting sapatos, .
kapa Imo ang kapeng sapatos.pula Imo ang puling sapatos.
kalsonis. Imo ang pulang kalsonisAko, Ako; ang puling kalsonjs.
itom Ako' ang itot nga kalsonis.,asul Ako' ang asul nga kalsonis.
tu'alya Ako' ang asa nga tu'aiy4.berde Ako' betdeng,tulalya.
Imo Imo ang berdeng tu'alya.etc.
1C. Transformation-expansion'drill:
120 Hosted for free on livelingua.com
v
C. TransfLmation-expension drill:
Zughe.r.
Ako' ang berdeng bininal.
Imo ang puting-papel.
ko'ang itom nga kalsonis.
Imo ang pulang tu'alya,
hko' an
esul nga sudlay.
Imo ang kapeng sapatos.
D. Integration drill
aagh..0M
lat_11.tuiantia)
Ako'
ang berdengsinihat.
Imo ang puting.2apel.
Ako' ang itom nga.kalsoniss
kini
Cue
kini
kanat
kadto
ang pulang
Ako' -ang asul
Imo ang kapeng
etc.
tu'alya.
nga sudlay
kane
sapatos.
kadto
Ako' kining sinina'. Puti' kining sinina'.
Imo kadtong kalsonis.
asul kadtong kalsonis.
Ako' kanang iro' Dako' kanang iro'.
Imo kining singsing.
Nindot kining singsing..
Ako' kadtong balay.
Gamay kadtong balay.
Imo ksnang sapatos.
Item kanang sapatos.
Ako' kining bag.
Pula kining bag.etc..
qd
Student Ls')
Imo ba kining:berd.eni
;
Akol ba kanang pavel?
Imo ba kadtong -itomnga
1kalsonis.
Imo ba kining pulang tu'alya?
Imo ba kanang asul
nga sudlay?*
Ako' ba kadtong kapeng-sapatos:.
Student(s)
Akot"kining puting sininal.
Imo kadtong asul
nga kalsonis
Ako' kanang dakong
Imo kining nindot
nga singsing.
Ako' kadtong
gamayng balay.
.Imo kanang itom
nga sapatos.
Ako' kining pulang bag.
E. Expansion:drill:
teacher gives the basic sentence, first
student expands it with
ndemonstrative", second- student expands itwith color or size, third
students makes.question, then everyone
answers in the.affirmative..
Teacher:
Imo ang sudlay,
1st Student:
Imo kining sudlay.
2nd Student:
Imo kining asul
nga sudlay.
3rd Student:
Ako' ba kining asul nga
sudlay?
Everyonel
0, imo kining asul
Aga sudlay
121 Hosted for free on livelingua.com
'LT
0-7
F. Free expression: students sort through objectsltake some for
their own and give others to their friends.
For example: Betty: Ako' kining bereng libro.
Mary: Imo ba nal?'
Betty: 0. 'Jg imo kanang pula.
Mary: 0. Akol kining pulang libro.
V. Pattern: Imo ba kining berdeng bag?
Dili' ako' kanang berdeng bag.
A. Fixed slot substitution drill
Teacher gtudant(.):
Dili' ako' ang bag. Dili! ako ang'bag.
sinina' Dili' ako' ang sininal.b410y Dilit.akol'ang belay.Bata' Dili, ako' ang Bata'.lapis Dili' ako' ang lapis.kalo' Dili'ako' ang kalol.libro akofang libro.irol Dllil akofang
lamisa Dili' ako' ang lamisa.
bir Dili' aka'. ang bir.
kuwarta Dili' plot ang kuwarta.etc.
B. Moving slot substitution drill
TAAcher SNglent(s)
Dili' alto' ang kuwarta. Dili'akol ang kuwarta.manok. Dili' akot ang manok,
imo Dili, imo ang manok.kuwarto Dili, imo ang kuwarto.
akol Dili, ako' ang kuwarto.iring Dili' ako' ang iring.
etc.
C. Expansion drill: teacher cues "demonstrative" by pointing,.
Tonchep Qum Student(s)
Dili' ako' ang iring. near Dili' ako' kining, iring.
122 Hosted for free on livelingua.com
Dili' into' ang tindahan.Dili' ako'ang papal. ...
Dili' imo ang singsing.Dili' ako' ang sapatos.Dili' imo ang relo.Dili' imo ang sudlay.Dili' ako' ang sabon.
farmiddlefarnearmiddle'nearfar.etc.
D. Moving slot substitution drill
ch
Dili' imo kanang puting papel.ako'
kini
sininaPula
sapatositom
etc.
Dili'Dili'Dili'Dili'DillsDili'Dili'
04
imo!k0.dtong tindaban.ako'kenang papel.imo kadtong singsing,ako' kining sapatos.imo kanang relo.imo kining sudlay.ako' kadtong. sabon.
Student(s)
Dili' imo' kanang puting.papel.. .
Dili' :ako' kanang puti#gDili' ako' kanang puting sinina'.Dili' ako' kanang pulang sininat.Dili' ako' 4ning pulang sinina'.Dili''ako' kining pulang sapatos.Dili' ako' kining itom nga sapatc
E. Response drill
'pitcher
Imo ba kining kapeng tu'alya? Dili'Ako' ba kining asul nga sinilas? Dili'Imo ba kadtong puting sinina'? Dili'Ako' ba kanang berdeng kalo'? Dili'
.etc.
tudtatis)
ako' kanang kapeng tutalya.imo kanang_ asul nga ainilaa.ako kadtong puting sinina/.imo kining berdeng kalo'.
F, Fixed slot substitution drill: teacher cues "ako" by pointing toself and having class point to themselves: "imo" by pointingto .someone else. The teacher cues the "subject clause".Question:
Teacher;
(self) kining dakong kalo'(another) kadtong gamayng tindahansell kanang mubong iro'salt kadtong asul ngn sinina'.another) kining ma'ot nga icing.
etc.
G. Response drill: mixed answers
Tpaqher
AtugsatiA1
Ala)? ba kining dakong kalo'?Imo ba kadtong gama yng tindahanAko' ba kanang =bong iro ?Ako' ba. kadtong asul nga sininaImo ba kining malotinga iring? .
(self) kanang tat as nga estudiyante. yea O. Imo kanang teas ngaeatudiyahlel
Ako' ba kanang ta'as nga estudiyant07
123 Hosted for free on livelingua.com
0.09
(another) kining guwapong batat
Imo ba kining guwapong bata'? no Dili; Dili' ako' kininguwapong bata'.
(self) kadtong gamayng manok no imo kadtongamayng manok.
etc.
H. Free expression: students ask each other about objects orpictures or objects. They use the complete pattern,
'pronoun / ba / "demonstrative" / "adjective" / nga "noun".
VI. Pattern: (Imo ba kining berdeng bag?
Dint kana' akol.Dili' na' akot.
A. Moving slot substitution drill
Student {)
Dili' kana' akol. Dili' kana' akoleimo Dili' kana' imo.
kini Dili' kini imo.not Dili' na' imo.kadto Dili' kadto imo.
ako' Dili' 11,.dto ako'.to Dili' to akot..net' Dili' nat akot.ni. Dili, na akot.
etc.
B. Moving slot substitution drill
Teacher Student (s,)
Dili' ako' ang bag. Dili' ako' ang bag*kana' Dili' kanat akots
imo Dili' kana' imo.kini Dili' kini imo..ang lapis Dili imo ang lapis.
--ako' Dili' akot ang lapis.ni Dili' ni ako t.
kadto Dili' kadto ako'.to % Dili' to ako'.
etc.
124 Hosted for free on livelingua.com
C. Reduction drill
Teacher
Dili' ako' dakong bag.Dili' and kining gamayng iro'.Dili' ako' kadtong mubong icing.Dili' amo kining guwapang batal,Dili'. ako' kadtong ma'ayongDilil.ako' kanang berdeng libro.
etc.
D. Response drill: mixed forms
Tpagher, Cue
Imo be kadtong kapeng kalsonis? noAko' ba kining asul nga lapi6? yesImo ba kanang pulang sinina'? yesAko' ba kining gamayng kanding? noAko' be kadtong dakong manok? yes
etch
0-10
Atuialtial
Dili' na! akot.Dili' ni imo.Dili' to (ako'.Dili' ni ako".Dili' to ako'.Dili' na' akot.
Student s
Dili' to akot*Imo nat.Ako' ni.Dili' ni akot.i=ao' to.
E. Free expression: students ask and answer each other, using long. and short answers.
F. Dialog: a lady sees her neighbor's clothes on 'the line.Lady: Nindot kining asul nga sininal. uyl Imo ba ni?Neighbor: Dili' na' akot. kining ma' of nga
kalsonis.Wale' koy nindot nga sinina'.
Lady f matot kanang kalsonisl Fashionable hino'On!
VII. Pattern: Dili' ba na' imo?
(Dili' ba imo kanang berdeng
A. Reduction drill
Teacher
Dili' ba l o ang g4t/Os?Dili' 'ba imo, angDili' ba imo ang sinilas?Dil' ba 6kot ang pen?Dili' ba ako' ang bag?
.., etc.
Studentili
Dili' ba imo ang sapatoi?Dili' ba imo'ang libro?Dili' ba imo'angsinilas?Dili' ba aka' angpe..1.0
ba akol.angbaeA:
125 Hosted for free on livelingua.com
B. Fixed slot substitution drill
Teacher
Dili' 'ba ako' ang papel?clipink
kuwartarelosingsingsapatos
(A°.
C. Movint-apt substitution drill
TeaCher.ti
Dili' ba imo kanang dakong
gamay
ako
imo
guwapa
etc.
0-11
411d4alai
ba ako' ang papel?Dili' ba akol. ang clip?Dili' ba ako' ang ink?.Dilif ba imo ang ink?Dili' ba imo ang kuwarta?Dili' ba imo ang relo?Dili' ba imo ang singsing?Dili' ba imo ang sapatos?
StuclAnt(s)
akage? Dili, ba imo kanang dakongpackage?
ili'ba imo kanang gamayngapkage
kahon .imo itanog gamayngkahon?
Dili' ba ako' kananggamayng kahon?
rabbit Dili' ba ako' kananggamayng rabbit?
iring Dili' ba kananggamayng iring?
Dili' ba ako' kanangguwapang iring?
Dili' ba imo kanang guwawpang iring?
Shorty!answer response drill:-
":11.114SalLt
Dili ba tmo kining ktiWarta?Dili' ba imo kining relo?Dili, ba imo kining singsing?Dili' ba imo kining ariyos?
etc.
B.Short answer response drill:
Teacher
Dili' ba imo kining papel?Dili' ba imo kining libro?Dili' ba into kining ink?
etc:
affirmative answers
Student(s)
0. Ako' ni.0. Ako' ni.Q, Ako' ni.CvAkot ni.
.,-
negative
4'WdeA(AY
Dili'. Into na'.Dili'. Imo nal.Dili'. Imo na'.
126 Hosted for free on livelingua.com
..1.0.11.011161*
P. Short answer response &Ills: mixed answers.
Dili'Dili'Dili'Dili'
luauba-akot kanang libro? yesba imo kadtong bag? noba ako' kanang sapatos? yesba ako' kanang pulseras? no
etc.
G. Dialog:
1st Student:2nd Student:ist Student:2nd Student:
0-12
ni.
Imo_kadto.kana
.
Ako
Iu4-;.471-7,,'_""s'OP,'",:!"*Ir 14_
Dili' ba iio' kanang bag?Ha' in?
Kanang itom.O. Ako' na'.
*".
127 Hosted for free on livelingua.com
SUPPLEMT
- 1:3
I. Vocabulary introduced in the lesson
A. Dialog
akot mine (personal pronoun, postessive form)
bag handbag
imo yours (personal pronoun, possessive form
singular)
itom black .
B. Drills
asul blue
kape brown
pula red
putt' white
sabon soap
sudlay 'comb
tu'alya towel
Cultural notes; shoppingoin the Market.
?Ors react differently to the different techniques of
bargaining in the market, many 'perils' are involved:
not knowing what the real .value of an item is, starting
at too high a first price, not having enough patience,
being unargumentive,by nature, not really knowing 'how'
to bargain. It takes time; a lot of experience, some
patiencet and a good sense of humor has been known to
help many an exasperated KV, Where to start: perhaps
128 Hosted for free on livelingua.com
0 - 14
at one.ohalf the asking price, and then raise your
price, but not too sharply; play follow the leader;
watch the reaction of your sales clerk. The important
thing is to give some sort of impression that you are
ton t' to this bargaining game. In most cases, if you
show that you won't pay the first price they come
down immediately, But only time will tell how much
you will eventually have to pay for an item. One
thing more Must be said: if the buyer says that he
will pay somuch for an article, he is bound by the
rules of the game and of the market to pay such an
amount; if the clerk agrees on you asking price, you
then 'should' buy the article.
4
129 Hosted for free on livelingua.com
DIALOG
ug Unom nga Dialog)
UlatitgLatb 11111.2i.
P
Situation: Maria and Mario metSituation:. Gikatagbo' nijittrk.
ug ni Mario si fiebiesusa ka AMR, a classmate of Maria's.
"classmate" ni.
Kinsaman siya?
Maria: Kanang akong katuban?
Babie: 0. Imong trato ba'siya?
Naira: Dili' uyZ Kana ang
akong igsoon.
Who is that?
My companion?
Yeah. Is he your boyfriend?
No! That's my brother.
130 Hosted for free on livelingua.com
I. Pattern: Kini ang
"ako'" /
A, Introduction of
igso'onkatubantrato
B. Fixed slot subs
Toacher,
Kana" ang akong
DRILLS iat DI_ OJOG SIXTEEN
nga "noun"
new vocabulary
asawabana
titution drill
igse on.katubantratoamigamalistroasawabanabalaylibromanok.
etc.
P-1
41191e.nt(g)
Kana' ang.akong igso'on.Kana' ang akong kaluban.Karla' ang akong trato.Kana' ang akong amiga.Kana' ang akong malistro.Kana' ang akong asawa.Kana' ang akong bana.Karla' ang akong balay.Kana' ang akong libro.Kana'ang akong manok.
C. Expapsion drill: addition of imong
luauKini ang singsing.Kini ang relo.Kini ang pulseras.Kini ang sabon.Kanto' ang tulalya..Kana' ang sudlay.Kadto ang balay.Kadto ang kuwarto.
etc.
auclutaalKini ang imong singsing.Kini ang imong relo.Kini ang imong pulseras.Kana' ang imong sabon.Kana' among imong tu'alya.Kana' ang imong sudlay.Kadto ang imong belay.Kadto ang imong igso'on.Kadto ang imong kuwarto.
D. Substitution drill: teacher cues "pronoun" by pointing either tohimself or to another; he cues "noun" orally. Classalso points.
UAW=(self)(another trato(another kaluban(self j asawa(self) bana(another) manok(self) kanding
etc.
ang akongang imongang imongang akongang akongang imongang akong.
igso ' on
tratokalubanasawabanamanokkanding.
131 Hosted for free on livelingua.com
B. Moiing slot substitution drill
Telcher
Kam, ang akong igsolono..imo
kauban
ako'
Nana.'
Kadto
4
:7..I"
I.
't
isno
asawabans
balay
manok.etc.
. S.
st
4uthavit)Kana ang.akongKana' ang imbngKane ang imongKiri' ang imonrKini ang akong
ang akong AKini ang :akongKana' ang akonsKana' dug. .imong.Kam ang imongKadto .ang imongKadto ang Among
fgaolon.keubansatuban.kaluban,'si*i.
Tunasbans.belay.balay,.=wk.
132 Hosted for free on livelingua.com
F. Translation-reFonse drill:
teacher 'gives
choose either " imong" or "akong ", and
Tea
ch
Kinsa man na' siya?
to
ninal
ni
to
1st Student(s)
Kinsa
Kinsa
Kinsa
Kinsa
Kinsa
Kinsa
second cue in English: students
use an appropriate gesture.
Cue
ani.atuinataal
man na' siya?
brother
man to siya?
companion
man ni siya?
student
man na' siya?
sister
man ni siya?
teacher
man' to siya?
isawa
etc.
P.3
Kana' ang
Kadto ang
igse on.
ka'uban.
Kini ang
estudiyante,
Kana'
ang
igsoton.
Kini Aug
ma'istra.
Kadto ang....._
asawa.
G. Free expression:
introduction; students introduce people to each other, using the
pattern.
For example: .Kini si Robert, ang akong igso'on.
Estudiyante siya
sa University of tha Philippines.
or
Kini si Chuck,. ang akonc.katutan sa Danao.
Jig kanat
siya eilMr; Gatlege; ang Akong principal.
H. DIalog:
Alice_ is myopic.
She asks Lilia who that man iao
Alice:
Kinsa-Man to siya, Una?
Lilia:
Kadto ang tmong bana,Zwy.
Aw, di ay.
Hain man ang akong glasses (antiyohos)?
tr...rattern:
Kini ba ang akong lapis?
O. Karla' ang imong lapis.
Dili.
Dili' kana' ang imong lapis.
A. Expansion-transformation drill
Teacher,
Kini ang akong lapis.
Kana'
on?, imong pa pel.
Kadto Eng akong libro.
Kini ang
`.imong lamisa.
Kana' Eng imong stya.
Student (s
Kini ba ang akong lapis?
Kana' ba ang imong papal?
Kadto.ba ang akong libro?
Kini ba ang imong lamisa?
'Kane ba ang imong siya?
133 Hosted for free on livelingua.com
Kadtoang ekong amigo.Kane' ang akong kalsonis.Kini ang imong sininat.
etc.
P -4
Kadto ba allg-akogg amigo?Kane' ba eqg akong kalsonis?Kini ba ang imong sinina'?
B. Expantionl.transformation-response drill
Teacher
Kirk, ang akong lapis.Kana' ang imong papel.Kadto ang akong libro.Kini-ang imong lamipa.Kane ang imong siya.Kadto ang akong amigo.Kana' ang akong kalsonis.Kini ang imong sinina'.
etc.
Kana' ba ang imong lapis?Kini ba ang akong paperKadto ba ang imong libro?Kini ba.ang akong lamisa?
ba ang akong siya?Kadto ba ang imong amigo?Kini ba ang imong kalsonis?'Kana' ba ang akong sinina'?
C. Free expression: students ask each other about objects and people
using the pattern:
Kana' ba ang imong kaluban?Affirmative long answers.
D. Moving slot substitution drill
Teacher
Dili' kana' ang imong lapis.libro
akokini
kana!
Wident(p)
Dili' kana' ang imong lapis.Dili' kana' ang imong libro.Dili, kana' ang akong libro.dill' kini ang akong libro..Dili' kadto ang akong libro.
igso'on Dili' kadto ang akong igsoton.imo Dili' kadto ang imong igso'on.
Dili' kana' ang imong igso'on.ako' Dili' kana' ang akong igso' on.
matist7a Dili' kana' ang akong matistra.etc.
E. Substitution*response drill: cued by pointing, words, end headgestures.
Teacher 10121iLaglii Zia lakcl Studisitha
(far) baiay
(near) trato
(addle)iroi
Kadto ba ang imong belay? yes
Kini ba ang imong trato? no
Owl ba ang imong it .no
0, dto angakong balay.
Dili'. Dili'kini ang akong
trato.Dili' kana'
ang akong iro%
134 Hosted for free on livelingua.com
(far) asawa
Kadto ba ang imong asawa?
(near) kaluban
Kini, ba ang imong kaluban?
(piddle) sinina' Kana' baang imong sinina'?
etc.
F. Report #E, but have the first studentsuse nakone in the question and
answer wIth "imong".
G.. Conversation: students exchange.possessions, then
one asks the other:
Bill:
Karla' ba ang imong lapis?
Al:
Dili'. Dili' kini ang akong lapis.
Imo kini..
yes
no
Yes
0. Kadto an
Dili'. Dili
0. Kana
ang
akong asawa.
kini ang akong kaluban.
akong sininal.
ora:Bill:
H. Dialog:
Herb:
Dale:
Herb:
Dale:
Herb:
Dale:
Karla' baang akong libro?
0. Kini ang imong libro.
Here.
(He gives
Imo ba kini?
Unsa?
Kining pulang kalsonis.
Dili'. Dili' kana'
ang akong
Kini ba?
0, kanal.
III. Pattern:
Imong trato ba siya?
A. Moving slot substitution drill
Teacher
Imong trato ba siya?
tlena
amigokadto(siya)
Ako'
Imo
asawa
kana'
se patoskini
iro'
kalsoniss
it bagic),
Student(s)
the second students
Imong trato ba siya?
Imong bans ba siya?'
Imong amigo ba siya?
Imong amigo ba kadto (tiya)
kkong amigo ba kadto?
Akong asawa ba kadto?
Akong asawa ba kana'?
Imong asawa ba kana'?
Imong sapatos ba kana'?
al'MOMsavitos ba kini?
ong iro
oa xinzi
135 Hosted for free on livelingua.com
1
4
.A
ko'
F
etc..
-141.."444e,,
Akong iro' ba kini?
B. Substitutioh-response drill: affirmative answers
p4
Teacher
Imong sinilas
reit)
papel
iring
ba kini?
(middle)
(far)
(near)
C. ii.peat #B: negative answers
leacher
Imong sinilas ba kini?
lqt Studqnt(s)
Imong sinilas ba kini?
Imong relo ha kanat?
Imong papal, be kadto?
Imong
ba kini?
etc.
2nd Stuglent(al:
ang akong si011.218
0. Kini ang akong relo.
0. Kadto ang akong papal.
O.Kini erg akong iring.
Imong sin= ba kini?
Dill' kana/ ang
akong sinilas.
D. Chain response drill:
affirmative and negative
answers.
Jame:,
imong sapatos ba kanal?
Hal: Dili'. Dili' kini
ang akong sapatea.
Hal:
Imong sinina' ba kini?
Ruby: 0. Kini ang akong
etc.
E. Transformation drill
Teacher
Kini ba ang ako
Karla' ba ang imong bana?
Kanal'ba ang akong singsing?
Kane' ba ang akong sapatos?
Kini ba ang imong sapatos?
Kadto ba angimongbalay?
Kadto ba ang imong ka'uban?
Siva to ang akong bana?
Stlideripia)
Imong amigo be kini?
Imong bane halcanal?
Akong aingsing ba kane?
Wong sapatos ba kanef?
laong sapatos be kini?-
bong baley ba kadto?
Lmong kayuban ba kadto?
lkong bana ba siva?
136 Hosted for free on livelingua.com
P-7
F. Transformation-drill: repeat #E, but reverse roles..: AG. Transformation drill n,
Teacher
Imong irp,:Akonglopis-baIthong lita.o.:ba.Atadto?abngisinin0 ba: kini?Imong.soatos ba knnat?iikng relo te'kini?aong kahoTt:bg kadta?
etc.
Students1
Imo ba kining irot?Ako' ba kanang lapis?Imo ba kadtong .
Aot be kining sinina'?Imp ba kanang sapatos?Akol ba kining ralo?Ako' ba kadtong kahoy?
H. Translation drill: the students give three ways of roughlytranslating each English sentenced
Wsh=Is that my ring?
Is this your hat?
Are those-there my shoes?
e4
Kane t ba ang akong singsing?Akong singsing ba'kana'?Ako' ba kanang singsing?Kini ba ang imong relor?Imong kalo' ba kini?Imo ba kining kalol?Kadto ba ang akong sapatos?Akong sapatcis ba kadto?Akot ba kadtong sapatos?
I. Free expression: students uiethe various forms to ask aboutobjects or pictures.
XV, Pattern:. Dili' ba kini ang akong singsing?Dili' ba alto' kining singsing?
h. Transformation drill: make negative question,
191114c Zudent(s)
Kini ang akong singsing.ang imong trato.
Kadto ang akong asawa.Kana' ang akong manok.Kini ang imong kanding.Kadto ang akong amigo.
etc.
.
Dili' ba kini -ang akong singsing.Dili' ba ang imong trato.Dili' ba kadto ang akong asawa.Dili' ba kana' ang akong manok.Dili, ba kini ang akong kanding.Dili' ba kadto ang akong amigo.
137 Hosted for free on livelingua.com
8. Transformation drill: make negative question.
Teacher
Ako' kining singsingImo kanang sinilas.Aka,. kanang tu'alya.Ako' kadtong balay.Imo kining sudlay.Imo kadtong sabon.
etc.
P-8
allaaatiai
Dili' ba ako, kining singsing?Dili' ba imo kanang. sinilas?Dili' ba.ako' kanang tu'alya/Dili' ba ako' kadtong balay?Dili' ba irno kining sudlay?'Dili' ba imo kadtong sabon?
C. Transformation drill: make negative question:
TaIGIOX StmOell(4.)
Kini ang akong singeing.Ako' kining singeing.Kane ang imong trato.Imo kanangKadto ang akong asawa,Ako' kanang tu'alya.Kam' ang akong manok.Ako' kadtong balay.Imo kining sudlay.
etc.
Dili' ba kini ang akong singsing'Dili' bh ako' kining singsing?Dili ba kana' ang imong trato?Dili' ba imo kanang sinilas?Dili' ba kadto ang akong asawa?
ba ako' kanang tu'alya?Dili' ba kana' ang akong manok?Dili' ba irno kining sudlay?
Dialog: A. PCV lookcs for her clothes in the labandera'sbasket.
PCV: Kini an akong.sininallkini ang ........Labanderas Kamubo: Dili' kana' imo, uy:PCV: Ako, Nang. Ako' kining ubong sinina'. London lookl;
V. Pattern: "demonstrative" / "possessive pronoun" / "noun"kining akong ka' uban.
A. Expansion drill: akong or imong cued by pointing
Teacher
(self) kining ka'uban(another) kining amigo(self) kining libro(self) kanang- lapis(another) kanang kuwaqo(self) kanang 'manok
Another) kadtong kandinganother) kadtong ma'tstro
etc.
uudlatio.
kining akongkining imongkining akongkining akongkining akongkining akongkining akong
kining akong
ka'ubanamigolibrolapiskuwartomanokkanding
ma'istro
138 Hosted for free on livelingua.com
B. Moving slot substitution drill'
Tocher,lining akong ka'uban
imo
kadtoako'
imo
C. ExWsion drill
kana'
ma'istro
asawa
etc.
Teacher:(imo) 1st Student:(kana') 2nd Student:
(teacher cues yes) All:
Teacher:(ako') 1st Student:
(kadto) 2nd Student:(no) "All:
Studg4t(s)
kining akong ka'ubankining imong ka'ubankining imongbatistrokadtong imong ma'istrokadtong akong ma'istrokanang akong ma' intro .
kanang akong asawakanang imong asawa
Dako' ba ang iro'?Dako' ba iang imong irol?Dako' ba kanang imong iro'?0, Dako' ka'ayo kanang akong iro'.
Mubo' ba ang sininal?Mubo' ba ang akong sinina'?Mubo' ba kadtong akong sinina'?Vint. Dili' mubo' kadtong imong.
sinina'.etc.
D. Dialog: Dale wants his shoes.
Dale: Ha'in man ang sapatos? .
Brude: 'Mang s apatos?Dale: Os kadtong akong itom nga sapatos.Bruce: Tura kadtong imong sapatos sa "closet".
E. response drill: short' answers(. distinction between "locative"and "demonstratives"; negative. .
Tqackin
Kadto bi siTu'a ba si Emily?Didto ba si. Claude?Kane' be si George?Nia ba si Ellen?
etC
SVAdellit(P)
Wale.
139 Hosted for free on livelingua.com
SUPPLEMENT
I. Vocabulary introduced in the lesson
A. Dialog
B. Drills
along my (personal pronoun; prmominal fort)
katuban friend, companion
igsolon sibling, brothers and sisters
imong your (personal pronoun, prenominal form
amigo friehd
asawa wife
bana husband
singular)
II. Cultural notes
A. Katuban: A companion'or*someone who goes along with another
person. It is customary for people, especially a woman,
to go places with a companion or a group.' It is a
cultural transgression to be alone anywhere.
B. Igsolon: depending on its use, wigsofon" may include or not
include the person whose family is being discussed.
140 Hosted for free on livelingua.com
.4r
RraV.I4W D.IALOG.
4kAdialatinta larmainaug
(Ikanapulo ug Pito nga Dialog).
3ituation: Si Dick, usa ka Peace.
Corps, milabay sa gamayng
tindahan sa eskina.
intol: Or Bay. Di'in man ka?
Dick: Didto ko es bayli.
Into': Hatay° ba ang bayli?
Dick 0. iiitalayo. Dunay guwapang
mga babaye didto.
Into': TU'a ba didto ang tmong
ka'uban?
Dick : Klnsa? Si Bill? Walat
siya didto. Tula siya.sa
siyudad.
a
ieentatath Dialaz
qituation: Dick, aPe::ce
Volunteer, passed the small
store on the corner.
Where have you been?
I was (there). at sthedance.
(Was) the dance nice?
Yeah, (It was) great. There,
were pretty girls there.
fo,r, roomate iaivr e?
Who? Bili? (No) he isn't there.
He's in the city.
1"
......14240e114.414.bo-50.1.67*.m141 Hosted for free on livelingua.com
e. DRILLS FOR DIALOG. MENTES.
Pattern: Wins -dilin, asa
L. ) ?
r).
-
Q4
'Response drill: students say the question whichhe teacher'sstateMent answers.
Teacher 5tuctentfq)
Dilin man me,Asa Man kitalHatin man sila?Ada man mi?Dilin man keq--Hein tan siya?Hein man sila?.Di'in man.10?Asa man mo?
.,Pidto :kami sa pantalan.-AkOlklAcita,sa tindahan..
sila dinhi.:44nhi kamo-dinhi.'Dinhi ko Sa balay,
siya dinhat.
e Tu'a .dlitt-P
Dinha!-:.:ka se bar.AdVo mi sa ba541-.
1:"1 .sA-
115;1 --1;,,t A*: dilaiOg drill.: teacher
L.4:a
etc.
alr.k
`s.
,
Taaalr.
pencil 1st:fed 2nd:
middle .1st:lamisa 2nd:dress 1st:blue 2nd:far 1st:room 2nd:dog 1st:big 2nd:
(shake) 1st;small(far) 2nd:plasa
Sibbing 1st:boy '2nd:
(Oaks) 1st:.girl
Inear)' 2ne:_living room
C. Response drill:
tTalc4or
Asa man si Juan?Jilin man kanang imong'
ka'uban?
cues as indicated.
III,..
Ha'in man kadtong aktinel*WtPula ba ang imong lap381'O. *, 8,-
Na 'a dinhau sa laMisi angti5Ulang lapis..Hein man kadtong akong tininallAsulsba.ang imong sinina'? .
0.Tufa didto sa kwarto'ang asul.n4a,sininau:.Hein man:kadtong akong iror?Dako' ba ang imong-irof?
siya dako'. 'Camay..
Tu'a didto sa plasa ang gapayng
gaUin man kadtong 1gsQon?iLa1aki ba ang imong igsolpn7ADiii' -1
.
Nita dinhi sa sala ang
..
I.
etc.
Complete answers but invente(e:t.- 1
C4 ;.Studezt(s)'ye
Adto si Juan sa Munisipiyo.Dinha' sa simbahan kanang
akong keuban. .
i Wail i illiarkUai WU t ArAitYi IA 401=4.44 4, Yy.;:ire 4 W. 4444.41$1 i .2.if..sitiaw.i.o.ii,:i..........o.0,..4;,y5.:0.. r er,Y,uYinks4 y .6.4 4 4 so vra....ny .P.r.;row,. w %., 4...4, 0 Yot yo.....,4 worn.* 6 . 4 y - 0, :-.4,4,4Y. ..4:440, 0 44 4:14;41git a., ee ;44.4,1;:al; 44:i '..;i;`,142 Hosted for free on livelingua.com
Ra tin man `kadtong gtiwapangbate!?
Di' in man Ica?Hein man kadto eiya?
Asa man. si Ed ug si pale?
etc.
4103
dinhi 'sa kusini kadtongguwapang bate.
hi ko as balsyyTU1A didto sa bulangan kadto
siya,Adto si Ed ug si Dale sa
pattalans
Do Response drill: teacher provides topic, first student chooses-ha' in, di' in, or asa; second student'answerss
Tuba= 10 atmunt(s) 244 Student(s,
Kadtong niwang nga 3.alaki
Xanangakong.igeoton
Ha'in man kadtongniwang nga lalaki
Asa man kanang' akongigsoton?
Iii' in man kiningimong batat?
kining imong bate
kananggumrapeng matistrakadtong ta'as nga Pilipinokining tambok nga babayekadtong akong estudiyantekanang unibotig abogadokining imong amigokadtong akong katubankining matayong asawa
etc.
Ii. Pattern: use of walat and dint
A...Response drill: negative .answers
Ttafclie
Taga Cebu ba si Mary?Kadtoba'si Ed?Didto be ang bate' ?.Dako' be ang kanding?Dilit ba gamey si Fred?Imong singeing ba ni?'Nita ba ang guwapangmga
babaye?Amerikano ba si Ferdinand?Taga Mindoro ba kamo?Peace Corps be to siya?.
etc,
ptudenttgj
Dili'. DilitDili t DilitWales WaleDili'. Dili'Dili', Dili'Dint, Dilit
singWalat. Wala'
mgaDili'. Dili'
FerdDilit. Dili'
Dili,
Tula didto. sapantalans
Anha' siya satindahan.
Di nhi siya saeskuwelahan,
siya taga Cebu,kadto si Ed,didto ang batat,dako' ang kanding.gamity si Fred,nat ang akongsing. .
dinhi ang guwapangbabaye.Amerikano siinand..kami taga Mindoro.to siya Peace Corps.
143 Hosted for free on livelingua.com
B. Translation drill
Ire t here*.:She isn't beautiful.They -aren't there 'An Zhe:;:plasa
7They aren't AmericansYou (tang.) weren't hOre:They aren't here:You (sing.) aren't bad:Be isn't good.- ;
'.*Eto
Response drill:stuaeni negates
Isaahar.Didto ang kugihang lnga bats'.,
it*;thati .ang.-mga bata Dili';TA 0g ninsiot ii4atega Minima' Wala'
Stildratia)
Wala s±yaDili' siva 1kuwaipa.
Aidto safl:plasa.tDili' stIa itnetikan;ti.WalaWald! sila1)11t..1 ka-- ma ot
skya ma' ffr*.-Jo
tiM
cJ
the teacSers statemen.t.
'9114,0j41,6.1
Wales:1'3:dt° ang kugihang mgabatd.
kugihari ang mga batedinhi ang nindto nga
mga sinina'.nindbtd in ha gi) 03'rlg nga
mga t$74i§:;1a,4..bu' *awo.
tamb aikr.. alga yordidtpi; ang mga
manok;Nh
A4.1
173 ,r7Ka. rtA
t
ang fliga si?iilati':Ditihit I"' a'ng bu'sng'nga mga tawo; Wala'
. .
-r 1-1r
Biztfang-,nga tawo.Tamhok ang me mayor.Ttita cridto .ang pulang mga 14anbk.
et-C
14141PUP Ct1416*
Patterti:,: kiiisa 1. unsa;f,
A. Reponse*.01.11: students givestatement is the answer.
Teacher,
Kanal Maria.Kane- ang simbahan.Kadto -Gila Si John ug si JuneKadto'-ang-niga Peace Corps.
iSipiyaJude than
",Ed.Kadt'a ang!:40kOng merkado.
etc.%
yn
7.))
question to which teob:tOr strf,r 4
Kinsa man ma'?Unsa man nal ?Kinsa man kadto si3.a 1Unsa man to?Unsa man ni?Kinsa .man to?Kinsa kini siya?Unsa man kadto?
144 Hosted for free on livelingua.com
B. R
esponsedrill:
teacher givestopic
Teacher
kadtong gaayngbabaye
Kanangm
ga lalakikining m
alayongbate'
kadtongmga babaye
kanang imong
amigo.
IV, Pattern:
Nag'unsa m
an ka?
,1st Studentts)
Kinsa
man .kadtong
gamayng
babaye?K
insa man
kanang mga la laki?
Kinsa *in
kiningm
a tayongbate?
Kinsa
man kadtong m
ga.babaye?K
insam
an kanang imong
amigo?
A. Fixed slot
substitution drill
B
.Teacher
Nag'unsa-
man" ka?
mo
mi
silatokosiya
etc.M
oving slotsubstitutionckill
Teacher.
Nagtulon
ang estudiyante.-m
a'istraka' on
siya
41%
abogado
etc,
Atudenk(s1
NagfU
nsaN
ag" unsaN
ag' unsaN
ag' unsaN
ag unsaN
ag' unsaN
aglunsa
man kat
man m
o?m
en mi?
man sila?
man to?
man kO
?m
an mi.ya?
gnd 5tuden0)Siya
si Mar,a
Silasi B
illug si 4194
Kane, si
Jose..
Kadto-si
Fe ug si Bebie.
Kanang akong
amigo si
Jerry,-
Btudent(a)
Nagtuton
ang estudiyante.N
atitul onang aa istra
*N
agkaionang m
a'istra.N
agka 'onsiya.
Naglinom
64114,
145 Hosted for free on livelingua.com
C.
ills
kO
luto'
abogado
babaye,
bate
duiat
ka
Nag'inom ang
Nag'ilis ang
Nag'ilis ko.
ko0
Nagiutol ang
Naglutot ang.
Negdule ang
Nagdula' ka.
abagado.
abogado.
babaye.
bata',
batat.
etc.
Substitution-response .drill: teacher provides topic and
'Tea chqr,
kaang bate'
angmga.,babaye
kining gamayng irot
kanrng mga tawo
kadtong akong igso/on
ang dakong mga lalaki
,21,.aUtgatlatt
Nag'unsa
Nag'unsa
NagIunsa
Naglunta
Naeunsa
Naglunsa
Nagtunsa
cues answer
ka?
an;g bate?
anz;-mga babaye2
kining gamayng irol?
kanang mga tawo?
kadtong akong.igsolon?
an; dakong mga lalaki?
etc:.
lute'
duly
sayaw.
ka'on
ills
.nom
dule
2nd 44uden( 0)
Negluto/
Nagdulating batat
Nagsayaw
angmgababayev
Naikatonkining gamayng
irol.
Naztilis Icnang
mga taw
oNaglinom kadtong
imong
igsoton
Nagdule
ang daonumga
r
D..,Fiee expression using pictures.
Show pictures of'various people performing
actions.for which,the students already know-the vacabulary.
The students
nak each other queStions.about the pictures, #sing.as.muthdescriptive
vocabulary as possible:
1,..rat.6ern: dunal*may, wale
A. Equivalence drill
Teacher;
Dunay ire' si Juan.
Duna siyay iring.
Dunay lapis ang lalaki.
Dunay kanding kadtong batat.
Studqntts)
Nay. iro' si Juan.
May iring siya.
Nay lapis ang lalaki.
May kanding kadtong bate.
146 Hosted for free on livelingua.com
Q-7
Duna kamiy kuwarta..
Duna koy bag..
Dunay sudlay .ang mga babaye.
Dunay trato, kining akong igso'on.
Duna mop sabon.
Dunaytuvalya si Carlos.
etc.
May kuwarta kami.
May bag ako.
May sudlay ang mga babaye.
May trato kining akong igso'on.
May Gabon Immo.
May tul alya. si Carlos.'
B.. Equivalence drill: repeat #A, reversing roles
C. Transposition-expansion.
Tagcher
Dunay lapis ang bate.
May igeoton ang babaye.
Duna ste y sapatos.
May pulseras kami.
3,0 StuO.ent (s)
Teacher,
Duna siyay lapis.
mga berde
May igso'on siya.
mga malayo
Duna tay sapatos!
mga puti'
MaY.pulseras Ram.mga nindot
etc.
2ndj5tilade44(s)
Duna siyay mgg,berdeng lapis.
.
May mga ma'ayong igsolon
Duna tay mga puting sapatos
May mga nindot nga pulseras
kami.
P. Response drill:
teacher supplies duna so Mgy, and gestured to indicate
pronoun; student invents.topic.
Tacchgr
dUna
May
dune
,Gesture
we (incl.).
he
they
10'4 SVgdent(s).
Duna tay.sapatos.
May r elo siya.
Duna silay trato.
etc.
Student (s)
Duna ba tay sapatos?
May relo bksiya?
Duna ba silay trato?
.1. Guessing gamer
one student _describes somebody, then asks who or what he is or
.
what he'S doing.
The teacher begins.
The person who
guesses will then
describe.
(The studentsmay look secretly at a picture to give them ideatl.
Teacher:: may mga-libro siya.
ra'a didto siya sa munisipiyo.
Ursaman siya?
147 Hosted for free on livelingua.com
Q-11
Henry Lbogado ba siya?
Teapher s 0. Abogado siya.
Henry : Guwapa kalayo Xining babayet May nindot ngasinina's Ttta.didto siya sa.bayll.. Nag'unsasiya.
Rose' : Nagsayaw:ba-siya?
Henry O. Nagsayaw siya.
Rose : . Lalaki Siya. Duna,siyay lapis.' May pulang note-book stirs. Niva.tiya dinhi sa kuwarto. Dunasiyay adul nga kalsonis. 'Duna siyak.putingsininal. Kinsa man siya?
'.Lydia .. Siy ba 8i Roberto?
, .
Rose : 0, U4s8 man nisi Roberto?
Lydia .. 'Peace Corps, trainee kini siya.
Rose .. Nag'unsa man siya?
Lydia . Nagtufon siya..etc.
VI".Askink questions and answering them. Teacher gives wordto begin. question.
24ainic
eta' in
UnseDunaKenaiKadtoKiniAsa
Dako'AmerikanoTaga CebuTagsUnsaNaglunsaWala'
titImoImongMga
joqt Stuctent(s)
Hal in man kadtong lapis?Kinsa manlcadto3Duna ka bay papel?
etc.
ZnsLAtadandA)
Nita dinhi sa lamisa.Kadto si Juan.Wala' kay papel.
148 Hosted for free on livelingua.com
SUPPLEMANT.
I. No. new vocabulary was introduced in,the leison
II. Cultural notes:
Brush up on your dancing and singing. Dances
of the few widely-inclusive social es
in towns and barrios. Peace Corps volunteers
.asked to do exhibition dances,
else is new?) or to sing stags
Q
are one
available
are often
such as the jerk (what
in the dialect.
149 Hosted for free on livelingua.com
DIALOG
Dodiatl-QtaRag 144rmat1 al(Ikanapulo ug *long Dialog)
Situation: Usa ka Pilipino ug Situation: A Filipino and a Peace
usa ka PCV nag'istoriya sa usa Corps volunteer are talking at a
ka birthday party. Nangalon birthday party.. TheyTie eating
sila ug kan'on; rice.
.Filipino: Duna bay kan'on sa
inyo?
PCV: Sa imerika? Duna..
Pilipino: Tineod ba? Dili'
ba pan lang didto sa
States?
Is there rice in your (place)?
In America? There is.
Really? Isn't there only bread'
in the United States?
PCV: Dili'. Sa amo may pan ug , No. At our (house) there's bread
kan'on, may caging sab. and rice, and bananas tao.
filipino: itpan wala' moy tuba', But you haven't got tuba, have
sa? yo0
PCV: '410. No.
WArr.....6150 Hosted for free on livelingua.com
t
DRILLS Poll DID BIGHTED(
I. Pattern: didto ea inyo
A. Introduction to plural possessive_ pronouns(prenominal); teacherindicates with gestures various-groups.
ato' inyoamo' ila
B. Response drill; students respond with word and gesture to indicatinclusiveness or exClusiveness of the "possessive pronoun".
Teacher §:tuotprit(s)
amo' amot(exclusive gestureato' atol (inclusive gesture).
etc.
co Correlation-expansion drill: special work on differentiating"amot" and "ato".
IAAatme-
Adto mi.Adto ta.Didto mi.Didto ta..'Nita micEnhi.Nita ta dinhi.
etc.
Stu4e0V(s)
Adto mi amot.Adto ta sa atol.Didto mi sa amo!.Didto ta saNita mi dinhi sa mot.Nita ta dinhi sa ato'.
D. Moving slot substitution drill. .
TeacbQr S.tudent(s)
didto sa amo' didto sa amo'.inyo AidtplsajnyO
dinhi dinhi sa inyoamo' dinhi sa amotila dinhi sa ila
.dinhat dinha' sa ilaatot. dinhe sa ato'
didto didto sa atolinyo didto sa inyo
. etc.
E.11xed slot subsiitution.4411.
7e4cher . amileat(s)
Duna bay kanton didto sa inyo? 'Duna bay kan on didto sainyo?
151 Hosted for free on livelingua.com
";4;;;..-.,'7.t-7i.,,--A.1,-..,::: ,55. ..": 1.-.1%1044.`...s.i.:(:,.;.i:ff,,,T.:i7;;;'.. ; . . .
14,11- I'-'- '''' -.. : 1: r, --- t, -..' e .,1 : ."'-. S'','%-*I" , .. *: v,-1,,..-..9;,.'. .;;;.:1':::f,'.1 1..*:,' ''''' , ,. . , .. ,......
, , . ' ,.. ... , ( .a
P 4 11-.2
-.1tEititon didto ea. ita, :. -bay 1;01'004,41dt° sa
4#101. ,
. .'
' Attil Duna b.
'- Duna bay ái on didto sa.
. --"
7. Moving slot :s.ubstitutio4. 41111-
'raaciar, . - Stu4gat
ato'3.1a?mac'
Puna- bay .kant.on didto sa inyo? Puna- bay ken.!1:34 di,dto sa inyo?saging Puna- bay :sagii:ig 'didto sa inyo?
Mina bay gaging didto sa ila?di . Duna bay saging ,dinhat sa ila?"-",
.
S.
Duna' bay sagint dinhi sa ha?ato' Duna bay sag* ssi ato?. Duna bay pan d nhi sá ato 1?
. 4iflha1. Duna by pan dinhat sa ato'?, aleot .-Diana bay an ditihat sa amot? .
ice cream 1..43,4a Amy. ice preata:4111ha sa. . .
each other whether theyhave varous things 10..'Studetit ..aoptes teacher cue,esture. ; t'
Tea0er : 24. 7...,45,,,Lakeargra(s)
'4140't.o. see
1.r4.ng.(10e,..etutta
Pailfge..00 to pitlf )S,
,..- .5,
i-`ga amol ? .fir s
.sang
DOna. a Nth sa.
' 7" etcl;.4 J.c
H. Free ',expression ; :at students . use appropriate,gestUreSAlith the -pronoun*: they choose.
I. Substt41.40nreffpOne-e; 42744
_yes inyo? Duna.
amok? "Duna.
114'. $A: inyo? Wale 1
teache.r. ltazumat(s) ri....te ;rid Stusleat(a
Win li0)0 44460 (illy hOuil) lv-ta diato,ea amot
.Ha .ang car? tia:101.triari ping 'Oar.? (your hoUse ) TIP a didto-fr ,sa inyo.
;'
152 Hosted for free on livelingua.com
R-3
Hein man ang doctor?
Ha' in man ang doctor?
Ha' in man si Carkela?
Malin man si Carmela?
Hein man si Julia?
Ha'in man si. Jnlia?
etc.
his hoUse)
Tula didto sallaw
our house)
Tufa didto
sa atol.
their house) Tula
didtosa ila.
J. Free expression: drawthree houses
on thes.blackboard.
Studentsecttut the
dialog-pointing to the house
which matches the
pronouns they choose
to use in the dialog..
-
;st StuOent(s)
Hein man ang akong igsolon?
etc.
III. Pattern:
liang kinsa ang papel?-.
Arno' ang
A. fixed slot substitutiondrill
Teacher
Ming kinsa ang papel?
lapis
kuwarta
sabon
sudlay
tulalya
,singeing.
raid
ptC0
A. Fixed slot substitutiondrill
Teacher
Alto' ang kuwarta
Imo
Pod, 4trient(s)
Tula didto ea inyo.
Kang
Kang
Kang
Kang
Kang
Kang
Rang
Kang
twient(a)
kinsa ang-
kinsa ang
ang
kins
ang
kinsa ang
king& ang
kinsa ang
kinsa ang
papal?
lapis?
.
kuwarta?
sabon?
sudlay?
tulalya?
.singsing?
relo?
;tu4ellit(s)
akol ang kuwarta.-.
Imoang kuwarta,
153 Hosted for free on livelingua.com
IvaittoA
mo'
Inyoha
etc.
Iya ang kuwarta.
)
.ang kuwarta._
Am
osang
kuwarta4Inyoatig
kozarta-."IX
aA
P& li4w
4bta*
C. Substitution-response
drillreacher
Lang kinsa ang
Teacher
Iya kining:-.ko
kana'
kadto
IlaInyokiniIm
o
limo*
kuwarta?
papakalsonissinilassapatos
!amok
Icanding
kuwarta.
sapatos
balay
tindahan
sabon
etc.
1st :Std40(8)
..
Kang
kinsa ang kuwarta?
IyaK
ang kinsaang
'laK
angfkinsaang kalsO
niatK
ang,lcinaa.ang. ,siniXas1
isko:P.Jcng kinsa,A
n 04-Inyo
ang *anôk?71
AM
O.,
4:t.:01:.
M
sacutituitAs)
2rjet Student(s")
Ara ang kuw
arta'.ha aria- papel..Im
o ang skalsohis.kkot angInyo ans.
lgapaticipi
Aria' anginallOIL;*.
Atot. ang Wanding
kitting .1ciavarta.hkO
l kiniig kuwarta.
'Ako
ka wing. 4cuw
arta.A
lSe0,% kanan&
aapatos4mcilkatiang:;:papatos;
._0(1...-ikeicitiOlit,.bal.ay
.;la kadtongha kadtong tindahan.Inyo keicitO
ng..tindahan..'..Inyo kining
tindahan.Im
okining.
tindahan.,Im
o .kining sabon.A
rno/ killing .sabon.
154 Hosted for free on livelingua.com
-
E. RespOnae drill: teacher asks questions, using:gestures;. affirmative answers.
Teacher
Ake ba kining papal?Imo ba kanang libro?Inyo ba kadtong balay?Ila ba kanang tindahan?hmo' ba kadtong iro'?Iya ba kining iring?Ato' ba kining. sapatos?Imo ba kanang lapis?
etc.
Student,(s)
; 0. Imo na'.:0. Ako' na'.0. itmot to.0. Ila nat.0. Inyo to.0. Iya ni.O. Ato' ni.0. Ake na'.
F. Response drill: negative answers.
Teacher
Ako' ba kining.balay?Imo ba kadtong sinina'?Iya ba kanang libro?Amo' ba kining lamisa?Ato' ba kadtong iro'?Inyo ba kanang sinilas?Ila ba kining manok?
Cue StudeAt(s)
iya Dili'. Iya ni.imo Dili'. Imo to.ako' Dili'. Elko' nal.ila Dili'. Ila ni.iya Dili'. lye to.inyo Dili'. Inyo nat.amo' Dili'. gmo' ni.
etc.
G. Response drill (difficult)
Teacher 1Pt StAdeAt(s)
Iya ba kining balay? Iya be kining balay;Ito' ba kadtong car? hto' ba kadtong car?Inyo ba kanang Inyo ba kanang
tindahan? tindahan?Ila ba klning tu'alya?Ila ba kining tu'alya?Arno' ba kadtong jeep? !Ito' ba kadtong jeep?Ako' ba kining sabon? Ako' ba kining sabon?Imo ba kanang lapis? Imo bailanang lapis?Amo' ba kadtong Amo' ba kadtong
kuwarto? kuwarto?Ako' ba kining sudlay ?Ako' pa'kining audlay?Imo ba kanang sabon? Imo ba kanang sabon?
etc.
H. Disintegration-response drill
Teacher
ctll gag, Sp4dent(s
Iya 0. Iya ni.Ila Dili' .Ila to..
Am' 0. Amo' na'.Ile. 0. Ile ni.Inyo.O. Inyo nat.Iya. Dili,,Iya ni.Ako1.0. Ako'nal.Amol.Dili'.Amotto.
Akol.Dilil.Ako'ni.Irmo . Dili' .Imo nat.
jatitudtgatis)Imo ba kanang pulang sinina'? Kanang nulang sininal. Imo ba?
Mr
155 Hosted for free on livelingua.com
Ako' ba kining berdeng tuta:6ra?Inyo ba kadtong gamayng balay?Ila ba kanang dakong tindahan?Iya ba kining puting ire?
Cue
yesno,
no5Tsno
R-6
Kining berdeng tutalya. Ako' be?Kadtong gamayng balay4 Inyo ba?Kanang dakong tindahan.Ila ba?Xining puting Iya ba?
2n4 Stuokent(s)
0. Ako' nat.Dilit. Dili'Dili'. Dili'0. Ila nat.Dili'. Dilitetc.
nat imo.to amot.
ni iya.
I. Mother takes a piece of bread from Lito and divides it
Lito: Ako' kanang pan, Mial.Akot nat,
Mother: assts uy! Imo kinis Ignat.
.Lito: Iya ba kating'dak91? Win men ing.a4ts Ma?
14411;r: 'info kW, twins.4 6
/MO: Amd, kining dakong pans igleefully)
'Lito:. Ila ba nat?''Hatin man ang akol.Ma?
. 00
Mother; Atot kining gamays Lito. DakOt na. to. Kini angat
III. F.attern: "possessive pronoun".and rig and noun
A. Fixed Slot, substitution drill,: fragment,
,
- TOaciwr
ang akong. asawainto
argota*1'inyo
etc..
B. Moving slot aubstitUtion.Orill
Teachert.,
Karat ang akong. amigo.
angangangangangang.ang
akong asawaimong asawaiyang asawaamong asawaatong asawainyong-adawaileng asaa
Stialderitti).
Cana.' ,ang 6111 -o.
156 Hosted for free on livelingua.com
.Kadto
Kini
meistro
amolmayor
ato'sapatos
inyosinilas
iyaimo
etc.
C. Transformation drill
lurattt
4.4co' kanang lapis.Imo kining balay.Iya kadtong tindahan.Amo' kining eskuwelahan.Inyo, kanang papel./la kadtong kahoy.Ato' kining kahon..
etc.
D. Integration drill
Teacher
Imo kini. Lapis kini.Ato' kana'. Balay kana'.Inyo kadto. .Tindahan kadto.ila kana'. Bata' kanal.Iya kini, Libro kini.Arno' kadto. Balay .kadto.Ako' kana''. Lapis kana'
etc.
Kana ang ilangKana' ang ilang ma' intro.Kadto ang*ilangmelistro.Kadto ang among ma' intro.Kadto ang atong.mayor.Kadto ang atong mayor.Kadto ang atong sapatos.Kini ang atong sapatos.Kini ang inyong sapatos.Kini ang inyong.sinilas.Kini ang iyangKini ang imong sinilas.
g=2 (s)
Kana' ang akong lapis.sini ang imong balay.Kadto ang iyang tindahan.
ang among eskuwelahan.Karla' ang inyong papal.Kadto ang hang kahoy.Kini ang atong kahon.
§-11J.d.ent(s)
Imong lapis kini.Atong balay kana'.Inyong tindahan kadto.Ilsng beta' kana'.Iyang libre kini.Among balay kadto.Akong lapis kanet.
E. Integration drill
Teacher
Ang imong trato ...dakol ba?Ang iyang igso'on ...tatas ba?Ang among libro...asul ba?Ang ilang balay ....gamey ba?Ang inyong tindahan...layo'ba?Ang akong malistro...Amerikano
Aug imong asewa....guwapa ba?etc.
71-77-'7=7.777-M11
atteent(s)
Dako' ba ang imong trato?Ta'as ba ang iyang igso'on?Asul ba ang among libro?Gamay ba ang ilang Imlay?Layo' ba ang inyohg tindahan?ba? Amerikano ba ang akong
matistro?'Guwapa ba ang imong'esawa?
157 Hosted for free on livelingua.com
F. Dialog:
Herb: Nt'a ba siMother: Walaim. Tufa sa among tlndahan.Herb: Ang iyang igso'on; si Raul ... ni'a.ba?Mother.: 0, Ni7a aiya.dinhi sa kusina.
IV: Pattern:, kining guwapang mga babaye
A. Expansion drill
TeaPilV
babayekiniguwapamga.
lalnkikana2learika49.mga
batekadto'matey°mga
. , fc
Expanaoriabsubstit04.064t444060,-
ayeAne(s)
babayekininc.; babayekining guwapang, babayekining guWapang mga babaye
lalaki
kananG. lalckkenang'AMetikiA0Ag lalakikanang Amer-110=41g Aga
kadtong batekidtong Wayong bete'kadtong mga ma:' ay, beta'
drill
158 Hosted for free on livelingua.com
is
R-9
B. Expansion-Substitution-response drill
Tc.scher
Nadtong berdeng mga sininal
kadtong puting mga sapatos.
.kadtong pulang mga kalsonis
kadtong kapeng mga sinilas
1st Student(s)
Hein kadtong berdeng
mga sininal?."
Halln kadtong puting
mga sapatos?
Hein kadtong pulang
mga kalsonis?.
Hahn kadtong kapeng
mga sinilas?
etc.
C. Chain dialog:
use pictures to help if needed
Jun:
Naeunsa sila didto?
-Boy:
Kinsa?
-Jun:
Kadtong guwapang mga estudiyante:
Boy:
Nagsayaw sila.
Boy:
Naglunsa kadto sila?
Rene: Kinsa?
Boy:
Kadtong tatas nga mga lalaki.
Rene: Nagsuroysuroy sila.
Rene: Naglunsa kana' sila?etc-,
lc Pattern: 'timing akong Ma'ayong bats'
kining-akong ma'ayong mga bats'
Cue
and Student(s)
(our houde)
Tula sa
(their house)
Tula sa ila.
(your house)
Tula sa inyo.
(my house)
Tuta sa amo'.
A. Expansion-response drill
Teacher-
latatUdaatis)
kadtong imong ta'as nga
Taga di'in kadtong imong teas
igso'on
nga igso'on?
($k
2nd Student(s)
,Taga Cebu to siya.
159 Hosted for free on livelingua.com
11:
Is-anang Jiang mubong am
igo..
inyong may ayong
.
Maiistro.
,Icad.tongat onggasayng Iry
kanatig .*yangguw
a pa ng asawa
gratiow drill
-.*4 it
Taga di' in kanang Jiang
mubong
-
amigo?
Taga di' in kining inyong_
ma.' ayong M
g ietro?T
aga di' in kadtong, ayonggO
nlaYng 14'6E
7-T
age.'keinang *yang
guwagang. asatia?
.
'
.
etco,f. 140Pnays.1,
'0040%
6:0
Taga C
ebu na' siya.
Taga C
ebu ni siya.T
aiga Cebu to aiya.
Taga C
ebu, na
pg-
clang libo.
berdeng-"kal3Ogam
ayne Bala
onea
,giroolt;kadtong *4400on:-.'ao'f,on
itOm
Eirtig
Wapongiuna
tongO
n
jibrokanang
160 Hosted for free on livelingua.com
ako'
kanang akong libro
pula
kanang akong pulang libro
etc.
D. Expansion drill:
insert mga
Teacher
Nindot kanang imong pulang sinina'.
Dako' kining inyong ma'ayong bate'.
hmerikano kadtong ilang ta'as
nga amigo
Wistra-kanang iyang guwapang igso'on.
Abogado kining amongguwapong ma'istro.
Layo
kadtong akong gamayng balay.
Puti' kanang atong dakong tu'alya.etc.
E. Expansion drill
-Teacher,
kadtong
.kadtong
kadtong
kadtong
kadtong
kadtong
kadtong
akong.asul nga mga s inina'
imong pulang mga kalsonis
iyang dakong mga manok
atong kapeng mga fro"
among gamayng mga iring
inyong ta'as ng mga amigo
ilang kugibang mga estudiyante
etc.
UnL.L.I.en,(8)
Nindot kanang imong pulang
mga sininat.
Dako' kining inyong ma'ayongmga bata'.
Amerikano kadtong ilang ta'as
nga mga amigo.
Witistra kanang iyang
guwapang egg igso'on.
Abotado kinin6 amoni;guwapong mga ma' intro.
Layo' kadtong nkong
gamayng mga balay.
Puti' kanang atong dakongmga tutalya.
Studelrjs)
Ha' in man kadtong .akong asulnga mga sinina
Ha' in man kadtong imong pulang,mga kalsonis.
Ha'in man kadtong iyang dakongmga manok.
Ha' in man kadtong atong kapengmga irot?
Hein man kadtong
among gamayng mga iring?
Hain man kadtong inyong ta'asnga mga amigo?
Ha'in man kadtong ilang kugibangmga
estudiyante?
VI. Pattern:
tag question- "unsa" aggressive intonation
A. Fixed slot substitution drill
Teacher
Apan wale moy tuba' sa?
§tusle(s)
Apan waist moy tuba' sa?
161 Hosted for free on livelingua.com
dOO=11111.4.116.11. :orY. o = ow. ...WM.
B, Dialog:.,' -
. .100ttire Duna
Bertot Tinutod%
PO : Duni sartaBerto: Duna disay-7.,-
rç. "
..
. `. ;. .
"- .1' 4.;:r. .
162 Hosted for free on livelingua.com
SUPPLAMIINT
I. Vocabulary intro duce& in the leisOn
A. Dialog
B. Drills
R
'argot ours (personal pronoun, possessive form,
exclusive)
apan but
kanion cooked rice
inyo . yours (personal pronoun, possessive form,
plural)
pagkalon food
pan bread
tinutod true, really
among . our (personal pronoun, possessive form,prenominal, exclusive)
.
atot ours (personal pronoun, possessive form,inclusive)
atong our ('personal pronoun,. possessive form,prenominal, inclusive)
bolo machete
bulak .floWer
daro plow
ila theirs (personal pronoun, pOssessive form)
ilang their (personal pronoun, pOssessive form,Prenominal)
inyong your (personal pronoun, p008081AVO form,pronominal)
fp' his (personal pronoun, posseisive form)
iyang his (personal pronoun, possessive Norm,prenomina3.)
mangga mango
saging banana
163 Hosted for free on livelingua.com
I
S
DIALOG
iklujialApwebenz Dialog
(Ikanapulo' ug siyam nga Dialog)
Situation: Si Meo ug Si Ruben
naglinom sa tindahan ni Ruben.
Meg: Unsa nay ores?
Ruben: Hapit Oa alas. dose.
Moe: Yayl Adto na.kol ha?
Gabili na katayo.
Ruben: 0. Inom pa. Gusto eta
pi bag tuba!?
Mao: Dili' na, salamat9 Paluli!
na ko.
Ruben: Adto ka na 0.
Lintsuraith
Situation: Meo and Ruben are
drinking at Ruben's store.
What time is it now?
Jilmost twelve,'
Yay$ I've gotta go now
It's really"late.
Drink some more. Do you
went more tuba!?
No more, thanks. going
home now.
YoU? going now? A.K.
4
1
164 Hosted for free on livelingua.com
I. katter0 ilme;.01as dos.: ..
I. Fixed slot substitution drill: teacher has a large Model of aclpOk.
He moves the hands to indicate hours.
'reacher
ala una
alas dos
alas tres
alas kuwatro
alas singko
ans sayis
alas otso
ails nuwebe
.alas diyes
alas onse
alas dose
ZIUdlat(s)
ala una
alas dos
alas tres
alas kuwatro
alas singko
alas sayis
alas siyete
alas otso
alas nuwebe
alas diyes
alas onse
alas dose
B. Using the pattern " Hapit ha alas - students read thethe clock time.
C. Using.the pattern "Pasado na alas It students read thethe clock time.
D. Dialog:
Mark: Unsa nay oral?
George: Hapit na alas kuwatro.
Mark: 0, oras.na. Adto na ta:
165 Hosted for free on livelingua.com
-1±. ?attern: 1:4 Tiatee.
Teacher' hes -:,'elock to-. indicate' minutes.
5-2
singko
diyes.
,kinsi.
baynti
baynti tingko
traynfray siOiko
6Warenta
kuwarentay singko
Aingkuwenta
:014kuwentity sing#0,-%,
B, Teacher mbille,hand,
singko
diyes
)(insi
baynti
baynti singko
traynta-
. trayntayiingke)
luwarenta
kuwarentarAingkO
singkuwenta
singkuwentay singkO
4fitatitiehts read time
&Watts)
ilas tres-Ts tres singkoa as tree diyesalas tresiansialas tres bayntialas,tres baynti singko1:as tres y-midyk,
etc . .
. .
.01;lialog the clock ha0 stopped. Dan asks Jerry what till)* it
:
r
. it, so loc,cari,',00t:-.the. oIoCks.
.Dan: Irisit.itay Ora o 44irry?Jerry:. Ala una..rraitta..Dan: (seti clock) A..ls C.. a 'Gt. 4.1midtai;
166 Hosted for free on livelingua.com
:D. Fixed slot substItu4on drill:.cued by clock
menos baynti singko-para alaskuwatro
baynti
kinsi
diyes
singko
etc:E. Equivalence drill
Teacher
alas sayis kuwarentaalas nuwebe singkuwenta
. alas diyes kuwarentay singkoalas dOstrentay singko
alas siyete singkuwentay stngkoetc.
3-3
414=04 .
menos, baynti singko paraalas kuwatro
menos baynti para alaskuwatro
menos kinsi para alaskuwatro
menos. diyes para alaskuwatro
menos:singko para alaskuwatro
menos baynti para alas siyetmenos diyes para Alas diyes.menos kinsi para alas onse.menos baynti singko para
alas tiesmenos singko para alas otso
F. Student take turns being teacher' with the clock and asking.nUnsa nay oras?"
III. Pattern:lJeave-taking expressions
A. Memorization drill:
Adto na ko, ha?Ari'm ko, ha?
B. Dialog: Janet says goodby
Janet; Adto na ko, ha?Mrs. Mends: Ldto ka na ba? Sigi.
C. Memorization drill:
Adto na mi., ha?Ari na mil ha?
D. Dialog : Jim and Henry say goodby
am: Adto na mil Mum.Mrs. Go: Adto na mo? Balikbalik?
167 Hosted for free on livelingua.com
r
..
, 4:
.
7
*,:':':,011 at:..
p
Mesior,Iision drtli ;
. 4.
,
na.: ta.-,. ,-,.. i 1,1,-.,;.y...:...:;:i.k.c4.,..-.44.:,...:...,.:.;:.:, ..-.,.,-. ..... .--,.....- i .:-, - -" .
Adtos. ... _--,---- - -T.. '. 'i,,,!. f;f st,:", . ,r .,' ..-. ; .a
; t *,...: ".'4; "... , ',,. .
TaPdtiky;44:: :Ow:::
.
Miiiigge
tic
is$ok :bat 'tit-A'Cando*
9 .-
. .
1-
*.' *.'".
41:. 7'; : . , '-;: 44 ' ' 1" *.
;
4
S
.-
- , ".
C. SlibeitiUtiond4espdhii:
man$ , ,..$ , y
,
.11 .1, :, ,
i t,."`, .
t',,``
":
168 Hosted for free on livelingua.com
D. Fixed slot 'substitution drill
lilLehtt''clusto kabag bulad?
siyasilamoakokita
ka
3-5.
Student(s)
Gusto ka bag bulad?
Gusto ba siyag bulad?Gust ba silag bulad?'Gusto ba .mog bulad?Gusto ba akog bulad?Gusto ba kitag bulad?Gusto ba kamig bulad?Gusto.ba kag bula d?
'etc.
E. Moving slot substitution drill
Gusto ba ag pansit?tanduay
kape
matis
litsibulad
....
it
sila
ako
kamitaml,
siyamangga
Studgrit ( s )
GUsto ba siyag pinsit?Gusto ba siyag Tanduay?Gusto ba bag Tanduay?Gusto Fa begicape?Gusto ba mog kape?Gusto ba "nog, ma' is?Gusto ba silag malts?Gusto ba silag litsi?Gusto ba akog litsi?Gusto ba kog bulad?Gusto 'ba kamig bulad?Gusto ba tag bulad?Gusto.ba mig bulad?Gusto ba. mig mangga?Gusto ba siyag mangga?
etc.
F,iubsiitutioniresponse drill: affirmative answers.
T(whqr
Gusto ba mog kan'on?siya
kasila
tamiako
Gusto baGusto bn
Gusto kaGusto ba
Gusto baGusto baGusto ba
etc.,
mog kan'on? 0.
siyng kan'onn.
bag kart' on? 6:
silag kan'on70.
tag kan'on? O.
mig.kan'on? 0.akog kan'on? 0.
214-ZIA4Aa(s)
Gusto mig kan'orGusto siyag
kan'on.Gusto kog kan'orGusto silag
kan'on.Gusto tag karlorGusto mig kiteonGusto kog
kan'on.
169 Hosted for free on livelingua.com
G. Yixedt4lot substitution drill
kos,haz
:14Ais,-ko gustog mAngga.. iiyatamikita /
ka/silt
Oui
gtuignt(s)
Dili* ko gustog manga.Dili itiya gustog mangga,
kami gustOg manggaDili' kita gustog mango.Dili, ka gustog manGga.Dili' sila gustog mangga.Dili, mi gustog mangga.
. Dili' mo gustog mangga.-etc. ,
H. Substitution-response drill: mixed answers
"reaCAL 5tudent(s) AtildWAs)
Gusto ba siyag bulad? Gusto
_ilia
kamo
to
ka
41.s
ko
Gusto.
Gusto
'Gusto:
°its 0
.Guttc!
Giisto
I. Chain' response drill:
bla siyag bulad?.
ba silag bulad?
ba kamOz hula d?
ba tag band?
ka bag bulad?
ba big bulad?
ha koe, bulad?."
etc.
DaVid. Gusto ka bad; iangga?Caryn: 0. Gusto kog manggft.
Karyn.tdisto ka bag Mr?gary: Dilit.ko gustoi; bit.
Mary: aus o-ka "bak trot?Job0:01.. to ko 4 iroit'etc.
no Dili' siya guitog bulad.
yes 0. Gusto silag-bulad.
yes 0# Gusto migbulad.
no Hilt' to gustog. bulad.
yes 0. Gusto kogbulad.
yes 041 Gusto mogbulad.
no ko gustogbulad.
170 Hosted for free on livelingua.com
.84-7 .
1-ass into .000 that like and don'te:c.ertaln foods,.;:,They- ask and _answer. each
Othpri, abOtit each ,other t s groups.
Mts. /Ascot-. ;di* 0 eta tog manok ?.,=Chuck arid Iiikel:' O., Gusto mig manok. Duna ba?`14r.o.., trasq(0: '1):E: Agia.,-chOckt- tatail4,1041.4i3 alcOng manok.
'Mike 0.*Lairiitioilayos
L. Review diatogCardor Asa man mo?Jack,'Patulit pia mi.- Ddto na..Cardo: Hein man ang. in,yong balay?Jack;. Tuts. sa Kawayanan-: Layot ka 'ayo.
171 Hosted for free on livelingua.com
.
. SPNIEMSNIt
I. Vocabati3i introduced 1:0--,:.the;. 4:efisOiv
:1
alas (eniredeion used with tithe) .
dose 'twelve;hapit almost (accent on the first syllable',na anymore, already, now (a Word with many
nuances. of Meaning)
oras hour; timepaniludto lunch
B. .. .
ma ibitga,
uno 1 .
.dos 2... .
treekuwatro 4-singko 5
sayis 6Siyete 7otso . 8.
nuwebe. 9diyes .10oncedose 12kind 15
baynti 20:
lcuwarenta
-.%601,71oirAV..,
-s-
A
172 Hosted for free on livelingua.com
a
sitietuventa
y midya
menos
pamahaw
panihapon
para
pabado
tana
. Supplement
50
and a half -OR lf-past)
before (with time)
breakfast
supper
before (wit} time )
after (with time)
let's go
173 Hosted for free on livelingua.com
IliabaynO.pg &Wag.
(Ika kawha'ang dialog)
Situation: Si Ricardo, usa ka
estudiyante, ninglabay sa
iyang amigo nga nagsanding sa
kahoy.
Berto: Hoy, Bays Gusto ka bag
tuba'? .
Ricardo: 0. Gusto. Tana1
Berto : Di' in manta gahapon?
Ricardo: Didto sa amo's
Nagtulon akog Math.
Ngano man?
Bert(); Didto mi sa merkado.
Nagdula laimiz mahjong
sa tindahan.
Ricardo: Ma'ayo ba ang dulai?
Berto: Dimalas. Inom pa.
T
zentadb.aioxa
Situation: Ricardo, a student,
passed his friend, who was
leaning against a tree.
Hey, Ricks Do you want some
tuba',?
Sure. Let's go.
Where were you yesterday?
At my house. I was,studying
Math. Why?
We were in the market. We
played mahljong at the
store.
Was the game good?
Unlucky..Drink some more.
174 Hosted for free on livelingua.com
DRILLS FOR DIALOG TkENTY
I. Pattern: Win naglutol si Pedro?
Nagluto' siya' sa tindahan..
A. Moving slot substitution drill.
e qc her Student(s)
Nagdula' ba siya gahapon? Nagdula' ba siya gahapon?Nagsayaw Nagsayaw ba siya gahapon?
sila . Nagsayaw ba sila gahapon?Nag'ilis Nag'ilis ba sila gahapon?Nagluto'. Nagluto' ba sila gahapOn?
kami Nagluto' ba kami gahapon?Nagtu'on Nagtu'on ba kami gahapon?Nag'inom Nag'inom ba kami gahapon?
kamo Nag'inom ba kamo gahapon?Nagka' on Nagka' on ba kamo gahapon?Nagbasa Nagbasa ba kamo gahapon?
kita Nagbasa ba kita gahapon?Nagtudlo
Nagtudloba kita gahapon?
Nagsakay Nagsakay ba kita gahapon?ka Nagsakay ka ba gahapon?
Nagtribaho Nagtrabaho ka ba gahapot?etc.
B. Response substitution drill
TeaCher 222. Student(s)
Di'in
Di'in
Di'in
Di' in
Diin
Di'in
Di'in
Di'in
Di'in
magdula' si Pedro gahapon?
mag'ilis si Juan gahapon?
magluto' si Rosa gahapon?
magtulon si Ruben gahapon?
magkaton si Nita gahapon?
magbasa si Fidel gahapon?
magtudlol si Ely gahapon?
mag'inam sila si Ben ugsi Boy?
magtrabaho sila si Titaug si Eno?
etc.
T-1
plasa Nagdulal siya sa plasagahapon.
kuwarto Nag'ilis siya sa kuwartogahapon.
kusina Nagluto' siya sa kusinagahapon.
sala Nagtu'on siya sa salagahapon.
kusina Nagka'on siya sa kusinagahapon.
sale Nagbasa siya sa salagahapon.
esku- Nagtudlo' siya sa esku-welahan welahan gahapon,tindahan Naglinom sila sa
tindahan.siyudad Nagtrabaho sila sa
siyudad.
175 Hosted for free on livelingua.com
C. SOAtittitioni.00nverflicivArill
'4401.1k114(8). 15441WiliaL(8)
NagilUla,llaluto"tulonkatonbeestudlo'inamtrabs#0
i:Pedroo,
D. Dialog variations:
Nagdula'
Into'
E. Dialog:.
ti
free
T -2
Wagdulal si 'Pedro.,. Jai!in siyaNag! ilis alfedro. :Di' in siyaahmluto' "Si Pedro. siyaliagtulon si Pedro. Dilin siyalis&alon si Pedro.; Illin siyaNagbaiit
Nagtudlo' si Pedro: Di' in siyaNaglinom Si Pedro. Win siyaagtrabaho si Pedro.Di'in siya
etc.
luatudent(14,2a. = lant.(sla tud mitt( :,2120,. Student .
AraaMails
s
zud §tudent :etc.*
magdule?
ma auto" ?magtu'on?magkalon?msgbasa?magtudlo'1mag'inom?magtrabaho;
Nag4410 ba si Pedro?0.44.4ula, siya.Di' in siya magdulal?Sa pleas
Nag'ilis ba si Pedro?Of ilis siya.DL$ siya mag'ilis?Sa(iyang) kuwart0:
Nagi4of ba Si Pedro?OiiNtieutei in man siya maglutol?
SA kusina:'
expression in short dialog form:
for examples
Jim: Hain man ai Fred?
.Sally: Na'a siya sa ealas
Jim: Nag'unsa man siya?. 0
Sally s Nagbasa
or Nag inom,basi Flora?
44d: o. Nag' inomn siya.
Din man sireigg'inoml.
Jed: Sa tindahan,
4
WI
176 Hosted for free on livelingua.com
. F. Transpositions rill: pronoun substitution
Almant(s)
T-3
Nagtrabaho sa siyudad si Pedro. Nagtrabaho siya sa siyudad.Nag'ilis sa kuwarto si Juan. Nag'ilis siya sa kuwarto.Nagtu'on sa sale si Ruben, Nagtu'on siya sa sala.gaglutol sa kusina si Rosita. Naglutol siya sa kusina.Nagtudlot sa eskuwelahan si Ely.Nagtudlo' siya sa eskuwelaha:Nagkaton sa kusina si Nita. Nagkaton siya sa kusina,INagbasa sa sale si Ely. Nagbasa siya sa sala.Naglinom sa tindahan sila si gaglinom sila sa tindahan.
Ben ug si Boy.gagdulat sa plasa sila si Titb Nagdulat sila sa plasa.ug si Eno.
etc.
G Response drill: affirmative
Teacher
Nagtrabaho ba sa siyudad si 0.Carlos?
Nag'ilis ba sa kuwarto si Juan?0.Nagluto' ba sa kusina si 0.
Rositaigagtulon ba sa sale si Ruben? 0.Nagtudlot ba sa eskuwelahan 0.
si Ely?gagIca'on.ba sa kusina si. Nita? O.Nagbasa ba se; salasisFely? 0.Nag'inom be satindahan si O.
Betty?Nagdula' ba sa plasa si Boy? 0.
etc.
Nagtrab.aho siyasiyudad.
siya saNaelute siya sa
sa
kuwarto.kusina.
Nagtu'on siya sa sala.Nagtudlot siya sa eskuwe-
lahan.Nagka'on siya sa kusina.Nagbasa siya.sa sala.Nag'inom siya sa tindahan.
Nagddlal siya sa plasa.
II, Pattern: Wala' siya magtrabaho sa .siyudad.
A. Response drill: negative
Teacher
Nagtrabaho ba sa siyudad si Carlos? Walat
Nag'ilis ba sa kuwarto si Juan? Wala'.
Naglutol ba sa kusina si Rosita? Wales
ta
Val.& siya magtrabahosa siyudad.
siya mag'ilis sakuwarto.Wale siya magluto' sakusina'.
177 Hosted for free on livelingua.com
T-44,
Nagtufon ba sa sala si Ruben?
Naskafon ba
sa kusina si Nita?
Nagtudlof ba
sa eskuwelahan si Ely?
Nagbasa ba sa sala
si Fely?
Nast inom ba
sa tindahan si .Betty?
Nagdula' ba sa plasa, si
Boy?
etc.
B. Transposition-responsedrill
Igicher
Wala' magtrabaho-sa
siyudad si Pedro.
Wala'
nag =ills
sa kuwarto si Juan.
Wala' waglutof
sa kusina si.Rosita.
Wala' nastufon
sa sala si Ruben.
Whlaf ragtudlof
sa eskuwelahan si Ely.
Wala' wagkaion
sa kusina si.Nita..
magbasa sa sala si Fely.
magfinom sa tindahan
sila si
Ben ug si Boy.
Wala' nagdulai
sa plasa sila si Tito
uc"si Eno.
.Wala' siya magtu'on
sa sala.
Wala' siya magkafon
sa kusina.
Wala'. Wala' siya
magtudlof
sa eskuwelahan.
Walaf. Wala' siyamagbasa sa sala.
Whlaf.
siya magi/nom
sa tindahan.
Vale'. Wala-'
siya magdula'
sa plasa.
Lst Student(s)
Vale magtrabaho
sa
siyudad si Pedro.
Wala' mag'ilis sa'
kuwarto si Juan.
Wala' maglutot
sa
kusina si.Rosita..
Wale magtuton
sa
sala si Ruben.
Whlat mastudle
sa
eskuwelahan si Ely.
Wala' maskafon
sa
kusina si Nita.
Waal magbasa
sa
Afir-9 W
ag&sa
tindahan sila si
Ben ug si. Boy.
Wale magdula'
sa
plasa sila si Tito
ug si Eno.
2nd Studant(s)
Wala' siyamagtrabaho
sa siyudad.
'410, siya magfilis
sa kuwarto.
Wala'
siya,maglutof
sa kusine.
Wala' siyaMagtufon
sa sala.
Uralaf-siya.mastudlof
-sa eskuwelahan.
Wala' siya
magkafon
sa kusina.
Wala' siya
magbasa
ba
la.
Wale'sasila nag inom
sa tindahan.
Wala' sila
magdula'
sa plasa.
-etc.
C. Vransposition-reSponbedrill: mixed
answers; head cue
yeecher
.CUA
ptudent(s)
Nagtrabaho ba si siyudad
si Eddie?
Yes
O. Nagtrabaho siya
sa siyudad.
178 Hosted for free on livelingua.com
Nag'ilis bn sa merkado si Roel?
Nagluto' ba sa eskuwelahan si Ruth?
Nragtuton ba s a sala si Gemma?
Nagtudio' ba sa munisipiyo si Felix
Nagkaton ba a kusina si Mary?
Nagbasa ba satulangan si Pete?
Nag'inam ba sa tindahan si Al?
nono
yes
no
yes
no
no
etc.
D. Moving 'slot substitution drill:
pronouns,
Teacher
Nag'inom siya sa
luto'kasila
kami
dula'kita.
kamo
basa
ako
tindahan..
kusina,
merkado
eskuwelahan
-etc.
E. Moving slot substitution drill:
Teacher..
Nag'inom ba siya sa tindahan?
kusina
merkado
luto'kaEila
kami
Walag. Wala'
Wala'. Wala'
0. Nagtu'on
Wala'. Wala'
0. NagkaIon
Wala'
Wala'
Wale'. Walat
JP
siya maglilis sa merkado.
siya magluto' sa eskuwelahan.
siya sa sala.
siya magtudlo' sa munisipiyo.
siya magbasa sa bulangan.
siya magbasa sa bulangan.
siya magtinom sa tindahan.
StAdent(s)
Naglinom siya sa tindahan.
Nag'inom siya sa kusina.
Nagluto' siya sa kusina.
Nagluto' ka :ma kusina.
Naglutot sila sa kusina.
Nagluto' sila sa .merkado.
Nagluto' kami.sa merkado.
Nagdulalicami sa merkado.
'Nagdulat kita sa merkado.
Nagdula' kits sa eskuwelahan.
Nagdula' kamo sa eskuwelahan.
Nagbasa kamo sa eskuwelahan.
Nagbasa ako sa eskuwelahan.
question with pronouns.
Studen.4(s).
Baglinom
Nag'inom
Nagluto'
Nagluto'
Nagluto'
Nagluto'
Nagluto'
ba siya sa tindahan?
ba siya sa kusina?
ba siya sa kusina?
ka ba sa kusina?
ba sila sa kusina?
ba sila sa merkado?
ba kami sa merkado?
179 Hosted for free on livelingua.com
T4-6.
dula'
kita
eskuwelahan
kamo
basa
ako
etc.Subrstitution-response drill:
mixed answers
Tescher
.NagtrabEho ba sa siyudad
si Carlos?
Nag'ilis ka ba
sa balay?
liagtutol ba sila
sa
pantalan?
Nagtuvon. ba .s a sale si
Qemma?
Nagtudlol ba kamo
sa
eskuwelahan?
Nagdule ba kami
sa merkado?'
Nagdulat ba
kita sa merkado?
Nagdule .ba kita
sa merkado?
Nagdulal.be kamo
sa eskuwelahan?
Na :basa ba kamosa eskuwelahan?'
Nagbasa ba ako at
:eskuwelahan?,
1st Student(s)
Cue
Nagtrabaho ba sa
siyudad si Carlos?
Nag' ills ka ba
sa
balay?
Nagluto' ba sila
sa
pa ntalan?Nagtu on ba sa sala
si Geima?
Nagtudlo' ba kamo
sa
eskuwelahan?
etc.
Dialog: denial and
affirmation
Jenny:.
lauren:
Jenny:
Lauren:
Nag'inom ka, ba sa tindahan?
Wala'. Wala' ko mag'inom
sa ti
Di'in ka mag'inom?
Naglinom kodidto
sa bulangan.
Pattern:
Nagdala siyag bag.
Nagdala ig bag si judy.
A. Introduction of
new vocabulary.
dala
mangga
palit
tubig
yes
no
yes
yes
no
ndahan.
2nd Studot(s)
0. Nagtrabaho siya
sa
siyudad.
Walat. Wala' ko mag'ilis
sa
balay;
0. Nagluto' sila
sa pantalan.
13. Nagtu'on siya
sa salef
Wale. Wala' mi
magtudio' sa
eskuwelahan.
180 Hosted for free on livelingua.com
B. Moving slot substitution drill
1011.11r
Nagtu'on akogNagtudlo'
Nagbasa
Nagdalasiya
Nagka'onNagluto'
Nagpalit.kami
Nag'ilis
math.
English
libro
pansit
saging
sinina'
etc.
StudeAt(s)
Nagtu'on akog math.Nagtudlo' akog math.Nagtudlo' akog English.Nagbasa akog English.Nagbasa akog librb.Nagdala akog libro.Nagdala siyag libro.Nagdala siyag pansit.Nagltalon siyag pansit.agluto' siyag pansit.
Nagluto' siyag saging.Nagpalit siyag °aging.agpalit kamig saging.
Nagpalit kamig sinina'.Nag'ilis -kamig sinina'.
C. Fixed slot substitution drill
Teacher
Nagtu'on ug Math si Fely.Nagtudlo' ug English. .
Nagbasa ug libroNagdala ug bagNagka'on ug pansitNagluto' ug kan'onNagpalit ug sagingNag'ilis ug sinina'
etc.
D. Transposition drill
Tqachv
Nagluto' ug saging si Juana.Nagbasatg libro siNagdala ug kape siNagtudlo' ug English a i Judy.Nagpalit ug-manok si Ricardo.Nagdula' ug mahjong si Bill.Nag'ilis ug sinina' si Margrita
etc.
T-7
Student ( s )
Nagtu'on ug Math si Fely.Nagtudlo' ug English si Fely.Nagbasa ug libro si Fely.Nagdala ug bag si Fely.Nagka'on ug pansit si Fely.Nagluto' ug kanlon si Fely.Nagpalit ug saging si Fely.Nag'ilis ug sinind si Fely.
atUdtat(s)
Nagluto' siyag saging.Nagbasa siyag.libro.Nagdala siyag kape.Nagtudlo' siyag English.NagpalitEiyag marok.Nagdulal siyag mahjong..Nag'ilis siyag sininal.
181 Hosted for free on livelingua.com
E4 Reduction- response drill: affirmative answers
Teacher
Nag'ilis ka bag. sininaf? 0.Nagbasa ba kamog libro? 0."Nagdalaba ug bag si Judy? 0,Nagtudlo' ba ta ug Science? 0.Nagpalit ba mig pansit? 0.Nagluto'' bag pan si Gloria? 0.Nagtuton ba siyag Math? 0.
etc.
F. Response drill: negative answers:
Teacher
Nagtu'on ba siyag Science?
Nagluto' ba mog caging?
Nagka'on ba silag mangga?
Nagtinom ba mig tubig?
Nagdala' ba tag mahjong?
ka bag sinina'?
Nagdala ba kog pansit?
Nagpalit ba siyag pan?
etc.
T-8
.§nitat(s)
Nagcilis kog sinina'.Nagbasa mig libro.Nagdala siyag bag.Nagtudlo' tag Science.Nagpalit mog pansit;Nagluto' siyag pan.Nagtuton siyag Math.
Walat.
Walal.
Wala'.
Wala'.
WaIa'.
Wala'.
Wale'.
Wala'.
StuOent(s).
Wala' siya magtUlon ugScience.
Wala' mi magluto' ugcaging.
Walatsila magkaton ugmangga.
Wala' mo magtinadi ug .
tubig.Wale' ta magdulal ugmahjong. *.
Wala' ko magtilis ugsininal.
Wala' ka magdala ugransit:
Wala' siya magpalit ugpan.
182 Hosted for free on livelingua.com
G. Response drill:
mixed answers; head cue
Teacher
Nag'ilis ba-kog kalsonis?
Nagbasa ka bag libro?
Nagdala ba ug bag si Ellen?
Magtudloi bag English si
Carol?
Aagpalit ba tag. pan?
Nagluto'ba mig saging?
Nagtulon ba mog Math?
Nagke-on ba silag kanion?:,
H. Dialog:
1st Student(s)
Nag'ilis ba kog
kalsonis?
Nagbasa ka bag libro?
Nagdala ba ug bag si
Ellen?
Nagtudlo' bag EngliSh
si Carol?
Nagpalit ba tag pan?
Cue
yes
no
no
yes
no
Nagluto' ba mig saging?yes
Nagtu'on ba mog Math? Yes
Nagkalon ba silag
.
kan'on?
no
etc.
Eno:
Nagdula.' ka bag mahjong sa merkado gahapon2
Tito: Wale. Wala' ko magdule.
Eno:
Nag'unsa man ka didto?
Tito: Nagsuroysuroy lang.
I. Free expression with pictures; denial ofone object,
Judy:
Nagkaion bag saging si loses
Rudy:
Wale.
Wala' siya magkalon ug saging.
J. Expansion drill
Teacher
Nagluto'
Nagluto' si Juana.
WilWALUL(s)
0. Nag'ilis kog kalsonis.
Wale. Wale ko magbasag. libro.
Walal. Wala' magdalag bag si
Ellen.
0. Nagtudlo' ug English si
Carol?
Wtla'. Wala' to magpalitug
pan.
0.Ndgluto/ mog saging.
0. Nagtu'on mig Math.
Wale. Wala' sila magkeon ug'
kan'on.
affikmation of another.
Nagka'on siyag manok.
.3tud,Ws)
Naglutol
Nagluto' si Juana.
183 Hosted for free on livelingua.com
Nagluto' ug pansit si Jima,Nagluto' bag pansit. sa kusina si
JuanalNagluto' bag pansit sa kusina
s. Juana gahapon?
.
Cue word onlynitudlotsi Juanapansitkusina
ba
gahapon
Nagtudlo'siyaMath-eskuwelahan
be!
gahapon
NagbasaCarloslibrosalaba
gahapon
Nag'inomsiyatuba'tindahanba
gahapph
NagpalitMarid
.Nagluto! ug -pansit s* Juana'.Nagluto' bag pansit Oa kusina
si Juana?Nagluto' bag pansit sa kusina
si Juana gahapon?
Nagtudlo'Nagluto' si Juana.Naglutol ug pantit si Juana,Nagluto' ug pansit sa kusina si
Juana*Nagluto' bag pansit sa kusina si
Juana?Nagluto' bag pansit sa kusina si
Juana gahapon?
Nagtudlo'Nagtudlo' siyaNagtudlo' siyag Math.Nagtudlo' siyag Math sa eskuwela.
han.Nagtudlo' ba siyag 'Math sa
eskuwelahan?Nagtudlo' baEiyag Math sa esku-
welahan gahapon.ONSIIIIInormx.....111101IwNIIPSONMOINNIM
NagbasaNagbasa si Carlos.Nagbasa ug libro si Carlos.Nagbasa ug libro sa sala si Carlos*Nagbasa bag libro sa sala si
Carlos?Nagbasa bag libro sa sala si
Carlos gahapon?ismommommorsmsmempeiessambropm.1=111.411=11=111.
Nag'inbmNag'inom siya.Nag'inom siyag tuba'.Nag'inom siyag tuba' saNaglinom na siyag tuba'
tindahan?Nag'inom ba siyag tuba'
dahan gahapon?.
NagpalitNagpalit si Mario*
tindahan.sa
sa tin-
184 Hosted for free on livelingua.com
sagingmerkado
ba.
gahapon
etc.
K. Moving slot substitution drill
Teacher
Nagpalit akog sinina' satindahan.
"merkadosaging
kamiNagka/on
Nagluto/sila
manok
kusina
etc.
T-11
Nagpalit ug saging si Mario.Nagpalit ug saging sa merkado
si Mario.Nagpalit bag saging so merkado
si Mario?Nagpalit bag saging sa merkado
si Mario gahapon?
Sudent(s)
Nagpalit akog sinina' sa tindahan
NagpalitNagpalitNagpalitNagka'onNagkatonNazlutotNalutolNaglutol
akog sinina' sa merkado.akog swing sa merkado.kamig saging sa merkado.kamig snging sa merkado.kamig saging sa kusina.kamig saging sa kusina.silag saging sa kusina.silag manok sa kusina.
185 Hosted for free on livelingua.com
Supplement
I. Vocabulary introduced in the lesson
A. Dialog
B. DrillS
gahapon yesterday
gusto want; like; would like
Pa still; yet
patuli, .go home
ug (0 wird-with many functions; here it
indicates which word is the object),
base read
biad dried VAkape coffee
.dala bring; take
litsi milk
matis corn
palit buy
. paneit noodles
sakay get on, get in, ridt
trabaho work
tudlot teach, point
II. Cultural Notes
A. GUsto - there is no easy 'wayand Qwould liken.
B. Na, Pa -. A simple "no" in Cebuano isn't complete. Youshould say "not anymore'', "not yet", etc.
to 'distinguish between "liken
186 Hosted for free on livelingua.com
. Supplement
I. Wcabulary,introduced in the lesson
A. Dialog
alkansi lose; loss (money)
ambi let me have,it
isdat fish
mahal dear; expensive
pi la how much?
saka go up, climbs come up
.sentabos centavos (the hundredth parts of a
peso)
13,. Drills
bolpen ballpoint pen
dusina dozen
hangyof bargains haggle
pobre poor
tag - each
tag-ipila how much a piece?
187 Hosted for free on livelingua.com
U
DIALOG
lipbaynt i.unope Riau T1felitY-wfjx0 flialac
(Ikakawhatan ug Usang Dialog)
Situation: Usa ka tigulang nga Situation: An old woman goes
babaye nanuroy ug isday. about selling her fish..
Tigulang: Isdat, Day?'Isdat?
Lucy: Saka, Nang. Pita man kind.?
Tigulang: Singkuwenta sentabos.
Lucy: Uy, kamahal!'Traynta lang, Nang.
Tigulang: Alkansi man.
Lucy: Kuwarenta.
Tigulang: 0. Sigi na
Fish, Day? Fish ?'
Come on up, Nang.How much is-this
Fifty centavoris
How expensive!Orlly thirty, Nang.
Itll lose money.
Forty.
O.K.
188 Hosted for free on livelingua.com
Aim& D
I. Pattern: Pila man kini?
A. Fixed slot substitution drill
T.fiarclier. Ptud2nt(s)
Pile man kini? Pila man kini?kanat Pila man kanat?kadto Pila man kadto?nat Pila man nat?ni Pila man ni?to .
Pila man to?*tc.
B. Students ask each other the prices of things at differentdistances from them,
C. Fixed slot substitution drill
Tea; her ilUdglat(s)
Pila man ang isdat?TN.-4-.. cl. :rani ang isdat ?
pan .PiLa- itari a?le, pan?
libro ni., man arg libro?kalot PiIp m9n ang kale'?tutalya Pila man ang tutalya?manok Plla man ang manok?sudlay Pila man ang.sUdlay?
etc.
D. Moving slot substitution drill
'reacher, audenV(s)
Pila man kining isdat? Pila man kining isdat?mangga Pila man kining mangga?
kanat File man kanang mangga?pandit Pila man 1nang pansit?sininal Pila man kanang sininat?
kadto Pila man kadtong sininat?bag Pila man kadtong bag?
kini, Pile man kining bag?kalot Pila man kining kale'?
karat Pile man kanang kalot?kalsonis Pila man kanang- kalsonis?
etc.
E. Fixed slot substitmtion drill: adjectives used as nouns to
mean "the big ones",
(4&
189 Hosted for free on livelingua.com
1'1
Teacher,
Pila. man kining pula ? .Pila mandakos. .Pila mangamay Pila manberde Pila manasul Pila manitum. Pila manputil Pila man.kape Pila manta'as Pila man
etc.
F. Dialog:Julia: Pila man kanang isdat Nang?Tigulang: Hein? Kining pula?Julia: Dilit. Kanang dakol.Tigulang: Singkuwenta. Gusto ka ba?Julia: Just'a minute.
kiningkJ:fling
kiningkining,kiningkiningkiningkiningkining
U-2
pula?dako'?gamay?berde?asul?itum?putit?kape?ta'as?
II. Pattern: money numberi
A. Response drill: teacher cues by pointing to numbers'on boardor showing play money
Teacher 'Cue -gtud9nOs)
Pi la man na'?100150200250300.3504004+50500600
800.00
V1.090f1405Y1.251,150Y2.00V2*50V3.00
etc,
singko sentabosdiyes sentaboskinsi sentabosbaynti sentainsbaynti- singko sentabostraynta sentabostrayntay-singko sentaboskuwarenta sentaboskuwarentay-singko sentabossingkuwenta sentabossaysenta sentabossetenta sentabosOtsenta sentabosnubenta sentabospisouno singkouno.baynti-singkouno sing juwentaDos pisosDos singkuwentatres.pisos.
190 Hosted for free on livelingua.com
B4. Substitution response drill
Teacher Cu Studen0s)
Pila manPila man
Pila manPila man
Pila manPile man.Pila man
Pila .man
kining pula? 10¢kining dako'? 500
kining berde? Y1.00kanang berde? y .75
kanang asul? 200kanang singsing.Y2.00kadtong libro? 300
kadtong singsing 800, .
etc.
U-3
Kanang pula? Diyes sentabos lang.
Kanang dako'?Singkuwenta sentabclang.
Kanang berde? Piso lang.Kining berde? Setentay singko
sentabos lang.Kining asul? Baynti sentabos lan.Kining.singsing? Dos pesos lnng.Kadtong libro? Traynta sentabos
lang.Kadtong singsing? Otsenta senta-
bos lang.
C. Controlled Dialog: One student takes the tole of a tindera,theother of a customer. Pretend to sell some thing, follow-
ing the general dialog form.
Exmnple:
PCV: Mateyo:Tindera: Dayon. Unsay into, Day? .(or Dong)
PCV: Pilaman kadtong sininal? (point to dresson someone)
Tindera: Kadtong asul? Dos pesos lang.PCV: Uy! Mahal man na!Tinders: O. Sigi. Uno setenta lang.POV: Anti.
. Di Dialog to memorize:
Usa ka Peace Corps nisulod sa dakong tindahan sa siyudad.Nangita siyag bolpen..PCV: Tagpila man nat? (agtudlo' siya ug bolpen sa du'ol sa
tindahan)Tindera: Kining mga bolpen? Tag-kuwarenta .man .ni.
PCV; Mahal ka'ayo:Tindera: HanOotlang.PCV: Baynti lang.Tindera: Alkansi man ko:PCV: 0. iambi.
E. Fixed slot substitution drill
Teacher
Tag -pile man ni?
.pladeWs)
Tag-pila man ni?
191 Hosted for free on livelingua.com
nal.totaging*manggamansanasatissibuyaskamatis
P. Response drill
Teacher
Tag-pilaTag-pilaTag-pilaTag -pilaTag -pile
Tag-pila
G. Dialog:
man'manmanmaxi
man
man.
man
1
etc.
s
Tag:66,1531a man na!? .
TagmpiIa man. to?Tag-Tila man ang sating?Tag-pila man' ang mangga?Tag-pila man ang mansanas?Tagpila man ang atis?Tagfpila man ang sibtyas?Tagftpila man ang kamatis?
ang,saging? 50ang atis? 30aag orange '200
ang 'mangga? 100ang kanet?. 550
ni? 150kining sibuyas?120
etc.
Richard:Seller :Richard:Seller :Richard:
Student()
Tag..singico.sentabos lang:Tag -tree sentabosTag.baynti sentabosTag-diyes sentabos lang.Tag-singkuwentaymbsingko sen-
tabos. Ling.Tag-kinsi aintabos lAngTag-dose sentabos lang.
Tagpila.man kinifig mangga?ag-tres,ang dusina. .
Tag-dos. lobre.man ko ka'ayo.O sigi...24-traynia sentabos ang usa.Sigii Nang. Salamat. (He.malks offs' beaming at
his control of the vernacular) :
-
192 Hosted for free on livelingua.com
.DIA1,00G
140AnttgPs-ngit Sties 1073 Agentv§econd di log
(Ikakawhatan ug duhang dialog)
Situation: St Eddie migulal sa
kusina nga nagdala ug bugsay.
Girls: Agra kat Noy?'
Eddie: Karon? Sa dagat,
Girls: Mag'unea man ka didto?
Eddie: Magboating.: Uban mo?
Girls: Kanindotl Uban pi;
V
Situation: Eddie came out of
tie kitchen carrying an oar.
Where are you going, Ed?
Now? To the sea.
What are you going to do there?
Go boating. (you wanna) come alm
Great. Sure we'll go with you.
193 Hosted for free on livelingua.com
It%
DULLS FOR DIALOG TWENTY TWO
I. Pattern: &emitting sae./ future time indicator.
A. Repetition drill
T ',cher 4tudent(s)
Nagboating ugma t Xasboating sila ugmatNhgeuroy sila ugmat* Magsuroysuroy sila usmal
.Maglutot ko'unyati Nhglutot ko unyet.Magbaklay sila as Dominggo* Magbaklay sila sa Dominggo.Mageakay sila ug barko.sa Magsakay ails ug barko as
Immes*' Lune s.Naglinis silo sa belay karongMaglinis sila sa belay karong
. hapon. hapon,Nhgsulat ko ustot. Magsulat ko ugmat
etc.
.1
B. Simple substitution, drill,
TAW= SttidQnt (3 )
Magboating sila ugma' Magboating sila ugmat.trabaho Magtrabaho sila ugmat.lute Nagluto' sila ugma'.baklay Magbaklay sila ugmat.lakaw Nhglakaw sila ugmatLingkod . Maglingkod sila Ugmatmsakay Magsakay oils ugmat.
etc.
C.. Moving slot substitution drill
Teloher, AudlInt(s).
Magboating siya ugmat. Magboating siya Ugmai.trabaho Magtrabaho siya ugma'.
sila Magtrabaho sila ugmat.tudlo' &studio' sila ugma';
kami Nagtudlot kami ugmat.sakay Magsakay kami ugmat.baiclay Magbaklay kami ugma
kite Magbaklay kits ugma'.darn Magdaro kits usmat.sayai Magsayaw kite ugma'..
ka Nagsayaw ka ugmat.Won Magka..ton ka ugmat..
komo 1 Xaskaton kamo ugmattetc.
194 Hosted for free on livelingua.com
.,
Lis taitern: Magtrebiho ba-si Juan UgMaf?4.. NOStrabaho ailuem ugme.Atli% Dilif pagtrebaho.4..JUan ugma'.
(.
A. R,. ,
drill: affirMative.answers
V.03
Xiashar
Magtrabahoiwsi (Ivan ugma'?Magauroysuroy ba si uarios
ugma!?Magtudlo! ha siya ugmat?"Magbaklay be ay& ugmat?Magmayaw bad Pita ugma4ZMagduia' be sila ugmat?Magtuton ke ba ugma!?Magluto' ba kamo ugma'?
B. $04t4ution*retsponse drill:
Ttachkr
Magtrabaho be si Juan ugmat?
M.gsuroyeur ba si CarlOC
8:
azignt(s)
MNiagtrrbyhu rsoyJuan
ugma'
0. Magtudlol siya ugma'.0. Aagbaklay siya ugmati0. Magsayaw si Pita ugmat.0. Magdula! sila ugma le0, Nagtuton ako ugmat.0. Magluto! kami ugmat,
negative answers
t1140010
Dili, magtrabaho si.Juan
Diii' maN%isuroy siCarlos ugmkt.
siya magtudlotDitivdiya magbaklay ugma'.
, Dili! magsayaw si Pita ugma,Dili! sila mgadule ugmr,Dili' Elko magtuton ugma
. Dili' kami magluto' ugmat.
Dili'
Dili!
iagtudlal ba siya ugmat? Di 33Magbaklay "ba siya usu.?.Magaeyaw ba s$ Pita ugmet? Dili,Magdule be sila ugmat? Dili,Magtu'on ka be ugmat? ')Magluto'. be kamo ugmat? Dllif
eto
C. Subltitution-respones drill: mixed answers
Itighar
Magtrabaho be siya ugma"? ye&
Magtudlot ba siya wale? yeaMagbaklay be sila ugmat? no.Magdaro ba sila ugmasZ. noMagsayaw be kits ugma'? yesMagkelon ba kita ugmat? yesMeg' ills be kita ugmel? noMagluto' be kamo ugmst? no
etc.
AIWA:MO0. Magtrabaho siya ugmat.
0. Magtudlolsiya ugma'.Dili'. sila'mggbaklay ugma'.Din! silo magdaro ugma's0. Magsayawicith ugma'.0. MagkOon kita .ugma'Dili! kita ugma'sDili' kami maglutd' ugme's
195 Hosted for free on livelingua.com
III. PatternvNagboating sila gahapon/karon.
A. Repetition drill
1122.91Xle
Nagboating sila gahapon.Nagauroysuroy sila gahapon.Nagluto' ha gahapon.Nagsakay sita gahapon.Nagbaklay kita karon.Nagtrabaho kamo karon.Naglingkod ko gahapOn. .
Naglinis kamiNaglakaw sila gahapon.
etc.
B. Simple substitution drill.
Teacher,
Nagboating sila gahapon..darolutelakaw
ate.C. Simple substitution d rill
Teacher
Nagtrabaho sila karon.bakia7lakawdaro
etc.
;tudept(s) .
Nagboating sila gahapon.Nagsuroysuroy sila gahapon..Naglutot kn gahapon.Naggkay siya gahapon.Nagbaklay kita karon.Nagtrabaho kamo karon.Naglingkod ko gahapon.Naglinis kami karon.Naglakaw si,la gahapon.
atUlgatia)
Nagboating ails gahapon.Nagdaro sila gahapon.Naglutot sila gahapon.Naglakaw sila gahapon.
5tudeut(s)
Nagtrabaho sila karon.. Nagbaklay sila karon.Naglokaw sila karOn.Nagdaro silo karon.
D. Moving slot substitution drill
Tosasz
Nagboating' karat karon..inom
.gahaponiko
trabahce
suroysuroy
karonkita
phaptinkami .
'ete
Students )
Nagboating kamo karon.Nagtinom.kamo karon.Nagtinom kamo gahapon.Nagtinom ako gahapon.Nagtrabaho ako gahapon.Nagtrabaho ako .karon.Abgtilis kita karon.Naglilis kita gahapon.Nagyilis.kami gahaponiNagsuroysuroy kami gahapon.
196 Hosted for free on livelingua.com
IV. Pattern: Nagboating ba sila.gahapon/karon?Wala' sila magboating gahapon /karon.O. Nagboating sila gahapon /karon.
A. Substitution- response drill
Ilacher.
Nagboating ba sila gahapon?
Nagdaro ba sila gahapon?Naglutolka ba gahaporW.Nagtrabaho ba siya gahapon? Wales
Naglinom ba kamo gahapon? Wala'..Naglakaw ba kita gahapon?
etc,
B. Substitutiopmresponse drill
Teacher-,
Nag'inom ka ba karon? Nagltnom ka
tu'on Nagtu'on ka
luta' Nagluto! ka
ka' ors Nagkalon ka
dula' Nagduia ka
sayaW Nagsayaw ka
etc.
Vii
2klaciA(s)
Wala' sila magboatinggahapon.
Walat sila magdaro gahapon.Waal kb maglutot gaha pan.Wald' siya magtrabaho
gahapon.Wala' mi mag'inom gahapon.Wala' raaglakaw gahapon.
krajlat(s)
ba karon? ka mag.t
inom karon.ba karon? Waal. Wala' ko mag-
Wamkaron.ba karon? ko mag-
lutol karon.be karon? Vale, Wale' ko magi.
keon karon.ba karon? W01.0. Waist ko ma g+
daal karonha karon? Wala t. ko meg*
sayawkaron.
197 Hosted for free on livelingua.com
P
C. Substitution-response drill:.affirmative answers
Teacher,
Atieelat(s)
'Nagluto' ba kamo gahapon?
Nagluto' ba kamo gahapon?
daro
.karon
Nagdaro ba kamo karon?
trabaho
karon
NagtrAha ho ba kamo karon?
lakaw
gahapon
Naglakaw ba kamoohapon?
inom
karon
Nag' .nom ba kamo karon?
ka' on
gahapon
Nagka'on ba kamo gahapon?
etc.
D, response drill: mixed
answers.
Teacher
*tvdtrit(s)
0. Nagluto' mi gahapon.
0. Nagdaro ml karon.
0. Nagtrabaho mi karon.
0. Naglakaw mi gahapon.
0, Nag'inom mi karon.
O. Nagka'on mi gahapon.
Cue
Studgat(s)
Nagboating
ba sila gahapon?
yes
Naeinom ka ba karon?
no
Nagbaklay ba sila
gahapon?no
Nagluto' be kamo karon?
yes
Nagdaro ba siya karon?
no
NagIcalon ba kami karon?
yes
Nagsaytw
ba kita gahapon?
noetc.
0. Nagboating sila gaha pon.
"alai. Wala
ko maglinom karon.
Waal. Wala' sila magbaklay gahapon.
0. Nagluto' mi karon.
Walay. Wale' siya magdaro karon,
0, Nagka'on molaron,
Wala'. Waal to magsayaw gahapon.
B. Toward free expression: teacher shows pictures
of the various verbs, with
various numbers of people acting. Students ask
each other questions,
but it is the teacher whocues karon or gahapon, and yes or no.
Cue
Teacher
Student
Cue
Student
(picture of two people cooking)
TR
WNagluto ba sila karon? no WariT7VIlamaglutot
karon.
(one person working)
yesterday
Nagtrabaho ba siya .gahapon?
yes
0.. Nagtrabaho siya
gahapon.
S
etc.
198 Hosted for free on livelingua.com
,... , 4. ..h.,11,10,. ...I. , .,.....1:; Am,.-1. .1..,.. C1-4.1,A:.,..1CIPC043(4"VgleArlriii.TS51: ...i::Mistiii.i 4 ' .)...:"' ' ;44'1'1'. :4''.. '. ...,...e ._ ...... "-f... .. ....t...11 .- -Weir. 1.1r*,.1 \Er
, . X ' .
i170 7
.fitaoher diatribt4safrthe plOttime The this tries to pew
what 0,1 periorfor' people iOshe picture ere'do4g.
For exapple, Tom has a Pict ape scia!eOce. eating.
Tomi KilitarlolandoBetty: Ner inpnr- ei HawedTom: Wale magrinomLouie: NagdulaT ba-alya?Tom: ale.. Waist' siya mazdulatVirginia:. Nagke.ton Hplando?Tom: 0. Naiskatoo siyes
V. 'Pattern: use of mag- nag.. and time in the future, present, and 'past
A, Substitution-correlation dal'
lughst
Nag-twat), ,siya ..gahapon.karon
,Nagtrabaho snit Ugmsgahapon.
karonAlgmAl
Nagtuton kita tahaponkaronugma!
Nagsayaw ako gahaponkaronugma!
.atwient i.0
Nagtudlo' siya.,gahapon.Nagtudlo' siya karon.Nagtudlo' siya .ugma T.Nagtrabaho sila gahapon..Nagtrabaho sila karon.Magtrabaho sila %ma'Nagtu'on kita gahapon.Nagtu om kita karonMagtu. on kitla ugma !Nageayaw ako gahapon.Nagsayaw ako karon.MagayaW 'ako ugma
Moving. slot substttutio nocorrelation drill
Teacher,.
Nagtudlo! bEi siya gahaponZka
41gmatkaron
uguakitamo
daro.
baktay .
-eilagahapon
I
s etc..
"
AIIII#A1(4)Nagtudlo' ba siya gahapon?Nagtudlo! ka ba gahapon?Magtudlo ka ba tagi 1Nigtudlo! -ka ba karon?Nagdaro ka ba karon?Magdero ka ba.tigms1?Magdaro- be AOkt?'MagdaroNagdaro. ;ba:";moygahapon?Na 104.11001?
via?
199 Hosted for free on livelingua.com
C. Response drill: student
Teqc,her,
Nagka' on
Nag/ in=
Magbayli
Nagsayaw
kafflhapons
mo ugma'.
sila karon.
kita ugma'.
siya karon.
responds to the teacher by asking a question.
Stugpntis)
Nagka'on ba ko gahapon?
Wag/ilis ba ml ugma'?
Naglinom 13( sila karon?
Magbayli ba kita ugma' ?
Nagsayaw ba siya karon?
etc.
D. Substitution-correlation
response drill: affirmative answers. The teacher gives
a word cue for the verb and a gesture for the time
For yesterday,
over the
houlder, for now near the chest, for tomorrow, point
infront.
Teacher
Magtrzbaho ka ba ugma'
mom
baklay
luto'
daro
sayaw
ka'on
atuitatialk
2.
A Nagtrabaho ka ba ugmal?
(back )Nag'inon ka ba gahapon?
(nhest)Nagbaklay ka ba karon?
(point)Maglutoi ka ba ugma'?
(back)
Nagdaro kals gahapon?
(pointiMagsayaw ka ba ugmaY?
(chest)Nagka'On ka ba karon?
etc.
K. Avsponse drill: negativeanswers.
Teacher
Nagsayaw ba siya
gahapon?
Nagbaklay ba sila ugma/?'
Nagtrabaho ba kamo karon?
Nagdaro ba kite gahapon?
Magluto' ka ba ugmas?
Magsayaw ba kami ugme1
Naglinom ba sila karon?
etc.
Student(s) II
0. Magtrabaho ko ugmal.
0. Naglinom ko ghhapon.
0: Nagbaklay ko karon.
0. Magluto' ko ugma'
.
0. Nagdaro ko gahapnn.
0. Magsayaw ko ugma/
0. Nagka'on ko karon.
Student(s)
Walal. Wala'
Dili'. Dili/
Wala'. Wale'
Dili'. Dili'
Dili'. Dili
Waist. Wala/
siya magsayaw gahapon.
sila magbaklay ugma'.
kami magtrabaho karon.
to magdaro gahapon.
ko magluto' ugma'.
MO magsayaw ugme.
ails mag/inom karon.
200 Hosted for free on livelingua.com
y "4.4N
.C.111164e4444aS.4.1444'4C
a, 4 ,4144444,0,. , '4,44 tv 4N
oli.,4.1
-
V.
onaamm
amoN
NO
WM
IMO
ISIO
1141111111.111111111.1111111,101.1NIM
IMO
MIY
AM
MIN
IIIINO
MM
Iauff...s...
F,
Coirelation
response drill: teacher cues time w
ord; unchanging verbsT
s-Acher
Stwleztls)
Nagluto' ba kam
o gahapon?N
agluto' .ba kamo gahapon?
Wala!
ugma
Magluto' ba kam
okaron
Nagluto' ba kam
o karon?W
alalgahapon
Nagluto' ba kam
o gahapOn:
Wala'
ugma'
Magluto'
.ba kamo. ugm
a ?D
ilietc, using various vervs and
G. C
orreletion response drill, cued mixed
answers
T9acpet
Nigiutol ba kam
o gahapon?N
agluto' ba kamo gahapon?
uona IM
agluto' Oa. kam
t4 ugmal?.
karonN
aglUto
ba kamo karon?
Nagluto' ba kaso gahapon
Stuskent(s)
gahapon
gabappnusaa
t-
karon
94.yesno
Students)'W
alai ml m
aglutol gahapon,.,D
ili! mi m
agluto' ugmal
mi m
aglutol karensM
ale' ml m
agluto' gahapon.D
ili' mi. m
aglUtO
1 Usnq
pronoUns
Student (-s
0. Nagluto! nil gahapons
Dili" m
u magluto'
ugma
noW
alasWala.1 m
i maglA
tto*.karoh.
110W
ala' mi m
aglutegahapon.
Nagluto' ha. kam
o gahaponyes
0. Naglutol. m
i gahapon.M
agluto' ba katao ugma'?
yesO
. Magluto' m
i.ugma!:-
Nagluto'' ba kam
o karon?yes N
.Ilaglutof mi karon
etc.. using different.. verbs and 'pronouns,dam
es teacher whispers to a student that he w
illdo or has done. T
hen theasks the class w
hat he will or has done. T
heclass.guesses
For, example: the teacher tells John that he
will w
ork tomorrow
..
Jan.; Mag'unsa ko ugm
d?G
isorga:.Magkalon ka ba ugm
al?.John:
ko magkayon ugm
aiG
race: Magbaklay T
ka ba ugma'?_
John: Dili'. D
ili' ko magbaklay ugm
al.Peter: M
agtrabaho ka ba ugmat?
John:O
. Magtrabaho ko sigm
a'..
student
201 Hosted for free on livelingua.com
a
. 0111 Cr4WRUM01,11,. . ..
V.10
The .teachiir tell, PitieciIlvthat she danced yesterday,
Priscilla: Nag'unsa ko gahapon?Grace: Nagbaklay ka ba gahapon?Priscillat ko magbaklay gahapon.Bill: Nagtudlo' ka ba gahapon?Priscilla: Wala'. Wala' ko magtudlo' gahapon.
' etc.
I. The game in number H can be made freer and more sophisticatedby having the class guess where theaction took place'ar will take place.
Henry: Naglunsa ko kaon?June: Ha.' in man ka?Henry: 'Nita ko dinhi sa kusina.June: Nagluto' ka ba?Henry: Wale. Wala' ko magluto'.June: Nagkaton ka ba?Henry;O, nagka'on ako karon dinhi sa kusina.
etc.
VI. Pattern: Asa/halin/dilin magtrabaho si Juan ugma'/karon/gahapon?Magtrabaho siya sa opisina ugma'Nagteabaho siya sa opisina gahapon.
A. fixed slot substitution drill
Teacher Ardida(.$).
,
Asa magtrabaho si Jun ugia'? Asa magtrabaho si Jun ugma' ?tudlo' Asa magtudlo' si Jun ugma' ? .
baklay Asa magbaklay si Jun ugma'?daro Asa magdaro si Jun limesayaw Las magsayaw si Jun ugmat?ka' on ABS magka'on si Jun ugmat?ilio Asa mag'ilis si Jun ugma'?
etc.
B. Substitutionftresponse. drill
...../.443,41mo.,7,1202 Hosted for free on livelingua.com
iB.. Z
ubstitUtion-response drill
Ttpather
Ass Itigtrabaho ei R
obertolim
a 1 ?dor*.
tUdlo1
baklay
ka 'on
ills
Stiadent(s)
t.t-v
-
cueA
udgpt(s)A
sa magtrabaho si .R
oberto opisina:M
agtrabahoiya saugm
allopisina ugm
al,'A
sa magdaro si R
oberto ugmal?bukid
flagdaro siya sabukid tura%
Asa m
astudlo1 si Roberto eskuw
elahan Magtudlo
siya saugm
a!?eskuw
elahan utgrnaA
sa magbaklay si R
oberto ugmaqbukid M
agbaklay siyasa
bukid ugma
Asa m
agka'on si Roberto ugm
a 1? ,kusina Magka'on siya ea
kusina ugme':
Asa maglilis si Roberto ugma'% kuwarto Mags.1113 styli ea
etc.'
kuwarto
sigma'.
C. M
oviLlag.. slot substitution correlation drill
$tudapt( s)
Ra
magtrabaho si Jun karon?
Di'ii
Asa
ltot
Atm
.tudlo'
Dii4vayaw
Ha' in m
agtrabaho si Jun karon?D
i, in magtrabaha si, Jun gahapon?
Asa M
agtrabaho si. Jun ugme?
Asa m
agluto, si Jun ugtoo2gahapon
Di' in ina gluto
tsi Jun gahapon?
Di 'in m
aglutoi Si Rolando. gahapont
Asa m
agluto! at Rolando ugm
a!?A
sa magtudlos at R
olando tuna :?Ida' in m
agtudlo1 ai Rolando karon?
Di! in m
agtudlo' si. Rolando gahapon?
Di! to m
agsayaw si R
o3.hndo gahapon?A
sa magsayaw
si Rolando ugm
al?
Rolandokaron
ugma1
etc.
203 Hosted for free on livelingua.com
0.1481/MIR .; .406 WPM
vel.f.160411#67
D. Response drillleacilgr .
Ditin mitautot at Elia; 4tufitina= :
Asa magbaklay si Rose -unit? .
y.74
Hatin sila magsayaw karon?
V.612
A A.
4.1. iNviluto t siya as kuilina,gahipon.
"Magbaklay siya sa btikid,; 2414_ ugna 4,
,.. ayaw sila sa pla saATsw karon.Asa kamo magdaro ua.0.7 !."-,..--3;,Ibuktdjr,,;j-.444gdaro mi .sa bukidDi tin kits magtinnm'gabapora:;;' ,t .1..1t4tulatigk110,it i nom kits se tindair
EahaDón.dtiv4ttya sa rkad o
merkado Nagkatorf;'-bifitt,-sa merkado
c'"'WesgNiviR'frIgrie
Asa siya magkaton ugmat?
in siya raa glut t oh-tab./41bn?
Hein siya magka'on ;prop('
or. ,p0.
meikg g a ...merkado
t etc. ro
1;) "i"..4 Oti22,1*, (=iv
iSZA40 hd AA rie"C4I':-4.7,,
E. Towards free expresspn: teacher 4\04.4i4v.vp,q; prisFilltudentmakes a sentence;uoliff his own verb-4,1:..sb.cii5:4d b'tu4tiii'lnswerslogical3,y, choosing s own .locatiSiti;
Teacher: gahapon. r
Student I: Al t in lea magtudlo t: 'bilittpOtavv, 14-Ict.!-;!;
'StU4ent. 1.,;-;%.:Vgaigt11,414 sa,,eskuwelition gahapon.1i /? )4 .= ,?; p , 4 4v.i.,,i1f4
Teacher:..:ugmet-,,, (.1...4 A. t.` .. CI .111r4I4 a 44
:Stlitaent: ;11;;IFf ,4041:t Ica-1 ingfolagt lx-likt491 t /.311,Student IV: Diaz' ills ko sa larecartqfwpAl.i.:
:';' -''' - 'r '-'' Ttiablier::tr karon..-. --P-- , ,t1'1.'f.,!..1:,t-:, 4.7 , triL :Y
. ...:- ,.,',4.] p, t ,:! t'Udent4:, -Ha ftn --7ka,,,Magtra4sit kar gt,, 4t;.-2,61-mi- .tstudent VI: Nagtrabaho Iso.-eiciVebu.. rc.t41.:thi.g,o. 1
i.,.. etc. .
F. Pial-og
Paul:Fred:,
Fred:
-
f =
T.{
A A V ."";" e '"?,
'.": f-;t"P:74)1.- '>: ;:r ;
;
Plagtudlo! Ica' ba -sa Ctinttal School,(44! kplRastucgo;ti.; pa Conttal.Schoo4.
.
. .irsa.min I mad,udl:t:A .
Magtudlot.''ho-419:.1?1101.14:10$is,la
44
't7
./
Luci op: rMagt-inimidra gabaporai-1::, ti-rsVicente: 04-11.agtinmi.,k4;:,14clov:ADitin,,kwmaeimmVicente Nag' inom `KO sa tindahanJim: Nagsayavi kaJill:. Wide . Wala' ko 'xi/I:pay/4
204 Hosted for free on livelingua.com
V.43
G. Studenti tell CompletoOstosiles:aboiit themselves and one otherperson.
..
lor'-example:
Nag lutot'kog katiion gahapon.Wala ka .maglutot. ,gahapolt. .
Wala' ko maglutol karon. .
-Nitglutol'kag easing karon...
,1-'%: fist gtuto I : tog panihapon kgma I .,*Maglitto t .ka panihapon .ugma 1 .sab.
oba. Short answer response ,drill.:TeacOet Student ( s )
_Nag' iiiot be 5$.yo gahapon? Wala'Maglitto, .ba anti ugmal? Dili.' .Naglutol ba kamo karon? Wale*.Magka on ka ba ugma I? Dili 'Nagsayaw ba to gahapon? Wala'*Nagdaro ba oiya karon? -. Wala 4.Magditro ba gays ugmol? -Dili t.
etc.Story: ,Goldilogka :
Didto ba bukid -aunay dakong belay.. Nagptiyo. didtotulo. ka bear sila .si Nansy Boar', si Tatay Beart ug .8i Baby113.2:1Isineitagarempg '11,Pira'ng .`Tatay
,BtigitAfrgg14 .
hapon si 'Baby Bear. .
-Outlay gamayng batang babaye si Goldilocks. lagaiiratgativiagya:kgg-hapon. nagattroysuroy siya sa bukideoalay..
atig balay."16. Ingliktigggi Tati?locnis ug tulo Ica plazong xan on...... . Goldilocks. Walav tawo .
Lisa ka dakong plato, Ina ka medium nga plato, ug usa ka,gamayng plata.' Gigutosi kdayo si. Goldilocks. Gusto siyag
. . .
ItSts:0; .'- .-. ..
..- 'oblagka'on- itiktyi'" matod ni GoldiloOks.. Nageulay siyagdakong platong kanloni 'Pero:bugnaw*kalayo. Nagiulay. siyag
**medial, nga Naito kanton__, pero init kalayO. }Nato angsoar* plitong'' ktn ton. Nitgkal On sly**
...
Gikapoy katayo-si"Maglingkod ako," matod ni 'Goldilooks. Nagsulay
siyag dakong tviya pero 'dakot katayo si*a. Nagsulaysiyag medium 'net alyS, ,'.percsdako sab ang medium. gustoang gameiY,ng siya. 'NaglizigkOd .siya*
205 Hosted for free on livelingua.com
%.
V-14
"Bang!" Naguba' ang gamayng stria."Suet Nagtunsa ako? Nag'unsa ako ? "`Gikapoy pa siya. Didto siya sa mga katre. Dal& ka'ayo ang
usa ka katre. bako' sab and medium nga katre. Husto ang gamayng katreNatulog sa gamayng katre si Goldilocks.
Patuli' na si Tatay Bear. Pauli' na si Nanay Xear. Patuli'na si Baby Bear.
"Kinsa man ang nagka'on sa akong kan'on?" matod ni Tatay Bear."Kinsa man ang nagka'on sa akong kan'on ?" matod ni Nanay Bear."$insa. man ang nagka'on sa akong kan'on? Walat nay kanton,"
matod ni.Babv Beac.waxakita silag mgp"gtrisa man ang naglingkod sa akong siya?" matod ni Tatay Bear.Kinsa man ang naglingkod sa akong siya?" matod ni Nanay Bear."Kinsa man ang naglingkod sa akong siya? Naguba: ang akong
siya matod ni Baby Bear. .
Suko' katayo ang mga bear. Nakakita' silag mga katre,"Ainsa man ang natulog sa akong katre 2" matod ni Tatay Bear."Kinsa man angratulog sa akong katre?u matod Mi Nanay Bear."Kinsa man an ,natulog sa akong katre? ...UyI Nita siya
dinhil matod ni Baby Bear.'Suitor ka'ayo ang mga bear."Mag'unsa kami?" matod as mga bear."Uy"Jmatod niya. "tinsa man kaino ?""Nagka'on ka sa among kan'on. Naglingkod ka.sa among mga
siya. Natulog*a sa among mga katre. Gusto kamig...."uSusfata bear kamol" ug midagan sa gawas sa balay si Goldi-
locks. Patunt siya sa ila.
INVEZZIZZIW.Lar,i4aZioEt. .9.41.0, A., 45;:,42,0:404,4-4.0
206 Hosted for free on livelingua.com
Supplement V
I. Vocabula-ry introduced in the lesion
A. Dialog
boating boating
karon -npw, today
mag* (tense to indicate continuing action)
uban go with, come with, accompany
Be Drillsbaklay walk. a long way
ugma tomorrow
Dunes Monday
Martel Tue'day
Miyerkoles Wednesday
Huwobes Thursday
Biyernes 'Friday
Sabado' .Saturdasi
Dom*nggo Suilday
207 Hosted for free on livelingua.com
I. Glottal Stop- 1 / vs. /V
-lnimal Pairs
niya (genitive foim of;pronoun)
tibia (coOk by boiling)dagum (needle)
icockfight)baga enter)kaha box)
na na (now) .
sala (hall).
C.
Minimal Pair Pictures
dagum Kini dagum. Talinis an dagum,dagfum- Kini dagfum. Dakof kining dagtum.
Anita (diectic: here)4 3/4.
I
tulaAdiectic: there)dagltun (rain cloud)bufang (crazy.; fool)bagat (lung).kahat (frying pan)nal (that)gala' {filter)
buwang Buwang kin/. Tantawa,ang mga sunny sa buwang.Wang Bufang kining tawo..11a.la siyay
kaha - Kini kaha sakaha' Kini kaha';kahat Kini kaha'.
3igorily. Dungy bayenti.Ba7fo nga Mutt ni..Baglo nga kahat ni.
Minimal Pair Sentences
14 Gawp kalayo kanang:
2, Isulod ang tubig sa
(dagum.
(dastum.
Bala'.
3. Dili' (na:na*:
4. OHin man ang akong (bata?(bataf?'
5.. Mangayo) silag dyip.Mangayol)
208 Hosted for free on livelingua.com
2
Enrichment
1. Dialog
Nttnef: Dakot katayo kining irot,
Into Hatin man? 0, Kanatw
Tinuted, Dakot,
2w Poems
Ulan
Ulan dakotisdakotMaligot sa UndoUlan gamay-gamayHaligOt si Inday
141.2211:
May usa ka batatakong nakitat
Didto siya sa sapalNaga dula-dulat.
Akot siyang gipangutanaNr,f;anong anita ka?Igo lang mikatawaUg mitubag nakaw nafrn
3.. Song (Sulubdt, SunbatOtImbni)
1;2.3.4.5.
Sumba', sumbat, sumbat sa (repeat 4 times)it i1 U ifif if
Ifii
ffIfIf
Ngil, ngit, ngit, ngit ngit ngit, ngit(repeat 4 times)
Hatin, hatin, hatin no.?Ditin, ditin, dilin, nat
209 Hosted for free on livelingua.com
/nit vs. Agi
A. Minimal Pairs
na (sentence particlerougly means tnow)
Nano (namf of a man)buwan (moon)utan (vegetables)banog (hawk)lanaw (standing water).
nga (a linker; functionsalso as rell pronoun)
ngano (why)bulang (cockpit)utang (debt)bangog (groggy)langaw
B. Minimal Pair-Pictures
na Na. Nahurot na ang tuba'. Homan na..nga. Nga. Kini.nindot nga sininat.
Lanaw Kini lanaw. Human sa ulan, dungy lanawsa dalan.
Langaw0 Kini dakong langaw. Hugaw ka'ayo ang mgalangaw.
bulan Lamdag ang bulan, kay sibot.bulang. Motant2w kog bulang kada Dominggo.
06 Minimal pair sentences.
1. Duna ba moy (utan?(utang?
2. Motadto siya sa(bulang.
3. Tentawe ang (banogt(bangogl
4. Misinggit isya,g(NanoF(Nganolii
5. Nagtinabanay) sila.Nagtinabangay)
6, Dili' ko kasultig One.Innga".
210 Hosted for free on livelingua.com
D. Enrichment
lo Dialog
4
Inting: Nganon Wala'kay sugat, Gaming?.
Gaming: Kay dill' pa ngitngit, Inting.
2. Other words with the, same sound:
May ngiltad nga nahitabo.Gabiti.na. Ngitngit katayosMegbaklay ko ngadtos Bridiyang.Bungol ka barHugaw ang-bungot niyalHalang kining'siliha.(Ngilngig ang tambok sa batboy.(Ngiln@g ang nahitabo sin bate.Ang iring ma ngiyaw.Ang iro mo ngulob4Ngotngot iyang samed.Pula ang.iyanl mr;a nTabil.
ngiltadngitngitngadtobungolbungothalangngilngig
ngiyawngulobngatngotngabil
3. Song.
Ehan.aaLLEIJNI-
WO
IrinT, iring, pamatitNIanong nagngiyaw ha?.
Arri manghod ko natulogAynw siyag pukawa.
Ngiyaw, mllyaw. sulti sa iringKatol ang pad .ko
Kay gituslok sa kuting
211 Hosted for free on livelingua.com
ills Unaspirated Consonant /b/ vs../p/. .
A. Minimal Pairs
ba (sentence particle for pa (sentence particlequestions that can be meaning yet, still,an veered by yes or no) more, etc.
bala (bullet)balay (house)bangal (hole, pit,
crevice)labaci (headache)labok (fight between
roosters)sabot (understand)
B. Minimal Pair Pictures
bala nit ay tulo ka bala sa retrato.pala « Iciniy usa ka pala.
balay Tantawa ang duha ka bagtong belay*palay Ihatod ang palay sa afot.
pala (shovel)palay (unfilled rice)pangag (gap-toothed)
lapad (wide, broad)lapok (mud)sapnt (clothes)sapot (clothes)
Labad Labad ang iyang ulo. Duna 61141 problemaolapad -.Dunay duha ka subat. Kini apiki. Kini lapad.
C. Minimal Pair 'Spntences:
1. Nagkinahanglan kog unom ka (bala.(pala.
2. Hatin man anr; inyong (balay?(palay?
3. Tuta sa plasa ang (bamag.(par,ag.
4. Na' a (bay) bir?
(pay)5. Dilit matayo an, iyang (bulonge.
(pulOhg.
D. Enrichment
1. Poems t rob) 'eA %lam
Akoy pobreng dalagaUsa ray panyo ug eaya.Panahon,sa paglabaHulaton ko ang pagkauga.
Leslalta
Migula na and; bulanSa pultahan sa Man ;itAron sa paglipay sa
katawhanUg pagbanwag sa kangitngit
212 Hosted for free on livelingua.com
IV. Unaspirated Consonant /d/
A. Minimal Pairs
darn (v, plowdaub (bonfire)pawed (stick of nipa)panidpanday carpenter)landay big sack)
vs. /t/
t-ro (kTosene can)tatub (hi(;h tide)pawot (pecans)panit (skin)
(pantay .(e(Dual)lantay (6mboo bod)
B. Minimal Pair Pictures
daug Kini datug. Dilit nitaub Hunas. Talub. Talub.
panid Kini usa kA panid sapanit - Kini panit sa usa kr1
kalayo. Datub ni.
libro. Panid;sngins.Tanito
landay PakamtisaWing land :y. Lenday.la ay banitsy..0amIton an lantay Tana magpahulsY,
Minimal Pair 4entences.
1; Palita an; (landay2. Panday) ella
Pantay)3. Maghuwad) katg bir
Moshuwat)4. Sila nag (dula
(tula5. Ayaw (parsukudkad ago.
(par;kmtkuto
Do Enrichment
1. 1jddleDili, tubig. sa langit,Dili, tubig saIutato .
Tubig sa tumat tunlatNekalibol sa bunathunal. (tate)
213 Hosted for free on livelingua.com
7
V. Unaspirated K /g/ be.' /k/
A. nmutiroot) kart (hnnd)gamey (small) kamay (call by wavinrr, hand)bagol (coconut shell) bakul (lame)abogado (lawyer) abogado (avocado)basag (broken, fractured)basak (rice paddy)
B. Minimal Pair Pictures
Gamut -
Kamut
bagolbakol
abogadoAbokado
Kini mla gamut sa tanum. Taf^sgamut fling tanumas, Gamut.Kini kamut. =tat as an inyont;
katayo an
mga kamot. Kamut.
Kini b,:131. Gamiton dng b:gol .kun moinum.Bakol kining tawhana. An7 bakol dilimakalakawg kusog.
Kini si Mr. Smith. Abogado siya.Kini ang aba05: Lanni hi.
C. Minimal Pair Sentences:
Unea may ("gailay, sa iningles?(*mar)
2. Hain man ang (bagol.(bakul.
3. Didtuy dnghang (ba7ol.(bakul.
4. Lug (baga) tufa sa silon.(baka)
5. Kadako sa (gamut:(kamutl
6. Nacr.kinahanglan to ug (abordo:(abogado.
214 Hosted for free on livelingua.com
D. Enrichment
1. 'Dialog
A. Nakakaton kog abokado.B. Pila ka butok?C, Duha ra. Kalamit;
2. Song, etc. 04
KamovIo
Duha ang kamot koWala ug tuoBiaatvgagmayLimpiyo kanunayTantawt ninyoNindot ka tapKanunay limply()Ang kamot ko.
An I.Lamm
Kon gusto ikaw dulsi.Minor; kapayas tilawiKon gusto ikawg kinatmAng kapayas nga hilaw
215 Hosted for free on livelingua.com
6
.12
'4"'"'"'"""M"'"-'51-*"" rr". ""7""4".".?"`''
r. ,.
t c R:24 g b y
lic(lc;ratollr Taw. 71
so
...
e './e ; ;./.. -.4 .
,.............* 84410/111/1114.14. 4 ...ay. 41/.. 4447114;
breng %7
t W . Yapblow .P4.
: r :"
:\. I .
444.44. /1.441; Ir.... 1;
t".1.4.:4111.4 .4.4...4.. 444. 10,44.4/44444i.....4.* ......./ .-----..--
;
4.A4
fr 4416
r,
41. 14.Ow.Ywy 41
4 41.1444.*4.4E4 NY.. 4.
....... ... . a ............ .... .
! ....... .....4* 4* _ ..... ..........0k.--....,....
i1016... .,.4....,_.z. ....
4.......__c. 1111, . *N.-,_ " Z!Ir; ..t... -i
I JCL.* ... d*"47.'; WN,T,
41 tn... 4 4 41 " 4 /
.11 ,..y s n. U.- -...st- ,- 1.1t.1.1. .1e, ...,...,c. - ...1....... .., - -6 .:::..bt, ... t an h -. tr
e
.. It ,* 4. 1 .....
"fr"'a ow 4* 40/.4 0044. cow w40.* orn .Vb . wall rr. 1
.11 01.0
..........4.4 ..411.11- ?: ...ow. elm 64. 4 4
I 44.4..4.4100 .$4.1.6110
*oral.1-1^ ".Ir;
t
i'1/4
Lt.
Yi fik;
"t; AV
rA.At.
44M'
, ,,.
1.11Y Aro 3:11::' 1.1.":: t a . I I a-:ogr.. .
I a-
;
r-72. OM. 47..;lial 1*
4, 401, -4
r?.
:111.Z" , - - - - ... 41. a"=0.YOl a M.. .e2 1114-6-.: .
N ;.10. ...L.4: t
; ;11ftr441. TeriAV
Tr..y 7z, u. a zr a- 01.Op 41.. " # N " *Y
471.17.40 Pk
%
ME/
10 a
ger.1* ol
Ma 101.........
t
444444
41
VP
4.1010100. Ow.
20 t i t i 1 E I in 4. dj
41. 11:".47 1`,* ;TtlY t E (..1. E.'. li C....7
;
216 Hosted for free on livelingua.com
.....
4,
Si Oilemon si FilemonNamasol sa kadagatanNakakuha nakakuhaUg isdang tambasakanGftaligya gibaligyaSa nerkadong gubaAng halin.pulos kuraAng halin pulos kuraIgo ra ipanuba.
Fr LEMON.
Lupang nnirang
Bayan magiliwPerlas nang silangemanAlab nang pusoSi dibdib moy buhay.Lupang 'hinirangDuya kanang magitingSa manlulupigDikapasisi'ilSa dagat at bundokSa simoy at sa langit mom; bughawMay dilag ang tula at awit saPaglayan minimahal.Ang kislap nang wahtawatMo'y tagumpayNangnamingningningAng bituin at arawNiya kailan payMfy dimagdididlim
Lupa nang arawNang lewalhatit pagsintaBuhay ay langit sa piling moo
(Philippine National 'Anthemn)Filipino
4111
217 Hosted for free on livelingua.com
L
177"""".:,.'r*,F"-Pmk-osesor-1.....-..k.A., .
SS. kThESCO S1 3Unkii411.1aTi..
Avommor.0111111W
rE,11.1:e Set e 144(.---c't C.. - 04
::.41.04 .: ......... w.....1 : : , : %.
$
...4............ .......... .....2...... /.g: ... 1: 1"V i "-wf ...e...
........m..........
136, 11113gC041 sper sr. - ems- a vi t tt.t.
,..........8! .. . ' ; i
i ; ......4 :t
...................................mo....
1""t6.44'',.. : . ...0.1:41. i ...
* ..................................................... 441tlit$ $
AMMO ,00101 .. ....:..... I& a W. .'
.N.14, * . Hy.,,,
11.........., ........m............ 011.*....... ............. ap...... ....0 .......11,,,mm......
,
.
,60, 1.!C,1. ges nr...% rain. yo
-11M :. ..1rArIng- rc,n ang
.1
- FA* 1 ttg,
.
I
bag talr:1 Ilea vitt u
t'V
LIL has r ley VAL- mrig
111. &mg..0 t?.
" t 444..I.
0 . 40"
i- :stwolom Amor.
1'::)C1
op,/110.
1:.o4ft
C.Lt
a.*
ta nem to -
AOMIONISIOIOomonillsoolloloolipoOmmoolioloolloMoyolosoOr000rdomoboK
oftpllommoomoorl0000mmonob...00mmoramop000loommommlOor000mooUmp.mosomommororromP
, - 4:sr:. . a, 4,- 1 `
218 Hosted for free on livelingua.com
. .. -tz,-!"
trailsevibec1.,troiillso4
s 1 0.41.",
., ::,... " 3..,: . . 13:,E.' .eL.r'
.. ;!-..;:.-1?....''
-f-:, . .....-....i.,. .
.$ , " ..,' kl ,..... sit
' .., PiZte, iL:''' ....r. t4,7' 4:". '7,!..,.::.0.1.q.,;;"
s ''.1?: .-: .......
' o: i
., .
.4r..=1..rea11.1Y 041MIi..... M.
"'Ma ttul la. Et ko" fL' n g.
smug - . ! "WV Zug. mt. t..t4 410
.............41,.............. wt.. .......0.11..16MOUNNIOes....................,...........................1 ......!... 16 4:::.....-,........... .....6......,
' tI
i .^1.*7141. 1..1I
.
'............:
3 L-5-1-.-4-- L:... . :
0................11p.....4.11....*....1Lwe......40. ....I.D...............4,....
/
4r
*au a -U. pe..7 my? wr, itoy be. irst di.-**
7.....A.:
Mgt ki mo LI vP St,*
al.
Gur M mune,
,
put . If* mt. Cx ray 0. : pro. di 11/4.;. .
ae nO71E7 A ^.." 11111111111.
1.4.vp bu ,.ifau . 10. ni Ito sw gut'94
1..1 1 e ,..
i so ne .fitT, oktt,,
rig 'pr., rt. .
-reaa.41641. 41/.
Iticr,111.1 rT
".;-*
34.4, s an s ; I is.
2 a219 Hosted for free on livelingua.com
0
lir
"' -. '
* - - f ;* ' ... *
1 ' ° 1: ,
*
i" .
,, . , ,.."
, : ;`?,;,,, 1....: ''' ,"I. :4: t, i
*1. g; ' s ;',. Z. t,IPtt, 41 .4 .. .
. ?. ' L'''''''',' "1' ' t 4.13,4'.:;tr7'tgctiit% *''
.r. ' .1 ': ;:i.t.,,t-;_.,-.4.:, ;(11'.
-`* 3- , ,
:...' ,'-
' F?" t .:* . '''' 4 \ .; i; L:41:1,1 ' ' - it e-;,1
,',6 ''' "I` : :::: ...,,..t.;.: I - '..-.. . ,
:,;, ,.... ' 4.,, . ...
.. . .
". ,, ,... 14441 4.' '
.. ... '. .. .
t , *
;..,7.1.'.2!;"-. ' c, 1. ' " -
..
?P.
p
..:
.
- , r .'? ;. .
: : ;!
; 1
: t; ; ;''' " 1' 1.
'. -:::r . . " "a=10 =01; ?UV eitIT in94:01-4 44.40'!-.tOta ErrOOrtmi. 121,1006C4 04CM
:ualleuoar, ilrao.011.n, loAot oatd4oHnost eqm:Isra ;Tu° T7po.T 'no$ °ATI one sleIoTx ou OAAN esnvooct 9r.0121V-20 vrtIne Pes '0A0T .7.-,Lolt TO DIIT.Joeaoe: Jo .:Tyraoa Oft vie in,stm Lou
S. .1.. - ahl 1. .. v....... *=41 I
- ..... ...Ow .. . . ann.. . .110.9 .1....1.............1111111::
... II NA i . .
s 11.7
,
V...0 i .e°""4 1 OP ....: 5,n.. 00.1. 1 !... v. ....................,....)........................1100... ....... In..* .60,
17r. ;31tb- :;:ri Qt s .64.. a iv -4121: (4 .l .á Sau3,
4...."'...".),t7 cll. . - .... ' 0.1. W.. ................. A.............. ........111.......................00.1.0.En fwd.. 411........*IIIPII- 4.
..
A
".. . an. . wit n w .....: v. ........ ... .0101.... ...1 'Ir. Ob.. .. .......... . ..... 4. Ir., 7 4. .. . .........3 ............. . .... -00.11 Ods W. .41./. . .10d.
.m1... row*, v am
I 1 i r 1
-....f.. 42-. 1
1 , , 1
__,"____;.
, . ..... __ ....i. ...... .... - r _ _. _I.__
1.. ................r... ,- --1 lg.. .... . Or.. 4.1. ...An .......1 .44. -44. nefir.. 0.7.....kr. !.....i
.
'
E t
I , f ..
.... # 400 --.- 1........
i ,-,...........4,......- i..........4 -4,....
-...,...1.....-... -........./. .. I. - .... ...0.....0 0.0 .41114111.
tof ti. .6..
1111.011...... .....1. ' 5 4
fillit. . O. 4.. .1. y V ...NW .4. ,.... .... * 11..............0..... 1 ..... a. 4.. ... . . 4110.0 ....." .*. . - o ...P.: I. :-. , . . . .
u01. IP LI cra., a ttt " jtTO% . ..it-ii3 -: v.i, '..rcl.r...; .t isi:ka
..111- =p/./..ar 010. WO"'111011104.
.
C., ihwr.; 4. 411. IT) t
!3:iu
rJ.
"
. u I1SIaJ S i ;
- -n.C,;77..ir,-4-..-- ---..----..-....., .... ,..-' 1
.
....8.4, ..1 .-.".."..74"-.-...
... - A: . 7 f..+ .. .
-....,.......
~..
4
--'CI
....../. AMM/n.
1 -1 --4140r".:
:
1":.1 42n2 1.3 (lox ,
......warIPIMP.P. : I
41P*.444
c
s n ict
U 13S un Myr
a
4,0 04
...pirEir. im
o.w
ias
v i rr
1
-.vrr
ra.
t
:
.
1
7i
T g
4 . ' "." t r
Y;
" 1
3
/:
4 3
f
, J
:`
;
4
.
t )1
i o
..3/441.4"6004110..4."10,46.10.4410g4..
. '
'
220 Hosted for free on livelingua.com
- . . -:4644:Ve43*-NOT=44:"48r4,
Ignglish Translations
..thjavimAtimajathga(Lupang Hinirang)
Land of the morning,Child of the sun 'returning,With fervor *rang,Thee do our souls adore.Land dear and holy.Cradle of noble heroes,Ne!er shall invadersTrample thy sacred shore.Ever within they skiesAnd through thy oloudsAnd o'er they hills and seasDo we behold the radiance,Feel the throb of glorious liberty.by banner, dear to all our hearts,
Its sun and stars aloght,0 never skill its shining fieldBe diimed by tpantle mighttBeautiful land of love,0 land of light,-In thine embrace 'tie rapture to lie.But it is glory evers,When thou art wronged,For us,- thy sons, to suffer and die.
DagnalYAlindahetw
I am the poor dragonflyCarried about in the breezeLooking for. neater ayiihay in the ipsisisns and fields.
Ardy, aruy, am. uuy,aruy, arty, arm,
Here is Miss FlowerAwaiting with yeandngArtzr, aruy,,aruy, aruy,Arun aruy, aruy', aruy,Pont you pity the poor
arun ar4FArmy, aruy
aruy, aruyaruy, anydragonfly,
Amy! AruylHere is Miss Flower awaiting with
yearningAmy! Amy!Don,t you pity the poor dragonfly?
4............nagruccamnanzaTzmanarrix.27~41,
MOIL lPasaYlulita
PozigiVe us fortunate householderFor this caroling of ours nowFor this is heavens ocomandSo let us all rejoioe.For in times like this.....Times for rejoicing;Let us set aside -sOrrolfia
For the Blessed One is born*.
?nem=Pilemon
Filemon, FilemonWent fishing in the seaHe caught a Itambasakant fishHe sold it in a tumble-down
marlo3t plainAll he got was a MatraWhich was just.enough for a glass
of tuba'.
111 tbA T. 914L1 of B12113.11.04Sa Lungsud sa Buenavi*ta.
In the town of BiunaVistaTire lived three eaters;The roungest :70t marriedThe oldest started to cryThe next one to her said*Maiming, don't you aryl
For within.tbis monthAnd we 'will all get married,
t.mmd:Jmmailib.Garbusung Bald
Row proud is this mountainThat wishes to compete with
the cloudsBut it's chipped and ornbbled downTo mingle' with the soil of the
plains,There was a big treeWhich on it did grow.It broke and fell to the groundPeople around came to -seeWhit the matter mapit fell down because it was
eaten by termites.
- e MI .- .t.a...,,4"--10Vw...e.
to.
221 Hosted for free on livelingua.com
Maunti,in MaidsDalagang %kid
I just came from the hillsDown to the cityMy aim is to observeYour ways here. -
For up there in our hillsWe wear nabbing but -teinandanttowage mother refuses to'
accept dress'The modern of dtess).aYaYaYnYa71 AlaYa7a3raY1The graceful matying of the
Mountain maidensPare' and Imdefiled.Don't touch herOr Inday win cryAnd she will never stopUntil you marry her.
Here is stomas pangdan"Just came down from the hillsTo be with yeaIn this, you happy (houre)oeiebratica.I can only ,give you the fbalitawvMy mrnetsi heritage to meA song uhidhi-the oldest icingThe px1r:.e of our hills,'Dtka-dritlay dikamdungs dikamdung4Vytvi cur lbalitawlit in bea.4iful to depoe to it,
d914903,1117 091 Vind metDika-clung, aika4htigt,tiketiadtingPon% rradiing-He look. at rxdo .Eirning et the mouth,
44
imittgaw AltoI miss you, 0 my belovedFor only you have the right to my love.How bitter'it is to be far from you.I can only be nation and yearn for you.I long for you, though you be far from meI dream of youEven iii dreams, show yourself to meMe, who dearly loves you oh, 00000h.
I miss you, my loireAll I can do it shed tears and yearn.I miss you..
NiThey Say
They say that I am not 'worthy ofPossessing the treasure of your loveThey say that you cannot be happyBecause t have no riches` to give youI Clan only assure you of pure loveThe only treasure mare preolougi,
than goldThey say that your love and your
ogressesWould all be wasted on meThis affect:ton I bear you vd.11
never fadeFor any reason whatsoeverFor what other value has this life of
mineIf I am deprived of your love?Don't. believe what they say aboixt meTell me you wont take EarlyThe love and trust of ours dream.
ICarLV S4rwsa Paps
AyI How empty is the !nitWhere cooe 103 lived togetherWith our love for one f.inatitarThis 11.4ht is gone now,That shone for meEvery nirihts
What willwill I do if you arc,' gone?Why shoed I go on living here, when
when you have left the hone,
now that you're goneWhore phall I look for youSine* yea have gone frail our he
,modTheaters nothing more but' to say thremAlPareigel
GP 0 921.375
222 Hosted for free on livelingua.com